1

地理物体及特徵 Ἀβραάμb, ἄβυσσος, ἀγρόςa, ἀγρόςb, ἀγρόςc, ᾅδηςa, ἀήρa, ἀήρc, αἰγιαλός, αἰώνb, ἄμμοςb, ἄμφοδον, ἀνωτερικός, ἀστήρa, ἀστήρb, ἄστρονa, ἄστρονb, ἀτμίς, βάθοςd, βασιλείαb, βόθυνος, βουνός, βυθός, γέεννα, γεώργιον, γῆa, γῆb, γῆd, γῆf, διέξοδος, διθάλασσοςb, δόξαh, ἔδαφος, ἐξώτερος, ἐπαρχεία, ἐπίγειοςa, ἐπουράνιοςa, ἐπουράνιοςb, ἐπουράνιοςd, ἐρημία, ἔρημοςb, ζόφοςb, ἥλιος, θάλασσαa, θάλασσαb, ἶρις, καπνός, καταχθόνιος, κῆπος, κλίμα, κόλποςc, κόλποςd, κολωνία, κοσμικόςa, κόσμοςa, κόσμοςb, κρημνός, κτίσιςc, κώμηa, κωμόπολις, λιμήν, λίμνηa, λίμνηb, μερίςb, μέροςc, μεσουράνημα, νεφέλη, νησίον, νῆσος, νομήa, ξηρόςc, ὁδόςa, οἰκουμένηa, οἰκουμένηb, ὁμίχλη, ὀπή, ὀρεινός, ὅριον, ὄρος, οὐράνιοςa, οὐρανόθεν, οὐρανόςa, οὐρανόςb, οὐρανόςd, οὐρανόςg, ὀφρῦς, παράδεισος, παραθαλάσσιος, παράλιος, παρεμβολήa, πατρίς, πέλαγος, περίχωρος, πηγήa, πλατύςb, πόλιςa, πόλιςb, πόντος, ποταμός, πρωϊνόςb, ῥύμη, σελήνη, σιρός, σκότοςc, σκότοςd, σπήλαιον, σῶμαf, ταρταρόω, τόποςg, τρίβος, ὑπόg, ὑψηλόςb, ὕψιστοςa, ὕψοςb, ὕψωμαa, φάραγξ, φραγμόςb, φρέαρb, φωλεός, φωστήρa, φωσφόρος, χαμαί, χάσμα, χεῖλοςa, χείμαρροςa, χείμαρροςb, χοϊκόςb, χώραa, χώραb, χώραc, χώραd, χωρίον

A

宇宙，万物 αἰώνb, γῆf, κόσμοςa, κτίσιςc, οὐρανόςd

B

地面之上的地方 Ἀβραάμb, ἀήρa, ἀήρc, δόξαh, ἐπουράνιοςa, ἐπουράνιοςb, κόλποςd, μεσουράνημα, οὐράνιοςa, οὐρανόθεν, οὐρανόςa, οὐρανόςb, παράδεισος, ὑψηλόςb, ὕψιστοςa, ὕψοςb, ὕψωμαa

C

地面以下的地方 ἄβυσσος, ᾅδηςa, βάθοςd, γέεννα, ἐξώτερος, ζόφοςb, καταχθόνιος, λίμνηb, σκότοςc, σκότοςd, ταρταρόω

D

天体 ἀστήρa, ἀστήρb, ἄστρονa, ἄστρονb, ἐπουράνιοςd, ἥλιος, πρωϊνόςb, σελήνη, σῶμαf, φωστήρa, φωσφόρος

E

大气的物体 ἀτμίς, ἶρις, καπνός, νεφέλη, ὁμίχλη

F

地球的表面 γῆa, ἔδαφος, ἐπίγειοςa, κοσμικόςa, κόσμοςb, οἰκουμένηa, οὐρανόςg, ὑπόg, χαμαί, χοϊκόςb

G

凸起的地形 βουνός, κρημνός, ὀρεινός, ὄρος, ὀφρῦς

H

洼地及洞穴 βόθυνος, ὀπή, σιρός, σπήλαιον, φάραγξ, φρέαρb, φωλεός, χάσμα, χείμαρροςb

I

与海洋形成对比的陆地 αἰγιαλός, ἄμμοςb, ἀνωτερικός, γῆb, διθάλασσοςb, νησίον, νῆσος, ξηρόςc, παράλιος, τόποςg, χεῖλοςa, χώραa

J

水体 βυθός, θάλασσαa, θάλασσαb, κόλποςc, λιμήν, λίμνηa, παραθαλάσσιος, πέλαγος, πηγήa, πόντος, ποταμός, χείμαρροςa

K

社会政治区域 γῆd, κλίμα, μέροςc, ὅριον, πατρίς, περίχωρος, χώραb

L

政府行政区域 βασιλείαb, ἐπαρχεία, μερίςb, οἰκουμένηb

M

无人居住或人烟稀少的地区 ἀγρόςb, ἐρημία, ἔρημοςb, χώραc

N

人口集中的地区 ἀγρόςc, κολωνία, κώμηa, κωμόπολις, παρεμβολήa, πόλιςa, πόλιςb

O

牧地及耕地 ἀγρόςa, γεώργιον, κῆπος, νομήa, χώραd, χωρίον

P

通路：道路、街道、小径等 ἄμφοδον, διέξοδος, ὁδόςa, πλατύςb, ῥύμη, τρίβος, φραγμόςb

2

自然物质 ἀήρb, ἀμέθυστος, ἄμμοςa, ἀνθρακιά, ἄνυδρος, ἀργύριονa, ἀργυροκόπος, ἄργυροςa, ἀργυροῦς, βήρυλλος, βόρβορος, βρῶσιςe, γῆc, διοπετής, ἐλεφάντινος, θεῖον, ἴασπις, ἰκμάς, ἰόςb, κατιόω, κεραμικός, κονιορτός, κρυσταλλίζω, κρύσταλλοςa, κρύσταλλοςb, λίθινος, λίθοςa, λίθοςb, λίθοςc, μαργαρίτης, μάρμαρος, ὀστράκινος, πέτρα, πετρώδης, πηλός, πῦρa, πῦρb, πυρά, σάπφιρος, σάρδιον, σαρδόνυξ, σίδηρος, σιδηροῦς, σμαράγδινος, σμάραγδος, στοιχεῖονa, τοπάζιον, ὑάκινθος, ὕαλοςb, ὕδωρ, ὑετόςa, φλόξ, φῶςb, χάλαζα, χαλκεύς, χαλκηδών, χαλκολίβανον, χαλκόςa, χαλκοῦς, χιών, χοϊκόςa, χοῦς, χρυσίονa, χρυσόλιθος, χρυσόπρασος, χρυσόςa, χρυσοῦς, ψῆφος

A

元素 στοιχεῖονa

B

空气 ἀήρb

C

火 ἀνθρακιά, πῦρa, πῦρb, πυρά, φλόξ, φῶςb

D

水 ἄνυδρος, ἰκμάς, κρύσταλλοςb, ὕδωρ, ὑετόςa, χάλαζα, χιών

E

土，泥，沙，石 ἄμμοςa, βόρβορος, γῆc, θεῖον, κεραμικός, κονιορτός, λίθινος, λίθοςa, λίθοςb, ὀστράκινος, πέτρα, πετρώδης, πηλός, χοϊκόςa, χοῦς, ψῆφος

F

宝石、半宝石及珍贵的天然物质 ἀμέθυστος, βήρυλλος, διοπετής, ἐλεφάντινος, ἴασπις, κρυσταλλίζω, κρύσταλλοςa, λίθοςc, μαργαρίτης, μάρμαρος, σάπφιρος, σάρδιον, σαρδόνυξ, σμαράγδινος, σμάραγδος, τοπάζιον, ὑάκινθος, ὕαλοςb, χαλκηδών, χρυσόλιθος, χρυσόπρασος

G

金属 ἀργύριονa, ἀργυροκόπος, ἄργυροςa, ἀργυροῦς, βρῶσιςe, ἰόςb, κατιόω, σίδηρος, σιδηροῦς, χαλκεύς, χαλκολίβανον, χαλκόςa, χαλκοῦς, χρυσίονa, χρυσόςa, χρυσοῦς

3

植物 ἀγριέλαιος, ἄκανθα, ἀκάνθινος, ἅλωνb, ἄμπελος, ἀμπελών, ἄνηθον, ἄνθος, ἄνθραξ, ἄχυρον, ἄψινθοςa, βάϊον, βάτοςa, βοτάνη, βότρυς, δένδρον, ἐλαίαa, ἐλαίαc, ἐλαιών, ζιζάνιον, ἡδύοσμον, θύϊνος, καλάμη, κάλαμοςa, κάλαμοςb, καλλιέλαιος, καρπόςa, κάρφος, κεράτιον, κλάδος, κλῆμα, κόκκος, κριθή, κρίθινος, κρίνον, κύμινον, λάχανον, ξύλινος, ξύλονa, ξύλονb, ξύλονc, ὄλυνθος, ὀπώρα, πήγανον, πιότηςa, ῥίζαa, σίναπι, σιτίονa, σῖτοςa, σῖτοςb, σκόλοψa, σπέρμαa, σπόρος, σταφυλή, στάχυς, στιβάς, συκάμινος, συκῆ, συκομορέα, σῦκον, τρίβολος, ὕληa, ὕληb, ὕσσωπος, φοῖνιξa, φοῖνιξb, φρύγανον, φύλλον, φυτεία, χλωρός, χόρτοςa, χόρτοςb

A

植物（一般意义） φυτεία

B

树木 ἀγριέλαιος, δένδρον, ἐλαίαa, ἐλαιών, καλλιέλαιος, ξύλονc, συκάμινος, συκῆ, συκομορέα, ὕληa, φοῖνιξa

C

树木以外的植物 ἄκανθα, ἀκάνθινος, ἄμπελος, ἀμπελών, ἄνηθον, ἄψινθοςa, βάτοςa, βοτάνη, ζιζάνιον, ἡδύοσμον, κάλαμοςa, κρίνον, κύμινον, λάχανον, πήγανον, σίναπι, σῖτοςb, τρίβολος, ὕσσωπος, χλωρός, χόρτοςa

D

植物的果实部分 ἅλωνb, βότρυς, ἐλαίαc, καρπόςa, κεράτιον, κόκκος, κριθή, κρίθινος, ὄλυνθος, ὀπώρα, σιτίονa, σῖτοςa, σπέρμαa, σπόρος, σταφυλή, στάχυς, σῦκον

E

植物的非果实部分 ἄνθος, ἄχυρον, βάϊον, καλάμη, κάλαμοςb, κλάδος, κλῆμα, πιότηςa, ῥίζαa, σκόλοψa, στιβάς, φοῖνιξb, φύλλον, χόρτοςb

F

木材及木制品 ἄνθραξ, θύϊνος, κάρφος, ξύλινος, ξύλονa, ξύλονb, ὕληb, φρύγανον

4

动物 ἀγέλη, ἀετός, αἴγειος, ἀκρίς, ἀλέκτωρ, ἀλώπηξa, ἀμνός, ἀρήν, ἄρκος, ἀρνίονa, ἀρνίονc, ἀσπίς, βάτραχος, βοῦς, δάμαλις, δράκων, ἐνάλιος, ἐρίφιον, ἔριφος, ἑρπετόν, ἔχιδναa, ζῷονa, θηρίονa, θηρίονb, θρέμμα, ἵππος, ἰχθύδιον, ἰχθύς, κάμηλος, κῆτος, κόραξ, κτῆνος, κυνάριον, κύωνa, κώνωψ, λέων, λύκοςa, μελίσσιος, μόσχος, νοσσιά, νοσσίον, νοσσός, ὀνάριον, ὀνικός, ὄνος, ὄρνεον, ὄρνις, οὐρανόςe, ὄφιςa, πάρδαλις, πάσχαc, περιστερά, πετεινόςa, πετεινόςb, ποίμνηa, προβατικός, πρόβατονa, πτηνός, πῶλος, σής, σκορπίος, σκώληξ, στρουθίον, ταῦρος, τετράπους, τράγος, τρυγών, υἱόςd, ὑποζύγιον, ὗς, χοῖρος, ψυχήd

A

动物 ἀγέλη, αἴγειος, ἀλώπηξa, ἀμνός, ἀρήν, ἄρκος, ἀρνίονa, ἀρνίονc, βοῦς, δάμαλις, ἐρίφιον, ἔριφος, ζῷονa, θηρίονa, θηρίονb, θρέμμα, ἵππος, κάμηλος, κτῆνος, κυνάριον, κύωνa, λέων, λύκοςa, μόσχος, ὀνάριον, ὀνικός, ὄνος, πάρδαλις, πάσχαc, ποίμνηa, προβατικός, πρόβατονa, πῶλος, ταῦρος, τετράπους, τράγος, υἱόςd, ὑποζύγιον, ὗς, χοῖρος, ψυχήd

B

鸟类 ἀετός, ἀλέκτωρ, κόραξ, νοσσιά, νοσσίον, νοσσός, ὄρνεον, ὄρνις, οὐρανόςe, περιστερά, πετεινόςa, πετεινόςb, πτηνός, στρουθίον, τρυγών

C

昆虫 ἀκρίς, κώνωψ, μελίσσιος, σής

D

爬虫类及其他「爬行动物」 ἀσπίς, βάτραχος, δράκων, ἑρπετόν, ἔχιδναa, ὄφιςa, σκορπίος, σκώληξ

E

鱼类及其他海洋生物 ἐνάλιος, ἰχθύδιον, ἰχθύς, κῆτος

5

食物及调味品 ἄζυμος, ἄλευρον, ἁλίζω, ἅλς, ἁλυκός, ἄμωμον, ἄναλος, ἄρτοςa, ἄρτοςb, βρῶμαa, βρῶμαb, βρῶσιςc, βρῶσιςd, γάλα, διατροφή, εἰδωλόθυτος, ἐπισιτισμός, ζύμηa, ζυμόω, κηρίον, κιννάμωμον, κρέας, μάννα, μέλι, ὀψάριον, πόμα, πόσιςa, προσφάγιον, σεμίδαλις, σιτίονb, σιτομέτριον, τροφή, χόρτασμα, ψίξ, ψιχίον, ψωμίον, ᾠόν

A

食物 ἄζυμος, ἄλευρον, ἄρτοςa, ἄρτοςb, βρῶμαa, βρῶμαb, βρῶσιςc, βρῶσιςd, γάλα, διατροφή, εἰδωλόθυτος, ἐπισιτισμός, ζύμηa, ζυμόω, κηρίον, κρέας, μάννα, μέλι, ὀψάριον, πόμα, πόσιςa, προσφάγιον, σεμίδαλις, σιτίονb, σιτομέτριον, τροφή, χόρτασμα, ψίξ, ψιχίον, ψωμίον, ᾠόν

B

调味品 ἁλίζω, ἅλς, ἁλυκός, ἄμωμον, ἄναλος, κιννάμωμον

6

人工制品 ἀγγεῖον, ἄγγος, ἄγκιστρον, ἄγκυρα, ἀλάβαστρος, ἀλόη, ἅλυσιςa, ἀμφίβληστρον, ἄντλημα, ἀξίνη, ἀργύριονb, ἀργύριονc, ἄργυροςb, ἅρμα, ἄροτρον, ἀρτέμων, ἄρωμα, ἀσκός, ἀσσάριον, αὐλέω, αὐλητής, αὐλός, βαλλάντιον, βελόνη, βέλος, βιβλαρίδιον, βιβλίονa, βίβλοςa, βυρσεύς, βύσσινος, βύσσος, βωμός, γαζοφυλάκιονb, γλεῦκος, γλωσσόκομον, γράμμαc, δακτύλιος, δέρμα, δερμάτινος, δεσμόςa, δηνάριον, διάδημα, δίκτυον, δραχμή, δρέπανονa, δῶρονb, εἴδωλονa, εἰκώνa, ἔλαιον, ἔνδυμα, ἐπενδύτης, ἐπίβλημα, ἐπιστολήa, ἔριονb, ἐσθής, ἔσοπτρον, ζευκτηρία, ζυγόςa, ζυγόςb, ζώνη, ἧλος, ἠχέωb, θήκη, θήραa, θησαυρόςb, θρόνοςa, θυμίαμαa, θυμιατήριον, θυρεός, θυσιαστήριον, θώραξa, ἱμάςa, ἱμάτιονa, ἱμάτιονb, ἱματισμός, καθέδρα, κάλαμοςc, κάλαμοςd, κάλυμμα, καταπέτασμα, κατασκηνόω, κατασκήνωσις, κατασφραγίζω, κατείδωλος, κειρία, κέντρονb, κεραμεύς, κεράμιον, κέραμος, κέρμα, κεφαλίς, κιβωτόςa, κιβωτόςb, κιθάρα, κιθαρίζω, κιθαρῳδός, κλείςa, κλῆροςa, κλινάριον, κλίνη, κλινίδιον, κοδράντης, κοίτηa, κόκκινοςb, κολλούριον, κόλποςb, κόσμοςf, κόφινος, κράβαττος, κράσπεδονa, κράσπεδονb, κύμβαλον, λαμπάςa, λαμπάςb, λέντιον, λεπτός, λίβανος, λιβανωτός, λίνονa, λίνονb, λόγχη, λυχνία, λύχνος, μάχαιραa, μέλαςb, μεμβράναa, μεμβράναb, μηλωτή, μνᾶ, μόδιος, μοσχοποιέω, μυρίζω, μύρον, ναόςb, νάρδος, ναῦς, νιπτήρ, νόμισμα, ξέστης, ξύλονd, ξύλονe, ξύλονf, ὀθόνη, ὀθόνιον, οἶνοςa, οἶνοςb, οἶνοςc, ὄξος, ὅπλονa, ὅπλονb, παγίςa, πανοπλία, παράσημοςb, παροψίς, πέδη, περιβόλαιονa, περιβόλαιονb, περικεφαλαία, πηδάλιον, πήρα, πινακίδιον, πίναξ, πλάξ, πλοιάριον, πλοῖον, ποδήρης, πορφύρα, πορφυροῦςb, ποτήριονa, προσκεφάλαιον, πρύμνα, πρῷρα, πτύον, ῥάβδοςa, ῥάκος, ῥαφίς, ῥέδη, ῥομφαίαa, σαγήνη, σάκκος, σάλπιγξa, σάλπιγξb, σαλπίζωa, σαλπίζωb, σαλπιστής, σανδάλιον, σαργάνη, σειρά, σίκερα, σιμικίνθιον, σινδών, σιρικός, σκάνδαλονa, σκάφη, σκέπασμα, σκευή, σκεῦοςa, σκεῦοςb, σκύβαλον, σμῆγμα, σμύρνα, σμυρνίζω, σορός, σουδάριον, σπόγγος, σπυρίς, στάμνος, στατήρ, σταυρός, στέμμα, στέφανοςa, στολή, σφραγίζωa, σφραγίςa, σφραγίςb, σχοινίον, τάλαντον, τόξον, τράπεζαa, τρῆμα, τρύβλιον, τρυμαλιά, τρύπημα, τύποςb, ὑάλινος, ὕαλοςa, ὑδρία, ὑπόδημα, ὑποπόδιονa, ὑσσός, φαιλόνης, φανός, φάτνηa, φιάλη, φραγέλλιον, φυλακτήριον, φῶςc, χαλινός, χαλκίον, χαλκόςb, χαλκόςc, χάραγμαb, χάρτης, Χερούβ, χιτώνa, χιτώνb, χλαμύς, χρῆμαb, χρυσίονb, χρυσίονc, χρυσοδακτύλιος, χρυσόςb

A

人工制品（一般意义） ὅπλονa, σκευή, σκεῦοςa

B

耕种及畜牧用的工具 ἄροτρον, δρέπανονa, ζυγόςa, κέντρονb, πτύον, χαλινός

C

捕鱼用的工具 ἄγκιστρον, ἀμφίβληστρον, δίκτυον, σαγήνη

D

捆紥及固定用的工具 ἅλυσιςa, δεσμόςa, ζευκτηρία, ἧλος, ἱμάςa, ξύλονe, πέδη, σειρά, σχοινίον

E

陷阱，罗网 θήραa, παγίςa, σκάνδαλονa

F

刑罚及处死用的工具 ξύλονf, σταυρός, φραγέλλιον

G

武器及盔甲 βέλος, θυρεός, θώραξa, λόγχη, μάχαιραa, ξύλονd, ὅπλονb, πανοπλία, περικεφαλαία, ῥομφαίαa, τόξον, ὑσσός

H

船只及船只各部分 ἄγκυρα, ἀρτέμων, κιβωτόςa, ναῦς, παράσημοςb, πηδάλιον, πλοιάριον, πλοῖον, πρύμνα, πρῷρα, σκάφη

I

车辆 ἅρμα, ῥέδη

J

用于标记及书写的工具 βιβλαρίδιον, βιβλίονa, βίβλοςa, γράμμαc, ἐπιστολήa, κάλαμοςc, κατασφραγίζω, κεφαλίς, μέλαςb, μεμβράναa, μεμβράναb, πινακίδιον, πλάξ, σφραγίζωa, σφραγίςa, σφραγίςb, χάρτης

K

货币及货币单位 ἀργύριονb, ἀργύριονc, ἄργυροςb, ἀσσάριον, δηνάριον, δραχμή, κέρμα, κοδράντης, λεπτός, μνᾶ, νόμισμα, στατήρ, τάλαντον, χαλκόςb, χρῆμαb, χρυσίονc, χρυσόςb

L

乐器 αὐλέω, αὐλητής, αὐλός, ἠχέωb, κιθάρα, κιθαρίζω, κιθαρῳδός, κύμβαλον, σάλπιγξa, σάλπιγξb, σαλπίζωa, σαλπίζωb, σαλπιστής, χαλκόςc

M

塑像及偶像 εἴδωλονa, εἰκώνa, κατείδωλος, μοσχοποιέω, ναόςb, τύποςb, χάραγμαb, Χερούβ

N

灯火及支托物 λαμπάςa, λαμπάςb, λυχνία, λύχνος, φανός, φῶςc

O

家具 βωμός, θρόνοςa, θυμιατήριον, θυσιαστήριον, καθέδρα, κλινάριον, κλίνη, κλινίδιον, κοίτηa, κράβαττος, προσκεφάλαιον, σορός, τράπεζαa, ὑποπόδιονa

P

容器 ἀγγεῖον, ἄγγος, ἀλάβαστρος, ἄντλημα, ἀσκός, βαλλάντιον, γαζοφυλάκιονb, γλωσσόκομον, δῶρονb, θήκη, θησαυρόςb, κατασκηνόω, κατασκήνωσις, κεραμεύς, κεράμιον, κιβωτόςb, κόφινος, λιβανωτός, μόδιος, νιπτήρ, ξέστης, παροψίς, πήρα, πίναξ, ποτήριονa, σαργάνη, σκεῦοςb, σπόγγος, σπυρίς, στάμνος, τρύβλιον, ὑδρία, φάτνηa, φιάλη, χαλκίον

Q

布料、皮革及制成物品 βυρσεύς, βύσσινος, βύσσος, δέρμα, δερμάτινος, ἔνδυμα, ἐπενδύτης, ἐπίβλημα, ἔριονb, ἐσθής, ζώνη, ἱμάτιονa, ἱμάτιονb, ἱματισμός, κάλυμμα, καταπέτασμα, κειρία, κόκκινοςb, κόλποςb, κράσπεδονa, λέντιον, λίνονa, λίνονb, μηλωτή, ὀθόνη, ὀθόνιον, περιβόλαιονa, περιβόλαιονb, ποδήρης, πορφύρα, πορφυροῦςb, ῥάκος, σάκκος, σανδάλιον, σιμικίνθιον, σινδών, σιρικός, σκέπασμα, σουδάριον, στολή, ὑπόδημα, φαιλόνης, χιτώνa, χιτώνb, χλαμύς

R

装饰品 δακτύλιος, διάδημα, κόσμοςf, κράσπεδονb, στέμμα, στέφανοςa, φυλακτήριον, χρυσίονb, χρυσοδακτύλιος

S

植物产品 γλεῦκος, ἔλαιον, οἶνοςa, οἶνοςb, ὄξος, σίκερα

T

药物 κολλούριον, οἶνοςc, σμυρνίζω

U

香料、香膏及燃香 ἀλόη, ἄρωμα, θυμίαμαa, λίβανος, μυρίζω, μύρον, νάρδος, σμῆγμα, σμύρνα

V

测量工具 ζυγόςb, κάλαμοςd

W

其他人工制品 ἀξίνη, βελόνη, ἔσοπτρον, κέραμος, κλείςa, κλῆροςa, ῥάβδοςa, ῥαφίς, σκύβαλον, τρῆμα, τρυμαλιά, τρύπημα, ὑάλινος, ὕαλοςa

7

建造物 ἅγιοςd, ἅγιοςe, ἅγιοςf, ἀκροατήριον, ἀκρογωνιαῖος, ἅλωνa, ἀναβαθμός, ἀνάγαιον, ἀποθήκη, αὐλήa, αὐλήb, ἀφεδρών, βασίλειοςb, βῆμαa, γαζοφυλάκιονa, γάμοςc, δεσμωτήριον, δοκός, δῶμαa, εἰδωλεῖον, ἐνδώμησιςa, ἐνδώμησιςb, ἔπαυλις, θέατρονa, θεμέλιοςa, θεμέλιοςb, θεμελιόωa, θησαυρόςa, θύραa, θύραb, θυρίς, ἱερόςb, κάμινος, κατάλυμαa, κατάλυμαb, κεφαλήc, κλίβανος, κοιτών, κολυμβήθρα, κορβανᾶς, ληνός, λιθόστρωτος, μεσότοιχον, μνῆμα, μνημεῖονa, μνημεῖονb, μυλικός, μύλινος, μύλοςa, μύλοςb, ναόςa, νυμφών, ξενίαa, οἴκημα, οἰκίαa, οἰκοδομήa, οἶκοςa, ὀχύρωμα, πανδοχεῖον, πανδοχεύς, παρεμβολήb, πηγήb, πραιτώριονa, προαύλιον, πτερύγιον, πύληa, πυλώνa, πυλώνb, πύργος, σανίς, σκηνήa, σκηνήb, σκηνοποιός, σκήνωμαa, στάδιον, στέγη, στοά, στῦλοςa, συναγωγήc, σχολή, ταβέρνη, ταμεῖονa, ταμεῖονb, τάφος, τεῖχος, τήρησιςb, τοῖχοςa, τρίστεγον, ὑπερῷον, ὑπολήνιον, φάτνηb, φραγμόςa, φρέαρa, φυλακήa, χάραξ

A

建造物（一般意义） οἰκοδομήa

B

建筑物 ἅγιοςd, ἅγιοςe, ἀκροατήριον, ἀποθήκη, αὐλήb, βασίλειοςb, δεσμωτήριον, εἰδωλεῖον, ἔπαυλις, ἱερόςb, κατάλυμαa, ναόςa, οἰκίαa, οἶκοςa, ὀχύρωμα, πανδοχεῖον, πανδοχεύς, παρεμβολήb, πραιτώριονa, πύργος, σκηνήa, σκηνήb, σκηνοποιός, σκήνωμαa, συναγωγήc, σχολή, ταβέρνη, τήρησιςb, φυλακήa

C

建筑物的部分及区域 ἅγιοςf, ἀκρογωνιαῖος, ἀναβαθμός, ἀνάγαιον, γαζοφυλάκιονa, γάμοςc, δῶμαa, ἐνδώμησιςb, θεμέλιοςa, θεμέλιοςb, θεμελιόωa, θησαυρόςa, θύραa, θύραb, θυρίς, κατάλυμαb, κεφαλήc, κοιτών, κορβανᾶς, νυμφών, ξενίαa, οἴκημα, προαύλιον, πτερύγιον, πύληa, πυλώνa, πυλώνb, στέγη, στοά, στῦλοςa, ταμεῖονa, ταμεῖονb, τοῖχοςa, τρίστεγον, ὑπερῷον

D

露天建造物 αὐλήa, θέατρονa, στάδιον

E

蓄水建造物 κολυμβήθρα, πηγήb, φρέαρa

F

围墙及篱笆 μεσότοιχον, τεῖχος, φραγμόςa, χάραξ

G

其他建造物 ἅλωνa, ἀφεδρών, βῆμαa, κάμινος, κλίβανος, ληνός, λιθόστρωτος, μνῆμα, μνημεῖονa, μνημεῖονb, μυλικός, μύλινος, μύλοςa, μύλοςb, τάφος, ὑπολήνιον, φάτνηb

H

建筑材料 δοκός, ἐνδώμησιςa, σανίς

8

身体、身体各部分及身体的产物 ἀγκάλη, αἷμαa, ἄνθρωποςd, ἀριστερόςb, ἁρμός, αὐτόχειρ, ἁφή, βάσις, γαστήρa, γλῶσσαa, γόνυa, δάκρυον, δάκτυλοςa, δεξιόςb, ἐξέραμα, ἔξωd, ἔριονa, θρίξ, θρόμβος, θώραξb, ἱδρώς, ἰόςa, κέντρονa, κέραςa, κεφαλήa, κοιλίαa, κοιλίαb, κόλποςa, κόμη, κοπρία, κόπριον, κρανίον, κῶλον, λάρυγξ, λεπίς, μαστός, μέλοςa, μέτωπον, μηρός, μήτρα, μυελός, νῶτος, ὀδούς, ὄμμα, ὀστέον, ὀσφῦςa, ὀσφῦςb, οὐρά, οὖςa, ὀφθαλμόςa, ὄψιςa, πεζῇ, πλευρά, πούςa, πρόσωπονa, πτέρναa, πτέρυξ, πτύσμα, πτῶμα, πυγμή, ῥυτίς, σάρξa, σάρξb, σιαγών, σκέλος, σκεῦοςe, σκῆνος, σκήνωμαc, σπλάγχνονa, στῆθος, στίγμαa, στόμαa, στόμαχος, σφυδρόν, σῶμαa, σωματικός, σωματικῶςa, τράχηλοςa, τρίχινος, τύποςa, χείρa, χολήa, χρώς, ὦμος, ὠτάριον, ὠτίον

A

身体 ἄνθρωποςd, ἔξωd, κῶλον, πτῶμα, σάρξb, σκεῦοςe, σκῆνος, σκήνωμαc, σῶμαa, σωματικός, σωματικῶςa

B

身体各部分 ἀγκάλη, αἷμαa, ἀριστερόςb, ἁρμός, αὐτόχειρ, ἁφή, βάσις, γαστήρa, γλῶσσαa, γόνυa, δάκτυλοςa, δεξιόςb, ἔριονa, θρίξ, θρόμβος, θώραξb, κέντρονa, κέραςa, κεφαλήa, κοιλίαa, κοιλίαb, κόλποςa, κόμη, κρανίον, λάρυγξ, λεπίς, μαστός, μέλοςa, μέτωπον, μηρός, μήτρα, μυελός, νῶτος, ὀδούς, ὄμμα, ὀστέον, ὀσφῦςa, ὀσφῦςb, οὐρά, οὖςa, ὀφθαλμόςa, ὄψιςa, πεζῇ, πλευρά, πούςa, πρόσωπονa, πτέρναa, πτέρυξ, πυγμή, ῥυτίς, σάρξa, σιαγών, σκέλος, σπλάγχνονa, στῆθος, στίγμαa, στόμαa, στόμαχος, σφυδρόν, τράχηλοςa, τρίχινος, τύποςa, χείρa, χρώς, ὦμος, ὠτάριον, ὠτίον

C

身体的生理产物 δάκρυον, ἐξέραμα, ἱδρώς, ἰόςa, κοπρία, κόπριον, πτύσμα, χολήa

9

人 αἷμαg, αἷμαh, ἀνήρa, ἀνήρb, ἀνθρώπινοςa, ἀνθρώπινοςb, ἄνθρωποςa, ἄνθρωποςb, ἄνθρωποςg, ἄνθρωποςh, βρέφοςa, γέρων, γῆe, γλῶσσαg, γόνυb, γραώδης, γυναικάριον, γυναικεῖος, γυνήa, ἐπίγειοςb, εὐνουχίζωa, εὐνουχίζωb, εὐνοῦχοςa, εὐνοῦχοςb, εὐνοῦχοςc, θυγάτηρb, κοινωνέωc, κοράσιον, κόσμοςd, νεανίας, νεανίσκος, νηπιάζω, νήπιος, οἰκουμένηc, ὄνομαb, παιδάριον, παιδίονa, παιδίονc, παῖςa, παρθένοςa, παρθένοςb, πρεσβύτεροςa, πρεσβύτης, πρεσβῦτις, πρόσωπονb, σάρκινοςa, σάρξc, σάρξd, σάρξj, σκεῦοςd, σῶμαb, ταλιθά, τεκνίον, τέκνονd, τέλειοςf, υἱόςb, υἱόςe, υἱόςn, υἱόςo, χείρb, χείρg, ψυχήc

A

人类 αἷμαg, αἷμαh, ἀνήρb, ἀνθρώπινοςa, ἀνθρώπινοςb, ἄνθρωποςa, ἄνθρωποςg, ἄνθρωποςh, γῆe, γλῶσσαg, γόνυb, ἐπίγειοςb, κοινωνέωc, κόσμοςd, οἰκουμένηc, ὄνομαb, πρόσωπονb, σάρκινοςa, σάρξc, σάρξd, σάρξj, σκεῦοςd, σῶμαb, τέλειοςf, υἱόςe, υἱόςn, υἱόςo, χείρb, χείρg, ψυχήc

B

男性 ἀνήρa, ἄνθρωποςb, γέρων, εὐνουχίζωa, εὐνουχίζωb, εὐνοῦχοςa, εὐνοῦχοςb, εὐνοῦχοςc, νεανίας, νεανίσκος, παρθένοςb, πρεσβύτεροςa, πρεσβύτης

C

女性 γραώδης, γυναικάριον, γυναικεῖος, γυνήa, κοράσιον, παρθένοςa, πρεσβῦτις

D

孩童 βρέφοςa, νηπιάζω, νήπιος, παιδάριον, παιδίονa, παῖςa

E

被深情关怀的人 θυγάτηρb, παιδίονc, ταλιθά, τεκνίον, τέκνονd, υἱόςb

10

亲属关系用语 ἀγενεαλόγητος, ἀδελφήa, ἀδελφόςa, ἀμήτωρ, ἀνατέλλωc, ἀνεψιός, ἀνήρc, ἄνθρωποςc, ἀπάτωρ, ἄρσηνb, ἄτεκνος, γενεάb, γενεάc, γενεαλογέω, γενεαλογία, γένεσιςb, γένοςa, γένοςb, γονεύς, γυνήb, δωδεκάφυλον, ἔκγονος, θυγάτηρa, θυγάτηρc, θυγάτριον, ἴδιοςd, καρπόςh, καρπόςi, μάμμη, μήτηρa, μονόω, νόθος, νύμφηa, νύμφηb, νυμφίος, οἰκεῖος, οἰκίαb, οἰκιακός, οἶκοςb, οἶκοςc, ὀρφανόςa, παιδίονb, παῖςb, πανοικεί, παράm, πατήρa, πατήρb, πατήρc, πατριάa, πατριάρχης, πατρικός, πατρῷος, πενθερά, πενθερός, πρόγονος, προπάτωρ, πρωτοτόκια, πρωτότοκοςa, ῥίζαb, σάρξe, σκεῦοςf, σπέρμαb, σπορά, συγγένεια, συγγενήςa, συγγενίς, σύντροφοςa, τέκνονa, τέκνονb, υἱόςa, υἱόςc, φυλήa, χῆρος

A

有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 γενεάb, γένοςb, δωδεκάφυλον, ἴδιοςd, μονόω, οἰκεῖος, οἰκίαb, οἰκιακός, οἶκοςb, πανοικεί, παράm, σάρξe, συγγένεια, συγγενήςa, συγγενίς, φυλήa

B

不同代的亲属关系 ἀγενεαλόγητος, ἀμήτωρ, ἀνατέλλωc, ἀπάτωρ, ἄρσηνb, ἄτεκνος, γενεάc, γενεαλογέω, γενεαλογία, γένεσιςb, γένοςa, γονεύς, ἔκγονος, θυγάτηρa, θυγάτηρc, θυγάτριον, καρπόςh, καρπόςi, μάμμη, μήτηρa, νόθος, οἶκοςc, ὀρφανόςa, παιδίονb, παῖςb, πατήρa, πατήρb, πατήρc, πατριάa, πατριάρχης, πατρικός, πατρῷος, πρόγονος, προπάτωρ, πρωτοτόκια, πρωτότοκοςa, ῥίζαb, σπέρμαb, σπορά, τέκνονa, τέκνονb, υἱόςa, υἱόςc

C

同一代的亲属关系 ἀδελφήa, ἀδελφόςa, ἀνεψιός, σύντροφοςa

D

基于婚姻的亲属关系 ἀνήρc, ἄνθρωποςc, γυνήb, νύμφηa, νύμφηb, νυμφίος, πενθερά, πενθερός, σκεῦοςf, χῆρος

11

人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 ἅγιοςc, ἀδελφήb, ἀδελφόςb, ἀδελφόςc, ἀδελφόςd, ἀδελφόςe, ἀδελφότης, ἄδικος, αἵρεσιςa, αἰώνi, ἀκροβυστίαa, ἀκροβυστίαb, ἀλλογενής, ἀλλότριοςb, ἀλλόφυλος, ἄνομος, ἀπαλλοτριόω, ἄπιστοςb, ἀποσυνάγωγος, Ἄρειος ∏άγοςb, Ἀρεοπαγίτης, ἀρνίονb, βάρβαροςa, βάρβαροςb, βουλευτής, γείτων, γενεάa, γερουσία, δῆμος, ἐθνικός, ἐθνικῶς, ἔθνοςa, ἔθνοςb, ἐκκλησίαa, ἐκκλησίαb, ἐκκλησίαc, Ἕλληνa, Ἕλληνb, Ἑλληνικός, Ἑλληνίςa, Ἑλληνίςb, Ἑλληνιστής, ἐντόπιος, ἔξωc, ἔξωθενd, ἐπικαλέωd, Ἐπικούρειος, ἔσωb, ἐφημερία, ζηλωτήςb, Ἡρῳδιανοί, θυγάτηρd, θυγάτηρe, Καναναῖος, κλισία, κώμηb, λαόςa, λαόςb, λαόςc, μέροςd, νεόφυτος, νέφος, ξένοςa, οἶκοςe, ὅμιλος, ὀχλοποιέω, ὄχλοςa, παρεπίδημος, πάροικος, πατήρf, πατριάb, περίοικος, περιτομήb, πιστόςe, πλῆθοςb, πλησίονb, ποίμνηb, ποίμνιον, πόλιςc, πολιτείαa, πολιτείαb, πολίτευμα, πολίτης, πρασιά, πρεσβυτέριονa, πρεσβυτέριονb, πρόβατονb, προσήλυτος, ∑αδδουκαῖος, ∑τοϊκός, συγγενήςb, συμβούλιονb, συμπολίτης, συμπόσιον, συμφυλέτης, συναγωγήa, συναγωγήb, συνέδριονa, συνέδριονb, σύσσωμος, σῶμαc, τέκνονc, τέκνονg, τέλειοςg, τόποςf, υἱόςg, υἱόςi, υἱόςj, υἱόςk, υἱόςl, υἱόςm, Φαρισαῖος, φυλήb, φυλήc, φῶςd, Χριστιανός, χώραe, ψευδάδελφος

A

一般性的 γενεάa, ἔξωc, ἔξωθενd, ἔσωb, κλισία, λαόςc, μέροςd, νέφος, ὅμιλος, ὀχλοποιέω, ὄχλοςa, πλῆθοςb, πρασιά, συμπόσιον, σύσσωμος, υἱόςl

B

社会宗教的 ἅγιοςc, ἀδελφήb, ἀδελφόςb, ἀδελφόςc, ἀδελφότης, ἄδικος, αἵρεσιςa, αἰώνi, ἀκροβυστίαa, ἀκροβυστίαb, ἀλλόφυλος, ἄνομος, ἄπιστοςb, ἀποσυνάγωγος, ἀρνίονb, ἐθνικός, ἐθνικῶς, ἔθνοςb, ἐκκλησίαa, ἐκκλησίαb, Ἕλληνb, Ἑλληνίςb, ἐπικαλέωd, ἐφημερία, λαόςb, νεόφυτος, πατήρf, περιτομήb, πιστόςe, ποίμνηb, ποίμνιον, πρόβατονb, προσήλυτος, ∑αδδουκαῖος, συναγωγήa, συναγωγήb, σῶμαc, τέκνονg, τέλειοςg, υἱόςj, υἱόςk, υἱόςm, Φαρισαῖος, φυλήc, φῶςd, Χριστιανός, ψευδάδελφος

C

社会政治的 ἀδελφόςd, ἀδελφόςe, ἀλλογενής, ἀλλότριοςb, ἀπαλλοτριόω, Ἄρειος ∏άγοςb, Ἀρεοπαγίτης, βουλευτής, γείτων, γερουσία, δῆμος, ἔθνοςa, ἐκκλησίαc, ἐντόπιος, ζηλωτήςb, Ἡρῳδιανοί, θυγάτηρd, θυγάτηρe, Καναναῖος, κώμηb, λαόςa, ξένοςa, οἶκοςe, παρεπίδημος, πάροικος, πατριάb, περίοικος, πλησίονb, πόλιςc, πολιτείαa, πολιτείαb, πολίτευμα, πολίτης, πρεσβυτέριονa, πρεσβυτέριονb, συγγενήςb, συμβούλιονb, συμπολίτης, συμφυλέτης, συνέδριονa, συνέδριονb, τέκνονc, τόποςf, υἱόςg, υἱόςi, φυλήb, χώραe

D

种族文化的 βάρβαροςa, βάρβαροςb, Ἕλληνa, Ἑλληνικός, Ἑλληνίςa, Ἑλληνιστής

E

哲学思想的 Ἐπικούρειος, ∑τοϊκός

12

超自然生物及力量 ἀββά, ἄγγελοςb, ᾅδηςc, ἀήρd, ἄθεος, αἰώνg, αἰώνh, ἀρχάγγελος, ἀρχήf, ἄρχωνc, βάθοςe, δαιμονίζομαι, δαιμόνιονa, δαιμόνιονb, δαιμονιώδης, δαίμων, διάβολοςa, διάβολοςb, δίκηb, δόξαg, δύναμιςe, εἴδωλονb, ἐλωΐ, ἐξουσίαg, ἐπουράνιοςc, ζῷονb, ἠλί, θεά, θεῖοςa, θεῖοςb, θειότης, θεόςa, θεόςb, θεόςc, θεόςd, θεότης, θρόνοςc, ἰσάγγελος, κοσμοκράτωρb, κόσμοςh, κυριακός, κύριοςa, κυριότηςb, μαράνα θᾶa, μεγαλοπρεπήςb, μεγαλωσύνηb, οὐράνιοςb, οὐρανόςc, οὐρανόςf, παντοκράτωρ, παράκλητοςa, πατήρd, πειράζωe, πνεῦμαa, πνεῦμαb, πνεῦμαc, πνεῦμαd, πνεῦμαi, πνεῦμαj, πνευματικός, πνευματικόςa, πνευματικόςf, πνευματικῶςa, πονηρόςe, πύθων, πύληb, ∑αβαώθ, ∑ατανᾶςa, στοιχεῖονb, στρατιάa, στρατιάb, υἱόςp, ὕψιστοςb, ὕψωμαb, φάντασμα

A

超自然生物 ἀββά, ἄγγελοςb, ἄθεος, αἰώνh, ἀρχάγγελος, δαιμονίζομαι, δαιμόνιονa, δαιμόνιονb, δαιμονιώδης, δαίμων, διάβολοςa, διάβολοςb, δίκηb, εἴδωλονb, ἐλωΐ, ἐπουράνιοςc, ζῷονb, ἠλί, θεά, θεῖοςa, θεῖοςb, θειότης, θεόςa, θεόςb, θεόςc, θεόςd, θεότης, ἰσάγγελος, κυριακός, κύριοςa, μαράνα θᾶa, μεγαλοπρεπήςb, μεγαλωσύνηb, οὐράνιοςb, οὐρανόςc, παντοκράτωρ, παράκλητοςa, πατήρd, πειράζωe, πνεῦμαa, πνεῦμαb, πνεῦμαc, πνεῦμαd, πνεῦμαi, πνεῦμαj, πνευματικός, πνευματικόςa, πνευματικῶςa, πονηρόςe, ∑αβαώθ, ∑ατανᾶςa, στρατιάa, υἱόςp, ὕψιστοςb, φάντασμα

B

超自然力量 ᾅδηςc, ἀήρd, αἰώνg, ἀρχήf, ἄρχωνc, βάθοςe, δόξαg, δύναμιςe, ἐξουσίαg, θρόνοςc, κοσμοκράτωρb, κόσμοςh, κυριότηςb, οὐρανόςf, πνευματικόςf, πύθων, πύληb, στοιχεῖονb, στρατιάb, ὕψωμαb

13

是，变成，存在，发生 ἀθέμιτοςa, ἀθέτησιςb, ἀκατάλυτος, ἀκωλύτως, ἀμετάθετος, ἀναγεννάω, ἀναθάλλω, ἀνακαινίζω, ἀνακαινόωb, ἀναπαύωd, ἀναπληρόωc, ἀνάστασιςc, ἀνέκλειπτος, ἀνίστημιf, ἀπαλλάσσωc, ἀπαράβατος, ἀπεῖπονa, ἀπεκδέχομαιb, ἀπέρχομαιb, ἀπέχωe, ἀπόo, ἀποβάλλωb, ἀποβολήb, ἀποδίδωμιd, ἀποκαθιστάνωa, ἀποκατάστασις, ἀπόκειμαιb, ἀποκτείνωb, ἀποκυέωa, ἀποκυέωb, ἀπολείπωc, ἀπολείπωd, ἀπόλλυμιg, ἀποστρέφωd, ἀσάλευτοςb, ἀφαιρέωc, ἀφανίζωd, ἀφανισμός, ἀφίημιj, ἀφίημιk, βάλλωf, βάλλωg, βλέπωf, γένεσιςd, γένημα, γεννάωc, γεννάωd, γίνομαιa, γίνομαιb, γίνομαιc, γίνομαιd, διακωλύω, διαμένωc, διαστρέφωc, διατελέω, διατηρέω, δίδωμιb, δίδωμιc, ἐάωa, ἐγείρωd, ἐγείρωf, ἐγκαινίζω, ἐγκαταλείπωa, ἐγκοπή, ἐγκόπτωa, εἰμίa, εἰμίb, εἰμίc, εἰμίd, εἰμίi, εἰςk, εἰσέρχομαιb, ἐκβάλλωf, ἐκδέχομαιc, ἐκκλείωa, ἐκκόπτωb, ἐκλείπωd, ἐκπίπτωd, ἐκπληρόω, ἐκτρέπωc, ἐνe, ἐνδείκνυμιb, ἐνεργέωc, ἐνεργής, ἔνι, ἐνίστημιa, ἐξαλείφωb, ἐξεγείρωb, ἐξέρχομαιb, ἐπάγω, ἐπακολουθέωb, ἐπαναπαύομαιa, ἐπεισέρχομαι, ἐπεκτείνομαιb, ἐπέρχομαιc, ἐπιγίνομαι, ἐπίκειμαιe, ἐπιλείπω, ἐπιπίπτωb, ἐπιτελέωb, ἐπιτρέπω, ἐργάζομαιd, ἔρχομαιc, ἔρχομαιd, εὑρίσκωc, εὑρίσκωe, ἐφίστημιc, ἔχωg, ζητέωf, ἥκωc, ἥττημα, θησαυρίζωb, ἰάομαιb, ἵστημιk, ἵστημιl, καθαιρέωe, καθίστημιb, καρπόςk, καρποφορέωb, καταλαμβάνωg, καταλείπωc, καταλύωc, καταντάωb, καταντάωc, καταπίνωc, καταργέωa, καταργέωb, καταργέωe, καταρτίζωb, καταφέρωa, κατεργάζομαιc, κατέχωa, κεῖμαιc, κερδαίνωb, κρατέωd, κωλύω, λόγοςh, λύωg, λύωh, μαραίνω, μεθίστημιb, μένωc, μεταβαίνωb, μετάθεσιςb, μετακινέω, μεταμορφόωa, μεταστρέφω, μετατίθημιb, μετατρέπω, ὄγκος, ὁράωg, παράγωc, παραδίδωμιd, παρακολουθέωc, παρεισάγω, παρέρχομαιd, παρέχωa, παρέχωb, παρίημιa, παρίστημιb, παρίστημιc, περιαιρέωc, περιΐστημιb, περίκειμαιd, περιτίθημιb, περιτρέπω, πίμπλημιb, πίπτωg, πίπτωh, πίπτωi, πληροφορέωa, πληρόωg, ποιέωc, ποιέωj, ποῦc, πρᾶγμαa, προάγωd, προγίνομαι, πρόκειμαιa, πρόκειμαιb, προκοπή, προκόπτωa, προσεάω, προτίθημιb, προϋπάρχω, προφέρω, πρωτότοκοςb, πτῶσιςc, ῥῆμαc, στάσιςc, στέλλωa, στήκωb, στρέφωb, συγγνώμη, συγκλείωb, συγκυρία, συμβαίνω, συναντάω, συνίστημιe, συντελέωb, συντηρέωa, τάσσωb, τελειόωf, τελειόωg, τελείωσιςb, τελέωc, τηρέωa, τίθημιf, ὑπάγωe, ὑπάρχωa, ὑπάρχωb, ὑπάρχωc, ὑπολιμπάνω, ὑποστέλλωa, ὑποστρέφωc, ὑστερέωd, φείδομαιb, φέρωf, φέρωi, φέρωp, φεύγωc, φεύγωd, φθάνωc, φθάνωd, φορέωb, φυλάσσωc

A

状态 ἀθέτησιςb, ἀκατάλυτος, ἀναθάλλω, ἀναπαύωd, ἀπαλλάσσωc, ἀπεκδέχομαιb, ἀποβάλλωb, ἀποκτείνωb, ἀποκυέωa, ἀσάλευτοςb, ἀφαιρέωc, ἀφίημιj, βάλλωf, βάλλωg, γίνομαιb, διαστρέφωc, διατελέω, εἰμίa, εἰμίb, ἐκδέχομαιc, ἐκλείπωd, ἐνe, ἐνεργέωc, ἐπάγω, ἐπαναπαύομαιa, ἐπεκτείνομαιb, ἐπιλείπω, ἐργάζομαιd, εὑρίσκωc, εὑρίσκωe, ἔχωg, ζητέωf, ἥττημα, ἵστημιl, καθαιρέωe, καθίστημιb, καταντάωb, καταπίνωc, κατεργάζομαιc, κρατέωd, λύωg, μετακινέω, παρέχωa, παρίστημιb, περιαιρέωc, περίκειμαιd, περιτίθημιb, ποιέωc, προτίθημιb, στήκωb, συντηρέωa, τάσσωb, τελειόωg, τηρέωa, τίθημιf, ὑπάρχωa, ὑπάρχωb, ὑποστρέφωc, ὑστερέωd, φέρωi, φθάνωc, φορέωb

B

状态的改变 ἀμετάθετος, ἀναγεννάω, ἀνακαινίζω, ἀνακαινόωb, ἀνάστασιςc, ἀπαράβατος, ἀπόo, ἀποκαθιστάνωa, ἀποκατάστασις, ἀποστρέφωd, γένημα, γεννάωc, γίνομαιc, ἐγείρωf, εἰμίi, εἰςk, ἐκβάλλωf, ἐκπίπτωd, ἔρχομαιc, ἰάομαιb, μεθίστημιb, μεταβαίνωb, μετάθεσιςb, μεταμορφόωa, μεταστρέφω, μετατίθημιb, μετατρέπω, περιτρέπω, πίπτωh, προκοπή, προκόπτωa, πτῶσιςc, στρέφωb, ὑπάγωe, φέρωp

C

存在 ἀνέκλειπτος, ἀνίστημιf, ἀπέρχομαιb, ἀποβολήb, ἀπόκειμαιb, ἀποκυέωb, ἀπολείπωd, ἀπόλλυμιg, ἀφανίζωd, ἀφανισμός, γένεσιςd, γίνομαιa, διαμένωc, ἐγείρωd, ἐγκαινίζω, ἐγκαταλείπωa, εἰμίc, ἐκκόπτωb, ἔνι, ἐξαλείφωb, ἐξεγείρωb, ἐξέρχομαιb, ἐπίκειμαιe, ἵστημιk, καρπόςk, καρποφορέωb, καταλείπωc, καταλύωc, καταργέωa, κεῖμαιc, λύωh, μαραίνω, μένωc, παράγωc, παρέρχομαιd, παρίστημιc, πίπτωi, ποιέωj, πρόκειμαιa, πρόκειμαιb, προϋπάρχω, προφέρω, πρωτότοκοςb, στάσιςc, συνίστημιe, συντελέωb, ὑπάρχωc, ὑπολιμπάνω, φεύγωc

D

发生 ἀθέμιτοςa, ἀκωλύτως, ἀναπληρόωc, ἀπεῖπονa, ἀπέχωe, ἀποδίδωμιd, ἀπολείπωc, ἀφίημιk, βλέπωf, γεννάωd, γίνομαιd, διακωλύω, διατηρέω, δίδωμιb, δίδωμιc, ἐάωa, ἐγκοπή, ἐγκόπτωa, εἰμίd, εἰσέρχομαιb, ἐκκλείωa, ἐκπληρόω, ἐκτρέπωc, ἐνδείκνυμιb, ἐνεργής, ἐνίστημιa, ἐπακολουθέωb, ἐπεισέρχομαι, ἐπέρχομαιc, ἐπιγίνομαι, ἐπιπίπτωb, ἐπιτελέωb, ἐπιτρέπω, ἔρχομαιd, ἐφίστημιc, ἥκωc, θησαυρίζωb, καταλαμβάνωg, καταντάωc, καταργέωb, καταργέωe, καταρτίζωb, καταφέρωa, κατέχωa, κερδαίνωb, κωλύω, λόγοςh, ὄγκος, ὁράωg, παραδίδωμιd, παρακολουθέωc, παρεισάγω, παρέχωb, παρίημιa, περιΐστημιb, πίμπλημιb, πίπτωg, πληροφορέωa, πληρόωg, ποῦc, πρᾶγμαa, προάγωd, προγίνομαι, προσεάω, ῥῆμαc, στέλλωa, συγγνώμη, συγκλείωb, συγκυρία, συμβαίνω, συναντάω, τελειόωf, τελείωσιςb, τελέωc, ὑποστέλλωa, φείδομαιb, φέρωf, φεύγωd, φθάνωd, φυλάσσωc

14

自然界的事件及状态 ἀλαλάζωa, ἅλλομαιb, ἀνάπτω, ἀνατέλλωb, ἀνατολήc, ἄνεμος, ἀπαύγασμα, ἀποσκίασμα, ἅπτωa, ἄσβεστος, ἀστραπήa, ἀστραπήb, ἀστράπτω, αὐχμηρός, ἀφρίζω, ἀφρός, βρέχωa, βρέχωb, βροντή, βροχή, βρύω, γαλήνη, γνόφος, διαυγάζω, διεγείρωd, διθάλασσοςa, δόξαb, ἐκλάμπω, ἐκχέωe, ἐμπίπρημι, ἐξαστράπτω, ἐπαφρίζω, ἐπιβάλλωc, ἐπισκιάζω, ἐπιφαίνωa, ἐπιφαύσκω, ἐπιφώσκω, εὐδία, εὐρακύλων, ζόφοςa, ἡμέραd, ἠχέωa, ἦχοςa, θόρυβοςa, θύελλα, καίωa, καίωb, κατακαίω, κατακλύζω, κατακλυσμός, καταπίμπρημι, κατασκιάζω, κατοπτρίζωb, καῦμα, καυματίζω, καῦσις, καυσόω, καύσων, κλύδων, κῦμα, λαῖλαψ, λαμπρόςa, λαμπρότης, λάμπω, λευκόςb, μουσικός, μυκάομαι, νότοςb, νύξb, ὄμβρος, ὄψιμος, περιάπτω, περιαστράπτω, περιλάμπω, πίνωb, πλήμμυρα, πνεῦμαg, πνέω, πνοήa, πρόϊμος, προσαχέω, πυρόωb, πύρωσιςa, ῥέω, ῥοιζηδόν, ῥύσιςa, σάλος, σβέννυμιa, σβέννυμιc, σεισμόςa, σεισμόςb, σιωπάωc, σκιάa, σκιάb, σκοτεινός, σκοτίαa, σκοτίζωa, σκότοςa, σκοτόωa, σποδός, στίλβω, στυγνάζωa, συμφωνία, τεφρόω, τύφω, τυφωνικός, ὑετόςb, ὑπερεκχύννω, ὑποπνέω, ὕψοςd, φαίνωa, φέγγος, φθόγγοςa, φιμόωc, φλογίζω, φωνέωe, φωνήa, φῶςa, φωστήρb, φωτεινόςa, φωτεινόςb, φωτίζωa, χειμάζω, χειμώνb, ὠρύομαι

A

天气 εὐδία, χειμάζω, χειμώνb

B

风 ἄνεμος, εὐρακύλων, θύελλα, λαῖλαψ, νότοςb, πνεῦμαg, πνέω, πνοήa, τυφωνικός, ὑποπνέω

C

雨 βρέχωa, βρέχωb, βροχή, ὄμβρος, ὄψιμος, πρόϊμος, ὑετόςb

D

雷电 ἀστραπήa, βροντή

E

与液体和干物质有关的事件或活动 ἅλλομαιb, ἀφρίζω, ἀφρός, βρύω, γαλήνη, διεγείρωd, διθάλασσοςa, ἐκχέωe, ἐπαφρίζω, ἐπιβάλλωc, κατακλύζω, κατακλυσμός, κλύδων, κῦμα, πίνωb, πλήμμυρα, ῥέω, ῥύσιςa, σάλος, σεισμόςb, σιωπάωc, ὑπερεκχύννω

F

光 ἀνατέλλωb, ἀνατολήc, ἀπαύγασμα, ἀστραπήb, ἀστράπτω, διαυγάζω, δόξαb, ἐκλάμπω, ἐξαστράπτω, ἐπιφαίνωa, ἐπιφαύσκω, ἐπιφώσκω, ἡμέραd, κατοπτρίζωb, λαμπρόςa, λαμπρότης, λάμπω, λευκόςb, περιαστράπτω, περιλάμπω, στίλβω, ὕψοςd, φαίνωa, φέγγος, φῶςa, φωστήρb, φωτεινόςa, φωτεινόςb, φωτίζωa

G

黑暗 ἀποσκίασμα, αὐχμηρός, γνόφος, ἐπισκιάζω, ζόφοςa, κατασκιάζω, νύξb, σκιάa, σκιάb, σκοτεινός, σκοτίαa, σκοτίζωa, σκότοςa, σκοτόωa, στυγνάζωa

H

燃烧 ἀνάπτω, ἅπτωa, ἄσβεστος, ἐμπίπρημι, καίωa, καίωb, κατακαίω, καταπίμπρημι, καῦμα, καυματίζω, καῦσις, καυσόω, καύσων, περιάπτω, πυρόωb, πύρωσιςa, σβέννυμιa, σβέννυμιc, σποδός, τεφρόω, τύφω, φλογίζω

I

声音 ἀλαλάζωa, ἠχέωa, ἦχοςa, θόρυβοςa, μουσικός, μυκάομαι, προσαχέω, ῥοιζηδόν, συμφωνία, φθόγγοςa, φιμόωc, φωνέωe, φωνήa, ὠρύομαι

J

大地的移动 σεισμόςa

15

线性运动 ἄγωa, ἄγωb, ἄγωc, ἀθροίζω, αἴρωa, ἀκολουθέωa, ἀκολουθέωb, ἅλλομαιa, ἀναβαίνωa, ἀναβαίνωb, ἀναβιβάζω, ἀνάγωa, ἀνάγωb, ἀνακάμπτωa, ἀναλαμβάνωa, ἀναλαμβάνωb, ἀναλαμβάνωc, ἀνάλημψις, ἀναλύωa, ἀναπέμπωa, ἀναπέμπωb, ἀναπηδάω, ἀνασπάω, ἀναστρέφωa, ἀνατέλλωa, ἀνατολήa, ἀναφέρωa, ἀναφέρωb, ἀναχωρέωa, ἀναχωρέωb, ἀνεμίζω, ἀνέρχομαι, ἀνίστημιe, ἀντιπαρέρχομαι, ἀπάγωa, ἀπαίρω, ἀπαντάω, ἀπάντησις, ἄπειμιa, ἀπελαύνω, ἀπέρχομαιa, ἀπέρχομαιe, ἀποβαίνωa, ἀποδημέω, ἀποκαθιστάνωb, ἀποκυλίω, ἀπολαμβάνωc, ἀπολείπωb, ἀπολύωa, ἀπολύωb, ἀπολύωf, ἀποπίπτω, ἀπορίπτω, ἀποσπάωa, ἀποσπάωc, ἀποστέλλωa, ἀποστέλλωb, ἀποτάσσωb, ἀποφέρωa, ἀποφέρωb, ἀποφορτίζομαι, ἀποχωρέω, ἀποχωρίζωa, ἀπρόσιτος, ἀπωθέωa, ἀσάλευτοςa, ἀστατέωa, ἀφίημιa, ἀφίημιb, ἄφιξις, ἀφίστημιb, βάλλωa, βάλλωb, βάλλωc, βαστάζωa, βαστάζωb, βολή, βυθίζωa, γίνομαιe, γόμος, διαβαίνω, διαλύω, διαμερίζωd, διαπεράω, διαπορεύομαιa, διαπορεύομαιb, διασκορπίζωa, διασπείρω, διασπορά, διαφέρωa, διαφέρωb, διαφεύγω, διαχωρίζω, διέρχομαιa, διέρχομαιb, διέρχομαιc, διέρχομαιd, διϊκνέομαι, διΐστημιa, διΐστημιb, διοδεύω, διώκωa, διώκωb, δύνω, ἐγγίζωa, εἰσάγωa, εἰσάγωb, εἴσειμι, εἰσέρχομαιa, εἴσοδοςa, εἰσπηδάω, εἰσπορεύομαιa, εἰστρέχω, εἰσφέρωa, ἐκβαίνω, ἐκβάλλωa, ἐκβάλλωb, ἐκβάλλωc, ἐκβάλλωd, ἐκβολή, ἐκδιώκωa, ἐκκολυμβάω, ἐκκομίζω, ἐκλείπωb, ἐκνεύω, ἐκπέμπω, ἐκπηδάω, ἐκπίπτωa, ἐκπορεύομαιa, ἐκφέρωa, ἐκφέρωb, ἐκφεύγωa, ἐκχέωb, ἐκχωρέω, ἐλαύνω, ἔλευσις, ἕλκωa, ἕλκωb, ἐμβαίνωa, ἐμβαίνωb, ἐμβιβάζω, ἐμπίπτωa, ἐνδύνω, ἐξάγω, ἐξάλλομαι, ἐξαποστέλλωa, ἐξαποστέλλωb, ἔξειμι, ἐξέρχομαιa, ἔξοδοςa, ἐξωθέωa, ἐπαθροίζω, ἐπαίρωa, ἐπανάγωa, ἐπανέρχομαι, ἐπέρχομαιa, ἐπιβαίνωa, ἐπιβαίνωb, ἐπιβάλλωa, ἐπιβιβάζω, ἐπιδύω, ἐπιπορεύομαι, ἐπιρίπτωa, ἐπιστρέφωa, ἐπισυνάγωa, ἐπισυνάγωb, ἐπισυναγωγήa, ἐπισυναγωγήb, ἐπισυντρέχω, ἐρείδω, ἔρχομαιa, ἔρχομαιb, ἐφάλλομαι, ἐφικνέομαι, ἥκωa, θᾶ, καθαιρέωa, καθαιρέωb, καθίημι, καθίστημιc, καταβαίνω, κατάβασις, καταβιβάζω, κατάγωa, κατακολουθέω, κατακρημνίζω, καταλείπωa, καταντάωa, καταπίπτωa, καταπίπτωb, καταποντίζωa, καταποντίζωb, κατασύρω, κατατρέχω, καταφεύγωa, κατέρχομαιa, κινέωa, κινέωb, κλίνωb, κολυμβάω, κομίζωa, κυκλεύω, κυκλόωa, κυκλόωb, λύωd, μαράνα θᾶb, μεθίστημιa, μεταβαίνωa, μετάγω, μετάθεσιςa, μεταίρω, μεταπέμπω, μετατίθημιa, ὁδεύω, ὁδηγέωa, ὁδηγόςa, ὁδοιπορέω, ὁδοιπορία, ὁδόςb, ὁρμάω, ὀρχέομαι, παραγίνομαιa, παράγωa, παράγωb, παραλαμβάνωa, παραλαμβάνωb, παραπορεύομαι, παραφέρωa, πάρειμιb, παρέρχομαιa, παρέρχομαιb, παρίστημιk, πάροδος, παρουσίαb, πατέωa, πεζεύω, πέμπωa, πέμπωb, πέμπωc, περιάγωa, περιάγωb, περιαιρέωa, περιέρχομαιa, περιέρχομαιb, περικυκλόω, περιπατέωa, περιπίπτωa, περιτρέχω, περιφέρω, πέτομαι, πίπτωa, πίπτωb, πλανάωb, πλανήτης, πορείαa, πορεύομαιa, πορεύομαιb, πορεύομαιc, ποταμοφόρητος, προάγωa, προάγωb, προάγωc, προβαίνωa, προέρχομαιa, προέρχομαιb, προέρχομαιc, προέρχομαιd, προπέμπωa, προπέμπωb, προπορεύομαιa, προπορεύομαιb, προσάγωa, προσάγωb, προσαναβαίνω, προσανέχω, προσεγγίζω, προσέρχομαιa, πρόσκομμαa, προσκόπτωb, προσκυλίω, προσλαμβάνωb, προσλαμβάνωc, προσλαμβάνωd, προσπορεύομαι, προστρέχω, προσφέρωa, προσφέρωb, προτρέχω, ῥίπτωa, σκιρτάωa, σκορπίζωa, σπάω, στρέφωc, συγκαταβαίνω, συμβάλλωd, συμπαραγίνομαι, συμπαραλαμβάνω, συμπέμπω, συμπορεύομαιa, συμπορεύομαιb, συμφέρωa, συνάγωa, συνάγωd, συναθροίζωa, συναθροίζωb, συνακολουθέω, συναναβαίνω, συναποστέλλω, συναρπάζωb, συνδρομή, σύνειμιa, συνεισέρχομαι, συνέκδημος, συνέπομαι, συνέρχομαιa, συνέρχομαιb, συνοδεύω, συνοδία, συντρέχωa, συντυγχάνω, σύρωa, σύρωb, συστέλλωb, συστρέφωa, συστρέφωb, σφραγίζωd, τρέχωa, ὑπάγωa, ὑπάγωb, ὑπάγωc, ὑπαντάωa, ὑπάντησις, ὑπολαμβάνωa, ὑποστρέφωa, ὑποχωρέω, φέρωa, φέρωb, φέρωc, φέρωo, φεύγωa, φθάνωa, φθάνωb, φορτίζω, φορτίον, φυγή, χαλάω, χειραγωγέω, χειραγωγός, χορός, χωρέωa, χωρίζωc

A

移动，来／去 ἄπειμιa, ἀποχωρίζωa, ἀσάλευτοςa, γίνομαιe, διέρχομαιa, διΐστημιa, ἐρείδω, ἔρχομαιa, κινέωa, κινέωb, μεθίστημιa, μεταβαίνωa, μετάθεσιςa, μετατίθημιa, παράγωa, πορεύομαιa, προβαίνωa, προέρχομαιa, συναρπάζωb, ὑπάγωa, φέρωo, χωρέωa

B

旅行，旅程 ἀστατέωa, διαπορεύομαιa, διαπορεύομαιb, διέρχομαιb, διοδεύω, ὁδεύω, ὁδοιπορέω, ὁδοιπορία, ὁδόςb, περιάγωa, περιέρχομαιa, πλανάωb, πλανήτης, πορείαa, πορεύομαιb

C

经过，跨越，穿过，绕过 ἀντιπαρέρχομαι, διαβαίνω, διαπεράω, διέρχομαιc, διέρχομαιd, διϊκνέομαι, παράγωb, παραπορεύομαι, παρέρχομαιa, πάροδος, περιέρχομαιb, προέρχομαιb

D

离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ἄγωc, ἀναπέμπωa, ἀναπέμπωb, ἀναχωρέωa, ἀνίστημιe, ἀπελαύνω, ἀπέρχομαιa, ἀποβαίνωa, ἀποδημέω, ἀποκαθιστάνωb, ἀπολείπωb, ἀπολύωa, ἀπολύωb, ἀπολύωf, ἀποσπάωc, ἀποστέλλωa, ἀποστέλλωb, ἀποτάσσωb, ἀποχωρέω, ἀπωθέωa, ἀφίημιa, ἀφίημιb, ἄφιξις, ἀφίστημιb, διαφεύγω, διαχωρίζω, διΐστημιb, ἐκβαίνω, ἐκβάλλωb, ἐκβάλλωc, ἐκλείπωb, ἐκνεύω, ἐκπέμπω, ἐκπορεύομαιa, ἐκφεύγωa, ἐκχωρέω, ἐξαποστέλλωa, ἐξαποστέλλωb, ἔξειμι, ἐξέρχομαιa, ἔξοδοςa, ἐξωθέωa, καταλείπωa, καταφεύγωa, κλίνωb, μεταίρω, μεταπέμπω, πέμπωa, πέμπωc, πορεύομαιc, προπέμπωa, συμπέμπω, συναποστέλλω, ὑπάγωb, ὑπάγωc, ὑποχωρέω, φεύγωa, φυγή, χωρίζωc

E

靠近，趋近 ἀπαντάω, ἀπάντησις, ἀπρόσιτος, ἐγγίζωa, προσάγωb, προσανέχω, προσεγγίζω, προσέρχομαιa, προσπορεύομαι, συμβάλλωd, συντυγχάνω, ὑπαντάωa, ὑπάντησις

F

来，来到，到达 εἴσοδοςa, ἔλευσις, ἐπέρχομαιa, ἐπιβαίνωa, ἐπιπορεύομαι, ἔρχομαιb, ἐφικνέομαι, ἥκωa, θᾶ, καταντάωa, μαράνα θᾶb, παραγίνομαιa, πάρειμιb, παρέρχομαιb, παρίστημιk, παρουσίαb, περιπίπτωa, φθάνωa

G

返回 ἀνακάμπτωa, ἀναλύωa, ἀναστρέφωa, ἀναχωρέωb, ἀπέρχομαιe, ἐπανάγωa, ἐπανέρχομαι, ἐπιστρέφωa, ὑποστρέφωa

H

来到，进入 εἴσειμι, εἰσέρχομαιa, εἰσπορεύομαιa, ἐμβαίνωa, ἐμβιβάζω, ἐνδύνω

I

登上，骑上 ἀναβαίνωb, ἀναλαμβάνωc, ἐπιβαίνωb, ἐπιβιβάζω

J

上来／上去，上升 ἀναβαίνωa, ἀνάλημψις, ἀνατέλλωa, ἀνατολήa, ἀνέρχομαι, ἐπαίρωa, προσαναβαίνω, ὑπολαμβάνωa

K

下来／下去，下降 βάλλωc, βυθίζωa, δύνω, ἐπιδύω, καθαιρέωa, καθίημι, καταβαίνω, κατάβασις, καταβιβάζω, καταποντίζωa, καταποντίζωb, κατέρχομαιa, χαλάω

L

掉落 ἀποπίπτω, βάλλωb, ἐκπίπτωa, ἐμπίπτωa, καταπίπτωa, καταπίπτωb, πίπτωa, πίπτωb

M

聚集，召集 ἀθροίζω, ἐπαθροίζω, ἐπισυνάγωa, ἐπισυνάγωb, ἐπισυναγωγήa, ἐπισυναγωγήb, ἐπισυντρέχω, προσλαμβάνωd, συμπαραγίνομαι, συμπορεύομαιb, συμφέρωa, συνάγωa, συνάγωd, συναθροίζωa, συναθροίζωb, συνδρομή, σύνειμιa, συνέρχομαιa, συντρέχωa, συστρέφωa, συστρέφωb

N

散开，驱散 διαλύω, διαμερίζωd, διασκορπίζωa, διασπείρω, διασπορά, ἐκχέωb, λύωd, σκορπίζωa

O

先来／先去 προάγωa, προέρχομαιc, φθάνωb

P

走在前面 προάγωb, προπορεύομαιa

Q

走在后面 ἀκολουθέωa, κατακολουθέω

R

绕着走，围绕 κυκλεύω, κυκλόωa, κυκλόωb, περικυκλόω

S

同行，结伴 προπέμπωb, συγκαταβαίνω, συμπορεύομαιa, συναναβαίνω, συνεισέρχομαι, συνέκδημος, συνέρχομαιb, συνοδεύω, συνοδία

T

跟随，伴随 ἀκολουθέωb, συνακολουθέω, συνέπομαι

U

追赶，追逐 διώκωa, ἐκδιώκωa

V

驱动，带动 ἀνεμίζω, διαφέρωb, ἐλαύνω, παραφέρωa, φέρωc

W

引领，带来，带领 ἄγωa, ἀνάγωa, ἀναλαμβάνωb, ἀναφέρωa, ἀπάγωa, ἀπαίρω, ἀπολαμβάνωc, ἀποφέρωb, εἰσάγωa, ἐκβάλλωd, ἐκφέρωb, ἕλκωb, ἐξάγω, καθίστημιc, κατάγωa, κατασύρω, μετάγω, ὁδηγέωa, ὁδηγόςa, παραλαμβάνωa, παραλαμβάνωb, περιάγωb, προάγωc, προέρχομαιd, προπορεύομαιb, προσάγωa, προσλαμβάνωb, προσλαμβάνωc, προσφέρωb, συμπαραλαμβάνω, σύρωb, φέρωb, χειραγωγέω, χειραγωγός

X

携带，负担 ἄγωb, αἴρωa, ἀνάγωb, ἀναλαμβάνωa, ἀναφέρωb, ἀποφέρωa, ἀποφορτίζομαι, βαστάζωa, βαστάζωb, γόμος, διαφέρωa, εἰσάγωb, εἰσφέρωa, ἐκκομίζω, ἐκφέρωa, καθαιρέωb, κομίζωa, πέμπωb, περιαιρέωa, περιφέρω, ποταμοφόρητος, προσφέρωa, στρέφωc, συστέλλωb, σφραγίζωd, φέρωa, φορτίζω, φορτίον

Y

拉，拖，拽 ἀναβιβάζω, ἀνασπάω, ἀποσπάωa, ἕλκωa, σπάω, σύρωa

Z

投掷，扔掉 βάλλωa, βολή, ἐκβάλλωa, ἐκβολή, ἐπιβάλλωa, ἐπιρίπτωa, κατακρημνίζω, ῥίπτωa

A'

快速移动 ὁρμάω

B'

向着目标移动 διώκωb

C'

步行，踩踏 ἐμβαίνωb, πατέωa, πεζεύω, περιπατέωa, πρόσκομμαa, προσκόπτωb

D'

奔跑 εἰσπηδάω, εἰστρέχω, ἐκπηδάω, κατατρέχω, περιτρέχω, προστρέχω, προτρέχω, τρέχωa

E'

跳起，跳跃 ἅλλομαιa, ἀναπηδάω, ἀπορίπτω, ἐξάλλομαι, ἐφάλλομαι, σκιρτάωa

F'

跳舞 ὀρχέομαι, χορός

G'

飞行 πέτομαι

H'

游泳 ἐκκολυμβάω, κολυμβάω

I'

滚动 ἀποκυλίω, προσκυλίω

16

非线性运动 ἀνατρέπωa, ἀπομάσσω, ἀποτινάσσω, ἐκπετάννυμι, ἐκτείνωa, ἐκτινάσσω, ἔντρομοςa, ἐπεκτείνομαιa, ἐπιστρέφωf, καταστρέφω, κινέωc, κίνησις, κλίνωa, κλυδωνίζομαι, κυλισμός, κυλίω, προτείνω, ῥιπή, ῥιπίζω, ῥίπτωc, σαλεύωa, σείωa, σείωc, στρέφωa, στρέφωf, στρωννύωa, ταράσσωa, ταραχήa, τρέμωa, τρόμος, τροπή, ὑποστρωννύω

17

姿势及与姿势有关的事件 ἀνακαθίζω, ἀνάκειμαιa, ἀνάκειμαιc, ἀνακλίνωa, ἀνακλίνωb, ἀνακλίνωc, ἀνακύπτω, ἀναπίπτωa, ἀναπίπτωb, ἀνίστημιa, ἀνίστημιd, ἀνορθόωb, γόνυe, γονυπετέω, ἐγείρωa, ἐγείρωb, ἐγείρωh, ἐξανίστημιa, ἐπικαθίζω, ἐφίστημιa, ἵστημιg, ἵστημιh, καθέζομαι, κάθημαιa, καθίζωa, καθίζωb, κατάκειμαιa, κατάκειμαιb, κατακλίνωa, κατακλίνωb, κατακύπτω, κεῖμαιa, κλίνωe, κοῦμ, κύπτω, παρακαθέζομαι, παρακύπτωa, παρίστημιg, περιΐστημιa, πίπτωc, πρηνής, προσκυνέωb, προσπίπτωa, στήκωa, συγκάθημαι, συγκαθίζωa, συγκαθίζωb, συγκύπτω, συνίστημιd, τίθημιn

A

站立 ἀνίστημιa, ἀνίστημιd, ἐγείρωa, ἐγείρωb, ἐγείρωh, ἐξανίστημιa, ἐφίστημιa, ἵστημιg, ἵστημιh, κοῦμ, παρίστημιg, περιΐστημιa, στήκωa, συνίστημιd

B

坐下 ἀνακαθίζω, ἐπικαθίζω, καθέζομαι, κάθημαιa, καθίζωa, καθίζωb, παρακαθέζομαι, συγκάθημαι, συγκαθίζωa, συγκαθίζωb

C

跪下 γόνυe, γονυπετέω, τίθημιn

D

俯卧、趴着 πρηνής

E

俯伏敬拜或恳求 κλίνωe, πίπτωc, προσκυνέωb, προσπίπτωa

F

斜倚（用餐） ἀνάκειμαιa, ἀνάκειμαιc, ἀνακλίνωb, ἀνακλίνωc, ἀναπίπτωa, ἀναπίπτωb, κατάκειμαιb, κατακλίνωa, κατακλίνωb

G

躺卧 ἀνακλίνωa, κατάκειμαιa, κεῖμαιa

H

弯身，挺直 ἀνακύπτω, ἀνορθόωb, κατακύπτω, κύπτω, παρακύπτωa, συγκύπτω

18	连接 ἄγρα, ἀνίημιa, ἅπτωb, ἁρπάζωa, ἀσφαλίζωb, δεσμεύω, δέσμη, δέχομαιd, δέωa, ἐπιλαμβάνομαιa, ἔχωb, καθάπτω, κολλάωb, κρατέωa, κρεμάννυμιa, κρεμάννυμιc, λαμβάνωa, λύωa, περιδέω, πιάζωa, προσηλόω, προσλαμβάνωa, προσψαύωb, συλλέγω, συναρπάζωa, σύνδεσμοςa, τίλλω

A

抓紧，抓住 ἄγρα, ἅπτωb, ἁρπάζωa, δέχομαιd, ἐπιλαμβάνομαιa, ἔχωb, καθάπτω, κρατέωa, λαμβάνωa, πιάζωa, προσλαμβάνωa, προσψαύωb, συλλέγω, συναρπάζωa, τίλλω

B

系上，粘住 ἀνίημιa, ἀσφαλίζωb, δεσμεύω, δέσμη, δέωa, κολλάωb, κρεμάννυμιa, κρεμάννυμιc, λύωa, περιδέω, προσηλόω, σύνδεσμοςa

19

物理的冲击力 ἀποθλίβω, ἀποκόπτω, δέρω, διαρρήγνυμι, διασπάω, διορύσσω, διχοτομέωa, ἐκκεντέω, ἐκκλάω, ἐκκόπτωa, ἐξορύσσω, ἐπίκειμαιb, ἐπιπίπτωa, θλίβωa, θρύπτω, ἱμάςb, καταβάλλωa, κατάγνυμι, κατακλάω, κατακόπτω, καταπατέωa, κατατομή, κείρω, κεφαλιόω, κλάσις, κλάσμα, κλάωa, κολαφίζωa, κόπτωa, κρούω, λακάω, λαξευτός, λατομέω, λικμάω, μαστιγόωa, μαστίζω, μάστιξa, νύσσω, ξυράω, ὀρύσσω, παίωa, παίωb, πατάσσωa, πατέωb, περιρήγνυμι, πιέζω, πληγήa, πλήσσω, πνίγωa, πνικτός, πρίζω, προσκόπτωa, προσπίπτωb, προσρήσσω, ῥαβδίζω, ῥαπίζω, ῥάπισμα, ῥήγνυμιa, σκάπτωa, συμπνίγωb, συνέχωc, συνθλάω, συνθλίβω, συντρίβωa, συντρίβωb, σχίζωa, σχίσμαa, τύπτωa, φραγελλόω, ψώχω

A

击打，撞击 δέρω, ἱμάςb, καταβάλλωa, κεφαλιόω, κολαφίζωa, κρούω, μαστιγόωa, μαστίζω, μάστιξa, παίωa, πατάσσωa, πληγήa, πλήσσω, προσκόπτωa, προσπίπτωb, προσρήσσω, ῥαβδίζω, ῥαπίζω, ῥάπισμα, τύπτωa, φραγελλόω

B

刺穿，切割 ἀποκόπτω, διχοτομέωa, ἐκκεντέω, ἐκκόπτωa, κατακόπτω, κατατομή, κείρω, κόπτωa, λαξευτός, λατομέω, νύσσω, ξυράω, παίωb, πρίζω

C

裂开，撕破 διαρρήγνυμι, διασπάω, λακάω, περιρήγνυμι, ῥήγνυμιa, σχίζωa, σχίσμαa

D

打破，冲破 διορύσσω, ἐκκλάω, ἐξορύσσω, θρύπτω, κατάγνυμι, κατακλάω, κλάσις, κλάσμα, κλάωa, συνθλάω, συντρίβωa

E

挤压 ἀποθλίβω, ἐπίκειμαιb, ἐπιπίπτωa, θλίβωa, καταπατέωa, λικμάω, πατέωb, πιέζω, πνίγωa, πνικτός, συμπνίγωb, συνέχωc, συνθλίβω, συντρίβωb, ψώχω

F

挖掘 ὀρύσσω, σκάπτωa

20

暴力，伤害，摧毁，杀死 ἄγριοςa, ἀδικέωa, αἷμαc, αἷμαd, αἴρωb, αἴρωc, ἀναίρεσις, ἀναιρέωa, ἀναλίσκω, ἀνασταυρόω, ἀνδροφόνος, ἀνήμερος, ἀνθρωποκτόνος, ἀπάγχω, ἀπάγωc, ἀποκεφαλίζω, ἀποκτείνωa, ἀπόλλυμιa, ἅπτωd, ἀπώλειαa, ἅρπαξa, ἀφανίζωa, βαρύςd, βία, βιάζωa, βιάζωb, βίαιος, βιαστής, βλαβερός, βλάπτω, δάκνω, διαφθείρωa, διαχειρίζω, ἐδαφίζωa, ἐδαφίζωb, ἐκχέωi, ἐξολεθρεύω, ἐρημόω, ἐρήμωσιςa, ἐσθίωb, ζητέωh, θανατόωa, θιγγάνωb, θύωb, καθαίρεσιςa, καθαιρέωc, καθαιρέωd, κακοποιέωb, κακόςc, κακόωa, κακῶςb, κάκωσις, καταβάλλωb, καταλιθάζω, καταλύωa, καταλύωb, καταναλίσκω, καταπίνωb, κατασκάπτω, καταστροφήa, καταστροφήb, καταστρώννυμι, κατασφάζω, κατεσθίωb, κέντρονc, κολαφίζωb, κοπή, κρεμάννυμιb, λιθάζω, λιθοβολέω, λυμαίνωa, λυμαίνωb, λύωc, μάρτυςb, μάχαιραc, μητρολῴας, μώλωψ, ὄλεθροςa, ὄλεθροςb, ὀλοθρευτής, ὀλοθρεύω, πατάσσωb, πατέωc, πατρολῴας, πελεκίζω, πίπτωd, πληγήb, πορθέω, προσπήγνυμι, πτῶσιςa, ῥῆγμα, σαπρόςb, σητόβρωτος, σικάριος, σκληρόςa, σπεκουλάτωρb, σταυρόω, στόμαi, συμπίπτω, συναπόλλυμι, σύντριμμα, συσταυρόω, σφαγήa, σφάζω, τραῦμα, τραυματίζω, τύπτωb, ὕβριςb, φθείρωa, φθείρωb, φθοράa, φονεύς, φονεύω, φόνος, φράσσωc, χαλεπόςb

A

暴力 ἄγριοςa, ἀνήμερος, ἅρπαξa, βαρύςd, βία, βιάζωa, βιάζωb, βίαιος, βιαστής, σκληρόςa, χαλεπόςb

B

伤害，伤口 ἀδικέωa, ἅπτωd, βλαβερός, βλάπτω, δάκνω, κακοποιέωb, κακόςc, κακόωa, κακῶςb, κάκωσις, καταβάλλωb, καταστροφήa, κολαφίζωb, λυμαίνωa, μώλωψ, πατέωc, πληγήb, σαπρόςb, σητόβρωτος, στόμαi, τραῦμα, τραυματίζω, τύπτωb, ὕβριςb, φθείρωb, φράσσωc

C

摧毁 αἴρωb, ἀναλίσκω, ἀπόλλυμιa, ἀπώλειαa, ἀφανίζωa, διαφθείρωa, ἐδαφίζωa, ἐξολεθρεύω, ἐρημόω, ἐρήμωσιςa, ἐσθίωb, καθαίρεσιςa, καθαιρέωc, καθαιρέωd, καταλύωa, καταλύωb, καταναλίσκω, καταπίνωb, κατασκάπτω, καταστροφήb, κατεσθίωb, λυμαίνωb, λύωc, ὄλεθροςa, ὄλεθροςb, ὀλοθρευτής, ὀλοθρεύω, πίπτωd, πορθέω, πτῶσιςa, ῥῆγμα, συμπίπτω, συναπόλλυμι, σύντριμμα, φθείρωa, φθοράa

D

杀死 αἷμαc, αἷμαd, αἴρωc, ἀναίρεσις, ἀναιρέωa, ἀνασταυρόω, ἀνδροφόνος, ἀνθρωποκτόνος, ἀπάγχω, ἀπάγωc, ἀποκεφαλίζω, ἀποκτείνωa, διαχειρίζω, ἐδαφίζωb, ἐκχέωi, ζητέωh, θανατόωa, θιγγάνωb, θύωb, καταλιθάζω, καταστρώννυμι, κατασφάζω, κέντρονc, κοπή, κρεμάννυμιb, λιθάζω, λιθοβολέω, μάρτυςb, μάχαιραc, μητρολῴας, πατάσσωb, πατρολῴας, πελεκίζω, προσπήγνυμι, σικάριος, σπεκουλάτωρb, σταυρόω, συσταυρόω, σφαγήa, σφάζω, φονεύς, φονεύω, φόνος

21

危险，冒险，安全，拯救 ἀπόλλυμιh, ἀποφεύγω, ἀσφάλειαa, ἀσφαλήςa, ἀσφαλίζωa, ἀσφαλῶςa, διασῴζωa, διαφυλάσσω, ἔκβασιςc, ἐκφεύγωb, ἐξαιρέωb, ἐπισφαλής, καταφεύγωb, κινδυνεύωa, κινδυνεύωb, κίνδυνος, κρύπτωa, κτάομαιb, παγίςb, παραβολεύομαι, παραδίδωμιf, περιποιέωb, ῥύομαι, σπιλάςa, στηριγμόςa, σῴζωa, σῴζωb, σωτήρa, σωτήρb, σωτηρίαa, σωτηρίαb, σωτηρίαc, σωτήριοςa, σωτήριοςb, σωτήριοςc, τράχηλοςb, ὑπερασπίζω, ὑποτίθημιb, φεύγωb, ψυχήh, ψυχήi, ψυχήj

A

危险 ἐπισφαλής, κινδυνεύωa, κίνδυνος, παγίςb, σπιλάςa

B

冒险 κινδυνεύωb, παραβολεύομαι, παραδίδωμιf, τράχηλοςb, ὑποτίθημιb, ψυχήi

C

安全，没有危险 ἀσφάλειαa, ἀσφαλήςa, ἀσφαλίζωa, ἀσφαλῶςa, κρύπτωa, στηριγμόςa, ὑπερασπίζω

D

变得安全，没有危险 ἀποφεύγω, ἔκβασιςc, ἐκφεύγωb, καταφεύγωb, φεύγωb

E

使安全，没有危险 διασῴζωa, διαφυλάσσω, ἐξαιρέωb, κτάομαιb, περιποιέωb, ῥύομαι, σῴζωa, σωτήρa, σωτηρίαa, ψυχήh, ψυχήj

F

宗教意义上的拯救 ἀπόλλυμιh, σῴζωb, σωτήρb, σωτηρίαb, σωτηρίαc, σωτήριοςa, σωτήριοςb, σωτήριοςc

22

烦恼，困难，解脱，有利的情况 ἀνάγκηa, ἀνάπαυσιςd, ἀνάψυξιςa, ἄνεσιςa, ἀσθενήςd, ἀφορμήa, βαρέωa, βάροςa, βαρύςb, δεινός, δυσβάστακτος, δύσκολος, δυσκόλως, εἰρήνηa, ἐλαφρόςc, ἐν{', ἐνοχλέωa, ἐνοχλέωb, ἐπιτίθημιd, εὔκοπος, εὐοδόωa, εὐπρόσδεκτοςb, ἡσυχίαa, θλίβωb, θλίβωc, θλῖψις, θραύω, καιρόςd, κακίαb, καταβαρέω, καταδυναστεύω, κόποςb, λοιμόςb, μόλιςb, ὀκνηρόςb, οὐαί, ὀχλέω, παρενοχλέω, πληγήd, προσκοπήa, σάρξk, σκόλοψb, σκύλλωa, σκύλλωb, στενοχωρέωb, στενοχωρία, συμπνίγωc, ταλαιπωρία, ταλαίπωρος, φείδομαιa, χαλεπόςa, χρηστόςd

A

烦恼，困难，危难 ἀνάγκηa, ἀσθενήςd, βάροςa, θλῖψις, κακίαb, κόποςb, λοιμόςb, ὀκνηρόςb, οὐαί, πληγήd, προσκοπήa, στενοχωρία, ταλαιπωρία, ταλαίπωρος

B

经历烦恼、困难 βαρέωa, ἐνοχλέωb, θλίβωc, σάρξk, σκόλοψb, σκύλλωb, στενοχωρέωb

C

引起烦恼、困难 ἐνοχλέωa, ἐπιτίθημιd, θλίβωb, θραύω, καταβαρέω, καταδυναστεύω, ὀχλέω, παρενοχλέω, σκύλλωa, συμπνίγωc, φείδομαιa

D

困难的，艰难的 βαρύςb, δεινός, δυσβάστακτος, δύσκολος, δυσκόλως, μόλιςb, χαλεπόςa

E

摆脱烦恼 ἀνάπαυσιςd, ἀνάψυξιςa, ἄνεσιςa

F

容易的，轻松的 ἐλαφρόςc, ἐν{', εὔκοπος, χρηστόςd

G

有利的情况或状态 ἀφορμήa, εἰρήνηa, εὐοδόωa, εὐπρόσδεκτοςb, ἡσυχίαa, καιρόςd

23

生理活动过程及状态 ἀγάπηb, ἀγρυπνία, ᾅδηςb, ἀθανασία, αἷμαb, αἷμαe, αἷμαf, αἱματεκχυσία, αἱμορροέω, ἄκαρποςa, ἀκμάζω, ἀναβαίνωc, ἀναβαίνωd, ἀναζάωa, ἀνάκειμαιb, ἀνάλυσις, ἀναλύωb, ἀνάπαυσιςb, ἀνάπαυσιςc, ἀναπαύωa, ἀναπαύωb, ἀνάπειρος, ἀνάστασιςa, ἀνίστημιb, ἀνίστημιc, ἀνίστημιg, ἁπλοῦςa, ἀπόθεσις, ἀποθνῄσκωa, ἀποθνῄσκωb, ἀπόλλυμιe, ἀπόλλυμιf, ἀποπνίγωa, ἀποπνίγωb, ἀποψύχωa, ἀριστάωa, ἀριστάωb, ἄριστονa, ἄριστονb, ἄρρωστος, ἀρτιγέννητος, ἄρτοςd, ἀσθένειαb, ἀσθενέωb, ἀσθενήςc, ἀσιτία, ἄσιτος, αὐξάνωc, αὔξησις, ἀφθαρσίαa, ἄφθαρτος, ἀφίημιn, ἀφυπνόω, ἄψυχος, βάλλωi, βαρέωb, βαρέωc, βαστάζωj, βιβρώσκω, βλαστάνωa, βλαστάνωb, βόσκωa, βόσκωc, βρυγμός, βρύχωa, βρώσιμος, βρῶσιςa, βρῶσιςb, γάγγραινα, γαστήρb, γαστήρc, γένεσιςa, γενετή, γεννάωa, γεννάωb, γέννημαa, γεννητός, γεύομαιb, γινώσκωf, γρηγορέωa, γρηγορέωc, δειπνέω, δεῖπνονa, δεῖπνονb, δεσμόςc, δέωf, διαγρηγορέω, διασῴζωb, διαφθείρωc, διαφθορά, δίδωμιo, δίδωμιp, διεγείρωa, διεγείρωc, δίςc, διψάωa, δίψος, δοχή, δυσεντέριον, ἐγείρωc, ἐγείρωe, ἐγείρωg, ἐγείρωi, ἔγερσις, ἔγκυος, εἰμίl, εἰμίp, εἰςw, ἐκδημέωb, ἐκλύωa, ἐκπνέω, ἐκτρέπωa, ἐκτρέφωa, ἔκτρωμα, ἐκφέρωc, ἐκφύω, ἐκχέωj, ἐκψύχω, ἕλκος, ἑλκόω, ἐμέω, ἐμπίπλημιa, ἐμπίπλημιc, ἐμπτύω, ἐμφυσάω, ἐνx, ἐνδημέωb, ἐξανάστασις, ἐξανατέλλω, ἐξανίστημιb, ἐξεγείρωa, ἐξέρχομαιc, ἔξοδοςb, ἐξυπνίζω, ἔξυπνος, ἐπιθανάτιος, ἐπιλείχω, ἐσθίωa, ἐσχάτως, εὐφορέω, ἔχωo, ἔχωp, ἔχωq, ἔχωr, ζάωa, ζάωb, ζωή, ζῳογονέωa, ζῳογονέωb, ζῳοποιέω, ἡμιθανής, ἡσυχάζωa, θανάσιμος, θανατηφόρος, θάνατοςa, θάνατοςb, θάνατοςc, θεραπείαa, θεραπεύωa, θηλάζωa, θηλάζωb, θνῄσκω, θνητός, ἴαμα, ἰάομαιa, ἴασις, ἰατρός, ἰσχύωc, καθαρίζωc, καθεύδωa, καθεύδωb, κακῶςe, καλῶςg, κάμνωa, καρπόςd, καρπόςe, καρπόςf, καρπόςg, καρπόςj, καρποφορέωa, καρποφόρος, καταβαρύνω, καταβολήb, κατάκειμαιc, κατάπαυσις, καταπαύωa, καταπαύωb, καταπίνωa, καταφέρωc, καταφέρωd, κατεσθίωa, κεφαλήd, κλάωb, κλίνωf, κοιλίαe, κοιμάομαιa, κοιμάομαιb, κοίμησις, κοίτηb, κοίτηd, κομψότερον, κοπιάωb, κραταιόωa, κτάομαιc, κυλλός, λέπρα, λεπρός, λιμόςa, λιμόςb, λοιμόςa, μαλακία, μασάομαι, μάστιξb, μεθύωb, μετέχωb, μηκύνω, νεκρόςa, νέκρωσιςa, νέκρωσιςb, νηστείαb, νῆστις, νόσημα, νόσος, νυστάζω, ξηραίνωc, ξηραίνωd, ξηρόςb, ὁλοκληρία, ὀφθαλμόςf, παραδίδωμιg, παραλυτικός, παραλύωa, παρθενία, παρίημιb, πεινάωa, πηγήc, πίμπρημιa, πίμπρημιb, πίνωa, πίπτωe, πληγήc, πνεῦμαh, πνεῦμαl, πνίγωb, πνίγωc, πνοήb, ποιέωi, πονηρόςd, πορεύομαιe, πόσιςb, ποτίζωa, προβάλλω, πρόσπεινος, πτύω, πυρέσσω, πυρετός, ῥήγνυμιd, ῥύσιςb, ῥώννυμιa, σάρξh, σεληνιάζομαι, σήπω, σκεῦοςg, σκήνωμαd, σκωληκόβρωτος, σπαράσσω, σπέρμαd, στεῖρα, συζάω, συζωοποιέω, συλλαμβάνωb, συμπίνω, συμπνίγωa, συμφύω, συναλίζομαιa, συναναπαύομαι, συναποθνῄσκω, συναυξάνω, συνεγείρω, συνέρχομαιc, συνεσθίω, συνευωχέομαι, συσπαράσσω, σῴζωc, σῶμαg, τεκνογονέω, τεκνογονία, τελεσφορέω, τελευτάω, τελευτή, τίθημιo, τίκτωa, τίκτωb, τράπεζαb, τρέφωa, τρίζω, τρώγω, ὑγιαίνωa, ὑγιήςa, ὑδροποτέω, ὑδρωπικός, ὑπάγωd, ὕπνος, φάγος, φέρωm, φέρωn, φθαρτός, φθοράb, φύω, χορτάζωa, χορτάζωb, χρῆσις, χωλός, ψυχήb, ψυχήl, ψωμίζωa, ὠδίνa, ὠδίνωa

A

吃，喝 ἀγάπηb, ἀνάκειμαιb, ἀριστάωa, ἀριστάωb, ἄριστονa, ἄριστονb, ἄρτοςd, ἀσιτία, ἄσιτος, βιβρώσκω, βόσκωa, βόσκωc, βρώσιμος, βρῶσιςa, βρῶσιςb, γαστήρb, γεύομαιb, δειπνέω, δεῖπνονa, δεῖπνονb, διψάωa, δίψος, δοχή, ἐκτρέφωa, ἐμπίπλημιa, ἐμπίπλημιc, ἐσθίωa, θηλάζωa, θηλάζωb, κατάκειμαιc, κατεσθίωa, κλάωb, λιμόςa, λιμόςb, μεθύωb, μετέχωb, νηστείαb, νῆστις, πεινάωa, πίνωa, πόσιςb, ποτίζωa, πρόσπεινος, συμπίνω, συναλίζομαιa, συνεσθίω, συνευωχέομαι, τράπεζαb, τρέφωa, τρώγω, ὑδροποτέω, φάγος, χορτάζωa, χορτάζωb, ψωμίζωa

B

吃、喝以外，涉及口腔的活动 βρυγμός, βρύχωa, ἐμέω, ἐμπτύω, ἐπιλείχω, καταπίνωa, μασάομαι, πτύω, τρίζω

C

诞生，生育 ἀνίστημιc, ἀρτιγέννητος, βαστάζωj, γαστήρc, γένεσιςa, γενετή, γεννάωa, γεννάωb, γέννημαa, γεννητός, ἔγκυος, ἔκτρωμα, ἐνx, ἐξανίστημιb, ἐξέρχομαιc, ἔχωr, καταβολήb, κοιλίαe, κοίτηd, νέκρωσιςb, σπέρμαd, στεῖρα, συλλαμβάνωb, τεκνογονέω, τεκνογονία, τίκτωa, ὠδίνa, ὠδίνωa

D

性关系 γινώσκωf, κοίτηb, κτάομαιc, παρθενία, σκεῦοςg, συνέρχομαιc, χρῆσις

E

睡觉，醒来 ἀγρυπνία, ἀφυπνόω, βαρέωb, βαρέωc, γρηγορέωa, διαγρηγορέω, διεγείρωa, διεγείρωc, ἐγείρωc, ἐγείρωi, ἐξυπνίζω, ἔξυπνος, καθεύδωa, καταβαρύνω, καταφέρωc, καταφέρωd, κοιμάομαιa, κοίμησις, νυστάζω, ὀφθαλμόςf, ὕπνος

F

疲倦，休息 ἀνάπαυσιςb, ἀνάπαυσιςc, ἀναπαύωa, ἀναπαύωb, ἐκλύωa, ἡσυχάζωa, κατάπαυσις, καταπαύωa, καταπαύωb, κεφαλήd, κλίνωf, κοπιάωb, συναναπαύομαι

G

活着，死去 ᾅδηςb, ἀθανασία, αἷμαb, αἷμαe, ἀναζάωa, ἀνάλυσις, ἀναλύωb, ἀνάστασιςa, ἀνίστημιb, ἀνίστημιg, ἀπόθεσις, ἀποθνῄσκωa, ἀποθνῄσκωb, ἀπόλλυμιe, ἀπόλλυμιf, ἀποπνίγωa, ἀποπνίγωb, ἀφθαρσίαa, ἄφθαρτος, ἀφίημιn, ἄψυχος, γρηγορέωc, δίδωμιp, δίςc, ἐγείρωe, ἔγερσις, εἰμίl, εἰμίp, ἐκδημέωb, ἐκπνέω, ἐκχέωj, ἐκψύχω, ἐνδημέωb, ἐξανάστασις, ἐξεγείρωa, ἔξοδοςb, ἐπιθανάτιος, ζάωa, ζάωb, ζωή, ζῳογονέωa, ζῳογονέωb, ζῳοποιέω, ἡμιθανής, θανάσιμος, θανατηφόρος, θάνατοςa, θάνατοςc, θνῄσκω, θνητός, καθεύδωb, κοιμάομαιb, νεκρόςa, νέκρωσιςa, παραδίδωμιg, πίπτωe, πνεῦμαl, πνίγωb, πνίγωc, πορεύομαιe, σάρξh, σκήνωμαd, συζάω, συζωοποιέω, συμπνίγωa, συναποθνῄσκω, συνεγείρω, σῶμαg, τελευτάω, τελευτή, τίθημιo, ὑπάγωd, φθαρτός, ψυχήb, ψυχήl

H

健康，活力，力气 ἁπλοῦςa, διασῴζωb, ἐγείρωg, ἔχωq, θεραπείαa, θεραπεύωa, ἴαμα, ἰάομαιa, ἴασις, ἰατρός, ἰσχύωc, καθαρίζωc, καλῶςg, κομψότερον, κραταιόωa, ὁλοκληρία, ῥώννυμιa, σῴζωc, ὑγιαίνωa, ὑγιήςa

I

疾病，恶疾，衰弱 αἷμαf, αἱματεκχυσία, αἱμορροέω, ἀνάπειρος, ἀποψύχωa, ἄρρωστος, ἀσθένειαb, ἀσθενέωb, ἀσθενήςc, βάλλωi, γάγγραινα, δεσμόςc, δέωf, διαφθείρωc, δυσεντέριον, εἰςw, ἐκτρέπωa, ἕλκος, ἑλκόω, ἐσχάτως, ἔχωo, ἔχωp, θάνατοςb, κακῶςe, κάμνωa, κυλλός, λέπρα, λεπρός, λοιμόςa, μαλακία, μάστιξb, νόσημα, νόσος, ξηραίνωd, ξηρόςb, παραλυτικός, παραλύωa, παρίημιb, πηγήc, πίμπρημιa, πίμπρημιb, πληγήc, πονηρόςd, πυρέσσω, πυρετός, ῥήγνυμιd, ῥύσιςb, σεληνιάζομαι, σκωληκόβρωτος, σπαράσσω, συσπαράσσω, ὑδρωπικός, χωλός

J

呼气，呼吸 ἐμφυσάω, πνεῦμαh, πνοήb

K

生长 ἀναβαίνωc, ἀναβαίνωd, αὐξάνωc, αὔξησις, βλαστάνωa, ἐκφέρωc, ἐκφύω, ἐξανατέλλω, μηκύνω, προβάλλω, συμφύω, συναυξάνω, τίκτωb, φύω

L

成熟，结果子，结种籽 ἄκαρποςa, ἀκμάζω, βλαστάνωb, δίδωμιo, εὐφορέω, καρπόςd, καρπόςe, καρπόςf, καρπόςg, καρπόςj, καρποφορέωa, καρποφόρος, ξηραίνωc, ποιέωi, τελεσφορέω, φέρωm, φέρωn

M

腐烂，腐朽 διαφθορά, σήπω, φθοράb

24

感官事件及状态 ἄδηλος, αἴνιγμαb, αἴρωg, ἀκοήa, ἀκοήb, ἀκοήc, ἀκοήf, ἀκούωa, ἀκούωb, ἀκούωh, ἀκούωj, ἀκροατής, ἀναβλέπωa, ἀναβλέπωb, ἀνάβλεψις, ἀναθεωρέωa, ἀναφαίνω, ἀνοίγωb, ἀνοίγωe, ἀόρατος, ἅπτωc, ἀτενίζω, αὐτόπτης, ἀφανίζωc, ἄφαντος, ἀχλύς, βαπτίζωd, βασανισμός, βάσανος, βαστάζωi, βλέμμα, βλέπωa, βλέπωb, γεύομαιa, διαβλέπω, εἶδοςb, εἰσακούωa, εἰσφέρωc, ἐμβλέπωa, ἐμφανήςa, ἐμφανίζωa, ἐνωτίζομαι, ἐπαίρωd, ἐπακούω, ἐπακροάομαι, ἐπέχωc, ἐπιβλέπωa, ἐπιδείκνυμιa, ἐπιφαίνωb, ἐπιφάνεια, ἐποπτεύω, ἐπόπτης, ἔχωm, θεάομαιa, θέατρονb, θεωρέωa, θεωρία, θιγγάνωa, κακοπάθεια, κακοπαθέω, κατανοέωd, κατασκοπέω, κατοπτρίζωa, κέντρονd, κρύπτωb, κρύπτωc, κωφόςb, λαμβάνωo, μονόφθαλμος, ὀδυνάωa, ὀπτάνομαι, ὅραμαa, ὅρασιςb, ὁρατός, ὁράωa, ὄσφρησις, οὖςb, οὖςe, οὖςf, ὀφθαλμόςb, πάθημαa, παθητός, παρακούωb, παρακύπτωb, παρατηρέωa, παρατήρησις, πάσχωa, περιβλέπω, πίνωc, πίπτωm, πόνοςa, ποτήριονc, προακούω, προοράωa, προπάσχω, προσψαύωa, πρόσωπονd, πύρωσιςb, σκοπέωa, συγκακοπαθέω, συγκακουχέομαι, συγκάμπτω, συμπαθέωa, συμπάσχω, συνέχωd, συνωδίνω, τηλαυγῶς, τίθημιi, τυφλόςa, φαίνωb, φανερόςc, φανερόωa, φανερῶςb, φαντάζω, φεύγωe, ψηλαφάωa, ὠδίνb, ὠδίνωb

A

看 αἴνιγμαb, ἀναβλέπωa, ἀναβλέπωb, ἀνάβλεψις, ἀναθεωρέωa, ἀναφαίνω, ἀνοίγωe, ἀόρατος, ἀτενίζω, αὐτόπτης, ἀφανίζωc, ἄφαντος, ἀχλύς, βλέμμα, βλέπωa, βλέπωb, διαβλέπω, εἶδοςb, ἐμβλέπωa, ἐμφανήςa, ἐμφανίζωa, ἐπαίρωd, ἐπέχωc, ἐπιβλέπωa, ἐπιδείκνυμιa, ἐπιφαίνωb, ἐπιφάνεια, ἐποπτεύω, ἐπόπτης, θεάομαιa, θέατρονb, θεωρέωa, θεωρία, κατανοέωd, κατασκοπέω, κατοπτρίζωa, κρύπτωb, κρύπτωc, μονόφθαλμος, ὀπτάνομαι, ὅραμαa, ὅρασιςb, ὁρατός, ὁράωa, ὀφθαλμόςb, παρακύπτωb, παρατηρέωa, παρατήρησις, περιβλέπω, προοράωa, πρόσωπονd, σκοπέωa, τηλαυγῶς, τυφλόςa, φαίνωb, φανερόςc, φανερόωa, φανερῶςb, φαντάζω, φεύγωe

B

听 ἀκοήa, ἀκοήb, ἀκοήc, ἀκοήf, ἀκούωa, ἀκούωb, ἀκούωh, ἀκούωj, ἀκροατής, ἀνοίγωb, εἰσακούωa, εἰσφέρωc, ἐνωτίζομαι, ἐπακούω, ἐπακροάομαι, ἔχωm, κωφόςb, οὖςb, οὖςe, οὖςf, παρακούωb, προακούω, συνέχωd, τίθημιi

C

嗅 ὄσφρησις

D

尝味 γεύομαιa

E

触摸，感觉 ἅπτωc, θιγγάνωa, προσψαύωa, ψηλαφάωa

F

痛苦，苦难 αἴρωg, βαπτίζωd, βασανισμός, βάσανος, βαστάζωi, κακοπάθεια, κακοπαθέω, κέντρονd, λαμβάνωo, ὀδυνάωa, πάθημαa, παθητός, πάσχωa, πίνωc, πίπτωm, πόνοςa, ποτήριονc, προπάσχω, πύρωσιςb, συγκακοπαθέω, συγκακουχέομαι, συγκάμπτω, συμπαθέωa, συμπάσχω, συνωδίνω, ὠδίνb, ὠδίνωb

G

一般感官知觉 ἄδηλος

25

态度及情感 ἀγαλλίασις, ἀγαλλιάω, ἀγαπάωa, ἀγαπάωb, ἀγαπάωc, ἀγάπηa, ἀγαπητόςa, ἀγωνία, ἀδημονέω, ἀθυμέω, αἰσχροκερδής, αἰσχροκερδῶς, αἰσχύνηa, αἰσχύνηb, αἰσχύνω, ἀκοήg, ἄκων, ἀλαλάζωb, ἄλυπος, ἀμέριμνος, ἀμεταμέλητος, ἀνασκευάζω, ἀναστενάζω, ἀνάψυξιςb, ἀναψύχω, ἀνδρίζομαι, ἀνεκτός, ἀνεξίκακος, ἀνεπαίσχυντος, ἀνέχωa, ἀνθρωπάρεσκος, ἀνορθόωc, ἀνοχή, ἀντιλαμβάνωb, ἀξιόωc, ἀπαλγέω, ἀπεκδέχομαιa, ἀπόδεκτος, ἀποκαραδοκία, ἀπόλαυσις, ἀποτολμάω, ἀποψύχωb, ἀπρόσκοποςb, ἀρεσκεία, ἀρέσκω, ἀρεστόςa, ἀρκέωb, ἁρπαγήc, ἅρπαξb, ἀσθένειαc, ἀσμένως, ἀσπάζομαιb, ἄστοργος, ἀσχημοσύνηb, αὐθαίρετος, αὐτάρκειαa, αὐτάρκης, ἀφιλάγαθος, ἀφιλάργυρος, ἀφόβωςa, ἀχάριστοςa, βαστάζωc, βδέλυγμαa, βδελυκτός, βδελύσσομαι, βούλημαa, βούλομαιa, γελάω, γέλως, γόνυd, δακρύω, δειγματίζω, δειλία, δειλιάω, δειλός, δεκτόςa, διαταράσσω, διέρχομαιe, διψάωb, δοκέωb, δόξαi, ἐγκακέω, ἐγκόπτωb, εἰρήνηb, εἰρηνικός, ἐκθαμβέω, ἔκθαμβος, ἐκθαυμάζω, ἐκκαίω, ἐκλύωb, ἑκούσιος, ἑκουσίωςa, ἐκπλήσσω, ἔκστασιςa, ἐκτένεια, ἐκτενήςb, ἐκτενῶςb, ἐκφοβέω, ἔκφοβος, ἑκών, ἐλπίζωa, ἐλπίςa, ἐλπίςb, ἐλπίςc, ἐμβριμάομαιc, ἐμπίπλημιb, ἔμφοβος, ἐντρέπωa, ἔντρομοςb, ἐντροπή, ἐξαπορέομαι, ἐξίστημιa, ἐξίστημιb, ἐπαίρωb, ἐπαισχύνομαι, ἐπακολουθέωa, ἐπιζητέωb, ἐπιθυμέωa, ἐπιθυμέωb, ἐπιθυμητής, ἐπιθυμίαa, ἐπιθυμίαb, ἐπιποθέωa, ἐπιποθέωb, ἐπιπόθησις, ἐπιπόθητος, ἐπιποθία, ἐπιρίπτωc, ἐπίστασιςa, ἐπιστρέφωe, εὐαρεστέω, εὐάρεστος, εὐαρέστως, εὐδοκέωa, εὐδοκέωb, εὐδοκίαa, εὐδοκίαb, εὐθυμέω, εὔθυμος, εὐθύμως, εὔνοια, εὐπρόσδεκτοςa, εὔσπλαγχνος, εὐφραίνωa, εὐφραίνωb, εὐφροσύνη, εὐχαριστέωb, εὐχάριστοςa, εὔχομαιb, εὐψυχέω, ζέω, ζηλεύω, ζῆλοςa, ζηλόωa, ζηλόωb, ζηλόωc, ζηλωτήςa, ζητέωc, ἡδέως, ἡδονήa, ἡδονήb, θαμβέω, θάμβος, θαρρέω, θαρσέω, θάρσος, θαῦμαa, θαῦμαb, θαυμάζωa, θαυμάσιος, θαυμαστός, θεατρίζω, θέλημαa, θέλημαc, θέλησις, θέλωc, θέλωd, θορυβάζω, θορυβέωb, θρηνέωa, θροέω, θυμόςb, ἱκανόςg, ἱλαρός, ἱλαρότης, κάμνωb, καρδίαc, καρδίαd, καρδίαf, καρδίαi, καρτερέω, καταισχύνω, κατανύσσομαι, καταπίνωd, καταπονέωb, καταστρηνιάω, κατήφεια, καύχημαd, καύχησιςc, κλαίω, κλαυθμός, κλείωb, κνήθω, κοιλίαd, κοπιάωc, κορέννυμιa, κραυγήb, λαμβάνωm, λυπέωa, λυπέωb, λύπηa, λύπηb, μακαρίζω, μακάριος, μακαρισμός, μακροθυμέωa, μακροθυμία, μακροθύμως, μέγαςe, μέλειb, μέριμναa, μέριμναb, μεριμνάω, μεταμέλομαιa, μετεωρίζομαι, νοσέω, ξενίζωb, ὀδυνάωb, ὀδύνη, ὀλιγόψυχος, ὀλολύζω, ὁμείρομαι, ὁμοιοπαθής, ὀρέγω, ὄρεξις, πάθημαb, πάθος, παραδειγματίζω, παρακαλέωd, παράκλησιςa, παραλύωb, παραμυθέομαι, παραμυθία, παραμύθιον, παρηγορίαa, παρρησία, παρρησιάζομαιb, πείθωf, πεινάωb, πενθέω, πένθος, περίλυπος, περισπάω, πικρῶς, πλατύνωb, πλεονέκτης, πλεονεξίαa, πλησμονή, πνεῦμαk, ποιέωk, πολύσπλαγχνος, προελπίζω, προθυμία, πρόθυμος, προθύμως, προμεριμνάω, προσδοκάωa, πρόσκομμαb, προσκοπήb, προσκόπτωc, προσφιλής, πτοέω, πτόησις, πτύρω, πυρόωc, πυρόωd, ῥίπτωd, ῥομφαίαc, σαλεύωc, σάρξi, σείωb, σκανδαλίζωc, σκανδαλίζωf, σκάνδαλονc, σκιρτάωb, σκυθρωπός, σπεύδωc, σπλαγχνίζομαι, σπλάγχνονc, σπλάγχνονd, σπλάγχνονe, σπουδάζωc, σπουδαῖος, σπουδαίωςb, σπουδήc, στέγω, στεναγμός, στενάζωa, στενοχωρέωc, στυγνάζωb, στυγνάζωc, συγχαίρω, συγχέω, συλλυπέω, συμπαθέωb, συμπαθής, συμπαρακαλέω, συνέχωf, συνήδομαι, συνθρύπτω, συνοχή, συστενάζω, σωρεύωa, ταλαιπωρέω, ταπεινόςa, ταπεινόωe, ταράσσωb, τάραχοςb, τολμάω, τολμηρός, τολμητής, τρέμωb, τροποφορέω, τυρβάζομαι, ὑπομένωd, ὑπομονή, ὑποφέρω, ὑπωπιάζωa, φέρωl, φιλάγαθος, φιλαδελφία, φιλάδελφος, φίλανδρος, φιλανθρωπίαa, φιλαργυρία, φιλάργυρος, φίλαυτος, φιλέωa, φιλέωb, φιλήδονος, φιλία, φιλόθεος, φιλοπρωτεύω, φιλόστοργος, φιλότεκνος, φιλοτιμέομαι, φοβερός, φοβέωa, φόβητρον, φόβοςa, φόβοςb, φρίσσω, χαίρωa, χαράa, χαράb, χάριςd, χορτάζωc, ψυχήe, ψυχήg, ψυχήk

A

意欲，希望，愿望 ἀκοήg, ἀξιόωc, βούλημαa, βούλομαιa, δοκέωb, ἐπιζητέωb, εὐδοκίαb, εὔχομαιb, ζητέωc, θέλημαa, θέλησις, θέλωc, κνήθω, νοσέω

B

强烈地渴望 αἰσχροκερδής, αἰσχροκερδῶς, ἁρπαγήc, ἅρπαξb, διψάωb, ἐκκαίω, ἐπιθυμέωa, ἐπιθυμέωb, ἐπιθυμητής, ἐπιθυμίαa, ἐπιθυμίαb, ἐπιποθέωa, ἐπιπόθησις, ἐπιποθία, ζηλόωc, ἡδονήb, θέλημαc, θυμόςb, καταστρηνιάω, κοιλίαd, ὁμοιοπαθής, ὀρέγω, ὄρεξις, πάθημαb, πάθος, πεινάωb, πλεονέκτης, πλεονεξίαa, πλησμονή, πυρόωd, σάρξi

C

爱，情感，同情 ἀγαπάωa, ἀγαπάωb, ἀγάπηa, ἀγαπητόςa, ἄστοργος, ἐμβριμάομαιc, ἐπιποθέωb, ἐπιπόθητος, εὔσπλαγχνος, ζῆλοςa, ζηλόωb, καρδίαf, κλείωb, ὁμείρομαι, πλατύνωb, πολύσπλαγχνος, σπλαγχνίζομαι, σπλάγχνονc, σπλάγχνονd, σπλάγχνονe, στενοχωρέωc, συμπαθέωb, συμπαθής, φιλαδελφία, φιλάδελφος, φίλανδρος, φιλανθρωπίαa, φίλαυτος, φιλέωa, φιλία, φιλόθεος, φιλόστοργος, φιλότεκνος

D

盼望，期待 ἀπεκδέχομαιa, ἀποκαραδοκία, ἐλπίζωa, ἐλπίςa, ἐλπίςb, ἐλπίςc, προελπίζω

E

愿意 ἄκων, αὐθαίρετος, ἑκούσιος, ἑκουσίωςa, ἑκών

F

热切，认真，全心全意 ἀντιλαμβάνωb, ἐκτένεια, ἐκτενήςb, ἐκτενῶςb, ἐπακολουθέωa, εὔνοια, ζέω, ζηλεύω, ζηλόωa, ζηλωτήςa, πνεῦμαk, προθυμία, πρόθυμος, προθύμως, σπεύδωc, σπουδάζωc, σπουδαῖος, σπουδαίωςb, σπουδήc, φιλοτιμέομαι

G

知足，满足 ἀρκέωb, αὐτάρκειαa, αὐτάρκης, κορέννυμιa, χορτάζωc

H

蒙悦纳，喜悦 ἀνθρωπάρεσκος, ἀπόδεκτος, ἀρεσκεία, ἀρέσκω, ἀρεστόςa, δεκτόςa, ἐπιστρέφωe, εὐαρεστέω, εὐάρεστος, εὐαρέστως, εὐδοκέωa, εὐδοκίαa, εὐπρόσδεκτοςa, ἱκανόςg, ποιέωk, προσφιλής, χάριςd

I

感恩的，感激的 ἀχάριστοςa, εὐχαριστέωb, εὐχάριστοςa

J

享受，享乐，喜爱做 ἀγαπάωc, ἀπόλαυσις, ἀφιλάγαθος, ἀφιλάργυρος, ἐμπίπλημιb, εὐδοκέωb, ἡδονήa, θέλωd, φιλάγαθος, φιλαργυρία, φιλάργυρος, φιλέωb, φιλήδονος, φιλοπρωτεύω

K

快乐，高兴，喜乐 ἀγαλλίασις, ἀγαλλιάω, ἀσμένως, ἀσπάζομαιb, εὐφραίνωa, εὐφραίνωb, εὐφροσύνη, ἡδέως, ἱλαρός, ἱλαρότης, μακαρίζω, μακάριος, μακαρισμός, σκιρτάωb, συγχαίρω, συνήδομαι, χαίρωa, χαράa, χαράb

L

喜笑，哀哭，悲叹 ἀλαλάζωb, ἀναστενάζω, γελάω, γέλως, δακρύω, θρηνέωa, κλαίω, κλαυθμός, κραυγήb, ὀλολύζω, πενθέω, πένθος, στεναγμός, στενάζωa, συστενάζω, ταλαιπωρέω

M

鼓励，安慰 ἀνάψυξιςb, ἀναψύχω, ἀνορθόωc, γόνυd, εὐθυμέω, εὔθυμος, εὐθύμως, εὐψυχέω, παρακαλέωd, παράκλησιςa, παραλύωb, παραμυθέομαι, παραμυθία, παραμύθιον, παρηγορίαa, συμπαρακαλέω

N

勇气，胆量 ἀνδρίζομαι, ἀποτολμάω, ἐπαίρωb, θαρρέω, θαρσέω, θάρσος, καρδίαd, λαμβάνωm, παρρησία, παρρησιάζομαιb, πείθωf, τολμάω, τολμηρός, τολμητής

O

忍耐，忍受，容忍，坚忍 ἀνεκτός, ἀνεξίκακος, ἀνέχωa, ἀνοχή, βαστάζωc, καρτερέω, μακροθυμέωa, μακροθυμία, μακροθύμως, στέγω, τροποφορέω, ὑπομένωd, ὑπομονή, ὑποφέρω, φέρωl

P

冒犯，被冒犯 ἀπρόσκοποςb, ἐγκόπτωb, πρόσκομμαb, προσκοπήb, προσκόπτωc, σκανδαλίζωc, σκανδαλίζωf, σκάνδαλονc

Q

憎恶 βδέλυγμαa, βδελυκτός, βδελύσσομαι

R

羞愧，耻辱，屈辱 αἰσχύνηa, αἰσχύνηb, αἰσχύνω, ἀνεπαίσχυντος, ἀπαλγέω, ἀσχημοσύνηb, δειγματίζω, ἐντρέπωa, ἐντροπή, ἐπαισχύνομαι, θεατρίζω, καταισχύνω, παραδειγματίζω, σωρεύωa, ταπεινόωe

S

自豪，骄傲，光荣 δόξαi, καύχημαd, καύχησιςc

T

惊奇，惊诧 ἐκθαμβέω, ἔκθαμβος, ἐκθαυμάζω, ἐκπλήσσω, ἔκστασιςa, ἐξίστημιa, ἐξίστημιb, θαμβέω, θάμβος, θαῦμαa, θαῦμαb, θαυμάζωa, θαυμάσιος, θαυμαστός, μέγαςe, ξενίζωb, στυγνάζωc, συγχέω

U

担忧，忧虑，忧伤，平静 ἀδημονέω, ἀμέριμνος, ἀνασκευάζω, διαταράσσω, εἰρήνηb, εἰρηνικός, ἐξαπορέομαι, ἐπιρίπτωc, ἐπίστασιςa, θορυβάζω, θορυβέωb, καταπονέωb, μέλειb, μέριμναa, μέριμναb, μεριμνάω, μετεωρίζομαι, ὀδυνάωb, ὀδύνη, περισπάω, προμεριμνάω, προσδοκάωa, πυρόωc, σαλεύωc, σείωb, συνέχωf, συνοχή, ταράσσωb, τάραχοςb, τυρβάζομαι, ὑπωπιάζωa

V

惧怕，惊骇，惊慌 ἀσθένειαc, ἀφόβωςa, δειλία, δειλιάω, δειλός, ἐκφοβέω, ἔκφοβος, ἔμφοβος, ἔντρομοςb, θροέω, πτοέω, πτόησις, πτύρω, τρέμωb, φοβερός, φοβέωa, φόβητρον, φόβοςa, φόβοςb, φρίσσω

W

悲伤，遗憾 ἀγωνία, ἄλυπος, ἀμεταμέλητος, διέρχομαιe, καρδίαc, καρδίαi, κατανύσσομαι, καταπίνωd, λυπέωa, λυπέωb, λύπηa, λύπηb, μεταμέλομαιa, περίλυπος, πικρῶς, ῥομφαίαc, σκυθρωπός, στυγνάζωb, συλλυπέω, συνθρύπτω, ψυχήe, ψυχήk

X

沮丧 ἀθυμέω, ἀποψύχωb, ἐγκακέω, ἐκλύωb, κάμνωb, κατήφεια, κοπιάωc, ὀλιγόψυχος, ῥίπτωd, ταπεινόςa, ψυχήg

26	心理官能 ἄνθρωποςe, διάνοιαa, ἔσωc, ἔσωθενc, ἰσόψυχος, καρδίαa, κοιλίαc, κρυπτόςb, νεφρός, νόημαa, νοῦςa, ὁρμήa, πνεῦμαe, πνευματικόςb, πνευματικῶςb, σαρκικόςa, σάρκινοςb, σάρξf, σπλάγχνονb, σύμψυχος, συνείδησιςb, φρήν, φρονέωa, φρόνημα, φρόνησιςa, ψυχήa

27

学习 ἀγράμματος, ἀγρεύω, ἀγρυπνέωa, ἀκριβόω, ἀμαθής, ἀναγνωρίζω, ἀναζητέω, ἀναζώννυμι, ἀνακρίνωa, ἀνευρίσκω, ἀπαίδευτος, ἀπόλλυμιd, ἀφοράωb, βλέπωc, γινώσκωb, γινώσκωc, γράμμαe, γραμματεύςb, γρηγορέωb, διαγινώσκωa, διανοίγωc, διερωτάω, δοκιμάζωa, δοκιμασία, δοκιμήa, δοκίμιονa, δράσσομαι, ἐγκάθετος, εἰςr, ἐκζητέωa, ἐκπειράζωa, ἐκπειράζωb, ἐξεραυνάω, ἐξετάζωa, ἐπέχωa, ἐπιγινώσκωc, ἐπιγινώσκωd, ἐπίγνωσιςc, ἐπιζητέωa, ἐπιλαμβάνομαιc, ἐραυνάω, εὐγενήςb, εὑρίσκωa, εὑρίσκωb, ζητέωa, ζητέωb, ζήτησιςa, θηρεύω, ἰδιώτης, καθοράω, καμμύω, καρδίαe, καταδιώκω, καταλαμβάνωf, κατάσκοπος, καυστηριάζω, λόγιοςb, μαθητήςb, μανθάνωa, μανθάνωb, μυέω, ὁδηγέωb, ὁράωf, ὀφθαλμόςg, παγιδεύω, παραιτέομαιb, παρακολουθέωb, παρακύπτωc, παραλαμβάνωc, πειράζωa, πειράζωb, πειρασμόςa, πηρόω, προλαμβάνωa, προσέχωa, πυνθάνομαιb, πωρόω, πώρωσις, σκοπέωb, σκοπέωc, σπερμολόγοςa, συνείδησιςc, συνοράωa, ψηλαφάωb

A

学习 ἀγράμματος, ἀκριβόω, ἀμαθής, ἀπαίδευτος, ἀφοράωb, γινώσκωb, γινώσκωc, γράμμαe, γραμματεύςb, διαγινώσκωa, διερωτάω, εἰςr, ἐπιγινώσκωc, ἐπίγνωσιςc, εὑρίσκωb, ἰδιώτης, καθοράω, καταλαμβάνωf, λόγιοςb, μαθητήςb, μανθάνωa, μανθάνωb, μυέω, ὁδηγέωb, ὁράωf, παραλαμβάνωc, πυνθάνομαιb, σπερμολόγοςa, συνοράωa

B

得知某物的位置 ἀνευρίσκω, ἀπόλλυμιd, εὑρίσκωa

C

得知某人的错处 ἀγρεύω, δράσσομαι, ἐκπειράζωb, ἐπιλαμβάνομαιc, θηρεύω, παγιδεύω, πειράζωb, προλαμβάνωa

D

尝试学习 ἀναζητέω, ἀνακρίνωa, δοκιμάζωa, δοκιμασία, δοκιμήa, δοκίμιονa, ἐγκάθετος, ἐκζητέωa, ἐκπειράζωa, ἐξεραυνάω, ἐξετάζωa, ἐπιζητέωa, ἐραυνάω, ζητέωa, ζητέωb, ζήτησιςa, καταδιώκω, κατάσκοπος, παρακολουθέωb, παρακύπτωc, πειράζωa, πειρασμόςa, σκοπέωc, ψηλαφάωb

E

愿意学习 διανοίγωc, εὐγενήςb, καμμύω, καρδίαe, καυστηριάζω, ὀφθαλμόςg, πηρόω, πωρόω, πώρωσις, συνείδησιςc

F

准备好去学习，留心 ἀγρυπνέωa, ἀναζώννυμι, βλέπωc, γρηγορέωb, ἐπέχωa, παραιτέομαιb, προσέχωa, σκοπέωb

G

认出 ἀναγνωρίζω, ἐπιγινώσκωd

28

知道 ἀγνοέωa, ἄγνοια, ἀγνωσίαa, ἄγνωστος, ἀναδείκνυμιa, ἀνάδειξις, ἄπειρος, ἀποδείκνυμιa, ἀποδείκνυμιb, ἀπόδειξις, ἀποκαλύπτω, ἀποκάλυψις, ἀποκρύπτω, ἀπόκρυφος, αὐγάζω, ἀφανής, ἀφικνέομαι, βάθοςf, βαθύςc, βέβαιοςc, βεβαιόωb, βεβαίωσις, γινώσκωa, γνωρίζωa, γνωρίζωb, γνῶσιςa, γνῶσιςb, γνῶσιςc, γνώστης, γνωστόςa, γνωστόςb, γνωστόςc, γνωστόςd, γυμνόςb, δεῖγμα, δείκνυμιa, δῆλος, δηλόωa, δημόσιος, διανέμωb, δῶμαb, εἰςv, ἔκδηλος, ἐμφανήςb, ἐμφανίζωb, ἐν}', ἐν€', ἐν‚', ἐν„', ἔνδειγμα, ἐνδείκνυμιa, ἔνδειξις, ἐξηγέομαιb, ἐπίz, ἐπιγινώσκωa, ἐπίγνωσιςa, ἐπίγνωσιςb, ἐπικάλυμμα, ἐπίσημος, ἐπίσταμαιa, ἴδιοςe, καινόςc, καλύπτωb, καρδιογνώστης, κατάp, κρύπτη, κρυπτόςa, κρυπτόςc, κρυπτόςd, κρύπτωd, κρυφαῖος, κρυφῇ, λάθρᾳ, λανθάνωa, λανθάνωc, λόγοςk, μήd, μυστήριον, ξένος, οἶδαa, οἶδαb, ὀνομάζωe, οὖςc, παρακαλύπτω, περικρύβω, προγινώσκωa, πρόγνωσιςa, πρόγνωσιςb, πρόδηλος, προοράωb, πρόςv, σκοτίαc, σοφίαc, σοφίζωb, σοφόςa, συγκαλύπτω, συμβιβάζωc, συνείδησιςa, συνίστημιb, σύνοιδαa, σύνοιδαb, σφραγίζωe, τεκμήριον, τραχηλίζω, ὑποδείκνυμιa, φαίνωc, φαίνωd, φανερόςa, φανερόςb, φανερόωb, φανερῶςa, φανέρωσις, φῶςe, φωτίζωb, φωτισμόςb, χρηματίζωa, χρηματισμός

A

知道 ἀγνοέωa, ἄγνοια, ἀγνωσίαa, ἄπειρος, γινώσκωa, γνωρίζωa, γνῶσιςa, γνώστης, ἐπιγινώσκωa, ἐπίγνωσιςa, ἐπίσταμαιa, καρδιογνώστης, λανθάνωc, οἶδαa, οἶδαb, προγινώσκωa, πρόγνωσιςa, προοράωb, σοφίαc, σοφίζωb, σοφόςa, συνείδησιςa, σύνοιδαa, σύνοιδαb

B

已知的 ἄγνωστος, ἀφικνέομαι, γνωρίζωb, γνῶσιςb, γνῶσιςc, γνωστόςa, διανέμωb, ἐπίγνωσιςb, λόγοςk, ὀνομάζωe, πρόγνωσιςb

C

知名的，清楚显示的，显露的 ἀναδείκνυμιa, ἀνάδειξις, ἀποδείκνυμιa, ἀπόδειξις, ἀποκαλύπτω, ἀποκάλυψις, αὐγάζω, βέβαιοςc, βεβαιόωb, βεβαίωσις, γνωστόςb, γνωστόςc, δεῖγμα, δείκνυμιa, δηλόωa, ἐμφανήςb, ἐμφανίζωb, ἐν}', ἔνδειγμα, ἐνδείκνυμιa, ἔνδειξις, ἐξηγέομαιb, ἐπικάλυμμα, ἐπίσημος, καινόςc, ξένος, συμβιβάζωc, συνίστημιb, σφραγίζωe, τεκμήριον, ὑποδείκνυμιa, φαίνωc, φαίνωd, φανερόςa, φανερόωb, φανέρωσις, φωτίζωb, φωτισμόςb, χρηματίζωa, χρηματισμός

D

可知的 ἀποδείκνυμιb, γνωστόςd, γυμνόςb, δῆλος, δημόσιος, δῶμαb, ἔκδηλος, ἐν„', ἐπίz, ἴδιοςe, κατάp, πρόδηλος, τραχηλίζω, φανερόςb, φανερῶςa, φῶςe

E

不可知的，秘密的 ἀποκρύπτω, ἀπόκρυφος, ἀφανής, βάθοςf, βαθύςc, εἰςv, ἐν€', ἐν‚', καλύπτωb, κρύπτη, κρυπτόςa, κρυπτόςc, κρυπτόςd, κρύπτωd, κρυφαῖος, κρυφῇ, λάθρᾳ, λανθάνωa, μήd, μυστήριον, οὖςc, παρακαλύπτω, περικρύβω, πρόςv, σκοτίαc, συγκαλύπτω

29

记忆及回忆 ἀναμιμνῄσκωa, ἀναμιμνῄσκωb, ἀνάμνησις, ἐκλανθάνομαι, ἐπαναμιμνῄσκω, ἐπιλανθάνομαιa, ἐπιλανθάνομαιb, ἐπιλησμονή, λανθάνωb, λήθη, λογίζομαιb, μιμνῄσκωa, μιμνῄσκωb, μνείαa, μνείαb, μνήμη, μνημονεύωa, μνημονεύωb, μνημονεύωc, μνημονεύωd, μνημόσυνον, οἶδαd, οὖςg, σημειόω, συντηρέωb, τίθημιj, τίθημιk, ὑπομιμνῄσκωa, ὑπομιμνῄσκωb, ὑπόμνησις

A

资讯的储存 λογίζομαιb, οὖςg, σημειόω, συντηρέωb, τίθημιj, τίθημιk

B

想起来 ἀναμιμνῄσκωa, ἀναμιμνῄσκωb, ἀνάμνησις, ἐπαναμιμνῄσκω, μιμνῄσκωa, μνείαa, μνήμη, μνημονεύωa, μνημονεύωb, μνημόσυνον, οἶδαd, ὑπομιμνῄσκωa, ὑπομιμνῄσκωb, ὑπόμνησις

C

不记得，忘记 ἐκλανθάνομαι, ἐπιλανθάνομαιa, ἐπιλησμονή, λανθάνωb, λήθη

D

回忆并以适当行动回应 ἐπιλανθάνομαιb, μιμνῄσκωb, μνείαb, μνημονεύωc, μνημονεύωd

30

思考 ἀγνοέωb, ἀδήλως, αἱρετίζω, αἱρέωa, αἱρέωb, αἴρωf, ἄλογοςa, ἀμελέω, ἀναβαίνωe, ἀναθεωρέωb, ἀνακρίνωd, ἀναλογίζομαι, ἀνανήφω, ἀξιόωb, ἀπαρνέομαιb, ἀπελπίζω, ἀπερισπάστως, ἀποβλέπω, ἀποδιορίζωb, ἀποδοκιμάζω, ἀργόςc, ἀρνέομαιd, αὐτοκατάκριτος, ἀφοράωa, βάλλωj, βλέπωd, βλέπωh, βουλεύωa, βουλεύωb, βουλήa, βούλημαb, βούλομαιb, γίνομαιl, γνώμηa, διακρίνωa, διακρίνωb, διακρίνωc, διάκρισιςa, διαλογίζομαιa, διαλογισμόςa, διαλογισμόςb, διανόημα, διάνοιαb, διάνοιαc, διενθυμέομαι, δοκέωc, δοκιμάζωb, δοκιμάζωc, δόκιμοςa, ἐκδέχομαιb, ἐκδοχή, ἐκκρεμάννυμιa, ἐκλέγωa, ἐκλέγωb, ἐκλεκτός, ἐκλογήa, ἐκλογήb, ἐκνήφω, ἑκουσίωςb, ἐλπίζωb, ἐμβλέπωb, ἐνεδρεύωb, ἐνθυμέομαι, ἐνθύμησις, ἔννοιαa, ἔννοιαb, ἐξαιρέωc, ἐξίστημιc, ἐξουσίαh, ἐπεῖδον, ἐπιβάλλωe, ἐπιβλέπωb, ἐπιβουλή, ἐπικρίνω, ἐπιλαμβάνομαιe, ἐπιλέγωb, ἐπιλύωb, ἐπιμελέομαιb, ἐπιμελῶς, ἐπίνοια, ἐπισκέπτομαιa, ἐπισκοπέωb, εὐδοκέωc, εὐνοέωa, εὐπερίσπαστος, ἐφευρετής, θέλημαb, θέλωa, ἵστημιe, καρδίαg, καρδίαj, καταβραβεύω, καταγινώσκω, καταλείπωd, καταμανθάνω, κατανοέωa, κατανοέωb, κατάνυξις, καταφέρωb, κλῆροςf, κληρόω, κρίμαf, κρίνωa, κρίνωb, κρίνωc, κρίσιςg, κρίσιςh, λαγχάνωb, λαγχάνωc, λαμβάνωe, λογίζομαιa, λογισμόςa, λογισμόςb, λόγοςi, μαίνομαι, μανία, μέλειa, μελετάωa, μελετάωb, νήφωa, νοέωb, νόημαb, νοῦςb, οἰκονομίαb, ὁμόφρων, ὁράωb, ὁρίζωa, ὁρμήb, ὄψιςb, παραθεωρέω, παρακούωc, παραφρονέω, παραφρονία, πάρεσις, πίπτωl, πληρόωh, πνεῦμαf, πνεῦμαn, προαιρέω, προβλέπωb, προγινώσκωb, πρόθεσιςa, πρόκριμα, προμελετάω, προνοέωa, πρόνοια, προορίζω, προσδοκάωb, προσδοκία, προσέχωb, πρόσωπονh, πρόσωπονj, προτίθημιa, προχειρίζομαι, προχειροτονέω, σκοπέωd, στηρίζωc, συμβάλλωa, συμβιβάζωb, συμβουλεύωb, συμβούλιονa, συνεκλεκτός, συνέχωh, συνωμοσία, συστροφήb, σωφρονέωa, τακτός, τίθημιl, ὑπεροράω, φρονέωb, φροντίζω, χειροτονέωa

A

思考，思想 ἀγνοέωb, αἴρωf, ἄλογοςa, ἀναβαίνωe, ἀναθεωρέωb, ἀναλογίζομαι, ἀνανήφω, ἀπερισπάστως, ἀποβλέπω, ἀφοράωa, βάλλωj, βλέπωd, βουλεύωb, διαλογίζομαιa, διαλογισμόςa, διαλογισμόςb, διανόημα, διάνοιαb, διάνοιαc, διενθυμέομαι, ἐκκρεμάννυμιa, ἐκνήφω, ἐμβλέπωb, ἐνθυμέομαι, ἐνθύμησις, ἔννοιαa, ἐξίστημιc, ἐπιβάλλωe, εὐνοέωa, εὐπερίσπαστος, καρδίαg, καταμανθάνω, κατανοέωa, κατάνυξις, λογίζομαιa, λογισμόςa, λογισμόςb, λόγοςi, μαίνομαι, μανία, μελετάωa, νήφωa, νοέωb, νόημαb, νοῦςb, ὁμόφρων, ὄψιςb, παρακούωc, παραφρονέω, παραφρονία, πληρόωh, πνεῦμαf, προσέχωb, σκοπέωd, συμβάλλωa, συνέχωh, σωφρονέωa, φρονέωb, φροντίζω

B

探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 ἀμελέω, ἀπαρνέομαιb, ἀργόςc, ἀρνέομαιd, ἐπεῖδον, ἐπιβλέπωb, ἐπιλαμβάνομαιe, ἐπιμελέομαιb, ἐπιμελῶς, ἐπισκοπέωb, καταλείπωd, κατανοέωb, μέλειa, ὁράωb, παραθεωρέω, πάρεσις, προνοέωa, πρόνοια, ὑπεροράω

C

考虑未来的偶发事件 ἀπελπίζω, ἐκδέχομαιb, ἐκδοχή, ἐλπίζωb, προσδοκάωb, προσδοκία

D

打算，企图，计划 ἀδήλως, βουλεύωa, βουλήa, βούλημαb, βούλομαιb, γνώμηa, ἑκουσίωςb, ἐνεδρεύωb, ἔννοιαb, ἐπιβουλή, ἐπίνοια, ἐφευρετής, θέλημαb, θέλωa, μελετάωb, οἰκονομίαb, πρόθεσιςa, προμελετάω, προτίθημιa, συμβουλεύωb, συμβούλιονa, συνωμοσία, συστροφήb

E

决定，作出结论 γίνομαιl, ἐπικρίνω, ἐπιλύωb, καρδίαj, κρίνωa, ὁρίζωa, ὁρμήb, πνεῦμαn, προαιρέω, πρόκριμα, προορίζω, πρόσωπονj, στηρίζωc, συμβιβάζωb, τακτός, τίθημιl

F

选择，拣选，宁取 αἱρετίζω, αἱρέωa, αἱρέωb, ἀξιόωb, διακρίνωb, δοκέωc, δοκιμάζωb, ἐκλέγωa, ἐκλέγωb, ἐκλεκτός, ἐκλογήa, ἐκλογήb, ἐξαιρέωc, ἐπιλέγωb, ἐπισκέπτομαιa, εὐδοκέωc, ἵστημιe, καταφέρωb, κλῆροςf, κληρόω, κρίνωb, λαγχάνωb, λαγχάνωc, λαμβάνωe, πίπτωl, προβλέπωb, προγινώσκωb, προχειρίζομαι, προχειροτονέω, συνεκλεκτός, χειροτονέωa

G

区别，评价，评断 ἀνακρίνωd, ἀποδιορίζωb, ἀποδοκιμάζω, αὐτοκατάκριτος, βλέπωh, διακρίνωa, διακρίνωc, διάκρισιςa, δοκιμάζωc, δόκιμοςa, ἐξουσίαh, καταβραβεύω, καταγινώσκω, κρίμαf, κρίνωc, κρίσιςg, κρίσιςh, πρόσωπονh

31

持有观点，相信，信赖 ἀθετέωa, ἄκακοςb, ἀκλινής, ἀκοήe, ἀκούωd, ἀμετακίνητος, ἀνακάμπτωb, ἀνατρέπωb, ἀνέχωb, ἀντέχωb, ἀπατάω, ἀπάτη, ἀπείθειαb, ἀπειθέωb, ἀπιστέωa, ἀπιστέωb, ἀπιστέωc, ἀπιστίαa, ἀπιστίαb, ἀπιστίαc, ἄπιστοςa, ἄπιστοςb, ἄπιστοςa, ἀποδέχομαιb, ἀποδέχομαιc, ἀποδοχή, ἀποπλανάωa, ἀποπλανάωb, ἀποσπάωb, ἀποστρέφωa, ἀποστρέφωf, ἀπωθέωb, ἀρνέομαιc, ἀστήρικτος, ἀστοχέω, ἀσύμφωνος, ἀσφάλειαb, ἀσφαλήςb, ἀσφαλῶςb, ἀφίημιh, βαστάζωf, βέβαιοςb, βεβαιόωa, γινώσκωe, γνώμηb, γνώμηc, δέχομαιc, διακρίνωd, διαλογισμόςd, διαστρέφωa, διστάζω, δίψυχος, δοκέωa, δοκέωe, ἑδραῖος, ἑδραίωμα, εἶπονd, ἐκζήτησιςa, ἐκκλίνωb, ἐκτρέπωb, ἐξαπατάω, ἐξέλκω, ἐπαναπαύομαιb, ἐπέχωb, ἐπιγινώσκωe, ἐπιστρέφωb, ἐπιστρέφωc, ἐπιστροφήa, εὐνοέωb, ἔχωc, ἔχωj, ἡγέομαιa, θέλωb, θεμελιόωb, ἵστημιm, κατάy, κατέχωb, κρίνωd, λαμβάνωf, λέγωf, λογίζομαιc, λόγοςl, μεθίστημιc, μεσιτεύω, μεσίτηςa, μεταβάλλω, μεταμέλομαιb, μοιχαλίςb, νοέωc, νομίζωa, οἴομαι, ὀλιγοπιστία, ὀλιγόπιστος, ὁμοθυμαδόν, παραδέχομαιa, παράδοξοςa, παραρρέω, παραφέρωb, πείθωb, πείθωe, πεποίθησις, πιστεύωa, πιστεύωb, πιστεύωc, πίστιςa, πίστιςb, πίστιςc, πίστιςd, πίστιςe, πιστόςa, πιστόςb, πιστόςd, πιστόω, πλανάωa, πλανάωc, πλάνηa, πλάνηb, πλάνος, πληροφορέωd, πληροφορία, προσδέχομαιa, προσέρχομαιc, προσέχωc, πρόσωπονk, σαίνω, σκανδαλίζωa, σκανδαλίζωd, στρέφωg, συγκατάθεσις, συγκατατίθεμαι, σύμφημι, συμφωνέωa, συμφώνησις, σύμφωνος, συναπάγωa, συνευδοκέω, συντίθημι, ὑπολαμβάνωd, ὑπονοέω, ὑπόνοια, ὑπόστασιςb, ὑποστρέφωb, φέρωk, φρεναπατάω, φρεναπάτης, φρονέωc, χωρέωc

A

有意见，持有观点 γνώμηb, εἶπονd, ἔχωc, ἡγέομαιa, θέλωb, ἵστημιm, κρίνωd, λέγωf, λογίζομαιc, λόγοςl, νοέωc, φρονέωc

B

持有错误观点，被误导 ἀπατάω, ἀπάτη, ἀποπλανάωa, ἐξαπατάω, πλανάωa, πλάνηa, πλάνηb, πλάνος, φρεναπατάω, φρεναπάτης

C

赞同，同意 ἀρνέομαιc, ἀσύμφωνος, γνώμηc, εὐνοέωb, μεσιτεύω, μεσίτηςa, ὁμοθυμαδόν, προσέρχομαιc, συγκατάθεσις, συγκατατίθεμαι, σύμφημι, συμφωνέωa, συμφώνησις, σύμφωνος, συνευδοκέω, συντίθημι

D

承认 ἀποδέχομαιc, γινώσκωe, ἐπιγινώσκωe, ἔχωj

E

假设，认为有可能 ἄκακοςb, δοκέωa, δοκέωe, ἐκζήτησιςa, κατάy, νομίζωa, οἴομαι, πρόσωπονk, ὑπολαμβάνωd, ὑπονοέω, ὑπόνοια

F

相信是真的 ἀντέχωb, ἀπιστέωa, ἄπιστοςa, ἀσφάλειαb, ἀσφαλήςb, ἀσφαλῶςb, διακρίνωd, διαλογισμόςd, διστάζω, δίψυχος, ἐπέχωb, κατέχωb, παράδοξοςa, πείθωe, πιστεύωa, πίστιςa, πιστόω, πληροφορέωd, πληροφορία, προσέχωc

G

接受为真实的 ἀκοήe, ἀκούωd, ἀνέχωb, ἀποδέχομαιb, ἀποδοχή, βαστάζωf, δέχομαιc, λαμβάνωf, παραδέχομαιa, προσδέχομαιa, φέρωk, χωρέωc

H

改变对事实／真理的看法 ἀκλινής, ἀμετακίνητος, ἀνακάμπτωb, ἀνατρέπωb, ἀποπλανάωb, ἀποσπάωb, ἀποστρέφωa, ἀποστρέφωf, ἀπωθέωb, ἀστήρικτος, ἀστοχέω, ἀφίημιh, διαστρέφωa, ἐκτρέπωb, ἐξέλκω, ἐπιστρέφωb, ἐπιστρέφωc, ἐπιστροφήa, μεθίστημιc, μεταβάλλω, μεταμέλομαιb, παραρρέω, παραφέρωb, πλανάωc, σαίνω, σκανδαλίζωa, σκανδαλίζωd, στρέφωg, συναπάγωa, ὑποστρέφωb

I

信赖，依靠 ἀθετέωa, ἀπιστέωb, ἀπιστίαa, ἀπιστίαb, ἄπιστοςb, βέβαιοςb, βεβαιόωa, ἑδραῖος, ἑδραίωμα, ἐκκλίνωb, ἐπαναπαύομαιb, θεμελιόωb, μοιχαλίςb, ὀλιγοπιστία, ὀλιγόπιστος, πείθωb, πεποίθησις, πιστεύωb, πίστιςb, πίστιςc, πιστόςa, πιστόςb, ὑπόστασιςb

J

成为信徒，对基督的信仰 ἀπείθειαb, ἀπειθέωb, ἀπιστέωc, ἀπιστίαc, ἄπιστοςa, πιστεύωc, πίστιςd, πίστιςe, πιστόςd

32

理解 ἀγνοέωc, ἀγνωσίαb, ἀγνωσίαc, αἴνιγμαa, αἰσθάνομαι, αἴσθησις, αἰσθητήριον, ἀκούωf, ἀκούωi, ἀνεξεραύνητος, ἀνεξιχνίαστος, ἀνόητος, ἄνοιαa, ἀπορέω, ἀπορία, ἄσοφος, ἀσύνετος, ἀφροσύνη, ἄφρων, βαρέως, βλέπωe, γινώσκωd, γνῶσιςd, διαπορέω, δυσνόητος, εἰςs, ἐπιγινώσκωb, ἐπίγνωσιςd, ἐπίσταμαιb, ἐπιστήμων, εὔσημος, θεωρέωb, κατάδηλος, καταλαμβάνωe, κατανοέωc, κενόςb, μάγοςa, μανθάνωc, μυωπάζω, μωραίνωa, μωραίνωb, μωρία, μωρόςa, μωρόςb, νοέωa, νουνεχῶς, νωθρόςb, οἶδαc, ὁράωc, οὖςh, ὀφθαλμόςc, ὀφθαλμόςh, παχύνω, ῥακά, σκοτίζωb, σκοτόωb, σοφίαa, σοφίαb, σοφίαd, σοφίζωa, σοφόςb, σοφός, σύνεσιςa, σύνεσιςb, συνετός, συνίημιa, συνίημιb, συνοράωb, σωφρονέωb, σωφρονισμόςa, σωφροσύνηa, τυφλόςb, τυφλόωa, τυφλόωb, φιλοσοφία, φιλόσοφος, φρόνησιςb, φρόνιμος, φρονίμως, ψηφίζωb

A

理解 ἀγνοέωc, ἀγνωσίαb, ἀγνωσίαc, ἀκούωf, ἀπορέω, ἀπορία, διαπορέω, ἐπίσταμαιb, νοέωa, οἶδαc, σύνεσιςa, συνίημιa

B

终于理解或明白过来 βλέπωe, γινώσκωd, γνῶσιςd, εἰςs, ἐπιγινώσκωb, ἐπίγνωσιςd, θεωρέωb, καταλαμβάνωe, κατανοέωc, μανθάνωc, ὁράωc, συνοράωb, ψηφίζωb

C

容易理解或难于理解 αἴνιγμαa, ἀνεξεραύνητος, ἀνεξιχνίαστος, δυσνόητος, εὔσημος, κατάδηλος

D

理解能力 αἰσθάνομαι, αἴσθησις, αἰσθητήριον, ἐπιστήμων, μάγοςa, νουνεχῶς, ὀφθαλμόςc, ὀφθαλμόςh, σοφίαa, σοφίαb, σοφίαd, σοφίζωa, σοφόςb, σοφός, σύνεσιςb, συνετός, συνίημιb, σωφρονέωb, σωφρονισμόςa, σωφροσύνηa, τυφλόωb, φιλοσοφία, φιλόσοφος, φρόνησιςb, φρόνιμος, φρονίμως

E

缺乏理解能力 ἀκούωi, ἀνόητος, ἄνοιαa, ἄσοφος, ἀσύνετος, ἀφροσύνη, ἄφρων, βαρέως, κενόςb, μυωπάζω, μωραίνωa, μωραίνωb, μωρία, μωρόςa, μωρόςb, νωθρόςb, οὖςh, παχύνω, ῥακά, σκοτίζωb, σκοτόωb, τυφλόςb, τυφλόωa

33

沟通 ἀγγελία, ἀγγέλλω, ἄγγελοςa, ᾄδω, αἴνεσις, αἰνέω, αἶνος, αἵρεσιςb, αἰσχρολογία, αἰτέω, αἴτημα, ἀκατάγνωστος, ἀκοήd, ἀκούωc, ἀλάλητος, ἄλαλος, ἀληθεύω, ἀλληγορέω, ἁλληλουϊά, ἀμάρτυρος, ἀναβοάω, ἀναγγέλλω, ἀναγινώσκω, ἀνάγνωσις, ἀνάθεμαa, ἀνάθεμαb, ἀναθεματίζω, ἀνακράζω, ἀνακρίνωc, ἀναντίρρητος, ἀναντιρρήτως, ἀναπείθω, ἀναπολόγητος, ἀνατίθημι, ἀνατρέφωb, ἀναφωνέω, ἀνέγκλητος, ἀνεκδιήγητος, ἀνεκλάλητος, ἀνεπίλημπτος, ἀνθομολογέομαι, ἀνοίγωd, ἀνοίγωf, ἄνοιξις, ἄνομοςb, ἀνόμως, ἀνταποκρίνομαιa, ἀνταποκρίνομαιb, ἀντιβάλλω, ἀντίθεσις, ἀντικαλέω, ἀντιλέγω, ἀντιλογίαa, ἀντιλογίαb, ἀντιλοιδορέω, ἀπαγγέλλωa, ἀπαγγέλλωb, ἀπαιτέω, ἀπαρνέομαιa, ἀπασπάζομαι, ἀπειλέω, ἀπειλή, ἀπεῖπονb, ἀπελεγμός, ἀπογραφή, ἀπογράφω, ἀποκρίνομαιa, ἀποκρίνομαιb, ἀπόκρισις, ἀπολογέομαι, ἀπολογίαa, ἀπολογίαb, ἀποστάσιον, ἀπόστολοςb, ἀποστοματίζω, ἀποτάσσωa, ἀποφθέγγομαι, ἀρά, ἀρνέομαιa, ἄρρητος, ἀσπάζομαιa, ἀσπάζομαιd, ἀσπασμός, αὐχέω, ἀφίημιm, ἄφωνοςa, ἄφωνοςb, ἀχάριστοςb, ἀχρεῖοςb, βαστάζωg, βατταλογέωa, βατταλογέωb, βιβλίονb, βιβλίονc, βίβλοςb, βίβλοςc, βλασφημέω, βλασφημίαa, βλασφημίαb, βλάσφημος, βλάσφημος, βοάω, βοή, βουλήb, γένεσιςc, γλῶσσαb, γλῶσσαc, γλῶσσαd, γλῶσσαe, γλῶσσαf, γογγύζω, γογγυσμός, γογγυστής, γράμμαa, γράμμαb, γράμμαd, γραπτός, γραφήa, γραφήb, γραφήc, γράφωa, γράφωb, δέησις, δείκνυμιb, δέομαι, δηλόωb, δημηγορέω, διαβάλλω, διαβεβαιόομαι, διάβολοςc, διαγγέλλωa, διαγγέλλωb, διαγογγύζω, διακατελέγχομαι, διακρίνωe, διακρίνωf, διάκρισιςb, διαλαλέω, διαλέγομαιa, διαλέγομαιb, διάλεκτος, διαλογίζομαιb, διαλογισμόςc, διαμαρτύρομαιa, διαμαρτύρομαιb, διαμαρτύρομαιc, διανεύω, διανοίγωb, διαπαρατριβή, διασαφέωa, διασαφέωb, διαστέλλω, διαταγή, διάταγμα, διατάσσωa, διαφημίζω, διαχλευάζω, διδακτικός, διδακτός, διδασκαλίαa, διδασκαλίαb, διδάσκαλος, διδάσκω, διδαχήa, διδαχήb, δίδωμιk, δίδωμιn, διερμηνευτής, διερμηνεύωa, διερμηνεύωb, διηγέομαι, διήγησις, διϊσχυρίζομαι, δικαίωμαa, δόγμαa, δόγμαb, δόξαd, δοξάζωa, δύναμιςf, δυσερμήνευτος, δυσφημέω, δυσφημία, Ἑβραϊστί, ἐγγράφω, ἐγκαλέω, ἐγκαυχάομαι, εἶπονa, εἶπονb, εἶπονc, εἰσκαλέομαι, εἰσφέρωd, ἐκβάλλωg, ἐκδιηγέομαι, ἐκζήτησιςb, ἐκλαλέω, ἐκμυκτηρίζω, ἔκστασιςb, ἐκτίθημιb, ἐλεγμός, ἔλεγξις, ἐλέγχω, Ἑλληνιστί, ἐλλογέωa, ἐμβριμάομαιa, ἐμβριμάομαιb, ἐμπαιγμονή, ἐμπαιγμός, ἐμπαίζωa, ἐμπαίκτης, ἐμπνέω, ἐμφανίζωc, ἐν|', ἐνεός, ἐννεύω, ἔννομοςa, ἔννομοςb, ἐνορκίζω, ἔνταλμα, ἐντέλλομαι, ἔντευξις, ἐντολή, ἐντρέφω, ἐντυγχάνωa, ἐντυγχάνωb, ἐντυπόω, ἐνυβρίζω, ἐνυπνιάζομαι, ἐνύπνιον, ἐξαγγέλλω, ἐξαιτέω, ἐξετάζωb, ἐξηγέομαιa, ἐξηχέω, ἐξομολογέωa, ἐξομολογέωb, ἐξομολογέωc, ἐξομολογέωd, ἐξομολογέωe, ἐξορκίζω, ἐπαγγελίαa, ἐπαγγελίαb, ἐπαγγέλλομαιa, ἐπαγγέλλομαιb, ἐπάγγελμα, ἐπαινέω, ἔπαινοςa, ἔπαινοςb, ἐπαίρωe, ἐπαιτέω, ἐπάρατος, ἐπερωτάωa, ἐπερωτάωb, ἐπερώτημα, ἐπιγραφή, ἐπιγράφω, ἐπικαλέωa, ἐπικαλέωb, ἐπικατάρατος, ἐπιλέγωa, ἐπίλυσις, ἐπιλύωa, ἐπιμαρτυρέω, ἐπινεύω, ἐπιορκέωa, ἐπιορκέωb, ἐπίορκος, ἐπιπλήσσω, ἐπιστέλλω, ἐπιστολήb, ἐπιστομίζω, ἐπιταγήa, ἐπιτάσσω, ἐπιτίθημιe, ἐπιτιμάωa, ἐπιτιμάωb, ἐπιφωνέω, ἐπονομάζω, ἔπος, ἐρεύγομαι, ἐρίζω, ἔριςb, ἑρμηνεία, ἑρμηνεύω, ἐρωτάωa, ἐρωτάωb, ἑτερόγλωσσος, ἑτεροδιδασκαλέω, εὐαγγελίζω, εὐαγγέλιον, εὐλογέωa, εὐλογέωb, εὐλογητός, εὐλογίαa, εὐλογίαb, εὐλογίαc, εὐπειθής, εὐτραπελία, εὐφημία, εὔφημος, εὐχαριστέωa, εὐχαριστία, εὐχάριστοςb, εὐχήa, εὐχήb, εὔχομαιa, ἔχωn, ζητέωd, ζήτημα, ζήτησιςb, ἡσυχάζωc, ἡσυχίαb, ἦχοςb, θαυμάζωb, θέλωe, θεοδίδακτος, θεόπνευστος, θρηνέωb, θρῆνος, θυμομαχέωb, ἱκετηρία, ἵστημιf, ἰῶτα, καθηγητής, κακολογέω, καλέωa, καλέωb, καλέωc, καλέωd, καλέωe, καλοδιδάσκαλος, καλῶςe, κανώνa, καταγγελεύς, καταγγέλλω, καταγελάω, καταγράφω, κατάθεμα, καταθεματίζω, κατακαυχάομαιa, καταλαλέω, καταλαλιά, κατάλαλος, καταλέγω, καταμαρτυρέω, κατανεύω, κατάραa, κατάραb, κατάραc, καταράομαι, κατασείω, κατευλογέω, κατηγορέω, κατηγορία, κατήγορος, κατήγωρ, κατηχέωa, κατηχέωb, καυχάομαι, καύχημαa, καύχημαb, καύχημαc, καύχησιςa, καύχησιςb, κέλευσμα, κελεύω, κενοφωνία, κεραία, κεφάλαιονa, κήρυγμα, κῆρυξ, κηρύσσωa, κηρύσσωb, κηρύσσωc, κλῆσιςa, κλῆσιςb, κλητόςa, κλητόςb, κολακεία, κράζω, κραυγάζω, κραυγήa, κωφόςa, λαλέωa, λαλέωb, λαλιάa, λαλιάb, λέγωa, λέγωb, λέγωc, λέγωd, λέγωe, λῆρος, λόγιον, λόγιοςa, λογομαχέω, λογομαχία, λόγοςa, λόγοςb, λόγοςc, λόγοςd, λόγοςe, λοιδορέω, λοιδορία, λοίδορος, Λυκαονιστί, μαντεύομαι, μαρτυρέωa, μαρτυρέωb, μαρτυρίαa, μαρτυρίαb, μαρτυρίαc, μαρτύριονa, μαρτύριονb, μαρτύρομαιa, μαρτύρομαιb, μάρτυςa, ματαιολογία, ματαιολόγος, μεγαλύνωb, μεθερμηνεύω, μέμφομαι, μεμψίμοιρος, μετακαλέω, μηνύω, μογιλάλος, μομφή, μῦθος, μυκτηρίζω, μωμάομαι, μωρολογία, Μωϋσῆςb, νεύω, νομικός, νομικόςa, νομοδιδάσκαλος, νομοθεσία, νομοθετέω, νομοθέτης, νόμοςa, νόμοςb, νόμοςc, νόμοςd, νόμοςe, νουθεσίαa, νουθεσίαb, νουθετέωa, νουθετέωb, νουθετέωc, ὁμιλέω, ὀμνύω, ὁμολογέωa, ὁμολογέωb, ὁμολογέωc, ὁμολογία, ὁμολογουμένως, ὄναρ, ὀνειδίζωa, ὀνειδίζωb, ὀνειδισμός, ὄνομαa, ὄνομαc, ὄνομαg, ὀνομάζωa, ὀνομάζωb, ὀνομάζωc, ὀπτασία, ὅραμαb, ὅρασιςa, ὀρθοτομέω, ὁρκίζω, ὅρκος, ὁρκωμοσία, ὅσιοςc, οὐά, οὖςd, παιδείαa, παιδευτήςa, παιδεύωa, παραβιάζομαι, παραβολήa, παραβολήc, παραβολήd, παραγγελία, παραγγέλλω, παραδίδωμιc, παράδοσις, παραινέω, παραιτέομαιa, παρακαλέωa, παρακαλέωb, παρακαλέωc, παράκλησιςb, παραλαμβάνωf, παράσημοςa, παρατίθημιb, παροιμίαa, παροιμίαb, παροξυσμόςb, παρρησιάζομαιa, πατροπαράδοτος, πειθός, πειθώ, πείθωa, πεισμονή, περιοχή, περπερεύομαι, πιθανολογία, πίστιςf, πληροφορέωb, πληρόωe, πληρόωf, πνευματικῶςc, ποιητήςb, πολυλογία, προαιτιάομαι, προβιβάζω, προγράφωa, προγράφωb, προεπαγγέλλω, προευαγγελίζομαι, προκαταγγέλλω, προκηρύσσω, προλέγωa, προλέγωb, προλέγωc, προμαρτύρομαι, πρόςw, προσαγορεύω, προσαγωγή, προσαιτέω, προσαίτης, προσανατίθημιb, προσαπειλέω, προσβιβάζω, προσευχήa, προσευχήb, προσεύχομαι, προσκαλέωa, προσκαλέωb, προσλαλέω, προσλέγω, προστάσσωa, προσφωνέωa, προσφωνέωb, προσφωνέωc, πρόσωπονm, προτρέπω, πρόφασιςb, προφητείαa, προφητείαb, προφητεύω, προφήτηςb, προφήτηςc, προφητικός, πυνθάνομαιa, ῥαββί, ῥαββουνί, ῥήγνυμιb, ῥῆμαa, ῥῆμαb, ῥητῶς, Ῥωμαϊστί, ῥώννυμιb, σημαίνω, σημεῖον, σιγάω, σιγή, σιωπάωa, σιωπάωb, σπεκουλάτωρa, σπερμολόγοςb, στάσιςb, στενάζωb, στίγμαb, στόμαb, στόμαc, στόμαd, στόμαg, στόμαh, στρεβλόω, συγκαλέω, συγκρίνωb, συζητέωa, συζητέωb, συζήτησις, συζητητής, συκοφαντέω, συλλαλέω, συλλογίζομαι, συμβάλλωb, συμβάλλωc, συμβιβάζωd, συμβουλεύωa, σύμβουλος, συμμαρτυρέω, συνεπιμαρτυρέω, συνίστημιa, συνομιλέω, συντάσσω, σύσσημον, συστατικός, σφραγίζωb, σφραγίςc, σφραγίςd, σωφρονίζω, τάσσωc, τάσσωd, τέρας, τίθημιd, τίθημιh, τίτλος, τόποςb, ὑβρίζωb, ὕβριςc, ὑβριστήςb, ὑμνέω, ὕμνος, ὑπερεντυγχάνω, ὑπέρογκος, ὑποδείκνυμιb, ὑπολαμβάνωb, ὑποτίθημιa, φάσις, φάσκω, φήμη, φημίa, φημίb, φθέγγομαι, φθόγγοςb, φιλονεικία, φιλόνεικος, φιμόωb, φιμόωd, φλυαρέω, φλύαρος, φράζω, φράσσωb, φωνέωa, φωνέωb, φωνέωc, φωνέωd, φωνήb, φωνήc, φωνήd, χαίρωb, χάραγμαa, χάριςc, χεῖλοςb, χειρόγραφον, χλευάζω, χρηματίζωb, χρηστολογία, ψάλλω, ψαλμός, ψευδής, ψευδοδιδάσκαλος, ψευδολόγος, ψεύδομαι, ψευδομαρτυρέω, ψευδομαρτυρία, ψευδόμαρτυς, ψεῦδος, ψευδώνυμος, ψεῦσμα, ψεύστης, ψιθυρισμός, ψιθυριστής, ᾠδή, ὡςk, ὡσαννά

A

语言 γλῶσσαb, γλῶσσαc, διάλεκτος, Ἑβραϊστί, Ἑλληνιστί, ἑτερόγλωσσος, Λυκαονιστί, Ῥωμαϊστί, φωνήd

B

言语，段落 γραφήa, περιοχή, ῥῆμαa, τόποςb

C

话语类型 ἀλληγορέω, ἀπασπάζομαι, ἀποτάσσωa, ἀσπάζομαιa, ἀσπάζομαιd, ἀσπασμός, γένεσιςc, διήγησις, ἐν|', κεφάλαιονa, μῦθος, παραβολήa, παραβολήc, παραβολήd, παρατίθημιb, παροιμίαa, παροιμίαb, πνευματικῶςc, ποιητήςb, ῥώννυμιb, χαίρωb

D

语言层次 αἰσχρολογία, ἀνοίγωd, ἄνοιξις, ἀποκρίνομαιb, δημηγορέω, διαλέγομαιb, εὐτραπελία, λόγιοςa, πιθανολογία, προσφωνέωa, χρηστολογία

E

书面语言 ἀναγινώσκω, ἀνάγνωσις, ἄνομοςb, ἀνόμως, ἀπογραφή, ἀπογράφω, ἀποστάσιον, βιβλίονb, βιβλίονc, βίβλοςb, βίβλοςc, γράμμαa, γράμμαb, γράμμαd, γραπτός, γραφήb, γραφήc, γράφωa, γράφωb, ἐγγράφω, ἐλλογέωa, ἐντυπόω, ἐπιγραφή, ἐπιγράφω, ἐπιστέλλω, ἐπιστολήb, ἰῶτα, καταγράφω, καταλέγω, κεραία, λόγοςd, Μωϋσῆςb, νόμοςb, νόμοςc, νόμοςe, προγράφωa, προφήτηςb, προφήτηςc, σφραγίςd, τίτλος, χειρόγραφον

F

说话，谈话 ἀλάλητος, ἄλαλος, ἀναβοάω, ἀνακράζω, ἀναφωνέω, ἀνεκλάλητος, ἀποφθέγγομαι, ἄρρητος, ἄφωνοςa, βατταλογέωa, βατταλογέωb, βοάω, βοή, γλῶσσαd, γλῶσσαe, γλῶσσαf, δίδωμιn, εἶπονa, εἰσφέρωd, ἐκλαλέω, ἐνεός, ἐπαίρωe, ἐπιφωνέω, κράζω, κραυγάζω, κραυγήa, κωφόςa, λαλέωa, λαλέωb, λαλιάa, λαλιάb, λέγωa, λόγιον, λόγοςa, λόγοςb, λόγοςe, μογιλάλος, ὀνομάζωc, οὖςd, παρρησιάζομαιa, πολυλογία, προλέγωa, πρόςw, προσαγωγή, προσλαλέω, προσφωνέωb, ῥήγνυμιb, ῥῆμαb, ῥητῶς, στόμαb, στόμαc, στόμαd, φημίa, φθέγγομαι, φθόγγοςb, φωνέωb, φωνήb, φωνήc, χεῖλοςb

G

唱歌，唱哀歌 ᾄδω, θρηνέωb, θρῆνος, ὑμνέω, ὕμνος, ψάλλω, ψαλμός, ᾠδή

H

保持沉默 ἐπιστομίζω, ἡσυχάζωc, ἡσυχίαb, σιγάω, σιγή, σιωπάωa, σιωπάωb, στόμαh, φιμόωb, φιμόωd, φράσσωb

I

名字 εἶπονb, ἐπικαλέωa, ἐπιλέγωa, ἐπιτίθημιe, ἐπονομάζω, καλέωa, καλέωb, λέγωb, λέγωc, ὄνομαa, ὀνομάζωa, ὀνομάζωb, προσαγορεύω, φωνέωc, χρηματίζωb, ψευδώνυμος

J

翻译，表示……的意思，说明 ἀνατίθημι, ἀφίημιm, ἄφωνοςb, δείκνυμιb, δηλόωb, διανοίγωb, διασαφέωa, διερμηνευτής, διερμηνεύωa, διερμηνεύωb, δύναμιςf, δυσερμήνευτος, εἶπονc, ἐκτίθημιb, ἐπίλυσις, ἐπιλύωa, ἔπος, ἑρμηνεία, ἑρμηνεύω, θέλωe, λέγωd, λέγωe, μεθερμηνεύω, πληρόωf, σημαίνω, στρεβλόω, συγκρίνωb, τίθημιd, ὑποδείκνυμιb, φημίb, φράζω, ὡςk

K

交谈，讨论 ἀντιβάλλω, διαλαλέω, διαλογίζομαιb, ὁμιλέω, συζητέωb, συλλαλέω, συλλογίζομαι, συμβάλλωb, συνομιλέω

L

请求，要求 αἰτέω, αἴτημα, ἀπαιτέω, δέησις, δέομαι, ἐντυγχάνωa, ἐξαιτέω, ἐπαιτέω, ἐπερωτάωb, ἐπερώτημα, ἐπικαλέωb, ἐρωτάωb, ζητέωd, ἱκετηρία, καλῶςe, παραιτέομαιa, παρακαλέωa, παράκλησιςb, προσαιτέω, προσαίτης, προσανατίθημιb

M

祷告 εὐχήa, εὔχομαιa, προσευχήa, προσευχήb, προσεύχομαι

N

问题，答案 ἀνταποκρίνομαιa, ἀποκρίνομαιa, ἀπόκρισις, ἀποστοματίζω, ἐξετάζωb, ἐπερωτάωa, ἐρωτάωa, προσλέγω, πυνθάνομαιa, ὑπολαμβάνωb

O

通知，宣布 ἀγγελία, ἀγγέλλω, ἄγγελοςa, ἀκοήd, ἀκούωc, ἀναγγέλλω, ἀνεκδιήγητος, ἀπαγγέλλωa, ἀπόστολοςb, βαστάζωg, διαγγέλλωa, διαγγέλλωb, διασαφέωb, διαφημίζω, διηγέομαι, ἐκδιηγέομαι, ἐμφανίζωc, ἐξαγγέλλω, ἐξηγέομαιa, ἐρεύγομαι, εὐαγγελίζω, εὐαγγέλιον, ἦχοςb, καταγγελεύς, καταγγέλλω, κατηχέωb, κηρύσσωa, κηρύσσωb, μηνύω, πληροφορέωb, πληρόωe, προγράφωb, προευαγγελίζομαι, σπεκουλάτωρa, φάσις, φήμη

P

断言，声明 ἀπεῖπονb, διαμαρτύρομαιa, ἐξηχέω, ἐπαγγέλλομαιb, μαρτύρομαιa, ὁμολογέωc, φάσκω

Q

教导 αἵρεσιςb, ἀνατρέφωb, διδακτικός, διδακτός, διδασκαλίαa, διδασκαλίαb, διδάσκαλος, διδάσκω, διδαχήa, διδαχήb, ἐντρέφω, ἑτεροδιδασκαλέω, θεοδίδακτος, καθηγητής, καλοδιδάσκαλος, κατηχέωa, νομοδιδάσκαλος, νουθεσίαa, νουθετέωa, ὀρθοτομέω, παιδείαa, παιδευτήςa, παιδεύωa, παραδίδωμιc, παράδοσις, παραλαμβάνωf, πατροπαράδοτος, ῥαββί, ῥαββουνί, σωφρονίζω, ὑποτίθημιa, ψευδοδιδάσκαλος

R

说真话，说假话 ἀληθεύω, ἀνοίγωf, στόμαg, ψευδής, ψευδολόγος, ψεύδομαι, ψεῦδος, ψεῦσμα, ψεύστης

S

传道，宣扬 θεόπνευστος, κήρυγμα, κῆρυξ, κηρύσσωc, λόγοςc, προκηρύσσω

T

见证，证明 ἀμάρτυρος, ἐπιμαρτυρέω, καταμαρτυρέω, μαρτυρέωa, μαρτυρέωb, μαρτυρίαa, μαρτυρίαb, μαρτυρίαc, μαρτύριονa, μαρτύριονb, μάρτυςa, ὄνομαc, συμμαρτυρέω, συνεπιμαρτυρέω, ψευδομαρτυρέω, ψευδομαρτυρία, ψευδόμαρτυς

U

宣称效忠 ἐξομολογέωb, ὁμολογέωa, ὁμολογία

V

承认，宣认，否认 ἀπαρνέομαιa, ἀρνέομαιa, ἐξομολογέωc, ὁμολογέωb, ὁμολογουμένως

W

赞同 ἐξομολογέωa, ἐπαγγελίαb, ἐπινεύω

X

预告，占卜 ἔχωn, μαντεύομαι, προκαταγγέλλω, προλέγωb, προμαρτύρομαι

Y

承诺 ἐπαγγελίαa, ἐπαγγέλλομαιa, ἐπάγγελμα, ὅσιοςc, πίστιςf, προεπαγγέλλω

Z

威胁 ἀπειλέω, ἀπειλή, ἐμπνέω, προσαπειλέω

A'

建议 βουλήb, παραινέω, συμβιβάζωd, συμβουλεύωa, σύμβουλος, τίθημιh

B'

劝告，力劝 ἀναπείθω, εὐπειθής, παραβιάζομαι, πειθός, πειθώ, πείθωa, πεισμονή, προβιβάζω, προσβιβάζω, προτρέπω

C'

召唤，呼召 καλέωc, καλέωd, κλῆσιςa, κλῆσιςb, κλητόςa, μετακαλέω, παρακαλέωc, προσκαλέωa, προσκαλέωb, προσφωνέωc, συγκαλέω, φωνέωa

D'

邀请 ἀντικαλέω, εἰσκαλέομαι, καλέωe, κλητόςb, παρακαλέωb, φωνέωd

E'

坚持 διαβεβαιόομαι, διαμαρτύρομαιb, διϊσχυρίζομαι, ἐμβριμάομαιa, μαρτύρομαιb

F'

吩咐，命令 ἀπαγγέλλωb, διαστέλλω, διαταγή, διάταγμα, διατάσσωa, δόγμαb, ἔνταλμα, ἐντέλλομαι, ἐντολή, ἐπιταγήa, ἐπιτάσσω, ἐπιτιμάωb, κέλευσμα, κελεύω, παραγγελία, παραγγέλλω, προστάσσωa, συντάσσω, τάσσωc

G'

法律，规则，条例 δικαίωμαa, δόγμαa, ἔννομοςa, ἔννομοςb, κανώνa, νομικός, νομικόςa, νομοθεσία, νομοθετέω, νομοθέτης, νόμοςa, νόμοςd

H'

推荐，提议 ἵστημιf, συνίστημιa, συστατικός, τάσσωd

I'

求情 ἔντευξις, ἐντυγχάνωb, ὑπερεντυγχάνω

J'

感谢 ἀνθομολογέομαι, ἀχάριστοςb, ἐξομολογέωd, εὐχαριστέωa, εὐχαριστία, εὐχάριστοςb, χάριςc

K'

赞美 αἴνεσις, αἰνέω, αἶνος, ἁλληλουϊά, ἀχρεῖοςb, δόξαd, δοξάζωa, ἐξομολογέωe, ἐπαινέω, ἔπαινοςa, ἔπαινοςb, εὐλογέωa, εὐλογητός, εὐλογίαa, εὐφημία, εὔφημος, μεγαλύνωb, ὡσαννά

L'

奉承 εὐλογίαb, θαυμάζωb, κολακεία, πρόσωπονm

M'

吹嘘 αὐχέω, ἐγκαυχάομαι, κατακαυχάομαιa, καυχάομαι, καύχημαa, καύχημαb, καύχημαc, καύχησιςa, καύχησιςb, περπερεύομαι, ὑπέρογκος

N'

愚蠢的话 κενοφωνία, λῆρος, ματαιολογία, ματαιολόγος, μωρολογία, σπερμολόγοςb, φλυαρέω, φλύαρος

O'

埋怨 γογγύζω, γογγυσμός, γογγυστής, διαγογγύζω, μομφή, στενάζωb

P'

侮辱，中伤 ἀντιλοιδορέω, βλασφημέω, βλασφημίαa, βλασφημίαb, βλάσφημος, βλάσφημος, διάβολοςc, δυσφημέω, δυσφημία, ἐκβάλλωg, ἐνυβρίζω, κακολογέω, καταλαλέω, καταλαλιά, κατάλαλος, λοιδορέω, λοιδορία, λοίδορος, ὀνειδίζωa, ὀνειδισμός, ὄνομαg, ὑβρίζωb, ὕβριςc, ὑβριστήςb

Q'

说闲话 ψιθυρισμός, ψιθυριστής

R'

嘲笑，戏弄 διαχλευάζω, ἐκμυκτηρίζω, ἐμπαιγμονή, ἐμπαιγμός, ἐμπαίζωa, ἐμπαίκτης, καταγελάω, μυκτηρίζω, οὐά, χλευάζω

S'

批评 ἀκατάγνωστος, ἀνακρίνωc, ἀνεπίλημπτος, ἀνταποκρίνομαιb, ἀπελεγμός, διακρίνωf, μωμάομαι

T'

指责 ἐλεγμός, ἔλεγξις, ἐλέγχω, ἐμβριμάομαιb, ἐπιπλήσσω, ἐπιτιμάωa, νουθετέωb, ὀνειδίζωb

U'

警告 διαμαρτύρομαιc, νουθεσίαb, νουθετέωc, προλέγωc

V'

控告，谴责 ἀνέγκλητος, διαβάλλω, ἐγκαλέω, κατηγορέω, κατηγορία, κατήγορος, κατήγωρ, μέμφομαι, μεμψίμοιρος, προαιτιάομαι, συκοφαντέω

W'

辩护，藉口 ἀναπολόγητος, ἀπολογέομαι, ἀπολογίαa, ἀπολογίαb, πρόφασιςb

X'

辩论，争论 ἀντιλογίαa, διακατελέγχομαι, διακρίνωe, διάκρισιςb, ἐκζήτησιςb, ζήτημα, ζήτησιςb, συζητέωa, συζήτησις, συζητητής, συμβάλλωc

Y'

争辩，争吵 διαλέγομαιa, διαλογισμόςc, διαπαρατριβή, ἐρίζω, ἔριςb, θυμομαχέωb, λογομαχέω, λογομαχία, παροξυσμόςb, στάσιςb, φιλονεικία, φιλόνεικος

Z'

反对，驳斥 ἀναντίρρητος, ἀναντιρρήτως, ἀντίθεσις, ἀντιλέγω, ἀντιλογίαb

A''

预言 προφητείαa, προφητείαb, προφητεύω, προφητικός

B''

发誓，宣誓，许愿 δίδωμιk, ἐνορκίζω, ἐξορκίζω, ἐπιορκέωa, ἐπιορκέωb, ἐπίορκος, εὐχήb, ὀμνύω, ὁρκίζω, ὅρκος, ὁρκωμοσία

C''

祝福，诅咒 ἀνάθεμαa, ἀνάθεμαb, ἀναθεματίζω, ἀρά, ἐπάρατος, ἐπικατάρατος, εὐλογέωb, εὐλογίαc, κατάθεμα, καταθεματίζω, κατάραa, κατάραb, κατάραc, καταράομαι, κατευλογέω

D''

非语言的沟通 διανεύω, ἔκστασιςb, ἐννεύω, ἐνυπνιάζομαι, ἐνύπνιον, κατανεύω, κατασείω, νεύω, ὄναρ, ὀπτασία, ὅραμαb, ὅρασιςa, παράσημοςa, σημεῖον, στίγμαb, σύσσημον, σφραγίζωb, σφραγίςc, τέρας, χάραγμαa

34

联合 ἄγαμος, ἀναγκαῖοςb, ἀναδέχομαιa, ἀντέχωa, ἀπαρνέομαιc, ἀποβολήa, ἀποδέχομαιa, ἀπολαμβάνωd, ἀπολύωd, ἀποστρέφωg, ἀποτρέπω, ἁρμόζω, ἀρνέομαιb, ἀσπάζομαιc, ἀσύνθετος, ἀφίημιe, ἀφίστημιc, ἀφίστημιd, ἀφορίζωa, γαμέω, γαμίζωa, γαμίζωb, γάμοςa, γάμοςb, γίνομαιk, γνωστόςe, γυνήc, δεκτόςb, δεξιόςd, δέχομαιb, διαθήκηa, διαθήκηb, διαμένωa, διατίθημιb, δίδωμιj, δίκαιοςb, δικαιοσύνηb, δικαιόωa, δικαίωσιςa, εἰμίj, εἰσδέχομαι, εἴσοδοςb, ἐκκλείωb, ἐκκλίνωa, ἐκπίπτωc, ἐκπτύω, ἐναγκαλίζομαι, ἐξαίρω, ἐπιγαμβρεύω, ἐπιδέχομαιa, ἐπιπίπτωc, ἐπισκέπτομαιb, ἐπισκοπήa, ἑταῖρος, ἑτεροζυγέω, θεάομαιb, ἱστορέω, καταλείπωe, καταλύωe, καταριθμέω, καταφιλέω, κοινωνίαa, κοινωνός, κολλάωa, λύσις, μετατίθημιc, μετέχωc, μετέχωd, μετοχή, μέτοχος, μνηστεύω, νίπτωb, ξενίαb, ξενίζωa, ξενοδοχέω, ξένοςb, ὁμιλία, ὁράωd, ὀρφανόςb, παραδέχομαιb, παραιτέομαιc, παραιτέομαιd, παραλαμβάνωd, παραπίπτω, παρείσακτος, παρεισδύω, παρεισέρχομαι, παρθένοςc, πούςb, προσδέχομαιb, προσέρχομαιb, προσκαρτερέωb, προσκληρόω, προσκλίνω, προσκολλάω, προσλαμβάνωe, πρόσλημψις, στέλλωb, στρέφωe, στρέφωi, συγκοινωνέω, συγκοινωνόςa, συγχράομαι, συζεύγνυμι, συμπεριλαμβάνω, συναγωνίζομαι, συνανάκειμαι, συναναμίγνυμι, συναπάγωb, σύντροφοςb, συστρατιώτης, τράπεζαd, ὕπανδρος, ὑποδέχομαι, φιλέωc, φίλημα, φιλοξενία, φιλόξενος, φίλοςa, φίλοςb, φραγμόςc, χωρέωd, χωρίζωb

A

联系 ἀναγκαῖοςb, γνωστόςe, διαμένωa, εἰμίj, ἑταῖρος, ἑτεροζυγέω, κοινωνίαa, κοινωνός, μετοχή, μέτοχος, ὁμιλία, ὀρφανόςb, προσκαρτερέωb, συγκοινωνέω, συγκοινωνόςa, συγχράομαι, συναγωνίζομαι, συνανάκειμαι, συναναμίγνυμι, συναπάγωb, σύντροφοςb, συστρατιώτης, φίλοςa, φίλοςb, χωρέωd

B

加入，开始联系 ἀντέχωa, ἀποστρέφωg, ἀφίστημιc, ἐκπίπτωc, κολλάωa, μετατίθημιc, παραπίπτω, παρείσακτος, παρεισδύω, παρεισέρχομαι, προσέρχομαιb, προσκληρόω, προσκλίνω, προσκολλάω, στρέφωe, στρέφωi

C

属于，包括在成员中，排除在外 ἀποβολήa, ἀφορίζωa, ἐκκλείωb, ἐκπτύω, ἐξαίρω, καταριθμέω, μετέχωc, μετέχωd, παραιτέομαιc, πρόσλημψις, τράπεζαd, φραγμόςc

D

限制或避免联系 ἀποτρέπω, ἀφίστημιd, ἐκκλίνωa, καταλείπωe, παραιτέομαιd, στέλλωb

E

建立或确认关系 ἀπαρνέομαιc, ἀρνέομαιb, ἀσύνθετος, δεξιόςd, διαθήκηa, διαθήκηb, διατίθημιb, δίδωμιj, δίκαιοςb, δικαιοσύνηb, δικαιόωa, δικαίωσιςa

F

探望 ἐπισκέπτομαιb, ἐπισκοπήa, θεάομαιb, ἱστορέω, ὁράωd

G

迎接，接待 ἀναδέχομαιa, ἀποδέχομαιa, ἀπολαμβάνωd, ἀσπάζομαιc, δεκτόςb, δέχομαιb, εἰσδέχομαι, εἴσοδοςb, ἐπιδέχομαιa, παραδέχομαιb, παραλαμβάνωd, προσδέχομαιb, προσλαμβάνωe, ὑποδέχομαι

H

殷勤招待 καταλύωe, νίπτωb, ξενίαb, ξενίζωa, ξενοδοχέω, ξένοςb, πούςb, φιλοξενία, φιλόξενος

I

亲吻，拥抱 ἐναγκαλίζομαι, ἐπιπίπτωc, καταφιλέω, συμπεριλαμβάνω, φιλέωc, φίλημα

J

结婚，离婚 ἄγαμος, ἀπολύωd, ἁρμόζω, ἀφίημιe, γαμέω, γαμίζωa, γαμίζωb, γάμοςa, γάμοςb, γίνομαιk, γυνήc, ἐπιγαμβρεύω, λύσις, μνηστεύω, παρθένοςc, συζεύγνυμι, ὕπανδρος, χωρίζωb

35

帮助，照顾 ἀγρυπνέωb, ἀμύνομαι, ἀναιρέωc, ἀνατρέφωa, ἀνίημιb, ἀντέχωc, ἀντιλαμβάνωa, ἀντίλημψις, ἀποστρέφωh, βαστάζωd, βοήθειαa, βοήθειαb, βοηθέω, βοηθός, διακονέωa, διακονέωb, διακονίαa, διακονίαb, διακονίαc, διάκονοςa, δουλαγωγέω, δουλεύωc, ἐγκαταλείπωb, ἐκτρέφωb, ἐπαρκέωa, ἐπαρκέωb, ἐπιβλέπωc, ἐπικουρία, ἐπιλαμβάνομαιd, ἐπιμέλεια, ἐπιμελέομαιa, ἐπισκέπτομαιc, ἐπισκοπέωa, ἐπισκοπήc, ἐπίσκοποςa, ἐπίστασιςc, ἐπιχορηγέωa, ἐπιχορηγία, ἔρημοςd, εὐεργέτης, θάλπω, θάπτωb, θεραπεύωb, θεράπων, καταλείπωf, κλῆροςd, λειτουργέωa, λειτουργίαa, λειτουργίαb, λειτουργικός, λειτουργός, ὀνίνημι, ὀφθαλμοδουλία, παραγίνομαιb, παραθήκη, παράκλητοςb, παρατίθημιc, παρεδρεύω, παρηγορίαb, παρίστημιl, πιστεύωd, πληρόωd, προβλέπωa, προΐστημιb, προνοέωb, προσαναπληρόω, προσκαρτερέωc, προστάτις, σαβαχθάνι, συλλαμβάνωc, συμβάλλωe, συναντιλαμβάνομαι, συνυπουργέω, τεκνοτροφέω, τρέφωb, τρέφωc, τροφός, τροφοφορέω, υἱοθεσία, ὑπηρετέωa, ὑπηρετέωb, ὑπηρέτης, ὑπολαμβάνωc, χορηγέω, ὠφελέωa

A

帮助 ἀμύνομαι, ἀντέχωc, ἀντιλαμβάνωa, ἀντίλημψις, ἀποστρέφωh, βοήθειαa, βοήθειαb, βοηθέω, βοηθός, ἐπαρκέωa, ἐπιβλέπωc, ἐπικουρία, ἐπιλαμβάνομαιd, εὐεργέτης, καταλείπωf, ὀνίνημι, παραγίνομαιb, παράκλητοςb, παρηγορίαb, παρίστημιl, προΐστημιb, προστάτις, συλλαμβάνωc, συμβάλλωe, συναντιλαμβάνομαι, συνυπουργέω, ὑπολαμβάνωc, ὠφελέωa

B

服侍 διακονέωa, διακονίαa, διακονίαb, διάκονοςa, δουλαγωγέω, δουλεύωc, θεραπεύωb, θεράπων, λειτουργέωa, λειτουργίαa, λειτουργίαb, λειτουργικός, λειτουργός, ὀφθαλμοδουλία, παρεδρεύω, προσκαρτερέωc, ὑπηρετέωa, ὑπηρέτης

C

供应，支持 βαστάζωd, ἐπαρκέωb, ἐπιχορηγέωa, ἐπιχορηγία, πληρόωd, προβλέπωa, προσαναπληρόω, ὑπηρετέωb, χορηγέω

D

照顾，照应 ἀγρυπνέωb, διακονέωb, διακονίαc, ἐπιμέλεια, ἐπιμελέομαιa, ἐπισκέπτομαιc, ἐπισκοπέωa, ἐπισκοπήc, ἐπίσκοποςa, ἐπίστασιςc, θάλπω, θάπτωb, προνοέωb, τρέφωb, τροφοφορέω

E

托付 κλῆροςd, παραθήκη, παρατίθημιc, πιστεύωd

F

抚养，养育 ἀνατρέφωa, ἐκτρέφωb, τεκνοτροφέω, τρέφωc, τροφός

G

收养 ἀναιρέωc, υἱοθεσία

H

遗弃，放弃 ἀνίημιb, ἐγκαταλείπωb, ἔρημοςd, σαβαχθάνι

36

引导，管教，跟从 ἄγωd, ἀκολουθέωc, ἀκούωe, ἀναπληρόωe, ἀνυπότακτοςb, ἀπείθειαa, ἀπειθέωa, ἀπειθής, ἀπέρχομαιc, ἀποπληρόω, ἀρνέομαιe, ἀρχηγόςb, γυμνάζωb, δικαιόωe, δογματίζω, εἰσακούωb, ἐξακολουθέωa, ἐπιδέχομαιb, ἐπίτροποςb, εὐλαβέομαιb, ἡγέομαιb, κατευθύνωa, κυβέρνησις, λύωe, μαθητεύωa, μαθητεύωb, μαθητήςa, μαθήτρια, ὁδηγόςb, ὀπίσωb, παιδαγωγός, παιδείαb, παιδεύωb, παραβαίνωa, παράβασις, παραβάτης, παραιτέομαιe, παρακοή, παρακολουθέωa, παρακούωa, παρανομέω, παρέρχομαιc, πατήρh, πειθαρχέω, πείθωc, πείθωd, ποιμαίνωb, προάγωe, πρόδρομος, προΐστημιa, στῦλοςb, συμμαθητής, τέκνονe, τελέωd, τηρέωc, τήρησιςc, υἱόςf, ὑπακοή, ὑπακούωa, ὑπείκω, ὑπήκοος, ὑποταγή, ὑποτάσσωb, φέρωd, φυλάσσωb

A

引导，引领 ἄγωd, ἀρχηγόςb, ἐπίτροποςb, ἡγέομαιb, κατευθύνωa, κυβέρνησις, ὁδηγόςb, παιδαγωγός, πατήρh, ποιμαίνωb, πρόδρομος, προΐστημιa, στῦλοςb, φέρωd

B

管教，锻炼 γυμνάζωb, παιδείαb, παιδεύωb

C

服从，不服从 ἀκούωe, ἀναπληρόωe, ἀνυπότακτοςb, ἀπείθειαa, ἀπειθέωa, ἀπειθής, ἀποπληρόω, δικαιόωe, δογματίζω, εἰσακούωb, ἐπιδέχομαιb, εὐλαβέομαιb, λύωe, παραβαίνωa, παράβασις, παραβάτης, παραιτέομαιe, παρακοή, παρακούωa, παρανομέω, παρέρχομαιc, πειθαρχέω, πείθωc, προάγωe, τελέωd, τηρέωc, τήρησιςc, ὑπακοή, ὑπακούωa, ὑπείκω, ὑπήκοος, ὑποταγή, ὑποτάσσωb, φυλάσσωb

D

跟从，成为门徒 ἀκολουθέωc, ἀπέρχομαιc, ἀρνέομαιe, ἐξακολουθέωa, μαθητεύωa, μαθητεύωb, μαθητήςa, μαθήτρια, ὀπίσωb, παρακολουθέωa, πείθωd, συμμαθητής, τέκνονe, υἱόςf

37

控制，管理 ἀγγαρεύω, ἀγοράζωb, αἰχμαλωτίζωb, ἀκατάστατος, ἅλυσιςb, ἀναγκάζω, ἀναδείκνυμιb, ἄνεσιςb, ἀνθύπατος, ἀντίλυτρον, ἀνυπότακτοςa, ἀπαλλάσσωa, ἀπολύτρωσις, ἀπολύωc, ἁρπάζωd, ἀρχήd, ἀρχήe, ἄρχωa, ἄρχωνa, ἄρχωνd, Ἀσιάρχης, αὐθεντέω, ἄφεσιςb, ἀφορίζωb, βασανιστής, βασιλείαa, βασίλειοςa, βασιλεύς, βασιλεύωa, βασιλεύωb, βασιλικός, βασιλικός, βασίλισσα, βραβεύω, βρόχος, γραμματεύςc, δαμάζω, δέσμιος, δεσμόςb, δεσμοφύλαξ, δεσμώτης, δεσπότηςa, δέωb, δέωc, δέωd, δέωe, διατίθημιc, δίδωμιe, δικαιόωd, δουλεία, δουλεύωb, δοῦλος, δουλόωb, δουλόωc, δύναμιςd, δυνάστης, ἐθνάρχης, ἔκδοτος, ἐκτείνωb, ἐλευθερία, ἐλεύθεροςa, ἐλευθερόω, ἐνέχωc, ἔνοχοςc, ἐξαγοράζωa, ἐξουσίαa, ἐξουσίαb, ἐξουσίαc, ἐξουσίαd, ἐξουσίαe, ἐξουσιάζω, ἐξουσιαστικός, ἐπίm, ἐπίx, ἐπίy, ἐπιβάλλωg, ἐπιλαμβάνομαιb, ἐπιταγήb, ἐπιτροπή, ἐπίτροποςa, εὐνοῦχοςd, εὐπερίστατος, ζωγρέω, ἡγεμονεύω, ἡγεμονία, ἡγεμώνa, ἡγεμώνb, ἡγέομαιc, θήραb, θρόνοςb, θρόνοςd, θρόνοςe, καθίζωd, καθίστημιa, Καῖσαρb, Κανδάκηa, καταδουλόω, κατακλείω, κατακυριεύωa, καταλαμβάνωc, καταλαμβάνωd, καταργέωd, καταστέλλω, κατεξουσιάζω, κατέχωd, κλῆροςc, κοσμοκράτωρa, κρατέωb, κρατέωc, κρίνωg, κτίσιςe, κυριεύω, κύριοςc, κυριότηςa, λαμβάνωl, λύτρον, λυτρόω, λύτρωσις, λυτρωτής, λύωb, λύωf, μερίζωd, οἰκονόμοςb, ὁρίζωb, παγίςc, παραδίδωμιb, παραδίδωμιe, παραλαμβάνωe, παρίστημιe, περικρατής, περιπίπτωb, πιάζωb, ποιέωg, ποιμαίνωc, πολιτάρχης, πούςf, πράκτωρ, πρεσβεία, πρεσβεύω, προδότης, ῥάβδοςb, ῥαβδοῦχος, σεβαστόςa, σεβαστόςb, στενοχωρέωa, στρατηγόςa, στρατηγόςb, συλαγωγέω, συλλαμβάνωa, συμβασιλεύω, συναιχμάλωτος, συνδέω, συνέχωa, συνέχωb, τάσσωa, τετρααρχέω, τετραάρχης, τηρέωb, τήρησιςa, τίθημιb, ὑπερέχωb, ὑπόb, ὑπόh, ὑποκάτωc, ὑποπόδιονb, ὑποτάσσωa, φρουρέω, φυλακήb, φυλακήe, φυλακίζω, φύλαξ, φυλάσσωa, φυλάσσωd, χαρίζομαιd, χείρd, χείρe, χείρh, χείρj, χειροτονέωb, χρῖσμα, χρίω

A

控制，限制 αἰχμαλωτίζωb, ἀκατάστατος, ἀνυπότακτοςa, ἁρπάζωd, αὐθεντέω, βασιλεύωb, βραβεύω, βρόχος, δαμάζω, δουλεία, δουλεύωb, δοῦλος, δουλόωb, δουλόωc, ἐνέχωc, ἔνοχοςc, ἐξουσίαe, ἐπίm, εὐπερίστατος, ζωγρέω, θήραb, καταδουλόω, καταλαμβάνωd, καταστέλλω, κατέχωd, κρατέωb, παγίςc, παραδίδωμιe, περικρατής, περιπίπτωb, πούςf, στενοχωρέωa, συλαγωγέω, συνέχωa, ὑπερέχωb, ὑπόb, ὑπόh, ὑποκάτωc, ὑποπόδιονb, ὑποτάσσωa, χαρίζομαιd, χείρd, χείρe

B

迫使，强迫 ἀγγαρεύω, ἀναγκάζω, δέωc

C

运用权力 δέωd, δέωe, ἐξουσίαa, ἐξουσίαb, ἐξουσίαc, ἐξουσίαd, ἐξουσιαστικός, ἐπίy, ἐπιταγήb, ἐπιτροπή, κτίσιςe, λύωf, οἰκονόμοςb

D

管理，统治 ἀνθύπατος, ἀρχήd, ἀρχήe, ἄρχωa, ἄρχωνa, ἄρχωνd, Ἀσιάρχης, βασιλείαa, βασίλειοςa, βασιλεύς, βασιλεύωa, βασιλικός, βασιλικός, βασίλισσα, γραμματεύςc, δεσπότηςa, δύναμιςd, δυνάστης, ἐθνάρχης, ἐξουσιάζω, ἐπίτροποςa, εὐνοῦχοςd, ἡγεμονεύω, ἡγεμονία, ἡγεμώνa, ἡγεμώνb, ἡγέομαιc, θρόνοςb, θρόνοςd, θρόνοςe, Καῖσαρb, Κανδάκηa, κατακυριεύωa, κατεξουσιάζω, κοσμοκράτωρa, κρίνωg, κυριεύω, κύριοςc, κυριότηςa, λαμβάνωl, ποιμαίνωc, πολιτάρχης, πράκτωρ, πρεσβεία, πρεσβεύω, ῥάβδοςb, ῥαβδοῦχος, σεβαστόςa, σεβαστόςb, στρατηγόςa, στρατηγόςb, συμβασιλεύω, τετρααρχέω, τετραάρχης

E

任命，分配职能 ἀναδείκνυμιb, ἀφορίζωb, διατίθημιc, δίδωμιe, ἐπίx, καθίζωd, καθίστημιa, κλῆροςc, μερίζωd, ὁρίζωb, παραλαμβάνωe, ποιέωg, τάσσωa, τίθημιb, χειροτονέωb, χρῖσμα, χρίω

F

捉拿，扣留 ἐκτείνωb, ἐπιβάλλωg, ἐπιλαμβάνομαιb, καταλαμβάνωc, κρατέωc, πιάζωb, συλλαμβάνωa, χείρh, χείρj

G

交出，出卖 ἔκδοτος, παραδίδωμιb, παρίστημιe, προδότης

H

监禁 ἅλυσιςb, δέσμιος, δεσμόςb, δεσμώτης, δέωb, συναιχμάλωτος, συνδέω, φυλακίζω

I

守卫，看守 βασανιστής, δεσμοφύλαξ, κατακλείω, συνέχωb, τηρέωb, τήρησιςa, φρουρέω, φυλακήb, φυλακήe, φύλαξ, φυλάσσωa, φυλάσσωd

J

释放，解放 ἀγοράζωb, ἄνεσιςb, ἀντίλυτρον, ἀπαλλάσσωa, ἀπολύτρωσις, ἀπολύωc, ἄφεσιςb, δικαιόωd, ἐλευθερία, ἐλεύθεροςa, ἐλευθερόω, ἐξαγοράζωa, καταργέωd, λύτρον, λυτρόω, λύτρωσις, λυτρωτής, λύωb

38

惩罚，赏赐 ἀνταποδίδωμιb, ἀνταπόδομαb, ἀνταπόδοσις, ἀντιμισθία, ἀποδίδωμιc, βασανίζω, δίκηa, διχοτομέωb, ἐκδικέωc, ἐκδίκησιςc, ἔκδικος, ἐπιτιμία, ζημιόωb, κολάζω, κόλασις, κρίσιςi, μαστιγόωb, μάχαιραe, μισθαποδοσία, μισθαποδότης, μισθόςb, ὀργήb, παιδείαc, παιδευτήςb, παιδεύωc, τιμωρέω, τιμωρία, τυμπανίζω, φορέωc

A

惩罚 βασανίζω, δίκηa, διχοτομέωb, ἐκδικέωc, ἐκδίκησιςc, ἔκδικος, ἐπιτιμία, ζημιόωb, κολάζω, κόλασις, κρίσιςi, μαστιγόωb, μάχαιραe, ὀργήb, παιδείαc, παιδευτήςb, παιδεύωc, τιμωρέω, τιμωρία, τυμπανίζω, φορέωc

B

报应，赏罚 ἀνταποδίδωμιb, ἀνταπόδομαb, ἀνταπόδοσις, ἀντιμισθία, ἀποδίδωμιc, μισθαποδοσία, μισθαποδότης, μισθόςb

39

敌意，冲突 ἀγώνa, ἀγωνίζομαιa, αἱρετικός, ἀκαταστασίαa, ἀκαταστασίαb, ἀλλότριοςc, ἄμαχος, ἀνασείω, ἀναστατόω, ἀνθίστημιa, ἀνθίστημιb, ἀνίστημιh, ἀνταγωνίζομαι, ἀντιδιατίθημι, ἀντίδικοςb, ἀντικαθίστημι, ἀντίκειμαι, ἀντιλογίαc, ἀντιπίπτω, ἀντιστρατεύω, ἀντιτάσσω, ἀποδιορίζωa, ἀποστασία, ἁρπάζωb, ἀφίστημιa, βάλλωl, διαμάχομαι, διαμερίζωb, διαμερισμός, διχάζω, διχοστασία, διωγμός, διώκτης, διώκωc, εἴκω, ἐκw, ἐκδικέωb, ἐκδίκησιςb, ἐκδιώκωb, ἐκταράσσω, ἐναντιόομαι, ἐναντίοςb, ἐναντίοςd, ἐνέδρα, ἐνεδρεύωa, ἐνέχωb, ἐπαγωνίζομαι, ἐπαίρωc, ἐπαίρωf, ἐπανίστημι, ἐπέρχομαιb, ἐπιδίδωμιb, ἐπισείω, ἐπίστασιςb, ἐπιτίθημιg, ἐριθείαb, ἔριςa, ἐφίστημιd, ἔχθρα, ἐχθρός, ἡσσάομαιb, θεομάχος, θηριομαχέω, θορυβέωa, θόρυβοςb, θριαμβεύωa, θριαμβεύωb, καταγωνίζομαι, κατακυριεύωb, καταλαμβάνωb, κατεφίστημι, κατισχύωc, κινέωd, λακτίζω, λῃστήςb, μάχαιραd, μάχη, μάχομαι, νικάω, νίκη, νῖκος, πάλη, παραπικραίνω, παραπικρασμός, παροτρύνω, πατέωd, πολεμέωb, πόλεμοςb, πρόςt, πτέρναb, πῦρc, σαλεύωb, στασιαστής, στάσιςa, συγκινέω, σύγχυσις, συνεπιτίθημι, συνεφίστημι, συντρίβωc, συστροφήa, σχίσμαb, ταράσσωc, ταραχήb, τάραχοςa, ὑπεναντίος, ὑπεραίρωb, ὑπερνικάω, ὑπομένωa

A

对抗，敌意 ἀλλότριοςc, ἀνθίστημιa, ἀντιδιατίθημι, ἀντίδικοςb, ἀντίκειμαι, ἀντιστρατεύω, ἀντιτάσσω, ἐκw, ἐναντιόομαι, ἐναντίοςb, ἐναντίοςd, ἐνέχωb, ἐπαίρωc, ἐριθείαb, ἔχθρα, ἐχθρός, παροτρύνω, πτέρναb, συγκινέω, τάραχοςa, ὑπεναντίος

B

分裂 αἱρετικός, ἀποδιορίζωa, βάλλωl, διαμερίζωb, διαμερισμός, διχοστασία, πῦρc, σχίσμαb

C

抵抗 ἀνθίστημιb, ἀντικαθίστημι, ἀντιπίπτω, λακτίζω, πρόςt, ὑπομένωa

D

屈服 εἴκω, ἐπιδίδωμιb

E

冲突，斗争 ἀγώνa, ἀγωνίζομαιa, ἄμαχος, ἀνταγωνίζομαι, διαμάχομαι, ἐπαγωνίζομαι, ἔριςa, θεομάχος, θηριομαχέω, μάχαιραd, μάχη, μάχομαι, πάλη, πολεμέωb, πόλεμοςb

F

报复 ἐκδικέωb, ἐκδίκησιςb

G

反叛 ἀκαταστασίαa, ἀκαταστασίαb, ἀναστατόω, ἀνίστημιh, ἀντιλογίαc, ἀποστασία, ἀφίστημιa, διχάζω, ἐπαίρωf, ἐπανίστημι, ἐπίστασιςb, λῃστήςb, παραπικραίνω, παραπικρασμός, στασιαστής, στάσιςa, ὑπεραίρωb

H

暴乱 ἀνασείω, ἐκταράσσω, ἐπισείω, θορυβέωa, θόρυβοςb, κινέωd, σαλεύωb, σύγχυσις, συστροφήa, ταράσσωc, ταραχήb

I

迫害 διωγμός, διώκτης, διώκωc, ἐκδιώκωb

J

攻击 ἁρπάζωb, ἐπέρχομαιb, ἐπιτίθημιg, ἐφίστημιd, καταλαμβάνωb, κατεφίστημι, συνεπιτίθημι, συνεφίστημι

K

伏击 ἐνέδρα, ἐνεδρεύωa

L

征服 ἡσσάομαιb, θριαμβεύωa, θριαμβεύωb, καταγωνίζομαι, κατακυριεύωb, κατισχύωc, νικάω, νίκη, νῖκος, πατέωd, συντρίβωc, ὑπερνικάω

40	和解，宽恕 ἀπαλλάσσωb, ἀποκαταλλάσσω, ἀπολύωe, ἄσπονδος, ἄφεσιςa, ἀφίημιf, διαλλάσσω, εἰρηνοποιέω, εἰρηνοποιός, ἐπικαλύπτω, ἱλάσκομαιa, ἱλασμός, ἱλαστήριοςa, ἱλαστήριοςb, καταλλαγή, καταλλάσσω, μεσίτηςb, συναλλάσσω, χαρίζομαιb

A

和解 ἀπαλλάσσωb, ἀποκαταλλάσσω, ἄσπονδος, διαλλάσσω, εἰρηνοποιέω, εἰρηνοποιός, καταλλαγή, καταλλάσσω, μεσίτηςb, συναλλάσσω

B

宽恕 ἀπολύωe, ἄφεσιςa, ἀφίημιf, ἐπικαλύπτω, ἱλάσκομαιa, ἱλασμός, ἱλαστήριοςa, ἱλαστήριοςb, χαρίζομαιb

41

行为及相关状态 ἀγωγή, αἰώνc, ἀμετανόητος, ἀναστρέφωb, ἀναστροφή, ἄνθρωποςf, ἄνωθενd, βάρβαροςc, βίοςa, βιόω, βίωσις, βιωτικός, γεννάωe, γίνομαιg, διάγω, ἐθίζω, ἔθος, εἰσέρχομαιe, εἰσπορεύομαιb, εἴωθα, ἐκπορεύομαιb, ἐκχέωh, ἐξακολουθέωb, ἐξέρχομαιd, ἐπακολουθέωc, ἐπιστρέφωd, ἐπιστροφήb, ἐργασίαa, ἐργάτηςb, ζάωc, ἦθος, Ἰουδαΐζω, Ἰουδαϊσμός, ἴχνοςa, ἴχνοςb, ἴχνοςc, κατάστημα, καταχράομαιb, κατευθύνωb, κοσμικόςb, κόσμοςc, μετανοέω, μετάνοια, μιμέομαι, μιμητής, νομίζωb, ὁδόςc, ὁδόςd, ὀρθοποδέω, ὀρθόςb, παλαιόςd, παλιγγενεσίαa, παρατηρέωb, περιπατέωb, περιπατέωc, πνευματικόςc, ποιέωf, πολιτεύομαι, πορεύομαιd, πούςe, πραγματεία, προσποιέω, προσφέρωd, σαρκικόςd, σάρκινοςd, στοιχέωa, στοιχέωb, στρέφωh, συμμιμητής, συναλίζομαιb, συναπάγωc, συνήθεια, συνοικέω, συντρέχωb, συσχηματίζω, τρέχωc, τρόποςb, τροχιά, χράομαιa, χράομαιb, ψυχικόςc

A

行为，品行 ἀγωγή, ἀναστρέφωb, ἀναστροφή, βίοςa, βιόω, βίωσις, βιωτικός, γίνομαιg, διάγω, εἰσέρχομαιe, εἰσπορεύομαιb, ἐκπορεύομαιb, ἐκχέωh, ἐξέρχομαιd, ἐργασίαa, ἐργάτηςb, ζάωc, κατάστημα, καταχράομαιb, κατευθύνωb, ὁδόςc, περιπατέωb, ποιέωf, πορεύομαιd, πραγματεία, προσφέρωd, στοιχέωa, συναπάγωc, συνοικέω, συντρέχωb, τρέχωc, τρόποςb, χράομαιa, χράομαιb

B

习俗，传统 ἐθίζω, ἔθος, εἴωθα, ἦθος, νομίζωb, παρατηρέωb, συνήθεια

C

特定行为模式 αἰώνc, ἄνθρωποςf, βάρβαροςc, Ἰουδαΐζω, Ἰουδαϊσμός, κοσμικόςb, κόσμοςc, ὁδόςd, ὀρθοποδέω, ὀρθόςb, παλαιόςd, πνευματικόςc, πολιτεύομαι, πούςe, σαρκικόςd, σάρκινοςd, συναλίζομαιb, συσχηματίζω, τροχιά, ψυχικόςc

D

模仿行为 ἐξακολουθέωb, ἐπακολουθέωc, ἴχνοςa, ἴχνοςb, ἴχνοςc, μιμέομαι, μιμητής, περιπατέωc, προσποιέω, στοιχέωb, συμμιμητής

E

改变行为 ἀμετανόητος, ἄνωθενd, γεννάωe, ἐπιστρέφωd, ἐπιστροφήb, μετανοέω, μετάνοια, παλιγγενεσίαa, στρέφωh

42

执行，从事 ἄγωe, ἀναζάωb, ἀπόχρησις, ἀργέω, ἀργόςa, αὐτόφωρος, ἀχειροποίητος, δαπανάωc, δρόμοςb, ἐκδαπανάω, ἐνέργεια, ἐνεργέωa, ἐνεργέωb, ἐνέργημα, ἕξις, ἐργάζομαιa, ἐργάτηςa, ἔργονa, ἔργονb, ἔργονc, καρπόςc, καταβολήa, καταρτίζωc, κατεργάζομαιa, κοινωνέωb, κοπιάωa, κόποςa, κτίζω, κτίσιςa, κτίσιςb, κτίσιςd, κτίσμα, κτίστης, μόχθος, οἰκοδομήb, οἰκονομίαa, ὁμότεχνος, πλάσσωa, ποιέωb, ποιέωd, ποιέωe, ποίημα, ποίησις, ποιητήςa, πόνοςb, πρᾶγμαb, πρᾶξιςa, πρᾶξιςb, πράσσωa, προκόπτωb, στέφανοςc, σύζυγος, συναθλέω, συνεργέω, συνεργός, τέχνη, τεχνίτης, τόποςc, χειροποίητος, χράομαιc, χρείαc

A

发挥功用 ἄγωe, ἀναζάωb, ἀργέω, ἐνέργεια, ἐνεργέωa, ἐνεργέωb, πρᾶξιςb

B

做，执行 ἀπόχρησις, αὐτόφωρος, δαπανάωc, δρόμοςb, ἐκδαπανάω, ἐνέργημα, ἕξις, ἔργονa, ἔργονc, καρπόςc, κατεργάζομαιa, κοινωνέωb, οἰκονομίαa, ποιέωb, ποίησις, ποιητήςa, πρᾶγμαb, πρᾶξιςa, πράσσωa, προκόπτωb, στέφανοςc, συνεργέω, τόποςc, χράομαιc, χρείαc

C

制作，创造 ἀχειροποίητος, καταβολήa, καταρτίζωc, κτίζω, κτίσιςa, κτίσιςb, κτίσιςd, κτίσμα, κτίστης, οἰκοδομήb, πλάσσωa, ποιέωe, ποίημα, χειροποίητος

D

工作，劳碌 ἀργόςa, ἐργάζομαιa, ἐργάτηςa, ἔργονb, κοπιάωa, κόποςa, μόχθος, ποιέωd, πόνοςb, σύζυγος, συναθλέω, συνεργός

E

工艺，职业 ὁμότεχνος, τέχνη, τεχνίτης

43	农耕 ἀλοάω, ἀμάω, ἀμπελουργός, ἀποστέλλωc, ἀροτριάω, βάλλωk, γεωργέω, γεωργός, δρέπανονb, δρέπανονc, ἐγκεντρίζω, ἐκριζόω, ἐπισπείρω, θερίζω, θερισμόςa, θερισμόςb, θεριστής, καθαίρωb, καρπόςb, κηπουρός, πέμπωe, ποτίζωb, σκάπτωb, σπείρω, σπόριμος, τρυγάω, φυτεύω

44	畜牧，捕鱼 ἁλιεύς, ἁλιεύω, ἅλωσις, ἀμφιβάλλω, ἀρχιποίμην, βόσκωb, κημόω, ποιμαίνωa, ποιμήνa, σιτευτόςa, σιτιστός, συγκλείωa, φιμόωa

45	建造，兴建 ἀνοικοδομέω, ἀνορθόωa, ἀποστεγάζω, ἀρχιτέκτων, δημιουργός, ἐπιτελέωc, ἐποικοδομέωa, κατασκευάζωb, κονιάωa, οἰκοδομέωa, οἰκοδόμος, πήγνυμι, συνοικοδομέω, τέκτων

46	家务活动 ἀλήθω, ἀρτύω, ἀρχιτρίκλινος, διακονέωc, διακονίαd, διϋλίζω, θεραπείαb, θυρωρός, οἰκετεία, οἰκέτης, οἰκοδεσποτέω, οἰκονομέω, οἰκονομίαc, οἰκονόμοςa, οἰκουργός, ὀπτός, παρασκευάζωa, σαρόω, σινιάζω, στρωννύωb, στρωννύωc, ὑπακούωb

47	涉及液体或干物质的活动 ἀλείφω, ἄνιπτος, ἀντλέω, ἀπονίζω, βάλλωd, βάπτω, ἐγχρίω, ἐκχέωa, ἐμβάπτω, ἐξαλείφωa, ἐπιχέω, ἐπιχρίω, καταχέω, κεράννυμιb, λούω, νίπτωa, περιραίνω, περιραντίζω, πλύνω, πρόσχυσις, ῥαίνω, ῥαντίζωa, ῥαντισμός

A

液体或干物质的移动 ἀντλέω, βάλλωd, ἐκχέωa, ἐπιχέω, καταχέω, κεράννυμιb, πρόσχυσις

B

液体的使用 ἄνιπτος, ἀπονίζω, βάπτω, ἐμβάπτω, λούω, νίπτωa, πλύνω

C

液体或干物质的应用及清除 ἀλείφω, ἐγχρίω, ἐξαλείφωa, ἐπιχρίω, περιραίνω, περιραντίζω, ῥαίνω, ῥαντίζωa, ῥαντισμός

48	涉及布料的活动 ἄγναφος, ἄραφος, γναφεύς, ἐπιράπτω, νήθω, ξαίνω, ὑφαίνω, ὑφαντός

49

涉及衣着及装饰的活动 ἀμφιέζωa, ἀμφιέζωb, ἀμφιέννυμιa, ἀμφιέννυμιb, ἀπεκδύομαι, ἀπέκδυσις, ἀποβάλλωa, γυμνιτεύω, γυμνόςa, γυμνότης, διαζώννυμι, ἐγκομβόομαι, ἐκδύω, ἐμπλοκή, ἐνδιδύσκω, ἔνδυσις, ἐνδύω, ἐπενδύω, ἔχωd, ζωννύωa, ζωννύωb, ἱματίζω, κατάs, κατακαλύπτω, καταστολή, κεφαλήe, κομάω, λαμβάνωj, περιβάλλωa, περιβάλλωb, περιζώννυμιa, περίθεσις, περίκειμαιc, πλέγμα, πλέκω, σπαργανόω, τίθημιc, ὑποδέω, φορέωa, χρυσόω

50	竞赛及游戏 ἀγώνb, ἀγωνίζομαιb, ἀθλέω, ἄθλησιςa, γυμνασία, δρόμοςa, παίζω, πυκτεύω

51	节日 γενέσια, ἐγκαίνια, ἑορτάζω, ἑορτή, εὐφραίνωc, νεομηνία, νηστείαc, πανήγυρις, πάσχαa, πάσχαb, πεντηκοστή, σκηνοπηγία

52	丧礼及葬礼 ἐνταφιάζω, ἐνταφιασμός, θάπτωa, θρηνέωc, κοπετός, κόπτωb, ὀδυρμός, πατήρi, προστίθημιc, συγκομίζω, συνθάπτω, ταφή

53

宗教活动 ἁγιάζωa, ἁγιασμός, ἅγιοςb, ἁγιωσύνηb, ἁγνίζωa, ἁγνισμός, ἀκάθαρτος, ἀλίσγημα, ἀμίαντος, ἀνάθημα, ἀναφέρωc, ἀνόσιος, ἀντίχριστος, ἀπαρχήa, ἀποστολή, ἀπόστολοςa, ἄρτοςc, ἀρχιερατικός, ἀρχιερεύςa, ἀρχιερεύςb, ἀρχισυνάγωγος, ἀσέβεια, ἀσεβέω, ἀσεβής, ἀφόβωςc, βαπτίζωa, βαπτίζωb, βαπτίζωc, βάπτισμα, βαπτισμόςa, βαπτισμόςb, βαπτιστής, βασκαίνωa, βδέλυγμαb, βεβηλόω, γόνυc, γραμματεύςa, δεισιδαιμονία, δεισιδαίμων, δέος, διακονέωd, διάκονοςb, δίδωμιm, δικαιοσύνηc, ἐθελοθρησκία, εἰδωλολάτρης, εἰδωλολατρία, ἐκβάλλωe, ἐμβατεύω, ἐξορκιστής, ἐπισκοπέωc, ἐπισκοπήb, ἐπίσκοποςb, ἐπισπάομαι, ἐρήμωσιςb, εὐαγγελιστής, εὐλάβεια, εὐλαβέομαιa, εὐλαβής, εὐπάρεδρος, εὐσέβειαa, εὐσέβειαb, εὐσεβέωa, εὐσεβής, εὐσεβῶς, θεοσέβεια, θεοσεβής, θρησκεία, θρησκός, θυμίαμαb, θυμιάω, θυσία, θύωa, ἱερατεία, ἱεράτευμα, ἱερατεύω, ἱερεύς, ἱερόθυτος, ἱεροπρεπής, ἱερόςa, ἱεροσυλέωb, ἱερόσυλοςb, ἱερουργέω, ἱερωσύνη, καθαρίζωb, καθαρισμός, καθαρόςb, καθαρότης, κάμπτω, καταβαπτίζω, κοινόςb, κοινόωa, κοινόωb, κορβᾶν, λατρεία, λατρεύω, λειτουργέωb, λειτουργίαc, Λευίτης, Λευιτικός, λουτρόν, μαγεία, μαγεύω, μάγοςb, Μεσσίας, μιαίνωb, μολύνωb, μολυσμός, νεωκόρος, νηστείαa, νηστεύω, ὁλοκαύτωμα, ὄνομαe, ὀνομάζωd, ὅσιοςb, ὁσιότηςb, περίεργοςb, περιτέμνω, περιτομήa, ποιμήνb, πρεσβύτεροςb, πρόθεσιςb, προσκυνέωa, προσκυνητής, προσφορά, προφήτηςa, προφῆτις, ῥαντίζωb, σεβάζομαι, σέβασμαa, σέβασμαb, σέβω, σπένδω, συμπρεσβύτερος, σφάγιον, τελειόωe, φαρμακεία, φάρμακον, φάρμακος, φοβέωc, φόβοςc, Χριστόςa, ψευδαπόστολος, ψευδοπροφήτης, ψευδόχριστος

A

宗教行为 ἀσέβεια, ἀσεβέω, ἀσεβής, δεισιδαιμονία, δεισιδαίμων, δικαιοσύνηc, ἐθελοθρησκία, ἐμβατεύω, εὐλάβεια, εὐλαβέομαιa, εὐλαβής, εὐσέβειαa, εὐσέβειαb, εὐσεβής, εὐσεβῶς, θεοσέβεια, θεοσεβής, θρησκεία, θρησκός, ἱεροπρεπής, ἱερόςa, λατρεία, λατρεύω, λειτουργέωb, λειτουργίαc

B

奉献，献祭 ἀνάθημα, ἀναφέρωc, ἀπαρχήa, ἄρτοςc, θυμίαμαb, θυμιάω, θυσία, θύωa, ἱερόθυτος, κορβᾶν, ὁλοκαύτωμα, πρόθεσιςb, προσφορά, σπένδω, σφάγιον

C

净化，洁净 ἁγνίζωa, ἁγνισμός, βαπτίζωa, βαπτισμόςa, καθαρίζωb, καθαρισμός, καθαρόςb, καθαρότης, καταβαπτίζω, ῥαντίζωb

D

玷污，不洁，俗物 ἀκάθαρτος, ἀλίσγημα, ἀμίαντος, βδέλυγμαb, βεβηλόω, ἐρήμωσιςb, κοινόςb, κοινόωa, κοινόωb, μιαίνωb, μολύνωb, μολυσμός

E

施洗 βαπτίζωb, βάπτισμα, βαπτισμόςb, βαπτιστής, λουτρόν

F

献身，成为圣洁 ἁγιάζωa, ἁγιασμός, ἅγιοςb, ἁγιωσύνηb, ἀνόσιος, βαπτίζωc, δίδωμιm, ἐπισπάομαι, ὅσιοςb, ὁσιότηςb, περιτέμνω, περιτομήa, τελειόωe

G

敬拜，尊崇 ἀφόβωςc, γόνυc, δέος, εἰδωλολάτρης, εἰδωλολατρία, εὐσεβέωa, κάμπτω, ὄνομαe, ὀνομάζωd, προσκυνέωa, προσκυνητής, σεβάζομαι, σέβασμαa, σέβασμαb, σέβω, φοβέωc, φόβοςc

H

禁食 νηστείαa, νηστεύω

I

角色及作用 ἀντίχριστος, ἀποστολή, ἀπόστολοςa, ἀρχιερατικός, ἀρχιερεύςa, ἀρχιερεύςb, ἀρχισυνάγωγος, γραμματεύςa, διακονέωd, διάκονοςb, ἐπισκοπέωc, ἐπισκοπήb, ἐπίσκοποςb, εὐαγγελιστής, εὐπάρεδρος, ἱερατεία, ἱεράτευμα, ἱερατεύω, ἱερεύς, ἱερουργέω, ἱερωσύνη, Λευίτης, Λευιτικός, Μεσσίας, νεωκόρος, ποιμήνb, πρεσβύτεροςb, προφήτηςa, προφῆτις, συμπρεσβύτερος, Χριστόςa, ψευδαπόστολος, ψευδοπροφήτης, ψευδόχριστος

J

邪术 βασκαίνωa, μαγεία, μαγεύω, μάγοςb, περίεργοςb, φαρμακεία, φάρμακον, φάρμακος

K

驱鬼 ἐκβάλλωe, ἐξορκιστής

L

亵渎神 ἱεροσυλέωb, ἱερόσυλοςb

54

海上活动 ἀνάγωc, ἀποπλέω, βολίζω, βραδυπλοέω, διαπλέω, ἐκπίπτωb, ἐκπλέω, ἐξωθέωb, ἐπανάγωb, ἐπικέλλω, εὐθυδρομέω, εὐθύνωb, κατάγωb, κατάγωc, καταπλέω, κατέρχομαιb, κατέχωf, κυβερνήτης, ναυαγέω, ναύκληρος, ναύτης, παραβάλλω, παραλέγομαι, παραπλέω, περιαιρέωb, πλέωa, πλέωb, πλόος, προσορμίζω, συμπληρόωa, ὑποζώννυμι, ὑποπλέω, ὑποτρέχω

55

军事活动 αἰχμαλωσία, αἰχμαλωτεύω, αἰχμαλωτίζωa, αἰχμάλωτος, δεξιολάβος, ἐγείρωj, ἑκατοντάρχης, ἱππεύς, ἱππικός, καθοπλίζω, κεντυρίων, κουστωδία, λεγιώνa, μάχαιραb, πολεμέωa, πόλεμοςa, πραιτώριονb, ῥομφαίαb, σπεῖρα, στρατεία, στράτευμαa, στράτευμαb, στρατεύωa, στρατεύωb, στρατιώτης, στρατολογέωa, στρατολογέωb, στρατοπέδαρχος, στρατόπεδον, τετράδιον, ὑπαντάωb, χιλίαρχος

A

配备武器 καθοπλίζω

B

战斗 ἐγείρωj, μάχαιραb, πολεμέωa, πόλεμοςa, ῥομφαίαb, στρατεία, στρατεύωa, ὑπαντάωb

C

军队 κουστωδία, λεγιώνa, πραιτώριονb, σπεῖρα, στράτευμαa, στράτευμαb, στρατόπεδον, τετράδιον

D

士兵及军官 δεξιολάβος, ἑκατοντάρχης, ἱππεύς, ἱππικός, κεντυρίων, στρατεύωb, στρατιώτης, στρατολογέωa, στρατολογέωb, στρατοπέδαρχος, χιλίαρχος

E

战俘 αἰχμαλωσία, αἰχμαλωτεύω, αἰχμαλωτίζωa, αἰχμάλωτος

56

法庭及法律程序 ἀγοραῖοςb, αἰτίαb, αἰτίαc, αἰτίωμα, ἀκατάκριτος, ἀκούωg, ἀναβάλλω, ἀνακρίνωb, ἀνάκρισις, ἀνετάζω, ἀντίδικοςa, ἀπάγωb, ἀπόκριμα, ἄρχωνb, διαγινώσκωb, διάγνωσις, διακούω, δικαιοκρισία, δικαιόωc, δικαίωμαc, δικαίωσιςb, δικαστής, ἔγκλημα, ἐκδικέωa, ἐκδίκησιςa, ἐκζητέωb, ἐμφανίζωd, ἐπερωτάωc, ἐπικαλέωc, εὐνοέωc, ἡμέραe, ἡμέραg, κατάt, καταδικάζω, καταδίκη, κατάκριμα, κατακρίνω, κατάκρισις, κρίμαa, κρίμαb, κρίμαc, κρίμαd, κρίμαe, κρίνωe, κρίνωf, κρίσιςa, κρίσιςb, κρίσιςc, κρίσιςd, κρίσιςe, κρίσιςf, κρίσιςj, κριτήριονa, κριτήριονb, κριτής, κριτικός, λόγοςj, νομικόςb, πίπτωo, πρᾶγμαc, ῥήτωρ, σφαγήb, ὑπόf, ὑπόδικος

A

法庭 ἀγοραῖοςb, ἡμέραe, κρίσιςc, κριτήριονa

B

法律诉讼，案件 εὐνοέωc, κρίμαe, κριτήριονb, πρᾶγμαc

C

起诉 αἰτίαb, αἰτίαc, αἰτίωμα, ἀντίδικοςa, ἔγκλημα, ἐκζητέωb, ἐμφανίζωd, κατάt, λόγοςj

D

法庭聆讯，审讯 ἀκατάκριτος, ἀκούωg, ἀναβάλλω, ἀνακρίνωb, ἀνάκρισις, ἀνετάζω, διακούω, ἐπερωτάωc, ἐπικαλέωc, ὑπόδικος

E

审判，判刑，宣告无罪 ἀπόκριμα, ἄρχωνb, διαγινώσκωb, διάγνωσις, δικαιοκρισία, δικαιόωc, δικαίωμαc, δικαίωσιςb, δικαστής, ἡμέραg, καταδικάζω, καταδίκη, κατάκριμα, κατακρίνω, κατάκρισις, κρίμαa, κρίμαb, κρίμαc, κρίμαd, κρίνωe, κρίνωf, κρίσιςa, κρίσιςb, κρίσιςd, κρίσιςe, κρίσιςf, κρίσιςj, κριτής, κριτικός, πίπτωo, σφαγήb, ὑπόf

F

伸张正义 ἐκδικέωa, ἐκδίκησιςa

G

辩士，律师 νομικόςb, ῥήτωρ

H

领去受刑 ἀπάγωb

57

拥有，转移，交换 ἀβαρής, ἀγαθόςc, ἀγαθόςd, ἀγαθωσύνηb, ἀγορά, ἀγοράζωa, ἀδάπανος, αἴρωd, ἀκροθίνιον, ἀλλάσσωb, ἀμοιβή, ἀναδίδωμι, ἀναπληρόωb, ἀνδραποδιστής, ἀντάλλαγμα, ἀνταποδίδωμιa, ἀνταπόδομαa, ἀντίe, ἀντιμετρέω, ἀπαρχήc, ἀπέχωa, ἁπλότηςb, ἁπλοῦςb, ἁπλῶς, ἀπόβλητος, ἀποδεκατόωa, ἀποδεκατόωb, ἀποδίδωμιa, ἀποδίδωμιb, ἀποδίδωμιf, ἀπολαμβάνωa, ἀπολαμβάνωb, ἀπόλλυμιb, ἀπόλλυμιc, ἀποστερέωa, ἀποστερέωb, ἀποστερέωc, ἀποτάσσωc, ἀποτίνω, ἁρπαγήa, ἁρπαγήb, ἁρπαγμόςa, ἁρπαγμόςb, ἁρπάζωc, ἅρπαξ, ἀρραβών, ἄρτοςe, ἀρχιτελώνης, ἀφίημιg, βάλλωh, βίοςb, βραβεῖον, γάζα, γίνομαιf, δάνειον, δανίζωa, δανίζωb, δανιστής, δαπανάωa, δαπανάωb, δαπάνη, δεκατόωa, δεκατόωb, δεσπότηςb, δέχομαιa, διαδέχομαι, διαδίδωμι, διαθήκηc, διαίρεσιςa, διαιρέω, διακονέωe, διακονίαe, διαμερίζωa, διαπραγματεύομαι, διαρπάζω, διασείω, διασκορπίζωb, διατίθημιa, δίδραχμον, δίδωμιa, δίδωμιf, δίδωμιg, δικαιοσύνηd, δόμα, δόσιςa, δόσιςb, δότης, δωρεά, δωρεάνa, δωρέομαι, δώρημα, δῶρονa, δωροφορία, ἐκm, ἐκδίδωμι, ἐκλείπωa, ἐλαττονέω, ἐλεημοσύνηa, ἐλεημοσύνηb, ἐλλογέωb, ἐμπορεύομαιa, ἐμπορία, ἐμπόριον, ἔμπορος, ἐνδεής, ἐπιβάλλωd, ἐπιβαρέω, ἐπιδίδωμιa, ἐπιτήδειος, ἐπιτίθημιf, ἐπιτυγχάνωa, ἐργάζομαιb, ἐργασίαb, ἐργασίαc, ἐσθίωc, εὐλογίαe, εὐμετάδοτος, εὐοδόωb, εὐπορέω, εὐπορίαa, εὐπορίαb, ἔχωa, ἔχωk, ζημία, ζημιόωa, ζητέωg, ἴδιοςa, ἱεροσυλέωa, ἱερόσυλοςa, ἱκανόςh, ἵστημιd, καπηλεύω, κατακληρονομέω, καταλαμβάνωa, καταναρκάω, κατάσχεσιςa, κατάσχεσιςb, κατεσθίωc, κατεσθίωd, κατέχωc, κενόςa, κερδαίνωa, κέρδος, κερματιστής, κεφάλαιονb, κῆνσος, κίχρημι, κλείςb, κλέμμα, κλέπτης, κλέπτω, κληρονομέωa, κληρονομέωb, κληρονομίαa, κληρονομίαb, κληρονόμοςa, κληρονόμοςb, κλῆροςb, κλοπή, κοινόςa, κοινωνέωa, κοινωνίαb, κοινωνίαc, κοινωνικός, κολλυβιστής, κομίζωc, κομίζωd, κορέννυμιb, κτάομαιa, κτῆμα, κτήτωρ, κύριοςb, λαγχάνωa, λαμβάνωb, λαμβάνωc, λαμβάνωd, λείπωa, λείπωb, λῆμψις, λῃστήςa, λογεία, λογίζομαιd, λόγοςf, μάκελλον, μαμωνᾶς, μερίζωb, μερίζωc, μερισμόςb, μέροςe, μεταδίδωμι, μεταλαμβάνωa, μετάλημψις, μεταλλάσσωa, μετέχωa, μετρέωb, μίσθιος, μισθόςa, μισθόω, μίσθωμα, μισθωτός, νοσφίζω, οἰκίαc, οἰκοδεσπότης, οἰκονόμοςc, οἶκοςd, οὐσία, ὀφειλέτηςa, ὀφειλήa, ὀφείλημαa, ὀφείλωa, ὀφθαλμόςe, ὀψώνιονa, ὀψώνιονb, παραδίδωμιa, παρατίθημιa, πάρειμιc, παρίστημιd, πένης, πενιχρός, περιούσιοςa, περιποιέωa, περιποίησιςb, περισσεύωc, πιπράσκω, πλεονάζωd, πλούσιοςa, πλουτέωa, πλουτέωb, πλουτέωc, πλουτίζωa, πλοῦτοςa, ποιέωh, πονηρόςg, πορείαb, πορισμός, πορφυρόπωλις, πούςd, πραγματεύομαι, πράσσωb, προδίδωμι, προσαναλίσκω, προσδαπανάω, προσδέομαι, προσεργάζομαι, προσοφείλω, προστίθημιb, προσφέρωc, πτωχεία, πτωχεύω, πτωχόςa, πωλέω, σκεῦοςc, σκορπίζωb, σκῦλον, στέφανοςb, στεφανόωa, στρέφωd, συγκληρονόμος, συγκοινωνόςb, συλάω, συμμερίζω, συμμέτοχος, συνάγωc, συναίρω, σφραγίζωc, τελέωe, τέλοςe, τελώνης, τελώνιον, τίθημιe, τίθημιm, τιμάωb, τιμάωc, τιμήc, τιμήd, τιμιότης, τόκος, τράπεζαc, τράπεζαe, τραπεζίτης, ὕπαρξις, ὑπάρχωd, ὑπάρχωe, ὑποβάλλω, ὑστερέωa, ὑστέρημαa, ὑστέρησις, φόρος, χαρίζομαιa, χαρίζομαιc, χάριςb, χάρισμα, χρείαa, χρεοφειλέτης, χρῄζω, χρῆμαa, ψωμίζωb, ὠνέομαι

A

有，拥有，财产，所有者 βίοςb, γίνομαιf, δεσπότηςb, ἐπιβάλλωd, ἔχωa, ἴδιοςa, κατάσχεσιςa, κατέχωc, κοινόςa, κτῆμα, κτήτωρ, κύριοςb, μετέχωa, οἰκίαc, οἰκοδεσπότης, οἶκοςd, οὐσία, πάρειμιc, περιούσιοςa, σκεῦοςc, συγκοινωνόςb, συμμερίζω, συμμέτοχος, ὕπαρξις, ὑπάρχωd, ὑπάρχωe

B

有足够的 κορέννυμιb, περισσεύωc, πλεονάζωd

C

有钱，富裕的 ἀγαθόςd, εὐπορέω, εὐπορίαa, μαμωνᾶς, πλούσιοςa, πλουτέωa, πλουτέωb, πλουτίζωa, πλοῦτοςa, τιμιότης, χρῆμαa

D

财宝 γάζα

E

需要，缺乏 ἀποστερέωb, ἐκλείπωa, ἐλαττονέω, ἐπιτήδειος, κενόςa, λείπωa, λείπωb, προσδέομαι, ὑστερέωa, ὑστέρημαa, ὑστέρησις, χρείαa, χρῄζω

F

贫乏，贫困，贫穷 ἐνδεής, πένης, πενιχρός, πτωχεία, πτωχεύω, πτωχόςa

G

拿去，获得，赢得，失去 ἀπόλλυμιb, ἀπόλλυμιc, ἀποτάσσωc, ἐπιτυγχάνωa, εὐοδόωb, ζημία, ζημιόωa, ζητέωg, καταλαμβάνωa, κατάσχεσιςb, κλείςb, κτάομαιa, λαμβάνωb, λαμβάνωd, λογεία, περιποιέωa, περιποίησιςb, πράσσωb

H

给予 ἀγαθόςc, ἀγαθωσύνηb, ἀναδίδωμι, ἀναπληρόωb, ἀντιμετρέω, ἁπλότηςb, ἁπλοῦςb, ἁπλῶς, ἀποδεκατόωa, ἀποδεκατόωb, βραβεῖον, δεκατόωa, δεκατόωb, διαδίδωμι, διαθήκηc, διαίρεσιςa, διαιρέω, διακονίαe, διαμερίζωa, διατίθημιa, δίδωμιa, δικαιοσύνηd, δόμα, δόσιςa, δόσιςb, δότης, δωρεά, δωρεάνa, δωρέομαι, δώρημα, δῶρονa, δωροφορία, ἐλεημοσύνηa, ἐλεημοσύνηb, ἐπιδίδωμιa, ἐπιτίθημιf, εὐλογίαe, εὐμετάδοτος, ἔχωk, κλῆροςb, κοινωνέωa, κοινωνίαb, κοινωνίαc, κοινωνικός, μερίζωb, μερίζωc, μερισμόςb, μεταδίδωμι, μετρέωb, ὀφθαλμόςe, ὀψώνιονb, παραδίδωμιa, παρατίθημιa, παρίστημιd, πλουτέωc, πονηρόςg, πούςd, προδίδωμι, προστίθημιb, προσφέρωc, σκορπίζωb, στέφανοςb, στεφανόωa, σφραγίζωc, τίθημιm, τιμάωc, χαρίζομαιa, χάριςb, χάρισμα, ψωμίζωb

I

接受 ἀπέχωa, ἀπόβλητος, ἀπολαμβάνωa, ἀπολαμβάνωb, δέχομαιa, διαδέχομαι, κατακληρονομέω, κληρονομέωa, κληρονομέωb, κληρονομίαa, κληρονομίαb, κληρονόμοςa, κληρονόμοςb, κομίζωc, κομίζωd, λαγχάνωa, λαμβάνωc, λῆμψις, μεταλαμβάνωa, μετάλημψις, συγκληρονόμος

J

交换 ἀλλάσσωb, ἀντάλλαγμα, ἀντίe, μεταλλάσσωa, συνάγωc

K

花费，浪费 δαπανάωa, δαπανάωb, διασκορπίζωb, κατεσθίωd, προσαναλίσκω, προσδαπανάω

L

支付，价钱，费用 ἀδάπανος, ἀμοιβή, ἀνταποδίδωμιa, ἀνταπόδομαa, ἀπαρχήc, ἀποδίδωμιb, ἀποστερέωc, ἀποτίνω, ἀρραβών, δαπάνη, δίδωμιf, ἐκm, ἱκανόςh, ἵστημιd, κεφάλαιονb, ὀψώνιονa, στρέφωd, τιμάωb, τιμήc, τιμήd

M

雇用，出租 ἐκδίδωμι, μίσθιος, μισθόςa, μισθόω, μίσθωμα, μισθωτός, ὑποβάλλω

N

税款，贡品 ἀρχιτελώνης, δίδραχμον, κῆνσος, τελέωe, τέλοςe, τελώνης, τελώνιον, φόρος

O

售卖，购买，价钱 ἀγοράζωa, ἀνδραποδιστής, ἀποδίδωμιf, πιπράσκω, πωλέω, ὠνέομαι

P

赚取，赢利，做生意 ἀγορά, ἄρτοςe, διαπραγματεύομαι, ἐμπορεύομαιa, ἐμπορία, ἐμπόριον, ἔμπορος, ἐργάζομαιb, ἐργασίαb, ἐργασίαc, ἐσθίωc, εὐπορίαb, καπηλεύω, κερδαίνωa, κέρδος, κερματιστής, κολλυβιστής, μάκελλον, μέροςe, ποιέωh, πορείαb, πορισμός, πορφυρόπωλις, πραγματεύομαι, προσεργάζομαι

Q

借出，贷款，利息，借入，银行 αἴρωd, βάλλωh, δάνειον, δανίζωa, δανίζωb, δανιστής, δίδωμιg, κίχρημι, τίθημιe, τόκος, τράπεζαc, τραπεζίτης

R

欠债，债项，销账 ἀφίημιg, ὀφειλέτηςa, ὀφειλήa, ὀφείλημαa, ὀφείλωa, προσοφείλω, χαρίζομαιc, χρεοφειλέτης

S

成为财务负担 ἀβαρής, ἐπιβαρέω, καταναρκάω

T

记账 διακονέωe, ἐλλογέωb, λογίζομαιd, λόγοςf, οἰκονόμοςc, συναίρω, τράπεζαe

U

偷窃，盗取 ἀκροθίνιον, ἀποστερέωa, ἁρπαγήa, ἁρπαγήb, ἁρπαγμόςa, ἁρπαγμόςb, ἁρπάζωc, ἅρπαξ, διαρπάζω, διασείω, ἱεροσυλέωa, ἱερόσυλοςa, κατεσθίωc, κλέμμα, κλέπτης, κλέπτω, κλοπή, λῃστήςa, νοσφίζω, σκῦλον, συλάω

58

性质，类别，示例 ἀγαπητόςb, ἀλλάσσωa, ἄλλοςa, ἄλλοςb, ἄλλως, ἀνακαινόωa, ἀνακαίνωσις, ἀνανεόω, ἀντίτυπος, ἀρχήg, ἄτοποςb, αὐτόςa, γέννημαb, γένοςc, γνωστόςf, διαίρεσιςb, διαστολή, διαφέρωc, διάφορος, ἐγκρίνω, εἰδέα, εἶδοςa, εἰκώνb, εἰκώνc, εἰμίg, εἰμίh, ἕτεροςa, ἕτεροςb, ἑτέρως, ἴδιοςb, ἴσος, ἰσότης, ἰσότιμος, καινόςb, καινότηςb, κατάv, μεταμορφόωb, μετασχηματίζωa, μήτηρb, μονογενής, μόνοςa, μόνοςb, μορφήa, μορφήb, μορφόω, μόρφωσις, νέοςb, οἷοςb, ὄνομαd, ὁποῖος, παλαιόςb, παλαιότηςb, παραβολήb, παράδοξοςb, παραλλαγή, παρεκτός, πᾶςe, πατήρg, περιούσιοςb, περισσόςb, πλάσμα, πλάσσωb, ποικίλος, ποῖοςb, πολυποίκιλος, πολυτρόπωςa, ποταπός, πρόσφατος, σάρξg, σκιάc, σπέρμαc, στοιχεῖονc, συμμορφίζω, σύμμορφος, συστοιχέω, σχῆμαa, σχῆμαb, σῶμαe, τάξιςc, τέκνονf, τοιόσδε, τυπικῶς, τύποςc, τύποςd, τύποςe, τύποςf, υἱόςh, ὑπογραμμός, ὑπόδειγμα, ὑπόστασιςa, ὑποτύπωσις, φυσικός, φυσικῶς, φύσιςa, φύσιςb, χαρακτήρ

A

性质，特徵 μορφήa, μορφόω, μόρφωσις, πλάσμα, πλάσσωb, σάρξg, σπέρμαc, συμμορφίζω, σύμμορφος, σχῆμαa, ὑπόστασιςa, φυσικός, φυσικῶς, φύσιςa

B

外貌，形式的外在显现 εἰδέα, εἶδοςa, μεταμορφόωb, μετασχηματίζωa, μορφήb, σχῆμαb

C

界定事物性质的基本原则或特徵 ἀρχήg, στοιχεῖονc

D

类别，种类 γέννημαb, γένοςc, ἐγκρίνω, οἷοςb, ὄνομαd, ὁποῖος, πᾶςe, ποῖοςb, πολυτρόπωςa, ποταπός, τάξιςc, τέκνονf, τύποςf, υἱόςh, φύσιςb

E

同类或同等 αὐτόςa, εἰκώνb, ἴσος, ἰσότης, ἰσότιμος

F

不同类或不同等 ἀλλάσσωa, ἄλλοςa, ἄλλοςb, ἄλλως, διαίρεσιςb, διαστολή, διαφέρωc, διάφορος, ἕτεροςa, ἕτεροςb, ἑτέρως, παραλλαγή, παρεκτός, ποικίλος, πολυποίκιλος

G

独特的，独一无二的 ἀγαπητόςb, ἴδιοςb, κατάv, μονογενής, μόνοςa, μόνοςb, περιούσιοςb, τοιόσδε

H

不寻常的，与众不同的 ἄτοποςb, γνωστόςf, παράδοξοςb, περισσόςb

I

样式，模式，榜样及对应的表现 εἰκώνc, τυπικῶς, τύποςc, τύποςd, ὑπογραμμός, ὑπόδειγμα, ὑποτύπωσις, χαρακτήρ

J

原型，对应的类型（对型） ἀντίτυπος, εἰμίg, εἰμίh, μήτηρb, παραβολήb, πατήρg, σκιάc, συστοιχέω, σῶμαe, τύποςe

K

新的，旧的（主要指非时间性的事物） ἀνακαινόωa, ἀνακαίνωσις, ἀνανεόω, καινόςb, καινότηςb, νέοςb, παλαιόςb, παλαιότηςb, πρόσφατος

59

数量 ἁδρότης, ἀμφότεροιa, ἀμφότεροιb, ἀναπληρόωa, ἀνταναπληρόω, ἅπας, ἀπέχωc, ἀρκετός, ἀρκέωa, αὐξάνωa, αὐξάνωb, βραχύςa, βραχύςb, γεμίζω, γέμω, διπλόω, ἕκαστος, ἐκχέωc, ἐλάσσωνa, ἐπιδιατάσσομαι, ἐπισωρεύω, ἐπιτίθημιb, ἐπιχορηγέωb, ἔτιb, εὐλογίαf, ἕωςe, ἱκανόςd, ἱκανόςe, ἱκανόςf, κατωτέρω, κολλάωc, κολοβόω, κόσμοςg, μέγαςa, μεστόςa, μεστόω, μικρόςa, ὀλίγοςa, ὀλίγοςc, ὁλόκληρος, ὅλοςb, ὅσοςa, ὅσοςb, παμπληθεί, παράl, πᾶςa, πᾶςb, περισσείαa, περίσσευμα, περισσεύωa, περισσεύωb, περισσόςc, πίμπλημιa, πλεονάζωa, πλεονάζωc, πλῆθοςa, πληθύνωa, πληθύνωb, πλήρηςa, πλήρηςb, πλήρηςc, πληρόωa, πληρόωb, πλήρωμαa, πλήρωμαb, πλούσιοςb, πλουσίωςa, πλουτέωd, πλουτίζωb, πολλαπλασίων, πολύςa, πολύςb, πολύςd, πόσοςa, πόσοςb, προκόπτωc, προσανατίθημιa, προστίθημιa, σχολάζωb, τοσοῦτοςa, τοσοῦτοςb, ὑπερπερισσεύωa, ὑπερπλεονάζω, φειδομένως

A

多，少（可数的事物） βραχύςa, ἐλάσσωνa, ἱκανόςe, ὀλίγοςa, ὅσοςa, πλῆθοςa, πλήρηςc, πολύςa, πολύςd, πόσοςa, τοσοῦτοςa

B

多，少（大量，总体，延伸） βραχύςb, ἕωςe, ἱκανόςf, κατωτέρω, μέγαςa, μικρόςa, ὀλίγοςc, ὅσοςb, πολλαπλασίων, πολύςb, πόσοςb, τοσοῦτοςb

C

所有，任何，各个，每个（整体） ἀμφότεροιa, ἀμφότεροιb, ἀναπληρόωa, ἀνταναπληρόω, ἅπας, ἕκαστος, ὁλόκληρος, ὅλοςb, παμπληθεί, πᾶςa, πᾶςb, πλήρηςb, πληρόωb, πλήρωμαb

D

满的，空的 γεμίζω, γέμω, μεστόςa, μεστόω, πίμπλημιa, πλήρηςa, πληρόωa, πλήρωμαa, σχολάζωb

E

足够的，充足的 ἀπέχωc, ἀρκετός, ἀρκέωa, ἱκανόςd

F

充裕，过量，极少 ἁδρότης, ἐκχέωc, εὐλογίαf, κόσμοςg, περισσείαa, περίσσευμα, περισσεύωa, περισσεύωb, περισσόςc, πλεονάζωc, πλούσιοςb, πλουσίωςa, πλουτέωd, πλουτίζωb, ὑπερπερισσεύωa, ὑπερπλεονάζω, φειδομένως

G

增加，减少 αὐξάνωa, αὐξάνωb, διπλόω, ἐπισωρεύω, κολλάωc, κολοβόω, πλεονάζωa, πληθύνωa, πληθύνωb, προκόπτωc

H

相加，相减 ἐπιδιατάσσομαι, ἐπιτίθημιb, ἐπιχορηγέωb, ἔτιb, παράl, προσανατίθημιa, προστίθημιa

60

数目 α, ἀναρίθμητος, ἅπαξa, ἅπαξb, ἅπαξc, ἀριθμέω, ἀριθμόςa, ἀριθμόςb, β, γ, δέκα, δεκαοκτώ, δεκαπέντε, δεκατέσσαρες, δέκατοςa, δέκατοςb, δέκατοςc, δεύτεροςa, διακόσιοι, διπλοῦς, δίςa, δίςb, δισμυριάς, δισχίλιοι, δύο, δώδεκαa, δωδέκατος, ἑβδομήκοντα, ἑβδομηκοντάκιςa, ἑβδομηκοντάκιςb, ἕβδομος, εἴκοσι, εἷςa, ἑκατόν, ἑκατονταπλασίων, ἕκτος, ἔνατος, ἕνδεκα, ἑνδέκατος, ἐνενήκοντα, ἐννέα, ἕξ, ἑξακόσιοι, ἑξήκοντα, ἑπτά, ἑπτάκις, ἑπτακισχίλιοι, ἐφάπαξa, ἐφάπαξb, ζεῦγος, ἥμισυς, μυριάςa, μυριάςb, μύριοιa, μύριοιb, ὀγδοήκοντα, ὄγδοος, ὀκτώ, πέμπτος, πεντάκις, πεντακισχίλιοι, πεντακόσιοι, πέντε, πεντεκαιδέκατος, πεντήκοντα, πρότεροςb, πρῶτοςa, πρώτως, συγκαταψηφίζομαι, συμψηφίζω, τέσσαρες, τεσσαρεσκαιδέκατος, τεσσεράκονταa, τέταρτοςa, τέταρτοςb, τετρακισχίλιοι, τετρακόσιοι, τετραπλοῦς, τρεῖς, τριάκοντα, τριακόσιοι, τρίς, τρισχίλιοι, τρίτοςa, τρίτοςb, χιλιάς, χίλιοι, ψηφίζωa

A

数目，无数的 ἀναρίθμητος, ἀριθμέω, ἀριθμόςa, ἀριθμόςb, δισμυριάς, μυριάςb, μύριοιb, συγκαταψηφίζομαι, συμψηφίζω, ψηφίζωa

B

一，二，三，等等（基数） δέκα, δεκαοκτώ, δεκαπέντε, δεκατέσσαρες, διακόσιοι, δισχίλιοι, δύο, δώδεκαa, ἑβδομήκοντα, εἴκοσι, εἷςa, ἑκατόν, ἕνδεκα, ἐνενήκοντα, ἐννέα, ἕξ, ἑξακόσιοι, ἑξήκοντα, ἑπτά, ἑπτακισχίλιοι, μυριάςa, μύριοιa, ὀγδοήκοντα, ὀκτώ, πεντακισχίλιοι, πεντακόσιοι, πέντε, πεντήκοντα, τέσσαρες, τεσσεράκονταa, τετρακισχίλιοι, τετρακόσιοι, τρεῖς, τριάκοντα, τριακόσιοι, τρισχίλιοι, χίλιοι

C

第一，第二，第三，等等（序数） α, β, γ, δέκατοςa, δεύτεροςa, δωδέκατος, ἕβδομος, ἕκτος, ἔνατος, ἑνδέκατος, ὄγδοος, πέμπτος, πεντεκαιδέκατος, πρότεροςb, πρῶτοςa, πρώτως, τεσσαρεσκαιδέκατος, τέταρτοςa, τρίτοςa

D

二分之一，三分之一，四分之一（分数） δέκατοςb, δέκατοςc, ἥμισυς, τέταρτοςb, τρίτοςb

E

一次，两次，三次，等等（时间基数） ἅπαξa, ἅπαξb, ἅπαξc, δίςa, δίςb, ἑβδομηκοντάκιςa, ἑπτάκις, ἐφάπαξa, ἐφάπαξb, πεντάκις, τρίς

F

两倍，四倍之多，等等（倍数） διπλοῦς, ἑβδομηκοντάκιςb, ἑκατονταπλασίων, τετραπλοῦς

G

一对，一群（共计的集合体） ζεῦγος, χιλιάς

61	序列 ἄλφα, ἀνάb, ἀνώτεροςa, ἀπαρχήb, ἀπέραντος, ἀπόm, δευτερόπρωτος, διάδοχος, ἔσχατοςa, καθεξῆς, λοιπόςd, οὕτωa, οὕτωb, πέραςb, τάξιςa, τέλοςf, τροχόςa, ὕστεροςa, Ὦ

62	排列，组织 ἀνατάσσομαι, διατάσσωb, διόρθωσιςa, διόρθωσιςb, ἐπιδιορθόω, προστάσσωb, συγκεράννυμι, συναρμολογέω, τάγμα, τάξιςb

A

（实物的）组合，排列 συγκεράννυμι, συναρμολογέω

B

（事件及状态的）安排 ἀνατάσσομαι, διατάσσωb, διόρθωσιςa, διόρθωσιςb, ἐπιδιορθόω, προστάσσωb, τάγμα, τάξιςb

63

整体，联合，部分，分开 αἵρεσιςc, ἀνακεφαλαιόω, ἀπόd, ἀπόk, ἀποχωρίζωb, ἀφορίζωc, διαμερίζωc, εἷςc, ἐκi, ἐκp, ἑνότης, ἐπίλοιπος, κατάu, κατάλοιπος, κεράννυμιa, κλῆροςe, λεῖμμα, λοιπόςa, μέλοςb, μερίζωa, μερίςa, μερισμόςa, μεριστής, μέροςa, μέροςg, μίγμα, μίγνυμι, ὅλοςa, πᾶςd, πολυμερῶςa, συμβιβάζωa, σύνδεσμοςb, συνίστημιc, σχίζωb, ὑπόλειμμα, φύραμαb, χωρίζωa, χωρίςb

A

整体 εἷςc, ἑνότης, ὅλοςa, πᾶςd

B

联合 ἀνακεφαλαιόω, συμβιβάζωa, σύνδεσμοςb, συνίστημιc

C

混合 κεράννυμιa, μίγμα, μίγνυμι, φύραμαb

D

部分 ἀπόd, ἀπόk, ἐκi, ἐκp, κατάu, κλῆροςe, μέλοςb, μερίςa, μέροςa, μέροςg, πολυμερῶςa

E

剩余部分 ἐπίλοιπος, κατάλοιπος, λεῖμμα, λοιπόςa, ὑπόλειμμα

F

分开 αἵρεσιςc, διαμερίζωc, μερίζωa, μερισμόςa, μεριστής, σχίζωb

G

分隔 ἀποχωρίζωb, ἀφορίζωc, χωρίζωa, χωρίςb

64	比较 ἀφομοιόω, ἔοικα, ἤb, ἤπερ, καθά, καθάπερ, καθόa, καθώςc, καθώσπερ, οἷοςa, ὅμοιος, ὁμοιότης, ὁμοιόωa, ὁμοιόωb, ὁμοίωμα, ὁμοίως, ὁμοίωσις, ὅμωςb, παραπλήσιος, παραπλησίως, παρομοιάζω, παρόμοιος, πρόςq, συγκρίνωa, συμφωνέωb, τοιοῦτοςa, ὡςa, ὡσαύτως, ὡσείa, ὥσπερ, ὡσπερεί

65

价值 ἀγαθόςb, ἀδόκιμοςb, ἄκαρποςb, ἀλυσιτελής, ἀνάξιος, ἀναξίωςa, ἀνεύθετος, ἀντιλαμβάνωc, ἀνωφελής, ἄξιοςa, ἀξιόωa, ἀξίωςa, ἀποθησαυρίζω, ἀπώλειαb, ἀργόςd, ἀχρεῖοςa, ἄχρηστος, βαρύςc, βαρύτιμος, βελτίων, διαφέρωd, δοκιμήc, δοξάζωd, ἐλάχιστοςb, ἐνw, ἔντιμοςa, ἐξαγοράζωb, εὖb, εὖγε, εὔθετοςb, εὔχρηστος, ἥσσωνb, θησαυρίζωa, θησαυρόςc, κακόςb, καλόςb, καλόςc, καλῶςb, καταξιόω, κοινόςc, κρείττωνa, λυσιτελέω, μάταιος, ματαιότης, ματαιόω, μέγαςi, νεκρόςb, ὄφελος, περισσεύωf, περισσόςa, πιότηςb, πολυτελής, πολύτιμος, πονηρόςb, πρόc, προέχω, προκατέχομαι, πρῶτοςd, πρῶτοςe, πτωχόςb, σαπρόςa, σιτευτόςb, συμφέρωb, σύμφορος, τιμήb, τίμιοςa, ὑπερέχωa, ὑστερέωb, ὑψηλόςc, χείρωνb, χρήσιμος, χρηστόςa, ὠφέλεια, ὠφέλιμος

A

有价值的，没有价值的 ἀδόκιμοςb, ἀποθησαυρίζω, ἀπώλειαb, βαρύτιμος, διαφέρωd, δοκιμήc, δοξάζωd, ἔντιμοςa, θησαυρίζωa, θησαυρόςc, κοινόςc, πιότηςb, πολυτελής, πολύτιμος, πτωχόςb, σιτευτόςb, τιμήb, τίμιοςa, ὑπερέχωa, ὑψηλόςc

B

值得的，不值得的 ἀνάξιος, ἀναξίωςa, ἄξιοςa, ἀξιόωa, ἀξίωςa, καταξιόω

C

好的，坏的 ἀγαθόςb, βελτίων, εὖb, εὖγε, ἥσσωνb, κακόςb, καλόςb, καλῶςb, κρείττωνa, πονηρόςb, πρῶτοςd, σαπρόςa, χείρωνb, χρηστόςa

D

有用的，无用的 ἄκαρποςb, ἀνεύθετος, ἀργόςd, ἀχρεῖοςa, ἄχρηστος, εὔθετοςb, εὔχρηστος, μάταιος, ματαιότης, ματαιόω, νεκρόςb, χρήσιμος

E

有益的，无益的 ἀλυσιτελής, ἀντιλαμβάνωc, ἀνωφελής, ἐξαγοράζωb, καλόςc, λυσιτελέω, ὄφελος, περισσεύωf, περισσόςa, προέχω, προκατέχομαι, συμφέρωb, σύμφορος, ὑστερέωb, ὠφέλεια, ὠφέλιμος

F

重要的，不重要的 βαρύςc, ἐλάχιστοςb, ἐνw, μέγαςi, πρόc, πρῶτοςe

66	适当的，不适当的 ἀναίδεια, ἀναξίωςb, ἀνήκω, ἄξιοςb, ἀξίωςb, ἀρεστόςb, δεκτόςc, δίκαιοςc, εὔθετοςa, εὐσχημόνωςb, καθήκω, καλόςd, κόσμιοςb, πολύςf, πρέπω

67

时间 ἄγωf, ἄγωg, ἀεί, ἀΐδιος, αἰφνίδιος, αἰώνa, αἰώνd, αἰώνe, αἰώνf, αἰώνj, αἰώνιοςa, αἰώνιοςb, ἀκαιρέομαι, ἀκαίρως, ἀκμήν, ἀλεκτοροφωνία, ἅμαa, ἀναβολή, ἄνωθενb, ἄνωθενc, ἀπόh, ἀπόl, ἀπόn, ἀπόp, ἄρτιa, ἄρτιb, ἄρτιc, ἄρτιd, ἀρχαῖος, ἀρχήb, ἄρχωc, ἄτομος, αὐγή, αὐλίζομαι, αὔριονa, αὔριονb, ἄφνω, ἄχρι(ς)a, ἄχρι(ς)b, ἄχρι(ς)d, ἄχρι(ς)e, βραδύνω, βραδύς, βραδύτης, βραχύςd, βρέφοςb, γενεάd, γῆρας, γηράσκω, δεῦροb, δευτεραῖος, δεύτεροςb, δήποτε, διάi, διάj, διάk, διάl, διάm, διάn, διάo, διάp, διαγίνομαι, διανυκτερεύω, διάστημα, διετής, διετία, διηνεκής, διΐστημιc, ἐάνb, ἐγγίζωb, ἐγγύςb, εἰςo, εἰςp, εἰςq, εἰςu, εἶταa, ἐκk, ἐκl, ἐκs, ἑκάστοτε, ἑκατονταετής, ἔκβασιςa, ἔκπαλαιa, ἔκπαλαιb, ἐκπλήρωσις, ἐλάσσωνc, ἐνs, ἐνt, ἐνy, ἐνz, ἐν~', ἐν', ἐν', ἐνƒ', ἐν ', ἐνιαυτόςa, ἐνιαυτόςb, ἐνίστημιb, ἐνίστημιc, ἔννυχος, ἐξαίφνης, ἐξάπινα, ἐξαρτίζωa, ἐξαυτῆς, ἑξῆς, ἐπάν, ἐπαύριον, ἐπειδήb, ἔπειμι, ἔπειτα, ἐπίs, ἐπίt, ἐπίv, ἐπίw, ἐπί{', ἐπιούσιοςa, ἐπιούσιοςb, ἑσπέρα, ἕτεροςc, ἔτιa, ἔτοςa, ἔτοςb, ἔτοςc, εὐθέως, εὐθύς, εὐκαιρέωa, εὐκαιρέωb, εὐκαιρία, εὔκαιρος, εὐκαίρως, ἐφάπαξc, ἐφήμερος, ἐφίστημιe, ἐχθέςa, ἐχθέςb, ἔχωt, ἕωςa, ἕωςb, ἕωςf, ἕωςg, ἤδηa, ἤδηb, ἡλικίαa, ἡλικίαb, ἡμέραa, ἡμέραb, ἡμέραc, ἡμέραf, ἡμέραh, ἡμέραi, ἡμέραj, ἡμέραl, ἡμίωρον, ἡνίκαa, ἡνίκαb, θέρος, θύραc, καθημερινός, καθώςd, καινόςa, καινόςd, καινότηςa, καιρόςa, καιρόςb, καιρόςc, καιρόςe, καιρόςf, κἀκεῖθενb, κατάg, κατάh, κλίνωc, λοιπόςb, λοιπόςc, μακροθυμέωb, μακρόςa, μακροχρόνιος, μέγαςh, μέγαςj, μέλλωa, μέλλωc, μέλλωd, μέροςh, μεσημβρίαa, μεσονύκτιον, μεσόω, μετάg, μεταξύc, μετέπειτα, μέχριa, μηδέποτε, μηδέπω, μηκέτι, μήν, μήποτεa, μήπω, μικρόςd, μικρόςf, μικρόςh, νέοςa, νέοςc, νεότης, νεωτερικός, νῦνa, νῦνb, νυνίa, νυνίb, νύξa, νύξc, νύξd, νυχθήμερον, ὀκνέω, ὀκταήμερος, ὀλίγοςd, ὀξύςb, ὁπότε, ὀρθρίζω, ὀρθρινός, ὄρθροςb, ὁσάκις, ὅσοςd, ὅτανa, ὅτανb, ὅτανc, ὅτανd, ὅτεa, ὅτεb, οὐδέποτε, οὐδέπω, οὐκέτι, οὔπω, ὀψέa, ὀψέb, ὀψέc, ὄψιοςa, ὄψιοςb, παιδιόθεν, πάλαιa, πάλαιb, πάλαιc, παλαιόςa, παλαιόςc, παλαιότηςa, παλαιόωa, παλαιόωb, παλιγγενεσίαb, πάλινa, παντελήςa, πάντοτε, παρασκευή, παρατείνωa, παραυτίκα, παραχειμάζω, παραχειμασία, παραχρῆμα, πάρειμιd, παρέρχομαιe, παρίστημιj, παροίχομαι, πᾶςf, πᾶςg, περίc, πέρυσι, πίμπλημιc, πληρόωi, πλήρωμαc, πολλάκις, πολυμερῶςb, πολύςg, πολύςh, πόρρωθενa, ποσάκις, ποτέa, ποτέb, πότε, πρεσβύτεροςa, πρεσβύτεροςb, πρίν, πρόb, πρόd, πρόe, πρόf, προβαίνωb, προθεσμία, προκόπτωd, πρόςk, πρόςl, πρόςr, πρόςs, πρόςu, προσάββατον, πρόσκαιρος, προσφάτως, πρόσωπονi, πρότεροςa, προφθάνω, πρωΐ, πρωΐα, πρωϊνόςa, πρῶτοςb, πυκνόςa, πυκνόςb, πώποτε, σαββατισμός, σάββατονa, σάββατονb, σήμερον, στιγμή, συμπληρόωb, συνηλικιώτης, συντέλεια, συντελέωc, συντέμνω, συντόμως, συστέλλωa, σχολάζωa, ταχέωςa, ταχέωςb, ταχινόςa, ταχινόςb, τάχος, ταχύςa, ταχύςb, τελέωb, τέλοςa, τεσσεράκονταb, τεσσεράκονταc, τεσσεράκονταd, τεσσερακονταετής, τεταρταῖος, τετράμηνος, τότε, τριετία, τρίμηνος, τροχόςb, ὑπέρακμος, ὑπόe, ὕστεροςb, φθινοπωρινός, φυλακήc, χειμώνa, χρονίζωa, χρονίζωb, χρόνοςa, χρόνοςb, χρόνοςc, χρονοτριβέω, ὥραa, ὥραb, ὥραc, ὥραd, ὥραe, ὡραῖοςb, ὡςd, ὡςe, ὡςl

A

与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ἀκαιρέομαι, ἀκαίρως, δήποτε, διάo, εὐκαιρέωa, εὐκαιρία, εὔκαιρος, εὐκαίρως, καιρόςa, μηδέποτε, μήποτεa, οὐδέποτε, πᾶςf, πολλάκις, πολυμερῶςb, πολύςg, ποσάκις, ποτέa, προθεσμία, πρόςl, πυκνόςa, πυκνόςb, πώποτε, χρόνοςb, ὥραa, ὡραῖοςb

B

与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ἄγωf, αἰώνd, ἅμαa, ἄνωθενb, ἀπόp, ἄρτιa, ἄρτιb, ἄρτιd, αὔριονb, ἄχρι(ς)b, ἄχρι(ς)d, δεῦροb, δεύτεροςb, διάk, διάl, ἐάνb, ἐγγίζωb, ἐγγύςb, εἶταa, ἐκk, ἔκπαλαιa, ἐνs, ἐν', ἐνίστημιb, ἐνίστημιc, ἐπάν, ἐπειδήb, ἔπειτα, ἐπίs, ἐπίv, ἔτοςc, εὐθέως, εὐθύς, ἐφάπαξc, ἐφίστημιe, ἤδηa, ἤδηb, ἡμέραl, ἡνίκαa, ἡνίκαb, θύραc, καθώςd, καινόςd, κἀκεῖθενb, κατάg, κατάh, μέλλωa, μετάg, μεταξύc, μετέπειτα, νῦνa, νῦνb, νυνίa, νυνίb, ὁσάκις, ὅτανa, ὅτανb, ὅτανc, ὅτεa, ὀψέc, πάλαιa, πάλαιc, παλαιόςc, πάλινa, πάρειμιd, παρίστημιj, περίc, πόρρωθενa, ποτέb, πότε, πρεσβύτεροςb, πρίν, πρόb, πρόd, πρόf, προσφάτως, πρόσωπονi, πρότεροςa, προφθάνω, πρῶτοςb, ταχέωςb, ταχινόςb, ταχύςb, τότε, ὕστεροςb, ὥραe, ὡςd, ὡςl

C

与时间段有关的时间点：起初，最后 ἀρχήb, ἄρχωc, ἔκβασιςa, ἐκπλήρωσις, ἐξαρτίζωa, πίμπλημιc, πληρόωi, πλήρωμαc, συμπληρόωb, συντέλεια, συντελέωc, συντέμνω, τελέωb, τέλοςa

D

与时间单位有关的时间点：黎明，中午，午夜，傍晚 αὐγή, μεσημβρίαa, μεσονύκτιον, ὄρθροςb, ὀψέa, ὄψιοςa, ὥραd

E

与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ἄγωg, ἀεί, ἀΐδιος, αἰφνίδιος, αἰώνf, αἰώνj, αἰώνιοςa, ἄνωθενc, ἀπόl, ἄρτιc, ἀρχαῖος, ἄφνω, βραχύςd, γηράσκω, διάm, διάn, διάp, διαγίνομαι, διηνεκής, διΐστημιc, εἰςo, εἰςu, ἑκάστοτε, ἐλάσσωνc, ἐνy, ἐνz, ἐν~', ἐν', ἐξαίφνης, ἐξάπινα, ἐξαυτῆς, ἐπίw, ἐπί{', ἔτοςb, εὐκαιρέωb, ἐχθέςb, ἡμέραf, ἡμέραh, ἡμέραi, ἡμέραj, καινόςa, καινότηςa, καιρόςb, καιρόςe, καιρόςf, μακρόςa, μακροχρόνιος, μέγαςh, μέγαςj, μέροςh, μικρόςd, μικρόςf, μικρόςh, νέοςa, νέοςc, νύξc, νύξd, ὀλίγοςd, ὀξύςb, παλαιόςa, παλαιότηςa, παλαιόωa, παλαιόωb, παντελήςa, πάντοτε, παραυτίκα, παραχρῆμα, παρέρχομαιe, παροίχομαι, πᾶςg, πολύςh, πρεσβύτεροςa, προβαίνωb, πρόςr, πρόςs, πρόςu, πρόσκαιρος, συντόμως, σχολάζωa, ταχέωςa, ταχινόςa, τάχος, ταχύςa, τεσσεράκονταb, τεσσεράκονταc, τεσσεράκονταd, τροχόςb, χρονίζωb, χρόνοςa, χρονοτριβέω

F

与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 αἰώνe, αἰώνιοςb, ἀκμήν, ἀναβολή, ἀπόh, ἀπόn, ἄχρι(ς)a, βραδύνω, βραδύς, βραδύτης, εἰςq, ἐκl, ἐκs, ἔκπαλαιb, ἔτιa, ἕωςa, κλίνωc, λοιπόςb, λοιπόςc, μακροθυμέωb, μέλλωc, μέλλωd, μέχριa, μηδέπω, μηκέτι, μήπω, ὀκνέω, οὐδέπω, οὐκέτι, οὔπω, παρατείνωa, πρόe, προκόπτωd, συστέλλωa, χρονίζωa, χρόνοςc

G

与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ἄχρι(ς)e, διάi, διάj, ἐνt, ἐνƒ', ἐν ', ἐπίt, ἕωςb, ἕωςf, ἕωςg, μεσόω, ὅσοςd, ὅτανd, ὅτεb, πάλαιb, ὡςe

H

模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 αἰώνa, ἄτομος, βρέφοςb, γενεάd, γῆρας, διάστημα, εἰςp, ἐνιαυτόςb, ἡλικίαa, ἡλικίαb, ἡμέραc, καιρόςc, νεότης, νεωτερικός, παιδιόθεν, παλιγγενεσίαb, πρόςk, στιγμή, συνηλικιώτης, ὑπέρακμος, ὑπόe, ὥραb

I

明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 ἀλεκτοροφωνία, αὐλίζομαι, δευτεραῖος, διανυκτερεύω, διετής, διετία, ἑκατονταετής, ἐνιαυτόςa, ἔννυχος, ἐπιούσιοςa, ἑσπέρα, ἔτοςa, ἐφήμερος, ἡμέραa, ἡμέραb, ἡμίωρον, θέρος, καθημερινός, μήν, νύξa, νυχθήμερον, ὀκταήμερος, ὀρθρίζω, ὀρθρινός, ὀψέb, ὄψιοςb, παραχειμάζω, παραχειμασία, πρωΐ, πρωΐα, πρωϊνόςa, σαββατισμός, σάββατονa, σάββατονb, τεσσερακονταετής, τεταρταῖος, τετράμηνος, τριετία, τρίμηνος, φθινοπωρινός, φυλακήc, χειμώνa, ὥραc

J

与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 αὔριονa, ἑξῆς, ἐπαύριον, ἔπειμι, ἐπιούσιοςb, ἕτεροςc, ἐχθέςa, ἔχωt, παρασκευή, πέρυσι, προσάββατον, σήμερον

68

时态 ἀγωνίζομαιc, ἀδιάλειπτος, ἀδιαλείπτως, ἀκατάπαυστος, ἀναζωπυρέω, ἀνάπαυσιςa, ἀναπληρόωf, ἀνίημιc, ἀπαρτισμός, ἀπογίνομαιa, ἀποστρέφωe, ἀποτελέω, ἀποτίθημιb, ἀρχήa, ἀρχηγόςa, ἄρχωb, ἀσκέω, ἀφαιρέωb, ἀφθαρσίαb, ἀφίημιi, διαλείπω, διαμένωb, διανύωa, διανύωb, δίδωμιl, διώκωd, ἐάωb, ἐγκαταλείπωc, εἰμίk, εἰσέρχομαιc, ἐκj, ἐκκλίνωc, ἐκκρεμάννυμιb, ἐκλείπωc, ἐκτελέω, ἐκτενήςa, ἐκτενῶςa, ἐκχέωf, ἐμμένωb, ἐνάρχομαι, ἐξαγοράζωc, ἐπεγείρω, ἐπεισαγωγή, ἐπιβάλλωf, ἐπιβάλλωh, ἐπίκειμαιd, ἐπιμένωb, ἐπισχύω, ἐπιτελέωa, ἐπιχειρέω, εὐοδόωc, ἐφίστημιf, ἐφίστημιg, ζητέωe, θανατόωb, ἵστημιj, καταπαύωc, κλίνωd, κοπάζω, κρατέωe, λαμβάνωp, μεθίστημιd, μελετάωc, μένωd, μεστόςc, μεταλλάσσωb, νεκρόω, ὅρμημα, παραβαίνωb, παραμένωb, παρατείνωb, παρεισφέρω, παύωa, παύωb, πεῖρα, πειράζωd, πειράομαι, περιαιρέωd, πίπτωf, πληροφορέωc, πληρόωc, προενάρχομαι, προηγέομαιa, προΐστημιc, προσέχωd, προσκαρτερέωa, προσκαρτέρησις, προσμένωb, προστίθημιd, ῥήγνυμιc, σβέννυμιb, σπεύδωa, σπεύδωb, σπουδάζωa, σπουδάζωb, σπουδαίωςa, σπουδήa, σπουδήb, σπουδήd, συνέχωg, συντελέωa, σωρεύωb, τάσσωe, τέλειοςd, τελειόωc, τελειόωd, τελειωτής, τελέωa, τρέχωb, ὑπερεκτείνω, ὑπομένωc, ὑποστέλλωb, ὑποστολή, φράσσωa, χείρi, ὠφελέωb

A

开始 ἀναζωπυρέω, ἀρχήa, ἀρχηγόςa, ἄρχωb, εἰσέρχομαιc, ἐνάρχομαι, ἐπεγείρω, ἐπεισαγωγή, ἐπιβάλλωf, ἐπιβάλλωh, ἐφίστημιf, προενάρχομαι, χείρi

B

继续 διαμένωb, διανύωb, εἰμίk, ἐκκρεμάννυμιb, ἐκτενήςa, ἐκτενῶςa, ἐμμένωb, ἐπίκειμαιd, ἐπιμένωb, ἐφίστημιg, μελετάωc, μένωd, παραμένωb, παρατείνωb, προσέχωd, προσμένωb, προστίθημιd, συνέχωg, ὑπομένωc

C

完竣，完成，成就 ἀναπληρόωf, ἀπαρτισμός, ἀποτελέω, διανύωa, ἐκτελέω, ἐπιτελέωa, εὐοδόωc, κρατέωe, πληροφορέωc, πληρόωc, συντελέωa, τέλειοςd, τελειόωc, τελειόωd, τελειωτής, τελέωa, ὠφελέωb

D

停止 ἀδιάλειπτος, ἀδιαλείπτως, ἀκατάπαυστος, ἀνάπαυσιςa, ἀνίημιc, ἀπογίνομαιa, ἀποστρέφωe, ἀποτίθημιb, ἀφαιρέωb, ἀφθαρσίαb, ἀφίημιi, διαλείπω, ἐάωb, ἐγκαταλείπωc, ἐκj, ἐκκλίνωc, ἐκλείπωc, θανατόωb, ἵστημιj, καταπαύωc, κλίνωd, κοπάζω, μεθίστημιd, μεταλλάσσωb, νεκρόω, παραβαίνωb, παύωa, παύωb, περιαιρέωd, πίπτωf, σβέννυμιb, ὑποστέλλωb, ὑποστολή, φράσσωa

E

尝试，试图 δίδωμιl, ἐπιχειρέω, ζητέωe, λαμβάνωp, πεῖρα, πειράζωd, πειράομαι, τρέχωb

F

专心努力去做，全力去做 ἀγωνίζομαιc, ἀσκέω, διώκωd, ἐκχέωf, ἐξαγοράζωc, ἐπισχύω, μεστόςc, παρεισφέρω, προηγέομαιa, προΐστημιc, προσκαρτερέωa, προσκαρτέρησις, σπουδάζωb, σπουδαίωςa, σπουδήb, σπουδήd, σωρεύωb, τάσσωe, ὑπερεκτείνω

G

高速，突然 ὅρμημα, ῥήγνυμιc, σπεύδωa, σπεύδωb, σπουδάζωa, σπουδήa

69	肯定，否定 ἆρα, μήa, μήb, μήγε, μηδαμῶς, μηδέa, μηδέb, μήτε, μήτιa, ναί, οὐa, οὐb, οὐc, οὐd, οὐe, οὐδαμῶς, οὐδέa, οὐδέb, οὐκοῦν, οὔτε, οὐχίa, οὐχίb

A

肯定 ναί

B

否定 μήa, μηδαμῶς, οὐa, οὐc, οὐd, οὐδαμῶς, οὐχίa

C

否定，结合附着词 μήγε, μηδέa, μηδέb, μήτε, οὐδέa, οὐδέb, οὔτε

D

对问题作肯定回应的标记 οὐb, οὐe, οὐκοῦν, οὐχίb

E

对问题作否定回应的标记 ἆρα, μήb, μήτιa

70	实在的，不实在的 ἀλήθειαb, ἀληθήςb, ἀληθινόςa, ἀληθῶς, ἔγγυος, ἐνv, κατάo, κυρόωb, ὅλωςb, ὄντως, σωματικῶςb, φέρωj

71

状况 ἀδηλότης, ἀδυνατέω, ἀδύνατοςb, ἄνa, ἄνb, ἀναγκαῖοςa, ἀναγκαστῶς, ἀνάγκηb, ἀνάγκηc, ἀνένδεκτος, ἀνοίγωc, ἀπόκειμαιc, ἄραb, ἄραc, βέβαιοςa, δεῖa, δεῖb, δυνατόςa, ἐάνc, εἰf, εἰμίf, ἐνδέχομαι, ἔξεστι(ν)a, ἔξεστι(ν)b, ἐπάναγκες, εὐσεβέωb, ἴσως, λείπωc, μέλλωb, μήποτεb, ὀφειλέτηςb, ὀφειλήb, ὀφείλημαb, ὀφείλωb, ὀφείλωc, ὄφελον, πάντωςa, περισσόςd, πιστόςc, τάχα, τόποςe, τυγχάνωb, χρείαb, χρή

A

可能，不可能 ἀδυνατέω, ἀδύνατοςb, ἄνb, ἀνένδεκτος, ἀνοίγωc, ἄραb, δυνατόςa, ἐάνc, εἰμίf, ἐνδέχομαι, ἔξεστι(ν)a, τόποςe, τυγχάνωb

B

很可能，不大可能 εἰf, ἴσως, τάχα

C

确定的，不确定的 ἀδηλότης, ἄνa, ἄραc, βέβαιοςa, μήποτεb, πάντωςa, πιστόςc

D

应该，理应 ἀναγκαστῶς, ἀνάγκηb, δεῖb, ἔξεστι(ν)b, εὐσεβέωb, λείπωc, ὀφειλέτηςb, ὀφειλήb, ὀφείλημαb, ὀφείλωc, ὄφελον, χρείαb, χρή

E

必要的，不必要的 ἀναγκαῖοςa, ἀνάγκηc, ἀπόκειμαιc, δεῖa, ἐπάναγκες, μέλλωb, ὀφείλωb, περισσόςd

72	真的，假的 ἀκρίβεια, ἀκριβής, ἀκριβῶς, ἀλήθειαa, ἀληθήςa, ἀληθινόςb, ἀμήν, ἀποδείκνυμιc, ἀργόςe, διόρθωμα, δοκιμήb, δολόω, ἔλεγχος, ἐπανόρθωσις, ἐπιδείκνυμιb, κακόςd, κακῶςc, καλῶςc, κενόςe, νομίμως, ὀρθῶς, παρατίθημιd, παρίστημιf, πλαστός, ὑγιαίνωb, ὑγιήςb, φωτισμόςa

A

真的，假的 ἀλήθειαa, ἀληθήςa, ἀληθινόςb, ἀμήν, ἀποδείκνυμιc, δοκιμήb, δολόω, ἔλεγχος, ἐπιδείκνυμιb, κενόςe, παρατίθημιd, παρίστημιf, πλαστός, φωτισμόςa

B

准确的，不准确的 ἀκρίβεια, ἀκριβής, ἀκριβῶς, ἀργόςe, διόρθωμα, ἐπανόρθωσις, κακόςd, κακῶςc, καλῶςc, νομίμως, ὀρθῶς, ὑγιαίνωb, ὑγιήςb

73	真实的，虚假的 ἀληθινόςc, ἀνυπόκριτος, γνήσιος, γνησίως, δοκίμιονb, δόκιμοςb, λογικός, σφραγίςe, τέλειοςb, τελειόωb

74

能够，有能力 ἀδύνατοςa, ἄθλησιςb, ἀπογίνομαιb, ἀποθνῄσκωc, ἀσθένειαa, ἀσθενέωa, ἀσθένημα, ἀσθενήςa, βεβαιόωc, δύναμαι, δύναμιςa, δυναμόω, δυνατέω, δυνατόςb, δυνατόςc, δυνατόςd, ἐνδυναμόωa, ἐνδυναμόωb, ἐξισχύω, ἐπιστηρίζω, ἐποικοδομέωb, ἔχωe, ἰσχύςa, ἰσχύωa, καθαίρεσιςb, κατακαυχάομαιc, κατισχύωa, νεκρόςc, οἰκοδομέωb, οἰκοδομήc, ῥιζόω, σθενόω, στερεόςb, στερεόωb, στερέωμα, στηριγμόςb, στηρίζωa

75	胜任，有资格 ἄρτιος, αὐτάρκειαb, ἐκπίπτωe, ἐξαρτίζωb, ἱκανόςc, ἱκανότης, ἱκανόω, καταρτίζωa, κατάρτισις, καταρτισμός, πίπτωj

76

能力，力量 ἀθετέωb, ἀθέτησιςa, ἀκυρόω, ἀναιρέωb, ἀρετήb, βραχίωνa, βραχίωνb, δάκτυλοςb, δεξιόςc, δόξαc, δύναμιςb, δύναμιςc, ἐξουσίαf, ἐπίκειμαιc, ἵστημιb, ἵστημιc, ἰσχυρόςa, καταλύωd, καταργέωc, κενόωa, κέραςc, κραταιός, κραταιόωb, κράτοςa, κράτοςb, κυρόωa, μεγαλεῖος, μεγαλειότηςb, περιφρονέω, προκυρόω, σκληρόςb, χείρc

77	准备好 ἀπαρασκεύαστος, ἐπισκευάζομαι, ἑτοιμάζω, ἑτοιμασία, ἕτοιμος, ἑτοίμως, κατασκευάζωa, κατασκευάζωc, κατεργάζομαιd, ὁδόςf, ὁπλίζω, ὀσφῦςc, παρασκευάζωb, περιζώννυμιb, προετοιμάζω, προκαταρτίζω

78

程度 ἄμετρος, ἀνάχυσις, αὐξάνωe, βάθοςc, βαθύςb, βάροςb, βραχύςc, δεινῶς, εἰςj, εἰςt, ἐκq, ἐκr, ἐκt, ἐκπερισσῶς, ἐλαφρόςb, ἐπάνωb, ἐπίr, εὐτόνως, ἕωςd, ζῆλοςc, ἡλίκοςb, ἥσσωνa, ἱκανόςa, ἱκανόςb, ἰσχυρόςc, καθόb, καθόλου, καθότιb, καθώςa, κακῶςd, καλῶςf, κατάr, λίαν, μάλιστα, μᾶλλονa, μεγάλως, μέγαςb, μέγαςf, μέγεθος, μέροςf, μεστόςb, μετρίως, μέτρονb, μέχριc, μικρόςc, μόγις, μόλιςa, ὀλίγοςb, ὀλίγως, ὅλοςc, ὁλοτελής, ὅλωςa, ὅρος, ὅσοςc, οὕτωc, παντελήςb, παράk, πᾶςc, περισσείαb, περισσεύωd, περισσεύωe, περισσόςe, περισσόςf, περισσοτέρως, περισσῶς, πίμπλημιd, πλεονάζωb, πληρόωj, πλουσίωςb, πλοῦτοςb, πολύςc, πολύςe, πόσοςc, πούb, προηγέομαιb, πρόςm, πύρωσιςc, σφόδρα, σφοδρῶς, σχεδόν, τελείως, τέλοςd, τηλικοῦτοςb, τοσοῦτοςc, ὑπέρc, ὑπεραυξάνω, ὑπερβαλλόντως, ὑπερβάλλω, ὑπερβολή, ὑπερεκπερισσοῦ, ὑπερλίαν, ὑπερπερισσεύωb, ὑπερπερισσῶς, ψύχω, ὡςi, ὡςj, ὡσείb

A

多，少（正负程度） ἄμετρος, ἀνάχυσις, αὐξάνωe, βάθοςc, βαθύςb, βάροςb, δεινῶς, εἰςt, ἐκq, ἐκr, ἐλαφρόςb, εὐτόνως, ζῆλοςc, ἡλίκοςb, ἱκανόςb, ἰσχυρόςc, κακῶςd, καλῶςf, κατάr, λίαν, μάλιστα, μεγάλως, μέγαςb, μέγεθος, μετρίως, μέτρονb, μικρόςc, ὀλίγοςb, οὕτωc, περισσόςf, πλουσίωςb, πλοῦτοςb, πολύςc, πόσοςc, σφόδρα, σφοδρῶς, ὑπεραυξάνω, ὡςj

B

多于，少于（比较程度） ἐκπερισσῶς, ἐπάνωb, ἥσσωνa, μᾶλλονa, μέγαςf, παράk, περισσείαb, περισσεύωd, περισσεύωe, περισσόςe, περισσοτέρως, περισσῶς, πλεονάζωb, πολύςe, προηγέομαιb, πύρωσιςc, τηλικοῦτοςb, ὑπέρc, ὑπερβαλλόντως, ὑπερβάλλω, ὑπερβολή, ὑπερεκπερισσοῦ, ὑπερλίαν, ὑπερπερισσεύωb, ὑπερπερισσῶς, ψύχω

C

左右，大约，差不多，几乎不（接近程度） βραχύςc, μόγις, μόλιςa, ὀλίγως, πούb, σχεδόν, ὡςi, ὡσείb

D

完全，足够（完成程度） ἐκt, ἱκανόςa, καθόλου, μέροςf, μεστόςb, ὅλοςc, ὁλοτελής, ὅλωςa, ὅρος, παντελήςb, πᾶςc, πίμπλημιd, πληρόωj, τελείως, τέλοςd

E

以至于，正如，到……的程度（显着程度） εἰςj, ἐπίr, ἕωςd, καθόb, καθότιb, καθώςa, μέχριc, ὅσοςc, πρόςm, τοσοῦτοςc

79

物体的特徵 ἄδολος, ἀκαθαρσίαb, ἀκατακάλυπτος, ἄκρατος, ἄκρονb, ἀμαράντινος, ἀμάραντος, ἄμωμοςa, ἀνακαλύπτω, ἀναπτύσσω, ἀνοίγωa, ἁπαλός, ἀποκλείω, ἄρσηνa, ἀρχήh, ἀσθενήςe, ἄσπιλοςa, ἀστεῖος, ἀσχήμων, ἀφανίζωb, ἄψινθοςb, βρέχωc, γλυκύς, γωνία, διακαθαίρω, διακαθαρίζω, διανοίγωa, διαυγής, δίστομος, δόξαa, ἐκκαθαίρω, ἐκμάσσω, ἐλάχιστοςa, ἕλιγμα, ἑλίσσω, ἔνδοξοςa, ἐνειλέω, ἐνισχύωa, ἐνισχύωb, ἐντυλίσσωa, ἐντυλίσσωb, ἐπιφανής, ἐρυθρός, εὐθύνωa, εὐθύςa, εὐπρέπεια, εὐσχημοσύνη, εὐσχήμωνa, εὐωδία, ἐφφαθά, ζεστός, ἡλίκοςa, θειώδης, θερμαίνω, θέρμη, θῆλυς, ἰσχυρόςb, ἰσχύςb, ἰσχύωb, καθαίρωa, καθαρίζωa, καθαρόςa, καλόςe, καλύπτωa, καταδέω, καταψύχω, κατισχύωb, κέραςb, κλείωa, κόκκινοςa, κοσμέω, κόσμοςe, λαμπρόςb, λαμπρόςc, λεῖος, λευκαίνω, λευκόςa, λιπαρός, μαλακόςa, μεγαλοπρεπήςa, μεγαλύνωa, μέγαςc, μέλαςa, μέροςb, μικρόςb, μολύνωa, μῶμος, μωραίνωc, ξηραίνωa, ξηραίνωb, ξηρόςa, ὄζω, ὀξύςa, ὀρθόςa, ὀσμή, πεδινός, περικάθαρμα, περικαλύπτω, περίψημα, πηλίκοςa, πικραίνωa, πικρίαa, πικρόςa, πιστικός, πνευματικόςd, πνευματικόςe, πορφυροῦςa, πρόσωπονc, πτύσσω, πύρινος, πυρόωa, πυρράζω, πυρρός, ῥυπαρόςa, ῥύπος, σαρκικόςb, σαρκικόςc, σάρκινοςc, σκολιόςa, σπιλάςb, σπίλος, σπιλόω, στερεόςa, στερεόωa, στερεόωc, στόμαe, συστέλλωc, ταπεινόωb, τέλειοςc, τετράγωνος, τήκω, τηλικοῦτοςa, τομός, τραχύς, ὑακίνθινος, ὑγρός, φύραμαa, χλιαρός, χλωρόςa, χλωρόςb, ψυχικόςa, ψυχικόςb, ψῦχος, ψυχρός, ὡραῖοςa

A

有形的（物质的），属灵的 πνευματικόςd, σαρκικόςb, ψυχικόςa

B

自然的（人类的），属灵的（属神的） πνευματικόςe, σαρκικόςc, σάρκινοςc, ψυχικόςb

C

固体，液体 στερεόςa, τήκω

D

美丽的，丑陋的 ἀστεῖος, ἀσχήμων, ἀφανίζωb, εὐπρέπεια, εὐσχημοσύνη, εὐσχήμωνa, καλόςe, κοσμέω, κόσμοςe, μεγαλοπρεπήςa, ὡραῖοςa

E

荣美的 ἀμαράντινος, ἀμάραντος, δόξαa, ἔνδοξοςa, ἐπιφανής, λαμπρόςc, λιπαρός

F

透明的 διαυγής, λαμπρόςb

G

颜色 ἐρυθρός, θειώδης, κόκκινοςa, λευκαίνω, λευκόςa, μέλαςa, πορφυροῦςa, πύρινος, πυρράζω, πυρρός, ὑακίνθινος, χλωρόςa, χλωρόςb

H

甜的，苦的，无味的 ἄψινθοςb, γλυκύς, μωραίνωc, πικραίνωa, πικρίαa, πικρόςa

I

香味，气味 εὐωδία, ὄζω, ὀσμή

J

干净的，肮脏的 ἀκαθαρσίαb, διακαθαίρω, διακαθαρίζω, ἐκκαθαίρω, καθαίρωa, καθαρίζωa, καθαρόςa, μολύνωa, περικάθαρμα, περίψημα, ῥυπαρόςa, ῥύπος

K

有污点的，没有污点的 ἄσπιλοςa, σπιλάςb, σπίλος, σπιλόω

L

有瑕疵的，无瑕疵的 ἄμωμοςa, μῶμος

M

强壮的，软弱的 ἀσθενήςe, ἐνισχύωa, ἐνισχύωb, ἰσχυρόςb, ἰσχύςb, ἰσχύωb, κατισχύωb, στερεόωa, στερεόωc

N

热的，温的，冷的 ζεστός, θερμαίνω, θέρμη, καταψύχω, πυρόωa, χλιαρός, ψῦχος, ψυχρός

O

湿的，干的 βρέχωc, ἐκμάσσω, ξηραίνωa, ξηραίνωb, ξηρόςa, ὑγρός

P

不平的（崎岖的），平坦的（平整的） λεῖος, πεδινός, ταπεινόωb, τραχύς

Q

直的，弯曲的 εὐθύνωa, εὐθύςa, ὀρθόςa, σκολιόςa

R

二维及三维的形状 δίστομος, πρόσωπονc, τετράγωνος, φύραμαa

S

尖的 ὀξύςa, τομός

T

纯净的，没有杂质，没有稀释 ἄδολος, ἄκρατος, πιστικός

U

柔滑的，柔软的 ἁπαλός, μαλακόςa

V

雄性的，雌性的 ἄρσηνa, θῆλυς

W

形状 ἄκρονb, ἀρχήh, γωνία, κέραςb, μέροςb, στόμαe

X

打开，关闭 ἀνοίγωa, ἀποκλείω, διανοίγωa, ἐφφαθά, κλείωa

Y

掩盖的 ἀκατακάλυπτος, ἀνακαλύπτω, καλύπτωa, περικαλύπτω

Z

包裹着 ἐνειλέω, ἐντυλίσσωa, καταδέω, συστέλλωc

A'

卷起的 ἀναπτύσσω, ἕλιγμα, ἑλίσσω, ἐντυλίσσωb, πτύσσω

B'

大的，小的 ἐλάχιστοςa, ἡλίκοςa, μεγαλύνωa, μέγαςc, μικρόςb, πηλίκοςa, τηλικοῦτοςa

C'

完美的 τέλειοςc

80	空间 ἄκρονa, βῆμαb, κανώνb, ὁροθεσία, πέραςa, τόποςa, χωρέωb

A

空间，地方 βῆμαb, κανώνb, τόποςa, χωρέωb

B

界限，空间的边界 ἄκρονa, ὁροθεσία, πέραςa

81	空间的尺寸 βάθοςa, βάθοςb, βαθύνω, βαθύςa, βάτοςb, εὐρύχωρος, ἡλικίαc, κόρος, μακρόςb, μετρέωa, μετρητής, μέτρονa, μῆκος, μικρόςe, μίλιον, ὁδόςg, ὀργυιά, πῆχυς, πλάτος, πλατύνωa, πλατύςa, σάββατονc, σάτον, στάδιος, στενός, ταπεινόωa, ὑψηλόςa, ὕψοςa, ὑψόωa, χοῖνιξ

A

尺寸，量度 μετρέωa, μέτρονa

B

高，低，深 βάθοςa, βάθοςb, βαθύνω, βαθύςa, ἡλικίαc, ταπεινόωa, ὑψηλόςa, ὕψοςa, ὑψόωa

C

长，短，远 μακρόςb, μῆκος, μικρόςe

D

窄，宽 εὐρύχωρος, πλάτος, πλατύνωa, πλατύςa, στενός

E

容积测量单位 βάτοςb, κόρος, μετρητής, σάτον, χοῖνιξ

F

长度测量单位 μίλιον, ὁδόςg, ὀργυιά, πῆχυς, σάββατονc, στάδιος

82	空间的方向 ἀνατολήb, ἀντοφθαλμέω, ἀριστερόςa, βλέπωg, βορρᾶς, δεξιόςa, δύσις, δυσμή, ἐναντίοςa, εὐώνυμος, λίψ, μεσημβρίαb, νότοςa, φέρωe, χῶρος

A

东，南，西，北 ἀνατολήb, βορρᾶς, δύσις, δυσμή, λίψ, μεσημβρίαb, νότοςa, χῶρος

B

左，右，正前面，对面 ἀντοφθαλμέω, ἀριστερόςa, βλέπωg, δεξιόςa, ἐναντίοςa, εὐώνυμος, φέρωe

83

空间的位置 ἀλλαχοῦ, ἀνάc, ἀνάd, ἄντικρυς, ἀντιπέρα, ἄνωa, ἀπέναντιa, ἆσσον, αὐτοῦ, ἐγγύςa, εἰςc, εἰςd, εἰςe, ἐκv, ἐκεῖ, ἐκεῖνοςb, ἐκεῖσε, ἐκτόςa, ἐκτόςb, ἔμπροσθενa, ἔμπροσθενb, ἐνa, ἐνb, ἐνc, ἐνd, ἔναντιa, ἐναντίονa, ἐναντίοςc, ἐνθάδε, ἐντόςa, ἐντόςb, ἐνώπιονa, ἔξωa, ἔξωθενb, ἔξωθενc, ἐπάνωa, ἐπέκεινα, ἐπίa, ἐπίb, ἐπίc, ἐπίd, ἔσωa, ἔσωθενb, ἐσώτερος, ἔχωs, καρδίαb, κατάd, κατάe, κατάf, κατάq, κατάw, κατέναντιa, κατενώπιονa, κάτωa, κατώτερος, κυκλόθενa, κυκλόθενb, κύκλῳ, μακράν, μακρόθεν, μέσοςa, μέσοςb, μετάh, μετάi, μεταξύa, ὄπισθενb, ὄπισθενc, ὀπίσωa, ὅπουa, οὗa, πανταχῇ, πανταχοῦ, πάντῃ, πάντοθενb, παράa, παράb, πέραν, περίa, πέριξ, πλησίονa, πόρρωa, πόρρωb, πόρρωθενb, πούa, ποῦa, πρόa, πρόςc, πρόςd, πρόσωπονf, πρόσωπονg, στόμαf, ὑπεράνωa, ὑπερέκεινα, ὑπόa, ὑποκάτωa, ὑποκάτωb, ὑψηλόςf, ὧδεa

A

这裏，那裏 ἀλλαχοῦ, αὐτοῦ, ἐκεῖ, ἐκεῖνοςb, ἐκεῖσε, ἐνθάδε, ὧδεa

B

……的地方，某处，到处 ὅπουa, οὗa, πανταχῇ, πανταχοῦ, πάντῃ, πάντοθενb, πούa, ποῦa

C

在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ἀνάc, ἀνάd, εἰςd, εἰςe, ἐνa, ἐνb, ἐντόςa, ἐντόςb, ἐπίc, ἔσωa, ἔσωθενb, ἐσώτερος, καρδίαb, κατάe, μέσοςa, μέσοςb, μετάh, μεταξύa, παράb, πρόςd

D

在周围，在附近，在外面 ἐκτόςa, ἐκτόςb, ἔξωa, ἔξωθενb, ἔξωθενc, κυκλόθενa, κυκλόθενb, κύκλῳ, ὄπισθενc, περίa, πέριξ

E

在，在旁边，接近，在远处 ἆσσον, ἐγγύςa, ἐνd, ἐπίb, ἔχωs, μακράν, μακρόθεν, παράa, πλησίονa, πόρρωa, πόρρωb, πόρρωθενb, πρόςc

F

在前面，面对面，在后面 ἔμπροσθενa, ἔμπροσθενb, ἔναντιa, ἐναντίονa, ἐνώπιονa, ἐπίd, κατάq, κατάw, κατενώπιονa, ὄπισθενb, ὀπίσωa, πρόa, πρόσωπονf, πρόσωπονg, στόμαf

G

在……面前，在对面，在对岸，离岸 ἄντικρυς, ἀντιπέρα, ἀπέναντιa, ἐκv, ἐναντίοςc, κατάd, κατάf, κατέναντιa, πέραν

H

在上面，在表面 εἰςc, ἐνc, ἐπίa

I

在……之上，在……之下 ἄνωa, ἐπάνωa, κάτωa, κατώτερος, ὑπεράνωa, ὑπόa, ὑποκάτωa, ὑποκάτωb, ὑψηλόςf

J

在……以外，在另一边 ἐπέκεινα, μετάi, ὑπερέκεινα

84

空间的延伸 ἀλλαχόθεν, ἄνωb, ἄνωθενa, ἀπάγωe, ἀπόc, ἄχρι(ς)c, δεῦροa, δεῦτε, διάg, διάh, διανέμωa, εἰςa, εἰςb, ἐκa, ἐκεῖθεν, ἐνf, ἔνθεν, ἐντεῦθενa, ἔξωb, ἔξωθενa, ἐπίe, ἐπίf, ἔσωθενa, ἕωςc, κἀκεῖθενa, κατάa, κατάb, κατάc, κάτωb, μέχριb, νομήb, ὅθενa, ὄπισθενa, πάντοθενa, παράc, πόθενa, πρόςa, πρόςb, σκοπός

A

从源头延伸 ἀλλαχόθεν, ἄνωθενa, ἀπόc, διανέμωa, ἐκa, ἐκεῖθεν, ἔνθεν, ἐντεῦθενa, ἔξωθενa, ἔσωθενa, κἀκεῖθενa, νομήb, ὅθενa, ὄπισθενa, πάντοθενa, παράc, πόθενa

B

向目标延伸 ἄνωb, ἄχρι(ς)c, δεῦροa, δεῦτε, εἰςa, εἰςb, ἐνf, ἔξωb, ἐπίe, ἐπίf, ἕωςc, κατάa, κάτωb, μέχριb, πρόςa, πρόςb, σκοπός

C

沿路径延伸 ἀπάγωe, διάg, διάh, κατάb, κατάc

85

在空间存在 ἀγραυλέω, ἀναμένω, ἀναπαύωc, ἀναπληρόωd, ἄπειμιb, ἀπέχωb, ἀπόδημος, ἀπόκειμαιa, ἀπολείπωa, ἀπορφανίζω, ἀποστρέφωc, ἀποτίθημιa, ἀπουσία, ἀστατέωb, ἀφαιρέωa, ἀφίημιc, ἀφίημιd, βάλλωe, βλητέος, γίνομαιh, γίνομαιi, διατρίβω, δίδωμιd, ἐγκατοικέω, ἐγκρύπτω, εἰμίe, ἐκδέχομαιa, ἐκδημέωa, ἔκθετος, ἐκτίθημιa, ἐμβάλλω, ἐμμένωa, ἐμπεριπατέω, ἔμφυτος, ἐνδημέωa, ἔνειμι, ἐνοικέω, ἐξαιρέωa, ἐπέχωd, ἐπιβάλλωb, ἐπιδημέω, ἐπίθεσις, ἐπίκειμαιa, ἐπιμένωa, ἐπισκέπτομαιd, ἐπισκηνόω, ἐπιτίθημιa, ἔρημοςa, ἐφίστημιb, ἥκωb, ἵστημιa, ἵστημιi, κάθημαιb, καθίζωc, καταβάλλωc, καταλείπωb, καταμένω, κατέχωe, κατοικέω, κατοίκησις, κατοικητήριον, κατοικία, κατοικίζω, κεῖμαιb, μένωa, μένωb, μετοικεσία, μετοικίζω, μονή, οἰκέωa, οἰκέωb, οἰκητήριον, παραγίνομαιc, παράκειμαι, παραμένωa, παρατυγχάνω, πάρειμιa, παρεμβάλλω, παρίστημιa, παρίστημιh, παρίστημιi, παροικέωa, παροικέωb, παροικία, παρουσίαa, περίκειμαιa, περίκειμαιb, περιλείπομαι, περιμένω, περιοικέω, περιτίθημιa, προσδέχομαιc, προσμένωa, πρόσωπονe, ῥίπτωb, σκηνόω, σκήνωμαb, στηρίζωb, συμπάρειμι, συνάγωb, σύνειμιb, συνομορέω, τίθημιa, ὑπολείπω, ὑπομένωb, ὑστέρημαb, φέρωg, φυλακήd, χωρίζωd

A

在某个地方 ἀναπληρόωd, ἄπειμιb, ἀπέχωb, ἀπόδημος, ἀπορφανίζω, ἀπουσία, γίνομαιh, γίνομαιi, εἰμίe, ἐκδημέωa, ἔμφυτος, ἐνδημέωa, ἔνειμι, ἐπίκειμαιa, ἐπισκέπτομαιd, ἐφίστημιb, ἥκωb, ἵστημιi, κατέχωe, κεῖμαιb, παραγίνομαιc, παράκειμαι, παρατυγχάνω, πάρειμιa, παρίστημιa, παρίστημιh, παρίστημιi, παρουσίαa, περίκειμαιa, πρόσωπονe, συμπάρειμι, σύνειμιb, συνομορέω, ὑστέρημαb

B

放置，安置 ἀπόκειμαιa, ἀποστρέφωc, ἀποτίθημιa, ἀφαιρέωa, ἀφίημιc, βάλλωe, βλητέος, δίδωμιd, ἐγκρύπτω, ἔκθετος, ἐκτίθημιa, ἐμβάλλω, ἐξαιρέωa, ἐπιβάλλωb, ἐπίθεσις, ἐπιτίθημιa, ἵστημιa, καταβάλλωc, παρεμβάλλω, περίκειμαιb, περιτίθημιa, ῥίπτωb, στηρίζωb, συνάγωb, τίθημιa, φέρωg, χωρίζωd

C

留下，停留 ἀγραυλέω, ἀναμένω, ἀναπαύωc, ἀφίημιd, διατρίβω, ἐκδέχομαιa, ἐμμένωa, ἐπέχωd, ἐπιμένωa, κάθημαιb, καθίζωc, καταμένω, μένωa, μένωb, παραμένωa, περιμένω, προσδέχομαιc, προσμένωa, ὑπομένωb

D

留在某处 ἀπολείπωa, καταλείπωb, περιλείπομαι, ὑπολείπω

E

居住，定居 ἀστατέωb, ἐγκατοικέω, ἐμπεριπατέω, ἐνοικέω, ἐπιδημέω, ἐπισκηνόω, ἔρημοςa, κατοικέω, κατοίκησις, κατοικητήριον, κατοικία, κατοικίζω, μετοικεσία, μετοικίζω, μονή, οἰκέωa, οἰκέωb, οἰκητήριον, παροικέωa, παροικέωb, παροικία, περιοικέω, σκηνόω, σκήνωμαb, φυλακήd

86	重量 βαρύςa, ἐλαφρόςa, κουφίζω, λίτρα, ταλαντιαῖος

A

沉重，轻省 βαρύςa, ἐλαφρόςa, κουφίζω

B

磅，他连得（重量单位） λίτρα, ταλαντιαῖος

87

地位 ἀγενής, ἀνάστασιςb, ἀνώτεροςb, ἀπελεύθερος, ἄσημος, ἀτιμάζωb, ἀτιμία, ἄτιμος, αὐξάνωd, βαθμός, δοκέωd, δόκιμοςc, δόξαe, δόξαf, δοξάζωb, δοξάζωc, δουλεύωa, δούλη, δοῦλος, δουλόωa, δυνατόςe, εἰμίm, εἰμίn, ἐκo, ἐκu, ἐλάσσωνb, ἐλαττόωa, ἐλαττόωb, ἐλάχιστοςc, ἐλεύθεροςb, ἐνδοξάζομαι, ἔνδοξοςb, ἔντιμοςb, ἐντρέπωb, ἐξεγείρωc, ἐξοχή, ἐπάνωc, ἐπιβλέπωd, ἐπιστάτης, ἔσχατοςb, εὐγενήςa, εὐσχήμωνb, ἰσχυρόςd, καθίζωe, καλόςf, καλῶςd, κενόωb, κεφαλήb, κλέος, κλῆσιςc, κράτιστος, κρείττωνb, κυρία, κύριοςd, κύριοςe, λαόςd, Λιβερτῖνος, μεγαλειότηςa, μεγαλύνωc, μεγαλωσύνηa, μέγαςd, μέγαςg, μέγαςk, μεγιστάν, μικρόςg, οἶδαe, ὄνειδος, ὄχλοςb, παιδίσκη, παῖςc, πατήρe, πηλίκοςb, πίπτωn, πρωτεύω, πρωτοκαθεδρία, πρωτοκλισία, πρῶτοςc, πρωτοστάτης, πρωτότοκοςc, πτῶσιςb, στεφανόωb, στήκωc, συνδοξάζω, σύνδουλος, σῶμαd, ταπεινόςc, ταπεινόωc, ταπεινόωf, ταπείνωσιςb, τιμάωa, τιμήa, τίμιοςb, τόποςd, τρέμωc, ὑπέρd, ὑπεράνωb, ὑπεροχή, ὑπερυψόω, ὑστερέωc, ὕψοςc, ὑψόωb, φαντασία, φοβέωb, φρονέωd

A

职分，等级 βαθμός, κλῆσιςc, τόποςd

B

与地位有关的荣誉及尊重 δόκιμοςc, δόξαe, δοξάζωb, ἐνδοξάζομαι, ἔνδοξοςb, ἔντιμοςb, ἐντρέπωb, ἐπιβλέπωd, κλέος, μεγαλύνωc, οἶδαe, πρωτοκαθεδρία, πρωτοκλισία, στεφανόωb, συνδοξάζω, τιμάωa, τιμήa, τίμιοςb, τρέμωc, ὑπερυψόω, φοβέωb, φρονέωd

C

地位崇高（包括地位崇高的人） ἀνάστασιςb, ἀνώτεροςb, αὐξάνωd, δοκέωd, δόξαf, δοξάζωc, δυνατόςe, εἰμίm, ἐκo, ἐκu, ἐξεγείρωc, ἐξοχή, ἐπάνωc, ἐπιστάτης, εὐγενήςa, εὐσχήμωνb, ἰσχυρόςd, καθίζωe, καλόςf, καλῶςd, κεφαλήb, κράτιστος, κρείττωνb, κυρία, κύριοςd, κύριοςe, μεγαλειότηςa, μεγαλωσύνηa, μέγαςd, μέγαςg, μεγιστάν, πατήρe, πηλίκοςb, πίπτωn, πρωτεύω, πρῶτοςc, πρωτοστάτης, πρωτότοκοςc, στήκωc, ὑπέρd, ὑπεράνωb, ὑπεροχή, ὕψοςc, ὑψόωb, φαντασία

D

地位卑微（包括地位卑微的人） ἀγενής, ἄσημος, ἀτιμάζωb, ἀτιμία, ἄτιμος, ἐλάσσωνb, ἐλαττόωa, ἐλαττόωb, ἐλάχιστοςc, ἔσχατοςb, κενόωb, λαόςd, μικρόςg, ὄνειδος, ὄχλοςb, πτῶσιςb, ταπεινόςc, ταπεινόωc, ταπεινόωf, ταπείνωσιςb, ὑστερέωc

E

奴役，自由 ἀπελεύθερος, δουλεύωa, δούλη, δοῦλος, δουλόωa, εἰμίn, ἐλεύθεροςb, Λιβερτῖνος, παιδίσκη, παῖςc, σύνδουλος, σῶμαd

88

道德伦理素质及相关行为 ἀγαθοεργέω, ἀγαθοποιέω, ἀγαθοποιΐα, ἀγαθοποιός, ἀγαθόςa, ἀγαθωσύνηa, ἀγανακτέω, ἀγανάκτησις, ἁγιάζωb, ἁγιάζωc, ἅγιοςa, ἁγιότης, ἁγιωσύνηa, ἁγνεία, ἁγνίζωb, ἀγνόημα, ἁγνός, ἁγνότης, ἁγνῶς, ἀγοραῖοςa, ἀδιάκριτος, ἀδικέωb, ἀδικέωc, ἀδίκημα, ἀδικία, ἄδικος, ἀδίκως, ἀδόκιμοςa, ἀθέμιτοςb, ἄθεσμος, ἀθῷος, αἰδώς, αἰσχρός, αἰσχρότης, αἰσχύνηc, αἰτίαd, αἴτιοςc, ἀκαθαρσίαa, ἄκακοςa, ἀκέραιος, ἀκρασία, ἀκρατής, ἀλαζονεία, ἀλαζών, ἀληθήςc, ἀλλοτριεπίσκοπος, ἀλώπηξb, ἁμαρτάνω, ἁμάρτημα, ἁμαρτίαa, ἁμαρτίαb, ἁμαρτίαc, ἁμαρτωλός, ἁμαρτωλός, ἄμεμπτος, ἀμέμπτως, ἀμώμητος, ἄμωμοςb, ἀναίτιος, ἀναμάρτητος, ἀνελεήμων, ἀνέλεος, ἄνοιαb, ἀνομία, ἄνομοςa, ἀπάγωd, ἀπείραστος, ἀπερίτμητος, ἀπέρχομαιd, ἁπλότηςa, ἀπολούω, ἀποστρέφωb, ἀποστυγέω, ἀποτομία, ἀποτόμως, ἀπρόσκοποςa, ἀπροσωπολήμπτως, ἄπταιστος, ἀργόςb, ἀρετήa, ἀρνέομαιf, ἀρσενοκοίτης, ἀσέλγεια, ἀσθενήςb, ἄσπιλοςb, ἀσχημονέω, ἀσχημοσύνηa, ἀσωτία, ἀσώτως, ἀτακτέω, ἄτακτος, ἀτάκτως, ἀτιμάζωa, ἄτοποςa, αὐθάδης, αὐστηρός, ἀφειδία, ἀφελότης, ἀφθορία, ἀφόβωςb, ἀχρειόω, ἀψευδής, βασκαίνωb, βέβηλος, βρύχωb, γόης, γυμνάζωa, δελεάζω, διάβολοςd, διαπονέομαι, διαπρίω, διαστρέφωb, διαφθείρωb, δίκαιοςa, δικαιοσύνηa, δικαιόωb, δικαίωμαb, δικαίως, δίλογος, δόλιος, δολιόω, δόλος, ἔα, ἐγκράτεια, ἐγκρατεύομαι, ἐγκρατής, εἰλικρίνεια, εἰλικρινής, εἰρηνεύω, εἰςx, ἐκπειράζωc, ἐκπορνεύω, ἐκστρέφω, ἐλαφρία, ἐλεάω, ἐλεεινός, ἐλεέω, ἐλεήμων, ἔλεος, ἐμμαίνομαι, ἐμπαίζωb, ἐμπορεύομαιb, ἔνδικος, ἐνευλογέω, ἐνέχωa, ἔνοχοςa, ἔνοχοςb, ἐντρυφάω, ἐξουδενέω, ἐξουθενέω, ἐπαίρωg, ἐπηρεάζω, ἐπιείκεια, ἐπιεικής, ἐρεθίζωa, ἐριθείαa, ἔρχομαιf, εὖa, εὐεργεσία, εὐεργετέω, εὐθύςb, εὐθύςc, εὐθύτης, εὐλογέωc, εὐλογίαd, εὐποιΐα, εὐπροσωπέω, εὐσχημόνωςa, ἔχιδναb, ζῆλοςb, ζηλόωd, ζύμηb, ἤπιος, ἤρεμος, ἡσσάομαιa, ἡσυχάζωb, ἡσυχίαc, ἡσύχιος, θεοστυγής, θηρίονc, θυμομαχέωa, θυμόςa, θυμόω, ἱλάσκομαιb, ἵλεωςa, ἵλεωςb, κακίαa, κακίαc, κακοήθεια, κακοποιέωa, κακοποιός, κακόςa, κακοῦργος, κακουχέω, κακόωb, κακῶςa, καλοποιέω, καλόςa, καλῶςa, καρδίαh, κατακαυχάομαιb, καταπατέωb, καταπονέωa, κατασοφίζομαι, καταφθείρω, καταφρονέω, καταφρονητής, κατεσθίωe, κενοδοξία, κενόδοξος, κοίτηc, κονιάωb, κόσμιοςa, κραιπάλη, κυβεία, κύωνb, κύωνc, κῶμος, λαμβάνωg, λαμβάνωn, λαμπρῶς, λύκοςb, μαλακόςb, μέθη, μεθοδεία, μεθύσκω, μέθυσος, μεθύωa, μετριοπαθέω, μήf, μιαίνωa, μίασμα, μιασμός, μισέω, μοιχαλίςa, μοιχάω, μοιχεία, μοιχεύω, μοιχός, νηφάλιος, νήφωb, νίπτωc, νωθρόςa, ὁδόςe, οἰκτιρμός, οἰκτίρμων, οἰκτίρω, οἰνοπότης, οἰνοφλυγία, ὀκνηρόςa, ὀλιγωρέω, ὀργήa, ὀργίζω, ὀργίλος, ὅσιοςa, ὁσιότηςa, ὁσίως, ὀφειλέτηςc, ὀφείλημαc, ὀφείλωd, ὀφθαλμόςd, ὄφιςb, πανουργία, πανοῦργος, παραζηλόω, παραλογίζομαι, παρανομία, παράπτωμα, πάροινος, παροξύνω, παροργίζω, παροργισμός, πειράζωc, πειρασμόςb, περιεργάζομαι, περίεργοςa, πικραίνωb, πικρίαb, πικρόςb, πλάνηc, πλεονεκτέω, πλεονεξίαb, πλήκτης, πνεῦμαm, πονηρίαa, πονηρίαb, πονηρόςa, πονηρόςc, πονηρόςf, πορνεία, πορνεύω, πόρνη, πόρνος, πότος, πούςc, πραϋπαθία, πραΰς, πραΰτης, προαμαρτάνω, προκαλέω, προπετής, πρόσκλισις, πρόσκομμαc, προσκοπήc, προσοχθίζω, προσωπολημπτέω, προσωπολήμπτης, προσωπολημψία, πρόσωπονl, πρόφασιςa, πταίω, πτωχόςc, ῥᾳδιούργημα, ῥᾳδιουργία, ῥαντίζωc, ῥυπαίνω, ῥυπαρία, ῥυπαρόςb, σεμνός, σεμνότης, σκανδαλίζωb, σκανδαλίζωe, σκάνδαλονb, σκληροκαρδία, σκληρόςc, σκληρόςd, σκληρότης, σκληροτράχηλος, σκληρύνωa, σκληρύνωb, σκολιόςb, σκοτίαb, σκότοςb, σπαταλάω, στρηνιάω, στρῆνος, στυγητός, συνυποκρίνομαι, σωφρονισμόςb, σωφρόνως, σωφροσύνηb, σώφρων, ταπεινόςb, ταπεινόςd, ταπεινοφροσύνη, ταπεινόφρων, ταπεινόωd, ταπείνωσιςa, τέλειοςa, τέλειοςe, τελειότηςa, τελειότηςb, τελειόωa, τελείωσιςa, τοῖχοςb, τρυφάω, τρυφή, τυφόω, ὑβρίζωa, ὕβριςa, ὑβριστήςa, ὑπεραίρωa, ὑπερβαίνω, ὑπερηφανία, ὑπερήφανος, ὑπερφρονέω, ὑποκρίνομαι, ὑπόκρισις, ὑποκριτής, ὑπωπιάζωb, ὑψηλόςd, ὑψηλόςe, ὑψηλοφρονέω, ὕψωμαc, φαῦλος, φθείρωc, φθονέω, φθόνος, φθοράc, φιλανθρωπίαb, φιλανθρώπως, φιλοφρόνως, φρονέωe, φρυάσσω, φυσιόωa, φυσιόωb, φυσίωσις, χαλιναγωγέω, χάριςa, χαριτόω, χείρωνa, χολάω, χολήb, χρηστεύομαι, χρηστόςb, χρηστόςc, χρηστότηςa, χρηστότηςb, ψυχήf

A

良善 ἀγαθοεργέω, ἀγαθοποιέω, ἀγαθοποιΐα, ἀγαθοποιός, ἀγαθόςa, ἀγαθωσύνηa, ἄκακοςa, ἀρετήa, εὖa, εὐεργεσία, εὐεργετέω, εὐποιΐα, καλοποιέω, καλόςa, καλῶςa, χρηστόςb, χρηστότηςa

B

公平，正直，公义 ἀδικέωb, ἀδίκημα, ἀδικία, ἄδικος, ἀδίκως, δίκαιοςa, δικαιοσύνηa, δικαιόωb, δικαίωμαb, δικαίως, ἔνδικος, εὐθύςb, εὐθύςc, εὐθύτης, ὁδόςe

C

神圣的，纯洁的 ἁγιάζωb, ἁγιάζωc, ἅγιοςa, ἁγιότης, ἁγιωσύνηa, ἁγνεία, ἁγνίζωb, ἁγνός, ἁγνότης, ἀκέραιος, ἀμώμητος, ἄμωμοςb, ἀπολούω, ἄσπιλοςb, καρδίαh, ὅσιοςa, ὁσιότηςa, ὁσίως, ῥαντίζωc

D

完美的，完美 τέλειοςa, τελειότηςb, τελειόωa, τελείωσιςa

E

诚实，真诚 ἁγνῶς, ἀληθήςc, ἁπλότηςa, ἀφθορία, ἀψευδής, εἰλικρίνεια, εἰλικρινής

F

端正，得体 αἰδώς, εὐσχημόνωςa, κόσμιοςa, σεμνός, σεμνότης

G

谦卑 ἀφελότης, νίπτωc, πνεῦμαm, πούςc, πτωχόςc, ταπεινόςb, ταπεινοφροσύνη, ταπεινόφρων, ταπεινόωd, ταπείνωσιςa

H

柔和，温和 ἐπιείκεια, ἐπιεικής, ἤπιος, μετριοπαθέω, πραϋπαθία, πραΰς, πραΰτης, ταπεινόςd

I

仁慈，苛刻 ἀποτομία, ἀποτόμως, ἐνευλογέω, εὐλογέωc, εὐλογίαd, φιλανθρωπίαb, φιλανθρώπως, φιλοφρόνως, χάριςa, χαριτόω, χρηστεύομαι, χρηστόςc, χρηστότηςb

J

怜悯，无情 ἀνελεήμων, ἀνέλεος, ἐλεάω, ἐλεεινός, ἐλεέω, ἐλεήμων, ἔλεος, ἱλάσκομαιb, ἵλεωςa, ἵλεωςb, οἰκτιρμός, οἰκτίρμων, οἰκτίρω

K

自制，缺乏自制 ἀκρασία, ἀκρατής, ἀφειδία, γυμνάζωa, ἐγκράτεια, ἐγκρατεύομαι, ἐγκρατής, νηφάλιος, νήφωb, ὑπωπιάζωb, χαλιναγωγέω

L

理智的行为，愚蠢的行为 ἀσωτία, ἀσώτως, ἐλαφρία, μήf, προπετής, σωφρονισμόςb, σωφρόνως, σωφροσύνηb, σώφρων

M

成熟的行为 τέλειοςe, τελειότηςa

N

平和的行为 εἰρηνεύω, ἤρεμος, ἡσυχάζωb, ἡσυχίαc, ἡσύχιος

O

腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 ἀδόκιμοςa, ἀλώπηξb, ἁμαρτίαb, ἀσθενήςb, ἄτοποςa, βέβηλος, διάβολοςd, ἔχιδναb, θηρίονc, κακίαa, κακοήθεια, κακοποιέωa, κακοποιός, κακόςa, κακοῦργος, κακῶςa, κύωνb, λύκοςb, ὄφιςb, πονηρίαa, πονηρίαb, πονηρόςa, σκοτίαb, σκότοςb, φαῦλος, χείρωνa

P

虐待 ἀδικέωc, ἀτιμάζωa, ἐξουδενέω, ἐπηρεάζω, ἡσσάομαιa, κακουχέω, καταπονέωa, ὑβρίζωa, ὕβριςa, ὑβριστήςa

Q

苛待 αὐστηρός, πλήκτης, σκληρόςc, σκληρόςd

R

无法无天 ἀθέμιτοςb, ἄθεσμος, ἀνομία, ἄνομοςa, παρανομία

S

剥削，利用 ἐμπορεύομαιb, κατασοφίζομαι, κατεσθίωe, λαμβάνωg, πλεονεκτέω, πλεονεξίαb

T

行为可耻 αἰσχρός, αἰσχρότης, αἰσχύνηc, ἀσχημονέω, ἀσχημοσύνηa, ἀφόβωςb

U

误导，引入歧途，欺骗 ἀπάγωd, βασκαίνωb, δόλιος, δολιόω, δόλος, ἐμπαίζωb, κυβεία, μεθοδεία, παραλογίζομαι

V

嫉妒，忌恨 εἰςx, ζῆλοςb, ζηλόωd, ὀφθαλμόςd, παραζηλόω, πονηρόςf, φθονέω, φθόνος, χολήb

W

充满怨恨，怀恨在心 ἐνέχωa, ἐρεθίζωa, ἐριθείαa, πικρόςb

X

愤怒，愤慨 ἀγανακτέω, ἀγανάκτησις, ἄνοιαb, βρύχωb, διαπονέομαι, διαπρίω, ἔα, ἐμμαίνομαι, θυμομαχέωa, θυμόςa, θυμόω, ὀργήa, ὀργίζω, ὀργίλος, παροξύνω, παροργίζω, παροργισμός, προκαλέω, προσοχθίζω, φρυάσσω, χολάω

Y

厌恶，鄙弃，藐视 ἐξουθενέω, κατακαυχάομαιb, καταπατέωb, καταφρονέω, καταφρονητής, ὀλιγωρέω

Z

憎恨，可憎的 ἀποστυγέω, θεοστυγής, κακίαc, κακόωb, μισέω, πικραίνωb, πικρίαb, στυγητός, ψυχήf

A'

自负，傲慢，骄傲 ἀλαζονεία, ἀλαζών, αὐθάδης, ἐπαίρωg, κενοδοξία, κενόδοξος, τυφόω, ὑπεραίρωa, ὑπερηφανία, ὑπερήφανος, ὑπερφρονέω, ὑψηλόςd, ὑψηλόςe, ὑψηλοφρονέω, ὕψωμαc, φρονέωe, φυσιόωa, φυσιόωb, φυσίωσις

B'

顽固 ἀπερίτμητος, σκληροκαρδία, σκληρότης, σκληροτράχηλος, σκληρύνωa, σκληρύνωb

C'

伪善，假装 ἀρνέομαιf, γόης, δίλογος, ἔρχομαιf, εὐπροσωπέω, ζύμηb, κονιάωb, πρόφασιςa, συνυποκρίνομαι, τοῖχοςb, ὑποκρίνομαι, ὑπόκρισις, ὑποκριτής

D'

偏袒，偏见 ἀδιάκριτος, ἀπροσωπολήμπτως, λαμβάνωn, πρόσκλισις, προσωπολημπτέω, προσωπολήμπτης, προσωπολημψία, πρόσωπονl

E'

好管闲事 ἀλλοτριεπίσκοπος, περιεργάζομαι, περίεργοςa

F'

懒惰，闲散 ἀγοραῖοςa, ἀργόςb, ἀτακτέω, ἄτακτος, ἀτάκτως, νωθρόςa, ὀκνηρόςa

G'

奢侈的生活，放纵的生活 ἐντρυφάω, λαμπρῶς, σπαταλάω, στρηνιάω, στρῆνος, τρυφάω, τρυφή

H'

不洁，污秽 ἀκαθαρσίαa, μιαίνωa, μίασμα, μιασμός, ῥυπαίνω, ῥυπαρία, ῥυπαρόςb

I'

放荡，性变态 ἀποστρέφωb, ἀχρειόω, διαστρέφωb, διαφθείρωb, ἐκστρέφω, καταφθείρω, πανουργία, πανοῦργος, πλάνηc, σκολιόςb, φθείρωc, φθοράc

J'

不正当的性行为 ἀπέρχομαιd, ἀρσενοκοίτης, ἀσέλγεια, ἐκπορνεύω, κοίτηc, κύωνc, μαλακόςb, μοιχαλίςa, μοιχάω, μοιχεία, μοιχεύω, μοιχός, πορνεία, πορνεύω, πόρνη, πόρνος

K'

酗酒 κραιπάλη, κῶμος, μέθη, μεθύσκω, μέθυσος, μεθύωa, οἰνοπότης, οἰνοφλυγία, πάροινος, πότος

L'

罪恶，坏事，罪行 ἀγνόημα, ἀθῷος, αἰτίαd, αἴτιοςc, ἁμαρτάνω, ἁμάρτημα, ἁμαρτίαa, ἁμαρτίαc, ἁμαρτωλός, ἁμαρτωλός, ἄμεμπτος, ἀμέμπτως, ἀναίτιος, ἀναμάρτητος, ἀπείραστος, ἀπρόσκοποςa, ἄπταιστος, δελεάζω, ἐκπειράζωc, ἔνοχοςa, ἔνοχοςb, ὀφειλέτηςc, ὀφείλημαc, ὀφείλωd, παράπτωμα, πειράζωc, πειρασμόςb, πονηρόςc, προαμαρτάνω, πρόσκομμαc, προσκοπήc, πταίω, ῥᾳδιούργημα, ῥᾳδιουργία, σκανδαλίζωb, σκανδαλίζωe, σκάνδαλονb, ὑπερβαίνω

89

关系 αἰτίαa, αἰτίαe, αἴτιοςa, αἴτιοςb, ἀλλάa, ἀλλάb, ἀλλάe, ἄλογοςb, ἅμαb, ἀνάa, ἀνάe, ἀναλογία, ἄνευ, ἀντίa, ἀντίc, ἀντίd, ἀπόa, ἀπόe, ἀπόi, ἀποβαίνωb, ἄραa, ἀρχήc, ἄτερ, αὐτόματος, ἀφορμήb, γάρa, δέa, δέb, δέc, δέd, δέe, διάc, διάf, διό, διόπερ, διότιa, δωρεάνb, δωρεάνc, ἐάνa, ἐάνπερ, εἰa, εἰb, εἰd, εἰκῇa, εἰκῇb, εἰκῇc, εἰμίo, εἴπερ, εἰςf, εἰςg, εἰςh, εἶταb, εἴτε, ἐκb, ἐκc, ἐκe, ἐκg, ἐκh, ἐκn, ἔκβασιςb, ἐκτόςc, ἐκτόςd, ἐνg, ἐνh, ἐνj, ἐνk, ἐνl, ἐνp, ἐνq, ἐνr, ἐναντίονc, ἕνεκαa, ἕνεκαb, ἐπεί, ἐπειδήa, ἐπειδήπερ, ἐπίl, ἐπίn, ἐπίo, ἐπίq, ἔρχομαιe, ἔτιc, ἤa, ἤc, ἤτοι, θεμέλιοςc, ἵναa, ἵναb, ἱνατί, καθότιa, καθώςb, καθώςe, καίa, καίb, καίc, καίf, καίπερ, καίτοι, καίτοιγε, κἄν, κατάk, κατάl, κατάm, κατάn, κατάx, κενόςc, κενόςd, κενῶς, κοινόςd, κρεμάννυμιd, λαμά, λόγοςg, λοιπόςe, μᾶλλονb, μάτην, μένc, μένd, μένe, μένf, μενοῦνa, μενοῦνb, μενοῦνγε, μέντοιa, μέντοιb, μετάa, μετάb, μετάc, μετάd, μετάk, μεταξύb, μετασχηματίζωb, μήc, μήe, μήποτεc, νή, ὅθενb, ὁμοῦ, ὅμωςa, ὅμωςc, ὅπουc, ὅπουd, ὅπωςa, ὅπωςb, ὅςb, ὅτιb, οὖνa, οὖνc, οὗτοςb, ὀψώνιονc, πάλινb, πάλινc, παράg, παράh, παράi, παράj, περαιτέρω, περίd, περίf, περίg, πλήνa, πλήνb, πόθενb, πόθενc, πολυμερῶςc, πολυτρόπωςb, πότερον, πρόςg, πρόςh, πρόςi, πρόςj, πρόςn, προστίθημιe, πώς, ῥίζαc, σύμφυτος, σύνa, σύνb, τέa, τέb, τέc, τέd, τέe, τέλοςb, τέλοςc, τοιγαροῦν, τοίνυν, τρόποςa, ὑπέρe, ὑπόd, χάρινa, χάρινb, χωρίςa, ὡςc, ὡςf, ὡςg, ὡςh, ὥστεa, ὥστεb

A

关系 αἰτίαe

B

从属 κρεμάννυμιd

C

衍生 ἐκh

D

具体说明 ἐνk, κατάm, ὅπουd, περίg, πρόςn

E

涉及对应的关系（同构关系） ἀναλογία, κατάk, μετασχηματίζωb, πρόςj

F

根据 ἐπίq, θεμέλιοςc, νή

G

原因及／或理由 αἰτίαa, αἴτιοςa, αἴτιοςb, ἄλογοςb, ἀντίc, ἀπόi, ἀρχήc, αὐτόματος, ἀφορμήb, γάρa, διάf, διότιa, δωρεάνb, εἰb, εἰκῇa, ἐκb, ἐνq, ἕνεκαa, ἐπεί, ἐπειδήa, ἐπειδήπερ, ἐπίn, ἱνατί, καθότιa, καθώςb, λαμά, λόγοςg, ὅθενb, ὅπουc, ὅτιb, παράj, περίd, πόθενc, ῥίζαc, ὑπέρe, ὑπόd, χάρινa, ὡςf

H

结果 ἀντίd, ἀποβαίνωb, ἄραa, διό, διόπερ, εἰκῇb, εἰςg, ἔκβασιςb, ἐνr, ἔρχομαιe, ἵναb, κενόςc, μάτην, μενοῦνb, οὖνa, ὀψώνιονc, πρόςi, τέλοςb, τοιγαροῦν, τοίνυν, ὡςh, ὥστεa

I

目的 δωρεάνc, εἰκῇc, εἰςf, ἕνεκαb, ἐπίo, ἵναa, κατάx, κενόςd, κενῶς, μήc, μήe, μήποτεc, ὅπωςb, πρόςh, πώς, τέλοςc, χάρινb, ὡςg, ὥστεb

J

条件 ἐάνa, ἐάνπερ, εἰa, εἴπερ, εἴτε, πότερον

K

让步 καίπερ, καίτοι, καίτοιγε, κἄν, ὅμωςa, ὅμωςc

L

方法，途径 διάc, εἰςh, ἐκc, ἐνp, μετάk

M

伴随的情况 ἐνh, μετάd

N

方式 ἐκe, ἐνj, καθώςe, ὅπωςa, πόθενb, πολυμερῶςc, πολυτρόπωςb, τρόποςa, ὡςc

O

顺序添加 δέb, καίb, προστίθημιe, τέb

P

分布 ἀνάa, κατάl

Q

添加 ἀλλάb, δέa, δέd, εἶταb, ἐπίl, καίa, καίc, καίf, λοιπόςe, μένc, πάλινb, περαιτέρω, τέa, τέc, τέd, τέe

R

连系 σύνb

S

等同 εἰμίo, ὅςb, οὗτοςb

T

关联 ἅμαb, ἐνg, κατάn, κοινόςd, μετάa, μετάb, μεταξύb, ὁμοῦ, παράi, περίf, πρόςg, σύμφυτος, σύνa

U

分离 ἄνευ, ἀπόa, ἄτερ, ἐκg, ἐκτόςd, χωρίςa

V

结合关系 μετάc

W

对比 ἀλλάa, ἀλλάe, ἀντίa, δέc, δέe, εἰd, ἐκτόςc, ἐναντίονc, ἔτιc, μᾶλλονb, μένd, μένe, μένf, μενοῦνa, μενοῦνγε, μέντοιa, μέντοιb, οὖνc, πάλινc, παράg, παράh, πλήνa, πλήνb

X

替代关系 ἤa, ἤc, ἤτοι

Y

实质 ἀπόe, ἐκn, ἐνl

Z

居中调停 ἀνάe

90

语意格 αἴρωe, ἀναδέχομαιb, ἀντίb, ἀπέναντιb, ἀπέχωd, ἀπόb, ἀπόf, ἀπόg, ἀπόj, ἀποδίδωμιe, ἀπολαμβάνωe, ἀπονέμω, ἀφίημιl, βαστάζωe, βαστάζωh, βυθίζωb, γεύομαιc, διάa, διάb, διάd, διάe, δίδωμιh, δίδωμιi, διεγείρωb, διότιb, εἰc, εἰςi, εἰςl, εἰςm, εἰςn, εἰσέρχομαιd, εἰσφέρωb, ἐκd, ἐκf, ἐκπίπτωf, ἐκχέωd, ἐκχέωg, ἐμπίπτωb, ἐμπλέκω, ἔμπροσθενc, ἐνi, ἐνm, ἐνn, ἐνo, ἐνu, ἔναντιb, ἐναντίονb, ἕνεκαc, ἐνώπιονb, ἐπίg, ἐπίh, ἐπίi, ἐπίj, ἐπίk, ἐπίp, ἐπίu, ἐπιλαμβάνομαιf, ἐπιρίπτωb, ἐπιτίθημιc, ἐπιτυγχάνωb, ἐπιφέρω, ἐργάζομαιc, ἐρεθίζωb, εὑρίσκωd, ἔχωf, ἔχωh, ἔχωi, ἔχωl, θεωρέωc, ἵναc, κατάi, κατάj, κατατίθημι, καταχράομαιa, κατέναντιb, κατενώπιονb, κατεργάζομαιb, κινέωe, κομίζωb, λαμβάνωh, λαμβάνωi, λαμβάνωk, μετάe, μετάf, μετάj, μεταλαμβάνωb, ὁράωe, ὅτιa, παράd, παράe, παράf, παραφέρωc, παρέχωc, παροξυσμόςa, πάσχωb, πέμπωd, περίb, περίe, περιέχωa, περιέχωb, περιπείρω, περιπίπτωc, περιποίησιςa, πίπτωk, ποιέωa, ποτήριονb, πράσσωc, προλαμβάνωb, πρόςe, πρόςf, πρόςo, πρόςp, σύνc, συνέχωe, τίθημιg, τίνω, τυγχάνωa, τύποςg, ὑπέρa, ὑπέρb, ὑπέχω, ὑπόc, φέρωh, χείρf, χράομαιd, ὡςb

A

施事者――个人或非个人、诱因或直接、直接或间接 ἀπόf, διάa, ἐνn, ἐπίu, παράe, σύνc, ὑπόc, χείρf

B

工具 ἀπόg, διάb, ἐκd, ἐνi, ἐπίi, καταχράομαιa, χράομαιd

C

事件或活动的来源 ἀπόb, ἐκf, παράd

D

责任 ἀπόj, ἐπίg, ἐπιρίπτωb

E

视点参与者 ἔμπροσθενc, ἔναντιb, ἐναντίονb, ἐνώπιονb, κατέναντιb, κατενώπιονb, παράf, πρόςo

F

内容 διότιb, εἰc, εἰςi, ἐνu, ἐπίp, ἔχωi, ἵναc, ὅτιa, περίb, περιέχωa, πρόςf, τύποςg, ὑπέρb, ὡςb

G

起誓保证的参与者 εἰςn, ἐνo, κατάi

H

反对 ἀπέναντιb, ἐπίj, κατάj, μετάf, πρόςp

I

受益 ἀντίb, διάd, εἰςm, ἐπίk, μετάj, περίe, ὑπέρa

J

成因参与者 διάe, ἕνεκαc

K

可数事件的施事者 ἀποδίδωμιe, ἀφίημιl, ἐργάζομαιc, κατεργάζομαιb, λαμβάνωk, ποιέωa, προλαμβάνωb

L

以动词来标记的使役施事者 ἀπονέμω, δίδωμιh, διεγείρωb, ἐρεθίζωb, ἔχωh, κινέωe, παροξυσμόςa

M

经历者 ἀναδέχομαιb, ἀπέχωd, ἀπολαμβάνωe, βαστάζωe, βαστάζωh, γεύομαιc, εἰςl, εἰσέρχομαιd, ἐκπίπτωf, ἐκχέωg, ἐμπίπτωb, ἐμπλέκω, ἐνm, ἐπίh, ἐπιλαμβάνομαιf, ἐπιτυγχάνωb, εὑρίσκωd, ἔχωf, ἔχωl, θεωρέωc, κατατίθημι, λαμβάνωh, μετάe, μεταλαμβάνωb, ὁράωe, πάσχωb, περιέχωb, περιπείρω, περιπίπτωc, περιποίησιςa, πίπτωk, πράσσωc, πρόςe, συνέχωe, τίνω, τυγχάνωa, ὑπέχω, φέρωh

N

使经历 αἴρωe, βυθίζωb, δίδωμιi, εἰσφέρωb, ἐκχέωd, ἐπιτίθημιc, ἐπιφέρω, κομίζωb, λαμβάνωi, παραφέρωc, παρέχωc, πέμπωd, ποτήριονb, τίθημιg

91	语段标记 ἄγωh, ἀλλάc, ἀλλάd, γάρb, γέ, γίνομαιj, δή, δήπου, εἰe, ἵναd, καίd, καίe, μένa, μένb, μενοῦνc, μήτιb, νυνίc, ὁράωh, ὁράωi, ὁράωj, ὅτιc, οὖνb, πάντωςb, ὦ

A

转折的标记 ἀλλάc, γάρb, γίνομαιj, καίe, μένa, νυνίc

B

强调的标记 ἀλλάd, γέ, δή, δήπου, εἰe, καίd, μένb, μενοῦνc, μήτιb, ὁράωj, οὖνb, πάντωςb

C

提示关注的标记 ἄγωh, ὁράωh, ὁράωi

D

直呼的标记 ὦ

E

识别子句及说明子句的标记（补说的） ἵναd, ὅτιc

92

话语的参照人物 ἀλλήλων, ἀλλότριοςa, αὐτόςb, αὐτόςc, δεῖνα, ἑαυτοῦa, ἑαυτοῦb, ἐγώa, ἐγώb, εἷςb, ἐκεῖνοςa, ἐμαυτοῦ, ἐμός, ἐντεῦθενb, ἡμέτερος, ἴδιοςc, κἀγώ, κἀκεῖνος, μηδείς, ὁ, ὅδεa, ὅδεb, ὅπουb, ὅπωςc, ὅςa, ὅστις, οὗb, οὐδείς, οὗτοςa, ποῖοςa, ποῦb, πῶς, σεαυτοῦ, σός, σύa, σύb, τίςa, τίςb, τὶςa, τὶςb, τοιοῦτοςb, ὑμέτερος, ὧδεb

A

说话者 ἐγώa, ἐμαυτοῦ, ἐμός, κἀγώ

B

说话者及与说话者相关联的人（排除或包括听众） ἐγώb, ἡμέτερος

C

接收者 σεαυτοῦ, σός, σύa, σύb, ὑμέτερος

D

说及或写到的人或物 ἀλλότριοςa, αὐτόςb, δεῖνα, ἑαυτοῦa, εἷςb, ἴδιοςc, μηδείς, ὁ, ὅπωςc, ὅστις, οὐδείς, πῶς, τίςa, τίςb, τὶςa, τὶςb

E

相互的参照 ἀλλήλων, ἑαυτοῦb

F

相关的参照 ὅπουb, ὅςa, οὗb, ποῦb

G

限定或指示的参照 ἐκεῖνοςa, ἐντεῦθενb, κἀκεῖνος, ὅδεa, ὅδεb, οὗτοςa, ποῖοςa, τοιοῦτοςb, ὧδεb

H

强调附加语 αὐτόςc

93

人名及地名 Ἀαρών, Ἀβαδδών, Ἅβελ, Ἀβιάa, Ἀβιάb, Ἀβιαθάρ, Ἀβιληνή, Ἀβιούδ, Ἀβραάμa, Ἅγαβος, Ἁγάρ, Ἀγρίππας, Ἀδάμ, Ἀδδί, Ἀδμίν, Ἀδραμυττηνός, Ἀδρίας, Ἀζώρ, Ἄζωτος, Ἀθῆναι, Ἀθηναῖος, Ἀθηναῖος, Αἰγύπτιος, Αἰγύπτιος, Αἴγυπτος, Αἰθίοψ, Αἰνέας, Αἰνών, Ἁκελδαμάχ, Ἀκύλας, Ἀλεξανδρεύς, Ἀλεξανδρῖνος, Ἀλέξανδροςa, Ἀλέξανδροςb, Ἀλέξανδροςc, Ἀλέξανδροςd, Ἀλέξανδροςe, Ἀλμεί, Ἁλφαῖοςa, Ἁλφαῖοςb, Ἀμιναδάβ, Ἀμπλιᾶτος, Ἀμφίπολις, Ἀμών, Ἀμώςa, Ἀμώςb, Ἁνανίαςa, Ἁνανίαςb, Ἁνανίαςc, Ἀνδρέας, Ἀνδρόνικος, Ἅννα, Ἅννας, Ἀντιόχειαa, Ἀντιόχειαb, Ἀντιοχεύς, Ἀντιπᾶς, Ἀντιπατρίς, Ἀουλία, Ἀπελλῆς, Ἀπολλύων, Ἀπολλωνία, Ἀπολλῶς, Ἀππίου Φόρον, Ἀπφία, Ἀραβία, Ἀράμ, Ἄραψ, Ἄρειος ∏άγοςa, Ἁρέτας, Ἀρηί, Ἁριμαθαία, Ἀρίσταρχος, Ἀριστόβουλος, Ἁρμαγεδών, Ἀρμίν, Ἀρνί, Ἀρτεμᾶς, Ἄρτεμις, Ἀρφαξάδ, Ἀρχέλαος, Ἄρχιππος, Ἀσά, Ἀσάφ, Ἀσήρ, Ἀσία, Ἀσιανός, Ἀσσά, Ἆσσος, Ἀσύγκριτος, Ἀττάλεια, Αὐγοῦστος, Ἀχάζ, Ἀχαΐα, Ἀχαϊκός, Ἀχίμ, Βάαλ, Βαβυλών, Βαλαάμ, Βαλάκ, Βαραββᾶς, Βαράκ, Βαραχίας, Βαρθολομαῖος, Βαριησοῦς, Βαριωνᾶ, Βαρναβᾶς, Βαρσαββᾶςa, Βαρσαββᾶςb, Βαρτιμαῖος, Βεελζεβούλ, Βελζεθά, Βελιάρ, Βενιαμίν, Βερνίκη, Βέροια, Βεροιαῖος, Βέρος, Βεωορσόρ, Βεώρ, Βηδσαϊδάν, Βηζαθά, Βηθαβαρά, Βηθανίαa, Βηθανίαb, Βηθαραβά, Βηθεσδά, Βηθζαθά, Βηθλέεμ, Βηθσαϊδά, Βηθφαγή, Βηρεύς, Βησσαϊδά, Βιθαρά, Βιθυνία, Βλάστος, Βοανηργές, Βόεςa, Βόεςb, Βοσόρ, Γαββαθά, Γαβριήλ, Γάδ, Γαδαρηνός, Γάζα, Γαζαρηνός, Γάϊοςa, Γάϊοςb, Γάϊοςc, Γάϊοςd, Γαλάτης, Γαλατία, Γαλατικός, Γαλιλαίαa, Γαλιλαίαb, Γαλιλαῖος, Γαλλία, Γαλλίων, Γαμαλιήλ, Γαύδη, Γεδεών, Γεθσημανί, Γεννησαρέτa, Γεννησαρέτb, Γερασηνός, Γεργεσηνός, Γερσινός, Γολγοθᾶ, Γόμορρα, Γύλλιον, Γώγ, Δαδδαῖος, Δαλμανουθά, Δαλματία, Δάμαρις, Δαμασκηνός, Δαμασκός, Δανιήλ, Δαυίδ, Δεκάπολις, Δερβαῖος, Δέρβη, Δημᾶς, Δημήτριοςa, Δημήτριοςb, Δίδυμος, Διονύσιος, Διόσκουροι, Διοτρέφης, Δονεῖ, Δορκάς, Δουβέριος, Δρούσιλλα, Ἔβερ, Ἑβραϊκός, Ἑβραῖος, Ἑβραΐς, Ἔγυπτος, Ἑζεκίας, ἐλαίαb, Ἐλαμίτης, Ἐλεάζαρ, Ἐλιακίμa, Ἐλιακίμb, Ἐλιέζερ, Ἐλιούδ, Ἐλισάβετ, Ἐλισαῖος, Ἑλλάς, Ἐλμαδάμ, Ἐλύμας, Ἐμμανουήλ, Ἐμμαοῦς, Ἑμμώρ, Ἐνώς, Ἑνώχ, Ἐπαίνετος, Ἐπαφρᾶς, Ἐπαφρόδιτος, Ἔραστοςa, Ἔραστοςb, Ἑρμᾶς, Ἑρμῆςa, Ἑρμῆςb, Ἑρμογένης, Ἑσλί, Ἑσρώμ, Εὕα, Εὔβουλος, Εὐνίκη, Εὐοδία, Εὔτυχος, Εὐφράτης, Ἐφέσιος, Ἐφέσιος, Ἔφεσος, Ἐφραίμ, Ζαβουλώνa, Ζαβουλώνb, Ζακχαῖος, Ζάρα, Ζαχαρίαςa, Ζαχαρίαςb, Ζεβεδαῖος, Ζεύς, Ζηνᾶς, Ζοροβαβέλ, Ἠλί, Ἠλίας, Ἤρ, Ἡρῴδηςa, Ἡρῴδηςb, Ἡρῴδηςc, Ἡρῳδιάς, Ἡρῳδίων, Ἠσαΐας, Ἠσαῦ, Θαδαῖος, Θαδδαῖος, Θαμάρ, Θάρα, Θεόφιλος, Θεσσαλονικεύς, Θεσσαλονίκη, Θευδᾶς, Θυάτειρα, Θωμᾶς, Ἰάϊρος, Ἰακώβa, Ἰακώβb, Ἰάκωβοςa, Ἰάκωβοςb, Ἰάκωβοςc, Ἰάκωβοςd, Ἰάκωβοςe, Ἰάκωβοςf, Ἰαμβρῆς, Ἰανναί, Ἰάννης, Ἰάρετ, Ἰάσωνa, Ἰάσωνb, Ἰδουμαία, Ἰεζάβελ, Ἱεράπολις, Ἰερεμίας, Ἰεριχώ, Ἱεροσόλυμαa, Ἱεροσόλυμαb, Ἱεροσολυμίτης, Ἰεσσαί, Ἰεφθάε, Ἰεχονίας, Ἰησοῦςa, Ἰησοῦςb, Ἰησοῦςc, Ἰησοῦςd, Ἰησοῦςe, Ἰκόνιον, Ἰλλυρικόν, Ἰόππη, Ἰορδάνης, Ἰουδαίαa, Ἰουδαίαb, Ἰουδαϊκός, Ἰουδαϊκῶς, Ἰουδαῖος, Ἰουδαῖος, Ἰουδαῖος, Ἰούδαςa, Ἰούδαςb, Ἰούδαςc, Ἰούδαςd, Ἰούδαςe, Ἰούδαςf, Ἰούδαςg, Ἰούδαςh, Ἰούδαςi, Ἰούδαςj, Ἰουλία, Ἰούλιος, Ἰουνία, Ἰουνιᾶς, Ἰοῦστοςa, Ἰοῦστοςb, Ἰοῦστοςc, Ἰσαάκ, Ἰσκαριώθ, Ἰσραήλa, Ἰσραήλb, Ἰσραήλc, Ἰσραηλίτης, Ἰσσαχάρ, Ἰταλία, Ἰταλικός, Ἰτουραῖος, Ἰωαθάμ, Ἰωακείμ, Ἰωανάν, Ἰωανᾶς, Ἰωάννα, Ἰωαννᾶς, Ἰωάννηςa, Ἰωάννηςb, Ἰωάννηςc, Ἰωάννηςd, Ἰωάννηςe, Ἰωάννηςf, Ἰώβ, Ἰωβήδ, Ἰωδά, Ἰωήλ, Ἰωνάθας, Ἰωνάμ, Ἰωνᾶςa, Ἰωνᾶςb, Ἰωράμ, Ἰωρίμ, Ἰωσαφάτ, Ἰωσῆςa, Ἰωσῆςb, Ἰωσήφa, Ἰωσήφb, Ἰωσήφc, Ἰωσήφd, Ἰωσήφe, Ἰωσήφf, Ἰωσήφg, Ἰωσήφh, Ἰωσήχ, Ἰωσίας, Καϊάφας, Κάϊν, Καϊνάμa, Καϊνάμb, Καῖσαρa, Καισάρειαa, Καισάρειαb, Καλοὶ Λιμένες, Κανά, Κανδάκηb, Καππαδοκία, Κάρπος, Καρυῶτος, Καῦδα, Καφαρναούμ, Κεγχρεαί, Κεδρών, Κηφᾶς, Κιλικία, Κίς, Κλαῦδα, Κλαυδία, Κλαύδιοςa, Κλαύδιοςb, Κλεοπᾶς, Κλήμης, Κλωπᾶς, Κνίδος, Κολοσσαί, Κόρε, Κορίνθιος, Κόρινθος, Κορνήλιος, Κούαρτος, Κρής, Κρήσκης, Κρήτη, Κρίσπος, Κύπριος, Κύπρος, Κυρηναῖος, Κυρήνη, Κυρήνιος, Κώς, Κωσάμ, Λάζαροςa, Λάζαροςb, Λάμεχ, Λαοδίκεια, Λαοδικεύς, Λασαία, Λεββαῖος, Λεββεδαῖος, λεγιώνb, Λευεί, Λευής, Λευίa, Λευίb, Λευίc, Λευίd, Λευίς, Λιβύη, Λίνος, Λουκᾶς, Λούκιοςa, Λούκιοςb, Λύδδα, Λυδία, Λυκαονία, Λυκία, Λυσανίας, Λυσίας, Λύστρα, Λωΐς, Λώτ, Μάαθ, Μαγαδά, Μαγαδάν, Μαγδαλά, Μαγδαλάν, Μαγδαληνή, Μαγεδά, Μαγεδάν, Μαγώγ, Μαδιάμ, Μαθθαῖος, Μαθθάτa, Μαθθάτb, Μαθθίας, Μαθουσαλά, Μακεδονία, Μακεδών, Μαλελεήλ, Μάλχος, Μαναήν, Μανασσῆa, Μανασσῆb, Μάρθα, Μαρίαa, Μαρίαb, Μαρίαc, Μαρίαd, Μαρίαe, Μαρίαf, Μαρίαg, Μᾶρκος, Ματθάν, Ματταθά, Ματταθίαςa, Ματταθίαςb, Μελεά, Μελίτη, Μελχίa, Μελχίb, Μελχισέδεκ, Μεννά, Μεσοποταμία, Μῆδος, Μίλητος, Μιτυλήνη, Μιχαήλ, Μνάσων, Μόλοχ, Μύρα, Μυσία, Μωϋσῆςa, Ναασσών, Ναγγαί, Ναζαρά, Ναζαρηνός, Ναζωραῖος, Ναθάμ, Ναθαναήλ, Ναιμάν, Ναΐν, Ναούμ, Ναραῖος, Νάρκισσος, Ναχώρ, Νέα ∏όλις, Νεφθαλίμa, Νεφθαλίμb, Νηρεύς, Νηρί, Νήφα, Νίγερ, Νικάνωρ, Νικόδημος, Νικολαΐτης, Νικόλαοςa, Νικόλαοςb, Νικόπολις, Νινευίτης, Νύμφα, Νῶε, Ὀζίας, Ὀλυμπᾶς, Ὀνήσιμος, Ὀνησίφορος, Οὐρβανός, Οὐρίας, ∏αμφυλία, ∏άρθος, ∏αρμενᾶς, ∏άταρα, ∏άτμος, ∏ατροβᾶς, ∏αῦλοςa, ∏αῦλοςb, ∏άφος, ∏έργαμος, ∏έργη, ∏ερσίς, ∏έτρος, ∏ιλᾶτος, ∏ισιδία, ∏ισίδιος, ∏οντικός, ∏όντιος, ∏όντος, ∏όπλιος, ∏όρκιος, ∏οτίολοι, ∏ούδης, ∏ρίσκα, ∏ρόχορος, ∏τολεμαΐς, ∏ύθιος, ∏ύρρος, Ῥαάβ, Ῥαγαύ, Ῥαιφάν, Ῥαμά, Ῥαχάβ, Ῥαχήλ, Ῥεβέκκα, Ῥήγιον, Ῥησά, Ῥοβοάμ, Ῥόδη, Ῥόδος, Ῥουβήν, Ῥούθ, Ῥοῦφοςa, Ῥοῦφοςb, Ῥωμαϊκός, Ῥωμαῖος, Ῥώμη, ∑αδώκ, ∑αλάa, ∑αλάb, ∑αλαθιήλ, ∑αλαμίς, ∑αλείμ, ∑αλήμa, ∑αλήμb, ∑αλμάν, ∑αλμών, ∑αλμώνη, ∑αλώμη, ∑αμάρειαa, ∑αμάρειαb, ∑αμαρίτης, ∑αμαρῖτις, ∑αμοθρᾴκη, ∑άμος, ∑αμουήλ, ∑αμψών, ∑αούλa, ∑αούλb, ∑άπφιρα, ∑άρδεις, ∑άρεπτα, ∑άρρα, ∑αρών, ∑ατανᾶςb, ∑αῦλος, ∑ειλεᾶς, ∑εκοῦνδος, ∑ελεύκεια, ∑εμεΐν, ∑έργιος, ∑ερούχ, ∑ήθ, ∑ήμ, ∑ιδών, ∑ιδώνιος, ∑ιδώνιος, ∑ιλᾶς, ∑ιλουανός, ∑ιλωάμ, ∑ίμωνa, ∑ίμωνb, ∑ίμωνc, ∑ίμωνd, ∑ίμωνe, ∑ίμωνf, ∑ίμωνg, ∑ίμωνh, ∑ίμωνi, ∑ινᾶ, ∑ιώνa, ∑ιώνb, ∑καριότα, ∑κευᾶς, ∑κύθης, ∑μύρνα, ∑όδομα, ∑ολομών, ∑ουσάννα, ∑πανία, ∑τάχυς, ∑τεφανᾶς, ∑τέφανος, ∑τογύλιον, ∑τρογγύλιον, ∑υμεώνa, ∑υμεώνb, ∑υμεώνc, ∑υμεώνd, ∑υμεώνe, ∑υντύχη, ∑υράκουσαι, ∑υρία, ∑ύρος, ∑υροφοινίκισσα, ∑ύρτις, ∑υχάρ, ∑υχέμa, ∑υχέμb, ∑ώπατρος, ∑ωσθένηςa, ∑ωσθένηςb, ∑ωσίπατρος, Ταβιθά, Ταδδαῖον, Ταρσεύς, Ταρσός, Τέρτιος, Τέρτυλλος, Τιβεριάςa, Τιβεριάςb, Τιβέριος, Τιμαῖος, Τιμόθεος, Τίμων, Τίτιος, Τίτοςa, Τίτοςb, Τραχωνῖτις, Τρόφιμος, Τρύφαινα, Τρυφῶσα, Τρῳάς, Τρωγύλλιον, Τύραννος, Τύριος, Τύρος, Τυχικός, Ὑμέναιος, Φάλεκ, Φανουήλ, Φαραώ, Φάρες, Φῆλιξ, Φῆστος, Φιλαδέλφεια, Φιλήμων, Φίλητος, Φιλιππήσιος, Φίλιπποι, Φίλιπποςa, Φίλιπποςb, Φίλιπποςc, Φίλιπποςd, Φίλιπποςe, Φιλόλογος, Φλέγων, Φοίβη, Φοινίκη, Φοῖνιξ, Φορτουνᾶτος, Φρυγία, Φύγελος, Χαλδαῖος, Χανάαν, Χαναναῖος, Χαρράν, Χίος, Χλόη, Χοραζίν, Χουζᾶς, Χριστόςb, Ὡσηέ

A

人名 Ἀαρών, Ἀβαδδών, Ἅβελ, Ἀβιάa, Ἀβιάb, Ἀβιαθάρ, Ἀβιούδ, Ἀβραάμa, Ἅγαβος, Ἁγάρ, Ἀγρίππας, Ἀδάμ, Ἀδδί, Ἀδμίν, Ἀζώρ, Αἰνέας, Ἀκύλας, Ἀλέξανδροςa, Ἀλέξανδροςb, Ἀλέξανδροςc, Ἀλέξανδροςd, Ἀλέξανδροςe, Ἀλμεί, Ἁλφαῖοςa, Ἁλφαῖοςb, Ἀμιναδάβ, Ἀμπλιᾶτος, Ἀμών, Ἀμώςa, Ἀμώςb, Ἁνανίαςa, Ἁνανίαςb, Ἁνανίαςc, Ἀνδρέας, Ἀνδρόνικος, Ἅννα, Ἅννας, Ἀντιπᾶς, Ἀουλία, Ἀπελλῆς, Ἀπολλύων, Ἀπολλῶς, Ἀπφία, Ἀράμ, Ἁρέτας, Ἀρηί, Ἀρίσταρχος, Ἀριστόβουλος, Ἀρμίν, Ἀρνί, Ἀρτεμᾶς, Ἄρτεμις, Ἀρφαξάδ, Ἀρχέλαος, Ἄρχιππος, Ἀσά, Ἀσάφ, Ἀσήρ, Ἀσσά, Ἀσύγκριτος, Αὐγοῦστος, Ἀχάζ, Ἀχαϊκός, Ἀχίμ, Βάαλ, Βαλαάμ, Βαλάκ, Βαραββᾶς, Βαράκ, Βαραχίας, Βαρθολομαῖος, Βαριησοῦς, Βαριωνᾶ, Βαρναβᾶς, Βαρσαββᾶςa, Βαρσαββᾶςb, Βαρτιμαῖος, Βεελζεβούλ, Βελιάρ, Βενιαμίν, Βερνίκη, Βέρος, Βεωορσόρ, Βεώρ, Βηρεύς, Βλάστος, Βοανηργές, Βόεςa, Βόεςb, Βοσόρ, Γαβριήλ, Γάδ, Γάϊοςa, Γάϊοςb, Γάϊοςc, Γάϊοςd, Γαλλίων, Γαμαλιήλ, Γεδεών, Γώγ, Δαδδαῖος, Δάμαρις, Δανιήλ, Δαυίδ, Δημᾶς, Δημήτριοςa, Δημήτριοςb, Δίδυμος, Διονύσιος, Διόσκουροι, Διοτρέφης, Δονεῖ, Δορκάς, Δρούσιλλα, Ἔβερ, Ἑβραϊκός, Ἑβραῖος, Ἑβραΐς, Ἑζεκίας, Ἐλεάζαρ, Ἐλιακίμa, Ἐλιακίμb, Ἐλιέζερ, Ἐλιούδ, Ἐλισάβετ, Ἐλισαῖος, Ἐλμαδάμ, Ἐλύμας, Ἐμμανουήλ, Ἑμμώρ, Ἐνώς, Ἑνώχ, Ἐπαίνετος, Ἐπαφρᾶς, Ἐπαφρόδιτος, Ἔραστοςa, Ἔραστοςb, Ἑρμᾶς, Ἑρμῆςa, Ἑρμῆςb, Ἑρμογένης, Ἑσλί, Ἑσρώμ, Εὕα, Εὔβουλος, Εὐνίκη, Εὐοδία, Εὔτυχος, Ζαβουλώνa, Ζακχαῖος, Ζάρα, Ζαχαρίαςa, Ζαχαρίαςb, Ζεβεδαῖος, Ζεύς, Ζηνᾶς, Ζοροβαβέλ, Ἠλί, Ἠλίας, Ἤρ, Ἡρῴδηςa, Ἡρῴδηςb, Ἡρῴδηςc, Ἡρῳδιάς, Ἡρῳδίων, Ἠσαΐας, Ἠσαῦ, Θαδαῖος, Θαδδαῖος, Θαμάρ, Θάρα, Θεόφιλος, Θευδᾶς, Θωμᾶς, Ἰάϊρος, Ἰακώβa, Ἰακώβb, Ἰάκωβοςa, Ἰάκωβοςb, Ἰάκωβοςc, Ἰάκωβοςd, Ἰάκωβοςe, Ἰάκωβοςf, Ἰαμβρῆς, Ἰανναί, Ἰάννης, Ἰάρετ, Ἰάσωνa, Ἰάσωνb, Ἰεζάβελ, Ἰερεμίας, Ἰεσσαί, Ἰεφθάε, Ἰεχονίας, Ἰησοῦςa, Ἰησοῦςb, Ἰησοῦςc, Ἰησοῦςd, Ἰησοῦςe, Ἰουδαϊκός, Ἰουδαϊκῶς, Ἰουδαῖος, Ἰουδαῖος, Ἰούδαςa, Ἰούδαςb, Ἰούδαςc, Ἰούδαςd, Ἰούδαςe, Ἰούδαςf, Ἰούδαςg, Ἰούδαςh, Ἰούδαςi, Ἰουλία, Ἰούλιος, Ἰουνία, Ἰουνιᾶς, Ἰοῦστοςa, Ἰοῦστοςb, Ἰοῦστοςc, Ἰσαάκ, Ἰσκαριώθ, Ἰσραήλa, Ἰσραήλb, Ἰσραήλc, Ἰσραηλίτης, Ἰσσαχάρ, Ἰωαθάμ, Ἰωακείμ, Ἰωανάν, Ἰωανᾶς, Ἰωάννα, Ἰωαννᾶς, Ἰωάννηςa, Ἰωάννηςb, Ἰωάννηςc, Ἰωάννηςd, Ἰωάννηςe, Ἰωάννηςf, Ἰώβ, Ἰωβήδ, Ἰωδά, Ἰωήλ, Ἰωνάθας, Ἰωνάμ, Ἰωνᾶςa, Ἰωνᾶςb, Ἰωράμ, Ἰωρίμ, Ἰωσαφάτ, Ἰωσῆςa, Ἰωσῆςb, Ἰωσήφa, Ἰωσήφb, Ἰωσήφc, Ἰωσήφd, Ἰωσήφe, Ἰωσήφf, Ἰωσήφg, Ἰωσήφh, Ἰωσήχ, Ἰωσίας, Καϊάφας, Κάϊν, Καϊνάμa, Καϊνάμb, Καῖσαρa, Κανδάκηb, Κάρπος, Κηφᾶς, Κίς, Κλαυδία, Κλαύδιοςa, Κλαύδιοςb, Κλεοπᾶς, Κλήμης, Κλωπᾶς, Κόρε, Κορνήλιος, Κούαρτος, Κρήσκης, Κρίσπος, Κυρήνιος, Κωσάμ, Λάζαροςa, Λάζαροςb, Λάμεχ, Λεββαῖος, Λεββεδαῖος, λεγιώνb, Λευεί, Λευής, Λευίa, Λευίb, Λευίc, Λευίd, Λευίς, Λίνος, Λουκᾶς, Λούκιοςa, Λούκιοςb, Λυδία, Λυσανίας, Λυσίας, Λωΐς, Λώτ, Μάαθ, Μαγδαληνή, Μαγώγ, Μαθθαῖος, Μαθθάτa, Μαθθάτb, Μαθθίας, Μαθουσαλά, Μαλελεήλ, Μάλχος, Μαναήν, Μανασσῆa, Μανασσῆb, Μάρθα, Μαρίαa, Μαρίαb, Μαρίαc, Μαρίαd, Μαρίαe, Μαρίαf, Μαρίαg, Μᾶρκος, Ματθάν, Ματταθά, Ματταθίαςa, Ματταθίαςb, Μελεά, Μελχίa, Μελχίb, Μελχισέδεκ, Μεννά, Μιχαήλ, Μνάσων, Μόλοχ, Μωϋσῆςa, Ναασσών, Ναγγαί, Ναθάμ, Ναθαναήλ, Ναιμάν, Ναούμ, Νάρκισσος, Ναχώρ, Νεφθαλίμa, Νηρεύς, Νηρί, Νήφα, Νίγερ, Νικάνωρ, Νικόδημος, Νικολαΐτης, Νικόλαοςa, Νικόλαοςb, Νύμφα, Νῶε, Ὀζίας, Ὀλυμπᾶς, Ὀνήσιμος, Ὀνησίφορος, Οὐρβανός, Οὐρίας, ∏αρμενᾶς, ∏ατροβᾶς, ∏αῦλοςa, ∏αῦλοςb, ∏ερσίς, ∏έτρος, ∏ιλᾶτος, ∏όντιος, ∏όπλιος, ∏όρκιος, ∏ούδης, ∏ρίσκα, ∏ρόχορος, ∏ύθιος, ∏ύρρος, Ῥαάβ, Ῥαγαύ, Ῥαιφάν, Ῥαχάβ, Ῥαχήλ, Ῥεβέκκα, Ῥησά, Ῥοβοάμ, Ῥόδη, Ῥουβήν, Ῥούθ, Ῥοῦφοςa, Ῥοῦφοςb, ∑αδώκ, ∑αλάa, ∑αλάb, ∑αλαθιήλ, ∑αλήμb, ∑αλμάν, ∑αλμών, ∑αλώμη, ∑αμουήλ, ∑αμψών, ∑αούλa, ∑αούλb, ∑άπφιρα, ∑άρρα, ∑ατανᾶςb, ∑αῦλος, ∑ειλεᾶς, ∑εκοῦνδος, ∑εμεΐν, ∑έργιος, ∑ερούχ, ∑ήθ, ∑ήμ, ∑ιλᾶς, ∑ιλουανός, ∑ίμωνa, ∑ίμωνb, ∑ίμωνc, ∑ίμωνd, ∑ίμωνe, ∑ίμωνf, ∑ίμωνg, ∑ίμωνh, ∑ίμωνi, ∑καριότα, ∑κευᾶς, ∑ολομών, ∑ουσάννα, ∑τάχυς, ∑τεφανᾶς, ∑τέφανος, ∑υμεώνa, ∑υμεώνb, ∑υμεώνc, ∑υμεώνd, ∑υμεώνe, ∑υντύχη, ∑υχέμa, ∑ώπατρος, ∑ωσθένηςa, ∑ωσθένηςb, ∑ωσίπατρος, Ταβιθά, Ταδδαῖον, Τέρτιος, Τέρτυλλος, Τιβέριος, Τιμαῖος, Τιμόθεος, Τίμων, Τίτιος, Τίτοςa, Τίτοςb, Τρόφιμος, Τρύφαινα, Τρυφῶσα, Τύραννος, Τυχικός, Ὑμέναιος, Φάλεκ, Φανουήλ, Φαραώ, Φάρες, Φῆλιξ, Φῆστος, Φιλήμων, Φίλητος, Φίλιπποςa, Φίλιπποςb, Φίλιπποςc, Φίλιπποςd, Φιλόλογος, Φλέγων, Φοίβη, Φορτουνᾶτος, Φύγελος, Χλόη, Χουζᾶς, Χριστόςb, Ὡσηέ

B

地名 Ἀβιληνή, Ἀδραμυττηνός, Ἀδρίας, Ἄζωτος, Ἀθῆναι, Ἀθηναῖος, Ἀθηναῖος, Αἰγύπτιος, Αἰγύπτιος, Αἴγυπτος, Αἰθίοψ, Αἰνών, Ἁκελδαμάχ, Ἀλεξανδρεύς, Ἀλεξανδρῖνος, Ἀμφίπολις, Ἀντιόχειαa, Ἀντιόχειαb, Ἀντιοχεύς, Ἀντιπατρίς, Ἀπολλωνία, Ἀππίου Φόρον, Ἀραβία, Ἄραψ, Ἄρειος ∏άγοςa, Ἁριμαθαία, Ἁρμαγεδών, Ἀσία, Ἀσιανός, Ἆσσος, Ἀττάλεια, Ἀχαΐα, Βαβυλών, Βελζεθά, Βέροια, Βεροιαῖος, Βηδσαϊδάν, Βηζαθά, Βηθαβαρά, Βηθανίαa, Βηθανίαb, Βηθαραβά, Βηθεσδά, Βηθζαθά, Βηθλέεμ, Βηθσαϊδά, Βηθφαγή, Βησσαϊδά, Βιθαρά, Βιθυνία, Γαββαθά, Γαδαρηνός, Γάζα, Γαζαρηνός, Γαλάτης, Γαλατία, Γαλατικός, Γαλιλαίαa, Γαλιλαίαb, Γαλιλαῖος, Γαλλία, Γαύδη, Γεθσημανί, Γεννησαρέτa, Γεννησαρέτb, Γερασηνός, Γεργεσηνός, Γερσινός, Γολγοθᾶ, Γόμορρα, Γύλλιον, Δαλμανουθά, Δαλματία, Δαμασκηνός, Δαμασκός, Δεκάπολις, Δερβαῖος, Δέρβη, Δουβέριος, Ἔγυπτος, ἐλαίαb, Ἐλαμίτης, Ἑλλάς, Ἐμμαοῦς, Εὐφράτης, Ἐφέσιος, Ἐφέσιος, Ἔφεσος, Ἐφραίμ, Ζαβουλώνb, Θεσσαλονικεύς, Θεσσαλονίκη, Θυάτειρα, Ἰδουμαία, Ἱεράπολις, Ἰεριχώ, Ἱεροσόλυμαa, Ἱεροσόλυμαb, Ἱεροσολυμίτης, Ἰκόνιον, Ἰλλυρικόν, Ἰόππη, Ἰορδάνης, Ἰουδαίαa, Ἰουδαίαb, Ἰουδαῖος, Ἰούδαςj, Ἰταλία, Ἰταλικός, Ἰτουραῖος, Καισάρειαa, Καισάρειαb, Καλοὶ Λιμένες, Κανά, Καππαδοκία, Καρυῶτος, Καῦδα, Καφαρναούμ, Κεγχρεαί, Κεδρών, Κιλικία, Κλαῦδα, Κνίδος, Κολοσσαί, Κορίνθιος, Κόρινθος, Κρής, Κρήτη, Κύπριος, Κύπρος, Κυρηναῖος, Κυρήνη, Κώς, Λαοδίκεια, Λαοδικεύς, Λασαία, Λιβύη, Λύδδα, Λυκαονία, Λυκία, Λύστρα, Μαγαδά, Μαγαδάν, Μαγδαλά, Μαγδαλάν, Μαγεδά, Μαγεδάν, Μαδιάμ, Μακεδονία, Μακεδών, Μελίτη, Μεσοποταμία, Μῆδος, Μίλητος, Μιτυλήνη, Μύρα, Μυσία, Ναζαρά, Ναζαρηνός, Ναζωραῖος, Ναΐν, Ναραῖος, Νέα ∏όλις, Νεφθαλίμb, Νικόπολις, Νινευίτης, ∏αμφυλία, ∏άρθος, ∏άταρα, ∏άτμος, ∏άφος, ∏έργαμος, ∏έργη, ∏ισιδία, ∏ισίδιος, ∏οντικός, ∏όντος, ∏οτίολοι, ∏τολεμαΐς, Ῥαμά, Ῥήγιον, Ῥόδος, Ῥωμαϊκός, Ῥωμαῖος, Ῥώμη, ∑αλαμίς, ∑αλείμ, ∑αλήμa, ∑αλμώνη, ∑αμάρειαa, ∑αμάρειαb, ∑αμαρίτης, ∑αμαρῖτις, ∑αμοθρᾴκη, ∑άμος, ∑άρδεις, ∑άρεπτα, ∑αρών, ∑ελεύκεια, ∑ιδών, ∑ιδώνιος, ∑ιδώνιος, ∑ιλωάμ, ∑ινᾶ, ∑ιώνa, ∑ιώνb, ∑κύθης, ∑μύρνα, ∑όδομα, ∑πανία, ∑τογύλιον, ∑τρογγύλιον, ∑υράκουσαι, ∑υρία, ∑ύρος, ∑υροφοινίκισσα, ∑ύρτις, ∑υχάρ, ∑υχέμb, Ταρσεύς, Ταρσός, Τιβεριάςa, Τιβεριάςb, Τραχωνῖτις, Τρῳάς, Τρωγύλλιον, Τύριος, Τύρος, Φιλαδέλφεια, Φιλιππήσιος, Φίλιπποι, Φίλιπποςe, Φοινίκη, Φοῖνιξ, Φρυγία, Χαλδαῖος, Χανάαν, Χαναναῖος, Χαρράν, Χίος, Χοραζίν

α

(1)

(a)

60.46 数目 第一，第二，第三，等等（序数） ［参πρῶτος］ 时间、空间或集合系列中的第一个 第一 只出现在新约书卷的标题中：πρὸς Κορινθίους α「致哥林多人的第一封信」（即《哥林多前书》）；Ἰωάννου α「约翰的第一封信」（即《约翰一书》）。

Ἀαρών

(1)

＜阳＞

(a)

93.1 人名及地名 人名 摩西的哥哥，以色列第一位大祭司 亚伦；《思》亚郎

Ἀβαδδών

(1)

＜阳＞

(a)

93.2 人名及地名 人名 掌管地狱或无底坑的天使的希伯来名字；见 93.32 亚巴顿；《思》阿巴冬；意思是「毁灭者」

ἀβαρής

(1)

ές

(a)

57.225 拥有，转移，交换 成为财务负担 （ἀβαρής「重量轻」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）没有成为任何人在财务上的负担 没有成为财务上的负担 ἀβαρῆ ἐμαυτὸν ὑμῖν ἐτήρησα καὶ τηρήσω  ‘I kept myself and will keep myself from being a financial burden to you’  「我向来凡事谨慎，将来也必谨慎，总不要在经济上连累你们」 (林后 11:9)

ἀββά  (αββα)

(1)

(a)

12.12 超自然生物及力量 超自然生物 ［参πατήρ］ （上帝的称号；亚兰语「父亲」的希腊语音译词）一个结合了超自然权威和对子民的关怀的称号 阿爸；父亲 Αββα ὁ πατήρ, πάντα δυνατά σοι  ‘Abba Father, you can do all things’  「阿爸，父啊！在你凡事都能」 (可 14:36) 在许多语言中，人们需要清楚区分指天上父亲的「父」和指人类的父亲的「父」。在区分大小写字母的语言中，使用大写字母可以帮助阅读经文的人去识别天上的父亲，可是那些聆听别人读出经文的人，仍然是无法分辨的。由于聆听别人读出经文的人比自己阅读经文的人多，所以翻译时必须清楚显示文中的「父亲」是指谁。为了表示「父亲」是上帝的称号，在很多语言中，人们都可以使用「天上的父」、「天父」、「上面的父」或「父上帝」等词组来表达。 在某些语言中，人们甚至需要表明这位「父」就是创造主，因而要使用如「创造我们的父」等短语来表达。 使用「父亲」作为上帝的称号，还牵涉一个特别复杂的因素，就是这词出现时没有代词指明所说的是谁的父亲。例如，在许多语言中，人们谈到父亲的时候必须指明是谁的父亲，因为一个人必定是与另一个人有某种关系，才会成为父亲。因此，说话时必须表明是「我的父亲」或「他的父亲」，而绝对不能单单说「父亲」。在耶稣谈及「父亲」与自己的关系的经文中，翻译时通常需要使用「我父亲」等短语来表达。然而，当「父亲」这个称号用来表示上帝普遍与人的关系时，就应该说「我们的父」（如果涉及的语言有区分第一人称复数代词的指示对象，是包含听众还是不包含听众，通常会使用包含听众的第一人称复数代词。） 虽然保留亚兰文的音译，即译为 abba 或 aba（中文译作：阿爸）是普遍的做法，但这也有一定的危险 ，因为音译词有可能与译入语的另一个词对应，从而妨碍了人对「阿爸」这个词的正确理解。一般来说，把 ἀββά 翻译出来是没有多大意义的，因为翻译结果可能只是「父亲父亲」。因此，在很多语言中，「阿爸父亲」的组合会简化为「父亲」。 在一些语言中，呼格形式（就是在直接称呼时使用的形式）与谈到上帝是「父亲」时所使用的词形是不同的。当然，使用适当的语法形式是必要的。

Ἅβελ

(1)

＜阳＞

(a)

93.3 人名及地名 人名 亚当和夏娃的次子，该隐的弟弟 亚伯；《思》亚伯尔

Ἀβιά

(1)

＜阳＞

(a)

93.4a 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 亚比雅；《思》阿彼雅

(b)

93.4b 人名及地名 人名 二十四个祭司家族的其中一位创始人 亚比雅；《思》阿彼雅

Ἀβιαθάρ

(1)

＜阳＞

(a)

93.5 人名及地名 人名 大卫时代的祭司 亚比亚他；《思》厄贝雅塔尔

Ἀβιληνή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

93.389 人名及地名 地名 大马士革西北面、亚比拉城附近的地区，由吕撒聂管辖 亚比利尼；《思》阿彼勒乃

Ἀβιούδ

(1)

＜阳＞

(a)

93.6 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 亚比玉；《思》阿彼乌得

Ἀβραάμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.7 人名及地名 人名 以色列民族的祖先，信心之父 亚伯拉罕；《思》亚巴郎

(b)

1.16 地理物体及特徵 地面之上的地方 ［参κόλπος］ ὁ κόλπος Ἀβραάμ  （习语，直译：亚伯拉罕的怀抱）天上的居所，有亲密关系的含义 亚伯拉罕的怀抱；天堂 ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον Ἀβραάμ  ‘he was borne by angels to Abrahams bosom’ or ‘... Heaven’  「被天使带去放在亚伯拉罕的怀里」或「……天堂」 (路 16:22) 把 κόλπος Ἀβραάμ 直译作「亚伯拉罕的怀中」或「亚伯拉罕的膝上」往往会造成误导。在某些语言中，这样直译甚至会暗示同性恋；在其他语言中则暗示天上的拉撒路是个婴孩，或变成了婴孩。由于 κόλπος Ἀβραάμ 通常指末世在天上的筵席1，如果翻译者像英语 TEV 那样，在 路 16:22 将隐含的「在天上的筵席」翻出来，译作“the poor man died and was carried by the angels to sit beside Abraham at the feast in heaven”（「这穷人死了，天使领他到天上的筵席，坐在亚伯拉罕身旁」），也是正确和合理的。某些语言会把 κόλπος Ἀβραάμ 按照此处语境译作「天使把他带到亚伯拉罕身边」或「天使把他带去与亚伯拉罕同在」。

____________________________________________________

1 古时的犹太传统说，世界末日的时候义人可以享受一场天上的盛宴。主持宴席的人是亚伯拉罕，因此，「到亚伯拉罕的怀里」的意思就是成为这场属天宴席的尊贵客人。

ἄβυσσος

(1)

ου＜阴＞

(a)

1.20 地理物体及特徵 地面以下的地方 （ἄβυσσος「洼坑」的引申喻意，原来的意思没有出现在《新约》中）是死人所在的地方，也是囚禁魔鬼的处所（启 20:3），是作为敌基督的兽（启 11:7）以及阴间使者亚巴顿（启 9:11）的住处 无底坑；深渊；邪灵的居所 Τίς καταβήσεται εἰς τὴν ἄβυσσον; τοῦτ᾽ ἔστιν Χριστὸν ἐκ νεκρῶν ἀναγαγεῖν  ‘who can go down to the abyss? that is, to bring Christ up from the dead’  「或说：『谁要下到无底深渊去呢？』——意思就是要把基督从死人中领上来」 (罗 10:7) καὶ ἔβαλεν αὐτὸν εἰς τὴν ἄβυσσον  ‘and he threw him into the abyss’  「扔在无底坑里」 (启 20:3) ἄβυσσος 有时译作「非常深的坑」；还可译作「没有底的坑」或「地上最深的坑」。

Ἅγαβος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.8 人名及地名 人名 来自犹太的基督徒先知 亚迦布；《思》阿加波

ἀγαθοεργέω

(1)

(a)

88.3 道德伦理素质及相关行为 良善 ［参ἀγαθοποιέω, ἀγαθοποιΐα］ 去做良善的事 行善；做善事；善行 ἀγαθοεργεῖν, πλουτεῖν ἐν ἔργοις καλοῖς  ‘to do good, to be rich in good works’  「又要嘱咐他们行善，在好事上富足」 (提前 6:18)

ἀγαθοποιέω

(1)

(a)

88.3 道德伦理素质及相关行为 良善 ［参ἀγαθοεργέω, ἀγαθοποιΐα］ 去做良善的事 行善；做善事；善行 εἰ ἀγαθοποιοῦντες καὶ πάσχοντες ὑπομενεῖτε  ‘if you endure suffering when you have done good’  「你们若因行善受苦而忍耐」 (彼前 2:20)

ἀγαθοποιΐα

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.3 道德伦理素质及相关行为 良善 ［参ἀγαθοεργέω, ἀγαθοποιέω］ 去做良善的事 行善；做善事；善行 πιστῷ κτίστῃ παρατιθέσθωσαν τὰς ψυχὰς αὐτῶν ἐν ἀγαθοποιΐᾳ  ‘let them entrust themselves to their faithful Creator by the good deeds they do’  「要藉着好行为把自己的生命交托给那位信实的创造者」 (彼前 4:19)

ἀγαθοποιός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

88.8 道德伦理素质及相关行为 良善 （ ἀγαθοποιέω「行善」88.3 的衍生词）惯常做好事的人 做好事的人；使别人得益的人 εἰς ἐκδίκησιν κακοποιῶν, ἔπαινον δὲ ἀγαθοποιῶν  ‘to punish the evildoers and praise those who do good’  「惩恶赏善」 (彼前 2:14)

ἀγαθός

(1)

ή, όν

(a)

88.1 道德伦理素质及相关行为 良善 ［参ἀγαθωσύνη］ 最一般意义上的良好道德品格 好的；善的；良善；善行 τί ἀγαθὸν ποιήσω ἵνα σχῶ ζωὴν αἰώνιον  ‘what good thing must I do to receive eternal life?’  「我该做什么善事才能得到永生呢？」 (太 19:16) 有些语言不存在「良善」这种抽象的词汇。由于良善暗示某种牵涉其他人的活动，因此翻译者通常需要使用动词表达形式，例如：「对人好」或「使人得益」。同样地，有些语言必须把 罗 15:14 中「满有良善」这个修饰语的结构稍为调整，以指明某人常常行善的事实，例如：「你们总是向人行善」。

(b)

65.20 价值 好的，坏的 具有适当的特点，或者令人完全满意地发挥预期功能 好的；美善的；良善的；可喜的 πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖ  ‘every good tree produces fine fruit’  「凡好树都结好果子」 (太 7:17) ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθὴν  ‘it fell into good soil’ or ‘... fertile soil’  「有的落在好土里」 (路 8:8) μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου  ‘remember that you received good things during your life’  「你该回想你生前得到各种好东西」 (路 16:25)

(c)

57.110 拥有，转移，交换 给予 慷慨的，暗示与良善有关系 慷慨的 ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι  ‘or are you jealous because I am generous?’  「还是因为我慷慨，你就嫉妒呢？」 (太 20:15a)

(d)

57.33 拥有，转移，交换 有钱，富裕的 τὰ ἀγαθά  （复数形式）提供物质利益的财产，通常指可动产或可以存储的财物，而不是指房地产 财物；财产；好东西 καὶ ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου, Ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά  ‘then I will say to myself, “Self, you have all the goods you need for many years”’  「然后要对我自己说：『你这个人哪，你有许多财物积存，可供多年享用』」 (路 12:19) 路 12:19 也可以翻译为「你拥有过好生活所需要的一切，足够让你享用多年」。

____________________________________________________

1 在太 20:15，ἀγαθός也可理解为「好的；善的」（见88.1）。

ἀγαθωσύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

88.1 道德伦理素质及相关行为 良善 ［参ἀγαθός］ 最一般意义上的良好道德品格 好的；善的；良善；善行 ∏έπεισμαι ... ὅτι καὶ αὐτοὶ μεστοί ἐστε ἀγαθωσύνης  ‘I am sure ... that you are full of goodness’  「我本人也深信你们自己充满良善」 (罗 15:14) 有些语言不存在「良善」这种抽象的词汇。由于良善暗示某种牵涉其他人的活动，因此翻译者通常需要使用动词表达形式，例如：「对人好」或「使人得益」。同样地，有些语言必须把 罗 15:14 中「满有良善」这个修饰语的结构稍为调整，以指明某人常常行善的事实，例如：「你们总是向人行善」。

(b)

57.109 拥有，转移，交换 给予 慷慨地给予的行动，暗示与良善有关系 慷慨 Ὁ δὲ καρπὸς τοῦ πνεύματός ἐστιν ἀγάπη χαρὰ ... ἀγαθωσύνη  ‘but the Spirit produces love, joy ... and generosity’  「圣灵的果子就是仁爱、喜乐……慷慨」 (加 5:22a)

____________________________________________________

1 在加5:22，ἀγαθωσύνη也可理解为「良善」（见88.1）。

ἀγαλλίασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

25.132 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 一种强烈欢乐和喜悦的状态，往往伴有口头的表达和身体的活动（例如跳跃、跳动、跳舞） 非常喜乐；大大欢喜；大喜乐 ἐσκίρτησεν ἐν ἀγαλλιάσει τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ μου  ‘my yet unborn child jumped with great gladness’  「我腹里的胎就欢喜跳动」 (路 1:44)

ἀγαλλιάω

(1)

(a)

25.133 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 经历极度欢乐和喜悦的状态，往往会有口头的表达和适当的身体活动 非常快乐；极度喜乐；欢欣；雀跃 ἠγαλλίασεν τὸ πνεῦμά μου ἐπὶ τῷ θεῷ τῷ σωτῆρί μου  ‘my soul rejoices greatly because of God my Savior’  「我灵因上帝我的救主大大欢喜」 (路 1:47) ἠγαλλιάσατο ἡ γλῶσσά μου  ‘my tongue rejoices’  「我的舌头非常快乐」 (徒 2:26a)

____________________________________________________

1 有些语言也许不能接受徒 2:26中「我的舌头快乐」的说法。在这种情况下，翻译者可以把它翻译为：「我因大大快乐而欢呼」。

ἄγαμος

(1)

ου＜阴＞或＜阳＞

(a)

34.76 联合 结婚，离婚 没有结婚的人 没有结婚的 Λέγω δὲ τοῖς ἀγάμοις καὶ ταῖς χήραις  ‘to the unmarried and the widows, I say this’  「我对没有结婚的人和寡妇说」 (林前 7:8) ἐὰν δὲ καὶ χωρισθῇ, μενέτω ἄγαμος  ‘if she separates from her husband, let her remain unmarried’  「若是离开了，就要保持单身」 (林前 7:11)

ἀγανακτέω

(1)

(a)

88.187 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 （ἀγανάκτησις「愤慨」88.186 的衍生词）对判定为错误的事表示愤怒 恼怒；生气 Καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ Ἰακώβου καὶ Ἰωάννου  ‘and when the ten heard this, they began to be indignant with James and John’  「其余十个门徒听见，就对雅各和约翰很生气」 (可 10:41)

ἀγανάκτησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

88.186 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 对判定为错误的人或事产生强烈的反对和不满 义愤；愤慨 πόσην κατειργάσατο ὑμῖν σπουδήν, ἀλλ᾽ ἀπολογίαν, ἀλλ᾽ ἀγανάκτησιν  ‘it caused such earnestness in you, such eagerness to prove your innocence, such indignation’  「这在你们当中产生了那样的热诚，那样急于证明自己的清白，那样的愤慨」 (林后 7:11)

ἀγαπάω

(1)

(a)

25.43 态度及情感 爱，情感，同情 ［参ἀγάπη］ 对某人或某物的爱，基于真诚的欣赏和高度的尊重 爱；爱心关怀；关爱；喜爱 γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει  ‘for he will hate the one and love the other’  「恨这个爱那个」 (路 16:13) ὁ πατὴρ ἀγαπᾷ τὸν υἱὸν  ‘the Father loves the Son’  「父爱子」 (约 3:35) ἐντολὴν καινὴν δίδωμι ὑμῖν, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους  ‘I give you a new commandment, that you love one another’  「我赐给你们一条新命令，乃是叫你们彼此相爱」 (约 13:34) ὅτι αὐτὸς πρῶτος ἠγάπησεν ἡμᾶς  ‘for he loved us first’  「因为上帝先爱我们」 (约壹 4:19) 虽然有些人尝试赋予 ἀγαπάω[a]、ἀγάπη[a] 和 φιλέω[a]、φιλία (25.33) 有某些显着的意义差异，但是似乎不可能在所有上下文中坚持这些意义上的差异。例如：在 约 21:15, 16, 17,17,17 [5] 的用法中，似乎只是修辞上的交替，为了避免不必要的重复。然而，至少在某些上下文中，有一个重要线索表明可能出现意义差异，就是圣经作者从来不会吩咐人用 φιλέω 或 φιλία 去彼此相爱，却只吩咐人用 ἀγαπάω 和 ἀγάπη 去彼此相爱。虽然这些词汇的含义在很多上下文中都有明显的重叠，但是在某些上下文中很可能有一些重要的差异；就是说，φιλέω 和 φιλία 的含义重点很可能在以人际交往为基础的爱或关怀上，而 ἀγαπάω 和 ἀγάπη 的重点则在以深刻了解和高度尊重为基础的爱和关怀上。

(b)

25.44 态度及情感 爱，情感，同情 表明或展示自己的爱 展示自己的爱；表明自己的爱 μὴ ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδὲ τῇ γλώσσῃ, ἀλλ᾽ ἐν ἔργῳ  ‘let us show our love, but not by just word and talk, but by means of action’  「我们爱弟兄，不要单在言语和舌头上，而要用行动表达出来」 (约壹 3:18)

(c)

25.104 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 喜欢或爱某物，基于高度重视其价值或重要性 爱；爱慕；喜欢；喜爱；贪爱；爱惜；以……为乐 ἠγάπησαν γὰρ τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ θεοῦ  ‘they loved the approval of men rather than the approval of God’  「他们爱人给的尊荣过于爱上帝给的尊荣」 (约 12:43)

ἀγάπη

(1)

ης＜阴＞

(a)

25.43 态度及情感 爱，情感，同情 ［参ἀγαπάω］ 对某人或某物的爱，基于真诚的欣赏和高度的尊重 爱；爱心关怀；关爱；喜爱 ἡ ἀγάπη τῷ πλησίον κακὸν οὐκ ἐργάζεται  ‘a person who loves doesn't do evil to his neighbor’  「爱是不对邻人作恶」 (罗 13:10) Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει  ‘love does not fail’  「爱永不止息」 (林前 13:8) 虽然有些人尝试赋予 ἀγαπάω[a]、ἀγάπη[a] 和 φιλέω[a]、φιλία (25.33) 有某些显着的意义差异，但是似乎不可能在所有上下文中坚持这些意义上的差异。例如：在 约 21:15, 16, 17,17,17 [5] 的用法中，似乎只是修辞上的交替，为了避免不必要的重复。然而，至少在某些上下文中，有一个重要线索表明可能出现意义差异，就是圣经作者从来不会吩咐人用 φιλέω 或 φιλία 去彼此相爱，却只吩咐人用 ἀγαπάω 和 ἀγάπη 去彼此相爱。虽然这些词汇的含义在很多上下文中都有明显的重叠，但是在某些上下文中很可能有一些重要的差异；就是说，φιλέω 和 φιλία 的含义重点很可能在以人际交往为基础的爱或关怀上，而 ἀγαπάω 和 ἀγάπη 的重点则在以深刻了解和高度尊重为基础的爱和关怀上。

(b)

23.28 生理活动过程及状态 吃，喝 早期基督徒集体享用的一种特别聚餐，他们以此表达相互的关爱和关心 爱筵；爱席 οὗτοί εἰσιν οἱ ἐν ταῖς ἀγάπαις ὑμῶν σπιλάδες συνευωχούμενοι ἀφόβως  ‘they are like dirty spots in your fellowship meals, for they feast together shamelessly’  「这些人是你们爱筵的污点，与你们同席时肆无忌惮」 (犹 1:12) 在一些语言中，ἀγάπη[b] 可以译为：「你们藉此展示彼此相爱的聚餐」，或「由于你们彼此相爱，所以一起用餐」。

ἀγαπητός

(1)

ή，όν

(a)

25.45 态度及情感 爱，情感，同情 （ἀγαπάω[a]「爱」25.43 的衍生词）关于被爱的人或物的 喜爱的对象；被爱的人；所爱的；亲爱的 Ἰδοὺ ὁ παῖς μου ὃν ᾑρέτισα, ὁ ἀγαπητός μου εἰς ὃν εὐδόκησεν ἡ ψυχή μου  ‘here is my servant, whom I have chosen, the one I love, with whom I am well pleased’  「看哪！我的仆人，我拣选了他；我所爱的，我心里喜悦他」 (太 12:18) 在 太 12:18，ἀγαπητός 也可以理解为「那独一所爱的」（见 58.53）；而事实上，这样表达可能只是表示「唯一」或「独特」的意思。这种意思的产生，明显是因为 ἀγαπητός 与 μονογενής（独特、唯一，58.52）的联系。

(b)

58.53 性质，类别，示例 独特的，独一无二的 形容某人是所属族类中的唯一一个，但同时受到特别的喜爱和珍视 独一的；唯一亲爱的 Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός  ‘this is my one dear Son’  「这是我的爱子」 (太 3:17a)

____________________________________________________

1 ἀγαπητός的这个意思，在享有两个不同语义域的重要成分的术语中是常有的现象。在太 3:17的上下文中，重点显然是在「独一的」这个意思上，但是如果就此排除补充成分「喜爱的」，这也是完全不对的（见ἀγαπητός[a]，25.45）。

Ἁγάρ

(1)

＜阴＞

(a)

93.9 人名及地名 人名 埃及人，撒拉的女仆，亚伯拉罕的妾，以实玛利的母亲 夏甲；《思》哈加尔

ἀγγαρεύω

(1)

(a)

37.34 控制，管理 迫使，强迫 强迫平民负重一段距离（在新约时代，罗马士兵有权强制平民执行这种服务） 强迫某人背负重担；强迫某人服事 ἀγγαρεύουσιν παράγοντά τινα ∑ίμωνα Κυρηναῖον ... ἵνα ἄρῃ τὸν σταυρὸν αὐτοῦ  ‘they pressed into service a passerby, Simon of Cyrene, ... that he might carry his cross’  「有一个古利奈人西门……经过那地方，他们就强迫他同去，好背耶稣的十字架」 (可 15:21)

ἀγγεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.120 人工制品 容器 ［参ἄγγος］ 容器，主要用来盛载液体或湿的物件 容器，器皿 αἱ δὲ φρόνιμοι ἔλαβον ἔλαιον ἐν τοῖς ἀγγείοις μετὰ τῶν λαμπάδων ἑαυτῶν  ‘and the wise ones took oil in vessels with their lamps’  「聪明的拿着灯，又盛了油在器皿里」 (太 25:4) 这段上下文所指的容器应该是相对细小的，容量大概不多于一公升（约一夸脱）。

ἀγγελία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.193 沟通 通知，宣布 （ἀγγέλλω「告诉，通知」33.189 的衍生词）宣布的内容 信息；宣告 ἔστιν αὕτη ἡ ἀγγελία ἣν ἀκηκόαμεν ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘this is the message that we have heard from him’  「这是我们从主所听见……的信息」 (约壹 1:5)

ἀγγέλλω

(1)

(a)

33.189 沟通 通知，宣布 提供别人未知的信息1 告诉；通知 ἔρχεται Μαριὰμ ἡ Μαγδαληνὴ ἀγγέλλουσα τοῖς μαθηταῖς ὅτι Ἑώρακα τὸν κύριον  ‘so Mary Magdalene came and told the disciples, I have seen the Lord’ or ‘... that she had seen the Lord’  「抹大拉的马利亚就去，告诉门徒说：『我已经看见主了！』」或「……说她已经看见主了」 (约 20:18)

____________________________________________________

1 ἀγγέλλω的意思似乎比ἐμφανίζω[c]（33.208）等词汇更加宽泛，但是很难在所有情况下，指出两个字词在这个子域的意思中的各种外延（指称意思）和内涵（隐含意思）。

ἄγγελος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.195 沟通 通知，宣布 （ἀγγέλλω「告诉，通知」33.189 的衍生词）发布公告的人1 使者；信使 Ἀπελθόντων δὲ τῶν ἀγγέλων Ἰωάννου ἤρξατο λέγειν  ‘after John's messengers had left, (Jesus) began to speak’  「约翰所差来的人一走，耶稣就对众人……说」 (路 7:24)

(b)

12.28 超自然生物及力量 超自然生物 超自然的存在者，至高超自然存在者的差役和使者 天使；使者 ἄγγελος κυρίου κατ᾽ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ  ‘an angel of the Lord appeared to him in a dream’  「忽然主的使者在约瑟梦中向他显现」 (太 1:20) τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ  ‘for the Devil and his angels’  「魔鬼和他的使者」 (太 25:41) 在很多语言中，「天使」一词是从另一个主流语言中借来的；但是在另一些语言中，人们可能会采用一个略带描述性的短语。最常用来表达「上帝的天使」的用语是「信使」和「从天上来的信使」。有时候，这些天使被称为「灵的信使」，甚至是「飞行信使」。在某些语言中，他们被称为「上帝的神圣仆人」。然而，像「上帝的仆人」甚至是「上帝的信使」这类表达，在意义上往往与用来描述「先知」角色与功能的用语重叠，因为先知常被称为「奉差派作上帝使者的先知」。在某些语言中，对比「天使」和「先知」的做法是称天使为「从天上来的使者」，称先知为「从上帝来的使者」。「魔鬼的使者」常被称为「魔鬼的仆人」。

____________________________________________________

1 ἀπόστολος[b]（33.194）和ἄγγελος[a]（33.195）的意思似乎不同，因为ἀπόστολος[b]的重点是被差遣者，而ἄγγελος[a]的重点似乎是传达的信息。

ἄγγος

(1)

ους＜中＞

(a)

6.120 人工制品 容器 ［参ἀγγεῖον］ 容器，主要用来盛载液体或湿的物件 容器；器皿；桶 συνέλεξαν τὰ καλὰ εἰς ἄγγη  ‘they collected the good (fish) in vessels’  「拣好的收在容器里」 (太 13:48) 这段上下文所指的容器，毫无疑问是相当大的，容量也许有 16 到 20 公升（大概四到五加仑）。

ἀγέλη

(1)

ης＜阴＞

(a)

4.8 动物 动物 指一群动物的集合名词 群，兽群 ἀγέλη χοίρων πολλῶν βοσκομένη  ‘a herd of many pigs was feeding’  「有一大群猪正在吃食」 (太 8:30) 在许多语言中，「兽群」只能翻译为「很多」，因为当中通常没有单单或主要用来指猪的相应集合名词。然而，在某些语言中，人们有十分明确的术语用来指称各种不同的动物群，因此对于猪、羊、马、骆驼等兽群，会用上各不相同的集合名词。

ἀγενεαλόγητος

(1)

ον

(a)

10.27 亲属关系用语 不同代的亲属关系 指不见于任何族谱的人 无族谱 ἀπάτωρ ἀμήτωρ ἀγενεαλόγητος  ‘without record of father or mother or ancestors’  「无父、无母、无族谱」 (来 7:3)

ἀγενής

(1)

ές

(a)

87.59 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） ［参ἄσημος］ 指没有名气或无足轻重，可能暗指没有贵族的血统 卑贱的；无足轻重的；低等的 τὰ ἀγενῆ τοῦ κόσμου ... ἐξελέξατο ὁ θεός  ‘God chose ... what was inferior in (the eyes of) the world’  「上帝拣选了世上（被看为）卑贱的」 (林前 1:28)

ἁγιάζω

(1)

(a)

53.44 宗教活动 献身，成为圣洁 ［参ἁγιασμός］ 献身服事上帝和效忠上帝 分别为圣；奉献；分别为圣归给上帝；奉献给上帝 τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ θεοῦ τῇ οὔσῃ ἐν Κορίνθῳ, ἡγιασμένοις ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘to the church of God which is in Corinth, consecrated to him in union with Christ Jesus’  「写信给在哥林多上帝的教会，就是在基督耶稣里已经分别为圣的人」 (林前 1:2) 虽然在某些上下文中，ἁγιάζω[a] 和 ἁγιασμός 使人想到所带来的道德行为，但重点不在于生活方式，而在于反映一个人向上帝奉献自己或归上帝为圣的宗教活动和仪式。相应地，在 林前 1:2，翻译者可以把 ἁγιάζω 译为「把自己献给上帝的人」，或是「全心服事上帝的人」。

(b)

88.26 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 使某人拥有圣洁的品质1 使圣洁 Αὐτὸς δὲ ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς  ‘may God himself who gives (us) peace make you holy in every way’  「愿赐（我们）平安的上帝亲自使你们在各方面都圣洁」 (帖前 5:23) καὶ ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι  ‘whoever is holy must keep on being holy’  「圣洁的，让他仍旧圣洁」 (启 22:11)

(c)

88.27 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 崇敬或尊崇为圣洁 祝圣；视为圣洁；尊为圣洁 ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου  ‘hallowed be your name’ or ‘may your name be honored as holy’  「愿人都尊你的名为圣」 (太 6:9) 有些语言不能采用「你的名」等表达来指称上帝自己。因此，翻译者可能需要把 太 6:9 中的这个表达翻译为：「愿你被尊为圣」，甚至是「愿你被承认为上帝」。

____________________________________________________

1 请注意，ἁγιάζω[b]意为「使拥有圣洁的品质」，与ἁγιάζω[a]（53.44）有所不同；ἁγιάζω[a]意为「献身于服事神明或效忠神明」。 。

ἁγιασμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

53.44 宗教活动 献身，成为圣洁 ［参ἁγιάζω］ 献身以服事上帝和效忠上帝 分别为圣归上帝；圣洁；成圣 Εἰρήνην διώκετε μετὰ πάντων καὶ τὸν ἁγιασμόν, οὗ χωρὶς οὐδεὶς ὄψεται τὸν κύριον  ‘pursue peace with all persons, and consecration, without which no one will see the Lord’  「你们要追求与众人和睦，并要追求圣洁；人非圣洁不能见主」 (来 12:14) 虽然在某些上下文中，ἁγιάζω[a] 和 ἁγιασμός 使人想到所带来的道德行为，但重点不在于生活方式，而在于反映一个人向上帝奉献自己或归上帝为圣的宗教活动和仪式。相应地，在 林前 1:2，翻译者可以把 ἁγιάζω 译为「把自己献给上帝的人」，或是「全心服事上帝的人」。

ἅγιος

(1)

α，ον

(a)

88.24 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 ［参ὅσιος, ὁσίως］ 圣洁的，意思是具有高超的道德品格，并且拥有一些本质上神圣的品格，与人的品格相对1 圣洁的；纯洁的；神圣的 κατὰ τὸν καλέσαντα ὑμᾶς ἅγιον καὶ αὐτοὶ ἅγιοι ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ γενήθητε, διότι γέγραπται, Ἅγιοι ἔσεσθε, ὅτι ἐγὼ ἅγιος  ‘be holy in all that you do, just as he who called you is holy, because it is written, Be holy because I am holy’  「但那召你们的既是圣洁，你们在一切所行的事上也要圣洁； 因为经上记着：『你们要圣洁，因为我是圣洁的』」 (彼前 1:15, 16 [2])

(b)

53.46 宗教活动 献身，成为圣洁 ［参ὅσιος］ 奉献或分别为圣作服事上帝之用的 敬虔的；虔诚的；分别为圣的 ἐφοβεῖτο τὸν Ἰωάννην, εἰδὼς αὐτὸν ἄνδρα δίκαιον καὶ ἅγιον  ‘he feared John because he knew that John was a good and holy man’  「希律怕约翰，因为知道他是虔诚、圣洁的人」 (可 6:20) 有些语言必须区分 ἅγιος 和 ὅσιος 何时是指上帝（见 88.24），何时是指分别为圣来服事上帝的人或奉献给上帝使用的物品。根据希腊文新约中这些上下文的差异，在意义上作重要的区分在神学上和实际上都有好处。用「奉献给上帝」、「敬虔」、「虔诚」等意思来翻译 ἅγιος 和 ὅσιος 是不难的，但是当 ἅγιος 和 ὅσιος 应用在上帝身上时，要翻译就极度困难了。有些语言只能采用下述这种表达：「那真正为上帝的」，或「那在各个方面都是上帝的」。

(c)

11.27 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 οἱ ἅγιοι  属于上帝的人，他们因而构成一个宗教实体 上帝的子民 κλητοῖς ἁγίοις  ‘to the ones called to be God's people’  「写信给……蒙召作上帝子民的」 (林前 1:2) 在翻译 οἱ ἅγιοι 时，重要的是避免使用表达「成圣」这个意思的词汇，因为重点不是某个圣洁的状态，而是与上帝的特殊关系。那些被称为 οἱ ἅγιοι 的人也会被劝勉要成圣。 在很多方面，οἱ ἅγιοι 的意思与 λαός[b]「上帝的子民」（11.12）相似，也与 ἀδελφός[b]「同作信徒的人」（11.23）相似。

(d)

7.18 建造物 建筑物 ［参ἅγιος］ τὸ ἅγιον  (ου n) 可移动的会幕或耶路撒冷的圣殿，作为一个神圣的场所 圣所 Εἶχεν μὲν οὖν [καὶ] ἡ πρώτη δικαιώματα λατρείας τό τε ἅγιον κοσμικόν  ‘the first covenant also had its laws governing worship, and its sanctuary was on earth’  「原来连第一个约都有敬拜的规则和地上的圣所」 (来 9:1) οὐ γὰρ εἰς χειροποίητα εἰσῆλθεν ἅγια Χριστός  ‘it is not as though Christ had entered a man-made sanctuary’  「因为基督并没有进了人手所做的圣所」 (来 9:24) ἅγιος[d] 和 ἅγιος[e] 的译法基本上和 ναός[a]（7.15）一样。

(e)

7.18 建造物 建筑物 ［参ἅγιος］ τὰ ἅγια  (pl., ων n) 可移动的会幕或耶路撒冷的圣殿，作为一个神圣的场所 圣所 Εἶχεν μὲν οὖν [καὶ] ἡ πρώτη δικαιώματα λατρείας τό τε ἅγιον κοσμικόν  ‘the first covenant also had its laws governing worship, and its sanctuary was on earth’  「原来连第一个约都有敬拜的规则和地上的圣所」 (来 9:1) οὐ γὰρ εἰς χειροποίητα εἰσῆλθεν ἅγια Χριστός  ‘it is not as though Christ had entered a man-made sanctuary’  「因为基督并没有进了人手所做的圣所」 (来 9:24) ἅγιος[d] 和 ἅγιος[e] 的译法基本上和 ναός[a]（7.15）一样。

(f)

7.35 建造物 建筑物的部分及区域 ἅγια ἁγίων, τὰ ἅγια  (pl., ων n) 耶路撒冷圣殿（或早期的会幕，或相应的属灵圣地）的内部，可指其中的外室（圣所）或内室（至圣所） （至）圣所 σκηνὴ γὰρ κατεσκευάσθη ἡ πρώτη ... ἥτις λέγεται Ἅγια  ‘a tent was constructed, the outer one ... which was called the Holy Place’  「造成了的圣幕，外部叫做圣所」 (来 9:2) εἰσῆλθεν ἐφάπαξ εἰς τὰ ἅγια  ‘he entered once and for all into the Holy Place’  「只一次进入至圣所」 (来 9:12) 短语 ἅγια ἁγίων 比较具体地指明那是内室，直译是「圣中之圣」来 9:3，这个希伯来习语表示最高级的程度。圣所的内室也可以称为「在幔子里面」（τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος，来 6:19），见 ἅγιος[a]（88.24）和7.18。在有些语言中，圣所的外室可以简单地称为「圣殿的第一个房间」，或「圣殿的第一个圣室」。至圣所（即圣中之圣）可以称为「至神圣的地方」，或「圣殿的第二个圣室」，或「圣殿的内圣室」。在这里，重要的是圣洁的程度，而不是在圣殿中的实际位置。为了这个原因，很多翻译者把至圣所翻译为「最神圣的地方」或「十分十分神圣的房间」。在这类上下文中，「神圣」这个词可以翻译为「特别奉献给上帝的」或「归上帝为圣的」。

____________________________________________________

1 88.24中两组词汇，即那些词根为ἁγ和词根为ὁσ的词汇的意思可能有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文确定这些区别。

ἁγιότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

88.25 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 ［参ἁγιωσύνη, ὁσιότης］ 圣洁的品质，表达与人性品质相对比的神性品质 圣洁；神圣的品质 εἰς τὸ μεταλαβεῖν τῆς ἁγιότητος αὐτοῦ  ‘so that we may share his holiness’  「使我们在他的圣洁上有份」 (来 12:10)

ἁγιωσύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

88.25 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 ［参ἁγιότης, ὁσιότης］ 圣洁的品质，表达与人性品质相对比的神性品质 圣洁；神圣的品质 τοῦ ὁρισθέντος υἱοῦ θεοῦ ἐν δυνάμει κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύνης  ‘as to his divine being, he was shown with great power to be the Son of God’  「照着他的神圣本质……他被显明是上帝大能的儿子」 (罗 1:4)

(b)

53.45 宗教活动 献身，成为圣洁 ［参ὁσιότης］ 由于分别为圣作服事上帝之用而有的状态 奉献；分别为圣 εἰς τὸ στηρίξαι ὑμῶν τὰς καρδίας ἀμέμπτους ἐν ἁγιωσύνῃ ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ  ‘so that he may strengthen your heart to be blameless in consecration before God’  「好坚固你们的心……在我们父上帝面前为别为圣，无可指责」 (帖前 3:13)

ἀγκάλη

(1)

ης＜阴＞

(a)

8.28 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 弯曲的手臂，是准备接住或抱住物件的姿势 臂弯 αὐτὸς ἐδέξατο αὐτὸ εἰς τὰς ἀγκάλας  ‘he took him up in his arms’  「西缅就把孩子接到双臂里」 (路 2:28) 有些语言在翻译路 2:28时，不一定需要说「弯曲手臂」，因为上下文本身会显示手臂应处的位置。

ἄγκιστρον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.10 人工制品 捕鱼用的工具 细小的弧形金属片或骨头，甚或是一根硬刺，一端是尖的，通常带有倒鈎，另一端是环状或弯曲的，用以系钓丝；在尖鈎上穿上鱼饵，吸引鱼儿上钓 鱼鈎 βάλε ἄγκιστρον καὶ τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον  ‘throw a hook and take the first fish that comes up’  「抛出鱼鈎，把先钓上来的鱼拿起来」 (太 17:27) 直译 太 17:27 可能会引起很大的误会，因为这样会暗示只把鱼钩抛进水里。有些语言需要明确说明抛进水里的是一根一端系着饵钩的钓鱼线，以免产生误会。

ἄγκυρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.48 人工制品 船只及船只各部分 一件重物，用绳索或链子系在船上，然后抛到水底以防止或限制船只移动 锚 ἐκ πρύμνης ῥίψαντες ἀγκύρας τέσσαρας  ‘they lowered four anchors from the back of the ship’  「他们就从船尾抛下四个锚」 (徒 27:29) 对于那些没有「锚」这个词的语言，翻译者可以采用一个意思相等的描述性短语，例如，「用来防止船只移动、系着绳索的重物」。

ἄγναφος

(1)

ον

(a)

48.8 涉及布料的活动 关于未缩过水的布的，即未曾洗过及晒干的 未缩水的；未缩过水的；新的 οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλει ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου  ‘but no one puts on a patch of unshrunken cloth’  「没有人把一块未缩水的布片补在旧袍子上」 (太 9:16)

ἁγνεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.29 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 ［参ἁγνότης］ 道德纯洁的品质 道德上没有缺点；纯洁 τύπος γίνου τῶν πιστῶν ἐν λόγῳ, ἐν ἀναστροφῇ, ἐν ἀγάπῃ, ἐν πίστει, ἐν ἁγνείᾳ  ‘be an example for the believers in your speech, conduct, love, faith, and purity’  「要在言语、行为、爱、信心、纯洁上，都作信徒的榜样」 (提前 4:12) 有些语言会采用习语来表达 ἁγνεία 和 ἁγνότης 的含义，例如：「有一颗清洁的心」，「心无旁骛」，或「不掩饰真正的欲望」。

ἁγνίζω

(1)

(a)

53.30 宗教活动 净化，洁净 ［参ἁγνισμός］ 按照仪式去洁净，以致在礼仪上成为可接纳的 洁净；守洁净礼；行洁净礼 ἀνέβησαν πολλοὶ εἰς Ἱεροσόλυμα ἐκ τῆς χώρας πρὸ τοῦ πάσχα ἵνα ἁγνίσωσιν ἑαυτούς  ‘many people went up from the country to Jerusalem before the Passover to purify themselves’  「有许多人从乡下上耶路撒冷去，要在逾越节前洁净自己」 (约 11:55)

(b)

88.30 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 ［参ἀπολούω］ 造成道德纯洁的状态 洁净；使纯洁 ἁγνίσατε καρδίας  ‘purify your hearts’  「要清洁你们的心」 (雅 4:8) ἁγνίζει ἑαυτόν, καθὼς ἐκεῖνος ἁγνός ἐστιν  ‘he purifies himself even as that one is pure’  「洁净自己，正如基督是洁净的一样」 (约壹 3:3) 有些语言是采用习语来表达 雅 4:8 中的这个短语，例如：「摆脱你所有的不良欲望」。

ἁγνισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

53.30 宗教活动 净化，洁净 ［参ἁγνίζω］ 按照仪式去洁净，以致在礼仪上成为可接纳的 洁净；行洁净礼 διαγγέλλων τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν ἡμερῶν τοῦ ἁγνισμοῦ  ‘he gave notice of how many days it would be until the end of the purification’  「（他）报告洁净期满的日子」 (徒 21:26)

ἀγνοέω

(1)

＜动＞

(a)

28.13 知道 知道 ［参ἄγνοια］ 没有关于……的信息 不知道；不晓得；不明白；无知 οὐ γὰρ αὐτοῦ τὰ νοήματα ἀγνοοῦμεν  ‘for we are not ignorant of what his plans are’  「因为我们并非不知道他的诡计」 (林后 2:11) Οὐ θέλομεν δὲ ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί  ‘I do not wish for you to be unaware, fellow believers’  「弟兄们，我们不想你们不知道」 (帖前 4:13)

(b)

30.38 思考 思考，思想 拒绝思考或注意 不注意；不理会；忽略；忽视 εἰ δέ τις ἀγνοεῖ, ἀγνοεῖται  ‘but if he does not pay attention to this, pay no attention to him’  「若有不理会的，你们也不必理会他」 (林前 14:38)

(c)

32.7 理解 理解 ［参ἀγνωσία］ 不明白，有缺乏理解能力的含义 不明白；不理解 οἱ δὲ ἠγνόουν τὸ ῥῆμα  ‘but they did not understand what he said’  「门徒却不明白他所说的话」 (可 9:32) ἐν οἷς ἀγνοοῦσιν βλασφημοῦντες  ‘but they speak against God in matters they do not understand’  「他们毁谤自己不知不懂的事」 (彼后 2:12)

ἀγνόημα

(1)

τος＜中＞

(a)

88.302 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 由于无知而犯的罪 因无知而犯罪；犯罪而不自知 ὃ προσφέρει ὑπὲρ ἑαυτοῦ καὶ τῶν τοῦ λαοῦ ἀγνοημάτων  ‘which he offers (to God) on behalf of himself and for the sin which the people have committed without knowing they were sinning’  「为自己献上，也为百姓无意所犯的过错献上」 (来 9:7)

ἄγνοια

(1)

ας＜阴＞

(a)

28.13 知道 知道 ［参ἀγνοέω］ 没有关于……的信息 不知道；不晓得；不明白；无知 οἶδα ὅτι κατὰ ἄγνοιαν ἐπράξατε  ‘I know that what you did was because of your ignorance’  「我知道你们做这事是出于无知」 (徒 3:17) τοὺς μὲν οὖν χρόνους τῆς ἀγνοίας ὑπεριδὼν ὁ θεός  ‘God has overlooked the times when people did not know’  「世人蒙昧无知的时候，上帝并不追究」 (徒 17:30)

ἁγνός

(1)

ή，όν

(a)

88.28 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 指没有道德上的缺陷或污点，因此是纯洁的 纯洁的；没有缺陷的 ἐποπτεύσαντες τὴν ἐν φόβῳ ἁγνὴν ἀναστροφὴν ὑμῶν  ‘for they will see how pure and reverent your conduct is’  「因为他们看见你们敬畏和纯洁的品行」 (彼前 3:2)

ἁγνότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

88.29 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 ［参ἁγνεία］ 道德纯洁的品质 道德上没有缺点；纯洁 ἐν παντὶ συνιστάντες ἑαυτοὺς ὡς θεοῦ διάκονοι ... ἐν ἁγνότητι  ‘in everything we do we show that we are God's servants ... by our purity’  「反倒在各样的事上表明自己是上帝的用人：就如在…… 纯洁」 (林后 6:4, 5, 6 [3]) 有些语言会采用习语来表达 ἁγνεία 和 ἁγνότης 的含义，例如：「有一颗清洁的心」，「心无旁骛」，或「不掩饰真正的欲望」。

ἁγνῶς

(1)

(a)

88.45 道德伦理素质及相关行为 诚实，真诚 指动机纯洁 真诚地；出于纯洁的动机；诚实的动机 οἱ δὲ ἐξ ἐριθείας τὸν Χριστὸν καταγγέλλουσιν, οὐχ ἁγνῶς  ‘but these proclaim Christ out of contentiousness, not as a result of sincere motives’  「前者传基督是出于自私，动机不纯」 (腓 1:17)

ἀγνωσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

28.16 知道 知道 缺乏知识的状态 缺乏知识；不认识；无知 ἀγνωσίαν γὰρ θεοῦ τινες ἔχουσιν  ‘some have no knowledge about God’  「因为有人不认识上帝」 (林前 15:34) ἀγαθοποιοῦντας φιμοῦν τὴν τῶν ἀφρόνων ἀνθρώπων ἀγνωσίαν  ‘to silence the talk of foolish people who have no knowledge of the good things you do’  「要你们行善，使那些愚昧无知的人哑口无言」 (彼前 2:15) 关于 ἀγνωσία 在 林前 15:34 的另一个解释，见 32.7。在 彼前 2:15，ἀγνωσία 可能包含不理解的意思（见 32.8）。

(b)

32.7 理解 理解 ［参ἀγνοέω］ 不明白，有缺乏理解能力的含义 不明白；不理解 ἀγνωσίαν γὰρ θεοῦ τινες ἔχουσιν  ‘some (of you) do not understand anything about God’  「因为（你们当中）有人对上帝一无所知」 (林前 15:34) 也可以将 林前 15:34 中的 ἀγνωσία 解释为「不认识」（见 28.16）。

(c)

32.8 理解 理解 未被理解的事情，意味着缺乏理解的能力 未被理解的事情 φιμοῦν τὴν τῶν ἀφρόνων ἀνθρώπων ἀγνωσίαν  ‘silence the talk of foolish people who do not understand those things’  「堵住糊涂无知人的口」 (彼前 2:15a) 关于 ἀγνωσία 在 彼前 2:15 中的另一个解释，见 28.16。

____________________________________________________

1 φιμοῦν τὴν τῶν ἀφρόνων ἀνθρώπων ἀγνωσίαν的语义结构极其复杂，因为φιμοῦν「使静默」通常与「愚拙的人」相关联；显然，这些人在讲论「他们不理解的事情」。

ἄγνωστος

(1)

ον

(a)

28.27 知道 已知的 不为人知的 未知的；不认识的 εὗρον καὶ βωμὸν ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο, Ἀγνώστῳ θεῷ  ‘I found also an altar on which is written, “To An Unknown God”’  「发现一座坛，上面写着『献给未识之神明』」 (徒 17:23) 在 徒 17:23，「未识之神」这个短语可以简单地翻译为「没有人认识的神」；但是在一些语言中，最接近的对等表达是「没有名字的神」。

ἀγορά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

57.207 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 商业中心，有许多做买卖的地方 街市；市场；集市；商业中心 ἀπ᾽ ἀγορᾶς ἐὰν μὴ βαπτίσωνται οὐκ ἐσθίουσιν  ‘they do not eat anything that comes from the market unless they wash it’  「从市场来，若不洗净也不吃饭」 (可 7:4) διελέγετο μὲν ... ἐν τῇ ἀγορᾷ κατὰ πᾶσαν ἡμέραν  ‘he had discussions ... every day in the marketplace’  「每日在市场上辩论」 (徒 17:17) ἀγορά 的意思与 ἐμπόριον (57.206) 不同，ἀγορά 的重点是一个商业中心，里面有很多做买卖的地方。ἐμπόριον 这个词可以用来指同类的地方，但它的重点在于活动而不是地点。

ἀγοράζω

(1)

(a)

57.188 拥有，转移，交换 售卖，购买，价钱 ［参ὠνέομαι］ 用金钱换取财物或服务 买；购买 ἀπερχομένων δὲ αὐτῶν ἀγοράσαι ἦλθεν ὁ νυμφίος  ‘while they were gone to buy (some oil), the bridegroom arrived’  「她们去买（油）的时候，新郎到了」 (太 25:10)

(b)

37.131 控制，管理 释放，解放 ［参ἐξαγοράζω］ （ἀγοράζω[a]「买」57.188 的引申喻意）使某人得到释放或自由，所使用的方法对带来释放的人来说代价高昂 买赎；救赎；释放；使自由 ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς  ‘for you were redeemed with a price’  「因为你们是重价赎回来的」 (林前 6:20) 把 ἀγοράζω[b] 或 ἐξαγοράζω 直译为「付出代价来使（人）得释放」，可能会被错误地理解为：基督实际上参与了某种金钱交易。直译也可能导致错误的解读，认为上帝买赎信徒时，实际上向魔鬼支付了代价，这个误解在中世纪时期十分普遍。显然，林前 6:20 中的 ἀγοράζω 和 加 3:13 中的 ἐξαγοράζω 必须按照比喻的意义来理解。

ἀγοραῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.251 道德伦理素质及相关行为 懒惰，闲散 （ἀγορά「市场」57.207 的衍生词）惯常在市场闲逛的人 闲逛的人；无业游民 προσλαβόμενοι τῶν ἀγοραίων ἄνδρας τινὰς πονηροὺς καὶ ὀχλοποιήσαντες  ‘they gathered some wicked loafers and formed a mob’  「（他们）聚集了些市井流氓，搭伙成群」 (徒 17:5)

(b)

56.1 法庭及法律程序 法庭 ［参ἡμέρα, κρίσις, κριτήριον］ 判定一个人有罪或无罪的法院 1 法庭；法院 εἰ μὲν οὖν Δημήτριος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ τεχνῖται ἔχουσιν πρός τινα λόγον, ἀγοραῖοι ἄγονται  ‘if Demetrius and his workers have an accusation against someone, the courts are open’  「如果低米丢和那些跟他一起的技工要控告谁，法庭是开着的」 (徒 19:38) 如果目标语言中没有表示「法庭」的专业术语，通常可以用类似下面的短语来表达：「被带到法官面前」或「请法官判断某人的案件」。

____________________________________________________

1 这些词汇（ἀγοραῖος [b]、κριτήριον[a]、κρίσις[c]、ἡμέρα[e]）的意思显然存在一些细微的区别，特别是隐含意思，但是无法根据现有的上下文确定这些区别。

ἄγρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

18.8 连接 抓紧，抓住 捕捉物件的行为 捕捉；抓住 χαλάσατε τὰ δίκτυα ὑμῶν εἰς ἄγραν  ‘put in your nets for a catch’  「把船开到水深的地方下网打鱼」 (路 5:4) 在希腊文中，ἄγρα 可以用来指捕捉各种各样的物体，而 路 5:4 中所指的是捕鱼。因此，翻译时必须视乎所捕捉的是鱼、动物或人，确保在译入语中使用正确的词汇。

ἀγράμματος

(1)

ον

(a)

27.23 学习 学习 没有受过正规教育（主要指正规训练）的 没有受过教育的；没有学问的 Θεωροῦντες δὲ τὴν τοῦ ∏έτρου παρρησίαν καὶ Ἰωάννου καὶ καταλαβόμενοι ὅτι ἄνθρωποι ἀγράμματοί εἰσιν καὶ ἰδιῶται  ‘(the members of the Council) were amazed to see how bold Peter and John were, and to realize that they were ordinary men with no education’  「他们见彼得、约翰的胆量，又看出他们原是没有学问的平民，就很惊讶」 (徒 4:13) 有些人以为 徒 4:13 中的 ἀγράμματος 意思是文盲，即不能读写。然而，考虑到新约时代的特别情况，就是由于会堂学校遍布各处，以至于几乎人人识字，所以上面的诠释不太可能成立。显然，在 徒 4:13 中的 ἀγράμματος 是指没有受过正规的拉比教导。

ἀγραυλέω

(1)

(a)

85.64 在空间存在 留下，停留 花时间在户外，可能意味着生活在户外或野外 露宿野外 ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες  ‘there were shepherds in that place staying out in the fields’  「在伯利恒的野外有牧羊人」 (路 2:8)

ἀγρεύω

(1)

(a)

27.30 学习 得知某人的错处 ［参θηρεύω, παγιδεύω］ （直译为「猎取、设圈套」之用词的引申喻意，原词没有出现在《新约》中）获取有关别人失误或犯错的信息，目的是伤害那人或找那人麻烦 设圈套；抓其不备；抓住错误；找话柄陷害；找把柄 ἀποστέλλουσιν πρὸς αὐτόν τινας τῶν Φαρισαίων καὶ τῶν Ἡρῳδιανῶν ἵνα αὐτὸν ἀγρεύσωσιν λόγῳ  ‘some Pharisees and some members of Herod's party were sent to him to trap him with questions’  「他们派了几个法利赛人和希律党的人到耶稣那里去，想要在他的话里抓到把柄来陷害他」 (可 12:13) 有些语言可以保留「圈套」或「抓住」的比喻意义，但是有些情况会使用其他比喻，例如：「使（人）绊倒」，「使（人）跌倒」，「从他的话里找把柄」，或「就着他的话陷害他」。

ἀγριέλαιος

(1)

ου＜阴＞

(a)

3.11 植物 树木 有些人（也许是错误地）认为这是果园种植之橄榄树的原种；树形较细小，果实较细小，油量也较少；拉丁语学名：Olea europaea sylvestris 野橄榄树 σὺ δὲ ἀγριέλαιος ὢν ἐνεκεντρίσθης ἐν αὐτοῖς  ‘and you being a wild olive have been grafted into them’  「你这野橄榄枝接上去」 (罗 11:17) 论到野橄榄树是「未经培育的橄榄树」时，必须清楚指出的是，这种野生的树并非由于人的忽略而生成，而是这种树与人所培育的树在本质上是不同的。在 罗 11:17 的上下文也许需要加上旁注作出上述的解释。野橄榄树的品种难以确定。在某些情况下，说这种树是「未经培育的橄榄树」，可能是要指出它与「人所培育的橄榄树」不同。又或许要指出野橄榄树是一些「结苦果的橄榄树」，但事实上所有橄榄在加工处理之前都是苦的。 这种引用在 罗 11:17 是奇怪但有意的，因为人们通常的做法是把人工培育的枝条嫁接到野生的树上，但这里却相反。

ἄγριος

(1)

α，ον

(a)

20.6 暴力，伤害，摧毁，杀死 暴力 （ἄγριος「野蛮，粗暴」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）指猛烈和失控的状态 狂怒的；猛烈的 κύματα ἄγρια θαλάσσης  ‘stormy waves of the sea’  「海里的狂浪」 (犹 1:13) 犹 1:13 中的这句话是用在人身上，因此可能需要清楚表明比喻所指的是什么，例如：「他们像海上的风浪」，或「他们像海中的狂浪」。

(b)

指大自然中未驯化和未开垦的东西 野生的

Ἀγρίππας

(1)

α＜阳＞

(a)

93.10 人名及地名 人名 希律亚基帕二世，是希律亚基帕一世的儿子，大希律的曾孙（见 徒 12:1） 亚基帕；《思》阿格黎帕

ἀγρός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

1.95 地理物体及特徵 牧地及耕地 ［参χώρα, χωρίον］ 用于耕种或放牧的土地 野地；田地 ὁ εἰς τὸν ἀγρὸν μὴ ἐπιστρεψάτω εἰς τὰ ὀπίσω ἆραι τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ  ‘the man in the field must not even go back for his cloak’  「在田里的，不要回去取衣裳」 (可 13:16)

(b)

1.87 地理物体及特徵 无人居住或人烟稀少的地区 ［参χώρα］ 相对于人口集中地区的农村地区 乡村；田野；农村地区 ἀπήγγειλαν εἰς τὴν πόλιν καὶ εἰς τοὺς ἀγρούς  ‘they announced it in the city and in the countryside’  「（他们）去告诉城里和乡下的人」 (可 5:14) 农村地区通常用一个词，或「大片的田地」、「田野连绵不断的地方」、「农庄地区」等短语来表示。

(c)

1.93 地理物体及特徵 人口集中的地区 相对较小的村庄，可能只是一些农田，几座农舍 村落，小村庄 ὅπου ἂν εἰσεπορεύετο εἰς κώμας ἢ εἰς πόλεις ἢ εἰς ἀγρούς, ἐν ταῖς ἀγοραῖς ἐτίθεσαν τοὺς ἀσθενοῦντας  ‘wherever he would go in the villages or cities or farm settlements, they would lay the sick in the markets’  「耶稣所到的地方，或村中、或城里、或乡间，他们都把病人放在街市上」 (可 6:56)

ἀγρυπνέω

(1)

(a)

27.57 学习 准备好去学习，留心 （ἀγρυπνέω「使自己保持清醒」 的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）努力认识什么是未来的潜在威胁 保持警觉；留心观察；警惕；警醒 βλέπετε, ἀγρυπνεῖτε· οὐκ οἴδατε γὰρ πότε ὁ καιρός ἐστιν  ‘be on watch, be alert, for you do not know when the time will be’  「你们要谨慎，要警醒，因为你们不知道那时刻几时来到」 (可 13:33) εἰς αὐτὸ ἀγρυπνοῦντες ἐν πάσῃ προσκαρτερήσει καὶ δεήσει περὶ πάντων τῶν ἁγίων  ‘for this reason be alert and always keep on praying for all God's people’  「要为此警醒不倦，为众圣徒祈求」 (弗 6:18)

(b)

35.41 帮助，照顾 照顾，照应 照顾或关心，暗示持续和警觉地关注 照顾；关心；为……警醒；看顾 ∏είθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε, αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν  ‘obey your leaders and follow their orders, for they care for your very person’  「你们要服从那些引导你们的，并且要顺服，因为他们为你们的灵魂时刻警醒」 (来 13:17)

ἀγρυπνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

23.73 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 因不能入睡而保持清醒的状态，可以是由于焦虑或是由于外界环境影响所致 失眠；不能睡觉 ἐν κόποις, ἐν ἀγρυπνίαις, ἐν νηστείαις  ‘from overwork, from sleeplessness, from lack of food’  「劳碌、失眠、饥饿」 (林后 6:5) ἀγρυπνία 在《新约》中出现两次（林后 6:5; 11:27 [2]），显然，当事人不能睡觉是外在环境使人无法正常睡眠的结果，因此可以把 ἀγρυπνία 翻译为「不能睡觉」或「没办法睡觉」。

ἄγω

(1)

(a)

15.165 线性运动 引领，带来，带领 指导或引导物体的移动，没有特别考虑出发点或终点 引领；带 ἤγαγον τὴν ὄνον καὶ τὸν πῶλον  ‘they led the donkey and the colt’  「他们牵了母驴和小驴来」 (太 21:7) Ἤγοντο δὲ καὶ ἕτεροι κακοῦργοι δύο σὺν αὐτῷ ἀναιρεθῆναι  ‘they led two others off also, both of them criminals, to be put to death with him’  「他们同时带来两个囚犯，要跟耶稣一起处死」 (路 23:32) Μᾶρκον ἀναλαβὼν ἄγε μετὰ σεαυτοῦ  ‘get Mark and bring him with you’  「你来的时候把马可带来」 (提后 4:11) 上帝的灵也被视为引领或指导人移动的作用者，例如：ἤγετο ἐν τῷ πνεύματι ἐν τῇ ἐρήμῳ「圣灵将他引到旷野」路 4:1。ἄγω[a] 也出现在「引领」这个动作涉及武力的上下文中：ὅταν ἄγωσιν ὑμᾶς παραδιδόντες「人把你们拉去交官的时候」可 13:11；Ἤγοντο δὲ καὶ ἕτεροι κακοῦργοι δύο σὺν αὐτῷ ἀναιρεθῆναι「又有两个犯人，和耶稣一同带来处死」路 23:32。

(b)

15.210 线性运动 携带，负担 携带或带来，尤指有生命的活物1 携带；带来 ἅπαντες ὅσοι εἶχον ἀσθενοῦντας νόσοις ποικίλαις ἤγαγον αὐτοὺς πρὸς αὐτόν  ‘all who had friends who were sick with various diseases brought them to him’  「无论什么人，凡有亲友患各种病的，都把病人带到耶稣那里」 (路 4:40)

(c)

15.34 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参πορεύομαι］ 离开参考点（reference point） 离开 Ἄγωμεν εἰς τὴν Ἰουδαίαν πάλιν  ‘let us go to Judea again’ or ‘let us go off to Judea again’  「我们再到犹太去吧」 (约 11:7) 也可以把 约 11:7 的 ἄγωμεν 翻译为：「让我们动身去」。

(d)

36.1 引导，管教，跟从 引导，引领 ［参ἡγέομαι, κατευθύνω, προΐστημι, φέρω］ 影响他人，使其遵循建议的行为方式 带领；治理；引导 σοι γὰρ πνεύματι θεοῦ ἄγονται  ‘for as many as are led by the Spirit of God’  「因为凡被上帝的灵引导的」 (罗 8:14) 有些语言很难清楚区分「引领」（leading）与「统治」（ruling）或「治理」（governing），然而，尽量明确区分这两种不同的人际关系是重要的。在某些语言中，「引领」的概念可以通过「展示怎样做」或「展示一个人应该怎样做」来表达。在其他语言中，「引领」可以简单地说成「走在前面」，但是这种说法通常仅用来指「侦查员」，他会走到前头去查看情况是否安全；或者只是指一个人坚持自己的特权，要作为群体中显得最重要的一员。

(e)

42.1 执行，从事 发挥功用 积极地履行某些职能 进行；运行；行使职责；运作 εἰ ἔχουσιν πρός τινα λόγον, ἀγοραῖοι ἄγονται  ‘if ... they have an accusation against anyone, the courts are functioning’  「如果……（他们）要控告谁，法庭正在运作」 (徒 19:38) 在一些语言中，「法院正在运作」的意思相当于「法院在办公」，或「法官在当值」，或「官员在听取诉状」。

(f)

67.64 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参παρίστημι］ 在特定或预期的时间发生的 发生；成就 τρίτην ταύτην ἡμέραν ἄγει ἀφ᾽ οὗ ταῦτα ἐγένετο  ‘it is now the third day since these things happened’  「这些事发生到现在已经三天了」 (路 24:21) 关于 ἄγω 在 路 24:21 的另一种解释，见 67.79。

(g)

67.79 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参χρονοτριβέω］ 经历一段持续的时间 经过了时间；花时间；已经 τρίτην ταύτην ἡμέραν ἄγει ἀφ᾽ οὗ ταῦτα ἐγένετο  ‘(Jesus) is spending the third day since these things happened’  「这些事发生到现在，（耶稣）已经度过了第三天」 (路 24:21) 关于 ἄγω 在 路 24:21 的另一种解释，见 67.64。

(h)

91.13 语段标记 提示关注的标记 ［参ὁράω, ὁράω］ 唤起注意力的提示，也是强调接下来的陈述 看；听；注意；来啊 Ἄγε νῦν οἱ λέγοντες  ‘now, pay attention, you who say’  「注意！有人说」 (雅 4:13)

____________________________________________________

1 在论到人与人之间的关系时，ἄγω[b]通常意指「带」或「引领」，暗示被带来的人能够靠着自己的力量行走或移动，但是在某些上下文中，ἄγω[b]描述的人实际上是被抬来的，因此ἄγω[b]与φέρω[a]（15.187）或φορτίζω（15.207）的义项「搬运」或「携带」物件的用法相同。

ἀγωγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

41.3 行为及相关状态 行为，品行 ［参ἀναστρέφω, ἀναστροφή, διάγω］ 行事为人，焦点显然放在外显的日常行为上 1 生活态度；行事为人；行为表现；品行；人生观 ∑ὺ δὲ παρηκολούθησάς μου τῇ διδασκαλίᾳ, τῇ ἀγωγῇ, τῇ προθέσει  ‘you have followed my teaching, my conduct, and my purpose in life’  「你已经追随了我的教导、行为、志向」 (提后 3:10)

____________________________________________________

1 ἀγωγή、διάγω、ἀναστρέφω[b]和ἀναστροφή的意思但是无法根据现有的上下文确定这些区别。

ἀγών

(1)

ῶνος＜阳＞

(a)

39.29 敌意，冲突 冲突，斗争 ［参ἀγωνίζομαι, πάλη］ 进行激烈的斗争，包括用身体的力量和身体以外的力量来对抗强烈的反对 争战；作战；奋斗 τὸν αὐτὸν ἀγῶνα ἔχοντες, οἷον εἴδετε ἐν ἐμοὶ  ‘now you can be engaged in the same struggle which you saw I had to struggle’  「和我经历同样的争战；这争战就是你们从前在我身上见过」 (腓 1:30) 有些语言清楚区分了人与人之间的肢体搏斗和非肢体斗争，因此，有些涉及战争或肢体冲突的词汇，通常不可能用在谈及人与人之间的敌意或争论的上下文中。

(b)

50.4 竞赛及游戏 涉及竞争和斗争的赛跑 竞赛；赛跑 δι᾽ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα  ‘let us run with determination the race that lies before us’  「以坚忍的心奔那摆在我们前头的路程」 (来 12:1)

ἀγωνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.283 态度及情感 悲伤，遗憾 在精神和情绪上极度悲伤、焦虑的状态 苦恼；极度伤痛；极大的痛苦 ἐν ἀγωνίᾳ ἐκτενέστερον προσηύχετο  ‘in anguish he prayed even more fervently’  「耶稣极度伤痛，祷告更加恳切」 (路 22:44)

ἀγωνίζομαι

(1)

(a)

39.29 敌意，冲突 冲突，斗争 ［参ἀγών, πάλη］ 进行激烈的斗争，包括用身体的力量和身体以外的力量来对抗强烈的反对 争战；作战；奋斗 εἰ ἐκ τοῦ κόσμου τούτου ἦν ἡ βασιλεία ἡ ἐμή, οἱ ὑπηρέται οἱ ἐμοὶ ἠγωνίζοντο  ‘if my kingdom belonged to this world, my followers would fight’  「我的国若属于这世界，我的部下就会为我战斗」 (约 18:36) 有些语言清楚区分了人与人之间的肢体搏斗和非肢体斗争。因此，有些涉及战争或肢体冲突的词汇，通常不可能用在谈及人与人之间的敌意或争论的上下文中。

(b)

50.1 竞赛及游戏 参与体育竞赛，强调努力 竞赛；竞争；争胜 πᾶς δὲ ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται  ‘everyone who competes in an athletic contest exercises self-control in all things’  「凡参加竞赛的，在各方面都要有节制」 (林前 9:25)

(c)

68.74 时态 专心努力去做，全力去做 用很大的力度和努力去做某事 竭力，尽力；尽一切可能去做；竭尽全力去做 Ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς θύρας  ‘make every effort to enter through the narrow door’  「你们要竭力进窄门」 (路 13:24)

Ἀδάμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.11 人名及地名 人名 人类的始祖 亚当

ἀδάπανος

(1)

ον

(a)

57.164 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 不收取费用或不花费的 免费的；不需花钱的 ἵνα εὐαγγελιζόμενος ἀδάπανον θήσω τὸ εὐαγγέλιον  ‘that in preaching the good news I may offer the gospel free of charge’ or ‘... without charging for it’  「我传福音的时候，使人不花钱得福音」 (林前 9:18)

Ἀδδί

(1)

＜阳＞

(a)

93.12 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 亚底；《思》阿狄

ἀδελφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

10.50 亲属关系用语 同一代的亲属关系 与所提到的人有同父同母关系的女性 姊妹 οὐκ εἰσὶν αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ ὧδε πρὸς ἡμᾶς;  ‘aren't his sisters living here among us?’  「他姊妹们不也是在我们这里吗？」 (可 6:3) 关于 ἀδελφή[a] 可能表示同辈堂亲或表亲的讨论，见 ἀδελφός[a]（10.49）的讨论。 许多语言都会区分姊妹的长幼次序，像「兄弟」一词也区分长幼次序一样（见 10.49）。《新约》里的名字排列通常也暗示长幼的顺序，因此在这些语言中提到马大和马利亚，可以表明马利亚是妹妹，因为经文中的次序通常先是马大，然后是马利亚；不过在 约 11:1 中这顺序颠倒了。

(b)

11.24 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 群体中亲密的女性伙伴，而该群体的成员均有清楚界定的身份和资格（在《新约》中特指在基督里同作信徒的人） 同为信徒的人；在基督里的姊妹；信仰中的姊妹 ἐὰν ἀδελφὸς ἢ ἀδελφὴ γυμνοὶ ὑπάρχωσιν  ‘if there is a brother or sister who needs clothes’  「若是弟兄或是姊妹没有衣服穿」 (雅 2:15) 虽然在许多语言中，可以用意为「姐妹」的词去指同为信徒的人，但在某些语言中，这是不可行的。正如 ἀδελφός[b]（见11.23）的情况一样，用一个类似「亲戚」的词也是可以的。但是很多时候，翻译者可能需要使用一个短语，譬如：「同为信主的人」，或「像我们一样相信基督的人」。

ἀδελφός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

10.49 亲属关系用语 同一代的亲属关系 指与所提到的人有同父同母关系的男性 兄弟 εἶδεν δύο ἀδελφούς, ∑ίμωνα τὸν λεγόμενον ∏έτρον καὶ Ἀνδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ  ‘he saw two brothers, Simon, called Peter, and his brother Andrew’  「（耶稣）看见两兄弟，就是那叫彼得的西门和他弟弟安得烈」 (太 4:18) 在许多语言中，人们必须表明兄弟的长幼之别，而根据闪族语系的用法，这一点通常都可以做到，因为年长兄弟的名字通常列在前面。因此，太 4:18 中的经文可以翻译为「西门和他弟弟安得烈」。 在某些经文中，如 太 12:46; 可 3:31; 约 2:12 [3] 等，若把 ἀδελφός[a] 理解为同辈堂亲或表亲（根据一个相应的希伯来用语，该用语在某些情况下用来指不同亲疏关系的男性亲属），这在希腊文中并未得到证实，也未得到 Arndt，Gingrich 和 Danker 编着的希英辞典的确认。这种解释主要是依据教会的传统。 虽然 ἀδελφός[a] 的复数词（即ἀδελφοί）可以同时指兄弟和姊妹，但我们没有理由相信 太 12:46; 可 3:31; 约 2:12; 7:3, 5; 徒 1:14 [6] 中的经文，所指的既是兄弟也是姊妹。 在 路 8:21 中（μήτηρ μου καὶ ἀδελφοί μου οὗτοί εἰσιν οἱ τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ἀκούοντες καὶ ποιοῦντες，直译：「我的母亲和我的兄弟就是那些听了上帝之道而遵行的人」），ἀδελφοί 一词是形象地用来指出跟随耶稣的人的资格。然而，在某些语言中，翻译者必须更清楚地表明相关资格的关系，例如：「那些听了上帝的信息而实行的人，就是我的母亲和兄弟」《现》；或「……就好像我的母亲和兄弟」。

(b)

11.23 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 群体中的亲密伙伴，群体的成员均有清楚界定的身份和资格（在《新约》中，ἀδελφός[b] 特指在基督里同作信徒的人） 同作信徒的人；（基督徒）弟兄 ἀδελφοί μου, χαίρετε ἐν κυρίῳ  ‘my fellow believers, be joyful in your union with the Lord’  「我的（基督徒）弟兄们，你们要在主里喜乐」 (腓 3:1) ἀδελφός[b] 的阳性形式可以包括男人和女人，另参 11.24。 虽然许多语言都可以使用意为「兄弟」的相应词汇，去指同为信徒的人，但这在某些语言中是不可行的，翻译者必须采用其他表达形式。在某些语言中，你可以用一个泛指「亲戚」的词汇来称呼同为基督徒的人，就是称他们为「亲戚」而不是「兄弟姐妹」。然而在大多数情况下，人们只能使用一句短语来表达，如：「同为信主的人」或「像我们一样相信基督的人」。

(c)

11.25 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 属于同一社会宗教实体的人，与所谓的「参考人」（reference person）属于相同的年龄群体 弟兄；同胞；犹太同胞；伙伴 ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ἀκούσατέ μου τῆς πρὸς ὑμᾶς νυνὶ ἀπολογίας  ‘brothers and fathers, listen to me as I now make my defense before you’  「诸位父老弟兄，请听我现在对你们的申辩」 (徒 22:1a)

(d)

11.57 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参συγγενής, συμφυλέτης］ 属于同一 πατριά[b] 或 φυλή[b]「民族」（11.56）的人 同胞 ἀνέβη ἐπὶ τὴν καρδίαν αὐτοῦ ἐπισκέψασθαι τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ τοὺς υἱοὺς Ἰσραήλ  ‘he decided to visit his countrymen, the people of Israel’  「他……决定要去看望他的同胞以色列人」 (徒 7:23) ἄνδρες 一词往往会添加到 ἀδελφοί[d]，组成一个词汇单元，意思基本上与 ἀδελφοί[d] 相同，但带有更正式的含义：ἄνδρες ἀδελφοίἐξὸν εἰπεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς ὑμᾶς（直译：同胞们，我必须明确地告诉你们）徒 2:29。 συμφυλέτης、συγγενής[b] 和 ἀδελφός[d] 通常可以用一个短语来翻译 ，例如：「同国的人」，「同族的人」，或「同部落的人」。

(e)

11.89 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参γείτων, περίοικος, πλησίον］ 与其他人毗邻而居的人，因而可算是所谓「内群体」的一份子，那就是说，他与这个群体既有民族也有文化方面的认同 邻舍；兄弟 ὃς δ᾽ ἂν εἴπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ, Ῥακά  ‘whoever says to his brother, “Fool”’  「凡骂弟兄是白痴的」 (太 5:22) Τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου  ‘and why do you pay attention to the speck that is in the eye of your brother’  「为什么注意你弟兄眼中的木屑」 (路 6:41) 在 太 5:22 和 路 6:41 中，虽然有人会把 ἀδελφός 翻译为「兄弟」，但其意思明显不是指亲兄弟，而是指相熟的友伴或邻居，因此 ἀδελφός 的指称意义与 γείτων、περίοικος 和 πλησίον[b] 非常相似。 在 γείτων、περίοικος 和 πλησίον[b] 这三个词当中，可能最后一个词的意义最广。至少，路 10:27 中的 πλησίον 在某种程度上有「同胞」的引申意义，ἀδελφός[e] 则可能暗示一种更亲密的关系。

____________________________________________________

1 正如11.25和11.26指出，ἀδελφοί在徒 22:1的重点是说话人与听话人的身份认同，而πατέρες则暗示对长辈表示尊敬。

ἀδελφότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

11.22 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 有强烈的合一意识的社群 教中的弟兄；同作信徒的人 τὴν ἀδελφότητα ἀγαπᾶτε  ‘love the brethren’  「要爱弟兄姊妹」 (彼前 2:17) 把同为基督徒的人称为「兄弟姐妹」往往是不可行的，因为许多译入语都不允许这种从基本意义的「兄弟」或「姐妹」作意义延伸的做法。因此，翻译者可能需要说他们是「同为信徒的人」，或「与其他人一同信主的人」，或「那些同样信主的人」。另见 11.23 的讨论。

ἄδηλος

(1)

ον

(a)

24.95 感官事件及状态 一般感官知觉 不被察觉的 不明显的；未察觉的；看不见的；没有记号的 ὅτι ἐστὲ ὡς τὰ μνημεῖα τὰ ἄδηλα  ‘because you are like unmarked graves’  「因为你们好像没有标记的坟墓」 (路 11:44) 在希腊文中，虽然 ἄδηλος 可以表示任何感官察觉不到的事物，但是在 路 11:44，所涉及的感官最明显的是视觉，因此可以将其译为：「因为你们像无法辨认的坟墓」。

ἀδηλότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

71.20 状况 确定的，不确定的 某事件或状态的不确定性 不可靠；靠不住 μηδὲ ἠλπικέναι ἐπὶ πλούτου ἀδηλότητι  ‘not to put one's hope in the uncertainty of riches’  「不要寄望于靠不住的钱财」 (提前 6:17)

ἀδήλως

(1)

(a)

30.65 思考 打算，企图，计划 没有特定目标或目的的 没有目的；无意的；无目标的 ἐγὼ τοίνυν οὕτως τρέχω ὡς οὐκ ἀδήλως  ‘I, then, do not run like a man running aimlessly’  「所以，我奔跑，不像无目标的」 (林前 9:26) 在一些语言中，「无目标的」可以简单地翻译为：「没有特定目标」，或「没有特定理由」，或「不是试图要达成某些事情」。

ἀδημονέω

(1)

(a)

25.247 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 感到痛苦难过，可能有极度痛苦的含义 担忧；难过；痛苦 ἀδημονῶν, διότι ἠκούσατε ὅτι ἠσθένησεν  ‘he was very upset because you heard he was sick’  「他……极其难过，因为你们听见他病了」 (腓 2:26)

ᾅδης

(1)

ου＜阳＞

(a)

1.19 地理物体及特徵 地面以下的地方 死人（包括义人和不义的人）的住处（在大多数情况下，ᾅδης[a] 相等于希伯来语的 Sheol） 地狱；阴间 οὔτε ἐγκατελείφθη εἰς ᾅδην  ‘he was not abandoned in the world of the dead’  「他不被撇在阴间」 (徒 2:31) 把 ᾅδης[a] 译为「死人的世界」会产生一些问题。在某些语言中，读者可能会以为经文暗示有两个不同的世界，一是活人的世界，一是死人的世界。在这些语言中，ᾅδης[a] 最好译作「死人所在的地方」或「死人停留的地方」。 在 路 16:23，ᾅδης[a] 显然与折磨和刑罚有关联。这些特徵是 ᾅδης[a] 这个词的重要补充元素，但并不是其含义的必要组成元素。然而，路 16:23 可能应采用相当于希腊语 γέεννα 的词汇；γέεννα 意为地狱（参 1.21）。路加向希腊罗马的听众说话时使用了ᾅδης，确实有可能在暗示刑罚和折磨，因为这是希腊罗马世界对来世的典型观点。但他在 路 12:5 和类似经文也使用了γέεννα，可见他在 路 16:23 选用 ᾅδης，可能是有意强调 ᾅδης[a] 中既有义人也有不义的人的事实。

(b)

23.108 生理活动过程及状态 活着，死去 （ᾅδης[a]「阴间」1.19 的引申喻意，作为阴间权势的化身；而阴间是死人所在的地方） 死亡；死亡的权势 ποῦ σου, ᾅδη, τὸ νῖκος;  ‘death, where is your victory?’  「死亡啊！你得胜的权势在哪里？」 (林前 15:55) 在 林前 15:55，ᾅδη 是 θάνατε「死亡」（23.99）的另一写法（校勘栏）。 在某些语言中，把死亡拟人化是极其困难的，除非是指可能导致死亡的鬼魔，但这当然不是这段经文的意思。在一些语言中，最接近的等义表达是：「死亡怎么可能得胜？」或「死亡是不可能得胜的。」在某些情况下，可能需要将拟人化的死亡描述为：「导致死亡的你」。因此，在 林前 15:55 的这句话可以翻译为：「导致死亡的你并不总是得胜的」，或「导致死亡的你不会取得最终的胜利。」

(c)

12.50 超自然生物及力量 超自然力量 ［参πύλη］ πύλαι ᾅδου  （习语，直译：阴间的门）死亡作为一种不具人格的超自然力量 死亡 πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς  ‘the gates of Hades will not prevail against it’ or ‘death will never be able to overcome it’  「阴间的门不能胜过它」或「死亡不能战胜它」 (太 16:18) 然而，有些学者认为 πύλαι ᾅδου 的意思是撒但的邪恶势力。

ἀδιάκριτος

(1)

ον

(a)

88.242 道德伦理素质及相关行为 偏袒，偏见 形容没有偏见 不偏私的；没有偏见的 ἡ δὲ ἄνωθεν σοφία πρῶτον μὲν ἁγνή ἐστιν ... ἀδιάκριτος, ἀνυπόκριτος  ‘but the wisdom from above is first of all pure ... free from prejudice and hypocrisy’  「惟独从上头来的智慧，先是纯洁……没有偏见，没有虚伪」 (雅 3:17)

ἀδιάλειπτος

(1)

ον

(a)

68.55 时态 停止 ［参ἀδιαλείπτως］ 形容不停地做某个持续的活动 不停地；不止息地；连续不断地；不住；不断 ὡς ἀδιάλειπτον ἔχω τὴν περὶ σοῦ μνείαν  ‘as I unceasingly remember you’  「我……不断想念你」 (提后 1:3)

ἀδιαλείπτως

(1)

(a)

68.55 时态 停止 ［参ἀδιάλειπτος］ 形容不停地做某个持续的活动 不停地；不止息地；连续不断地；不住；不断 ἡμεῖς εὐχαριστοῦμεν τῷ θεῷ ἀδιαλείπτως  ‘we give thanks unceasingly to God’  「我们不断地感谢上帝」 (帖前 2:13)

ἀδικέω

(1)

(a)

20.25 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 伤害或危害，意味着做了错误和不应该的事 伤害；危害 οὐδὲν ὑμᾶς οὐ μὴ ἀδικήσῃ  ‘nothing will hurt you’  「绝对没有什么能伤害你们」 (路 10:19)

(b)

88.22 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 做不公正或不公义的事 不公正地做事；做错误的事 Ἰουδαίους οὐδὲν ἠδίκησα ὡς καὶ σὺ κάλλιον ἐπιγινώσκεις  ‘I have done nothing wrong to the Jews, as you also very well know’  「我并没有对犹太人做过什么不对的事，这也是你明明知道的」 (徒 25:10)

(c)

88.128 道德伦理素质及相关行为 虐待 亏待某人，不公正地对待他 对……做事不公正；虐待；亏待 οὐκ ἀδικῶ σε· οὐχὶ δηναρίου συνεφώνησάς μοι;  ‘I have not mistreated you. Did you not agree with me to work for a silver coin?’  「我没亏待你，你与我讲定的工价不是一个银币吗？」 (太 20:13) 太 20:13 中的 ἀδικέω 也可以理解为「不公正或不公平地对待」（见 88.22）。

ἀδίκημα

(1)

τος＜中＞

(a)

88.23 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 （ἀδικέω[b]「不公正地做事」88.22 的衍生词）以不公义或不公正的方式所做的事 过犯；罪恶 αὐτοὶ οὗτοι εἰπάτωσαν τί εὗρον ἀδίκημα στάντος μου  ‘let these men themselves tell what unrighteous act they found me guilty of’  「让这些人自己说他们发现我……有什么罪行」 (徒 24:20)

ἀδικία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.21 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 不公正的行为 不公正的行为；不义；行不正义的事 ἀπόστητε ἀπ᾽ ἐμοῦ πάντες ἐργάται ἀδικίας  ‘get away from me, all you workers of what is unjust’  「你们这一切行不义之事的人，给我走开」 (路 13:27)

ἄδικος

(1)

ον

(a)

88.20 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 ［参ἀδίκως］ 形容不正确或不公正 不公正的；不公正地；不义的 μὴ ἄδικος ὁ θεὸς ὁ ἐπιφέρων τὴν ὀργήν;  ‘Is God unjust when he punishes (us)?’  「上帝惩罚（我们）是他不公正吗？」 (罗 3:5)

(2)

ου＜阳＞

(a)

11.20 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 不属于基督徒群体的人，其含义可能是不义的人或没有与上帝建立正确关系的人 非信徒；不是基督的追随者 Τολμᾷ τις ὑμῶν πρᾶγμα ἔχων πρὸς τὸν ἕτερον κρίνεσθαι ἐπὶ τῶν ἀδίκων  ‘if one of you has a dispute with the other, how dare he go to law before unbelievers’  「你们中间若发生了纠纷，竟敢告到非信徒面前吗？」 (林前 6:1)

ἀδίκως

(1)

(a)

88.20 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 ［参ἄδικος］ 形容不正确或不公正 不公正的；不公正地；不义的 χάρις εἰ ... ὑποφέρει τις λύπας πάσχων ἀδίκως  ‘(God) will bless if ... one endures the pain of suffering unjustly’  「人如果……忍受冤屈的苦楚，就是蒙福的」 (彼前 2:19)

Ἀδμίν

(1)

＜阳＞

(a)

93.13 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员。由于所根据的原文版本不同，《和合本》没有记载这个名字 《现》亚民；《思》阿得明

ἀδόκιμος

(1)

ον

(a)

88.111 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 ［参ἄτοπος］ 指不符合正确的、适当的或合适的 不合适的；不应该做的；坏的 παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς εἰς ἀδόκιμον νοῦν, ποιεῖν τὰ μὴ καθήκοντα  ‘God has given them over to corrupted minds so that they do the things they should not do’  「上帝就任凭他们心思败坏，做那些不该做的事」 (罗 1:28)

(b)

65.13 价值 有价值的，没有价值的 已证明是没有价值的 毫无价值；没有用处；可弃绝的 ἐκφέρουσα δὲ ἀκάνθας καὶ τριβόλους, ἀδόκιμος καὶ κατάρας ἐγγύς  ‘if it grows thorns and weeds, it is worth nothing and close to being cursed’  「这块地如果长出荆棘和蒺藜来，就毫无用处，很快就会受到诅咒」 (来 6:8)

ἄδολος

(1)

ον

(a)

79.98 物体的特徵 纯净的，没有杂质，没有稀释 是纯洁的，有未被掺入杂质的含意 纯净的；无杂质的 τὸ λογικὸν ἄδολον γάλα ἐπιποθήσατε  ‘thirsty for the pure, spiritual milk’  「要爱慕那纯净的灵奶」 (彼前 2:2)

Ἀδραμυττηνός

(1)

ή όν

(a)

93.390 人名及地名 地名 （Ἀδραμύττιον「亚大米田」的衍生词；原词没有出现在《新约》中）与每西亚省的重要港口亚大米田有关的 亚大米田的；《思》阿得辣米特的

Ἀδρίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.391 人名及地名 地名 意大利与巴尔干半岛之间的水域 亚得里亚海；《思》亚得里亚海

ἁδρότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

59.60 数量 充裕，过量，极少 充足的数量，有慷慨的含意 充足；充裕；慷慨的赠予；丰厚的捐款 στελλόμενοι τοῦτο, μή τις ἡμᾶς μωμήσηται ἐν τῇ ἁδρότητι ταύτῃ τῇ διακονουμένῃ ὑφ᾽ ἡμῶν  ‘we are being careful not to stir up any complaints about the way we handle this generous gift’  「我们这样谨慎，免得有人挑剔我们处理这大笔捐款的方式」 (林后 8:20)

ἀδυνατέω  (ἀδυνατεῖ)

(1)

(a)

71.3 状况 可能，不可能 ［参ἀδύνατος］ 表示不可能，大概是因为缺乏改变或控制环境的能力 不可能；不能做；做不到 ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τοῦ θεοῦ πᾶν ῥῆμα  ‘for there is not a thing that God cannot do’  「对上帝来说，没有什么是不可能的事」 (路 1:37) 考虑到 路 1:37 中的双重否定，把它翻译为正面的陈述往往比较好，例如译作：「上帝可以成就任何事情」，或「上帝任何事情都能做到」。

ἀδύνατος

(1)

ον

(a)

74.22 能够，有能力 形容没有能力做或经历某事 无力的；软弱的；残疾的；没有能力的 τις ἀνὴρ ἀδύνατος ἐν Λύστροις τοῖς ποσὶν ἐκάθητο  ‘in Lystra there was a man who was unable to use his feet’  「路司得城里有一个（见κάθημαι[b]， 85.63）两脚无力的人」 (徒 14:8) Ὀφείλομεν δὲ ἡμεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν  ‘but we who are capable ought to bear the weaknesses of those who are not capable’  「我们坚强的人应该分担不坚强的人的软弱」 (罗 15:1) 在 罗 15:1，οἱ δυνατοί 指与信心有关的能力，而 τῶν ἀδυνάτων 则指那些在信心上无能力的人。因此，在一些语言中，翻译者可以使用圣经中的类似表达：「信心软弱」。 在很多语言中，徒 14:8 的适当表达是：「但是，在路司得有一个瘸腿的人」。

(b)

71.3 状况 可能，不可能 ［参ἀδυνατέω］ 表示不可能，大概是因为缺乏改变或控制环境的能力 不可能；不能成就；做不到 Ἀδύνατον γὰρ τοὺς ... παραπεσόντας, πάλιν ἀνακαινίζειν εἰς μετάνοιαν  ‘for it is impossible ... to bring back to repent those who have abandoned their faith’  「论到……若背弃真道，就不可能使他们重新悔改了」 (来 6:4, 5, 6 [3]) ἀδύνατον ψεύσασθαι [τὸν] θεόν  ‘it is impossible for God to lie’  「上帝不可能说谎」 (来 6:18a) 考虑到对背道的警告（见 来 5:11-6:12），在 来 6:4，使用 ἀδύνατον 似乎是夸张的表达手法。因此，翻译者可以把 来 6:4 中的 ἀδύνατον 翻译为：「那是极度困难的」。有中文译本（《现代中文译本（修订版）》）采用了反问句来表达强烈的怀疑：「至于那些离弃正道的人，怎能使他们重新悔改呢？」

____________________________________________________

1 考虑到上帝绝对性的教义，来 6:18中的这句话可能会产生哲学问题，然而，《希伯来书》作者显然是根据人们公认的上帝本性来说这话的。

ᾄδω

(1)

(a)

33.109 沟通 唱歌，唱哀歌 以一种旋律模式来说话 唱歌 ᾄδουσιν [ὡς] ᾠδὴν καινὴν ἐνώπιον τοῦ θρόνου  ‘they stood facing the throne and sang a new song’  「他们在宝座前……唱新歌」 (启 14:3)

ἀεί

(1)

(a)

67.86 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参διά, πᾶς］ 一段持续的时间，或是连续的或是断续的，没有限期 总是；一直；连续地 ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες  ‘although saddened, we are always glad’  「似乎忧愁，却常有喜乐」 (林后 6:10) 有些语言不容易翻译 ἀεί 或 διὰ παντός[b]，因为以下两者可能有根本的区别：(1)持续的活动；(2)在相关的情景中定期重复发生、但可能被定义为偶发事件的活动。例如在 林后 6:10，「感到喜乐」这个事实可能与令人忧愁的场合特别有关；而在 太 18:10，词义的重点很可能在于关系的持续性质。

ἀετός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

4.42 动物 鸟类 大型捕食鸟的通称；拉丁语学名：genus Aquila，但也可能包括其他的鸟，尤其是秃鹫 鹰；秃鹫 ὅπου ἐὰν ᾖ τὸ πτῶμα, ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοί  ‘wherever there is a dead body, there the vultures will gather’  「尸首在哪里，秃鹰也会聚在哪里」 (太 24:28) ἐδόθησαν τῇ γυναικὶ αἱ δύο πτέρυγες τοῦ ἀετοῦ τοῦ μεγάλου  ‘they gave the woman two wings of a large eagle’  「于是有大鹰的两个翅膀赐给妇人」 (启 12:14) 启 12:14 中强调的是力量和速度，因此用一个意为「鹰」的词很可能更加符合要求；但是 太 24:28（以及平行经文路 17:37）中所指的鸟是吃尸体的肉的，因此一个意为「秃鹫」的词就更加合适。 鹰与秃鹫的基本区别是，鹰会捕捉猎物，也会吃尸体的肉，而秃鹫只吃尸体的肉。只有西半球才有这两种明确不同的鸟类科：(1)捕食鸟，也会吃尸体的（鹰）；以及(2)秃鹫，从来不吃活的猎物，只吃尸体。

ἄζυμος

(1)

ον

(a)

5.13 食物及调味品 食物 指没有酵母 无酵；除酵 ἦσαν δὲ [αἱ] ἡμέραι τῶν ἀζύμων  ‘this was during the days of Unleavened Bread’  「那时候正是除酵节期间」 (徒 12:3) 「无酵饼」这个词可以翻译为「没有使用酵母的饼」或「没有发酵的饼」。或许更困难的问题在于日子与无酵饼的关系，因此，「除酵的日子」这个说法可以翻译为：「人们吃没有发酵的饼的日子」。ἄζυμος 在 林前 5:7 中是高度形象化地指纯洁而真实的生活，但除此之外，这个词全都是用来指除酵节。

Ἀζώρ

(1)

＜阳＞

(a)

93.14 人名及地名 人名 以利亚敬的儿子，是耶稣家谱中的一员 亚所；《思》阿左尔

Ἄζωτος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.392 人名及地名 地名 巴勒斯坦南部的沿岸城市；即旧约的亚实突 亚锁都；《思》阿左托

ἀήρ

(1)

οντος＜阳＞

(a)

1.6 地理物体及特徵 地面之上的地方 地面上方的空间，不包括天空（即地面以上像圆顶的部分） 空中 ἔσεσθε γὰρ εἰς ἀέρα λαλοῦντες  ‘for you will be talking into the air’  「你们就是向空气说话了」 (林前 14:9) εἰς ἀέρα λαλοῦντες 直译为「对着空气说话」，可以被看作是一种习语，意思是「毫无目的地说话」或「说话但却无人理解」。因此，ἔσεσθε γὰρ εἰς ἀέρα λαλοῦντες 可以译为「你们说话，但是没有人明白」，或「你们说话，但所说的话没有进入任何人心里。」在 徒 22:23，κονιορτὸν βαλλόντων εἰς τὸν ἀέρα「把尘土向空中扬起来」，在许多语言中最好译成「撒尘土到自己上方」或「把尘土扬起来」。在某些语言中，若把这短语直译为「把尘土撒入空中」，或许会暗示空中是可以留住尘土的某种容器。 在 启 9:2（ἐσκοτώθη ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀὴρ ἐκ τοῦ καπνοῦ τοῦ φρέατος，「日头和空气都因坑里的烟而变了黑暗」《吕》），当中的 ἀήρ 译为「空气」是合适的；但因为这里主要是指空间而不是物质，所以在一些语言中，译成「天空因为从坑里冒出的烟而昏暗了」更加自然。

(b)

2.2 自然物质 空气 地球上一种基本物质 空气 οὕτως πυκτεύω ὡς οὐκ ἀέρα δέρων  ‘I do not box like someone hitting the air’  「我斗拳，不像打空气的」 (林前 9:26) οὕτως πυκτεύω ὡς οὐκ ἀέρα δέρων 「我斗拳不像打空气的」林前 9:26。 在某些语言中，我们不太可能按照字面直译「打空气」，因为人们认为空气不是一种物质实体，所以不可能打它。最接近的等义词可能是：「什么也打不到」，或「好像在打什么东西」。

(c)

1.7 地理物体及特徵 地面之上的地方 被某些超自然势力占据和控制着的、大地以上的空间 1 空中；天空 κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος  literally ‘according to the ruler of the power of the air,’ but more satisfactorily rendered as ‘the ruler of powers in the sky’ or ‘... in space’  「顺服空中掌权者的领袖」 (弗 2:2) 在 弗 2:2 的语境中，ἐξουσία 最好被视为一个集合名词，泛指各种不同的超自然势力，它们的住处在大地以上，因此在许多方面控制着人的行为和命运。另参 12.44。

(d)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［参αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ ἄρχων τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος  （「空中掌权者的首领」——超自然掌权者的头衔）一种超自然的势力，负责控制人类的命运和活动 执政者；掌权者；有能者；统治者；邪恶势力 ἐν αἷς ποτε περιεπατήσατε κατὰ τὸν αἰῶνα τοῦ κόσμου τούτου, κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος, τοῦ πνεύματος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος ἐν τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθείας  ‘at that time you lived according to the supernatural forces of this world, according to the ruler of the supernatural powers in space, the spiritual power who now controls the people disobeying God’  「那时，你们……随从今世的邪恶势力，顺服空中掌权者的领袖，就是现今操控悖逆上帝之人的邪灵」 (弗 2:2) 对于圣经中提到的各种超自然力量和势力，有些学者相信，根据新柏拉图学派有九种超自然力量、分为三个层级、每层有三种力量的说法，人们有可能重建，至少是一部分，这些超自然力量和势力所代表的层级。然而，新约的术语和用法并不适宜做这样的分类；而且，要确定这些超自然势力和力量有什么显着的差异，即使并非不可能，也是困难的。 在 弗 1:21 的情况中，有些学者认为当中的术语是既指超自然的领域，也指人类的领域，因此是强调基督的完全统治。考虑到古代世界的人所持有的观念，这在很大程度上被认为是有理的，因为各种世俗力量被认为是反映了相应的超自然力量。 在大多数情况下，翻译者都尽力用不同的词汇去翻译不同的术语，例如：把 ἐξουσία 翻译为「掌权的」；δύναμις 翻译为「有能的」；κυριότης 翻译为「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短语，则翻译为「天空属灵气的恶魔」。然而，许多语言中没有足够词汇去指称不同种类的力量、权柄和势力，并用来描述这些超自然的、非人格的力量。于是，有些译者就简单用一个短语来表达，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在术语和短语之间做一些词汇区分，当然应该这样做，但是在许多上下文中，这种区分是不可能做到的。因此，如果要使读者更好地明白相关经文的含义，就可能需要在旁注做一些解释。

____________________________________________________

1 ἀήρ[a]（1.6）和ἀήρ[c]（1.7）的意思可以合并在一个一般性的定义「地面以上的空间」之下。这样，具体指向的区域可以按照上下文来理解。然而，考虑到ἀήρ[a]与οὐρανός[a]（1.5）的意思之间的关系，并且在许多语言中，表示天空的词汇与表示地面上方区域的词汇是完全不同的，所以最好在这点上作出区分。

ἀθανασία

(1)

ας＜阴＞

(a)

23.126 生理活动过程及状态 活着，死去 不受制于死亡的状态（即永远不死） 不死；不朽；不朽坏 ὁ βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων καὶ κύριος τῶν κυριευόντων, ὁ μόνος ἔχων ἀθανασίαν  ‘the King of kings and Lord of lords, who alone is immortal’  「万王之王，万主之主，就是那独一不死的」 (提前 6:15, 16 [2]) 在一些语言中，提前 6:16「那独一不死」这个从句可以简单地表达为：「他是唯一永远不死的」，或「他是唯一始终存在的」。

ἀθέμιτος

(1)

ον

(a)

13.144 是，变成，存在，发生 发生 指不容许的事情 不容许的；禁止的 Ὑμεῖς ἐπίστασθε ὡς ἀθέμιτόν ἐστιν ἀνδρὶ Ἰουδαίῳ κολλᾶσθαι ἢ προσέρχεσθαι ἀλλοφύλῳ  ‘you yourselves know very well that a Jew is not allowed by his religion to visit or associate with Gentiles’  「你们都知道，犹太人是不许和异族人结交来往的」 (徒 10:28)

(b)

88.143 道德伦理素质及相关行为 无法无天 指坏的和令人憎恶的，基于那是不被允许的1 令人憎恶的；坏的 πότοις καὶ ἀθεμίτοις εἰδωλολατρίαις  ‘drinking parties and disgusting worship of idols’  「狂欢宴乐和可憎的偶像崇拜」 (彼前 4:3)

____________________________________________________

1 ἀθέμιτος可以从字面上理解其意为「指不容许的事情」（13.144），然而该词通过联想不仅有「不法的」（可能适用于彼前 4:3）的意思，还有与拜偶像相关联的「可憎的」或「邪荡的」的意思。当词汇的意思从客观转向主观时，这种语义发展是常有的。

ἄθεος

(1)

ον

(a)

12.2 超自然生物及力量 超自然生物 指与上帝没有任何关系 没有上帝 ἐλπίδα μὴ ἔχοντες καὶ ἄθεοι ἐν τῷ κόσμῳ  ‘having no hope in this world and being without God’  「在世上没有指望，没有上帝」 (弗 2:12)

ἄθεσμος

(1)

ον

(a)

88.141 道德伦理素质及相关行为 无法无天 形容拒绝服从法律要求 不法的；不遵守法律的；不服约束的 καταπονούμενον ὑπὸ τῆς τῶν ἀθέσμων ἐν ἀσελγείᾳ ἀναστροφῆς  ‘who was troubled by the licentious conduct of lawless people’  「为不法之人的淫荡行为忧伤」 (彼后 2:7)

ἀθετέω

(1)

(a)

31.100 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 （ἀθετέω「放置一旁」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）认为某事或某人不可靠或不能信赖，因而予以拒绝 不信赖；不理会；弃绝 ὁ ἀθετῶν ὑμᾶς ἐμὲ ἀθετεῖ  ‘whoever rejects you, rejects me’  「弃绝你们的就是弃绝我」 (路 10:16a)

(b)

76.24 能力，力量 拒绝承认某事的有效性 拒绝；弃绝；视为无效；废弃 οἱ δὲ Φαρισαῖοι καὶ οἱ νομικοὶ τὴν βουλὴν τοῦ θεοῦ ἠθέτησαν εἰς ἑαυτοὺς  ‘the Pharisees and the interpreters of the Law rejected the plan of God for themselves’  「法利赛人和律法师……拒绝了上帝为他们所定的计划」 (路 7:30) ἀθετήσας τις νόμον Μωϋσέως  ‘anyone who rejects the Law of Moses’  「任何人拒绝遵守摩西的律法」 (来 10:28) 在 来 10:28 中的「拒绝」可以表达为「违犯」、「违抗」、「干犯」。

____________________________________________________

1 ἀθετέω[a]也可以归类在语义域34「联系」中，指「拒绝」的意思，谈及人与人之间的关系，但在路 10:16,16,16,16 [4]中，拒绝的焦点是信念或信心的问题，因此，ἀθετέω[a]被包含在这个子域中。

ἀθέτησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

76.24 能力，力量 拒绝承认某事的有效性 拒绝；弃绝；视为无效；废弃 ἀθέτησις μὲν γὰρ γίνεται προαγούσης ἐντολῆς  ‘for the earlier commandment has been set aside’  「先前的律例……被废弃了」 (来 7:18)

(b)

13.36 是，变成，存在，发生 状态 使某些事情不再继续的过程 废掉；使之不再继续 εἰς ἀθέτησιν [τῆς] ἁμαρτίας  ‘to remove sin’ or ‘to remove the guilt of sin’  「好除掉罪」或「好除掉罪责」 (来 9:26)

Ἀθῆναι

(1)

ῶν＜阴＞

(a)

93.393 人名及地名 地名 希腊的主要城市 雅典

Ἀθηναῖος

(1)

α ον

(a)

93.394 人名及地名 地名 （Ἀθῆναι「雅典」93.393 的衍生词）与雅典相关的 雅典的

(2)

ου＜阳＞

(a)

93.395 人名及地名 地名 （Ἀθῆναι「雅典」93.393 的衍生词）雅典的本地人或住在该城的人 雅典人

ἀθλέω

(1)

(a)

50.2 竞赛及游戏 参与体育竞赛，强调竞争 竞争；竞赛 ἐὰν δὲ καὶ ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ  ‘one who competes in an athletic game cannot win the prize unless he competes according to the rules’  「参加竞赛的人，除非按照规则竞赛，否则就不能赢得奖项」 (提后 2:5)

ἄθλησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

50.3 竞赛及游戏 与反对势力斗争 争战；冲突 πολλὴν ἄθλησιν ὑπεμείνατε παθημάτων  ‘you endured much struggle in your sufferings’  「你们……忍受了许多痛苦的挣扎」 (来 10:32) 来 10:32 中的 ἄθλησις 也可以解释为「挑战」的意思（见 74.13）。

(b)

74.13 能够，有能力 试验某人抵抗困难或对困难作出回应的能力的测试 挑战 πολλὴν ἄθλησιν ὑπεμείνατε παθημάτων  ‘in your sufferings you stood up to the great challenge’  「你们在苦难中勇敢地面对了巨大的挑战」 (来 10:32) 关于 ἄθλησις 在 来 10:32 的另一个解释，见 50.3。

ἀθροίζω  (ἀθροίζομαι)

(1)

(a)

15.129 线性运动 聚集，召集 聚集在一起，可能暗指紧密团结 聚在一起；集合在一起 εὗρον ἠθροισμένους τοὺς ἕνδεκα καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς  ‘they found the eleven disciples gathered together with the others’  「他们……看见十一个使徒和与他们聚集在一起的人」 (路 24:33)

ἀθυμέω

(1)

(a)

25.292 态度及情感 沮丧 变得沮丧，因而缺乏动力 灰心丧志；沮丧 Οἱ πατέρες, μὴ ἐρεθίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν, ἵνα μὴ ἀθυμῶσιν  ‘parents, do not irritate your children, or they will become disheartened’  「你们作父母的，不要惹儿女生气，恐怕他们会灰心丧志」 (西 3:21)

ἀθῷος

(1)

ον

(a)

88.316 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参ἀναίτιος］ 形容没有做错事 无罪的；无辜的 Ἥμαρτον παραδοὺς αἷμα ἀθῷον  ‘I have sinned by betraying an innocent man to death’  「我出卖了无辜的人，置他于死地，我有罪了」 (太 27:4)

αἴγειος

(1)

α，ον

(a)

4.20 动物 动物 （αἴξ「山羊」的衍生词，原词没有在《新约》出现过1）与山羊相关或由山羊构成的（山羊是较细小的四足有蹄驯养动物；山羊属；给人类提供肉、奶、皮、毛和角） 山羊的 ἐν αἰγείοις δέρμασιν  ‘clothed in goat skins’  「披着山羊的皮」 (来 11:37)

____________________________________________________

1 αἴγειος的基本词（即αἴξ「山羊」）的意思基本上与ἔριφος和ἐρίφιον（4.19）相同。衍生后缀使该词可以用于不同的语法结构。

αἰγιαλός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

1.63 地理物体及特徵 与海洋形成对比的陆地 紧邻水体边缘并逐渐向下倾斜到水里的狭长土地 海滩；岸边 κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλὸν  ‘they noticed a bay with a beach’  「他们……只见一个有沙滩的海湾」 (徒 27:39)

Αἰγύπτιος

(1)

α ον

(a)

93.396 人名及地名 地名 （Αἴγυπτος「埃及」93.398 的衍生词）与埃及相关的 埃及人的；埃及的

(2)

ου＜阳＞

(a)

93.397 人名及地名 地名 （{L:Αἴγυπτος}「埃及」93.398 的衍生词）埃及的本地人 埃及人

Αἴγυπτος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.398 人名及地名 地名 埃及 埃及

ἀΐδιος

(1)

ον

(a)

67.96 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参αἰώνιος］ 指一段无限地持续的时间 1 永恒的；永远的；永久的；永存的 ἥ τε ἀΐδιος αὐτοῦ δύναμις καὶ θειότης  ‘his eternal power and divine nature’  「他永恒的大能和神性」 (罗 1:20)

____________________________________________________

1 ἀΐδιος和αἰώνιος的意思没有实质的区别。然而，ἀΐδιος在某些方面是更为正式的表述，哲学家较多采用。

αἰδώς

(1)

οῦς＜阴＞

(a)

88.49 道德伦理素质及相关行为 端正，得体 庄重朴素，品德高尚，暗示令人产生尊敬 庄重；朴素 γυναῖκας ἐν καταστολῇ κοσμίῳ μετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης κοσμεῖν ἑαυτάς  ‘that women dress themselves in becoming clothing, modestly, and properly’  「女人穿戴合适朴素，衣着端庄得体」 (提前 2:9)

Αἰθίοψ

(1)

οπος＜阳＞

(a)

93.399 人名及地名 地名 （Αἰθιωπία「埃塞俄比亚」的衍生词；原词没有出现在《新约》中）埃塞俄比亚的本地人 《和2010》埃塞俄比亚人；《现》衣索匹亚人；《和》埃提阿伯人；《思》厄提约丕雅人

αἷμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.64 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 在人体及动物的动脉和静脉中循环流动的红色液体 血 γυνὴ οὖσα ἐν ῥύσει αἵματος δώδεκα ἔτη  ‘a woman who had had a flow of blood for twelve years’  「有一个女人，患了经血不止的病有十二年」 (可 5:25) 在 可 5:25 中可能必须使用专门术语来指血，因为这段经文是指月经出血。 在 约 19:34（ἐξῆλθεν εὐθὺς αἷμα καὶ ὕδωρ 「随即有血和水流出来」），翻译者可能需要使用一个指淋巴液而非水本身的词，否则读者会误以为那些水是尿液（长枪扎破了膀胱），甚至是耶稣可能喝过的水、仍然留在胃里面。约 19:34 中的 ὕδωρ 实际是指淋巴液，而不是水。 在 启 8:8 (καὶ ἐγένετο τὸ τρίτον τῆς θαλάσσης αἷμα 「海的三分之一变成血」）和 启 11:6（καὶ ἐξουσίαν ἔχουσιν ἐπὶ τῶν ὑδάτων στρέφειν αὐτὰ εἰς αἷμα 「又有权柄叫水变为血」），这词所指的也许不是血这种物质，而是所谈论的物体有血一样的颜色。

(b)

23.107 生理活动过程及状态 活着，死去 （αἷμα[a]「血」8.64 的引申喻意）一个人的死亡，通常由于暴力或死刑所致 死亡；暴力致死 Τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ᾽ ἡμᾶς  ‘the responsibility for his death be upon us’  「使他死亡的责任归到我们……身上」 (太 27:25) 在 罗 5:9（δικαιωθέντες νῦν ἐν τῷ αἵματι αὐτοῦ「由于他的死，我们现在得以跟上帝有合宜的关系」《现》），αἷμα 可以解作主要是指生理上的死亡。但是，在 αἷμα 用来指基督的死的上下文中，毫无疑问会衍生一个额外的要素，就是 αἷμα 也用来指挽回祭。因此在这种上下文中，可以把 αἷμα 解释为意指「献祭性的死亡」，而不单单是生理上的死亡。在 罗 5:9 以及类似的上下文中，有些翻译者喜欢保留比如「他所流的血」这样一句经常反覆出现的短语。然而，在某些语言中，这种表达有些含糊，因为「流血」通常指杀死某人，而不是指经历死亡。另见 23.112。

(c)

20.83 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 （αἷμα[a] 「血」8.64 的引申喻意）以暴力手段夺去人的性命 杀害；谋害 οὐκ ἂν ἤμεθα αὐτῶν κοινωνοὶ ἐν τῷ αἵματι τῶν προφητῶν  ‘we would not have done what they did in murdering the prophets’  「我们……必不和他们同伙杀害先知」 (太 23:30)

(d)

20.84 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参ἐκχέω］ αἷμα ἐκχέω, αἷμα ἐκχύννω  （习语，直译：使流出血）以暴力手段导致别人死亡 谋杀；杀害 ὅπως ἔλθῃ ἐφ᾽ ὑμᾶς πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον  ‘as a result responsibility for the death of every innocent person will fall upon you’  「因此，每一个无辜人的死，责任都落在你们身上」 (太 23:35) ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν ἐκχέαι αἷμα  ‘they are quick to murder’  「他们快速地去杀人」 (罗 3:15) 太 23:35 中的短语 πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον 可以直译为：「所有涌流的无辜的鲜血」。

(e)

23.112 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἐκχέω］ ἐκχύννεται τὸ αἷμα  （习语，直译：血流出来）死去，暗示有作为献祭的目的 受死作为祭物献上；牺牲而死 τὸ αἷμά μου ... τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυννόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν  ‘my death ... as a sacrifice for many unto the forgiveness of sins’  「我的死是为许多人而牺牲，使罪得赦」 (太 26:28) 在 太 26:28 的从句有几个不同的元素，在某些情况下必须表达得更加具体，例如：「藉着我的受死，我像祭物为多人献上，目的是使他们的罪得到赦免。」另见 23.107。

(f)

23.182 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参πηγή, ῥύσις］ πηγὴ αἵματος, ῥύσις αἵματος  （两个固定短语，直译分别是：「血的泉源」和「血的流动」）月经出血导致的失血 1 失血；经血；出血；血漏；血崩 καὶ γυνὴ οὖσα ἐν ῥύσει αἵματος δώδεκα ἔτη  ‘and the woman suffered from menstrual bleeding for twelve years’  「有一个女人，患血漏病已经有十二年」 (可 5:25) εὐθὺς ἐξηράνθη ἡ πηγὴ τοῦ αἵματος αὐτῆς  ‘immediately her bleeding stopped’  「她立刻停止出血」 (可 5:29)

(g)

9.14 人 人类 ［参σάρξ］ σὰρξ καὶ αἷμα  （习语，直译：肉和血）人，与神相对而言 人；人类 σὰρξ καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέν σοι  ‘it was not revealed to you by any human being’ or ‘no person ever revealed it to you’  「这不是任何人启示你的」或「这是从来没有人启示你的」 (太 16:17)

(h)

9.15 人 人类 ［参κοινωνέω］ κοινωνέω αἵματος καὶ σαρκός  （习语，直译：同有血和肉）具有人类的特质和本性 作为人；作为血肉之躯 ἐπεὶ οὖν τὰ παιδία κεκοινώνηκεν αἵματος καὶ σαρκός  ‘since then the children are human beings’  「既然众儿女都是血肉之躯」 (来 2:14)

____________________________________________________

1 23.181和23.182中的表达均指月经血，但是短语πηγὴ αἵματος和ῥύσις αἵματος似乎专门用于这个意思，而αἱμορροέω在经外文献中的意思就是失血或流血，但是当然也可以指流出经血。由于αἱμορροέω所指范围较宽，因此这词已单独列出。

αἱματεκχυσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

23.183 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 使血流出来的过程 使流血；使血流出来；流血 χωρὶς αἱματεκχυσίας οὐ γίνεται ἄφεσις  ‘sins were forgiven only if blood was caused to flow’  「没有流血，就没有赦罪」 (来 9:22) 在翻译 来 9:22 时，引进一句关于献祭的陈述可能是重要的，例如：「如果祭牲的血没有流出」；或「如果献祭没有流血」；或简单地说：「如果没有献祭」。但是，由于血在仪式中有象徵意义，所以应该保留一个指血的词汇。

αἱμορροέω

(1)

(a)

23.181 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 经受失血之苦 1 流血；患血漏；患血崩 γυνὴ αἱμορροοῦσα δώδεκα ἔτη  ‘there was a woman who suffered bleeding for twelve years’  「有一个女人，患了经血不止的病有十二年」 (太 9:20)

____________________________________________________

1 23.181和23.182中的表达均指月经血，但是短语πηγὴ αἵματος和ῥύσις αἵματος似乎专门用于这个意思，而αἱμορροέω在经外文献中的意思就是失血或流血，但是当然也可以指流出经血。由于αἱμορροέω所指范围较宽，因此这词已单独列出。

Αἰνέας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.15 人名及地名 人名 彼得施行神迹治好的一个人 以尼雅；《思》艾乃阿

αἴνεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.354 沟通 赞美 ［参αἰνέω, αἶνος, ἐπαινέω, ἔπαινος］ 谈到一个人或某事某物如何优秀卓越 赞美；颂赞 ἀναφέρωμεν θυσίαν αἰνέσεως διὰ παντὸς τῷ θεῷ  ‘let us always offer praise as our sacrifice to God’  「我们应当……常常以颂赞为祭献给上帝」 (来 13:15a) 有些语言必须用直接引语来表达赞美，并且需要有一些内容作为赞美的基础。例如：路 2:13 可能需要翻译为「他们说：『上帝真奇妙』」，而不是直译成「赞美上帝」；路 16:8 可能需要翻译为：「主人对这个不诚实的管家说：『你做了这样一件聪明的事，真了不起。』」

____________________________________________________

1 动词δίδωμι和ἀναφέρω在路 18:43和来 13:15中分别用作虚化动词，因为语义内容存在于名词αἶνος和αἴνεσις中。在这些上下文中，δίδωμι和ἀναφέρω的主要功能是标记语意格关系（见语义域90「语意格」）。δίδωμι在路 17:18也是这种情况（见D:33.357}）。

αἰνέω

(1)

(a)

33.354 沟通 赞美 ［参αἴνεσις, αἶνος, ἐπαινέω, ἔπαινος］ 谈到一个人或某事某物如何优秀卓越 赞美；颂赞 ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου αἰνούντων τὸν θεὸν  ‘there appeared with the angel a great army of heavens angels praising God’  「忽然，有一大队天兵同那天使赞美上帝」 (路 2:13) 有些语言必须用直接引语来表达赞美，并且需要有一些内容作为赞美的基础。例如：路 2:13 可能需要翻译为「他们说：『上帝真奇妙』」，而不是直译成「赞美上帝」；路 16:8 可能需要翻译为：「主人对这个不诚实的管家说：『你做了这样一件聪明的事，真了不起。』」

αἴνιγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

32.21 理解 容易理解或难于理解 难以理解或不可能理解的事情 令人困惑的事情；难以理解的事情；谜语 βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι  ‘now we see only puzzling reflections in a mirror’  「我们现在是对着镜子观看，只看见令人费解的影像」 (林前 13:12) 在 林前 13:12，αἴνιγμα 一词可以解释为「视觉不清晰」，所以意思是「难以看清的东西」。然而，αἴνιγμα 的一般用法似乎是指理解上的困难，而不是视觉感知上的困难。关于 αἴνιγμα 在林前 13:12 中的另一个解释，见 24.37。

(b)

24.37 感官事件及状态 看 间接或模糊的视觉影像 朦胧的影像；反射的影像；模糊不清 βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι  ‘for now we see dimly in a mirror’ or ‘for now we see a dim reflected image in a mirror’  「我们现在是对着镜子观看，模糊不清」 (林前 13:12) 关于 αἴνιγμα 在 林前 13:12 中的另一个解释，见 32.21。

αἶνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.354 沟通 赞美 ［参αἴνεσις, αἰνέω, ἐπαινέω, ἔπαινος］ 谈到一个人或某事某物如何优秀卓越 赞美；颂赞 πᾶς ὁ λαὸς ἰδὼν ἔδωκεν αἶνον τῷ θεῷ  ‘when the crowd saw it, they all praised God’  「众人看见这事，也都赞美上帝」 (路 18:43a) 有些语言必须用直接引语来表达赞美，并且需要有一些内容作为赞美的基础。例如：路 2:13 可能需要翻译为「他们说：『上帝真奇妙』」，而不是直译成「赞美上帝」；路 16:8 可能需要翻译为：「主人对这个不诚实的管家说：『你做了这样一件聪明的事，真了不起。』」

____________________________________________________

1 动词δίδωμι和ἀναφέρω在路 18:43和来 13:15中分别用作虚化动词，因为语义内容存在于名词αἶνος和αἴνεσις中。在这些上下文中，δίδωμι和ἀναφέρω的主要功能是标记语意格关系（见语义域90「语意格」）。δίδωμι在路 17:18也是这种情况（见D:33.357}）。

Αἰνών

(1)

＜阴＞

(a)

93.400 人名及地名 地名 施洗约翰施洗的地方 哀嫩；《思》艾农

αἵρεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

11.50 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 基于对教条和／或效忠程度有不同意见而产生的派别或团体，因而在某些语境中暗示某个不公正的党派或团体（在《新约》是指一些宗教派别） 宗教党派；教派 τὴν ὁδὸν ἣν λέγουσιν αἵρεσιν  ‘the way which they say is a false party’  「他们所称为异端的道」 (徒 24:14) τὴν ἀκριβεστάτην αἵρεσιν τῆς ἡμετέρας θρησκείας  ‘the strictest party of our religion’  「我们教中最严紧的教派」 (徒 26:5) 比较33.241中的αἵρεσις[c]，那里指假教义或假教导的内容。 要在译入语中找一个主要指宗教党派的词往往是困难的。通常，翻译者必须采用短语来表达，在其中把αἵρεσις[a]的不同要素作某程度上的重新分布。例如：在徒 26:5，「我们教中最严紧的」可以翻译为：「那些对他们应该怎样敬拜上帝有最严格规定的人」。同样，在徒 24:14 的「所称为异端的道」（直译：错误的那种宗教），可以翻译为：「那些采用错误方法敬拜上帝的人的团体」。

(b)

33.241 沟通 教导 假教训的内容 假教训；假教义；异端 οἵτινες παρεισάξουσιν αἱρέσεις ἀπωλείας  ‘they will bring in false teachings which are destructive’  「偷偷地引进使人灭亡的假教导」 (彼后 2:1)

(c)

63.27 整体，联合，部分，分开 分开 把人分成不同的、对立的群组 纷争；分裂；党派；结党；结派 δεῖ γὰρ καὶ αἱρέσεις ἐν ὑμῖν εἶναι  ‘for it is necessary that divisions exist among you’ or ‘the existence of divisions among you is inevitable’  「在你们中间必然有分门结党的事」 (林前 11:19)

αἱρετίζω

(1)

＜动＞

(a)

30.91 思考 选择，拣选，宁取 ［参αἱρέω］ 选择或拣选以表示特别喜爱或关心 选择；拣选 Ἰδοὺ ὁ παῖς μου ὃν ᾑρέτισα  ‘here is my servant, whom I have chosen’  「看哪，我所拣选的仆人」 (太 12:18)

αἱρετικός

(1)

ή，όν

(a)

39.17 敌意，冲突 分裂 （αἵρεσις[c]「分裂」63.27 的衍生词）制造分裂的 分裂；制造分裂的人；制造纷争的人；分门结党的人 αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ  ‘reject a person who causes divisions after at least two warnings’ (literally ‘... after a first and second warning’) or ‘give at least two warnings to the person who causes divisions, and then have nothing more to do with him’  「制造分裂的人，警戒过一两次后就要拒绝跟他来往」或「对于制造分裂的人，最少给他两次警告，然后就不再和他来往」 (多 3:10)

αἱρέω

(1)

＜动＞

(a)

30.86 思考 选择，拣选，宁取 ［参ἐκλέγω, λαμβάνω］ 从一个或多个可能的选项中作出选择 选择；挑选；宁愿；宁可 τί αἱρήσομαι οὐ γνωρίζω  ‘I do not know which I should prefer’  「我真不知道该怎么选择」 (腓 1:22) μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ θεοῦ ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν  ‘he chose to suffer with God's people rather than enjoy sin for a little while’  「他宁可和上帝的百姓一同受苦，也不愿在罪中享受片刻的欢乐」 (来 11:25) 在一些语言中，用什么词汇来表达「选择」或「拣选」往往取决于：(1) 要选择或拣选的是什么事物；(2) 做选择的目的，例如是为了个人的喜好、合理的评价，还是纯粹的偏见。

(b)

30.91 思考 选择，拣选，宁取 ［参αἱρετίζω］ 选择或拣选以表示特别喜爱或关心 选择；拣选 εἵλατο ὑμᾶς ὁ θεὸς ἀπαρχὴν εἰς σωτηρίαν  ‘God chose you as the first to be saved’  「上帝一开始就拣选了你们，为了使你们……从而得救」 (帖后 2:13)

αἴρω

(1)

＜动＞

(a)

15.203 线性运动 携带，负担 ［参ἀναλαμβάνω］ 提起和带（走） 带走；移走；拿去 οὐκ ἔγνωσαν ἕως ἦλθεν ὁ κατακλυσμὸς καὶ ἦρεν ἅπαντας  ‘yet they didn't know what was happening until the flood came and carried them all away’  「他们懵然不知，直到洪水来把他们全冲走了」 (太 24:39) οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἦλθον καὶ ἦραν τὸ πτῶμα αὐτοῦ καὶ ἔθηκαν αὐτὸ ἐν μνημείῳ  ‘his disciples came, took his body, and placed it in a tomb’  「约翰的门徒……来把他的尸体领去，放在坟墓里」 (可 6:29) Ἄρατε ταῦτα ἐντεῦθεν  ‘take these away from here’  「把这些东西拿走」 (约 2:16)

(b)

20.43 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 破坏，有除掉、除灭的含义 破坏；除灭 ἐλεύσονται οἱ Ῥωμαῖοι καὶ ἀροῦσιν ἡμῶν καὶ τὸν τόπον καὶ τὸ ἔθνος  ‘the Roman authorities will take action and destroy our Temple (literally ‘our place’) and our nation’  「罗马人也要来毁灭我们的圣殿（原文：我们的地方）和我们的民族」 (约 11:48)

(c)

20.65 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参ἀπάγω, θανατόω］ 剥夺人的性命，含义是由法律或准法律程序予以定罪的结果 杀害；处死 ἀνέκραγον δὲ παμπληθεὶ λέγοντες, Αἶρε τοῦτον  ‘the whole crowd cried out, “Kill him”’  「众人却一齐喊着说：『除掉这个人！』」 (路 23:18)

(d)

57.218 拥有，转移，交换 借出，贷款，利息，借入，银行 从银行取钱 取钱；提取 αἴρεις ὃ οὐκ ἔθηκας  ‘you withdraw what you did not deposit’  「你要提取你没有存入的」 (路 19:21)

(e)

90.96 语意格 使经历 αἴρω ἀπό  （习语，直译：取自）使某人不再经历某事 夺去；除去 ἀρθήσεται ἀφ᾽ ὑμῶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ  ‘the kingdom of God will be taken from you’  「上帝的国必从你们夺去」 (太 21:43)

(f)

30.36 思考 思考，思想 αἴρω τὴν ψυχήν τινος  （习语，直译：提起某人的灵魂）使某人犹疑不定，以致思考而不能得出结论 悬疑；犹疑不定；阻止某人对某事得出结论 Ἕως πότε τὴν ψυχὴν ἡμῶν αἴρεις;  ‘how long will you keep us in suspense?’  「你让我们犹豫不定到几时呢？」 (约 10:24)

(g)

24.83 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参βαστάζω, λαμβάνω］ αἴρω τὸν σταυρόν  （一个容易搭配的习语式表达，直译：背起自己的十字架）准备忍受极大的痛苦，甚至不惜冒死 准备受苦至死；背起自己的十字架 ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι  ‘he must forget himself, be prepared to endure suffering and even death, and follow me’  「就必须忘记自己，准备忍受痛苦，甚至冒死，并且要来跟从我」 (可 8:34) 「背起自己的十字架」这个习语，包含几个重要的意义特徵。可惜，很多听见或使用这个表达的人，常常没有正确地理解它的意思。其中一个原因是，现代社会实际上并没钉十字架这回事。如果要采用直译的话，那么很可能需要加上旁注，以清楚显示这个语句的全部含义。

(h)

αἴρω φωνὴν  习语，直译：提高声音 高声说话；开始说话

αἰσθάνομαι

(1)

＜动＞

(a)

32.28 理解 理解能力 ［参αἴσθησις, αἰσθητήριον］ 具有清楚理解的能力，因而能够明白事物的真正本质 能够理解；具有理解能力；理解力 ἦν παρακεκαλυμμένον ἀπ᾽ αὐτῶν ἵνα μὴ αἴσθωνται αὐτό  ‘it had been hidden from them so that they could not understand it’  「其中的意思对他们隐藏着，使他们不能明白」 (路 9:45)

αἴσθησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

32.28 理解 理解能力 ［参αἰσθάνομαι, αἰσθητήριον］ 具有清楚理解的能力，因而能够明白事物的真正本质 能够理解；具有理解能力；理解力 ἡ ἀγάπη ὑμῶν ἔτι μᾶλλον καὶ μᾶλλον περισσεύῃ ἐν ἐπιγνώσει καὶ πάσῃ αἰσθήσει  ‘your love will keep on growing more and more together with your knowledge and complete capacity for understanding’  「要你们的爱心，在知识和完全的理解能力上，不断增长」 (腓 1:9)

αἰσθητήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

32.28 理解 理解能力 ［参αἰσθάνομαι, αἴσθησις］ 具有清楚理解的能力，因而能够明白事物的真正本质 能够理解；具有理解能力；理解力 τὰ αἰσθητήρια γεγυμνασμένα ἐχόντων πρὸς διάκρισιν καλοῦ τε καὶ κακοῦ  ‘those whose capacity to understand has been disciplined by exercise to distinguish between good and bad’  「他们的理解能力因练习而灵活，能分辨善恶」 (来 5:14)

αἰσχροκερδής

(1)

ές

(a)

25.26 态度及情感 强烈地渴望 ［参αἰσχροκερδῶς］ 无耻地贪图物质利益的 贪不义之财；贪婪 Διακόνους ... μὴ αἰσχροκερδεῖς  ‘deacons ... who are not shamefully greedy for material gain’  「执事……不贪不义之财」 (提前 3:8)

αἰσχροκερδῶς

(1)

＜副＞

(a)

25.26 态度及情感 强烈地渴望 ［参αἰσχροκερδής］ 无耻地贪图物质利益的 贪不义之财；贪婪 ποιμάνατε ... μηδὲ αἰσχροκερδῶς ἀλλὰ προθύμως  ‘be shepherds ... not greedy for money, but eager to serve’  「务要牧养在你们当中上帝的群羊……不是因为贪财，而是渴望服事」 (彼前 5:2)

αἰσχρολογία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.33 沟通 语言层次 下流可耻的言论，涉及文化上不认可的话题 粗俗的言论；下流的言论；污秽的言语 ἀπόθεσθε ... βλασφημίαν, αἰσχρολογίαν ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν  ‘get rid of ... slander and dirty talk that ever came from your lips’  「你们要弃绝……毁谤和口中污秽的言语」 (西 3:8)

αἰσχρός

(1)

ά，όν

(a)

88.150 道德伦理素质及相关行为 行为可耻 形容以不名誉或可耻的方式行事 不名誉的；可耻的 εἰ δὲ αἰσχρὸν γυναικὶ τὸ κείρασθαι ἢ ξυρᾶσθαι, κατακαλυπτέσθω  ‘since it is shameful for a woman to shave or cut her hair, she should cover her head’  「如果女人剪掉头发或剃掉头发是羞耻的事，她就应该遮盖自己的头」 (林前 11:6)

αἰσχρότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

88.149 道德伦理素质及相关行为 行为可耻 ［参αἰσχύνη, ἀσχημονέω, ἀσχημοσύνη］ 行事为人不符合社会和道德标准，因此带来不光彩、尴尬和羞耻 行为可耻；不正派的行为；可耻的行为 αἰσχρότης καὶ μωρολογία ἢ εὐτραπελία, ἃ οὐκ ἀνῆκεν  ‘indecent behavior, foolish and dirty talk are not fitting for you’  「不正派的行为、愚妄的话语、下流的笑话，这些都不合宜」 (弗 5:4) 涉及不光彩、令人尴尬和带来羞耻的行为，往往会用习语式的表达，例如：掩面、丢脸、没眼看或丢人现眼。由于羞耻是普世共有的一种感受，通常不难找到令人满意的对等词。

αἰσχύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

25.189 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 由于意识到自己做了或经历了可耻的事而产生的痛苦感受 羞愧；羞耻 τότε ἄρξῃ μετὰ αἰσχύνης τὸν ἔσχατον τόπον κατέχειν  ‘and then you will be ashamed and begin to take the lowest place’  「你就羞羞惭惭地退到末位去了」 (路 14:9) 有些语言可以用描述性的语句来表达羞耻，例如：「做坏事时被抓到的感觉」，或「犯罪时被人看到的感觉」。另一些语言会用习语来表达羞耻，例如：「垂下头」，或「转过脸去」，或「避开别人的凝视」。

(b)

25.191 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 作为或应该是羞耻源头的事情 令人羞耻的东西；可耻的事 ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὐτῶν  ‘they glory in what they should be ashamed of’  「他们以自己的羞辱为光荣」 (腓 3:19)

(c)

88.149 道德伦理素质及相关行为 行为可耻 ［参αἰσχρότης, ἀσχημονέω, ἀσχημοσύνη］ 行事为人不符合社会和道德标准，因此带来不光彩、尴尬和羞耻 行为可耻；不正派的行为；可耻的行为 κύματα ἄγρια θαλάσσης ἐπαφρίζοντα τὰς ἑαυτῶν αἰσχύνας  ‘they are like wild waves of the sea with their shameful deeds showing up like foam’  「像海里的狂浪，涌出自己可耻行为的沫子来」 (犹 1:13) 涉及不光彩、令人尴尬和带来羞耻的行为，往往会用习语式的表达，例如：掩面、丢脸、没眼看或丢人现眼。由于羞耻是普世共有的一种感受，通常不难找到令人满意的对等词。

αἰσχύνω  (αἰσχύνομαι)

(1)

＜动＞

(a)

25.190 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 （αἰσχύνη[a]「羞耻」25.189 的衍生词）由于做了错事，或做了有损自己尊严或社会地位的事而感到羞耻 惭愧；感到羞耻；觉得羞愧 σκάπτειν οὐκ ἰσχύω, ἐπαιτεῖν αἰσχύνομαι  ‘I am not strong enough to dig (ditches), and I would be ashamed to beg’  「锄地嘛，没有力气；讨饭嘛，怕羞」 (路 16:3)

αἰτέω

(1)

＜动＞

(a)

33.163 沟通 请求，要求 ［参παραιτέομαι］ 迫切恳求，甚至到达强求的地步1 要求；需求；恳求 ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ  ‘he asked for the body of Jesus’  「请求领取耶稣的遗体」 (太 27:58) Αἴτησόν με ὃ ἐὰν θέλῃς, καὶ δώσω σοι  ‘ask me anything you want and I will give it to you’  「无论你要什么，向我求，我都会给你」 (可 6:22) παντὶ τῷ αἰτοῦντι ὑμᾶς λόγον περὶ τῆς ἐν ὑμῖν ἐλπίδος  ‘to anyone who asks you for an account of your hope’ or ‘... to give a reason for your hope’  「有人问你们心中盼望的理由」 (彼前 3:15)

____________________________________________________

1 παραιτέομαι[a]可能与αἰτέω略有不同，无论是在强度上，还是在强调要求得到满足的源头上。

αἴτημα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.164 沟通 请求，要求 （αἰτέω「要求」33.163 的衍生词）所要求的东西 请求；需求；所要求的东西 ∏ιλᾶτος ἐπέκρινεν γενέσθαι τὸ αἴτημα αὐτῶν  ‘Pilate passed the sentence that they were asking for’  「彼拉多这才照他们的要求定案」 (路 23:24)

αἰτία

(1)

ας＜阴＞

(a)

89.15 关系 原因及／或理由 ［参αἴτιος, αἴτιος］ 某事件或状态发生的原因或理由 原因；理由；缘由；由于 διὰ ταύτην οὖν τὴν αἰτίαν παρεκάλεσα ὑμᾶς ἰδεῖν καὶ προσλαλῆσαι  ‘therefore, for this reason I have asked to see you and to talk with you’  「为这缘故，我请你们来见我当面谈话」 (徒 28:20)

(b)

56.4 法庭及法律程序 起诉 （法律术语）在法庭上提出控告的依据或理由 原因；案件；控告的依据；定罪的理由 Ἐγὼ οὐδεμίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν  ‘I find in him no reason for an accusation’  「我找不出任何理由来定他的罪」 (约 18:38) 在把 αἰτία[b] 翻译为控告的依据时，翻译者有时可以说明控告某人的原因，或为什么某人应该被控告做了某些坏事。 对于 αἰτία 在 约 18:38 的另一种解释，见 88.315。

(c)

56.5 法庭及法律程序 起诉 ［参αἰτίωμα］ 控告某人的内容 控告；控罪；指控 ἐπέθηκαν ἐπάνω τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ τὴν αἰτίαν αὐτοῦ γεγραμμένην  ‘above his head they put the written notice of the accusation against him’  「他们在他头上方安了一个罪状牌」 (太 27:37)

(d)

88.315 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参αἴτιος］ 作为定罪依据的罪状 罪孽；过犯；定罪的原因 λέγει αὐτοῖς, Ἐγὼ οὐδεμίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν  ‘he said to them, “I can find no guilt in him”’  「彼拉多……对他们说：我查不出他有什么过犯」 (约 18:38) 在 约 18:38，αἰτία 也可以理解为「控告的原因」，正如 56.4 中的说明。

(e)

89.1 关系 关系 两个或多个物体或事件之间的关系 关系 Εἰ οὕτως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τῆς γυναικός, οὐ συμφέρει γαμῆσαι  ‘if that is the relation between a man and a woman, it is better not to marry’  「如果丈夫和妻子的关系是这样，倒不如不结婚」 (太 19:10)

αἴτιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

89.15 关系 原因及／或理由 ［参αἰτία, αἴτιος］ 某事件或状态发生的原因或理由 原因；理由；缘由；由于 μηδενὸς αἰτίου ὑπάρχοντος  ‘there being no cause’  「我们也说不出理由来」 (徒 19:40) ἐγένετο πᾶσιν τοῖς ὑπακούουσιν αὐτῷ αἴτιος σωτηρίας αἰωνίου  ‘he became the source of eternal salvation for all those who obey him’  「就为凡顺从他的人成了永远得救的根源」 (来 5:9)

(b)

89.15 关系 原因及／或理由 ［参αἰτία, αἴτιος］ αἴτιον  某事件或状态发生的原因或理由 原因；理由；缘由；由于 μηδενὸς αἰτίου ὑπάρχοντος  ‘there being no cause’  「我们也说不出理由来」 (徒 19:40) ἐγένετο πᾶσιν τοῖς ὑπακούουσιν αὐτῷ αἴτιος σωτηρίας αἰωνίου  ‘he became the source of eternal salvation for all those who obey him’  「就为凡顺从他的人成了永远得救的根源」 (来 5:9)

(c)

88.315 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参αἰτία］ 作为定罪依据的罪状 罪孽；过犯；定罪的原因 ὁ δὲ ∏ιλᾶτος εἶπεν πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς ὄχλους, Οὐδὲν εὑρίσκω αἴτιον ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ  ‘Pilate said to the chief priests and to the crowds, “I find no guilt in this man”’  「彼拉多对众祭司长和群众说：『我查不出这人有什么罪来』」 (路 23:4)

αἰτίωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

56.5 法庭及法律程序 起诉 ［参αἰτία］ 控告某人的内容 控告；控罪；指控 πολλὰ καὶ βαρέα αἰτιώματα καταφέροντες ἃ οὐκ ἴσχυον ἀποδεῖξαι  ‘they made many serious charges against (him) which they were not able to prove’  「犹太人……对他提出许多严重的指控，但都不能证实」 (徒 25:7)

αἰφνίδιος

(1)

ον

(a)

67.113 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἄρτι, ἄφνω, ἐξαίφνης, ἐξάπινα, ἐξαυτῆς, παραχρῆμα］ 形容在前一个状态或事件与接着的状态或事件之间的一段极短速的时间（在许多语境中都有意料之外的含意；但这似乎是根据总体上下文推断而来，而不属于该词本身的语义） 忽然；立即；立刻 ἐπιστῇ ἐφ᾽ ὑμᾶς αἰφνίδιος ἡ ἡμέρα ἐκείνη  ‘that Day may come on you suddenly’  「那日子就忽然临到你们」 (路 21:34)

αἰχμαλωσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

55.23 军事活动 战俘 被俘虏成为战俘，处于被囚禁的状态 囚禁；被掳；俘虏 εἰς αἰχμαλωσίαν ὑπάγει· εἴ τις ἐν μαχαίρῃ ἀποκτανθῆναι  ‘if anyone is meant for captivity, he (will) go into captivity’  「人如果注定要被俘虏，就会被俘虏」 (启 13:10) 有些语言可能需要把「被掳」翻译为「成为俘虏」，因此 启 13:10 中的这个表达可以翻译为：「任何要被俘虏的人，必定被俘虏」。

αἰχμαλωτεύω

(1)

＜动＞

(a)

55.24 军事活动 战俘 ［参αἰχμαλωτίζω］ 使某人成为战俘 俘虏；俘获；掳掠；掳获；在战争中俘虏某人 Ἀναβὰς εἰς ὕψος ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν  ‘when he went up to the very heights, he took many captives with him’  「他升上高天的时候，掳获许多俘虏」 (弗 4:8) 因着闪族语言的用法，在 弗 4:8，αἰχμαλωσία（「俘虏」55.23）被多余地加进 αἰχμαλωτεύω 里。这两个词组合起来的意思只是「掳获很多俘虏」。

αἰχμαλωτίζω

(1)

＜动＞

(a)

55.24 军事活动 战俘 ［参αἰχμαλωτεύω］ 使某人成为战俘 俘虏；俘获；掳掠；掳获；在战争中俘虏某人 πεσοῦνται στόματι μαχαίρης καὶ αἰχμαλωτισθήσονται εἰς τὰ ἔθνη πάντα  ‘they will be killed by the sword and taken captive to all countries’  「他们要倒在刀下，又被掳到各国去」 (路 21:24)

(b)

37.29 控制，管理 控制，限制 （αἰχμαλωτίζω[a]「在战争中俘虏」55.24 的引申喻意）用武力或用欺骗取得完全的控制 控制；支配；掳去；夺回；掠取 οἱ ἐνδύνοντες εἰς τὰς οἰκίας καὶ αἰχμαλωτίζοντες γυναικάρια  ‘some of them go into homes and get control over helpless women’  「他们当中有人潜入别人家里，操纵无知的妇女」 (提后 3:6)

αἰχμάλωτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

55.25 军事活动 战俘 在战争中被俘虏的人 俘虏；战俘；被掳的 ἀπέσταλκέν με, κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν  ‘he has sent me to proclaim liberty to the captives’  「（他）差遣我宣告：被掳的得释放」 (路 4:18) 在 路 4:18，αἰχμάλωτος 有两层意思：(1) 字面意思是「作为战争的俘虏」；(2) 更广义来说，指所有被外来势力压迫的人。

αἰών

(1)

ῶνος＜阳＞

(a)

67.143 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 一个时间单位，作为历史的一个特定阶段或时期 时代；世代；现世 οὐκ ἀφεθήσεται αὐτῷ οὔτε ἐν τούτῳ τῷ αἰῶνι οὔτε ἐν τῷ μέλλοντι  ‘he will not be forgiven, not in this age, neither in the following’  「他不会得到赦免，在这个时代不会，在将来的时代也不会」 (太 12:32) 有些语言没有表示「世代」或「时代」的专用术语。在 太 12:32 的上下文中，最接近的表达可能是：「不论在这许多年里，还是在接着的许多年里，都……」。 在 提前 1:17（τῷ δὲ βασιλεῖ τῶν αἰώνων 直译「归给万世的君王」） ，属格短语 τῶν αἰώνων 最好理解为抽象的概念，指无限长的时间。因此，翻译者可以更加准确地将其翻译为「永世的君王」或「永恒的君王」。比较 67.95。

(b)

1.2 地理物体及特徵 宇宙，万物 宇宙，或许带有「万古」或「世代」的相关含义，因为宇宙是短暂性的（但在 来 1:2 和 来 11:3 的上下文中，这含义并不能确定） 宇宙 δι᾽ οὗ καὶ ἐποίησεν τοὺς αἰῶνας  ‘through whom (God) made the universe’  「（上帝）藉着他创造宇宙」 (来 1:2) 在一些语言中，来 1:2可能必须译为「上帝藉着他创造万有」；然而在某些情况下，更加地道、更加令人满意的翻译会包含「……创造地和天空」，「……诸天和大地」等短语。

(c)

41.38 行为及相关状态 特定行为模式 ［参κόσμος］ 与世俗社会有关的做法和标准的体系（即与上帝的任何要求无关的） 世界体系；世界的标准；世人；今世 εἴ τις δοκεῖ σοφὸς εἶναι ἐν ὑμῖν ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, μωρὸς γενέσθω  ‘if anyone among you thinks that he is a wise man by this worlds standards, he should become a fool’  「你们中间若有人自以为按这世界的标准是有智慧的，他就应该变为愚蠢」 (林前 3:18) 林前 3:18 中的 αἰών 也可以翻译为：「用世人的思想方式」，或「以世人认为正确的东西」。在 可 4:19，αἱ μέριμναι τοῦ αἰῶνος 这句短语可以翻译为：「世人所忧虑的」，或「世人为事物担忧的方式」。

(d)

67.25 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ἀπ᾽ αἰῶνος  （习语，直译：从一个世代）在另一个时间点之前的一个时间点，两者之间有很长的间隔（比 πάλαι[a]、ἔκπαλαι[a], 67.24 的语气更强） 很久以前；古时候 ἐλάλησεν διὰ στόματος τῶν ἁγίων ἀπ᾽ αἰῶνος προφητῶν αὐτοῦ  ‘long ago (God) spoke by means of his holy prophets’  「主藉着古时候圣先知的口所说的」 (路 1:70) 有些人推断，ἀπ᾽ αἰῶνος 必须理解为从久远的时代开始。但是，这样把一个时代论的含义放进这个习语式的表达里，似乎是没有理由的。

(e)

67.133 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参αἰώνιος, ἀπό, ἐκ, πρό, χρόνος］ ἐκ τοῦ αἰῶνος, ἀπὸ τῶν αἰώνων, πρὸ παντὸς τοῦ αἰῶνος  一段极其长久的时间，从假定的开始一直到现在 历代以来；从万世以来；从创世以来；历世历代 ἐκ τοῦ αἰῶνος οὐκ ἠκούσθη ὅτι ἠνέῳξέν τις ὀφθαλμοὺς τυφλοῦ γεγεννημένου  ‘from the beginning of time it has never been heard that someone opened the eyes of a man born blind’  「从创世以来，未曾听见有人开了生来就失明的人的眼睛」 (约 9:32) τὸ μυστήριον τὸ ἀποκεκρυμμένον ἀπὸ τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν γενεῶν  ‘the secret which he hid since all ages past from mankind’  「他历代以来向人类隐藏着的奥秘」 (西 1:26) θεῷ ... ἐξουσία πρὸ παντὸς τοῦ αἰῶνος  ‘to God ... be the authority since all ages past’  「愿……权柄……归给上帝，从万世以前直到现在」 (犹 1:25)

(f)

67.95 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参διηνεκής, εἰς, παντελής］ εἰς αἰῶνα, εἰς τὸν αἰῶνα, εἰς τοὺς αἰῶνας, εἰς ἡμέραν αἰῶνος, εἰς παντὰς τοὺς αἰῶνας, εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος, εἰς τὸν αἰῶνα τῶν αἰώνων, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων  无限地持续的时间，特别强调未来 始终；永远；永永远远；直到永远；永恒地；（加否定词）从不；永不；绝不 ὁ Χριστὸς μένει εἰς τὸν αἰῶνα  ‘the Messiah will remain forever’  「基督是永远长存的」 (约 12:34) αὐτῷ ἡ δόξα ... εἰς πάσας τὰς γενεὰς τοῦ αἰῶνος τῶν αἰώνων  ‘to him be the glory ... for all ages forever and ever’  「愿他……得着荣耀，直到世世代代，永永远远」 (弗 3:21,21 [2]) ᾧ ἐστιν ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων  ‘to him belong the glory and the power forever and ever’  「愿荣耀和权能都归给他，直到永永远远」 (彼前 4:11,11 [2]) εἰς αἰῶνα τετήρηται  ‘has been reserved forever’  「永远为他们保留着」 (犹 1:13) 另见 路 1:33、彼后 3:18、犹 1:25、来 1:8。采用 αἰών 的更详尽表达形式，在某种程度上是更加强调它的意义，尤其见于庄严的荣耀颂文体。

(g)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［参ἀήρ, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ αἰὼν τοῦ κόσμου τούτου  （「这个世界的超自然力量」——超自然掌权者的头衔）一种超自然的势力，负责控制人类的命运和活动 执政者；掌权者；有能者；统治者；邪恶势力 ἐν αἷς ποτε περιεπατήσατε κατὰ τὸν αἰῶνα τοῦ κόσμου τούτου, κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος, τοῦ πνεύματος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος ἐν τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθείας  ‘at that time you lived according to the supernatural forces of this world, according to the ruler of the supernatural powers in space, the spiritual power who now controls the people disobeying God’  「那时，你们……随从今世的邪恶势力，顺服空中掌权者的首领，就是现今操控悖逆上帝之人的邪灵」 (弗 2:2) 对于圣经中提到的各种超自然力量和势力，有些学者相信，根据新柏拉图学派有九种超自然力量、分为三个层级、每层有三种力量的说法，人们有可能重建，至少是一部分，这些超自然力量和势力所代表的层级。然而，新约的术语和用法并不适宜做这样的分类；而且，要确定这些超自然势力和力量有什么显着的差异，即使并非不可能，也是困难的。 在 弗 1:21 的情况中，有些学者认为当中的术语是既指超自然的领域，也指人类的领域，因此是强调基督的完全统治。考虑到古代世界的人所持有的观念，这在很大程度上被认为是有理的，因为各种世俗力量被认为是反映了相应的超自然力量。 在大多数情况下，翻译者都尽力用不同的词汇去翻译不同的术语，例如：把 ἐξουσία 翻译为「掌权的」；δύναμις 翻译为「有能的」；κυριότης 翻译为「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短语，则翻译为「天空属灵气的恶魔」。然而，许多语言中没有足够词汇去指称不同种类的力量、权柄和势力，并用来描述这些超自然的、非人格的力量。于是，有些译者就简单用一个短语来表达，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在术语和短语之间做一些词汇区分，当然应该这样做，但是在许多上下文中，这种区分是不可能做到的。因此，如果要使读者更好地明白相关经文的含义，就可能需要在旁注做一些解释。

(h)

12.24 超自然生物及力量 超自然生物 ὁ θεὸς τοῦ αἰῶνος τούτου  （魔鬼的头衔，直译：这世界的神）有能力或权柄控制这个世界（或这个世代）的神明，世上的人也承认这种势力 这世界的神；魔鬼 ὁ θεὸς τοῦ αἰῶνος τούτου ἐτύφλωσεν τὰ νοήματα τῶν ἀπίστων  ‘the god of this world has blinded the minds of the unbelievers’  「不信的人被这世界的神明弄瞎了心眼」 (林后 4:4) 「这世界的神」这个措辞可以有两种解释：(1) 统治这个世界的神；或 (2) 这个世界的人信赖或敬拜的神。传统上，虽然很多人把「这世界的神」理解为统治这个世界的神，但是第二种解释放在 林后 4:4 的上下文中很可能更加准确。

(i)

11.16 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 ［参υἱός］ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου  （习语，直译：今世之子）持守这个世界的价值体系的人 非宗教人士；这世上的人；这世代的人 οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου φρονιμώτεροι ὑπὲρ τοὺς υἱοὺς τοῦ φωτὸς εἰς τὴν γενεὰν τὴν ἑαυτῶν εἰσιν  ‘the people of this world are much more shrewd in handling their affairs than the people who serve God’  「这世界的人处理自己的世事要比服事上帝的人精明得多」（直译：「今世之子应付自己的世代比光明之子更加精明」） (路 16:8) Οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου γαμοῦσιν καὶ γαμίσκονται  ‘people of this age marry and are given in marriage’  「这世代的人有娶有嫁」 (路 20:34) 在某些情况下，「今世之子」、「这世界的人」可以翻译为：「像世界上大部分人那样生活的人」，或「只在乎人们怎样说的人」。有时候，要表达人们「与世界认同」，可以用他们对上帝的态度来作对比，例如：「那些对上帝无用的人」。

(j)

67.87 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἐχθές］ ἐχθὲς καὶ σήμερον καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας  （习语，直译：昨天、今天、直到永远）无限延长的时间，从过去到未来 永远；永恒地；过去、现在、直到将来 Ἰησοῦς Χριστὸς ἐχθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας  ‘Jesus Christ is eternally the same’ or ‘Jesus Christ is the same in the past, in the present, and in the future’  「耶稣基督过去、现在、将来，永远都是一样的」（直译：「耶稣基督昨日、今日，一直到永远，是一样的」） (来 13:8)

αἰώνιος

(1)

ον

(a)

67.96 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἀΐδιος］ 指一段无限地持续的时间 1 永恒的；永远的；永久的；永存的 βληθῆναι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον  ‘be thrown into the eternal fire’  「被丢进永远的火里」 (太 18:8) τοῦ αἰωνίου θεοῦ  ‘of the eternal God’  「永生上帝」 (罗 16:26) 在《新约》中，αἰώνιος 最常出现的用法是和 ζωή （生命）一同使用，例如：ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων ἐν αὐτῷ ἔχω ζωὴν αἰώνιον「叫一切信他的人都得永生」（约 3:15）。显然，αἰώνιος 与 ζωή 的结合不仅是时间元素，也是性质上的区别。在这样的上下文中，αἰώνιος 明显带有某种含义，而这种含义与 αἰώνιος 跟上帝和超自然的属性有关。如果只是把「永生」翻译为「永远不死」，就可能会产生严重的误解，因为人们会以为「永远不死」只是指肉体永远存在，而不明白是指属灵生命的不死。因此，有些翻译者把「永生」翻译为「没有终结的真实生命」，以此引进性质上的区别。

(b)

67.133 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参αἰών, ἀπό, ἐκ, πρό, χρόνος］ πρὸ χρόνων αἰωνίων, χρόνοις αἰωνίοις  一段极其长久的时间，从假定的开始一直到现在 历代以来；从万世以来；从创世以来；历世历代 ἀποκάλυψιν μυστηρίου χρόνοις αἰωνίοις σεσιγημένου  ‘the revelation of the secret truth which was hidden from the beginning of time’  「自创世以来隐藏的奥秘的启示」 (罗 16:25) χάριν, τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ πρὸ χρόνων αἰωνίων  ‘he gave this grace to us in Christ Jesus from all ages past’  「这恩典是从万古以前在基督耶稣里赐给我们的」 (提后 1:9)

(c)

永恒生命；永生

____________________________________________________

1 ἀΐδιος和αἰώνιος的意思没有实质的区别。然而，ἀΐδιος在某些方面是更为正式的表述，哲学家较多采用。

ἀκαθαρσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.261 道德伦理素质及相关行为 不洁，污秽 不道德，尤其与淫乱的罪有关 不纯洁；不道德；污秽 παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς ἐν ταῖς ἐπιθυμίαις τῶν καρδιῶν αὐτῶν εἰς ἀκαθαρσίαν  ‘God has given them over to do the immoral things their hearts desire’  「上帝任凭他们随着心里的情欲行不道德的事」 (罗 1:24)

(b)

79.54 物体的特徵 干净的，肮脏的 任何肮脏污秽的东西 污秽；灰尘；垃圾 ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας  ‘but inside they are full of dead people's bones and all kinds of filth’  「里面却满了死人的骨头和一切的污秽」 (太 23:27)

ἀκάθαρτος

(1)

ον

(a)

53.39 宗教活动 玷污，不洁，俗物 ［参κοινός］ 在礼仪上不被接纳的，或者是因为被玷污，或者是因为本身的性质（例如礼仪上不洁净的牲畜） 污秽的；礼仪上不洁净的 οὐδέποτε ἔφαγον πᾶν κοινὸν καὶ ἀκάθαρτον  ‘I have never eaten anything defiled and ritually unclean’  「凡污俗和不洁净的东西，我从来没有吃过」 (徒 10:14) 徒 10:14 中的 κοινός[b] 和 ἀκάθαρτος 可能在意义上有微妙的区别，特别是在隐含意义的层面上。然而，根据现有的几段上下文，很难决定两者在意义上的确切差异。这两个词在 徒 10:14 中的使用很可能主要是为了强调。

ἀκαιρέομαι

(1)

＜动＞

(a)

67.7 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 没有一个有利的机会来做某事 没有机会；没得机会；缺少机会 ἠκαιρεῖσθε δέ  ‘but you had no opportunity’  「你们……只是没有机会罢了」 (腓 4:10)

ἀκαίρως

(1)

＜副＞

(a)

67.8 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 形容缺乏一个有利的机会来做某事 不方便；不合时机；时间不理想；不得时；不合时 κήρυξον τὸν λόγον, ἐπίστηθι εὐκαίρως ἀκαίρως  ‘proclaim the message; keep doing so whether the opportunity is favorable or not’  「务要传道；无论时机有利还是不利，总要坚持」 (提后 4:2)

ἄκακος

(1)

ον

(a)

88.2 道德伦理素质及相关行为 良善 形容没有过错，是纯真的 没有过错；纯真的；无邪的 ὅσιος ἄκακος ἀμίαντος, κεχωρισμένος ἀπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν  ‘holy, guileless, undefiled, set apart from sinners’  「圣洁、无邪恶、无玷污、远离罪人」 (来 7:26) 在 来 7:26，ἄκακος 远远不是单纯指不坏，它有更加正面的含义。换句话说，对 κακός[a]「坏」（88.106）加以否定所产生的用词，不仅仅指在道德上中立，而且更指明某种明显的正面的品质。1

(b)

31.34 持有观点，相信，信赖 假设，认为有可能 指对于可能的欺诈毫不怀疑或天真地相信 不怀疑的；天真的 διὰ τῆς χρηστολογίας καὶ εὐλογίας ἐξαπατῶσιν τὰς καρδίας τῶν ἀκάκων  ‘by their fine words and flattering speech they deceive the minds of naive people’  「他们用花言巧语，欺骗单纯人的心」 (罗 16:18) 将 罗 16:18 中的短语译成「诱惑那些不怀疑谎言之人的心」，可以阐明 ἄκακος 的含义。

____________________________________________________

1 ἄκακος和英语的not bad（「不坏」）意思相近，在许多上下文中是指好的事物。事实上，借助于特定的语调，「不错」一语的肯定涵义比「好的」还要强。

ἄκανθα

(1)

ης＜阴＞

(a)

3.17 植物 树木以外的植物 ［参τρίβολος］ 任何在茎部和／或枝条上有尖刺的植物；被视为无用的；象徵艰难困苦 有刺植物；荆棘；蒺藜 μήτι συλλέγουσιν ἀπὸ ἀκανθῶν σταφυλὰς ἢ ἀπὸ τριβόλων σῦκα  ‘thorn bushes do not bear grapes and briers do not bear figs’  「荆棘不会结出葡萄，蒺藜不会结出无花果」 (太 7:16) 有刺的植物几乎遍布世界各地，因此，对于这种植物，满意的译名不难找到。然而，在某些情况下，可能也需要提供描述，例如：「有尖刺的植物」，或「会扎人的植物」。

ἀκάνθινος

(1)

η，ον

(a)

3.18 植物 树木以外的植物 ἀκάνθινον στέφανον  （ἄκανθα「有刺植物」3.17 的衍生词）指用荆棘做成的物件，或带刺的物件；在《新约》里，这字只出现在 ἀκάνθινον στέφανον 的短语中，那是用带刺的植物茎部或枝条编织而成的冠冕；是苦难的象徵 荆棘冠冕 ἀκάνθινον στέφανον  ‘a crown of thorns’  「用荆棘编的冠冕」 (可 15:17) 翻译者也许有必要指出，这荆棘冠冕是用一种多刺灌木的树枝制成，因为冠冕上不但有刺，而且有带刺的藤蔓或枝条。

ἄκαρπος

(1)

ον

(a)

23.202 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 不生产种子、果子的，没有收成的 没有果子；无法结出果实；没有收成 δένδρα φθινοπωρινὰ ἄκαρπα  ‘trees that bear no fruit, even in autumn’  「深秋不结果子的树」 (犹 1:12) 在 犹 1:12，直译「秋天」在某些地区也许会产生误导，因为这个历法上的术语在当地也许不是收获果实的季节。因此，也许最好把 犹 1:12 翻译为：「在应该结果实的季节却没有结果实的树。」

(b)

65.34 价值 有用的，无用的 没有用处的，意思是不结果子的 没有用处的；无益的；不结果子的；没有果效的 μὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους  ‘have nothing to do with people who do unproductive things that belong to the darkness’  「与那些做属黑暗无益之事的人毫无关系」 (弗 5:11)

ἀκατάγνωστος

(1)

ον

(a)

33.415 沟通 批评 ［参ἀνεπίλημπτος］ 指不能批评的事物 无可指责；无可批评；无可非议 λόγον ὑγιῆ ἀκατάγνωστον  ‘sound words which are above criticism’  「言语健全，无可指责」 (多 2:8) 有些语言可能需要把 ἀκατάγνωστος 和 ἀνεπίλημπτος 改为完整的从句，这样，多 2:8 中的「言语纯全，无可指责」可以翻译为「言语纯全，没有人能够加以批评」，或「言语纯全，没有人能够对此说什么」。提前 6:14 中的「无可指责」可以翻译为「从而没有人能够批评它」。

ἀκατακάλυπτος

(1)

ον

(a)

79.116 物体的特徵 掩盖的 没有被盖住的 没有遮盖的；不蒙着的 ἢ προφητεύουσα ἀκατακαλύπτῳ τῇ κεφαλῇ  ‘or prophesying with her head uncovered’  「女人……作先知宣讲，若不蒙着头」 (林前 11:5)

ἀκατάκριτος

(1)

ον

(a)

56.19 法庭及法律程序 法庭聆讯，审讯 未曾经过法庭审讯的，暗示还没有被定罪 未经审讯的；没有被定罪的；未判罪的 Εἰ ἄνθρωπον Ῥωμαῖον καὶ ἀκατάκριτον ἔξεστιν ὑμῖν μαστίζειν;  ‘is it lawful for you to whip a Roman citizen who has not been tried for any crime?’  「你们鞭打一个未经审讯定罪的罗马公民，是合法的吗？」 (徒 22:25)

ἀκατάλυτος

(1)

ον

(a)

13.47 是，变成，存在，发生 状态 指不能停止的东西 不能结束的 ἀλλὰ κατὰ δύναμιν ζωῆς ἀκαταλύτου  ‘but through the power of a life that cannot be brought to an end’  「而是照无穷生命的大能」 (来 7:16)

ἀκατάπαυστος

(1)

ον

(a)

68.56 时态 停止 形容不停地做某个活动 从未停止；不停止；止不住 ὀφθαλμοὺς ἔχοντες μεστοὺς μοιχαλίδος καὶ ἀκαταπαύστους ἁμαρτίας  ‘with their eyes always looking for adultery, they never stop sinning’  「他们满眼淫欲，不停地犯罪」 (彼后 2:14)

ἀκαταστασία

(1)

ας＜阴＞

(a)

39.34 敌意，冲突 反叛 ［参ἀνίστημι, ἀποστασία, ἐπανίστημι, ἐπίστασις, στάσις］ 起来公然反抗权威，意图推翻它或完全违抗其要求 反抗；造反；叛乱 ὅταν δὲ ἀκούσητε πολέμους καὶ ἀκαταστασίας, μὴ πτοηθῆτε  ‘do not be afraid when you hear of wars and revolts’  「你们听见有战争和叛乱的时候，不要慌乱」 (路 21:9) 在 路 21:9，ἀκαταστασία 可能仅仅是指不安定的局势，但是很可能带有「造反」和「叛乱」的意思。

(b)

39.36 敌意，冲突 反叛 以暴力反对某人或某事，涉及暴民行为 1 叛乱；暴乱；扰乱；被围攻 ἐν πληγαῖς, ἐν φυλακαῖς, ἐν ἀκαταστασίαις  ‘we had been beaten, jailed, and mobbed’  「鞭打、监禁、动乱」 (林后 6:5)

____________________________________________________

1 ἀκαταστασία[b]所指的暴力对抗不是针对政府权威，而是针对某人或当地情况，与ἀκαταστασία[a]「反抗；造反；叛乱」（39.34）不同。

ἀκατάστατος

(1)

ον

(a)

37.32 控制，管理 控制，限制 ［参ἀνυπότακτος］ 不能被某物或某人控制 不被控制；不受管制；不受控制 τὴν δὲ γλῶσσαν οὐδεὶς δαμάσαι δύναται ἀνθρώπων, ἀκατάστατον κακόν  ‘no one can tame a person's tongue; it is an evil which cannot be controlled’  「惟独舌头没有人能制伏，是不受控制的邪恶」 (雅 3:8) 「它是不能被控制的邪恶」也可以译成「它是没有人能够控制的邪恶」，或「没有人能够控制这个邪恶」。

Ἁκελδαμάχ

(1)

(a)

93.401 人名及地名 地名 （亚兰语，意思是「血田」）祭司们用犹大出卖耶稣得来的银子买下的地，传统认为就在耶路撒冷城外、欣嫩子谷的南侧 亚革大马；《思》哈刻达玛

ἀκέραιος

(1)

ον

(a)

88.32 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 形容没有混合邪恶，因此是纯洁的 纯洁的；没有玷污的 θέλω δὲ ὑμᾶς σοφοὺς εἶναι εἰς τὸ ἀγαθόν, ἀκεραίους δὲ εἰς τὸ κακόν  ‘I want you to be wise about what is good and untainted with what is evil’  「我希望你们于善事聪慧，于恶事纯洁」 (罗 16:19)

ἀκλινής

(1)

ές

(a)

31.80 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 指不改变或动摇自己的信仰 毫不动摇；坚定地 κατέχωμεν τὴν ὁμολογίαν τῆς ἐλπίδος ἀκλινῆ  ‘let us hold on without wavering to the hope which we profess’  「我们要坚守所宣认的指望，毫不动摇」 (来 10:23)

ἀκμάζω

(1)

＜动＞

(a)

23.197 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 成熟或熟透 使成熟；成熟的 ἤκμασαν αἱ σταφυλαὶ αὐτῆς  ‘her bunches of grapes have ripened’  「葡萄已经熟了」 (启 14:18) 在一些语言中，「成熟」的对应表达是「变甜」或「变得可以吃」。

ἀκμήν

(1)

(a)

67.128 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参ἔτι, λοιπός］ 时间延伸到一个预期的点，并且超过该点 还；仍然；也 Ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε;  ‘are you still without understanding?’  「连你们也还不明白吗？」 (太 15:16)

ἀκοή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

24.52 感官事件及状态 听 ［参ἀκούω］ 听见{N:001} ἀλλ᾽ οὐκ ὠφέλησεν ὁ λόγος τῆς ἀκοῆς ἐκείνους  ‘but the message which they heard did not do them any good’  「只是所听见的道对他们无益」 (来 4:2)

(b)

24.53 感官事件及状态 听 听觉 听声的能力；听觉 εἰ ὅλον τὸ σῶμα ὀφθαλμός, ποῦ ἡ ἀκοή;  ‘if the whole body were the faculty of sight, where would the hearing be?’  「假如整个身体是眼睛，听觉在哪里呢？」 (林前 12:17) 在一些语言中，林前 12:17 更好的表达方式是说到相关联的器官而不是官能，比如：「如果全身是眼睛，那么耳朵在哪里呢？」

(c)

24.57 感官事件及状态 听 （ἀκούω[a]「听见」24.52 的衍生词）人听见的内容 所听见的；信息；所传的 τίς ἐπίστευσεν τῇ ἀκοῇ ἡμῶν;  ‘who has believed what was heard from us?’ or ‘... our message?’  「有谁相信了从我们所听见的呢？」或「有谁相信了我们的信息呢？」 (罗 10:16) 在一些语言中，与罗 10:16 的「信息」最接近的译词是「所说的」，而不是「所听见的」，因此 罗 10:16 可能最好译成：「我们所说的有谁信呢？」

(d)

33.213 沟通 通知，宣布 （ἀκούω[c]「得到消息」33.212 的衍生词）所听到的消息内容 消息；报告；信息 ἀπῆλθεν ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ εἰς ὅλην τὴν ∑υρίαν  ‘the news about him spread throughout the whole country of Syria’  「他的消息就在全叙利亚省传开了」 (太 4:24) 有些语言不能说「消息传开」。因此，太 4:24 可能需要译成：「全叙利亚的人不停地从别人口中听到关于他的事」。

(e)

31.56 持有观点，相信，信赖 接受为真实的 ［参ἀκούω］ 因听到某事而相信并作出回应 接受；聆听；聆听和回应；注意和回应；留心听 καὶ ἀπὸ μὲν τῆς ἀληθείας τὴν ἀκοὴν ἀποστρέψουσιν  ‘and they will turn away from heeding the truth’  「并且掩耳不听真理，偏向无稽的传说」 (提后 4:4)

(f)

24.63 感官事件及状态 听 ［参ἀκούω］ ἀκοῇ ἀκούω  （闪族习语，直译：用听觉去听）专注地并假定是连续不断地倾听 留心倾听；听了又听 Ἀκοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ μὴ συνῆτε καὶ βλέποντες βλέψετε καὶ οὐ μὴ ἴδητε  ‘you will listen and listen but not understand; you will look and look but not perceive’  「你们听了又听，却不明白；看了又看，却看不清」 (徒 28:26)

(g)

25.11 态度及情感 意欲，希望，愿望 ［参κνήθω］ κνήθομαι τὴν ἀκοήν  （习语，直译：痒痒的想听到）被听到的东西弄得耳朵痒痒2 耳朵发痒；渴望听到自己想听的东西；很想听 ἐπισωρεύσουσιν διδασκάλους κνηθόμενοι τὴν ἀκοὴν  ‘they will heap up for themselves teachers, since they desire simply to hear what they want to hear’  「因为……渴望听到自己想听的东西，就随心所欲地增添好些教师」 (提后 4:3)

____________________________________________________

1 与其他语义衍生词一样，这里似乎最好只提供清楚的译词。当然，这里可以把听的过程定义为「用耳朵察觉」，但这样的定义是不必要的。

2 习语κνήθομαι τὴν ἀκοήν具有两个非常不同的语义特徵。一个是被取悦的愿望，另一个是满足愿望的途径，即听到的东西。这个习语可以归类为「感官事件及状态」（语义域24），或语义域「态度及情感」（语义域25）。提后 4:3似乎更加强调后面一种意思，因此这个习语包含在语义域「态度及情感」。

ἀκολουθέω

(1)

＜动＞

(a)

15.144 线性运动 走在后面 跟在某人后面 跟在后面；后随 οἱ προάγοντες καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες ἔκραζον  ‘those going ahead of him and those following him shouted’  「前行后随的人都喊着说」 (可 11:9) ἠκολούθει γὰρ τὸ πλῆθος τοῦ λαοῦ κράζοντες, Αἶρε αὐτόν  ‘for the crowd of people followed him screaming, Away with him’  「一群人跟在后面，喊着：『除掉他！』」 (徒 21:36)

(b)

15.156 线性运动 跟随，伴随 跟随或陪同那决定前行方向和路线的带头人 作为追随者陪伴；跟随；同行 ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας  ‘a great crowd from Galilee followed him’  「有一大群人从加利利……来跟从他」 (太 4:25) ἀκολουθέω[b] 与 ἀκολουθέω[a]（15.144）的不同之处，在于有伴随的意思，而不是仅仅跟在后面。

(c)

36.31 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 ［参μαθητεύω］ 作某人的跟随者或门徒，意思是坚持领袖的教导或指示，并促进这位领袖的事业发展 跟从；跟随；作……的门徒 εὐθὺς ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ  ‘at once they left their nets and followed him’  「他们立刻舍了网，跟从他」 (可 1:18) 许多翻译者试图在比喻意义上使用「跟从」一词，表达「成为某人门徒」的意思，但在一些语言中，这种用法有一定的危险。例如，「跟从」常有「带着邪恶意图去追求」的隐含意义。在许多语言中，「跟从」（意为「成为门徒」）的对应译词是「陪伴」，或「一起走」，或「在……的群体中」。

ἀκούω

(1)

＜动＞

(a)

24.52 感官事件及状态 听 ［参ἀκοή］ 听见{N:001} φωνὴ κιθαρῳδῶν καὶ μουσικῶν καὶ αὐλητῶν καὶ σαλπιστῶν οὐ μὴ ἀκουσθῇ ἐν σοὶ ἔτι  ‘the sound of harpists and musicians and flute players and trumpeters will never again be heard in you’  「弹琴、歌唱、吹笛、吹号的声音，在你中间绝不会再听到了」 (启 18:22)

(b)

24.58 感官事件及状态 听 有听声音的能力，与耳聋对比2 能听见；听力；听见 κωφοὶ ἀκούουσιν  ‘the deaf are able to hear’  「聋子能听见」 (太 11:5)

(c)

33.212 沟通 通知，宣布 得到关于某事的信息，通常是通过口头传达 得到消息；听闻 ἀκούσαντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἦλθον καὶ ἦραν τὸ πτῶμα αὐτοῦ  ‘when his disciples received news about this, they came and got his body’  「约翰的门徒听到了，就来把他的尸体领去」 (可 6:29) 在 可 6:29，ἀκούω 显然不仅意味着生理听觉上的听见，因为信息的内容也是 ἀκούω[c] 含义的一个重要成分。也比较 ἀκοή[d]（33.213）。

(d)

31.56 持有观点，相信，信赖 接受为真实的 ［参ἀκοή］ 因听到某事而相信并作出回应 接受；聆听；聆听和回应；注意和回应；留心听 ἐάν σου ἀκούσῃ, ἐκέρδησας τὸν ἀδελφόν σου  ‘if he listens to you, you have won your brother back’  「他若听你，你就赢得了你的弟兄」 (太 18:15c) γνωστὸν οὖν ἔστω ὑμῖν ὅτι τοῖς ἔθνεσιν ἀπεστάλη τοῦτο τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ· αὐτοὶ καὶ ἀκούσονται  ‘you are to know for sure, then, that God's message of salvation has been sent to the Gentiles; they will accept it’  「所以你们当知道，上帝这救恩已经传给外邦人；他们必会接受的」 (徒 28:28)

(e)

36.14 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参ἐπιδέχομαι］ 留心倾听某人的教诲，继而遵从这人的劝告或命令4 留心并遵从；听从；听而遵行 Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· ἀκούετε αὐτοῦ  ‘this is my own dear Son with whom I am well pleased; pay attention to him and obey him’  「这是我的爱子，我所喜爱的。你们要听从他」 (太 17:5)

(f)

32.1 理解 理解 听见和明白一个信息5 理解；明白 ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον καθὼς ἠδύναντο ἀκούειν  ‘he spoke the word to them to the extent they could understand’  「耶稣……照他们所能明白的，对他们讲道」 (可 4:33) ὁ γὰρ λαλῶν γλώσσῃ οὐκ ἀνθρώποις λαλεῖ ἀλλὰ θεῷ· οὐδεὶς γὰρ ἀκούει  ‘the one who speaks in strange tongues does not speak to people but to God, because no one understands him’  「那说方言的，不是对人说，而是对上帝说，因为没有人听得懂」 (林前 14:2)

(g)

56.13 法庭及法律程序 法庭聆讯，审讯 ［参διακούω］ 对法律事件进行司法听证6 审理案件；听审；法庭聆讯；听口供；听陈词 Μὴ ὁ νόμος ἡμῶν κρίνει τὸν ἄνθρωπον ἐὰν μὴ ἀκούσῃ πρῶτον παρ᾽ αὐτοῦ καὶ γνῷ τί ποιεῖ;  ‘according to our Law we cannot condemn a man before a legal hearing to find out what he has done, can we?’  「不先听取本人的口供，查明他所做的事，按照我们的律法，怎能定他的罪呢？」 (约 7:51) 在一些语言中，表达「法庭聆讯」的最贴切方法是描述主要相关方之间的关系，有些时候可以译成「法官听原告和被告的陈词」。

(h)

24.67 感官事件及状态 听 ἀκούω εἰς τὸ οὖς  （习语，直译：听进耳中）秘密地听见某事 私下听见；秘密地听到 καὶ ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘and what you hear in secret, announce from the housetops’  「你们听见的耳语，要在房顶上宣讲出来」 (太 10:27) 在一些语言中，「你们私下听到的话」（《现》）的对等翻译可能是：「当周围没有其他人的时候，你们所听到的」，或「你们在耳边听到的」。

(i)

32.46 理解 缺乏理解能力 ［参βαρέως, οὖς］ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἀκούω  （习语，直译：耳朵听不清楚）智力迟钝或理解缓慢 理解缓慢；智力迟钝 καὶ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἤκουσαν  ‘and they were slow to understand’  「这百姓……耳朵塞着」或「这百姓……理解缓慢」 (徒 28:27)

(j)

24.63 感官事件及状态 听 ［参ἀκοή］ ἀκοῇ ἀκούω  （闪族习语，直译：用听觉去听）专注地并假定是连续不断地倾听 留心倾听；听了又听 Ἀκοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ μὴ συνῆτε καὶ βλέποντες βλέψετε καὶ οὐ μὴ ἴδητε  ‘you will listen and listen but not understand; you will look and look but not perceive’  「你们听了又听，却不明白；看了又看，却看不清」 (徒 28:26)

____________________________________________________

1 与其他语义衍生词一样，这里似乎最好只提供清楚的译词。当然，这里可以把听的过程定义为「用耳朵察觉」，但这种定义是不必要的。

2 在24.58，ἀκούω[b]与ἀκούω[a]「听」（24.52）明显不同，因为ἀκούω[b]指的是做某事的能力，而不仅仅是指相关的动作。

3 在太 18:15，ἀκούω显然指的不仅仅是感官知觉，还有接受所说的真理，以及愿意做出合宜的回应，经文强调后面这两种要素要远远超过感官上的聆听过程。

4 ἀκούω[e]和ἐπιδέχομαι[b]都有语义域的重叠，因为「留心倾听」里面显然不仅包含知觉，还有随之而来的顺服。

5 ἀκούω[f]是意思涵盖两个语义域的典型例子，但因为重点不是在于听而是在于理解，所以ἀκούω[f]被归类在这个子域中。

6 ἀκούω[g]和διακούω的意思显然与ἀνακρίνω[b]（56.12）略有不同，前两个词汇的内涵比较中性，并且似乎没有暗示后来被定罪。

ἀκρασία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.91 道德伦理素质及相关行为 自制，缺乏自制 不能控制住自己 缺乏自控；不能控制自己 ἵνα μὴ πειράζῃ ὑμᾶς ὁ ∑ατανᾶς διὰ τὴν ἀκρασίαν ὑμῶν  ‘so that you may not be tempted by Satan because of your lack of self-control’  「免得撒但趁着你们不能自制时诱惑你们」 (林前 7:5)

ἀκρατής

(1)

ές

(a)

88.92 道德伦理素质及相关行为 自制，缺乏自制 （ἀκρασία「缺乏自控」88.91 的衍生词）形容没有自控力 没有控制住的；缺乏自控 ἐνστήσονται καιροὶ χαλεποί· ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι ... διάβολοι ἀκρατεῖς  ‘difficult times will come, for people will be greedy ... slanderers, lacking in self-control’  「将有艰难的日子来到，那时人会专爱自己……好说谗言，不能节制」 (提后 3:1, 2, 3 [3])

ἄκρατος

(1)

ον

(a)

79.99 物体的特徵 纯净的，没有杂质，没有稀释 是纯粹的，意思是没有稀释的，因此是十足强度的 没有稀释的；没有杂质的；纯粹的；纯一不杂的 καὶ αὐτὸς πίεται ἐκ τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τοῦ θεοῦ τοῦ κεκερασμένου ἀκράτου  ‘and he will drink from the wine of the wrath of God poured out at full strength’  「就要喝上帝烈怒的酒，就是斟在上帝震怒之杯中那没有稀释的酒」 (启 14:10)

ἀκρίβεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

72.20 真的，假的 准确的，不准确的 在细节上和在完整性上都严格依照一个规范或标准 严格；严格遵循；严紧；准确 πεπαιδευμένος κατὰ ἀκρίβειαν τοῦ πατρῴου νόμου  ‘I received instruction in strict conformance to the Law of our ancestors’ or ‘the instruction I received was to conform strictly to the Law of our ancestors’  「按照我们祖宗的律法严格受教」或「所接受的教育是严格遵照我们祖宗律法的」 (徒 22:3)

ἀκριβής

(1)

ές

(a)

72.19 真的，假的 准确的，不准确的 ［参ἀκριβῶς］ 形容在细节上和在完整性上都严格依照一个规范或标准的 准确的；准确地；严格的；严格地；详细；详细地；仔细；详尽地 κατὰ τὴν ἀκριβεστάτην αἵρεσιν τῆς ἡμετέρας θρησκείας ἔζησα  ‘I have lived as a member of the strictest party of our religion’  「按着我们宗教中最严紧的教派过生活」 (徒 26:5)

ἀκριβόω

(1)

＜动＞

(a)

27.9 学习 学习 以严格精确的方式获取信息，或获取准确无误的信息 准确地得知；准确地找出；查明；查问；仔细询问 Τότε Ἡρῴδης λάθρᾳ καλέσας τοὺς μάγους ἠκρίβωσεν παρ᾽ αὐτῶν τὸν χρόνον τοῦ φαινομένου ἀστέρος  ‘so Herod called the visitors from the east to a secret meeting and from them found out exactly what time the star had appeared’  「于是，希律暗中召见了从东方来的博学之士，仔细查问了那星出现的确切时间」 (太 2:7)

ἀκριβῶς

(1)

＜副＞

(a)

72.19 真的，假的 准确的，不准确的 ［参ἀκριβής］ 形容在细节上和在完整性上都严格依照一个规范或标准的 准确的；准确地；严格的；严格地；详细；详细地；仔细地；详尽地；明确地；清楚地 ἐδίδασκεν ἀκριβῶς τὰ περὶ τοῦ Ἰησοῦ  ‘he taught accurately the facts about Jesus’  「精确地讲论和教导耶稣的事」 (徒 18:25)

ἀκρίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

4.47 动物 昆虫 六腿有翅的昆虫，其特徵是第三对腿特别长，适合跳跃；蝗科，拉丁语学名：Acrididae；成群迁徙并开拓新的领域；其他时候是单独或三五成群地生活；人们用烧烤油炸等方法烹煮，但在某些地方也会生吃；由于数目庞大和成群出动的特性，蝗虫常用来象徵庞大的军队，难以防御，同时也象徵上帝的惩罚 蝗虫 ἐσθίων ἀκρίδας καὶ μέλι ἄγριον  ‘eating grasshoppers and wild honey’  「吃的是蝗虫和野蜜」 (可 1:6) ἐξῆλθον ἀκρίδες εἰς τὴν γῆν  ‘grasshoppers came on the earth’  「有蝗虫……飞到地上」 (启 9:3) 根据出现 ἀκρίς 的4处新约经文，这些昆虫或者可以吃（太 3:4; 可 1:6），或者非常具有毁灭性（启 9:3）。 有些人认为，施洗约翰吃的蝗虫应该不是昆虫，而是角豆荚，但是并没有任何语言学或文化背景方面的证据支持这种解释。 在世界上的一些地方，有许多种蝗虫/蚂蚱，其中一些可以吃，还有的不可以吃。因此，在 太 3:4 和 可 1:6 的上下文中，需要选择一个指可以吃的昆虫的词汇。

ἀκροατήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.13 建造物 建筑物 比较大的建筑物，通常用于法律听审，但也可能作较广泛的用途 大厅；礼堂 Ἀγρίππα καὶ τῆς Βερνίκης ... εἰσελθόντων εἰς τὸ ἀκροατήριον  ‘Agrippa and Bernice ... entered the audience hall’  「亚基帕和百妮基……进了大厅」 (徒 25:23) 在有些语言中，ἀκροατήριον 可以译作「一个大厅」，或「可以容纳许多人的场所」，或「可以让许多人坐下来聆听的建筑物」。

ἀκροατής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

24.56 感官事件及状态 听 （ἀκροάομαι「听」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）听见的人 听者；听见的人 οὐ γὰρ οἱ ἀκροαταὶ νόμου δίκαιοι παρὰ [τῷ] θεῷ  ‘for not the hearers of the Law are righteous in God's sight’  「因为在上帝眼中，不是听律法的人为义」 (罗 2:13) 在翻译 罗 2:13 时，可能需要具体限定「听众」的条件，比如译成：「不是那些仅仅听到律法的人在上帝眼中为义」，或「那些仅仅听到律法的人，不是那些在上帝眼中为义的人」。

ἀκροβυστία

(1)

ας＜阴＞

(a)

11.52 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 阴茎的包皮未割除，一种未受割礼的状态 1 未受割礼；包皮未割除 Εἰσῆλθες πρὸς ἄνδρας ἀκροβυστίαν ἔχοντας καὶ συνέφαγες αὐτοῖς  ‘you went as a guest with men who are uncircumcised and you ate with them’  「你竟进入未受割礼之人当中，和他们一同吃饭！」 (徒 11:3)

(b)

11.53 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 对未受割礼之人的统称 未受割礼的人；外邦人；外邦世界 ἰδόντες ὅτι πεπίστευμαι τὸ εὐαγγέλιον τῆς ἀκροβυστίας καθὼς ∏έτρος τῆς περιτομῆς  ‘seeing that I was entrusted with the good news to the Gentiles even as Peter was entrusted with the good news to the circumcised’  「他们看见了主托付我传福音给未受割礼的人，正如主托付彼得传福音给受割礼的人」 (加 2:7) 有些语言在翻译 加 2:7 时，必须避免给人一个印象，以为有两个福音，一个给犹太人，一个给外邦人，因此可以把 加 2:7 翻译为：「上帝把传福音给外邦人的任务交给了我，正像他把传福音给犹太人的任务交给彼得一样」，甚或是「上帝把传福音的任务交给了我和彼得，我向外邦人传，而彼得向犹太人传。」

____________________________________________________

1 ἀκροβυστία一词是指未受割礼的状态，在语言学上属于一个表示生理状态的域（语义域23）。然而，该词在新约中仅仅与人的社会—宗教特徵有关，所以ἀκροβυστία被归类在这里的语义域11「人的群体和类别以及这些群体和类别的成员」（另见11.53）。

ἀκρογωνιαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

7.44 建造物 建筑物的部分及区域 ［参κεφαλή］ 建筑物的房角石（奠基石）或压顶石，对其结构至关重要（在《新约》中，这用词只用来比喻基督） 房角石；重要的石 ἐποικοδομηθέντες ἐπὶ τῷ θεμελίῳ τῶν ἀποστόλων καὶ προφητῶν, ὄντος ἀκρογωνιαίου αὐτοῦ Χριστοῦ Ἰησοῦ  ‘you, too, are built upon the foundation laid by the apostles and prophets, the cornerstone being Christ Jesus himself’  「被建造在使徒和先知的根基上，而基督耶稣自己为房角石」 (弗 2:20) 有些学者认为，ἀκρογωνιαῖος 指尖屋顶高点的那块压顶石；然而在《新约》中，ἀκρογωνιαῖος 可能是指耶路撒冷圣殿中所用的那种石头，因此 ἀκρογωνιαῖος 更可能是指房角石而不是尖屋顶的压顶石。这词不是指拱门的压顶石。然而，许多社会并不知道「房角石」，还有些社会的房角石功能完全不同，因此，可以采用「最重要的石头」或「非常重要的石头」等表达。这样的表达指出了房角石的功能和重要性，而没有试图准确指明其位置或样式。

ἀκροθίνιον

(1)	ου＜中＞（通常为复数）

(a)

57.244 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 战利品中最好的部分，特别是献给神明的那一部分 最好的战利品；最上等的战利品；最贵重的掠夺物 ᾧ [καὶ] δεκάτην Ἀβραὰμ ἔδωκεν ἐκ τῶν ἀκροθινίων ὁ πατριάρχης  ‘to whom Abraham the patriarch gave a tenth of the best of the booty’  「连先祖亚伯拉罕都拿战利品中最好的十分之一给他」 (来 7:4)

ἄκρον

(1)

ου＜中＞

(a)

80.7 空间 界限，空间的边界 空间的极限 极限边界；最终极限；尽头；地极；天边 ἐπισυνάξουσιν τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ ... ἀπ᾽ ἄκρων οὐρανῶν ἕως [τῶν] ἄκρων αὐτῶν  ‘they will gather his chosen people ... from one extreme end of the world to the other’  「从天这边直到天那边，召集他的选民」 (太 24:31)

(b)

79.104 物体的特徵 形状 尖锐物品的尖端或顶部 尖（手指头）；顶；（拐杖的）头 βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος  ‘to dip the tip of his finger in some water’  「用指尖蘸点水」 (路 16:24) προσεκύνησεν ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς ῥάβδου αὐτοῦ  ‘he bowed in worship on the top of his walking stick’  「倚着自己的杖头敬拜上帝」 (来 11:21)

Ἀκύλας

(1)

＜直受＞αν＜阳＞

(a)

93.16 人名及地名 人名 保罗的好友和同工；他的妻子是百基拉 亚居拉；《思》阿桂拉

ἀκυρόω

(1)

＜动＞

(a)

76.25 能力，力量 拒绝承认某事物的力量或权力 使权威无效；拒绝；废除；废弃；废掉 ἠκυρώσατε τὸν λόγον τοῦ θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν  ‘you have disregarded the command of God for the sake of your traditions’  「为了你们的传统，你们就无视上帝的诫命」 (太 15:6) ἀκυροῦντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ τῇ παραδόσει ὑμῶν ᾗ παρεδώκατε  ‘disregarding what God has said (or ‘... the command of God’) by means of your tradition which you pass on (to others)’  「你们就藉着你们传下来的传统，把上帝的话（或诫命）废弃了」 (可 7:13) 在 太 15:6 和 可 7:13，重点是百姓视传统的权威高于上帝的话这个事实。

ἀκωλύτως

(1)

＜副＞

(a)

13.151 是，变成，存在，发生 发生 指没有受到阻碍 没有阻碍地；自由地；无限制地 διδάσκων τὰ περὶ τοῦ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ μετὰ πάσης παρρησίας ἀκωλύτως  ‘preaching those things concerning the Lord Jesus Christ with complete openness and without restriction’  「放胆公开地……传讲主耶稣基督的事，没有限制」 (徒 28:31)

ἄκων

(1)	ἄκουσα，ἆκον

(a)

25.67 态度及情感 愿意 不情愿做某事的 不情愿；不是出于自己自由意志的；不是自由选择的；不是自愿的 εἰ δὲ ἄκων, οἰκονομίαν πεπίστευμαι  ‘if (I do my work) not as a matter of free choice, I am (simply) discharging the trust committed to me’  「即使不自愿，这职责还是托付给我了」 (林前 9:17) 很多时候，「不情愿做某事」这个表达可以译成：「被迫做某事」，或「做某事是因为不得不做」。

ἀλάβαστρος

(1)

ου＜中＞

(a)

6.131 人工制品 容器 用雪花石造成的瓶子 玉瓶 ἦλθεν γυνὴ ἔχουσα ἀλάβαστρον μύρου νάρδου  ‘a woman came with an alabaster jar of ointment’  「有一个女人拿着一玉瓶极贵的纯哪哒香膏来」 (可 14:3) 玉瓶通常有很长的瓶颈，折断之后才能使用里面的东西。主要用来装香膏等珍贵的物品。 在翻译「玉瓶」时，许多翻译者仅使用意为「瓶」或「长颈瓶」的词汇，然后附加一个描述性的限定词，例如「用雪花石制成的」或「用珍贵的石头制成的」或「用一种叫雪花石的珍贵石头制成的」。

ἀλαζονεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.219 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 指傲慢自大的状态，但这种态度是完全没有基础的 张狂；自负；傲慢；骄傲 νῦν δὲ καυχᾶσθε ἐν ταῖς ἀλαζονείαις ὑμῶν  ‘but now you are boasting in your pretentious pride’  「现今你们竟然狂傲自夸」 (雅 4:16) 「傲慢自负」可以译成「不停地谈论自己多么伟大」。

ἀλαζών

(1)

όνος＜阳＞

(a)

88.220 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 （ ἀλαζονεία 「张狂」（88.219）的衍生词）指傲慢自大并惯常自夸的人 自夸的人；傲慢的人 ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι φιλάργυροι ἀλαζόνες  ‘for there will be people who are lovers of themselves, lovers of money, braggarts’  「那时人会专爱自己，贪爱钱财，自夸」 (提后 3:2) 有些语言会用比喻的手法把傲慢的人描述为「喜欢自夸说大话的人」，或「嘴巴比身体大的人」。

ἀλαλάζω

(1)

＜动＞

(a)

14.82 自然界的事件及状态 声音 发出响亮回荡的声音 叮当地响 κύμβαλον ἀλαλάζον  ‘clanging cymbal’ or ‘reverberating cymbal’  「响的钹」 (林前 13:1)

(b)

25.139 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 嚎啕大哭，并发出悲叹哀号 嚎啕大哭；悲叹哀号 θεωρεῖ θόρυβον καὶ κλαίοντας καὶ ἀλαλάζοντας πολλά  ‘he saw the confusion and (heard) all the crying and loud weeping’  「耶稣看到一片混乱，并有人大声哭泣哀号」 (可 5:38) 在一些语言中，ἀλαλάζω[b] 的对等翻译是一个意指礼仪式哭泣的词汇或短语。这不一定意味着没有诚意，在许多社会中，人对 可 5:38 所报告的那种死亡，通常的回应是这种哭泣。

ἀλάλητος

(1)

ον

(a)

33.96 沟通 说话，谈话 ［参ἀνεκλάλητος］ 指无可言喻或无法表达的事情1 无法用言语表达的事情 αὐτὸ τὸ πνεῦμα ὑπερεντυγχάνει στεναγμοῖς ἀλαλήτοις  ‘the Spirit himself intercedes with groans that cannot be expressed in words’  「圣灵亲自用无可言喻的叹息替我们祈求」 (罗 8:26)

____________________________________________________

1 ἀνεκλάλητος可能比ἀλάλητος的语气更加强烈，但是并不能根据新约用法来确定这一点。

ἄλαλος

(1)

ον

(a)

33.106 沟通 说话，谈话 ［参ἄφωνος, κωφός］ 指无法言语或说话 哑的；无声的；不能言语；不会说话 τοὺς κωφοὺς ποιεῖ ἀκούειν καὶ [τοὺς] ἀλάλους λαλεῖν  ‘he makes the deaf to hear and the dumb to speak’  「他甚至使聋子听见，哑巴说话」 (可 7:37)

ἀλείφω

(1)

＜动＞

(a)

47.14 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的应用及清除 用液体（通常是油或香液）涂抹 抹油；用油涂抹；用香膏抹 ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου οὐκ ἤλειψας· αὕτη δὲ μύρῳ ἤλειψεν τοὺς πόδας μου  ‘you did not anoint my head with oil, but she anointed my feet with perfume’  「你没有用油抹我的头，但这女人用香膏抹我的脚」 (路 7:46)

ἀλεκτοροφωνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.198 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 罗马夜间第三更次的名称，称为「公鸡叫」（见 φυλακή[c]「更次」67.196） 在黎明之前；天亮以前；鸡叫的时候 ἢ ὀψὲ ἢ μεσονύκτιον ἢ ἀλεκτοροφωνίας ἢ πρωΐ  ‘it may be in the evening, at midnight, when the cock crows, or early in the morning’  「是晚上，或半夜，或鸡叫时，或早晨」 (可 13:35)

ἀλέκτωρ

(1)

ορος＜阳＞

(a)

4.45 动物 鸟类 雄性家禽，颜色是深棕红，颈部有橙红色的羽毛，头顶上是红色的小肉冠，嘴两边有红色的垂肉；母鸡是较浅的棕红色，肉冠细小；在《圣经》中的重要性，似乎在于公鸡会晨早啼叫，宣布黎明即将到来 公鸡 πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με  ‘before the rooster crows, you will deny me three times’  「耶稣说：「今夜鸡叫以前，你要三次不认我」 (太 26:34)

Ἀλεξανδρεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

93.402 人名及地名 地名 （Ἀλεξανδρία 「亚历山大」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）亚历山大城的本地人或住在该城的人 亚历山大人；《思》亚历山大里亚人

Ἀλεξανδρῖνος

(1)

η，ον

(a)

93.403 人名及地名 地名 （Ἀλεξανδρία 「亚历山大」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）指与亚历山大相关的 亚历山大的；从亚历山大来的

Ἀλέξανδρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.17a 人名及地名 人名 为耶稣背十字架的古利奈人西门的儿子 亚历山大；《思》亚历山大

(b)

93.17b 人名及地名 人名 犹太人的大祭司，负责审讯彼得和约翰 亚历山大；《思》亚历山大

(c)

93.17c 人名及地名 人名 以弗所城一名犹太人，在以弗所的暴乱中被推出来向群众发言 亚历山大；《思》亚历山大

(d)

93.17d 人名及地名 人名 以弗所教会的异端教师1 亚历山大；《思》亚历山大

(e)

93.17e 人名及地名 人名 反对和加害保罗的铜匠1 亚历山大，《思》亚历山大

____________________________________________________

1 有些学者提出，Ἀλέξανδρος[d]和Ἀλέξανδρος[e]是指同一个人，但这个意见并不能得到证实。

ἄλευρον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.9 食物及调味品 食物 磨碎小麦粒而制成的粉末；用于烘焙，尤其用来制作饼或面包 小麦面粉 ἣν ... γυνὴ ἐνέκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία  ‘which ... a woman hid in three measures of wheat flour’  「有妇人拿去藏在三斗面粉里」 (太 13:33) 在有些语言中，小麦面粉被描述为「磨碎的小麦」或「磨成粉的小麦」。

ἀλήθεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

72.2 真的，假的 真的，假的 那内容是真实的，因此与实际发生的事情一致 真理；真相；实情 εἶπεν αὐτῷ πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν  ‘she told him the whole truth’  「那女人……将实情全告诉他」 (可 5:33) 在 约 8:32，ἀλήθεια 是指耶稣带来的上帝的启示，或许也指耶稣自己实际上就是上帝的启示。

(b)

70.4 实在的，不实在的 ἐν ἀληθείᾳ, ἐπ᾽ ἀληθείας, κατὰ ἀλήθειαν  （习语，直译：在真理中，在真理上，根据真理）指作为一个真实的事件或状态1 事实上；实际上 καὶ τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ διδάσκεις  ‘you really teach the way of God’  「你是真正传上帝的道」 (太 22:16) ἵνα ὦσιν καὶ αὐτοὶ ἡγιασμένοι ἐν ἀληθείᾳ  ‘in order that these may be truly dedicated’  「好使他们也真正地奉献给你」 (约 17:19) συνήχθησαν γὰρ ἐπ᾽ ἀληθείας ἐν τῇ πόλει ταύτῃ  ‘for they really came together in this city’  「果然在这城里聚集」 (徒 4:27) τὸ κρίμα τοῦ θεοῦ ἐστιν κατὰ ἀλήθειαν ἐπὶ τοὺς τὰ τοιαῦτα πράσσοντας  ‘the judgment of God is upon those who actually did such things’  「上帝的审判临到那些实际做这些事的人」 (罗 2:2)

____________________________________________________

1 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的习语）词项的意思似乎具有一些微妙的差异，但是很难具体确定。

ἀληθεύω

(1)

＜动＞

(a)

33.251 沟通 说真话，说假话 传达真实的消息 说真话；说出真相 ὥστε ἐχθρὸς ὑμῶν γέγονα ἀληθεύων ὑμῖν;  ‘have I now become your enemy by telling you the truth?’  「我对你们说真话，结果就成了你们的敌人吗?」 (加 4:16) 有些语言很难使用「真相」或「真理」等非常抽象的词汇。因此，加 4:16 中的「真理」需要和直接上下文联系起来，例如，「……通过告诉你们他们真正想要做的事」或「……通过告诉你们这些话的真正含义」。

ἀληθής

(1)

ές

(a)

72.1 真的，假的 真的，假的 ［参ἀληθινός］ 与历史事实相符的 真实的；事实 τοῦτο ἀληθὲς εἴρηκας  ‘you have told the truth’  「你这话是真的」 (约 4:18) 在一些语言中，「事实」可以简单地译作：「真实的样子」，或「就是如此」，或「所发生的事」。

(b)

70.3 实在的，不实在的 是真实的，而不是想象出来的 1 真的；真实的；真正；确实 ἡ γὰρ σάρξ μου ἀληθής ἐστιν βρῶσις  ‘for my flesh is real food’  「我的肉是真实可吃的」 (约 6:55) 约 6:55 这句话中的比喻或象徵含意，丝毫不影响它的真实性。

(c)

88.39 道德伦理素质及相关行为 诚实，真诚 形容人诚实可信 可信的；诚实的；正直的人 οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς εἶ  ‘we know that you are an honest man’  「我们知道你是诚实的人」 (太 22:16) 在一些语言中，太 22:16 中的 ἀληθής 必须译成「你总是说真话」。

____________________________________________________

1 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的习语）词项的意思似乎具有一些微妙的差异，但是很难具体确定。

ἀληθινός

(1)

ή，όν

(a)

70.3 实在的，不实在的 是真实的，而不是想象出来的 1 真的；真实的；真正；确实 ἵνα γινώσκωσιν σὲ τὸν μόνον ἀληθινὸν θεὸν  ‘that they may know you, the only one who is really God’  「认识你——独一的真神」 (约 17:3) 在一些语言中，「独一真正的上帝」必须表达为：「存在的独一上帝」，或「唯他是上帝，没有其他神明」。

(b)

72.1 真的，假的 真的，假的 ［参ἀληθής］ 与历史事实相符的 真实的；事实 καὶ ἀληθινὴ αὐτοῦ ἐστιν ἡ μαρτυρία  ‘and his witness is true’  「他的见证是真的」 (约 19:35)

(c)

73.2 真实的，虚假的 形容某事物呈现应该呈现的样子 真的；真实的；真诚的 προσερχώμεθα μετὰ ἀληθινῆς καρδίας  ‘let us come near with a sincere heart’  「我们就应该怀着真诚的心……来到上帝面前」 (来 10:22)

____________________________________________________

1 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的习语）词项的意思似乎具有一些微妙的差异，但是很难具体确定。

ἀλήθω

(1)

＜动＞

(a)

46.16 家务活动 在磨坊里磨谷物 磨谷物；推磨 ἔσονται δύο ἀλήθουσαι ἐπὶ τὸ αὐτό  ‘two will be grinding grain at the same place’  「两个女人一同推磨」 (路 17:35) 在 路 17:35 和 太 24:41，所指的显然是用人手推动的磨，通常由两个女子一起推动。在那些不知道这种磨的社会中，翻译者可以用研钵和研杵研磨谷物的过程来代替。

ἀληθῶς

(1)

＜副＞

(a)

70.3 实在的，不实在的 是真实的，而不是想象出来的 1 真的；真实的；真正；确实 Ἀληθῶς θεοῦ υἱὸς εἶ  ‘you are truly the Son of God’  「你真是上帝的儿子」 (太 14:33) Ἴδε ἀληθῶς Ἰσραηλίτης ἐν ᾧ δόλος οὐκ ἔστιν  ‘here is a real Israelite in whom there is nothing false’  「这是个真以色列人！他心里是没有诡诈的」 (约 1:47)

____________________________________________________

1 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的习语）词项的意思似乎具有一些微妙的差异，但是很难具体确定。

ἁλιεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

44.10 畜牧，捕鱼 以捕鱼为业的人 渔夫；打鱼的人 βάλλοντας ἀμφίβληστρον εἰς τὴν θάλασσαν· ἦσαν γὰρ ἁλιεῖς  ‘throwing their net into the sea, for they were fishermen’  「正往海里撒网；他们本是打鱼的」 (太 4:18)

ἁλιεύω

(1)

＜动＞

(a)

44.7 畜牧，捕鱼 用钓鱼线钓鱼，或用渔网捕鱼 打鱼；捕鱼；钓鱼 λέγει αὐτοῖς ∑ίμων ∏έτρος, Ὑπάγω ἁλιεύειν  ‘Simon Peter said to them, I am going fishing’  「西门．彼得对他们说：『我要去打鱼』」 (约 21:3a)

____________________________________________________

1 在约 21:3的最后一部分，πιάζω「抓住；捉住」（18.3）是指捕鱼，但是，这种用法应该归在「抓住」的更宽泛意思之下。

ἁλίζω

(1)

＜动＞

(a)

5.28 食物及调味品 调味品 （ἅλς「盐」5.25 的衍生词，有作为原因的用意 ）使东西有咸味 用盐腌；使再有咸味 ἐὰν δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἁλισθήσεται;  ‘but if the salt becomes tasteless, how will it be made salty again?’  「盐若失了味，怎能叫它再咸呢？」 (太 5:13a) πᾶς γὰρ πυρὶ ἁλισθήσεται  ‘for everyone will be salted with fire’  「因为每个人必被火当盐来腌」 (可 9:49a) 在翻译 太 5:13 时，可以采用一个使役动词，例如「如何能够使盐再变咸呢」或「人如何能够使盐复原呢」。可 9:49 的意思特别含糊。根据《旧约》中的要求，祭物需要用盐调和（利 2:13），可能 可 9:49 中的火应该被视为相当于盐，作为受苦和牺牲的象徵；门徒就是受到这些苦难和牺牲的试炼。

____________________________________________________

1 在太 5:13和可 9:49，ἁλίζω可能表示两种非常不同的意思，第一处经文意为「恢复盐的咸味」，第二处经文意为「使某物有咸味」。然而，这种区分似乎是不必要的，因为ἁλίζω可以定义为「使某物有咸味」。那么，这个意思就适用于已经失去了咸味的盐，以及需要用盐腌的祭物。然而，如前面所指出的，ἁλίζω在可 9:49的意思十分模糊，只能在高度比喻性的意思上理解。

ἀλίσγημα

(1)

τος＜中＞

(a)

53.37 宗教活动 玷污，不洁，俗物 礼仪上不洁净的东西 被玷污的物；不洁净的东西；污秽 ἐπιστεῖλαι αὐτοῖς τοῦ ἀπέχεσθαι τῶν ἀλισγημάτων τῶν εἰδώλων  ‘to write a letter (telling) them to abstain from things defiled by idols’  「但是要写信吩咐他们禁戒被偶像玷污的东西」 (徒 15:20)

ἀλλά

(1)

(a)

89.125 关系 对比 更加突出对比的转折词（与 δέ[c]，89.124 相比较） 但是；然而；相反地 οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι  ‘I have not come to do away (with them), but to give (their teachings) full sense’  「我来不是要废掉，而是要成全」 (太 5:17) τὸ παιδίον οὐκ ἀπέθανεν ἀλλὰ καθεύδει  ‘the child is not dead but is sleeping’  「这孩子并没有死，只是睡着了」 (可 5:39) 在表示相反的较强调的短语中，ἀλλά 也与 μᾶλλον 和 ἤ 连用：ἀλλὰ μᾶλλον δουλευέτωσαν，「反而要更殷勤服事」（提前 6:2）；οὐχί, λέγω ὑμῖν, ἀλλ᾽ ἢ διαμερισμόν，「我告诉你们，不是太平，而是纷争」（路 12:51）。

(b)

89.96 关系 添加 表示一系列相协调的关系，与先前所述的事件或状态作对比 和 πόσην κατειργάσατο ὑμῖν σπουδήν, ἀλλ᾽ ἀπολογίαν, ἀλλ᾽ ἀγανάκτησιν, ἀλλὰ φόβον  ‘how earnest it has made you, and how eager to prove your innocence, and such indignation, and such alarm ...’  「这在你们当中产生了何等的殷勤、甚至辩白、甚至愤慨、甚至恐惧、甚至渴望、甚至热忱、甚至责罚」 (林后 7:11)

(c)

91.2 语段标记 转折的标记 表示转折，在某些语境中稍微有相反的含意，通常最好不要翻译 还有；然而 οὕτως δὲ φιλοτιμούμενον εὐαγγελίζεσθαι οὐχ ὅπου ὠνομάσθη Χριστός, ἵνα μὴ ἐπ᾽ ἀλλότριον θεμέλιον οἰκοδομῶ, ἀλλὰ καθὼς γέγραπται  ‘my ambition has always been to proclaim the good news in places where Christ has not been heard of, so as not to build on a foundation laid by someone else. As the Scripture says, ...’ or ‘... else, but as the Scripture says, ...’  「我立了志向，要在没有听过基督之名的地方传扬福音，免得建造在别人的根基上；正如经上所记……」 (罗 15:20, 21 [2]) 在 罗 15:21，连词 ἀλλά 显然没有相反的意思；即使有，也只是指出一些潜在的原因；不过，还是最好不要把 ἀλλά 翻译出来，而只是把它视为一个过渡的标记。

(d)

91.11 语段标记 强调的标记 表示对比强调 当然；肯定地 Εἰ καὶ πάντες σκανδαλισθήσονται, ἀλλ᾽ οὐκ ἐγώ  ‘even if all others become offended, I most emphatically will not be’  「即使所有人都背弃你，我也绝不会」 (可 14:29) εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀναστάσεως ἐσόμεθα  ‘for since we have become one with him in dying as he did, we shall certainly in the same way be one with him in being raised to life as he was’  「我们若与他合一，经历与他一样的死，也必经历与他一样的复活」 (罗 6:5a)

(e)

89.136 关系 对比 ［参δέ, μέν, μέν, μέν, μέντοι, πλήν］ μέν ... ἀλλά  表示一组对比的项目 一方面……但另一方面 πάντα μὲν καθαρά, ἀλλὰ κακὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ διὰ προσκόμματος ἐσθίοντι  ‘on the one hand all (foods) are ritually pure (or may be eaten), but on the other hand it is wrong to eat anything that will cause someone else to fall into sin’  「（一方面）所有（食物）都是洁净的（或：都是可以吃的），但（另一方面）如果吃任何东西而使人跌倒犯罪，这就是错的」 (罗 14:20)

____________________________________________________

1 在罗 6:5，翻译者必须考虑到希腊文文本中有相当大的省略。

ἀλλάσσω

(1)

＜动＞

(a)

58.43 性质，类别，示例 不同类或不同等 通过改变某物的特性或性质来产生不同 改变；改换；使不同 καὶ ἀλλάξει τὰ ἔθη ἃ παρέδωκεν ἡμῖν Μωϋσῆς  ‘and he will alter the customs which Moses handed down to us’  「（他）也要改变摩西所交给我们的规矩」 (徒 6:14)

(b)

57.142 拥有，转移，交换 交换 ［参μεταλλάσσω］ 用一物交换另一物 1 交换；替代；取代 ἤλλαξαν τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου θεοῦ ἐν ὁμοιώματι εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου  ‘they exchanged the glory of immortal God for an image in the likeness of mortal man’  「他们以必朽之人……的雕像，替代了不朽之上帝的荣耀」 (罗 1:23)

____________________________________________________

1 与ἀλλάσσω[b]相比，μεταλλάσσω[a]可能更加强调用一物替代另一物。

ἀλλαχόθεν

(1)

(a)

84.8 空间的延伸 从源头延伸 从不同的源头延伸出来 从别处；从别的道路 μὴ εἰσερχόμενος διὰ τῆς θύρας ... ἀλλ᾽ ἀναβαίνων ἀλλαχόθεν  ‘does not enter by the door, ... but climbs in from some other way’  「不从门进羊圈，倒从别处爬进去」 (约 10:1)

ἀλλαχοῦ

(1)

(a)

83.4 空间的位置 这裏，那裏 非当前环境的位置 别处 Ἄγωμεν ἀλλαχοῦ  ‘let us go elsewhere’  「让我们往别处去」 (可 1:38)

ἀλληγορέω

(1)

＜动＞

(a)

33.18 沟通 话语类型 在交流中使用比喻或类比 以寓言方式表达；使用比喻；使用类比 ἅτινά ἐστιν ἀλληγορούμενα· αὗται γάρ εἰσιν δύο διαθῆκαι  ‘this incident can be taken as a kind of likeness: the two women stand for two covenants’  「这些事情现在可以用寓意来解释：这两个妇女就是两个约」 (加 4:24)

ἁλληλουϊά

(1)

(a)

33.363 沟通 赞美 （希伯来语的借用语，直译：赞美耶和华）一种赞美的表达方式 哈利路亚；赞美上帝 ἤκουσα ὡς φωνὴν μεγάλην ὄχλου πολλοῦ ἐν τῷ οὐρανῷ λεγόντων, Ἁλληλουϊά  ‘I heard what sounded like the voice of a great crowd of people in heaven saying, “Praise God”’ or ‘... “Hallelujah”’  「我听见天上有响亮的声音，像是一大群人在高呼，说：『赞美上帝』或『哈利路亚！』」 (启 19:1)

ἀλλήλων

(1)

οις，ους

(a)

92.26 话语的参照人物 相互的参照 ［参ἑαυτοῦ］ 实体之间相互指向 互相；彼此 ἐφοβήθησαν φόβον μέγαν καὶ ἔλεγον πρὸς ἀλλήλους  ‘they became very much afraid and said to one another’  「他们就非常惧怕，彼此说」 (可 4:41) τοῦτο δέ ἐστιν συμπαρακληθῆναι ἐν ὑμῖν διὰ τῆς ἐν ἀλλήλοις πίστεως ὑμῶν τε καὶ ἐμοῦ  ‘what I mean is that both you and I will be encouraged while among you, you by my faith and I by yours’  「更确切地说，我在你们当中的时候，你们和我都可以藉着彼此共有的信心，一起得到激励」 (罗 1:12) καθ᾽ εἷς ἀλλήλων μέλη  ‘individually members of one another’  「互相联络作肢体」 (罗 12:5) Μὴ καταλαλεῖτε ἀλλήλων  ‘do not slander one another’  「不要互相毁谤」 (雅 4:11)

ἀλλογενής

(1)

οῦς＜阳＞

(a)

11.76 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 属于不同社会政治团体的人，意味着没有亲属关系 外族人；外邦人 οὐχ εὑρέθησαν ὑποστρέψαντες δοῦναι δόξαν τῷ θεῷ εἰ μὴ ὁ ἀλλογενὴς οὗτος;  ‘why is this foreigner the only one who came back to give thanks to God?’  「为什么只有这外族人回来感谢上帝呢？」 (路 17:18)

ἅλλομαι

(1)

＜动＞

(a)

15.238 线性运动 跳起，跳跃 跃起或跳到空中 跃起；跳起 εἰσῆλθεν σὺν αὐτοῖς εἰς τὸ ἱερὸν περιπατῶν καὶ ἁλλόμενος καὶ αἰνῶν τὸν θεόν  ‘then he went into the Temple with them, walking and jumping and praising God’  「他跟他们进了圣殿，边走边跳，赞美上帝」 (徒 3:8)

(b)

14.30 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 水从地底下冒出气泡并涌出的动作 涌出 πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον  ‘a spring of water bubbling up to eternal life’  「成为泉源，直涌到永生」 (约 4:14) 在《新约》中，ἅλλομαι[b] 仅出现在 约 4:14 的比喻。 在某些语言中，谈到泉水流动的用语，取决于流动的程度或连续性。如果泉水是四季不断的，也就是说，如果它一直在流动，就可以用一个术语来表示；如果是间歇性的，即只在雨季流动，则会用一个完全不同的术语来表示。对于水是先流出然后再往下流，还是实际上从地表以下流出来，也可能存在区别。在 约 4:14 中，水流动的方向并不重要，重要的是必须使用一个术语来表达不断涌流的意思。

ἄλλος

(1)

η，ο

(a)

58.36 性质，类别，示例 不同类或不同等 ［参ἄλλως, ἕτερος, ἑτέρως］ 与所有其他实体种类不同的1 不同的；不相同；另一种 οὐ πᾶσα σὰρξ ἡ αὐτὴ σὰρξ ἀλλ᾽ ἄλλη μὲν ἀνθρώπων, ἄλλη δὲ σὰρξ κτηνῶν, ἄλλη δὲ σὰρξ πτηνῶν, ἄλλη δὲ ἰχθύων  ‘not all flesh is the same flesh, but there is one type of flesh of humans, another of animals, another of birds, and another of fish’ or ‘not all flesh is the same, for there is one kind for people, a different kind for animals, a different kind for birds, and a different kind for fish’  「各种肉身也都不一样，人有人的肉身，兽有兽的肉身，鸟有鸟的肉身，鱼有鱼的肉身」 (林前 15:39)

(b)

58.37 性质，类别，示例 不同类或不同等 ［参ἕτερος］ 与在上下文中暗示或标识的项目不同的1 其他；另外；另一；别的 δι᾽ ἄλλης ὁδοῦ ἀνεχώρησαν  ‘they went home by another route’  「他们就从别的路回自己的家乡去了」 (太 2:12) μή πως ἄλλοις κηρύξας αὐτὸς ἀδόκιμος γένωμαι  ‘so that I myself will not be rejected after having proclaimed the message to others’  「免得我传福音给别人，自己反而被淘汰了」 (林前 9:27)

____________________________________________________

1 有人认为，ἄλλος和ἕτερος的区别仅仅在于ἄλλος指系列中的另一个，ἕτερος指明显不同种类的事物，但是这种区别无法根据现有的上下文来确定。不过，加 1:6, 加 1:7可能暗示了这种区别，该处指出要拒绝另一种福音，因为不可能有别的福音。然而需要注意，ἄλλος和ἕτερος都有「另一个」的意思，就是不相同的意思（见58.37）。

ἀλλοτριεπίσκοπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.245 道德伦理素质及相关行为 好管闲事 以不适当的方式忙于别人事务的人 好管闲事的人；干涉别人事务的人；惹麻烦的人 μὴ γάρ τις ὑμῶν πασχέτω ὡς φονεὺς ἢ κλέπτης ἢ κακοποιὸς ἢ ὡς ἀλλοτριεπίσκοπος  ‘none of you should suffer punishment as a murderer, thief, evildoer, or as a meddler in others affairs’  「你们中间，不可有人因为杀人、偷窃、作恶、好管闲事而受苦」 (彼前 4:15)

ἀλλότριος

(1)

α，ον

(a)

92.20 话语的参照人物 说及或写到的人或物 指属于别人的东西 属于另一个人的；属于别人的 εἰ ἐν τῷ ἀλλοτρίῳ πιστοὶ οὐκ ἐγένεσθε  ‘if you are not faithful in what belongs to someone else’  「如果你们在别人的东西上不忠心」 (路 16:12)

(b)

11.74 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 来自另一个地理或文化区域的人，并且／或者不为所论到的社会政治团体的成员所认识 陌生人；外国人 ἀλλοτρίῳ δὲ οὐ μὴ ἀκολουθήσουσιν  ‘they will certainly not follow a stranger’  「它们绝不会跟随陌生人」 (约 10:5) 在 约 10:5，「生人」（陌生人）令人最满意的翻译往往是「不认识的人」，换句话说：「羊不跟随不认识的人」，或「羊不跟随不认得的人」。

(c)

39.12 敌意，冲突 对抗，敌意 由于本质上的不同而遭受反对 强烈反对；作……的敌人；与……为敌 ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων  ‘they became strong in battle and defeated the armies of their enemies’  「在战争里大有能力，击退了敌人的军队」 (来 11:34) 含有仇恨、敌意和反对的意思，通常是习语，主要有四个经验来源：(1) 心理态度，「心如火烧」；(2) 肢体语言，「对人皱眉」或「拒绝打响指」（打响指是非洲许多地方的打招呼方式）；(3) 身体姿势，「顶着」；(4) 动作，「转身背向」或「转身离开」。

ἀλλόφυλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.43 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 一个不属于所谈论的民族的人（从犹太人的观点看，即不是犹太人，而是外邦人） 异族人；外邦人；别国的人 ἀθέμιτόν ἐστιν ἀνδρὶ Ἰουδαίῳ κολλᾶσθαι ἢ προσέρχεσθαι ἀλλοφύλῳ  ‘a Jew is not allowed to visit or associate with a Gentile’ or ‘... with a person who is not a Jew’  「犹太人是不许和异族人结交来往的」 (徒 10:28a)

____________________________________________________

1 在比较一般性的意思上，ἀλλόφυλος是一个社会—政治术语，然而，根据该词在新约中的具体用法，可以将其归类为社会—宗教术语。

ἄλλως

(1)

＜副＞

(a)

58.36 性质，类别，示例 不同类或不同等 ［参ἄλλος, ἕτερος, ἑτέρως］ 与所有其他实体种类不同的 1 不同的；不相同；另一种 καὶ τὰ ἄλλως ἔχοντα κρυβῆναι οὐ δύνανται  ‘those that are different cannot remain hidden’  「即使不然，也不能一直隐藏」 (提前 5:25)

____________________________________________________

1 有人认为，ἄλλος和ἕτερος的区别仅仅在于ἄλλος指系列中的另一个，ἕτερος指明显不同种类的事物，但是这种区别无法根据现有的上下文来确定。不过，加 1:6, 加 1:7可能暗示了这种区别，该处指出要拒绝另一种福音，因为不可能有别的福音。然而需要注意，ἄλλος和ἕτερος都有「另一个」的意思，就是不相同的意思（见58.37）。

Ἀλμεί

(1)

＜阳＞

(a)

93.18 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员（校勘栏，出现在短语 τοῦ Ἀμιναδὰμ τοῦ Ἀρὰμ τοῦ Ἀλμεὶ τοῦ Ἀρνὶ 中） 音译：亚米

ἀλοάω

(1)

＜动＞

(a)

43.19 农耕 通过打谷或让牲畜踹谷，把谷粒与谷壳分离 打谷；踹谷 Βοῦν ἀλοῶντα οὐ φιμώσεις  ‘do not tie up the mouth of an ox when it is treading out the grain’  「牛在踹谷的时候，不可笼住它的嘴」 (提前 5:18) 对一些社会来说，让牲畜踹谷看来是极其浪费和不合卫生的，但是翻译者又不得不采用比较字面的方式来翻译这些经文，否则上下文的表达就会受到影响。因此，翻译者可能需要提供旁注来更清楚地解释这件事。

ἄλογος

(1)

ον

(a)

30.12 思考 思考，思想 缺乏正确地推理或思考的能力的 不讲理的；没有理性的；不能思考的 ὡς ἄλογα ζῷα γεγεννημένα  ‘having become like creatures unable to reason’  「这些人好像没有理性的牲畜」 (彼后 2:12) 在 彼后 2:12，可以把「不能思考的受造物」译成「野兽」，因为这显然是短语 ἄλογα ζῷα 所指的对象。

(b)

89.19 关系 原因及／或理由 指没有提供一个原因或理由，鉴于某事是与逻辑相反的 不合理的；没有道理的；荒谬的 ἄλογον γάρ μοι δοκεῖ  ‘it seems unreasonable to me’  「我认为……是不合理的」 (徒 25:27) 在某些语言中，「不合理的」的对应词汇是「人不应思想的东西」。请注意，ἄλογος[b] 是指与正确的推理相反的东西，而 ἄλογος[a]（30.12）是指缺乏推理的能力。

ἀλόη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.209 人工制品 香料、香膏及燃香 百合花属植物的芳香树脂，常用于尸体防腐 沉香，芦荟 μίγμα σμύρνης καὶ ἀλόης  ‘a mixture of myrrh and aloes’  「没药和沉香混合的香料」 (约 19:39) 与 σμύρνα（「没药」，6.208）一样，翻译者通常会借用「沉香」一词，然后用旁注来说明这种物质。

ἅλς  (ἅλας)

(1)	ἅλς: ἁλός＜阳＞；ἅλας: ατος＜中＞（这两个词在意思上没有区别；ἅλας 是后期出现的拼写）

(a)

5.25 食物及调味品 调味品 白色晶状物质，主要由氯化钠组成，用于调味或腌制食物 盐 Ὑμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς· ἐὰν δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἁλισθήσεται;  ‘you are the salt of the earth, but if the salt becomes tasteless, how will it be made salty again?’  「你们是地上的盐。盐若失了味，怎能叫它再咸呢？」 (太 5:13) 世界各地都使用盐作为调味剂，因此找到一个合适的译词并不困难。要翻译 太 5:13 却有些难处，因为纯盐不可能失去味道。然而，在古代世界，买回来的盐含有很多杂质，氯化钠在潮湿的天气里会渗出来，而剩余物（通常是一种石灰）就没有用处了。因此，在某些语言中，翻译者需要提供一个旁注，解释经文为什么说盐会失味；否则，这个比喻就会没有意义或使人误解。

ἁλυκός

(1)

ή，όν

(a)

5.26 食物及调味品 调味品 （ἅλς「盐」5.25 的衍生词）含盐的或与盐有关的 咸的 οὔτε ἁλυκὸν γλυκὺ ποιῆσαι ὕδωρ  ‘nor can a salty spring produce sweet water’  「咸水的泉也不能流出甜水来」 (雅 3:12) 有些语言很难说「咸的泉」；相反，可能需要说「流出带咸味的水的泉」。在其他一些情况下，人可能必须要说「从含咸地里流出的泉水。」

ἄλυπος  (ἀλυπότερος)

(1)

α, ον

(a)

25.278 态度及情感 悲伤，遗憾 不再经历悲伤或焦虑的 无忧无虑；消除忧伤；不再悲伤 ἵνα ἰδόντες αὐτὸν πάλιν χαρῆτε κἀγὼ ἀλυπότερος ὦ  ‘in order that seeing him you may again be joyful and I will be relieved of anxiety’  「好让你们再见到他就可以喜乐，我也可以少些挂虑」 (腓 2:28)

ἅλυσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

6.16 人工制品 捆紥及固定用的工具 一串连接着的金属链环；用来捆绑物件或约束囚犯 锁链 ἐκέλευσεν δεθῆναι ἁλύσεσιν δυσίν  ‘he ordered them to be tied up with two chains’  「吩咐人用两条锁链捆住他」 (徒 21:33) 有些语言区分了捆绑人所用的链条，以及农业和工业活动所用的链条。

(b)

37.115 控制，管理 监禁 ［参δεσμός］ （ἅλυσις[a]「锁链」6.16 的引申喻意）被囚禁的状态 被囚禁；坐牢；作囚犯 τοῦ εὐαγγελίου, ὑπὲρ οὗ πρεσβεύω ἐν ἁλύσει  ‘for the sake of the gospel for which I am an ambassador in prison’ or ‘... though now I am in prison’  「我为这奥秘作了带上锁链的特使」或「我为这奥秘作了被囚禁的特使」 (弗 6:19, 20 [2]) 被囚禁的状态经常用习语来翻译，例如「绑住手和脚」，「像狗一样用链子捆住」，或「铁窗生涯」。

ἀλυσιτελής

(1)

ές

(a)

65.49 价值 有益的，无益的 没有益处的 无益的；没有好处的；没有帮助的 ἀλυσιτελὲς γὰρ ὑμῖν τοῦτο  ‘and that would not be of any advantage to you’ or ‘and that would not be of any special benefit to you’  「如果他们叹息，对你们就没有任何好处了」或「……对你们就没有什么特别好处了」 (来 13:17)

ἄλφα

(1)

＜中＞

(a)

61.7 序列 序列中的第一项，意味着那是重要的 阿拉法；阿尔法；第一个；开始；首先 Ἐγώ εἰμι τὸ Ἄλφα καὶ τὸ Ὦ  ‘I am the alpha and the omega’  「我是阿拉法，我是俄梅戛」 (启 1:8) 有些抄本把这个表达解作「开始和终结」，还有些抄本解作「首先的和末后的」；启 22:13 同时解作「首先的和末后的」以及「开始和终结」。在世俗文献中，阿拉法和俄梅戛并用是指整个天地，以及各种各样的正、邪力量，因此在《启示录》中，这个称谓可能是指基督统管天地。使用「阿拉法和俄梅戛」这种表达，显然也是地位的一个重要因素。

Ἁλφαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.19a 人名及地名 人名 耶稣门徒雅各 Ἰάκωβος [c] 的父亲 亚勒腓，《思》阿耳斐

(b)

93.19b 人名及地名 人名 税吏利未（即使徒马太）Λευί [a] 的父亲 亚勒腓,《思》阿耳斐

ἅλων

(1)

ος＜阴＞

(a)

7.65 建造物 其他建造物 坚硬地面或石头地的表面，人们通过拍打或让牲畜踩在上面把谷物脱粒 打谷场；碾禾场 διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ  ‘he will clean up his threshing floor’  「他……要彻底清理他的碾禾场」 (太 3:12) ἅλων 解作「打谷场」，是引申喻意（转喻）的基础，指仍散布在禾场上的脱粒谷物（见 3.43）。要使意思更清晰，也许可以像《现中》那样，译作「要扬净谷物」，即「使谷物完全脱粒」。另一方面，翻译者也可以把 太 3:12 中的 ἅλων 按字面意义来理解，翻译为「他要清理自己的禾场」（「要扬净他的场」《和》），就是收起谷粒，去秸去糠。

(b)

3.43 植物 植物的果实部分 （ἅλων[a]「打谷场」7.65 的引申喻意）在脱粒过程中的谷物 脱粒的谷物 οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ  ‘he has his winnowing shovel with him, and will clean his threshed grain’  「他手里拿着簸箕，要扬净他的谷物」 (太 3:12) 太 3:12 中的 ἅλων 也可译为打谷场（见 7.65）。

ἀλώπηξ

(1)

εκος＜阴＞

(a)

4.10 动物 动物 一种看像长毛狗的动物，有尖鼻子和毛茸茸的尾巴；颜色是红背白肚子（狐狸），或背毛黄褐色而毛尖带红色（豺）；食腐动物；令人联想到毁灭与破坏，以及微不足道而妄自尊大；聪明机敏但也狡猾 狐狸；豺狼 Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσιν  ‘foxes have holes’  「狐狸有洞」 (路 9:58) 虽然希腊词 ἀλώπηξ 和《旧约》中的对应希伯来词可能是指狐狸或豺狼，但是《新约》中的 ἀλώπηξ 似乎主要是指狐狸（关于狐狸与豺狼之间的重要区别，参 Fauna and Flora of the Bible，第31-32页）。 在不知道狐狸的地方，有时候可以译作「一条小野狗」或「一种像小野狗的动物」。在其他情况下，翻译者可以从该地区的主流语言中借用词汇「狐狸」，然后在词汇表中说明这种动物的外形和习性。 关于耶稣把希律安提帕比喻成 ἀλώπηξ，见 88.120。

(b)

88.120 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 （ἀλώπηξ[a]「狐狸」4.10 的引申喻意）邪恶的人，大概暗指这人是狡猾和奸诈的 邪恶的人；狡猾的人；狐狸 εἴπατε τῇ ἀλώπεκι ταύτῃ  ‘tell that fox’ (a reference to Herod)  「你们去告诉那个狐狸（指希律）」 (路 13:32) 有些学者认为 路 13:32 中的 ἀλώπηξ 可能意指「没有价值」。 将 路 13:32 中的 ἀλώπηξ 译成「狐狸」有时会误导人，因为在某些文化中，人们认为狐狸是一种非常聪明的动物，因此说某人像狐狸其实是在称赞他。意指「狐狸」的本地术语或会带有其他非常不受欢迎的含义。例如，在某些语言中，狐狸一词是用来指男妓或妓女，而且通常是最低级的那种。

ἅλωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

44.11 畜牧，捕鱼 捕捉或抓动物 捕捉；抓 γεγεννημένα φυσικὰ εἰς ἅλωσιν καὶ φθορὰν  ‘born to be caught and killed’  「生来就是要被捉拿宰杀的」 (彼后 2:12)

ἅμα

(1)

(a)

67.34 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἐφάπαξ］ 强调与另一个时间点同时的一个时间点 同时；一起 ἅμα καὶ ἐλπίζων ὅτι χρήματα δοθήσεται αὐτῷ ὑπὸ τοῦ ∏αύλου  ‘at the same time he was hoping that Paul would give him some money’  「同时，他也希望保罗送钱给他」 (徒 24:26)

(b)

89.114 关系 关联 表示关联，包含受某事件影响的其他项目 连同；另外 μήποτε συλλέγοντες τὰ ζιζάνια ἐκριζώσητε ἅμα αὐτοῖς τὸν σῖτον  ‘in order that when you gather up the tares you may not also root up the wheat together with them’  「免得拔去毒麦的时候，连麦子也一并连根拔出来」 (太 13:29)

ἀμαθής

(1)

ές

(a)

27.24 学习 学习 没有受过正规教育的，因此有愚蠢无知的含义1 没有受教育的；无学问的；没有知识的；无知的 ἐν αἷς ἐστιν δυσνόητά τινα ἃ οἱ ἀμαθεῖς καὶ ἀστήρικτοι στρεβλώσουσιν  ‘there are some difficult things in his letters which ignorant and unstable people explain falsely’  「信中有些难明白的，那无学问、不坚定的人加以曲解」 (彼后 3:16)

____________________________________________________

1 ἀμαθής也可能指没有受过教育或指导的人，因此，这个意思可以归类为「沟通」（语义域33）。

ἀμαράντινος

(1)

η，ον

(a)

79.23 物体的特徵 荣美的 ［参ἀμάραντος］ 形容某物没有失去其美好的、原来的特性 不会褪色的；不失光彩的；保留其美好特性的；不衰残的；不朽的 κομιεῖσθε τὸν ἀμαράντινον τῆς δόξης στέφανον  ‘you will receive a glorious crown which will not lose its brightness’  「你们必得到那永不失光辉的荣耀冠冕」 (彼前 5:4)

ἀμάραντος

(1)

ον

(a)

79.23 物体的特徵 荣美的 ［参ἀμαράντινος］ 形容某物没有失去其美好的、原来的特性 不会褪色的；不失光彩的；保留其美好特性的；不衰残的；不朽的 εἰς κληρονομίαν ἄφθαρτον καὶ ἀμίαντον καὶ ἀμάραντον  ‘for an inheritance which will not decay and spoil and fade away’ or ‘... lose its wonderfulness’  「可以得到基业；这基业不能朽坏、不能玷污、不能衰残」或「……不能失去其美好」 (彼前 1:4)

ἁμαρτάνω

(1)

＜动＞

(a)

88.289 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参ἁμαρτία］ 行事为人违背上帝的旨意和律法 犯罪；做不法的事 πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ, ∏άτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου  ‘I will get up and go to my father and say, “Father, I have sinned against God and against you”’  「我要起来，到我父亲那里去，对他说：『父亲！我得罪了天，又得罪了你……』」 (路 15:18)

ἁμάρτημα

(1)

τος＜中＞

(a)

88.290 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 某人违背上帝的旨意和律法所做的事 罪；过犯 διὰ τὴν πάρεσιν τῶν προγεγονότων ἁμαρτημάτων  ‘because he overlooked their sins previously committed’  「因为他用忍耐的心宽容人先前所犯的罪」 (罗 3:25)

ἁμαρτία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.289 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参ἁμαρτάνω］ 行事为人违背上帝的旨意和律法 犯罪；做不法的事；罪 μηδὲ κοινώνει ἁμαρτίαις ἀλλοτρίαις  ‘take no part in the sins of others’ or ‘do not join others in sinning’  「不可在别人的罪上有份」或「不和别人一起犯罪」 (提前 5:22)

(b)

88.118 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 有罪的状态，作为某人本性中一个不可分割的元素 有罪；邪恶 Ἐν ἁμαρτίαις σὺ ἐγεννήθης ὅλος  ‘you were born completely in sinfulness’ or ‘from birth you have been evil’  「你完全是生在罪中的」或「你生来就是邪恶的」 (约 9:34) 对于 约 9:34 所述责备耶稣的这句话，含意是他没有按照法利赛人对旧约律法的解释去严格遵行。

(c)

88.310 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 犯罪的道德后果 罪责；罪 ἄφεσιν ἁμαρτιῶν  ‘the forgiveness of sins’  「使罪得赦」 (太 26:28) μετανοήσατε οὖν καὶ ἐπιστρέψατε εἰς τὸ ἐξαλειφθῆναι ὑμῶν τὰς ἁμαρτίας  ‘therefore, repent, turn to (God) so that your sins may be wiped away’ or ‘... forgiven’  「所以，你们要悔改，回转过来（归向上帝），使你们的罪得以抹掉」或「……得以赦免」 (徒 3:19) ἀναστὰς βάπτισαι καὶ ἀπόλουσαι τὰς ἁμαρτίας σου ἐπικαλεσάμενος τὸ ὄνομα αὐτοῦ  ‘stand up, be baptized, and have your sins purified by praying to him’ (literally ‘... by calling upon his name’)  「起来受洗，藉向他祷告来洗净你的罪吧」（直译：藉求告他的名……） (徒 22:16) τὸ αἷμα Ἰησοῦ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ καθαρίζει ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας  ‘the death of Jesus his Son makes us clean from every sin’ (or ‘... from all our guilt’)  「他儿子耶稣的死就洗净我们一切的罪」 (约壹 1:7) 有些语言明确区分犯罪的事件和由此产生的道德后果（罪责），因此只能说「犯罪」，却不能说「赦免罪」，因为赦免的是「罪责」。尤其在某些语言中，意为「赦免」的词汇在字面上是「抹去」、「涂抹」或「除去」的意思。这种动词表达往往不适用于犯罪的实际事件，因为被除去的不是犯罪的事件，而是犯罪事件的道德后果，即罪责。

ἀμάρτυρος

(1)

ον

(a)

33.267 沟通 见证，证明 指没有证据或证人 没有证据 οὐκ ἀμάρτυρον αὐτὸν ἀφῆκεν ἀγαθουργῶν  ‘by the good things he does, he did not leave himself without witness’  「他藉着行美善的事，未尝没有为自己留下明证」 (徒 14:17) 在有些语言中，徒 14:17 很难采用双重否定，如「未尝」和「不」所示。因此，徒 14:17 可以译成「通过他所做的善事，每个人都能根据亲身经验来认识他」。

ἁμαρτωλός

(1)

ον

(a)

88.294 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 （ἁμαρτάνω「犯罪」88.289 的衍生词）指有罪的行为 有罪的；犯罪的 ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ  ‘in this unfaithful and sinful generation’  「在这不忠信、罪恶的世代」 (可 8:38)

(2)

οῦ＜阳＞

(a)

88.295 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 （ἁμαρτάνω「犯罪」88.289 的衍生词）指惯常犯罪的人 罪人；被社会排斥的人 οὐκ ἦλθον καλέσαι δικαίους ἀλλ᾽ ἁμαρτωλούς  ‘I have not come to call righteous people, but sinners’  「我不是来召义人，而是召罪人」 (可 2:17) 在 可 2:17、太 9:10、路 15:2 等经文中，ἁμαρτωλός 可能是指不敬虔的人，即无意遵行律法细则的人。这些人经常成为被社会排斥的人。

ἄμαχος

(1)

ον

(a)

39.24 敌意，冲突 冲突，斗争 没有冲突和争论的 不与人争吵的；温和的 ἐπιεικῆ ἄμαχον ἀφιλάργυρον  ‘gentle, peaceful, without love for money’  「温和，爱和睦，不贪财」 (提前 3:3)

ἀμάω

(1)

＜动＞

(a)

43.13 农耕 在田里割草或收割庄稼 割草；收割庄稼 ὁ μισθὸς τῶν ἐργατῶν τῶν ἀμησάντων τὰς χώρας ὑμῶν  ‘the wages of the laborers who mowed your fields’  「工人给你们收割庄稼……的工钱」 (雅 5:4) 在圣经时期，人们用镰刀来割草或谷物，镰刀这种工具有弯曲的刀刃，特别适合用来割草和直立的庄稼。

ἀμέθυστος

(1)

ου＜阴＞

(a)

2.42 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 紫水晶，颜色通常是紫色或蓝紫色（见 2.29）。 紫晶，紫水晶

ἀμελέω

(1)

＜动＞

(a)

30.50 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 不去想，因此没有作出适当的回应 不理；不理会；忽略；轻忽；不注意 οἱ δὲ ἀμελήσαντες ἀπῆλθον  ‘but they paid no attention and left’  「那些人不理会就走了」 (太 22:5) μὴ ἀμέλει τοῦ ἐν σοὶ χαρίσματος  ‘do not neglect the spiritual gift that is in you’  「不要忽略在你里面的属灵恩赐」 (提前 4:14) πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας  ‘how shall we escape if we neglect such a great salvation?’  「我们如果忽略这么伟大的救恩，怎能逃脱报应呢？」 (来 2:3)

ἄμεμπτος

(1)

ον

(a)

88.317 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参ἀμέμπτως］ 指没有过犯或可责之处 无可指责的；无过失的；无罪的；无辜的 πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασιν τοῦ κυρίου ἄμεμπτοι  ‘they lived without blame, obeying all the rules and commandments of the Lord’  「他们……遵行主的一切诫命和条例，没有可指责的」 (路 1:6)

ἀμέμπτως

(1)

＜副＞

(a)

88.317 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参ἄμεμπτος］ 指没有过犯或可责之处 无可指责的；无过失的；无罪的；无辜的 ὡς ὁσίως καὶ δικαίως καὶ ἀμέμπτως ὑμῖν τοῖς πιστεύουσιν ἐγενήθημεν  ‘that our conduct toward you who believe was pure and right and without blame’  「我们对你们信的人所行的是多么的纯洁、正确、无可指摘」 (帖前 2:10)

ἀμέριμνος

(1)

ον

(a)

25.226 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 不担忧、不焦虑的 无所挂虑；一无挂虑；无忧无虑 ὑμᾶς ἀμερίμνους ποιήσομεν  ‘you will have nothing to be concerned about’ or ‘you will not have to be worried’ (literally ‘we will cause you not to be worried’)  「你们必无忧无虑」或「你们不必担心」（直译：「我们必使你们无所挂虑」） (太 28:14) θέλω δὲ ὑμᾶς ἀμερίμνους εἶναι  ‘I would like you to be free from concern’  「我愿你们一无挂虑」 (林前 7:32)

ἀμετάθετος

(1)

ον

(a)

13.61 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参ἀπαράβατος］ 指不会从一个状态变成另一个状态的事物 不更改；从不更改 ἐπιδεῖξαι τοῖς κληρονόμοις τῆς ἐπαγγελίας τὸ ἀμετάθετον τῆς βουλῆς αὐτοῦ  ‘to show those who were to receive what he has promised that his plan is unchanging’ or ‘... never changes’  「上帝愿意为那承受应许的人更有力地显明他的旨意不可更改」或「……他的旨意永不改变」 (来 6:17)

ἀμετακίνητος

(1)

ον

(a)

31.81 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 指不轻易动摇自己的观点或信仰 坚定；不摇动；稳定 ἑδραῖοι γίνεσθε, ἀμετακίνητοι  ‘be steady, unshaken’ or ‘... not wavering in belief’  「务要坚固，不可动摇」或「……信心不可动摇」 (林前 15:58)

ἀμεταμέλητος

(1)

ον

(a)

25.271 态度及情感 悲伤，遗憾 （μεταμέλομαι[a]「后悔」25.270 的衍生词，加上否定的前缀）不因自己所做的事情感到后悔的 不后悔的；没有遗憾的；不感到抱歉的 ἡ γὰρ κατὰ θεὸν λύπη μετάνοιαν εἰς σωτηρίαν ἀμεταμέλητον ἐργάζεται  ‘for the sadness that is used by God brings repentance leading to salvation; and there is no regret in that’  「因为上帝使用的忧伤带来悔改，通向救恩，是没有懊悔的」 (林后 7:10)

ἀμετανόητος

(1)

ον

(a)

41.54 行为及相关状态 改变行为 不悔改的 不悔改的；不肯悔改的；不归向上帝的；拒绝归向上帝的 κατὰ δὲ τὴν σκληρότητά σου καὶ ἀμετανόητον καρδίαν  ‘but you have a hard and unrepentant heart’  「可是你一直硬着心肠，不肯悔改」 (罗 2:5) 有些语言很难采用「刚硬不肯悔改的心」这类表达。在 罗 2:5，这个表达更合适的翻译可能是：「但是你顽梗，拒绝悔改」，或「但是你顽梗，拒绝回转归向上帝」。

ἄμετρος

(1)

(a)

78.27 程度 多，少（正负程度） ［参εἰς］ εἰς τὰ ἄμετρα  （习语，直译：进入未被测量的）超出预期范围的一个点 过多的；超过限度；在范围以外 ἡμεῖς δὲ οὐκ εἰς τὰ ἄμετρα καυχησόμεθα  ‘we will not boast beyond certain limits’  「我们夸口并不会越过限定的范围」 (林后 10:13) 在一些语言中，最好将 林后 10:13 中的这句话译成：「我们不会过分夸口」，或「我们只会限于这样夸口」。

ἀμήν

(1)

(a)

72.6 真的，假的 真的，假的 强烈地肯定所宣告或声明的 真实地；实在；确实地；郑重地 ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν  ‘for I tell you the truth’  「我实在告诉你们」 (太 5:18) Ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὄψεσθε τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγότα καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ θεοῦ ἀναβαίνοντας καὶ καταβαίνοντας ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου  ‘I am telling you the solemn truth: you will see heaven opened and the angels of God ascending and descending upon the Son of Man’  「我实实在在告诉你们，你们将要看见天开了，上帝的众使者在人子的身上，上去下来」 (约 1:51) ὅς ἐστιν εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν  ‘who is to be praised forever; indeed, this is true’  「主是永远配受称颂的。阿们！」或「……这是真的！」 (罗 1:25)

ἀμήτωρ

(1)

ορος

(a)

10.17 亲属关系用语 不同代的亲属关系 无母的人，即这人没有母亲的记录，或从来没有母亲，或母亲已经逝世 无母 ἀπάτωρ ἀμήτωρ  ‘without record of father or mother’  「他无父、无母」 (来 7:3a)

____________________________________________________

1 在来 7:3，ἀπάτωρ和ἀμήτωρ可以理解为某种超自然的神明显现，如某些希腊男女神明故事中的用法，然而这里不大可能是这个意思。来 7:3的焦点似乎是在继承的合法性，指出基督的祭司职任与利未人的不同。

ἀμίαντος

(1)

ον

(a)

53.36 宗教活动 玷污，不洁，俗物 （μιαίνω[b] 「玷污」（53.34）的衍生词，加上否定前缀 ἀ）没有在礼仪上被玷污的，暗示伴随着道德污秽 没有玷污的；没有污秽的；无玷污的；不污损的 θρησκεία καθαρὰ καὶ ἀμίαντος παρὰ τῷ θεῷ καὶ πατρὶ αὕτη ἐστίν  ‘this is what God the Father considers to be pure and untainted religion’  「在上帝我们的父面前，纯洁没有玷污的虔诚就是……」 (雅 1:27)

Ἀμιναδάβ

(1)

＜阳＞

(a)

93.20 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员；比较 Ἀμιναδάμ（路 3:33，校勘栏） 亚米拿达；《思》阿米纳达布

ἄμμος

(1)

ου＜阴＞

(a)

2.28 自然物质 土，泥，沙，石 沙 ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ μωρῷ, ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν ἄμμον  ‘he will be like a foolish man who built his house on the sand’  「就像愚蠢的人，把自己的房子建造在沙土上」 (太 7:26) Ἐὰν ᾖ ὁ ἀριθμὸς τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ὡς ἡ ἄμμος τῆς θαλάσσης  ‘even if the people of Israel are as many as the grains of sand by the sea’  「虽然以色列人多如海沙」 (罗 9:27) 在《新约》中，ἄμμος[a] 主要用作比喻义，指无法数算的事物。因此，在这些语境中主要指出的是沙子数量极多，而不是沙子通常出现在海边。因此，在许多语境中，人们可以说「像沙粒那样多」。如果无可数算的含义已十分明显，其具体位置就无须再说明了。 沙子在世上的某些地区十分罕见，甚至并不存在，因此翻译者可能需要将 太 7:26 中的沙子译作「疏松的泥土」或「卸下来的污泥」。

(b)

1.64 地理物体及特徵 与海洋形成对比的陆地 沙滩或海岸 海滩 ἐστάθη ἐπὶ τὴν ἄμμον τῆς θαλάσσης  ‘he stood on the shore of the sea’  「那时龙站在海岸边」 (启 12:18a) ἄμμος[b] 显然包含某种类型的 αἰγιαλός（1.63），即沙质的海滩。对于在海边生活的人来说，他们很容易区分海边的各种土地；但为了让生活在内陆的人明白，可能就需要采用描述性的短语，例如「沿着海边的土地」，并且使用这样的短语来表达各种不同的术语。

____________________________________________________

1 ἡ ἄμμος τῆς θαλάσσης字面义为「海的沙子」，可以视为一个习语，意指海滩。例如，比较ἄμμος[a]（2.28）的意思。

ἀμνός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

4.24 动物 动物 ［参ἀρήν］ 绵羊（πρόβατον）的幼崽；常作献祭之用 羔羊 ὡς ἀμνὸς ἐναντίον τοῦ κείραντος αὐτὸν ἄφωνος  ‘he was like a lamb making no sound when its wool is cut off’  「他……像羔羊在剪毛的人手下无声」 (徒 8:32) 有些语言清楚区分了公羊羔和母羊羔。因此，当男子被比作羊羔时，需要采用合适的词汇。当然，在一些语言中，羊羔仅仅被称为「幼小的羊」或「小羊」。 在圣经翻译中，关于文化差异的一个最有名的传说是：在一种爱斯基摩人的语言中，「羔羊」被译作「上帝的小海豹」。然而，并没有任何证据证明这种译法得到了采用，因为在外形、栖息地和行为方面，羊羔和小海豹都没有任何相似之处。另外，爱斯基摩人的语言有「羊羔」这个词汇，而在某些情况下，至少会采用「年幼的、卷毛的山羊」的表达方式，因为野山羊很常见，并且羊毛因为进口也为人熟知。

ἀμοιβή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

57.168 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 给予作为补偿或偿还的东西 报偿；偿还；报答；回报 ἀμοιβὰς ἀποδιδόναι τοῖς προγόνοις  ‘to make repayment to their parents and grandparents’ (literally ‘... their ancestors’)  「报答亲恩」或「报答父母和祖父母」（直译：报答祖先） (提前 5:4) 「报答他们的父母和祖父母」也可以译成：「因父母和祖父母为他们所做的事而回报他们」，或「因父母和祖父母曾经帮助他们，所以他们帮助父母和祖父母」。

ἄμπελος

(1)

ου＜阴＞

(a)

3.27 植物 树木以外的植物 匍匐植物，成熟时会形成木质的梗；拉丁语学名：Vitis vinifera；沿着地面生长，直至找到可以用卷须攀附的树或其他物件；会长出一挂一挂的圆形小果，果实甜而多汁；象徵祝福、繁荣和幸福 葡萄，葡萄树 Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινὴ  ‘I am the true grapevine’  「我就是真葡萄树」 (约 15:1) 在 约 15:1 把 ἄμπελος 译作「藤蔓」而不译「葡萄藤」或「葡萄树」会引起极大的误解，因为它可能仅仅指一条不结果子的藤蔓。因此，若是找不到具体的用语来指「葡萄树」，更好的做法可能是在 约 15:1 称之为「结果子的灌木」或「结果子的植物」。在 约 15:1 中，若使用一个只可解作丛林藤蔓的用词，也会令人完全不能理解修剪枝子的功能（见 43.12），因为丛林的藤蔓从来不会被修剪，而只会砍下来用作建筑材料。 在某些语言中，葡萄树可能被称为「产葡萄的灌木」，在另一些语言中则被称为「葡萄酒植物」。

ἀμπελουργός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

43.21 农耕 照料葡萄园的人 管理葡萄园的人；葡萄园园丁；葡萄园工人 ∑υκῆν εἶχέν τις πεφυτευμένην ἐν τῷ ἀμπελῶνι αὐτοῦ ... εἶπεν δὲ πρὸς τὸν ἀμπελουργόν  ‘a man had a fig tree growing in his vineyard ... and he said to his vinedresser’  「有一个人在葡萄园里栽了一棵无花果树。他…… 就对园丁说」 (路 13:6, 7 [2])

ἀμπελών

(1)

ῶνος＜阳＞

(a)

3.28 植物 树木以外的植物 （ἄμπελος「葡萄树」的衍生词）种植葡萄树的田地或果园--葡萄树是一种匍匐植物，成熟时会形成木质的梗；拉丁语学名：Vitis vinifera；沿着地面生长，直至找到可以用卷须攀附的树或其他物件；会长出一挂一挂的圆形小果，果实甜而多汁；象徵祝福、繁荣和幸福 葡萄园 ἐξῆλθεν ἅμα πρωῒ μισθώσασθαι ἐργάτας εἰς τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ  ‘he went out very early to hire workers for his vineyard’  「清早去雇人进他的葡萄园做工」 (太 20:1) 某些语言会把葡萄园形容为「种有葡萄树的农田」，或「种植葡萄的果园」。

Ἀμπλιᾶτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.21 人名及地名 人名 在《罗马书》16 章的问安名单中出现的基督徒 暗伯利；《思》安仆里雅

ἀμύνομαι

(1)

＜动＞

(a)

35.3 帮助，照顾 帮助 藉介入来协助某人，主要在防卫方面 帮助；保护；护庇 ἰδών τινα ἀδικούμενον ἠμύνατο καὶ ἐποίησεν ἐκδίκησιν  ‘when he saw someone being mistreated, he went to his help and took revenge’  「当他看见有个同胞被欺负，就护卫他，为这个受欺压的人报仇」 (徒 7:24a)

____________________________________________________

1 在徒 7:24，ἀμύνομαι可以解作「报复」，甚至是「采取报复行动」，但这个意思似乎多余，特别是考虑到接下来的陈述：καὶ ἐποίησεν ἐκδίκησιν「他了报仇」。

ἀμφιβάλλω

(1)

＜动＞

(a)

44.8 畜牧，捕鱼 撒网捕鱼 撒网 εἶδεν ... ἀμφιβάλλοντας ἐν τῇ θαλάσσῃ  ‘he saw ... them casting a fishnet into the sea’  「看见（他们）往海里撒渔网」 (可 1:16) 动词 ἀμφιβάλλω 所指的网可能是一种圆形的网，在边缘上系有小的重物；这种网可以由一个人撒出去。

ἀμφίβληστρον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.12 人工制品 捕鱼用的工具 一种圆形的网，附有重物，边缘有拉绳；是捕鱼的工具 渔网 βάλλοντας ἀμφίβληστρον εἰς τὴν θάλασσαν  ‘throwing a casting-net into the sea’  「正往海里撒渔网」 (太 4:18) ἀμφίβληστρον 在其外缘有小的重物，甩出去好网住鱼。在寻找其他语言的对等表达时，不需要说明全部形状细节。需要指出，这种网是甩出去的，而不是牵拉的。

ἀμφιέζω  (ἀμφιάζω)

(1)

＜动＞

(a)

49.3 涉及衣着及装饰的活动 穿上衣服，意味着衣服完全围住身体；另见 49.5 穿衣 εἰ δὲ ἐν ἀγρῷ τὸν χόρτον ... ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέζει, πόσῳ μᾶλλον ὑμᾶς  ‘if this is how God clothes the wild grass ... how much more (will he clothe) you’  「田野间的草……上帝尚且这样妆扮它，何况你们呢？」 (路 12:28)

(b)

49.5 涉及衣着及装饰的活动 穿上衣服以装饰某物的外表 1 穿衣；妆饰；打扮 εἰ δὲ ἐν ἀγρῷ τὸν χόρτον ... ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέζει, πόσῳ μᾶλλον ὑμᾶς  ‘if this is how God clothes the wild grass ... how much more (will he clothe) you’  「田野间的草……上帝尚且这样妆扮它，何况你们呢？」 (路 12:28)

____________________________________________________

1 从49.3引用的上下文清楚可见，ἀμφιάζω、ἀμφιέννυμι和περιβάλλω不仅有穿上衣服的意思，还有装饰某物外表的宽泛含义，因为这些动词不仅用于穿着衣服的人，还用于吸引人的植物。

ἀμφιέννυμι

(1)

＜动＞

(a)

49.3 涉及衣着及装饰的活动 穿上衣服，意味着衣服完全围住身体。另见 49.5 穿衣 εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ ... ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς  ‘if this is how God clothes the wild grass ... how much more (will he clothe) you’  「田野的草……上帝尚且这样妆扮它，何况你们？」 (太 6:30a)

(b)

49.5 涉及衣着及装饰的活动 穿上衣服以装饰某物的外表 2 穿衣；妆饰；打扮 εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ ... ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς  ‘if this is how God clothes the wild grass ... how much more (will he clothe) you’  「田野的草……上帝尚且这样妆扮它，何况你们？」 (太 6:30a)

____________________________________________________

1 各抄本频繁地交替使用ἀμφιάζω和ἀμφιέννυμι，这两个似乎这是非常相近的同义词。

2 从49.3引用的上下文清楚可见，ἀμφιάζω、ἀμφιέννυμι和περιβάλλω不仅有穿上衣服的意思，还有装饰某物外表的宽泛含义，因为这些动词不仅用于穿着衣服的人，还用于吸引人的植物。

Ἀμφίπολις

(1)

εως＜阴＞

(a)

93.404 人名及地名 地名 马其顿东南面的一个重镇 暗妃坡里／暗妃波里；《思》安非颇里

ἄμφοδον

(1)

ου＜中＞

(a)

1.101 地理物体及特徵 通路：道路、街道、小径等 市内的大街 城市街道 εὗρον πῶλον δεδεμένον πρὸς θύραν ἔξω ἐπὶ τοῦ ἀμφόδου  ‘they found a colt tied at a door outside on the street’  「他们……看见一匹驴驹拴在门外街道上」 (可 11:4)

ἀμφότεροι

(1)

αι，α

(a)

59.25 数量 所有，任何，各个，每个（整体） 全部两个 两样；两者；两个都 τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται  ‘when one blind man leads another, they both fall into a ditch’  「若是瞎子领瞎子，两个人都要掉在坑里」 (太 15:14) 有些语言可以把 ἀμφότεροι 译作「那两者」。

(b)

59.26 数量 所有，任何，各个，每个（整体） 全部几个（三个或更多） 所有；每一个 κατακυριεύσας ἀμφοτέρων ἴσχυσεν κατ᾽ αὐτῶν  ‘he attacked them and overcame them all’  「扑到他们身上，把他们都制伏」 (徒 19:16) 显然，徒 19:16 中的 ἀμφότεροι 必定是指犹太祭司长士基瓦的七个儿子。

ἀμώμητος

(1)

ον

(a)

88.35 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 指没有可责之处，因此道德上无可指摘 无可指责的；无缺点的；做一个无可指责的人 σπουδάσατε ἄσπιλοι καὶ ἀμώμητοι  ‘do your best to be pure and blameless’  「要竭力使自己没有玷污，无可指责」 (彼后 3:14)

ἄμωμον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.23 食物及调味品 调味品 任何一种香料的通称，但往往专指豆蔻，一种印度风味的香料 香料；豆蔻 κιννάμωμον καὶ ἄμωμον καὶ θυμιάματα  ‘cinnamon and spice and incense’  「肉桂、香料、香」 (启 18:13) 在大多数译本中，ἄμωμον 解作香料的通称；虽然在所有语言中，都包含一些从植物中得到的调味料，但却可能没有一个通称。在有些情况下，可以采用一个描述性的短语，例如「好味道的香草」或「调味的叶子」。

ἄμωμος

(1)

ον

(a)

79.61 物体的特徵 有瑕疵的，无瑕疵的 没有缺陷或瑕疵的 无缺点的；没有瑕疵的 ὡς ἀμνοῦ ἀμώμου καὶ ἀσπίλου  ‘like a lamb without defect or spot’  「如同无瑕疵、无玷污的羔羊」 (彼前 1:19) 彼前 1:19 的整体上下文是个比喻，然而这词的直接含义就是字面上的含义。

(b)

88.34 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 形容没有缺点，因此在道德上无可指责 无缺点的；无可指责的；完美的 ἁγίους καὶ ἀμώμους κατενώπιον αὐτοῦ  ‘holy and perfect before him’ or ‘holy and faultless before him’  「在他面前成为圣洁，没有瑕疵」 (弗 1:4) τέκνα θεοῦ ἄμωμα μέσον γενεᾶς σκολιᾶς  ‘faultless children of God in the midst of a perverted generation (of people)’  「在这扭曲乖谬的世代里作上帝没有瑕疵的儿女」 (腓 2:15)

Ἀμών  (Ἀμμών)

(1)

＜阳＞

(a)

93.22 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员（太 1:10，校勘栏） 亚们；《思》阿孟

Ἀμώς

(1)

＜阳＞

(a)

93.23a 人名及地名 人名 约西亚的父亲，耶稣家谱中的一员 亚们；《思》阿孟

(b)

93.23b 人名及地名 人名 玛他提亚 Ματταθίας[a] 的父亲，耶稣家谱中的一员 亚摩斯，《思》阿摩斯

ἄν

(1)

(a)

71.14 状况 确定的，不确定的 （与过去时态结合使用，作为条件句的结论句）鉴于一个条件的特定情况与事实相反，表示那是肯定的1 （虚词）会；能；应该；必 Οὗτος εἰ ἦν προφήτης, ἐγίνωσκεν ἂν  ‘if this person were a prophet, he would know’  「假如这人真的是先知，就会知道」 (路 7:39)

(b)

71.8 状况 可能，不可能 ［参ἐάν］ 一个表示可能性的标记，表示某一事件发生任何次数 无论（哪里、什么、谁、怎样）；凡 Ὃς ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ ναῷ  ‘whoever swears by the Temple’  「无论谁指着圣殿起誓」 (太 23:16) ὅπου ἂν εἰσεπορεύετο εἰς κώμας ἢ εἰς πόλεις  ‘wherever he went into villages and towns’  「耶稣无论进到哪里，或村庄，或城镇」 (可 6:56)

____________________________________________________

1 这种条件句的确定性意思不是单单取决于ἄν，还取决于ἄν与某些时态形式的结合使用。这是词汇意思和语法意思共同发挥作用的典型例子。

ἀνά

(1)

η，ον

(a)

89.91 关系 分布 （与可数物体配合）表示分布关系，涉及可数的物体 每个；每一；每……一组 οἱ περὶ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν ἔλαβον ἀνὰ δηνάριον  ‘those who came to work at the eleventh hour received a denarius each’ or ‘... received a denarius apiece’  「那些下午五时左右才受雇的人来了，每个人都领到一个银币」 (太 20:9) Κατακλίνατε αὐτοὺς κλισίας [ὡσεὶ] ἀνὰ πεντήκοντα  ‘seat them in groups of about fifty each’  「叫他们一组一组地坐下，每组约五十人」 (路 9:14) ἀπέστειλεν αὐτοὺς ἀνὰ δύο [δύο]  ‘he sent them out two by two’  「差遣他们两个两个地出去」 (路 10:1)

(b)

61.4 序列 ἀνὰ μέρος  （习语，直译：直到一个部分，或：根据一个部分）一个系列，当中每个组成部分都严格接连着另一部分 轮流；接连着；一个接一个 εἴτε γλώσσῃ τις λαλεῖ, κατὰ δύο ἢ τὸ πλεῖστον τρεῖς καὶ ἀνὰ μέρος  ‘if anyone speaks in a tongue, two or three at the most (should speak), and one after another’  「若有说方言的，只可有两个人，至多三个人，且要轮流着说」 (林前 14:27)

(c)

83.9 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参εἰς, ἐν, ἐντός, ἐπί, μέσος, μετά, παρά, πρός］ ἀνὰ μέσον  某区域内的一个位置，由其他物体确定，并分布在这些物体之间1 在……里面；与……一起 ἐπέσπειρεν ζιζάνια ἀνὰ μέσον τοῦ σίτου  ‘he sowed weeds among the wheat’  「把稗子撒在麦子中间」 (太 13:25)

(d)

83.10 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参μέσος］ ἀνὰ μέσον  某区域中间的一个位置（一个物体在其他物体的中间，或者一个区域在更大区域的中间） 在……中间；在……中部 τὸ ἀρνίον τὸ ἀνὰ μέσον τοῦ θρόνου  ‘the Lamb in the midst of the throne’ or ‘the Lamb in the middle of the throne area’  「宝座中的羔羊」或「宝座区域中间的羔羊」 (启 7:17)

(e)

89.143 关系 居中调停 ἀνὰ μέσον  表示居间 在……之间；在……中间 ὃς δυνήσεται διακρῖναι ἀνὰ μέσον τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ  ‘who can settle a dispute between fellow believers’  「难道你们中间没有一个有智慧的人能审断弟兄之间的事吗？」 (林前 6:5)

____________________________________________________

1 83.9所含词汇（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思显然具有细微的区别。例如：πρός[d]可能暗示某种互动或回应，而παρά[b]的重点可能在于联系，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἀναβαθμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

7.52 建造物 建筑物的部分及区域 单数指一段阶梯的一级台阶，复数指多级的台阶 台阶；阶梯 ὅτε δὲ ἐγένετο ἐπὶ τοὺς ἀναβαθμούς  ‘and when he came to the stairs’  「保罗一走上台阶」 (徒 21:35)

ἀναβαίνω

(1)

(a)

15.101 线性运动 上来／上去，上升 ［参ἀνέρχομαι］ 向上移动 上来；上升；攀登 Ἰδὼν δὲ τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος  ‘he saw the crowds and went up a mountain’  「耶稣看见群众，就上了山」 (太 5:1) Ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι  ‘two men went up into the Temple to pray’  「有两个人上圣殿去祷告」 (路 18:10) ὅτε εἰσῆλθον, εἰς τὸ ὑπερῷον ἀνέβησαν  ‘when they entered, they went up into the upper room’  「他们一进城，就上了所住的楼房」 (徒 1:13) 可以表达任何坡度的向上运动，例如，沿着道路向上走到耶路撒冷（加 1:17），爬到树上（路 19:4），或升到天上（徒 2:34）。

(b)

15.99 线性运动 登上，骑上 向上移动到某个物体，尤指登船 上船；登船 ἀναβάντων αὐτῶν εἰς τὸ πλοῖον ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος  ‘when they got up into the boat, the wind died down’  「他们一上船，风就停了」 (太 14:32)

(c)

23.196 生理活动过程及状态 生长 如植物生长，从发芽到成熟 发芽生长；长起来；长大成熟 ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ συνέπνιξαν αὐτό  ‘the thorn bushes sprouted and grew and choked the plants’  「荆棘发芽生长，把它挤住了」 (可 4:7a)

(d)

23.189 生理活动过程及状态 生长 长高（在《新约》中限于用来指植物的生长） 长起来；长大起来；长高起来 καὶ ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι  ‘and the thorn plants grew up’  「荆棘长起来」 (太 13:7)

(e)

30.17 思考 思考，思想 ἀναβαίνω ἐπὶ καρδίαν  （习语，直译：在心中升起）开始思考某事 开始思考；思考；想起了；心中起意 ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη  ‘what no one ever thought could happen’  「人心也未曾想到的」 (林前 2:9)

____________________________________________________

1 在可 4:7，ἀναβαίνω可以解作比较宽泛的意思，即「上来」或「增加」，但是，考虑到ἀναβαίνω与主语αἱ ἄκανθαι「荆棘」配合使用，因此似乎可以很合理地认为ἀναβαίνω在这处上下文中具有比较明确的意思。

ἀναβάλλω

(1)

＜动＞

(a)

56.18 法庭及法律程序 法庭聆讯，审讯 把法庭的审讯程序推迟到某个时间 延期听讼；停止听讼并推迟到以后 Ἀνεβάλετο δὲ αὐτοὺς ὁ Φῆλιξ, ἀκριβέστερον εἰδὼς τὰ περὶ τῆς ὁδοῦ  ‘then Felix, who was well informed about the Way, adjourned their hearing’  「因为腓力斯对这道颇为认识，就暂停审讯」 (徒 24:22)

ἀναβιβάζω

(1)

＜动＞

(a)

15.213 线性运动 拉，拖，拽 ［参ἀνασπάω］ 向上拉动或拖拽某物 拉起；向上拖动 ἣν ὅτε ἐπληρώθη ἀναβιβάσαντες ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν  ‘when it was full, they pulled it up onto the shore’  「网一满，人们就把它拉上岸」 (太 13:48) 许多语言对于拖拉的动作有清楚的区分。比如，用绳子拉动某物，和抓住某物并拖曳，两种做法所用的词汇是完全不同的。

ἀναβλέπω

(1)

＜动＞

(a)

24.10 感官事件及状态 看 引导一个人向上看 抬头看；向上看；仰望；举目望天 Ἀναβλέψας δὲ εἶδεν τοὺς βάλλοντας εἰς τὸ γαζοφυλάκιον τὰ δῶρα αὐτῶν πλουσίους  ‘as he looked up, he saw the rich putting their gifts into the offering box’  「耶稣抬头观看，见财主把捐项投入圣殿银库」 (路 21:1)

(b)

24.42 感官事件及状态 看 ［参ἀνάβλεψις］ 第一次或是再次能够看见 获得视力；能够看见；恢复视力 τυφλοὶ ἀναβλέπουσιν  ‘the blind become able to see’  「瞎眼的得以看见」 (路 7:22) 在 路 7:22 的宣告中，不能确定是指人第一次能够看见，还是失明之后恢复视力。然而，最好是假定人能够恢复视力，除非上下文明确指出「生来瞎眼」或「一直不能看见」。

ἀνάβλεψις

(1)

εως＜阴＞

(a)

24.42 感官事件及状态 看 ［参ἀναβλέπω］ 第一次或是再次能够看见 获得视力；能够看见；恢复视力 ἀπέσταλκέν με, κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν  ‘he has sent me to proclaim liberty to the captives and the gaining of sight to the blind’  「（他）差遣我宣告：被掳的得释放，失明的得看见」 (路 4:18)

ἀναβοάω

(1)

＜动＞

(a)

33.81 沟通 说话，谈话 ［参βοάω］ 用异常大的音量叫喊 大声喊叫；尖叫 περὶ δὲ τὴν ἐνάτην ὥραν ἀνεβόησεν ὁ Ἰησοῦς φωνῇ μεγάλῃ  ‘at about three o'clock, Jesus cried out with a loud shout’  「约在下午三点钟，耶稣大声喊叫」 (太 27:46)

ἀναβολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

67.127 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 通过推迟一个事件来延长一段时间 延迟；耽误；耽延 ἀναβολὴν μηδεμίαν ποιησάμενος τῇ ἑξῆς καθίσας ἐπὶ τοῦ βήματος  ‘I did not postpone, but on the very next day I sat in judgment court’  「我没有耽搁，第二天就开庭」或「……第二天就坐在审判席上」 (徒 25:17)

ἀνάγαιον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.27 建造物 建筑物的部分及区域 ［参ὑπερῷον］ 在首层以上的房间（美式用法称为二楼，在许多其他语言中称为一楼） 楼上的房间 αὐτὸς ὑμῖν δείξει ἀνάγαιον μέγα  ‘he will show you a large upstairs room’  「他会指给你们看楼上……的大房间」 (可 14:15)

ἀναγγέλλω

(1)

＜动＞

(a)

33.197 沟通 通知，宣布 提供信息，可能包含相当详细的信息 宣布；通知；告诉 ἀνήγγειλάν τε ὅσα ὁ θεὸς ἐποίησεν μετ᾽ αὐτῶν  ‘and they told all that God had done with them’  「他们……就报告上帝与他们一起所做的一切」 (徒 15:4)

ἀναγεννάω

(1)

＜动＞

(a)

13.55 是，变成，存在，发生 状态的改变 （ἀναγεννάω「再生出来」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使人有所改变，是一种属灵的重生 使重生；获得新生 ὁ ... ἀναγεννήσας ἡμᾶς εἰς ἐλπίδα ζῶσαν  ‘who ... has caused us to be born again to a living hope’  「他……使我们重生，得着活的盼望」 (彼前 1:3) 在许多语言中，使用 {L:ἀναγεννάω} 来表达「在属灵上重生」的意思是极难理解的，即使在圣经时代也是如此。可是，这个观念在许多新约思想和教导中都是不可或缺的要素，因此必须保留，但可能需要提供简单的旁注来进行解释，或者至少提供相关的经文参照。 当然，{L:ἀναγεννάω} 在新约的用法与出生本身无关，而是指性情的根本改变，伴随而来的是状态的改变。正因如此，{L:ἀναγεννάω} 在这里归类为 13「是，变成，存在，发生」。另见 41.53。

ἀναγινώσκω

(1)

＜动＞

(a)

33.68 沟通 书面语言 ［参ἀνάγνωσις］ 读出一些写下来的东西，通常是大声朗读，因此涉及到口头表达1 念；诵读 Οὐδέποτε ἀνέγνωτε τί ἐποίησεν Δαυὶδ  ‘have you never read what David did’  「大卫……所做的事，你们没有念过吗？」 (可 2:25) 在读写能力相对不高的地区，通常可以采用习语来表达「阅读」，例如：「让纸说话」，或「把纸上的记号说出来」，或「看说话」。

____________________________________________________

1 把ἀναγινώσκω和ἀνάγνωσις放在这个子域中，与γράφω（33.61）和解作「写」的相关词汇形成一对语义反义词（semantic converse）。

ἀναγκάζω

(1)

＜动＞

(a)

37.33 控制，管理 迫使，强迫 ［参δέω］ 强迫某人以特定的方式行事 强迫；迫使；催促；勉强 Εἰ σὺ Ἰουδαῖος ὑπάρχων ἐθνικῶς καὶ οὐχὶ Ἰουδαϊκῶς ζῇς, πῶς τὰ ἔθνη ἀναγκάζεις Ἰουδαΐζειν;  ‘if you who are a Jew live like a Gentile and not like a Jew, how can you compel Gentiles to live like Jews?’  「你既是犹太人，却按照外邦人的样子，不按照犹太人的样子生活，怎么能勉强外邦人按照犹太人的样子生活呢？」 (加 2:14) 在某些情况下，ἀναγκάζω 和 δέω[c] 可以译成「使其成为必要」。在其他情况下，用一个使役动词就可以贴切地翻译。例如，加 2:14 的最后一个从句可以译成「你们怎能使外邦人像犹太人一样生活呢」；徒 20:22 可以译成「现在圣灵要我往耶路撒冷去」。

ἀναγκαῖος

(1)

α，ον

(a)

71.39 状况 必要的，不必要的 ［参ἐπάναγκες］ 对于某事的发生是必要和不可缺少的 必要的；必须；不可缺少的 Ὑμῖν ἦν ἀναγκαῖον πρῶτον λαληθῆναι τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘it was necessary that the word of God should be spoken first to you’  「上帝的道必须先讲给你们听」 (徒 13:46)

(b)

34.14 联合 联系 指亲密的人际关系 亲近的；亲密的 συγκαλεσάμενος τοὺς συγγενεῖς αὐτοῦ καὶ τοὺς ἀναγκαίους φίλους  ‘having invited his relatives and close friends’  「已经请了他的亲朋好友」 (徒 10:24)

ἀναγκαστῶς

(1)

＜副＞

(a)

71.31 状况 应该，理应 （ἀνάγκη[b]「完全的义务」71.30 的衍生词）表示有义务去做，因为是强制性的 出于义务；有责任；应该；勉强 μὴ ἀναγκαστῶς ἀλλ᾽ ἑκουσίως  ‘not as a matter of obligation but willingly’  「不是出于勉强，而是出于甘心」 (彼前 5:2)

ἀνάγκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

22.1 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 普遍地处于痛苦和困难的状态 困难；痛苦；灾难；动荡不安的时代 ἔσται γὰρ ἀνάγκη μεγάλη ἐπὶ τῆς γῆς  ‘for there will be great trouble upon the earth’  「因为极大的苦难要临到这地」 (路 21:23) Νομίζω οὖν τοῦτο καλὸν ὑπάρχειν διὰ τὴν ἐνεστῶσαν ἀνάγκην  ‘therefore I think this is better in view of the present troublous times’  「由于目前时势艰难……我认为这是比较好的」 (林前 7:26) 有些语言没有词汇可以表达人普遍地处于艰难或困难的状态中，但是翻译者通常可以用动词短语或从句来描述这种困难，比如：「导致困难的事」、「难以忍受的事」，或「使人大大受苦的事」。

(b)

71.30 状况 应该，理应 具有强制性的义务或职责 完全的义务；必要的义务；必须 ἀνάγκη γάρ μοι ἐπίκειται  ‘I have a necessary obligation’  「因为这必须履行的责任已经放在我身上」 (林前 9:16) ἵνα μὴ ὡς κατὰ ἀνάγκην τὸ ἀγαθόν σου ᾖ ἀλλὰ κατὰ ἑκούσιον  ‘in order that your helpfulness may not be based on obligation but on willingness’  「好使你的善行不是出于勉强，而是出于自愿」 (门 1:14)

(c)

71.38 状况 必要的，不必要的 从人类经验的法则来看是必然的 不可避免；必然；免不了；不能不 ἀνάγκη γὰρ ἐλθεῖν τὰ σκάνδαλα, πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ δι᾽ οὗ τὸ σκάνδαλον ἔρχεται  ‘things that cause people to sin are bound to happen, but how terrible for the one who causes them’  「使人犯罪的事必然出现，但那使人犯罪的人有祸了」 (太 18:7)

ἀναγνωρίζω  (ἀναγνωρίζομαι)

(1)

(a)

27.62 学习 认出 使自己被认出或再次被认识 使自己被认出；使再次认识 ἀνεγνωρίσθη Ἰωσὴφ τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ  ‘Joseph made himself known to his brothers again’  「约瑟再次向兄弟表明自己的身份」 (徒 7:13)

ἀνάγνωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.68 沟通 书面语言 ［参ἀναγινώσκω］ 读出一些写下来的东西，通常是大声朗读，因此涉及到口头表达1 念；诵读 τὸ αὐτὸ κάλυμμα ἐπὶ τῇ ἀναγνώσει τῆς παλαιᾶς διαθήκης μένει  ‘the same veil remains unlifted when they read from the Old Testament’  「直到今日诵读旧约的时候，这同样的面纱还没有揭去」 (林后 3:14) 在读写能力相对不高的地区，通常可以采用习语来表达「阅读」，例如：「让纸说话」，或「把纸上的记号说出来」，或「看说话」。

____________________________________________________

1 把ἀναγινώσκω和ἀνάγνωσις放在这个子域中，与γράφω（33.61）和解作「写」的相关词汇形成一对语义反义词（semantic converse）。

ἀνάγω  (ἀνάγομαι)

(1)

＜动＞

(a)

15.176 线性运动 引领，带来，带领 ［参ἀναφέρω］ 带上来或领上来 带上来；领上来 ὃν παραγενόμενον ἀνήγαγον εἰς τὸ ὑπερῷον  ‘when he arrived, they led him up to the upstairs room’  「他到了，就有人领他上楼」 (徒 9:39) βουλόμενος μετὰ τὸ πάσχα ἀναγαγεῖν αὐτὸν τῷ λαῷ  ‘planning to bring him up for a public trial after the Passover’  「打算过了逾越节就提出来在民众前审讯」 (徒 12:4a)

(b)

15.211 线性运动 携带，负担 献上祭物2 奉献；献上 καὶ ἀνήγαγον θυσίαν τῷ εἰδώλῳ  ‘and they presented a sacrifice to the idol’  「他们……拿祭物献给那像」 (徒 7:41)

(c)

54.4 海上活动 开始乘船出行 启航；出海 Ἀναχθέντες δὲ ἀπὸ τῆς ∏άφου  ‘they set sail from Paphos’  「从帕弗启航」 (徒 13:13) 有些语言对于不同的出海方式，即船只是从海滩上乘着波浪出发，还是从港口出发，会用不同的词汇去表达。在《使徒行传》的多处上下文中，最好采用一个暗指从港口出发的词汇；然而，在与加利利海有关的上下文中，船只通常是从海滩上出海的（见 54.5）。

____________________________________________________

1 根据ἀνάγω在徒 12:4的用法，可以设想监牢可能是在地下，然后彼得被领上来，到一个比监牢高的法庭里面。

2 虽然希腊文ἀνάγω字面意思为「领上来」（见ἀνάγω[a] 15.176），然而在翻译时不需要总是引入高度的元素，也不必采用某种表达「向上」的词汇来翻译。在古时的神庙中，偶像或神明经常被放在高台上，因此意为「带上来」的词汇很容易具有「呈上」或「呈献」的意思。

ἀναδείκνυμι

(1)

＜动＞

(a)

28.54 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ἀνάδειξις］ 使人知道以前很可能被隐藏或不为人知的事物 指明；指示；显明；启示 ἀνάδειξον ὃν ἐξελέξω ἐκ τούτων τῶν δύο ἕνα  ‘show us which one of these two you have chosen’  「求你从这两个人中指明你所拣选的是哪一位」 (徒 1:24)

(b)

37.96 控制，管理 任命，分配职能 ［参ὁρίζω, τάσσω, τίθημι］ 给某人指派特定的任务、职能或角色 委派；指定；指派任务；设立 ἀνέδειξεν ὁ κύριος ἑτέρους ἑβδομήκοντα [δύο]  ‘the Lord appointed another seventy-two men’  「主又另外指派了七十二个人」 (路 10:1)

ἀνάδειξις

(1)

εως＜阴＞

(a)

28.54 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ἀναδείκνυμι］ 使人知道以前很可能被隐藏或不为人知的事物 指明；指示；显明；启示；公开 ἦν ἐν ταῖς ἐρήμοις ἕως ἡμέρας ἀναδείξεως αὐτοῦ πρὸς τὸν Ἰσραήλ  ‘he lived in the desert until the day he made himself known to the people of Israel’  「住在旷野，直到他在以色列人面前公开露面的日子」 (路 1:80)

ἀναδέχομαι

(1)

＜动＞

(a)

34.53 联合 迎接，接待 ［参ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接纳一个人到场 1 欢迎；接纳；接待；款待 ὃς ἀναδεξάμενος ἡμᾶς τρεῖς ἡμέρας φιλοφρόνως ἐξένισεν  ‘he welcomed us and for three days he treated us kindly as his guests’  「他欢迎我们，亲切地招待了我们三天」 (徒 28:7)

(b)

90.75 语意格 经历者 作为事件的领受者经历一些事情 经历；领受 ὁ τὰς ἐπαγγελίας ἀναδεξάμενος  ‘the one who had received the promises’  「就是那领受了应许的人」 (来 11:17b)

____________________________________________________

1 圣经作者在选用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]时，无疑是考虑到具体的上下文；介词前缀可能表明了欢迎客人时的空间位置关系。例如：在路 8:40中选用ἀποδέχομαι，可能是把焦点放在特定的来源；在约叄 1:10中选用ἐπιδέχομαι，可能考虑到信徒是来到一个特定的地点。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示与一些被社会唾弃的人建立某种互动关系，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空间距离较近。然而，若是根据非常有限的相关上下文就坚称这些词汇具有明显的区别，这也是错误的。词汇组προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有这些空间关系上的区别。

2 ἀναδέχομαι在来 11:17可以译为「领受」，然而事实上，领受者只是经历了赐应许的事件，或通过其后的事件才经历到应许的内容。

ἀναδίδωμι

(1)

＜动＞

(a)

57.76 拥有，转移，交换 给予 呈交或送呈（尤指信件），可能表示一种比较正式的做法 呈交；送呈 ἀναδόντες τὴν ἐπιστολὴν τῷ ἡγεμόνι  ‘they delivered the letter to the governor’  「把信呈交总督」 (徒 23:33)

ἀναζάω

(1)

＜动＞

(a)

23.93 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀνάστασις, ἀνίστημι, ἔγερσις, ἐξανάστασις, ζάω］ 死而复活 活过来；再次活着；复活 Χριστὸς καὶ ἀπέθανεν καὶ ἀνέστη καὶ ἀνέζησεν  ‘Christ also died, rose, and lives again’  「基督死了，复活了，又再活着」（GNT3c-经文校勘栏） (罗 14:9) 这个词也出现在一处异文中：Χριστὸς καὶ ἀπέθανεν καὶ ἀνέστη καὶ ἀνέζησεν「基督也死了，起来了，并且再次活着」（罗 14:9，NA26-校勘栏）。 在一些语言中，要明确地表达「复活」或「再次活着」的概念并不容易，因为这类短语可能会指向某些宗教所说的转世或转生，意思是说，灵魂重新出生在另一个存在物中，这是南亚洲一些地区广泛秉持的信念。在一些语言中，可以通过以下的表达方式来避免这个问题：「他的身体将再次活着」，或「他的身体将再次有生命」，或「他再次活着时，将是同一个人」。 在 路 15:24，ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησεν「因为我这个儿子是死而复活」，这个夸张的比喻常用来指一个人与家人完全断绝联系一段时间，好像死去那样，但是后来他被发现还平安活着，人就称这个人是死而复生的。当然，路 15:24 中的相关语句也可能是习语，但是比喻用法的可能性更大。

(b)

42.6 执行，从事 发挥功用 （ ἀναζάω[a]「恢复生命、苏醒过来」23.93的引申喻意）开始运作，可能暗示动作是突然发生的1 开始运作；突然启动；突然活跃起来 ἐλθούσης δὲ τῆς ἐντολῆς ἡ ἁμαρτία ἀνέζησεν  ‘but when the commandment came, sin began to function’ or ‘... sprang to life’ or ‘... began to operate’  「但诫命一到，罪就活起来」或「……罪就突然活跃起来」 (罗 7:9)

____________________________________________________

1 ἀναζάω[b]中的前缀ἀνα可能意指再次得到生命，但是在这个特定的上下文中，重复动作的要素似乎已经丧失。

ἀναζητέω

(1)

＜动＞

(a)

27.42 学习 尝试学习 ［参ἐπιζητέω］ 通过搜寻尝试了解某事物的位置（可能比 ζητέω[a] 「尝试了解某物在哪里」27.41 更加强调或目标明确） 寻找；搜寻；试着寻找；找 ἐξῆλθεν δὲ εἰς Ταρσὸν ἀναζητῆσαι ∑αῦλον  ‘then he went to Tarsus to look for Saul’  「他又往大数去找扫罗」 (徒 11:25)

ἀναζώννυμι

(1)

＜动＞

(a)

27.55 学习 准备好去学习，留心 ἀναζώννυμαι τὰς ὀσφύας τῆς διανοίας  （习语，直译：束紧头脑的腰）准备好自己去学习和思考 做好思想准备去行动；准备好学习和思考；保持警惕 Διὸ ἀναζωσάμενοι τὰς ὀσφύας τῆς διανοίας ὑμῶν  ‘so then, have your minds ready for action’  「所以你们要做好行动的思想准备」 (彼前 1:13)

ἀναζωπυρέω

(1)

＜动＞

(a)

68.8 时态 开始 （ἀναζωπυρέω「重新点燃」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使某事重新开始 烧旺；重新燃起；使恢复活力；再次活跃 ἀναζωπυρεῖν τὸ χάρισμα τοῦ θεοῦ  ‘to rekindle the gift of God’  「把上帝……的恩赐再如火挑旺起来」 (提后 1:6) 也可以把 提后 1:6 中的 ἀναζωπυρέω 译成「使呈现新生命」。有些翻译者采用了类似「使恩赐保持活力」的表达方式，主要是为了避免让读者以为，提摩太在某种程度上离开了他先前对福音的委身。

ἀναθάλλω

(1)

＜动＞

(a)

13.23 是，变成，存在，发生 状态 （ἀναθάλλω「再次开花」的引申喻意，原来的意思没有出现在《新约》中）处于与先前一样的状态 再次发生；像从前一样 ὅτι ἤδη ποτὲ ἀνεθάλετε τὸ ὑπὲρ ἐμοῦ φρονεῖν  ‘that after so long a time you again were in a position to show your concern for me’  「因为过了这么久，你们现在又表达对我的关心了」 (腓 4:10)

ἀνάθεμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.473 沟通 祝福，诅咒 ［参ἀρά, κατάρα］ 在诅咒中表达的内容 诅咒 Ἀναθέματι ἀνεθεματίσαμεν ἑαυτοὺς μηδενὸς γεύσασθαι ἕως οὗ ἀποκτείνωμεν τὸν ∏αῦλον  ‘we cursed ourselves with a curse to taste nothing until we have killed Paul’  「我们已经赌咒发誓，若不先杀保罗就什么也不吃」 (徒 23:14)

(b)

33.474 沟通 祝福，诅咒 ［参κατάθεμα, κατάρα］ 被诅咒的事物 被诅咒的；可憎的 ηὐχόμην γὰρ ἀνάθεμα εἶναι  ‘I would wish that I myself were something accursed’  「我情愿自己成为受诅咒的祭物」 (罗 9:3) 罗 9:3 中出现 ἀνάθεμα 的短语也可以译成「我愿意上帝亲自诅咒我」。

ἀναθεματίζω

(1)

＜动＞

(a)

33.472 沟通 祝福，诅咒 ［参καταθεματίζω］ 如果所说的不是真的，或没有履行自己的承诺，就祈求神灵加害1 赌咒；诅咒 ὁ δὲ ἤρξατο ἀναθεματίζειν καὶ ὀμνύναι  ‘then he began to curse and to swear’  「就开始赌咒发誓」 (可 14:71) Ἀναθέματι ἀνεθεματίσαμεν ἑαυτοὺς μηδενὸς γεύσασθαι ἕως οὗ ἀποκτείνωμεν τὸν ∏αῦλον  ‘we have cursed ourselves with a curse to taste nothing until we have killed Paul’  「我们已经赌咒发誓，若不先杀保罗就什么也不吃」 (徒 23:14) 在 可 14:71，ἀναθεματίζω 在许多方面与 ὄμνυμι（33.463）的意义相似，但 ἀναθεματίζω 特指彼得如果所言不实就要遭上帝惩罚的诅咒。

____________________________________________________

1 καταθεματίζω的语气可能比ἀναθεματίζω强烈，但是并不能根据现有的上下文来证明这一点。

ἀναθεωρέω

(1)

＜动＞

(a)

24.47 感官事件及状态 看 仔细观察并认真思考，暗示有可能看见了不寻常的事情 仔细观察；留心看 διερχόμενος γὰρ καὶ ἀναθεωρῶν τὰ σεβάσματα ὑμῶν  ‘for as I walked around and observed your objects of worship’  「我到处走走的时候，仔细观察你们所敬拜的对象」 (徒 17:23) 在 徒 17:23，ἀναθεωρέω 暗示有大量的思想活动，因为保罗不是仅仅观看那些受敬拜的物体，而且毫无疑问还在思考其中所隐含的意义。事实上，有些语言可能需要说明观看和思考的对象，比如译成：「我到处走走，仔细观察你们所敬拜的对象，并且思考其中的意义。」

(b)

30.28 思考 思考，思想 继续回想 深思；认真思考；回想；记念；想念 ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς  ‘keep thinking back on the results of their lives’  「不断回想他们行事为人的结果」 (来 13:7) 在一些情况下，「回想」的对等译法是：「思想发生的事」，或「思考一段时间之前发生的事」。

ἀνάθημα

(1)

τος＜中＞

(a)

53.18 宗教活动 奉献，献祭 专门奉献来服事神明的物品 供物；供奉的礼物 τινων λεγόντων περὶ τοῦ ἱεροῦ ὅτι λίθοις καλοῖς καὶ ἀναθήμασιν κεκόσμηται  ‘when some remarked about the Temple how beautiful it is with its stones and offerings’ (literally ‘... that it was adorned with beautiful stones and offerings’)  「有人谈论圣殿，说它所用的石头和供物怎样美丽」或「……说它是用美丽的石头和供物装饰的」 (路 21:5)

ἀναίδεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

66.12 适当的，不适当的 对什么是合宜的缺乏敏感度 无礼；厚颜；不知羞耻；一再地恳求；毫无羞耻地求 διά γε τὴν ἀναίδειαν αὐτοῦ ἐγερθεὶς δώσει αὐτῷ ὅσων χρῄζει  ‘but he will get up and give what he needs because of his insolence (in keeping on asking)’ or ‘... because he lacks a sense of what is proper’  「也会因他不顾面子地直求，起来照他所需要的给他」或「也会因他不知羞耻地一直求……」 (路 11:8)

ἀναίρεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

20.71 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参ἀναιρέω］ 用法律或准法律程序，通过处决的方式除掉某人 杀害；处死；杀人 ∑αῦλος δὲ ἦν συνευδοκῶν τῇ ἀναιρέσει αὐτοῦ  ‘Saul approved of their killing him’  「扫罗也赞同处死他」 (徒 8:1)

ἀναιρέω  (ἀναιρέομαι)

(1)

＜动＞

(a)

20.71 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参ἀναίρεσις］ 用法律或准法律程序，通过处决的方式除掉某人 杀害；处死；杀人 ἐθυμώθη λίαν, καὶ ἀποστείλας ἀνεῖλεν πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλέεμ  ‘he was furious and gave orders to kill all the boys in Bethlehem’  「希律……极其愤怒，下令将伯利恒城里和四境所有的男孩杀死」 (太 2:16)

(b)

76.22 能力，力量 除掉或撤销某事物的有效性 废除；使无效；除去；除掉；取消 ἀναιρεῖ τὸ πρῶτον ἵνα τὸ δεύτερον στήσῃ  ‘he does away with the first in order to establish the second’  「他废除那先前的，为要建立那以后来的」 (来 10:9) 见 76.21。

(c)

35.53 帮助，照顾 收养 ［参υἱοθεσία］ ἀναιρέομαι  正式和合法地宣布，一个不是自己孩子的人，今后将被当作自己的孩子那样对待和照顾，包括获得完全的继承权 收养 ἐκτεθέντος δὲ αὐτοῦ ἀνείλατο αὐτὸν ἡ θυγάτηρ Φαραὼ  ‘and when he was put out of his home, the daughter of Pharaoh adopted him’  「他被丢弃的时候，埃及王的女儿收养了他」 (徒 7:21) 在许多语言中，表达收养的说法是：「使某个孩子成为儿子」，或「使某个孩子成为女儿」。在某些语言中，意义相等的说法是：「像对待儿子那样对待某人」，或「像对待女儿那样对待某人」。

ἀναίτιος

(1)

ον

(a)

88.316 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参ἀθῷος］ 形容没有做错事 无罪的；无辜的 ὅτι τοῖς σάββασιν οἱ ἱερεῖς ἐν τῷ ἱερῷ τὸ σάββατον βεβηλοῦσιν καὶ ἀναίτιοί εἰσιν  ‘because on the Sabbath the priests in the Temple break the Sabbath (law), yet they are not guilty’  「当安息日，祭司们在圣殿里触犯了安息日（的条例），也是无罪的」 (太 12:5)

ἀνακαθίζω

(1)

＜动＞

(a)

17.16 姿势及与姿势有关的事件 坐下 从斜倚或躺卧的姿势坐起来 坐起 ἀνεκάθισεν ὁ νεκρὸς καὶ ἤρξατο λαλεῖν  ‘the dead man sat up and began to talk’  「那死人就坐了起来，开始说话」 (路 7:15)

ἀνακαινίζω

(1)

＜动＞

(a)

13.67 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参ἀνακαινόω］ 使人变回从前更好的状态 重新开始；恢复 Ἀδύνατον ... πάλιν ἀνακαινίζειν εἰς μετάνοιαν  ‘it is impossible ... to bring them back to repent again’  「……就不可能使他们重新懊悔了」 (来 6:4, 5, 6 [3])

ἀνακαινόω

(1)

＜动＞

(a)

58.72 性质，类别，示例 新的，旧的（主要指非时间性的事物） ［参ἀνακαίνωσις, ἀνανεόω］ 使某物变新、变得不同，暗示变得更优越 使变新；更新 καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν  ‘and put on the new self which is made new in knowledge’  「穿上了新人，这新人……在知识上不断地更新」 (西 3:10)

(b)

13.67 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参ἀνακαινίζω］ 使人变回从前更好的状态 重新开始；恢复 ἀλλ᾽ ὁ ἔσω ἡμῶν ἀνακαινοῦται ἡμέρᾳ καὶ ἡμέρᾳ  ‘yet our spiritual being is renewed day after day’  「属灵生命却日日更新」 (林后 4:16)

ἀνακαίνωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

58.72 性质，类别，示例 新的，旧的（主要指非时间性的事物） ［参ἀνακαινόω, ἀνανεόω］ 使某物变新、变得不同，暗示变得更优越 使变新；更新 ἀλλὰ μεταμορφοῦσθε τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς  ‘but be transformed by the renewal of the mind’  「只要心意更新而变化」 (罗 12:2)

ἀνακαλύπτω

(1)

＜动＞

(a)

79.117 物体的特徵 掩盖的 使某物显露出来 揭开；揭去；除去遮盖 ἡμεῖς δὲ πάντες ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ τὴν δόξαν κυρίου κατοπτριζόμενοι  ‘we all reflect the glory of the Lord with uncovered faces’ or ‘... unveiled faces’  「脸上的帕子既然被揭去了，我们大家就像镜子返照出主的荣光」 (林后 3:18) 林后 3:18 中的 ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ「蒙着帕子的脸」是一种象徵意义，需要根据前文 林后 3:13 的讨论来理解。

ἀνακάμπτω

(1)

＜动＞

(a)

15.89 线性运动 返回 ［参ἀναλύω, ἀναστρέφω, ἀναχωρέω］ 回到以前离开的地方或地区，但更明确地强调回归（比较 ὑποστρέφω[a]「返回」15.88） 返回；归回 χρηματισθέντες κατ᾽ ὄναρ μὴ ἀνακάμψαι πρὸς Ἡρῴδην  ‘they were warned in a dream not to return to Herod’  「他们在梦中得到上帝特别指示不要回希律那里」 (太 2:12) εἰ δὲ μή γε, ἐφ᾽ ὑμᾶς ἀνακάμψει  ‘if not, it will come back to you’  「不然，就会回归你们」 (路 10:6) 在 路 10:6，ἀνακάμπτω[a] 用在一个带有比喻性的上下文中，但是很难确定这个词汇在多大程度上暗示了实际的移动。1

(b)

31.64 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 ［参ὑποστρέφω］ （ἀνακάμπτωa]「返回」15.89 的引申喻意）回到以前的信仰 再回到；变回从前的信仰；转回来 ἢ ἐπιγνοῦσιν εἰς τὰ ὀπίσω ἀνακάμψαι ἀπὸ τῆς παραδοθείσης αὐτοῖς ἁγίας ἐντολῆς  ‘than to know it and turn back to things in the past from the sacred command that was given to them’  「他们认识了义路，却又回到过去的事情，背离传给他们的神圣诫命，倒不如从没认识的好」（GNT3c-经文校勘栏） (彼后 2:21b)

____________________________________________________

1 ἀνακάμπτω见于彼后 2:21的一个异文，喻指回到先前关于上帝的启示的状态。

2 在彼后 2:21，有些抄本用ἀνακάμπτω来代替ὑποστ̀έφω，清楚表明这两个词汇的意思非常相近，对其意思进行的任何区分显然都是从隐含义的角度。

ἀνάκειμαι

(1)

＜动＞

(a)

17.23 姿势及与姿势有关的事件 斜倚（用餐） ［参ἀνακλίνω, ἀναπίπτω, κατάκειμαι, κατακλίνω］ 吃饭的时候采取斜倚的姿势（焦点放在姿势或吃饭的行为） 斜倚；吃饭；坐下吃饭；坐席 καὶ ἀνακειμένων αὐτῶν καὶ ἐσθιόντων ὁ Ἰησοῦς εἶπεν  ‘while they were at table eating, Jesus said’  「他们坐席，正吃的时候，耶稣说」 (可 14:18) οὐδεὶς ἔγνω τῶν ἀνακειμένων  ‘none of those dining understood’  「同桌吃饭的人没有一个明白」 (约 13:28)

(b)

23.21 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参κατάκειμαι］ 吃饭，所指的可能是人斜躺着吃饭1 吃饭；坐席 ἀνακειμένοις αὐτοῖς τοῖς ἕνδεκα ἐφανερώθη  ‘as they were eating, he appeared to the eleven’  「十一使徒用餐的时候，耶稣向他们显现」 (可 16:14) 在圣经时期，吃一顿饭显然有三种不同的姿势：(1) 坐在垫子上，围着一张矮桌；(2) 坐在椅子上，围着一张桌子；(3) 斜躺在靠垫上，面对桌子。需要斜躺在靠垫上的饭餐通常比较丰盛，但是动词 ἀνάκειμαι[b] 和 κατάκειμαι[c] 的意思已经变成一般的说法，仅仅指吃饭，而吃饭的人不一定是斜躺着吃喝的。 对于翻译者来说，要说「斜躺着吃饭」是十分不自然的，因为这可能暗示吃饭的人太懒，甚至不愿意在桌子边坐好，或者是表示那些人因为病重而不能正常地坐起来吃饭。因此，与其将 ἀνάκειμαι[b] 和 κατάκειμαι[c] 翻译成「斜躺着吃饭」，不如说「坐着吃饭」或「吃饭」。

(c)

17.25 姿势及与姿势有关的事件 斜倚（用餐） ［参ἀναπίπτω］ ἀνάκειμαι ἐν τῷ κόλπῳ  （习语，直译：躺在怀抱中）吃饭时坐在尊位上 坐在尊位用膳 ἦν ἀνακείμενος εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἐν τῷ κόλπῳ τοῦ Ἰησοῦ, ὃν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς  ‘one of Jesus disciples whom he loved was dining in the place of honor next to Jesus’  「门徒中有一个人，是耶稣所爱的，他吃饭时坐在耶稣旁边的尊位上」 (约 13:23) 约 13:23 和 约 13:25 中这些说法的意思是：那个「耶稣所爱的门徒」是在耶稣的右边，因为在宴席上，客人是以左侧的身体斜躺着，好空出右手来吃饭。当然，除了斜躺在靠垫上的人之外，这个表达也适用于坐在桌子旁的人。 直译 ἀνάκειμαι ἐν τῷ κόλπῳ 和 ἀναπίπτω ἐπὶ τὸ στῆθος 可能会造成严重的误解，因为这可能是在暗示公开的同性恋。认为这些习语当中具有这样的暗示是不正确的。

____________________________________________________

1 根据前缀ἀνα和κατα，ἀνάκειμαι[b]和κατάκειμαι[c]可能会被认为是一对反义词。当然，ἀνάκειμαι[b]可能意指靠在靠垫上吃饭，κατάκειμαι[c]特指斜躺着；但是，这两个词汇所处的上下文并不明确支持这种意思区分。事实上，这两个词汇的意思基本上已经一般化了，就是指「吃饭」，尽管它们的词源可能明显不同。

ἀνακεφαλαιόω

(1)

＜动＞

(a)

63.8 整体，联合，部分，分开 联合 依据某种统一的原则或个人，把各样事情联合起来 结合在一起；归结 ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ ἀνακεφαλαιοῦται [ἐν τῷ] Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν  ‘it is brought together in this one statement, Love your neighbor as yourself’  「都总括在『爱邻人如同自己』这一句话里面了」 (罗 13:9) ἀνακεφαλαιώσασθαι τὰ πάντα ἐν τῷ Χριστῷ  ‘to bring everything together in Christ’  「一切所有的，都集合在基督里面」 (弗 1:10)

ἀνακλίνω  (ἀνακλίνομαι)

(1)

＜动＞

(a)

17.28 姿势及与姿势有关的事件 躺卧 使人躺下 放下 καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν φάτνῃ  ‘and laid him in a manger’  「放在马槽里」 (路 2:7)

(b)

17.24 姿势及与姿势有关的事件 斜倚（用餐） ［参κατακλίνω］ 吃饭的时候让人采取斜倚（或可能是坐着）的姿势 使斜躺下吃饭；让人坐下吃饭 κελεύσας τοὺς ὄχλους ἀνακλιθῆναι ἐπὶ τοῦ χόρτου  ‘he ordered the people to sit down on the grass’  「他吩咐众人坐在草地上」 (太 14:19) ἀνακλινεῖ αὐτοὺς  ‘have them sit down’  「叫他们坐席」 (路 12:37)

(c)

17.23 姿势及与姿势有关的事件 斜倚（用餐） ［参ἀνάκειμαι, ἀναπίπτω, κατάκειμαι, κατακλίνω］ ἀνακλίνομαι  吃饭的时候采取斜倚的姿势（焦点放在姿势或吃饭的行为） 斜倚；吃饭；坐下吃饭；坐席 ἀνακλιθήσονται μετὰ Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν  ‘they will dine with Abraham, Isaac, and Jacob in the kingdom of heaven’  「在天国 里与亚伯拉罕 、以撒 、雅各 一同坐席」 (太 8:11)

ἀνακράζω

(1)

＜动＞

(a)

33.83 沟通 说话，谈话 ［参κράζω, κραυγάζω］ 大声喊叫，可能暗示一种令人讨厌的声音1 大声喊叫；尖叫 ἔδοξαν ὅτι φάντασμά ἐστιν, καὶ ἀνέκραξαν  ‘they thought that it was a ghost and screamed’  「以为是鬼怪，就喊叫起来」 (可 6:49)

____________________________________________________

1 ἀνακράζω可能指一种比κράζω更大声、更刺耳的喊叫。在徒 24:21，ἐκέκραξα可以理解为κράζω的重复不定过去时。

ἀνακρίνω

(1)

＜动＞

(a)

27.44 学习 尝试学习 尝试通过仔细研究、评价和判断来了解某事物的本质或真相 仔细查考；调查；深入研究 καθ᾽ ἡμέραν ἀνακρίνοντες τὰς γραφὰς εἰ ἔχοι ταῦτα οὕτως  ‘every day they carefully examined the Scriptures to see if what he said was really true’  「天天仔细查考圣经，要知道他所说的是否真实」 (徒 17:11)

(b)

56.12 法庭及法律程序 法庭聆讯，审讯 ［参ἀνάκρισις］ 进行司法调查 在法庭上调查；听审；审问；审理 ἰδοὺ ἐγὼ ἐνώπιον ὑμῶν ἀνακρίνας οὐθὲν εὗρον ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ αἴτιον  ‘now, I conducted a judicial inquiry in your presence and I found nothing that this man is guilty of’  「看哪，我也曾在你们面前审问他，并没有查出这人犯过你们控告他的任何罪」 (路 23:14) Ἡρῴδης δὲ ἐπιζητήσας αὐτὸν καὶ μὴ εὑρών, ἀνακρίνας τοὺς φύλακας ἐκέλευσεν ἀπαχθῆναι  ‘Herod looked for him and when he did not find him, he interrogated (or he questioned) the guards and commanded them to be led away to punishment’  「希律 搜寻他，却找不到，就审问卫兵，下令把他们带出去受刑罚」 (徒 12:19) Ἡ ἐμὴ ἀπολογία τοῖς ἐμὲ ἀνακρίνουσίν ἐστιν αὕτη  ‘this is my defense to those who hear my case’  「对那些听审的人，这就是我的答辩」 (林前 9:3) 在 林前 9:3，ἀνακρίνω 并不一定意味着严格的法律程序，这个词也可以解作「批判」或「评断」（见 33.412）。

(c)

33.412 沟通 批评 ［参διακρίνω］ 对某人所做的表示不赞成 论断；批评 Ἡ ἐμὴ ἀπολογία τοῖς ἐμὲ ἀνακρίνουσίν ἐστιν αὕτη  ‘this is my defense to those who criticize me’  「对那些论断我的人，这就是我的答辩」 (林前 9:3) 关于 ἀνακρίνω 在 林前 9:3 中的另一种解释，见 56.12。

(d)

30.109 思考 区别，评价，评断 ［参διακρίνω］ 根据仔细详尽的信息作出判断 1 仔细判断；评断；慎思明辨；查问 ὁ δὲ πνευματικὸς ἀνακρίνει [τὰ] πάντα  ‘the spiritual person makes careful judgments about all things’  「属灵的人能仔细判断一切的事情」 (林前 2:15)

____________________________________________________

1 κρίνω[c]（30.108）、ἀνακρίνω[d]和διακρίνω[a]（30.109）的意思均与学习和理解的过程密切相关，在某些上下文中，这些词汇的意思彼此重叠。

ἀνάκρισις

(1)

εως＜阴＞

(a)

56.12 法庭及法律程序 法庭聆讯，审讯 ［参ἀνακρίνω］ 进行司法调查 在法庭上调查；听审；审问；审理 ὅπως τῆς ἀνακρίσεως γενομένης σχῶ τί γράψω  ‘so that after investigating his case, I may have something to write’  「好使在审查他的案件之后，我可以有所陈奏」 (徒 25:26)

ἀνακύπτω

(1)

＜动＞

(a)

17.33 姿势及与姿势有关的事件 弯身，挺直 ［参ἀνορθόω］ 从弯曲的位置伸直1 直起来 μὴ δυναμένη ἀνακύψαι εἰς τὸ παντελές  ‘she was not able to straighten up at all’  「完全直不起身来」 (路 13:11)

____________________________________________________

1 ἀνακύπτω可能与ἀνορθόω[b]的意思略有差异，因为ἀνακύπτω的重点是在过程的逆转上。这在语言学上是可能的，因为ἀνα不仅可指「向上」，也可指事件的逆转，例如：ἀνάγω「恢复」、ἀνακαλύπτω「揭开遮盖」。

ἀναλαμβάνω

(1)

＜动＞

(a)

15.203 线性运动 携带，负担 ［参αἴρω］ 提起和带（走） 带走；移走；拿去 ἀνελάβετε τὴν σκηνὴν τοῦ Μόλοχ  ‘it was the tent of the god Moloch that you carried’  「你们抬着摩洛的帐幕」 (徒 7:43)

(b)

15.168 线性运动 引领，带来，带领 ［参παραλαμβάνω］ 带同某人一起 带同；带上 ἀναλαβόντες τὸν ∏αῦλον ἤγαγον διὰ νυκτὸς εἰς τὴν Ἀντιπατρίδα  ‘taking Paul along, they brought him to Antipatris during the night’  「把保罗提出来，连夜带到安提帕底」 (徒 23:31)

(c)

15.100 线性运动 登上，骑上 使某人或允许某人向上移动到物体上，尤指上船，但可能具有欢迎或接待的相关含义 接上船 ἀνήχθημεν ἐπὶ τὴν Ἆσσον ἐκεῖθεν μέλλοντες ἀναλαμβάνειν τὸν ∏αῦλον  ‘we sailed off to Assos, where we were going to take Paul aboard’  「我们先上船，开往亚朔，要在那边接保罗」 (徒 20:13)

ἀνάλημψις

(1)

εως＜阴＞

(a)

15.103 线性运动 上来／上去，上升 被接上升的过程 被接上升，被接升天 Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ συμπληροῦσθαι τὰς ἡμέρας τῆς ἀναλήμψεως αὐτοῦ  ‘and as the days drew near for him to be taken up’ or ‘when the time was fulfilled for him to be received up (into heaven)’  「耶稣被接上升的日子将到」或「耶稣被接（到天上）的时间到了」 (路 9:51)

ἀναλίσκω

(1)

ou

(a)

20.47 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 摧毁，可能有被耗尽的含义 摧毁；消灭 Κύριε, θέλεις εἴπωμεν πῦρ καταβῆναι ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἀναλῶσαι αὐτούς;  ‘Lord, do you want us to call fire down from heaven and destroy them?’  「主啊！你要我们吩咐火从天上降下来，烧灭他们吗？」 (路 9:54) 在诸如 路 9:54 的语境中，像 ἀναλίσκω 这样的词汇总是可以翻译为「导致死亡」。

ἀναλογία

(1)

ας＜阴＞

(a)

89.10 关系 涉及对应的关系（同构关系） 比例关系 按比例；按程度 εἴτε προφητείαν κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως  ‘if prophecy, then in accordance with the proportion of faith’  「如果是作先知宣讲信息的，就要照着信心的程度去宣讲」 (罗 12:6) 在 罗 12:6，ἀναλογία 也可以解作「符合」或「与……一致」，但是这种意思同样也涉及一定程度的同构关系。

ἀναλογίζομαι

(1)

＜动＞

(a)

30.10 思考 思考，思想 ［参διαλογίζομαι, διαλογισμός］ 彻底、全面地思考或推论 1 仔细考虑；全面地思考；反覆思想；推论；论证 ἀναλογίσασθε γὰρ τὸν τοιαύτην ὑπομεμενηκότα ὑπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν εἰς ἑαυτὸν ἀντιλογίαν  ‘consider carefully the one who endured such opposition from sinners against himself’  「你们要仔细思想那位忍受罪人这样敌对的耶稣」 (来 12:3)

____________________________________________________

1 διαλογίζομαι[a]和διαλογισμός[a]似乎与λογίζομαι[a]和λογισμός[a]（30.9）不同，因为前两个词的彻底或全面程度似乎更高，但不是所有上下文都可发现这种差异。ἀναλογίζομαι和διαλογίζομαι[a]可能有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἄναλος

(1)

ον

(a)

5.27 食物及调味品 调味品 指缺乏盐分 没有盐；没有咸味 ἐὰν δὲ τὸ ἅλας ἄναλον γένηται  ‘if the salt has become saltless’  「盐……若失了咸味」 (可 9:50) 有些语言可能会把「盐若失了味」译作「如果盐尝着不再像盐」；关于翻译可 9:50时产生的一些基本问题，见5.25。

ἀνάλυσις

(1)

εως, ＜阴＞

(a)

23.101 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀναλύω, ἔξοδος, πορεύομαι, ὑπάγω］ （ἀνάλυσις「松开，释放」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）离世，是死亡的委婉说法1 离世；去世；死亡；离开；离去 ὁ καιρὸς τῆς ἀναλύσεώς μου  ‘the time of my death’  「我离世的时候」 (提后 4:6)

____________________________________________________

1 23.101-23.105中的表达包含了对死亡的委婉说法。这是根据词汇中较为深层的重要特徵来进行细分的，如各词条的讨论所示。

ἀναλύω

(1)

＜动＞

(a)

15.89 线性运动 返回 ［参ἀνακάμπτω, ἀναστρέφω, ἀναχωρέω］ 回到以前离开的地方或地区，但更明确地强调回归（比较 ὑποστρέφω[a]「返回」15.88） 返回；归回 ὑμεῖς ὅμοιοι ἀνθρώποις προσδεχομένοις τὸν κύριον ἑαυτῶν πότε ἀναλύσῃ ἐκ τῶν γάμων  ‘you will be like servants who are waiting for their master to come back from a wedding feast’  「好像仆人等候自己的主人从婚宴上回来」 (路 12:36)

(b)

23.101 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀνάλυσις, ἔξοδος, πορεύομαι, ὑπάγω］ （ἀναλύω「离开」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）离世，是死亡的委婉说法 1 离世；去世；死亡；离开；离去 τὴν ἐπιθυμίαν ἔχων εἰς τὸ ἀναλῦσαι  ‘I want very much to leave this life’  「我渴望离世」 (腓 1:23)

____________________________________________________

1 23.101-23.105中的表达包含了对死亡的委婉说法。这是根据词汇中较为深层的重要特徵来进行细分的，如各词条的讨论所示。

ἀναμάρτητος

(1)

ον

(a)

88.311 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 形容没有罪责 无罪的；清白的 εἶπεν αὐτοῖς, Ὁ ἀναμάρτητος ὑμῶν πρῶτος ἐπ᾽ αὐτὴν βαλέτω λίθον  ‘he said to them, “Whichever one of you is guiltless may throw the first stone at her”’ (literally ‘... may be the first to throw a stone at her’)  「对他们说：『你们中间谁没有罪，谁就先拿石头打她！』」 (约 8:7)

ἀναμένω

(1)

＜动＞

(a)

85.60 在空间存在 留下，停留 ［参ἐκδέχομαι, μένω, περιμένω, προσδέχομαι］ 保持在某个地方和／或状态，期待未来的事件1 等待；等候 ἀναμένειν τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐκ τῶν οὐρανῶν  ‘to wait for his Son from heaven’  「等候他儿子从天降临」 (帖前 1:10)

____________________________________________________

1 这组词汇的意思可能有些细微的区别。含有词干μεν-的词汇可能更加偏重于位置，而含有词干δεχ-的词汇可能更加偏重于期待，但这种区别在基础上并没有一致的模式。

ἀναμιμνῄσκω  (ἀναμιμνῄσκομαι)

(1)

＜动＞

(a)

29.10 记忆及回忆 想起来 ［参ἐπαναμιμνῄσκω, ὑπομιμνῄσκω, ὑπόμνησις］ 使人记起并再次思考1 提醒；使人记得；使人再次思考；想起 δι᾽ ἣν αἰτίαν ἀναμιμνῄσκω σε ἀναζωπυρεῖν τὸ χάρισμα τοῦ θεοῦ  ‘for this reason I remind you to keep alive the gift that God gave to you’  「为这缘故，我提醒你要把上帝藉着我按手所给你的恩赐再如火挑旺起来」 (提后 1:6)

(b)

29.9 记忆及回忆 想起来 ［参ὑπομιμνῄσκω］ ἀναμιμνῄσκομαι  使自己记住或被唤起记忆 想起；记得；记起 τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ περισσοτέρως εἰς ὑμᾶς ἐστιν ἀναμιμνῃσκομένου τὴν πάντων ὑμῶν ὑπακοήν  ‘so his love for you grows stronger, as he remembers how all of you were ready to obey’  「当他想起你们大家的顺从……他对你们的爱就更加热切了」 (林后 7:15)

____________________________________________________

1 ἐπαναμιμνῄσκω可能侧重于回想起来的特定信息，与ἀναμιμνῄσκω有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἀνάμνησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

29.11 记忆及回忆 想起来 （ἀναμιμνῄσκω「使人记得」29.10 的衍生词）使人记得的方法 记念的方法；用作提醒的东西；记起；想起 ἀλλ᾽ ἐν αὐταῖς ἀνάμνησις ἁμαρτιῶν κατ᾽ ἐνιαυτόν  ‘but in those (sacrifices) there is a yearly reminder of sins’ or ‘... that people have sinned’  「但是这些祭物使人每年都想起罪来」或「……想起百姓犯了罪」 (来 10:3)

ἀνανεόω

(1)

＜动＞

(a)

58.72 性质，类别，示例 新的，旧的（主要指非时间性的事物） ［参ἀνακαινόω, ἀνακαίνωσις］ 使某物变新、变得不同，暗示变得更优越 使变新；更新；改换一新 ἀνανεοῦσθαι δὲ τῷ πνεύματι τοῦ νοὸς ὑμῶν  literally, ‘to be made new in the spirit of your mind,’ but more accurately, ‘to be made new in your spirit and mind’  「你们要把自己的心志更新」或「你们要把自己的心灵和思维更新」 (弗 4:23)

ἀνανήφω

(1)

＜动＞

(a)

30.27 思考 思考，思想 恢复正常的思想状态 醒悟；恢复理智 ἀνανήψωσιν ἐκ τῆς τοῦ διαβόλου παγίδος  ‘they will return to their senses (and escape) from the trap of the Devil’  「或许也能醒悟过来，脱离魔鬼的罗网」 (提后 2:26) 「恢复理智」可以译成：「再次有正确的想法」，或「不再思想错误的想法」。

Ἁνανίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.24a 人名及地名 人名 耶路撒冷的基督徒，撒非喇的丈夫 亚拿尼亚；《思》阿纳尼雅

(b)

93.24b 人名及地名 人名 大马士革的基督徒 亚拿尼亚；《思》阿纳尼雅

(c)

93.24c 人名及地名 人名 希律王任命的大祭司 亚拿尼亚；《思》阿纳尼雅

ἀναντίρρητος

(1)

ον

(a)

33.458 沟通 反对，驳斥 ［参ἀναντιρρήτως］ 指不能反对的事 不能否认；没有反对；没有异议；无可争辩 ἀναντιρρήτων οὖν ὄντων τούτων δέον ἐστὶν ὑμᾶς κατεσταλμένους ὑπάρχειν  ‘since these things are not being disputed, you must calm down’  「既然这些事是驳不倒的，你们就要安静下来」 (徒 19:36)

ἀναντιρρήτως

(1)

ον

(a)

33.458 沟通 反对，驳斥 ［参ἀναντίρρητος］ 指不能反对的事 不能否认；没有反对；没有异议；无可争辩 διὸ καὶ ἀναντιρρήτως ἦλθον μεταπεμφθείς  ‘and so when you sent for me, I came without any objection’  「所以我一接到邀请，没有推辞就来了」 (徒 10:29)

ἀνάξιος

(1)

ον

(a)

65.19 价值 值得的，不值得的 ［参ἀναξίως］ 不符合某个可比的好处或价值的 不值得的；无法胜任的；没有能力的；不配的 εἰ ἐν ὑμῖν κρίνεται ὁ κόσμος, ἀνάξιοί ἐστε κριτηρίων ἐλαχίστων;  ‘if you are to judge the world, are you not worthy to judge small matters?’  「如果世界都由你们来审判，难道你们不配审理这些小事吗？」 (林前 6:2)

ἀναξίως

(1)

＜副＞

(a)

65.19 价值 值得的，不值得的 ［参ἀνάξιος］ 不符合某个可比的好处或价值的 不值得的；无法胜任的；没有能力的 ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ κυρίου ἀναξίως  ‘anyone who eats the Lord's bread and drinks from his cup without being worthy’  「任何人不配得吃主的饼、喝主的杯」 (林前 11:27) 关于 ἀναξίως 在 林前 11:27 的另一种解释，见 66.7。

(b)

66.7 适当的，不适当的 是不恰当的，因与应该发生的事情不相对应 以不正确的方式；不恰当地；不合宜地；不按理；不敬虔地 ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ κυρίου ἀναξίως  ‘anyone who eats the Lord's bread and drinks from his cup in an improper manner’  「任何人不合宜地吃主的饼、喝主的杯」 (林前 11:27) 关于 ἀναξίως 在 林前 11:27 的另一种解释，见 65.19。

ἀνάπαυσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

68.34 时态 停止 ［参παύω］ 停止不做所从事的活动 停止 ἀνάπαυσιν οὐκ ἔχουσιν ἡμέρας καὶ νυκτὸς λέγοντες  ‘day and night they never stopped saying ...’  「他们昼夜不停地说……」 (启 4:8) 启 4:8 中的 ἀνάπαυσις 可能应该解释为一段暂时停止的时间，但是这样的意思只可以从这特定的上下文衍生出来。

(b)

23.80 生理活动过程及状态 疲倦，休息 ［参ἀναπαύω］ 停止活动或工作后恢复体力 休息；安息；安歇；歇息 εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν  ‘you will find rest for yourselves’  「你们就会为自己找到安息」 (太 11:29) ἀναπαύομαι[a] 和 ἀνάπαυσις[b] 的重点似乎在于休息使人恢复体力，而不仅仅是停止活动（见 68.34）。

(c)

23.87 生理活动过程及状态 疲倦，休息 （ἀναπαύομαι[a]「休息」23.80 的衍生词）休息的场所 休息的地方；安歇之处；栖息的地方 διέρχεται δι᾽ ἀνύδρων τόπων ζητοῦν ἀνάπαυσιν  ‘it travels over dry country looking for a place to rest’  「走遍无水之地寻找安歇之处」 (太 12:43) 然而，太 12:43 中的 ἀνάπαυσις 可能不是指休息的场所，而只是指休息的状态，就像 ἀνάπαυσις[b] (23.80) 那样。比较 太 11:29，那里的 ἀνάπαυσις 似乎是指状态而不是地点。

(d)

22.37 烦恼，困难，解脱，有利的情况 摆脱烦恼 解除烦恼及相关的焦虑 宽慰；安宁；安息 καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν  ‘and you will find relief for yourselves’ or ‘you will find for yourselves relief from trouble’  「你们就会为自己找到宽慰」或「你们就必能脱离困境」 (太 11:29)

ἀναπαύω  (ἀναπαύομαι)

(1)

＜动＞

(a)

23.84 生理活动过程及状态 疲倦，休息 使某人停下工作去休息以恢复体力 使休息；给予休息；使安息 Δεῦτε πρός με ... κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς  ‘come to me ... and I will give you rest’  「到我这里来，我要给你们安息」 (太 11:28) 有些语言不容易表达「使某人通过休息来恢复精力」，正常情况下，这是通过使某人不用工作来实现的。因此在一些语言中，太 11:28 可以表达为「我将使你们可以不用再工作」，或「我将使你们可以不必再劳苦工作」。然而，这句话一定不能被理解为仅仅指「让某人休假」，或「使某人不必工作就可以生活」。

(b)

23.80 生理活动过程及状态 疲倦，休息 ［参ἀνάπαυσις］ ἀναπαύομαι  停止活动或工作后恢复体力 休息；安息；安歇 Δεῦτε ... εἰς ἔρημον τόπον καὶ ἀναπαύσασθε ὀλίγον  ‘let's go ... to a quiet place and you can rest awhile’  「来……到安静的地方去，你们就可以休息一下」 (可 6:31) ἀναπαύομαι[a] 和 ἀνάπαυσις[b] 的重点似乎在于休息使人恢复体力，而不仅仅是停止活动（见 68.34）。

(c)

85.58 在空间存在 留下，停留 ἀναπαύομαι  留在某地，有继续休息的含意 留在；住在 ἵνα ἀναπαύσονται ἔτι χρόνον μικρόν  ‘continue to abide for yet a short time’  「再停留片刻」 (启 6:11)

(d)

13.25 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἐπαναπαύομαι］ ἀναπαύομαι  某种状态继续停留在某人身上，暗示着有益的结果 仍然在；继续在 τὸ τοῦ θεοῦ πνεῦμα ἐφ᾽ ὑμᾶς ἀναπαύεται  ‘the Spirit of God continues on you’ or ‘the Spirit of God continues to be with you’  「上帝的灵仍在你们身上」或「……继续在你们身上」 (彼前 4:14)

ἀναπείθω

(1)

＜动＞

(a)

33.302 沟通 劝告，力劝 劝说，可能暗示有阻力，和／或为了错误的动机或结果 劝说；煽动 ∏αρὰ τὸν νόμον ἀναπείθει οὗτος τοὺς ἀνθρώπους σέβεσθαι τὸν θεόν  ‘this man incites people to worship God in a way that is against the Law’  「这个人教唆人不按着律法敬拜上帝」 (徒 18:13)

ἀνάπειρος

(1)

ον

(a)

23.177 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 一种伤残或残废的状态，表现为残缺的 伤残的；残缺不全的；跛脚的 ὅταν δοχὴν ποιῇς, κάλει πτωχούς, ἀναπείρους, χωλούς, τυφλούς  ‘when you give a feast, invite the poor, the crippled, the lame, and the blind’  「你摆设宴席，倒要请那贫穷的、残疾的、瘸腿的、失明的」 (路 14:13)

ἀναπέμπω

(1)

＜动＞

(a)

15.70 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 遣送返回先前的地方 打发回去 ὃν ἀνέπεμψά σοι  ‘I have sent him back to you’  「我现在打发他回到你那里去」 (门 1:12)

(b)

15.71 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 送上去或解送到上级机关或有关当局 继续送去；送上去 ἐκέλευσα τηρεῖσθαι αὐτὸν ἕως οὗ ἀναπέμψω αὐτὸν πρὸς Καίσαρα  ‘so I gave orders for him to be kept under guard until I could send him on to the Emperor’  「我就下令拘留他，等着押送到凯撒那里去」 (徒 25:21)

ἀναπηδάω

(1)

＜动＞

(a)

15.241 线性运动 跳起，跳跃 跳起或弹起，大概是从一个坐着的姿势 跳起来 ἀναπηδήσας ἦλθεν πρὸς τὸν Ἰησοῦν  ‘he jumped up and came to Jesus’  「他……跳起来，走到耶稣那里」 (可 10:50)

ἀναπίπτω

(1)

＜动＞

(a)

17.23 姿势及与姿势有关的事件 斜倚（用餐） ［参ἀνάκειμαι, ἀνακλίνω, κατάκειμαι, κατακλίνω］ 吃饭的时候采取斜倚的姿势（焦点放在姿势或吃饭的行为） 斜倚；吃饭；坐下吃饭；坐席 εἰσελθὼν δὲ ἀνέπεσεν  ‘and he came in and sat down to eat’  「他就进去坐席」 (路 11:37)

(b)

17.25 姿势及与姿势有关的事件 斜倚（用餐） ［参ἀνάκειμαι］ ἀναπίπτω ἐπὶ τὸ στῆθος  （习语，直译：躺在怀抱中）吃饭时坐在尊位上 坐在尊位用膳 ἀναπεσὼν οὖν ἐκεῖνος οὕτως ἐπὶ τὸ στῆθος τοῦ Ἰησοῦ  ‘the one who was dining in the place of honor next to Jesus’  「那个坐在耶稣旁边的尊位上吃饭的人」 (约 13:25) 约 13:23 和 约 13:25 中这些表达的意思是：那个「耶稣所爱的门徒」就在耶稣的右边，因为在宴席上，客人是以左侧的身体斜躺着，好空出右手来吃饭。当然，这个说法除了用来形容斜躺在靠垫上的人之外，也可以形容坐在桌子旁的人。 直译 ἀνάκειμαι ἐν τῷ κόλπῳ 和 ἀναπίπτω ἐπὶ τὸ στῆθος 可能会造成严重的误解，因为这可能会暗示公然的同性恋。认为这些习语当中具有这样的暗示是不正确的。 约 13:25 中的 ἀναπεσὼν … ἐπὶ τὸ στῆθος（由于前面有 约 13:23 的 ἀνακείμενος … ἐν τῷ κόλπῳ）似乎反映了《约翰福音》倾向于使用本质上意思相同的近义词。然而，鉴于 约 13:25 中使用了过去不定时的分词，ἀναπεσὼν ἐπὶ τὸ στῆθος 这个短语也可以按字面意义来理解，即「靠近（耶稣的）身旁」。

ἀναπληρόω

(1)

＜动＞

(a)

59.33 数量 所有，任何，各个，每个（整体） ［参πληρόω］ 使某事物完全或完整 使完整；补足数目；满盈；积满 εἰς τὸ ἀναπληρῶσαι αὐτῶν τὰς ἁμαρτίας  ‘to complete the total number of their sins’  「积满自己的罪孽」 (帖前 2:16) 关于 ἀναπληρόω 在 帖前 2:16 的另一种解释，见 68.27。

(b)

57.79 拥有，转移，交换 给予 提供所缺乏的东西 补足缺失；弥补；补偿；填补 ὅτι τὸ ὑμέτερον ὑστέρημα οὗτοι ἀνεπλήρωσαν  ‘because these made up for your absence’  「因为他们弥补了你们的空缺」 (林前 16:17)

(c)

13.106 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἐκπληρόω, πίμπλημι, πληροφορέω, πληρόω］ 使事情发生，暗示要实现某个目的1 实现；成全；应验 καὶ ἀναπληροῦται αὐτοῖς ἡ προφητεία Ἠσαΐου  ‘and the prophecy of Isaiah applies to them’  「以赛亚的预言正应验在他们身上」 (太 13:14)

(d)

85.24 在空间存在 在某个地方 占据指定的位置 占据；在……里面 ὁ ἀναπληρῶν τὸν τόπον τοῦ ἰδιώτου  ‘who occupies the place of an ordinary person’  「那在座的普通人」 (林前 14:16) 林前 14:16 中的 ἀναπληρόω 也可以理解为具体指实现某一特定功能。因此，林前 14:16 中的这个短语可以译作「以普通人的身份参加敬拜的人」。

(e)

36.17 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参ἀποπληρόω］ 符合某个标准，以此证明其目的 遵从；遵守；顺从 καὶ οὕτως ἀναπληρώσετε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ  ‘and in this way you will obey the law of Christ’  「这样就会成全基督的律法」 (加 6:2)

(f)

68.27 时态 完竣，完成，成就 使某事结束，强调过程 使结束；使完成 εἰς τὸ ἀναπληρῶσαι αὐτῶν τὰς ἁμαρτίας πάντοτε  ‘to the point of bringing to completion the sins (that they had) always (committed)’  「这样，他们常常积满自己的罪」 (帖前 2:16) 关于 ἀναπληρόω 在 帖前 2:16 的另一种解释，见 59.33。

____________________________________________________

1 13.106这一组词汇的意思无疑存在某些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἀναπολόγητος

(1)

ον

(a)

33.438 沟通 辩护，藉口 指无法为自己或自己的行为辩护 无可推诿；没有藉口 Διὸ ἀναπολόγητος εἶ, ὦ ἄνθρωπε πᾶς ὁ κρίνων  ‘therefore, you, my friend, who pass judgment on others, have no excuse’  「所以，你这评断别人的人哪，你是无法推诿的」 (罗 2:1)

ἀναπτύσσω

(1)

＜动＞

(a)

79.122 物体的特徵 卷起的 使卷起来的物品打开 打开，展开（书卷） ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρεν τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον  ‘having unrolled the book of the scroll, he found the passage where it was written’  「他展开书卷，找到那段经文，上面写着」 (路 4:17)

ἀνάπτω

(1)

＜动＞

(a)

14.65 自然界的事件及状态 燃烧 ［参ἅπτω, ἐμπίπρημι, καίω, περιάπτω, φλογίζω］ 使燃烧过程开始 点燃；点火；生火；点灯 Ἰδοὺ ἡλίκον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει  ‘just think how large a forest can be set on fire by a tiny flame’  「试想想，小小的火焰能点燃多么大的森林」 (雅 3:5) 从 14.63 所列词汇可以看到，对于不同的燃烧阶段和结果，各种语言在用语上都会有明显的差异。比如，为了取暖而点火，与为了摧毁某物而点火，这两种情况所用的词汇可能非常不同。 ἀνάπτω 与 ἅπτω 的不同，可能在于不同的强度，或由于前者特别强调点燃物件的初始阶段。

ἀναρίθμητος

(1)

ον

(a)

60.6 数目 数目，无数的 无法计算数目的 不计其数；无数；不可胜数；无法数算 ὡς ἡ ἄμμος ἡ παρὰ τὸ χεῖλος τῆς θαλάσσης ἡ ἀναρίθμητος  ‘as countless as the sand along the edge of the sea’  「如同海边的沙那样无数」 (来 11:12) 在一些语言中，「不计其数」的对等翻译是：「数量太多，无法数算」，或「数量极多，没有数字可以用了」。

ἀνασείω

(1)

＜动＞

(a)

39.44 敌意，冲突 暴乱 ［参ἐκταράσσω, ἐπισείω, θορυβέω, κινέω, σαλεύω, ταράσσω］ 引发群众骚乱 煽动反对；引发暴乱；引起骚动；煽动；挑唆 Ἀνασείει τὸν λαὸν διδάσκων  ‘he is starting a riot among the people with his teaching’  「他藉着教导……煽动民众骚乱」 (路 23:5)

ἀνασκευάζω

(1)

＜动＞

(a)

25.231 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 使人感到痛苦、忧虑 使人感到痛苦；使人心烦意乱 ἐτάραξαν ὑμᾶς λόγοις ἀνασκευάζοντες τὰς ψυχὰς ὑμῶν  ‘they troubled and upset you by what they said’  「他们说了一些话搅扰你们，使你们心里不安」 (徒 15:24)

ἀνασπάω

(1)

＜动＞

(a)

15.213 线性运动 拉，拖，拽 ［参ἀναβιβάζω］ 向上拉动或拖拽某物 拉起；向上拖动 οὐκ εὐθέως ἀνασπάσει αὐτὸν ἐν ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου;  ‘would you not immediately pull him up (out of the well) on the Sabbath itself?’  「你们……在安息日……不立刻把他拉上来呢」 (路 14:5) ἀνεσπάσθη πάλιν ἅπαντα εἰς τὸν οὐρανόν  ‘finally the whole thing was drawn back up into heaven’  「最后所有东西都收回天上去了」 (徒 11:10) 许多语言对于拖拉的动作有清楚的区分。比如，用绳子拉动某物，和抓住某物并拖曳，两种做法所用的词汇是完全不同的。

ἀνάστασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

23.93 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀναζάω, ἀνίστημι, ἔγερσις, ἐξανάστασις, ζάω］ 死而复活 活过来；再次活着；复活 ∑αδδουκαῖοι, λέγοντες μὴ εἶναι ἀνάστασιν  ‘the Sadducees say that there is no resurrection’  「撒都该人说没有复活的事」 (太 22:23) 在一些语言中，要明确地表达「复活」或「再次活着」的概念并不容易，因为这类短语可能会指向某些宗教所说的转世或转生，意思是说，灵魂重新出生在另一个存在物中，这是南亚洲一些地区广泛秉持的信念。在一些语言中，可以通过以下的表达方式来避免这个问题：「他的身体将再次活着」，或「他的身体将再次有生命」，或「他再次活着时，将是同一个人」。 另外，太 22:23「没有复活的事」（《和》）可以译作「人不会再次活着」。

(b)

87.39 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 地位从低到高的变化过程（与 πτῶσις[b]「掉落」87.75 相对） 兴起；上升；升高 κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ  ‘(this child) is set (by God) for the falling and rising up of many in Israel’  「这孩子蒙上帝选定，要叫以色列中许多人跌倒，许多人兴起」 (路 2:34) 在 路 2:34，ἀνάστασις 也可以仅仅解作变得更好（见 13.60）。 在先知的宣讲中，地位和景况的逆转是一个经常出现的主题，并且这个主题在尊主颂中特别重要（见 路 1:46）。

(c)

13.60 是，变成，存在，发生 状态的改变 更好的转变 兴起 οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ  ‘this one is set for the fall and rise of many in Israel’  「这孩子被立定叫以色列中许多人跌倒，许多人兴起」 (路 2:34) 关于 ἀνάστασις 在 路 2:34 中的另一种解释，见 87.39。

ἀναστατόω

(1)

＜动＞

(a)

39.41 敌意，冲突 反叛 ［参ἀφίστημι, διχάζω］ 引致人反抗或拒绝权威 煽动叛乱；导致造反；扰乱 οὐκ ἄρα σὺ εἶ ὁ Αἰγύπτιος ὁ πρὸ τούτων τῶν ἡμερῶν ἀναστατώσας  ‘then you are not that Egyptian who some time ago started a rebellion’  「那你就不是那个从前作乱……的埃及人了」 (徒 21:38)

ἀνασταυρόω

(1)

＜动＞

(a)

20.77 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 第二次死在十字架上 重钉十字架 ἀνασταυροῦντας ἑαυτοῖς τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ  ‘because in their case they are crucifying the Son of God again’  「因为他们再一次把上帝的儿子钉在十字架上」 (来 6:6) 在圣经以外的希腊文献中，ἀνασταυρόω 的意思在本质上与 σταυρόω（20.76）相同。但 ἀνασταυρόω 在 来 6:6 中是用来比喻信徒犯罪，使基督再次被钉在十字架上，意即因信徒的不端行为而使基督在众人面前蒙羞。然而，有些学者认为 来 6:6 中的 ἀνασταυρόω 只是指原来的钉十字架，因此把 ἀνασταυρόω 解释为实质上与 σταυρόω 同义。

ἀναστενάζω

(1)

＜动＞

(a)

25.144 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 呻吟或深深地叹息 呻吟；深深地叹息 ἀναστενάξας τῷ πνεύματι αὐτοῦ λέγει, Τί ἡ γενεὰ αὕτη ζητεῖ σημεῖον;  ‘he sighed deeply and said, “Why do the people of this day ask for a miracle?”’  「他心里深深叹息，说：『这世代的人为什么求神迹呢？』」 (可 8:12)

ἀναστρέφω  (ἀναστρέφομαι)

(1)

＜动＞

(a)

15.89 线性运动 返回 ［参ἀνακάμπτω, ἀναλύω, ἀναχωρέω］ 回到以前离开的地方或地区，但更明确地强调回归（比较 ὑποστρέφω[a]「返回」15.88） 返回；归回 ἀναστρέψαντες δὲ ἀπήγγειλαν  ‘they returned (to the council) and reported’  「他们回来禀报」 (徒 5:22)

(b)

41.3 行为及相关状态 行为，品行 ［参ἀγωγή, ἀναστροφή, διάγω］ ἀναστρέφομαι  行事为人，焦点显然放在外显的日常行为上1 生活态度；行事为人；行为表现；品行；人生观 ἐν χάριτι θεοῦ, ἀνεστράφημεν ἐν τῷ κόσμῳ  ‘our conduct in the world is by the grace of God’  「我们在世为人……是靠上帝的恩惠」 (林后 1:12)

____________________________________________________

1 ἀγωγή、διάγω、ἀναστρέφομαι和ἀναστροφή的意思显然存在一些细微的区别，但是无法根据现有的上下文确定这些区别。

ἀναστροφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

41.3 行为及相关状态 行为，品行 ［参ἀγωγή, ἀναστρέφω, διάγω］ 行事为人，焦点显然放在外显的日常行为上 1 生活态度；行事为人；行为表现；品行；行为；人生观 Ἠκούσατε γὰρ τὴν ἐμὴν ἀναστροφήν ποτε ἐν τῷ Ἰουδαϊσμῷ  ‘you have been told of my life when I was devoted to Judaism’  「你们听说过我以前在犹太教中的行事为人」 (加 1:13)

____________________________________________________

1 ἀγωγή、διάγω、ἀναστρέφομαι和ἀναστροφή的意思显然存在一些细微的区别，但是无法根据现有的上下文确定这些区别。

ἀνατάσσομαι

(1)

＜动＞

(a)

62.3 排列，组织 （事件及状态的）安排 把一系列项目组织在一起 编写（报告）；编撰；写作；整理成书 Ἐπειδήπερ πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι διήγησιν περὶ τῶν πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων  ‘as many have undertaken to compile a report about the things that have taken place among us’  「许多人已经把在我们中间发生的事编写成书」 (路 1:1)

ἀνατέλλω

(1)

＜动＞

(a)

15.104 线性运动 上来／上去，上升 ［参ἀνατολή］ 向上移动，尤指太阳、星辰或云层向上升 上来；向上移动；升起 Ὅταν ἴδητε [τὴν] νεφέλην ἀνατέλλουσαν ἐπὶ δυσμῶν  ‘when you see a cloud coming up in the west’  「你们看见西边起了云彩」 (路 12:54) ἀνέτειλεν γὰρ ὁ ἥλιος σὺν τῷ καύσωνι καὶ ἐξήρανεν τὸν χόρτον  ‘the sun rises in its blazing heat and burns the plant’  「太阳带着热气升起，草木枯萎」 (雅 1:11)

(b)

14.41 自然界的事件及状态 光 ［参ἐπιφώσκω］ 清晨时分从黑暗变为光明 破晓；变光亮 φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς  ‘the light dawned upon them’  「有光照耀他们」 (太 4:16) 有些语言把破晓分成多个时间段。第一个阶段可能只是东方出现微光；第二个阶段是能够清楚地看见东西；第三个阶段是天空中出现光束或朝霞，然后日出。通常，其中一个时间段的表达方式会较为广泛地使用，因此，对于任何从黑暗到光明的过渡，采用这种表达可能都是令人满意的。

(c)

10.35 亲属关系用语 不同代的亲属关系 （ἀνατέλλω[a]「像太阳一样升起」15.104 的引申喻意）是个重要的后裔，大概来自一位杰出的祖先，通常中间隔着多个世代 是后代；子孙 πρόδηλον γὰρ ὅτι ἐξ Ἰούδα ἀνατέταλκεν ὁ κύριος ἡμῶν  ‘now it is clear that our Lord is a descendant of Judah’  「很明显地，我们的主是犹大的子孙」 (来 7:14)

ἀνατίθημι

(1)

＜动＞

(a)

33.151 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参ἐκτίθημι, τίθημι］ 解释一些事情，大概是通过提出额外的或不同的信息 解释；说清楚 καὶ ἀνεθέμην αὐτοῖς τὸ εὐαγγέλιον ὃ κηρύσσω ἐν τοῖς ἔθνεσιν  ‘and I made clear to them the gospel which I was announcing to the Gentiles’  「我向他们说明我在外邦人中所传的福音」 (加 2:2)

ἀνατολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

15.104 线性运动 上来／上去，上升 ［参ἀνατέλλω］ 向上移动，尤指太阳、星辰或云层向上升 上来；向上移动；升起 εἴδομεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ  ‘we saw his star when it arose’  「我们看见他的星升起」 (太 2:2) 太 2:2 中的 ἀνατολή 也可以意指「东方」（见ἀνατολή[b]，82.1）。

(b)

82.1 空间的方向 东，南，西，北 东方（太阳升起的方向）。在大多数语言中，东方和西方与日出日落有关；但某些语言可能会用当地的地理特徵来标记方向，例如特定山脉、海洋或河流的位置。有些语言采用「初升太阳的左边」来表示北方，即人面朝初升的太阳时，他的左手方向。同样道理，南方是「初升太阳的右边」。 东；东方 ἥξουσιν ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν  ‘people will come from the east and the west’  「将会有人从东与西而来」 (路 13:29)

(c)

14.42 自然界的事件及状态 光 ［参ὕψος］ ἀνατολὴ ἐξ ὕψους  （习语，直译：曙光从高天临到）救恩的明亮曙光（或可理解为弥赛亚的头衔） 曙光从高天临到 ἐπισκέψεται ἡμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους  ‘the dawn of salvation will come upon us’  「救恩的曙光将从高天临到我们」 (路 1:78) 在《路加福音》第 1 章，ἀνατολὴ ἐξ ὕψους 出现在一个诗歌体裁的段落中，许多翻译者都倾向于保留一定程度的直译。然而，有些翻译者将其解作救恩的曙光，因此将 ἐπισκέψεται ἡμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους 译成「救恩将从天上降临到我们身上」或「救恩将从天上来到我们这里，就像天光破晓那样」。如果单单以 ἀνατολὴ ἐξ ὕψους 作为弥赛亚的头衔，这个句子就可以译成「弥赛亚将要来到我们这里」；然而，通常更好的做法是保留这个比喻的表达，并将其联系到弥赛亚的降临，译成「弥赛亚将要来到我们这里，就像曙光从高天临到那样」。翻译者也可以在脚注处理这个解释的问题。

ἀνατρέπω

(1)

＜动＞

(a)

16.18 非线性运动 使一些东西完全翻倒 推翻；翻倒 καὶ τὰς τραπέζας ἀνέτρεψεν  ‘and he overturned the tables’  「他推翻他们的桌子」 (约 2:15)

(b)

31.72 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 （ἀνατρέπω[a]「推翻」16.18 的引申喻意）导致某人的信仰产生严重的困难或争议 推翻信仰 οἵτινες ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσιν διδάσκοντες ἃ μὴ δεῖ  ‘who upset the faith of entire households by teaching what they should not’  「他们教导人一些不应该教导的事，把整个家庭的信仰都破坏了」 (多 1:11)

ἀνατρέφω

(1)	＜动＞, 接＜所有＞

(a)

35.51 帮助，照顾 抚养，养育 ［参ἐκτρέφω, τεκνοτροφέω, τρέφω］ 给孩子提供身体和心理上的需要，直至他长大成人1 抚养；养育；抚养直至成长 ἀνεθρέψατο αὐτὸν ἑαυτῇ εἰς υἱόν  ‘she brought him up as her own son’  「把他当作自己的儿子抚养」 (徒 7:21) 抚养或养育孩子有多种表达方式，例如，「给孩子食物」，「照顾孩子」，「做孩子的父母」，「使孩子长大成人」，或「让孩子变得像自己」。

(b)

33.232 沟通 教导 ἀνατρέφω παρὰ τοὺς πόδας  （习语，直译：在……脚下接受训练）获得某人给予广泛和正规的教导 受教；在……的指导下受教育 ἀνατεθραμμένος ... παρὰ τοὺς πόδας Γαμαλιὴλ  ‘he was educated ... under the teaching of Gamaliel’  「在迦玛列门下受教」 (徒 22:3) 在许多语言中，简单说「迦玛列是他的老师」已经可以表达 徒 22:3 中这个语句的意思。

____________________________________________________

1 35.51这一组词汇的意思很可能存在某些细微的区别，但是没有直接的上下文证据来支持意思上的显着区别。

ἀναφαίνω

(1)

＜动＞

(a)

24.23 感官事件及状态 看 到达一个可见的地步，重点在于能被看见的过程 能被看见；显现；看得见；望见 ὅτι παραχρῆμα μέλλει ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἀναφαίνεσθαι  ‘that soon the kingdom of God would appear’  「上帝的国快要显现」 (路 19:11) 有些语言说「一个人快要出现」可能不难，因为一个人可以「显出自己」或「使自己被看见」，但是要説「上帝的国度快要显现」可能很难。因此，路 19:11 的这个表达可能需要译成：「人很快就要看到上帝的国」，或「人将很快经历上帝的国」，或「人很快会察觉到上帝的国」。

ἀναφέρω

(1)

＜动＞

(a)

15.176 线性运动 引领，带来，带领 ［参ἀνάγω］ 带上来或领上来 带上来；领上来 ἀναφέρει αὐτοὺς εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ᾽ ἰδίαν μόνους  ‘he led them up a high mountain alone’  「领他们悄悄地上了高山」 (可 9:2)

(b)

15.206 线性运动 携带，负担 被带上去 带上去 καὶ ἀνεφέρετο εἰς τὸν οὐρανόν  ‘and he was carried up into heaven’  「他被带到天上去了」 (路 24:51)

(c)

53.17 宗教活动 奉献，献祭 献上某人或某物为祭物（献祭制度所用的术语） 奉献；献上；献祭 ἀνενέγκας Ἰσαὰκ τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον  ‘having offered up his son Isaac upon the altar’  「把他儿子以撒献在祭坛上」 (雅 2:21)

ἀναφωνέω

(1)

＜动＞

(a)

33.77 沟通 说话，谈话 ［参ἐπιφωνέω, φωνέω］ 以相当大的音量高声说话1 高声呼喊；大声叫喊 ἀνεφώνησεν κραυγῇ μεγάλῃ  ‘he spoke in a loud voice’  「他高声呼喊说」 (路 1:42)

____________________________________________________

1 ἀναφωνέω的音量可能比φωνέω[b]高，ἐπιφωνέω可能更偏重于内容或接受信息的人，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἀνάχυσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

78.26 程度 多，少（正负程度） （ἀνάχυσις「洪水」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）在程度量表上一个极高的点，用负数值来暗示某物过多 过度；没有节制；放荡无度；洪流 τῆς ἀσωτίας ἀνάχυσιν  ‘excessive dissipation’  「放荡无度」 (彼前 4:4) 在一些语言中，彼前 4:4 中的这个短语可以译作：「他们过着生活放荡糟糕的生活」，或「他们无恶不作」。

ἀναχωρέω

(1)

＜动＞

(a)

15.53 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ὑποχωρέω］ 离开一个地点，暗示有一段距离 退去；退隐；走开；离开 Ἀκούσας δὲ ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν ἐν πλοίῳ εἰς ἔρημον τόπον κατ᾽ ἰδίαν  ‘when Jesus heard the news, he withdrew from that place in a boat to a lonely place by himself’  「耶稣听到这消息，就离开那地方，独自坐船退到一个荒僻的地方去」 (太 14:13)

(b)

15.89 线性运动 返回 ［参ἀνακάμπτω, ἀναλύω, ἀναστρέφω］ 回到以前离开的地方或地区，但更明确地强调回归（比较 ὑποστρέφω[a]「返回」15.88） 返回；归回 δι᾽ ἄλλης ὁδοῦ ἀνεχώρησαν εἰς τὴν χώραν αὐτῶν  ‘they returned to their own country by another way’  「他们就从别的路回自己的家乡去了」 (太 2:12a)

____________________________________________________

1 在太 2:12，ἀναχωρέω可能仅指「出发」、「离开」，因此相当于ἀναχωρέω[a]（15.53）；但是，ἀναχωρέω[b]也可能强调距离，与这个系列（15.89）中的其他动词不同。

ἀνάψυξις

(1)

εως＜阴＞

(a)

22.35 烦恼，困难，解脱，有利的情况 摆脱烦恼 脱离令人痛苦、烦累的环境 宽慰；安舒；喘息的机会 ὅπως ἂν ἔλθωσιν καιροὶ ἀναψύξεως ἀπὸ προσώπου τοῦ κυρίου  ‘so that times of relief may come from the Lord’  「这样，那安舒的日子就必从主面前来到」 (徒 3:20) 在 徒 3:20，短语 καιροὶ ἀναψύξεως 一般被认为是指弥赛亚时期。 在一些语言中，很难采用「宽慰从主面前来到」这种表达方式。如果说有生命之物「来」，这是合理的，然而使宽慰的状态「来」可能在语义上是不可行的。但是，徒 3:20 整个语句的结构可以调整为：「这样，主会使你们脱离烦恼」，或者「这样，主会使你们不再受困扰」。关于 ἀνάψυξις 在 徒 3:20 的另一种解释，见 25.148。

(b)

25.148 态度及情感 鼓励，安慰 经过一段烦恼、沮丧的日子之后，感到愉快、振作的状态 精神愉快；灵力更新；振作；重获幸福 ὅπως ἂν ἔλθωσιν καιροὶ ἀναψύξεως ἀπὸ προσώπου τοῦ κυρίου  ‘so that times of encouragement will come from the presence of the Lord’  「这样，那令人振作的日子就必从主面前来到」 (徒 3:20) 关于 ἀνάψυξις 在 徒 3:20 的另一种解释，见 22.35。

ἀναψύχω

(1)

＜动＞

(a)

25.149 态度及情感 鼓励，安慰 使人在焦虑和烦恼之后恢复愉快或振作的状态 鼓励；使振作；使畅快 ὅτι πολλάκις με ἀνέψυξεν  ‘because many times he cheered me up’  「因为他屡次鼓励我」 (提后 1:16) 有时可以用习语来翻译 ἀναψύχω，比如：「把心还给某人」，或「使某人的心再次坚强」。

ἀνδραποδιστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

57.187 拥有，转移，交换 售卖，购买，价钱 把人卖为奴隶的人，包括绑架人并将其售卖的人 贩卖奴隶的人；绑架者；拐卖人口的人 ἀρσενοκοίταις ἀνδραποδισταῖς ψεύσταις  ‘sexual perverts, kidnappers (or slave dealers), liars’  「性变态的、拐卖人口的、说谎的」 (提前 1:10)

Ἀνδρέας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.25 人名及地名 人名 西门彼得的兄弟，耶稣的十二门徒之一 安得烈；《思》安德肋

ἀνδρίζομαι

(1)

＜动＞

(a)

25.165 态度及情感 勇气，胆量 （ἀνδρίζομαι「有男子气概」或「成为大丈夫」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）面对危险时展示勇气 勇敢；刚强；作大丈夫 στήκετε ἐν τῇ πίστει, ἀνδρίζεσθε, κραταιοῦσθε  ‘stand firm in the faith; be brave; be strong’  「在信仰上要站稳，要勇敢，要刚强」 (林前 16:13)

Ἀνδρόνικος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.26 人名及地名 人名 在《罗马书》16 章的问安名单中出现的基督徒 安多尼古；《思》安得洛尼科

ἀνδροφόνος

(1)

έως＜阳＞

(a)

20.85 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参ἀνθρωποκτόνος, φονεύς］ 谋杀别人的人 凶手 πατρολῴαις καὶ μητρολῴαις, ἀνδροφόνοις  ‘murderers of fathers, murderers of mothers, and murderers of people’  「弑父母和杀人的」 (提前 1:9)

ἀνέγκλητος

(1)

ον

(a)

33.433 沟通 控告，谴责 指不能指责他有任何错误的人 无可指责 παραστῆσαι ὑμᾶς ἁγίους καὶ ἀμώμους καὶ ἀνεγκλήτους κατενώπιον αὐτοῦ  ‘to bring you holy, pure, and without accusations into his presence’  「使你们站在他面前，是圣洁、毫无瑕疵、无可指责的」 (西 1:22) 有些语言必须用从句来翻译短语「无可指责」，例如：「这样就无人能够指责你做了任何错事」，或「任何人都不可能指责你」。

ἀνεκδιήγητος

(1)

ον

(a)

33.202 沟通 通知，宣布 指一些不能充分表达的、说不尽的事物 无法形容的；无法用言语表达的 χάρις τῷ θεῷ ἐπὶ τῇ ἀνεκδιηγήτῳ αὐτοῦ δωρεᾷ  ‘let us thank God for his gift which cannot be described with words’  「感谢上帝，他的恩赐无法用言语表达」 (林后 9:15)

ἀνεκλάλητος

(1)

ον

(a)

33.96 沟通 说话，谈话 ［参ἀλάλητος］ 指无可言喻或无法表达的事情1 无法用言语表达的事情 ἀγαλλιᾶσθε χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ καὶ δεδοξασμένῃ  ‘you rejoice with a glorious joy which words cannot express’  「有无法用言语表达、满有荣耀的欢喜快乐」 (彼前 1:8)

____________________________________________________

1 ἀνεκλάλητος可能比ἀλάλητος的语气更加强烈，但是并不能根据新约用法来确定这一点。

ἀνέκλειπτος

(1)

ον

(a)

13.99 是，变成，存在，发生 存在 指不会消失的东西 不朽；用不尽；永不减少 θησαυρὸν ἀνέκλειπτον ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘treasure in heaven which will never fail’ or ‘treasure in heaven which can never decrease’  「用不尽的财宝在天上」或「永不减少的财宝在天上」 (路 12:33)

ἀνεκτός

(1)

όν

(a)

25.172 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 可以忍受的 可忍受的；可容忍的 Τύρῳ καὶ ∑ιδῶνι ἀνεκτότερον ἔσται ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ ὑμῖν  ‘it will be more tolerable for Tyre and Sidon on the day of judgment than for you’  「在审判的日子，推罗和西顿所受的，比你们还容易受呢！」 (太 11:22) 在一些语言中，太 11:22 中的「更可以忍受」可以恰当地表达为：「更容易承受」，或「所受的苦更轻」。

ἀνελεήμων

(1)

ον

(a)

88.82 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 ［参ἀνέλεος］ 形容没有怜悯或者拒绝发怜悯 无怜悯的；不同情的 ἀσυνέτους ἀσυνθέτους ἀστόργους ἀνελεήμονας  ‘they are without understanding, disloyal, unloving, and merciless’  「愚昧无知、言而无信、冷酷无情、毫无怜悯」 (罗 1:31) ἀνέλεος 和 ἀνελεήμων 的意思经常用习语来表达，例如，「拒绝看」、「转过身去」或「不听某人寻求帮助的呼喊」。

ἀνέλεος

(1)

ον

(a)

88.82 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 ［参ἀνελεήμων］ 形容没有怜悯或者拒绝发怜悯 无怜悯的；不同情的 ἡ γὰρ κρίσις ἀνέλεος τῷ μὴ ποιήσαντι ἔλεος  ‘for he will be unmerciful when he judges the person who has not shown mercy’  「因为他审判的时候，不施怜悯的人会得到无怜悯的审判」 (雅 2:13) ἀνέλεος 和 ἀνελεήμων 的意思经常用习语来表达，例如，「拒绝看」、「转过身去」或「不听某人寻求帮助的呼喊」。

ἀνεμίζω

(1)

＜动＞

(a)

15.164 线性运动 驱动，带动 被风吹动 被风吹动 ὁ γὰρ διακρινόμενος ἔοικεν κλύδωνι θαλάσσης ἀνεμιζομένῳ καὶ ῥιπιζομένῳ  ‘whoever doubts is like a wave in the sea that is driven by the wind and tossed about’  「那疑惑的人，就像海中的波浪被风吹动翻腾」 (雅 1:6a)

____________________________________________________

1 ἀνεμίζομαι也可以归类为ἄνεμος「风」的衍生词，从而归入语义域14「自然界的事件及状态」中。

ἄνεμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

14.4 自然界的事件及状态 风 ［参πνεῦμα, πνέω, πνοή］ 较快速的空气流动，但没有说明流动的力度 风；吹动 ἵνα μὴ πνέῃ ἄνεμος ἐπὶ τῆς γῆς  ‘so that no wind should blow on earth’  「使风不吹在地上」 (启 7:1) 像中文的情况一样（有微风、和风、狂风、风暴、旋风、龙卷风等用语），其他语言也会根据风的强度以及是否携带沙尘等物质，而使用各种不同的词汇。某些语言使用表示「风」的词汇时也会牵涉一个问题，就是有些词汇可能具有邪灵或恶灵的含意，又或意味着带来疾病的事件。

ἀνένδεκτος

(1)

ον

(a)

71.5 状况 可能，不可能 是没有可能的，意思是不符合人类的经验 不可能的 Ἀνένδεκτόν ἐστιν τοῦ τὰ σκάνδαλα μὴ ἐλθεῖν  ‘it is impossible that things which cause people to sin should not happen’  「使人犯罪的事是不可能不发生的」 (路 17:1) 考虑到 路 17:1 中的双重否定，可能最好译成「使人跌倒犯罪的事是必定会发生的」。在 路 17:1 的上下文中，ἀνένδεκτος 的引申义是：根据人类的经验，事情是不可避免的（见 71.38）。

ἀνεξεραύνητος

(1)

ον

(a)

32.23 理解 容易理解或难于理解 ［参ἀνεξιχνίαστος］ 指即使仔细审查或侦察也难以理解 不可能理解；深奥难测；难以明白 ὡς ἀνεξεραύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ  ‘how impossible it is to understand his decisions and to comprehend his ways’  「他的判断是多么无法明白，他的道路是多么无法理解」 (罗 11:33a)

____________________________________________________

1 ἀνεξεραύνητος和ἀνεξιχνίαστος的意思可能略有不同，但在罗 11:33中是作为非常相近的近义词来使用。然而，从语义学的角度，很容易看出ἀνεξεραύνητα为什么与κρίματα结合，以及ἀνεξιχνίαστοι为什么与ὁδοί结合。

ἀνεξίκακος

(1)

ον

(a)

25.170 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 忍受困难而不生气或沮丧的 宽容的；容忍的；忍耐的 ἀλλ᾽ ἤπιον εἶναι πρὸς πάντας, διδακτικόν, ἀνεξίκακον  ‘but be kind to all, a good teacher, and patient’  「只要温和待人，善于教导，恒心忍耐」 (提后 2:24)

ἀνεξιχνίαστος

(1)

ον

(a)

32.23 理解 容易理解或难于理解 ［参ἀνεξεραύνητος］ 指即使仔细审查或侦察也难以理解 不可能理解；深奥难测；难以明白 ὡς ἀνεξεραύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ  ‘how impossible it is to understand his decisions and to comprehend his ways’  「他的判断是多么无法明白，他的道路是多么无法理解」 (罗 11:33a)

____________________________________________________

1 ἀνεξεραύνητος和ἀνεξιχνίαστος的意思可能略有不同，但在罗 11:33中是作为非常相近的近义词来使用。然而，从语义学的角度，很容易看出ἀνεξεραύνητα为什么与κρίματα结合，以及ἀνεξιχνίαστοι为什么与ὁδοί结合。

ἀνεπαίσχυντος

(1)

ον

(a)

25.192 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 没有理由或毋须感到惭愧或羞耻的 问心无愧的；不感到羞耻的 ἐργάτην ἀνεπαίσχυντον  ‘a workman who has no need to feel ashamed’  「无愧的工人」 (提后 2:15)

ἀνεπίλημπτος

(1)

ον

(a)

33.415 沟通 批评 ［参ἀκατάγνωστος］ 指不能批评的事物 无可指责；无可批评；无可非议 τηρῆσαί σε τὴν ἐντολὴν ἄσπιλον ἀνεπίλημπτον  ‘obey the commandment and keep it pure and above reproach’  「要守这命令，毫不玷污，无可指责」 (提前 6:14) 有些语言可能需要把 ἀκατάγνωστος 和 ἀνεπίλημπτος 改为完整的从句，这样，多 2:8 中的「言语纯全，无可指责」可以翻译为「言语纯全，没有人能够加以批评」，或「言语纯全，没有人能够对此说什么」。提前 6:14 中的「无可指责」可以翻译为「从而没有人能够批评它」。

ἀνέρχομαι

(1)

(a)

15.101 线性运动 上来／上去，上升 ［参ἀναβαίνω］ 向上移动 上来；上升；攀登 οὐδὲ ἀνῆλθον εἰς Ἱεροσόλυμα πρὸς τοὺς πρὸ ἐμοῦ ἀποστόλους  ‘neither did I go up to Jerusalem to those who were apostles before me’  「也没有上耶路撒冷去见那些比我先作使徒的」 (加 1:17) 可以表达任何坡度的向上运动，例如，沿着道路向上走到耶路撒冷（加 1:17），爬到树上（路 19:4），或升到天上（徒 2:34）。

ἄνεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

22.36 烦恼，困难，解脱，有利的情况 摆脱烦恼 因麻烦和困难停止或暂停而有的安舒 安舒；轻省；释放；平安 οὐ γὰρ ἵνα ἄλλοις ἄνεσις, ὑμῖν θλῖψις  ‘for this is not for the purpose of relief for others while constituting suffering for you’  「这不是为了让别人轻省、你们受苦」 (林后 8:13) καὶ ὑμῖν τοῖς θλιβομένοις ἄνεσιν  ‘and relief to you who suffer’  「使你们这些受苦的人……得到释放」 (帖后 1:7) 在翻译帖后 1:7「你们这些受苦的人……得到释放」（《现》）时，可能需要重构语义关系，比如译成：「使你们这些受苦的人不再受苦」，或「使你们不必再受苦」。

(b)

37.137 控制，管理 释放，解放 局部的自由 1 一些自由；某程度的自由；获得宽待 διαταξάμενος τῷ ἑκατοντάρχῃ τηρεῖσθαι αὐτὸν ἔχειν τε ἄνεσιν  ‘he ordered the officer in charge to keep him under guard but to give him some freedom’  「他下令百夫长看守保罗，要从宽待他」 (徒 24:23)

____________________________________________________

1 ἄνεσις[b]也可以归入子域A「控制，限制」中（语义域37「控制，统治」），因为ἄνεσις[b]暗示放松控制。

ἀνετάζω

(1)

＜动＞

(a)

56.16 法庭及法律程序 法庭聆讯，审讯 在司法听证期间对被告进行审问，通常是通过酷刑或鞭刑 审问；拷问；查问 εἴπας μάστιξιν ἀνετάζεσθαι αὐτὸν ἵνα ἐπιγνῷ δι᾽ ἣν αἰτίαν οὕτως ἐπεφώνουν αὐτῷ  ‘he told them to examine him by flogging to learn why they (the Jews) were screaming like this against him’  「他叫人用鞭子拷问他，要知道他们向他这样喧嚷是什么缘故」 (徒 22:24) εὐθέως οὖν ἀπέστησαν ἀπ᾽ αὐτοῦ οἱ μέλλοντες αὐτὸν ἀνετάζειν  ‘at once the men who were about to interrogate him drew back from him’  「于是那些要拷问他的人立刻离开他走了」 (徒 22:29) 罗马法律制度惯常使用各种肉体折磨来迫使非罗马公民以及那些被控重罪（特别是叛国罪）的人招供。

ἄνευ

(1)

(a)

89.120 关系 分离 ［参ἄτερ, χωρίς］ 表示负面关联的元素1 没有；不在；没有关系；除了；与……无关 ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ πεσεῖται ἐπὶ τὴν γῆν ἄνευ τοῦ πατρὸς ὑμῶν  ‘not a single one of them falls to the ground without your Father’  「没有你们的父同意，它们一只也不会掉在地上」 (太 10:29) διὰ τῆς τῶν γυναικῶν ἀναστροφῆς ἄνευ λόγου κερδηθήσονται  ‘they may be won without a word by the behavior of their wives’  「妻子不用说话，他们也会因妻子的好行为而被感化」 (彼前 3:1) φιλόξενοι εἰς ἀλλήλους ἄνευ γογγυσμοῦ  ‘hospitality toward one another without complaining’  「你们要互相款待，不发怨言。」 (彼前 4:9) 在 太 10:29，短语 ἄνευ τοῦ πατρὸς ὑμῶν 是一个省略语，因为这说法假定上帝在这事件中有某种介入。有些学者认为 ἄνευ τοῦ πατρὸς ὑμῶν 的意思是「如果你们的天父不同意」，有些则认为是「如果你们的天父不知道」。上帝介入的具体方式或形式在乎更广泛的背景，而不是单按 ἄνευ 的含义。 彼前 3:1 中的短语 ἄνευ λόγου 在语义上相当于一个事件，因为它的意思基本上是「她们不说一句话」或「她们没有说什么」。

____________________________________________________

1 在ἄνευ和ἄτερ之间似乎不可能找到显着的区别。χωρίς[a]与ἄνευ和ἄτερ的区别可能在于强调更大程度的分离或没有关涉。

ἀνεύθετος

(1)

ον

(a)

65.35 价值 有用的，无用的 形容某物不应该或不能使用 不可使用的；不适合的；不理想的 ἀνευθέτου δὲ τοῦ λιμένος ὑπάρχοντος πρὸς παραχειμασίαν  ‘and because the harbor could not be used for wintering’ or ‘... for staying there during the winter’  「且因这港口不可用来过冬」或「且因在这港口不适宜过冬」 (徒 27:12)

ἀνευρίσκω

(1)

＜动＞

(a)

27.28 学习 得知某物的位置 通过故意的搜索来找出某人或物的位置 寻见；找到 ἀνεῦραν τήν τε Μαριὰμ καὶ τὸν Ἰωσὴφ καὶ τὸ βρέφος κείμενον ἐν τῇ φάτνῃ  ‘they found Mary and Joseph and the baby lying in the manger’  「他们找到马利亚和约瑟，还有那婴孩卧在马槽里」 (路 2:16)

ἀνέχω

(1)

＜动＞

(a)

25.171 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 ［参ἀνοχή］ 对……有耐心，有忍耐可能出现之困难的意思 宽容；有耐心；忍耐；容忍 ἀνεχόμενοι ἀλλήλων ἐν ἀγάπῃ  ‘be patient with one another in love’  「忍耐，用爱心互相宽容」 (弗 4:2)

(b)

31.54 持有观点，相信，信赖 接受为真实的 继续接受为有效或正确的 接受 ἔσται γὰρ καιρὸς ὅτε τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας οὐκ ἀνέξονται  ‘for there will be a time when they will not accept sound teaching’  「因为时候将到，那时人会容不下纯正的教导」 (提后 4:3)

ἀνεψιός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

10.52 亲属关系用语 同一代的亲属关系 叔伯（父亲的兄弟）或舅舅（母亲的兄弟）的孩子 表兄弟 Μᾶρκος ὁ ἀνεψιὸς Βαρναβᾶ  ‘Marcus, the cousin of Barnabas’  「巴拿巴的表弟马可」 (西 4:10) 有些语言清楚区分所谓的「平行堂表亲」和「交叉表亲」。「平行堂表亲」指你父亲的兄弟的儿女（堂兄弟姊妹），或你母亲的姊妹的儿女（表兄弟姊妹）；而「交叉表亲」指你父亲的姊妹的儿女（表兄弟姊妹），或你母亲的兄弟的儿女（表兄弟姊妹）。从西 4:10的上下文，我们无法知道马可与巴拿巴的具体关系是什么。但是对于没有堂、表兄弟姊妹的通称，只有平行堂表亲或交叉表亲的专用术语的语言，译者也必须选择其中一个专用名词来指称马可。你可以用脚注说明，希腊文文本没有指明马可与巴拿巴是哪一种堂、表亲关系。

ἄνηθον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.24 植物 树木以外的植物 一年生植物，高度可达 50 厘米；叶子纤细；黄色花朵，花形像盖杯；叶子和种子有宜人的辛辣气味；拉丁语学名：Anethum graveolens；园子栽种的草本植物，用于烹饪 茴香，莳萝 在翻译「茴香」，以及ἡδύοσμον「薄荷」，πήγανον「芸香」和κύμινον「孜然芹果」时，最好借用一个词汇，然后加上限定词，比如「一种称为茴香的调味料」。

ἀνήκω

(1)

＜动＞

(a)

66.1 适当的，不适当的 合宜或正确的，暗示可能涉及道德判断 合宜的；相宜的；正确的；该做的 καὶ αἰσχρότης καὶ μωρολογία ἢ εὐτραπελία, ἃ οὐκ ἀνῆκεν  ‘nor is it fitting for you to use obscene, foolish, or dirty words’  「淫词、愚妄的话和下流的笑话都不合宜」 (弗 5:4)

ἀνήμερος

(1)

ον

(a)

20.5 暴力，伤害，摧毁，杀死 暴力 凶猛，即狂暴不驯 残忍；凶恶；野性 ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι ... ἀκρατεῖς ἀνήμεροι ἀφιλάγαθοι  ‘for people will be ... lacking in self-control, they will be fierce and hate the good’  「因为人们将会……不能自制、残忍凶暴、不爱良善」 (提后 3:2, 3 [2])

ἀνήρ

(1)

ἀνδρός＜阳＞

(a)

9.24 人 男性 ［参ἄνθρωπος］ 适婚年龄的成年男性 1 男人 ὅτε γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου  ‘now that I am a man, I am finished with childish things’  「现在我已长大成人，我把孩子气的事都丢弃了」 (林前 13:11) 在某些语言中，「现在我已是一个男人」的对等译词是「现在我已经长大了」，或「现在我已经变得强壮了」。

(b)

9.1 人 人类 ［参ἄνθρωπος］ 人类（通常指成年人） （单数）人；人类；个体；（复数）人民；人；人类 μακάριος ἀνὴρ οὗ οὐ μὴ λογίσηται κύριος ἁμαρτίαν  ‘happy is the person to whom the Lord does not reckon sin’  「主不算为有罪的，这样的人有福了！」 (罗 4:8) 在 太 14:35（ἐπιγνόντες αὐτὸν οἱ ἄνδρες τοῦ τόπου ἐκείνου「那里的人一认出是他」），可能有人会认为 οἱ ἄνδρες 特指男子，但是根据上下文，这里似乎是指所有的人。在翻译时，如果文本中出现 ἀνήρ[b]，通常会采用指代，例如「当住在那个地方的认出是他」。 许多语言都会使用指称成年男性的词汇来指一般意义上的「人」，特别是这词为复数的时候。 在某些情况下，译入语中的通用含义并没有被意识到，因为翻译者以为译入语的这些词汇，仅仅是指特定部落或人群的成员（因为仅出现在具体的上下文中），但事实上，这些词汇经常一般性地指称人。然而，翻译者必须小心避免下述情况，即表面上的通用词汇在事实上仅仅是指所谓的「圈内人」，就是特定部落、社会或社区的成员。 罗 4:7- 8 是《旧约》 诗 32:1- 2 的引句，当中的平行结构清楚显示 ἀνήρ 不是特指某一个男性，而是泛指任何人。

(c)

10.53 亲属关系用语 基于婚姻的亲属关系 ［参ἄνθρωπος］ 娶了妻的男人 丈夫 ἀπεκρίθη ἡ γυνὴ καὶ εἶπεν αὐτῷ, Οὐκ ἔχω ἄνδρα. λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς, Καλῶς εἶπας ὅτι Ἄνδρα οὐκ ἔχω· πέντε γὰρ ἄνδρας ἔσχες καὶ νῦν ὃν ἔχεις οὐκ ἔστιν σου ἀνήρ  ‘the woman answered and said to him, “I do not have a husband.” Jesus said to her, “You have said well that you do not have a husband, for you have had five husbands and the man you now have is not your husband”’  「妇人回答，对耶稣说：『我没有丈夫。』耶稣说：『你说没有丈夫是对的。 你已经有过五个丈夫，你现在有的并不是你的丈夫。你这话是真的。』」 (约 4:17, 18 [2]) ἀνήρ 解作「丈夫」时，上下文一般会有清楚的标示，例如一些通常涉及表达「拥有」或「占有」的字词和语法标记。虽然在某些上下文中，如 约 4:17 和 太 19:10，各词在意义上的区别很明显，但翻译者也只可以从个别的上下文来决定，ἀνήρ 是解作「男人」（见9.24）还是「丈夫」。另见 10.54 的讨论。

____________________________________________________

1 ἄνθρωπος[b]与ἀνήρ[a]的内涵可能略有区别，因为ἄνθρωπος[b]的涵义也许更具一般性。

ἀνθίστημι

(1)

＜动＞

(a)

39.1 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参ἀντιδιατίθημι, ἀντίκειμαι, ἀντιτάσσω, ἐναντιόομαι］ 反对某人，不单涉及心里的态度，还有相应的行为1 反对；怀有敌意；敌对；抵挡 κατὰ πρόσωπον αὐτῷ ἀντέστην  ‘I opposed him to the face’ or ‘... openly’ or ‘... in person’  「我就当面反对他」或「我就公开反对他」或「我就亲自反对他」 (加 2:11) 有些语言在翻译 加 2:11 中的这个短语时，可以说「我在别人在场的情况下说话抵挡他」。

(b)

39.18 敌意，冲突 抵抗 ［参ἀντικαθίστημι, ἀντιπίπτω］ 通过积极地反对压力或权力来抵抗 抵抗；抵挡；反对；对抗 ἵνα δυνηθῆτε ἀντιστῆναι ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ πονηρᾷ  ‘so that you will be able to resist when the evil day comes’  「好在邪恶的日子能抵挡仇敌」 (弗 6:13) 许多语言可以把某些经文中的「抵抗」，贴切地译成「还击」或「反驳」。然而在 徒 7:51 等经文中，这个意思也许最好用否定句来表达，例如：「你们从来不愿意降服于圣灵」。

____________________________________________________

1 39.1列出的各个动词在意思上可能有某些显着的差别，但是无法根据新约的用法来确定这些差别。

ἀνθομολογέομαι

(1)

＜动＞

(a)

33.351 沟通 感谢 ［参ἐξομολογέω］ 表达自己的感激之情，在《新约》中仅限于使用在感谢上帝的情况下 感谢；称谢 ἀνθωμολογεῖτο τῷ θεῷ  ‘she gave thanks to God’  「她进前来感谢上帝」 (路 2:38)

ἄνθος

(1)

ους＜中＞

(a)

3.56 植物 植物的非果实部分 植物上的花 花 ὡς ἄνθος χόρτου παρελεύσεται  ‘will pass away like the flower of a plant’  「要消逝，如同草上的花一样」 (雅 1:10) 对于「花朵」或「植物」，有些语言可能很难找到一个通称。这样，翻译者就必须使用一个具体的名称，来指称一种只能持续一天左右的花。在这个比喻中，要点是在花朵脆弱和短暂的本质。

ἀνθρακιά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

2.6 自然物质 火 炭火 οἱ δοῦλοι καὶ οἱ ὑπηρέται ἀνθρακιὰν πεποιηκότες  ‘the servants and officers had made a charcoal fire’  「奴仆和差役就生了炭火」 (约 18:18) 在 约 18:18 中，ἀνθρακιά「炭火」非常符合上下文，因为木炭生的火会发出很大的热量，同时烟很少。世界各地都广泛制作和使用木炭，因此很容易找到表示「木炭」的词汇。然而，在没有「炭火」一词的语言中，也可以说「柴火」，或简单地说「火」。

ἄνθραξ

(1)

ακος＜阳＞

(a)

3.67 植物 木材及木制品 炭 在《新约》中，ἄνθραξ 只出现在 罗 12:20：ἄνθρακας πυρὸς σωρεύσεις ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ「把炭火堆在他的头上」。这句谚语的意思很可能是使某人因为羞耻而脸红（参25.199）。 翻译 ἄνθρακας πυρός 时，翻译者不需要使用特指「正在燃烧的火炭」等词汇。重要的是此处的余烬要被理解为「炽热的余烬」或「热的灰烬」或「燃烧的灰烬」。

ἀνθρωπάρεσκος

(1)

ον

(a)

25.98 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 使人被取悦，暗指与上帝的吩咐不符或牺牲某些原则 讨人喜欢；讨好人；讨人喜欢的人 μὴ ... ὡς ἀνθρωπάρεσκοι ἀλλ᾽ ὡς δοῦλοι Χριστοῦ  ‘not ... as men-pleasers, but as servants of Christ’  「不要……像仅是讨人的喜欢，而是作基督的仆人」 (弗 6:6) 在很多时候，「讨人喜欢的人」这个表达可以译成：「那些只想让人喜欢他们的人」。

ἀνθρώπινος

(1)

η，ον

(a)

9.6 人 人类 （ἄνθρωπος[a]「人」9.1 的衍生词）与作为人相关的 人的 λαλοῦμεν οὐκ ἐν διδακτοῖς ἀνθρωπίνης σοφίας λόγοις  ‘we do not speak in words taught by human wisdom’  「我们不是用人的智慧所教导的言论来讲」 (林前 2:13) 很多语言没有「人」的对应形容词，因此「人的智慧」可以表述为「人所拥有的智慧」。另外，有些语言没有「智慧」等抽象词汇，因此可能需要把「受人的智慧的教导」译成「被那些聪明的人所教导」。

(b)

9.5 人 人类 ［参χείρ］ χεὶρ ἀνθρωπίνη  （习语，直译：人的手）人作为做成某事的途径 人 οὐδὲ ὑπὸ χειρῶν ἀνθρωπίνων θεραπεύεται προσδεόμενός τινος  ‘he does not need anything that people can supply by working for him’  「他也不需要人的任何供奉」 (徒 17:25)

ἀνθρωποκτόνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

20.85 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参ἀνδροφόνος, φονεύς］ 谋杀别人的人 凶手 ἀνθρωποκτόνος ἦν ἀπ᾽ ἀρχῆς  ‘he was a murderer from the beginning’  「他从起初就是杀人的凶手」 (约 8:44)

ἄνθρωπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

9.1 人 人类 ［参ἀνήρ］ 人类（通常指成年人） （单数）人；人类；个体；（复数）人民；人；人类 σὺ ἄνθρωπος ὢν ποιεῖς σεαυτὸν θεόν  ‘you are only a human being, but you make yourself God’  「你是个人，却把自己当作上帝」 (约 10:33) κρίνει ὁ θεὸς τὰ κρυπτὰ τῶν ἀνθρώπων  ‘God will judge the secret thoughts of people’  「上帝要审判人隐藏的事」 (罗 2:16) 在 太 14:35（ἐπιγνόντες αὐτὸν οἱ ἄνδρες τοῦ τόπου ἐκείνου「那里的人一认出是他」），可能有人会认为 οἱ ἄνδρες 特指男子，但是根据上下文，这里似乎是指所有的人。在翻译时，如果文本中出现 ἀνήρ[b]，通常会采用指代，例如「当住在那个地方的认出是他」。 许多语言都会使用指称成年男性的词汇来指一般意义上的「人」，特别是这词为复数的时候。 在某些情况下，译入语中的通用含义并没有被意识到，因为翻译者以为译入语的这些词汇，仅仅是指特定部落或人群的成员（因为仅出现在具体的上下文中），但事实上，这些词汇经常一般性地指称人。然而，翻译者必须小心避免下述情况，即表面上的通用词汇在事实上仅仅是指所谓的「圈内人」，就是特定部落、社会或社区的成员。

(b)

9.24 人 男性 ［参ἀνήρ］ 适婚年龄的成年男性 1 男人 ἄνθρωπον κατὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ θυγατέρα κατὰ τῆς μητρὸς αὐτῆς  ‘a man against his father and a daughter against her mother’  「人与父亲作对，女儿与母亲作对」 (太 10:35) Εἰ οὕτως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τῆς γυναικός  ‘if this is how it is between a man and his wife’  「人和妻子的关系既是这样」 (太 19:10)

(c)

10.53 亲属关系用语 基于婚姻的亲属关系 ［参ἀνήρ］ 娶了妻的男人 丈夫 Εἰ οὕτως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τῆς γυναικός  ‘if that is the relation between a husband and a wife’  「丈夫和妻子的关系既是这样」 (太 19:10) ἀνήρ 解作「丈夫」时，上下文一般会有清楚的标示，例如一些通常涉及表达「拥有」或「占有」的字词和语法标记。虽然在某些上下文中，如 约 4:17 和 太 19:10，各词在意义上的区别很明显，但翻译者也只可以从个别的上下文来决定，ἀνήρ 是解作「男人」（见9.24）还是「丈夫」。另见 10.54 的讨论。

(d)

8.3 身体、身体各部分及身体的产物 身体 ［参ἔξω］ ὁ ἔξω ἄνθρωπος  （习语，直译：外在的人）人的躯体 身体；外形 ἀλλ᾽ εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται  ‘but if indeed our bodies perish’  「我们身体渐渐衰败」 (林后 4:16) 短语 ὁ ἔξω ἄνθρωπος 是要直接对比同一节的 ὁ ἔσω (ἄνθρωπος)，后者是指人的精神或属灵本质（参26.1）。

(e)

26.1 心理官能 ὁ ἔσω (ἄνθρωπος), ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ (ἄνθρωπος)  （习语，直译：内心的 [人]，隐藏的 [人]）包含智力、情感和灵性等方面的心理能力，对比于人存在的纯物质层面 里面的人；内在的生命；内心深处；内心 συνήδομαι γὰρ τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ κατὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπον  ‘for in my inner being I delight in God's law’  「我内心喜欢上帝的律法」 (罗 7:22) ἀλλ᾽ εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται, ἀλλ᾽ ὁ ἔσω ἡμῶν ἀνακαινοῦται ἡμέρᾳ καὶ ἡμέρᾳ  ‘but if our physical being is decaying, yet our inner being is renewed day by day’  「虽然我们的身体渐渐衰败，但我们内在的生命却日日更新」 (林后 4:16) 在 罗 2:29，严格直译 ἀλλ ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ Ἰουδαῖος 可能会让人误以为仅仅指割礼的事实，而这个事实通常是不明显的。 有些语言很难把一个人的心理能力说成仅仅是「内在的东西」，而通常需要提到身体的一个特定器官，例如「心」、「肝」或「脾」。不过，有些语言可以把这种能力称为「站在里面的人」或「真正的人」，甚至是「另一个人」。 在 路 17:21，ἰδοὺ γὰρ ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν「看哪，上帝的国就在你们里面」中的短语 ἐντὸς ὑμῶν，可能与 ὁ ἔσω 和 ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ 两个短语所指的「里面的人」相同。在这个基础上，有些学者提出，短语 ἐντὸς ὑμῶν 可以解释为参与的可能性，因此译成「在你们的掌握中」。然而，路 17:21 中的短语 ἐντὸς ὑμῶν 似乎更应理解为空间的关系，例如译作「在你们中间」或「在你们当中」（见 83.9）。

(f)

41.43 行为及相关状态 特定行为模式 ［参παλαιός］ παλαιὸς ἄνθρωπος  （习语，直译：旧人，或：从前的人）旧的或从前的行为模式，与人应该遵行的新行为模式对比 旧我；旧人；旧的生活方式 ἀποθέσθαι ὑμᾶς κατὰ τὴν προτέραν ἀναστροφὴν τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον  ‘to get rid of the old self in accordance with the way you used to conduct yourselves’  「就要脱去从前生活方式里的那个旧我」 (弗 4:22) 在一些语言中，弗 4:22 中的这句表达最好译成：「不再按照从前的方式来生活」。

(g)

9.2 人 人类 ［参υἱός］ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων  （闪族习语，直译：男人的儿子）人类（其指称意义相当于 ἄνθρωπος[a] 9.1） 人；人类 πάντα ἀφεθήσεται τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων τὰ ἁμαρτήματα  ‘people will be forgiven all their sins’  「世人一切的罪……都可以得到赦免」 (可 3:28) 翻译时很少能够直译闪族语言中的「男人的儿子」（sons of men），因为这个表达可能被解释为只与父亲的男性后代有关。

(h)

9.3 人 人类 ［参υἱός］ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου  耶稣对自己的称谓，有以弥赛亚自居的含义 人子 ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ  ‘but the Son of Man does not have a place to lay down his head’  「人子却没有枕头的地方」 (太 8:20) ὥστε κύριός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σαββάτου  ‘so that the Son of Man is Lord even over the Sabbath’  「所以，人子也是安息日的主」 (可 2:28) 这个「人子」的称谓不仅是证实，也是隐藏基督的弥赛亚身份。 在许多语言中，直译 υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου 作「人子」会产生复杂的问题。首先，读者会在比较从字面意义上理解成「一个男人的儿子」，从而否认基督由童女所生；特别是在有两个词汇来表示「儿子」的语言中，一个词汇的意思是「男人的儿子」，另一个是「女人的儿子」。在这种情况下，采取直译会明显不符合童女生子的真理。

____________________________________________________

1 ἄνθρωπος[b]与ἀνήρ[a]的内涵可能略有区别，因为ἄνθρωπος[b]的涵义也许更具一般性。

ἀνθύπατος

(1)

ου＜阳＞

(a)

37.82 控制，管理 管理，统治 （希腊文，等同于拉丁文的总督）一名官员，统治一个传统上由罗马元老院控制的省份 总督；重要官员；方伯 ὃς ἦν σὺν τῷ ἀνθυπάτῳ ∑εργίῳ ∏αύλῳ, ἀνδρὶ συνετῷ  ‘he was associated with the proconsul Sergius Paulus, who was an intelligent man’  「他常常和省长士求．保罗交往；省长是个聪明人」 (徒 13:7)

ἀνίημι

(1)

＜动＞

(a)

18.19 连接 系上，粘住 使物件松开 松开；解开 πάντων τὰ δεσμὰ ἀνέθη  ‘the bonds of all (the prisoners) were loosened’  「众囚犯的锁链也都解开了」 (徒 16:26)

(b)

35.54 帮助，照顾 遗弃，放弃 ［参ἐγκαταλείπω］ 遗弃或离弃一个人，使那人得不到照顾 遗弃；离弃；丢弃 Οὐ μή σε ἀνῶ οὐδ᾽ οὐ μή σε ἐγκαταλίπω  ‘I will never desert you, and I will never forsake you’  「我绝不撇下你，也绝不丢弃你」 (来 13:5)

(c)

68.43 时态 停止 ［参ἀφίημι, περιαιρέω］ 停止做某事，暗示完全终止 停止；离开；放弃 ἀνιέντες τὴν ἀπειλήν  ‘stop using threats’  「停止威吓他们」 (弗 6:9)

ἄνιπτος

(1)

ον

(a)

47.13 涉及液体或干物质的活动 液体的使用 没有洗过的 没有洗过的；未洗的 τὸ δὲ ἀνίπτοις χερσὶν φαγεῖν  ‘to eat with unwashed hands’  「不洗手就吃饭」 (太 15:20)

ἀνίστημι  (ἀνίσταμαι)

(1)

＜动＞

(a)

17.7 姿势及与姿势有关的事件 站立 使人站起来 使站起来；扶起来 δοὺς δὲ αὐτῇ χεῖρα ἀνέστησεν αὐτήν  ‘taking her by the hand, he raised her up’  「伸手扶她站起来」 (徒 9:41)

(b)

23.94 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἐγείρω, ἐξεγείρω］ 使人死而复活 使复活；使活过来；兴起；起来 ἀλλ᾽ ἀναστήσω αὐτὸ [ἐν] τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ  ‘but that I should raise them to life on the last day’  「并且在末日我要使他们复活」 (约 6:39)

(c)

23.59 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参ἐξανίστημι, σπέρμα］ ἀνίστημι σπέρμα  （习语，直译：繁衍后代）在生孩子一事上男性的角色 生子；生育；成为父亲 ἀναστήσει σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ  ‘he will have to beget children for his brother’  「为哥哥生子立后」 (太 22:24) 在 太 22:24、可 12:19 和 路 20:28 等上下文中，可能需要加上关于弟续兄孀婚姻的介绍，这种婚姻要求弟弟迎娶没有孩子的寡嫂，为哥哥生子立后。

(d)

17.6 姿势及与姿势有关的事件 站立 ［参ἵστημι］ 采取站立的姿势 站着；站起来 ἀνέστη ἀναγνῶναι  ‘he stood up to read (the Scriptures)’  「他站起来要念圣经」 (路 4:16)

(e)

15.36 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 离开参考点（reference point），可能有「起来并离开」的含义 离开；从……离开 Ἀναστὰς δὲ ἀπὸ τῆς συναγωγῆς εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν ∑ίμωνος  ‘he left the synagogue and went to Simon's home’  「他离开会堂，到西门家里去」 (路 4:38)

(f)

13.81 是，变成，存在，发生 存在 兴起，有取得某个位置或担任某个职责的含义 兴起；出现；起来 ἄχρι οὗ ἀνέστη βασιλεὺς ἕτερος [ἐπ᾽ Αἴγυπτον]  ‘at length another king arose in Egypt’  「直到另一位王兴起统治埃及」 (徒 7:18) τίς ἔτι χρεία ... ἕτερον ἀνίστασθαι ἱερέα  ‘what need would there have been ... for a new priest to come into existence’  「为什么还需要另外兴起一位祭司」 (来 7:11)

(g)

23.93 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀναζάω, ἀνάστασις, ἔγερσις, ἐξανάστασις, ζάω］ 死而复活 活过来；再次活着；复活 προφήτης τις τῶν ἀρχαίων ἀνέστη  ‘one of the prophets of long ago came back to life’  「古时的一个先知复活了」 (路 9:8) 在一些语言中，要明确地表达「复活」或「再次活着」的概念并不容易，因为这类短语可能会指向某些宗教所说的转世或转生，意思是说，灵魂重新出生在另一个存在物中，这是南亚洲一些地区广泛秉持的信念。在一些语言中，可以通过以下的表达方式来避免这个问题：「他的身体将再次活着」，或「他的身体将再次有生命」，或「他再次活着时，将是同一个人」。

(h)

39.34 敌意，冲突 反叛 ［参ἀκαταστασία, ἀποστασία, ἐπανίστημι, ἐπίστασις, στάσις］ 起来公然反抗权威，意图推翻它或完全违抗其要求 1 反抗；造反；叛乱 πρὸ γὰρ τούτων τῶν ἡμερῶν ἀνέστη Θευδᾶς ... καὶ ἐγένοντο εἰς οὐδέν  ‘some time ago Theudas rebelled ... but they came to nothing’ or ‘... the movement died out’  「从前杜达造反……但他们都归于无有」或「从前杜达造反……乱事消亡了」 (徒 5:36)

____________________________________________________

1 ἐπανίστημι和ἐπίστασις[b]带有前缀ἐπι，可能与ἀνίστημι[h]和στάσις[a]具有某种程度上的不同，因为前缀可能表示动作是具体指向某个对象，但是并没有足够的上下文证据支持这种意思区分。

Ἅννα

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.27 人名及地名 人名 一位女先知 《和》亚拿；《现》安娜；《思》亚纳

Ἅννας

(1)

α＜阳＞

(a)

93.28 人名及地名 人名 叙利亚总督委任的耶路撒冷大祭司 亚那；《思》亚纳斯

ἀνόητος

(1)

ον

(a)

32.50 理解 缺乏理解能力 指不愿意运用自己的智力去理解 愚蠢的；愚拙的；没有理解 σοφοῖς τε καὶ ἀνοήτοις ὀφειλέτης εἰμί  ‘I am obligated to both wise and foolish men’  「聪明人、愚拙人，我都欠他们的债」 (罗 1:14) Ὦ ἀνόητοι Γαλάται  ‘oh, foolish Galatians’  「愚蠢的加拉太人哪」 (加 3:1) 与 ἀσύνετος (32.49) 的情况一样，ἀνόητος 的意思是：人不运用他们的理解力，因此思想和行为非常愚蠢。ἀνόητος 并不暗示是白痴或智力低下。

ἄνοια

(1)

ας＜阴＞

(a)

32.51 理解 缺乏理解能力 缺乏理解的状态 缺乏理解 ἡ γὰρ ἄνοια αὐτῶν ἔκδηλος ἔσται πᾶσιν  ‘their lack of understanding will be evident to everyone’  「他们的无知会在众人面前显露出来」 (提后 3:9) 在 提后 3:9，ἄνοια 并没有暗示人不能够理解，而是他们显然不愿意理解。

(b)

88.183 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 处于极其愤怒的状态，以致不能思考 极其愤怒；怒气填胸 αὐτοὶ δὲ ἐπλήσθησαν ἀνοίας  ‘they were extremely furious’  「他们极度愤怒」 (路 6:11)

ἀνοίγω

(1)

＜动＞

(a)

79.110 物体的特徵 打开，关闭 ［参διανοίγω］ 使某物打开（另见 79.111 的讨论）1 开；打开；揭开；使打开 κρούετε καὶ ἀνοιγήσεται ὑμῖν  ‘knock and it will be opened to you’  「叩门，就给你们开门」 (太 7:7) οὐκ ἤνοιξεν τὸν πυλῶνα  ‘she did not open the outer door’  「顾不上打开门」 (徒 12:14)

(b)

24.69 感官事件及状态 听 ἀνοίγουσιν αἱ ἀκοαί  （习语，直译：耳朵打开，也可能是：听觉打开）恢复听力，能够听得见 2 恢复听力；使某人的听力恢复 ἠνοίγησαν αὐτοῦ αἱ ἀκοαί  ‘his hearing was restored’ or ‘he was again able to hear’  「他的听力恢复了」或「他又能听见了」 (可 7:35) 在一些语言中，直译「他的耳朵开了」可能是不太相关的，因为这可能仅仅意味着除去他耳道中的耳垢。因此，可能需要译成：「使他的耳朵能够重新听得见」，或「使他的耳聋得到医治」。

(c)

71.9 状况 可能，不可能 ἀνοίγω θύραν  （习语，直译：打开门）使某个机会变成有可能 使可能；开了门；开……的门；给……的好机会 ὅτι ἤνοιξεν τοῖς ἔθνεσιν θύραν πίστεως  ‘because he made it possible for the Gentiles to have faith’  「因为他为外邦人开了信道的门」 (徒 14:27) ἵνα ὁ θεὸς ἀνοίξῃ ἡμῖν θύραν τοῦ λόγου  ‘in order that God may make it possible for us to preach the word’  「求上帝给我们开传道的门」 (西 4:3)

(d)

33.29 沟通 语言层次 ［参ἄνοιξις］ ἀνοίγω τὸ στόμα  （闪族习语，直译：张开口）用比较正式和有系统的形式开始说话 讲话；开始讲话；开腔；说话 Ἀνοίξας δὲ ∏έτρος τὸ στόμα  ‘then Peter began to address them’  「彼得就开口对他们说」 (徒 10:34)

(e)

24.43 感官事件及状态 看 ἀνοίγω τοὺς ὀφθαλμούς  （习语，直译：打开眼睛）使某人能够看见 打开眼睛；使盲人能看见；使恢复视力 καὶ ἠνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί  ‘and their eyes were opened’ or ‘they became able to see’  「他们的眼睛就开了」或「他们就能看见了」 (太 9:30) 严格直译 ἀνοίγω τοὺς ὀφθαλμούς 为「打开眼睛」可能会误导读者，因为这会仅仅表示打开眼睑。因此，最好译成「使看得见」。

(f)

33.252 沟通 说真话，说假话 ［参στόμα］ τὸ στόμα ἀνοίγω πρός  （习语，直译：向……张开口）向某人说实话 完全公开；不隐瞒；说出全部真相 Τὸ στόμα ἡμῶν ἀνέῳγεν πρὸς ὑμᾶς  ‘we spoke the complete truth to you’  「我们向你们说出全部真相」 (林后 6:11)

____________________________________________________

1 διανοίγω[a]的语气可能比ἀνοίγ稍微强烈。

2 复数形式αἱ ἀκοαί可能主要指内耳或听觉能力，而非身体外部可见的耳朵。

ἀνοικοδομέω

(1)

＜动＞

(a)

45.3 建造，兴建 重建被毁坏的东西 重建；修复；重新修造 τὰ κατεσκαμμένα αὐτῆς ἀνοικοδομήσω  ‘I will rebuild its ruins’  「我要从废墟中重新修造」 (徒 15:16)

ἄνοιξις

(1)

(a)

33.29 沟通 语言层次 ［参ἀνοίγω］ ἄνοιξις τοῦ στόματος  （闪族习语，直译：张开口）用比较正式和有系统的形式开始说话 讲话；开始讲话；开腔；说话 ἵνα μοι δοθῇ λόγος ἐν ἀνοίξει τοῦ στόματός μου  ‘in order that a message may be given to me to utter’ or ‘... to announce’  「使我在开口的时候有话语赐给我」或「使我在宣讲的时候……」 (弗 6:19)

ἀνομία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.139 道德伦理素质及相关行为 无法无天 行事为人完全无视社会的法律法规 无法无天地生活；目无法纪；违背律法的生活 συλλέξουσιν ἐκ τῆς βασιλείας αὐτοῦ πάντα τὰ σκάνδαλα καὶ τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν  ‘they will gather up out of his kingdom all who cause people to sin and those who live in lawlessness’  「把他国度里那些使人犯罪的人和那些生活无法无天的人都抓起来」 (太 13:41) 在某些语言中，太 13:41 中的 ἀνομία 可以译作「像没有律法那样生活」、「完全拒绝遵行律法」，或「像藐视所有律法的人那样生活」。

ἄνομος

(1)

ον

(a)

88.140 道德伦理素质及相关行为 无法无天 （ἀνομία「无法无天地生活」88.139 的衍生词）指无视法律的生活，意思是拒绝遵守法律 不法的 διὰ χειρὸς ἀνόμων προσπήξαντες ἀνείλατε  ‘you killed him by having him nailed to the cross by lawless men’  「你们就藉着不法之人的手把他钉在十字架上，杀了」 (徒 2:23)

(b)

33.57 沟通 书面语言 ［参ἀνόμως］ 指没有《律法书》（尤指《旧约》首五卷书） 没有《律法书》 τοῖς ἀνόμοις ὡς ἄνομος  ‘to those who are without the Law, I am like one who is without the Law’  「对没有律法的人，我就作没有律法的人，为要赢得没有律法的人」 (林前 9:21) 只从 林前 9:21 和 罗 2:12 两处经文，也可以清楚看出 ἄνομος[b] 和 ἀνόμως 在不同上下文中具有非常不同的含意。在 林前 9:21，诸如「没有律法」等短语必须理解为「不承担律法的责任」，或「不受律法约束」，因此在许多语言中，林前 9:21 必须译成「与不受律法约束的人在一起，我就活得像一个不受律法约束的人」，而所提到的律法是指摩西律法。然而，翻译「不受律法约束」时，必须避免采用意为「无法无天」或「无视律法」的短语。对于 罗 2:12，短语「没有律法」是指那些不懂律法，因而不受律法约束的人。因此，在某些语言中，罗 2:12 必须译成「那些不懂律法而犯罪的人是失丧的，但这与律法毫无关系」。 关于 ἄνομος 在 林前 9:21 中的另一种解释，见 11.42。

(2)

ου＜阳＞

(a)

11.42 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 一个完全不会遵守犹太律法的非犹太人 律法以外的人；异教徒；外邦人 τοῖς ἀνόμοις ὡς ἄνομος ... ἵνα κερδάνω τοὺς ἀνόμους  ‘for the sake of the Gentiles I live like a Gentile ... in order to win Gentiles’  「对在律法以外的人，我就生活像在律法以外的人，好赢得在律法以外的人」 (林前 9:21) 关于 ἄνομος 在 林前 9:21中 的另一个译法，见 33.57。 在一些上下文中，可能最好称「外邦人」为「那些不是犹太人的人」。在某些语言中，「外邦人」就等同于「外国人」。但是，译者必须要十分确定，使用「外国人」这个词实际上所指的是非犹太人，而不是指那些不说某个译入语的人。 根据词源把 ἄνομος 翻译为「不法」是严重的错误。「一个不法的人」是指一个人违犯现有的法律，而不是指一个人不在摩西律法以下。

ἀνόμως

(1)

＜副＞

(a)

33.57 沟通 书面语言 ［参ἄνομος］ 没有「律法」（尤指《旧约》首五卷书） 没有「律法」；在律法之外 ὅσοι γὰρ ἀνόμως ἥμαρτον, ἀνόμως καὶ ἀπολοῦνται  ‘as many as sin without the Law, perish without the Law’  「外邦人没有摩西的法律，他们犯罪就不在法律下灭亡」 (罗 2:12) 只从 林前 9:21 和 罗 2:12 两处经文，也可以清楚看出 ἄνομος[b] 和 ἀνόμως 在不同上下文中具有非常不同的含意。在 林前 9:21，如「没有律法」等短语必须理解为「不承担律法的责任」，或「不受律法约束」，因此在许多语言中，林前 9:21 必须译成「与不受律法约束的人在一起，我就活得像一个不受律法约束的人」，而所提到的律法是指摩西律法。然而，翻译「不受律法约束」时，必须避免采用意为「无法无天」或「无视律法」的短语。对于 罗 2:12，短语「没有律法」是指那些不懂律法，因而不受律法约束的人。因此，在某些语言中，罗 2:12 必须译成「那些不懂律法而犯罪的人是失丧的，但这与律法毫无关系」。

ἀνορθόω

(1)

＜动＞

(a)

45.4 建造，兴建 把倒塌的东西重新建立起来 修复；重建；重新建造 καὶ ἀνορθώσω αὐτήν  ‘and I will build it up again’  「我要把它重新建立起来」 (徒 15:16)

(b)

17.33 姿势及与姿势有关的事件 弯身，挺直 ［参ἀνακύπτω］ 从弯曲的位置伸直1 直起来 παραχρῆμα ἀνωρθώθη  ‘at once she straightened herself up’  「她立刻直起腰来」 (路 13:13)

(c)

25.152 态度及情感 鼓励，安慰 ［参γόνυ, παραλύω］ τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθόω  （习语，直译：挺直瘫软的双膝）以坚强的决心获得鼓励 得到激励；以决心激励自己 τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθώσατε  ‘strengthen your weak knees’ or rather ‘become more determined and encouraged’  「挺直发软的腿」或「要更加坚定、鼓起勇气」 (来 12:12) 见 23.170 的讨论。

____________________________________________________

1 ἀνακύπτω可能与ἀνορθόω[b]的意思略有差异，因为ἀνακύπτω的重点是在过程的逆转上。这在语言学上是可能的，因为ἀνα不仅可指「向上」，也可指事件的逆转，例如：ἀνάγω「恢复」、ἀνακαλύπτω「揭开遮盖」。

ἀνόσιος

(1)

ον

(a)

53.47 宗教活动 献身，成为圣洁 没有被分别为圣或奉献归给上帝的 不圣洁的；不敬虔的；不虔诚的 δικαίῳ νόμος οὐ κεῖται, ἀνόμοις δὲ καὶ ... ἁμαρτωλοῖς, ἀνοσίοις  ‘the law is not for the righteous, but for lawbreakers ... sinners and the godless’  「律法不是为义人订立的，而是为不守律法的……犯罪的和不圣洁的」 (提前 1:9)

ἀνοχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

25.171 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 ［参ἀνέχω］ 对……有耐心，有忍耐可能出现之困难的意思 宽容；有耐心；忍耐；容忍 τῆς ἀνοχῆς καὶ τῆς μακροθυμίας καταφρονεῖς  ‘do you despise (his) patience and longsuffering?’  「你藐视他的宽容和忍耐？」 (罗 2:4)

ἀνταγωνίζομαι

(1)

＜动＞

(a)

39.31 敌意，冲突 冲突，斗争 激烈地对抗某事或某人 对抗；斗争 Οὔπω μέχρις αἵματος ἀντικατέστητε πρὸς τὴν ἁμαρτίαν ἀνταγωνιζόμενοι  ‘in your struggle against sin you have not yet resisted to the point of being killed’  「你们与罪恶争斗，还没有抵抗到被杀的地步」 (来 12:4) 在 来 12:4 中，许多语言都不能采用一个表示身体挣扎的词汇，因为在本质上，这种对抗是心理上的。在某些语言中，对应的译法可能是：「竭尽全力去抵挡罪」，或「竭尽全力去抵挡邪恶」。

ἀντάλλαγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.143 拥有，转移，交换 交换 （ἀνταλλάσσω「交换」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）交换得来的东西，或拿来交换的东西 拿来交换的东西 τί γὰρ δοῖ ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;  ‘what would a person give as a means of exchange for his life?’ or ‘... in payment for his life’  「人还能拿什么换生命呢？」或「……作为自己性命的代价？」 (可 8:37)

ἀνταναπληρόω

(1)

＜动＞

(a)

59.34 数量 所有，任何，各个，每个（整体） 通过补充仍然欠缺的部分来使某事物变得完整 填满；补满；补足；使完整 καὶ ἀνταναπληρῶ τὰ ὑστερήματα τῶν θλίψεων τοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ σαρκί μου ὑπὲρ τοῦ σώματος αὐτοῦ, ὅ ἐστιν ἡ ἐκκλησία  ‘and I am completing what still remains of Christ's physical sufferings on behalf of his body, which is the church’  「我为基督的身体，就是教会，要在我肉身上补满基督未受的苦难」 (西 1:24)

ἀνταποδίδωμι

(1)

＜动＞

(a)

57.154 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 由于承担的义务而把某物付还给某人1 付还；偿还；报答；回报；报应 μακάριος ἔσῃ, ὅτι οὐκ ἔχουσιν ἀνταποδοῦναί σοι  ‘you will be blessed, because they are not able to pay you back (with an invitation)’  「你就有福了，因为那些人无力报答你」 (路 14:14) ἢ τίς προέδωκεν αὐτῷ, καὶ ἀνταποδοθήσεται αὐτῷ;  ‘who has ever given him anything, so that he had to pay it back?’  「谁先给了他什么，所以他要偿还呢？」 (罗 11:35)

(b)

38.19 惩罚，赏赐 报应，赏罚 使某人因为该受到报应的行为而受苦 报应；偿还；报偿 Ἐμοὶ ἐκδίκησις, ἐγὼ ἀνταποδώσω  ‘retribution is mine; I will repay’  「伸冤在我，我必报应」 (罗 12:19)

____________________________________________________

1 ἀνταποδίδωμι[a]比ἀποδίδωμι[a]（57.153）更强调付还的含义。

ἀνταπόδομα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.155 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 （ ἀνταποδίδωμι[a]「付还，报答」（57.154）的衍生词）用来付还的东西 付还；偿还；报答；回报 μήποτε καὶ αὐτοὶ ἀντικαλέσωσίν σε καὶ γένηται ἀνταπόδομά σοι  ‘lest they invite you in turn and you get repaid’  「免得他们回请你，你就得了报答」 (路 14:12)

(b)

38.20 惩罚，赏赐 报应，赏罚 ［参ἀνταπόδοσις］ 正面的或负面的报应，根据某人所做的事而给予的，或是对所做的事的回报 报应；因所做的事而给予的报偿 καὶ εἰς σκάνδαλον καὶ εἰς ἀνταπόδομα αὐτοῖς  ‘and as something which will make them fall and be the recompense for what they have done’  「……变为绊脚石，作他们所做之事的报应」 (罗 11:9) 在 罗 11:9，ἀνταπόδομα 也可以贴切地译成「对他们所做之事的惩罚」，因为上下文清楚指明报应的负面含意。

ἀνταπόδοσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

38.20 惩罚，赏赐 报应，赏罚 ［参ἀνταπόδομα］ 正面的或负面的报应，根据某人所做的事而给予的，或是对所做的事的回报 报应；因所做的事而给予的报偿 εἰδότες ὅτι ἀπὸ κυρίου ἀπολήμψεσθε τὴν ἀνταπόδοσιν τῆς κληρονομίας  ‘knowing that you will receive from the Lord an inheritance as your reward’ (literally ‘... the reward of your inheritance’)  「你们知道，从主那里必得着基业作为赏赐」（直译：「你们知道，从主那里必得着你们产业的赏赐」） (西 3:24)

ἀνταποκρίνομαι

(1)

＜动＞

(a)

33.186 沟通 问题，答案 回答问题，焦点在于隐含的反对或反驳 回答 οὐκ ἴσχυσαν ἀνταποκριθῆναι πρὸς ταῦτα  ‘they were not able to reply (to him) about this’  「他们对这些话不能答辩」 (路 14:6)

(b)

33.413 沟通 批评 反过来表示反对 顶嘴；抗辩 μενοῦνγε σὺ τίς εἶ ὁ ἀνταποκρινόμενος τῷ θεῷ;  ‘but who then are you to criticize God in return?’  「你是谁，竟敢批评上帝呢？」 (罗 9:20)

ἀντέχω  (ἀντέχομαι)

(1)

＜动＞

(a)

34.24 联合 加入，开始联系 加入并保持对……的忠诚 坚持；黏附；追随 ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει  ‘he will adhere to the one and despise the other’  「他会忠于这个，轻视那个」 (太 6:24) 在 太 6:24，ἀντέχομαι 暗示关系密切，有时候用习语表述为「自己紧跟着」，「自己紧附于」，或「与……合二为一」。

(b)

31.49 持有观点，相信，信赖 相信是真的 坚守某个特定的信念，有作出相应行动的含义 坚守；坚持；紧紧抓住 ἀντεχόμενον τοῦ κατὰ τὴν διδαχὴν πιστοῦ λόγου  ‘holding firmly to the message which can be trusted and which is in accordance with the teaching’  「坚守那可靠、符合教义的教训」 (多 1:9)

(c)

35.1 帮助，照顾 帮助 ［参ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 协助提供可能需要的东西 1 帮助；扶助 ἀντέχεσθε τῶν ἀσθενῶν  ‘be of help to the weak’  「扶助软弱的人」 (帖前 5:14)

____________________________________________________

1 35.1中的词汇（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意为「帮助」的一般含意，但当中无疑有着某些意思上对比的特徵，至少在内涵方面，但在新约用法中没有具体的证据表明这一点。

ἀντί

(1)

接＜所有＞

(a)

89.133 关系 对比 表示一个备选元素，用作对比 反而 ἀντὶ ἰχθύος ὄφιν αὐτῷ ἐπιδώσει;  ‘will he give him a snake instead of a fish?’  「反拿蛇当鱼给他呢？」 (路 11:11) ἀντὶ τοῦ λέγειν ὑμᾶς, Ἐὰν ὁ κύριος θελήσῃ  ‘instead, you should say, “If the Lord wills”’  「你们倒应当说：『主若愿意』」 (雅 4:15)

(b)

90.37 语意格 受益 用于标记一个从事件中受益的参与者，通常暗示牵涉某种交换或替代 为；代表 ἐκεῖνον λαβὼν δὸς αὐτοῖς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ  ‘take (a coin) and give it to them for me and you’  「把它拿去，为我和你交给他们吧」 (太 17:27)

(c)

89.24 关系 原因及／或理由 表示原因，可能有目的的含意 因为；为此；为了……的目的 ἀντὶ τούτου καταλείψει ἄνθρωπος [τὸν] πατέρα καὶ [τὴν] μητέρα  ‘because of this, a man will leave his father and mother’  「为此，人将离开父母」 (弗 5:31)

(d)

89.45 关系 结果 表示结果，暗示某事是另一件事的反应 因此；因而 ἀνθ᾽ ὧν ὅσα ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτὶ ἀκουσθήσεται  ‘so then, whatever you say in the dark will be heard in the light’  「因此，你们在暗中所说的，将要在明处被人听见」 (路 12:3)

(e)

57.145 拥有，转移，交换 交换 交换关系的标记 代替；取代；以……还……；以……报…… ὃς ἀντὶ βρώσεως μιᾶς ἀπέδετο τὰ πρωτοτόκια ἑαυτοῦ  ‘who for a single meal gave up his rights as the first-born son’  「为了一点点食物把长子的权利都出卖了」或「为了一顿饭放弃了长子的权利」 (来 12:16)

ἀντιβάλλω

(1)

＜动＞

(a)

33.160 沟通 交谈，讨论 讨论，暗示有意见冲突 讨论；争论 Τίνες οἱ λόγοι οὗτοι οὓς ἀντιβάλλετε πρὸς ἀλλήλους περιπατοῦντες;  ‘what were you discussing as you walked along?’ (literally ‘what were the sayings you argued about with one another as you walked along?’)  「你们一边走一边谈，彼此谈论的是什么事呢？」（直译：「你们走路的时候，彼此争论的是什么事呢？」） (路 24:17)

ἀντιδιατίθημι  (ἀντιδιατίθεμαι)

(1)

＜动＞

(a)

39.1 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参ἀνθίστημι, ἀντίκειμαι, ἀντιτάσσω, ἐναντιόομαι］ 反对某人，不单涉及心里的态度，还有相应的行为 1 反对；怀有敌意；敌对；抵挡 ἐν πραΰτητι παιδεύοντα τοὺς ἀντιδιατιθεμένους  ‘with gentleness correcting those who oppose him’  「用温柔纠正那些敌对的人」 (提后 2:25)

____________________________________________________

1 39.1列出的各个动词在意思上可能有某些显着的差别，但是无法根据新约的用法来确定这些差别。

ἀντίδικος

(1)

ου＜阳＞

(a)

56.11 法庭及法律程序 起诉 控告某人的人 起诉方；提出控告的人；原告；对头 ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ  ‘go settle with your accuser quickly’  「赶快与你的对头和解」 (太 5:25)

(b)

39.9 敌意，冲突 对抗，敌意 活跃而持续地敌视某人的人 对头；仇敌；冤家 ὁ ἀντίδικος ὑμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ  ‘your adversary, the Devil, roams around like a roaring lion’  「你们的仇敌魔鬼，如同咆哮的狮子」 (彼前 5:8)

ἀντίθεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.457 沟通 反对，驳斥 矛盾的或不合逻辑的言论 矛盾言论 ἐκτρεπόμενος τὰς βεβήλους κενοφωνίας καὶ ἀντιθέσεις τῆς ψευδωνύμου γνώσεως  ‘avoid godless, foolish talk and the contradictions of what is falsely called knowledge’  「要避免不敬虔的愚昧言谈和冒称是知识的矛盾言论」 (提前 6:20)

ἀντικαθίστημι

(1)

＜动＞

(a)

39.18 敌意，冲突 抵抗 ［参ἀνθίστημι, ἀντιπίπτω］ 通过积极地反对压力或权力来抵抗 抵抗；抵挡；反对；对抗 Οὔπω μέχρις αἵματος ἀντικατέστητε πρὸς τὴν ἁμαρτίαν ἀνταγωνιζόμενοι  ‘for in your struggle against sin you have not yet resisted to the point of being killed’  「你们与罪恶争斗，还没有抵抗到被杀的地步」 (来 12:4) 许多语言可以把某些经文中的「抵抗」，贴切地译成「还击」或「反驳」。然而在 徒 7:51 等经文中，这个意思也许最好用否定句来表达，例如：「你们从来不愿意降服于圣灵」。

ἀντικαλέω

(1)

＜动＞

(a)

33.317 沟通 邀请 邀请某人作回报 回请 αὐτοὶ ἀντικαλέσωσίν σε καὶ γένηται ἀνταπόδομά σοι  ‘they will invite you back and you will be paid for what you did’  「他们也回请你，你就得了你的回报了」 (路 14:12)

ἀντίκειμαι

(1)

＜动＞

(a)

39.1 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参ἀνθίστημι, ἀντιδιατίθημι, ἀντιτάσσω, ἐναντιόομαι］ 反对某人，不单涉及心里的态度，还有相应的行为 1 反对；怀有敌意；敌对；抵挡 ταῦτα λέγοντος αὐτοῦ κατῃσχύνοντο πάντες οἱ ἀντικείμενοι αὐτῷ  ‘his answers made all those who opposed him ashamed of themselves’  「耶稣说这些话使敌对他的人都觉得羞愧」 (路 13:17)

____________________________________________________

1 39.1列出的各个动词在意思上可能有某些显着的差别，但是无法根据新约的用法来确定这些差别。

ἄντικρυς

(1)

(a)

83.44 空间的位置 在……面前，在对面，在对岸，离岸 ［参κατά］ 正对面的一个位置，暗示中间有段距离 在对面；离开岸 κατηντήσαμεν ἄντικρυς Χίου  ‘we arrived off Chios’  「我们到了基阿对面」 (徒 20:15) 在许多语言中，徒 20:15 中的这个表达可以译成「我们到了基阿附近」。

ἀντιλαμβάνω  (ἀντιλαμβάνομαι)

(1)

＜动＞

(a)

35.1 帮助，照顾 帮助 ［参ἀντέχω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 协助提供可能需要的东西 1 帮助；扶助 πάντα ὑπέδειξα ὑμῖν ὅτι οὕτως κοπιῶντας δεῖ ἀντιλαμβάνεσθαι τῶν ἀσθενούντων  ‘I have shown you in all things that by working hard in this way we must help the weak’  「我在各种事上给你们留下榜样，告诉你们应该这样勤劳工作来帮助软弱的人」 (徒 20:35) 意为「帮助」的词汇有许多个，因此有时可能需要使用一个意义相等的短语，例如，「给人提供他们所需要的东西」，「给予人们必要的东西」，或「给予人们应该有的东西」。

(b)

25.79 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参ἐπακολουθέω］ 全心全意致力于某件事 献身于；致力于 οἱ τῆς εὐεργεσίας ἀντιλαμβανόμενοι  ‘those who are devoted to doing kind things’  「那些致力于做好事的人」 (提前 6:2) 有些语言往往把「献身于」或「全身心地投入」的意思表达为：「全心全意地做」或「除了……之外，其他什么也不想做」。 在 提前 6:2，ἀντιλαμβάνομαι 也可以理解为意指「得益」（见 65.48）。

(c)

65.48 价值 有益的，无益的 从某人得到益处 获益；得到益处 ὅτι πιστοί εἰσιν καὶ ἀγαπητοὶ οἱ τῆς εὐεργεσίας ἀντιλαμβανόμενοι  ‘because those who are benefited by their good work are believers and persons whom they love’  「因为那些受他们服侍得益处的人正是信徒，是他们所爱的人」 (提前 6:2) 关于 ἀντιλαμβάνομαι 在 提前 6:2 的另一种解释，见 25.79。

____________________________________________________

1 35.1中的词汇（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意为「帮助」的一般含意，但当中无疑有着某些意思上对比的特徵，至少在内涵方面，但在新约用法中没有具体的证据表明这一点。

ἀντιλέγω  (ἀντεῖπον)

(1)

＜动＞

(a)

33.455 沟通 反对，驳斥 抨击某事或某人 反对；以言论反对 περὶ μὲν γὰρ τῆς αἱρέσεως ταύτης γνωστὸν ἡμῖν ἐστιν ὅτι πανταχοῦ ἀντιλέγεται  ‘for we do know that everywhere people speak against this party’  「因为我们知道这教派到处遭人反对」 (徒 28:22)

ἀντίλημψις

(1)

εως＜阴＞

(a)

35.9 帮助，照顾 帮助 帮助人的能力 帮助人的能力；能够帮助别人 ἔπειτα χαρίσματα ἰαμάτων, ἀντιλήμψεις, κυβερνήσεις  ‘followed by the gift of healing, or the ability to help others, or to direct them’  「接着是医病的恩赐、帮助人的、治理事的」 (林前 12:28)

ἀντιλογία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.445 沟通 辩论，争论 涉及相反意见的争论 争论；抗辩的陈述 πάσης αὐτοῖς ἀντιλογίας πέρας εἰς βεβαίωσιν ὁ ὅρκος  ‘a vow settles all disputes between them’  「用誓言……了结他们之间一切纠纷」 (来 6:16)

(b)

33.456 沟通 反对，驳斥 （ἀντιλέγω「抨击」33.455 的衍生词）涉及相反陈述或证据的反驳言论 反驳 χωρὶς δὲ πάσης ἀντιλογίας  ‘beyond all contradiction’ or ‘beyond all doubt’  「毫无争议」或「无可怀疑」 (来 7:7)

(c)

39.35 敌意，冲突 反叛 反抗权威，重点特别放在言语上的对抗 背叛；强烈的反对；违抗；蔑视；顶撞 ἀναλογίσασθε γὰρ τὸν τοιαύτην ὑπομεμενηκότα ὑπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν εἰς ἑαυτὸν ἀντιλογίαν  ‘think of how he put up with so much defiance on the part of sinners against himself’  「你们要仔细想想耶稣怎样忍受罪人多番的违抗」 (来 12:3) καὶ τῇ ἀντιλογίᾳ τοῦ Κόρε  ‘and (they have been destroyed) by the (kind of) defiance of Korah’  「他们在可拉的背叛中灭亡了」 (犹 1:11)

ἀντιλοιδορέω

(1)

＜动＞

(a)

33.394 沟通 侮辱，中伤 以侮辱性或毁谤性的话来回敬侮辱或毁谤 还口辱骂 ὃς λοιδορούμενος οὐκ ἀντελοιδόρει  ‘when he was insulted, he did not insult in return’  「他被辱骂不还口」 (彼前 2:23)

ἀντίλυτρον

(1)

ου＜中＞

(a)

37.130 控制，管理 释放，解放 ［参λύτρον］ 使人得以获释或得救的方法或途径 释放的方法；赎金；赎价 ὁ δοὺς ἑαυτὸν ἀντίλυτρον ὑπὲρ πάντων  ‘he who gave himself as a ransom for all’  「他献上自己作人人的赎价」 (提前 2:6)

ἀντιμετρέω

(1)

＜动＞

(a)

57.93 拥有，转移，交换 给予 把一定数量的东西给某人作为偿还或报答 回报；付还；偿还；报答 ᾧ γὰρ μέτρῳ μετρεῖτε ἀντιμετρηθήσεται ὑμῖν  ‘the measure you used in dealing (with others) is the one (God) will use in paying you back’  「你们用什么量器量给人，也必用什么量器量给你们」 (路 6:38)

ἀντιμισθία

(1)

ας＜阴＞

(a)

38.15 惩罚，赏赐 报应，赏罚 根据一个人应得的给予报应，可以是正面的或是负面的，但是特别强调报应的相互性质 报应；惩罚；回报；报答 καὶ τὴν ἀντιμισθίαν ἣν ἔδει τῆς πλάνης αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς ἀπολαμβάνοντες  ‘and receiving in themselves the recompense they deserve for their wrongdoing’  「在自己身上受到这样胡作非为必遭的报应」 (罗 1:27) τὴν δὲ αὐτὴν ἀντιμισθίαν, ὡς τέκνοις λέγω, πλατύνθητε καὶ ὑμεῖς  ‘in view of this same reciprocal exchange - I speak to you as children - open your hearts’  「我对你们说话，像对自己的儿女说话一样：你们要宽宏大量，用我们待你们的器量来对待我们」 (林后 6:13)

Ἀντιόχεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.405a 人名及地名 地名 叙利亚的一个城市 安提阿；《思》安提约基雅

(b)

93.405b 人名及地名 地名 彼西底的一个城市 安提阿；《思》安提约基雅

Ἀντιοχεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

93.406 人名及地名 地名 （Ἀντιόχεια「安提阿」93.405 的衍生词）安提阿城的本地人或住在该城的人 安提阿人；《思》安提约基雅人

ἀντιπαρέρχομαι

(1)

＜动＞

(a)

15.30 线性运动 经过，跨越，穿过，绕过 从某处的对面走过 从另一边过去 ἰδὼν αὐτὸν ἀντιπαρῆλθεν  ‘seeing him, he went by on the other side’  「看见他，就从另一边绕过去了」 (路 10:31) 翻译 路 10:31 中的 ἀντιπαρέρχομαι 可能会涉及一些问题，因为在许多语言中，很难想像道路有「另一边」。路 10:31 中的这个短语常常可以译成，「他看见他就继续往前走，尽量离他远一些。」

Ἀντιπᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.29 人名及地名 人名 别迦摩教会的殉道者 安提帕；《思》安提帕

Ἀντιπατρίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

93.407 人名及地名 地名 犹太境内的一个城 安提帕底；《思》安提帕特

ἀντιπέρα

(1)

(a)

83.43 空间的位置 在……面前，在对面，在对岸，离岸 ［参πέραν］ 与另一个位置相对的位置，有东西介于两个位置中间 对面；在……的另一边 κατέπλευσαν εἰς τὴν χώραν τῶν Γερασηνῶν, ἥτις ἐστὶν ἀντιπέρα τῆς Γαλιλαίας  ‘they went to the country of the Gergesenes, which is across from Galilee’ or ‘... across the lake from Galilee’  「他们到了格拉森人的地区，就在加利利的对面」或「……就在加利利湖的对面」 (路 8:26)

ἀντιπίπτω

(1)

＜动＞

(a)

39.18 敌意，冲突 抵抗 ［参ἀνθίστημι, ἀντικαθίστημι］ 通过积极地反对压力或权力来抵抗 抵抗；抵挡；反对；对抗 ὑμεῖς ἀεὶ τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ ἀντιπίπτετε  ‘you always resist the Holy Spirit’  「你们总是抗拒圣灵」 (徒 7:51) 许多语言可以把某些经文中的「抵抗」，贴切地译成「还击」或「反驳」。然而在 徒 7:51 等经文中，这个意思也许最好用否定句来表达，例如：「你们从来不愿意降服于圣灵」。

ἀντιστρατεύω  (ἀντιστρατεύομαι)

(1)

＜动＞

(a)

39.2 敌意，冲突 对抗，敌意 （ἀντιστρατεύομαι「与……争战，对抗……」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）活跃并强烈地反对 明显反对；积极反对；交战 βλέπω δὲ ἕτερον νόμον ἐν τοῖς μέλεσίν μου ἀντιστρατευόμενον τῷ νόμῳ τοῦ νοός μου  ‘I see a different law (at work) in my body, (one which) opposes the law of my mind’ or ‘... the law of which my mind approves’  「但我看出身体中另有个律和我内心的律交战」或「……和我理智所赞同的律交战」 (罗 7:23)

ἀντιτάσσω  (ἀντιτάσσομαι)

(1)

＜动＞

(a)

39.1 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参ἀνθίστημι, ἀντιδιατίθημι, ἀντίκειμαι, ἐναντιόομαι］ 反对某人，不单涉及心里的态度，还有相应的行为1 反对；怀有敌意；敌对；抵挡 ἀντιτασσομένων δὲ αὐτῶν καὶ βλασφημούντων  ‘when they opposed him and said evil things about him’  「当他们反对他、毁谤他的时候」 (徒 18:6) 有些语言可能最好把 徒 18:6 中的 ἀντιτάσσομαι 译成「说话反对」，但某些语言经常用习语来表达反对的意思，例如：「露出不悦的表情」、「以刻薄的心相对」，或「转身背对」。

____________________________________________________

1 39.1列出的各个动词在意思上可能有某些显着的差别，但是无法根据新约的用法来确定这些差别。

ἀντίτυπος

(1)

ον

(a)

58.69 性质，类别，示例 原型，对应的类型（对型） 在形式和结构上与其他事物相对应的，或是预示以后的实体，或是先前类型的实现 相对应的（人、物）；原型；预表；影像；实现 χειροποίητα ... ἅγια ... ἀντίτυπα τῶν ἀληθινῶν  ‘a sanctuary ... made with hands ... corresponding to the true sanctuary’  「人手所造的圣所—这不过是真圣所的影像」 (来 9:24) ὃ καὶ ὑμᾶς ἀντίτυπον νῦν σῴζει βάπτισμα  ‘which corresponds to baptism which now saves you’  「这水预表的洗礼，现在也拯救你们」 (彼前 3:21)

ἀντίχριστος

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.83 宗教活动 角色及作用 与基督为敌的人，意思是要夺取基督地位的人 敌基督者；敌基督的；敌对基督者 καθὼς ἠκούσατε ὅτι ἀντίχριστος ἔρχεται, καὶ νῦν ἀντίχριστοι πολλοὶ γεγόνασιν  ‘since you have heard that the antichrist has come, and now there are many antichrists’  「你们曾听过那敌基督者要来，现在有好些敌基督者已经出来了」 (约壹 2:18) ἀντίχριστος 似乎变得越来越等同于一个专有名词，是对所有反对或抵挡基督工作和事奉的人或事的拟人化表达。

ἀντλέω

(1)

＜动＞

(a)

47.1 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的移动 从器皿或井里取液体（通常是水） 打水；舀水 λέγει αὐτοῖς, Ἀντλήσατε νῦν  ‘he said to them, “Draw it out now”’  「耶稣又对他们说：『现在舀出来』」 (约 2:8)

ἄντλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.123 人工制品 容器 容器或器具，主要用来盛载液体或湿的物件；也许是用皮革制成的，用来汲水 容器；器具 οὔτε ἄντλημα ἔχεις καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶν βαθύ  ‘you do not have a bucket, and the well is deep’  「你没有打水的器具，井又深」 (约 4:11)

ἀντοφθαλμέω

(1)

＜动＞

(a)

82.9 空间的方向 左，右，正前面，对面 直面前方 面对；挡住（例如：挡住风） μὴ δυναμένου ἀντοφθαλμεῖν τῷ ἀνέμῳ  ‘since (the ship) was not able to face into the wind’  「船被困住，顶不住风」 (徒 27:15)

ἄνυδρος

(1)

ον

(a)

2.8 自然物质 水 指缺少水或湿气 无水；干旱 νεφέλαι ἄνυδροι ὑπὸ ἀνέμων παραφερόμεναι  ‘they are clouds that give no rain, driven by the winds’  「他们是无雨的云，被风吹走」 (犹 1:12) 关于 ἄνυδρος τόπος「无水之地」，另参 1.86。 在《新约》中，ἄνυδρος 多用作比喻，如「无水的泉源」《和修》（彼后 2:17）和「没有雨的云彩」。「无水的泉源」等短语可以翻译为「里面没有水的泉源」；但在某些语言中，这样的短语似乎是完全自相矛盾的，因为「泉源」一词本身就暗示着有水。因此，翻译者可能需要把「无水的泉源」译作「不再出水的泉源」。很多时候，「没有雨的云彩」（直译：「无水的云」）最好译作「不会产生雨的云」或「不会下雨的云」。在 犹 1:12 中，「没有雨的云彩」用来形容一些人，他们的教导和行为对于造就信徒的信心毫无益处。很多时候，这样的隐喻必须改成明喻，例如：「他们就像是不下雨的云」。

ἀνυπόκριτος

(1)

ον

(a)

73.8 真实的，虚假的 真挚诚恳的，因此是没有假装或做作的 真诚；真挚；没有虚假 εἰς φιλαδελφίαν ἀνυπόκριτον  ‘to the point of genuine love for fellow believers’  「能真诚地爱弟兄」 (彼前 1:22a)

____________________________________________________

1 在彼前 1:22，ἀνυπόκριτος可以简单地解作虚伪的相反状态，因此在语义方面是中性的，但是它似乎有一个重要的正面元素，因此ἀνυπόκριτος被归类在这里的语义域「真实的」，而不是语义域88「道德伦理素质及相关行为」的子域C'「伪善，假装」。

ἀνυπότακτος

(1)

ον

(a)

37.32 控制，管理 控制，限制 ［参ἀκατάστατος］ 不能被某物或某人控制 不被控制；不受管制；不受控制 οὐδὲν ἀφῆκεν αὐτῷ ἀνυπότακτον  ‘he left nothing that is not subject to him’  「没有留下一样不受他控制的」 (来 2:8) 翻译者可以调整 来 2:8 这句表述的结构，译成「上帝没有留下任何东西是人不能控制的」。另外，这句也可以译成「上帝使他控制万有」。

(b)

36.26 引导，管教，跟从 服从，不服从 （ὑποτάσσομαι「服从」36.18 的衍生词）叛逆地不服从 不服从；叛逆；不受管束；不服约束 τέκνα ἔχων πιστά, μὴ ἐν κατηγορίᾳ ἀσωτίας ἢ ἀνυπότακτα  ‘having children that are believers and not having the reputation of being wild and rebellious’  「儿女是信徒，没有被控告为放荡或不服从」 (多 1:6)

ἄνω

(1)

(a)

83.48 空间的位置 在……之上，在……之下 上方的某个位置，通常没有指明定向的位置 上方 καὶ ἐγέμισαν αὐτὰς ἕως ἄνω  ‘and they filled them up to the top’  「他们就倒满了，直到缸口」 (约 2:7) ἐγὼ ἐκ τῶν ἄνω εἰμί  ‘I am from above’  「我是从上面来的」 (约 8:23) δώσω τέρατα ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω  ‘I will perform miracles in the sky above’  「我要在天上显神迹」 (徒 2:19) 在 约 2:7，ἄνω 可以定义为：超过物体装满液体时通常到达的位置。

(b)

84.25 空间的延伸 向目标延伸 朝向上方的某个目标延伸 向上；朝上 ὁ δὲ Ἰησοῦς ἦρεν τοὺς ὀφθαλμοὺς ἄνω καὶ εἶπεν  ‘Jesus looked up and said’  「耶稣向上举目，说」 (约 11:41) ῥίζα πικρίας ἄνω φύουσα  ‘a bitter plant that grows up’  「像一株有毒的植物，长大起来」 (来 12:15)

ἄνωθεν

(1)

(a)

84.13 空间的延伸 从源头延伸 从上方的源头延伸出来 从上方；从……的顶部 ἐσχίσθη εἰς δύο ἀπ᾽ ἄνωθεν ἕως κάτω  ‘torn in two from top to bottom’  「从上到下裂为两半」 (可 15:38) ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἄνωθεν  ‘unless someone is born from above’  「人若不从上面生」 (约 3:3) Ὁ ἄνωθεν ἐρχόμενος ἐπάνω πάντων ἐστίν  ‘he who comes from above is far above all’  「从上头来的是在万有之上」 (约 3:31) ἦν δεδομένον σοι ἄνωθεν  ‘it was given to you from above’  「从上头赐给你的」 (约 19:11) ἐκ τῶν ἄνωθεν ὑφαντὸς δι᾽ ὅλου  ‘woven from the top in one piece’  「上下一片织成」 (约 19:23) 在 约 3:31，ἄνωθεν 显然是指天，在许多语言中必须译成：「从天上来的他远超万有」。 在 约 3:3，ἄνωθεν 也可以解作「再一次」（见 67.55）。关于习语中的 ἄνωθεν，见 41.53。

(b)

67.55 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参πάλιν］ 随后的一个时间点，涉及重复 再一次；重新 οἷς πάλιν ἄνωθεν δουλεύειν θέλετε  ‘whom you want to serve as slaves all over again’  「情愿再给它们作奴隶」 (加 4:9) 在 约 3:3，ἄνωθεν 一词的两个不同含义是一语双关，即 ἄνωθεν[b]「再次」和 ἄνωθεν[a]「从上面」（见 84.13）。关于习语 γεννάω ἄνωθεν，见 41.53。

(c)

67.90 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 过去的一段持续相对较长的时间 很长时间；很久；很早；从开始；从头 κἀμοὶ παρηκολουθηκότι ἄνωθεν πᾶσιν ἀκριβῶς  ‘since I have carefully studied all these matters for a long time’  「这些事我从起头都详细考察了」 (路 1:3) προγινώσκοντές με ἄνωθεν  ‘they have known me previously for a long time’  「他们从一开始就认识我」 (徒 26:5)

(d)

41.53 行为及相关状态 改变行为 ［参γεννάω, παλιγγενεσία］ γεννάω ἄνωθεν  （习语，直译：再出生，重生）经历生活方式的彻底改变，变成应有的方式，暗示回到之前的一种状态或关系中 重生；经历新生；再生 ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἄνωθεν  ‘unless a person is born again’  「人若不重生」 (约 3:3) 在 约 3:3，ἄνωθεν 也可能是指「从上面」或「从上帝」（见 84.13），与 约 1:13 中的短语 ἐκ θεοῦ ἐγεννήθησαν 在文学上平行。然而，在 约 3:3，尼哥德慕（尼哥底母）理解 ἄνωθεν 为指「再一次」（见 67.55），而 γεννάω 是指「身体的出生」（见 23.52）。

ἀνωτερικός

(1)

ή，όν

(a)

1.65 地理物体及特徵 与海洋形成对比的陆地 指内陆或地势较高的地区，大概是远离海岸线的 内陆；高地 ∏αῦλον διελθόντα τὰ ἀνωτερικὰ μέρη  ‘Paul going through the inland districts’  「保罗经过了内陆地区」 (徒 19:1)

ἀνώτερος  (ἀνώτερον)

(1)

(a)

61.6 序列 在一个书面或口头系列中居于前面的位置 先前的；上面的；以上；上文 ἀνώτερον λέγων  ‘referring to what has just been said’ or ‘in saying the above’ or ‘in saying the preceding’  「刚才所说」或「以上说」或「先前所说」 (来 10:8)

(b)

87.29 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 形容在品质上更加优秀，因为处在更高或更好的位置 更高的；更好的 ἀνάπεσε εἰς τὸν ἔσχατον τόπον, ἵνα ὅταν ἔλθῃ ὁ κεκληκώς σε ἐρεῖ σοι, Φίλε, προσανάβηθι ἀνώτερον  ‘sit in the lowest place so that when your host comes to you he will say, “Come on up, my friend, to a higher place”’  「去坐在末位上，好让主人来对你说：『朋友，请上座。』」 (路 14:10)

ἀνωφελής

(1)

ές

(a)

65.50 价值 有益的，无益的 不提供任何特别好处的 没有好处的；没有特别益处的；无益的；没有用处的；没有价值的 ἀθέτησις μὲν γὰρ γίνεται προαγούσης ἐντολῆς διὰ τὸ αὐτῆς ἀσθενὲς καὶ ἀνωφελές  ‘the old rule, then, is set aside, because it was weak and of no special benefit’  「旧的条例因为软弱无益就被废弃了」 (来 7:18)

ἀξίνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.217 人工制品 其他人工制品 带手柄的工具，斧头锋利，用来劈木头 斧子 ἤδη δὲ ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων κεῖται  ‘already the axe is laid to the root of the trees’ or ‘the axe is ready to be used to cut down the trees at the roots’  「现在斧子已经放在树根上」或「斧子已经准备好用来从根砍下这些树了」 (太 3:10)

ἄξιος

(1)

α，ον

(a)

65.17 价值 值得的，不值得的 ［参ἀξίως］ 具有相对较高的可比好处或价值的 值得的；可比较的；价值相当的；配得的；相称的 μηδὲν δὲ ἄξιον θανάτου  ‘and nothing worthy of death’  「没有什么该死的」 (徒 23:29) Λογίζομαι γὰρ ὅτι οὐκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν ἀποκαλυφθῆναι εἰς ἡμᾶς  ‘for I consider that the sufferings of this era (or this world) are not worthy (or ‘are not of comparable value’) to be compared with the future glory to be revealed to us’  「其实，我认为现今这时候（或这世界）的苦难，跟将要向我们显现的荣耀，是无法相比的」 (罗 8:18)

(b)

66.6 适当的，不适当的 是恰当或合宜的，因与所期望的相符 恰当的；合宜的；配得的；符合；相称 ἄξια τῆς μετανοίας ἔργα πράσσοντας  ‘doing those things which are appropriate for repentance’ or ‘... which correspond to one's having repented’  「行事与悔改的心相称」或「所作所为也要符合悔改的心志」 (徒 26:20)

ἀξιόω

(1)

＜动＞

(a)

65.18 价值 值得的，不值得的 ［参καταξιόω］ 认为某事物具有相当的好处或价值 1 认为值得；配得上；配受；被算为配得 διὸ οὐδὲ ἐμαυτὸν ἠξίωσα πρὸς σὲ ἐλθεῖν  ‘and accordingly I do not regard myself as worthy of coming to you’  「我也自以为不配去见你」 (路 7:7) Οἱ καλῶς προεστῶτες πρεσβύτεροι διπλῆς τιμῆς ἀξιούσθωσαν  ‘the elders who do good work as leaders should be considered worthy of double pay’  「善于领导的长老们……应该得到加倍的酬报」 (提前 5:17) 路 7:7 中这个语句的重点可能在于社会地位，在许多语言中可以译成「我认为自己不够重要，不配到你那里去」。在一些语言中，「不够重要」的意思可以用比喻译成「我只是一个小人物」。

(b)

30.95 思考 选择，拣选，宁取 根据更大的价值作出选择 选择；决定支持；宁愿 ∏αῦλος δὲ ἠξίου ... μὴ συμπαραλαμβάνειν τοῦτον  ‘but Paul preferred ... not to take him along with (them)’  「但是保罗宁愿不带他同去」 (徒 15:38)

(c)

25.5 态度及情感 意欲，希望，愿望 基于其明显价值而渴望去做某事 想要；想；喜欢 ἀξιοῦμεν δὲ παρὰ σοῦ ἀκοῦσαι ἃ φρονεῖς  ‘we would like to hear from you what your ideas are’  「我们想听听你的意见」 (徒 28:22)

____________________________________________________

1 ἀξιόω[a]和καταξιόω的语义比较复杂，这两个词涉及智力活动，也涉及值得或配得的抽象概念。因此，这些意思可以合理地归类在语义域30「思考」的子域G「区别，评价，评断」。这些意思是语义重叠的典型实例。

ἀξίως

(1)

＜副＞

(a)

65.17 价值 值得的，不值得的 ［参ἄξιος］ 具有相对较高的可比好处或价值的 值得的；可比较的；价值相当的；配得的；相称的 περιπατῆσαι ἀξίως τοῦ κυρίου  ‘live in a manner worthy of the Lord’ or ‘... worthy of your relationship to the Lord’  「行事为人对得起主」或「行事为人配得你们与主的关系」 (西 1:10)

(b)

66.6 适当的，不适当的 是恰当或合宜的，因与所期望的相符 恰当的；合宜的；配得的；符合；相称 ἀξίως περιπατῆσαι τῆς κλήσεως ἧς ἐκλήθητε  ‘live a life that corresponds to the standard (God) set when he called you’  「行事为人就要与你们所蒙的呼召相称」 (弗 4:1)

ἀόρατος

(1)

ον

(a)

24.4 感官事件及状态 看 不能看见的 不能看见的；看不见的 ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα ... τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα  ‘all things were created by him ... both visible and invisible’  「能看见的、不能看见的……一概都是藉着他造的」 (西 1:16) 见 24.3 的翻译备注。

Ἀουλία

(1)

(a)

93.30 人名及地名 人名 Ἰουλία 93.175 的另一种拼写法（罗 16:15，校勘栏） 犹利亚；《思》犹里雅

ἀπαγγέλλω

(1)

＜动＞

(a)

33.198 沟通 通知，宣布 宣布或通知，焦点可能在于信息的来源 告诉；通知 παραγενόμενος ὁ δοῦλος ἀπήγγειλεν τῷ κυρίῳ αὐτοῦ ταῦτα  ‘the servant went back and told all to his master’  「那仆人回来，把这些事都告诉了主人」 (路 14:21)

(b)

33.327 沟通 吩咐，命令 ［参παραγγέλλω］ 宣布必须做的事 命令；吩咐 ὁ θεὸς, τὰ νῦν ἀπαγγέλλει τοῖς ἀνθρώποις πάντας πανταχοῦ μετανοεῖν  ‘now God orders all people everywhere to turn away from their evil ways’  「上帝如今吩咐各处的人都要转离他们的恶行」 (徒 17:30) 这意思只能作为一个异文：ὁ θεὸς, τὰ νῦν ἀπαγγέλλει τοῖς ἀνθρώποις πάντας πανταχοῦ μετανοεῖν，「如今，上帝吩咐各处的人都要转离邪恶的道路」（徒 17:30）（校勘栏）。

ἀπάγχω

(1)

＜动＞

(a)

20.81 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 自缢致死 自缢；自杀 καὶ ἀπελθὼν ἀπήγξατο  ‘and he went out and hung himself’  「他就出去吊死了」 (太 27:5)

ἀπάγω

(1)

＜动＞

(a)

15.177 线性运动 引领，带来，带领 ［参ἀπαίρω, ἀπολαμβάνω, ἀποφέρω］ 从某处带走 牵走；带走；带到一边 ἀπήγαγον αὐτὸν εἰς τὸ σταυρῶσαι  ‘they led him off to nail him to the cross’  「带他出去，要钉十字架」 (太 27:31a) κρατήσατε αὐτὸν καὶ ἀπάγετε ἀσφαλῶς  ‘arrest him and take him away under guard’  「抓住他，带去严密看守」 (可 14:44) ἕκαστος ὑμῶν τῷ σαββάτῳ οὐ λύει τὸν βοῦν αὐτοῦ ἢ τὸν ὄνον ἀπὸ τῆς φάτνης καὶ ἀπαγαγὼν ποτίζει  ‘any one of you would untie his ox or his donkey from the stall and lead it off to give it water on the Sabbath’  「难道你们各人在安息日不解开槽上的牛和驴，牵去喝水吗？」 (路 13:15)

(b)

56.38 法庭及法律程序 领去受刑 在判刑之后把某人带去受刑，通常用在判处死刑的上下文中 拉去；带到；带走（去受刑或处死） μὴ εὑρών, ἀνακρίνας τοὺς φύλακας ἐκέλευσεν ἀπαχθῆναι  ‘when he did not find him, he interrogated the guards and commanded them to be led off for punishment’  「希律找他，找不着，就审问警卫，并下令把警卫带去受刑」 (徒 12:19) 关于 ἀπάγω 在 徒 12:19 的另一种解释，见 20.65。

(c)

20.65 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参αἴρω, θανατόω］ 剥夺人的性命，含义是由法律或准法律程序予以定罪的结果 杀害；处死 τοὺς φύλακας ἐκέλευσεν ἀπαχθῆναι  ‘he commanded the guards to be executed’  「下令把警卫处死」 (徒 12:19) 关于 ἀπάγω 在 徒 12:19 的另一个解释，见 56.38。

(d)

88.152 道德伦理素质及相关行为 误导，引入歧途，欺骗 使某人偏离正确的行为 引入歧途；误导；欺骗 ὅτε ἔθνη ἦτε πρὸς τὰ εἴδωλα τὰ ἄφωνα ὡς ἂν ἤγεσθε ἀπαγόμενοι  ‘while you were still heathen, you were controlled by dead idols who led you astray’  「你们作外邦人的时候……受无生命的偶像控制，被引入歧途」 (林前 12:2)

(e)

84.33 空间的延伸 沿路径延伸 标记沿着路线的延伸 引向；通往；去到 εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν  ‘the road is easy that leads to destruction’  「通往灭亡的那条路是容易走的」 (太 7:13) 虽然 太 7:13 的上下文是比喻，但 ἀπάγω 的具体意义应该译出，即标明从一处到另一处的路线。

____________________________________________________

1 ἀπάγω[a]经常用在谈及被带去受审或处决的人的上下文中，但似乎没有理由另设一个独立的义项。

ἀπαίδευτος

(1)

ον

(a)

27.25 学习 学习 未能反映其接受过正规指导或教育的 无学问的；愚蠢的；无知的 τὰς δὲ μωρὰς καὶ ἀπαιδεύτους ζητήσεις παραιτοῦ  ‘but stay away from foolish and ignorant arguments’  「但要远离愚拙无知的辩论」 (提后 2:23)

ἀπαίρω

(1)

＜动＞

(a)

15.177 线性运动 引领，带来，带领 ［参ἀπάγω, ἀπολαμβάνω, ἀποφέρω］ 从某处带走1 牵走；带走；带到一边 ἐλεύσονται δὲ ἡμέραι ὅταν ἀπαρθῇ ἀπ᾽ αὐτῶν ὁ νυμφίος  ‘the time will come when the bridegroom will be taken away from them’  「新郎从他们中间被带走的日子将到」 (太 9:15)

____________________________________________________

1 在某些上下文中，ἀπαίρω可能有「武力」的含义，但这不是ἀπαίρω的显着特徵。

ἀπαιτέω

(1)

＜动＞

(a)

33.165 沟通 请求，要求 要求归还某物 要求归还 ἀπὸ τοῦ αἴροντος τὰ σὰ μὴ ἀπαίτει  ‘when someone takes what is yours, do not ask for it back’  「有人拿去你的东西，就不要索回」 (路 6:30) 有些语言可能需要非常具体和详细地翻译 路 6:30 中的 ἀπαιτέω，例如译成：「有人拿走你的东西，你不可要他归还给你」。

ἀπαλγέω

(1)

＜动＞

(a)

25.197 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 丧失感到羞愧或尴尬的能力 丧失羞耻之心；变得麻木 οἵτινες ἀπηλγηκότες ἑαυτοὺς παρέδωκαν τῇ ἀσελγείᾳ  ‘some, having lost all feeling of shame, gave themselves over to vice’  「他们丧尽了羞耻之心，纵情恣欲」 (弗 4:19)

ἀπαλλάσσω

(1)

＜动＞

(a)

37.127 控制，管理 释放，解放 ［参ἀπολύω, λύω］ 解除控制，释放（高度通用的含义，适用于各种各样的情况，包括监禁、政治控制、罪恶、疾病） 解脱；释放 καὶ ἀπαλλάξῃ τούτους, ὅσοι φόβῳ θανάτου διὰ παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας  ‘and set free those who were slaves all their lives because of their fear of death’  「并且要释放那些因为怕死而终身作奴仆的人」 (来 2:15)

(b)

40.3 和解，宽恕 和解 解决争端或问题，或就那些事情达成协议 解决；达成协议；和解 ἐν τῇ ὁδῷ δὸς ἐργασίαν ἀπηλλάχθαι ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘on the way, make an effort to come to an agreement with him’ or ‘... to settle the issue with him’  「还在路上，要尽力跟他达成协议」或「……跟他和解」 (路 12:58)

(c)

13.40 是，变成，存在，发生 状态 停止某个状态，涉及到造成这种改变的一个重要因素 停止；离开 ἀπαλλάσσεσθαι ἀπ᾽ αὐτῶν τὰς νόσους  ‘their diseases were driven from them’ or ‘they no longer suffered from their diseases’  「疾病便离开他们」或「他们就不再受病痛的折磨」 (徒 19:12)

ἀπαλλοτριόω

(1)

＜动＞

(a)

11.75 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 （ἀλλότριος[b]「陌生人，外国人」11.74 的衍生词）作为一个陌生人、外人或外国人 作为一个外人；作为一个外国人 ἀπηλλοτριωμένοι τῆς πολιτείας τοῦ Ἰσραὴλ  ‘you were foreigners not belonging to the people of Israel’  「你们是外人，不属于以色列民族」 (弗 2:12)

ἁπαλός

(1)

ή，όν

(a)

79.101 物体的特徵 柔滑的，柔软的 形容是脆嫩的（不能承受压力的） 嫩；柔嫩的；嫩绿的（新叶） ὅταν ἤδη ὁ κλάδος αὐτῆς γένηται ἁπαλὸς  ‘whenever its branch becomes tender’  「当树枝变嫩……的时候」 (太 24:32)

ἀπαντάω

(1)

＜动＞

(a)

15.78 线性运动 靠近，趋近 ［参ἀπάντησις, ὑπαντάω, ὑπάντησις］ 靠近并相遇，可以是友善的或敌意的 靠近；相遇；偶遇 ἀπήντησαν [αὐτῷ] δέκα λεπροὶ ἄνδρες  ‘the ten lepers met him’  「有十个麻疯病人迎面而来」 (路 17:12) 有些语言可能需要仔细选择词汇，清楚指明会面是友好的还是存着恶意的。

ἀπάντησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

15.78 线性运动 靠近，趋近 ［参ἀπαντάω, ὑπαντάω, ὑπάντησις］ 靠近并相遇，可以是友善的或敌意的 靠近；相遇；偶遇 ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ κυρίου εἰς ἀέρα  ‘we will be snatched up in the clouds to meet the Lord in the air’  「我们……被提到云里，在空中与主相会」 (帖前 4:17) 有些语言可能需要仔细选择词汇，清楚指明会面是友好的还是存着恶意的。

ἅπαξ

(1)

(a)

60.67 数目 一次，两次，三次，等等（时间基数） ［参ἐφάπαξ］ 发生一次 1 一次；一 ἅπαξ ἐλιθάσθην  ‘I was stoned once’  「被石头打了一次」 (林后 11:25)

(b)

60.68 数目 一次，两次，三次，等等（时间基数） ［参ἐφάπαξ］ 只发生一次，再没有发生任何其他类似的事 一劳永逸；只一次就永远有效；一次而不再 νυνὶ δὲ ἅπαξ ἐπὶ συντελείᾳ τῶν αἰώνων  ‘and now once and for all at the end of the ages’  「在今世的末期……仅一次」 (来 9:26) τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ τοῖς ἁγίοις πίστει  ‘the faith given once and for all to God's people’  「只一次就完整地交给上帝子民的信仰」 (犹 1:3) 在一些语言中，「一劳永逸」的对等翻译是：「就一次，没有再次」，或「只一次，没有第二次」。

(c)

60.70 数目 一次，两次，三次，等等（时间基数） ［参δίς］ ἅπαξ καὶ δίς  （习语，直译：一次两次）不确定的较少数目，但是超过一次 不只一次；几次；一再；一两次 ἅπαξ καὶ δὶς εἰς τὴν χρείαν μοι ἐπέμψατε  ‘you provided for my need several times’  「你们还是不止一次把我所需用的送来」 (腓 4:16)

____________________________________________________

1 ἐφάπαξ的语气可能比ἅπαξ强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ἀπαράβατος

(1)

ον

(a)

13.61 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参ἀμετάθετος］ 指不会从一个状态变成另一个状态的事物 不更改；从不更改 ὁ δὲ διὰ τὸ μένειν αὐτὸν εἰς τὸν αἰῶνα ἀπαράβατον ἔχει τὴν ἱερωσύνην  ‘and because he lives forever, his priesthood never changes’  「他因为活到永远，就拥有永不改变的祭司职分」 (来 7:24)

ἀπαρασκεύαστος

(1)

ον

(a)

77.9 准备好 形容没有准备好的 没有准备好；没有预备好；未预备妥当 ἐὰν ἔλθωσιν σὺν ἐμοὶ Μακεδόνες καὶ εὕρωσιν ὑμᾶς ἀπαρασκευάστους  ‘if those of Macedonia should come with me and find you unprepared’ or ‘... find you as yet not ready’  「万一有马其顿人与我同去，见你们没有预备好」 (林后 9:4)

ἀπαρνέομαι

(1)

＜动＞

(a)

33.277 沟通 承认，宣认，否认 ［参ἀρνέομαι］ 说自己不知道某人或某事，或与某人某事没有半点关系1 否认 πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με  ‘before the rooster crows, you will deny me three times’  「鸡叫以前，你要三次不认我」 (太 26:34) 翻译 ἀρνέομαι[a] 和 ἀπαρνέομαι[a] 时通常可以使用意思相等的短语，如「说他不知道」，或「说他与其无关」。 如果是否认某个事件，如在 路 8:45，可以译成「但他们都说他们对此一无所知」。 此外也可能是否认做了某事，因此， 路 8:45 中众人的回应可以译成「但他们都说他们没有这样做」，或「……他们没有碰他」。

(b)

30.52 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 ［参ἀρνέομαι］ 拒绝考虑或拒绝表达关注2 不顾；不理；拒绝；舍弃；对自己说不 ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ  ‘he must say “No” to himself and take up his cross’  「就得对自己说不，背起他的十字架」 (可 8:34) 在 路 9:23 和 可 8:34，要适当地翻译 ἀρνέομαι[d] 和 ἀπαρνέομαι[b] 涉及一些问题。 在一些语言中，译成「对自己说不」是毫无意义的，而且在许多情况下，也不能采用「拒绝自己」等表达，因为这几乎总是表示拒绝给予自己某物的意思。有时候可以用比喻或习语来表达，例如：「拒绝关注自己欲望的诉求」，或「拒绝考虑自己想要的东西」。在某些情况下还可以采用其他习语，例如：「把自己放在最后」，甚至是「对自己的心说：安静」。

(c)

34.49 联合 建立或确认关系 强烈否认，有拒绝的含义 否认；不认；拒绝 ἀπαρνηθήσεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ θεοῦ  ‘he will be rejected in the presence of the angels of God’  「在上帝的天使面前也会被拒绝」 (路 12:9)

____________________________________________________

1 ἀπαρνέομαι[a]很可能比ἀρνέομαι[a]的语气更加强烈，但是无法根据新约的用法来确定这一点。

2 ἀπαρνέομαι[b]的语气可能比ἀρνέομαι[d]更强。

ἀπαρτισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

68.28 时态 完竣，完成，成就 完成一个活动，暗示结果十分令人满意 完成；结束；成就 ψηφίζει τὴν δαπάνην, εἰ ἔχει εἰς ἀπαρτισμόν  ‘he figures out the cost (to see) if he has (enough money) to finish (building)’  「先坐下来计算费用，看自己能否完成」 (路 14:28)

ἀπαρχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

53.23 宗教活动 奉献，献祭 某物的第一部分，这部分会先留出来奉献给上帝，然后余下部分才可以使用 第一部分；头一块；初熟的祭物 εἰ δὲ ἡ ἀπαρχὴ ἁγία, καὶ τὸ φύραμα  ‘if the first offering (or first portion) is consecrated, then so is the whole loaf’  「如果初献的部分是圣洁的，整团面也是圣洁的」 (罗 11:16)

(b)

61.8 序列 集合中的第一项，往往与被给予的东西有关 第一；初熟的；首先的 ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων  ‘the first of those who have fallen asleep’  「睡了之人初熟的果子」 (林前 15:20)

(c)

57.171 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 （ἀπαρχή[a]「第一部分」（53.23）的引申喻意）对将来福气的预先体验和保证 预先体验，预尝；保证；预尝并保证；初熟果子 αὐτοὶ τὴν ἀπαρχὴν τοῦ πνεύματος ἔχοντες, ἡμεῖς  ‘we who have the Spirit as a foretaste and pledge (of blessings to come)’  「我们这些有圣灵作为预先体验和保证的人」 (罗 8:23) 在许多方面，ἀπαρχή[c] 与 ἀρραβών (57.170) 的意思非常相近。

ἅπας

(1)	ασα，αν（πᾶς的另一写法）

(a)

59.23 数量 所有，任何，各个，每个（整体） ［参πᾶς］ 任何物品、物质、集合或延伸的总体1 所有；每个；各样；全部 ἦλθεν ὁ κατακλυσμὸς καὶ ἦρεν ἅπαντας  ‘the flood came and swept them all away’  「洪水来了，把他们全都冲去」 (太 24:39) Τότε οἱ μαθηταὶ πάντες ἀφέντες αὐτὸν ἔφυγον  ‘then all the disciples left him and ran away’  「那时，门徒全都离开他，逃走了」 (太 26:56) ∑οὶ δώσω τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἅπασαν  ‘I will give to you all this power’  「我就把这一切权柄……都给你」 (路 4:6)

____________________________________________________

1 在雅典风格希腊文中，ἅπας出现在辅音后面，πᾶς出现在元音后面，但新约并没有保持这种区分，并且没有充分证据表明两词在意思上有任何显着的区别；不过，有些人认为ἅπας的语气更强。

ἀπασπάζομαι

(1)

＜动＞

(a)

33.21 沟通 话语类型 ［参ἀσπάζομαι］ 道别 道别；告别 ἀσπασάμενος ἐξῆλθεν πορεύεσθαι εἰς Μακεδονίαν  ‘he said goodbye, then left and went on to Macedonia’  「向他们告别，然后离开那里，往马其顿去」 (徒 20:1) ἀπησπασάμεθα ἀλλήλους καὶ ἀνέβημεν εἰς τὸ πλοῖον  ‘we bid goodbye to one another and went aboard the ship’  「互相道别。我们上了船」 (徒 21:6)

ἀπατάω

(1)

＜动＞

(a)

31.12 持有观点，相信，信赖 持有错误观点，被误导 ［参ἀπάτη, ἐξαπατάω, φρεναπατάω］ 使某人对真理产生错误的看法1 误导；欺哄；欺骗 Μηδεὶς ὑμᾶς ἀπατάτω κενοῖς λόγοις  ‘let no one mislead you with foolish words’  「不要让任何人用愚妄的话误导你们」 (弗 5:6)

____________________________________________________

1 这些含有词干ἀπατ的词汇的意思与前面含有词干πλαν（31.8-31.11）的词汇的意思有很多重叠。这两组词汇都有欺骗和错误观念的意思。很难确定这些词汇在意思上的确切差异，但含有词干πλαν的词汇可能与一般的欺骗行为有关，而不是主要与错误观念有关。

ἀπάτη

(1)

ης＜阴＞

(a)

31.12 持有观点，相信，信赖 持有错误观点，被误导 ［参ἀπατάω, ἐξαπατάω, φρεναπατάω］ 使某人对真理产生错误的看法1 误导；欺哄；欺骗 ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου  ‘being misled by riches’  「受财富的欺哄」 (可 4:19)

____________________________________________________

1 这些含有词干ἀπατ的词汇的意思与前面含有词干πλαν（31.8-31.11）的词汇的意思有很多重叠。这两组词汇都有欺骗和错误观念的意思。很难确定这些词汇在意思上的确切差异，但含有词干πλαν的词汇可能与一般的欺骗行为有关，而不是主要与错误观念有关。

ἀπάτωρ

(1)

ορος

(a)

10.15 亲属关系用语 不同代的亲属关系 无父的人，即这人没有父亲的记录，或从来没有父亲，或父亲已经逝世 无父 ἀπάτωρ ἀμήτωρ  ‘without record of father or mother’  「他无父无母」 (来 7:3a)

____________________________________________________

1 在来 7:3，ἀπάτωρ和ἀμήτωρ可以理解为某种超自然的神明显现，如某些希腊男女神明故事中的用法，然而这里不大可能是这个意思。来 7:3的焦点似乎是在继承的合法性，指出基督的祭司职任与利未人的不同。

ἀπαύγασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

14.48 自然界的事件及状态 光 发光，指从光源发出的光辉，或指从光源反射的光 光辉；反射的光 ὃς ὢν ἀπαύγασμα τῆς δόξης  ‘who is the reflection of (God's) glory’ or ‘who is the radiance of (God's) glory’  「他反照着上帝的荣耀」或「他是上帝荣耀的光辉」 (来 1:3) ἀπαύγασμα 应该解作主动意义上的「光辉」，还是被动意义上的「反射的光」，这是无法确定的。如果意思是「光辉」，那么 来 1:3 中的这个短语便可以译成「他以上帝的荣耀发光」，甚至「上帝的荣耀藉着他发光」。如果认为 ἀπαύγασμα 的意思是「反射的光」，通常可以译成「上帝的荣耀从他身上反照出来」。

ἀπείθεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

36.23 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参ἀπειθέω］ 不愿意或拒绝服从某些权威的要求 不顺从；违抗；不信从 ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας  ‘God's wrath comes upon those who do not obey him’  「上帝的愤怒必临到那些悖逆的人」 (弗 5:6)

(b)

31.107 持有观点，相信，信赖 成为信徒，对基督的信仰 ［参ἀπειθέω］ 拒绝相信基督教的信息 拒绝成为信徒；拒绝基督教的信息；拒绝相信 τοῦ πνεύματος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος ἐν τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθείας  ‘the spirit that works in those who refuse to believe’  「在那些拒绝相信的人里面做工的灵」 (弗 2:2) 在 弗 2:2，ἀπείθεια 也可以理解为「公然不顺服上帝」（见 36.23）。

ἀπειθέω

(1)

＜动＞

(a)

36.23 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参ἀπείθεια］ 不愿意或拒绝服从某些权威的要求 不顺从；违抗；不信从 ὁ δὲ ἀπειθῶν τῷ υἱῷ οὐκ ὄψεται ζωήν  ‘whoever disobeys the Son will never have life’ (literally ‘... will never see life’)  「不信子的人得不到永生」（直译：「不肯信从子的人，见不到生命」） (约 3:36)

(b)

31.107 持有观点，相信，信赖 成为信徒，对基督的信仰 ［参ἀπείθεια］ 拒绝相信基督教的信息 拒绝成为信徒；拒绝基督教的信息；拒绝相信 οἱ δὲ ἀπειθήσαντες Ἰουδαῖοι ἐπήγειραν  ‘but the Jews who would not believe stirred up (the Gentiles)’  「可是，那些不信的犹太人煽动外邦人」 (徒 14:2)

ἀπειθής

(1)

ές

(a)

36.24 引导，管教，跟从 服从，不服从 （ἀπειθέω[a]「不顺服」36.23 的衍生词）指持续地不服从 不顺服的；悖逆的；违背 ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι φιλάργυροι ... γονεῦσιν ἀπειθεῖς  ‘people will be selfish, greedy for money ... disobedient to their parents’  「那时人会专爱自己，贪爱钱财……违背父母」 (提后 3:2)

ἀπειλέω

(1)

＜动＞

(a)

33.291 沟通 威胁 ［参ἀπειλή］ 声明会对某人造成伤害，特别是在某些条件不满足的情况下 恐吓；威胁 πάσχων οὐκ ἠπείλει  ‘when he suffered, he did not threaten’  「受苦的时候也不说威吓的话」 (彼前 2:23) 由于 ἀπειλέω 和 ἀπειλή 暗示有相互作用或相互影响的关系，因此 彼前 2:23 可以译成「受苦的时候，他并没有说将来要使他们受苦」。

ἀπειλή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.291 沟通 威胁 ［参ἀπειλέω］ 声明会对某人造成伤害，特别是在某些条件不满足的情况下 恐吓；威胁 ἔπιδε ἐπὶ τὰς ἀπειλὰς αὐτῶν  ‘take notice of the threats they made’  「注意他们的恐吓」 (徒 4:29) ἀνιέντες τὴν ἀπειλήν  ‘and stop threatening’  「不要再用威吓的手段」 (弗 6:9) 由于 ἀπειλέω 和 ἀπειλή 暗示有相互作用或相互影响的关系，因此 彼前 2:23 可以译成「受苦的时候，他并没有说将来要使他们受苦」。

ἄπειμι

(1)

＜动＞

(a)

15.8 线性运动 移动，来／去 离开一个地方到达另一个地方 来；去；到达 οἵτινες παραγενόμενοι εἰς τὴν συναγωγὴν τῶν Ἰουδαίων ἀπῄεσαν  ‘when they arrived, they went to the Jewish synagogue’  「他们到了那里，就进犹太人的会堂」 (徒 17:10a)

(b)

85.27 在空间存在 在某个地方 在特定的时候不在某个地方 离开；不在 διὰ τοῦτο ταῦτα ἀπὼν γράφω  ‘this is why I write this while I am absent (from you)’  「因此，我不在你们那里的时候写这些话」 (林后 13:10)

____________________________________________________

1 尽管ἄπειμι[a]在形态学上源于ἀπό「来自于」和εἶμι「来」或「去」，然而在徒 17:10等一些上下文中，似乎并没有分离或离开的意思，而只是一般性的移动。然而，ἄπειμι[a]在移动的意思上似乎不像κινέω[a]、γίνομαι[e]和μεταβαίνω[a]（15.1, 2）等词汇那样概括性。

ἀπεῖπον

(1)

＜动＞

(a)

13.156 是，变成，存在，发生 发生 决意不去做某件事 放弃；抛弃；拒绝 ἀλλ᾽ ἀπειπάμεθα τὰ κρυπτὰ τῆς αἰσχύνης  ‘but we reject secret and shameful deeds’ or ‘we refuse to become involved in secret and shameful deeds’ or ‘... in doing what is secret and shameful’  「我们抛弃了一切暗昧可耻的行为」或「我们拒绝参与暗昧可耻的行为」或「我们拒绝做暗昧可耻的事」 (林后 4:2) 关于 ἀπεῖπον 在 林后 4:2 中的另一个解释，见 33.220。

(b)

33.220 沟通 断言，声明 声称反对某事 谴责 ἀλλ᾽ ἀπειπάμεθα τὰ κρυπτὰ τῆς αἰσχύνης  ‘but we denounced hidden, shameful deeds’  「我们谴责隐藏的可耻行为」 (林后 4:2) 关于 ἀπεῖπον 在 林后 4:2 中的另一种解释，见 13.156。

ἀπείραστος

(1)

ον

(a)

88.309 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 指不能被试探或诱惑 不能被试探或诱惑；不能被试探或诱惑的人 ὁ γὰρ θεὸς ἀπείραστός ἐστιν κακῶν  ‘God cannot be tempted by evil’  「上帝是不能被邪恶诱惑的」 (雅 1:13) 要翻译 雅 1:13 中的被动式表达可能会有一些困难，但翻译者往往可以把句子结构调整为主动语态，用不确定的人作主语，例如「没有人能够引诱上帝做坏事」。另外也可以把意思稍微转移到欲望或意志方面，说「上帝永远不会想做邪恶的事」。

ἄπειρος

(1)

ον

(a)

28.15 知道 知道 缺乏知识或能力去做某事的 不熟练；不熟悉；不会；缺乏经验 ἄπειρος λόγου δικαιοσύνης  ‘without any experience in the matter of what is right’  「对公义的道理没有经历」 (来 5:13)

ἀπεκδέχομαι

(1)

＜动＞

(a)

25.63 态度及情感 盼望，期待 热切等候或期盼未来的事件 殷切期盼；热切盼望；热切期待；热切等候 ἡ γὰρ ἀποκαραδοκία τῆς κτίσεως τὴν ἀποκάλυψιν τῶν υἱῶν τοῦ θεοῦ ἀπεκδέχεται  ‘for creation awaits with eager expectation for God to reveal his sons’  「受造之物切望等候上帝的众子显出来」 (罗 8:19) ἐκ δευτέρου ... ὀφθήσεται τοῖς αὐτὸν ἀπεκδεχομένοις εἰς σωτηρίαν  ‘he shall appear yet ... a second time ... to save those who are eagerly expecting him’  「将来要第二次显现……拯救热切等候他的人」 (来 9:28)

(b)

13.28 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἐκδέχομαι］ 继续保持某个状态直至预期事件发生 一直等到…… ὅτε ἀπεξεδέχετο ἡ τοῦ θεοῦ μακροθυμία ἐν ἡμέραις Νῶε  ‘when the patience of God continued in the days of Noah’  「在挪亚……的日子，上帝宽容等待的时候」 (彼前 3:20)

ἀπεκδύομαι

(1)

＜动＞

(a)

49.20 涉及衣着及装饰的活动 脱去或脱下衣服 脱衣服（尤指礼服或公服）；脱掉；解除 ἀπεκδυσάμενος τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας ἐδειγμάτισεν ἐν παρρησίᾳ  ‘he stripped off the clothing of the rulers and authorities and made them a public spectacle’  「将一切执政者、掌权者的权势解除了……将他们公开示众」（直译：「将那些统治者和掌权者的衣服脱掉……」） (西 2:15) 在 西 2:15，ἀπεκδύομαι 似乎是比喻用法，但可能是指除去武器，从而解除权柄和能力。

ἀπέκδυσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

49.20 涉及衣着及装饰的活动 脱去或脱下衣服 脱衣服（尤指礼服或公服）；脱掉；解除 ἐν τῇ ἀπεκδύσει τοῦ σώματος τῆς σαρκός  ‘by the stripping off of the (sinful) body’  「摆脱肉身罪性」（直译：「脱去（有罪的）肉身」） (西 2:11)

ἀπελαύνω

(1)

＜动＞

(a)

15.56 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 通过威吓或武力使人远离某个地方 逐出；强迫离开 ἀπήλασεν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ βήματος  ‘he drove them out of court’  「他把他们逐出法庭」 (徒 18:16) 徒 18:16 严格直译作「他把他们逐出法庭」，可能暗示迦流亲自动手把他们赶出法庭；然而，可能他只是让法庭守卫把他们赶出法庭。因此，有些语言可能需要指明这个使役关系，译成「他命令他们离开法庭」，或「他命令守卫把他们赶出法庭」。

ἀπελεγμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.416 沟通 批评 根据假定的证据而发出的严肃而强烈的批评 严肃的批评；责备 τοῦτο κινδυνεύει ἡμῖν τὸ μέρος εἰς ἀπελεγμὸν ἐλθεῖν  ‘there is danger that this business of ours will be seriously criticized’  「我们这行业有遭到严厉批评的危险」 (徒 19:27)

ἀπελεύθερος

(1)

ου＜阳＞

(a)

87.85 地位 奴役，自由 先前是奴隶但现在已被释放的人 被释放的人；自由人 ὁ γὰρ ἐν κυρίῳ κληθεὶς δοῦλος ἀπελεύθερος κυρίου ἐστίν  ‘for a slave who has been called by the Lord is the Lord's freedman’ or ‘... free person’  「做奴仆时在主里蒙召的，就是主的自由人」 (林前 7:22)

Ἀπελλῆς

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.31 人名及地名 人名 在《罗马书》16 章的问安名单中出现的基督徒，罗 16:10 亚比利；《思》阿培肋

ἀπελπίζω

(1)

＜动＞

(a)

30.54 思考 考虑未来的偶发事件 ［参ἐλπίζω］ 期望，暗指期望得到一些利益1 期望；指望；希望 δανίζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες  ‘lend expecting nothing in return’  「借给人不指望偿还」 (路 6:35)

____________________________________________________

1 ἀπελπίζω与ἐλπίζω[b]的差别可能是：ἀπελπίζω的重点是期望某物回来或期望某物作为回报；不过，从ἐλπίζω到ἀπελπίζω的变化可能仅仅是风格问题。

ἀπέναντι

(1)

接＜所有＞

(a)

83.42 空间的位置 在……面前，在对面，在对岸，离岸 ［参ἐκ, ἐναντίος, κατέναντι］ 在某个物体或其他位置对面的一个位置 对面；在……前面；在……对面；在……面前 ἀπενίψατο τὰς χεῖρας ἀπέναντι τοῦ ὄχλου  ‘he washed his hands in front of the crowd’  「在众人面前洗手」 (太 27:24) ἔδωκεν αὐτῷ τὴν ὁλοκληρίαν ταύτην ἀπέναντι πάντων ὑμῶν  ‘made him well like this before you all’  「使这人在你们众人面前完全好了」 (徒 3:16)

(b)

90.35 语意格 反对 用于标记反对或敌意，暗示做某件事去代替另一件事 违背；对抗 οὗτοι πάντες ἀπέναντι τῶν δογμάτων Καίσαρος πράσσουσι  ‘all these act against the decrees of Caesar’ or ‘... of the Emperor’  「这些人都违背凯撒的命令」或「这些人的行为都违背皇帝的命令」 (徒 17:7)

ἀπέραντος

(1)

ον

(a)

61.19 序列 关于一个没有尽头的系列 无穷尽的；无止境的；冗长的 μηδὲ προσέχειν μύθοις καὶ γενεαλογίαις ἀπεράντοις  ‘not to occupy themselves with myths and endless genealogies’  「也不可沉迷于无稽之谈和无穷的家谱」 (提前 1:4) 在一些语言中，「无穷尽」会译作「不能数算」或「永远没有最后一个的」。

ἀπερισπάστως

(1)

＜副＞

(a)

30.33 思考 思考，思想 不使人分心的 不分心；不分散注意力；毫无保留；专一 πρὸς τὸ ... εὐπάρεδρον τῷ κυρίῳ ἀπερισπάστως  ‘so that ... your devoted service to the Lord (may be) without distraction’ or ‘so that you ... might give yourselves completely to the Lord's service without anything distracting you’  「要你们……得以不分心地对主忠诚」或「你们……为主的工作完全奉献自己，毫无保留」 (林前 7:35) 在一些情况下，可以把 ἀπερισπάστως 译成：「不开始思想其他的事」，或「不开始关注其他的事」。

ἀπερίτμητος

(1)

(a)

88.224 道德伦理素质及相关行为 顽固 ［参σκληροκαρδία, σκληροτράχηλος］ ἀπερίτμητος καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠσίν  （习语，直译：心和耳朵未受割礼）形容顽梗执拗1 顽固的；完全不屈服的 ∑κληροτράχηλοι καὶ ἀπερίτμητοι καρδίαις καὶ τοῖς ὠσίν  ‘stubborn and obstinate in your thinking and understanding’  「心与耳未受割礼」 (徒 7:51) 在 σκληροτράχηλος、ἀπερίτμητος καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠσίν 和 σκληροκαρδία 等词的上下文中，顽固和顽梗的重点是不愿意受教导或明白。

____________________________________________________

1 88.224中的各个表达似乎与σκληρότης「顽梗；固执」（88.223）的语气激烈程度略有不同。

ἀπέρχομαι

(1)

＜动＞

(a)

15.37 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἄφιξις］ 离开参考点（reference point），强调离开，但不涉及任何由此产生的分离或决裂状态1 离开 ἀπῆλθεν καὶ ἤρξατο κηρύσσειν ἐν τῇ Δεκαπόλει  ‘he left and went all through the ten towns telling ...’  「那个人走了，开始在十邑地区传扬」 (可 5:20) ὡς οὖν εἶπεν αὐτοῖς, Ἐγώ εἰμι, ἀπῆλθον εἰς τὰ ὀπίσω καὶ ἔπεσαν χαμαί  ‘when he said to them, “I am he,” they moved back and fell to the ground’  「耶稣一对他们说『我就是』，他们就退后，倒在地上」 (约 18:6)

(b)

13.93 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἐξέρχομαι, παράγω, παρέρχομαι］ 不再存在 不再存在；逝去；停止 εὐθὺς ἀπῆλθεν ἀπ᾽ αὐτοῦ ἡ λέπρα  ‘at once the leprosy left him’  「麻疯病立刻离开他」 (可 1:42) Ἡ οὐαὶ ἡ μία ἀπῆλθεν  ‘the first horror ceased’  「第一样灾祸过去了」 (启 9:12)

(c)

36.36 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 ἀπέρχομαι εἰς τὰ ὀπίσω  （习语，直译：回到过去）终止作……的跟随者或门徒 不再作门徒；不再跟随 Ἐκ τούτου πολλοὶ [ἐκ] τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἀπῆλθον εἰς τὰ ὀπίσω  ‘because of this many of his disciples no longer followed him’  「从此，他门徒中有很多……不再跟随他」 (约 6:66)

(d)

88.279 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 ἀπέρχομαι ὀπίσω σαρκὸς ἑτέρας  （习语，直译：追求异常的肉体）发生违背本性的性行为 发生同性性行为 ὡς ∑όδομα καὶ Γόμορρα ... ἀπελθοῦσαι ὀπίσω σαρκὸς ἑτέρας  ‘they committed homosexual intercourse ... like the people of Sodom and Gomorrah’  「所多玛、蛾摩拉和周围城镇的人也跟着他们一样……随从逆性的情欲」 (犹 1:7) 在一些社会中，同性恋极其罕见，但也有描述这件事的词汇，不过那些话都非常粗俗。

(e)

15.92 线性运动 返回 ἀπέρχομαι πρὸς ἑαυτόν  （习语，直译：回到自己）返回自己的地方或住所 回家；回到自己的地方 ἀπῆλθεν πρὸς ἑαυτὸν  ‘he went back to where he was staying’  「他就回去自己的地方」 (路 24:12)

____________________________________________________

1 ἀπέρχομαι[a]和ἄφιξις通过前缀ἀπ-和ἀφ-更加具体而明显地表明离开，意思与πορεύομαι[c]、ἄγω[c]、ὑπάγω[b]和μεταίρω（15.34,35）不同。

ἀπέχω  (ἀπέχομαι)

(1)

＜动＞

(a)

57.137 拥有，转移，交换 接受 完全得到某物，暗示所有该付的都已经付清 完全得到；全部付清 ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν  ‘they have been paid in full’  「他们……已经得了所能得到的赏赐」 (太 6:2) 太 6:2 中的最后一个部分也可以译成：「他们已经得到将要得到的一切」或「他们已经得到该得的一切」。

(b)

85.16 在空间存在 在某个地方 离……有一段距离 离开一段距离；远离 ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος  ‘he was still a long way from (home)’  「他离得还远的时候」 (路 15:20)

(c)

59.47 数量 足够的，充足的 标示某个状态或过程的持续时间到了的记号 够了；足够；充足 Καθεύδετε τὸ λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε· ἀπέχει  ‘are you still sleeping and resting? Enough!’  「现在你们仍在睡觉安歇吗？够了」 (可 14:41) 在一些语言中，「够了！」可以译作：「到此为止」或「你们现在不能再睡觉了」。

(d)

90.67 语意格 经历者 在可以预料的最大限度经历一件事件 体验一个人应得的一切 ὅτι ἀπέχετε τὴν παράκλησιν ὑμῶν  ‘because you have experienced all the comfort you are going to get’  「因为你们已经得到将要得到的一切安慰」 (路 6:24)

(e)

13.158 是，变成，存在，发生 发生 继续避免做某件事 禁戒；不做；避免去做 ἀπέχεσθαι εἰδωλοθύτων  ‘to keep from eating food which has been offered to idols’  「不可吃祭过偶像的食物」 (徒 15:29)

ἀπιστέω

(1)

＜动＞

(a)

31.39 持有观点，相信，信赖 相信是真的 相信某事不是真的 不相信；不信；不相信是真的 ἀκούσαντες ὅτι ζῇ καὶ ἐθεάθη ὑπ᾽ αὐτῆς ἠπίστησαν  ‘when they heard her say that he was alive and that she had seen him, they did not believe her’  「虽然他们听见耶稣活了，又有马利亚看见他，他们却不相信」 (可 16:11)

(b)

31.97 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 ［参ἀπιστία］ 拒绝信任或依靠某事或某人1 不相信；拒绝相信；不信任；不信 ὁ δὲ ἀπιστήσας κατακριθήσεται  ‘whoever refuses to believe shall be condemned’  「不信的必被定罪」 (可 16:16) 表达「相信」或「拒绝相信」时涉及的一个严重问题是，新约文本经常没有准确指出这种信仰的目标或对象。 然而，有些语言有严格的句法要求，就是直接上下文中必须清楚说明目标。例如，可 16:16 中的句子可以译成「所有拒绝相信福音的人都应被定罪」。

(c)

31.105 持有观点，相信，信赖 成为信徒，对基督的信仰 ［参ἀπιστία］ 不相信关于耶稣基督的好消息，因此没有成为信徒2 不要做信徒；做一个非基督徒；做一个无信仰者；不相信；成为异教徒 ἀπιστοῦσιν δὲ  ‘but for those who are unbelievers’  「在那不信的人」 (彼前 2:7)

____________________________________________________

1 ἀπιστέω[b]（以及ἀπιστία[b]）意指拒绝信任或依靠某物或某人，与ἀπιστέω[a]（31.39；意思是不相信某事是真的）不同。因此，ἀπιστέω[b]具有多个重要的附加意思。

2 ἀπιστέω[c]和ἀπιστία[c]的分类要素也同样适用于πιστεύω[c]和πίστις[d]（31.102）的分类，因为这里清楚暗示一组具体的信念或关系。

ἀπιστία

(1)

ας＜阴＞

(a)

31.89 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 作为一个无法被信任之人的状态 缺乏可信赖性；不信 μὴ ἡ ἀπιστία αὐτῶν τὴν πίστιν τοῦ θεοῦ καταργήσει  ‘that doesn't mean that their lack of faithfulness annuls the faithfulness of God’  「他们的不忠信不会使上帝的信实无效」 (罗 3:3) 罗 3:3 中这个语句同时出现了 ἀπιστία 和 πίστις (31.88)，在其他语言中要恰当地表达当中的意义，可能会有一些困难。因此，翻译者可能需要较详细地说明 ἀπιστία 和 πίστις 的含义。此外，这个问题暗示否定的回答，但由于是反问句，译者可以很容易地译成语气强烈的否定陈述，例如，「他们是不可信的人，但这并不意味着上帝是不可信的」。

(b)

31.97 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 ［参ἀπιστέω］ 拒绝信任或依靠某事或某人1 不相信；拒绝相信；不信任；不信 τῇ ἀπιστίᾳ ἐξεκλάσθησαν  ‘they were broken off because they refused to believe’  「他们因为不信而被折下来」 (罗 11:20) 表达「相信」或「拒绝相信」时涉及的一个严重问题是，新约文本经常没有准确指出这种信仰的目标或对象。 然而，有些语言有严格的句法要求，就是直接上下文中必须清楚说明目标。例如，可 16:16 中的句子可以译成「所有拒绝相信福音的人都应被定罪」。

(c)

31.105 持有观点，相信，信赖 成为信徒，对基督的信仰 ［参ἀπιστέω］ 不相信关于耶稣基督的好消息，因此没有成为信徒2 不要做信徒；做一个非基督徒；做一个无信仰者；不相信；成为异教徒 ὅτι ἀγνοῶν ἐποίησα ἐν ἀπιστίᾳ  ‘because as an unbeliever, I did not know what I was doing’  「因为那时候我不信他，不知道我在做些什么」 (提前 1:13)

____________________________________________________

1 ἀπιστέω[b]（以及ἀπιστία[b]）意指拒绝信任或依靠某物或某人，与ἀπιστέω[a]（31.39；意思是不相信某事是真的）不同。因此，ἀπιστέω[b]具有多个重要的附加意思。

2 ἀπιστέω[c]和ἀπιστία[c]的分类要素也同样适用于πιστεύω[c]和πίστις[d]（31.102）的分类，因为这里清楚暗示一组具体的信念或关系。

ἄπιστος

(1)

ον

(a)

31.40 持有观点，相信，信赖 相信是真的 （ἀπιστέω[a]「不相信」31.39 的衍生词）指不可信 不可信；难以置信 τί ἄπιστον κρίνεται παρ᾽ ὑμῖν εἰ ὁ θεὸς νεκροὺς ἐγείρει;  ‘why do you consider it impossible to believe that God raises the dead?’  「你们为什么判断上帝使死人复活的事为不可信的呢？」 (徒 26:8)

(b)

31.98 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 （ἀπιστέω[b]「不相信」31.97 的衍生词）指不信，有拒绝相信的含义 不信；怀疑；缺乏信任 Ὦ γενεὰ ἄπιστος, ἕως πότε πρὸς ὑμᾶς ἔσομαι;  ‘how unbelieving you people are; how long must I stay with you?’  「你们这些人是多么的不信啊！我还要跟你们在一起多久呢？」 (可 9:19)

(2)

ου＜阳＞

(a)

31.106 持有观点，相信，信赖 成为信徒，对基督的信仰 不相信关于耶稣基督福音的人 不信的人；非信徒 ἔστιν ἀπίστου χείρων  ‘he is worse than an unbeliever’  「还不如不信的人」 (提前 5:8) 对大多数语言来说，把 提前 5:8 中的 ἄπιστος 仅仅译成「不相信的人」显然是不够的，因为不相信的具体内容才是关键。在这方面，翻译者应该比较 可 9:19 中 ἄπιστος[b] 的上下文（见 31.98）。

(b)

11.19 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 不属于基督信徒群体的人1 非基督徒 εἰ δὲ ὁ ἄπιστος χωρίζεται, χωριζέσθω  ‘if the one who is not a Christian wants to leave, let him do so’  「倘若那不信的人要离开，就由他离开吧！」 (林前 7:15) 在 林前 7:15，可能需要显示所谓的「相信或信靠的对象」，例如：「如果那人不是在基督里的信徒」，或「如果那人不是跟随基督的」。

____________________________________________________

1 ἄπιστος的分类问题与πιστή[b]（= πιστός[e]; 11.17及脚注）基本相同。

ἁπλότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

88.44 道德伦理素质及相关行为 诚实，真诚 真诚的品质，作为单一目的或动机的表现 真诚；动机纯洁 ὑπακούετε κατὰ πάντα τοῖς κατὰ σάρκα κυρίοις ... ἐν ἁπλότητι καρδίας  ‘obey your human masters in all things ... with sincerity of heart’ or ‘... with a heart which seeks only one purpose’  「凡事要听从你们世上的主人……要以真诚的心」或「……要怀着只寻求单一目的的心」 (西 3:22)

(b)

57.106 拥有，转移，交换 给予 慷慨好施的行为 慷慨；乐施；慷慨地行事 ὁ μεταδιδοὺς ἐν ἁπλότητι  ‘the person who shares should do it generously’  「分享的，要慷慨」 (罗 12:8)

ἁπλοῦς

(1)

ῆ οῦν

(a)

23.132 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 健康的，有健全、功能正常的含义（在《新约》中特指眼睛） 健康；健全；好的 ὅταν ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς ᾖ, καὶ ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινόν ἐστιν  ‘when your eyes are sound, your whole body is full of light’  「如果你的眼睛健全，全身就都明亮」 (路 11:34) 关于 ἁπλοῦς 在 路 11:34 的另一种解释，见 57.107。另见 23.149。

(b)

57.107 拥有，转移，交换 给予 ［参ἁπλῶς］ 乐意并慷慨地给予的 慷慨的；慷慨地；大方的 ἐὰν οὖν ᾖ ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινὸν ἔσται  ‘if you (literally ‘your eye’) are generous, then your whole body will be filled with light’  「如果你慷慨，全身就都明亮」（直译：「如果你的眼睛慷慨，全身就都明亮」） (太 6:22) 对于 太 6:22 以及 路 11:34 的平行经文，大多数学者认为 ἁπλοῦς 的意思是「健康的」或「健全的」（见 23.132）。

ἁπλῶς

(1)

＜副＞

(a)

57.107 拥有，转移，交换 给予 ［参ἁπλοῦς］ 乐意并慷慨地给予的 慷慨的；丰富的；丰厚的；慷慨地；大方的 αἰτείτω παρὰ τοῦ διδόντος θεοῦ πᾶσιν ἁπλῶς  ‘let that person ask from God, who gives to all generously’  「让他向那慷慨赐予万人……的上帝祈求」 (雅 1:5)

ἀπό

(1)

接＜所有＞

(a)

89.122 关系 分离 表示分离关系，暗示与前一个联系断绝 从……；离…… ηὐχόμην γὰρ ἀνάθεμα εἶναι αὐτὸς ἐγὼ ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ  ‘for I would pray to be cursed and thus myself be separated from Christ’  「自己被诅咒，与基督分离，我也愿意」 (罗 9:3)

(b)

90.15 语意格 事件或活动的来源 用于标记一件隐含事件的来源 从；藉 τὸν θέλοντα ἀπὸ σοῦ δανίσασθαι μὴ ἀποστραφῇς  ‘do not turn away from the one who wishes to borrow from you’  「有人想向你借贷，就不要拒绝」 (太 5:42) 在 太 5:42，ἀπό 也指那个借贷给人的人。

(c)

84.3 空间的延伸 从源头延伸 从某个源头延伸出来 从……；离…… σημεῖον ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ  ‘a sign from heaven’  「从天上显个神迹」 (可 8:11a) εἰς πάντα τὰ ἔθνη. ἀρξάμενοι ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ  ‘to all nations, beginning from Jerusalem’  「从耶路撒冷起直传到万邦」 (路 24:47) ὡς ἀπὸ σταδίων δεκαπέντε  ‘about fifteen stades away’  「离……不到三公里」 (约 11:18b) οὓς δὲ ἐπί τινων τῶν ἀπὸ τοῦ πλοίου  ‘and others on some of the things which came from the ship’  「其余的人利用……从船上而来的（断木）」 (徒 27:44)

(d)

63.20 整体，联合，部分，分开 部分 ［参ἐκ］ 表示整体中的一部分的标记，可以是可数或不可数的东西 ……之一；……的一部分；一部分；其中一个 ἵνα παρὰ τῶν γεωργῶν λάβῃ ἀπὸ τῶν καρπῶν τοῦ ἀμπελῶνος  ‘in order to receive from the farmers a part of the produce of the vineyard’  「向佃户收取葡萄园的部分果子」 (可 12:2)

(e)

89.142 关系 实质 ［参ἐκ］ 表示组成或做成某物的物质 由……组成；出于；由……做成 τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου  ‘his garment made of the hair of a camel’  「他身穿骆驼毛做成的衣服」 (太 3:4)

(f)

90.7 语意格 施事者――个人或非个人、诱因或直接、直接或间接 用于标记也可被视为来源的施事者3 藉；从 Ἰωσὴφ δὲ ὁ ἐπικληθεὶς Βαρναβᾶς ἀπὸ τῶν ἀποστόλων  ‘Joseph, who was called Barnabas by the apostles’  「约瑟，使徒称他为巴拿巴」 (徒 4:36) οὔτε ζητοῦντες ἐξ ἀνθρώπων δόξαν οὔτε ἀφ᾽ ὑμῶν οὔτε ἀπ᾽ ἄλλων  ‘neither seeking to be honored by people, neither by you nor by others’ or ‘neither seeking glory from people, neither from you nor from others’  「没有向你们或向别人求荣耀」或「不求得到你们或其他人给的荣誉」 (帖前 2:6) 在 帖前 2:6，ζητοῦντες … δόξαν 显然是指「寻求得到尊荣」或「寻求得到荣耀」。在这种情况下，ἀπό 不仅指施事者，也指来源。

(g)

90.11 语意格 工具 用于标记作为信息或推理来源的工具 藉；从 Ἀπὸ δὲ τῆς συκῆς μάθετε τὴν παραβολήν  ‘learn a parable from the fig tree’  「从无花果树那里学个比喻」 (太 24:32)

(h)

67.131 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参ἐκ］ 一个时间标记，表示从过去的一个时间点开始的一段时间 自从；自；从；……以来 ἐσώθη ἡ γυνὴ ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης  ‘the woman became well from that moment’  「从那时起，这女人就痊愈了」 (太 9:22) τρίτην ταύτην ἡμέραν ἄγει ἀφ᾽ οὗ ταῦτα ἐγένετο  ‘this is now the third day since these things happened’  「这些事发生到现在已经三天了」 (路 24:21d)

(i)

89.25 关系 原因及／或理由 ［参ἐκ, ὅθεν, παρά］ 表示原因或理由，重点在于源头5 因为；由于 οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου  ‘he was not able to because of the crowd’  「只因人多……所以不能……」 (路 19:3) οὐκ ἐνέβλεπον ἀπὸ τῆς δόξης τοῦ φωτὸς ἐκείνου  ‘I was not able to see because of the brightness of that light’  「我因那光的闪耀不能看见」 (徒 22:11) οἱ πλουτήσαντες ἀπ᾽ αὐτῆς  ‘those who had become rich because of her’  「藉着她发财的商人」 (启 18:15)

(j)

90.19 语意格 责任 用于标记一个为事件或状态负责的人 藉；（根据）；在……之上 Τί δὲ καὶ ἀφ᾽ ἑαυτῶν οὐ κρίνετε τὸ δίκαιον;  ‘why don't you accept responsibility for judging what is right?’ or ‘why do you not take it upon yourselves to judge what is right?’  「你们为什么不能由自己来辨别正义的事呢？」 (路 12:57) ἀπ᾽ ἐμαυτοῦ οὐκ ἐλήλυθα  ‘I didn't come on my own’ or ‘I am not the one who is responsible for my coming’  「我并不是凭着自己来的」 (约 7:28)

(k)

63.15 整体，联合，部分，分开 部分 ［参ἐκ, μέρος］ ἀπὸ μέρους  （习语，直译：从一部分）是某事物的一部分的状态 是……的一部分；作为……的一部分；部分；部分的 καθὼς καὶ ἐπέγνωτε ἡμᾶς ἀπὸ μέρους  ‘even as you partially understand us’  「你们已经有几分认识我们」 (林后 1:14)

(l)

67.109 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参καιρός, καιρός, μέρος, παραυτίκα, πρός, πρός, πρόσκαιρος］ ἀπὸ μέρους  （习语，直译：从一个部分）形容相对较短的一段时间，强调事件或状态的短暂性 短时间；短暂；暂时；一会儿；一些时候 ἐὰν ὑμῶν πρῶτον ἀπὸ μέρους ἐμπλησθῶ  ‘to go there after I have enjoyed (visiting) you for a while’  「稍享与你们相聚之乐，然后……到那里去」 (罗 15:24)

(m)

61.2 序列 ἀπὸ μιᾶς  （习语，直译：从一）单个项目组成的序列，一个接一个 一个接一个；一个一个地；逐个 καὶ ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς πάντες παραιτεῖσθαι  ‘and they all began to make excuses, one after the other’  「但那些人却一个一个地推辞」 (路 14:18)

(n)

67.133 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参αἰών, αἰώνιος, ἐκ, πρό, χρόνος］ ἀπὸ τῶν αἰώνων  一段极其长久的时间，从假定的开始一直到现在 历代以来；从万世以来；从创世以来；历世历代 τὸ μυστήριον τὸ ἀποκεκρυμμένον ἀπὸ τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν γενεῶν  ‘the secret which he hid since all ages past from mankind’  「就是他历代以来向人类隐藏着的奥秘」 (西 1:26)

(o)

13.62 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参εἰς］ ἀπό … εἰς  改变状态的标志 脱离……进入；从……到；为要；变成 ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης  ‘from slavery of decay to glorious freedom’  「脱离使之衰朽的奴役，进入……荣耀的自由」 (罗 8:21)

(p)

67.26 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ἀφ᾽ ἡμερῶν ἀρχαίων  （习语，直译：从古时的日子）在另一个时间点之前的一个时间点，两者之间的间隔相当长 很久以前；早已；前些时候 ὑμεῖς ἐπίστασθε ὅτι ἀφ᾽ ἡμερῶν ἀρχαίων ἐν ὑμῖν ἐξελέξατο ὁ θεὸς  ‘you know that sometime ago God chose from among you’  「你们知道，前些时候上帝在你们当中拣选了」 (徒 15:7) 经文称彼得在先前的某个时候蒙上帝拣选，将福音带给外邦人，所指的时间很难被看为是古时，虽然有些人认为这里的意思是上帝在太初就做出这样的决定。采用 ἀφ᾽ ἡμερῶν ἀρχαίων 可能是要强调上帝的决定已经确立，就是要彼得从百夫长哥尼流开始，把福音带给外邦人。这事发生在教会发展初期，可能也有助于解释这习语的使用。

____________________________________________________

1 在可 8:11（见84.3）和太 16:1（见84.4），ἀπό[c]和ἐκ[a]的指称显然重叠。

2 在约 11:18，ἀπό用在表示距离的句子中，可以分析为从特定点开始计算的一段距离。

3 在大多数情况下，ἀπό用来标记沟通的施事者；但是，在太 20:20等例子中，ἀπό可能既标记沟通的施事者又标记源头。在短语αἰτοῦσά τι ἀπ᾽ αὐτοῦ「求他一件事」中，直接回应将是述说一个应许，因此，ἀπό不仅清楚指明应许的直接施事者，还指明了所求好处的终极源头。

4 短语ἀφ᾽ οὗ「自从」最好解作一个省略语，其中的关系代词οὗ指具体的时间或者省略时间，如许多情况所示。

5 这一组词汇（ἀπό[i]、ἐκ[b]、ὅθεν[b]、παρά[j]）的意思无疑有些差异，但并不能根据现有的上下文来确定具体的指定或联想特徵。

ἀποβαίνω

(1)

＜动＞

(a)

15.39 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 离开，如从船上离开 上岸；离开 οἱ δὲ ἁλιεῖς ἀπ᾽ αὐτῶν ἀποβάντες ἔπλυνον τὰ δίκτυα  ‘the fishermen had gotten out of their boats and were washing the nets’  「渔夫离开船，正在洗网」 (路 5:2)

(b)

89.41 关系 结果 ἀποβαίνω εἰς  （习语，直译：往……里去）导致某种状态 导致；造成 οἶδα γὰρ ὅτι τοῦτό μοι ἀποβήσεται εἰς σωτηρίαν  ‘for I know that this will lead to my release’  「因为我知道，这事……终必使我得到释放」 (腓 1:19)

ἀποβάλλω

(1)

＜动＞

(a)

49.19 涉及衣着及装饰的活动 迅速脱下衣服，扔到一边 扔掉；丢下；摆脱；除下并扔到一边 ὁ δὲ ἀποβαλὼν τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ  ‘he threw off his cloak’  「他就丢下衣服」 (可 10:50)

(b)

13.45 是，变成，存在，发生 状态 ［参βάλλω］ 强行停止一个状态，有根除的含义 去掉；驱除；除掉 μὴ ἀποβάλητε οὖν τὴν παρρησίαν ὑμῶν  ‘do not cause your courage to cease’ or ‘do not let your courage cease’  「你们不要丢弃了勇气」（直译：「不要使你们的勇气停止」） (来 10:35)

ἀποβλέπω

(1)

＜动＞

(a)

30.31 思考 思考，思想 ［参ἀφοράω］ 专注地不停思考 想望；盼望；注目；注视 ἀπέβλεπεν γὰρ εἰς τὴν μισθαποδοσίαν  ‘because he fixed his attention on the future reward’  「因为他注目将来要得的赏赐」 (来 11:26)

ἀπόβλητος

(1)

ον

(a)

57.141 拥有，转移，交换 接受 （ἀποβάλλω「拒绝」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）要被拒绝的东西 被拒绝的东西；可丢弃的 καὶ οὐδὲν ἀπόβλητον μετὰ εὐχαριστίας λαμβανόμενον  ‘nothing received with thanksgiving is to be rejected’  「只要感恩领受，没有一样该丢弃」 (提前 4:4) 在一些语言中，与 ἀπόβλητος 意义最接近的译词是：「要扔掉的东西」或「要被弃绝的东西」。

ἀποβολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

34.38 联合 属于，包括在成员中，排除在外 把某人从特定的团体中移除 拒绝；移除；丢弃 εἰ γὰρ ἡ ἀποβολὴ αὐτῶν καταλλαγὴ κόσμου  ‘for if their rejection meant reconciliation for the world’  「如果他们被丢弃，世界因而得以……和好」 (罗 11:15) 在翻译 罗 11:15 中的这个从句时，可能需要比较具体地指明参与方和暗示的关系，例如：「如果他们被丢弃，就意味着世人与上帝和好」。

(b)

13.103 是，变成，存在，发生 存在 停止存在 丧失；损失 ἀποβολὴ γὰρ ψυχῆς οὐδεμία ἔσται ἐξ ὑμῶν πλὴν τοῦ πλοίου  ‘for there will be no loss of life among you, only the loss of the ship’  「除了损失这条船，你们中间没有一人会丧失性命」 (徒 27:22)

ἀπογίνομαι

(1)

＜动＞

(a)

68.40 时态 停止 （ἀπογίνομαι「死」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）停止，发生彻底、突然的变化 停止；终止；死 ταῖς ἁμαρτίαις ἀπογενόμενοι  ‘having stopped sinning’ or ‘ceased sinning’  「停止犯罪」或「不再犯罪」 (彼前 2:24) 在翻译 彼前 2:24 中的这个短语时，翻译者可能想要保留比喻形式，译成「在罪上死」或「向罪死」。关于 ἀπογίνομαι 在 彼前 2:24 的另一种解释，见 74.27。

(b)

74.27 能够，有能力 （ἀπογίνομαι「死」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）不能对任何刺激或欲望作出回应 向……死；在……上死；不作出回应；与……无分 ἵνα ταῖς ἁμαρτίαις ἀπογενόμενοι τῇ δικαιοσύνῃ ζήσωμεν  ‘in order that having died to sin we may live to righteousness’  「使我们既然在罪上死，就得以在义上活」 (彼前 2:24) 有些语言很难用「向罪死」这种表达。在一些情况下，翻译者可以保留其中的比喻义，把它译成「就想犯罪的欲望来说，我就像死了一样」，或「在受到罪试探的时候，我就像一具尸体似的」。 关于 ἀπογίνομαι 在 彼前 2:24 的另一种解释，见 68.40。

ἀπογραφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.43 沟通 书面语言 与人口普查一起进行的户口登记 户口登记 αὕτη ἀπογραφὴ πρώτη ἐγένετο  ‘when the first census took place’  「第一次登记户籍」 (路 2:2) 翻译者可以用描述性的语句来表达「户口登记」，例如「记下每个人的名字并把他们计算在内」，或「政府把每个人的名字写在名单上」，或「……写在登记簿上」。

ἀπογράφω

(1)

＜动＞

(a)

33.42 沟通 书面语言 登记某人，通常与人口普查有关 登记；列入人口普查名单 ἐπορεύοντο πάντες ἀπογράφεσθαι, ἕκαστος εἰς τὴν ἑαυτοῦ πόλιν  ‘everyone went to be registered, each to his own town’  「于是众人都各回自己的城镇去登记」 (路 2:3) 在许多语言中，ἀπογράφω 的对等译法只是「把一个人的名字写在登记名册上」，或「把一个人的名字写在登记某地居民的名单上」。 在 来 12:23（καὶ ἐκκλησίᾳ πρωτοτόκων ἀπογεγραμμένων ἐν οὐρανοῖς「在众长子欢聚的盛会，这些长子的名字已经记录在天上」），ἀπογράφω 用作比喻义，但通常或多或少会按字面翻译。

ἀποδείκνυμι

(1)

＜动＞

(a)

28.50 知道 知名的，清楚显示的，显露的 使人知道某事物是真实的，焦点可能放在这种知识的来源 展示；显示；证明；证实；清楚表明 Ἰησοῦν τὸν Ναζωραῖον, ἄνδρα ἀποδεδειγμένον ἀπὸ τοῦ θεοῦ εἰς ὑμᾶς δυνάμεσι  ‘Jesus of Nazareth was a man whose divine mission was clearly shown to you by miracles’  「拿撒勒人耶稣就是上帝以异能……向你们证明出来的人」 (徒 2:22)

(b)

28.65 知道 可知的 使某事物为公众所知 公开展示；公开证明；自称；宣称 δοκῶ γάρ, ὁ θεὸς ἡμᾶς τοὺς ἀποστόλους ἐσχάτους ἀπέδειξεν ὡς ἐπιθανατίους  ‘for it seems to me that God has shown publicly that we apostles are last, like persons condemned to die’  「其实我在想，上帝已经把我们作使徒的列在最后公开示众，好像判了死刑的人」 (林前 4:9)

(c)

72.5 真的，假的 真的，假的 ［参ἐπιδείκνυμι］ 证明某事是真实的 证实；证明；提出证据 πολλὰ καὶ βαρέα αἰτιώματα καταφέροντες ἃ οὐκ ἴσχυον ἀποδεῖξαι  ‘they made many serious charges (against him) which they were not able to prove’  「提出许多严重而不能证实的事控告他」 (徒 25:7)

ἀπόδειξις

(1)

εως, ＜阴＞

(a)

28.52 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ἔνδειγμα, ἔνδειξις］ （ἀποδείκνυμι[a]「证明，显示」28.50 的衍生词）一个人知道某事是事实的途径 1 2 证明；证据；明证；验证；迹象 ἀλλ᾽ ἐν ἀποδείξει πνεύματος καὶ δυνάμεως  ‘but with evidence of the Spirit and of power’ or ‘but with evidence of the power of the Spirit’  「而是用圣灵和能力去证明」或「而是以圣灵的大能来证明」 (林前 2:4)

____________________________________________________

1 ἀπόδειξις的意思可能与ἔνδειξις和ἔνδειγμα有些区别，因此与ἀποδείκνυμι[a]（28.50）的关系更加密切，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 与βέβαιος[c]（28.43）、βέβαιοω[b]（28.43）和βεβαίωσις（28.44）的情况一样，ἔνδειξις、ἔνδειγμα和ἀπόδειξις具有两组不同的语义特徵。「表明」或「阐明」清楚暗示「使某事为人所知」，但是以一种清楚的、有说服力的、肯定的方式使人知道，从而「表明是确定的或真的」。这种双重语义特徵包含在「证明」、「证据」和「证实」等词汇中。

ἀποδεκατόω

(1)

＜动＞

(a)

57.114 拥有，转移，交换 给予 ［参δεκατόω］ 奉献个人收入的十分之一 献上十分之一；作什一奉献 ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσμον καὶ τὸ πήγανον καὶ πᾶν λάχανον  ‘you give (to God) a tenth of mint, rue, and all the other herbs’  「把薄荷、茴香，和其他的香料，奉献十分之一给上帝」 (路 11:42)

(b)

57.115 拥有，转移，交换 给予 ［参δεκατόω］ 使人交纳十分之一 收取十分之一；收取什一奉献 ἐντολὴν ἔχουσιν ἀποδεκατοῦν τὸν λαὸν κατὰ τὸν νόμον  ‘they are commanded by Law to collect the tenth from the people’  「奉命照例向百姓收取十分之一」 (来 7:5) 有些语言很难表达「十分之一」，因此，要确切表达「什一奉献」也有困难。在一些语言中，可以将「十分之一」译作「十份中的一份」或「一份和其他九份」。「作什一奉献」可以译作「从十份中献上一份」或「献出一份留下九份」。

ἀπόδεκτος

(1)

ον

(a)

25.85 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 ［参δεκτός］ 因被接纳而讨人喜欢的 讨人喜欢的；蒙悦纳的 τοῦτο καλὸν καὶ ἀπόδεκτον ἐνώπιον τοῦ σωτῆρος ἡμῶν θεοῦ  ‘this is good and it pleases God our Savior’  「这是好的，在我们的救主上帝面前可蒙悦纳」 (提前 2:3) 有些语言需要重组那些包含「可接纳的」或「讨人喜悦的」的语句，比如，徒 10:35 可能需要译成：「上帝悦纳所有敬拜他并且做正确事情的人」，或「上帝喜悦所有敬拜他并且行义的人」。同样地，提前 2:3 可以译成：「这是好的，是我们的救主上帝喜悦的」，或「这是好的，我们的救主上帝因这事而欢喜」。

ἀποδέχομαι

(1)

＜动＞

(a)

34.53 联合 迎接，接待 ［参ἀναδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接纳一个人到场1 欢迎；接纳；接待；款待 Ἐν δὲ τῷ ὑποστρέφειν τὸν Ἰησοῦν ἀπεδέξατο αὐτὸν ὁ ὄχλος  ‘when Jesus returned (to the other side of the lake), the crowd welcomed him’  「耶稣回来的时候，群众欢迎他」 (路 8:40)

(b)

31.52 持有观点，相信，信赖 接受为真实的 ［参ἀποδοχή, παραδέχομαι］ 开始相信某事是真的，并相应地作出回应，同时强调信息的来源 领受；接受 οἱ μὲν οὖν ἀποδεξάμενοι τὸν λόγον αὐτοῦ ἐβαπτίσθησαν  ‘many of them accepted his message and were baptized’  「许多人领受了他的信息，并接受洗礼」 (徒 2:41)

(c)

31.26 持有观点，相信，信赖 承认 承认某事的真实性，通常指好的事情 承认；赞成 πάντῃ τε καὶ πανταχοῦ ἀποδεχόμεθα, κράτιστε Φῆλιξ, μετὰ πάσης εὐχαριστίας  ‘most excellent Felix, we acknowledge this anywhere and everywhere with complete thankfulness’  「我们随时随地都满心感激」（直译：「我们随时随地都充满感谢地承认」） (徒 24:3) 见 83.8 关于 徒 24:3 的讨论。

____________________________________________________

1 圣经作者在选用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]时，无疑是考虑到具体的上下文；介词前缀可能表明了欢迎客人时的空间位置关系。例如：在路 8:40中选用ἀποδέχομαι，可能是把焦点放在特定的来源；在约叄 1:10中选用ἐπιδέχομαι，可能考虑到信徒是来到一个特定的地点。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示与一些被社会唾弃的人建立某种互动关系，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空间距离较近。然而，若是根据非常有限的相关上下文就坚称这些词汇具有明显的区别，这也是错误的。词汇组προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有这些空间关系上的区别。

ἀποδημέω

(1)

＜动＞

(a)

15.47 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 离开自己的家或家乡，远走高飞，暗示离家相当远和相当长的一段时间 离家远行 ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακρὰν  ‘the younger son went on a journey to a distant country’  「小儿子出门到一个遥远的国家去了」 (路 15:13)

ἀπόδημος

(1)

ον

(a)

85.22 在空间存在 在某个地方 指某人离开通常居住的地方1 离开家；外出旅行 ἄνθρωπος ἀπόδημος  ‘a man who is away on a journey’  「一个人离家远行」 (可 13:34)

____________________________________________________

1 ἀπόδημος也可以作为ἀποδημέω「离家远行」（15.47）的衍生词。

ἀποδίδωμι  (ἀποδίδομαι)

(1)

＜动＞

(a)

拥有，转移，交换

(b)

57.153 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 支付，暗示这种支付是在付还承担的义务 1 支付；归还；偿还 οὐ μὴ ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν, ἕως ἂν ἀποδῷς τὸν ἔσχατον κοδράντην  ‘there you will stay (literally ‘you will never come out from there’) until you pay the last penny (of your fine)’  「你得坐牢，直到你付清罚款的最后一分钱」（直译：「你绝不能从那里出来，直到你还清最后一分钱」） (太 5:26) Κάλεσον τοὺς ἐργάτας καὶ ἀπόδος αὐτοῖς τὸν μισθὸν  ‘call the workers and pay them their wages’  「叫工人都来，给他们工钱」 (太 20:8) οἵτινες ἀποδώσουσιν αὐτῷ τοὺς καρποὺς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν  ‘they will pay him his share of the harvest at the right time’  「他们会在适当的时间把他当得的那份收成给他」 (太 21:41) Ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ  ‘render to Caesar what are his and to God what are his’  「凯撒的东西交给凯撒；上帝的的东西交给上帝」 (太 22:21)

(c)

38.16 惩罚，赏赐 报应，赏罚 正面或负面地报应某人，取决于那人应得什么 奖赏；报应；赏罚 ὃς ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ  ‘who will recompense each person in accordance with what he has done’  「他要照各人的行为报应各人」 (罗 2:6)

(d)

13.136 是，变成，存在，发生 发生 使承诺实现，通常与誓言有关 使发生；去做；偿还 ἀποδώσεις δὲ τῷ κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου  ‘do what you have promised the Lord you would do’ or ‘pay back to the Lord your vows’  「答应了主你会做的事就要做」或「向主许了誓愿，就要还愿」 (太 5:33)

(e)

90.46 语意格 可数事件的施事者 用于标记关乎可数算的事件的施事者关系，可能暗示当中涉及某些调动或转移 执行；做；给 οἱ ἄνθρωποι ἀποδώσουσιν περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως  ‘people will have to account for it in the day of judgment’  「在审判的日子，句句都要交代」 (太 12:36) καὶ δυνάμει μεγάλῃ ἀπεδίδουν τὸ μαρτύριον οἱ ἀπόστολοι τῆς ἀναστάσεως τοῦ κυρίου Ἰησοῦ  ‘and with great power the apostles witnessed to the resurrection of the Lord Jesus’  「使徒们大有能力地见证主耶稣的复活」 (徒 4:33)

(f)

57.186 拥有，转移，交换 售卖，购买，价钱 ［参πιπράσκω, πωλέω］ 处理财产或提供服务，来换取金钱或其他报酬 卖；售卖；出卖 Εἰπέ μοι, εἰ τοσούτου τὸ χωρίον ἀπέδοσθε;  ‘tell me, Did you sell the property for this amount?’  「告诉我，你们卖田产的钱都在这里吗？」 (徒 5:8) πιπράσκω 和 ἀποδίδομαι (ἀποδίδωμι[e]) 也可以用来指把人卖为奴隶，例如，请注意 太 18:25（ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος πραθῆναι「他的主人吩咐把他卖为奴隶」）中的 πιπράσκω，以及 徒 7:9（οἱ πατριάρχαι ζηλώσαντες τὸν Ἰωσὴφ ἀπέδοντο εἰς Αἴγυπτον「先祖嫉妒约瑟，把他卖到埃及为奴隶」）中的 ἀποδίδομαι。 然而，有些语言必须使用特定的词汇来表达把人卖为奴隶。事实上，翻译者可能需要相当明确地描述该事件，例如：「收钱把人交给另一个人做奴隶」。 在 罗 7:14 πεπραμένος ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν「卖给罪作奴隶」中，πιπράσκω 是比喻用法，把罪拟人化为主人。

____________________________________________________

1 ἀποδίδωμι[a]出现在多种交易中，比如薪资、收益、税收、债务、奖励等。

ἀποδιορίζω

(1)

＜动＞

(a)

39.16 敌意，冲突 分裂 造成或煽动人与人之间的分裂、不和 造成分歧；制造纷争；引人结党 Οὗτοί εἰσιν οἱ ἀποδιορίζοντες  ‘these are the ones who cause divisions’  「这些人制造纷争」 (犹 1:19) 有些语言可以用习语来表达「导致分裂」，例如：「使人彼此转身离开」，或「使人彼此不再说话」，或「使人组成党派互相敌对」。关于 ἀποδιορίζω 在 犹 1:19 的另一种解释，见 30.116。

(b)

30.116 思考 区别，评价，评断 判断两个或多个物件或事件之间有显着区别 加以区分；划分界线；使彼此分开 Οὗτοί εἰσιν οἱ ἀποδιορίζοντες, ψυχικοί, πνεῦμα μὴ ἔχοντες  ‘these draw a line between (spiritual and unspiritual persons), worldly people who are themselves without the Spirit’  「这就是那些……属乎血气、没有圣灵的人」（直译：「这就区分了（属灵的人与不属灵的人），属乎世界、没有圣灵的人」） (犹 1:19) 在 犹 1:19，「属灵人与不属灵的人」之间的具体区别，是根据上下文得出来的。关于 ἀποδιορίζω 在 犹 1:19 的另一种解释，见 39.16。

ἀποδοκιμάζω

(1)

＜动＞

(a)

30.117 思考 区别，评价，评断 判断某人或某物为不真诚或不值得的，因而被弃绝 被认为不配；拒绝；弃绝；丢弃 δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου πολλὰ παθεῖν καὶ ἀποδοκιμασθῆναι ὑπὸ τῶν πρεσβυτέρων  ‘the Son of Man must suffer much and be rejected by the elders’  「人子必须受许多的苦，被长老……弃绝」 (可 8:31)

ἀποδοχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

31.52 持有观点，相信，信赖 接受为真实的 ［参ἀποδέχομαι, παραδέχομαι］ 开始相信某事是真的，并相应地作出回应，同时强调信息的来源 领受；接受 πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος  ‘this is a true saying and is worthy of being fully received’  「这话是真的，值得完全接受」 (提前 1:15)

ἀπόθεσις

(1)

(a)

23.111 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἐκδημέω, σῶμα］ ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματος  （习语，直译：脱去居所，7.8）死亡的委婉说法 死；死亡；脱离；除掉 ταχινή ἐστιν ἡ ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματός μου  ‘I shall soon die’  「我不久便会死」 (彼后 1:14)

ἀποθήκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

7.25 建造物 建筑物 储存农作物的小型建筑物；通常用石头搭建而成 谷仓；仓库 συνάξει τὸν σῖτον αὐτοῦ εἰς τὴν ἀποθήκην  ‘he will gather his wheat into the storehouse’  「把他的麦子收进仓里」 (太 3:12) 有些语言明确区分了用来储存农作物的建筑物，和储存其他东西的仓库。

ἀποθησαυρίζω

(1)

＜动＞

(a)

65.11 价值 有价值的，没有价值的 ［参θησαυρίζω］ 保存贵重物品的安全 积存（财宝）；积聚（财富）；安全地保存 ἀποθησαυρίζοντας ἑαυτοῖς θεμέλιον καλὸν εἰς τὸ μέλλον  ‘treasuring up for yourselves a good foundation for the future’  「为将来给自己积存美好的根基」 (提前 6:19) ἀποθησαυρίζοντας 与 θεμέλιον 合在一起有一些问题，因为这形成一种混合比喻。因此在一些语言中，可以说 提前 6:19 中的 θεμέλιον 是「一种帮助」，甚至是「贵重的东西」。

ἀποθλίβω

(1)

＜动＞

(a)

19.44 物理的冲击力 挤压 ［参θλίβω］ 极力挤入1 拥挤；人群逼着 οἱ ὄχλοι συνέχουσίν σε καὶ ἀποθλίβουσιν  ‘the crowds are pressing in from all sides and crowding against you’  「人群从四方八面挤过来，拥挤着你」 (路 8:45)

____________________________________________________

1 ἀποθλίβω可能比θλίβω[a]的语气更加强烈。

ἀποθνῄσκω

(1)

＜动＞

(a)

23.99 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἐκψύχω, θάνατος, θνῄσκω, νέκρωσις］ 死亡的过程 死；死去；死亡 ἵνα τις ἐξ αὐτοῦ φάγῃ καὶ μὴ ἀποθάνῃ  ‘so that if anyone eats of it, he will not die’  「人吃了就不死」 (约 6:50) ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ κἂν ἀποθάνῃ ζήσεται  ‘whoever believes in me will live even though he dies’  「信我的人，虽然死了，也要活过来」 (约 11:25) 有些语言会根据死亡的具体方式或环境，使用有明显区别的词汇去指死亡。例如，用一个词汇主要指年老带来的死亡，用另一个词汇指疾病带来的死亡，又用另一个词汇指暴力导致的死亡。翻译者在根据具体上下文选择词汇时，必须小心区分。 在 约 6:50，ἀποθνῄσκω 必须从属灵意义上来理解，而不是从严格的字面意义上来理解。这种大胆的比喻性语言是《约翰福音》的特点，应该保留；但是在一些语言中，严格的直译可能会让读者从字面上理解经文，并导致误解。因此在一些情况下，可能需要译成「人吃了，可以说就不会死」，来表达其比喻含意。

(b)

23.117 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参εἰμί, θάνατος］ 处于濒临死亡的危险中 面对死亡；冒生命危险；冒死 καθ᾽ ἡμέραν ἀποθνῄσκω  ‘I face death day by day’  「我天天面对死亡」 (林前 15:31) 在 林前 15:31，καθ᾽ ἡμέραν ἀποθνῄσκω 也可以译成「我每天都处于被杀害的危险中」。

(c)

74.27 能够，有能力 （ἀποθνῄσκω[a]「死」23.99 的引申喻意）不能对任何刺激或欲望作出回应 向……死；在……上死；不作出回应；与……无分 ἀπεθάνομεν τῇ ἁμαρτίᾳ  ‘we have died to sin’  「我们向罪死了」 (罗 6:2) 有些语言很难用「向罪死」这种表达。在一些情况下，翻译者可以保留其中的比喻义，把它译成「就想犯罪的欲望来说，我就像死了一样」，或「在受到罪试探的时候，我就像一具尸体似的」。

ἀποκαθιστάνω  (ἀποκαθίστημι)

(1)

＜动＞

(a)

13.65 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参ἀποκατάστασις, ἐγείρω］ 变回以前的好状态 复原；恢复 ἐξέτεινεν καὶ ἀπεκατεστάθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ  ‘he stretched out his hand and it was restored’ or ‘... it was healed’  「那人一伸手，手就复原了」或「……就痊愈了」 (可 3:5) 把 可 3:5 中的 ἀποκαθίστημι 译成「医好了」是合理的，因为前文说那只手萎缩了，但是 ἀποκαθίστημι 本身不是治愈的意思。然而请注意 ἰάομαι[b]（13.66）与这词的差异。

(b)

15.74 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 送某人回到曾经去过的地方 送回；使回去 ἵνα τάχιον ἀποκατασταθῶ ὑμῖν  ‘in order that I may quickly send back to you’  「使我快些回到你们那里去」 (来 13:19)

ἀποκαλύπτω

(1)

＜动＞

(a)

28.38 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ἀποκάλυψις］ （ἀποκαλύπτω「揭露，把隐藏的取出」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使某事物完全被人知道 揭示；显露，显明；使人完全了解；启示 ὅπως ἂν ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισμοί  ‘and so the thoughts of many will be fully known’  「叫许多人心里的想法完全被人知道」 (路 2:35) τότε ἀποκαλυφθήσεται ὁ ἄνομος  ‘then the Wicked One will be revealed’  「那时这不法的人必定显露出来」 (帖后 2:8)

ἀποκάλυψις

(1)

εως＜阴＞

(a)

28.38 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ἀποκαλύπτω］ （ἀποκαλύπτω「揭露，把隐藏的取出」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使某事物完全被人知道 揭示；显露，显明；使人完全了解；启示 ἡ γὰρ ἀποκαραδοκία τῆς κτίσεως τὴν ἀποκάλυψιν τῶν υἱῶν τοῦ θεοῦ ἀπεκδέχεται  ‘all of creation waits with eager longing for God to reveal his sons’  「受造之物热切盼望等候上帝的众子显出来」 (罗 8:19) κατὰ ἀποκάλυψιν μυστηρίου χρόνοις αἰωνίοις σεσιγημένου  ‘according to the disclosure of the secret truth which was hidden for long ages in the past’  「照着把自古以来隐藏的奥秘揭开的启示」 (罗 16:25)

ἀποκαραδοκία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.64 态度及情感 盼望，期待 人所热切期待的事物 人所切慕的；迫切期待；热切盼望；热切等待 κατὰ τὴν ἀποκαραδοκίαν καὶ ἐλπίδα μου, ὅτι ἐν οὐδενὶ αἰσχυνθήσομαι  ‘my eager desire and hope is that I shall be ashamed in nothing’  「我热切渴望和盼望的是：我在任何事上都不至于羞愧」 (腓 1:20) 在 罗 8:19（见 25.63），ἀποκαραδοκία 在某种意义上加强了 ἀπεκδέχομαι 的意思，但是这个词似乎增加了「渴望」的一个重要组成部分。

ἀποκαταλλάσσω

(1)

＜动＞

(a)

40.1 和解，宽恕 和解 ［参καταλλαγή, καταλλάσσω, συναλλάσσω］ 在人际关系受到扰乱或破坏后，重新建立恰当的友好关系（这一系列意义的构成特徵包含(1)友好的关系受到破坏，(2)由于假定的或真正的挑衅，(3)有旨在于消除敌意的公开行为，和(4)恢复原有的友好关系）1 和解；和好；让彼此和好；复和 δι᾽ αὐτοῦ ἀποκαταλλάξαι τὰ πάντα εἰς αὐτόν  ‘through him, (God) reconciled the whole world to himself’  「藉着他，上帝使整个世界都与自己和好」 (西 1:20) 由于「和解」涉及的方面很多并且很复杂，因此很多时候需要采用整个短语，来充分表达此语义域中各词汇的含义。有些语言往往会以习语来表达「和好」的意思，例如：「使再次成为朋友」、「使再次打响指」（在非洲的许多地方，这是友好关系的象徵）、「使再次成为一体」，或「消除隔阂」。对于表示「和好」的词汇，一个特别关键的要素，是确定最初导致不和的责任所在。例如，有些词汇暗示，主动去寻求和解的人，其实是承认自己导致了不和。当然，谈到上帝藉着基督使人与他自己和好时，这种解释是完全站不住脚的。 在某些语言中，表达和好的词汇的语境，通常与夫妇间的和解有关。这样的词汇与《圣经》中许多的上下文非常相符，特别是论到人与上帝和好的那些经文，因为上帝通常被称为丈夫，信徒被称为妻子。

____________________________________________________

1 40.1所含词汇可能有些微妙的区别，但是现有上下文并不支持给这些词汇设立完全独立的义项。

ἀποκατάστασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

13.65 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参ἀποκαθιστάνω, ἐγείρω］ 变回以前的好状态 复原；恢复 ἄχρι χρόνων ἀποκαταστάσεως πάντων ὧν ἐλάλησεν ὁ θεὸς  ‘till the times of restoring all things of which God spoke’ or ‘until the time of making all things new of which God spoke’  「直到万物恢复的时候，就是上帝……所说的」或「直到万物更新的时候；就是上帝……所宣布的」 (徒 3:21)

ἀπόκειμαι

(1)

＜动＞

(a)

85.53 在空间存在 放置，安置 把东西收起来妥善保管 存放；放在一个地方 ἡ μνᾶ σου ἣν εἶχον ἀποκειμένην ἐν σουδαρίῳ  ‘your mina which I put away for safekeeping in a napkin’  「你的那锭银子，我一直保存在手巾里」 (路 19:20)

(b)

13.73 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἐπίκειμαι, κεῖμαι］ 存在，具有已确立的含义，因此具有连续性和目的 存在；设定 διὰ τὴν ἐλπίδα τὴν ἀποκειμένην ὑμῖν ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘based on the hope which exists for you in heaven’  「基于那为你们存在天上的盼望」 (西 1:5) 西 1:5 中的「盼望」是对现实的盼望，而不仅仅是人的感觉。

(c)

71.37 状况 必要的，不必要的 由于某事不可避免而被认为是必然的 必然的；必定；注定 ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις ἅπαξ ἀποθανεῖν  ‘everyone must die once’  「人人必有一死」 (来 9:27)

ἀποκεφαλίζω

(1)

＜动＞

(a)

20.80 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参πελεκίζω］ 以斩首的方式杀人，通常是一种死刑 斩首 πέμψας ἀπεκεφάλισεν [τὸν] Ἰωάννην ἐν τῇ φυλακῇ  ‘he sent and had John the Baptist beheaded in prison’  「他派人去，在监狱里斩了约翰的头」 (太 14:10)

ἀποκλείω

(1)

＜动＞

(a)

79.113 物体的特徵 打开，关闭 封闭一个区域，这样做是要阻止人进入 关闭；关严；锁上 ἀφ᾽ οὗ ἂν ἐγερθῇ ὁ οἰκοδεσπότης καὶ ἀποκλείσῃ τὴν θύραν καὶ ἄρξησθε ἔξω ἑστάναι καὶ κρούειν τὴν θύραν  ‘when the master of the house gets up and closes the door, then you on the outside will begin to knock at the door’  「当那家的主人起来关了门，你们才开始在外面敲门」 (路 13:25)

ἀποκόπτω

(1)

＜动＞

(a)

19.18 物理的冲击力 刺穿，切割 ［参ἐκκόπτω］ 砍断以致分离 砍下来；砍断；砍成两半 ἀπέκοψαν οἱ στρατιῶται τὰ σχοινία τῆς σκάφης καὶ εἴασαν αὐτὴν ἐκπεσεῖν  ‘the soldiers cut the ropes that held the boat and let it go’  「于是士兵砍断小艇的绳子，任小艇漂去」 (徒 27:32a)

____________________________________________________

1 在加 5:12，ἀποκόπτω可能是指严重的阴茎毁损或者阉割。

ἀπόκριμα

(1)

τος＜中＞

(a)

56.26 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 正式的判决，经常涉及法律裁决 决定；判决 αὐτοὶ ἐν ἑαυτοῖς τὸ ἀπόκριμα τοῦ θανάτου ἐσχήκαμεν  ‘we felt that the sentence of death had been passed against us’  「我们只觉得已经被判死刑」 (林后 1:9) 在 林后 1:9，ἀπόκριμα 是比喻用法；虽然还没有实际的正式判决，但是考虑到保罗及其同工所受的苦难，好像已经作出了正式判决那样。

ἀποκρίνομαι

(1)

＜动＞

(a)

33.184 沟通 问题，答案 回答一个询问信息的问题 回答 ἠρώτησαν αὐτόν ... Ὁ προφήτης εἶ σύ; καὶ ἀπεκρίθη, Οὔ  ‘they asked him, “... Are you the prophet?” “No,” he replied’  「他们又问：『你……是那位先知吗？』他回答：『不是。』」 (约 1:21)

(b)

33.28 沟通 语言层次 开始或继续一次颇为正式的讲话（通常与 λέγω[a]「说」33.69 一起出现）1 说话；宣布；说 Ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν  ‘at that time Jesus said’  「那时，耶稣说」 (太 11:25) 如果按字面直译，例如：「那时，耶稣又讲又说」（太 11:25），这在许多语言中可能会显得多余。

____________________________________________________

1 ἀποκρίνομαι[b]（33.28）显然与ἀνοίγω τὸ στόμα和ἄνοιξις τοῦ στόματος（33.29）不同，因为重点是在论述的内容，而33.29中的习语似乎更多与说话的正式程度有关。

ἀπόκρισις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.185 沟通 问题，答案 （ἀποκρίνομαι[a]「回答」33.184 的衍生词）回答问题时所说的话 回答 λέγει τῷ Ἰησοῦ, ∏όθεν εἶ σύ; ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀπόκρισιν οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ  ‘he said to Jesus, “Where do you come from?” But Jesus gave him no answer’  「对耶稣说：『你是哪里来的？』耶稣却不回答」 (约 19:9)

ἀποκρύπτω

(1)

＜动＞

(a)

28.80 知道 不可知的，秘密的 使某事物保持不为人知，有隐藏和不可接近的含义1 保持秘密；隐藏 λαλοῦμεν θεοῦ σοφίαν ἐν μυστηρίῳ τὴν ἀποκεκρυμμένην  ‘we speak of God's secret wisdom which has been concealed’  「我们讲的是从前隐藏的、上帝奥秘的智慧」 (林前 2:7) 林前 2:7 的「隐藏」在原文是被动式，可以译成主动式：「上帝使人不知道这智慧」。

____________________________________________________

1 ἀποκρύπτω（28.80）和συγκαλύπτω（28.81）不易清楚区分；但是，ἀποκρύπτω——特别是被动形式——可能暗示隐藏是因着物体本身的性质，συγκαλύπτω则似乎暗示更大程度的有意隐藏，至少是在某些上下文中。

ἀπόκρυφος

(1)

ον

(a)

28.70 知道 不可知的，秘密的 不能被知晓，因此是隐秘的，可能由于某些东西被隔开 隐秘的；掩盖的；不能被知晓的 οὐδὲ ἀπόκρυφον ὃ οὐ μὴ γνωσθῇ  ‘there is nothing secret which shall not be known’  「隐秘的事也没有不显露出来被人知道的」 (路 8:17) ἐν ᾧ εἰσιν πάντες οἱ θησαυροὶ τῆς σοφίας καὶ γνώσεως ἀπόκρυφοι  ‘in whom are all the secret treasures of wisdom and knowledge’  「在他里面隐藏着一切智慧和知识的财宝」 (西 2:3) 在一些语言中，路 8:17 原文中的三重否定可能要有所调整，例如：「所有隐秘的事现在将被人知道」。

ἀποκτείνω

(1)

＜动＞

(a)

20.61 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 导致某人死亡，通常用暴力手段，是有意或无意的，可能有法律依据也可能没有1 杀死 θέλων αὐτὸν ἀποκτεῖναι ἐφοβήθη τὸν ὄχλον  ‘though he wanted to kill him, he was afraid of the people’  「他想要杀他，可是怕民众」 (太 14:5) ἢ ἐκεῖνοι οἱ δεκαοκτὼ ἐφ᾽ οὓς ἔπεσεν ὁ πύργος ἐν τῷ ∑ιλωὰμ καὶ ἀπέκτεινεν αὐτούς  ‘what about those eighteen in Siloam who were killed when the tower fell on them’  「从前西罗亚塔楼倒塌，压死的那十八个人」 (路 13:4)

(b)

13.44 是，变成，存在，发生 状态 （ἀποκτείνω[a]「杀死」20.61 的引申喻意）停止某个状态，具有极强的强调和有力的行动的含义 消灭；消除 ἀποκτείνας τὴν ἔχθραν  ‘(Christ) did away with the hatred’  「消灭了仇恨」 (弗 2:16) 弗 2:16 有一个巧妙的修辞手法，以基督为「杀」的动作者，然而事实上基督是在十字架上被杀的，好使人得到生命。

____________________________________________________

1 有些语义学家认为，一些意为「杀死」的词汇只是与死亡相关的诱因，意即「使死亡」或「使不再活着」。然而，这样处理意为「杀害；谋杀；处死」等表达的基本语义成分，似乎不是一种令人满意的方式。虽然从命题逻辑的角度，这些动作的结果基本相同，但是，导致死亡的方式显然是不同的。「杀死」的意思涉及非自然死亡，通常带有一定程度的暴力，经常具有邪恶的意图。

ἀποκυέω

(1)

＜动＞

(a)

13.12 是，变成，存在，发生 状态 造成一个状态，焦点放在过程中 引起；产生；娩出 ἡ δὲ ἁμαρτία ἀποτελεσθεῖσα ἀποκύει θάνατον  ‘and when sin has run its course, it causes death’  「罪既长成，就生出死来」（直译：「罪既发展完成，就导致死亡」） (雅 1:15)

(b)

13.87 是，变成，存在，发生 存在 （ἀποκυέω「娩出」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使某物存在，好像新创造的东西 使某物存在 βουληθεὶς ἀπεκύησεν ἡμᾶς λόγῳ ἀληθείας  ‘by his own will he brought us into being through the word of truth’  「他按自己的旨意，用真理的道生了我们」（直译：「……藉着真理的话语使我们出现」） (雅 1:18)

ἀποκυλίω

(1)

＜动＞

(a)

15.248 线性运动 滚动 使从某处滚开 使滚开；滚开 ἀπεκύλισεν τὸν λίθον καὶ ἐκάθητο ἐπάνω αὐτοῦ  ‘he rolled the stone away, and sat on it’  「把石头滚开，坐在上面」 (太 28:2)

ἀπολαμβάνω

(1)

＜动＞

(a)

57.128 拥有，转移，交换 接受 接受，重点可能在于来源 从……领受；获得；收到 ἀπέλαβες τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου  ‘in your lifetime you received all the good things’  「你生前得到过种种好东西」 (路 16:25)

(b)

57.136 拥有，转移，交换 接受 ［参κομίζω］ 重新得回先前拥有的东西或等价物品 收回；得回；得到偿还 ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανίζουσιν ἵνα ἀπολάβωσιν τὰ ἴσα  ‘even sinners lend to sinners to get back the same amount’  「就是罪人也借给罪人，再如数收回」 (路 6:34)

(c)

15.177 线性运动 引领，带来，带领 ［参ἀπάγω, ἀπαίρω, ἀποφέρω］ 从某处带走 牵走；带走；带到一边 ἀπολαβόμενος αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ὄχλου κατ᾽ ἰδίαν  ‘he took the man off by himself, away from the crowd’  「耶稣把他单独带到一边，离开人群」 (可 7:33)

(d)

34.53 联合 迎接，接待 ［参ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接纳一个人到场1 欢迎；接纳；接待；款待 ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν  ‘because he received him (back) in sound health’  「因为他平安无恙地回来」或「因为他得到他平安无恙地回来」 (路 15:27)

(e)

90.63 语意格 经历者 ［参ἐπιλαμβάνομαι, λαμβάνω, μεταλαμβάνω］ 经历一些事件或状态，往往暗示一些负面价值的东西2 遭受；经历 ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν  ‘for we are experiencing what we deserve as the result of what we did’  「因为我们所遭受的是我们所做之事的结果，是我们当受的」 (路 23:41) τὴν ἀντιμισθίαν ἣν ἔδει τῆς πλάνης αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς ἀπολαμβάνοντες  ‘receiving punishment which they deserve for their wrongdoing’  「因为他们的不正当行为而受到应得的惩罚」 (罗 1:27)

____________________________________________________

1 圣经作者在选用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]时，无疑是考虑到具体的上下文；介词前缀可能表明了欢迎客人时的空间位置关系。例如：在路 8:40中选用ἀποδέχομαι，可能是把焦点放在特定的来源；在约叄 1:10中选用ἐπιδέχομαι，可能考虑到信徒是来到一个特定的地点。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示与一些被社会唾弃的人建立某种互动关系，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空间距离较近。然而，若是根据非常有限的相关上下文就坚称这些词汇具有明显的区别，这也是错误的。词汇组προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有这些空间关系上的区别。

2 90.63所含词汇（ἀπολαμβάνω[e]、ἐπιλαμβάνομαι[f]、λαμβάνω[h]、μεταλαμβάνω[b]）显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。与许多标记经历者关系的动词一样，可以采用动词被动形式结合名词补语来作对等翻译。例如：在约 7:23，可以合宜地译成「人若在安息日受割礼」。

ἀπόλαυσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

25.115 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 基于欲望得到满足而有的愉快 享受；享用 θεῷ τῷ παρέχοντι ἡμῖν πάντα πλουσίως εἰς ἀπόλαυσιν  ‘God, who generously gives us everything to enjoy’  「那厚赐万物给我们享受的上帝」 (提前 6:17) ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν  ‘rather than enjoy sin for a little while’  「也不愿在罪中享受片刻的欢乐」 (来 11:25)

ἀπολείπω  (ἀπολείπομαι)

(1)

＜动＞

(a)

85.65 在空间存在 留在某处 ［参καταλείπω］ 使某物留在某个地方，然后离开（可能暗示目的，也可能没有暗示目的） 留下；放弃 τὸν φαιλόνην ὃν ἀπέλιπον ἐν Τρῳάδι ... φέρε  ‘bring ... my coat that I left in Troas’  「把我在特罗阿斯时留……的那件外衣带来」 (提后 4:13) Τούτου χάριν ἀπέλιπόν σε ἐν Κρήτῃ  ‘for this reason I left you in Crete’  「我把你留在克里特，目的是要……」 (多 1:5)

(b)

15.59 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 断然离开某处，可能有抛弃或丢弃的暗示 离开；抛弃；丢弃 ἀπολιπόντας τὸ ἴδιον οἰκητήριον  ‘they deserted their own dwelling place’  「离弃自己的住处」 (犹 1:6)

(c)

13.140 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἀφίημι］ 任由某人去做某事，意思是让自己远离事件 允许；任由 ἐπεὶ οὖν ἀπολείπεται τινὰς εἰσελθεῖν εἰς αὐτήν  ‘since, therefore, it allows some to enter into it (referring to rest)’  「既有这安息保留着让一些人进入」 (来 4:6)

(d)

13.74 是，变成，存在，发生 存在 继续存在，意味着成为更大整体的一部分 继续；继续存在 οὐκέτι περὶ ἁμαρτιῶν ἀπολείπεται θυσία  ‘there no longer exists any sacrifice that will take away sins’  「就不再有任何可以赎罪的祭物了」 (来 10:26)

ἀπόλλυμι  (ἀπόλλυμαι)

(1)

＜动＞

(a)

20.31 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 ［参ἀπώλεια, λυμαίνω］ 毁坏或造成人、物或机构的破坏 破坏；毁坏 φοβεῖσθε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ  ‘but fear rather the one who is able to destroy soul and body in hell’  「惟有那能在地狱里毁灭身体和灵魂的，才要怕他」 (太 10:28) οἱ ἀσκοὶ ἀπολοῦνται  ‘the wineskins will be ruined’  「皮袋也毁掉了」 (路 5:37) ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται εἰ μὴ ἵνα κλέψῃ καὶ θύσῃ καὶ ἀπολέσῃ  ‘the thief comes only in order to steal, kill, and destroy’  「盗贼来，无非要偷窃、杀害、毁坏」 (约 10:10) 许多语言都很难找到一个泛指「破坏」的词汇。通常的情况是，用一个指涉比较具体的词汇，延伸其意义用来指概括的意思，例如：用有特定含义的「打碎」来表达概括的「破坏」的意思，读者要视乎上下文，来决定该词是解作特定的意思还是概括的意思。因此，在 徒 8:3，读者会找到「打碎」这个词的比喻用法（但是从概括意义去理解它），例如：「这时候，扫罗进行打碎教会的工作。」

(b)

57.67 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 没能获得有价值的东西 没有得到；未能获得 οὐ μὴ ἀπολέσῃ τὸν μισθὸν αὐτοῦ  ‘he certainly wont fail to get his reward’  「他绝不会得不到赏赐」 (太 10:42)

(c)

57.68 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 失去已经拥有的东西 失去；失落 τίς γυνὴ δραχμὰς ἔχουσα δέκα ἐὰν ἀπολέσῃ δραχμὴν μίαν  ‘suppose a woman who has ten silver coins loses one of them’  「或者，一个女人有十个银币，如果丢失了一个」 (路 15:8) ἀπόλλυμι 在表示某人失去曾经拥有的东西这个意思上，基本上可以表达为「不拥有先前拥有的东西」。然而，ἀπόλλυμι[c] 并没有表示损失是在什么具体情况下发生，例如是由于疏忽、意外或是某种外力。 另外，路 15:8 中的 ἀπόλλυμι 也可以解作「不知道某物所在何处」（见 27.29）。

(d)

27.29 学习 得知某物的位置 不知道某物的位置1 失去；丧失；不再知道某物在哪里；丢失 Τίς ἄνθρωπος ἐξ ὑμῶν ἔχων ἑκατὸν πρόβατα καὶ ἀπολέσας ἐξ αὐτῶν ἓν  ‘suppose one of you has a hundred sheep and loses one of them’  「你们中间谁有一百只羊，丢失了其中一只」 (路 15:4) 在 路 15:4，ἀπόλλυμι 也可以理解为意指「失去所拥有的」（见 57.68）。

(e)

23.114 生理活动过程及状态 活着，死去 ἀπόλλυμι τὴν ψυχήν  （习语，直译：遭受生命的毁灭，或：毁灭一个人的生命） 经历生命的丧失；丧失生命；死去 ὁ ἀπολέσας τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ εὑρήσει αὐτήν  ‘he who dies for my sake will gain his life’  「为我丧失性命的，要得着性命」 (太 10:39) 在 太 10:39，有些学者认为 ψυχή 不是指肉体的生命，而是指生命的一种特质。除非从整体上下文背景来看，否则很难证明这一点；并且可能是，作者有意在 太 10:39 使 ψυχή 的意义在某程度上含糊。

(f)

23.106 生理活动过程及状态 活着，死去 死亡，有毁灭的含义 死亡；毁灭 πάντες γὰρ οἱ λαβόντες μάχαιραν ἐν μαχαίρῃ ἀπολοῦνται  ‘for all those who take the sword will die by the sword’  「因为凡动刀的，一定在刀下丧命」 (太 26:52) ἐγὼ δὲ λιμῷ ὧδε ἀπόλλυμαι  ‘but I am dying here of hunger’  「我反倒在这里饿死」 (路 15:17) 在 路 15:17，ἀπόλλυμαι 可能带有一定程度的夸张。

(g)

13.96 是，变成，存在，发生 存在 不再存在，可能暗示藉着暴力的手段 不再存在；结束；消失 αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαμένεις  ‘these will cease to exist, but you will remain’  「这些都要消失，而你却要长存」 (来 1:11) ἵνα τὸ δοκίμιον ὑμῶν τῆς πίστεως πολυτιμότερον χρυσίου τοῦ ἀπολλυμένου  ‘in order that the genuineness of your faith may be more valuable than gold which may cease to exist’ or ‘... which can disappear’  「你们信仰的真实，比那经过火炼仍然会消失的金子更宝贵」 (彼前 1:7b)

(h)

21.32 危险，冒险，安全，拯救 宗教意义上的拯救 在宗教或灵性意义上的迷失 迷失；灭亡；失丧；沉沦 Ὁ λόγος γὰρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστίν  ‘for the message about the cross is foolishness to those who are perishing’  「因为十字架的道理，在那灭亡的人是愚拙」 (林前 1:18)

____________________________________________________

1 ἀπόλλυμι[d]可以视为εὑρίσκω[a]「发现」（27.27）的一种语义上的逆向。换句话说，εὑρίσκω[a]意指「得知某物的位置」，而ἀπόλλυμι[d]意指「不再知道某物的位置」。

2 在彼前 1:7，ἀπόλλυμαι可能应该解作「被摧毁」（见ἀπόλλυμι[a]「摧毁」，20.31），但是在这处上下文中，该词的意思似乎比较宽泛。

Ἀπολλύων

(1)

ονος＜阳＞

(a)

93.32 人名及地名 人名 掌管地狱或无底坑的天使的希腊名字；见 93.2 亚玻伦；《思》阿颇隆，意思是「毁灭者」

Ἀπολλωνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.408 人名及地名 地名 马其顿境内的一个城 亚波罗尼亚；《思》阿颇罗尼雅

Ἀπολλῶς

(1)	＜所有＞及＜直受＞ῶ＜阳＞

(a)

93.33 人名及地名 人名 亚历山太城的犹太基督徒，先后在以弗所和哥林多传道 亚波罗；《思》阿颇罗

ἀπολογέομαι

(1)

＜动＞

(a)

33.435 沟通 辩护，藉口 ［参ἀπολογία］ 为自己或别人说话，反驳那些被推定为错误的指控 为自己辩护 ὁ δὲ Ἀλέξανδρος κατασείσας τὴν χεῖρα ἤθελεν ἀπολογεῖσθαι τῷ δήμῳ  ‘then Alexander motioned with his hand and tried to defend himself before the people’  「亚历山大打了一个手势，想要向民众申辩」 (徒 19:33)

ἀπολογία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.435 沟通 辩护，藉口 ［参ἀπολογέομαι］ 为自己或别人说话，反驳那些被推定为错误的指控 为自己辩护 Ἐν τῇ πρώτῃ μου ἀπολογίᾳ οὐδείς μοι παρεγένετο  ‘when I first defended myself, no one stood by me’  「我第一次为自己辩护的时候，没有一个人来支援我」 (提后 4:16)

(b)

33.436 沟通 辩护，藉口 （ἀπολογέομαι「为自己辩护」33.435 的衍生词）辩护时所说的内容 辩护；辩护的内容；为自己辩护的方法 Ἡ ἐμὴ ἀπολογία τοῖς ἐμὲ ἀνακρίνουσίν ἐστιν αὕτη  ‘when people criticize me, this is my defense’  「人家批评我的时候，我就这样辩护」 (林前 9:3)

ἀπολούω

(1)

＜动＞

(a)

88.30 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 ［参ἁγνίζω］ 造成道德纯洁的状态 洁净；使纯洁 βάπτισαι καὶ ἀπόλουσαι τὰς ἁμαρτίας σου ἐπικαλεσάμενος τὸ ὄνομα αὐτοῦ  ‘be baptized and have your sins purified by asking the Lord to help you’  「起来受洗，求主帮助你，洁净你的罪」 (徒 22:16) ἀλλ᾽ ἀπελούσασθε, ἀλλ᾽ ἡγιάσθητε  ‘but you have been purified, you have been made holy’  「但是你们已经被洗净，已经成为圣洁了」 (林前 6:11)

ἀπολύτρωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

37.128 控制，管理 释放，解放 ［参λυτρόω, λύτρωσις］ 释放，与释放奴隶的过程相类似1 释放；拯救 ἐν ᾧ ἔχομεν τὴν ἀπολύτρωσιν διὰ τοῦ αἵματος αὐτοῦ  ‘by his death we are set free’  「藉着他的死，我们得释放」 (弗 1:7) 在许多语言中，说到「释放」时必须具体说明所涉及的方式或情况。例如，路 24:21 中的「拯救以色列」可能需要译成「使以色列脱离异邦的控制」或「使以色列脱离罗马势力」。路 2:38 也需要采用类似的翻译；弗 1:7 则可能需要指明「我们脱离罪得到自由」或「我们摆脱了不良的欲望」。

____________________________________________________

1 考虑到介词前缀ἀπο，ἀπολύω[c]的语气可能比λύω[b]强烈，但是新约经文并不足以确立此区别。37.128中的各个意思也可能有此区别。

ἀπολύω  (ἀπολύομαι)

(1)

＜动＞

(a)

15.43 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἀφίημι］ 使（或允许）人离开某个特定地点1 解散 ἀπόλυσον τοὺς ὄχλους  ‘let the people leave’ or ‘dismiss the crowds’  「请叫众人散去」或「请遣散人群」 (太 14:15)

(b)

15.66 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἀποστέλλω, πέμπω］ 使人为了某个特定目的而出发 打发；差遣 Οἱ μὲν οὖν ἀπολυθέντες κατῆλθον εἰς Ἀντιόχειαν  ‘then those who were sent arrived in Antioch’  「他们受了差遣，就下安提阿去」 (徒 15:30)

(c)

37.127 控制，管理 释放，解放 ［参ἀπαλλάσσω, λύω］ 解除控制，释放（高度通用的含义，适用于各种各样的情况，包括监禁、政治控制、罪恶、疾病）2 解脱；释放 παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω  ‘I will have him whipped and released’  「我要鞭打他，然后把他释放」 (路 23:22)

(d)

34.78 联合 结婚，离婚 ［参ἀφίημι, λύσις, χωρίζω］ 解除婚姻关系 离婚；分开；休弃（妻子）；离弃 Ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, δότω αὐτῇ ἀποστάσιον  ‘anyone who divorces his wife must give her a written notice of divorce’  「凡要休弃妻子的，必须写休书给她」 (太 5:31) 离婚经常用字面意为「遣走」、「与……分开」或「彼此离开」等词汇来表达。然而，好些语言会采用习语来表达，例如「把他和他的衣物送走」、「解开他们之间的结」，或「扔掉她的壁炉底石」。 有些人尝试严格区分 林前 7:11 中的 ἀφίημι 和 林前 7:15 中的 χωρίζω，假设 ἀφίημι 暗示合法的离婚，而 χωρίζω 仅指分开。然而，这种区分似乎是人为和主观的。

(e)

40.8 和解，宽恕 宽恕 ［参ἄφεσις, ἀφίημι］ 消除因犯罪行为而产生的内疚和罪责 饶恕；宽恕 ἀπολύετε, καὶ ἀπολυθήσεσθε  ‘forgive and you will be forgiven (by God)’  「你们要饶恕人，就必蒙饶恕」 (路 6:37) 请特别注意，ἀφίημι[f]、ἄφεσις[a] 和 ἀπολύω[e] 等词汇的意义，着重于作恶者的罪责，而不是恶行本身。所做的恶事不能撤销，但是该恶事所带来的罪责被赦免了。因此，赦免的意思基本上是除去作恶所带来的罪责。 有些语言清楚区分了罪责和罪；因此，表示赦免的词汇是针对罪责，而不是恶行。所以，「赦免罪」实际上是「赦免罪责」。很多时候，表示「赦免」的词汇在字面上是「抹去」、「涂抹」，或「除去」的意思；可是，一件事件显然不可能被抹去或涂抹，而罪责则可以被除去或抹去。

(f)

15.38 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 离开一个地方或一系列的情况，可能暗示一个终结，或涉及重大的分离或决裂 离开；散开；分散 ἀσύμφωνοι δὲ ὄντες πρὸς ἀλλήλους ἀπελύοντο  ‘so they left, disagreeing among themselves’  「他们彼此不能同意，就散开了」 (徒 28:25)

____________________________________________________

1 ἀπολύω[a]和ἀφίημι[a]的意思可能略有区别；ἀπολύω[a]可能较多暗示许可，而ἀφίημι[a]较多暗示解散，但并不能根据新约用法确立此区别。然而，在徒 15:30，οἱ ... ἀπολυθέντες显然意指「被差遣」（见ἀπολύω[b]，15.66）。

2 考虑到介词前缀ἀπο，ἀπολύω[c]的语气可能比λύω[b]强烈，但是新约经文并不足以确立此区别。37.128中的各个意思也可能有此区别。

ἀπομάσσω  (ἀπομάσσομαι)

(1)

＜动＞

(a)

16.9 非线性运动 擦去，除去粘着物的一种方法 擦去；拂去 Καὶ τὸν κονιορτὸν τὸν κολληθέντα ἡμῖν ἐκ τῆς πόλεως ὑμῶν εἰς τοὺς πόδας ἀπομασσόμεθα ὑμῖν  ‘even the dust from your town which sticks to our feet we wipe off against you’  「就是你们城里的尘土黏在我们的脚上，我们也当着你们擦去」 (路 10:11) 跺掉脚上的尘土是一种表示谴责的象徵性行为，因此有些语言可能需要把 路 10:11 中的这个表达译作：「我们跺掉尘土以表示对你们的谴责」，或「我们跺掉尘土以显示你们有多坏」。

ἀπονέμω

(1)

＜动＞

(a)

90.54 语意格 以动词来标记的使役施事者 用于标记一种使役关系，暗示那是值得拥有的东西 使；表示；分配 ἀπονέμοντες τιμὴν ὡς καὶ συγκληρονόμοις χάριτος ζωῆς  ‘showing (them) respect, since they received jointly with you the gift of life’  「要尊重她，因为她也与你一同承受生命之恩」或「要向她表示尊重，因为她也与你一同承受生命之恩」 (彼前 3:7)

ἀπονίζω  (ἀπονίπτω)

(1)

＜动＞

(a)

47.10 涉及液体或干物质的活动 液体的使用 洗干净身体的一部分 洗掉；洗刷掉；洗 λαβὼν ὕδωρ ἀπενίψατο τὰς χεῖρας ἀπέναντι τοῦ ὄχλου  ‘he took some water and washed his hands in front of the crowd’  「就拿水在群众面前洗手」 (太 27:24)

ἀποπίπτω

(1)

＜动＞

(a)

15.120 线性运动 掉落 ［参ἐκπίπτω］ 从某一点或某个地点掉落 掉下来 καὶ εὐθέως ἀπέπεσαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν ὡς λεπίδες  ‘and immediately there fell from his eyes something like scales’  「眼里立刻就有些鳞片似的东西掉下来」 (徒 9:18)

ἀποπλανάω  (ἀποπλανάομαι)

(1)

＜动＞

(a)

31.11 持有观点，相信，信赖 持有错误观点，被误导 使某人对自己的信仰或观点完全迷失1 迷惑；欺骗；误导；使人有完全错误的观点 δώσουσιν σημεῖα καὶ τέρατα πρὸς τὸ ἀποπλανᾶν, εἰ δυνατόν, τοὺς ἐκλεκτούς  ‘they will perform signs and miracles in order to mislead the elect, if possible’  「行神迹和奇事，如果有可能，甚至迷惑那些蒙拣选的人」 (可 13:22)

(b)

31.67 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 ［参πλανάω］ 不再相信真实的事，却开始相信虚假的事2 偏离真理；误入歧途 ἀπεπλανήθησαν ἀπὸ τῆς πίστεως  ‘they have wandered from the faith’  「背离了信仰」 (提前 6:10) 有些语言论到真理的时候，可以保留「偏离」或「迷失」的比喻意义，但许多语言并不能做到这一点，因此需要详细说明所涉及的内容，例如，「不再相信真实的事，开始相信虚假的事」。

____________________________________________________

1 πλανάω和πλάνη[a]（31.8）、πλάνος（31.9）、πλάνη[b]（31.10），以及ἀποπλανάω（31.11）的重点主要是在人被误导或欺骗而有的观点。但是，这些词汇可能不仅仅是指错误的观念或意见，还涉及行为上的欺骗，因此这些意思也可能见于语义域88「道德伦理素质及相关行为」的子域U「误导，引入歧途，欺骗」。

2 ἀποπλανάομαι可能与πλανάομαι[b]略有区别，强调离开了真理。

ἀποπλέω

(1)

＜动＞

(a)

54.7 海上活动 开船离开一个地点 扬帆出海；启航；坐船离开 ἐκεῖθέν τε ἀπέπλευσαν εἰς Κύπρον  ‘they sailed from there to Cyprus’  「他们……从那里坐船往塞浦路斯去」 (徒 13:4)

ἀποπληρόω

(1)

＜动＞

(a)

36.17 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参ἀναπληρόω］ 符合某个标准，以此证明其目的 遵从；遵守；顺从 καὶ οὕτως ἀποπληρώσετε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ  ‘and in this way you will obey the law of Christ’  「这样就是遵从基督的律法」 (加 6:2) 这词是一个异文，只出现在：καὶ οὕτως ἀποπληρώσετε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ「这样，你们就遵守了基督的律法」（加 6:2）（校勘栏）。

ἀποπνίγω  (ἀποπνίγομαι)

(1)

＜动＞

(a)

23.120 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参πνίγω, συμπνίγω］ （采用 πνίγω[a]「窒息」19.53 的基本意义的引申喻意）植物因被其他植物挤压和遮蔽而导致死亡 1 使植物死亡；挤住以至于死亡 ἕτερον ἔπεσεν ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό  ‘other (seeds) fell among the thorns and the thorns grew up with the plants and caused them to die’  「有的落在荆棘里，荆棘跟它一同生长，把它挤住以至于死亡」 (路 8:7)

(b)

23.119 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参πνίγω］ 因溺水而死亡 2 淹死 ὥρμησεν ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν λίμνην καὶ ἀπεπνίγη  ‘the herd rushed down the cliff into the lake and were drowned’  「那群猪就闯下山崖，投进湖里，淹死了」 (路 8:33)

____________________________________________________

1 ἀποπνίγω和συμπνίγω[a]可能比πνίγω[b]的语气更加强烈，但是无法根据新约的用法来确定这一点。

2 ἀποπνίγομαι可能比πνίγομαι的语气更加强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这区别。

ἀπορέω

(1)

＜动＞

(a)

32.9 理解 理解 ［参ἀπορία］ 感到困惑，有极度焦虑的含义 不知所措；不确定；焦虑；疑惑；惊愕 οἱ μαθηταὶ ἀπορούμενοι περὶ τίνος λέγει  ‘the disciples were at a loss to understand what he meant’  「门徒……都很困惑，猜不透他是指着谁说的」 (约 13:22)

ἀπορία

(1)

ας, ＜阴＞

(a)

32.9 理解 理解 ［参ἀπορέω］ 感到困惑，有极度焦虑的含义 不知所措；不确定；焦虑；疑惑；惊愕 καὶ ἐπὶ τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ  ‘and upon the earth despair among nations, with consternation’ or ‘... and great anxiety’  「列国的人就惊慌失措，陷入困惑混乱之中」 (路 21:25)

ἀπορίπτω

(1)

＜动＞

(a)

15.242 线性运动 跳起，跳跃 从某个物体上（如从船上）纵身而下 跳下来；跳下船 ἐκέλευσέν τε τοὺς δυναμένους κολυμβᾶν ἀπορίψαντας  ‘he ordered those who could swim to jump overboard’  「他吩咐会游泳的跳下水去，先到岸上」 (徒 27:43)

ἀπορφανίζω

(1)

＜动＞

(a)

85.17 在空间存在 在某个地方 （ἀπορφανίζω「使成为孤儿」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使某人在空间上被分开，还有情感剥夺的含意 分离并剥夺 ἀπορφανισθέντες ἀφ᾽ ὑμῶν πρὸς καιρὸν ὥρας  ‘separated from you for a time’ or ‘separated and deprived of your company for a time’  「暂时与你们分离」或「暂时不能与你们在一起」 (帖前 2:17)

ἀποσκίασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

14.61 自然界的事件及状态 黑暗 ［参σκιά］ 物体阻挡光线造成的影子或阴影 影子；阴影 παρ᾽ ᾧ οὐκ ἔνι παραλλαγὴ ἢ τροπῆς ἀποσκίασμα  ‘in whom there is no change or shifting shadow’  「在他并没有改变，也没有转动的影儿」 (雅 1:17) 在许多语言中，「影子」一词有许多十分重要的含义。在某些情况下，「影子」被视为人格的一部分，并在人死后进入来世，因为死去的人不会再「投下影子」。影子也可以被视为人格的一种对应物，是个性的另一面。如果一个人病情严重，可以说「他的影子已经走了」。在世上很多地方，人的影子在巫术中是一个重要元素，因为破坏一个人的影子可被视为伤害那人的方法。 在 雅 1:17，「转动的影儿」可以翻译为「不断变化的影子」。

ἀποσπάω

(1)

＜动＞

(a)

15.214 线性运动 拉，拖，拽 从某物中抽出或拔出 拉出；抽出；拖动 εἷς τῶν μετὰ Ἰησοῦ ... ἀπέσπασεν τὴν μάχαιραν αὐτοῦ  ‘one of those who were with Jesus ... drew his sword’  「有一个和耶稣一起的人伸手拔出刀来」 (太 26:51)

(b)

31.74 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 ［参ἐξέλκω］ （ἀποσπάω[a]「拉出，拖动」15.214 的引申喻意）使人改变信仰，使之更符合引起改变的人或因素的信仰 引诱；诱惑；勾引；牵走 τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν  ‘in order to draw away disciples after them’  「要引诱门徒跟从他们」 (徒 20:30a)

(c)

15.54 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ἀποσπάομαι  使自己远离，暗示动作不是突然的 离开 καὶ αὐτὸς ἀπεσπάσθη ἀπ᾽ αὐτῶν ὡσεὶ λίθου βολὴν  ‘then, he withdrew from them, about the distance one can throw a stone’  「于是耶稣离开他们，在约扔一块石子的距离」 (路 22:41) Ὡς δὲ ἐγένετο ἀναχθῆναι ἡμᾶς ἀποσπασθέντας ἀπ᾽ αὐτῶν  ‘we took our leave from them and set sail’  「我们离别了众人，就开船」 (徒 21:1b)

____________________________________________________

1 鉴于ἀποσπάω在徒 20:30暗示了人与人之间的关系，因此可以把这个意思归类在语义域「联系」（34）中。

2 在徒 21:1，ἀποσπάομαι可以解作指告别的动作，因此相当于ἀποτάσσομαι[b]（15.55）。

ἀποστασία

(1)

ας＜阴＞

(a)

39.34 敌意，冲突 反叛 ［参ἀκαταστασία, ἀνίστημι, ἐπανίστημι, ἐπίστασις, στάσις］ 起来公然反抗权威，意图推翻它或完全违抗其要求 1 反抗；造反；叛乱 ὅτι ἐὰν μὴ ἔλθῃ ἡ ἀποστασία πρῶτον  ‘for not until the final rebellion takes place’  「那日子来到以前必定先有最后的反叛」 (帖后 2:3) ἀποστασία 和 ἐπίστασις[b] 的字义可能会因为前缀的构成不同而略有差异，但是这种观点并没有足够的上下文证据。

____________________________________________________

1 ἐπανίστημι和ἐπίστασις[b]带有前缀ἐπι，可能与ἀνίστημι[h]和στάσις[a]具有某种程度上的不同，因为前缀可能表示动作是具体指向某个对象，但是并没有足够的上下文证据支持这种意思区分。

ἀποστάσιον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.41 沟通 书面语言 丈夫的书面声明，交给妻子作为合法离婚的证据1 休书 Ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, δότω αὐτῇ ἀποστάσιον  ‘anyone who divorces his wife must give her a written notice of divorce’  「无论谁休妻，都要给她休书」 (太 5:31)

____________________________________________________

1 在太 19:7和可 10:4，ἀποστάσιον与βιβλίον[b]「证书」（33.38）连用，但是在太 5:31，ἀποστάσιον是在绝对意义上使用，指该文件及其内容。

ἀποστεγάζω

(1)

＜动＞

(a)

45.11 建造，兴建 把屋顶拆走 拆除屋顶；拆去屋顶 ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν  ‘they took off the roof where he was’  「就把他所在那房子的屋顶拆了」 (可 2:4) 在 可 2:4，ἀποστεγάζω 仅指房顶的一部分，因此在一些语言中可能需要译成：「他们在房顶上拆开一个洞」。考虑到新约时期巴勒斯坦地区建造的房屋，屋顶显然是平坦的，用结实的梁木撑起来，上面铺上板条或小树枝，然后盖上太阳晒干的泥砖。

ἀποστέλλω

(1)

＜动＞

(a)

15.66 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἀπολύω, πέμπω］ 使人为了某个特定目的而出发 打发；差遣 ἀποστέλλει δύο τῶν μαθητῶν αὐτοῦ  ‘he sends two of his disciples’  「耶稣打发两个门徒」 (可 11:1) ἀπέστειλέν με ... εὐαγγελίζεσθαι  ‘he sent me ... to tell the good news’  「他差遣我……是要我传福音」 (林前 1:17)

(b)

15.67 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἐξαποστέλλω, πέμπω］ 发送消息，大概是由某人发送的1 发送消息；通知；传话 ὅτι τοῖς ἔθνεσιν ἀπεστάλη τοῦτο τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ  ‘because this salvation from God was sent to the Gentiles’  「上帝这救恩已经传给外邦人」 (徒 28:28)

(c)

43.17 农耕 ἀποστέλλω τὸ δρέπανον  （习语，直译：送出镰刀）开始收割庄稼，用镰刀割下成熟的谷物 用镰刀收割；挥动镰刀；开始收割 εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέπανον  ‘immediately he begins to harvest the grain’  「他就立刻用镰刀收割」 (可 4:29)

____________________________________________________

1 在15.67的上下文中，πέμπω、ἀποστέλλω和ἐξαποστέλλω可以归类为语义域33「沟通」中的一种沟通类型。

ἀποστερέω

(1)

＜动＞

(a)

57.248 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 通过欺骗或诡计夺去某人的东西 欺骗；骗取；以欺骗手段剥夺 Μὴ ἀποστερήσῃς  ‘do not defraud’  「不可欺诈」 (可 10:19)

(b)

57.47 拥有，转移，交换 需要，缺乏 使某人不拥有某物 夺去；使丧失 ἀπεστερημένων τῆς ἀληθείας  ‘being deprived of the truth’  「丧失真理」 (提前 6:5) 虽然 ἀποστερέω[b] 导致的状态可能仅仅是没有某物，然而这词暗示发生了一些活动，导致某人不再拥有某物。在一些语言中，这个意思可以表达为「从某人那里拿走某物」。

(c)

57.159 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 不把所欠的付给某人 不付报酬；亏负；克扣 ὁ μισθὸς τῶν ἐργατῶν τῶν ἀμησάντων τὰς χώρας ὑμῶν ὁ ἀπεστερημένος  ‘you have withheld the wages of the men who work in your fields’  「你们剥削在田里替你们做工的工人，克扣他们的工钱」 (雅 5:4)

ἀποστολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

53.73 宗教活动 角色及作用 被委任并差派作特派信使的人所担当的角色 使徒的职分；使徒的位分；作使徒；作特派的信使 δι᾽ οὗ ἐλάβομεν χάριν καὶ ἀποστολὴν  ‘through whom I received the privilege of being an apostle’  「我们从他蒙恩受了使徒的职分」 (罗 1:5) 另见 ἀπόστολος[a] 53.74。

ἀπόστολος

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.74 宗教活动 角色及作用 履行特派信使职责的人（通常仅指直接跟随耶稣基督的信徒，但也会延伸指其他积极传扬福音信息的早期基督徒，如保罗） 使徒；特别信使 ∏αῦλος δοῦλος Χριστοῦ Ἰησοῦ, κλητὸς ἀπόστολος  ‘Paul, a servant of Christ Jesus, called (by God) to be an apostle’  「基督耶稣的仆人保罗，蒙召为使徒」 (罗 1:1) 有些时候，使徒与耶稣基督之间的关系表达为「作基督的使者」或「作耶稣基督特派的使者」。其中的「特」是指被耶稣基督派遣去完成特定的任务或职责。

(b)

33.194 沟通 通知，宣布 （ἀποστέλλω[b]「发送消息」15.67 的衍生词）被差遣去发送消息的人1 使者；信使 οὐδὲ ἀπόστολος μείζων τοῦ πέμψαντος αὐτόν  ‘no messenger is greater than the one who sent him’  「奉差的信使也不大于差他的人」 (约 13:16)

____________________________________________________

1 ἀπόστολος[b]（33.194）和ἄγγελος[a]（33.195）的意思似乎不同，因为ἀπόστολος[b]的重点是被差遣者，而ἄγγελος[a]的重点似乎是传达的信息。

ἀποστοματίζω

(1)

＜动＞

(a)

33.183 沟通 问题，答案 怀着敌意去质问某人 质问；带着敌意来询问 ἤρξαντο οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι δεινῶς ἐνέχειν καὶ ἀποστοματίζειν αὐτὸν περὶ πλειόνων  ‘the teachers of the Law and the Pharisees began to criticize him bitterly and to ask hostile questions about many things’  「文士和法利赛人就开始极力地催逼他，盘问他许多事」 (路 11:53)

ἀποστρέφω  (ἀποστρέφομαι)

(1)

＜动＞

(a)

31.70 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 使某人偏离先前的信仰 使偏离；使改变信仰；误导 ∏ροσηνέγκατέ μοι τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ὡς ἀποστρέφοντα τὸν λαόν  ‘you brought this man to me and said he was misleading the people’ or ‘... causing the people to turn away from their beliefs’  「你们解这人到我这裏，说他是煽惑百姓的」或「……使群众背离他们的信仰」 (路 23:14) ἐν τῷ ἀποστρέφειν ἕκαστον ἀπὸ τῶν πονηριῶν ὑμῶν  ‘by causing each of you to turn away from your wicked ways’  「使各人回转，离开你们的邪恶」 (徒 3:26) 关于 ἀποστρέφω 在 徒 3:26 中的另一种解释，见 68.44。关于 ἀποστρέφω 在 路 23:14 中的另一种解释，见 88.264。

(b)

88.264 道德伦理素质及相关行为 放荡，性变态 ［参διαστρέφω］ 使某人偏离正确的行为，从而犯了严重的过犯 引入歧途；使偏离；误导 ∏ροσηνέγκατέ μοι τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ὡς ἀποστρέφοντα τὸν λαόν  ‘you brought this man to me and said that he was misleading the people’  「你们把这人押到我这里来，说他煽动群众叛离」 (路 23:14) 关于 ἀποστρέφω 在 路 23:14 中的另一种解释，见 31.70。

(c)

85.52 在空间存在 放置，安置 使某物回到先前的位置 返回；放回 Ἀπόστρεψον τὴν μάχαιράν σου εἰς τὸν τόπον αὐτῆς  ‘put your sword back in its place’  「把你的刀收回原处」 (太 26:52)

(d)

13.63 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参στρέφω］ 使某物变成别的东西，或从某物或某人身上移开 改变；变成；除掉 ἀποστρέψει ἀσεβείας ἀπὸ Ἰακώβ  ‘he will remove wickedness from Jacob’  「他要除掉雅各的罪恶」 (罗 11:26)

(e)

68.44 时态 停止 （ἀποστρέφω「使掉头」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）停止做某事，有拒绝的含意 停止；拒绝 ἐν τῷ ἀποστρέφειν ἕκαστον ἀπὸ τῶν πονηριῶν ὑμῶν  ‘by each of you stopping your evil ways’  「使各人回转，离开你们的邪恶」 (徒 3:26) καὶ ἀπὸ μὲν τῆς ἀληθείας τὴν ἀκοὴν ἀποστρέψουσιν  ‘and they will stop listening to the truth’  「转离不听真理」 (提后 4:4) 关于 ἀποστρέφω 在 徒 3:26 中的另一种解释，见 31.70。

(f)

31.62 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 不再像从前那样相信，因而背弃或拒绝以前的信仰 离弃；背弃拒绝 ἐντολαῖς ἀνθρώπων ἀποστρεφομένων τὴν ἀλήθειαν  ‘commandments of men who reject the truth’  「背弃真理之人的命令」 (多 1:14)

(g)

34.26 联合 加入，开始联系 ［参ἀφίστημι, ἐκπίπτω, παραπίπτω］ 放弃之前的关系或联系，或脱离关系（与开始联系相反）1 背离；离开；离弃；走开 πολὺ μᾶλλον ἡμεῖς οἱ τὸν ἀπ᾽ οὐρανῶν ἀποστρεφόμενοι  ‘how much less (shall) we (escape) if we turn away from the one (who speaks) from heaven’  「我们背离从天上向我们说话的那位，就更不能脱罪了！」 (来 12:25)

(h)

35.18 帮助，照顾 帮助 拒绝向某人提供帮助 拒绝帮助 καὶ τὸν θέλοντα ἀπὸ σοῦ δανίσασθαι μὴ ἀποστραφῇς  ‘do not refuse to help one who wants to borrow from you’  「有向你借贷的，不可推辞」 (太 5:42) ἀπεστράφησάν με πάντες οἱ ἐν τῇ Ἀσίᾳ  ‘all those in Asia refused to help me’  「所有在亚细亚的人都拒绝帮助我」 (提后 1:15)

____________________________________________________

1 παραπίπτω、ἐκπίπτω[c]、ἀποστρέφομαι[b]和ἀφίσταμαι[b]似乎着重于解体的初始。因此，这些词汇指的是结合或开始联合过程的反向过程。

ἀποστυγέω

(1)

＜动＞

(a)

88.203 道德伦理素质及相关行为 憎恨，可憎的 非常不喜欢某人或某事，暗示反感和想要躲避 憎恶；厌弃 ἀποστυγοῦντες τὸ πονηρόν, κολλώμενοι τῷ ἀγαθῷ  ‘hate what is evil; hold on to what is good’  「要厌弃恶、持守善」 (罗 12:9)

ἀποσυνάγωγος

(1)

ον

(a)

11.46 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 被逐出会堂、开除教籍的状态 被赶出会堂 ἐάν τις αὐτὸν ὁμολογήσῃ χριστόν, ἀποσυνάγωγος γένηται  ‘if anyone professed him to be the Messiah, he would be put out of the synagogue’  「若有宣认耶稣是基督的，要把他赶出会堂」 (约 9:22) 翻译 约 9:22 时，重要的是清楚显示，问题不是说一个人仅仅被迫走到一个会堂建筑物的外面，而是说他被撤销会员资格，因此不得参与会堂里的敬拜。在某些语言中，这个信息会清楚表示为：「他的名字将被从会堂名单中删除」，或「他将不能再进入会堂」，或「他将被拒绝作会堂的会员」。

ἀποτάσσω  (ἀποτάσσομαι)

(1)

＜动＞

(a)

33.23 沟通 话语类型 使用适当的正式表达方式向某人告别，可能包括交待离别前的最后安排 辞别；告别 πρῶτον δὲ ἐπίτρεψόν μοι ἀποτάξασθαι τοῖς εἰς τὸν οἶκόν μου  ‘first let me go and say goodbye to my family’  「容许我先去辞别我家里的人」 (路 9:61)

(b)

15.55 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 辞别 离开；告别 ἀποταξάμενος ἐξέπλει εἰς τὴν ∑υρίαν  ‘taking leave, he sailed off for Syria’  「辞别了……坐船到叙利亚去」 (徒 18:18) 有些语言多采用习语来翻译「离开」或「告别」，比如译成「离开时打响指」，「举起双手」，「离开前抱拳」，或「离开时互相鞠躬」。

(c)

57.70 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 自愿放弃或撇下所拥有的东西 放弃；撇下所拥有的；跟所拥有的道别 πᾶς ἐξ ὑμῶν ὃς οὐκ ἀποτάσσεται πᾶσιν τοῖς ἑαυτοῦ ὑπάρχουσιν οὐ δύναται εἶναί μου μαθητής  ‘none of you can be my disciple unless he gives up everything he has’  「你们无论谁，若不放弃所有的一切，就不能作我的门徒」 (路 14:33)

ἀποτελέω

(1)

＜动＞

(a)

68.22 时态 完竣，完成，成就 ［参ἐκτελέω, ἐπιτελέω, συντελέω, τελειόω, τελέω］ 使活动成功完成1 成全；结束；完毕；完成 ἰάσεις ἀποτελῶ σήμερον καὶ αὔριον  ‘I am completing cures today and tomorrow’  「我今天明天将完成治病」 (路 13:32) ἡ δὲ ἁμαρτία ἀποτελεσθεῖσα ἀποκύει θάνατον  ‘sin, when it has completed its action, produces death’  「罪既长成，就生出死来」 (雅 1:15) 路 13:32 中的 ἀποτελέω 也可以译成「正在进行」，但是重点显然在于完成一系列这样的医治。路 13:32 的最后一个短语 καὶ τῇ τρίτω τελειοῦμαι「在第三天，我将完成」，可能表明 ἀποτελέω 与 τελειόω 的分别，第一个词显然是标记一个特定系列的结束，而第二个词是指有关的一切事情都完成。

____________________________________________________

1 τελέω、ἐκτελέω[a]、ἀποτελέω、ἐπιτελέω[a]、συντελέω[a]和τελειόω[c]的意思无疑存在一些细微的区别，特别是在着重点上，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别；不过，ἐκτελέω和ἀποτελέω可能比较强调最终的定局，而ἐπιτελέω[a]可能着重最终的目的。

ἀποτίθημι  (ἀποτίθεμαι)

(1)

＜动＞

(a)

85.44 在空间存在 放置，安置 ［参ἀφαιρέω］ 把东西放到正常位置以外的地方1 收起来；移开；除去 ἔδησεν [αὐτὸν] καὶ ἐν φυλακῇ ἀπέθετο  ‘have him tied up and put in prison’  「把他绑起来收在监狱里」 (太 14:3) οἱ μάρτυρες ἀπέθεντο τὰ ἱμάτια αὐτῶν παρὰ τοὺς πόδας νεανίου  ‘the witnesses put their clothes at a young man's feet’  「那些见证人把自己的袍子放在一个……年轻人脚前」 (徒 7:58) 在 太 14:3，「移开」的语义要素隐含在「关在监狱里」的活动中。

(b)

68.37 时态 停止 （ἀποτίθημι[a]「收起来」85.44 的引申喻意）停止做习惯做的事情 停止；不再做；弃绝 ἀποθέσθαι ὑμᾶς κατὰ τὴν προτέραν ἀναστροφὴν  ‘stop living the way you did formerly’  「你们要停止从前的生活方式」 (弗 4:22)

____________________________________________________

1 ἀποτίθεμαι[a]和ἀφαιρέω[a]的意思也可以归类在语义域15「线性运动」，但在许多上下文中，重点似乎不在运动，而在于从特定位置移走。换句话说，焦点是物体从一个地方消失，而不是移走时的动作。

ἀποτινάσσω

(1)

＜动＞

(a)

16.8 非线性运动 抖掉或摆脱某物，以除掉某些物质或物体 抖掉；跺掉；拂去 ἐξερχόμενοι ἀπὸ τῆς πόλεως ἐκείνης τὸν κονιορτὸν ἀπὸ τῶν ποδῶν ὑμῶν ἀποτινάσσετε εἰς μαρτύριον ἐπ᾽ αὐτούς  ‘leave that town and shake the dust off your feet as a warning to them’  「把脚上的尘土也跺掉，表示对他们的警告」 (路 9:5) ὁ μὲν οὖν ἀποτινάξας τὸ θηρίον εἰς τὸ πῦρ ἔπαθεν οὐδὲν κακόν  ‘but he shook the snake off into the fire without being harmed at all’  「保罗竟把那毒蛇甩在火里，并没有受伤」 (徒 28:5) 对于 徒 28:5 和 路 9:5 两处经文，许多语言都需要使用非常不同的词汇来表达「抖掉」，因为在第一种情况下，附在身上的是有生命的活物，而在第二种情况下，附着的只是一种物质。 「跺掉脚上尘土」的象徵含意，在许多语言中都很不清楚，因而可能需要添加一种分类词，指出这样的举动是象徵断绝联系。因此，徒 18:6 中的 ἐκτιναξάμενος τὰ ἱμάτια 经常译为「他抖掉衣服上的灰尘以示抗议」。

ἀποτίνω

(1)

＜动＞

(a)

57.156 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 （法律术语）赔偿损失或费用 偿还；赔偿 ἐγὼ ἀποτίσω  ‘I will remunerate you’  「我必偿还」 (门 1:19) 在 门 1:19 的这个语句也可以译作：「你所受的一切损失，我必偿还。」

ἀποτολμάω

(1)

＜动＞

(a)

25.163 态度及情感 勇气，胆量 做某事时特别大胆 放胆；大胆 Ἠσαΐας δὲ ἀποτολμᾷ καὶ λέγει  ‘and Isaiah was very bold and said’  「以赛亚放胆说」 (罗 10:20)

ἀποτομία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.73 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 严厉地对待某人 严厉 ἐπὶ μὲν τοὺς πεσόντας ἀποτομία, ἐπὶ δὲ σὲ χρηστότης θεοῦ, ἐὰν ἐπιμένῃς τῇ χρηστότητι  ‘God is harsh toward those who have fallen, but kind to you if you continue in his kindness’  「上帝……对那跌倒的人是严厉的；对你是恩慈的，只要你长久在他的恩慈里」 (罗 11:22)

ἀποτόμως

(1)

＜副＞

(a)

88.74 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 （ἀποτομία「严厉」88.73 的衍生词）形容非常严厉地对待某人 严厉地 ἵνα παρὼν μὴ ἀποτόμως χρήσωμαι κατὰ τὴν ἐξουσίαν ἣν ὁ κύριος ἔδωκέν μοι  ‘so that when I arrive, I will not have to deal harshly (with you) in using the authority the Lord gave me’  「到我来了就不必凭着主给我的权柄严厉地对待你们」 (林后 13:10) 在某些语言中，ἀποτομία (88.73) 或 ἀποτόμως 的对等翻译是一个表示善意的否定表达，因此可以译成「拒绝表示善意」。但在某些情况下，ἀποτομία 或 ἀποτόμως 的对等翻译是一个习语，例如「拒绝看」、「皱眉」或「推开」。

ἀποτρέπω  (ἀποτρέπομαι)

(1)

＜动＞

(a)

34.41 联合 限制或避免联系 ［参ἀφίστημι, ἐκκλίνω, παραιτέομαι, στέλλω］ 故意避免与某人交往1 避开；躲开；躲避 ἔχοντες μόρφωσιν εὐσεβείας τὴν δὲ δύναμιν αὐτῆς ἠρνημένοι· καὶ τούτους ἀποτρέπου  ‘they will hold to the outward form of our religion but reject its (real) power. Keep away from these men’  「有敬虔的外貌，却背弃了敬虔的实质，这等人你要避开」 (提后 3:5)

____________________________________________________

1 34.41中各个词汇的意思可能存在差异，但因为没有更独特的上下文，所以很难确定确切的意思范围。

ἀπουσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

85.28 在空间存在 在某个地方 不在场的状态 不在；缺席；离开 μὴ ὡς ἐν τῇ παρουσίᾳ μου μόνον ἀλλὰ νῦν πολλῷ μᾶλλον ἐν τῇ ἀπουσίᾳ μου  ‘not as in my presence only, but now much more so in my absence’  「不单我来到你们当中的时候要这样，现今我不在你们那里，你们更要这样」 (腓 2:12)

ἀποφέρω

(1)

＜动＞

(a)

15.202 线性运动 携带，负担 把某物从某处带走 拿走；拿去 καὶ ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦντας ἀποφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σουδάρια ἢ σιμικίνθια  ‘even handkerchiefs and aprons he had used were taken away to the sick’  「甚至有人从保罗身上拿走手巾或围裙放在病人身上」 (徒 19:12)

(b)

15.177 线性运动 引领，带来，带领 ［参ἀπάγω, ἀπαίρω, ἀπολαμβάνω］ 从某处带走 牵走；带走；带到一边 δήσαντες τὸν Ἰησοῦν ἀπήνεγκαν  ‘they put Jesus in chains and took him away’  「把耶稣捆起来带走」 (可 15:1)

ἀποφεύγω

(1)

＜动＞

(a)

21.14 危险，冒险，安全，拯救 变得安全，没有危险 ［参ἐκφεύγω, φεύγω］ 通过躲避或逃跑而远离危险1 逃脱；躲避；逃避；脱离 ἀποφυγόντες τῆς ἐν τῷ κόσμῳ ἐν ἐπιθυμίᾳ φθορᾶς  ‘escaping from the corruption in the world because of evil desire’  「逃脱世上因私欲而来的败坏」 (彼后 1:4)

____________________________________________________

1 ἐκφεύγω[b]和ἀποφεύγω的意思可能略有不同，与φεύγω[b]也不尽相同，但是无法根据现有的上下文来确定这些词汇的独特特徵是什么；不过，ἐκφεύγω[b]和ἀποφεύγω 的语气可能比φεύγω[b]稍强。另外请注意，这组意为「逃脱」的词汇没有特别说明任何的移动，而只是指出不必经历某些困难或危险的事实。

ἀποφθέγγομαι

(1)

＜动＞

(a)

33.76 沟通 说话，谈话 ［参φθέγγομαι］ 说话，焦点在于话语的声音而不是内容 说话；发出声音 ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ πνεῦμα ἐδίδου ἀποφθέγγεσθαι αὐτοῖς  ‘they began to talk in other languages, as the Spirit enabled them to speak’  「照着圣灵所赐的才能开始说起别种语言来」 (徒 2:4)

ἀποφορτίζομαι

(1)

＜动＞

(a)

15.209 线性运动 携带，负担 使货物被带走 卸货 ἐκεῖσε γὰρ τὸ πλοῖον ἦν ἀποφορτιζόμενον τὸν γόμον  ‘for there the ship was to unload the cargo’  「因为船要在那里卸货」 (徒 21:3)

ἀπόχρησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

42.24 执行，从事 做，执行 耗尽某物 用完；被耗尽；消耗 ἅ ἐστιν πάντα εἰς φθορὰν τῇ ἀποχρήσει  ‘all of which things are destroyed by being used up’  「这类东西一经使用就耗尽了」 (西 2:22)

ἀποχωρέω

(1)

＜动＞

(a)

15.51 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἀφίστημι］ 离开，强调分离，可能不再关注留下来的事物 离开 ἀποχωρεῖτε ἀπ᾽ ἐμοῦ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν  ‘depart from me, you evildoers’  「你们这些不法的人，离开我走吧！」 (太 7:23) Ἰωάννης δὲ ἀποχωρήσας ἀπ᾽ αὐτῶν ὑπέστρεψεν εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘John left them there and returned to Jerusalem’  「约翰却离开他们，回耶路撒冷去了」 (徒 13:13)

ἀποχωρίζω  (ἀποχωρίζομαι)

(1)

＜动＞

(a)

15.14 线性运动 移动，来／去 离开正常的位置，有消失的含义 挪开；消失 καὶ ὁ οὐρανὸς ἀπεχωρίσθη  ‘and the sky disappeared’  「天空……不见了」 (启 6:14) 在 启 6:14，ἀποχωρίζομαι 很难直译成「走开」，因为说天空走开是很奇怪的。然而，如果采用一个意为「消失」的用语，就可能有必要直截了当地说「再也看不见了」。关于 ἀποχωρίζομαι 在 启 6:14 中的另一种解释，见 63.30。

(b)

63.30 整体，联合，部分，分开 分隔 使彼此或多或少明确地分开（显然比 χωρίζω[a]「分开」63.29 的语气更强） 明确地分开；走自己的路；分开；分手 ὥστε ἀποχωρισθῆναι αὐτοὺς ἀπ᾽ ἀλλήλων  ‘so that they each went their own way one from another’  「他们两人为了这件事……终于分手」 (徒 15:39) καὶ ὁ οὐρανὸς ἀπεχωρίσθη  ‘and the heaven split open’  「天就裂开」 (启 6:14) 关于 ἀποχωρίζομαι 在 启 6:14 的另一种解释，见 ἀποχωρίζομαι[a] 15.14。

ἀποψύχω

(1)

＜动＞

(a)

23.184 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 暂时失去意识 昏厥；昏倒；魂不附体 ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου  ‘people fainting from fear’  「人……都吓得魂不附体」 (路 21:26) 在 路 21:26，ἀποψύχω 可能主要指心理上而非生理上的经历。然而，有些学者认为在这段上下文中，ἀποψύχω 意指「死亡」。关于 ἀποψύχω 在 路 21:26 的另一种解释，见 ἀποψύχω[b] 25.293。

(b)

25.293 态度及情感 沮丧 （ἀποψύχω[a]「昏倒」23.184 的引申喻意）完全灰心丧气，因此准备放弃 完全灰心丧气；彻底泄气；失去信心 ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου  ‘people giving up because of fear’  「人们因恐惧而灰心丧气」 (路 21:26) 关于 ἀποψύχω 在 路 21:26 的另一种解释，见 ἀποψύχω[a] 23.184。

Ἀππίου Φόρον

(1)

(a)

93.409 人名及地名 地名 罗马南部的一个集镇 《和》亚比乌市；《现》亚比乌市场；《思》阿丕约市场

ἀπρόσιτος

(1)

ον

(a)

15.80 线性运动 靠近，趋近 指不能够接近 不能靠近；人不能靠近的东西 ὁ μόνος ἔχων ἀθανασίαν, φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον  ‘he alone is immortal and lives in the light that cannot be approached by anyone’  「只有他永远不死，住在人不能接近的光里」 (提前 6:16) 翻译者可能需要在内文或旁注中指出，人为什么不能够靠近光，否则读者可能会误解这段经文，以为是指光太小以致看不到，或者光太远因而达不到。然而，如果所选择的用词「光」暗示极端的强光，就应该在上下文表明其不能靠近的原因。

ἀπρόσκοπος

(1)

ον

(a)

88.318 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 形容无可责备，因为没有犯错 无可指责地 ἀσκῶ ἀπρόσκοπον συνείδησιν ἔχειν πρὸς τὸν θεὸν καὶ τοὺς ἀνθρώπους  ‘I do my best to live blameless before God and people’  「我自己尽力对上帝对人都存无亏的良心」 (徒 24:16) 在某些语言中，88.317 和 88.318 中「无可指摘」的概念只能采用动词形式的表达，其中包含一定程度的抱怨。例如，徒 24:16中的语句可以译成「我在生活中尽心竭力，使上帝和人都不能责备我」或「……都不能抱怨我」。

(b)

25.184 态度及情感 冒犯，被冒犯 不冒犯人的 不冒犯人的；不使人绊倒的；不惹是生非的 ἀπρόσκοποι καὶ Ἰουδαίοις γίνεσθε καὶ Ἕλλησιν καὶ τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ θεοῦ  ‘live in such a way as not to cause offense to the Jews and to the Greeks and to the church of God’  「你们不要使犹太人、希腊人，或上帝教会中的人跌倒」 (林前 10:32)

ἀπροσωπολήμπτως

(1)

＜副＞

(a)

88.240 道德伦理素质及相关行为 偏袒，偏见 形容行事为人没有偏见 不偏不倚地；以公正的方式 πατέρα ἐπικαλεῖσθε τὸν ἀπροσωπολήμπτως κρίνοντα κατὰ τὸ ἑκάστου ἔργον  ‘you address him as Father who judges people impartially according to what each one has done’  「你们称那不偏待人、按各人行为审判人的主为父」 (彼前 1:17)

ἄπταιστος

(1)

ον

(a)

88.292 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 指没有违犯，而是能守住（上帝的）律法 不跌倒；不犯罪 Τῷ δὲ δυναμένῳ φυλάξαι ὑμᾶς ἀπταίστους  ‘to him who is able to keep you free from sinning’  「能保守你们不致跌倒」 (犹 1:24)

ἅπτω  (ἅπτομαι)

(1)

＜动＞

(a)

14.65 自然界的事件及状态 燃烧 ［参ἀνάπτω, ἐμπίπρημι, καίω, περιάπτω, φλογίζω］ 使燃烧过程开始 点燃；点火；生火；点灯 ἅψαντες γὰρ πυρὰν προσελάβοντο πάντας ἡμᾶς  ‘so they built a fire and made us all welcome’  「他们就生了火欢迎我们众人」 (徒 28:2) 从 14.63 所列词汇可以看到，对于不同的燃烧阶段和结果，各种语言在用语上都会有明显的差异。比如，为了取暖而点火，与为了摧毁某物而点火，这两种情况所用的词汇可能非常不同。

(b)

18.6 连接 抓紧，抓住 ［参ἔχω, κρατέω］ 紧握物件 拉住；握住；抓住 Μή μου ἅπτου  ‘do not hold on to me’  「不要拉住我」 (约 20:17a)

(c)

24.73 感官事件及状态 触摸，感觉 触摸，暗示相对坚实有力的接触 触摸；摸 ἥψατο τῆς γλώσσης αὐτοῦ  ‘he touched the man's tongue’  「点触他的舌头」 (可 7:33) προσελθὼν ἥψατο τῆς σοροῦ  ‘he walked over and touched the coffin’  「上前按着抬架」 (路 7:14)

(d)

20.16 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 对身体、道德和／或精神造成相对轻微的伤害 伤害 ὁ πονηρὸς οὐχ ἅπτεται αὐτοῦ  ‘and the Evil One does not harm him at all’ or ‘and the Evil One doesn't so much as touch him’  「邪恶者无法加害于他」或「邪恶者甚至连碰都不碰他一下」 (约壹 5:18)

____________________________________________________

1 在约 20:17，ἅπτομαι也可解作「触摸」（见24.73）。

Ἀπφία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.34 人名及地名 人名 歌罗西的女信徒，可能是腓利门的妻子 亚腓亚；《思》阿丕雅

ἀπωθέω  (ἀπωθέομαι)

(1)

＜动＞

(a)

15.46 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 用力将某人或某物推开或推向一旁 推开；推向一旁 ὁ δὲ ἀδικῶν τὸν πλησίον ἀπώσατο αὐτὸν  ‘the one who was mistreating the other pushed him aside’  「那欺负邻舍的人把他推开」 (徒 7:27)

(b)

31.63 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 ［参ἀφίημι］ （ἀπωθέω[a]「推开」15.46 的引申喻意）不再关注以前的信仰 不听从；拒绝 ἔχων πίστιν καὶ ἀγαθὴν συνείδησιν, ἥν τινες ἀπωσάμενοι  ‘keeping your faith and a clear conscience, which some have refused to listen to’  「要持守信仰和清白的良知。有些人不听从自己的良知」 (提前 1:19)

ἀπώλεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

20.31 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 ［参ἀπόλλυμι, λυμαίνω］ 毁坏或造成人、物或机构的破坏 破坏 εἰ μὴ ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας  ‘except the one who is bound for destruction’  「除了注定灭亡的那个人以外」 (约 17:12) σκεύη ὀργῆς κατηρτισμένα εἰς ἀπώλειαν  ‘objects of his wrath destined for destruction’  「那应受愤怒、预备遭毁灭的」 (罗 9:22) 许多语言都很难找到一个泛指「破坏」的词汇。通常的情况是，用一个指涉比较具体的词汇，延伸其意义用来指概括的意思，例如：用有特定含义的「打碎」来表达概括的「破坏」的意思，读者要视乎上下文，来决定该词是解作特定的意思还是概括的意思。因此，在 徒 8:3，读者会找到「打碎」这个词的比喻用法（但是从概括意义去理解它），例如：「这时候，扫罗进行打碎教会的工作。」

(b)

65.14 价值 有价值的，没有价值的 完全不重视某物价值的行为 毁灭；浪费；枉费 Εἰς τί ἡ ἀπώλεια αὕτη τοῦ μύρου γέγονεν;  ‘what was the purpose for wasting the perfume?’  「何必这样浪费香膏呢？」 (可 14:4) 在 可 14:4 的上下文中，将 ἀπώλεια 按字面意思理解为「毁坏」（见 20.31）看来是不够的。下面一节提到三百多个银币，似乎表示那个行为是不重视某物的价值，而不是毁坏那香膏。事实上，使用香膏与毁坏无关，因此译成「浪费」是更合适的。在一些语言中，可 14:4 所载的问题可以译成：「她为什么不在乎香膏的价值呢？」

ἀρά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

33.473 沟通 祝福，诅咒 ［参ἀνάθεμα, κατάρα］ 诅咒所表达的内容 诅咒 ὧν τὸ στόμα ἀρᾶς καὶ πικρίας γέμει  ‘their mouths are full of bitter curses’  「满口是咒骂苦毒」 (罗 3:14) 有些语言很难说一个人的口「充满苦毒的诅咒」，那甚至是没有意义的，但却可以说「他们不停地说出难听的诅咒」，「他们不停地说出沉重的诅咒」，或「他们不停地说出有害的诅咒」。

ἄρα

(1)

(a)

89.46 关系 结果 表示前文所述得出的结果（经常用在问句和条件句的结果从句中） 因此；那么；结果是 εἰ δὲ ἐν πνεύματι θεοῦ ἐγὼ ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια, ἄρα ἔφθασεν ἐφ᾽ ὑμᾶς ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ  ‘but if I cast out demons by the Spirit of God, then the kingdom of God has come upon you’  「我若靠着上帝的灵赶鬼，那么，上帝的国就已临到你们了」 (太 12:28) Τίς ἄρα μείζων ἐστὶν ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν;  ‘who, then, is greater in the kingdom of heaven?’  「那么，在天国里谁最伟大」 (太 18:1) Οὐδὲν ἄρα νῦν κατάκριμα  ‘so, then, there is now no condemnation’  「所以现在，那些在基督耶稣里的人，就不被定罪了」 (罗 8:1)

(b)

71.7 状况 可能，不可能 表示某事可能是真的一个标记 可能；究竟；到底 Τίς ἄρα ἐστὶν ὁ πιστὸς δοῦλος  ‘who can possibly be the faithful servant’  「那么，谁是那忠心……的呢？」 (太 24:45) Τίς ἄρα οὗτός ἐστιν  ‘who can this one possibly be’  「这到底是谁？」 (可 4:41) 这个标记往往用疑问句来达，例如：「谁是……呢？」「……的是谁？」「……在哪里呢？」

(c)

71.19 状况 确定的，不确定的 有一定程度的不确定性 也许；可能 τί ἄρα ὁ ∏έτρος ἐγένετο  ‘what had perhaps happened to Peter’  「彼得可能出了什么事」 (徒 12:18)

ἆρα

(1)

(a)

69.14 肯定，否定 对问题作否定回应的标记 表示对问题有否定的回答，通常暗示焦虑或不耐烦1 的确；那麽；难道 ἆρα εὑρήσει τὴν πίστιν ...;  ‘will he find faith?’  「难道在地上能找到这样的信仰吗？」 (路 18:8) ἆρα Χριστὸς ἁμαρτίας διάκονος;  ‘is Christ then a servant of sin?’  「那么，基督是罪的用人吗？」 (加 2:17) 为了充分表达小品词 ἆρα 的意思，翻译者可能需要采用不同的词汇，使问题预期得到否定回答的含意更加明显。对于 路 18:8，可能需要译成「他确实会找到这样的信心吗？」对于 加 2:17，可能需要译成「那么，难道基督成了罪的仆人吗？」

____________________________________________________

1 英语很难直接翻译ἆρα的这个意思，不过其他语言可能也有意思基本相同的对应小品词。

Ἀραβία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.410 人名及地名 地名 大概是指西奈半岛 阿拉伯，《和》亚拉伯，《思》阿剌伯

Ἀράμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.35 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员（太 1:3；路 3:33，校勘栏） 亚兰；《思》阿兰

ἄραφος

(1)

ον

(a)

48.6 涉及布料的活动 （ῥάπτω「缝合」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）没有缝的，意思是一整块的，不是缝在一起的 无缝的；没有缝线；没有接缝 ἦν δὲ ὁ χιτὼν ἄραφος  ‘and the robe was without a seam’ or ‘the robe consisted of a single piece of cloth’  「这件内衣没有缝」或「这件内衣……是用整块布织成的」 (约 19:23) 有些语言可能需要把这种没有接缝的衣服描述为：「他的里衣就像是一块完整的布似的」。

Ἄραψ

(1)

βος＜阳＞

(a)

93.411 人名及地名 地名 （Ἀραβία「阿拉伯」93.410 的衍生词）来自阿拉伯的本地人，在阿拉伯出生或居住的人 阿拉伯人；《和》亚拉伯人；《思》阿剌伯人

ἀργέω

(1)

＜动＞

(a)

42.2 执行，从事 发挥功用 （ἀργός[a]「闲置，不运作」42.46 的衍生词）不发挥作用，不运作 闲置；不发生作用；不运作；失效 οἷς τὸ κρίμα ἔκπαλαι οὐκ ἀργεῖ  ‘for them the judgment pronounced long ago is not idle’ or ‘... is not without force’  「对他们的惩罚，从太古的时候就没有闲置」或「……就没有失效」 (彼后 2:3)

ἀργός

(1)

ή，όν

(a)

42.46 执行，从事 工作，劳碌 不工作的，无效的 闲置的；不工作的；无所事事；无用的 εἶδεν ἄλλους ἑστῶτας ἐν τῇ ἀγορᾷ ἀργοὺς  ‘he saw some men standing in the marketplace and not working’  「看见市场上还有闲站的人」 (太 20:3)

(b)

88.248 道德伦理素质及相关行为 懒惰，闲散 形容人惯常地拒绝工作（可能比 ἄτακτος，88.247 更不讨人喜欢） 懒惰的；无用的 Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται, κακὰ θηρία, γαστέρες ἀργαί  ‘Cretans are always liars, wicked beasts, lazy gluttons’  「克里特人常说谎话，是恶兽，贪吃懒做」 (多 1:12)

(c)

30.44 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 没有仔细考虑某事的 粗心的；不加思考的 πᾶν ῥῆμα ἀργὸν ὃ λαλήσουσιν οἱ ἄνθρωποι ἀποδώσουσιν περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως  ‘people will have to give account in the day of judgment for every careless word they have spoken’  「凡是人不加思考所说的话，在审判的日子，要句句供出来」 (太 12:36) 关于 ἀργός 在 太 12:36 的另一种解释，见 ἀργός[e] 72.21。在 太 12:36，ἀργός 的意思也可能是「无用的」（见 ἀργός[d] 65.36）。

(d)

65.36 价值 有用的，无用的 无用的，意思是什么也做不成的 无用的 ὅτι ἡ πίστις χωρὶς τῶν ἔργων ἀργή ἐστιν  ‘that faith apart from works is useless’  「没有行为的信心是没有用的」 (雅 2:20)

(e)

72.21 真的，假的 准确的，不准确的 对于某事是否像它该有的样子漠不关心 不在意的；漠不关心的；闲（话） πᾶν ῥῆμα ἀργὸν ὃ λαλήσουσιν οἱ ἄνθρωποι ἀποδώσουσιν περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως  ‘on the day of judgment everyone will have to give account of every careless word he has ever spoken’  「凡是人所说的闲话，在审判的日子，要句句供出来」 (太 12:36) 太 12:36 中的 ἀργός 也可以译作「不加思考的」（ἀργός[c] 30.44）、「无价值的」、「无益的」，甚至是「无用的」（ἀργός[d] 65.36）。

ἀργύριον

(1)

ου＜中＞

(a)

2.51 自然物质 金属 ［参ἄργυρος］ 金属；在古代世界，其价值仅次于最贵重的黄金 银 οὐ φθαρτοῖς, ἀργυρίῳ ἢ χρυσίῳ  ‘not with things that perish such as silver and gold’  「不是靠着会朽坏的金银等物」 (彼前 1:18) 在大多数语言中，要找到表达「银」的词汇，就像要表达「金」（2.49）一样，通常没有什么困难。然而，在 彼前 1:18 中，说银子和金子会「朽坏」，甚至好像一些会被「摧毁」的东西，那就产生了问题，因为实际上，人并不能摧毁这些物质元素，而且金和银也不会真的「朽坏」。不过，金和银会由于氧化而失去其价值，尤其是纯度不够的时候（参 2.60）。因此，翻译 彼前 1:18 的时候，必须强调的是它们会失去价值。那么，比较合适的译法可能是：「不是凭着会失去价值的金银等物」。

(b)

6.73 人工制品 货币及货币单位 ［参ἄργυρος］ 有铭刻的银钱，用作货币1 银钱；银币 οἱ δὲ ἔστησαν αὐτῷ τριάκοντα ἀργύρια  ‘so they counted out thirty silver coins and gave them to him?’  「他们给了他三十块银钱」 (太 26:15)

(c)

6.69 人工制品 货币及货币单位 ［参χρυσίον］ ἀργύριον καὶ χρυσίον  （习语，直译：银和金）指货币的一般说法 钱 ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα  ‘I have not coveted anyone' money or clothing’  「我未曾贪图一个人的金钱或衣服」 (徒 20:33)

____________________________________________________

1 除了ἀργύριον以复数形式出现（太 26:15）之外，其他所有提到铜（青铜）币、银币和金币的情况，均可视为表达这些金属的用语的直接和可预期的转喻（见2.54, 51, 49）。然而，有些语言清楚区分了物质状态的金属与钱币状态的金属，因此当前的分类似乎更有用。

ἀργυροκόπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

2.52 自然物质 金属 用银来制作饰物和精美器皿等物品的人 银匠 Δημήτριος γάρ τις ὀνόματι, ἀργυροκόπος, ποιῶν ναοὺς ἀργυροῦς Ἀρτέμιδος  ‘a silversmith named Demetrius made silver models of the temple of Artemis’  「有一个银匠，名叫底米丢，是制造亚底米神银龛的」 (徒 19:24)

ἄργυρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

2.51 自然物质 金属 ［参ἀργύριον］ 金属；在古代世界，其价值仅次于最贵重的黄金 银 εἰ δέ τις ἐποικοδομεῖ ἐπὶ τὸν θεμέλιον χρυσόν, ἄργυρον  ‘if anyone builds on the foundation with gold, silver’  「若有人用金银……在这根基上建造」 (林前 3:12) 在大多数语言中，要找到表达「银」的词汇，就像要表达「金」（2.49）一样，通常没有什么困难。然而，在 彼前 1:18 中，说银子和金子会「朽坏」，甚至好像一些会被「摧毁」的东西，那就产生了问题，因为实际上，人并不能摧毁这些物质元素，而且金和银也不会真的「朽坏」。不过，金和银会由于氧化而失去其价值，尤其是纯度不够的时候（参 2.60）。因此，翻译 彼前 1:18 的时候，必须强调的是它们会失去价值。那么，比较合适的译法可能是：「不是凭着会失去价值的金银等物」。

(b)

6.73 人工制品 货币及货币单位 ［参ἀργύριον］ 有铭刻的银钱，用作货币1 银钱；银币 Μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑμῶν  ‘do not carry any gold, silver, or copper money in your belts’  「腰袋里不要带金银铜钱」 (太 10:9)

____________________________________________________

1 除了ἀργύριον以复数形式出现（太 26:15）之外，其他所有提到铜（青铜）币、银币和金币的情况，均可视为表达这些金属的用语的直接和可预期的转喻（见2.54, 51, 49）。然而，有些语言清楚区分了物质状态的金属与钱币状态的金属，因此当前的分类似乎更有用。

ἀργυροῦς

(1)

ᾶ，οῦν

(a)

2.53 自然物质 金属 （ἄργυρος[a]「银」2.51 的形容词）指银制的或由银构成的 银的；银制的 σκεύη χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ  ‘vessels made of gold and silver’  「金器、银器」 (提后 2:20)

Ἄρειος ∏άγος

(1)

＜阳＞

(a)

93.412 人名及地名 地名 （直译：战神之山）雅典法院的所在地，传统认为亚略巴古是靠近雅典卫城的一座石山，但它更可能是在山脚下的集市上 《和2010》《和》亚略巴古；《现》亚略・巴古；《思》阿勒约帕哥 关于 Ἄρειος ∏άγος 在 徒 17:19 和 徒 17:22 中的另一个解释，见 Ἄρειος ∏άγος[b]（11.81）。

(b)

11.81 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 雅典城的顾问委员会，负责处理道德、文化和宗教的事务 亚略・巴古的议会 ∑ταθεὶς δὲ [ὁ] ∏αῦλος ἐν μέσῳ τοῦ Ἀρείου ∏άγου  ‘Paul stood up in the midst of the council of the Areopagus’  「保罗站立在亚略・巴古议会上」 (徒 17:22) τοῦ Αρείου ∏άγου 也可以理解为议会的地点而不是议会本身（见[a]）。 简单地把 Αρειος ∏άγος[b] 翻译为一个音译词也无不可，因为它也像是一个专有名称。另一方面，利用脚注来指出这个雅典顾问委员会的重要性是很有必要的。

Ἀρεοπαγίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.82 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 亚略・巴古议会的成员 议会的成员；亚略・巴古的议员 τινὲς δὲ ἄνδρες κολληθέντες αὐτῷ ἐπίστευσαν, ἐν οἷς καὶ Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης  ‘but some men joined him and believed; one of them was Dionysius, a member of the Areopagus’  「但有几个人依附他，信了主，其中有亚略:巴古的议员丢尼修」 (徒 17:34)

ἀρεσκεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.91 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 使人对某事感到满意的 使人喜爱的方法；使人欢喜的事情 περιπατῆσαι ἀξίως τοῦ κυρίου εἰς πᾶσαν ἀρεσκείαν  ‘to live worthily of the Lord so as to please him in everything’  「好让你们行事为人对得起主，凡事讨他喜悦」 (西 1:10)

ἀρέσκω

(1)

＜动＞

(a)

25.90 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 使人对某人或某事感到高兴 使高兴；讨好 ἤρεσεν ὁ λόγος ἐνώπιον παντὸς τοῦ πλήθους  ‘this proposal pleased the whole group’  「这话使全会众都喜悦」 (徒 6:5) ἕκαστος ἡμῶν τῷ πλησίον ἀρεσκέτω  ‘each of us should please his neighbor’  「各人务必要让邻人喜悦」 (罗 15:2) 有些语言表达「使人喜悦某事物」的方法是：「使人对某事物感到高兴」，或「使人对某事物感觉良好」。

ἀρεστός

(1)

ή，όν

(a)

25.92 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 使人喜欢的 讨人欢喜的；使人喜悦的 ὅτι ἐγὼ τὰ ἀρεστὰ αὐτῷ ποιῶ πάντοτε  ‘because I always do those things that please him’  「因为我一直行他所喜悦的事」 (约 8:29) ἰδὼν δὲ ὅτι ἀρεστόν ἐστιν τοῖς Ἰουδαίοις  ‘when he saw that this pleased the Jews’  「他见犹太人喜欢这事」 (徒 12:3) 有些语言表达徒 12:3「这事讨犹太人欢喜」的方法是：「这事使犹太人高兴」，甚至是「这事使犹太人说，做得好」。

(b)

66.8 适当的，不适当的 是恰当或正确的，暗示那是很多人都希望的 恰当的；正确的；合宜的 Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘it is not right for us to neglect the preaching of God's word’  「我们撇下上帝的道……是不合宜的」 (徒 6:2)

Ἁρέτας

(1)

α＜阳＞

(a)

93.36 人名及地名 人名 管辖拿巴提人地区的阿拉伯王 亚哩达；《思》阿勒达

ἀρετή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

88.11 道德伦理素质及相关行为 良善 指道德上卓越的品质 美善；美德 εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος  ‘if there is any moral excellence and if there is (reason for) praise’  「无论是什么美德、什么可称赞的」 (腓 4:8) τοῦ καλέσαντος ἡμᾶς ἰδίᾳ δόξῃ καὶ ἀρετῇ  ‘one who has called us to (share in) his own glory and moral excellence’  「呼召我们来分享他自己的荣耀和善德的」 (彼后 1:3) 彼后 1:3 中的 ἀρετή 可能是指（上帝的）能力的彰显（见 76.14）。

(b)

76.14 能力，力量 卓越能力的彰显 奇妙的作为；大能的作为；奇事；美德 ὅπως τὰς ἀρετὰς ἐξαγγείλητε  ‘so that you may proclaim the wonderful deeds (of God)’  「为要叫你们宣扬他的美德」 (彼前 2:9)

Ἀρηί

(1)

(a)

93.37 人名及地名 人名 Ἀρνί「亚尼」93.41 的另一种拼写法（路 3:33，校勘栏） 亚尼；《思》阿尔乃

ἀρήν

(1)

ἀρνός＜阳＞

(a)

4.24 动物 动物 ［参ἀμνός］ 绵羊（πρόβατον）的幼崽；常作献祭之用 羔羊 ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς ἄρνας ἐν μέσῳ λύκων  ‘I am sending you like lambs among wolves’  「我差你们出去，如同羔羊进入狼群」 (路 10:3) 有些语言清楚区分了公羊羔和母羊羔。因此，当男子被比作羊羔时，需要采用合适的词汇。当然，在一些语言中，羊羔仅仅被称为「幼小的羊」或「小羊」。 在圣经翻译中，关于文化差异的一个最有名的传说是：在一种爱斯基摩人的语言中，「羔羊」被译作「上帝的小海豹」。然而，并没有任何证据证明这种译法得到了采用，因为在外形、栖息地和行为方面，羊羔和小海豹都没有任何相似之处。另外，爱斯基摩人的语言有「羊羔」这个词汇，而在某些情况下，至少会采用「年幼的、卷毛的山羊」的表达方式，因为野山羊很常见，并且羊毛因为进口也为人熟知。

ἀριθμέω

(1)

＜动＞

(a)

60.3 数目 数目，无数的 （ἀριθμός[a]「数目」60.1 的衍生词）使用数字来确定一个数量1 数；计数；计算；数算 αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι ἠριθμημέναι εἰσίν  ‘all the hairs of the head are numbered’  「头发也都数过了」 (太 10:30) ὄχλος πολύς, ὃν ἀριθμῆσαι αὐτὸν οὐδεὶς ἐδύνατο  ‘a great multitude which no one was able to count’  「一大群人，数目难以计算」 (启 7:9)

____________________________________________________

1 ἀριθμέω可以归类为一种思维活动，但是因为该词的衍生基础是在「数目」这个语义域，所以把它留在这里似乎更好，就像其他语义衍生词的处理方式那样。

ἀριθμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

60.1 数目 数目，无数的 任何一个基数 数字 ὁ ἀριθμὸς αὐτοῦ ἑξακόσιοι ἑξήκοντα ἕξ  ‘his number was 666’  「那数字是六百六十六」 (启 13:18) 启 13:18 可能需要加一个旁注，指出数字 666 是把一个名称的所有字母所代表的数值相加而得的结果。

(b)

60.2 数目 数目，无数的 某个可计数的数量的总和 数目；总数 ἐγενήθη [ὁ] ἀριθμὸς τῶν ἀνδρῶν [ὡς] χιλιάδες πέντε  ‘the number of men was about five thousand’  「男人的数目约有五千」 (徒 4:4) ἐπληθύνετο ὁ ἀριθμὸς τῶν μαθητῶν  ‘the number of the disciples increased’  「门徒人数大大增加」 (徒 6:7)

Ἁριμαθαία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.413 人名及地名 地名 犹太境内的一个城 亚利马太；《思》阿黎玛特雅

Ἀρίσταρχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.38 人名及地名 人名 帖撒罗尼迦人，保罗的忠心同工 亚里达古；《思》阿黎斯塔苛

ἀριστάω

(1)

＜动＞

(a)

23.20 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参ἄρτος, δειπνέω, κλάω］ 吃饭，没有特指一天中的哪一段时间或哪类食物 吃饭；用餐 ἐρωτᾷ αὐτὸν Φαρισαῖος ὅπως ἀριστήσῃ παρ᾽ αὐτῷ  ‘a Pharisee invited him to have a meal with him’  「有一个法利赛人请耶稣同他吃饭」 (路 11:37) 有些语言说「吃饭」时，必须指明吃饭的时间和吃什么食物。

(b)

23.24 生理活动过程及状态 吃，喝 吃一天中较早的一餐 吃早饭 λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, Δεῦτε ἀριστήσατε  ‘Jesus said to them, “Come, have breakfast”’  「耶稣对他们说：『你们来吃早饭』」 (约 21:12) 有些学者把 约 21:12 中的 ἀριστάω 解作指任何一餐（见 ἀριστάω[a], 23.20），因此可以译为：「耶稣对他们说：你们来吃东西」，或「……你们来吃饭」。 有些语言称一天中较早的那顿饭为「早饭」、「早餐」或「第一顿饭」、「第一餐」。有些语言称这顿饭为「剩饭」，但见 23.25 关于一天中不同时间的饭餐的讨论。

ἀριστερός  (ἀριστερά)

(1)

ά, όν

(a)

82.7 空间的方向 左，右，正前面，对面 ［参εὐώνυμος］ 指位于某个参考点的左侧 左；左侧；左边 εἷς σου ἐκ δεξιῶν καὶ εἷς ἐξ ἀριστερῶν καθίσωμεν  ‘let us sit (with you), one at your right and one at your left’  「请赐我们一个坐在你右边，一个坐在你左边」 (可 10:37) 在 林后 6:7，短语 ὅπλον ἀριστερόν（字面意为：左手武器）是指左手握持的武器，因此是一种防御性武器，而 ὅπλον δεξιόν（字面意为：右手武器）是指进攻性武器。 关于 ἀριστερός 在 可 10:37 所述习语中的解释，见 87.35。

(b)

8.33 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 左手 μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου  ‘do not let your left hand know what your right hand is doing’  「不要让左手知道右手所做的」 (太 6:3) 在有些语言中，对于左手的表述通常与对于右手的表述相反。例如，人常称左手是「坏的手」或「软弱的手」，在有些情况下，称为「肛门手」，因为人在排便之后用这只手清洁身体。另参8.32。

Ἀριστόβουλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.39 人名及地名 人名 在《罗马书》16 章出现的基督徒，保罗向他一家问安 亚利多布；《思》阿黎斯托步罗

ἄριστον

(1)

ου＜中＞

(a)

23.22 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参βρῶσις, δεῖπνον］ 一顿饭，可以是简单的一餐或是精心准备的盛宴（ἄριστον 的这个通用意义，与 ἄριστον[b] 23.23 和 δεῖπνον[b] 23.25 的特定意义形成对比） 一顿饭；宴会；盛宴 Ἰδοὺ τὸ ἄριστόν μου ἡτοίμακα  ‘see now, the feast I have prepared (for you is ready)’  「我的宴席已经预备好了」 (太 22:4) ὅτι οὐ πρῶτον ἐβαπτίσθη πρὸ τοῦ ἀρίστου  ‘because he did not wash before the meal’  「饭前不先洗手」 (路 11:38) 虽然 ἄριστον[a]、δεῖπνον[a] 和 βρῶσις[b] 在这种用法上高度通用，但是并不需要使用对应的通称来翻译这些词汇，因为比较具体的词汇可能更加符合上下文。事实上，在某些情况下采用通称可能会非常不合适，比如在 可 6:21，使用通称会表示希律非常吝啬，仅仅为众官员提供一顿普通的饭食。

(b)

23.23 生理活动过程及状态 吃，喝 比较不重要的一顿饭，通常在一天中较早的时候或中午 午餐；午饭 Ὅταν ποιῇς ἄριστον ἢ δεῖπνον  ‘whenever you give a lunch or a dinner’  「你准备午饭或晚餐」 (路 14:12)

ἀρκετός

(1)

ή，όν

(a)

59.45 数量 足够的，充足的 足够某个用途所需要的，并因此带来满足1 足够；够了；满足 ἀρκετὸν τῇ ἡμέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς  ‘sufficient for the day are its troubles’  「一天的难处一天当就够了」 (太 6:34) ἀρκετὸν τῷ μαθητῇ ἵνα γένηται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ  ‘it is sufficient for a pupil to be like his teacher’  「学生所遭遇的与老师一样……也就够了」 (太 10:25) ἀρκετὸς γὰρ ὁ παρεληλυθὼς χρόνος  ‘the time in the past is sufficient’  「从前……时候已经够了」 (彼前 4:3)

____________________________________________________

1 ἀρκετός可能衍生自动词ἀρκέω「足够」（59.46），因此ἀρκετός可以定义为「应该足够的东西，因此带来满足」。

ἀρκέω  (ἀρκέομαι)

(1)

＜动＞

(a)

59.46 数量 足够的，充足的 足够特定用途所需要的，有因此带来满足的含意 足够；充足；满足 οὐ μὴ ἀρκέσῃ ἡμῖν καὶ ὑμῖν  ‘there is not enough for you and us both’  「不够你我用的」 (太 25:9)

(b)

25.81 态度及情感 知足，满足 因拥有自己想要或需要的东西而快乐或满足 满足；知足；满意 ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑμῶν  ‘be content with your pay’  「要以所得的粮饷为足」 (路 3:14) 有些语言用否定句来表达「满足」，比如：「不抱怨」。还有一些情况需要采用直接或间接引语来表达，比如：「承认已经足够了」，或「说这就是所需要的一切」。

ἄρκος

(1)

ου＜阳＞及＜阴＞

(a)

4.12 动物 动物 野生的大型四足哺乳动物，有厚厚的皮毛和狗的脸；用四足走路，也可以用后足站立起来以取得更阔的视野；站着约有两米高，体重超过二百公斤；以树根、浆果、野果、老鼠和蜥蜴为食，偶尔也吃小家畜；拉丁语学名：Ursus arctos syriacus； 被激怒或幼崽被抢走时，会变成一种危险的动物；令人联想到暴力和危险 熊 οἱ πόδες αὐτοῦ ὡς ἄρκου  ‘his feet were like those of a bear’  「脚像熊的脚」 (启 13:2) 在《新约》中，ἄρκος「熊」仅出现在 启 13:2，描写那只末世的兽。如果没有表示熊的词汇，那么最好借用一个词，然后在脚注或词汇表中介绍这种兽。在翻译 启 13:2 时，有时会用一句描述性的话，例如，「长着很大的脚，就像是那种叫做熊的动物的脚」。通过这种翻译方法，关于熊脚的信息包含到了文本中，但一般来说，最好把这类信息放在旁注中。

ἅρμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.52 人工制品 车辆 两轮或四轮的敞篷车；用轭与马匹套在一起，并由马匹拉动；用于战争或旅行 战车 φωνὴ ἁρμάτων ἵππων πολλῶν τρεχόντων εἰς πόλεμον  ‘the sound of many horse-drawn chariots rushing into battle’  「许多车马奔跑上阵的声音」 (启 9:9) 在 启 9:9中，这词是指由马匹牵拉的战车；而在 徒 8:28 中，是指埃塞俄比亚官员所坐的旅行马车。如果目标语言中没有马车这个术语，那么可以称战车为「战斗车辆」或「用马牵拉的战斗车辆」。旅行马车可以称为「旅行车辆」或「用马牵拉的车辆」。可以在词汇表中详细说明这种马车。

Ἁρμαγεδών

(1)

(a)

93.414 人名及地名 地名 一个神秘的地方，《启示录》预言世界末日众王将聚集在这里进行一场善恶较量的大战 哈米吉多顿；《思》阿玛革冬

Ἀρμίν

(1)

(a)

93.40 人名及地名 人名 Ἀδμίν 93.13 的另一种拼写法（路 3:33，GNT3c-校勘栏） （音译）亚民

ἁρμόζω  (ἁρμόζομαι)

(1)

＜动＞

(a)

34.74 联合 结婚，离婚 ［参μνηστεύω］ 和某人订下婚约 订婚；许配 ἡρμοσάμην γὰρ ὑμᾶς ἑνὶ ἀνδρὶ παρθένον ἁγνὴν  ‘you who are like a pure virgin, I promised you in marriage to one man’  「你们好像贞洁的童女，我只把你们许配给一个丈夫」 (林后 11:2) 可能有必要在文本的页边添加一个旁注，说明在圣经时期，订婚被视为具有法律效力，因此取消订婚在法律上相当于离婚。

ἁρμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

8.59 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 两个身体部分连接起来的部位 关节 διϊκνούμενος ἄχρι μερισμοῦ ... ἁρμῶν τε καὶ μυελῶν  ‘piercing to the separation ... of joints and marrow’  「刺入剖开……关节和骨髓」 (来 4:12) 在使用 ἁρμός 时，重点不在于关节是身体上的一个可动的肢体，而是藉着这些关节，身体的不同肢体有效地联结在一起。因此，ἁρμός 在含义上与 ἁφή（8.60）和 σύνδεσμος[a]（18.17）重叠。关于翻译 来 4:12的问题，见 8.62。

ἀρνέομαι

(1)

＜动＞

(a)

33.277 沟通 承认，宣认，否认 ［参ἀπαρνέομαι］ 说自己不知道某人或某事，或与某人某事没有半点关系1 否认 ὅστις δ᾽ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων  ‘whoever shall deny me before people’  「凡在人面前不认我的」 (太 10:33) εἶπεν ὁ Ἰησοῦς, Τίς ὁ ἁψάμενός μου; ἀρνουμένων δὲ πάντων  ‘Jesus asked, “Who touched me?” But they all denied it’  「耶稣问：『谁摸了我？』大家都不承认」 (路 8:45) 翻译 ἀρνέομαι[a] 和 ἀπαρνέομαι[a] 时通常可以使用意思相等的短语，如「说他不知道」，或「说他与其无关」。 如果是否认某个事件，如在 路 8:45，可以译成「但他们都说他们对此一无所知」。 此外也可能是否认做了某事，因此， 路 8:45 中众人的回应可以译成「但他们都说他们没有这样做」，或「……他们没有碰他」。

(b)

34.48 联合 建立或确认关系 否认与某人有任何关系 否认 ὁ δὲ ἀρνησάμενός με ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων  ‘whoever denies me before people’  「在人面前不认我的」 (路 12:9) 有些语言最好将「否认」译成「表明自己不知道」。因此，路 12:9 的前一部分可以译成「所有向人说他不认识我的人」，或「所有拒绝承认他认识我的人」。否认不一定要用言语，尽管在某些语言中，这是最常见的做法。另见 33.277。

(c)

31.25 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 拒绝同意或答应某事 不同意；拒绝 ∏ίστει Μωϋσῆς μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱὸς θυγατρὸς Φαραώ  ‘it was faith that made Moses, when he was grown, refuse to be called the son of Pharaoh' daughter’  「因着信，摩西长大以后，拒绝被称为法老女儿的儿子」 (来 11:24)

(d)

30.52 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 ［参ἀπαρνέομαι］ 拒绝考虑或拒绝表达关注 2 不顾；不理；拒绝；舍弃；对自己说不 ἀρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καθ᾽ ἡμέραν  ‘he must say “No” to himself and take up his cross every day’  「就当弃绝自己，天天背起他的十字架」 (路 9:23) 在 路 9:23 和 可 8:34，要适当地翻译 ἀρνέομαι[d] 和 ἀπαρνέομαι[b] 涉及一些问题。 在一些语言中，译成「对自己说不」是毫无意义的，而且在许多情况下，也不能采用「拒绝自己」等表达，因为这几乎总是表示拒绝给予自己某物的意思。有时候可以用比喻或习语来表达，例如：「拒绝关注自己欲望的诉求」，或「拒绝考虑自己想要的东西」。在某些情况下还可以采用其他习语，例如：「把自己放在最后」，甚至是「对自己的心说：安静」。

(e)

36.43 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 拒绝跟从某人，不以他为领袖 拒绝跟从；拒绝顺从；拒绝 Τοῦτον τὸν Μωϋσῆν, ὃν ἠρνήσαντο  ‘this Moses whom they refused to follow’  「这个摩西，他们曾经拒绝跟从」 (徒 7:35)

(f)

88.231 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 行事为人与真实的自己不符，意思是否认自己个性中某些有效的方面 否认自己；违背自己 ἐκεῖνος πιστὸς μένει, ἀρνήσασθαι γὰρ ἑαυτὸν οὐ δύναται  ‘he remains faithful, for he cannot be false to himself’  「他仍是可信的，因为他不能否认自己」 (提后 2:13) 在某些语言中，提后 2:13中的「他不能违背自己」可以译成「他不能和他真正的样子不同」或「他不能不是善的」。

____________________________________________________

1 ἀπαρνέομαι[a]很可能比ἀρνέομαι[a]的语气更加强烈，但是无法根据新约的用法来确定这一点。

2 ἀπαρνέομαι[b]的语气可能比ἀρνέομαι[d]更强。

Ἀρνί

(1)

＜阳＞

(a)

93.41 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，希斯仑的儿子。在某些译本中，英语拼写为 Aram 亚尼；《思》阿尔乃

ἀρνίον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.25 动物 动物 （ ἀρήν「羔羊」4.24 的衍生词）绵羊（πρόβατον）的幼崽；常作献祭之用；或任何年龄的绵羊 羔羊；绵羊；公羊 εἶχεν κέρατα δύο ὅμοια ἀρνίῳ  ‘he had two horns like those of a ram’  「它有两只角像公羊的角」 (启 13:11) 在这处新约经文中，即 启 13:11，ἀρνίον 实际上是指羊，这词用在短语中指 ἀρνίον 的角。在这种上下文中，所指对象无疑是一只「公羊」，即成年的公绵羊。

(b)

11.29 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 （ἀρνίον[a]「羔羊」4.25 的引申喻意）基督的追随者，有无助和依赖的含义 像羔羊一样的人 Βόσκε τὰ ἀρνία μου  ‘take care of my people, who are like lambs’  「照顾我那些像羔羊的子民」 (约 21:15) 比较 11.30 和 11.31。

(c)

4.26 动物 动物 基督的头衔 羔羊 Ἄξιόν ἐστιν τὸ ἀρνίον τὸ ἐσφαγμένον  ‘worthy is the Lamb that has been slain’  「被杀的羔羊是配得的」 (启 5:12) ἀρνίον[c] 是耶稣基督的一个头衔，这只出现在《启示录》中，但在这卷书中出现了超过 20 次。与 βόσκε τὰ ἀρνία μου「喂养我的羊」（约 21:15；参11.29）中的 ἀρνίονb 不同，那里是指需要照顾和帮助的百姓；ἀρνίονc这个词的补充意思包括耶稣基督在十字架上作赎罪祭。有些人想要去除这个头衔中的「羔羊」观念，特别是在某些语言中，羊被视为相对没有价值的食腐动物（如一些热带地区），但是考虑到「羔羊」在《旧约》献祭礼仪中的重要象徵意义，不可以避免使用意指「羊羔」的词汇。然而，可能需要添加旁注来解释这个头衔的含意。

ἀροτριάω

(1)

＜动＞

(a)

43.4 农耕 犁地，藉此准备土地用来播种 犁地；耕田 Τίς δὲ ἐξ ὑμῶν δοῦλον ἔχων ἀροτριῶντα  ‘suppose one of you has a servant who is plowing’  「你们中间谁有奴仆犁地」 (路 17:7) 在圣经时期，犁地并不把土壤翻起，而只是破开地的表面，深度很少超过 25 厘米。

ἄροτρον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.4 人工制品 耕种及畜牧用的工具 用硬质木材或金属制成的三角形平刀（犁头），连于手柄；用来破土，作为播种或种植幼苗的准备 犁 ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον  ‘putting one's hand to the plow’  「手扶着犁」 (路 9:62) 在世界上的大多数地区，都知道某种犁头；在古代巴勒斯坦地区，犁不是翻土犁，而是仅仅挖出相对较浅的垄沟，从而使土壤松动。如果目标语言不知道或不使用犁，那么可以采用描述性短语，例如，「翻地播种所用的工具」。关于 路 9:62 所述闪族习语中的 ἄροτρον，参 68.6。

ἁρπαγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

57.235 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 ［参ἁρπαγμός, ἁρπάζω］ 用武力夺取别人的东西，往往有突然袭击的含意 抢夺；带走；劫掠；强力夺取 τὴν ἁρπαγὴν τῶν ὑπαρχόντων ὑμῶν μετὰ χαρᾶς προσεδέξασθε  ‘you endured the plundering of your belongings with gladness’  「欣然忍受你们的家业被人抢去」 (来 10:34)

(b)

57.237 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 （ἁρπαγή[a]「劫掠」57.235 的衍生词）用武力夺取或抢劫的东西 掠物；赃物 ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ἐξ ἁρπαγῆς  ‘but inside they are full of what has been taken by violence’  「里面却装满了抢夺」 (太 23:25)

(c)

25.24 态度及情感 强烈地渴望 强烈渴望得到物质的状态，如果必要，甚至采用暴力手段 牢牢抓住；贪心；强烈的贪婪 τὸ δὲ ἔσωθεν ὑμῶν γέμει ἁρπαγῆς καὶ πονηρίας  ‘but inside you are full of violent greed and wickedness’  「你们里面却满了贪婪和邪恶」 (路 11:39)

ἁρπαγμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

57.235 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 ［参ἁρπαγή, ἁρπάζω］ 用武力夺取别人的东西，往往有突然袭击的含意 抢夺；带走；劫掠；强力夺取 ὃς ἐν μορφῇ θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα θεῷ  ‘he always had the nature of God and did not think that becoming equal with God was something to be taken by force’  「他本质上是上帝，不以自己与上帝同等为强夺的」 (腓 2:6) 腓 2:6 的这个解释反映了耶稣在成为肉身之后的姿态，以及他没有想过要与上帝同等，因为他已经拥有作为上帝的一切属性这个事实。有些传统译本把 腓 2:6 的后一部分译作：「不认为与上帝同等是抢劫」，但见 57.236。

(b)

57.236 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 要强力抓住的东西 要用强力抓住的东西；强行保留的东西 ὃς ἐν μορφῇ θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα θεῷ  ‘he always had the nature of God and did not consider that remaining equal with God was something to be held on to forcibly’  「他本质上是上帝，没有以为保持与上帝平等是要强力抓住的东西」 (腓 2:6) 比较 57.235 中 ἁρπαγμός[a] 的译法。因为 ἁρπαγμός 的意思可能不仅是「强力抓住并不拥有的东西」（57.235），还有「强力保留所拥有的东西」，所以 腓 2:6 有两种非常不同的译法。ἁρπαγμός 的第二种解释设想耶稣在成为肉身之前就有的地位，因此他自愿经历自己神性特权的 kenosis 或「倒空」。在翻译 腓 2:6 时必须清楚显示这两种可能的译法，一种用在经文中，另一种在旁注中说明。

ἁρπάζω

(1)

＜动＞

(a)

18.4 连接 抓紧，抓住 用武力抢夺或夺去，目的是要除掉和／或控制 抓住；抢夺；夺走 ἔρχεται ὁ πονηρὸς καὶ ἁρπάζει τὸ ἐσπαρμένον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ  ‘the Evil One comes and snatches away the seed that was sown in his heart’  「那恶者就来，把撒在他心里的夺了去」 (太 13:19) ἐκέλευσεν τὸ στράτευμα καταβὰν ἁρπάσαι αὐτὸν ἐκ μέσου αὐτῶν  ‘he ordered soldiers to go down (into the group) and snatch him away from them’  「命令士兵下去，把他从众人当中抢出来」 (徒 23:10) 太 13:19 的上下文整体上是比喻性的，然而，把这词直译成「抢夺」或「夺走」也是令人满意的。

(b)

39.49 敌意，冲突 攻击 攻击，暗指抓住 攻击；抓住 ὁ λύκος ἁρπάζει αὐτὰ καὶ σκορπίζει  ‘so the wolf attacks (the sheep) and scatters them’  「狼抓住羊，把它们赶散」 (约 10:12) 在 太 11:12，ἁρπάζω 也可以理解为「攻击」：βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν，「暴力的人攻击它」。

(c)

57.235 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 ［参ἁρπαγή, ἁρπαγμός］ 用武力夺取别人的东西，往往有突然袭击的含意 抢夺；带走；劫掠；强力夺取 πῶς δύναταί τις εἰσελθεῖν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ ἁρπάσαι  ‘no one can break into a strong man's house and carry off his belongings’  「人怎能进壮士家里抢夺他的东西呢？」 (太 12:29)

(d)

37.28 控制，管理 控制，限制 用武力取得控制 控制；夺取；夺走；夺去 οὐχ ἁρπάσει τις αὐτὰ ἐκ τῆς χειρός μου  ‘no one will seize them from my hand, meaning no one will be able to take them away from my control’  「谁也不能从我手里把他们夺去」（意思是：「谁也不能把他们从我的控制中夺走」） (约 10:28) 在 约 10:28 中，由于 ἁρπάζω 是配合 ἐκ τῆς χειρός μου「从我手里」来使用，因此似乎应按字面意义来理解；然而，ἁρπάζω 肯定是比喻的含义，因此 χείρ「手」也是比喻的含义。

ἅρπαξ

(1)

αγος＜阳＞

(a)

57.239 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 （ἁρπάζω[a]「用武力夺去」57.235 的衍生词）用武力夺去别人财产的人 强盗；掠夺者 ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί  ‘that I am not like other people, robbers, unjust, adulterers’  「我不像别人那样抢夺、不义、淫乱」 (路 18:11) οὐχ ἅρπαγες βασιλείαν θεοῦ κληρονομήσουσιν  ‘robbers will not inherit the kingdom of God’  「掠夺者，都不能承受上帝的国」 (林前 6:10) 关于 ἅρπαξ 在 路 18:11 中解作形容词，见 25.25。

(2)

αγος（＜形＞）

(a)

20.4 暴力，伤害，摧毁，杀死 暴力 指具有破坏性的邪恶 残暴的；具有破坏性的 ἔσωθεν δέ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες  ‘but they are like vicious wolves on the inside’  「里面却是残暴的狼」 (太 7:15)

(b)

25.25 态度及情感 强烈地渴望 极度贪婪的 极度贪婪的 ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί  ‘that I am not like other people, violently greedy, unjust, adulterers’  「我不像别人那样贪婪、不义、淫乱」 (路 18:11) 在 路 18:11，ἅρπαξ 也可以解作名词（见 57.239）。

ἀρραβών

(1)

ῶνος＜阳＞

(a)

57.170 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 所支付的第一笔金钱或财产，作为完成交易或兑现承诺的保证（在《新约》中，ἀρραβών 只在比喻意义上使用，指圣灵是上帝对所应许之福的凭据或保证）1 首期付款；预付定金；凭据；保证；担保 ἐσφραγίσθητε τῷ πνεύματι τῆς ἐπαγγελίας τῷ ἁγίῳ, ὅ ἐστιν ἀρραβὼν τῆς κληρονομίας ἡμῶν  ‘you have been sealed by the Holy Spirit which he promised and which is the first installment of what we shall receive’  「你们……受了所应许的圣灵为印记。 这圣灵是我们得基业的凭据」 (弗 1:13, 14 [2])

____________________________________________________

1 在《新约》中，ἀρραβών的意思可能已经一般化了，因此仅仅指作为保证的东西。

ἄρρητος

(1)

ον

(a)

33.95 沟通 说话，谈话 指不能或不应说出来的事情 不能说出的 ἤκουσεν ἄρρητα ῥήματα  ‘he heard things that cannot be put into words’  「听见了……话语，是人不可以说出来的」 (林后 12:4)

ἄρρωστος

(1)

ον

(a)

23.147 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 生病的，一种无力的状态 生病的；患病的；病人 ἐθεράπευσεν τοὺς ἀρρώστους αὐτῶν  ‘he healed their sick’  「治好了他们的病人」 (太 14:14)

ἀρσενοκοίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.280 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 男同性恋者 同性恋者 οὐκ οἴδατε ὅτι ... οὔτε μοιχοὶ οὔτε μαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται ... βασιλείαν θεοῦ κληρονομήσουσιν  ‘don't you know that ... no adulterers or homosexuals ... will receive the kingdom of God’  「难道你们不知道……通奸的……同性恋的……都不会继承上帝的国」 (林前 6:9, 10 [2]) 在某些经文中，ἀρσενοκοίτης 可能是指同性性行为中的男性主动方，而 μαλακός[b] 是指男性被动方 (88.281)。

ἄρσην

(1)	εν，＜所有＞ενος

(a)

79.102 物体的特徵 雄性的，雌性的 任何雄性的生物 男；男性；男的；男人 ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς  ‘he made them male and female’  「造男造女」 (太 19:4) οἱ ἄρσενες ἀφέντες τὴν φυσικὴν χρῆσιν τῆς θηλείας  ‘males giving up natural sexual relations with females’  「男人也放弃跟女人自然的性关系」 (罗 1:27)

(b)

10.45 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ἄρσην διανοίγων μήτραν  （习语，直译：打开子宫的男性；与 πρωτότοκος[a]「头胎的」10.43 的意义密切相关）女性的第一个男性后裔 头生的儿子；头生的男子 ∏ᾶν ἄρσεν διανοῖγον μήτραν ἅγιον τῷ κυρίῳ κληθήσεται  ‘every firstborn male shall be dedicated to the Lord’  「凡头生的男子必归主为圣」 (路 2:23a) 在希腊原文中，「头生的男子」直译是「打开子宫的男性」，但是在某些语言中，这个习语可能会产生极大的误导，因为人们可能会把它理解为第一次性交，而不是头胎男孩的出生。

____________________________________________________

1 这个习语也在8.69论述μήτρα的意思时进行了讨论。

Ἀρτεμᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.42 人名及地名 人名 保罗的同伴 亚提马；《思》阿尔特玛

Ἄρτεμις

(1)

ιδος＜阴＞

(a)

93.43 人名及地名 人名 新约时代的希腊女神，在小亚细亚地区广受供奉敬拜 亚底米；《思》阿尔特米

ἀρτέμων

(1)

ωνος＜阳＞

(a)

6.49 人工制品 船只及船只各部分 一块布，系于船的上方，藉以兜风，让风来推动船只在水中前行 头蓬，船头的帆 ἐπάραντες τὸν ἀρτέμωνα τῇ πνεούσῃ  ‘hoisting the foresail to the wind’  「拉起前帆，顺着风」 (徒 27:40) 在 徒 27:40（《新约》中唯一一次出现 ἀρτέμων），所指对象可能是前帆，即朝着船头的相对较小的帆。在有些语言中，可以把帆称为「使船移动的布」或「船上兜风的布。」

ἄρτι

(1)

(a)

67.38 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参νῦν, νυνί］ 与说话本身同时发生的时间点 现在 βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι  ‘what we see now is like a dim image in a mirror’  「我们现在是对着镜子观看，模糊不清」 (林前 13:12)

(b)

67.39 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参νῦν, νυνί］ 在说话的时间之前或之后不久的时间 近来；刚才；现在 Ἡ θυγάτηρ μου ἄρτι ἐτελεύτησεν  ‘my daughter has just died’  「我女儿刚死了」 (太 9:18)

(c)

67.113 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参αἰφνίδιος, ἄφνω, ἐξαίφνης, ἐξάπινα, ἐξαυτῆς, παραχρῆμα］ 形容在前一个状态或事件与接着的状态或事件之间的一段极短速的时间（在许多语境中都有意料之外的含意；但这似乎是根据总体上下文推断而来，而不属于该词本身的语义） 忽然；立即；立刻 παραστήσει μοι ἄρτι πλείω δώδεκα λεγιῶνας ἀγγέλων  ‘at once he would send me more than twelve armies of angels’  「他会立刻调来十二营多的天使」 (太 26:53)

(d)

67.42 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ὥρα］ ἡ ἄρτι ὥρα  （习语，直译：现在的时刻）强调与另一个时间点同时发生的一个时间点 此时，此刻；这时刻；如今 ἄχρι τῆς ἄρτι ὥρας καὶ πεινῶμεν  ‘until this very time we go hungry’  「直到现在，我们还是又饥又渴……」 (林前 4:11)

ἀρτιγέννητος

(1)

ον

(a)

23.48 生理活动过程及状态 诞生，生育 出生不久的 新生的；才生的；刚出生的 ὡς ἀρτιγέννητα βρέφη  ‘like newly born babies’ or ‘like those who are just babies’  「像初生的婴孩」或「像那些婴儿一样」 (彼前 2:2) 「新生的婴孩」可以译成「刚刚出生的婴孩」或「刚刚开始生活的婴孩」。

ἄρτιος

(1)

α，ον

(a)

75.4 胜任，有资格 形容有资格履行某种功能 完全合格；熟练的；有充分准备的 ἵνα ἄρτιος ᾖ ὁ τοῦ θεοῦ ἄνθρωπος  ‘in order that the man of God may be qualified’  「要使属上帝的人完备」 (提后 3:17)

ἄρτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

5.8 食物及调味品 食物 相对较小的包或饼，一般呈圆形（比现今典型的条状面包小很多，较像面包卷或馒头） 食物；面包；饼 Οὐκ ἔχομεν ὧδε εἰ μὴ πέντε ἄρτους  ‘we have here only five loaves of bread’  「我们这里只有五个饼」 (太 14:17)

(b)

5.1 食物及调味品 食物 ［参βρῶμα, βρῶσις, διατροφή, ἐπισιτισμός, τροφή, χόρτασμα］ 任何种类的食物或食粮1 食物；食粮 τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον  ‘give us today the food we need’  「我们需要的食物，求你今天赐给我们」 (太 6:11) 几乎所有语言都至少有几个对于食物的通称，尽管这些通称可能是源自一些口头的表达，意思基本上是「吃的东西」。在某些语言中，人们可能会区分「咀嚼的东西」和「喝的东西」，因此，在某些语境中必须采用意为「咀嚼和喝的东西」的短语来通称食物。如果没有包含这两种食物，读者可能会以为 太 6:11 等经文中所祈求的，只是固体食物。 有些语言可能不使用通称，或「吃的东西」等短语，而是概括某个特定词汇的含义。例如，在东方某些地区，「米饭」这个词也可普遍用来指「食物」。事实上，有些人如果在一餐中没有吃过米饭，就会说：「我还没有吃饭！」在英语中，一个类似的情况是「面包」。例如，在翻译 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）时，如果严格地按字面直译为「人活着不是单靠面包」，那就是错误的，因为这可能使意思变成：人不应该只吃面包。路 4:4 中的意思当然是：「活着的含义不仅仅是吃喝」。

(c)

53.26 宗教活动 奉献，献祭 ［参πρόθεσις］ ἄρτοι τῆς προθέσεως  （习语，直译：摆设的饼）摆设在上帝面前作供物的饼，开始是放在会幕中，后来是放在圣殿中 献给上帝的供饼；分别为圣的饼；陈设饼 εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως ἔφαγον  ‘he went into the house of God, and they ate the bread that had been offered to God’  「他走进上帝的殿，他们吃了献给上帝的供饼」 (太 12:4) 在一些语言中，ἄρτοι τῆς προθέσεως 译作：「摆设在上帝面前的饼」，或「放在上帝面前的饼」。

(d)

23.20 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参ἀριστάω, δειπνέω, κλάω］ ἄρτον κλάω  （习语，直译：擘饼）吃饭，没有特指一天中的哪一段时间或哪类食物 吃饭；用饭；擘饼 κλῶντές τε κατ᾽ οἶκον ἄρτον  ‘eating (together) in their homes’ or ‘having meals (together) in their homes’  「在家中共同擘饼」或「在家中一同吃饭」 (徒 2:46) Ἐν δὲ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων συνηγμένων ἡμῶν κλάσαι ἄρτον  ‘on the first day of the week we gathered together for a meal’  「一周的第一天，我们聚会擘饼……」 (徒 20:7) 有些语言说「吃饭」时，必须指明吃饭的时间和吃什么食物。 「一起吃」的言外之意是从总体的上下文得出来的。ἐν δὲ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων συνηγμένων ἡμῶν κλάσαι ἄρτον「七日的第一日，我们聚会擘饼的时候」《和》（徒 20:7）。毫无疑问，徒 20:7 指的是「聚会擘饼」，称为「爱筵」，就是早期基督徒所奉行的「圣餐」。见 23.28。

(e)

57.190 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 ［参ἐσθίω］ τὸν ἑαυτοῦ ἄρτον ἐσθίω  （习语，直译：吃自己的饭）靠自己的努力来谋生 谋生；自食其力；亲手做工来维持生活 ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἐργαζόμενοι τὸν ἑαυτῶν ἄρτον ἐσθίωσιν  ‘in order that they may live calmly and work to earn their living’  「要安静做工，自食其力」 (帖后 3:12)

____________________________________________________

1 这一组意为食物的词汇无疑存在细微的差异，但是无法根据现有的上下文来确定这些意思上的差异。τροφή和διατροφή的意思也许较为一般性，可能比较强调食粮这个方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]则可能是指固态食物，但这些词汇的意思本质上都是一般性的，因此很难确定当中细微的涵义区分。

ἀρτύω

(1)

＜动＞

(a)

46.14 家务活动 在食物中添加调味品 调味；使再咸 ἐὰν δὲ καὶ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἀρτυθήσεται  ‘if the salt loses its taste, there is no way to season it (again)’  「盐若失了味，怎能叫它再咸呢？」 (路 14:34) 在翻译 路 14:34 时，可能需要把 ἀρτυθήσεται 译成「使其再次有像盐的味道」或「使其再次有正确的味道」。

Ἀρφαξάδ

(1)

＜阳＞

(a)

93.44 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是闪的儿子 亚法撒；《思》阿帕革沙得

ἀρχάγγελος

(1)

ου＜阳＞

(a)

12.31 超自然生物及力量 超自然生物 最高级的或非常重要的天使 天使长 ὁ κύριος ἐν κελεύσματι, ἐν φωνῇ ἀρχαγγέλου ... καταβήσεται ἀπ᾽ οὐρανοῦ  ‘with a shout of command and the cry of the archangel the Lord ... will descend from heaven’  「召集令一发，天使长的呼声一叫……主必亲自从天降临」 (帖前 4:16) 「天使长」可以描述为：「指挥其他天使的那位天使」或「领头的天使」或「天使首领」。

ἀρχαῖος

(1)

α，ον

(a)

67.98 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 在过去已经存在了很长时间，可能暗示这种存在是从一个事件或状态的开头就开始的 很长一段时间；从起初；自古以来；古时的 Ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις  ‘you have heard that it was said by the men of ancient times’  「你们听过有对古人说」 (太 5:21) Μνάσωνί τινι Κυπρίῳ, ἀρχαίῳ μαθητῇ  ‘Mnason from Cyprus, who was a disciple for a very long time’ or ‘... from the beginning’  「塞浦路斯人拿孙……他作门徒已经很久了」或「……从起初已经作门徒」 (徒 21:16) ὁ ὄφις ὁ ἀρχαῖος  ‘the ancient serpent’  「古蛇」 (启 12:9)

Ἀρχέλαος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.45 人名及地名 人名 大希律的儿子 亚基老；《思》阿尔赫劳

ἀρχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

68.1 时态 开始 ［参ἄρχω］ 开始一个行动、过程或存在状态 开始；起初；首先；初阶；开端 Ἀρχὴ τοῦ εὐαγγελίου Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘the beginning of the good news about Jesus Christ’  「耶稣基督福音的起头」 (可 1:1) 可 1:1 中的 ἀρχή 也可以理解为表示「系列」（语义域 61），因此第 1 节的内容可以视为后续部分的标题。然而，可 1:1 中的 ἀρχή 似乎最好视为与下文第 2 节的内容密切连系，这样可以译成：「关于上帝的儿子耶稣基督的好消息的开始，正如以赛亚先知已经说过的……」。

(b)

67.65 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 ［参ἄρχω］ 一段持续的时间开始时的一个时间点 开始；起头；……之初 Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ λόγος  ‘in the beginning was the Word’ or ‘before the world was created, the Word (already) existed’ or ‘at a time in the past when there was nothing ...’  「太初有道」或「宇宙被造以前，道已经存在」或「在过去万物皆不存在的时候，道已经存在」 (约 1:1)

(c)

89.16 关系 原因及／或理由 构成初始原因的人或物 第一因；起源 ἡ ἀρχὴ τῆς κτίσεως τοῦ θεοῦ  ‘the origin of what God has created’  「上帝创造的根源」 (启 3:14) 启 3:14 中的 ἀρχή 也可以理解为「元首」的意思（见37.56）。

(d)

37.55 控制，管理 管理，统治 权力或统治的范围 权力范围；统治的界限 ἀγγέλους τε τοὺς μὴ τηρήσαντας τὴν ἑαυτῶν ἀρχὴν  ‘the angels who did not stay within the sphere of their rule’  「至于那些不守本位……的天使」 (犹 1:6)

(e)

37.56 控制，管理 管理，统治 ［参ἄρχων］ （ἄρχω「统治」37.54 的衍生词）统治者或治理者 统治者；治理者；总督；掌权者 ὅταν δὲ εἰσφέρωσιν ὑμᾶς ἐπὶ ... τὰς ἀρχὰς ... μὴ μεριμνήσητε  ‘when they bring you (to be tried) before ... the rulers ... do not be worried’  「当他们把你们……带到统治者……面前的时候，不要忧虑……」 (路 12:11)

(f)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［参ἀήρ, αἰών, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ （超自然掌权者的头衔）一种超自然的势力，负责控制人类的命运和活动 执政者；掌权者；有能者；统治者；邪恶势力 ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη ... πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘we are fighting against the rulers, authorities, the cosmic powers of this dark age, against the wicked spiritual forces in the heavenly world’  「我们……是对抗那些执政的、掌权的、管辖这幽暗世界的，以及天空灵界的恶魔」 (弗 6:12) 对于圣经中提到的各种超自然力量和势力，有些学者相信，根据新柏拉图学派有九种超自然力量、分为三个层级、每层有三种力量的说法，人们有可能重建，至少是一部分，这些超自然力量和势力所代表的层级。然而，新约的术语和用法并不适宜做这样的分类；而且，要确定这些超自然势力和力量有什么显着的差异，即使并非不可能，也是困难的。 在 弗 1:21 的情况中，有些学者认为当中的术语是既指超自然的领域，也指人类的领域，因此是强调基督的完全统治。考虑到古代世界的人所持有的观念，这在很大程度上被认为是有理的，因为各种世俗力量被认为是反映了相应的超自然力量。 在大多数情况下，翻译者都尽力用不同的词汇去翻译不同的术语，例如：把 ἐξουσία 翻译为「掌权的」；δύναμις 翻译为「有能的」；κυριότης 翻译为「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短语，则翻译为「天空属灵气的恶魔」。然而，许多语言中没有足够词汇去指称不同种类的力量、权柄和势力，并用来描述这些超自然的、非人格的力量。于是，有些译者就简单用一个短语来表达，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在术语和短语之间做一些词汇区分，当然应该这样做，但是在许多上下文中，这种区分是不可能做到的。因此，如果要使读者更好地明白相关经文的含义，就可能需要在旁注做一些解释。

(g)

58.20 性质，类别，示例 界定事物性质的基本原则或特徵 定义事物本质的基本和初步层面 基本方面；简单道理；初阶 ἀφέντες τὸν τῆς ἀρχῆς τοῦ Χριστοῦ λόγον  ‘leaving the message concerning the elementary aspects of Christ’ or ‘... the simple truths about Christ’  「离开基督道理的初阶」或「离开有关基督的初级道理」 (来 6:1) 比较 来 5:12 中的 ἀρχή[g]，在那里，这词加强 στοιχεῖα 的意思（见 58.19）。

(h)

79.106 物体的特徵 形状 平面物件（如一块布）的角 角 ὀθόνην μεγάλην τέσσαρσιν ἀρχαῖς καθιέμενον  ‘a large sheet being lowered by its four corners’  「一大块布……四角吊着缒到地上」 (徒 10:11)

ἀρχηγός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

68.2 时态 开始 使某事开始的人 先锋；创始者；发起人 τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας  ‘the founder of salvation’ or ‘the one who institutes salvation’  「救恩的先驱」或「救恩的创始者」 (来 2:10) 关于 ἀρχηγός 在 来 2:10 的另一种解释，见 ἀρχηγός[b] 36.6。

(b)

36.6 引导，管教，跟从 引导，引领 作为运动发起者或创始人的人继续作为领导者 先锋领袖；创始领袖 τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας  ‘their pioneer leader to salvation’  「救恩的先锋领袖」 (来 2:10) 要清楚指明 ἀρχηγός 在 来 2:10 中的含意，经文可能需要译成「那设立救恩的道路并领人走上这道路的」等。但 来 2:10 中的 ἀρχηγός 也可以理解为仅仅意指「发起人」或「创始人」（见 ἀρχηγός[a] 68.2）。

ἀρχιερατικός

(1)

όν

(a)

53.90 宗教活动 角色及作用 （ ἀρχιερεύς[b] 「大祭司」（53.89）的衍生词）与大祭司有关的 大祭司的；属于大祭司的 ὅσοι ἦσαν ἐκ γένους ἀρχιερατικοῦ  ‘others who were members of the family of the high priest’  「大祭司家族的人」 (徒 4:6)

ἀρχιερεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

53.88 宗教活动 角色及作用 主要祭司，基于身为大祭司家族的成员 祭司长 ἀπέστειλαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι ὑπηρέτας ἵνα πιάσωσιν αὐτόν  ‘the Pharisees and the chief priests sent some guards to arrest him’  「众祭司长就和法利赛人派差役去逮捕他」 (约 7:32) 在一些语言中，「祭司长」可以简单地称为「重要的祭司」。

(b)

53.89 宗教活动 角色及作用 祭司长中的主要成员 大祭司；最重要的祭司 ἤγαγον πρὸς Ἅνναν πρῶτον ... ὃς ἦν ἀρχιερεὺς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου  ‘they took him first to Annas ... who was High Priest that year’  「先带到亚那面前……是那年的大祭司……」 (约 18:13)

ἀρχιποίμην

(1)

ενος＜阳＞

(a)

44.5 畜牧，捕鱼 带头的牧羊人，负责指导其他牧羊人（在新约只出现了一次，用来比喻基督） 牧长，大牧人 καὶ φανερωθέντος τοῦ ἀρχιποίμενος κομιεῖσθε τὸν ἀμαράντινον τῆς δόξης στέφανον  ‘and when the Chief Shepherd appears, you will receive the glorious crown which will never lose its brightness’  「到了大牧人显现的时候，你们必得到那永不衰残、荣耀的冠冕」 (彼前 5:4a)

____________________________________________________

1 在彼前 5:4，ἀρχιποίμην「大牧人」是比喻用法的一个好例子。没有证据表明，在《彼得前书》写作时期，ἀρχιποίμην已经具有传统的意思，作为基督的一个头衔，表示基督是对信徒负主要责任的那一位。因此，ἀρχιποίμην的意思只是「大牧人」；但这里是指基督的一个职能，而这个职能与实际照料羊群无关。

Ἄρχιππος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.46 人名及地名 人名 保罗的同工，歌罗西的犹太基督徒 亚基布；《思》阿尔希颇

ἀρχισυνάγωγος

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.93 宗教活动 角色及作用 领导会堂、负责管理会堂事务的人 会堂主管；会堂领袖；管会堂的 ὁ ἀρχισυνάγωγος, ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ Ἰησοῦς  ‘the president of the synagogue was angry that Jesus had healed (the woman) on a Sabbath’  「会堂的主管因为耶稣在安息日治病，就很生气」 (路 13:14)

ἀρχιτέκτων

(1)

ονος＜阳＞

(a)

45.10 建造，兴建 建筑大师或专家 建筑专家；建筑师傅；建筑师 ὡς σοφὸς ἀρχιτέκτων θεμέλιον ἔθηκα  ‘as a wise master builder, I laid a foundation’  「就像一个聪明能干的总建筑师那样立好了根基」 (林前 3:10)

ἀρχιτελώνης

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.185 拥有，转移，交换 税款，贡品 税吏长，意指监管其他税吏工作的人 税吏长；税务长 ἀνὴρ ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης καὶ αὐτὸς πλούσιος  ‘a man named Zacchaeus, a chief tax collector who was rich’  「那里有一个人名叫撒该，是税吏长，很富有」 (路 19:2) ἀρχιτελώνης 也可以理解为一个主要或重要的税吏，而不是监管其他税吏工作的人。

ἀρχιτρίκλινος

(1)

ου＜阳＞

(a)

46.7 家务活动 负责管理所有在宴席或宴会中服务的人员的总管 管宴席的人；管筵席的；总管 Ἀντλήσατε νῦν καὶ φέρετε τῷ ἀρχιτρικλίνῳ  ‘draw some out and take it to the head steward’  「现在舀出来，送给宴会总管」 (约 2:8) 在 约 2:8，ἀρχιτρίκλινος 也可能是指仪式或宴席上的主持人。

ἄρχω  (ἄρχομαι)

(1)

＜动＞

(a)

37.54 控制，管理 管理，统治 统治或治理，暗示具有卓越的地位和身份 统治；治理；管辖 Ἔσται ἡ ῥίζα τοῦ Ἰεσσαὶ καὶ ὁ ἀνιστάμενος ἄρχειν ἐθνῶν  ‘a descendant of Jesse will come and he will be raised to rule the nations’  「耶西的根将会出现，他要兴起来统治外族」 (罗 15:12)

(b)

68.1 时态 开始 ［参ἀρχή］ 开始一个行动、过程或存在状态 开始；从……起；就 Ἀπὸ τότε ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς κηρύσσειν  ‘from that time Jesus began to preach (his message)’  「从那时起，耶稣就开始宣讲」 (太 4:17) ἄρχω[b] 也可以在绝对意义上使用，相关活动仅仅是暗指：αὐτὸς ἦν Ἰησοῦς ἀρχόμενος ὡσεὶ ἐτῶν τριάκοντα「耶稣开始时，年纪约有三十岁」（路 3:23）。在翻译 路 3:23 时，可以表达为「耶稣开始传道时，年纪约有三十岁」。

(c)

67.65 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 ［参ἀρχή］ 一段持续的时间开始时的一个时间点 开头；开始；起初；起头 ἀρξάμενος ἀπὸ τοῦ βαπτίσματος Ἰωάννου  ‘beginning from the time of John's baptizing’  「从约翰施洗开始」 (徒 1:22) 在 徒 1:22，这句表达也可以理解为：「从约翰为他施洗的时候开始」。

ἄρχων

(1)

οντος＜阳＞

(a)

37.56 控制，管理 管理，统治 ［参ἀρχή］ （ἄρχω「统治」37.54 的衍生词）统治者或治理者 统治者；治理者；总督；掌权者 Ταῦτα αὐτοῦ λαλοῦντος αὐτοῖς, ἰδοὺ ἄρχων εἷς ἐλθὼν προσεκύνει αὐτῷ  ‘while he was saying these things to them, a certain ruler came and knelt down before him’  「耶稣正在对他们说话的时候，就有一位主管来向他下拜」 (太 9:18)

(b)

56.29 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 担任法官的小官吏 官员；法官；审判官 ὡς γὰρ ὑπάγεις μετὰ τοῦ ἀντιδίκου σου ἐπ᾽ ἄρχοντα  ‘if someone brings a lawsuit against you and takes you to the judge’  「如果有人控告你……把你交给法官」 (路 12:58) 在 路 12:58，虽然 ἄρχων 基本上与 κριτής 和 δικαστής (56.28) 所指对象相同，但是意思的差别在于：ἄρχων 代表政府在审理案件中的权力。

(c)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［参ἀήρ, αἰών, ἀρχή, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ ἄρχων τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος  （ἄρχων τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος「空中掌权者的首领」——超自然掌权者的头衔）一种超自然的势力，负责控制人类的命运和活动 执政者；掌权者；有能者；统治者；邪恶势力 ἐν αἷς ποτε περιεπατήσατε κατὰ τὸν αἰῶνα τοῦ κόσμου τούτου, κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος, τοῦ πνεύματος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος ἐν τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθείας  ‘at that time you lived according to the supernatural forces of this world, according to the ruler of the supernatural powers in space, the spiritual power who now controls the people disobeying God’  「那时，你们……随从今世的邪恶势力，顺服空中的掌权者，就是现今操控悖逆上帝之人的邪灵」 (弗 2:2) 对于圣经中提到的各种超自然力量和势力，有些学者相信，根据新柏拉图学派有九种超自然力量、分为三个层级、每层有三种力量的说法，人们有可能重建，至少是一部分，这些超自然力量和势力所代表的层级。然而，新约的术语和用法并不适宜做这样的分类；而且，要确定这些超自然势力和力量有什么显着的差异，即使并非不可能，也是困难的。 在 弗 1:21 的情况中，有些学者认为当中的术语是既指超自然的领域，也指人类的领域，因此是强调基督的完全统治。考虑到古代世界的人所持有的观念，这在很大程度上被认为是有理的，因为各种世俗力量被认为是反映了相应的超自然力量。 在大多数情况下，翻译者都尽力用不同的词汇去翻译不同的术语，例如：把 ἐξουσία 翻译为「掌权的」；δύναμις 翻译为「有能的」；κυριότης 翻译为「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短语，则翻译为「天空属灵气的恶魔」。然而，许多语言中没有足够词汇去指称不同种类的力量、权柄和势力，并用来描述这些超自然的、非人格的力量。于是，有些译者就简单用一个短语来表达，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在术语和短语之间做一些词汇区分，当然应该这样做，但是在许多上下文中，这种区分是不可能做到的。因此，如果要使读者更好地明白相关经文的含义，就可能需要在旁注做一些解释。

(d)

37.95 控制，管理 管理，统治 ἄρχων τῶν Ἰουδαίων  （头衔，直译：犹太人的统治者）犹太人中最高法律、立法和司法机关的成员1 犹太议会的成员；犹太人的领袖 Νικόδημος ὄνομα αὐτῷ, ἄρχων τῶν Ἰουδαίων  ‘a man named Nicodemus, a member of the Council’  「名叫尼哥德慕，是犹太议会的成员」 (约 3:1)

____________________________________________________

1 ἄρχων τῶν Ἰουδαίων也许可以归入语义域11「人的群体和类别」，但这个短语的重点主要是在这种人所拥有的权柄和地位，而并非只在于他是某个审议群体的成员，如συνέδριον[a]「市议会」（11.79）、γερουσία和πρεσβυτέριον「犹太公会」（11.83）等用语的情况。

ἄρωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.207 人工制品 香料、香膏及燃香 ［参σμῆγμα］ 百合属植物的芳香树脂，通常用来给尸体防腐 芦荟；芳香的药膏；香膏；香料 ἠγόρασαν ἀρώματα ἵνα ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν  ‘they bought aromatic salves so that they could go and anoint him’  「买了香料，要去膏耶稣的身体」 (可 16:1) 在有些语言中，ἄρωμα 的对等译词是「甜味植物」，或「味道好闻的叶子」，或「有香味的油」。

Ἀσά

(1)

＜阳＞

(a)

93.47 人名及地名 人名 Ἀσάφ 93.48 的另一种拼写法（太 1:7，校勘栏） 亚撒；《思》阿撒

ἀσάλευτος

(1)

ον

(a)

15.4 线性运动 移动，来／去 指不能被移动的东西 不可移动的；无法移动 καὶ ἡ μὲν πρῷρα ἐρείσασα ἔμεινεν ἀσάλευτος  ‘and the prow got stuck and remained immovable’ or ‘... got stuck and could not be moved’  「船头卡住不能移动」 (徒 27:41)

(b)

13.31 是，变成，存在，发生 状态 （ἀσάλευτος[a]「不可移动的」15.4 的引申喻意）指显现为不可改变的状态 不变的；持久的 βασιλείαν ἀσάλευτον παραλαμβάνοντες  ‘having received an enduring kingdom’  「领受了不能震动的王国」或「领受了不变的王国」 (来 12:28) 对许多语言来说，把「持久」的概念表达为「不结束」可能更好；因此，来 12:28 中的这句话可以译成：「上帝对我们的统治永远不会结束」。

Ἀσάφ

(1)

＜阳＞

(a)

93.48 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 亚撒；《思》阿撒

ἄσβεστος

(1)

ον

(a)

14.71 自然界的事件及状态 燃烧 指无法熄灭的火 不灭的 ἀπελθεῖν εἰς τὴν γέενναν, εἰς τὸ πῦρ τὸ ἄσβεστον  ‘to go to Gehenna, to the fire which cannot be put out’  「落到地狱，入那不灭的火里」 (可 9:43) 有些语言可以用主动式来翻译「不熄灭的」，例如「无人能够扑灭的火」。

ἀσέβεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.10 宗教活动 宗教行为 ［参ἀσεβέω］ 生活方式与正确的宗教信念和做法相违 生活不敬虔；不虔；不敬虔；不敬上帝 ἐλέγξαι πᾶσαν ψυχὴν περὶ πάντων τῶν ἔργων ἀσεβείας αὐτῶν  ‘to condemn everyone for their deeds of godlessness’ or ‘... for all they did when they acted in a godless way’ or ‘... all they did when they acted without any regard for God’  「指证每一个人所做的各样不敬虔的事」或「……因为不敬虔而做的各样不敬虔的事」或「……因为不敬上帝而做的各样不敬虔的事」 (犹 1:15)

ἀσεβέω

(1)

＜动＞

(a)

53.10 宗教活动 宗教行为 ［参ἀσέβεια］ 生活方式与正确的宗教信念和做法相违 生活不敬虔；不虔；不敬虔；不敬上帝 περὶ πάντων τῶν ἔργων ... ὧν ἠσέβησαν  ‘of all their deeds ... which they have done by their ungodly living’  「他们所有的行为，就是他们过着不敬虔生活所做的事」 (犹 1:15)

ἀσεβής

(1)

ές

(a)

53.11 宗教活动 宗教行为 生活中不考虑宗教的信念或做法 不敬虔的 κατὰ καιρὸν ὑπὲρ ἀσεβῶν ἀπέθανεν  ‘at the right time, he died for the ungodly’  「按所定的时候，为不敬虔的人死了」 (罗 5:6)

ἀσέλγεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.272 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 行为完全没有道德约束，通常暗示性生活放荡 放荡的行为；极其没有道德 μὴ μετανοησάντων ἐπὶ τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ πορνείᾳ καὶ ἀσελγείᾳ ᾗ ἔπραξαν  ‘they have not repented of the filthy things they have done, their immorality and licentious deeds’  「他们做了污秽、淫乱、邪荡的事，却不肯悔改」 (林后 12:21) 在某些语言中，「放荡的行为」的对等译词是「生活像狗一样」或「行为像山羊一样」或「做一只公鸡」；这几种情况都是在形容混乱的性行为。

ἄσημος

(1)

ον

(a)

87.59 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） ［参ἀγενής］ 指没有名气或无足轻重，可能暗指没有贵族的血统 卑贱的；无足轻重的；低等的 Ταρσεὺς τῆς Κιλικίας, οὐκ ἀσήμου πόλεως πολίτης  ‘a person of Tarsus in Cilicia, a citizen of a not insignificant city’  「生在基利家的大数，并不是无名小城的公民」 (徒 21:39) 在某些语言中，徒 21:39 必须避免采用双重否定（虽然希腊文中有加强肯定的反说式），可以译作「一座重要城市的公民」。

Ἀσήρ

(1)

＜阳＞

(a)

93.49 人名及地名 人名 雅各与利亚的使女悉帕所生的儿子，是亚设支族的先祖 亚设；《思》阿协尔

ἀσθένεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

74.23 能够，有能力 无能力做或经历某事的状态 无能力；软弱；受限制 ἥδιστα οὖν μᾶλλον καυχήσομαι ἐν ταῖς ἀσθενείαις μου  ‘I am happy then to be proud of my weaknesses’  「我更乐意夸自己的软弱」 (林后 12:9) 在一些语言中，直译 林后 12:9 中的这个表达可能意义不大，事实上还可能会产生误导。δύναμις 最好译成「上帝的能力」，而 ἀσθένεια 则译成保罗经历的软弱，因此可以译作「我的能力在你软弱的时候显得最刚强」（《现中》）。

(b)

23.143 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 因生病而在某些方面丧失能力的状态 疾病；软弱；患病 Αὐτὸς τὰς ἀσθενείας ἡμῶν ἔλαβεν καὶ τὰς νόσους ἐβάστασεν  ‘he took our illnesses and carried away our diseases’  「他代替了我们的软弱，担当了我们的疾病」 (太 8:17) 有些语言很难采用「背负软弱」或「担当疾病」这种表达，严格直译这种语句可能会让读者误以为，耶稣是通过自己承担那种疾病来医治人（一种常见的萨满教做法）。因此在一些语言中，可能需要把 太 8:17 译成「他使我们不再软弱患病」，这样就可以避免令人误解那是一种萨满教的做法。

(c)

25.269 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 （ἀσθένεια[a]「软弱」74.23 的引申喻意）由于缺乏自信而胆怯的状态 胆怯；惧怕；害怕 κἀγὼ ἐν ἀσθενείᾳ καὶ ἐν φόβῳ καὶ ἐν τρόμῳ πολλῷ ἐγενόμην πρὸς ὑμᾶς  ‘so when I came to you I was timid and trembling with fear’  「我在你们那里时，又胆怯，又惧怕，又战战兢兢」 (林前 2:3)

ἀσθενέω

(1)

＜动＞

(a)

74.26 能够，有能力 处于无能力或软弱的状态 软弱；没有能力；被限制于 τὸ γὰρ ἀδύνατον τοῦ νόμου ἐν ᾧ ἠσθένει διὰ τῆς σαρκός  ‘for what the Law could not do in that it was weak because of human nature’  「律法既因人性软弱而有不能成就的事」 (罗 8:3) Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε  ‘welcome the one who is weak in faith’  「你们要接纳信心软弱的人」 (罗 14:1) 在一些语言中，罗 14:1 中的这句表达最好译成：「接纳那些只有一点点信心的人」。

(b)

23.144 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 因生病而处于虚弱和无能力的状态 生病的；患病的；残疾的 ἀσθενοῦντας νόσοις ποικίλαις ἤγαγον αὐτοὺς πρὸς αὐτόν ... ἐθεράπευεν αὐτούς  ‘they brought those who were sick with various diseases to him ... he healed them’  「众人把患有各种疾病的人都带到他那里。他……使他们痊愈」 (路 4:40)

ἀσθένημα

(1)

τος＜中＞

(a)

74.24 能够，有能力 （ἀσθενέω[a]「软弱」74.26 的衍生词）软弱或能力有限的情况 软弱；软弱的情况 Ὀφείλομεν δὲ ἡμεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν  ‘we who are capable ought to bear the weaknesses of those who are not capable’  「我们这些坚强之人应该担当不坚强之人的软弱」 (罗 15:1) 在一些语言中，可以把 τὰ ἀσθενήματα 译成：「每当他们软弱的时候」。

ἀσθενής

(1)

ές

(a)

74.25 能够，有能力 （ἀσθένεια[a]「软弱」74.23 的衍生词）形容做某事或成为某事物的能力有限的状态 软弱的；无能的 ἐγενόμην τοῖς ἀσθενέσιν ἀσθενής  ‘to those who are weak (in faith), I became weak’ or ‘I became weak to those who are weak’  「在信心软弱的人当中，我就作软弱的人」或「对软弱的人，我就作软弱的人」 (林前 9:22)

(b)

88.117 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 形容道德上软弱，因此不能行善 道德上软弱；没有道德上的力量 ἔτι γὰρ Χριστὸς ὄντων ἡμῶν ἀσθενῶν ἔτι κατὰ καιρὸν ὑπὲρ ἀσεβῶν ἀπέθανεν  ‘for while we were still morally weak, Christ died for the wicked at the right time’  「我们在道德上还软弱的时候，基督就按所定的时候，为不敬虔的人死了」 (罗 5:6) 罗 5:6 中的 ἀσθενής 也可以理解为无助的光景，而不是道德上的软弱（见 ἀσθενής[d] 22.3）。

(c)

23.145 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 因生病而导致虚弱无力 生病的；软弱的；残疾的 ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με  ‘I was sick and in prison, but you would not take care of me’  「我病了，我在监狱里，你们没有来看顾我」 (太 25:43)

(d)

22.3 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 鉴于环境而处在无助的状态中 无助；无助的情况；软弱的时候 ἔτι γὰρ Χριστὸς ὄντων ἡμῶν ἀσθενῶν ἔτι κατὰ καιρὸν ὑπὲρ ἀσεβῶν ἀπέθανεν  ‘for while we were still helpless, Christ died at the right time for the wicked’  「我们仍然无助的时候，基督就按所定的时刻，为不敬虔的人死了」 (罗 5:6) 在一些语言中，「无助的」可以表达为「当我们对此无能为力时」。关于 ἀσθενής 在 罗 5:6 的另一种解释，见 ἀσθενής[b] 88.117。

(e)

79.69 物体的特徵 强壮的，软弱的 形容身体软弱的 软弱的；衰弱的；脆弱的 ὡς ἀσθενεστέρῳ σκεύει τῷ γυναικείῳ, ἀπονέμοντες τιμὴν  ‘respecting the female as the weaker object’  「体贴女性是比较软弱的器皿」 (彼前 3:7) 直译 彼前 3:7 中的这个表达可能会产生误导，因为一般来说，τῷ γυναικείῳ 被解作指某人的妻子。因此，翻译者可以将之译成「要尊重妻子，把她看作是身体上比较软弱的伴侣」，或「要尊重妻子，看她是在性别上比较软弱的」。

Ἀσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.415 人名及地名 地名 罗马帝国的省份，在现今土耳其的西部 亚细亚；《和》亚西亚

Ἀσιανός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.416 人名及地名 地名 （Ἀσία「亚细亚」93.415 的衍生词）亚细亚的本地人；在亚细亚出生或居住的人 亚细亚人；《和》亚西亚人

Ἀσιάρχης

(1)

ου＜阳＞

(a)

37.81 控制，管理 管理，统治 小亚细亚行省（位于今天的土耳其境内）的高级政府官员 亚细亚省的官员；当地的领袖 τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἀσιαρχῶν, ὄντες αὐτῷ φίλοι  ‘some of the provincial authorities who were his friends’  「几位亚西亚的官员，是保罗的朋友」 (徒 19:31)

ἀσιτία

(1)

ας＜阴＞

(a)

23.32 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参ἄσιτος］ 没有进食的状态，通常暗指由于食欲不振造成 没有吃东西；不吃东西；不想进食 ∏ολλῆς τε ἀσιτίας ὑπαρχούσης τότε σταθεὶς ὁ ∏αῦλος ἐν μέσῳ αὐτῶν εἶπεν  ‘after they had gone a long time without (desiring) food, Paul stood before them and said’  「因为大家已经很久没有进食，保罗就站在他们中间，说」 (徒 27:21)

ἄσιτος

(1)

ον

(a)

23.32 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参ἀσιτία］ 没有进食的状态，通常暗指由于食欲不振造成 没有吃东西；不吃东西；不想进食 Τεσσαρεσκαιδεκάτην σήμερον ἡμέραν προσδοκῶντες ἄσιτοι διατελεῖτε  ‘you have been waiting for fourteen days now and all this time you have not wanted to eat a thing’  「你们一直不吃东西，捱饿苦候，到今天已经十四天了」 (徒 27:33)

ἀσκέω

(1)

＜动＞

(a)

68.72 时态 专心努力去做，全力去做 持续不断、努力地做某事 竭力；尽力 ἀσκῶ ἀπρόσκοπον συνείδησιν ἔχειν πρὸς τὸν θεὸν καὶ τοὺς ἀνθρώπους διὰ παντός  ‘I always do my best to have a clear conscience before God and people’  「我自己尽力对上帝对人都存无亏的良心」 (徒 24:16)

ἀσκός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.132 人工制品 容器 用动物皮或皮革制成的袋子；用于暂时贮存和携带葡萄酒 皮袋；酒囊 οὐδὲ βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς  ‘they do not place new wine in old wineskins’  「没有人把新酒装在旧皮袋里」 (太 9:17) 有些翻译者试图用「瓶子」来代替「酒囊」，但这并不是理想的翻译，因为发酵的葡萄酒通常不会胀破玻璃瓶，但却会胀破旧皮袋。在目标语言不知道酒囊的情况下，可以采用某种描述性的短语（如「用皮做成的容器」或「封严的皮袋」或「像瓶子一样的山羊皮」），然后在旁注中详细说明。

ἀσμένως

(1)

＜副＞

(a)

25.128 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 体验到幸福，意味着准备好和乐意去接纳 欢欢喜喜地；高兴地 ἀσμένως ἀπεδέξαντο ἡμᾶς οἱ ἀδελφοί  ‘the fellow believers welcomed us gladly’  「弟兄们欢欢喜喜地接待我们」 (徒 21:17)

ἄσοφος

(1)

ον

(a)

32.54 理解 缺乏理解能力 指不明智 愚昧；无知 περιπατεῖτε μὴ ὡς ἄσοφοι ἀλλ᾽ ὡς σοφοί  ‘do not live like unwise people, but like wise people’  「不要像无知的人，要像智慧的人」 (弗 5:15)

ἀσπάζομαι

(1)

＜动＞

(a)

33.20 沟通 话语类型 ［参ἀσπασμός］ 在问候的过程中使用一些固定的短语，无论是直接的还是间接的 打招呼；致以问候 προστρέχοντες ἠσπάζοντο αὐτόν  ‘they ran to him and greeted him’  「就跑上去向他问安」 (可 9:15) ἀσπάζονται ὑμᾶς οἱ ἀδελφοὶ πάντες  ‘all the Christian brothers (here) send greetings to you’  「这里的弟兄姊妹们都向你们问安」 (林前 16:20) 在某些语境中，ἀσπάζομαι[a] 可以解释为「拜访」，这样，徒 18:22 中的 ἀσπασάμενος τὴν ἐκκλησίαν 便可以译成「拜访教会」，而不是「问候教会」。

(b)

25.130 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 对某事感到高兴，基于这事必定会是特别受欢迎的（因此暗指对未来的一种取向） 对……感到高兴；愉快地期待；欢喜迎接 ἀλλὰ πόρρωθεν αὐτὰς ἰδόντες καὶ ἀσπασάμενοι  ‘but from a long way off they saw them (the promises) and anticipated them with pleasure’  「从远处观望，且愉快地期待着」 (来 11:13) 为了译出 来 11:13 中 ἀσπάζομαι 的未来含意，翻译者可以将之译成「欢欢喜喜地盼望将要发生的事」。关于 ἀσπάζομαι 在 来 11:13 的另一种解释，见 ἀσπάζομαι[c]（34.55）。

(c)

34.55 联合 迎接，接待 欢迎某物或某人，重点放在最初的致意上 欢迎；欢喜接受 μὴ λαβόντες τὰς ἐπαγγελίας ἀλλὰ πόρρωθεν αὐτὰς ἰδόντες καὶ ἀσπασάμενοι  ‘not having received the promises, but from a long way off they saw them and welcomed them’  「并没有得着所应许的，却从远处观望，且欢喜迎接」 (来 11:13) 有些语言没有「迎接应许」的说法，但翻译者通常可以把这种关系表达为：「他们很高兴知道所应许的事」。关于 ἀσπάζομαι 在 来 11:13 中的另一种解释，见 ἀσπάζομαι[b]（25.130）。

(d)

33.21 沟通 话语类型 ［参ἀπασπάζομαι］ 道别 道别；告别

ἀσπασμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.20 沟通 话语类型 ［参ἀσπάζομαι］ 在问候的过程中使用一些固定的短语，无论是直接的还是间接的 问安 τῶν θελόντων ἐν στολαῖς περιπατεῖν καὶ ἀσπασμοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς  ‘who like to walk around in long robes and be greeted in the marketplace’  「他们好穿长袍走来走去，喜欢人们在街市上向他们问安」 (可 12:38)

ἄσπιλος

(1)

ον

(a)

79.59 物体的特徵 有污点的，没有污点的 形容没有污点或污渍的 无瑕疵的；无玷污的；没有污点的 ὡς ἀμνοῦ ἀμώμου καὶ ἀσπίλου  ‘like a lamb without defect or spot’  「如同无瑕疵、无玷污的羔羊」 (彼前 1:19)

(b)

88.33 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 （ἄσπιλος[a]「纯洁的；一尘不染的」79.59 的衍生词）指没有任何玷污某人道德品格的东西 道德上无瑕疵的；纯洁的 σπουδάσατε ἄσπιλοι καὶ ἀμώμητοι  ‘do your best to be pure and blameless’  「要竭力使自己没有玷污，无可指责」 (彼后 3:14)

ἀσπίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

4.53 动物 爬虫类及其他「爬行动物」 ［参ἔχιδνα］ 毒蛇类；令人联想到潜伏的危险 小毒蛇；眼镜蛇；毒蛇 ἰὸς ἀσπίδων ὑπὸ τὰ χείλη αὐτῶν  ‘the poison of asps is under their lips’  「他们的嘴唇里有毒蛇的毒液」 (罗 3:13) ἀσπίς 和 ἔχιδνα[a] 可指几乎任何一种毒蛇。世界各地差不多都有毒蛇，因此找到一个合适的译词并不困难。然而，翻译者可以采用描述性的表达，例如，「咬噬后会致人死地的蛇」。

ἄσπονδος

(1)

ον

(a)

40.7 和解，宽恕 和解 不愿意与他人和解 不肯和解的；不愿意与人和睦相处的 ἄστοργοι ἄσπονδοι διάβολοι  ‘unkind, irreconcilable, slanderers’  「没有亲情、不肯和解、恶意控告」 (提后 3:3)

Ἀσσά

(1)

＜阳＞

(a)

93.50 人名及地名 人名 Ἀσάφ 93.48 的另一种拼写法（太 1:7，GNT3c-校勘栏） （音译）亚撒

ἀσσάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.77 人工制品 货币及货币单位 罗马铜币，价值相等于一个得拿利的 1/16 一分银子；一个铜钱 οὐχὶ δύο στρουθία ἀσσαρίου πωλεῖται;  ‘are not two sparrows bought for a penny?’  「两只麻雀不是卖一个铜钱吗？」 (太 10:29) 见 6.79

ἆσσον

(1)

(a)

83.28 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 一个位置极其靠近另一个位置 非常靠近；尽可能靠近 ἆσσον παρελέγοντο τὴν Κρήτην  ‘they sailed as close as possible along (the coast of) Crete’  「开船，紧靠着克里特岛行」 (徒 27:13)

Ἆσσος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.417 人名及地名 地名 每西亚的一个城 亚朔；《思》阿索

ἀστατέω

(1)

＜动＞

(a)

15.25 线性运动 旅行，旅程 没有永久的居所，到处流浪 没有一定的住处；到处流浪；居无定所 κολαφιζόμεθα καὶ ἀστατοῦμεν  ‘we are beaten and we wander from place to place’  「常常挨打，到处流浪」 (林前 4:11) 关于 ἀστατέω 在 林前 4:11 中的另一种解释，见 85.80。

(b)

85.80 在空间存在 居住，定居 没有居住的地方 无家可归；没有住处 κολαφιζόμεθα καὶ ἀστατοῦμεν  ‘we are buffeted about and have no place of residence’  「被打得东奔西跑，无处栖身」 (林前 4:11) 关于 ἀστατέω 在 林前 4:11 中的另一种解释，见 ἀστατέω[a]（15.25）。

ἀστεῖος

(1)

α，ον

(a)

79.11 物体的特徵 美丽的，丑陋的 从良好体格的角度来看是俊美的或吸引人的 讨人喜欢的；俊美的；可爱的 εἶδον ἀστεῖον τὸ παιδίον  ‘they saw that he was a beautiful child’  「见他是个俊美的孩子」 (来 11:23)

ἀστήρ

(1)

έρος＜阳＞

(a)

1.30 地理物体及特徵 天体 ［参ἄστρον］ 恒星或行星 恒星，行星 ἰδοὺ ὁ ἀστήρ, ὃν εἶδον ἐν τῇ ἀνατολῇ  ‘they saw the star the same one they had seen in the east’  「他们在东方看见的那颗星又出现」 (太 2:9) ἀστέρες πλανῆται οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς αἰῶνα τετήρηται  ‘wandering stars for whom is reserved forever a place of gloomy darkness’  「流荡的星，有漆黑的幽暗永远为他们保留着」 (犹 1:13) 犹 1:13把不敬虔的人比作「流荡的星」或「行星」，因此最好用比喻来翻译这个表达，例如「他们就像流荡的星。」在有些语言中，很难将ἀστὴρ πλανήτης译作「行星」，因为行星或者它们行过诸天的轨迹被视为有益的。在犹 1:13，要点是这些不行正道的恶人乃是异端。因此，犹 1:13中的ἀστέρες πλανῆται可能需要译为「没有处在应处位置的星辰」或「没有留在正确位置的星辰」。另参15.26。

(b)

1.33 地理物体及特徵 天体 ［参πρωϊνός］ ἀστὴρ πρωϊνός  （习语，直译：晨星）在早晨的天空仍然明显可见的行星（通常是金星或火星） 晨星；早晨天空中明亮的星辰 δώσω αὐτῷ τὸν ἀστέρα τὸν πρωϊνόν  ‘I will give them the morning star’  「我又要把晨星赐给他」 (启 2:28) 在启 2:28，单数代词 αὐτῷ 是指推雅推喇的任何一个人和所有的人，因此最好译作复数。启 2:28采用字面直译会让人迷惑，因为直译会暗示上帝将要把晨星交给推雅推喇的人。更好的翻译可能是「我要使晨星照耀他们」，或者「我将使光进入他们的心」。

ἀστήρικτος

(1)

ον

(a)

31.79 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 指容易改变或动摇自己的观点和态度的倾向 不稳定的；意志薄弱的 δελεάζοντες ψυχὰς ἀστηρίκτους  ‘leading astray unstable persons’  「引诱心志不坚固的人」 (彼后 2:14)

ἄστοργος

(1)

ον

(a)

25.42 态度及情感 爱，情感，同情 对亲密伙伴或家人缺乏爱或感情 没有正常的人类情感；对别人没有爱；没有亲情；没有爱心 ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι ... ἄστοργοι  ‘for they will be people ... who will lack human affection’  「因为人们将会……没有亲情……」 (提后 3:2, 3 [2])

ἀστοχέω

(1)

＜动＞

(a)

31.68 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 偏离真理而误入歧途 放弃真道；迷路 οἵτινες περὶ τὴν ἀλήθειαν ἠστόχησαν  ‘some have lost their way with regard to the truth’  「他们偏离了真理」 (提后 2:18)

ἀστραπή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

14.16 自然界的事件及状态 雷电 闪电的闪光 闪电 ὥσπερ γὰρ ἡ ἀστραπὴ ἐξέρχεται ἀπὸ ἀνατολῶν  ‘as lightning comes out of the east’  「好像闪电从东边发出」 (太 24:27) 表示雷电的词汇经常具有重要的禁忌含意。翻译时可以避免采用具体指雷电的词汇，而采用比喻性的表达，以避免雷击或雷暴惊吓可能发生的危险。因此，在某些语言中可能有许多不同的词汇，而避免采用可能有错误含意的表达是很重要的。

(b)

14.46 自然界的事件及状态 光 从光源发出的光束 明亮光束 ὡς ὅταν ὁ λύχνος τῇ ἀστραπῇ φωτίζῃ σε  ‘as when a lamp shines upon you brightly’  「如同灯的明光照亮你」 (路 11:36) 在很多时候，最好把 ἀστραπή[b] 译成一个限定副词，例如明亮地。

ἀστράπτω

(1)

＜动＞

(a)

14.47 自然界的事件及状态 光 ［参ἐξαστράπτω, στίλβω］ 发出或反射非常明亮的光 1 闪闪发光；闪耀；闪烁 ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθῆτι ἀστραπτούσῃ  ‘they stood by them in gleaming clothes’  「身穿闪闪发光的衣服，站在她们旁边」 (路 24:4)

____________________________________________________

1 ἐξαστράπτω与ἀστράπτω的差异可能是：ἐξαστράπτω强调光的来源或者暗示比较明亮；但是，新约用法并没有清楚表明这种区别。

ἄστρον

(1)

ου＜中＞

(a)

1.30 地理物体及特徵 天体 ［参ἀστήρ］ 恒星或行星 恒星，行星 καθὼς τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ τῷ πλήθει  ‘as numerous as the stars in the sky’  「如同天上的星那样众多」 (来 11:12) 要选择一个表示「星辰」的词汇时，必须避免拣选那仅仅指一组星辰（即某个星座）的词汇，因为与该星座相关的含义或会彻底改变经文的原意。例如，人们会认为某些星座对人类怀着善意，另一些星座则怀着恶意。

(b)

1.31 地理物体及特徵 天体 一组恒星 星座 ἀνελάβετε τὴν σκηνὴν τοῦ Μόλοχ καὶ τὸ ἄστρον τοῦ θεοῦ [ὑμῶν] Ῥαιφάν  ‘it was the tent of the god Moloch that you carried, and the image of the constellation of your god Rephan’  「你们抬着摩洛神的圣幕，又抬着理番神的星像」 (徒 7:43) 通常一个星座可被描述为「一组星辰」或「一个星系」或「一起运转的星辰」，甚或「一起生活的星辰」。然而，认为 徒 7:43 中的 ἄστρον 是指某一颗行星（即土星），而不是一个星座，也是有可能的。

Ἀσύγκριτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.51 人名及地名 人名 在《罗马书》16 章问安名单中出现的基督徒 亚逊其土；《思》阿松黎托

ἀσύμφωνος

(1)

ον

(a)

31.24 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 指不能达成某种协议 意见分歧；不同意；无法同意 ἀσύμφωνοι δὲ ὄντες πρὸς ἀλλήλους ἀπελύοντο  ‘so they left, being unable to agree among themselves’  「他们间彼此不合，就分散了」 (徒 28:25)

ἀσύνετος

(1)

ον

(a)

32.49 理解 缺乏理解能力 指缺乏洞察力和理解力 没有理解力；无知；愚昧 Ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε;  ‘are you still without understanding?’  「现在你们还不明白吗？」 (太 15:16) ἐσκοτίσθη ἡ ἀσύνετος αὐτῶν καρδία  ‘their foolish hearts are filled with darkness’  「无知的心昏暗」 (罗 1:21) 在 太 15:16 和 罗 1:21，翻译 ἀσύνετος 时必须特别小心，因为缺乏理解能力可能是因为智力低下，或者没有正确地运用智力。显然，在这些上下文中，ἀσύνετος 是指后面这个意思。

ἀσύνθετος

(1)

ον

(a)

34.45 联合 建立或确认关系 指不接受或不认为自己受到任何契约或协议的约束 背弃承诺；言而无信；背约的 ἀσυνέτους ἀσυνθέτους ἀστόργους  ‘they have no conscience, they do not keep their promises, and they show no kindness to others’  「丧尽天良，言而无信，没有爱心，没有同情心」 (罗 1:31) 在 罗 1:31，ἀσύνθετος 也可以译成：「他们觉得没有义务信守约定」，或「他们觉得不是一定要做他们承诺去做的事」。

ἀσφάλεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

21.9 危险，冒险，安全，拯救 安全，没有危险 安全稳妥的状态，暗示完全没有危险 安全；安稳；稳妥；牢固；平安无事 ὅταν λέγωσιν, Εἰρήνη καὶ ἀσφάλεια  ‘when they say, Peace and security’  「人正说平安稳定的时候」 (帖前 5:3) 有些语言使用否定式来表达安全或安稳，例如：「没有任何危险」，或「没有任何可能会造成伤害的事物」。

(b)

31.41 持有观点，相信，信赖 相信是真的 一种对信仰或信念的确定 确实的；毫无疑问 ἵνα ἐπιγνῷς περὶ ὧν κατηχήθης λόγων τὴν ἀσφάλειαν  ‘so that you will know the certainty of those things that you have been taught’  「让你知道所教给你的道理，都是确实的」 (路 1:4) 路 1:4 也可以译成「叫你知道所学的道确实是真的」。

ἀσφαλής

(1)

ές

(a)

21.10 危险，冒险，安全，拯救 安全，没有危险 ［参ἀσφαλῶς］ 安全、稳妥的状态，因此没有危险 安全；安全地；妥当；妥当地；坚固；牢固 τὰ αὐτὰ γράφειν ὑμῖν ἐμοὶ μὲν οὐκ ὀκνηρόν, ὑμῖν δὲ ἀσφαλές  ‘to write these things to you is not burdensome to me, but it is a matter of safety for you’  「我把这些话再写给你们，对我并不困难，对你们却是妥当的」 (腓 3:1)

(b)

31.42 持有观点，相信，信赖 相信是真的 ［参ἀσφαλῶς］ 指确定的，因此完全可信 确实的；值得相信的；完全可信的 μὴ δυναμένου δὲ αὐτοῦ γνῶναι τὸ ἀσφαλὲς διὰ τὸν θόρυβον  ‘because of the confusion he was not able to find out what was certain’ or ‘... what had really happened’  「因为骚乱，他无法知道实情」或「……他无法知道到底发生了什么」 (徒 21:34)

ἀσφαλίζω

(1)

＜动＞

(a)

21.11 危险，冒险，安全，拯救 安全，没有危险 使某物稳当，意思是使之不能被损害或被打开 使安全；把守妥当；严密守护 κέλευσον οὖν ἀσφαλισθῆναι τὸν τάφον ἕως τῆς τρίτης ἡμέρας  ‘therefore command the tomb to be made secure until the third day’ or ‘then command the tomb to be guarded until the third day’  「因此，请吩咐人将坟墓把守妥当，直到第三天」或「所以，请下令严密看守那坟墓，直到第三天」 (太 27:64)

(b)

18.12 连接 系上，粘住 牢牢固定某些东西 系紧；系上 τοὺς πόδας ἠσφαλίσατο αὐτῶν εἰς τὸ ξύλον  ‘they fastened their feet to a block of wood’  「把他们两脚锁在木枷上」 (徒 16:24) 徒 16:24 中的 τὸ ξύλον 可能是指「木狗」，那是两块木头，可以把囚犯的双脚固定到木头上，使他不能走动（见 6.21）。

ἀσφαλῶς

(1)

＜副＞

(a)

21.10 危险，冒险，安全，拯救 安全，没有危险 ［参ἀσφαλής］ 安全、稳妥的状态，因此没有危险 安全；安全地；妥当；妥当地；牢固；严密 παραγγείλαντες τῷ δεσμοφύλακι ἀσφαλῶς τηρεῖν αὐτούς  ‘ordering the jailer to keep them securely’  「吩咐狱卒严密看守」 (徒 16:23) 在 徒 16:23，ἀσφαλῶς 不是指囚犯的安全，而是指他们被妥当地看守，因此没有逃跑的危险。

(b)

31.42 持有观点，相信，信赖 相信是真的 ［参ἀσφαλής］ 指确定的，因此完全可信 确实的；值得相信的；完全可信的 ἀσφαλῶς οὖν γινωσκέτω πᾶς οἶκος Ἰσραὴλ  ‘all the people of Israel, then, are to know with certainty’  「"因此，以色列全家都当确实知道」 (徒 2:36)

ἀσχημονέω

(1)

＜动＞

(a)

88.149 道德伦理素质及相关行为 行为可耻 ［参αἰσχρότης, αἰσχύνη, ἀσχημοσύνη］ 行事为人不符合社会和道德标准，因此带来不光彩、尴尬和羞耻 行为可耻；不正派的行为；可耻的行为 Ἡ ἀγάπη ... οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς  ‘love ... never behaves shamefully and does not seek its own interests’  「爱是……不做可耻的事，不求自己的益处」 (林前 13:4, 5 [2]) 涉及不光彩、令人尴尬和带来羞耻的行为，往往会用习语式的表达，例如：掩面、丢脸、没眼看或丢人现眼。由于羞耻是普世共有的一种感受，通常不难找到令人满意的对等词。

ἀσχημοσύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

88.149 道德伦理素质及相关行为 行为可耻 ［参αἰσχρότης, αἰσχύνη, ἀσχημονέω］ 行事为人不符合社会和道德标准，因此带来不光彩、尴尬和羞耻 行为可耻；不正派的行为；可耻的行为 ἄρσενες ἐν ἄρσεσιν τὴν ἀσχημοσύνην κατεργαζόμενοι  ‘men do shameful deeds with each other’  「男的和男的……行可耻的事」 (罗 1:27) 涉及不光彩、令人尴尬和带来羞耻的行为，往往会用习语式的表达，例如：掩面、丢脸、没眼看或丢人现眼。由于羞耻是普世共有的一种感受，通常不难找到令人满意的对等词。

(b)

25.202 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 被视为或应该被视为羞耻的状态 可耻的状态；可耻的情况 ἵνα μὴ γυμνὸς περιπατῇ καὶ βλέπωσιν τὴν ἀσχημοσύνην αὐτοῦ  ‘in order that he may not be naked and people see his shameful condition’  「他不至于赤身而行，给人看见他的羞耻」 (启 16:15)

ἀσχήμων

(1)

ον

(a)

79.16 物体的特徵 美丽的，丑陋的 形容不吸引人的或不体面的 不俊美的；不太好看的；不雅观的 ἃ ... τοῦ σώματος ... τὰ ἀσχήμονα ἡμῶν  ‘the parts of our body ... which are not presentable’ or ‘... which are unattractive’  「我们身体上不雅观的部分」或「我们身体上不吸引人的部分」 (林前 12:23)

ἀσωτία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.96 道德伦理素质及相关行为 理智的行为，愚蠢的行为 不考虑后果的行为 放荡的事；肆无忌惮 μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία  ‘do not get drunk with wine, for that results in reckless deeds’  「不要醉酒，酒能使人放荡」 (弗 5:18) 在某些语言中，弗 5:18 中的 ἀσωτία 可以译作「某人不加思考就做的事」，或「某人在心不在焉的情况下做的事」。

ἀσώτως

(1)

＜副＞

(a)

88.97 道德伦理素质及相关行为 理智的行为，愚蠢的行为 （ἀσωτία「放荡的事」88.96 的衍生词）指放荡的、肆无忌惮的行为 放荡地；荒淫地 ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακρὰν καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισεν τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως  ‘he went to a far-off country where he wasted his money by living recklessly’  「他到了遥远的地方，在那里挥霍无度，过放荡的生活」 (路 15:13) 在某些语言中，「生活放荡」的意思是「不加思考地生活」或「毫不关心地生活」。

ἀτακτέω

(1)

＜动＞

(a)

88.246 道德伦理素质及相关行为 懒惰，闲散 拒绝做事情 什么事也不做；偷懒；闲懒 οὐκ ἠτακτήσαμεν ἐν ὑμῖν ... ἐργαζόμενοι πρὸς τὸ μὴ ἐπιβαρῆσαί τινα ὑμῶν  ‘we were not lazy when we were with you ... we kept working so as not to be an expense to any of you’  「我们在你们当中的时候并没有游手好闲……而是劳苦艰辛……免得成为你们任何人的负担」 (帖后 3:7, 8 [2]) 传统译法常根据词源学，把 ἀτακτέω 解作「没有按照规矩」，因此有「行为不检」的意思，然而这与上下文非常不同。

ἄτακτος

(1)

ον

(a)

88.247 道德伦理素质及相关行为 懒惰，闲散 ［参ἀτάκτως］ （ἀτακτέω「什么事也不做」88.246 的衍生词）拒绝工作 懒惰的；闲懒的 παρακαλοῦμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, νουθετεῖτε τοὺς ἀτάκτους  ‘we urge you, brothers, warn those who are lazy’  「弟兄们，我们劝你们，要劝戒懒散的人」 (帖前 5:14)

ἀτάκτως

(1)

＜副＞

(a)

88.247 道德伦理素质及相关行为 懒惰，闲散 ［参ἄτακτος］ （ἀτακτέω「什么事也不做」88.246 的衍生词）拒绝工作 懒惰的；闲懒的 στέλλεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ παντὸς ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος  ‘keep away from all brothers who are living lazily’  「凡是有弟兄生活游手好闲……你们都要远离」 (帖后 3:6) 关于 ἀτακτέω 在 帖后 3:7 相关上下文中的解释，见 88.246 的讨论。

ἄτεκνος

(1)

ον

(a)

10.41 亲属关系用语 不同代的亲属关系 指没有后裔 无子；没有儿女 ἐάν τινος ἀδελφὸς ἀποθάνῃ ἔχων γυναῖκα, καὶ οὗτος ἄτεκνος ᾖ  ‘if a man' brother dies having a wife but no children’  「某人的哥哥若死了，有妻无子」 (路 20:28)

ἀτενίζω

(1)

＜动＞

(a)

24.49 感官事件及状态 看 持续地注视某个物体 直视；定睛看；瞪着眼看 μὴ δύνασθαι ἀτενίσαι τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ εἰς τὸ πρόσωπον Μωϋσέως  ‘the people of Israel could not keep their eyes fixed on Moses face’  「以色列人……不能注视他的脸」 (林后 3:7) 林后 3:7「不能定睛看」可以译成：「不能一直盯着」或「不能持续地注视」。

ἄτερ

(1)

(a)

89.120 关系 分离 ［参ἄνευ, χωρίς］ 表示负面关联的元素1 没有；不在；没有关系；除了；与……无关 ἐζήτει εὐκαιρίαν τοῦ παραδοῦναι αὐτὸν ἄτερ ὄχλου αὐτοῖς  ‘he looked for a favorable opportunity to betray him to them without the people’  「寻找机会，要趁群众不在的时候，把耶稣交给他们」 (路 22:6) 短语 ἄτερ ὄχλου 可以解释为意指「百姓不知道」或「众人不在的时候」。

____________________________________________________

1 在ἄνευ和ἄτερ之间似乎不可能找到显着的区别。χωρίς[a]与ἄνευ和ἄτερ的区别可能在于强调更大程度的分离或没有关涉。

ἀτιμάζω

(1)

＜动＞

(a)

88.127 道德伦理素质及相关行为 虐待 以可耻和不光彩的方式对待某人 羞辱；侮辱；凌辱 κἀκεῖνον ἐκεφαλίωσαν καὶ ἠτίμασαν  ‘they beat him over the head and treated him shamefully’  「他们打伤他的头，并且侮辱他」 (可 12:4) 可 12:4 中的 ἀτιμάζω 常可译成「使他受不应该受的苦」。

(b)

87.74 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 使人地位卑微，包括没有荣誉，不受尊重 使受侮辱，使蒙羞 χαίροντες ... ὅτι κατηξιώθησαν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος ἀτιμασθῆναι  ‘full of joy ... that he had considered them worthy to suffer dishonor for the name (of Jesus)’  「喜乐地……因为他们算是配得为这名受辱」 (徒 5:41) 有些语言是用习语来表达「使某人蒙羞」的意思，例如「使某人受嘲笑」，或「使人们向他摇头」，或「使人们背对某人」。

ἀτιμία

(1)

ας＜阴＞

(a)

87.71 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 羞耻或卑贱的状态，是 τιμή[a]「荣誉；尊重」87.4 的反义词 羞耻；卑贱 ὃ μὲν εἰς τιμὴν σκεῦος ὃ δὲ εἰς ἀτιμίαν  ‘the one an object of honor, the other an object of dishonor’  「一块做成贵重的器皿，又拿一块做成卑贱的器皿」 (罗 9:21)

ἄτιμος

(1)

ον

(a)

87.72 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 形容处于卑微的地位，因为没有名誉或不受尊重 不受尊敬的；不名誉的；被轻视的 ὑμεῖς ἔνδοξοι, ἡμεῖς δὲ ἄτιμοι  ‘you are honored; we are dishonored’  「你们有荣耀，我们倒不受尊重」 (林前 4:10)

ἀτμίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

1.36 地理物体及特徵 大气的物体 热的水蒸气 蒸气 σημεῖα ἐπὶ τῆς γῆς κάτω, αἷμα καὶ πῦρ καὶ ἀτμίδα καπνοῦ  ‘signs on the earth below; there will be blood and fire and steam’  「在地下，我要显出神迹，有血，有火，有烟雾」 (徒 2:19) 使用 ἀτμίς 有一个很重要的言外之意，就是它消失得十分快速。这是它在 雅 4:14 中特别要表达的含意。与 ἀτμίς 的意思最接近的词汇，通常是指从开水壶或大汽锅上腾的水蒸气。

ἄτομος

(1)

ον

(a)

67.149 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 ［参στιγμή］ 极度短暂的时间单位 一刹那；一瞬间；霎时间 πάντες δὲ ἀλλαγησόμεθα, ἐν ἀτόμῳ  ‘in an instant we shall all be changed’  「眨眼之间……我们也要改变」 (林前 15:51, 52 [2])

ἄτοπος

(1)

ον

(a)

88.111 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 ［参ἀδόκιμος］ 指不符合正确的、适当的或合适的 不合适的；不应该做的；坏的 οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξεν  ‘but he has done nothing bad’  「但这个人却没有做过什么坏事」 (路 23:41)

(b)

58.54 性质，类别，示例 不寻常的，与众不同的 不寻常的，通常暗示是有害或危险的 不寻常的；不寻常而且是坏的；异样的 μηδὲν ἄτοπον εἰς αὐτὸν γινόμενον  ‘nothing unusual happened to him’  「他没有什么异样」 (徒 28:6)

Ἀττάλεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.418 人名及地名 地名 旁非利亚的海港城市 亚大利；《思》阿塔肋雅

αὐγάζω

(1)

＜动＞

(a)

28.37 知道 知名的，清楚显示的，显露的 使某事物明显可见 使被看见；使……变得清楚 εἰς τὸ μὴ αὐγάσαι τὸν φωτισμὸν τοῦ εὐαγγελίου τῆς δόξης τοῦ Χριστοῦ  ‘so that the light of the gospel of the glory of Christ would not be evident (to them)’ or ‘so that they would not see the light of the good news about the glory of Christ’  「使他们不能洞察基督荣耀的福音之光」或「使他们看不见福音的光；这福音是关于基督的荣耀」 (林后 4:4)

αὐγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

67.73 时间 与时间单位有关的时间点：黎明，中午，午夜，傍晚 ［参ὄρθρος］ 白天开始的时间点 1 破晓；天亮；黎明 ἐφ᾽ ἱκανόν τε ὁμιλήσας ἄχρι αὐγῆς, οὕτως ἐξῆλθεν  ‘after talking with them for a long time until dawn, he left’  「又交谈了许久，直到天亮才出发」 (徒 20:11)

____________________________________________________

1 αὐγή和ὄρθρος[b]的意思可能略有不同；αὐγή主要强调光明，而ὄρθρος[b]可能强调黎明的较早时间段，但是无法根据现有的上下文来确定这种区别。

Αὐγοῦστος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.52 人名及地名 人名 罗马皇帝奥大维（Gaius Octavian）的拉丁名称，相当于一个专有名词；他的统治时期是从公元前 27 年至公元 14 年 奥古斯都；《和》亚古士督

αὐθάδης

(1)

ες

(a)

88.206 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 指由于任性固执而骄傲自大 高傲的；任性妄为的 μὴ αὐθάδη, μὴ ὀργίλον  ‘not arrogant, not quick-tempered’  「不傲慢、不暴躁」 (多 1:7) 在某些语言中，「傲慢的」可以表达为「认为自己比别人优秀得多」，或「总是看不起别人」，或「总是说：『我比别人好』」。

αὐθαίρετος

(1)

ον

(a)

25.66 态度及情感 愿意 自愿的，意味着出于个人的选择 甘心乐意的；自愿的 αὐθαίρετοι μετὰ πολλῆς παρακλήσεως δεόμενοι ἡμῶν  ‘of their own free will they begged us and pleaded’  「自愿地再三请求我们」 (林后 8:3, 4 [2])

αὐθεντέω

(1)

＜动＞

(a)

37.21 控制，管理 控制，限制 专横地控制 控制；压制；管辖 γυναικὶ οὐκ ἐπιτρέπω ... αὐθεντεῖν ἀνδρός  ‘I do not allow women ... to dominate men’  「我不许女人……管辖男人」 (提前 2:12) 「专横地控制」经常用习语来表达，例如「对……发号施令」、「对……表现得像首领一样」，或「对……吠叫」。

αὐλέω

(1)

＜动＞

(a)

6.87 人工制品 乐器 αὐλός「笛子」的衍生词 吹笛 Ηὐλήσαμεν ὑμῖν καὶ οὐκ ὠρχήσασθε  ‘we played the flute for you and you did not dance’  「我们为你们吹笛，你们不跳舞」 (太 11:17)

αὐλή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

7.56 建造物 露天建造物 用围墙封闭起来的区域，目的是把人们活动的区域围蔽起来，或为了保护牲畜 庭院；羊圈 ἄλλα πρόβατα ἔχω ἃ οὐκ ἔστιν ἐκ τῆς αὐλῆς ταύτης  ‘there are other sheep that belong to me that are not of this sheepfold’  「我还有其他的羊不在这羊圈里」 (约 10:16) τὴν αὐλὴν τὴν ἔξωθεν τοῦ ναοῦ ἔκβαλε ἔξωθεν  ‘omit the courtyard outside the sanctuary’  「圣所外面的院子除外」 (启 11:2) 在某些语言中，羊圈可被描述为「把羊围起来的场所，周围有墙」或「羊的畜栏」或「保护羊的场所」。

(b)

7.6 建造物 建筑物 庙宇、宫殿、大宅等建筑群内用建筑物围起来的露天区域；或指任何有这种围蔽之露天区域的住宅（通常是比较讲究的建筑） 庭院；住宅；宫殿；大宅 συνήχθησαν ... εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως  ‘they gathered ... in the palace of the high priest’  「聚集在……大祭司的院里」 (太 26:3) ὅταν ὁ ἰσχυρὸς καθωπλισμένος φυλάσσῃ τὴν ἑαυτοῦ αὐλήν  ‘when a fully armed strong man guards his own dwelling’  「一个武器齐备的武士守卫自己住宅」 (路 11:21)

αὐλητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.88 人工制品 乐器 （αὐλός「笛子」 6.87 的衍生词）吹笛的人 吹手；吹笛的 ἐλθὼν ὁ Ἰησοῦς εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἄρχοντος καὶ ἰδὼν τοὺς αὐλητὰς  ‘Jesus went into the house of the ruler and saw the flutists’  「耶稣来到那会堂主管的家，看见吹笛的人」 (太 9:23)

αὐλίζομαι

(1)

＜动＞

(a)

67.194 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 在一个地方过夜 过夜；住宿 ἐξῆλθεν ἔξω τῆς πόλεως εἰς Βηθανίαν καὶ ηὐλίσθη ἐκεῖ  ‘he went out of the city to Bethany and spent the night there’  「出城到伯大尼去，在那里过夜」 (太 21:17)

αὐλός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.86 人工制品 乐器 吹奏乐器，开有多个指孔用以改变音调的长管 箫；笛子 εἴτε αὐλὸς εἴτε κιθάρα  ‘whether a flute or a lyre’  「笛子或竖琴」 (林前 14:7)

αὐξάνω  (αὐξάνομαι)

(1)

＜动＞

(a)

59.62 数量 增加，减少 某个活动或状态的程度或实例的数量增加 增加；增长；扩展；延伸 ὁ λόγος ηὔξανεν καὶ ἴσχυεν  ‘the message (about the good news) kept spreading and growing stronger’  「主的道普遍传开，大大兴旺」 (徒 19:20) ἐν ᾧ πᾶσα οἰκοδομὴ συναρμολογουμένη αὔξει εἰς ναὸν ἅγιον ἐν κυρίῳ  ‘in whom the whole building is held together and extends into (or ‘increases until it becomes’) a sacred temple in the Lord’  「倚靠他，整座建筑得以互相连接，逐渐扩大成为圣殿献给主」 (弗 2:21) αὐξανόμενοι τῇ ἐπιγνώσει τοῦ θεοῦ  ‘you will grow in your knowledge of God’  「对上帝的认识更有长进」 (西 1:10) 如果把 西 1:10 中的 ἐπίγνωσις 解作意指「关于……的知识」（见 28.18），那么这句话可以译成「你们对上帝的认识将会越来越多」；但是，如果把 ἐπίγνωσις 解作「通过经历而认识」（见 28.2），那么这句话可以译成：「你们将越来越认识上帝」，或「你们将越来越认识上帝的工作」。

(b)

59.63 数量 增加，减少 使某物增多 使增加；增多；增添 αὐξήσει τὰ γενήματα τῆς δικαιοσύνης ὑμῶν  ‘he will increase the harvest of your righteousness’ or ‘... the harvest resulting from your generosity’ or ‘... the result of your generosity’  「他必增添你们仁义的果子」或「……你们慷慨行善的果子」 (林后 9:10)

(c)

23.188 生理活动过程及状态 生长 ［参αὔξησις］ 动物（包括人）或植物的生长、长大 生长；长大 Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανεν  ‘the child grew’  「孩子渐渐长大」 (路 2:40) κατανοήσατε τὰ κρίνα πῶς αὐξάνει  ‘look how the wild flowers grow’  「看看百合花怎样生长」 (路 12:27) 有些语言用不同的词汇指生命体（动物和人）的生长与植物的生长，翻译者必须清楚区分。

(d)

87.37 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 地位提高 变得更加重要；获得更大的尊重或荣誉 ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι  ‘he must become more important while I become less important’  「他必兴旺；我必衰微」（直译：「他必变得更加重要；而我变得不那么重要」） (约 3:30) 有些语言是用习语来表达尊重或荣誉的增加或减少，例如：「他必定会成为领袖，而我要成为跟从的人」，或「他必定会成为一个重要的人，而我要成为一个渺小的人」。

(e)

78.5 程度 多，少（正负程度） 某个状态的程度增加 增加；增长；成长 ἐλπίδα δὲ ἔχοντες αὐξανομένης τῆς πίστεως ὑμῶν  ‘hoping that your faith may grow’  「希望你们的信心增长」 (林后 10:15) 在 林后 10:15，αὐξάνομαι 可以解作与数量有关，但对于 πίστις 等关于状态的表达，解作程度似乎更加合适。然而在一些语言中，林后 10:15 中的这个表达可能需要译成「盼望你们越来越信靠主」。

αὔξησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

23.188 生理活动过程及状态 生长 ［参αὐξάνω］ 动物（包括人）或植物的生长、长大 生长；长大；成长 πᾶν τὸ σῶμα ... αὔξει τὴν αὔξησιν τοῦ θεοῦ  ‘the whole body . . . grows as God wants it to grow’  「整个身体……按照上帝的旨意逐渐生长」 (西 2:19) 有些语言用不同的词汇指生命体（动物和人）的生长与植物的生长，翻译者必须清楚区分。 在 西 2:19，αὔξησις 的比喻意义是，所指的「身体」是教会而不是物质身体。通常，表示「生长」的词汇不仅意味着体型增大，还意味着数目增加；因此，教会的成长即表示教会成员的数目增加，但也可能指灵命的成熟。然而，在一些情况下可能需要指明「人数的增长」，以免读者根据上下文自行推论说，教会只是一座越来越大的建筑物。

αὔριον

(1)

(a)

67.207 时间 与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 说话当天之后的一天 明天；第二天 μὴ οὖν μεριμνήσητε εἰς τὴν αὔριον  ‘do not worry about tomorrow’  「不要为明天忧虑」 (太 6:34)

(b)

67.58 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἐπί, θύρα, πρό］ 在另一个时间点之后的一个时间点，表示事情即将发生，意思是说，随后的事件被视为几乎已经开始发生 很快地；一会儿 Φάγωμεν καὶ πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνῄσκομεν  ‘let us eat and drink for soon we (will) die’  「让我们吃吃喝喝吧，反正我们很快就要死了」 (林前 15:32)

αὐστηρός

(1)

ά，όν

(a)

88.138 道德伦理素质及相关行为 苛待 形容非常严格，可以是褒义或贬义 严厉的；严格的 ἐφοβούμην γάρ σε, ὅτι ἄνθρωπος αὐστηρὸς εἶ, αἴρεις ὃ οὐκ ἔθηκας  ‘I was afraid because you are a severe man; you take what is not yours’  「我怕你，你一向是严厉的人，不是你存放的你要提取」 (路 19:21)

αὐτάρκεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.83 态度及情感 知足，满足 对生活中的境遇感到满足的状态 知足；满足 ἔστιν δὲ πορισμὸς μέγας ἡ εὐσέβεια μετὰ αὐταρκείας  ‘and religion is a source of great wealth if it is accompanied by contentment with what one has’  「其实敬虔而又知足，就是很大的利益」 (提前 6:6)

(b)

75.6 胜任，有资格 充足或充分的状态 充足；充分；知足 πάντοτε πᾶσαν αὐτάρκειαν ἔχοντες  ‘always having complete sufficiency’  「凡事常常充足」 (林后 9:8) 在一些语言中，林后 9:8 中的这句表达可以译作「你们常常拥有所需要的一切」，或者以否定语气译作「你们什么都不缺」。

αὐτάρκης

(1)

ες

(a)

25.84 态度及情感 知足，满足 指对自己所拥有的感到快乐或满足 满足于自己所拥有的；满足于自己所处的环境；满足现状 ἐγὼ γὰρ ἔμαθον ἐν οἷς εἰμι αὐτάρκης εἶναι  ‘for I have learned to be content with whatever circumstances I am in’  「因为我已经学会无论在什么景况都可以知足」 (腓 4:11)

αὐτοκατάκριτος

(1)

ον

(a)

30.119 思考 区别，评价，评断 因自己的行为而受到谴责的 被自己的行为所谴责；自己的行为给自己定了罪 ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος  ‘that such a man is twisted and sinful, being condemned by what he himself has done’  「这样的人已经背道，常常犯罪，自己定自己的罪了」 (多 3:11)

αὐτόματος

(1)

η，ον

(a)

89.21 关系 原因及／或理由 指自己就是原因（或可能指没有明显的原因）1 没有任何原因的；凭着自己的 ἥτις αὐτομάτη ἠνοίγη αὐτοῖς  ‘(the gate) opened for them by itself’  「门就自动给他们开了」 (徒 12:10) 有些语言只能把 徒 12:10 中的「自己开了」译成：「打开了……并非有人把它打开」。

____________________________________________________

1 很难确定αὐτόματος的重点在于某事的发生是由于物体本身的作用，还是暗指没有明显的原因。

αὐτόπτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

24.46 感官事件及状态 看 ［参ἐπόπτης］ 亲眼目睹某个事件的发生，因此对事件有个人认识的人；人可以期望这人去证实该事件曾经发生 目击证人；目睹事情经过的人 καθὼς παρέδοσαν ἡμῖν οἱ ἀπ᾽ ἀρχῆς αὐτόπται καὶ ὑπηρέται γενόμενοι τοῦ λόγου  ‘(they wrote) what we have been told by those who saw these things from the beginning and proclaimed the message’  「这些事都是起初的目击者和传讲真道的仆人传给我们的」 (路 1:2)

αὐτός

(1)

ή，ό

(a)

58.31 性质，类别，示例 同类或同等 与某物完全一样的 相同；一样 οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν;  ‘do not even the tax collectors do the same thing?’  「就是税吏不也是这样做吗？」 (太 5:46) προσηύξατο τὸν αὐτὸν λόγον εἰπών  ‘he prayed, saying the same thing’  「他去祷告，说的也是同样的话」 (可 14:39)

(b)

92.11 话语的参照人物 说及或写到的人或物 明确指所说或所写的（一个或多个）人（主格形式还有强调的特徵） 他；她；它；他们 αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν  ‘for he will save his people from their sins’  「因他要将自己的百姓从罪恶里救出来」 (太 1:21) καὶ κρατήσας τῆς χειρὸς τοῦ παιδίου λέγει αὐτῇ  ‘and taking the child by the hand, he said to her’  「他拉着女孩子的手，对她说」 (可 5:41) καὶ οὗτος μὴν ἕκτος ἐστὶν αὐτῇ τῇ καλουμένῃ στείρᾳ  ‘and this was the sixth month for her who was called barren’  「人家说她不能生育，可是她现在已经有了六个月的身孕」 (路 1:36) αὐτῶν τὴν συνείδησιν  ‘their conscience’  「他们的良心」 (林前 8:12)

(c)

92.37 话语的参照人物 强调附加语 表示强调，通过引起人对相关词汇项的注意（用于所有人称、性别和数目）1 ……自己（如我自己；你自己；你们自己；我们自己；他自己；她自己；它自己；他们自己；它们自己） αὐτὸς Δαυὶδ εἶπεν ἐν τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ  ‘David himself spoke by means of the Holy Spirit’  「大卫他自己曾受圣灵的感动说」 (可 12:36) ∏έπεισμαι δέ, ἀδελφοί μου, καὶ αὐτὸς ἐγὼ περὶ ὑμῶν  ‘my fellow believers, I myself am persuaded concerning you’  「我的弟兄们，至于你们，我自己同样深信」 (罗 15:14)

(d)

ἐπὶ τὸ αὐτό, κατὰ τὸ αὐτὸ  固定词组，与（a）的意义相近，有联合的意思 一起；同样

____________________________________________________

1 请注意αὐτός[b]（92.11）与αὐτός [c]（92.37）之间的重叠。αὐτός[c]是第三人称代词，包括单数和复数，主格形式还有强调的特徵。这也可以归类为αὐτός[c]的一个实例。间接格没有这种强调。另一方面，αὐτός[c]的间接格也可以作任何词项的修饰成分，从而具有强调的特徵。

αὐτοῦ

(1)

(a)

83.3 空间的位置 这裏，那裏 靠近或者远离说话人、作者或视角人物的位置 这里；那里 εἰσίν τινες τῶν αὐτοῦ ἑστηκότων  ‘there are some of those standing here’  「站在这里的有些人」 (路 9:27) κἀκείνους κατέλιπεν αὐτοῦ  ‘he left them there’  「就把他们留在那里」 (徒 18:19)

αὐτόφωρος

(1)

ον

(a)

42.14 执行，从事 做，执行 当场，正在做某事时 当场；正在做某事时 αὕτη ἡ γυνὴ κατείληπται ἐπ᾽ αὐτοφώρῳ μοιχευομένη  ‘this woman was caught in the very act of committing adultery’  「这女人是正在犯奸淫的时候被捉到的」 (约 8:4)

αὐτόχειρ

(1)

ος

(a)

8.31 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 自己的手 亲手 αὐτόχειρες τὴν σκευὴν τοῦ πλοίου ἔρριψαν  ‘they threw the ships tackle overboard with their own hands’  「他们又亲手把船上的器具抛弃了」 (徒 27:19) 在翻译 徒 27:19 时，若说他们「亲手」扔掉船上的器具，这是多余的，甚至可能会误导人。重点不是在手，而是在船上人员的行动。因此，最好将 徒 27:19 译成「他们把船上的器具扔到海中」。显然，他们在做这件事时，不是只用手。

αὐχέω

(1)

＜动＞

(a)

33.368 沟通 吹嘘 ［参ἐγκαυχάομαι, καυχάομαι, καύχημα, καύχησις］ 对特别显着的人或事表达异常高度的信任1 夸口；夸耀 οὕτως καὶ ἡ γλῶσσα μικρὸν μέλος ἐστὶν καὶ μεγάλα αὐχεῖ  ‘this is how it is with the tongue: small as it is, it can boast about great things’  「同样，舌头虽然是身体上的一个小部分，却会大大夸口」 (雅 3:5) 在任何特定情况下的夸耀是否合理，要取决于所夸耀的是什么。许多语言会根据这等夸耀的合理程度，而使用很不相同的词汇。

____________________________________________________

1 这些意指「夸口」的词汇的内涵意义无疑存在某些区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

αὐχμηρός

(1)

ά，όν

(a)

14.58 自然界的事件及状态 黑暗 指不仅黑暗，而且是肮脏和悲惨的 黑暗和悲惨的 ὡς λύχνῳ φαίνοντι ἐν αὐχμηρῷ τόπῳ  ‘like a lamp shining in a dark and miserable place’  「在暗处照耀的明灯」或「在黑暗和悲惨之处照耀的明灯」 (彼后 1:19) 在 彼后 1:19，αὐχμηρός 也可能是指道德堕落，英语的 filthy darkness（肮脏的黑暗）和中文的「阴暗龌龊」可能就有这种意思。

ἀφαιρέω

(1)

＜动＞

(a)

85.44 在空间存在 放置，安置 ［参ἀποτίθημι］ 把东西放到正常位置以外的地方1 收起来；移开；除去 καὶ ἀφεῖλεν τὸ οὖς αὐτοῦ τὸ δεξιόν  ‘and he removed his right ear’  「削掉了他的右耳」 (路 22:50) ἐάν τις ἀφέλῃ ἀπὸ τῶν λόγων τοῦ βιβλίου τῆς προφητείας ταύτης  ‘if anyone takes away from the words of this book of prophecy’ or ‘if anyone removes any words from this book of prophecy’  「如果有人拿走这卷预言书上的话语」或「如果有人除去这卷预言书上的话语」 (启 22:19) 在 路 22:50 的经文中，更好的译法是「他削掉了他的右耳」。

(b)

68.47 时态 停止 使停止，暗示某人不再被允许处于某种状态或做某事 夺去；撤去；使不再做 Μαριὰμ γὰρ τὴν ἀγαθὴν μερίδα ἐξελέξατο ἥτις οὐκ ἀφαιρεθήσεται αὐτῆς  ‘Mary has chosen the right thing and it will not be taken away from her’  「马利亚已经选择了那最好的；没有人能从她手中夺走」 (路 10:42) ὁ κύριός μου ἀφαιρεῖται τὴν οἰκονομίαν ἀπ᾽ ἐμοῦ  ‘my master will take away from me my job as overseer’  「主人要撤去我管家的职务」 (路 16:3) ἀφελεῖ ὁ θεὸς τὸ μέρος αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς καὶ ἐκ τῆς πόλεως τῆς ἁγίας  ‘God will take away his share in the tree of life and in the holy city’  「上帝就会从这……生命树和圣城中删去他那一份」 (启 22:19)

(c)

13.38 是，变成，存在，发生 状态 ［参καθαιρέω, λύω, περιαιρέω］ 使某个状态停止 2 除去；除掉 ὅταν ἀφέλωμαι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν  ‘when I take away their sins’  「那时我要除去他们的罪」 (罗 11:27)

____________________________________________________

1 ἀποτίθεμαι[a]和ἀφαιρέω[a]的意思也可以归类在语义域15「线性运动」，但在许多上下文中，重点似乎不在运动，而在于从特定位置移走。换句话说，焦点是物体从一个地方消失，而不是移走时的动作。

2 13.38这一组词汇的意思无疑存在一些重要的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἀφανής

(1)

ές

(a)

28.68 知道 不可知的，秘密的 无法被看见或知晓，因此是隐藏的 隐藏的；隐瞒；不为人知的 οὐκ ἔστιν κτίσις ἀφανὴς ἐνώπιον αὐτοῦ  ‘there is nothing that can be hidden from him’  「受造物在上帝面前都无法隐藏」 (来 4:13) 「可以向上帝隐藏的」可以译成：「人能使上帝看不见的」，或「人能阻止上帝知道的」。

ἀφανίζω  (ἀφανίζομαι)

(1)

＜动＞

(a)

20.46 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 破坏某物的价值或用途 破坏；彻底毁坏 θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει  ‘treasures on earth where moth and tarnish destroy’  「在地上……财宝，那里有蛀虫等物毁坏」 (太 6:19) 见 4.49。

(b)

79.17 物体的特徵 美丽的，丑陋的 使某物变得不吸引人或难看 弄得难看；使变丑；故意蓬头垢面；装出难看的样子 ἀφανίζουσιν γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν  ‘for they make their faces unsightly’  「他们装成难看的样子」 (太 6:16)

(c)

24.27 感官事件及状态 看 变成不能被看见的 变成看不见的（被动语态：消失；不复存在）；不见了 ἀτμὶς γάρ ἐστε ἡ πρὸς ὀλίγον φαινομένη, ἔπειτα καὶ ἀφανιζομένη  ‘you are like a mist that appears for a moment and then vanishes’  「你们不过像一层雾，出现一会儿就不见了」 (雅 4:14) 在一些情况下，最好把雅 4:14 的「消失」译成：「不见了」或「人突然就看不见它了」。

(d)

13.98 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἀφανισμός］ 不再存在，有不再明显或可见的含义 不再存在；消失；死去 Ἴδετε, οἱ καταφρονηταί, καὶ θαυμάσατε καὶ ἀφανίσθητε  ‘look, you scoffers, marvel and die’  「要观看，你们这些藐视的人， 要惊讶，要灭亡」 (徒 13:41)

ἀφανισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

13.98 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἀφανίζω］ 不再存在，有不再明显或可见的含义 不再存在；消失；死去 τὸ δὲ παλαιούμενον καὶ γηράσκον ἐγγὺς ἀφανισμοῦ  ‘that which becomes old and worn out will soon cease to exist’ or ‘... will soon disappear’  「那变成陈旧衰老的东西，很快就要不再存在了」或「……很快就要消失了」 (来 8:13)

ἄφαντος

(1)

ον

(a)

24.28 感官事件及状态 看 （ἀφανίζομαι[c]「变成看不见的」24.27 的衍生词）指那变成看不见的事物 看不见的 καὶ αὐτὸς ἄφαντος ἐγένετο ἀπ᾽ αὐτῶν  ‘and he became invisible to them’ or ‘he disappeared from their sight’  「他们却看不见他了」或「他却在他们眼前消失了」 (路 24:31)

ἀφεδρών

(1)

ῶνος＜阳＞

(a)

7.72 建造物 其他建造物 茅厕；厕所 εἰς ἀφεδρῶνα ἐκβάλλεται  ‘it is cast out into the latrine’  「排泄到厕所里去」 (太 15:17) 希腊词ἀφεδρών只出现在太 15:17和可 7:19，在许多语言中可以译作「大小便的地方」。然而在有些语言中，《圣经》中明说厕所似乎有些不合宜，可以把太 15:17等经文译作「进到肠胃里，然后又出去」。这样，不需要具体提说厕所或茅坑就可以清楚说明意思。

ἀφειδία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.90 道德伦理素质及相关行为 自制，缺乏自制 严苛的自控，暗示一种禁欲的、毫不留情的态度 严苛的自控；苛刻地控制 ἔχοντα σοφίας ἐν ἐθελοθρησκίᾳ καὶ ταπεινοφροσύνῃ [καὶ] ἀφειδίᾳ σώματος  ‘having wisdom in self-made religion and humility and severe self-control of the body’  「在随着己意敬拜、自作谦卑和苦待己身等事上，似乎有智慧」 (西 2:23)

ἀφελότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

88.55 道德伦理素质及相关行为 谦卑 与简单纯朴生活相关的谦逊 谦逊；谦卑；纯朴 μετελάμβανον τροφῆς ἐν ἀγαλλιάσει καὶ ἀφελότητι καρδίας  ‘eating their food with gladness and humbleness of heart’  「存着欢喜谦卑的心用饭」 (徒 2:46)

ἄφεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

40.8 和解，宽恕 宽恕 ［参ἀπολύω, ἀφίημι］ 消除因犯罪行为而产生的内疚和罪责 饶恕；宽恕 τὸ αἷμά μου ... τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυννόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν  ‘my blood ... which is poured out for many for the forgiveness of sins’  「我的血……为许多人所流的，使罪得赦免」 (太 26:28) 请特别注意，ἀφίημι[f]、ἄφεσις[a] 和 ἀπολύω[e] 等词汇的意义，着重于作恶者的罪责，而不是恶行本身。所做的恶事不能撤销，但是该恶事所带来的罪责被赦免了。因此，赦免的意思基本上是除去作恶所带来的罪责。 有些语言清楚区分了罪责和罪；因此，表示赦免的词汇是针对罪责，而不是恶行。所以，「赦免罪」实际上是「赦免罪责」。很多时候，表示「赦免」的词汇在字面上是「抹去」、「涂抹」，或「除去」的意思；可是，一件事件显然不可能被抹去或涂抹，而罪责则可以被除去或抹去。

(b)

37.132 控制，管理 释放，解放 释放或解放的过程 释放；自由 ἀπέσταλκέν με, κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν  ‘he has sent me to proclaim liberty to the captives’  「（他）差遣我宣告：被掳的得释放」 (路 4:18)

ἁφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

8.60 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 使身体各部连在一起的关节部分 韧带；筋 τὸ σῶμα συναρμολογούμενον καὶ συμβιβαζόμενον διὰ πάσης ἁφῆς  ‘the body joined and held together with every ligament’  「整个身体……藉着各关节筋络……连结」 (弗 4:16) 在有些语言中，「韧带」可能会说成是「身体的绳子」或「身体的带子」。

ἀφθαρσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

23.127 生理活动过程及状态 活着，死去 不会腐烂以至于死亡的状态 不死的；不朽的；不朽坏的 ἐγείρεται ἐν ἀφθαρσίᾳ  ‘it will be raised immortal’  「复活的是不朽的」 (林前 15:42) 林前 15:42 中的从句可以译成：「它将复活，并且再也不会死亡。」 在翻译「不朽」时，翻译者可能需要采用一个完整的从句，例如「人将不死」。然而在 提后 1:10，「生命和不朽」最好理解为一个短语，其中「不朽」修饰「生命」，因此翻译者可以将之译成：「藉着福音把不朽的生命彰显出来」，或「藉着好消息，彰显那没有尽头的生命」。

(b)

68.57 时态 停止 连续的状态或过程，暗示所述状态或过程不会被死亡打断 不止息；永远；恒久地；不死的 ἡ χάρις μετὰ πάντων τῶν ἀγαπώντων τὸν κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν ἐν ἀφθαρσίᾳ  ‘grace be with all those who love our Lord Jesus Christ unceasingly’  「愿所有恒心爱我们主耶稣基督的人都蒙恩惠」 (弗 6:24) 有些学者主张，弗 6:24 中的 ἀφθαρσία 必须理解为「不朽」或「永恒」的意思，是一个关于时间的表达，但是也可以译成「以不死的爱」。

ἄφθαρτος

(1)

ον

(a)

23.128 生理活动过程及状态 活着，死去 不会朽坏和死亡的 不能朽坏的；不灭的；不死的 καὶ οἱ νεκροὶ ἐγερθήσονται ἄφθαρτοι  ‘and the dead will be raised immortal’  「死人要复活成为不朽坏的」 (林前 15:52) ἐν τῷ ἀφθάρτῳ τοῦ πραέως καὶ ἡσυχίου πνεύματος  ‘in the immortal character of a gentle and quiet spirit’  「有谦和、安静的心灵为不能朽坏的装饰」 (彼前 3:4)

ἀφθορία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.43 道德伦理素质及相关行为 诚实，真诚 正直的品格，是有良好道德的表现 正直；真诚 ἐν τῇ διδασκαλίᾳ ἀφθορίαν  ‘integrity in teaching’ or ‘teaching the whole truth’  「在教导上要正直」或「教导全部真理」 (多 2:7)

ἀφίημι

(1)

＜动＞

(a)

15.43 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἀπολύω］ 使（或允许）人离开某个特定地点1 解散 Τότε ἀφεὶς τοὺς ὄχλους  ‘then having dismissed the crowds’  「离开了人群」（直译：「解散了人群」） (太 13:36)

(b)

15.48 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 离开，暗示结果是分离2 离开；撇下 οὐχὶ ἀφήσει τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ...;  ‘does he not leave the other ninety-nine?’  「岂不留下这九十九只」 (太 18:12) ἀφῆκεν τὴν Ἰουδαίαν καὶ ἀπῆλθεν πάλιν εἰς τὴν Γαλιλαίαν  ‘he left Judea and departed again for Galilee’  「离开犹太，再回加利利去」 (约 4:3)

(c)

85.45 在空间存在 放置，安置 把东西撇下在某个地方 丢弃；撇下 οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὰ δίκτυα  ‘they immediately left the nets’  「他们立刻丢下鱼网」 (太 4:20)

(d)

85.62 在空间存在 留下，停留 允许某物继续留在某个地方 使留下；撇下 οὐ μὴ ἀφεθῇ ὧδε λίθος ἐπὶ λίθον  ‘here not one stone will be left on another’  「这里将来绝不会有一块石头留在另一块石头上」 (太 24:2)

(e)

34.78 联合 结婚，离婚 ［参ἀπολύω, λύσις, χωρίζω］ 解除婚姻关系 离婚；分开；离弃 ἄνδρα γυναῖκα μὴ ἀφιέναι ... μὴ ἀφιέτω τὸν ἄνδρα  ‘a husband must not divorce his wife ... and a wife must not divorce her husband’  「丈夫也不可离弃妻子……妻子……也不可以离弃丈夫」 (林前 7:11, 13 [2]) 离婚经常用字面意为「遣走」、「与……分开」或「彼此离开」等词汇来表达。然而，好些语言会采用习语来表达，例如「把他和他的衣物送走」、「解开他们之间的结」，或「扔掉她的壁炉底石」。 有些人尝试严格区分 林前 7:11 中的 ἀφίημι 和 林前 7:15 中的 χωρίζω，假设 ἀφίημι 暗示合法的离婚，而 χωρίζω 仅指分开。然而，这种区分似乎是人为和主观的。

(f)

40.8 和解，宽恕 宽恕 ［参ἀπολύω, ἄφεσις］ 消除因犯罪行为而产生的内疚和罪责 饶恕；宽恕 ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν  ‘forgive us the wrongs that we have done’  「宽恕我们所犯的过错」 (太 6:12) 请特别注意，ἀφίημι[f]、ἄφεσις[a] 和 ἀπολύω[e] 等词汇的意义，着重于作恶者的罪责，而不是恶行本身。所做的恶事不能撤销，但是该恶事所带来的罪责被赦免了。因此，赦免的意思基本上是除去作恶所带来的罪责。 有些语言清楚区分了罪责和罪；因此，表示赦免的词汇是针对罪责，而不是恶行。所以，「赦免罪」实际上是「赦免罪责」。很多时候，表示「赦免」的词汇在字面上是「抹去」、「涂抹」，或「除去」的意思；可是，一件事件显然不可能被抹去或涂抹，而罪责则可以被除去或抹去。

(g)

57.223 拥有，转移，交换 欠债，债项，销账 ［参χαρίζομαι］ 免去某人偿还债务的义务 取消债务；免除债务 τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ  ‘he cancelled his debt from the loan’  「免了他的债」 (太 18:27) πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι  ‘I forgave you that entire debt’  「我就免了你所有的债」 (太 18:32)

(h)

31.63 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 ［参ἀπωθέω］ 不再关注以前的信仰 不听从；拒绝 ἀφέντες τὴν ἐντολὴν τοῦ θεοῦ κρατεῖτε τὴν παράδοσιν τῶν ἀνθρώπων  ‘having rejected the commandment of God, you abide by the tradition of people’  「离弃上帝的诫命，拘守人的传统」 (可 7:8)

(i)

68.43 时态 停止 ［参ἀνίημι, περιαιρέω］ 停止做某事，暗示完全终止 停止；离开；放弃；离弃 τὴν ἀγάπην σου τὴν πρώτην ἀφῆκες  ‘you have stopped loving me (as you did) at first’  「你放弃了你起初的爱」 (启 2:4)

(j)

13.37 是，变成，存在，发生 状态 停止，指停止某个状态 停止；离开 καὶ ἀφῆκεν αὐτήν  ‘and (the fever) stopped’ or ‘and (the fever) left her’  「烧就退了」或「烧就离开了她」 (路 4:39c)

(k)

13.140 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἀπολείπω］ 任由某人去做某事，意思是让自己远离事件 允许；任由 Ἄφες ἐκβάλω τὸ κάρφος ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σου  ‘let me take out the speck from your eye’  「让我除掉你眼中的木屑」 (太 7:4) ἀφεῖς τὴν γυναῖκα Ἰεζάβελ, ἡ λέγουσα ἑαυτὴν προφῆτιν καὶ διδάσκει  ‘you let the woman Jezebel, who calls herself a prophetess, teach’  「你容许那自称是先知的妇人耶洗别教唆」 (启 2:20)

(l)

90.50 语意格 可数事件的施事者 用于标记关乎可数算的事件的施事者关系，暗示一些来自施事者的东西 产生；造成；发出 ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀφεὶς φωνὴν μεγάλην ἐξέπνευσεν  ‘Jesus gave a loud cry and died’ or ‘with a loud cry, Jesus died’  「耶稣发出一声大喊，气就断了」或「耶稣大喊一声，气就断了」 (可 15:37)

(m)

33.137 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς  （习语，可能是一句格言，直译：让死人埋葬他们的死人）所考虑的问题不是真正的问题 我不是这个意思；这不是问题所在；这不是重点 εἶπεν δὲ αὐτῷ, Ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς, σὺ δὲ ἀπελθὼν διάγγελλε τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ  ‘but he said to him, “That is not the issue; you go and announce the kingdom of God”’  「耶稣对他说：『这不是问题所在；你只管去传讲上帝的国』」 (路 9:60) 有些学者认为这个说法只是喻指不同类型的人，因此译成「让灵性死亡的人处理他们自己的死人」。

(n)

23.109 生理活动过程及状态 活着，死去 ἀφίημι τὸ πνεῦμα  （习语，直译：送走灵魂；有些人认为这暗示自愿放弃生命，但这种推论在希腊文的正常用法中是说不过去的） 死；断气；交出灵魂 ὁ δὲ Ἰησοῦς πάλιν κράξας φωνῇ μεγάλῃ ἀφῆκεν τὸ πνεῦμα  ‘Jesus again gave a loud cry and died’  「耶稣又大喊一声，气就断了」 (太 27:50)

____________________________________________________

1 ἀπολύω[a]和ἀφίημι[a]的意思可能略有区别；ἀπολύω[a]可能较多暗示许可，而ἀφίημι[a]较多暗示解散，但并不能根据新约用法确立此区别。然而，在徒 15:30，οἱ ... ἀπολυθέντες显然意指「被差遣」（见ἀπολύω[b]，15.66）。

2 ἀφίημι[b]主要包含两个语义成分：（1）离开的运动，（2）导致的分离。从大多数上下文来看，ἀφίημι[b]的核心成分是导致的分离。

3 ἀφίημι[j]与这子域中的其他含义略有不同，它不是指一个人不再处于特定的状态，而是指那个状态本身已经停止。 然而，路 4:39中的表达也可以从语义学角度解作「她不再处于发热的状态中」。

ἀφικνέομαι

(1)

＜动＞

(a)

28.23 知道 已知的 （ἀφικνέομαι「上升到一个点」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）由于信息传到其目的地而为人所知 众所周知；传于众人 ἡ γὰρ ὑμῶν ὑπακοὴ εἰς πάντας ἀφίκετο  ‘for (the report of) your obedience has become known to everyone’  「你们的顺从已经传得人人皆知」 (罗 16:19a)

____________________________________________________

1 在罗 16:19，ἀφικνέομαι可能只是指信息的传播。另外，语义域「沟通」（33）中的ἀφικνέομαι也可视为与接收信息或消息相关。这是语义重叠的典型实例，取决于各人对于引申喻义程度的理解。

ἀφιλάγαθος

(1)

ον

(a)

25.106 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 不爱美好良善的事物的 不爱良善；与良善为敌；恨恶良善 ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι ... ἀφιλάγαθοι  ‘there will be people ... who will not love what is good’  「那时人会……不爱良善」 (提后 3:2, 3 [2])

ἀφιλάργυρος

(1)

ον

(a)

25.109 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 不渴慕或贪爱金钱的 不贪财；不贪爱钱财；不贪钱的人 μὴ πάροινον μὴ πλήκτην, ἀλλ᾽ ἐπιεικῆ ἄμαχον ἀφιλάργυρον  ‘one who is not a drunkard or a violent man, but gentle and peaceful, not a lover of money’  「不酗酒，不好斗，性情温和良善，不贪爱钱财」 (提前 3:3)

ἄφιξις

(1)

εως＜阴＞

(a)

15.37 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἀπέρχομαι］ 离开参考点（reference point），强调离开，但不涉及任何由此产生的分离或决裂状态1 离开 ἐγὼ οἶδα ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς  ‘I know that after I leave, fierce wolves will come among you’  「我知道在我离开之后，凶暴的豺狼就会进入你们当中」 (徒 20:29)

____________________________________________________

1 ἀπέρχομαι[a]和ἄφιξις通过前缀ἀπ-和ἀφ-更加具体而明显地表明离开，意思与πορεύομαι[c]、ἄγω[c]、ὑπάγω[b]和μεταίρω（15.34,35）不同。

ἀφίστημι  (ἀφίσταμαι)

(1)

＜动＞

(a)

39.41 敌意，冲突 反叛 ［参ἀναστατόω, διχάζω］ 引致人反抗或拒绝权威 煽动叛乱；导致造反；扰乱 ἀπέστησεν λαὸν ὀπίσω αὐτοῦ  ‘he incited a crowd to follow him in revolt’  「煽动民众跟随他叛变」 (徒 5:37)

(b)

15.51 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἀποχωρέω］ 离开，强调分离，可能不再关注留下来的事物 离开 οὐκ ἀφίστατο τοῦ ἱεροῦ  ‘she never left the Temple’  「她没有离开过圣殿」 (路 2:37) εὐθέως ἀπέστη ὁ ἄγγελος ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘suddenly the angel left him’  「忽然天使离开他」 (徒 12:10)

(c)

34.26 联合 加入，开始联系 ［参ἀποστρέφω, ἐκπίπτω, παραπίπτω］ 放弃之前的关系或联系，或脱离关系（与开始联合相反）1 背离；离开；离弃；放弃 ἐν τῷ ἀποστῆναι ἀπὸ θεοῦ ζῶντος  ‘that he will turn away from the living God’  「离弃了永生的上帝」 (来 3:12)

(d)

34.41 联合 限制或避免联系 ［参ἀποτρέπω, ἐκκλίνω, παραιτέομαι, στέλλω］ 故意避免与某人交往 2 避开；躲开；躲避；不要理会 ἀπόστητε ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων τούτων καὶ ἄφετε αὐτούς  ‘keep away from these men and let them go on’  「不要管这些人，任凭他们去」 (徒 5:38)

____________________________________________________

1 παραπίπτω、ἐκπίπτω[c]、ἀποστρέφομαι[b]和ἀφίσταμαι[b]似乎着重于解体的初始。因此，这些词汇指的是结合或开始联合过程的反向过程。

2 34.41中各个词汇的意思可能存在差异，但因为没有更独特的上下文，所以很难确定确切的意思范围。

ἄφνω

(1)

(a)

67.113 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参αἰφνίδιος, ἄρτι, ἐξαίφνης, ἐξάπινα, ἐξαυτῆς, παραχρῆμα］ 形容在前一个状态或事件与接着的状态或事件之间的一段极短速的时间（在许多语境中都有意料之外的含意；但这似乎是根据总体上下文推断而来，而不属于该词本身的语义） 忽然；立即；立刻 ἄφνω δὲ σεισμὸς ἐγένετο μέγας  ‘suddenly there was a violent earthquake’  「忽然发生了大地震」 (徒 16:26)

ἀφόβως

(1)

＜副＞

(a)

25.253 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 没有恐惧 无所惧怕；没有恐惧；毫无畏惧；不害怕 ἀφόβως ἐκ χειρὸς ἐχθρῶν ῥυσθέντας λατρεύειν αὐτῷ  ‘having been rescued from our enemies to serve him without fear’  「既从仇敌手中被救出来……无所惧怕地……事奉他」 (路 1:74) τολμᾶν ἀφόβως τὸν λόγον λαλεῖν  ‘dare to preach the message fearlessly’  「无所惧怕地传道」 (腓 1:14) 在许多语言中，ἀφόβως 等希腊文副词经常会对应于从句。因此在一些语言中，「敢于毫无畏惧地传讲上帝的信息」必须译成「敢于传讲上帝的信息而不害怕任何人」。

(b)

88.151 道德伦理素质及相关行为 行为可耻 形容行为可耻，不害怕社会制裁 无耻地；可耻地 οὗτοί εἰσιν οἱ ἐν ταῖς ἀγάπαις ὑμῶν σπιλάδες συνευωχούμενοι ἀφόβως  ‘with their shameless feasting they are like dirty spots in your fellowship meals’  「这些人是你们爱筵的污点，因为与你们同席时厚颜无耻」 (犹 1:12) 关于 ἀφόβως 在 犹 1:12 中的另一种解释，见 ἀφόβως[c] 53.60。

(c)

53.60 宗教活动 敬拜，尊崇 不敬畏上帝的 没有敬畏的心；无耻地；无所惧怕；无所畏惧 συνευωχούμενοι ἀφόβως  ‘carousing without reverence for God’ or ‘carrying on shamelessly’  「宴乐狂欢，不敬畏上帝」或「宴乐狂欢，厚颜无耻」 (犹 1:12) 在 犹 1:12，ἀφόβως 也可以解作「无所惧怕」或「大胆地」（25.253）。关于 ἀφόβως 在 犹 1:12 的另一种解释，见 ἀφόβως[b] 88.151。

ἀφομοιόω

(1)

＜动＞

(a)

64.4 比较 与其他事物相像或相似 像；与……相似 ἀφωμοιωμένος δὲ τῷ υἱῷ τοῦ θεοῦ  ‘being similar to the Son of God’ or ‘resembling the Son of God’  「与上帝的儿子相似」或「像上帝的儿子」 (来 7:3)

ἀφοράω

(1)

＜动＞

(a)

30.31 思考 思考，思想 ［参ἀποβλέπω］ 专注地不停思考 注目；注视；仰望 ἀφορῶντες εἰς τὸν ... Ἰησοῦν  ‘let us fix our attention on ... Jesus’  「专一注视耶稣」 (来 12:2)

(b)

27.6 学习 学习 获得信息，焦点大概在这些信息的来源 得知；知道；找出；看出 τοῦτον μὲν οὖν ἐλπίζω πέμψαι ὡς ἂν ἀφίδω τὰ περὶ ἐμὲ ἐξαυτῆς  ‘I hope to send him (to you), then, as soon as I can learn how things are going to turn out for me’  「所以，我希望一知道自己的事情有什么结果，就立刻派他去」 (腓 2:23)

ἀφορίζω

(1)

＜动＞

(a)

34.36 联合 属于，包括在成员中，排除在外 ［参ἐκκλείω, ἐξαίρω］ 将某人从社团中排除出去 排斥；分开；摆脱；除名 μακάριοί ἐστε ... ὅταν ἀφορίσωσιν ὑμᾶς ... ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου  ‘happy are you ... when people exclude you from their company ... because of the Son of Man’  「当人为了人子的缘故……排斥你们……你们就有福了」 (路 6:22) 当然，路 6:22 中的 ἀφορίζω 可以译成「不欢迎」；但是，ἀφορίζω 的重点是排除先前存在的关系。因此，翻译者可以把 路 6:22 译成「当人们为人子的缘故……不再欢迎你们在他们中间……你们就有福了」。引入了时间元素「不再」，排除的事实便显而易见。

(b)

37.97 控制，管理 任命，分配职能 把某人分别出来，指派他负责一项特定任务或职责 1 指派；分派；分别出来；选召 Ἀφορίσατε δή μοι τὸν Βαρναβᾶν καὶ ∑αῦλον  ‘set apart for me Barnabas and Saul’  「为我把巴拿巴和扫罗分别出来」 (徒 13:2)

(c)

63.28 整体，联合，部分，分开 分隔 分成两个或更多个部分或群体，往往通过某种隔开的空间 分开；使彼此分开；隔开 καὶ ἀφορίσει αὐτοὺς ἀπ᾽ ἀλλήλων, ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων  ‘and he set them apart from one another as a shepherd separates the sheep from the goats’  「他要把他们从彼此中间分别出来，好像牧羊人把绵羊跟山羊分开一样」 (太 25:32)

____________________________________________________

1 ἀφορίζω[b]的语气可能比ὁρίζω[b]（37.96）更加强烈。

ἀφορμή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

22.46 烦恼，困难，解脱，有利的情况 有利的情况或状态 有利于某种活动或某种努力尝试的环境或情况 有利情况；可乘之机；机会；时机；趁机 ἀφορμὴν δὲ λαβοῦσα ἡ ἁμαρτία διὰ τῆς ἐντολῆς  ‘sin grasping an opportunity through the commandment’  「罪把握这个机会，藉着诫命」 (罗 7:8) μόνον μὴ τὴν ἐλευθερίαν εἰς ἀφορμὴν τῇ σαρκί  ‘only do not let your freedom constitute a favorable opportunity for the flesh’  「只是不可把这自由当作放纵情欲的机会」 (加 5:13) μηδεμίαν ἀφορμὴν διδόναι τῷ ἀντικειμένῳ λοιδορίας χάριν  ‘to provide no opportunity for a person opposed to us of speaking evil concerning us’  「使敌对我们的人没有攻击的机会」 (提前 5:14) 在一些语言中，可能需要根据上下文，以不同的方式来翻译 ἀφορμή「机会，机遇」。比如，在林后 5:12，ἀφορμή 可以译成「理由」。在 加 5:13，ἀφορμή 可以译成「藉口」；在 提前 5:14，ἀφορμή 可以译成「把柄」。

(b)

89.22 关系 原因及／或理由 用来解释某事件的不合理的理由 不合理的理由；藉口 ἵνα ἐκκόψω τὴν ἀφορμὴν τῶν θελόντων ἀφορμήν  ‘in order that I may remove the excuse of those who wish an excuse’  「为要除掉那些寻藉口之人的藉口」 (林后 11:12)

ἀφρίζω

(1)

＜动＞

(a)

14.28 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 使液体起泡（在《新约》中只用来描述癫痫发作的人口吐白沫的情景） 口吐白沫 πεσὼν ἐπὶ τῆς γῆς ἐκυλίετο ἀφρίζων  ‘so that he fell on the ground and rolled around, foaming at the mouth’  「于是，他便倒在地上，翻来覆去，口吐白沫」 (可 9:20) 由于口吐白沫是癫痫发作的特徵，因此不难找到一个相当具体的词汇来表示这类型的事件。

ἀφρός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

14.27 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 （ἀφρίζω「使液体起泡」14.28 的衍生词）起泡的物质 泡沫 σπαράσσει αὐτὸν μετὰ ἀφροῦ  ‘it convulses him and causes him to foam at the mouth’  「使他抽搐，口吐白沫」 (路 9:39) 虽然 ἀφρός 可指任何类型的泡沫或泡沫物质，但在 路 9:39 中，这词显然是指口中吐出泡沫状的唾液，是癫痫发作患者的典型症状。许多语言对这种口吐白沫有非常具体的用语；有些语言则采用描述性的表达，比如「他的的口水从嘴里冒泡流出来」，或「他嘴里的水冒着泡泡」。

ἀφροσύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

32.53 理解 缺乏理解能力 没有运用自己的能力去理解的状态 愚妄；愚蠢 ἀσέλγεια, ὀφθαλμὸς πονηρός, βλασφημία, ὑπερηφανία, ἀφροσύνη  ‘lewdness, envy, slander, arrogance, and foolishness’  「放荡、嫉妒、毁谤、骄傲、愚妄」 (可 7:22) ὃ λαλῶ, οὐ κατὰ κύριον λαλῶ ἀλλ᾽ ὡς ἐν ἀφροσύνῃ  ‘what I am saying is not what the Lord would have me say, but is a matter of foolishness on my part’ or ‘... but is, as it were, foolishness’ or ‘... but is, as it were, being like a fool’  「我现在所说的，不是按照主说的，而是我所作的愚妄事」或「……而是愚蠢的事」或「……而是像一个愚妄人那样……」 (林后 11:17)

ἄφρων

(1)

ον

(a)

32.52 理解 缺乏理解能力 指不运用自己的理解力，特别是在实际问题上 愚蠢；无知；不明智 μὴ γίνεσθε ἄφρονες, ἀλλὰ συνίετε τί τὸ θέλημα τοῦ κυρίου  ‘do not be foolish, but understand what the Lord's will is’  「不要作愚昧人，要明白什么是主的旨意」 (弗 5:17) ἀγαθοποιοῦντας φιμοῦν τὴν τῶν ἀφρόνων ἀνθρώπων ἀγνωσίαν  ‘by the good things you do, silence the ignorant talk of foolish men’  「藉着你们的好行为使那些愚昧无知的人哑口无言」 (彼前 2:15) 在 罗 2:20（παιδευτὴν ἀφρόνων「愚笨人的师傅」），ἄφρων 可能是指那些没有受过教育或无知的人，因为 ἀφρόνων 可能与同一节的 νηπίων 平行。另一方面，ἀφρόνων 和 νηπίων 的含义似乎也有一个对比，因为 παιδευτήν 和 διδάσκαλον 的意思是有区别的。因此，罗 2:20 中的 ἄφρων 最好理解为：由于不运用自己的智力，因而行事愚拙的人。

ἀφυπνόω

(1)

＜动＞

(a)

23.70 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 开始睡觉 睡着；入睡 πλεόντων δὲ αὐτῶν ἀφύπνωσεν  ‘as they were sailing, he fell asleep’  「船行的时候，耶稣睡着了」 (路 8:23) 英语用习语「倒下睡着」来表达「入睡」，但是直译这种习语可能会导致严重的误解，因为读者可能会把它理解为「去睡觉，结果摔倒」，或甚至「摔倒，然后失去知觉」。

ἄφωνος

(1)

ον

(a)

33.106 沟通 说话，谈话 ［参ἄλαλος, κωφός］ 指无法言语或说话 哑的；无声的；不能言语；不会说话 ὑποζύγιον ἄφωνον  ‘a mute beast of burden’  「一头不能说话的驴」 (彼后 2:16)

(b)

33.135 沟通 翻译，表示……的意思，说明 指没有意义的 没有意义的；不表达意思的 καὶ οὐδὲν ἄφωνον  ‘yet not one is without meaning’  「没有一种是没有意义的」 (林前 14:10) 对许多语言来说，林前 14:10 中的这个短语最好不要译成双重否定句，而是采用肯定句来表达，例如：「然而所有语言都可以理解」，或「然而所有语言都有意义」。

Ἀχάζ

(1)

＜阳＞

(a)

93.53 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，犹大王约坦的儿子 亚哈斯；《思》阿哈次

Ἀχαΐα

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.419 人名及地名 地名 罗马帝国的一个省，包括希腊最重要的地区 亚该亚；《思》阿哈雅

Ἀχαϊκός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.54 人名及地名 人名 哥林多教会的基督徒 亚该古；《思》阿哈依科

ἀχάριστος

(1)

ον

(a)

25.101 态度及情感 感恩的，感激的 完全没有感恩之心的 不知感谢的；忘恩负义的 ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους  ‘because he is good to the ungrateful’  「他恩待那些忘恩的」 (路 6:35) 关于 ἀχάριστος 在 路 6:35 的另一种解释，见 ἀχάριστος[b] 33.353。

(b)

33.353 沟通 感谢 指不知感恩 不感恩的；忘恩负义的 αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς  ‘he is good to the ungrateful and the wicked’  「他恩待那忘恩的和作恶的」 (路 6:35) 关于 ἀχάριστος 在 路 6:35 中的另一种解释，见 ἀχάριστος[a] 25.101）。

ἀχειροποίητος

(1)

ον

(a)

42.33 执行，从事 制作，创造 不是人手造的 不是人手造的；不是人为的；不是人手所行的 ἔχομεν, οἰκίαν ἀχειροποίητον αἰώνιον ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘we have an everlasting home in the heavens not made by human hands’  「我们就有……不是人手所造的……天上永存的居所」 (林后 5:1)

Ἀχίμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.55 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，所罗巴伯的后裔 亚金；《思》阿歆

ἀχλύς

(1)

(a)

24.40 感官事件及状态 看 ἀχλὺς καὶ σκότος πίπτει  （可能是习语，直译：迷雾和黑暗落下来）视力严重受损，可能变成完全失明 黑暗的迷雾笼罩（某人）；变成瞎子 παραχρῆμά τε ἔπεσεν ἐπ᾽ αὐτὸν ἀχλὺς καὶ σκότος  ‘immediately mistiness and darkness came over him’ or ‘immediately he became blind’  「立刻迷蒙和黑暗笼罩着他」或「他就立刻变成了瞎子」 (徒 13:11)

ἀχρεῖος

(1)

ον

(a)

65.33 价值 有用的，无用的 ［参ἄχρηστος］ 没有用的 无用的；没有用处的；无价值的；没有益处的 καὶ τὸν ἀχρεῖον δοῦλον ἐκβάλετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον  ‘and throw this useless servant into the outer darkness’  「把这无用的仆人丢在外面黑暗里」 (太 25:30) 有些语言必须用意为「帮助」的动词来表达「有用处」或「没有用处」，因此 门 1:11 需要译成「过去有段时间他没有帮助你，然而现在他能帮助你和我」。

(b)

33.361 沟通 赞美 指没有值得赞赏或表扬的品质 不值得特别表扬的 Δοῦλοι ἀχρεῖοί ἐσμεν, ὃ ὠφείλομεν ποιῆσαι πεποιήκαμεν  ‘we are servants who do not particularly deserve praise; we have done what we should’  「我们是不配的仆人，所做的本是我们该做的」或「我们是不配得到特别表扬的仆人……」 (路 17:10)

ἀχρειόω  (ἀχρειόομαι)

(1)

＜动＞

(a)

88.263 道德伦理素质及相关行为 放荡，性变态 行为完全错误和有害 走错路；变得乖僻 πάντες ἐξέκλιναν ἅμα ἠχρεώθησαν  ‘they have all turned away; they have all gone wrong’  「人人背离上帝， 一齐走入歧途」 (罗 3:12)

ἄχρηστος

(1)

ον

(a)

65.33 价值 有用的，无用的 ［参ἀχρεῖος］ 没有用的 无用的；没有用处的；无价值的；没有益处的 τόν ποτέ σοι ἄχρηστον νυνὶ δὲ [καὶ] σοὶ καὶ ἐμοὶ εὔχρηστον  ‘at one time he was of no use to you, but now he is useful both to you and to me’  「他从前对你没有用处，但现在对你对我都很有用处」 (门 1:11) 有些语言必须用意为「帮助」的动词来表达「有用处」或「没有用处」，因此 门 1:11 需要译成「过去有段时间他没有帮助你，然而现在他能帮助你和我」。

ἄχρι(ς)  (ἄχρι)

(1)

(a)

67.119 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参εἰς, ἕως, μέχρι］ 时间连续延伸直到一个时间点1 直到；最后；终于 ἄχρι οὗ ἀνέστη βασιλεὺς ἕτερος  ‘at last another king arose’  「直到另一位君王兴起」 (徒 7:18) ὁμιλήσας ἄχρι αὐγῆς  ‘he talked with them until sunrise’  「再讲了许久，直到天亮」 (徒 20:11) τὸν θάνατον τοῦ κυρίου καταγγέλλετε ἄχρι οὗ ἔλθῃ  ‘you proclaim the death of the Lord until he comes’  「宣告主的死，直到他来」 (林前 11:26) δεῖ γὰρ αὐτὸν βασιλεύειν ἄχρι οὗ θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘for he (Christ) must rule until he (God) defeats all enemies’  「因为基督必须统治，直到上帝打败一切仇敌」 (林前 15:25) 短语 εἰ μὴ ὅταν 常常译作「直到」（例如，μηδενὶ ἅ εἶδον διηγήσωνται, εἰ μὴ ὅταν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ「他们不要把所看见的告诉任何人，直到人子从死里复活」可 9:9），但是这个短语可以理解为「如果不是到那时候，就不要……」，这个表达在语义上相当于「直到」。

(b)

67.49 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 一段时间之后的一个时间点，与另一个时间点同时 后来；直到……之后 ἤλθομεν πρὸς αὐτοὺς εἰς τὴν Τρῳάδα ἄχρι ἡμερῶν πέντε  ‘five days later we joined them in Troas’  「五天以后到了特罗亚，和他们相会」 (徒 20:6)

(c)

84.19 空间的延伸 向目标延伸 ［参ἕως, μέχρι］ 延伸直到某个目标2 到；直到；到……为止 διελθόντες δὲ ὅλην τὴν νῆσον ἄχρι ∏άφου  ‘they went all the way across the island to Paphos’  「他们走遍全岛，一直到了帕弗」 (徒 13:6) ἄχρι τῶν χαλινῶν τῶν ἵππων  ‘up to the bridles of the horses’  「涨到马的嚼环那么高」 (启 14:20)

(d)

67.17 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参πρίν, πρό］ 在另一个时间点之前的一个时间点 之前；先前；以前 Ἄχρι δὲ οὗ ἡμέρα ἤμελλεν γίνεσθαι  ‘just before it began to dawn’  「天快要亮的时候」或「就在天亮之前」 (徒 27:33)

(e)

67.139 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ［参ἐν, ἕως, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὅτε, ὡς］ 一段时间，与另一段时间或时间单位一样长 一直；当……的时候；趁着 παρακαλεῖτε ἑαυτοὺς καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν, ἄχρις οὗ τὸ ∑ήμερον καλεῖται  ‘you must help one another each day as long as the term today applies’  「总要趁着还有今日，天天彼此相劝」 (来 3:13)

____________________________________________________

1 经常出现在ἕως、ἄχρι和μέχρι后面的是表示不确定时间参照的字词：οὗ（这字曾与这三个标记连用），ὅτου（与ἕως结合使用）。

2 ἕως[c]、ἄχρι[c]和μέχρι[b]的意思可能略有区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἄχυρον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.57 植物 植物的非果实部分 谷粒的外壳 糠，糠秕，谷壳 τὸ δὲ ἄχυρον κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ  ‘he will burn the chaff in a fire that never goes out’  「用不灭的火把糠秕烧光」 (太 3:12) 在有些语言中，「糠秕」可以称为：「空瘪的谷粒」，或「谷粒的叶子」，或「打榖残留的废物」。

ἀψευδής

(1)

ές

(a)

88.40 道德伦理素质及相关行为 诚实，真诚 指不说假话 可信赖的；无谎言的 ἣν ἐπηγγείλατο ὁ ἀψευδὴς θεὸς  ‘God who is truthful promised this’  「那不撒谎的上帝……已经应许……」 (多 1:2)

ἄψινθος  (Ἄψινθος)

(1)

ου＜阳＞及＜阴＞

(a)

3.21 植物 树木以外的植物 具有药用价值但极苦的草本植物 茵蔯，苦艾 τὸ ὄνομα τοῦ ἀστέρος λέγεται ὁ Ἄψινθος  ‘the name of the star is called Wormwood’  「这星名叫『苦艾』」 (启 8:11) 在 启 8:11 中，那星最好称为「苦涩」，例如「这星名叫苦涩」（《现中》）。当然， ἄψινθος 也可以译作「苦味植物」或「苦艾」。苦艾是一种具有药用价值但极苦的草本植物，参79.43。英语译本的常用译词是「wormwood」，这词原来是指医治肠道蠕虫的草药。

(b)

79.43 物体的特徵 甜的，苦的，无味的 苦艾（茵陈）的味道，苦艾是一种味苦的草药，用来医治寄生虫病。比较 3.21 苦的；苦涩；像苦艾一样苦的 ἐγένετο τὸ τρίτον τῶν ὑδάτων εἰς ἄψινθον  ‘a third of the waters turned bitter’ or ‘... became like wormwood’  「水的三分之一变苦了」或「……变得好像苦艾一样」 (启 8:11) 3.21 中已经指出，ἄψινθος 在 启 8:11 中的意思不是水变成某种植物，而是水像那种植物一样苦。

ἄψυχος

(1)

ον

(a)

23.98 生理活动过程及状态 活着，死去 没有生命的状态 没有生命的；无生气的 ὅμως τὰ ἄψυχα φωνὴν διδόντα, εἴτε αὐλὸς εἴτε κιθάρα  ‘even lifeless musical instruments like the flute and the harp giving their sound’  「这就像箫或琴那些没有生命的东西发声」 (林前 14:7) 在一些语言中，若说「乐器」是「没有生命的」，似乎显得奇怪甚至没有意义，因为每个人都明显知道这个事实。因此，林前 14:7 可能需要译成：「甚至连笛子和琴等明显没有生命的乐器，如果发出的声音……」

β

(1)

(a)

60.49 数目 第一，第二，第三，等等（序数） ［参δεύτερος］ 时间、空间或集合系列中的第二个 第二；其次；再次 只出现在新约书卷的标题中：πρὸς Κορινθίους β「致哥林多人的第二封信」（即《哥林多后书》）；πρὸς Τιμόθεον β「给提摩太的第二封信」（即《提摩太后书》）。

Βάαλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.56 人名及地名 人名 一个闪族的神 巴力；《思》巴耳

Βαβυλών

(1)

ῶνος＜阴＞

(a)

93.420 人名及地名 地名 巴比伦的首都 巴比伦 Βαβυλών 也象徵恶魔似的世界强国（启 14:8；启 16:19）。

βαθμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

87.3 地位 职分，等级 在社会中的地位，暗示等级或身分 地位；等级；身分 οἱ γὰρ καλῶς διακονήσαντες βαθμὸν ἑαυτοῖς καλὸν περιποιοῦνται  ‘those who do a good work win for themselves a good standing’  「善于作执事的，为自己得到美好的地位」 (提前 3:13)

βάθος

(1)

ους＜中＞

(a)

81.8 空间的尺寸 高，低，深 在表面之下的距离 深度；深 εὐθέως ἐξανέτειλεν διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος γῆς  ‘and it immediately dried up because there was no depth of soil’ or ‘... because the soil was not deep’  「因为土不深，很快就长出苗来」 (太 13:5) 在某些语言中，太 13:5 可能最好译作「因为土壤不多」。

(b)

81.9 空间的尺寸 高，低，深 很深的地方 深处；深水 Ἐπανάγαγε εἰς τὸ βάθος  ‘take (the boat) farther out to the deep water’  「把船开到水深的地方」 (路 5:4)

(c)

78.22 程度 多，少（正负程度） ［参βαθύς, κατά］ 在程度量表上的一个极端点 极其；极大；非常；多么 Ὦ βάθος πλούτου καὶ σοφίας καὶ γνώσεως θεοῦ  ‘how exceedingly great are God's riches, wisdom, and knowledge’  「上帝的丰富、智慧、知识何等深奥！」 (罗 11:33)

(d)

1.18 地理物体及特徵 地面以下的地方 低洼的地方或地区 低处；下面的世界 οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος  ‘neither the world above nor the world below’  「是上面的世界，是下面的世界」 (罗 8:39) 和 ὕψωμα[a]（1.13）一样，βάθος 或可解作一种超自然力量（[e]）。 短语 κατώτερα μέρη τῆς γῆς「大地的较低部分」或许也可以指「下面的世界」，正如 罗 8:39 中的 εἰς τὰ κατώτερα μέρη τῆς γῆς「降到地底下」《和修》（参83.54）。然而，有些学者认为这措辞是指大地，因为相对于天空而言，大地处于比较低的位置。根据这个解释，翻译者可以将 罗 8:39 译为「他降到大地之上。」

(e)

12.47 超自然生物及力量 超自然力量 （βάθος[a]「深渊」81.8 的引申喻意）在下面世界的超自然势力 下面世界的权势 οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος  ‘neither the world above nor the world below’  「是上面世界或下面世界的势力」 (罗 8:39) 对 罗 8:38-罗 8:39 的经文说明可见于 12.46。关于 βάθος 在 罗 8:39 的另一个解释，见 βάθος[d] 1.18。 正如 ὕψωμα[b]（12.46）的情况一样，有些学者把 βάθος[e] 解释为仅仅表示一个人可以与上帝隔绝的距离；然而，大部分学者假定这里是指「下面世界的权势」。

(f)

28.76 知道 不可知的，秘密的 ［参βαθύς］ τὰ βάθη  （βάθος「深度」81.8 的引申喻意）十分难懂的知识内容 奥秘；深奥的事；难以发现的秘密 τὸ γὰρ πνεῦμα πάντα ἐραυνᾷ, καὶ τὰ βάθη τοῦ θεοῦ  ‘the Spirit searches everything, even the deep secrets of God’  「圣灵参透万事，就是上帝深奥的事也参透了」 (林前 2:10) 翻译者甚少能把 τὰ βαθέα 或 τὰ βάθη 直译为「秘密」，有些情况或许可以采用「遥远」或「远处」等表达，另一些情况可以采用意为「困难」或「费力」的表达。然而在更多情况下，在这类上下文中，τὰ βαθέα 和 τὰ βάθη 最接近的译词是一个关于程度的表达，采用「很」等词汇（例如「很秘密的事」），或者是一个表示「隐藏的事物」或「很难发现的事物」的表达。

βαθύνω

(1)

(a)

81.11 空间的尺寸 高，低，深 使较深 挖深 ὃς ἔσκαψεν καὶ ἐβάθυνεν  ‘who dug and went down deep’ or ‘who dug deep’  「他把地挖得很深」 (路 6:48)

βαθύς

(1)

εῖα，ύ

(a)

81.10 空间的尺寸 高，低，深 指大大低于表面 深 οὔτε ἄντλημα ἔχεις καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶν βαθύ  ‘you don't have a bucket and the well is deep’  「，你没有打水的器具，井又深」 (约 4:11)

(b)

78.22 程度 多，少（正负程度） ［参βάθος, κατά］ 在程度量表上的一个极端点 极其；极大；非常；沉（睡） τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων ὄρθρου βαθέως  ‘on the first day of the week, exceedingly early in the morning’  「一周的第一天，大清早的时候」 (路 24:1) καταφερόμενος ὕπνῳ βαθεῖ  ‘having become exceptionally sleepy’  「沉沉入睡」 (徒 20:9)

(c)

28.76 知道 不可知的，秘密的 ［参βάθος］ τὰ βαθέα  （βαθύς「深度」81.8 的引申喻意）十分难懂的知识内容 奥秘；深奥之事；难以发现的秘密 οἵτινες οὐκ ἔγνωσαν τὰ βαθέα τοῦ ∑ατανᾶ ὡς λέγουσιν  ‘(you) who have not learned what others call the deep secrets of Satan’  「没有学习所谓撒但的奥秘」 (启 2:24) 翻译者甚少能把 τὰ βαθέα 或 τὰ βάθη 直译为「秘密」，有些情况或许可以采用「遥远」或「远处」等表达，另一些情况可以采用意为「困难」或「费力」的表达。然而在更多情况下，在这类上下文中，τὰ βαθέα 和 τὰ βάθη 最接近的译词是一个关于程度的表达，采用「很」等词汇（例如「很秘密的事」），或者是一个表示「隐藏的事物」或「很难发现的事物」的表达。

βάϊον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.53 植物 植物的非果实部分 ［参φοῖνιξ］ 棕榈树（οῖνιξ1）的枝子 棕树枝；棕榈枝 ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων  ‘they took palm branches’  「他们拿着棕树枝」 (约 12:13) βάϊον 是一个生物学术语，意为「棕树枝」；原文在 约 12:13 中冗余地添加了 τῶν φοινίκων「棕树的」，可能因为作者恐怕读者不太熟悉 βάϊον 一词。

____________________________________________________

1 虽然英语习惯上把希腊文βάϊον或φοῖνιξ（3.53）所指事物称为'palm branch'（「棕树枝」），但严格来说，这只是一片很大的叶子，因为这些所谓的树枝上面并没有芽。

Βαλαάμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.57 人名及地名 人名 受摩押王巴勒委托去诅咒以色列人的亚兰先知和巫师 巴兰；《思》巴郎

Βαλάκ

(1)

＜阳＞

(a)

93.58 人名及地名 人名 与亚兰先知巴兰狼狈为奸的摩押王 巴勒；《思》巴拉克

βαλλάντιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.144 人工制品 容器 用皮革或布料制作的袋子，用来放置金钱或其他财物 钱包；钱袋 μὴ βαστάζετε βαλλάντιον, μὴ πήραν  ‘do not carry a purse or a bag’  「不要带钱包，不要带行囊」 (路 10:4)

βάλλω

(1)

(a)

15.215 线性运动 投掷，扔掉 丢；扔；投掷 ἔκκοψον αὐτὴν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ  ‘cut it off and throw it from you’  「把它砍下来，丢掉」 (太 5:30)

(b)

15.122 线性运动 掉落 导致或任由落下 落下；掉落 ὡς συκῆ βάλλει τοὺς ὀλύνθους αὐτῆς  ‘as when a fig tree drops its unripe figs’  「如同无花果树……落下未熟的果子一样」 (启 6:13)

(c)

15.112 线性运动 下来／下去，下降 突然而快速地扑下来 突袭；冲下来 μετ᾽ οὐ πολὺ δὲ ἔβαλεν κατ᾽ αὐτῆς ἄνεμος τυφωνικὸς  ‘but soon a very strong wind swept down from there’  「过了不久，就有一股……飓风从岛上吹袭下来」 (徒 27:14) 经文字面意思是「强风从岛上冲下来」，但在许多语言中，说「强风从岛上吹下来」是更恰当的说法。

(d)

47.2 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的移动 使液体倒出来 倒出 οὐδὲ βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς  ‘they do not pour new wine into old wineskins’  「他们不把新酒倒在旧皮袋里」 (太 9:17)

(e)

85.34 在空间存在 放置，安置 把物品或物体放在某处，在某些上下文中可能有强迫的含意 放置；使放在 βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς καινούς  ‘they put new wine into new wineskins’  「把新酒装在新皮袋里」 (太 9:17) ἔβαλεν αὐτὸν εἰς φυλακὴν  ‘he had him thrown into jail’  「把他下在监里」 (太 18:30) τῶν ἵππων τοὺς χαλινοὺς εἰς τὰ στόματα βάλλομεν  ‘we put bits into the mouths of horses’  「我们若把嚼环放在马嘴里」 (雅 3:3)

(f)

13.14 是，变成，存在，发生 状态 使处于某个状态，焦点在于突然的行动或强烈的行动 引起；导致 οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἀλλὰ μάχαιραν  ‘I did not come to bring about peace but conflict’  「我来并不是要带来和平，而是要带来刀剑」 (太 10:34)

(g)

13.45 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἀποβάλλω］ 强行停止一个状态，有根除的含义 去掉；驱除；除掉 ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον  ‘perfect love drives out fear’  「完美的爱能除去惧怕」 (约壹 4:18) 有些语言很难说：爱和恐惧等状态分别是施事者和受影响者。因此，约壹 4:18 中的这个表达可能需要大幅度更改语义结构，译成「如果一个人完全去爱，他就一点也不害怕」。

(h)

57.217 拥有，转移，交换 借出，贷款，利息，借入，银行 ［参δίδωμι, τίθημι］ 把钱存入银行，以赚取利息 存钱；把钱放在银行里 ἔδει σε οὖν βαλεῖν τὰ ἀργύριά μου τοῖς τραπεζίταις  ‘you ought to have deposited my money with bankers’  「你就应该把我的钱存入银行」 (太 25:27)

(i)

23.152 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 βάλλω εἰς κλίνην  （习语，直译：扔在牀上）使某人病得很重 使生病 ἰδοὺ βάλλω αὐτὴν εἰς κλίνην ... εἰς θλῖψιν μεγάλην  ‘look, I will make her sick ... and she will suffer terribly’  「看吧，我要使她病倒在牀上……受大苦难」 (启 2:22)

(j)

30.29 思考 思考，思想 ［参καρδία, πληρόω］ βάλλω εἰς τὴν καρδίαν  （习语，直译：投进心里）使某人用特定的方式来思考，通常作为引入某种行为的手段 使认为；填满内心；使决定 τοῦ διαβόλου ἤδη βεβληκότος εἰς τὴν καρδίαν ἵνα παραδοῖ αὐτὸν Ἰούδας  ‘the Devil having already put into the heart of Judas to betray him’  「魔鬼已经把出卖耶稣的意念放在……犹大 的心里」 (约 13:2)

(k)

43.17 农耕 βάλλω τὸ δρέπανον  （习语，直译：扔镰刀）开始收割庄稼，用镰刀割下成熟的谷物 使用镰刀；挥动镰刀；开始收割 ἔβαλεν ὁ ἄγγελος τὸ δρέπανον αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν  ‘the angel swung his sickle on the earth’  「那位天使向大地挥动镰刀」 (启 14:19) 在 启 14:19，这个习语出现在比喻性的上下文中，因此在一些语言中，可能需要说「收割」，而不必提到使用镰刀。

(l)

39.15 敌意，冲突 分裂 ［参πῦρ］ πῦρ βάλλω  （习语，直译：抛火）引起不和及争论 引起不和；引起分裂 ∏ῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν  ‘I came to bring division into the world’  「我来是要把火丢在地上」或「我来是要给世界带来分裂」 (路 12:49) 有些翻译者倾向于直译 路 12:49 中的这个语句，因为从更大的比喻语境来看，直译似乎是必要的，经文说：「我多么盼望它已经燃烧起来」（τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη）。然而，严格直译可能会让人从完全物质的意义上理解，也就是：「使这个世界燃烧起来」。对于 路 12:49 中这句话的意义，学者有多种不同的解释。例如，有些人认为那是指五旬节的火。

βαπτίζω

(1)

(a)

53.31 宗教活动 净化，洁净 ［参βαπτισμός, καταβαπτίζω］ 洗涤（在某些情况下，可能会浸泡在水里），为了使物件成为在礼仪上可接纳的 洗濯；洁净；洗浴；行洗净礼 ἀπ᾽ ἀγορᾶς ἐὰν μὴ βαπτίσωνται οὐκ ἐσθίουσιν  ‘nor do they eat anything that comes from the market unless they wash it’  「从街上买来的东西若不先洗过也不吃」 (可 7:4) 在 可 7:4，βαπτίσωνται 可以理解为一个中间形式，意思是「洗涤自己」。 在 可 7:4，βαπτίζω、καταβαπτίζω 和 βαπτισμός 与礼仪上的洁净的确切关联程度不详，但是上下文似乎暗示与礼仪上的洁净有关，特别是考虑到这种洗涤与一般犹太人，特别是法利赛人遵循的规条之间的关系。

(b)

53.41 宗教活动 施洗 ［参βάπτισμα, βαπτισμός］ 在宗教仪式中使用水，象徵基于真诚悔改带来的洁净和加入群体 1 施洗；洗礼 ἐγὼ ἐβάπτισα ὑμᾶς ὕδατι  ‘I baptized you with water’  「我用水给你们施洗」 (可 1:8) βαπτισθήτω ἕκαστος ὑμῶν ἐπὶ τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘each one of you should be baptized into the name of Jesus Christ’  「你们每个人都要奉耶稣基督的名受洗」 (徒 2:38) 根据《十二使徒遗训》（第二世纪初期），早期教会采用不同形式的洗礼，但是显然倾向于使用浸入水中的方式。 施洗约翰的洗礼似乎更多反映犹太人的洗濯礼形式，而不是基督徒采用的洗礼方式；洗礼是人加入基督徒群体的标记，进入基督徒团契的人需要信靠和忠于耶稣基督，以他为主和救主。事实上，早期基督徒似乎也没有理由要采用与约翰不同的洗礼形式。大多数翻译者会采用希腊文 βαπτίζω 的音译形式来翻译这个词；但是在一些语言中，这样音译既笨拙又不合适，特别是如果已有另一个词汇或语句被奉行各种洗礼形式的群体广泛接受。在一些语言中，翻译者可以采用「进入水里」或「进行与水有关的礼仪」等表达，这些表达方式既没有暗示用多少水，也没有表示使用水的具体方式。

(c)

53.49 宗教活动 献身，成为圣洁 （βαπτίζω[b]「施洗」（53.41）的引申喻意）使某人有意义非常重大的宗教经验，涉及上帝能力和临在的特别彰显 施洗 αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί  ‘but he will baptize you with the Holy Spirit and fire’  「他要用圣灵与火给你们施洗」 (太 3:11b) αὐτὸς δὲ βαπτίσει ὑμᾶς ἐν πνεύματι ἁγίῳ  ‘but he will baptize you with the Holy Spirit’  「他却要用圣灵给你们施洗」 (可 1:8)

(d)

24.82 感官事件及状态 痛苦，苦难 βάπτισμα βαπτίζομαι  （习语，直译：受洗礼的洗）被一些困难的经历或磨难压倒 受苦；经受；受……洗礼 βάπτισμα δὲ ἔχω βαπτισθῆναι, καὶ πῶς συνέχομαι ἕως ὅτου τελεσθῇ  ‘I have a baptism to undergo, and how constrained I am until it is over’ or ‘I must undergo an ordeal, and how constrained I am until the ordeal is over’  「我有一个要受的洗礼，在完成以前，我是何等苦恼！」或「我应当受苦难的洗礼，在经历这苦难以前，我心里多么困扰！」 (路 12:50) 「洗礼」这个普通术语通常不能用来指困难的试炼或磨难。另外，使用「磨难」的技术名词可能会带来一个严重的问题，因为这种表达可能仅仅暗示「无罪证明」。因此，在一些语言中，最好把这个语句译成「大大受苦」。

____________________________________________________

1 不可混淆βαπτίζω[b]和βαπτισμός[b]与βαπτίζω[a]和βαπτισμός[a]「洗濯；洁净」（53.31）。这两组词汇均与洁净有关，但是只有βαπτίζω[b]和βαπτισμός[b]才有加入某个宗教群体的含意。

2 在太 3:11，「火」一般被认为是指五旬节圣灵降临的经历，然而「火」在这处上下文也可解作意指审判。

βάπτισμα

(1)

τος＜中＞

(a)

53.41 宗教活动 施洗 ［参βαπτίζω, βαπτισμός］ 在宗教仪式中使用水，象徵基于真诚悔改带来的洁净和加入群体 施洗；洗礼 κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας  ‘(John) preached the baptism of repentance’ or ‘... turn away from your sins and be baptized’  「宣讲悔改的洗礼」或「劝人悔改，接受洗礼」 (可 1:4) 根据《十二使徒遗训》（第二世纪初期），早期教会采用不同形式的洗礼，但是显然倾向于使用浸入水中的方式。 施洗约翰的洗礼似乎更多反映犹太人的洗濯礼形式，而不是基督徒采用的洗礼方式；洗礼是人加入基督徒群体的标记，进入基督徒团契的人需要信靠和忠于耶稣基督，以他为主和救主。事实上，早期基督徒似乎也没有理由要采用与约翰不同的洗礼形式。大多数翻译者会采用希腊文 βαπτίζω 的音译形式来翻译这个词；但是在一些语言中，这样音译既笨拙又不合适，特别是如果已有另一个词汇或语句被奉行各种洗礼形式的群体广泛接受。在一些语言中，翻译者可以采用「进入水里」或「进行与水有关的礼仪」等表达，这些表达方式既没有暗示用多少水，也没有表示使用水的具体方式。

βαπτισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

53.31 宗教活动 净化，洁净 ［参βαπτίζω, καταβαπτίζω］ 洗涤（在某些情况下，可能会浸泡在水里），为了使物件成为在礼仪上可接纳的 洗濯；洁净；洗浴；行洗净礼 καὶ ἄλλα πολλά ἐστιν ἃ παρέλαβον κρατεῖν, βαπτισμοὺς ποτηρίων καὶ ξεστῶν καὶ χαλκίων [καὶ κλινῶν]  ‘and they follow many other rules which they have received such as to wash cups, pots, copper bowls and beds’  「他们还拘守好些别的规矩，如洗杯、罐、铜器、牀铺等」 (可 7:4) 在 可 7:4，βαπτίζω、καταβαπτίζω 和 βαπτισμός 与礼仪上的洁净的确切关联程度不详，但是上下文似乎暗示与礼仪上的洁净有关，特别是考虑到这种洗涤与一般犹太人，特别是法利赛人遵循的规条之间的关系。

(b)

53.41 宗教活动 施洗 ［参βαπτίζω, βάπτισμα］ 在宗教仪式中使用水，象徵基于真诚悔改带来的洁净和加入群体1 施洗；洗礼 μετανοίας ἀπὸ νεκρῶν ἔργων καὶ πίστεως ἐπὶ θεόν, βαπτισμῶν διδαχῆς  ‘the turning away from useless works, believing in God, teaching about baptisms’  「懊悔致死的行为、信靠上帝、各样洗礼……等教导」 (来 6:1, 2 [2]) 根据《十二使徒遗训》（第二世纪初期），早期教会采用不同形式的洗礼，但是显然倾向于使用浸入水中的方式。 施洗约翰的洗礼似乎更多反映犹太人的洗濯礼形式，而不是基督徒采用的洗礼方式；洗礼是人加入基督徒群体的标记，进入基督徒团契的人需要信靠和忠于耶稣基督，以他为主和救主。事实上，早期基督徒似乎也没有理由要采用与约翰不同的洗礼形式。大多数翻译者会采用希腊文 βαπτίζω 的音译形式来翻译这个词；但是在一些语言中，这样音译既笨拙又不合适，特别是如果已有另一个词汇或语句被奉行各种洗礼形式的群体广泛接受。在一些语言中，翻译者可以采用「进入水里」或「进行与水有关的礼仪」等表达，这些表达方式既没有暗示用多少水，也没有表示使用水的具体方式。

____________________________________________________

1 不可混淆βαπτίζω[b]和βαπτισμός[b]与βαπτίζω[a]和βαπτισμός[a]「洗濯；洁净」（53.31）。这两组词汇均与洁净有关，但是只有βαπτίζω[b]和βαπτισμός[b]才有加入某个宗教群体的含意。

βαπτιστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

53.42 宗教活动 施洗 （βαπτίζω[b]「施洗」（53.41）的衍生词）给人施洗的人 施洗者；施洗的 Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις παραγίνεται Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Ἰουδαίας  ‘in those days John the baptizer appeared, preaching in the wilderness of Judea’  「在那些日子里，施洗者约翰出现，在犹太的荒野宣讲」 (太 3:1)

βάπτω

(1)

(a)

47.11 涉及液体或干物质的活动 液体的使用 ［参ἐμβάπτω］ 将东西蘸在液体里1 蘸；浸 πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος  ‘send Lazarus so he may dip the end of his finger in water’  「请打发拉撒路来，用指头尖蘸点水」 (路 16:24)

____________________________________________________

1 ἐμβάπτω的意思与βάπτω可能略有区别，这词更清楚地指明某物是在另一物中。

Βαραββᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.59 人名及地名 人名 在耶稣受审期间，彼拉多应犹太人的要求释放的一个囚犯 巴拉巴；《思》巴辣巴

Βαράκ

(1)

＜阳＞

(a)

93.60 人名及地名 人名 以色列人的士师 巴拉；《思》巴辣克

Βαραχίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.61 人名及地名 人名 在圣殿被杀的撒迦利亚的父亲 《和2010》《和》巴拉加；《现》比利加；《思》贝勒基雅

βάρβαρος

(1)

ον

(a)

11.95 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 种族文化的 不参与希腊文化和文明的人（βάρβαρος 对比于 Ἕλλην[a] 「希腊人」 11.90，焦点在于文化而非语言；见 林前 14:11，11.94） 非希腊人 Ἕλλησίν τε καὶ βαρβάροις ... ὀφειλέτης εἰμί  ‘I have an obligation ... to those of Greek culture and to those without’  「无论是希腊人或是外族人……我都对他们有责任」 (罗 1:14) 在 罗 1:14 的情况下，如果仅仅把经文中的对比表达为「希腊人和未开化的人」或「希腊人和野蛮人」，那是错误的。在新约时代，Ἕλλην （见 11.90）会包括大部分以某种方式参与希腊罗马文化的人。因此，翻译者可以把 罗 1:14 中的对比表达为「开化的人和未开化的人」。

(b)

11.94 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 种族文化的 某个地区的土人，他们不说希腊语或拉丁语（在新约时代，人们认为这些人是未开化的） 土人；本地人；未开化的人；外国人 οἵ τε βάρβαροι παρεῖχον οὐ τὴν τυχοῦσαν φιλανθρωπίαν ἡμῖν  ‘the native people there were very friendly to us’  「那里的土人对我们非常友善」 (徒 28:2) ἔσομαι τῷ λαλοῦντι βάρβαρος καὶ ὁ λαλῶν ἐν ἐμοὶ βάρβαρος  ‘I will be a foreigner to the one who speaks, and the one who speaks will be a foreigner to me’  「讲的人就会觉得我是个化外人，我也会觉得讲话的是个化外人」 (林前 14:11) 在有些语言中，徒 28:2 中的表达可以翻译为：「那里的人说一种陌生的语言，他们对我们很友善」，或「岛上的原居民仁慈地对待我们」。’ ἔσομαι τῷ λαλοῦντι βάρβαρος καὶ ὁ λαλῶν ἐν ἐμοὶ βάρβαρος 「对于说那种语言的人，我就是外国人 ；对于我，说那种语言的人也是外国人」林前 14:11。在 林前 14:11 ，βάρβαρος 暗示这个外国人来自所谓文明世界以外的国家。

(c)

41.31 行为及相关状态 特定行为模式 与文化水平低相关的行为模式 未开化的；野蛮的；外族人 ὅπου οὐκ ἔνι ... βάρβαρος, ∑κύθης, δοῦλος, ἐλεύθερος, ἀλλὰ [τὰ] πάντα καὶ ἐν πᾶσιν Χριστός  ‘there are no ... barbarians, savages, slaves, or free men, but Christ is all and in all’  「在这事上并不分……未开化的人、西古提人、为奴的、自主的；惟独基督是一切，又在一切之内」 (西 3:11) 不论文化或文明的程度如何，每个族群似乎都能指另一个族群是不文明的。有些语言称这样的族群为：「那些生活在远方的人」，或「那些不是生活在城镇里的人」，或「那些非常奇怪的人」。在 西 3:11，∑κύθης「西古提人」（93.583）可能代表一种比 βάρβαρος「野蛮人」更低的文明状态。

βαρέω  (βαρέομαι)

(1)

＜动＞

(a)

22.18 烦恼，困难，解脱，有利的情况 经历烦恼、困难 经历困难，背负沉重而令人烦恼的义务 使背负重担；加重负担；累住；压住 καθ᾽ ὑπερβολὴν ὑπὲρ δύναμιν ἐβαρήθημεν  ‘we were burdened completely beyond our strength’  「我们承受过度的重压」 (林后 1:8)

(b)

23.71 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参καταφέρω］ βαρέομαι ὕπνῳ  （习语，直译：被睡眠压着）处于深度睡眠的状态中 熟睡；完全睡着 ὁ δὲ ∏έτρος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ ἦσαν βεβαρημένοι ὕπνῳ  ‘Peter and his companions were sound asleep’  「彼得和同伴都在沉睡」 (路 9:32)

(c)

23.69 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参καταβαρύνω, ὀφθαλμός］ ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι  （习语，直译：他们的眼睛发沉）极度困倦欲睡 非常困倦；昏昏欲睡；睁不开眼睛 εὗρεν αὐτοὺς καθεύδοντας, ἦσαν γὰρ αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι  ‘he found them asleep, for they were very sleepy’  「他看见门徒睡着了，因为他们十分困倦」 (太 26:43) 在一些语言中，ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι（或 καταβαρυνόμενοι）的对等翻译是「他们不能再保持眼睛睁开」，或是「他们不能赶走睡眠」。

βαρέως

(1)

(a)

32.46 理解 缺乏理解能力 ［参ἀκούω, οὖς］ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἀκούω  （习语，直译：耳朵听不清楚）智力迟钝或理解缓慢 理解缓慢；智力迟钝 καὶ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἤκουσαν  ‘and they were slow to understand’  「这百姓……理解缓慢」 (徒 28:27)

Βαρθολομαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.62 人名及地名 人名 耶稣的十二门徒之一 巴多罗买；《思》巴尔多禄茂

Βαριησοῦς

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.63 人名及地名 人名 一名假先知 巴耶稣；《思》巴尔耶稣

Βαριωνᾶ

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.64 人名及地名 人名 「巴约拿」是西门彼得的亚兰姓氏，意思是「约拿的儿子」或「约翰的儿子」 约翰的儿子；《和》巴约拿；《思》约纳的儿子

Βαρναβᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.65 人名及地名 人名 原名约瑟，塞浦路斯的利未人，是保罗最早期的传道同工 巴拿巴；《思》巴尔纳伯

βάρος

(1)

ους＜中＞

(a)

22.4 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 被认为是特别累人和使人精疲力竭的艰苦事情 劳苦；重担；担子 ἴσους ἡμῖν αὐτοὺς ἐποίησας τοῖς βαστάσασιν τὸ βάρος τῆς ἡμέρας  ‘you treated them the same as you treated us who bore the hardship of the day’  「我们整天劳苦受热……你竟待他们和我们一样」 (太 20:12) 在 太 20:12，βάρος 不是指一般的困难，而是指整天辛劳工作的辛苦。 在一些语言中，工作带来的辛苦可以用工作对工人造成的影响来表达，例如：「因为工作而疲劳」，或「由于工作而变得虚弱无力」。

(b)

78.23 程度 多，少（正负程度） 在程度量表上的一个高点，往往意味着重要性和价值 极大的；极重的；无可比拟的 βάρος δόξης  ‘tremendous glory’  「极重无比的……荣耀」 (林后 4:17)

Βαρσαββᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.66a 人名及地名 人名 通常称为「犹士都」的约瑟，巴撒巴是他的姓氏或别号，他是替补加略人犹大作使徒的两名候选人之一 巴撒巴；《思》巴尔撒巴

(b)

93.66b 人名及地名 人名 耶路撒冷教会的领袖犹大，被委派为保罗的同工，巴撒巴是他的姓氏或别号 巴撒巴；《思》巴尔撒巴

Βαρτιμαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.67 人名及地名 人名 一个讨饭的瞎子 巴底买；《思》巴尔提买

βαρύς

(1)

εῖα，ύ

(a)

86.1 重量 沉重，轻省 指相对较重 沉重的；累赘的 δεσμεύουσιν δὲ φορτία βαρέα [καὶ δυσβάστακτα] καὶ ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς ὤμους τῶν ἀνθρώπων  ‘they fix heavy loads that are hard to carry and tie them on people's backs’  「他们把沉重难挑的担子捆起来，放在人们肩上」 (太 23:4) 虽然 βαρύς 在 太 23:4 是按字面意义来理解，但整个句子是比喻性的；因此，在某些语言中可能需要译作：「可以说，他们把重担捆起来，绑在人的背上」。

(b)

22.30 烦恼，困难，解脱，有利的情况 困难的，艰难的 因沉重而难以应付的 沉重的；麻烦的；难的 καὶ αἱ ἐντολαὶ αὐτοῦ βαρεῖαι οὐκ εἰσίν  ‘and his commandments are not burdensome’  「他的命令并不是沉重的」 (约壹 5:3) 在一些语言中，「他的诫命不是难守的」（《和》）可能需要译成：「遵行他所命令的事并不困难」。

(c)

65.55 价值 重要的，不重要的 指具有实质的重要性 重要的；重大的；有分量的 καὶ ἀφήκατε τὰ βαρύτερα τοῦ νόμου  ‘and you set aside the more important things in the Law’  「丢弃了律法上更重要的事」 (太 23:23)

(d)

20.7 暴力，伤害，摧毁，杀死 暴力 指邪恶和残忍的人 凶猛的；邪恶的；残忍的 ἐγὼ οἶδα ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς  ‘I know that after I leave, cruel wolves will come among you’  「我知道，在我离开以后必有凶暴的豺狼进入你们中间」 (徒 20:29) 在一些语言中，严格直译 徒 20:29 可能会产生误解。因此，这个语句的下半部可能必须翻译为「必有人像凶暴的豺狼进入你们中间」。

βαρύτιμος

(1)

ον

(a)

65.3 价值 有价值的，没有价值的 ［参πολυτελής, πολύτιμος］ 具有重大价值的，在一些上下文中暗示这是在金钱方面来说的 珍贵的；贵重的；昂贵的 προσῆλθεν αὐτῷ γυνὴ ἔχουσα ἀλάβαστρον μύρου βαρυτίμου  ‘a woman came to him with an alabaster jar of very expensive perfume’  「有一个女人拿着一玉瓶贵重的香膏前来」 (太 26:7)

βασανίζω

(1)

(a)

38.13 惩罚，赏赐 惩罚 ［参τυμπανίζω］ 藉肉体上的折磨来施行惩罚 折磨；受痛苦；受酷刑 ἦλθες ὧδε πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡμᾶς;  ‘have you come here in order to torment us before the right time?’  「时候还没有到，你就来这里折磨我们吗？」 (太 8:29)

βασανισμός

(1)

ου＜阴＞

(a)

24.90 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参βάσανος］ 酷刑和折磨带来的剧烈疼痛 折磨；剧烈的疼痛；极大的痛苦 καὶ ὁ καπνὸς τοῦ βασανισμοῦ αὐτῶν  ‘and the smoke of their severe suffering’  「那折磨他们的烟」 (启 14:11) 严格直译 ὁ καπνὸς τοῦ βασανισμοῦ αὐτῶν 启 14:11 可能会严重误导读者，因为这可能暗示是烟导致人受苦，但显然是火在折磨他们（如 启 14:10 所示），因此这个语句可能需要译成「折磨他们的火的烟」。

βασανιστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

37.126 控制，管理 守卫，看守 （βασανίζω「折磨」38.13 的衍生词）在监狱里当守卫的人，他的职责是在司法审查过程中拷问囚犯 监狱守卫；施刑的人；拷问者 ὀργισθεὶς ὁ κύριος αὐτοῦ παρέδωκεν αὐτὸν τοῖς βασανισταῖς ἕως οὗ ἀποδῷ πᾶν τὸ ὀφειλόμενον  ‘his master was very angry and handed him over to the prison guards until he should pay back the whole amount’  「主人就大怒，把他交给司刑的，直到他还清了所欠的债」 (太 18:34) 在 太 18:34 的情况下，翻译者很难知道 βασανιστής 应理解为特殊意义上的「折磨者」（若是这样，该词的分类便应放在 38.13 之后），或只是「监狱守卫」。太 18:34 中使用 βασανιστής 可能只是一种夸张的手法。因此，太 18:34 中的语句可以译成「他的主人大怒，把他交给监狱守卫来折磨他，直到他还清了所有债务」。

βάσανος

(1)

ου＜阴＞

(a)

24.90 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参βασανισμός］ 酷刑和折磨带来的剧烈疼痛 折磨；剧烈的疼痛；极大的痛苦 προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας ποικίλαις νόσοις καὶ βασάνοις συνεχομένους  ‘they brought to him all those who were suffering from various diseases and torments’ or ‘... severe pain’  「把患各种疾病、受各样折磨的人……都带到他跟前来」或「把患各种疾病、受极大痛苦的人……都带到他跟前来」 (太 4:24)

βασιλεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

37.64 控制，管理 管理，统治 ［参βασιλεύω］ 作王统治的行为，暗示有完全的权柄，并且可以将统治权传授给儿子或近亲 统治；作王；执掌王权 τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος  ‘his reign will never end’  「他的王权无穷无尽」 (路 1:33) 翻译上通常会出现一个严重的错误，就是把短语 ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ「上帝的国」翻译成暗指上帝统管的特定领域。在《新约》中，这短语不是指某个特定的地方或特别的时期，而是指统治的事实。因此，「进入上帝的国」等说法不是指「进入天堂」，而是应该理解为「接受上帝的治理」或「欢迎上帝的统治」。

(b)

1.82 地理物体及特徵 政府行政区域 国王统治的地区 王国 Ὅ τι ἐάν με αἰτήσῃς δώσω σοι ἕως ἡμίσους τῆς βασιλείας μου  ‘whatever you ask me for, I will give it to you, up to half of my kingdom’  「你无论向我要求什么，就是我王国的一半，我也会给你」 (可 6:23) 由于世界上许多地方的人并不知道王权（即某个家族的成员通过王位继承制度接连担任统治者），因此不能找到意为「王国」的术语。然而，我们通常可以采用一个大致相当于「领土」的词汇来表达，这样，举例来说，可 6:23 的下半节就可以译成「甚至是我统治地区的一半」。

βασίλειος  (βασίλειον)

(1)

ον

(a)

37.69 控制，管理 管理，统治 ［参βασιλικός］ 与王有关联的 王家的；君王的；君尊的 Ὑμεῖς δὲ γένος ἐκλεκτόν, βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον  ‘you are the chosen race, the royal priesthood, the holy nation’  「你们是蒙拣选的种族，是王家的祭司，圣洁的国度」 (彼前 2:9) 短语「王家的祭司」（彼前 2:9）可以译成「像王一样的祭司」。

(b)

7.5 建造物 建筑物 （ου 名词）君王或统治者的居所；通常比普通人的居所大和讲究 王宫 οἱ ἐν ἱματισμῷ ἐνδόξῳ καὶ τρυφῇ ὑπάρχοντες ἐν τοῖς βασιλείοις εἰσίν  ‘those who dress like that and live in luxury are found in palaces’  「那穿华丽衣服、宴乐度日的人是在王宫里」 (路 7:25) 在 路 7:25 中，βασίλειον 可以译作「君王的家」或「统治者的家」。

βασιλεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

37.67 控制，管理 管理，统治 在某个地区拥有绝对权力的人，他能将这权力传给他的继承人（在新约时代，某些王只能在罗马当局批准的情况下执政统治，也无权将他们作王的特权传递下去） 王；君王；国王 ἄχρι οὗ ἀνέστη βασιλεὺς ἕτερος [ἐπ᾽ Αἴγυπτον] ὃς οὐκ ᾔδει τὸν Ἰωσήφ  ‘at last a different king who had not known Joseph began to rule in Egypt’  「直到另一个不认识约瑟的王起来统治埃及」 (徒 7:18)

βασιλεύω

(1)

(a)

37.64 控制，管理 管理，统治 ［参βασιλεία］ 作王统治的行为，暗示有完全的权柄，并且可以将统治权传授给儿子或近亲 统治；作王；执掌王权；掌权 ἀκούσας δὲ ὅτι Ἀρχέλαος βασιλεύει τῆς Ἰουδαίας ... ἐφοβήθη ἐκεῖ ἀπελθεῖν  ‘when he heard that Archelaus was king of Judea, ... he was afraid to settle there’  「他因听见亚基老……作了犹太王，就不敢到那里去」 (太 2:22) 翻译上通常会出现一个严重的错误，就是把短语 ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ「上帝的国」翻译成暗指上帝统管的特定领域。在《新约》中，这短语不是指某个特定的地方或特别的时期，而是指统治的事实。因此，「进入上帝的国」等说法不是指「进入天堂」，而是应该理解为「接受上帝的治理」或「欢迎上帝的统治」。

(b)

37.22 控制，管理 控制，限制 （βασιλεύω[a]「统治，作王统治」37.64 的引申喻意）绝对地控制 统治；完全控制 ἐβασίλευσεν ὁ θάνατος ἀπὸ Ἀδὰμ μέχρι Μωϋσέως  ‘death reigned from the time of Adam to the time of Moses’  「从亚当直到摩西，死却执掌了王权」 (罗 5:14) 在某些语言中，把死亡人格化，指它能够「统治」或「作王」，这是不能接受的。有时对应的译法可以是：「从亚当的时候到摩西的时候，人们没有办法逃脱死亡」，或「……死是必然的」罗 5:14。

βασιλικός

(1)

ή, ον

(a)

37.69 控制，管理 管理，统治 ［参βασίλειος］ 与王有关联的 王家的；国度的；至尊的 ὁ Ἡρῴδης ἐνδυσάμενος ἐσθῆτα βασιλικὴν [καὶ] καθίσας ἐπὶ τοῦ βήματος  ‘Herod put on his royal robes and sat on his throne’  「希律穿上他的王服，坐在王位上」 (徒 12:21) 「他的王袍」（徒 12:21）可以译成「他做王所穿的衣服」。

(2)

οῦ＜阳＞

(a)

37.84 控制，管理 管理，统治 直接向王负责的官员 王室官员；大臣；王的官员 ἦν τις βασιλικὸς οὗ ὁ υἱὸς ἠσθένει  ‘there was an official of the king whose son was sick’  「有一个大臣，他的儿子……病了」 (约 4:46)

βασίλισσα

(1)

ης＜阴＞

(a)

37.68 控制，管理 管理，统治 女性统治者，在特定地区内有绝对的权力，也能把统治权传给继承人1 女王 δυνάστης Κανδάκης βασιλίσσης Αἰθιόπων  ‘an official of Candace, the queen of Ethiopia’  「埃塞俄比亚女王甘大基手下一个有权势的太监」 (徒 8:27) 关于 徒 8:27 中 Κανδάκη 的用法分析，见 37.77。另见 93.209。

____________________________________________________

1 在《新约》以外的一些文献中，βασίλισσα用来指君王的妻子。

βάσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

8.49 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 ［参πούς］ 脚踝下方的部分，是人或动物用以站立和移动的肢体 脚 ἐστερεώθησαν αἱ βάσεις αὐτοῦ  ‘his feet became strong’  「他的脚……就变得健壮了」 (徒 3:7) 相对于 πούς，βάσις 是脚的专业用语。

βασκαίνω

(1)

(a)

53.98 宗教活动 邪术 蛊惑某人，通常使用邪恶的眼神和存着邪恶的意图 迷惑；施魔法 Ὦ ἀνόητοι Γαλάται, τίς ὑμᾶς ἐβάσκανεν ...;  ‘you foolish Galatians, who bewitched you?’  「愚蠢的加拉太人哪！是谁迷惑了你们呢？」 (加 3:1) βασκαίνω[a] 与 μαγεύω 「施行魔法」（53.96）不同，因为前者涉及使用所谓的黑魔法；然而，关于 βασκαίνω 在 加 3:1 中的另一种解释，见 88.159。

(b)

88.159 道德伦理素质及相关行为 误导，引入歧途，欺骗 通过狡猾的手段欺骗人，可能带有宗教含意，因为字面义是「施魔法迷惑」（见 53.98） 欺骗；迷惑；蛊惑 Ὦ ἀνόητοι Γαλάται, τίς ὑμᾶς ἐβάσκανεν ...;  ‘you foolish Galatians, who has deceived you?’  「愚蠢的加拉太人哪！是谁欺骗了你们呢？」 (加 3:1) 加 3:1 中的 βασκαίνω 也可以按字面理解为使用黑魔法来迷惑人（见 53.98）。

βαστάζω

(1)

(a)

15.188 线性运动 携带，负担 承担或拿着一件比较沉重的物件 拿着；承担 ἀπαντήσει ὑμῖν ἄνθρωπος κεράμιον ὕδατος βαστάζων  ‘a man carrying a water jar will meet you’  「有个扛着一罐水的男人会与你们相遇」 (可 14:13)

(b)

15.201 线性运动 携带，负担 从一个地方搬走，可能暗示该物件比较沉重 移走；搬走 Κύριε, εἰ σὺ ἐβάστασας αὐτόν  ‘sir, if you have carried him away, tell me where you placed him’  「先生，若是你把他移了去，请告诉我，你把他放在哪里」 (约 20:15)

(c)

25.177 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 （与 ὑποφέρω「忍受」25.175 的意义相近，但其意义可能更加强调）在异常艰难的环境和困难下继续坚持下去 忍受；忍耐；担当；肩负 ὃν οὔτε οἱ πατέρες ἡμῶν οὔτε ἡμεῖς ἰσχύσαμεν βαστάσαι  ‘which neither our forefathers nor we were able to bear up under’  「我们的祖先和我们都担当不了的」 (徒 15:10)

(d)

35.32 帮助，照顾 供应，支持 ［参ἐπαρκέω, ὑπηρετέω］ 通过供应某人的需要，提供持续的、可能是长期的帮助 供应；支持 οὐ σὺ τὴν ῥίζαν βαστάζεις ἀλλ᾽ ἡ ῥίζα σέ  ‘you don't support the root; the root supports you’  「不是你支持着树根，而是树根支持着你」 (罗 11:18a)

(e)

90.80 语意格 经历者 承受痛苦、困难的经历 经历；忍受 ὁ δὲ ταράσσων ὑμᾶς βαστάσει τὸ κρίμα  ‘the one who is upsetting you will suffer condemnation’  「那搅扰你们的……都要受惩罚」 (加 5:10)

(f)

31.55 持有观点，相信，信赖 接受为真实的 ［参φέρω］ 接受，但暗示事实很难理解或正确地回应 接受；领会 ἀλλ᾽ οὐ δύνασθε βαστάζειν ἄρτι  ‘but you are not able to accept it now’  「但你们现在接受不了」 (约 16:12)

(g)

33.210 沟通 通知，宣布 βαστάζω ὄνομα  （习语，直译：传送一个名字）广泛传扬关于一个人的信息 传扬；通知 σκεῦος ἐκλογῆς ἐστίν μοι οὗτος τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνομά μου  ‘he is my chosen instrument to make my name known’ or ‘... to inform people about me’  「他是我所拣选的器皿，要……宣扬我的名」或「他是我所拣选的器皿，要……使人知道我的事」 (徒 9:15)

(h)

90.84 语意格 经历者 βαστάζω στίγματα  （习语，直译：带有印记）经历那些将一个人标记为某个主人的奴隶的经历 带有奴隶的印记；经历成为……的奴隶 ἐγὼ γὰρ τὰ στίγματα τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου βαστάζω  ‘for I bear in my body marks which indicate I belong to Jesus’ or ‘... that I am the slave of Jesus’  「因为我身上带着印记，表明我是属于耶稣的」或「因为我身上带着作耶稣奴隶的印记」 (加 6:17b) 另见 8.55 和 33.481。

(i)

24.83 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参αἴρω, λαμβάνω］ βαστάζω τὸν σταυρόν  （一个容易搭配的习语式表达，直译：背起自己的十字架）准备忍受极大的痛苦，甚至不惜冒死 准备受苦至死；背起自己的十字架 ὅστις οὐ βαστάζει τὸν σταυρὸν ἑαυτοῦ καὶ ἔρχεται ὀπίσω μου  ‘whoever does not carry his own cross and come after me’  「凡不背起自己的十字架来跟随我的」 (路 14:27) 「背起自己的十字架」这个习语，包含几个重要的意义特徵。可惜，很多听见或使用这个表达的人，常常没有正确地理解它的意思。其中一个原因是，现代社会实际上并没钉十字架这回事。如果要采用直译的话，那么很可能需要加上旁注，以清楚显示这个语句的全部含义。

(j)

23.51 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参κοιλία］ ἡ κοιλία βαστάζει  （习语，直译：子宫里怀着）经历怀孕的过程 怀孕；怀胎 Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε  ‘fortunate is the womb that carried you’ or ‘fortunate is the woman who was pregnant with you’  「怀你胎……的有福了」或「怀你的女人有福了」 (路 11:27) 在一些语言中，可能需要把 路 11:27 译成「生你的妇人是有福的」，因为直译「在子宫里怀着」可能会显得不雅。

____________________________________________________

1 在罗 11:18，βαστάζω某种程度上可以按字面理解，即解作「带着」或「承托着」（见15.188），但是罗 11:18的整体上下文是比喻性的。

2 很难确定βαστάζω στίγματα应在多大程度上视为一个习语。这个表述可以解作：保罗身上的伤疤和耶稣的伤疤很相似。然而，从比喻意义上理解这话似乎要好得多，尽管很难确定这个短语在多大程度上已经成为一个标准化的习语。

βάτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

3.16 植物 树木以外的植物 任何在茎部和／或枝子上带有尖刺的植物；被视为无用的；象徵艰难困苦 带刺的植物，蓟，荆棘 Μωϋσῆς ἐμήνυσεν ἐπὶ τῆς βάτου  ‘Moses proved it clearly in the passage about the bush’  「摩西在《荆棘篇》上就指明」 (路 20:37) 路 20:37 中的经文所指的植物要根据上下文来判断。 除了 路 6:44 之外，《新约》中出现 βάτος 的时候，每一次都是指 出 3:2 中那燃烧的树丛，那很可能是一个「燃烧的荆棘丛」。

(b)

81.20 空间的尺寸 容积测量单位 希伯来液量单位，约8至9加仑或35升 罢特 Ἑκατὸν βάτους ἐλαίου  ‘one hundred baths of olive oil’  「一百罢特橄榄油」 (路 16:6) 在不义管家的比喻中，数值可能是象徵性的，因此必须保留数字，而对于 βάτος 一词，则可以调整一下译法。这样，翻译者可以说「一百桶橄榄油」或「一百篓橄榄油」或「一百罐橄榄油」。

βάτραχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

4.55 动物 爬虫类及其他「爬行动物」 无尾两栖动物，身体采蹲坐姿势，皮肤湿润光滑，长后腿用于跳跃；身长约 70 毫米；棕色或橄榄绿色；蝌蚪长大而成青蛙；拉丁语学名：Rana esculenta（食用蛙）或 Rana punctata （斑点蛙） 青蛙 εἶδον ... πνεύματα τρία ἀκάθαρτα ὡς βάτραχοι  ‘I saw ... three unclean spirits like frogs’  「我又看见三个污秽的灵，好像青蛙」 (启 16:13) 《新约》只在这里提到青蛙，其含意是不洁净的、可憎的东西。然而，在一些社会中，青蛙被视为珍贵的、有价值的动物，因为是重要的食物来源。相反，有些地区的青蛙或蟾蜍是有剧毒的，因此它们的名字确实带有不好的含义。

βατταλογέω

(1)

(a)

33.88 沟通 说话，谈话 说很多话或广泛发言，可能还暗示那些是无意义的话 说很多话；说了很长时间 ∏ροσευχόμενοι δὲ μὴ βατταλογήσητε ὥσπερ οἱ ἐθνικοί  ‘and when you pray, do not use many words like the heathen’  「你们祷告，不可像外邦人那样说很多话」 (太 6:7a) 关于 βατταλογέω 在 太 6:7 中的另一种解释，见 βατταλογέω[b] 33.89。

(b)

33.89 沟通 说话，谈话 发出无意义的声音或语无伦次 喋喋不休 ∏ροσευχόμενοι δὲ μὴ βατταλογήσητε ὥσπερ οἱ ἐθνικοί  ‘and when you pray, do not babble like the heathen’  「你们祷告，不可像外邦人那样重复无意义的话」 (太 6:7) 关于 βατταλογέω 在 太 6:7 中的另一种解释，见 βατταλογέω[a] 33.88。 在某些语言中，「含糊不清地说话」的对等译词是「像婴儿一样说话」或「发出没有意义的声音」。

____________________________________________________

1 βατταλογέω意为「含糊不清地说话」或「发出没有意义的声音」已在33.89进行了讨论。在太 6:7的上下文中，βατταλογέω可能意指「说很多话」，其中πολυλογία（33.87）似乎是在解释βατταλογέω的意思。

βδέλυγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

25.187 态度及情感 憎恶 （βδελύσσομαι「憎恶」25.186 的衍生词）极其可憎可恶的 可憎恶的；令人厌恶的 τὸ ἐν ἀνθρώποις ὑψηλὸν βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘that which is of great value to people is abhorrent in God's sight’  「人以为尊贵的，是上帝看为可憎恶的」 (路 16:15) καὶ [ὁ] ποιῶν βδέλυγμα καὶ ψεῦδος  ‘and anyone who does what is abhorrent and false’  「行可憎和虚假之事的人」 (启 21:27)

(b)

53.38 宗教活动 玷污，不洁，俗物 ［参ἐρήμωσις］ τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως  （源自希伯来文的固定短语，直译：带来荒凉的可憎之物）污秽圣地、令人憎恶的事物，从而导致圣地被上帝弃绝，以致荒凉 带来荒凉的可憎之物；导致污秽的可怕事物；毁灭性的可憎之物 Ὅταν οὖν ἴδητε τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως ... ἑστὸς ἐν τόπῳ ἁγίῳ  ‘when you see the desolating abomination ... standing in the holy place’  「你们看见……那『毁灭性的可憎之物』站在神圣地方的时候」 (太 24:15) 有些语言在翻译 βδέλυγμα 时，可能需要采用「上帝所憎恶的」，或「上帝所恨恶的」，甚至是「使上帝发怒的」等表达。因此，ἐρημώσεως 可以译成「使人弃绝」或「使某物被丢弃」。在一些语言中，整个短语可以译成「上帝憎恶且使某物被丢弃的」，或「……且使某地荒凉的」。

βδελυκτός

(1)

ή，όν

(a)

25.188 态度及情感 憎恶 被憎恶的或应被视为可憎的人或事物 可恶的；可憎恶的；令人嫌恶的；厌恶的 βδελυκτοὶ ὄντες καὶ ἀπειθεῖς  ‘they are detestable and disobedient’  「他们是可憎恶的，是悖逆的」 (多 1:16) 在一些语言中，「可憎的」可以译为：「被认为是极其恶劣的」，甚至是「那些永远不应该被看到的」。

βδελύσσομαι

(1)

(a)

25.186 态度及情感 憎恶 强烈憎恶某东西，因为它是可憎的 憎恶；厌恶 ὁ βδελυσσόμενος τὰ εἴδωλα ἱεροσυλεῖς;  ‘you who abominate idols, do you rob temples?’  「你这憎恶偶像的，自己却劫掠庙宇吗？」 (罗 2:22) ἀπίστοις καὶ ἐβδελυγμένοις καὶ φονεῦσιν  ‘traitors and the abominable and murderers’  「不忠的、可憎的、杀人的」 (启 21:8) 在 启 21:8，ἐβδελυγμένοις 可能是指性变态。

βέβαιος

(1)

α，ον

(a)

71.15 状况 确定的，不确定的 基于建立得良好因而是确定的 保证；确保；确实；坚定不移 εἰς τὸ εἶναι βεβαίαν τὴν ἐπαγγελίαν  ‘in order for the promise to be certain’  「使这应许能确保」 (罗 4:16)

(b)

31.90 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 指可以信赖或依靠的 可信赖的；可靠的；值得信赖的 ἡ ἐλπὶς ἡμῶν βεβαία ὑπὲρ ὑμῶν  ‘we are able to rely on our hope for you’  「我们可以信赖我们对你们的盼望」 (林后 1:7) εἰ γὰρ ὁ δι᾽ ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος  ‘for if the message given by angels was trustworthy’  「既然那藉着天使所传的话是值得信赖的」 (来 2:2) ἔχομεν βεβαιότερον τὸν προφητικὸν λόγον  ‘so we are able to trust even more the message proclaimed by the prophets’  「我们对先知们所宣布的信息更加确信」 (彼后 1:19) 关于 βέβαιος 在 来 2:2 中的另一种解释，见 βέβαιος[c] 28.43。

(c)

28.43 知道 知名的，清楚显示的，显露的 关于确知的事物的 1 已知为真的；确定的；确实的；已证实的 εἰ γὰρ ὁ δι᾽ ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος  ‘for if the message given by angels was known to be true’ or ‘... shown to be true’  「既然那藉着天使所传的话是确定的」或「……已显明是真实的」 (来 2:2) 关于 βέβαιος 在 来 2:2 的另一种解释，见 βέβαιος[b] 31.90。

____________________________________________________

1 βέβαιος[c]（28.43）、βεβαιόω[b]和βεβαίωσις（28.44）的意思涉及两组非常不同的语义特徵。这里显然有已被证实、被验证和真实事物（这些意思可以归类在语义域72「真的，假的」）的要素，以及使这些信息为人所知的过程的要素。因此，这些意思可以在任一个语义域进行处理。

βεβαιόω  (βεβαιόομαι)

(1)

(a)

31.91 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 （βέβαιος[b]「可信赖的，可靠的」31.90 的衍生词）使某人信仰坚定 使相信；信仰坚定 τοῦ κυρίου συνεργοῦντος καὶ τὸν λόγον βεβαιοῦντος διὰ τῶν ἐπακολουθούντων σημείων  ‘the Lord worked with them and caused people to believe their preaching was true by the signs that followed’ or ‘... by giving them the signs (of power)’ or ‘... by the signs that were performed’  「主与他们同工，藉着伴随的神迹，使人相信他们所传的道是真实的」或「……藉着所行的神迹……」 (可 16:20) ὑπὸ τῶν ἀκουσάντων εἰς ἡμᾶς ἐβεβαιώθη  ‘those who heard him caused us to be able to believe it’  「听见的人使我们相信」 (来 2:3) 关于 βεβαιόω 在 可 16:20 中的另一种解释，见 βεβαιόω[b] 28.44。

(b)

28.44 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参βεβαίωσις］ 使某事物被认为是确实的 1 证实；证明；证明是真实和确定的；确认；验证 τοῦ κυρίου συνεργοῦντος καὶ τὸν λόγον βεβαιοῦντος  ‘the Lord worked with them and verified that their preaching was true’  「主与他们同工……证明他们所传的道是真实的」 (可 16:20) 关于 βεβαιόω 在 可 16:20 的另一种解释，见 βεβαιόω[a] 31.91。

(c)

74.17 能够，有能力 增加内在的力量，暗示有更坚定的品格或态度 得到更多内在的力量；内心刚强起来 ἐποικοδομούμενοι ἐν αὐτῷ καὶ βεβαιούμενοι τῇ πίστει  ‘built up in him and receiving more inner strength in your faith’ or ‘... becoming stronger in your faith’  「在他里面……建造起来，在信仰上得到更多内在的力量」或「在他里面……建造起来，信仰越加坚固」 (西 2:7)

____________________________________________________

1 βέβαιος[c]（28.43）、βεβαιόω[b]和βεβαίωσις（28.44）的意思涉及两组非常不同的语义特徵。这里显然有已被证实、被验证和真实事物（这些意思可以归类在语义域72「真的，假的」）的要素，以及使这些信息为人所知的过程的要素。因此，这些意思可以在任一个语义域进行处理。

βεβαίωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

28.44 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参βεβαιόω］ 使某事物被认为是确实的 1 证实；证明；证明是真实和确定的；确认；验证 ἐν τῇ ἀπολογίᾳ καὶ βεβαιώσει τοῦ εὐαγγελίου  ‘for a defense and confirmation of the gospel’  「辩护和证实福音」 (腓 1:7) πάσης αὐτοῖς ἀντιλογίας πέρας εἰς βεβαίωσιν ὁ ὅρκος  ‘an oath, by making known that something is true and certain, brings an end to all disputes among them’  「以起誓作保证，了结各样的争论」 (来 6:16) 在 腓 1:7，βεβαίωσις 可能是指使某事物被认识并确认其真实性的过程，或者是使人思想某事物并接受其价值的过程，在这种情况下，βεβαίωσις 也可以归类到语义域31G「持有某个观点，相信，信赖 - 接受……是真的」。

____________________________________________________

1 βέβαιος[c]（28.43）、βεβαιόω[b]和βεβαίωσις（28.44）的意思涉及两组非常不同的语义特徵。这里显然有已被证实、被验证和真实事物（这些意思可以归类在语义域72「真的，假的」）的要素，以及使这些信息为人所知的过程的要素。因此，这些意思可以在任一个语义域进行处理。

βέβηλος

(1)

ον

(a)

88.115 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 指世俗的，意思是贪恋世界或不敬上帝 不敬虔的；贪恋世俗的 τοὺς δὲ βεβήλους καὶ γραώδεις μύθους παραιτοῦ  ‘have nothing to do with worldly and foolish legends’  「要弃绝那世俗的言语和老妇的无稽传说」 (提前 4:7)

βεβηλόω

(1)

(a)

53.33 宗教活动 玷污，不洁，俗物 ［参κοινόω］ 使某事物变成不洁净的、污秽的，或在礼仪上不可接受的1 玷污；亵渎；冒犯 ὃς καὶ τὸ ἱερὸν ἐπείρασεν βεβηλῶσαι  ‘he also tried to defile the Temple’  「他还企图玷污圣殿」 (徒 24:6) 有些语言无法直译「不洁净」的概念，因为身体上的洁净与礼仪上的可接纳是完全不相关的。在一些语言中，翻译者需要把 κοινόω[a] 或 βεβηλόω 译成「拿走它的圣洁」或「使某物不能被上帝接受」。在许多文化中，在表达这个概念时必然会涉及所谓的消极禁忌。

____________________________________________________

1 βεβηλόω可能与κοινόω[a]有较大的差异，这词表示程度更重的玷污，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

Βεελζεβούλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.68 人名及地名 人名 鬼王别西卜，是魔鬼的名字 别西卜；《思》贝耳则步

Βελζεθά

(1)

(a)

93.421 人名及地名 地名 Βηθζαθά 93.430 的另一种拼写法（约 5:2，校勘栏） 毕士大；《思》贝特匝达

Βελιάρ

(1)

＜阳＞

(a)

93.69 人名及地名 人名 魔鬼撒但或敌基督的称谓 《和》彼列；《现》魔鬼；《思》贝里雅耳

βελόνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.215 人工制品 其他人工制品 ［参ῥαφίς］ 细长的缝纫工具，一端是尖的，另一端有穿线的孔，用来把线穿过布料 针 εὐκοπώτερον γάρ ἐστιν κάμηλον διὰ τρήματος βελόνης εἰσελθεῖν  ‘it is easier for a camel to go through the eye of a needle’  「骆驼穿过针眼比财主进上帝的国还容易呢！」 (路 18:25) 有人认为，太 19:24 和 路 18:25 中的「针眼」是喻指窄门，这并没有任何令人信服的证据。骆驼穿过针的眼是一种夸张手法，意思是说，有意地进行夸大以突出所说事情的困难。

βέλος

(1)

ους＜中＞

(a)

6.36 人工制品 武器及盔甲 尖头的细直竿；（箭）可以用弓或（标枪）用手来推动；用作打猎或打仗的武器；在《新约》里，βέλος 只出现在一个高度象徵性的语境中：τὰ βέλη ... πεπυρωμένα「火箭」弗 6:16，指魔鬼的引诱 箭；标枪 τὰ βέλη τοῦ πονηροῦ [τὰ] πεπυρωμένα σβέσαι  ‘you can extinguish all the flaming darts of the evil one’  「扑灭那恶者一切烧着的箭」 (弗 6:16)

βελτίων  (βέλτιον)

(1)

(a)

65.23 价值 好的，坏的 ［参εὖ, εὖγε, καλῶς］ 形容事情达到预期目的 好；很好；极好；做得好；清楚（知道） βέλτιον σὺ γινώσκεις  ‘you know very well’  「你自己是很清楚知道的」 (提后 1:18) 在 提后 1:18，{βελτίων} 出现在高度省略的结构中。

Βενιαμίν

(1)

＜阳＞

(a)

93.70 人名及地名 人名 雅各的小儿子，是便雅悯支族的先祖 便雅悯；《思》本雅明

Βερνίκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.71 人名及地名 人名 希律亚基帕一世的女儿，亚基帕二世的姐妹 《和2010》百妮基；《和》百尼基；《现》贝妮丝；《思》贝勒尼切

Βέροια

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.422 人名及地名 地名 马其顿的一个小城 庇哩亚；《思》贝洛雅

Βεροιαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.423 人名及地名 地名 （Βέροια「庇哩亚」93.422 的衍生词）庇哩亚的本地人；出生或居住在庇哩亚的人 庇哩亚人，《思》贝洛雅人

Βέρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.72 人名及地名 人名 在某些抄本中出现在 徒 20:4 的人名 （音译）贝罗斯

Βεωορσόρ

(1)

＜阳＞

(a)

93.73 人名及地名 人名 Βεώρ 93.74 的另一种拼写法（彼后 2:15，校勘栏） 比珥；《思》贝敖尔

Βεώρ

(1)

＜阳＞

(a)

93.74 人名及地名 人名 巴兰的父亲（彼后 2:15，校勘栏）。大部分抄本在 彼后 2:15 作 Βοσόρ（93.80） 比珥；《思》贝敖尔

Βηδσαϊδάν

(1)

(a)

93.424 人名及地名 地名 Βηθσαϊδά 93.432 的另一种拼写法（约 5:2，校勘栏） （音译）伯赛大；《思》贝特匝达

Βηζαθά

(1)

(a)

93.425 人名及地名 地名 Βηθζαθά 93.430 的另一种拼写法（约 5:2，校勘栏） 毕士大；《思》贝特匝达

Βηθαβαρά

(1)

＜阴＞

(a)

93.426 人名及地名 地名 地方名，位置不详（约 1:28，校勘栏） 伯大巴喇

Βηθανία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.427a 人名及地名 地名 橄榄山上的一个村庄 伯大尼；《思》伯达尼

(b)

93.427b 人名及地名 地名 约旦河东面的一处地方，约翰曾在那里施洗 伯大尼；《思》伯达尼

Βηθαραβά

(1)

(a)

93.428 人名及地名 地名 Βηθαβαρά 93.426 的另一种拼写法（约 1:28，校勘栏） 伯大巴喇

Βηθεσδά

(1)

＜阴＞

(a)

93.429 人名及地名 地名 Βηθζαθά 93.430 的另一种拼写法（约 5:2，校勘栏） 毕士大；《思》贝特匝达

Βηθζαθά

(1)

＜阴＞

(a)

93.430 人名及地名 地名 耶路撒冷旧城东北面的一个水池 毕士大；《思》贝特匝达

Βηθλέεμ

(1)

＜阴＞

(a)

93.431 人名及地名 地名 耶路撒冷南部的一个小镇 伯利恒；《思》白冷

Βηθσαϊδά

(1)

＜阴＞

(a)

93.432 人名及地名 地名 加利利湖东北面的一个地方 伯赛大；《思》贝特赛达

Βηθφαγή

(1)

＜阴＞

(a)

93.433 人名及地名 地名 耶路撒冷附近的一个村庄，可能在伯大尼以东 伯法其；《思》贝特法革

βῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.63 建造物 其他建造物 有台阶的高台，通常有座位；官员用这种高台向群众讲话，一般涉及司法事务，尤其是审判 审判台 ἐκάθισεν ἐπὶ βήματος εἰς τόπον λεγόμενον Λιθόστρωτον  ‘he sat down on the judges seat in the place called The Stone Pavement’  「到了一个名叫『铺石地』的地方，就坐在审判台上」 (约 19:13) βῆμα 一词与司法程序的关联，表明几乎总有一个审判权能的重要成分与这个词相关。因此，翻译者通常最好采用短语来翻译 βῆμα，例如「法官做出决定的地方」或「做出决定的地方」或「法官的座位」。在那些提到上帝的审判台（罗 14:10）和基督的审判台（林后 5:10）的经文中，审判的焦点尤其重要。

(b)

80.3 空间 空间，地方 βῆμα ποδός  （习语，直译：一步的距离；约有 2.5 尺或者略小于 1 米）表示一个非常有限的空间 一平方码；一平方米；立足之地 καὶ οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ κληρονομίαν ἐν αὐτῇ οὐδὲ βῆμα ποδὸς  ‘and he did not give him any part of the inheritance, not even a square yard of it’ or ‘... not even a square foot of it’ or ‘... not even a square meter of it’  「在这里上帝并没有给他产业，连一平方码都没有」或「……连立足的地方都没有」或「……连一平方米都没有」 (徒 7:5a)

____________________________________________________

1 尽管大小有些不同，但在某些语言中，短语βῆμα ποδός最接近的译法是「一平方英尺」，而在采用公制单位的语言中，可以更合宜地译为「一平方米」。然而，有些语言可能会译成「手臂的长度」或「一步的距离」。徒 7:5的重点不在于具体的测量，而是非常有限的空间。

Βηρεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

93.75 人名及地名 人名 在《罗马书》16 章的问安名单中出现的基督徒，罗 16:15（校勘栏） （音译）贝利乌斯

βήρυλλος

(1)

ου＜阳＞及＜阴＞

(a)

2.38 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 绿宝石，通常呈蓝绿色或绿色（见 2.29） 水苍玉；绿宝石；绿柱石

Βησσαϊδά

(1)

(a)

93.434 人名及地名 地名 Βηθσαϊδά 93.432 的另一种拼写法（约 5:2，校勘栏） 伯赛大；《思》贝特赛达

βία

(1)

ας＜阴＞

(a)

20.1 暴力，伤害，摧毁，杀死 暴力 一种强大的破坏力 力量；暴力 οὐ μετὰ βίας, ἐφοβοῦντο γὰρ τὸν λαὸν  ‘not with violence, for they were afraid of the people’  「没有用暴力，因为怕百姓」 (徒 5:26) ἡ δὲ πρύμνα ἐλύετο ὑπὸ τῆς βίας [τῶν κυμάτων]  ‘and the stern was destroyed by the violence of the waves’  「船尾被浪的猛力冲坏了」 (徒 27:41) 某些语言根本没有或很难找到解作「暴力」的词汇，但是翻译者可以描述暴力带来的影响，用语句表达暴力造成的伤害。例如，徒 5:26 可以翻译为「他们不想伤害任何人，因为他们害怕民众」；同样地，徒 27:41 可以翻译为「波浪对船尾造成很大的损坏」。

βιάζω  (βιάζομαι)

(1)

(a)

20.9 暴力，伤害，摧毁，杀死 暴力 经历猛力攻击 遭受猛烈攻击；遭受暴力袭击 ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται  ‘the kingdom of heaven suffers violent attacks’  「天国受到强烈的攻击」 (太 11:12) 在很多语言中，要説天国「遭受猛烈攻击」，若非不可能，也是困难的；但一般可以采用主动式来表达，例如：「猛烈地攻击天国」，或「猛烈地攻击上帝的统治」。参 βιάζω[b] 20.10 注释。

(b)

20.10 暴力，伤害，摧毁，杀死 暴力 用暴力来伤害某人或某事 使用暴力 πᾶς εἰς αὐτὴν βιάζεται  ‘everyone uses violence in entering it (referring to the kingdom of God)’  「人人都想猛烈地挤进去」或「……暴力地地挤进去」 (路 16:16) 路 16:16 中的这个语句（πᾶς εἰς αὐτὴν βιάζεται），以及 太 11:12 中的同义表达（ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται; see βιάζω[a]）都有好些不同的解释，因此，进行翻译之前必须查阅不同的圣经注释。对这两个难解语句最广为接受的解释，大概是根据一个事实，就是很多人为了建立他们所认为的上帝在地上的统治，会毫不犹豫地使用暴力或使用军事力量。

βίαιος

(1)

α，ον

(a)

20.8 暴力，伤害，摧毁，杀死 暴力 指使用暴力或强力 猛烈的；强力的 ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας  ‘and suddenly there was a sound like a violent wind from heaven’  「忽然，有响声从天而来，好像狂风吹过」 (徒 2:2)

βιαστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

20.11 暴力，伤害，摧毁，杀死 暴力 （βιάζω[b]「使用暴力」20.10 的衍生词）用暴力来达到目的的人 强暴的人；强取的人 βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν  ‘violent men take it by force’  「强暴的人企图把它夺去」 (太 11:12) 关于翻译这类型语句所涉及的问题，见 20.10 的讨论。

βιβλαρίδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.65 人工制品 用于标记及书写的工具 从 βιβλίον[a] 衍生出来的指小词，指小尺寸的卷轴 小书卷 ἔλαβον τὸ βιβλαρίδιον ἐκ τῆς χειρὸς τοῦ ἀγγέλου  ‘I took the little scroll from the angels hand’  「我从天使手中把小书卷接过来」 (启 10:10)

βιβλίον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.64 人工制品 用于标记及书写的工具 ［参βίβλος］ 以卷轴或书册展现的文件 书册；卷轴；文书 ἐπεδόθη αὐτῷ βιβλίον τοῦ προφήτου Ἠσαΐου καὶ ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρεν τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον  ‘he was handed the book of the prophet Isaiah. He unrolled the scroll and found the passage where it is written’  「有人把先知以赛亚的书卷递给他，他就展开书卷，找到他所选的经文」 (路 4:17)

(b)

33.52 沟通 书面语言 ［参βίβλος］ 书的内容1 书 ∏ολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα σημεῖα ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ... ἃ οὐκ ἔστιν γεγραμμένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ  ‘Jesus did many other works ... which are not written down in this book’  「耶稣……另外行了许多神迹，没有记录在这书上」 (约 20:30)

(c)

33.38 沟通 书面语言 ［参βίβλος］ 书面形式的相对简短的陈述 书面声明；证书；报告；记录 Ἐπέτρεψεν Μωϋσῆς βιβλίον ἀποστασίου γράψαι καὶ ἀπολῦσαι  ‘Moses allowed (a man) to write a divorce notice and to send (his wife) away’  「摩西准许写了休书就可以休妻」 (可 10:4)

____________________________________________________

1 正如在ἐπιστολή[b]（33.48）中指出，书信、文件和书籍作为实物与作为内容之间，有着密切的语义关系。关于书籍作为一件物件，见βίβλος[a]和βιβλίον[b]（6.64）。

βίβλος

(1)

ου＜阴＞

(a)

6.64 人工制品 用于标记及书写的工具 ［参βιβλίον］ 以卷轴或书册展现的文件 书册；卷轴；文书 ἱκανοὶ δὲ τῶν τὰ περίεργα πραξάντων συνενέγκαντες τὰς βίβλους κατέκαιον ἐνώπιον πάντων  ‘many of those who practiced magic brought their books together and burned them in the presence of everyone’  「又有好些行巫术的人，把他们的书拿来，当众烧掉」 (徒 19:19) 徒 19:19 中提到的书，是把羊皮纸或纸莎草的书页缝合在一起，形成一些很长的卷轴，或者装订成书册的样式。

(b)

33.52 沟通 书面语言 ［参βιβλίον］ 书的内容1 书 αὐτὸς γὰρ Δαυὶδ λέγει ἐν βίβλῳ ψαλμῶν  ‘David himself says in the book of the Psalms’  「大卫自己在诗篇上说」 (路 20:42)

(c)

33.38 沟通 书面语言 ［参βιβλίον］ 书面形式的相对简短的陈述 书面声明；证书；报告；记录 Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘the birth record of Jesus Christ’ or ‘a list of the ancestors of Jesus Christ’  「耶稣基督的出生记录」或「耶稣基督的家谱」 (太 1:1)

____________________________________________________

1 正如在ἐπιστολή[b]（33.48）中指出，书信、文件和书籍作为实物与作为内容之间，有着密切的语义关系。关于书籍作为一件物件，见βίβλος[a]和βιβλίον[b]（6.64）。

βιβρώσκω

(1)

(a)

23.3 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参βρῶσις, γεύομαι, τρώγω］ 进食固体食物 吃东西；吃 ἐκ τῶν πέντε ἄρτων τῶν κριθίνων ἃ ἐπερίσσευσαν τοῖς βεβρωκόσιν  ‘from the five barley loaves of bread which the people had eaten’  「那五个大麦饼的碎屑，就是大家吃剩的」 (约 6:13)

Βιθαρά

(1)

(a)

93.435 人名及地名 地名 Βηθαβαρά 93.426 的另种拼写法（约 1:28，GNT3c-校勘栏）

Βιθυνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.436 人名及地名 地名 小亚细亚北部的一个省 庇推尼；《思》彼提尼雅

βίος

(1)

ου＜阳＞

(a)

41.18 行为及相关状态 行为，品行 ［参βιόω, βίωσις］ 行事为人，焦点放在日常的活动上 生活；度日；日常生活；生存 ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται  ‘as they go on living, they are choked by the worries and riches and pleasures of daily life’  「被生活的忧虑、财富和享乐扼杀」 (路 8:14)

(b)

57.18 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 （βίος[a] 「生命」41.18 的语义衍生词）人赖以维生的资源 财产；产业；生活费用 αὕτη δὲ ἐκ τῆς ὑστερήσεως αὐτῆς πάντα ὅσα εἶχεν ἔβαλεν ὅλον τὸν βίον αὐτῆς  ‘but she, as poor as she was, put in all she had - (she gave) all she had to live on’  「但她虽然穷，却把自己全部的生活费用都投进去了」 (可 12:44) ὁ δὲ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον  ‘so he divided the property between them’  「父亲就把财产分给他们」 (路 15:12) ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου, οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ πατρὸς  ‘the pride in worldly possessions is not from the Father’  「今生的骄傲，都不是出于父」或「对世俗财产的骄傲，都不是出于父」 (约壹 2:16)

βιόω

(1)

(a)

41.18 行为及相关状态 行为，品行 ［参βίος, βίωσις］ 行事为人，焦点放在日常的活动上 生活；度日；日常生活；生存 θελήματι θεοῦ τὸν ἐπίλοιπον ἐν σαρκὶ βιῶσαι χρόνον  ‘(you must) live out the rest of your life on earth controlled by God's will’  「顺从上帝的旨意，在世度余下的光阴」 (彼前 4:2)

βίωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

41.18 行为及相关状态 行为，品行 ［参βίος, βιόω］ 行事为人，焦点放在日常的活动上 生活；度日；日常生活；生存 Τὴν μὲν οὖν βίωσίν μου [τὴν] ἐκ νεότητος τὴν ἀπ᾽ ἀρχῆς γενομένην ἐν τῷ ἔθνει μου  ‘my life I lived from my youth up was spent from the beginning among my own nation’  「我自幼至今……就生活在本国人民当中」 (徒 26:4)

βιωτικός

(1)

ή，όν

(a)

41.19 行为及相关状态 行为，品行 （βιόω「生活」41.18 的衍生词）与日常生活或生存有关的 今生的；世上的；生活上的；今世的特徵；关于人类生存的 οὐκ οἴδατε ὅτι ἀγγέλους κρινοῦμεν, μήτι γε βιωτικά;  ‘do you not know that we shall judge the angels? How much more the things of this life?’  「你们岂不知我们要审判天使吗？何况今生的事呢！」 (林前 6:3)

βλαβερός

(1)

ά，όν

(a)

20.13 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 指引起伤害的事物 有害的 ἐπιθυμίας πολλὰς ἀνοήτους καὶ βλαβεράς  ‘many senseless and harmful desires’  「许多无知和有害的欲望」 (提前 6:9) 提前 6:9 没有说明损害的具体性质，但是接着的从句清楚表明了损害的范围，就是完全的毁灭。这可以是身体上的、道德上的或灵性上的损害。

βλάπτω

(1)

(a)

20.12 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 ［参κακοποιέω, κακόω, κάκωσις］ 对某人或某事造成伤害或损害（有极之通用的含义，包括广泛的伤害和损害） 伤害；损害 ἐξῆλθεν ἀπ᾽ αὐτοῦ μηδὲν βλάψαν αὐτόν  ‘(the demon) went out of him without doing him any harm’  「鬼……就从他身上出来了，没有伤害他」 (路 4:35) 在翻译意为「损害」或「伤害」的词汇时，可能有必要具体说明痛苦，例如：「使人受苦」或「使人感到痛苦」。

βλαστάνω

(1)

(a)

23.195 生理活动过程及状态 生长 ［参ἐκφύω, ἐξανατέλλω, προβάλλω］ 植物开始生长，特别强调叶子萌芽 发芽；长叶子；长苗 ἡ ῥάβδος Ἀαρὼν ἡ βλαστήσασα  ‘the rod of Aaron had sprouted leaves’  「亚伦那根发过芽的杖」 (来 9:4) 植物生长的初期阶段，既可以指整株植物发芽长叶，也可以指树木在冬季或干旱季节之后再次萌芽长叶。翻译者可以有几种表达方式，例如：「再次变绿」、「长出叶子」、「看见叶子长出」、「叶子展开」。

(b)

23.199 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 ［参δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω, φέρω］ καρπὸν βλαστάνω  （植物）结出果实或种子1 结果子；结出果实；结出种子；有出产 ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’  「地就生出土产来」 (雅 5:18)

____________________________________________________

1 在语义分析上，我们可以为βλαστάνω、δίδωμι、ἀποδίδωμι和ποιέω界定出一个非常一般性的意思，按此，所组成的词组就算为语义内向（semantically endocentric），其意思可以从组成的字词构建出来。然而，较为合适的处理，是把它们看作「低级习语」（只有很低程度的固定性），当中的领头字词具有特定意思。

Βλάστος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.76 人名及地名 人名 希律亚基帕一世的宫廷总管 伯拉斯都；《思》布拉斯托

βλασφημέω

(1)

(a)

33.400 沟通 侮辱，中伤 ［参βλασφημία］ 说别人的坏话，藉以伤害或毁坏其名誉（可以是针对人或针对神明） 亵渎；毁谤；侮辱 Οἱ δὲ παραπορευόμενοι ἐβλασφήμουν αὐτὸν  ‘those who went along reviled him’  「从那里经过的人辱骂他」 (太 27:39) τὸ γὰρ ὄνομα τοῦ θεοῦ δι᾽ ὑμᾶς βλασφημεῖται ἐν τοῖς ἔθνεσιν  ‘for the name of God is reviled by the Gentiles because of you’  「上帝的名在外邦人中因你们受了亵渎」 (罗 2:24) καὶ μὴ καθὼς βλασφημούμεθα  ‘and not as I have been reviled’  「正如有人毁谤我们」 (罗 3:8) μηδένα βλασφημεῖν  ‘no one should defame another’  「不要毁谤人」 (多 3:2) βλασφημέω 和 βλασφημία[a] 用来表达侮辱上帝的一种方式，是宣称在某种意义上与上帝平等。圣经时期的犹太人认为，任何这样的宣称都是在伤害上帝的本性。

βλασφημία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.400 沟通 侮辱，中伤 ［参βλασφημέω］ 说别人的坏话，藉以伤害或毁坏其名誉（可以是针对人或针对神明） 亵渎；毁谤；侮辱 ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι  ‘false witness, reviling’  「作伪证、毁谤」 (太 15:19) βλασφημέω 和 βλασφημία[a] 用来表达侮辱上帝的一种方式，是宣称在某种意义上与上帝平等。圣经时期的犹太人认为，任何这样的宣称都是在伤害上帝的本性。

(b)

33.401 沟通 侮辱，中伤 （βλασφημέω「亵渎」33.400 的衍生词）诽谤的内容 严重的侮辱；亵渎 Τίς ἐστιν οὗτος ὃς λαλεῖ βλασφημίας;  ‘who is this who speaks blasphemies?’  「这个人是谁，竟说亵渎的话？」 (路 5:21)

βλάσφημος

(1)

ον

(a)

33.402 沟通 侮辱，中伤 （βλασφημέω「亵渎」33.400 的衍生词）指具有侮辱性和诽谤性 侮辱的；诽谤的；亵渎的 Ἀκηκόαμεν αὐτοῦ λαλοῦντος ῥήματα βλάσφημα εἰς Μωϋσῆν καὶ τὸν θεόν  ‘we have heard him speak blasphemous words against Moses and God’  「我们听见他说亵渎摩西和上帝的话」 (徒 6:11) οὐ φέρουσιν κατ᾽ αὐτῶν παρὰ κυρίῳ βλάσφημον κρίσιν  ‘they do not bring against them slanderous condemnation in the presence of the Lord’  「不在主面前控告他们毁谤」 (彼后 2:11)

(2)

ου＜阳＞

(a)

33.403 沟通 侮辱，中伤 （βλασφημέω「亵渎」33.400 的衍生词）诽谤某人或某事的人 诽谤者；亵渎者 τὸ πρότερον ὄντα βλάσφημον καὶ διώκτην  ‘formerly being a defamer and persecutor’  「虽然我原先是亵渎上帝的、逼迫人的」 (提前 1:13) 有些语言最好采用动词，更加准确地表示 提前 1:13 所指的亵渎和迫害的对象，例如「我从前亵渎他，迫害他」。

βλέμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

24.8 感官事件及状态 看 （βλέπω[a]「看见」24.7 的衍生词）人看见或意识到的事 看见的事；所看见的 βλέμματι γὰρ καὶ ἀκοῇ ὁ δίκαιος ... ἐβασάνιζεν  ‘by what he saw and heard the righteous man (Lot) ... was tormented’  「那义人……因天天看见和听见……而伤痛」 (彼后 2:8)

βλέπω

(1)

(a)

24.7 感官事件及状态 看 看见，通常指意识到或注意到一些事情1 看见；看到；意识到；注意到 Τῇ ἐπαύριον βλέπει τὸν Ἰησοῦν ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν  ‘the next day he saw Jesus coming to him’  「第二天，约翰看见耶稣来到他那里」 (约 1:29)

(b)

24.41 感官事件及状态 看 有视力 能看见；看得见 ἦν ἡμέρας τρεῖς μὴ βλέπων  ‘for three days he was not able to see’  「他三天什么都看不见」 (徒 9:9)

(c)

27.58 学习 准备好去学习，留心 ［参σκοπέω］ （βλέπω[a]「看见」24.7 的引申喻意）准备好了解未来的危险或需要，有准备作出适当反应的含义 防备；提防；当心；留心 Βλέπετε τί ἀκούετε  ‘pay attention to what you hear’  「你们要留心所听的」 (可 4:24) βλέπετε τοὺς κακοὺς ἐργάτας  ‘watch out for those who do evil things’  「提防那些作恶的人」 (腓 3:2)

(d)

30.1 思考 思考，思想 ［参ἐμβλέπω, ἐνθυμέομαι］ 综合考虑各个方面来处理信息2 思考；想一想；看看；考虑 Βλέπετε γὰρ τὴν κλῆσιν ὑμῶν, ἀδελφοί  ‘think about (what you were), fellow believers, when (God) called you’  「弟兄们哪，想一想你们的蒙召」 (林前 1:26) 在一些语言中，思考的概念与表示知觉的词汇密切相关，例如，有些语言可以说思考是「用心来看」或「用肝来看」。

(e)

32.11 理解 终于理解或明白过来 ［参θεωρέω, ὁράω］ 因感知而开始明白 明白；感知；看到；认识到 βλέπω δὲ ἕτερον νόμον ἐν τοῖς μέλεσίν μου  ‘I perceive another law at work in my members’  「我看出肢体中另有个律」 (罗 7:23)

(f)

13.134 是，变成，存在，发生 发生 ［参ὁράω］ 承担起使某事发生的责任 务必做到某事发生；安排某事发生 βλέπετε, ἵνα ἀφόβως γένηται πρὸς ὑμᾶς  ‘see to it that he is at ease with you’ or ‘be sure to make him feel welcome among you’  「你们务要使他在你们那里安心」或「你们务要使他在你们感到受欢迎」 (林前 16:10)

(g)

82.10 空间的方向 左，右，正前面，对面 （βλέπω[a]「看」（24.7）的引申喻意）朝向一个特定方向 朝向 λιμένα τῆς Κρήτης βλέποντα κατὰ λίβα καὶ κατὰ χῶρον  ‘a harbor in Crete facing southwest and northwest’  「克里特的一个港口，一面朝西南，一面朝西北」 (徒 27:12)

(h)

30.120 思考 区别，评价，评断 ［参πρόσωπον］ βλέπω εἰς πρόσωπον  （习语，直译：看进面孔里）根据外貌来作出判断 以貌取人；作肤浅的判断；不理会一个人的身份；根据名声来判断 οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων  ‘for you do not judge a person on the basis of outward appearance’  「因为你不徇情面，不以貌取人」 (太 22:16) 在一些语言中，太 22:16 中这个表达的对等译词可能是：「你判断人时，是看人的心」，或「你判断人时，不是只看人的面」，或「你判断人时，那人的表面情况并不重要」。

____________________________________________________

1 根据现有的上下文无法清楚区分ὁράω[a]（24.1）和βλέπω[a]（24.7）的意思。特别是在《约翰福音》中，两词的使用有时似乎只是风格上的变化。

2 ἐμβλέπω[b]的意思可能与βλέπω[d]略有不同，因为ἐμβλέπω[b]强调对某个特定物体或事物的思想过程，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

βλητέος

(1)

α，ον

(a)

85.36 在空间存在 放置，安置 指强制地放置在某处 必须装在；需要放在 οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς καινοὺς βλητέον  ‘new wine must be put in new wineskins’  「新酒必须装在新皮袋里」 (路 5:38)

Βοανηργές

(1)

(a)

93.77 人名及地名 人名 耶稣给西庇太的儿子雅各和约翰所取的绰号，意思是「雷霆之子」 半尼其；《思》波纳尔革

βοάω

(1)

(a)

33.81 沟通 说话，谈话 ［参ἀναβοάω］ 用异常大的音量叫喊 大声喊叫；尖叫 βοῶντες μὴ δεῖν αὐτὸν ζῆν μηκέτι  ‘they scream that he should not live any longer’  「嚷着说这个人不该活着」 (徒 25:24)

Βόες

(1)

＜阳＞

(a)

93.78 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 波阿斯；《思》波阿次

(b)

93.79 人名及地名 人名 Βόες 93.78 的另一种拼写法 波阿斯；《思》波阿次

βοή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.82 沟通 说话，谈话 呼喊或大声叫喊的声音 呼喊 αἱ βοαὶ τῶν θερισάντων εἰς τὰ ὦτα κυρίου ∑αβαὼθ εἰσεληλύθασιν  ‘the cries of the harvesters have reached the ears of the Lord Almighty’  「收割工人的冤声已经进入万军之主的耳朵了」 (雅 5:4)

βοήθεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

35.1 帮助，照顾 帮助 ［参ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοηθέω, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 协助提供可能需要的东西 1 帮助；扶助 ἵνα λάβωμεν ἔλεος καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν  ‘that we may receive mercy and find grace to help us at the proper time’  「好领受慈爱和恩典，作为我们及时的帮助」 (来 4:16)

(b)

35.10 帮助，照顾 帮助 （βοηθέω「帮助」35.1 的衍生词）提供帮助或支持的物件 支持；支撑物 βοηθείαις ἐχρῶντο ὑποζωννύντες τὸ πλοῖον  ‘they used supports to undergird the ship’  「他们用支撑物来巩固船只」 (徒 27:17) 许多语言可能必须把 βοήθεια[b] 译成比较具体的东西，例如「缆索」，「他们就用缆索捆绑船底」（徒 27:17），因为这节经文所指的最有可能是「缆索」。

____________________________________________________

1 35.1中的词汇（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意为「帮助」的一般含意，但当中无疑有着某些意思上对比的特徵，至少在内涵方面，但在新约用法中没有具体的证据表明这一点。

βοηθέω

(1)

(a)

35.1 帮助，照顾 帮助 ［参ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 协助提供可能需要的东西 1 帮助；扶助 εἴ τι δύνῃ, βοήθησον ἡμῖν σπλαγχνισθεὶς ἐφ᾽ ἡμᾶς  ‘have pity on us and help us if you possibly can’  「你若能做什么，求你怜悯我们，帮助我们！」 (可 9:22)

____________________________________________________

1 35.1中的词汇（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意为「帮助」的一般含意，但当中无疑有着某些意思上对比的特徵，至少在内涵方面，但在新约用法中没有具体的证据表明这一点。

βοηθός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

35.11 帮助，照顾 帮助 （βοηθέω「帮助」35.1 的衍生词）提供帮助的人 帮助者；资助人（指支持一个人或一个计划的人） ὥστε θαρροῦντας ἡμᾶς λέγειν, Κύριος ἐμοὶ βοηθός  ‘let us be bold, then, and say, The Lord is my helper’  「所以，我们可以勇敢地说：『主是我的帮助』」 (来 13:6)

βόθυνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

1.55 地理物体及特徵 洼地及洞穴 天然的或人所挖掘的洞、坑或沟 井；坑；沟；洞 ἐμπέσῃ τοῦτο τοῖς σάββασιν εἰς βόθυνον  ‘it falls into a ditch on the Sabbath’  「在安息日掉在坑里」 (太 12:11) 在多种语言中，人工挖掘的、用于农业灌溉的沟渠，与天然形成的洼地有清楚的区分。但我们并不能根据《新约》的语境来确定所说的是哪一种坑沟。

βολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

15.216 线性运动 投掷，扔掉 （βάλλω[a]「投掷」15.215 的衍生词）一个人通常可以抛出物件的距离 扔（一块石子）的距离；一个人可能投掷的距离 αὐτὸς ἀπεσπάσθη ἀπ᾽ αὐτῶν ὡσεὶ λίθου βολὴν  ‘he withdrew from them about a stone's throw’ or ‘... about the distance that a person might throw a stone’  「离开他们约有一块石头扔出去那么远」或「……约有扔一块石头的距离」 (路 22:41)

βολίζω

(1)

(a)

54.23 海上活动 放下带有铅坠的绳子，以测量水的深度 探测水深；探测水的深浅；投掷铅坠；垂下铅坠 βολίσαντες εὗρον ὀργυιὰς εἴκοσι  ‘they took soundings and found that the water was one hundred and twenty feet deep’ or ‘... about forty meters deep’ or ‘... twenty fathoms deep’  「就探测水深，发现是一百二十尺」或「……四十米深」 (徒 27:28)

βόρβορος

(1)

ου＜阳＞

(a)

2.17 自然物质 土，泥，沙，石 含水的泥，此外还有污秽和不洁的特点 污泥；泥沼 Ὗς λουσαμένη εἰς κυλισμὸν βορβόρου  ‘a pig that has been washed goes back to roll in the mud’  「猪洗干净了，又到污泥里去打滚」 (彼后 2:22)

βορρᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

82.3 空间的方向 东，南，西，北 北；北方 ἥξουσιν ... ἀπὸ βορρᾶ καὶ νότου  ‘people will come ... from the north and the south’  「将有人……从南从北而来」 (路 13:29) 在大多数语言中，东方和西方与日出日落有关；然而有些语言可能会用当地的地理特征来标记方向，例如特定的山、海或河的位置。有些语言采用「初升太阳的左边」来表示北方，即人面朝初升的太阳时，他的左手方向。同样，南方是「初升太阳的右边」。

βόσκω  (βόσκομαι)

(1)

(a)

23.10 生理活动过程及状态 吃，喝 使动物吃东西，尤其指放牧动物 喂养；使吃食 λέγει αὐτῷ, Βόσκε τὰ ἀρνία μου  ‘he said to him, Feed my lambs’  「对他说：『你喂养我的小羊。』」 (约 21:15) 在 约 21:15，由于 βόσκω 出现在一个指人的比喻性上下文中，所以 βόσκω 可以解作「照料」或「照顾」。这种解释可能会被归类为语义域 35D「帮助 - 为……操心，照顾」的比喻义。然而，在 约 21:15，βόσκω 更应该被理解为一个比喻用法，因此也可以把 βόσκω[b] 解作「照顾」（44.1）。

(b)

44.1 畜牧，捕鱼 放牧畜群，为畜群提供充足的牧草，以及照管其他可能出现的需要 照料；喂养；牧养；照管 ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους  ‘he sent him to his fields to look after the pigs’  「那人打发他到田里去放猪」 (路 15:15) λέγει αὐτῷ, Βόσκε τὰ ἀρνία μου  ‘he said to him, Take care of my lambs’  「对他说：『你喂养我的小羊。』」 (约 21:15) 关于 βόσκω 在 约 21:15 的另一种解释，见 βόσκω 23.10。

(c)

23.9 生理活动过程及状态 吃，喝 动物吃食 吃草；吃食；吃东西；喂食 ἀγέλη χοίρων πολλῶν βοσκομένη  ‘a large herd of pigs was feeding’  「有一大群猪正在吃食」 (太 8:30) 有些语言会根据动物所吃食物的类型，用不同的词汇来指动物吃食，比如用一个词汇指动物吃草，用另一个词汇指动物吃污物、草根、橡树果等东西。另外，也会用不同词汇表示主要吃肉的动物与主要吃植物的动物的吃食。

Βοσόρ

(1)

＜阳＞

(a)

93.80 人名及地名 人名 先知巴兰的父亲。Βοσόρ 是 Βεώρ 民 22:5 在大部分《新约》抄本中的拼写法；见 93.74。Βοσύρ 是偶尔会出现的异体字（彼后 2:15，校勘栏） （音译）伯索耳

βοτάνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

3.14 植物 树木以外的植物 任何细小的绿色植物（在希腊化时期的通用希腊文中，这词往往指那些用作动物饲料的植物） 植物，草 τίκτουσα βοτάνην εὔθετον  ‘growing useful plants’  「长出有用的植物」 (来 6:7) 在含义上，βοτάνη 比 χόρτος[a]（3.15）更具概括性。

βότρυς

(1)

υος＜阳＞

(a)

3.38 植物 植物的果实部分 ［参σταφυλή］ 圆形小果，甜而多汁，是一种匍匐植物的果子，这种植物成熟时会形成木质的梗；拉丁语学名：Vitis vinifera；象徵祝福、繁荣和幸福 葡萄，葡萄串 τρύγησον τοὺς βότρυας τῆς ἀμπέλου τῆς γῆς, ὅτι ἤκμασαν αἱ σταφυλαὶ αὐτῆς  ‘cut the grapes from the vineyard of the earth because its grapes are ripe’  「收取地上葡萄树的果子，因为葡萄熟透了」 (启 14:18) 有学者认为 βότρυς 主要是指葡萄串，σταφυλή 则是指单个的葡萄。在 启 14:18 中，这差异看似有道理，但几乎没有证据可以证明这种区别的存在，因为两个词都可以指葡萄或葡萄串。 某些语言需要从主流语言中借用「葡萄」这个词，然后进行某种归类，例如「称为葡萄的水果」。在另外一些语言中，葡萄可能被称为「葡萄酒水果」，因为相对于葡萄这个词，人们对葡萄酒更加熟知。

βουλευτής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

11.85 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 身为犹太公会成员的议员（见 11.80） 犹太公会的成员；议会的议员 Ἰωσὴφ [ὁ] ἀπὸ Ἁριμαθαίας εὐσχήμων βουλευτής  ‘Joseph of Arimathea, a respected member of the council’ or ‘... of the Sanhedrin’  「亚利马太的约瑟……他是尊贵的议员」或「……犹太公会的成员」 (可 15:43)

βουλεύω  (βουλεύομαι)

(1)

(a)

30.56 思考 打算，企图，计划 ［参βούλομαι］ 思考，目的是计划或决定行动的方针 计划；打算；有意；决定要；想要 Οἱ δὲ ἀκούσαντες διεπρίοντο καὶ ἐβούλοντο ἀνελεῖν αὐτούς  ‘but when they heard this they were furious, for they were planning to put them to death’  「议会的人听了极其恼怒，决定要杀他们」 (徒 5:33) 在一些语言中，根据计划的目的不同，用两组截然不同的词汇来表示「计划」。如果计划是对自己或对别人有益的，很可能会使用一组词汇；如果计划是有害的（通常是伤害别人），那么会使用另外一组词汇。 异文中也有这个含义：Οἱ δὲ ἀκούσαντες διεπρίοντο καὶ ἐβούλοντο ἀνελεῖν αὐτούς「但是他们听了这话就极其恼怒，计划要杀他们」（徒 5:33）（校勘栏）。

(b)

30.8 思考 思考，思想 仔细考虑以作出决定 仔细考虑；深思熟虑 βουλεύσεται εἰ δυνατός ἐστιν ... ὑπαντῆσαι τῷ ... ἐρχομένῳ ἐπ᾽ αὐτόν  ‘he will deliberate as to whether he is strong enough ... to face the one ... coming against him’  「他一定先坐下来仔细考虑自己的实力，看看能不能对抗敌军」 (路 14:31)

βουλή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

30.57 思考 打算，企图，计划 ［参βούλημα］ （βούλομαι[b] 和 βουλεύομαι[a]「计划，打算，有意」30.56 的衍生词）计划和打算去做的事 计划；意图；目的；动机 τῶν δὲ στρατιωτῶν βουλὴ ἐγένετο ἵνα τοὺς δεσμώτας ἀποκτείνωσιν  ‘there was a plan by the soldiers to kill the prisoners’  「士兵计划把囚犯都杀掉」 (徒 27:42)

(b)

33.296 沟通 建议 ［参τίθημι］ τίθημι βουλήν  （习语，直译：提出计划）建议一个行动计划 提议；主张 οἱ πλείονες ἔθεντο βουλὴν ἀναχθῆναι ἐκεῖθεν  ‘most of the men advised putting out to sea from there’  「大多数人都主张从那里出航」 (徒 27:12)

βούλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

25.4 态度及情感 意欲，希望，愿望 （βούλομαι[a]「渴望」25.3 的衍生词）所渴望的东西，暗指伴随有计划和意愿 欲望；心意；旨意；意图 ἀρκετὸς γὰρ ὁ παρεληλυθὼς χρόνος τὸ βούλημα τῶν ἐθνῶν κατειργάσθαι  ‘you have spent enough time in the past doing what the heathen desire to do’  「你们从前随从外邦人的心意……时候已经够了」 (彼前 4:3)

(b)

30.57 思考 打算，企图，计划 ［参βουλή］ （βούλομαι[b] 和 βουλεύομαι[a]「计划，打算，有意」30.56 的衍生词）计划和打算去做的事 计划；意图；目的；动机 ἐκώλυσεν αὐτοὺς τοῦ βουλήματος  ‘he kept them from carrying out their plan’  「阻止他们按计划而行」 (徒 27:43) τῷ γὰρ βουλήματι αὐτοῦ τίς ἀνθέστηκεν;  ‘who can resist his plan?’  「有谁能抗拒他的旨意呢？」 (罗 9:19a)

____________________________________________________

1 在罗 9:19，βούλημα也可解作「上帝愿望或定意的事」（见25.4）。

βούλομαι

(1)

(a)

25.3 态度及情感 意欲，希望，愿望 渴望拥有或经历某事物，意味着有合理的计划或意愿去实现目标 渴望；愿意；想；要；想要；希望 Ἐβουλόμην καὶ αὐτὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀκοῦσαι  ‘I would like to hear this man myself’  「我也愿意亲自听听这个人」 (徒 25:22) Γινώσκειν δὲ ὑμᾶς βούλομαι  ‘I want you to know’  「我希望你们知道」 (腓 1:12)

(b)

30.56 思考 打算，企图，计划 ［参βουλεύω］ 思考，目的是计划或决定行动的方针 计划；打算；有意；决定要；想要 ἐβουλήθη λάθρᾳ ἀπολῦσαι αὐτήν  ‘he intended to divorce her secretly’  「打算暗中把她休了」 (太 1:19) βουλόμενος μετὰ τὸ πάσχα ἀναγαγεῖν αὐτὸν τῷ λαῷ  ‘he planned to put him on trial in public after the Passover’  「打算过了逾越节就提出来审讯」 (徒 12:4) ταύτῃ τῇ πεποιθήσει ἐβουλόμην πρότερον πρὸς ὑμᾶς ἐλθεῖν  ‘I was so sure of this that I planned at first to visit you’ or ‘because of this confidence I planned ...’  「既然有了这样的确信，我就计划先去访问你们」 (林后 1:15) ἢ ἃ βουλεύομαι κατὰ σάρκα βουλεύομαι ...;  ‘or do I make my plans in a worldly manner?’  「难道我决定的是顺着肉体而定……吗？」 (林后 1:17) 在一些语言中，根据计划的目的不同，用两组截然不同的词汇来表示「计划」。如果计划是对自己或对别人有益的，很可能会使用一组词汇；如果计划是有害的（通常是伤害别人），那么会使用另外一组词汇。

βουνός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

1.48 地理物体及特徵 凸起的地形 地势相对较低的陆地，对比于较高的 ὄρος「大山」（1.46） 小山 τότε ἄρξονται λέγειν τοῖς ὄρεσιν, ∏έσετε ἐφ᾽ ἡμᾶς, καὶ τοῖς βουνοῖς, Καλύψατε ἡμᾶς  ‘then they will start crying to the mountains, Fall on us, and to the hills, Cover us up’  「那时，人要向大山说：『倒在我们身上！』向小山说：『遮盖我们！』」 (路 23:30)

βοῦς

(1)	βοός＜阳＞及＜阴＞

(a)

4.15 动物 动物 牛的通用词；可指雄性（公牛）或雌性（母牛，奶牛） 公牛，母牛，牛 εὗρεν ἐν τῷ ἱερῷ τοὺς πωλοῦντας βόας    「他看见圣殿里有卖牛的」 (约 2:14) Οὐ κημώσεις βοῦν ἀλοῶντα  ‘do not muzzle the ox when it treads out grain’  「牛在踹谷的时候，不可笼住它的嘴」 (林前 9:9) 在大多数上下文中，βοῦς（阳性）似乎是指阉公牛（与ταῦρος「公牛」4.16不同）。在复数形式下，βοῦς可以翻成一个集合名词「牛」（统称）。 某些语言特别区分了「公牛」和「阉公牛」，然而，在《新约》的用法中并没有这种明显的差异，因此似乎不需要在具体经文中做出任何人为的区分。

βραβεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.120 拥有，转移，交换 给予 在比赛中获胜所得的奖品或奖赏 奖赏；奖品 οἱ ἐν σταδίῳ τρέχοντες πάντες μὲν τρέχουσιν, εἷς δὲ λαμβάνει τὸ βραβεῖον  ‘in a race all the runners take part in it, but only one of them wins the prize’  「在赛场上奔跑的人，虽然大家都在跑，但是得奖的只有一个人」 (林前 9:24) 在一些上下文中，βραβεῖον 不是指物质奖品或奖赏，而是指属灵的好处，例如在 腓 3:14（τὸ βραβεῖον τῆς ἄνω κλήσεως τοῦ θεοῦ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ「上帝藉着耶稣基督呼召人去得的属天生命的奖赏」）。

βραβεύω

(1)

(a)

37.20 控制，管理 控制，限制 大概基于正确的判断和决定控制某人的活动 控制；支配；掌管；作主 ἡ εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ βραβευέτω ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν  ‘let the peace of Christ control your thoughts’  「让基督的和平在你们心里做主」 (西 3:15) 在许多语言中，说「基督的平安」能「作主」或「支配人」可能说不通。在某些语言中，西 3:15 中的这个语句可以译成「基督所赐的平安让你们看到你们应当怎样思想」。

βραδύνω

(1)

ητος＜阴＞

(a)

67.124 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参βραδύτης］ （βραδύς「缓慢」67.123 的衍生词）延长一段时间，有缓慢和延迟的含意 延迟；迟；耽搁；耽延；拖延 ἐλπίζων ἐλθεῖν πρὸς σὲ ἐν τάχει· ἐὰν δὲ βραδύνω  ‘I hope to come and see you soon, but if I delay’  「我希望不久就可以到你那里去；假如我耽延了」 (提前 3:14, 15 [2])

βραδυπλοέω

(1)

(a)

54.2 海上活动 坐船缓慢地开行 慢慢航行；缓缓开行 ἐν ἱκαναῖς δὲ ἡμέραις βραδυπλοοῦντες  ‘we sailed slowly for several days’  「一连好几天，船都行驶得很慢」 (徒 27:7)

βραδύς

(1)

εῖαύ

(a)

67.123 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 表示一段很长的时间，有缓慢做某事的含意 慢慢地；缓慢；拖拉；迟钝 ἔστω ... βραδὺς εἰς τὸ λαλῆσαι, βραδὺς εἰς ὀργήν  ‘be ... slow to speak and slow to become angry’  「慢慢地说，慢慢地动怒」 (雅 1:19)

βραδύτης

(1)

(a)

67.124 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参βραδύνω］ （βραδύς「缓慢」67.123 的衍生词）延长一段时间，有缓慢和延迟的含意 延迟；迟；耽搁；耽延；拖延 οὐ βραδύνει κύριος τῆς ἐπαγγελίας, ὥς τινες βραδύτητα ἡγοῦνται  ‘the Lord is not slow to do what he has promised, as some people count it to be slowness’  「主没有迟延他的应许，就如有人以为他是迟延」 (彼后 3:9)

βραχίων

(1)

ονος＜阳＞

(a)

76.3 能力，力量 （βραχίων「手臂」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）能力作为一个人或神明的活动的表现1 能力；力量 Ἐποίησεν κράτος ἐν βραχίονι αὐτοῦ  ‘he performed a great deed by his power’  「他以其力量施展大能的作为」 (路 1:51) 有些语言没有表示「能力」的抽象词汇。「靠着某人的能力做某事」的对应表达是「某人使某某能做某事」，或者采用比喻式表达：「某人给某某力量去做某事」。

(b)

76.5 能力，力量 βραχίων ὑψηλός  （习语，直译：高举的手臂，或：举起的手臂）大能力，暗示这能力的高超 大能力；奇妙的能力；大能的膀臂 μετὰ βραχίονος ὑψηλοῦ ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐξ αὐτῆς  ‘(God) brought them out of there by his great power’  「用大能力领他们从那地出来」 (徒 13:17)

____________________________________________________

1 χείρ[c]、βραχίων[a]和δάκτυλος[b]三个用语在「个人的力量」这个象徵意义方面可能存在差异，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

βραχύς

(1)

εῖα，ύ

(a)

59.4 数量 多，少（可数的事物） 相对较少的物品或事件，有低于预期的含意 很少；不多；有限数量 διὰ βραχέων ἐπέστειλα ὑμῖν  ‘I have written to you a few words’ (literally ‘... by means of a few words)’  「我写了几句话给你们」（直译：「我只用了几句话写给你们」） (来 13:22) 有些语言用大量物品的否定形式来表达少量物品，这样，「很少」就变成「不多」。关于 διὰ βραχέων 在 来 13:22 的另一种解释，见 67.106。

(b)

59.14 数量 多，少（大量，总体，延伸） 相对较小的数量或程度，大概有低于预期的含意 很少；少量 μετὰ βραχὺ ἕτερος ἰδὼν αὐτὸν  ‘after a little (while), another noticed him’  「过了不久，又有人注意到他」 (路 22:58) ἵνα ἕκαστος βραχύ [τι] λάβῃ  ‘for everyone to have even a little’  「每人吃一点点」 (约 6:7) βραχὺ δὲ διαστήσαντες  ‘having gone a little further’  「稍往前再探」 (徒 27:28) 关于 来 2:7 中的 βραχύ τι，见 78.43。

(c)

78.43 程度 左右，大约，差不多，几乎不（接近程度） βραχύ τι  某程度上不确定的近似 有点儿；一点；稍微；大约 ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ᾽ ἀγγέλους  ‘having caused him to be somewhat less than the angels’  「你使他比天使微小一点」 (来 2:7) 在 来 2:7（引用诗篇 8.6），βραχύ τι 作为一个词汇单位是指等级。然而，来 2:8 暗示《希伯来书》的作者可能把 βραχύ 解作较小量的意思（见 59.14），指「一小段时间」，所以有中译本把它译作「暂时」。关于 τι 的这种解释，见 92.12。

(d)

67.106 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参διά, διά, ἐν, μικρός, ὀλίγος, πρός］ διὰ βραχέων  形容相对短暂的一段时间1 一会儿；短时间；短暂的；短暂地 διὰ βραχέων ἐπέστειλα ὑμῖν  ‘for I have written to you briefly’  「我简略地写信给你们」 (来 13:22) 在 来 13:22，短语 διὰ βραχέων 可能是指送信的行动，或者接收信息所需要的时间，意思是说读信或者听别人读信的时间。关于 διὰ βραχέων 在 来 13:22 的另一种解释，见 59.4。

____________________________________________________

1 这一组表示时间相对短暂的表达很可能略有区别，至少在内涵意义上，但是无法根据现有的新约上下文来确定显着的外延差异。在语言学上，这一组词汇里面的短语（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以视为习语，但是在功能上，它们最好归类为「冻结短语」，就像形态单元（morphological units）那样使用。

βρέφος

(1)

ους＜中＞

(a)

9.45 人 孩童 非常小的孩子，甚至指未出生的孩子 婴孩；幼儿；胎儿 ἐσκίρτησεν τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς  ‘the baby moved within her womb’  「所怀的胎就在腹里跳动」 (路 1:41) εὑρήσετε βρέφος ἐσπαργανωμένον καὶ κείμενον ἐν φάτνῃ  ‘you will find a baby wrapped in cloths and lying in a manger’  「你们将会找到一个婴孩，包着布，躺在牲口槽里」 (路 2:12) 有些语言必须清楚区分出生之后的婴孩和出生之前的胎儿。因此，在这些语言中，路 1:41 所用词汇与 路 2:12 所用词汇是不同的。

(b)

67.152 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 一个人年幼的那段时期1 儿童时期（可能暗示小孩仍在喝奶的时期）；婴儿时期 ὅτι ἀπὸ βρέφους ... οἶδας  ‘you know ... that ever since your childhood’  「你从年幼就知道了」 (提后 3:15)

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含词汇几乎同样可以放在语义域23「生理活动过程及状态」中加以解释，因为这些词汇可以简单地视为生理状态的衍生词。然而，在各词汇的相关上下文中，重点似乎放在特定的时间段，而不是在生理状态上。

βρέχω

(1)

(a)

14.10 自然界的事件及状态 雨 ［参βροχή, ὑετός］ 下雨，不论微雨或暴雨 雨；下雨 οὐκ ἔβρεξεν ἐπὶ τῆς γῆς ἐνιαυτοὺς τρεῖς καὶ μῆνας ἕξ  ‘it did not rain on the earth for three years and six months’  「地上就三年六个月没有下雨」 (雅 5:17) 虽然大多数语言都有一个表示「雨」的通称，但下雨这件事通常是用动词而不是名词来表述的，因为下雨是一件发生的事情，而不被视为物体或质量，除非所指的是天上降下来的水，即「雨水」（见 2.10）。有些语言一般使用习语来表达下雨，说是「上帝在小便」。这话听起来非常粗鲁和过于拟人化，但是对于讲这种语言的人来说，这种表达通常是可以接受的，没有任何不好的含义。 在英语中，动词「下雨」会搭配一个非人称主语，例如「它在下雨」（It is raining），但许多语言都需要搭配一个人称主语，例如「上帝在下雨」，或者搭配一个非人称的施事者，如「天空在下雨」，或「云在下雨」。

(b)

14.11 自然界的事件及状态 雨 使雨落下 送雨；使降雨 βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους  ‘he sends rain to those who do right and those who do wrong’  「降雨给义人，也给不义的人」 (太 5:45) 有些语言不能使用「送雨」的说法，因为这似乎暗示有人把雨带到某个地方。因此，更加合适的说法是「使雨落下」，或「使雨降下来」。然而，有些语言可能需要说明下雨对人是有害还是有益，因此有时可能需要说，「为了……的益处而使雨降下来」；否则，读者或会以为下雨是一种惩罚。

(c)

79.79 物体的特徵 湿的，干的 使某物变湿或湿润 使湿润；使变湿；弄湿 κλαίουσα τοῖς δάκρυσιν ἤρξατο βρέχειν τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘crying, she began wetting his feet with her tears’  「……哭；她开始用泪水沾湿他的脚」 (路 7:38) 有些语言有多个表示不同湿润程度的词汇，翻译者在翻译 路 7:38 时，必须确定所选词汇与这里的哭泣和泪水浸湿的情况相符。

βροντή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

14.15 自然界的事件及状态 雷电 伴随着闪电的巨响 雷 ἀκούσας ἔλεγεν βροντὴν γεγονέναι  ‘they heard the voice and said, It thundered’  「听见，就说：『打雷了』」 (约 12:29) 另见 ἀστραπή[a] 闪电（14.16）中的讨论。

βροχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

14.10 自然界的事件及状态 雨 ［参βρέχω, ὑετός］ 下雨，不论微雨或暴雨 雨；下雨 κατέβη ἡ βροχὴ  ‘the rain poured down’  「雨淋」 (太 7:25) 虽然大多数语言都有一个表示「雨」的通称，但下雨这件事通常是用动词而不是名词来表述的，因为下雨是一件发生的事情，而不被视为物体或质量，除非所指的是天上降下来的水，即「雨水」（见 2.10）。有些语言一般使用习语来表达下雨，说是「上帝在小便」。这话听起来非常粗鲁和过于拟人化，但是对于讲这种语言的人来说，这种表达通常是可以接受的，没有任何不好的含义。 在英语中，动词「下雨」会搭配一个非人称主语，例如「它在下雨」（It is raining），但许多语言都需要搭配一个人称主语，例如「上帝在下雨」，或者搭配一个非人称的施事者，如「天空在下雨」，或「云在下雨」。

βρόχος

(1)

(a)

37.2 控制，管理 控制，限制 βρόχον ἐπιβάλλω  （习语，直译：套上笼头）对某人的行为加以限制 限制；控制；施加约束；牢笼 οὐχ ἵνα βρόχον ὑμῖν ἐπιβάλω  ‘not for the purpose of my putting restrictions on you’  「不是要限制你们」 (林前 7:35) 在某些语言中，翻译者需要比较清楚地表达当中的意图，因而可以把 林前 7:35 中的这个从句译成：「我的目的不是要控制你们」，或「我的目的不是告诉你们必须做什么」。

βρυγμός

(1)

(a)

23.41 生理活动过程及状态 吃、喝以外，涉及口腔的活动 ［参βρύχω, τρίζω］ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων  磨牙或咬牙切齿，可以指在某些疾病中无意识的磨牙动作，或作为一种情绪的表达，如在愤怒、疼痛或痛苦中咬牙切齿 磨牙齿；咬牙切齿 ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων  ‘there will be crying and gnashing of teeth there’  「在那里要哀哭切齿」 (路 13:28) 虽然可以把 βρυγμὸς τῶν ὀδόντων 「咬牙切齿」解作一个意指受苦的习语，但最好还是从比较字面的意义上来理解（特别考虑到当时关于来世的圣经观点）。不过，可能也需要表明这个象徵性行动的含意，即译成：「在痛苦中咬牙切齿」，或「承受极大的痛苦以致咬着牙齿」。和 徒 7:54 的情况一样，翻译时需要避免使用「咬紧牙关」这种表达，因为这会表示下定决心或者勇敢地抵抗的意思。

βρύχω

(1)

(a)

23.41 生理活动过程及状态 吃、喝以外，涉及口腔的活动 ［参βρυγμός, τρίζω］ 磨牙或咬牙切齿，指在某些疾病中无意识的动作，或作为一种情绪的表达，如愤怒、疼痛或痛苦 磨牙齿；咬牙切齿 ἔβρυχον τοὺς ὀδόντας ἐπ᾽ αὐτόν  ‘they ground their teeth at him’  「向他咬牙切齿」 (徒 7:54a) 在翻译「他们向着他咬牙切齿」时(徒 7:54)，可能需要指出这种举动所暗示的情感的类型，例如译成「他们非常愤怒，向着他咬牙切齿」，或「他们向着他咬牙切齿，显出他们的愤怒」。翻译者必须避免「咬紧牙关」等表达，在中文和英文中，这个举动表示下定决心，而不是愤怒。

(b)

88.184 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 βρύχω τοὺς ὀδόντας  （习语，直译：磨牙）表达极大的怒气 极其愤怒 ἔβρυχον τοὺς ὀδόντας ἐπ᾽ αὐτόν  ‘they were furious at him’  「他们非常恼恨他」 (徒 7:54) 正如 23.41 中已经指出，βρύχω τοὺς ὀδόντας 可以既有字面意义，也有比喻意义。人们愤怒的时候极可能会「咬牙切齿」，因此，描写人们行为的这个语句，既可以按字面义去理解，也可以按比喻义去理解。

____________________________________________________

1 短语βρύχω τοὺς ὀδόντας也可解作一个习语，意为「表示对……的愤怒」，但是上下文表明，众人确实是以咬牙切齿来表示他们的愤怒。另见88.184。

βρύω

(1)

(a)

14.31 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 使液体强力和大量地流出 使倾泻；使涌出 μήτι ἡ πηγὴ ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν  ‘a spring cannot cause to gush out of its opening both sweet and bitter water’  「泉源能从一个出口涌出甜苦两样的水吗？」 (雅 3:11) 在某些语言中，这种泉水的涌流可以表述为「使流出」或「使涌出」。

βρῶμα

(1)

τος＜中＞

(a)

5.1 食物及调味品 食物 ［参ἄρτος, βρῶσις, διατροφή, ἐπισιτισμός, τροφή, χόρτασμα］ 任何种类的食物或食粮 1 食物 ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς βρώματα  ‘that they may buy themselves some food’  「好让他们……给自己买些食物」 (太 14:15) 几乎所有语言都至少有几个对于食物的通称，尽管这些通称可能是源自一些口头的表达，意思基本上是「吃的东西」。在某些语言中，人们可能会区分「咀嚼的东西」和「喝的东西」，因此，在某些语境中必须采用意为「咀嚼和喝的东西」的短语来通称食物。如果没有包含这两种食物，读者可能会以为 太 6:11 等经文中所祈求的，只是固体食物。 有些语言可能不使用通称，或「吃的东西」等短语，而是概括某个特定词汇的含义。例如，在东方某些地区，「米饭」这个词也可普遍用来指「食物」。事实上，有些人如果在一餐中没有吃过米饭，就会说：「我还没有吃饭！」在英语中，一个类似的情况是「面包」。例如，在翻译 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）时，如果严格地按字面直译为「人活着不是单靠面包」，那就是错误的，因为这可能使意思变成：人不应该只吃面包。路 4:4 中的意思当然是：「活着的含义不仅仅是吃喝」。

(b)

5.7 食物及调味品 食物 ［参βρῶσις］ 任何种类的固体食物，尤指肉类 固体食物；肉类；肉 γάλα ὑμᾶς ἐπότισα, οὐ βρῶμα  ‘I gave you milk to drink, not solid food’  「我给你们喝奶，而不是固体食物」 (林前 3:2) ἀπέχεσθαι βρωμάτων  ‘to abstain from meat’  「禁戒肉类」 (提前 4:3)

____________________________________________________

1 这一组意为食物的词汇无疑存在细微的差异，但是无法根据现有的上下文来确定这些意思上的差异。τροφή和διατροφή的意思也许较为一般性，可能比较强调食粮这个方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]则可能是指固态食物，但这些词汇的意思本质上都是一般性的，因此很难确定当中细微的涵义区分。

βρώσιμος

(1)

ον

(a)

23.4 生理活动过程及状态 吃，喝 （βρῶσις[a]「吃」23.3 的衍生词）可以吃的东西 可吃的 Ἔχετέ τι βρώσιμον ἐνθάδε;  ‘do you have anything to eat here?’  「你们这里有什么吃的吗？」 (路 24:41)

βρῶσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

23.3 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参βιβρώσκω, γεύομαι, τρώγω］ 进食固体食物 吃东西；吃；吃喝 ∏ερὶ τῆς βρώσεως οὖν τῶν εἰδωλοθύτων  ‘concerning the eating of meat sacrificed to idols’  「关于吃祭过偶像的食物」 (林前 8:4)

(b)

23.22 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参ἄριστον, δεῖπνον］ 一顿饭，可以是简单的一餐或是精心准备的盛宴 一顿饭；宴会；盛宴 ὃς ἀντὶ βρώσεως μιᾶς ἀπέδετο τὰ πρωτοτόκια ἑαυτοῦ  ‘who for the sake of one meal gave up his rights as the older son’  「只为了一餐，就把自己的长子名分出卖了」 (来 12:16) 虽然 ἄριστον[a]、δεῖπνον[a] 和 βρῶσις[b] 在这种用法上高度通用，但是并不需要使用对应的通称来翻译这些词汇，因为比较具体的词汇可能更加符合上下文。事实上，在某些情况下采用通称可能会非常不合适，比如在 可 6:21，使用通称会表示希律非常吝啬，仅仅为众官员提供一顿普通的饭食。

(c)

5.1 食物及调味品 食物 ［参ἄρτος, βρῶμα, διατροφή, ἐπισιτισμός, τροφή, χόρτασμα］ 任何种类的食物或食粮1 食物 ἐργάζεσθε μὴ τὴν βρῶσιν τὴν ἀπολλυμένην  ‘do not work for food that spoils’  「不要为那会坏的食物操劳」 (约 6:27) 几乎所有语言都至少有几个对于食物的通称，尽管这些通称可能是源自一些口头的表达，意思基本上是「吃的东西」。在某些语言中，人们可能会区分「咀嚼的东西」和「喝的东西」，因此，在某些语境中必须采用意为「咀嚼和喝的东西」的短语来通称食物。如果没有包含这两种食物，读者可能会以为 太 6:11 等经文中所祈求的，只是固体食物。 有些语言可能不使用通称，或「吃的东西」等短语，而是概括某个特定词汇的含义。例如，在东方某些地区，「米饭」这个词也可普遍用来指「食物」。事实上，有些人如果在一餐中没有吃过米饭，就会说：「我还没有吃饭！」在英语中，一个类似的情况是「面包」。例如，在翻译 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）时，如果严格地按字面直译为「人活着不是单靠面包」，那就是错误的，因为这可能使意思变成：人不应该只吃面包。路 4:4 中的意思当然是：「活着的含义不仅仅是吃喝」。

(d)

5.7 食物及调味品 食物 ［参βρῶμα］ 任何种类的固体食物，尤指肉类 固体食物；肉类；肉 οὐ γάρ ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις  ‘the kingdom of God is not a matter of food and drink’  「上帝的国不关乎吃什么喝什么」 (罗 14:17b)

(e)

2.62 自然物质 金属 因氧化而产生銹坏或失去光泽的过程3 生銹；失去光泽；腐蚀 Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει  ‘don't lay up treasures for yourselves on earth where moths and corrosion destroy’  「不要为自己在地上积蓄财宝；地上有虫子咬，能銹坏」 (太 6:19) 虽然在 太 6:19 中，βρῶσις 通常被理解为「銹蚀」，但可能实指一种昆虫，如《七十士译本》 玛 3:11 的情况。

____________________________________________________

1 这一组意为食物的词汇无疑存在细微的差异，但是无法根据现有的上下文来确定这些意思上的差异。τροφή和διατροφή的意思也许较为一般性，可能比较强调食粮这个方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]则可能是指固态食物，但这些词汇的意思本质上都是一般性的，因此很难确定当中细微的涵义区分。

2 在罗 14:17，βρῶσις καὶ πόσις也可解作是指吃喝的事情。因此，Βρῶσις和πόσις（5.6）也可归类在语义域23「生理活动过程及状态」，子域A「吃，喝」。

3 βρῶσις一词的意思与κατιόομαι（2.61）基本相同，并且也许可以解作βρῶσις「吃」（23.3）的引申喻义，因此被包含在这里。

βυθίζω

(1)

(a)

15.115 线性运动 下来／下去，下降 使下沉进入水中或其他液体物质中 下沉 ἔπλησαν ἀμφότερα τὰ πλοῖα ὥστε βυθίζεσθαι αὐτά  ‘they filled both the boats so full (of fish) that they were about to sink’  「把两条船装满，甚至船都要下沉」 (路 5:7)

(b)

90.95 语意格 使经历 （βυθίζω[a]「使下沉」15.115 的引申喻意）使某人经历严重的后果 使陷入 αἵτινες βυθίζουσιν τοὺς ἀνθρώπους εἰς ὄλεθρον καὶ ἀπώλειαν  ‘which cause people ruin and destruction’  「使人沉沦，以致败坏和灭亡」 (提前 6:9)

βυθός

(1)

ους＜中＞

(a)

1.73 地理物体及特徵 水体 ［参πέλαγος, πόντος］ 相对较深的海域或海洋，远离陆地，远离海岸的保护范围 公海；深海；大海；海洋 νυχθήμερον ἐν τῷ βυθῷ πεποίηκα  ‘I spent a day and a night in the open sea’  「在深海漂流了一天一夜」 (林后 11:25) 要指明是外海或大洋，在某些语言中可能要说「远离陆地的海」或者「看不到陆地的海」。那些生活在大洋附近而且经常出去航海的人，会用不同的词汇来描绘大海的不同状态，例如「波浪滔天」、「风平浪静」等。另外，有些语言还可能会用不同的词汇来指称海或洋的不同区域。例如，英语会使用中国海、北海、白令海，对比于印度洋、太平洋、大西洋。在英语中，这种对比是相对固定的，而且确实也反映出海洋的不同大小，因为人们通常会用「海」来指明比「洋」小的水域。

βυρσεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

6.186 人工制品 布料、皮革及制成物品 鞣兽皮以制作皮革的人 硝皮匠；皮革匠；皮匠 Ἐγένετο δὲ ἡμέρας ἱκανὰς μεῖναι ἐν Ἰόππῃ παρά τινι ∑ίμωνι βυρσεῖ  ‘he stayed in Joppa many days with a tanner named Simon’  「在约帕一个皮革匠西门的家里住了好些日子」 (徒 9:43a)

____________________________________________________

1 在徒 9:43，βυρσεύς可能应被解作约帕基督徒西门的姓氏，因此，西门的名字可以是西门・贝塞乌斯（Simon Berseus）或硝皮匠西门。

βύσσινος  (βύσσινον)

(1)

ου＜中＞

(a)

6.167 人工制品 布料、皮革及制成物品 （βύσσος「细麻布」6.166 的衍生词）用亚麻布制成的布匹 细麻布的 μαργαριτῶν καὶ βυσσίνου καὶ πορφύρας  ‘pearls and cloth of fine linen and purple’  「珍珠、细麻布、紫色布、丝绸」 (启 18:12a)

____________________________________________________

1 根据启 18:12的上下文无法确定βύσσινον（6.167）、σιρικόν（6.168）和πορφύρα（6.169）分别是指细麻布、丝绸和紫色布，还是用这些布料制成的衣服。

βύσσος

(1)

ου＜阴＞

(a)

6.166 人工制品 布料、皮革及制成物品 用亚麻植物纤维制成的优质布料；以其坚韧耐磨和凉爽而闻名1 细麻布 ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον  ‘he was clothed in purple garments and fine linen’  「穿着紫色袍和细麻布衣服」 (路 16:19)

____________________________________________________

1 λίνον[a]「亚麻布」（6.165）和βύσσος「细麻布」（6.166）可以分别视为意指亚麻布衣服和细麻布衣服，但没有必要为新约用法设置这样一个单独的义项，特别因为在启 15:6和路 16:19，衣服或服装的语义要素是动词「穿衣服」的重要复合成分，因此所指的自然是衣服。这也适用于路 16:19中的πορφύρα（6.169）。

βωμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.115 人工制品 家具 有底座的祭坛；供献祭给神明之用 坛；祭坛 βωμὸν ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο, Ἀγνώστῳ θεῷ  ‘an altar on which was inscribed, To An Unknown God’  「一座坛，上面写着『献给未识之神明』」 (徒 17:23) βωμός 只出现在《新约》的这一处经文，献给未识之神的祭坛可以称为「向人不知道的神明献祭的地方」或「向不知道名字的神明献祭的地方。」

γ

(1)

(a)

60.50 数目 第一，第二，第三，等等（序数） ［参τρίτος］ 时间、空间或集合系列中的第三个 第三 只出现在新约书卷的标题中：Ἰωάννου γ「约翰的第三封信」（即《约翰三书》）。

Γαββαθά  (Γαββαθα)

(1)

(a)

93.437 人名及地名 地名 亚兰名字，意思是「石砌阶」（《和》称之为「铺华石处」），指彼拉多府邸外一片铺石的区域，是耶稣接受公开审讯的地方；见 7.71 《和2010》《和》厄巴大；《现》加巴大；《思》加巴达

Γαβριήλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.81 人名及地名 人名 天使长 加百列；《思》加俾额尔

γάγγραινα

(1)

ης＜阴＞

(a)

23.165 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 一种严重发炎和可能癌变扩散的溃疡疾病，会侵蚀肉和骨 毒疮；溃疡；坏疽；癌症 ὁ λόγος αὐτῶν ὡς γάγγραινα νομὴν ἕξει  ‘what they teach will spread like cancer’  「他们的话将会像毒瘤一样扩散」 (提后 2:17)

Γάδ

(1)

＜阳＞

(a)

93.82 人名及地名 人名 雅各和利亚的女仆悉帕所生的儿子，是以色列十二支派中迦得支族的先祖 迦得；《思》加得

Γαδαρηνός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.438 人名及地名 地名 （Γάδαρα「加大拉」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）出生或居住在加大拉的人 加大拉人；《思》加达辣人

γάζα

(1)

ης＜阴＞

(a)

57.36 拥有，转移，交换 财宝 构成政治实体的重要官方资产的一些财物和贵重物品 银库；国库；库房 ὃς ἦν ἐπὶ πάσης τῆς γάζης αὐτῆς  ‘who was in charge of all her treasury’  「总管银库」 (徒 8:27)

Γάζα

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.439 人名及地名 地名 巴勒斯坦西南部的城镇，在通往埃及的一条要道上 迦萨；《思》迦萨

Γαζαρηνός

(1)

(a)

93.440 人名及地名 地名 Γαδαρηνός 93.438 的另一种拼写法（太 8:28，校勘栏） 加大拉人；《思》加达辣人

γαζοφυλάκιον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.33 建造物 建筑物的部分及区域 ［参κορβανᾶς］ 圣殿当中用作库房的房间 库房；圣殿库房 Ταῦτα τὰ ῥήματα ἐλάλησεν ἐν τῷ γαζοφυλακίῳ διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ  ‘he spoke these words in the treasury, while teaching in the Temple’  「这些话是耶稣在圣殿的银库房里教导人的时候说的」 (约 8:20) 在 约 8:20 中，γαζοφυλάκιον 可能是指奉献箱，而不是圣殿的库房（参 γαζοφυλάκιον[b]，6.141）。如果把 约 8:20 中的 γαζοφυλάκιον 解作奉献箱，那么经文可以译作：「这些话是耶稣在奉献箱附近说的。」

(b)

6.141 人工制品 容器 用以投放奉献的大箱子 奉献箱 εἶδεν τοὺς βάλλοντας εἰς τὸ γαζοφυλάκιον τὰ δῶρα αὐτῶν πλουσίους  ‘he saw rich men dropping their gifts in the offering box’  「看见有钱的人把奉献投入奉献箱」 (路 21:1) 圣殿里面的奉献箱也被称为 δῶρον[b]（6.142）。

Γάϊος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.83a 人名及地名 人名 跟随保罗旅行传道的马其顿人 该犹；《思》加约

(b)

93.83b 人名及地名 人名 跟随保罗旅行传道的特庇人 该犹；《思》加约

(c)

93.83c 人名及地名 人名 接受保罗施洗的哥林多人 该犹；《思》加约

(d)

93.83d 人名及地名 人名 《约翰三书》的收信人 该犹；《思》加约

γάλα

(1)	γάλακτος＜中＞

(a)

5.19 食物及调味品 食物 女人和雌性哺乳动物分泌的白色液体，是提供给幼仔的食物；也用作人类的食物 奶 γάλα ὑμᾶς ἐπότισα, οὐ βρῶμα  ‘I fed you milk, not solid food’  「我用奶喂你们，没有用饭喂你们」 (林前 3:2) γάλα这词可指任何种类的奶，可以是人奶，或者牛、绵羊、山羊、骆驼等驯养动物的奶。 有些语言会明确区分人奶和动物的奶。在林前 3:2的上下文中，可能是指动物的奶，虽然这句经文是个比喻，并且重点是在婴儿的食物上。（1）

____________________________________________________

1 ᾠόν「蛋」（5.18）和γάλα「奶」（5.19）可以归类在语义域8的「身体的生理产物」，但是在新约的上下文中，重点是这些产物可作食物，而不在产生这些产物的生理过程。

Γαλάτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.441 人名及地名 地名 （ Γαλατία「加拉太」93.442 的衍生词）出生或居住在加拉太的人 加拉太人；《思》迦拉达人

Γαλατία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.442 人名及地名 地名 罗马帝国亚细亚省的一个地区 加拉太；《思》迦拉达

Γαλατικός

(1)

ή，όν

(a)

93.443 人名及地名 地名 （Γαλατία「加拉太」93.442 的衍生词）与加拉太相关的 加拉太；《思》迦拉达

γαλήνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

14.23 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 平静的、无波浪的水面 风平浪静（对比于水面上的风暴） ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος καὶ ἐγένετο γαλήνη μεγάλη  ‘the wind died down and there was a great calm’  「风就止住，大大地平静了」 (可 4:39) 在一些语言中，暴风雨过后的平静可以比喻为「水沉下来了」、「波浪再次平静」，或「水平如镜」。

Γαλιλαία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.444a 人名及地名 地名 巴勒斯坦北部的地区 加利利；《思》加里肋亚

(b)

93.444b 人名及地名 地名 加利利湖，又称为「革尼撒勒湖」或「提比哩亚海」 加利利；《思》加里肋亚

Γαλιλαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.445 人名及地名 地名 （Γαλιλαία「加利利」93.444 的衍生词）在加利利出生或居住的人 加利利人；《思》加里肋亚人

Γαλλία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.446 人名及地名 地名 Γαλατία 93.442 的另一种拼写法（提后 4:10，校勘栏） 高卢；或：加拉太

Γαλλίων

(1)

ωνος＜阳＞

(a)

93.84 人名及地名 人名 罗马帝国派驻亚该亚省的总督 迦流；《思》加里雍

Γαμαλιήλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.85 人名及地名 人名 耶路撒冷一位知名的法利赛人，是保罗的老师 迦玛列；《思》加玛里耳

γαμέω

(1)

(a)

34.66 联合 结婚，离婚 ［参γαμίζω］ 缔结婚姻关系，适用于男人或女人1 结婚；婚姻；嫁；娶 βούλομαι οὖν νεωτέρας γαμεῖν  ‘so I would rather that the younger widows get married’  「所以，我希望年轻的寡妇嫁人」 (提前 5:14)

____________________________________________________

1 γάμος[a]与γαμέω和γαμίζω[a]（34.66）的意思不同，因为γάμος[a]是指已婚的状态，而不仅仅是进入婚姻关系的活动。

γαμίζω  (γαμίσκω)

(1)

(a)

34.66 联合 结婚，离婚 ［参γαμέω］ 缔结婚姻关系，适用于男人或女人1 结婚；婚姻；嫁；娶 ὥστε καὶ ὁ γαμίζων τὴν ἑαυτοῦ παρθένον καλῶς ποιεῖ καὶ ὁ μὴ γαμίζων κρεῖσσον ποιήσει  ‘so the man who marries his betrothed does well, but the one who does not marry does better’  「所以，那跟自己未婚妻结婚的人做得好，那不结婚的人做得更好」 (林前 7:38) 有些翻译者把 林前 7:38 中的 γαμίζω 理解为「出嫁」（见 34.72）。另见 13.32 的讨论。

(b)

34.72 联合 结婚，离婚 使某人结婚 出嫁 Οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου γαμοῦσιν καὶ γαμίσκονται  ‘the people of our day marry and are given in marriage’  「这现世时代的人又娶又嫁」 (路 20:34) ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίζονται  ‘in the resurrection they will not marry or be given in marriage’  「在复活的时候，人也不娶也不嫁」 (太 22:30)

____________________________________________________

1 γάμος[a]与γαμέω和γαμίζω[a]（34.66）的意思不同，因为γάμος[a]是指已婚的状态，而不仅仅是进入婚姻关系的活动。

γάμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

34.67 联合 结婚，离婚 已婚的状态1 婚姻 Τίμιος ὁ γάμος ἐν πᾶσιν  ‘marriage should be honored by all’  「人人都应该尊重婚姻」 (来 13:4)

(b)

34.68 联合 结婚，离婚 与结婚有关的仪式 婚礼；婚宴；娶亲的筵席 βασιλεῖ, ὅστις ἐποίησεν γάμους τῷ υἱῷ αὐτοῦ  ‘a king who arranged a wedding for his son’  「一个王为他儿子摆设娶亲的宴席」 (太 22:2) καὶ ἐπλήσθη ὁ γάμος ἀνακειμένων  ‘and many were banqueting at the wedding’ (literally ‘the wedding was filled with those who were banqueting)’  「婚宴上就满了宾客」 (太 22:10)

(c)

7.34 建造物 建筑物的部分及区域 ［参νυμφών］ 比较大的房间，常常用作婚礼场地 结婚礼堂 ἐπλήσθη ὁ γάμος ἀνακειμένων  ‘the wedding hall was filled with guests’  「喜堂上坐满了宾客」 (太 22:10b) 对于 太 22:10，一些抄本作 νυμφών 而不是 γάμος。

____________________________________________________

1 γάμος[a]与γαμέω和γαμίζω[a]（34.66）的意思不同，因为γάμος[a]是指已婚的状态，而不仅仅是进入婚姻关系的活动。

2 在太 22:10，νυμφών和γάμος[c]的意思基本上相同，但νυμφών可能仍然带有与新娘有关的语义联想，而γάμος[c]的语义联想更为具体地指向婚礼庆祝。

γάρ

(1)

(a)

89.23 关系 原因及／或理由 表示事件之间的因果或原因，但在某些情况下，那因果关系往往是遥远或脆弱的 因；因为 ἔφυγον ἀπὸ τοῦ μνημείου, εἶχεν γὰρ αὐτὰς τρόμος καὶ ἔκστασις  ‘they ran from the tomb, for they were trembling and amazed’  「她们就逃跑离开坟墓，因为战栗和惊慌使她们不由自主」 (可 16:8) αὐτὸς γὰρ ἐγίνωσκεν τί ἦν ἐν τῷ ἀνθρώπῳ  ‘for he knew what was in people’  「因为他知道人的内心有什么」 (约 2:25)

(b)

91.1 语段标记 转折的标记 ［参καί］ 用于标记一个新句子，通常最好不要翻译，或者在「和」或连接副词「那么」中反映出来 那么 ὁ δὲ ἔφη, Τί γὰρ κακὸν ἐποίησεν;  ‘and he said, What bad thing has he done?’  「他说：『那么，他做了什么恶事呢？』」 (太 27:23) 在 太 27:23，连词 γάρ 可能表明彼拉多试图与那些要求把耶稣钉十字架的群众讲道理；但 γάρ 主要用来强调问题的意义，而不是提供理由。

γαστήρ

(1)

τρός＜阴＞

(a)

8.68 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 身体内脏，或指消化系统（如 γαστέρες ἀργαί，直译「懒惰的肚子」，但意指「贪吃懒做的人」 多 1:12），或指子宫（用于固定词组，如 συλλαμβάνω ἐν γαστρί 「怀孕」 路 1:31；ἐν γαστρὶ ἔχω 「有身孕」太 1:18 和其他经文） 肚子；子宫 另参看 23.19，23.49 和 23.50。

(b)

23.19 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参φάγος］ （γαστήρ[a]「肚子」8.68 的引申喻意）习惯吃得过多的人 贪吃的人；贪吃暴食 Κρῆτες ... γαστέρες ἀργαί  ‘the Cretans ... are lazy gluttons’  「克里特人常……贪吃懒做」 (多 1:12) 用习语来指一个贪吃的人是常见的做法，例如：「大腹便便的人」、「馋嘴」、「馋猫」、「净盘将军」、「吃货」。

(c)

23.50 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参ἔγκυος, ἐν, ἔχω, κοίτη］ ἐν γαστρὶ ἔχω  （习语，直译：在子宫里有）怀孕的状态 怀孕；怀胎 ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν  ‘she will be pregnant and bear a son’  「她必怀孕生子」 (太 1:23) 这个表达与 συλλαμβάνω[b] 23.49 的意思明显不同，似乎更加强调怀孕的状态，而不是受孕这件事。 在 太 1:23（ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν「她将怀孕，生一个儿子」），不能确定重点是怀孕的状态还是受孕的事实（见 23.49）。

Γαύδη

(1)

(a)

93.447 人名及地名 地名 Καῦδα 93.497 的另一种拼写法（徒 27:16，校勘栏） 高大岛；《思》克劳达岛

γέ

(1)

(a)

91.6 语段标记 强调的标记 ［参δή, μέν］ 表示相对较弱的强调 那么；的确；（或通常不翻译，但可能反映在语序中） διά γε τὸ παρέχειν μοι κόπον τὴν χήραν ταύτην  ‘because of all the trouble this woman is giving me’  「只因这寡妇一直来麻烦我」 (路 18:5)

Γεδεών

(1)

＜阳＞

(a)

93.86 人名及地名 人名 以色列的士师和英雄人物 基甸；《思》基德红

γέεννα

(1)

ης＜阴＞

(a)

1.21 地理物体及特徵 地面以下的地方 惩罚死人的地方 地狱；欣嫩子谷 φοβήθητε τὸν μετὰ τὸ ἀποκτεῖναι ἔχοντα ἐξουσίαν ἐμβαλεῖν εἰς τὴν γέενναν  ‘fear rather him who has the authority to throw (you) into hell after killing you’  「你们要怕那杀了身体以后还有权把人扔进地狱的」 (路 12:5) 希腊词 γέεννα 源于意为「欣嫩子谷」的希伯来文短语，欣嫩子谷是一个靠着耶路撒冷南侧的深谷，耶路撒冷城的垃圾一直都在这里焚烧。根据后期的犹太民间信仰，最后审判将在这深谷中进行，因此「欣嫩子谷」的引申喻意是「地狱」。在大多数语言中，γέεννα 都被译为「刑罚之地」、「死人受苦之地」或「死人因罪而受苦之地」。

Γεθσημανί

(1)

(a)

93.448 人名及地名 地名 橄榄山山脚的一个园子 客西马尼；《思》革责玛尼

γείτων

(1)	ονος＜阳＞及＜阴＞

(a)

11.89 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参ἀδελφός, περίοικος, πλησίον］ 与其他人毗邻而居的人，因而可算是所谓「内群体」的一份子，那就是说，他与这个群体既有民族也有文化方面的认同 邻舍；兄弟 εὑροῦσα συγκαλεῖ τὰς φίλας καὶ γείτονας λέγουσα, ∑υγχάρητέ μοι  ‘when she finds it, she calls her friends and neighbors together and says, “Rejoice with me”’  「找到了，她就请朋友和邻舍来，对她们说：『你们和我一同欢喜吧』」 (路 15:9) 在 γείτων、περίοικος 和 πλησίον[b] 这三个词当中，可能最后一个词的意义最广。至少，路 10:27 中的 πλησίον 在某种程度上有「同胞」的引申意义，ἀδελφός[e] 则可能暗示一种更亲密的关系。

γελάω

(1)

(a)

25.135 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 ［参γέλως］ 笑；喜笑 μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε  ‘happy are you who weep now, for you will laugh’  「现在哭泣的人有福了，因为你们将要欢笑」 (路 6:21) 有些语言清楚区分了不同类型的笑声：(1) 嘲笑某个人的笑声；(2) 看到或听到某件有趣的事而笑；(3) 表示幸福和快乐的笑声。在 路 6:21 和 雅 4:9，根据上下文这是第三种笑。

γέλως

(1)

ωτος＜阳＞

(a)

25.135 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 ［参γελάω］ 笑声 ὁ γέλως ὑμῶν εἰς πένθος μετατραπήτω  ‘let your laughter be changed into sorrow’  「要将欢笑变为悲哀」 (雅 4:9) 有些语言清楚区分了不同类型的笑声：(1) 嘲笑某个人的笑声；(2) 看到或听到某件有趣的事而笑；(3) 表示幸福和快乐的笑声。在 路 6:21 和 雅 4:9，根据上下文这是第三种笑。

γεμίζω

(1)

(a)

59.42 数量 满的，空的 使某物充满一种物质（通常用于大量） 充满；灌满；倒满 Γεμίσατε τὰς ὑδρίας ὕδατος  ‘fill these water jars with water’  「把缸倒满水」 (约 2:7)

γέμω

(1)

(a)

59.41 数量 满的，空的 充满某种物质或物品 充满；包含 ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας  ‘but inside they are full of dead people's bones and all kinds of filth’  「里面却满了死人的骨头和一切的污秽」 (太 23:27) τὸ δὲ ἔσωθεν ὑμῶν γέμει ἁρπαγῆς καὶ πονηρίας  ‘but within you are full of violence and evil’  「你们里面却充满了抢夺和邪恶」 (路 11:39) 在 路 11:39 有一个混合比喻，因此 γέμω 可以解作强度。

γενεά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

11.4 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 生活在同一时代，属于同一年龄阶层的人 同一时代的人；同一世代的人 ἐκζητηθήσεται ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης  ‘the people of this generation will be punished’  「这世代将要为此被追讨」 (路 11:51) 「这世代的人」也可以表达为：「现在活着的人」或「这个时代的人」。连续的世代可以说是「一个接一个地活着的群体」，或「子女接着父母的连续更替」。

(b)

10.4 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 具有相似文化的民族 同类的人 οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου φρονιμώτεροι ὑπὲρ τοὺς υἱοὺς τοῦ φωτὸς εἰς τὴν γενεὰν τὴν ἑαυτῶν εἰσιν  ‘the people of this world are more prudent in dealing with these of their own kind than are the people who belong to the light’ or ‘... in dealing with people like themselves ...’  「今世之子应付自己的世代，比光明之子更精明」或「……应付那些像自己的人……」 (路 16:8) 比较 γενεά[a]「同一时代的人」（11.4）。

(c)

10.28 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参τέκνον］ 与所提到的人有血缘关系的子孙后代 子孙后代 τὴν γενεὰν αὐτοῦ τίς διηγήσεται  ‘no one will be able to tell about his descendants’  「谁可以述说他的后代呢？」 (徒 8:33) γενεά[c]、τέκνον[b] 和 σπέρμα[b]（10.29）所指的不是某人的直系子孙或后裔（就是说，不是指某人的儿女），而是指直系子孙的相继后裔，即某人的后裔。在某些语言中，这些后裔可能会被称为「某人的子孙的子孙」；其他语言可以用「跟从某人的人」或「那些后来的人」来指后裔。

(d)

67.144 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 一段不确定的时间，但与人类的存在密切相关，在一些上下文中，是指大约一代人的时间 世代；年代 ὃς ἐν ταῖς παρῳχημέναις γενεαῖς εἴασεν πάντα τὰ ἔθνη πορεύεσθαι ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν  ‘in the past ages he allowed all peoples to go their own way’  「在从前的世代里，他任随万国各行其道」 (徒 14:16) 徒 14:16 中所指的可能是「世代」，意思是时期。

γενεαλογέω  (γενεαλογέομαι)

(1)

(a)

10.25 亲属关系用语 不同代的亲属关系 出身于某个特定血统 属于……的世系；是……的后代 ὁ δὲ μὴ γενεαλογούμενος ἐξ αὐτῶν  ‘who was not descended from them’  「不是他们的后代」 (来 7:6) 来 7:6 的意思也可以表达为「他们不是他的祖宗」。

γενεαλογία

(1)

ας＜阴＞

(a)

10.26 亲属关系用语 不同代的亲属关系 （γενεαλογέομαι「是……的后裔」10.25 的衍生词）直系后裔的名单 家谱；族谱 γενεαλογίαις ἀπεράντοις  ‘those endless lists of ancestors’  「冗长的家谱」 (提前 1:4)

γενέσια

(1)

ων＜中＞

(a)

51.12 节日 纪念某人出生的庆祝活动或节日 生日庆祝会；生日庆典 γενεσίοις δὲ γενομένοις τοῦ Ἡρῴδου ὠρχήσατο ἡ θυγάτηρ τῆς Ἡρῳδιάδος  ‘at Herod's birthday celebration, the daughter of Herodias danced’  「在希律的生日庆典，希罗底的女儿跳舞」 (太 14:6)

γένεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

23.46 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参γενετή］ 通过出生而存在 出生；诞生 Τοῦ δὲ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἡ γένεσις οὕτως ἦν  ‘this is the way that Jesus Christ was born’  「耶稣基督诞生的经过是这样的」 (太 1:18) 将 太 1:18 直译成「这是耶稣基督出生的方式」，可能会令读者产生误解，因为这样说像是在描述他出生的实际过程，而不是在叙述与他的出生相关联的环境和事件。因此，最好把 太 1:18 译成「这是耶稣基督出生时发生的事」，或「在耶稣基督出生时，发生了这些事」。

(b)

10.24 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参οἶκος, πατριά］ 历代有血缘关系的人 世系；宗族 Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ υἱοῦ Δαυὶδ υἱοῦ Ἀβραάμ  ‘the book of the lineage of Jesus Christ, David's son, who was Abraham's son’  「亚伯拉罕的后裔、大卫的子孙耶稣基督的家谱」 (太 1:1) 在圣经时代，鉴于法律关系与血缘关系之间的某些区分，计算家系有点复杂。然而，γένεσις[b]、οἶκος[c] 和 πατριά[a] 的意义，重点不在于祖先的名单，而在于那些依次相关的人的世系，那是所论及的人（reference person）所属的世系。然而，有些学者认为 太 1:1 中的 γένεσις 本来是《马太福音》书名的一部分，因此把开头引入的短语翻译为「耶稣基督的历史书」（见γένεσις[c]「历史」，33.19）。 在某些语言中，连续的一系列祖先被称为「祖宗」或「人回头所见的人」或「那些已经在前面走过的人」。在另一些语言中，家系被称为「一个人的根源」或「一个人的树干」。

(c)

33.19 沟通 话语类型 某人的出身和一生的叙述 历史 Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ υἱοῦ Δαυὶδ υἱοῦ Ἀβραάμ  ‘book of the history of Jesus Christ, the son of David, the son of Abraham’  「亚伯拉罕的后裔、大卫的子孙耶稣基督的历史」 (太 1:1) 在大多数情况下，学者认为 太 1:1 中的短语 βίβλος γενέσεως 是指接下来的祖先名单。因此，βίβλος γενέσεως 更常被译成「祖先的记录」或「祖先的出生记录」（见 10.24）。1

(d)

13.71 是，变成，存在，发生 存在 存在的状态 存在 οὗτος ἔοικεν ἀνδρὶ κατανοοῦντι τὸ πρόσωπον τῆς γενέσεως αὐτοῦ ἐν ἐσόπτρῳ  ‘this one is like a man who sees the face of his existence in a mirror’  「像一个人对着镜子看自己生来的面貌」 (雅 1:23) φλογίζουσα τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως  ‘set on fire the course of existence’  「把人生的轮子点燃起来」（直译：「把存在的过程点燃起来」） (雅 3:6) 在 雅 1:23，γένεσις 一词基本上是多余的，因为所指的只能是某人自己的脸。

____________________________________________________

1 见33.38，其中太 1:1是βίβλος[c]「书面声明」，「记录」的示例。关于γένεσις[a]「出生」，见23.46。

γενετή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

23.46 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参γένεσις］ 由出生而存在 出生；生下来 εἶδεν ἄνθρωπον τυφλὸν ἐκ γενετῆς  ‘he saw a man who was blind from the time he was born’  「看见一个生下来就瞎眼的人」 (约 9:1) 在一些语言中，「从他出生的时候起」最好译成「从他是小孩子的时候起」。另外，这种表达时间的方式也可以译成：「一个一直是盲眼的人」，或「一个从来不能看见的人」。

γένημα

(1)

τος＜中＞

(a)

13.49 是，变成，存在，发生 状态的改变 （γίνομαι[c]「成为」13.48 的衍生词）成为产品或结果的东西 产品；制成品 οὐ μὴ πίω ἀπ᾽ ἄρτι ἐκ τούτου τοῦ γενήματος τῆς ἀμπέλου ἕως τῆς ἡμέρας ἐκείνης  ‘from now I will not drink of this product of the vine until that day’ or ‘I will never again drink this wine until the day’  「从今以后，我不再喝这葡萄的产品，直到……那日子」或「从今以后，我不再喝这葡萄汁，直到……那日子」 (太 26:29)

γεννάω

(1)

(a)

23.58 生理活动过程及状态 诞生，生育 男性在一个孩子受孕和出生的过程中所扮演的角色 做父亲；生育；成为……的父亲 Ἀβραὰμ ἐγέννησεν τὸν Ἰσαάκ  ‘Abraham was the father of Isaac’  「亚伯拉罕生以撒」 (太 1:2)

(b)

23.52 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参τεκνογονέω, τεκνογονία, τίκτω］ 生孩子 1 生（孩子）；生产；分娩 ἐπυνθάνετο παρ᾽ αὐτῶν ποῦ ὁ Χριστὸς γεννᾶται  ‘they asked them where the Messiah would be born’  「问他们：『基督该生在哪裏？』」 (太 2:4) ἡ γυνή σου Ἐλισάβετ γεννήσει υἱόν σοι  ‘your wife Elizabeth will bear you a son’  「你的妻子伊利莎白要给你生一个儿子」 (路 1:13) 所有语言都有表示人出生的说法，并且很多时候是采用习语形式，比如：「掉下来一个孩子」，或「使婴儿从两腿之间通过」。有些语言有多个表示分娩的词汇，其中一些可能带有不幸的言外之意，因此翻译者必须小心选择合适的表达方式。 另外，γεννάω 与 ἐξ αἱμάτων （约 1:13） 和 ἐκ τῆς σαρκός （约 3:6）配搭，指人自然的出生。在 约 3:5，γεννηθῇ ἐξ ὕδατος 被一些学者解作指自然的出生（比较 约 3:6），但是有些学者认为这是指洗礼。当然，在 约 3:5，γεννηθῇ 与 πνεύματος 配搭是指属灵的出生；在这种情况下，γεννάω 是指状态发生巨大的变化（见 13.56）。《约翰福音》的特色是经常使用双关语，用同一个词汇来表达两种不同的意思或者两个不同的所指对象。

(c)

13.56 是，变成，存在，发生 状态的改变 （γεννάω[b]「分娩」23.52 的引申喻意）使人经历彻底的改变，有牵涉整体人格的含义 使……出生；从……出生 ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ πνεύματος  ‘unless someone is born of water and the Spirit’  「一个人如果不是由水和圣灵生的」 (约 3:5) 有人把短语 γεννηθῇ ἐξ ὕδατος 解作实际的生产或分娩（见 23.52）。另一些人把这个短语解作水的洗礼。类似的短语 γεννηθῇ ἐξ … πνεύματος 可以指圣灵的洗礼或由圣灵所成就的重生。

(d)

13.129 是，变成，存在，发生 发生 导致某事发生，暗示那是现有状况的结果 引起；产生；造成 εἰδὼς ὅτι γεννῶσιν μάχας  ‘knowing that they give rise to quarrels’ or ‘... produce quarreling’  「你知道这些事会引起争斗」或「……产生纷争」 (提后 2:23)

(e)

41.53 行为及相关状态 改变行为 ［参ἄνωθεν, παλιγγενεσία］ γεννάω ἄνωθεν  （习语，直译：再出生，重生）经历生活方式的彻底改变，变成应有的方式，暗示回到之前的一种状态或关系中 重生；经历新生；再生 ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἄνωθεν  ‘unless a person is born again’  「人若不重生」 (约 3:3) 在 约 3:3， ἄνωθεν 也可能是指「从上面」或「从上帝」（见 84.13），与 约 1:13 中的短语 ἐκ θεοῦ ἐγεννήθησαν 在文学上平行。然而，在 约 3:3，尼哥德慕（尼哥底母）理解 ἄνωθεν 为指「再一次」（见 67.55），而 γεννάω 是指「身体的出生」（见 23.52）。

____________________________________________________

1 τεκνογονέω和τεκνογονία的内涵意义可能与τίκτω[a]和γεννάω[b]略有不同，因为前者在风格上更为正式，但这些词汇的外延意义似乎没有显着的差异。

γέννημα

(1)

τος＜中＞

(a)

23.53 生理活动过程及状态 诞生，生育 （γεννάω[b]「生产（孩子）」23.52 的衍生词）活物所生产的后代 后代；后裔；子孙；孩子 Γεννήματα ἐχιδνῶν  ‘brood of vipers’  「毒蛇所生的」 (太 3:7) 在一些语言中，可以比较字面地翻译 太 3:7 中的这个短语，比如译成「毒蛇的后裔」；然而有些语言不能这样翻译，必须译成「小蛇」。关于 γέννημα 在 太 3:7 的另一种解释，见 58.26。

(b)

58.26 性质，类别，示例 类别，种类 ［参τέκνον, υἱός］ 一类或一种人，暗示具有特定的衍生特徵 ……的儿子；……的后裔；……的子孙；……的种类；具有……特徵的人 Γεννήματα ἐχιδνῶν  ‘offspring of vipers (in the sense of the kind of people who are like vipers)’  「毒蛇的种类」（意思是像毒蛇一样的人） (太 3:7) 关于 γέννημα 在 太 3:7 的另一种解释，见 23.53。

Γεννησαρέτ

(1)

＜阴＞

(a)

93.449a 人名及地名 地名 迦百农南部的肥沃平原 革尼撒勒；《思》革乃撒勒

(b)

93.449b 人名及地名 地名 「加利利湖」的别称，也称为「基尼烈海」或「提比哩亚海」 革尼撒勒湖；《思》革乃撒勒湖

γεννητός

(1)

ή，όν

(a)

23.47 生理活动过程及状态 诞生，生育 （{γεννάω}[b]「生产（孩子）」23.52 的衍生词）被生下来的 出生的；生下来的人；人；世人 οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ  ‘among those born of women, no one is greater than John the Baptist’ or ‘among those who have lived, no one is greater than John the Baptist’  「凡女子所生的，没有一个比施洗约翰大」或「凡活着的，没有一个比施洗约翰大」 (太 11:11) 在一些语言中，直译 γεννητοῖς γυναικῶν「女人所生的」可能会误导读者，因为这句话可能会暗示有些人不是由女人生的。为此，在有些情况下，可以把 γεννητοῖς γυναικῶν 译成「所有曾经活在世上的人」。然而，要用这个语句表达施洗约翰的超越并不容易，并且其含义远远超过翻译对等的问题。

γένος

(1)

ους＜中＞

(a)

10.32 亲属关系用语 不同代的亲属关系 非直接后代（可能有几代人的差距），可以是男性或女性 后裔；后代 ἐγώ εἰμι ἡ ῥίζα καὶ τὸ γένος Δαυίδ  ‘I am the root and descendant of David’  「我是大卫的根，是他的后裔」 (启 22:16) 在 启 22:16 中，ῥίζα[b]（10.33）和 γένος[a] 的意思非常相近， 通常最好是把这两个词合并为一个单一的表达，例如：「我是大卫的后裔」，或「我属于大卫的家系」。

(b)

10.1 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 ［参σάρξ］ 被认为有血缘关系的一个较大的群体1 种族；民族 ἡ δὲ γυνὴ ἦν Ἑλληνίς, ∑υροφοινίκισσα τῷ γένει  ‘the woman was Greek in culture, of the Syrophoenician race’  「这妇人是希腊人，属叙利亚的腓尼基族」 (可 7:26) 在某些语言中，要清楚区分文化和种族，正如在 可 7:26，可能是困难的。有时候，这种差异可以这样显示：「这妇人生活像希腊人，但她是腓尼基人」，或「这妇人生活像希腊人，但她父母是从腓尼基来的」。翻译 罗 11:14 中的「同族」时，可能需要说：「我所有的犹太同胞」，或「我属于其中的所有人」，或「和我同根的那些人」，或「是我树干的那些人」（根据树干与树枝的比喻）。

(c)

58.23 性质，类别，示例 类别，种类 根据隐含的根源和血统而来的种类 种；类；属；族 ἐκ παντὸς γένους συναγαγούσῃ  ‘gathering (fish) of every kind’  「聚拢各种鱼类」 (太 13:47) τοσαῦτα εἰ τύχοι γένη φωνῶν εἰσιν ἐν κόσμῳ  ‘there are perhaps a great many kinds of languages in the world’  「世上有许多种语言」 (林前 14:10)

____________________________________________________

1 πατριά[a]和φυλή[b]「民族；人民」（11.56）的重点在于作为社会职能单元的特定人群，血缘关系是次要特徵。但是，对于γένος[b]和σάρξ[e]来说，血缘关系是重点，而群体职能是次要的。

Γερασηνός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.450 人名及地名 地名 （Γέρασα「格拉森」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）在格拉森出生或居住的人；格拉森是位于约旦河东的比利亚的城邑 格拉森人；《思》革辣撒人

Γεργεσηνός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.451 人名及地名 地名 （ Γέργεσα「加大拉／格拉森」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）在加大拉／格拉森出生或居住的人（太 8:28，校勘栏） （音译）格各森的

γερουσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

11.83 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参πρεσβυτέριον］ 犹太人的最高议会（另见 συνέδριον[b]「犹太公会，犹太人的议会」 11.80），但其中也有一个含义，就是组成这样一个议会的成员，是较成熟和年长的人1 犹太公会；犹太人的高级议会 ὁ ἀρχιερεὺς καὶ οἱ σὺν αὐτῷ συνεκάλεσαν τὸ συνέδριον καὶ πᾶσαν τὴν γερουσίαν τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ  ‘the High Priest and his companions called together the Sanhedrin, that is, the whole council of elders of the Jewish people’  「大祭司和他的同党来到开会的地方，就召集公议会，就是以色列人的全体长老议会」 (徒 5:21)

____________________________________________________

1 虽然γερουσία和πρεσβυτέριον[a]与συνέδριον[b]（11.80）一样，是指犹太人的议会，但这并不意味着三个词汇的意思完全相同。与συνέδριον[b]相比，γερουσία和πρεσβυτέριον[a]更为强调成熟的年龄和判断力，以及在社会上的高地位。

Γερσινός

(1)

(a)

93.452 人名及地名 地名 Γεργεσηνός 93.451 的另一种拼写法（太 8:28，GNT3c-校勘栏）

γέρων

(1)

οντος＜阳＞

(a)

9.30 人 男性 成年男性，强调相对年长的年龄 成年人；老人 ∏ῶς δύναται ἄνθρωπος γεννηθῆναι γέρων ὤν  ‘how can a man be born when he is an old man’  「人已经老了，如何能重生呢？」 (约 3:4)

γεύομαι

(1)

(a)

24.72 感官事件及状态 尝味 品尝 尝；吃；体验 ἐγεύσατο ὁ ἀρχιτρίκλινος τὸ ὕδωρ οἶνον γεγενημένον  ‘the head steward tasted the water which had turned to wine’  「宴会总管尝了那水变的酒」 (约 2:9)

(b)

23.3 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参βιβρώσκω, βρῶσις, τρώγω］ 进食固体食物 吃东西；吃 ἐγένετο δὲ πρόσπεινος καὶ ἤθελεν γεύσασθαι  ‘he became hungry and wanted to eat’  「他饿了，想吃东西」 (徒 10:10)

(c)

90.78 语意格 经历者 （γεύομαι[a]「尝」24.72 的引申喻意）经历，焦点可能在于个人的参与 经历 εἰσίν τινες τῶν ὧδε ἑστώτων οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου  ‘there are some here who will not experience death’  「站在这里的人，有些还没有经历死亡」 (太 16:28) γευσαμένους τε τῆς δωρεᾶς τῆς ἐπουρανίου  ‘they have experienced the heavenly gifts’  「经历过天上的恩赐」 (来 6:4)

γεωργέω

(1)

(a)

43.1 农耕 从事农耕或园艺 种地；耕种；在园中种植；从事园艺 τίκτουσα βοτάνην εὔθετον ἐκείνοις δι᾽ οὓς καὶ γεωργεῖται  ‘which grows plants that are useful to those for whom it is cultivated’  「长出对种植的人有用的植物」 (来 6:7)

γεώργιον

(1)

ου＜中＞

(a)

1.96 地理物体及特徵 牧地及耕地 耕地，通常仅用来指耕作的田地或果园，对比于牧场（在《新约》里，γεώργιον 只用来比喻上帝关怀和教养的人） 田地；耕地；园地 θεοῦ γεώργιον, θεοῦ οἰκοδομή ἐστε  ‘you are God's field, you are God's building’  「你们是上帝的田地、上帝的房屋」 (林前 3:9)

γεωργός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

43.2 农耕 （γεωργέω「耕田，种地」43.1 的衍生词）从事耕种或园艺的人 农夫；耕种的人；佃农 ἐξέδετο αὐτὸν γεωργοῖς καὶ ἀπεδήμησεν  ‘he rented (the vineyard) to farmers and left home on a trip’  「把园子租给一些佃户，就出远门去了」 (太 21:33)

γῆ

(1)

γῆς＜阴＞

(a)

1.39 地理物体及特徵 地球的表面 ［参κόσμος, οἰκουμένη］ 人类居住的地面，对比于上面的天空和下面的世界1 大地；世界 οὐαὶ τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς  ‘how horrible it will be for all who live on earth!’  「住在地上的人有祸了！」 (启 8:13)

(b)

1.60 地理物体及特徵 与海洋形成对比的陆地 ［参ξηρός, χώρα］ 旱地，对比于海 陆地 τὸ δὲ πλοῖον ἤδη σταδίους πολλοὺς ἀπὸ τῆς γῆς ἀπεῖχεν  ‘the boat was already far away from the land’  「船离岸已经很远」 (太 14:24) 在多种语言中，人们会清楚区分陆地的不同用语，如相对于水的陆地，以及用以指耕地的陆地。在中国语言中，我们会把靠近水的陆地称为「岸」或「海岸」，因此，太 14:24 可以译作「船离岸已经很远」《现中》。同样，徒 27:27 可以译作「我们已靠近岸边。」

(c)

2.14 自然物质 土，泥，沙，石 土地松软的顶层，植物在这里生长，通常呈黑色、棕色或红色，由有机物和矿物颗粒组成2 泥土；土地 ἔπεσεν ἐπὶ τὰ πετρώδη ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν  ‘some fell on rocky ground where there was not much soil’  「有的落在土浅的石头地上」 (太 13:5) 在某些情况下，γῆ[c] 可以译作「用来耕种的土地」或「植物生长的土地」。

(d)

1.79 地理物体及特徵 社会政治区域 ［参κλίμα, μέρος, ὅριον, χώρα］ 地上某个或某些地区，通常与某一民族或地理中心有关，但不一定构成政府的行政单位3 区域；领土；土地（甚至地区；但这也许会过于正规地暗指政府的行政区） Γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλίμ, ὁδὸν θαλάσσης  ‘land of Zebulun, land of Naphtali, the road to the sea’  「西布伦地、拿弗他利地，沿海之路」 (太 4:15) γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον 和 μέρος[c] 并不完全是同义词，然而在某些新约经文中，这些词汇基本上含义重叠。

(e)

9.22 人 人类 ［参οἰκουμένη］ （ γῆ[a]「地球」1.39 的引申喻意）所有住在地上的人 人；全人类 Ὑμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς  ‘you are like salt for all mankind’  「你们是人类的盐」 (太 5:13)

(f)

1.3 地理物体及特徵 宇宙，万物 ［参οὐρανός］ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ  大致固定的短语：天地，相当于一个单一词项：上帝整体的创造 天地；宇宙 ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρελεύσονται  ‘heaven and earth shall pass away, but my words shall not pass away’  「天地要废去，我的话却绝不废去」 (可 13:31) 将 ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ 译为「天和地」可能会产生一些难题，因为「天」（天堂）在某些语言中，可能专指上帝居住的地方。这段经文中所指的是「天空和大地」，即一切的物质存在，而不是上帝的居所，因为上帝的居所绝不属于那终必逝去的事物。

____________________________________________________

1 γῆ[a]、οἰκουμένη[a]和κόσμος[b]具体指地上有人居住的已知区域，在新约时期，这包括地中海周围国家、肥沃月湾，以至印度河流域，北边远至欧洲的英格兰和斯堪的纳维亚。这是当时已知的整个世界。有些译入语言所用的词汇也有这种局限，只是具体范围不同。这里重要的不在于地上的具体区域，而在于大地的表面是人类居住地的观念。οἰκουμένη[a]的意思可能与γῆ[a]和κόσμος[b]略有不同，οἰκουμένη[a]比较强调地上的文明地区。

2 在《新约》中，γῆ不是指所有与火、空气和水相对的所有固态物质，但在古典希腊文和希腊化时期的通用希腊文中却是这样。因此，γῆ作为一种元素的一般意思并不在新约希腊文字典当中，但是指称「泥土；土地」的γῆ[b]却在其中。

3 γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον和μέρος[c]在意思上的重叠特徵可以用英文的region，territory和land，或中文的「地区」、「领土」和「土地」等词汇的意思重叠来比较和阐明。 例如：太 15:21中所指的可以说是「推罗和西顿地区」、「推罗和西顿的领土」、「推罗和西顿的土地」，甚至「推罗和西顿区域」。英语的region，territory和land等词在意思上确实具有某些细微的差异，这些差异提供了一些补充成分，而且多半是隐含的。

γῆρας

(1)	ως或ους，＜间受＞γήρει＜中＞

(a)

67.157 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 年老的时期，通常是一个人过了壮年之后的时期 1 年老；老年 αὐτὴ συνείληφεν υἱὸν ἐν γήρει αὐτῆς  ‘she herself has received a son in her old age’  「在年老的时候也怀了男胎」 (路 1:36)

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含词汇几乎同样可以放在语义域23「生理活动过程及状态」中加以解释，因为这些词汇可以简单地视为生理状态的衍生词。然而，在各词汇的相关上下文中，重点似乎放在特定的时间段，而不是在生理状态上。

γηράσκω

(1)

(a)

67.105 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 年纪老迈（指生物） 年老；变老；渐渐变老 ὅταν δὲ γηράσῃς ... ἄλλος σε ... οἴσει ὅπου οὐ θέλεις  ‘when you become old ... someone else will take you where you do not want to go’  「到了你年老的时候……别人要……带你到你不愿意去的地方」 (约 21:18a)

____________________________________________________

1 γηράσκω也可以归入语义域23「生理活动过程及状态」中，但在约 21:18，这词的重点似乎是在持续的时间而不是生理状态。

γίνομαι

(1)

(a)

13.80 是，变成，存在，发生 存在 开始存在 形成；开始存在 πάντα δι᾽ αὐτοῦ ἐγένετο  ‘everything came into existence through him’  「万物都是藉着他而存在的」 (约 1:3) πρὶν Ἀβραὰμ γενέσθαι ἐγὼ εἰμί  ‘before Abraham came into existence, I existed’  「亚伯拉罕还未存在，我就已经存在了」 (约 8:58)

(b)

13.3 是，变成，存在，发生 状态 具有某些特徵，暗示那是获得的 是；成为 γίνεσθε οὖν φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις  ‘therefore be wise as serpents’  「所以你们要机警如蛇」 (太 10:16) διότι ἀγαπητοὶ ἡμῖν ἐγενήθητε  ‘because you are dear to us’  「因为你们已经成为我们所爱的人」 (帖前 2:8)

(c)

13.48 是，变成，存在，发生 状态的改变 取得或经历某个状态 变成 ὅπως γένησθε υἱοὶ τοῦ πατρὸς ὑμῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς  ‘in order that you may become the sons of your Father in heaven’  「好叫你们成为天父的儿子」 (太 5:45) ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο  ‘the Word became a human being’ or ‘the Word became a person’  「道成为人」 (约 1:14) πάντας τοὺς ἀκούοντάς μου σήμερον γενέσθαι τοιούτους ὁποῖος καὶ ἐγώ εἰμι  ‘that those who hear me might become this day such as I am’  「今天所有听我说话的人都要像我一样」 (徒 26:29) 有些语言没有意为「变成」的词汇，但所有语言都会有某些意译的表达方式，例如「成为」，或「不再是一物而成为另一物」，或「改变成为」。然而在 约 1:14，必须注意译文不能暗示基督失去了神性，然后变成为人，或者他仅仅看似是人（幻影说）。

(d)

13.107 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἐπιγίνομαι］ 发生，暗示所发生的与以前的状态不同1 发生 γίνεται λαῖλαψ μεγάλη ἀνέμου  ‘a strong wind came up’  「起了猛烈的大风暴」 (可 4:37)

(e)

15.1 线性运动 移动，来／去 ［参κινέω］ 改变位置（含义广泛通用） 来；去；走动 γενομένου μου εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘when I came to Jerusalem’  「我到耶路撒冷的时候」 (徒 25:15) μόλις γενόμενοι κατὰ τὴν Κνίδον  ‘with difficulty we came to Cnidus’  「我们好不容易才来到革尼土」 (徒 27:7) 虽然 γίνομαι 的含义通常是「变成」，但在 徒 25:15 和 徒 27:7 等上下文显然不能按惯例把 γίνομαι 译作「变成」。这些上下文明确表示当中包含一些动作，因此通常必须采用「来到」、「到达」，甚至「前往」等用语。

(f)

57.2 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 ［参ὑπάρχω］ 属于某人的2 属于；拥有；有 ἐὰν γένηταί τινι ἀνθρώπῳ ἑκατὸν πρόβατα  ‘if a hundred sheep belong to a man’  「假如一个人有一百只羊」 (太 18:12)

(g)

41.1 行为及相关状态 行为，品行 生活和行事为人，因应环境有特定的方式3 行事为人；行为表现；品行 ὁσίως καὶ δικαίως καὶ ἀμέμπτως ὑμῖν τοῖς πιστεύουσιν ἐγενήθημεν  ‘our conduct towards you who believe was pure and right and without fault’  「对你们这些信徒，我们的言行都是纯洁、公正、无可责备的」 (帖前 2:10)

(h)

85.6 在空间存在 在某个地方 在某个地方，可能有来到这样一个地方的含义 是（在某处） πῶς μεθ᾽ ὑμῶν τὸν πάντα χρόνον ἐγενόμην  ‘how I was with you all the time’  「我一直怎样跟你们相处」 (徒 20:18)

(i)

85.7 在空间存在 在某个地方 ［参παραγίνομαι］ 来到某个地方 变成；出现；来到某个地方 ἐξαίφνης ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου  ‘suddenly there appeared with the angel a multitude of heavenly forces’  「忽然，有一大队天军跟那天使一起出现」 (路 2:13)

(j)

91.5 语段标记 转折的标记 表示新的信息，或与某个情景的参与者有关，或与情景本身有关（通常以 ἐγένετο δέ 或 καὶ ἐγένετο 的句式出现）4 （中文不必译出） Ἐγένετο δὲ τῇ ἑξῆς ἡμέρᾳ κατελθόντων αὐτῶν ἀπὸ τοῦ ὄρους  ‘and it happened on the sixth day as they were going down from the mountain’  「第六天，他们下了山」 (路 9:37) Ἐγένετο ἄνθρωπος, ἀπεσταλμένος παρὰ θεοῦ  ‘there was a man sent from God’  「有一个人，是从上帝那里差来的」 (约 1:6) 通常不翻译

(k)

34.69 联合 结婚，离婚 γίνομαι ἀνδρί  （习语，直译：成为属于一个男人的）与一个男人结婚 结婚；归属于 τοῦ μὴ εἶναι αὐτὴν μοιχαλίδα γενομένην ἀνδρὶ ἑτέρῳ  ‘she will not be called an adulteress if she marries another’  「她嫁给别人，也不是淫妇」 (罗 7:3)

(l)

30.77 思考 决定，作出结论 γίνομαι γνώμης  （习语，直译：成为一种思想）下定决心，强调作出这种决定的过程5 决定；决意；定意 ἐγένετο γνώμης τοῦ ὑποστρέφειν διὰ Μακεδονίας  ‘he decided to go back through Macedonia’  「他就决定从马其顿回去」 (徒 20:3)

____________________________________________________

1 γίνομαι和ἐπιγίνομαι的这个意思与13.48中γίνομαι的意思重点略有转移，在该处γίνομαι的重点在于变化。

2 γίνομαι[f]和ὑπάρχω[d]的意思也可以归类在语义域89「关系」中，特别是γίνομαι[f]和ὑπάρχω[d]与拥有者的间接受格（dative of the possessor）同时出现时，这个情况被视为含义上一个必要组成元素的时候。

3 在语义域41「行为及相关状态」的子域A「行为，品行」的所有词汇中，γίνομαι[g]无疑是意思最为宽泛的，暗示最大范围的行为。

4 ἐγένετο δέ 和 καὶ ἐγένετο经常出现在福音书中用作转折的标记，特别是在《路加福音》；它们在许多语言中相当于一个新的段落。请特别注意下述经文：路 5:1, 路 5:12, 路 5:17; 路 5:1, 路 6:6, 路 6:12; 路 7:11; 路 8:1, 路 8:22; 路 9:18, 路 9:28, 路 9:37, 路 9:51。

5 γίνομαι γνώμης与τίθημι ἐν τῇ καρδίᾳ和τίθεμαι ἐν τῷ πνεύματι（30.76）类似。这些词汇全都与作出决定的过程有关，但30.76中的习语可能表示更大的主动性和目的性。

γινώσκω

(1)

(a)

28.1 知道 知道 ［参γνωρίζω, γνῶσις, οἶδα］ 掌握关于……信息 知道；晓得；了解；熟悉 Ὑμεῖς ἐστε οἱ δικαιοῦντες ἑαυτοὺς ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων, ὁ δὲ θεὸς γινώσκει τὰς καρδίας ὑμῶν  ‘you are the ones who make yourselves look right in people's sight, but God knows your hearts’  「你们在人面前表现自己为义，上帝却知道你们的心」 (路 16:15a) διότι γνόντες τὸν θεὸν οὐχ ὡς θεὸν ἐδόξασαν  ‘since, although they knew about God, they did not honor him as God’ or ‘... they did not give him the honor that belongs to him’  「因为，他们虽然知道上帝，却不把他当作上帝荣耀他」或「……却不把属于他的荣耀归给他」 (罗 1:21)

(b)

27.2 学习 学习 以任何方式获取信息，但通常有亲身投入或个人经验的含义 知道；发现 καὶ γνόντες λέγουσιν, ∏έντε  ‘and when they found out, they told him, Five (loaves)’  「他们知道后就说：『有五个』」 (可 6:38)

(c)

27.18 学习 学习 通过亲身经历来了解一个人，暗示一种持续的关系 知道；认识；熟知 ἵνα γινώσκωσιν σὲ τὸν μόνον ἀληθινὸν θεὸν  ‘for people to know you, the only true God’  「让人认识你――独一的真神」 (约 17:3) Καὶ ἐν τούτῳ γινώσκομεν ὅτι ἐγνώκαμεν αὐτόν  ‘then we are sure that we know him’  「就知道我们确实认识他」 (约壹 2:3) 在翻译 约 17:3 中的 γινώσκω 时，翻译者要避免使用仅仅意指「听说」的表达。在这里，重点是所经历的人际关系。

(d)

32.16 理解 终于理解或明白过来 ［参γνῶσις, ἐπιγινώσκω］ 通过经验和学习的能力来理解2 开始明白；感知；理解 ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας  ‘(God) will enable you to understand the secrets of the kingdom’  「天国的奥秘……叫你们明白」 (太 13:11) ∑ὺ εἶ ὁ διδάσκαλος τοῦ Ἰσραὴλ καὶ ταῦτα οὐ γινώσκεις;  ‘are you a teacher in Israel and don't understand these things?’  「你是以色列人的老师，还不明白这些事吗」 (约 3:10) τὴν ἁμαρτίαν οὐκ ἔγνων εἰ μὴ διὰ νόμου  ‘I wouldn't have understood sin without the help of the Law’  「如果不是藉着律法，我就不知道什么是罪」 (罗 7:7) 在 太 13:11，γινώσκω 也可以解作「知道」（见 28.1）。

(e)

31.27 持有观点，相信，信赖 承认 ［参ἐπιγινώσκω］ 表明某人确实知道 承认 εἰ δέ τις ἀγαπᾷ τὸν θεόν, οὗτος ἔγνωσται ὑπ᾽ αὐτοῦ  ‘if anyone loves God, such a person is acknowledged by him’  「若有人爱上帝，这人就为上帝所承认」 (林前 8:3) 在 林前 8:3，γινώσκω 也可能仅仅意指「知道」（28.1）。

(f)

23.61 生理活动过程及状态 性关系 ［参συνέρχομαι］ （γινώσκω[a]「知道，认识」28.1 的引申喻意） 性交；同房 ∏ῶς ἔσται τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω;  ‘how can this happen, for I have not had sexual intercourse with a man?’  「我没有与男人同房，怎么会有这事呢？」 (路 1:34) 几乎所有语言都有表示性行为的委婉辞，希腊文新约中的 γινώσκω[f] 和 συνέρχομαι[c] 就是例子。在 路 1:34，γινώσκω 可以简单地译成「我还没有出嫁」；同样，太 1:18 中的 συνέρχομαι 可以译成「在他们成婚前」。有些语言可以采用下面的表达：「在他们圆房前」，或「在他们同寝前」，或「在他们互相发现之前」。

____________________________________________________

1 在约 8:32（γνώσεσθε τὴν ἀλήθειανκαὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς「你们将认识真理，真理会使你们自由」），γινώσκω也可解作「知道」或「发现」（27.2）。

2 ἐπιγινώσκω[b]的意思与γινώσκω[d]略有不同，ἐπιγινώσκω[b]把焦点放在所理解的事物上，或表明理解的过程更重要，但是无法根据现有的上下文来确定这种区别。

γλεῦκος

(1)

ους＜中＞

(a)

6.199 人工制品 植物产品 发酵过程中一种新的甜酒 甜酒 Γλεύκους μεμεστωμένοι εἰσίν  ‘they are filled with sweet wine’  「他们是灌满了甜酒吧！」 (徒 2:13)

γλυκύς

(1)

εῖα，ύ

(a)

79.39 物体的特徵 甜的，苦的，无味的 形容是甜的，与苦、咸对比 甜的；新鲜的；不苦的；好的 μήτι ἡ πηγὴ ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν  ‘no spring pours out sweet and bitter water from the same opening’  「从同一泉源能够涌出甜和苦两种水来吗？」 (雅 3:11) ἐν τῷ στόματί σου ἔσται γλυκὺ ὡς μέλι  ‘in your mouth it will be sweet as honey’  「你口中会甘甜如蜜」 (启 10:9) 在一些语言中，说「甜水」会产生误导，因为这会暗示水中加入了糖或其他甜味的东西。在 雅 3:11 中的对应词汇可以是「淡水」或「好水」，与「坏水」对比，或者用「不苦的水」与「苦水」对比。

γλῶσσα

(1)

ης＜阴＞

(a)

8.21 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 口腔中用来说话和进食的器官 舌头 ἡ γλῶσσα μικρὸν μέλος ἐστὶν  ‘the tongue is a small member of the body’  「舌头虽然是身体上的一个小部分」 (雅 3:5) 虽然在 雅 3:5 中，舌头被称为身体的一个肢体，但它主要是作为言语的象徵。在某些语言中，舌头不被视为一个说话的器官，而仅仅是口腔的一部分，因此表达方法可能需要改变为：「口是身体上的一个小肢体」或「说话只是生活的一小部分」。显然，不是舌头作为一个器官腐蚀了整个人，有这种腐蚀作用的是说话的能力。

(b)

33.2 沟通 语言 一种语言，可能暗示其独特的形式 语言；方言 ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις  ‘they began to talk in other languages’  「开始说出别种语言」 (徒 2:4) 徒 2:4 描述的神迹可以是说的神迹，或听的神迹，但是无论如何，人们都完全明白所说的内容，因此，相对于林前 14:2，在这里译作「语言」似乎是合适的；在林前 14:2 的情况下，人们需要有解释的人才能明白所说的内容（见 33.3）。

(c)

33.3 沟通 语言 一种具有语言形式的话语，但需要有灵感的翻译员去解释其内容 狂喜的语言；方言；灵语 ὁ γὰρ λαλῶν γλώσσῃ οὐκ ἀνθρώποις λαλεῖ ἀλλὰ θεῷ  ‘he who speaks in a tongue does not speak to people but to God’  「那说方言的，不是对人说，而是对上帝说」 (林前 14:2) 大多数学者认为 徒 2:4（见33.2）和 林前 14:2 所述现象是明显不同的，因为在第一种情况下，听众用自己的地方语言就能够理解，而在第二种情况下，听众需要有人翻译才能明白。因此，许多人将 林前 14:2 中的 γλῶσσα 译成「欣喜若狂的言语」；这种言语也是希腊宗教的一个元素，是被神明感动的记号。

(d)

33.74 沟通 说话，谈话 ［参στόμα, χεῖλος］ （γλῶσσα[a]「舌头」8.21 的引申喻意）口头沟通 言语；说话 ἠγαλλιάσατο ἡ γλῶσσά μου  ‘my speech exulted’  「我的舌头快乐」或「我的言语快乐」 (徒 2:26)

(e)

33.75 沟通 说话，谈话 ［参στόμα］ （γλῶσσα[a]「舌头」8.21 的引申喻意）说话的能力 讲话；说话的能力 ἀνεῴχθη δὲ τὸ στόμα αὐτοῦ παραχρῆμα καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ  ‘and immediately his speech was restored’  「就在这时候，他又能够说话了」 (路 1:64) 在 路 1:64，στόμα 和 γλῶσσα 似乎是指相同的事物，因此本质上是同义词。

(f)

33.101 沟通 说话，谈话 ［参λαλιά, στόμα］ 所说的话 所说的话；言语 μὴ ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδὲ τῇ γλώσσῃ  ‘our love should not be just words and talk’  「我们的爱不应该只在言语和谈话上」 (约壹 3:18)

(g)

9.18 人 人类 （γλῶσσα[a] 「舌」8.21 的引申喻意）说话的人1 人；个人 καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται ὅτι κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς  ‘and every person will confess that Jesus Christ is Lord’  「每个人都要宣认：耶稣基督是主」 (腓 2:11)

____________________________________________________

1 在「人」这个子域中，许多指「人」的表达都是基于人的肢体或身体部分的转喻。这样的转喻修辞可见于σὰρξ καὶ αἷμα（9.14）、γόνυ[b]（9.16）、χείρ[b]（9.17）、γλῶσσα[g]（9.18）、ὄνομα[b]（9.19）和ψυχή[c]（9.20）。

γλωσσόκομον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.143 人工制品 容器 存放金钱的盒子 钱箱 ἐπεὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχεν Ἰούδας  ‘since Judas was in charge of the money box’  「因为犹大管钱箱」 (约 13:29) 或许可以把 约 13:29 译作：「犹大是管钱的」或「犹大是这群人的司库」，因为这个希腊短语可以理解为一个习语。

γναφεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

48.7 涉及布料的活动 梳刷、清洁和漂白布匹的人 漂布的人；漂洗工 τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο στίλβοντα λευκὰ λίαν, οἷα γναφεὺς ἐπὶ τῆς γῆς οὐ δύναται οὕτως λευκᾶναι  ‘his clothes became very shining white, so white as no bleacher on earth could make them’  「衣服……极其洁白，地上漂布的人没有一个能漂得那样白」 (可 9:3) 在 可 9:3，所指的显然是漂白的过程；但是，一个 γναφεύς 也会从事梳刷和清洁布匹的工作，在这个过程中，布绒会翘起来，用毛刷梳理就会变软。

γνήσιος

(1)

α，ον

(a)

73.1 真实的，虚假的 形容拥有传闻中的良好品格或素质的 真诚；真正 τὸ τῆς ὑμετέρας ἀγάπης γνήσιον δοκιμάζων  ‘trying to find out how genuine your love is’  「考验你们爱心的真诚」 (林后 8:8)

γνησίως

(1)

(a)

73.1 真实的，虚假的 形容拥有传闻中的良好品格或素质的 真诚；真正 ὅστις γνησίως τὰ περὶ ὑμῶν μεριμνήσει  ‘who genuinely cares about you’  「真心关怀你们的人」 (腓 2:20)

γνόφος

(1)

ου＜中＞

(a)

14.53 自然界的事件及状态 黑暗 ［参σκοτία, σκότος］ 因部分无光或完全无光而出现的状况（见 14.36） 黑暗；《和》译作「密云」 γνόφῳ καὶ ζόφῳ καὶ θυέλλῃ  ‘the darkness, the gloom, and the storm’  「黑暗、阴沉、暴风」 (来 12:18) 许多语言都不能以「黑暗」为施事者，像 路 23:44「黑暗笼罩大地」所表达的那样。因此，翻译者必须说：「遍地都黑暗了」《和》，或「遍地都变得黑暗了」。在某些语言中，黑暗可能被描述为夜晚的一种特质，例如：「遍地就像夜晚一样」。

γνώμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

30.67 思考 打算，企图，计划 有目的或意图的，暗示判断或决心 意见；目标；意图 οὗτοι μίαν γνώμην ἔχουσιν  ‘these have the same purpose’  「他们目的一致」 (启 17:13)

(b)

31.3 持有观点，相信，信赖 有意见，持有观点 被认为是事实的 被考虑的；意见 κατὰ τὴν ἐμὴν γνώμην· δοκῶ δὲ κἀγὼ πνεῦμα θεοῦ ἔχειν  ‘according to my opinion, and I think that I too have God's Spirit’  「然而，按我的意见……我自己也有上帝的灵」 (林前 7:40) χωρὶς δὲ τῆς σῆς γνώμης οὐδὲν ἠθέλησα ποιῆσαι  ‘but I would not want to do anything without having your opinion on the matter’  「但不知道你的意见，我不愿意这样做」 (门 1:14) 在 门 1:14，γνώμη 也可以理解为「协议」或「同意」（见 31.14）。

(c)

31.14 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 基于知识的协议 协议；同意 χωρὶς δὲ τῆς σῆς γνώμης οὐδὲν ἠθέλησα ποιῆσαι  ‘I did not wish to do anything without your agreement’  「没有得到你的同意，我不愿意这样做」 (门 1:14) γνώμη 在 门 1:14 不大可能指同意，而是更有可能解作「意见」（见 31.3）。

γνωρίζω

(1)

(a)

28.1 知道 知道 ［参γινώσκω, γνῶσις, οἶδα］ 掌握关于……信息 知道；晓得；了解；熟悉 τί αἱρήσομαι οὐ γνωρίζω  ‘which I shall choose, I do not know’  「我真不知道该怎么选择」 (腓 1:22)

(b)

28.26 知道 已知的 让某人知道某些信息 告知；使知道 πάντα ἃ ἤκουσα παρὰ τοῦ πατρός μου ἐγνώρισα ὑμῖν  ‘I have made known to you everything I heard from my Father’  「我从我父所听见的一切都已经让你们知道了」 (约 15:15a)

____________________________________________________

1 在约 15:15中的γνωρίζω也可以作为沟通（语义域33）来处理，但γνωρίζω[b]的主要意义成分，正如在这处上下文中可见，似乎是在所得到的知识，而不是沟通的过程，。

γνῶσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

28.1 知道 知道 ［参γινώσκω, γνωρίζω, οἶδα］ 掌握关于……信息 知道；晓得；了解；认识；有……的知识；熟悉 τοῦ δοῦναι γνῶσιν σωτηρίας τῷ λαῷ αὐτοῦ  ‘to let his people know that they will be saved’  「使他的子民知道他们必得救」 (路 1:77)

(b)

28.17 知道 已知的 所知道的内容 知识；认识；所知道的 ἔχοντα τὴν μόρφωσιν τῆς γνώσεως καὶ τῆς ἀληθείας ἐν τῷ νόμῳ  ‘because you have in the Law the embodiment of knowledge and truth’  「因为有律法而拥有知识和真理的明确标准」 (罗 2:20) οἴδαμεν ὅτι πάντες γνῶσιν ἔχομεν  ‘we know that we all have knowledge’  「我们晓得『我们都有知识』」 (林前 8:1)

(c)

28.19 知道 已知的 深奥难懂的知识（主要指哲学和宗教方面的知识），暗指那是异端和违背福音的 深奥难懂的知识；学问 ἐκτρεπόμενος τὰς βεβήλους κενοφωνίας καὶ ἀντιθέσεις τῆς ψευδωνύμου γνώσεως  ‘avoid the godless talk and foolish arguments of Knowledge, as some people wrongly call it’  「要躲避世俗的空谈和所谓深奥知识的荒谬争论」 (提前 6:20) 在 提前 6:20，ψευδωνύμου γνώσεως 可以译成「被错误地称为知识的」，或「人以为是真实但实在是虚假的知识」。

(d)

32.16 理解 终于理解或明白过来 ［参γινώσκω, ἐπιγινώσκω］ 通过经验和学习的能力来理解1 开始明白；感知；理解 ἤρατε τὴν κλεῖδα τῆς γνώσεως  ‘you have taken away the means by which people are able to understand’  「你们拿走知识的钥匙」或「你们拿走了人们能藉以明白的方法」 (路 11:52)

____________________________________________________

1 ἐπιγινώσκω[b]的意思与γινώσκω[d]略有不同，ἐπιγινώσκω[b]把焦点放在所理解的事物上，或表明理解的过程更重要，但是无法根据现有的上下文来确定这种区别。

2 NEW NOTE zh

γνώστης

(1)

ου＜阳＞

(a)

28.11 知道 知道 （γινώσκω[a]「知道」28.1 的衍生词）知道某些知识的人，通常暗指清楚知晓 知道……的人；专家；熟悉 μάλιστα γνώστην ὄντα σε πάντων τῶν κατὰ Ἰουδαίους ἐθῶν  ‘especially because you are an expert in all the Jewish customs’ or ‘... because you know so well all the Jewish customs’  「尤其因为你在犹太人一切的规矩上是专家」或「因为你熟悉犹太人一切的规矩」 (徒 26:3)

γνωστός

(1)

ή，όν

(a)

28.21 知道 已知的 所知道的 所知道的；信息 λέγει κύριος ποιῶν ταῦτα γνωστὰ ἀπ᾽ αἰῶνος  ‘so says the Lord, who made this known long ago’  「这话是自古以来显明这些事的主说的」 (徒 15:17, 18 [2]) περὶ μὲν γὰρ τῆς αἱρέσεως ταύτης γνωστὸν ἡμῖν ἐστιν ὅτι πανταχοῦ ἀντιλέγεται  ‘it is known to us that everywhere people speak against this party’  「我们知道这教派到处遭人反对」 (徒 28:22)

(b)

28.30 知道 知名的，清楚显示的，显露的 是众所周知的或是非常熟悉的 熟识的人；众所周知的 ἀνεζήτουν αὐτὸν ἐν τοῖς συγγενεῦσιν καὶ τοῖς γνωστοῖς  ‘then they started looking for him among relatives and acquaintances’  「才开始在亲戚和熟人中找他」 (路 2:44) 在 路 2:44，γνωστός 也可以理解为「朋友」（见 34.17）。

(c)

28.32 知道 知名的，清楚显示的，显露的 由于某些显着特质而广为人知或出名的 众所周知的；显着的 ὅτι μὲν γὰρ γνωστὸν σημεῖον γέγονεν δι᾽ αὐτῶν πᾶσιν τοῖς κατοικοῦσιν Ἰερουσαλὴμ φανερὸν  ‘it is clear to everyone living in Jerusalem that this remarkable miracle has been performed by them’  「住在耶路撒冷的人都知道他们行了这奇异的神迹」 (徒 4:16) 关于 γνωστός 在 徒 4:16 的另一种解释，见 γνωστός[f] 58.55。

(d)

28.57 知道 可知的 能够被人知道的 可以知道的；所能知道的；明显的；可以清楚看见的 διότι τὸ γνωστὸν τοῦ θεοῦ φανερόν ἐστιν ἐν αὐτοῖς  ‘because what can be known about God is plain to them’  「上帝的事情，人能够知道的，在他们里面原是明显的」 (罗 1:19) 「所能知道的」这个短语表达一种与被动状态有关的能力，在一些语言中必须调整为主动形式。很多时候，罗 1:19 可以译成：「因为人所能知道关于上帝的事，已经向这些人清楚显明了」，或「他们能够清楚知道他们所能知道关于上帝的事」，或「因为他们能够清楚看见人所能知道关于上帝的事」。

(e)

34.17 联合 联系 作为某人的朋友或熟人，并且由于这种关系而享受某些特权 朋友；熟人 ὁ δὲ μαθητὴς ἐκεῖνος ἦν γνωστὸς τῷ ἀρχιερεῖ  ‘that disciple was a friend of the High Priest’  「那门徒是大祭司所认识的」 (约 18:15) 显然，约 18:15 中 γνωστός 的含义远不止「熟识」。对门徒来说，为大祭司所熟识可能是危险的。事实上，正是这种友谊关系让该门徒能够看到受审的过程。

(f)

58.55 性质，类别，示例 不寻常的，与众不同的 不寻常的，意思是非同寻常的 不寻常的；奇异的；明显的 γνωστὸν σημεῖον γέγονεν δι᾽ αὐτῶν πᾶσιν τοῖς κατοικοῦσιν Ἰερουσαλὴμ φανερὸν  ‘all the inhabitants of Jerusalem know that this extraordinary miracle has taken place as a result of what they did’ or ‘... they performed this extraordinary miracle’  「所有住在耶路撒冷的人都清楚知道藉着他们发生了一件明显的神迹」或「……他们行了这奇异的神迹」 (徒 4:16) 关于 γνωστός 在 徒 4:16 的另一种解释，见 γνωστός[c] 28.32。

γογγύζω

(1)

(a)

33.382 沟通 埋怨 ［参γογγυσμός］ 表达自己的不满 埋怨；抱怨；怨言 Ἐγόγγυζον οὖν οἱ Ἰουδαῖοι περὶ αὐτοῦ ὅτι εἶπεν  ‘the Jews started complaining about him because he said ...’  「犹太人因为耶稣说……就喃喃抱怨议论他」 (约 6:41)

γογγυσμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.382 沟通 埋怨 ［参γογγύζω］ 表达自己的不满 埋怨；抱怨；怨言 ἐγένετο γογγυσμὸς τῶν Ἑλληνιστῶν πρὸς τοὺς Ἑβραίους  ‘a complaint arose on the part of the Greek-speaking Jews against the native Jews’  「说希腊语的犹太人对希伯来人喃喃抱怨」 (徒 6:1) 有些语言可能需要把「怨言」译作动词而不是名词；因此，徒 6:1 中的这个语句可以译成：「说希腊话的犹太人抱怨当地犹太人所做的事」。

γογγυστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.386 沟通 埋怨 （γογγύζω「抱怨」33.382 的衍生词）喜欢抱怨或发牢骚的人 爱发牢骚的人；爱抱怨的人 Οὗτοί εἰσιν γογγυσταὶ μεμψίμοιροι  ‘these men are grumblers who blame others’  「这些人满腹抱怨，责怪他人」 (犹 1:16)

γόης

(1)

ητος＜阳＞

(a)

88.232 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 惯常使用假装或伪称来愚弄或欺骗别人的人 骗子；假冒为善的人；伪君子 πονηροὶ δὲ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον  ‘evil men and impostors will go from bad to worse’  「恶人和骗子会进展得更坏」 (提后 3:13)

Γολγοθᾶ

(1)

ᾶν＜阴＞

(a)

93.453 人名及地名 地名 亚兰名称，意思是「髑髅地」，耶路撒冷城外的一处山丘地，是处决死囚的地方；另见 8.11 各各他；《思》哥耳哥达

Γόμορρα

(1)	ας＜阴＞及 ων＜中＞

(a)

93.454 人名及地名 地名 位于死海南面的一个城，因恶贯满盈而被上帝毁灭 蛾摩拉；《思》哈摩辣

γόμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

15.208 线性运动 携带，负担 ［参φορτίον］ （γέμω「满载」的衍生词，该词没有出现在《新约》中）所运送的比较重的物件 重担；担子；货物（如船上的货物） ἐκεῖσε γὰρ τὸ πλοῖον ἦν ἀποφορτιζόμενον τὸν γόμον  ‘for there the ship was to unload the cargo’  「因为船要在那里卸货」 (徒 21:3)

γονεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

10.18 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参πατήρ］ 亲生父母或合法父母 父母 ὑπέμεινεν Ἰησοῦς ὁ παῖς ἐν Ἰερουσαλήμ, καὶ οὐκ ἔγνωσαν οἱ γονεῖς αὐτοῦ  ‘the boy Jesus remained in Jerusalem, but his parents didn't know it’  「孩童仍留在耶路撒冷，他父母却不知道」 (路 2:43)

γόνυ

(1)	γόνατος＜中＞

(a)

8.47 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 大腿与小腿连接处的主要关节 膝盖 προσέπεσεν τοῖς γόνασιν Ἰησοῦ  ‘he fell on his knees before Jesus’ (literally, ‘he fell at the knees of Jesus’)  「跪在耶稣面前」（直译：「俯伏在耶稣膝前」） (路 5:8) 在 路 5:8，短语「在耶稣面前跪到地上」通常不应该字面直译，否则可能暗示是意外摔倒的。比较合宜的翻译是「跪在耶稣面前」，作为敬拜或感恩的记号。 γόνυ 一词出现在许多《新约》的习语短语中。例如：来 12:12 中「挺直软弱的膝盖」的吩咐，一般不应该字面直译，而是译成意为「加强决心」或「鼓起勇气」的说法（参25.152）。在 可 15:19 中，「屈膝」是表示嘲笑；在这种情况下，「膝盖」这个词通常在语义上隐藏在「跪在某人面前」等表达中（参53.61）。

(b)

9.16 人 人类 （γόνυ[a]「膝盖」8.47 的引申喻意）正在下拜或服从权威的人，强调人的姿势或态度 1 人；个人 ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ  ‘at the name of Jesus every person shall bow’  「因耶稣的名，众人都要跪下」 (腓 2:10)

(c)

53.61 宗教活动 敬拜，尊崇 ［参κάμπτω］ κάμπτω τὸ γόνυ  （闪族习语，直译：膝盖弯曲，或：屈膝）屈膝跪拜以表示宗教上的虔诚2 敬拜；屈膝；跪拜 ἐμοὶ κάμψει πᾶν γόνυ  ‘every knee will bow to me’ or ‘everyone will worship me’  「万膝必向我跪拜」或「人人要敬拜我」 (罗 14:11)

(d)

25.152 态度及情感 鼓励，安慰 ［参ἀνορθόω, παραλύω］ τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθόω  （习语，直译：挺直瘫软的双膝）以坚强的决心获得鼓励 得到激励；以决心激励自己 τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθώσατε  ‘strengthen your weak knees’ or ‘rather become more determined and encouraged’  「挺直发软的腿」或「要更加坚定、鼓起勇气」 (来 12:12) 见 23.170 的讨论。

(e)

17.19 姿势及与姿势有关的事件 跪下 ［参γονυπετέω, τίθημι］ τίθημι τὰ γόνατα  （习语，直译：放置膝盖；拉丁语式）在别人面前跪下，带有崇敬或恳求的含义 跪下 καὶ τιθέντες τὰ γόνατα προσεκύνουν αὐτῷ  ‘and kneeling, they prostrated themselves before him’  「他们……跪下来拜他」 (可 15:19) 在一些文化中，跪下并不是一个崇敬或恳求的姿势。在某些语言中，翻译者使用了一个在功能上可以替代的用词，该用词包含类似的姿势，即「深深鞠躬」，但他们可能需要使用比较字面的描述，即「跪下来」，然后在旁注中说明这动作的含义。

____________________________________________________

1 在「人」这个子域中，许多指「人」的表达都是基于人的肢体或身体部分的转喻。这样的转喻修辞可见于σὰρξ καὶ αἷμα（9.14）、γόνυ[b]（9.16）、χείρ[b]（9.17）、γλῶσσα[g]（9.18）、ὄνομα[b]（9.19）和ψυχή[c]（9.20）。

2 习语κάμπτω τὸ γόνυ也可以解作τὸ γόνυ的转喻（换句话说，「膝盖」代指「人」）。因此，κάμπτω「弯曲」或「弯腰」就可以解作「敬拜」。

γονυπετέω

(1)

(a)

17.19 姿势及与姿势有关的事件 跪下 ［参γόνυ, τίθημι］ 在别人面前跪下，带有崇敬或恳求的含义 跪下 προσῆλθεν αὐτῷ ἄνθρωπος γονυπετῶν αὐτὸν  ‘a man came to him and knelt down before him’  「有一个人来到耶稣面前，跪下来」 (太 17:14) 在一些文化中，跪下并不是一个崇敬或恳求的姿势。在某些语言中，翻译者使用了一个在功能上可以替代的用词，该用词包含类似的姿势，即「深深鞠躬」，但他们可能需要使用比较字面的描述，即「跪下来」，然后在旁注中说明这动作的含义。

γράμμα  (γράμματα)

(1)

τος＜中＞

(a)

33.35 沟通 书面语言 希腊文字母表中的字母1 字母 Ἴδετε πηλίκοις ὑμῖν γράμμασιν ἔγραψα  ‘see what big letters I make as I write to you’  「你们看我亲手写给你们的字是何等的大！」 (加 6:11)

(b)

33.50 沟通 书面语言 任何一种书面文件，无论是书还是手稿，焦点在于其内容 写作；所写下来的 εἰ δὲ τοῖς ἐκείνου γράμμασιν οὐ πιστεύετε, πῶς τοῖς ἐμοῖς ῥήμασιν πιστεύσετε;  ‘but since you do not believe his writings, how will you believe my words?’  「如果你们不信他所写的，又怎会信我的话呢？」 (约 5:47)

(c)

6.63 人工制品 用于标记及书写的工具 ［参ἐπιστολή］ 写给一人或多人的、包含文字的物件2 信（通常写在纸莎草纸上） Ἡμεῖς οὔτε γράμματα περὶ σοῦ ἐδεξάμεθα ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας  ‘we have not received any letters from Judea about you’  「我们没有收到从犹太来的有关你的信」 (徒 28:21) 有些语言需要区分作为物件的「信」和作为内容或信息的「信」。在 徒 23:33，焦点是在信件这个物件，而不一定在信件的内容。然而，在大多数上下文中都不能区分作为实物的信件和作为信息的信件（见 33.48）。

(d)

33.39 沟通 书面语言 财务账目的书面记录，尤指债务 账目；债务的记录 Δέξαι σου τὰ γράμματα καὶ καθίσας ταχέως γράψον πεντήκοντα  ‘here is your account; sit down quickly and write fifty on it’  「这是你的账，快坐下来，改写五十」 (路 16:6) 在 路 16:6，「这是你的账」可以用「这是你所欠债务的清单」来取代。

(e)

27.21 学习 学习 （复数：των 中性）在学校或从研读着作中获得的大量信息 学问；教育；学识 ∏ῶς οὗτος γράμματα οἶδεν μὴ μεμαθηκώς;  ‘how does this man know so much (literally ‘know learning’) when he has never had formal instruction?’  「这个人没有跟过老师，怎么会这样有学问呢？」 (约 7:15) τὰ πολλά σε γράμματα εἰς μανίαν περιτρέπει  ‘your great learning is driving you mad’  「你的大学问使你精神失常了！」 (徒 26:24) 关于翻译 约 7:15 所涉及问题的讨论，见 μανθάνω[a] 27.12。

____________________________________________________

1 α、β和γ是希腊文字母表的前三个字母，在新约书卷名称中用作序数词（第一、第二、第三）。见语义域60「数目」。

2 γράμμα[c]也可以归类为γράφω「写」（33.61）的衍生词，意指写下来的任何东西；见33.50。

γραμματεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

53.94 宗教活动 角色及作用 公认的犹太律法（包括圣经正典和律法传统）专家 精通摩西律法的人；摩西律法专家；经学教师；律法教师 ∏ῶς λέγουσιν οἱ γραμματεῖς ὅτι ὁ Χριστὸς υἱὸς Δαυίδ ἐστιν;  ‘how can the experts of the Law say that the Messiah will be the descendant of David?’  「文士怎么说基督是大卫的后裔呢？」 (可 12:35)

(b)

27.22 学习 学习 在某类文学或学科领域受过高等教育的人 学者；博学者；经学教师 Διὰ τοῦτο πᾶς γραμματεὺς μαθητευθεὶς τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδεσπότῃ  ‘this means, then, that every teacher (of the Law) who becomes a disciple in the kingdom of heaven is like a homeowner’  「这么说来，每一个经学教师成为天国的门徒，就像一家的主人」 (太 13:52) ποῦ σοφός; ποῦ γραμματεύς; ποῦ συζητητὴς τοῦ αἰῶνος τούτου;  ‘where (does this leave) the philosopher? Or the scholar? Or the skillful debater of this world?’  「智慧人在哪里？文士在哪里？这世上的辩士在哪里？」 (林前 1:20) 在 林前 1:20 和 太 13:52 等上下文中，γραμματεύς 的传统译法字面意思是「抄写员」，但是这种译法通常会误导读者，因为「抄写员」通常是指那些撰写或抄写文件的人。在圣经时期，犹太人中的 γραμματεύς 是指律法方面的专家或者圣经学者，而不仅仅是抄写手稿的人。

(c)

37.94 控制，管理 管理，统治 负责城镇或城市记录的市政官员，显然对维护法律和秩序也有一定的责任 书记；书记官 καταστείλας δὲ ὁ γραμματεὺς τὸν ὄχλον  ‘and the town clerk got the crowd under control’  「城里的书记官安抚了群众」 (徒 19:35)

γραπτός

(1)

ή，όν

(a)

33.64 沟通 书面语言 指被写下来的 写下的 οἵτινες ἐνδείκνυνται τὸ ἔργον τοῦ νόμου γραπτὸν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν  ‘their conduct shows that what the Law commands is written in their hearts’  「他们的行为显明了法律的要求是写在他们心里的」 (罗 2:15)

γραφή  (γραφαί)

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.10 沟通 言语，段落 ［参περιοχή, τόπος］ 话语的特定部分或单位1 段落；文件的一部分；圣经的一部分 ∑ήμερον πεπλήρωται ἡ γραφὴ αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν  ‘this passage has come true today as you heard it (being read)’  「你们听见的这段经文，今天已经应验了」 (路 4:21) τόπος[b]、περιοχή 或 γραφή[a] 的翻译通常可以使用比较笼统的词汇，例如地方或部分。在其他一些情况中，翻译者可能会采用意为「话语」的词汇。因此，路 4:21 可以译成，「你们听见的这些话语，今天已经应验了」。

(b)

33.53 沟通 书面语言 《旧约》的某个段落2 经文 λέγει γὰρ ἡ γραφή, ∏ᾶς ὁ πιστεύων ἐπ᾽ αὐτῷ οὐ καταισχυνθήσεται  ‘for the Scripture says, Whoever believes in him will not be disappointed’  「经上说：『凡信靠他的人必不蒙羞』」 (罗 10:11)

(c)

33.54 沟通 书面语言 ［参γράφω］ （复数，ῶν 阴性）《旧约》的神圣着作 经卷；神圣的着作 πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς  ‘you are wrong because you do not know the Scriptures’  「你们错了，因为你们不明白经卷」 (可 12:24) 有些翻译者可能试图错误地使用「圣经」一词来翻译《新约》中的 αἱ γραφαί「经卷」。αἱ γραφαί「经卷」是指《旧约》，而不是包含《旧约》和《新约》的整本《圣经》。另外，把 αἱ γραφαί 译成「上帝的着作」也是错误的，因为这会让人以为上帝亲自写下了那些话语。

____________________________________________________

1 γραφή[a]（33.10）与γραφή[b]（33.53）在意思上有显着的差异；γραφή[b]特指旧约经文，而γραφή[a]的意思比较宽泛，可以指任何语段，虽然该词在路 4:21恰巧是指一段旧约经文。

2 关于γραφή比较宽泛的意思，见33.10和脚注。

γράφω  (γέγραπται)

(1)

(a)

33.61 沟通 书面语言 用钢笔等标记工具，在纸张或其他平面上做一些构成字词的标记 书写 Ὃν ἔγραψεν Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ  ‘the one of whom Moses wrote in the Law’  「摩西在律法书上所写的」 (约 1:45) 由于书写的知识在世界各地普遍存在，因此要找到一个表达书写的词汇通常不会有困难。某些地方的语言到现在才有书面文字，翻译者通常会使用一个短语来表达书写，例如：「在纸上做记号」，「用綫条来交谈」，或「用纸来说话」。

(b)

33.54 沟通 书面语言 ［参γραφή］ （动词的被动形式）被写下来的，指圣经 被写下来；圣经

γραώδης

(1)

ες

(a)

9.38 人 女性 （γραῦς「年老的女人」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）年老的女人的特徵 像年老的女人般说话；像年老的女人般做事 τοὺς δὲ βεβήλους καὶ γραώδεις μύθους παραιτοῦ  ‘keep away from godless myths such as old women are likely to tell’ or ‘keep away from godless and useless legends’  「要弃绝那世俗的言语和老妇的无稽传说」或「要弃绝不敬虔和无用的传说」 (提前 4:7)

γρηγορέω

(1)

(a)

23.72 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 由于需要继续保持警觉而保持清醒 保持清醒；保持醒着的；警醒 εἰ ᾔδει ὁ οἰκοδεσπότης ποίᾳ φυλακῇ ὁ κλέπτης ἔρχεται, ἐγρηγόρησεν ἂν  ‘if the man of the house knew the time when the thief would come, he would stay awake’  「一家的主人若知道晚上什么时候有贼来，就必警醒」 (太 24:43) 在一些语言中，太 24:43 的 γρηγορέω 可以译成：「他一定会睁开眼睛」，或「他必定会看到发生什么事」。

(b)

27.56 学习 准备好去学习，留心 （γρηγορέω[a]「保持清醒」23.72 的引申喻意）持续地准备好和警觉地去学习 警醒；警惕；留意；留心；当心 Γρηγορεῖτε, στήκετε ἐν τῇ πίστει  ‘be alert, stand fast in the faith’  「你们要保持警醒，在信仰上站立稳固」 (林前 16:13)

(c)

23.97 生理活动过程及状态 活着，死去 （γρηγορέω[a]「保持清醒」23.72 的引申喻意）仍然活着和保持警觉 仍然活着；活着 εἴτε γρηγορῶμεν εἴτε καθεύδωμεν  ‘whether we are alive or dead’  「无论是活着还是死了」 (帖前 5:10)

Γύλλιον

(1)

(a)

93.455 人名及地名 地名 Τρωγύλλιον 93.600 的另一种拼写法（徒 20:15，校勘栏） （音译）古利安

γυμνάζω

(1)

(a)

88.88 道德伦理素质及相关行为 自制，缺乏自制 通过严明的纪律来约束自己 约束自己；严于律己 γύμναζε δὲ σεαυτὸν πρὸς εὐσέβειαν  ‘keep yourself disciplined for a godly life’  「要自律，过敬虔的生活」 (提前 4:7) 在某些语言中，「自律」的对等译词在字面上是「使自己服从」。有时也会用「命令自己的心」等习语来表达。

(b)

36.11 引导，管教，跟从 管教，锻炼 经历严格的训练和控制，暗示身体力量和／或道德力量的增强 训练；接受纪律；接受管教 ὕστερον δὲ καρπὸν εἰρηνικὸν τοῖς δι᾽ αὐτῆς γεγυμνασμένοις ἀποδίδωσιν δικαιοσύνης  ‘later, however, those who have been disciplined by such punishment reap the peaceful reward of a righteous life’  「后来却为那些藉管教经过锻炼的人结出平安的果子来，就是义」 (来 12:11) 翻译 来 12:11 中的 γυμνάζω 时，有些语言需要译成「那些通过这样的惩罚学了教训的人」，或「那些通过这样的惩罚而改过自新的人」，或「那些受了惩罚而明白必须怎样去做的人」。

γυμνασία

(1)

ας＜阴＞

(a)

50.7 竞赛及游戏 锻炼身体，作为改善身体的方式 锻炼身体；操练身体 ἡ γὰρ σωματικὴ γυμνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος  ‘for physical exercise has some value to it’  「操练身体有些益处」 (提前 4:8)

γυμνιτεύω

(1)

(a)

49.24 涉及衣着及装饰的活动 穿着破旧的衣服 穿着破旧的衣服；衣不蔽体；衣衫褴褛 ἄχρι τῆς ἄρτι ὥρας καὶ πεινῶμεν καὶ διψῶμεν καὶ γυμνιτεύομεν  ‘to this very hour we go hungry and thirsty; we are wearing ragged clothing’  「直到现在，我们还是又饥又渴，衣不蔽体」 (林前 4:11)

γυμνός

(1)

ή，όν

(a)

49.22 涉及衣着及装饰的活动 没有穿衣服或几乎衣不蔽体的 赤身露体；衣不蔽体 πότε σε εἴδομεν ... γυμνὸν ἢ ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι;  ‘when did we ever see you ... naked or sick or in prison and we would not help you?’  「我们什么时候见你……赤身露体，或病了，或在监狱里，没有伺候你呢？」 (太 25:44) ὁ δὲ καταλιπὼν τὴν σινδόνα γυμνὸς ἔφυγεν  ‘he left the linen cloth behind and ran away naked’  「他却丢下麻布，赤身逃走了」 (可 14:52)

(b)

28.62 知道 可知的 （γυμνός[a]「裸体的」49.22 的引申喻意）很容易被人知道，因为没有什么是隐藏的 没有隐藏的；容易知道的；赤露的 οὐκ ἔστιν κτίσις ἀφανὴς ἐνώπιον αὐτοῦ, πάντα δὲ γυμνὰ καὶ τετραχηλισμένα τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ  ‘there is no creature hidden from him, but all are naked and exposed to his eyes’  「受造之物在上帝面前没有一样不是显明的，万物在他的眼前都赤露敞开」 (来 4:13) 在翻译 γυμνός [b] 时，翻译者很少能够采用字面意为「裸体」的词汇，但是可以使用「没有任何遮盖」或「没有任何东西可以用来隐藏」等短语，来保留比喻义。

γυμνότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

49.23 涉及衣着及装饰的活动 赤裸身体或衣不蔽体 赤身露体；衣不蔽体 τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις ... ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα;  ‘shall tribulation ... or nakedness or peril or death ... separate us from the love of Christ?’  「谁能使我们与基督的爱隔绝呢？难道是患难吗？……是赤身露体吗？是危险吗？是刀剑吗？」 (罗 8:35) 在 罗 8:35 的上下文中，「赤身露体」是指贫穷。

γυναικάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

9.35 人 女性 （γυνή[a]「女人」9.34 一字蕴含指小和轻蔑含义的衍生词）愚蠢和／或轻浮的成年妇女 愚蠢的女人；轻浮的女人 εἰσιν οἱ ἐνδύνοντες εἰς τὰς οἰκίας καὶ αἰχμαλωτίζοντες γυναικάρια  ‘they go into homes and get control over frivolous women’  「他们当中有人潜入别人家里，操纵无知的妇女」 (提后 3:6)

γυναικεῖος

(1)

α，ον

(a)

9.36 人 女性 （γυνή[a]「女人」9.34 的衍生词）与作为一个女人有关的 女人；女性；女人的 ὡς ἀσθενεστέρῳ σκεύει τῷ γυναικείῳ, ἀπονέμοντες τιμὴν  ‘giving honor to the female as the weaker sex’  「体贴女性在性别上比较软弱」 (彼前 3:7)

γυνή

(1)

αικός＜阴＞

(a)

9.34 人 女性 适婚年龄的成年女性 女人 δεσμεύων καὶ παραδιδοὺς εἰς φυλακὰς ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας  ‘I arrested men and women and threw them into prison’  「我也搜捕男女信徒，把他们关在监狱里」 (徒 22:4) 在某些语言中，「搜捕男人和女人」徒 22:4 这个说法可能很别扭，因为这些语言通常会把「男人和女人」简单地说成「人」。然而，在能够区分「男女」的情况都应该作出区分，因为在新约时代，以涉嫌异端的罪名拘捕女人，似乎远不如拘捕男人合理；一般认为男人在新的运动中扮演更加活跃的角色，因此更有可能被当局控告。 作为一种称呼，γυνή 在通用希腊语中是对女性的礼貌称呼：ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις「妇人，你的信心是大的！」太 15:28。在 约 2:4，耶稣礼貌地用 γυνή 来称呼自己的母亲。 在有些语言中，耶稣称呼母亲为「妇人」的做法是完全不能接受的。在有些语言中，耶稣的做法会暗示耶稣不认马利亚为他的母亲。在其他一些语言中，耶稣这样称呼母亲会暗示耶稣指他的母亲是妓女或邪恶的人。因此在有些语言中，耶稣只能称呼他的母亲为「母亲」或「我的母亲」。

(b)

10.54 亲属关系用语 基于婚姻的亲属关系 嫁给一个男人的女人 妻子 Ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, δότω αὐτῇ ἀποστάσιον  ‘whoever divorces his wife must give her a certificate of divorce’  「无论谁休妻，都要给她休书」 (太 5:31) γυνή[a]「女人」（9.34）与 γυνή[b]「妻子」的意义区别，与 ἀνήρ[c] 和 ἄνθρωπος[c] 在意义上的区别相似（见10.53）。不过，有些语言采用了基本上与希腊文相同的用法，就是简单地称妻子为「他的女人」、「我的女人」等等。相关的上下文通常会清楚显示 γυνή 是要表达哪个意思。

(c)

34.70 联合 结婚，离婚 γυναικὸς ἅπτομαι  （习语，直译：触碰女人）娶一个女人 结婚 καλὸν ἀνθρώπῳ γυναικὸς μὴ ἅπτεσθαι  ‘it is good for a man not to get married’  「一个男人能够不结婚倒是好的」 (林前 7:1) 必须注意的是，林前 7:1 的下半节「一个男人能够不结婚倒是好的」这句话可能是保罗说的，或是引述自哥林多教会的来信。这一点应该在旁注中清楚指明。

(d)

λαμβάνω γυναῖκα  （习语，直译：带走一个女人）娶一个女人 结婚

(e)

ἔχω γυναῖκα  （习语，直译：拥有一个女人）和一个女人结婚 和……结婚

Γώγ

(1)

＜阳＞

(a)

93.87 人名及地名 人名 一个神秘的名字，用来指明一个将被弥赛亚征服的敌人 歌革；《思》哥格

γωνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

79.107 物体的特徵 形状 一个区域或建筑物的角落，可以是内角或外角 角；角落 ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ... προσεύχεσθαι  ‘to pray ... on the street corners’  「在十字路口祷告」 (太 6:5) οὐ γάρ ἐστιν ἐν γωνίᾳ πεπραγμένον τοῦτο  ‘this thing was not done in a corner (a reference to something which was not done in secret)’  「这不是在角落里做的（指不是在背地里做的事）」 (徒 26:26) ἑστῶτας ἐπὶ τὰς τέσσαρας γωνίας τῆς γῆς  ‘standing on the four corners of the earth’  「站在地的四角」 (启 7:1)

Δαδδαῖος

(1)

(a)

93.88 人名及地名 人名 Θαδδαῖος 93.150 的另一种拼写法（可 3:18，GNT3c-校勘栏） （音译）达太

δαιμονίζομαι

(1)

(a)

12.41 超自然生物及力量 超自然生物 （δαιμόνιον[a] 「魔鬼」12.37 的衍生词）被魔鬼附身和控制 被鬼附 προσήνεγκαν αὐτῷ δαιμονιζομένους πολλούς  ‘they brought to him many who were possessed by demons’  「有人带着许多被鬼附的来到耶稣跟前」 (太 8:16) 有些语言不可以说一个人「被鬼附身」。更加合适的表达可能是「那个人身上有鬼」。在另一些语言中，人们会用习语来表达：「魔鬼骑着那人」，或「魔鬼控制着那人」，或甚至是「魔鬼就是那个人」。

δαιμόνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

12.37 超自然生物及力量 超自然生物 ［参δαίμων, διάβολος, πνεῦμα］ 邪恶的超自然生物或灵体 恶魔；邪灵 δαιμόνια πολλὰ ἐξέβαλεν  ‘he drove out many demons’  「赶出许多鬼」 (可 1:34) 在许多语言中，虽然魔鬼可能被说成是「恶魔的首领」，但是有时候，恶魔只是被称为「魔鬼的众灵」或「魔鬼的仆人」。 在许多语言中，用什么词汇来指称恶魔的困难，不在于没有这样的词汇，而是有大量不同的词汇去描述不同种类的恶魔，每一种恶魔负责管辖人类的某种行为，例如：精神错乱、抑郁、癫痫、性变态和暴力袭击。有时候，恶魔被分类为「家中的鬼」和「森林的鬼」，而通常后者会被认为是更加暴力和恶毒的鬼。如果某个语言有大量指称恶魔的不同词汇，却没有一个通称术语来表示所有种类的恶魔，翻译者通常可以选择与新约中描述的恶魔活动最接近的那一类，并且用该词汇加上合适的语境描述，以表明该词汇需要作为一般意义来理解。

(b)

12.26 超自然生物及力量 超自然生物 地位稍逊于 θεός[b]「神」12.22 的超自然生物 神；鬼神 Ξένων δαιμονίων δοκεῖ καταγγελεὺς εἶναι  ‘he seems to be talking about foreign gods’  「他好像在传讲外邦鬼神」 (徒 17:18) 「外邦鬼神」（徒 17:18）这个表达可以翻译为：「外国人敬拜的神明」，或「外国人的神明」。如果把「外邦鬼神」翻译为一句短语，而意思是「那些神明是外国人」，这样就错了。

δαιμονιώδης

(1)

ες

(a)

12.40 超自然生物及力量 超自然生物 （δαιμόνιον[a]「恶魔」12.37 的衍生词）与恶魔有关的 属恶魔的；邪恶的 ἐπίγειος, ψυχική, δαιμονιώδης  ‘earthly, physical, demonic’  「属地上的，属情欲的，属鬼魔的」 (雅 3:15) 在某些语言中，δαιμονιώδης 可以翻译为：「典型的恶魔做事方式」，或「恶魔的行事方式」。

δαίμων

(1)

ονος＜阳＞

(a)

12.37 超自然生物及力量 超自然生物 ［参δαιμόνιον, διάβολος, πνεῦμα］ 邪恶的超自然生物或灵体 恶魔；邪灵 οἱ δὲ δαίμονες παρεκάλουν αὐτὸν  ‘the evil spirits begged him’  「鬼就央求他」 (太 8:31) 在许多语言中，虽然魔鬼可能被说成是「恶魔的首领」，但是有时候，恶魔只是被称为「魔鬼的众灵」或「魔鬼的仆人」。 在许多语言中，用什么词汇来指称恶魔的困难，不在于没有这样的词汇，而是有大量不同的词汇去描述不同种类的恶魔，每一种恶魔负责管辖人类的某种行为，例如：精神错乱、抑郁、癫痫、性变态和暴力袭击。有时候，恶魔被分类为「家中的鬼」和「森林的鬼」，而通常后者会被认为是更加暴力和恶毒的鬼。如果某个语言有大量指称恶魔的不同词汇，却没有一个通称术语来表示所有种类的恶魔，人们通常可以选择与新约中描述的恶魔活动最接近的那一类，并且用该词汇加上合适的语境描述，以表明该词汇需要作为一般意义来理解。

δάκνω

(1)

(a)

20.26 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 （ δάκνω「咬」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）对某人造成个人的伤害 伤害 εἰ δὲ ἀλλήλους δάκνετε  ‘you are harming one another’  「你们在彼此伤害」 (加 5:15)

δάκρυον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.73 身体、身体各部分及身体的产物 身体的生理产物 从眼睛流出来的水样液体 眼泪 ἐξαλείψει ὁ θεὸς πᾶν δάκρυον ἐκ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν  ‘God shall wipe away every tear from their eyes’  「上帝必擦去他们一切的眼泪」 (启 7:17)

δακρύω

(1)

(a)

25.137 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 哭泣，明显意味着流泪 哭；哭泣；流泪 ἐδάκρυσεν ὁ Ἰησοῦς  ‘Jesus wept’  「耶稣哭了」 (约 11:35) 有些语言清楚区分由于悲伤造成的哭泣，与由于身体受苦造成的哭泣。翻译者在翻译相关经文时必须小心注意这种区分，以免扭曲经文的意思。

δακτύλιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.190 人工制品 装饰品 指环，通常用金或银制成，一般刻有物主的印章，用来标记所有权以及在公文上盖章 戒指 δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ  ‘put a ring on his finger’  「把戒指戴在他指头上」 (路 15:22)

δάκτυλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

8.34 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 人类手掌前端五个细长的分支，可用来书写、指示、抓握，还可以做别的活动 手指；指头 ὁ δὲ Ἰησοῦς κάτω κύψας τῷ δακτύλῳ κατέγραφεν εἰς τὴν γῆν  ‘Jesus bent down and wrote with his finger on the ground’  「耶稣却弯下腰，用指头在地上写字」 (约 8:6) 虽然「用手指写字」(约 8:6)听起来十分合乎逻辑，但在有某语言中，正确的说法是「用手写字」。同样，在 太 23:4 中，把习语「伸出一根手指」说成「伸出一只手」更加适合。使用「伸出一根手指」和「伸出一只手」等表达时必须仔细研究其习语意义，因为「伸出一只手」可能意味着「提供帮助」，而「伸出一根手指」则可能是一个猥亵的手势。 在许多语言中，「伸出一只手」（太 23:4）最好译作「伸出援手」或「以任何方式来提供帮助」。关于 δάκτυλος θεοῦ「上帝的手指」（路 11:20），参76.3。

(b)

76.3 能力，力量 能力作为一个人或神明的活动的表现 1 能力 εἰ δὲ ἐν δακτύλῳ θεοῦ [ἐγὼ] ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια  ‘but if by the power of God I cast out demons’  「我若靠着上帝的能力赶鬼」 (路 11:20) 有些语言没有抽象地表示「能力」的词汇。「靠着某人的能力做某事」的对应表达是「某人使某某能做某事」，或者采用比喻式表达：「某人给某某力量去做某事」。

____________________________________________________

1 χείρ[c]、βραχίων[a]和δάκτυλος[b]三个用语在「个人的力量」这个象徵意义方面可能存在差异，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

Δαλμανουθά

(1)

＜阴＞

(a)

93.456 人名及地名 地名 靠近加利利湖西岸的一个地方，确实位置不详 大玛努他；《思》达玛奴达

Δαλματία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.457 人名及地名 地名 以利哩古南部 挞马太；《思》达耳玛提雅

δαμάζω

(1)

(a)

37.1 控制，管理 控制，限制 ［参ζωγρέω］ 制伏并继续限制 控制；制伏；制止 οὐδεὶς ἴσχυεν αὐτὸν δαμάσαι  ‘no one was able to get control of him’  「没有人能制伏他」 (可 5:4) πᾶσα γὰρ φύσις θηρίων ... δαμάζεται ... τῇ φύσει τῇ ἀνθρωπίνῃ  ‘all kinds of wild animals ... can be controlled ... by people’  「各类野兽……都可以被制伏」 (雅 3:7) 许多语言可能都很难直说「把一个人控制住」。因此，较适当的做法是使用短语，例如：「不允许某人做他想做的事」，或「使某人行为检点」，或「使某人服从」。在说到动物时，可以把 雅 3:7 译成「可以使各种野兽……顺服某人」。

δάμαλις

(1)

εως＜阴＞

(a)

4.18 动物 动物 雌性牛犊 小母牛，母牛犊 σποδὸς δαμάλεως  ‘ashes of a heifer’  「母牛犊的灰」 (来 9:13) δάμαλις「母牛犊」比小牛的天数和个头更大，但是比母牛年幼，因此「母牛犊」是指未曾怀孕或生产的母牛。

Δάμαρις

(1)

ιδος＜阴＞

(a)

93.89 人名及地名 人名 听保罗讲道后信主的雅典妇人 大马哩；《思》达玛黎

Δαμασκηνός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.458 人名及地名 地名 （Δαμασκός「大马士革」93.459 的衍生词）在大马士革居住或出生的人 大马士革的；《和》大马色的

Δαμασκός

(1)

οῦ＜阴＞

(a)

93.459 人名及地名 地名 叙利亚的首府 大马士革；《和》大马色

δάνειον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.210 拥有，转移，交换 借出，贷款，利息，借入，银行 （δανείζω「借钱给人」57.209 的衍生词）借出的东西 贷款；债务；债 τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ  ‘he cancelled his debt’  「免了他的债」 (太 18:27)

δανίζω  (δανείζω, δανείζομαι)

(1)

(a)

57.209 拥有，转移，交换 借出，贷款，利息，借入，银行 借钱给人，通常期望得回借出的钱再加上利息 借贷给人；借钱给人 ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανίζουσιν ἵνα ἀπολάβωσιν τὰ ἴσα  ‘even sinners give loans to sinners and hope to get back the same amount’  「就连罪人也借钱给罪人，只是要如数收回」 (路 6:34) 在 路 6:34，可能并不存在支付利息的情况，意思类似于 κίχρημι「借给」（57.214）。

(b)

57.213 拥有，转移，交换 借出，贷款，利息，借入，银行 向人借钱，通常指需要支付利息 向人借钱 τὸν θέλοντα ἀπὸ σοῦ δανίσασθαι μὴ ἀποστραφῇς  ‘do not turn your back on the person who wishes to borrow from you’  「要向你借贷的，就不要拒绝」 (太 5:42) 然而，太 5:42 中提到的借贷可能不包括利息。

Δανιήλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.90 人名及地名 人名 旧约大先知 但以理；《思》达尼尔

δανιστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

57.211 拥有，转移，交换 借出，贷款，利息，借入，银行 （δανείζω「借钱给人」57.209 的衍生词）借钱给人以收取利息的人 放债者；债主 δύο χρεοφειλέται ἦσαν δανιστῇ τινι  ‘there were two men who owed money to a moneylender’  「有两个人欠了某一个债主的钱」 (路 7:41)

δαπανάω

(1)

(a)

57.146 拥有，转移，交换 花费，浪费 付出金钱（或其他财物），以获得利益或好处 花费；付钱；支付费用 πολλὰ παθοῦσα ὑπὸ πολλῶν ἰατρῶν καὶ δαπανήσασα τὰ παρ᾽ αὐτῆς πάντα  ‘she had been treated by many doctors and had spent all her money’  「看过许多医生……耗尽所有的家产」 (可 5:26) δαπάνησον ἐπ᾽ αὐτοῖς  ‘pay their expenses’  「替他们付钱」 (徒 21:24) ἐγὼ δὲ ἥδιστα δαπανήσω καὶ ἐκδαπανηθήσομαι ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν  ‘I will gladly spend all I have and even give myself in order to help you’  「为了帮助你们，我愿意花光我所有的一切，甚至付出我自己」 (林后 12:15) 关于 δαπανάω 在 林后 12:15 的另一种解释，见 δαπανάω[c] 42.27。

(b)

57.149 拥有，转移，交换 花费，浪费 完全花尽，有白白花费的含意，因此意指浪费 完全花尽；浪费；挥霍 διότι κακῶς αἰτεῖσθε, ἵνα ἐν ταῖς ἡδοναῖς ὑμῶν δαπανήσητε  ‘because you ask with bad intentions in order to waste them on your own pleasures’  「因为你们动机不良，要把所得的挥霍在自己的享乐上」 (雅 4:3) 在一些语言中，「浪费」可以表达为：「用尽了且没有得到好处」或「拥有却没有目的」。

(c)

42.27 执行，从事 做，执行 （δαπανάω[a]「花费，耗费」57.146 的引申喻意）尽很大的努力去做某事 做任何事；尽很大的努力；付出一切 ἐγὼ δὲ ἥδιστα δαπανήσω ... ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν  ‘I will gladly do anything I can ... on your behalf’  「我也甘心乐意为你们做任何事」 (林后 12:15) 然而，林后 12:15 中的 δαπανάω 可能应该从字面意义上去理解，因而译成「我乐意为你们花尽我的所有」（见 δαπανάω[a] {D57.146}）。

δαπάνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

57.160 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 （δαπανάω[a]「花费」57.146 的衍生词）为获得某物或好处而已经花费或将要花费的金钱 成本；费用；花费 τίς γὰρ ἐξ ὑμῶν θέλων πύργον οἰκοδομῆσαι οὐχὶ πρῶτον καθίσας ψηφίζει τὴν δαπάνην ...;  ‘if one of you is planning to build a tower, will he not sit down first and figure out what it will cost?’  「你们当中有谁要盖一座塔楼，不先坐下计算费用」 (路 14:28)

Δαυίδ

(1)

＜阳＞

(a)

93.91 人名及地名 人名 以色列的第二位君王，耶稣基督的先祖 大卫；《思》达味

δέ

(1)

(a)

89.94 关系 添加 表示一种附加的关系，但可能包含一些对比 和（中文通常不必译出来） ∏αῦλος δοῦλος θεοῦ, ἀπόστολος δὲ Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘Paul, a servant of God and an apostle of Jesus Christ’  「上帝的仆人、耶稣基督的使徒保罗」 (多 1:1)

(b)

89.87 关系 顺序添加 ［参καί］ 表示一系列密切关联的事件 和；以及（中文通常不必译出来） Ἀβραὰμ ἐγέννησεν τὸν Ἰσαάκ, Ἰσαὰκ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰακώβ  ‘Abraham was the father of Isaac and Isaac was the father of Jacob’  「亚伯拉罕生以撒，以撒生雅各」 (太 1:2)

(c)

89.124 关系 对比 表示对比 但是；另一方面 πολλοὶ γάρ εἰσιν κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί  ‘many are invited, but few are chosen’  「被邀请的人多，但被选上的人少」 (太 22:14) Ὡς δὲ ἀνέβησαν οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ εἰς τὴν ἑορτήν, τότε καὶ αὐτὸς ἀνέβη  ‘but after his brothers went to the feast, he also went’  「但他的兄弟们上去过节以后，他也上去」 (约 7:10)

(d)

89.104 关系 添加 ［参μέν］ μέν ... δέ  表示两个或多个项目，这些项目具有附加相关和主题平行的特色 一些……另一些；首先……其次 ὃ μὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα  ‘some had a hundred (grains), others sixty, and others thirty’  「有些一百倍的，有些六十倍的，有些三十倍的」 (太 13:8,8 [2]) πρῶτον μὲν ἑρμηνευόμενος βασιλεὺς δικαιοσύνης ἔπειτα δὲ καὶ βασιλεὺς ∑αλήμ  ‘first interpreted King of Righteousness and then also King of Salem’  「首先……意思是『正义的王』；又因为他是撒冷王」 (来 7:2)

(e)

89.136 关系 对比 ［参ἀλλά, μέν, μέν, μέν, μέντοι, πλήν］ μέν ... δέ  表示一组互相对比的项目 一方面……但另一方面 ἐγὼ μὲν ὑμᾶς βαπτίζω ἐν ὕδατι εἰς μετάνοιαν, ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ... βαπτίσει ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί  ‘I baptize you with water for repentance, but the one who will come after me ... will baptize you with the Holy Spirit and fire’  「我是用水给你们施洗，叫你们悔改；但那在我以后来的……要用圣灵与火给你们施洗」 (太 3:11)

δέησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.171 沟通 请求，要求 （ δέομαι「恳求，乞求」33.170 的衍生词）基于假定需求的紧急请求1 祈求；请求；祷告 Μὴ φοβοῦ, Ζαχαρία, διότι εἰσηκούσθη ἡ δέησίς σου  ‘do not be afraid, Zechariah! (God) has heard your prayer’  「撒迦利亚，不要怕！上帝垂听了你的祷告」 (路 1:13)

____________________________________________________

1 虽然δέησις基本上是指「迫切祈求的东西」，但这词在《新约》中仅仅用于向上帝所作的祈求，因此可以恰当地译成「祷告」。

δεῖ

(1)

(a)

71.34 状况 必要的，不必要的 形容某事必须发生，往往有不可避免的含意 必定；必须；必然 ὅταν δὲ ἀκούσητε πολέμους καὶ ἀκοὰς πολέμων, μὴ θροεῖσθε· δεῖ γενέσθαι  ‘don't be troubled when you hear (the noise) of battles (close by) and news of battles (far away); such things must happen’  「你们听见有战争和战争风声的时候，不要惊慌，这些事必须发生」 (可 13:7) δέον ἐστὶν ὑμᾶς κατεσταλμένους ὑπάρχειν  ‘it is necessary for you to calm down’  「你们就必须冷静下来」 (徒 19:36) 在 可 13:7 等上下文中，翻译者不能确定 δεῖ 仅仅是指某个事件不可避免，还是这些事件是上帝的计划和心意的一部分。后一种解释只能得自更宽广的神学意涵，而不是 δεῖ 一词本身的意思。

(b)

71.21 状况 应该，理应 由于强制力而应该做某事，这种强迫的力量包括内在的力量（如义务、职责）和外在的力量（如法律、习俗和环境） 应该；必须；一定要 οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν σου, ὡς κἀγὼ σὲ ἠλέησα;  ‘should you not have shown mercy to your fellow servant as I showed mercy to you?’  「你不应该怜悯你的同伴，像我怜悯你吗？」 (太 18:33) ταῦτα [δὲ] ἔδει ποιῆσαι  ‘(you) ought to do these things’  「这些是你们必须做的」 (太 23:23) τὸ γὰρ ἅγιον πνεῦμα διδάξει ὑμᾶς ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἃ δεῖ εἰπεῖν  ‘for the Holy Spirit will teach you at that time what you should say’  「因为就在那时候，圣灵会教导你们该说的话」 (路 12:12) ἔδει δὲ αὐτὸν διέρχεσθαι διὰ τῆς ∑αμαρείας  ‘he had to go through Samaria’  「他必须经过撒玛利亚」 (约 4:4) Ἔδει μέν, ὦ ἄνδρες, πειθαρχήσαντάς μοι μὴ ἀνάγεσθαι ἀπὸ τῆς Κρήτης  ‘men, you should have listened to me and not sailed from Crete’  「各位，你们本来应该听我的话，不离开克里特岛」 (徒 27:21)

δεῖγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

28.48 知道 知名的，清楚显示的，显露的 （δείκνυμι[a]「表明，使人知道」28.47 的衍生词）使人得知某事物本质的方法，尤其是作为必须避免的事情的鉴戒 鉴戒（例如警告）；使人得知某事物的方法 πρόκεινται δεῖγμα πυρὸς αἰωνίου δίκην ὑπέχουσαι  ‘they exist as an example of undergoing the punishment of eternal fire’ or ‘they suffer the punishment of eternal fire, as an example (to us all)’  「他们的存在，是遭受不熄灭之火的惩罚的例子」或「遭受永不熄灭之火的惩罚，作为众人的鉴戒」 (犹 1:7)

δειγματίζω

(1)

(a)

25.200 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 ［参παραδειγματίζω］ 使某人当众蒙受羞辱 公开羞辱；当众羞辱；使蒙羞 καὶ μὴ θέλων αὐτὴν δειγματίσαι  ‘and he did not want to disgrace her in public’  「不愿意当众羞辱她」 (太 1:19) 有些语言把「公开羞辱」表达为：「使每个人都认为……是坏的」，或「使每个人都对……窃窃私语」。

δείκνυμι

(1)

(a)

28.47 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ὑποδείκνυμι］ 通过视觉、听觉、动作、手势或语言的途径，让人知道某事物的特徵或意义1 表明；展示；指示 ἔτι καθ᾽ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑμῖν δείκνυμι  ‘I will make known to you a more excellent way’  「现在我要把高超无比的道路给你们看」 (林前 12:31) δειξάτω ἐκ τῆς καλῆς ἀναστροφῆς τὰ ἔργα αὐτοῦ  ‘let him demonstrate his deeds by his good life’  「他应当藉着美好的生活……把自己的行为表现出来」 (雅 3:13) 关于 δείκνυμι 在 林前 12:31 的另一种解释，见 δείκνυμι[b] 33.150。

(b)

33.150 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参ὑποδείκνυμι］ 通过示范或证明来解释某事物的意义2 说明；解释；指示 ἔτι καθ᾽ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑμῖν δείκνυμι  ‘I will show you a still more excellent way’  「现在我要把高超无比的道路指示你们」 (林前 12:31c) 关于 δείκνυμι 在 林前 12:31 中的另一种解释，见 δείκνυμι[a] 28.47。

____________________________________________________

1 ὑποδείκνυμι[a]的内涵意义可能比δείκνυμι[a]更强，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 δείκνυμι[b]的意思与ὑποδείκνυμι[b]可能略有不同，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

3 林前 12:31所指的「更高超的道路」是《哥林多前书》13章记载的一个口头陈述，因此在这个上下文中，δείκνυμι是指口头的沟通。然而，《哥林多前书》13章的内容远远超过口头的沟通，因此在林前 12:31的上下文中，把这个表述的意思解作「使知道」是完全合理的。在δείκνυμι[b]和ὑποδείκνυμι[b]的情况下，显然很难确定焦点是在沟通的行为，还是接收者由此而获得的知识或理解。33.151-33.154中列出的词汇也有同样的难题。

δειλία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.266 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 由于缺乏勇气或道德力量而恐惧的状态 怯懦；懦弱；胆怯；胆小 οὐ γὰρ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ θεὸς πνεῦμα δειλίας  ‘for God has not given us a spirit of timidity’ or ‘... a spirit of cowardice’  「因为上帝赐给我们的不是胆怯的心」或「……懦弱的心」 (提后 1:7) 有些语言用习语来表达「懦弱胆小」，比如：「有一颗坠落的心」，「有一颗软弱的心」，或「某人的心已经消失了」。

δειλιάω

(1)

(a)

25.267 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 害怕和胆怯 胆怯；缺乏勇气；害怕 μὴ ταρασσέσθω ὑμῶν ἡ καρδία μηδὲ δειλιάτω  ‘do not let your heart be anxious; do not be cowardly’  「你们心里不要忧愁，也不要胆怯」 (约 14:27)

δειλός

(1)

ή，όν

(a)

25.268 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 怯懦的 胆怯；胆小；怯懦；害怕 τοῖς δὲ δειλοῖς καὶ ἀπίστοις ... τὸ μέρος αὐτῶν ἐν τῇ λίμνῃ τῇ καιομένῃ πυρὶ καὶ θείῳ  ‘but for cowards and traitors ... the place for them is the lake burning with fire and brimstone’  「至于胆怯的、不信的……他们将在烧着硫磺的火湖里有份」 (启 21:8) 有些语言把「懦夫」表达为：「总是奔跑的人」，或「没事而逃跑的人」。

δεῖνα

(1)

＜阳＞及＜阴＞

(a)

92.19 话语的参照人物 说及或写到的人或物 指某个实体，是一个人不能或不想明说的实体（在《新约》中仅指男人） 某一个人；某人 Ὑπάγετε εἰς τὴν πόλιν πρὸς τὸν δεῖνα καὶ εἴπατε αὐτῷ  ‘go into the city to a man and say to him’  「你们进城去，到某人那里，对他说」 (太 26:18) 在许多翻译中，δεῖνα 被译作「某个人」（certain），但这也可以让人产生错误的印象，因为这暗示有关各方已经认识那人，或者已经根据上下文确定了那人的身份。

δεινός

(1)

ή，όν

(a)

22.31 烦恼，困难，解脱，有利的情况 困难的，艰难的 严峻或艰难的，暗示令人恐惧 困难的；艰苦的；严峻的 ἀλλὰ ἐγγίζει ἄλλα δεινά  ‘but other severe (afflictions) are near’  「但其他更严峻的苦难即将来临」（经文校勘栏） (可 16:14, 15 [2]) 这词只见于异文：ἀλλὰ ἐγγίζει ἄλλα δεινά「但是其他严重的（苦难）近了」（可 16:14）（校勘栏）。

δεινῶς

(1)

(a)

78.24 程度 多，少（正负程度） 在量表上的一个极端点，涉及负数值 激烈地；非常；极度 δεινῶς βασανιζόμενος  ‘suffering terribly’  「非常痛苦」 (太 8:6) ἤρξαντο οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι δεινῶς ἐνέχειν  ‘the scribes and Pharisees began to criticize (him) terribly’ or ‘... bitterly’ or ‘... in a violent manner’  「文士和法利赛人就开始极力地催逼他」或「……苦苦地……」或「……剧烈地……」 (路 11:53)

δειπνέω

(1)

(a)

23.20 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参ἀριστάω, ἄρτος, κλάω］ 吃饭，没有特指一天中的哪一段时间或哪类食物 吃饭；坐席 εἰσελεύσομαι πρὸς αὐτὸν καὶ δειπνήσω μετ᾽ αὐτοῦ  ‘I will come into his house and eat a meal with him’  「我要进到他那里去，我与他……一起吃饭」 (启 3:20) 有些语言说「吃饭」时，必须指明吃饭的时间和吃什么食物。

δεῖπνον

(1)

ου＜中＞

(a)

23.22 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参ἄριστον, βρῶσις］ 一顿饭，可以是简单的一餐或是精心准备的盛宴（ δεῖπνον 的这个通用意义，与 δεῖπνον[b] 23.25 的特定意义形成对比） 一顿饭；宴会；盛宴 Ἡρῴδης τοῖς γενεσίοις αὐτοῦ δεῖπνον ἐποίησεν  ‘Herod gave a banquet for his officials’  「希律摆设宴席，请了大臣」 (可 6:21) 虽然 ἄριστον[a]、δεῖπνον[a] 和 βρῶσις[b] 在这种用法上高度通用，但是并不需要使用对应的通称来翻译这些词汇，因为比较具体的词汇可能更加符合上下文。事实上，在某些情况下采用通称可能会非常不合适，比如在 可 6:21，使用通称会表示希律非常吝啬，仅仅为众官员提供一顿普通的饭食。

(b)

23.25 生理活动过程及状态 吃，喝 一天中最主要的一餐，通常是晚餐 晚餐；晚饭；正餐 καὶ δείπνου γινομένου  ‘and they were at supper’  「晚餐的时候」 (约 13:2) 所谓的西方世界通常是一日三餐，即早餐、午餐和晚餐，然而，世界上的许多地方一天只有两顿正餐：一顿约在上午 9、10 点钟，另一顿约在下午 4、5 点钟。 有些语言还区分了比较正式的正餐和相对随意的便餐，可以称之为小吃或点心。便餐可能只吃一种食物，并且分量相对较少。

(c)

盛宴 筵席；宴席；宴会

δεισιδαιμονία

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.2 宗教活动 宗教行为 关乎神明的一套信念，暗示有相应的行为 宗教 ζητήματα δέ τινα περὶ τῆς ἰδίας δεισιδαιμονίας εἶχον πρὸς αὐτὸν  ‘they had some arguments with him about their own religion’  「他们跟他争论的是有关宗教上的问题」 (徒 25:19)

δεισιδαίμων

(1)

ον

(a)

53.3 宗教活动 宗教行为 与宗教有关的 笃信宗教的；有浓厚宗教热情的；敬畏鬼神的 δεισιδαιμονεστέρους ὑμᾶς θεωρῶ  ‘I perceive that you are very religious people’  「我看你们凡事很敬畏鬼神」 (徒 17:22) δεισιδαίμων 可以是褒义或贬义，即它的意思可以是「非常敬虔的」或是「迷信的」，虽然「迷信的」这个意思主要是后来才发展出来的。在 徒 17:22，似乎很有理由相信保罗是使用这个词的正面意义。

δέκα

(1)

(a)

60.19 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的十个实例 十 οἱ δέκα ἠγανάκτησαν περὶ τῶν δύο ἀδελφῶν  ‘the ten became angry with the two brothers’  「其余十个门徒……就对他们兄弟二人很生气」 (太 20:24)

δεκαοκτώ

(1)

(a)

60.24 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的十八个实例 十八 ἐκεῖνοι οἱ δεκαοκτὼ ἐφ᾽ οὓς ἔπεσεν ὁ πύργος  ‘those eighteen on whom the tower fell’  「塔楼倒塌，压死的那十八个人」 (路 13:4)

δεκαπέντε

(1)

(a)

60.23 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的十五个实例 十五 ὡς ἀπὸ σταδίων δεκαπέντε  ‘about fifteen stades’ (‘almost three thousand meters’ or ‘somewhat more than two kilometers’ or ‘less than two miles’)  「约有十五斯他迪远」或「约有三公里远」（斯他迪：古希腊、古罗马长度单位） (约 11:18)

Δεκάπολις

(1)

εως＜阴＞

(a)

93.460 人名及地名 地名 罗马帝国的行政区，位于约旦河东，由十个希腊文化城市组成 《和2010》低加坡里；《和》低加波利；《现》十邑；《思》十城区

δεκατέσσαρες

(1)

(a)

60.22 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的十四个实例 十四 ἀπὸ Ἀβραὰμ ἕως Δαυὶδ γενεαὶ δεκατέσσαρες  ‘from Abraham to David, fourteen generations’  「从亚伯拉罕到大卫共有十四代」 (太 1:17) 在 太 1:17 中，δεκατέσσαρες 可能具有象徵含意，因为十四就相当于两个七。还有人提出，数字 14 来自于「大卫」这个名字所代表的数值，因为在希伯来文中，各辅音分别代表具体的数值。这也许可以解释在列出家谱的各代人的时候，有一些不合规律的地方。

δέκατος  (δεκάτη, δέκατον)

(1)

ης＜阴＞

(a)

60.57 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 时间、空间或集合系列中的第十个 第十 ὥρα ἦν ὡς δεκάτη  ‘it was about the tenth hour’ or ‘... four o'clock in the afternoon’  「大约是第十个时辰」或「大约是下午四点钟」 (约 1:39)

(b)

60.65 数目 二分之一，三分之一，四分之一（分数） 一个物体、系列或质量分成十份中的一份 十分之一；十份中的一份 τὸ δέκατον τῆς πόλεως ἔπεσεν  ‘the tenth of the city fell’  「城倒塌了十分之一」 (启 11:13) 有些语言在翻译 启 11:13 中的「那城的十分之一倒塌了」时，可能需要说：「每十个建筑物中，有一个倒塌了」，或「城中所有第十个建筑物都倒塌了」。

(c)

60.66 数目 二分之一，三分之一，四分之一（分数） （δέκατον「十份中的一份」60.65 的语义衍生词）某物的十分之一，为特定目的献上的 十分之一 ᾧ καὶ δεκάτην ἀπὸ πάντων ἐμέρισεν Ἀβραάμ  ‘to whom Abraham divided and gave a tenth of everything (referring to booty of war)’  「亚伯拉罕也将自己所得来的一切，取十分之一给他」 (来 7:2) καὶ ὧδε μὲν δεκάτας ἀποθνῄσκοντες ἄνθρωποι λαμβάνουσιν  ‘and here men who die receive the tenth’  「在这事上，收取十分之一的都是必死的人」 (来 7:8)

δεκατόω  (δεκατόομαι)

(1)

(a)

57.115 拥有，转移，交换 给予 ［参ἀποδεκατόω］ 使人交纳十分之一 收取十分之一；收取什一奉献 δεδεκάτωκεν Ἀβραὰμ  ‘he collected one tenth from Abraham’  「从亚伯拉罕收取了十分之一」 (来 7:6) 有些语言很难表达「十分之一」，因此，要确切表达「什一奉献」也有困难。在一些语言中，可以将「十分之一」译作「十份中的一份」或「一份和其他九份」。「作什一奉献」可以译作「从十份中献上一份」或「献出一份留下九份」。

(b)

57.114 拥有，转移，交换 给予 ［参ἀποδεκατόω］ 奉献个人收入的十分之一 献上十分之一；作什一奉献 Λευὶ ὁ δεκάτας λαμβάνων δεδεκάτωται  ‘Levi, who receives the tenth, paid the tenth’  「那接受十分之一的利未，也……缴纳了十分之一」 (来 7:9) 在 来 7:9，需要清楚指明不是利未本人收取十分之一，而是他的后裔。因此，来 7:9 的后半部分可以译成：「藉由子孙收取十分之一的利未，也纳了十分之一」。

δεκτός

(1)

ή，όν

(a)

25.85 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 ［参ἀπόδεκτος］ 因被接纳而讨人喜欢的 讨人喜欢的；蒙悦纳的 ὁ φοβούμενος αὐτὸν καὶ ἐργαζόμενος δικαιοσύνην δεκτὸς αὐτῷ ἐστιν  ‘whoever worships him and does what is right is acceptable to him’  「敬畏他而行义的人都为他所悦纳」 (徒 10:35) 有些语言需要重组那些包含「可接纳的」或「讨人喜悦的」的语句，比如，徒 10:35 可能需要译成：「上帝悦纳所有敬拜他并且做正确事情的人」，或「上帝喜悦所有敬拜他并且行义的人」。同样地，提前 2:3 可以译成：「这是好的，是我们的救主上帝喜悦的」，或「这是好的，我们的救主上帝因这事而欢喜」。

(b)

34.54 联合 迎接，接待 指受欢迎的或可接纳的 受欢迎的人；可接纳的人 ὅτι οὐδεὶς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ  ‘because no prophet is acceptable in his own hometown’  「没有先知在自己家乡被人接纳的」 (路 4:24) 翻译 路 4:24 中这个语句时可能需要大幅度调整句子的结构，例如，「因为城镇的人不愿意接纳一个同乡为先知」。

(c)

66.9 适当的，不适当的 是合宜或恰当的，有赞许的含意 合宜的；恰当的 Καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου  ‘at the appropriate time I heard you’  「在悦纳的时候，我应允了你」 (林后 6:2)

δελεάζω

(1)

(a)

88.303 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 引诱或诱使某人犯罪（比较 δέλεαρ 「诱饵」，这词没有出现在《新约》中） 引入歧途；引诱人犯罪 ἕκαστος δὲ πειράζεται ὑπὸ τῆς ἰδίας ἐπιθυμίας ἐξελκόμενος καὶ δελεαζόμενος  ‘a person is tempted when he is drawn away and enticed by his own evil desires’  「但每一个人被诱惑是因自己的私欲牵引而被诱惑的」 (雅 1:14) δελεάζω 常可译成「使犯罪看起来吸引人」或「使罪尝着是甜的」或「拿罪在人的鼻子前晃来晃去」。

δένδρον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.2 植物 树木 任何一种相对较大的木质植物 树；灌木 πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖ  ‘every healthy tree bears good fruit’  「凡好树都结好果子」 (太 7:17) 翻译 δένδρον「树」的时候，在一些上下文中，翻译者必须确定所提到的树是否能结可食用的果实，因为许多语言会使用完全不同的词汇来加以区分。

δεξιολάβος

(1)

ου＜阳＞

(a)

55.22 军事活动 士兵及军官 配备长枪的士兵 枪兵；长枪手 Ἑτοιμάσατε στρατιώτας διακοσίους, ὅπως πορευθῶσιν ἕως Καισαρείας, καὶ ἱππεῖς ἑβδομήκοντα καὶ δεξιολάβους διακοσίους  ‘get two hundred soldiers ready to go to Caesarea along with seventy horsemen and two hundred spearmen’  「预备步兵二百、骑兵七十、长枪手二百……往凯撒利亚去」 (徒 23:23)

δεξιός  (δεξιά)

(1)

ά, όν

(a)

82.8 空间的方向 左，右，正前面，对面 形容处于某个参考点的右侧 右；右侧 εἷς σου ἐκ δεξιῶν καὶ εἷς ἐξ ἀριστερῶν καθίσωμεν  ‘let us sit (with you), one at your right and one at your left’  「让我们一个坐在你的右边，一个坐在你的左边」 (可 10:37) Βάλετε εἰς τὰ δεξιὰ μέρη τοῦ πλοίου τὸ δίκτυον  ‘throw your net out on the right side of the boat’  「你们把网撒在船的右边」 (约 21:6) 关于 δεξιός 在 可 10:37 所述习语中的另一种解释，见 87.34。

(b)

8.32 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 δεξιά  指人体右手的缩略说法；右手通常是主手，让人联想到正面的事情，与左手相反 右手 μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου  ‘do not let your left hand know what your right hand is doing’  「不要让左手知道右手所做的」 (太 6:3) 太 6:3 的这个说法是一个习语，意思是不让别人知道自己所做的好事（参28.74）。右手常被称为「好的手」或「强壮的手」。有时右手被称为「嘴巴手」，即吃饭所用的手。 关于习语 δεξιὰς δίδωμι「伸出右手」（加 2:9）中的 δεξιά，参34.42。

(c)

76.4 能力，力量 δεξιά  （δεξιός[b]「右手」8.32 的引申喻意）能力，有带着权柄的含意 能力 τῇ δεξιᾷ οὖν τοῦ θεοῦ ὑψωθείς  ‘therefore he was raised up by the power of God’  「他既被上帝的力量高举」 (徒 2:33)

(d)

34.42 联合 建立或确认关系 ［参δίδωμι］ δεξιὰς δίδωμι  （习语，直译：伸出右手）承认建立某种关系的协议，通常会有握手的动作 立约；订立协议 δεξιὰς ἔδωκαν ἐμοὶ καὶ Βαρναβᾷ κοινωνίας  ‘they made a covenant with me and Barnabas as to how they would share (the work) with us’  「跟我和巴拿巴握右手以示合作」或「跟我和巴拿巴订立合作的协议」 (加 2:9)

δέομαι

(1)

(a)

33.170 沟通 请求，要求 迫切地求，暗示有假定的需要 恳求；乞求 δέομαί σου, μή με βασανίσῃς  ‘I beg you, don't punish me’  「求求你，不要折磨我！」 (路 8:28)

δέος

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.59 宗教活动 敬拜，尊崇 ［参φόβος］ 对神明的深深尊敬和敬畏 崇敬；敬畏 λατρεύωμεν ... μετὰ εὐλαβείας καὶ δέους  ‘let us worship ... with reverence and awe’  「我们要用虔诚、敬畏的心事奉上帝」 (来 12:28)

Δερβαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.461 人名及地名 地名 （Δέρβη「特庇」93.462 的衍生词）在特庇出生或居住的人 特庇人；《思》德尔贝人

Δέρβη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.462 人名及地名 地名 吕高尼境内的一个城 特庇；《思》德尔贝

δέρμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.184 人工制品 布料、皮革及制成物品 动物的皮，通常包括附着的毛发，有时会用鞣酸来处理 皮；兽皮；皮革 περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν  ‘they travelled about in sheepskins and in goatskins’ or ‘... in skins of sheep and goats’  「披着绵羊和山羊的皮到处流浪」 (来 11:37) 有些语言清楚区分了鞣制和未鞣制的兽皮和皮革。另外在很多时候，还需要区分上面仍然有毛的皮革和没有毛的皮革。在来 11:37，这些皮革很可能进行了鞣制，并且上面仍然带着毛作为额外的保护。

δερμάτινος

(1)

η，ον

(a)

6.185 人工制品 布料、皮革及制成物品 （δέρμα「皮」6.184 的衍生词）指用皮或皮革制成 皮革；皮的 ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ  ‘a leather belt around his waist’  「腰束皮带」 (太 3:4)

δέρω

(1)

(a)

19.2 物理的冲击力 击打，撞击 反复击打 责打；鞭打；拷打 ἐκεῖνος δὲ ὁ δοῦλος ὁ γνοὺς τὸ θέλημα τοῦ κυρίου αὐτοῦ καὶ μὴ ἑτοιμάσας ἢ ποιήσας πρὸς τὸ θέλημα αὐτοῦ δαρήσεται πολλάς  ‘the servant who knows what his master wants him to do, but does not get himself ready and do what his master wants, will be punished with a hard beating’  「仆人知道主人的意思，却没预备，又未顺他的意思做，那仆人要多受责打」 (路 12:47)

δεσμεύω

(1)

(a)

18.15 连接 系上，粘住 捆绑或系上 捆绑；系上 δεσμεύουσιν δὲ φορτία βαρέα  ‘but they bind on heavy burdens’  「他们捆起种种重担」 (太 23:4) 请注意，太 23:4 的上下文是比喻。

δέσμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

18.16 连接 系上，粘住 （δεσμεύω「捆绑」18.15 的衍生词）被捆绑起来的东西 捆 δήσατε αὐτὰ εἰς δέσμας πρὸς τὸ κατακαῦσαι αὐτά  ‘tie these into bundles in order to burn them’  「把它们捆好一捆捆，拿去烧掉」 (太 13:30)

δέσμιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

37.117 控制，管理 监禁 ［参δεσμώτης］ （δεσμός[b]「坐牢」37.115 的衍生词）被监禁在监狱里的人 囚犯；囚徒；被囚的人；坐牢的人 Κατὰ δὲ ἑορτὴν εἰώθει ὁ ἡγεμὼν ἀπολύειν ἕνα τῷ ὄχλῳ δέσμιον ὃν ἤθελον  ‘at every (Passover) feast the governor was in the habit of setting free any prisoner the crowd asked for’  「每逢这节期，总督习惯按照群众的意愿给他们释放一个囚犯」 (太 27:15)

δεσμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.14 人工制品 捆紥及固定用的工具 任何捆绑的工具或途径；用于捆绑物品或约束囚犯 捆锁；锁链；脚镣 πάντων τὰ δεσμὰ ἀνέθη  ‘their fetters became unfastened’  「众囚犯的锁链也都解开了」 (徒 16:26) 在翻译 徒 16:26 时，人们经常会采用描述性的短语，例如「那些捆绑他们的东西」或「用来束缚他们的东西」。不过，在可能情况下，最好还是更具体地说明所指是什么，例如「绳索」、「锁链」或「脚镣」。

(b)

37.115 控制，管理 监禁 ［参ἅλυσις］ （ δεσμός[a]「捆锁」6.14 的引申喻意）被囚禁的状态 被囚禁；在狱中；监禁 ἵνα ὑπὲρ σοῦ μοι διακονῇ ἐν τοῖς δεσμοῖς τοῦ εὐαγγελίου  ‘that he could help me in your place while I am in prison for the gospels sake’  「好让他在我为福音被囚禁的期间，能替你服事我」 (门 1:13) 被囚禁的状态经常用习语来翻译，例如「绑住手和脚」，「像狗一样用链子捆住」，或「铁窗生涯」。

(c)

23.156 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 （δεσμός[a] 「捆锁」6.14 的引申喻意）身体无力或患病的状态，通常由于受到某种超自然力量的控制（在 路 13:16 ，那是由于受到撒但的捆绑所致） 疾病 ἣν ἔδησεν ὁ ∑ατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη, οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ τούτου  ‘whom Satan has kept physically incapacitated for eighteen years, should she not be freed from this illness’  「撒但使她身体不能正常活动已经十八年了，难道不应该……治好她的病吗？」 (路 13:16)

δεσμοφύλαξ

(1)

ακος＜阳＞

(a)

37.124 控制，管理 守卫，看守 看守监狱的人 监狱的守卫；看守的人；狱卒；禁卒 παραγγείλαντες τῷ δεσμοφύλακι ἀσφαλῶς τηρεῖν αὐτούς  ‘they ordered the jailer to guard them securely’  「吩咐狱卒严密看守」 (徒 16:23)

δεσμωτήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.24 建造物 建筑物 ［参τήρησις, φυλακή］ 拘留关押的地方 监牢；监狱 Τὸ δεσμωτήριον εὕρομεν κεκλεισμένον ἐν πάσῃ ἀσφαλείᾳ  ‘we found the prison locked most securely’  「我们看见监牢关得很紧」 (徒 5:23) 事实上，所有语言都有表示监狱或监牢的词汇；但在某些语言中，人们会采用描述性的短语：「人被捆绑起来的场所」或「人被链子锁起来的场所」。某些语言会使用高度惯用的表达方式，例如：「吃铁的地方」或「与老鼠呆在一起的房间」。

δεσμώτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

37.117 控制，管理 监禁 ［参δέσμιος］ （δεσμός[b]「坐牢」37.115 的衍生词）被监禁在监狱里的人 囚犯；囚徒；被囚的人；坐牢的人 παρεδίδουν τόν τε ∏αῦλον καί τινας ἑτέρους δεσμώτας ἑκατοντάρχῃ  ‘they handed over Paul and some other prisoners to a Roman officer’  「他们就把保罗和其他囚犯交给……罗马军官」 (徒 27:1)

δεσπότης

(1)

ου＜阳＞

(a)

37.63 控制，管理 管理，统治 拥有完全控制别人的权力或权柄的人 主人；主宰；统治者；主；主（上帝和基督的头衔） Δέσποτα, σὺ ὁ ποιήσας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν  ‘Lord, you who made heaven and earth’  「创造天、地……的主宰」 (徒 4:24a) Ὅσοι εἰσὶν ὑπὸ ζυγὸν δοῦλοι, τοὺς ἰδίους δεσπότας πάσης τιμῆς ἀξίους ἡγείσθωσαν  ‘those who are slaves under the yoke should regard their masters as deserving all respect’  「凡负轭作奴隶的，要认为自己的主人配受各样的尊敬」 (提前 6:1)

(b)

57.13 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 拥有奴隶，控制奴隶、仆人或臣民活动的人，暗指绝对的管辖权，有些情况甚至指专制的管辖权 主人，主 ἡγιασμένον, εὔχρηστον τῷ δεσπότῃ  ‘dedicated and useful to his master’  「被分别为圣，对主人有用」 (提后 2:21)

____________________________________________________

1 意为「主」的δεσπότης[a]或许也可以与κύριος[a]（12.9）一起归类在语义域12「超自然生物及力量」的子域A，其中包含了超自然生物的头衔；然而，在徒 4:24，δεσπότης似乎更像是一个描述性的称呼，而不是标准的头衔。

δεῦρο

(1)

(a)

84.24 空间的延伸 向目标延伸 ［参δεῦτε］ 朝着说话人所在或附近的某个目标延伸，暗示移动1 这里；来这里 δεῦρο ἀκολούθει μοι  ‘come here and follow me’  「然后到这里来跟随我」 (太 19:21) Λάζαρε, δεῦρο ἔξω  ‘Lazarus, come out here’  「拉撒路，出来这里！」 (约 11:43)

(b)

67.43 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 与另一个时间点同时的一个时间点，但是可能暗指特定的环境 现在；今时 προεθέμην ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς, καὶ ἐκωλύθην ἄχρι τοῦ δεῦρο  ‘I intended to come to you, but until now I have been prevented (from doing so)‏’  「我屡次计划往你们那里去……只是到如今仍有拦阻」 (罗 1:13b)

____________________________________________________

1 δεῦρο[a]和δεῦτε可以视为语义混合词，特别是在绝对用法上，因为这两个词汇是副词形式，但是在一些上下文中，它们不仅涉及朝着说话人附近的某个目标延伸，还涉及实际的移动。

2 δεῦρο在罗 1:13的含义可能反映δεῦρο[a]的空间含义「这里」（见84.24）。

δεῦτε

(1)

(a)

84.24 空间的延伸 向目标延伸 ［参δεῦρο］ 朝着说话人所在或附近的某个目标延伸，暗示移动1 这里；来这里 δεῦτε ἴδετε τὸν τόπον  ‘come here and see the place’  「你们来这里，看安放他的地方」 (太 28:6)

____________________________________________________

1 δεῦρο[a]和δεῦτε可以视为语义混合词，特别是在绝对用法上，因为这两个词汇是副词形式，但是在一些上下文中，它们不仅涉及朝着说话人附近的某个目标延伸，还涉及实际的移动。

δευτεραῖος

(1)

α，ον

(a)

67.180 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 两天中的第二天 第二天 δευτεραῖοι ἤλθομεν εἰς ∏οτιόλους  ‘on the second day we came to Puteoli’  「第二天就来到部丢利」 (徒 28:13) 有些人把 δευτεραῖος 解作两天的时间，因此可以译成「两天后，我们来到部丢利」。虽然一般的希腊文用法似乎不支持 δευτεραῖος 的这个意思，但 徒 28:13 的上下文可能涉及两天的时间。

δευτερόπρωτος

(1)

ον

(a)

61.12 序列 这个词含义不明，仅出现在拜占庭抄本的 路 6:1，在评注文本中通常不予理会；其中一个意思可能是「第一个之后的第二个」，但与 σάββατον 一词相关时，所指对象不确定。

δεύτερος

(1)

α，ον

(a)

60.49 数目 第一，第二，第三，等等（序数） ［参β］ 时间、空间或集合系列中的第二个 第二；其次；再次 ὁμοίως καὶ ὁ δεύτερος καὶ ὁ τρίτος  ‘and likewise also the second and the third’  「第二、第三……都是如此」 (太 22:26) δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ  ‘and the second is like it (referring to commandments)’  「第二条也如此」 (太 22:39) πάλιν ἐκ δευτέρου ἀπελθὼν προσηύξατο  ‘again, a second time, he went away and prayed’  「他第二次又去祷告说」 (太 26:42)

(b)

67.50 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ὕστερος］ 随后的一个事件，但不一定是一系列事件中的第二个 后来；随后；然后 λαὸν ἐκ γῆς Αἰγύπτου σώσας τὸ δεύτερον τοὺς μὴ πιστεύσαντας ἀπώλεσεν  ‘he saved the people (of Israel) from the land of Egypt, but afterward destroyed those that did not believe’  「救了他的百姓出埃及地，后来却把那些不信的灭绝了」 (犹 1:5)

δέχομαι

(1)

(a)

57.125 拥有，转移，交换 接受 ［参λαμβάνω, λῆμψις］ 接受或领受物品或好处，由给予者采取主动，但在转移过程中，关注焦点是在接受者身上1 接受；领受；收到；得到 Ἡμεῖς οὔτε γράμματα περὶ σοῦ ἐδεξάμεθα ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας  ‘we didn't even receive letters about you from Judea’  「我们没有收到从犹太来的有关你的信」 (徒 28:21) πεπλήρωμαι δεξάμενος παρὰ Ἐπαφροδίτου τὰ παρ᾽ ὑμῶν  ‘I am amply supplied, now that I have received from Epaphroditus the gifts you sent’  「我已经充足，因我从以巴弗提受了你们的馈赠」 (腓 4:18)

(b)

34.53 联合 迎接，接待 ［参ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接纳一个人到场2 欢迎；接纳；接待；款待 Ὁ δεχόμενος ὑμᾶς ἐμὲ δέχεται  ‘whoever receives you, receives me’  「接纳你们的就是接纳我」 (太 10:40)

(c)

31.51 持有观点，相信，信赖 接受为真实的 欣然接受信息并视之为真实的 欣然接受；领受；相信 οἳ ὅταν ἀκούσωσιν μετὰ χαρᾶς δέχονται τὸν λόγον  ‘those who hear the message receive it gladly’  「人听道，欢喜领受」 (路 8:13) Ἀκούσαντες δὲ οἱ ἐν Ἱεροσολύμοις ἀπόστολοι ὅτι δέδεκται ἡ ∑αμάρεια τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘the apostles in Jerusalem heard that the people of Samaria had received the word of God’  「在耶路撒冷的使徒听见撒玛利亚人领受了上帝的道」 (徒 8:14) εὐαγγέλιον ἕτερον ὃ οὐκ ἐδέξασθε, καλῶς ἀνέχεσθε  ‘you tolerate a gospel different from what you received’  「你们接受一个不同的福音，不是你们接受过的，你们竟然乐意容忍」 (林后 11:4)

(d)

18.1 连接 抓紧，抓住 ［参λαμβάνω］ 使用或不使用武力抓住某物或某人 拿着；握住；抓住 δεξάμενος ποτήριον εὐχαριστήσας  ‘then he took the cup and gave thanks (to God)’  「于是耶稣拿起杯，向上帝感谢了」 (路 22:17c) 有些语言用十分不同的词汇来表示「握住」，视乎有没有使用武力，被握住的是物件还是生物，以及是否将物件的分类合并到动词「握住」之中；物件的分类有：细长的、扁圆的、球形的、有角的或块状的。

____________________________________________________

1 δέχομαι[a]的意思与λαμβάνω[c]和λῆμψις可能有细微的区别；后面两个词汇可能暗示领受或取得礼物之人的主动参与，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 圣经作者在选用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]时，无疑是考虑到具体的上下文；介词前缀可能表明了欢迎客人时的空间位置关系。例如：在路 8:40中选用ἀποδέχομαι，可能是把焦点放在特定的来源；在约叄 1:10中选用ἐπιδέχομαι，可能考虑到信徒是来到一个特定的地点。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示与一些被社会唾弃的人建立某种互动关系，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空间距离较近。然而，若是根据非常有限的相关上下文就坚称这些词汇具有明显的区别，这也是错误的。词汇组προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有这些空间关系上的区别。

3 在路 22:17，δέχομαι也可能意指「接受」（见57.125）。

δέω

(1)

(a)

18.13 连接 系上，粘住 把物件绑在一起，或把某些东西缠在另一件东西之上 捆绑；绑在一起；捆起来；捆扎；包裹 δήσατε αὐτὰ εἰς δέσμας  ‘tie these into bundles’  「把它们捆好一捆捆」 (太 13:30)

(b)

37.114 控制，管理 监禁 ［参φυλακίζω］ 用绳索或锁链约束某人 约束；控制；囚禁；关进监狱 ἦν δὲ ὁ λεγόμενος Βαραββᾶς μετὰ τῶν στασιαστῶν δεδεμένος  ‘and a man named Barabbas was in prison with rebels’  「有一个人名叫巴拉巴，和作乱的人监禁在一起」 (可 15:7) 「监禁某人」经常用习语来翻译，例如「绑在里面」，或「锁在黑暗里面」，甚至说「使人和老鼠一起吃饭」。

(c)

37.33 控制，管理 迫使，强迫 ［参ἀναγκάζω］ 强迫某人以特定的方式行事 强迫；迫使；催促；勉强 καὶ νῦν ἰδοὺ δεδεμένος ἐγὼ τῷ πνεύματι πορεύομαι εἰς Ἰερουσαλὴμ  ‘and now the Spirit compels me to go to Jerusalem’  「现在我被圣灵催迫要往耶路撒冷去」 (徒 20:22) 在某些情况下，ἀναγκάζω 和 δέω[c] 可以译成「使其成为必要」。在其他情况下，用一个使役动词就可以贴切地翻译。例如，加 2:14 的最后一个从句可以译成「你们怎能使外邦人像犹太人一样生活呢」；徒 20:22 可以译成「现在圣灵要我往耶路撒冷去」。

(d)

37.45 控制，管理 运用权力 使人伏在某人或某事的权柄下 限制；约束；置于（司法管辖权）之下 ἡ γὰρ ὕπανδρος γυνὴ τῷ ζῶντι ἀνδρὶ δέδεται νόμῳ  ‘for a married woman is under the law of her husband as long as he lives’  「有夫之妇在丈夫活着的时候，受律法约束而从属于丈夫」 (罗 7:2)

(e)

37.46 控制，管理 运用权力 对某事行使权力，基于它是不合法的 禁止；不准；不准许 ὃ ἐὰν δήσῃς ἐπὶ τῆς γῆς ἔσται δεδεμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘what you prohibit on earth will be prohibited in heaven’  「你在地上所禁止的，在天上也要禁止」 (太 16:19) 对于 太 16:19 中这句话的含义，有许多各种不同的解释，翻译者应在不同的释经书中仔细查看关于这段经文诠释。

(f)

23.157 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 使人身体机能丧失 造成身体上的困难；造成身体上的伤残；引起疾病 ἣν ἔδησεν ὁ ∑ατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη  ‘whom Satan has kept physically incapacitated for eighteen years’ or ‘for whom Satan has caused physical hardship for eighteen years’  「撒但使她身体不能正常活动已经十八年了」或「撒但使她身体伤残已经十八年了」 (路 13:16)

δή

(1)

(a)

91.6 语段标记 强调的标记 ［参γέ, μέν］ 表示相对较弱的强调 那么；的确；（或通常不翻译，但可能反映在语序中） Ἀφορίσατε δή μοι τὸν Βαρναβᾶν καὶ ∑αῦλον εἰς τὸ ἔργον ὃ προσκέκλημαι αὐτούς  ‘set apart for me, then, Barnabas and Saul to do the work for which I have called them’  「要为我分派巴拿巴和扫罗去做我召他们做的工作」 (徒 13:2)

δῆλος

(1)

η，ον

(a)

28.58 知道 可知的 ［参φανερός］ 可以清楚且容易地被人知道的 清楚知道；容易知道；明显的；清楚的；清晰的 δῆλον ὅτι ἐκτὸς τοῦ ὑποτάξαντος αὐτῷ τὰ πάντα  ‘it is clear that the one who subjected all things to him is excluded’  「显然那使万物服他的就不包括在内了」 (林前 15:27) ὅτι δὲ ἐν νόμῳ οὐδεὶς δικαιοῦται παρὰ τῷ θεῷ δῆλον  ‘now it is evident that no one is put right with God by means of the Law’  「没有一个人靠着律法在上帝面前称义，这是明显的」 (加 3:11)

δηλόω

(1)

(a)

28.42 知道 知名的，清楚显示的，显露的 把以前不知道或难以理解的事情弄清楚，让别人知道 使人知道；弄清楚；揭示 ἐδηλώθη γάρ μοι περὶ ὑμῶν  ‘it was made plain to me about you’  「……向我坦白提到你们」 (林前 1:11) ἡ γὰρ ἡμέρα δηλώσει  ‘the day will make it clearly known’  「那日子要将它显明」 (林前 3:13) ὁ καὶ δηλώσας ἡμῖν τὴν ὑμῶν ἀγάπην ἐν πνεύματι  ‘the one who made known to us the love which the Spirit has given you’  「他把圣灵赐给你们的爱告诉我们」 (西 1:8)

(b)

33.152 沟通 翻译，表示……的意思，说明 通过解释使事情清楚或明显 解明；使明显 τὸ δὲ Ἔτι ἅπαξ δηλοῖ  ‘the words once more make clear that ...’  「『再一次』这话明显地表示」 (来 12:27)

Δημᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.92 人名及地名 人名 跟随保罗旅行传道的同工 底马；《思》德玛斯

δημηγορέω

(1)

(a)

33.26 沟通 语言层次 ［参διαλέγομαι］ 在某种正式的场合中讲话，可能意味着更正式地使用语言1 演讲；训话 ὁ Ἡρῴδης ἐνδυσάμενος ἐσθῆτα βασιλικὴν [καὶ] καθίσας ἐπὶ τοῦ βήματος ἐδημηγόρει πρὸς αὐτούς  ‘Herod put on his royal robes, sat on his throne, and made a speech to the people’  「希律穿上朝服，坐在位上，对他们演讲」 (徒 12:21)

____________________________________________________

1 δημηγορέω可能比διαλέγομαι[b]更为正式，但是无法根据新约用法来确定这一点。

Δημήτριος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.93a 人名及地名 人名 以弗所的银匠，靠制造亚底米女神庙的模型而获得厚利 《和2010》《和》底米丢；《现》底米特；《思》德默特琉

(b)

93.93b 人名及地名 人名 一个热心行善的基督徒，也是教会的领袖（约叄 1:12） 《和2010》《和》底米丢；《现》底米特；《思》德默特琉

δημιουργός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

45.8 建造，兴建 创造一座建筑物的人，包括设计和建造（往往用来指上帝的作为） 建造者；建设者；设计者 πόλιν ἧς τεχνίτης καὶ δημιουργὸς ὁ θεός  ‘the city, whose skilled craftsman and builder is God’  「那城是上帝所设计、所建造的」 (来 11:10)

δῆμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.78 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参ἐκκλησία］ 聚集起来参加社会政治活动的一群公民 群众；集会 ὁ δὲ Ἀλέξανδρος ... ἤθελεν ἀπολογεῖσθαι τῷ δήμῳ  ‘but Alexander ... wanted to make a speech before the assembly of the citizens’  「亚历山大……要发言向群众分诉」 (徒 19:33) 可能 ἐκκλησία[c] 较聚焦于人们聚集，是作为一个合法的集会，至于 δῆμος，所强调的仅仅是一个市民的聚会。但是在《新约》里，人们难以清楚区分这两个词的意思。 在某些语言中，ἐκκλησία[c] 和 δῆμος 可以翻译为「属于那个地方的人的聚会」，或「那个城镇的居民的聚会」，或「那些住在该城镇的人的聚会」。

δημόσιος

(1)

α，ον

(a)

28.66 知道 可知的 能够被公众知道的 当众；公然；公开 εὐτόνως γὰρ τοῖς Ἰουδαίοις διακατηλέγχετο δημοσίᾳ  ‘he vigorously refuted the Jews in public debate’  「他在公众面前极力驳倒犹太人」 (徒 18:28) 徒 18:28 中 διακατηλέγχετο 的译法「他……在……辩论中……驳倒」在动词方面提供了相关的含义。δημοσίᾳ 一词表示辩论在公开场合发生，从而每个人都能知道或者确实知道所说和被证明的事。当然，δημοσίᾳ 可以理解为仅仅指「公开场合」，但是在 徒 18:28，所指的似乎不仅是场合。

δηνάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.75 人工制品 货币及货币单位 罗马银币，相等于普通工人一天的工资 得拿利；一钱银子 ὃς ὤφειλεν αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια  ‘who owed him a hundred denarii’  「那人欠了他一百个银币」 (太 18:28) 在不同的语言、不同的时期和不同的语境中，用具体的货币价值来翻译圣经币值，会存在很大的差异。其中一个非常严重的问题是，世上许多地方都存在很高的通货膨胀，这样，传统的译法便相对没有意义，或甚至是荒谬的。有一段时期，古时的一钱银子相等于 20 美分，但是银子的价值在最近一段时间里发生明显的变化，因此根据古时银币的价值进行计算会产生误导。另外，古时银币的购买力比今天等量银子的购买力大得多。因此，一些翻译者试图将币值与购买力相联系，或更理想地与薪资水平相联系。例如，在 可 6:37 中，「二十两银子」（直译：二百得拿利）有时候译作「相当于 200 天的工资」，或「一名工人八个月的工资」。 在 太 18:28 中，「十两银子」主要是强调两个仆人欠债数额之间的巨大对比。在这例子中，「一千万银子」与「十两银子」是一个很大的对比。在这种情况下，翻译者可以把相应的币值转换成本地货币，例如，「一千万元」与「十元」相对比。很多时候翻译者会试图避免具体指明钱币种类，只是说「银币」或「金币」，而不指出具体数值。在这种情况下，他们或会藉旁注来说明货币的相对价值。

δήποτε

(1)

(a)

67.9 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参ποτέ, πώποτε］ 不确定的时间点或时机 任何时候；某些时候；从来 ὑγιὴς ἐγίνετο οἵῳ δήποτ᾽ οὖν κατείχετο νοσήματι  ‘he was cured from whatever disease he ever had’  「无论他曾患什么疾病都被治好了」 (约 5:4) 这词只见于异文：ὑγιὴς ἐγίνετο οἵῳ δήποτ᾽ οὖν κατείχετο νοσήματι「无论他曾患什么疾病都被治好了」约 5:3（校勘栏，第4节）。

δήπου

(1)

(a)

91.7 语段标记 强调的标记 ［参οὖν］ 用于标记稍强的强调（与 μέν[b]，γέ，和 δή 91.6 相比） 当然；的确；那么 οὐ γὰρ δήπου ἀγγέλων ἐπιλαμβάνεται  ‘for it is surely not angels that he helps’  「当然，他不是要帮助天使」 (来 2:16)

διά

(1)

(a)

90.4 语意格 施事者――个人或非个人、诱因或直接、直接或间接 （带所有格）用于标记居中的施事者，有含蓄的或明确的成因施事者 藉；由 τὸ ῥηθὲν ὑπὸ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος  ‘that which was spoken by the Lord through the prophet’  「主藉先知所说的话」 (太 1:22) πάντα δι᾽ αὐτοῦ ἐγένετο  ‘all things came into existence through him’  「万有都是藉着他造的」 (约 1:3) πιστὸς ὁ θεός, δι᾽ οὗ ἐκλήθητε  ‘God is faithful through whom you were called’  「上帝是信实的，你们蒙他呼召」 (林前 1:9)

(b)

90.8 语意格 工具 （带所有格）用于标记用来完成某事的工具 借助于；透过；用 γράφειν οὐκ ἐβουλήθην διὰ χάρτου καὶ μέλανος  ‘I would rather not write with paper and ink’  「我不想藉笔墨传达」 (约贰 1:12)

(c)

89.76 关系 方法，途径 ［参εἰς, ἐν］ 表示方法，即一个事件使另一个事件成为可能的方法1 藉着；藉；通过 ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ αἵματος τοῦ ἰδίου  ‘which he made his own through his own blood’  「他用自己血所买来的」或「就是他藉着自己儿子的死所换来的」 (徒 20:28) καὶ ἀποκαταλλάξῃ τοὺς ἀμφοτέρους ἐν ἑνὶ σώματι τῷ θεῷ διὰ τοῦ σταυροῦ  ‘and he reconciled both in one body to God through the cross’  「藉着十字架使两者结为一体，得以跟上帝和好」 (弗 2:16) ἡγιασμένοι ἐσμὲν διὰ τῆς προσφορᾶς τοῦ σώματος Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐφάπαξ  ‘we have been made holy through the offering of the body of Jesus Christ once for all’  「我们……藉着耶稣基督，仅只一次献上他的身体就得以成圣」 (来 10:10)

(d)

90.38 语意格 受益 （带直接受格）用于标记参与者，这参与者受益于某事件，或某事件为这人而发生 为了；代表；为……的利益 Τὸ σάββατον διὰ τὸν ἄνθρωπον ἐγένετο καὶ οὐχ ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸ σάββατον  ‘the Sabbath was made for the benefit of mankind and not mankind for the benefit of the Sabbath’  「安息日是为人设立的，人不是为安息日设立的」 (可 2:27)

(e)

90.44 语意格 成因参与者 （带直接受格）用于标记参与者，这参与者构成某事件或状态的动机或原因 因为；由于；为了这个原因 καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνομά μου  ‘you will be hated by everyone because of me’ (literally ‘... because of my name’)  「你们会因我的名，被众人憎恨」 (太 10:22) ἔδησεν αὐτὸν ἐν φυλακῇ διὰ Ἡρῳδιάδα  ‘he put him in jail because of Herodias’  「为……希罗底的缘故……把他绑了在监狱里」 (可 6:17) 可 6:17 清楚指出，希律把约翰关进监狱是因为希罗底；然而，διὰ Ηρῳδιάδα 可能也指明希律这样做是想要取悦希罗底，因此可以译作「为了希罗底的缘故」（见 διά[d]，90.38）。

(f)

89.26 关系 原因及／或理由 ［参διότι, ἐν, ὑπό］ 表示事物、事件的原因或理由，重点在于工具或手段 因为；由于 Διὰ τί μετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁμαρτωλῶν ἐσθίει ὁ διδάσκαλος ὑμῶν;  ‘for what reason does your teacher eat with tax collectors and outcasts?’  「你们的老师为什么与税吏和罪人一同吃饭呢？」 (太 9:11) διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος  ‘because it had no depth’  「因为土不深」 (太 13:5) ἀπέλυσεν δὲ τὸν διὰ στάσιν καὶ φόνον βεβλημένον εἰς φυλακὴν  ‘he released the one who had been put into prison because of a riot and murder’  「释放了那个因暴乱杀人而入狱的人」 (路 23:25) μὴ δυναμένου δὲ αὐτοῦ γνῶναι τὸ ἀσφαλὲς διὰ τὸν θόρυβον  ‘he was not able to find out exactly (what happened) because of the confusion’  「因为骚乱，千夫长没有办法知道真相」 (徒 21:34)

(g)

84.29 空间的延伸 沿路径延伸 （带所有格）延伸经过某个区域或物体 经过；通过 ἐπορεύθη ὁ Ἰησοῦς ... διὰ τῶν σπορίμων  ‘Jesus was walking ... through the wheat fields’  「耶稣……从麦田经过」 (太 12:1) κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν  ‘a camel to go through the eye of a needle’  「骆驼穿过针眼」 (太 19:24) παρεπορεύοντο διὰ τῆς Γαλιλαίας  ‘they went on through Galilee’  「他们从那里出去，经过加利利」 (可 9:30)

(h)

84.32 空间的延伸 沿路径延伸 （带所有格）沿着特定的路线延伸 沿着 ὥστε μὴ ἰσχύειν τινὰ παρελθεῖν διὰ τῆς ὁδοῦ ἐκείνης  ‘so that no one was able to pass along that road’  「以致没有人能从那条路经过」 (太 8:28b)

(i)

67.136 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ［参ἐν, ἐπί］ 一个标记，表示一个时间单位内的时间段 在……期间；在……过程中；在……当中；……的时间里 ἄγγελος δὲ κυρίου διὰ νυκτὸς ἀνοίξας τὰς θύρας τῆς φυλακῆς  ‘but during the night an angel of the Lord opened the prison gates’  「但在夜间主的使者开了监门」 (徒 5:19)

(j)

67.140 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 一个标记，表示与另一个时间段的长度相同的一个时间段，强调总体 自始至终；整（夜、日） δι᾽ ὅλης νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν  ‘we worked hard throughout the night and caught nothing’  「我们整夜劳苦，一无所获」 (路 5:5)

(k)

67.60 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἔτος］ δι᾽ ἐτῶν  （习语，直译：经过多年）一个时间点后面的时间点，中间相隔了一些年 几年以后；过了几年 δι᾽ ἐτῶν δὲ πλειόνων ἐλεημοσύνας ποιήσων εἰς τὸ ἔθνος μου παρεγενόμην καὶ προσφοράς  ‘after a number of years I went to take some money to my own people and to make offerings’  「过了几年，我带着周济本国的捐项和供物上去」 (徒 24:17)

(l)

67.59 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἡμέρα］ δι᾽ ἡμερῶν  （习语，直译：经过一些日子）一个时间点后面的时间点，中间相隔了几天 过了几天；过了些日子 εἰσελθὼν πάλιν εἰς Καφαρναοὺμ δι᾽ ἡμερῶν  ‘a few days later he came back to Capernaum’  「过了几天，耶稣又回到迦百农」 (可 2:1)

(m)

67.106 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参βραχύς, διά, ἐν, μικρός, ὀλίγος, πρός］ δι᾽ ὀλίγων  形容相对短暂的一段时间 3 一会儿；短时间；短暂的；短暂地 διὰ βραχέων ἐπέστειλα ὑμῖν  ‘for I have written to you briefly’  「我简略地写信给你们」 (来 13:22) δι᾽ ὀλίγων ἔγραψα  ‘I have written you briefly’  「我简略地写了这封信给你们」 (彼前 5:12) 在一些语言中，彼前 5:12 中的这个短语最好翻译为「我写了一封短信」或「我简短地（或略略地）写了一封信」。

(n)

67.106 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参βραχύς, διά, ἐν, μικρός, ὀλίγος, πρός］ διὰ βραχέων  形容相对短暂的一段时间 4 一会儿；短时间；短暂的；短暂地 διὰ βραχέων ἐπέστειλα ὑμῖν  ‘for I have written to you briefly’  「我简略地写信给你们」 (来 13:22) δι᾽ ὀλίγων ἔγραψα  ‘I have written you briefly’  「我简略地写了这封信给你们」 (彼前 5:12) 在 来 13:22 ，短语 διὰ βραχέων 可能是指送信的行动，或者接收信息所需要的时间，意思是说读信或者听别人读信的时间。关于 διὰ βραχέων 在 来 13:22 的另一种解释，见 59.4。

(o)

67.15 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参πᾶς］ διὰ παντός  （习语，直译：经过所有）一些有关联的时间点，按照一定的间隔发生 定期；时常；常常 εἰς μὲν τὴν πρώτην σκηνὴν διὰ παντὸς εἰσίασιν οἱ ἱερεῖς τὰς λατρείας ἐπιτελοῦντες  ‘the priests go into the outer tent regularly to perform their duties’  「祭司们定期进到圣幕的外层履行事奉的职责」 (来 9:6)

(p)

67.86 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἀεί, πᾶς］ διὰ παντός  （习语，直译：经过所有）一段持续的时间，或是连续的或是断续的，没有限期 总是；一直；连续地 διὰ παντὸς βλέπουσιν τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός μου  ‘they are always in the presence of my Father’  「他们的天使……常见我天父的面」 (太 18:10) 有些语言不容易翻译 ἀεί 或 διὰ παντός[b]，因为以下两者可能有根本的区别：(1)持续的活动；(2)在相关的情景中定期重复发生、但可能被定义为偶发事件的活动。例如在 林后 6:10，「感到喜乐」这个事实可能与令人忧愁的场合特别有关；而在 太 18:10，词义的重点很可能在于关系的持续性质。

____________________________________________________

1 作为方法或途径的标记，διά[c]的用法与εἰς[h]和ἐν[p]可能存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 在太 8:28，διά可以理解为两种意思的混合，即沿着小路延伸和穿过一个地区（见84.29）。

3 这一组表示时间相对短暂的表达很可能略有区别，至少在内涵意义上，但是无法根据现有的新约上下文来确定显着的外延差异。在语言学上，这一组词汇里面的短语（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以视为习语，但是在功能上，它们最好归类为「冻结短语」，就像形态单元（morphological units）那样使用。

4 这一组表示时间相对短暂的表达很可能略有区别，至少在内涵意义上，但是无法根据现有的新约上下文来确定显着的外延差异。在语言学上，这一组词汇里面的短语（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以视为习语，但是在功能上，它们最好归类为「冻结短语」，就像形态单元（morphological units）那样使用。

διαβαίνω

(1)

(a)

15.31 线性运动 经过，跨越，穿过，绕过 ［参διαπεράω, διέρχομαι］ 从这边过到那边，要越过的是水体、峡谷或山谷等地形 越过；过去 ὅπως οἱ θέλοντες διαβῆναι ἔνθεν πρὸς ὑμᾶς μὴ δύνωνται  ‘so that those who want to cross over from here to you cannot do it’  「人想从这边跨到你们那里是不可能的」 (路 16:26)

διαβάλλω

(1)

(a)

33.426 沟通 控告，谴责 作出正式或非正式的投诉，通常向第三者提出，暗示被投诉人曾做错事和有罪 控告 οὗτος διεβλήθη αὐτῷ ὡς διασκορπίζων τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ  ‘he was accused before him (the master) of having wasted his (masters) possessions’  「有人向财主控告这管家挥霍主人的财物」 (路 16:1)

διαβεβαιόομαι

(1)

(a)

33.322 沟通 坚持 有信心和确定地陈述某事 有信心地陈述；坚持 ∏ιστὸς ὁ λόγος· καὶ περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι  ‘this is a true saying, and I want you to insist on these matters’  「这话是可信的，我希望你坚持这些事」 (多 3:8)

διαβλέπω

(1)

(a)

24.35 感官事件及状态 看 能够看得清楚 看得清楚；能够清楚辨别 καὶ τότε διαβλέψεις ἐκβαλεῖν τὸ κάρφος ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ τοῦ ἀδελφοῦ σου  ‘and then you will be able to see clearly to take the speck out of your brothers eye’  「然后才能看得清楚，好去掉你弟兄眼中的刺」 (太 7:5)

διάβολος

(1)

ου＜阳＞

(a)

12.34 超自然生物及力量 超自然生物 ［参∑ατανᾶς］ （魔鬼的头衔，直译：「诽谤者」）邪恶超自然生物的首脑 1 魔鬼；撒但 πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου  ‘to be tried by the Devil’ or ‘to be tested by the Devil’  「受魔鬼的试探」 (太 4:1) ἐκράτησεν τὸν δράκοντα ... ὅς ἐστιν Διάβολος καὶ ὁ ∑ατανᾶς  ‘he seized the dragon ... that is, the Devil or Satan’  「他抓住那龙……就是魔鬼、撒但」 (启 20:2) 在许多语言中，魔鬼作为所有恶魔的首领，会有一个众所周知的专有名称。不过，在另一些语言中，人们会用一个描述性的名字来称呼他，例如：「邪灵的统领」、「众鬼的首领」、「真正的坏蛋」、「那左撇子」（就是那反对一切正确事情的；在某些语言中，「右边」与「正确」是同一个词，例如英语的 right 一词）、「那个毫无用处的」、「那贪得无厌的」。在某些语言中，用来指称魔鬼的词，可能是十分独特的习语，例如：「那吠叫的」，指魔鬼假扮成动物的行为。 有些翻译者尝试根据希腊文词汇 διάβολος「诽谤者」来为魔鬼造一个术语。然而，这并不是明智的做法，主要因为几乎所有语言都有更加贴切的方式去指称魔鬼。另一些译者翻译「魔鬼」这个术语时，则尝试简单地借用主流语言的词汇，但是这种做法也会带来一些复杂性，因为他们不能永远控制人们理解这个词汇的方式。例如，在其中一种语言中，「魔鬼」的借用词只被理解为一个散播热病的小妖精，而在另一个地区，该借用词最终只是指一个令人精神错乱的邪灵。在第二种情况中，翻译者最后使用了一个字面意思为「罪恶之王」的用语来指称魔鬼。 有些翻译者用了「撒但」这个专有名称来指称魔鬼，但这往往不是一个令人满意的做法。例如，在西非某个语言中，「撒但」一词已经被借用，但被理解为人民的文化英雄，而不是指众鬼的首领。

(b)

12.37 超自然生物及力量 超自然生物 ［参δαιμόνιον, δαίμων, πνεῦμα］ 邪恶的超自然生物或灵体 恶魔；邪灵 ἐξ ὑμῶν εἷς διάβολός ἐστιν  ‘one of you is a demon’  「你们其中一个是恶魔」 (约 6:70) 在许多语言中，虽然魔鬼可能被说成是「恶魔的首领」，但是有时候，恶魔只是被称为「魔鬼的众灵」或「魔鬼的仆人」。 在许多语言中，用什么词汇来指称恶魔的困难，不在于没有这样的词汇，而是有大量不同的词汇去描述不同种类的恶魔，每一种恶魔负责管辖人类的某种行为，例如：精神错乱、抑郁、癫痫、性变态和暴力袭击。有时候，恶魔被分类为「家中的鬼」和「森林的鬼」，而通常后者会被认为是更加暴力和恶毒的鬼。如果某个语言有大量指称恶魔的不同词汇，却没有一个通称术语来表示所有种类的恶魔，人们通常可以选择与新约中描述的恶魔活动最接近的那一类，并且用该词汇加上合适的语境描述，以表明该词汇需要作为一般意义来理解。 关于 διάβολος 在 约 6:70 的另一个解释，见 88.124。

(c)

33.397 沟通 侮辱，中伤 （διαβάλλω「诽谤」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）爱诽谤别人的人 诽谤者 γυναῖκας ὡσαύτως σεμνάς, μὴ διαβόλους  ‘their wives also must be of good character and not slanderers’  「他们的妻子也必须庄重，不中伤别人」 (提前 3:11) 在 提前 3:11，把 διαβόλους 译成「搬弄是非的人」可能是合适的。

(d)

88.124 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 （διάβολος[a]「魔鬼撒但」12.34 的引申喻意）邪恶的人，他有许多魔鬼撒但的特徵 魔鬼 ἐξ ὑμῶν εἷς διάβολός ἐστιν  ‘one of you is a devil’  「你们中间有一个是魔鬼」 (约 6:70) 有些语言不能把 约 6:70 直译成「你们中间有一个是魔鬼」。在这些语言中，最接近的对等翻译可能是一个比喻，例如「你们中间有一个就像是魔鬼一样」。关于 διάβολος 在 约 6:70 中的另一种解释，见 12.37。

____________________________________________________

1 διάβολος和∑ατανᾶς似乎既是头衔又是专有名称，因为每次出现时指称的对象都是独一无二的。在希腊文新约文本中，∑ατανᾶς传统上会将首字母大写，而διάβολος的首字母通常小写；启 12:9和启 20:2除外，作Διάβολος。

διαγγέλλω

(1)

(a)

33.203 沟通 通知，宣布 提供具体资料（特别是有关一些未来可能发生的事） 通知 εἰσῄει εἰς τὸ ἱερὸν διαγγέλλων τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν ἡμερῶν τοῦ ἁγνισμοῦ  ‘then he went into the Temple and gave notice of how many days it would be until the end of the period of purification’  「进了圣殿，报告洁净期满的日子」 (徒 21:26)

(b)

33.207 沟通 通知，宣布 ［参κηρύσσω］ 广泛和公开地宣布 传扬；告诉 σὺ δὲ ἀπελθὼν διάγγελλε τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ  ‘you go and proclaim the kingdom of God’  「你只管去传讲上帝的国」 (路 9:60)

διαγίνομαι

(1)

(a)

67.84 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参διΐστημι］ 标记时间的过去 （时间）过去；过了；经过 διαγενομένου τοῦ σαββάτου  ‘after the Sabbath day had passed’  「过了安息日」 (可 16:1)

διαγινώσκω

(1)

(a)

27.3 学习 学习 获得准确和全面的信息 1 准确了解；获得详细信息；彻底检查；详细审查 ὅπως καταγάγῃ αὐτὸν εἰς ὑμᾶς ὡς μέλλοντας διαγινώσκειν ἀκριβέστερον τὰ περὶ αὐτοῦ  ‘that he may bring him down to you on the basis that you want to obtain more accurate information about him’  「带保罗到你们这里来，装作要更确实地审查他的案件」 (徒 23:15)

(b)

56.21 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参διάγνωσις］ 对法律事务作出判断，带有彻底审查的含义 判案；审查之后作出裁决；判决；审断；审查 εἴπας, Ὅταν Λυσίας ὁ χιλίαρχος καταβῇ, διαγνώσομαι τὰ καθ᾽ ὑμᾶς  ‘I will decide your case, he told them, when the commander Lysias arrives’  「对他们说：『且等指挥官吕西亚来到，我就为你们判决。』」 (徒 24:22)

____________________________________________________

1 διαγινώσκω[a]的意思可能与γινώσκω[b]（27.2）不同，这词暗示获得更加全面而详细的信息。

διάγνωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

56.21 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参διαγινώσκω］ 对法律事务作出判断，带有彻底审查的含义 判案；审查之后作出裁决；判决；审断；审判 τοῦ δὲ ∏αύλου ἐπικαλεσαμένου τηρηθῆναι αὐτὸν εἰς τὴν τοῦ ∑εβαστοῦ διάγνωσιν  ‘when Paul made his appeal to be held over for the Emperor to decide his case’  「保罗要求上诉，将他的申诉留给皇帝审断」 (徒 25:21)

διαγογγύζω

(1)

(a)

33.383 沟通 埋怨 以强调的方式表达不满 埋怨；发牢骚 ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον  ‘all the people who saw it started grumbling’  「众人看见就喃喃抱怨」 (路 19:7)

διαγρηγορέω

(1)

(a)

23.76 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 从睡眠中完全清醒过来 完全醒过来；完全苏醒；清醒 διαγρηγορήσαντες δὲ εἶδον τὴν δόξαν αὐτοῦ  ‘they became fully awake and saw his glory’  「清醒之后，就看见他的荣耀」 (路 9:32)

διάγω

(1)

(a)

41.3 行为及相关状态 行为，品行 ［参ἀγωγή, ἀναστρέφω, ἀναστροφή］ 行事为人，焦点显然放在外显的日常行为上 1 生活态度；行事为人；行为表现；品行；人生观 ἐν κακίᾳ καὶ φθόνῳ διάγοντες  ‘we lived in malice and envy’  「生活在恶毒和嫉妒之中」 (多 3:3)

____________________________________________________

1 ἀγωγή、διάγω、ἀναστρέφομαι和ἀναστροφή的意思显然存在一些细微的区别，但是无法根据现有的上下文确定这些区别。

διαδέχομαι

(1)

(a)

57.130 拥有，转移，交换 接受 接替某人成为特定物品或财产的拥有者 从……领受；继而承受；继承 Ἡ σκηνὴ ... ἦν ... διαδεξάμενοι οἱ πατέρες ἡμῶν  ‘the tent ... which ... our ancestors received from (their forefathers)’  「这帐幕，是我们的祖宗从[他们的祖先]承受的」 (徒 7:44, 45 [2])

διάδημα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.196 人工制品 装饰品 一种王冠，用以象徵在某个特定地区的最高统治权，因此往往令人联想到王权 冠冕；王冠 καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτοῦ ἑπτὰ διαδήματα  ‘and upon his heads seven diadems’  「头上戴着七个冠冕」 (启 12:3) 在《新约》中，διάδημα 只出现在 启 12:3; 13:1; 19:12 [3]，这种冠冕可以描述为「戴在它头上的、它的权力象徵」。

διαδίδωμι

(1)

(a)

57.94 拥有，转移，交换 给予 把东西给一个接一个的人 分发；分给 εὐχαριστήσας διέδωκεν τοῖς ἀνακειμένοις  ‘he gave thanks and distributed (the bread) to those who were seated’  「祝谢了，就[把饼]分给坐着的人」 (约 6:11)

διάδοχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

61.11 序列 接替别人职位或责任的人 继任人；接班人 ἔλαβεν διάδοχον ὁ Φῆλιξ ∏όρκιον Φῆστον  ‘Felix was succeeded by Porcius Festus’  「波求．非斯都接了腓力斯的任」 (徒 24:27)

διαζώννυμι

(1)

(a)

49.14 涉及衣着及装饰的活动 用皮带、腰带或一块布把衣服裹住或紧紧地束着（比较 ζώνη 「腰带」；6.178）1 束上；系紧腰带；在腰间系上一条窄布带（比较 ζώνη 「腰带」；6.178）；束腰 λαβὼν λέντιον διέζωσεν ἑαυτόν  ‘he took a towel and tied it around his waist’  「拿一条手巾束腰」 (约 13:4)

____________________________________________________

1 διαζώννυμι的语气可能比ζώννυμι[a]更为强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

διαθήκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

34.43 联合 建立或确认关系 ［参διατίθημι］ 订立涉及双方利益和责任的庄严协议 立约；一起立约；订立契约 αὕτη αὐτοῖς ἡ παρ᾽ ἐμοῦ διαθήκη, ὅταν ἀφέλωμαι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν  ‘I will make this covenant with them when I take away their sins’  「这就是我与他们所立的约， 那时我要除去他们的罪」 (罗 11:27)

(b)

34.44 联合 建立或确认关系 两人协议的口头内容，指明相互的利益和责任 约；契约 ἀνθρώπου κεκυρωμένην διαθήκην οὐδεὶς ἀθετεῖ ἢ ἐπιδιατάσσεται  ‘no one can break or add to a covenant which is in effect between people’  「即使是人所立的约，一旦生效，就谁也不能废除或增订」 (加 3:15) 在 路 1:72，ποιῆσαι ἔλεος μετὰ τῶν πατέρων ἡμῶν καὶ μνησθῆναι διαθήκης ἁγίας αὐτοῦ「（上帝说他）向我们的列祖施怜悯，记念他与他们所立的圣约」，其中 διαθήκη 可指圣约的订立（34.43）或圣约的口头措辞（34.44）。 翻译旧约词汇 brith 的时候，《七十士译本》的译者采用了字面义是「遗嘱」的 διαθήκη，而没有使用意为「合约」、「约定」的 συνθήκη，因为显然他们想要强调这种圣约关系的主动权在于一个人，而不是谈判和妥协的结果。 在许多社会，特别是部落社会中，契约是人与人之间非常重要的联系纽带。事实上，契约可能是最重要、最持久的人际关系。人们不会轻易立约，因为在许多社会中，契约会约束人的一生，当中甚至包含为契约关系而甘愿牺牲的意愿。

(c)

57.124 拥有，转移，交换 给予 （διατίθημι[a]「立遗嘱」57.123 的衍生词）一份法律文件，据此将去世之人的财产分给一个或多个继承人 遗嘱；遗命；约；契约 ὅπου γὰρ διαθήκη, θάνατον ἀνάγκη φέρεσθαι τοῦ διαθεμένου  ‘where there is a will, it has to be proved that the one who made it has died’  「凡有遗嘱，必须证实立遗嘱的人已经死了」 (来 9:16)

διαίρεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

57.91 拥有，转移，交换 给予 ［参διαιρέω］ 根据某些隐含的区别或差异来划分和分配给各人 分开；分配；分别 Διαιρέσεις δὲ χαρισμάτων εἰσίν, τὸ δὲ αὐτὸ πνεῦμα  ‘there are distributions of spiritual gifts, but the same Spirit’  「有属灵恩赐的分配，但却是同一位圣灵」 (林前 12:4) 在 林前 12:4，διαίρεσις 也可以解作「不同」或「多种」（见 58.39）。

(b)

58.39 性质，类别，示例 不同类或不同等 物品或事件的性质不同的状态，暗示显着的多样化 不同；区别；分别；差异；多种 Διαιρέσεις δὲ χαρισμάτων εἰσίν, τὸ δὲ αὐτὸ πνεῦμα  ‘and there are differences of gifts, but the same Spirit’  「恩赐有许多种，但是由同一位圣灵所赐」 (林前 12:4) 在 林前 12:4，διαίρεσις 可以解作这些属灵恩赐的分配（见 57.91）。

διαιρέω

(1)

(a)

57.91 拥有，转移，交换 给予 ［参διαίρεσις］ 根据某些隐含的区别或差异来划分和分配给各人 分开；分配；分给；分派 ὁ δὲ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον  ‘so he divided his property between them’  「他父亲就把财产分给他们」 (路 15:12)

διακαθαίρω

(1)

(a)

79.51 物体的特徵 干净的，肮脏的 ［参διακαθαρίζω］ 彻底清理或清洁 清洁；扬净；彻底清洁；彻底清理；打扫干净 οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ διακαθᾶραι τὴν ἅλωνα αὐτοῦ  ‘his winnowing shovel is in his hand to thoroughly clean what he has threshed’  「他手里拿着簸箕，要彻底清洁他已经脱粒的谷物」 (路 3:17)

διακαθαρίζω

(1)

(a)

79.51 物体的特徵 干净的，肮脏的 ［参διακαθαίρω］ 彻底清理或清洁 清洁；扬净；彻底清洁；彻底清理；打扫干净 οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ  ‘his winnowing shovel is in his hand, and he will thoroughly clean what he has threshed’  「他手里拿着簸箕，要彻底清洁他已经脱粒的谷物」 (太 3:12)

διακατελέγχομαι

(1)

(a)

33.443 沟通 辩论，争论 在辩论中彻底驳倒 驳倒 τοῖς Ἰουδαίοις διακατηλέγχετο δημοσίᾳ  ‘he defeated the Jews in public debate’  「他在公开辩论中驳倒了犹太人」 (徒 18:28)

διακονέω

(1)

(a)

35.19 帮助，照顾 服侍 ［参διακονία, θεραπεύω, ὑπηρετέω］ 藉着履行某些职责来提供帮助，通常是一些卑微或低贱的工作 服侍；服务；协助；帮助 ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθεν διακονηθῆναι ἀλλὰ διακονῆσαι  ‘the Son of Man did not come to be served, but to serve’  「人子来，不是要受人的服事，乃是要服事人」 (太 20:28) 有些语言在表达「服侍」的概念时，需要具体提到有一个「仆人」，例如「作为仆人提供帮助」，或「作为必须提供帮助的人去提供帮助」，在某些上下文中可以采用短语来表达，例如「在小事上提供帮助」或「完成低微的任务」。 翻译 太 20:28 时，可能需要具体指出服侍者或被服侍的人，例如：「人子来不是要受人的服侍，乃是要服侍人。」

(b)

35.37 帮助，照顾 照顾，照应 照顾，通过提供卑微的服务 照顾；伺候 πότε σε εἴδομεν πεινῶντα ἢ διψῶντα ... ἢ ἐν φυλακῇ καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι;  ‘when did we see you hungry or thirsty ... or in prison, and we did not take care of you?’  「我们什么时候见你饿了，或渴了……或在监狱里，没有伺候你呢？」 (太 25:44) 在 太 25:44，「我们没有伺候你」可以译成「你所需用的，我们没有给你」。

(c)

46.13 家务活动 为用膳的人提供食物和饮料 服事；服侍；伺候 ἀφῆκεν αὐτὴν ὁ πυρετός, καὶ διηκόνει αὐτοῖς  ‘the fever left her and she began to serve them’  「烧就退了，于是她伺候他们」 (可 1:31)

(d)

53.66 宗教活动 角色及作用 以特别的方式事奉上帝，例如作执事 作执事；服事 οὗτοι δὲ δοκιμαζέσθωσαν πρῶτον, εἶτα διακονείτωσαν ἀνέγκλητοι ὄντες  ‘they should be tested first, and then, if they prove blameless, they should serve as deacons’  「这些人也要先受考验，若没有可责之处，才让他们作执事」 (提前 3:10) 显然，διακονέω[d] 作为服事别人的人有多种不同的职能，尤其与救济穷人有关。有些情况下，最好把 διακονέω[d] 译成「负责帮助别人」，或者「负责照顾信徒的需要」。

(e)

57.230 拥有，转移，交换 记账 ［参τράπεζα］ διακονέω τραπέζαις  （习语，直译：摆桌子）负责企业的财务事宜 处理财务事宜 Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις  ‘it is not right that we should give up preaching the word of God to handle finances’  「我们撇下上帝的道去处理财务，是不合宜的」 (徒 6:2) 短语 διακονέω τραπέζαις 也可以不视为习语，而只是解作「在桌旁伺候，送上饭菜」（见 23.26 和 46.13），即使如此，上下文仍然是论到照顾人的需要。

διακονία

(1)

ας＜阴＞

(a)

35.19 帮助，照顾 服侍 ［参διακονέω, θεραπεύω, ὑπηρετέω］ 藉着履行某些职责来提供帮助，通常是一些卑微或低贱的工作 服侍；服务；协助；帮助 Οἶδά σου τὰ ἔργα καὶ τὴν ἀγάπην καὶ τὴν πίστιν καὶ τὴν διακονίαν  ‘I know what you do, I know your love, your faithfulness, your service’  「我知道你所做的；我知道你的爱心、忠心、事奉」 (启 2:19) 有些语言在表达「服侍」的概念时，需要具体提到有一个「仆人」，例如「作为仆人提供帮助」，或「作为必须提供帮助的人去提供帮助」，在某些上下文中可以采用短语来表达，例如「在小事上提供帮助」或「完成低微的任务」。 启 2:19 中的「你的服侍」，可能要说成「你如何帮助别人」或「你如何服侍别人」。

(b)

35.21 帮助，照顾 服侍 （διακονέω[a]「服侍」35.19 的衍生词）服侍的角色或位置 事奉；职分 ὡς τελειῶσαι τὸν δρόμον μου καὶ τὴν διακονίαν ἣν ἔλαβον παρὰ τοῦ κυρίου  ‘that I may complete my course of life and my ministry which I received from the Lord’  「只求跑完我的生命历程，完成我从主耶稣所领受的职分」 (徒 20:24)

(c)

35.38 帮助，照顾 照顾，照应 照顾人们需要的程序 饮食及必需品的供应；供给的安排 ὅτι παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν  ‘because their widows were being neglected in the arrangement for providing for their needs each day’  「因为在日常的供给上忽略了他们的寡妇」 (徒 6:1) 关于 διακονία 在 徒 6:1 中的另一种解释，见 57.119。

(d)

46.13 家务活动 为用膳的人提供食物和饮料 服事；服侍；伺候 ἡ δὲ Μάρθα περιεσπᾶτο περὶ πολλὴν διακονίαν  ‘Martha was upset over all the serving (she had to do)’  「马大却为许多[她必须做的]侍候的事弄得心烦意乱」 (路 10:40)

(e)

57.119 拥有，转移，交换 给予 （διακονία[a]「服事」35.19 的语义衍生词）为帮助有需要的人而给予他们的金钱 捐献；帮助；援助；救济 παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν  ‘(they said that) their widows were being neglected in the daily distribution of money for support’  「在分配每日生活费的事上，疏忽了他们当中的寡妇」 (徒 6:1) 关于 διακονία 在 徒 6:1 的另一种解释，见 35.38。

διάκονος

(1)

ου＜阳＞及＜阴＞

(a)

35.20 帮助，照顾 服侍 ［参θεράπων, ὑπηρέτης］ （διακονέω[a]「服侍」35.19 的衍生词）提供服务的人 仆人 ἀλλ᾽ ὃς ἐὰν θέλῃ ἐν ὑμῖν μέγας γενέσθαι ἔσται ὑμῶν διάκονος  ‘if anyone of you wants to be great, he must be the servant of the rest’  「你们中间的任何人若是想要为大，就必须做其他人的仆人」 (太 20:26) θεράπων、ὑπηρέτης 和 διάκονος[a] 翻译成「仆人」时，需要避免译词过于具体，例如「服侍饮食的人」或「做家务事的人」。其实可能有必要采用一个意为「帮助者」的词汇。

(b)

53.67 宗教活动 角色及作用 担任执事的人，负责照顾信徒的需要 执事；帮助信徒的人；教会领袖的助手 ∑υνίστημι δὲ ὑμῖν Φοίβην τὴν ἀδελφὴν ἡμῶν, οὖσαν [καὶ] διάκονον τῆς ἐκκλησίας τῆς ἐν Κεγχρεαῖς  ‘I recommend to you our sister Phoebe who is a deacon in the church at Cenchreae’  「我向你们推荐我们的姊妹非比，她是坚革哩教会中的执事」 (罗 16:1) Διακόνους ὡσαύτως σεμνούς  ‘deacons should be of good character’  「教会领袖的助手也必须有好品格」 (提前 3:8)

διακόσιοι

(1)

αια

(a)

60.34 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的二百个实例 二百 ἀγοράσωμεν δηναρίων διακοσίων ἄρτους ...;  ‘shall we buy two hundred denarii-worth of bread?’  「要我们去买两百银币的饼吗？」 (可 6:37)

διακούω

(1)

(a)

56.13 法庭及法律程序 法庭聆讯，审讯 ［参ἀκούω］ 对法律事件进行司法听证 1 审理案件；听审；法庭聆讯；处理案件；听决案件 Διακούσομαί σου, ἔφη, ὅταν καὶ οἱ κατήγοροί σου παραγένωνται  ‘I will hear your case, he said, when your accusers arrive’  「等告你的人来到，我就处理你的案件」 (徒 23:35) 在一些语言中，表达「法庭聆讯」的最贴切方法是描述主要相关方之间的关系，有些时候可以译成「法官听原告和被告的陈词」。

____________________________________________________

1 ἀκούω[g]和διακούω的意思显然与ἀνακρίνω[b]（56.12）略有不同，前两个词汇的内涵比较中性，并且似乎没有暗示后来被定罪。

διακρίνω  (διακρίνομαι)

(1)

(a)

30.109 思考 区别，评价，评断 ［参ἀνακρίνω］ 根据仔细详尽的信息作出判断 1 仔细判断；评断；慎思明辨；查问 τὸ μὲν πρόσωπον τοῦ οὐρανοῦ γινώσκετε διακρίνειν  ‘you know how to judge the appearance of the sky’  「你们知道如何分辨天色」 (太 16:3) προφῆται δὲ δύο ἢ τρεῖς λαλείτωσαν καὶ οἱ ἄλλοι διακρινέτωσαν  ‘two or three who are given God's message should speak, while the others evaluate carefully (what is said)’  「宣讲上帝信息，可以由两三个人发言，其余的人小心辨察他们所说的」 (林前 14:29)

(b)

30.99 思考 选择，拣选，宁取 ［参κρίνω］ 判断某物比其他更好，因此宁愿选取它 更喜欢；判断为较好的；认为更有价值 τίς γάρ σε διακρίνει;  ‘who judges you to be superior?’  「谁认为你胜过别人呢？」 (林前 4:7) 优越往往用「更好」来表达，但是有些语言用意为「胜过」的短语来表达，这样 林前 4:7 中的问题可以译为：「谁判断说你们胜过其他人呢？」

(c)

30.113 思考 区别，评价，评断 判断为有分别或区别 加以区分；判断两者有分别 καὶ οὐθὲν διέκρινεν μεταξὺ ἡμῶν τε καὶ αὐτῶν  ‘he made no distinction between us and them’  「他待他们同待我们没有分别」 (徒 15:9) 在一些语言中，最好把 徒 15:9 中的这个表达译成：「他不认为我们与他们之间有分别」。

(d)

31.37 持有观点，相信，信赖 相信是真的 ［参διαλογισμός, διστάζω］ 认为某些事情可能不是真的或确定的 怀疑；不确定；疑惑 πορεύου σὺν αὐτοῖς μηδὲν διακρινόμενος  ‘go with them, with no doubts at all’  「跟他们同去，不要疑惑」 (徒 10:20) αἰτείτω δὲ ἐν πίστει μηδὲν διακρινόμενος  ‘but you must believe when you pray, and not doubt at all’  「只要凭着信心求，一点也不疑惑」 (雅 1:6) 有些语言用习语来表达「疑惑」，例如：「有两个想法」，或「认为只是有可能」，或「只相信一点点」，或「怀疑自己的内心」。

(e)

33.444 沟通 辩论，争论 ［参διάκρισις］ 根据不同的判断与某人争论 争辩；争论；辩论 τῷ διαβόλῳ διακρινόμενος διελέγετο περὶ τοῦ Μωϋσέως σώματος  ‘in his dispute with the Devil, he argued about who would have the body of Moses’  「他跟魔鬼争辩、为摩西的尸体争论」 (犹 1:9)

(f)

33.412 沟通 批评 ［参ἀνακρίνω］ 对某人所做的事表示反对 论断；批评 ὅτε δὲ ἀνέβη ∏έτρος εἰς Ἰερουσαλήμ, διεκρίνοντο πρὸς αὐτὸν οἱ ἐκ περιτομῆς  ‘when Peter went up to Jerusalem, those who insisted on circumcision criticized him’  「当彼得到了耶路撒冷的时候，主张外邦人也必须受割礼的人批评他」 (徒 11:2) 在 徒 11:2，διακρίνομαι 可能只是解作不利的判断，但由于这个判断已清楚地表达出来，因此 διακρίνομαι 意味着不仅仅是判断。直接说出一个不利的判断，在英语中最好译作「批评」。

____________________________________________________

1 κρίνω[c]（30.108）、ἀνακρίνω[d]和διακρίνω[a]（30.109）的意思均与学习和理解的过程密切相关，在某些上下文中，这些词汇的意思彼此重叠。

διάκρισις

(1)

εως＜阴＞

(a)

30.112 思考 区别，评价，评断 （διακρίνω[a]「仔细评估」30.109 的衍生词）评估和判断的能力 能够判断；作出判断的能力；做决定的能力 ἄλλῳ [δὲ] διακρίσεις πνευμάτων  ‘to another is given the ability to judge the genuineness of gifts that come from the Spirit and those that do not’  「又有人得到能力，能够辨别哪些恩赐是来自圣灵，哪些恩赐不是来自圣灵」 (林前 12:10) 在翻译 林前 12:10 时，必须注意到判断的过程必定有正面和负面的元素，因此，πνευμάτων 必定暗指那些真正来自上帝的灵的恩赐，以及那些不是来自圣灵的恩赐。

(b)

33.444 沟通 辩论，争论 ［参διακρίνω］ 根据不同的判断与某人争论 争辩；争论；辩论 μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν  ‘do not argue about his personal opinions’  「不要针对他的个人意见进行争论」 (罗 14:1)

διακωλύω

(1)

(a)

13.146 是，变成，存在，发生 发生 ［参κωλύω］ 使某事不会发生1 阻止；拦阻 ὁ δὲ Ἰωάννης διεκώλυεν αὐτὸν  ‘but John tried to prevent him’  「约翰想要阻止他」 (太 3:14)

____________________________________________________

1 διακωλύω的语气可能比κωλύω更为强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

διαλαλέω

(1)

(a)

33.158 沟通 交谈，讨论 ［参διαλογίζομαι］ 对某事件进行比较详细的讨论 谈论；讨论 διελάλουν πρὸς ἀλλήλους τί ἂν ποιήσαιεν τῷ Ἰησοῦ  ‘they were discussing among themselves what they could do to Jesus’  「他们彼此商议怎样对付耶稣」 (路 6:11)

διαλέγομαι

(1)

(a)

33.446 沟通 争辩，争吵 ［参διαλογισμός］ 因意见分歧而争论 争论；辩论 διελέχθησαν ἐν τῇ ὁδῷ τίς μείζων  ‘they argued on the way about who was the greatest’  「他们在路上彼此争论谁最大」 (可 9:34)

(b)

33.26 沟通 语言层次 ［参δημηγορέω］ 在某种正式的场合中讲话，可能意味着更正式地使用语言1 演讲；训话 συνηγμένων ἡμῶν κλάσαι ἄρτον, ὁ ∏αῦλος διελέγετο αὐτοῖς  ‘we gathered together for the fellowship meal and Paul spoke to the people’  「我们聚集在一起分享爱筵，并且保罗对大家讲道」 (徒 20:7)

____________________________________________________

1 δημηγορέω可能比διαλέγομαι[b]更为正式，但是无法根据新约用法来确定这一点。

διαλείπω

(1)

(a)

68.36 时态 停止 ［参ἐγκαταλείπω, ἐκλείπω］ 停止不做已经做了一段时间的活动 停止；终止；离弃 αὕτη δὲ ἀφ᾽ ἧς εἰσῆλθον οὐ διέλιπεν καταφιλοῦσά μου τοὺς πόδας  ‘she has not stopped kissing my feet since I came’  「她从我进来的时候起，就不停地亲我的脚」 (路 7:45)

διάλεκτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.1 沟通 语言 ［参φωνή］ 口头或书面的言语代码，是人与人沟通的基本方式 语言 ἤκουον εἷς ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ λαλούντων αὐτῶν  ‘each one heard them talking in his own language’  「每个人都听见门徒用他的母语说话」 (徒 2:6) 在 徒 2:6，διάλεκτος 可能（虽然可能性不大）不仅可以理解为一种语言，还可以理解为这种语言的一种特殊形式，因此具有「说话方式」甚至「口音」的含义（见 33.102）。

διαλλάσσω  (διαλλάσσομαι)

(1)

(a)

40.2 和解，宽恕 和解 与某人和解 和解；和好；与……讲和 ὕπαγε πρῶτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου  ‘go at once to be reconciled with your brother’ or ‘... with your fellow believer’  「立刻去跟弟兄和好」 (太 5:24)

διαλογίζομαι

(1)

(a)

30.10 思考 思考，思想 ［参ἀναλογίζομαι, διαλογισμός］ 彻底、全面地思考或推论 1 仔细考虑；全面地思考；反覆思想；思索；盘算；推论；论证 διελογίζετο ποταπὸς εἴη ὁ ἀσπασμὸς οὗτος  ‘she carefully considered what the greeting meant’  「她反覆思考这样问候是什么意思」 (路 1:29) διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ  ‘he began to reason about this in himself’  「他自己心里盘算」 (路 12:17)

(b)

33.158 沟通 交谈，讨论 ［参διαλαλέω］ 对某事件进行比较详细的讨论 谈论；讨论 διελογίζοντο πρὸς ἀλλήλους  ‘they discussed the matter among themselves’  「他们彼此议论」 (可 8:16)

____________________________________________________

1 διαλογίζομαι[a]和διαλογισμός[a]似乎与λογίζομαι[a]和λογισμός[a]（30.9）不同，因为前两个词的彻底或全面程度似乎更高，但不是所有上下文都可发现这种差异。ἀναλογίζομαι和διαλογίζομαι[a]可能有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

διαλογισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

30.10 思考 思考，思想 ［参ἀναλογίζομαι, διαλογίζομαι］ 彻底、全面地思考或推论 1 仔细考虑；全面地思考；反覆思想；推论；论证 ἐματαιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς αὐτῶν  ‘their reasoning became futile’ (literally ‘they became futile in their reasoning’)  「他们的分析论证变为虚妄」（直译：「他们在分析论证上变得虚妄」） (罗 1:21)

(b)

30.16 思考 思考，思想 充分推理思考的内容或结果 想法；见解；心思意念 ὅπως ἂν ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισμοί  ‘and so he will reveal what they have reasoned out in their hearts’ (literally ‘so that the reasoning from many hearts will be revealed)’  「叫许多人心里的意念显露出来」（直译：「这样，许多人心里的推想将被显露出来」） (路 2:35)

(c)

33.446 沟通 争辩，争吵 ［参διαλέγομαι］ 因意见分歧而争论 争论；辩论 Εἰσῆλθεν δὲ διαλογισμὸς ἐν αὐτοῖς, τὸ τίς ἂν εἴη μείζων αὐτῶν  ‘they argued which one of them might be the greatest’  「争论他们之中谁最大」 (路 9:46)

(d)

31.37 持有观点，相信，信赖 相信是真的 ［参διακρίνω, διστάζω］ 认为某些事情可能不是真的或确定的 怀疑；不确定；疑惑 διὰ τί διαλογισμοὶ ἀναβαίνουσιν ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν;  ‘why are you beginning to doubt?’ (literally ‘why do doubts arise in your mind?’)  「你们为什么开始怀疑呢？」（直译：「为什么你们心里起疑惑呢？」） (路 24:38) 有些语言用习语来表达「疑惑」，例如：「有两个想法」，或「认为只是有可能」，或「只相信一点点」，或「怀疑自己的内心」。

____________________________________________________

1 διαλογίζομαι[a]和διαλογισμός[a]似乎与λογίζομαι[a]和λογισμός[a]（30.9）不同，因为前两个词的彻底或全面程度似乎更高，但不是所有上下文都可发现这种差异。ἀναλογίζομαι和διαλογίζομαι[a]可能有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

διαλύω

(1)

(a)

15.136 线性运动 散开，驱散 ［参διασκορπίζω, διασπείρω］ 使一群人或一个聚集的群体散开，可能强调分散的性质（即各人往不同方向散开） 散开；使分散 ὃς ἀνῃρέθη, καὶ πάντες ὅσοι ἐπείθοντο αὐτῷ διελύθησαν  ‘but he was killed and all his followers were scattered’  「他被杀后，跟从他的人全都散了」 (徒 5:36)

διαμαρτύρομαι

(1)

(a)

33.223 沟通 断言，声明 ［参μαρτύρομαι］ 基于假定的个人知识作出严肃的声明1 声明；坚称；作证 διαμαρτυρόμενος τοῖς Ἰουδαίοις εἶναι τὸν Χριστὸν Ἰησοῦν  ‘he testified to the Jews that Jesus is the Christ’  「向犹太人证明耶稣是基督」 (徒 18:5)

(b)

33.319 沟通 坚持 ［参μαρτύρομαι］ 以加强的语气说出观点或愿望2 坚持 ἑτέροις τε λόγοις πλείοσιν διεμαρτύρατο  ‘with many other words, he insisted’  「他还用许多别的话来坚持」 (徒 2:40)

(c)

33.425 沟通 警告 针对将来发生的事情或行动进行告诫或指导，暗示出于个人的知识或经验 警告 ὅπως διαμαρτύρηται αὐτοῖς, ἵνα μὴ καὶ αὐτοὶ ἔλθωσιν εἰς τὸν τόπον τοῦτον τῆς βασάνου  ‘that he will warn them so that they, at least, will not come to this place of pain’  「让他去警告他们，使他们至少不到这个痛苦的地方来」 (路 16:28)

____________________________________________________

1 διαμαρτύρομαι[a]的语气可能比μαρτύρομαι[a]更为强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 διαμαρτύρομαι[b]的内涵意义可能比μαρτύρομαι[b]语气更强，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

διαμάχομαι

(1)

(a)

39.27 敌意，冲突 冲突，斗争 激烈并彻底地与……斗争或对抗 强烈地抗议；争辩 τινὲς τῶν γραμματέων τοῦ μέρους τῶν Φαρισαίων διεμάχοντο  ‘some scribes from the party of the Pharisees protested strongly’  「有些法利赛派的经学教师站起来，强烈地抗议」 (徒 23:9)

διαμένω

(1)

(a)

34.3 联合 联系 留在一个关系里一段时间 留在；常同在；始终在一起 ὑμεῖς δέ ἐστε οἱ διαμεμενηκότες μετ᾽ ἐμοῦ ἐν τοῖς πειρασμοῖς μου  ‘but you are the ones who have remained with me during my trials’  「但是，当我处在试炼当中的时候，始终与我在一起的就是你们」 (路 22:28)

(b)

68.11 时态 继续 ［参ἐμμένω, ἐπιμένω, μένω, παραμένω, προσμένω］ 继续进行某个活动或处于某种状态中 继续；保持；留在；不住地 αὐτὸς ἦν διανεύων αὐτοῖς καὶ διέμενεν κωφός  ‘he made signs to them and remained unable to speak’ or ‘... remained dumb’  「他向他们打手势，始终不能说话」 (路 1:22)

(c)

13.89 是，变成，存在，发生 存在 ［参μένω］ 继续存在 1 继续；继续存在；仍然存在 αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαμένεις  ‘they will all disappear, but you will continue to exist’  「天地都要消失，而你却要长存」 (来 1:11)

____________________________________________________

1 διαμένω[c]的语气可能比μένω[c]更为强烈。

διαμερίζω  (διαμερίζομαι)

(1)

(a)

57.89 拥有，转移，交换 给予 ［参μερίζω, μερισμός］ 把物品分发给一个接一个的人 分发；轮流给每个人；分配 τὰ κτήματα καὶ τὰς ὑπάρξεις ἐπίπρασκον καὶ διεμέριζον αὐτὰ πᾶσιν καθότι ἄν τις χρείαν εἶχεν  ‘they would sell their property and possessions and distribute the money among all according to what each needed’  「他们卖掉田产家业，按照每个人的需要把钱分给他们」 (徒 2:45)

(b)

39.14 敌意，冲突 分裂 ［参διαμερισμός］ 分裂为对立和敌对的群体 反对；对抗；分裂；敌对；纷争；斗争 ἔσονται γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν πέντε ἐν ἑνὶ οἴκῳ διαμεμερισμένοι, τρεῖς ἐπὶ δυσὶν καὶ δύο ἐπὶ τρισίν  ‘for from now on a family of five will be divided, three against two and two against three’  「从今以后，一家里的五个人将要纷争，三个和两个相争，两个和三个相争」 (路 12:52)

(c)

63.23 整体，联合，部分，分开 分开 ［参μερίζω］ 分成单独的部分 1 分开；分散；分割；散开 διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρὸς  ‘divided tongues as of fire’  「火焰般的舌头分开」 (徒 2:3) 关于 διαμερίζω 在 徒 2:3 的另一种解释（作为中间、非被动式），见 15.140。

(d)

15.140 线性运动 散开，驱散 散开，在已被划分的基础上 分散；散开 καὶ ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρὸς  ‘and there appeared to them dispersing tongues as of fire’ or ‘... tongues as of fire spreading out’  「有分开的舌头如火焰一样向他们显现」或「有舌头像分开的火焰一样向他们显现」 (徒 2:3) 对于 διαμερίζομαι 在 徒 2:3 的确切意思是什么，有很大的疑问。它的意思可以是「有像火焰的舌头，分散落在他们每一个人身上」；但也可能是各个像火焰的舌头，分开落在他们每一个人身上。

____________________________________________________

1 διαμερίζω[c]的意思可能与μερίζω[a]不同，语气更为强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

διαμερισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

39.14 敌意，冲突 分裂 ［参διαμερίζω］ 分裂为对立和敌对的群体 反对；对抗；分裂；敌对；纷争；斗争 δοκεῖτε ὅτι εἰρήνην παρεγενόμην δοῦναι ἐν τῇ γῇ; οὐχί, λέγω ὑμῖν, ἀλλ᾽ ἢ διαμερισμόν  ‘do you suppose that I came to bring peace to the world? No, I tell you, but rather division’  「你们以为我来了，是要给地上带来和平吗？不！我告诉你们，是要引致分裂」 (路 12:51)

διανέμω  (διανέμομαι)

(1)

(a)

84.2 空间的延伸 从源头延伸 使某事传播或延伸 传播（某个报告） ἀλλ᾽ ἵνα μὴ ἐπὶ πλεῖον διανεμηθῇ εἰς τὸν λαὸν  ‘but in order that this may not spread further among the people’  「但是为了避免这事进一步在百姓中间传播」 (徒 4:17)

(b)

28.24 知道 已知的 （διανέμομαι「展开」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）由于信息传播到国外而为人所知 为人所知；传播；散布 ἵνα μὴ ἐπὶ πλεῖον διανεμηθῇ εἰς τὸν λαὸν  ‘to keep (this matter) from spreading any further among the people’  「为了避免[这事]进一步在百姓中间传播」 (徒 4:17)

διανεύω

(1)

(a)

33.485 沟通 非语言的沟通 ［参ἐννεύω, κατανεύω, νεύω］ 用身体的一部分向某人发出信号，尤指用头或手1 做手势；做动作；点头示意；招手示意 αὐτὸς ἦν διανεύων αὐτοῖς  ‘he made gestures to them’  「他向他们打手势」 (路 1:22) 许多语言都需要具体说明头、手和手臂的手势或动作类型。例如，约 13:24 明显是在发问一个问题，有些语言可能需要表明是用手或面部发出某个特定的信号。路 1:62 的情况也一样。在 路 1:22，那手势必须能解释或表明撒迦利亚不能说话，但是在 路 5:7，那无疑是另一种手势，因为相关人员彼此之间距离很远。

____________________________________________________

1 νεύω、ἐννεύω、διανεύω和κατανεύω的意思显然存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

διανόημα

(1)

τος＜中＞

(a)

30.15 思考 思考，思想 ［参διάνοια, ἐνθύμησις, νόημα］ 思考和推理的内容 意念；想法；心思；意见 αὐτὸς δὲ εἰδὼς αὐτῶν τὰ διανοήματα  ‘but he knew their thoughts’  「他知道他们的意念」 (路 11:17) 许多语言都不能找到名词形式的词汇来表达「思考」或「推理」，因而需要使用对等的动词。例如，路 11:17 可以译成「但是耶稣知道他们在想什么」。

διάνοια

(1)

ας＜阴＞

(a)

26.14 心理官能 理解、推理、思考和决定的心理能力 心思；意念；理智；思想 ἐσκοτωμένοι τῇ διανοίᾳ ὄντες  ‘whose minds are in the dark’  「他们心思昏昧」 (弗 4:18) 有些语言没有像英文「mind」或中文「心思」、「理智」的名词，因此必须根据具体的上下文，使用意为「思想」、「推理」或「理解」等动词来表达。在某些语言中，与「理智」最接近的译词可能是一个从「头」引申出来的比喻词，但是很多时候，人们认为「思想」是在身体其他部位，如「心」或「肝」里面进行的。

(b)

30.5 思考 思考，思想 ［参ἔννοια, νοῦς］ 特定的思维方式 思维方式；思想方式；意向；态度 ὑμᾶς ποτε ὄντας ἀπηλλοτριωμένους καὶ ἐχθροὺς τῇ διανοίᾳ ἐν τοῖς ἔργοις τοῖς πονηροῖς  ‘at that time you were strangers and enemies because of the manner in which you thought and the evil things you did’  「从前，你们由于邪恶的行为和思想远离上帝，作了他的仇敌」 (西 1:21) 在一些语言中，翻译者可能需要把「思维方式」译成从句，例如「人们如何思考」。彼前 4:1 可能需要译成「你们也要坚固自己，像基督那样思考」。

(c)

30.15 思考 思考，思想 ［参διανόημα, ἐνθύμησις, νόημα］ 思考和推理的内容 意念；想法；心思；意见 διεσκόρπισεν ὑπερηφάνους διανοίᾳ καρδίας αὐτῶν  ‘he scatters the proud in the thoughts of their hearts’ or ‘... what they have thought in their hearts’  「他赶散心里妄想的狂傲人」或「他赶散狂傲人心中一切的图谋」 (路 1:51) 许多语言都不能找到名词形式的词汇来表达「思考」或「推理」，因而需要使用对等的动词。例如，路 11:17 可以译成「但是耶稣知道他们在想什么」。

διανοίγω

(1)

(a)

79.110 物体的特徵 打开，关闭 ［参ἀνοίγω］ 使某物打开（另见 79.111 的讨论）1 开；打开；揭开；使打开 λέγει αὐτῷ, Εφφαθα, ὅ ἐστιν, Διανοίχθητι  ‘he said to him, “Ephphatha,” which means, “Be opened”’  「对那个人说：『以法大！』意思就是『张开！』」 (可 7:34)

(b)

33.142 沟通 翻译，表示……的意思，说明 解释以前隐藏或模糊的东西 解释；打开；使明显 διήνοιγεν ἡμῖν τὰς γραφάς  ‘he explained the Scriptures to us’  「他给我们解释圣经」 (路 24:32)

(c)

27.49 学习 愿意学习 διανοίγω τὴν καρδίαν, διανοίγω τὸν νοῦν  （习语，直译：打开头脑，和：打开心）使某人愿意学习和作出公正的评价 开启某人的心窍；开导某人的心 τότε διήνοιξεν αὐτῶν τὸν νοῦν τοῦ συνιέναι τὰς γραφάς  ‘then he opened their minds to understand the Scriptures’  「于是他开启他们的心智，使他们明白圣经的话」 (路 24:45) ἧς ὁ κύριος διήνοιξεν τὴν καρδίαν προσέχειν τοῖς λαλουμένοις ὑπὸ τοῦ ∏αύλου  ‘the Lord opened her mind to pay attention to what Paul was saying’  「主开启她的心，使她留心听保罗所讲的话」 (徒 16:14) 「打开头脑」或「打开心」很难直译，有时可以表达为：「使心灵看到」或「使心里明白」或「使……认识到」。然而，在一些语言中，「打开头脑」或「打开心」可能是指杀人的暴力行为。

(d)

ἄρσην διανοίγων μήτραν  （习语，直译：打开子宫）成为女性的第一个孩子 成为头生的；成为长子

____________________________________________________

1 διανοίγω[a]的语气可能比ἀνοίγ稍微强烈。

διανυκτερεύω

(1)

(a)

67.195 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 在夜间继续进行一个活动或持续一个状态 过夜；花一整夜 καὶ ἦν διανυκτερεύων ἐν τῇ προσευχῇ τοῦ θεοῦ  ‘and spent the night praying to God’  「整夜向上帝祷告」 (路 6:12)

διανύω

(1)

(a)

68.25 时态 完竣，完成，成就 完成某个活动，通常涉及移动 完成；结束；行尽 Ἡμεῖς δὲ τὸν πλοῦν διανύσαντες ἀπὸ Τύρου κατηντήσαμεν εἰς ∏τολεμαΐδα  ‘but after completing the voyage from Tyre, we arrived at Ptolemais’  「我们从推罗行完航程，来到了多利买」 (徒 21:7) 关于 διανύω 在 徒 21:7 的另一种解释，见 68.18。

(b)

68.18 时态 继续 继续，有移动的含意 继续 Ἡμεῖς δὲ τὸν πλοῦν διανύσαντες ἀπὸ Τύρου  ‘and we continued our voyage from Tyre’  「我们从推罗继续航行」 (徒 21:7) 关于 διανύω 在 徒 21:7 的另一种解释，见 68.25。

διαπαρατριβή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.452 沟通 争辩，争吵 不断和重复地争论 不停地争论；持续争论 διαπαρατριβαὶ διεφθαρμένων ἀνθρώπων τὸν νοῦν  ‘constant arguing of those whose minds do not function’  「那些心术不正的人无休无止地争吵」 (提前 6:5)

διαπεράω

(1)

(a)

15.31 线性运动 经过，跨越，穿过，绕过 ［参διαβαίνω, διέρχομαι］ 从这边过到那边，要越过的是水体、峡谷或山谷等地形 越过；过去 μηδὲ ἐκεῖθεν πρὸς ἡμᾶς διαπερῶσιν  ‘nor can anyone cross over to us from where you are’  「任何人都不能从你们那一边过到我们这边」 (路 16:26)

διαπλέω

(1)

(a)

54.11 海上活动 坐船从一个区域的一边过到另一边 坐船渡过；穿越海域 τό τε πέλαγος τὸ κατὰ τὴν Κιλικίαν καὶ ∏αμφυλίαν διαπλεύσαντες  ‘we had sailed across the open sea off the coast of Cilicia and Pamphylia’  「我们渡过基利家、旁非利亚一带海面」 (徒 27:5)

διαπονέομαι

(1)

(a)

88.190 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 对某事或某人非常生气 烦恼；厌烦；被激怒；生气 διαπονούμενοι διὰ τὸ διδάσκειν αὐτοὺς τὸν λαὸν  ‘being provoked that they were teaching the people’  「因为这两位使徒教导人，所以这些人非常恼怒」 (徒 4:2) διαπονηθεὶς δὲ ∏αῦλος  ‘Paul became provoked’  「保罗很恼怒」 (徒 16:18)

διαπορεύομαι

(1)

(a)

15.21 线性运动 旅行，旅程 ［参διέρχομαι, διοδεύω］ 走遍某个地区，指广泛而全面地游遍该地区 周游；走遍 διεπορεύετο κατὰ πόλεις καὶ κώμας διδάσκων  ‘he went through towns and villages teaching’  「耶稣……经过各城各乡，沿途教导人」 (路 13:22) ὡς δὲ διεπορεύοντο τὰς πόλεις  ‘as they went through the towns’  「他们走遍各城」 (徒 16:4) 为了表达 διοδεύω、διαπορεύομαι[a] 和 διέρχομαι[b] 在这种语境下的意思，有些语言可能需要说：「他经过一个又一个城镇」，或正如在 徒 13:6，说「他们走遍全岛」或「他们走遍岛上的各个村镇」。

(b)

15.22 线性运动 旅行，旅程 完全穿过一个地区 穿过；经过 ἀκούσας δὲ ὄχλου διαπορευομένου  ‘hearing that a crowd was passing through’ or ‘... passing by’  「他听见许多人经过」 (路 18:36)

διαπορέω

(1)

(a)

32.10 理解 理解 完全困惑 非常困惑；不知道该怎么办 διηπόρει διὰ τὸ λέγεσθαι ὑπό τινων ὅτι Ἰωάννης ἠγέρθη ἐκ νεκρῶν  ‘he was thoroughly perplexed because some people were saying that John had risen from the dead’  「心里非常困惑，因为有人说：『施洗者约翰复活了』」 (路 9:7)

διαπραγματεύομαι

(1)

(a)

57.195 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 通过经商和贸易获得利润 赚钱；得利 ἵνα γνοῖ τί διεπραγματεύσαντο  ‘in order to find out how much they had earned’  「要知道他们做生意赚了多少」 (路 19:15)

διαπρίω  (διαπρίομαι)

(1)

(a)

88.181 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 （διαπρίομαι「被锯开」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）生气到狂怒的程度 极其恼怒 Οἱ δὲ ἀκούσαντες διεπρίοντο καὶ ἐβούλοντο ἀνελεῖν αὐτούς  ‘when they heard this, they were furious and planned to put them to death’  「议会的人听了极其恼怒，想要杀他们」 (徒 5:33)

διαρπάζω

(1)

(a)

57.238 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 彻底或完全地掠夺某物 劫掠；抢夺；抢劫 τότε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσει  ‘then he will plunder his house’  「然后必要抢劫他的家」 (可 3:27) 有些语言可以将「劫掠」译成「拿走所有能拿的东西」。

διαρρήγνυμι

(1)

(a)

19.32 物理的冲击力 裂开，撕破 撕成两半（如衣服）1 撕开；撕破；撕裂 διαρρήξαντες τὰ ἱμάτια αὐτῶν ἐξεπήδησαν εἰς τὸν ὄχλον  ‘they tore their clothes and ran into the middle of the crowd’  「他们就撕裂衣服，跳进群众中间」 (徒 14:14) 在《新约》中，撕裂衣服象徵因亵渎行为而感到震惊厌恶。然而在许多文化中，撕裂衣服只是一种精神错乱的表现。因此，为了标明「撕裂衣服」的意义，可能需要添加一个描述性的短语，例如，「以表示震惊」（太 26:65, 徒 14:14），以及在旧约中「以表示哀悼」（创 37:34, 士 11:35）。

____________________________________________________

1 διαρρήγνυμι与ῥήγνυμι[a]（19.31）不同，这词是指一个更坚决和彻底的动作。

διασαφέω

(1)

(a)

33.143 沟通 翻译，表示……的意思，说明 通过透彻的解释，使晦涩模糊变得清晰易懂 使清晰；使明显；解释 Διασάφησον ἡμῖν τὴν παραβολὴν τῶν ζιζανίων τοῦ ἀγροῦ  ‘explain to us what the parable of the weeds in the field means’  「请把田间杂草的比喻讲给我们听」 (太 13:36)

(b)

33.200 沟通 通知，宣布 清晰详尽地告知 全部告知；完全讲述出来 ἐλθόντες διεσάφησαν τῷ κυρίῳ ἑαυτῶν πάντα τὰ γενόμενα  ‘they went and told their master everything that had happened’  「就去把整件事情的经过向主人解释清楚」 (太 18:31)

διασείω

(1)

(a)

57.245 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 通过武力或武力威胁来勒索金钱 勒索；敲诈；强索金钱 Μηδένα διασείσητε  ‘don't take money from anyone by force’  「不要用武力勒索任何人的钱财」 (路 3:14)

διασκορπίζω

(1)

(a)

15.136 线性运动 散开，驱散 ［参διαλύω, διασπείρω］ 使一群人或一个聚集的群体散开，可能强调分散的性质（即各人往不同方向散开） 散开；使分散 συνάγων ὅθεν οὐ διεσκόρπισας  ‘gathering where you have not scattered’  「你没有散播的地方也要收集」 (太 25:24) ∏ατάξω τὸν ποιμένα, καὶ τὰ πρόβατα διασκορπισθήσονται  ‘I will strike the shepherd and the flock will be scattered’  「我要击打牧人，羊就分散了」 (可 14:27) 在 太 25:24，清楚指出所散布的是什么可能是重要的。这不可能指播种，因为前一句已经提过播种了。因此，这一节所指的可能是撒草料或施肥。

(b)

57.151 拥有，转移，交换 花费，浪费 （διασκορπίζω[a]「分散」15.136 的引申喻意）愚蠢地、毫无目的地花费金钱 挥霍；浪费 ἐκεῖ διεσκόρπισεν τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως  ‘there he wasted his money in reckless living’  「在那里，他任意放荡，浪费钱财」 (路 15:13)

διασπάω

(1)

(a)

19.29 物理的冲击力 裂开，撕破 把物件扯开或折断 扯开；折断 διεσπάσθαι ὑπ᾽ αὐτοῦ τὰς ἁλύσεις  ‘he tore apart the chains’ (literally ‘the chains were torn apart by him)’  「他折断铁链」（直译：「铁链被他挣断」） (可 5:4)

διασπείρω

(1)

(a)

15.136 线性运动 散开，驱散 ［参διαλύω, διασκορπίζω］ 使一群人或一个聚集的群体散开，可能强调分散的性质（即各人往不同方向散开） 散开；使分散 πάντες δὲ διεσπάρησαν κατὰ τὰς χώρας τῆς Ἰουδαίας καὶ ∑αμαρείας πλὴν τῶν ἀποστόλων  ‘all of them, except the apostles, were scattered throughout the provinces of Judea and Samaria’  「除了使徒以外，众门徒都分散在犹太和撒玛利亚的各省」 (徒 8:1)

διασπορά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

15.137 线性运动 散开，驱散 （διασπείρω「分散」15.136 的衍生词）人们散居的地区（尤指古时散居各地的以色列民族） 散居的地区 μὴ εἰς τὴν διασπορὰν τῶν Ἑλλήνων μέλλει πορεύεσθαι ...;  ‘will he go to the diaspora among the Greeks?’  「难道他要往散居在希腊的犹太人那里去？」 (约 7:35) ταῖς δώδεκα φυλαῖς ταῖς ἐν τῇ διασπορᾷ χαίρειν  ‘greetings to all God's people (literally ‘the twelve tribes’) who are in the diaspora’  「我问候散居在各处的上帝的子民」（直译：「问候散居在各处的十二个支派的人」） (雅 1:1) 在大多数情况下，雅 1:1 中的短语 ταῖς δώδεκα φυλαῖς 都被解释为指基督的信徒。翻译者可以把 διασπορά 这个词翻译为「在他们分散的所有地区」，并把 雅 1:1 中的句子翻译为「向分散在各地区的上帝子民问安」。

διαστέλλω  (διαστέλλομαι)

(1)

(a)

33.323 沟通 吩咐，命令 ［参κελεύω］ 有力地和／或带着权威去告诉别人应该做什么 吩咐；命令 διεστείλατο αὐτοῖς ἵνα μηδενὶ λέγωσιν  ‘he ordered them not to speak of it to anyone’  「吩咐他们不要告诉任何人」 (可 7:36) 在某些语言中，「吩咐」或「命令」相当于「用力地说」或「说出有力的话」；在直接引语中，相当于「告诉别人，你必须……」。

διάστημα

(1)

τος＜中＞

(a)

67.150 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 指定事件之间的时间单位 （时间上的）间隔 Ἐγένετο δὲ ὡς ὡρῶν τριῶν διάστημα καὶ ἡ γυνὴ ... εἰσῆλθεν  ‘and after an interval of about three hours, his wife ... came in’  「约过了三小时，他的妻子进来了」 (徒 5:7) 有些语言不一定有「（时间上的）间隔」等词汇，因为如果某人说：「约三小时之后」，那么已经隐含时间上的「间隔」的意思了。

διαστολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

58.42 性质，类别，示例 不同类或不同等 清楚或明显的区别 差异；区别 διαστολὴ Ἰουδαίου τε καὶ Ἕλληνος  ‘a distinction between a Jew and a Greek’ or ‘... a Gentile’  「犹太人和希腊人……分别」或「犹太人和外邦人……分别」 (罗 10:12) ἐὰν διαστολὴν τοῖς φθόγγοις μὴ δῷ  ‘if they do not produce a clear distinction in their tones’  「如果它们发出的音调没有分别」 (林前 14:7)

διαστρέφω

(1)

(a)

31.71 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 使某人相信完全不同的事情1 使某人背离信仰；误导 ἤρξαντο δὲ κατηγορεῖν αὐτοῦ λέγοντες, Τοῦτον εὕραμεν διαστρέφοντα τὸ ἔθνος ἡμῶν  ‘then they began to accuse him, saying, We caught this man misleading our people’  「开始控告他说：『我们查出这个人煽动我们同胞叛离』」 (路 23:2) 关于 διαστρέφω 在 路 23:2 中的另一种解释，见 88.264。

(b)

88.264 道德伦理素质及相关行为 放荡，性变态 ［参ἀποστρέφω］ 使某人偏离正确的行为，从而犯了严重的过犯 引入歧途；使偏离；误导 Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη  ‘unbelieving and perverted generation’  「这又不信又歪曲的世代」 (太 17:17) Τοῦτον εὕραμεν διαστρέφοντα τὸ ἔθνος ἡμῶν  ‘we caught this man perverting our people’  「我们发现这个人煽动我们的同胞」 (路 23:2) 关于 διαστρέφω 在 路 23:2 中的另一种解释，见 31.71。将 διαστρέφω 译成「歪曲」或「使反常」，意思不是「性变态」。在大多数语言中，路 23:2 中的「使我们的国民反常」最好译成「使我们的国民走迷了路」或「使他们做他们不该做的事」。

(c)

13.46 是，变成，存在，发生 状态 使某个状态因转移到另一个状态而停止，通常意味着一种错误的状态 厌恶；偏离 ζητῶν διαστρέψαι τὸν ἀνθύπατον ἀπὸ τῆς πίστεως  ‘he tried to turn the governor away from the faith’  「设法使省长偏离这信仰」 (徒 13:8)

____________________________________________________

1 διαστρέφω[a]的意思显然与ἀποστρέφω[a]（31.70）略有区别，这词强调某人改变另一个人的信仰的有效和彻底。

διασῴζω

(1)

(a)

21.19 危险，冒险，安全，拯救 使安全，没有危险 从危险中完全解救出来 拯救；救援 ὁ ἄνθρωπος οὗτος ὃν διασωθέντα ἐκ τῆς θαλάσσης  ‘this man who was rescued from the sea’  「这个人从海里被救了上来」 (徒 28:4) κιβωτοῦ εἰς ἣν ὀλίγοι, τοῦτ᾽ ἔστιν ὀκτὼ ψυχαί, διεσώθησαν δι᾽ ὕδατος  ‘an ark, in which a few, that is eight persons, were saved through water’  「进入方舟，藉着水获救的不多，只有八个人」 (彼前 3:20a)

(b)

23.136 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 ［参ἰάομαι, ἴασις, σῴζω］ 使生病的人恢复健康2 医治；治愈；使痊愈；救治 ἐρωτῶν αὐτὸν ὅπως ἐλθὼν διασώσῃ τὸν δοῦλον αὐτοῦ  ‘he asked him to come and heal his servant’  「求耶稣来救他的仆人」 (路 7:3) 有些语言会根据疾病的不同种类，用不同的词汇来表达「医治」。

____________________________________________________

1 在彼前 3:20，字面意为「通过水」的短语可能是表示「藉着水」。有人将此解作洗礼的原型和间接引用。

2 διασῴζω的语气可能比σῴζω更为强烈。另外，在某些上下文中，σῴζω和διασῴζω可能还意味着将这些人从疾病状态中抢救过来。

διαταγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.326 沟通 吩咐，命令 ［参διάταγμα, ἐπιταγή］ （διατάσσω[a]「命令，指示」33.325 的衍生词）明确地吩咐或命令的事情 吩咐；命令；法令；条例；指令 οἵτινες ἐλάβετε τὸν νόμον εἰς διαταγὰς ἀγγέλων  ‘you who received the law on the basis of instructions given by angels’ or ‘... on the basis of decrees delivered by angels’  「你们领受了天使所传布的律法」或「你们按着天使所传达的法令，领受了律法」 (徒 7:53) τῇ τοῦ θεοῦ διαταγῇ ἀνθέστηκεν  ‘he opposed what God had ordered’  「他抗拒上帝的命令」 (罗 13:2)

διάταγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.326 沟通 吩咐，命令 ［参διαταγή, ἐπιταγή］ （διατάσσω[a]「命令，指示」33.325 的衍生词）明确地吩咐或命令的事情 吩咐；命令；法令；条例；指令 οὐκ ἐφοβήθησαν τὸ διάταγμα τοῦ βασιλέως  ‘they were not afraid of the kings order’  「他们不怕王的命令」 (来 11:23)

διαταράσσω  (διαταράσσομαι)

(1)

(a)

25.246 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 （与 ταράσσω[b]「造成剧烈痛苦」25.244 的意思相近，但其意义可能更加强调）心烦意乱，因而惊惶不安 惊惶不安；惊慌；十分困惑；心烦意乱 ἡ δὲ ἐπὶ τῷ λόγῳ διεταράχθη  ‘she was deeply troubled by the (angels) message’  「她因为天使这话，十分惊惶不安」 (路 1:29)

διατάσσω

(1)

(a)

33.325 沟通 吩咐，命令 ［参ἐπιτάσσω, προστάσσω, συντάσσω, τάσσω］ 详细说明必须做什么1 命令；指示；告诉；吩咐 διέταξεν αὐτῇ δοθῆναι φαγεῖν  ‘he ordered them to give her something to eat’  「吩咐他们给她一些东西吃」 (路 8:55)

(b)

62.8 排列，组织 （事件及状态的）安排 按照特定方式安排事情 安排；计划 οὕτως γὰρ διατεταγμένος ἦν μέλλων αὐτὸς πεζεύειν  ‘for he had arranged matters in this way since he was going there by foot’  「他这样安排，是因为自己要走陆路」 (徒 20:13)

____________________________________________________

1 τάσσω[c]、συντάσσω、προστάσσω[a]、ἐπιτάσσω和διατάσσω[a]的意思显然略有区别，特别是在内涵意义上，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

διατελέω

(1)

(a)

13.27 是，变成，存在，发生 状态 持续某个状态或条件直到最后 保持；继续到终结 ἄσιτοι διατελεῖτε  ‘you continue to be without food’  「你们一直不吃东西」 (徒 27:33)

διατηρέω

(1)

(a)

13.153 是，变成，存在，发生 发生 自己禁戒不去做某件事，有持续的含义 避免；禁戒 ἐξ ὧν διατηροῦντες ἑαυτοὺς εὖ πράξετε  ‘if you keep yourselves from doing these things, you will do well’  「你们若能不做这几件事，就很好了」 (徒 15:29)

διατίθημι  (διατίθεμαι)

(1)

(a)

57.123 拥有，转移，交换 给予 通过立遗嘱来处理某人的财产 立遗嘱；留遗命 ἐπεὶ μήποτε ἰσχύει ὅτε ζῇ ὁ διαθέμενος  ‘for (a will) is not in force while the one who has made the will is still alive’  「因为立遗嘱的人还活着，遗嘱就没有效力」 (来 9:17) 「立遗嘱」可以译成：「写出一份遗嘱」，或「说明自己死后由谁来继承财产」。

(b)

34.43 联合 建立或确认关系 ［参διαθήκη］ 订立涉及双方利益和责任的庄严协议 立约；一起立约；订立契约 καὶ τῆς διαθήκης ἧς διέθετο ὁ θεὸς πρὸς τοὺς πατέρας ὑμῶν  ‘and of the covenant which God made with your ancestors’  「上帝与你们的祖先所立的约」 (徒 3:25) αὕτη ἡ διαθήκη, ἣν διαθήσομαι τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ  ‘this covenant which I will make with the people of Israel’  「我与以色列家所立的约」 (来 8:10)

(c)

37.105 控制，管理 任命，分配职能 διατίθεμαι βασιλείαν  （习语，直译：指定统治）以某种程度上正式或官方的方式指定某人担任统治的角色 给予统治的权利；提供统治的权力；赐给王权 κἀγὼ διατίθεμαι ὑμῖν καθὼς διέθετό μοι ὁ πατήρ μου βασιλείαν  ‘I give you the right to rule just as my Father has given me the right to rule’  「我现在要把我父赐给我的王权也赐给你们」 (路 22:29) 有些语言很难将这习语直译作「赐给统治的权利」，这通常透过直接对话来表达，例如：「说：『现在你们拥有统治的权柄』」，或者「说：『现在你们能够下命令了』」。

διατρίβω

(1)

(a)

85.61 在空间存在 留下，停留 保持或停留在某个地方，带有某种活动的含意 停留；住下 ἱκανὸν μὲν οὖν χρόνον διέτριψαν  ‘they stayed (there) for a long time’  「二人在那里住了好些日子」 (徒 14:3) ἦμεν δὲ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει διατρίβοντες ἡμέρας τινάς  ‘we spent several days in that city’  「我们在这城里住了几天」 (徒 16:12)

διατροφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

5.1 食物及调味品 食物 ［参ἄρτος, βρῶμα, βρῶσις, ἐπισιτισμός, τροφή, χόρτασμα］ 任何种类的食物或食粮1 食物 ἔχοντες δὲ διατροφὰς καὶ σκεπάσματα, τούτοις ἀρκεσθησόμεθα  ‘if we have food and clothes, that should be enough for us’  「只要有衣有食，就应该知足」 (提前 6:8b) 几乎所有语言都至少有几个对于食物的通称，尽管这些通称可能是源自一些口头的表达，意思基本上是「吃的东西」。在某些语言中，人们可能会区分「咀嚼的东西」和「喝的东西」，因此，在某些语境中必须采用意为「咀嚼和喝的东西」的短语来通称食物。如果没有包含这两种食物，读者可能会以为 太 6:11 等经文中所祈求的，只是固体食物。 有些语言可能不使用通称，或「吃的东西」等短语，而是概括某个特定词汇的含义。例如，在东方某些地区，「米饭」这个词也可普遍用来指「食物」。事实上，有些人如果在一餐中没有吃过米饭，就会说：「我还没有吃饭！」在英语中，一个类似的情况是「面包」。例如，在翻译 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）时，如果严格地按字面直译为「人活着不是单靠面包」，那就是错误的，因为这可能使意思变成：人不应该只吃面包。路 4:4 中的意思当然是：「活着的含义不仅仅是吃喝」。

____________________________________________________

1 这一组意为食物的词汇无疑存在细微的差异，但是无法根据现有的上下文来确定这些意思上的差异。τροφή和διατροφή的意思也许较为一般性，可能比较强调食粮这个方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]则可能是指固态食物，但这些词汇的意思本质上都是一般性的，因此很难确定当中细微的涵义区分。

2 τροφή和διατροφή重点可能在于食物作为营养的意思，因此在提前 6:8和太 10:10，这些用词可以译作「食粮」，而不仅仅是「食物」。

διαυγάζω

(1)

(a)

14.43 自然界的事件及状态 光 发亮，尤指黎明，可能指阳光穿过云层或阴暗的天空而照亮 发亮；天亮 ἕως οὗ ἡμέρα διαυγάσῃ  ‘until the day dawns’  「直等到天亮」 (彼后 1:19) 在某些语言中，更令人满意的说法可能是：「直到天变亮」，或「直到那天到来」。这种说法一般认为是用来形容基督的再来。

διαυγής

(1)

ές

(a)

79.24 物体的特徵 透明的 拥有可以被看穿的物理性质的 透明的 χρυσίον καθαρὸν ὡς ὕαλος διαυγής  ‘pure gold, transparent as glass’  「纯金的，像玻璃一样透明」 (启 21:21)

διαφέρω

(1)

(a)

15.196 线性运动 携带，负担 携带或拿着某物穿过一个地区或建筑物 带着经过；传遍 οὐκ ἤφιεν ἵνα τις διενέγκῃ σκεῦος διὰ τοῦ ἱεροῦ  ‘he didn't permit anyone to carry anything through the temple courts’  「他不许任何人拿着任何物件从圣殿的院子经过」 (可 11:16)

(b)

15.163 线性运动 驱动，带动 用力量使东西向不同方向移动 推动；带动；使飘来飘去 Ὡς δὲ τεσσαρεσκαιδεκάτη νὺξ ἐγένετο διαφερομένων ἡμῶν ἐν τῷ Ἀδρίᾳ  ‘it was the fourteenth night, and we were being carried about on the Adriatic Sea’  「到了第十四天的晚上，我们在亚得里亚海飘来飘去」 (徒 27:27)

(c)

58.41 性质，类别，示例 不同类或不同等 与某人或某物不同 与……不同；有区别 ἀστὴρ γὰρ ἀστέρος διαφέρει ἐν δόξῃ  ‘one star differs from another in beauty’  「这星和那星的光辉也有区别」 (林前 15:41)

(d)

65.6 价值 有价值的，没有价值的 由于拥有某些独特的特点而有相当大的价值 贵重的；有价值的 οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν;  ‘are you not much more valuable than these (birds)?’  「你们不比这些飞鸟贵重得多吗？」 (太 6:26) εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τὰ διαφέροντα  ‘so that you will be able to choose those things that are more valuable’  「使你们能够选择那更加宝贵的东西」 (腓 1:10)

διαφεύγω

(1)

(a)

15.64 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 成功逃离 逃脱 μή τις ἐκκολυμβήσας διαφύγῃ  ‘in order that no one would swim out and escape’  「免得有人游水逃脱」 (徒 27:42)

διαφημίζω

(1)

(a)

33.214 沟通 通知，宣布 广泛而有效地传播关于某人或某事的信息 传播有关……的信息；传播有关……的消息 οἱ δὲ ἐξελθόντες διεφήμισαν αὐτὸν ἐν ὅλῃ τῇ γῇ ἐκείνῃ  ‘they left and spread the news about him all over that part of the country’  「他们出去，竟把他的名声传遍了那地方」 (太 9:31)

διαφθείρω

(1)

(a)

20.40 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 对某人或某物造成完全的破坏 完全破坏；灭绝 τὸ τρίτον τῶν πλοίων διεφθάρησαν  ‘a third of the ships were completely destroyed’  「船只也毁坏了三分之一」 (启 8:9) διαφθεῖραι τοὺς διαφθείροντας τὴν γῆν  ‘to destroy those who deprave the earth’  「消灭那些败坏大地的人」 (启 11:18) 启 11:18 中同时使用了 διαφθείρω 一词的两个意思。首先使用的意思是灭绝，第二个意思则是「败坏」（见 88.266）。

(b)

88.266 道德伦理素质及相关行为 放荡，性变态 ［参καταφθείρω, φθείρω］ 使某人变得乖僻或堕落，是一种道德败坏1 使堕落；败坏；毁灭；使……道德败坏 διαπαρατριβαὶ διεφθαρμένων ἀνθρώπων τὸν νοῦν  ‘constant arguments from those whose minds are depraved’  「和心术不正……的人不停地争吵」 (提前 6:5) διαφθεῖραι τοὺς διαφθείροντας τὴν γῆν  ‘to destroy those who ruin the earth’ or ‘... cause the earth to be depraved’  「毁灭那些毁灭大地的人」或「毁灭那些使大地败坏的人」 (启 11:18)

(c)

23.146 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 逐渐丧失能力 失去力量；变得衰弱；渐渐衰败 εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται  ‘even if our physical being is gradually wasting away’ or ‘... becoming weak’ or ‘... is gradually being destroyed’  「虽然我们身体渐渐朽坏」或「……变得衰弱」或「……渐渐衰败」 (林后 4:16)

____________________________________________________

1 διαφθείρω[b]和καταφθείρω的语气可能比φθείρω[c]更为强烈。

διαφθορά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

23.205 生理活动过程及状态 腐烂，腐朽 ［参σήπω, φθορά］ 腐烂或朽坏，指有机物 腐烂；朽坏；腐朽 ἐκοιμήθη καὶ προσετέθη πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ καὶ εἶδεν διαφθοράν  ‘he died and was buried beside his ancestors and suffered decay’  「死后被葬在祖先的旁边，腐烂了」 (徒 13:36)

διάφορος

(1)

ον

(a)

58.40 性质，类别，示例 不同类或不同等 不同的 不同的；各式各样的 ἔχοντες δὲ χαρίσματα κατὰ τὴν χάριν τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν διάφορα  ‘having differing gifts according to the grace which has been given to us’  「按着所得的恩典，我们各有不同的恩赐」 (罗 12:6) μόνον ἐπὶ βρώμασιν καὶ πόμασιν καὶ διαφόροις βαπτισμοῖς  ‘only concerning food, drink, and various purification ceremonies’  「只不过是有关饮食和各种洁净仪式的规矩」 (来 9:10)

διαφυλάσσω

(1)

(a)

21.21 危险，冒险，安全，拯救 使安全，没有危险 保护某物以保证其安全或免受伤害 守卫；保护；保障安全 Τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ τοῦ διαφυλάξαι σε  ‘he will order his angels to keep you safe’ or ‘... to protect you’  「主要为你命令他的使者保护你」 (路 4:10)

διαχειρίζω  (διαχειρίζομαι)

(1)

(a)

20.62 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 抓住某人并杀死他 捉拿和杀害；逮捕和杀害 ὃν ὑμεῖς διεχειρίσασθε  ‘whom you seized and killed’  「你们所捉拿和杀害的」 (徒 5:30) ἐν τῷ ἱερῷ ἐπειρῶντο διαχειρίσασθαι  ‘in the Temple they tried to arrest and kill (me)’  「他们想要在圣殿里抓住我并杀害我」 (徒 26:21)

διαχλευάζω

(1)

(a)

33.408 沟通 嘲笑，戏弄 ［参χλευάζω］ 开玩笑取笑某人1 愚弄；嘲笑；取笑 ἕτεροι δὲ διαχλευάζοντες ἔλεγον ὅτι Γλεύκους μεμεστωμένοι εἰσίν  ‘others jeered at them, saying, They are drunk’  「还有些人则讥笑说：『他们是灌满了新酒吧』」 (徒 2:13)

____________________________________________________

1 διαχλευάζω的语气可能比χλευάζω更为强烈。显然，χλευάζω和διαχλευάζω与ἐμπαίζω[a]、ἐμπαιγμός和ἐμπαιγμονή（33.406）不同，因为讥讽戏耍的主要方式是用语言。

διαχωρίζω  (διαχωρίζομαι)

(1)

(a)

15.50 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参διΐστημι］ 远离，可能带有确实分离的含义（特别是在与人有关的上下文中） 离开；分离 ἐν τῷ διαχωρίζεσθαι αὐτοὺς ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘as they were parting from him’  「那两个人要离开耶稣的时候」 (路 9:33)

διδακτικός

(1)

ή，όν

(a)

33.233 沟通 教导 （διδάσκω「教导」33.224 的衍生词）指有教导的能力 善于教导 δεῖ οὖν τὸν ἐπίσκοπον ἀνεπίλημπτον εἶναι ... διδακτικόν  ‘a church leader must be a man above reproach ... and he must be able to teach’  「监督必须无可指责……善于教导」 (提前 3:2)

διδακτός

(1)

ή，όν

(a)

33.227 沟通 教导 （διδάσκω「教导」33.224 的衍生词）指所教导的事情 受教导的；所教导的 λαλοῦμεν οὐκ ἐν διδακτοῖς ἀνθρωπίνης σοφίας λόγοις  ‘we do not speak in words taught by human wisdom’  「我们也讲说……不是用人的智慧所教的言语」 (林前 2:13) 在 林前 2:13，ἐν διδακτοῖς ἀνθρωπίνης σοφίας λόγοις 这个语句在语义上比较复杂。意思可能是：「使用教导人的智慧时所用的言语」。虽然在语法上，διδακτοῖς「教导」与 λόγοις「言语」搭配，但 διδακτοῖς 和 ἀνθρωπίνης σοφίας「人的智慧」之间有着非常密切的语义联系。

διδασκαλία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.224 沟通 教导 ［参διδάσκω, διδαχή］ 在正式或非正式场合提供指导 教导；教训 ὅσα γὰρ προεγράφη, εἰς τὴν ἡμετέραν διδασκαλίαν ἐγράφη  ‘everything written formerly (in the Scriptures) was written to teach us’  「从前所写的（圣经里的）一切都是为教导我们写的」 (罗 15:4) 在许多语言中，「教导」的对等译词只是意为「学习」或「知道」等动词的使役形式，例如「使学习」或「使知道」。选择表达「教导」的词汇时，必须避免使用仅仅表示课堂活动的用语。

(b)

33.236 沟通 教导 ［参διδαχή］ （διδάσκω「教导」33.224 的衍生词）所教导的内容 所教导的；教义；教训 κατὰ τὰ ἐντάλματα καὶ διδασκαλίας τῶν ἀνθρώπων  ‘according to the rules and doctrines of people’  「根据人的法则和教训」 (西 2:22)

διδάσκαλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.243 沟通 教导 （διδάσκω「教导」33.224 的衍生词）指导别人的人 教师；教练 Οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον  ‘no pupil is greater than his teacher’  「没有学生超过老师」 (太 10:24)

διδάσκω

(1)

(a)

33.224 沟通 教导 ［参διδασκαλία, διδαχή］ 在正式或非正式场合提供指导 教导；教训 Κύριε, δίδαξον ἡμᾶς προσεύχεσθαι  ‘Lord, teach us how to pray’  「主啊，求你教导我们祷告」 (路 11:1) 在许多语言中，「教导」的对等译词只是意为「学习」或「知道」等动词的使役形式，例如「使学习」或「使知道」。选择表达「教导」的词汇时，必须避免使用仅仅表示课堂活动的用语。

διδαχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.224 沟通 教导 ［参διδασκαλία, διδάσκω］ 在正式或非正式场合提供指导 教导；教训 ἐν τῇ διδαχῇ αὐτοῦ ἔλεγεν  ‘as he taught (them), he said’  「他在教导（他们）的时候，说」 (可 12:38) 在许多语言中，「教导」的对等译词只是意为「学习」或「知道」等动词的使役形式，例如「使学习」或「使知道」。选择表达「教导」的词汇时，必须避免使用仅仅表示课堂活动的用语。

(b)

33.236 沟通 教导 ［参διδασκαλία］ （διδάσκω「教导」33.224 的衍生词）所教导的内容 所教导的；教义；教训 πεπληρώκατε τὴν Ἰερουσαλὴμ τῆς διδαχῆς ὑμῶν  ‘you have filled Jerusalem with your teaching’  「你们却把你们的教导传遍了耶路撒冷」 (徒 5:28)

δίδραχμον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.181 拥有，转移，交换 税款，贡品 每个犹太男子二十岁以上都需要缴纳的税；用以资助圣殿的运作 圣殿税；丁税 Ὁ διδάσκαλος ὑμῶν οὐ τελεῖ [τὰ] δίδραχμα;  ‘does not your teacher pay the Temple tax?’  「你们的老师不纳圣殿税吗？」 (太 17:24) 太 17:24 原文中提到的「二德拉克马（希腊货币单位）硬币」，大约相当于两得拿利（古罗马货币）。中文译本一般简单地译作「圣殿税」（《现修》）或「丁税」（《和》），而没有提到钱币的名称。δίδραχμον 的意思放在语义域 57 这里，而不是放在语义域 6（那里讨论其他硬币的价值）来处理，是因为 δίδραχμον 的重点在于需要缴纳的圣殿税，而不是硬币本身的价值或样式。

Δίδυμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.95 人名及地名 人名 使徒多马（93.155）的希腊名字，意思是「双胞胎」 《和》低土马；《现》双胞胎；《思》狄狄摩

δίδωμι

(1)

(a)

57.71 拥有，转移，交换 给予 ［参δόσις］ 给予某物，通常暗示该物品是有价值的 给；给予 κλάσας ἔδωκεν τοῖς μαθηταῖς τοὺς ἄρτους  ‘he broke the loaves and gave them to the disciples’  「他擘开饼，递给门徒」 (太 14:19)

(b)

13.128 是，变成，存在，发生 发生 使某事发生，特别用来指自然规律的事件1 造成；产生 καὶ ἡ σελήνη οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς  ‘and the moon will not produce its light’  「月亮不再发出光」 (太 24:29) δώσω τέρατα ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω  ‘I will produce omens in the sky above’  「我要在天上显出神迹」 (徒 2:19) καὶ ὁ οὐρανὸς ὑετὸν ἔδωκεν  ‘and the sky produces rain’  「天就降下雨来」 (雅 5:18)

(c)

13.142 是，变成，存在，发生 发生 ［参παραδίδωμι］ 给某人机会去做某事 准予；允许 τοῦ δοῦναι ἡμῖν ... λατρεύειν αὐτῷ  ‘to allow us ... to serve him without fear’  「……使我们能够有机会……无所惧怕地……事奉他」 (路 1:73, 74 [2])

(d)

85.33 在空间存在 放置，安置 放置某个物品，暗示某种位置或所有权的转移 放；放置 δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ  ‘put a ring on his hand’  「把戒指戴在他手上」 (路 15:22)

(e)

37.98 控制，管理 任命，分配职能 指派某人一项任务，以作为对其他人的特殊好处 2 委派；指派（代表某人）；（上帝）赐给；给；交给；赋予 μετὰ ταῦτα ἔδωκεν κριτὰς  ‘after this he appointed judges (for them)’  「此后，他给他们设立士师」 (徒 13:20) 有些语言可以把 徒 13:20 中的 δίδωμι 译成「他赐给他们士师」；但是翻译时更经常需要采用「他委派士师来统治他们」等短语。

(f)

57.152 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 用金钱或其他有价值的东西来支付或赔偿 支付；缴纳；给；赔偿 ἔδωκαν αὐτὰ εἰς τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως  ‘they paid the money to buy the potters field’  「用这钱买了陶匠的那块田」 (太 27:10) ἐπηγγείλαντο αὐτῷ ἀργύριον δοῦναι  ‘they promised to pay him money’  「他们答应给他钱」 (可 14:11) ἵνα ἀπὸ τοῦ καρποῦ τοῦ ἀμπελῶνος δώσουσιν αὐτῷ  ‘in order that they might pay him (his share) from what the vineyard produced’  「叫他们把园中当纳的果子交给他」 (路 20:10)

(g)

57.217 拥有，转移，交换 借出，贷款，利息，借入，银行 ［参βάλλω, τίθημι］ 把钱存放在钱庄那里，好收取利息 存钱；把钱存入银行 καὶ διὰ τί οὐκ ἔδωκάς μου τὸ ἀργύριον ἐπὶ τράπεζαν;  ‘why didn't you put my money in the bank?’  「你为什么不把我的钱存入银行？」 (路 19:23)

(h)

90.51 语意格 以动词来标记的使役施事者 ［参ἔχω］ 用于标记一种使役关系，否则几乎没有任何语义内容 引起；导致；产生 τοῦ δοῦναι γνῶσιν σωτηρίας τῷ λαῷ αὐτοῦ  ‘to cause his people to know about deliverance’  「使他的子民认识救恩」 (路 1:77)

(i)

90.90 语意格 使经历 使人承受一些经历，可能暗示那是所做的事的惩罚或报应 使；使经历 διδόντος ἐκδίκησιν τοῖς μὴ εἰδόσιν θεὸν  ‘to punish those who ignore God’  「惩罚那些忽视上帝的人」 (帖后 1:8)

(j)

34.42 联合 建立或确认关系 ［参δεξιός］ δεξιὰς δίδωμι  （习语，直译：伸出右手）承认建立某种关系的协议，通常会有握手的动作 立约；订立协议 δεξιὰς ἔδωκαν ἐμοὶ καὶ Βαρναβᾷ κοινωνίας  ‘they made a covenant with me and Barnabas as to how they would share (the work) with us’  「跟我和巴拿巴握右手以示合作」或「跟我和巴拿巴订立合作的协议」 (加 2:9)

(k)

33.468 沟通 发誓，宣誓，许愿 δίδωμι δόξαν τῷ θεῷ  （习语，直译：将荣耀归给上帝）使某人宣誓说真话的公式 在上帝面前发誓说真话；发誓说真话 Δὸς δόξαν τῷ θεῷ  ‘promise before God to tell the truth’  「必须在上帝面前说诚实话」 (约 9:24)

(l)

68.62 时态 尝试，试图 δίδωμι ἐργασίαν  （习语，直译：给予能量）竭尽全力尝试做成某事 竭尽全力；非常努力地去做；尽所能；尽力 ἐν τῇ ὁδῷ δὸς ἐργασίαν ἀπηλλάχθαι ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘on the way do your best to be reconciled with him’ or ‘... to come to an agreement with him’  「还在路上的时候，要尽力跟他和解」 (路 12:58)

(m)

53.48 宗教活动 献身，成为圣洁 ἑαυτὸν δίδωμι  （习语，直译：献上自己）甘心情愿地献身于做某事，通常暗示为某人或某事服务 献上自己；奉献自己 ἑαυτοὺς ἔδωκαν πρῶτον τῷ κυρίῳ καὶ ἡμῖν διὰ θελήματος θεοῦ  ‘they gave themselves first to the Lord and to us by God's will’  「照上帝的旨意先把自己献给主，又给了我们」 (林后 8:5)

(n)

33.105 沟通 说话，谈话 δίδωμι στόμα  （习语，直译：给口）使某人有话要说 帮助某人说某事；让某人说某事 ἐγὼ γὰρ δώσω ὑμῖν στόμα  ‘I will give you something to say’  「我要赐给你们当说的话」 (路 21:15)

(o)

23.199 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 ［参βλαστάνω, καρπός, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω, φέρω］ καρπὸν δίδωμι  （植物）结出果实或种子 3 结果子；结出果实；结出种子；有出产 καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain’ or ‘it produced nothing’  「不能结出果实」或「……谷物」或「什么也结不出」 (可 4:7)

(p)

23.100 生理活动过程及状态 活着，死去 δίδωμι ψυχήν  （习语，直译：献出自己的生命）甘心情愿地死去，暗示为了某种目的 为……而死；舍命；献出自己的生命 καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν  ‘and to give his life as a ransom on behalf of many’  「舍命，作多人的赎价」 (太 20:28) 有些语言不能说「献出自己的生命」，因此可能需要译成：「允许自己被杀死」，或「允许别人杀死自己」。

____________________________________________________

1 δίδωμι的这个意思主要是作为虚化动词。事件见于所谓的动词宾语（object of the verb）。

2 δίδωμι似乎暗示在指派某人担任某个角色时存着一个善意的目的。

3 在语义分析上，我们可以为βλαστάνω、δίδωμι、ἀποδίδωμι和ποιέω界定出一个非常一般性的意思，按此，所组成的词组就算为语义内向（semantically endocentric），其意思可以从组成的字词构建出来。然而，较为合适的处理，是把它们看作「低级习语」（只有很低程度的固定性），当中的领头字词具有特定意思。

διεγείρω  (διεγείρομαι)

(1)

(a)

23.77 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参ἐγείρω, ἐξυπνίζω］ 使某人醒来 使人醒来；唤醒某人；叫醒某人 προσελθόντες δὲ διήγειραν αὐτὸν  ‘they came to him and woke him up’  「门徒去叫醒他」 (路 8:24)

(b)

90.52 语意格 以动词来标记的使役施事者 用于标记一种使役关系，暗示在状态上有重要的改变 导致 διεγείρειν ὑμᾶς ἐν ὑπομνήσει  ‘to cause you to remember’  「使你们记起来」 (彼后 1:13)

(c)

23.74 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参ἐγείρω］ 睡觉后醒来 醒来；变得清醒 διεγερθεὶς ἐπετίμησεν τῷ ἀνέμῳ  ‘he woke up and commanded the wind’  「耶稣醒了，斥责那风」 (可 4:39)

(d)

14.20 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 （διεγείρομαι[a]「睡醒」23.74 的引申喻意）变得粗糙不平，指水面 翻腾起来；暴风雨般的 ἥ τε θάλασσα ἀνέμου μεγάλου πνέοντος διεγείρετο  ‘by now a strong wind was blowing and the sea was getting rough’  「那时海上正在刮大风，波浪翻腾」 (约 6:18) 要描述不平静的水面，有些语言会说：「有许多波浪」或「波浪很大」。另一些语言则会使用习语式的表达，例如：「水面上泛起泡沫」或「水发怒了」。

διενθυμέομαι

(1)

(a)

30.2 思考 思考，思想 周详、认真地思考某事 认真思考；沉思；思想；琢磨 τοῦ δὲ ∏έτρου διενθυμουμένου περὶ τοῦ ὁράματος εἶπεν [αὐτῷ] τὸ πνεῦμα  ‘while Peter was still thinking seriously about the vision, the Spirit spoke to him’  「彼得还在思考那异象的时候，圣灵对他说」 (徒 10:19) 在一些语言中，「周详、认真地思考」的对等译法是「好好地、很多地思考」，但是重点应该尽量放在思考的强度，而不仅仅是数量的多少。

διέξοδος

(1)

ου＜阴＞

(a)

1.102 地理物体及特徵 通路：道路、街道、小径等 可能是十字路口，但更可能是主干道穿过城市边界再延伸至田野的地方 岔路口（可能在城墙那里） πορεύεσθε οὖν ἐπὶ τὰς διεξόδους τῶν ὁδῶν  ‘go then to where the main streets leave the city’  「所以你们要往岔路口上去」 (太 22:9)

διερμηνευτής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.146 沟通 翻译，表示……的意思，说明 （διερμηνεύω[a]「翻译」33.145 的衍生词）解释或翻译的人 解释者；翻译者 ἐὰν δὲ μὴ ᾖ διερμηνευτής, σιγάτω  ‘and if there is no interpreter present, no one should speak’  「如果没有翻译的人，所有人都应当保持沉默」 (林前 14:28)

διερμηνεύω

(1)

(a)

33.145 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参ἑρμηνεύω, μεθερμηνεύω］ 从一种语言翻译到另一种语言 翻译；解释 Ταβιθά, ἣ διερμηνευομένη λέγεται Δορκάς  ‘Tabitha, which in translation means Dorcas’  「大比大，翻出来的意思是多加」 (徒 9:36) 有些语言会以习语式的表达作为「翻译」的对等译词，例如：「用我们的语言来说就是」，或「用我们的话来说，它的意思是」，或「在我们口中它是说」。

(b)

33.148 沟通 翻译，表示……的意思，说明 更广泛和正规地讲解一些特别模糊或难懂的事物的意义 讲解；解释 διερμήνευσεν αὐτοῖς ἐν πάσαις ταῖς γραφαῖς τὰ περὶ ἑαυτοῦ  ‘he interpreted to them what was said about him in all the Scriptures’  「把所有关于自己的经文，都给他们作了解释」 (路 24:27)

διέρχομαι

(1)

(a)

15.17 线性运动 移动，来／去 完成特定的前进方向 前进到；直走到 Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομένης ἐπὶ ∑τεφάνῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης  ‘(the believers) who were scattered by the persecution which took place when Stephen was killed, went as far as Phoenicia’  「那些因司提反的事遭受逼迫而四处分散的门徒，一直走到腓尼基」 (徒 11:19) 徒 11:19 中的 διέρχομαι 可以翻译为「到达」或「终于到达」。

(b)

15.21 线性运动 旅行，旅程 ［参διαπορεύομαι, διοδεύω］ 走遍某个地区，指广泛而全面地游遍该地区 周游；走遍 διήρχοντο κατὰ τὰς κώμας εὐαγγελιζόμενοι  ‘they travelled around throughout the villages preaching the good news’  「于是他们就出去，走遍各乡，到处宣讲福音」 (路 9:6) διελθόντες δὲ ὅλην τὴν νῆσον ἄχρι ∏άφου  ‘when they had travelled throughout the entire island, they came to Paphos’  「他们走遍全岛，一直到了帕弗」 (徒 13:6) 为了表达 διοδεύω、διαπορεύομαι[a] 和 διέρχομαι[b] 在这种语境下的意思，有些语言可能需要说：「他经过一个又一个城镇」，或正如在 徒 13:6，说「他们走遍全岛」或「他们走遍岛上的各个村镇」。

(c)

15.31 线性运动 经过，跨越，穿过，绕过 ［参διαβαίνω, διαπεράω］ 从这边过到那边，要越过的是水体、峡谷或山谷等地形 越过；过去 Διέλθωμεν εἰς τὸ πέραν τῆς λίμνης  ‘lets go to the other side of the lake’  「我们渡到湖的对岸去吧」 (路 8:22)

(d)

15.32 线性运动 经过，跨越，穿过，绕过 ［参διϊκνέομαι］ 穿过一个三维空间 穿过 σοῦ [δὲ] αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία  ‘your own heart will be pierced with a sword’  「你自己的心也要被剑刺透」 (路 2:35) διελθόντες δὲ πρώτην φυλακὴν  ‘they passed through the first guard station’  「他们通过了第一道警卫岗哨」 (徒 12:10) 徒 12:10 中使用 διέρχομαι 一词，暗示该警卫站（《和》作「监牢」）是一个围蔽的地方，警卫在那里控制通道。

(e)

25.279 态度及情感 悲伤，遗憾 ［参ῥομφαία, ψυχή］ τὴν ψυχὴν διέρχεται ῥομφαία  （习语，直译：刀剑刺入灵魂）感受强烈的悲伤 感受痛苦悲伤；悲伤痛苦；忧伤像剑刺透心灵

διερωτάω

(1)

(a)

27.11 学习 学习 ［参πυνθάνομαι］ 通过提问获得信息1 查问；通过询问而发现 ἰδοὺ οἱ ἄνδρες οἱ ἀπεσταλμένοι ὑπὸ τοῦ Κορνηλίου διερωτήσαντες τὴν οἰκίαν τοῦ ∑ίμωνος ἐπέστησαν ἐπὶ τὸν πυλῶνα  ‘meanwhile, the men sent by Cornelius had learned where Simons house was and were now standing at the gate’  「恰好哥尼流派来的人已经打听到西门的家，就站在门口」 (徒 10:17) πυνθάνομαι[b] 和 διερωτάω 是指非常不同的语义要素，即「获得信息」和「通过询问」，因此在许多语言中，最好使用两个动词，分别意为「问」和「查明」。因此，徒 10:17 中的这个表达可以译成「那时，哥尼流派来的人询问并查明了西门的家在哪里」。

____________________________________________________

1 διερωτάω也可以理解为「提问」或「询问」；这样，διερωτάω的意思也可以放在语义域33「沟通」来处理。

διετής

(1)

ές

(a)

67.170 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 形容已经存在了两年 两岁大 διετοῦς καὶ κατωτέρω  ‘two years old and under’  「两岁以内的」 (太 2:16) 在一些语言中，太 2:16 中的这个表达可以译作：「两岁大的孩子和那些还不到两岁的孩子」。

διετία

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.169 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 一段连续两年的时间 两年 Ἐνέμεινεν δὲ διετίαν ὅλην ἐν ἰδίῳ μισθώματι  ‘for a period of two full years he lived there in a place he rented for himself’  「保罗在自己租的房子里住了两整年」 (徒 28:30)

διηγέομαι

(1)

(a)

33.201 沟通 通知，宣布 ［参ἐκδιηγέομαι, ἐξηγέομαι］ 系统地提供详细的信息1 通知；述说；充分说明 Ὑπόστρεφε εἰς τὸν οἶκόν σου καὶ διηγοῦ ὅσα σοι ἐποίησεν ὁ θεός  ‘go back to your home and tell them all that God has done for you’  「你回家去，告诉他们上帝为你所做的事」 (路 8:39)

____________________________________________________

1 ἐξηγέομαι[a]、διηγέομαι和ἐκδιηγέομαι的重点或内涵可能略有不同，但是无法根据新约用法来确定这一点。

διήγησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.11 沟通 话语类型 一段有条理地阐述或叙述的话语 叙述；报告 πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι διήγησιν περὶ τῶν πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων  ‘many have undertaken to write an account of the things that have taken place among us’  「许多人已经把在我们中间发生的事编写成书」 (路 1:1) 有些语言可能需要具体解释书写的类型，以表达 διήγησις 的意思，例如：「许多人已经认真地写下了在我们中间发生的事情」。其他相等的说法可能是：「详细地写下」。

διηνεκής

(1)

(a)

67.95 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参αἰών, εἰς, παντελής］ εἰς τὸ διηνεκές  无限地持续的时间，特别强调未来 始终；永远；永永远远；直到永远；永恒地 μένει ἱερεὺς εἰς τὸ διηνεκές  ‘he remains a priest forever’  「他永远作祭司」 (来 7:3)

διθάλασσος

(1)

ον

(a)

14.32 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 两股水流在一个水体中相遇 两水夹流；交叉水流 περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθάλασσον  ‘encountering cross-currents’  「碰到两水夹流的地方」 (徒 27:41) 有些学者认为 διθάλασσος 连同 τόπος 一起解作礁石、沙洲或甚至是岬角（见 1.68）。 交叉水流可以说成：「海中的溪流」或「海里的河流」或「两条河在海里交汇」。然而，如果「两条河在海里交汇」仅仅表示两条河从内陆流出来时在海岸线交汇，那么这个说法就不对了。在这个语境中，「河流」只可以指「海里的河流」，换言之即「海流」。

(b)

1.68 地理物体及特徵 与海洋形成对比的陆地 ［参τόπος］ τόπος διθάλασσος  在两股水流交汇处形成的沙洲或暗礁 沙洲；暗礁 περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθάλασσον ἐπέκειλαν τὴν ναῦν  ‘but the ship ran into a sandbank and went aground’  「但是，船因冲入沙洲而搁浅」 (徒 27:41) 徒 27:41 中的 τόπος διθάλασσος 可以理解为水流交汇处；参14.32。在某些语言中，翻译者可能需要用一句描述性的话来表达「沙洲」，例如：「在水面以下的沙丘」或「被水掩盖的沙脊」。

διϊκνέομαι

(1)

(a)

15.32 线性运动 经过，跨越，穿过，绕过 ［参διέρχομαι］ 穿过一个三维空间 穿过 διϊκνούμενος ἄχρι μερισμοῦ ψυχῆς καὶ πνεύματος, ἁρμῶν τε καὶ μυελῶν  ‘it penetrates all the way through to where soul and spirit meet, to where joints and marrow come together’  「能刺透到魂和灵的分界，以及骨节和骨髓的分界」 (来 4:12)

διΐστημι  (διΐσταμαι)

(1)

(a)

15.12 线性运动 移动，来／去 继续前进 继续前进；向前走 βραχὺ δὲ διαστήσαντες  ‘when they had gone a little farther’  「又往前稍微走了一点」 (徒 27:28)

(b)

15.50 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参διαχωρίζω］ 远离，可能带有确实分离的含义（特别是在与人有关的上下文中） 离开；分离 ἐν τῷ εὐλογεῖν αὐτὸν αὐτοὺς διέστη ἀπ᾽ αὐτῶν  ‘as he was blessing them, he departed from them’  「他在祝福他们的时候离开了他们」 (路 24:51) 由于 徒 27:28 描述的是船的移动，翻译时可能要说明这一点，例如：「船再稍往前行」或「再稍稍向前航行」。

(c)

67.84 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参διαγίνομαι］ 标记时间的过去 （时间）过去；过了；经过 διαστάσης ὡσεὶ ὥρας μιᾶς  ‘about an hour later’ or ‘after an hour had passed’  「约过了一小时」或「大约一小时后」 (路 22:59)

διϊσχυρίζομαι

(1)

(a)

33.321 沟通 坚持 坚定而肯定地陈述某事 坚持；一口咬定 ἄλλος τις διϊσχυρίζετο λέγων, Ἐπ᾽ ἀληθείας καὶ οὗτος μετ᾽ αὐτοῦ ἦν  ‘another man insisted, Without doubt this man was with him’  「另一个人一口咬定说：『毫无疑问，这个人跟他是一伙的』」 (路 22:59)

δικαιοκρισία

(1)

ας＜阴＞

(a)

56.27 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 正确或公正的裁决或审判 正确的判断；公义的审判；公正的裁决 θησαυρίζεις σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς καὶ ἀποκαλύψεως δικαιοκρισίας τοῦ θεοῦ  ‘you are making your own punishment even greater on the day when God's wrath and right verdict will be revealed’  「你使自己在上帝的义怒和公义的审判显明的日子，要受更重的刑罚」 (罗 2:5)

δίκαιος

(1)

α，ον

(a)

88.12 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 与上帝的要求相符 公义的；公正的 Ἰωσὴφ δὲ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς, δίκαιος ὢν  ‘Joseph, her husband, was a righteous man’  「她丈夫约瑟是个义人」 (太 1:19)

(b)

34.47 联合 建立或确认关系 指与某人有正确的关系 与……有正确的关系；已经与……和好的；义的 Ὁ δὲ δίκαιος ἐκ πίστεως ζήσεται  ‘he who is in a right relation with God through faith shall live’ or ‘he who has been put right with God through faith shall live’  「因信而与上帝有正确关系的人将得生命」或「义人必因信得生」 (罗 1:17)

(c)

66.5 适当的，不适当的 是恰当或正确的，意思是完全合理的 恰当的；正确的；应当的 ἐστιν δίκαιον ἐμοὶ τοῦτο φρονεῖν ὑπὲρ πάντων ὑμῶν  ‘it is proper for me to feel this way about all of you’  「我为你们大家有这样的意念是很应该的」 (腓 1:7)

δικαιοσύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

88.13 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 做上帝要求的事情 义；公义；做上帝要求的事；做正确的事 μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης  ‘happy are those who suffer persecution because of their doing what God requires’  「那些因为做上帝要求的事而遭受迫害的人有福了！」 (太 5:10)

(b)

34.46 联合 建立或确认关系 ［参δικαιόω, δικαίωσις］ 使某人与另一个人保持适当或正确的关系 恢复正常关系；使保持正确的关系 δικαιοσύνη γὰρ θεοῦ ἐν αὐτῷ ἀποκαλύπτεται ἐκ πίστεως εἰς πίστιν  ‘how God puts people right with himself is revealed in it as a matter of faith from beginning to end’  「上帝怎样使人跟他有正确的关系：是起于信，止于信」 (罗 1:17) 有些学者把 罗 3:24、 罗 4:25 和 罗 1:17 解作用于法庭上的义，即依据基督的代赎工作而被宣告为义；但保罗使用这些词汇，似乎是要表达圣约的关系，而不是法律的裁决。 有些语言可能很难找到一个简洁的词汇来表达「与……处于正确的关系」。有些时候，最接近的对等译词是「与……处于应有的关系」。在某些语言中，处于正确关系的含义可以用包含「接纳」的短语来表达。例如，罗 3:24 可以表达为「因着上帝白白赏赐的恩典，藉着释放他们的基督耶稣，他们被上帝接纳」。同样，罗 4:25 有时会表达为「他复活，是为了使我们被上帝接纳」。然而，使用表示「接纳」的词汇有一定的危险，因为这可能暗示，若不是有耶稣基督的救赎工作，上帝并不愿意接纳人；然而事实上，是上帝在基督里面使世人与他自己和好。因此，翻译者必须避免使用任何译法，让人觉得上帝神性里有一些不同类型的动机。 有些学者认为，罗 1:17 中的短语 δικαιοσύνη θεοῦ 是指上帝信实地履行他给亚伯拉罕的应许。换句话说，该短语的重点是上帝的道德情操，然而，这种解释很难与 罗 1:17 下半节关于信心的陈述联系起来。

(c)

53.4 宗教活动 宗教行为 某人的宗教所要求遵行的仪式或做法 宗教仪式；宗教要求；虔诚；善行 ∏ροσέχετε [δὲ] τὴν δικαιοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων  ‘be careful not to perform your religious observances in public’  「你们要谨慎，不要故意在众人面前遵行宗教要求」 (太 6:1) 在 太 6:1，δικαιοσύνη 也可以理解为「施舍」（见 57.111）。

(d)

57.111 拥有，转移，交换 给予 ［参ἐλεημοσύνη］ 接济那些需要帮助的人，作为一种慈善行为 善行；救济；施舍给穷人 ∏ροσέχετε [δὲ] τὴν δικαιοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων  ‘be careful not to do your giving to the needy in public’  「你们要谨慎，不要故意在众人面前施舍给穷人」 (太 6:1) 太 6:1 中的 δικαιοσύνη 也可以解作「宗教行为」（见 53.4）。

δικαιόω

(1)

(a)

34.46 联合 建立或确认关系 ［参δικαιοσύνη, δικαίωσις］ 使某人与另一个人保持适当或正确的关系 恢复正常关系；使保持正确的关系 δικαιούμενοι δωρεὰν τῇ αὐτοῦ χάριτι διὰ τῆς ἀπολυτρώσεως τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘by the free gift of his grace in delivering them through Christ Jesus, they are put right with him’  「然而，上帝白白地赏赐恩典，藉着基督耶稣救赎他们，使他们跟他有正确的关系」 (罗 3:24) 有些学者把 罗 3:24、 罗 4:25 和 罗 1:17 解作用于法庭上的义，即依据基督的代赎工作而被宣告为义；但保罗使用这些词汇，似乎是要表达圣约的关系，而不是法律的裁决。 有些语言可能很难找到一个简洁的词汇来表达「与……处于正确的关系」。有些时候，最接近的对等译词是「与……处于应有的关系」。在某些语言中，处于正确关系的含义可以用包含「接纳」的短语来表达。例如，罗 3:24 可以表达为「因着上帝白白赏赐的恩典，藉着释放他们的基督耶稣，他们被上帝接纳」。同样，罗 4:25 有时会表达为「他复活，是为了使我们被上帝接纳」。然而，使用表示「接纳」的词汇有一定的危险，因为这可能暗示，若不是有耶稣基督的救赎工作，上帝并不愿意接纳人；然而事实上，是上帝在基督里面使世人与他自己和好。因此，翻译者必须避免使用任何译法，让人觉得上帝神性里有一些不同类型的动机。

(b)

88.16 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 证明某事在道德上是正确的 显为公义；证明为公义 Ὅπως ἂν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις σου  ‘you must be shown to be right when you speak’  「你说话的时候，必定显明自己是公义的」 (罗 3:4)

(c)

56.34 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参δικαίωμα, δικαίωσις］ 清除某人的过犯 宣判无罪；释放；被判为义；除去罪名；无罪释放 ἀπὸ πάντων ὧν οὐκ ἠδυνήθητε ἐν νόμῳ Μωϋσέως δικαιωθῆναι  ‘from all (the sins) from which the Law of Moses could not set you free’  「摩西的律法不能使你们脱离一切罪」 (徒 13:38) 在一些语言中，宣告无罪的过程是用直接陈述来表达的，例如：「说：你没有罪」，或「说：你不再有罪」，或者采用习语来表达：「说：罪不再在你的头上」，或「说：你的罪现在还给你」。

(d)

37.138 控制，管理 释放，解放 使脱离某种状态或情况的控制，而这些状态或情况涉及道德问题 释放；使自由；脱离 ὁ γὰρ ἀποθανὼν δεδικαίωται ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας  ‘for when a person dies (to sin), he is released from (the power of) sin’  「因为一个[向罪]死了的人，已经脱离了罪[的权势]」 (罗 6:7) 在许多语言中，罗 6:7 的这个语句很难翻译；原因包括：一、「向罪死了」是一个比喻；二、短语「脱离了罪」不容易翻译。译者可能需要用明喻来翻译第一个从句；然后，如果语言中没有「罪的权势」的说法，而只是认为罪会对人实行某种直接的控制，那么第二个从句的结构就要作出大幅度的调整。因此，罗 6:7 的这个语句有时可以译成：「当一个人在犯罪方面可以说是死了，罪就不能再支配他」，或者「……他就不再被犯罪的欲望所控制」。

(e)

36.22 引导，管教，跟从 服从，不服从 遵守正义、公正的命令 服从义的命令 πᾶς ὁ λαὸς ἀκούσας καὶ οἱ τελῶναι ἐδικαίωσαν τὸν θεὸν  ‘all the people and the tax collectors heard him, and they obeyed God's righteous commands’  「所有百姓和收税的人听见耶稣的话，都顺从了上帝公义的命令」 (路 7:29) 有些语言很难直译 路 7:29 中的「上帝公义的命令」，特别是因为「命令」的对应译词经常是一个动词。在这种情况下可能需要译成「上帝所命令的，并且是正确的」。

δικαίωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.334 沟通 法律，规则，条例 （δικαιόω「行为公正」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）关于正确或正义行为的规则1 诫命；要求 οἵτινες τὸ δικαίωμα τοῦ θεοῦ ἐπιγνόντες  ‘who know the requirements imposed by God’  「知道上帝公义的要求」 (罗 1:32)

(b)

88.14 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 符合上帝要求的行为 公义的行为 οὕτως καὶ δι᾽ ἑνὸς δικαιώματος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς δικαίωσιν ζωῆς  ‘in the same way the one righteous act sets all people free and gives them life’  「照样，因一次的义行，所有的人也就被称义而得生命了」 (罗 5:18)

(c)

56.34 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参δικαιόω, δικαίωσις］ 清除某人的过犯 宣判无罪；释放；被判为义；除去罪名；无罪释放 τὸ δὲ χάρισμα ἐκ πολλῶν παραπτωμάτων εἰς δικαίωμα  ‘but the gift after so many sins is acquittal’  「恩赐使人在犯了许多过犯之后，仍被宣告无罪」 (罗 5:16) 在一些语言中，宣告无罪的过程是用直接陈述来表达的，例如：「说：你没有罪」，或「说：你不再有罪」，或者采用习语来表达：「说：罪不再在你的头上」，或「说：你的罪现在还给你」。

____________________________________________________

1 δικαίωμα[a]定义中的「正义」要素可能在本质上是内涵性的而非外延性的。

δικαίως

(1)

(a)

88.15 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 ［参ἔνδικος］ 形容是正义的，因为是合理的和应得的 正义的；公正的 ἡμεῖς μὲν δικαίως, ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν  ‘our (sentence) is right, for we are getting what we deserve for what we did’  「我们受罚是公正的，因我们罪有应得」 (路 23:41)

δικαίωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

34.46 联合 建立或确认关系 ［参δικαιοσύνη, δικαιόω］ 使某人与另一个人保持适当或正确的关系 恢复正常关系；使保持正确的关系 ἠγέρθη διὰ τὴν δικαίωσιν ἡμῶν  ‘he was raised to life in order to put us right with (God)’  「他复活，是为使我们与（上帝）有正确的关系」 (罗 4:25) 有些学者把 罗 3:24、 罗 4:25 和 罗 1:17 解作用于法庭上的义，即依据基督的代赎工作而被宣告为义；但保罗使用这些词汇，似乎是要表达圣约的关系，而不是法律的裁决。 有些语言可能很难找到一个简洁的词汇来表达「与……处于正确的关系」。有些时候，最接近的对等译词是「与……处于应有的关系」。在某些语言中，处于正确关系的含义可以用包含「接纳」的短语来表达。例如，罗 3:24 可以表达为「因着上帝白白赏赐的恩典，藉着释放他们的基督耶稣，他们被上帝接纳」。同样，罗 4:25 有时会表达为「他复活，是为了使我们被上帝接纳」。然而，使用表示「接纳」的词汇有一定的危险，因为这可能暗示，若不是有耶稣基督的救赎工作，上帝并不愿意接纳人；然而事实上，是上帝在基督里面使世人与他自己和好。因此，翻译者必须避免使用任何译法，让人觉得上帝神性里有一些不同类型的动机。

(b)

56.34 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参δικαιόω, δικαίωμα］ 清除某人的过犯 宣判无罪；释放；被判为义；除去罪名；无罪释放 δι᾽ ἑνὸς δικαιώματος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς δικαίωσιν ζωῆς  ‘the righteous act of one man sets all people free and gives them life’  「因一个人的义行，所有的人也就被称义而得生命了」 (罗 5:18) 在一些语言中，宣告无罪的过程是用直接陈述来表达的，例如：「说：你没有罪」，或「说：你不再有罪」，或者采用习语来表达：「说：罪不再在你的头上」，或「说：你的罪现在还给你」。

δικαστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

56.28 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κριτής］ 主持法庭审讯并宣布判决的人 审判官；法官 Τίς σε κατέστησεν ἄρχοντα καὶ δικαστὴν ἐφ᾽ ἡμῶν;  ‘who made you ruler and judge over us?’  「谁立你作我们的领袖和审判官呢？」 (徒 7:27a)

____________________________________________________

1 在徒 7:27，δικαστής可能是指仲裁人多过具有司法权柄的人。因此，在徒 7:27，δικαστής可以译为「裁断我们分歧的人」（见语义域30「思考」，子域G「区别，评价，评断」）。

δίκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

38.8 惩罚，赏赐 惩罚 ［参ἐκδικέω, ἐκδίκησις］ 根据罪有应得的基础施行惩罚 惩罚；使受苦；受刑罚 οἵτινες δίκην τίσουσιν ὄλεθρον αἰώνιον  ‘they will suffer the punishment of eternal destruction’  「他们就要受惩罚，永远灭亡」 (帖后 1:9)

(b)

12.27 超自然生物及力量 超自然生物 （δίκη「正义」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）希腊神话中的正义女神，她找到有罪者并加以惩罚 正义女神；天理女神；天理 ἡ δίκη ζῆν οὐκ εἴασεν  ‘the goddess Justice would not let him live’  「天理仍不容他活着」 (徒 28:4) 如果单单按照字面直译作「正义女神」或许意义不大，因此可能需要表达为「要求秉行公义的女神」，或「使人自吃恶果的女神」，或「惩罚作恶的人的女神」。

δίκτυον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.11 人工制品 捕鱼用的工具 任何类型的网，但在《新约》中仅指用来捕鱼的渔网 网；渔网 οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ  ‘immediately they left their nets and followed him’  「他们立刻舍了网，跟从他」 (太 4:20)

δίλογος

(1)

ον

(a)

88.235 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 形容基于伪装或伪善的矛盾行为 一口两舌的；表里不一的；假冒为善的 Διακόνους ὡσαύτως σεμνούς, μὴ διλόγους  ‘church helpers must be good and not be two-faced’  「执事也必须庄重，不一口两舌」 (提前 3:8) 在某些语言中，δίλογος 的对等翻译是「向两个方向说话」或「一口两舌」或「用言语掩盖自己的思想」。

διό

(1)

(a)

89.47 关系 结果 ［参διόπερ］ 相对强调地表示结果，通常表示推论是不言而喻的12 因此；所以；正因为这个原因；那么 διὸ ἐκλήθη ὁ ἀγρὸς ἐκεῖνος Ἀγρὸς Αἵματος  ‘therefore, that field was called Field of Blood’  「所以，那块田称为『血田』」 (太 27:8) διὸ καὶ τὸ γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱὸς θεοῦ  ‘for this reason the holy child will be called the Son of God’  「因此，那将要出生的圣者，要称为上帝的儿子」 (路 1:35)

____________________________________________________

1 διόπερ的语气可能比διό更强烈。

2 因为结果被称为前文所述的推论，所以这个表示结果的表达可以译为「由于这个原因」或「正是由于这个原因」。前面的内容是原因，而通过回溯原因可以有效地引入结果。

διοδεύω

(1)

(a)

15.21 线性运动 旅行，旅程 ［参διαπορεύομαι, διέρχομαι］ 走遍某个地区，指广泛而全面地游遍该地区 周游；走遍 αὐτὸς διώδευεν κατὰ πόλιν καὶ κώμην κηρύσσων  ‘he travelled through the towns and villages preaching’  「耶稣走遍各城各村，宣讲……」 (路 8:1) 为了表达 διοδεύω、διαπορεύομαι[a] 和 διέρχομαι[b] 在这种语境下的意思，有些语言可能需要说：「他经过一个又一个城镇」，或正如在 徒 13:6，说「他们走遍全岛」或「他们走遍岛上的各个村镇」。

Διονύσιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.96 人名及地名 人名 雅典人，亚略．巴古议会的成员，他是听保罗讲道而信主的 《和2010》《和》丢尼修；《现》杜尼修；《思》狄约尼削

διόπερ

(1)

(a)

89.47 关系 结果 ［参διό］ 相对强调地表示结果，通常表示推论是不言而喻的12 因此；所以；正因为这个原因；那么 διόπερ εἰ βρῶμα σκανδαλίζει τὸν ἀδελφόν μου, οὐ μὴ φάγω κρέα εἰς τὸν αἰῶνα  ‘therefore, if meat causes offense to my fellow believer, I will never eat meat’  「所以，食物若使我的弟兄跌倒，我就永远不吃肉」 (林前 8:13) Διόπερ, ἀγαπητοί μου, φεύγετε ἀπὸ τῆς εἰδωλολατρίας  ‘so then, my dear friends, keep away from the worship of idols’  「所以，我亲爱的，你们要远避拜偶像的事」 (林前 10:14)

____________________________________________________

1 διόπερ的语气可能比διό更强烈。

2 因为结果被称为前文所述的推论，所以这个表示结果的表达可以译为「由于这个原因」或「正是由于这个原因」。前面的内容是原因，而通过回溯原因可以有效地引入结果。

διοπετής

(1)

οῦ＜中＞

(a)

2.48 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 从天上或天空掉下来的石头（最初用来指诸神的像） 天上来的石头；从天空掉下来的石头 τίς γάρ ἐστιν ἀνθρώπων ὃς οὐ γινώσκει τὴν Ἐφεσίων πόλιν νεωκόρον οὖσαν τῆς μεγάλης Ἀρτέμιδος καὶ τοῦ διοπετοῦς;  ‘for what sort of person is there who does not know that the city of Ephesus is the keeper of the temple of the great Artemis and the stone which fell down from heaven?’  「谁不知道以弗所人的城是看守大亚底米的庙和从天上落下来的那块石头的呢？」 (徒 19:35) 徒 19:35 中提到的 τοῦ διοπετοῦς 可能是一块陨石，被人视为超自然的圣石。

διόρθωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

72.17 真的，假的 准确的，不准确的 纠正错误或糟糕情况的结果 改革；革新 καὶ διορθωμάτων γινομένων τῷ ἔθνει τούτῳ  ‘and reforms have been instituted for the sake of this nation’  「本国进行了改革」 (徒 24:2) 在一些语言中，「改革」可以译作：「从坏到好的改变」，或「使事物成为应该有的样子」，或「带来新的好习俗」。

διόρθωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

62.5 排列，组织 （事件及状态的）安排 更正后的新秩序，暗示从先前的状态中改变而来 新秩序；改善；提高；振兴 μέχρι καιροῦ διορθώσεως  ‘as until the time of the new order’  「直到新秩序的时期」 (来 9:10) μέχρι καιροῦ διορθώσεως 可以译成「直到新秩序建立的时候为止」（来 9:10）。关于更普遍采用的解释，见 62.6。

(b)

62.6 排列，组织 （事件及状态的）安排 建立一个新秩序的过程 建立新秩序；创造新秩序；改革；更新 μέχρι καιροῦ διορθώσεως  ‘until the time when he will establish a new order’ or ‘... will reform all things’  「直到他建立新秩序的时候」或「直到他更新万物的时候」 (来 9:10) μέχρι καιροῦ διορθώσεως「直到他建立新秩序的时候为止」或「直到他更新万有的时候为止」来 9:10，但见 62.5。

διορύσσω

(1)

(a)

19.41 物理的冲击力 打破，冲破 打穿墙壁或障碍物，一般用挖掘的方法（通常指用晒干的砖所做的墙） 攻破；闯入 οὐκ ἂν ἀφῆκεν διορυχθῆναι τὸν οἶκον αὐτοῦ  ‘he would not have permitted his house to have been broken into’  「他一定不会让贼偷偷进到房屋里面」 (路 12:39)

Διόσκουροι

(1)

ων＜阳＞

(a)

93.98 人名及地名 人名 宙斯双子是指希腊罗马神话中的双生兄弟卡斯妥和波陆可斯，他们被称为航海者的神明，一艘亚历山大的船以他们为标帜 《和2010》宙斯双子；《和》丢斯双子；《现》双神；《思》雕斯雇黎

διότι

(1)

(a)

89.26 关系 原因及／或理由 ［参διά, ἐν, ὑπό］ 表示事物、事件的原因或理由，重点在于工具或手段 因为；由于 διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι  ‘because there was no room for them in the inn’  「因为客栈里没有地方让他们住」 (路 2:7) οὐχ ηὑρίσκετο διότι μετέθηκεν αὐτὸν ὁ θεός  ‘he was not found because God had taken him’  「人也找不着他，因为上帝已经把他接去了」 (来 11:5)

(b)

90.21 语意格 内容 ［参ὅτι, ὡς］ 用于标记说话内容，无论是直接还是间接的引语 （表示开始陈述句，中文不必译出）；事实是 ἐφ᾽ ἑλπίδι διότι καὶ αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς  ‘in the hope that the creation itself will be freed from bondage to corruption’  「被造物盼望摆脱那会朽坏的枷锁」 (罗 8:20, 21 [2]) 在不同的语言中，直接引语和间接引语的标记有很大差异。有些语言根本没有标记；有些语言在引语的前后各有一个标记。还有一些语言，不论是直接引语还是间接引语，都会在引语后面重复表示那是一段说话。在许多语言中，书面用法和口头用法有明显的差异，因为说话的语调经常指明了是引语。 在 罗 8:21，διότι 似乎只是 ὅτι 的一个变体，词义基本相同，但有些学者在这种语境中将 διότι 解释为「因为」（见 διότι[a], 89.26）：ἐφ᾽ ἑλπίδι διότι καὶ αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς，「因为受造之物仍然指望脱离败坏的辖制」（罗 8:20）（校勘栏）。

Διοτρέφης

(1)

ους＜阳＞

(a)

93.99 人名及地名 人名 在 约叄 1:9 中被使徒约翰责备的基督徒 《和2010》《和》丢特腓；《现》狄特腓；《思》狄约勒斐

διπλοῦς

(1)

ῆ，οῦν

(a)

60.75 数目 两倍，四倍之多，等等（倍数） 在数量上为两倍 两倍；两倍之多；加倍 ποιεῖτε αὐτὸν υἱὸν γεέννης διπλότερον ὑμῶν  ‘you make him twice as much the son of gehenna as yourselves’  「使他比你们加倍沦为地狱之子」 (太 23:15) Οἱ καλῶς προεστῶτες πρεσβύτεροι διπλῆς τιμῆς ἀξιούσθωσαν  ‘those elders who do good work should be regarded as worthy of double honor’ or ‘more probably ... double pay’  「善于督导教会的长老……应该得到加倍的敬奉」或「善于领导的长老们……应该得到加倍的酬报」 (提前 5:17) καὶ διπλώσατε τὰ διπλᾶ κατὰ τὰ ἔργα αὐτῆς  ‘and pay her back double for what she has done’  「按她所行的加倍报偿她」 (启 18:6) 在一些上下文中，διπλοῦς 可能并不是精确的「两倍之多」，而只是「多很多」的意思。例如在 启 18:6，可能需要译成「按照她所做的多多地报应她」。

διπλόω

(1)

(a)

59.70 数量 增加，减少 使数量达到原来的两倍 加倍；使有两倍之多 διπλώσατε τὰ διπλᾶ κατὰ τὰ ἔργα αὐτῆς  ‘pay her back twice as much as she has done’  「按她所行的加倍报偿她」 (启 18:6a)

____________________________________________________

1 διπλόω和τὰ διπλᾶ连用可以解作指审判的严厉程度，而不是指审判的量刑或情况。

δίς

(1)

(a)

60.69 数目 一次，两次，三次，等等（时间基数） 发生两次 两次；两遍；一再 νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου  ‘I fast twice during the week’  「我每周禁食两次」 (路 18:12)

(b)

60.70 数目 一次，两次，三次，等等（时间基数） ［参ἅπαξ］ ἅπαξ καὶ δίς  （习语，直译：一次两次）不确定的较少数目，但是超过一次 不只一次；几次；一再；一两次 ἅπαξ καὶ δὶς εἰς τὴν χρείαν μοι ἐπέμψατε  ‘you provided for my need several times’  「你们还是多次把我所需用的送来」 (腓 4:16)

(c)

23.123 生理活动过程及状态 活着，死去 δὶς ἀποθάνων  （习语，直译：死两次）完全死亡的状态 完全死亡；彻底死亡 δὶς ἀποθανόντα  ‘completely dead’  「彻底死了」 (犹 1:12) 在 犹 1:12，短语 δὶς ἀποθανόντα 具体是指树木，但是喻指人。δὶς ἀποθανόντα 可以指树木，因为 (1) 树木死的时候仍然站着，(2) 树木被连根拔除才能确保是死了。然而，考虑到上下文的比喻性质，最好把 δὶς ἀποθανόντα 译成「彻底死亡」。

δισμυριάς

(1)

(a)

60.9 数目 数目，无数的 不确定的大数目（甚至比 μυριάς[b]「许许多多」 60.8 更大） 无数；不计其数；数目极大 δισμυριάδες μυριάδων  ‘countless’ or ‘an enormous number’  「无数」或「数目极大」 (启 9:16) 在 启 9:16，δισμυριάδες μυριάδων 可以解作「两亿」（直译：两万乘一万），然而，经文的意思显然是强调数目极大，而不是要指明具体的数量。

διστάζω

(1)

(a)

31.37 持有观点，相信，信赖 相信是真的 ［参διακρίνω, διαλογισμός］ 认为某些事情可能不是真的或确定的 怀疑；不确定；疑惑 Ὀλιγόπιστε, εἰς τί ἐδίστασας;  ‘how little faith you have; why did you doubt?’  「信心微小的人哪，为什么怀疑呢？」 (太 14:31) 有些语言用习语来表达「疑惑」，例如：「有两个想法」，或「认为只是有可能」，或「只相信一点点」，或「怀疑自己的内心」。

δίστομος

(1)

ον

(a)

79.94 物体的特徵 二维及三维的形状 形容有两个刃口的，特别指刀剑 双刃的；两刃的 καὶ ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ ῥομφαία δίστομος ὀξεῖα ἐκπορευομένη  ‘and a sharp, two-edged sword coming out of his mouth’  「口中吐出一把双刃的利剑」 (启 1:16)

δισχίλιοι

(1)

αι，α

(a)

60.40 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的二千个实例 两千 ὡς δισχίλιοι  ‘about two thousand (the number of pigs drowned in the lake)’  「[在海里淹死的猪的数目]约有二千」 (可 5:13)

διϋλίζω

(1)

(a)

46.17 家务活动 从液体中滤出或滤掉物质 滤出；滤除；滤掉 οἱ διϋλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες  ‘those who filter out a gnat but swallow a camel’  「你们把蚊虫滤出来，却把骆驼吞下去！」 (太 23:24)

διχάζω

(1)

(a)

39.41 敌意，冲突 反叛 ［参ἀναστατόω, ἀφίστημι］ 引致人反抗或拒绝权威 煽动叛乱；导致造反；作对 ἦλθον γὰρ διχάσαι ἄνθρωπον κατὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ  ‘I came to stir up a man in rebellion against his father’  「我来是要激动儿子与父亲作对」 (太 10:35)

διχοστασία

(1)

ας＜阴＞

(a)

39.13 敌意，冲突 分裂 ［参σχίσμα］ 分裂成为两个对立的群体 分裂；不和；分党派 σκοπεῖν τοὺς τὰς διχοστασίας ... ποιοῦντας  ‘watch out for people who cause divisions’  「要提防那些制造分裂的人」 (罗 16:17) 在某些语言中，相当于「制造分裂」（罗 16:17）的译法是直译成「使一个群体成为两个群体」；但翻译时更经常会采用与态度有关的表达，例如：「使人们彼此向对方发怒」，或「使人们不喜欢对方」，或「使人们把对方看作敌人」。

διχοτομέω

(1)

(a)

19.19 物理的冲击力 刺穿，切割 把物件砍成两半 砍成两半 διχοτομήσει αὐτὸν καὶ τὸ μέρος αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀπίστων θήσει  ‘(the master) will cut him in two and make him share the fate of the disobedient’  「要把他砍为两段，使他与不忠心的人下场一样」 (路 12:46) διχοτομέω 在 路 12:46 直译意为「斩成两截」，但也可以解释为「重重地处治」（《和》）或「严厉地责罚」（见 διχοτομέω[b], 38.12）。

(b)

38.12 惩罚，赏赐 惩罚 （διχοτομέω[a]「砍成两半」19.19 的引申比喻）重重地处罚 重罚 ἥξει ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἐν ἡμέρᾳ ᾗ οὐ προσδοκᾷ ... καὶ διχοτομήσει αὐτὸν  ‘the servants master will come on a day when he does not expect him ... and will punish him severely’  「在想不到的日子，不知道的时候，那仆人的主人要来， 重重地惩罚他」 (太 24:50, 51 [2]) 太 24:51 和平行经文 路 12:46 中的 διχοτομέω 也可以从严格的字面意义上理解，即理解为「切成两半」或「切成碎块」（见 19.19）。

διψάω

(1)

(a)

23.39 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参δίψος］ 有一段时间没喝水的状态 口渴；渴 ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με  ‘I was thirsty and you gave me something to drink’  「我渴了，你们给我喝」 (太 25:35)

(b)

25.17 态度及情感 强烈地渴望 ［参πεινάω］ （διψάω[a]「口渴」23.39 的引申喻意）有强烈的欲望要达到某个目标，暗示目前有所缺乏 强烈渴望；对……的饥渴 μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην  ‘happy are those who desire intensely to do what God requires’ or ‘... to see right prevail’  「强烈渴望实行上帝旨意的人多么有福啊」或「强烈渴望正义得胜的人多么有福啊」 (太 5:6) 在 太 5:6，διψάω 和 πεινάω 这两个词互相加强热切渴望的意思。

δίψος

(1)

(a)

23.39 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参διψάω］ 有一段时间没喝水的状态 口渴；渴 ἐν λιμῷ καὶ δίψει  ‘hungry and thirsty’  「又饥又渴」 (林后 11:27)

δίψυχος

(1)

ον

(a)

31.38 持有观点，相信，信赖 相信是真的 指不确定某事的真相 心怀二意；怀疑；抱怀疑态度的人 καὶ ἁγνίσατε καρδίας, δίψυχοι  ‘and consecrate your hearts, you doubters’  「心怀二意的人哪，要清洁你们的心！」 (雅 4:8)

διωγμός

(1)

(a)

39.45 敌意，冲突 迫害 ［参διώκω, ἐκδιώκω］ 有计划地组织活动去压迫和骚扰人 迫害；逼迫；骚扰 Ἐγένετο δὲ ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ διωγμὸς μέγας ἐπὶ τὴν ἐκκλησίαν  ‘that very day the church began to suffer a cruel persecution’  「从那一天开始，教会遭受到大迫害」 (徒 8:1) 在许多语言中，「迫害」的对等译词是「使受苦」；但是，迫害也可以表达为「对……刻薄」，或「威胁、恐吓」，或「从一个地方追捕到另一个地方」。

διώκτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

39.46 敌意，冲突 迫害 （διώκω[c]「迫害」39.45 的衍生词）迫害别人的人 逼迫者；迫害者 τὸ πρότερον ὄντα βλάσφημον καὶ διώκτην καὶ ὑβριστήν  ‘even though in the past I was a person who spoke evil of him, and persecuted him, and insulted him’  「虽然我原先是亵渎上帝的、逼迫人的、侮慢人的」 (提前 1:13)

διώκω

(1)

(a)

15.158 线性运动 追赶，追逐 匆忙追赶，大概也要付出极大的努力，为的是要赶上，不管是出于友善的还是敌意的目的 追赶；追求；追逼 διώξετε ἀπὸ πόλεως εἰς πόλιν  ‘you will pursue them from town to town’  「你们要……从这城追逼到那城」 (太 23:34) μὴ ἀπέλθητε μηδὲ διώξητε  ‘do not go and chase after them’  「你们不要出去，也不要追随他们」 (路 17:23) ἐδίωξεν τὴν γυναῖκα ἥτις ἔτεκεν τὸν ἄρσενα  ‘he pursued the woman who had given birth to the boy’  「追逼那个生下男孩的妇人」 (启 12:13)

(b)

15.223 线性运动 向着目标移动 快速和起劲地向着某个目标前进 赶快；奔跑；奋力向前；奋力前进 κατὰ σκοπὸν διώκω εἰς τὸ βραβεῖον  ‘so I run straight toward the goal in order to win the prize’  「我朝着目标奋力奔跑，为要赢得奖赏」 (腓 3:14) 虽然 腓 3:14 的上下文是比喻性的，但 διώκω 一字需要按字面意思来理解。关于把 κατὰ σκοπὸν διώκω 翻译为习语，见 89.56。

(c)

39.45 敌意，冲突 迫害 ［参διωγμός, ἐκδιώκω］ 有计划地组织活动去压迫和骚扰人1 迫害；逼迫；骚扰 μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης  ‘happy are those who suffer persecution because they do what God requires’  「那些因为做上帝要求的事而遭受迫害的人有福了！」 (太 5:10) 在许多语言中，「迫害」的对等译词是「使受苦」；但是，迫害也可以表达为「对……刻薄」，或「威胁、恐吓」，或「从一个地方追捕到另一个地方」。

(d)

68.66 时态 专心努力去做，全力去做 （διώκω[a]「追赶」15.158 的引申喻意）带着明确目标或目的，十分努力地做某事 努力去做；向……奋进；向目标直奔 ὅτι ἔθνη τὰ μὴ διώκοντα δικαιοσύνην κατέλαβεν δικαιοσύνην  ‘that the nations who did not strive for righteousness obtained righteousness’  「那不追求义的外邦人却获得了义」 (罗 9:30) τὴν φιλοξενίαν διώκοντες  ‘strive to be friendly to strangers’  「要殷勤接待异乡客」 (罗 12:13)

____________________________________________________

1 有些人主张，ἐκδιώκω[b]是διώκω[c]的强义词，因此意思是「严苛地逼迫」。 然而，通常的希腊文用法，特别是新约上下文，似乎并不始终如一地支持这种意思区分。

δόγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.333 沟通 法律，规则，条例 ［参νόμος］ 规定人们的行事准则的正式规则（或一套规则） 法律；条例；规则 παρεδίδοσαν αὐτοῖς φυλάσσειν τὰ δόγματα  ‘they delivered to them the rules which they were to obey’  「把……所定的规条交给门徒遵守」 (徒 16:4) 「法律」和「命令」的区别是：法律通过社会的制裁来实施，而命令只是通过发命令者的制裁来执行。以色列人接受了上帝的命令，作为他们要遵守和执行的法则，这些命令就成为了他们的法律。

(b)

33.332 沟通 吩咐，命令 官方命令或法令 命令；法令 ἐξῆλθεν δόγμα παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου  ‘Emperor Augustus sent out an order’  「皇帝奥古斯都颁布命令」 (路 2:1)

δογματίζω  (δογματίζομαι)

(1)

(a)

36.21 引导，管教，跟从 服从，不服从 （δόγμα[a]「律法、规则」33.333 的衍生词）遵守规则和条例 遵守规条 τί ὡς ζῶντες ἐν κόσμῳ δογματίζεσθε; Μὴ ἅψῃ μηδὲ γεύσῃ  ‘why do you live as though you belong to this world by obeying rules such as, Don't handle, don't taste’  「你们为什么仍像属于这个世界一样，去服从那些『不可拿、不可尝……』等类的规条呢？」 (西 2:20, 21 [2])

δοκέω  (δοκεῖ)

(1)

(a)

31.29 持有观点，相信，信赖 假设，认为有可能 ［参νομίζω, οἴομαι, ὑπολαμβάνω］ 认为某事可能是真的，但不能确定 假设；假定；想象；相信；以为 εἴ τις δοκεῖ σοφὸς εἶναι ἐν ὑμῖν ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ  ‘if anyone among you thinks that he is a wise person by this worlds standards’  「要是你们中间有人按照世人的标准自以为有智慧」 (林前 3:18) 在某些语言中，相当于「假设」或「以为」的用语是「有点认为」，或「认为可能」，或「有些认为」。某些语言会把不确定的看法清楚表述为：「认为，但不确定」，或「认为，但不知道」，或「认为，但不肯定」。

(b)

25.7 态度及情感 意欲，希望，愿望 有意达到某个愿望或意图 打算；想要 Εἰ δέ τις δοκεῖ φιλόνεικος εἶναι  ‘if anyone is disposed to quarrel’  「若有人想要辩驳」 (林前 11:16) 关于 δοκέω 在 林前 11:16 中的另一种解释，见 30.96。

(c)

30.96 思考 选择，拣选，宁取 基于某事物更好或更优越而作出选择 选择；决定选择；因认为更好而选择 Εἰ δέ τις δοκεῖ φιλόνεικος εἶναι  ‘if anyone chooses to be contentious’  「如果有人选择争辩」 (林前 11:16) 林前 11:16 中的「如果」从句也可以译成：「如果任何人有意争辩」，或「如果有人想要辩驳」（见 δοκέω[b], 25.7）。

(d)

87.42 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） οἱ δοκοῦντες  指众所周知的重要人士 重要的人；有影响力的人；有名望的人 ἀνεθέμην αὐτοῖς τὸ εὐαγγέλιον ὃ κηρύσσω ἐν τοῖς ἔθνεσιν, κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς δοκοῦσιν  ‘in a private meeting with the prominent persons, I explained to them the gospel message that I preach to the Gentiles’  「我把在外邦人中所传的福音对弟兄们说明，我是私下对那些有名望的人说的」 (加 2:2)

(e)

31.30 持有观点，相信，信赖 假设，认为有可能 δοκεῖ  持有一种基于表象的观点，而表象可能与现实有很大的不同 似乎；看似；假定；以为 Τί σοι δοκεῖ ...;  ‘what do you think?’  「你的意见如何？」 (太 17:25) τίς τούτων τῶν τριῶν πλησίον δοκεῖ σοι γεγονέναι ...;  ‘which one of these three seems to you to have been a neighbor?’  「在你们看来，这三个人当中，谁是……邻舍呢？」 (路 10:36)

δοκιμάζω

(1)

(a)

27.45 学习 尝试学习 ［参δοκιμασία, δοκιμή, δοκίμιον］ 尝试通过检验和测试来了解事物的真实程度，通常透过实际使用来进行测试 试验；察验；考验；尝试确定事物的真实程度；测试 Ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε καὶ πορεύομαι δοκιμάσαι αὐτά  ‘I bought five pairs of oxen and am on my way to test them out’  「我买了五对牛，要去试一试」 (路 14:19) δοκιμαζέτω δὲ ἄνθρωπος ἑαυτὸν καὶ οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καὶ ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω  ‘everyone should examine himself, and then eat the bread and drink from the cup’  「每一个人必须先省察自己，然后吃这饼，喝这杯」 (林前 11:28)

(b)

30.98 思考 选择，拣选，宁取 认为某事物是值得或适当的 认为值得；认为是适当的 καθὼς οὐκ ἐδοκίμασαν τὸν θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει  ‘since they did not think it worthwhile to retain the knowledge of God’ or ‘... to acknowledge God’  「既然人认为不值得认识上帝」或「既然人认为不必承认上帝」 (罗 1:28) 关于 δοκιμάζω 在 罗 1:28 的另一种解释，见 30.114。

(c)

30.114 思考 区别，评价，评断 根据试验而认为某事物是真实或值得的 判断为真实的；判断为好的；认可 καθὼς οὐκ ἐδοκίμασαν τὸν θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει  ‘since they did not approve of retaining the knowledge of God’ or ‘... of acknowledging God’  「既然人认为不必承认上帝」 (罗 1:28) μακάριος ὁ μὴ κρίνων ἑαυτὸν ἐν ᾧ δοκιμάζει  ‘happy is the man who doesn't cause himself to be condemned by what he judges to be good’  「在自己认为对的事上不自责的人是蒙福的」 (罗 14:22) 关于 δοκιμάζω 在 罗 1:28 的另一种解释，见 30.98。

δοκιμασία

(1)

ας＜阴＞

(a)

27.45 学习 尝试学习 ［参δοκιμάζω, δοκιμή, δοκίμιον］ 尝试通过检验和测试来了解事物的真实程度，通常透过实际使用来进行测试 试验；考验 οὗ ἐπείρασαν οἱ πατέρες ὑμῶν ἐν δοκιμασίᾳ  ‘when your fathers tested and tried (me)’  「你们的祖宗试探我」 (来 3:9)

δοκιμή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

27.45 学习 尝试学习 ［参δοκιμάζω, δοκιμασία, δοκίμιον］ 尝试通过检验和测试来了解事物的真实程度，通常透过实际使用来进行测试 试验；察验；考验；尝试确定事物的真实程度；测试 ἐν πολλῇ δοκιμῇ θλίψεως  ‘being tested severely by the troubles’  「在患难中受大考验」 (林后 8:2)

(b)

72.7 真的，假的 真的，假的 使某事物被认为是真实的，意思是它就是人所看见的那样 证据；凭据；事实证明；经得起考验 ἐπεὶ δοκιμὴν ζητεῖτε τοῦ ἐν ἐμοὶ λαλοῦντος Χριστοῦ  ‘since you seek proof of the fact that Christ speaks through me’  「因为你们想求证基督是否藉着我说话」 (林后 13:3)

(c)

65.12 价值 有价值的，没有价值的 某人或某事物的价值已获证实或者显而易见 价值；明证；经过考验的品德；品格 τὴν δὲ δοκιμὴν αὐτοῦ γινώσκετε, ὅτι ὡς πατρὶ τέκνον σὺν ἐμοὶ ἐδούλευσεν εἰς τὸ εὐαγγέλιον  ‘you know his value in that he has worked with me for the sake of the gospel like a son serving his father’  「你们知道提摩太的优秀品德，他和我一同为了福音服侍主，就像儿子待父亲一样」 (腓 2:22)

δοκίμιον

(1)

ου＜中＞

(a)

27.45 学习 尝试学习 ［参δοκιμάζω, δοκιμασία, δοκιμή］ 尝试通过检验和测试来了解事物的真实程度，通常透过实际使用来进行测试 试验；察验；考验；尝试确定事物的真实程度；测试 τὸ δοκίμιον ὑμῶν τῆς πίστεως κατεργάζεται ὑπομονήν  ‘the testing of your faith produces endurance’  「你们的信心经过考验，就生出忍耐」 (雅 1:3)

(b)

73.3 真实的，虚假的 经过试验证明是真实的 真实；真实的；坚定的 ἵνα τὸ δοκίμιον ὑμῶν τῆς πίστεως ... εὑρεθῇ  ‘so as to prove that your faith is genuine’  「证明你们确实有真实的信心」 (彼前 1:7)

δόκιμος

(1)

ον

(a)

30.115 思考 区别，评价，评断 （δοκιμάζω[c]「判断为真实的」30.114 的衍生词）根据试验被判断为有价值的 被认为是好的；被认为是有价值的 οὐ γὰρ ὁ ἑαυτὸν συνιστάνων, ἐκεῖνός ἐστιν δόκιμος, ἀλλ᾽ ὃν ὁ κύριος συνίστησιν  ‘for it is not the person who commends himself who is considered worthy, but the person whom the Lord commends’  「因为，真正值得称赞的是主所称赞的人，而不是自吹自擂的人」 (林后 10:18)

(b)

73.4 真实的，虚假的 形容经过试验证明是真实的 真实的；真诚的；经过试验的 ἀσπάσασθε Ἀπελλῆν τὸν δόκιμον ἐν Χριστῷ  ‘greet Apelles (whose faith) in Christ is genuine’  「请问候亚比利，他对基督的信心是真实的」 (罗 16:10)

(c)

87.7 地位 与地位有关的荣誉及尊重 因被证明有价值而受到尊敬 可敬的；受尊敬的 εὐάρεστος τῷ θεῷ καὶ δόκιμος τοῖς ἀνθρώποις  ‘pleasing to God and respected by people’  「为上帝所喜悦，又为人所尊敬」 (罗 14:18) 在某些语言中，τίμιος[b]，ἔντιμος[b]，ἔνδοξος[b] (87.6)，和 δόκιμος[c] 等词汇，可以用从句来翻译，论到人们对某人态度，例如：「一个人人都认为他伟大的人」，或「每个人都认可的人」，或「每个人都敬仰的人」。

δοκός

(1)

οῦ＜阴＞

(a)

7.78 建造物 建筑材料 粗木柱；用来支撑屋顶 梁木 τὴν δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς  ‘you do not notice the beam in your own eye’  「不注意自己眼中的梁木」 (太 7:3) 在这个上下文中，「刺」与「梁木」之间的对比是有意夸张，通常可以照此采用，然而有些时候需要提供一个旁注以做说明。

δόλιος

(1)

α，ον

(a)

88.155 道德伦理素质及相关行为 误导，引入歧途，欺骗 （δολιόω「欺骗」88.154 的衍生词）用背信弃义来欺骗 诡诈的；骗人的 οἱ γὰρ τοιοῦτοι ψευδαπόστολοι, ἐργάται δόλιοι, μετασχηματιζόμενοι εἰς ἀποστόλους Χριστοῦ  ‘they are false apostles, deceitful workers, disguising themselves as apostles of Christ’  「这样的人是假使徒，是诡诈的工人，他们装作基督的使徒」 (林后 11:13)

δολιόω

(1)

(a)

88.154 道德伦理素质及相关行为 误导，引入歧途，欺骗 ［参δόλος］ 用诡计和谎言来欺骗 欺骗；诡诈 ταῖς γλώσσαις αὐτῶν ἐδολιοῦσαν  ‘with their tongues they keep deceiving’  「他们的舌头总是在说诡诈的话」 (罗 3:13)

δόλος

(1)

(a)

88.154 道德伦理素质及相关行为 误导，引入歧途，欺骗 ［参δολιόω］ 用诡计和谎言来欺骗 欺骗；诡诈 συνεβουλεύσαντο ἵνα τὸν Ἰησοῦν δόλῳ κρατήσωσιν  ‘they made plans to arrest Jesus by means of treachery’  「商量怎样用诡计捉拿耶稣」 (太 26:4)

δολόω

(1)

(a)

72.9 真的，假的 真的，假的 由于欺骗或歪曲而使某事物变成虚假的或错误的 谬讲；曲解；歪曲 μηδὲ δολοῦντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘and not distorting the word of God’  「不曲解上帝的道」 (林后 4:2)

δόμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.73 拥有，转移，交换 给予 ［参δόσις］ （δίδωμι[a]「给」57.71 的衍生词）所给的东西 礼物；馈赠；赏赐 οὐχ ὅτι ἐπιζητῶ τὸ δόμα  ‘it isn't that I'm trying to get the gift’  「不是我贪图什么馈赠」 (腓 4:17)

Δονεῖ

(1)

＜阳＞

(a)

93.100 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员（路 3:33，GNT3c-校勘栏） （音译）多内

δόξα

(1)

ης＜阴＞

(a)

79.18 物体的特徵 荣美的 辉煌的品质、引人注目的外观 荣耀；荣光；辉煌；壮丽 οὐδὲ ∑ολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων  ‘even Solomon in all his splendor was not arrayed like one of these’  「就算所罗门最荣耀时的穿戴，也比不上这些花中的一朵」 (太 6:29) καὶ πᾶσα δόξα αὐτῆς ὡς ἄνθος  ‘and all its splendor as a flower’  「他的一切荣美就像一朵花」 (彼前 1:24)

(b)

14.49 自然界的事件及状态 光 ［参λαμπρότης, φωστήρ］ 明亮或发光的状态 荣耀；光辉 οὐκ ἐνέβλεπον ἀπὸ τῆς δόξης τοῦ φωτὸς  ‘I could not see because of the brightness of the light’  「我因为那道强光的光辉，什么都看不见了」 (徒 22:11) 有些语言清楚区分了自己发光的物体（即物体本身是光源）与光亮来自其他光源的物体（即物体反射其他光源的光）。在 太 17:5 的情况（通常被认为是指舍金纳，即上帝临在发出的荣耀），那云彩不仅仅是反射光，而是本身就是光源（见 14.50）。 在 启 15:8（καὶ ἐγεμίσθη ὁ ναὸς καπνοῦ ἐκ τῆς δόξης τοῦ θεοῦ「因上帝的荣耀和能力，殿中充满了烟」，所指的明显是舍金纳。圣殿首次建成时（王上 8.11），舍金纳就充满了圣殿。舍金纳被认为是光亮、像云那样的物体，代表上帝的亲自临在。

(c)

76.13 能力，力量 荣耀的能力的彰显 荣耀的大能；奇妙的力量 ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν διὰ τῆς δόξης τοῦ πατρός  ‘just as Christ was raised from the dead by the glorious power of the Father’  「正如天父以他荣耀的大能使基督从死里复活」 (罗 6:4) 在一些语言中，「荣耀的」这个意思可以表达为「使人惊奇的」或「使人赞叹的」。

(d)

33.357 沟通 赞美 ［参δοξάζω］ 说某事异常美好，值得赞美 赞美；颂扬 οὐχ εὑρέθησαν ὑποστρέψαντες δοῦναι δόξαν τῷ θεῷ εἰ μὴ ὁ ἀλλογενὴς οὗτος;  ‘why is this foreigner the only one who came back to praise God?’  「为什么只有这个外族人回来赞美上帝呢？」 (路 17:18)

(e)

87.4 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参τιμή］ 尊荣，作为确定某人身分的一个要素 尊荣；尊敬；身分 τότε ἔσται σοι δόξα ἐνώπιον πάντων τῶν συνανακειμένων  ‘this will bring you honor in the presence of all the other guests’  「那时，你在同席的人面前就有尊荣了」 (路 14:10)

(f)

87.23 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 伟大而美妙的状态 伟大；荣耀 δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τοῦ κόσμου καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν  ‘he showed him all the kingdoms of earth and their greatness’  「将世上的万国和万国的荣华都指给他看」 (太 4:8) οὐδὲ ∑ολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ  ‘nor Solomon in all his greatness’ or ‘... glorious greatness’  「所罗门极荣华的时候」 (路 12:27)

(g)

12.49 超自然生物及力量 超自然力量 仁慈的超自然力量，是配得尊敬和荣耀的 荣耀的力量；奇妙的存在者 αὐθάδεις δόξας οὐ τρέμουσιν  ‘arrogant people showing no respect for the glorious powers above’  「狂傲人轻视从上而来的荣耀能力」 (彼后 2:10) 如果翻译者可以采用譬如「在上的奇妙生物」之类的短语，是挺好的，但是在许多语言中，这种短语指的是死去的信徒。由于这词显然是指某种超自然势力，因此在某些语言中，或许更令人满意的表达是：「在上的荣耀灵体」。

(h)

1.15 地理物体及特徵 地面之上的地方 荣耀之处，因而指天堂 荣耀；天堂 ἀνελήμφθη ἐν δόξῃ  ‘he was taken up to heaven’  「他被接升入天堂」 (提前 3:16) 有些学者将 提前 3:16 中的 δόξα 理解为抽象名词，因而将 ἐν δόξῃ 译作「以荣耀的方式」或「以奇妙的方式」或「以显明他荣耀的方式」。

(i)

25.205 态度及情感 自豪，骄傲，光荣 自豪的缘由或基础 骄傲；自豪 ὑμεῖς γάρ ἐστε ἡ δόξα ἡμῶν καὶ ἡ χαρά  ‘for you are our pride and joy’  「你们就是我们的自豪和喜乐！」 (帖前 2:20)

δοξάζω  (δοξάζομαι)

(1)

(a)

33.357 沟通 赞美 ［参δόξα］ 说某事异常美好，值得赞美 赞美；颂扬 ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ... ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων  ‘like the show-offs do ... so that people will praise them’  「好像伪君子……以博取众人的称赞」 (太 6:2)

(b)

87.8 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参τιμάω］ 通过尊崇某人而赋予他很高的地位 尊崇；敬重 ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων  ‘so that they may be honored by the people’  「为要得到人的敬重」 (太 6:2) ἔστιν ὁ πατήρ μου ὁ δοξάζων με  ‘the one who honors me is my Father’  「那位荣耀我的是我的父」 (约 8:54)

(c)

87.24 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 使某人拥有荣耀 荣耀；颂赞 καὶ νῦν δόξασόν με σύ, πάτερ  ‘and now, Father, glorify me’ or ‘... give me that glorious greatness’  「父啊，现在求你使我在你面前得荣耀」或「……赐给我那荣耀的伟大」 (约 17:5) 在某些语言中，约 17:5 中这句话的对应翻译可以是「把我高举」或「赐给我在……眼中很大的荣耀」。

(d)

65.5 价值 有价值的，没有价值的 具有卓越的价值，意味着特别值得称赞的 奇妙的；充满荣耀的；无限的 ἀγαλλιᾶσθε χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ καὶ δεδοξασμένῃ  ‘rejoice with glorious joy which cannot be put into words’ or ‘rejoice with unspeakable and glorious joy’  「有无法用言语表达、满有荣耀的欢喜快乐」 (彼前 1:8)

Δορκάς

(1)

άδος＜阴＞

(a)

93.101 人名及地名 人名 约帕一名基督徒妇女，为人慷慨，热心行善；她的亚兰名字是 Ταβιθά「大比大」（93.355） 多加；《思》多尔卡

δόσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

57.71 拥有，转移，交换 给予 ［参δίδωμι］ 给予某物，通常暗示该物品是有价值的 给；给予；供给 οὐδεμία μοι ἐκκλησία ἐκοινώνησεν εἰς λόγον δόσεως καὶ λήμψεως εἰ μὴ ὑμεῖς μόνοι  ‘not one church shared with me in the matter of giving and receiving, except you only’  「在授受的事上，除了你们以外，并没有别的教会和我分担」 (腓 4:15a)

(b)

57.73 拥有，转移，交换 给予 ［参δόμα］ （δίδωμι[a]「给」57.71 的衍生词）所给的东西 礼物；馈赠；赏赐 πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθέν ἐστιν  ‘every good gift and every perfect gift comes from above’  「各样美好的赏赐、各样完备的恩赐，都是从上面来的」 (雅 1:17)

____________________________________________________

1 短语εἰς λόγον δόσεως καὶ λήμψεως可以解作「在计算借贷上」，这样，δόσις就属于语义域57「拥有，转移，交换」的子域T「记账」。

δότης

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.72 拥有，转移，交换 给予 （δίδωμι[a]「给」57.71 的衍生词）给予的人 给予的人；奉献的人；捐献的人 ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾷ ὁ θεός  ‘for God loves a cheerful giver’  「因为上帝爱乐捐的人」 (林后 9:7)

Δουβέριος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.463 人名及地名 地名 （Δόβηρος 音译：「多庇罗斯」[Doberus] 的衍生词，原词没有出现在《新约》中）马其顿城市多庇罗斯的本地人或住在该城的人（徒 20:4，校勘栏） （音译）多庇罗思人

δουλαγωγέω

(1)

(a)

35.30 帮助，照顾 服侍 准备好某物或使某物可以用来提供服务 为服务做好准备 ὑπωπιάζω μου τὸ σῶμα καὶ δουλαγωγῶ  ‘I keep my body under control and make it ready for service’  「我克制己身，随时准备服事」 (林前 9:27)

δουλεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

37.26 控制，管理 控制，限制 （δουλεία「奴役」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）屈从的状态或情况 奴役；奴隶；奴仆；屈从 οὐ γὰρ ἐλάβετε πνεῦμα δουλείας πάλιν εἰς φόβον  ‘for you did not receive the Spirit that again enslaves you and makes you afraid’ or ‘for the Spirit that God has given you does not make you slaves and cause you to be afraid’  「你们所领受的灵并不再次奴役你们，使你们惧怕」或「因为上帝赐给你们的灵不是要使你们成为奴隶，使你们仍然惧怕」 (罗 8:15)

δουλεύω

(1)

(a)

87.79 地位 奴役，自由 作某人的奴隶 作奴隶 οὐδενὶ δεδουλεύκαμεν πώποτε  ‘we have never been anyone's slaves’  「我们从来没有作过谁的奴隶」 (约 8:33)

(b)

37.25 控制，管理 控制，限制 （δουλεύω[a]「作奴隶」87.79 的引申喻意）受某种势力的控制，并为这些势力的利益服务 作……的奴隶；受……的控制 τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ  ‘that we might no longer be slaves to sin’  「叫我们不再作罪的奴隶」 (罗 6:6) δουλεύουσιν ἀλλὰ τῇ ἑαυτῶν κοιλίᾳ  ‘but they serve their own appetites’  「他们服侍自己的肚腹」 (罗 16:18) 在许多语言中，罗 16:18 的这个语句译作「他们只服事他们自己的胃口」可能说不通，但经常可以译成：「他们只是按照自己的欲望去做」，或「他们想要做什么，就做什么」。

(c)

35.27 帮助，照顾 服侍 服事，通常以谦卑的方式去服事，并且是回应别人的要求或吩咐 服事；伺候；事奉 Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν  ‘no one can serve two masters’  「没有人能够服侍两个主人」 (太 6:24) ἀλλὰ διὰ τῆς ἀγάπης δουλεύετε ἀλλήλοις  ‘but through love serve one another’  「藉着爱彼此服事」 (加 5:13) 在 太 6:24，δουλεύω 可能应该理解为 δουλεύω[a]，即作奴仆（见 87.79）。

δούλη

(1)

ης＜阴＞

(a)

87.83 地位 奴役，自由 ［参παιδίσκη］ 女奴隶1 使女；婢女 ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ  ‘he had regard for the humble state of his slave girl’ or ‘possibly he had regard for the humble state of his slave woman’  「因为他垂顾他婢女的卑微」 (路 1:48)

____________________________________________________

1 παιδίσκη所指对象可能比δούλη所指对象年轻。

δοῦλος

(1)

η, ον

(a)

37.3 控制，管理 控制，限制 完全受某人或某事物控制的状态 屈从；被控制；作奴仆 ὥσπερ γὰρ παρεστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ τῇ ἀνομίᾳ εἰς τὴν ἀνομίαν  ‘for as you presented parts of your body to be subservient to impurity and wickedness for wicked purposes’  「正如你们从前把肢体献给不洁不法作奴隶，做不法的事」 (罗 6:19) 有些语言可以把 罗 6:19 中的 δοῦλος 译成一个明喻：「像奴隶一样」，例如：「正如你们交出你们的肢体像奴隶一样去服从不洁和邪恶」，或「……听从不洁和邪恶的命令」。

(2)

ου＜阳＞

(a)

87.76 地位 奴役，自由 作为奴隶的人，意思是成为了主人的财产（但在古时，奴隶经常有可能获得自由） 奴隶；奴仆 λέγω ... τῷ δούλῳ μου, ∏οίησον τοῦτο, καὶ ποιεῖ  ‘I say ... to my slave, Do this, and he does it’  「对我的仆人说：『做这事！』他就去做」 (太 8:9) 保罗在 罗 1:1、加 1:10 和 多 1:1 中说他是耶稣基督的奴仆或上帝的奴仆；在这些经文中，δοῦλος 的焦点主要在于他是属于基督或上帝的。这里可能还有一些重要的、正面的暗示，因为在古代中东地区的一些语言中，意为「王的奴隶」或「王的奴仆」的短语，已经成为政府重要官员的头衔。关于 δοῦλος 一词的其他含意，见 87.81 的讨论。

δουλόω  (δουλόομαι)

(1)

(a)

87.82 地位 奴役，自由 使某人成为奴隶 奴役；使……作某人的奴隶 καὶ δουλώσουσιν αὐτὸ  ‘and they will make slaves of them’  「那里的人要使他们作奴隶」 (徒 7:6) 在 徒 7:6，αὐτὸ 是指前面的 τὸ σπέρμα αὐτοῦ「他的后裔」。

(b)

37.27 控制，管理 控制，限制 ［参καταδουλόω］ 控制某人，使这人屈从于自己的利益 控制；支配；使作奴仆；使某人屈从于；使受奴役 ἐμαυτὸν ἐδούλωσα, ἵνα τοὺς πλείονας κερδήσω  ‘I made myself a slave in order to win as many as possible’  「我使自己成为奴仆，为了赢得更多的人」 (林前 9:19) ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου ἤμεθα δεδουλωμένοι  ‘we became subjected to the elemental spirits of the universe’ or ‘... subjected to rudimentary knowledge’  「我们受到所谓宇宙星宿之灵的支配」或「我们被世上粗浅的学说所支配」 (加 4:3)

(c)

37.24 控制，管理 控制，限制 （δουλόω[a]「奴役」87.82 的引申喻意）被义务或关系牢牢地束缚 受约束；有……的义务 οὐ δεδούλωται ὁ ἀδελφὸς ἢ ἡ ἀδελφὴ ἐν τοῖς τοιούτοις  ‘under such circumstances the believer, whether man or woman, is not bound’ or ‘... is not under obligation’ or ‘... is free to act’  「在这种情况下，那弟兄或姐妹都不受约束」或「……没有义务」或「……可以自由行事」 (林前 7:15)

δοχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

23.27 生理活动过程及状态 吃，喝 精心准备的丰富大餐 筵席；宴会；宴席 ὅταν δοχὴν ποιῇς, κάλει πτωχούς  ‘when you give a banquet, invite the poor’  「你摆设宴席，倒要请那贫穷的」 (路 14:13)

δράκων

(1)

οντος＜阳＞

(a)

4.54 动物 爬虫类及其他「爬行动物」 传奇性的动物，通常被认为是一种丑陋的翼蛇或蜥蜴 龙 δράκων μέγας πυρρὸς ἔχων κεφαλὰς ἑπτὰ  ‘a great red dragon with seven heads’  「有一条大红龙，有七个头」 (启 12:3) 在《新约》中，所有出现 δράκων 的经文都在《启示录》（第 12、13、16 和 20 章），用作魔鬼的描述性称号。因此，在某种意义上，「龙」的内涵意义比具体外延更加重要。在世界的大多数地方，「龙」暗示一种可怕的东西，但是在东方的某些地方，「龙」被视为繁荣昌盛和好运的象徵，因此在翻译成某些东方语言时，需要采用：(1) 略微不同的表达，例如「可怕的爬虫」或「吓人的蛇」；(2) 添加一个旁注，说明含意上的差异。

δράσσομαι

(1)

(a)

27.32 学习 得知某人的错处 ［参ἐπιλαμβάνομαι］ （δράσσομαι「抓住，捉拿」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）打听关于某人的事情，目的是要抓住、逮捕或制伏他 抓住；捉住；设圈套；了解以便抓住 Ὁ δρασσόμενος τοὺς σοφοὺς ἐν τῇ πανουργίᾳ αὐτῶν  ‘he traps the wise men in their cleverness’  「他使有智慧的人中了自己的诡计」 (林前 3:19)

δραχμή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

6.76 人工制品 货币及货币单位 希腊银币，价值与罗马钱币得拿利大致相同 银币（音译：德拉克马） ὅτι εὗρον τὴν δραχμὴν ἣν ἀπώλεσα  ‘I have found the coin which I lost’  「我找到了那个丢失的银币」 (路 15:9)

δρέπανον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.5 人工制品 耕种及畜牧用的工具 用来收割谷物或葡萄的大弯刀 镰刀 ὅταν δὲ παραδοῖ ὁ καρπός, εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέπανον  ‘but when the grain is ripe, he starts cutting it with a sickle’  「五谷熟了，就用镰刀去割」 (可 4:29) 如果目标语言没有镰刀这个词汇，翻译者可以采用一个描述性的短语，例如「收割麦子所用的刀」或「割麦子所用的弯刀」。

(b)

43.17 农耕 βάλλω τὸ δρέπανον  （习语，直译：扔镰刀）开始收割庄稼，用镰刀割下成熟的谷物 使用镰刀；挥动镰刀；开始收割 εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέπανον  ‘immediately he begins to harvest the grain’  「他立刻用镰刀收割农作物」 (可 4:29) ∏έμψον τὸ δρέπανόν σου καὶ θέρισον, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα θερίσαι  ‘use your sickle and harvest, because the time to harvest has come’  「「伸出你的镰刀来收割吧，因为收割的时候已经到了」 (启 14:15) ἔβαλεν ὁ ἄγγελος τὸ δρέπανον αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν  ‘the angel swung his sickle on the earth’  「那天使就把镰刀向地上挥去」 (启 14:19) 在 启 14:19，这个习语出现在比喻性的上下文中；因此有些语言可能需要说「收割」，而不必提到使用镰刀。

(c)

43.17 农耕 ἀποστέλλω τὸ δρέπανον, πέμπω τὸ δρέπανον  （习语，直译：送去镰刀）开始收割庄稼，用镰刀割下成熟的谷物 使用镰刀；挥动镰刀；开始收割 εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέπανον  ‘immediately he begins to harvest the grain’  「他立刻用镰刀收割农作物」 (可 4:29) ∏έμψον τὸ δρέπανόν σου καὶ θέρισον, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα θερίσαι  ‘use your sickle and harvest, because the time to harvest has come’  「「伸出你的镰刀来收割吧，因为收割的时候已经到了」 (启 14:15) ἔβαλεν ὁ ἄγγελος τὸ δρέπανον αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν  ‘the angel swung his sickle on the earth’  「那天使就把镰刀向地上挥去」 (启 14:19) 在 启 14:15，这个习语出现在比喻性的上下文中；因此有些语言可能需要说「收割」，而不必提到使用镰刀。

δρόμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

50.5 竞赛及游戏 在赛跑中所走的路线 路程；比赛的路线；赛事 τὸν δρόμον τετέλεκα  ‘I have finished the race’  「我已经完成了竞赛」 (提后 4:7) 提后 4:7 的上下文是比喻。

(b)

42.26 执行，从事 做，执行 （δρόμος[a]「路程，比赛的路线」50.5 的引申喻意）一项涉及持续性、认真努力甚至是义务的任务或职责 任务；使命；路程 ὡς τελειῶσαι τὸν δρόμον μου  ‘in order that I may complete my mission’  「为的是要完成我的使命」 (徒 20:24)

Δρούσιλλα

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.102 人名及地名 人名 希律亚基帕一世的小女儿，犹太巡抚腓力斯的妻子 土西拉；《思》得鲁息拉

δύναμαι

(1)

(a)

74.5 能够，有能力 （δύναμις[a]「能力」74.1 的衍生词）能够做或经历某事 能；能够；有能力；可以 Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν  ‘no one can serve two masters’  「没有人能够服侍两个主人」 (太 6:24)

δύναμις

(1)

εως＜阴＞

(a)

74.1 能够，有能力 做某一特定活动或经历一些事情的能力 能力 καθ᾽ ὑπερβολὴν ὑπὲρ δύναμιν ἐβαρήθημεν  ‘we were under great pressure far beyond our ability (to endure)’  「我们遇到极大的压力，超出了我们的[承受]能力」 (林后 1:8) 在一些语言中，林后 1:8 中的「能力」可以简单地用「能够」等情态动词来表达，例如译作「远超过我们能够承受的」。

(b)

76.1 能力，力量 在执行某种功能时施加力量的潜力 能力；力量 ἀλλὰ λήμψεσθε δύναμιν ἐπελθόντος τοῦ ἁγίου πνεύματος ἐφ᾽ ὑμᾶς  ‘but you shall receive power when the Holy Spirit has come upon you’  「但圣灵降临在你们身上，你们就必得着能力」 (徒 1:8)

(c)

76.7 能力，力量 彰显大能力的行为，暗示涉及超自然的力量 异能；奇迹；神迹；奇事 ἄνδρα ἀποδεδειγμένον ἀπὸ τοῦ θεοῦ εἰς ὑμᾶς δυνάμεσιν καὶ τέρασιν  ‘a man manifested to you by God by means of mighty deeds and wonders’  「上帝以异能、奇事、神迹向你们证明了的人」 (徒 2:22)

(d)

37.61 控制，管理 管理，统治 有统治能力的人 统治者；有能者 πέπεισμαι ... οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα οὔτε δυνάμεις ... ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ  ‘I am convinced that ... neither the present nor the future nor any ruler ... can separate us from the love of God’  「因为我深信：无论……是现在的事、是将来的事、是灵界的能者……都不能使我们与上帝的爱分开」 (罗 8:38, 39 [2]) 在 罗 8:38，δύναμις 也可以解释为超自然的力量（见 12.44）。

(e)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［参ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ （超自然掌权者的头衔）一种超自然的势力，负责控制人类的命运和活动 执政者；掌权者；有能者；统治者；邪恶势力 ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καὶ κυριότητος  ‘(Christ rules) above all rulers, authorities, powers, and forces’  「（基督掌权）远超越一切执政的、掌权的、有权能的、统治的」 (弗 1:21) 对于圣经中提到的各种超自然力量和势力，有些学者相信，根据新柏拉图学派有九种超自然力量、分为三个层级、每层有三种力量的说法，人们有可能重建，至少是一部分，这些超自然力量和势力所代表的层级。然而，新约的术语和用法并不适宜做这样的分类；而且，要确定这些超自然势力和力量有什么显着的差异，即使并非不可能，也是困难的。 在 弗 1:21 的情况中，有些学者认为当中的术语是既指超自然的领域，也指人类的领域，因此是强调基督的完全统治。考虑到古代世界的人所持有的观念，这在很大程度上被认为是有理的，因为各种世俗力量被认为是反映了相应的超自然力量。 在大多数情况下，翻译者都尽力用不同的词汇去翻译不同的术语，例如：把 ἐξουσία 翻译为「掌权的」；δύναμις 翻译为「有能的」；κυριότης 翻译为「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短语，则翻译为「天空属灵气的恶魔」。然而，许多语言中没有足够词汇去指称不同种类的力量、权柄和势力，并用来描述这些超自然的、非人格的力量。于是，有些译者就简单用一个短语来表达，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在术语和短语之间做一些词汇区分，当然应该这样做，但是在许多上下文中，这种区分是不可能做到的。因此，如果要使读者更好地明白相关经文的含义，就可能需要在旁注做一些解释。 在某些情况下，稍微意译的表达可以带出当中的一些意义。例如：在某些语言中，弗 2:2 被翻译为：「那时，你们被管辖这世界的灵控制了你们应有的生活方式，行事为人顺从那空中势力的掌权者，就是现今在那些叛逆上帝的人心中运行的邪灵。」

(f)

33.134 沟通 翻译，表示……的意思，说明 一个字或一句话的含义或意义 意义；目的 ἐὰν οὖν μὴ εἰδῶ τὴν δύναμιν τῆς φωνῆς  ‘if I do not know the meaning of the language’  「我若不明白那语言的意思」 (林前 14:11) 当然，林前 14:11 中的「我若不明白那声音的意思」（《和》），也可以译成「如果我不能明白所说的话」。

δυναμόω

(1)

(a)

74.6 能够，有能力 （δύναμαι「能够」74.5 的衍生词）使某人能够做或经历某事 使某人能够；使刚强；使有能力；使得到力量 ἐν πάσῃ δυνάμει δυναμούμενοι κατὰ τὸ κράτος τῆς δόξης αὐτοῦ  ‘being strengthened with all power according to his glorious might’  「按着他荣耀的权能，用一切能力使你们刚强」 (西 1:11)

δυνάστης

(1)

ου＜阳＞

(a)

37.62 控制，管理 管理，统治 （δύναμις[d]「统治者」37.61 的衍生词）处于指挥别人的权威地位的人 高级官员；统治者；有权柄的 ἀνὴρ Αἰθίοψ εὐνοῦχος δυνάστης Κανδάκης βασιλίσσης Αἰθιόπων  ‘the man was an Ethiopian, a court official of Candace, the queen of Ethiopia’  「有一个埃塞俄比亚人，是个有大权的太监，在埃塞俄比亚女王甘大基的手下」 (徒 8:27a) ἣν καιροῖς ἰδίοις δείξει ὁ μακάριος καὶ μόνος δυνάστης  ‘which at the right time the blessed and only Ruler will bring about’  「到了适当的时候，那可称颂、独一的权能者要显明出来」 (提前 6:15)

____________________________________________________

1 在徒 8:27，δυνάστης强化了εὐνοῦχος解作「朝廷官员」的意思（见37.85）。

δυνατέω

(1)

(a)

74.5 能够，有能力 （δύναμις[a]「能力」74.1 的衍生词）能够做或经历某事 能；能够；有能力 σταθήσεται δέ, δυνατεῖ γὰρ ὁ κύριος στῆσαι αὐτόν  ‘he will succeed, because the Lord is able to make him succeed’  「他也会站稳，因为主能够使他站稳」 (罗 14:4)

δυνατός

(1)

ή，όν

(a)

71.2 状况 可能，不可能 表示有可能，暗示具有改变或控制环境的力量或能力 可能；能行 ∏άτερ μου, εἰ δυνατόν ἐστιν, παρελθάτω ἀπ᾽ ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο  ‘my Father, if it is possible, take this cup away from me’  「我父啊，如果可能，求你把这杯拿走」 (太 26:39)

(b)

74.2 能够，有能力 （δύναμις[a]「能力」74.1 的衍生词）有能力执行某种功能 能够；可以 βουλεύσεται εἰ δυνατός ἐστιν ἐν δέκα χιλιάσιν ὑπαντῆσαι τῷ μετὰ εἴκοσι χιλιάδων ἐρχομένῳ ἐπ᾽ αὐτόν  ‘he will decide whether he is able with ten thousand men to face one who is coming out against him with twenty thousand men’  「先坐下来酌量，他能不能用一万兵去抵抗那领二万兵来攻打他的」 (路 14:31) ἵνα δυνατὸς ᾖ καὶ παρακαλεῖν  ‘in order that he may be able to encourage (others)’  「好让自己能够……劝勉人」 (多 1:9) 关于 δυνατός 在 多 1:9 的另一种解释，见 74.4。

(c)

74.4 能够，有能力 在执行某种功能方面有特殊的能力 特别胜任；精通；很有能力 δυνατὸς ὢν ἐν ταῖς γραφαῖς  ‘particularly competent in the Scriptures’ or ‘expert in interpreting the Scriptures’  「特别熟悉圣经」或「讲解圣经的专家」 (徒 18:24) ἵνα δυνατὸς ᾖ καὶ παρακαλεῖν ἐν τῇ διδασκαλίᾳ τῇ ὑγιαινούσῃ  ‘in order to be specially competent to encourage (others) by sound teaching’  「特别擅长用健全的教导劝勉人」 (多 1:9) 关于 δυνατός 在 多 1:9 的另一种解释，见 74.2。

(d)

74.3 能够，有能力 ὁ δυνατός  （上帝的称谓，直译：有能力的那位）有能力做任何事的那位 那有权能的；全能者；大能的上帝 ὅτι ἐποίησέν μοι μεγάλα ὁ δυνατός  ‘because the Mighty One has done great things for me’  「因为那全能者为我行了大事」 (路 1:49)

(e)

87.43 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） οἱ δυνατοί  重要人士，基于他们的权力或影响力 重要的；有影响力的 Οἱ οὖν ἐν ὑμῖν, φησίν, δυνατοὶ συγκαταβάντες εἴ τί ἐστιν ἐν τῷ ἀνδρὶ ἄτοπον κατηγορείτωσαν αὐτοῦ  ‘let your important persons go (to Caesarea) with me, he said, and accuse the man if he has done anything wrong’  「他又说：『所以，你们中间有权的人与我一同下去[凯撒利亚]，那人若有什么不是，就让他们控告他』」 (徒 25:5)

δύνω

(1)

(a)

15.113 线性运动 下来／下去，下降 向下移动或下沉，尤指太阳下沉到地平线以下 下沉；落山；落下 Ὀψίας δὲ γενομένης, ὅτε ἔδυ ὁ ἥλιος  ‘when evening came, after the sun had set’  「到了黄昏日落的时候」 (可 1:32)

δύο

(1)	＜所有＞及＜直受＞δύο，＜间受＞δυσίν

(a)

60.11 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的两个实例 二 δύο δαιμονιζόμενοι  ‘two possessed of demons’  「两个被鬼附的人」 (太 8:28) 有些语言不能用数字作为代名词，具体指代有生命或没有生命的物体。因此，太 8:28 中的表达必须译成「被鬼附的两个人」。

δυσβάστακτος

(1)

ον

(a)

22.34 烦恼，困难，解脱，有利的情况 困难的，艰难的 难以承担或忍受的 困难的；难以背负的 φορτίζετε τοὺς ἀνθρώπους φορτία δυσβάστακτα  ‘you place upon men burdens that are difficult to bear’  「你们把难挑的担子放在别人身上」 (路 11:46a)

____________________________________________________

1 δυσβάστακτος有时可以译为「难于背负」，前提是译入语言中表示路 11:46所述担子的词汇可以指宗教义务。

δυσεντέριον

(1)

ου＜中＞

(a)

23.160 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 一种肠道传染病，通常伴随剧烈的疼痛和腹泻 痢疾 πυρετοῖς καὶ δυσεντερίῳ συνεχόμενον κατακεῖσθαι  ‘he was in bed with fever and dysentery’  「患了痢疾，发烧卧病在牀」 (徒 28:8) 在一些语言中，可以把痢疾称为「拉稀」或「肚痛并排泄」。

δυσερμήνευτος

(1)

ον

(a)

33.149 沟通 翻译，表示……的意思，说明 指难以解释或解明 难以解释；难以解明 ∏ερὶ οὗ πολὺς ἡμῖν ὁ λόγος καὶ δυσερμήνευτος λέγειν  ‘We have much to say about the matter, but it is difficult to explain it (to you)’  「我们有好些话要说，可是很难[向你们]解释」 (来 5:11)

δύσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

82.2 空间的方向 东，南，西，北 ［参δυσμή］ 西边（日落的方向） αὐτὸς ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ ἀνατολῆς καὶ ἄχρι δύσεως ἐξαπέστειλεν δἰ αὐτῶν τὸ ... κήρυγμα  ‘Jesus himself sent out through them the ... message ... from east to west’  「耶稣亲自藉着他的门徒，从东到西，把……福音传出去」（短结尾） (可 16:0) 在可 16:8（短结尾）。在大多数语言中，东方和西方与日出日落有关；然而在有些语言中，可能会用当地的地理特征来标记方向，例如特定的山、海或河的位置。有些语言采用「初升太阳的左边」来表示北方，即人面朝初升的太阳时，他的左手方向。同样，南方是「初升太阳的右边」。

δύσκολος

(1)

ον

(a)

22.32 烦恼，困难，解脱，有利的情况 困难的，艰难的 ［参δυσκόλως］ 难以完成或难做的 困难的；艰难的；难的 πῶς δύσκολόν ἐστιν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ εἰσελθεῖν  ‘how hard it is to enter the kingdom of God’  「要进上帝的国是何等的难哪！」 (可 10:24)

δυσκόλως

(1)

(a)

22.32 烦恼，困难，解脱，有利的情况 困难的，艰难的 ［参δύσκολος］ 难以完成或难做的 困难的；艰难的；难的 λέγω ὑμῖν ὅτι πλούσιος δυσκόλως εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν  ‘I tell you that a rich person will enter in the kingdom of heaven only with difficulty’  「我实在告诉你们，财主要进天国很难」 (太 19:23) 有些语言很难简洁地翻译「只能困难地」。谈到进入天国时，要表达这种对比要素，翻译者往往要把经文译成：「有钱人能够进入天国，但是将会非常困难。」

δυσμή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

82.2 空间的方向 东，南，西，北 ［参δύσις］ 西边（日落的方向） ἀπὸ νότου πυλῶνες τρεῖς καὶ ἀπὸ δυσμῶν πυλῶνες τρεῖς  ‘three gates on the south and three gates on the west’  「南边有三个门，西边有三个门」 (启 21:13) 在大多数语言中，东方和西方与日出日落有关；然而在有些语言中，可能会用当地的地理特征来标记方向，例如特定的山、海或河的位置。有些语言采用「初升太阳的左边」来表示北方，即人面朝初升的太阳时，他的左手方向。同样，南方是「初升太阳的右边」。

δυσνόητος

(1)

ον

(a)

32.22 理解 容易理解或难于理解 指可以明白，但要付出极大的努力 难懂；不容易明白 ἐν αἷς ἐστιν δυσνόητά τινα  ‘in which there are some things difficult to understand’  「信中有些难明白的事」 (彼后 3:16)

δυσφημέω

(1)

(a)

33.398 沟通 侮辱，中伤 ［参δυσφημία］ 使人得着坏名声1 诽谤；中伤 δυσφημούμενοι παρακαλοῦμεν  ‘when we are defamed, we speak words of encouragement’  「被人毁谤，我们就鼓励」 (林前 4:13)

____________________________________________________

1 显然，δυσφημέω和δυσφημία的贬义不如λοιδορέω和λοιδορία（33.393）强烈。

δυσφημία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.398 沟通 侮辱，中伤 ［参δυσφημέω］ 使人得着坏名声1 诽谤；中伤 διὰ δόξης καὶ ἀτιμίας, διὰ δυσφημίας καὶ εὐφημίας  ‘we are honored and disgraced, we are slandered and praised’  「我们受尊敬，也被诽谤；受责骂，也被称赞」 (林后 6:8)

____________________________________________________

1 显然，δυσφημέω和δυσφημία的贬义不如λοιδορέω和λοιδορία（33.393）强烈。

δώδεκα

(1)

(a)

60.21 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的十二个实例 十二 γυνὴ αἱμορροοῦσα δώδεκα ἔτη  ‘a woman who had suffered hemorrhaging for twelve years’  「有个患血漏病已有十二年的女人」 (太 9:20) οἱ δώδεκα：带冠词的时候指十二门徒

(b)

οἱ δώδεκα  十二门徒的简写：「那十二人」 十二门徒

δωδέκατος

(1)

η，ον

(a)

60.59 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 时间、空间或集合系列中的第十二个 第十二 ὁ δωδέκατος ἀμέθυστος  ‘the twelfth, amethyst’  「第十二是紫晶」 (启 21:20)

δωδεκάφυλον

(1)

ου＜中＞

(a)

10.3 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 以色列的十二支派，指称整个民族 十二支派；以色列民 τὸ δωδεκάφυλον ἡμῶν ἐν ἐκτενείᾳ νύκτα καὶ ἡμέραν λατρεῦον  ‘our twelve tribes earnestly worshiping day and night’  「我们十二个支派，昼夜切切地事奉上帝」 (徒 26:7)

δῶμα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.51 建造物 建筑物的部分及区域 平顶房屋的屋顶 屋顶 ὁ ἐπὶ τοῦ δώματος μὴ καταβάτω  ‘one who is on top of the house must not go down’  「在屋顶上的，不要下来」 (太 24:17) 短语 κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων「在房顶上宣扬」（太 10:27）是一个习语，意思是「公开宣扬」（参28.64）。关于翻译问题的评论，参7.50。

(b)

28.64 知道 可知的 ［参ἐν, ἐπί, φῶς］ ἐπὶ τῶν δωμάτων  （习语，直译：在房顶上）由于所涉及的事件发生在公众场合，因此广为人知 1 在公众场合；公开地 ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘what you hear in private, proclaim publicly’  「你们私下听到的话，也要当众宣布」 (太 10:27)

____________________________________________________

1 28.64中两个习语的意思很可能略有不同，或者至少是在内涵意义上略有不同，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

δωρεά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

57.84 拥有，转移，交换 给予 ［参δώρημα, δῶρον］ （δωρέομαι「给，授予」57.83 的衍生词）所给或授予的东西 恩赐；赏赐；恩典；礼物 λήμψεσθε τὴν δωρεὰν τοῦ ἁγίου πνεύματος  ‘you will receive (God's) gift, the Holy Spirit’  「你们就会领受上帝所赐的圣灵」 (徒 2:38)

δωρεάν

(1)

(a)

57.85 拥有，转移，交换 给予 （δωρέομαι「给」57.83 的衍生词）无偿地给予的 白白地；无偿地；免费给予的；没花钱的 οὐδὲ δωρεὰν ἄρτον ἐφάγομεν παρά τινος  ‘we didn't eat anyone's bread without paying for it’  「也从未白吃人的饭」 (帖后 3:8)

(b)

89.20 关系 原因及／或理由 ［参εἰκῇ］ 指没有原因或没有合理的理由 毫无理由地；没有原因地；无缘无故地 Ἐμίσησάν με δωρεάν  ‘they hated me for no reason’  「他们无故地恨我」 (约 15:25)

(c)

89.63 关系 目的 ［参εἰκῇ］ 指没有任何目的 毫无目的；没有任何目的 ἄρα Χριστὸς δωρεὰν ἀπέθανεν  ‘then Christ died for no purpose’  「那么基督就白白的死了」 (加 2:21)

δωρέομαι

(1)

(a)

57.83 拥有，转移，交换 给予 给某人某物或好处，可能比 δίδωμι[a] (57.71) 更加正式 给；赐给；赐予；授予 ἐδωρήσατο τὸ πτῶμα τῷ Ἰωσήφ  ‘he granted Joseph the body’  「就把尸体给了约瑟」 (可 15:45)

δώρημα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.84 拥有，转移，交换 给予 ［参δωρεά, δῶρον］ （δωρέομαι「给，授予」57.83 的衍生词）所给或授予的东西 恩赐；赏赐；恩典；礼物 πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθέν ἐστιν  ‘every perfect gift comes from above’  「各样完美的赏赐都是从上头来的」 (雅 1:17)

δῶρον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.84 拥有，转移，交换 给予 ［参δωρεά, δώρημα］ （δωρέομαι「给，授予」57.83 的衍生词）所给或授予的东西 恩赐；赏赐；恩典；礼物 ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν σου ἔμπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου  ‘leave there your gift before the altar of sacrifice’  「要把祭物留在坛前」 (太 5:24) δῶρα πέμψουσιν ἀλλήλοις  ‘they will send presents to one another’  「互相馈送礼物」 (启 11:10) 在 太 5:24，δῶρον 特指祭物，因此可以把这个短语译成：「把你的祭物留在祭坛前」。

(b)

6.142 人工制品 容器 奉献礼物或供品的地方（见 {γαζοφυλάκιον}[b] 6.141） 奉献箱 πάντες γὰρ οὗτοι ἐκ τοῦ περισσεύοντος αὐτοῖς ἔβαλον εἰς τὰ δῶρα  ‘for all of these put some of their abundance into the offering boxes’  「因为所有这些人都是把自己富余的投进去作为奉献」 (路 21:4) 根据传统，圣殿内有 13 个这样的奉献箱，箱子的开口呈号角的形状。因此，钱币落入奉献箱的声音会非常响亮。 在 路 21:4 中，εἰς τὰ δῶρα 可以不解作「入奉献箱」，而是解作「作为他们的礼物」，这是 δῶρον[a]「礼物」（57.84）的更常见意思。

δωροφορία

(1)

ας＜阴＞

(a)

57.86 拥有，转移，交换 给予 带来礼物 带来礼物 ἡ δωροφορία μου ἡ εἰς Ἰερουσαλὴμ εὐπρόσδεκτος τοῖς ἁγίοις γένηται  ‘that my bringing of gifts to Jerusalem may be acceptable to God's people (there)’  「也让我带到耶路撒冷的礼物可蒙圣徒悦纳」 (罗 15:31) 这词只见于异文：ἡ δωροφορία μου ἡ εἰς Ἰερουσαλὴμ εὐπρόσδεκτος τοῖς ἁγίοις γένηται「使我把捐款带到耶路撒冷的事可以得到（那里的）上帝的百姓（信徒）悦纳」（罗 15:31）（校勘栏）。

ἔα

(1)

(a)

88.191 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 表示惊讶、愤慨或愤怒的感叹词 唉！ Ἔα, τί ἡμῖν καὶ σοί  ‘ah! What do you want with us’  「唉！你为什么干扰我们？」 (路 4:34) 如果目标语言没有完全适切的感叹小品词可以表达惊讶、愤慨或愤怒，还是最好不要把这小品词翻出来，例如一些英语译本，就没有试图译出相应的情感小品词。

ἐάν

(1)

(a)

89.67 关系 条件 表示条件，有可能性较低的含意 如果；若；假如 ἐὰν γὰρ ἀγαπήσητε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς  ‘therefore, if you love those who love you’  「你们如果爱那些爱你们的人」 (太 5:46) Ἐὰν θέλῃς δύνασαί με καθαρίσαι  ‘if you want to, you are able to cleanse me’  「你若肯，你能使我洁净」 (可 1:40) οὐ στεφανοῦται ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ  ‘he does not win the prize unless he competes according to the rules’  「他若不按照规则竞赛，就不能赢得冠冕」 (提后 2:5)

(b)

67.32 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 在一些条件下与另一个时间点同时的一个时间点 当……的时候；当……就要…… κἀγὼ ἐὰν ὑψωθῶ ἐκ τῆς γῆς, πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτόν  ‘when I am lifted up from earth, I will draw all people to me’  「我从地上被举起来的时候，我要吸引万人来归我」 (约 12:32)

(c)

71.8 状况 可能，不可能 ［参ἄν］ 一个表示可能性的标记，表示某一事件发生任何次数 无论（哪里、什么、谁、怎样）；凡 ἵνα ὑμεῖς με προπέμψητε οὗ ἐὰν πορεύωμαι  ‘in order that you may send me on to wherever I am going’  「这样无论我往哪里去，你们可以给我送行」 (林前 16:6)

ἐάνπερ

(1)

(a)

89.68 关系 条件 比较强调地表示条件，有可能性较低的含意 如果……是真的；果真…… ἐάνπερ τὴν ἀρχὴν τῆς ὑποστάσεως μέχρι τέλους βεβαίαν κατάσχωμεν  ‘if indeed we hold firmly to the end the confidence (we had) at the beginning’  「我们如果把起初的信念坚定地持守到底」 (来 3:14) καὶ τοῦτο ποιήσομεν, ἐάνπερ ἐπιτρέπῃ ὁ θεός  ‘and we will do this if indeed God permits’  「上帝若准许，我们就这样做」 (来 6:3)

ἑαυτοῦ  (ἑαυτῶν)

(1)

(a)

92.25 话语的参照人物 说及或写到的人或物 在单数形式下，是所谈及的人或事的反身指向1 ；在复数形式下，是从句主语（包括第一、第二和第三身）所涉及的所有人或物的反身指向 他自己；她自己；它自己；我们自己；你们自己；他们自己 ὁ δὲ πλεῖστος ὄχλος ἔστρωσαν ἑαυτῶν τὰ ἱμάτια ἐν τῇ ὁδῷ  ‘a great crowd of people spread their cloaks on the road’  「有一大群人把自己的外袍铺在路上」 (太 21:8) ὥστε μαρτυρεῖτε ἑαυτοῖς ὅτι υἱοί ἐστε τῶν φονευσάντων τοὺς προφήτας  ‘so that you testify concerning yourselves that you are the sons of those who murdered the prophets’  「这样，你们就证明自己是杀害先知的人的子孙了」 (太 23:31) περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε  ‘she hid herself for five months’  「她就自己隐藏起来五个月」 (路 1:24) προσέχετε ἑαυτοῖς ἐπὶ τοῖς ἀνθρώποις τούτοις τί μέλλετε πράσσειν  ‘take care as to what you are about to do to these men’  「怎样处理这些人，你们自己要小心」 (徒 5:35) ἡμεῖς καὶ αὐτοὶ ἐν ἑαυτοῖς στενάζομεν υἱοθεσίαν ἀπεκδεχόμενοι  ‘we ourselves groan within ourselves, waiting to be adopted as sons’  「就连我们自己也在自己心里呻吟，热切期待得到儿子的名分」 (罗 8:23) Ἀρχόμεθα πάλιν ἑαυτοὺς συνιστάνειν;  ‘are we beginning again to commend ourselves?’  「难道我们又开始推荐自己吗」 (林后 3:1)

(b)

92.26 话语的参照人物 相互的参照 ［参ἀλλήλων］ ἑαυτῶν  实体之间相互指向 互相；彼此 οἱ δὲ περισσῶς ἐξεπλήσσοντο λέγοντες πρὸς ἑαυτούς  ‘and they were completely astonished, saying to one another’  「门徒就更加惊奇，彼此说」 (可 10:26) χαριζόμενοι ἑαυτοῖς  ‘forgiving one another’  「彼此饶恕」 (弗 4:32)

____________________________________________________

1 关于第一人称单数和第二人称单数，分别见92.3和92.10。

ἐάω

(1)

(a)

13.138 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἐπιτρέπω］ 容许某人做某事 任凭；准许 ὃς ἐν ταῖς παρῳχημέναις γενεαῖς εἴασεν πάντα τὰ ἔθνη πορεύεσθαι ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν  ‘in the past he allowed all people to go their own way’  「过去，他任凭万民各行其道」 (徒 14:16) οὐκ εἴασεν αὐτοὺς τὸ πνεῦμα Ἰησοῦ  ‘the Spirit of Jesus did not allow them to go’ or ‘the Spirit of Jesus prevented them from going’  「他们想要去，耶稣的灵却不许」或「耶稣的灵阻止他们去」 (徒 16:7)

(b)

68.35 时态 停止 ἐάω ἕως  （习语，直译：停止直到）停止正在做的事，有强烈劝戒的含意 停止；住手；到此为止 Ἐᾶτε ἕως τούτου  ‘stop this’  「住手吧！」 (路 22:51)

ἑβδομήκοντα

(1)

(a)

60.30 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的七十个实例 七十 ἀνέδειξεν ὁ κύριος ἑτέρους ἑβδομήκοντα [δύο]  ‘the Lord chose another seventy-two’  「主另外指定七十二个人」 (路 10:1)

ἑβδομηκοντάκις

(1)

(a)

60.74 数目 一次，两次，三次，等等（时间基数） 发生七十次 七十次 ἕως ἑβδομηκοντάκις ἑπτά  ‘up to seventy-seven times’  「直到七十七次」 (太 18:22) 关于 ἑβδομηκοντάκις 在 太 18:22 的另一种解释，见 60.77。

(b)

60.77 数目 两倍，四倍之多，等等（倍数） 一个数量的七十倍 七十倍 ἕως ἑβδομηκοντάκις ἑπτά  ‘seventy times seven (a total of 490 times)’  「直到七十个七次[总共490次]」 (太 18:22a) ἑβδομηκοντάκις 中的 ἑπτά 不能解作一个具体的数目，如 490，而只能解作一个异常地大的数目，象徵完全足够或完整。关于 ἑβδομηκοντάκις 在 太 18:22 的另一种解释，见 60.74。

____________________________________________________

1 在太 18:22，ἑβδομηκοντάκις ἑπτά也可能是ἑβδομηκοντάκις ἑπτάκις（意思是「七次的七十倍」）的简写，不过这当然基本上相当于ἑβδομηκοντάκις ἑπτά。

ἕβδομος

(1)

η，ον

(a)

60.54 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 时间、空间或集合系列中的第七个 第七 ὥραν ἑβδόμην  ‘the seventh hour’ or ‘one o'clock in the afternoon’  「第七个时辰」或「下午一点钟」 (约 4:52) ἕβδομος ἀπὸ Ἀδὰμ Ἑνὼχ  ‘Enoch, the seventh from Adam’  「亚当的第七代孙以诺」 (犹 1:14a)

____________________________________________________

1 如果按照通常的方式计算序数列，犹 1:14中的ἕβδομος实际上是指从亚当开始的第六代。然而，按照希伯来人的计数方法，亚当也被算在这个序数列之内，因此犹 1:14使用了ἕβδομος而不是ἕκτος。

Ἔβερ

(1)

＜阳＞

(a)

93.103 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是闪的后代，法勒和约坍的父亲 希伯；《思》厄贝尔

Ἑβραϊκός

(1)

ή，όν

(a)

93.104 人名及地名 人名 ［参Ἑβραΐς］ （Εβραῖος「希伯来人」93.105 的衍生词）指与希伯来人相关的（路 23:38，校勘栏） 希伯来的 在某些抄本中，这词与 γράμμασιν 并用，字面意思指希伯来的文字，但经文似乎指语言，可能是亚兰语。在 徒 21:40，徒 22:2 和 徒 26:14 中出现了 Ἑβραϊκός, ή, όν 的特殊形式，就是 Ἑβραΐδι。不过，学者解释说那是从 Ἑβραΐς, ΐδος f 而来，与 Εβραῖος, ου m（93.105）相关。

Ἑβραῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.105 人名及地名 人名 犹太人或犹太民族最古老的种族名称 希伯来人；《思》希伯来人

Ἑβραΐς

(1)

ΐδος＜阴＞

(a)

93.104 人名及地名 人名 ［参Ἑβραϊκός］ （Εβραῖος「希伯来人」93.105 的衍生词）指与希伯来人相关的 希伯来语 在某些抄本中，这词与 γράμμασιν 并用，字面意思指希伯来的文字，但经文似乎指语言，可能是亚兰语。在 徒 21:40，徒 22:2 和 徒 26:14 中出现了 Ἑβραϊκός, ή, όν 的特殊形式，就是 Ἑβραΐδι。不过，学者解释说那是从 Ἑβραΐς, ΐδος f 而来，与 Εβραῖος, ου m（93.105）相关。

Ἑβραϊστί

(1)

(a)

33.6 沟通 语言 用希伯来话来说 用希伯来话来说 εἰς τόπον λεγόμενον Λιθόστρωτον, Ἑβραϊστὶ δὲ Γαββαθα  ‘to a place called Pavement and in Hebrew Gabbatha’  「到了一个名叫『铺石地』（希伯来话叫加巴大）的地方」 (约 19:13)

ἐγγίζω

(1)

(a)

15.75 线性运动 靠近，趋近 走近参考点（reference point） 靠近；走近；接近 ὅπου κλέπτης οὐκ ἐγγίζει  ‘where no thief can get near it’  「贼不能靠近的地方」 (路 12:33) ἐγγίσαντος δὲ αὐτοῦ ἐπηρώτησεν αὐτόν  ‘when he came near, he questioned him’  「等他走近了，就问他」 (路 18:40) 有些语言不能仅仅说「走近」，因为必须具体指出一个参考点，即「走近什么地方？」因此，路 18:40 中的这个表达可以翻译为：「当他走近耶稣，耶稣就问他」。

(b)

67.21 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 一个时间点发生的事件靠近接下来的一个时间点 接近；将近；临近；就要来临 ὅτε δὲ ἤγγισεν ὁ καιρὸς τῶν καρπῶν  ‘when the time for the harvest came near’  「收成的时候快到了」 (太 21:34) 在许多语言中，时间可以用表示空间的词汇来表达，例如说「时间近了」；然而这种表达在另一些语言中是不能用的。因此，太 21:34 中的这个短语可能需要译成：「大概是收割的时候了」或「是时候采摘葡萄了」。

ἐγγράφω

(1)

(a)

33.62 沟通 书面语言 为了记录某事而把它写下来 写；记录 χαίρετε δὲ ὅτι τὰ ὀνόματα ὑμῶν ἐγγέγραπται ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘be glad because your names are recorded in heaven’  「要因你们的名记录在天上欢喜」 (路 10:20)

ἔγγυος

(1)

ου＜阳＞

(a)

70.8 实在的，不实在的 保证某事真实性的人 保证；担保人 κρείττονος διαθήκης γέγονεν ἔγγυος Ἰησοῦς  ‘Jesus has become the guarantor of the better covenant’  「耶稣已经成为更美之约的中保」 (来 7:22)

ἐγγύς

(1)

(a)

83.26 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 相对较近另一个位置的位置 靠近；附近 ἐν Αἰνὼν ἐγγὺς τοῦ ∑αλείμ  ‘in Aenon near Salem’  「在靠近撒冷的哀嫩」 (约 3:23)

(b)

67.61 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 在另一个时间点之后的一个时间点，两者相对比较接近 快到了；近了 ἐγγὺς ἦν τὸ πάσχα τῶν Ἰουδαίων  ‘the Jewish Feast of Passover was near’  「犹太人的逾越节快要到了」 (约 2:13)

ἐγείρω  (ἐγείρομαι)

(1)

(a)

17.10 姿势及与姿势有关的事件 站立 使站起来，可能暗示先前有某些伤残 起来；使站起来 οὐχὶ κρατήσει αὐτὸ καὶ ἐγερεῖ  ‘will he not take hold of it and get it on its feet’ (implying, no doubt, up and out of the ditch or hole)  「他岂不是会抓住它，使它站起来呢[无疑，暗示使它站起来并从坑里拉上来]」 (太 12:11a)

(b)

17.9 姿势及与姿势有关的事件 站立 ［参ἐγείρω］ 站起来，通常是从躺着或斜躺的姿势站起来，但也可能是从坐着的姿势站起来（在某些语境中暗示先前是无法站立的） 起来；站起来 Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω, ἔγειρε  ‘little girl, I tell you, get up’  「女孩，我吩咐你，起来」 (可 5:41) ἐγείρεται ἐκ τοῦ δείπνου καὶ τίθησιν τὰ ἱμάτια  ‘he got up from the table and put off his outer garment’  「他从席位上起来，脱了外衣」 (约 13:4) ἠγέρθη δὲ ∑αῦλος ἀπὸ τῆς γῆς  ‘Saul got up from the ground’  「扫罗从地上起来」 (徒 9:8)

(c)

23.77 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参διεγείρω, ἐξυπνίζω］ 使某人醒来 使人醒来；唤醒某人；叫醒某人 πατάξας δὲ τὴν πλευρὰν τοῦ ∏έτρου ἤγειρεν αὐτὸν  ‘he shook Peter by the shoulder and woke him up’  「天使摇晃彼得的肩膀，叫醒了他」 (徒 12:7)

(d)

13.83 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἐξεγείρω, παρίστημι］ 使成为存在 使存在；提供；兴起 οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ  ‘from those born of women there has not arisen one greater than John the Baptist’  「女人所生的，没有出现过比施洗者约翰更大的」 (太 11:11) δύναται ὁ θεὸς ἐκ τῶν λίθων τούτων ἐγεῖραι τέκνα τῷ Ἀβραάμ  ‘God can raise up descendants for Abraham from these rocks’  「上帝能从这些石头中给亚伯拉罕兴起子孙来」 (路 3:8)

(e)

23.94 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀνίστημι, ἐξεγείρω］ 使人死而复活 使复活；使活过来；兴起；起来 οὐκ ἔστιν ὧδε, ἠγέρθη  ‘he is not here; he has been raised’  「他不在这里；他已经复活了」 (太 28:6) 有些语言需要指明 太 28:6 中的施事者，因此翻译者可以将之译作：「他不在这里；上帝已经使他复活了。」

(f)

13.65 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参ἀποκαθιστάνω, ἀποκατάστασις］ 变回以前的好状态 复原；恢复 καὶ ἐν τρισὶν ἡμέραις ἐγερῶ αὐτόν  ‘and in three days I will restore it (a reference to the Temple)’  「我三天内会把它[指圣殿]复原」 (约 2:19)

(g)

23.140 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 （ἐγείρω[a] 「使站起来」17.10 的引申喻意）使人恢复健康和活力（有点像英语成语：to get him on his feet again「让他重新站起来」） 恢复健康；治愈 ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάμνοντα καὶ ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ κύριος  ‘prayer made in faith will make the sick mam well, and the Lord will restore him to health’  「这祷告若是出于信心，就能够治好病人，主会恢复他的健康」 (雅 5:15)

(h)

17.9 姿势及与姿势有关的事件 站立 ［参ἐγείρω］ 站起来，通常是从躺着或斜躺的姿势站起来，但也可能是从坐着的姿势站起来（在某些语境中暗示先前是无法站立的） 起来；站起来 Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω, ἔγειρε  ‘little girl, I tell you, get up’  「女孩，我吩咐你，起来」 (可 5:41) ἐγείρεται ἐκ τοῦ δείπνου καὶ τίθησιν τὰ ἱμάτια  ‘he got up from the table and put off his outer garment’  「他从席位上起来，脱了外衣」 (约 13:4) ἠγέρθη δὲ ∑αῦλος ἀπὸ τῆς γῆς  ‘Saul got up from the ground’  「扫罗从地上起来」 (徒 9:8)

(i)

23.74 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参διεγείρω］ 睡觉后醒来 醒来；变得清醒 ὅτι ὥρα ἤδη ὑμᾶς ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι  ‘because it is already time for you to awaken from sleep’  「现在已经是从睡梦中醒来的时候了」 (罗 13:11) 罗 13:11 中这个短语的上下文是个比喻，在一些语言中可能需要译成：「现在是你们需要警觉将要发生什么事的时候了」。

(j)

55.2 军事活动 战斗 对……开战 与……打仗；起来攻打；发动战争 ἐγερθήσεται γὰρ ἔθνος ἐπ᾽ ἔθνος  ‘one country will make war against another country’  「一个国家要攻打另一个国家」 (可 13:8)

____________________________________________________

1 在太 12:11，ἐγείρω可能应该只理解为「举起来」的意思。

ἔγερσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

23.93 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀναζάω, ἀνάστασις, ἀνίστημι, ἐξανάστασις, ζάω］ 死而复活 活过来；再次活着；复活 μετὰ τὴν ἔγερσιν αὐτοῦ  ‘after his resurrection’ or ‘after he rose from death’  「耶稣复活以后」或「耶稣从死里复活之后」 (太 27:53) 在一些语言中，要明确地表达「复活」或「再次活着」的概念并不容易，因为这类短语可能会指向某些宗教所说的转世或转生，意思是说，灵魂重新出生在另一个存在物中，这是南亚洲一些地区广泛秉持的信念。在一些语言中，可以通过以下的表达方式来避免这个问题：「他的身体将再次活着」，或「他的身体将再次有生命」，或「他再次活着时，将是同一个人」。

ἐγκάθετος

(1)

ου＜阳＞

(a)

27.47 学习 尝试学习 ［参κατάσκοπος］ （ἐγκάθημαι「蜷缩躺着」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）偷偷地获取信息的人 探子；奸细；间谍；特务 ἀπέστειλαν ἐγκαθέτους ὑποκρινομένους ἑαυτοὺς δικαίους εἶναι  ‘they sent some spies who pretended to be sincere’  「他们派遣奸细装作好人」 (路 20:20)

ἐγκαίνια

(1)

ων＜中＞

(a)

51.9 节日 犹太人的一个节日，纪念主前165年犹大马加比时期犹太人重新奉献圣殿 修殿节；献殿节 Ἐγένετο τότε τὰ ἐγκαίνια ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις  ‘the time came to celebrate the dedication of the Temple in Jerusalem’  「在耶路撒冷，庆祝献殿节的时候到了」 (约 10:22) 这个献殿节可以表达为:「庆祝圣殿再次成为洁净从而能够用于敬拜的节日」。

ἐγκαινίζω

(1)

(a)

13.84 是，变成，存在，发生 存在 使某事开始生效，暗示某事是新近建立的 使生效；开始执行；建立 ὅθεν οὐδὲ ἡ πρώτη χωρὶς αἵματος ἐγκεκαίνισται  ‘that is why even the first (covenant) went into effect only by (the shedding of) blood’ or ‘the first (covenant) did not go into effect without (the shedding of) blood’  「因此，连头一个约也是用血订立才生效的」或「若是没有[流出]血，第一个约也不能生效」 (来 9:18)

ἐγκακέω

(1)

(a)

25.288 态度及情感 沮丧 ［参ἐκλύω］ 失去达成某个正当目标的动力 灰心；丧志；气馁；丧胆；失去信心；放弃 διὸ αἰτοῦμαι μὴ ἐγκακεῖν ἐν ταῖς θλίψεσίν μου ὑπὲρ ὑμῶν  ‘as I suffer difficulties on your behalf, I ask you not to give up’  「所以我求你们，不要因我为你们所受的患难丧胆」 (弗 3:13) μὴ ἐγκακήσητε καλοποιοῦντες  ‘don't be discouraged in doing good’  「你们行善不可丧志」 (帖后 3:13) 对于「不放弃」等否定式表达，有些语言最好采用对应的肯定式表达，如「继续」或「坚持」。

ἐγκαλέω

(1)

(a)

33.427 沟通 控告，谴责 ［参κατηγορέω］ 对某人提出严重的控告或指控，可能有诉诸法律或告上法庭的含义 1 控告 τίς ἐγκαλέσει κατὰ ἐκλεκτῶν θεοῦ;  ‘who will bring charges against those whom God has chosen?’  「谁能控告上帝所拣选的人呢？」 (罗 8:33)

____________________________________________________

1 见与正式起诉某人有关的对应词汇（语义域56「法庭及法律程序」）。

ἐγκαταλείπω

(1)

(a)

13.92 是，变成，存在，发生 存在 ［参καταλείπω］ 让其继续存在，通常指更大整体的一小部分 使留下；任由存在；遗下 Εἰ μὴ κύριος ∑αβαὼθ ἐγκατέλιπεν ἡμῖν σπέρμα  ‘if the Lord Almighty had not left us some descendants’  「若不是全能的主给我们存留后裔」 (罗 9:29)

(b)

35.54 帮助，照顾 遗弃，放弃 ［参ἀνίημι］ 遗弃或离弃一个人，使那人得不到照顾 遗弃；离弃；丢弃；撇下 Οὐ μή σε ἀνῶ οὐδ᾽ οὐ μή σε ἐγκαταλίπω  ‘I will never desert you, and I will never forsake you’  「我绝不撇下你，也绝不丢弃你」 (来 13:5)

(c)

68.36 时态 停止 ［参διαλείπω, ἐκλείπω］ 停止不做已经做了一段时间的活动 停止；终止；离弃；放弃 μὴ ἐγκαταλείποντες τὴν ἐπισυναγωγὴν  ‘not forsaking assembling together’  「不可停止聚会」 (来 10:25)

ἐγκατοικέω

(1)

(a)

85.72 在空间存在 居住，定居 生活在或住在……当中 生活在……当中；住在……当中 ὁ δίκαιος ἐγκατοικῶν ἐν αὐτοῖς ἡμέραν ἐξ ἡμέρας  ‘that good man lived among them day after day’  「那义人住在他们当中……天天……」 (彼后 2:8)

ἐγκαυχάομαι

(1)

(a)

33.368 沟通 吹嘘 ［参αὐχέω, καυχάομαι, καύχημα, καύχησις］ 对特别显着的人或事表达异常高度的信任1 夸口；夸耀 ὥστε αὐτοὺς ἡμᾶς ἐν ὑμῖν ἐγκαυχᾶσθαι ἐν ταῖς ἐκκλησίαις τοῦ θεοῦ  ‘that is why we ourselves boast about you in the churches of God’  「所以，我们在上帝的各教会里夸耀你们」 (帖后 1:4) 在任何特定情况下的夸耀是否合理，要取决于所夸耀的是什么。许多语言会根据这等夸耀的合理程度，而使用很不相同的词汇。

____________________________________________________

1 这些意指「夸口」的词汇的内涵意义无疑存在某些区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἐγκεντρίζω

(1)

(a)

43.10 农耕 把幼枝或嫩芽插入一棵正在生长的植物中 嫁接；接枝 σὺ δὲ ἀγριέλαιος ὢν ἐνεκεντρίσθης ἐν αὐτοῖς  ‘you who are a wild olive tree have been grafted into them’  「你这野橄榄枝被接在树上」 (罗 11:17) 有些文化并不知道什么是嫁接，因此可能需要采用描述性的短语，例如：「使一棵树的小枝在另一棵树上生长」。然而，这种描述性短语必须伴随着描述性的旁注，例如：「从一棵树上取一个幼芽或小枝，然后将其插到另一棵树的树皮下面，使其生长」。

ἔγκλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

56.6 法庭及法律程序 起诉 （法律术语）正式起诉或控告某人 起诉；控告；指控；案件 τόπον τε ἀπολογίας λάβοι περὶ τοῦ ἐγκλήματος  ‘and might receive an opportunity for a defense against the indictment’  「有机会为被控告的事申辩」 (徒 25:16)

ἐγκομβόομαι

(1)

(a)

49.9 涉及衣着及装饰的活动 穿衣服，暗示系紧衣服 穿衣；穿上；系上；束腰 πάντες δὲ ἀλλήλοις τὴν ταπεινοφροσύνην ἐγκομβώσασθε  ‘all of you should dress yourselves with humility toward one another’  「你们每个人都要穿上谦卑来彼此相待」 (彼前 5:5a) 在 彼前 5:5，ἐγκομβόομαι 是比喻用法，可以译成「表明」或「展现出」。

____________________________________________________

1 似乎没有证据表明彼前 5:5中的ἐγκομβόομαι具有传统的比喻意义。

ἐγκοπή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

13.148 是，变成，存在，发生 发生 （ἐγκόπτω[a]「防止」13.147 的衍生词）阻止或妨碍事件发生的东西 妨碍；障碍 ἵνα μή τινα ἐγκοπὴν δῶμεν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ  ‘in order not to put any obstacle in the way of the good news about Christ’  「免得基督的福音受到阻碍」 (林前 9:12)

ἐγκόπτω

(1)

(a)

13.147 是，变成，存在，发生 发生 （ἐγκόπτω「撞入」或「切入」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）采取强硬措施阻止某人去做某事 防止；阻碍；阻止某人 ἐνεκοπτόμην τὰ πολλὰ τοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς  ‘many times I have been prevented from coming to you’  「因此我多次被拦阻，不能到你们那里去」 (罗 15:22)

(b)

25.185 态度及情感 冒犯，被冒犯 冒犯某人 冒犯；激怒；麻烦；烦扰 ἵνα δὲ μὴ ἐπὶ πλεῖόν σε ἐγκόπτω  ‘in order that I might not trouble you more’  「为了不过多地烦扰你」 (徒 24:4)

ἐγκράτεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.83 道德伦理素质及相关行为 自制，缺乏自制 ［参ἐγκρατεύομαι］ 完全控制的欲望和行为 控制自己；有节制；自我控制 διαλεγομένου δὲ αὐτοῦ περὶ δικαιοσύνης καὶ ἐγκρατείας  ‘he went on discussing goodness and the exercising of self-control’  「保罗讲论关于公义、自制」 (徒 24:25) 要充分翻译出「有节制」的含义，可能需要采用对应的习语，例如「控制自己」、「命令自己」、「做自己的首领」、「使自己的心顺服」、「控制自己的欲望」、「做自己行为的主人」或「对自己的身体说不」。（比较 ἀκρασία「没有自控能力」88.91和 ἀκρατής「缺乏自控能力」88.92。）

ἐγκρατεύομαι

(1)

(a)

88.83 道德伦理素质及相关行为 自制，缺乏自制 ［参ἐγκράτεια］ 完全控制的欲望和行为 控制自己；有节制；自我控制 πᾶς δὲ ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται  ‘everyone who competes in an athletic contest (or in the games) exercises self-control in all things’  「凡参加竞赛的，在各方面都要有节制」 (林前 9:25) 要充分翻译出「有节制」的含义，可能需要采用对应的习语，例如「控制自己」、「命令自己」、「做自己的首领」、「使自己的心顺服」、「控制自己的欲望」、「做自己行为的主人」或「对自己的身体说不」。（比较 ἀκρασία「没有自控能力」88.91和 ἀκρατής「缺乏自控能力」88.92。）

ἐγκρατής

(1)

ές

(a)

88.84 道德伦理素质及相关行为 自制，缺乏自制 （ἐγκρατεύομαι「有节制」88.83 的衍生词）指能够控制自己 自制的 δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ὅσιον ἐγκρατῆ  ‘the church leader should be ... consecrated and self-controlled’  「作教会的领袖……应该是……圣洁，能控制自己」 (多 1:7, 8 [2])

ἐγκρίνω

(1)

(a)

58.27 性质，类别，示例 类别，种类 通过判断某物属于特定种类来进行分类 分类；同列；相比 Οὐ γὰρ τολμῶμεν ἐγκρῖναι ἢ συγκρῖναι ἑαυτούς τισιν τῶν ἑαυτοὺς συνιστανόντων  ‘for we would not dare to classify ourselves’ or ‘compare ourselves with those who rate themselves so highly’  「因为我们不敢将自己与那些自视甚高的人归为一类或并列」 (林后 10:12) 在 林后 10:12，ἐγκρῖναι 和 συγκρῖναι 的意思显然是一语双关（见 συγκρίνω[a], 64.6）。

ἐγκρύπτω

(1)

(a)

85.50 在空间存在 放置，安置 放在里面，有再看不到的含意 放在里面；藏在里面 γυνὴ ἐνέκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία  ‘a woman puts it into a bushel of flour’  「有妇人把它放进三斗面里」 (太 13:33)

ἔγκυος

(1)

ον

(a)

23.50 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参γαστήρ, ἐν, ἔχω, κοίτη］ 怀孕的状态 怀孕 σὺν Μαριὰμ τῇ ἐμνηστευμένῃ αὐτῷ, οὔσῃ ἐγκύῳ  ‘with Mary, who was promised in marriage to him, and who was pregnant’  「已经许配给他、怀有身孕的马利亚」 (路 2:5) 这个表达与 συλλαμβάνω[b]（23.49）的意思明显不同，似乎更加强调怀孕的状态，而不是受孕这件事。

Ἔγυπτος

(1)

(a)

93.464 人名及地名 地名 Αἴγυπτος「埃及」93.398 的另一种拼写法（徒 7:18，GNT3c-校勘栏） （音译）埃及

ἐγχρίω

(1)

(a)

47.15 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的应用及清除 ［参ἐπιχρίω］ 擦上、涂抹药膏或油之类的物质 1 擦上；涂抹 ἀγοράσαι ... καὶ κολλ[ο]ύριον ἐγχρῖσαι τοὺς ὀφθαλμούς σου ἵνα βλέπῃς  ‘buy ... also some salve to put on your eyes that you may see’  「买眼药抹你的眼睛，使你可以看见」 (启 3:18)

____________________________________________________

1 ἐγχρίω的意思可能与ἐπιχρίω略有不同，ἐγχρίω主要指在里面涂抹，ἐπιχρίω主要指在外面涂抹，不过两个词汇所涉及的过程基本上是相同的。

ἐγώ  (ἡμεῖς)

(1)

(a)

92.1 话语的参照人物 说话者 ［参κἀγώ］ ἐγώ, ἐμέ, ἐμοί, ἐμοῦ, με, μοι, μου  指说话者（ ἐγώ 词形还有强调的意思） 我 ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν  ‘but I tell you’ or ‘I am the one telling you’  「但是我告诉你」 (太 5:22) Τίς μου ἥψατο;  ‘who touched me?’  「谁摸我」 (可 5:31) ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν  ‘the Father and I are one’  「我与父原为一」 (约 10:30) 「第一人称、第二人称和第三人称」等术语表明了希腊文中的正常次序，要列出参与者的时候，第一人称总是首先出现。第二人称居于第二位，而第三人称则处于第三个相对位置。然而，在英语里面保持这个次序可能会显得不礼貌，因此在 约 10:30 中，英语译本通常译作「the Father and I are one」（「父亲和我原为一」），但中文方面并没有这个问题。

(b)

92.4 话语的参照人物 说话者及与说话者相关联的人（排除或包括听众） ἡμᾶς, ἡμεῖς, ἡμῖν, ἡμῶν  指说话者或写作者，以及与他或她相关的人，可以包括或不包括听众（ἡμεῖς 词形还有强调的意思） 我们 Διὰ τί ἡμεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι νηστεύομεν [πολλά]  ‘why is it that we and the Pharisees fast often?’  「我们和法利赛人常常禁食」 (太 9:14) Ἰδοὺ ἡμεῖς ἀφήκαμεν πάντα καὶ ἠκολουθήκαμέν σοι  ‘look, we have left everything and followed you’  「看哪，我们已经撇下一切跟从你了」 (可 10:28) εἰπὲ ἡμῖν παρρησίᾳ  ‘tell us openly’  「清楚地告诉我们」 (约 10:24)

ἐδαφίζω

(1)

(a)

20.57 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 （ἔδαφος「地面」1.44 的衍生词）摧毁或拆除，使某物被夷为平地 夷为平地；拆除；摧毁 ἐδαφιοῦσίν σε  ‘they will raze you to the ground’  「他们要把你夷为平地」 (路 19:44) 在 路 19:44，代词 σε「你」指耶路撒冷城。

(b)

20.64 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 （ἐδαφίζω[a] 「夷为平地；拆除」20.57 的引申喻意）摧毁或杀死某一群人 杀死 ἐδαφιοῦσίν σε καὶ τὰ τέκνα σου ἐν σοί  ‘they will raze you to the ground and kill those who live in you’  「他们要把你夷为平地，并杀死那些住在你里面的人」 (路 19:44) 动词 ἐδαφίζω 与代词 σε（指耶路撒冷）相关时是指「夷为平地」（见 20.57），但若关系到 τὰ τέκνα σου ἐν σοί ，意思就是「杀死」。因此，ἐδαφίζω 必须被认为在同一上下文中有两个不同的含义：(1)「夷为平地」；(2)「杀死」。

ἔδαφος

(1)

ους＜中＞

(a)

1.44 地理物体及特徵 地球的表面 地的表面 地面 ἔπεσά τε εἰς τὸ ἔδαφος  ‘then I fell to the ground’  「我就仆倒在地」 (徒 22:7)

ἑδραῖος

(1)

α，ον

(a)

31.92 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 指坚定持守自己的立场或观点 坚定；不动摇 ἀδελφοί μου ἀγαπητοί, ἑδραῖοι γίνεσθε  ‘my dear fellow believers, be firmly established’  「所以，我亲爱的弟兄们，你们务要坚固」 (林前 15:58) εἴ γε ἐπιμένετε τῇ πίστει τεθεμελιωμένοι καὶ ἑδραῖοι  ‘if, indeed, you remain well-founded and established in the faith’  「只要你们持守信仰，根基稳固」 (西 1:23)

ἑδραίωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

31.93 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 为信仰或实践提供基础的东西 支撑；根基；基础 στῦλος καὶ ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας  ‘pillar and support of the truth’  「真理的柱石和根基」 (提前 3:15)

Ἑζεκίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.106 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，南国犹大的王（太 1:9） 希西家；《思》希则克雅

ἐθελοθρησκία

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.12 宗教活动 宗教行为 出于某人自己的愿望和意念的一套宗教信念和做法 自定的宗教；自己想出来的宗教；随己意敬拜 ἅτινά ἐστιν λόγον μὲν ἔχοντα σοφίας ἐν ἐθελοθρησκίᾳ  ‘these (rules) appear to have an air of wisdom in the self-imposed religion’  「这些规条使人徒有智慧之名，用私意崇拜」 (西 2:23)

ἐθίζω

(1)

(a)

41.26 行为及相关状态 习俗，传统 ［参εἴωθα］ 按照习俗或传统去做 照惯例；遵行习俗；保持传统做法；按照规矩 τοῦ ποιῆσαι αὐτοὺς κατὰ τὸ εἰθισμένον τοῦ νόμου  ‘that they may carry out the custom of the Law’  「要照律法的规矩而行」 (路 2:27)

ἐθνάρχης

(1)

ου＜阳＞

(a)

37.80 控制，管理 管理，统治 被任命去代表国王管治某一特定地区或选区的人 行政长官；高级官员；总督；提督 ἐν Δαμασκῷ ὁ ἐθνάρχης Ἁρέτα τοῦ βασιλέως ἐφρούρει τὴν πόλιν Δαμασκηνῶν πιάσαι με  ‘when I was in Damascus the official of King Aretas kept the city under watch in order to arrest me’  「我在大马士革的时候，亚哩达王手下的总督派警卫把守各城门，想要抓住我」 (林后 11:32)

ἐθνικός

(1)

ή，όν

(a)

11.38 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 （ἔθνος「民族」11.55 的衍生词）指不是犹太人的人 外邦人；异教徒 ἐὰν ἀσπάσησθε τοὺς ἀδελφοὺς ὑμῶν μόνον, τί περισσὸν ποιεῖτε; οὐχὶ καὶ οἱ ἐθνικοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν;  ‘if you greet only your friends, have you done anything out of the ordinary? Even the Gentiles do that’  「你们若只请你弟兄的安，有什么比别人强呢？就是外邦人不也是这样做吗？」 (太 5:47)

ἐθνικῶς

(1)

(a)

11.39 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 （ἔθνος「民族」11.55 的衍生词）指与非犹太人相似 像外邦人一样；作为不信上帝的人；与异教徒相似 Εἰ σὺ Ἰουδαῖος ὑπάρχων ἐθνικῶς καὶ οὐχὶ Ἰουδαϊκῶς ζῇς  ‘if you are a Jew and live like a Gentile and not like a Jew’  「你既是犹太人，却按照外邦人的样子，不按照犹太人的样子生活」 (加 2:14) 在 加 2:14 中，翻译者不能把这词译作「像那些不信上帝的人」（比较 τὰ ἔθνη，11.37），因为这里是对比两类信徒，即犹太信徒与非犹太信徒。在其他语言中，人们往往找不到一个对比于犹太人的、用来指「外邦人」的专门用语，因此，翻译者也许必须把「外邦人」说成「那些不是犹太人的人」。那么，加 2:14 可以翻译为「你是犹太人，却像那些不是犹太人的人那样生活」。

ἔθνος  (τὰ ἔθνη)

(1)

(a)

11.55 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参λαός］ 划分全世界的人的最大单位，以他们所构成的社会政治群体为依据 国家；民族；人民 καθελὼν ἔθνη ἑπτὰ ἐν γῇ Χανάαν  ‘he destroyed seven nations in the land of Canaan’  「他消灭了迦南地七族的人」 (徒 13:19) 在许多语言中，一个基本意为「部落」的词汇，其意义已经引申用来指「国家」。在另一些语言中，不同的国家被简单地称为「不同的民族」。在某些情况下，不同的国家主要按他们不同的语言来分类，例如：「说不同语言的人」。然而，如果只是涉及多语种的人，就不应使用这种表达。

(b)

11.37 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 τὰ ἔθνη  （τὰ ἔθνη — ἔθνος「民族」11.55 的引申意义）不相信犹太教或基督教的人 外邦人；异教徒 μηκέτι ὑμᾶς περιπατεῖν, καθὼς καὶ τὰ ἔθνη  ‘do not any longer live like the heathen’  「你们行事为人不要再像异教徒」 (弗 4:17) 虽然许多时候 τὰ ἔθνη 可以翻译为「不信上帝的人」，不过翻译为「相信别的神明」或「相信假神」似乎更加合适。例如：弗 4:17 可以翻译为：「不要再像那些信奉偶像的人那样生活」，或「不要再像那些信奉假神的人那样生活」。

ἔθος

(1)

ους＜中＞

(a)

41.25 行为及相关状态 习俗，传统 ［参ἦθος, συνήθεια］ 或多或少被传统固定并被社会普遍认可的行为模式 惯例；习俗；习惯；规矩 καθὼς ἔθος ἐστὶν τοῖς Ἰουδαίοις ἐνταφιάζειν  ‘as is the burial custom of the Jews’  「按照犹太人预备安葬的惯例」 (约 19:40) 有些语言没有表达「习俗」或「习惯」的名词，而是用表示「习惯性行为」的动词或副词短语来表达。例如在一些语言中，约 19:40 可以译成「按照犹太人埋葬死人的通常方式」，林前 11:16 可以译成「这不是我们惯常所做的事」。

εἰ

(1)

(a)

89.65 关系 条件 表示条件：真实的或假设的，实际的或与事实相反的 如果；要是；倘若 Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ  ‘if you (really) are the Son of God’  「你如果[真]是上帝的儿子」 (太 4:3) εἰ ἐν Τύρῳ καὶ ∑ιδῶνι ἐγένοντο αἱ δυνάμεις  ‘if these miracles had taken place in Tyre and Sidon’  「如何这些神迹是行在推罗和西顿」 (太 11:21) εἰ οὐ δύναται τοῦτο παρελθεῖν  ‘if it is not possible for this to pass’  「如果这杯不能离开我」 (太 26:42) Εἰ ἔγνως ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ καὶ σὺ τὰ πρὸς εἰρήνην  ‘if you only knew in this day what is needed for peace’  「但愿你今日知道那关乎你和平的事」 (路 19:42)

(b)

89.30 关系 原因及／或理由 表示原因或理由，所根据的实际情况在形式上被视为一种假设 既然；因为 εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ ... ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν  ‘and since God clothes thus ... the grass of the field’  「田野的草……上帝尚且这样妆扮它」 (太 6:30) εἰ δὲ ἀπεθάνομεν σὺν Χριστῷ, πιστεύομεν ὅτι καὶ συζήσομεν αὐτῷ  ‘and since we died with Christ, we believe that we shall also live with him’  「既然我们与基督一同死了，就相信我们也会与他一同活着」 (罗 6:8) 英语和中文可以把 罗 6:8 或 太 6:30 等经文里面的 εἰ 译为「如果」或「既然」，因为连词「如果」也可以是把一个真实的事件视为假设。然而，有些语言不可能译成「如果上帝这样装饰野地的草」，因为这样会暗示一个很大的疑问，怀疑上帝是否真的做了这件事。因此，在这些语言中，这词需要明确地译为「因为」或「既然」。

(c)

90.26 语意格 内容 用于标记作为内容的间接问题 是否；如果；那 ὁ δὲ ∏ιλᾶτος ἐθαύμασεν εἰ ἤδη τέθνηκεν  ‘Pilate was amazed that he had already died’  「彼拉多听见耶稣已经死了，感到惊讶」 (可 15:44) Εἰ ἁμαρτωλός ἐστιν οὐκ οἶδα  ‘I do not know whether he is a sinner’  「他是不是个罪人，我不知道」 (约 9:25) οὐδὲν ἐκτὸς λέγων ὧν τε οἱ προφῆται ἐλάλησαν μελλόντων γίνεσθαι καὶ Μωϋσῆς, εἰ παθητὸς ὁ Χριστός  ‘saying nothing other than what the prophets and Moses said about what was going to happen, namely, that the Messiah would suffer’  「我所讲的无非是众先知和摩西所说将要成就的那些事，就是基督必须受难」 (徒 26:22, 23 [2])

(d)

89.131 关系 对比 εἰ μή  通过指出一个例外来表示对比 除了；但是；然而；相反；但仅仅是 οὐκ ἐξὸν ἦν αὐτῷ φαγεῖν οὐδὲ τοῖς μετ᾽ αὐτοῦ εἰ μὴ τοῖς ἱερεῦσιν μόνοις  ‘it was not lawful for him or the ones with him to eat, but instead, for the priests only’  「这饼是他不可以吃的，他的同伴也不可以吃，只有祭司才可以吃」 (太 12:4) ὃ οὐκ ἔστιν ἄλλο, εἰ μή τινές εἰσιν οἱ ταράσσοντες ὑμᾶς  ‘not that there is another (gospel), except that there are some who trouble you’  「其实并没有另一个福音，不过是有些人骚扰你们」 (加 1:7)

(e)

91.8 语段标记 强调的标记 ［参μενοῦν］ εἰ μήν  表示相当的强调（与 δήπου 和 οὖν[b] 91.7 相比） 当然 λέγων, Εἰ μὴν εὐλογῶν εὐλογήσω σε καὶ πληθύνων πληθυνῶ σε  ‘he said, I will certainly bless you with blessings and multiply you abundantly’  「我必多多赐福给你；我必使你大大增多」 (来 6:14)

(f)

71.13 状况 很可能，不大可能 εἰ τύχοι  （习语，直译：如果某事发生）表示有一定程度的可能性的标记 很可能；或者；或是；也许 τοσαῦτα εἰ τύχοι γένη φωνῶν εἰσιν ἐν κόσμῳ  ‘as many different kinds of languages as there probably are in the world’  「世上的语言也许有许多种」 (林前 14:10)

εἰδέα

(1)

ας＜阴＞

(a)

58.14 性质，类别，示例 外貌，形式的外在显现 ［参εἶδος］ 外貌，是被看到的样式 外形；外貌；容貌；相貌 ἦν δὲ ἡ εἰδέα αὐτοῦ ὡς ἀστραπὴ  ‘his appearance was like lightning’  「他的相貌如同闪电」 (太 28:3) 在一些语言中，严格直译 太 28:3 可能会被误解，以为耶稣的身体轮廓像锯齿一样。当然，重点是光亮的程度，因此需要译成「他的外貌像闪电一样明亮」。

εἶδος

(1)

ους＜中＞

(a)

58.14 性质，类别，示例 外貌，形式的外在显现 ［参εἰδέα］ 外貌，是被看到的样式 外形；形状；形体；外貌；容貌；相貌；面貌；形像；模样；样式 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ προσεύχεσθαι αὐτὸν τὸ εἶδος τοῦ προσώπου αὐτοῦ ἕτερον  ‘while he was praying, his face changed in its appearance’  「正祷告的时候，他的面貌改变了」 (路 9:29) 路 9:29 中的这句表达也可以译作：「耶稣正祷告的时候，他的面貌变得不同了」，或「……他的面貌看上去不一样了」，或「……他看起来不同以前了」。

(b)

24.1 感官事件及状态 看 ［参ὁράω］ 看见 1 看到的景象；看见 διὰ πίστεως γὰρ περιπατοῦμεν, οὐ διὰ εἴδους  ‘our life is a matter of faith and not of seeing’  「我们行事为人是凭着信心，不是凭着眼见」 (林后 5:7) 林后 5:7 的 εἶδος 也可以解作「所看到的事物」（见 24.2）。

____________________________________________________

1 和其他语义原始词一样，似乎没有理由建立一个人为的定义，因为对应的译词已经能够令人满意地说明语义内容。

εἰδωλεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.19 建造物 建筑物 供奉偶像的庙宇或神殿 偶像的庙 ἐὰν γάρ τις ἴδῃ σὲ τὸν ἔχοντα γνῶσιν ἐν εἰδωλείῳ κατακείμενον  ‘for if a person sees you who have knowledge banqueting in the temple of an idol’  「若有人见你这有知识的在偶像的庙里坐席」 (林前 8:10a) 希腊词 εἰδωλεῖον 可以译作「摆放偶像的建筑物」或「供奉偶像的大房子」。由于「偶像」常被译作「神明的塑像」，所以 εἰδωλεῖον 可以译作「有神像的建筑物」或「供奉神像的建筑物」。

____________________________________________________

1 「在偶像的庙中吃喝」一语可能应该理解为一个人象徵性地将自己与相关神明认同的过程。因此，这会让那些良心软弱的人难以接受。

εἰδωλόθυτος

(1)

ου＜中＞

(a)

5.15 食物及调味品 食物 献祭给偶像的动物的肉 祭偶像之物 ∏ερὶ δὲ τῶν εἰδωλοθύτων, οἴδαμεν ὅτι πάντες γνῶσιν ἔχομεν  ‘concerning sacrificial meat, we know that we all have knowledge’  「关于祭过偶像的食物，我们晓得『我们都有知识』」 (林前 8:1) εἰδωλόθυτον 是一个复合词，字面意为「祭偶像之物」。这词里面没有意指「肉」的特定元素，但是意为「献祭」的词根就暗示了「肉」。通常祭牲的一部分会在祭坛上焚烧，一部分在神庙里的仪式宴会上吃掉，还有一部分在市场上出售。根据犹太人的传统，这肉是不洁净的，因此不可以吃。翻译者通常会用一个短语来翻译 εἰδωλόθυτον，例如「献给偶像的肉」或「献给偶像的动物的肉」或「为了敬奉假神而宰杀的动物的肉」。

εἰδωλολάτρης

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.64 宗教活动 敬拜，尊崇 拜偶像的人 拜偶像的；拜偶像的人 μηδὲ εἰδωλολάτραι γίνεσθε  ‘do not be worshipers of idols’  「不要拜偶像」 (林前 10:7)

εἰδωλολατρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.63 宗教活动 敬拜，尊崇 敬拜偶像 拜偶像；拜偶像的事；偶像崇拜 φεύγετε ἀπὸ τῆς εἰδωλολατρίας  ‘keep away from the worship of idols’  「你们要远避拜偶像的事」 (林前 10:14)

εἴδωλον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.97 人工制品 塑像及偶像 仿照人、动物、神明等造成的物件，是人所敬拜的对象 1 偶像；像 Οἴδατε ὅτι ὅτε ἔθνη ἦτε πρὸς τὰ εἴδωλα τὰ ἄφωνα ὡς ἂν ἤγεσθε ἀπαγόμενοι  ‘you know that while you were still heathen you were controlled by dead idols, who led you astray’  「你们知道，你们作外邦人的时候，受了迷惑去拜死的偶像」 (林前 12:2) 「像」与「偶像」的区别是：「像」仅仅代表一个超自然的存有，「偶像」则不仅代表一个存有，还被认为自身拥有一些超自然的能力。当人认为「像」的自身拥有这些能力，而不是仅仅代表某个超自然的实体时，「像」就成为了「偶像」。例如，如果人认为某个超自然生物的各种「像」具有各不相同的医治能力，那么，这些起初仅仅代表那个超自然能力的「像」，就成为了「偶像」，因为不同的「像」自身已经获得了特殊的效力。 虽然很多地方都有偶像和对应的词汇，但偶像却不是普遍存在的。因此，在某些语言中，翻译者需要采用描述性的对等词汇，例如「制造成像神明的物品」或「被视为神明的雕像」。

(b)

12.23 超自然生物及力量 超自然生物 （εἴδωλον[a]「偶像」6.97 的引申喻意）不真实的超自然生物 假神 φυλάξατε ἑαυτὰ ἀπὸ τῶν εἰδώλων  ‘keep yourselves away from false gods’  「你们要远避假神！」 (约壹 5:21) 「假神」可以翻译为「那看似是神的」。这词在 约壹 5:21 可以表达为「那些看似是神明但实际上不是的」。 然而，把 约壹 5:21 中的 εἴδωλον 简单解释为「偶像」也是有可能的。

____________________________________________________

1 在《新约》中，εἴδωλον[a]仅限于指「偶像」，而不是「像」，参6.97的讨论。

εἰκῇ

(1)

(a)

89.20 关系 原因及／或理由 ［参δωρεάν］ 指没有原因或没有合理的理由 毫无理由地；没有原因地；无缘无故地 εἰκῇ φυσιούμενος  ‘being puffed up for no reason’  「无故地自高自大」 (西 2:18)

(b)

89.54 关系 结果 ［参μάτην］ 指没有任何结果 徒然地；没有结果地 φοβοῦμαι ὑμᾶς μή πως εἰκῇ κεκοπίακα εἰς ὑμᾶς  ‘I am afraid that my work among you will be without results’  「惟恐我在你们身上是枉费工夫了」 (加 4:11) 在某些语言中，「没有结果」等说法可以译作「什么也没有实现」或「就像从未发生过一样」。

(c)

89.63 关系 目的 ［参δωρεάν］ 指没有任何目的 毫无目的；没有任何目的 οὐ γὰρ εἰκῇ τὴν μάχαιραν φορεῖ  ‘he does not carry the sword for no purpose’  「他不是毫无理由的佩带刀剑」 (罗 13:4)

εἴκοσι

(1)

(a)

60.25 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的二十个实例 二十 τῷ μετὰ εἴκοσι χιλιάδων ἐρχομένῳ ἐπ᾽ αὐτόν  ‘one who is coming against him with twenty thousand’  「那领二万兵来攻打他的」 (路 14:31)

εἴκω

(1)

(a)

39.21 敌意，冲突 屈服 ［参ἐπιδίδωμι］ 向更高的权力或势力屈服 让步；屈服；妥协 οἷς οὐδὲ πρὸς ὥραν εἴξαμεν  ‘we did not give in to them for a minute’ (literally ‘... for an hour’)  「我们一分钟[直译：一小时]也没有让步顺服他们」 (加 2:5)

εἰκών

(1)

όνος＜阴＞

(a)

6.96 人工制品 塑像及偶像 ［参τύπος, χάραγμα］ 造成人、神明、动物等形象的物件（不一定是立体的） 像；形像 Τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη  ‘whose likeness is this?’  「这是谁的像」 (太 22:20) εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου καὶ πετεινῶν  ‘likeness of mortal man and birds’  「必死之人和飞鸟的像」 (罗 1:23) 在一些上下文中， εἰκών[a]、τύπος[b] 和 χάραγμα[b] 所指的对象可能具有特殊的宗教含意，因为这些词汇可能是指偶像，但是翻译者的焦点应放在物件的相似性。在 太 22:20 等经文中，对等翻译可能只是「图画」，但是在 罗 1:23 和 徒 7:43，翻译者可以采用与翻译 εἴδωλον[a]「偶像」6.97 相同的译词。

(b)

58.35 性质，类别，示例 同类或同等 与其他东西有相同形状的 相同的形像；相同的模样；形状；像；样式；肖像；相像；相似 καὶ καθὼς ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, φορέσομεν καὶ τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου  ‘since we bear the likeness of that which is typical of the earth, we will also bear the likeness of that which is typical of heaven’  「就如我们既有属尘土的形像，将来也必有属天的形像」 (林前 15:49) 由于 τοῦ χοϊκοῦ 和 τοῦ ἐπουρανίου 是指个人，所以最好把 林前 15:49 译成：「正如我们已经有用尘土所造之人的形像，将来也会有从天上来的人的形像」。 在 林前 15:49，εἰκών 表示种类的相似性；而 罗 1:23 中的 εἰκών 则表示一个成形的物体（见 6.96）。

(c)

58.61 性质，类别，示例 样式，模式，榜样及对应的表现 在基本形状和特徵上代表其他事物 代表；式样；模型 ὁ νόμος ... οὐκ αὐτὴν τὴν εἰκόνα τῶν πραγμάτων  ‘the Law ... is not the representation itself of the real things’  「律法……不是本体的真像」或「……不是本体的代表」 (来 10:1)

εἰλικρίνεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.42 道德伦理素质及相关行为 诚实，真诚 真诚的品质，表示动机纯洁 真诚；动机纯洁 ἐν ἀζύμοις εἰλικρινείας καὶ ἀληθείας  ‘(the bread) that has no yeast, (the bread) of sincerity and truth or (bread) without yeast, representing sincerity and truth’ or ‘... which stands for sincerity and truth’  「纯洁真实的无酵饼」或「无酵，代表真诚和真实的饼」 (林前 5:8) ὡς ἐξ εἰλικρινείας, ἀλλ᾽ ὡς ἐκ θεοῦ κατέναντι θεοῦ ἐν Χριστῷ λαλοῦμεν  ‘but because God has sent us, we speak with sincerity in his presence, as (servants of) Christ’  「因为上帝指派我们，让我们在他面前以基督奴仆的身分诚诚恳恳地宣扬信息」 (林后 2:17)

εἰλικρινής

(1)

ές

(a)

88.41 道德伦理素质及相关行为 诚实，真诚 形容真诚，意即动机纯洁 真诚的；没有隐藏的动机 ἵνα ἦτε εἰλικρινεῖς καὶ ἀπρόσκοποι εἰς ἡμέραν Χριστοῦ  ‘that you may be sincere and without blame on the day of Christ’  「在基督的日子作真诚无可指责的人」 (腓 1:10a)

____________________________________________________

1 在腓 1:10，εἰλικρινής可能应该解作道德上清洁的意思，因此是「生活洁净」或「没有过失」。

εἰμί

(1)

(a)

13.1 是，变成，存在，发生 状态 具有某些特性，不管是固有的还是暂时的 是；作为 πραΰς εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ  ‘I am gentle and humble in spirit’  「我心里是柔和谦卑的」 (太 11:29) μακάριοι οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι  ‘truly fortunate are those servants’  「那些仆人真是有福的」 (路 12:37) ὅτι πρῶτός μου ἦν  ‘because he was before me’  「因为在我以前，他已经存在」 (约 1:15) τοῦτο γὰρ εὐάρεστόν ἐστιν ἐν κυρίῳ  ‘for this is well pleasing to the Lord’  「因为这是主所喜悦的」 (西 3:20) ἵνα ἡ χαρὰ ἡμῶν ᾖ πεπληρωμένη  ‘in order that our joy might be complete’  「使我们的喜乐得以满足」 (约壹 1:4) 有些表达里面没有动词 εἰμί，比如 μακάριοι οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι「那些仆人真正有福了」（路 12:37）。1

(b)

13.4 是，变成，存在，发生 状态 ［参ὑπάρχω］ 与……相同 是 ∑ὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ  ‘you are the Son of God’  「你是上帝的儿子」 (可 3:11) οὗτός ἐστιν ὁ ἀντίχριστος  ‘this one is the antichrist’  「这人就是敌基督者」 (约壹 2:22) αὕτη ἐστὶν ἡ ἐπαγγελία  ‘this is the promise’  「这就是……应许」 (约壹 2:25)

(c)

13.69 是，变成，存在，发生 存在 在绝对意义上存在 存在 πρὸ τοῦ τὸν κόσμον εἶναι  ‘before the world existed’  「还没有世界以前」 (约 17:5) Ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν  ‘in whom we live and move about and have our existence’  「我们的生活、行动、存在都在于他」 (徒 17:28) καλοῦντος τὰ μὴ ὄντα ὡς ὄντα  ‘whose command brings into being what did not exist’  「从无有创造万有的」 (罗 4:17) πιστεῦσαι ... ὅτι ἔστιν  ‘must have faith ... that (God) exists’  「必须信[上帝]存在」 (来 11:6)

(d)

13.104 是，变成，存在，发生 发生 发生，指事件 发生 Μὴ ἐν τῇ ἑορτῇ, μήποτε ἔσται θόρυβος τοῦ λαοῦ  ‘we must not do it during the feast in order that there may not be a riot’  「不可在节日期间做这事，免得民众发生骚乱」 (可 14:2)

(e)

85.1 在空间存在 在某个地方 位于某个地方 在 Ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις πάλιν πολλοῦ ὄχλου ὄντος  ‘in those days again there was a large crowd’  「那些日子，又有一大群人聚集在一起」 (可 8:1) ἐν τοῖς τοῦ πατρός μου δεῖ εἶναί με  ‘I had to be in my Fathers house’  「我应当在我父的家里」 (路 2:49) ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ὃς ἔσται ἐπὶ τοῦ δώματος  ‘in that day, whoever is on the rooftop’  「那一天，在屋顶上的」 (路 17:31)

(f)

71.1 状况 可能，不可能 ［参ἔξεστι(ν)］ 标记某事件从通常意义上来说有可能发生 可能；能；可以 οὐκ ἔστιν νῦν λέγειν κατὰ μέρος  ‘it is not possible now to discuss (these things) in detail’  「有关这一切我现在不能一一细说」 (来 9:5) 在 来 9:5，翻译者无法确定作者不能一一细说的原因。可能是有其他一些紧急的事，或者篇幅有限，或者那些事对当时正在讲论的题目并不合适。在一些语言中，译文必须更具体一些，因为严格的直译可能会暗示《希伯来书》的作者只是不能进行详细的分析。当然，这种意思会与 来 9:5 这句表达的含义以及更广的上下文互相矛盾。

(g)

58.67 性质，类别，示例 原型，对应的类型（对型） 属于特定的种类 是；属于 αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης  ‘he was a chief tax collector’  「他是税吏长」 (路 19:2) θεὸς ἦν ὁ λόγος  ‘the Word was God’  「道就是上帝」 (约 1:1) 在 约 1:1，θεός 显然是一个种类的独特成员；因此，在语法上似乎是表达完全等同的情况。翻译者可以把它译成「道是上帝」，但不能译成「上帝是道」。

(h)

58.68 性质，类别，示例 原型，对应的类型（对型） ［参συστοιχέω］ 在某些重要的特徵上与其他事物对应 相当于；代表；是……的形象；象徵；表示 τὸ δὲ Ἁγὰρ ∑ινᾶ ὄρος ἐστὶν ἐν τῇ Ἀραβίᾳ  ‘Hagar stands for Mount Sinai in Arabia’ or ‘Hagar represents Mount Sinai in Arabia’  「夏甲代表阿拉伯的西奈山」 (加 4:25)

(i)

13.51 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参μεταβαίνω］ εἰμὶ εἰς  从一个状态变成另一个状态 改变；成为 καὶ ἔσται τὰ σκολιὰ εἰς εὐθεῖαν  ‘and the crooked ways will become straight’  「弯曲的道路变成笔直」 (路 3:5)

(j)

34.18 联合 联系 εἰμὶ εἰς τὸν κόλπον  （习语，直译：在……怀里的）密切地联系在一起，暗示强烈的情感 与……密切相关的；靠近……的 ὁ ὢν εἰς τὸν κόλπον τοῦ πατρὸς  ‘who is close beside the Father’  「跟父最亲密的那一位」 (约 1:18) 在 约 1:18，翻译时可以说圣子是「在圣父的旁边」或「与圣父有最亲密的相通」。

(k)

68.20 时态 继续 ［参μελετάω］ εἰμὶ ἐν  （习语，直译：在里面）继续小心谨慎地进行某些活动 去做；继续做；培养 ταῦτα μελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι, ἵνα σου ἡ προκοπὴ φανερὰ ᾖ πᾶσιν  ‘practice these things and give yourself to them in order that your progress may be seen by all’  「这些事你要殷勤去做，并要在这些事上专心，好让众人看出你的长进来」 (提前 4:15) 提前 4:15 中的 ταῦτα μελέτα 和 ἐν τούτοις ἴσθι 看来在本质上是同义词，语气互相加强，这节经文的句子结构证明这两个表达在意思上基本相同。然而，关于 μελετάω 在 提前 4:15 的另一种解释，见 30.20。

(l)

23.117 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀποθνῄσκω, θάνατος］ εἰμὶ ἐν θανάτοις  （习语，直译：在死亡中）处于濒临死亡的危险中 面对死亡；冒生命危险；冒死

(m)

87.49 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） εἰμί τις  （习语，直译：成为一个人物）成为一个重要的人 是伟大的；是重要的 πρὸ γὰρ τούτων τῶν ἡμερῶν ἀνέστη Θευδᾶς λέγων εἶναί τινα ἑαυτόν  ‘some time ago Theudas rose up claiming that he was a great person’  「从前杜达出现，自命不凡」 (徒 5:36)

(n)

87.80 地位 奴役，自由 εἰμὶ ὑπὸ ζυγόν  （习语，直译：在轭下）处于被奴役的状态 作奴隶 Ὅσοι εἰσὶν ὑπὸ ζυγὸν δοῦλοι  ‘those who are slaves’  「那些作奴隶的人」 (提前 6:1) 在 提前 6:1，ὑπὸ ζυγὸν 是冗余的，因为它只是用来强调作奴隶的状态。

(o)

89.106 关系 等同 ［参ὅς, οὗτος］ ὅ ἐστιν, τοῦτ᾽ ἔστιν  表示解释或澄清，用同一种或不同的语言 即；意即；意思是；就是 Βοανηργές, ὅ ἐστιν Υἱοὶ Βροντῆς  ‘Boanerges, which means Men of Thunder’  「半尼其，意思是『性如暴雷的人』」 (可 3:17) κοιναῖς χερσίν, τοῦτ᾽ ἔστιν ἀνίπτοις, ἐσθίουσιν τοὺς ἄρτους  ‘they were eating their food with unclean hands, that is, with unwashed hands’  「他们曾看见他的门徒中有人用不洁净的手，就是没有洗的手吃饭」 (可 7:2) οὐκ οἰκεῖ ἐν ἐμοί, τοῦτ᾽ ἔστιν ἐν τῇ σαρκί μου, ἀγαθόν  ‘good does not live in me, that is, in my human nature’  「在我里面的，就是在我肉体之中，没有良善」 (罗 7:18) 在某些语言中，翻译者必须比较具体地解释某个词汇在另一种语言中的意思。例如，可 3:17 中的句子可能需要译成「半尼其，在另一种语言中是雷子的意思」或「半尼其，就是雷子的意思」。

(p)

23.91 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἐνδημέω, σκήνωμα］ εἶναι ἐν σκηνώματι  （习语，直译：住在一个居所里；见 7.8）活着，特别强调存活在地上 活着；还在这帐棚里 ἐφ᾽ ὅσον εἰμὶ ἐν τούτῳ τῷ σκηνώματι  ‘as long as I am alive’  「只要我还活着」 (彼后 1:13) 大多数语言都有「生活」或「活着」的通常表达方式，然而有些时候，有更加合适的习语可以 配合 林后 5:6 和 彼后 1:13 的上下文，比如：「有力气」、「有眼睛」、「在地上四处走动」。

____________________________________________________

1 εἰμί[a]的这种结构省略可能应该视为零实现（zero actualization），意即大幅省略。

εἴπερ

(1)

(a)

89.66 关系 条件 加强语气，表示条件 如果那是真的 εἴπερ ἄρα νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται  ‘if after all the dead really do not arise’  「如果死人真的没有复活」 (林前 15:15)

εἶπον

(1)

(a)

33.69 沟通 说话，谈话 ［参λέγω, φημί］ 说或讲，焦点明显放在说话的内容上 说；讲；告诉

(b)

33.131 沟通 名字 ［参ἐπικαλέω, καλέω, λέγω, φωνέω］ 以一个人的属性来谈及这个人 称呼；命名 要根据上下文来确定对一个人的称呼，是初次给他命名，抑或只是用一个特定的名字来称呼他，这并非总是能做到的。同样，使用属性或头衔的时候，也并非常常能够确定那是赋予某人以某个属性或头衔，还是仅仅用这样一个属性或头衔来谈论这个人，或对他说话。在某些情况下，赋予头衔可能是间接的。例如，在 太 1:23，「他们将要称他的名为以马内利」是暗示要给他一个头衔，但这个过程是以人们如何谈论这个人的方式来陈述的。

(c)

33.140 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参λέγω, φημί］ 说一些话，为要更全面地解释之前所说的话的含义或意图 表示……的意思；意味着；暗示

(d)

31.5 持有观点，相信，信赖 有意见，持有观点 ［参λέγω］ εἶπον ἐν ἑαυτῷ  （习语，直译：对自己说）在不与别人交流内容的情况下思考一些事情 自己心想；自言自语（常用来直接引述一个人的想法）

εἰρηνεύω

(1)

(a)

88.102 道德伦理素质及相关行为 平和的行为 与别人和平相处 和平地行事为人；和平地生活 εἰρηνεύετε ἐν ἀλλήλοις  ‘live in peace with one another’  「彼此和睦相处」 (可 9:50) 在某些语言中，「和睦地生活」的对等译词是对争斗的否定，例如「不要争斗」或「不要经常争吵」。

εἰρήνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

22.42 烦恼，困难，解脱，有利的情况 有利的情况或状态 和平、安宁的有利环境 和平；平安；安宁 Εἰ ἔγνως ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ καὶ σὺ τὰ πρὸς εἰρήνην  ‘if you knew in this day those things related to peace’  「但愿你在这日子知道有关你平安的事」 (路 19:42) προπέμψατε δὲ αὐτὸν ἐν εἰρήνῃ  ‘send him on his way in peace’  「送他平安前行」 (林前 16:11) 路 19:42 和林前 16:11 中的「和平」或「平安」的意思，有些语言可能会用否定式来表达，比如：「没有麻烦」，或「没有忧虑」，或「心中踏实」。

(b)

25.248 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 从焦虑和内心混乱中解脱出来的状态 1 平安；和平；毋须忧虑；安然 ὁ δὲ θεὸς τῆς ἐλπίδος πληρώσαι ὑμᾶς πάσης χαρᾶς καὶ εἰρήνης  ‘may the God of hope fill you with all joy and peace’  「愿赐盼望的上帝……把各样的喜乐、平安充满你们」 (罗 15:13) Ὁ δὲ καρπὸς τοῦ πνεύματός ἐστιν ἀγάπη χαρὰ εἰρήνη  ‘the fruit of the Spirit is love, joy, peace’  「圣灵的果子就是仁爱、喜乐、和平」 (加 5:22) 当「平安」是「毋须忧虑」的意思时，有些语言往往用习语来表达，比如：「坐在心里」，「肝脏安定」，或「里面的人安静」。

____________________________________________________

1 语义域25的εἰρήνη是形容一种心理状态，而不是可以带来和平和宁静的环境（见22.42）。

εἰρηνικός

(1)

ή，όν

(a)

25.249 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 从焦虑和内心混乱中解脱出来的 平安的；和平；免除烦恼的 ὕστερον δὲ καρπὸν εἰρηνικὸν τοῖς δι᾽ αὐτῆς γεγυμνασμένοις ἀποδίδωσιν δικαιοσύνης  ‘later those who have been disciplined by it reap the peaceful reward of a righteous life’  「后来却为那些经过这种操练的人结出平安的果子来，就是义」 (来 12:11)

εἰρηνοποιέω

(1)

(a)

40.4 和解，宽恕 和解 使人处于和平或和解的状态 成就和平；使事情正确妥当；和好 εἰρηνοποιήσας διὰ τοῦ αἵματος τοῦ σταυροῦ αὐτοῦ  ‘(God) made things right between himself and people through (his Sons) death on the cross’  「上帝藉着[他儿子]在十字架上受死成就了自己与人的和平」 (西 1:20) εἰρηνοποιέω 的字义与 40.1 密切关联，即实现和平或者重建和平是和解的一个明显要素；但是，εἰρηνοποιέω 的重点似乎是在于结果而不是过程。

εἰρηνοποιός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

40.5 和解，宽恕 和解 （εἰρηνοποιέω「成就和平」40.4 的衍生词）使人与人之间恢复和平的人 使人和睦的人；促进和平的人 μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί  ‘happy are those who work for peace among people’  「使人和睦的人是蒙福的」 (太 5:9) 太 5:9 显然没有排除停止战争的含义，然而，εἰρηνοποιός 的重点是在于双方实现和解，而不是使战争停止。

εἰς

(1)

(a)

84.16 空间的延伸 向目标延伸 朝着一个特殊的目标延伸1 向；朝着；沿着……方向 ὅτε ἤγγισαν εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘as they drew near to Jerusalem’  「他们走近耶路撒冷」 (太 21:1) ἤρχοντο εἰς τὸ μνημεῖον  ‘they went to the tomb’  「他们到墓穴那里去」 (约 20:3)

(b)

84.22 空间的延伸 向目标延伸 ［参ἐν］ 朝着区域内部的某个目标延伸 入；进入 ἐμβάντι αὐτῷ εἰς τὸ πλοῖον  ‘he got into the boat’  「他上了船」 (太 8:23) εἰσῆλθεν εἰς τὸ μνημεῖον  ‘he entered into the tomb’  「他进了坟墓」 (约 20:6)

(c)

83.47 空间的位置 在上面，在表面 ［参ἐν］ 位于某个区域的表面之上的位置 在……上面；在……的表面 ὅστις σε ῥαπίζει εἰς τὴν δεξιὰν σιαγόνα [σου]  ‘whoever hits you on the right cheek’  「有人打你的右脸」 (太 5:39) καὶ ἐμπτύσαντες εἰς αὐτὸν ἔλαβον τὸν κάλαμον καὶ ἔτυπτον εἰς τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ  ‘and spit on him and took a reed and beat him on the head’  「又向他吐唾沫，拿芦苇秆打他的头」 (太 27:30)

(d)

83.13 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参ἐν, ἔσω］ 在特定界限之内的一个位置2 在……里面；在……当中 πρῶτον δὲ ἐπίτρεψόν μοι ἀποτάξασθαι τοῖς εἰς τὸν οἶκόν μου  ‘but first let me say goodbye to those in my home’  「但是请让我先回去和家里的人告别」 (路 9:61) τὰ παιδία μου μετ᾽ ἐμοῦ εἰς τὴν κοίτην εἰσίν  ‘my children are with me in bed’  「孩子们也同我在牀上了」 (路 11:7)

(e)

83.9 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参ἀνά, ἐν, ἐντός, ἐπί, μέσος, μετά, παρά, πρός］ 某区域内的一个位置，由其他物体确定，并分布在这些物体中间3 在……里面；与……一起 ὁ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας σπαρείς  ‘the seed that fell among thorns’  「那撒在荆棘中的种子」 (太 13:22) ἀλλ᾽ ἵνα μὴ ἐπὶ πλεῖον διανεμηθῇ εἰς τὸν λαὸν  ‘but in order to keep this from spreading further among the people’  「但是为了避免这事进一步在百姓中间传播」 (徒 4:17)

(f)

89.57 关系 目的 表示意图，经常带有预期结果的含意 为了；因……起见 προσένεγκον τὸ δῶρον ὃ προσέταξεν Μωϋσῆς, εἰς μαρτύριον αὐτοῖς  ‘take the offering which Moses prescribed, in order to provide proof for them’  「献上摩西规定的供物，好向大家作证」 (太 8:4) φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν  ‘light to serve as a revelation to the Gentiles’  「成为启示外邦人的亮光」 (路 2:32) εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον  ‘for this purpose I came into the world’  「我为此来到世上」 (约 18:37) εἰς τὸ καταξιωθῆναι ὑμᾶς τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ  ‘for the purpose of your becoming worthy of the kingdom of God’  「为要使你们配得享受上帝国的福泽」 (帖后 1:5)

(g)

89.48 关系 结果 ［参ἐν］ 表示结果，可能暗示此前有一个过程 结果是；因此结果是；导致 εἰς τὸ εἶναι αὐτοὺς ἀναπολογήτους  ‘so that as a result they are without excuse’  「以可使他们无法推诿」 (罗 1:20) ὅτι τὸ χρηστὸν τοῦ θεοῦ εἰς μετάνοιάν σε ἄγει  ‘because the kindness of God leads you to repent’  「上帝的恩慈是要领你悔改」 (罗 2:4) εἰς τὸ καταξιωθῆναι ὑμᾶς τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ  ‘as a result you will be worthy of the kingdom of God’  「使你们配得上帝的国」 (帖后 1:5) καὶ εἰς ἀπώλειαν ὑπάγει  ‘and he goes to destruction’  「它……走向灭亡」 (启 17:8) 在 帖后 1:5 这个结构中的 εἰς 可以解作目的（见 εἰς[f]，89.57）。 罗 2:4 中的 εἰς … ἄγω 可以解作纯粹表达原因，因为 ἄγω[g]（见36.1）也有原因的成分，因此可以把 εἰς μετάνοιάν σε ἄγει 解作「[上帝的恩慈]使你悔改」。然而无论如何，εἰς 都表示一个作为结果的事件或状态。

(h)

89.76 关系 方法，途径 ［参διά, ἐν］ 表示方式，某个事件藉此使另一个事件可能发生4 藉着；藉；通过 οἵτινες ἐλάβετε τὸν νόμον εἰς διαταγὰς ἀγγέλων  ‘you who received the Law through arrangements made by angels’ or ‘you who received the Law handed down by angels’  「你们是领受了上帝律法的人；这律法是由天使传下的」或「你们领受了天使所传下的律法」 (徒 7:53)

(i)

90.23 语意格 内容 ［参ἐν, ἐπί］ （带直接受格）用于标记内容，该内容是要具体说明特定的指示物 有关；关于 βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ ..  ‘and baptize them in the name of the Father and the ...’  「奉父……的名，给他们施洗」 (太 28:19) Δαυὶδ γὰρ λέγει εἰς αὐτόν  ‘for David spoke concerning him’  「大卫指着他说」 (徒 2:25) θέλω δὲ ὑμᾶς σοφοὺς εἶναι εἰς τὸ ἀγαθόν  ‘but I want you to be wise concerning what is good’  「我希望你们在善事上聪慧」 (罗 16:19)

(j)

78.51 程度 以至于，正如，到……的程度（显着程度） ［参ἐπί, ἕως, μέχρι, πρός］ 程度延伸到特定的点，这个点由上下文来标示 达到……的程度；多达；直到 ἐν ὑμῖν μεγαλυνθῆναι ... εἰς περισσείαν  ‘to be increased among you ... to the point of being much more’  「……增长……能够因着你们更加扩展」 (林后 10:15) 在 林后 10:15，περισσείαν 本身表示某事物达到过多的程度（见 78.31），而 εἰς 标记着程度达到这样一个点。因此可以说，εἰς 在语义上是加强 περισσείαν 的含义。

(k)

13.62 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参ἀπό］ 用于标记状态改变 从……到；为要；变成 καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν  ‘and the two will become one flesh’ or ‘... one person’  「二人成为一体」或「二人成为一人」 (太 19:5) καὶ ἐγένετο εἰς δένδρον  ‘and it became a tree’  「成了一棵树」 (路 13:19) καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην  ‘and it was reckoned to him for righteousness’  「这就算他为义」 (罗 4:3)

(l)

90.59 语意格 经历者 用于标记有参与的经历者 向；为 συνίστησιν δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην εἰς ἡμᾶς ὁ θεός  ‘but God demonstrates his love toward us’  「上帝向我们显示了无比的爱」 (罗 5:8) τὸ φρόνημα τῆς σαρκὸς ἔχθρα εἰς θεόν  ‘the human way of thinking is hostile to God’  「人的思维方式是与上帝为敌的」 (罗 8:7) τὸ κήρυγμα Ἰησοῦ Χριστοῦ ... εἰς πάντα τὰ ἔθνη γνωρισθέντος  ‘the proclamation about Jesus Christ ... has been made known to all nations’  「有关耶稣基督的传道……已经使万国知道」 (罗 16:25, 26 [2]) ἐραυνῶντες εἰς τίνα ἢ ποῖον καιρὸν  ‘trying to find out whom it would be and at what time (he would come)’  「考察过这究竟是指什么人和什么时候」 (彼前 1:11) 按照这个定义，彼前 1:11 的语句可以译作「他们查考探索……是指着谁人，什么时候会实现」。然而，若将 彼前 1:11 中的 εἰς 解作 εἰς[i]（90.23），将 ποῖον 解作 ποῖος[b]（58.30），这个语句可以译作「他们查考探索……是指着什么时候以及如何发生」。

(m)

90.41 语意格 受益 （带直接受格）用于标记从事件中受益的人，暗示一些给予他们的东西 为；为……的利益 ∏ερὶ δὲ τῆς λογείας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους  ‘concerning the collection made on behalf of the people of God’  「关于为圣徒捐款的事」 (林前 16:1) τὴν κοινωνίαν τῆς διακονίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους  ‘a share in helping the people of God’  「在这供给上帝子民的善事上有份」 (林后 8:4) 林前 16:1 和 林后 8:4 显然都省略了给上帝的百姓提供帮助的事件。

(n)

90.30 语意格 起誓保证的参与者 ［参ἐν］ （带间接受格）用于标记一些象徵超自然人物或力量的物件，人们相信这些超自然人物或力量可以保证起誓者会信守誓言 藉着 μήτε ἐν τῷ οὐρανῷ, ὅτι θρόνος ἐστὶν τοῦ θεοῦ, μήτε ἐν τῇ γῇ, ὅτι ὑποπόδιόν ἐστιν τῶν ποδῶν αὐτοῦ, μήτε εἰς Ἱεροσόλυμα, ὅτι πόλις ἐστὶν τοῦ μεγάλου βασιλέως, μήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀμόσῃς, ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν ποιῆσαι ἢ μέλαιναν  ‘not by heaven, because it is God's throne; nor by the earth, because it is his footstool; nor by Jerusalem, because it is the city of the great King; nor should you swear by your head, because you cannot make a single hair white or black’  「不可指着天起誓，因为天是上帝的宝座。 不可指着地起誓，因为地是他的脚凳；也不可指着耶路撒冷起誓，因为耶路撒冷是大君王的京城。 又不可指着你的头起誓，因为你不能使一根头发变黑变白」 (太 5:34, 35, 36 [3])

(o)

67.117 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 表示一个时间范围的标记 直到；……之日 ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά  ‘you have many good things stored up for many years’  「你拥有很多好东西，足够享用多年」 (路 12:19) ἔφθασεν δὲ ἐπ᾽ αὐτοὺς ἡ ὀργὴ εἰς τέλος  ‘but punishment has come upon them at the end’  「但刑罚终必临到他们身上」 (帖前 2:16) 关于 εἰς τέλος 在 帖前 2:16（作为习语）的另一种解释，见 78.47。

(p)

67.160 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 表示一个时间单位 在……时 παρεκάλουν εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον  ‘they invited (them) for the next Sabbath’  「请他们在下一个安息日……」 (徒 13:42)

(q)

67.119 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参ἄχρι(ς), ἕως, μέχρι］ 时间连续延伸直到某个时间点 直到；到；最后；终于 ὁ δὲ ὑπομείνας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται  ‘he who remains to the end will be saved’  「忍耐到底的人必然得救」 (太 10:22) εἰς τέλος ἠγάπησεν αὐτούς  ‘he loved them to the end’  「他爱他们到底」 (约 13:1) 短语 εἰ μὴ ὅταν 常常译作「直到」（例如，μηδενὶ ἅ εἶδον διηγήσωνται, εἰ μὴ ὅταν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ「他们不要把所看见的告诉任何人，直到人子从死里复活」可 9:9），但是这个短语可以理解为「如果不是到那时候，就不要……」，这个表达在语义上相当于「直到」。 关于 εἰς τέλος 在 约 13:1 作为习语的另一种解释，见 78.47。

(r)

27.4 学习 学习 ［参ἐπίγνωσις］ εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι  （习语，直译：进入知识）获取关于某事物的信息，重点在于所涉及的过程 学习；发现；慢慢了解 ὃς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν  ‘who wants all people to be saved and to learn the truth’  「他愿意人人得救，并得以认识真理」 (提前 2:4) 短语 εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι 也可以理解为意指「终于知道、终于明白」（见 32.17）。短语 εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι 也可以理解为意指「终于知道、终于明白」（见 32.17）。

(s)

32.17 理解 终于理解或明白过来 ［参ἐπίγνωσις］ εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι  （习语，直译：进入知识）开始理解某事的意义，特别强调过程 终于明白；终于了解 πάντοτε μανθάνοντα καὶ μηδέποτε εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν δυνάμενα  ‘they are always learning but never able to (really) come to understand the truth’  「虽然常常学习，终久无法达到明白真理的地步」 (提后 3:7) εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι 也可以解作「终于有了认识，终于知道」（见 27.4）。

(t)

78.27 程度 多，少（正负程度） ［参ἄμετρος］ εἰς τὰ ἄμετρα  （习语，直译：进入未被测量的）超出量表的预期范围的一个点 过多的；超过限度；在范围以外 ἡμεῖς δὲ οὐκ εἰς τὰ ἄμετρα καυχησόμεθα  ‘we will not boast beyond certain limits’  「我们夸口并不会越过限定的范围」 (林后 10:13) 在一些语言中，最好将 林后 10:13 中的这句话译成：「我们不会过分夸口」，或「我们只会限于这样夸口」。

(u)

67.95 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参αἰών, διηνεκής, παντελής］ εἰς αἰῶνα, εἰς τὸν αἰῶνα, εἰς τοὺς αἰῶνας, εἰς ἡμέραν αἰῶνος, εἰς παντὰς τοὺς αἰῶνας, εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος, εἰς τὸν αἰῶνα τῶν αἰώνων, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, εἰς τὸ παντελές  无限地持续的时间，特别强调未来 一直；永远；永永远远；永恒地 ὁ Χριστὸς μένει εἰς τὸν αἰῶνα  ‘the Messiah will remain forever’  「基督是永远长存的」 (约 12:34) αὐτῷ ἡ δόξα ... εἰς πάσας τὰς γενεὰς τοῦ αἰῶνος τῶν αἰώνων  ‘to him be the glory ... for all ages forever and ever’  「愿他……得着荣耀，直到世世代代，永永远远」 (弗 3:21) σῴζειν εἰς τὸ παντελὲς δύναται  ‘he is able to save forever’  「他都能拯救到底」或「他能拯救……直到永远」 (来 7:25) ᾧ ἐστιν ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων  ‘to him belong the glory and the power forever and ever’  「愿荣耀和权能都归给他，直到永永远远」 (彼前 4:11) εἰς αἰῶνα τετήρηται  ‘has been reserved forever’  「永远为他们保留着」 (犹 1:13) 另见 路 1:33、彼后 3:18、犹 1:25、来 1:8。采用 αἰών 的更详尽表达形式，在某种程度上是更加强调它的意义，尤其见于庄严的荣耀颂文体。 关于 εἰς τὸ παντελές 在 来 7:25 的另一种解释，见 78.47。

(v)

28.73 知道 不可知的，秘密的 ［参οὖς, πρός］ εἰς τὸ οὖς  （习语，直译：进入耳中）关于那只有在私下听到某个信息的人才知道的事情 秘密地；私下地 ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you hear in secret, proclaim publicly’  「你们私下听到的话，也要当众宣布」 (太 10:27) 「你们私下听到的一切事」这种短语，可以译成「你们在没有其他人在场的时候听到的一切事」。

(w)

23.150 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 εἰς τὸ χεῖρον ἔρχομαι  （习语，直译：变得更糟）病得愈来愈严重 情况更坏；病得更重 μηδὲν ὠφεληθεῖσα ἀλλὰ μᾶλλον εἰς τὸ χεῖρον ἐλθοῦσα  ‘she did not benefit, but instead became more sick’  「她一点也不见好，反而病情更重了」 (可 5:26)

(x)

88.166 道德伦理素质及相关行为 嫉妒，忌恨 ［参χολή］ εἰς χολὴν πικρίας εἰμί  （习语，直译：在苦胆中）特别嫉妒或愤恨某人 非常嫉妒；妒火如狂 εἰς γὰρ χολὴν πικρίας καὶ σύνδεσμον ἀδικίας ὁρῶ σε ὄντα  ‘for I see that you are full of bitter envy (or are bitterly envious) and are a prisoner of sin’  「我看出你正在啃着嫉妒的苦果，作罪的囚徒」 (徒 8:23)

____________________________________________________

1 在「朝向某个目标延伸」这个意思上，εἰς[a]（84.16）和ἐπί[e]（84.17）有很多重叠。有人主张ἐπί暗示在某一个点上面，而εἰς表示进入一个与某点相关的区域，但这种区分似乎非常主观。

2 在表示进入某个区域的上下文中，ἐν[a]和εἰς[d]可以译为「到……里面」。

3 83.9所含词汇（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思显然具有细微的区别。例如：πρός[d]可能暗示某种互动或回应，而παρά[b]的重点可能在于联系，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

4 作为方法或途径的标记，διά[c]的用法与εἰς[h]和ἐν[p]可能存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

εἷς

(1)

μία，ἕν

(a)

60.10 数目 一，二，三，等等（基数） 一，与多相对；基数，即有可数实体的一个实例 一 ὅστις σε ἀγγαρεύσει μίλιον ἕν  ‘whoever forces you to carry a pack one mile’  「假如有人强迫你替他背行李走一里路」 (太 5:41) οὕτως οἱ πολλοὶ ἓν σῶμά ἐσμεν  ‘though many, we form one body’  「虽然我们是许多人，但是成为一个身体」 (罗 12:5)

(b)

92.22 话语的参照人物 说及或写到的人或物 指单个、不确定的人或物（有时通过 τις[a] 92.12 这个不确定的代词来加强语气） 一个 προσελθὼν εἷς γραμματεὺς εἶπεν αὐτῷ  ‘a teacher of the Law came and said to him’  「有一个文士进前来对他说」 (太 8:19) ἐπάταξεν εἷς τις ἐξ αὐτῶν τοῦ ἀρχιερέως τὸν δοῦλον  ‘one of them struck the high priests slave’  「其中一个人挥刀向大祭司的奴仆砍去」 (路 22:50)

(c)

63.4 整体，联合，部分，分开 整体 作为合一的整体，相对于被分成不同部分或由不同部分组成 一；一体；一位；独一；唯一；合一 καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν  ‘and the two shall become one flesh’  「两个人成为一体」 (太 19:5) ὁ δὲ θεὸς εἷς ἐστιν  ‘but God is one’  「上帝却是一位」 (加 3:20) 加 3:20 中的这个短语是指一个事实，就是在《圣经》中，上帝被定义为一个整体，而并非有许多显现或实现的特徵。

εἰσάγω

(1)

(a)

15.173 线性运动 引领，带来，带领 带或领进去 领进去；带进去 εἶπεν τῇ θυρωρῷ καὶ εἰσήγαγεν τὸν ∏έτρον  ‘he spoke to the girl at the gate and brought Peter inside’  「对看门的使女说了一声，就领彼得进去」 (约 18:16)

(b)

15.194 线性运动 携带，负担 ［参εἰσφέρω］ 搬运或携带物件进入某个地区或建筑物 带入 εἰσήγαγον διαδεξάμενοι οἱ πατέρες ἡμῶν μετὰ Ἰησοῦ  ‘having received (the tabernacle), our fathers under Joshua brought it in (with them)’  「我们的祖先相继承受了这帐幕……就和约书亚一起把帐幕带进……」 (徒 7:45)

εἰσακούω

(1)

(a)

24.60 感官事件及状态 听 ［参ἐπακούω］ 聆听某人说话，有留心听并回应所听到的话的含义 聆听；倾听；留心听；注意所说的话；（上帝）垂听；听从 εἰσηκούσθη σου ἡ προσευχὴ  ‘he has listened to your prayer’ (literally ‘your prayer has been listened to’ or ‘... has been heard’)  「上帝垂听了你的祷告」或「你的祷告已蒙垂听」 (徒 10:31)

(b)

36.15 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参ὑπακοή, ὑπακούω］ 留心注意并服从1 听从；顺服 οὐδ᾽ οὕτως εἰσακούσονταί μου  ‘even then they will not obey me, (says the Lord)’  「虽然如此，他们还是不听从我」 (林前 14:21) 在某些语言中，表达「服从」或「顺服」概念的词汇经常译成：「做某人所说的事」，或「执行某人的命令」。

____________________________________________________

1 ὑπακούω[a]和εἰσακούω[b]的意思可能有细微的区别；ὑπακούω[a]可能主要指服从，εἰσακούω[b]则更强调细心聆听从而产生顺服。

εἰσδέχομαι

(1)

(a)

34.53 联合 迎接，接待 ［参ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接纳一个人到场 1 欢迎；接纳；接待；款待 καὶ ἀκαθάρτου μὴ ἅπτεσθε· κἀγὼ εἰσδέξομαι ὑμᾶς  ‘have nothing to do with what is unclean, and I will receive you’  「不要沾染不洁之物， 我就接纳你们」 (林后 6:17) 由于 林后 6:17 中的 εἰσδέχομαι 是指上帝接纳人，因此要表达这个含义，可能需要使用一个词汇，与表示迎接客人进入家中所用的很不相同。在某些情况下，翻译者可以采用比较一般性的词汇，例如「接纳」；在某些语言中，可以使用习语表述为「向你伸出我的手」或「把你看作属于我」。由于 εἰσδέχομαι 在这类语境中是比喻的用法，因而有必要采用不同类型的译法。

____________________________________________________

1 圣经作者在选用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]时，无疑是考虑到具体的上下文；介词前缀可能表明了欢迎客人时的空间位置关系。例如：在路 8:40中选用ἀποδέχομαι，可能是把焦点放在特定的来源；在约叄 1:10中选用ἐπιδέχομαι，可能考虑到信徒是来到一个特定的地点。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示与一些被社会唾弃的人建立某种互动关系，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空间距离较近。然而，若是根据非常有限的相关上下文就坚称这些词汇具有明显的区别，这也是错误的。词汇组προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有这些空间关系上的区别。

εἴσειμι

(1)

(a)

15.93 线性运动 来到，进入 ［参εἰσέρχομαι, εἰσπορεύομαι］ 进入一个二维或三维的空间 进入 ὃς ἰδὼν ∏έτρον καὶ Ἰωάννην μέλλοντας εἰσιέναι εἰς τὸ ἱερόν  ‘he saw Peter and John about to enter the Temple’  「他看见彼得和约翰正要进入圣殿」 (徒 3:3)

εἰσέρχομαι

(1)

(a)

15.93 线性运动 来到，进入 ［参εἴσειμι, εἰσπορεύομαι］ 进入一个二维或三维的空间 进入 τολμήσας εἰσῆλθεν πρὸς τὸν ∏ιλᾶτον  ‘he went in bravely to the presence of Pilate’  「他放胆进去见彼拉多」 (可 15:43) εἰσῆλθεν εἰς Καφαρναούμ  ‘he came into Capernaum’  「就进了迦百农」 (路 7:1) 在《新约》里，εἰσέρχομαι[a] 也用来指鬼魔或撒但进入活物中，例如：λέγοντες, ∏έμψον ἡμᾶς εἰς τοὺς χοίρους, ἵνα εἰς αὐτοὺς εἰσέλθωμεν「说：『求你打发我们往猪群里，好让我们进入猪里面。』」（可 5:12）。许多语言都没有这种说法，即某个超自然生物进入了一个物体中，因此可能需要使用诸如「抓住」、「控制」或「附着」等词汇。

(b)

13.110 是，变成，存在，发生 发生 发生，强调是初始的 发生；进入 ἡ ἁμαρτία εἰς τὸν κόσμον εἰσῆλθεν  ‘sin came into the world’  「罪……进入世界」 (罗 5:12) 有些语言也许不可以说「罪进入」(罗 5:12)，因此就要重组结构关系，例如改为：「人开始犯罪」。

(c)

68.7 时态 开始 ［参ἐφίστημι］ 开始，重点是活动的初始阶段 开始 Εἰσῆλθεν δὲ διαλογισμὸς ἐν αὐτοῖς  ‘an argument began among them’ or ‘they began to argue’  「门徒之间起了争论」或「他们开始争论」 (路 9:46) 在 路 9:46 中的第一个从句，清楚可见事件是在名词 διαλογισμός 里面，而动词 εἰσῆλθεν 只是说明事件的一个体貌。

(d)

90.70 语意格 经历者 ［参εὑρίσκω］ 开始经历一件事件或一个状态 开始经历；进入一个经历；达到 καλόν ἐστίν σε κυλλὸν εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωὴν ἢ τὰς δύο χεῖρας ἔχοντα ἀπελθεῖν εἰς τὴν γέενναν  ‘it is better for you to come to experience (true) life with one hand than to keep two hands and end up in Gehenna’  「你缺一只手进入永生，比有两只手落到地狱，入那不灭的火里去还好」 (可 9:43) ∏ροσεύχεσθε μὴ εἰσελθεῖν εἰς πειρασμόν  ‘pray that you will not begin to experience temptation’ or ‘... trial’  「你们要祷告，免得陷入试探」 (路 22:40)

(e)

41.24 行为及相关状态 行为，品行 ［参εἰσπορεύομαι, ἐκπορεύομαι, ἐξέρχομαι］ εἰσέρχομαι καὶ ἐξέρχομαι  （习语，直译：进去和出去）在某个社群或团体中生活或行事为人 住在一起；生活在一起 ἐν παντὶ χρόνῳ ᾧ εἰσῆλθεν καὶ ἐξῆλθεν ἐφ᾽ ἡμᾶς ὁ κύριος Ἰησοῦς  ‘during the whole time that the Lord Jesus lived among us’  「主耶稣在我们中间出入的整个时间」或「主耶稣在我们中间生活期间」 (徒 1:21) 徒 1:21 中这个习语的语义重点，似乎在于一个人与其他人交往的方式，但也可能暗示有一定的移动行走。例如，这个语句可以译成「在主耶稣基督与我们一起在各地行走传道的整个时期」。

εἰσκαλέομαι

(1)

(a)

33.316 沟通 邀请 邀请一个人进去作客 邀请进去 εἰσκαλεσάμενος οὖν αὐτοὺς ἐξένισεν  ‘he invited the men in and entertained them as guests’  「彼得就请他们进去，招待他们」 (徒 10:23)

εἴσοδος

(1)

ου＜阴＞

(a)

15.87 线性运动 来，来到，到达 到达行动现场 进来；到来 προκηρύξαντος Ἰωάννου πρὸ προσώπου τῆς εἰσόδου αὐτοῦ βάπτισμα μετανοίας παντὶ τῷ λαῷ Ἰσραήλ  ‘before (Jesus) coming, John preached ahead of time to all the people of Israel that they should repent and be baptized’  「在耶稣公开出来之前，约翰预先向所有以色列人宣讲了悔改的洗礼」 (徒 13:24)

(b)

34.56 联合 迎接，接待 在某人来访时表示欢迎，重点可能在于准备好的接纳 欢迎；接纳；接待；进入 αὐτοὶ γὰρ περὶ ἡμῶν ἀπαγγέλλουσιν ὁποίαν εἴσοδον ἔσχομεν πρὸς ὑμᾶς  ‘all those people speak of how you welcomed us when we visited you’  「各处的人都讲述我们到你们那里去怎样受到接纳」 (帖前 1:9)

εἰσπηδάω

(1)

(a)

15.237 线性运动 奔跑 快速地跑进去 跑进去；冲进去 αἰτήσας δὲ φῶτα εἰσεπήδησεν  ‘and he called for a light and rushed in’  「狱警叫人拿灯来，就冲进去」 (徒 16:29)

εἰσπορεύομαι

(1)

(a)

15.93 线性运动 来到，进入 ［参εἴσειμι, εἰσέρχομαι］ 进入一个二维或三维的空间 进入 πᾶν τὸ εἰσπορευόμενον εἰς τὸ στόμα εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ  ‘everything which goes into the mouth moves on into the stomach’  「一切进到口里的，是继续进到肚子里面」 (太 15:17) εἰσπορεύεται ὅπου ἦν τὸ παιδίον  ‘they entered (the room) where the child was’  「进了孩子所在的地方」 (可 5:40)

(b)

41.24 行为及相关状态 行为，品行 ［参εἰσέρχομαι, ἐκπορεύομαι, ἐξέρχομαι］ εἰσπορεύομαι καὶ ἐκπορεύομαι  （习语，直译：进去和出去）在某个社群或团体中生活或行事为人 住在一起；生活在一起 ἦν μετ᾽ αὐτῶν εἰσπορευόμενος καὶ ἐκπορευόμενος εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘he was living with them in Jerusalem’  「他与使徒一同住在耶路撒冷」 (徒 9:28) 徒 9:28 中这个习语的语义重点似乎是在于一个人与其他人交往的方式，但也可能暗示有一定的移动行走。例如，这个语句可以译成「保罗在耶路撒冷和门徒一起出入往来」。

εἰστρέχω

(1)

(a)

15.232 线性运动 奔跑 跑进去 εἰσδραμοῦσα δὲ ἀπήγγειλεν ἑστάναι τὸν ∏έτρον πρὸ τοῦ πυλῶνος  ‘she ran back in and told them that Peter was standing at the gate’  「就跑进去报信，说彼得站在门口」 (徒 12:14)

εἰσφέρω

(1)

(a)

15.194 线性运动 携带，负担 ［参εἰσάγω］ 搬运或携带物件进入某个地区或建筑物 带入 ὧν γὰρ εἰσφέρεται ζῴων τὸ αἷμα περὶ ἁμαρτίας εἰς τὰ ἅγια διὰ τοῦ ἀρχιερέως  ‘the Jewish High Priest brings the blood of the animals into the Most Holy Place to offer it as a sacrifice for sins’  「犹太大祭司把牲畜的血带进至圣所，把它当作赎罪的祭物献上」 (来 13:11)

(b)

90.93 语意格 使经历 使某人进入特定的事件或状态 使；带进；导致 καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν  ‘and do not lead us to trial’ or ‘do not cause us to be tested’  「不要把我们带进试探」或「不要让我们陷入试探」 (太 6:13)

(c)

24.55 感官事件及状态 听 εἰσφέρω εἰς τὰς ἀκοάς  （习语，直译：传到耳中）使某人听见 使听到；传到耳中 ξενίζοντα γάρ τινα εἰσφέρεις εἰς τὰς ἀκοὰς ἡμῶν  ‘you cause us to hear some strange things’  「你把一些新奇的事传到我们耳中」 (徒 17:20) 在一些语言中，「使听到」这种表达是不自然的，最好采用表示「说」的词汇，比如「我们听你所说的奇怪事情」。关于这个习语在 徒 17:20 中的另一种解释，见 33.92。

(d)

33.92 沟通 说话，谈话 εἰσφέρω εἰς τὰς ἀκοάς  （习语，直译：带进耳中）通过说话的方式使人们注意到某事，但可能不是以正式或公开的方式 引起……注意；向……谈到 ξενίζοντα γάρ τινα εἰσφέρεις εἰς τὰς ἀκοὰς ἡμῶν  ‘you speak to us about strange things’  「你向我们谈到一些奇怪的事」 (徒 17:20) 关于这个习语在 徒 17:20 中的另一种解释，见 24.55。

εἶτα

(1)

(a)

67.44 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἔπειτα, μετέπειτα］ 一个时间点接着另一个时间点 1 然后；随后；之后；再后；后来；接着；又；才 Ἀδὰμ γὰρ πρῶτος ἐπλάσθη, εἶτα Εὕα  ‘Adam was created first, and then Eve’  「因为亚当先被造，然后才是夏娃」 (提前 2:13)

(b)

89.100 关系 添加 表示论据的添加，该论据刚刚在上下文中指明 除此之外；再者 εἶτα τοὺς μὲν τῆς σαρκὸς ἡμῶν πατέρας εἴχομεν παιδευτὰς  ‘besides this, we have earthly fathers to discipline us’  「再者，我们曾有肉身之父管教我们」 (来 12:9)

____________________________________________________

1 μετέπειτα可能是指一个略长的时间段，或者仅仅是ἔπειτα的风格变体。

εἴτε

(1)

(a)

89.69 关系 条件 （通常成对出现，但在 林前 14:27 只出现一个）表示两个或多个条件（意思相当于 εἰ[a]「如果；假如」89.65） 是……或……；如果……如果…… εἴτε ∏αῦλος εἴτε Ἀπολλῶς εἴτε Κηφᾶς, εἴτε κόσμος εἴτε ζωὴ εἴτε θάνατος ..  ‘whether Paul or Apollos or Cephas or the world or life or death ...’  「无论是保罗，是亚波罗，是矶法，是世界，是生，是死」 (林前 3:22) εἴτε γλώσσῃ τις λαλεῖ  ‘if someone speaks in a tongue’  「如果有人要说方言」 (林前 14:27) εἴτε δὲ θλιβόμεθα ... εἴτε παρακαλούμεθα  ‘if we are in difficulty ... if we are encouraged’  「如果我们受患难……如果我们得安慰……」 (林后 1:6)

εἴωθα

(1)

(a)

41.26 行为及相关状态 习俗，传统 ［参ἐθίζω］ 按照习俗或传统去做 照惯例；遵行习俗；保持传统做法；按照规矩 Κατὰ δὲ ἑορτὴν εἰώθει ὁ ἡγεμὼν ἀπολύειν ἕνα τῷ ὄχλῳ δέσμιον ὃν ἤθελον  ‘at every Passover feast the governor was in the habit of setting free any prisoner the crowd asked for’  「每逢逾越节，总督会照惯例，释放一个民众要求释放的囚犯」 (太 27:15)

ἐκ

(1)

(a)

84.4 空间的延伸 从源头延伸 从某个区域或空间延伸出来，通常有移出划定区域的含意 从……；从……出来；出于 σημεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ  ‘a sign from heaven’  「从天上来的徵兆」 (太 16:1a) αἱ γυναῖκες, αἵτινες ἦσαν συνεληλυθυῖαι ἐκ τῆς Γαλιλαίας αὐτῷ  ‘women who had followed him from Galilee’  「那些从加利利随耶稣一起来的妇女」 (路 23:55)

(b)

89.25 关系 原因及／或理由 ［参ἀπό, ὅθεν, παρά］ 表示原因或理由，重点在于源头2 因为；由于 Ἐκ τούτου πολλοὶ [ἐκ] τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἀπῆλθον  ‘because of this, many of his followers went away’  「因为这件事，他的门徒中有许多人退却离开了」 (约 6:66) ἐκ τούτου ὁ ∏ιλᾶτος ἐζήτει ἀπολῦσαι αὐτόν  ‘because of this, Pilate sought to release him’  「因为这件事，彼拉多想要释放耶稣」 (约 19:12)

(c)

89.77 关系 方法，途径 表示构成根源的方式 藉着；通过 αἵτινες διηκόνουν αὐτοῖς ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐταῖς  ‘who served them from their possessions’ or ‘... by means of their possessions’  「用自己所拥有的来服事耶稣和门徒们」 (路 8:3) ἑαυτοῖς ποιήσατε φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας  ‘make for yourselves friends by means of the wealth of this wicked world’ (literally ‘... by means of unrighteous mammon’ or ‘... by means of unrighteous riches’)  「藉着这邪恶世界的钱财结交朋友」（直译：「藉着那不义的钱财结交朋友」） (路 16:9) 有些学者把 路 16:9 中的 ἐκ 解作 ἐκ[g]「除了」（见 89.121）。若是这样，路 16:9b 中的 ἐκλίπω 就应作 ἐκλίπητε（见于一些晚期抄本）。

(d)

90.12 语意格 工具 （带所有格）用于标记工具，此外还暗示结果 藉；由于……的结果 χρυσίον πεπυρωμένον ἐκ πυρὸς  ‘gold refined by fire’  「藉火熬炼的金子」 (启 3:18) πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων ἀπέθανον ἐκ τῶν ὑδάτων  ‘many people died as a result of the water’  「许多人由于水变苦就死了」 (启 8:11)

(e)

89.85 关系 方式 表示方式，通常带有根源的含意 以；从 ἕκαστος καθὼς προῄρηται τῇ καρδίᾳ, μὴ ἐκ λύπης ἢ ἐξ ἀνάγκης  ‘each one (should give) as he has decided, not with regret or out of a sense of duty’  「每一个人都应该按照自己的心愿捐助，不带着勉强，不是出于责任感」 (林后 9:7)

(f)

90.16 语意格 事件或活动的来源 （带所有格）用于标记一个活动或状态的来源，暗示某物从这来源而来 从；藉 Ῥεβέκκα ἐξ ἑνὸς κοίτην ἔχουσα, Ἰσαὰκ τοῦ πατρὸς ἡμῶν  ‘Rebecca became pregnant by our forefather Isaac’  「利百加从我们的祖宗以撒怀了孕」 (罗 9:10) οὔτε ζητοῦντες ἐξ ἀνθρώπων δόξαν  ‘neither seeking praise from people’  「没有从人求荣耀」 (帖前 2:6) ὅτι ἔκρινεν ὁ θεὸς τὸ κρίμα ὑμῶν ἐξ αὐτῆς  ‘because God condemned her for what she did to you’  「上帝已经在她身上为你们伸了冤」 (启 18:20)

(g)

89.121 关系 分离 ［参ἐκτός］ 表示分离，意思是与某人或某事没有关联 除了；与……无关 ἵνα τηρήσῃς αὐτοὺς ἐκ τοῦ πονηροῦ  ‘in order that you may keep them separate from the evil one’  「只求你保守他们脱离那恶者」 (约 17:15) Ἐλεύθερος γὰρ ὢν ἐκ πάντων  ‘for I am free from all’  「我是脱离所有人的自由的人」 (林前 9:19) 林前 9:19 上半节的意思是「我是自由的，不受任何人管束」，但翻译时可能需要把上半节与下半节联系起来，例如：「我不是任何人的奴隶，但是我让自己成为所有人的奴隶」，或「虽然我不是任何人的奴隶，但我却服事每一个人」。

(h)

89.3 关系 衍生 表示某人或某物所源出的根源，在生理或心理的意义上 从…… Ἅννα ... ἐκ φυλῆς Ἀσήρ  ‘Anna ... from the tribe of Asher’  「亚拿……出自亚设支派」 (路 2:36) ὁ ὢν ἐκ τοῦ θεοῦ τὰ ῥήματα τοῦ θεοῦ ἀκούει  ‘he who is from God obeys the words of God’  「从上帝来的人，必听上帝的话」 (约 8:47) ὅσοι ἦσαν ἐκ γένους ἀρχιερατικοῦ  ‘as many as were of the family of the high priest’  「许多从大祭司家族来的人」 (徒 4:6)

(i)

63.20 整体，联合，部分，分开 部分 ［参ἀπό］ 表示整体中的一部分的标记，可以是可数或不可数的东西 ……之一；……的一部分；其中一个 Ἀληθῶς καὶ σὺ ἐξ αὐτῶν εἶ  ‘surely you are one of them’  「你确实是他们中间的一个」 (太 26:73)

(j)

68.54 时态 停止 表示停止的体貌记号 从；脱离…… ἵνα ἀναπαήσονται ἐκ τῶν κόπων αὐτῶν  ‘in order that they might rest from their labor’  「好使他们脱离劳苦而得安息」 (启 14:13)

(k)

67.33 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἐν, ἐπί, καθώς, κατά］ 表示一个时间点的标记，这个时间点与另一个时间点同时发生或重叠 3 当……；在……的时候 προσηύξατο ἐκ τρίτου τὸν αὐτὸν λόγον εἰπὼν  ‘he prayed the third time saying the same words’  「第三次去祷告的时候，说的也是同样的话」 (太 26:44)

(l)

67.131 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参ἀπό］ 一个时间标记，表示从过去的一个时间点开始的一段时间 自从；自；从；……以来 εἶδεν ἄνθρωπον τυφλὸν ἐκ γενετῆς  ‘he saw a man who had been blind from birth’  「看见一个从出生开始就失明的人」 (约 9:1)

(m)

57.163 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 价钱的标记 用；藉着 συμβούλιον δὲ λαβόντες ἠγόρασαν ἐξ αὐτῶν τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως  ‘and after consulting on the matter, they bought with the money (literally ‘with them’) the potters field’  「他们商议之后，就用那钱买了陶匠的一块地」 (太 27:7)

(n)

89.142 关系 实质 ［参ἀπό］ 表示组成或做成某物的物质 由……组成；出于；由……做成 καὶ πλέξαντες στέφανον ἐξ ἀκανθῶν ἐπέθηκαν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ  ‘and having woven a crown made of thorns, they put it on his head’  「用荆棘编了冠冕，戴在他头上」 (太 27:29)

(o)

87.34 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ἐκ δεξιῶν καθίζω  （习语，直译：坐在……的右边）处于身分很高的位置 坐在右边；被赋予高位 ἵνα εἷς σου ἐκ δεξιῶν ... καθίσωμεν  ‘in order that one of us may sit on your right side’ or ‘in order that one of us may be specially honored’  「让我们中的一个坐在你的右边」或「让我们中的一个得到特殊的尊荣」 (可 10:37) 比较 87.35 中 ἀριστερός 的用法，参考那里关于 可 10:37 的讨论。关于 δεξιός 在 可 10:37 中的另一种解释，见 82.8。

(p)

63.15 整体，联合，部分，分开 部分 ［参ἀπό, μέρος］ ἐκ μέρους  （习语，直译：从一部分）是某事物的一部分的状态 是……的一部分；作为……的一部分；部分；部分的 Ὑμεῖς δέ ἐστε σῶμα Χριστοῦ καὶ μέλη ἐκ μέρους  ‘you are the body of Christ and each member is a part of it’ or ‘... and each one is a part of the body’  「你们是基督的身体，并且各自都是肢体」或「你们是基督的身体，并且各自都是身体的一部分」 (林前 12:27)

(q)

78.12 程度 多，少（正负程度） ［参μέτρον］ ἐκ μέτρου  （习语，直译：来自测量）一个标量点，标记某个活动的范围有相当大的限制 少量地；有限地；限量 οὐ γὰρ ἐκ μέτρου δίδωσιν τὸ πνεῦμα  ‘for he does not give the Spirit sparingly’  「因为上帝把圣灵无限量地赐给他」 (约 3:34) 在一些语言中，约 3:34 中的这个表达可以合适地译成：「上帝赐圣灵给他是完全没有保留的」，或「上帝丰丰富富地把圣灵赐给他」。

(r)

78.20 程度 多，少（正负程度） ［参περισσός］ ἐκ περισσοῦ  （习语，直译：来自过量）在程度量表上的一个极高的点，暗示过度 过度地；极度地；断然地；过多地 λίαν [ἐκ περισσοῦ] ἐν ἑαυτοῖς ἐξίσταντο  ‘they were exceedingly amazed’  「他们心里极其惊奇」 (可 6:51) 在 可 6:51，λίαν (78.1) 和 ἐκ περισσοῦ 都是表达程度，互相增强语气。

(s)

67.133 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参αἰών, αἰώνιος, ἀπό, πρό, χρόνος］ ἐκ τοῦ αἰῶνος  一段极其长久的时间，从假定的开始一直到现在 历代以来；从万世以来；从创世以来；历世历代 ἐκ τοῦ αἰῶνος οὐκ ἠκούσθη ὅτι ἠνέῳξέν τις ὀφθαλμοὺς τυφλοῦ γεγεννημένου  ‘from the beginning of time it has never been heard that someone opened the eyes of a man born blind’  「从创世以来，未曾听见有人开了生来就失明的人的眼睛」 (约 9:32)

(t)

78.48 程度 完全，足够（完成程度） ἐκ … εἰς …  （习语，直译：从……到……）表示完整的程度，强调独占性或除去其他可能性 完全地；全部；完全是……的事；从……到……；起于……至于……；本于……以至于……；以……为始，以……为终 δικαιοσύνη γὰρ θεοῦ ἐν αὐτῷ ἀποκαλύπτεται ἐκ πίστεως εἰς πίστιν  ‘for God's righteousness is revealed in it as exclusively a matter of faith’ or ‘the way God has put people right with himself is revealed in it as a matter of faith from beginning to end’  「因为上帝的义正在这福音上显明出来；这义是本于信」或「因为这福音启示上帝怎样使人跟他有合宜的关系：是起于信，止于信」 (罗 1:17) οἷς μὲν ὀσμὴ ἐκ θανάτου εἰς θάνατον, οἷς δὲ ὀσμὴ ἐκ ζωῆς εἰς ζωήν  ‘on the one hand, to those (who are being lost) it is a stench which is completely a matter of death, but to those (who are being saved) it is a fragrance which is completely a matter of life’  「对于那些失丧的人，这气味完全是致死的臭气；对于那些得救的人，这气味完全是得生命的香气」 (林后 2:16)

(u)

87.35 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ἐξ ἀριστερῶν καθίζω  （习语，直译：坐在……的左边）处于身分很高的位置，但是比右边低（比较 87.34） 被赋予次高的地位；坐在……的左边 ἵνα ... εἷς ἐξ ἀριστερῶν καθίσωμεν  ‘in order that ... the other one might sit on your left side’ or ‘in order that ... the other of us may be honored but in a somewhat less extensive manner’  「好使……另一个坐在你的左边」或「好使……我们中的另一个也得到地位稍地的尊荣」 (可 10:37) 比较 87.34 中 δεξιός 的用法。 在许多语言中，可 10:37 中整个句子的对等翻译是：「好使我们两人在你的国度中，一个位列第一，一个位列第二」或「好使我们两人在你的国度中，一个做你的第一副官，一个做你的第二副官」。关于 ἀριστερός 在 可 10:37 中的另一种翻译，见 82.7。

(v)

83.42 空间的位置 在……面前，在对面，在对岸，离岸 ［参ἀπέναντι, ἐναντίος, κατέναντι］ ἐξ ἐναντίας  在某个物体或其他位置对面的一个位置 对面；在……前面；在……对面；在……面前 παρεστηκὼς ἐξ ἐναντίας αὐτοῦ  ‘standing there opposite (the cross)’  「站在[十字架]前面」 (可 15:39)

(w)

39.6 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参ἐναντίος, ἐναντίος, ὑπεναντίος］ ἐξ ἐναντίας  与……敌对的 敌对；有敌意的；敌对的 λόγον ὑγιῆ ἀκατάγνωστον, ἵνα ὁ ἐξ ἐναντίας ἐντραπῇ  ‘(use) sound words that cannot be criticized, so that those who are hostile (to you) may be put to shame’  「要用无可指责的健全话语，使反对[你们]的人……感到羞愧」 (多 2:8)

____________________________________________________

1 在可 8:11（见84.3）和太 16:1（见84.4），ἀπό[c]和ἐκ[a]的指称显然重叠。

2 这些词汇（ἀπό[i]、ἐκ[b]、ὅθεν[b]、παρά[j]）的意思无疑有些差异，但并不能根据现有的上下文来确定具体的指定或联想特徵。

3 词汇组κατά[g]、ἐπί[s]、ἐν[s]、ἐκ[k]和καθώς[d]与词汇组πότε、ποτέ[b]、ὁπότε、ὅτε[a]和ὅταν[b]（67.30）的意义区别基本上是在类别意义方面，但也可能存在一些微妙的修辞差异。

ἕκαστος

(1)

η，ον

(a)

59.27 数量 所有，任何，各个，每个（整体） 总体中的每一个，有分配的意思 每；每一；每个；各；各个；各种；各样 ἑκάστῳ στρατιώτῃ μέρος  ‘one part for each soldier’  「每个士兵一份」 (约 19:23)

ἑκάστοτε

(1)

(a)

67.88 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参πάντοτε］ 一段持续的时间，与一系列事件有关 一直；随时；常常；时常 σπουδάσω δὲ καὶ ἑκάστοτε ἔχειν ὑμᾶς μετὰ τὴν ἐμὴν ἔξοδον τὴν τούτων μνήμην ποιεῖσθαι  ‘I will do my best to provide a way for you to remember these matters at all times after my death’  「我也要尽心竭力，使你们在我去世以后时常记念这些事」 (彼后 1:15)

ἑκατόν

(1)

(a)

60.33 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的一百个实例 一百 ἐὰν γένηταί τινι ἀνθρώπῳ ἑκατὸν πρόβατα  ‘if a man has a hundred sheep’  「如果有人有一百只羊」 (太 18:12)

ἑκατονταετής

(1)

ές

(a)

67.173 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 形容一段一百年的时间 百年；百岁 ἑκατονταετής που ὑπάρχων  ‘he was almost a hundred years old’  「他将近百岁的时候」 (罗 4:19)

ἑκατονταπλασίων

(1)

ον

(a)

60.78 数目 两倍，四倍之多，等等（倍数） 在数量上为一百倍 一百倍；百倍 ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘it produced a hundred times as much grain’  「长出一百倍的谷物」 (路 8:8)

ἑκατοντάρχης  (ἑκατόνταρχος)

(1)

ου＜阳＞

(a)

55.16 军事活动 士兵及军官 ［参κεντυρίων］ 指挥大约一百个士兵的罗马军官 百夫长；队长；军官 προσῆλθεν αὐτῷ ἑκατόνταρχος παρακαλῶν αὐτὸν  ‘a centurion met him and begged for help’  「有个百夫长来恳求他帮助」 (太 8:5) 在一些语言中，「百夫长」可以很容易地译成「指挥一百个士兵的军官」；但在许多情况下，最接近、最自然的对应译词就是「队长」或「首领」。

ἐκβαίνω

(1)

(a)

15.40 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἐκπορεύομαι, ἔξειμι, ἐξέρχομαι］ 离开一个封闭的，或明确定义的二维或三维区域 离开；从里面出去 εἰ μὲν ἐκείνης ἐμνημόνευον ἀφ᾽ ἧς ἐξέβησαν  ‘they didn't think back to the country from which they had departed’  「他们并不怀念已经离开了的地方」 (来 11:15)

ἐκβάλλω

(1)

(a)

15.220 线性运动 投掷，扔掉 ［参ἐκβολή］ 从一个区域或物体扔出去 扔出去；抛弃（从船上） αὐτὸν ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος  ‘they threw him out of the vineyard’  「他们把他扔出葡萄园外」 (太 21:39) 太 21:39 中的 ἐκβάλλω 可能是「赶出去」的夸张说法；但同时 ἐκβάλλω 这个词也可能要按字面意义来理解。

(b)

15.44 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 使离开，通常，但不总是，涉及武力 送走；赶出 ἐξέβαλεν τὰ πνεύματα λόγῳ  ‘he drove out the (evil) spirits with a word’  「他只用一句话就把那些邪灵赶出去」 (太 8:16) ἤρξατο ἐκβάλλειν τοὺς πωλοῦντας καὶ τοὺς ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ  ‘he began to drive out all those who bought and sold in the Temple’  「他开始把殿里做买卖的人赶出去」 (可 11:15) καὶ νῦν λάθρᾳ ἡμᾶς ἐκβάλλουσιν  ‘and now they want to send us away secretly’  「现在要私下赶我们出去」 (徒 16:37) 有些语言在谈到驱赶邪灵的时候，可能需要使用比喻的表达方式，例如：「拔出」，「使下马或下车」，或「使人的心回转」。

(c)

15.68 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἐκπέμπω, ἐξαποστέλλω］ 发出或送走，大概是为了某种目的 打发；送出去 δεήθητε οὖν τοῦ κυρίου τοῦ θερισμοῦ ὅπως ἐκβάλῃ ἐργάτας εἰς τὸν θερισμὸν αὐτοῦ  ‘pray to the owner of the harvest that he will send out workers to gather his harvest’  「求庄稼的主差遣做工的人出去收他的庄稼」 (太 9:38)

(d)

15.174 线性运动 引领，带来，带领 ［参ἐκφέρω, ἐξάγω］ 从一个建筑物或区域领出或带出 领出去 εὐθὺς τὸ πνεῦμα αὐτὸν ἐκβάλλει εἰς τὴν ἔρημον  ‘immediately, the Spirit led him out into the desert’  「圣灵随即把耶稣领到旷野去」 (可 1:12a) ὅταν τὰ ἴδια πάντα ἐκβάλῃ  ‘when he has led all of his own people out’  「他把自己的百姓都领出来」 (约 10:4a)

(e)

53.102 宗教活动 驱鬼 使鬼魔不再缠住或控制一个人 赶出去；赶走；赶逐；驱逐；驱赶；赶鬼；赶走鬼魔 οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἔλεγον, Ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια  ‘but the Pharisees said, By the prince of the demons he casts out demons’  「法利赛人却说：『他是靠着鬼王赶鬼的』」 (太 9:34) καὶ δαιμόνια πολλὰ ἐξέβαλεν  ‘and he cast out many demons’  「他赶出许多鬼」 (可 1:34) 不同的语言有多种方式表达赶鬼的过程，例如：「使离开」、「赶走」、「赶跑」、「摧毁」、「胜过」或「杀死」。

(f)

13.68 是，变成，存在，发生 状态的改变 通过决定性的行动导致重要的状态转变 使成为 ἕως ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος τὴν κρίσιν  ‘until he makes justice to triumph’ or ‘until he causes justice to prevail’  「直到他使公义得胜」 (太 12:20) 有些语言很难说「正义得胜」。最接近的同义表达方式是「直到他使所有人得到公正的对待」，或「直到当权者公正地对待所有人」。

(g)

33.396 沟通 侮辱，中伤 ［参ὄνομα］ ἐκβάλλω τὸ ὄνομα  （习语，直译：扔掉名字）侮辱或诽谤，暗示一种心理上的排斥 侮辱；辱骂；诽谤；中伤 καὶ ὀνειδίσωσιν καὶ ἐκβάλωσιν τὸ ὄνομα ὑμῶν  ‘they will insult and slander you’  「侮辱你们、诽谤你们」 (路 6:22)

____________________________________________________

1 在可 1:12，ἐκβάλλω也可以理解为「赶出」（见15.44），因此译为「圣灵赶他出去，进入旷野」；但是，这个意思不适用于约 10:4，该处可以恰当地译为「领」。

ἔκβασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

67.68 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 （ἔκβασις「出路」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）一段持续时间的终点，但经常带有结局或结果的含意 结局 ὧν ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς  ‘of whom you have observed the end of their life’  「要仔细观察他们为人的结局」 (来 13:7) 关于 ἔκβασις 在 来 13:7 中的另一种解释，见 89.39。

(b)

89.39 关系 结果 某事件或状态的结局 结果；结局 τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς  ‘the outcome of one's life’  「为人的结局」 (来 13:7) 来 13:7 中的 ἔκβασις 也可以理解为一个人生命的「终点」（见 67.68）。

(c)

21.16 危险，冒险，安全，拯救 变得安全，没有危险 一种使人从危险或困难中逃脱的方法 出路；脱身之计；逃脱的方法 ἀλλὰ ποιήσει σὺν τῷ πειρασμῷ καὶ τὴν ἔκβασιν τοῦ δύνασθαι ὑπενεγκεῖν  ‘but with the temptation he provides also a means of escape in being able to bear up’  「在你们受试探的时候开一条出路，使你们忍受得住」 (林前 10:13) 在 林前 10:13 的上下文中，πειρασμός 的意思可能是「试探」或「试验」。

ἐκβολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

15.220 线性运动 投掷，扔掉 ［参ἐκβάλλω］ 从一个区域或物体扔出去 扔出去；抛弃（从船上） τῇ ἑξῆς ἐκβολὴν ἐποιοῦντο  ‘on the next day, they threw out the cargo (of the boat)’  「第二天，众人把货物抛在海里」 (徒 27:18)

ἔκγονος

(1)

ου＜中＞

(a)

10.48 亲属关系用语 不同代的亲属关系 子女的后代 孙儿女 εἰ δέ τις χήρα τέκνα ἢ ἔκγονα ἔχει  ‘but if a widow has children or grandchildren’  「如果寡妇有儿女或孙儿女」 (提前 5:4) 在新约中出现 ἔκγονος 一词的那段经文（即 提前 5:4），这词是指成年的孙子孙女。在某些语言中，这个意义元素必须明确表达出来；有些语言没有包含「孙子」和「孙女」的通称用语，因此可能需要把 提前 5:4 中的 ἔκγονος 翻译为「孙子或孙女」。

ἐκδαπανάω

(1)

(a)

42.28 执行，从事 做，执行 （ἐκδαπανάω「完全用尽」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）竭尽所能去做任何事情 把自己完全奉献给；做任何事情 ἐγὼ δὲ ἥδιστα δαπανήσω καὶ ἐκδαπανηθήσομαι ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν  ‘I will gladly do anything and even be completely exhausted on your behalf’  「我甘心乐意为你们做任何事，甚至耗尽自己的力量」 (林后 12:15a) 翻译者如果想要保留 林后 12:15 中这一部分的比喻义，可以译成：「我愿意花尽一切，并把一切都用在你们身上」。

____________________________________________________

1 在林后 12:15，ἐκδαπανάω的语气显然比δαπανάω[c]（42.27）更为强烈。

ἐκδέχομαι

(1)

(a)

85.60 在空间存在 留下，停留 ［参ἀναμένω, μένω, περιμένω, προσδέχομαι］ 保持在某个地方和／或状态，期待未来的事件1 等待；等候 ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν  ‘waiting for the movement of the water’  「等候水动」 (约 5:3) ἐκδέχομαι γὰρ αὐτὸν  ‘for I am expecting him’  「因为我在等候他」 (林前 16:11) 这一意义也出现在一处异文中：ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν「等待水动」（约 5:3）（校勘栏）。

(b)

30.53 思考 考虑未来的偶发事件 ［参ἐκδοχή］ 期待某事发生，往往有等候的含义 盼望；期望；期待；指望；等着；等待；等候 ἐκδέχομαι γὰρ αὐτὸν  ‘for I am expecting him’  「因为我在等候他」 (林前 16:11) 「期待」的最接近译词通常是「认为会发生」。

(c)

13.28 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἀπεκδέχομαι］ 继续保持某个状态直至预期事件发生 一直等到…… ἐκδεχόμενος ἕως τεθῶσιν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν αὐτοῦ  ‘waiting until his enemies are put under his feet’  「一直等到他的敌人屈服在他脚下」 (来 10:13)

____________________________________________________

1 这组词汇的意思可能有些细微的区别。含有词干μεν-的词汇可能更加偏重于位置，而含有词干δεχ-的词汇可能更加偏重于期待，但这种区别在基础上并没有一致的模式。

ἔκδηλος

(1)

ον

(a)

28.59 知道 可知的 很容易被人知道的 1 容易知道的；非常明显的；暴露无遗的；显露的 ἡ γὰρ ἄνοια αὐτῶν ἔκδηλος ἔσται πᾶσιν  ‘their folly will be very obvious to everyone’  「他们的愚昧必在众人面前暴露无遗」 (提后 3:9)

____________________________________________________

1 ἔκδηλος的语气显然与δῆλος（28.58）略有差异。

ἐκδημέω

(1)

(a)

85.21 在空间存在 在某个地方 某人不在自己通常或应该在的地方 离开；不在 ἐνδημοῦντες ἐν τῷ σώματι ἐκδημοῦμεν ἀπὸ τοῦ κυρίου  ‘when we are at home in the body, we are absent from the Lord’  「我们还住在这身体里的时候，是与主相离的」 (林后 5:6)

(b)

23.111 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀπόθεσις, σῶμα］ ἐκδημέω ἐκ τοῦ σώματος  （习语，直译：离开身体）死亡的委婉说法 死；死亡；脱离；离开 εὐδοκοῦμεν μᾶλλον ἐκδημῆσαι ἐκ τοῦ σώματος καὶ ἐνδημῆσαι πρὸς τὸν κύριον  ‘we would much prefer to die and be at home with the Lord’  「更情愿离开世界，与主同住」 (林后 5:8)

ἐκδίδωμι  (ἐκδίδομαι)

(1)

(a)

57.177 拥有，转移，交换 雇用，出租 允许使用财产或资产来换取报酬 出租；租给；租出 Ἄνθρωπός [τις] ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καὶ ἐξέδετο αὐτὸν γεωργοῖς  ‘a man planted a vineyard and rented it out to tenants’  「有人开垦了一个葡萄园，租给园户」 (路 20:9) 有些语言可能需要清楚指明「出租土地」的含义，例如说：「他让园户在他的土地上耕种，以换取他们一部分的收成」。

ἐκδιηγέομαι

(1)

(a)

33.201 沟通 通知，宣布 ［参διηγέομαι, ἐξηγέομαι］ 系统地提供详细的信息1 通知；述说；充分说明 ἐκδιηγούμενοι τὴν ἐπιστροφὴν τῶν ἐθνῶν  ‘they fully related how the Gentiles had turned (to God)’  「他们详细说明了外邦人怎样归主的事」 (徒 15:3)

____________________________________________________

1 ἐξηγέομαι[a]、διηγέομαι和ἐκδιηγέομαι的重点或内涵可能略有不同，但是无法根据新约用法来确定这一点。

ἐκδικέω

(1)

(a)

56.35 法庭及法律程序 伸张正义 ［参ἐκδίκησις］ 为受冤枉的人讨回公道 为某人伸冤；公正对待某人；为某人讨回公道；为某人主持公道 Ἐκδίκησόν με ἀπὸ τοῦ ἀντιδίκου μου  ‘give me justice against my opponent’  「请为我向我的对头讨回公道」 (路 18:3)

(b)

39.33 敌意，冲突 报复 ［参ἐκδίκησις］ 以伤害还伤害，假定最初的伤害是不合理的，因此该受惩罚 回报；报复；寻求报应；报偿；报应 μὴ ἑαυτοὺς ἐκδικοῦντες, ἀγαπητοί  ‘never take revenge, my friends’  「朋友们，不可为自己复仇」 (罗 12:19)

(c)

38.8 惩罚，赏赐 惩罚 ［参δίκη, ἐκδίκησις］ 根据罪有应得的基础施行惩罚 惩罚；使受苦；受刑罚 ἐν ἑτοίμῳ ἔχοντες ἐκδικῆσαι πᾶσαν παρακοήν  ‘(we will) be ready to punish any act of disobedience’  「[我们必]准备好惩罚所有不顺服的事」 (林后 10:6)

ἐκδίκησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

56.35 法庭及法律程序 伸张正义 ［参ἐκδικέω］ 为受冤枉的人讨回公道 为某人伸冤；公正对待某人；为某人讨回公道；为某人主持公道 ὁ δὲ θεὸς οὐ μὴ ποιήσῃ τὴν ἐκδίκησιν τῶν ἐκλεκτῶν αὐτοῦ τῶν βοώντων αὐτῷ ἡμέρας καὶ νυκτός ...;  ‘will God not give justice to his own people who cry to him for help day and night?’  「上帝所拣选的人昼夜向他呼求，难道他竟会不给他们伸冤吗？」 (路 18:7a)

(b)

39.33 敌意，冲突 报复 ［参ἐκδικέω］ 以伤害还伤害，假定最初的伤害是不合理的，因此该受惩罚 回报；报复；寻求报应；报偿；报应 Ἐμοὶ ἐκδίκησις, ἐγὼ ἀνταποδώσω, λέγει κύριος  ‘the responsibility for seeking retribution is mine; I will pay back, says the Lord’  「主说：『伸冤在我，我必报应』」 (罗 12:19)

(c)

38.8 惩罚，赏赐 惩罚 ［参δίκη, ἐκδικέω］ 根据罪有应得的基础施行惩罚 惩罚；使受苦；受刑罚；报应 δι᾽ αὐτοῦ πεμπομένοις εἰς ἐκδίκησιν κακοποιῶν  ‘who have been sent by him to punish the evildoers’  「君王所派惩罚恶人的官员」 (彼前 2:14)

____________________________________________________

1 在路 18:7，ἐκδίκησις应该解作公义的状态还是解作伸冤的行为难以确定。有人可能会认为，动词ποιέω表示行为，而ἐκδίκησις指由此而来的状态；但是，ποιέω也可解作虚化动词，仅仅标记施事者（ὁ θεός）与ἐκδίκησις中主要行为之间的语意格关系。

ἔκδικος

(1)

ου＜阳＞

(a)

38.9 惩罚，赏赐 惩罚 （ἐκδικέω[c]「惩罚」38.8 的衍生词）施行惩罚的人 施行惩罚的人；执行刑罚的人 τὸ μὴ ὑπερβαίνειν ... τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, διότι ἔκδικος κύριος  ‘no man should wrong ... his fellow believer, for the Lord will be the punisher’ or ‘... will punish him’  「不可有人错待……他的弟兄，因为……主是报应者」或「……必报应他」 (帖前 4:6)

ἐκδιώκω

(1)

(a)

15.159 线性运动 追赶，追逐 追捕并驱赶 追捕和驱逐 καὶ ἡμᾶς ἐκδιωξάντων  ‘and pursuing us to the point of driving us out’  「追我们到驱逐的地步」 (帖前 2:15) 帖前 2:15 中的 ἐκδιώκω 也可以理解为「迫害」（见 39.45）。

(b)

39.45 敌意，冲突 迫害 ［参διωγμός, διώκω］ 有计划地组织活动去压迫和骚扰人 1 迫害；逼迫；骚扰 τῶν καὶ τὸν κύριον ἀποκτεινάντων Ἰησοῦν καὶ τοὺς προφήτας καὶ ἡμᾶς ἐκδιωξάντων  ‘they killed the Lord Jesus and the prophets, and persecuted us’  「杀了主耶稣和众先知，又逼迫我们」 (帖前 2:15b) 在许多语言中，「迫害」的对等译词是「使受苦」；但是，迫害也可以表达为「对……刻薄」，或「威胁、恐吓」，或「从一个地方追捕到另一个地方」。 关于 ἐκδιώκω 在 帖前 2:15 的另一种解释，见 15.159。

____________________________________________________

1 有些人主张，ἐκδιώκω[b]是διώκω[c]的强义词，因此意思是「严苛地逼迫」。 然而，通常的希腊文用法，特别是新约上下文，似乎并不始终如一地支持这种意思区分。

2 在一处平行类型的经文中，路 11:49作ἐξ αὐτῶν ἀποκτενοῦσιν καὶ διώξουσιν「他们杀害了一些，迫害了一些」，这节经文在某些抄本作ἐκδιώξουσιν而不是διώξουσιν。

ἔκδοτος

(1)

ον

(a)

37.112 控制，管理 交出，出卖 被交给某人 被交出；被出卖 τοῦτον τῇ ὡρισμένῃ βουλῇ καὶ προγνώσει τοῦ θεοῦ ἔκδοτον  ‘this one was handed over by the predetermined plan and knowledge of God’  「这人按上帝的定旨和预知被交出去」 (徒 2:23)

ἐκδοχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

30.53 思考 考虑未来的偶发事件 ［参ἐκδέχομαι］ 期待某事发生，往往有等候的含义 盼望；期望；期待；指望；等着；等待；等候 φοβερὰ δέ τις ἐκδοχὴ κρίσεως  ‘and some fearful expectation of judgment’  「战战兢兢地等候审判」 (来 10:27) 「期待」的最接近译词通常是「认为会发生」。

ἐκδύω

(1)

(a)

49.18 涉及衣着及装饰的活动 脱去身上的衣服（过程与 ἐνδύω「穿上」49.1 相反） 脱下衣服；脱掉；剥去；剥下；剥掉 ἐκδύσαντες αὐτὸν χλαμύδα κοκκίνην περιέθηκαν αὐτῷ  ‘they stripped off his clothes and put a scarlet robe on him’  「他们脱了他的衣服，穿上一件朱红色的袍子」 (太 27:28)

ἐκεῖ

(1)

(a)

83.2 空间的位置 这裏，那裏 ［参ἐκεῖνος, ἐκεῖσε］ 距离说话人、作者或视角人物相对较远的位置1 那里；在那里 Καθίσατε αὐτοῦ ἕως [οὗ] ἀπελθὼν ἐκεῖ προσεύξωμαι  ‘sit here while I go over there and pray’  「你们坐在这里，我到那边去祷告」 (太 26:36)

____________________________________________________

1 与ὧδε[a]和ἐνθάδε（83.1）的情况一样，运动的语义成分不一定存在于ἐκεῖ、ἐκεῖσε和ἐκείνης。

ἐκεῖθεν

(1)

(a)

84.10 空间的延伸 从源头延伸 ［参κἀκεῖθεν］ 从远离说话人的某个源头延伸出来 从那里；从那个地方 Καὶ προβὰς ἐκεῖθεν  ‘and going on from there’  「耶稣从那里往前走」 (太 4:21) παράγων ὁ Ἰησοῦς ἐκεῖθεν  ‘Jesus left that place’  「耶稣离开那里」 (太 9:9)

ἐκεῖνος

(1)

η，ο

(a)

92.30 话语的参照人物 限定或指示的参照 ［参κἀκεῖνος］ 指一个实体，在讲论背景下被视为不在场1 那；那个 Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις παραγίνεται Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Ἰουδαίας  ‘in those days John the Baptist came preaching in the desert of Judea’  「在那些日子里，施洗者约翰出现，在犹太的荒野宣讲」 (太 3:1) ἀνεκτότερον ἔσται γῇ ∑οδόμων καὶ Γομόρρων ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ τῇ πόλει ἐκείνῃ  ‘it will be easier for the land of Sodom and Gomorrah in the day of judgment than for that city’  「在审判的日子，所多玛与蛾摩拉之地要比那城还好过呢」 (太 10:15) ἐκεῖνον λαβὼν δὸς αὐτοῖς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ  ‘take that and give it to them for you and me’  「把那（钱币）拿去给他们，作你我的税钱」 (太 17:27) ἐκείνη πορευθεῖσα ἀπήγγειλεν τοῖς μετ᾽ αὐτοῦ  ‘she (literally ‘that one’) went and told his companions’  「她就去告诉那些向来和耶稣在一起的人」（直译：「那人就去……」） (可 16:10) Ὁ ποιήσας με ὑγιῆ ἐκεῖνός μοι εἶπεν  ‘that one who made me well said to me’  「那使我痊愈的人对我说」 (约 5:11)

(b)

83.2 空间的位置 这裏，那裏 ［参ἐκεῖ, ἐκεῖσε］ 距离说话人、作者或视角人物相对较远的位置1 那里；在那里 ἵνα ἴδῃ αὐτὸν ὅτι ἐκείνης ἤμελλεν διέρχεσθαι  ‘in order that he might see him because he was going to pass there’ or ‘... along that way’  「要看看耶稣，因为耶稣就要从那里经过」或「……从那条路……」 (路 19:4)

____________________________________________________

1 在可 16:10等上下文中，在讲论背景下不在场的含意相对较弱。在一些上下文中，οὗτος（92.29）和ἐκεῖνος（92.30）可以译成他、她、它、他们等人称代词。

2 与ὧδε[a]和ἐνθάδε（83.1）的情况一样，运动的语义成分不一定存在于ἐκεῖ、ἐκεῖσε和ἐκείνης。

ἐκεῖσε

(1)

(a)

83.2 空间的位置 这裏，那裏 ［参ἐκεῖ, ἐκεῖνος］ 距离说话人、作者或视角人物相对较远的位置1 那里；在那里 ἐκεῖσε γὰρ τὸ πλοῖον ἦν ἀποφορτιζόμενον τὸν γόμον  ‘for there the ship was to unload its cargo’  「因为船要在那里卸货」 (徒 21:3) ἄξων καὶ τοὺς ἐκεῖσε ὄντας δεδεμένους εἰς Ἰερουσαλὴμ  ‘to lead those who were there to Jerusalem in chains’  「要把那里的人捆绑起来，带到耶路撒冷」 (徒 22:5)

____________________________________________________

1 与ὧδε[a]和ἐνθάδε（83.1）的情况一样，运动的语义成分不一定存在于ἐκεῖ、ἐκεῖσε和ἐκείνης。

ἐκζητέω

(1)

(a)

27.35 学习 尝试学习 ［参ἐξεραυνάω］ 付出相当多的努力和细心去学习某事 仔细探究；殷勤学习；查考；寻求 ὅπως ἂν ἐκζητήσωσιν οἱ κατάλοιποι τῶν ἀνθρώπων τὸν κύριον  ‘so all other people will seek the Lord’  「使其余所有的人都寻求主」 (徒 15:17)

(b)

56.9 法庭及法律程序 起诉 控告某人犯罪 控告；起诉 ἵνα ἐκζητηθῇ τὸ αἷμα πάντων τῶν προφητῶν τὸ ἐκκεχυμένον ἀπὸ καταβολῆς κόσμου ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης  ‘in order that the people of this generation may be charged with the death of all of the prophets from the time of the creation of the world’  「好叫从创世以来所有先知被害而流的血，都向这一代追讨」 (路 11:50)

ἐκζήτησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

31.33 持有观点，相信，信赖 假设，认为有可能 形成与现实无关的思想，通常带有消极的内涵 猜测；无用的猜测；想象 αἵτινες ἐκζητήσεις παρέχουσιν  ‘these promote worthless speculations’  「这些事会引起无用的猜测」 (提前 1:4) 提前 1:4 中的 ἐκζήτησις 也可以理解为意指「争论」或「辩论」（见 33.442）。

(b)

33.442 沟通 辩论，争论 一场涉及空洞臆测的争论 无聊的争论；无聊的辩论；无意义的臆测 αἵτινες ἐκζητήσεις παρέχουσιν μᾶλλον ἢ οἰκονομίαν θεοῦ  ‘which only produce idle disputes rather than serving God's plan’  「这样的事只会引起无聊的争论，无助于上帝的计划」 (提前 1:4) 关于 ἐκζήτησις 在 提前 1:4 中的另一种解释，见 31.33。

ἐκθαμβέω  (ἐκθαμβέομαι)

(1)

(a)

25.210 态度及情感 惊奇，惊诧 非常震惊，带有积极或消极的反应 惊奇；惊讶；诧异；惊愕；惊慌；惊恐；惊惧 καὶ εὐθὺς πᾶς ὁ ὄχλος ἰδόντες αὐτὸν ἐξεθαμβήθησαν  ‘and immediately when all the crowd saw him, they were astounded’  「群众一看见耶稣，全都十分惊讶」 (可 9:15) εἶδον νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς περιβεβλημένον στολὴν λευκήν, καὶ ἐξεθαμβήθησαν  ‘they saw a young man seated at the right wearing a white robe, and they were alarmed’  「她们看见一个身穿白袍的年轻人坐在右边，就非常惊慌」 (可 16:5) ἐκθαμβέομαι 意为「惊愕」时，经常被简单地译成「害怕」。

ἔκθαμβος

(1)

ον

(a)

25.211 态度及情感 惊奇，惊诧 感到惊讶或惊慌的 惊奇；十分惊讶；惊慌 συνέδραμεν πᾶς ὁ λαὸς πρὸς αὐτοὺς ἐπὶ τῇ στοᾷ τῇ καλουμένῃ ∑ολομῶντος ἔκθαμβοι  ‘all the people were astounded and ran to them on the porch that was called Solomon's Porch’  「全体民众都很惊异，一起奔跑到他们那里，就是称为所罗门廊的地方」 (徒 3:11)

ἐκθαυμάζω

(1)

(a)

25.214 态度及情感 惊奇，惊诧 大大惊奇或非常惊讶 非常惊讶；惊奇 καὶ ἐξεθαύμαζον ἐπ᾽ αὐτῷ  ‘they were very much amazed at him’  「他们对他非常惊讶」 (可 12:17)

ἔκθετος

(1)

ον

(a)

85.47 在空间存在 放置，安置 （ἐκτίθημι「丢弃」85.46 的衍生词）指被放出去，因此暴露在外（特别指被丢弃的孩子） 被丢弃的 τοῦ ποιεῖν τὰ βρέφη ἔκθετα αὐτῶν εἰς τὸ μὴ ζῳογονεῖσθαι  ‘to expose their infants so that they would not live’  「强迫他们丢弃婴孩，使婴孩不能存活」 (徒 7:19)

ἐκκαθαίρω

(1)

(a)

79.50 物体的特徵 干净的，肮脏的 除去不洁净的东西，从而使某物变得洁净 除掉；除净；清理；洁净；脱离 ἐκκαθάρατε τὴν παλαιὰν ζύμην  ‘clean out the old yeast’  「要把旧酵除净」 (林前 5:7) 在 林前 5:7，ἐκκαθαίρω 用在一个复杂的比喻句中，很多时候最好译成「除掉」或「除去」。

ἐκκαίω  (ἐκκαίομαι)

(1)

(a)

25.16 态度及情感 强烈地渴望 ［参ὄρεξις］ ἐκκαίομαι ἐν τῇ ὀρέξει  （习语，直译：燃烧着强烈的欲望）对某事物有强烈的欲望 欲火中烧；有强烈的欲望 ἐξεκαύθησαν ἐν τῇ ὀρέξει αὐτῶν εἰς ἀλλήλους  ‘(men) were inflamed with lust for one another’  「男人和男人彼此欲火中烧」 (罗 1:27) 有些语言用习语表达这个词的意思为：「欲望沸腾」，「裆下火热」，或「宁死也要做」。

ἐκκεντέω

(1)

(a)

19.14 物理的冲击力 刺穿，切割 用尖锐的工具来刺穿 刺穿；刺透 Ὄψονται εἰς ὃν ἐξεκέντησαν  ‘they will look on the one whom they have pierced’  「他们要仰望自己所刺的人」 (约 19:37)

ἐκκλάω

(1)

(a)

19.36 物理的冲击力 打破，冲破 折断一部分 折断 Εἰ δέ τινες τῶν κλάδων ἐξεκλάσθησαν  ‘but if some of the branches have been broken off’  「但如果有些树枝被折断」 (罗 11:17)

ἐκκλείω

(1)

(a)

13.143 是，变成，存在，发生 发生 使某事被排除或禁止 排除；不允许 ∏οῦ οὖν ἡ καύχησις; ἐξεκλείσθη  ‘where, then, is boasting? It is not allowed’  「那么，还有什么可夸的呢？一点夸口都不允许」 (罗 3:27) 罗 3:27 中的 ἐκκλείω 也可以理解为「没有夸口的根据」；换句话说，人没有什么能夸口的。

(b)

34.36 联合 属于，包括在成员中，排除在外 ［参ἀφορίζω, ἐξαίρω］ 将某人从社团中排除出去 排除；隔绝；孤立；除去 ἐκκλεῖσαι ὑμᾶς θέλουσιν  ‘they no longer want you to relate (to me)’  「想把你们排除在外」 (加 4:17) 加 4:17 中的这个表达也可以译为：「他们希望你们不再属于我」，或「他们希望你们与我断绝关系」。

ἐκκλησία

(1)

ας＜阴＞

(a)

11.32 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 基督徒的集会群众，暗示其成员是交流互动的 教会；会众 Ἀσπάζονται ὑμᾶς αἱ ἐκκλησίαι πᾶσαι τοῦ Χριστοῦ  ‘all the churches of Christ greet you’  「基督的众教会都向你们问安！」 (罗 16:16) τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ θεοῦ τῇ οὔσῃ ἐν Κορίνθῳ  ‘to the church of God which is in Corinth’  「写信给在哥林多上帝的教会」 (林前 1:2) 虽然有些人试图从字面去理解 ἐκκλησία 这个词，认为它有「被呼召出来的人」的意思，但这种追溯词源所得的结果，既不符合 ἐκκλησία 在新约时代的意思，也不符合较早期的用法。在基督教时代之前的几百年里，ἐκκλησία 一直是个普遍使用的词汇，指由一群有明确定义的会员身份的人构成的集会。在一般的希腊语用法中，ἐκκλησία 通常是一个以城邦公民身份为基础的社会政治实体（见 ἐκκλησία[c], 11.78）。在这种意义上，它与 δῆμος（11.78）相同。然而，在《新约》里，ἐκκλησία[a] 必须理解为「上帝子民的集会」。 翻译 ἐκκλησία[a] 时，译者必须注意不要使用一个主要指建筑物而不是指一群信徒的词汇。在很多上下文中，ἐκκλησία[a] 可以很容易被翻译为「信徒的聚集」或「相信基督的人的群体」。有时候，如在 林前 1:2，经文可以翻译为「保罗写信给住在哥林多的、在基督里的信徒」。然而，这种译法忽略了 ἐκκλησία[a] 的一个重要元素，就是没有具体指出其团结合一的含义。

(b)

11.33 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 整体的基督徒会众 教会 σὺ εἶ ∏έτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν  ‘you are Peter, and upon this rock I will build my church’  「你是彼得，我要把我的教会建造在这磐石上」 (太 16:18)

(c)

11.78 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参δῆμος］ 一群聚集参加社会政治活动的公民 群众；集会 ἐν τῇ ἐννόμῳ ἐκκλησίᾳ ἐπιλυθήσεται  ‘it will have to be settled in the legal assembly’  「必须在合法的集会中解决」 (徒 19:39) 可能 ἐκκλησία[c] 较聚焦于人们聚集，是作为一个合法的集会，至于 δῆμος，所强调的仅仅是一个市民的聚会。但是在《新约》里，人们难以清楚区分这两个词的意思。 在某些语言中，ἐκκλησία[c] 和 δῆμος 可以翻译为「属于那个地方的人的聚会」，或「那个城镇的居民的聚会」，或「那些住在该城镇的人的聚会」。

ἐκκλίνω

(1)

(a)

34.41 联合 限制或避免联系 ［参ἀποτρέπω, ἀφίστημι, παραιτέομαι, στέλλω］ 故意避免与某人交往 1 避开；躲开；躲避；远离 σκοπεῖν τοὺς τὰς διχοστασίας ... ποιοῦντας, καὶ ἐκκλίνετε ἀπ᾽ αὐτῶν  ‘watch out for those who cause divisions. Keep away from them’  「要留心那些离间你们的人。躲避他们」 (罗 16:17)

(b)

31.99 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 （ἐκκλίνω[a]「避免」34.41 的引申喻意）不再信任某人 转身离开 πάντες ἐξέκλιναν  ‘all have turned away (from God)’  「所有人都背离上帝」 (罗 3:12)

(c)

68.41 时态 停止 停止做某事，暗示选择从事其他活动 停止；终止；避开；离开 ἐκκλινάτω δὲ ἀπὸ κακοῦ  ‘cease doing what is bad’  「停止做恶事」 (彼前 3:11)

____________________________________________________

1 34.41中各个词汇的意思可能存在差异，但因为没有更独特的上下文，所以很难确定确切的意思范围。

ἐκκολυμβάω

(1)

(a)

15.247 线性运动 游泳 游水逃离某个建筑物或区域 游水逃脱 μή τις ἐκκολυμβήσας διαφύγῃ  ‘so that none would swim away and escape’  「免得有人游水逃脱」 (徒 27:42)

ἐκκομίζω

(1)

(a)

15.198 线性运动 携带，负担 抬出去或带出去埋葬，尤指尸体 抬出去埋葬 ἐξεκομίζετο τεθνηκὼς μονογενὴς υἱὸς τῇ μητρὶ αὐτοῦ καὶ αὐτὴ ἦν χήρα  ‘a dead person was being carried out who was the only son of his mother, who was also a widow’  「有一个死人被抬出来。这人是他母亲独生的儿子，而他母亲又是寡妇」 (路 7:12)

ἐκκόπτω

(1)

(a)

19.18 物理的冲击力 刺穿，切割 ［参ἀποκόπτω］ 切断以致分离 砍下来；切断；砍成两半 πᾶν οὖν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται  ‘every tree that does not bear good fruit will be cut down and thrown in the fire’  「凡不结好果子的树就砍下来，丢在火里」 (太 3:10)

(b)

13.101 是，变成，存在，发生 存在 （ἐκκόπτω[a]「切断」19.18 的引申喻意）通过除掉使其停止 断绝；排除 ἵνα ἐκκόψω τὴν ἀφορμὴν ... ἐν ᾧ καυχῶνται  ‘to do away with any opportunity ... for them to boast’  「为要断绝他们夸口的机会」 (林后 11:12)

ἐκκρεμάννυμι  (ἐκκρέμαμαι)

(1)

(a)

30.34 思考 思考，思想 （ἐκκρέμαμαι「从……挂出」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）异常地密切注意所说的话 密切注意；认真考虑；侧耳听 ὁ λαὸς γὰρ ἅπας ἐξεκρέματο αὐτοῦ ἀκούων  ‘for all the people paid close attention as they listened to him’  「因为全体民众在倾听他的时候，都密切注意」 (路 19:48) 关于 ἐκκρέμαμαι 在 路 19:48 的另一种解释，见 68.15。

(b)

68.15 时态 继续 （ἐκκρέμαμαι「从……悬挂」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）坚持做某事 继续专注地做某事；注意 ὁ λαὸς γὰρ ἅπας ἐξεκρέματο αὐτοῦ ἀκούων  ‘for all the people kept listening eagerly to him’  「因为全体民众都极其留心听他」 (路 19:48) 关于 ἐκκρέμαμαι 在 路 19:48 的另一种解释，见 30.34。

ἐκλαλέω

(1)

(a)

33.73 沟通 说话，谈话 说出某件事 告诉；通知；让人知道；报告 μηδενὶ ἐκλαλῆσαι ὅτι ταῦτα ἐνεφάνισας πρός με  ‘don't inform anyone that you have reported this to me’ or ‘don't tell anyone that ...’  「不要通知任何人，你已将这些事报告我了」或「不要告诉任何人……」 (徒 23:22)

ἐκλάμπω

(1)

(a)

14.38 自然界的事件及状态 光 从一个光源发光（只出现在 太 13:43 的比喻语境中） 发光 οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρὸς αὐτῶν  ‘God's people will shine forth like the sun in their Fathers kingdom’  「义人在天父的国度里，必像太阳发射光辉」 (太 13:43)

ἐκλανθάνομαι

(1)

(a)

29.15 记忆及回忆 不记得，忘记 完全或彻底忘记 完全忘记；完全记不起 ἐκλέλησθε τῆς παρακλήσεως, ἥτις ὑμῖν ὡς υἱοῖς διαλέγεται  ‘you have entirely forgotten the exhortation which addresses you as sons’  「你们完全忘记了上帝劝你们像劝儿子一样的话」 (来 12:5)

ἐκλέγω  (ἐκλέγομαι)

(1)

(a)

30.86 思考 选择，拣选，宁取 ［参αἱρέω, λαμβάνω］ 从一个或多个可能的选项中作出选择 选择；挑选；宁愿；宁可 ἐντειλάμενος τοῖς ἀποστόλοις διὰ πνεύματος ἁγίου οὓς ἐξελέξατο  ‘he gave instructions by the power of the Holy Spirit to the men whom he had chosen as his apostles’  「他藉着圣灵吩咐他拣选的使徒」 (徒 1:2) οὐχ ὁ θεὸς ἐξελέξατο τοὺς πτωχοὺς τῷ κόσμῳ ...;  ‘has not God chosen the poor in this world?’  「上帝岂不是拣选了世上的贫穷人吗？」 (雅 2:5) 在一些语言中，用什么词汇或语句表达「选择」或「拣选」往往取决于：(1) 要选择或拣选的是什么事物；(2) 做选择的目的，例如是为了个人的喜好、合理的评价，还是纯粹的偏见。

(b)

30.92 思考 选择，拣选，宁取 ［参ἐκλογή］ 基于显着的偏好而作出特别的选择，通常暗示对所选的东西有强烈的喜好 选择；拣选；挑选；推选；选召；选派 Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἐκλελεγμένος  ‘this is my Son, whom I have chosen’  「这是我的儿子，我所拣选的」 (路 9:35a) ὁ θεὸς τοῦ λαοῦ τούτου Ἰσραὴλ ἐξελέξατο τοὺς πατέρας ἡμῶν  ‘the God of this people of Israel chose our ancestors’  「这以色列民的上帝拣选了我们的祖宗」 (徒 13:17b)

____________________________________________________

1 路 9:35中出现的ἐκλελεγμένος，在《马可福音》和《马太福音》分别以ἀγαπητός和ἀγαπητός，ἐν ᾧ εὐδόκησα来对应。

2 在徒 13:17，ἐκλέγομαι[b]与χάρις[b]（57.103）的意思非常接近，指上帝的特别恩宠或恩典。

ἐκλείπω

(1)

(a)

57.46 拥有，转移，交换 需要，缺乏 某物变为缺乏或不足的状态 1 用尽；用完；不起作用；无用；不再有用 ἑαυτοῖς ποιήσατε φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας, ἵνα ὅταν ἐκλίπῃ δέξωνται ὑμᾶς εἰς τὰς αἰωνίους σκηνάς  ‘make friends for yourselves with unrighteous worldly wealth, so that when it gives out you will be welcomed in the eternal home’  「要用今世的钱财结交朋友，这样，钱财完了的时候，你可以被接到永久的家乡去」 (路 16:9) 「用尽」可以表达为「不复存在」或「再也没有了」。

(b)

15.58 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 离开某个地方 离开 κἀκείνους κατέλειπεν ἐκεῖ καὶ ἔκλειπεν  ‘he left them behind there and departed’  「保罗就把他们留在那里，自己进了……」或「……就离开了……」 (徒 18:19) 这个意思只见于一处异文：κἀκείνους κατέ λειπεν ἐκεῖ καὶ ἔκλειπεν「保罗把他们留在那里，自己就离开了」（徒 18:19）（GNT3c-校勘栏）。

(c)

68.36 时态 停止 ［参διαλείπω, ἐγκαταλείπω］ 停止不做已经做了一段时间的活动 停止；终止；离弃；失掉；失去；消失；隐没 ἐγὼ δὲ ἐδεήθην περὶ σοῦ ἵνα μὴ ἐκλίπῃ ἡ πίστις σου  ‘I have prayed for you, so that you will not stop trusting’  「但我已经为你祈求，使你不至失去信心」 (路 22:32) τοῦ ἡλίου ἐκλιπόντος  ‘the sun stopped shining’  「太阳失去了光」 (路 23:45) 在 路 23:45 的这个短语，显然省略了意为「发光」的词语。

(d)

13.39 是，变成，存在，发生 状态 停止某个状态，暗示该状态不复存在 停止；消亡；结束 καὶ τὰ ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσιν  ‘and your years will not come to an end’  「你的年数没有穷尽」 (来 1:12)

____________________________________________________

1 ἐκλείπω[a]也可解作存在状态的改变，因此可以作为存在（语义域13）的否定来解释；但是，ἐκλείπω[a]也可理解为数量的否定，从而归入语义域59来处理。

ἐκλεκτός

(1)

ή，όν

(a)

30.93 思考 选择，拣选，宁取 ［参ἐκλογή］ （ἐκλέγω[b]「选择」30.92 的衍生词）已被拣选的 所拣选的；蒙拣选的；被选上的 διὰ τοὺς ἐκλεκτοὺς οὓς ἐξελέξατο ἐκολόβωσεν τὰς ἡμέρας  ‘for the sake of his chosen people whom he chose, he has reduced those days’  「为了他所拣选的选民，他将那些日子减少了」 (可 13:20) Ὑμεῖς δὲ γένος ἐκλεκτόν  ‘you are the chosen race’  「你们是被拣选的一族」 (彼前 2:9)

ἐκλογή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

30.92 思考 选择，拣选，宁取 ［参ἐκλέγω］ 基于显着的偏好而作出特别的选择，通常暗示对所选的东西有强烈的喜好 选择；拣选；挑选 ∏ορεύου, ὅτι σκεῦος ἐκλογῆς ἐστίν μοι οὗτος τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνομά μου ἐνώπιον ἐθνῶν  ‘go, because I have chosen him to serve me, to make my name known to Gentiles’  「因为我拣选他来事奉我，要他在外邦人当中宣扬我的名」 (徒 9:15) ἵνα ἡ κατ᾽ ἐκλογὴν πρόθεσις τοῦ θεοῦ μένῃ  ‘in order that God's purpose according to his choice might remain’ or ‘in order that God's choice (of one son) might be completely the result of his own purpose’  「为要贯彻上帝拣选人的旨意」或「为要确立上帝的永恒计划，这计划是按拣选的原则」 (罗 9:11) κατὰ δὲ τὴν ἐκλογὴν ἀγαπητοὶ  ‘because of (God's) choice, they are his friends’  「由于上帝的选择……他们仍然是他的朋友」 (罗 11:28)

(b)

30.93 思考 选择，拣选，宁取 ［参ἐκλεκτός］ （ἐκλογή[a]「选择」30.92 的语义衍生词）已经选中的 被选中的 ὃ ἐπιζητεῖ Ἰσραήλ, τοῦτο οὐκ ἐπέτυχεν, ἡ δὲ ἐκλογὴ ἐπέτυχεν  ‘what Israel sought so eagerly it did not gain, but those whom he chose did’  「以色列人恳切寻求的，他们并没有得到，蒙拣选的人却得到了」 (罗 11:7)

ἐκλύω  (ἐκλύομαι)

(1)

(a)

23.79 生理活动过程及状态 疲倦，休息 累得筋疲力尽（可能甚至累得晕倒） 极度疲累；精疲力竭；因疲惫而晕倒 μήποτε ἐκλυθῶσιν ἐν τῇ ὁδῷ  ‘lest they faint on the road’  「恐怕他们在路上晕倒」 (太 15:32) 有些语言清楚区分 (1) 吃惊、震惊或畏惧导致的晕倒与 (2) 精疲力竭导致的晕倒。

(b)

25.288 态度及情感 沮丧 ［参ἐγκακέω］ 失去达成某个正当目标的动力 灰心；丧志；气馁；丧胆；失去信心；放弃 καιρῷ γὰρ ἰδίῳ θερίσομεν μὴ ἐκλυόμενοι  ‘for if we do not give up, the time will come when we will harvest’  「因为若不灰心，到了适当的时候就有收成」 (加 6:9) μηδὲ ἐκλύου ὑπ᾽ αὐτοῦ ἐλεγχόμενος  ‘do not be discouraged when he rebukes you’  「被他责备的时候不可灰心」 (来 12:5)

ἐκμάσσω

(1)

(a)

79.83 物体的特徵 湿的，干的 用干的物品拭擦某物，使其变干 擦干 καὶ ταῖς θριξὶν τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέμασσεν  ‘then she dried (his feet) with her hair’  「然后用自己的头发擦干[他的脚]」 (路 7:38) καὶ ἐκμάσσειν τῷ λεντίῳ ᾧ ἦν διεζωσμένος  ‘and to dry them with the towel around his waist’  「并且用束腰的布巾擦干」 (约 13:5)

ἐκμυκτηρίζω

(1)

(a)

33.409 沟通 嘲笑，戏弄 ［参μυκτηρίζω］ （ἐκμυκτηρίζω「翘起鼻子」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）以讥讽和轻蔑的方式嘲笑 嗤笑；讥笑；嘲笑；蔑视；嗤之以鼻 οἱ Φαρισαῖοι φιλάργυροι ὑπάρχοντες καὶ ἐξεμυκτήριζον αὐτόν  ‘the Pharisees sneered at him because they loved money’  「法利赛人是贪爱钱财的……就嘲笑耶稣」 (路 16:14)

ἐκνεύω

(1)

(a)

15.60 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 在无人注意的情况下离开一个地方 悄悄地退去；悄悄溜走 ὁ γὰρ Ἰησοῦς ἐξένευσεν ὄχλου ὄντος ἐν τῷ τόπῳ  ‘for Jesus slipped out since there was a crowd in that place’  「因为那里人很多，耶稣已经悄悄地离开了」 (约 5:13) 约 5:13 中的 ἐκνεύω 可以翻译为：「耶稣离开时没有人看见他」，或「没有人看见耶稣离开」。

ἐκνήφω

(1)

(a)

30.26 思考 思考，思想 改变到能控制自己思想过程的状态 醒悟过来；恢复理智 ἐκνήψατε δικαίως καὶ μὴ ἁμαρτάνετε  ‘come back to your right senses and stop your sinful ways’  「你们要醒悟过来，不要犯罪」 (林前 15:34) 在一些语言中，「醒悟过来」的对等译词可能是：「再次有正确的思考」，或「不再有疯狂的想法」。

ἑκούσιος

(1)

α，ον

(a)

25.65 态度及情感 愿意 ［参ἑκουσίως, ἑκών］ 自愿做某事而不是被迫或受压的 甘心；乐意；情愿；自愿 ἵνα μὴ ὡς κατὰ ἀνάγκην τὸ ἀγαθόν σου ᾖ ἀλλὰ κατὰ ἑκούσιον  ‘in order that your help may not be a matter of necessity, but of your own free will’  「好使你的帮助不是出于强迫，而是出于自愿」 (门 1:14) 在一些语言中，「愿意」做某件事是用否定句来表达的，比如：「不必」，或「不是被迫」，或「不是被告知必须做」。用肯定句来表达「愿意」时，可以用「我的心同意」等短语来表示。

ἑκουσίως

(1)

(a)

25.65 态度及情感 愿意 ［参ἑκούσιος, ἑκών］ 自愿做某事而不是被迫或受压的 甘心；乐意；情愿；自愿 ἐπισκοποῦντες μὴ ἀναγκαστῶς ἀλλ᾽ ἑκουσίως κατὰ θεόν  ‘look after it willingly, as God wants you to, and not unwillingly’  「按着上帝的旨意看顾他们，不是出于勉强，而是出于甘心」 (彼前 5:2) 在一些语言中，「愿意」做某件事是用否定句来表达的，比如：「不必」，或「不是被迫」，或「不是被告知必须做」。用肯定句来表达「愿意」时，可以用「我的心同意」等短语来表示。

(b)

30.64 思考 打算，企图，计划 故意而为 故意；刻意 Ἑκουσίως γὰρ ἁμαρτανόντων ἡμῶν μετὰ τὸ λαβεῖν τὴν ἐπίγνωσιν τῆς ἀληθείας  ‘if we purposely go on sinning after the truth has been made known to us’  「如果我们领受真理以后仍故意犯罪」 (来 10:26)

ἔκπαλαι

(1)

(a)

67.24 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参πάλαι, παλαιός］ 在另一个时间点之前的一个时间点，两者间隔相当长的时间 1 很久以前；远古的时候 οὐρανοὶ ἦσαν ἔκπαλαι καὶ γῆ ... συνεστῶσα τῷ τοῦ θεοῦ λόγῳ  ‘long ago ... God spoke ... and the heavens and earth ... were created’  「上帝在太初用他的话创造了天地」 (彼后 3:5) 在指某个时间点之前的另一个时间点的时候，可以用文中提到的一个事件作为参考，或者用文章本身的时间作为参考。在 来 1:1，πάλαι[a] 标记的时间是这卷《希伯来书》实际写成之前很久的一个时间点。彼后 3:5 中的 ἔκπαλαι 也是这样。有些语言需要清楚指明时间的间隔是在 (1) 先前的一个时间点与文中所提的事件之间，还是在 (2) 先前的一个时间点与文章本身之间。例如，来 1:1 可能需要译成：「很久以前，上帝藉着先知向我们的祖先说话」，或「在我写作本信之前很久的时间……」。

(b)

67.132 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 从过去的一个时间点开始的一个很长的时期 很长时间以来；很久以前；自古以来；很长时间；很久 οἷς τὸ κρίμα ἔκπαλαι οὐκ ἀργεῖ  ‘their judge has been ready since a long time’  「他们的惩罚，自古以来并不迟延」 (彼后 2:3)

____________________________________________________

1 ἔκπαλαι[a]的语气可能比πάλαι[a]更强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ἐκπειράζω

(1)

(a)

27.46 学习 尝试学习 ［参πειράζω, πειρασμός］ 通过全面和广泛的试验，尝试了解某人的品格或某事物的性质 试验；查考；考验；试探 Οὐκ ἐκπειράσεις κύριον τὸν θεόν σου  ‘you shall not put the Lord your God to the test’  「不可试探主—你的上帝」 (路 4:12) νομικός τις ἀνέστη ἐκπειράζων αὐτὸν  ‘an expert in the Law stood up to test him’  「有一个律法师起来试探耶稣」 (路 10:25) 在 太 16:1 和 路 10:25，πειράζω 和 ἐκπειράζω 也可能意指「试图使……落入圈套」（见 27.31）。另见 88.308。

(b)

27.31 学习 得知某人的错处 ［参πειράζω］ 试图使某人犯错，以获得用来反对那人的信息 试探；设圈套；试图抓住……的错误 νομικός τις ἀνέστη ἐκπειράζων αὐτὸν  ‘an expert in the Law stood up to try and trap him’  「有一个律法师起来给他设圈套」 (路 10:25) 在 太 16:1 和 路 10:25，πειράζω 和 ἐκπειράζω 也可能意指「考验或试验的过程」（见 27.46）。另见 88.308。

(c)

88.308 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参πειράζω, πειρασμός］ 竭力或试图使某人犯罪 试探；诱捕；诱惑 νομικός τις ἀνέστη ἐκπειράζων αὐτὸν  ‘a certain teacher of the Law came up and tried to catch him (saying something wrong)’  「有一个律法师起来，试图引他（说错话）」 (路 10:25) 路 10:25 中的 ἐκπειράζω 可以理解为「抓住把柄」，也可以理解为只是一个「考验」的过程（见 27.46），或是一个「设陷阱」的过程（见 27.31）。

ἐκπέμπω

(1)

(a)

15.68 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἐκβάλλω, ἐξαποστέλλω］ 发出或送走，大概是为了某种目的 打发；送出去 Οἱ δὲ ἀδελφοὶ εὐθέως διὰ νυκτὸς ἐξέπεμψαν τόν τε ∏αῦλον καὶ τὸν ∑ιλᾶν εἰς Βέροιαν  ‘the Christian brothers sent out Paul and Silas to Beroea, as soon as night came’  「一到晚上，信徒立刻送保罗和西拉往庇哩亚去」 (徒 17:10)

ἐκπερισσῶς

(1)

(a)

78.31 程度 多于，少于（比较程度） ［参περισσεία, περισσεύω, περισσός, περισσοτέρως, περισσῶς］ 在隐含的或明确的程度量表上远远超过某一点 非常大；过度；极其；极力；远超；格外；大得多；越发 ὁ δὲ ἐκπερισσῶς ἐλάλει  ‘he answered even more emphatically’  「彼得却更加坚决地回答说」 (可 14:31)

ἐκπετάννυμι

(1)

(a)

16.19 非线性运动 使物体在空间中扩展（例如：伸直，展开或解开）1 伸展；延伸；伸手 Ὅλην τὴν ἡμέραν ἐξεπέτασα τὰς χεῖράς μου πρὸς λαὸν ἀπειθοῦντα καὶ ἀντιλέγοντα  ‘I held out my hands the whole day long to a disobedient and rebellious people’  「我整天向那些悖逆顶嘴的百姓伸出手」 (罗 10:21)

____________________________________________________

1 ἐκτείνω和ἐκπετάννυμι表示空间内的某种运动，但只是肢体的运动，不是伸展的基础的运动。有一种观点认为ἐκτείνω和ἐκπετάννυμι指手的运动时，会涉及身体部位的移动（见语义域18「连接」），但由于这些词汇不仅可以用于身体部位的动作，也可用于任何延伸的物体，所以最好把所有这些相关联的意思归类到一起。

ἐκπηδάω

(1)

(a)

15.236 线性运动 奔跑 快速奔跑或冲出 跑出；冲出 διαρρήξαντες τὰ ἱμάτια αὐτῶν ἐξεπήδησαν εἰς τὸν ὄχλον  ‘they tore their clothes and rushed out into the middle of the crowd’  「他们撕破衣裳，冲进群众中间」 (徒 14:14)

ἐκπίπτω

(1)

(a)

15.120 线性运动 掉落 ［参ἀποπίπτω］ 从某一点或某个地点掉落 掉下来 καὶ τὸ ἄνθος ἐξέπεσεν  ‘and the flower falls’  「花必凋谢」 (彼前 1:24)

(b)

54.19 海上活动 （航海术语）因水流所致偏离航道，或被风吹离航道，因此搁浅 搁浅；被风吹离航道而搁浅；触礁；撞到礁石 φοβούμενοί τε μή που κατὰ τραχεῖς τόπους ἐκπέσωμεν  ‘we were afraid that we would run aground on the rocky coast’  「恐怕我们撞到礁石而搁浅」 (徒 27:29)

(c)

34.26 联合 加入，开始联系 ［参ἀποστρέφω, ἀφίστημι, παραπίπτω］ 放弃之前的关系或联系，或脱离关系（与开始联合相反）1 背离；离开；离弃；切断关系 τῆς χάριτος ἐξεπέσατε  ‘you have turned away from the grace (of God)’  「你们已经离弃上帝的恩典」 (加 5:4) 请注意，τῆς χάριτος ἐξεπέσατε 这个语句的基本结构确实有「转离那位显明恩典的上帝」的含义。关于 ἐκπίπτω 在 加 5:4 中的另一种解释，见 90.72。

(d)

13.59 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参πίπτω, πτῶσις］ 变坏，强调其程度和突然性 坠落；恶化 ἵνα μὴ τῇ τῶν ἀθέσμων πλάνῃ συναπαχθέντες ἐκπέσητε τοῦ ἰδίου στηριγμοῦ  ‘that you will not be led away by the errors of lawless men and fall from your secure position’  「免得被恶人的错谬诱惑，从自己稳定的立场上坠落」 (彼后 3:17)

(e)

75.7 胜任，有资格 （ἐκπίπτω[a]「掉落」15.120 的引申喻意）对某种功能来说不够好 变得不够好；失败；落空 Οὐχ οἷον δὲ ὅτι ἐκπέπτωκεν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ  ‘not that the word of God has failed’ or ‘... is inadequate’ or ‘... cannot do what it is supposed to do’  「这不是说上帝的话落了空」或「……不够」或「……不能做成本来打算做成的事」 (罗 9:6)

(f)

90.72 语意格 经历者 不再经历一个状态或状况 在……之外；不再经历 τῆς χάριτος ἐξεπέσατε  ‘you no longer experienced (God's) grace’  「你们不再经历上帝的恩典」 (加 5:4) 关于 ἐκπίπτω 在 加 5:4 中的另一种解释，见 34.26。

____________________________________________________

1 παραπίπτω、ἐκπίπτω[c]、ἀποστρέφομαι[b]和ἀφίσταμαι[b]似乎着重于解体的初始。因此，这些词汇指的是结合或开始联合过程的反向过程。

ἐκπλέω

(1)

(a)

54.6 海上活动 开船离开一个地方 出港；开船离开；从……启航；坐船往 ἡμεῖς δὲ ἐξεπλεύσαμεν μετὰ τὰς ἡμέρας τῶν ἀζύμων ἀπὸ Φιλίππων  ‘we sailed from Philippi after the Feast of Unleavened Bread’  「过了除酵节的日子，我们从腓立比开船」 (徒 20:6)

ἐκπληρόω

(1)

(a)

13.106 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἀναπληρόω, πίμπλημι, πληροφορέω, πληρόω］ 使事情发生，暗示要实现某个目的 1 实现；成全；应验 ὅτι ταύτην ὁ θεὸς ἐκπεπλήρωκεν τοῖς τέκνοις [αὐτῶν] ἡμῖν  ‘God did this for us who are their offspring’  「上帝已经为我们这些作他们后裔的应验了这事」 (徒 13:33)

____________________________________________________

1 13.106这一组词汇的意思无疑存在某些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἐκπλήρωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

67.69 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 ［参πλήρωμα］ 整段时间，有适当地完成的含意 1 完成；期满；届满；满足；结束 τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν ἡμερῶν τοῦ ἁγνισμοῦ  ‘the completion of the period of purification’  「洁净期满」 (徒 21:26)

____________________________________________________

1 在许多上下文中，很难确定67.69和67.70中的词汇主要是时间性的还是时态性的。如果任一上下文中的意思似乎专注于活动的完成，那么该意思就应该归类为时态性的（语义域68「时态」）；但是，如果重点似乎是在活动的结束点，那么就可以合理地将这些意思归类为时间性的。

ἐκπλήσσω  (ἐκπλήσσομαι)

(1)

(a)

25.219 态度及情感 惊奇，惊诧 惊讶得目瞪口呆 非常惊讶；十分惊奇；惊叹不已 ἐκπλησσόμενος ἐπὶ τῇ διδαχῇ τοῦ κυρίου  ‘for he was greatly astounded at the teaching of the Lord’  「对主的教导感到惊奇」 (徒 13:12)

ἐκπνέω

(1)

(a)

23.103 生理活动过程及状态 活着，死去 （ἐκπνέω「呼气」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）死前最后一个动作 死去；断气；呼出最后一口气 ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀφεὶς φωνὴν μεγάλην ἐξέπνευσεν  ‘then Jesus gave a loud cry and died’  「耶稣大喊一声，气就断了」 (可 15:37)

ἐκπορεύομαι

(1)

(a)

15.40 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἐκβαίνω, ἔξειμι, ἐξέρχομαι］ 离开一个封闭的，或明确定义的二维或三维区域 离开；从里面出去 ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ Ἰουδαία χώρα  ‘all the people of Judea went out (of their villages and cities) to him’  「犹太全地……的人，都出来到他那里去」 (可 1:5) ἐκπορευομένου αὐτοῦ ἐκ τοῦ ἱεροῦ  ‘when he had gone out of the Temple’  「耶稣从圣殿里出来的时候」 (可 13:1) ἐξεπορεύετο ἦχος περὶ αὐτοῦ εἰς πάντα τόπον τῆς περιχώρου  ‘the report about him went out into all parts of the surrounding region’  「于是耶稣的名声传遍了周围各地」 (路 4:37) τά τε πνεύματα τὰ πονηρὰ ἐκπορεύεσθαι  ‘the evil spirits would go out of them’  「邪灵从他们里面出去了」 (徒 19:12) ἐκπορεύομαι 在某些经文中可以理解为比喻的用法，或是作为一个习语的一部分；但 ἐκπορεύομαι 也暗示从一个限定的或封闭的区域里走出去。例如，注意 ἐκπορεύομαι 在以下经文中出现的情况：τὸ ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος τοῦτο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον「那从口中出来的才会使人污秽」（太 15:11）；ἐξεπορεύετο ἦχος περὶ αὐτοῦ εἰς πάντα τόπον τῆς περιχώρου，「于是耶稣的名声传遍了（字面义：走出去）周围地方」（路 4:37）；τά τε πνεύματα τὰ πονηρὰ ἐκπορεύεσθαι，「恶鬼也出去了」（徒 19:12）。然而，有些语言可能需要用完全不同的方式来翻译 ἐκπορεύομαι。例如，在 太 15:11，可能要翻译为「人所说的话才会使他污秽」；而在 路 4:37 ，可能要翻译为「周围地区有越来越多的人听闻耶稣」；而在 徒 19:12，可能要説「恶鬼不再附着他们」或「恶鬼不再控制他们」。

(b)

41.24 行为及相关状态 行为，品行 ［参εἰσέρχομαι, εἰσπορεύομαι, ἐξέρχομαι］ εἰσπορεύομαι καὶ ἐκπορεύομαι  （习语，直译：进去和出去）在某个社群或团体中生活或行事为人 住在一起；生活在一起 ἦν μετ᾽ αὐτῶν εἰσπορευόμενος καὶ ἐκπορευόμενος εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘he was living with them in Jerusalem’  「他与使徒同住在耶路撒冷」 (徒 9:28) 徒 9:28 中这个习语的语义重点似乎是在于一个人与其他人交往的方式，但也可能暗示有一定的移动行走。例如，这个语句可以译成「保罗在耶路撒冷和门徒一起出入往来」。

ἐκπορνεύω

(1)

(a)

88.271 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 ［参πορνεία, πορνεύω］ 任何形式的不道德性行为，经常暗示卖淫 从事不正当的性行为；行淫；奸淫；通奸；卖淫 ὡς ∑όδομα καὶ Γόμορρα ... ἐκπορνεύσασαι  ‘they committed sexual immorality ... like Sodom and Gomorrah’  「他们像所多玛和蛾摩拉一样犯淫乱」 (犹 1:7)

ἐκπτύω

(1)

(a)

34.37 联合 属于，包括在成员中，排除在外 （ἐκπτύω「吐出来」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）拒绝，暗示有某程度的鄙视 拒绝；鄙视；蔑视；厌弃 οὐκ ἐξουθενήσατε οὐδὲ ἐξεπτύσατε  ‘you did not despise or reject (me)’  「你们没有轻看我，也没有厌弃我」 (加 4:14) 在一些语言中，「拒绝」是用习语表述为「扔掉」，「推开」，或「背向着」。

ἐκριζόω

(1)

(a)

43.11 农耕 连根拔除一棵植物 根除；连根拔出；连根拔除；连根拔起来 ∏ᾶσα φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ πατήρ μου ὁ οὐράνιος ἐκριζωθήσεται  ‘every plant which my Father in heaven did not plant will be pulled up’  「一切植物，若不是我天父栽植的，都要连根拔出来」 (太 15:13)

ἔκστασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

25.217 态度及情感 惊奇，惊诧 一种极度惊讶的状态，甚至于目瞪口呆，不知所措 惊异；非常惊讶；非常诧异；大大地惊奇；大为讶异 ἐξέστησαν [εὐθὺς] ἐκστάσει μεγάλῃ  ‘then they were beside themselves with astonishment’ (literally ‘they were astonished with big astonishment’)  「大家立刻目瞪口呆，大为惊讶」 (可 5:42) ἔκστασις ἔλαβεν ἅπαντας  ‘astonishment seized all of them’  「所有人都惊讶莫名」 (路 5:26) 虽然「being beside oneself with astonishment’」（惊讶得失控）或「having astonishment seize someone」（被惊讶抓住）等表达在英语和某些语言中看来是合适的，然而直译这些语句在另一些语言中会变得毫无意义。因此，可 5:42 可以译成「大家非常诧异」，路 5:26 可以译成「大家都非常惊奇」。 当然，有些语言会用习语来表达惊讶，比如：「他们不得不注意看三次」，或「他们看见了，但是无法相信」。

(b)

33.489 沟通 非语言的沟通 看见异象，伴随着一种入迷的心理状态 魂游象外；看见异象 ἐγένετο ἐπ᾽ αὐτὸν ἔκστασις  ‘an ecstatic vision came to him’  「他魂游象外」 (徒 10:10)

ἐκστρέφω  (ἐκστρέφομαι)

(1)

(a)

88.265 道德伦理素质及相关行为 放荡，性变态 已经偏离正确的行为方式，因此已经变得堕落败坏 败坏；已经败坏 εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος  ‘you know that such a person has become corrupt’  「你知道这样的人已经背道」 (多 3:11)

ἐκταράσσω

(1)

(a)

39.44 敌意，冲突 暴乱 ［参ἀνασείω, ἐπισείω, θορυβέω, κινέω, σαλεύω, ταράσσω］ 引发群众骚乱 煽动反对；引发暴乱；引起骚动；扰乱；骚扰 Οὗτοι οἱ ἄνθρωποι ἐκταράσσουσιν ἡμῶν τὴν πόλιν, Ἰουδαῖοι ὑπάρχοντες  ‘these men are Jews and they are stirring up people in our city’  「这些人是犹太人，扰乱我们的城市」 (徒 16:20)

ἐκτείνω

(1)

(a)

16.19 非线性运动 使物体在空间中扩展（例如：伸直，展开或解开）1 伸展；延伸；伸手 ἐξέτεινεν καὶ ἀπεκατεστάθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ  ‘he stretched his hand out and it became well again’  「他把手一伸，手就复原了」 (可 3:5) ὡς ἐκ πρῴρης ἀγκύρας μελλόντων ἐκτείνειν  ‘as if they were extending the anchors from the front of the ship’  「假装要从船头抛锚的样子」 (徒 27:30)

(b)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［参ἐπιβάλλω, ἐπιλαμβάνομαι, κρατέω, πιάζω, χείρ, χείρ］ ἐκτείνω τὰς χεῖρας ἐπί  （习语，直译：伸手在……上）拘留涉嫌非法活动的人 抓住；拘捕 οὐκ ἐξετείνατε τὰς χεῖρας ἐπ᾽ ἐμέ  ‘you did not arrest me’  「你们不下手抓我」 (路 22:53)

____________________________________________________

1 ἐκτείνω和ἐκπετάννυμι表示空间内的某种运动，但只是肢体的运动，不是伸展的基础的运动。有一种观点认为ἐκτείνω和ἐκπετάννυμι指手的运动时，会涉及身体部位的移动（见语义域18「连接」），但由于这些词汇不仅可以用于身体部位的动作，也可用于任何延伸的物体，所以最好把所有这些相关联的意思归类到一起。

ἐκτελέω

(1)

(a)

68.22 时态 完竣，完成，成就 ［参ἀποτελέω, ἐπιτελέω, συντελέω, τελειόω, τελέω］ 使活动成功完成 1 成全；完成；结束；完毕 ἵνα μήποτε θέντος αὐτοῦ θεμέλιον καὶ μὴ ἰσχύοντος ἐκτελέσαι  ‘so that he will not be able to finish (building the tower), after having laid the foundation’  「立了地基，却不能完工」 (路 14:29)

____________________________________________________

1 τελέω、ἐκτελέω[a]、ἀποτελέω、ἐπιτελέω[a]、συντελέω[a]和τελειόω[c]的意思无疑存在一些细微的区别，特别是在着重点上，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别；不过，ἐκτελέω和ἀποτελέω可能比较强调最终的定局，而ἐπιτελέω[a]可能着重最终的目的。

ἐκτένεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.70 态度及情感 热切，认真，全心全意 热切渴望的状态，并且坚持不懈地维持了一段时间 恳切；热切；热心；锲而不舍 εἰς ἣν τὸ δωδεκάφυλον ἡμῶν ἐν ἐκτενείᾳ νύκτα καὶ ἡμέραν λατρεῦον ἐλπίζει καταντῆσαι  ‘this is the promise our twelve tribes are hoping to receive as they earnestly serve God night and day’  「我们十二支派昼夜热切地事奉上帝，都是盼望这应许实现」 (徒 26:7)

ἐκτενής

(1)

ές

(a)

68.12 时态 继续 ［参ἐκτενῶς］ （ἐκτείνω「伸出」16.19 的衍生词）形容一个不停止的活动，通常带有一定的强度和坚持 不停地；连续地；持续地；热切；真诚；切实 πρὸ πάντων τὴν εἰς ἑαυτοὺς ἀγάπην ἐκτενῆ ἔχοντες  ‘above everything, love one another without ceasing’  「最要紧的是：彼此要不止息地相爱」 (彼前 4:8) 关于 ἐκτενής 在 彼前 4:8 的另一种解释，见 ἐκτενής[b] 25.71。

(b)

25.71 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参ἐκτενῶς］ 热切地坚持某种状态或活动 热切；恳切；诚挚；真诚 πρὸ πάντων τὴν εἰς ἑαυτοὺς ἀγάπην ἐκτενῆ ἔχοντες  ‘above everything, love one another earnestly’  「最重要的是要彼此热切相爱」 (彼前 4:8) 关于 ἐκτενής 在 彼前 4:8 的另一种解释，见 ἐκτενής[a] 68.12。

ἐκτενῶς

(1)

(a)

68.12 时态 继续 ［参ἐκτενής］ （ἐκτείνω「伸出」16.19 的衍生词）形容一个不停止的活动，通常带有一定的强度和坚持 不停地；连续地；持续地；恳切；迫切；热切；切切地 προσευχὴ δὲ ἦν ἐκτενῶς γινομένη ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας πρὸς τὸν θεὸν περὶ αὐτοῦ  ‘the people in the church were praying constantly to God for him’  「教会却为他切切祷告上帝」 (徒 12:5) 关于 ἐκτενῶς 在 徒 12:5 的另一种解释，见 25.71。

(b)

25.71 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参ἐκτενής］ 热切地坚持某种状态或活动 热切；恳切；诚挚；真诚 προσευχὴ δὲ ἦν ἐκτενῶς γινομένη ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας πρὸς τὸν θεὸν περὶ αὐτοῦ  ‘the church was earnestly praying to God for him’  「教会的弟兄姊妹为他恳切地向上帝祷告」 (徒 12:5) ἀλλήλους ἀγαπήσατε ἐκτενῶς  ‘love one another earnestly’  「真诚地爱弟兄」 (彼前 1:22) 关于 ἐκτενῶς 在 徒 12:5 的另一种解释，见 ἐκτενῶς[a] 68.12。

ἐκτίθημι  (ἐκτίθεμαι)

(1)

(a)

85.46 在空间存在 放置，安置 把某物放在某个区域之外 丢弃；放在……之外 ἐκτεθέντος δὲ αὐτοῦ  ‘and when he was put out of (his home)’  「他被丢在[家]外的时候」 (徒 7:21)

(b)

33.151 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参ἀνατίθημι, τίθημι］ 解释一些事情，大概是通过提出额外的或不同的信息 解释；说清楚 ἀκριβέστερον αὐτῷ ἐξέθεντο τὴν ὁδὸν [τοῦ θεοῦ]  ‘they explained to him the way of God more accurately’  「将上帝的道路向他更为详尽地讲解清楚」 (徒 18:26)

ἐκτινάσσω

(1)

(a)

16.8 非线性运动 抖掉或摆脱某物，以除掉某些物质或物体 抖掉；跺掉；拂去 ἐκπορευόμενοι ἐκεῖθεν ἐκτινάξατε τὸν χοῦν τὸν ὑποκάτω τῶν ποδῶν ὑμῶν εἰς μαρτύριον αὐτοῖς  ‘leave that place and shake the dust off your feet as a witness against them’  「你们离开那里的时候，要跺掉你们脚上的尘土，证明他们的不是」 (可 6:11) ἀντιτασσομένων δὲ αὐτῶν καὶ βλασφημούντων ἐκτιναξάμενος τὰ ἱμάτια  ‘when they opposed him and said evil things about him, he protested by shaking the dust from his clothes’  「当他们反对他、毁谤他的时候，他就抖掉衣服上的灰尘作为抗议」 (徒 18:6) 对于 徒 28:5 和 路 9:5 两处经文，许多语言都需要使用非常不同的词汇来表达「抖掉」，因为在第一种情况下，附在身上的是有生命的活物，而在第二种情况下，附着的只是一种物质。 「跺掉脚上尘土」的象徵含意，在许多语言中都很不清楚，因而可能需要添加一种分类词，指出这样的举动是象徵断绝联系。因此，徒 18:6 中的 ἐκτιναξάμενος τὰ ἱμάτια 经常译为「他抖掉衣服上的灰尘以示抗议」。

ἐκτός

(1)

(a)

83.20 空间的位置 在周围，在附近，在外面 ［参ἔξω, ἔξωθεν］ 不包含在特定区域之内的一个位置 外面；远离 εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα  ‘whether outside of the body, I do not know’  「或在身外，我也不知道」 (林后 12:2)

(b)

83.21 空间的位置 在周围，在附近，在外面 ［参ἔξωθεν, ὄπισθεν］ 物体的外表面 在外侧；在……外面 καὶ τὸ ἐκτὸς αὐτοῦ καθαρόν  ‘then the outside of the (cup will be) clean’  「好使[杯子的]外面也干净」 (太 23:26) ἔξωθεν[c]、ἐκτός[b] 和 ὄπισθεν[c] 在某些经文中的翻译方式，很大程度上取决于所说的内容。例如，彼前 3:3 中的 ἔξωθεν 是指人借助外在的物件来使自己更美丽，但与其说这些物件是放在表面或外面，可能需要说那是人穿在身上或用来穿戴的衣饰。

(c)

89.138 关系 对比 表示对比，包含一个例外情况 除了；除非 οὐδὲν ἐκτὸς λέγων ὧν τε οἱ προφῆται ἐλάλησαν μελλόντων γίνεσθαι καὶ Μωϋσῆς  ‘saying nothing except what the prophets and Moses said was going to happen’  「我所讲的无非是众先知和摩西所说将要成就的那些事」 (徒 26:22) μείζων δὲ ὁ προφητεύων ἢ ὁ λαλῶν γλώσσαις ἐκτὸς εἰ μὴ διερμηνεύῃ  ‘the one who prophesies is of greater value than the one who speaks in tongues, except when there is someone to interpret’  「作先知宣讲的胜过说方言的，除非有人把方言翻译出来」 (林前 14:5)

(d)

89.121 关系 分离 ［参ἐκ］ 表示分离，意思是与某人或某事没有关联 除了；与……无关 πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν  ‘every sin which a person does is independent of the body’  「人所犯的，无论什么罪，都在身体以外」 (林前 6:18)

ἕκτος

(1)

η，ον

(a)

60.53 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 时间、空间或集合系列中的第六个 第六 Ἐν δὲ τῷ μηνὶ τῷ ἕκτῳ  ‘in the sixth month’  「到了第六个月」 (路 1:26)

ἐκτρέπω  (ἐκτρέπομαι)

(1)

(a)

23.178 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 扭伤关节韧带，尤指腿和脚的关节 扭伤 τροχιὰς ὀρθὰς ποιεῖτε τοῖς ποσὶν ὑμῶν, ἵνα μὴ τὸ χωλὸν ἐκτραπῇ  ‘keep walking on straight paths so that the lame foot may not be wrenched’  「要时常走在笔直的路上，使瘸腿不至于扭伤」 (来 12:13) 「扭伤」往往可以表达为「崴脚」。

(b)

31.65 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 （ἐκτρέπομαι「转离」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）背离真理，去相信很不相同的东西 误入歧途；转身跟随 ἐπὶ δὲ τοὺς μύθους ἐκτραπήσονται  ‘they will stray after legends’  「他们必迷途追求无稽之谈」 (提后 4:4)

(c)

13.155 是，变成，存在，发生 发生 避免卷入某种活动 避免；躲避 ἐκτρεπόμενος τὰς βεβήλους κενοφωνίας  ‘avoiding profane, empty talk’  「避开世俗的空谈」 (提前 6:20)

ἐκτρέφω

(1)

(a)

23.6 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参τρέφω］ 提供食物，含义是供给相当长的一段时间，而食物提供足够的营养1 提供食物；给某人食物吃；养育；供养 οὐδεὶς γάρ ποτε τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐμίσησεν ἀλλ᾽ ἐκτρέφει καὶ θάλπει αὐτήν  ‘no one ever hates his own body; instead he feeds it and takes care of it’  「从来没有人恨恶自己的身体，总是保养顾惜」 (弗 5:29)

(b)

35.51 帮助，照顾 抚养，养育 ［参ἀνατρέφω, τεκνοτροφέω, τρέφω］ 给孩子提供身体和心理上的需要，直至他长大成人2 抚养；养育；抚养直至成长 ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ κυρίου  ‘raise your children with Christian discipline and instruction’  「要照着主的教导和劝戒养育他们」 (弗 6:4) 抚养或养育孩子有多种表达方式，例如，「给孩子食物」，「照顾孩子」，「做孩子的父母」，「使孩子长大成人」，或「让孩子变得像自己」。

____________________________________________________

1 ἐκτρέφω[a]的语气可能比τρέφω[a]更强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 35.51这一组词汇的意思很可能存在某些细微的区别，但是没有直接的上下文证据来支持意思上的显着区别。

ἔκτρωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

23.55 生理活动过程及状态 诞生，生育 不适时或未到产期的出生 不适时的出生；非正常地出生 ἔσχατον δὲ πάντων ὡσπερεὶ τῷ ἐκτρώματι ὤφθη κἀμοί  ‘last of all he appeared also to me, even though I was like one who was born at the wrong time’  「最后，他也向我显现；我好像是一个在不合适的时间出生的人」 (林前 15:8) 翻译 林前 15:8 的 ἔκτρωμα 涉及一个根本问题。保罗在这段经文里指的是他自己，而相关事件显然是保罗去大马士革的路上，耶稣向保罗显现。因此，这里指的似乎是保罗出生为基督徒。然而，这种属灵的出生在过程中似乎是相当晚的，而不是过早发生。为此，在一些情况下，可以把 ἔκτρωμα 译成「不适时地出生」或「在不适当的时候出生」，而不要表示他是「过早出生」。

ἐκφέρω

(1)

(a)

15.197 线性运动 携带，负担 把东西从一个建筑物或地方中拿出来 取出；拿出来 Ταχὺ ἐξενέγκατε στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν  ‘quickly, bring the best robe out and put it on him’  「快把那上好的袍子拿出来给他穿」 (路 15:22)

(b)

15.174 线性运动 引领，带来，带领 ［参ἐκβάλλω, ἐξάγω］ 从一个建筑物或区域领出或带出 领出去 ἐξήνεγκεν αὐτὸν ἔξω τῆς κώμης  ‘he led him out of the village’  「他领他到村外」 (可 8:23)

(c)

23.194 生理活动过程及状态 生长 ［参τίκτω］ 使植物生长和出产 生长；出产；长出 ἐκφέρουσα δὲ ἀκάνθας καὶ τριβόλους, ἀδόκιμος  ‘if it grows thorns and weeds, it is worth nothing’  「但是这块地如果长出荆棘和蒺藜来，就毫无用处」 (来 6:8)

ἐκφεύγω

(1)

(a)

15.63 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 逃出或逃离 逃走；逃出去 νομίζων ἐκπεφευγέναι τοὺς δεσμίους  ‘thinking that the prisoners had fled’  「以为囚犯都已经逃掉」 (徒 16:27) ὥστε γυμνοὺς καὶ τετραυματισμένους ἐκφυγεῖν ἐκ τοῦ οἴκου ἐκείνου  ‘so that they fled from that house naked and wounded’  「他们赤着身子，受了伤，从那房子里逃出去了」 (徒 19:16)

(b)

21.14 危险，冒险，安全，拯救 变得安全，没有危险 ［参ἀποφεύγω, φεύγω］ 通过躲避或逃跑而远离危险 1 逃脱；躲避；逃避；脱离 ἵνα κατισχύσητε ἐκφυγεῖν ταῦτα πάντα τὰ μέλλοντα γίνεσθαι  ‘in order that you may be able to escape all of these things that are going to happen’  「使你们能逃避这一切要发生的事」 (路 21:36) ὅτι σὺ ἐκφεύξῃ τὸ κρίμα τοῦ θεοῦ  ‘that you will be able to escape the judgment of God’  「你以为能逃脱上帝的审判」 (罗 2:3) 罗 2:3 这一部分的意思是「逃脱被上帝审判的危险」。ἵνα κατισχύσητε ἐκφυγεῖν ταῦτα πάντα τὰ μέλλοντα γίνεσθαι「使你们能逃避这一切将要发生的事」（路 21:36），在 罗 2:3 和 路 21:36，ἐκφεύγω 不应按字面理解成「逃离」（见 15.63），它的意思只是不牵涉这种危险。

____________________________________________________

1 ἐκφεύγω[b]和ἀποφεύγω的意思可能略有不同，与φεύγω[b]也不尽相同，但是无法根据现有的上下文来确定这些词汇的独特特徵是什么；不过，ἐκφεύγω[b]和ἀποφεύγω 的语气可能比φεύγω[b]稍强。另外请注意，这组意为「逃脱」的词汇没有特别说明任何的移动，而只是指出不必经历某些困难或危险的事实。

ἐκφοβέω

(1)

(a)

25.257 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 使人感到恐惧或非常害怕 威吓；恐吓；使害怕 ὡς ἂν ἐκφοβεῖν ὑμᾶς διὰ τῶν ἐπιστολῶν  ‘as though I am trying to terrify you with my letters’  「以为我写信是要恐吓你们」 (林后 10:9)

ἔκφοβος

(1)

ον

(a)

25.256 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 ［参ἔμφοβος］ 非常害怕 1 非常害怕；恐惧；惧怕；可怕 οὐ γὰρ ᾔδει τί ἀποκριθῇ, ἔκφοβοι γὰρ ἐγένοντο  ‘they were so afraid that they didn't know what to say’  「不知道说什么才好，因为他们都非常害怕」 (可 9:6)

____________________________________________________

1 ἔκφοβος和ἔμφοβος在害怕的程度上可能略有区别，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ἐκφύω

(1)

(a)

23.195 生理活动过程及状态 生长 ［参βλαστάνω, ἐξανατέλλω, προβάλλω］ 植物开始生长，特别强调叶子萌芽 发芽；长叶子；长苗 ὅταν ἤδη ὁ κλάδος αὐτῆς γένηται ἁπαλὸς καὶ τὰ φύλλα ἐκφύῃ  ‘when its branch becomes tender and it starts putting out leaves’  「当树枝变嫩长出叶子的时候」 (太 24:32) 植物生长的初期阶段，既可以指整株植物发芽长叶，也可以指树木在冬季或干旱季节之后再次萌芽长叶。翻译者可以有几种表达方式，例如：「再次变绿」、「长出叶子」、「看见叶子长出」、「叶子展开」。

ἐκχέω  (ἐκχέομαι)

(1)

(a)

47.4 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的移动 使流出来，使倒出来 倒出来；浇灌；流出；倾注 Ὑπάγετε καὶ ἐκχέετε τὰς ἑπτὰ φιάλας τοῦ θυμοῦ τοῦ θεοῦ εἰς τὴν γῆν  ‘go and pour out the seven vials of the wrath of God upon the earth’  「你们去，把盛着上帝烈怒的七碗倾倒在地上」 (启 16:1)

(b)

15.138 线性运动 散开，驱散 散落一些物质 散落 καὶ τῶν κολλυβιστῶν ἐξέχεεν τὸ κέρμα  ‘and he scattered the money of the moneychangers’  「把兑换银钱之人的钱币扔得四散」 (约 2:15)

(c)

59.50 数量 充裕，过量，极少 （ἐκχέω[a]「倒出来」47.4 的引申喻意）使其丰丰富富地存在 丰丰富富地给予；慷慨地赠予；倾注；浇灌 ἐξέχεεν τοῦτο ὃ ὑμεῖς [καὶ] βλέπετε καὶ ἀκούετε  ‘he has bestowed on us in abundance what you see and hear’  「他把你们所看见所听见的，丰丰富富地赏赐给我们」 (徒 2:33a)

(d)

90.89 语意格 使经历 （ἐκχέω[a]「倾注」47.4 的引申喻意）使某人丰富地或充分地经历某事 使充分经历 ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ θεοῦ ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν  ‘because our hearts have been made to fully experience the love of God’ (literally ‘because the love of God has been poured out into our hearts’)  「因为上帝已使我们内心充分经历他的爱」（直译：「因为上帝的爱已经倾注在我们心里」） (罗 5:5)

(e)

14.18 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 从容器流出来 2 流出；倾泻 καὶ ὁ οἶνος ἐκχεῖται καὶ οἱ ἀσκοὶ ἀπόλλυνται  ‘and the wine pours out and the wineskins are ruined’  「酒就漏出来，皮袋也坏掉了」 (太 9:17) καὶ ἐξεχύθη πάντα τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ  ‘and all his entrails poured out’  「他的肠子都流出来了」 (徒 1:18)

(f)

68.75 时态 专心努力去做，全力去做 全身心地投入某个活动或状态 陷入；掉进；直奔；全身心地投入 καὶ τῇ πλάνῃ τοῦ Βαλαὰμ μισθοῦ ἐξεχύθησαν  ‘they gave themselves over completely to the error of Balaam for the sake of money’  「因为钱财的原因，他们掉进了巴兰所犯的错误中」 (犹 1:11)

(g)

90.82 语意格 经历者 （ἐκχέω[e]「流出」14.18 的引申喻意）充分地参与经历某事 充分经历；充分参与 τῇ πλάνῃ τοῦ Βαλαὰμ μισθοῦ ἐξεχύθησαν  ‘they became fully involved in Balaam's error for pay’ or ‘they have plunged into Balaam's error for the sake of money’  「他们为了钱，完全卷入巴兰所犯的错误中」 (犹 1:11)

(h)

41.13 行为及相关状态 行为，品行 （ἐκχέομαι「倒出自己」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）把自己完全投入到某种行为中去 热衷于；专心于 καὶ τῇ πλάνῃ τοῦ Βαλαὰμ μισθοῦ ἐξεχύθησαν  ‘they gave themselves completely to the kind of deception that Balaam practiced for the sake of money’  「他们为了钱，热衷于做巴兰所行的那种欺骗」 (犹 1:11)

(i)

20.84 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参αἷμα］ αἷμα ἐκχέω, αἷμα ἐκχύννω  （习语，直译：使流出血）以暴力手段导致别人死亡 谋杀；杀害 ὅπως ἔλθῃ ἐφ᾽ ὑμᾶς πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον  ‘as a result responsibility for the death of every innocent person will fall upon you’  「如此，地上所有义人流的血都归到你们身上」 (太 23:35) ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν ἐκχέαι αἷμα  ‘they are quick to murder’  「他们快快地要去杀人」 (罗 3:15) 太 23:35 中的短语 πᾶν αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον 可以直译为：「所有涌流的无辜的鲜血」。

(j)

23.112 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参αἷμα］ ἐκχύννεται τὸ αἷμα  （习语，直译：血流出来）死去，暗示有作为献祭的目的 受死作为祭物献上；献祭性的死亡；流出的血 τὸ αἷμά μου ... τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυννόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν  ‘my death ... as a sacrifice for many unto the forgiveness of sins’  「我的死……是为了使众人的罪得到赦免而献上的祭」 (太 26:28) 在 太 26:28 的从句有几个不同的元素，在某些情况下，各元素之间的关系必须表达得更加具体，例如：「藉着我的受死，我像祭物为多人献上，目的是使他们的罪得到赦免。」另见 23.107。

____________________________________________________

1 在徒 2:33，ἐκχέω可能仅仅意指「使存在」，但似乎更有可能是ἐκχέω的喻义暗示「丰丰富富地存在」。

2 词干为χεο的动词与ῥέω「流动」（14.17）的意思不同，前者意思不是那么宽泛，通常暗示液体的量较少。在古典希腊文中，ῥέω及其衍生词较多用在诗歌体语段中。

ἐκχωρέω

(1)

(a)

15.41 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 离开一个地方，可能暗示一个人与先前的位置距离得相当远 离开；出去 οἱ ἐν μέσῳ αὐτῆς ἐκχωρείτωσαν  ‘those who are in (the city) must leave’  「在城里的，必须离开」 (路 21:21)

ἐκψύχω

(1)

(a)

23.99 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀποθνῄσκω, θάνατος, θνῄσκω, νέκρωσις］ 死亡的过程 死；死去；死亡 ἀκούων δὲ ὁ Ἁνανίας τοὺς λόγους τούτους πεσὼν ἐξέψυξεν  ‘when Ananias heard these words, he fell down and died’  「亚拿尼亚一听见这些话，就仆倒，断了气」 (徒 5:5) 有些语言会根据死亡的具体方式或环境，使用有明显区别的词汇去指死亡。例如，用一个词汇主要指年老带来的死亡，用另一个词汇指疾病带来的死亡，又用另一个词汇指暴力导致的死亡。翻译者在根据具体上下文选择词汇时，必须小心区分。

ἑκών

(1)

οῦσα，όν

(a)

25.65 态度及情感 愿意 ［参ἑκούσιος, ἑκουσίως］ 自愿做某事而不是被迫或受压的 甘心；乐意；情愿；自愿 εἰ γὰρ ἑκὼν τοῦτο πράσσω, μισθὸν ἔχω  ‘for if I do this out of willingness, I have a reward’  「我若甘心做这事，就有赏赐」 (林前 9:17) 在一些语言中，「愿意」做某件事是用否定句来表达的，比如：「不必」，或「不是被迫」，或「不是被告知必须做」。用肯定句来表达「愿意」时，可以用「我的心同意」等短语来表示。

ἐλαία

(1)

ας＜阴＞

(a)

3.9 植物 树木 可以生长至高达十米的树，但通常会修剪到五米左右；叶子表面呈灰绿色，叶底呈白色；橄榄果实长约二厘米，厚约一厘米多一点，果核坚硬，果皮柔软，果肉多油；橄榄果实用作食物，橄榄油用来煮食、点灯、擦身，也可作药用，以及在宗教仪式中使用（抹油） 橄榄树 ἦλθον εἰς Βηθφαγὴ εἰς τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν  ‘they came to Bethphage at the Mount of Olives’  「他们来到橄榄山的伯法其」 (太 21:1) 正如其他树木名称一样，译入语中可能没有「橄榄树」的对应术语。翻译者可以使用树木的通称，后跟一个借用的术语来加以识别，例如：「一种结出称为橄榄的果实的树」。在 太 21:1 和类似经文的语境中，对于「橄榄山」的翻译，注意不要让人以为那是一座由橄榄形成的山，或者由橄榄树形成的山。在某些语言中，更为合适的表达是：「以橄榄树而闻名的山」或「长满橄榄树的山」。至于「山」的用语，在许多语言中，翻译者需要使用意为「小山」而不是「大山」的词汇，因为在大多数目标语言中，耶路撒冷附近的橄榄山只算是「小山」而不是「大山」。

(b)

93.616 人名及地名 地名 Ἐλαῖαι, Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν  耶路撒冷以东的山脉，中间有汲沦溪 橄榄山

(c)

3.39 植物 植物的果实部分 橄榄树的果子；果实长约二厘米，厚约一厘米多一点，果核坚硬，果皮柔软，果肉多油；橄榄果实用作食物，橄榄油用来煮食、点灯、擦身，也可作药用，以及在宗教仪式中使用（抹油） 橄榄 μὴ δύναται ... συκῆ ἐλαίας ποιῆσαι  ‘a fig tree ... cannot ... bear olives’  「无花果树不能结橄榄」 (雅 3:12) 在某些语言中，「橄榄油」（ἔλαιον，6.202）比橄榄本身更加有名，因此，翻译者可以采用一个描述性的短语，如「橄榄油果实」或「产橄榄油的果实」。在某些情况下，橄榄也实际上被称为「烹饪油果实」。

ἔλαιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.202 人工制品 植物产品 从橄榄树果实中提取的油，可用作食物、药物，用来点灯，或混合一些芳香的物质造成香水或香膏 1 橄榄油 οὐκ ἔλαβον μεθ᾽ ἑαυτῶν ἔλαιον  ‘they did not take any olive oil with them’  「没有带油」 (太 25:3) κατέδησεν τὰ τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον  ‘he bound up his wounds, pouring in oil and wine’  「用橄榄油和酒倒在他的伤处，包扎好了」 (路 10:34) 参 6.197 所述的翻译问题讨论。

____________________________________________________

1 虽然表示葡萄酒和橄榄油的各种词汇可以归类在「食物」（语义域5）当中，但它们显然还有其他功能，例如葡萄酒在医学上用作杀菌剂，橄榄油不仅用作食物，也用作油灯的燃料。由于葡萄酒和橄榄油都需要经过比较精细的生产过程，因此最好将它们归类为人工制品，而不是归入不同的功能类别。

ἐλαιών

(1)

ῶνος＜阳＞

(a)

3.12 植物 树木 （ἐλαία[a]「橄榄树」3.9) 的衍生词）种了许多橄榄树的园子或果树林 橄榄林；橄榄园 ἀπὸ ὄρους τοῦ καλουμένου Ἐλαιῶνος  ‘from the hill called The Olive Grove’  「那座叫做『橄榄园』的山」 (徒 1:12) 徒 1:12 中提到的山直译是：「那叫橄榄园的山」，不过，翻译者可以采用较常见的名称来称呼这座山，即「橄榄山」。

Ἐλαμίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.465 人名及地名 地名 （Ἐλυμαῖος 的另一种拼写法，Ἐλυμαίς「以拦」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）出生或居住在以拦的人 以拦人；《思》厄蓝人

ἐλάσσων

(1)

ον

(a)

59.3 数量 多，少（可数的事物） ［参ὀλίγος］ 在任何维度上相对较小的数量 少；很少；较少 Χήρα ... μὴ ἔλαττον ἐτῶν ἑξήκοντα γεγονυῖα  ‘any widow ... not less than sixty years old’  「寡妇……年纪必须不小于六十岁」 (提前 5:9)

(b)

87.67 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 形容比其他事物的身分或等级更低 较差的；较劣的；较低的 χωρὶς δὲ πάσης ἀντιλογίας τὸ ἔλαττον ὑπὸ τοῦ κρείττονος εὐλογεῖται  ‘without any doubt, that which is of lesser status is blessed by the one of greater status’  「向来都是地位高的给地位低的祝福，这是无可争议的」 (来 7:7)

(c)

67.116 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参μικρός, νέος］ 指相对年轻的一个生物，经常是两个对象中比较年轻的那一个 年轻的；比较年轻的；小（儿子） Ὁ μείζων δουλεύσει τῷ ἐλάσσονι  ‘the older will serve the younger’  「大的要服侍小的」 (罗 9:12)

ἐλαττονέω

(1)

(a)

57.41 拥有，转移，交换 需要，缺乏 拥有的某物太少 欠缺；缺乏；缺少；不足 καὶ ὁ τὸ ὀλίγον οὐκ ἠλαττόνησεν  ‘and he who (gathered) little did not have too little’  「少收的也没有缺」 (林后 8:15)

ἐλαττόω  (ἐλαττόομαι)

(1)

(a)

87.68 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 使某物的身分或等级更低 使低微 ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ᾽ ἀγγέλους  ‘having caused him to be somewhat less than angels’  「你使他暂时比天使低微」 (来 2:7)

(b)

87.69 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 身分或等级降低 重要性变低 ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι  ‘he must become more important while I become less important’  「他必兴旺；我必衰微」（直译：「他必变得更加重要；而我变得不那么重要」） (约 3:30) 比较 αὐξάνω[d]「变得更加重要」（87.37）。

ἐλαύνω

(1)

(a)

15.161 线性运动 驱动，带动 藉着强大的力量或有力的行动使物件移动 推动；带动 ἰδὼν αὐτοὺς βασανιζομένους ἐν τῷ ἐλαύνειν  ‘he saw that they were having great difficulty in rowing’  「看见门徒因为遇着逆风，很辛苦地划船」 (可 6:48a) ὑπὸ ἀνέμων σκληρῶν ἐλαυνόμενα  ‘(the ships) can be driven by strong winds’  「[船]被狂风吹动」 (雅 3:4) ὁμίχλαι ὑπὸ λαίλαπος ἐλαυνόμεναι  ‘like mists driven by a storm’  「是强风吹动的雾气」 (彼后 2:17) 在 路 8:29，ἐλαύνω 出现在以下句子中：ἠλαύνετο ὑπὸ τοῦ δαιμονίου εἰς τὰς ἐρήμους「他被鬼赶到旷野去」。在这语境中，那鬼似乎被看为一种力量，或许等同于风。

____________________________________________________

1 在可 6:48，ἐλαύνω指摇橹，但该词通常只是指用力使物体移动。

ἐλαφρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.99 道德伦理素质及相关行为 理智的行为，愚蠢的行为 反覆无常和善变的行为 反覆无常 τοῦτο οὖν βουλόμενος μήτι ἄρα τῇ ἐλαφρίᾳ ἐχρησάμην;  ‘in planning this, did I act in fickleness?’  「难道我计画这件事是……反覆无常吗？」 (林后 1:17) 在某些语言中，林后 1:17 中的 ἐλαφρία 可以译成「不思考我正在做什么」或「不使我的思想和行为相一致」。

ἐλαφρός

(1)

ά，όν

(a)

86.2 重量 沉重，轻省 指重量相对较轻 轻的；不重的 τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν  ‘my burden is light’  「我的担子是轻省的」 (太 11:30) 在 太 11:30 中，虽然 ἐλαφρός 可以按字面义来理解，但这节经文中的整个陈述显然是个比喻。因此，太 11:30 中的 ἐλαφρός 也可以按比喻义来理解（见 22.38）。请注意，短语 ὁ … ζυγός μου 不是指基督担负的东西，而是他放在跟从者身上的东西。短语 τὸ φορτίον μου「我的担子」也一样，因此这是指基督给门徒或仆人的担子。

(b)

78.10 程度 多，少（正负程度） 在程度量表的下部分的一个严格限定的点 有限的；轻的；轻微的；不激烈的 τὸ γὰρ παραυτίκα ἐλαφρὸν τῆς θλίψεως ἡμῶν  ‘for our temporary, limited suffering’  「我们这短暂而轻微的苦楚」 (林后 4:17)

(c)

22.38 烦恼，困难，解脱，有利的情况 容易的，轻松的 容易承担或忍受的 轻省的；容易担负的 τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν  ‘my burden is easy to bear’ or ‘... not difficult’  「我的担子是轻省的」或「……不难担负的」 (太 11:30) 在 太 11:30，ἐλαφρός 可以译成「轻的」，意思是「重量轻的」（见 86.2）。然而，如果 太 11:30 中的「担子」是比喻，那么 ἐλαφρός 一般也可以按比喻的意思去理解。

ἐλάχιστος

(1)

η，ον

(a)

79.125 物体的特徵 大的，小的 ［参μικρός］ 尺寸小的，相对于正在谈论的事物的标准来说 小的；比较小的 μετάγεται ὑπὸ ἐλαχίστου πηδαλίου  ‘it can be steered by a very small rudder’  「只用小小的舵就可以操纵方向」 (雅 3:4) 请注意，对于 ἐλάχιστος 这种在希腊文中形容最高级的词汇，意思不是「最小的」，而只是「非常小的」。希腊文的最高级形容词或副词经常这样使用。

(b)

65.57 价值 重要的，不重要的 最不重要的 最不重要的；无关紧要的；最小的 ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων  ‘whoever disobeys one of these least commandments’ or ‘... one of these least important commandments’  「无论谁违犯诫命中最小的一条」或「……诫命中最不重要的一条」 (太 5:19)

(c)

87.66 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） ［参ἔσχατος］ 指处于最低的地位 最卑微的；最不重要的；最后的 ἐφ᾽ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε  ‘whenever you did this for one of the least important of these brothers of mine, you did it for me’  「这些事你们为我的跟从者中最微小的一人做，就是为我做了」 (太 25:40)

Ἐλεάζαρ

(1)

＜阳＞

(a)

93.107 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 以利亚撒；《思》厄肋阿匝尔

ἐλεάω

(1)

(a)

88.76 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 ［参ἐλεέω, ἔλεος］ 对于有极大需要的人给予怜悯或关怀 发怜悯；对……发怜悯；怜悯……；怜悯

ἐλεγμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.417 沟通 指责 ［参ἔλεγξις, ἐλέγχω］ 陈述或说明某人做了错事，暗示有充分证据证明那种行为是错误的 指责；责备；指责谬误 πᾶσα γραφὴ θεόπνευστος καὶ ὠφέλιμος πρὸς διδασκαλίαν, πρὸς ἐλεγμόν  ‘all Scripture is inspired by God and is useful for teaching, for rebuking’  「圣经都是上帝所默示的，对于教导、责备……都是有益处的」 (提后 3:16)

ἔλεγξις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.417 沟通 指责 ［参ἐλεγμός, ἐλέγχω］ 陈述或说明某人做了错事，暗示有充分证据证明那种行为是错误的 指责；责备；指责谬误 ὃς μισθὸν ἀδικίας ἠγάπησεν, ἔλεγξιν δὲ ἔσχεν ἰδίας παρανομίας  ‘who loved the money he would get for doing wrong and was reproached for his transgression’  「这巴兰贪爱行不义的酬劳，曾经因自己的过犯而受了责备」 (彼后 2:15, 16 [2])

ἔλεγχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

72.8 真的，假的 真的，假的 证明某事是真实的证据，通常以辩论或讨论为依据 确据；确证 πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων  ‘a proof of the things we cannot see’ or ‘evidence that what we cannot see really exists’  「是还看不见之事的证据」 (来 11:1)

ἐλέγχω

(1)

(a)

33.417 沟通 指责 ［参ἐλεγμός, ἔλεγξις］ 陈述或说明某人做了错事，暗示有充分证据证明那种行为是错误的 指责；责备；指责谬误 ὁ δὲ Ἡρῴδης ὁ τετραάρχης, ἐλεγχόμενος ὑπ᾽ αὐτοῦ περὶ Ἡρῳδιάδος  ‘Herod the tetrarch was rebuked by him because of Herodias’  「希律分封王因希罗底的缘故被他责备」 (路 3:19) μᾶλλον δὲ καὶ ἐλέγχετε  ‘but rather rebuke them’  「反要责备他们） (弗 5:11a)

____________________________________________________

1 在弗 5:11，如果将动词ἐλέγχω的直接宾语理解为「那些做暗昧无益的事的人」，这动词的意思就是「责备」。然而，直接宾语也可以解作「暗昧无益的事」，这样，ἐλέγχω的意思就是「用言语来揭露」。

ἐλεεινός

(1)

ή，όν

(a)

88.79 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 指值得同情，因为某人的境遇可怜 可怜的 ἐλεεινότεροι πάντων ἀνθρώπων ἐσμέν  ‘we are the most pitiable of all people’ or ‘we deserve more pity than anyone else’  「我们是众人中最可怜的」或「我们就比所有的人更可怜」 (林前 15:19)

ἐλεέω

(1)

(a)

88.76 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 ［参ἐλεάω, ἔλεος］ 对于有极大需要的人给予怜悯或关怀 发怜悯；对……发怜悯；怜悯……；怜悯 Ἐλέησόν με, κύριε υἱὸς Δαυίδ  ‘have mercy on me, Sir, Son of David’  「主啊，大卫之子，可怜我吧！」 (太 15:22)

ἐλεημοσύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

57.111 拥有，转移，交换 给予 ［参δικαιοσύνη］ 接济那些需要帮助的人，作为一种慈善行为 善行；善事；施与；周济；救济；施舍给穷人 Αἱ προσευχαί σου καὶ αἱ ἐλεημοσύναι σου ἀνέβησαν εἰς μνημόσυνον ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ  ‘your prayers and acts of charity have gone up as a memorial before God’  「你的祷告和周济已经上达上帝面前，蒙他垂念了」 (徒 10:4)

(b)

57.112 拥有，转移，交换 给予 （ἐλεημοσύνη[a]「周济贫穷人」57.111 的衍生词）用来接济贫穷人的物品 施舍；救济品；捐项；捐资；慈善捐款 τοῦ αἰτεῖν ἐλεημοσύνην παρὰ τῶν εἰσπορευομένων εἰς τὸ ἱερόν  ‘he begged for donations from people who were going into the Temple’  「求进圣殿的人施舍」 (徒 3:2) 在一些语言中，与 徒 3:2 中的 ἐλεημοσύνη 意思最接近的译词是「金钱」或「财物」。

ἐλεήμων

(1)	ον，＜所有＞ονος

(a)

88.77 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 ［参ἵλεως］ （ἐλεάω 和 ἔλεος「发怜悯」88.76 的衍生词）表示怜悯 仁慈的；怜悯人的 μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται  ‘happy are those who are merciful (to others), for they will receive mercy’  「怜悯人的人有福了！因为他们必蒙怜悯」 (太 5:7)

ἔλεος

(1)

ους＜中＞

(a)

88.76 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 ［参ἐλεάω, ἐλεέω］ 对于有极大需要的人给予怜悯或关怀 发怜悯；对……发怜悯；怜悯……；怜悯 ὁ δὲ θεὸς πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει  ‘but God is rich in mercy’  「然而，上帝有丰富的怜悯」 (弗 2:4)

ἐλευθερία

(1)

ας＜阴＞

(a)

37.133 控制，管理 释放，解放 自由的状态 自由 οὗ δὲ τὸ πνεῦμα κυρίου, ἐλευθερία  ‘where the Spirit of the Lord is present, there is freedom’  「主的灵在哪里，哪里就有自由」 (林后 3:17) 有些语言的「自由」概念是用控制或支配的否定形式来表达，例如，「主的灵在哪里，那里就不再有支配」，或「……人就不受支配」，或「……人就不感觉受约束」。

ἐλεύθερος

(1)

α，ον

(a)

37.134 控制，管理 释放，解放 与自由有关的 自由；自由的；自主的；豁免 ἐὰν οὖν ὁ υἱὸς ὑμᾶς ἐλευθερώσῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθε  ‘if the Son sets you free, you will be free indeed’  「儿子若使你们自由，你们就真正自由了」 (约 8:36)

(b)

87.84 地位 奴役，自由 指不是奴隶的人，可能从来没有成为奴隶，或者以前是奴隶但现在已经不再是了 自由人 πῶς σὺ λέγεις ὅτι Ἐλεύθεροι γενήσεσθε;  ‘how can you then say, You will become free people?’  「你怎么说『你们将会得自由』呢？」 (约 8:33) ὁ ἐλεύθερος κληθεὶς δοῦλός ἐστιν Χριστοῦ  ‘a free person who has been called by Christ is his slave’  「蒙主呼召的自由的人是基督的奴仆」 (林前 7:22)

ἐλευθερόω

(1)

(a)

37.135 控制，管理 释放，解放 （ἐλεύθερος[a]「自由」37.134 的衍生词）使某人得自由或得释放 释放 ἐὰν οὖν ὁ υἱὸς ὑμᾶς ἐλευθερώσῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθε  ‘if the Son sets you free, you will be free indeed’  「儿子若使你们自由，你们就真正自由了」 (约 8:36)

ἔλευσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

15.81 线性运动 来，来到，到达 ［参ἔρχομαι］ 朝着或到达主视角人物或事件的参考点1 来；来临 ἀπέκτειναν τοὺς προκαταγγείλαντας περὶ τῆς ἐλεύσεως τοῦ δικαίου  ‘they killed those who long ago announced the coming of the righteous one’  「他们把预先宣告那义者要来的人杀了」 (徒 7:52)

____________________________________________________

1 在路 23:42的一个异文中，ἔλευσις也指基督再次降临：μνήσθητί μου ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς ἐλεύσεως σου，「在你来的日子记念我」。

ἐλεφάντινος

(1)

η，ον

(a)

2.44 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 （ἐλέφας「大象」的衍生词，原词没有在《新约》出现过）指用大象的长牙制成的 含象牙的；象牙制的 πᾶν σκεῦος ἐλεφάντινον  ‘all kinds of objects made of ivory’  「各种象牙制品」 (启 18:12) 对与象牙，无论是大象或海象的象牙，世界各地的人都不会陌生，因此，要找到一个合适的译词通常并不困难。然而，在没有「象牙」一词的语言中，它可以被描述为「美丽的骨头」。

Ἐλιακίμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.108a 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，亚比玉的儿子 以利亚敬；《思》厄里雅金

(b)

93.108b 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，米利亚的儿子 以利亚敬；《思》厄耳雅金

ἕλιγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

79.121 物体的特徵 卷起的 （ἑλίσσω「卷起来」79.120 的衍生词）卷起来成为包裹的形式 包；捆；卷起来的东西 φέρων ἕλίγμα σμύρνης καὶ ἀλόης  ‘bringing a bundle of myrrh and aloes’  「带来一捆没药和沉香」（经文校勘栏） (约 19:39) 这词只见于异文：φέρων ἕλιγμα σμύρνης καὶ ἀλόης「带来一捆没药和沉香」约 19:39（校勘栏）。

Ἐλιέζερ

(1)

＜阳＞

(a)

93.109 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 以利以谢；《思》厄里厄则尔

Ἐλιούδ

(1)

＜阳＞

(a)

93.110 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员（太 1:14） 以律；《思》厄里乌得

Ἐλισάβετ

(1)

＜阴＞

(a)

93.111 人名及地名 人名 亚伦的后裔，祭司撒迦利亚的妻子，施洗约翰的母亲（路 1:5） 伊利莎白；《和》以利沙伯；《思》依撒伯尔

Ἐλισαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.112 人名及地名 人名 一位重要的旧约先知 以利沙；《思》厄里叟

ἑλίσσω

(1)

(a)

79.120 物体的特徵 卷起的 ［参ἐντυλίσσω, πτύσσω］ 使某物呈现卷状 1 卷起来；使成为一卷 καὶ ὁ οὐρανὸς ἀπεχωρίσθη ὡς βιβλίον ἑλισσόμενον  ‘and the sky disappeared like a rolled-up scroll’ or ‘... like a scroll being rolled up’  「天空像被卷起来的书卷，不见了」或「天空好像书卷被卷起来，不见了」 (启 6:14)

____________________________________________________

1 79.120这一组词汇的意思很可能存在显着的差异，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ἕλκος

(1)

ους＜中＞

(a)

23.179 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 由感染引起的疼痛的溃疡疮 痛处；溃疡；疮 οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἐπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ  ‘the dogs would come and lick his sores’  「狗来舔他的疮」 (路 16:21)

ἑλκόω  (ἑλκόομαι)

(1)

(a)

23.180 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 （ἕλκος 「疮；溃疡」23.179 的衍生词）身上长满疮 有溃疡；生疮；浑身是疮 πτωχὸς δέ τις ὀνόματι Λάζαρος ἐβέβλητο πρὸς τὸν πυλῶνα αὐτοῦ εἱλκωμένος  ‘there was a poor man by the name of Lazarus who was lying at his door and was full of sores’ or ‘... whose body was covered with sores’ or ‘... who had many sores on his body’  「有一个讨饭的，名叫拉撒路，浑身长疮，被人放在财主门口」 (路 16:20)

ἕλκω

(1)

(a)

15.212 线性运动 拉，拖，拽 ［参σπάω, σύρω］ 拉扯或拖拽，由于被拖拽物体的惰性或不活动而需要用力 拖；拉；抽；拔 ∑ίμων οὖν ∏έτρος ἔχων μάχαιραν εἵλκυσεν αὐτὴν  ‘Simon Peter had a sword and drew it’  「西门・彼得带着一把刀，就拔出来」 (约 18:10) οὐκέτι αὐτὸ ἑλκύσαι ἴσχυον  ‘they could not pull the net back in’  「他们拉不上来网」 (约 21:6)

(b)

15.178 线性运动 引领，带来，带领 ［参σύρω］ 用体力拉动或拖拽，通常暗示有阻力 用力拖拽 ἐπιλαβόμενοι τὸν ∏αῦλον καὶ τὸν ∑ιλᾶν εἵλκυσαν εἰς τὴν ἀγορὰν ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας  ‘they grabbed Paul and Silas and dragged them to the authorities in the public square’  「揪住保罗和西拉，把他们拖到广场上见官」 (徒 16:19)

Ἑλλάς

(1)

άδος＜阴＞

(a)

93.466 人名及地名 地名 希腊 希腊

Ἕλλην

(1)

ηνος＜阳＞

(a)

11.90 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 种族文化的 一个参与希腊文化并且会说希腊语的人，但不一定是个有希腊民族背景的人 文明人；希腊人 Ἕλλησίν τε καὶ βαρβάροις, σοφοῖς τε καὶ ἀνοήτοις  ‘both to the civilized and to the barbarians, to the educated and to the ignorant’  「无论是希腊人还是化外人，是有智慧的还是无学问的」 (罗 1:14) 在 罗 1:14 中，Ἕλλησίν τε καὶ βαρβάροις 这个对比可以翻译为「说希腊语的人和不说希腊语的人」，不过，罗 1:14 的整个背景是要指向更广的范围。

(b)

11.40 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 （Ἕλλην[a]「希腊人」11.90 的引申意义）因身为希腊人而被视作异教徒的人 异教徒；非犹太人；希腊人 μὴ εἰς τὴν διασπορὰν τῶν Ἑλλήνων μέλλει πορεύεσθαι καὶ διδάσκειν τοὺς Ἕλληνας;  ‘he is not likely, is he, to go to the Jews scattered among the Greeks and to teach the Greeks?’  「难道他要往散居在希腊的犹太人那里去教导希腊人吗？」 (约 7:35) 虽然在 约 7:35 中出现的 Ἕλλην 可以理解为仅仅指希腊人，但却很可能是指希腊人作为异教徒，因而 Ἕλλην[b] 分类到这个社会宗教群体的子域中。在 徒 14:1 中出现的 Ἕλλην（ὥστε πιστεῦσαι Ἰουδαίων τε καὶ Ἑλλήνων πολὺ πλῆθος 「使许多犹太人和外邦人都相信了」）是另一个例子，显示 Ἕλλην 主要指一个社会宗教群体，而不仅仅是希腊人的民族。

Ἑλληνικός

(1)

ή，όν

(a)

11.92 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 种族文化的 指与希腊人有关的东西 希腊文；希腊语 ἐν τῇ Ἑλληνικῇ ὄνομα ἔχει Ἀπολλύων  ‘in Greek the name is Apollyon’  「希腊话名叫亚玻伦」 (启 9:11) 人们翻译 启 9:11 中的语句时往往需要说「以希腊人说的语言来说」或「以希腊话来说」。Ελληνικός 作为一个形容词，本身并不是指希腊语，但是它以阴性形式出现，所指的大概是 γλῶσσα「语言」。

Ἑλληνίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

11.91 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 种族文化的 承袭希腊文化和语言的女人 希腊妇女 ἡ δὲ γυνὴ ἦν Ἑλληνίς, ∑υροφοινίκισσα τῷ γένει  ‘the woman was Greek, but Syrophoenician in race’  「这妇人是希腊人，属叙利亚的腓尼基族」 (可 7:26) Ἑλληνίς 在 可 7:26 中可以理解为异教徒（见11.41），因为这段记载的重点似乎是：这个妇人不是犹太人，但她对耶稣能够帮助她的能力，展现出极大的信心和信任。

(b)

11.41 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 （Ἑλληνίς[a]「希腊妇女」11.91 的引申意义）因身为希腊人而被视作异教徒的人 异教妇女；非犹太人；希腊人 πολλοὶ μὲν οὖν ἐξ αὐτῶν ἐπίστευσαν καὶ τῶν Ἑλληνίδων γυναικῶν τῶν εὐσχημόνων  ‘as a result many of them believed, including Greek women of high social standing’  「这样，他们当中有许多人相信了，包括尊贵的希腊妇女」 (徒 17:12) 虽然可以把 徒 17:12 中的 Ἑλληνίς 翻译为「希腊人的」、「希腊的」，但重点很可能是这些妇女作为外邦人而不仅仅是希腊人的身份，因为似乎是这些妇女的外邦人身份，使该地区的某些犹太人特别愤怒。

Ἑλληνιστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

11.93 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 种族文化的 说希腊语的犹太人，对比于说闪族语言的犹太人 说希腊语的犹太人 ἐγένετο γογγυσμὸς τῶν Ἑλληνιστῶν πρὸς τοὺς Ἑβραίους  ‘a quarrel arose between the Greek-speaking Jews and the native Jews’  「那些说希腊话的犹太人和说希伯来话的犹太人之间发生了争执」 (徒 6:1) συνεζήτει πρὸς τοὺς Ἑλληνιστάς  ‘he argued with the Greek-speaking Jews’  「和说希腊话的犹太人讲论辩驳」 (徒 9:29) 基本上，说希腊话的犹太人在文化和宗教上都与犹太人一样，但是，他们采纳了一些典型的大希腊罗马世界的风俗，他们也有许多人居住在希罗世界的地方。这就无可避免地导致某些怀疑和误解。

Ἑλληνιστί

(1)

(a)

33.5 沟通 语言 用希腊文；用希腊语 καὶ ἦν γεγραμμένον Ἑβραϊστί, Ῥωμαϊστί, Ἑλληνιστί  ‘and it was written in Hebrew, in Latin, in Greek’  「是用希伯来、罗马、希腊三种文字写的」 (约 19:20)

ἐλλογέω  (ἐλλογάω)

(1)

(a)

33.45 沟通 书面语言 为某事做记录 记录；列出；列入 ἁμαρτία δὲ οὐκ ἐλλογεῖται μὴ ὄντος νόμου  ‘but where there is no law, no account is kept of sins’  「但没有律法，罪也不作为罪来记录」 (罗 5:13) 罗 5:13 的下半节直译为「没有律法，罪就不被记录」。如果要把被动的「罪就不被记录」改为「上帝不记录罪」，可能会有一些难处，因为这可能暗示上帝并不关心罪。要避免这个困难，有时可以把「罪就不被记录」译成「罪没有被列为罪」（《和合本》译作「罪也不算罪」）。

(b)

57.226 拥有，转移，交换 记账 记在账上 收取费用；记在账上；归在账上；算在账上 εἰ δέ τι ἠδίκησέν σε ἢ ὀφείλει, τοῦτο ἐμοὶ ἐλλόγα  ‘if he has done you any wrong or owes you anything, charge it to my account’  「要是他做了对不起你的事，或者亏欠了你什么，请记在我的帐上」 (门 1:18)

Ἐλμαδάμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.113 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 以摩当；《思》厄耳玛丹

ἐλπίζω

(1)

(a)

25.59 态度及情感 盼望，期待 ［参ἐλπίς］ 满怀信心地期待那美好和有益的 希望；盼望；指望；仰望；期望；寄望；仰赖 ἡμεῖς δὲ ἠλπίζομεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ μέλλων λυτροῦσθαι τὸν Ἰσραήλ  ‘and we had hoped that he would be the one who was going to redeem Israel’  「不过我们一直希望他就是要救赎以色列的那一位」 (路 24:21) ὅτι ἠλπίκαμεν ἐπὶ θεῷ ζῶντι  ‘because we have placed our hope in the living God’  「因为我们的指望在乎永生的上帝」 (提前 4:10)

(b)

30.54 思考 考虑未来的偶发事件 ［参ἀπελπίζω］ 期望，暗指期望得到一些利益1 期望；指望；希望；盼望 καὶ ἐὰν δανίσητε παρ᾽ ὧν ἐλπίζετε λαβεῖν  ‘and if you lend to those from whom you expect to receive’  「假如你们只借钱给那些你们预期会偿还的人」 (路 6:34)

____________________________________________________

1 ἀπελπίζω与ἐλπίζω[b]的差别可能是：ἀπελπίζω的重点是期望某物回来或期望某物作为回报；不过，从ἐλπίζω到ἀπελπίζω的变化可能仅仅是风格问题。

ἐλπίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

25.59 态度及情感 盼望，期待 ［参ἐλπίζω］ 满怀信心地期待那美好和有益的 希望；盼望；指望；仰望；期望；寄望；仰赖 περὶ ἐλπίδος καὶ ἀναστάσεως νεκρῶν [ἐγὼ] κρίνομαι  ‘I am on trial (here) because I hope that the dead will rise to life’  「我今天在这里受审问是因为我盼望死人复活」 (徒 23:6) ἵνα διὰ τῆς ὑπομονῆς καὶ διὰ τῆς παρακλήσεως τῶν γραφῶν τὴν ἐλπίδα ἔχωμεν  ‘in order that through patience and encouragement given by the Scriptures we might have hope’  「目的是要我们能够藉着忍耐和圣经给与的鼓励而得着盼望」 (罗 15:4)

(b)

25.61 态度及情感 盼望，期待 （ἐλπίζω[a]「盼望」25.59 的衍生词）所盼望的 所盼望的；盼望；指望 ἐλπὶς δὲ βλεπομένη οὐκ ἔστιν ἐλπίς  ‘when what is hoped for is seen, there is no longer any need to hope’  「所盼望的若已看见，就不需要盼望了」 (罗 8:24) διὰ τὴν ἐλπίδα τὴν ἀποκειμένην ὑμῖν ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘because of the hope which is stored up for you in heaven’  「那为你们保存在天上的盼望」 (西 1:5)

(c)

25.62 态度及情感 盼望，期待 （ἐλπίζω[a]「盼望」25.59 的衍生词）构成盼望的缘由或理由的东西 盼望的根据；盼望的缘由；指望；盼望 τίς γὰρ ἡμῶν ἐλπὶς ἢ χαρὰ ..  ‘for who is the basis for our hope or joy?’  「我们的盼望、喜乐……是源于谁呢？」 (帖前 2:19) 在一些语言中，帖前 2:19 中的这个表达可以译成：「是谁使我们有盼望和喜乐的呢」，或「是谁使我们有盼望和幸福的呢」。

Ἐλύμας

(1)

α＜阳＞

(a)

93.114 人名及地名 人名 塞浦路斯一名敌挡保罗的犹太术士 以吕马；《思》厄吕玛

ἐλωΐ  (ελωι)

(1)

(a)

12.3 超自然生物及力量 超自然生物 ［参ἠλί］ 一个希伯来用语，意思是「我的上帝」 我的上帝；音译：「以罗伊」 Ελωι ελωι λεμα σαβαχθανι;  ‘my God, my God, why have you forsaken me?’  「我的上帝！我的上帝！为什么离弃我？」 (可 15:34) 关于翻译诸如「我的上帝」等表达时涉及的问题，见 12.1 的讨论。

ἐμαυτοῦ

(1)

ῆς

(a)

92.3 话语的参照人物 说话者 第一人称单数的反身代词，在直接上下文中 我自己；我 γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπός εἰμι ὑπὸ ἐξουσίαν, ἔχων ὑπ᾽ ἐμαυτὸν στρατιώτας  ‘for I am a man under authority, having soldiers under me’  「因为我在人的权下，也有兵在我以下」 (太 8:9) οὐδὲ ἐμαυτὸν ἠξίωσα  ‘I did not consider myself worthy’  「我也自以为不配」 (路 7:7) 复数形式见 92.25。

ἐμβαίνω

(1)

(a)

15.95 线性运动 来到，进入 进入或登上，例如登船 上船；登上小船 ἐμβὰς εἰς πλοῖον διεπέρασεν  ‘he got into the boat and went back across (the lake)’  「耶稣上了船，渡过海」 (太 9:1) 在某些语境中，ἐμβαίνω[a] 出现而紧接的上下文没有具体表明有船在那里，例如：πάλιν ἐμβὰς ἀπῆλθεν εἰς τὸ πέραν「又上[船]往海的对岸去」（可 8:13）。 有些语言需要在上下文中具体指明有船的存在。

(b)

15.225 线性运动 步行，踩踏 踏进某个区域 进入；步入 ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο  ‘the first one to go into (the pool) after the water was stirred up was healed’  「每次水动起来时，第一个下到池子里的人，无论患什么病都会痊愈」 (约 5:4) 这个意思只出现在一处异文中：ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο「水动之后，谁先下去，无论害什么病就痊愈了」（约 5:3）（校勘栏，第4节）。

ἐμβάλλω

(1)

(a)

85.35 在空间存在 放置，安置 放到或丢进某个地方 丢进；投入 φοβήθητε τὸν μετὰ τὸ ἀποκτεῖναι ἔχοντα ἐξουσίαν ἐμβαλεῖν εἰς τὴν γέενναν  ‘fear the one who after killing has the power to put (you) into hell’  「该怕那杀了以后又有权柄把人扔在地狱里的那一位」 (路 12:5) 虽然 路 12:5 中使用了动词 ἐμβάλλω，但重点不在于丢或扔的动作，而是在于使某人处于特定的地方。

ἐμβάπτω

(1)

(a)

47.11 涉及液体或干物质的活动 液体的使用 ［参βάπτω］ 将东西蘸在液体里 1 蘸；沾 ὁ ἐμβαπτόμενος μετ᾽ ἐμοῦ εἰς τὸ τρύβλιον  ‘he who dips with me into the bowl’  「和我一起在盘子里蘸饼的人」 (可 14:20)

____________________________________________________

1 ἐμβάπτω的意思与βάπτω可能略有区别，这词更清楚地指明某物是在另一物中。

ἐμβατεύω

(1)

(a)

53.15 宗教活动 宗教行为 ἐμβατεύω 在《新约》中只出现一次，即 西 2:18，其含义不明。这个词的字面意思或多或少可能是「踏足于」或「进去」，或者可能是「获得」。另外，这个词还可能表示「进入」，意思是详细研究一个题目。然而，西 2:18 中的 ἐμβατεύω 很可能是一个源于神秘宗教的术语；在短语 ἅ ἑόρακεν ἐμβατεύων 中，它可以解作「那人进入他在出神的状态中看见的圣所」，或者「坚持他在秘密宗教仪式中看到的东西」。这里的上下文论到那些人无故地自高自大，因此这个希腊文短语也可以译成「根据他在入教时看到的事物」。关于这个语义难解的词语的更多信息，见新约希英词典： A Greek-English Lexicon of the New Testament，University of Chicago Press，second edition by Gingrich and Danker (BDAG)。

ἐμβιβάζω

(1)

(a)

15.96 线性运动 来到，进入 使某人进入，例如登船 叫人上船 ἐνεβίβασεν ἡμᾶς εἰς αὐτό  ‘he had us go aboard’  「他就叫我们上船」 (徒 27:6) 在这种上下文中的使役形式，或许可以简单地表达为「他吩咐我们」，或者把使役形式在某程度上弱化为「他让我们上了船」。

ἐμβλέπω

(1)

(a)

24.9 感官事件及状态 看 把一个人的视线和注意力引向特定的物体 直视；定睛看；注视；注目看；看；望着 στραφεὶς ὁ κύριος ἐνέβλεψεν τῷ ∏έτρῳ  ‘the Lord turned around and looked straight at Peter’  「主转过身来看彼得」 (路 22:61) 在 约 1:36，ἐμβλέπω 的意思可能与 约 1:29 的 βλέπω 没有太大差异（见 24.7）。

(b)

30.1 思考 思考，思想 ［参βλέπω, ἐνθυμέομαι］ 综合考虑各个方面来处理信息 1 思考；想一想；看看；考虑 ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ  ‘consider the birds which fly in the sky’  「你们看一看那天上的飞鸟」 (太 6:26b) 在一些语言中，思考的概念与表示知觉的词汇密切相关，例如，有些语言可以说思考是「用心来看」或「用肝来看」。

____________________________________________________

1 ἐμβλέπω[b]的意思可能与βλέπω[d]略有不同，因为ἐμβλέπω[b]强调对某个特定物体或事物的思想过程，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 在太 6:26，ἐμβλέπω可以视为结合了看（见24.9）和智力活动。

ἐμβριμάομαι

(1)

(a)

33.320 沟通 坚持 严厉地说明某事 郑重地吩咐；严厉地嘱咐 ἐνεβριμήθη αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς λέγων, Ὁρᾶτε μηδεὶς γινωσκέτω  ‘Jesus insisted sternly (or ... sternly charged them), don't tell this to anyone’  「耶稣郑重地吩咐他们：『不要把这事告诉任何人！』」 (太 9:30)

(b)

33.421 沟通 指责 表达严厉的责备时表现出生气，甚至愤怒 严厉谴责；责骂 καὶ ἐνεβριμῶντο αὐτῇ  ‘and they denounced her harshly’  「他们就严厉地责备她」 (可 14:5)

(c)

25.56 态度及情感 爱，情感，同情 有强烈的关心之情，往往带有愤慨的含义 激动；愤慨 Ἰησοῦς οὖν ὡς εἶδεν αὐτὴν κλαίουσαν καὶ τοὺς συνελθόντας αὐτῇ Ἰουδαίους κλαίοντας, ἐνεβριμήσατο τῷ πνεύματι  ‘then when Jesus saw her weeping and saw those Jews who were with her weeping, his feeling was intense’ or ‘... he was indignant’  「耶稣看见她在痛哭，和她一起来的犹太人也在痛哭，就心里激动」或「……就愤怒不已」 (约 11:33)

ἐμέω

(1)

(a)

23.44 生理活动过程及状态 吃、喝以外，涉及口腔的活动 呕吐 吐出去 ὅτι χλιαρὸς εἶ καὶ οὔτε ζεστὸς οὔτε ψυχρός, μέλλω σε ἐμέσαι ἐκ τοῦ στόματός μου  ‘because you are barely warm, neither hot nor cold, I will vomit you out of my mouth’  「你是温的，既不热也不冷，我就要把你从我口中吐出去」 (启 3:16) 在很多时候，意为「呕吐」的词汇带有某种程度的粗俗意味，因此 启 3:16 的 ἐμέω 常常译成「从我的口中吐出去」。 另外，「从口中吐出去」也可以解作习语，意为「拒绝」1。

____________________________________________________

1 「从口中吐出去」可以解作一个习语，意为「拒绝」，但是最好将这个表达（ἐμέω ἐκ τοῦ στόματος）视为比喻而不是一个约定俗成的习语。

ἐμμαίνομαι

(1)

(a)

88.182 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 对某人愤怒得几乎发疯 暴怒；大怒；狂怒 περισσῶς τε ἐμμαινόμενος αὐτοῖς ἐδίωκον ἕως καὶ εἰς τὰς ἔξω πόλεις  ‘I was so infuriated with them that I even went to foreign cities to persecute them’  「我恼恨他们，甚至到国外的城市去逼迫他们」 (徒 26:11) 在某些语言中，徒 26:11 中的 ἐμμαίνομαι 可以译成「愤怒得像个疯子一样」。

Ἐμμανουήλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.115 人名及地名 人名 一个希伯来文音译词，来自《以赛亚书》的预言，是给耶稣基督的名字 以马内利；《思》厄玛奴耳

Ἐμμαοῦς

(1)

＜阴＞

(a)

93.467 人名及地名 地名 离耶路撒冷不远的一个犹太村庄 以马忤斯；《思》厄玛乌

ἐμμένω

(1)

(a)

85.55 在空间存在 留下，停留 ［参ἐπιμένω, καταμένω, μένω］ 待在同一个地方一段时间1 留在；待在 Ἐνέμεινεν δὲ διετίαν ὅλην ἐν ἰδίῳ μισθώματι  ‘for two full years he stayed in a place he rented for himself’  「保罗在自己租的房子里住了两整年」 (徒 28:30)

(b)

68.11 时态 继续 ［参διαμένω, ἐπιμένω, μένω, παραμένω, προσμένω］ 继续进行某个活动或处于某种状态中 继续；保持；留在；不住地 ὅτι αὐτοὶ οὐκ ἐνέμειναν ἐν τῇ διαθήκῃ μου  ‘because they did not continue in my covenant’  「因为他们没有遵守我的约」 (来 8:9) 在 来 8:9，「在约中继续」的意思是遵守约的条文或规定。因此，翻译者可以把 来 8:9 译成「因为他们不忠心遵守我的约」。徒 14:22（παρακαλοῦντες ἐμμένειν τῇ πίστει「鼓励他们持守信仰」）中的「持守信仰」也可以译成「继续相信」。

____________________________________________________

1 这组词汇之间的意思可能有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别，特别是因为有其他表达空间的用语而前缀显得冗余。

Ἑμμώρ

(1)

＜阳＞

(a)

93.116 人名及地名 人名 示剑的父亲，亚伯拉罕向他的子孙买了一块坟地 哈抹；《思》哈摩尔

ἐμός

(1)

ή，όν

(a)

92.2 话语的参照人物 说话者 与说话者有关 我的；我的东西；属于我的 οὐκ ἔστιν ἐμὸν [τοῦτο] δοῦναι  ‘it is not mine to give’  「不是我的东西，所以我不能赏赐」 (太 20:23) Ἡ βασιλεία ἡ ἐμὴ οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου  ‘my kingdom is not of this world’  「我的国不属于这世界」 (约 18:36)

ἐμπαιγμονή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.406 沟通 嘲笑，戏弄 ［参ἐμπαιγμός, ἐμπαίζω］ 通过假扮某人所没有的行为，或以丑化的方式模仿某人来取笑他 讥笑；讥诮；嘲笑；戏弄 ἐλεύσονται ἐπ᾽ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν ἐν ἐμπαιγμονῇ ἐμπαῖκται  ‘in the last days mockers will come with ridicule’  「在末后的日子将有好嘲笑的人出来」 (彼后 3:3)

ἐμπαιγμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.406 沟通 嘲笑，戏弄 ［参ἐμπαιγμονή, ἐμπαίζω］ 通过假扮某人所没有的行为，或以丑化的方式模仿某人来取笑他 讥笑；讥诮；嘲笑；戏弄 ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον  ‘others were mocked and whipped’  「又有人忍受戏弄、鞭打」 (来 11:36)

ἐμπαίζω

(1)

(a)

33.406 沟通 嘲笑，戏弄 ［参ἐμπαιγμονή, ἐμπαιγμός］ 通过假扮某人所没有的行为，或以丑化的方式模仿某人来取笑他 讥笑；讥诮；嘲笑；戏弄 ἐνέπαιξαν δὲ αὐτῷ καὶ οἱ στρατιῶται  ‘and even the soldiers mocked him’  「甚至兵士也讥笑他」 (路 23:36)

(b)

88.156 道德伦理素质及相关行为 误导，引入歧途，欺骗 欺骗某人有某种想法或者做某事，从而愚弄他 欺骗；愚弄 Τότε Ἡρῴδης ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν μάγων  ‘when Herod realized that the wise men had tricked him’  「希律见自己被博学之士愚弄」 (太 2:16) 在 太 2:16，ἐμπαίζω 似乎带有两个密切相关的含义，即「欺骗」和「愚弄」，因此，太 2:16 的这部分应译作「希律发现自己被博士欺骗和愚弄」。

ἐμπαίκτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.407 沟通 嘲笑，戏弄 （ἐμπαίζω[a]「讥笑，嘲笑」33.406 的衍生词）通过嘲弄来取笑别人的人 讥笑者；嘲弄者 Ἐπ᾽ ἐσχάτου χρόνου ἔσονται ἐμπαῖκται  ‘in the last times mockers will come’  「末世必有好嘲弄的人」 (犹 1:18)

ἐμπεριπατέω

(1)

(a)

85.81 在空间存在 居住，定居 （ἐμπεριπατέω「在……中间走动」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）生活或居住在……当中 同住；在…当中往来 Ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω  ‘I will make my home with them and live among them’  「我要住在他们中间，在他们中间往来」 (林后 6:16)

ἐμπίπλημι  (ἐμπίμπλαμαι, ἐμπίμπλαμαι, ἐμπιμπλάομαι, ἐμπίμπλημι, ἐμπίπλαμαι, ἐμπίπλαμαι, ἐμπιπλάω)

(1)

(a)

23.18 生理活动过程及状态 吃，喝 or ἐμπιπλάομαι, ἐμπί(μ)πλαμαι  （相同词根的两种词形，比较 23.17）吃饱，因食物感到满足 吃饱 οὐαὶ ὑμῖν, οἱ ἐμπεπλησμένοι νῦν, ὅτι πεινάσετε  ‘woe to you who are now well satisfied (with food) because you will be hungry’  「你们现在饱足的人有祸了！ 因为你们将要饥饿」 (路 6:25) ὡς δὲ ἐνεπλήσθησαν  ‘and when they were satisfied (with food)’  「他们吃饱后」 (约 6:12) 另见 23.17 中的注释。

(b)

25.114 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 ἐμπί(μ)πλαμαι, ἐμπιπλάομαι  完全地、充分地享受某事物，有满足渴望的含义 享受；欢[聚] ἐὰν ὑμῶν πρῶτον ἀπὸ μέρους ἐμπλησθῶ  ‘after I have enjoyed your (company) for a while’ or ‘... enjoyed (visiting) you for a while’  「稍微享受与你们相聚的快乐」或「在你们那里欢聚一些时候」 (罗 15:24)

(c)

23.17 生理活动过程及状态 吃，喝 ἐμπί(μ)πλημι, ἐμπιπλάω  （相同词根的两种词形，比较 23.18）使人满意，因为提供了足量的食物 满足于食物；充满食物 πεινῶντας ἐνέπλησεν ἀγαθῶν  ‘he filled the hungry with good things’  「他叫饥饿的饱餐美食」 (路 1:53) 在 路 1:53，可能是指上帝普遍性的照管，而不是仅仅指喂养饥饿的人。 严格直译 ἐμπίμπλημι 或 ἐμπιπλάω 为「用食物填满」，可能会带有错误的含意，即「填塞食物」到某人极不舒服的程度。因此，可以稍微拆分复杂的语义成分，译成「使吃的很多并且高兴」，或「使吃的饱足从而感到满意」。

ἐμπίπρημι  (ἐμπίμπρημι)

(1)

(a)

14.65 自然界的事件及状态 燃烧 ［参ἀνάπτω, ἅπτω, καίω, περιάπτω, φλογίζω］ 使燃烧过程开始 点燃；点火；生火；点灯 τὴν πόλιν αὐτῶν ἐνέπρησεν  ‘he set their city on fire’  「他放火烧毁他们的城」 (太 22:7) 从 14.63 所列词汇可以看到，对于不同的燃烧阶段和结果，各种语言在用语上都会有明显的差异。比如，为了取暖而点火，与为了摧毁某物而点火，这两种情况所用的词汇可能非常不同。 ἐμπίπρημι 特指点燃物件的过程，但 太 22:7 显然是指整座城市被烧毁。因此，许多译本按照 ἐμπίπρημι 的隐含意义，把句子译成「他烧毁了他们的城」。「烧毁一座城」的说法在某些语言中会显得奇怪。比较自然的说法是：「烧毁城里所有的建筑物」。

ἐμπίπτω

(1)

(a)

15.121 线性运动 掉落 掉进某个点或位置 掉进 καὶ ἐὰν ἐμπέσῃ τοῦτο τοῖς σάββασιν εἰς βόθυνον  ‘and if it falls on the Sabbath into a pit’  「有一只羊在安息日掉在坑里」 (太 12:11)

(b)

90.71 语意格 经历者 ［参περιπίπτω, πίπτω］ 突然经历困难或不好的事情 经历；遭遇；被……困扰 τοῦ ἐμπεσόντος εἰς τοὺς λῃστάς  ‘of the one who is beset by robbers’ or ‘who suddenly found himself attacked by robbers’  「落在强盗手中」或「遇到强盗」 (路 10:36) ἵνα μὴ τυφωθεὶς εἰς κρίμα ἐμπέσῃ τοῦ διαβόλου  ‘in order that he may not be puffed up and thus experience the condemnation meted out to the Devil’  「恐怕他自高自大，落在魔鬼所受的惩罚里」 (提前 3:6)

ἐμπλέκω  (ἐμπλέκομαι)

(1)

(a)

90.81 语意格 经历者 （ἐμπλέκομαι「被缠住」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）十分投入参与某项活动，以至对于自己能做的事有严格的限制 投入参与 οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις  ‘no one who is a soldier becomes involved in the affairs of civilian life’  「没有一个士兵会让日常生活的事务缠身」 (提后 2:4a)

____________________________________________________

1 与πράσσω[d]（90.76及脚注）的情况一样，ἐμπλέκομαι在提后 2:4中涉及行动和经历。因此，ἐμπλέκομαι在这样的上下文中可以说是语义复杂的，因为它属于两个不同的语义域。然而，这里似乎关注士兵的状态过于他的活动，因此ἐμπλέκομαι被归类在这个子域中。

ἐμπλοκή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

49.26 涉及衣着及装饰的活动 时尚的鬈头发 鬈头发；辫头发；编头发 ὁ ἔξωθεν ἐμπλοκῆς τριχῶν ... κόσμος  ‘the outward adorning by the elaborate braiding of the hair’  「通过编头发来妆饰自己的外表」 (彼前 3:3) 在一些语言中，彼前 3:3 中的 ἐμπλοκῆς τριχῶν 可以译成「精致的发式」或「时尚地梳理头发」。

ἐμπνέω

(1)

(a)

33.293 沟通 威胁 ἐμπνέω ἀπειλῆς  （习语，直译：吐出恐吓的话）发出可怕的威胁 强烈地威胁；发出强硬的威胁 Ὁ δὲ ∑αῦλος ἔτι ἐμπνέων ἀπειλῆς καὶ φόνου εἰς τοὺς μαθητὰς τοῦ κυρίου  ‘Saul was still making firm threats to kill the disciples of the Lord’  「扫罗一直在怒气冲冲地威吓主的门徒，说要杀害他们」 (徒 9:1a)

____________________________________________________

1 短语ἀπειλῆς καὶ φόνου在语法上是并列，在语义上是附属，因为威胁的内容是杀死门徒。

ἐμπορεύομαι

(1)

(a)

57.196 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 ［参ἐμπορία］ 经营涉及买卖的业务 做生意；做买卖；贸易 ποιήσομεν ἐκεῖ ἐνιαυτὸν καὶ ἐμπορευσόμεθα καὶ κερδήσομεν  ‘we will spend a year there and go into business and make (much) money’  「在那里住一年，做买卖赚钱」 (雅 4:13)

(b)

88.148 道德伦理素质及相关行为 剥削，利用 占人便宜，暗示所提供的东西比它本身更有价值 榨取利益；通过欺骗来榨取；欺骗 ἐν πλεονεξίᾳ πλαστοῖς λόγοις ὑμᾶς ἐμπορεύσονται  ‘in their greed (these false teachers) will exploit you by telling you made-up stories’  「他们[这些假教师]因为贪婪，要用捏造的言语在你们身上取得利益」 (彼后 2:3a)

____________________________________________________

1 在《新约》以外的语境中，ἐμπορεύομαι可能是指高价出售廉价的商品，因此很明显，夸大某物价值的特徵是ἐμπορεύομαι在彼后 2:3的重要意思成分。

ἐμπορία

(1)

ας＜阴＞

(a)

57.196 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 ［参ἐμπορεύομαι］ 经营涉及买卖的业务 做生意；做买卖；贸易 οἱ δὲ ἀμελήσαντες ἀπῆλθον, ὃς μὲν εἰς τὸν ἴδιον ἀγρόν, ὃς δὲ ἐπὶ τὴν ἐμπορίαν αὐτοῦ  ‘they were not interested and went away, one to his farm, another to his business’  「那些人不感兴趣就走了，一个到自己田里去，一个做买卖去」 (太 22:5)

ἐμπόριον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.206 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 （ἐμπορεύομαι[a]「做生意」57.196 的衍生词）做生意的地方（但见 ἀγορά, 57.207） 市场；做买卖的地方；做生意的地方 μὴ ποιεῖτε τὸν οἶκον τοῦ πατρός μου οἶκον ἐμπορίου  ‘do not make my Father's house a marketplace’  「不要把我父的殿当作买卖的地方」 (约 2:16)

ἔμπορος

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.203 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 （ἐμπορεύομαι[a]「做生意」57.196 的衍生词）从事商业和贸易的人 商人；做买卖的人 οἱ ἔμποροι τῆς γῆς ἐκ τῆς δυνάμεως τοῦ στρήνους αὐτῆς ἐπλούτησαν  ‘the merchants of the world grew rich from her unrestrained lust’  「地上的商人因她极度奢华而发了财」 (启 18:3)

ἔμπροσθεν

(1)

(a)

83.33 空间的位置 在前面，面对面，在后面 ［参ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατενώπιον, πρό, πρόσωπον］ 在某个有生命或无生命物体前面的位置，该物体被视为具有前面和后面的空间方向1 在……前面；在……之前 ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν σου ἔμπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου  ‘leave your gift there in front of the altar’  「就要把祭物留在坛前」 (太 5:24) Ὁ δὲ Ἰησοῦς ἐστάθη ἔμπροσθεν τοῦ ἡγεμόνος  ‘Jesus stood before the governor’  「耶稣站在总督面前」 (太 27:11) ἐξῆλθεν ἔμπροσθεν πάντων  ‘he went away in front of everyone’ or ‘... while they all watched’  「当着众人面前出去了」或「在大家注视之下出去了」 (可 2:12)

(b)

83.36 空间的位置 在前面，面对面，在后面 物体前表面的位置 在前面 γέμοντα ὀφθαλμῶν ἔμπροσθεν καὶ ὄπισθεν  ‘full of eyes in front and in back’ or ‘... on the front and on the back’  「他们全身前后都布满了眼睛」 (启 4:6)

(c)

90.20 语意格 视点参与者 ［参ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατέναντι, κατενώπιον, παρά, πρός］ （带所有格）用于标记其观点对事件甚为重要的参与者2 在……看来；在……的判断中 ὅτι οὕτως εὐδοκία ἐγένετο ἔμπροσθέν σου  ‘for thus it was good in your sight’  「因为这就是你的美意」或「因为这在你看来是好的」 (太 11:26)

____________________________________________________

1 这组词汇（83.33）之间的意思显然存在一些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 90.20中各个标记的相关意思之间显然存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἐμπτύω

(1)

(a)

23.43 生理活动过程及状态 吃、喝以外，涉及口腔的活动 ［参πτύω］ 吐唾沫到物件上或人身上 1 吐唾沫；吐口水 ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἐκολάφισαν αὐτόν  ‘they spat in his face and beat him’  「他们就吐唾沫在他脸上，用拳头打他」 (太 26:67) 在一些社会中，吐唾沫的象徵意义与西方世界非常不同。事实上，在非洲一些社会中，吐唾沫在某人的头上是表达祝福。因此在 太 26:67，翻译者可能需要把「他们吐唾沫在他脸上」译成：「他们吐唾沫在他脸上来羞辱他」，或「他们吐唾沫在他脸上，以此表达对他的愤怒」。

____________________________________________________

1 πτύω和ἐμπτύω的意思应该可以加以区别，这样，ἐμπτύω就是强调吐唾沫到物件里面或上面，但是无法根据现有的上下文来确定这种区别。

ἐμφανής

(1)

ές

(a)

24.22 感官事件及状态 看 （ἐμφανίζω[a]「使可见」24.19 的衍生词）关于那变得可见的 可见的；显现 καὶ ἔδωκεν αὐτὸν ἐμφανῆ γενέσθαι  ‘and caused him to be seen’  「使他显现出来」 (徒 10:40)

(b)

28.35 知道 知名的，清楚显示的，显露的 之前不为人所知，但现变得明显的 众所周知的；明显的；显现的 ἐμφανὴς ἐγενόμην τοῖς ἐμὲ μὴ ἐπερωτῶσιν  ‘I became well known to those who were not asking for me’  「那些没有求问我的人，我要向他们显现」 (罗 10:20)

ἐμφανίζω

(1)

(a)

24.19 感官事件及状态 看 ［参φανερόω］ 使成为可见的 使出现；使可见；让人看到；显现 καὶ ἐνεφανίσθησαν πολλοῖς  ‘and they were seen by many people’  「他们被许多人看见」 (太 27:53)

(b)

28.36 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参φαίνω, φανερόω, φανέρωσις, φωτίζω, φωτισμός］ 通过清晰而详尽的揭示，使人完全认识某事物 1 表明；表示；显明；显现；揭露；揭示；披露；启示 κἀγὼ ἀγαπήσω αὐτὸν καὶ ἐμφανίσω αὐτῷ ἐμαυτόν  ‘I, too, will love him and reveal myself to him’  「我也要爱他，并且要亲自向他显现」 (约 14:21b) μηδενὶ ἐκλαλῆσαι ὅτι ταῦτα ἐνεφάνισας πρός με  ‘do not tell anyone that you have disclosed this to me’  「不要告诉任何人，你已将这些事披露给我了」 (徒 23:22) 关于 ἐμφανίζω 在 徒 23:22 的另一种解释，见 33.208。

(c)

33.208 沟通 通知，宣布 揭露通常不为人所知的事情 3 告诉；通知；报告 μηδενὶ ἐκλαλῆσαι ὅτι ταῦτα ἐνεφάνισας πρός με  ‘tell no one that you have reported this to me’  「不要告诉任何人，你已将这些事报告我了」 (徒 23:22) 关于 ἐμφανίζω 在 徒 23:22 中的另一种解释，见 28.36。

(d)

56.8 法庭及法律程序 起诉 就法律事件向有关当局作正式报告 控告；指控；正式起诉 οἵτινες ἐνεφάνισαν τῷ ἡγεμόνι κατὰ τοῦ ∏αύλου  ‘they brought before the governor charges against Paul’  「他们向总督控告保罗」 (徒 24:1) περὶ οὗ γενομένου μου εἰς Ἱεροσόλυμα ἐνεφάνισαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τῶν Ἰουδαίων  ‘when I was in Jerusalem the chief priests and elders of the Jews brought charges against him’  「我在耶路撒冷的时候，祭司长和犹太人的长老控告他」 (徒 25:15)

____________________________________________________

1 所有这些意思都从「看」、「使看到」或「照亮」的感官语义域，转移到「使某物完全为人所知」、「使某物显明」的认知语义域。

2 在约 14:21，很难准确知道动词ἐμφανίζω所指的显明方式和程度。 似乎此处所指的不是任何物理上或视觉上的显现，而是认知意识或知识。

3 ἀγγέλλω的意思似乎比ἐμφανίζω[c]（33.208）等词汇更加宽泛，但是很难在所有情况下，指出两个字词在这个子域的意思中的各种外延（指称意思）和内涵（隐含意思）。

ἔμφοβος

(1)

ον

(a)

25.256 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 ［参ἔκφοβος］ 非常害怕 1 非常害怕；恐惧；惧怕；惊怕；惊骇；战栗；惊惶 ὁ δὲ ἀτενίσας αὐτῷ καὶ ἔμφοβος γενόμενος  ‘he stared at (the angel) and became very much afraid’  「他注目看着天使，非常惊惶」 (徒 10:4)

____________________________________________________

1 ἔκφοβος和ἔμφοβος在害怕的程度上可能略有区别，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ἐμφυσάω

(1)

(a)

23.185 生理活动过程及状态 呼气，呼吸 向人或物吹一口气 吹一口气 ἐνεφύσησεν καὶ λέγει αὐτοῖς, Λάβετε πνεῦμα ἅγιον  ‘then he breathed on them and said, Receive the Holy Spirit’  「他向他们吹一口气，说：『领受圣灵吧！』」 (约 20:22) 向人吹气可能有非常重要的象徵意义。在一些情况下，这可以是一种祝福，例如在 约 20:22。但是在一些语言中，向人吹气几乎不可避免地暗示有某种有害的影响，往往与巫术有关联。因此，翻译者需要选择一个比较一般的词汇，以避免该词的象徵含义大大扭曲了这段出现 ἐμφυσάω 的新约经文的意思。

ἔμφυτος

(1)

ον

(a)

85.31 在空间存在 在某个地方 （ἔμφυτος「栽种的」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）永远待在一个地方，有发展的含意 栽种的；永远坚立的；放置在 δέξασθε τὸν ἔμφυτον λόγον τὸν δυνάμενον σῶσαι τὰς ψυχὰς ὑμῶν  ‘you received the word which is implanted (within you) and which is able to save your souls’  「你们领受那栽种在你们里面的话语，就是能拯救你们灵魂的话语」 (雅 1:21)

ἐν

(1)

(a)

83.13 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参εἰς, ἔσω］ 在特定界限之内的一个位置1 在……里面；在……当中 κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Ἰουδαίας  ‘preaching in the desert of Judea’  「在犹太的旷野传道」 (太 3:1) ὅτι οὕτως διαλογίζονται ἐν ἑαυτοῖς  ‘because they were reasoning this way within themselves’  「因为他们在心里这样议论」 (可 2:8) ὃς τὴν κατοίκησιν εἶχεν ἐν τοῖς μνήμασιν  ‘who lived in the tombs’  「住在坟墓里」 (可 5:3) Ἔγραψα ὑμῖν ἐν τῇ ἐπιστολῇ  ‘I wrote to you in the letter’  「我以前在信中给你们写过」 (林前 5:9) 有些译本把 可 5:3 译成「他住在坟地里」，但希腊语的表达很可能是指住在相对精致的坟墓里。 在 可 2:8，短语 ἐν ἑαυτοῖς 的意思是「在他们（心）里面」，也可能是「他们彼此之间」（见 ἐν[b]，83.9）。 某些语言不能说文件的某一部分是在某物「当中」。因此，林前 5:9 中的语句可能要译成「我写信给你的部分内容是……」。

(b)

83.9 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参ἀνά, εἰς, ἐντός, ἐπί, μέσος, μετά, παρά, πρός］ 某区域内的一个位置，由其他物体确定，并分布在这些物体中间2 在……里面；与……一起 ∏ροφήτης μέγας ἠγέρθη ἐν ἡμῖν  ‘a great prophet has appeared among us’  「有大先知在我们当中兴起了！」 (路 7:16)

(c)

83.47 空间的位置 在上面，在表面 ［参εἰς］ 位于某个区域的表面之上的位置 在……上面；在……的表面 φιλοῦσιν ... ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶτες προσεύχεσθαι  ‘they love ... to stand up and pray on the street corners’  「他们喜欢在大街拐角站着祷告」 (太 6:5) οὐκ ἐν πλαξὶν λιθίναις ἀλλ᾽ ἐν πλαξὶν καρδίαις σαρκίναις  ‘not on tablets of stone but on tablets of the human heart’  「不是写在石版上，而是写在心版上」 (林后 3:3) κατὰ τὸν τύπον τὸν δειχθέντα σοι ἐν τῷ ὄρει  ‘according to the pattern you were shown on the mountain’  「照着在山上指示你的样式去做」 (来 8:5) 许多语言都没有「人的心版」（林后 3:3）的说法。对等的意义可以是「在人心里」或「在人们心里」。有些语言可能需要说成「心思」，例如「在人的心思里」。

(d)

83.23 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 ［参ἐπί］ 在某个物体或位置附近或紧邻的某个位置 在……旁边；在……附近 καθίσας ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ  ‘seated him at his right hand’  「使他坐在自己的右边」 (弗 1:20)

(e)

13.8 是，变成，存在，发生 状态 表示状态或条件 在；以 ἐν μαλακοῖς ἠμφιεσμένον  ‘dressed in soft clothes’  「穿细软衣服」 (太 11:8) ὑπάρχων ἐν βασάνοις  ‘being in torment’  「受刑」 (路 16:23) σπείρεται ἐν φθορᾷ, ἐγείρεται ἐν ἀφθαρσίᾳ  ‘it is sown in a state of being mortal, and it rises in a state of being immortal’  「种下的是必朽坏的，复活的是不朽坏的」 (林前 15:42)

(f)

84.22 空间的延伸 向目标延伸 ［参εἰς］ 朝着某个区域内部的某个目标延伸 入；进入 ἄγγελος γὰρ κυρίου κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ  ‘an angel of the Lord from time to time went down into the pool’  「因为主的天使按时下到池子里」 (约 5:4) 这一含义也出现在异文中：ἄγγελος γὰρ κυρίου κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ「主的天使不时地下到池子里面」（约 5:3）（校勘栏）。

(g)

89.119 关系 关联 表示密切的个人联系 在……里面；与……为一；与……联合；与……密切相关 ὅτι ἐν ἐμοὶ ὁ πατὴρ κἀγὼ ἐν τῷ πατρί  ‘that the Father is in me and I am in the Father’  「父在我里面，我也在父里面」 (约 10:38) μείνατε ἐν ἐμοί, κἀγὼ ἐν ὑμῖν  ‘remain in me and I (will remain) in you’  「你们要常在我里面，我也常在你们里面」 (约 15:4) εἴπερ πνεῦμα θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν  ‘because the Spirit of God dwells in you’  「上帝的灵住在你们里面」 (罗 8:9) ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός  ‘but Christ lives in me’  「基督在我里面活着」 (加 2:20) ὑμεῖς ὃ ἠκούσατε ἀπ᾽ ἀρχῆς, ἐν ὑμῖν μενέτω  ‘let what you heard from the beginning remain in you’  「务要将那从起初所听见的常存在心里」 (约壹 2:24)

(h)

89.80 关系 伴随的情况 表示伴随情况，通常带有方法的含意3 而同时 οἶδα δὲ ὅτι ἐρχόμενος πρὸς ὑμᾶς ἐν πληρώματι εὐλογίας Χριστοῦ ἐλεύσομαι  ‘I know that in coming to you I shall come with a full measure of the blessing of Christ’  「我也知道去你们那里的时候，我将带着基督丰盛的恩典去」 (罗 15:29) ἄχρι γὰρ καὶ ὑμῶν ἐφθάσαμεν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ  ‘for we had already (or we were the first to) come to you bringing the good news about Christ’  「其实我们是首先到你们那里传基督福音的」 (林后 10:14)

(i)

90.10 语意格 工具 （带间接受格）用于标记直接的工具 藉；用 εἰ δυνατός ἐστιν ἐν δέκα χιλιάσιν ὑπαντῆσαι τῷ μετὰ εἴκοσι χιλιάδων ἐρχομένῳ ἐπ᾽ αὐτόν  ‘whether he is able with ten thousand (soldiers) to withstand someone coming against him with twenty thousand (soldiers)’  「他能不能用一万兵去抵抗那领二万兵来攻打他的」 (路 14:31) εἰ πατάξομεν ἐν μαχαίρῃ;  ‘shall we strike with a sword?’  「我们用刀砍吗」 (路 22:49)

(j)

89.84 关系 方式 表示某个事件发生的方式4 与 ὁ μεταδιδοὺς ἐν ἁπλότητι  ‘one who shares with others (should do so) with generosity’ or ‘... generously’  「施舍的，要带着慷慨」 (罗 12:8) 在某些语言中，翻译者最好重新组织 罗 12:8 的结构，译作「人应该慷慨地与别人分享」。

(k)

89.5 关系 具体说明 ［参ὅπου］ 表示活动的区域，与其他事物有某种关系 关于；至于；就……来说 ὁ δὲ θεὸς πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει  ‘God being rich in mercy’  「上帝有丰富的怜悯」 (弗 2:4) Μὴ οὖν τις ὑμᾶς κρινέτω ... ἐν πόσει ἢ ἐν μέρει ἑορτῆς  ‘let no one judge you ... about what you drink or about a festival’  「不要让人在饮食、节期……等事上评断你们」 (西 2:16) ἐν μηδενὶ λειπόμενοι  ‘lacking in nothing’  「没有任何缺欠」 (雅 1:4)

(l)

89.141 关系 实质 表示某事物的组成部分 在；包含 Ἰακὼβ τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ πᾶσαν τὴν συγγένειαν ἐν ψυχαῖς ἑβδομήκοντα πέντε  ‘Jacob his father and the whole family, consisting of seventy-five persons’  「父亲雅各和全族七十五个人」 (徒 7:14) τὸν νόμον τῶν ἐντολῶν ἐν δόγμασιν καταργήσας  ‘having abolished the Law of commandments consisting of rules’  「废掉了律法的种种诫命规条」 (弗 2:15)

(m)

90.56 语意格 经历者 用于标记经历某事件的人5 关于；谈到 ∏ᾶς οὖν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων  ‘therefore everyone who confesses me before people’  「所以，凡在人面前认我的」 (太 10:32) ἐποίησαν ἐν αὐτῷ ὅσα ἠθέλησαν  ‘they did to him as they pleased’  「反倒任意待他」 (太 17:12) καλὸν ἔργον ἠργάσατο ἐν ἐμοί  ‘she has done a fine thing to me’  「她在我身上做的是一件美事」 (可 14:6) οὐκ ἔγραψα δὲ ταῦτα, ἵνα οὕτως γένηται ἐν ἐμοί  ‘I have not written these things in order that this might happen to me’  「我写这些话，并不是想要你们这样待我」 (林前 9:15) ἀποκαλύψαι τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐν ἐμοί  ‘to reveal his Son to me’  「把他的儿子启示给我」 (加 1:16) 加 1:16 中的 ἐν 所表达的关系也可以理解为指施事者或工具，例如，「通过我启示他的儿子」或「藉着我的生命……」（比较 ἐν 在 90.6 中为施事者，在 90.10 中为工具），甚至解释为指方法（ἐν ἐμοί 指他的行为），就像 89.76 一样。

(n)

90.6 语意格 施事者――个人或非个人、诱因或直接、直接或间接 （带间接受格）用于标记施事者，往往暗示用作工具的施事者，在某些情况下是指一般行为，而不是某些特定事件 藉；从 ἵνα ἐν ἡμῖν μάθητε  ‘in order that you might learn from us’  「让你们在我们身上学到」 (林前 4:6) εἰ ἐν ὑμῖν κρίνεται ὁ κόσμος  ‘if the world is to be judged by you’  「若世界要受你们的审判」 (林前 6:2) τὸν αὐτὸν ἀγῶνα ἔχοντες, οἷον εἴδετε ἐν ἐμοὶ καὶ νῦν ἀκούετε ἐν ἐμοί  ‘having the same struggle which you saw me engaged in, and which you now hear that I am engaged in’  「和我经历同样的争战；这争战就是你们从前在我身上见过，现在又听说的」 (腓 1:30) ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ ἐπὶ τῆς γῆς  ‘all things in heaven and on earth were made by him’  「因为天上地上的万有都靠他而造」 (西 1:16)

(o)

90.30 语意格 起誓保证的参与者 ［参εἰς］ 用于标记一些象徵超自然人物或力量的物件，人们相信这些超自然人物或力量可以保证起誓者会信守誓言 藉着 μήτε ἐν τῷ οὐρανῷ, ὅτι θρόνος ἐστὶν τοῦ θεοῦ, μήτε ἐν τῇ γῇ, ὅτι ὑποπόδιόν ἐστιν τῶν ποδῶν αὐτοῦ, μήτε εἰς Ἱεροσόλυμα, ὅτι πόλις ἐστὶν τοῦ μεγάλου βασιλέως, μήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀμόσῃς, ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν ποιῆσαι ἢ μέλαιναν  ‘not by heaven, because it is God's throne; nor by the earth, because it is his footstool; nor by Jerusalem, because it is the city of the great King; nor should you swear by your head, because you cannot make a single hair white or black’  「不可指着天起誓，因为天是上帝的宝座。 不可指着地起誓，因为地是他的脚凳；也不可指着耶路撒冷起誓，因为耶路撒冷是大君王的京城。 又不可指着你的头起誓，因为你不能使一根头发变黑变白」 (太 5:34, 35, 36 [3])

(p)

89.76 关系 方法，途径 ［参διά, εἰς］ （带间接受格）表示方法，即一个事件使另一个事件成为可能的方法6 藉着；通过 ὡς ἐγνώσθη αὐτοῖς ἐν τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου  ‘how he became known to them by the breaking of bread’  「他们怎样通过主擘开饼而认出他来」 (路 24:35)

(q)

89.26 关系 原因及／或理由 ［参διά, διότι, ὑπό］ 表示事物、事件的原因或理由，重点在于工具或手段 因为；由于 ἐν τούτῳ πιστεύομεν ὅτι ἀπὸ θεοῦ ἐξῆλθες  ‘because of this we believe that you came from God’  「因此，我们信你是从上帝那里来的」 (约 16:30) ἔφυγεν δὲ Μωϋσῆς ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ  ‘because of this report, Moses fled’  「摩西因为这句话就逃跑了」 (徒 7:29)

(r)

89.48 关系 结果 ［参εἰς］ 表示结果，可能暗示此前有一个过程 结果是；因此结果是；导致 ἐπιστρέψαι καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα καὶ ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων  ‘to turn the hearts of the fathers toward their children and to cause the disobedient to have the mind of the righteous’  「叫父亲的心转向儿女，叫悖逆的人转向义人的智慧」 (路 1:17) 在某些语言中，路 1:17 可以译作「使悖逆的人像义人那样思考」。

(s)

67.33 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἐκ, ἐπί, καθώς, κατά］ 表示一个时间点的标记，这个时间点与另一个时间点同时发生或重叠 7 当……时；在……的时候 ἐν τῷ γενέσθαι τὴν φωνὴν εὑρέθη Ἰησοῦς μόνος  ‘when the voice stopped (or ‘when the voice had spoken’), Jesus was (there) all alone’ (literally ‘when the voice occurred ...’)  「在声音停止之后，只见耶稣独自一人（在那里）」 (路 9:36)

(t)

67.136 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ［参διά, ἐπί］ 表示某个时间单位内的时间段 在……期间；在……过程中；在……内 ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ἃ μὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν  ‘as he scattered the seed (in the field), some of it fell along the path’  「他撒种的时候，有些落在路旁」 (太 13:4) Λύσατε τὸν ναὸν τοῦτον καὶ ἐν τρισὶν ἡμέραις ἐγερῶ αὐτόν  ‘tear down this Temple and within three days I will build it again’  「你们拆毁这殿，我三日内要把它重建」 (约 2:19)

(u)

90.23 语意格 内容 ［参εἰς, ἐπί］ （带间接受格）用于标记内容，该内容是要具体说明特定的指示物 有关；关于 ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ βαπτισθῆναι  ‘to be baptized in the name of Jesus Christ’  「奉耶稣基督的名受洗」 (徒 10:48)

(v)

70.4 实在的，不实在的 ἐν ἀληθείᾳ  （习语，直译：在真理中）形容一个真实的事件或状态 8 事实上；实际上 καὶ τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ διδάσκεις  ‘you really teach the way of God’  「你是真正传上帝的道」 (太 22:16) ἵνα ὦσιν καὶ αὐτοὶ ἡγιασμένοι ἐν ἀληθείᾳ  ‘in order that these may be truly dedicated’  「为要使他们也因真理成圣」 (约 17:19)

(w)

65.56 价值 重要的，不重要的 ἐν βάρει εἰμί  （习语，直译：有重量，见 86.1）坚持自己的重要性或价值 主张某人的价值；声称某人的重要性 δυνάμενοι ἐν βάρει εἶναι  ‘we could have insisted on our importance’  「我们本来有权要求你们的尊重」 (帖前 2:7) ἐν βάρει εἰμί 可以解作指人的地位，因此可以把这个谚语归类为语义域 87「身分」；但是，帖前 2:7 中的这个表达也可以解作对人的要求，因此可以译作「我们可以向你们提出要求」。这种译法会暗示权柄的关系，意思可以归类为语义域 37「控制，统治」。

(x)

23.50 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参γαστήρ, ἔγκυος, ἔχω, κοίτη］ ἐν γαστρὶ ἔχω  （习语，直译：在子宫里有）怀孕的状态 怀孕；怀胎 οὐαὶ δὲ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις ... ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις  ‘how terrible it will be ... in those days ... for women who are pregnant’  「在那些日子，怀孕的人……就苦了」 (太 24:19) 这个表达与 συλλαμβάνω[b] 23.49 的意思明显不同，似乎更加强调怀孕的状态，而不是受孕这件事。 在 太 1:23（ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν「她将怀孕，生一个儿子」），不能确定重点是怀孕的状态还是受孕的事实（见 23.49）。

(y)

67.89 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἐπί, μακρός, μακροχρόνιος, μέγας, πολύς］ ἐν μεγάλῳ  （习语，直译：在重大的）形容持续时间相对较长 很长；很长时间；有一段时间 Εὐξαίμην ... ἐν ὀλίγῳ καὶ ἐν μεγάλῳ ... πάντας ... γενέσθαι τοιούτους ὁποῖος καὶ ἐγώ εἰμι  ‘my prayer is that ... all of you ... might become what I am ... whether in a short time’ or ‘in a long time’  「无论时间短也好，时间长也好，我祈求上帝不单使你成为像我一样的人」 (徒 26:29)

(z)

67.106 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参βραχύς, διά, διά, μικρός, ὀλίγος, πρός］ ἐν ὀλίγῳ  形容相对短暂的一段时间 9 一会儿；短时间；短暂地；少时；瞬间；片刻 Ἐν ὀλίγῳ με πείθεις Χριστιανὸν ποιῆσαι  ‘you think you will make me a Christian in a short time’  「你以为用这样短短的时间就可以说服我作基督徒」 (徒 26:28) 徒 26:28 中的 ἐν ὀλίγῳ 也可以解作「容易地」或「毫无困难地」（见 22.41）。

(aa)

22.41 烦恼，困难，解脱，有利的情况 容易的，轻松的 ἐν ὀλίγῳ  指容易或不难完成的事 轻易地；毫无困难地；没有困难 Ἐν ὀλίγῳ με πείθεις Χριστιανὸν ποιῆσαι  ‘you think you will easily make me a Christian’  「你想稍微劝一劝就能说服我作基督徒」 (徒 26:28) 关于 ἐν ὀλίγῳ 在 徒 26:28 的另一种更为可能的解释，见 67.106。

(bb)

33.17 沟通 话语类型 ［参παραβολή, πνευματικῶς］ ἐν παραβολῇ  指不是按字面意思，而是按象徵意义或比喻意义来理解的语句 象徵性地；用比喻来说；可以说是 ὅθεν αὐτὸν καὶ ἐν παραβολῇ ἐκομίσατο  ‘from where he received him back, so to speak’  「在比喻的意义上说，他的确……得回儿子」 (来 11:19) 有些语言可能用否定句来翻译 ἐν παραβολῇ 和 πνευματικῶς[c] 更加合适，例如译成「不是确实地」或「不是真正地」。启 11:8 中的说法可以译成「那城可以称为所多玛，但不是真正的所多玛」。

(cc)

28.29 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ἐν παρρησίᾳ  （习语，直译：大胆地）以明显或公开的方式 公开地；以明显的方式；众所周知 οὐδεὶς γάρ τι ἐν κρυπτῷ ποιεῖ καὶ ζητεῖ αὐτὸς ἐν παρρησίᾳ εἶναι  ‘no one does anything in secret but seeks to be well known’  「没有人想引人注目，却以隐密的方式做事」 (约 7:4)

(dd)

67.114 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ  （习语，直译：在眨眼间）一段极短的时间 很快地；突然地 ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ, ἐν τῇ ἐσχάτῃ σάλπιγγι  ‘suddenly, when the last trumpet sounds’  「突然，在最后的号角声中」 (林前 15:52) 关于短语 ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ 的另一种解释，见 16.5。

(ee)

67.111 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参τάχος］ ἐν τάχει  一段非常短的时间 非常短的时间；很快（与介词 ἐν 配合使用） ∑πεῦσον καὶ ἔξελθε ἐν τάχει ἐξ Ἰερουσαλήμ  ‘hurry, and leave Jerusalem quickly’  「你赶紧离开耶路撒冷」 (徒 22:18) 在 徒 22:18，τάχος 显然是指他听从离开耶路撒冷的吩咐之前一段很短的时间。

(ff)

28.71 知道 不可知的，秘密的 ［参ἐν, κρυπτός, κρυφῇ, λάθρᾳ, σκοτία］ ἐν τῇ σκοτίᾳ  （习语，直译：在暗黑中）不能被公众所知，但是被一些内部团体或直接相关的人所知的 秘密地；私下地；在暗中；暗地里 ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ  ‘so that your giving will be done secretly’  「好使你施舍可以在隐密中进行」 (太 6:4) ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτί  ‘what I am telling you secretly, you must report openly’  「我在暗中告诉你们的，你们要在明处说出来」 (太 10:27) οὐ φανερῶς ἀλλ᾽ [ὡς] ἐν κρυπτῷ  ‘not openly, but secretly’  「不是公开地去，而是隐密地去」 (约 7:10)

(gg)

67.52 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ἐν τῷ (καθ)εξῆς  （习语，直译：在接下来的）在另一个时间点后面的一个时间点，暗示那是有序地排列的 后来；接下来 ἐγένετο ἐν τῷ ἑξῆς ἐπορεύθη εἰς πόλιν καλουμένην Ναῒν  ‘next he went to a town called Nain’  「接下来，耶稣到拿因城去」 (路 7:11) Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ καθεξῆς καὶ αὐτὸς διώδευεν κατὰ πόλιν καὶ κώμην  ‘later he made a trip through towns and villages’  「后来，耶稣走遍各城各村」 (路 8:1)

(hh)

28.71 知道 不可知的，秘密的 ［参ἐν, κρυπτός, κρυφῇ, λάθρᾳ, σκοτία］ ἐν τῷ κρυπτῷ  （习语，直译：在隐密中）不能被公众所知，但是被一些内部团体或直接相关的人所知的 秘密地；私下地；在暗中；暗地里 ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ  ‘so that your giving will be done secretly’  「好使你施舍可以在隐密中进行」 (太 6:4) ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτί  ‘what I am telling you secretly, you must report openly’  「我在暗中告诉你们的，你们要在明处说出来」 (太 10:27) οὐ φανερῶς ἀλλ᾽ [ὡς] ἐν κρυπτῷ  ‘not openly, but secretly’  「不是公开地去，而是隐密地去」 (约 7:10)

(ii)

67.138 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ἐν τῷ μεταξύ  （习语，直译：在之间）在另一个时间单位或时间长度之中的一个时间段 同时；这时候；这期间 Ἐν τῷ μεταξὺ ἠρώτων αὐτὸν οἱ μαθηταὶ λέγοντες  ‘in the meantime his disciples were begging him saying ...’  「就在这个时候，门徒求耶稣说」 (约 4:31)

(jj)

28.64 知道 可知的 ［参δῶμα, ἐπί, φῶς］ ἐν τῷ φωτί  （习语，直译：在光中）由于所涉及的事件发生在公众场合，因此广为人知 10 在公共场合；公开地 ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτί  ‘what I tell you secretly, you must tell publicly’  「我在暗中告诉你们的，你们要在明处说出来」 (太 10:27)

(kk)

67.139 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ［参ἄχρι(ς), ἕως, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὅτε, ὡς］ ἐν ᾧ  一段时间，与另一段时间或时间单位一样长 一直；当……的时候；趁着 Μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος ἐν ᾧ ὁ νυμφίος μετ᾽ αὐτῶν ἐστιν νηστεύειν;  ‘as long as the bridegroom is with them, the wedding guests cannot fast, can they?’  「新郎和宾客在一起的时候，宾客怎么能禁食呢？」 (可 2:19)

____________________________________________________

1 在表示进入某个区域的上下文中，ἐν[a]和εἰς[d]可以译为「到……里面」。

2 83.9所含词汇（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思显然具有细微的区别。例如：πρός[d]可能暗示某种互动或回应，而παρά[b]的重点可能在于联系，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

3 在英语中，伴随的情况通常用分词短语或动名词短语来表达。

4 不同的语言以多种不同的方法来表达「方式」。英语经常使用以「with」来开始的短语，但有些上下文可以简单地用一个副词来表达。然而，很多时候需要使用一个完整的从句或者额外使用一个完整句子。

5 如在许多表示经历者关系的标记的实例中可见，译文中可能没有具体对应这种标记的词项。

6 作为方法或途径的标记，διά[c]的用法与εἰς[h]和ἐν[p]可能存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

7 词汇组κατά[g]、ἐπί[s]、ἐν[s]、ἐκ[k]和καθώς[d]与词汇组πότε、ποτέ[b]、ὁπότε、ὅτε[a]和ὅταν[b]（67.30）的意义区别基本上是在类别意义方面，但也可能存在一些微妙的修辞差异。

8 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的习语）词项的意思似乎具有一些微妙的差异，但是很难具体确定。

9 这一组表示时间相对短暂的表达很可能略有区别，至少在内涵意义上，但是无法根据现有的新约上下文来确定显着的外延差异。在语言学上，这一组词汇里面的短语（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以视为习语，但是在功能上，它们最好归类为「冻结短语」，就像形态单元（morphological units）那样使用。

10 28.64中两个习语的意思很可能略有不同，或者至少是在内涵意义上略有不同，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ἐναγκαλίζομαι

(1)

(a)

34.63 联合 亲吻，拥抱 搂抱某人，以此表达喜爱和关心 拥抱；抱；搂抱 ἐναγκαλισάμενος αὐτὰ κατευλόγει τιθεὶς τὰς χεῖρας ἐπ᾽ αὐτά  ‘he put his arms around them and placed his hands on them and blessed them’  「于是他抱着小孩子，给他们按手，为他们祝福」 (可 10:16) 某些语言可能需要用一些修饰短语，指明拥抱的象徵意义，例如「用双臂搂住来表达他的爱」或「拥抱以表达爱意」。

ἐνάλιος  (ἐνάλιον)

(1)

(a)

4.58 动物 鱼类及其他海洋生物 ἐνάλιον  任何海中的生物 水族；鱼 πᾶσα γὰρ φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν, ἑρπετῶν τε καὶ ἐναλίων δαμάζεται  ‘man can tame any wild animal, bird, reptile, or creature of the sea’  「人能够制伏野兽、飞禽、爬虫和水族」 (雅 3:7) 这词在 雅 3:7 中当然可以简单地译作「鱼」，因为鱼是海洋生物最突出的例子。

ἔναντι

(1)

(a)

83.33 空间的位置 在前面，面对面，在后面 ［参ἔμπροσθεν, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατενώπιον, πρό, πρόσωπον］ 在某个有生命或无生命物体前面的位置，该物体被视为具有前面和后面的空间方向1 在……前面；在……之前 ἱερατεύειν ... ἔναντι τοῦ θεοῦ  ‘serving as a priest ... before God’  「在上帝面前执行祭司的职务」 (路 1:8)

(b)

90.20 语意格 视点参与者 ［参ἔμπροσθεν, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατέναντι, κατενώπιον, παρά, πρός］ （带所有格）用于标记其观点对事件甚为重要的参与者2 在……看来；在……的判断中 ἡ γὰρ καρδία σου οὐκ ἔστιν εὐθεῖα ἔναντι τοῦ θεοῦ  ‘your heart is not right in God's sight’  「你在上帝面前心术不正」 (徒 8:21)

____________________________________________________

1 这组词汇（83.33）之间的意思显然存在一些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 90.20中各个标记的相关意思之间显然存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἐναντίον  (τοὐναντίον)

(1)

(a)

83.33 空间的位置 在前面，面对面，在后面 ［参ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐνώπιον, κατενώπιον, πρό, πρόσωπον］ 在某个有生命或无生命物体前面的位置，该物体被视为具有前面和后面的空间方向1 在……前面；在……之前 ὡς ἀμνὸς ἐναντίον τοῦ κείραντος αὐτὸν ἄφωνος  ‘like a lamb dumb before its shearer’  「像羔羊在剪毛的人面前无声」 (徒 8:32)

(b)

90.20 语意格 视点参与者 ［参ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐνώπιον, κατέναντι, κατενώπιον, παρά, πρός］ 用于标记其观点对事件甚为重要的参与者2 在……看来；在……的判断中 ἦσαν δὲ δίκαιοι ἀμφότεροι ἐναντίον τοῦ θεοῦ  ‘they both lived righteous lives in God's sight’  「他们两人在上帝面前都是义人」 (路 1:6)

(c)

89.134 关系 对比 表示一种备选方案，用作强调性的对比 相反；反而 μὴ ἀποδιδόντες κακὸν ἀντὶ κακοῦ ... τοὐναντίον δὲ εὐλογοῦντες  ‘do not pay back evil with evil ... instead, pay back with a blessing’  「不要以恶报恶……相反地，要以祝福回报恶」 (彼前 3:9)

____________________________________________________

1 这组词汇（83.33）之间的意思显然存在一些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 90.20中各个标记的相关意思之间显然存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἐναντιόομαι

(1)

(a)

39.1 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参ἀνθίστημι, ἀντιδιατίθημι, ἀντίκειμαι, ἀντιτάσσω］ 反对某人，不单涉及心里的态度，还有相应的行为 1 反对；怀有敌意；敌对；抵挡 ἐναντιούμενοι καὶ βλασφημοῦντες  ‘they opposed him and insulted him’  「他们就反驳他，并且毁谤他」（经文校勘栏） (徒 13:45) 这词是一个异文，只出现在：ἐναντιούμενοι καὶ βλασφημοῦντες「他们反对他并侮辱他」（徒 13:45）（校勘栏）。

____________________________________________________

1 39.1列出的各个动词在意思上可能有某些显着的差别，但是无法根据新约的用法来确定这些差别。

ἐναντίος

(1)

α，ον

(a)

82.11 空间的方向 左，右，正前面，对面 指与运动相反的方向 反方向的 ἦν γὰρ ὁ ἄνεμος ἐναντίος αὐτοῖς  ‘for the wind was against them’ or ‘the wind was blowing against them’  「门徒们由于逆风」或「风对着他们吹」 (可 6:48)

(b)

39.6 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参ἐκ, ἐναντίος, ὑπεναντίος］ 与……敌对的 1 敌对；反对；有敌意的；敌对的 θεῷ μὴ ἀρεσκόντων καὶ πᾶσιν ἀνθρώποις ἐναντίων  ‘they were displeasing to God and hostile to all people’  「他们令上帝不悦，且与众人为敌」 (帖前 2:15)

(c)

83.42 空间的位置 在……面前，在对面，在对岸，离岸 ［参ἀπέναντι, ἐκ, κατέναντι］ ἐξ ἐναντίας  在某个物体或其他位置对面的一个位置 对面；在……前面；在……对面；在……面前 παρεστηκὼς ἐξ ἐναντίας αὐτοῦ  ‘standing there opposite (the cross)’  「站在[十字架]前面」 (可 15:39)

(d)

39.6 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参ἐκ, ἐναντίος, ὑπεναντίος］ ἐξ ἐναντίας  与……敌对的 1 敌对；反对；有敌意的；敌对的 θεῷ μὴ ἀρεσκόντων καὶ πᾶσιν ἀνθρώποις ἐναντίων  ‘they were displeasing to God and hostile to all people’  「他们令上帝不悦，且与众人为敌」 (帖前 2:15)

____________________________________________________

1 ὑπεναντίος的语气可能比ἐναντίος[b]更强，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ἐνάρχομαι

(1)

(a)

68.3 时态 开始 开始进入特定状态或关系 开始；入门；动工 ἐναρξάμενοι πνεύματι  ‘you began by (God's) Spirit’  「你们以圣灵开始」 (加 3:3)

ἔνατος

(1)

η，ον

(a)

60.56 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 时间、空间或集合系列中的第九个 第九 ἐνάτην ὥραν  ‘the ninth hour’ or ‘three o'clock in the afternoon’  「第九个时辰」或「下午三点钟」 (太 20:5) ὁ ἔνατος τοπάζιον  ‘the ninth, topaz’  「第九是红璧玺」 (启 21:20)

ἐνδεής

(1)

ές

(a)

57.51 拥有，转移，交换 贫乏，贫困，贫穷 缺乏生存所必需的东西的 贫穷的；缺乏的 οὐδὲ γὰρ ἐνδεής τις ἦν ἐν αὐτοῖς  ‘there was no one in the group who was in need’  「他们当中没有一个缺乏的」 (徒 4:34) ἐνδεής 的意思类似 πτωχός[a] (57.53，但重点是严重缺乏所需要的资源，而不是贫穷缺乏的状态。

ἔνδειγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

28.52 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ἀπόδειξις, ἔνδειξις］ （ἀποδείκνυμι[a]「证明，显示」28.50 的衍生词）一个人知道某事是事实的途径 2 证明；证据；明证；验证；迹象{N:001} ἔνδειγμα τῆς δικαίας κρίσεως τοῦ θεοῦ  ‘this is the evidence of God's righteous judgment’  「这正是上帝公义判断的明证」 (帖后 1:5)

____________________________________________________

1 ἀπόδειξις的意思可能与ἔνδειξις和ἔνδειγμα有些区别，因此与ἀποδείκνυμι[a]（28.50）的关系更加密切，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 与βέβαιος[c]（28.43）、βέβαιοω[b]（28.43）和βεβαίωσις（28.44）的情况一样，ἔνδειξις、ἔνδειγμα和ἀπόδειξις具有两组不同的语义特徵。「表明」或「阐明」清楚暗示「使某事为人所知」，但是以一种清楚的、有说服力的、肯定的方式使人知道，从而「表明是确定的或真的」。这种双重语义特徵包含在「证明」、「证据」和「证实」等词汇中。

ἐνδείκνυμι  (ἐνδείκνυμαι)

(1)

(a)

28.51 知道 知名的，清楚显示的，显露的 使被人知道，可能强调方法 使被人知道；使传遍；显明；显出；显示；彰显；证明；表明；表现 εἰ δὲ θέλων ὁ θεὸς ἐνδείξασθαι τὴν ὀργὴν  ‘if God wanted to demonstrate his wrath’  「倘若上帝要显明他的愤怒」 (罗 9:22)

(b)

13.131 是，变成，存在，发生 发生 对某人做某事，通常指一些坏事 做；加害 Ἀλέξανδρος ὁ χαλκεὺς πολλά μοι κακὰ ἐνεδείξατο  ‘Alexander the coppersmith did me a great deal of harm’  「铜匠亚历山大多多地害我」 (提后 4:14)

ἔνδειξις

(1)

εως＜阴＞

(a)

28.52 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ἀπόδειξις, ἔνδειγμα］ （{ἀποδείκνυμι}[a]「证明，显示」28.50 的衍生词）一个人知道某事是事实的途径 2 证明；证据；明证；验证；迹象{N:001} ἥτις ἐστὶν αὐτοῖς ἔνδειξις ἀπωλείας  ‘this is a clear indication of their destruction’  「这对他们是灭亡的证明」 (腓 1:28)

____________________________________________________

1 ἀπόδειξις的意思可能与ἔνδειξις和ἔνδειγμα有些区别，因此与ἀποδείκνυμι[a]（28.50）的关系更加密切，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 与βέβαιος[c]（28.43）、βέβαιοω[b]（28.43）和βεβαίωσις（28.44）的情况一样，ἔνδειξις、ἔνδειγμα和ἀπόδειξις具有两组不同的语义特徵。「表明」或「阐明」清楚暗示「使某事为人所知」，但是以一种清楚的、有说服力的、肯定的方式使人知道，从而「表明是确定的或真的」。这种双重语义特徵包含在「证明」、「证据」和「证实」等词汇中。

ἕνδεκα

(1)

(a)

60.20 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的十一个实例 十一 Οἱ δὲ ἕνδεκα μαθηταὶ ἐπορεύθησαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν  ‘the eleven disciples went to Galilee’  「十一个门徒往加利利去」 (太 28:16) Οἱ ἕνδεκα：带冠词的时候特指犹大离开后的十一个门徒

ἑνδέκατος

(1)

η，ον

(a)

60.58 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 时间、空间或集合系列中的第十一个 第十一 περὶ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν  ‘at the eleventh hour’ or ‘at five o'clock in the afternoon’  「在第十一个时辰」或「约在下午五点钟」 (太 20:9)

ἐνδέχομαι  (ἐνδέχεται)

(1)

(a)

71.4 状况 可能，不可能 有可能，意思是那完全符合人类的经验 可能；可以想象的 οὐκ ἐνδέχεται προφήτην ἀπολέσθαι ἔξω Ἰερουσαλήμ  ‘it is not possible that a prophet would die outside Jerusalem’ or ‘it is unthinkable that a prophet would die outside Jerusalem’  「先知不可能命丧在耶路撒冷之外」或「先知在耶路撒冷之外被害是不可想象的」 (路 13:33a)

____________________________________________________

1 路 13:33可以译成「这是不可想象的」，但这并不意味着应该把这个词归类在语义域30「思考」。「不可想象的」这个意思不过是「不可能」的衍生词。

ἐνδημέω

(1)

(a)

85.20 在空间存在 在某个地方 待在一个应该或通常属于自己的地方 居家；适应某个地方 ἐνδημῆσαι πρὸς τὸν κύριον  ‘to be at home with the Lord’  「与主同住」 (林后 5:8)

(b)

23.91 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参εἰμί, σκήνωμα］ ἐνδημέω ἐν τῷ σώματι  （习语，直译：住在身体里）活着，特别强调存活在地上 活着 ὅτι ἐνδημοῦντες ἐν τῷ σώματι  ‘as long as we are alive here on earth’  「只要我们还住在这身体内」 (林后 5:6) 大多数语言都有表示「生命」或「活着」的通用表达方式，但有时一些习语式的表达可能更加配合 林后 5:6 和 彼后 1:13 的上下文，比如：「有力气」、「有眼睛」、「在地上行走」。

ἐνδιδύσκω

(1)

(a)

49.1 涉及衣着及装饰的活动 穿上衣服，没有暗指任何特定的衣物 穿上；穿着；穿衣 Ἄνθρωπος δέ τις ἦν πλούσιος, καὶ ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον  ‘there was once a rich man who dressed in purple and fine linen’  「有一个财主穿着紫色袍和细麻布衣服」 (路 16:19)

ἔνδικος

(1)

ον

(a)

88.15 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 ［参δικαίως］ 形容是正义的，因为是合理的和应得的 正义的；公正的 ὧν τὸ κρίμα ἔνδικόν ἐστιν  ‘their condemnation is right’  「这些人被定罪，再公道不过！」 (罗 3:8)

ἐνδοξάζομαι

(1)

(a)

87.9 地位 与地位有关的荣誉及尊重 成为得到极大尊荣的对象 得荣耀；受尊崇 ὅπως ἐνδοξασθῇ τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ ἐν ὑμῖν  ‘so that the name of our Lord Jesus may receive honor from you’  「使我们主耶稣的名在你们当中得荣耀」 (帖后 1:12)

ἔνδοξος

(1)

ον

(a)

79.19 物体的特徵 荣美的 辉煌的、荣耀的 荣耀的；荣美的；奇妙的；华丽的 οἱ ἐν ἱματισμῷ ἐνδόξῳ  ‘the ones in splendid raiment’  「那些穿华丽衣服的人」 (路 7:25) ἵνα παραστήσῃ αὐτὸς ἑαυτῷ ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν  ‘in order that he might present to himself the church in all its splendor’  「可以作荣耀的教会呈献给自己」 (弗 5:27)

(b)

87.6 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参ἔντιμος, τίμιος］ 形容身分地位很高，受人尊崇和敬重 有尊荣的；受敬重的 ὑμεῖς ἔνδοξοι, ἡμεῖς δὲ ἄτιμοι  ‘you are honored; we are dishonored’  「你们有荣耀，我们倒被藐视」 (林前 4:10)

ἔνδυμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.162 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参ἐσθής, ἱμάτιον, ἱματισμός, χιτών］ 任何种类的衣服 衣服；服装 περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε;  ‘why worry about clothing?’  「何必为衣服忧虑呢？」 (太 6:28)

ἐνδυναμόω  (ἐνδυναμόομαι)

(1)

(a)

74.6 能够，有能力 （δύναμαι「能够」74.5 的衍生词）使某人能够做或经历某事 使某人能够；使刚强；使有能力；使坚固；赐给力量 ἀλλ᾽ ἐνεδυναμώθη τῇ πίστει  ‘but he was enabled by faith’  「因信而刚强」 (罗 4:20) πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με  ‘I can do all things by the one who makes me able’ or ‘I am able to face anything by the one who makes me able (to do it)’  「我靠着那加给我力量的，凡事都能做」或「……能面对任何事」 (腓 4:13)

(b)

74.7 能够，有能力 变得能够做某事 变得有能力；大有能力 ∑αῦλος δὲ μᾶλλον ἐνεδυναμοῦτο  ‘Saul became all the more able’  「扫罗越发有能力」 (徒 9:22) Τοῦ λοιποῦ, ἐνδυναμοῦσθε ἐν κυρίῳ καὶ ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος αὐτοῦ  ‘finally, in union with the Lord become capable by means of his great strength’  「最后，你们要靠主的大能大力，在他里面变得有能力」 (弗 6:10)

ἐνδύνω

(1)

(a)

15.94 线性运动 来到，进入 别有意图地潜入 偷进；潜入 ἐκ τούτων γάρ εἰσιν οἱ ἐνδύνοντες εἰς τὰς οἰκίας  ‘some of them slip into homes’  「他们当中有人潜入别人家里」 (提后 3:6) 为了表达 提后 3:6 中 ἐνδύνω 的意思，有些语言可能需要说得更明确一点，例如：「他们进了房子却没有被看见」，或「他们进了房子，却没有人知道他们真正打算做什么」。

ἔνδυσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

49.11 涉及衣着及装饰的活动 穿上、穿好衣服 穿衣；穿上 οὐχ ὁ ἔξωθεν ... ἐνδύσεως ἱματίων κόσμος  ‘not the outward ... adornment through the wearing of clothes’  「通过穿美丽的衣裳来妆饰自己的外表」 (彼前 3:3)

ἐνδύω

(1)

(a)

49.1 涉及衣着及装饰的活动 穿上衣服，没有暗指任何特定的衣物 穿上；穿着；穿衣 τακτῇ δὲ ἡμέρᾳ ὁ Ἡρῴδης ἐνδυσάμενος ἐσθῆτα βασιλικὴν [καὶ] καθίσας ἐπὶ τοῦ βήματος  ‘on a chosen day Herod put on his royal robes and sat on his throne’  「希律在所定的日子，穿上朝服，坐在位上」 (徒 12:21)

ἐνδώμησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

7.77 建造物 建筑材料 建筑施工用的材料 建筑材料 ἡ ἐνδώμησις τοῦ τείχους αὐτῆς ἴασπις  ‘the material of its wall was jasper’  「墙是碧玉造的」 (启 21:18) 希腊词 ἐνδώμησις 也可以是「根基」的意思（参 ἐνδώμησις[b]，7.41）。

(b)

7.41 建造物 建筑物的部分及区域 ［参θεμέλιος］ 建筑物的地基 根基 ἡ ἐνδώμησις τοῦ τείχους αὐτῆς ἴασπις  ‘the foundation of its wall was made of jasper’  「墙的根基是碧玉造的」 (启 21:18) 在某些语言中，人们可以把古时的地基描述为「墙壁下方的大石头」。然而，在另一些语言中，这似乎是一种毫无意义的表达方式，因为只有将木桩深深打入地下，才能确保地基稳固。因此，最好把地基的功能描述为「保持墙壁稳固的东西」或「使墙壁不会移动的东西」或「在墙壁下方的东西」。 然而，有些学者认为 启 21:18 中的 ἐνδώμησις，是指筑墙的材料，而不是墙壁的根基（参ἐνδώμησις[a]，7.77）。

ἐνέδρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

39.51 敌意，冲突 伏击 ［参ἐνεδρεύω］ 隐藏自己或秘密地进行，等待适当的机会发动攻击 埋伏；策划一次秘密袭击 Ἀκούσας δὲ ὁ υἱὸς τῆς ἀδελφῆς ∏αύλου τὴν ἐνέδραν  ‘and when the son of Paul's sister heard about the ambush’  「保罗的外甥听见他们设下埋伏」 (徒 23:16) 埋伏是一种常用的战争和个人攻击方法，因此找到合适的译词并不困难，并且这词是在预期意义上使用，意思是说，这词的使用并不考虑最后有没有取得成功。

ἐνεδρεύω

(1)

(a)

39.51 敌意，冲突 伏击 ［参ἐνέδρα］ 隐藏自己或秘密地进行，等待适当的机会发动攻击 埋伏；策划一次秘密袭击 σὺ οὖν μὴ πεισθῇς αὐτοῖς· ἐνεδρεύουσιν γὰρ αὐτὸν ἐξ αὐτῶν ἄνδρες πλείους τεσσεράκοντα  ‘but don't listen to them, because there are more than forty men among them who are secretly waiting to attack him’  「所以请你不要被他们说服，因为他们中的四十多人正埋伏着要袭击他」 (徒 23:21) 埋伏是一种常用的战争和个人攻击方法，因此找到合适的译词并不困难，并且这词是在预期意义上使用，意思是说，这词的使用并不考虑最后有没有取得成功。

(b)

30.70 思考 打算，企图，计划 （ἐνεδρεύω[a]「埋伏」39.51 的引申喻意）以造成伤害为目的去设定计划 密谋；阴谋；陷害；设计对付；伺机 ἐνεδρεύοντες αὐτὸν θηρεῦσαί τι ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ  ‘they were plotting against him to catch him in something (wrong) he might say’  「他们设计对付他，要抓他的话柄」 (路 11:54)

ἐνειλέω

(1)

(a)

79.118 物体的特徵 包裹着 ［参ἐντυλίσσω, καταδέω］ 用某物来缠绕或包围一个物体，将其围裹起来 包；裹；包裹；缠绕 καθελὼν αὐτὸν ἐνείλησεν τῇ σινδόνι  ‘having taken him down, he wrapped him in a sheet’  「把耶稣取下来，用细麻布裹好」 (可 15:46)

ἔνειμι

(1)

(a)

85.19 在空间存在 在某个地方 在某个区域或物体里面 在里面（分词形式；里面的东西；内容物） τὰ ἐνόντα δότε ἐλεημοσύνην  ‘give as alms what is in (your plates and cups)’  「把你们的杯子和盘子里面的东西施舍给人」 (路 11:41)

ἕνεκα  (εἵνεκεν; ἕνεκεν)

(1)

(a)

89.31 关系 原因及／或理由 表示理由或原因，通常带有目的的含意，意思是「为了……的原因」 因为；由于 μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης  ‘happy are those who are persecuted because of righteousness’  「那些因为做上帝要求的事而遭受迫害的人有福了！」 (太 5:10) Ἕνεκα τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα  ‘on account of this, a man will leave his father and mother’  「因此，人要离开父母」 (太 19:5) εἵνεκεν τῆς ὑπερβαλλούσης δόξης  ‘on account of the greater glory’ or ‘on account of the more exceeding glory’  「因这更大的荣光」 (林后 3:10)

(b)

89.58 关系 目的 表示目的，经常隐含带有某种潜在的原因 为使；为了……原因 καὶ οἱ πλείους οὐκ ᾔδεισαν τίνος ἕνεκα συνεληλύθεισαν  ‘and most of them did not know for what they had come together’ or ‘... why they had come together’  「大多数人不知道聚集的原因」 (徒 19:32) ἕνεκεν τοῦ φανερωθῆναι τὴν σπουδὴν ὑμῶν  ‘in order that your zeal might be made known’  「为了显明你们的热情」 (林后 7:12)

(c)

90.43 语意格 成因参与者 （带所有格）用于标记构成事件原因的参与者 由于；为了 εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν καθ᾽ ὑμῶν [ψευδόμενοι] ἕνεκεν ἐμοῦ  ‘they will say all kinds of evil things against you falsely because of me’  「人因为我的缘故……捏造各种坏话毁谤你们」 (太 5:11) ὃς δ᾽ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ εὑρήσει αὐτήν  ‘whoever loses his life because of me shall find it’  「为我丧失生命的，要得着生命」 (太 16:25) ἐκβάλωσιν τὸ ὄνομα ὑμῶν ὡς πονηρὸν ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου  ‘they regard you as evil because of the Son of Man’  「人为人子的缘故……把你们当作恶人」 (路 6:22) ἕνεκεν γὰρ τῆς ἐλπίδος τοῦ Ἰσραὴλ τὴν ἅλυσιν ταύτην περίκειμαι  ‘because of him for whom the people of Israel hope, I wear this chain’ or ‘... I am bound in chains’  「我之所以带着这锁链，是为了以色列人所指望的那位」或「我原是为以色列人所指望的那位才被这铁链捆绑的」 (徒 28:20) 徒 28:20 省略而没有提及相关的人物，那人是盼望的对象。

ἐνενήκοντα

(1)

(a)

60.32 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的九十个实例 九十 οὐχὶ ἀφήσει τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ἐπὶ τὰ ὄρη ...;  ‘would he not leave the ninety-nine on the mountains?’  「他岂不留下这九十九只在山上」 (太 18:12)

ἐνεός

(1)

ά，όν

(a)

33.108 沟通 说话，谈话 指暂时或永久丧失说话的能力，但在《新约》中，那是指暂时的情况，并且与恐惧或惊愕相关 说不出话；哑口无言；惊呆的 οἱ δὲ ἄνδρες οἱ συνοδεύοντες αὐτῷ εἱστήκεισαν ἐνεοί  ‘the men who were travelling with him stood there, speechless’  「同行的人都站在那里，说不出话来」 (徒 9:7)

ἐνέργεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

42.3 执行，从事 发挥功用 ［参ἐνεργέω］ 从事某种活动或发挥某种功能，重点可能放在所使用的能量或力量上 运作；运行；运用；工作；发生功用；实行 δοθείσης μοι κατὰ τὴν ἐνέργειαν τῆς δυνάμεως αὐτοῦ  ‘given to me in accordance with the working of his power’  「照他运行的大能赐给我的」 (弗 3:7)

ἐνεργέω

(1)

(a)

42.3 执行，从事 发挥功用 ［参ἐνέργεια］ 从事某种活动或发挥某种功能，重点可能放在所使用的能量或力量上 运作；运行；运用；工作；做工；发生功用；有功效；实行 διὰ τοῦτο αἱ δυνάμεις ἐνεργοῦσιν ἐν αὐτῷ  ‘this is why these powers are at work in him’  「所以这些异能才在他里面运行」 (太 14:2)

(b)

42.4 执行，从事 发挥功用 使特定的功能发生作用 使生效；使运作；赋予能力去做；使得到力量去做 ὁ δὲ αὐτὸς θεὸς ὁ ἐνεργῶν τὰ πάντα ἐν πᾶσιν  ‘but the same God is the one who causes all these to function in everyone’  「在每个人里面运作万事的上帝却是同一位」 (林前 12:6) 在许多情况下，需要指明 林前 12:6 中的 πάντα 和 πᾶσιν 所指的对象，因此可以译成：「同一位上帝赐给人能力，使他们能完成各自的服事」。

(c)

13.9 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἐπάγω, ἐργάζομαι, καθίστημι, κατεργάζομαι, ποιέω, τίθημι］ 造成某个状态 1 使；导致；造成；引起 θεὸς γάρ ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑμῖν καὶ τὸ θέλειν  ‘for God is causing you to be willing’  「因为上帝使你们愿意」 (腓 2:13)

____________________________________________________

1 所有与「使、使成为」有关的意思均暗示某种状态上的改变，因此可以归类在语义域13「是，变成，存在，发生」的子域B「状态的改变」。然而，重点似乎主要是在改变后的状态，而不是从一种状态进入另一种状态的过程。发生状态改变的事实似乎只是在语义上伴随出现而已。

ἐνέργημα

(1)

τος＜中＞

(a)

42.11 执行，从事 做，执行 ［参ἔργον］ （ἐνεργέω[a]「发生作用，工作」42.3 的衍生词）完成的工作，重点可能放在所使用的能力或努力上 行动；行为 διαιρέσεις ἐνεργημάτων εἰσίν  ‘there are diversities of deeds’  「行为有许多种」 (林前 12:6)

ἐνεργής

(1)

ές

(a)

13.124 是，变成，存在，发生 发生 指有效地使某事发生 有效的；能够带来的 ὅπως ἡ κοινωνία τῆς πίστεώς σου ἐνεργὴς γένηται ἐν ἐπιγνώσει παντὸς ἀγαθοῦ τοῦ ἐν ἡμῖν εἰς Χριστόν  ‘in order that our fellowship of faith with you may be effective in understanding every blessing which is ours in Christ’  「使你与我们共享的信心发挥功效，使你认识在我们里面一切美善的事，可以更认识基督」 (门 1:6) Ζῶν γὰρ ὁ λόγος τοῦ θεοῦ καὶ ἐνεργὴς  ‘for the word of God is alive and effective’ or ‘... able to make things happen’  「因为上帝的道是活的，是有功效的」 (来 4:12)

ἐνευλογέω

(1)

(a)

88.69 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 ［参εὐλογέω］ 提供好处，通常包含着某些超自然因素 善待；祝福 Ἐνευλογηθήσονται ἐν σοὶ πάντα τὰ ἔθνη  ‘through you he will act kindly toward all the people on earth’  「万民都要藉着你蒙上帝赐福！」 (加 3:8)

ἐνέχω  (ἐνέχομαι)

(1)

(a)

88.169 道德伦理素质及相关行为 充满怨恨，怀恨在心 因为某人所做的事情而怀恨在心 怀恨某人 ἡ δὲ Ἡρῳδιὰς ἐνεῖχεν αὐτῷ  ‘so Herodias held a grudge against him’  「于是希罗底怀恨他」 (可 6:19)

(b)

39.4 敌意，冲突 对抗，敌意 保持敌对状态或敌意 敌对；敌视；对……怀有敌意 ἤρξαντο οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι δεινῶς ἐνέχειν  ‘the teachers of the Law and the Pharisees began to be very hostile’  「法利赛人和文士就开始激烈地敌视他」 (路 11:53) 许多语言都主要以心理方面的词汇来表达「敌意」，例如：「向……发怒」；然而，「敌意」也可以用外显的行为来表达，例如：「背过脸去」、「转过身去」。

(c)

37.4 控制，管理 控制，限制 受某人或某事物的控制或支配 受支配；受控制；被束缚 μὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε  ‘do not be subject again to the yoke of slavery’  「不要再让奴隶的轭控制你们」 (加 5:1) 有些语言很难或者不可能保留加 5:1中「轭」的比喻。对等翻译可能是「不再成为奴隶」，或「不让人再次成为奴隶」。然而，这种隐喻有些时候必须改成明喻：「不要让你们自己成为像奴隶一样」。

ἐνθάδε

(1)

(a)

83.1 空间的位置 这裏，那裏 ［参ὧδε］ 与说话人、作者或视角人物相对较近的位置 这里 Ἔχετέ τι βρώσιμον ἐνθάδε;  ‘do you have anything to eat here?’  「你们这里有什么吃的吗」 (路 24:41) Ὕπαγε φώνησον τὸν ἄνδρα σου καὶ ἐλθὲ ἐνθάδε  ‘go call your husband and come here’  「去叫你的丈夫，再到这里来」 (约 4:16) Οἱ τὴν οἰκουμένην ἀναστατώσαντες οὗτοι καὶ ἐνθάδε πάρεισιν  ‘those who have turned the world upside down have come here too’  「这些扰乱天下的人也到这里来了」 (徒 17:6) 在某些经文中，ὧδε[a] 和 ἐνθάδε 似乎都译为「到这里」，然而 ὧδε[a] 和 ἐνθάδε 并没有表示移动的语义成分，移动的含义是在上下文的其他词语中。

ἔνθεν

(1)

(a)

84.9 空间的延伸 从源头延伸 ［参ἐντεῦθεν］ 从某个源头延伸出来，参考点靠近说话者 从这里；从这边 διαβῆναι ἔνθεν  ‘to cross over from here’  「从这边过到那边」 (路 16:26)

ἐνθυμέομαι

(1)

(a)

30.1 思考 思考，思想 ［参βλέπω, ἐμβλέπω］ 综合考虑各个方面来处理信息 1 思考；想一想；看看；考虑；思念 ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἐνθυμηθέντος  ‘while he was thinking about these things’  「正考虑这些事的时候」 (太 1:20) Ἱνατί ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;  ‘why are you thinking (such) evil things in your hearts?’  「你们心里为什么怀着恶念呢？」 (太 9:4) 在一些语言中，思考的概念与表示知觉的词汇密切相关，例如，有些语言可以说思考是「用心来看」或「用肝来看」。

____________________________________________________

1 ἐμβλέπω[b]的意思可能与βλέπω[d]略有不同，因为ἐμβλέπω[b]强调对某个特定物体或事物的思想过程，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ἐνθύμησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

30.15 思考 思考，思想 ［参διανόημα, διάνοια, νόημα］ 思考和推理的内容 意念；想法；心思；意见 ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς τὰς ἐνθυμήσεις αὐτῶν  ‘Jesus knew what they were thinking’  「知道他们的心思」 (太 9:4) χαράγματι τέχνης καὶ ἐνθυμήσεως ἀνθρώπου  ‘formed by the skill and thought of people’  「用手艺和心思所雕刻的」 (徒 17:29) 许多语言都不能找到名词形式的词汇来表达「思考」或「推理」，因而需要使用对等的动词。例如，路 11:17 可以译成「但是耶稣知道他们在想什么」。

ἔνι

(1)	ἔνεστι的简略形式, 《新约》只有否定

(a)

13.70 是，变成，存在，发生 存在 存在，指某些境况 有；存在 οὕτως οὐκ ἔνι ἐν ὑμῖν οὐδεὶς ..  ‘surely there exists among you at least one person who ...’  「难道你们中间没有一个人」 (林前 6:5) οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην  ‘there exists no difference between Jews and Gentiles’  「没有犹太人，也没有希腊人」 (加 3:28) παρ᾽ ᾧ οὐκ ἔνι παραλλαγὴ  ‘with whom there is no variation’  「在他并没有改变」 (雅 1:17)

ἐνιαυτός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

67.168 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 长度为一整年的时期（意思接近 ἔτος「年」67.167），但是强调持续性） 一年时期；一年；一整年；当年；本年；那一年 πορευσόμεθα εἰς τήνδε τὴν πόλιν καὶ ποιήσομεν ἐκεῖ ἐνιαυτὸν  ‘we will travel to a certain city where we will spend a year’  「我们要往某城去，在那里住一年」 (雅 4:13)

(b)

67.146 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 长度不定的一个时间单位，可能比 αἰών[a] 「年代」67.143 短一些，但所指的时间相对不确定 年代；时代；纪元；时期 κηρύξαι ἐνιαυτὸν κυρίου δεκτόν  ‘to announce the favorable time of the Lord (that is to say, an era in which the Lord bestows his favor)’  「宣告上帝悦纳人的禧年」（意即：上帝施恩的时代） (路 4:19)

ἐνίστημι  (ἐνίσταμαι)

(1)

及＜完＞＜主动＞

(a)

13.109 是，变成，存在，发生 发生 发生，暗示会有一系列特殊的境况 发生 ἐν ἐσχάταις ἡμέραις ἐνστήσονται καιροὶ χαλεποί  ‘difficult times will come about in the last days’  「末世必有艰难的日子来到」 (提后 3:1)

(b)

67.41 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 与说话的时间同时的 目前；现在；现今 ὅπως ἐξέληται ἡμᾶς ἐκ τοῦ αἰῶνος τοῦ ἐνεστῶτος πονηροῦ  ‘in order to set us free from this present evil age’  「要救我们脱离现今这罪恶的世代」 (加 1:4)

(c)

67.63 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἐφίστημι］ 事件发生的时间点很可能紧随在另一个时间点之后 即将来到；迫在眉睫；即将发生 Νομίζω οὖν τοῦτο καλὸν ὑπάρχειν διὰ τὴν ἐνεστῶσαν ἀνάγκην  ‘I think that this is better, due to the impending distress’  「想到目前处境的艰难，我认为人最好这样」 (林前 7:26)

ἐνισχύω

(1)

(a)

79.66 物体的特徵 强壮的，软弱的 使人在短暂失去力量之后重获力量 使再次强壮；使恢复体力；加强力量；加添力量 ὤφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος ἀπ᾽ οὐρανοῦ ἐνισχύων αὐτόν  ‘an angel from heaven appeared to him to strengthen him’  「有一位天使从天上向他显现，加添他的力量」 (路 22:43)

(b)

79.65 物体的特徵 强壮的，软弱的 某人在短暂失去体力之后恢复体力 重获力量；恢复过来；恢复体力；健壮了 λαβὼν τροφὴν ἐνίσχυσεν  ‘after he had eaten, his strength came back’  「吃过饭体力就恢复了」 (徒 9:19) 有些语言不能说「他的力气回来了」，因为这似乎暗示一种「力量」的拟人用法。因此，翻译者可能需要将 徒 9:19 中的这一句译成：「他吃过饭后就变得强壮了」，或「他吃过饭后就不再虚弱无力了」。

ἐννέα

(1)

(a)

60.18 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的九个实例 九 οἱ δὲ ἐννέα ποῦ;  ‘but where are the nine?’  「那九个在哪里呢？」 (路 17:17) 路 17:17 有一个明显的省略，因此，在某些语言中可以译成「其余的九个人在哪里呢？」

ἐννεύω

(1)

(a)

33.485 沟通 非语言的沟通 ［参διανεύω, κατανεύω, νεύω］ 用身体的一部分向某人发出信号，尤指用头或手1 做手势；做动作；点头示意；招手示意 ἐνένευον δὲ τῷ πατρὶ αὐτοῦ τὸ τί ἂν θέλοι καλεῖσθαι αὐτό  ‘they made gestures to his father (to ask him) what name he would like the boy to have’  「他们就向他父亲打手势，问他这孩子要叫什么名字」 (路 1:62) 许多语言都需要具体说明头、手和手臂的手势或动作类型。例如，约 13:24 明显是在发问一个问题，有些语言可能需要表明是用手或面部发出某个特定的信号。路 1:62 的情况也一样。在 路 1:22，那手势必须能解释或表明撒迦利亚不能说话，但是在 路 5:7，那无疑是另一种手势，因为相关人员彼此之间距离很远。

____________________________________________________

1 νεύω、ἐννεύω、διανεύω和κατανεύω的意思显然存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἔννοια

(1)

ας＜阴＞

(a)

30.5 思考 思考，思想 ［参διάνοια, νοῦς］ 特定的思维方式 思维方式；思想方式；意向；态度 ὑμεῖς τὴν αὐτὴν ἔννοιαν ὁπλίσασθε  ‘you too must strengthen yourselves with the same way of thinking’  「你们也应该用同样的思维方式装备自己」 (彼前 4:1) 在一些语言中，翻译者可能需要把「思维方式」译成从句，例如「人们如何思考」。彼前 4:1 可能需要译成「你们也要坚固自己，像基督那样思考」。

(b)

30.66 思考 打算，企图，计划 ［参ἐπίνοια］ 经过思考而有的意图或目的 意图；目的；欲望 κριτικὸς ἐνθυμήσεων καὶ ἐννοιῶν καρδίας  ‘it judges the thoughts and purposes of the heart’  「它判断人心中的欲望和意念」 (来 4:12)

ἔννομος

(1)

ον

(a)

33.336 沟通 法律，规则，条例 （νόμος[a]「法律，规则」33.333 的衍生词）指依照法律的 合法的；依照法律的；按照常例的 ἐν τῇ ἐννόμῳ ἐκκλησίᾳ ἐπιλυθήσεται  ‘it will have to be settled in the legal meeting of citizens’  「必须在合法的集会中解决」 (徒 19:39) 在某些语言中，等同于「合法集会」的译法是「照常例的集会」，或「由官员召集的集会」，或「由官员授权的集会」。

(b)

33.342 沟通 法律，规则，条例 指根据法律承担义务 在法律之下；受法律约束；合法的 ἀλλ᾽ ἔννομος Χριστοῦ  ‘but subject to the law of Christ’  「受基督的律法约束」 (林前 9:21) 在某些语言中，将 ἔννομος 译成「在律法之下」等短语是不适合的，因为这会被人认为是「低于律法」或「不符合律法」的意思。比较常见的表达是：「受律法的捆绑」或「承担律法的义务」。

ἔννυχος  (ἔννυχα)

(1)

(a)

67.193 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 从日落到日出的那段时间 晚上；夜间；天还未亮；天未亮的时候 Καὶ πρωῒ ἔννυχα λίαν ἀναστὰς ἐξῆλθεν  ‘and early in the morning while it was still dark (literally ‘and early morning, very much at night’) he rose and went out’  「清早，天未亮的时候，耶稣起来，出去」（直译：「大清早，还是夜间的时候……」） (可 1:35) 有些语言可能需要把 可 1:35 中的 ἔννυχα λίαν 译成：「日出之前」，或「早在天亮之前」，或「天开之前」。

ἐνοικέω

(1)

(a)

85.73 在空间存在 居住，定居 ［参οἰκέω］ （ἐνοικέω「生活在」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）留在一个心理或属灵意义上的地方 在……里面；生活在……里面；住在……里面 ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ ἐνοικείτω ἐν ὑμῖν πλουσίως  ‘let the message of Christ dwell richly in you’  「你们要让基督的道丰丰富富地住在你们心里」 (西 3:16) πίστεως, ἥτις ἐνῴκησεν πρῶτον ἐν τῇ μάμμῃ σου Λωΐδι καὶ τῇ μητρί σου Εὐνίκῃ  ‘faith, which resided first in your grandmother Lois and your mother Eunice’  「这信心先存在你外祖母罗以和你母亲友妮基的心里」 (提后 1:5)

ἐνορκίζω

(1)

(a)

33.467 沟通 发誓，宣誓，许愿 ［参ἐξορκίζω, ὁρκίζω］ 要求一个人起誓，保证所说的话是真实的，或保证会执行请求或命令1 起誓；坚持叫人起誓；要求某人起誓 Ἐνορκίζω ὑμᾶς τὸν κύριον ἀναγνωσθῆναι τὴν ἐπιστολὴν πᾶσιν τοῖς ἀδελφοῖς  ‘I ask you to swear by the name of the Lord to read this letter to all the Christian brothers’  「我请求你以主的名起誓，会把这信读给众弟兄听」 (帖前 5:27) 直译 ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 是非常困难的，尽管在某些语境中，人可以说「我要你发誓」，但是在许多经文中，说话的人是在恳求，而不一定处于发命令或强烈要求的位置。因此，对于 可 5:7 等经文，翻译者可以采用习语译为「为了上帝的缘故，我请求你不要惩罚我」。在 帖前 5:27，经文可以译成「奉主的名，我请求你向所有基督徒弟兄读出这封信」；在 太 26:63，经文可以译成「我奉永生上帝的名吩咐你，告诉我们你是谁」。 对大多数语言来说，翻译 ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 的时候，只要在意为「发誓」或「起誓」的词汇上附加一个使役成分即可。换句话说，ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 可以译成「使某人在受誓言约束的情况下说话」。

____________________________________________________

1 ὁρκίζω、ἐνορκίζω和ἐξορκίζω的意思可能略有区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἑνότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

63.3 整体，联合，部分，分开 整体 合一的状态 合一；一 τηρεῖν τὴν ἑνότητα τοῦ πνεύματος  ‘to keep the unity of the Spirit’ or ‘... the unity which the Spirit causes’  「竭力保持属圣灵的合一」或「竭力保持圣灵所赐的合一」 (弗 4:3) καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως  ‘we shall all attain to that oneness in our faith’  「直等到我们众人在信仰上同归于一」 (弗 4:13) 在一些语言中，「我们在信心上的合一」是很奇怪的说法。最接近的译词可能是：「我们相信（基督），就像我们是一个人似的」，或「我们以同样的方式相信（基督）」。

ἐνοχλέω  (ἐνοχλέομαι)

(1)

(a)

22.24 烦恼，困难，解脱，有利的情况 引起烦恼、困难 ［参ὀχλέω］ 因持续的烦扰而使人感到艰难痛苦 折磨；带来痛苦；扰乱；搅扰；缠磨 μή τις ῥίζα πικρίας ἄνω φύουσα ἐνοχλῇ  ‘that no one becomes like a bitter plant that grows up and causes trouble’  「免得有人像一株有毒的植物，长大起来，搅扰你们」 (来 12:15)

(b)

22.17 烦恼，困难，解脱，有利的情况 经历烦恼、困难 因持续的烦扰而使人经受艰难痛苦 受折磨；受苦；缠扰；缠磨；搅扰 καὶ οἱ ἐνοχλούμενοι ἀπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων ἐθεραπεύοντο  ‘and those who suffered from unclean spirits were healed’  「被污灵缠磨的，也得了医治」 (路 6:18)

ἔνοχος

(1)

ον

(a)

88.312 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 因为做了错事而有罪（主要是一个法律术语） 有罪的；该受的 ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ τοῦ αἵματος τοῦ κυρίου  ‘he will be guilty of sin against the Lord's body and blood’  「他就要承担干犯主的身体和主的血的罪责」 (林前 11:27) 有些语言把「有罪的」翻译成「某指控是正确有理的」的意思。因此，林前 11:27 的这个语句可以译成「可以正确有理地指控他干犯了主的身体和血」。

(b)

88.313 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 有罪，因而该受某种刑罚 有罪且该受的；有罪且该受……的惩罚 οἱ δὲ ἀποκριθέντες εἶπαν, Ἔνοχος θανάτου ἐστίν  ‘they answered, He is guilty and deserves death’  「他们回答：『他罪该处死』」 (太 26:66) οἱ δὲ πάντες κατέκριναν αὐτὸν ἔνοχον εἶναι θανάτου  ‘they all condemned him as being guilty and punishable by death’  「他们都判定他有罪，应该处死」 (可 14:64)

(c)

37.5 控制，管理 控制，限制 指受某人或制度控制 被……控制；受……管制；处在……之下 ὅσοι φόβῳ θανάτου διὰ παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας  ‘as many as were subject to slavery because of the fear of death throughout all their lives’  「那些因怕死而终生被束缚为奴役的人」 (来 2:15) 在这节经文中，ἔνοχοι ἦσαν δουλείας 可以译成「做奴隶」，从而整个语句可以译成「那些因为害怕死亡而一生做奴隶的人」。

ἔνταλμα

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.330 沟通 吩咐，命令 ［参ἐντολή］ （ἐντέλλομαι「吩咐，命令」33.329 的衍生词）权威的命令 吩咐；命令 κατὰ τὰ ἐντάλματα καὶ διδασκαλίας τῶν ἀνθρώπων  ‘in accordance with the commandments and teachings of people’  「根据人的命令和教导」 (西 2:22)

ἐνταφιάζω

(1)

(a)

52.6 丧礼及葬礼 为安葬做准备 1 为安葬做准备；准备安葬 ἔδησαν αὐτὸ ὀθονίοις μετὰ τῶν ἀρωμάτων, καθὼς ἔθος ἐστὶν τοῖς Ἰουδαίοις ἐνταφιάζειν  ‘they wrapped the body in linen cloths with spices, as is the custom of the Jews in preparing (a body) for burial’  「按照犹太人预备安葬的惯例，用细麻布和香料把他裹好」 (约 19:40)

____________________________________________________

1 ἐνταφιάζω和ἐνταφιασμός也可以解作实际的埋葬过程。

ἐνταφιασμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

52.6 丧礼及葬礼 为安葬做准备 1 为安葬做准备；准备安葬 προέλαβεν μυρίσαι τὸ σῶμά μου εἰς τὸν ἐνταφιασμόν  ‘she was anointing my body beforehand as a preparation for burial’  「她预先用香膏膏了我的身体，是为了安葬我的身体作准备」 (可 14:8)

____________________________________________________

1 ἐνταφιάζω和ἐνταφιασμός也可以解作实际的埋葬过程。

ἐντέλλομαι

(1)

(a)

33.329 沟通 吩咐，命令 发出明确的命令，暗示权威或官方的批准 吩咐；命令；嘱付 ταῦτα ἐντέλλομαι ὑμῖν, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους  ‘this is what I command you: love one another’  「我这样命令你们：要彼此相爱」 (约 15:17)

ἐντεῦθεν

(1)

(a)

84.9 空间的延伸 从源头延伸 ［参ἔνθεν］ 从某个源头延伸出来，参考点靠近说话者 从这里；从这边 βάλε σεαυτὸν ἐντεῦθεν κάτω  ‘throw yourself down from here’  「从这里跳下去」 (路 4:9a)

(b)

92.34 话语的参照人物 限定或指示的参照 指原因或根源 从这 οὐκ ἐντεῦθεν, ἐκ τῶν ἡδονῶν ὑμῶν τῶν στρατευομένων ἐν τοῖς μέλεσιν ὑμῶν;  ‘is it not from this, namely, from your desires which are at war within you’ (a reference to an occasion or set of circumstances regarded as present)  「不是从这里，从你们肢体中交战着的私欲来的吗？」 (雅 4:1)

____________________________________________________

1 ἐντεῦθεν也出现在固定短语ἐντεῦθεν καὶ ἐντεῦθεν中，意为「在每一边」，如约 19:18，καὶ μετ αὐτοῦ ἄλλους δύο ἐντεῦθεν καὶ ἐντεῦθεν「还有两个人和他一起，一边一个」。短语ἐντεῦθεν καὶ ἐντεῦθεν可以解作从同一个参考点出来两个不同的延伸。在约 19:18，耶稣的位置构成了参考点。

ἔντευξις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.347 沟通 求情 ［参ἐντυγχάνω］ 代表其他人向某人说话 代求；代祷 ἁγιάζεται γὰρ διὰ λόγου θεοῦ καὶ ἐντεύξεως  ‘for it is made acceptable to God through his word (literally ‘God's word’) and through your intercession’  「都因上帝的话和人的祈祷而成为圣洁了」 (提前 4:5a)

____________________________________________________

1 在提前 4:5等上下文中，ἔντευξις可以归类为一种祷告形式，因此归入这个语义域（语义域33「沟通」）的子域M「祷告」中。

ἔντιμος

(1)

α，ον

(a)

65.2 价值 有价值的，没有价值的 ［参τίμιος］ 有相当大价值的 珍贵的；贵重的；宝贵的 λίθον ζῶντα ὑπὸ ἀνθρώπων μὲν ἀποδεδοκιμασμένον, παρὰ δὲ θεῷ ἐκλεκτὸν ἔντιμον  ‘the living stone rejected by men but chosen as valuable by God’  「他是活石，虽然被人所丢弃，却是上帝所拣选、所珍贵的」 (彼前 2:4)

(b)

87.6 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参ἔνδοξος, τίμιος］ 形容身分地位很高，受人尊崇和敬重 有尊荣的；受敬重的 καὶ τοὺς τοιούτους ἐντίμους ἔχετε  ‘and show respect to all such persons’  「要尊重这样的人」 (腓 2:29)

ἐντολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.330 沟通 吩咐，命令 ［参ἔνταλμα］ （ἐντέλλομαι「吩咐，命令」33.329 的衍生词）权威的命令 诫命；吩咐；命令 ἐντολὴν καινὴν δίδωμι ὑμῖν, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους  ‘a new commandment I give you: love one another’  「我给你们一条新命令：要彼此相爱」 (约 13:34)

ἐντόπιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.60 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 某一地区的当地居民 本地人；当地居民 παρεκαλοῦμεν ἡμεῖς τε καὶ οἱ ἐντόπιοι τοῦ μὴ ἀναβαίνειν αὐτὸν εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘we and the local people begged him not to go to Jerusalem’  「我们和当地的人苦劝保罗不要上耶路撒冷去」 (徒 21:12) 「本地人」的典型译法是「住在那里的人」或「住在那地方的人」。

ἐντός

(1)

η，ον

(a)

83.9 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参ἀνά, εἰς, ἐν, ἐπί, μέσος, μετά, παρά, πρός］ 某区域内的一个位置，由其他物体确定，并分布在这些物体之间1 在……里面；与……一起 ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν  ‘the kingdom of God is among you’ or ‘... in your midst’  「因为上帝的国就在你们心里」或「……在你们中间」 (路 17:21) 关于 ἐντός 在 路 17:21 中的另一种解释，见 26.1 中的讨论。

(b)

83.17 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 指位于某个区域之内 ……的内容物；里面的东西 καθάρισον πρῶτον τὸ ἐντὸς τοῦ ποτηρίου  ‘clean what is inside the cup first’  「先洗净杯子的里面」 (太 23:26) 太 23:26 中的 ἐντός 也可以理解为物件的内壁，而不是里面的内容物，但可能性不太大。

____________________________________________________

1 83.9所含词汇（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思显然具有细微的区别。例如：πρός[d]可能暗示某种互动或回应，而παρά[b]的重点可能在于联系，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἐντρέπω  (ἐντρέπομαι)

(1)

(a)

25.196 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 使人感到尴尬或羞愧 叫……羞愧；使……觉得惭愧 Οὐκ ἐντρέπων ὑμᾶς γράφω ταῦτα  ‘I do not write this to embarrass you’  「我写这些话，不是要使你们羞愧」 (林前 4:14) μὴ συναναμίγνυσθαι αὐτῷ, ἵνα ἐντραπῇ  ‘have nothing to do with him, so that he will be ashamed’  「不要和他来往，好让他感到惭愧」 (帖后 3:14)

(b)

87.11 地位 与地位有关的荣誉及尊重 因为某人的身分地位很高而对其表示尊敬 尊重；表示尊敬 πέμψω τὸν υἱόν μου τὸν ἀγαπητόν· ἴσως τοῦτον ἐντραπήσονται  ‘I will send my own dear son; surely they will respect him’  「我要打发我的爱子去，或许他们会尊敬他」 (路 20:13) 有些语言是用一些形象化的表达来表示尊敬，例如「向……鞠躬」、「在……面前跪下」、「在……面前俯伏」、「在……面前肃立」等。

ἐντρέφω

(1)

(a)

33.242 沟通 教导 提供指导和培训，暗示所教授的是实用知识领域的技能 培训；教导 ἐντρεφόμενος τοῖς λόγοις τῆς πίστεως  ‘trained in the words of faith’  「在信仰的话语上得到了栽培」 (提前 4:6)

ἔντρομος

(1)

ον

(a)

16.6 非线性运动 震动或颤动，通常有恐惧或惊恐的含义 颤抖；震动 ἔντρομος δὲ γενόμενος Μωϋσῆς οὐκ ἐτόλμα κατανοῆσαι  ‘Moses trembled and dared not look’  「摩西身体颤抖，不敢观看」 (徒 7:32) 许多语言都会用两个截然不同的词汇来表达颤抖，一个与疾病有关（如癫痫发作，或染上疟疾时身体发冷和发热），另一个与恐惧有关。

(b)

25.261 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 极度恐惧害怕，往往伴有颤抖 战战兢兢；战栗恐惧；恐惧而发抖；极其恐惧 ἔντρομος γενόμενος προσέπεσεν τῷ ∏αύλῳ  ‘he fell trembling with fear at Paul's feet’  「他战战兢兢地俯伏在保罗脚前」 (徒 16:29) Ἔκφοβός εἰμι καὶ ἔντρομος  ‘I am fearful and trembling’  「我恐惧战兢」 (来 12:21) 在 来 12:21，ἔκφοβος (25.256) 和 ἔντρομος 的意思相互加强。

ἐντροπή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

25.195 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 因自己所做或做不到的事而羞愧的状态 1 尴尬；羞耻；羞愧 πρὸς ἐντροπὴν ὑμῖν λαλῶ  ‘I say this to your shame’ or ‘I say this in order to make you feel ashamed’  「我说这话是要使你们羞愧」 (林前 15:34)

____________________________________________________

1 ἐντροπή和ἐντρέπω（25.196）与αἰσχύνη[a]（25.189）和αἰσχύνω（25.190）不同，焦点似乎在于羞耻感中包含的愧疚。

ἐντρυφάω

(1)

(a)

88.253 道德伦理素质及相关行为 奢侈的生活，放纵的生活 ［参τρυφάω, τρυφή］ 过着奢侈的生活，通常伴随着无节制的宴饮 狂欢作乐；过奢侈的生活 ἡδονὴν ἡγούμενοι τὴν ἐν ἡμέρᾳ τρυφήν, σπίλοι καὶ μῶμοι ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς ἀπάταις αὐτῶν συνευωχούμενοι ὑμῖν  ‘pleasure for them is reveling in the daytime; they are stains and blemishes, behaving extravagantly in their deceptions as they feast with you’  「他们把白昼的放荡看做是享乐；他们是污渍和瑕疵；他们与你们一起吃喝的时候，以自己的诡诈为乐」 (彼后 2:13)

ἐντυγχάνω

(1)

(a)

33.169 沟通 请求，要求 紧急和迫切地要求某事 恳求；乞求；向……呼吁；控诉；请求；祈求 περὶ οὗ ἅπαν τὸ πλῆθος ... ἐνέτυχόν μοι  ‘about whom all the people ... appealed to me’  「就是众人都曾向我恳求的那人」 (徒 25:24) ὅτι κατὰ θεὸν ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἁγίων  ‘for (the Spirit) pleads with God on behalf of his people’  「因为圣灵依照上帝的旨意，替他的子民祈求」 (罗 8:27) 翻译「恳求」或「乞求」或「呼吁」等词汇时，紧急或迫切的含义通常以比喻的方式来表达，例如，「掏出心来请求」，或「哭喊着请求」，或「伸出双手乞求」。

(b)

33.347 沟通 求情 ［参ἔντευξις］ 代表其他人向某人说话 代求；代祷 ὃς καὶ ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν  ‘who also intercedes on our behalf’  「也替我们祈求」 (罗 8:34)

ἐντυλίσσω

(1)

(a)

79.118 物体的特徵 包裹着 ［参ἐνειλέω, καταδέω］ 用某物来缠绕或包围一个物体，将其围裹起来 包；裹；包裹；缠绕 καθελὼν ἐνετύλιξεν αὐτὸ σινδόνι  ‘having taken down (the body), he wrapped it in a sheet’  「他把[耶稣的身体]取下来，用细麻布裹好」 (路 23:53)

(b)

79.120 物体的特徵 卷起的 ［参ἑλίσσω, πτύσσω］ 使某物呈现卷状 1 卷起来；使成为一卷 καὶ τὸ σουδάριον, ὃ ἦν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων κείμενον ἀλλὰ χωρὶς ἐντετυλιγμένον εἰς ἕνα τόπον  ‘and the cloth which had been about his head was not lying with the linen cloths but was rolled up and lying in a separate place’  「又看见耶稣的裹头巾没有和细麻布放在一起，是另在一处卷着」 (约 20:7)

____________________________________________________

1 79.120这一组词汇的意思很可能存在显着的差异，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ἐντυπόω

(1)

(a)

33.67 沟通 书面语言 切割或雕刻字母或图案 切割；刻；铭刻 ἡ διακονία τοῦ θανάτου ἐν γράμμασιν ἐντετυπωμένη λίθοις  ‘the ministry of death carved in letters on stone tablets’  「那用字刻在石头上的、属死的事奉」 (林后 3:7)

ἐνυβρίζω

(1)

(a)

33.390 沟通 侮辱，中伤 ［参ὑβρίζω］ 以无礼和傲慢的态度抨击某人 侮辱；亵慢 καὶ τὸ πνεῦμα τῆς χάριτος ἐνυβρίσας  ‘and who insults the Spirit of grace’  「亵慢施恩的圣灵的人」 (来 10:29)

ἐνυπνιάζομαι

(1)

(a)

33.487 沟通 非语言的沟通 做梦，梦境具有异象的含义 做梦 καὶ οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνυπνίοις ἐνυπνιασθήσονται  ‘and your old men will dream dreams’  「你们的老人要做异梦」 (徒 2:17) 关于「做梦」一词所涉及的一些问题，见 33.486。

ἐνύπνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.486 沟通 非语言的沟通 ［参ὄναρ］ 作为沟通方式的梦境 1 梦 καὶ οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνυπνίοις ἐνυπνιασθήσονται  ‘and your old men will dream dreams’  「你们的老人要做异梦」 (徒 2:17) 许多语言会按照不同的梦境性质而使用不同的词汇。要表达具有重要含意的梦（类似异象或象徵现实的梦）所使用的词汇，与表达没有特别意义的噩梦或具有色情意味的绮梦的词汇，可以是完全不同的。

____________________________________________________

1 ὄναρ和ἐνύπνιον的意思可以归类为一种心理状态，但是因为与沟通具有直接的联系，所以应被包含在这个语义域中。

ἐνώπιον

(1)

(a)

83.33 空间的位置 在前面，面对面，在后面 ［参ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, κατενώπιον, πρό, πρόσωπον］ 在某个有生命或无生命物体前面的位置，该物体被视为具有前面和后面的空间方向1 在……前面；在……之前 Ἐγώ εἰμι Γαβριὴλ ὁ παρεστηκὼς ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘I am Gabriel, who stands before God’  「我是站在上帝面前的加百列」 (路 1:19) ἰδοὺ ἀνὴρ ἔστη ἐνώπιόν μου  ‘suddenly a man stood in front of me’  「忽然有一个人站在我面前」 (徒 10:30)

(b)

90.20 语意格 视点参与者 ［参ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, κατέναντι, κατενώπιον, παρά, πρός］ （带所有格）用于标记其观点对事件甚为重要的参与者2 在……看来；在……的判断中 ἓν ἐξ αὐτῶν οὐκ ἔστιν ἐπιλελησμένον ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘not one of them is forgotten in the sight of God’  「但在上帝眼中，一只也不被忘记」 (路 12:6) ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου  ‘I have sinned against heaven and in your sight’  「我得罪了天，又得罪了你」（直译：「我对天和在你眼中犯了罪」） (路 15:18) 路 12:6 中的 ἐνώπιον 也可以理解为施事者的标记（语义域 90A），正如英语译本 TEV 的翻译：“not one of them is forgotten by God”「可是上帝一只也不忘记」（《现》）。

____________________________________________________

1 这组词汇（83.33）之间的意思显然存在一些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 90.20中各个标记的相关意思之间显然存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

Ἐνώς

(1)

＜阳＞

(a)

93.117 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是塞特的儿子，该南的父亲 以挪士；《思》厄诺士

ἐνωτίζομαι

(1)

(a)

24.62 感官事件及状态 听 仔细倾听并注意 仔细倾听；留心听某人的话 ἐνωτίσασθε τὰ ῥήματά μου  ‘listen carefully to my words’ or ‘pay attention to what I am going to say’  「要留心听我的话」或「要留心听我将要说的话」 (徒 2:14)

Ἑνώχ

(1)

＜阳＞

(a)

93.118 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是信心与顺服的榜样 以诺；《思》哈诺客

ἕξ

(1)

(a)

60.15 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的六个实例 六 μεθ᾽ ἡμέρας ἓξ  ‘after six days’  「过了六天」 (太 17:1)

ἐξαγγέλλω

(1)

(a)

33.204 沟通 通知，宣布 ［参καταγγέλλω］ 宣告，焦点在于宣告或宣扬的范围 1 宣扬；宣告；宣讲；说出来 ὅπως τὰς ἀρετὰς ἐξαγγείλητε  ‘so that you may proclaim the wonderful acts (of God)’  「来宣扬他奇妙的作为」 (彼前 2:9)

____________________________________________________

1 καταγγέλλω或ἐξαγγέλλω是否应该译为「传道」基本上取决于上下文，换句话说，取决于所宣告或传讲的内容。

ἐξαγοράζω  (ἐξαγοράζομαι)

(1)

(a)

37.131 控制，管理 释放，解放 ［参ἀγοράζω］ （ἐξαγοράζω「付出代价」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使某人得到释放或自由，所使用的方法对带来释放的人来说代价高昂 买赎；救赎；释放；使自由 Χριστὸς ἡμᾶς ἐξηγόρασεν ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου  ‘Christ has redeemed us from the curse that the Law brings’  「基督……把我们从律法的诅咒中赎出来」 (加 3:13) 把 ἀγοράζω[b] 或 ἐξαγοράζω 直译为「付出代价来使（人）得释放」，可能会被错误地理解为：基督实际上参与了某种金钱交易。直译也可能导致错误的解读，认为上帝买赎信徒时，实际上向魔鬼支付了代价，这个误解在中世纪时期十分普遍。显然，林前 6:20 中的 ἀγοράζω 和 加 3:13 中的 ἐξαγοράζω 必须按照比喻的意义来理解。

(b)

65.42 价值 有益的，无益的 ἐξαγοράζομαι τὸν καιρόν  （习语，直译：买断时间）充分利用任何机会 善用每个机会；抓住每个机会；把握机会；把握时机；爱惜光阴 Ἐν σοφίᾳ περιπατεῖτε πρὸς τοὺς ἔξω τὸν καιρὸν ἐξαγοραζόμενοι  ‘be wise in the way you act toward nonbelievers, taking advantage of every opportunity’  「你们要善用每个机会，用智慧与非信徒来往」 (西 4:5) 西 4:5 中这句话的含意，是要抓住每个机会显明一个人信仰的真实性。

(c)

68.73 时态 专心努力去做，全力去做 ἐξαγοράζομαι τὸν καιρόν  （习语，直译：赎回时间）热切和迫切地做某事（在绝对意义上使用） 急切地工作；赎回时间；善用每一个机会；好好把握时机；把握机会；爱惜光阴 ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσιν  ‘do everything with urgency, because the days are evil’  「做每件事要有紧迫感，因为这时代是邪恶的」 (弗 5:16) 在 弗 5:16，ἐξαγοράζομαι τὸν καιρόν 可以译成「要充分利用每一个机会」（见 65.42）。

ἐξάγω

(1)

(a)

15.174 线性运动 引领，带来，带领 ［参ἐκβάλλω, ἐκφέρω］ 从一个建筑物或区域领出或带出 领出去 ὃς ἐξήγαγεν ἡμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου  ‘who brought us out of Egypt’  「领我们出埃及」 (徒 7:40)

ἐξαιρέω  (ἐξαιρέομαι)

(1)

(a)

85.43 在空间存在 放置，安置 把东西拿出来 取出；拿走 ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ  ‘take it out and throw it away from you’  「把它挖出来，丢掉」 (太 5:29)

(b)

21.17 危险，冒险，安全，拯救 使安全，没有危险 从危险中解救某人，或使某人脱离危险 释放；救援；拯救；解救；救……脱离 καὶ κατέβην ἐξελέσθαι αὐτούς  ‘and I came down to rescue them’  「所以我就下来拯救他们」 (徒 7:34) ἐξαπέστειλεν [ὁ] κύριος τὸν ἄγγελον αὐτοῦ καὶ ἐξείλατό με  ‘the Lord sent his angel and rescued me’  「主派了他的天使来救我」 (徒 12:11)

(c)

30.90 思考 选择，拣选，宁取 从中选出 拣选 ἐξαιρούμενός σε ἐκ τοῦ λαοῦ  ‘I have chosen you from among the people’  「我也要救你脱离百姓」或「我已从众百姓中拣选了你」 (徒 26:17) 在 徒 26:17，ἐξαιρέομαι 也可以理解为「拯救脱离」（见 21.17）。

ἐξαίρω

(1)

(a)

34.36 联合 属于，包括在成员中，排除在外 ［参ἀφορίζω, ἐκκλείω］ 将某人从社团中排除出去 排除；除去；开除；赶出去 ἐξάρατε τὸν πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν  ‘get rid of the evil one from among yourselves’ or ‘exclude the evil one from your group’  「你们要把那邪恶的人从你们中间赶出去」或「把那邪恶的人从你们当中排除」 (林前 5:13)

ἐξαιτέω  (ἐξαιτέομαι)

(1)

(a)

33.166 沟通 请求，要求 要求一些东西并且得到所要求的东西 成功求得；要求并得到 ὁ ∑ατανᾶς ἐξῃτήσατο ὑμᾶς τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον  ‘Satan asked and received permission to sift you like wheat’  「撒但要求并得到准许，要筛你们如同筛麦子」 (路 22:31)

ἐξαίφνης

(1)

(a)

67.113 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参αἰφνίδιος, ἄρτι, ἄφνω, ἐξάπινα, ἐξαυτῆς, παραχρῆμα］ 形容在前一个状态或事件与接着的状态或事件之间的一段极短速的时间（在许多语境中都有意料之外的含意；但这似乎是根据总体上下文推断而来，而不属于该词本身的语义） 忽然；立即；立刻 ἐξαίφνης ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου  ‘suddenly a great army of heavens angels appeared with the angel’  「忽然，有一大队天军跟那天使一起出现」 (路 2:13)

ἐξακολουθέω

(1)

(a)

36.33 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 像跟随者那样以仔细或依赖的方式遵从 跟从；遵从；随从 Οὐ γὰρ σεσοφισμένοις μύθοις ἐξακολουθήσαντες ἐγνωρίσαμεν ὑμῖν τὴν τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ δύναμιν καὶ παρουσίαν  ‘for we did not follow made-up stories in making known to you the powerful coming of our Lord Jesus Christ’  「我们从前把我们主耶稣基督的大能和他来临的事告诉你们，并不是随从一些捏造出来的无稽传说」 (彼后 1:16) 某些语言可能需要把 彼后 1:16 中的 ἐξακολουθήσαντες 译成「使用」或「重复」，因为这些表达也许更加切合上下文。

(b)

41.48 行为及相关状态 模仿行为 密切地模仿行为（在《新约》中，所模仿的涉及错误的行为） 模仿；仿效；随从 καὶ πολλοὶ ἐξακολουθήσουσιν αὐτῶν ταῖς ἀσελγείαις  ‘and many will imitate their immoral ways’  「许多人会随从他们淫荡的行为」 (彼后 2:2) 在一些情况下，彼后 2:2 中的这句表达可以译成：「许多人会像他们从前那样过着不道德的生活」。

ἑξακόσιοι

(1)

αι，α

(a)

60.38 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的六百个实例 六百 ὁ ἀριθμὸς αὐτοῦ ἑξακόσιοι ἑξήκοντα ἕξ  ‘his number was 666’  「那数字是六百六十六」 (启 13:18) 启 13:18 中那个象徵性的数字，可能是人名字母所代表的数值的总和。

ἐξαλείφω

(1)

(a)

47.18 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的应用及清除 通过拭擦除去液体 擦去；擦干 καὶ ἐξαλείψει ὁ θεὸς πᾶν δάκρυον ἐκ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν  ‘and God will wipe away every tear from their eyes’  「上帝必擦去他们一切的眼泪」 (启 7:17)

(b)

13.102 是，变成，存在，发生 存在 （ἐξαλείφω[a]「擦掉」47.18 的引申喻意）藉擦掉所有证据来使某事停止 消除；涂抹 εἰς τὸ ἐξαλειφθῆναι ὑμῶν τὰς ἁμαρτίας  ‘in order that your sins may be wiped out’  「使你们的罪得以涂去」 (徒 3:19) ἐξαλείψας τὸ καθ᾽ ἡμῶν χειρόγραφον τοῖς δόγμασιν ὃ ἦν ὑπεναντίον ἡμῖν  ‘he will wipe out the record of our debts which were against us’  「擦掉……冲着我们、对我们不利的债据」 (西 2:14)

ἐξάλλομαι

(1)

(a)

15.240 线性运动 跳起，跳跃 跳起来作站立的姿势 跳起来 ἐξαλλόμενος ἔστη καὶ περιεπάτει  ‘he jumped up, stood on his feet, and started walking around’  「就跳起来，站着，又开始行走」 (徒 3:8) 在 徒 3:8 中，那瘸腿的人可能真的从地上跳起来；但更可能是指他迅速地站起来。

ἐξανάστασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

23.93 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀναζάω, ἀνάστασις, ἀνίστημι, ἔγερσις, ζάω］ 死而复活 活过来；再次活着；复活 εἴ πως καταντήσω εἰς τὴν ἐξανάστασιν τὴν ἐκ νεκρῶν  ‘if in some way I might attain to the resurrection from among the dead’  「或许我也得以从死人中复活」 (腓 3:11) 在一些语言中，要明确地表达「复活」或「再次活着」的概念并不容易，因为这类短语可能会指向某些宗教所说的转世或转生，意思是说，灵魂重新出生在另一个存在物中，这是南亚洲一些地区广泛秉持的信念。在一些语言中，可以通过以下的表达方式来避免这个问题：「他的身体将再次活着」，或「他的身体将再次有生命」，或「他再次活着时，将是同一个人」。 「从死人中复活」这个短语可以译成「再次活过来」，或「死了之后再次活着」。

ἐξανατέλλω

(1)

(a)

23.195 生理活动过程及状态 生长 ［参βλαστάνω, ἐκφύω, προβάλλω］ 植物开始生长，特别强调叶子萌芽 发芽；长叶子；长苗 εὐθὺς ἐξανέτειλεν  ‘(the plants) soon sprouted’  「种子很快就发苗」 (可 4:5) 植物生长的初期阶段，既可以指整株植物发芽长叶，也可以指树木在冬季或干旱季节之后再次萌芽长叶。翻译者可以有几种表达方式，例如：「再次变绿」、「长出叶子」、「看见叶子长出」、「叶子展开」。

ἐξανίστημι  (ἐξανίσταμαι)

(1)

(a)

17.11 姿势及与姿势有关的事件 站立 站起来以区别于其他人 站起来 ἐξανέστησαν δέ τινες τῶν ἀπὸ τῆς αἱρέσεως τῶν Φαρισαίων πεπιστευκότες  ‘and some of the believers from the party of the Pharisees stood up’  「有几个法利赛派的信徒站起来」 (徒 15:5)

(b)

23.59 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参ἀνίστημι, σπέρμα］ ἐξανίστημι σπέρμα  （习语，直译：繁衍后代）在生孩子一事上男性的角色 生子；生育；成为父亲 ἐξαναστήσῃ σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ  ‘he will have to beget children for his brother’  「为他的兄弟传宗接代」 (路 20:28) 在 太 22:24、可 12:19 和 路 20:28 等上下文中，可能需要加上关于弟续兄孀婚姻的介绍，这种婚姻要求弟弟迎娶没有孩子的寡嫂，为已故的哥哥生子立后。

ἐξαπατάω

(1)

(a)

31.12 持有观点，相信，信赖 持有错误观点，被误导 ［参ἀπατάω, ἀπάτη, φρεναπατάω］ 使某人对真理产生错误的看法1 误导；欺哄；欺骗 διὰ τῆς χρηστολογίας καὶ εὐλογίας ἐξαπατῶσιν τὰς καρδίας τῶν ἀκάκων  ‘by their fine words and flattering speech they mislead the minds of naive people’  「用花言巧语和奉承的话，误导单纯人的心」 (罗 16:18)

____________________________________________________

1 这些含有词干ἀπατ的词汇的意思与前面含有词干πλαν（31.8-31.11）的词汇的意思有很多重叠。这两组词汇都有欺骗和错误观念的意思。很难确定这些词汇在意思上的确切差异，但含有词干πλαν的词汇可能与一般的欺骗行为有关，而不是主要与错误观念有关。

ἐξάπινα

(1)

(a)

67.113 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参αἰφνίδιος, ἄρτι, ἄφνω, ἐξαίφνης, ἐξαυτῆς, παραχρῆμα］ 形容在前一个状态或事件与接着的状态或事件之间的一段极短速的时间（在许多语境中都有意料之外的含意；但这似乎是根据总体上下文推断而来，而不属于该词本身的语义） 忽然；猛然；立即；立刻 ἐξάπινα περιβλεψάμενοι οὐκέτι οὐδένα εἶδον  ‘they immediately looked around but did not see anybody’  「他们立刻向四周张望，却看不见有别的人」 (可 9:8)

ἐξαπορέομαι

(1)

(a)

25.237 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 极度绝望，意味着焦虑和恐惧 完全绝望；彻底绝望；没有希望 ὥστε ἐξαπορηθῆναι ἡμᾶς καὶ τοῦ ζῆν  ‘so that we despaired even of living’ or ‘so that we totally despaired of our lives’  「甚至连活命的指望都没有了」或「甚至对生还都完全绝望了」 (林后 1:8)

ἐξαποστέλλω

(1)

(a)

15.68 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἐκβάλλω, ἐκπέμπω］ 发出或送走，大概是为了某种目的 打发；送出去 εὐθέως δὲ τότε τὸν ∏αῦλον ἐξαπέστειλαν οἱ ἀδελφοὶ πορεύεσθαι ἕως ἐπὶ τὴν θάλασσαν  ‘at once the Christian brothers sent Paul away to the coast’  「于是，弟兄们立刻送保罗到海边去」 (徒 17:14)

(b)

15.67 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἀποστέλλω, πέμπω］ 发送消息，大概是由某人发送的1 发送消息；通知；传话 ἡμῖν ὁ λόγος τῆς σωτηρίας ταύτης ἐξαπεστάλη  ‘the message about this salvation was sent to us’  「这拯救的信息是传给我们的！」 (徒 13:26)

____________________________________________________

1 在15.67的上下文中，πέμπω、ἀποστέλλω和ἐξαποστέλλω可以归类为语义域33「沟通」中的一种沟通类型。

ἐξαρτίζω

(1)

(a)

67.71 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 使一段持续的时间完结 （时间）到了；结束；完了 ὅτε δὲ ἐγένετο ἡμᾶς ἐξαρτίσαι τὰς ἡμέρας  ‘when we brought that time to an end’ or ‘when our time with them was over’  「我们逗留的时间结束了」或「我们与他们相聚的时间完了」 (徒 21:5)

(b)

75.5 胜任，有资格 使某人完全胜任某事 使胜任；完全提供；充分准备；充分装备；使充分具备资格；足够；完备 πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἐξηρτισμένος  ‘completely qualified for every good deed’  「完全胜任做各样的善工」 (提后 3:17)

ἐξαστράπτω

(1)

(a)

14.47 自然界的事件及状态 光 ［参ἀστράπτω, στίλβω］ 发出或反射非常明亮的光 1 闪闪发光；闪耀；闪烁 ὁ ἱματισμὸς αὐτοῦ λευκὸς ἐξαστράπτων  ‘his clothes became dazzling white’  「他的衣服也变成洁白发光」 (路 9:29)

____________________________________________________

1 ἐξαστράπτω与ἀστράπτω的差异可能是：ἐξαστράπτω强调光的来源或者暗示比较明亮；但是，新约用法并没有清楚表明这种区别。

ἐξαυτῆς

(1)

(a)

67.113 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参αἰφνίδιος, ἄρτι, ἄφνω, ἐξαίφνης, ἐξάπινα, παραχρῆμα］ 形容在前一个状态或事件与接着的状态或事件之间的一段极短速的时间（在许多语境中都有意料之外的含意；但这似乎是根据总体上下文推断而来，而不属于该词本身的语义） 忽然；立即；立刻 ὃς ἐξαυτῆς παραλαβὼν στρατιώτας καὶ ἑκατοντάρχας κατέδραμεν ἐπ᾽ αὐτούς  ‘at once he took some soldiers and officers and rushed down to them’  「千夫长立刻带着一些百夫长和士兵跑到他们那里去」 (徒 21:32)

ἐξεγείρω

(1)

(a)

23.94 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀνίστημι, ἐγείρω］ 使人死而复活 使复活；使活过来；兴起；起来 ὁ δὲ θεὸς καὶ τὸν κύριον ἤγειρεν καὶ ἡμᾶς ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ  ‘God raised up the Lord and will raise us up through his power’ or ‘God caused the Lord to live again and he will cause us to live through his power’  「上帝使主复活了，也将藉着他的能力使我们复活」或「上帝使主重新活过来，他也要藉着自己的大能使我们活过来」 (林前 6:14)

(b)

13.83 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἐγείρω, παρίστημι］ 使成为存在 使存在；提供；兴起 Εἰς αὐτὸ τοῦτο ἐξήγειρά σε  ‘for this purpose I caused you to be what you are’  「为了这个目的，我使你成为现在的你」 (罗 9:17) 关于 ἐξεγείρω 在 罗 9:17 的另一个解释，见 87.38。

(c)

87.38 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 使某人拥有更高的地位和身分 赋予更高地位；兴起来；高举 Εἰς αὐτὸ τοῦτο ἐξήγειρά σε  ‘for this very reason I raised you up’  「正是为了这个原因，我使你兴起」 (罗 9:17) 关于 ἐξεγείρω 在 罗 9:17 中的另一种解释，见 13.83。

ἔξειμι

(1)

(a)

15.40 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἐκβαίνω, ἐκπορεύομαι, ἐξέρχομαι］ 离开一个封闭的，或明确定义的二维或三维区域 离开；从里面出去 λαβόντες ἐντολὴν πρὸς τὸν ∑ιλᾶν καὶ τὸν Τιμόθεον ἵνα ὡς τάχιστα ἔλθωσιν πρὸς αὐτὸν ἐξῄεσαν  ‘they departed after being instructed that Silas and Timothy were to come to him as quickly as possible’  「他们领了……命令，叫西拉和提摩太赶快到他那里来，就回去了」 (徒 17:15a)

____________________________________________________

1 在徒 27:43，ἐξιέναι在短语ἐπὶ τὴν γῆν ἐξιέναι中可能意指「走向陆地」，但是从上下文清楚知道，ἐξιέναι应该解作「弃船上岸」。

ἐξέλκω

(1)

(a)

31.74 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 ［参ἀποσπάω］ （ἐξέλκω「拉，拔出」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使人改变信仰，使之更符合引起改变的人或因素的信仰 引诱；诱惑；勾引；牵走 πειράζεται ὑπὸ τῆς ἰδίας ἐπιθυμίας ἐξελκόμενος καὶ δελεαζόμενος  ‘but a person is tempted when he is drawn away and trapped by his own desires’  「但一个人被诱惑是被自己的私欲牵引、困住」 (雅 1:14)

ἐξέραμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.70 身体、身体各部分及身体的产物 身体的生理产物 从口中喷出来的胃里的东西 呕吐物；吐出来的东西 Κύων ἐπιστρέψας ἐπὶ τὸ ἴδιον ἐξέραμα  ‘a dog goes back to its own vomit’  「狗转过来吃自己所吐的」 (彼后 2:22) 在许多语言中，「呕吐物」的对等译法是一个描述性短语，以描述呕吐过程的动词为基础，例如「吐出来的东西」或「胃里的食物从口中流出来」。

ἐξεραυνάω

(1)

(a)

27.35 学习 尝试学习 ［参ἐκζητέω］ 付出相当多的努力和细心去学习某事 仔细探究；殷勤学习；查考；寻求 ∏ερὶ ἧς σωτηρίας ἐξεζήτησαν καὶ ἐξηραύνησαν προφῆται  ‘it was concerning this salvation that the prophets made a careful search and investigation’  「论到这拯救，先知们已经做了仔细的查考和探究」 (彼前 1:10)

ἐξέρχομαι

(1)	＜未＞ἐξελεύσομαι，＜过不定＞ἐξῆλθον，＜完＞ἐξελήλυθα

(a)

15.40 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἐκβαίνω, ἐκπορεύομαι, ἔξειμι］ 离开一个封闭的，或明确定义的二维或三维区域 离开；从里面出去 πᾶσα ἡ πόλις ἐξῆλθεν εἰς ὑπάντησιν τῷ Ἰησοῦ  ‘all the people of the city went out to meet Jesus’  「全城的人都出来迎见耶稣」 (太 8:34) ἐξῆλθεν ἀπ᾽ αὐτοῦ τὸ δαιμόνιον  ‘the demon came out of him’  「鬼就从他出来」 (太 17:18) ἐξῆλθεν ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ εὐθὺς πανταχοῦ  ‘then, word about him went out everywhere’  「关于他的消息就传遍了周围地区」 (可 1:28)

(b)

13.93 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἀπέρχομαι, παράγω, παρέρχομαι］ 不再存在 不再存在；逝去；停止 ἰδόντες δὲ οἱ κύριοι αὐτῆς ὅτι ἐξῆλθεν ἡ ἐλπὶς τῆς ἐργασίας αὐτῶν  ‘when her owners realized that their chance of making money no longer existed’ or ‘... was gone’  「使女的主人们见发财的指望没有了」 (徒 16:19)

(c)

23.60 生理活动过程及状态 诞生，生育 ἐξέρχομαι ἐκ τῆς ὀσφύος  （习语，直译：从腰部或生殖器官中出来）由男性在生育后代的过程中所起的作用而生 从……生的；由……所生的；……的子孙 καίπερ ἐξεληλυθότας ἐκ τῆς ὀσφύος Ἀβραάμ  ‘even though Abraham had been their father’  「虽然他们同样是亚伯拉罕的子孙」或「虽然亚伯拉罕同样是他们的祖先」 (来 7:5) 在一些语言中，最好把男性在生育过程中担当的角色描述为「做……的父亲」，而不必采用一个可能带有性关系含义的词汇。

(d)

41.24 行为及相关状态 行为，品行 ［参εἰσέρχομαι, εἰσπορεύομαι, ἐκπορεύομαι］ εἰσέρχομαι καὶ ἐξέρχομαι  （习语，直译：进入和出去）在某个社群或团体中生活或行事为人 住在一起；生活在一起 ἐν παντὶ χρόνῳ ᾧ εἰσῆλθεν καὶ ἐξῆλθεν ἐφ᾽ ἡμᾶς ὁ κύριος Ἰησοῦς  ‘during the whole time that the Lord Jesus lived among us’  「主耶稣与我们生活在一起的整段时间」 (徒 1:21) 徒 1:21 中这个习语的语义重点，似乎在于一个人与其他人交往的方式，但也可能暗示有一定的移动行走。例如，这个语句可以译成「在主耶稣基督与我们一起在各地行走传道的整个时期」。

ἔξεστι(ν)  (ἔξεστι)

(1)

(a)

71.1 状况 可能，不可能 ［参εἰμί］ 标记某事件从通常意义上来说有可能发生 可能；能；可以 ἐξὸν εἰπεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς ὑμᾶς περὶ τοῦ πατριάρχου Δαυὶδ  ‘it is possible to speak to you with confidence concerning the patriarch David’  「关于先祖大卫的事，我可以明确地告诉你们」 (徒 2:29) 在 徒 2:29，能够放胆地讲论关于大卫的事，显然是基于众所周知的事实。

(b)

71.32 状况 应该，理应 必须履行的；合法的 必须；应该；该；合法的；许可的；准许的；允许的；可以的；合宜的；合理的；（带否定词汇）不应该 οἱ μαθηταί σου ποιοῦσιν ὃ οὐκ ἔξεστιν ποιεῖν ἐν σαββάτῳ  ‘your disciples are doing what they ought not to do on the Sabbath’  「你的门徒正在做在安息日不可以做的事」 (太 12:2)

ἐξετάζω

(1)

(a)

27.37 学习 尝试学习 主要通过查问来仔细搜寻，以获取信息。 尝试寻找；努力寻问；仔细寻找；仔细查问；详细打听 ∏ορευθέντες ἐξετάσατε ἀκριβῶς περὶ τοῦ παιδίου  ‘go and carefully find out all about the child’  「你们去仔细查问有关那孩子的事」 (太 2:8)

(b)

33.182 沟通 问题，答案 专心地询问，暗示仔细检查 询问；求问；问 οὐδεὶς δὲ ἐτόλμα τῶν μαθητῶν ἐξετάσαι αὐτόν, ∑ὺ τίς εἶ;  ‘none of his disciples dared to ask him, Who are you?’  「门徒中没有一个敢问他：『你是谁？』因为他们知道他是主」 (约 21:12)

ἐξηγέομαι

(1)

(a)

33.201 沟通 通知，宣布 ［参διηγέομαι, ἐκδιηγέομαι］ 系统地提供详细的信息1 通知；述说；充分说明 μονογενὴς θεὸς ... ἐκεῖνος ἐξηγήσατο  ‘the only One who is the same as God ... he told (us) everything (about him)’  「只有那位同样是上帝的……他充分地说明了关于他的一切」 (约 1:18) 关于 ἐξηγέομαι 在 约 1:18 中的另一种解释，见 28.41。

(b)

28.41 知道 知名的，清楚显示的，显露的 通过仔细解释和清楚揭示，使人完全清楚知道某事 使人完全清楚知道；述说；说明；表明；启示 μονογενὴς θεὸς ... ἐκεῖνος ἐξηγήσατο  ‘the only One who is the same as God ... has made him fully and clearly known’  「只有那位同样是上帝的……将他完全而清楚地表明出来」 (约 1:18) 关于 ἐξηγέομαι 在 约 1:18 的另一种解释，见 33.201。

____________________________________________________

1 ἐξηγέομαι[a]、διηγέομαι和ἐκδιηγέομαι的重点或内涵可能略有不同，但是无法根据新约用法来确定这一点。

ἑξήκοντα

(1)

(a)

60.29 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的六十个实例 六十 ὃ δὲ ἑξήκοντα  ‘and some sixty’ (a reference to the seed which produced grain)  「有六十倍的」 (太 13:8) σταδίους ἑξήκοντα ἀπὸ Ἰερουσαλήμ  ‘sixty stades from Jerusalem’ (a distance of approximately eleven kilometers or about seven miles)  「离耶路撒冷约有六十斯他迪（相当于11公里）」 (路 24:13) 请注意，太 13:8 中的 ἑξήκοντα 不是 ἑξηκόντακις「60 倍」。这里的意思显然是：一些种子长成的植物产出了 100 粒种子；还有一些种子长成的植物产出了 60 粒种子；还有一些只有 30 粒种子。

ἑξῆς

(1)

(a)

67.208 时间 与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 ［参ἐπαύριον, ἔπειμι, ἕτερος, ἔχω］ τῇ ἑξῆς  紧接前一天后面的那一天 1 次日；第二天 τῇ δὲ ἑξῆς εἰς τὴν Ῥόδον  ‘the next day (we came) to Rhodes’ or ‘... (we reached) Rhodes’  「第二天到了罗底」 (徒 21:1)

____________________________________________________

1 这些短语应该理解为省略的表达，而不应视作词汇单元；它们都略去了间接受格的ἡμέρα[a]「天」（67.178）。

ἐξηχέω  (ἐξηχέομαι)

(1)

(a)

33.222 沟通 断言，声明 使某物发出声音或被听到 宣告；宣布；传扬 ἀφ᾽ ὑμῶν γὰρ ἐξήχηται ὁ λόγος τοῦ κυρίου  ‘you caused the message about the Lord to be proclaimed’  「你们使主的道传扬」 (帖前 1:8)

ἕξις

(1)

εως＜阴＞

(a)

42.10 执行，从事 做，执行 重复的活动 练习；操练；重复去做；一遍又一遍地做 τῶν διὰ τὴν ἕξιν τὰ αἰσθητήρια γεγυμνασμένα ἐχόντων πρὸς διάκρισιν καλοῦ τε καὶ κακοῦ  ‘who through practice have their faculties trained to distinguish between good and evil’  「他们的感官经过操练，就能分辨善恶了」 (来 5:14) 有些语言需要调整 来 5:14 第二部分的结构，译成：「由于他们经常要辨别善恶，所以他们这种能力操练得很纯熟」，或「……所以他们有丰富的经验」，或「……所以他们能够正确、熟练地分辨」。

ἐξίστημι  (ἐξίσταμαι, ἐξιστάνω)

(1)

(a)

25.220 态度及情感 惊奇，惊诧 使人震惊到不知所措 大大震惊；大为惊骇；大吃一惊；惊奇；惊讶；诧异 γυναῖκές τινες ἐξ ἡμῶν ἐξέστησαν ἡμᾶς  ‘some of the women of our group completely astounded us’  「我们中间的几个妇女使我们惊奇」 (路 24:22) ἐξιστάνων τὸ ἔθνος τῆς ∑αμαρείας  ‘he astounded the people of Samaria’  「使撒玛利亚的百姓惊讶」 (徒 8:9)

(b)

25.218 态度及情感 惊奇，惊诧 十分震惊，以至几乎无法理解自己所经历的事 非常惊讶；震惊；惊奇；诧异 ἐξίσταντο δὲ πάντες οἱ ἀκούοντες αὐτοῦ ἐπὶ τῇ συνέσει  ‘all who heard him were greatly astonished at his understanding’  「凡听见他的人都对他的聪明……感到惊奇」 (路 2:47)

(c)

30.24 思考 思考，思想 ［参μαίνομαι, μανία, παραφρονέω, παραφρονία］ 以完全不合理的方式来思考或推理 头脑不正常；疯狂；失去理智；精神错乱；发疯；癫狂 ἔλεγον γὰρ ὅτι ἐξέστη  ‘people were saying, He is insane’  「他们说他疯狂了」 (可 3:21)

ἐξισχύω

(1)

(a)

74.10 能够，有能力 完全有能力做或经历某事 完全有能力；完全能够 ἵνα ἐξισχύσητε καταλαβέσθαι σὺν πᾶσιν τοῖς ἁγίοις  ‘that you, together with all God's people, may be fully able to understand ...’  「使你们能够和众圣徒一同明白……」或「使你们完全能够和上帝的子民一同明白……」 (弗 3:18)

ἔξοδος

(1)

ου＜阴＞

(a)

15.42 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 来自或离开一个区域的行动（在《新约》中， ἔξοδος[a] 只出现在 来 11:22，该处是谈到以色列人离开埃及） 离开；出埃及；（以色列人从埃及）离开 ∏ίστει Ἰωσὴφ τελευτῶν περὶ τῆς ἐξόδου τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ἐμνημόνευσεν  ‘it was faith that made Joseph, when he was about to die, speak of the departure of the Israelites (from Egypt)’  「因着信，约瑟临终的时候提到以色列人将来要出埃及」 (来 11:22)

(b)

23.101 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀνάλυσις, ἀναλύω, πορεύομαι, ὑπάγω］ 离世，是死亡的委婉说法 1 离世；去世；死亡；离开；离去 ἔλεγον τὴν ἔξοδον αὐτοῦ ... ἐν Ἰερουσαλήμ  ‘they talked about his dying ... in Jerusalem’  「谈论他将离世的事……在耶路撒冷」 (路 9:31) μετὰ τὴν ἐμὴν ἔξοδον  ‘after my death’  「在我死后」 (彼后 1:15)

____________________________________________________

1 23.101-23.105中的表达包含了对死亡的委婉说法。这是根据词汇中较为深层的重要特徵来进行细分的，如各词条的讨论所示。

ἐξολεθρεύω

(1)

(a)

20.35 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 摧毁并除掉 灭绝；铲除 ἔσται δὲ πᾶσα ψυχὴ ἥτις ἐὰν μὴ ἀκούσῃ τοῦ προφήτου ἐκείνου ἐξολεθρευθήσεται ἐκ τοῦ λαοῦ  ‘anyone who does not obey that prophet shall be destroyed and so removed from the people’  「凡不听从那先知的，必将从民中灭绝」 (徒 3:23) 在 徒 3:23，ἐξολεθρεύω 可能指一种严重的排斥。

ἐξομολογέω  (ἐξομολογέομαι)

(1)

(a)

33.278 沟通 赞同 表示同意一项提议 同意；应允 συνέθεντο αὐτῷ ἀργύριον δοῦναι. καὶ ἐξωμολόγησεν  ‘they offered to pay him money, and he agreed to it’  「说好要给他银子。他答应了」 (路 22:5, 6 [2]) 有些语言可以把「他同意了」译成「他说，我会做这事」。

(b)

33.274 沟通 宣称效忠 ［参ὁμολογέω, ὁμολογία］ 公开表示拥护某个主张或个人 公开表示；承认；宣认 Διὰ τοῦτο ἐξομολογήσομαί σοι ἐν ἔθνεσιν  ‘therefore I will confess you before the Gentiles’  「因此，我要在外邦中宣认你」 (罗 15:9) 用「承认」、「供认」等来翻译 ὁμολογέω[a]、ὁμολογία 和 ἐξομολογέω[b] ，往往会词不达意，甚至不可能这样翻译，因为这通常意味着一个人做错了什么。因此，翻译时可能有必要采用一种完全不同的关系，通常包括公开宣告和表达信心或忠诚。例如，太 10:32 可能需要译成「有谁公开告诉别人他对我忠诚，我也会告诉我的父我对那人忠诚」。来 10:23 可以译成「要坚守我们告诉别人我们自己深信的那个盼望」。同样，罗 15:9 可以译成「因此，我要告诉外邦人我怎样倚靠你」。 关于 ἐξομολογέομαι 在 罗 15:9 中的另一种解释，见 33.359。

(c)

33.275 沟通 承认，宣认，否认 ［参ὁμολογέω］ 公开承认某一事实，通常指以前的不良行为 承认；宣认 ἐξομολογούμενοι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν  ‘they confessed their sins’  「他们承认自己的罪」 (太 3:6) 在 腓 2:11，πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται ὅτι κύριος Ἰησοῦς Χριστός（「每个人都承认耶稣基督是主」）只是意味着公开承认一个事实，在这种情况下，「承认」一词并不暗示着先前有不好的行为。 有些语言翻译 太 3:6 时，可以稍微调整一下句子的结构，例如，「他们向众人承认他们犯了罪」或「他们公开向上帝承认他们犯了罪」。

(d)

33.351 沟通 感谢 ［参ἀνθομολογέομαι］ 表达自己的感激之情，在《新约》中仅限于使用在感谢上帝的情况下 感谢；称谢 ὁ Ἰησοῦς εἶπεν, Ἐξομολογοῦμαί σοι, πάτερ, κύριε τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς  ‘Jesus said, “I thank you, Father, Lord of heaven and earth”’  「耶稣说：『父啊，天地的主，我感谢你！』」 (太 11:25)

(e)

33.359 沟通 赞美 表达赞美或尊崇，可能暗示承认某人或某物的本质（在《新约》只出现在引用《七十士译本》的经文中） 赞美；称赞；颂扬 Διὰ τοῦτο ἐξομολογήσομαί σοι ἐν ἔθνεσιν  ‘and so I will praise you among the Gentiles’  「因此，我要在外邦中称颂你」 (罗 15:9a) 罗 15:9 所引经文的第一行与第二行平行，因此第二行几乎确定了 ἐξομολογέομαι 是这种含义。关于它在 罗 15:9 中的另一种解释，见 33.274。

____________________________________________________

1 在罗 14:11，ἐξομολογέομαι也可能意指「赞美」，但是许多学者认为καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσεται τῷ θεῷ应该解作「所有人都承认上帝」的意思（见33.274和33.275）。

ἐξορκίζω

(1)

(a)

33.467 沟通 发誓，宣誓，许愿 ［参ἐνορκίζω, ὁρκίζω］ 要求一个人起誓，保证所说的话是真实的，或保证会执行请求或命令1 起誓；坚持叫人起誓；要求某人起誓 Ἐξορκίζω σε κατὰ τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος ἵνα ἡμῖν εἴπῃς εἰ σὺ εἶ  ‘I charge you to swear in the name of the living God to tell us who you are’  「我指着永生上帝的名，命令你发誓告诉我们你是谁」 (太 26:63) 直译 ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 是非常困难的，尽管在某些语境中，人可以说「我要你发誓」，但是在许多经文中，说话的人是在恳求，而不一定处于发命令或强烈要求的位置。因此，对于 可 5:7 等经文，翻译者可以采用习语译为「为了上帝的缘故，我请求你不要惩罚我」。在 帖前 5:27，经文可以译成「奉主的名，我请求你向所有基督徒弟兄读出这封信」；在 太 26:63，经文可以译成「我奉永生上帝的名吩咐你，告诉我们你是谁」。 对大多数语言来说，翻译 ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 的时候，只要在意为「发誓」或「起誓」的词汇上附加一个使役成分即可。换句话说，ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 可以译成「使某人在受誓言约束的情况下说话」。

____________________________________________________

1 ὁρκίζω、ἐνορκίζω和ἐξορκίζω的意思可能略有区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἐξορκιστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

53.103 宗教活动 驱鬼 赶出邪灵的人，通常通过召唤鬼神或超自然的力量，或使用符咒 驱鬼的人；驱魔师；驱邪赶鬼的人；念咒赶鬼的人；赶逐邪灵的人 ἐπεχείρησαν δέ τινες καὶ τῶν περιερχομένων Ἰουδαίων ἐξορκιστῶν ὀνομάζειν ... κυρίου Ἰησοῦ  ‘some Jews who travelled around and drove out evil spirits also tried to use the name ... of the Lord Jesus (to do it)’  「有几个巡回各处念咒赶鬼的犹太人，擅自利用主耶稣的名」 (徒 19:13)

ἐξορύσσω

(1)

(a)

19.42 物理的冲击力 打破，冲破 把东西打通松开，一般通过挖掘来打通一个区域 拆穿；拆通；挖出一个开口 καὶ ἐξορύξαντες χαλῶσιν τὸν κράβαττον ὅπου ὁ παραλυτικὸς κατέκειτο  ‘and having dug out an opening, they let down the pallet on which the paralytic was lying’  「拆开一个洞，然后把病人，连同他所躺卧的褥子，缒了下去」 (可 2:4)

ἐξουδενέω

(1)

(a)

88.133 道德伦理素质及相关行为 虐待 轻蔑地对待某人 虐待；虐待和轻视 τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἵνα πολλὰ πάθῃ καὶ ἐξουδενηθῇ;  ‘the Son of Man will suffer much and be ill-treated’  「人子要受许多苦，被人虐待」 (可 9:12) 由于 ἐξουδενέω 的含义非常复杂，因此经常可以使用双重语义来翻译这个词汇，例如「轻视和虐待」。从字面上理解为「视若无物」，也很容易得出这种双重的含义。

ἐξουθενέω

(1)

(a)

88.195 道德伦理素质及相关行为 厌恶，鄙弃，藐视 藐视某人或某事，因为其没有价值 轻视；轻看 ὅτι εἰσὶν δίκαιοι καὶ ἐξουθενοῦντας τοὺς λοιποὺς  ‘and they were righteous and despised everyone else’  「某些人自恃是义人而藐视别人」 (路 18:9) ὁ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ ἐξουθενείτω  ‘the one who eats should not despise the one who does not eat’  「吃的人不要藐视不吃的人」 (罗 14:3)

ἐξουσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

37.35 控制，管理 运用权力 控制或管治的权柄 统治权；控制权 ἴσθι ἐξουσίαν ἔχων ἐπάνω δέκα πόλεων  ‘go with the authority to rule over ten cities’  「你有权管理十座城」 (路 19:17)

(b)

37.36 控制，管理 运用权力 一个人有权控制或统治的领域或范围 管辖范围；辖区；权势 ∑οὶ δώσω τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἅπασαν  ‘I will give to you all of this jurisdiction’  「这一切管辖权……我都可以给你」 (路 4:6) ἐπιγνοὺς ὅτι ἐκ τῆς ἐξουσίας Ἡρῴδου ἐστὶν  ‘learning that he was from the jurisdiction of Herod’  「得知耶稣是来自希律的管辖区」 (路 23:7)

(c)

37.37 控制，管理 运用权力 标记或象徵权柄的手段或工具 权柄的象徵；服从权柄的记号 ἡ γυνὴ ἐξουσίαν ἔχειν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς  ‘a woman should have on her head a symbol of authority (over her)’  「女人的头上应该有权威的记号」 (林前 11:10) 正如许多注释书清楚指出，这段经文可以有多种不同的解释。

(d)

37.38 控制，管理 运用权力 有权统治或管治的人 当权者；当政者；统治者；有权柄的人；掌权的 ὅταν δὲ εἰσφέρωσιν ὑμᾶς ἐπὶ ... τὰς ἐξουσίας, μὴ μεριμνήσητε  ‘when they bring you (to be tried) before ... the authorities, do not be worried’  「有人带你们到……掌权的人面前，不要担心」 (路 12:11)

(e)

37.13 控制，管理 控制，限制 控制某人或某事物的状态 控制；有权柄管……；有权支配…… καὶ πραθὲν ἐν τῇ σῇ ἐξουσίᾳ ὑπῆρχεν  ‘and after it was sold, (the money from the sale) remained under your control’  「既卖了，钱不是你作主吗？」 (徒 5:4)

(f)

76.12 能力，力量 做某事的能力，可以暗示带有或不带有权柄 能力；权；权柄；权势；权利 ἔχειν ἐξουσίαν ἐκβάλλειν τὰ δαιμόνια  ‘to have the power to drive out demons’  「有权柄赶鬼」 (可 3:15) ἡ γὰρ ἐξουσία τῶν ἵππων ἐν τῷ στόματι αὐτῶν ἐστιν καὶ ἐν ταῖς οὐραῖς αὐτῶν  ‘the power of the horses is in their mouths and in their tails’  「马的能力在于它们的口和尾巴」 (启 9:19) 可 3:15 中的 ἐξουσία 也可以理解为「权柄」的意思；在一些情况下，很难确定重点是个人拥有的能力，还是蒙赐权柄做意味着力量或能力的事情（见 37.35 - 37.38）。

(g)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［参ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ （超自然掌权者的头衔）一种超自然的势力，负责控制人类的命运和活动 执政者；掌权者；有能者；统治者；邪恶势力 ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη ... πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘we are fighting against the rulers, authorities, the cosmic powers of this dark age, against the wicked spiritual forces in the heavenly world’  「我们作战的对手是执政者、掌权者、管辖这黑暗时代的世界势力，以及天界的邪恶属灵势力」 (弗 6:12) 对于圣经中提到的各种超自然力量和势力，有些学者相信，根据新柏拉图学派有九种超自然力量、分为三个层级、每层有三种力量的说法，人们有可能重建，至少是一部分，这些超自然力量和势力所代表的层级。然而，新约的术语和用法并不适宜做这样的分类；而且，要确定这些超自然势力和力量有什么显着的差异，即使并非不可能，也是困难的。 在 弗 1:21 的情况中，有些学者认为当中的术语是既指超自然的领域，也指人类的领域，因此是强调基督的完全统治。考虑到古代世界的人所持有的观念，这在很大程度上被认为是有理的，因为各种世俗力量被认为是反映了相应的超自然力量。 在大多数情况下，翻译者都尽力用不同的词汇去翻译不同的术语，例如：把 ἐξουσία 翻译为「掌权的」；δύναμις 翻译为「有能的」；κυριότης 翻译为「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短语，则翻译为「天空属灵气的恶魔」。然而，许多语言中没有足够词汇去指称不同种类的力量、权柄和势力，并用来描述这些超自然的、非人格的力量。于是，有些译者就简单用一个短语来表达，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在术语和短语之间做一些词汇区分，当然应该这样做，但是在许多上下文中，这种区分是不可能做到的。因此，如果要使读者更好地明白相关经文的含义，就可能需要在旁注做一些解释。

(h)

30.122 思考 区别，评价，评断 基于有评价的潜力而有权作出判断 权利；权柄；自由；选择的自由；行动的自由；评价的能力 βλέπετε δὲ μή πως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενέσιν  ‘but see to it that your freedom of choice does not become a cause of offense to those who are weak (in the faith)’  「然而你们要小心，千万不要让你们这自由选择的权利成为（信心）软弱者的绊脚石」 (林前 8:9)

ἐξουσιάζω

(1)

(a)

37.48 控制，管理 管理，统治 ［参κατεξουσιάζω］ 藉着行使权力来统治 1 统治；治理；管辖；支配 οἱ ἐξουσιάζοντες αὐτῶν εὐεργέται καλοῦνται  ‘those who rule over them are called friends of the people’  「那掌权统治他们的称为人民的朋友」 (路 22:25)

____________________________________________________

1 κατεξουσιάζω的语气可能比ἐξουσιάζω更强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ἐξουσιαστικός

(1)

ή，όν

(a)

37.41 控制，管理 运用权力 指有权柄的 有权柄的；有权威的 τίς ἡ διδαχὴ ἡ κενὴ (= καινή) αὕτη ἡ ἐξουσιαστικὴ αὐτοῦ  ‘what is this new authoritative teaching of his’  「他这种权威的新教导是怎么回事？」 (可 1:27) 这词是一个异文，只出现在：τίς ἡ διδαχὴ ἡ κενὴ (= καινή) αὕτη ἡ ἐξουσιαστικὴ αὐτοῦ「这是他具有权柄的新教导！」（可 1:27）（校勘栏）。

ἐξοχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

87.19 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参ὕψος］ 指很高的身分地位 高位；上层阶级；显要 εἰσελθόντων εἰς τὸ ἀκροατήριον σύν τε χιλιάρχοις καὶ ἀνδράσιν τοῖς κατ᾽ ἐξοχὴν τῆς πόλεως  ‘entered the audience hall with the military chiefs and the prominent men of the city’  「与众千夫长和城里的显要进了大厅」 (徒 25:23)

ἐξυπνίζω

(1)

(a)

23.77 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参διεγείρω, ἐγείρω］ 使某人醒来 使人醒来；唤醒某人；叫醒某人 Λάζαρος ... κεκοίμηται· ἀλλὰ πορεύομαι ἵνα ἐξυπνίσω αὐτόν  ‘Lazarus ... has fallen asleep, but I will go and wake him up’  「拉撒路睡了，我去叫醒他」 (约 11:11)

ἔξυπνος

(1)

ον

(a)

23.75 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 醒来 醒来；睡醒 ἔξυπνος δὲ γενόμενος ὁ δεσμοφύλαξ  ‘when the keeper of the prison had awakened’  「狱卒醒来」 (徒 16:27) 有些语言用习语来表达睡醒的过程：「当他神智恢复的时候」，或「当他的眼睛睁开的时候」。

ἔξω

(1)

(a)

83.20 空间的位置 在周围，在附近，在外面 ［参ἐκτός, ἔξωθεν］ 不包含在特定区域之内的一个位置 外面；远离 ἡ μήτηρ καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ εἱστήκεισαν ἔξω  ‘his mother and his brothers stood outside’  「他母亲和他兄弟站在外边」 (太 12:46) ἐξήλθομεν ἔξω τῆς πύλης παρὰ ποταμὸν  ‘we went outside the gate to the riverside’  「我们出了城门，来到河边」 (徒 16:13) 徒 16:13 中的 ἔξω 也可以理解为涉及位置上的延伸（见 84.27）。

(b)

84.27 空间的延伸 向目标延伸 向假定区域之外的目标延伸 在……外；在……外面 τὰ δὲ σαπρὰ ἔξω ἔβαλον  ‘the worthless ones are thrown away’  「不好的就丢掉」 (太 13:48) τὸν ἐρχόμενον πρὸς ἐμὲ οὐ μὴ ἐκβάλω ἔξω  ‘I will never turn away anyone who comes to me’  「到我这里来的，我绝对不会拒绝他」 (约 6:37)

(c)

11.10 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 ［参ἔξωθεν］ ὁ ἔξω  （ἔξω[a]「外面」83.20 的引申喻意）不属于某个内群体的人 外人 τί γάρ μοι τοὺς ἔξω κρίνειν; οὐχὶ τοὺς ἔσω ὑμεῖς κρίνετε;  ‘why should I judge outsiders? should you not judge the insiders?’  「审判教会之外的人跟我有什么关系？难道你们不审判教会之内的人吗？」 (林前 5:12) 另见 11.11。

(d)

8.3 身体、身体各部分及身体的产物 身体 ［参ἄνθρωπος］ ὁ ἔξω ἄνθρωπος  （习语，直译：外在的人）人的躯体 身体；外形 ἀλλ᾽ εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται  ‘but if indeed our bodies perish’  「虽然我们身体渐渐衰败」 (林后 4:16) 短语 ὁ ἔξω ἄνθρωπος 是要直接对比同一节的 ὁ ἔσω (ἄνθρωπος)，后者是指人的精神或属灵本质（参 26.1）。

ἔξωθεν

(1)

(a)

84.15 空间的延伸 从源头延伸 从外面的一个源头延伸出来 从外面 πᾶν τὸ ἔξωθεν εἰσπορευόμενον εἰς τὸν ἄνθρωπον οὐ δύναται αὐτὸν κοινῶσαι  ‘nothing that goes into a person from the outside can defile him’  「凡从外面进去的不能玷污人」 (可 7:18)

(b)

83.20 空间的位置 在周围，在附近，在外面 ［参ἐκτός, ἔξω］ 不包含在特定区域之内的一个位置 外面；远离 ἡ ληνὸς ἔξωθεν τῆς πόλεως  ‘the winepress outside the city’  「那榨酒池在城外」 (启 14:20)

(c)

83.21 空间的位置 在周围，在附近，在外面 ［参ἐκτός, ὄπισθεν］ 物体的外表面 在外侧；在……外面 καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος  ‘you clean the outside of your cup and plate’  「你们洗净杯和盘的外面」 (太 23:25) τάφοις κεκονιαμένοις, οἵτινες ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι  ‘whitewashed tombs which look fine on the outside’  「粉饰了的坟墓，外面美观」 (太 23:27) ἔξωθεν[c]、ἐκτός[b] 和 ὄπισθεν[c] 在某些经文中的翻译方式，很大程度上取决于所说的内容。例如，彼前 3:3 中的 ἔξωθεν 是指人借助外在的物件来使自己更美丽，但与其说这些物件是放在表面或外面，可能需要说那是人穿在身上或用来穿戴的衣饰。

(d)

11.10 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 ［参ἔξω］ ὁ ἔξωθεν  （{ἔξω}[a]「外面」83.20 的引申喻意）不属于某个内群体的人 外人 δεῖ δὲ καὶ μαρτυρίαν καλὴν ἔχειν ἀπὸ τῶν ἔξωθεν  ‘he should be a man who is respected by the outsiders’  「他应该是个受教外人尊重的人」 (提前 3:7) 在一些语言中，提前 3:7 的恰当翻译可能是：「他应该是一个受非信徒尊敬的人」或「他应该是一个受那些不信基督的人尊敬的人」。

ἐξωθέω

(1)

(a)

15.45 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 强迫某人或某物离开 赶出去；赶走 τῶν ἐθνῶν, ὧν ἐξῶσεν ὁ θεὸς ἀπὸ προσώπου τῶν πατέρων ἡμῶν  ‘the nations whom God drove out before our ancestors’  「上帝在我们祖先面前赶走的外族人」 (徒 7:45) 有些语言可能需要更明确地指出驱逐那些外邦人所涉及的因素，例如：「我们的祖先进来时，那些被上帝赶逐离开本地的外邦人」。

(b)

54.17 海上活动 被冲上岸的船只的移动 搁浅；使船拢上海滩；把船靠岸 κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλὸν εἰς ὃν ἐβουλεύοντο εἰ δύναιντο ἐξῶσαι τὸ πλοῖον  ‘they noticed a bay with a beach and decided that if possible, they would run the ship aground there’  「见一个有岸可登的海湾，就想法子看能不能把船靠岸」 (徒 27:39a)

____________________________________________________

1 在徒 27:39，有一些抄本作ἐκσῶσαι，这也许不是ἐκσῴζω的过去不定时（aor. inf.），而是由于与ἐξῶσαι读音相同而导致的拼写错误。

ἐξώτερος

(1)

(a)

1.23 地理物体及特徵 地面以下的地方 ［参σκότος］ τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον  （习语，直译：外面的黑暗）黑暗和偏远（大概是远离义人的居所）的地方或地区，因而充当邪灵和魔鬼的住所 外边黑暗；外面的黑暗 ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον  ‘they will be thrown into outer darkness’  「要被丢到外面的黑暗里」 (太 8:12) 在一些语言中，太 8:12 的这个表达必须译作：「他们将要被丢在外面黑暗的地方」。

ἔοικα

(1)

(a)

64.4 比较 与其他事物相像或相似 像；好像；就像；正像；与……相似 ὁ γὰρ διακρινόμενος ἔοικεν κλύδωνι θαλάσσης  ‘for the one who doubts is like a wave on the sea’  「疑惑的人好像海中的波浪」 (雅 1:6) οὗτος ἔοικεν ἀνδρὶ κατανοοῦντι τὸ πρόσωπον τῆς γενέσεως αὐτοῦ ἐν ἐσόπτρῳ  ‘such a person is like a man who sees his own face in a mirror’  「这个人就像人对着镜子看自己的面貌」 (雅 1:23)

ἑορτάζω

(1)

(a)

51.1 节日 庆祝节期或守节 庆祝；守节；参加节期活动 ἑορτάζωμεν ... ἐν ἀζύμοις  ‘let us celebrate ... with unleavened bread’  「我们来守这节……用……无酵饼」 (林前 5:8)

ἑορτή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

51.2 节日 与庆祝节日相关的活动 节期；节日；节日期间；当节的日子；庆祝会 Ἀγόρασον ὧν χρείαν ἔχομεν εἰς τὴν ἑορτήν  ‘(go and) buy what we need for the feast’  「去买我们过节需要的东西」 (约 13:29) 在传统上，犹太宗教年的几次庆祝会都被称为「宴席」；但是，如果采用一个暗示大吃大喝或浪费食物的词汇是错误的。这些节期的重点是在于吃喝的礼仪性质，而不是在食物的丰富上。因此，在一些语言中，最好采用指「庆祝」或「节日」的词汇，因为在这些聚集中，庆祝活动比吃喝重要得多。

ἐπαγγελία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.288 沟通 承诺 ［参ἐπάγγελμα］ （ἐπαγγέλλομαι[a]「应许，承诺」33.286 的衍生词）所应许的事情，承诺了的事情1 应许 Ὁ οὖν νόμος κατὰ τῶν ἐπαγγελιῶν [τοῦ θεοῦ];  ‘does this mean that the Law is against God's promises?’  「这样说来，法律跟上帝的应许相抵触吗？」 (加 3:21)

(b)

33.280 沟通 赞同 所同意或批准的事情 同意；赞同；批准 νῦν εἰσιν ἕτοιμοι προσδεχόμενοι τὴν ἀπὸ σοῦ ἐπαγγελίαν  ‘they are now ready (to do it), and are waiting for your approval’  「现在他们已经准备好了，只等你答应」 (徒 23:21) 在 ἐπαγγελία[b]，焦点是在表达同意或赞同的沟通。因此，徒 23:21 中的「等待你的允准」可以译成「等待你关于是否同意的信息」，或「等待你表达是否赞同的话语」。

____________________________________________________

1 ἐπάγγελμα和ἐπαγγελία[a]的意思主要是在承诺的内容，意即上帝或某人将要做的事，但是做出承诺的事实始终是一个相关要素。

ἐπαγγέλλομαι

(1)

(a)

33.286 沟通 承诺 肯定地宣布自己将会做的事 应许；答应 ἐπηγγείλαντο αὐτῷ ἀργύριον δοῦναι  ‘they promised to give him money’  「又应许给他银子」 (可 14:11)

(b)

33.219 沟通 断言，声明 公开而断然地宣布某事 断言；声称；自称；宣称；表白 ὃ πρέπει γυναιξὶν ἐπαγγελλομέναις θεοσέβειαν  ‘as is proper for women who profess to be religious’  「与自称为敬畏上帝的女人相称」 (提前 2:10)

ἐπάγγελμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.288 沟通 承诺 ［参ἐπαγγελία］ （ἐπαγγέλλομαι[a]「应许，承诺」33.286 的衍生词）所应许的事情，承诺了的事情1 应许 δι᾽ ὧν τὰ τίμια καὶ μέγιστα ἡμῖν ἐπαγγέλματα δεδώρηται  ‘thus he has given us precious and very great promises’  「把又宝贵又极大的应许赐给我们」 (彼后 1:4)

____________________________________________________

1 ἐπάγγελμα和ἐπαγγελία[a]的意思主要是在承诺的内容，意即上帝或某人将要做的事，但是做出承诺的事实始终是一个相关要素。

ἐπάγω

(1)

(a)

13.9 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἐνεργέω, ἐργάζομαι, καθίστημι, κατεργάζομαι, ποιέω, τίθημι］ 造成某个状态 1 使；导致；造成；引起 ἐπάγοντες ἑαυτοῖς ταχινὴν ἀπώλειαν  ‘they brought upon themselves quick destruction’  「迅速地自取灭亡」 (彼后 2:1)

____________________________________________________

1 所有与「使、使成为」有关的意思均暗示某种状态上的改变，因此可以归类在语义域13「是，变成，存在，发生」的子域B「状态的改变」。然而，重点似乎主要是在改变后的状态，而不是从一种状态进入另一种状态的过程。发生状态改变的事实似乎只是在语义上伴随出现而已。

ἐπαγωνίζομαι

(1)

(a)

39.30 敌意，冲突 冲突，斗争 为某事付出巨大努力 为……争辩；为……争战 παρακαλῶν ἐπαγωνίζεσθαι τῇ ... πίστει  ‘to encourage you to struggle for the ... faith’  「鼓励你们，为信仰奋力争战」 (犹 1:3)

ἐπαθροίζω  (ἐπαθροίζομαι)

(1)

(a)

15.132 线性运动 聚集，召集 更多人或愈来愈多人聚集在一起 愈来愈多人聚集在一起；聚集（如人群） Τῶν δὲ ὄχλων ἐπαθροιζομένων  ‘when the crowds had gathered even more’  「群众越聚越多的时候」 (路 11:29) 在 路 11:29，把 ἐπαθροίζομαι 翻译为「越来越拥挤」或「越聚越多」可能更适合。

Ἐπαίνετος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.119 人名及地名 人名 小亚细亚第一个归信主的人 以拜尼土；《思》厄派乃托

ἐπαινέω

(1)

(a)

33.354 沟通 赞美 ［参αἴνεσις, αἰνέω, αἶνος, ἔπαινος］ 谈到一个人或某事某物如何优秀卓越 赞美；颂赞 ἐπῄνεσεν ὁ κύριος τὸν οἰκονόμον τῆς ἀδικίας ὅτι φρονίμως ἐποίησεν  ‘the master of this dishonest manager praised him for doing such a clever thing’  「主人夸奖这个不诚实的管家做得精明」 (路 16:8) 有些语言必须用直接引语来表达赞美，并且需要有一些内容作为赞美的基础。例如：路 2:13 可能需要翻译为「他们说：『上帝真奇妙』」，而不是直译成「赞美上帝」；路 16:8 可能需要翻译为：「主人对这个不诚实的管家说：『你做了这样一件聪明的事，真了不起。』」

ἔπαινος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.354 沟通 赞美 ［参αἴνεσις, αἰνέω, αἶνος, ἐπαινέω］ 谈到一个人或某事某物如何优秀卓越 赞美；颂赞 εἰς ἔπαινον δόξης τῆς χάριτος αὐτοῦ  ‘to the praise of the glory of his grace’  「颂赞他这荣耀的恩典」 (弗 1:6) 有些语言必须用直接引语来表达赞美，并且需要有一些内容作为赞美的基础。例如：路 2:13 可能需要翻译为「他们说：『上帝真奇妙』」，而不是直译成「赞美上帝」；路 16:8 可能需要翻译为：「主人对这个不诚实的管家说：『你做了这样一件聪明的事，真了不起。』」

(b)

33.355 沟通 赞美 值得赞扬的事 值得赞扬的事；值得称赞的事 καὶ εἴ τις ἔπαινος  ‘and if there is anything praiseworthy’  「若有什么可称赞的」 (腓 4:8) 在某些语言中，与「值得赞扬的」最接近的对等译词是「众人应该称赞的事物」。

ἐπαίρω  (ἐπαίρομαι)

(1)

(a)

15.105 线性运动 上来／上去，上升 使向上移动 举起 ἐπαίροντας ὁσίους χεῖρας  ‘raising up holy hands’  「举起圣洁的手」 (提前 2:8) 有些语言不能说「把手举起来」，因为这会暗示某种与身体分离的东西，因此可能需要说：「把手向上伸」。

(b)

25.160 态度及情感 勇气，胆量 ἐπαίρω τὴν κεφαλήν  （习语，直译：抬起头）面对危险或逆境时表现出勇气 鼓起勇气；抬起头来；昂首挺胸 ἐπάρατε τὰς κεφαλὰς ὑμῶν  ‘lift up your heads’  「你们要昂首」 (路 21:28) 在一些语言中，直译 ἐπαίρω τὴν κεφαλήν「抬起头来」可能会误导读者，因为这种表达可能是一个意为「骄傲」或「试图高过别人」的习语。在一些语言中，更加合适的译法可能是「向上看」。

(c)

39.3 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参πτέρνα］ ἐπαίρω τὴν πτέρναν  （习语，直译：向……抬起脚后跟）转身离开某人以表示敌对，重点可能在于初始的反对 敌对；背叛；用脚踢；反对 Ὁ τρώγων μου τὸν ἄρτον ἐπῆρεν ἐπ᾽ ἐμὲ τὴν πτέρναν αὐτοῦ  ‘the one who ate my food turned against me’  「吃我饭的人背叛我」 (约 13:18) 许多语言可以便捷地将「敌对」翻译为「成为……的敌人」。

(d)

24.34 感官事件及状态 看 ἐπαίρω τοὺς ὀφθαλμούς  （习语，直译：抬起眼睛）仔细察看并注意某事物 注意；抬头看；举目望 ἐπάραντες δὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν οὐδένα εἶδον  ‘when they looked up, they saw no one’  「他们举目，不见一人」 (太 17:8)

(e)

33.78 沟通 说话，谈话 ἐπαίρω φωνήν  （习语，直译：提高声音）提高说话的音量，以便盖过现场的噪音或别人说话的声音 大声说；高声说；喊叫说 ἐπάρασά τις φωνὴν γυνὴ  ‘a woman raised her voice’ or ‘... cried out’  「有一个女人高声说」或「有一个女人喊叫说」 (路 11:27)

(f)

39.38 敌意，冲突 反叛 （ἐπαίρομαι「上升」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）起来反对 起来反对 καθαιροῦντες καὶ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ  ‘we pull down every proud obstacle that is raised up against the knowledge of God’  「拆毁所有竖立起来抵挡上帝的知识的骄傲障碍」 (林后 10:4, 5 [2])

(g)

88.212 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 某人对别人的态度变得傲慢 傲慢；骄傲自大 ἀνέχεσθε γὰρ εἴ τις ὑμᾶς ... λαμβάνει, εἴ τις ἐπαίρεται  ‘you will tolerate anyone who ... takes advantage of you’ or ‘who behaves haughtily toward you’  「占你们便宜，对你们趾高气扬……你们也都容忍」 (林后 11:20)

ἐπαισχύνομαι

(1)

(a)

25.193 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 由于某个事件或活动而感到羞愧或耻辱 1 觉得羞耻；以……为耻；把……当作可耻的；看为羞耻的 τίνα οὖν καρπὸν εἴχετε τότε; ἐφ᾽ οἷς νῦν ἐπαισχύνεσθε  ‘what did you gain from doing the things that you are now ashamed of?’  「你们现在认为可耻的事，当时做了，到底得到些什么好处呢」 (罗 6:21) μὴ οὖν ἐπαισχυνθῇς τὸ μαρτύριον τοῦ κυρίου ἡμῶν  ‘then do not be ashamed of witnessing for our Lord’ or ‘... of the witness the Lord gave’  「不要以给我们的主作见证为耻」或「不要以主给我们的见证为耻」 (提后 1:8)

____________________________________________________

1 ἐπαισχύνομαι的意思似乎与αἰσχύνω（25.190）略有不同，ἐπαισχύνομαι的焦点在于导致羞耻的原因。

ἐπαιτέω

(1)

(a)

33.173 沟通 请求，要求 ［参προσαιτέω］ 请求施舍 讨饭；乞讨 σκάπτειν οὐκ ἰσχύω, ἐπαιτεῖν αἰσχύνομαι  ‘I am not strong enough to dig, and I am ashamed to beg’  「锄地吧，我没有气力！讨饭吧，我又怕羞耻！」 (路 16:3)

ἐπακολουθέω

(1)

(a)

25.79 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参ἀντιλαμβάνω］ 全心全意致力于某件事 献身于；致力于 παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ ἐπηκολούθησεν  ‘she devoted herself to all kinds of good deeds’  「致力于行各样的善事」 (提前 5:10) 有些语言往往把「献身于」或「全身心地投入」的意思表达为：「全心全意地做」或「除了……之外，其他什么也不想做」。

(b)

13.113 是，变成，存在，发生 发生 ［参παρακολουθέω］ 与其他事件同时发生 伴随发生；同时发生；伴随 τοῦ κυρίου συνεργοῦντος καὶ τὸν λόγον βεβαιοῦντος διὰ τῶν ἐπακολουθούντων σημείων  ‘the Lord worked with them and confirmed their preaching by the accompanying signs’  「主和他们同工，藉着伴随的神迹证实他们所传的道」 (可 16:20)

(c)

41.47 行为及相关状态 模仿行为 ［参ἴχνος, ἴχνος, ἴχνος, περιπατέω, στοιχέω］ ἐπακολουθέω τοῖς ἴχνεσιν  （习语，直译：跟着轨道走）行为举止和别人一样 仿效；照别人所做的去做；跟随……的脚踪 ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ  ‘in order that you should live as he did’ or ‘in order that you should imitate his manner of conduct’  「为要使你们像他那样生活」或「为要使你们效法他的行为」 (彼前 2:21)

ἐπακούω

(1)

(a)

24.60 感官事件及状态 听 ［参εἰσακούω］ 聆听某人说话，有留心听并回应所听到的话的含义 聆听；倾听；留心听；注意所说的话；（上帝）垂听；听从 Καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου  ‘at the right time I have listened to you’  「在适当的时候，我垂听了你」 (林后 6:2)

ἐπακροάομαι

(1)

(a)

24.61 感官事件及状态 听 倾听，可能暗示那是自己的兴趣 侧耳听；倾听 ἐπηκροῶντο δὲ αὐτῶν οἱ δέσμιοι  ‘the (other) prisoners were listening to them’  「（其他）囚犯都留心倾听他们」 (徒 16:25)

ἐπάν

(1)

(a)

67.31 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ὅταν］ 不确定的一个或多个时间点，与另一个时间点大致同时或重叠（ὅταν[a] 和 ἐπάν 可能也暗示某种程度的不确定） 当……的时候；一……就 ἐπὰν δὲ εὕρητε, ἀπαγγείλατέ μοι  ‘and when you find him, let me know’  「一找到他就向我报告」 (太 2:8)

ἐπάναγκες

(1)

α，ον

(a)

71.39 状况 必要的，不必要的 ［参ἀναγκαῖος］ 对于某事的发生是必要和不可缺少的 必要的；必须；不可缺少的 ἔδοξεν γὰρ τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ καὶ ἡμῖν μηδὲν πλέον ἐπιτίθεσθαι ὑμῖν βάρος πλὴν τούτων τῶν ἐπάναγκες  ‘for the Holy Spirit and we have agreed not to put any burden on you in addition to these indispensable (rules)’  「因为圣灵和我们都同意，除了以下几件必要的事，不把别的重担加在你们身上」 (徒 15:28)

ἐπανάγω

(1)

(a)

15.91 线性运动 返回 ［参ἐπανέρχομαι］ 回到某一点或某个区域（考虑到有介词前缀 ἐπ，这词也许比 15.89 那些词的语气更强） 返回；再次返回 ∏ρωῒ δὲ ἐπανάγων εἰς τὴν πόλιν ἐπείνασεν  ‘in the morning as he returned again to the city, he was hungry’  「早晨回城的时候，他饿了」 (太 21:18)

(b)

54.5 海上活动 划船离岸到水中的某个地点，或朝着开阔的水域出去 把船开到开阔的水域；离岸 ἠρώτησεν αὐτὸν ἀπὸ τῆς γῆς ἐπαναγαγεῖν ὀλίγον  ‘he asked him to put out to open water a little off the shore’  「请他把船划出去稍微离岸」 (路 5:3)

ἐπαναμιμνῄσκω

(1)

(a)

29.10 记忆及回忆 想起来 ［参ἀναμιμνῄσκω, ὑπομιμνῄσκω, ὑπόμνησις］ 使人记起并再次思考 1 提醒；使人记得；使人再次思考；想起 τολμηρότερον δὲ ἔγραψα ὑμῖν ἀπὸ μέρους ὡς ἐπαναμιμνῄσκων ὑμᾶς  ‘but in this letter I have been quite bold about certain subjects of which I have reminded you again’  「在这封信里，对于某些问题，我仍然大胆地提醒你们」 (罗 15:15)

____________________________________________________

1 ἐπαναμιμνῄσκω可能侧重于回想起来的特定信息，与ἀναμιμνῄσκω有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἐπαναπαύομαι

(1)

(a)

13.25 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἀναπαύω］ 某种状态继续停留在某人身上，暗示着有益的结果 仍然在；继续在 ἐπαναπαήσεται ἐπ᾽ αὐτὸν ἡ εἰρήνη ὑμῶν  ‘your greeting of peace will remain on him’ or ‘... continue to be with him’  「你们平安的问候就会临到他」或「……继续与他同在」 (路 10:6)

(b)

31.83 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 （ἐπαναπαύομαι「停留在某物或某人之上」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）继续坚信某人或某事，并倚靠在其上 倚靠；信靠 σὺ Ἰουδαῖος ἐπονομάζῃ καὶ ἐπαναπαύῃ νόμῳ  ‘you call yourself a Jew and you depend on the Law’  「你自称为犹太人，倚靠法律」 (罗 2:17) 信赖或依靠某事的概念有多种表达方式。例如，罗 2:17 中的短语 ἐπαναπαύω νόμῳ 在某些语言中可以表达为「你相信你只需要律法」，或「你相信律法会在各个方面帮助你」。

ἐπανέρχομαι

(1)

(a)

15.91 线性运动 返回 ［参ἐπανάγω］ 回到某一点或某个区域（考虑到有介词前缀 ἐπ，这词也许比 15.89 那些词的语气更强） 返回；再次返回 ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι  ‘when I return to you, I will give you ...’  「我回来时会还你」 (路 10:35)

ἐπανίστημι  (ἐπανίσταμαι)

(1)

(a)

39.34 敌意，冲突 反叛 ［参ἀκαταστασία, ἀνίστημι, ἀποστασία, ἐπίστασις, στάσις］ 起来公然反抗权威，意图推翻它或完全违抗其要求 1 反抗；造反；叛乱 ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς καὶ θανατώσουσιν αὐτούς  ‘children will rise up (or ‘... rebel’) against their parents and have them put to death’  「儿女要起来与父母为敌，害死他们」 (可 13:12)

____________________________________________________

1 ἐπανίστημι和ἐπίστασις[b]带有前缀ἐπι，可能与ἀνίστημι[h]和στάσις[a]具有某种程度上的不同，因为前缀可能表示动作是具体指向某个对象，但是并没有足够的上下文证据支持这种意思区分。

ἐπανόρθωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

72.16 真的，假的 准确的，不准确的 使某事物变得正确，暗示先前处于错误或失效的状态 纠正；纠正过错；使人归正；规正 πᾶσα γραφὴ ... ὠφέλιμος ... πρὸς ἐπανόρθωσιν  ‘all Scripture ... is useful ... for correcting faults’  「全部圣经……对纠正过错……有益处」 (提后 3:16)

ἐπάνω

(1)

(a)

83.49 空间的位置 在……之上，在……之下 ［参ὑπεράνω］ 位于另一个位置的上方的位置，无论是否能接触到 在……之上；在……上方 ἐπέθηκαν ἐπάνω τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ τὴν αἰτίαν αὐτοῦ γεγραμμένην  ‘they placed above his head the written accusation against him’  「他们在他头上方安了一个罪状牌」 (太 27:37) ἀπεκύλισεν τὸν λίθον καὶ ἐκάθητο ἐπάνω αὐτοῦ  ‘he rolled away the stone and sat upon it’  「把石头滚开，坐在上面」 (太 28:2) πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων  ‘you can walk on snakes and scorpions’  「能够践踏蛇和蝎子」 (路 10:19)

(b)

78.30 程度 多于，少于（比较程度） 在程度上远远超过某个数量 多于；超过；至少；（数量）多 ἔπειτα ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς ἐφάπαξ  ‘since he was seen at one time by more than five hundred fellow believers’  「他有一次被五百多个相信他的人看见」 (林前 15:6)

(c)

87.31 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参ὑπεράνω］ 表示地位优越，还暗示优越的程度 远高于；大大胜过 Ὁ ἄνωθεν ἐρχόμενος ἐπάνω πάντων ἐστίν  ‘he who comes from heaven is far above all’  「那从天上来的是远远超越万有之上」 (约 3:31) 见 84.13 中的讨论。

ἐπάρατος

(1)

ον

(a)

33.475 沟通 祝福，诅咒 ［参ἐπικατάρατος］ 指被诅咒的 受诅咒的；被诅咒的 ὁ ὄχλος οὗτος ὁ μὴ γινώσκων τὸν νόμον ἐπάρατοί εἰσιν  ‘this crowd which does not know the Law is accursed’  「这些不明白律法的众人是被诅咒的！」 (约 7:49) 约 7:49 中的 ἐπάρατος 以及 加 3:10 中的 ἐπικατάρατος 的含意不仅仅是被某个人诅咒。在这种语境中，真正的意思是这些人已经被上帝定罪，或者正受到这种定罪的威胁。

ἐπαρκέω

(1)

(a)

35.1 帮助，照顾 帮助 ［参ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 协助提供可能需要的东西 1 帮助；扶助 εἰ θλιβομένοις ἐπήρκεσεν  ‘if she has helped those in trouble’  「帮助困苦的人」 (提前 5:10)

(b)

35.32 帮助，照顾 供应，支持 ［参βαστάζω, ὑπηρετέω］ 通过供应某人的需要，提供持续的、并可能是长期的帮助 供应；支持；照顾 εἴ τις πιστὴ ἔχει χήρας, ἐπαρκείτω αὐταῖς  ‘if a woman who is a believer has widows (in her family), she must support them’  「信主的妇女若有亲戚是寡妇，要救济她们」 (提前 5:16)

____________________________________________________

1 35.1中的词汇（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意为「帮助」的一般含意，但当中无疑有着某些意思上对比的特徵，至少在内涵方面，但在新约用法中没有具体的证据表明这一点。

ἐπαρχεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

1.84 地理物体及特徵 政府行政区域 罗马帝国的一部分（通常靠征服而得），构成一个行政单位，由罗马元老院挑选的 ἔπαρχος 来管治 省；地区 ἐπερωτήσας ἐκ ποίας ἐπαρχείας ἐστίν  ‘asked what province he was from’  「问保罗是哪一省的人」 (徒 23:34)

ἔπαυλις

(1)

εως＜阴＞

(a)

7.4 建造物 建筑物 预期有人居住的物业，居住者具有物业的拥有权，或持有相关的法律契约 宅地；房子；住宅 Γενηθήτω ἡ ἔπαυλις αὐτοῦ ἔρημος  ‘may his place become deserted’  「愿他的住处变为废墟」 (徒 1:20) 在《新约》中，ἔπαυλις 只出现在 徒 1:20，是 诗 69:25 的引句。这词的直接意思是指人的传统住处，但是整段经文必须以比喻的方式来解释，指一个人预期的事奉职分或地点。短语 γενηθήτω ἡ ἔπαυλις αὐτοῦ ἔρημος 可以译作「愿他的房子空无一人」或「愿他的家成为荒场」。

ἐπαύριον

(1)

(a)

67.208 时间 与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 ［参ἑξῆς, ἔπειμι, ἕτερος, ἔχω］ τῇ ἐπαύριον  紧接前一天后面的那一天 1 次日；第二天；第二日；过了一天 Τῇ ἐπαύριον βλέπει τὸν Ἰησοῦν ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν  ‘the next day he saw Jesus coming to him’  「第二天，约翰看见耶稣来到他那里」 (约 1:29)

____________________________________________________

1 这些短语应该理解为省略的表达，而不应视作词汇单元；它们都略去了间接受格的ἡμέρα[a]「天」（67.178）。

Ἐπαφρᾶς

(1)

ᾶ，＜阳＞

(a)

93.120 人名及地名 人名 歌罗西教会的基督徒，保罗的同工 以巴弗；《思》厄帕夫辣

ἐπαφρίζω

(1)

(a)

14.29 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 使液体表面产生泡沫 使泛起泡沫 κύματα ... ἐπαφρίζοντα τὰς ἑαυτῶν αἰσχύνας  ‘waves ... causing their shameless deeds to foam up’  「像海里的狂浪，涌出自己可耻行为的沫子来」 (犹 1:13) 在《新约》中，ἐπαφρίζω 只出现在 犹 1:13 的比喻性语境中。这词与 ἀφρίζω（14.28）有所不同，它强调海面上更多和更广泛地泛起泡沫。 在某些语言中，犹 1:13 所指的泡沫被称为「海浪的唾沫」或「海浪的白沫」。由于口中冒泡也被视为愤怒的象徵，因此有些语言可以把那海浪的泡沫说成「海浪的愤怒」。另一些语言则可能简单地说成「海浪的白沫」。

Ἐπαφρόδιτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.121 人名及地名 人名 被差派到保罗那里的腓立比教会使者 以巴弗提；《思》厄帕洛狄托

ἐπεγείρω

(1)

(a)

68.9 时态 开始 使一个活动开始并加强 煽动；挑唆；耸动；怂恿；开始 ἐπήγειραν διωγμὸν ἐπὶ τὸν ∏αῦλον καὶ Βαρναβᾶν  ‘they stirred up persecution against Paul and Barnabas’  「煽动大家迫害保罗和巴拿巴」 (徒 13:50)

ἐπεί

(1)

(a)

89.32 关系 原因及／或理由 ［参ἐπειδή, ἐπειδήπερ］ 表示原因或理由，通常具有相关时间元素的含意1 因为；既然；由于 πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι, ἐπεὶ παρεκάλεσάς με  ‘I forgave you all that debt, since you asked me to’  「因为你求我，我就免了你所有的债」 (太 18:32) ἐπεὶ ἔδει αὐτὸν πολλάκις παθεῖν  ‘since (otherwise) he would have had to suffer many times’  「否则，他就得多次受难了」 (来 9:26)

____________________________________________________

1 在这组词汇中，ἐπειδή[a]的语气可能比ἐπεί强，连词ἐπειδήπερ的语气可能比ἐπειδή[a]更强。

ἐπειδή

(1)

(a)

89.32 关系 原因及／或理由 ［参ἐπεί, ἐπειδήπερ］ 表示原因或理由，通常具有相关时间元素的含意1 因为；既然；由于 ἐπειδὴ φίλος μου παρεγένετο ἐξ ὁδοῦ πρός με  ‘because a friend of mine who was on a trip has just come to me’  「因为有一个朋友旅行来到我这里」 (路 11:6)

(b)

67.45 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ὡς］ 在另一个时间点之前的一个时间点，在一些上下文中可能暗示那是原因或理由 当……；……的时候 Ἐπειδὴ ἐπλήρωσεν πάντα τὰ ῥήματα αὐτοῦ ... εἰσῆλθεν  ‘and when he had finished saying all these things ... he went’  「当耶稣向民众说完了这一切话，就进了……」 (路 7:1)

____________________________________________________

1 在这组词汇中，ἐπειδή[a]的语气可能比ἐπεί强，连词ἐπειδήπερ的语气可能比ἐπειδή[a]更强。

ἐπειδήπερ

(1)

(a)

89.32 关系 原因及／或理由 ［参ἐπεί, ἐπειδή］ 表示原因或理由，通常具有相关时间元素的含意1 因为；既然；由于 Ἐπειδήπερ πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι διήγησιν  ‘inasmuch as many have undertaken to prepare an account’  「因为许多人已经着手写下」 (路 1:1)

____________________________________________________

1 在这组词汇中，ἐπειδή[a]的语气可能比ἐπεί强，连词ἐπειδήπερ的语气可能比ἐπειδή[a]更强。

ἐπεῖδον  (ἐφοράω)

(1)

(a)

30.45 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 ［参ἐπιβλέπω, ὁράω］ 特别注意某事，暗指是关于自己的 注意；考虑；关心；厚待；看待；鉴察 Οὕτως μοι πεποίηκεν κύριος ἐν ἡμέραις αἷς ἐπεῖδεν  ‘thus the Lord has done to me in the days when he concerned himself with me’ or ‘now at last the Lord has concerned himself with me in this way’  「主在这些眷顾我的日子，这样看待我」或「现在，主终于这样看待我」 (路 1:25) τὰ νῦν, κύριε, ἔπιδε ἐπὶ τὰς ἀπειλὰς αὐτῶν  ‘now, Lord, take notice of the threats they made’  「主啊，现在求你鉴察，他们的威吓」 (徒 4:29) 基于 ἐπιβλέπω、ἐπεῖδον (ἐφοράω) 和 ὁράω 等词的中心含义，它们指某种程度的视觉感知，但是在这些具体的上下文中，所涉及的远远不只是视觉感知。事实上，这些词的重点在智力活动和关注上。

ἔπειμι

(1)

(a)

67.208 时间 与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 ［参ἑξῆς, ἐπαύριον, ἕτερος, ἔχω］ τῇ ἐπιούσῃ  紧接前一天后面的那一天 1 次日；第二天 τῇ δὲ ἐπιούσῃ εἰσῄει ὁ ∏αῦλος σὺν ἡμῖν πρὸς Ἰάκωβον  ‘the next day Paul went with us to (see) James’  「第二天，保罗同我们去见雅各」 (徒 21:18)

____________________________________________________

1 这些短语应该理解为省略的表达，而不应视作词汇单元；它们都略去了间接受格的ἡμέρα[a]「天」（67.178）。

ἐπεισαγωγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

68.10 时态 开始 使某事开始的过程 引进；带来；开始；有了 ἐπεισαγωγὴ δὲ κρείττονος ἐλπίδος  ‘but the introduction of a better hope’  「带来了更美好的盼望」 (来 7:19)

ἐπεισέρχομαι

(1)

(a)

13.119 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἐπέρχομαι, ἐφίστημι, καταλαμβάνω］ 发生在某人或某事上，暗示那是一件不受欢迎的事件 发生；临到；突然临到 ἐπεισελεύσεται γὰρ ἐπὶ πάντας τοὺς καθημένους ἐπὶ πρόσωπον πάσης τῆς γῆς  ‘for it will surely come upon all people over the whole earth’  「因为那日子必然临到所有居住在地上的人」 (路 21:35)

ἔπειτα

(1)

(a)

67.44 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参εἶτα, μετέπειτα］ 一个时间点接着另一个时间点 1 然后；随后；之后；再后；后来；此后；以后；接着；其次；再次；再其次；又；才 ἔπειτα ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς  ‘later he appeared to more than five hundred of his followers’  「后来一次显现给五百多跟从他的人看」 (林前 15:6)

____________________________________________________

1 μετέπειτα可能是指一个略长的时间段，或者仅仅是ἔπειτα的风格变体。

ἐπέκεινα

(1)

(a)

83.55 空间的位置 在……以外，在另一边 ［参ὑπερέκεινα］ 比参考点更远的位置 在……以外的地方；更远 μετοικιῶ ὑμᾶς ἐπέκεινα Βαβυλῶνος  ‘I will send you away (or ... deport you) beyond Babylon’  「我要把你们放逐到巴比伦以外的地方去」 (徒 7:43)

ἐπεκτείνομαι

(1)

(a)

16.20 非线性运动 向某个目标伸出手或伸展身体 伸出；伸手向前 τὰ μὲν ὀπίσω ἐπιλανθανόμενος τοῖς δὲ ἔμπροσθεν ἐπεκτεινόμενος  ‘to forget what is behind me and to reach out to what is ahead’  「忘记背后，伸手向前」 (腓 3:13a) 腓 3:13 中的 ἐπεκτείνομαι 是作比喻的用法，暗示坚定的意志和巨大的努力。

(b)

13.20 是，变成，存在，发生 状态 努力追求去达到一种状态 全力追求；努力去做 τοῖς δὲ ἔμπροσθεν ἐπεκτεινόμενος  ‘doing one's best to attain those things that are ahead’  「全力去获得前面的东西」 (腓 3:13)

____________________________________________________

1 没有证据表明ἐπεκτείνομαι的比喻意义在新约时期已经成为习惯用法。因此，在腓 3:13，ἐπεκτείνομαι是比喻用法而不是比喻意义。在腓 3:13的上下文中，一般不能使用意为「伸出」或「伸向」的词汇。更好的表达是：「急切地追求前面的事」、「竭力够到前面的东西」、「迫切想要经历前面的事」，或「迫切想要经历将来的事」。

ἐπενδύτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.172 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参ἱμάτιον, περιβόλαιον, φαιλόνης］ 任何类型的外衣1 斗篷；外套；长袍 τὸν ἐπενδύτην διεζώσατο  ‘he put on his outer garment’  「拿一件外衣披在身上」 (约 21:7) 在选择这些表示「外套」词汇的对应译词时，需要考虑具体的上下文，以及它们在每种目标语言中的用法。最常用的对应译词是意为「外衣」的词汇。

____________________________________________________

1 6.172所含四个词汇的意思显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定各自的特徵。学者对于φαιλόνης一词的意见分歧很大，许多人认为该词是借自拉丁文“paenula”。

ἐπενδύω  (ἐπενδύομαι)

(1)

(a)

49.2 涉及衣着及装饰的活动 在现有的衣服上加穿一件衣服 穿上；多穿一件衣服 τὸ οἰκητήριον ἡμῶν τὸ ἐξ οὐρανοῦ ἐπενδύσασθαι ἐπιποθοῦντες  ‘desiring to have our home which is in heaven put on over us as clothes’  「渴望得到天上的家，好像穿上衣服」 (林后 5:2)

ἐπέρχομαι

(1)

(a)

15.83 线性运动 来，来到，到达 ［参ἐπιβαίνω, ἐπιπορεύομαι］ 移到或临到，通常有已经到达的含义 来到；到达 ∏νεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ  ‘the Holy Spirit will come upon you’  「圣灵要临到你身上」 (路 1:35) Ἐπῆλθαν δὲ ἀπὸ Ἀντιοχείας καὶ Ἰκονίου Ἰουδαῖοι  ‘some Jews came from Antioch (of Pisidia) and from Iconium’  「但有些犹太人，从安提阿和以哥念来」 (徒 14:19) 翻译 路 1:35 时必须避免那种可能暗示性关系的直译。

(b)

39.47 敌意，冲突 攻击 ［参ἐπιτίθημι, ἐφίστημι, κατεφίστημι］ 突然用武力袭击某人，这是敌对态度带来的结果 攻击；袭击 ἐπὰν δὲ ἰσχυρότερος αὐτοῦ ἐπελθὼν νικήσῃ αὐτόν  ‘but when a stronger man attacks him and defeats him’  「但有一个比他更强的来攻击他，并且战胜了他」 (路 11:22) 在许多语言中，「攻击」的对等译词是「开始与……打斗」，但某些语言中的对等译词是「扑向」或「抓住以伤害……」。

(c)

13.119 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἐπεισέρχομαι, ἐφίστημι, καταλαμβάνω］ 发生在某人或某事上，暗示那是一件不受欢迎的事件 发生；临到；突然临到 βλέπετε οὖν μὴ ἐπέλθῃ τὸ εἰρημένον ἐν τοῖς προφήταις  ‘take care, then, that what the prophets said may not come upon you’  「所以，你们要小心，免得先知书上所说的临到你们」 (徒 13:40)

ἐπερωτάω

(1)

(a)

33.180 沟通 问题，答案 ［参ἐρωτάω］ 资料询问 1 问；问问题 ἐπηρώτα αὐτόν, Τί ὄνομά σοι;  ‘he asked him, What is your name?’  「耶稣问他：『你叫什么名字？』」 (可 5:9) 在许多语言中，ἐρωτάω[a] 或 ἐπερωτάω[a] 等词汇暗示接下来是直接引语，因此，例如在 路 9:45，句子可能需要译成「他们不敢问他：『你说这话是什么意思？』」。

(b)

33.161 沟通 请求，要求 ［参ἐρωτάω］ 请求，通常暗示有潜在的问题 2 请求，要求 πειράζοντες ἐπηρώτησαν αὐτὸν σημεῖον  ‘they wanted to trap him, so they asked him (to perform) a miracle’  「想陷害他，所以要求他显个神迹」 (太 16:1)

(c)

56.14 法庭及法律程序 法庭聆讯，审讯 尝试通过法律或半法律程序了解事情的真相，一般是通过讯问 审问；审讯；讯问；质问；查问；尝试了解 ἐπηρώτησεν αὐτὸν ὁ ἡγεμὼν λέγων, ∑ὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων;  ‘The governor attempted to learn the truth of the matter from him, saying, Are you the king of the Jews?’  「总督试图从他那里了解事情的真相，就问他：『你是犹太人的王吗？』」 (太 27:11)

____________________________________________________

1 ἐρωτάω[a]和ἐπερωτάω[a]的意思可能略有区别，但是无法根据现有的上下文来具体确定。

2 ἐπερωτάω[b]的语气可能比ἐρωτάω[b]更为强烈，但是这两个词汇在迫切程度上似乎比αἰτέω和παραιτέομαι[a]（33.163）弱一些。

ἐπερώτημα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.162 沟通 请求，要求 （ἐπερωτάω[b]「请求，要求」33.161 的衍生词）所要求的事情 要求；恳求 βάπτισμα ... ἀλλὰ συνειδήσεως ἀγαθῆς ἐπερώτημα εἰς θεόν  ‘but baptism ... is a request to God for a good conscience’  「洗礼……是向上帝恳求有无亏的良心」 (彼前 3:21) 在 彼前 3:21，ἐπερώτημα 也可以译成「起誓」或「承诺」，这样就应该归类在 33.288。因此，短语 συνειδήσεως ἀγαθῆς ἐπερώτημα εἰς θεόν 可以译成「以清白的良心向上帝承诺」。

ἐπέχω

(1)

(a)

27.59 学习 准备好去学习，留心 ［参προσέχω］ 随时准备了解任何未来的危险、需要或错误，并作出适当的反应 注意；警戒；谨慎；小心；提防；留意 ἔπεχε σεαυτῷ καὶ τῇ διδασκαλίᾳ  ‘watch yourself and watch your teaching’  「你要谨慎自己和自己的教导」 (提前 4:16)

(b)

31.47 持有观点，相信，信赖 相信是真的 ［参προσέχω］ 坚持某个信念 坚守；继续相信 λόγον ζωῆς ἐπέχοντες  ‘as you continue to hold to the word of life’  「你们要继续坚守生命的道」 (腓 2:16) ἐπέχω[b] 和 προσέχω[c] 的对等译词可以是「继续坚信」或「绝不放弃去相信」。 在 腓 2:16，ἐπέχω 也可以理解为「呈献」。

(c)

24.33 感官事件及状态 看 把注意力放在某事物或事件上 注意；注视；留意看；观看 ἐπέχων πῶς τὰς πρωτοκλισίας ἐξελέγοντο  ‘noticing how they chose the best places’  「注意到有些客人替自己挑选筵席上的首位」 (路 14:7)

(d)

85.59 在空间存在 留下，停留 ［参προσμένω］ 在某个时间之后仍然留在某个地方 继续停留；留在 αὐτὸς ἐπέσχεν χρόνον εἰς τὴν Ἀσίαν  ‘he himself stayed on for a time in Asia’  「自己暂时留在亚细亚」 (徒 19:22)

ἐπηρεάζω

(1)

(a)

88.129 道德伦理素质及相关行为 虐待 虐待，有威胁和侮辱的含意 虐待；凌辱；侮辱 προσεύχεσθε περὶ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς  ‘pray for those who mistreat you’  「要为凌辱你们的人祷告！」 (路 6:28)

ἐπί

(1)

(a)

83.46 空间的位置 在上面，在表面 在物体表面上与物体接触的位置，无论是垂直的还是水平的 在……上面；在……的表面 οὐ μὴ ἀφεθῇ ὧδε λίθος ἐπὶ λίθον  ‘here one stone will not be left on another’  「这里将来绝不会有一块石头留在另一块石头上」 (太 24:2) ἐπέταξεν αὐτοῖς ἀνακλῖναι πάντας συμπόσια συμπόσια ἐπὶ τῷ χλωρῷ χόρτῳ  ‘he ordered them all to recline in groups on the green grass’  「吩咐他们叫大家分组坐在青草地上」 (可 6:39) περιπατῶν ἐπὶ τῆς θαλάσσης  ‘walking on the water’  「在海面上走」 (可 6:48) ∏όθεν τούτους δυνήσεταί τις ὧδε χορτάσαι ἄρτων ἐπ᾽ ἐρημίας;  ‘where on this desert can anyone (find enough) food to feed these people?’  「在这荒野地方，人能够从哪里找到食物叫这些人吃饱呢」 (可 8:4) ἵνα μὴ μείνῃ ἐπὶ τοῦ σταυροῦ τὰ σώματα  ‘in order that the bodies would not remain on the crosses’  「以免尸体留在十字架上」 (约 19:31) διεχειρίσασθε κρεμάσαντες ἐπὶ ξύλου  ‘you killed him by nailing him upon a cross’  「你们把他钉在十字架上杀害他」 (徒 5:30) ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν στεφάνους χρυσοῦς  ‘(wearing) gold crowns on their heads’  「头上戴着金冠冕」 (启 4:4)

(b)

83.23 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 ［参ἐν］ 在某个物体或位置附近或紧邻的某个位置 在……旁边；在……附近 καθήμενον ἐπὶ τὸ τελώνιον  ‘sitting at the place of customs’  「在税关坐着」 (太 9:9) ἔσθητε καὶ πίνητε ἐπὶ τῆς τραπέζης μου  ‘you will eat and drink at my table’  「在我的宴席上吃喝」 (路 22:30) ἐφανέρωσεν ἑαυτὸν πάλιν ὁ Ἰησοῦς τοῖς μαθηταῖς ἐπὶ τῆς θαλάσσης τῆς Τιβεριάδος  ‘Jesus showed himself once more to his disciples at Lake Tiberias’  「耶稣在提比里亚海边再次向门徒显现」 (约 21:1) ἰδοὺ ἕστηκα ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούω  ‘behold, I stand at the door and knock’  「看哪！我站在门外敲门」 (启 3:20)

(c)

83.9 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参ἀνά, εἰς, ἐν, ἐντός, μέσος, μετά, παρά, πρός］ 某区域内的一个位置，由其他物体确定，并分布在这些物体中间1 在……里面；与……一起 χρόνῳ ᾧ εἰσῆλθεν καὶ ἐξῆλθεν ἐφ᾽ ἡμᾶς ὁ κύριος Ἰησοῦς  ‘the time during which the Lord Jesus went in and out among us’ or ‘... went about with us’  「主耶稣在我们中间出入的时间」或「主耶稣与我们在一起的时间」 (徒 1:21)

(d)

83.35 空间的位置 在前面，面对面，在后面 在某人面前的位置，暗示一种带权威的关系 在……面前 ἐπὶ ἡγεμόνας δὲ καὶ βασιλεῖς ἀχθήσεσθε  ‘you will be brought before governors and kings’  「你们会被带到总督和君王面前」 (太 10:18) Καίσαρα ἐπικέκλησαι, ἐπὶ Καίσαρα πορεύσῃ  ‘you appeal to Caesar, you will go before Caesar’  「既然你向凯撒上诉，你就到凯撒面前吧」 (徒 25:12)

(e)

84.17 空间的延伸 向目标延伸 朝向某个目标延伸，通常暗示达到目标2 向；朝向；沿着……的方向 γενόμεναι ὀρθριναὶ ἐπὶ τὸ μνημεῖον  ‘they went at dawn to the tomb’  「她们清早去了坟墓」 (路 24:22) ἐπὶ δὲ τὸν Ἰησοῦν ἐλθόντες  ‘but when they came to Jesus’  「当他们来到耶稣那里」 (约 19:33) ἀνήχθημεν ἐπὶ τὴν Ἆσσον  ‘we sailed to Assos’  「我们坐船往亚朔去」 (徒 20:13)

(f)

84.20 空间的延伸 向目标延伸 向某个目标延伸，暗示直至接触到一个水平表面 在……上 πεσὼν ἐπὶ τῆς γῆς  ‘he fell on the ground’  「倒在地上」 (可 9:20) ἐκάθισεν ἐπὶ βήματος  ‘he sat down on the judges seat’  「坐在审判席上」 (约 19:13)

(g)

90.17 语意格 责任 （带直接受格）用于标记承担责任的人 在……之上；归到……身上 ἔλθῃ ἐφ᾽ ὑμᾶς πᾶν αἷμα δίκαιον  ‘responsibility for the murder of all innocent people will come upon you’  「杀害所有无辜的人的责任都要落在你们身上」 (太 23:35) Τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ᾽ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν  ‘let the responsibility for his death be upon us and upon our children’  「让我们和我们的子孙为他的死承担责任」 (太 27:25) 另见 37.102。

(h)

90.57 语意格 经历者 用于标记经历者，往往暗示来自较强大力量的行动 在；到（中文不一定会译出） ἐθεώρουν τὰ σημεῖα ἃ ἐποίει ἐπὶ τῶν ἀσθενούντων  ‘they had seen the miracles which he did to those who were sick’  「看见了他在病人身上所行的神迹」 (约 6:2) προσέχετε ἑαυτοῖς ἐπὶ τοῖς ἀνθρώποις τούτοις τί μέλλετε πράσσειν  ‘be careful what you are about to do to these men’  「对于这些人，你们应当小心怎样处理」 (徒 5:35) ἦλθεν δὲ λιμὸς ἐφ᾽ ὅλην τὴν Αἴγυπτον  ‘a famine came on all Egypt’  「饥荒临到全埃及」 (徒 7:11) ὀνομάζειν ἐπὶ τοὺς ἔχοντας τὰ πνεύματα τὰ πονηρὰ τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ  ‘to pronounce the name of the Lord Jesus on those possessed of evil spirits’  「用主耶稣的名向有邪灵附身的人说」 (徒 19:13)

(i)

90.9 语意格 工具 （带间接受格）用于标记作为某些事件基础的工具 藉；依靠 Οὐκ ἐπ᾽ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος, ἀλλ᾽ ἐπὶ παντὶ ῥήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος θεοῦ  ‘a person shall not live by bread alone, but by every word that comes from the mouth of God’  「人活着，不是单靠食物，乃是靠上帝口里所出的一切话」 (太 4:4)

(j)

90.34 语意格 反对 （带直接受格或间接受格）用于标记对抗，在司法或类司法的环境下 对抗 ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς καὶ θανατώσουσιν αὐτούς  ‘children will rise up against their parents and cause them to be put to death’  「儿女要跟父母作对，并且害死他们」 (太 10:21) Ὡς ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθατε μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων  ‘did you come out with swords and clubs as against a thief’  「你们带着刀剑和棍棒出来抓我，就像对付强盗那样吗」 (太 26:55) τρεῖς ἐπὶ δυσὶν καὶ δύο ἐπὶ τρισίν  ‘three against two and two against three’  「三个反对两个，两个反对三个」 (路 12:52)

(k)

90.40 语意格 受益 （带间接受格）用于标记在事件中受益的人，暗示受益人是在一种依赖关系中 为 δαπάνησον ἐπ᾽ αὐτοῖς ἵνα ξυρήσονται τὴν κεφαλήν  ‘make a payment for their expenses, in order that they may shave their heads’  「替他们付钱，好让他们可以剃去头发」 (徒 21:24)

(l)

89.101 关系 添加 表示对已经存在的事物的补充，可能意味着更重要的事情 除了；以及 ἐπὶ πᾶσιν δὲ τούτοις τὴν ἀγάπην  ‘love in addition to all these’ or ‘and to all these (add) love’  「除此以外，还要有爱」或「在这一切之上再加上爱」 (西 3:14)

(m)

37.9 控制，管理 控制，限制 用于标示物体或对象，某人对其行使控制权或权柄 在……之上；负责 καὶ βασιλεύσει ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰακὼβ εἰς τοὺς αἰῶνας  ‘and he will rule over the people of Jacob forever’  「他要统治雅各家，直到永远」 (路 1:33) ὃς ἦν ἐπὶ πάσης τῆς γάζης αὐτῆς  ‘who is responsible for all her treasury’  「管理她的所有财产」 (徒 8:27)

(n)

89.27 关系 原因及／或理由 表示理由或原因，作为后来事件或状态的基础 因为；鉴于 ἐξεπλήσσοντο οἱ ὄχλοι ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ  ‘the crowds were amazed because of the way in which he taught’  「众人因他教导人的方式感到惊奇」 (太 7:28) ἡ δὲ ἐπὶ τῷ λόγῳ διεταράχθη  ‘she was greatly disturbed because of what was said’  「她却因这话惊慌失措」 (路 1:29)

(o)

89.60 关系 目的 ［参πρός, χάριν］ 表示目的，指向某个事件或状态的目标 为了……目的；为了……缘故；为了 Ἰδὼν δὲ πολλοὺς τῶν Φαρισαίων καὶ ∑αδδουκαίων ἐρχομένους ἐπὶ τὸ βάπτισμα αὐτοῦ  ‘seeing many of the Pharisees and Sadducees coming to be baptized by him’  「看见许多法利赛人和撒都该人也来要受他的洗」 (太 3:7) κτισθέντες ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἐπὶ ἔργοις ἀγαθοῖς  ‘created in Christ Jesus for the purpose of good works’  「在基督耶稣里创造的，为要使我们行善」 (弗 2:10)

(p)

90.23 语意格 内容 ［参εἰς, ἐν］ （带所有格）用于标记内容，该内容是要具体说明特定的指示物 有关；关于 βαπτισθήτω ἕκαστος ὑμῶν ἐπὶ τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘each one of you must be baptized in (or with respect to) the name of Jesus Christ’  「你们每个人都要奉耶稣基督的名受洗」 (徒 2:38) οὐ λέγει, Καὶ τοῖς σπέρμασιν, ὡς ἐπὶ πολλῶν  ‘it does not say, And to the descendants, as a reference to many’  「不是说『和众后裔』，指许多人」 (加 3:16)

(q)

89.13 关系 根据 表示某个事件的基础 基于；鉴于；考虑到 ἵνα ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων ἢ τριῶν σταθῇ πᾶν ῥῆμα  ‘so that everything may be established on the basis of what two or three witnesses say’  「为要使『任何事，凭两个或三个见证人所说的话可以成立』」 (太 18:16)

(r)

78.51 程度 以至于，正如，到……的程度（显着程度） ［参εἰς, ἕως, μέχρι, πρός］ 程度延伸到特定的点，这个点由上下文来标示 达到……的程度；多达；直到 ἀλλ᾽ ἵνα μὴ ἐπὶ πλεῖον διανεμηθῇ εἰς τὸν λαὸν  ‘but in order that it might not spread even further among the people’  「为避免这事越发在民间传扬」 (徒 4:17) καὶ ἐμέτρησεν τὴν πόλιν τῷ καλάμῳ ἐπὶ σταδίων δώδεκα χιλιάδων  ‘and he measured the city with the reed to the extent of twelve thousand stadia’  「用芦苇量那城，共有一万二千斯他迪」 (启 21:16) 另见 罗 11:13 于 78.52。

(s)

67.33 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἐκ, ἐν, καθώς, κατά］ 表示一个时间点的标记，这个时间点与另一个时间点同时发生或重叠 3 当……时；在……的时候 ἐπὶ Ἀβιαθὰρ ἀρχιερέως  ‘when Abiathar was the high priest’  「在亚比亚他作大祭司的时候」 (可 2:26) ἀνέβαινον εἰς τὸ ἱερὸν ἐπὶ τὴν ὥραν τῆς προσευχῆς  ‘he went into the Temple at the time of prayer’  「下午三点祷告的时候……上圣殿去」 (徒 3:1)

(t)

67.136 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ［参διά, ἐν］ 表示某个时间单位内的时间段 在……期间；在……过程中；在……内 ὃς ὤφθη ἐπὶ ἡμέρας πλείους τοῖς συναναβᾶσιν αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘he appeared for many days to those who had gone with him from Galilee to Jerusalem’  「在一段时间里，他好多次向那些曾经跟他一道从加利利到耶路撒冷去的人显现」 (徒 13:31)

(u)

90.5 语意格 施事者――个人或非个人、诱因或直接、直接或间接 （带直接受格）用于标记施事者，此外还暗示对施事者的影响 被 ἐπιστεύθη τὸ μαρτύριον ἡμῶν ἐφ᾽ ὑμᾶς  ‘our witness was believed by you’  「你们信了我们对你们作的见证」（直译：「我们的见证被你们相信了」） (帖后 1:10) 在 帖后 1:10，ἐπί 可能标记了一个双重关系，因为这词可以理解为：与 τὸ μαρτύριον 一起标记了受影响的参与者，同时与 ἐπιστεύθη 一起标记了施事者。这个双重作用解释了经文为什么使用 ἐπί 而不是 ὑπό，因为 ὑπό 与 ἐπιστεύθη 一起清楚标记了一个关系，另外也没有使用 πρός，因为 πρός 与 μαρτύριον 一起清楚指明了一个关系。

(v)

67.58 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参αὔριον, θύρα, πρό］ ἐπὶ θύραις  （习语，直译：在门口）在另一个时间点之后的一个时间点，表示事情即将发生，意思是说，随后的事件被视为几乎已经开始发生 很快地；一会儿 ὅταν ἴδητε πάντα ταῦτα, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἐπὶ θύραις  ‘when you see all these things, you will know it will happen soon’  「当你们看见这一切，就知道事情快将发生」 (太 24:33)

(w)

67.89 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἐν, μακρός, μακροχρόνιος, μέγας, πολύς］ ἐπὶ πολύ  形容一段相对较长的时间 很长；很长时间；有一段时间 ἐπὶ πολὺ δὲ αὐτῶν προσδοκώντων καὶ θεωρούντων μηδὲν ἄτοπον εἰς αὐτὸν γινόμενον  ‘for some time these waited and saw that nothing strange was happening to him’  「但等了好久，见他没有什么异样」 (徒 28:6)

(x)

37.102 控制，管理 任命，分配职能 ἐπὶ τὴν κεφαλήν  （习语，直译：在某人的头上）为某些行动承担责任，通常带有责备的意味 归到某人的头上；负责 Τὸ αἷμα ὑμῶν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν ὑμῶν  literally, ‘your blood will be upon your own heads, meaning your destruction will be your own responsibility’  「你们的血归到你们自己的头上」（意思是：你们的毁灭是自己的责任） (徒 18:6) 徒 18:6 中的这句话显然是一个谚语，指人可能会遇到的任何坏事，包括死亡，都由那人自己负责，因此不能责怪其他任何人。 这个谚语也可以归类为语义域 90D。请注意，在 37.102，重点是责任的分配。

(y)

37.44 控制，管理 运用权力 ἐπὶ τῆς Μωϋσέως καθέδρας καθίζω  （习语，直译：坐在摩西的位子上）有能力带着权威去解释摩西律法 4 在摩西律法方面的权威 Ἐπὶ τῆς Μωϋσέως καθέδρας ἐκάθισαν οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι  ‘the teachers of the Law and the Pharisees are authorities in interpreting the Law of Moses’  「律法教师和法利赛人是解释摩西律法的权威」 (太 23:2)

(z)

28.64 知道 可知的 ［参δῶμα, ἐν, φῶς］ ἐπὶ τῶν δωμάτων  （习语，直译：在房顶上）由于所涉及的事件发生在公众场合，因此广为人知 5 在公众场合；公开地 ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘what you hear in private, proclaim publicly’  「你们私下听到的话，也要当众宣布」 (太 10:27)

(aa)

67.91 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ἐφ’ ἱκανόν  （习语，直译：在充足之上）一段相当长的时间，重点是时间宽裕 在相当长的一段时间内；持续很长时间 ἐφ᾽ ἱκανόν τε ὁμιλήσας ἄχρι αὐγῆς, οὕτως ἐξῆλθεν  ‘after talking to them for a considerable period of time until sunrise, he left’  「再讲了许久，直到天亮才离开」 (徒 20:11)

____________________________________________________

1 83.9所含词汇（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思显然具有细微的区别。例如：πρός[d]可能暗示某种互动或回应，而παρά[b]的重点可能在于联系，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 在「朝向某个目标延伸」这个意思上，εἰς[a]（84.16）和ἐπί[e]（84.17）有很多重叠。有人主张ἐπί暗示在某一个点上面，而εἰς表示进入一个与某点相关的区域，但这种区分似乎非常主观。

3 词汇组κατά[g]、ἐπί[s]、ἐν[s]、ἐκ[k]和καθώς[d]与词汇组πότε、ποτέ[b]、ὁπότε、ὅτε[a]和ὅταν[b]（67.30）的意义区别基本上是在类别意义方面，但也可能存在一些微妙的修辞差异。

4 由于权威的概念只是表达了解释律法的方式，因此也可以合理地把这个习语归类在语义域33「沟通」之下。

5 28.64中两个习语的意思很可能略有不同，或者至少是在内涵意义上略有不同，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ἐπιβαίνω

(1)

(a)

15.83 线性运动 来，来到，到达 ［参ἐπέρχομαι, ἐπιπορεύομαι］ 移到或临到，通常有已经到达的含义 来到；到达 Ὑμεῖς ἐπίστασθε, ἀπὸ πρώτης ἡμέρας ἀφ᾽ ἧς ἐπέβην εἰς τὴν Ἀσίαν  ‘you know that since the first day that I came to Asia’  「你们自己知道，自从我到亚细亚的第一天」 (徒 20:18)

(b)

15.97 线性运动 登上，骑上 上到某个物体上 登上；骑上 ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὄνον  ‘he is mounted on a donkey’  「骑在驴背上」 (太 21:5) ἐπιβάντες ἀνήχθημεν  ‘so we went aboard and sailed away’  「我们就上船起航」 (徒 21:2) 许多语言都需要使用非常不同的词汇来说登船和骑驴。在这种语境中选错用词的话，会造成严重的误导。

ἐπιβάλλω

(1)

(a)

15.218 线性运动 投掷，扔掉 把物件抛上去1 抛上去 ἐπιβάλλουσιν αὐτῷ τὰ ἱμάτια αὐτῶν  ‘they throw their garments on it’  「把他们的衣裳搭在驴背上」 (可 11:7)

(b)

85.51 在空间存在 放置，安置 ［参ἐπίθεσις, ἐπιτίθημι］ 把某物放在某物上 放在……上面 οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλει ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου ἐπὶ ἱματίῳ παλαιῷ  ‘no one puts a patch of unshrunken cloth on an old garment’  「没有人把一块未缩水的布片补在旧袍子上」 (太 9:16)

(c)

14.21 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 撞击并进入（特别指波浪的作用） 泼入，溅入 καὶ τὰ κύματα ἐπέβαλλεν εἰς τὸ πλοῖον  ‘and the waves splashed into the boat’  「波浪打入船内」 (可 4:37b)

(d)

57.3 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 属于或即将属于，可能暗示凭着权利或继承遗产 属于；应得的 δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας  ‘give me the share of the property that belongs to me’  「请你把属于我的那份家业分给我」 (路 15:12)

(e)

30.7 思考 思考，思想 ［参συμβάλλω］ 仔细考虑某个问题的各种影响 回想；想起；认真思考；深入思考 καὶ ἐπιβαλὼν ἔκλαιεν  ‘and as he thought seriously about this, he cried’  「当他认真思考这件事时，就哭了」 (可 14:72) 关于 ἐπιβάλλω 在 可 14:72 的另一种解释，见 68.5。

(f)

68.5 时态 开始 开始一个活动，特别强调开始，或者可能还强调事件发生的突然性 开始；记起；想起 ἐπιβαλὼν ἔκλαιεν  ‘he began to cry’  「他就开始哭了」 (可 14:72) 可 14:72 中的 ἐπιβάλλω 也可以解作「当他想起这事」，或「当他思索这事」（见 30.7）。

(g)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［参ἐκτείνω, ἐπιλαμβάνομαι, κρατέω, πιάζω, χείρ, χείρ］ ἐπιβάλλω τὰς χεῖρας ἐπί  （习语，直译：下手）拘留涉嫌非法活动的人 抓住；拿住；逮捕；捉拿 Ἐζήτουν οὖν αὐτὸν πιάσαι, καὶ οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ᾽ αὐτὸν τὴν χεῖρα  ‘then they tried to seize him, but no one arrested him’  「于是他们试图捉拿耶稣，但是没有人下手」 (约 7:30c) καὶ ἐπέβαλον αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ ἔθεντο εἰς τήρησιν εἰς τὴν αὔριον  ‘so they arrested them and put them in jail until the next day’  「就动手拘捕两人……把他们拘留在监里到第二天」 (徒 4:3)

(h)

68.6 时态 开始 ［参χείρ］ ἐπιβάλλω τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπω εἰς τὰ ὀπίσω  （闪族习语，直译：手扶着犁向后看的人）开始了某个需要密切关注的活动，但是后来对于是否继续改变了注意 开始做某事，然后犹豫了；开始了，但不确定是否继续做；手扶着犁而向后看 Οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω εὔθετός ἐστιν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ  ‘no one who puts his hand to the plow and then keeps looking back is of any use for the kingdom of God’ or ‘no one who begins and then has second thoughts is of any use for the kingdom of God’  「手扶着犁却不断向后看的人，不配进上帝的国」或「开始了却又犹疑的人，对上帝的国没有任何用处」 (路 9:62) 可能最好的做法是把短语 ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω 视为一个传统谚语的一部分，指人重新考虑自己应否从事一些新的或不同的事业；但因为这里是用在一个与「上帝的国」有关的陈述中，所以可能不是一个严格的习语结构。

____________________________________________________

1 ἐπιβάλλω[a]（15.218）和ἐπιρίπτω（15.219）的意思在某种程度上类似于βάλλω[a]（15.215）和ῥίπτω[a]（15.217）的区别；βάλλω[a]指比较深思熟虑的动作，ῥίπτω[a]所指动作更为快速、更为有力，并且经常更为冲动。

2 ἐπιβάλλω[c]的意思可能仅指冲击，但波浪的动作不仅是撞击船只，还会将船灌满水，因此似乎有必要建立一个单独的义项。

3 短语ἐπιβάλλω τὰς χεῖρας和ἐπιβάλλω τὴν χεῖρα ἐπί也用在事件上，因此焦点是在事件的开始上面，比如，οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον「没有人把手放到犁上」或「没有人开始犁地」（路 9:62）。68.6处理了这个意思。

ἐπιβαρέω

(1)

(a)

57.224 拥有，转移，交换 成为财务负担 ［参καταναρκάω］ 由于要求过多的支持而成为某人在财务上的负担 成为某人的负担；叫人受累；成为财务上的负担 νυκτὸς καὶ ἡμέρας ἐργαζόμενοι πρὸς τὸ μὴ ἐπιβαρῆσαί τινα ὑμῶν  ‘working day and night in order not to be a burden to any of you’  「不分昼夜地做工，免得成为你们任何人的负担」 (帖前 2:9)

ἐπιβιβάζω

(1)

(a)

15.98 线性运动 登上，骑上 使骑上，如骑上牲口 使骑上 ἐπιβιβάσας δὲ αὐτὸν ἐπὶ τὸ ἴδιον κτῆνος  ‘he had him get on his own riding animal’  「扶他骑上自己的牲口」 (路 10:34) 在 路 10:34 很难知道动词的使役成分是「帮助他骑上」还是「让他骑上」。

ἐπιβλέπω

(1)

(a)

24.12 感官事件及状态 看 察觉并特别注意 1 注意；看重 ἐπιβλέψητε δὲ ἐπὶ τὸν φοροῦντα τὴν ἐσθῆτα τὴν λαμπρὰν  ‘you especially notice (or ... pay special attention to) a person who is well-dressed’  「你们只看重那穿华丽衣服的人」或「你们特别重视穿着华丽的人」 (雅 2:3) 对于 雅 2:3 中的 ἐπιβλέπω ，显然涉及大量的认知活动，因为不仅牵连视力，还与评估有关。关于 ἐπιβλέπω在 雅 2:3 的另一种解释，见 87.17。

(b)

30.45 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 ［参ἐπεῖδον, ὁράω］ 特别注意某事，暗指是关于自己的 注意；考虑；关心；厚待；看待；鉴察 ὅτι ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ  ‘for he has paid attention to his humble servant’ (literally ‘... to the humbleness of his servant’)  「因为他垂顾他婢女的卑微」或「因为他看顾他谦卑的仆人」 (路 1:48) Διδάσκαλε, δέομαί σου ἐπιβλέψαι ἐπὶ τὸν υἱόν μου, ὅτι μονογενής μοί ἐστιν  ‘teacher, I beg you, please take note of my son, my only son’ or ‘... because he is my only son’  「老师，求求你垂顾我的儿子，我的独生子」或「……因为他是我的独子」 (路 9:38) 基于 ἐπιβλέπω、ἐπεῖδον (ἐφοράω) 和 ὁράω 等词的中心含义，它们指某种程度的视觉感知，但是在这些具体的上下文中，所涉及的远远不只是视觉感知。事实上，这些词的重点在智力活动和关注上。 关于 ἐπιβλέπω 在 路 9:38 的另一种解释，见 35.8。

(c)

35.8 帮助，照顾 帮助 提供帮助，有特别注意的含义 帮助；关心；看顾并帮助 δέομαί σου ἐπιβλέψαι ἐπὶ τὸν υἱόν μου  ‘I beg you to help my son’  「求你帮助我的儿子」 (路 9:38) 关于 ἐπιβλέπω 在 路 9:38 中的另一种解释，见 30.45。

(d)

87.17 地位 与地位有关的荣誉及尊重 视某人为配得特别尊敬的人 表示特别的尊敬；视某人为值得尊崇的人 ἐπιβλέψητε δὲ ἐπὶ τὸν φοροῦντα τὴν ἐσθῆτα τὴν λαμπρὰν  ‘if you pay special respect to the well-dressed man’  「你要是对那个穿华丽衣服的人特别客气」 (雅 2:3) 关于 ἐπιβλέπω 在 雅 2:3 中的另一种解释，见 24.12。

____________________________________________________

1 在一些上下文中，ἐπιβλέπω不仅牵涉视觉感知，还非常强调伴随的认知活动，因此ἐπιβλέπω不仅可以归类为「视力」的意思，也可以指「注意」，甚至「关心」（见30.45）。

ἐπίβλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.157 人工制品 布料、皮革及制成物品 缝在衣服上用来修补破洞或裂口的布块 补丁 οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλει ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου ἐπὶ ἱματίῳ παλαιῷ  ‘no one puts a patch of new cloth on an old garment’  「没有人把新布补丁补在旧衣服上」 (太 9:16) 对于 太 9:16「没有人把新布补在旧衣服上」这句话，在某些社会中几乎是荒谬和难以置信的，因为人们通常是用新布来缝补破旧的衣服，有时甚至修补得天衣无缝，看不出原来的布料是什么。在 太 9:16 中，常译作「新布」的短语 ῥάκους ἀγνάφου 的字面意思是「未收缩的布」，即还没有洗过，因而是未缩水的布。在圣经时期，人们还未有预缩水处理的技术。

ἐπιβουλή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

30.71 思考 打算，企图，计划 为陷害某人而制定的行动计划 阴谋；计谋；谋害；图谋；计划 ἐγνώσθη δὲ τῷ ∑αύλῳ ἡ ἐπιβουλὴ αὐτῶν  ‘but Saul learned of their plot against him’  「他们的计谋却被扫罗知道了」 (徒 9:24) ἐπιβουλῆς αὐτῷ ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων  ‘because the Jews had made a plot against him’  「因为犹太人密谋要害他」 (徒 20:3)

ἐπιγαμβρεύω

(1)

(a)

34.71 联合 结婚，离婚 娶兄弟无子嗣的寡妇（即所谓的弟续兄孀婚姻，参 申 25:5- 10 结婚；娶 Ἐάν τις ἀποθάνῃ μὴ ἔχων τέκνα, ἐπιγαμβρεύσει ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ  ‘if a man who has no children dies, his brother must marry the widow’  「一个人死了，没有孩子，他的弟弟必须娶寡嫂为妻」 (太 22:24)

ἐπίγειος

(1)

ον

(a)

1.41 地理物体及特徵 地球的表面 指位于大地上的 地上的；世界上的 πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων  ‘all beings in heaven, and on earth, and in the world below will fall on their knees’  「天上、地上和地底下的众生都得向他屈膝下拜」 (腓 2:10)

(b)

9.7 人 人类 指人类的、属世的活动（主要是相对于上帝的、神圣的活动） 人的 οὐκ ἔστιν αὕτη ἡ σοφία ἄνωθεν κατερχομένη ἀλλ᾽ ἐπίγειος  ‘this kind of wisdom does not come from God; it is characteristic of people’ or ‘this is the kind of wisdom that people produce’  「这种的智慧不是从上帝来的，而是属人性的」或「这是人产生的智慧」 (雅 3:15)

ἐπιγίνομαι

(1)

(a)

13.107 是，变成，存在，发生 发生 ［参γίνομαι］ 发生，暗示所发生的与以前的状态不同1 发生 μετὰ μίαν ἡμέραν ἐπιγενομένου νότου  ‘the next day a wind came up from the south’  「第二天有风从南方吹来」 (徒 28:13)

____________________________________________________

1 γίνομαι和ἐπιγίνομαι的这个意思与13.48中γίνομαι的意思重点略有转移，在该处γίνομαι的重点在于变化。

ἐπιγινώσκω

(1)

(a)

28.2 知道 知道 ［参ἐπίγνωσις］ 对某事物掌握或多或少的明确信息，可能具有一定程度的全面性或能力 明白；知道；明确地知道；认识；知识 οὐδεὶς ἐπιγινώσκει τὸν υἱὸν εἰ μὴ ὁ πατήρ, οὐδὲ τὸν πατέρα τις ἐπιγινώσκει εἰ μὴ ὁ υἱὸς  ‘no one knows the Son except the Father, and no one knows the Father except the Son’  「除了父，没有人认识子；除了子……没有人认识父」 (太 11:27) ἃ ὁ θεὸς ἔκτισεν εἰς μετάλημψιν μετὰ εὐχαριστίας τοῖς πιστοῖς καὶ ἐπεγνωκόσιν τὴν ἀλήθειαν  ‘which things God created to be received with thanksgiving by those who believe and know the truth’  「上帝所造的东西，让相信和认识真理的人感恩领受」 (提前 4:3)

(b)

32.16 理解 终于理解或明白过来 ［参γινώσκω, γνῶσις］ 通过经验和学习的能力来理解1 开始明白；感知；理解 οὐ γὰρ ἄλλα γράφομεν ὑμῖν ἀλλ᾽ ἢ ἃ ἀναγινώσκετε ἢ καὶ ἐπιγινώσκετε  ‘we write to you only what you can read and understand’  「我们写给你们的，只限于你们所能读、所能领会的」 (林后 1:13)

(c)

27.8 学习 学习 大概以某种更精确或更详细的形式获取信息，并且可能重点关注所获得的资讯（比较 27.2） 了解；学习；得知；查明；弄清楚 ἐπιγνοῦσα ὅτι κατάκειται ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Φαρισαίου  ‘she found out that he was eating in the Pharisees house’  「知道耶稣在法利赛人家里坐席」 (路 7:37) βουλόμενός τε ἐπιγνῶναι τὴν αἰτίαν δι᾽ ἣν ἐνεκάλουν αὐτῷ, κατήγαγον εἰς τὸ συνέδριον αὐτῶν  ‘I wanted to find out what they were accusing him of, so I took him down to their Council’  「我为要弄清楚犹太人控告他的理由，就带他到他们的公议会那里去」 (徒 23:28) ἐπέγνωμεν ὅτι Μελίτη ἡ νῆσος καλεῖται  ‘then we learned that the island was called Malta’  「知道那岛名叫马尔他」 (徒 28:1) ἐπιγινώσκω[c] 也出现在法庭语境中，指仔细地调查和审问，如 徒 22:24 和 徒 23:28。2

(d)

27.61 学习 认出 用以前学过或知道的知识来识别新获得的信息 认出；认得；看出 οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν ἐκρατοῦντο τοῦ μὴ ἐπιγνῶναι αὐτόν  ‘they saw him, but somehow did not recognize him’  「他们看见他，却不认得他」 (路 24:16) ἐπιγνοῦσα τὴν φωνὴν τοῦ ∏έτρου  ‘she recognized Peters voice’  「认出是彼得的声音」 (徒 12:14)

(e)

31.27 持有观点，相信，信赖 承认 ［参γινώσκω］ 表明某人确实知道 承认 ἐπιγινώσκετε οὖν τοὺς τοιούτους  ‘therefore you should acknowledge these persons’  「因此你们应该敬重这样的人」 (林前 16:18) 林前 16:18 中的这个语句可以译成：「你们应该给予这些人以应有的敬重」，意思是「使……受敬重」或「使……被承认」。

____________________________________________________

1 ἐπιγινώσκω[b]的意思与γινώσκω[d]略有不同，ἐπιγινώσκω[b]把焦点放在所理解的事物上，或表明理解的过程更重要，但是无法根据现有的上下文来确定这种区别。

2 虽然ἐπιγινώσκω确实出现在一些法庭语境中，但基本意思仍然是获取更准确或更详细的信息，因此似乎不必仅仅因为ἐπιγινώσκω用在这样的语境中，就另设一个不同的意思。

ἐπίγνωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

28.2 知道 知道 ［参ἐπιγινώσκω］ 对某事物掌握或多或少的明确信息，可能具有一定程度的全面性或能力 明白；知道；明确地知道；认识；知识 καὶ καθὼς οὐκ ἐδοκίμασαν τὸν θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει  ‘and because they refused to keep in mind knowledge about God’ or ‘... to think about God’  「他们既然拒绝记住关于上帝的知识」或「他们故意不去思想上帝」 (罗 1:28) αἰτούμενοι, ἵνα πληρωθῆτε τὴν ἐπίγνωσιν τοῦ θελήματος αὐτοῦ  ‘we are asking (God) to fill you by letting you know what he wants’  「求上帝使你们……能够充分地认识他的旨意」 (西 1:9) ἐν ἐπιγνώσει παντὸς ἀγαθοῦ τοῦ ἐν ἡμῖν εἰς Χριστόν  ‘so that you will know every blessing that we receive in Christ’  「使你认识我们在基督里所领受一切美善的事」 (门 1:6) 在 罗 1:28，ἐπίγνωσις 也可以译成「真知识」。关于 ἐπίγνωσις 在 罗 1:28 的习语中的另一种解释，见 31.28。

(b)

28.18 知道 已知的 明确知道之事物的内容 所知道的；确切的知识；充分认识；全面的知识；知识；见识 μαρτυρῶ γὰρ αὐτοῖς ὅτι ζῆλον θεοῦ ἔχουσιν ἀλλ᾽ οὐ κατ᾽ ἐπίγνωσιν  ‘for I can testify about them that they are zealous for God, but (their zeal is) not based on knowledge’  「我为他们作证，他们对上帝有热心，但不是按着知识」 (罗 10:2)

(c)

27.4 学习 学习 ［参εἰς］ εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι  （习语，直译：进入知识）获取关于某事物的信息，重点在于所涉及的过程 学习；发现；慢慢了解 ὃς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν  ‘who wants all people to be saved and to learn the truth’  「他愿意人人得救，并得以认识真理」 (提前 2:4) 短语 εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι 也可以理解为意指「终于知道、终于明白」（见 32.17）。

(d)

32.17 理解 终于理解或明白过来 ［参εἰς］ εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι  （习语，直译：进入知识）开始理解某事的意义，特别强调过程 终于明白；终于了解 πάντοτε μανθάνοντα καὶ μηδέποτε εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν δυνάμενα  ‘they are always learning but never able to (really) come to understand the truth’  「虽然常常学习，终久无法达到明白真理的地步」 (提后 3:7) εἰς ἐπίγνωσιν ἔρχομαι 也可以解作「终于有了认识，终于知道」（见 27.4）。

ἐπιγραφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.46 沟通 书面语言 ［参τίτλος］ 简短的题字，主要用来识别身份 铭文；名号；题字；所写的文字 Τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή;  ‘whose image and inscription is this (on the coin)?’  「这像和这名号是谁的」 (太 22:20) ἦν ἡ ἐπιγραφὴ τῆς αἰτίας αὐτοῦ ἐπιγεγραμμένη, Ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων  ‘the inscription of the charge against him read (literally ‘was written’), The King of the Jews’  「他的罪状牌上写着：『犹太人的王』」 (可 15:26)

ἐπιγράφω

(1)

(a)

33.65 沟通 书面语言 写在表面上 写在上面 εὗρον καὶ βωμὸν ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο, Ἀγνώστῳ θεῷ  ‘I found also an altar on which is written, To An Unknown God’  「发现一座坛，上面写着『献给未识之神明』」 (徒 17:23)

ἐπιδείκνυμι

(1)

(a)

24.25 感官事件及状态 看 使别人看见 展示；拿给……看；指给……看；给……察看；指示 ∏ορευθέντες ἐπιδείξατε ἑαυτοὺς τοῖς ἱερεῦσιν  ‘go show yourselves to the priests’  「你们去，把身体给祭司检查」 (路 17:14)

(b)

72.5 真的，假的 真的，假的 ［参ἀποδείκνυμι］ 证明某事物是真实的 证实；证明；表明；显明；明明白白地指示 ἐπιδεικνὺς διὰ τῶν γραφῶν εἶναι τὸν χριστὸν Ἰησοῦν  ‘proving from the Scriptures that Jesus is the Messiah’  「引圣经证明耶稣是基督」 (徒 18:28)

ἐπιδέχομαι

(1)

(a)

34.53 联合 迎接，接待 ［参ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接纳一个人到场 1 欢迎；接纳；接待；款待 οὔτε αὐτὸς ἐπιδέχεται τοὺς ἀδελφοὺς  ‘he does not receive the fellow believers’  「他自己不接纳弟兄」 (约叄 1:10)

(b)

36.14 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参ἀκούω］ 留心倾听某人的教诲，继而遵从这人的劝告或命令2 留心并遵从；听从；听而遵行 ἀλλ᾽ ὁ φιλοπρωτεύων αὐτῶν Διοτρέφης οὐκ ἐπιδέχεται ἡμᾶς  ‘but Diotrephes, who loves to be their leader, does not pay attention and do what I say’  「可是，想作领袖的丢特腓不理会、不遵行我所说的话」 (约叄 1:9)

____________________________________________________

1 圣经作者在选用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]时，无疑是考虑到具体的上下文；介词前缀可能表明了欢迎客人时的空间位置关系。例如：在路 8:40中选用ἀποδέχομαι，可能是把焦点放在特定的来源；在约叄 1:10中选用ἐπιδέχομαι，可能考虑到信徒是来到一个特定的地点。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示与一些被社会唾弃的人建立某种互动关系，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空间距离较近。然而，若是根据非常有限的相关上下文就坚称这些词汇具有明显的区别，这也是错误的。词汇组προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有这些空间关系上的区别。

2 ἀκούω[e]和ἐπιδέχομαι[b]都有语义域的重叠，因为「留心倾听」里面显然不仅包含知觉，还有随之而来的顺服。

ἐπιδημέω

(1)

(a)

85.78 在空间存在 居住，定居 ［参παροικέω］ 比较长时间地居住在本国以外的地方 侨居；旅居 Ἀθηναῖοι δὲ πάντες καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες ξένοι  ‘all the citizens of Athens and the foreigners who live there’  「所有的雅典人和居住在那里的外国人」 (徒 17:21) 比较 11.77 中的相关意思。

ἐπιδιατάσσομαι

(1)

(a)

59.73 数量 相加，相减 增添，有重新组织或重新安排的含意 增加；增添；加添；加增；引入新的某物 διαθήκην οὐδεὶς ἀθετεῖ ἢ ἐπιδιατάσσεται  ‘no one can break that covenant or add anything to it’  「没有人能废弃或加增任何内容」 (加 3:15) 在一些语言中，「在契约上增添什么」可以译作：「也就是说，一个人还必须做一些其他事情来履行契约」。

ἐπιδίδωμι

(1)

(a)

57.75 拥有，转移，交换 给予 给，有向领受者移动的含意 给；交给；交付；递给；送上 ἢ καὶ αἰτήσει ᾠόν, ἐπιδώσει αὐτῷ σκορπίον;  ‘if he requests an egg, will he give him a scorpion?’  「或要鸡蛋，却给他蝎子呢？」 (路 11:12)

(b)

39.21 敌意，冲突 屈服 ［参εἴκω］ 向更高的权力或势力屈服 让步；屈服；妥协 μὴ δυναμένου ἀντοφθαλμεῖν τῷ ἀνέμῳ ἐπιδόντες ἐφερόμεθα  ‘since it was impossible to keep (the ship) headed into the wind, we yielded (to the wind) and were carried along’  「船被困住，顶不住风，我们只好任凭船被刮走」 (徒 27:15)

ἐπιδιορθόω

(1)

(a)

62.4 排列，组织 （事件及状态的）安排 使事物按照正确的方式排序 处理好；更正；安排好；办好；办妥；办整齐 ἀπέλιπόν σε ἐν Κρήτῃ, ἵνα τὰ λείποντα ἐπιδιορθώσῃ  ‘I left you in Crete for you to put in order the things that still needed doing’  「我从前把你留在克里特，是要你将那没有办完的事都办妥」 (多 1:5)

ἐπιδύω

(1)

(a)

15.114 线性运动 下来／下去，下降 下降或下沉，尤其指日落与某些事件或状态的关系 下降 ὁ ἥλιος μὴ ἐπιδυέτω ἐπὶ [τῷ] παροργισμῷ ὑμῶν  ‘don't let the sun go down while you are still angry’ or ‘... upon your anger’  「不可含怒到日落」 (弗 4:26) 「太阳在一个人生气时西落」这种说法，在许多语言中都是十分奇怪的。更自然和更有意义的对等说法大概是：「不要整天生气」，或「不要生气直到日落」。

ἐπιείκεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.62 道德伦理素质及相关行为 柔和，温和 仁慈宽容的品格 温柔；仁慈；宽容 παρακαλῶ ἀκοῦσαί σε ἡμῶν συντόμως τῇ σῇ ἐπιεικείᾳ  ‘I beg you by your forbearance to listen to our brief account’  「我只求你宽容一下，听我们说几句话」 (徒 24:4) παρακαλῶ ὑμᾶς διὰ τῆς πραΰτητος καὶ ἐπιεικείας τοῦ Χριστοῦ  ‘I beg you by the meekness and gentleness of Christ’  「我现在亲自以基督的温和宽厚恳求你们」 (林后 10:1)

ἐπιεικής

(1)

ές

(a)

88.63 道德伦理素质及相关行为 柔和，温和 形容仁慈宽容 温柔的；仁慈的；宽容的 μηδένα βλασφημεῖν, ἀμάχους εἶναι, ἐπιεικεῖς  ‘not to speak evil of anyone, nor to be quarrelsome, but to be forbearing’  「不要毁谤别人，不要争吵；要温和宽容」 (多 3:2)

ἐπιζητέω

(1)

(a)

27.42 学习 尝试学习 ［参ἀναζητέω］ 通过搜寻尝试了解某事物的位置（可能比 ζητέω[a] 「尝试了解某物在哪里」27.41 更加强调或目标明确） 寻找；搜寻；试着寻找；找；寻求 Ἡρῴδης δὲ ἐπιζητήσας αὐτὸν καὶ μὴ εὑρών  ‘Herod searched for him, but he could not find him’  「希律找他，找不着」 (徒 12:19)

(b)

25.9 态度及情感 意欲，希望，愿望 ［参ζητέω］ 渴望拥有或经历某事，可能意味着试图实现自己的愿望 1 想要；追求；追逐；要求；寻求 ἐπεζήτησεν ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘he wanted to hear the word of God’  「想要听上帝的道」 (徒 13:7) οὐχ ὅτι ἐπιζητῶ τὸ δόμα  ‘it is not that I just want to receive the gift’  「不是我贪图什么馈赠」 (腓 4:17)

____________________________________________________

1 ἐπιζητέω[b]可能更加强调目标，但不是所有上下文都可看出这种区别。

ἐπιθανάτιος

(1)

ον

(a)

23.116 生理活动过程及状态 活着，死去 （以 θάνατος[a]「死亡」23.99 为基础的衍生词 ）被判处死刑 注定要死；被判死刑；被定了死罪 ὁ θεὸς ἡμᾶς τοὺς ἀποστόλους ἐσχάτους ἀπέδειξεν ὡς ἐπιθανατίους  ‘God has given us apostles the very last place, like men doomed to die’  「上帝把我们作使徒的列在末后，好像定了死罪的囚犯」 (林前 4:9) 在一些语言中，短语「好像注定要死的人」可以译作「好像快将被杀的人」，或「好像快要被处死的人」。

ἐπίθεσις

(1)

(a)

85.51 在空间存在 放置，安置 ［参ἐπιβάλλω, ἐπιτίθημι］ 把某物放在某物上 放在……上面 μετὰ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ πρεσβυτερίου  ‘after the elders had laid their hands (on you)’  「在众长老按手的时候」 (提前 4:14)

ἐπιθυμέω

(1)

(a)

25.12 态度及情感 强烈地渴望 ［参ἐπιθυμία］ 非常渴望做某事或拥有某物 渴望；切愿；非常渴望；恨不得；巴不得；贪恋；贪婪；羡慕；渴慕；希望；盼望 Ἐλεύσονται ἡμέραι ὅτε ἐπιθυμήσετε μίαν τῶν ἡμερῶν τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἰδεῖν  ‘the time will come when you will long to see one of the days of the Son of Man’  「时候将到，你们将渴望看见人子的时代里的一天」 (路 17:22) ἐπιθυμοῦμεν δὲ ἕκαστον ὑμῶν τὴν αὐτὴν ἐνδείκνυσθαι σπουδὴν  ‘we desire very much that each one of you demonstrate the same eagerness’  「我们渴望你们每个人都显出同样的殷勤」 (来 6:11)

(b)

25.20 态度及情感 强烈地渴望 ［参ἐπιθυμία］ 强烈渴望拥有属于别人的东西和从事道德上错误的活动 贪图；垂涎；邪恶的欲望；邪念；情欲；欲望；贪心；贪婪 ὁ βλέπων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι αὐτὴν  ‘anyone who looks at a woman lustfully’  「凡是好色地看着妇女的」 (太 5:28) ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα  ‘I have not coveted anyone's silver, gold, or clothing’  「我未曾贪图一个人的金、银或衣服」 (徒 20:33)

ἐπιθυμητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

25.13 态度及情感 强烈地渴望 （ἐπιθυμέω[a]「十分渴望」25.12 的衍生词）贪恋某物的人，那事物可以是好的也可以是坏的 贪恋……的人；贪婪的人 εἰς τὸ μὴ εἶναι ἡμᾶς ἐπιθυμητὰς κακῶν  ‘in order that we might not desire evil things’  「使我们不要贪恋恶事」 (林前 10:6)

ἐπιθυμία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.12 态度及情感 强烈地渴望 ［参ἐπιθυμέω］ 非常渴望做某事或拥有某物 渴望；切愿；欲望；非常渴望；很愿意；贪恋；贪爱；盼望 αἱ περὶ τὰ λοιπὰ ἐπιθυμίαι εἰσπορευόμεναι συμπνίγουσιν τὸν λόγον  ‘desires for other things will come and choke out the message’  「以及其他各种欲望进来，把这道挤住了」 (可 4:19) Ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ πάσχα φαγεῖν μεθ᾽ ὑμῶν  ‘I have greatly desired to eat this Passover with you’  「我非常渴望……和你们一起吃这逾越节的晚餐」 (路 22:15) 希腊文短语 ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα 可以视为一种闪族的习语。

(b)

25.20 态度及情感 强烈地渴望 ［参ἐπιθυμέω］ 强烈渴望拥有属于别人的东西和从事道德上错误的活动 贪求；贪图；贪心；贪婪；垂涎；邪恶的欲望；邪念；情欲；欲望；欲念；私欲 ἐπιθυμίαν σαρκὸς οὐ μὴ τελέσητε  ‘do not gratify the desires of the body’  「绝不可满足肉体的情欲」 (加 5:16) ἐπιθυμίας πολλὰς ἀνοήτους  ‘many foolish desires’  「许多无知有害的欲望」 (提前 6:9) νεωτερικὰς ἐπιθυμίας  ‘youthful desires’  「年轻人的私欲」 (提后 2:22) ταῖς πρότερον ἐν τῇ ἀγνοίᾳ ὑμῶν ἐπιθυμίαις  ‘the former desires when you were ignorant’  「你们以前无知时的那些私欲」 (彼前 1:14)

ἐπικαθίζω

(1)

(a)

17.15 姿势及与姿势有关的事件 坐下 在某些物件上坐下 坐在上面；骑上；登上 καὶ ἐπεκάθισεν ἐπάνω αὐτῶν  ‘and he sat down on them’  「耶稣就坐在上面」 (太 21:7) 在 太 21:7，代词 αὐτῶν 「它们」所指的有歧义，因为这代词既可以指衣服，也可以指驴和驴驹。最接近的名词参照是 τὰ ἱμάτια「衣服」，但是有见于《马太福音》的引用，以及对 亚 9:9 的指示的明显解释，驴和驴驹可能是实质的指示对象，虽然同时坐在两只动物身上是叫人有点难以理解的。

ἐπικαλέω  (ἐπικαλέομαι)

(1)

(a)

33.131 沟通 名字 ［参εἶπον, καλέω, λέγω, φωνέω］ 以一个人的属性来谈及这个人 称呼；命名 εἰ τὸν οἰκοδεσπότην Βεελζεβοὺλ ἐπεκάλεσαν  ‘if they have called the head of the family Beelzebul’  「如果人们称一家的主人为『别西卜』」 (太 10:25) 要根据上下文来确定对一个人的称呼，是初次给他命名，抑或只是用一个特定的名字来称呼他，这并非总是能做到的。同样，使用属性或头衔的时候，也并非常常能够确定那是赋予某人以某个属性或头衔，还是仅仅用这样一个属性或头衔来谈论这个人，或对他说话。在某些情况下，赋予头衔可能是间接的。例如，在 太 1:23，「他们将要称他的名为以马内利」是暗示要给他一个头衔，但这个过程是以人们如何谈论这个人的方式来陈述的。

(b)

33.176 沟通 请求，要求 请求某人做某事，通常暗示恳求援助 请求；求告；呼求；祈求；请求帮助 Ἐγὼ δὲ μάρτυρα τὸν θεὸν ἐπικαλοῦμαι  ‘I appeal to God to be my witness’  「我祈求上帝为我作证」 (林后 1:23) ἐπικαλέομαι[a] 一词也出现在诸如 ὅς ἂν ἐπικαλέσηται τὸ ὄνομα κυρίου「所有求告主名的人」（徒 2:21）等语句中，但是意思基本上与「求告主」相同，因为 τὸ ὄνομα「名」可能只是「主」的转喻。

(c)

56.15 法庭及法律程序 法庭聆讯，审讯 要求行驶合法的权利，由上级法院审理案件 把案件上诉；向上级法院提出上诉 Ἀπολελύσθαι ἐδύνατο ὁ ἄνθρωπος οὗτος εἰ μὴ ἐπεκέκλητο Καίσαρα  ‘this man could have been released if he had not appealed to the Emperor’  「这人若没有向凯撒上诉，早就被释放了」 (徒 26:32) 在一些语言中，徒 26:32 的第二个从句也可以译成：「如果他没有请求皇帝听他的案件」，或「如果他没有请求皇帝审断针对他的指控」。

(d)

11.28 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 ἐπικαλέομαι τὸ ὄνομά τινος ἐπί τινα  （习语，直译：以某人的名而得名）被称为某人名下的人，即被承认是属于拥有该名的人 作为（上帝的）子民；作为……的子民 δῆσαι πάντας τοὺς ἐπικαλουμένους τὸ ὄνομά σου  ‘to put in prison all those who are your people’ (literally ‘all those upon whom your name is called’)  「把一切属你的子民下在监里」（直译：「把一切求告你名的人下在监里」） (徒 9:14) πάντα τὰ ἔθνη ἐφ᾽ οὓς ἐπικέκληται τὸ ὄνομά μου ἐπ᾽ αὐτούς  literally ‘all the nations upon whom my name has been called’, meaning ‘all the nations who belong to me’ or ‘all the nations whom I have called to be my own’  「凡称为我名下的各民族」（意思是：「凡属于我的各民族」或「所有蒙召归我名下的民族」） (徒 15:17) ἐπικαλέομαι τὸ ὄνομά τινος ἐπί τινα 的这个解释，是基于经过充分证明的旧约用法。虽然这与传统对 徒 9:14 和 徒 15:17 的解释大不相同，但却应当被采纳，因为它反映了对 ἐπικαλέω 的被动式一个更加令人满意和准确的解释。

ἐπικάλυμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

28.56 知道 知名的，清楚显示的，显露的 使事物不以真实本质为人所知或出现，因而使人不知道其真实性质 遮盖的方法；掩饰；掩盖某事物之真实性质的手段 μὴ ὡς ἐπικάλυμμα ἔχοντες τῆς κακίας τὴν ἐλευθερίαν  ‘never using your freedom as a means of covering up your evil deeds’  「绝不可使用你们的自由作为遮掩你们恶行的手段」 (彼前 2:16)

ἐπικαλύπτω

(1)

(a)

40.11 和解，宽恕 宽恕 （ἐπικαλύπτω「遮盖，盖上盖子」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使罪得赦免 赦免；饶恕；遮盖 Μακάριοι ... ὧν ἐπεκαλύφθησαν αἱ ἁμαρτίαι  ‘how happy are ... those whose sins are forgiven’  「罪得赦免的人多么快乐啊！」 (罗 4:7)

ἐπικατάρατος

(1)

ον

(a)

33.475 沟通 祝福，诅咒 ［参ἐπάρατος］ 指被诅咒的 受诅咒的；被诅咒的 Ἐπικατάρατος πᾶς ὃς οὐκ ἐμμένει πᾶσιν τοῖς γεγραμμένοις ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ νόμου  ‘everyone who does not obey everything that is written in the book of the Law is accursed’  「凡不遵行律法书上所写一切的，都是受诅咒的」 (加 3:10) 约 7:49 中的 ἐπάρατος 以及 加 3:10 中的 ἐπικατάρατος 的含意不仅仅是被某个人诅咒。在这种语境中，真正的意思是这些人已经被上帝定罪，或者正受到这种定罪的威胁。

ἐπίκειμαι

(1)

(a)

85.4 在空间存在 在某个地方 在某物的某个位置上 在……上 καὶ ὀψάριον ἐπικείμενον  ‘and fish lying on (the coals)’  「上面有鱼」 (约 21:9)

(b)

19.43 物理的冲击力 挤压 ［参ἐπιπίπτω］ 挤或推 挤向前；推向前 Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ τὸν ὄχλον ἐπικεῖσθαι αὐτῷ καὶ ἀκούειν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘while the people pushed their way to him to listen to the word of God’  「众人拥挤他，要听上帝的道」 (路 5:1)

(c)

76.17 能力，力量 拥有能力或认可 有效力；生效；有权控制；实施；奉命 δικαιώματα σαρκὸς μέχρι καιροῦ διορθώσεως ἐπικείμενα  ‘outward regulations are in force until the establishment of a new order’  「属肉体的规定，一直实施到更新的时候为止」 (来 9:10) 在一些语言中，「生效」的概念可以简单地表达为：「做工」或「做他们该做的事」或「在掌控之下」。关于 ἐπίκειμαι 在 来 9:10 的另一种解释，见 13.73。

(d)

68.16 时态 继续 坚持继续做某事 坚持；继续坚决主张 οἱ δὲ ἐπέκειντο φωναῖς μεγάλαις  ‘but they kept on shouting with loud voices’  「但他们大声吵闹，坚持要求」 (路 23:23)

(e)

13.73 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἀπόκειμαι, κεῖμαι］ 存在，具有已确立的含义，因此具有连续性和目的 存在；设定 δικαιώματα σαρκὸς μέχρι καιροῦ διορθώσεως ἐπικείμενα  ‘these are outward rules which exist until the time when (God) will reform all things’  「这些……是属于外表的规例；它们只存留到上帝改革一切的时候为止」 (来 9:10) 关于 ἐπίκειμαι 在 来 9:10 中的另一个解释，见 76.17。

ἐπικέλλω

(1)

(a)

54.18 海上活动 （航海术语）使船只撞上海岸 搁浅 περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθάλασσον ἐπέκειλαν τὴν ναῦν  ‘but the ship hit a sandbank and went aground’ (literally ‘but striking a sandbank they ran the ship aground’)  「但是，船因冲到沙洲搁浅」 (徒 27:41) 在一些情况下，可能需要把 ἐπικέλλω 译成:「他们使船胶住在沙里」或「他们使船陷在泥里」。

Ἐπικούρειος

(1)

η，ον

(a)

11.96 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 哲学思想的 指希腊哲学家伊壁鸠鲁的哲学体系；他主张世界是一系列偶然的原子组合，而最高级的善就是快乐 伊壁鸠鲁的／以彼古罗的；伊壁鸠鲁／以彼古罗的追随者 τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἐπικουρείων καὶ ∑τοϊκῶν φιλοσόφων συνέβαλλον αὐτῷ  ‘and some of the Epicurean and Stoic philosophers debated with him’  「还有伊壁鸠鲁和斯多亚两派的哲学家也与他争辩」 (徒 17:18) 在大多数语言中，译者觉得最好是简单地音译 Ἐπικούρειος 和 ∑τοϊκός（11.97）这两个词，但必须对伊壁鸠鲁学派和斯多亚学派做一些补充说明。

ἐπικουρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

35.7 帮助，照顾 帮助 帮助，可能暗示由盟友提供的援助 帮助 ἐπικουρίας οὖν τυχὼν τῆς ἀπὸ τοῦ θεοῦ ἄχρι τῆς ἡμέρας ταύτης  ‘but to this very day I have been helped by God’  「然而，我蒙上帝的帮助，直到今日」 (徒 26:22)

ἐπικρίνω

(1)

(a)

30.75 思考 决定，作出结论 ［参κρίνω］ 在思考的过程中得出结论，因而可以作出决定 1 下结论；决定；下定决心；宣判；定案 ∏ιλᾶτος ἐπέκρινεν γενέσθαι τὸ αἴτημα αὐτῶν  ‘Pilate decided to grant their demand’  「于是，彼拉多决定成全他们所求的」 (路 23:24) 有些语言用习语来表达「决定」的过程，例如：「来到思考的尽头」，或「在心中作出选择」，或「头脑看到其目标」。

____________________________________________________

1 ἐπικρίνω可能与κρίνω[a]有区别，更加强调做出的决定。

ἐπιλαμβάνομαι

(1)

(a)

18.2 连接 抓紧，抓住 ［参προσλαμβάνω］ 拉住或抓着，焦点放在该动作的目标 拉住；抓住；牵着 εὐθέως δὲ ὁ Ἰησοῦς ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἐπελάβετο αὐτοῦ  ‘at once Jesus reached out and took hold of him’  「耶稣立刻伸手拉住他」 (太 14:31) ἐπιλαβόμενος τῆς χειρὸς τοῦ τυφλοῦ ἐξήνεγκεν αὐτὸν ἔξω τῆς κώμης  ‘he took the blind man by the hand and led him out of the village’  「耶稣拉着盲人的手，领他到村外」 (可 8:23) 对于一个人握着另一个人的手是为了引领他，或为了拯救他，许多语言都会采用相当不同的词汇去表达。所需的力度或强度有所不同，所使用的词汇往往也很不相同。

(b)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［参ἐκτείνω, ἐπιβάλλω, κρατέω, πιάζω, χείρ, χείρ］ 拘留涉嫌非法活动的人 抓住；拿住；逮捕；捉拿 τότε ἐγγίσας ὁ χιλίαρχος ἐπελάβετο αὐτοῦ καὶ ἐκέλευσεν δεθῆναι ἁλύσεσιν δυσίν  ‘then the commander went over to him, arrested him, and ordered him to be tied up with two chains’  「于是，千夫长上前抓住保罗，吩咐人用两条锁链捆住他」 (徒 21:33)

(c)

27.32 学习 得知某人的错处 ［参δράσσομαι］ （ἐπιλαμβάνομαι[a]「抓住」18.2 的引申喻意）打听关于某人的事情，目的是要抓住、逮捕或制伏他 抓住；捉住；设圈套；了解以便抓住 οὐκ ἴσχυσαν ἐπιλαβέσθαι αὐτοῦ ῥήματος ἐναντίον τοῦ λαοῦ  ‘they could not catch him in a thing he said before the people’  「他们无法在他向百姓所说的话上抓到他的把柄」 (路 20:26)

(d)

35.1 帮助，照顾 帮助 ［参ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπαρκέω, παρίστημι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 协助提供可能需要的东西 1 帮助；扶助 οὐ γὰρ δήπου ἀγγέλων ἐπιλαμβάνεται  ‘for it is clear that it is not the angels that he helps’  「很明显地，他不是帮助天使」 (来 2:16) 虽然 ἐπιλαμβάνομαι 在 来 2:16 可能有「帮助」的意思，但普遍接受的解释是「关切」或「感兴趣」（见 30.42）。

(e)

30.42 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 关怀，暗示可能会给予帮助 关怀；关心；帮助；救拔 οὐ γὰρ δήπου ἀγγέλων ἐπιλαμβάνεται  ‘for it is evident that he is not concerned about angels’  「很明显地，他不是关心天使」 (来 2:16) 关于 ἐπιλαμβάνομαι 在 来 2:16 的另一种解释，见 35.1。2

(f)

90.63 语意格 经历者 ［参ἀπολαμβάνω, λαμβάνω, μεταλαμβάνω］ 经历一些事件或状态，往往暗示一些负面价值的东西3 遭受；经历 ἐπιλαβοῦ τῆς αἰωνίου ζωῆς  ‘experience eternal life’  「紧握永生」或「经历永生」 (提前 6:12) 在 提前 6:12 的这个语句中，ἐπιλαβοῦ 无疑也暗示某些与永生的状态相关联的活动。

____________________________________________________

1 35.1中的词汇（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意为「帮助」的一般含意，但当中无疑有着某些意思上对比的特徵，至少在内涵方面，但在新约用法中没有具体的证据表明这一点。

2 在来 2:16等上下文中，ἐπιλαμβάνομαι主要或者在很大程度上指内心的关切而不是实际给予帮助。因为这个原因，ἐπιλαμβάνομαι被同时归类在语义域30和语义域35。

3 90.63所含词汇（ἀπολαμβάνω[e]、ἐπιλαμβάνομαι[f]、λαμβάνω[h]、μεταλαμβάνω[b]）显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。与许多标记经历者关系的动词一样，可以采用动词被动形式结合名词补语来作对等翻译。例如：在约 7:23，可以合宜地译成「人若在安息日受割礼」。

ἐπιλανθάνομαι

(1)

(a)

29.14 记忆及回忆 不记得，忘记 ［参ἐπιλησμονή］ 不记得某一特定事情的资料 忘记；忘掉；不记得 ἓν δέ, τὰ μὲν ὀπίσω ἐπιλανθανόμενος  ‘the one thing (I do), however, is to forget what is behind me’  「我只有一件事，就是忘记背后」 (腓 3:13)

(b)

29.17 记忆及回忆 回忆并以适当行动回应 不记得，以致没有做某事 忘记去做；忘记；忽略；忽视 οὐχὶ πέντε στρουθία πωλοῦνται ἀσσαρίων δύο; καὶ ἓν ἐξ αὐτῶν οὐκ ἔστιν ἐπιλελησμένον ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘aren't five sparrows sold for two pennies? Yet, not a single one of them is forgotten by God’  「五只麻雀不是卖二铜钱吗？但是上帝一只也不忘记」 (路 12:6)

ἐπιλέγω  (ἐπιλέγομαι)

(1)

(a)

33.129 沟通 名字 ［参καλέω, λέγω］ 用正式的名称来提到某人或某物 称呼；名叫 κολυμβήθρα ἡ ἐπιλεγομένη Ἑβραϊστὶ Βηθζαθὰ  ‘a pool called Bethzatha in the Hebrew language’  「有一个池子，希伯来话叫毕士大」 (约 5:2)

(b)

30.88 思考 选择，拣选，宁取 为某个特定目的而拣选 选择；拣选 ∏αῦλος δὲ ἐπιλεξάμενος ∑ιλᾶν ἐξῆλθεν  ‘Paul chose Silas and left’  「保罗则拣选了西拉，也出发了」 (徒 15:40)

ἐπιλείπω

(1)

(a)

13.41 是，变成，存在，发生 状态 开始停止 开始来到结尾；不足；耗尽 ἐπιλείψει με γὰρ διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών  ‘time is running out for me to speak of Gideon’  「我没有足够的时间去提基甸」 (来 11:32) 在某些语言中，来 11:32 这里的时间不足必须转变为空间不足，例如表达为：「我没有足够的篇幅去写基甸的事」。

ἐπιλείχω

(1)

(a)

23.42 生理活动过程及状态 吃、喝以外，涉及口腔的活动 用舌头舔东西 舔 οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἐπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ  ‘the dogs came and licked his sores’  「还有狗来舔他的疮」 (路 16:21) 在一些语言中，可能需要更具体地说明「舔他的疮」这个语句，译成「舔他疮上流出的脓」。

ἐπιλησμονή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

29.14 记忆及回忆 不记得，忘记 ［参ἐπιλανθάνομαι］ 不记得某一特定事情的资料 忘记；忘掉；不记得 οὐκ ἀκροατὴς ἐπιλησμονῆς γενόμενος  ‘do not be one who hears and then forgets’  「不是听了就忘的人」 (雅 1:25)

ἐπίλοιπος

(1)

ον

(a)

63.21 整体，联合，部分，分开 剩余部分 ［参κατάλοιπος, λοιπός］ 一个整体所余下或继续的一部分，因此组成整体的剩余部分 1 余下的；剩余的；其他的 τὸν ἐπίλοιπον ... χρόνον  ‘the rest of ... the time’  「余下的光阴」 (彼前 4:2)

____________________________________________________

1 λοιπός[a]、ἐπίλοιπος和κατάλοιπος的意思可能有些区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἐπίλυσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.141 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参ἐπιλύω, φράζω］ 解释某事物的意思，暗示所讨论的文本是复杂难解的 解释；意义；解说 πᾶσα προφητεία γραφῆς ἰδίας ἐπιλύσεως οὐ γίνεται  ‘no one can explain by himself a prophecy in the Scriptures’  「圣经里的一切预言都不可按照自己的意思解释」 (彼后 1:20) 在 彼后 1:20，ἐπίλυσις 显然涉及经文的解释，而不是表述。

ἐπιλύω

(1)

(a)

33.141 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参ἐπίλυσις, φράζω］ 解释某事物的意思，暗示所讨论的文本是复杂难解的 解释；意义；解说 κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς ἰδίοις μαθηταῖς ἐπέλυεν πάντα  ‘but when he was alone with his disciples, he would explain everything’  「但是他单独跟门徒在一起的时候，就向门徒解释一切」 (可 4:34)

(b)

30.81 思考 决定，作出结论 （ἐπιλύω「解开，松开」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）就困难或复杂的事情得出结论 解决（争端）；解决（问题）；作出决定；断定 ἐν τῇ ἐννόμῳ ἐκκλησίᾳ ἐπιλυθήσεται  ‘it will have to be settled in a legal meeting of the citizens’  「可以在市民的合法的集会里解决」 (徒 19:39a)

____________________________________________________

1 在徒 19:39，ἐπιλύω[b]具有几个不同的语义特徵，但因为焦点是在问题的最终解决，所以ἐπιλύω在徒 19:39的意思最好在这个子域中进行讨论。

ἐπιμαρτυρέω

(1)

(a)

33.262 沟通 见证，证明 ［参μαρτυρέω, μαρτυρία, μαρτύριον］ 提供有关某人或某事件的信息，所提供的信息是说话者直接取得的第一手资料1 见证 δι᾽ ὀλίγων ἔγραψα παρακαλῶν καὶ ἐπιμαρτυρῶν ταύτην εἶναι ἀληθῆ χάριν τοῦ θεοῦ  ‘I write you this brief letter to encourage you and to witness that this is the true grace of God’  「我简单地写了这信……劝勉你们，又见证这是上帝真实的恩典」 (彼前 5:12) 有些语言需要具体指出见证的内容，因此，例如 路 21:13，可能要译作「这是你们为福音作见证的机会」，或「这是你们宣讲福音的机会」，或「这是你们传讲你们所认识的福音的机会」。

____________________________________________________

1 ἐπιμαρτυρέω的意思可能比μὰτυρέω[a]更加具体，语气更加强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ἐπιμέλεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

35.44 帮助，照顾 照顾，照应 ［参ἐπιμελέομαι］ 用心照顾，用心关怀 招待；照顾；照应；提供所需要的一切 ἐπέτρεψεν πρὸς τοὺς φίλους πορευθέντι ἐπιμελείας τυχεῖν  ‘he allowed him to visit his friends so as to be provided with what he needed’  「准许他探望朋友，以便他所需要的东西得到供给」 (徒 27:3)

ἐπιμελέομαι

(1)

(a)

35.44 帮助，照顾 照顾，照应 ［参ἐπιμέλεια］ 用心照顾，用心关怀 招待；照顾；照应；提供所需要的一切 ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον καὶ ἐπεμελήθη αὐτοῦ  ‘he took him to an inn where he cared for him’  「带他到一家客栈，在那里照顾他」 (路 10:34)

(b)

30.40 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 对某些问题或事情给予适当的考虑 思考；关心；给予关注以便作出反应；照管；看顾 εἰ δέ τις τοῦ ἰδίου οἴκου προστῆναι οὐκ οἶδεν, πῶς ἐκκλησίας θεοῦ ἐπιμελήσεται;  ‘if a man does not know how to manage his own family, how can he give proper consideration to (the needs of) God's church?’  「人若不知道怎样管理自己的家，怎能恰当地照管上帝的教会呢？」 (提前 3:5)

ἐπιμελῶς

(1)

(a)

30.41 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 （ἐπιμελέομαι[b]「思考」30.40 的衍生词）对一项活动深切关注的态度 仔细地；彻底 ζητεῖ ἐπιμελῶς ἕως οὗ εὕρῃ;  ‘she looks carefully everywhere until she finds it’  「仔细寻找，直至找到」 (路 15:8)

ἐπιμένω

(1)

(a)

85.55 在空间存在 留下，停留 ［参ἐμμένω, καταμένω, μένω］ 待在同一个地方一段时间1 留在；待在 ἐπιμενῶ δὲ ἐν Ἐφέσῳ  ‘but I will stay (here) in Ephesus’  「我还要留在以弗所」 (林前 16:8)

(b)

68.11 时态 继续 ［参διαμένω, ἐμμένω, μένω, παραμένω, προσμένω］ 继续进行某个活动或处于某种状态中 继续；保持；留在；不住地 ὡς δὲ ἐπέμενον ἐρωτῶντες αὐτόν, ἀνέκυψεν καὶ εἶπεν αὐτοῖς  ‘when they kept on questioning him, he straightened up and spoke to them’  「他们还是不停地问他，耶稣就直起腰来，对他们说」 (约 8:7) 在 约 8:7，ἐπιμένω 也可以理解为继续留在某地（见 ἐπιμένω[a], 85.55），因此可以译成「他们站在那里的时候」。

____________________________________________________

1 这组词汇之间的意思可能有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别，特别是因为有其他表达空间的用语而前缀显得冗余。

ἐπινεύω

(1)

(a)

33.279 沟通 赞同 表示准许或同意，有时只是点头示意 同意；答应；允许；赞成 ἐρωτώντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ πλείονα χρόνον μεῖναι οὐκ ἐπένευσεν  ‘they asked him to stay with them a long time, but he would not consent’  「众人请他多住些日子，他没有答应」 (徒 18:20)

ἐπίνοια

(1)

ας＜阴＞

(a)

30.66 思考 打算，企图，计划 ［参ἔννοια］ 经过思考而有的意图或目的 意图；目的；意念 εἰ ἄρα ἀφεθήσεταί σοι ἡ ἐπίνοια τῆς καρδίας σου  ‘perhaps he will forgive you for having such a purpose in your heart’  「也许你心里的意念可以得到赦免」 (徒 8:22)

ἐπιορκέω

(1)

(a)

33.464 沟通 发誓，宣誓，许愿 发誓要做某事，但之后没有履行诺言 违背誓言；背誓；发誓而不遵守 Οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώσεις δὲ τῷ κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου  ‘do not swear and fail to keep your oath, but fulfill your oaths before the Lord’  「不可违背誓言；向主许了誓愿，就要还愿」 (太 5:33) 另见 33.465。

(b)

33.465 沟通 发誓，宣誓，许愿 发誓说某事是真的，但自己明知那是假的 起假誓；作伪证 Οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώσεις δὲ τῷ κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου  ‘do not swear falsely, but fulfill your oaths before the Lord’  「不可起假誓。你所起的誓，总要向主偿还」 (太 5:33) ἐπιορκέω 在《新约》只出现了一次（太 5:33），在其中难以确定这词所指的是哪一个意思，但强调履行誓言似乎是指向 ἐπιορκέω[a]（33.464）的意思。无论如何，译词所表达的意思需要非常具体，并在上下文中提供足够的信息，从而清楚说明所指的是违背誓言还是起假誓。

ἐπίορκος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.466 沟通 发誓，宣誓，许愿 （ἐπιορκέω[b]「起假誓」33.465 的衍生词）起假誓的人 作假证的人；起假誓的人 δικαίῳ νόμος οὐ κεῖται, ἀνόμοις δὲ καὶ ... ἁμαρτωλοῖς ... ἐπιόρκοις  ‘laws are not made for good people, but for lawbreakers and ... sinners and ... perjurers’  「法律不是为好人制定的，而是为那些不法……犯罪……作假证……等一类的人而定的」 (提前 1:9, 10 [2])

ἐπιούσιος

(1)

ον

(a)

67.183 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 ［参ἐφήμερος, καθημερινός］ 每天重复发生的 日常的；每天；日用的；按日；今天所需的 τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον  ‘give us each day our daily bread’  「赐给我们每日的饮食」 (太 6:11) 太 6:11 中的 ἐπιούσιος 也可以理解为：「生存所需要的」，或「每天所需要的」，或「第二天所需要的」，或「将来所需要的」。正如奥利金所说的，很难确定 ἐπιούσιος 的意思的一个原因是：这个词很可能是福音书作者创作的新词。 关于 ἐπιούσιος 在 太 6:11 的另一种解释，见 67.206。

(b)

67.206 时间 与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 与说话的那一天是相同的一天 今日；今天；当天 τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον  ‘give us today the food we need for today’  「赐给我们今天所需的饮食」 (太 6:11) 关于 ἐπιούσιος 的其他几个意思，见 67.183。

ἐπιπίπτω

(1)

(a)

19.43 物理的冲击力 挤压 ［参ἐπίκειμαι］ 挤或推 挤向前；推向前 ὥστε ἐπιπίπτειν αὐτῷ ἵνα αὐτοῦ ἅψωνται ὅσοι εἶχον μάστιγας  ‘so that all the sick kept pressing toward him in order to touch him’  「所以凡有疾病的，都挤着要摸他」 (可 3:10)

(b)

13.122 是，变成，存在，发生 发生 ［参πίπτω］ 突然发生，暗示发生了不利的、有害的事 发生；临到 Οἱ ὀνειδισμοὶ τῶν ὀνειδιζόντων σε ἐπέπεσαν ἐπ᾽ ἐμέ  ‘the insults which they used in insulting you happened to me’  「辱骂你的人的辱骂都落在我身上」 (罗 15:3) 有些语言没有「辱骂临到」的说法。在这种情况下，罗 15:3 中这个语句就需要重组为：「他们开始用辱骂你的方式来辱骂我」。

(c)

34.64 联合 亲吻，拥抱 ἐπιπίπτω ἐπὶ τὸν τράχηλον  （习语，直译：伏在脖子上）通过搂抱某人来表示特别的喜爱 1 抱；拥抱；搂抱 ἐπιπεσόντες ἐπὶ τὸν τράχηλον τοῦ ∏αύλου κατεφίλουν αὐτόν  ‘they hugged Paul and kissed him goodbye’  「抱着保罗亲吻，跟他道别」 (徒 20:37) ἐπιπίπτω ἐπὶ τὸν τράχηλον 直译为「伏在某人脖子上」，可能会带来严重误解。事实上，在某些语言中，这种直译非常接近「杀死」的意思，因此应该避免。同时，在 徒 20:37 中不要采用意指「拥抱」和「亲吻」的词汇，以免暗示不恰当的性的暗示。

____________________________________________________

1 习语ἐπιπίπτω ἐπὶ τὸν τράχηλον所表达的爱意和关心似乎强于动词ἐναγκαλίζομαι（34.63）。

ἐπιπλήσσω

(1)

(a)

33.420 沟通 指责 （ἐπιπλήσσω「打击」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）表达强烈的反对，以此作为一种惩罚 谴责；斥责；严责；责备 ∏ρεσβυτέρῳ μὴ ἐπιπλήξῃς ἀλλὰ παρακάλει ὡς πατέρα  ‘do not denounce an older man, but appeal to him as if he were your father’  「不可严责老年人，要劝他如同父亲」 (提前 5:1)

ἐπιποθέω

(1)

(a)

25.18 态度及情感 强烈地渴望 ［参ἐπιπόθησις, ἐπιποθία］ 渴望某些东西，暗示意识到有缺乏 渴望；切慕；渴慕 ∏ρὸς φθόνον ἐπιποθεῖ τὸ πνεῦμα ὃ κατῴκισεν ἐν ἡμῖν  ‘the spirit which he has placed in us longs jealously’ or ‘the spirit that he placed in us is filled with jealous desire’  「他安置在我们里面的灵，渴慕到嫉妒的地步」或「他安置在我们里面的灵，满是嫉妒的渴望」 (雅 4:5)

(b)

25.47 态度及情感 爱，情感，同情 ［参ὁμείρομαι］ 对某人怀有强烈的爱慕之情 爱慕；切慕 αὐτῶν δεήσει ὑπὲρ ὑμῶν ἐπιποθούντων ὑμᾶς  ‘they will pray for you with great affection’  「他们热切地为你们祷告」 (林后 9:14) 带英语「affection」（深情；钟爱）的名词短语，在某些语言中可以、甚至必须用动词短语或从句来表达，比如，林后 9:14 可以译成「他们非常爱你们，并为你们祈祷」。

ἐπιπόθησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

25.18 态度及情感 强烈地渴望 ［参ἐπιποθέω, ἐπιποθία］ 渴望某些东西，暗示意识到有缺乏 渴望；渴想；切慕；热望 ἀναγγέλλων ἡμῖν τὴν ὑμῶν ἐπιπόθησιν  ‘he told us how much you long (to see me)’  「他……向我们报告……你们怎样渴望见到我」 (林后 7:7)

ἐπιπόθητος

(1)

ον

(a)

25.48 态度及情感 爱，情感，同情 用于描述对某人的深情思念 情深意切的；想念的；非常亲爱的 ἀδελφοί μου ἀγαπητοὶ καὶ ἐπιπόθητοι  ‘my fellow believers whom I love and long for’  「我所亲爱、所想念的弟兄们」 (腓 4:1)

ἐπιποθία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.18 态度及情感 强烈地渴望 ［参ἐπιποθέω, ἐπιπόθησις］ 渴望某些东西，暗示意识到有缺乏 渴望；切慕；渴慕；切心想望 ἐπιποθίαν δὲ ἔχων τοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς ἀπὸ πολλῶν ἐτῶν  ‘since I have been longing for so many years to come to (see) you’  「我多年来都很想去你们那里」 (罗 15:23)

ἐπιπορεύομαι

(1)

(a)

15.83 线性运动 来，来到，到达 ［参ἐπέρχομαι, ἐπιβαίνω］ 移到或临到，通常有已经到达的含义 来到；到达 τῶν κατὰ πόλιν ἐπιπορευομένων πρὸς αὐτὸν  ‘when people kept coming to him from one town after another’  「群众从各城各地纷纷来见耶稣」 (路 8:4)

ἐπιράπτω

(1)

(a)

48.5 涉及布料的活动 把布缝在一起 缝上；补上 Οὐδεὶς ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου ἐπιράπτει ἐπὶ ἱμάτιον παλαιόν  ‘no one sews a piece of new cloth on to an old garment’  「没有人把新布缝在旧衣服上」 (可 2:21) 在一些社会中，可 2:21 中的这句话是完全没有意义的，因为人们通常会藉着缝补新布块来修补旧衣服，有时甚至到了难以分辨那块是原初布料的地步。因此，翻译者可能需要提供旁注加以说明。

ἐπιρίπτω

(1)

(a)

15.219 线性运动 投掷，扔掉 把东西抛到某物上1 抛上去；用力抛上去 ἐπιρίψαντες αὐτῶν τὰ ἱμάτια ἐπὶ τὸν πῶλον  ‘they threw their garments on the donkey’  「把自己的外衣搭在驴驹上」 (路 19:35)

(b)

90.18 语意格 责任 ἐπιρίπτω ἐπί  （习语，直译：抛在……上）使某人承担某事的责任 使承担责任；使负责 πᾶσαν τὴν μέριμναν ὑμῶν ἐπιρίψαντες ἐπ᾽ αὐτόν  ‘put upon him all responsibility for your cares’ or ‘make him responsible for all your worries’  「让他担当你们的一切忧虑」或「让他为你们的一切忧虑承担责任」 (彼前 5:7) 关于这个表达在 彼前 5:7 的另一种解释，就是把 τὴν μέριμναν ἐπιρίπτω ἐπί 视为一个习语，见 25.250。

(c)

25.250 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 ［参μέριμνα］ τὴν μέριμναν ἐπιρίπτω ἐπί  （习语，直译：把忧虑抛给）停止忧虑并信靠某人 把自己的忧虑交给；把烦恼留给；将忧虑卸给 πᾶσαν τὴν μέριμναν ὑμῶν ἐπιρίψαντες ἐπ᾽ αὐτόν  ‘put all of your cares upon him’ or ‘give all of your worries to him’ or ‘stop worrying and trust him completely’  「你们要把一切忧虑卸给上帝」或「不要忧虑，要完全信靠他」 (彼前 5:7) 关于这个表达在 彼前 5:7 的另一种解释，即仅以 ἐπιρίπτω ἐπί 为习语，见 90.18。

____________________________________________________

1 ἐπιβάλλω[a]（15.218）和ἐπιρίπτω（15.219）的意思在某种程度上类似于βάλλω[a]（15.215）和ῥίπτω[a]（15.217）的区别；βάλλω[a]指比较深思熟虑的动作，ῥίπτω[a]所指动作更为快速、更为有力，并且经常更为冲动。

ἐπισείω

(1)

(a)

39.44 敌意，冲突 暴乱 ［参ἀνασείω, ἐκταράσσω, θορυβέω, κινέω, σαλεύω, ταράσσω］ 引发群众骚乱 煽动反对；引发暴乱；引起骚动；唆使；挑唆 ἐπεισείσαντες τοὺς ὄχλους  ‘they incited the crowds’  「他们唆使群众」（GNT3c-经文校勘栏） (徒 14:19) 这词是一个异文，只出现在：ἐπεισείσαντες τοὺς ὄχλους「他们挑起众人的愤怒」（徒 14:19）（GNT3c-校勘栏）。

ἐπίσημος

(1)

ον

(a)

28.31 知道 知名的，清楚显示的，显露的 由于正面或负面的特点而广为人知或突出 出众的；有名望的；出了名的；出名的；臭名昭着的；声名狼藉的 εἶχον δὲ τότε δέσμιον ἐπίσημον λεγόμενον [Ἰησοῦν] Βαραββᾶν  ‘at that time there was a notorious prisoner named Jesus Barabbas’  「那时，有个声名狼藉的囚犯，名叫耶稣．巴拉巴」 (太 27:16) εἰσιν ἐπίσημοι ἐν τοῖς ἀποστόλοις  ‘they are outstanding among the apostles’  「他们在使徒中是有名望的」 (罗 16:7) 在一些情况下，罗 16:7 中的「有名望的」可以译成「重要而着名的」，而 太 27:16 中的「出了名的」在一些语言中可以译成「臭名昭着的」。

ἐπισιτισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

5.1 食物及调味品 食物 ［参ἄρτος, βρῶμα, βρῶσις, διατροφή, τροφή, χόρτασμα］ 任何种类的食物或食粮 1 食物 Ἀπόλυσον τὸν ὄχλον, ἵνα ... εὕρωσιν ἐπισιτισμόν  ‘send the people away so that ... they can find food’  「请打发群众离去……找东西吃」 (路 9:12) 几乎所有语言都至少有几个对于食物的通称，尽管这些通称可能是源自一些口头的表达，意思基本上是「吃的东西」。在某些语言中，人们可能会区分「咀嚼的东西」和「喝的东西」，因此，在某些语境中必须采用意为「咀嚼和喝的东西」的短语来通称食物。如果没有包含这两种食物，读者可能会以为 太 6:11 等经文中所祈求的，只是固体食物。 有些语言可能不使用通称，或「吃的东西」等短语，而是概括某个特定词汇的含义。例如，在东方某些地区，「米饭」这个词也可普遍用来指「食物」。事实上，有些人如果在一餐中没有吃过米饭，就会说：「我还没有吃饭！」在英语中，一个类似的情况是「面包」。例如，在翻译 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）时，如果严格地按字面直译为「人活着不是单靠面包」，那就是错误的，因为这可能使意思变成：人不应该只吃面包。路 4:4 中的意思当然是：「活着的含义不仅仅是吃喝」。

____________________________________________________

1 这一组意为食物的词汇无疑存在细微的差异，但是无法根据现有的上下文来确定这些意思上的差异。τροφή和διατροφή的意思也许较为一般性，可能比较强调食粮这个方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]则可能是指固态食物，但这些词汇的意思本质上都是一般性的，因此很难确定当中细微的涵义区分。

ἐπισκέπτομαι

(1)

(a)

30.102 思考 选择，拣选，宁取 经过仔细调查之后作出选择或拣选 仔细挑选；仔细调查后选择 ἐπισκέψασθε δέ, ἀδελφοί, ἄνδρας ἐξ ὑμῶν μαρτυρουμένους ἑπτά, πλήρεις πνεύματος  ‘so then, fellow believers, carefully select seven men among you who are known to be full of the Holy Spirit’  「所以弟兄们，要从你们当中慎重选出七个名声好的人，满有圣灵的」 (徒 6:3)

(b)

34.50 联合 探望 ［参θεάομαι, ὁράω］ 基于友谊并带着帮忙的意图去看望一个人 看望；探望 καὶ ἐν φυλακῇ καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με  ‘and in prison and you did not visit me’  「我在监狱里，你们没有来看望我」 (太 25:43) 关于 ἐπισκέπτομαι 在 太 25:43 中的另一种解释，见 35.39。

(c)

35.39 帮助，照顾 照顾，照应 ［参ἐπισκοπέω, προνοέω］ 照顾，暗示持续的责任 照顾；看顾；眷顾；顾念 ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με  ‘I was sick and in prison but you would not take care of me’  「我病了，我在监狱里，你们没有来照顾我」 (太 25:43) πρῶτον ὁ θεὸς ἐπεσκέψατο λαβεῖν ἐξ ἐθνῶν λαὸν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ  ‘God first showed his care for the Gentiles by taking from among them a people for himself’  「上帝从外邦人中间选取人民归于自己的名下，表明他起初怎样眷顾他们」 (徒 15:14) 在 太 25:43，ἐπισκέπτομαι 也可以理解为「看望」（见 34.50）。

(d)

85.11 在空间存在 在某个地方 在场，有关心的含意1 亲临帮助；在场帮助；随时准备援助 Ἐπεσκέψατο ὁ θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ  ‘God has come to help his people’  「上帝来帮助他的百姓！」 (路 7:16)

____________________________________________________

1 ἐπισκέπτομαι是典型的复杂语义单元，既包括在场出现，也包括目的，即帮助。

ἐπισκευάζομαι

(1)

(a)

77.8 准备好 为某一目的而准备或准备好 准备；做好准备；准备好；预备；收拾行李 Μετὰ δὲ τὰς ἡμέρας ταύτας ἐπισκευασάμενοι ἀνεβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘after those days we got ready and went up to Jerusalem’  「过了几天，我们收拾行装上耶路撒冷去」 (徒 21:15)

ἐπισκηνόω

(1)

(a)

85.75 在空间存在 居住，定居 ［参σκηνόω］ 来住在某个心理或属灵意义上的地方（在有些上下文中，可能有临时安排的含意） 居住；来居住 ἵνα ἐπισκηνώσῃ ἐπ᾽ ἐμὲ ἡ δύναμις τοῦ Χριστοῦ  ‘that the power of Christ may come to dwell in me’  「好让基督的能力来住在我里面」 (林后 12:9) 在《新约》的语境中，σκηνόω 和 ἐπισκηνόω 本质上是比喻义，因为讲论的是属灵的存在和住处，而不是人的住处或居住。在翻译时，翻译者应该尽量保留这种重要的比喻关系，因为它表达了一种重要的方式，表明属灵的存在和人的存在可以结合在一起。然而，有些语言可能需要采用意思只是「在」或「继续在」的措辞，因为论到「生活」或「居住」的时候，所采用的可能是一些意思特别具体的用语，例如「同一个锅吃饭」或「同一扇门进去」。

ἐπισκιάζω

(1)

(a)

14.62 自然界的事件及状态 黑暗 ［参κατασκιάζω］ 把某物放在光源和物件之间而产生阴影 投下阴影 νεφέλη φωτεινὴ ἐπεσκίασεν αὐτούς  ‘a shining cloud overshadowed them’  「一朵明亮的云彩遮盖他们」 (太 17:5) κἂν ἡ σκιὰ ἐπισκιάσῃ τινὶ αὐτῶν  ‘at least his shadow might fall on one of them’  「至少他的影子可以落在一些人身上」 (徒 5:15) 考虑到名词 σκιά 和动词 {L:ἐπισκιάζω} 的含义，「影子」这个元素在 徒 5:15 中出现了语义重复的情况。太 17:5 中那「光明的云彩」不会产生像 徒 5:15 中那样的影子，而是界于（1）太阳和（2）耶稣与门徒之间。因此，那「光明的云彩」更像是一个覆盖物，而不是一个影子。关于 太 17:5 中这朵「光明的云彩」是指上帝的舍金纳，在 14.49 和 14.50 中已有讨论。 {L:ἐπισκιάζω} 在 路 1:35 中用作比喻，指圣灵使马利亚怀孕的中介角色：πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σέκαὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι「圣灵要临到你身上，至高者的能力要荫庇你」。 然而在一些语言中，把 {L:ἐπισκιάζω} 直译为「遮盖」是不可以的，因此可能需要使用另一些说法，例如：「至高者的能力要临到你」，或「上帝的能力要临到你」。在某些语言中，严格直译 路 1:35 中的 {L:ἐπισκιάζω} ，可以被理解为露骨地指性行为，这种解释应该避免。

ἐπισκοπέω

(1)

(a)

35.39 帮助，照顾 照顾，照应 ［参ἐπισκέπτομαι, προνοέω］ 照顾，暗示持续的责任 照顾；看顾；眷顾；顾念；来看 ἐπισκοποῦντες μή τις ὑστερῶν ἀπὸ τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ  ‘see to it that no one lacks the benefits of God's kindness’  「要注意不要让任何人缺乏上帝仁慈的恩惠」 (来 12:15) 关于 ἐπισκοπέω 在 来 12:15 中的另一种解释，见 30.46。

(b)

30.46 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 仔细考虑某事，暗示要提防该事 谨慎留意；认真注意；仔细考虑；防范 ἐπισκοποῦντες μή τις ὑστερῶν ἀπὸ τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ  ‘guard against turning back from the grace of God’ or ‘being concerned in order that no one will fail in respect to the grace of God’  「要谨慎，免得有人转离上帝的恩典」或「要关注，免得有人丢弃上帝的恩典」 (来 12:15) 关于 ἐπισκοπέω 在 来 12:15 的另一种解释，见 35.39。有些学者认为，来 12:15 中的 ἐπισκοπέω 至少含有类似 ἐπισκοπέω[c] 「负责任，照顾」（53.70）的意思。

(c)

53.70 宗教活动 角色及作用 有责任照顾某人，暗示在教会中担当比较正式的职责 牧养；负责任；照顾；照管；照料 ποιμάνατε τὸ ἐν ὑμῖν ποίμνιον τοῦ θεοῦ ἐπισκοποῦντες μὴ ἀναγκαστῶς  ‘be shepherds of the flock of God committed to you, being responsible for the care of such and not as a matter of obligation’  「要牧养上帝所付托你们的羊群，甘心乐意地按照上帝的旨意照顾他们，不是出于勉强」 (彼前 5:2) 在 彼前 5:2，ἐπισκοπέω 也可以理解为不是某种正式的责任，而只是一个帮助和服事的角色（见 35.39）。

ἐπισκοπή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

34.51 联合 探望 神圣力量的降临，为要施与恩惠或施行审判 临到；眷顾；监察 ἀνθ᾽ ὧν οὐκ ἔγνως τὸν καιρὸν τῆς ἐπισκοπῆς σου  ‘because you did not recognize the time (of God's) coming (to save) you’  「因为你认不出上帝来拯救你的时候」 (路 19:44) δοξάσωσιν τὸν θεὸν ἐν ἡμέρᾳ ἐπισκοπῆς  ‘they will praise God on the day of his coming’  「在主再来的日子，赞美上帝」 (彼前 2:12) 彼前 2:12 中所指的可能是上帝到来统管，或到来施行审判。

(b)

53.69 宗教活动 角色及作用 包含服事和领导等职责的宗教角色 职分；职位；教会领袖的职事；监督的职分 Τὴν ἐπισκοπὴν αὐτοῦ λαβέτω ἕτερος  ‘let someone else take his office’  「愿别人取代他的职分」 (徒 1:20) Εἴ τις ἐπισκοπῆς ὀρέγεται, καλοῦ ἔργου ἐπιθυμεῖ  ‘if a man is eager to fulfill a ministry as a church leader, he desires an excellent work’  「人如果渴慕履行教会领袖的职事，就是爱慕美好的工作」 (提前 3:1) 见 53.71 的讨论。关于 徒 1:20 中 ἐπισκοπή 另一种更有可能的解释，见 35.40。

(c)

35.40 帮助，照顾 照顾，照应 （ἐπισκοπέω[a]「照顾」35.39 的衍生词）负责照顾某些人的人的职位 肩负责任的职位；监督的职分 Τὴν ἐπισκοπὴν αὐτοῦ λαβέτω ἕτερος  ‘may someone else take his position of responsibility for the care of (the church)’  「愿别人得到他负责照管教会的职位」 (徒 1:20) 虽然在某些经文中，ἐπισκοπή 传统上被视为一个有权柄的职位，但事实上，这词的焦点是在照顾别人的责任；在 徒 1:20 的上下文中，所指的显然是照顾教会的责任（见 53.69）。

ἐπίσκοπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

35.43 帮助，照顾 照顾，照应 有责任去关心别人属灵需要的人 负责……的人；监护者；监督 ἀλλ᾽ ἐπεστράφητε νῦν ἐπὶ τὸν ποιμένα καὶ ἐπίσκοπον τῶν ψυχῶν ὑμῶν  ‘but you have now turned to the Shepherd and Keeper of your souls’  「如今却归回你们灵魂的牧人和监督了」 (彼前 2:25) 在 彼前 2:25，ἐπίσκοπος 是用在基督身上，毫无疑问，这词也有 53.71 中 ἐπίσκοπος[b] 的一些相关含义，但是在 彼前 2:25，其重点不在于领导地位，而在于照顾信徒的角色。

(b)

53.71 宗教活动 角色及作用 在教会中作领袖的人 教会领袖；监督 δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ἀνέγκλητον εἶναι ὡς θεοῦ οἰκονόμον  ‘since he is in charge of God's work, the church leader should be without fault’  「他既然作教会的领袖，作上帝工作的管家，就应该是无可指责的」 (多 1:7) 关于 彼前 2:25 中的 ἐπίσκοπος，见 35.43。 在翻译 ἐπισκοπή[c] (53.69)、ἐπισκοπέω[c] (53.70) 或 ἐπίσκοπος[b] 时，需要尽量包含领导和服事两种概念；换句话说，既有责任照顾会众的需要，也有责任指导成员的活动。有些语言可以采用「帮助者」和「领袖」等对应词。

ἐπισπάομαι

(1)

(a)

53.52 宗教活动 献身，成为圣洁 （医学术语）把包皮拉到阴茎末端，藉此掩盖从前施行的割礼 废割礼；除掉割礼的印记；掩盖割损的记号 μὴ ἐπισπάσθω  ‘do not conceal the circumcision’  「不要遮掩割礼的记号」 (林前 7:18) 在一些语言中，按照字面描述去翻译 ἐπισπάομαι 可能会显得非常粗俗。另外，这种做法在医学上看来是不可能的或是荒谬的，因此一般来说，翻译者可以采用「不要隐藏割礼的记号」，或「不要除去割礼的记号，从而看起来好像没有行过割礼似的」。很多时候，翻译者需要加上旁注解释，让读者能够充分明白。

ἐπισπείρω

(1)

(a)

43.8 农耕 在先前撒过种的地方再撒种 再撒种；在……之上撒种；将种子撒在另一种谷物上面 ἦλθεν αὐτοῦ ὁ ἐχθρὸς καὶ ἐπέσπειρεν ζιζάνια ἀνὰ μέσον τοῦ σίτου  ‘an enemy came and sowed weeds where the wheat was’  「敌人来了，把稗子撒在麦子中间」 (太 13:25)

ἐπίσταμαι

(1)

(a)

28.3 知道 知道 掌握关于某人的信息，暗示理解这些信息的重要性 1 知道；明白；晓得；懂得 ὑμεῖς ἐπίστασθε ὅτι ἀφ᾽ ἡμερῶν ἀρχαίων ἐν ὑμῖν ἐξελέξατο ὁ θεὸς  ‘you know that a long time ago God chose (me) from among you’  「你们知道上帝早已在你们中间拣选了我」 (徒 15:7) τὸν ∏αῦλον ἐπίσταμαι  ‘I know about Paul’  「保罗我也认识」 (徒 19:15)

(b)

32.3 理解 理解 拥有或获得洞察力，焦点在于过程 理解；意识到；真正知道 τετύφωται, μηδὲν ἐπιστάμενος  ‘he is conceited and understands nothing’  「他是自高自大，一无所知」 (提前 6:4)

____________________________________________________

1 ἐπίσταμαι[a]的隐含意思可能是由于ἐπίσταμαι频繁用来表示「理解」（32.3）。

ἐπίστασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

25.239 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 长期担忧和焦虑的状态 压力；忧虑；重担 χωρὶς τῶν παρεκτὸς ἡ ἐπίστασίς μοι ἡ καθ᾽ ἡμέραν, ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν  ‘apart from other things, my daily pressure, my anxiety about all the churches’  「除了其他事情之外，我还挂虑各教会的事，天天承受着压力」 (林后 11:28) 关于 ἐπίστασις 在 林后 11:28 的另一种解释，见 35.42。

(b)

39.34 敌意，冲突 反叛 ［参ἀκαταστασία, ἀνίστημι, ἀποστασία, ἐπανίστημι, στάσις］ 起来公然反抗权威，意图推翻它或完全违抗其要求 1 反抗；造反；叛乱 οὔτε ... εὗρόν με ... ἐπίστασιν ποιοῦντα ὄχλου  ‘they did not find me ... organizing a rebellion of the people’  「他们都没有看见我……组织群众作乱」 (徒 24:12) ἀποστασία 和 ἐπίστασις[b] 的字义可能会因为前缀的构成不同而略有差异，但是这种观点并没有足够的上下文证据。

(c)

35.42 帮助，照顾 照顾，照应 基于权力的监督责任 负责；照顾；为……挂虑；为……挂心 ἡ ἐπίστασίς μοι ἡ καθ᾽ ἡμέραν, ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν  ‘my daily responsibility and concern for all the churches’  「我还天天挂心各教会的事」 (林后 11:28) 有人认为 ἐπίστασις 只解作有权柄的职位，然而这权柄是通过监督和关怀他人来体现的。从某种意义上来说，林后 11:28 中 ἐπίστασις 的含义由后面的同位短语 ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν「为众教会操心」来决定。关于 ἐπίστασις 在 林后 11:28 中的另一种解释，见 25.239。

____________________________________________________

1 ἐπανίστημι和ἐπίστασις[b]带有前缀ἐπι，可能与ἀνίστημι[h]和στάσις[a]具有某种程度上的不同，因为前缀可能表示动作是具体指向某个对象，但是并没有足够的上下文证据支持这种意思区分。

ἐπιστάτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

87.50 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 地位高的人，尤其因为那人担当领导的角色 领袖；领导者；老师 Ἐπιστάτα, δι᾽ ὅλης νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν  ‘Master, we worked hard all night long and caught nothing’  「老师，我们整夜劳累，并没有打着什么」 (路 5:5)

ἐπιστέλλω

(1)

(a)

33.49 沟通 书面语言 用书信形式与某人沟通 写信，写信给 ἐπιστεῖλαι αὐτοῖς τοῦ ἀπέχεσθαι τῶν ἀλισγημάτων  ‘we should write a letter telling them not to eat any food that is unclean’  「我们应该写信，吩咐他们不可吃……不洁净的食物」 (徒 15:20)

ἐπιστήμων

(1)

ον

(a)

32.27 理解 理解能力 ［参συνετός］ （ἐπίσταμαι[b]「理解」32.3 的衍生词）指能够理解和评价 聪明；有洞察力；有理解力 Τίς σοφὸς καὶ ἐπιστήμων ἐν ὑμῖν;  ‘who is wise and understanding among you?’  「你们中间谁是有智慧有见识的呢？」 (雅 3:13)

ἐπιστηρίζω

(1)

(a)

74.19 能够，有能力 使某人变得更加坚强，意思是使其在态度或信念上更加坚定不变 使刚强；使更加坚固；坚固 ἐπιστηρίζοντες τὰς ψυχὰς τῶν μαθητῶν  ‘they strengthened the believers’  「他们坚固门徒」 (徒 14:22)

ἐπιστολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

6.63 人工制品 用于标记及书写的工具 ［参γράμμα］ 写给一人或多人的、包含文字的物件 信（通常写在纸莎草纸上） ἀναδόντες τὴν ἐπιστολὴν τῷ ἡγεμόνι παρέστησαν καὶ τὸν ∏αῦλον αὐτῷ  ‘they delivered the letter to the governor and turned Paul over to him’  「把信呈交总督，同时把保罗交给他」 (徒 23:33) 有些语言需要区分作为物件的「信」和作为内容或信息的「信」。在 徒 23:33，焦点是在信件这个物件，而不一定在信件的内容。然而，在大多数上下文中都不能区分作为实物的信件和作为信息的信件（见 33.48）。

(b)

33.48 沟通 书面语言 书面的沟通，通常由一个人写给一人或多人 1 信；书信；文书；文件；公文 γράψας ἐπιστολὴν ἔχουσαν τὸν τύπον τοῦτον  ‘then he wrote a letter that went like this’  「千夫长又写了公文，大意如下」 (徒 23:25) 在 徒 23:25，ἐπιστολή 也可以理解为一件物件（见 6.63），而不是文书的内容或信息。

____________________________________________________

1 ἐπιστολή可指用作沟通方式的物质实体（见6.63），或指写下来的内容（33.48），但在某些上下文中极难区分ἐπιστολή究竟是哪个意思。

ἐπιστομίζω

(1)

(a)

33.124 沟通 保持沉默 使某人停止说话 禁止说话；阻止某人说话 οὓς δεῖ ἐπιστομίζειν, οἵτινες ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσιν  ‘it is necessary to silence them, for they are upsetting whole families’  「你必须禁止这些人说话；因为，他们……破坏了许多家庭」 (多 1:11)

ἐπιστρέφω  (ἐπιστρέφομαι)

(1)

(a)

15.90 线性运动 返回 返回以前所处的地点或区域，重点可能在于转向 返回；转身 ἐπέστρεψαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν  ‘they returned to Galilee’  「就回加利利」 (路 2:39)

(b)

31.60 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 ［参ἐπιστροφή, στρέφω］ 改变自己的信仰，焦点在于所转向的信仰 转向；相信；接受 πῶς ἐπιστρέφετε πάλιν ἐπὶ τὰ ἀσθενῆ καὶ πτωχὰ στοιχεῖα  ‘how is it that you want to turn back again to those weak and pitiful ruling spirits?’  「为什么又要回去找那些软弱不足的支配之灵呢」 (加 4:9) ἐπεστράφητε νῦν ἐπὶ τὸν ποιμένα  ‘now you have returned to the Shepherd’  「如今却归回你们……的牧人」 (彼前 2:25) 在 加 4:9 和 彼前 2:25 等经文中，分析其中 στρέφω[g]、ἐπιστρέφω[b] 和 ἐπιστροφή[a] 的含义时，翻译者很难确定所关注的信念或行为的范围。对于 彼前 2:25，可以肯定重点是在人际关系。因此，翻译这些词汇时不能过多地缩窄其含义，否则必定会损害某些关键的语义特徵。

(c)

31.61 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 使人改变信仰，焦点在于所转向的信仰 使改变信仰；使转向 πολλοὺς τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ἐπιστρέψει ἐπὶ κύριον τὸν θεὸν αὐτῶν  ‘he will cause many of the people of Israel to turn to the Lord their God’  「他要使许多以色列人回转，归于主—他们的上帝」 (路 1:16)

(d)

41.51 行为及相关状态 改变行为 ［参ἐπιστροφή］ 朝着特定的方向改变自己的生活方式，有回转归向上帝的含义 改变行事方式；转向上帝；归向上帝；悔改；回心转意；回转过来 μήποτε ἐπιστρέψωσιν καὶ ἀφεθῇ αὐτοῖς  ‘for if they did, they might turn to God and he would forgive them’  「如果他们明白，就可能会转向上帝，而上帝会赦免他们」 (可 4:12) 在一些语言中，仅仅译成「改变自己的生活方式」是不够的，因为这可能是中性的含义，甚至暗示变得更糟。因此，在一些情况下可能需要译成：「按照上帝的心意改变自己的生活方式」，或「改变自己，按照上帝的心意来生活」。

(e)

25.95 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 ἐπιστρέφω καρδίας ἐπί  （习语，直译：把心转向）使态度朝积极和可接受的方向转变 善待；友好对待；使成为可接受的；使……的心转向 ἐπιστρέψαι καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα καὶ ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων  ‘he will cause fathers to be well-disposed to their children and he will cause disobedient people to accept the way of thinking of the righteous’  「叫父亲的心转向儿女，叫悖逆的人接受义人的思考方式」 (路 1:17)

(f)

16.13 非线性运动 转身或转向 转身；转向 ἐπιστραφεὶς ἐν τῷ ὄχλῳ ἔλεγεν  ‘turning around in the crowd, he said’  「就在众人中间转过来，说」 (可 5:30)

ἐπιστροφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

31.60 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 ［参ἐπιστρέφω, στρέφω］ 改变自己的信仰，焦点在于所转向的信仰 转向；相信；接受；归信 ἐκδιηγούμενοι τὴν ἐπιστροφὴν τῶν ἐθνῶν  ‘they reported how the Gentiles had turned (to God)’  「报告外邦人归信的事」 (徒 15:3) 在 徒 15:3 等经文中，分析其中 στρέφω[g]、ἐπιστρέφω[b] 和 ἐπιστροφή[a] 的含义时，翻译者很难确定所关注的信念或行为的范围。对于 彼前 2:25，可以肯定重点是在人际关系。因此，翻译这些词汇时不能过多地缩窄其含义，否则必定会损害某些关键的语义特徵。 关于 ἐπιστροφή 在 徒 15:3 中的另一种解释，见 41.51。

(b)

41.51 行为及相关状态 改变行为 ［参ἐπιστρέφω］ 朝着特定的方向改变自己的生活方式，有回转归向上帝的含义 改变行事方式；转向上帝；归向上帝；归信上帝；归主；悔改；回心转意；回转过来 ἐκδιηγούμενοι τὴν ἐπιστροφὴν τῶν ἐθνῶν  ‘they reported how the Gentiles had turned to God’  「报告外邦人归信上帝的事」 (徒 15:3) 在一些语言中，仅仅译成「改变自己的生活方式」是不够的，因为这可能是中性的含义，甚至暗示变得更糟。因此，在一些情况下可能需要译成：「按照上帝的心意改变自己的生活方式」，或「改变自己，按照上帝的心意来生活」。 关于 ἐπιστροφή 在 徒 15:3 的另一种解释，见 31.60。

ἐπισυνάγω  (ἐπισυνάγομαι)

(1)

(a)

15.126 线性运动 聚集，召集 ［参ἐπισυναγωγή］ 使聚集到一个特定地点 使聚集在一起；聚集起来 ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυναγαγεῖν τὰ τέκνα σου  ‘how often I wanted to gather your people together’  「我多少次想聚集你的人民」 (太 23:37)

(b)

15.124 线性运动 聚集，召集 聚集到一个特定地点 聚集（到） ἦν ὅλη ἡ πόλις ἐπισυνηγμένη πρὸς τὴν θύραν  ‘all the people of the town had gathered at the door’  「全城的人都聚集在门前」 (可 1:33)

ἐπισυναγωγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

15.126 线性运动 聚集，召集 ［参ἐπισυνάγω］ 使聚集到一个特定地点 使聚集在一起；聚集起来 ὑπὲρ τῆς παρουσίας τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡμῶν ἐπισυναγωγῆς ἐπ᾽ αὐτὸν  ‘concerning the coming of our Lord Jesus Christ and our being gathered together to be with him’  「关于我们主耶稣基督的来临和我们到他那里聚集」 (帖后 2:1)

(b)

15.128 线性运动 聚集，召集 （ἐπισυνάγομαι「聚集到」15.124 的衍生词）一个群体的聚集（是 ἐπισυναγωγή[a], 15.126 的主动意义，而不是被动意义） 聚集；集会 μὴ ἐγκαταλείποντες τὴν ἐπισυναγωγὴν ἑαυτῶν, καθὼς ἔθος τισίν  ‘do not neglect your assembling as some are doing’  「不可忽略聚会，好像有些人所做的那样」 (来 10:25)

ἐπισυντρέχω

(1)

(a)

15.134 线性运动 聚集，召集 匆匆地聚集到一个特定地点 匆忙赶到一个地方；蜂拥而至 ἰδὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὅτι ἐπισυντρέχει ὄχλος, ἐπετίμησεν τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ  ‘Jesus noticed that the crowd was thronging toward him, so he gave a command to the evil spirit’  「耶稣看见群众围拢过来，就命令那污灵」 (可 9:25)

ἐπισφαλής

(1)

ές

(a)

21.3 危险，冒险，安全，拯救 危险 与造成危险的事物有关 危险的 ὄντος ἤδη ἐπισφαλοῦς τοῦ πλοὸς  ‘the voyage already being dangerous’  「航行已变得很危险」 (徒 27:9)

ἐπισχύω

(1)

(a)

68.71 时态 专心努力去做，全力去做 坚持做某事，暗示持续不断和非常努力 坚持；坚决要求；极力 οἱ δὲ ἐπίσχυον λέγοντες  ‘they persisted in saying ...’  「他们坚持说」 (路 23:5)

ἐπισωρεύω

(1)

(a)

59.65 数量 增加，减少 （ἐπισωρεύω「堆积」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）大大增加某物的数量 大量增加；堆积；积聚；增添；聚集；召聚 ἑαυτοῖς ἐπισωρεύσουσιν διδασκάλους  ‘they will greatly increase for themselves the number of teachers’  「随心所欲地增添好些教师」 (提后 4:3)

ἐπιταγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.326 沟通 吩咐，命令 ［参διαταγή, διάταγμα］ （ἐπιτάσσω「命令，指示」33.325 的衍生词）明确地吩咐或命令的事情 吩咐；命令；法令；条例；指令 κατ᾽ ἐπιταγὴν τοῦ αἰωνίου θεοῦ ... εἰς πάντα τὰ ἔθνη γνωρισθέντος  ‘by the order of the eternal God ... it is made known to all nations’  「按照永生上帝的命令昭示万国」 (罗 16:26)

(b)

37.42 控制，管理 运用权力 指挥的权力或权柄 命令权；指挥权；权柄；权威；职权 ἔλεγχε μετὰ πάσης ἐπιταγῆς  ‘rebuke with complete authority’  「运用充分的权柄责备人」 (多 2:15) 多 2:15 中的这个语句也可以译成：「表明你在责备他们的时候，有充分的权力去下命令」。

ἐπιτάσσω

(1)

(a)

33.325 沟通 吩咐，命令 ［参διατάσσω, προστάσσω, συντάσσω, τάσσω］ 详细说明必须做什么1 命令；指示；告诉；吩咐 παρρησίαν ἔχων ἐπιτάσσειν σοι τὸ ἀνῆκον  ‘being bold enough to order you to do what should be done’  「放胆吩咐你做该做的事」 (门 1:8)

____________________________________________________

1 τάσσω[c]、συντάσσω、προστάσσω[a]、ἐπιτάσσω和διατάσσω[a]的意思显然略有区别，特别是在内涵意义上，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἐπιτελέω

(1)

(a)

68.22 时态 完竣，完成，成就 ［参ἀποτελέω, ἐκτελέω, συντελέω, τελειόω, τελέω］ 使活动成功完成 1 成全；完成；结束；完毕 ὁ ἐναρξάμενος ἐν ὑμῖν ἔργον ἀγαθὸν ἐπιτελέσει ἄχρι ἡμέρας Χριστοῦ Ἰησοῦ  ‘(God), who began (this) good work in you, will carry it on until it is finished in the day of Christ Jesus’  「那在你们当中开始这美好的工作的，会继续这工作，直到在基督耶稣的日子把这工作完成」 (腓 1:6)

(b)

13.108 是，变成，存在，发生 发生 为达到某种最后结果而使之发生 实现；引起 εἰδότες τὰ αὐτὰ τῶν παθημάτων τῇ ἐν κόσμῳ ὑμῶν ἀδελφότητι ἐπιτελεῖσθαι  ‘knowing that these same experiences are happening to your fellow believers in the world’  「知道同样的经历也发生在你们在世上的众弟兄身上」 (彼前 5:9)

(c)

45.2 建造，兴建 建立或竖立一个建筑物，通常是帐篷 建立；竖立；搭建；搭起；支搭；建造 Μωϋσῆς μέλλων ἐπιτελεῖν τὴν σκηνήν  ‘when Moses was about to set up the tent’  「摩西将要搭建帐幕的时候」 (来 8:5)

____________________________________________________

1 τελέω、ἐκτελέω[a]、ἀποτελέω、ἐπιτελέω[a]、συντελέω[a]和τελειόω[c]的意思无疑存在一些细微的区别，特别是在着重点上，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别；不过，ἐκτελέω和ἀποτελέω可能比较强调最终的定局，而ἐπιτελέω[a]可能着重最终的目的。

ἐπιτήδειος

(1)

α，ον

(a)

57.48 拥有，转移，交换 需要，缺乏 为某个特定目的所需要或必须的 1 所需要的；所需用的；必须的；不可缺少的 μὴ δῶτε δὲ αὐτοῖς τὰ ἐπιτήδεια τοῦ σώματος  ‘but you don't give them the things their bodies need’  「不给他们身体所需要的」 (雅 2:16)

____________________________________________________

1 考虑到ἐπιτήδειος在经外希腊文献中更为一般性的意思，ἐπιτήδειος可以归类于语义域71「状态」，因为在《圣经》以外的许多语境中，焦点是在适当性和适合性上，但是，在《新约》出现该词的一处经文中，即雅 2:16，焦点在于缺乏，即贫穷是缺乏需用物品的持续状态。

ἐπιτίθημι  (ἐπιτίθεμαι)

(1)

(a)

85.51 在空间存在 放置，安置 ［参ἐπιβάλλω, ἐπίθεσις］ 把某物放在某物上 放在……上，按 ἐπέθηκαν αὐτῷ τὸν σταυρὸν  ‘they put on him the cross’  「把十字架搁在他身上」 (路 23:26)

(b)

59.72 数量 相加，相减 ［参προσανατίθημι, προστίθημι］ 在现有的数量上再增加某物 加；添；增加；加添 ἐάν τις ἐπιθῇ ἐπ᾽ αὐτά  ‘if anyone adds anything to them’  「若有人在这预言上加添什么」 (启 22:18) 有些语言表达「加添东西」并不困难，但是「加添事件」可能会使重组结构特别困难。例如，路 3:20 可能需要译成「他先前做了其他许多坏事，但是他还做了这一件」，加 2:6 可能需要译成「那些有名望的人并没有说我要在现正做的事上再多做什么」。

(c)

90.87 语意格 使经历 使某人遭受某种经历，通常是通过使用武力 使遭受 πληγὰς ἐπιθέντες ἀπῆλθον ἀφέντες ἡμιθανῆ  ‘having beaten him, they went away, leaving him half dead’  「把他毒打了一顿，就走了，把他半死不活的丢在那里」 (路 10:30) πολλάς τε ἐπιθέντες αὐτοῖς πληγὰς ἔβαλον εἰς φυλακὴν  ‘having beaten them thoroughly, they threw them into prison’  「打了许多棍，就把他们下在监里」 (徒 16:23) ἐπιθήσει ὁ θεὸς ἐπ᾽ αὐτὸν τὰς πληγὰς τὰς γεγραμμένας ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ  ‘God will subject him to the plagues described in this book’  「上帝必将记在这书上的灾祸加在他身上」 (启 22:18) 在 启 22:18，ἐπιτίθημι 显然是一个双关语，带有两种不同的意思：「加添」和「使遭受」。在前面的从句 ἐάν τις ἐπιθῇ ἐπ̓ αὐτά 中，意思显然是「如果任何人在这上面加添什么」（见 ἐπιτίθημι[b], 59.72），但在第二个从句中，这词既有加增人的刑罚又有使人遭受刑罚的意思。

(d)

22.27 烦恼，困难，解脱，有利的情况 引起烦恼、困难 ἐπιτίθημι ζυγὸν ἐπὶ τὸν τράχηλον  （习语，直译：把轭放在颈项上）要求人遵守规章制度，以致给人带来困难 使人承担义务；把重担放在人的背上 νῦν οὖν τί πειράζετε τὸν θεὸν ἐπιθεῖναι ζυγὸν ἐπὶ τὸν τράχηλον τῶν μαθητῶν  ‘why do you now want to put God to the test by laying a load on the backs of the believers’ or ‘... by causing the believers so much trouble’  「你们现在为什么想试探上帝，把……担子，放在信徒的背上呢？」或「你们现在为什么想试探上帝，给信徒带来这么多麻烦呢？」 (徒 15:10)

(e)

33.128 沟通 名字 ἐπιτίθημι ὄνομα  （习语，直译：放置一个名字）给……起名，可能暗示额外多给一个名字 起名；取名 ἐπέθηκεν ὄνομα τῷ ∑ίμωνι ∏έτρον  ‘to Simon, he gave the name Peter’  「西门，耶稣给他起名叫彼得」 (可 3:16a)

(f)

57.78 拥有，转移，交换 给予 ［参προστίθημι］ 把某物交由别人处置 送上；提供；授予 ἐπέθεντο τὰ πρὸς τὰς χρείας  ‘they provided those things that were necessary’  「又给我们提供所需要的东西」 (徒 28:10)

(g)

39.47 敌意，冲突 攻击 ［参ἐπέρχομαι, ἐφίστημι, κατεφίστημι］ 突然用武力袭击某人，这是敌对态度带来的结果 攻击；袭击 οὐδεὶς ἐπιθήσεταί σοι τοῦ κακῶσαί σε  ‘no one will assault you to do you harm’  「没有人会攻击你使你受伤害」 (徒 18:10) 在许多语言中，「攻击」的对等译词是「开始与……打斗」，但某些语言中的对等译词是「扑向」或「抓住以伤害……」。

____________________________________________________

1 在路 6:14（与可 3:16平行），路加使用ὀνομάζω，就是「起名」的意思（见33.127）。

ἐπιτιμάω

(1)

(a)

33.419 沟通 指责 表达强烈反对某人 斥责；责备 προσλαβόμενος αὐτὸν ὁ ∏έτρος ἤρξατο ἐπιτιμᾶν αὐτῷ  ‘Peter took him aside and began to rebuke him’  「彼得就拉他到一边，开始责备他」 (太 16:22)

(b)

33.331 沟通 吩咐，命令 命令，带有威胁的意味 命令；吩咐；嘱咐；责备；斥责 ἐπετίμησεν τῷ ἀνέμῳ καὶ τῷ κλύδωνι τοῦ ὕδατος· καὶ ἐπαύσαντο  ‘he gave a command to the wind and the stormy water, and they quieted down’  「斥责那狂风大浪，风浪就止住，平静了」 (路 8:24)

ἐπιτιμία

(1)

ας＜阴＞

(a)

38.6 惩罚，赏赐 惩罚 ［参τιμωρέω, τιμωρία］ 惩罚，暗指使人受到应得的惩处 惩罚；责罚，谴责 ἱκανὸν τῷ τοιούτῳ ἡ ἐπιτιμία αὕτη ἡ ὑπὸ τῶν πλειόνων  ‘it is enough for this (offender) that he has been punished in this way by most (of you)’  「这样的人受了大多数人的责罚就已经够了」 (林后 2:6)

ἐπιτρέπω

(1)

(a)

13.138 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἐάω］ 容许某人做某事 任凭；准许 Ἐπέτρεψεν Μωϋσῆς βιβλίον ἀποστασίου γράψαι καὶ ἀπολῦσαι  ‘Moses allowed (a man) to write a divorce notice and send (his wife) away’  「摩西准许写了休书就可以休妻」 (可 10:4)

ἐπιτροπή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

37.40 控制，管理 运用权力 全权执行一项任务或命令 权柄；全权 πορευόμενος εἰς τὴν Δαμασκὸν μετ᾽ ἐξουσίας καὶ ἐπιτροπῆς τῆς τῶν ἀρχιερέων  ‘going to Damascus with authority and complete power from the high priests’  「我带着祭司长的权柄和命令往大马士革去」 (徒 26:12) 在 徒 26:12，ἐξουσία 和 ἐπιτροπή 两个词合在一起，特别强调拥有充分的权柄。

ἐπίτροπος

(1)	ου＜阳＞（ἐπιτρέπω「指导」的衍生词，原词没有出现在《新约》）

(a)

37.86 控制，管理 管理，统治 负责监督工人的人 领班；工头；管事的 λέγει ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος τῷ ἐπιτρόπῳ αὐτοῦ, Κάλεσον τοὺς ἐργάτας  ‘the owner of the vineyard said to his foreman, Call the workers’  「园主对工头说：『叫工人都来』」 (太 20:8) 「工头」可以译成「向工人下达命令的人」，或「给工人分配工作的人」。

(b)

36.5 引导，管教，跟从 引导，引领 ［参παιδαγωγός］ 有引导、指导和关心职责的人 监护人；领导；向导 ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστὶν καὶ οἰκονόμους  ‘he is under the supervision of those who take care of him and manage his affairs’  「仍是在监护人和管家的手下」 (加 4:2) 要使用一个结合引导和照顾两种含义的词汇来翻译 ἐπίτροπος[b] 和 παιδαγωγός 可能有点困难。事实上，某些语言可能需要采用两个动词来表达，例如「引导和帮助」或「通过引导来帮助」或「通过引领来照顾」。

ἐπιτυγχάνω

(1)

(a)

57.60 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 获得或得到所追求的事物 获得；得到；取得；领受；到达 τί οὖν; ὃ ἐπιζητεῖ Ἰσραήλ, τοῦτο οὐκ ἐπέτυχεν  ‘what then? The people of Israel did not obtain what they were looking for’  「那么，结果如何呢？以色列人恳切寻求的，他们并没有得到」 (罗 11:7) οὕτως μακροθυμήσας ἐπέτυχεν τῆς ἐπαγγελίας  ‘he was patient, and so he obtained what (God) had promised’  「他耐心等待，终于获得上帝所应许的」 (来 6:15) ζηλοῦτε καὶ οὐ δύνασθε ἐπιτυχεῖν  ‘you strongly desire things, but you cannot obtain (them)’  「你们非常渴望但不能获得」 (雅 4:2) 在一些上下文中，可以把 ἐπιτυγχάνω 解作基本上相当于经历某个事件的人，因此相当于 τυγχάνω（见 90.61）。

(b)

90.61 语意格 经历者 ［参τυγχάνω］ 经历一些事件（通常是中性的含义） 经历，发生在……身上 ὃ ἐπιζητεῖ Ἰσραήλ, τοῦτο οὐκ ἐπέτυχεν, ἡ δὲ ἐκλογὴ ἐπέτυχεν  ‘what the people of Israel sought, this they did not experience, but the chosen one's did experience it’  「以色列人所寻求的，他们没有得着，但是蒙拣选的人得着了」或「以色列人所寻求的，并没有发生在他们身上；但是蒙拣选的人却经历了」 (罗 11:7) 关于 ἐπιτυγχάνω 在 罗 11:7 中的另一种解释，见 57.60。

ἐπιφαίνω  (ἐπιφαίνομαι)

(1)

(a)

14.39 自然界的事件及状态 光 ［参ἐπιφαύσκω, φωτίζω］ 使光照到物体上，把它照亮 照亮；照耀 ἐπιφᾶναι τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθημένοις  ‘to shine upon those seated in darkness and the shadow of death’  「要照亮坐在黑暗中死荫里的人」 (路 1:79) 表达使光照射在一个物体上的语句，往往涉及明确的使役元素，例如：「使光照射在……」，或「使照射」，或「使明亮」，或「使……在光之下」。

(b)

24.21 感官事件及状态 看 ［参ἐπιφάνεια］ 向某人或在某个地方显明 显明；显出；出现 μήτε δὲ ἡλίου μήτε ἄστρων ἐπιφαινόντων ἐπὶ πλείονας ἡμέρας  ‘for many days neither sun nor stars appeared’  「许多天都没有看到太阳和星辰」或「太阳和星辰许多天都没有出来」 (徒 27:20)

ἐπιφάνεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

24.21 感官事件及状态 看 ［参ἐπιφαίνω］ 向某人或在某个地方显明 显明；显出；出现 καὶ πᾶσιν τοῖς ἠγαπηκόσιν τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ  ‘and to all those who love his appearing’  「凡爱慕他显现的人」 (提后 4:8)

ἐπιφανής

(1)

ές

(a)

79.22 物体的特徵 荣美的 形容是荣耀的或奇妙的，因为是明显和自明的 荣耀的；奇妙的；辉煌的；威荣的；显赫的；明显的 πρὶν ἐλθεῖν ἡμέραν κυρίου τὴν μεγάλην καὶ ἐπιφανῆ  ‘before the great and wonderful day of the Lord appears’  「在主那伟大奇妙的日子来到以前」 (徒 2:20)

ἐπιφαύσκω

(1)

(a)

14.39 自然界的事件及状态 光 ［参ἐπιφαίνω, φωτίζω］ 使光照到物体上，把它照亮 照亮；照耀 καὶ ἐπιφαύσει σοι ὁ Χριστός  ‘and Christ will shine upon you’  「基督就要照亮你」 (弗 5:14) 表达使光照射在一个物体上的语句，往往涉及明确的使役元素，例如：「使光照射在……」，或「使照射」，或「使明亮」，或「使……在光之下」。

ἐπιφέρω

(1)

(a)

90.94 语意格 使经历 使某人经历某事，暗示使用权威 导致；施加 μὴ ἄδικος ὁ θεὸς ὁ ἐπιφέρων τὴν ὀργήν;  ‘God doesn't do wrong, does he, when he punishes us?’ or ‘... when he causes us to experience his anger?’  「上帝惩罚我们，是他不义吗？」或「当他使我们遭受他的忿怒，是他做错了吗？」 (罗 3:5)

ἐπιφωνέω

(1)

(a)

33.77 沟通 说话，谈话 ［参ἀναφωνέω, φωνέω］ 以相当大的音量高声说话1 高声呼喊；大声叫喊 ἄλλοι δὲ ἄλλο τι ἐπεφώνουν ἐν τῷ ὄχλῳ  ‘some in the crowd shouted one thing; others, something else’  「人群当中有的喊这个，有的喊那个」 (徒 21:34)

____________________________________________________

1 ἀναφωνέω的音量可能比φωνέω[b]高，ἐπιφωνέω可能更偏重于内容或接受信息的人，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἐπιφώσκω

(1)

(a)

14.41 自然界的事件及状态 光 ［参ἀνατέλλω］ 清晨时分从黑暗变为光明 破晓；变光亮 τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων  ‘as it was dawning on the first day of the week’  「在一周的第一天，黎明的时候」 (太 28:1) 有些语言把破晓分成多个时间段。第一个阶段可能只是东方出现微光；第二个阶段是能够清楚地看见东西；第三个阶段是天空中出现光束或朝霞，随即是日出。通常，这些时间段的其中一个表达方式会较为普遍地使用，因此，对于任何从黑暗到光明的过渡，采用这样的表达方式可能是令人满意的。

ἐπιχειρέω

(1)

(a)

68.59 时态 尝试，试图 企图做某事，但不一定没有成功 从事；想；企图；试着 ἐπεχείρησαν δέ τινες καὶ τῶν περιερχομένων Ἰουδαίων ἐξορκιστῶν ὀνομάζειν ἐπὶ τοὺς ἔχοντας τὰ πνεύματα τὰ πονηρὰ τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ  ‘some Jews who travelled and drove out evil spirits also undertook to use the name of the Lord Jesus to do this’  「那时，有些周游赶鬼的犹太人，也试图用主耶稣的名来做这事」 (徒 19:13)

ἐπιχέω

(1)

(a)

47.6 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的移动 使倒在或使流在 倒在 κατέδησεν τὰ τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον  ‘he bound up his wounds, pouring on oil and wine’  「上前用油和酒倒在他的伤处，包裹好了」 (路 10:34)

ἐπιχορηγέω

(1)

(a)

35.31 帮助，照顾 供应，支持 ［参ἐπιχορηγία, χορηγέω］ 提供任何必要的东西以帮助或满足某人的需要 提供；支援；供应……的需要；供给；赐给 ὁ δὲ ἐπιχορηγῶν σπόρον τῷ σπείροντι καὶ ἄρτον εἰς βρῶσιν χορηγήσει ..  ‘and (God), who supplies seed for the sower and bread to eat, will also supply ...’  「供应种子给撒种的，又供应粮食给人吃的那一位，将要供给你们」 (林后 9:10)

(b)

59.74 数量 相加，相减 在已有的事物之上再加上某物 加添；加上 ἐπιχορηγήσατε ἐν τῇ πίστει ὑμῶν τὴν ἀρετήν  ‘add goodness to your faith’  「有了信心，又要加上德行」 (彼后 1:5)

ἐπιχορηγία

(1)

ας＜阴＞

(a)

35.31 帮助，照顾 供应，支持 ［参ἐπιχορηγέω, χορηγέω］ 提供任何必要的东西以帮助或满足某人的需要 提供；支援；供给 οἶδα γὰρ ὅτι τοῦτό μοι ἀποβήσεται εἰς σωτηρίαν διὰ τῆς ὑμῶν δεήσεως καὶ ἐπιχορηγίας τοῦ πνεύματος Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘for I know that because of your prayers and what the Spirit of Jesus Christ will provide for, I shall be set free’  「因为我知道，这事藉着你们的祈祷和耶稣基督的灵的供给，终必使我得到释放」 (腓 1:19)

ἐπιχρίω

(1)

(a)

47.15 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的应用及清除 ［参ἐγχρίω］ 擦上、涂抹药膏或油之类的物质 1 擦上；涂抹 πηλὸν ἐποίησεν καὶ ἐπέχρισέν μου τοὺς ὀφθαλμοὺς  ‘he made some mud and rubbed it on my eyes’  「他和了泥抹我的眼睛」 (约 9:11)

____________________________________________________

1 ἐγχρίω的意思可能与ἐπιχρίω略有不同，ἐγχρίω主要指在里面涂抹，ἐπιχρίω主要指在外面涂抹，不过两个词汇所涉及的过程基本上是相同的。

ἐποικοδομέω

(1)

(a)

45.5 建造，兴建 在特定的地点建造或建筑某物 建造在……之上；在上面建造 θεμέλιον ἔθηκα, ἄλλος δὲ ἐποικοδομεῖ  ‘I laid the foundation and another man is building upon it’  「我立好了根基，别人在上面建造」 (林前 3:10a)

(b)

74.15 能够，有能力 增加某人或某物的潜力，重点在所涉及的过程上 使刚强；使更加能够；坚固；坚立；建立；建造；造就 ἐποικοδομοῦντες ἑαυτοὺς τῇ ἁγιωτάτῃ ὑμῶν πίστει  ‘build yourselves up on your most holy faith’ or ‘... by means of your most holy faith’  「在你们至圣的信仰上建立自己」或「用你们至圣的信仰建立自己」 (犹 1:20a)

____________________________________________________

1 在林前 3:10和犹 1:20，ἐποικοδομέω显然作为比喻义使用，因为上下文本身是比喻性的，但是，ἐποικοδομέω和θεμέλιον应该按正常意义来理解。

ἐπονομάζω  (ἐπονομάζομαι)

(1)

(a)

33.132 沟通 名字 用名字、头衔或属性将自己分类 自称；把自己视为；称为 Εἰ δὲ σὺ Ἰουδαῖος ἐπονομάζῃ  ‘and if you call yourself a Jew’  「如果你自称犹太人」 (罗 2:17)

ἐποπτεύω

(1)

(a)

24.45 感官事件及状态 看 观察某事物，暗示有目的和持续地去做 观察；看见 ἐποπτεύσαντες τὴν ἐν φόβῳ ἁγνὴν ἀναστροφὴν ὑμῶν  ‘for they will observe how pure and reverent your conduct is’  「因为他们看见你们敬畏和纯洁的品行」 (彼前 3:2) 在一些语言中，短语「他们会观察到」（彼前 3:2）可以表达为：「他们会持续地看见」或「他们会时常看见」。

ἐπόπτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

24.46 感官事件及状态 看 ［参αὐτόπτης］ 亲眼目睹某个事件的发生，因此对事件有个人认识的人；人可以期望这人去证实该事件曾经发生 击证人；目睹事情经过的人 ἐπόπται γενηθέντες τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος  ‘with our own eyes we saw his greatness’  「我们曾亲眼看见他的伟大」 (彼后 1:16)

ἔπος

(1)

(a)

33.139 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参ὡς］ ὡς ἔπος εἰπεῖν  （习语，直译：如同说一句话）一种表达，用来引入另一种说法，作为对所讲内容的解释 可说；可以说；可有这样说；从某种意义上说 καὶ ὡς ἔπος εἰπεῖν, δι᾽ Ἀβραὰμ καὶ Λευὶ ὁ δεκάτας λαμβάνων δεδεκάτωται  ‘and in a sense, through Abraham even Levi, who receives the tenth, paid the tenth’  「甚至可以这样说，连那接受十分之一的利未，也藉着亚伯拉罕缴纳了十分之一」 (来 7:9)

ἐπουράνιος

(1)

ον

(a)

1.8 地理物体及特徵 地面之上的地方 （ οὐρανός[a]「天空」1.5 的衍生词）位于天上的或与天空有关的 天上的；天空的 σώματα ἐπουράνια, καὶ σώματα ἐπίγεια  ‘there are celestial bodies and there are terrestrial bodies’  「有天上的形体，也有地上的形体」 (林前 15:40) 有关 ἐπουράνιος 作为习语的一部分，参 1.26。

(b)

1.12 地理物体及特徵 地面之上的地方 ［参οὐράνιος］ （οὐρανός[b]「天堂」1.11 的衍生词）与天堂有关的或位于天上的 天上的；在天上；属天的 οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ ... πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘for we are not fighting against human beings, but ... against the wicked spiritual forces in the heavenly realms’  「因为我们不是跟血肉凡人争战，而是跟……天上的邪灵争战」 (弗 6:12a) προσεληλύθατε ... πόλει θεοῦ ζῶντος, Ἰερουσαλὴμ ἐπουρανίῳ  ‘you have come ... to the city of the living God, the Jerusalem in heaven’  「你们是来到……永生上帝的城，就是天上的耶路撒冷」 (来 12:22) 衍生词 οὐράνιος 和 ἐπουράνιος[b] 本质上等同于语义复合词，就是把「天」作为天上居所的语义元素，和另一个指定位置或关系的语义元素结合起来。这些用词经常被译为「在天上」、「从天上来」或「属天的」。

(c)

12.17 超自然生物及力量 超自然生物 （οὐρανός[c]「上帝」12.16 的衍生词）指源于上帝的 从上帝来的 κλήσεως ἐπουρανίου μέτοχοι  ‘those who share in the calling from God’  「同蒙上帝选召的信徒朋友们」 (来 3:1) 虽然可以把 来 3:1 理解为「从天上来的呼召」，但是根据经常提及的「呼召」，似乎更应该认识到在这段上下文中使用 ἐπουράνιος，只是代替直接提及上帝。因此，这段经文其实可以翻译为：「那些蒙上帝呼召的人」，或「上帝呼召的那些人」。

(d)

1.26 地理物体及特徵 天体 ［参σῶμα］ σῶμα ἐπουράνιον  （习语，直译：天体；在《新约》中只以复数形式出现 2）天空中的发光体：太阳、月亮，以及其他行星和恒星 天上的形体 σώματα ἐπουράνια, καὶ σώματα ἐπίγεια· ἀλλ᾽ ἑτέρα μὲν ἡ τῶν ἐπουρανίων δόξα, ἑτέρα δὲ ἡ τῶν ἐπιγείων  ‘there are heavenly bodies and earthly bodies; there is a beauty that belongs to heavenly bodies, and another kind of beauty that belongs to earthly bodies’  「有天上的形体，也有地上的形体；但天上的形体有属于它们的美，地上的形体又有另一种属于它们的美」 (林前 15:40) 另参 1.8。 短语 σῶμα ἐπουράνιον 是一个极为通用的词汇，其复数形式有时可以译作「天上的光体」，但在更多情况下可能需要指明是「日、月、星」等不同的天体。在某些语境中，翻译者可能也想指明那些行星，常称之为「流荡的星」或「移动的星」（英语 planet「行星」一词便是源于意为「游荡者」的希腊词）。当然，这些天体并不是流星或彗星。

____________________________________________________

1 在弗 6:12，形容词性的衍生词ἐπουράνιος应该解作邪恶灵界力量所在的天空区域的名称；考虑到这些邪恶力量的超自然性质，以及这些力量似乎在挑战上帝及其天军，因此这些力量应该与天上的世界相关联，而非仅仅与天空关联。

2 短语σῶμα ἐπουράνιον的语义分析有两个可能性：一是把它视为一个固定词组，从而成为一个习语或词汇单元；虽然这词组的语义焦点落在首词σῶμα上，但由于这个短语只限于指太阳、月亮、行星和恒星，因此应被视为语义外向的（semantically exocentric），词组的意思不能从组成的字词构建出来。二是把它视为一种语义内向（semantically endocentric）的表达，也就是一个普通词组，其意思可以从组成的字词构建出来。后者的理解是合理的，因为σῶμα具有「身体；对象」的非常一般性的意思。

ἑπτά

(1)

(a)

60.16 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的七个实例 七 παραλαμβάνει μεθ᾽ ἑαυτοῦ ἑπτὰ ἕτερα πνεύματα  ‘he takes along with him seven other spirits’  「就去另带了七个灵来」 (太 12:45) Ἰωάννης ταῖς ἑπτὰ ἐκκλησίαις ταῖς ἐν τῇ Ἀσίᾳ  ‘John to the seven churches that are in Asia’  「约翰写信给亚细亚的七个教会」 (启 1:4) 古时，「七」是一个特别重要的神圣数字，特别是在《启示录》的一些经文中清楚可见。

ἑπτάκις

(1)

(a)

60.73 数目 一次，两次，三次，等等（时间基数） 发生了七次 七次 ἕως ἑπτάκις  ‘as many as seven times’  「七次之多」 (太 18:21) καὶ ἐὰν ἑπτάκις τῆς ἡμέρας ἁμαρτήσῃ εἰς σὲ  ‘even if he sins seven times a day against you’  「如果他一天七次得罪你」 (路 17:4) 在《马太福音》和《路加福音》中，ἑπτάκις 也可以理解为一个相对较大的数字，即大于人们所预期的数字。

ἑπτακισχίλιοι

(1)

αι，α

(a)

60.44 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的七千个实例 七千 Κατέλιπον ἐμαυτῷ ἑπτακισχιλίους ἄνδρας  ‘seven thousand men remained to me’  「我为自己留下七千人」 (罗 11:4)

Ἔραστος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.122a 人名及地名 人名 跟随保罗旅行传道的同工 以拉都；《思》厄辣斯托

(b)

93.122b 人名及地名 人名 哥林多城内管银库的基督徒 以拉都；《思》厄辣斯托

ἐραυνάω

(1)

(a)

27.34 学习 尝试学习 ［参ζητέω, ζήτησις］ 尝试通过仔细调查或搜索来了解某事 尝试了解；搜索；寻求；寻找信息；查考 ἐραύνησον καὶ ἴδε ὅτι ἐκ τῆς Γαλιλαίας προφήτης οὐκ ἐγείρεται  ‘search (the Scriptures) and you will learn that no prophet ever comes from Galilee’  「你去查考就知道，加利利是不出先知的」 (约 7:52) ὁ δὲ ἐραυνῶν τὰς καρδίας οἶδεν τί τὸ φρόνημα τοῦ πνεύματος  ‘he who searches the heart knows what the thought of the Spirit is’  「那鉴察人心的，明白圣灵的心意」 (罗 8:27) 对于「查考圣经」这个表达，有些语言对「查考」的对等译法是「仔细阅读」或「认真学习」。

ἐργάζομαι

(1)

(a)

42.41 执行，从事 工作，劳碌 ［参ποιέω］ 从事耗费大量精力的活动 工作；做工；辛劳工作；劳动 ὕπαγε σήμερον ἐργάζου ἐν τῷ ἀμπελῶνι  ‘go, work in the vineyard today’  「今天到葡萄园里做工去」 (太 21:28)

(b)

57.198 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 ［参ἐργασία］ 参与商业活动，重点是所做的工作 做生意；做买卖；做贸易；工作；商业 πορευθεὶς ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν ἠργάσατο ἐν αὐτοῖς καὶ ἐκέρδησεν ἄλλα πέντε  ‘the one who had received the five coins went and traded with them and earned another five’  「那领五千的立刻拿去做买卖，另外赚了五千」 (太 25:16)

(c)

90.47 语意格 可数事件的施事者 ［参κατεργάζομαι］ 用于标记可数算的事件的施事者关系，可能有全面性的含义 做；行 ὁ φοβούμενος αὐτὸν καὶ ἐργαζόμενος δικαιοσύνην  ‘who reveres him and does what is right’  「那敬畏他而行义的人」 (徒 10:35)

(d)

13.9 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἐνεργέω, ἐπάγω, καθίστημι, κατεργάζομαι, ποιέω, τίθημι］ 造成某个状态 1 使；导致；造成；引起 οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν  ‘those who cause wickedness’  「你们这些作恶的人」 (太 7:23) 太 7:23 中的 ἐργάζομαι 也可以解释为 ἐργάζομαι[c]（见 90.47）。

____________________________________________________

1 所有与「使、使成为」有关的意思均暗示某种状态上的改变，因此可以归类在语义域13「是，变成，存在，发生」的子域B「状态的改变」。然而，重点似乎主要是在改变后的状态，而不是从一种状态进入另一种状态的过程。发生状态改变的事实似乎只是在语义上伴随出现而已。

ἐργασία

(1)

ας＜阴＞

(a)

41.20 行为及相关状态 行为，品行 （ἐργάζομαι[a]「从事，工作」42.41 的衍生词）从事某种活动或行为 从事；实行；行为 ἑαυτοὺς παρέδωκαν τῇ ἀσελγείᾳ εἰς ἐργασίαν ἀκαθαρσίας πάσης  ‘they gave themselves to vice to practice all kinds of indecency’  「他们放纵情欲，做各种污秽的事」 (弗 4:19)

(b)

57.198 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 ［参ἐργάζομαι］ 参与商业活动，重点是所做的工作 做生意；做买卖；做贸易；工作；商业 ἐπίστασθε ὅτι ἐκ ταύτης τῆς ἐργασίας ἡ εὐπορία ἡμῖν ἐστιν  ‘realize that our prosperity comes from this business’  「你们知道我们是倚靠这生意发财的」 (徒 19:25)

(c)

57.193 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 从商业或活动中获利 赚钱；获利；获得收益；利益 ἰδόντες δὲ οἱ κύριοι αὐτῆς ὅτι ἐξῆλθεν ἡ ἐλπὶς τῆς ἐργασίας αὐτῶν  ‘when her owners realized that their hope of making money was gone’  「她那些主人看见赚钱的希望没了」 (徒 16:19)

ἐργάτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

42.43 执行，从事 工作，劳碌 （ἐργάζομαι[a]「从事，工作」42.41 的衍生词）做工的人 工人；做工的人 ἄξιος γὰρ ὁ ἐργάτης τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ  ‘for the workman is worthy of his pay’  「因为工人得工钱是应当的」 (路 10:7)

(b)

41.21 行为及相关状态 行为，品行 （ἐργάζομαι[a]「从事，工作」42.41 的衍生词）特别从事一种特定活动的人 工人；做某事的人；从事……的人 πάντες ἐργάται ἀδικίας  ‘all workers of wickedness’ or ‘all who engage in wickedness’  「你们所有邪恶的工人」或「你们这一切行邪恶的人」 (路 13:27)

ἔργον

(1)

ου＜中＞

(a)

42.11 执行，从事 做，执行 ［参ἐνέργημα］ （ἐνεργέω[a]「发生作用，工作」42.3 的衍生词）完成的工作，重点可能放在所使用的能力或努力上 行动；行为；工作；所做的事；所行的 ∏ολλὰ ἔργα καλὰ ἔδειξα ὑμῖν  ‘I have done many good deeds before you’  「我在你们面前做了许多好事」 (约 10:32)

(b)

42.42 执行，从事 工作，劳碌 人通常做的事 工作；任务；使命；家务 δοὺς τοῖς δούλοις αὐτοῦ τὴν ἐξουσίαν ἑκάστῳ τὸ ἔργον αὐτοῦ  ‘giving the responsibility to his servants, to each one his particular work (to do)’  「把职责交给仆人们，分派各人的工作」 (可 13:34)

(c)

42.12 执行，从事 做，执行 一个人活动或工作的结果或成果 工艺；作品；手所造的 οὐ τὸ ἔργον μου ὑμεῖς ἐστε ἐν κυρίῳ  ‘are you not the result of what I have done in the Lord?’  「你们不是我在主里面工作的成果吗？」 (林前 9:1)

ἐρεθίζω

(1)

(a)

88.168 道德伦理素质及相关行为 充满怨恨，怀恨在心 使某人心存怨恨 使怀恨；使某人怀着怨气 μὴ ἐρεθίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν  ‘do not cause your children to become resentful’  「不要使儿女心怀怨恨」 (西 3:21)

(b)

90.55 语意格 以动词来标记的使役施事者 ［参παροξυσμός］ 用于标记一种使役关系，暗示刺激了在动机或态度上的改变 引起；鼓励 τὸ ὑμῶν ζῆλος ἠρέθισεν τοὺς πλείονας  ‘your eagerness has caused most of them (to want to help)’  「你们的热心就激励了许多人」 (林后 9:2a) 林后 9:2b 中的相关行动，来自于前面的 林后 9:1-林后 9:2a 的说明。

____________________________________________________

1 在林后 9:2，很难确定ἐρεθίζω在多大程度上是「鼓励」或「激动」的意思。在这处上下文中，ἐρεθίζω可能保留了相当多的通常意思（见88.168）。但是，在林后 9:2，词汇的原始意思也可能已经基本上丧失，或者至少减弱到主要作为使役关系的标记。在来 10:24，παροξυσμός也可能基本减弱到使役关系的标记，即意思是「使人爱和行善」；但是，因为在这个例子中，部分焦点似乎是在心理因素上，因此可以把παροξυσμός译成「鼓励」。

ἐρείδω

(1)

(a)

15.5 线性运动 移动，来／去 变得不能移动 胶住不动；紧紧卡住 ἡ μὲν πρῷρα ἐρείσασα ἔμεινεν ἀσάλευτος  ‘the prow became jammed fast and remained immovable’ or ‘the front part of the ship got stuck and could not be moved’  「船头胶住不动」或「船头卡住不能移动」 (徒 27:41)

ἐρεύγομαι

(1)

(a)

33.192 沟通 通知，宣布 以突然而强调的方式宣布（暗示脱口而出） 宣告；宣布 ἐρεύξομαι κεκρυμμένα ἀπὸ καταβολῆς [κόσμου]  ‘I will announce (to them) things unknown since the creation of the world’  「我要向他们宣告创世以来隐藏的事」 (太 13:35)

ἐρημία

(1)

ας＜阴＞

(a)

1.86 地理物体及特徵 无人居住或人烟稀少的地区 ［参ἔρημος］ 大部分荒无人烟的地区，通常植被稀疏（对比于 πόλις[a] 「人口集中的地区」，1.88） 旷野；荒野；荒凉的地方 κινδύνοις ἐν ἐρημίᾳ  ‘dangers in the desert’  「旷野的危险」 (林后 11:26) 短语 ἄνυδρος τόπος（太 12:43；路 11:24）直译为「没有水的地方」，是一个固定短语，意思相当于 ἐρημία，可以译为「旷野」或「无人居住的野外」。 在整本《新约》中，ἐρημία 和 ἔρημος[b] 的关注点是无人居住而不是植被稀疏，不过在中东地区，这两个特徵在生态学上确实是密切关联的。 在大多数语言中，ἐρημία 和 ἔρημος[b] 可以用一个表示很少人或无人居住之地的词语或短语来表达。一般来说，使用这样的措辞，会比使用意为「不毛之地」或「沙土之地」的词语要好得多，因为在某些语言中，这些词语可能仅仅指森林中的一片空地，或沿着河岸的沙滩。然而，为生活在丛林地区的人翻译时，可能需要增加一个注脚，说明新约时期的 ἐρημία 的情况。

ἔρημος

(1)

ον

(a)

85.84 在空间存在 居住，定居 形容某个地方没有居民，无人居住 无人居住的；废弃的 ἀφίεται ὑμῖν ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος  ‘your house will be left uninhabited’  「你们的房屋将被废弃，无人居住」 (太 23:38) Γενηθήτω ἡ ἔπαυλις αὐτοῦ ἔρημος  ‘may his house become uninhabited’  「愿他的房屋荒无人烟」 (徒 1:20)

(b)

1.86 地理物体及特徵 无人居住或人烟稀少的地区 ［参ἐρημία］ 大部分荒无人烟的地区，通常植被稀疏（对比于 πόλις[a] 「人口集中的地区」，1.88） 旷野；荒野；荒凉的地方 ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν ἐν πλοίῳ εἰς ἔρημον τόπον κατ᾽ ἰδίαν  ‘Jesus left that place in a boat and went to a lonely place by himself’  「耶稣……就上船，离开那里，独自到荒野去」 (太 14:13) ἐὰν οὖν εἴπωσιν ὑμῖν, Ἰδοὺ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐστίν  ‘if then they say to you, Look, he is in the desert’  「若有人对你们说：『看哪，基督在旷野里！』」 (太 24:26) 短语 ἄνυδρος τόπος（太 12:43；路 11:24）直译为「没有水的地方」，是一个固定短语，意思相当于 ἐρημία，可以译为「旷野」或「无人居住的野外」。 在整本《新约》中，ἐρημία 和 ἔρημος[b] 的关注点是无人居住而不是植被稀疏，不过在中东地区，这两个特徵在生态学上确实是密切关联的。 在大多数语言中，ἐρημία 和 ἔρημος[b] 可以用一个表示很少人或无人居住之地的词语或短语来表达。一般来说，使用这样的措辞，会比使用意为「不毛之地」或「沙土之地」的词语要好得多，因为在某些语言中，这些词语可能仅仅指森林中的一片空地，或沿着河岸的沙滩。然而，为生活在丛林地区的人翻译时，可能需要增加一个注脚，说明新约时期的 ἐρημία 的情况。

(c)

ἔρημος τῆς Ἰουδαίας  ἔρημος τῆς Ἰουδαίας 犹太的旷野

(d)

35.55 帮助，照顾 遗弃，放弃 被抛弃或被遗弃的人的状态 被抛弃的；被遗弃的 πολλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐρήμου μᾶλλον ἢ τῆς ἐχούσης τὸν ἄνδρα  ‘the woman who was deserted will have more children than the woman living with her husband’  「因为弃妇的儿女众多，多过与丈夫同住的妇人」 (加 4:27) 翻译 加 4:27 中的 ἔρημος 时有必要明确指出，「被抛弃的妇人」是指被丈夫抛弃的妇人。

ἐρημόω  (ἐρημόομαι)

(1)

(a)

20.41 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 ［参ἐρήμωσις］ 遭受毁灭，有被废弃的含义 被毁灭；遭受毁灭；荒凉 μιᾷ ὥρᾳ ἠρημώθη ὁ τοσοῦτος πλοῦτος  ‘such great wealth has been destroyed within a single hour’  「一时之间，这么大量的财富就被毁灭了」 (启 18:17)

ἐρήμωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

20.41 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 ［参ἐρημόω］ 遭受毁灭，有被废弃的含义 被毁灭；遭受毁灭；荒凉 Ὅταν δὲ ἴδητε κυκλουμένην ὑπὸ στρατοπέδων Ἰερουσαλήμ, τότε γνῶτε ὅτι ἤγγικεν ἡ ἐρήμωσις αὐτῆς  ‘when you see Jerusalem surrounded by armies, then you will know that she will soon be destroyed’  「当你们看见耶路撒冷被军队围困，就知道它快要被毁灭了」 (路 21:20)

(b)

53.38 宗教活动 玷污，不洁，俗物 ［参βδέλυγμα］ τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως  （源自希伯来文的固定短语，直译：带来荒凉的可憎之物）污秽圣地、令人憎恶的事物，从而导致圣地被上帝弃绝，以致荒凉 带来荒凉的可憎之物；导致污秽的可怕事物；毁灭性的可憎之物 Ὅταν οὖν ἴδητε τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως ... ἑστὸς ἐν τόπῳ ἁγίῳ  ‘when you see the desolating abomination ... standing in the holy place’  「你们看见……那『毁灭性的可憎之物』站在神圣地方的时候」 (太 24:15) 有些语言在翻译 βδέλυγμα 时，可能需要采用「上帝所憎恶的」，或「上帝所恨恶的」，甚至是「使上帝发怒的」等表达。因此，ἐρημώσεως 可以译成「使人弃绝」或「使某物被丢弃」。在一些语言中，整个短语可以译成「上帝憎恶且使某物被丢弃的」，或「……且使某地荒凉的」。

ἐρίζω

(1)

(a)

33.447 沟通 争辩，争吵 ［参ἔρις］ 表达不同的意见，至少有某种程度的敌对或敌意 争论；争吵；争辩；争竞 οὐκ ἐρίσει οὐδὲ κραυγάσει  ‘he will not argue or shout’  「他不争吵，不喧嚷」 (太 12:19)

ἐριθεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.167 道德伦理素质及相关行为 充满怨恨，怀恨在心 基于嫉妒和竞争而产生的怨恨情绪 自私的野心；结党；竞争；怨恨 τοῖς δὲ ἐξ ἐριθείας καὶ ἀπειθοῦσιν τῇ ἀληθείᾳ  ‘others are selfishly ambitious and reject what is right’  「那些自私自利、拒绝真理……的人」 (罗 2:8) οἱ δὲ ἐξ ἐριθείας τὸν Χριστὸν καταγγέλλουσιν  ‘others proclaim Christ out of a feeling of rivalry’  「其他人传讲基督是出于争竞」 (腓 1:17) 关于 ἐριθεία 在 腓 1:17 中的另一种解释，见 39.7。 「竞争」的意思可以表达为「想要比别人更好」或「想要让人们认为他们更好」。「自私的野心」的意思可以译成「他们所做的不过是让他们自己看起来更加高大」或「他们所做的全是为了他们自己」。

(b)

39.7 敌意，冲突 对抗，敌意 感到敌意或反对 敌意；反对；敌对 οἱ δὲ ἐξ ἐριθείας τὸν Χριστὸν καταγγέλλουσιν  ‘but they announce Christ out of a sense of hostility’  「他们传讲基督是出于敌意」 (腓 1:17) 在 腓 1:17，ἐριθεία 也可以理解为「自私的野心」或「敌对」（见 88.167）。

ἔριον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.15 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 绵羊身上的长卷毛 羊毛 ἡ δὲ κεφαλὴ αὐτοῦ καὶ αἱ τρίχες λευκαὶ ὡς ἔριον λευκὸν  ‘his head and his hair were as white as white wool’  「他的头与发皆白，如白羊毛」 (启 1:14) 在 启 1:14 和 来 9:19 中，ἔριον 也可能指没有纺织的羊毛；因此，ἔριον「已加工的羊毛」被归类为人工制品（6.171）。

(b)

6.171 人工制品 布料、皮革及制成物品 经过加工的绵羊毛 毛线；绒线 μετὰ ὕδατος καὶ ἐρίου κοκκίνου καὶ ὑσσώπου  ‘with water and red wool and hyssop’  「拿水、红色的羊毛和牛膝草」 (来 9:19) 另参看 8.15 中的 ἔριον[a] 。

ἔρις

(1)

ιδος＜阴＞

(a)

39.22 敌意，冲突 冲突，斗争 因斗争及不和导致的冲突1 冲突；不和 ὅπου γὰρ ἐν ὑμῖν ζῆλος καὶ ἔρις, οὐχὶ σαρκικοί ἐστε  ‘when there is jealousy and strife among you, doesn't this prove that you are people of this world?’  「你们当中有嫉妒，有纷争；难道这不是证明你们是属世的」 (林前 3:3) 在许多语言中，ἔρις[a] 所指的冲突类型经常被描述为口头的，例如：「总是互相说坏话」，或「从来不说对方的好话」。另见 33.447。

(b)

33.447 沟通 争辩，争吵 ［参ἐρίζω］ 表达不同的意见，至少有某种程度的敌对或敌意 争论；争吵；争辩；争竞 ὅπου γὰρ ἐν ὑμῖν ζῆλος καὶ ἔρις  ‘for when there is jealousy among you and you quarrel with one another’  「因为你们中间有嫉妒、彼此争吵」 (林前 3:3) 在出现 ἔρις 的一些语境中很难确定那明显是语言上的冲突，还是主要指敌对或冲突的状态（见 39.22）。

____________________________________________________

1 在所有出现ἔρις[a]的上下文中，冲突都可能是在口头上，因此可以视为基本上相当于ἔρις[b]「争吵」（33.447）。

ἐρίφιον

(1)

ου＜阳＞

(a)

4.19 动物 动物 ［参ἔριφος］ （ἔριφος 的指小词，但却没有特别指小的意思 1）单数词是小山羊或雄山羊，复数词是山羊（复数形式的时候，所指的就包括雄性和雌性山羊） 小山羊；雄山羊；山羊 στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων  ‘he will place the sheep on his right hand but the goats on the left’  「他要把绵羊放在右边，山羊放在左边」 (太 25:33) 世界各地都有山羊，因此找到一个合适的译词并不困难。然而，在表达山羊的含义上，特别是与绵羊相对比时，就产生了困难。与《圣经》中的用法不同，在许多热带地区，山羊比绵羊更珍贵，因为它们自己能够觅食，并且山羊肉好作食物。相反，绵羊常被视为食腐动物，因此非常不受重视。翻译者不可颠倒《圣经》对于绵羊和山羊的陈述，应该添加旁注，并在词汇表中详细说明文化差异。

____________________________________________________

1 许多有关动物的指小词形式可能都有钟爱或特别喜爱的内涵意义，但是在大多数上下文中都很难确立这一点。

ἔριφος

(1)

ου＜阳＞

(a)

4.19 动物 动物 ［参ἐρίφιον］ 单数词是小山羊或雄山羊，复数词是山羊（复数形式的时候，所指的就包括雄性和雌性山羊） 小山羊；雄山羊；山羊 ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων  ‘the shepherd separates the sheep from the goats’  「牧人把绵羊和山羊分开」 (太 25:32) ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον  ‘you never gave me a kid’  「你从来没有给我一只小山羊」 (路 15:29) 世界各地都有山羊，因此找到一个合适的译词并不困难。然而，在表达山羊的含义上，特别是与绵羊相对比时，就产生了困难。与《圣经》中的用法不同，在许多热带地区，山羊比绵羊更珍贵，因为它们自己能够觅食，并且山羊肉好作食物。相反，绵羊常被视为食腐动物，因此非常不受重视。翻译者不可颠倒《圣经》对于绵羊和山羊的陈述，应该添加旁注，并在词汇表中详细说明文化差异。

Ἑρμᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.123 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单中出现的基督徒，罗 16:14 黑马；《思》赫尔玛

ἑρμηνεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.147 沟通 翻译，表示……的意思，说明 解释或翻译的能力 解释；翻译 ἄλλῳ δὲ ἑρμηνεία γλωσσῶν  ‘but to another, the interpretation of tongues’  「又有人得到翻译方言的恩赐」 (林前 12:10)

ἑρμηνεύω

(1)

(a)

33.145 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参διερμηνεύω, μεθερμηνεύω］ 从一种语言翻译到另一种语言 翻译；解释 ∑ιλωάμ, ὃ ἑρμηνεύεται ἀπεσταλμένος  ‘Siloam (which is interpreted Sent)’  「西罗亚翻译出来就是『奉差遣』」 (约 9:7) Μελχισέδεκ ... ἑρμηνευόμενος βασιλεὺς δικαιοσύνης  ‘Melchizedek ... translated king of righteousness’  「麦基洗德这名字翻译出来是『公义的王』」 (来 7:1, 2 [2]) 有些语言会以习语式的表达作为「翻译」的对等译词，例如：「用我们的语言来说就是」，或「用我们的话来说，它的意思是」，或「在我们口中它是说」。

Ἑρμῆς

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.124a 人名及地名 人名 希腊的神 希耳米；《思》赫尔默斯

(b)

93.124b 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单中出现的基督徒，罗 16:14 黑米；《思》赫尔默斯

Ἑρμογένης

(1)

ους＜阳＞

(a)

93.125 人名及地名 人名 小亚细亚的基督徒领袖 黑摩其尼；《思》赫摩革乃

ἑρπετόν

(1)

οῦ＜中＞

(a)

4.51 动物 爬虫类及其他「爬行动物」 爬行动物的通用词，包括蛇和蜥蜴 爬行动物；爬虫；蛇 ἐν ᾧ ὑπῆρχεν πάντα τὰ τετράποδα καὶ ἑρπετὰ  ‘in it were all kinds of quadrupeds and creeping things’  「里面有地上的各样四足动物，还有爬行动物」 (徒 10:12) 虽然 ἑρπετόν 常被解释为单单指蛇，然而在圣经中（由于受到希伯来术语分类的影响，如创 1:25, 26, 30 [3]），除了蛇之外，这词还可指一些小型四足动物，例如田鼠、家鼠、青蛙、蟾蜍、蝾螈、蜥蜴等。然而，在许多新约上下文中（如徒 10:12; 11:6; 罗 1:23; 雅 3:7 [4]，其中「爬行动物」与鸟、兽和鱼相对比），翻译者可能应该使用主要指蛇的词汇。在某些语言中，人们会区分四足爬行动物（例如蜥蜴）和蛇。如果存在这种区分，就最好采用仅指蛇的词汇，因为意指「兽」的词汇可能也包括蜥蜴。

ἐρυθρός

(1)

ά，όν

(a)

79.30 物体的特徵 颜色 红色 διέβησαν τὴν Ἐρυθρὰν Θάλασσαν  ‘they crossed the Red Sea’  「他们走过红海」 (来 11:29) 在有些语言中，来 11:29 可能需要采用一个意为「红褐色」的词汇，因为不适合说水体是「亮红色」。

ἔρχομαι

(1)

(a)

15.7 线性运动 移动，来／去 从一个地方到另一个地方，可以是来或去1 来；去 Μήτι ἔρχεται ὁ λύχνος ἵνα ὑπὸ τὸν μόδιον τεθῇ ἢ ὑπὸ τὴν κλίνην;  ‘a lamp certainly doesn't come in order to be put under a bowl or a bed, does it?’  「灯当然不是拿来放在盆下面或牀底下的，不是吗？」 (可 4:21) ἦλθεν εἰς πᾶσαν [τὴν] περίχωρον τοῦ Ἰορδάνου  ‘so he went throughout the whole territory of the Jordan River’  「他就走遍约旦河一带地方」 (路 3:3) 注意在 可 4:21，ἔρχεται 的主语不是通常靠自身力量移动的东西，而是需要被拿来的东西。因此，许多语言都需要说成「没有人拿灯来是要……」。

(b)

15.81 线性运动 来，来到，到达 ［参ἔλευσις］ 朝着或到达主视角人物或事件的参考点 2 来；来临 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἐπὶ τὴν γῆν  ‘don't think I came to bring peace on the earth’  「你们不要以为我来是带给地上和平」 (太 10:34) ∑ὺ εἶ ὁ ἐρχόμενος ἢ ἕτερον προσδοκῶμεν;  ‘are you the one who was going to come, or should we expect another?’  「将要来的那位就是你吗」 (太 11:3)

(c)

13.50 是，变成，存在，发生 状态的改变 进入一个特定的状态，暗示一个过程 变成 μηδὲν ὠφεληθεῖσα ἀλλὰ μᾶλλον εἰς τὸ χεῖρον ἐλθοῦσα  ‘she did not improve in health, but rather became worse’  「健康状况没有改善，反倒变得更坏了」 (可 5:26)

(d)

13.117 是，变成，存在，发生 发生 发生，暗示该事件是指向某人或某事 发生 τὰ κατ᾽ ἐμὲ μᾶλλον εἰς προκοπὴν τοῦ εὐαγγελίου ἐλήλυθεν  ‘the things that have happened to me really helped the progress of the gospel’  「发生在我身上的事确实促进了福音的进展」 (腓 1:12)

(e)

89.43 关系 结果 ἔρχομαι εἰς  （习语，直译：进入）导致某种状态 导致；结果是…… κινδυνεύει ἡμῖν τὸ μέρος εἰς ἀπελεγμὸν ἐλθεῖν  ‘there is a danger that our business will end up getting a bad name’  「这样，不仅我们这个行业最终会有名声扫地的危险」 (徒 19:27)

(f)

88.233 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 ἔρχομαι ἐν ἐνδύμασιν προβάτων  （习语，直译：披着羊皮来）假装不会害人，事实上却是危险的、具有破坏性的 假装是善的；行事伪善；披着羊皮来 ∏ροσέχετε ἀπὸ τῶν ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασιν προβάτων, ἔσωθεν δέ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες  ‘watch out for false prophets who come to you in sheep's clothing, but in reality are greedy wolves’  「你们要防备假先知。他们到你们这里来，外面披着羊皮，里面却是贪婪的狼」 (太 7:15) 许多语言可以保留习语 ἔρχομαι ἐν ἐνδύμασιν προβάτων，因为上下文似乎已经清楚说明了其含义。然而，有些语言可能需要把 ἔρχομαι ἐν ἐνδύμασιν προβάτων 译成：「来的时候看起来像绵羊」，或「来的时候看起来像绵羊那样无辜」。

____________________________________________________

1 ἔρχομαι[a]具有非常一般性的意思：从一处移动到另一处，包括来和去。在这个意思上，ἔρχομαι[a]与ἔρχομαι[b]「来」（15.81）相对比；在一些上下文中，ἔρχομαι[b]又与ὑπάγω[b]「从……离开」（15.35）相对比。换句话说，ἔρχομαι出现在语义域「线性运动」的两个分类层次上：（1）一般的，包括来和去；（2）「来」，与「去」相对。这种分析似乎要比从所谓的观点角度来设立一系列复杂的转移要合理得多。另见脚注b。

2 ἔρχομαι[b]（「来」或「来到」）比ἔρχομαι[a]（「来」或「去」）的意思更加限定和具体；ἔρχομαι[a]仅指从一个地方到达另一个地方，而没有指定视角人物或地点（见15.7）。另见脚注a。

ἐρωτάω

(1)

(a)

33.180 沟通 问题，答案 ［参ἐπερωτάω］ 资料询问 1 问；问问题 ἐφοβοῦντο ἐρωτῆσαι αὐτὸν περὶ τοῦ ῥήματος τούτου  ‘they were afraid to ask him about this matter’  「他们又不敢问他这件事的究竟」 (路 9:45) 在许多语言中，ἐρωτάω[a] 或 ἐπερωτάω[a] 等词汇暗示接下来是直接引语，因此，例如在 路 9:45，句子可能需要译成「他们不敢问他：『你说这话是什么意思？』」。

(b)

33.161 沟通 请求，要求 ［参ἐπερωτάω］ 请求，通常暗示有潜在的问题 2 请求，要求 ἠρώτα αὐτὸν ἵνα τὸ δαιμόνιον ἐκβάλῃ ἐκ τῆς θυγατρὸς αὐτῆς  ‘she asked him to drive the demon out of her daughter’  「她求耶稣从她女儿身上赶出那鬼」 (可 7:26)

____________________________________________________

1 ἐρωτάω[a]和ἐπερωτάω[a]的意思可能略有区别，但是无法根据现有的上下文来具体确定。

2 ἐπερωτάω[b]的语气可能比ἐρωτάω[b]更为强烈，但是这两个词汇在迫切程度上似乎比αἰτέω和παραιτέομαι[a]（33.163）弱一些。

ἐσθής

(1)

τος＜中＞

(a)

6.162 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参ἔνδυμα, ἱμάτιον, ἱματισμός, χιτών］ 任何种类的衣服 衣服；服装 ἄνδρες δύο ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθῆτι ἀστραπτούσῃ  ‘two men stood before them in shining clothing’  「有两个人穿着闪闪发光的衣服，站在她们面前」 (路 24:4)

ἐσθίω

(1)

(a)

23.1 生理活动过程及状态 吃，喝 吃食物，通常指固体食物，但也可指液体1 吃；喝；食用食物 ἤρξαντο τίλλειν στάχυας καὶ ἐσθίειν  ‘they began to pick heads of wheat and eat (the grain)’  「就开始摘麦穗吃」 (太 12:1) τίς ποιμαίνει ποίμνην καὶ ἐκ τοῦ γάλακτος τῆς ποίμνης οὐκ ἐσθίει;  ‘who will tend a flock without drinking the milk from his sheep?’ or ‘... without using the milk from his sheep?’  「有谁牧养羊群而不喝羊奶呢？」 (林前 9:7) 从 太 12:1 和 林前 9:7 的上下文可见，ἐσθίω[a] 的意思宽泛，包括了吃固体食物和喝液体，但是 ἐσθίω 不用来指人喝酒精饮料（见 μεθύω[b]，指人自由地喝葡萄酒或啤酒，23.37）。 有些语言区分成年人的「吃」和幼童（基本上需要别人喂食）的「吃」。关于吃喝的术语的其他区分还包括：食物的分量（多或少）、吃喝的速度（狼吞虎咽还是细嚼慢咽）、食物的状态（生的、新鲜的、煮熟的）和食物的类型（比如肉、谷物、水果、叶菜）。

(b)

20.44 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 （ἐσθίω[a]「吃」23.1 的引申喻意）毁灭，意思是销毁一个物体的所有痕迹 毁灭；吞灭 κρίσεως καὶ πυρὸς ζῆλος ἐσθίειν μέλλοντος τοὺς ὑπεναντίους  ‘the judgment and the fierce fire which will destroy those who oppose (God)’  「审判和那将吞灭众敌人的烈火」 (来 10:27)

(c)

57.190 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 ［参ἄρτος］ τὸν ἑαυτοῦ ἄρτον ἐσθίω  （习语，直译：吃自己的饭）靠自己的努力来谋生 做工谋生；自食其力 ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἐργαζόμενοι τὸν ἑαυτῶν ἄρτον ἐσθίωσιν  ‘in order that they may live calmly and work to earn their living’  「要安静做工，自食其力」 (帖后 3:12)

____________________________________________________

1 NEW NOTE zh

Ἑσλί

(1)

＜阳＞

(a)

93.126 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 以斯利；《思》厄斯理

ἔσοπτρον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.221 人工制品 其他人工制品 高度抛光的平面金属，利用反射作用做成影像 镜子 οὗτος ἔοικεν ἀνδρὶ κατανοοῦντι τὸ πρόσωπον τῆς γενέσεως αὐτοῦ ἐν ἐσόπτρῳ  ‘he is like a man observing his natural face in a mirror’  「就像人对着镜子观看自己本来的面目」 (雅 1:23)

ἑσπέρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.191 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 从下午较晚的时候到天黑这段时间 晚上；傍晚；黄昏（比较 {D:67.197}） Μεῖνον μεθ᾽ ἡμῶν, ὅτι πρὸς ἑσπέραν ἐστὶν  ‘stay with us, for it is getting towards evening’  「天快黑了，请你同我们住下吧」 (路 24:29)

Ἑσρώμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.127 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 希斯仑；《思》赫兹龙

ἔσχατος

(1)

η，ον

(a)

61.13 序列 一系列物品或事件中的最后一项 最后的；末后的；最后 ἕως ἂν ἀποδῷς τὸν ἔσχατον κοδράντην  ‘until you pay the last small piece of money’  「除非你还清最后一个小铜币」 (太 5:26) γίνεται τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων  ‘the last state of that man becomes worse than the first’  「那人末后的景况比起初更坏了」 (太 12:45) ἐγώ εἰμι ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος  ‘I am the first and the last’  「我是首先的，也是末后的」 (启 1:17)

(b)

87.66 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） ［参ἐλάχιστος］ 指处于最低的地位 最卑微的；最不重要的；最后的 ὅταν κληθῇς, πορευθεὶς ἀνάπεσε εἰς τὸν ἔσχατον τόπον  ‘when you are invited (to a feast), go and take the last place’  「你被请的时候，去坐在末位上」 (路 14:10)

ἐσχάτως

(1)

(a)

23.151 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参ἔχω］ ἐσχάτως ἔχω  （习语，直译：处于极端的情况）病重垂危，暗示快要死去 病重垂危；快要死了 Τὸ θυγάτριόν μου ἐσχάτως ἔχει  ‘my little daughter is very sick’  「我的小女儿病重垂危」 (可 5:23)

ἔσω

(1)

(a)

83.13 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参εἰς, ἐν］ 在特定界限之内的一个位置1 在……里面；在……当中 εἰσελθὼν ἔσω  ‘he went into (the courtyard)’  「进院子去」 (太 26:58) ἀνοίξαντες δὲ ἔσω οὐδένα εὕρομεν  ‘when we opened (the gate), we did not find anyone inside’  「但打开门来，里面一个人都不见」 (徒 5:23)

(b)

11.11 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 （ἔσω「里面，内部」83.13 的引申喻意）一个属于所谓的「内群体」的人（即不属于所论到的外部群体） 内部的人 τί γάρ μοι τοὺς ἔξω κρίνειν; οὐχὶ τοὺς ἔσω ὑμεῖς κρίνετε;  ‘why should I judge outsiders? should you not judge the insiders?’  「审判教会之外的人跟我有什么关系？难道你们不审判教会之内的人吗？」 (林前 5:12) 另见11.10。 对于 林前 5:12，翻译者可能需要具体地说明外群体和内群体由那些人组成，例如：「为什么我要审判非信徒呢？你们不是应该审判信徒吗？」注意《现代中文译本（修订版）》对 林前 5:12 的翻译：「我的责任不在于审判教外的人，上帝自然会审判他们。然而，你们不是应该审判教内的人吗？正如圣经上说：『要从你们当中把那邪恶的人开除！』」

(c)

26.1 心理官能 ὁ ἔσω (ἄνθρωπος)  （习语，直译：内心的 [人]）包含智力、情感和灵性等方面的心理能力，对比于人存在的纯物质层面 里面的人；内在的人；内在的生命；心里的力量；内心深处；内心；里面 συνήδομαι γὰρ τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ κατὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπον  ‘for in my inner being I delight in God's law’  「我内心喜欢上帝的律法」 (罗 7:22) ἀλλ᾽ εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται, ἀλλ᾽ ὁ ἔσω ἡμῶν ἀνακαινοῦται ἡμέρᾳ καὶ ἡμέρᾳ  ‘but if our physical being is decaying, yet our inner being is renewed day by day.’  「虽然我们身体渐渐朽坏，内心却日日更新」 (林后 4:16) 有些语言很难把一个人的心理能力说成仅仅是「内在的东西」，而通常需要提到身体的一个特定器官，例如「心」、「肝」或「脾」。不过，有些语言可以把这种能力称为「站在里面的人」或「真正的人」，甚至是「另一个人」。 在 路 17:21，ἰδοὺ γὰρ ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν「看哪，上帝的国就在你们里面」中的短语 ἐντὸς ὑμῶν，可能与 ὁ ἔσω 和 ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ 两个短语所指的「里面的人」相同。在这个基础上，有些学者提出，短语 ἐντὸς ὑμῶν 可以解释为参与的可能性，因此译成「在你们的掌握中」。然而，路 17:21 中的短语 ἐντὸς ὑμῶν 似乎更应理解为空间的关系，例如译作「在你们中间」或「在你们当中」（见 83.9）。

____________________________________________________

1 在表示进入某个区域的上下文中，ἐν[a]和εἰς[d]可以译为「到……里面」。

ἔσωθεν

(1)

(a)

84.14 空间的延伸 从源头延伸 从里面的源头延伸出来 从里面 κἀκεῖνος ἔσωθεν ἀποκριθεὶς  ‘and he answers from inside’  「那个人从里面回答」 (路 11:7)

(b)

83.16 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 物体的内表面 在……里面；在……内侧 οὐχ ὁ ποιήσας τὸ ἔξωθεν καὶ τὸ ἔσωθεν ἐποίησεν;  ‘did not he who made the outside also make the inside?’  「那造外面的，不也造里面吗？」 (路 11:40) βιβλίον γεγραμμένον ἔσωθεν καὶ ὄπισθεν  ‘a scroll written on the inside and on the outside’  「书卷内外都写着字」 (启 5:1)

(c)

26.2 心理官能 （ἔσωθεν[a]「从里面」84.14 的引申喻意）人的内心，作为思想的来源或行为的动因 一个人的内心；内心；人的里面 ἔσωθεν δέ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες  ‘but in their inner being they are like vicious wolves’  「里面却是凶狠的豺狼」 (太 7:15) πάντα ταῦτα τὰ πονηρὰ ἔσωθεν ἐκπορεύεται καὶ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον  ‘all these evil things come from one's inner being and make that person unclean’  「这一切邪恶都是从人里面出来的，而且使人污秽」 (可 7:23) 在 太 7:15，把 ἔσωθεν δέ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες 直译成「他们在里面是凶暴的狼」可能会严重误导读者，因为在一些文化中，有些人被视为真的是动物，只是伪装成人。因此，翻译这段经文时可能需要做一些调整，译成：「但是，他们想要做的事使他们就像野狼那样」，或「但是，他们的心就像野狼的心那样」。另一方面，翻译者可以采用严格的直译，然后用脚注说明《圣经》中的这句话并非确认当地关于动物伪装成人的信念。

ἐσώτερος

(1)

α，ον

(a)

83.15 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 指某个区域内的位置 内部的；在……里面 ἔβαλεν αὐτοὺς εἰς τὴν ἐσωτέραν φυλακὴν  ‘he threw them into the inner cell’  「就把他们下在内监」 (徒 16:24) εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος  ‘into the inner sanctuary’ or ‘into the inner part of the curtained-off area’  「直到里面的圣所」或「进入幔子隔开的内部」 (来 6:19)

ἑταῖρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

34.16 联合 联系 与其他人有联系的人，但不一定涉及个人感情（如 φίλος 34.11 和 φίλη 34.12） 同伴；朋友 ὁμοία ἐστὶν παιδίοις καθημένοις ἐν ταῖς ἀγοραῖς ἃ προσφωνοῦντα τοῖς ἑτέροις  ‘like children sitting around in the marketplace and shouting to their companions’  「好像一些小孩子坐在集市上，呼叫他们的同伴」 (太 11:16) Ἑταῖρε, οὐκ ἀδικῶ σε  ‘friend, I have not cheated you’  「朋友，我没欺骗你」 (太 20:13) 这种含义也见于一处异文：ὁμοία ἐστὶν παιδίοις καθημένοις ἐν ταῖς ἀγοραῖς ἅ προσφωνοῦντα τοῖς ἑταίροις「像孩童坐在街市上，向同伴呼喊」（太 11:16）（NA26-校勘栏）。

ἑτερόγλωσσος

(1)

ον

(a)

33.4 沟通 语言 指不同的或奇怪的语言 说奇怪、陌生的语言；用外邦人的语言说 Ἐν ἑτερογλώσσοις καὶ ἐν χείλεσιν ἑτέρων λαλήσω τῷ λαῷ τούτῳ  ‘I will speak to this people through those who speak strange languages and through the lips of foreigners’  「我要藉着说别种语言的人，透过外邦人的嘴唇对这百姓说话」 (林前 14:21)

ἑτεροδιδασκαλέω

(1)

(a)

33.235 沟通 教导 所教导的东西与应该教导的不同 传异教；传不正确的教义；教导不同的教义 ἵνα παραγγείλῃς τισὶν μὴ ἑτεροδιδασκαλεῖν  ‘that you may order them to stop teaching a different doctrine’  「好嘱咐某些人停止传讲别的教义」 (提前 1:3) 翻译 提前 1:3 中的 ἑτεροδιδασκαλέω 时可能需要具体指明相关的教义，例如译成：「你可以吩咐他们停止教导与先前教导的不同的教义」，或「你可以吩咐他们停止教导与我先前教导的不同的教义」，或「你可以吩咐他们停止教导与他们应该教导的不同的教义」。

ἑτεροζυγέω

(1)

(a)

34.9 联合 联系 错误地或不协调地联合在一起 不相配的；不相配者联合在一起 Μὴ γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις  ‘do not be wrongly matched with unbelievers’  「你们不要和不信的人同负一轭」 (林后 6:14) 通常有必要更具体地指出一个人与其他人错误联合的方式。因此，林后 6:14 可以译成「不要试图与不信的人一起工作」，或「不要与不信的人成为伙伴」。

ἕτερος

(1)

α，ον

(a)

58.36 性质，类别，示例 不同类或不同等 ［参ἄλλος, ἄλλως, ἑτέρως］ 与所有其他实体种类不同的 1 不同的；不相同；另一种 ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ  ‘in a different form’  「以另一种形像」 (可 16:12) ἀλλ᾽ ἑτέρα μὲν ἡ τῶν ἐπουρανίων δόξα, ἑτέρα δὲ ἡ τῶν ἐπιγείων  ‘but the beauty of the heavenly is different from the beauty of the earthly’  「天上形体的美与地上形体的美不同」 (林前 15:40)

(b)

58.37 性质，类别，示例 不同类或不同等 ［参ἄλλος］ 与在上下文中暗示或标识的另一项不同的 1 其他；另外；另一；别的 ἕτερος δὲ τῶν μαθητῶν  ‘another of the disciples’  「另一个门徒」 (太 8:21) ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ  ‘in the other boat’  「另一只船上的」 (路 5:7) καὶ πάλιν ἑτέρα γραφὴ λέγει  ‘and again another (passage of) Scripture says ...’  「另有一处经文说」 (约 19:37)

(c)

67.208 时间 与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 ［参ἑξῆς, ἐπαύριον, ἔπειμι, ἔχω］ τῇ ἑτέρᾳ  紧接前一天后面的那一天2 次日；第二天 τῇ δὲ ἑτέρᾳ παρεβάλομεν εἰς ∑άμον, τῇ δὲ ἐχομένῃ ἤλθομεν εἰς Μίλητον  ‘the following day we came to Samos and the next day we reached Miletus’  「过了一天就在撒摩靠岸，再过一天到了米利都」 (徒 20:15)

____________________________________________________

1 有人认为，ἄλλος和ἕτερος的区别仅仅在于ἄλλος指系列中的另一个，ἕτερος指明显不同种类的事物，但是这种区别无法根据现有的上下文来确定。不过，加 1:6, 加 1:7可能暗示了这种区别，该处指出要拒绝另一种福音，因为不可能有别的福音。然而需要注意，ἄλλος和ἕτερος都有「另一个」的意思，就是不相同的意思（见58.37）。

2 这些短语应该理解为省略的表达，而不应视作词汇单元；它们都略去了间接受格的ἡμέρα[a]「天」（67.178）。

ἑτέρως

(1)

(a)

58.36 性质，类别，示例 不同类或不同等 ［参ἄλλος, ἄλλως, ἕτερος］ 与所有其他实体种类不同的 1 不同的；不相同；另一种 ἑτέρως φρονεῖτε  ‘you think differently’  「你们有不同的想法」 (腓 3:15)

____________________________________________________

1 有人认为，ἄλλος和ἕτερος的区别仅仅在于ἄλλος指系列中的另一个，ἕτερος指明显不同种类的事物，但是这种区别无法根据现有的上下文来确定。不过，加 1:6, 加 1:7可能暗示了这种区别，该处指出要拒绝另一种福音，因为不可能有别的福音。然而需要注意，ἄλλος和ἕτερος都有「另一个」的意思，就是不相同的意思（见58.37）。

ἔτι

(1)

(a)

67.128 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参ἀκμήν, λοιπός］ 时间延伸到一个预期的点，并且超过该点 还；仍然；再 ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ Ἰούδας εἷς τῶν δώδεκα ἦλθεν  ‘he was still speaking when Judas, one of the twelve, arrived’  「耶稣还在说话的时候，十二使徒之一的犹大来了」 (太 26:47)

(b)

59.75 数量 相加，相减 除了现有的事物之外，还有其他事物 另外；除此之外 παράλαβε μετὰ σοῦ ἔτι ἕνα ἢ δύο  ‘take one or two other persons with you in addition’  「你就另外带一个或两个人同去」 (太 18:16) ... καὶ τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τὰς ἀδελφὰς ἔτι τε καὶ τὴν ψυχὴν ἑαυτοῦ ..  ‘his brothers and his sisters and himself as well’  「兄弟、姐妹，甚至自己的性命」 (路 14:26) 在 路 14:26，ἔτι τε καί 这一串字显然有强调的作用，因此可以把 ἔτι τε καὶ τὴν ψυχὴν ἑαυτοῦ 译成「甚至于他自己」。

(c)

89.135 关系 对比 表示对比，涉及某个与期望相反的事物 尽管如此 Τί [οὖν] ἔτι μέμφεται;  ‘nevertheless, how then can anyone be blamed?’  「既是这样，为什么他还要责怪人呢？」 (罗 9:19)

ἑτοιμάζω

(1)

(a)

77.3 准备好 （ἑτοιμασία「准备好」77.1 的衍生词）使准备好 做好准备；预备；准备 ἀλλ᾽ οἷς ἡτοίμασται ὑπὸ τοῦ πατρός μου  ‘but for those for whom it has been made ready by my Father’ or ‘but for whom it has been prepared by my Father’  「我父给谁预备了」 (太 20:23) τὸ ἄριστόν μου ἡτοίμακα  ‘I have made ready my feast’ or ‘my feast is ready’  「我已经预备好了我的宴席」或「我的宴席已经预备好了」 (太 22:4)

ἑτοιμασία

(1)

ας＜阴＞

(a)

77.1 准备好 准备好行动的状态 准备就绪；准备妥当；预备好 ἐν ἑτοιμασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης  ‘in readiness (to proclaim) the good news of peace’  「把和平的福音预备好穿在脚上」 (弗 6:15)

ἕτοιμος

(1)

η，ον

(a)

77.2 准备好 形容做好准备的状态 准备好；预备妥当 ἀνάγαιον μέγα ἐστρωμένον ἕτοιμον  ‘a large, upstairs room, arranged and ready’  「一间摆设齐全、准备妥当的楼上大厅」 (可 14:15)

ἑτοίμως

(1)

η，ον

(a)

77.2 准备好 形容做好准备的状态 准备好；预备好 τρίτον τοῦτο ἑτοίμως ἔχω ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς  ‘this is the third time I have been ready to come to visit you’  「我已经准备好第三次去看望你们」 (林后 12:14)

ἔτος

(1)

ους＜中＞

(a)

67.167 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 时间单位，包括四季的完整周期 年；岁 ὅτε ἐγένετο ἐτῶν δώδεκα  ‘when he was twelve years old’  「当他十二岁的时候」 (路 2:42) 有些语言是用季节更迭来表示年份的，例如，有些语言会说「十二年」是「十二个冬季」或「十二个夏季」；而另一些语言可能把「十二年」表达为「十二个雨季」或「太阳回归十二次」。

(b)

67.94 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参τεσσεράκοντα］ ἔτη τεσσεράκοντα  可能是一个象徵性的时间表达方式，表示一段非常长的时间 一段非常长的时间 ποιήσας τέρατα καὶ σημεῖα ... ἐν τῇ ἐρήμῳ ἔτη τεσσεράκοντα  ‘performing miracles and wonders ... in the desert for a very long time’  「在旷野的很长一段时间行了奇事神迹」 (徒 7:36) 虽然大多数译本都把 ἔτη τεσσεράκοντα 译成「四十年」，然而这句话的意思可能是指一段极长的时间。另见 67.93 的讨论。

(c)

67.60 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参διά］ δι᾽ ἐτῶν  （习语，直译：经过多年）一个时间点后面的时间点，中间相隔了一些年 一些年后；几年以后；过了几年 δι᾽ ἐτῶν δὲ πλειόνων ἐλεημοσύνας ποιήσων εἰς τὸ ἔθνος μου παρεγενόμην καὶ προσφοράς  ‘after a number of years I went to take some money to my own people and to make offerings’  「过了好几年，我带着捐款回来周济我的同胞，并且献上供物」 (徒 24:17)

εὖ

(1)

(a)

88.6 道德伦理素质及相关行为 良善 好的事物，意思是对人有益 好的；给人益处的 ὅταν θέλητε δύνασθε αὐτοῖς εὖ ποιῆσαι  ‘whenever you want to, you can do good to them’  「只要你们愿意，随时都可以向他们做好事」 (可 14:7)

(b)

65.23 价值 好的，坏的 ［参βελτίων, εὖγε, καλῶς］ 形容事情达到预期目的 好；很好；极好；做得好 Εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ  ‘well done, good and faithful servant’  「好，你这又善良又忠心的仆人」 (太 25:21) 在 太 25:21，εὖ 出现在高度省略的结构中。

Εὕα

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.128 人名及地名 人名 人类的先祖，夏娃的字音与希伯来语的「生命」相近 夏娃；《思》厄娃

εὐαγγελίζω

(1)

(a)

33.215 沟通 通知，宣布 传达关于某事的好消息（在《新约》中特别指关于耶稣的福音信息） 传讲好消息；报告喜讯；传福音；宣讲福音 ἀπεστάλην λαλῆσαι πρὸς σὲ καὶ εὐαγγελίσασθαί σοι ταῦτα  ‘I have been sent to speak to you and tell you this good news’  「我奉差遣对你说话，向你报告这好消息」 (路 1:19) ἀρξάμενος ἀπὸ τῆς γραφῆς ταύτης εὐηγγελίσατο αὐτῷ τὸν Ἰησοῦν  ‘starting from this very passage of Scripture, he told him the good news about Jesus’  「从这段经文开始，对他传讲耶稣的福音」 (徒 8:35) 但 路 1:19 的喜讯是指施洗约翰的出生。

εὐαγγέλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.217 沟通 通知，宣布 （εὐαγγελίζω「传讲好消息」33.215 的衍生词）好消息的内容（在《新约》中指关于耶稣的福音） 好消息；福音；佳音；喜讯 Οὐ γὰρ ἐπαισχύνομαι τὸ εὐαγγέλιον  ‘for I am not ashamed of the gospel’  「我不以福音为耻」 (罗 1:16) 有些语言必须用短语来翻译「福音」或「好消息」，例如：「使人高兴的消息」，或「使人喜乐的信息」，或「带来欢笑的话语」，或「使人心情愉快的信息」。

εὐαγγελιστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

53.76 宗教活动 角色及作用 宣扬福音的人 传福音者；报佳音的人；传道人 εἰσελθόντες εἰς τὸν οἶκον Φιλίππου τοῦ εὐαγγελιστοῦ, ... ἐμείναμεν παρ᾽ αὐτῷ  ‘we went to the home of the evangelist Philip ... and stayed with him’  「我们……就进了传福音的腓利家里，和他同住」 (徒 21:8) 虽然 εὐαγγελιστής 只是指「宣讲福音」的人，然而早期用法显示，这些人经常从一地走到另一地去宣扬好消息。

εὐαρεστέω

(1)

(a)

25.93 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 使人对某人有好感或满意 得……喜悦；取悦 πρὸ γὰρ τῆς μεταθέσεως μεμαρτύρηται εὐαρεστηκέναι τῷ θεῷ  ‘for it says that before being taken up, he had pleased God’  「原来他在被接走之前，已经得了上帝喜悦」 (来 11:5)

εὐάρεστος

(1)

ον

(a)

25.94 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 ［参εὐαρέστως］ 使人高兴喜悦的 蒙悦纳的；得……喜悦的 τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον  ‘what is good and is pleasing to him and is perfect’  「什么是美好、蒙他喜悦和完美的」 (罗 12:2)

εὐαρέστως

(1)

ον

(a)

25.94 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 ［参εὐάρεστος］ 使人高兴喜悦的 蒙悦纳的；得……喜悦的 ἔχωμεν χάριν, δι᾽ ἧς λατρεύωμεν εὐαρέστως τῷ θεῷ  ‘let us be grateful and worship God in a way that pleases him’  「就应该感恩，照着上帝所喜悦的……敬拜他」 (来 12:28)

Εὔβουλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.129 人名及地名 人名 罗马的基督徒，保罗在《提摩太后书》中代他向提摩太问安 提后 4:21 友布罗；《思》欧步罗

εὖγε

(1)

(a)

65.23 价值 好的，坏的 ［参βελτίων, εὖ, καλῶς］ 形容事情达到预期目的 好；很好；极好；做得好 Εὖγε, ἀγαθὲ δοῦλε  ‘fine, you are a good servant’  「好，你是个好仆人」 (路 19:17) 在 路 19:17，{εὖγε} 出现在高度省略的结构中。

εὐγενής

(1)

ές

(a)

87.27 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 指身分地位很高，可能由于特殊的家庭关系 身分地位高的；重要的 οὐ πολλοὶ σοφοὶ κατὰ σάρκα, οὐ πολλοὶ δυνατοί, οὐ πολλοὶ εὐγενεῖς  ‘few of you were wise by nature or powerful or of high status’  「你们有智慧的不多，有权势的不多，出身尊贵的也不多」 (林前 1:26) 在 林前 1:26 中，这似乎不大可能与世袭地位有关，但也并非全无可能。

(b)

27.48 学习 愿意学习 愿意学习和公正评价事情的态度 愿意学习；思想开明；品德高尚 οὗτοι δὲ ἦσαν εὐγενέστεροι τῶν ἐν Θεσσαλονίκῃ  ‘the people there were more open-minded than the people in Thessalonica’  「这里的人比帖撒罗尼迦人开明」 (徒 17:11)

εὐδία

(1)

ας＜阴＞

(a)

14.1 自然界的事件及状态 天气 晴朗、温和的天气，没有大风 晴天 Ὀψίας γενομένης λέγετε, Εὐδία, πυρράζει γὰρ ὁ οὐρανός  ‘when the sun is setting, you say, We are going to have fair weather because the sky is red’  「黄昏的时候，你们说：『天色通红，要放晴了。』」 (太 16:2) 晴天可以用不同的说法来表达，例如：「适宜种植的天气」，或「无云的天空」，或「愉快的天气」。各式各样的表达方式，主要取决于与天气相关的活动种类，或是人们认为是好天气的典型大气条件。有些语言会用坏天气的反面来表达好天气，即是说:「没有暴风雨的日子」，或「没有大风的日子」，等等。

εὐδοκέω

(1)

(a)

25.87 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 对某事或某人感到满意，并暗示由此产生快乐 对……感到满意；喜爱；喜悦 Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα  ‘this is my dear Son; I am very pleased with him’  「这是我的爱子，我喜悦他」 (太 3:17)

(b)

25.113 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 喜欢做某事，从中满足自己的愿望 喜爱；享受；以……为乐 ἀλλ᾽ εὐδοκήσαντες τῇ ἀδικίᾳ  ‘but they enjoy sinning’  「喜爱犯罪」 (帖后 2:12) 有些语言把「享受」表达为「使人高兴」或「使人感觉良好」。帖后 2:12 中的这个表达可以译成：「但是当他们犯罪时，他们感觉良好」，或「但是，犯罪使他们高兴」。

(c)

30.97 思考 选择，拣选，宁取 认为某事物是好的、更好的或更可取的 选择更好的；更愿意；情愿；喜欢；乐意 εὐδοκοῦμεν μᾶλλον ἐκδημῆσαι ἐκ τοῦ σώματος καὶ ἐνδημῆσαι πρὸς τὸν κύριον  ‘rather we prefer to be away from the body and at home with the Lord’  「我们情愿离开这地上的身体，跟主一同居住」 (林后 5:8) ὅτι ἐν αὐτῷ εὐδόκησεν πᾶν τὸ πλήρωμα κατοικῆσαι  ‘because it seemed good to him to have all his fullness dwell in him’  「上帝已经乐意使一切的丰盛都住在爱子里面」 (西 1:19)

εὐδοκία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.88 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 使人高兴的 美意；所喜爱的；所喜悦的 ὅτι οὕτως εὐδοκία ἐγένετο ἔμπροσθέν σου  ‘because this was what pleased you’  「因为这就是你喜悦的」 (路 10:21) καὶ τὸ ἐνεργεῖν ὑπὲρ τῆς εὐδοκίας  ‘to do according to what pleases him’  「做他所喜悦的事」 (腓 2:13)

(b)

25.8 态度及情感 意欲，希望，愿望 （εὐδοκέω[c] 「更喜欢」30.97 的衍生词）所渴望的，基于那事物看来是有益的 热切盼望；所渴望的 ἡ μὲν εὐδοκία τῆς ἐμῆς καρδίας  ‘what I wish for with all my heart’  「我全心所渴望的」 (罗 10:1)

εὐεργεσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.7 道德伦理素质及相关行为 良善 ［参εὐεργετέω, εὐποιΐα］ 做对某人有益和有好处的事 行善；善事 ἀνακρινόμεθα ἐπὶ εὐεργεσίᾳ ἀνθρώπου ἀσθενοῦς  ‘we are being questioned about a good deed done to a lame man’  「我们今天被查问是关于这跛脚的人怎样被治好这一件善事」 (徒 4:9)

εὐεργετέω

(1)

(a)

88.7 道德伦理素质及相关行为 良善 ［参εὐεργεσία, εὐποιΐα］ 做对某人有益和有好处的事 行善；善事 ὃς διῆλθεν εὐεργετῶν  ‘who went everywhere doing good’  「他走遍各地，广行善事」 (徒 10:38)

εὐεργέτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

35.15 帮助，照顾 帮助 （εὐεργετέω「善待」88.7 的衍生词）提供重要帮助的人，通常作为王或显贵的头衔 人民的帮助者；施恩者；恩主 Οἱ βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν κυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ ἐξουσιάζοντες αὐτῶν εὐεργέται καλοῦνται  ‘the kings of this world (literally ‘... of the nations’) have power over their people, and the rulers are called their benefactors’  「外邦人有君王为主治理他们，那掌权管他们的称为恩主」或「各国的君王主宰国民，那些用权势管辖他们的被称为恩主」 (路 22:25)

εὔθετος

(1)

ον

(a)

66.3 适当的，不适当的 是恰当的或合适的，大概有可以用的含意 合适的；相配的；有用的 Οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω εὔθετός ἐστιν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ  ‘no one who puts his hand to the plow and looks back is fit for the kingdom of God’  「手扶着犁向后看的人，不配进上帝的国」 (路 9:62)

(b)

65.32 价值 有用的，无用的 能够用在有益的目的上 有用的；有价值的 οὔτε εἰς γῆν οὔτε εἰς κοπρίαν εὔθετόν ἐστιν  ‘it is of no use to the soil, not even to the dung heap’  「或用在田里，或堆在粪里，都不合适」 (路 14:35)

εὐθέως

(1)

(a)

67.53 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参εὐθύς］ 紧接前一个时间点后面的一个时间点（根据事件的性质和作者解释事件序列的方式，实际时间间隔会有显着的差异） 立即；即刻；马上 Εὐθέως δὲ μετὰ τὴν θλῖψιν τῶν ἡμερῶν ἐκείνων ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται  ‘immediately after the trouble of those days, the sun will grow dark’  「那些灾难的日子一过去，太阳就要变黑」 (太 24:29) ἐλπίζω δὲ εὐθέως σε ἰδεῖν  ‘I hope to see you right away’  「我盼望很快就见到你」 (约叄 1:14) 仅仅根据上下文，不能确定 约叄 1:14 中的 εὐθέως 是指非常短的一段时间，从而译成「很快」，还是指接下来的、与整体上下文相关的事件。

εὐθυδρομέω

(1)

(a)

54.3 海上活动 沿着直线航行到目的地 直线航行；直航到 Ἀναχθέντες δὲ ἀπὸ Τρῳάδος εὐθυδρομήσαμεν εἰς ∑αμοθρᾴκην  ‘we left by ship from Troas and sailed straight across to Samothrace’  「我们从特罗亚开船，直行驶到撒摩特喇」 (徒 16:11)

εὐθυμέω

(1)

(a)

25.146 态度及情感 鼓励，安慰 ［参εὐψυχέω］ 得到鼓励，因此感到高兴 振作精神；鼓起勇气；得到鼓励 καὶ τὰ νῦν παραινῶ ὑμᾶς εὐθυμεῖν  ‘but now I beg you, take courage’  「只是现在我劝你们振作起来」 (徒 27:22) 有些语言把「得到鼓励」表达为：「让自己的心回来」，或「让自己的肝再次站起来」，或「让自己的心再次变硬」。

εὔθυμος

(1)

ον

(a)

25.147 态度及情感 鼓励，安慰 ［参εὐθύμως］ 受到鼓励的 受到鼓励；放心；打起精神 εὔθυμοι δὲ γενόμενοι πάντες καὶ αὐτοὶ προσελάβοντο τροφῆς  ‘they were all encouraged and took some nourishment’  「于是大家受到鼓励，也吃了饭」 (徒 27:36)

εὐθύμως

(1)

ον

(a)

25.147 态度及情感 鼓励，安慰 ［参εὔθυμος］ 受到鼓励的 受到鼓励；乐意 εὐθύμως τὰ περὶ ἐμαυτοῦ ἀπολογοῦμαι  ‘I am encouraged as I make my defense’  「我乐意为自己申辩」 (徒 24:10)

εὐθύνω

(1)

(a)

79.89 物体的特徵 直的，弯曲的 使某物变直 使变直；修直 Εὐθύνατε τὴν ὁδὸν κυρίου  ‘make a straight path for the Lord (to travel)’  「修直主的道」 (约 1:23) 有些语言区分了使物品变直和使道路变直的意思，用不同的词汇来表达。前一个意思可能相当于「把某物扳直」，后一个意思可以字面表达为「避免拐弯」。

(b)

54.21 海上活动 操控船只在航线上行驶 驾驶船只；操舵；操控航向 ὅπου ἡ ὁρμὴ τοῦ εὐθύνοντος βούλεται  ‘wherever the will of the person who pilots it wants (it to go)’  「随着掌舵的意思转动」 (雅 3:4) 在一些语言中，「驾驶船只」的对等译词是「掌舵」或「握住舵轮」（指控制舵的位置的方向盘）。

εὐθύς

(1)	εῖα, ύ, ＜所有＞έως

(a)

79.88 物体的特徵 直的，弯曲的 ［参ὀρθός］ 直的，与弯曲的对比 1 直的；直接的 εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ  ‘make a straight path for him (to travel)’  「修直他的路」 (太 3:3)

(b)

88.17 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 公正的和公义的 公正的；公义的；正直的 ἡ γὰρ καρδία σου οὐκ ἔστιν εὐθεῖα ἔναντι τοῦ θεοῦ  ‘for your heart is not right before God’  「因为你在上帝面前心术不正」 (徒 8:21)

(c)

88.18 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 ［参ὁδός］ εὐθεῖα ὁδός  （习语，直译：直路）公义或正确的行为方式 义路；正确的生活方式；生活的正路 καταλιπόντες εὐθεῖαν ὁδὸν  ‘having left the right way of life’  「离弃了生活的正路」 (彼后 2:15)

(2)

（＜副＞）

(a)

67.53 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参εὐθέως］ 紧接前一个时间点后面的一个时间点（根据事件的性质和作者解释事件序列的方式，实际时间间隔会有显着的差异） 立即；即刻；马上 καὶ εὐθὺς τοῖς σάββασιν εἰσελθὼν εἰς τὴν συναγωγὴν ἐδίδασκεν  ‘and immediately on the Sabbath he went into the synagogue and taught’  「安息日一到，耶稣就进入会堂教导人」 (可 1:21) Καὶ εὐθὺς ἐκ τῆς συναγωγῆς ἐξελθόντες  ‘and immediately they left the synagogue’ or ‘then they left ...’  「他们立刻出了会堂」或「然后，他们就出了会堂」 (可 1:29) 在 可 1:21 ，εὐθύς 可能暗示在接下来的安息日做的事。因此，可 1:21 中的这句表达可以译成，「在下一个安息日，耶稣进了会堂教训人」。

____________________________________________________

1 在早期希腊语中，ὀρθός意为「上下笔直」，而εὐθύς则意为「在水平面上是直的」，但是通俗希腊语并没有一贯地保持这个区别。

εὐθύτης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

88.19 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 正直的品格 公义；公义的；正直 ἡ ῥάβδος τῆς εὐθύτητος ῥάβδος τῆς βασιλείας σου  ‘the scepter of your kingdom is a righteous scepter’  「你国度的权杖是正直的权杖」 (来 1:8) 有些语言不能说「公义的权杖」，因此，来 1:8 中的这个语句最好译成「你必公义地统治」或「你的统治方式是公正的」。

εὐκαιρέω

(1)

(a)

67.4 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 经验某个活动的时机合适 有合适的时间；有机会 καὶ οὐδὲ φαγεῖν εὐκαίρουν  ‘and they didn't have time to eat’  「他们连吃饭的时间也没有」 (可 6:31) ἐλεύσεται δὲ ὅταν εὐκαιρήσῃ  ‘and he will go when he has a chance’ or ‘... when it is a favorable occasion’ or ‘... when he has an opportunity to do so’  「他有机会就会去」或「时机合适他就会去」 (林前 16:12)

(b)

67.80 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 以愉快和有益的方式度过时间 花时间；乐于花时间；喜欢把时间花在 εἰς οὐδὲν ἕτερον ηὐκαίρουν ἢ λέγειν τι ἢ ἀκούειν τι καινότερον  ‘enjoyed spending their time on nothing else than saying or hearing the latest thing’  「都喜欢把时间全花在谈论新闻、打听消息上面」 (徒 17:21)

εὐκαιρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.5 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 某个事件的有利时机 有利的时机；好机会；机会 ἀπὸ τότε ἐζήτει εὐκαιρίαν ἵνα αὐτὸν παραδῷ  ‘from then on he sought a favorable opportunity to betray him’  「从那时候起，犹大找机会要出卖耶稣」 (太 26:16)

εὔκαιρος

(1)

ον

(a)

67.6 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参εὐκαίρως］ 对某个事件是有利的时机 机会；好时机 γενομένης ἡμέρας εὐκαίρου ὅτε Ἡρῴδης τοῖς γενεσίοις αὐτοῦ δεῖπνον ἐποίησεν  ‘a favorable time occurred when Herod gave a banquet in celebration of his birthday’  「机会终于到了。希律生日的那一天，他举行宴会」 (可 6:21)

εὐκαίρως

(1)

ον

(a)

67.6 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参εὔκαιρος］ 对某个事件是有利的时机 机会；好时机 καὶ ἐζήτει πῶς αὐτὸν εὐκαίρως παραδοῖ  ‘and he sought how he might betray him at an opportune time’  「他就寻求怎样在适当的时机出卖耶稣」 (可 14:11)

εὔκοπος

(1)

ον

(a)

22.39 烦恼，困难，解脱，有利的情况 容易的，轻松的 （在《新约》中只以比较级形式出现）容易的，意思是不需要付出很大努力的 容易；没有困难 εὐκοπώτερόν ἐστιν κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν  ‘it is easier for a camel to go through the eye of a needle’  「骆驼穿过针眼……更容易」 (太 19:24) 有些语言很难简洁地翻译「更容易做」这种表达。要采用与努力程度有关的比较性表达，可能需要进行复杂的结构调整，因此，太 19:24 中的语句往往可以译成：「骆驼要穿过针的眼，也不会像……那么费力」。

εὐλάβεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.7 宗教活动 宗教行为 ［参εὐλαβέομαι］ 表示恭敬尊重 崇敬；敬畏；尊崇；虔诚 εἰσακουσθεὶς ἀπὸ τῆς εὐλαβείας  ‘he was heard for his reverence (toward God)’  「因他的虔诚蒙了应允」 (来 5:7) εὐλαβέομαι[a] 和 εὐλάβεια 也有敬畏的含义，在一些情况下甚至可以解作惧怕。当然，这种带着崇敬的惧怕或敬畏有顺服的言外之意，有些学者倾向于把 来 11:7 和 来 5:7 中的这些词汇解释为「遵从」（见 36.13）或「顺服」。

εὐλαβέομαι

(1)

(a)

53.7 宗教活动 宗教行为 ［参εὐλάβεια］ 表示恭敬尊重 崇敬；敬畏；尊崇 εὐλαβηθεὶς κατεσκεύασεν κιβωτὸν  ‘with reverent regard for (God), he built an ark’  「动了敬畏的心，造了方舟」 (来 11:7) εὐλαβέομαι[a] 和 εὐλάβεια 也有敬畏的含义，在一些情况下甚至可以解作惧怕。当然，这种带着崇敬的惧怕或敬畏有顺服的言外之意，有些学者倾向于把 来 11:7 和 来 5:7 中的这些词汇解释为「遵从」（见 36.13）或「顺服」。

(b)

36.13 引导，管教，跟从 服从，不服从 服从，暗示对命令的来源带着敬畏和崇敬 服从；听从；顺从 εὐλαβηθεὶς κατεσκεύασεν κιβωτὸν  ‘he obeyed (God) and built an ark’  「听从上帝，造了一艘方舟」 (来 11:7) 关于 εὐλαβέομαι 在 来 11:7 中的另一种解释，见 εὐλαβέομαι[a] 53.7。

εὐλαβής

(1)

ές

(a)

53.8 宗教活动 宗教行为 崇敬上帝的 敬畏上帝的；虔诚的 ὁ ἄνθρωπος οὗτος δίκαιος καὶ εὐλαβὴς  ‘this man was righteous and pious’  「这人又公义又虔诚」 (路 2:25)

εὐλογέω

(1)

(a)

33.356 沟通 赞美 ［参εὐλογία, εὐφημία］ 用好话提说某事物 赞美；称赞 ἐν αὐτῇ εὐλογοῦμεν τὸν κύριον καὶ πατέρα  ‘with it we praise the Lord and Father’  「我们用舌头来称颂我们的主和天父」 (雅 3:9)

(b)

33.470 沟通 祝福，诅咒 ［参εὐλογία, κατευλογέω］ 祈求上帝给予恩惠，也暗示口头祝福本身已经是一个极大的恩惠1 祝福 εὐλογεῖτε τοὺς διώκοντας [ὑμᾶς]  ‘bless those who persecute you’  「要祝福迫害你们的」 (罗 12:14) 在一些语言中，与「祝福」最接近的译词是：「为……向上帝祈祷」，或「祈求上帝做一些对……有益的事」。

(c)

88.69 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 ［参ἐνευλογέω］ 提供好处，通常包含着某些超自然因素 善待；祝福 Εὐλογητὸς ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ εὐλογήσας ἡμᾶς  ‘let us praise the God and Father of our Lord Jesus Christ, for he has acted kindly toward us’  「愿颂赞归于上帝——我们主耶稣基督的父！他……善待我们」 (弗 1:3) 在 弗 1:3，εὐλογητός 和 εὐλογήσας 两个词明显是双关语。希腊词 εὐλογητός 是指「该受赞美的那一位」（见 33.362），而 εὐλογήσας 是指「赐福」。

____________________________________________________

1 κατευλογέω的语气可能比εὐλογέω[b]更为强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

εὐλογητός

(1)

ή，όν

(a)

33.362 沟通 赞美 （εὐλογέω[a]「称赞」33.356 的衍生词）指值得赞扬或表扬的 受颂讃的；该受称颂的那位 ∑ὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ εὐλογητοῦ;  ‘are you the Messiah, the Son of the One who should be praised?’  「你是不是基督，那当称颂者的儿子？」 (可 14:61)

εὐλογία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.356 沟通 赞美 ［参εὐλογέω, εὐφημία］ 用好话提说某事物 赞美；称赞 Τῷ καθημένῳ ἐπὶ τῷ θρόνῳ καὶ τῷ ἀρνίῳ ἡ εὐλογία καὶ ἡ τιμὴ  ‘to him who sits on the throne, and to the Lamb, be praise and honor’  「愿颂赞、尊贵…… 都归给坐在宝座上的那位和羔羊」 (启 5:13)

(b)

33.366 沟通 奉承 过分称赞 阿谀奉承 διὰ τῆς χρηστολογίας καὶ εὐλογίας ἐξαπατῶσιν τὰς καρδίας τῶν ἀκάκων  ‘by their attractive words and flattering talk they deceive the minds of innocent people’  「他们用花言巧语和奉承的话，蒙骗无辜人的心」 (罗 16:18) 有些语言会用描述性的句子来表达「奉承」，例如「说某人很了不起，其实他没有什么了不起」。有时会用习语来表达奉承的意思，例如「用大话来形容一个小人物」，或「把驴称为人」。

(c)

33.470 沟通 祝福，诅咒 ［参εὐλογέω, κατευλογέω］ 祈求上帝给予恩惠，也暗示口头祝福本身已经是一个极大的恩惠 祝福 ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόματος ἐξέρχεται εὐλογία καὶ κατάρα  ‘from the same mouth come blessing and cursing’  「祝福和诅咒从同一个口出来」 (雅 3:10) 在一些语言中，与「祝福」最接近的译词是：「为……向上帝祈祷」，或「祈求上帝做一些对……有益的事」。

(d)

88.70 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 （εὐλογέω[c]「祝福」88.69 的衍生词）祝福的内容 福气；益处 πρὸς ὑμᾶς ἐν πληρώματι εὐλογίας Χριστοῦ ἐλεύσομαι  ‘I shall come to you with a full measure of the blessing from Christ’  「去你们那里的时候，我将带着基督丰满的福气去」 (罗 15:29) 在 罗 15:29，这福气是基督给予保罗的；换句话说，这是基督赐给保罗的一种特殊的恩宠。

(e)

57.105 拥有，转移，交换 给予 （εὐλογέω[b]「祝福」33.470 的衍生词）授予或给予作为祝福或利益的东西 礼物；福气；奉献；捐献；捐款 ταύτην ἑτοίμην εἶναι οὕτως ὡς εὐλογίαν καὶ μὴ ὡς πλεονεξίαν  ‘then it will be ready as a gift, not as one grudgingly given’  「这可以表示你们的捐助是出于甘心乐意，而不是出于勉强」或「这样就表明你们所预备好的是惠赠，而不是勉强给的」 (林后 9:5)

(f)

59.56 数量 充裕，过量，极少 ἐπ᾽ εὐλογίαις  （习语，直译：在祝福的基础上）大量的某物，有福分或好处的含意 大量；丰富；充裕 ὁ σπείρων ἐπ᾽ εὐλογίαις ἐπ᾽ εὐλογίαις καὶ θερίσει  ‘the one who plants an abundance will reap an abundance’  「大量播种的，也要大量收获」 (林后 9:6) 在翻译 林后 9:6 时，可能需要清楚表示充裕的东西是什么，例如：「耕种很多谷物的人将要收获很多谷物」。

εὐμετάδοτος

(1)

ον

(a)

57.97 拥有，转移，交换 给予 慷慨分享的 慷慨的；乐善好施的；慷慨施舍的 ἀγαθοεργεῖν, πλουτεῖν ἐν ἔργοις καλοῖς, εὐμεταδότους εἶναι  ‘(command them) to be good, to be rich in good works, and to be generous in sharing with others’  「又要嘱咐他们行善，在好事上富足，慷慨与人分享」 (提前 6:18)

Εὐνίκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.130 人名及地名 人名 提摩太的母亲 友妮基；《和》友尼基；《思》欧尼刻

εὐνοέω

(1)

(a)

30.23 思考 思考，思想 有利地考虑一个观点，意图找出解决方案 从有利的角度考虑某人的观点；考虑如何解决；和解 εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ  ‘consider how to resolve matters with your adversary quickly’  「要考虑怎样赶快与你的对头和解」 (太 5:25) 关于 εὐνοέω 在 太 5:25 的其他解释，见 31.20 和 56.3。

(b)

31.20 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 与某人达成协议 同意；观点一致 ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ  ‘go and agree with your accuser quickly’  「赶快去和控告你的人达成协议」 (太 5:25) 关于 εὐνοέω 在 太 5:25 中的其他解释，见 30.23 和 56.3。

(c)

56.3 法庭及法律程序 法律诉讼，案件 在法庭以外了结案件 了结；解决；和解 ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ  ‘go settle with your accuser quickly’  「赶快去与告你的人讲和」 (太 5:25) 关于 εὐνοέω 在 太 5:25 的其他解释，见 30.23 和 31.20。

εὔνοια

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.72 态度及情感 热切，认真，全心全意 充满热诚的状态，基于渴望在某个活动或状态中有份 热心；热切；全心全意 μετ᾽ εὐνοίας δουλεύοντες ὡς τῷ κυρίῳ  ‘serve wholeheartedly, as if you were serving the Lord’  「全心全意地服事，如同服事主」 (弗 6:7) 有些语言可以把「竭诚服事」（弗 6:7）表达为：「因为你们真心想要服事而去服事」，或「因为你确实渴望服事而去服事」。

εὐνουχίζω

(1)

(a)

9.26 人 男性 （εὐνοῦχος[a] 「阉人」9.25 的衍生词）使某人成为阉人 使人成为阉人；阉割 οἵτινες εὐνουχίσθησαν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων  ‘men who have been castrated by people’  「被人阉割的」 (太 19:12) 有时候，εὐνουχίζω 可以翻译为「使一个人不能有婚姻关系」。 在一些语言中，阉割男人所用的词汇与阉割动物所用词汇大不相同。

(b)

9.27 人 男性 （与反身代词连用）在没有性生活的情况下生活 独身；过不结婚的生活 οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς διὰ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν  ‘there are men who do not marry for the sake of the kingdom of heaven’  「另有些人是为了天国的缘故而不结婚」 (太 19:12)

εὐνοῦχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

9.25 人 男性 阉割了的男性 1 阉人 εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνουχίσθησαν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων  ‘there are eunuchs who have been made eunuchs by people’  「有些阉人是被人阉割的」 (太 19:12) 在古代中东，太监经常负责掌管后宫妃嫔，有时甚至被擢升到朝廷的高位。徒 8:34 中所指的太监，最好理解为「朝廷官员」（37.85）。 在很多社会中都不知道有阉割男人这回事，所以如果在经文中采用一个描述性语句去解释，似乎是不必要的露骨和粗鄙。因此，有些翻译者喜欢借用一个词来指太监，然后把该词的解释放在词汇表中。

(b)

9.28 人 男性 没有遭阉割而天生无法进行性行为的男人 1 性无能的男性 εἰσὶν γὰρ εὐνοῦχοι οἵτινες ἐκ κοιλίας μητρὸς ἐγεννήθησαν οὕτως  ‘for there are impotent males who have been so from birth’  「因为有人从母腹里就是不宜结婚的」（直译：「因为有人从出生就是无性行为能力的」） (太 19:12)

(c)

9.29 人 男性 不结婚的男人，不一定是性无能的 1 独身的人 εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς διὰ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν  ‘there are men who are celibate who do not marry for the sake of the kingdom of heaven’  「还有些独身者是为了天国的缘故而不结婚的」 (太 19:12)

(d)

37.85 控制，管理 管理，统治 东方国家宫廷内的官员，肩负各种重要的职责，同时也是太监 宫廷的官员；太监 Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ εὐνοῦχος τῷ Φιλίππῳ  ‘the court official said to Philip’  「宫廷官员回答腓利说」 (徒 8:34) 在 徒 8:34 等经文中，εὐνοῦχος[d] 的含义主要是在人的官职和地位，而不是其身体状况。因此，比较符合上下文的翻译，是「宫廷的官员」或「重要官员」。另一方面，考虑到犹太宗教不太接纳太监的事实，提到身体状况也符合路加的神学目的。

____________________________________________________

1 εὐνοῦχος[a][b][c]（9.25, 28, 29）可以视为动词εὐνουχίζω（9.26和9.27）所指的不同过程或状态所导致的各种生理状态，但因为εὐνοῦχος通常是在各种绝对意义上使用，所以这三种意思最好归类在子域「男性」之下。

Εὐοδία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.131 人名及地名 人名 腓立比教会的女信徒 友阿蝶；《和》友阿爹；《思》厄敖狄雅

εὐοδόω  (εὐοδόομαι)

(1)

(a)

22.47 烦恼，困难，解脱，有利的情况 有利的情况或状态 体验和享受有利的环境 顺遂；顺利；成功 περὶ πάντων εὔχομαί σε εὐοδοῦσθαι  ‘I pray that everything may go well with you’  「我祈愿你万事安顺」 (约叄 1:2) 有些语言会采用习语来表达 约叄 1:2 中的 εὐοδόομαι ，比如：「总是吃得好」，或「生活在树荫下」，或「总是生活在欢笑和歌声中」，或「顺风顺水」。

(b)

57.64 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 （εὐοδόομαι「沿着好路行走」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）成功地获得利润或收获 繁荣；兴盛；充裕；做生意获利；做工得报酬 ἕκαστος ὑμῶν παρ᾽ ἑαυτῷ τιθέτω θησαυρίζων ὅ τι ἐὰν εὐοδῶται  ‘each of you must put aside some money, in proportion to what he has earned’  「你们每一个人应当按自己的收入照比例拨出一些钱」 (林前 16:2)

(c)

68.30 时态 完竣，完成，成就 成功地做成某事 完成；取得成功；顺利进展；使有可能 εἴ πως ἤδη ποτὲ εὐοδωθήσομαι ἐν τῷ θελήματι τοῦ θεοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς  ‘whether somehow I might now at last succeed by the will of God in coming to you’  「或许照上帝的旨意，最终我能顺利地往你们那里去」 (罗 1:10)

εὐπάρεδρος  (εὐπάρεδρον)

(1)

(a)

53.68 宗教活动 角色及作用 忠诚服事上帝 奉献自己；全心事奉；殷勤服事；专一忠诚 εὐπάρεδρον τῷ κυρίῳ ἀπερισπάστως  ‘devoted service to the Lord without distraction’  「不受干扰地忠诚服侍主」 (林前 7:35)

εὐπειθής

(1)

ές

(a)

33.305 沟通 劝告，力劝 指容易被说服，暗指开明的，或是愿意聆听的 容易被说服的人；开明的；柔顺的；友善的 ἡ δὲ ἄνωθεν σοφία ... ἔπειτα εἰρηνική, ἐπιεικής, εὐπειθής  ‘the wisdom from above is ... also peaceful, gentle, and open to reason’  「从上面来的智慧……是和平、温和、柔顺」 (雅 3:17)

εὐπερίσπαστος

(1)

ον

(a)

30.32 思考 思考，思想 容易使人分心的 容易使人分心的；妨碍人持续地思考某事的 τὴν εὐπερίσπαστον ἁμαρτίαν  ‘the sin that so easily distracts us’  「容易使我们分心的罪」 (来 12:1) 这个意思只出现在一处异文中：τὴν εὐπερίσπαστον ἁμαρτίαν「那非常容易使我们分心的罪」（来 12:1）（校勘栏）。

εὐπερίστατος

(1)

ον

(a)

37.6 控制，管理 控制，限制 紧紧地施加控制 控制；紧紧地控制；容易缠累的；纠缠不休的 τὴν εὐπερίστατον ἁμαρτίαν  ‘the sin which controls (us) so tightly’  「紧紧地控制我们的罪」 (来 12:1)

εὐποιΐα

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.7 道德伦理素质及相关行为 良善 ［参εὐεργεσία, εὐεργετέω］ 做对某人有益和有好处的事 行善；善事 τῆς δὲ εὐποιΐας καὶ κοινωνίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε  ‘do not forget to do good and to share with one another’  「不可忘记行善和彼此分享」 (来 13:16)

εὐπορέω  (εὐπορέομαι)

(1)

(a)

57.27 拥有，转移，交换 有钱，富裕的 经济上富裕的 拥有足够的；充裕的；富裕的；富有的 τῶν δὲ μαθητῶν, καθὼς εὐπορεῖτό τις, ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέμψαι τοῖς κατοικοῦσιν ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ ἀδελφοῖς  ‘so the disciples agreed to make a contribution for the relief of their Christian brothers in Judea, each one to do this in accordance with how well off he was’  「于是门徒同意按着各人的经济力量捐款，好救济住在犹太的基督徒弟兄」 (徒 11:29) 有些语言可以把 徒 11:29 中的 εὐπορέομαι 译成：「每个人都要按照比例来做这事，因为他拥有的比他需要的多」，或「每个人都要按照他的财产多少来做这事」。

εὐπορία

(1)

ας＜阴＞

(a)

57.32 拥有，转移，交换 有钱，富裕的 获得财富的结果 繁荣；富足；发财 Ἄνδρες, ἐπίστασθε ὅτι ἐκ ταύτης τῆς ἐργασίας ἡ εὐπορία ἡμῖν ἐστιν  ‘men, you know our prosperity comes from this work’  「各位，你们知道，我们是靠这生意发财的」 (徒 19:25) 徒 19:25 中的这个从句也可以译成：「你们知道，我们做这工作使我们富足」。关于 εὐπορία 在 徒 19:25 的另一种解释，见 εὐπορία[b] 57.201。

(b)

57.201 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 从生意或贸易中获利的简易方法 好做的生意；容易谋生的方法 ἐκ ταύτης τῆς ἐργασίας ἡ εὐπορία ἡμῖν ἐστιν  ‘from this occupation we have an easy way of making a living’ or ‘for us, this occupation is good business’  「我们靠这一行业是很容易谋生的」或「对我们来说，这行业是很好的生意」 (徒 19:25) 关于 εὐπορία 在 徒 19:25 的另一种解释，见 εὐπορία[a] 57.32。

εὐπρέπεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

79.13 物体的特徵 美丽的，丑陋的 ［参εὐσχημοσύνη］ 美丽的状态或好看的外貌，有吸引人和很相配的含意 美丽；好看；雅观；吸引；可爱 τὸ ἄνθος αὐτοῦ ἐξέπεσεν, καὶ ἡ εὐπρέπεια τοῦ προσώπου αὐτοῦ ἀπώλετο  ‘its bloom falls off and its attractiveness is destroyed’  「花也凋谢，它吸引人的美丽就消灭了」 (雅 1:11)

εὐπρόσδεκτος

(1)

ον

(a)

25.86 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 指特别蒙悦纳，因此非常令人满意的东西 可蒙悦纳的；非常令人满意的 ἵνα γένηται ἡ προσφορὰ τῶν ἐθνῶν εὐπρόσδεκτος  ‘in order that the Gentiles may be an offering very acceptable (to God)’  「好让外邦人……成为蒙悦纳的供物」 (罗 15:16) 有些语言必须把「蒙上帝悦纳的献祭」（罗 15:16）译成「上帝非常喜悦的献祭」或「上帝非常满意的献祭」。

(b)

22.44 烦恼，困难，解脱，有利的情况 有利的情况或状态 指特别有利的事物 真正有利；真正蒙悦纳 νῦν καιρὸς εὐπρόσδεκτος, ἰδοὺ νῦν ἡμέρα σωτηρίας  ‘now is the truly favorable time; behold, now is the day of salvation’  「看哪，现在就是真正蒙悦纳的时候！现在就是拯救的日子！」 (林后 6:2)

εὐπροσωπέω

(1)

(a)

88.236 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 表现得很好，特别是在外表上 使外貌体面；在外表上炫耀 ὅσοι θέλουσιν εὐπροσωπῆσαι ἐν σαρκί, οὗτοι ἀναγκάζουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι  ‘those who force you to be circumcised are those who wish to make a good showing in external matters’ (literally ‘... in the flesh’)  「那些喜欢在外表上炫耀的人才勉强你们接受割礼」（直译：「那些喜欢在肉体上炫耀的人……」 (加 6:12)

εὐρακύλων  (Εὐρακύλων)

(1)

ωνος＜阳＞

(a)

14.9 自然界的事件及状态 风 Εὐρακύλων  希腊语和拉丁语的混合结构，字面意思是「东风」或「大风」：从东北面吹来的强烈暴风 东北风；东北暴风；音译：友拉革罗 ἄνεμος τυφωνικὸς ὁ καλούμενος Εὐρακύλων  ‘a very strong wind, called Euraquilo’ or ‘... called a Northeaster’  「有一股名叫『友拉革罗』的飓风」或「有一个叫『东北风』的飓风」 (徒 27:14a) 把 Εὐρακύλων 翻译为专有名称当然是可以的，但是这样做的意义，就大大不如采用一些用语，例如：「强烈的东北风」或「从东北方来的强烈暴风」。有些语言不容易区分北方与东北方或东方与东北方，在这种情况下，或许可以简单地使用像「东方」等用语，但通常可以使用某些说法来指示「东北方」，例如「北方与东方之间」或「东方向北方移过一点」。

____________________________________________________

1 有些抄本作Εὐροκλύδων，解作「激起海浪的东风」。另一种词形是Εὐρυκλύδων「激起大浪的风」。然而，大多数学者认为这两种词形都是由于文士抄写错误之故。

εὑρίσκω  (εὑρίσκομαι)

(1)

(a)

27.27 学习 得知某物的位置 通过故意搜寻或意外发现得知某物的位置 知道某物的位置；寻找；发现；找着；找到 ὃν εὑρὼν ἄνθρωπος ἔκρυψεν  ‘a man happens to find it, so he covers it up (again)’  「人发现了就把它藏起来」 (太 13:44)

(b)

27.1 学习 学习 得知先前不知道的事情，往往带着惊讶的成分 得知；找到；发现；发觉 οὐχ εὕρισκον τὸ τί ποιήσωσιν  ‘but they could not find out how to do it’  「但他们找不到办法下手」 (路 19:48) ζητεῖν τὸν θεόν, εἰ ἄρα γε ψηλαφήσειαν αὐτὸν καὶ εὕροιεν  ‘to seek God and perhaps find him as they were groping around for him’  「寻求上帝，或者能够在摸索中找到他」 (徒 17:27) συνεψήφισαν τὰς τιμὰς αὐτῶν καὶ εὗρον ἀργυρίου μυριάδας πέντε  ‘they calculated their value and discovered that they had been worth fifty thousand (drachmas)’  「他们计算书价，才得知共值五万个银币」 (徒 19:19)

(c)

13.17 是，变成，存在，发生 状态 达到某种状态，还有发现的补充含义 得着；发现 ὁ εὑρὼν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ  ‘he who tries to attain his own life’  「要得着性命」 (太 10:39a) μετανοίας γὰρ τόπον οὐχ εὗρεν  ‘for he did not find a place of repentance’ or ‘... a way to change what he had done’  「找不到悔改的机会」或「无法改变他做过的事」 (来 12:17)

(d)

90.70 语意格 经历者 ［参εἰσέρχομαι］ 开始经历一件事件或一个状态 开始经历；进入一个经历；达到 εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν  ‘you will begin to experience rest for yourselves’  「你们就可以经历安息」 (太 11:29) ὃς εὗρεν χάριν ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘who attained favor in the sight of God’ or ‘on whom God looked with favor’  「得上帝的喜悦」或「在上帝眼中蒙喜悦」 (徒 7:46) αἰωνίαν λύτρωσιν εὑράμενος  ‘he attained eternal salvation’ or ‘... deliverance’  「就得到永远的救赎」 (来 9:12)

(e)

13.7 是，变成，存在，发生 状态 处于未预料到的状态 2 被发现是；结果是 μήποτε καὶ θεομάχοι εὑρεθῆτε  ‘that you may not be found to be fighting against God’  「恐怕你们被看做是在对抗上帝了」 (徒 5:39) εὑρέθη μοι ἡ ἐντολὴ ἡ εἰς ζωήν, αὕτη εἰς θάνατον  ‘this commandment which was for the purpose of life was found in my case to be one which produced death’  「原来法律的命令是要使人得生命的；可是，对我来讲，它反而带来死亡」 (罗 7:10)

____________________________________________________

1 「尝试，设法」（to try to）的含意来自于现在分词的形式。

2 εὑρίσκομαι在「被发现是」（to be found to be）的意思上，是一种典型的复杂语义结构，不仅涉及认知发现，还涉及一种语义等式关系。

εὐρύχωρος

(1)

ον

(a)

81.18 空间的尺寸 窄，宽 指宽广或宽阔，有舒适的含意 宽阔的；宽广的 καὶ εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς  ‘and the road is spacious’ or ‘... broad’  「路是大的」或「路是宽的」 (太 7:13)

εὐσέβεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.1 宗教活动 宗教行为 ［参θεοσέβεια, θρησκεία］ 对神明和超自然力量的适当信念并虔诚地履行相关义务 宗教；信仰；敬虔；敬神 ὁμολογουμένως μέγα ἐστὶν τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον  ‘without any doubt, the secret of (our) religion is great’  「毫无疑问，敬虔的奥秘是极大的」 (提前 3:16) 有些语言没有「宗教」的对应词汇，翻译者可以把这种文化要素描述为：「如何在上帝面前行事为人」，或「安抚诸灵所做的事」，或「敬拜的方式」。

(b)

53.5 宗教活动 宗教行为 行事为人反映出正确的宗教信念和态度 敬虔；虔诚；敬神；敬畏上帝 ἵνα ἤρεμον καὶ ἡσύχιον βίον διάγωμεν ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεμνότητι  ‘that we may live a quiet and peaceful life in entire godliness and with modesty’  「使我们可以完全敬虔、端正地过平静安宁的生活」 (提前 2:2) 在一些语言中，提前 2:2 中的 εὐσέβεια 可以恰当地译成：「像上帝希望我们那样的生活」，或「按照上帝的教导来生活」。

εὐσεβέω

(1)

(a)

53.53 宗教活动 敬拜，尊崇 ［参σεβάζομαι, σέβω］ 用态度和礼仪来表明自己对神明的效忠和尊敬 敬拜；崇拜；崇敬；尊崇 ὃ οὖν ἀγνοοῦντες εὐσεβεῖτε, τοῦτο ἐγὼ καταγγέλλω ὑμῖν  ‘what you worship, even though you do not know it, is what I (now) proclaim to you’  「你们不认识而敬拜的这一位，我现在就传讲给你们」 (徒 17:23) 有些语言采用习语来表达「敬拜」，例如「在……前下拜」、「在……前低下头」、「向……举起双臂」、「向……歌唱」、「尊崇」等。在选择表达「敬拜」的用词或短语时，该用词或短语必须包含敬拜的各个方面。

(b)

71.29 状况 应该，理应 履行自己的社会宗教义务 履行自己的职责；尽自己的宗教义务 μανθανέτωσαν πρῶτον τὸν ἴδιον οἶκον εὐσεβεῖν  ‘they should first learn to carry out their religious duties toward their own family’  「得先学习怎样在家中尽孝道」（直译：「应该先学习在家中尽自己的宗教本分」 (提前 5:4)

εὐσεβής

(1)

ές

(a)

53.6 宗教活动 宗教行为 ［参εὐσεβῶς, θεοσεβής, θρησκός, ἱεροπρεπής］ 竭力正确地表达自己的宗教信仰 1 虔诚的；虔敬的；敬神的 εὐσεβὴς καὶ φοβούμενος τὸν θεὸν σὺν παντὶ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ  ‘a devout and God-fearing person together with all his family’  「他是个虔诚人，他和全家都敬畏上帝」 (徒 10:2) 在一些语言中，「过敬虔的生活」可以贴切地表达为：「像上帝希望的那样生活」，或「像相信上帝的人那样生活」，或「总是做上帝要求的事」。然而在一些语言中，唯一的对应译法是：「过美好的生活」或「总是善待他人」。重点从宗教信仰转移到美好的生活或善待他人，是因为在一些宗教系统中，宗教信念与道德行为之间是没有或极少关联的。

____________________________________________________

1 这组词汇的意思显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

εὐσεβῶς

(1)

ές

(a)

53.6 宗教活动 宗教行为 ［参εὐσεβής, θεοσεβής, θρησκός, ἱεροπρεπής］ 竭力正确地表达自己的宗教信仰 1 虔诚的；虔敬的；敬神的 σωφρόνως καὶ δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι  ‘that we may live sensibly, uprightly, and in a devout manner in this world’  「在世上过明智、正直、敬虔的生活」 (多 2:12) 在一些语言中，「过敬虔的生活」可以贴切地表达为：「像上帝希望的那样生活」，或「像相信上帝的人那样生活」，或「总是做上帝要求的事」。然而在一些语言中，唯一的对应译法是：「过美好的生活」或「总是善待他人」。重点从宗教信仰转移到美好的生活或善待他人，是因为在一些宗教系统中，宗教信念与道德行为之间是没有或极少关联的。

____________________________________________________

1 这组词汇的意思显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

εὔσημος

(1)

ον

(a)

32.19 理解 容易理解或难于理解 指容易明白的 易于理解；容易明白 διὰ τῆς γλώσσης ἐὰν μὴ εὔσημον λόγον δῶτε, πῶς γνωσθήσεται τὸ λαλούμενον;  ‘unless you speak intelligible words with your tongue, how will anyone know what you are saying?’  「除非你们用舌头说出容易理解的话，否则人怎会明白你们所说的呢？」 (林前 14:9)

εὔσπλαγχνος

(1)

ον

(a)

25.51 态度及情感 爱，情感，同情 富有爱心和同情心的 仁慈的；有怜悯的；富有同情心的 γίνεσθε [δὲ] εἰς ἀλλήλους χρηστοί, εὔσπλαγχνοι  ‘instead, be kind and compassionate to one another’  「要仁慈相待，心存怜悯」 (弗 4:32)

εὐσχημόνως

(1)

(a)

88.50 道德伦理素质及相关行为 端正，得体 形容行事为人端正、妥当 端正地；正派地；规规矩矩地 ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν  ‘let us conduct ourselves in a becoming manner as (people who live) in (the light of) day’  「行事为人要端正，好像在白昼行走」 (罗 13:13)

(b)

66.4 适当的，不适当的 是恰当的，有讨人喜欢的含意 恰当的；规规矩矩；端正 πάντα δὲ εὐσχημόνως καὶ κατὰ τάξιν γινέσθω  ‘everything must be done in a proper and orderly way’  「凡事都要规规矩矩地按着次序行」 (林前 14:40)

εὐσχημοσύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

79.13 物体的特徵 美丽的，丑陋的 ［参εὐπρέπεια］ 美丽的状态或好看的外貌，有吸引人和很相配的含意 美丽；好看；雅观；吸引；可爱 τὰ ἀσχήμονα ἡμῶν εὐσχημοσύνην περισσοτέραν  ‘our unattractive parts (acquire) more than ordinary attractiveness’  「我们身体上不雅观的部分，就变得更雅观」 (林前 12:23)

εὐσχήμων

(1)	ον，＜所有＞ονος

(a)

79.15 物体的特徵 美丽的，丑陋的 形容具有吸引人的外形的 吸引人的；俊美的；体面的；合宜的 τὰ δὲ εὐσχήμονα ἡμῶν οὐ χρείαν ἔχει  ‘(special attention which) the more presentable parts of our (body) do not need’  「我们雅观的肢体自然用不着装饰」 (林前 12:24)

(b)

87.33 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 指具有特别的声誉或尊荣 受尊敬的；地位高的 Ἰωσὴφ [ὁ] ἀπὸ Ἁριμαθαίας εὐσχήμων βουλευτής  ‘Joseph of Arimathea, an esteemed member of the council’  「亚利马太的约瑟……是尊贵的议员」 (可 15:43)

εὐτόνως

(1)

(a)

78.18 程度 多，少（正负程度） 在程度量表上一个相对较高的点，暗示紧张和反对 1 极力地；有力地；激烈地；强烈地 εὐτόνως κατηγοροῦντες αὐτοῦ  ‘made strong accusations against him’  「极力控告他」 (路 23:10) εὐτόνως γὰρ τοῖς Ἰουδαίοις διακατηλέγχετο  ‘for he refuted the Jews vigorously’  「因为他……极力反驳犹太人」 (徒 18:28)

____________________________________________________

1 在εὐτόνως的情况下，程度方面与意义的定性方面有很好的平衡。

εὐτραπελία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.34 沟通 语言层次 粗俗的笑话，包含粗言秽语和不雅的内容 脏话；粗言秽语；下流的话 καὶ αἰσχρότης καὶ μωρολογία ἢ εὐτραπελία, ἃ οὐκ ἀνῆκεν  ‘nor is it fitting for you to use shameful, foolish, or vulgar language’  「污言秽语和愚妄的话，或下流的笑话，这些都不合宜」 (弗 5:4)

Εὔτυχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.132 人名及地名 人名 一个少年人，在特罗亚听保罗讲道到夜深，打盹时从三层楼的高处掉下来 犹推古；《思》厄乌提曷

εὐφημία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.356 沟通 赞美 ［参εὐλογέω, εὐλογία］ 用好话提说某事物 赞美；称赞 διὰ δόξης καὶ ἀτιμίας, διὰ δυσφημίας καὶ εὐφημίας  ‘we are honored and disgraced, we are slandered and praised’  「我们受尊敬，也被诽谤；受责骂，也被称赞」 (林后 6:8)

εὔφημος

(1)

ον

(a)

33.360 沟通 赞美 （εὐφημία「赞美，称赞」33.356 的衍生词）指值得称赞或有美名 配受赞美的；值得赞赏的 ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα ... ταῦτα λογίζεσθε  ‘fill your minds ... with those things that are lovely and worthy of praise’  「可爱的……可称赞的，这些事你们都要思量」 (腓 4:8) 在某些语言中，「配受赞美的」可以译成「人们应该赞美的事物」。

εὐφορέω

(1)

(a)

23.204 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 生产大量优质水果或谷物 结出许多果子；丰收 Ἀνθρώπου τινὸς πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα  ‘a rich man had land which yielded plenty of fruit’  「有一个财主的田产丰收」 (路 12:16) 有些语言很难或者不能说「土地产出庄稼」（路 12:16），因此，翻译者可以采用下述的表达：「庄稼在土地上大量生长」，或「植物结出硕果」，或「植物长出大量谷物」。

εὐφραίνω  (εὐφραίνομαι)

(1)

(a)

25.131 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 使人高兴或快乐 使高兴；使快乐；使欢喜 εἰ γὰρ ἐγὼ λυπῶ ὑμᾶς, καὶ τίς ὁ εὐφραίνων με  ‘for if I were to make you sad, who would be left to cheer me up?’  「如果我使你们忧愁，有谁能够使我快乐呢？」 (林后 2:2)

(b)

25.122 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 欣喜，表达幸福快乐 欣喜；欢乐；快乐 διὰ τοῦτο ηὐφράνθη ἡ καρδία μου  ‘therefore, my heart rejoices’  「因此，我心欢喜」 (徒 2:26) εὐφραίνοντο ἐν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν αὐτῶν  ‘they rejoiced because of what they had made’  「为自己手所做的工作欢跃」 (徒 7:41) Εὐφράνθητε, ἔθνη, μετὰ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ  ‘rejoice, Gentiles, together with his people’  「外族人哪，要与他的子民一起欢乐」 (罗 15:10) 有些语言可能需要用习语来翻译 徒 2:26 中的 εὐφραίνομαι，比如译成：「我的心歌唱」，或「我的心因为快乐而大声呼喊」。关于 εὐφραίνομαι 在 徒 7:41 的另一种解释，见51.3。

(c)

51.3 节日 庆祝某个时刻或事件，有幸福快乐的含义 庆祝；快乐 εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει  ‘it was necessary to celebrate and be glad’  「我们理当欢喜庆祝」 (路 15:32) εὐφραίνοντο ἐν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν αὐτῶν  ‘they celebrated because of what their hands had performed’  「为自己手所造的而欢庆」 (徒 7:41) 关于 εὐφραίνομαι 在 徒 7:41 的另一种解释，见 25.122。

Εὐφράτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.468 人名及地名 地名 美索不达米亚平原上的大河 幼发拉底；《和》伯拉；《思》幼发拉的

εὐφροσύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

25.121 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 欢喜快乐的状态 快乐；欢喜；喜乐 πληρώσεις με εὐφροσύνης  ‘you will make me very joyful’  「使我在你面前充满快乐」 (徒 2:28)

εὐχαριστέω

(1)

(a)

33.349 沟通 感谢 ［参εὐχαριστία］ 为所得到的益处和祝福表达谢意 感谢；感恩 τί βλασφημοῦμαι ὑπὲρ οὗ ἐγὼ εὐχαριστῶ;  ‘why should anyone revile me about that for which I thank God?’  「为什么人要因我感谢上帝的东西而毁谤我呢？」 (林前 10:30) 「感谢」很多时候是用习语来表达。例如，在某些语言中，「谢谢你」可以说成「愿上帝报答你」。人们甚至会用这样的短语来表达对上帝自己的感谢。在另一些语言中，感谢可以表达为「你使我的心温暖」。

(b)

25.100 态度及情感 感恩的，感激的 因得到一些恩惠而心存感激 感谢；感激；感恩 οἷς οὐκ ἐγὼ μόνος εὐχαριστῶ ἀλλὰ καὶ πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι τῶν ἐθνῶν  ‘not I alone, but all the churches among the Gentiles are thankful to them’  「不但我感谢他们，就是外邦的众教会也感谢他们」 (罗 16:4)

εὐχαριστία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.349 沟通 感谢 ［参εὐχαριστέω］ 为所得到的益处和祝福表达谢意 感谢；感恩 μετὰ εὐχαριστίας τὰ αἰτήματα ὑμῶν γνωριζέσθω πρὸς τὸν θεόν  ‘let your requests be made known to God with thanksgiving’  「藉着……感谢，将你们所要的告诉上帝」 (腓 4:6) 「感谢」很多时候是用习语来表达。例如，在某些语言中，「谢谢你」可以说成「愿上帝报答你」。人们甚至会用这样的短语来表达对上帝自己的感谢。在另一些语言中，感谢可以表达为「你使我的心温暖」。

εὐχάριστος

(1)

ον

(a)

25.99 态度及情感 感恩的，感激的 因着为某人所做的事而心存感谢 有感谢的心；心存感谢 καὶ εὐχάριστοι γίνεσθε  ‘and become thankful’  「你们要有感谢的心」 (西 3:15) 有些语言常常用习语来表达「感谢」，比如：「有丰满的心」，或「从心里说出来」，或「说：你真好心」。关于 εὐχάριστος 在 西 3:15 的另一种解释，见 33.352。

(b)

33.352 沟通 感谢 （εὐχαριστέω[a]「感谢」33.349 的衍生词）指表达谢意 感激；感谢 εἰς ἣν καὶ ἐκλήθητε ἐν ἑνὶ σώματι· καὶ εὐχάριστοι γίνεσθε  ‘to which you have been called together in one body; be then thankful’  「你们……为此蒙召，归为一体。你们还要存感谢的心」 (西 3:15) 关于 εὐχάριστος 在 西 3:15 中的另一种解释，见 25.99。

εὐχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.178 沟通 祷告 ［参εὔχομαι, προσευχή, προσεύχομαι］ 向上帝说话或祈求的行为 1 祷告；祈祷 ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάμνοντα  ‘the prayer made in faith will save the sick person’  「出于信心的祈祷必能救那病人」 (雅 5:15) 有些语言会根据祷告内容的性质，而使用不同的词汇来表达祷告。各种祷告内容包括：请求物质上的祝福，祈求灵性上的帮助，为别人代求，感恩，赞美等。另外，根据不同的迫切性和需要，用词上也有重要的区别。祷告的最常见表达可能就是「向上帝说话」；通常最好避免使用意思主要是「念诵」的词汇。

(b)

33.469 沟通 发誓，宣誓，许愿 对上帝的承诺，答应上帝会做一些事，意味着不按照承诺行事将导致这个人遭受上帝的惩罚 许愿 εἰσὶν ἡμῖν ἄνδρες τέσσαρες εὐχὴν ἔχοντες ἐφ᾽ ἑαυτῶν  ‘there are four men here who have taken a vow’ or ‘we have four men who...’  「我们这里有四个人，都有愿在身」 (徒 21:23) 有些语言需要比较具体地翻译「许愿」，因此，在 徒 21:23 中，翻译者可能需要把语句译成：「这里有四个人，他们都向上帝承诺要做一些事」。

____________________________________________________

1 εὔχομαι[a]和προσεύχομαι可能对祷告对象的关注程度有所不同，但是无法根据新约的用法来确定这一点。

εὔχομαι

(1)

(a)

33.178 沟通 祷告 ［参εὐχή, προσευχή, προσεύχομαι］ 向上帝说话或提出请求 1 祷告；祈祷；对上帝说话；向上帝祈求 εὐχόμεθα δὲ πρὸς τὸν θεὸν μὴ ποιῆσαι ὑμᾶς κακὸν μηδέν  ‘we pray to God that you will do no wrong’  「我们祈求上帝使你们不做任何坏事」 (林后 13:7) 有些语言会根据祷告内容的性质，而使用不同的词汇来表达祷告。各种祷告内容包括：请求物质上的祝福，祈求灵性上的帮助，为别人代求，感恩，赞美等。另外，根据不同的迫切性和需要，用词上也有重要的区别。祷告的最常见表达可能就是「向上帝说话」；通常最好避免使用意思主要是「念诵」的词汇。

(b)

25.6 态度及情感 意欲，希望，愿望 想要某物，有怀着虔诚愿望的含义 渴望；愿意 ηὐχόμην γὰρ ἀνάθεμα εἶναι αὐτὸς ἐγὼ ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ  ‘I could wish that I myself were under a curse and separated from Christ’  「就算我自己被诅咒、与基督分离，我也愿意」 (罗 9:3b)

____________________________________________________

1 εὔχομαι[a]和προσεύχομαι可能对祷告对象的关注程度有所不同，但是无法根据新约的用法来确定这一点。

2 εὔχομαι在罗 9:3有可能意指「祷告」（见33.178），但是可能性不大。

εὔχρηστος

(1)

ον

(a)

65.31 价值 有用的，无用的 有实际或良好用途的 有用的；有益处的；有价值的 τόν ποτέ σοι ἄχρηστον νυνὶ δὲ [καὶ] σοὶ καὶ ἐμοὶ εὔχρηστον  ‘at one time he was of no use to you, but now he is useful both to you and to me’  「从前他与你没有益处，但如今与你我都有益处」 (门 1:11)

εὐψυχέω

(1)

(a)

25.146 态度及情感 鼓励，安慰 ［参εὐθυμέω］ 得到鼓励，因此感到高兴 振作精神；鼓起勇气；得到鼓励 ἵνα κἀγὼ εὐψυχῶ γνοὺς τὰ περὶ ὑμῶν  ‘so that I may be encouraged by news about you’  「使我知道你们的情况，可以得到鼓舞」 (腓 2:19) 有些语言把「得到鼓励」表达为：「让自己的心回来」，或「让自己的肝再次站起来」，或「让自己的心再次变硬」。

εὐωδία

(1)

ας＜阴＞

(a)

79.46 物体的特徵 香味，气味 令人愉快的或芬芳的气味 馨香的气味；芬芳的香气 ὀσμὴν εὐωδίας, θυσίαν δεκτήν, εὐάρεστον τῷ θεῷ  ‘they are like a sweet-smelling fragrance, an offering acceptable to God’  「像是芬芳的香气，是上帝所悦纳的祭品」 (腓 4:18) 由于 腓 4:18 中所描述的是祭物，在许多语言中，使用 εὐωδία 会显得奇怪，甚至有矛盾，因为人们通常不认为焚烧动物的气味是馨香的或好闻的。因此，翻译者可能需要提供一个旁注来解释这种用法。

εὐώνυμος

(1)

ον

(a)

82.7 空间的方向 左，右，正前面，对面 ［参ἀριστερός］ 指位于某个参考点的左侧 左；左侧；左边 τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων οὐκ ἔστιν ἐμὸν [τοῦτο] δοῦναι  ‘it is not for me to choose who will sit on my right and on my left’  「只是坐在我的右边和左边，不是我可以赐的」 (太 20:23)

ἐφάλλομαι

(1)

(a)

15.239 线性运动 跳起，跳跃 跳到或扑在一个地方或物件之上 跳到……之上；扑在……之上 ἐφαλόμενος ὁ ἄνθρωπος ἐπ᾽ αὐτοὺς  ‘the man jumped on them’  「那人就扑到他们身上」 (徒 19:16)

ἐφάπαξ

(1)

(a)

60.67 数目 一次，两次，三次，等等（时间基数） ［参ἅπαξ］ 发生一次 1 一次；一 ἔπειτα ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς ἐφάπαξ  ‘then he appeared once to more than five hundred (of our) fellow believers’  「以后又一次向超过五百个弟兄显现」 (林前 15:6) 关于 ἐφάπαξ 在 林前 15:6 的另一种解释，见 67.34。

(b)

60.68 数目 一次，两次，三次，等等（时间基数） ［参ἅπαξ］ 只发生一次，再没有发生任何其他类似的事 一劳永逸；只一次就永远有效；一次而不再 τῇ ἁμαρτίᾳ ἀπέθανεν ἐφάπαξ  ‘he died to sin once and for all’  「他死，是向罪死，只死一次」 (罗 6:10) 在一些语言中，「一劳永逸」的对等翻译是：「就一次，没有再次」，或「只一次，没有第二次」。

(c)

67.34 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἅμα］ 强调与另一个时间点同时的一个时间点 同时；一起 ἔπειτα ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς ἐφάπαξ  ‘then he appeared to more than five hundred (of our) fellow believers at the same time’  「后来同时显给五百多弟兄看」 (林前 15:6) 关于 ἐφάπαξ 在 林前 15:6 的另一种解释，见 60.67。

____________________________________________________

1 ἐφάπαξ的语气可能比ἅπαξ强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

Ἐφέσιος

(1)

α, ον

(a)

93.469 人名及地名 地名 （Ἔφεσος「以弗所」93.471 的衍生词）与以弗所相关的 以弗所的

(2)

ου＜阳＞

(a)

93.470 人名及地名 地名 （Ἔφεσος「以弗所」93.471 的衍生词）在以弗所出生或居住的本地人 以弗所人；《思》厄弗所人

Ἔφεσος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.471 人名及地名 地名 罗马帝国亚细亚省西部的港口 以弗所；《思》厄弗所

ἐφευρετής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

30.69 思考 打算，企图，计划 想出计谋或行动计划的人 谋划者；制造……的人；想出办法的人 ἐφευρετὰς κακῶν  ‘they think up ways of doing evil’  「图谋恶事」 (罗 1:30)

ἐφημερία

(1)

ας＜阴＞

(a)

11.47 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 负责执行某些日常职责的分组或班次（在《新约》唯一出现这词的经文里，那是指一个祭司班次，他们在耶路撒冷圣殿负责执行某些工作） 工作组；班次 ἱερεύς τις ὀνόματι Ζαχαρίας ἐξ ἐφημερίας Ἀβιά  ‘there was a priest named Zechariah who belonged to the work group of Abijah’  「有一个祭司，名叫撒迦利亚，是属于亚比雅祭司一班的」 (路 1:5) 「亚比雅班」（路 1:5）这个表达可能需要详细一点的阐述，作「一个名为亚比雅的工作班组」。否则，人可能会以为这个工作组是由亚比雅指挥的，或者是一班人特定属于一个名为亚比雅的人。如果难以找到一个令人满意的表达去翻译「工作组」，翻译者当然可以把 路 1:5 的最后一个子句，简单地翻译为「他属于那个名为亚比雅的祭司班组的」。

ἐφήμερος

(1)

ον

(a)

67.183 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 ［参ἐπιούσιος, καθημερινός］ 每天重复发生的 日常的；日用的；每天所需要的 λειπόμενοι ὦσιν τῆς ἐφημέρου τροφῆς  ‘they don't have enough to eat each day’  「缺少日用的饮食」 (雅 2:15)

ἐφικνέομαι

(1)

(a)

15.84 线性运动 来，来到，到达 ［参ἥκω, καταντάω, φθάνω］ 向着某一点前行并且到达那里1 来到；到达 οὐ γὰρ ὡς μὴ ἐφικνούμενοι εἰς ὑμᾶς  ‘for it is not as though we had not come to you’  「我们不是好像没有到过你们那里似的」 (林后 10:14)

____________________________________________________

1 ἐφικνέομαιφθάνω[a]、καταντάω[a]和ἥκω[a]的意思无疑有着细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἐφίστημι  (ἐφίσταμαι)

(1)

(a)

17.5 姿势及与姿势有关的事件 站立 站在一个特定的地方，通常带有突然的意味 站在旁边 καὶ ἐπιστὰς ἐπάνω αὐτῆς ἐπετίμησεν τῷ πυρετῷ  ‘and standing by her, he rebuked the fever’  「站在她旁边，斥责那高烧」 (路 4:39) ἰδοὺ ἄνδρες δύο ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθῆτι ἀστραπτούσῃ  ‘then, suddenly two men in bright shining clothes stood by them’  「忽然有两个衣服发光的人站在她们旁边」 (路 24:4) 关于 ἐφίσταμαι 在 路 24:4 中的另一个解释，见 85.13。

(b)

85.13 在空间存在 在某个地方 ［参παρίστημι］ 在某物的附近 在附近；在旁边 ἄνδρες δύο ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθῆτι ἀστραπτούσῃ  ‘two men in dazzling garments were there by them’  「有两个衣服发光的人站在她们旁边」 (路 24:4) καὶ αὐτὸς ἤμην ἐφεστὼς  ‘I myself was nearby’  「我自己也站在旁边」 (徒 22:20) 关于 ἐφίσταμαι 在 路 24:4 中的另一种解释，见 17.5。

(c)

13.119 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἐπεισέρχομαι, ἐπέρχομαι, καταλαμβάνω］ 发生在某人或某事上，暗示那是一件不受欢迎的事件 发生；临到；突然临到 τότε αἰφνίδιος αὐτοῖς ἐφίσταται ὄλεθρος  ‘then sudden destruction comes upon them’  「毁灭就突然临到他们」 (帖前 5:3)

(d)

39.47 敌意，冲突 攻击 ［参ἐπέρχομαι, ἐπιτίθημι, κατεφίστημι］ 突然用武力袭击某人，这是敌对态度带来的结果 1 攻击；袭击 ἐπιστάντες τῇ οἰκίᾳ Ἰάσονος ἐζήτουν αὐτοὺς προαγαγεῖν εἰς τὸν δῆμον  ‘they attacked the home of Jason, trying to bring them out to the people’  「他们攻击耶孙的家……要把他们带出来交给民众」 (徒 17:5) 在许多语言中，「攻击」的对等译词是「开始与……打斗」，但某些语言中的对等译词是「扑向」或「抓住以伤害……」。 虽然根据希腊文经文，攻击是针对耶孙的家，但攻击的实际对象是家里的人。攻击可能包括撞开大门，某些语言可能需要清楚说明这方面的攻击。

(e)

67.63 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἐνίστημι］ 事件发生的时间点很可能紧随在另一个时间点之后 即将来到；迫在眉睫；即将发生 ὁ καιρὸς τῆς ἀναλύσεώς μου ἐφέστηκεν  ‘the time of my departure is very near’  「我离世的时候很快就到了」 (提后 4:6)

(f)

68.7 时态 开始 ［参εἰσέρχομαι］ 开始，重点是活动的初始阶段 开始 διὰ τὸν ὑετὸν τὸν ἐφεστῶτα  ‘because it began to rain’ or ‘because the rain started’  「因为当时开始下雨」 (徒 28:2) 在 徒 28:2，ἐφίσταμαι 也可以理解为「即将发生」（见 67.63）。

(g)

68.14 时态 继续 尽管遇到反对，仍然继续进行一项活动 继续；坚持 κήρυξον τὸν λόγον, ἐπίστηθι εὐκαίρως ἀκαίρως  ‘preach the word; and do it with persistence whether or not the circumstances are favorable’  「要传福音，不管时机理想不理想都要传，要坚持……」 (提后 4:2)

____________________________________________________

1 κατεφίσταμαι的语气可能比ἐφίσταμαι[d]更为强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

Ἐφραίμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.472 人名及地名 地名 以法莲支族领地内的城镇，位置不确定 以法莲；《思》厄弗辣因

ἐφφαθά  (εφφαθα)

(1)

(a)

79.111 物体的特徵 打开，关闭 （一个亚兰文词语） 打开；张开；开了吧 λέγει αὐτῷ, Εφφαθα, ὅ ἐστιν, Διανοίχθητι  ‘he said to him, Ephphatha, which means, Be opened’  「对他说：『以法大！』意思是『开了吧！』」 (可 7:34) 在 可 7:34 的上下文中，虽然亚兰文 εφφαθα 附有希腊文的解释「张开」，但可能还是显得意义不大，因为所指的是听力。 有些语言不会说聋子是「耳朵闭住的人」，因此最合适的译词可能是「能够听见」，甚至是「现在你能听见了」。

ἐχθές

(1)

(a)

67.203 时间 与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 说话时间之前的一天 昨天；昨日 μὴ ἀνελεῖν με σὺ θέλεις ὃν τρόπον ἀνεῖλες ἐχθὲς τὸν Αἰγύπτιον;  ‘do you want to kill me just as you killed the Egyptian yesterday?’  「难道你要杀我像昨天杀那埃及人一样吗？」 (徒 7:28)

(b)

67.87 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参αἰών］ ἐχθὲς καὶ σήμερον καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας  （习语，直译：昨天、今天和永远）时间无限期地延伸，从过去一直到未来 永远；永恒地；过去、现在和将来 Ἰησοῦς Χριστὸς ἐχθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας  ‘Jesus Christ is eternally the same’ or ‘Jesus Christ is the same in the past, in the present, and in the future’  「耶稣基督永不改变」或「耶稣基督昨天、今天、直到永远都是一样的」 (来 13:8)

ἔχθρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

39.10 敌意，冲突 对抗，敌意 与某人敌对的状态 敌意；敌对；为敌 οὐκ οἴδατε ὅτι ἡ φιλία τοῦ κόσμου ἔχθρα τοῦ θεοῦ ἐστιν;  ‘do you not know that being friendly with the world means being at enmity with God?’  「岂不知道与世俗为友就是与上帝为敌吗？」 (雅 4:4)

ἐχθρός

(1)

ά，όν

(a)

39.11 敌意，冲突 对抗，敌意 与人为敌的 作仇敌；敌人；反对 ἐχθροὶ ὄντες κατηλλάγημεν τῷ θεῷ διὰ τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ  ‘being enemies we were reconciled to God through the death of his Son’  「我们原是上帝的仇敌，但是藉着他儿子的死叫我们得以跟他和好」 (罗 5:10) κατὰ μὲν τὸ εὐαγγέλιον ἐχθροὶ δι᾽ ὑμᾶς  ‘with respect to the good news, they are enemies for your sake’  「就福音来说，因你们的缘故，他们是上帝的仇敌」 (罗 11:28)

ἔχιδνα

(1)

ης＜阴＞

(a)

4.53 动物 爬虫类及其他「爬行动物」 ［参ἀσπίς］ 毒蛇类；令人联想到潜伏的危险 小毒蛇；眼镜蛇；毒蛇 ἔχιδνα ἀπὸ τῆς θέρμης ἐξελθοῦσα καθῆψεν τῆς χειρὸς αὐτοῦ  ‘a viper came out because of the heat and fastened itself to his hand’  「有一条毒蛇，因为热的缘故钻了出来，缠住他的手」 (徒 28:3) ἀσπίς 和 ἔχιδνα[a] 可指几乎任何一种毒蛇。世界各地差不多都有毒蛇，因此找到一个合适的译词并不困难。然而，翻译者可以采用描述性的表达，例如，「咬噬后会致人死地的蛇」。

(b)

88.123 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 ［参ὄφις］ （ἔχιδνα[a]「毒蛇」4.53 的引申喻意）危险的、受人鄙视的人 恶人；毒蛇；蛇 γεννήματα ἐχιδνῶν, πῶς δύνασθε ἀγαθὰ λαλεῖν πονηροὶ ὄντες;  ‘you brood of vipers, how can you say good things when you are evil?’  「你们这些毒蛇的子孙！你们是恶人，怎么能说出好东西来呢？」 (太 12:34) 翻译者处理 太 12:34 中的 ἔχιδνα 和 太 23:33 中的 ὄφις 时必须小心，因为有些文化认为蛇是特别聪明的动物，因此，「毒蛇的种类」等说法可能是一种夸奖。有些语言会清楚区分不同种类的蛇，因而各种蛇的含义也会有很大的差异。

ἔχω  (ἐχόμενος)

(1)

η，ον

(a)

57.1 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 ［参κατάσχεσις, κατέχω］ 拥有物品或财产（意指控制了这些物品的使用）12 有；拥有；属于 Οὐκ ἔχομεν ὧδε εἰ μὴ πέντε ἄρτους  ‘we have nothing here except five loaves of bread’  「我们这里只有五个饼」或「我们这里除了五个饼，什么也没有」 (太 14:17) τίς γυνὴ δραχμὰς ἔχουσα δέκα  ‘there was a woman who had ten drachmas’  「一个女人有十个银币」 (路 15:8)

(b)

18.6 连接 抓紧，抓住 ［参ἅπτω, κρατέω］ 紧握物件 拉住；握住；抓住 ὁ καθήμενος ἐπ᾽ αὐτὸν ἔχων ζυγὸν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ  ‘its rider held a pair of scales in his hand’  「骑士一只手拿着天平」 (启 6:5)

(c)

31.1 持有观点，相信，信赖 有意见，持有观点 ［参ἡγέομαι, κρίνω, λογίζομαι, φρονέω］ 对某事物持有观点或意见 持有观点；有一个意见；考虑；认为 ὅτι ὡς προφήτην αὐτὸν εἶχον  ‘because they considered him to be a prophet’  「因为他们认为约翰是先知」 (太 14:5) ἔχε με παρῃτημένον  ‘consider me excused’  「请你准我辞了」 (路 14:19)

(d)

49.13 涉及衣着及装饰的活动 穿衣服 穿（衣）；戴 ὁ Ἰωάννης εἶχεν τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου  ‘John wore clothes made of camels hair’  「约翰身穿骆驼毛的衣服」 (太 3:4c)

(e)

74.12 能够，有能力 拥有做某事的能力 能够；可以；有能力 κοπιάτω ἐργαζόμενος ταῖς [ἰδίαις] χερσὶν τὸ ἀγαθόν, ἵνα ἔχῃ μεταδιδόναι τῷ χρείαν ἔχοντι  ‘let him start working to earn an honest living for himself in order to be able to help the one in need’  「要开始自食其力，做正当的事，使自己可以帮助缺乏的人」 (弗 4:28) σπουδάσω δὲ καὶ ἑκάστοτε ἔχειν ὑμᾶς μετὰ τὴν ἐμὴν ἔξοδον τὴν τούτων μνήμην ποιεῖσθαι  ‘and I will make every effort to see that after my departure you will always be able to remember these things’  「我也要尽心竭力，使你们在我去世以后能够时常记念这些事」 (彼后 1:15)

(f)

90.65 语意格 经历者 ［参συνέχω］ 经历一种状态或状况，一般涉及持续时间 经历；有 ἵνα αὐτοῦ ἅψωνται ὅσοι εἶχον μάστιγας  ‘in order that as many as had diseases might touch him’  「所以凡有疾病的，都挤着要摸他」 (可 3:10) ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα ἐν ἐμοὶ εἰρήνην ἔχητε  ‘I have told you these things so that you might experience peace in me’  「我对你们说了这些事，是要使你们在我里面有平安」 (约 16:33)

(g)

13.2 是，变成，存在，发生 状态 ［参φορέω］ 处于某个特定的状态 是；承受 πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας ἐθεράπευσεν  ‘he healed all who were sick’  「治好了一切有病的人」 (太 8:16) Εἶπεν δὲ ὁ ἀρχιερεύς, Εἰ ταῦτα οὕτως ἔχει;  ‘the high priest asked him, Is this really so?’  「大祭司说：『果真有这些事吗？』」 (徒 7:1)

(h)

90.51 语意格 以动词来标记的使役施事者 ［参δίδωμι］ 用于标记一种使役关系，否则几乎没有任何语义内容 引起；导致；产生 οὕτως καὶ ἡ πίστις, ἐὰν μὴ ἔχῃ ἔργα  ‘and so faith, if it does not produce action’ or ‘... cause someone to do something’  「信心也是这样，若不能产生行为」或「……若不能使人做事」 (雅 2:17)

(i)

90.27 语意格 内容 ［参περιέχω］ 用于标记内容 有；包含 γράψας ἐπιστολὴν ἔχουσαν τὸν τύπον τοῦτον  ‘writing a letter containing this content’  「他写了一封信函，包含这样的内容」 (徒 23:25)

(j)

31.28 持有观点，相信，信赖 承认 ἔχω ἐν ἐπιγνώσει  （习语，直译：得到承认）认识到事物真正的本质 承认 καὶ καθὼς οὐκ ἐδοκίμασαν τὸν θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει  ‘because they did not think it worthwhile to acknowledge God’  「他们既然认为不值得承认上帝」 (罗 1:28) 关于 ἐπίγνωσις 在 罗 1:28 中的另一种解释，见 28.2。

(k)

57.99 拥有，转移，交换 给予 ἔχω κοινός  （习语，直译：共同拥有）公平地彼此分享 分享；彼此分享；公用 εἶχον ἅπαντα κοινὰ  ‘they shared all their belongings with one another’  「他们彼此分享自己所有的财产」 (徒 2:44) 有些语言可以把「彼此分享」表达为：「每个人都与其他所有人分享」，或「每个人都给予其他人，也从其他人领受」。

(l)

90.83 语意格 经历者 ἔχω μέρος ἐν  （习语，直译：有份）与别人一同经历 与……一同经历 ὁ ἔχων μέρος ἐν τῇ ἀναστάσει τῇ πρώτῃ  ‘one who experiences along with others the first resurrection’  「在第一次复活有分的人」或「与其他人一同经历第一次复活的人」 (启 20:6)

(m)

24.59 感官事件及状态 听 ἔχω οὖς  （习语，直译：有耳朵）能够听见，暗示被预期会听见，或有聆听的义务（进一步暗示相关的心理活动） 能够听见；能听见 ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦμα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις  ‘if you can hear, listen to what the Spirit is saying to the churches’  「凡有耳朵的，都应当听圣灵向众教会所说的话」或「凡能够听见的……」 (启 2:7) 在翻译 启 2:7 的习语 ἔχω οὖς 时，含义是相关的人应该能够听见和注意到。

(n)

33.285 沟通 预告，占卜 ἔχω πνεῦμα πύθωνα  （习语，直译：拥有蟒蛇的灵；一个希腊文的同位语）收取报酬然后告诉人他们将来会发生什么 做占卜者；做算命的人 παιδίσκην τινὰ ἔχουσαν πνεῦμα πύθωνα ὑπαντῆσαι ἡμῖν  ‘we were met by a slave girl who was a fortuneteller’  「一个女奴迎着我们走来。这个女奴有邪灵附身，能够占卜将来的事」 (徒 16:16d)

(o)

23.151 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参ἐσχάτως］ ἐσχάτως ἔχω  （习语，直译：处于极端状态）病重垂危，暗示快要死去 病重垂危；快要死了 Τὸ θυγάτριόν μου ἐσχάτως ἔχει  ‘my little daughter is very sick’  「我的小女儿病重垂危」 (可 5:23)

(p)

23.148 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参κακῶς］ κακῶς ἔχω  （习语，直译：遭遇不佳，或：情况不顺利）处于糟糕的状态，生病 生病；患病；有病（在某程度上相当于英语习语：to be bad off「境况不佳」） Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ ἀλλ᾽ οἱ κακῶς ἔχοντες  ‘people who are well do not need a doctor, but (only) those who are sick’  「健康的人用不着医生；有病的人才用得着」 (太 9:12)

(q)

23.129 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 ［参καλῶς, ὑγιαίνω, ὑγιής］ καλῶς ἔχω  （习语，直译：好了）健康的状态（对比于疾病） 健康；痊愈；好了 ἐπὶ ἀρρώστους χεῖρας ἐπιθήσουσιν καὶ καλῶς ἕξουσιν  ‘they will place their hands on the sick and they will be well’  「他们把手按在病人身上，病人就痊愈」 (可 16:18) 有些语言只用力气来表达健康，例如把「健康的」称为「强壮的」。然而，有些语言是用疾病的反面来表达健康，因此 可 16:18 可以译成「他们把手按在有病的人身上，那些人就没有病了」。

(r)

23.50 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参γαστήρ, ἔγκυος, ἐν, κοίτη］ κοίτην ἔχω  （习语，直译：有牀，但 κοίτη 与 ἔχω 结合使用，早有发生性关系的转喻意义）怀孕的状态 怀孕 Ῥεβέκκα ἐξ ἑνὸς κοίτην ἔχουσα  ‘Rebecca was pregnant by one man’  「利百加……从一个人……怀了孕」 (罗 9:10) 这个表达与 συλλαμβάνω[b]（23.49）的意思明显不同，似乎更加强调怀孕的状态，而不是受孕这件事。

(s)

83.29 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 （{L:ἔχω}[a]「有」57.1 的分词形式）毗邻某个位置的位置 邻近 εἰς τὰς ἐχομένας κωμοπόλεις  ‘to the neighboring villages’  「到邻近的乡村」 (可 1:38)

(t)

67.208 时间 与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 ［参ἑξῆς, ἐπαύριον, ἔπειμι, ἕτερος］ τῇ ἐχομένῃ  紧接前一天后面的那一天 5 次日；第二天 δεῖ με σήμερον καὶ αὔριον καὶ τῇ ἐχομένῃ πορεύεσθαι  ‘I must be on my way today, tomorrow, and the next day’  「今天明天后天我必须向前走」 (路 13:33)

____________________________________________________

1 所有权通常要求有某种程度上的社会认可，承认所有权人有使用所涉物的权利，以及非所有权人有承认这权利并停止使用所涉物的义务。

2 这个「有／拥有」的意思与以下的含义有所不同：「握住；抓住」（语义域18）、「整体／部分关系」（语义域63）、「与……有关系」（语义域89）、「处于某种状态」（语义域13），以及「在社会上或物质上对人或物有权威、权力或控制权」（语义域37）。

3 有人可能会说ἔχω在太 3:4仅意味着「拥有」（57.1），但这处上下文清楚显示所指的不仅仅是拥有某种衣服。这里的意思是习惯穿着这种衣服。

4 短语ἔχω πνεῦμα πύθωνα的焦点可能在于成为占卜者的能力，但经文的含意是那人是一个占卜者。然而，这个表达也可以从另一个角度来理解，如12.48所述。

5 这些短语应该理解为省略的表达，而不应视作词汇单元；它们都略去了间接受格的ἡμέρα[a]「天」（67.178）。

ἕως

(1)

(a)

67.119 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参ἄχρι(ς), εἰς, μέχρι］ 时间连续延伸直到一个时间点 1 直到；最后；终于 ἕως οὗ ἔτεκεν υἱόν  ‘until she gave birth to a son’  「直到她生下儿子」 (太 1:25) προῆγεν αὐτούς, ἕως ἐλθὼν ἐστάθη ἐπάνω οὗ ἦν τὸ παιδίον  ‘(the star) went ahead of them until it came and stopped over the place where the child was’ or ‘went ahead of them. At length it came ...’  「那颗星在前面引领他们，一直行到小孩子所在地方的上方就停住了」或「那颗星在前面引领他们，最后来到小孩所在地方的上方」 (太 2:9) πῶς συνέχομαι ἕως ὅτου τελεσθῇ  ‘how distressed I am until it is over’  「在完成以前，我是何等苦恼！」 (路 12:50) 短语 εἰ μὴ ὅταν 常常译作「直到」（例如，μηδενὶ ἅ εἶδον διηγήσωνται, εἰ μὴ ὅταν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ「他们不要把所看见的告诉任何人，直到人子从死里复活」可 9:9），但是这个短语可以理解为「如果不是到那时候，就不要……」，这个表达在语义上相当于「直到」。

(b)

67.139 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ［参ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὅτε, ὡς］ 指一个时间段，与另一个时间段或时间单位一样长 一直；当……的时候；趁着 ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ, ἕως ὅτου εἶ μετ᾽ αὐτοῦ ἐν τῇ ὁδῷ  ‘come to terms quickly with your opponent while you are with him on the way’  「趁着你和控告你的对头还在路上的时候，就要赶快与他和解」 (太 5:25) ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους  ‘while he sent the people away’  「在他打发群众离去时」 (太 14:22) ἠνάγκασεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον ... ἕως αὐτὸς ἀπολύει τὸν ὄχλον   ‘he made his disciples get into the boat ... while he sent the crowd away’  「催门徒上船……在他打发群众离去时」 (可 6:45)

(c)

84.19 空间的延伸 向目标延伸 ［参ἄχρι(ς), μέχρι］ 延伸直到某个目标2 到；直到；到……为止 ὁ δὲ ∏έτρος ἠκολούθει αὐτῷ ... ἕως τῆς αὐλῆς  ‘Peter followed him ... as far as the courtyard’  「彼得远远地跟着耶稣，直到大祭司的院子」 (太 26:58) Διέλθωμεν δὴ ἕως Βηθλέεμ  ‘let us go to Bethlehem’  「我们往伯利恒去」 (路 2:15)

(d)

78.51 程度 以至于，正如，到……的程度（显着程度） ［参εἰς, ἐπί, μέχρι, πρός］ 程度延伸到特定的点，这个点由上下文来标示 达到……的程度；直到；达到；到……地步 ∏ερίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου  ‘my soul is very sorrowful, even to the point of death’  「我心里非常忧伤，几乎要死」 (太 26:38) 有些语言很难简洁地表达情况达到特定的程度，然而，翻译者很多时候可以用稍微不同的形式来表达同样的意思。例如，太 26:38 可以译成「我的心灵非常忧伤；就像我要死去一样」。

(e)

59.21 数量 多，少（大量，总体，延伸） 数量的多少 达到；多达 Ὅ τι ἐάν με αἰτήσῃς δώσω σοι ἕως ἡμίσους τῆς βασιλείας μου  ‘whatever you ask I will give you, up to half of my kingdom’  「无论你向我求什么，就是我王国的一半，我也会给你」 (可 6:23) 有些语言需要稍微调整「多至我国的一半」这种表达，例如译成「我会把我王国的一半给你，但是不超过一半」。

(f)

67.139 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ［参ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὅτε, ὡς］ ἕως ὅτου  指一个时间段，与另一个时间段或时间单位一样长 与……一样长；当……的时候 ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ, ἕως ὅτου εἶ μετ᾽ αὐτοῦ ἐν τῇ ὁδῷ  ‘come to terms quickly with your opponent while you are with him on the way’  「趁着你和控告你的对头还在路上的时候，就要赶快与他和解」 (太 5:25) ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους  ‘while he sent the people away’  「在他打发群众离去时」 (太 14:22) ἠνάγκασεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον ... ἕως αὐτὸς ἀπολύει τὸν ὄχλον   ‘he made his disciples get into the boat ... while he sent the crowd away’  「催门徒上船……在他打发群众离去时」 (可 6:45)

(g)

67.139 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ［参ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὅτε, ὡς］ ἕως οὗ  指一个时间段，与另一个时间段或时间单位一样长 与……一样长；当……的时候 ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχύ, ἕως ὅτου εἶ μετ᾽ αὐτοῦ ἐν τῇ ὁδῷ  ‘come to terms quickly with your opponent while you are with him on the way’  「趁着你和控告你的对头还在路上的时候，就要赶快与他和解」 (太 5:25) ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους  ‘while he sent the people away’  「在他打发群众离去时」 (太 14:22) ἠνάγκασεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον ... ἕως αὐτὸς ἀπολύει τὸν ὄχλον   ‘he made his disciples get into the boat ... while he sent the crowd away’  「催门徒上船……在他打发群众离去时」 (可 6:45)

____________________________________________________

1 经常出现在ἕως、ἄχρι和μέχρι后面的是表示不确定时间参照的字词：οὗ（这字曾与这三个标记连用），ὅτου（与ἕως结合使用）。

2 ἕως[c]、ἄχρι[c]和μέχρι[b]的意思可能略有区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

Ζαβουλών

(1)

＜阳＞

(a)

93.133 人名及地名 人名 雅各的儿子，以色列其中一个支族的先祖 西布伦；《思》则步隆

(b)

93.473 人名及地名 地名 西布伦支族的领地 西布伦；《思》则步隆

Ζακχαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.134 人名及地名 人名 耶利哥城一名身材矮小的税吏长 撒该；《思》匝凯

Ζάρα

(1)

＜阳＞

(a)

93.135 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是犹大从她玛／他玛所生的双生子之一 谢拉；《思》则辣黑

Ζαχαρίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.136a 人名及地名 人名 一位祭司，是施洗约翰的父亲 撒迦利亚；《思》匝加利亚

(b)

93.136b 人名及地名 人名 旧约时期的先知，在圣殿内被人用石头打死他 撒迦利亚；《思》则加黎雅

ζάω

(1)

(a)

23.88 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ζωή, ψυχή］ 活着，有生命，不是死的 活着；存活；生活 ὁ νόμος κυριεύει τοῦ ἀνθρώπου ἐφ᾽ ὅσον χρόνον ζῇ  ‘the law rules over a person as long as he or she lives’  「律法只在一个人活着的时候辖制他」 (罗 7:1) 在一些比喻性表达中，ζάω[a] 和 ζωή 可能会使所指对象变得非常复杂。比如，在一些语言中，约 6:51 的表达 ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ζῶν「我是活的粮」，可能会被理解成里面有活物的粮，即里面有虫子在咬的粮。因此，这句经文可能需要译成「我是赐生命的粮。」1 有些语言没有表示「生命」的名词，因此，所有论到「生命」的经文都需要改用动词式的词汇「活着」来表达。

(b)

23.93 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀναζάω, ἀνάστασις, ἀνίστημι, ἔγερσις, ἐξανάστασις］ 死而复活 活过来；再次活着；复活 Χριστὸς ἀπέθανεν καὶ ἔζησεν  ‘Christ died and rose to life again’  「基督死了，又活过来」 (罗 14:9) 在一些语言中，要明确地表达「复活」或「再次活着」的概念并不容易，因为这类短语可能会指向某些宗教所说的转世或转生，意思是说，灵魂重新出生在另一个存在物中，这是南亚洲一些地区广泛秉持的信念。在一些语言中，可以通过以下的表达方式来避免这个问题：「他的身体将再次活着」，或「他的身体将再次有生命」，或「他再次活着时，将是同一个人」。

(c)

41.2 行为及相关状态 行为，品行 行事为人，因应环境有特定的行事方式 生活；行事为人；行为表现 πάντες δὲ οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται  ‘all who want to live a godly life in Christ Jesus will be persecuted’  「所有立志在基督耶稣里过敬虔生活的人都会受迫害」 (提后 3:12) 在 提后 3:12，ζάω 不是指生理学上的存在，而是指人在与他人和与上帝的关系中的行为或行事方式。

____________________________________________________

1 短语ὁ ἄρτος ὁ ζῶν最好理解为ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς（约 6:48）的一种变换形式，因此最好译成「赐生命的饼」或「带来生命的饼」。

Ζεβεδαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.137 人名及地名 人名 耶稣门徒雅各和约翰的父亲 西庇太；《思》载伯德

ζεστός

(1)

ή，όν

(a)

79.71 物体的特徵 热的，温的，冷的 形容热的，通常与沸腾有关 热的 ὅτι οὔτε ψυχρὸς εἶ οὔτε ζεστός  ‘that you are neither cold nor hot’  「你也不冷也不热」 (启 3:15) 启 3:15 中的描述是一个比喻用法；ζεστός 意为对某事物有利好的态度，似乎不是该词惯常有的含义。 在一些语言中，「热」与「冷」之间的对比主要用于指性或怒气，因此当然不适合用在 启 3:15 中的对比。在很多时候，翻译者可能需要采用「支持或反对」或「友好或敌对」等表达。

ζεῦγος

(1)

ους＜中＞

(a)

60.79 数目 一对，一群（共计的集合体） 两个组成的集合 对；队 ζεῦγος τρυγόνων  ‘a pair of turtledoves’  「一对斑鸠」 (路 2:24) Ζεύγη βοῶν  ‘a team of oxen’  「五对牛」 (路 14:19)

ζευκτηρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.19 人工制品 捆紥及固定用的工具 把物件（通常两件）连接起来的工具 带子；绳子 ἀνέντες τὰς ζευκτηρίας τῶν πηδαλίων  ‘loosening the bands of the rudders’  「松开舵绳」 (徒 27:40) 在 徒 27:40 中，ζευκτηρία 是指把两个船舵连在一起的舵绳。然而，在大多数语言中，翻译者可以简单地用一个表示「绳子」的词汇。

Ζεύς

(1)	＜所有＞Διός，＜直受＞Δία＜阳＞

(a)

93.138 人名及地名 人名 希腊神话中的众神之首 宙斯；《和》丢斯；《思》则乌斯

ζέω

(1)

(a)

25.73 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参πνεῦμα］ ζέω τῷ πνεύματι  （习语，直译：心灵沸腾）对某事物表现出强烈的热忱 火热；充满热情；全身全心地投入 ζέων τῷ πνεύματι ἐλάλει καὶ ἐδίδασκεν ἀκριβῶς τὰ περὶ τοῦ Ἰησοῦ  ‘with great enthusiasm he spoke and taught correctly the facts about Jesus’  「心里火热，精确地讲论和教导耶稣的事」 (徒 18:25) 有些语言可能很难找到「以极大的热情……」这个短语的对等译法；但是在一些情况下，可以这样表达：「他表明他是多么喜欢去做」，或「他表明他怎样全心地这样做」。

ζηλεύω

(1)

(a)

25.76 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参ζηλόω］ 致力于某事物，暗示带着渴望 发热心；专心致志；切切渴慕 ζήλευε οὖν καὶ μετανόησον  ‘be earnest, then, and repent’  「所以，你要发热心，也要悔改」 (启 3:19)

ζῆλος

(1)	ου＜阳＞及 ους＜中＞

(a)

25.46 态度及情感 爱，情感，同情 ［参ζηλόω］ 深切关怀某人或热爱某事物 热爱；热切关注；热心 μαρτυρῶ γὰρ αὐτοῖς ὅτι ζῆλον θεοῦ ἔχουσιν  ‘for I witness for them that they are deeply devoted to God’  「我可以为他们作证，他们对上帝大有热心」 (罗 10:2) τὸν ὑμῶν ζῆλον ὑπὲρ ἐμοῦ  ‘your earnest concern on my behalf’  「你们对我的热忱」 (林后 7:7)

(b)

88.162 道德伦理素质及相关行为 嫉妒，忌恨 对某人特别强烈的怨恨和嫉妒情绪 嫉妒；怨恨 ἰδόντες δὲ οἱ Ἰουδαῖοι τοὺς ὄχλους ἐπλήσθησαν ζήλου  ‘when the Jews saw the crowds, they were filled with jealousy’  「犹太人看见这么多的人，就满心嫉妒」 (徒 13:45)

(c)

78.25 程度 多，少（正负程度） 在程度量表上的一个高点，暗示涉及强度 极度；激烈；剧烈；烈 φοβερὰ δέ τις ἐκδοχὴ κρίσεως καὶ πυρὸς ζῆλος  ‘a fearful expectancy of judgment and fierce fire’  「只好恐惧地等待审判，和……烈火」 (来 10:27)

ζηλόω

(1)

(a)

25.76 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参ζηλεύω］ 致力于某事物，暗示带着渴望 发热心；专心致志；切切渴慕 ζηλοῦτε δὲ τὰ χαρίσματα τὰ μείζονα  ‘set your hearts, then, on the more important gifts’  「你们却要全心渴慕那些更重要的恩赐」 (林前 12:31) 在 林前 12:31，ζηλοῦτε 也可以理解为陈述语气，从而译成「你们渴望追求那些更重要的恩赐」。

(b)

25.46 态度及情感 爱，情感，同情 ［参ζῆλος］ 深切关怀某人或热爱某事物 深切关怀；热爱；热切关注；热心 ζηλοῦσιν ὑμᾶς οὐ καλῶς  ‘they have a deep concern for you, but it is not good’  「那些人热心待你们，其实是不怀好意」 (加 4:17) 加 4:17 所指的犹太派基督徒可能是真诚的，但是他们的热心用错了地方。

(c)

25.21 态度及情感 强烈地渴望 把自己的心放在属于别人的东西上 贪图；觊觎；贪婪 φονεύετε καὶ ζηλοῦτε καὶ οὐ δύνασθε ἐπιτυχεῖν  ‘you kill and covet, but you cannot have what you want’  「你们贪恋，得不着就杀人」或「你们贪恋而杀人，却不能得着想要的」 (雅 4:2) 当然，雅 4:2 中的 ζηλόω 也可以理解为「嫉妒」（见 88.163）。

(d)

88.163 道德伦理素质及相关行为 嫉妒，忌恨 对某人怀着强烈的嫉妒和怨恨 嫉妒 Ζηλώσαντες δὲ οἱ Ἰουδαῖοι καὶ προσλαβόμενοι τῶν ἀγοραίων ἄνδρας τινὰς πονηροὺς  ‘but the Jews were jealous and gathered some worthless loafers from the street’  「但不信的犹太人心里嫉妒，聚集了些市井流氓，搭伙成群」 (徒 17:5)

ζηλωτής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

25.77 态度及情感 热切，认真，全心全意 致力于某事并因此变得热心的人 狂热者；热心的人 ζηλωτὴς ὑπάρχων τοῦ θεοῦ καθὼς πάντες ὑμεῖς ἐστε σήμερον  ‘being deeply committed to God even as all of you are today’  「为上帝大发热心，就如你们大家今日一样」 (徒 22:3)

(b)

11.88 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参Καναναῖος］ 某个犹太民族主义群体的成员，该群体寻求脱离罗马统治而独立 奋锐党；激进党；热心派；民族主义者 ∑ίμωνα τὸν καλούμενον Ζηλωτὴν  ‘Simon called the Zealot’  「激进党的西门」 (路 6:15) 路 6:15 中的 ζηλωτής 和 太 10:4 中的 Καναναῖος 这两个词的作用，可能不是指一个属于某一犹太民族主义党派的人（某些学者认为这样的党派那时可能还未形成），而只是指一个热心追求民族独立的人（见 ζηλωτής [a]「狂热者、热心的人」25.77）。因此，人们可以称西门为「爱国者西门」（同样适用于 徒 1:13，那是唯一再出现 ζηλωτής [b] 的经文）。如果采取某些翻译者的建议，把 ζηλωτής[b] 翻译为「武装起义者」或「游击战士」，那就是把一些超出该词应有的明确含义强加进去。

ζημία

(1)

ας＜阴＞

(a)

57.69 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 ［参ζημιόω］ 失去先前拥有的东西，暗示这损失带来相当大的困难或痛苦1 遭受损失；丧失 πολλῆς ζημίας οὐ μόνον τοῦ φορτίου καὶ τοῦ πλοίου ἀλλὰ καὶ τῶν ψυχῶν ἡμῶν  ‘great loss not only of the cargo and the ship but also of our lives’  「不单货物和船只要遭殃，损失严重，甚至连我们的性命也难保！」 (徒 27:10)

____________________________________________________

1 ζημία可以解作失去的过程或者失去的东西。

ζημιόω  (ζημιόομαι)

(1)

(a)

57.69 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 ［参ζημία］ 失去先前拥有的东西，暗示这损失带来相当大的困难或痛苦 遭受损失；受亏损；损失；赔上 ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ;  ‘if he gains the whole world and loses his life’  「人若赚得全世界，赔上自己的生命」 (太 16:26) δι᾽ ὃν τὰ πάντα ἐζημιώθην  ‘for the sake of whom I have suffered the loss of all things’  「为了他，我损失了一切」 (腓 3:8)

(b)

38.7 惩罚，赏赐 惩罚 受惩罚，暗示遭受损害 受惩罚 εἴ τινος τὸ ἔργον κατακαήσεται, ζημιωθήσεται  ‘but if anyone's work is burnt up, he will suffer punishment’  「如果有人的工程被烧毁，他就会受到惩罚」 (林前 3:15) 在 林前 3:15，ζημιόομαι 也可以理解为「损失」（见 57.69）。

____________________________________________________

1 ζημία可以解作失去的过程或者失去的东西。

Ζηνᾶς

(1)

＜直受＞ᾶν＜阳＞

(a)

93.139 人名及地名 人名 一位基督徒律师 西纳；《思》则纳

ζητέω

(1)

(a)

27.41 学习 尝试学习 尝试了解某物的位置，在寻找过程中往往会从一个地方到另一个地方 尝试了解某物在哪里；寻找；查找；搜索 ∏άντες ζητοῦσίν σε  ‘everyone is trying to find you’  「众人都在找你！」 (可 1:37)

(b)

27.34 学习 尝试学习 ［参ἐραυνάω, ζήτησις］ 尝试通过仔细调查或搜查来了解某事 尝试了解；探求；寻求；寻找信息 ἐζήτουν πῶς αὐτὸν ἀπολέσωσιν  ‘they began searching for some way to kill him’  「就开始找方法杀害耶稣」 (可 11:18) Ἰουδαῖοι σημεῖα αἰτοῦσιν καὶ Ἕλληνες σοφίαν ζητοῦσιν  ‘Jews ask for signs and Greeks are searching for wisdom’  「犹太人要求的是神迹，希腊人寻求的是智慧」 (林前 1:22)

(c)

25.9 态度及情感 意欲，希望，愿望 ［参ἐπιζητέω］ 渴望拥有或经历某事，可能意味着试图实现自己的愿望1 想要；寻求 Τί ζητεῖτε;  ‘what do you want?’  「你们想要什么？」 (约 1:38) ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ζητήσουσιν οἱ ἄνθρωποι τὸν θάνατον καὶ οὐ μὴ εὑρήσουσιν αὐτόν  ‘in those days people will want to die and not be able to do so’  「在那些日子，人求死，却死不了」 (启 9:6)

(d)

33.167 沟通 请求，要求 要求得到特别寻找的东西 恳切地要求；要求 ζητοῦντες παρ᾽ αὐτοῦ σημεῖον  ‘they demanded that he perform a miracle’  「要求他显个神迹」 (可 8:11) 关于 ζητέω 在 可 8:11 中的另一种解释，见 57.59。

(e)

68.60 时态 尝试，试图 试图做某事，但是不成功 想要做；试图；设法 ἄνδρες φέροντες ἐπὶ κλίνης ἄνθρωπον ὃς ἦν παραλελυμένος καὶ ἐζήτουν αὐτὸν εἰσενεγκεῖν  ‘men were carrying a paralyzed man on a bed and they attempted to take him into (the house)’  「有几个人抬来一个躺在牀上的瘫痪病人，想法子要把他抬进屋子里」 (路 5:18)

(f)

13.19 是，变成，存在，发生 状态 试图达到某种状态或获得某种条件 试图寻找；试图成为 καὶ ἀπὸ τότε ἐζήτει εὐκαιρίαν ἵνα αὐτὸν παραδῷ  ‘and from then on he attempted to find favorable circumstances in order to betray him’  「从那时候起，他就试图找合适的时机来出卖耶稣」 (太 26:16)

(g)

57.59 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 试图从某人那里得到某物 试图得到；尝试获得；寻求 ζητοῦντες παρ᾽ αὐτοῦ σημεῖον  ‘to try to get a sign from him’ or ‘to try to get him to perform a sign’  「想从他那里求个神迹」或「想要他显个神迹」 (可 8:11b) 关于 ζητέω 在 可 8:11 中的另一种解释，见 33.167。

(h)

20.66 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ζητέω τὴν ψυχήν  （习语，直译：寻索性命）意图杀害 想要杀害；意图杀害 οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου  ‘those who sought to kill the child’  「想要杀害这小孩子的人」 (太 2:20)

____________________________________________________

1 ἐπιζητέω[b]可能更加强调目标，但不是所有上下文都可看出这种区别。

2 在可 8:11，所求的东西是一个神迹，但显然是指耶稣必须要行个神迹。然而，显个神迹这事可以视为获得或得到的东西。

ζήτημα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.440 沟通 辩论，争论 ［参ζήτησις, συζητέω, συζήτησις］ 表达强烈的意见分歧，但不一定以寻求解决办法为目标 争论；争辩；辩论 εἰ δὲ ζητήματά ἐστιν περὶ λόγου καὶ ὀνομάτων καὶ νόμου τοῦ καθ᾽ ὑμᾶς, ὄψεσθε αὐτοί  ‘since it is a dispute about words and names and your own law, you yourselves must settle it’  「既然你们所争论的是关乎用字、名称和你们的律法，你们自己去解决吧！」 (徒 18:15)

ζήτησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

27.34 学习 尝试学习 ［参ἐραυνάω, ζητέω］ 尝试通过仔细调查或搜查来了解某事 查出；寻找信息；调查；研究 ἀπορούμενος δὲ ἐγὼ τὴν περὶ τούτων ζήτησιν  ‘I was undecided about how I could get information on these matters’  「我不知该怎样处理这些事」或「我不知该怎样取得关于这些事的信息」 (徒 25:20) 从句「关于我如何获得这些事的信息」（徒 25:20）也可以译成「关于我应该如何查明这些事」，或「关于我应该如何得知这些事」。

(b)

33.440 沟通 辩论，争论 ［参ζήτημα, συζητέω, συζήτησις］ 表达强烈的意见分歧，但不一定以寻求解决办法为目标 争论；争辩；辩论 Ἐγένετο οὖν ζήτησις ἐκ τῶν μαθητῶν Ἰωάννου μετὰ Ἰουδαίου περὶ καθαρισμοῦ  ‘some of John's disciples began disputing with a Jew about the matter of religious washing’  「约翰的门徒和一个犹太人辩论洁净的礼仪」 (约 3:25)

ζιζάνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.30 植物 树木以外的植物 特别令人讨厌的杂草，类似小麦，种子有毒 毒麦草，稗子 ἐπέσπειρεν ζιζάνια ἀνὰ μέσον τοῦ σίτου  ‘he sowed darnel in the midst of the wheat’  「把毒麦撒在麦子中间」 (太 13:25) 在出现 ζιζάνιον 的这段《新约》经文中，这词可译作「有毒杂草」或「有害杂草」。

Ζοροβαβέλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.140 人名及地名 人名 耶稣家谱中提到的一个人，是被掳归回时期的耶路撒冷总督 所罗巴伯；《思》则鲁巴贝耳

ζόφος

(1)

ου＜阳＞

(a)

14.57 自然界的事件及状态 黑暗 一种黑暗的状态，伴随着绝望和不祥的预感 阴暗；黑暗 γνόφῳ καὶ ζόφῳ καὶ θυέλλῃ  ‘the darkness and the gloom and the storm’  「密云、黑暗、暴风」 (来 12:18) 在 来 12:18 中，γνόφος「黑暗」（14.53）和 ζόφος 可以组合成短语，如「可怕的黑暗」或「引起恐惧的黑暗」或「因黑暗而恐惧」。

(b)

1.24 地理物体及特徵 地面以下的地方 ［参σκότος］ ὁ ζόφος τοῦ σκότους  （习语，直译：阴森的黑暗）地狱作为惩罚之地那种黑暗和阴森的状态 墨黑的幽暗；黑暗的幽冥；阴森的地狱 ἀστέρες πλανῆται οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς αἰῶνα τετήρηται  ‘wandering stars for whom the darkness of hell has been reserved forever’  「流荡的星，有阴森的地狱永远为他们保留着」 (犹 1:13)

ζυγός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.8 人工制品 耕种及畜牧用的工具 安在两只役畜头部或颈部的木条或木框，把它们系在一起，以便有效地协同工作，一起拉动犁、耙或马车 轭 ἐπιθεῖναι ζυγὸν ἐπὶ τὸν τράχηλον τῶν μαθητῶν  ‘to put a yoke upon the neck of the disciples’  「把轭放在门徒的颈项上」 (徒 15:10) 在《新约》中，ζυγός[a] 只出现在比喻中。在某种意义上，这表示 ζυγός 本身就具有象徵意义；然而，此处的修辞是一个引申比喻，在这种情况下，其中的各个成分通常都被视为具有字面含义。

(b)

6.214 人工制品 测量工具 称重用的工具 天平；秤 ὁ καθήμενος ἐπ᾽ αὐτὸν ἔχων ζυγὸν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ  ‘the rider on the horse held a balance scale in his hand’  「那骑马的手中拿着一个秤」 (启 6:5) 在某些语言中，天平可能会被描述为「称重的工具」或「确定某物的重量所用的仪器」。古时的天平常由一根杆、一根绳，以及杆子两端的两个盘子组成；绳子系在杆的中央，其中一个盘子放砝码，另一个盘子放置要称量的物品。

ζύμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

5.11 食物及调味品 食物 做面包用的酵母 面酵 μικρὰ ζύμη ὅλον τὸ φύραμα ζυμοῖ  ‘a little yeast leavens the whole lump’  「一点面酵能使全团发起来」 (林前 5:6) 在某些语言中，麺酵只被描述为「使麺发起来的东西」，但通常面酵是按照其特点或根据其来源来描述的，例如「酸泡沫」或「啤酒泡沫」。

(b)

88.237 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 （ζύμη[a]「麺酵」5.11 的引申喻意）假冒为善的行为，可能暗示具有不为人知的心态和动机 假冒为善；假装 βλέπετε ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων καὶ τῆς ζύμης Ἡρῴδου  ‘beware of the hypocrisy of the Pharisees and the hypocrisy of Herod’  「你们要谨慎，要防备法利赛人的伪善和希律的伪善」（直译：「你们要谨慎，要防备法利赛人的酵和希律的酵」） (可 8:15) ∏ροσέχετε ἑαυτοῖς ἀπὸ τῆς ζύμης, ἥτις ἐστὶν ὑπόκρισις, τῶν Φαρισαίων  ‘guard yourselves from the pretense of the Pharisees which is hypocrisy’  「你们要防备法利赛人的酵，就是假冒为善」 (路 12:1) 在 太 16:6，法利赛人和撒都该人的 ζύμη 相当于他们的教导，但是上下文清楚指出，这是一种伪善的教导，因为宗教领袖说的是一件事，做的是另一件事。 在 林前 5:6- 7，ζύμη 含有引申的喻意。首先，ζύμη 必须从字面意义上来理解（如在语义域 5），但在第 7 节，ζύμη 是指错误的行为。然而，翻译者必须尽力保持比喻义的连续性，因此短语 παλαιὰ ζύμη 有时译成「罪的旧酵」。在这一点上，我们很难知道，麺酵在多大程度上是指律法主义行为的伪善。

ζυμόω

(1)

(a)

5.12 食物及调味品 食物 （ζύμη「酵母」5.11 的衍生词）在面包发酵过程中使用酵母 使用酵母；发酵 ἐνέκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία ἕως οὗ ἐζυμώθη ὅλον  ‘she put yeast in three measures of wheat flour until the whole lump had risen’  「她把酵母拿来放进三斗面粉里，直到全团都发起来」 (太 13:33)

ζωγρέω

(1)

(a)

37.1 控制，管理 控制，限制 ［参δαμάζω］ 制伏并继续限制 控制；制伏；制止；被掳去；被抓去 ἐζωγρημένοι ὑπ᾽ αὐτοῦ εἰς τὸ ἐκείνου θέλημα  ‘having been controlled by him to do his will’  「被魔鬼掳去顺从他的心意」 (提后 2:26) 许多语言可能都很难直说「把一个人控制住」。因此，较适当的做法是使用短语，例如：「不允许某人做他想做的事」，或「使某人行为检点」，或「使某人服从」。在说到动物时，可以把 雅 3:7 译成「可以使各种野兽……顺服某人」。

ζωή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

23.88 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ζάω, ψυχή］ 活着和健康的状态，那是由于有空气可呼吸，有食物可吃；在许多情况下，这个用词意味着健康、力量和某程度的兴盛 生命；性命 μήτε ἀρχὴν ἡμερῶν μήτε ζωῆς τέλος ἔχων  ‘without beginning of days or the end of life’  「没有日子的开始，也没有生命的终结」 (来 7:3) 在一些比喻性表达中，ζάω[a] 和 ζωή 可能会使所指对象变得非常复杂。比如，在一些语言中，约 6:51 的表达 ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ζῶν「我是活的粮」，可能会被理解成里面有活物的粮，即里面有虫子在咬的粮。因此，这句经文可能需要译成「我是赐生命的粮。」1 在 可 10:30，καὶ ἐν τῷ αἰῶνι τῷ ἐρχομένῳ ζωὴν αἰώνιον「在来世（他必得）永远的生命」，学者对于这节经文的重点有明显的分歧，有的认为重点主要在来世生命的持续时间上，有的认为在生命的质量上。由于有些语言只能用一个意为「活着」的动词来表达「生命」，因此「永远的生命」可能只能表达为「活着不会死」，但是这可能会带来误解，以为意思是基督徒的身体永远不会死。因此，有些翻译者把「永远的生命」译为「永远不会结束的真正生命」，这样就引入质的区别，使读者不会仅仅从地上生命的时间长久去理解；在一些地方，活着不死被视作一个可怕的刑罚，而不是祝福。 有些语言没有表示「生命」的名词，因此，所有论到「生命」的经文都需要改用动词式的词汇「活着」来表达。

____________________________________________________

1 短语ὁ ἄρτος ὁ ζῶν最好理解为ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς（约 6:48）的一种变换形式，因此最好译成「赐生命的饼」或「带来生命的饼」。

ζώνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.178 人工制品 布料、皮革及制成物品 围在腰部以系紧衣服的皮带或布带 皮带；腰带 ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ  ‘a leather belt around his waist’  「腰束皮带」 (太 3:4) ζώνη 通常很宽，很容易折叠，因此常用来携带银钱（参 太 10:9）。

ζωννύω  (ζώννυμι)

(1)

(a)

49.14 涉及衣着及装饰的活动 用皮带、腰带或一块布把衣服裹住或紧紧地束着1 束上；系上；系紧腰带；在腰间系上一条窄布带（比较 ζώνη 「腰带」；6.178）；束腰 Ζῶσαι καὶ ὑπόδησαι τὰ σανδάλιά σου  ‘put on your belt and put on your shoes’  「束上腰带，穿上鞋子」 (徒 12:8)

(b)

49.8 涉及衣着及装饰的活动 穿上衣服，包括系紧腰带作为穿衣的最后步骤 穿衣；束上；系上 ὅτε ἦς νεώτερος, ἐζώννυες σεαυτὸν καὶ περιεπάτεις ὅπου ἤθελες  ‘when you were young, you used to dress yourself and go anywhere you wanted to’  「你年轻的时候，自己束上腰带，随意往来」 (约 21:18b)

____________________________________________________

1 διαζώννυμι的语气可能比ζώννυμι[a]更为强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 在约 21:18，ζώννυμι的意思不仅仅是系紧腰带或围上腰带。因此，该词的意思与ζώννυμι[a]（49.14）不同。

ζῳογονέω

(1)

(a)

23.89 生理活动过程及状态 活着，死去 使继续活着 继续活着；存活 τοῦ ποιεῖν τὰ βρέφη ἔκθετα αὐτῶν εἰς τὸ μὴ ζῳογονεῖσθαι  ‘to expose their infants so that they could not be kept alive’  「丢弃婴孩，使婴孩不能存活」 (徒 7:19) 「使他们（婴孩）不能存活」（徒 7:19）可以译成：「使他们不能继续活着」，或「使他们死去。」

(b)

23.92 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ζῳοποιέω］ 使活着 赐生命；使活着 τοῦ θεοῦ τοῦ ζῳογονοῦντος τὰ πάντα  ‘God who gives life to all things’  「赐生命给万物的上帝」 (提前 6:13)

ζῷον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.2 动物 动物 任何动物，野生的或驯养的（对比于植物） 牲畜；野兽 εἰσφέρεται ζῴων τὸ αἷμα περὶ ἁμαρτίας  ‘the blood of animals is brought as a sacrifice for sins’  「把牲畜的血带进……当作赎罪的祭物」 (来 13:11) οὗτοι δὲ ὡς ἄλογα ζῷα γεγεννημένα φυσικὰ εἰς ἅλωσιν καὶ φθορὰν  ‘they are like dumb animals born to be captured and killed’  「好像没有理性的牲畜，生下来就是要给人捕捉和宰杀」 (彼后 2:12) 在许多语言中，「活物」或「生物」的对等词汇就是「那些活的物」或「那些移动的物」。因此，ζῷον[a] 主要包含四足动物、鱼、鸟和昆虫，并且《新约》没有使用这个词来指人类。《启示录》中好几段经文采用了ζῷον[c]「活物」（12.32）来指上帝宝座处的超自然生物（请留意启 4:6- 9，这段经文在很多方面都与结 1:5及其后经文对「活物」的描述相似）。

(b)

12.32 超自然生物及力量 超自然生物 围绕在上帝宝座四周的超自然生物，出现在《启示录》的异象中 活物；生物 ὅταν δώσουσιν τὰ ζῷα δόξαν καὶ τιμὴν  ‘whenever the living beings give glory and honor’  「每逢四个活物把荣耀、尊贵……献给……」 (启 4:9) 与《启示录》中的 ζῷον 同义的旧约用词，可见于 结 1:5-结 1:14。

ζῳοποιέω

(1)

(a)

23.92 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ζῳογονέω］ 使活着 赐生命；带来生命；使活着 θεοῦ τοῦ ζῳοποιοῦντος τοὺς νεκροὺς  ‘God who is able to make alive the dead’  「那位使死人复活……的上帝」 (罗 4:17) ἐν τῷ Χριστῷ πάντες ζῳοποιηθήσονται  ‘all will be raised to life because of their union with Christ’  「在基督里所有人也都得以活过来」 (林前 15:22)

ἤ

(1)

(a)

89.139 关系 替代关系 表示另一种选择 或；或者 ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν ποιῆσαι ἢ μέλαιναν  ‘because you are not able to make one hair white or black’  「因为你不能使一根头发变白或变黑」 (太 5:36)

(b)

64.18 比较 表示比较 比……；比起……；强如 ἀνεκτότερον ἔσται γῇ ∑οδόμων καὶ Γομόρρων ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ τῇ πόλει ἐκείνῃ  ‘it will be easier for the land of Sodom and Gomorrah in the day of judgment than for that city’  「在审判的日子，所多玛和蛾摩拉地方所受的，比那城还容易受呢！」 (太 10:15)

(c)

89.140 关系 替代关系 ［参ἤτοι］ ἤ … ἤ  表示双重备选 或者……或者；或……或 ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει  ‘for either he will hate the one and love the other or he will be loyal to one and despise the other’  「他不是恨这个爱那个，就是忠于这个轻视那个」 (太 6:24,24 [2])

ἡγεμονεύω

(1)

(a)

37.60 控制，管理 管理，统治 （ἡγεμών[a]「统治者」37.59 的衍生词）作总督，在《新约》中只限于指罗马帝国内一个省份的总督 作总督 αὕτη ἀπογραφὴ πρώτη ἐγένετο ἡγεμονεύοντος τῆς ∑υρίας Κυρηνίου  ‘when this first census took place, Quirinius was governor of Syria’  「这第一次登记户籍是在居里扭作叙利亚总督的时候行的」 (路 2:2) 在某些语言中，「居里扭任叙利亚总督」（路 2:2）可以译成「居里扭是向叙利亚省所有人下达命令的人」，或者「居里扭向叙利亚省的所有人发命令」。

ἡγεμονία

(1)

(a)

37.58 控制，管理 管理，统治 ［参ἡγέομαι］ 统治，有提供指引和领导的含义 统治；治理；政府；规则 Ἐν ἔτει δὲ πεντεκαιδεκάτῳ τῆς ἡγεμονίας Τιβερίου Καίσαρος  ‘it was the fifteenth year of the rule of the Emperor Tiberius’  「凯撒提庇留执政第十五年」 (路 3:1) 有些语言需要用「命令」来表达「统治」的概念，例如：「他下令告诉百姓必须做什么事」，或「他向百姓下命令」，或「他是百姓的首领」。

ἡγεμών

(1)

όνος＜阳＞

(a)

37.59 控制，管理 管理，统治 （ἡγέομαι[c]「统治」37.58 的衍生词）统治的人，暗示有卓越的地位 统治者 οὐδαμῶς ἐλαχίστη εἶ ἐν τοῖς ἡγεμόσιν Ἰούδα  ‘you are by no means the least among the rulers of Judah’ or ‘... the important places in Judah’  「你在犹大的领袖中，绝不是最小的」或「你在犹大的重要地点中……」 (太 2:6) 在 太 2:6 的上下文中，「统治者」可能是喻指重要的地方，因此也可以译成「你绝不是犹大主要城市中最小的」。

(b)

37.83 控制，管理 管理，统治 （希腊语词汇，相当于拉丁语的 praefectus「长官」）统治一个罗马小省的人 地方行政长官；总督；巡抚；长官；官员 παρέδωκαν ∏ιλάτῳ τῷ ἡγεμόνι  ‘they handed him over to Pilate the governor’  「押去交给总督彼拉多」 (太 27:2)

ἡγέομαι

(1)

(a)

31.1 持有观点，相信，信赖 有意见，持有观点 ［参ἔχω, κρίνω, λογίζομαι, φρονέω］ 对某事物持有观点或意见 持有观点；有一个意见；考虑；认为 Ἀναγκαῖον δὲ ἡγησάμην Ἐπαφρόδιτον τὸν ἀδελφὸν ... πέμψαι πρὸς ὑμᾶς  ‘I have thought it necessary to send you our Christian brother, Epaphroditus’  「我想必须差以巴弗提到你们那里去。他是我在基督里的弟兄」 (腓 2:25)

(b)

36.1 引导，管教，跟从 引导，引领 ［参ἄγω, κατευθύνω, προΐστημι, φέρω］ 影响他人，使其遵循建议的行为方式 带领；治理；引导 γινέσθω ... ὁ ἡγούμενος ὡς ὁ διακονῶν  ‘he who takes the lead must be like the one who serves’ or ‘he who is the master must be like one who serves’  「作首领的，必须像服侍人的」或「作主人的，……」 (路 22:26) Μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν  ‘remember your leaders’ or ‘... masters’  「你们要记念那些带领你们的人」 (来 13:7a) 有些语言很难清楚区分「引领」（leading）与「统治」（ruling）或「治理」（governing），然而，尽量明确区分这两种不同的人际关系是重要的。在某些语言中，「引领」的概念可以通过「展示怎样做」或「展示一个人应该怎样做」来表达。在其他语言中，「引领」可以简单地说成「走在前面」，但是这种说法通常仅用来指「侦查员」，他会走到前头去查看情况是否安全；或者只是指一个人坚持自己的特权，要作为群体中显得最重要的一员。

(c)

37.58 控制，管理 管理，统治 ［参ἡγεμονία］ 统治，有提供指引和领导的含义 统治；命令；治理 κατέστησεν αὐτὸν ἡγούμενον ἐπ᾽ Αἴγυπτον καὶ [ἐφ᾽] ὅλον τὸν οἶκον αὐτοῦ  ‘he appointed him to rule over Egypt and his whole household’  「委任他为宰相，治理埃及和法老全家」 (徒 7:10) 有些语言需要用「命令」来表达「统治」的概念，例如：「他下令告诉百姓必须做什么事」，或「他向百姓下命令」，或「他是百姓的首领」。

____________________________________________________

1 虽然ἡγούμενος的基本意思是「引领」，但也隐含着统治和高位的语义特徵。

ἡδέως

(1)

(a)

25.129 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 与体验到幸福有关的，主要基于所获得的快乐 乐意；喜欢 ἡδέως γὰρ ἀνέχεσθε τῶν ἀφρόνων φρόνιμοι ὄντες  ‘you yourselves are so wise and so you gladly tolerate fools’  「你们那么精明，竟然乐意容忍愚昧人」 (林后 11:19) ἐγὼ δὲ ἥδιστα δαπανήσω καὶ ἐκδαπανηθήσομαι ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν  ‘I will most gladly spend all I have and myself as well in order to help you’  「为了帮助你们，我乐意支付我所有的一切，甚至我本身」 (林后 12:15)

ἤδη

(1)

(a)

67.20 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 在另一个时间点之前一个时间点，暗示已完成 已经；已 ἤδη δὲ ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων κεῖται  ‘the axe lies already at the roots of the trees’  「斧子已经放在树根上」 (太 3:10) Μή μοι κόπους πάρεχε· ἤδη ἡ θύρα κέκλεισται  ‘don't bother me; my door is already locked’  「不要打扰我，门已经关了」 (路 11:7) 请注意，在 路 11:7 和 太 3:10 中，后面的时间点是说话的时候。

(b)

67.40 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ἤδη ποτέ  （习语，直译：已经一些时间）这时间与说话的时间同时，但与以前的时间有关系 现在已经；现在终于；如今 εἴ πως ἤδη ποτὲ εὐοδωθήσομαι ἐν τῷ θελήματι τοῦ θεοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς  ‘somehow now at last I might have the opportunity to come to you by the will of God’  「或许照上帝的旨意，如今我能有机会往你们那里去」 (罗 1:10)

ἡδονή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

25.111 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 人喜欢做的事，因为该事令人享受快乐 令人快乐的事；快乐；享乐 ἡδονὴν ἡγούμενοι τὴν ἐν ἡμέρᾳ τρυφήν  ‘that which is pleasurable for them is to satisfy their bodily desires during the day’ or ‘they enjoy satisfying their bodily desires during the day’  「对他们来说，所谓快乐便是在光天化日之下做满足肉体欲望的事」或「他们喜爱在白昼满足自己肉体的欲望」 (彼后 2:13)

(b)

25.27 态度及情感 强烈地渴望 渴望肉体的享乐，通常指性方面的快感 欲望；情欲；私欲；享乐的欲望 ἐκ τῶν ἡδονῶν ὑμῶν τῶν στρατευομένων ἐν τοῖς μέλεσιν ὑμῶν  ‘from the desires for pleasure that battle within you’  「从你们身体中不断交战的享乐的欲望来的」 (雅 4:1)

ἡδύοσμον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.23 植物 树木以外的植物 芳香植物（薄荷属）；高达两米；叶子细小柔软，边缘呈锯齿状；用于煮食、泡茶，或作药用 薄荷 在翻译「薄荷」，以及ἄνηθον「茴香」，πήγανον「芸香」和κύμινον「孜然芹果」时，最好借用一个词汇，然后加上限定词，比如「一种称为薄荷的调味料」。

ἦθος

(1)

ους＜中＞

(a)

41.25 行为及相关状态 习俗，传统 ［参ἔθος, συνήθεια］ 或多或少被传统固定并被社会普遍认可的行为模式 惯例；习俗；习惯；规矩 Φθείρουσιν ἤθη χρηστὰ ὁμιλίαι κακαί  ‘bad companions ruin good habits’  「损友败坏好习惯」 (林前 15:33) 有些语言没有表达「习俗」或「习惯」的名词，而是用表示「习惯性行为」的动词或副词短语来表达。例如在一些语言中，约 19:40 可以译成「按照犹太人埋葬死人的通常方式」，林前 11:16 可以译成「这不是我们惯常所做的事」。

ἥκω

(1)

(a)

15.84 线性运动 来，来到，到达 ［参ἐφικνέομαι, καταντάω, φθάνω］ 向着某一点前行并且到达那里1 来到；到达 Ἰησοῦς ἥκει ἐκ τῆς Ἰουδαίας εἰς τὴν Γαλιλαίαν  ‘Jesus came from Judea to Galilee’  「耶稣从犹太到了加利利」 (约 4:47) ἐγὼ γὰρ ἐκ τοῦ θεοῦ ἐξῆλθον καὶ ἥκω  ‘for I came from God and arrived here’  「我是从上帝那里来的，我已经来到这里」 (约 8:42b)

(b)

85.10 在空间存在 在某个地方 在某个地方，因为已经到达 在这里；在那里 ἐγὼ γὰρ ἐκ τοῦ θεοῦ ἐξῆλθον καὶ ἥκω  ‘for I have come from God and am here’  「因为我是从上帝那里来的，而我已经在这里了」 (约 8:42) 关于 ἥκω 在 约 8:42 中的另一种解释，见 15.84。

(c)

13.112 是，变成，存在，发生 发生 临到或出现，出现在某个时间参考点 发生 καὶ τότε ἥξει τὸ τέλος  ‘and then the end will come’  「然后结局才会来到」 (太 24:14) οὐ μὴ ἴδητέ με ἕως [ἥξει  ‘you will not see me until it happens’ or ‘... until it will have happened’  「你们绝不会再见到我，直到这事发生」 (路 13:35) Ἥξει δὲ ἡμέρα κυρίου ὡς κλέπτης  ‘the day of the Lord will come as a thief’  「主的日子要像贼一样来到」 (彼后 3:10)

____________________________________________________

1 ἐφικνέομαιφθάνω[a]、καταντάω[a]和ἥκω[a]的意思无疑有着细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 在约 8:42这样的上下文中，ἥκω可以理解为处于某个特定地点，而不是移动至这个点（见85.10）。

ἠλί  (ηλι)

(1)

(a)

12.3 超自然生物及力量 超自然生物 ［参ἐλωΐ］ 一个希伯来用语，意思是「我的上帝」 我的上帝；音译：「以利」 Ηλι ηλι λεμα σαβαχθανι;  ‘my God, my God, why have you forsaken me?’  「我的上帝！我的上帝！为什么离弃我？」 (太 27:46) 关于翻译诸如「我的上帝」等表达时涉及的问题，见 12.1 的讨论。

Ἠλί

(1)

＜阳＞

(a)

93.141 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 希里；《思》赫里

Ἠλίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.142 人名及地名 人名 一位重要的旧约先知 以利亚；《思》厄里亚

ἡλικία

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.151 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 一个人活着的时间 寿命；寿数；人生；一生 τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα;  ‘which one of you by worrying can add a single day to his lifetime?’  「你们哪一个能藉着忧虑使寿数多加一日呢？」 (太 6:27) 在 太 6:27，ἡλικία 也可指身高（见 81.4）。如果把 太 6:27 中的 ἡλικία 理解为时间，就显然需要调整 πῆχυς「肘」（81.25）的意思。在许多语言中，最合适的译词是「日」或「天」，但是也可以采用其他长度单位，例如「一刻」，只要所选的译词清楚意味着一种不可能的状况便可。

(b)

67.156 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 人生中的一个阶段，已经长大成熟并处于精壮的时期 1 壮年；成年；成熟 αὐτὸν ἐρωτήσατε, ἡλικίαν ἔχει  ‘ask him; he is of age’ or ‘... he is an adult’  「他已经是成人，你们问他吧」 (约 9:21) καὶ παρὰ καιρὸν ἡλικίας  ‘though she was past her prime’  「她虽然过了生育的年龄」 (来 11:11) 短语 παρὰ καιρὸν ἡλικίας（来 11:11）通常是指绝经后的妇女。

(c)

81.4 空间的尺寸 高，低，深 高度，指有生命之物的身高尺寸 高度；身高 ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν  ‘because he was short in stature’  「可是因为他身材矮小」 (路 19:3)

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含词汇几乎同样可以放在语义域23「生理活动过程及状态」中加以解释，因为这些词汇可以简单地视为生理状态的衍生词。然而，在各词汇的相关上下文中，重点似乎放在特定的时间段，而不是在生理状态上。

ἡλίκος

(1)

η，ον

(a)

79.127 物体的特徵 大的，小的 提问大小，出现在间接疑问句中 多广大；多大；多小 Ἰδοὺ ἡλίκον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει  ‘see how large a forest can be set on fire by such a small flame’  「看，那么小的火焰，能点燃那么大的森林」 (雅 3:5)

(b)

78.13 程度 多，少（正负程度） ［参πόσος, ὡς］ 在涉及感叹的程度量表上一个相对较高的点 何等；怎么；多麽大；多大；激烈；严重 ἡλίκον ἀγῶνα ἔχω  ‘how great a struggle I have’  「我是怎样竭力奋斗」 (西 2:1) 即使原文用感叹句来表达很高的程度，但是有些语言只能用非感叹句来表达程度很深。例如 太 6:23「那黑暗是何等大呢！」在一些语言中必须译为：「那黑暗是非常非常深」，或「那里非常非常黑」。 在一些语言中，西 2:1 中的 ἡλίκον ἀγῶνα ἔχω 相当于「我确实非常努力。」

ἥλιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

1.28 地理物体及特徵 天体 白天给予地球温暖和光照的大天体 太阳 ἡλίου δὲ ἀνατείλαντος ἐκαυματίσθη  ‘but when the sun rose, they were burned’  「但太阳升起，幼苗就被晒焦」 (太 13:6) ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται  ‘the sun will become dark’  「太阳就要变黑」 (可 13:24) 翻译者可以很容易为太阳找到一个合适的词汇，但在某些语言中，人们或会倾向加上一个尊称，例如「太阳我们的父」。然而，要翻译那些描述太阳的活动或效果的动词时，翻译者会有些困难。例如，在 太 13:6 中，与其译作「太阳升起」，不如译作「太阳照耀」会更为合适；或在这段经文的语境中，这短语可以译成「太阳在头顶的时候」或「太阳已经升上天空的时候」。在 可 13:24 中，最好的译法可能是：「太阳不再照耀」或「太阳将停止发光。」

ἧλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.22 人工制品 捆紥及固定用的工具 一根细长的金属（通常是铁），其中一头是削尖的（在《新约》中只用来指钉十字架的钉子） 钉子；大钉 Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων  ‘unless I see the print of the nails in his hands’  「除非我看见他手上的钉痕」 (约 20:25) 有些语言区分了相对较小的钉子和较大的钉子；在论到钉十字架的时候，应该采用大钉这个词汇。

ἡμέρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.178 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 按照希伯来人的观念（如《新约》所反映的），一天是从日落开始到下一个日落结束的时间 一天；一日 Ἓξ ἡμέραι εἰσὶν ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι  ‘there are six days in which we should work’  「应该工作的有六天」 (路 13:14)

(b)

67.186 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 日出与日落之间那段有日光的时间（分成十二小时） 白天 ἡμᾶς δεῖ ἐργάζεσθαι ... ἕως ἡμέρα ἐστίν· ἔρχεται νὺξ ὅτε οὐδεὶς δύναται ἐργάζεσθαι  ‘we must work ... as long as it is day; the night comes when no one can work’  「趁着白日，我们必须做……工；黑夜来到，就没有人能做工了」 (约 9:4)

(c)

67.142 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 一个不确定的时间单位（语法上为单数或复数），但不是特别长（请注意与 αἰών[a]「时代」67.143 和 γενεά[d]「年代」67.144 之间的对比） 时间；时期 ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ  ‘when his period of service (in the Temple) was over’  「他供职期满」 (路 1:23) 有些语言没有「时期」等用来指一段不确定长度的时间的具体词汇，翻译者可以把 路 1:23 译成「当他不用再在圣殿供职的时候」，或「当他完成在圣殿供职的日子」。

(d)

14.40 自然界的事件及状态 光 白天的光，对比于夜晚的黑暗（参 νύξ[b] 「黑夜」14.59）1 日光；黎明 Γενομένης δὲ ἡμέρας ἐξελθὼν ἐπορεύθη  ‘when daylight came, he left (town)’  「天亮的时候，耶稣离开」 (路 4:42) 为了把焦点放在白昼的开始，路 4:42 可以译作「太阳开始照耀的时候」，「天空开始变亮的时候」，甚至「不再是黑夜的时候」。 某些语言没有表示「白天」或「日光」的名词，但可以使用一个直译为「成为白天」的动词来表达。

(e)

56.1 法庭及法律程序 法庭 ［参ἀγοραῖος, κρίσις, κριτήριον］ 判定一个人有罪或无罪的法院 2 法庭；法院 ἐμοὶ δὲ εἰς ἐλάχιστόν ἐστιν, ἵνα ὑφ᾽ ὑμῶν ἀνακριθῶ ἢ ὑπὸ ἀνθρωπίνης ἡμέρας  ‘I am not at all concerned about being judged by you or by any human court’  「我被你们评断，或被人间法庭审判，我都毫不介怀」 (林前 4:3) 如果目标语言中没有表示「法庭」的专业术语，通常可以用类似下面的短语来表达：「被带到法官面前」或「请法官判断某人的案件」。

(f)

67.92 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ἡμέρα ἐξ ἡμέρας, καθ᾽ ἡμέραν  （习语，直译分别是：日复一日，和：一整天）相对较长的一段时期 很长时间；日复一日；每一天；每天；天天 ἡμέραν ἐξ ἡμέρας ψυχὴν δικαίαν ἀνόμοις ἔργοις ἐβασάνιζεν  ‘for a long time his righteous soul was tormented by (their) evil deeds’ (literally ‘... he tormented his righteous soul ...’)  「……他正义的心长时间因……恶事而极度痛苦」（直译：「……他就折磨他正义的心……」） (彼后 2:8)

(g)

56.33 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参σφαγή］ ἡμέρα σφαγῆς  （习语，直译：杀戮的日子）进行毁灭性审判的日子 定罪的日子；宰杀的日子；屠宰的日子 ἐθρέψατε τὰς καρδίας ὑμῶν ἐν ἡμέρᾳ σφαγῆς  ‘you have nourished your hearts for the day of condemnation’  「为宰杀的日子养肥了自己的心」 (雅 5:5) 在 雅 5:5，短语 ἡμέρᾳ σφαγῆς 所指的是上帝毁灭性的审判；但是，σφαγῆς 应该比较字面地翻译成「毁灭」，而不仅是定罪。

(h)

67.93 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参νύξ, τεσσεράκοντα, τεσσεράκοντα］ ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα, ἡμέρας τεσσεράκοντα  （习语，直译分别是：四十昼夜，和：四十天）可能是一个象徵性的时间表达，表示相对较长的一段时间 很长时间；四十昼夜；四十天 νηστεύσας ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα, ὕστερον ἐπείνασεν  ‘after spending a long time without food, he was hungry’  「他禁食四十昼夜，后来就饿了」或「经过很长时间的禁食，他就饿了」 (太 4:2) 大多数译本把 ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα 译成「四十昼夜」或「四十天」，虽然这是有可能的，但是考虑到数字「四十」的象徵意义，这个表达也可以理解为很长的一段时间。

(i)

67.99 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参προβαίνω］ προβαίνω ἐν ἡμέραις  （习语，直译：日子提前很多）年纪相当大 年纪老迈；上了年纪 καὶ ἀμφότεροι προβεβηκότες ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν ἦσαν  ‘and they were both old’  「两个人又年纪老迈」 (路 1:7)

(j)

67.92a 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参νύξ］ νυκτὸς καὶ ἡμέρας, ἡμέρας καὶ νυκτός, ἡμέρᾳ καὶ ἡμέρᾳ  （习语，直译分别是：夜和日，日和夜，日和日）一段持续的时间，可能是连续的或断续的，但是没有期限 日日夜夜；一直；连续地；不停地

(k)

末世论框架中的时间，指最后的审判或基督的降临 耶和华的日子；审判日

(l)

67.59 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参διά］ δι᾽ ἡμερῶν  （习语，直译：经过一些日子）一个时间点后面的时间点，中间相隔了几天 过了几天；过了些日子 εἰσελθὼν πάλιν εἰς Καφαρναοὺμ δι᾽ ἡμερῶν  ‘a few days later he came back to Capernaum’  「过了几天，耶稣又回到迦百农」 (可 2:1)

____________________________________________________

1 ἡμέρα[d]「日光」的意思与ἡμέρα[b]「白天」（67.178）有很大的重叠。例如：在路 4:42，ἡμέρα可以解作一个时间段而不是与白天有关的光。另见14.59。

2 这些词汇（ἀγοραῖος [b]、κριτήριον[a]、κρίσις[c]、ἡμέρα[e]）的意思显然存在一些细微的区别，特别是隐含意思，但是无法根据现有的上下文确定这些区别。

ἡμέτερος

(1)

α，ον

(a)

92.5 话语的参照人物 说话者及与说话者相关联的人（排除或包括听众） 指说话者或写作者，以及那些与他或她相关联的人，包括或不包括听众 我们的；属于我们的；我们的东西 κατὰ τὸν ἡμέτερον νόμον ἐβουλήθημεν ἀνελεῖν  ‘we wished to judge him according to our law’  「我们想按照我们的律法审问他」 (徒 24:6) εἰς τὴν ἡμετέραν διδασκαλίαν ἐγράφη  ‘it was written for our instruction’  「是为教导我们写的」 (罗 15:4) 这个意思也作为异文出现：κατὰ τὸν ἡμέτερον νόμον ἐβουλήθημεν ἀνελεῖν「我们想要按照我们的律法审讯他」徒 24:6（校勘栏）。

ἡμιθανής

(1)

ές

(a)

23.122 生理活动过程及状态 活着，死去 半死半活，介乎生与死之间的状态 半死；差点死了 λῃσταῖς περιέπεσεν, οἳ καὶ ἐκδύσαντες αὐτὸν καὶ πληγὰς ἐπιθέντες ἀπῆλθον ἀφέντες ἡμιθανῆ  ‘robbers attacked him, stripped him, and beat him up, leaving him half dead’  「强盗袭击他，剥去他的衣裳，把他打个半死」 (路 10:30) 「半死」可以译成「差一点死了」或「快要死了」。

ἥμισυς

(1)	εια, υ, ＜所有＞ἡμίσους

(a)

60.62 数目 二分之一，三分之一，四分之一（分数） 一个物体、系列或质量的一半 一半；半 Ἰδοὺ τὰ ἡμίσιά μου τῶν ὑπαρχόντων, κύριε, τοῖς πτωχοῖς δίδωμι  ‘behold, Lord, I will give to the poor half of my possessions’  「主啊，看，我把所有财产的一半给穷人」 (路 19:8)

ἡμίωρον  (ἡμίωριον)

(1)

ου＜中＞

(a)

67.200 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 长度为半个小时的一段时间 半小时 ἐγένετο σιγὴ ἐν τῷ οὐρανῷ ὡς ἡμιώριον  ‘there was silence in heaven for about half an hour’  「天上寂静约有半小时」 (启 8:1)

ἡνίκα

(1)

(a)

67.36 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἡνίκα, ὁσάκις, ὅταν］ ἡνίκα ἄν  不确定的多个时间点，与其他对应的时间点同时 每当 ἡνίκα ἂν ἀναγινώσκηται Μωϋσῆς  ‘whenever they read the Law of Moses’  「每逢诵读摩西书的时候」 (林后 3:15) ἡνίκα δὲ ἐὰν ἐπιστρέψῃ πρὸς κύριον  ‘whenever a person turns to the Lord’  「每当有人转向主时」 (林后 3:16)

(b)

67.36 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἡνίκα, ὁσάκις, ὅταν］ ἡνίκα ἐάν  不确定的多个时间点，与其他对应的时间点同时 每当 ἡνίκα ἂν ἀναγινώσκηται Μωϋσῆς  ‘whenever they read the Law of Moses’  「每逢诵读摩西书的时候」 (林后 3:15) ἡνίκα δὲ ἐὰν ἐπιστρέψῃ πρὸς κύριον  ‘whenever a person turns to the Lord’  「每当有人转向主时」 (林后 3:16)

ἤπερ

(1)

(a)

64.19 比较 表示比较，语气强烈 比……；胜过；过于 ἠγάπησαν γὰρ τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἤπερ τὴν δόξαν τοῦ θεοῦ  ‘for they love the praise of people rather than the praise that comes from God’  「这是因他们爱人给的称赞过于爱从上帝来的称赞」 (约 12:43)

ἤπιος

(1)

α，ον

(a)

88.61 道德伦理素质及相关行为 柔和，温和 指温柔，带有仁慈的含义 温柔的；仁慈的 δοῦλον δὲ κυρίου οὐ δεῖ μάχεσθαι ἀλλ᾽ ἤπιον εἶναι πρὸς πάντας  ‘the Lord's servant must not quarrel; he must be gentle toward all’  「主的仆人不可争吵，必须温和待众人」 (提后 2:24)

Ἤρ

(1)

＜阳＞

(a)

93.143 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 珥；《思》厄尔

ἤρεμος

(1)

ον

(a)

88.104 道德伦理素质及相关行为 平和的行为 ［参ἡσύχιος］ 形容安宁的、和平的状态或态度 安宁的；和平的 ἵνα ἤρεμον καὶ ἡσύχιον βίον διάγωμεν  ‘that we may live a quiet and peaceful life’  「使我们能够……过平安宁静的生活」 (提前 2:2)

Ἡρῴδης

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.144a 人名及地名 人名 希律一世，被称为大希律 希律；《思》黑落德

(b)

93.144b 人名及地名 人名 希律安提帕，大希律的儿子，曾下令处决施洗约翰 希律；《思》黑落德

(c)

93.144c 人名及地名 人名 希律亚基帕一世，大希律的孙子 希律；《思》黑落德

Ἡρῳδιανοί

(1)

ῶν＜阳＞

(a)

11.87 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 在政治上追随和拥护大希律及其家族的人 希律的追随者；希律党人 ἀποστέλλουσιν αὐτῷ τοὺς μαθητὰς αὐτῶν μετὰ τῶν Ἡρῳδιανῶν  ‘they sent to him their disciples together with the followers of Herod’  「就打发他们的门徒同希律党人去见耶稣」 (太 22:16)

Ἡρῳδιάς

(1)

άδος＜阴＞

(a)

93.145 人名及地名 人名 大希律的孙女，希律安提帕的妻子 希罗底；《思》黑落狄雅

Ἡρῳδίων

(1)

ωνος＜阳＞

(a)

93.146 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单中出现的基督徒，罗 16:11 希罗天；《思》黑落狄雍

Ἠσαΐας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.147 人名及地名 人名 一位重要的旧约先知 以赛亚；《思》依撒意亚

Ἠσαῦ

(1)

＜阳＞

(a)

93.148 人名及地名 人名 以撒和利百加的长子，雅各的孪生哥哥 以扫；《思》厄撒乌

ἡσσάομαι

(1)

(a)

88.134 道德伦理素质及相关行为 虐待 遇到更糟糕的对待 受到更糟糕的对待；受苦更多 τί γάρ ἐστιν ὃ ἡσσώθητε ὑπὲρ τὰς λοιπὰς ἐκκλησίας  ‘how were you treated any worse than the other churches’  「你们所受的待遇有哪一样不及其他教会呢？」或「你们哪里比其他教会受到更差的对待呢？」 (林后 12:13)

(b)

39.61 敌意，冲突 征服 经历失败和被征服 被打败；被征服；被控制；被制伏；受支配 ᾧ γάρ τις ἥττηται, τούτῳ δεδούλωται  ‘for a person is a slave of anything that has defeated him’  「因为人被谁制伏就是谁的奴隶」 (彼后 2:19) 在许多语言中，「被打败」只是译成「被征服」。某些语言会表达为「成为……的囚徒」，或者用习语译成「被……带走」。

ἥσσων

(1)	ον, ＜所有＞ονος

(a)

78.38 程度 多于，少于（比较程度） 比实际情况所预期的程度较低 较少；程度上较少的 εἰ περισσοτέρως ὑμᾶς ἀγαπῶ[ν], ἧσσον ἀγαπῶμαι;  ‘shall I be loved to a lesser extent if I have loved you so very much?’  「难道我越爱你们，就越少得你们的爱吗？」 (林后 12:15)

(b)

65.29 价值 好的，坏的 ［参χείρων］ 不如其他东西那么令人满意的 更坏；更糟 οὐκ ἐπαινῶ ὅτι οὐκ εἰς τὸ κρεῖσσον ἀλλ᾽ εἰς τὸ ἧσσον συνέρχεσθε  ‘I do not praise you since your (church) meetings are not for the better but for the worse’  「我不称赞你们，因为你们聚会所带来的不是更好，而是更糟」 (林前 11:17)

ἡσυχάζω

(1)

(a)

23.82 生理活动过程及状态 疲倦，休息 休息，即没有参与任何活动 休息 τὸ μὲν σάββατον ἡσύχασαν κατὰ τὴν ἐντολήν  ‘on the Sabbath day they rested as the Law commanded’  「在安息日，她们遵照诫命休息」 (路 23:56)

(b)

88.103 道德伦理素质及相关行为 平和的行为 ［参ἡσυχία］ 过一种安宁、和平、温和的生活 过安宁的生活 καὶ φιλοτιμεῖσθαι ἡσυχάζειν  ‘make it your aim to live a quiet life’  「要立志过安静的生活」 (帖前 4:11)

(c)

33.119 沟通 保持沉默 ［参ἡσυχία］ 保持一种沉默的状态，焦点可能放在当中的态度 一言不发；闭口不言；保持安静；住口 ὁ Ἰησοῦς εἶπεν ... λέγων, Ἔξεστιν τῷ σαββάτῳ θεραπεῦσαι ἢ οὔ; οἱ δὲ ἡσύχασαν  ‘Jesus asked ... Is healing allowed on the Sabbath or not? But they would not say a thing’  「耶稣问……『安息日容许治病吗？』 他们却不说话」 (路 14:3, 4 [2])

ἡσυχία

(1)

ας＜阴＞

(a)

22.43 烦恼，困难，解脱，有利的情况 有利的情况或状态 平静安定、不受干扰的状态 安静的环境；不受干扰的生活 ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἐργαζόμενοι τὸν ἑαυτῶν ἄρτον ἐσθίωσιν  ‘in order that they may live calmly and work to earn their living’  「要安静做工，自食其力」 (帖后 3:12) 「自食其力」（帖后 3:12）是一个习语的译法，这个习语直译作「吃自己的饭」（见 57.190）。关于 帖后 3:12 中的 ἡσυχία 解作关注个人的行为，见 88.103。

(b)

33.119 沟通 保持沉默 ［参ἡσυχάζω］ 保持一种沉默的状态，焦点可能放在当中的态度 静默；保持安静；沉静；沉默 ἀκούσαντες δὲ ὅτι τῇ Ἑβραΐδι διαλέκτῳ προσεφώνει αὐτοῖς, μᾶλλον παρέσχον ἡσυχίαν  ‘when they heard him speaking to them in Hebrew, they were even quieter’  「他们听保罗说的是希伯来话，就更加安静了」 (徒 22:2)

(c)

88.103 道德伦理素质及相关行为 平和的行为 ［参ἡσυχάζω］ 过安宁、和平、温和生活的行为 安宁的生活；和平的生活 ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἐργαζόμενοι  ‘in order that they should live quiet lives and work’  「要安静生活和做工」 (帖后 3:12) 关于 ἡσυχία 在 帖后 3:12 中，聚焦于所涉及的环境的另一种解释，见 22.43。

ἡσύχιος

(1)

ον

(a)

88.104 道德伦理素质及相关行为 平和的行为 ［参ἤρεμος］ 形容安宁的、和平的状态或态度 安宁的；和平的 τοῦ πραέως καὶ ἡσυχίου πνεύματος  ‘of a gentle and quiet spirit’ or ‘of a gentle and peaceful disposition’  「温柔娴静的心」或「温柔平和的性情」 (彼前 3:4)

ἤτοι

(1)

(a)

89.140 关系 替代关系 ［参ἤ］ ἤτοι … ἤ  表示双重备选 或者……或者；或……或 δοῦλοί ἐστε ᾧ ὑπακούετε, ἤτοι ἁμαρτίας εἰς θάνατον ἢ ὑπακοῆς εἰς δικαιοσύνην;  ‘you are slaves of what you obey, either of sin which leads to death or obedience which leads to righteousness’  「顺从谁就作谁的奴仆，或作罪的奴隶，以至于死；或作顺服的奴仆，以至于成义」 (罗 6:16)

ἥττημα

(1)

τος＜中＞

(a)

13.22 是，变成，存在，发生 状态 未能达到令人满意的状态或条件 缺乏；失败 τὸ ἥττημα αὐτῶν πλοῦτος ἐθνῶν  ‘their failure brought rich blessings to the Gentiles’  「他们的失败为外邦人带来丰富的祝福」 (罗 11:12) ἤδη μὲν [οὖν] ὅλως ἥττημα ὑμῖν ἐστιν ὅτι κρίματα ἔχετε μεθ᾽ ἑαυτῶν  ‘the fact that you have legal disputes among yourselves is indeed evidence of your complete failure’  「你们彼此之间有诉讼，这事实证明你们是完全失败的」 (林前 6:7)

ἠχέω

(1)

(a)

14.80 自然界的事件及状态 声音 产生不涉及人类语言的声音或噪音 制造声响；发出噪音 χαλκὸς ἠχῶν  ‘noisy brass’ or ‘noisy gong’  「鸣的锣、响的钹」 (林前 13:1) 翻译 χαλκὸς ἠχῶν 通常最好使用一个特指铜钹声音的词汇，例如：「响亮的钹」或「铿锵的钹」。

(b)

6.95 人工制品 乐器 ［参χαλκός］ χαλκὸς ἠχῶν  （习语，直译：发出回声的铜，或：鸣响的铜）黄铜制的锣 铜锣 γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον  ‘I have become a noisy brass gong’ or ‘clanging cymbals’  「我就成为鸣的铜锣或响的钹一般」 (林前 13:1) 在有些语言中，「钹」的对等译词是「响亮的金属」或「回响的金属」或「回音金属」，但是，翻译者常常就说「响亮的铃铛」。

ἦχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

14.75 自然界的事件及状态 声音 除人类语言以外的任何类型的声音、音调或噪音 声音；噪音 ἐν ἀπορίᾳ ἤχους θαλάσσης  ‘afraid of the sound of the sea’  「因海中的响声而惊慌」 (路 21:25) ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος  ‘suddenly there was a noise from the sky’  「忽然，有响声从天上下来」 (徒 2:2) σάλπιγγος ἤχῳ  ‘with the sound of a trumpet’  「号角的响声」 (来 12:19) 许多语言都必须清楚区分 ἦχος[a] 所指的不同类型的声音。铜钹、喇叭和大海的声音经常用完全不同的词汇来表示。

(b)

33.211 沟通 通知，宣布 ［参φάσις, φήμη］ 关于一个人或一个事件的信息 报告；消息；话语；信息 ἐξεπορεύετο ἦχος περὶ αὐτοῦ εἰς πάντα τόπον τῆς περιχώρου  ‘the report about him spread everywhere in that region’  「于是关于他的消息传遍了周围各地」 (路 4:37)

θᾶ  (θα)

(1)

（亚兰文词语）

(a)

15.82 线性运动 来，来到，到达 ［参μαράνα θᾶ］ （亚兰语）移到或朝着主视角人物或事件的参考点1 来 Μαρανα θα  ‘(our) Lord, come’  「主啊，愿你来！」 (林前 16:22)

____________________________________________________

1 在《十二使徒遗训》（10,6）和一些新约抄本中，这个表达作μαραν αθα「（我们的）主已经来了」。

Θαδαῖος

(1)

(a)

93.149 人名及地名 人名 Θαδδαῖος 93.150 的另一种拼写法（可 3:18，GNT3c-校勘栏） （音译）达太

Θαδδαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.150 人名及地名 人名 耶稣的十二门徒之一，很可能就是雅各的儿子犹大；另参看 93.227 达太；《思》达陡

θάλασσα

(1)

ης＜阴＞

(a)

1.69 地理物体及特徵 水体 所有水体的通称（在这个意义上，θάλασσα[a] 是对比于天空和陆地） 海 ἐπιστρέφειν ἐπὶ θεὸν ζῶντα, ὃς ἐποίησεν τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς  ‘turn to the living God who made heaven, earth, the sea, and all that is in them’  「归向那创造天、地、海和其中万物的永生的上帝」 (徒 14:15) θάλασσα[a] 是一个通称，在某些语言中可以译成「各种广阔的水域」，或简单译作「水」。在另一些语言中，翻译者可能要使用一个短语，例如「湖泊和海洋」来表达；然而在某些语言中，「海洋」一词也有指任何广阔水域的一般意义。

(b)

1.70 地理物体及特徵 水体 一个水体或水域，通常相当大 海；湖 τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας  ‘the lake of Galilee’  「加利利湖」 (太 4:18) ποιήσας τέρατα καὶ σημεῖα ἐν γῇ Αἰγύπτῳ καὶ ἐν Ἐρυθρᾷ Θαλάσσῃ  ‘performing wonders and signs in the land of Egypt and in the Red Sea’  「在埃及地，在红海……行了奇事神迹」 (徒 7:36) ᾧ ἐστιν οἰκία παρὰ θάλασσαν  ‘whose house was beside the sea’  「房子就在海边」 (徒 10:6) 使用 θάλασσα[b] 来指一个湖泊，如加利利海（太 4:18；可 1:16）和提比哩亚海（约 21:1），反映出闪族人的用法，就是从海洋到池塘的所有水体，都可以用一个词汇来表达。希腊语正常是使用 λίμνη「湖泊，池塘」（1.72）一词。 许多语言会清楚区分不同的水体。三个主要的区分依据是：(1) 淡水、半咸水、咸水；(2) 相对大小，即不同大小的水体；(3) 是否有出水口。根据这第三个区分依据，用来指称加利利海和指称死海的词语必须有所不同，因为加利利海有一个出水口，但死海没有。翻译者选择水体的词汇时必须特别小心，如果选择不当，便会错误表达经文背景的地理状况，令读者误解圣经事件的地理环境。

θάλπω

(1)

(a)

35.36 帮助，照顾 照顾，照应 照顾，带有珍惜和关心的含义 照顾 οὐδεὶς γάρ ποτε τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐμίσησεν ἀλλ᾽ ἐκτρέφει καὶ θάλπει αὐτήν  ‘no one ever hates his own body@ instead, he feeds it and takes care of it’  「没有人恨恶自己的身体，总是保养、照顾它」 (弗 5:29) 某些语言可能需要把 弗 5:29 中的「并且照顾它」译成「给他自己的身体所需要的一切」或「为自己做一切必要的事」。

Θαμάρ

(1)

＜阴＞

(a)

93.151 人名及地名 人名 犹大的儿媳，耶稣家谱中的一员 《和2010》她玛；《和》他玛；《现》塔玛；《思》塔玛尔

θαμβέω  (θαμβέομαι)

(1)

(a)

25.209 态度及情感 惊奇，惊诧 （θάμβος「惊讶」25.208 的衍生词）由于不寻常的事件而感到惊讶 惊讶；吃惊；诧异；惊奇 ἐθαμβήθησαν ἅπαντες ὥστε συζητεῖν πρὸς ἑαυτοὺς λέγοντας  ‘the people were so astonished that they started saying to one another ...’  「众人都惊讶，以致彼此对问」 (可 1:27) ἐθαμβοῦντο, οἱ δὲ ἀκολουθοῦντες ἐφοβοῦντο  ‘they were astonished, while those who followed were afraid’  「他们很惊讶，跟从的人也害怕」 (可 10:32)

θάμβος

(1)

ους＜中＞

(a)

25.208 态度及情感 惊奇，惊诧 由于突然和不寻常的现象而感到惊讶的状态，并且带有正面或负面的反应 惊讶；惊恐；惊异；差异 θάμβος γὰρ περιέσχεν αὐτὸν καὶ πάντας τοὺς σὺν αὐτῷ ἐπὶ τῇ ἄγρᾳ τῶν ἰχθύων  ‘he and all those with him were astonished at the catch of fish’  「他和一切跟他一起的人对打到了这一网的鱼都很惊讶」 (路 5:9)

θανάσιμος  (θανάσιμον)

(1)

(a)

23.115 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参θανατηφόρος］ （θάνατος[a]「死亡」23.99 的衍生词）导致死亡的东西 致命的 κἂν θανάσιμόν τι πίωσιν  ‘if they drink anything deadly’  「若喝了什么致命的毒物」 (可 16:18)

θανατηφόρος

(1)

ον

(a)

23.115 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参θανάσιμος］ 导致死亡的东西 致命的 μεστὴ ἰοῦ θανατηφόρου  ‘full of deadly poison’  「充满着致命的毒气」 (雅 3:8) 短语「致命的毒物」可以译成「导致死亡的东西」或「使人死亡的东西」。

θάνατος

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

23.99 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀποθνῄσκω, ἐκψύχω, θνῄσκω, νέκρωσις］ 死亡的过程 死；死去；死亡 οὐδὲν ἄξιον θανάτου ἐστὶν πεπραγμένον αὐτῷ  ‘there is nothing this man has done to deserve death’ or ‘... to deserve to die’  「他没有做过什么该死的事」 (路 23:15) 有些语言会根据死亡的具体方式或环境，使用有明显区别的词汇去指死亡。例如，用一个词汇主要指年老带来的死亡，用另一个词汇指疾病带来的死亡，又用另一个词汇指暴力导致的死亡。翻译者在根据具体上下文选择词汇时，必须小心区分。

(b)

23.158 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参λοιμός, πληγή］ 一种广泛传播的传染病，往往与上帝的惩罚相关 瘟疫 ἀποκτεῖναι ἐν ῥομφαίᾳ καὶ ἐν λιμῷ καὶ ἐν θανάτῳ  ‘to kill with the sword, famine and pestilence’  「用刀剑、饥荒、瘟疫……杀害」 (启 6:8)

(c)

23.117 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀποθνῄσκω, εἰμί］ εἰμὶ ἐν θανάτοις  （习语，直译：在死亡中）处于濒临死亡的危险中 面对死亡；冒生命危险；冒死 ἐν θανάτοις πολλάκις  ‘often in danger of death’  「常常面临死亡的危险」 (林后 11:23)

θανατόω

(1)

(a)

20.65 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参αἴρω, ἀπάγω］ 剥夺人的性命，含义是由法律或准法律程序予以定罪的结果 杀害；处死 ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι  ‘although punished, we are not killed’  「受惩罚，却没有被处死」 (林后 6:9)

(b)

68.48 时态 停止 ［参νεκρόω］ （θανατόω[a]「处死」20.65 的引申喻意）彻底停止活动，有采取极端措施来保证停止的含意 1 彻底停止 εἰ δὲ πνεύματι τὰς πράξεις τοῦ σώματος θανατοῦτε  ‘if by the Spirit you completely cease to do what the body wants’  「若靠着圣灵把身体的恶行处死」或「若靠着圣灵完全停止去做身体想做的事」 (罗 8:13) 在翻译 罗 8:13 中的这句表达时，翻译者可能会想保留比喻形式，因此译成「你们若靠着圣灵治死身体的恶行」。

____________________________________________________

1 在某些情况下，特别是θανατόω[b]和νεκρόω的例子中，很难确定所涉及的比喻意义是否已经变得约定俗成，或者它们是否代表了所谓的比喻用法，换句话说，新的修辞手法已经成为基督徒群体的一些传统。

θάπτω

(1)

(a)

52.4 丧礼及葬礼 埋葬死人 埋葬 ἀπέθανεν δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη  ‘finally (literally ‘and also’) the rich man died and was buried’  「最后财主也死了，并且埋葬了」 (路 16:22)

(b)

35.46 帮助，照顾 照顾，照应 θάπτω τὸν πατέρα μου  （可能是个习语，直译：埋葬我的父亲）照顾父亲直到他去世 照顾父亲；奉养父亲直到他去世 ἐπίτρεψόν μοι ἀπελθόντι πρῶτον θάψαι τὸν πατέρα μου  ‘allow me first to take care of my father until his death’  「容许我先回去埋葬我的父亲」或「容许我先回去奉养父亲，直到他去世」 (路 9:59)

Θάρα

(1)

＜阳＞

(a)

93.152 人名及地名 人名 亚伯拉罕的父亲，耶稣家谱中的一员 他拉；《思》特辣黑

θαρρέω

(1)

(a)

25.156 态度及情感 勇气，胆量 ［参θαρσέω］ 在危险和考验面前有信心和坚定的目标 勇敢；有勇气；坦然无惧；鼓起勇气 ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἔχετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε  ‘in the world you will have trouble, but have courage’  「在世上你们有苦难，但你们要有勇气」 (约 16:33) Θαρροῦντες οὖν πάντοτε  ‘therefore always being full of courage’  「我们总是勇敢的」 (林后 5:6) ὃς κατὰ πρόσωπον μὲν ταπεινὸς ἐν ὑμῖν, ἀπὼν δὲ θαρρῶ εἰς ὑμᾶς  ‘I who am meek when face to face with you, but full of courage when away’  「与你们见面的时候是温和的，不在你们那里的时候向你们是勇敢的」 (林后 10:1) 有些语言用习语来表达「勇气」，例如：「不移动」，「听不见威胁」，或「拥心像铁一样的心」。

θαρσέω

(1)	θαρρέω的方言形式，在《新约》中仅以祈使形式出现

(a)

25.156 态度及情感 勇气，胆量 ［参θαρρέω］ 在危险和考验面前有信心和坚定的目标 勇敢；有勇气；坦然无惧；鼓起勇气 Θαρροῦντες οὖν πάντοτε  ‘therefore always being full of courage’  「所以，我们常有充分的勇气」 (林后 5:6) 有些语言用习语来表达「勇气」，例如：「不动」，「对威胁充耳不闻」，或「心如铁」。

θάρσος

(1)

(a)

25.157 态度及情感 勇气，胆量 ［参λαμβάνω］ λαμβάνω θάρσος  （习语，直译：鼓起勇气）在真实或可能出现的危险面前有自信或勇敢 有自信；鼓起勇气；壮胆；有勇气 οὓς ἰδὼν ὁ ∏αῦλος εὐχαριστήσας τῷ θεῷ ἔλαβεν θάρσος  ‘when Paul saw them, he thanked God and became confident’  「保罗见了他们，就感谢上帝，越发壮胆」 (徒 28:15)

θαῦμα

(1)

τος＜中＞

(a)

25.212 态度及情感 惊奇，惊诧 惊叹或惊愕的状态，通常有赞叹的含义 惊奇；惊愕 ἐθαύμασα ἰδὼν αὐτὴν θαῦμα μέγα  ‘when I saw her, I wondered with great amazement’  「我看见了她，就非常惊讶」 (启 17:6)

(b)

25.216 态度及情感 惊奇，惊诧 令人感到惊奇或惊叹的事件 奇事；神迹；令人惊奇的事物 καὶ οὐ θαῦμα· αὐτὸς γὰρ ὁ ∑ατανᾶς μετασχηματίζεται εἰς ἄγγελον φωτός  ‘and this is nothing to be wondered at, for Satan himself changes himself into an angel of light’  「这也不足为奇，因为连撒但也装作光明的天使」 (林后 11:14)

θαυμάζω

(1)

(a)

25.213 态度及情感 惊奇，惊诧 （θαῦμα[a]「惊奇，惊愕」25.212 的衍生词）对某个事件或物件感到惊奇或惊讶 惊奇；惊讶；诧异；惊叹（反应是正面还是负面取决于上下文） ὁ δὲ Μωϋσῆς ἰδὼν ἐθαύμαζεν τὸ ὅραμα  ‘Moses was amazed by what he saw’  「摩西见了那异象，觉得很惊讶」 (徒 7:31) ἐθαυμάσθη ὅλη ἡ γῆ ὀπίσω τοῦ θηρίου  ‘the whole earth marveled and followed the beast’  「全地的人都很惊讶，跟从了那只兽」 (启 13:3)

(b)

33.365 沟通 奉承 ［参πρόσωπον］ θαυμάζω πρόσωπον  （习语，直译：欣赏那张脸）赞扬某人，通常以夸张或虚伪的方式并带着不诚实的目的1 奉承；谄媚 θαυμάζοντες πρόσωπα ὠφελείας χάριν  ‘they flatter others for their own advantage’  「为自己的利益谄媚人」 (犹 1:16)

____________________________________________________

1 现已无法确定此习语从什么上下文衍生出来，但似乎「奉承；谄媚」的意思是最令人满意的。

θαυμάσιος

(1)

α，ον

(a)

25.215 态度及情感 惊奇，惊诧 ［参θαυμαστός］ （θαυμάζω「惊奇」25.213 的衍生词）关于那引起或值得惊奇的事物的 奇妙的；非凡的；了不起的；不可思议的 ἰδόντες δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς τὰ θαυμάσια ἃ ἐποίησεν  ‘the chief priests and scribes saw the wonderful things he was doing’  「祭司长和文士看见耶稣所行的奇事」 (太 21:15)

θαυμαστός

(1)

ή，όν

(a)

25.215 态度及情感 惊奇，惊诧 ［参θαυμάσιος］ （θαυμάζω「惊奇」25.213 的衍生词）关于那引起或值得惊奇的事物的 奇妙的；非凡的；了不起的；不可思议的 Μεγάλα καὶ θαυμαστὰ τὰ ἔργα σου  ‘great and marvelous are your works’  「你的作为又伟大又奇妙！」 (启 15:3)

θεά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

12.25 超自然生物及力量 超自然生物 ［参θεός］ 女性神明 女神 τὸ τῆς μεγάλης θεᾶς Ἀρτέμιδος ἱερὸν  ‘the temple of the great goddess Artemis’  「大女神亚底米的庙」 (徒 19:27) 在某些语言中，认为一个神明的性别是女性似乎是十分奇怪的事。然而，人们总是会提到「女神」或「像女人的神灵」或「被认为像女人一样的神灵」。

θεάομαι

(1)

(a)

24.14 感官事件及状态 看 ［参θεωρέω］ 注意并持续地观察某事物，往往暗示所观察的事物是不寻常的 观察；观看；看着；看见 ὅτι τοῖς θεασαμένοις αὐτὸν ἐγηγερμένον οὐκ ἐπίστευσαν  ‘because they did not believe those who had seen him after he had risen’  「因为他们不信那些在他复活以后看见他的人」 (可 16:14)

(b)

34.50 联合 探望 ［参ἐπισκέπτομαι, ὁράω］ 基于友谊并带着帮忙的意图去看望一个人 看望；探望 ἐλπίζω γὰρ διαπορευόμενος θεάσασθαι ὑμᾶς  ‘for I hope to visit you on my way’  「我希望能顺路去看望你们」 (罗 15:24)

θεατρίζω

(1)

(a)

25.201 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 使某人当众受羞辱 公然蒙羞；当众受侮辱 τοῦτο μὲν ὀνειδισμοῖς τε καὶ θλίψεσιν θεατριζόμενοι  ‘you were at times exhibited as an object of shame by insults and mistreatment’  「有时候，你们当众受人侮辱和虐待」 (来 10:33)

θέατρον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.54 建造物 露天建造物 相当大的露天建筑物，通常呈半圆形，可容纳数千人，经常用作公众集会场地 戏园；戏院；剧场 ὥρμησάν τε ὁμοθυμαδὸν εἰς τὸ θέατρον  ‘they rushed with one mind to the theater’  「齐心冲进剧场」 (徒 19:29) 徒 19:29 的重点是，这个戏园是民众聚集的地方，而不是演戏的地方。在某些语言中，最合宜的译词是「聚会场所」。在其他语言中可以采用一个指「封闭场所」的词汇。

(b)

24.15 感官事件及状态 看 ［参θεωρία］ （θεωρέω[a]「观察」24.14 的衍生词）被观察到的不寻常的物体或事件 奇观；景象；场面；戏 ὅτι θέατρον ἐγενήθημεν τῷ κόσμῳ  ‘because we became a spectacle for the world’  「我们成了一台戏，给世界……观看」 (林前 4:9)

θεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

2.26 自然物质 土，泥，沙，石 以淡黄色矿物的形式存在的化学物质；在空气中迅速燃烧，可以在火山活动频繁的地区找到，如死海一带；使土地变得贫瘠；令人联想到上帝的惩罚 硫磺 ἔβρεξεν πῦρ καὶ θεῖον ἀπ᾽ οὐρανοῦ  ‘fire and sulfur rained down from heaven’  「有火与硫磺从天上降下来」 (路 17:29) 在《新约》中，θεῖον 总是与火相关联，指火山喷发时出现的高温、燃烧着的石头。在一些语言中，最接近的说法是「烧着的石头」或「滚烫的石头」或「火红的滚烫石头」。

θεῖος  (θεῖον)

(1)

(a)

12.14 超自然生物及力量 超自然生物 指有着上帝的本质 神圣的；上帝的 πάντα ἡμῖν τῆς θείας δυνάμεως αὐτοῦ τὰ πρὸς ζωὴν καὶ εὐσέβειαν δεδωρημένης  ‘his divine power has given us everything needed for a devout life’ or ‘... for a truly religious life’  「上帝的神能已经把我们过敬虔生活所需的一切给了我们」 (彼后 1:3)

(b)

12.13 超自然生物及力量 超自然生物 ［参θειότης, θεότης］ （θεός[a]「上帝」12.1 的衍生词）上帝的本性或状态 神；神性；上帝的本性 νομίζειν χρυσῷ ἢ ἀργύρῳ ... τὸ θεῖον εἶναι ὅμοιον  ‘think ... that the deity is like ... gold or silver’  「以为上帝的神性像……金、银」 (徒 17:29) 在某些语言中，「上帝的本性」（神性）这个表达可以翻译为：「就如上帝的模样」，或「上帝是如何」，或「上帝是什么」。在 罗 1:20，「神性」有时可以表达为「他是上帝这个事实」，或「他真是上帝这个事实」。 至于 彼后 1:4 中的「分享上帝的神性」，人们可以说：「分享上帝本来的模样」，或「在某程度上变得像上帝」。当然，翻译时必须避免带有「人可以完全成为上帝」的含义。

θειότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

12.13 超自然生物及力量 超自然生物 ［参θεῖος, θεότης］ （θεός[a]「上帝」12.1 的衍生词）上帝的本性或状态 神；神性；上帝的本性 ἀΐδιος αὐτοῦ δύναμις καὶ θειότης  ‘his eternal power and deity’  「上帝的永能和神性」 (罗 1:20) 在某些语言中，「上帝的本性」（神性）这个表达可以翻译为：「就如上帝的模样」，或「上帝是如何」，或「上帝是什么」。在 罗 1:20，「神性」有时可以表达为「他是上帝这个事实」，或「他真是上帝这个事实」。 至于 彼后 1:4 中的「分享上帝的神性」，人们可以说：「分享上帝本来的模样」，或「在某程度上变得像上帝」。当然，翻译时必须避免带有「人可以完全成为上帝」的含义。

θειώδης

(1)

ες

(a)

79.36 物体的特徵 颜色 像硫磺一样的黄色 硫磺色；黄得像硫磺 θώρακας ... θειώδεις  ‘breastplates ... yellow as sulfur’  「硫磺色的胸甲」 (启 9:17) 请注意，在 启 9:17 中，三种颜色与火、烟和硫磺等三样灾祸平行对应；因此，启 9:17 的后半部分可以译作「他们的胸甲红似火，蓝似蓝宝石，黄似硫磺」。另见 79.37。

θέλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

25.2 态度及情感 意欲，希望，愿望 （θέλω[c]「渴望」25.1 的衍生词）所渴望或想要的 意愿；旨意 εἰς τὸ μηκέτι ἀνθρώπων ἐπιθυμίαις ἀλλὰ θελήματι θεοῦ τὸν ἐπίλοιπον ἐν σαρκὶ βιῶσαι χρόνον  ‘you must live the rest of your earthly lives controlled by what God desires and not by human passions’  「你们从今以后不再随从人的情欲，只顺从上帝的旨意，在世上过余下的日子」 (彼前 4:2)

(b)

30.59 思考 打算，企图，计划 （θέλω[a]「决心，意图，打算」30.58 的衍生词）有目的；有意或有决心去做的 旨意；意图；目的；计划 γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς  ‘may your will be done on earth as it is in heaven’  「愿你的旨意行在地上， 如同行在天上」 (太 6:10a) προορίσας ἡμᾶς εἰς υἱοθεσίαν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς αὐτόν, κατὰ τὴν εὐδοκίαν τοῦ θελήματος αὐτοῦ  ‘he had already decided that through Jesus Christ he would bring us to himself as his sons - this was his pleasure and purpose’  「他按着自己旨意所喜悦的，预定我们藉着耶稣基督得儿子的名分」 (弗 1:5a)

(c)

25.29 态度及情感 强烈地渴望 ［参σάρξ］ σαρκὸς θέλημα  （习语，直译：肉体的渴望）渴望得到性的满足 性欲；肉欲 οἳ οὐκ ἐξ αἱμάτων οὐδὲ ἐκ θελήματος σαρκὸς οὐδὲ ἐκ θελήματος ἀνδρὸς ἀλλ᾽ ἐκ θεοῦ ἐγεννήθησαν  ‘who were born not from a human father or because of sexual desire or by a man's will but of God himself’  「这些人不是从血生的，不是从情欲生的，也不是从人的意愿生的，而是从上帝生的」 (约 1:13)

____________________________________________________

1 在弗 1:5和太 6:10，可能τὸ θέλημα的意思都是「意愿」或「渴望」，但是可能性不大。

θέλησις

(1)

(a)

25.1 态度及情感 意欲，希望，愿望 ［参θέλω］ 想要拥有某物或经历某事 渴望；想望；希望 πνεύματος ἁγίου μερισμοῖς κατὰ τὴν αὐτοῦ θέλησιν  ‘distributed by the Holy Spirit just as he wanted them’  「上帝又按自己的旨意……圣灵所给……」 (来 2:4) 在翻译 θέλησις、θέλημα[a] (25.2)、βούλημα[a] (25.4) 和 εὐδοκία[b] (25.8) 时，翻译者倾向采用动词而不是名词，特别是对于印欧语系之外的语言。想要、意欲和愿望基本上是心理方面的事件或状态，因此在许多语言中是用动词来表达的。

θέλω

(1)

(a)

30.58 思考 打算，企图，计划 决心、打算、有意去做，通常基于偏好和愿望 决心；意图；愿意 ἠθέλησεν ὁ θεὸς γνωρίσαι τί τὸ πλοῦτος τῆς δόξης τοῦ μυστηρίου τούτου ἐν τοῖς ἔθνεσιν  ‘God purposed to make known among the Gentiles the glorious riches of this mystery’  「上帝决意让外族人知道，这奥秘在他们当中的荣耀丰盛」 (西 1:27) 在 西 1:27，θέλω 也可能是更强调「愿望」（见 25.1）。

(b)

31.4 持有观点，相信，信赖 有意见，持有观点 对某事物有一个特定的观点或意见 成为一个意见；认为某事物是这样的 λανθάνει γὰρ αὐτοὺς τοῦτο θέλοντας  ‘for it has escaped the notice of those who hold this view’  「他们故意忽略持这观点的人」 (彼后 3:5) 在《新约》里，θέλω 只在 彼后 3:5 中带有这个意思，因此有些学者认为 θέλω 在这节经文是指动机或明显的目的；在这种情况下，它的含义就与 θέλω[a]（30.58）相关。

(c)

25.1 态度及情感 意欲，希望，愿望 ［参θέλησις］ 想要拥有或经历某些事物 渴望；想望；希望 Τί θέλεις;  ‘what do you want?’  「你要什么呢」 (太 20:21) ὁ θεὸς ἔθετο τὰ μέλη ... ἐν τῷ σώματι καθὼς ἠθέλησεν  ‘God has arranged the parts ... of the body just as he wanted them’  「上帝随自己的意思把肢体一一安置在身体上」 (林前 12:18) οἷς πάλιν ἄνωθεν δουλεύειν θέλετε;  ‘do you wish to be enslaved by them all over again?’  「你想要重新作他们的奴隶吗？」 (加 4:9) 在翻译 θέλησις、θέλημα[a] (25.2)、βούλημα[a] (25.4) 和 εὐδοκία[b] (25.8) 时，翻译者倾向采用动词而不是名词，特别是对于印欧语系之外的语言。想要、意欲和愿望基本上是心理方面的事件或状态，因此在许多语言中是用动词来表达的。

(d)

25.102 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 以某事物为值得拥有的，因而乐在其中 喜欢；喜爱；喜悦；享受 τῶν γραμματέων τῶν θελόντων ἐν στολαῖς περιπατεῖν  ‘the teachers of the Law who like to walk around in long robes’  「经学教师；他们喜欢穿着长袍」 (可 12:38)

(e)

33.136 沟通 翻译，表示……的意思，说明 θέλει εἶναι  （习语，直译：它希望是）要用特殊方式来理解或表示的事物 它的意思是；这可以理解为 διηπόρουν, ἄλλος πρὸς ἄλλον λέγοντες, Τί θέλει τοῦτο εἶναι;  ‘they were confused and kept asking each other, What does this mean?’  「众人困惑，彼此对问：『这是什么意思呢？』」 (徒 2:12) 徒 2:12 中的问题不是指某句话的直接含义，而是指其更广泛的含义，因此该问题可以译成「这说明了什么？」或「这意味着什么？」

θεμέλιος  (θεμέλιον)

(1)

ου＜阳＞

(a)

7.41 建造物 建筑物的部分及区域 ［参ἐνδώμησις］ 建筑物的地基1 根基 ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδομήσαντι οἰκίαν ἐπὶ τὴν γῆν χωρὶς θεμελίου  ‘he is like a man who built a house on the ground without laying a foundation’  「就像一个人在土地上盖房子而没有立根基」 (路 6:49) σεισμὸς ἐγένετο μέγας ὥστε σαλευθῆναι τὰ θεμέλια τοῦ δεσμωτηρίου  ‘there was a violent earthquake which shook the foundations of the prison’  「有剧烈的地震，连监狱的地基也摇动了」 (徒 16:26) 在某些语言中，人们可以把古时的地基描述为「墙壁下方的大石头」。然而，在另一些语言中，这似乎是一种毫无意义的表达方式，因为只有将木桩深深打入地下，才能确保地基稳固。因此，最好把地基的功能描述为「保持墙壁稳固的东西」或「使墙壁不会移动的东西」或「在墙壁下方的东西」。

(b)

7.43 建造物 建筑物的部分及区域 用作建筑物地基的石头2 基石 τὸ τεῖχος τῆς πόλεως ἔχων θεμελίους δώδεκα  ‘the city's wall was built on twelve foundation stones’  「城墙建造在十二块基石上」 (启 21:14) 这种基石可以描述为「墙壁下方的石头」或「墙壁下方用来保持墙壁稳固的石头」。

(c)

89.12 关系 根据 （θεμέλιος[a]「根基」7.41 的引申喻意）某种行动或事件的基础 基础；根基 ἀποθησαυρίζοντας ἑαυτοῖς θεμέλιον καλὸν εἰς τὸ μέλλον  ‘treasuring up for themselves a fine basis for the future’  「为自己的将来积存美好的基础」 (提前 6:19) μὴ πάλιν θεμέλιον καταβαλλόμενοι μετανοίας ἀπὸ νεκρῶν ἔργων  ‘not again establishing a basis for repentance from dead works’ or ‘... useless works’  「不必再立根基，就如为致死的行为悔改」 (来 6:1)

____________________________________________________

1 在希腊文献中，θεμέλιος（阳性）和θεμέλιον（中性）均指「基础」；但是，在《新约》中，解作「基础」的θεμέλιον恰巧只以复数形式出现（徒 16:26）。

2 解作「建筑石材」的λίθος（即成形的石头，不是天然的石头）归在语义域2「自然物质」（2.24）中作讨论。

θεμελιόω

(1)

(a)

7.42 建造物 建筑物的部分及区域 铺设或建造地基 立根基 καὶ οὐκ ἔπεσεν, τεθεμελίωτο γὰρ ἐπὶ τὴν πέτραν  ‘and it did not fall, for it was founded upon rock’  「房子总不倒塌，因为根基立在磐石上」 (太 7:25)

(b)

31.94 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 为信仰或实践提供坚实的基础 提供基础；使坚定 εἴ γε ἐπιμένετε τῇ πίστει τεθεμελιωμένοι  ‘if, indeed, you remain well-founded in the faith’  「只要你们持守信仰，根基稳固」 (西 1:23)

θεοδίδακτος

(1)

ον

(a)

33.228 沟通 教导 指由上帝教导 由上帝教导；受教于上帝 αὐτοὶ γὰρ ὑμεῖς θεοδίδακτοί ἐστε εἰς τὸ ἀγαπᾶν ἀλλήλους  ‘for you yourselves have been taught by God how you should love one another’  「因为你们自己蒙了上帝的教导要彼此相爱」 (帖前 4:9) 在许多语言中，帖前 4:9 中的被动语句 θεοδίδακτοί ἐστε 必须用主动句来表达，例如：「因为上帝已经教导你们怎样彼此相爱」。

θεομάχος

(1)

ον

(a)

39.32 敌意，冲突 冲突，斗争 攻击上帝的 攻击上帝；敌对上帝；与上帝为敌 μήποτε καὶ θεομάχοι εὑρεθῆτε  ‘lest you find yourselves fighting against God’  「免得你们被看作是攻击上帝了」 (徒 5:39) 虽然「攻击上帝」的比喻说法是一种不常见和激进的修辞法，但它往往可以采取直译。然而，这种说法在某些语言中是不可能的，甚至是荒唐可笑的，因而必须采用一些说法，如：「成为上帝的宿敌」，或「总是反对上帝」。

θεόπνευστος

(1)

ον

(a)

33.261 沟通 传道，宣扬 指一种受上帝的灵感动而有的信息 受上帝的灵感动的；上帝默示的 πᾶσα γραφὴ θεόπνευστος καὶ ὠφέλιμος πρὸς διδασκαλίαν  ‘every Scripture is divinely inspired and useful for teaching’ or ‘all Scripture is inspired by God and is useful for teaching’  「全部圣经都是受上帝的灵感动而写的，对于教导人……有益处」 (提后 3:16) 有些语言很难找到合适的词汇来翻译「默示」。在某些语言中，「上帝默示的圣经」被译成「圣经，其作者受上帝所影响」或「……所引导」。翻译时必须避免使用一种只解作「上帝口述的」的说法。

θεός  (θεά)

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

12.1 超自然生物及力量 超自然生物 那唯一至高的超自然存在者，是宇宙的创造者和维持者 上帝 ὁ θεὸς ὁ ποιήσας τὸν κόσμον καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτῷ  ‘God who made the world and everything in it’  「创造宇宙和其中万物的上帝」 (徒 17:24) {L:θεός} 的成分特徵包含一个基本的潜在矛盾。一方面，{L:θεός} 被认为是独一无二的，排除了所有其他神明：οὐδεὶς θεὸς εἰ μὴ εἷς「上帝只有一位，再没有别的上帝」林前 8:4。这是对 {L:θεός} 的严格一神论（monotheistic）观点。另一方面，《圣经》里也有如下的说法：εἴπερ εἰσὶν λεγόμενοι θεοί「虽有称为神（复数）的」（林前 8:5）；而在《旧约》中，耶和华被描述为「远超万神之上」（诗 97:9）、「万神之神」（诗 136:2）和「大王，超乎万神之上」（诗 95:3）。本质上，这是对 {L:θεός} 的单一主神（henotheistic）观念，即承认众神的存在，但只信奉一个主神。然而从根本来说，新约的观点也许是最简明扼要的，反映在 加 4:8：τοῖς φύσει μὴ οὖσιν θεοῖς 「那些本来（即本质）不是神的」。换句话说，外邦神明（见 12.22）与 {L:θεός}[a] 不能被看为是同一个类别。 当 {L:θεός}[a] 用来指基督的时候，还涉及进一步的语义问题。在 约 1:1 的「道就是上帝」当中，对 {L:θεός} 的语义描述，是根据 {L:θεός}[a] 的全部成分特徵都适用于 λόγος，而 λόγος 又等同于「基督」。当然，这并不意味着两个指示对象是完全等同的（那只是坚持所谓圣父受苦说的异端的立场）；而是说，{L:θεός}[a] 的显着特徵也完全适用于另一个指示对象，即 λόγος 或基督身上。那就是说，把 约 1:1 解释为「道就是上帝」是合理的，却不能倒过来说「上帝就是道」。 「上帝」一词的对等翻译有三种主要类型：(1) 专有名称，(2) 描述性称谓，(3) 借用的术语。每一种类型的对等翻译都涉及一些问题。 如果翻译者想在译入语经文中采用专有名称，这个名称所指对象的特徵，就必须十分接近圣经中的上帝的特徵，以致经文信息不会被扭曲。事实上，所采用的对等译词应该接近原义至一个地步，人们可以轻易地辨别所指的是谁。这样一个译入语术语必须具备的语义特徵应该包括：(1) 仁慈的性格和行为，(2) 在世界进行创造性和持续性的活动，以及 (3) 有至高无上的能力。在大多数情况下，这样一个术语不一定需要指向一种严格的一神论观点（即，这位独一神的存在排除任何其他神明存在的可能性），但这个名称必须可以指称一个被视为超越所有其他神明的存在者。 然而，采用本土的词汇来表达 {L:θεός}[a] 可能会产生许多问题，因为关于这样一位神的观点可能涉及以下的因素：(1) 心理距离（这样一位神虽然是全能的，但距离人类仍然十分遥远），(2) 需要不断安抚（彷佛这样的神需要人时常去恳求或送礼，藉以使他对人类有好感）。 在某些情况下，使用土着语来指称上帝时出现了一些问题，因为这样一个名称在说这种语言的一个区域可能是完全合适的，但在另一个区域却有完全不同的含义或价值。例如：在东非的某个地区，在一个部落里用来指「上帝」的名称，在附近另一个密切相关的部落里是魔鬼的名字。 对上帝的描述性称谓（通常会变成名字）可能把重点放在一些不同的特徵或属性上。在某些情况下，这种描述性称谓对某些译入语来说是符合传统的。在另一些情况下，这些称谓是由翻译者根据本土模式的神名构造出来的。下面是各种描述性称谓的示例：「那位创造我们的」，「大能的至高者」，「施行神迹的那位」，「万有的主」，「全足的那位」，「我们伟大的父」，「至高者」，「那伟大的神灵」，「那没有穷尽的神灵」，「那统领一切的神灵」，「那位大酋长」，「自存的那位」，「真正神圣的那位」。 有些译经员从优势语言中借用术语，以避免出现复杂的语义问题。例如在拉丁美洲，很多早期的宣教士借用了西班牙语术语Dios，但是在解释Dios的意思为伟大、全能的创造主时，他们只是简单地采用了另一个词，而这个词人们已经把它理解为太阳。借用专有名称的困难在于，那些词基本上是零意义的，也就是说，它们是意义明显缺失的词，必须用某种方式把意义填充进去，而通常的做法纯粹是把这样一个零意义的词，等同于一些已经存在的概念。因此，借来的术语往往是间接地延续错误的观点，而不是避免错误的上帝观。 使用借来的术语也可能会有额外的复杂情况，因为它可能无法为某些句法或形态上的修饰提供基础。例如：有些宣教士借用了「阿拉」一词来称呼「上帝」，但说到「众神」的时候，他们只是尝试在「阿拉」的基础形式上加上复数标记。在大多数的情况下，这个做法不但制造了一些在概念上和文法上行不通的东西，而且对受众来说是极大的冒犯。 有一个涉及{L:θεός}[a] 的特殊问题，产生于「上帝」以属格形式出现的情况，例如「我的上帝」或「我们的上帝」。在某些语言中，人们根本不能说「我的上帝」，因为一个人不能「拥有上帝」。他们必须更确切地说：「我所敬拜的上帝」或「我所信靠的上帝」。同样地，若说「亚伯拉罕的上帝」，也会暗示这样的上帝只是一个偶像，就是说，那是「亚伯拉罕个人拥有的上帝」。在这种情况下，「亚伯拉罕的上帝」可能必须翻译为「亚伯拉罕信靠的上帝」。 理想的做法是，翻译者应该采用一个译入语中众所周知的术语来指「上帝」，而这个术语不是只可应用在至高上帝身上，也应该可以用来指「异教的神明」。那就是说，用来翻译 {L:θεός}[a] 的词汇应该是一个通称，而这个通称可以藉着加上限定语，如「那」、「那一位」或「那独一的」，来变成特别的，甚至是专用的术语。有时候，翻译者必须使用「那伟大的」，甚至是「至高的」等限定语，来达到效果。

(b)

12.22 超自然生物及力量 超自然生物 许多不同的超自然生物的其中一个；人们认为这些超自然生物对某些宇宙或人类活动拥有控制权 神 θεωρούντων μηδὲν ἄτοπον εἰς αὐτὸν γινόμενον ... ἔλεγον αὐτὸν εἶναι θεόν  ‘when they saw that nothing unusual happened to him ... they said, He is a god!’  「见他没有什么异样，就转念说他是个神明」或「见没有不寻常的事发生在他身上，就改变想法说，他是个神明」 (徒 28:6) 有些译者在翻译 θεός[b] 时，习惯用一些本义为鬼魔或邪灵的词汇来翻译 θεός[b] 的意思，但这是错误的做法。因为虽然古代异教的神明可能被视为从来不曾存在，但是《新约》没有说他们是邪恶的。 在那些没有区分「神」和「灵」的语言中，就是说，在人们只相信有存在内心的灵，而不相信有掌控自然现象的超自然生物的情况下，也许可以用「大能的灵」来指称「神明」，以作区分。因此，在某些情况下，「上帝」（12.1）的对等译词就是「那全能的灵」。

(c)

12.25 超自然生物及力量 超自然生物 ［参θεά］ 女性神明 女神 ἠγάγετε γὰρ τοὺς ἄνδρας τούτους ... οὔτε βλασφημοῦντας τὴν θεὸν ἡμῶν  ‘you have brought these men here ... who have not insulted our goddess’  「你们把这些人带来，他们……没有亵渎我们的女神」 (徒 19:37) 在某些语言中，认为一个神明的性别是女性是十分奇怪的事。然而，人们总是会提到「女神」或「像女人的神灵」或「被认为像女人一样的神灵」。

(d)

12.15 超自然生物及力量 超自然生物 ［参υἱός］ υἱὸς τοῦ θεοῦ  （耶稣的头衔，直译：上帝的儿子；语义结构与 υἱός 后跟表示种类的所有格的短语相似；比较 9.4）具有上帝的基本特徵和本性的那一位 上帝的儿子 Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, βάλε σεαυτὸν κάτω  ‘if you are the Son of God, throw yourself down on the ground’  「你若是上帝的儿子，就跳下去！」 (太 4:6) 在采用像「上帝的儿子」等用语来翻译 υἱὸς τοῦ θεοῦ 之前，翻译者必定要研究，这样的说法在某种语言中是否已经被使用。例如：在墨西哥的塔拉乌马拉语（Tarahumara）中，人类被分为两种：(1)「上帝的儿子们」，即塔拉乌马拉人，以及 (2)「魔鬼的儿子们」，即所有其他族群。在这些情况下，翻译 υἱὸς τοῦ θεοῦ 时使用的表达，必须能够使人识别出「独一无二的上帝儿子」或「真正的上帝儿子」。

θεοσέβεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.1 宗教活动 宗教行为 ［参εὐσέβεια, θρησκεία］ 对神明和超自然力量的适当信念并虔诚地履行相关义务 宗教；信仰；敬虔；敬神；敬上帝 ὃ πρέπει γυναιξὶν ἐπαγγελλομέναις θεοσέβειαν  ‘as is proper for women who proclaim their religion’  「与宣称对上帝敬虔的女人相宜」 (提前 2:10) 有些语言没有「宗教」的对应词汇，翻译者可以把这种文化要素描述为：「如何在上帝面前行事为人」，或「安抚诸灵所做的事」，或「敬拜的方式」。

θεοσεβής

(1)

ές

(a)

53.6 宗教活动 宗教行为 ［参εὐσεβής, εὐσεβῶς, θρησκός, ἱεροπρεπής］ 竭力正确地表达自己的宗教信仰 1 虔诚的；虔敬的；敬神的 ἐάν τις θεοσεβὴς ᾖ καὶ τὸ θέλημα αὐτοῦ ποιῇ τούτου ἀκούει  ‘if a person is devout and does his (God's) will, (God) will listen to him’  「敬虔、遵行上帝旨意的人，上帝才听他」 (约 9:31) 在一些语言中，「过敬虔的生活」可以贴切地表达为：「像上帝希望的那样生活」，或「像相信上帝的人那样生活」，或「总是做上帝要求的事」。然而在一些语言中，唯一的对应译法是：「过美好的生活」或「总是善待他人」。重点从宗教信仰转移到美好的生活或善待他人，是因为在一些宗教系统中，宗教信念与道德行为之间是没有或极少关联的。

____________________________________________________

1 这组词汇的意思显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

θεοστυγής

(1)

ές

(a)

88.205 道德伦理素质及相关行为 憎恨，可憎的 形容对上帝存着恨意 憎恨上帝；憎恨上帝的人 θεοστυγεῖς  ‘haters of God’  「怨恨上帝的」 (罗 1:30) 罗 1:30 中的 θεοστυγής 也可以解作「上帝所恨恶的人」，但可能性不太大。

θεότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

12.13 超自然生物及力量 超自然生物 ［参θεῖος, θειότης］ （θεός[a]「上帝」12.1 的衍生词）上帝的本性或状态 神；神性；上帝的本性 ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς  ‘in him dwells all the fullness of divine nature in bodily form’  「上帝本性一切的丰盛都有形有体地居住在基督里面」 (西 2:9) 在某些语言中，「上帝的本性」（神性）这个表达可以翻译为：「就如上帝的模样」，或「上帝是如何」，或「上帝是什么」。在 罗 1:20，「神性」有时可以表达为「他是上帝这个事实」，或「他真是上帝这个事实」。 至于 彼后 1:4 中的「分享上帝的神性」，人们可以说：「分享上帝本来的模样」，或「在某程度上变得像上帝」。当然，翻译时必须避免带有「人可以完全成为上帝」的含义。

Θεόφιλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.153 人名及地名 人名 一位德高望重的基督徒，《路加福音》和《使徒行传》的受信人 提阿非罗；《思》德敖斐罗

θεραπεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

23.139 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 ［参θεραπεύω］ 使某人恢复健康，通常意味着照顾这样的人 治好；医治 τοὺς χρείαν ἔχοντας θεραπείας ἰᾶτο  ‘he cured those who needed healing’  「治好那些需要医治的人」 (路 9:11)

(b)

46.6 家务活动 在特定家庭中工作的一群仆人 家仆；仆人 ὃν καταστήσει ὁ κύριος ἐπὶ τῆς θεραπείας αὐτοῦ  ‘whom the master will put in charge of his household servants’  「主人要派他管理自己的家仆」 (路 12:42)

θεραπεύω

(1)

(a)

23.139 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 ［参θεραπεία］ 使某人恢复健康，通常意味着照顾这样的人 治好；医治；照顾；治疗 ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν ... θεραπεύειν πᾶσαν νόσον  ‘he gave them authority ... to heal every disease’  「给他们权柄，能……医治各样的疾病」 (太 10:1)

(b)

35.19 帮助，照顾 服侍 ［参διακονέω, διακονία, ὑπηρετέω］ 藉着履行某些职责来提供帮助，通常是一些卑微或低贱的工作 服侍；服务；协助；帮助 οὐδὲ ὑπὸ χειρῶν ἀνθρωπίνων θεραπεύεται προσδεόμενός τινος  ‘nor does (God) need anything that people can supply by rendering service to him’  「他也不需要人的服侍」 (徒 17:25) 有些语言在表达「服侍」的概念时，需要具体提到有一个「仆人」，例如「作为仆人提供帮助」，或「作为必须提供帮助的人去提供帮助」，在某些上下文中可以采用短语来表达，例如「在小事上提供帮助」或「完成低微的任务」。

θεράπων

(1)

οντος＜阳＞

(a)

35.20 帮助，照顾 服侍 ［参διάκονος, ὑπηρέτης］ （θεραπεύω[b]「服侍」35.19 的衍生词）提供服务的人 仆人 Μωϋσῆς μὲν πιστὸς ἐν ὅλῳ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ ὡς θεράπων  ‘Moses was faithful in God's whole house as a servant’  「摩西在上帝的全家作忠心的仆人」 (来 3:5) θεράπων、ὑπηρέτης 和 διάκονος[a] 翻译成「仆人」时，需要避免译词过于具体，例如「服侍饮食的人」或「做家务事的人」。其实可能有必要采用一个意为「帮助者」的词汇。

θερίζω

(1)

(a)

43.14 农耕 把成熟的谷物割下来并捆在一起 收割；收获 θερίζεις ὃ οὐκ ἔσπειρας  ‘you harvest what you did not plant’  「没有种的，也要去收」 (路 19:21)

θερισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

43.14 农耕 把成熟的谷物割下来并捆在一起 收割；收获 ἄφετε συναυξάνεσθαι ἀμφότερα ἕως τοῦ θερισμοῦ  ‘let them both grow together until harvest’  「让它们一起生长，直到收割」 (太 13:30a)

(b)

43.15 农耕 收成的农作物 收成；农作物；庄稼；果子；谷物 Ὁ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι  ‘the harvest is plentiful, but the workers are few’  「庄稼多，工人少」 (路 10:2)

____________________________________________________

1 在太 13:30,30 [2]，θερισμός包含了时间的语义成分，但收割过程比时间要素更重要。

θεριστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

43.16 农耕 （θερίζω「收割」43.14 的衍生词）收割庄稼的人 收割的人 ἐν καιρῷ τοῦ θερισμοῦ ἐρῶ τοῖς θερισταῖς  ‘when the time of harvest comes, I will say to the reapers’  「到了收割的时候，我会吩咐收割的工人」 (太 13:30) 有些语言没有「收割的人」的专有名词，因此 太 13:30 可能需要译成：「……我要对那些在田间工作的人说」，或「……我要对那些割麦子的人说」。

θερμαίνω  (θερμαίνομαι)

(1)

(a)

79.73 物体的特徵 热的，温的，冷的 让自己变得暖和 让自己暖和；取暖 καὶ ἰδοῦσα τὸν ∏έτρον θερμαινόμενον  ‘when she saw Peter warming himself’  「看见彼得在取暖」 (可 14:67) θερμαίνεσθε καὶ χορτάζεσθε  ‘warm yourselves and eat well’  「愿你们穿得暖，吃得饱」 (雅 2:16) 在一些语言中，「让自己暖和」的字面意思会是「增加愤怒」，因此像 可 14:67 等情况可能需要译成「当她看见彼得坐在火边」。

θέρμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

79.70 物体的特徵 热的，温的，冷的 相对较高温的状态 热 ἔχιδνα ἀπὸ τῆς θέρμης ἐξελθοῦσα  ‘a snake came out on account of the heat’ or ‘... because it was hot’ or ‘... because the fire was hot’  「有一条毒蛇受不住热，钻了出来」或「因为火很热，一条蛇就钻了出来」 (徒 28:3)

θέρος

(1)

ους＜中＞

(a)

67.163 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 一年中最温暖的季节，是植物生长的主要季节 夏天；夏季 ὅταν προβάλωσιν ἤδη, βλέποντες ἀφ᾽ ἑαυτῶν γινώσκετε ὅτι ἤδη ἐγγὺς τὸ θέρος ἐστίν  ‘when you see that (the trees) are putting out leaves, you know that summer is near’  「你们看见树一长叶，就知道夏天近了」 (路 21:30) 在一些热带地区，要为 θέρος 找到一个让人满意的译词并不容易。例如，「温暖的季节」这个说法就不能用，因为这可能是指雨季之前、干燥季节的结束。因此，翻译者通常可以将 θέρος 对等译成「雨季」；但是，对于 路 21:30 等上下文可能比较困难，因为人们通常不会说：「当你们看到树木发芽抽叶的时候，就知道雨季近了」，因为树木通常在雨季开始之后才发芽长叶。因此，可能需要将 路 21:30 译成：「当你们看到树木发芽抽叶的时候，就知道生长的季节近了」，或「……就知道树木结果子的时候近了」。

Θεσσαλονικεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

93.474 人名及地名 地名 （Θεσσαλονίκη「帖撒罗尼迦」93.475 的衍生词）在帖撒罗尼迦居住或出生的人 帖撒罗尼迦人；《思》得撒洛尼人

Θεσσαλονίκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.475 人名及地名 地名 马其顿境内的一个城 帖撒罗尼迦；《思》得撒洛尼

Θευδᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.154 人名及地名 人名 一名犹太起义者 杜达；《和》丢大；《思》特乌达

θεωρέω

(1)

(a)

24.14 感官事件及状态 看 ［参θεάομαι］ 注意并持续地观察某事物，往往暗示所观察的事物是不寻常的 观察；观看；看着；看见 θεωρῶ τοὺς οὐρανοὺς διηνοιγμένους  ‘I see the heavens opened’  「我看见天开了」 (徒 7:56)

(b)

32.11 理解 终于理解或明白过来 ［参βλέπω, ὁράω］ 因感知而开始明白 明白；感知；看到；认识到 κατὰ πάντα ὡς δεισιδαιμονεστέρους ὑμᾶς θεωρῶ  ‘I perceive that in every way you are very religious’  「我看到你们在各方面都表现出浓厚的宗教热情」 (徒 17:22) Θεωρεῖτε δὲ πηλίκος οὗτος  ‘you understand, then, how great this man was’  「你们就知道这个人多么伟大啊！」 (来 7:4)

(c)

90.79 语意格 经历者 ［参ὁράω］ 经历一个事件或状态，通常用否定的表达来表示一个人不会经历的事情 经历；承受 ἐάν τις τὸν ἐμὸν λόγον τηρήσῃ, θάνατον οὐ μὴ θεωρήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα  ‘if anyone obeys my word, he will never experience death’  「人若遵守我的道，就永远不经历死亡」 (约 8:51)

θεωρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

24.15 感官事件及状态 看 ［参θέατρον］ （θεωρέω[a]「观察」24.14 的衍生词）被观察到的不寻常的物体或事件 奇观；景象；场面；戏 πάντες οἱ συμπαραγενόμενοι ὄχλοι ἐπὶ τὴν θεωρίαν ταύτην  ‘all the crowds that had gathered for this spectacle’ (or ‘... to see this spectacle’)  「围观这景象的民众」 (路 23:48)

θήκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.119 人工制品 容器 与刀剑形状大小相约的盒子或袋子，用来保护和携带刀剑；用皮革、布、金属，甚或木制成；连到肩带或腰带上，可以挂在肩膀或系在腰间1 刀鞘；护套 Βάλε τὴν μάχαιραν εἰς τὴν θήκην  ‘put the sword in the sheath’  「收刀入鞘吧！」 (约 18:11) θήκη 在《新约》中只出现在此处，指刀剑的「鞘」；有些语言会译作「刀剑的皮袋」或「刀剑的外套」或「用来携带刀剑的东西」。

____________________________________________________

1 θήκη可以解释为τίθημι[a]（85.32）的语义衍生词，但某些意义的专门化使它归在这个语义域「人工制品」中变得合理。

θηλάζω

(1)

(a)

23.7 生理活动过程及状态 吃，喝 母乳喂养婴儿的活动 给婴孩喂奶；吮吸；喂养；哺育 Μακαρία ... μαστοὶ οὓς ἐθήλασας  ‘fortunate ... are the breasts you sucked’ or ‘... you fed on’  「哺养你的有福了」（直译：「你吸吮的乳房有福了」） (路 11:27) 有些语言用非常具体的词汇来表示乳养婴孩，如「吸奶」或「吸吮奶头」。另外，孩子是一个躺在母亲怀里的无助婴儿，还是一个能够四处走动的小孩子，所用的词汇也会不同。另见 23.8 的讨论。

(b)

23.8 生理活动过程及状态 吃，喝 给婴儿喂哺母乳 哺乳；奶孩子；哺育婴儿 οὐαὶ ... ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις  ‘how terrible it will be ... for women who are nursing infants in those days’  「在那些日子……喂哺婴孩的妇女就苦了」 (太 24:19) 许多语言使用完全不同的词汇去表示使役意义和非使役意义的「乳养」。另外，根据孩子的年纪不同所用词汇也有不同，无助的婴儿采用一个词汇，那些能够走动但仍然经常喝奶的小孩则采用另一个词汇。

θῆλυς

(1)

εια，υ

(a)

79.103 物体的特徵 雄性的，雌性的 任何雌性的生物 雌性；女性；女人；女的；女 ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς  ‘he made them male and female’  「造男人又造女人」 (太 19:4) αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν  ‘their women pervert the natural use of their sex into that which is contrary to nature’  「他们的女人也颠倒性的自然用处，变作违反天性的用处」 (罗 1:26)

θήρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.24 人工制品 陷阱，罗网 诱捕的装置，尤其用于诱捕除鸟类以外的动物 圈套；网罗 Γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν εἰς παγίδα καὶ εἰς θήραν  ‘let their table become a snare and a trap’  「愿他们的宴席变为罗网，变为陷阱」 (罗 11:9a)

(b)

37.15 控制，管理 控制，限制 ［参παγίς］ （θήρα[a]「陷阱」6.24 的引申喻意）获得控制的工具或手段，暗示有出其不意的成分 控制的手段；捕捉的方法；圈套；网罗 Γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν εἰς παγίδα καὶ εἰς θήραν  ‘may their feast become a snare to trap them’ or ‘may their feast become a means of gaining control over them’  「愿他们的宴会变成使他们陷入困境的圈套」或「愿他们的宴席成为控制他们的手段」 (罗 11:9) 有些语言可以把 θήρα 译成动词来表明其比喻义，例如：「愿他们在宴席上陷入困境，给抓住」，或「愿他们的宴席使他们掉进网罗，被困住」（见 6.24）。

____________________________________________________

1 在罗 11:9，παγίς（6.23），θήρα（6.24）和σκάνδαλον（6.25）都被视为具有字面意思，但这段经文在总体上是比喻性的。

θηρεύω

(1)

(a)

27.30 学习 得知某人的错处 ［参ἀγρεύω, παγιδεύω］ （直译为「猎取、设圈套」之用词的引申喻意，原词没有出现在《新约》中）获取有关别人失误或犯错的信息，目的是伤害那人或找那人麻烦 设圈套；抓其不备；抓住错误；找话柄陷害；找把柄 ἐνεδρεύοντες αὐτὸν θηρεῦσαί τι ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ  ‘they were plotting against him to catch him in something (wrong) he might say’  「他们图谋要找他的话柄来陷害他」 (路 11:54) 有些语言可以保留「圈套」或「抓住」的比喻意义，但是有些情况会使用其他比喻，例如：「使（人）绊倒」，「使（人）跌倒」，「从他的话里找把柄」，或「就着他的话陷害他」。

θηριομαχέω

(1)

(a)

39.28 敌意，冲突 冲突，斗争 （θηριομαχέω「被迫跟野兽搏斗」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）与强力的反对势力发生冲突 与进行剧烈的斗争；与……斗争 εἰ κατὰ ἄνθρωπον ἐθηριομάχησα ἐν Ἐφέσῳ, τί μοι τὸ ὄφελος;  ‘if I was in serious conflict in Ephesus simply from human motives, what advantage have I gained?’  「如果我在以弗所跟那些野兽格斗纯粹是出于人的动机，这对我有什么益处呢？」或「如果我在以弗所的剧烈搏斗纯粹是出于人的动机……」 (林前 15:32) 有些人认为 林前 15:32 中的 θηριομαχέω 应该按字面意义来理解，但这是不太可能的。然而，如果把 林前 15:32 中的这个问题译成：「如果我纯粹是出于人的动机，在以弗所好像是跟那些野兽格斗一样，这对我有什么益处呢？」，就可以在某种程度上保留这句话的比喻含意。把隐喻改成明喻之后，翻译者就能够保留这个短语的比喻含意，同时不会令人产生误解。

θηρίον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.3 动物 动物 任何活物，不包括人类 野兽 καὶ ἦν μετὰ τῶν θηρίων  ‘and he lived there among the animals (a reference to wild animals)’  「与野兽同在一起」 (可 1:13) ὡς δὲ εἶδον οἱ βάρβαροι κρεμάμενον τὸ θηρίον ἐκ τῆς χειρὸς αὐτοῦ  ‘and when the native people saw the animal hanging from his hand (a reference to a snake)’  「当地的人看见那毒蛇悬在他手上」 (徒 28:4a)

(b)

4.4 动物 动物 ［参τετράπους］ 野生或驯养的四足动物 四足动物；走兽 πᾶσα γὰρ φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν, ἑρπετῶν τε καὶ ἐναλίων δαμάζεται  ‘people can tame any wild animal, bird, reptile, or fish’  「各类的走兽、飞禽、爬虫、水族，本来都可以制伏」 (雅 3:7a) 有很多语言没有所有四足动物的通称，不论是野生的还是家养的。相反，这些语言清楚区分了野生和家养的动物，因此在那些指野生动物和家养动物的上下文中，需要指明这两种类型。例如，翻译者可以采用「草丛中的动物和森林中的动物」或「谷仓中的动物和山里的动物」。 在 徒 10:12 中主要是指野生动物，因为大多数野生动物都是不洁净的。然而，猪也被视为是不洁净的，并且是家养的。 在 启 13:1 及下文中，θηρίον「兽」指异象中的两个受造物。虽然它们具有奇怪的象徵性外观，但显然包含在 θηρίον[b] 所指的对象范围之内。

(c)

88.119 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 （ {θηρίον}[b]「（野）兽」4.4 的引申喻意）恶人，意这种恶人既有害又危险 坏人；恶人；恶兽 Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται, κακὰ θηρία  ‘Cretans are always liars and wicked beasts’  「克里特人常说谎话，是恶兽」 (多 1:12) 在某些语言中，把 θηρίον[c] 仅仅译成「野兽」可能会被严重误解，因为称一个人为野兽可能是称赞他的力量和勇气。因此，翻译者或许需要将其译成「危险动物」或「有害的野生动物」。

____________________________________________________

1 在徒 28:4，θηρίον[a]（4.3）包含了爬行动物，因此意思比θηρίον[b]（4.4）更宽；在雅 3:7，θηρίον[b]涉及到（1）四足动物与（2）飞禽、爬行动物和水族的对比。许多经文都无法确定θηρίον[a]或θηρίον[b]是指野生动物还是家养动物。例如：在来 12:20，该词所指的似乎是游荡到圣山的家养牲畜，但是在雅 3:7，上下文清楚表明是指野生动物，因为当中提到这些动物被驯服。然而，该词指的是野生动物还是家养动物主要取决于上下文，目前似乎没有方法根据野生动物与家养动物的区别来清楚分辨θηρίον的两种意思。

θησαυρίζω

(1)

(a)

65.11 价值 有价值的，没有价值的 ［参ἀποθησαυρίζω］ （θησαυρός[c]「财宝」65.10 的衍生词）保存贵重物品的安全 积存（财宝）；积聚（财富）；安全地保存 θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ  ‘treasure up for yourselves riches in heaven’  「要为自己在天上积蓄财宝」 (太 6:20)

(b)

13.135 是，变成，存在，发生 发生 （θησαυρίζω[a]「积存」65.11 的引申喻意）使未来发生更广泛的事情 使更大；使更强烈或更广泛地发生 θησαυρίζεις σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς  ‘you are making your punishment even greater on the day of judgment’ or ‘you are accumulating even more judgment for yourself for the day of judgment’  「你使自己在审判的日子所受的刑罚更重」或「为自己在审判的日子累积更多审判」 (罗 2:5)

θησαυρός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

7.32 建造物 建筑物的部分及区域 ［参ταμεῖον］ 存放贵重物品的房间 库房；储藏室 ἐκβάλλει ἐκ τοῦ θησαυροῦ αὐτοῦ καινὰ καὶ παλαιά  ‘he takes out of his storeroom new and old things’  「从他库里拿出新的和旧的东西来」 (太 13:52) ταμεῖον[b] 和 θησαυρός[a] 常用描述性的短语来翻译，例如「存放贵重物品的房间」或「存放贵重物品的场所」。 在 太 12:35，θησαυρός[a] 用作比喻义（ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει ἀγαθά「善人从他良善的库房中拿出善物来」，意为「善人从他存放美物的库房中拿出善物来」），把心描述为库房或宝物。

(b)

6.140 人工制品 容器 存放金钱或贵重物品的箱子 宝盒；钱箱 ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα  ‘they opened their treasure boxes and offered him presents’  「然后打开宝盒，拿出……礼物献给他」 (太 2:11) 「宝盒」可以译作「装有贵重物品的盒子」或「装有值钱物品的盒子」。

(c)

65.10 价值 有价值的，没有价值的 具有非凡价值并保管稳妥的东西 财宝；财富；财产 καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανοῖς  ‘and you will have riches in heaven’  「你就会有财宝在天上」 (太 19:21)

θιγγάνω

(1)

(a)

24.74 感官事件及状态 触摸，感觉 接触 触摸；摸；碰 ἵνα μὴ ὁ ὀλοθρεύων τὰ πρωτότοκα θίγῃ αὐτῶν  ‘in order that he who destroyed the firstborn might not touch them’  「免得那毁灭首生的击杀他们」或「……触摸他们」 (来 11:28) Κἂν θηρίον θίγῃ τοῦ ὄρους, λιθοβοληθήσεται  ‘if even an animal touches the mountain, it must be stoned to death’  「靠近这山的，即使是走兽，也要用石头打死」 (来 12:20) 在 来 11:28，θιγγάνω 也可以理解为「杀死」的意思（见 20.75）。

(b)

20.75 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 （θιγγάνω[a]「触摸」24.74 的引申喻意）导致某人丧命，可能暗示某种超自然或神秘的手段 杀死；导致死亡；触害 ἵνα μὴ ὁ ὀλοθρεύων τὰ πρωτότοκα θίγῃ αὐτῶν  ‘in order that the Destroyer might not cause the death of their firstborn’  「免得那毁灭首生的击杀他们」 (来 11:28)

θλίβω  (θλίβομαι)

(1)

(a)

19.44 物理的冲击力 挤压 ［参ἀποθλίβω］ 极力挤入1 拥挤；人群逼着 ἵνα μὴ θλίβωσιν αὐτόν  ‘so that the people would not crowd against him’  「免得众人拥挤他」 (可 3:9)

(b)

22.21 烦恼，困难，解脱，有利的情况 引起烦恼、困难 使人遭受困难或艰苦 使烦恼；逼迫；迫害；使遭受患难 στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη ἡ ὁδὸς  ‘the gate is narrow and the way is difficult (to travel)’  「门是窄的，路是难走的」 (太 7:14) ἀνταποδοῦναι τοῖς θλίβουσιν ὑμᾶς θλῖψιν  ‘to bring suffering on those who make you suffer’  「要使那些迫害你们的人遭受患难」 (帖后 1:6)

(c)

22.15 烦恼，困难，解脱，有利的情况 经历烦恼、困难 遭受苦难；陷入困境 εἴτε δὲ θλιβόμεθα, ὑπὲρ τῆς ὑμῶν παρακλήσεως καὶ σωτηρίας  ‘if we suffer hardship, it is for your help and salvation’  「如果我们受患难，那是为使你们得帮助，得拯救」 (林后 1:6) ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι  ‘poor, suffering, and mistreated’  「受贫穷、患难、虐待」 (来 11:37)

____________________________________________________

1 ἀποθλίβω可能比θλίβω[a]的语气更加强烈。

θλῖψις

(1)

εως＜阴＞

(a)

22.2 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 涉及直接受苦的困难 困难和痛苦；痛苦；患难；逼迫；迫害 ἔσται γὰρ τότε θλῖψις μεγάλη οἵα οὐ γέγονεν ἀπ᾽ ἀρχῆς κόσμου  ‘and there will be at that time great suffering such as has not taken place since the beginning of the world’  「那时必有大灾难，自从世界的起头直到如今，从没有这样的灾难」 (太 24:21) Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομένης ἐπὶ ∑τεφάνῳ  ‘therefore those who were scattered as a result of the trouble and suffering which took place at the time of Stephen's (death)’  「那些因司提反的事遭患难而四处分散的门徒」 (徒 11:19) 有些语言或会把「困难和痛苦」表达为「造成痛苦的事情」。

θνῄσκω

(1)

(a)

23.99 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀποθνῄσκω, ἐκψύχω, θάνατος, νέκρωσις］ 死亡的过程 死；死去；死亡 τεθνήκασιν γὰρ οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου  ‘for those who tried to kill the child have died’  「因为要杀害这小孩子的人已经死了」 (太 2:20) 有些语言会根据死亡的具体方式或环境，使用有明显区别的词汇去指死亡。例如，用一个词汇主要指年老带来的死亡，用另一个词汇指疾病带来的死亡，又用另一个词汇指暴力导致的死亡。翻译者在根据具体上下文选择词汇时，必须小心区分。

θνητός

(1)

ή，όν

(a)

23.124 生理活动过程及状态 活着，死去 指会死亡的（最终会死的） 必死的；会死的；必朽的；会朽坏的 Μὴ οὖν βασιλευέτω ἡ ἁμαρτία ἐν τῷ θνητῷ ὑμῶν σώματι  ‘sin must no longer rule in your mortal bodies’  「不要让罪在你们必死的身上掌权」 (罗 6:12) 短语「必死的身体」(罗 6:12) 也可以译为「会死的身体」。

θορυβάζω  (θορυβάζομαι)

(1)

(a)

25.234 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 ［参θορυβέω, τυρβάζομαι］ 由于忧虑或焦虑而心绪烦乱 担忧；苦恼；烦扰；操心忙乱 Μάρθα Μάρθα, μεριμνᾷς καὶ θορυβάζῃ περὶ πολλά  ‘Martha, Martha, you are worried and troubled about many things’  「马大，马大，你为许多的事操心烦恼」 (路 10:41) 在 路 10:41，μεριμνάω (25.225) 和 θορυβάζομαι 的意思相互加强。

θορυβέω  (θορυβέομαι)

(1)

(a)

39.44 敌意，冲突 暴乱 ［参ἀνασείω, ἐκταράσσω, ἐπισείω, κινέω, σαλεύω, ταράσσω］ 引发群众骚乱 煽动反对；引发暴乱；引起骚动；耸动 ὀχλοποιήσαντες ἐθορύβουν τὴν πόλιν  ‘they formed a mob and caused an uproar in the city’  「招聚了一些市井流氓，纠合成群，致使全城骚动」 (徒 17:5)

(b)

25.234 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 ［参θορυβάζω, τυρβάζομαι］ 由于忧虑或焦虑而心绪烦乱 担忧；苦恼；烦扰；乱哄哄；乱嚷；慌乱 Μὴ θορυβεῖσθε, ἡ γὰρ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν αὐτῷ ἐστιν  ‘don't be upset; he is still alive’  「你们不要慌乱，他还活着」 (徒 20:10) 在 徒 20:10，θορυβέομαι 可能是指犹推古从窗台上摔下去所造成的混乱。因此，可以译成：「不要慌乱，他还有气息。」

θόρυβος

(1)

ου＜阳＞

(a)

14.79 自然界的事件及状态 声音 混乱或喧嚣 喧哗；喧闹 μὴ δυναμένου δὲ αὐτοῦ γνῶναι τὸ ἀσφαλὲς διὰ τὸν θόρυβον  ‘there was such a confused clamor that (the commander) could not find out exactly what had happened’  「因为这样乱嚷，千夫长无法知道确实发生了什么事」 (徒 21:34) 有些语言可以把 徒 21:34 中的 θόρυβος 翻译为「这么多人在叫喊，一片嘈杂」或「因为这么多人大喊着不同的东西」。

(b)

39.42 敌意，冲突 暴乱 ［参ταραχή］ 人群以暴力反对权威的扰乱秩序的行为 暴动；暴乱；骚乱；作乱 ἔλεγον δέ, Μὴ ἐν τῇ ἑορτῇ, ἵνα μὴ θόρυβος γένηται ἐν τῷ λαῷ  ‘we must not do it during the feast, they said, or the people will riot’  「他们说，我们不可在过节的日子做这事，恐怕百姓会生乱」 (太 26:5)

θραύω

(1)

(a)

22.22 烦恼，困难，解脱，有利的情况 引起烦恼、困难 ［参καταδυναστεύω, συμπνίγω］ 给……造成严重的麻烦，暗示带来可怕的后果，大概使状态变得虚弱 造成严重的困难；欺压；压迫；压制 ἀποστεῖλαι τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει  ‘to set free the oppressed’ or ‘... the downtrodden’  「让受欺压的得自由」 (路 4:18)

θρέμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

4.5 动物 动物 驯养的四足动物，主要指家畜 牲畜 τὰ θρέμματα αὐτοῦ  ‘his livestock’  「他的牲畜」 (约 4:12) 在 约 4:12 中，τὰ θρέμματα 包括牛（公牛、母牛、阉牛）、绵羊、山羊、驴，可能还有骆驼。然而，在某些语言中，翻译者很难找到一个通称可以包含所有这类家养动物，但他们可以采用「人所照顾的动物」或「牧养的动物」，甚至是「人所拥有的动物」等短语来表达。

θρηνέω

(1)

(a)

25.141 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 流泪、哭泣，尤其是为死人哀悼 1 哀号；哀叹；哀悼 καὶ γυναικῶν αἳ ἐκόπτοντο καὶ ἐθρήνουν αὐτόν  ‘some women who were mourning and wailing for him’  「有好些妇女为他号啕痛哭」 (路 23:27) κλαύσετε καὶ θρηνήσετε ὑμεῖς  ‘you will cry and wail’  「你们将要痛哭，哀号」 (约 16:20) 关于 θρηνέω 在 路 23:27 的另一种解释，见 52.2。 表达为死人哀哭所用的词汇，和表达为与死亡无关的事件而哭泣所用的词汇，经常是不同的。

(b)

33.115 沟通 唱歌，唱哀歌 吟唱表达哀伤的歌 唱丧礼哀歌；唱挽歌 ἐθρηνήσαμεν καὶ οὐκ ἐκλαύσατε  ‘we sang funeral songs, but you would not cry’  「我们唱哀歌，你们不啼哭」 (路 7:32)

(c)

52.2 丧礼及葬礼 为死者哀号悲叹，暗示是丧礼上的一种哀悼仪式2 哀号；哀哭；痛哭；恸哭 Ἠκολούθει δὲ αὐτῷ πολὺ πλῆθος τοῦ λαοῦ καὶ γυναικῶν αἳ ἐκόπτοντο καὶ ἐθρήνουν αὐτόν  ‘a very large crowd followed him, among whom were some women who beat their breasts and lamented’  「有一大群人跟着耶稣，其中有些妇女为他捶胸哀哭」 (路 23:27) 关于 θρηνέω 在 路 23:27 的另一种解释，见 25.141。

____________________________________________________

1 θρηνέω[a]可能应该只归类在语义域52「丧礼及葬礼」，因为θρηνέω[a]在许多上下文中可能暗示一种葬礼的正式表达方式。

2 ὀδυρμός（52.3）的意思显然与θρηνέω[c]（52.2）不同，ὀδυρμός不那么制度化，比较强调葬礼上的哀哭，θρηνέω[b]则意指唱挽歌（见33.115）。另见33.116和25.141。语义域52中各词汇指的是仪式化的哀哭，与此不同。

θρῆνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.116 沟通 唱歌，唱哀歌 表达哀伤和哀悼的歌 挽歌；哀悼歌 θρῆνος καὶ κλαυθμός  ‘a song of grief and wailing’  「悲伤和哀痛的歌」（经文校勘栏） (太 2:18) 这种含义只见于异文：θρῆνος καὶ κλαυθμός「悲伤哀哭的歌」太 2:18（校勘栏）。

θρησκεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.1 宗教活动 宗教行为 ［参εὐσέβεια, θεοσέβεια］ 对神明和超自然力量的适当信念并虔诚地履行相关义务 宗教；信仰；敬虔；虔诚 μὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν αὐτοῦ ἀλλ᾽ ἀπατῶν καρδίαν αὐτοῦ, τούτου μάταιος ἡ θρησκεία  ‘if he does not control his tongue, he deceives himself, and his religion is worthless’  「他若不控制自己的舌头，反而自欺，这人的虔诚就没有价值」 (雅 1:26) 有些语言没有「宗教」的对应词汇，翻译者可以把这种文化要素描述为：「如何在上帝面前行事为人」，或「安抚诸灵所做的事」，或「敬拜的方式」。

θρησκός

(1)

όν

(a)

53.6 宗教活动 宗教行为 ［参εὐσεβής, εὐσεβῶς, θεοσεβής, ἱεροπρεπής］ 竭力正确地表达自己的宗教信仰 1 虔诚的；虔敬的；敬神的 Εἴ τις δοκεῖ θρησκὸς εἶναι μὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν αὐτοῦ ... τούτου μάταιος ἡ θρησκεία  ‘if anyone thinks he is pious, but does not control his tongue ... his piety is worthless’  「谁自以为虔诚，却不管束自己的舌头……他的虔诚就毫无价值」 (雅 1:26) 在一些语言中，「过敬虔的生活」可以贴切地表达为：「像上帝希望的那样生活」，或「像相信上帝的人那样生活」，或「总是做上帝要求的事」。然而在一些语言中，唯一的对应译法是：「过美好的生活」或「总是善待他人」。重点从宗教信仰转移到美好的生活或善待他人，是因为在一些宗教系统中，宗教信念与道德行为之间是没有或极少关联的。

____________________________________________________

1 这组词汇的意思显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

θριαμβεύω

(1)

(a)

39.59 敌意，冲突 征服 （θριαμβεύω「在凯旋游行的队伍中率领着战俘」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）展示自己成功征服对手 胜过；完全胜过 ἐδειγμάτισεν ἐν παρρησίᾳ, θριαμβεύσας αὐτοὺς  ‘he made a public spectacle of them by being completely victorious over them’ or ‘... by leading them as captives in his victory procession’  「他完全胜过他们，将他们公开示众」或「把他们当作俘虏押在凯旋的行列中公开示众」 (西 2:15) 押着战俘在凯旋队伍中游行的做法，现今已经非常罕见，因此很难这样直译 θριαμβεύω。然而，翻译者可以增加一个旁注，说明 θριαμβεύω 在这经文中的背景含意。

(b)

39.60 敌意，冲突 征服 使某人完全得胜 使得胜 Τῷ δὲ θεῷ χάρις τῷ πάντοτε θριαμβεύοντι ἡμᾶς ἐν τῷ Χριστῷ  ‘but thanks be to God who always causes us to triumph in union with Christ’  「感谢上帝！他常使我们在与基督的联合里得胜」 (林后 2:14) 在许多语言中，说到胜利时通常要指明争战的目标，但 林后 2:14 并没有明确指出战胜的对象。被信徒打败的可能是撒但（见 林后 2:11）。然而，林后 2:14 中的 θριαμβεύω 也可以理解为本质上类似于 θριαμβεύω[a]（39.59），因此 林后 2:14 可以译成：「因着与基督联合，我们总是被上帝带领，成为基督凯旋游行中的战俘」。

θρίξ

(1)

τριχός＜阴＞

(a)

8.12 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 人或动物的毛发 毛；头发 τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου  ‘his garment was of camels hair’  「骆驼毛的衣服」 (太 3:4) αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι  ‘all the hairs of (your) head’  「你们的头发」 (太 10:30) 有些语言清楚区分了动物的毛与人的毛发。另外，还可能会区分头发、胡须和体毛。在有些情况下，还有表示阴毛的专用词汇。

θροέω  (θροέομαι)

(1)

(a)

25.262 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 处于和惊讶有关的恐惧状态中 惊慌；惊惶；受惊吓 μηδὲ θροεῖσθαι, μήτε διὰ πνεύματος μήτε διὰ λόγου μήτε δι᾽ ἐπιστολῆς ὡς δι᾽ ἡμῶν, ὡς ὅτι ἐνέστηκεν ἡ ἡμέρα τοῦ κυρίου  ‘don't be alarmed by some prophecy, report, or letter supposed to have come from us saying that the day of the Lord has already come’  「无论有预言、报告或据说是来自我们的书信，说主的日子已经到了，不要惊慌」 (帖后 2:2) 关于 帖后 2:2 中 διὰ πνεύματος 所指的对象，参考一般的释经书。

θρόμβος

(1)

ου＜阳＞

(a)

8.65 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 凝结的少量血液 血珠 καὶ ἐγένετο ὁ ἱδρὼς αὐτοῦ ὡσεὶ θρόμβοι αἵματος  ‘and his sweat became like clots of blood’  「他的汗珠像大滴的血滴」 (路 22:44)

θρόνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.112 人工制品 家具 相对较大和设计精致的座位，是统治者在正式场合上的尊座 宝座 εἶδον ἐπὶ τὴν δεξιὰν τοῦ καθημένου ἐπὶ τοῦ θρόνου βιβλίον  ‘I saw a book in the right hand of the one sitting on the throne’  「我看见坐在宝座那位的右手中有书卷」 (启 5:1) 在某些语言中，「宝座」被译作「审判之座」或「统治者的决策之座」。

(b)

37.70 控制，管理 管理，统治 （θρόνος[a]「宝座」6.112 的引申喻意）统治的权力，暗指王室的地位 统治者；在位者；王室的统治者 εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες εἴτε ἀρχαὶ εἴτε ἐξουσίαι· τὰ πάντα δι᾽ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται  ‘whether rulers or ruling powers or supreme rulers or authorities, all these were created through him and for him’  「无论是王者、主宰、首领，还是权势――万有都藉着他而造，也为他而造」 (西 1:16) 大多数学者认为 西 1:16 中的 θρόνος 是指超自然的力量，或是天使，或是魔鬼（见 12.44）；然而，西 1:16 中的 θρόνοι 也可能是指人类的统治者。

(c)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［参ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ （超自然掌权者的头衔）一种超自然的势力，负责控制人类的命运和活动 执政者；掌权者；有能者；统治者；邪恶势力 ἐκτίσθη τὰ πάντα ... εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες  ‘he created everything ... including spiritual powers, lords’  「万有都靠他而造……无论是灵界的王者、主宰」 (西 1:16) 对于圣经中提到的各种超自然力量和势力，有些学者相信，根据新柏拉图学派有九种超自然力量、分为三个层级、每层有三种力量的说法，人们有可能重建，至少是一部分，这些超自然力量和势力所代表的层级。然而，新约的术语和用法并不适宜做这样的分类；而且，要确定这些超自然势力和力量有什么显着的差异，即使并非不可能，也是困难的。 在 弗 1:21 的情况中，有些学者认为当中的术语是既指超自然的领域，也指人类的领域，因此是强调基督的完全统治。考虑到古代世界的人所持有的观念，这在很大程度上被认为是有理的，因为各种世俗力量被认为是反映了相应的超自然力量。 在大多数情况下，翻译者都尽量用不同的词汇去翻译不同的术语，例如：把 ἐξουσία 翻译为「掌权的」；δύναμις 翻译为「有能的」；κυριότης 翻译为「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短语，则翻译为「天空属灵气的恶魔」。然而，许多语言中没有足够词汇去指称不同种类的力量、权柄和势力，并用来描述这些超自然的、非人格的力量。于是，有些译者就简单用一个短语来表达，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在术语和短语之间做一些词汇区分，当然应该这样做，但是在许多上下文中，这种区分是不可能做到的。因此，如果要使读者更好地明白相关经文的含义，就可能需要在旁注做一些解释。 在某些情况下，稍微意译的表达可以带出当中的一些意义。例如：在某些语言中，弗 2:2 被翻译为：「那时，你们被管辖这世界的灵控制了你们应有的生活方式，行事为人顺从那空中势力的掌权者，就是现今在那些叛逆上帝的人心中运行的邪灵。」 关于 西 1:16，另见 37.52、37.70 和 37.73。

(d)

37.71 控制，管理 管理，统治 权力的位置和统治的权柄 统治；权柄；宝座；王位；王座 δώσει αὐτῷ κύριος ὁ θεὸς τὸν θρόνον Δαυὶδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ  ‘the Lord God will give him the throne of his father David’ or ‘... the power to rule which his father David had’  「主上帝要把他祖先大卫的王位给他」或「……他祖先大卫统治的权柄……」 (路 1:32) 把 路 1:32 中的 θρόνος 直译成「宝座」，会带来复杂化的难题，因为这宝座可能特指大卫先前所坐的座位。事实上，路 1:32 中的这个语句，可能需要译成：「主上帝要使他按照他祖先大卫统治的方式来施行统治」。

(e)

37.72 控制，管理 管理，统治 行使权力或统治的地方 行使权力的地方；施行统治的地方；宝座 προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος  ‘let us therefore approach with boldness the throne of grace’ or ‘... the place from which grace is dispensed’  「所以，我们只管坦然无惧地来到施恩的宝座前」或「……恩典施予的地方」 (来 4:16) Οἶδα ποῦ κατοικεῖς, ὅπου ὁ θρόνος τοῦ ∑ατανᾶ  ‘I know where you dwell, where Satan's rule is’  「我知道你居住的地方，就是撒旦施行统治的地方」 (启 2:13) 在 来 4:16，短语 τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος 显然是指上帝，因此有些语言可能需要译成：「因此，让我们大胆地来到那位施恩的上帝面前」。

θρύπτω

(1)

(a)

19.37 物理的冲击力 打破，冲破 破碎成许多较小的碎片 破碎；破成小块 τοῦτό μού ἐστιν τὸ σῶμα τὸ ὑπὲρ ὑμῶν θρυπτόμενον  ‘this is my body which is broken into pieces for you’  「这是我的身体，为你们舍的」或「这是我的身体，为你们破碎的」（经文校勘栏） (林前 11:24) 这个词只见于一个异文：τοῦτό μού ἐστιν τὸ σῶμα τὸ ὑπὲρ ὑμῶν θρυπτόμενον「这是我的身体，为你们擘开成碎片」林前 11:24（校勘栏）。

Θυάτειρα  (Θυάτιρα)

(1)

ων＜中＞

(a)

93.476 人名及地名 地名 吕底亚境内的一个城 推雅推喇；《思》提雅提辣

θυγάτηρ

(1)

τρός

(a)

10.46 亲属关系用语 不同代的亲属关系 直接的女性后裔 女儿 ὁ φιλῶν υἱὸν ἢ θυγατέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστιν μου ἄξιος  ‘whoever loves his son or daughter more than me is not worthy of me’  「爱儿女胜过爱我的，不配作我的门徒」 (太 10:37) 直译 太 10:37，即「凡爱儿子或女儿过于爱我的」，可能会产生误导，因为在某些语言中，这只可以指某一个儿子或女儿。所以更可取的做法可能是，采用一个比较不明确的表达，即「凡爱自己任何一个儿子或女儿的」。

(b)

9.47 人 被深情关怀的人 （θυγάτηρ[a]「女儿」10.46 的引申喻意）获得亲切关怀的女人 女儿；女士；女人 ἰδὼν αὐτὴν εἶπεν, Θάρσει, θύγατερ· ἡ πίστις σου σέσωκέν σε  ‘he saw her and said, Courage, my daughter! Your faith has made you well’  「看见她，就说：『女儿，放心！你的信救了你。』」 (太 9:22) 有些语言不能把 θυγάτηρ[b] 直译为「女儿」，因为这样会暗示耶稣实际上是承认该名女子是他自己的女儿。在这些情况中，翻译者必须作出较大的调整，可以使用例如「女士」或「亲爱的女士」等表达方式。

(c)

10.31 亲属关系用语 不同代的亲属关系 （θυγάτηρ[a]「女儿」10.46 的引申意义）非直接的女性后裔，可能隔了好几代 女性后裔 ταύτην δὲ θυγατέρα Ἀβραὰμ οὖσαν  ‘now here is this female descendant of Abraham’  「这女人是亚伯拉罕的后代」 (路 13:16) 见 10.30 有关 υἱός 的讨论和当中的脚注。

(d)

11.65 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 （θυγάτηρ[a]「女儿」10.46 的引申喻意）一个地方的女性居民 女子 Θυγατέρες Ἰερουσαλήμ, μὴ κλαίετε ἐπ᾽ ἐμέ  ‘women of Jerusalem, do not weep for me’  「耶路撒冷的女子，不要为我哭」 (路 23:28)

(e)

11.66 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 θυγάτηρ ∑ιών  （习语，直译：锡安的女儿）耶路撒冷的居民 锡安的居民；耶路撒冷的居民 Εἴπατε τῇ θυγατρὶ ∑ιών· Ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεταί σοι  ‘tell the people of Zion, Behold your king is coming to you’  「要对锡安的人民说：看哪，你的王来到你这里」（直译：「要对锡安的女儿说……」） (太 21:5)

θυγάτριον

(1)

ου＜中＞

(a)

10.47 亲属关系用语 不同代的亲属关系 （θυγάτηρ[a]「女儿」10.46 含指小意义的衍生词，可能强调较低的年龄段，但很可能有亲密的含义） 小女儿；亲爱的女儿 Τὸ θυγάτριόν μου ἐσχάτως ἔχει  ‘my dear daughter is at the point of death’  「我的小女儿病重垂危」 (可 5:23) 在可 5:23，经文特别指出那名女儿已经十二岁；而在 可 7:25（唯一再出现 θυγάτριον 的另一段新约经文），文中那个女儿的年龄可能也差不多。在一些必须显示相对年龄的语言中，翻译者可以采用一个词来识别一个大概处于青春期的女孩。

θύελλα

(1)

ης＜阴＞

(a)

14.6 自然界的事件及状态 风 ［参λαῖλαψ］ 突然而猛烈的阵风，通常从不同方向吹来 1 暴风；旋风；飑 Οὐ γὰρ προσεληλύθατε ... γνόφῳ καὶ ζόφῳ καὶ θυέλλῃ  ‘you did not experience ... the darkness and the gloom and the strong wind’ or ‘you have not come to ...’  「你们不是来到那……密云、黑暗、暴风」或「你们没有经历那……」 (来 12:18) 许多语言都需要使用特定的词汇，来表示一种导致水面翻起波浪或风暴的强风。例如英文词汇的 “squall” 和中文词汇中的「飑」或「暴风」；这是指急骤但强烈的大风，足以在水面引起汹涌的大波浪。

____________________________________________________

1 θύελλα和λαῖλαψ很可能在风的突发性或风力方面有所不同。在《新约》以外的一些上下文中，λαῖλαψ所指的风似乎比θύελλα更强，但并不能确定，而对《新约》来说，没有办法确定两词是否有此区别。

θύϊνος

(1)

η，ον

(a)

3.63 植物 木材及木制品 指由香橼木制成的，或包含香橼木的东西（即来自香橼树，一种针叶树，如柏树、松树、雪松；树高达九米；鳞状叶，树皮红褐色，木质气味芳香） 香橼木的 καὶ πᾶν ξύλον θύϊνον καὶ πᾶν σκεῦος ἐλεφάντινον  ‘and all kinds of things made of citron wood and all kinds of objects made of ivory’  「各种香木、各样象牙制品」 (启 18:12) 香橼树属于柑橘科，结浅黄色果实，比柠檬稍大，果皮常制成蜜饯。启 18:12 的经文焦点放在其优质的木材上；由于世上很多地方都不认识香橼树，也许可以简单地把 πᾶν ξύλον θύϊνον 译作「各种珍贵的木材」。

θυμίαμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.211 人工制品 香料、香膏及燃香 任何燃烧时会产生香味，因而为人所用的芳香物质（通常是树脂） 香；香料 φιάλας χρυσᾶς γεμούσας θυμιαμάτων  ‘golden bowls full of incense’  「盛满了香的金炉」 (启 5:8) 世界各地几乎都会使用某种形式的香，因此要找到「香」的译词并不困难。然而，翻译者也可以采用描述性的短语，例如「散发出芬芳烟雾的物质」或「散发出好闻烟雾的物质」。

(b)

53.25 宗教活动 奉献，献祭 ［参θυμιάω］ 焚烧芳香的物质作为祭物献给上帝 献香；燃香；烧香；上香 πᾶν τὸ πλῆθος ἦν τοῦ λαοῦ προσευχόμενον ἔξω τῇ ὥρᾳ τοῦ θυμιάματος  ‘all the people were praying outside during the hour of the incense offering’  「烧香的时候，众百姓在外面祷告」 (路 1:10)

θυμιατήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.116 人工制品 家具 相对细小、用来焚香的祭坛；是木制的 香炉；香坛 χρυσοῦν ἔχουσα θυμιατήριον καὶ τὴν κιβωτὸν τῆς διαθήκης  ‘having the golden altar of incense and the box of the covenant’  「有金香坛和……约柜」 (来 9:4) θυμιατήριον 在某些语言中可以译作「烧香敬拜上帝的地方」。翻译者必须避免译词暗示祭坛是用香做成的。

θυμιάω

(1)

(a)

53.25 宗教活动 奉献，献祭 ［参θυμίαμα］ 焚烧芳香的物质作为祭物献给上帝 献香；燃香；烧香；上香 ἔλαχεν τοῦ θυμιᾶσαι  ‘he was chosen by lot to burn the incense offering’  「抽中了签就进入主的圣所烧香」 (路 1:9)

θυμομαχέω

(1)

(a)

88.180 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 极其愤怒，有暴力的含意 恼怒；大发脾气 Ἦν δὲ θυμομαχῶν Τυρίοις  ‘he was furious with the people of Tyre’  「向推罗的人发怒」 (徒 12:20) 关于 θυμομαχέω 在 徒 12:20 中的另一种解释，见 33.453。

(b)

33.453 沟通 争辩，争吵 愤怒地与人争吵 发怒并争吵；愤怒地争吵 Ἦν δὲ θυμομαχῶν Τυρίοις καὶ ∑ιδωνίοις  ‘he was having an angry quarrel with the people of Tyre and Sidon’  「他和推罗、西顿的人大大争吵」 (徒 12:20) 关于 θυμομαχέω 在 徒 12:20 中的另一种解释，见 88.180。

θυμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

88.178 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 极度愤怒的状态，有怒不可遏的含意 恼怒；愤怒；烈怒；暴怒 ἐπλήσθησαν πάντες θυμοῦ ἐν τῇ συναγωγῇ ἀκούοντες ταῦτα  ‘all the people in the synagogue were filled with anger when they heard this’  「会堂里的人听见这些话，都怒气填胸」 (路 4:28) 一些经文把 θυμός[a] 和 ὀργή[a] (88.173) 结合使用，而其中一个词的意思只是强化了另一个词的强度或含意，例如在 罗 2:8，τοῖς δὲ ἐξ ἐριθείας καὶ ἀπειθοῦσι τῇ ἀληθείᾳ πειθομένοις δὲ τῇ ἀδικίᾳ ὀργὴ καὶ θυμός「对于那些出于嫉妒而拒绝真理，反顺从邪恶的人，就有愤怒和烈怒」。有些语言需要指出经历这愤怒或烈怒的是谁，因此可能需要译成「上帝必向他们发怒和发烈怒」。上帝的烈怒和愤怒通常被解释为「上帝的报应和惩罚」。

(b)

25.19 态度及情感 强烈地渴望 一种强烈、狂热的欲望，具有势不可挡的、甚至是破坏性的特质 强烈的欲望；盛怒；大怒 ἐκ τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τῆς πορνείας αὐτῆς  ‘from the wine of her passionate lust’  「她那淫乱、强烈欲望之酒」 (启 14:8)

θυμόω  (θυμόομαι)

(1)

(a)

88.179 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 （θυμός[a]「愤怒」88.178 的衍生词）极度愤怒，甚至到了暴怒的程度 极其愤怒 Τότε Ἡρῴδης ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν μάγων ἐθυμώθη λίαν  ‘then when Herod saw that he had been tricked by the wise men, he was extremely angry’  「希律见自己被博学之士愚弄，极其愤怒」 (太 2:16) 在某些语言中，「极其愤怒」可能需要说成「愤怒到无法思考」。

θύρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

7.49 建造物 建筑物的部分及区域 房屋或建筑物的门（通常以复数形式出现，标明那是双扇的门） 门；大门 κρούσαντος δὲ αὐτοῦ τὴν θύραν τοῦ πυλῶνος  ‘when he was knocking at the door of the vestibule’  「彼得敲外门时」 (徒 12:13)

(b)

7.39 建造物 建筑物的部分及区域 进入房屋或建筑物的入口 门口；入口 Τίς ἀποκυλίσει ἡμῖν τὸν λίθον ἐκ τῆς θύρας τοῦ μνημείου;  ‘who will roll away the stone from the entrance to the grave for us?’  「谁替我们把石头从坟墓入口滚开呢？」 (可 16:3) 在 约 10:9，θύρα[b] 喻指耶稣是得救的途径：ἐγώ εἰμι ἡ θύρα δἰ ἐμοῦ ἐάν τις εἰσέλθω σωθήσεται「我就是门，凡从我进来的，必然得救」。在 约 10:9 中，经文主要指出这门是一条通道，而不是关闭入口的装置。字面翻译「我就是门」常会带来误解，因为「门」一词似乎是指实物的门，而不是一个通道，如此一来，耶稣基督的职能主要就是防止人通过，而不是让人进入。

(c)

67.58 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参αὔριον, ἐπί, πρό］ ἐπὶ θύραις, πρὸ θυρῶν  在另一个时间点之后的一个时间点，表示事情即将发生，意思是说，随后的事件被视为几乎已经开始发生 很快地；快到了；快要来了 ὅταν ἴδητε πάντα ταῦτα, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἐπὶ θύραις  ‘when you see all these things, you will know it will happen soon’  「当你们看见这一切，就知道那时候近了」 (太 24:33) ὁ κριτὴς πρὸ τῶν θυρῶν ἕστηκεν  ‘the Judge is coming soon’ (literally ‘... standing at the doors’)  「审判的主快要来了」（直译：「审判的主站在门口了」） (雅 5:9)

θυρεός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.40 人工制品 武器及盔甲 矩形的长盾牌；在战斗中用来保护全身；用木、金属、皮革绷在木上做成，或用木条或芦苇条编织而成 盾牌 ἀναλαβόντες τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως  ‘taking the shield of faith’  「拿起信心的盾牌」 (弗 6:16) 在某些语言中，「盾牌」被描述为「人在作战时握持的防护用具」或「防备敌人攻击的防护用具」。因此，短语 ἀναλαβόντες τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως 可以译作「握着信心以防备敌人攻击」或「视你的信心为护具，以防备敌人的攻击」。

θυρίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

7.47 建造物 建筑物的部分及区域 墙壁上可以透光的开口，同时让室内空气流通，内外视野不受阻挡 窗户；窗口 καθεζόμενος δέ τις νεανίας ὀνόματι Εὔτυχος ἐπὶ τῆς θυρίδος  ‘a young man named Eutychus was sitting in the window’  「有一个少年，名叫犹推古，坐在窗口上」 (徒 20:9)

θυρωρός

(1)	οῦ＜阳＞ 及＜阴＞

(a)

46.8 家务活动 守卫通往房屋或建筑物的门的人 看门的人；门卫；门房；看门的 εἶπεν τῇ θυρωρῷ καὶ εἰσήγαγεν τὸν ∏έτρον  ‘he spoke to the doorkeeper and brought Peter inside’  「对看门的使女说了一声，就领彼得进去」 (约 18:16)

θυσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.20 宗教活动 奉献，献祭 ［参σφάγιον］ 用作献祭的物品 祭物；祭品 παρέδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν προσφορὰν καὶ θυσίαν τῷ θεῷ  ‘he gave himself for us as an offering and sacrifice to God’  「为我们舍弃了自己，作为供物和祭物献给上帝」 (弗 5:2)

θυσιαστήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.114 人工制品 家具 任何类型的祭坛，或人们为敬鬼神而在其上献礼和进行祭祀仪式的物体（在《新约》中，θυσιαστήριον 用来指多种不同的祭坛，包括圣殿里的燔祭坛、香坛、亚伯拉罕所筑的祭坛，以及《启示录》提到的天上的祭坛） 祭坛 ἐὰν οὖν προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον  ‘so if you are offering your gift at the altar’  「你在祭坛上献祭物」 (太 5:23) ὤφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος κυρίου ἑστὼς ἐκ δεξιῶν τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ θυμιάματος  ‘an angel of the Lord appeared to him standing at the right of the altar of incense’  「有主的一位天使站在香坛右边向他显现」 (路 1:11) 在某些语言中，「祭坛」的描述性对应词是「向上帝献上祭物的地方」或「向上帝献上礼物的地方」。在某些语境中，翻译者可能需要加上短语，例如「在那里向上帝焚烧祭物」或「在那里烧香来敬奉上帝」。

θύω

(1)

(a)

53.19 宗教活动 奉献，献祭 按照仪式宰杀祭牲来向神明献祭 献祭；献上为祭；宰杀……献祭 ταύρους καὶ στέμματα ἐπὶ τοὺς πυλῶνας ἐνέγκας σὺν τοῖς ὄχλοις ἤθελεν θύειν  ‘he brought bulls and flowers to the gate, and he and the crowds wanted to make a sacrifice’  「牵着牛，拿着花环，来到门前，要同众人一起献祭」 (徒 14:13)

(b)

20.72 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参κατασφάζω, σφαγή, σφάζω］ 屠杀动物或人；在提到人的语境中，这词有暴力和无情的含义 杀戮；杀害 φέρετε τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, θύσατε  ‘go get the prize calf and kill it’  「把那肥牛犊牵来宰了」 (路 15:23) ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται εἰ μὴ ἵνα κλέψῃ καὶ θύσῃ καὶ ἀπολέσῃ  ‘the thief comes only in order to steal, slaughter, and destroy’  「盗贼来，无非要偷窃、杀害、毁坏」 (约 10:10)

Θωμᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.155 人名及地名 人名 耶稣的十二门徒之一，又名「低土马」；另见 93.95 多马；《思》多默

θώραξ

(1)

ακος＜阳＞

(a)

6.39 人工制品 武器及盔甲 用来保护胸部的盔甲，可以抵挡击打和挡箭 护胸甲 ἐνδυσάμενοι θώρακα πίστεως καὶ ἀγάπης  ‘we must wear faith and love as a breastplate’  「我们要以信和爱作护胸甲穿上」 (帖前 5:8) εἶχον θώρακας ὡς θώρακας σιδηροῦς  ‘their chests were covered with what looked like iron breastplates’  「它们胸前所挂着的，好像铁的护胸甲」 (启 9:9)

(b)

8.38 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 护胸甲所覆盖的上身部分 胸部；前胸 εἶχον θώρακας ὡς θώρακας σιδηροῦς  ‘they had (on) their chests breastplates of iron’ or ‘... what looked like breastplates of iron’  「它们胸前有铁甲」或「它们胸前有好像铁甲的东西」 (启 9:9) 请注意，在 启 9:9 中，第一次出现的θώραξ 也可能是指「胸甲」，这通常是该词在其他经文中的意思（例如 弗 6:14 和 帖前 5:8）。因此，经文可以译作「它们的胸甲是铁制胸甲」（参6.39）。

Ἰάϊρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.156 人名及地名 人名 一名会堂主管，耶稣使他的女儿从死里复活 叶鲁；《和》睚鲁；《思》雅依洛

Ἰακώβ

(1)

＜阳＞

(a)

93.157a 人名及地名 人名 以撒的儿子，以扫的孪生弟弟，是以色列人的族长和先祖 雅各；《思》雅各伯

(b)

93.157b 人名及地名 人名 在耶稣的家谱中，他是约瑟（Ἰωσήφ [b]）的父亲 雅各；《思》雅各伯

Ἰάκωβος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.158a 人名及地名 人名 耶稣的十二门徒之一，是西庇太的儿子，约翰的兄弟 雅各；《思》雅各伯

(b)

93.158b 人名及地名 人名 耶稣的弟弟 雅各；《思》雅各伯

(c)

93.158c 人名及地名 人名 耶稣的十二门徒之一，是亚勒腓的儿子，有时被称为「小雅各」 雅各；《思》雅各伯 有些学者认为 Ἰάκωβος[c] 和 Ἰάκωβος[d] 是同一人

(d)

93.158d 人名及地名 人名 Μαρία[d]「马利亚」的儿子，在 可 15:40 被称为「小雅各」 雅各；《思》雅各伯 有些学者认为 Ἰάκωβος[c] 和 Ἰάκωβος[d] 是同一人

(e)

93.158e 人名及地名 人名 耶稣十二门徒之一的犹大（不是卖主的加略人犹大）的父亲 雅各；《思》雅各伯

(f)

93.158f 人名及地名 人名 一个名叫「雅各」而非「利未」的税吏（可 2:14，校勘栏） 雅各；《思》雅各伯

ἴαμα

(1)

τος＜中＞

(a)

23.138 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 （ἰάομαι[a]「治愈，医治」23.136 的衍生词）使人痊愈的能力 医治的力量；医治的能力；治病的能力 ἄλλῳ δὲ χαρίσματα ἰαμάτων ἐν τῷ ἑνὶ πνεύματι  ‘and to another man the same Spirit gives the power to heal’  「还有人由同一位圣灵赐予医病的能力」 (林前 12:9) 有些语言很难采用「赐给医治的能力」这种说法，更自然的表达可能是：「使能够医治」。

Ἰαμβρῆς

(1)

＜阳＞

(a)

93.159 人名及地名 人名 在法老面前与雅尼一起对抗摩西的埃及术士 《和2010》《和》佯庇；《现》洋布雷；《思》杨布勒

Ἰανναί

(1)

＜阳＞

(a)

93.160 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 雅拿；《思》雅乃

Ἰάννης

(1)

＜阳＞

(a)

93.161 人名及地名 人名 在法老面前与佯庇一起对抗摩西的埃及术士 雅尼；《思》雅乃斯

ἰάομαι

(1)

(a)

23.136 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 ［参διασῴζω, ἴασις, σῴζω］ 使生病的人恢复健康 1 医治；治愈；使痊愈；救治 ἦλθον ἀκοῦσαι αὐτοῦ καὶ ἰαθῆναι ἀπὸ τῶν νόσων αὐτῶν  ‘they came to hear him and to be healed of their diseases’  「他们来听他讲道，也为了使疾病得到医治」 (路 6:18) 有些语言会根据疾病的不同种类，用不同的词汇来表达「医治」。

(b)

13.66 是，变成，存在，发生 状态的改变 （ἰάομαι[a]「医治」23.136 的引申喻意）使事情变回早前正确或适当的状态 更新；医治 καὶ ἐπιστρέψωσιν καὶ ἰάσομαι αὐτούς  ‘and they might turn to me, and I would renew them’  「回转向我，我会更新他们」 (太 13:15)

____________________________________________________

1 διασῴζω的语气可能比σῴζω更为强烈。另外，在某些上下文中，σῴζω和διασῴζω可能还意味着将这些人从疾病状态中抢救过来。

Ἰάρετ

(1)

＜阳＞

(a)

93.162 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，玛勒列的儿子，以诺的父亲 雅列；《思》耶勒得

ἴασις

(1)

(a)

23.136 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 ［参διασῴζω, ἰάομαι, σῴζω］ 使生病的人恢复健康 医治；治愈；使痊愈；救治 ἐτῶν γὰρ ἦν πλειόνων τεσσεράκοντα ὁ ἄνθρωπος ἐφ᾽ ὃν γεγόνει τὸ σημεῖον τοῦτο τῆς ἰάσεως  ‘the man on whom this miracle of healing had been performed was over forty years old’  「得到这神迹治好的人有四十多岁了」 (徒 4:22) 有些语言会根据疾病的不同种类，用不同的词汇来表达「医治」。

ἴασπις

(1)

ιδος＜阴＞

(a)

2.30 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 碧玉；可能是绿色的（见 2.29） 碧玉

Ἰάσων

(1)

ονος＜阳＞

(a)

93.163a 人名及地名 人名 在帖撒罗尼迦接待保罗和西拉的基督徒 耶孙；《思》雅松

(b)

93.163b 人名及地名 人名 在《罗马书》16 章向收信人问安的人，罗 16:21 耶孙；《思》雅松

ἰατρός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

23.141 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 使人得到痊愈的人 医生；医治者 Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ  ‘people who are well do not need a doctor’  「健康的人用不着医生」 (太 9:12)

ἴδιος

(1)

α，ον

(a)

57.4 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 属于某人独有的财产的 1 自己的；自己所有的；自己的财产 οὐδὲ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων αὐτῷ ἔλεγεν ἴδιον εἶναι ἀλλ᾽ ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοινά  ‘no one said that any of his property was his own, but they shared with one another everything they had’  「没有一个人说他拥有的任何东西是自己的；相反，一切都是大家公有」 (徒 4:32) ἕκαστος γὰρ τὸ ἴδιον δεῖπνον προλαμβάνει ἐν τῷ φαγεῖν  ‘for as you eat, each one goes ahead with his own meal’  「因为吃的时候，各人先吃自己的饭」 (林前 11:21)

(b)

58.47 性质，类别，示例 独特的，独一无二的 对某个实体来说是特别的或独特的 特殊的；独特的 ἕκαστον γὰρ δένδρον ἐκ τοῦ ἰδίου καρποῦ γινώσκεται  ‘every tree is known by its own particular kind of fruit’  「每一棵树都是凭着它自己特有的果子被认出来」 (路 6:44) παρέβη Ἰούδας πορευθῆναι εἰς τὸν τόπον τὸν ἴδιον  ‘Judas left to go to his own particular place’  「犹大……往自己的地方去了」 (徒 1:25)

(c)

92.21 话语的参照人物 说及或写到的人或物 指个别的每一个人 个别地；单独地 διαιροῦν ἰδίᾳ ἑκάστῳ καθὼς βούλεται  ‘distributing to each one individually as he wishes’  「按照自己的意思个别地分给每一个人」 (林前 12:11)

(d)

10.12 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 οἱ ἴδιοι  在某种意义上属于所谓的「参考人」（reference person）的一些人 他自己的人 οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον  ‘his own people did not receive him’  「自己的人却不接受他」 (约 1:11)

(e)

28.67 知道 可知的 ［参κατά］ κατ᾽ ἰδίαν  （习语，直译：根据那不公开的）发生在私下场合的，意思是不公开的 私下；暗暗地 κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς δοκοῦσιν  ‘and in private with the leaders’  「在私下会见那些领袖的时候」 (加 2:2)

____________________________________________________

1 τὰ ἴδια是ἴδιος[a]的名词化形式，仅以中性复数形式出现，意指某人自己的财产，例如在路 18:28，ἰδοὺ ἡμεῖς ἀφέντες τὰ ἴδια ἠκολουθήσαμέν σοι「看哪，我们已经撇下我们所有的财产跟从你了」。然而，有些学者将这节经文中的τὰ ἴδια解作「自己的家」。在约 1:11，εἰς τὰ ἴδια ἦλθεν「他来到自己的财产中间」，可以把τὰ ἴδια理解为「他自己的国」。

ἰδιώτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

27.26 学习 学习 在某些知识或活动领域未获得有系统的信息或专门知识的人 门外汉；外行人；普通人 εἰ δὲ καὶ ἰδιώτης τῷ λόγῳ, ἀλλ᾽ οὐ τῇ γνώσει  ‘perhaps I am an amateur in speaking, but certainly not in knowledge’  「虽然我不擅长说话，我的知识却不如此」 (林后 11:6) 在 林前 14:16，ἰδιώτης 用来指一类人，他们不是非信徒也不是充分受过培训的基督徒，而是寻问道理的人或慕道友。在这样的上下文中，ἰδιώτης 可以译成「普通的、外行的」（ἐπεὶ ἐὰν εὐλογῇς ἐν πνεύματι, ὁ ἀναπληρῶν τὸν τόπον τοῦ ἰδιώτου πῶς ἐρεῖ τὸ Ἀμήν ἐπὶ τῇ σῇ εὐχαριστίᾳ「如果你只在灵里感谢上帝，那么在场的普通外行人，怎能在你感恩祷告的时候说「阿们」呢？」）。

Ἰδουμαία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.477 人名及地名 地名 犹太南部的山区，即旧约时代的以东 以土买；《思》依杜默雅

ἱδρώς

(1)

ῶτος＜阳＞

(a)

8.72 身体、身体各部分及身体的产物 身体的生理产物 从皮肤毛孔排出的水样液体 汗 ἐγένετο ὁ ἱδρὼς αὐτοῦ ὡσεὶ θρόμβοι αἵματος  ‘his sweat was like drops of blood’  「他的汗珠像大滴的血滴」 (路 22:44)

Ἰεζάβελ

(1)

＜阴＞

(a)

93.164 人名及地名 人名 亚哈王恶名昭着的妻子 《和2010》《和》耶洗别；《现》耶洗碧；《思》依则贝耳

Ἱεράπολις

(1)

εως＜阴＞

(a)

93.478 人名及地名 地名 弗吕家境内的一个城 希拉坡里；《和》希拉波立；《思》耶辣颇里

ἱερατεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.86 宗教活动 角色及作用 ［参ἱεράτευμα, ἱερωσύνη］ 作祭司的角色 祭司职分；作祭司 τὴν ἱερατείαν λαμβάνοντες ἐντολὴν ἔχουσιν ἀποδεκατοῦν τὸν λαὸν κατὰ τὸν νόμον  ‘those who are priests are commanded to collect a tenth from the people in accordance with the Law’  「那得祭司职分的……奉命照例向百姓取十分之一」 (来 7:5)

ἱεράτευμα

(1)

τος＜中＞

(a)

53.86 宗教活动 角色及作用 ［参ἱερατεία, ἱερωσύνη］ 作祭司的角色 祭司职分；作祭司 εἰς ἱεράτευμα ἅγιον ἀνενέγκαι πνευματικὰς θυσίας  ‘(where) you will serve as holy priests to offer spiritual sacrifices’  「在那里作圣洁的祭司……献上为……属灵祭物」 (彼前 2:5)

ἱερατεύω

(1)

(a)

53.85 宗教活动 角色及作用 ［参ἱερουργέω］ 作为祭司去进行宗教仪式和执行职务 供祭司的职任；执行祭司的职务；作祭司 Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ ἱερατεύειν ... ἔναντι τοῦ θεοῦ  ‘he was doing his work as a priest ... before God’  「在上帝面前执行祭司的职务」 (路 1:8) 与代表上帝向百姓说话的先知不同，祭司往往被定义为在上帝面前代表百姓的人。但事实上，祭司主要的工作是主持宗教仪式和典礼，而先知则主要从事宣讲信息的工作。在那些没有有组织的祭司制度，只有巫医或巫师（萨满）的社会中，往往可以把 ἱερουργέω 和 ἱερατεύω 译成「作上帝的巫师」。究竟是否可以采用这种表达方式，在很大程度上取决于与萨满教相关的隐含意义。

Ἰερεμίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.165 人名及地名 人名 一位重要的旧约先知 耶利米；《思》耶肋米亚

ἱερεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

53.87 宗教活动 角色及作用 （ἱερουργέω 或 ἱερατεύω「执行祭司的职务」（53.85）的衍生词）替别人举行宗教仪式和执行职务的人 祭司 ὅ τε ἱερεὺς τοῦ Διὸς ... ἤθελεν θύειν  ‘the priest of the god Zeus ... wanted to offer sacrifice’  「宙斯庙的祭司……想要……献祭」 (徒 14:13)

Ἰεριχώ

(1)

＜阴＞

(a)

93.479 人名及地名 地名 犹太境内的一个城，离死海北端不远 耶利哥；《思》耶里哥

ἱερόθυτος

(1)

ον

(a)

53.21 宗教活动 奉献，献祭 作为祭物被献给神明的 献过祭的；祭过神明的；献了给神明为祭的 ἐὰν δέ τις ὑμῖν εἴπῃ, Τοῦτο ἱερόθυτόν ἐστιν, μὴ ἐσθίετε  ‘if someone says to you, This food is something which has been sacrificed to a deity, do not eat it’  「如果有人告诉你们说『那些食物是祭过偶像的』……不要吃这食物」 (林前 10:28) 有些文化并没有献祭的做法，甚至认为宰杀动物作为礼物献给神明这种想法是奇怪、甚至是令人憎恶的。在这些语言中没有表示「献祭」的专有名词，因此翻译者可能需要使用如下的短语：「宰杀动物并献给上帝」或「宰杀动物来尊荣上帝」。在这些情况下，翻译者显然需要提供某种备注或词汇表，以解释《圣经》中献祭的重要意义和功能。

ἱεροπρεπής

(1)

ές

(a)

53.6 宗教活动 宗教行为 ［参εὐσεβής, εὐσεβῶς, θεοσεβής, θρησκός］ 竭力正确地表达自己的宗教信仰 1 虔诚的；虔敬的；敬神的 πρεσβύτιδας ὡσαύτως ἐν καταστήματι ἱεροπρεπεῖς  ‘similarly, the older women should conduct themselves as devout persons’  「照样，劝老年妇女行为举止要虔诚」 (多 2:3) 在一些语言中，「过敬虔的生活」可以贴切地表达为：「像上帝希望的那样生活」，或「像相信上帝的人那样生活」，或「总是做上帝要求的事」。然而在一些语言中，唯一的对应译法是：「过美好的生活」或「总是善待他人」。重点从宗教信仰转移到美好的生活或善待他人，是因为在一些宗教系统中，宗教信念与道德行为之间是没有或极少关联的。

____________________________________________________

1 这组词汇的意思显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ἱερός  (ἱερόν)

(1)

ά, όν

(a)

53.9 宗教活动 宗教行为 适合用来表达敬拜和崇敬的 圣的；神圣的；圣洁的 οἱ τὰ ἱερὰ ἐργαζόμενοι  ‘those engaged in holy activities’ or ‘those engaged in activities involving worship’  「参与圣事服务的」或「参与敬拜活动的」 (林前 9:13) ὅτι ἀπὸ βρέφους [τὰ] ἱερὰ γράμματα οἶδας  ‘because from the time you were a child, you have known the Holy Scriptures’ or ‘... the holy writings’  「你从小就明白圣经」或「……神圣的经卷」 (提后 3:15) 在 林前 9:13，οἱ τὰ ἱερὰ ἐργαζόμενοι 指的是在圣殿里的活动，包括举行的各种礼仪。 然而，有些语言很难采用「神圣着作」或「神圣活动」这种表达。在一些情况下，翻译者可以采用指「积极禁忌」的表达，意思是说某物已经专门（只能）用来事奉上帝；但在其他语言中，可能需要用短语来指明那些物品或活动是「适合用来敬拜」或「用于敬拜」的。

(b)

7.16 建造物 建筑物 ἱερόν  圣殿或圣所（ναός[a], 7.15）以及周围的神圣区域 圣殿 ἐξέβαλεν πάντας τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ  ‘he drove out all those who bought and sold in the Temple’  「赶出圣殿里所有在做买卖的人」 (太 21:12) περιεπάτει ὁ Ἰησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ ἐν τῇ στοᾷ τοῦ ∑ολομῶνος  ‘Jesus was walking in Solomon's porch in the Temple’  「耶稣在圣殿里的所罗门廊下行走」 (约 10:23) οὐκ οἴδατε ὅτι οἱ τὰ ἱερὰ ἐργαζόμενοι [τὰ] ἐκ τοῦ ἱεροῦ ἐσθίουσιν  ‘surely you know that the men who are engaged in holy work get their food from the Temple’  「你们当然知道，在圣殿里供职的人从圣殿得到食物」 (林前 9:13) 除了 徒 19:27 中的 ἱερόν 是指以弗所的亚底米神庙之外，ἱερόν 在《新约》中都是指耶路撒冷圣殿，包括整个圣殿区域的建筑物、庭院和库房。 在许多语言中，ἱερόν 通常译作「上帝的殿」，或在 徒 19:27 中译作「女神亚底米的殿」。然而，许多语言都有指「神庙」的专门用语，并且往往与人们认为神明居住的中心圣所（ναός[a]）相区别。 虽然圣经中有许多地方不需要区分 ἱερόν 和 ναός，但在 太 21:12（和平行经文：可 11:15、路 19:45 和 约 2:14），翻译者必须表明这个区别，以免让人以为祭牲是在中心圣所内出售。

Ἱεροσόλυμα  (Ἰερουσαλήμ)

(1)

＜阴＞及ων＜中＞

(a)

93.480a 人名及地名 地名 耶路撒冷城，包括其中的居民 耶路撒冷；《思》耶路撒冷

(b)

93.480b 人名及地名 地名 天上的耶路撒冷，将来从上帝那里、从天上降临的圣城 耶路撒冷；《思》耶路撒冷

Ἱεροσολυμίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.481 人名及地名 地名 （Ιεροσόλυμα「耶路撒冷」93.480 的衍生词）耶路撒冷的居民 耶路撒冷人；《思》耶路撒冷人

ἱεροσυλέω

(1)

(a)

57.241 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 用武力强夺或偷取庙宇中的物品 劫掠庙宇；偷窃庙中之物 ὁ βδελυσσόμενος τὰ εἴδωλα ἱεροσυλεῖς;  ‘you who abhor idols, do you not rob temples?’  「你这厌恶偶像的，自己还抢劫庙中之物吗？」 (罗 2:22) 在 罗 2:22，ἱεροσυλέω 也可以解作「犯了亵渎」，意思是破坏或损毁了庙宇中的圣物（见 53.104）。

(b)

53.104 宗教活动 亵渎神 因对庙宇中的圣物造成损坏而犯了亵渎 亵渎冒犯；亵渎上帝；玷污圣物 ὁ βδελυσσόμενος τὰ εἴδωλα ἱεροσυλεῖς;  ‘you who detest idols, do you commit sacrilege?’ or ‘... commit sacrilege by damaging temples?’  「你这憎恶偶像的，自己却玷污圣物吗」或「……却毁坏庙、玷污圣物吗？」 (罗 2:22) 在圣经时期，损坏庙宇中的贵重物品不仅仅是犯罪行为，因为这种行为还是对神明的大不敬。因此，损坏庙宇中的圣物被视为特别不敬神的行为。关于 ἱεροσυλέω 在 罗 2:22 的另一种解释，见 57.241。

ἱερόσυλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.242 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 抢劫庙宇的人 劫掠庙宇的人；偷窃庙中之物的人 ἠγάγετε γὰρ τοὺς ἄνδρας τούτους οὔτε ἱεροσύλους οὔτε βλασφημοῦντας τὴν θεὸν ἡμῶν  ‘for you have brought these men who are neither temple robbers nor ones who speak evil of our goddess’  「你们带来的这些人，既没有抢劫庙宇，也没有亵渎我们的女神」 (徒 19:37) 关于 ἱερόσυλος 在 徒 19:37 的另一种解释，见 53.105。

(b)

53.105 宗教活动 亵渎神 因损坏庙宇中的圣物而犯了亵渎的人 亵渎者；亵渎神明的人 ἠγάγετε γὰρ τοὺς ἄνδρας τούτους οὔτε ἱεροσύλους οὔτε βλασφημοῦντας τὴν θεὸν ἡμῶν  ‘for you have brought these men who are neither desecrators nor ones who speak evil of our goddess’  「你们把这些人带来，他们既不是亵渎的人，也没有毁谤我们的女神」 (徒 19:37) 关于 ἱερόσυλος 在 徒 19:37 的另一种解释，见 57.242。

ἱερουργέω

(1)

(a)

53.85 宗教活动 角色及作用 ［参ἱερατεύω］ 作为祭司去进行宗教仪式和执行职务 供祭司的职任；执行祭司的职务；作祭司 εἰς τὰ ἔθνη, ἱερουργοῦντα τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ  ‘I serve as a priest by bringing the good news from God to the Gentiles’  「我作祭司，把上帝的福音传给外邦人」 (罗 15:16) 与代表上帝向百姓说话的先知不同，祭司往往被定义为在上帝面前代表百姓的人。但事实上，祭司主要的工作是主持宗教仪式和典礼，而先知则主要从事宣讲信息的工作。在那些没有有组织的祭司制度，只有巫医或巫师（萨满）的社会中，往往可以把 ἱερουργέω 和 ἱερατεύω 译成「作上帝的巫师」。究竟是否可以采用这种表达方式，在很大程度上取决于与萨满教相关的隐含意义。

ἱερωσύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

53.86 宗教活动 角色及作用 ［参ἱερατεία, ἱεράτευμα］ 作祭司的角色 祭司职分；作祭司 μετατιθεμένης γὰρ τῆς ἱερωσύνης ἐξ ἀνάγκης καὶ νόμου μετάθεσις γίνεται  ‘when the role of the priest is changed, there also necessarily has to be a change of the law’  「既然祭司的职分已更改，律法也需要更改」 (来 7:12)

Ἰεσσαί

(1)

＜阳＞

(a)

93.166 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是大卫王的父亲 耶西；《思》叶瑟

Ἰεφθάε

(1)

＜阳＞

(a)

93.167 人名及地名 人名 以色列的士师 耶弗他；《思》依弗大

Ἰεχονίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.168 人名及地名 人名 耶稣家谱中提到的犹大王 《和2010》《和》耶哥尼雅；《思》耶苛尼雅

Ἰησοῦς

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.169a 人名及地名 人名 拿撒勒人耶稣基督 耶稣 「耶稣」是希伯来名字「约书亚」的希腊文音译。

(b)

93.169b 人名及地名 人名 囚犯巴拉巴的另一个名字（太 27:16，太 27:17，正文方括号内） 耶稣 「耶稣」是希伯来名字「约书亚」的希腊文音译。

(c)

93.169c 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，以利以谢的儿子 约细；《思》耶苏 「约细」是希伯来名字「约书亚」的希腊文音译。

(d)

93.169d 人名及地名 人名 保罗的同工，别名是犹士都 耶数；《思》耶稣 「耶数」是希伯来名字「约书亚」的希腊文音译。

(e)

93.169e 人名及地名 人名 约书亚，摩西的接班人 约书亚；《思》若苏厄 「耶稣」是希伯来名字「约书亚」的希腊文音译。

ἱκανός  (ἱκανόν)

(1)

ή, όν

(a)

78.50 程度 完全，足够（完成程度） 足够的程度 1 够；足够；充足 ἱκανὸν τῷ τοιούτῳ ἡ ἐπιτιμία  ‘the punishment is sufficient for such a person’  「这样的人……责备也就够了」 (林后 2:6) 有些语言可以用否定形式来表达 林后 2:6 中「足够」的意思，例如译作：「不需要再惩罚这样的人了」。关于 ἱκανός 在 林后 2:6 的另一种解释，见 78.14。

(b)

78.14 程度 多，少（正负程度） 在程度量表上一个相对较高的点 大；强烈；明亮（与光有关） φῶς ἱκανὸν  ‘a bright light’  「强烈的光」 (徒 22:6b) ἱκανὸν τῷ τοιούτῳ ἡ ἐπιτιμία  ‘the punishment for such a person is extensive’  「这惩罚对这样一个人来说已经够重了」 (林后 2:6) 在 林后 2:6，ἱκανός 也可以解作「足够」（见 78.50）。

(c)

75.2 胜任，有资格 （ἱκανότης「足够」75.1 的衍生词）形容胜任做某事 胜任的；能够担当的 καὶ πρὸς ταῦτα τίς ἱκανός;  ‘and who is adequate for these things?’  「这些事谁能当得起呢？」 (林后 2:16)

(d)

59.44 数量 足够的，充足的 数量足够特定用途所需要的 足够；够 Κύριε, ἰδοὺ μάχαιραι ὧδε δύο. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, Ἱκανόν ἐστιν  ‘here are two swords, Lord. It is enough, he answered’  「『主啊，请看！这里有两把刀。』耶稣对他们说：『够了。』」 (路 22:38)

(e)

59.2 数量 多，少（可数的事物） 相当多的物品或事件，大概暗示在具体处境中可以这样预期 相当多；许多；好些 οὗ ἦσαν ἱκανοὶ συνηθροισμένοι καὶ προσευχόμενοι  ‘where many were gathered together and praying’  「有许多人聚集在那里祷告」 (徒 12:12)

(f)

59.12 数量 多，少（大量，总体，延伸） 相对比较大的数量，大概暗示在具体处境中可以这样预期 相当多；大量；长期 ἀργύρια ἱκανὰ ἔδωκαν τοῖς στρατιώταις  ‘they gave a considerable sum of money to the soldiers’  「就拿许多银钱给士兵」 (太 28:12) τῶν μαθητῶν αὐτοῦ καὶ ὄχλου ἱκανοῦ  ‘his disciples and a large crowd’  「门徒和一大群人」 (可 10:46) χρόνῳ ἱκανῷ οὐκ ἐνεδύσατο ἱμάτιον  ‘he had gone for a considerable time without clothes’  「这个人好久不穿衣服」 (路 8:27)

(g)

25.96 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 ［参ποιέω］ ποιέω τὸ ἱκανόν  （习语，直译：做足够的事情）做令某人满意的事，使之感到欢喜 以讨人喜欢的方式行事；取悦；讨好 ὁ δὲ ∏ιλᾶτος βουλόμενος τῷ ὄχλῳ τὸ ἱκανὸν ποιῆσαι  ‘Pilate wanted to please the crowd’  「彼拉多要讨好众人」 (可 15:15)

(h)

57.169 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 ἱκανόν  释放某个被拘留人士所需要的金钱 保证金；保释金；使某人获释所需的金钱 λαβόντες τὸ ἱκανὸν παρὰ τοῦ Ἰάσονος καὶ τῶν λοιπῶν ἀπέλυσαν αὐτούς  ‘(the authorities) made Jason and the others pay the required amount of money and then set them free’  「地方官命令耶孙和其他的人缴款具保，然后释放他们」 (徒 17:9) 有些语言可能需要具体说明 ἱκανόν 的意思，例如：「为使某人获得释放而必须支付的金钱」。

____________________________________________________

1 比较ἱκανός[b]「在程度量表上一个相对较高的点」（78.14）以及表示数量的ἱκανός[e]（59.2）和ἱκανός[f]（59.12）。

2 ἱκανός表示程度，也有「足够」的意思（见78.50）；但是，在徒 22:6里面并不是「足够」或「够」的意思。

ἱκανότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

75.1 胜任，有资格 能够或合资格做某事的状态 胜任；足够；能够；资格；配得上 ἀλλ᾽ ἡ ἱκανότης ἡμῶν ἐκ τοῦ θεοῦ  ‘but our adequacy comes from God’  「我们之所以配做是出于上帝」 (林后 3:5)

ἱκανόω

(1)

(a)

75.3 胜任，有资格 （ἱκανός[c]「足够」75.2 的衍生词）使某人或某物合乎某事的需要 使足够；使胜任；使有资格 ὃς καὶ ἱκάνωσεν ἡμᾶς διακόνους καινῆς διαθήκης  ‘who makes us adequate to be servants of the new covenant’  「他也使我们能够做新约的仆人」 (林后 3:6)

ἱκετηρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.172 沟通 请求，要求 请求者迫切要求的东西 恳求；请求；祈求 ὃς ἐν ταῖς ἡμέραις τῆς σαρκὸς αὐτοῦ δεήσεις τε καὶ ἱκετηρίας  ‘in his life on earth (Jesus made) his prayers and pleas (to God)’  「耶稣在世的时候，曾经向……上帝大声祷告祈求」 (来 5:7)

ἰκμάς

(1)

άδος＜阴＞

(a)

2.9 自然物质 水 湿气；水分 ἐξηράνθη διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἰκμάδα  ‘it dried up because it did not have moisture’  「一长出来就枯萎了，因为得不到水份」 (路 8:6) 「得不到水分」（路 8:6，《现中》）可以译作「土壤中没有水」或「土壤并不湿润」。

Ἰκόνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

93.482 人名及地名 地名 吕高尼境内的一个城 以哥念；《思》依科尼雍

ἱλαρός

(1)

ά，όν

(a)

25.117 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 快乐高兴的 快乐的；乐意的；快乐的人 ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾷ ὁ θεός  ‘for God loves the one who is cheerful as he gives’  「因为上帝爱乐捐的人」 (林后 9:7)

ἱλαρότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

25.116 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 快乐的状态，有高兴乐意的特质 快乐；甘心乐意；高兴 ὁ ἐλεῶν ἐν ἱλαρότητι  ‘whoever shows kindness must do it with cheerfulness’  「怜悯人的，要甘心乐意」 (罗 12:8) 有些语言用习语来表达「快乐」：「某人的心在笑」，或「某人的眼睛在跳舞」。

ἱλάσκομαι

(1)

(a)

40.9 和解，宽恕 宽恕 赦免，重点在于实现赦免的工具或手段 赦免 εἰς τὸ ἱλάσκεσθαι τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ  ‘so that the people's sins would be forgiven’ or ‘so that God would forgive the people's sins’  「好使人的罪得到赦免」或「这样，上帝便赦免人的罪」 (来 2:17)

(b)

88.75 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 对处在困境中的人表示同情和关切，尽管那人犯了道德方面的罪 表示怜悯；表示同情 Ὁ θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ  ‘O, God, have mercy on me, a sinner’  「上帝啊，可怜我这个罪人！」 (路 18:13) 要翻译 路 18:13 中的 ἱλάσκομι，仅仅指出上帝的态度是不够的。怜悯或同情必须包括一些仁慈或关怀的行为。

ἱλασμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

40.12 和解，宽恕 宽恕 ［参ἱλαστήριος］ 罪得赦免的方法 赦罪的方法；挽回祭；赎罪祭 αὐτὸς ἱλασμός ἐστιν περὶ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν  ‘(Christ) himself is the means by which our sins are forgiven’  「他为我们的罪作了赎罪祭」 (约壹 2:2) 一些传统的译法将 ἱλαστήριον 译成「挽回祭」，然而这里面存在对该词的错误解释。「挽回」基本上是指一个和解的过程，即一个人为了使另一个人对他或她产生好感而帮助那人；但是在《新约》中，上帝从来不是挽回祭或和解的对象，因为他已经站在人那一边。ἱλασμός 和 ἱλαστήριον[a] 所指的是赦罪而不是挽回的方法。

ἱλαστήριος  (ἱλαστήριον)

(1)

(a)

40.12 和解，宽恕 宽恕 ［参ἱλασμός］ 罪得赦免的方法 赦罪的方法；挽回祭；赎罪祭 ὃν προέθετο ὁ θεὸς ἱλαστήριον διὰ [τῆς] πίστεως  ‘God offered him as a means by which sins are forgiven through faith (in him)’  「上帝设立耶稣作赎罪祭……使人藉着信耶稣，罪得赦免」 (罗 3:25) 一些传统的译法将 ἱλαστήριον 译成「挽回祭」，然而这里面存在对该词的错误解释。「挽回」基本上是指一个和解的过程，即一个人为了使另一个人对他或她产生好感而帮助那人；但是在《新约》中，上帝从来不是挽回祭或和解的对象，因为他已经站在人那一边。ἱλασμός 和 ἱλαστήριον[a] 所指的是赦罪而不是挽回的方法。

(b)

40.13 和解，宽恕 宽恕 罪得赦免的地点或地方（传统的译本作施恩座） 赦罪的地方；罪得赦免的地方；施恩座；赦罪座 ὑπεράνω δὲ αὐτῆς Χερουβὶν δόξης κατασκιάζοντα τὸ ἱλαστήριον  ‘above the box were the glorious winged creatures spreading their wings over the place where sins are forgiven’  「约柜上面有基路伯……基路伯的翅膀覆盖着赦罪座」 (来 9:5)

ἵλεως

(1)

ων

(a)

88.77 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 ［参ἐλεήμων］ （ ἐλεάω 和 ἔλεος「发怜悯」 88.76 的衍生词）表示怜悯 仁慈的；怜悯人的 ἵλεως ἔσομαι ταῖς ἀδικίαις αὐτῶν  ‘I will be merciful on their transgressions’  「我要怜悯他们的过犯」 (来 8:12)

(b)

88.78 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 ἵλεώς σοι  （习语，直译：对你仁慈）这是一种非常省略的表达，意思相当于：愿上帝怜悯你，使你不遭遇某事 上帝怜悯；但愿不会发生 Ἵλεώς σοι, κύριε  ‘may it not happen to you, Lord’  「主啊，千万不可如此！」或「主啊，但愿这事不会发生！」 (太 16:22)

Ἰλλυρικόν

(1)

οῦ＜中＞

(a)

93.483 人名及地名 地名 马其顿北部的一个地区 以利哩古；《思》依里黎苛

ἱμάς

(1)

άντος＜阳＞

(a)

6.20 人工制品 捆紥及固定用的工具 皮带（用作凉鞋或鞋的系带，或用作鞭子的皮条） 带子；鞋带；皮鞭 λύσω αὐτοῦ τὸν ἱμάντα τοῦ ὑποδήματος  ‘I might untie his sandal straps’  「我给他解鞋带」 (约 1:27) 在某些语言中，ἱμάς[a] 可译作「皮带」或「皮条」。在 约 1:27，这词可以完全融入整个表达中，例如：「我给他解鞋子也不配」（暗示解开绑鞋子的带子）。 在 徒 22:25 中，从句 ὡς δὲ προέτειναν αὐτὸν τοῖς ἱμᾶσιν 可解作「他们用皮带把他绑起来」或「他们把他绑起来要鞭打」，其中，ἱμᾶσιν 是指事件，而不是物件（参19.9）。

(b)

19.9 物理的冲击力 击打，撞击 ［参μαστιγόω, μαστίζω, μάστιξ, φραγελλόω］ 用鞭子重重地鞭打 鞭打；鞭笞 ὡς δὲ προέτειναν αὐτὸν τοῖς ἱμᾶσιν  ‘but when they had tied him up to be whipped’  「当他们把他捆起来要打的时候」 (徒 22:25) 徒 22:25 中的 ἱμάς 也可以解释为用来捆绑保罗的皮带（见 6.20）。

ἱματίζω

(1)

(a)

49.1 涉及衣着及装饰的活动 穿上衣服，没有暗指任何特定的衣物 穿上；穿着；穿衣 θεωροῦσιν τὸν δαιμονιζόμενον καθήμενον ἱματισμένον καὶ σωφρονοῦντα  ‘they saw the man who had been demon possessed sitting (there), clothed and in his right mind’  「看见那个从前被鬼群附着的人坐着，穿好了衣服，神智清醒」 (可 5:15)

ἱμάτιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.162 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参ἔνδυμα, ἐσθής, ἱματισμός, χιτών］ 任何种类的衣服 衣服；服装 διεμερίσαντο τὰ ἱμάτια αὐτοῦ  ‘they divided his clothes among them’  「分了他的衣服」 (太 27:35)

(b)

6.172 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参ἐπενδύτης, περιβόλαιον, φαιλόνης］ 任何类型的外衣 1 斗篷；外套；长袍 ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον  ‘let him have your coat as well’  「就连外袍也让他拿去」 (太 5:40) 在选择这些表示「外套」词汇的对应译词时，需要考虑具体的上下文，以及它们在每种目标语言中的用法。最常用的对应译词是意为「外衣」的词汇。

____________________________________________________

1 6.172所含四个词汇的意思显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定各自的特徵。学者对于φαιλόνης一词的意见分歧很大，许多人认为该词是借自拉丁文“paenula”。

ἱματισμός

(1)

τος＜中＞

(a)

6.162 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参ἔνδυμα, ἐσθής, ἱμάτιον, χιτών］ 任何种类的衣服 衣服；服装 ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα  ‘I have not wanted anyone's silver or gold or clothing’ or ‘... anyone's money or clothing’  「我未曾贪图任何人的金、银或衣服」或「……任何人的钱财（见6.69）或衣服」 (徒 20:33)

ἵνα

(1)

(a)

89.59 关系 目的 ［参ὅπως］ 表示事件或状态的目的（有时出现在非常简略的上下文中）1 为了；为了……的缘故；从而 Μήτι ἔρχεται ὁ λύχνος ἵνα ὑπὸ τὸν μόδιον τεθῇ ἢ ὑπὸ τὴν κλίνην;  ‘does anyone ever bring in a lamp in order to put it under a measuring bowl or under a bed?’  「有谁点了灯，拿来放在斗底或牀下」 (可 4:21) ἀλλ᾽ ἵνα μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός  ‘but (this happened) in order that he could witness concerning the light’  「而是要为这光作见证」 (约 1:8) ὃν ἔπεμψα πρὸς ὑμᾶς εἰς αὐτὸ τοῦτο, ἵνα γνῶτε τὰ περὶ ἡμῶν  ‘whom I sent to you for the very purpose that you might know our circumstances’  「我特意打发他到你们那里去，好让你们知道我们的情况」 (弗 6:22)

(b)

89.49 关系 结果 表示结果，但在某些情况下暗示一个潜在或间接的目的 因此；以致 τίς ἥμαρτεν, οὗτος ἢ οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἵνα τυφλὸς γεννηθῇ;  ‘who sinned, this man or his parents, so that he was born blind?’  「是谁犯了罪？是这人还是他的父母呢，以致这人生来失明呢？」 (约 9:2) 有些语言很难在 约 9:2 等语境中使用结果从句。然而，翻译者可以通过重组句子结构来表达这种意思，例如译作：「他生来是瞎眼的，那么，是谁犯了罪呢？是这人犯了罪，还是他的父母犯了罪呢？」

(c)

90.22 语意格 内容 用于标记讲话的内容，特别是隐含目的的时候2 （中文不必译出） παρεκάλουν αὐτὸν ἵνα μόνον ἅψωνται τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱματίου αὐτοῦ  ‘they begged him to let the sick at least touch the edge of his cloak’  「求耶稣让他们只摸一摸他的衣裳繸子」 (太 14:36) ἐκήρυξαν ἵνα μετανοῶσιν  ‘they preached that the people should repent’  「他们宣讲说人们应当悔改」 (可 6:12) ἡ δὲ γυνὴ ἵνα φοβῆται τὸν ἄνδρα  ‘and every wife should respect her husband’  「至于妻子，也应当敬重自己的丈夫」 (弗 5:33) 弗 5:33 的经文中隐含一个命令，因此，这个以 ἵνα 开头的从句可以理解为命令的内容。

(d)

91.15 语段标记 识别子句及说明子句的标记（补说的） ［参ὅτι］ 用于标记识别从句或说明从句 即；就是 συμφέρει γάρ σοι ἵνα ἀπόληται ἓν τῶν μελῶν σου καὶ μὴ ὅλον τὸ σῶμά σου βληθῇ εἰς γέενναν  ‘it is better for you that you lose one of the parts of your body rather than having your whole body thrown into hell’  「对你更好的是：宁可失去身体中的一部分，也不让整个身体被扔进地狱」 (太 5:29) μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τις τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ  ‘no one has greater love than this; namely, that he gives his life on behalf of his friends’  「人的爱心没有比这个更大的了，那就是：为朋友舍命」 (约 15:13)

____________________________________________________

1 ἵνα[a]和ὅπως[b]的意思类似，在某些上下文中似乎为了风格原因而交换使用。当然，即使在意为「目的」的时候，ὅπως[b]也与目的成就的方式或方法有关，但是无法根据现有的上下文来清楚区别用作目的标记的ἵνα[a]和ὅπως[b]。

2 在许多情况下，译文中不会出现直接引语的标记，特别是当希腊文文本中的间接引语译作直接引语的时候。

ἱνατί

(1)

(a)

89.38 关系 原因及／或理由 ［参λαμά, πόθεν］ 表达对原因的疑问 为什么；为何 ἔκκοψον [οὖν] αὐτήν, ἱνατί καὶ τὴν γῆν καταργεῖ;  ‘cut it down, then! Why should it also use up the soil?’ or ‘... make the soil useless?’  「把它砍了吧，何必白占土地呢？」或「……何必使土地荒废无用呢？」 (路 13:7)

Ἰόππη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.484 人名及地名 地名 巴勒斯坦沿岸的一个港口 约帕；《思》约培

Ἰορδάνης

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.485 人名及地名 地名 约旦河从加利利海的北边流下，流过加利利海，又穿过约旦河谷，最后流入的死海 约旦河；《和》《思》约但河

ἰός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

8.74 身体、身体各部分及身体的产物 身体的生理产物 某些动物分泌的有毒物质 毒气；毒液（尤指蛇的毒液） ἰὸς ἀσπίδων ὑπὸ τὰ χείλη αὐτῶν  ‘the poison of asps is under their lips’  「他们的嘴唇里有毒蛇的毒液」 (罗 3:13)

(b)

2.60 自然物质 金属 由于金属缓缓氧化而产生的物质（铁的铁銹，金和银的变色） 銹；晦暗 ὁ χρυσὸς ὑμῶν καὶ ὁ ἄργυρος κατίωται καὶ ὁ ἰὸς αὐτῶν εἰς μαρτύριον ὑμῖν ἔσται  ‘your gold and silver will be covered with tarnish, and the tarnish will serve as a witness against you’  「你们的金银都生銹了；这銹要作为控告你们的证据」 (雅 5:3) 纯金不易受到氧化作用的影响，但很多古代世界的金子都是不纯的，因此会发生氧化和失去光泽。然而，在大多数语言中，说金银「生銹」是不恰当的。如果没有合适的词汇可以指出金银因变质而失去光泽，翻译者可以将 雅 5:3 译为「你们的金银都要变质，这要证明你们的不是」。

Ἰουδαία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.486a 人名及地名 地名 巴勒斯坦的南部 犹太；《思》犹大

(b)

93.486b 人名及地名 地名 犹太民族居住的较广阔的地区（不限于巴勒斯坦南部） 犹太

Ἰουδαΐζω

(1)

(a)

41.32 行为及相关状态 特定行为模式 习惯地实行犹太人的行为模式 过犹太人的生活；奉行犹太教 πῶς τὰ ἔθνη ἀναγκάζεις Ἰουδαΐζειν;  ‘how is it that you force Gentiles to live Jewish?’ or ‘how can you try to force Gentiles to live Jewish?’  「怎么就勉强外邦人按照犹太人的样子生活呢？」或「怎么能勉强外邦人按照犹太人的样子生活呢？」 (加 2:14) 在一些语言中，「过犹太人的生活」等表达可以译成「像犹太人那样生活」，或「做犹太人做的事」。

Ἰουδαϊκός

(1)

ή，όν

(a)

93.171 人名及地名 人名 ［参Ἰουδαϊκῶς］ （Ἰουδαῖος「犹太人」93.172 的衍生词）与犹太民族有关的 犹太人的

Ἰουδαϊκῶς

(1)

(a)

93.171 人名及地名 人名 ［参Ἰουδαϊκός］ （Ἰουδαῖος「犹太人」93.172 的衍生词）与犹太民族有关的 犹太人的；犹太化

Ἰουδαῖος

(1)

α ον

(a)

93.487 人名及地名 地名 （Ἰουδαία「犹太」93.486 的衍生词）指属于犹太的，与犹太有关的 犹太；《思》犹太

(2)

ου＜阳＞

(a)

93.172 人名及地名 人名 （Ἰούδας[a]「犹大」93.173，和 Ἰούδας[c]「犹大」93.488 的衍生词）1 种族名称，指属于犹太民族的人 犹太人；《思》犹太人 《新约》常用 οἱ Ἰουδαῖοι 来指犹太人、耶路撒冷及周边的居民、耶路撒冷的当权者，甚至那些对耶稣怀有敌意的人。

(3)

ης＜阴＞

(a)

93.170 人名及地名 人名 （Ἰούδας[a]「犹大」93.173，和 Ἰούδας[c]「犹大」93.488 的衍生词）1 种族名称，指属于犹太民族的妇人 犹太女子；《思》犹太籍

____________________________________________________

1 在历史上，这些衍生词既与犹大这个人的名字有关，也与以犹大支派为名的地区有关。

Ἰουδαϊσμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

41.33 行为及相关状态 特定行为模式 犹太人的信仰和习俗体系 犹太教；奉行犹太教；犹太人的宗教 προέκοπτον ἐν τῷ Ἰουδαϊσμῷ ὑπὲρ πολλοὺς συνηλικιώτας ἐν τῷ γένει μου  ‘I was ahead of most fellow Jews of my age in my practice of Judaism’  「在犹太教中，我比本国许多同辈的人更激进」 (加 1:14) 在 加 1:14，Ἰουδαϊσμός 通常可以译成：「犹太宗教」，或「犹太人信仰和行为的方式」，或「犹太人思想和做事的方式」。

Ἰούδας

(1)

α＜阳＞

(a)

93.173a 人名及地名 人名 来自加略城的犹大，是耶稣的十二门徒之一，也是出卖耶稣的人 犹大；《思》犹达斯

(b)

93.173b 人名及地名 人名 雅各的儿子，耶稣的十二门徒之一 犹大；《思》犹达

(c)

93.173c 人名及地名 人名 耶稣的弟弟 犹大；《思》犹达

(d)

93.173d 人名及地名 人名 在大马士革接待保罗的人 犹大

(e)

93.173e 人名及地名 人名 别号巴撒巴，是耶路撒冷教会的领袖，也是保罗的同工 犹大；《思》犹达

(f)

93.173f 人名及地名 人名 加利利人，一名革命领袖 犹大；《思》犹达

(g)

93.173g 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，约瑟的儿子 犹大；《思》犹达

(h)

93.173h 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，雅各的儿子，以色列犹大支族的先祖 犹大

(i)

93.174 人名及地名 人名 犹大支族 犹大

(j)

93.488 人名及地名 地名 犹大支族的领地 犹大

Ἰουλία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.175 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单出现的一名女信徒，罗 16:15 犹利亚；《思》犹里雅

Ἰούλιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.176 人名及地名 人名 罗马御营的一名百夫长 犹流；《思》犹里约

Ἰουνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.177 人名及地名 人名 Ἰουλία 93.175 的另一种拼写法（罗 16:15，校勘栏） 犹利亚；《思》犹里雅

Ἰουνιᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.178 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单中出现的犹太基督徒，罗 16:7 犹尼亚；《思》犹尼雅

Ἰοῦστος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.179a 人名及地名 人名 约瑟巴撒巴的别名，是替补加略人犹大作使徒的两名候选人之一 犹士都；《思》犹斯托

(b)

93.179b 人名及地名 人名 全名提多犹士都，是哥林多一个归信主的犹太人 徒 18:7) 犹士都；《思》犹斯托

(c)

93.179c 人名及地名 人名 耶数的别名，是保罗的同工 犹士都；《思》犹斯托

ἱππεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

55.21 军事活动 士兵及军官 ［参ἱππικός］ 骑马作战的士兵 马兵；骑兵 τῇ δὲ ἐπαύριον ἐάσαντες τοὺς ἱππεῖς ἀπέρχεσθαι σὺν αὐτῷ ὑπέστρεψαν εἰς τὴν παρεμβολήν  ‘the next day (the soldiers) returned to the camp and let the horsemen go on with him’  「第二天，他们把保罗交给骑兵队护送，就回军营去了」 (徒 23:32)

ἱππικός  (ἱππικόν)

(1)

(a)

55.21 军事活动 士兵及军官 ［参ἱππεύς］ 骑马作战的士兵 马兵；骑兵 ὁ ἀριθμὸς τῶν στρατευμάτων τοῦ ἱππικοῦ δισμυριάδες μυριάδων  ‘the number of the cavalry soldiers was two hundred million’  「骑兵队的数目有两亿」 (启 9:16)

ἵππος

(1)

ου＜阳＞

(a)

4.29 动物 动物 大型家养单蹄四足动物；拉丁语学名：Equus caballus；比今天的马矮而粗壮，头较短，脖子较粗；高约 122-142 厘米，身长约有 2.1 米；毛色从深棕色至浅棕色不等；素食动物；用于战场上，可以乘骑，也可以拉战车；象徵军事实力；与太阳相提并论，据说太阳是乘着战车横越天空的 马 εἰ δὲ τῶν ἵππων τοὺς χαλινοὺς εἰς τὰ στόματα βάλλομεν  ‘if we put bits into the mouths of horses’  「我们若把嚼环放在马嘴里」 (雅 3:3) 世界各地都有马（至少知道马），所以要找到一个合适的词汇并不困难。然而，在某些情况下，马的表达方式似乎比较奇怪。例如，在台湾的赛德克语中，马的字面意思是「士兵的母牛」。

ἶρις

(1)

ιδος＜阴＞

(a)

1.38 地理物体及特徵 大气的物体 圆形或半圆形的光带，有色的或无色的 1 彩虹或晕轮 ἶρις κυκλόθεν τοῦ θρόνου  ‘all around the throne there was a rainbow’ or ‘... circle of light’  「有彩虹围着宝座」或「宝座周围有一道光圈」 (启 4:3) 在 启 4:3 和 启 10:1 中（《新约》中唯一出现 ἶρις 的地方），这词可能是指彩虹或晕轮。在某些语言中，人们会用「光之弓」、「光之弧线」或「光之带」来表达「彩虹」的意思。表达「晕轮」则描述为「光之圈」、「光之环」，或「围绕某物的光带」，后面说明光带所包围的物体。

____________________________________________________

1 ἶρις「虹」或「晕」也可以指事件而非物体，但是考虑到这个现象的相对固定的完形（Gestalt），从主位归类的角度来看，最好将ἶρις视为一个物体。

Ἰσαάκ

(1)

＜阳＞

(a)

93.180 人名及地名 人名 亚伯拉罕的儿子，雅各和以扫的父亲 以撒；《思》依撒格

ἰσάγγελος

(1)

ον

(a)

12.29 超自然生物及力量 超自然生物 指类似天使的人 和天使一样 ἰσάγγελοι γάρ εἰσιν καὶ υἱοί εἰσιν θεοῦ  ‘for they are like angels and are sons of God’  「因为他们和天使一样……是上帝的儿子了」 (路 20:36)

Ἰσκαριώθ  (Ἰσκαριώτης)

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.181 人名及地名 人名 这名称用以识别出卖耶稣的犹大（可能是根据一个地方名；见 93.496）（可 3:19） 加略人；《思》依斯加略（人）

ἴσος

(1)

η，ον

(a)

58.33 性质，类别，示例 同类或同等 在数目、大小、质量或特徵上相等的 平等；相等；一样 ἴσον ἑαυτὸν ποιῶν τῷ θεῷ  ‘making himself equal with God’  「把自己和上帝看为同等」 (约 5:18) τὸ μῆκος καὶ τὸ πλάτος καὶ τὸ ὕψος αὐτῆς ἴσα ἐστίν  ‘the length and breadth and height of it are the same’  「长、宽、高都是一样」 (启 21:16)

ἰσότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

58.32 性质，类别，示例 同类或同等 平等的状态（意思是具有平等的特点或特性） 平等 ἀλλ᾽ ἐξ ἰσότητος  ‘but as a matter of equality’  「而是要均等」 (林后 8:13)

ἰσότιμος

(1)

ον

(a)

58.34 性质，类别，示例 同类或同等 具有同等重要性或价值的 平等的；同一种的；同样的 τοῖς ἰσότιμον ἡμῖν ... πίστιν  ‘faith ... of a kind equivalent to ours’ or ‘faith ... of the same kind as ours’  「与我们同得一样宝贵信心的人」 (彼后 1:1)

ἰσόψυχος

(1)

ον

(a)

26.5 心理官能 有相同想法或态度的 有相同想法的；有相同态度的；同心的 οὐδένα γὰρ ἔχω ἰσόψυχον, ὅστις γνησίως τὰ περὶ ὑμῶν μεριμνήσει  ‘for I have no one of the same mind who really is concerned for you’  「因为我没有别人与我同心，真正关怀你们的事」 (腓 2:20) 在一些语言中，ἰσόψυχος 可以译成「按照相同方式思想的人」，或者「有同样感受的人」，后者的「感受」相当于「态度」的意思。

Ἰσραήλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.182a 人名及地名 人名 即先祖雅各，以色列是上帝给他起的另一个名字 以色列

(b)

93.182b 人名及地名 人名 以色列民族，雅各和他十二个儿子的后裔 以色列

(c)

93.182c 人名及地名 人名 基督徒，比喻为真正的以色列人 以色列人；以色列民

Ἰσραηλίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.183 人名及地名 人名 （Ἰσραήλ [b]「以色列」93.182 的衍生词）种族名称，指属于以色列民族的人 以色列人；《思》以色列人

Ἰσσαχάρ

(1)

＜阳＞

(a)

93.184 人名及地名 人名 利亚给雅各生的第五个儿子，以色列十二支族的祖先之一 以萨迦；《思》依撒加尔

ἵστημι  (ἵσταμαι)

(1)

(a)

85.40 在空间存在 放置，安置 使人来到某个地方，不一定是站在那里 使来到；使站在；在那里 προσκαλεσάμενος παιδίον ἔστησεν αὐτὸ ἐν μέσῳ αὐτῶν  ‘calling a child, he placed him in the midst of them’  「叫一个小孩子来，让他站在他们当中」 (太 18:2) Ἀγαγόντες δὲ αὐτοὺς ἔστησαν ἐν τῷ συνεδρίῳ  ‘they brought them in and made them stand before the council’  「他们把使徒带来了，就叫他们站在议会前」 (徒 5:27) ἔστησάν τε μάρτυρας ψευδεῖς λέγοντας  ‘false witnesses were there who said ...’  「假见证人来说」 (徒 6:13) ἵστημι[a] 很可能暗示一个站立的姿势，但焦点不在于姿势，而在于位置。

(b)

76.20 能力，力量 承认某事物的有效性 坚持；拘守；接受……的有效性 ἀλλὰ νόμον ἱστάνομεν  ‘but we uphold the Law’  「相反，我们是支持律法」 (罗 3:31)

(c)

76.21 能力，力量 确立是有效和生效的 确立；授权；使生效 τὴν ἰδίαν [δικαιοσύνην] ζητοῦντες στῆσαι  ‘seeking to establish their own righteousness’ or ‘... their own way of being put right with God’  「想要立自己的义」或「想要用他们自己的方式与上帝和好」 (罗 10:3) ἀναιρεῖ τὸ πρῶτον ἵνα τὸ δεύτερον στήσῃ  ‘he does away with the first in order to establish the second’  「可见他除去在先的，为要立定在后的」 (来 10:9) 在翻译 来 10:9 中的这个表达时，翻译者可能需要说明「在先的」和「在后的」是什么；这里是对比旧约的献祭制度与基督的舍命牺牲。

(d)

57.158 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 付钱，可能有称量或数出一笔钱的意思 付钱 οἱ δὲ ἔστησαν αὐτῷ τριάκοντα ἀργύρια  ‘they paid him thirty silver coins’  「他们给了他三十块银钱」 (太 26:15a)

(e)

30.87 思考 选择，拣选，宁取 建议或提出特定的选择 选择；推举 ἔστησαν δύο, Ἰωσὴφ ... καὶ Μαθθίαν  ‘so they selected two men: Joseph ... and Matthias’  「于是他们推举两个人，……约瑟，和马提亚」 (徒 1:23) 关于 ἵστημι 在 徒 1:23 中的另一种解释，见 33.343。

(f)

33.343 沟通 推荐，提议 指某人或某物非常适合某一特定目的 建议；推荐；推举 καὶ ἔστησαν δύο  ‘and they proposed two persons’  「于是他们推举两个人」 (徒 1:23) 关于 ἵστημι 在 徒 1:23 中的另一种解释，见 30.87。

(g)

17.1 姿势及与姿势有关的事件 站立 ［参στήκω］ 站立的姿势2 站立 ἐν τῷ ἱερῷ ἑστῶτες καὶ διδάσκοντες τὸν λαόν  ‘standing in the Temple and teaching the people’  「站在圣殿里教导百姓」 (徒 5:25)

(h)

17.6 姿势及与姿势有关的事件 站立 ［参ἀνίστημι］ 采取站立的姿势 站着；站起来 εἱστήκει ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔκραξεν λέγων  ‘Jesus stood up and said in a loud voice’  「耶稣站着高声说」 (约 7:37) 在 约 7:37 的上下文中，耶稣一直在教导人，因此可以假定他像一般拉比那样是坐着的。但在这段引言之后的不寻常宣言，不仅因为耶稣站起来，并且因为他大声宣告，而产生更大的强调作用。

(i)

85.8 在空间存在 在某个地方 在某个地方，可能暗示站立姿势，但重点是地点 在 εἰσίν τινες τῶν ὧδε ἑστώτων οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ..  ‘there are some here who will not die until ...’  「在这里的人，有的不会死，直至……」 (太 16:28)

(j)

68.42 时态 停止 ［参κοπάζω］ 停止，指的是某种运动 止住；停止；停下来 παραχρῆμα ἔστη ἡ ῥύσις τοῦ αἵματος αὐτῆς  ‘suddenly the flow of her blood stopped’  「她的血崩立刻止住了」 (路 8:44) καὶ ἐκέλευσεν στῆναι τὸ ἅρμα  ‘and he ordered the carriage to stop’  「于是他吩咐把车停下来」 (徒 8:38)

(k)

13.90 是，变成，存在，发生 存在 继续存在，可能暗示有一些阻力 继续；继续存在 πᾶσα πόλις ἢ οἰκία μερισθεῖσα καθ᾽ ἑαυτῆς οὐ σταθήσεται  ‘every city or household divided against itself will not continue to exist’  「任何城镇或家庭自相分裂，就不会继续存立」 (太 12:25) 有些语言最好把 太 12:25 中的 οὐ σταθήσεται 翻译为「必成废墟」或「必被毁灭」。

(l)

13.29 是，变成，存在，发生 状态 在某个特定的状态下坚定地或根深蒂固地继续 坚定地保持；坚定不移地继续 καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ οὐκ ἔστηκεν  ‘and he has not remained in the truth’ or ‘and he has never been on the side of truth’  「他不守真理」或「他不站在真理的一边」 (约 8:44) εἰς τὴν χάριν ταύτην ἐν ᾗ ἑστήκαμεν  ‘into this grace in which we firmly remain’  「进入现在所坚定地保持的这恩典中」 (罗 5:2) ὃ καὶ παρελάβετε, ἐν ᾧ καὶ ἑστήκατε  ‘which you received and in which you continue firm’  「这福音你们已经领受了，并且靠着它站立稳固了」 (林前 15:1)

(m)

31.7 持有观点，相信，信赖 有意见，持有观点 ἵσταμαι ἐν τῇ καρδίᾳ  （习语，直译：在心里站稳）继续有自己的观点 坚持自己的意见；继续自己的观点 ὃς δὲ ἕστηκεν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ ἑδραῖος  ‘whoever is firmly of the opinion’ or ‘who is firmly convinced of his views’  「心里坚定」或「坚持自己的意见」 (林前 7:37)

____________________________________________________

1 ἵστημι在太 26:15可以解作仅指「开价」，但是考虑到太 27:3中的陈述（见57.157），显然是实际支付了金钱而非仅仅开价，尽管付钱可能发生在背叛之后。

2 ἵσταμαι[a]和στήκω[a]似乎只是在语言层面或语域上有区别，στήκω是一个新的形式，可能更口语化一些。

ἱστορέω

(1)

(a)

34.52 联合 探望 探访，目的是得到信息 1 探访并获取信息 Ἔπειτα μετὰ ἔτη τρία ἀνῆλθον εἰς Ἱεροσόλυμα ἱστορῆσαι Κηφᾶν  ‘it was three years later that I went to Jerusalem to visit Cephas and get information from him’  「过了三年，我才上耶路撒冷去见矶法，从他那里得到信息」 (加 1:18) 「拜访矶法并从他那里得到信息」，其中的「从他那里得到信息」更可译为「从他那里了解一些事」或「让他告诉我我需要知道的事」。

____________________________________________________

1 ἱστορέω也许最好解作结合了两个不同的语义域：（1）语义域34「联系」，与探望有关；（2）语义域33「沟通」，与索求信息有关。这是意思涵盖两个语义域的典型例子。

ἰσχυρός

(1)

ά，όν

(a)

76.11 能力，力量 形容拥有能力 有能力的；强大的；强壮的 τὰ ἀσθενῆ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ θεός, ἵνα καταισχύνῃ τὰ ἰσχυρά  ‘God chose the weak things of the world in order to put to shame the powerful’  「上帝拣选了世上软弱的，为了使强壮的羞愧」 (林前 1:27)

(b)

79.63 物体的特徵 强壮的，软弱的 形容强壮和充满活力的 强壮的；精力充沛的 ὅταν ὁ ἰσχυρὸς καθωπλισμένος φυλάσσῃ τὴν ἑαυτοῦ αὐλήν  ‘when a strong man who is fully armed guards his house’  「壮士全副武装，看守自己的住宅」 (路 11:21)

(c)

78.16 程度 多，少（正负程度） 在程度量表上的一个高点，暗示在活动或状态中包含力量 大；大大地；强有力的；严重的 λιμὸς ἰσχυρὰ  ‘a severe famine’  「严重的饥荒」 (路 15:14) ἰσχυρὰν παράκλησιν ἔχωμεν  ‘we were greatly encouraged’  「大得安慰」 (来 6:18)

(d)

87.44 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 指地位高，可能是因为个人能力强 有能力的；伟大的 οἱ πλούσιοι καὶ οἱ ἰσχυροὶ ... ἔκρυψαν ἑαυτοὺς  ‘the rich and the great ... hid themselves’  「富户、壮士……都藏在……」 (启 6:15)

ἰσχύς

(1)

ύος＜阴＞

(a)

74.8 能够，有能力 非凡的能力，很可能有个人潜能的含意 能力；力量 ἀγαπήσεις κύριον τὸν θεόν σου ... ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου  ‘love the Lord your God ... with all your strength’ or ‘... with your whole being’  「尽力爱主—你的上帝」或「用整个生命……」 (可 12:30) 在一些语言中，「尽力爱主」这句表达如果是指身体的力量，那么是没有意义的，因此可能需要译成「竭尽所能地爱主你的上帝」。需要注意的是，在 可 12:30 等经文中，καρδίαψυχήδιάνοια 中的词汇和 ἰσχύς 并不是指人完全不同的部分或方面；相反，这四个词汇合起来强调整个人。在一些语言中，要表达这种全人的意思，可以说：「用你全部的感觉和思想去爱上帝」。

(b)

79.62 物体的特徵 强壮的，软弱的 身体的力量 力量；能力 ἐξ ἰσχύος ἧς χορηγεῖ ὁ θεός  ‘with the strength which God provides’  「按着上帝所赐的力量」 (彼前 4:11)

ἰσχύω

(1)

(a)

74.9 能够，有能力 （ἰσχύς[a]「能力」74.8 的衍生词）具有做或经历某事的特殊个人能力 1 能；能够；有力量；有足够力气；非常能够 πολλοί ... ζητήσουσιν εἰσελθεῖν καὶ οὐκ ἰσχύσουσιν  ‘many people ... will try to go in, but they will not be able to’  「有许多人想要进去，却不能」 (路 13:24) πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με  ‘I am able to face all conditions by the one who makes me able (to do it)’  「我靠着那赐给我能力的，一切都能够应付」 (腓 4:13)

(b)

79.64 物体的特徵 强壮的，软弱的 ［参κατισχύω］ 身体足够强壮去做某事 足够强壮去做；有足够力量去做；有力气；能够 σκάπτειν οὐκ ἰσχύω  ‘I am not strong enough to dig’  「挖地没有力气」 (路 16:3)

(c)

23.130 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 健康的状态，有健壮和充满活力的含义 健康的 Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ ἀλλ᾽ οἱ κακῶς ἔχοντες  ‘people who are healthy do not need a doctor, but (only) those who are sick’  「健康的人用不着医生，有病的人才用得着」 (可 2:17)

____________________________________________________

1 请注意，ἰσχύω[a]可以不带动词补语，因此可以译成「能够做」或「能够胜过」，如启 12:8（καὶ οὐκ ἴσχυσεν「它不能得胜」）。然而，在某些语言中，启 12:8的这句话最好译为「它被打败了」。

ἴσως

(1)

(a)

71.11 状况 很可能，不大可能 形容某事发生的概率很高 很可能；也许 πέμψω τὸν υἱόν μου τὸν ἀγαπητόν· ἴσως τοῦτον ἐντραπήσονται  ‘I will send my own son, whom I love; they are likely to respect him’  「我要打发我的爱子去，或许他们会尊敬他」 (路 20:13) 在 路 20:13，虽然希腊文词汇 ἴσως 暗示很有希望得到成功的结果，但是上下文暗示该判断是错误的，所以有些翻译者将 ἴσως 译成「或许」、「也许」。

Ἰταλία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.489 人名及地名 地名 意大利 意大利；《和》义大利

Ἰταλικός

(1)

ή，όν

(a)

93.490 人名及地名 地名 （Ἰταλία「意大利」93.489 的衍生词）属于意大利的，与意大利有关的 意大利的

Ἰτουραῖος

(1)

α，ον

(a)

93.491 人名及地名 地名 （Ἰτυραία「以土利亚」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）与以土利亚有关的 以土利亚的；《思》依突勒雅的

ἰχθύδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.60 动物 鱼类及其他海洋生物 （ἰχθύς「鱼」4.59 的指小词）任何种类的小鱼 小鱼 εἶχον ἰχθύδια ὀλίγα  ‘they had a few little fish’  「他们还有几条小鱼」 (可 8:7)

ἰχθύς

(1)

ύος＜阳＞

(a)

4.59 动物 鱼类及其他海洋生物 任何海里的生物 海洋生物；鱼 ἢ καὶ ἰχθὺν αἰτήσει  ‘if he asks for a fish’  「或者求鱼」 (太 7:10) 虽然所有语言都有指鱼的词汇，至少是某些种类的鱼，但是也常会对不同种类的鱼进行区分。人们很多时候会区分有鳞的鱼和没有鳞的鱼（《旧约》中的一个重要区分，是分辨「洁净的」和「不洁净的」鱼类的依据）。有些语言区分了淡水鱼和咸水鱼，还有语言清楚区分了可以吃的鱼和不可以吃的鱼。 另外，有些语言会区分水中的活鱼，以及已经捕获、处于各个食物准备阶段的鱼。在 太 7:10 中，ἰχθύς 可能是指一块已经可供食用的鱼。

ἴχνος

(1)

(a)

41.47 行为及相关状态 模仿行为 ［参ἐπακολουθέω, ἴχνος, ἴχνος, περιπατέω, στοιχέω］ ἐπακολουθέω τοῖς ἴχνεσιν  （习语，直译：跟随轨道走）行为举止和别人一样 仿效；照别人所做的去做 ἀλλὰ καὶ τοῖς στοιχοῦσιν τοῖς ἴχνεσιν τῆς ... πίστεως  ‘but also because they live the same life of ... Faith’  「因为他们跟随了……那种信心生活」 (罗 4:12) οὐ τῷ αὐτῷ πνεύματι περιεπατήσαμεν; οὐ τοῖς αὐτοῖς ἴχνεσιν;  ‘do not he and I (literally ‘did not we ...’) act from the very same motives and behave in the same way?’  「提多与我[直译：我们]不是同心行事吗？不是步调一致吗？ 」 (林后 12:18) ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ  ‘in order that you should live as he did’ or ‘in order that you should imitate his manner of conduct’  「为要使你们像他那样生活」或「为要使你们效法他的行为」 (彼前 2:21)

(b)

41.47 行为及相关状态 模仿行为 ［参ἐπακολουθέω, ἴχνος, ἴχνος, περιπατέω, στοιχέω］ περιπατέω τοῖς ἴχνεσιν  （习语，直译：走在轨道上）行为举止和别人一样 照别人所做的去做；步调一致 ἀλλὰ καὶ τοῖς στοιχοῦσιν τοῖς ἴχνεσιν τῆς ... πίστεως  ‘but also because they live the same life of ... Faith’  「因为他们跟随了……那种信心生活」 (罗 4:12) οὐ τῷ αὐτῷ πνεύματι περιεπατήσαμεν; οὐ τοῖς αὐτοῖς ἴχνεσιν;  ‘do not he and I (literally ‘did not we ...’) act from the very same motives and behave in the same way?’  「提多与我[直译：我们]不是同心行事吗？不是步调一致吗？ 」 (林后 12:18) ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ  ‘in order that you should live as he did’ or ‘in order that you should imitate his manner of conduct’  「为要使你们像他那样生活」或「为要使你们效法他的行为」 (彼前 2:21)

(c)

41.47 行为及相关状态 模仿行为 ［参ἐπακολουθέω, ἴχνος, ἴχνος, περιπατέω, στοιχέω］ στοιχέω τοῖς ἴχνεσιν  （习语，直译：跟随轨道走）行为举止与某人相同 模仿；仿效；照其他人所做的去做 ἀλλὰ καὶ τοῖς στοιχοῦσιν τοῖς ἴχνεσιν τῆς ... πίστεως  ‘but also because they live the same life of ... Faith’  「因为他们跟随了……那种信心生活」 (罗 4:12) οὐ τῷ αὐτῷ πνεύματι περιεπατήσαμεν; οὐ τοῖς αὐτοῖς ἴχνεσιν;  ‘do not he and I (literally ‘did not we ...’) act from the very same motives and behave in the same way?’  「提多与我[直译：我们]不是同心行事吗？不是步调一致吗？ 」 (林后 12:18) ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ  ‘in order that you should live as he did’ or ‘in order that you should imitate his manner of conduct’  「为要使你们像他那样生活」或「为要使你们效法他的行为」 (彼前 2:21)

Ἰωαθάμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.185 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 约坦；《思》约堂

Ἰωακείμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.186 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员（校勘栏，在插入的 τὸν Ἰωακεὶμ, Ἰωακείμ δὲ ἐγέννησεν 中） 约雅斤

Ἰωανάν

(1)

＜阳＞

(a)

93.187 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 约亚拿；《思》约哈南

Ἰωανᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.189 人名及地名 人名 ［参Ἰωαννᾶς］ Ἰωάννης[e] 的另一种拼写法（约 1:42，校勘栏） 约翰；《思》若望

Ἰωάννα

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.188 人名及地名 人名 苦撒的妻子；苦撒是希律安提帕官邸的官员 《和2010》《和》约亚拿；《现》约亚娜；《思》约安纳

Ἰωαννᾶς  (Ἰωανᾶς)

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.189 人名及地名 人名 ［参Ἰωανᾶς］ Ἰωάννης[e] 的另一种拼写法（约 1:42，校勘栏） 约翰；《思》若望

Ἰωάννης

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.190a 人名及地名 人名 施洗者约翰 约翰；《思》若翰

(b)

93.190b 人名及地名 人名 耶稣的十二门徒之一，是西庇太的儿子，雅各的兄弟 约翰，《思》若望 有些人认为 Ἰωάννης[b] 和 Ἰωάννης[c] 是同一个人。

(c)

93.190c 人名及地名 人名 《启示录》的作者 约翰；《思》若望 有些人认为 Ἰωάννης[b] 和 Ἰωάννης[c] 是同一人。

(d)

93.190d 人名及地名 人名 约翰．马可，保罗的同工马可的别称 约翰；《思》若望

(e)

93.190e 人名及地名 人名 西门彼得和安德烈的父亲 约翰；《思》若望

(f)

93.190f 人名及地名 人名 犹太议会的成员 约翰；《思》若望

Ἰώβ

(1)

＜阳＞

(a)

93.191 人名及地名 人名 旧约《约伯记》的中心人物 约伯

Ἰωβήδ

(1)

＜阳＞

(a)

93.192 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是波阿斯和路得的儿子，耶西的父亲，大卫的祖父 俄备得；《思》敖贝得

Ἰωδά

(1)

＜阳＞

(a)

93.193 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是约亚拿的儿子 《和2010》《和》犹大；《现》约大；《思》约达

Ἰωήλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.194 人名及地名 人名 旧约时期南国犹大的先知 约珥；《思》岳厄尔

Ἰωνάθας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.195 人名及地名 人名 Ἰωάννης[f] 的另一种拼写法（徒 4:6，校勘栏） 约翰；《思》若望

Ἰωνάμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.196 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是以利亚敬的儿子 约南

Ἰωνᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.197a 人名及地名 人名 旧约先知（太 12:39） 约拿；《思》约纳

(b)

93.197b 人名及地名 人名 Ἰωάννης[e] 的另一种拼写法（约 1:42，校勘栏） 约拿；《思》约纳

Ἰωράμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.198 人名及地名 人名 耶稣家谱中提到的犹大王 约兰

Ἰωρίμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.199 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是玛塔的儿子 约令；《思》约楞

Ἰωσαφάτ

(1)

＜阳＞

(a)

93.200 人名及地名 人名 耶稣家谱中提到的犹大王 约沙法；《思》约沙法特

Ἰωσῆς

(1)

ῆ或ῆτος＜阳＞

(a)

93.201a 人名及地名 人名 耶稣的弟弟；见 Ἰωσήφ [d] 《和》约西；《现》约瑟；《思》若瑟

(b)

93.201b 人名及地名 人名 小雅各的兄弟 《和》约西；《现》约瑟；《思》若瑟

Ἰωσήφ

(1)

＜阳＞

(a)

93.202a 人名及地名 人名 拉结为雅各所生的儿子，是一个以色列支族的先祖 约瑟；《思》若瑟

(b)

93.202b 人名及地名 人名 耶稣的母亲马利亚的丈夫 约瑟；《思》若瑟

(c)

93.202c 人名及地名 人名 亚利马太人，耶稣的门徒，犹太议会的成员 约瑟；《思》若瑟

(d)

93.202d 人名及地名 人名 耶稣的弟弟 《和》约西；《现》约瑟；《思》若瑟

(e)

93.202e 人名及地名 人名 在塞浦路斯出生的利未人，又名巴拿巴 约瑟；《思》若瑟

(f)

93.202f 人名及地名 人名 初期教会的信徒，家族姓氏是巴撒巴，他又名犹士都，是替补加略人犹大作使徒的两名候选人之一 约瑟；《思》若瑟

(g)

93.202g 人名及地名 人名 马利亚（Μαρία [d]）的儿子，小雅各的兄弟 《和》约西；《现》约瑟；《思》若瑟

(h)

93.202h 人名及地名 人名 耶稣家谱中的两个人（路 3:24） 约瑟；《思》约色夫

Ἰωσήχ

(1)

＜阳＞

(a)

93.203 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 《和2010》《和》约瑟；《现》约色克；《思》约色黑

Ἰωσίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.204 人名及地名 人名 耶稣家谱中提到的犹大王 约西亚；《思》约史雅

ἰῶτα

(1)

＜中＞

(a)

33.36 沟通 书面语言 希腊文字母中最小的字母（等同于希伯来文字母 yod） 一点；最小的字母；细小的标记 ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου  ‘not one small letter or part of a letter shall pass away from the Law’  「律法的一点一画也不能废去」 (太 5:18) 见 33.37 的讨论。

κἀγώ

(1)

(a)

92.1 话语的参照人物 说话者 ［参ἐγώ］ = καί + ἐγώ；指说话者（ἐγώ 词形还有强调的意思） 我也 「第一人称、第二人称和第三人称」等术语表明了希腊文中的正常次序，要列出参与者的时候，第一人称总是首先出现。第二人称居于第二位，而第三人称则处于第三个相对位置。然而，在英语里面保持这个次序可能会显得不礼貌，因此在 约 10:30 中，英语译本通常译作「the Father and I are one」（「父亲和我原为一」），但中文方面并没有这个问题。

καθά

(1)

(a)

64.14 比较 表示事件和状态相似，可能暗示某事物与另一事物相符合 正如；依照；照着；与……相比 καθὰ συνέταξέν μοι κύριος  ‘just as the Lord had ordered me’  「正如主所指示我的」 (太 27:10)

καθαίρεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

20.54 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 ［参καθαιρέω, καταλύω］ 通过拆卸完全摧毁 毁灭；拆毁；破坏 ἀλλὰ δυνατὰ τῷ θεῷ πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωμάτων  ‘but God's powerful weapons, with which to tear down strongholds’  「是上帝大能的武器，能够摧毁坚固的堡垒。」 (林后 10:4)

(b)

74.16 能够，有能力 使某人或某事物减少或失去能力 使软弱；拆毁；摧毁；使能力降低 κατὰ τὴν ἐξουσίαν ἣν ὁ κύριος ἔδωκέν μοι εἰς οἰκοδομὴν καὶ οὐκ εἰς καθαίρεσιν  ‘according to the authority which the Lord has given me to build you up, not to tear you down’ or ‘... to strengthen and not to weaken’  「照主所给我的权柄……是为造就人，而不是为摧毁人。」 (林后 13:10)

καθαιρέω

(1)

(a)

15.110 线性运动 下来／下去，下降 使某人或某物被取下来 取下来；放下来 ἴδωμεν εἰ ἔρχεται Ἠλίας καθελεῖν αὐτόν  ‘let us see if Elijah will come and lower him’  「让我们看看以利亚会不会来把他放下。」 (可 15:36) 关于 καθαιρέω 在 可 15:36 中的另一个解释，见 15.199。

(b)

15.199 线性运动 携带，负担 把某物从一个点取下到另一个点 取下来；拿下来 ἴδωμεν εἰ ἔρχεται Ἠλίας καθελεῖν αὐτόν  ‘let us see if Elijah will come and take him down’  「让我们看看以利亚会不会来把他放下。」 (可 15:36) 关于 καθαιρέω 在 可 15:36 中的另一个解释，见 15.110。

(c)

20.54 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 ［参καθαίρεσις, καταλύω］ 通过拆卸完全摧毁 毁灭；拆毁；破坏 καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω  ‘I will tear my barns down and build bigger ones’  「我要拆掉我的仓库，建造更大的」 (路 12:18) 翻译 路 12:18 时必须清楚表明拆掉仓房是有目的的，并且拆卸仓房所得的材料大概会用来建造更大的仓房。

(d)

20.42 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 通过征服来毁灭 毁灭；覆灭 καθελὼν ἔθνη ἑπτὰ ἐν γῇ Χανάαν  ‘he destroyed seven nations in the land of Canaan’  「他消灭了迦南地七族的人」 (徒 13:19)

(e)

13.38 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἀφαιρέω, λύω, περιαιρέω］ 使某个状态停止 1 除去；除掉 καθαιρεῖσθαι τῆς μεγαλειότητος αὐτῆς  ‘and to have her greatness done away with’  「连她的威荣也要完全丧失了！」 (徒 19:27)

____________________________________________________

1 13.38这一组词汇的意思无疑存在一些重要的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

καθαίρω

(1)

(a)

79.49 物体的特徵 干净的，肮脏的 ［参καθαρίζω］ 使某物变得洁净 使洁净；清洗；清洁 πᾶν τὸ καρπὸν φέρον καθαίρει αὐτὸ  ‘every (branch) that bears fruit he cleanses’  「凡结果子的，他就修剪干净」 (约 15:2) 在 约 15:2，καθαίρω 也可以解作「修剪枝子」（见 43.12），因此这里是一语双关，利用 καθαίρω 一词的两种不同意思。

(b)

43.12 农耕 把不结果子的枝子剪掉，或修剪结果子的枝子，使枝子结果子更多 取走；修剪；剪去 πᾶν τὸ καρπὸν φέρον καθαίρει αὐτὸ  ‘every (branch) that bears fruit, he prunes it’  「凡结果子的，他就修剪」 (约 15:2)

καθάπερ

(1)

(a)

64.15 比较 表示事件和状态之间的比较，语气强烈 1 就像；正如 καθάπερ καὶ Δαυὶδ λέγει τὸν μακαρισμὸν τοῦ ἀνθρώπου ᾧ ὁ θεὸς λογίζεται δικαιοσύνην χωρὶς ἔργων  ‘just as also David spoke of the blessedness of a person to whom God reckons righteousness apart from works’  「正如大卫称那在行为之外蒙上帝算为义的人」 (罗 4:6) μηδὲ γογγύζετε, καθάπερ τινὲς αὐτῶν ἐγόγγυσαν  ‘do not grumble as some of them grumbled’  「你们也不可像他们有些人那样发怨言」 (林前 10:10)

____________________________________________________

1 需要指出，在希腊文新约抄本中，καθάπερ和καθώσπερ通常是两个不同的拼写法。正如ὥσπερ和ὡσπερεί（64.13）与ὡς[a]和ὡσεί[a]（64.12）不同，καθάπερ和καθώσπερ的语气似乎也比καθά和καθώς[c]（64.14）更强。

καθάπτω

(1)

(a)

18.7 连接 抓紧，抓住 抓住并附着 抓住；系牢 καθῆψεν τῆς χειρὸς αὐτοῦ  ‘(a snake) fastened onto his hand’  「缠住他的手」 (徒 28:3) 有些语言可能需要把 徒 28:3 中这句话翻译为「蛇咬住他的手不放」。

καθαρίζω

(1)

(a)

79.49 物体的特徵 干净的，肮脏的 ［参καθαίρω］ 使某物变得洁净 使洁净；清洗；洗净 καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος  ‘you clean the outside of the cup and plate’  「你们洗净杯盘的外面」 (太 23:25)

(b)

53.28 宗教活动 净化，洁净 ［参καθαρισμός, καθαρότης］ 除去礼仪上的污秽或不洁 洁净；清洁；除去污秽 ἐκαθαρίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα  ‘his leprosy was cleansed’ (太 8:3) Ἃ ὁ θεὸς ἐκαθάρισεν, σὺ μὴ κοίνου  ‘do not consider unclean what God has made clean’  「上帝所洁净的，你不可当作污俗的。」 (徒 10:15) 词根为 καθαρ 的这组词汇，重点似乎在于消除礼仪上的不洁净。从人类学的角度看，这里的意思是除去礼仪上的污秽，或者说是除去消极禁忌。这组词根为 καθαρ 的词汇似乎与 ἁγνίζω[a] 和 ἁγνισμός「洁净」（53.30）不同，后者不仅包括除去礼仪上的污秽，还暗示献给上帝或在礼仪上可接纳的积极状态。ἁγιάζω[a]、ἁγιασμός、ἁγιωσύνη[b] 和 ἅγιος[b]（53.44-46）等词的重点，在于分别为圣和献给上帝的积极状态，可以视为反映了所谓获得的积极禁忌，即圣洁的状态。 在 徒 10:15，洁净显然不仅包括身体上的洁净，还包括礼仪上的洁净，意思是说，除去了所谓的消极禁忌或礼仪上的污秽。 ἐκαθαρίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα「他的麻风就洁净了」（太 8:3）：麻风病得洁净或得医治包含宗教、生理和社会方面的含意。由于麻风病被视为污秽，因此病人成为在礼仪上不可接纳的人，被排除在正常的社交生活之外。除去麻风被视为一个重要的宗教事件，必须先由祭司察验，然后病人才能被视为在礼仪上洁净的。然而，有些语言不能采用「洁净麻风病人」这种说法，因为这不过是「给麻风病人洗澡」的意思，故此这句必须表达为：「医治麻风病人」或「治好麻风病人」，甚至是「使病人的麻风消失不见」。在这些情况下，翻译者通常需要提供旁注或词汇表，说明麻风病的在宗教上的含意，以及由此造成的礼仪上的污秽。

(c)

23.137 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 给人治好导致礼仪上不洁净的病 治好并使人在礼仪上洁净；治好并使人在礼仪上成为可接纳的 ἐὰν θέλῃς δύνασαί με καθαρίσαι  ‘if you want to, you can heal me and make me ritually clean’  「如果你愿意，就能使我洁净。」 (太 8:2) 由于 καθαρίζω[c] 暗示两种状态的变化：(1) 治好疾病，和 (2) 使人在礼仪上洁净或可蒙接纳，因此在一些语言中，特别是在有些上下文中，可能需要比较具体地翻译 καθαρίζω[c] 为：「治好并使其在礼仪上可蒙接纳」，或「治好并使其在礼仪上洁净」。

καθαρισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

53.28 宗教活动 净化，洁净 ［参καθαρίζω, καθαρότης］ 除去礼仪上的污秽或不洁 洁净；清洁；除去污秽 Ἐγένετο οὖν ζήτησις ἐκ τῶν μαθητῶν Ἰωάννου μετὰ Ἰουδαίου περὶ καθαρισμοῦ  ‘then some of John's disciples began arguing with a Jew about the matter of purification’  「约翰的门徒和一个犹太人辩论洁净的礼仪」 (约 3:25) 词根为 καθαρ 的这组词汇，重点似乎在于消除礼仪上的不洁净。从人类学的角度看，这里的意思是除去礼仪上的污秽，或者说是除去消极禁忌。这组词根为 καθαρ 的词汇似乎与 ἁγνίζω[a] 和 ἁγνισμός「洁净」（53.30）不同，后者不仅包括除去礼仪上的污秽，还暗示献给上帝或在礼仪上可接纳的积极状态。ἁγιάζω[a]、ἁγιασμός、ἁγιωσύνη[b] 和 ἅγιος[b]（53.44-46）等词的重点，在于分别为圣和献给上帝的积极状态，可以视为反映了所谓获得的积极禁忌，即圣洁的状态。

καθαρός

(1)

ά，όν

(a)

79.48 物体的特徵 干净的，肮脏的 形容不肮脏的 干净的；洁净的；明净的 καὶ τὸ ἐκτὸς αὐτοῦ καθαρόν  ‘then the outside (of the cup) will be clean too’  「外面也就干净了」 (太 23:26) Ὁ λελουμένος ... ἔστιν καθαρὸς ὅλος  ‘whoever has taken a bath ... is completely clean’  「凡洗过澡的人……全身就干净了」 (约 13:10)

(b)

53.29 宗教活动 净化，洁净 在礼仪上是洁净的或纯洁的 洁净的；干净的；纯洁的 πλὴν τὰ ἐνόντα δότε ἐλεημοσύνην, καὶ ἰδοὺ πάντα καθαρὰ ὑμῖν ἐστιν  ‘but give what is (in your cups and plates) to the poor (literally ‘as charity’) and everything will be clean for you’  「只要把杯盘里面的东西送给穷人，对你们来说，一切都算洁净了。」 (路 11:41) 在一些语言中，路 11:41 的 καθαρός 可以译作「在上帝眼中是洁净的」，甚至是「在上帝眼中是正确的」。 在一些语言中，「身体的清洁」与「礼仪上可接纳或洁净」之间并没有联系。因此，路 11:41 和类似上下文中的 καθαρός 可以译成：「蒙上帝接纳的」或「在上帝眼中视为美好的」或「上帝认为是美好的」。

καθαρότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

53.28 宗教活动 净化，洁净 ［参καθαρίζω, καθαρισμός］ 除去礼仪上的污秽或不洁 洁净；清洁；除去污秽 εἰ γὰρ τὸ αἷμα ... ῥαντίζουσα τοὺς κεκοινωμένους ἁγιάζει πρὸς τὴν τῆς σαρκὸς καθαρότητα, πόσῳ μᾶλλον ..  ‘for if blood ... sprinkled on the people who are ritually unclean, dedicates them to the service of God in order to make them ritually acceptable (literally ‘for the purification of their bodies’), how much more ...’  来9:13-14「如果……血……洒在不洁的人身上尚且可以使他们成为圣洁，身体洁净，更何况……」 (来 9:13) 词根为 καθαρ 的这组词汇，重点似乎在于消除礼仪上的不洁净。从人类学的角度看，这里的意思是除去礼仪上的污秽，或者说是除去消极禁忌。这组词根为 καθαρ 的词汇似乎与 ἁγνίζω[a] 和 ἁγνισμός「洁净」（53.30）不同，后者不仅包括除去礼仪上的污秽，还暗示献给上帝或在礼仪上可接纳的积极状态。ἁγιάζω[a]、ἁγιασμός、ἁγιωσύνη[b] 和 ἅγιος[b]（53.44-46）等词的重点，在于分别为圣和献给上帝的积极状态，可以视为反映了所谓获得的积极禁忌，即圣洁的状态。

καθέδρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.111 人工制品 家具 用来坐的家具；款式形状和制作材料差别很大；通常是木制或藤制的框架，座椅用芦苇编织，或由木材制成；有靠背或没有靠背 座位；凳子；椅子 τὰς καθέδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστερὰς κατέστρεψεν  ‘he overturned the chairs of those who were selling doves’  「推翻了……鸽贩的凳子」 (可 11:15)

καθέζομαι

(1)

(a)

17.12 姿势及与姿势有关的事件 坐下 ［参κάθημαι, καθίζω］ 坐着的姿势1 坐，坐下，坐着 ὁ οὖν Ἰησοῦς κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας ἐκαθέζετο οὕτως ἐπὶ τῇ πηγῇ  ‘Jesus, tired out from the trip, thus sat down by the well’  「耶稣因为旅途疲倦了，就坐在井旁」 (约 4:6) καθεζομένους ... ὅπου ἔκειτο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ  ‘sitting ... where the body of Jesus had been’  「在安放耶稣身体的地方坐着」 (约 20:12)

____________________________________________________

1 καθέζομαι、κάθημαι[a]、καθίζω[a]（17.12）和συγκάθημαι、συγκαθίζω[a]（17.13）这两组词汇的解释存在一些技术问题，因为在（1）处于某种姿势和（2）呈现该姿势这两个意思之间似乎有交替。我们可以建立两种不同的含义，或者假设各词形根本是不明确的。然而一般来说，分词形式表示所处的状态，非分词形式暗示采取坐下来的特定姿势。然而，分词形式的时态之间也有些细微的差异，因此不能确定具体的指称区别。

καθεξῆς

(1)

(a)

61.1 序列 在时间、空间或逻辑上一个接一个的序列 按顺序；依次；一个接一个 καθεξῆς σοι γράψαι  ‘to write to you in sequence’ or ‘... in an orderly manner’  「按着次序写给你」 (路 1:3) πάντες δὲ οἱ προφῆται ἀπὸ ∑αμουὴλ καὶ τῶν καθεξῆς  ‘all the prophets from Samuel and those that followed in order’  「从撒母耳以来和后继的众先知」 (徒 3:24) διερχόμενος καθεξῆς τὴν Γαλατικὴν χώραν καὶ Φρυγίαν  ‘going from one place to another in Galatia and Phrygia’  「先后经过加拉太一带和弗吕迦」 (徒 18:23) 在 徒 3:24，「从撒母耳以来」这个表达看来也包含撒母耳本人。因此，徒 3:24 可以译成「撒母耳和他之后的所有先知」。

καθεύδω

(1)

(a)

23.66 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参κοιμάομαι, κοίμησις, ὕπνος］ 睡着的状态 睡觉；睡眠；睡着 τὸ παιδίον οὐκ ἀπέθανεν ἀλλὰ καθεύδει  ‘the child is not dead; she sleeps’  「孩子不是死了，是睡着了。」 (可 5:39) 有些语言用习语来表达「睡觉」，比如：「他的灵魂走失了」，或「他的眼睛消失了」。虽然「他的灵魂走失了」这种表达，在一些语言中可能有令人误解的神学含义，但其真正意思仅仅是「睡着了」。

(b)

23.104 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参κοιμάομαι］ （καθεύδω[a]「睡觉」23.66 的引申喻意）睡了，是死了的委婉说法 死了的；死去 εἴτε γρηγορῶμεν εἴτε καθεύδωμεν  ‘whether we are alive or dead’  「无论是死了的或是活着的」 (帖前 5:10) 有些翻译者试图保留 καθεύδω[b] 和 κοιμάομαι[b] 的比喻，译成「睡了」而不是「已经死了」。然而在一些情况下，这种翻译会导致误解，有时还产生了所谓的灵魂睡眠的教义。

καθηγητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.245 沟通 教导 （καθηγέομαι「引导，解释」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）提供教导和指导的人 老师；导师；师尊 μηδὲ κληθῆτε καθηγηταί, ὅτι καθηγητὴς ὑμῶν ἐστιν εἷς ὁ Χριστός  ‘nor should you be called teachers, because your one and only teacher is the Christ’  「你们也不应该被称为『导师』，因为你们唯一的『导师』就是基督。」 (太 23:10)

καθήκω  (καθήκει)

(1)

(a)

66.1 适当的，不适当的 合宜或正确的，暗示可能涉及道德判断 合宜的；正确的；应当的 οὐ γὰρ καθῆκεν αὐτὸν ζῆν  ‘it is not right that this man should live’  「他不该活着」 (徒 22:22)

κάθημαι

(1)

(a)

17.12 姿势及与姿势有关的事件 坐下 ［参καθέζομαι, καθίζω］ 坐着的姿势1 坐；坐下；坐着 ὁ πρὸς τὴν ἐλεημοσύνην καθήμενος ἐπὶ τῇ Ὡραίᾳ ∏ύλῃ τοῦ ἱεροῦ  ‘the one who sat begging at the Temples Beautiful Gate’  「坐在圣殿的美门口求人施舍的」 (徒 3:10) κάθου ἐκεῖ ὑπὸ τὸ ὑποπόδιόν μου  ‘sit down here on the floor by my feet’  「坐在我脚凳旁」 (雅 2:3)

(b)

85.63 在空间存在 留下，停留 ［参καθίζω］ 停留在某个地方一段时间，往往暗示一种稳定的状态 留在；住在；在；落在 ἐπεισελεύσεται γὰρ ἐπὶ πάντας τοὺς καθημένους ἐπὶ πρόσωπον πάσης τῆς γῆς  ‘for it will come upon all those who inhabit the entire earth’  「因为那日子要临到所有居住在地面上的人」 (路 21:35) τις ἀνὴρ ἀδύνατος ἐν Λύστροις τοῖς ποσὶν ἐκάθητο  ‘in Lystra there was a man who was unable to use his feet’  「在路司得，有一个双脚残废的人坐着」 (徒 14:8)

____________________________________________________

1 καθέζομαι、κάθημαι[a]、καθίζω[a]（17.12）和συγκάθημαι、συγκαθίζω[a]（17.13）这两组词汇的解释存在一些技术问题，因为在（1）处于某种姿势和（2）呈现该姿势这两个意思之间似乎有交替。我们可以建立两种不同的含义，或者假设各词形根本是不明确的。然而一般来说，分词形式表示所处的状态，非分词形式暗示采取坐下来的特定姿势。然而，分词形式的时态之间也有些细微的差异，因此不能确定具体的指称区别。

καθημερινός

(1)

ή，όν

(a)

67.183 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 ［参ἐπιούσιος, ἐφήμερος］ 每天重复发生的 日常的；天天的；每日的 ὅτι παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν  ‘(saying) that their widows were being neglected in the daily distribution of funds’  「在分配每日生活费的事上，疏忽了他们当中的寡妇」 (徒 6:1)

καθίζω

(1)

(a)

17.12 姿势及与姿势有关的事件 坐下 ［参καθέζομαι, κάθημαι］ 坐着的姿势1 坐；坐下；坐着 ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος, καὶ καθίσαντος  ‘he went up on a hill, and sitting down...’  「就上了山，坐下后」 (太 5:1)

(b)

17.17 姿势及与姿势有关的事件 坐下 使某人坐下或采取坐着的姿势 使坐下；使就座 καὶ καθίσας ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘and seated him at his right hand in the heavenly world’  「使他在天上坐在自己的右边」 (弗 1:20) 关于 καθίζω 在 弗 1:20 作为习语的一部分，见 87.36。

(c)

85.63 在空间存在 留下，停留 ［参κάθημαι］ 停留在某个地方一段时间，往往暗示一种稳定的状态 留在；住在；在；落在 ὑμεῖς δὲ καθίσατε ἐν τῇ πόλει ἕως ..  ‘but you must stay in the city until ...’  「不过你们要留在城里，直到……」 (路 24:49) Ἐκάθισεν δὲ ἐνιαυτὸν καὶ μῆνας ἓξ  ‘he stayed (there) a year and a half’  「在那里住了一年零六个月」 (徒 18:11)

(d)

37.104 控制，管理 任命，分配职能 ［参καθίστημι］ 指派某人担任一个职位，赋予他凌驾于他人之上的权力 使负责；指派；委任；指定 τοὺς ἐξουθενημένους ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, τούτους καθίζετε;  ‘will you designate those who have no standing in the church?’  「你们会指定在教会没有地位的人来……」 (林前 6:4) 考虑到 林前 6:4 的特定背景，翻译者可能需要更清楚表明，这样的委任涉及到什么事情。因此，理想的译法可能是：「你们要把这些事情交给在教会中没有地位的人来审判吗？」

(e)

87.36 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） καθίζω ἐν δεξιᾷ  （习语，直译：使坐在右边）坐在某人的右边，表示对这人给予特别的重视或崇高的地位 坐在……的右边；给予特殊的荣誉 καθίσας ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘and gave him a special place of honor in the heavenly world’  「使他在天上坐在自己的右边」 (弗 1:20)

____________________________________________________

1 καθέζομαι、κάθημαι[a]、καθίζω[a]（17.12）和συγκάθημαι、συγκαθίζω[a]（17.13）这两组词汇的解释存在一些技术问题，因为在（1）处于某种姿势和（2）呈现该姿势这两个意思之间似乎有交替。我们可以建立两种不同的含义，或者假设各词形根本是不明确的。然而一般来说，分词形式表示所处的状态，非分词形式暗示采取坐下来的特定姿势。然而，分词形式的时态之间也有些细微的差异，因此不能确定具体的指称区别。

καθίημι

(1)

(a)

15.111 线性运动 下来／下去，下降 ［参χαλάω］ 使物件慢慢向下移动 缒下；放下 καθῆκαν αὐτὸν σὺν τῷ κλινιδίῳ εἰς τὸ μέσον ἔμπροσθεν τοῦ Ἰησοῦ  ‘they let him down on his bed into the middle of the group in front of Jesus’  「连人带床把他缒下，放在人群中耶稣的面前。」 (路 5:19)

καθίστημι  (καθιστάνω)

(1)

(a)

37.104 控制，管理 任命，分配职能 ［参καθίζω］ 指派某人担任一个职位，赋予他凌驾于他人之上的权力 使负责；指派；委任；指定 κατέστησεν ὁ κύριος ἐπὶ τῆς οἰκετείας αὐτοῦ  ‘his master placed him in charge of his (other) servants’  「主人派他管理自己的家仆」 (太 24:45) 在某些语言中，「指派某人负责管理别人」可以表达为「给某人权柄向别人发命令」，或者「对某人说，你要向别人发命令」。

(b)

13.9 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἐνεργέω, ἐπάγω, ἐργάζομαι, κατεργάζομαι, ποιέω, τίθημι］ 造成某个状态 1 使；导致；造成；引起 διὰ τῆς παρακοῆς τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου ἁμαρτωλοὶ κατεστάθησαν οἱ πολλοί  ‘through the disobedience of one man, many were made sinners’  「因一人的悖逆，众人成为罪人」 (罗 5:19)

(c)

15.175 线性运动 引领，带来，带领 ［参κατάγω］ 带领或送下去 带领下去 οἱ δὲ καθιστάνοντες τὸν ∏αῦλον ἤγαγον ἕως Ἀθηνῶν  ‘the men who were bringing Paul down went with him as far as Athens’  「护送保罗的人带他到了雅典」 (徒 17:15)

____________________________________________________

1 所有与「使、使成为」有关的意思均暗示某种状态上的改变，因此可以归类在语义域13「是，变成，存在，发生」的子域B「状态的改变」。然而，重点似乎主要是在改变后的状态，而不是从一种状态进入另一种状态的过程。发生状态改变的事实似乎只是在语义上伴随出现而已。

καθό

(1)

(a)

64.14 比较 表示事件和状态相似，可能暗示某事物与另一事物相符合 正如；照样；与……相比 τί προσευξώμεθα καθὸ δεῖ οὐκ οἴδαμεν  ‘we do not know what we should pray for as we ought to’  「同样……我们本不知道当怎样祷告」 (罗 8:26)

(b)

78.53 程度 以至于，正如，到……的程度（显着程度） ［参καθότι, καθώς］ 符合上下文所指定的程度 到……的程度；正如 καθὸ κοινωνεῖτε τοῖς τοῦ Χριστοῦ παθήμασιν, χαίρετε  ‘to the degree that you share Christ's sufferings, rejoice’  「你们与基督同受多少苦难，就应该有多少喜乐」 (彼前 4:13) 翻译一些以 καθό[b]、καθώς[a] 和 καθότι[b] 标记的从句时，可能需要调整句子的结构。例如，对于 彼前 4:13，可能需要译成：「你们分担基督的苦难有多少，你们的喜乐就有多少」。

καθόλου

(1)

(a)

78.44 程度 完全，足够（完成程度） ［参ὅλος, ὅλως, ὅρος, πᾶς］ 全部或完整的程度 1 完全；一切；彻底；绝对；全部 τὸ καθόλου μὴ φθέγγεσθαι  ‘do not speak at all’  「绝对不可……讲论」 (徒 4:18)

____________________________________________________

1 这组表示程度的词汇很可能存在重要的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

καθοπλίζω

(1)

(a)

55.1 军事活动 配备武器 配备各种武器 穿戴全副武装；武器齐备；披挂整齐 ὅταν ὁ ἰσχυρὸς καθωπλισμένος φυλάσσῃ τὴν ἑαυτοῦ αὐλήν, ἐν εἰρήνῃ ἐστὶν τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ  ‘when a strong man who is fully armed guards his house, his belongings are safe’  「壮士全副武装，看守自己的住宅，他所有的都很安全」 (路 11:21) 在一些语言中，「穿戴全副武装」的对应翻译是「配备自卫所需要的全部武器」，或「配备所需的武器以保安全」。

καθοράω

(1)

(a)

27.7 学习 学习 获取明确的信息，焦点在感知的过程 学习；了解；清楚看见 τὰ γὰρ ἀόρατα αὐτοῦ ἀπὸ κτίσεως κόσμου τοῖς ποιήμασιν νοούμενα καθορᾶται  ‘for since the creation of the world, his invisible qualities have been clearly perceived, being understood from what has been made’  「自从造天地以来，……虽然眼不能见，但藉着所造之物就可以了解看见」 (罗 1:20a)

____________________________________________________

1 有人主张καθοράω主要指感官上的认知活动，但因为罗 1:20所说的品质都是不可见的，所以认知明显是在智力上的，而不是感官上的。另外，学习这些不可见品质的过程必须与理解过程相区别，罗 1:20使用动词νοέω（见32.2）的一种形式引出了理解过程。

καθότι

(1)

(a)

89.33 关系 原因及／或理由 ［参ὅτι］ 表示理由或原因，基于一个明显的事实 因为；既然；鉴于……；考虑到…… καθότι ἦν ἡ Ἐλισάβετ στεῖρα  ‘in view of the fact that Elizabeth was barren’  「因为伊利莎白不生育」 (路 1:7) καθότι οὐκ ἦν δυνατὸν κρατεῖσθαι αὐτὸν ὑπ᾽ αὐτοῦ  ‘because it was not possible for him to be held by it’  「因为他原不能被死拘禁。」 (徒 2:24)

(b)

78.53 程度 以至于，正如，到……的程度（显着程度） ［参καθό, καθώς］ 符合上下文所指定的程度 到……的程度；正如 διεμέριζον αὐτὰ πᾶσιν καθότι ἄν τις χρείαν εἶχεν  ‘they divided these among all to the extent that anyone had need’ or ‘... in proportion to anyone's need’  「照每一个人所需要的分给他们」 (徒 2:45) 翻译一些以 καθό[b]、καθώς[a] 和 καθότι[b] 标记的从句时，可能需要调整句子的结构。例如，对于 彼前 4:13，可能需要译成：「你们分担基督的苦难有多少，你们的喜乐就有多少」。

καθώς

(1)

(a)

78.53 程度 以至于，正如，到……的程度（显着程度） ［参καθό, καθότι］ 符合上下文所指定的程度 到……的程度；正如 καθὼς εὐπορεῖτό τις  ‘each one to the degree that he was able’  「每个人照着自己的能力」 (徒 11:29) 翻译一些以 καθό[b]、καθώς[a] 和 καθότι[b] 标记的从句时，可能需要调整句子的结构。例如，对于 彼前 4:13，可能需要译成：「你们分担基督的苦难有多少，你们的喜乐就有多少」。

(b)

89.34 关系 原因及／或理由 表示原因或理由，通常带有一些隐含的比较 因为；既然；既 καθὼς ἔδωκας αὐτῷ ἐξουσίαν πάσης σαρκός  ‘inasmuch as you have given him authority over all mankind’  「因为你曾赐给他权柄掌管凡血肉之躯的」 (约 17:2) καθὼς οὐκ ἐδοκίμασαν τὸν θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει  ‘inasmuch as they refused to keep God in their consciousness’  「他们既然故意不认识上帝」 (罗 1:28)

(c)

64.14 比较 表示事件和状态相似，可能暗示某事物与另一事物相符合 正如；好像；与……相比 καθὼς γὰρ ἐγένετο Ἰωνᾶς τοῖς Νινευίταις σημεῖον  ‘for just as Jonah became a sign to the Ninevites’  「正如约拿怎样为尼尼微人成了神迹」 (路 11:30) καθὼς ἠγάπησέν με ὁ πατήρ  ‘the same way as the Father loved me’  「正如父爱我一样」 (约 15:9)

(d)

67.33 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἐκ, ἐν, ἐπί, κατά］ 表示一个时间点的标记，这个时间点与另一个时间点同时发生或重叠 1 当……；在……的时候 Καθὼς δὲ ἤγγιζεν ὁ χρόνος τῆς ἐπαγγελίας  ‘when the time (for fulfilling) of the promise drew near’  「当……应许……的日期将到的时候」 (徒 7:17)

(e)

89.86 关系 方式 ［参ὅπως, πόθεν, ὡς］ 表示一个事件，指明某事如何发生 怎样；如何 ∑υμεὼν ἐξηγήσατο καθὼς πρῶτον ὁ θεὸς ἐπεσκέψατο λαβεῖν ἐξ ἐθνῶν λαὸν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ  ‘Simon explained how God first showed his care for the Gentiles by taking from them a people to belong to him’ (literally ‘... for his name’)  「西门述说上帝当初怎样眷顾外邦人，从他们中间选取人民归于自己」（直译：「……自己的名下」） (徒 15:14)

____________________________________________________

1 词汇组κατά[g]、ἐπί[s]、ἐν[s]、ἐκ[k]和καθώς[d]与词汇组πότε、ποτέ[b]、ὁπότε、ὅτε[a]和ὅταν[b]（67.30）的意义区别基本上是在类别意义方面，但也可能存在一些微妙的修辞差异。

καθώσπερ

(1)

(a)

64.15 比较 表示事件和状态之间的比较，语气强烈 1 就像；正如；同……一样 ἀλλὰ καλούμενος ὑπὸ τοῦ θεοῦ καθώσπερ καὶ Ἀαρών  ‘but he is called by God just as even Aaron was’  「惟有蒙上帝所选召的……像亚伦一样。」 (来 5:4)

____________________________________________________

1 需要指出，在希腊文新约抄本中，καθάπερ和καθώσπερ通常是两个不同的拼写法。正如ὥσπερ和ὡσπερεί（64.13）与ὡς[a]和ὡσεί[a]（64.12）不同，καθάπερ和καθώσπερ的语气似乎也比καθά和καθώς[c]（64.14）更强。

καί

(1)

(a)

89.92 关系 添加 表示并列关系 和；与 Ἰάκωβος καὶ Ἰωσὴφ καὶ ∑ίμων καὶ Ἰούδας  ‘James and Joseph and Simon and Judas’  「雅各、约瑟、西门和犹大」 (太 13:55) χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡμῶν καὶ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘grace to you and peace from God our Father and the Lord Jesus Christ’  「愿恩惠、平安从我们的父上帝和主耶稣基督归给你们」 (罗 1:7) κεκένωται ἡ πίστις καὶ κατήργηται ἡ ἐπαγγελία  ‘faith means nothing and the promise is ineffectual’  「信就落空了，而应许也就失效了。」 (罗 4:14)

(b)

89.87 关系 顺序添加 ［参δέ］ 表示一系列密切关联的事件 和；以及 εἰσῆλθον ὑπὸ τὸν ὄρθρον εἰς τὸ ἱερὸν καὶ ἐδίδασκον  ‘at dawn they entered the Temple and taught’  「天将亮的时候就进圣殿里去教导人」 (徒 5:21)

(c)

89.93 关系 添加 表示一个添加关系，不是并列 和；以及；另外；甚至 ὅστις σε ῥαπίζει εἰς τὴν δεξιὰν σιαγόνα [σου], στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην  ‘whoever strikes you on your right cheek, turn also the other cheek to him’  「有人打你的右脸，连另一边也转过去由他打」 (太 5:39) ἀπήγγειλαν πάντα καὶ τὰ τῶν δαιμονιζομένων  ‘they told everything and also what had happened to the men with the demons’  「把这一切事和被鬼附的人所遭遇的都告诉众人」 (太 8:33a)

(d)

91.12 语段标记 强调的标记 表示强调，包括惊喜和意外 的确；这却怎么样呢 καὶ σὺ ἔρχῃ πρός με;  ‘how is it then that you come to me?’  「你怎么到我这里来呢？」 (太 3:14) ἐπεθύμησαν ἰδεῖν ἃ βλέπετε καὶ οὐκ εἶδαν  ‘they desired to see what you see, yet they didn't see it’  「要看你们所看见的，却没有看到」 (太 13:17) Καὶ τίς δύναται σωθῆναι;  ‘who then can possibly be saved?’  「这样，谁能得救呢」 (可 10:26)

(e)

91.1 语段标记 转折的标记 ［参γάρ］ 用于标记一个新句子，通常最好不要翻译，或者在「和」或连接副词「那么」中反映出来 那么 Καὶ εἰσῆλθεν πάλιν  ‘he went again’ or ‘then he went again’  「耶稣又进了」或「然后，耶稣又进了」 (可 3:1)

(f)

89.102 关系 添加 ［参τέ, τέ］ καί … καί, τε … καί, τε καί  表示全部两个密切关联的元素 和……都；既……也…… φοβεῖσθε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ  ‘but fear rather the one who is able to destroy both soul and body in hell’  「惟有那能在地狱里毁灭身体和灵魂的，才要怕他」 (太 10:28,28 [2]) ἀλλὰ λέγω ὑμῖν ὅτι καὶ Ἠλίας ἐλήλυθεν, καὶ ἐποίησαν αὐτῷ ὅσα ἤθελον  ‘but I tell you, Elijah has both come and they have done to him whatever they wanted’  「我告诉你们，以利亚已经来了，他们却任意对待他」 (可 9:13,13 [2]) 可 9:13 中两次使用 καί，可能只是反映出闪族语言的用法偏好。

____________________________________________________

1 在太 8:33，短语καὶ τὰ τῶν δαιμονιζομένων在语义学上是被讲说的内容的一部分。然而，它不是并列的，而是依赖性的，因为它只构成整个讲述的一部分。从讲说所发生事情之人的角度来看，焦点显然是在丧失了一群猪，被鬼附的人得到医治只是一个附加的、不太重要的方面。因此，这个结构中的καί必须作为一个非并列关系的标记。

Καϊάφας

(1)

α＜阳＞

(a)

93.205 人名及地名 人名 在耶稣的定罪中起重要作用的大祭司 该亚法；《思》盖法

Κάϊν

(1)

＜阳＞

(a)

93.206 人名及地名 人名 亚当和夏娃的长子，亚伯的哥哥 该隐；《思》加音

Καϊνάμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.207a 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，亚法撒的儿子 该南；《思》刻南

(b)

93.207b 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，以挪士的儿子 该南；《思》刻南

καινός  (καινότερον)

(1)

(a)

67.115 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参νέος］ 只存在了很短的时间 新的；近来的；最近的 ἀλλ᾽ οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς καινούς  ‘but new wine must be poured in new wineskins’  「相反地，新酒要装在新皮袋里。」 (可 2:22)

(b)

58.71 性质，类别，示例 新的，旧的（主要指非时间性的事物） ［参νέος］ 新的或最近才有的，因此比旧的优胜 1 新的 καινοὺς δὲ οὐρανοὺς καὶ γῆν καινὴν  ‘new heavens and new earth’  「新天新地」 (彼后 3:13)

(c)

28.33 知道 知名的，清楚显示的，显露的 以前不为人所知，但是重要的 闻所未闻的；未曾听过的；新的 Τί ἐστιν τοῦτο; διδαχὴ καινὴ κατ᾽ ἐξουσίαν  ‘what is this? Some kind of new teaching with authority!’  「这是怎么回事？是有权柄的新教导啊！」 (可 1:27b)

(d)

67.28 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 在另一个时间点之前的一个时间点，两者的间隔相对较短，暗示是不同的事情 最近的；最新的；新的 εἰς οὐδὲν ἕτερον ηὐκαίρουν ἢ λέγειν τι ἢ ἀκούειν τι καινότερον  ‘they were used to spending their time in nothing other than telling or hearing the latest thing’  「都无暇管别的事，只是谈谈或听听新闻」 (徒 17:21)

____________________________________________________

1 有学者认为καινός与νέος存在区别，一个指新奇的和不同的，一个指年轻的和新近的。虽然有些上下文可以看到这个区别，并且比较符合经典用法，然而并不是καινός和νέος的所有用法都存在这种区分。

2 καινός在可 1:27可能意为「不同的」，因此归入语义域58「性质，类别，示例」的子域F「不同类或不同等」。 可 1:27中的短语κατ᾽ ἐξουσίαν可能与后文吩咐污灵的话相关。

καινότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

67.101 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 相对近期的状态，有与当代相称的含意 新；新的 ὥστε δουλεύειν ἡμᾶς ἐν καινότητι πνεύματος καὶ οὐ παλαιότητι γράμματος  ‘so that we may serve in the newness of the Spirit and not in the old way of the written document’  「我们服侍主，要按着圣灵的新样，不按着仪文的旧样。」 (罗 7:6)

(b)

58.70 性质，类别，示例 新的，旧的（主要指非时间性的事物） 处于新的且不同的状态，有优越的含意 新；新的 οὕτως καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν  ‘so that we might walk in newness of life’  「好使我们也能以生命的新样式行事为人」 (罗 6:4a)

____________________________________________________

1 在罗 6:4，主要语义成分是在「新」的高超，然而在其他一些上下文中，καινότης主要与时间有关（见67.101）。

καίπερ

(1)

(a)

89.71 关系 让步 表示让步（承认某事属实） 虽然；即使；纵使 καίπερ ὢν υἱός, ἔμαθεν ... τὴν ὑπακοήν  ‘even though he was (God's) Son, he learned ... to be obedient’  「他虽然为儿子，还是……学了顺从」 (来 5:8) μελλήσω ἀεὶ ὑμᾶς ὑπομιμνῄσκειν περὶ τούτων καίπερ εἰδότας  ‘I will always remind you of these matters, even though you already know them’  「虽然你们已经知道这些事……我仍然要不断地提醒你们。」 (彼后 1:12) 在某些语言中，让步的标记不是在所谓的让步从句上加一个小品词（particle），而是在相关从句中标记意想不到的对比。例如，来 5:8 在某些语言中可以译作「他是上帝的儿子，但仍然学会了顺从」，彼后 1:12 可以译作「你们已经知道了这些事，但我仍要将这些事常常提醒你们」。

καιρός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

67.1 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参χρόνος, ὥρα］ 一些特定事件发生的时间点 时间；时候；时机 καὶ ἐν καιρῷ τοῦ θερισμοῦ ἐρῶ τοῖς θερισταῖς  ‘and when the time of the harvest comes, I will say to the reapers’  「当收割的时候，我会对收割的人」 (太 13:30) 有些语言没有表达「时候」或「时机」的通称术语。有些上下文根本不需要有这样的词汇，例如在翻译 太 13:30 时，可以译成「当收割的季节，我要对收割的人说」，或「当人们开始收割，我要对收割的人说」。在其他一些上下文中，通常指某个单位的术语会用来指一般的意义，例如字面意为「小时」的希腊词 ὥρα 经常用来表示一个时间点，例如在 太 8:13。在 徒 7:17，χρόνος 经常被译作「日期」、「日子」等通用的表达，例如：「上帝应许亚伯拉罕的日期将到」。在 太 26:45，时间的临近可以表达为「人子很快要被交在罪人手里了」。 中文常有「时间快到了」或「时间近了」等比较形象的表达，但这种说法在很多语言中是不存在的。对等的译词可能是「很快要发生」或「即将发生」。约 2:4 中的 οὔπω ἥκει ἡ ὥρα μου（字面意为：我的时候还没有到）是指还没到某个事件发生的时候（见 约 7:8 中的 καιρός，比较 约 7:10），但那个事件将会很快发生。在这些上下文中，这句话可以译作「还有时间」或「我很快会做这事」。在 约 7:30 和 约 8:20（οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ「他的时候还没有到」），这句话是指他最终被捕的时候，暗示这事确实会发生。

(b)

67.78 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参χρόνος］ 一个不确定的时间单位（实际时间长度由上下文决定）1 时间；时期；日子；时候 εἰδὼς ὅτι ὀλίγον καιρὸν ἔχει  ‘for he knows that he has only a little time left’  「因为魔鬼知道自己的时候不多」 (启 12:12)

(c)

67.145 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 一段不定的时间，但可能暗示与一些特定事态的时期相关 世代；时代 ἐὰν μὴ λάβῃ ἑκατονταπλασίονα νῦν ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ  ‘and would not receive a hundred times as much now in this present era’  「而不在这现世时代得百倍」 (可 10:30)

(d)

22.45 烦恼，困难，解脱，有利的情况 有利的情况或状态 由于有利的环境而带来的有利时机或场合 时机；好机会 καιρὸν δὲ μεταλαβὼν μετακαλέσομαί σε  ‘when I have an opportunity, I will call you’  「等我有机会时再来叫你。」 (徒 24:25) 在 徒 24:25，καιρός 可以仅仅解释为一个「场合」（见 67.1）。事实上，翻译者可以简单地将此句译成：「等我有时间再叫你来」。

(e)

67.109 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἀπό, καιρός, μέρος, παραυτίκα, πρός, πρός, πρόσκαιρος］ 形容一个相对较短的时间段，强调事件或状态的短暂性 不长的；短暂的；转瞬即逝的；一会儿 οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσιν  ‘they believe only for a while’  「他们一时相信」 (路 8:13) ἀπορφανισθέντες ἀφ᾽ ὑμῶν πρὸς καιρὸν ὥρας  ‘when we were separated from you for a little while’  「我们跟你们暂时分离」 (帖前 2:17)

(f)

67.109 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἀπό, καιρός, μέρος, παραυτίκα, πρός, πρός, πρόσκαιρος］ πρὸς καιρὸν ὥρας  （习语，直译：从一个部分）形容一个相对较短的时间段，强调事件或状态的短暂性 不长的；短暂的；转瞬即逝的；一会儿 οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσιν  ‘they believe only for a while’  「他们一时相信」 (路 8:13) ἀπορφανισθέντες ἀφ᾽ ὑμῶν πρὸς καιρὸν ὥρας  ‘when we were separated from you for a little while’  「我们跟你们暂时分离」 (帖前 2:17)

____________________________________________________

1 χρόνος[a]和καιρός[b]实际上是指一段持续的时间，但是没有指定具体的时间界限。然而，虽然一段持续的时间可说就是一段时间，但这并未暗示小时、年、一代人等单位。

Καῖσαρ

(1)

ος＜阳＞

(a)

93.208 人名及地名 人名 一个拉丁词的希腊语翻译，用作罗马皇帝的名字和头衔 凯撒；《和》该撒

(b)

37.74 控制，管理 管理，统治 罗马皇帝的头衔 罗马皇帝凯撒 ἔξεστιν δοῦναι κῆνσον Καίσαρι ἢ οὔ;  ‘is it right to pay taxes to the Emperor or not?’  「交税给凯撒，可不可以呢？」 (太 22:17) 许多语言很难区分人们对统治者的不同称谓，如「总督」、「王」和「皇帝」等。有时候，翻译者只能透过指出其相对的权力和治权来加以区分。例如，皇帝可以译作「伟大的统治者」或「最重要的首领」。

Καισάρεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.492a 人名及地名 地名 巴勒斯坦沿岸、迦密山以南的凯撒利亚 凯撒利亚；《和》该撒利亚；《思》凯撒勒雅

(b)

93.492b 人名及地名 地名 ［参Φίλιππος］ Καισάρεια τῆς Θιλίππου  位于黑门山山脚的凯撒利亚・腓立比；另参看 93.605 凯撒利亚・腓立比；《和》该撒利亚腓立比；《思》斐理伯的凯撒勒雅

καίτοι

(1)

(a)

89.72 关系 让步 ［参καίτοιγε］ 表示让步（承认某事属实），可能暗示一个附加对比成分 而；但是；虽然 ὃς ἐν ταῖς παρῳχημέναις γενεαῖς εἴασεν πάντα τὰ ἔθνη πορεύεσθαι ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν· καίτοι οὐκ ἀμάρτυρον αὐτὸν ἀφῆκεν ἀγαθουργῶν  ‘who in times past allowed all peoples to go their own way, and yet he has not left himself without witnesses (to his nature) by the good things he does’  徒14:16-17「在从前的世代里，他任随万国各行其道， 然而他藉着行美善的事，未尝没有为自己留下明证」 (徒 14:16, 17 [2]) εἴρηκεν ... καίτοι τῶν ἔργων ἀπὸ καταβολῆς κόσμου γενηθέντων  ‘he said this ... even though his work was finished from the time he created the world’  「虽然上帝从创世以来已经完成了他的工作」 (来 4:3)

καίτοιγε

(1)

(a)

89.72 关系 让步 ［参καίτοι］ 表示让步（承认某事属实），可能暗示一个附加对比成分 而；但是；虽然 καίτοιγε Ἰησοῦς αὐτὸς οὐκ ἐβάπτιζεν  ‘although Jesus himself did not actually baptize anyone’  「虽然不是耶稣亲自施洗」 (约 4:2)

καίω

(1)

(a)

14.63 自然界的事件及状态 燃烧 ［参καῦσις, καυσόω, πυρόω, πύρωσις］ 燃烧的过程 燃烧；着火 καὶ οἱ λύχνοι καιόμενοι  ‘and lamps burning’ or ‘and lamps alight’  「灯也要点着」或「灯也亮着」 (路 12:35) 许多语言对于不同类型的「燃烧」有重要的区分。例如，点燃油灯或蜡烛等物以照明，与摧毁或烧尽某物所用的词汇可能非常不同。烧柴做饭可能还需要采用另一个词汇。此外，火的范围或剧烈程度有所不同，所使用的词汇可能也有所不同。

(b)

14.65 自然界的事件及状态 燃烧 ［参ἀνάπτω, ἅπτω, ἐμπίπρημι, περιάπτω, φλογίζω］ 使燃烧过程开始 点燃；点火；生火；点灯 οὐδὲ καίουσιν λύχνον  ‘they do not light a lamp’  「人点灯，不放在」 (太 5:15) 从 14.63 所列词汇可以看到，对于不同的燃烧阶段和结果，各种语言在用语上都会有明显的差异。比如，为了取暖而点火，与为了摧毁某物而点火，这两种情况所用的词汇可能非常不同。 许多语言都不能说「灯正在燃烧」或「燃烧油灯」，因为这暗示把油灯烧着或烧毁。因此，翻译时可能需要说「使油灯的灯芯燃烧」，或「点亮油灯的灯芯」。或可以说「灯发出光来」，或「灯有火焰」，而不是说「灯在燃烧」。

κἀκεῖ

(1)

(a)

καὶ + ἐκεῖ 的缩约形式 及那里；那里也

κἀκεῖθεν

(1)	καὶ ἐκεῖθεν的缩写形式

(a)

84.10 空间的延伸 从源头延伸 ［参ἐκεῖθεν］ 从远离说话人的某个源头延伸出来 从那里；从那个地方 Καὶ προβὰς ἐκεῖθεν  ‘and going on from there’ (太 4:21) κἀκεῖθεν ἀπέπλευσαν  ‘and from there they sailed’  「从那里坐船」 (徒 14:26)

(b)

67.47 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参τότε］ 在另一个时间点之后的一个时间点 然后；后来；此后 κἀκεῖθεν ᾐτήσαντο βασιλέα καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ θεὸς τὸν ∑αοὺλ  ‘then they asked for a king, and God gave them Saul’  「后来，他们要求立一个王，上帝就将……扫罗给他们」 (徒 13:21)

κἀκεῖνος

(1)

η，ο

(a)

92.30 话语的参照人物 限定或指示的参照 ［参ἐκεῖνος］ 指一个实体，在讲论背景下被视为不在场1 那；那个

____________________________________________________

1 在可 16:10等上下文中，在讲论背景下不在场的含意相对较弱。在一些上下文中，οὗτος（92.29）和ἐκεῖνος（92.30）可以译成他、她、它、他们等人称代词。

κακία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.105 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 邪恶的品格，具有破坏和有害的含意 罪恶；邪恶 μηδὲ ἐν ζύμῃ κακίας καὶ πονηρίας  ‘not with the yeast of evil and wickedness’  「不可用恶毒、邪恶的酵」 (林前 5:8)

(b)

22.5 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 陷于困难和令人痛苦的情况中的状态 困难；难处；邪恶 ἀρκετὸν τῇ ἡμέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς  ‘sufficient for each day is its own evil’ or ‘... are its own hardships’  「一天的邪恶一天担当就够了」或「一天的难处一天担当就够了」 (太 6:34) 要直译 太 6:34 中这句格言非常不容易，但是翻译者可以采用以下表达：「每一天都有每一天的麻烦产生」，或「我们每一天都各有特殊的难处要面对」。

(c)

88.199 道德伦理素质及相关行为 憎恨，可憎的 一种敌意和强烈的厌恶感，可能含有想要伤害别人的意思 恨意；仇恨 σὺν πάσῃ κακίᾳ  ‘together with every hateful feeling’  「和一切的恶毒」 (弗 4:31)

κακοήθεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.113 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 邪恶的性情，使人常有心怀恶意的行为 邪恶的性情；恶意 μεστοὺς φθόνου φόνου ἔριδος δόλου κακοηθείας  ‘they are full of jealousy, murder, fighting, deceit and malice’  「满心是嫉妒、凶杀、纷争、诡诈、毒恨」 (罗 1:29)

κακολογέω

(1)

(a)

33.399 沟通 侮辱，中伤 特别强烈地以不公正的方式侮辱人 辱骂；咒骂；谴责；毁谤 Ὁ κακολογῶν πατέρα ἢ μητέρα θανάτῳ τελευτάτω  ‘he who reviles his father or mother must die’  「咒骂父母的，必须处死。」 (太 15:4)

κακοπάθεια

(1)

(a)

24.89 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参κακοπαθέω］ 遭受身体上的痛楚、困难和痛苦 遭受痛苦；受苦 ὑπόδειγμα λάβετε, ἀδελφοί, τῆς κακοπαθείας καὶ τῆς μακροθυμίας τοὺς προφήτας  ‘fellow believers, consider the prophets as examples of suffering hardship with patience’  「弟兄们，你们要把……众先知作能受苦、能忍耐的榜样。」 (雅 5:10)

κακοπαθέω

(1)

(a)

24.89 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参κακοπάθεια］ 遭受身体的痛楚、艰难和困苦 忍受苦难；受痛苦 ἐν ᾧ κακοπαθῶ μέχρι δεσμῶν ὡς κακοῦργος  ‘because of which I suffer as a criminal to the point of being chained’  「我为这福音受苦难，甚至像犯人一样被捆绑」 (提后 2:9) σὺ δὲ νῆφε ἐν πᾶσιν, κακοπάθησον, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ  ‘but in everything exhibit self-control, endure suffering, and do the work of one who preaches the good news’  「你要凡事谨慎，忍受苦难，做传福音者要做的工作」 (提后 4:5) 在翻译「忍受苦难」时（提后 4:5），翻译者经常必须扩大词项的数目，好传达正确的意思，比如，「继续做你们应该做的事，即使你在受苦」，或「保持坚定，即使人们使你受苦」。

κακοποιέω

(1)

(a)

88.112 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 做邪恶或者错误的事 作恶；做坏事 Ἔξεστιν τοῖς σάββασιν ἀγαθὸν ποιῆσαι ἢ κακοποιῆσαι  ‘what is one allowed to do on the Sabbath? To do good or to do evil?’  「在安息日哪一样可以？做好事还是做坏事？」 (可 3:4) 关于 κακοποιέω 在 可 3:4 中的另一种解释，见 20.12。

(b)

20.12 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 ［参βλάπτω, κακόω, κάκωσις］ 对某人或某事造成伤害或损害（有极之通用的含义，包括广泛的伤害和损害） 伤害；损害 Ἔξεστιν τοῖς σάββασιν ἀγαθὸν ποιῆσαι ἢ κακοποιῆσαι  ‘what is permissible for us to do on the Sabbath? To help (literally ‘to do good’) or to harm?’  「在安息日哪一样可以？助人还是害人」（直译：「……行善还是……」） (可 3:4) 在翻译意为「损害」或「伤害」的词汇时，可能有必要具体说明痛苦，例如：「使人受苦」或「使人感到痛苦」。 关于 κακοποιέω 在 可 3:4 的另一个解释，见 88.112。

κακοποιός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

88.114 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 ［参κακοῦργος］ 惯常做坏事的人 作恶的人；坏人 ἐν ᾧ καταλαλοῦσιν ὑμῶν ὡς κακοποιῶν  ‘when they accuse you of being evildoers’  「毁谤你们是作恶的」 (彼前 2:12)

κακός

(1)

ή，όν

(a)

88.106 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 ［参κακῶς］ 指坏的，有破坏和害人的含意 坏的；邪恶的；有害的；恶劣的 Κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτοὺς  ‘he will harshly destroy those bad men’  「要狠狠地除灭那些恶人」 (太 21:41)

(b)

65.26 价值 好的，坏的 艰苦、困难的 坏的；恶劣的；困难的 καὶ Λάζαρος ὁμοίως τὰ κακά  ‘and Lazarus likewise (experienced) the bad things’  「拉撒路也同样受过苦」 (路 16:25) 有些语言不能说「经历坏事」，路 16:25 必须译成：「受了极大的苦」或「一直生活艰难」或「一直有患难」。

(c)

20.18 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 ［参κακῶς］ 指经历过伤害 受伤害；伤害；受伤 ὁ μὲν οὖν ἀποτινάξας τὸ θηρίον εἰς τὸ πῦρ ἔπαθεν οὐδὲν κακόν  ‘but he shook the snake off into the fire without being harmed at all’  「保罗竟把那毒蛇甩在火里，并没有受伤。」 (徒 28:5) 在某些语言中，徒 28:5 可以翻译为：「但是保罗把那条蛇抖在火里，他自己丝毫没有受伤」。

(d)

72.22 真的，假的 准确的，不准确的 ［参κακῶς］ 是不正确的或不准确的，可能暗示那也是应受谴责的 不正确的；错的 Εἰ κακῶς ἐλάλησα, μαρτύρησον περὶ τοῦ κακοῦ  ‘if I have said something wrong, confirm that it is wrong’  「如果我说错了，你可以指证我错在哪里」 (约 18:23)

κακοῦργος

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.114 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 ［参κακοποιός］ 惯常做坏事的人 作恶的人；坏人 Ἤγοντο δὲ καὶ ἕτεροι κακοῦργοι δύο  ‘they took two others also, both of them evildoers’  「他们同时带来两个人，都是作恶的人」 (路 23:32)

κακουχέω

(1)

(a)

88.126 道德伦理素质及相关行为 虐待 ［参καταπονέω］ 使某人遭遇虐待 虐待；使受苦 περιῆλθον ... ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι  ‘they went around ... poor, persecuted, and mistreated’  「他们……四处漂泊，遭受穷困、患难和虐待。」 (来 11:37)

κακόω

(1)

(a)

20.12 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 ［参βλάπτω, κακοποιέω, κάκωσις］ 对某人或某事造成伤害或损害（有极之通用的含义，包括广泛的伤害和损害） 伤害；损害 οὗτος κατασοφισάμενος τὸ γένος ἡμῶν ἐκάκωσεν τοὺς πατέρας [ἡμῶν]  ‘he deceived our people and did harm to our ancestors’  「他用诡计待我们的宗族，苦待我们的祖宗」 (徒 7:19) 在翻译意为「损害」或「伤害」的词汇时，可能有必要具体说明痛苦，例如：「使人受苦」或「使人感到痛苦」。

(b)

88.200 道德伦理素质及相关行为 憎恨，可憎的 ［参ψυχή］ κακόω τὴν ψυχὴν κατά  （习语，直译：使某人对……的态度不好）使某人对另一人产生不喜欢的敌对情绪 使某人反对……；使不喜欢；敌视 ἐκάκωσαν τὰς ψυχὰς τῶν ἐθνῶν κατὰ τῶν ἀδελφῶν  ‘they turned the Gentiles against the fellow believers’  「煽动外邦人，使他们厌恶信徒。」 (徒 14:2)

κακῶς

(1)

(a)

88.106 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 ［参κακός］ 指坏的，有破坏和害人的含意 坏的；邪恶的；有害的；恶劣的 Ἄρχοντα τοῦ λαοῦ σου οὐκ ἐρεῖς κακῶς  ‘you must not speak in an evil manner about the ruler of your people’  「不可毁谤你百姓的官长」 (徒 23:5) 徒 23:5 的含意是，人不能以「造成伤害」的方式说话。

(b)

20.18 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 ［参κακός］ 指经历过伤害 受伤害；伤害；受伤 καὶ κακῶς πάσχει  ‘and he suffers harm’  「他十分痛苦」 (太 17:15) 太 17:15 中的短语 κακῶς πάσχει 可能指癫痫发作。

(c)

72.22 真的，假的 准确的，不准确的 ［参κακός］ 是不正确的或不准确的，可能暗示那也是应受谴责的 不正确的；错的 Εἰ κακῶς ἐλάλησα, μαρτύρησον περὶ τοῦ κακοῦ  ‘if I have said something wrong, confirm that it is wrong’  「假如我说的不对，你指证不对的地方」 (约 18:23)

(d)

78.17 程度 多，少（正负程度） 程度量表上的一个高点，暗示该状态的危害性和严重性 严重地；严厉地；严峻地；危险地；狠狠地 ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται  ‘my daughter is grievously demon-possessed’  「我的女儿被鬼附着，痛苦不堪。」 (太 15:22)

(e)

23.148 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参ἔχω］ κακῶς ἔχω  （习语，直译：遭遇不佳，或：情况不顺利）处于糟糕的状态，生病 生病；患病；有病（在某程度上相当于英语习语：to be bad off「境况不佳」） Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ ἀλλ᾽ οἱ κακῶς ἔχοντες  ‘people who are well do not need a doctor, but (only) those who are sick’  「健康的人用不着医生；有病的人才用得着。」 (太 9:12)

κάκωσις

(1)

(a)

20.12 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 ［参βλάπτω, κακοποιέω, κακόω］ 对某人或某事造成伤害或损害的行为（有极之通用的含义，包括广泛的伤害和损害） 虐待；压迫 εἶδον τὴν κάκωσιν τοῦ λαοῦ μου τοῦ ἐν Αἰγύπτῳ  ‘I have seen the harming of my people in Egypt’  「我的子民在埃及所受的苦难我都清楚地看见了」 (徒 7:34) 在翻译意为「损害」或「伤害」的词汇时，可能有必要具体说明痛苦，例如：「使人受苦」或「使人感到痛苦」。 某些语言可能需要把 徒 7:34 中的语句翻译为被动式，例如：「我看见了我的子民在埃及遭受伤害」，或者用主动式来表达：「我看见了埃及人怎样伤害我的子民」。

καλάμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

3.58 植物 植物的非果实部分 谷物或芦苇 κάλαμος 的干茎 禾稭，茅草 ξύλα, χόρτον, καλάμην  ‘wood, grass, straw’  「草木、禾稭」 (林前 3:12) 在 林前 3:12 中，人们很难准确知道 χόρτον「草」与 καλάμην「禾稭」之间的区别。καλάμην 的价值似乎明显比 χόρτον 低，经文可能是说以禾稭作为一种很差的茅草材料。另一方面，此处也可以理解为用禾稭代替草来制砖。

κάλαμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

3.19 植物 树木以外的植物 长得高而直的草或莎草；生长在河边及沼泽内或沼泽附近 芦苇 κάλαμον ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον  ‘a reed bending in the wind’  「风吹动的芦苇」 (太 11:7)

(b)

3.55 植物 植物的非果实部分 芦苇的茎 芦苇 ἔτυπτον αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν καλάμῳ  ‘they hit him over the head with a reed’  「他们又拿一根芦苇秆打他的头」 (可 15:19) 在一些关于 κάλαμος[b] 的讨论中，有人认为这词的意思是藤条。在 可 15:19 中，某些语言必须使用「粗硬的芦苇」等短语来表达，免得读者以为用来打耶稣的是一些脆弱易折的植物茎。

(c)

6.56 人工制品 用于标记及书写的工具 经过切削的芦苇杆，蘸墨后可以在纸张或羊皮等物料上书写；长度约为二十厘米，其中一头是削尖的 笔 οὐ θέλω διὰ μέλανος καὶ καλάμου σοι γράφειν  ‘I do not want to write to you with pen and ink’  「不愿意用笔墨来写给你」 (约叄 1:13)

(d)

6.213 人工制品 测量工具 测量长度的杆（可能是芦苇杆） 测量杆 ὁ λαλῶν μετ᾽ ἐμοῦ εἶχεν μέτρον κάλαμον χρυσοῦν, ἵνα μετρήσῃ τὴν πόλιν  ‘the one who spoke to me had a gold measuring stick to measure the city’  「那跟我说话的天使拿着一根金芦苇量杆，要丈量那城」 (启 21:15) κάλαμος[d] 的具体长度不详，但是可能长达 2 米，因为芦苇常能达到这个长度。κάλαμος[d] 的对等译词可作「测量杆」或「用来计算距离的测量杆」。

καλέω

(1)

(a)

33.129 沟通 名字 ［参ἐπιλέγω, λέγω］ 用正式的名称来提到某人或某物 称呼；名叫 εἰς πόλιν Δαυὶδ ἥτις καλεῖται Βηθλέεμ  ‘to the town of David, which is called Bethlehem’  「到了大卫之城，就是称为伯利恒的那城」 (路 2:4)

(b)

33.131 沟通 名字 ［参εἶπον, ἐπικαλέω, λέγω, φωνέω］ 以一个人的属性来谈及这个人 称呼；命名 καλέσουσιν τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ  ‘they will call his name Emmanuel’  「要称他的名为以马内利」 (太 1:23) φίλος θεοῦ ἐκλήθη  ‘he was called the friend of God’  「他又得称为上帝的朋友」 (雅 2:23) 要根据上下文来确定对一个人的称呼，是初次给他命名，抑或只是用一个特定的名字来称呼他，这并非总是能做到的。同样，使用属性或头衔的时候，也并非常常能够确定那是赋予某人以某个属性或头衔，还是仅仅用这样一个属性或头衔来谈论这个人，或对他说话。在某些情况下，赋予头衔可能是间接的。例如，在 太 1:23，「他们将要称他的名为以马内利」是暗示要给他一个头衔，但这个过程是以人们如何谈论这个人的方式来陈述的。

(c)

33.307 沟通 召唤，呼召 ［参φωνέω］ 直接或间接地与有一定距离的人沟通，为要把这个人叫过来1 叫来；召来；传召 ἄνθρωπος ἀποδημῶν ἐκάλεσεν τοὺς ἰδίους δούλους  ‘a man who was about to leave home on a trip called his servants’  「一个人要出外远行，就叫了仆人来」 (太 25:14)

(d)

33.312 沟通 召唤，呼召 ［参κλῆσις, προσκαλέω］ 急切地邀请某人承担某项特定任务，这意味着受邀者与发出召唤的人建立新的关系2 召唤；呼召；召唤到来执行任务 εἰς ὃ [καὶ] ἐκάλεσεν ὑμᾶς διὰ τοῦ εὐαγγελίου ἡμῶν  ‘(God) called you to this through the good news we preached to you’  「上帝藉着我们所传的福音呼召你们」 (帖后 2:14) καλέω[d]、κλῆσις[a] 和 προσκαλέω[b] 一般不能简单地译成「召唤」，即「向着有一定距离的人说话，叫他们过来」。举例说，在 帖后 2:14 中，前面的从句可能要译成「藉着我们传讲的福音，这福音召唤你们这样做」。同样，徒 16:10 中的语句可以译成「因为上帝急切地叫我们传福音给那里的人」。

(e)

33.315 沟通 邀请 ［参παρακαλέω, φωνέω］ 请一个人接受所提供的款待3 邀请；请 Ὅταν κληθῇς ὑπό τινος εἰς γάμους  ‘when someone invites you to a wedding feast’  「你被人请去赴婚宴」 (路 14:8)

____________________________________________________

1 φωνέω[a]与καλέω[c]的意思可能稍有不同，φωνέω[a]更强调声音的音量，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 προσκαλέομαι[b]的意思可能与καλέω[d]不同，更加具体地强调被召唤的人或者召唤某人来完成的任务。

3 παρακαλέω[b]的意思可能与καλέω[e]和φωνέω[d]略有区别，暗示较高程度的催促。

καλλιέλαιος

(1)

ου＜阴＞

(a)

3.10 植物 树木 为收获果实而培植的橄榄树 好橄榄树，培植的橄榄树 καὶ παρὰ φύσιν ἐνεκεντρίσθης εἰς καλλιέλαιον  ‘and contrary to nature you were grafted into the cultivated olive tree’  「违反自然地接在好橄榄上」 (罗 11:24)

καλοδιδάσκαλος

(1)

ου＜阳＞及＜阴＞

(a)

33.249 沟通 教导 教导美好和道德正确道理的人 用善道教导人的；教导美好的事的 πρεσβύτιδας ... καλοδιδασκάλους  ‘the older women ... should be ones who teach what is good’  「年长的妇女……要教导美好的事」 (多 2:3)

Καλοὶ Λιμένες

(1)

ων＜阳＞

(a)

93.493 人名及地名 地名 克里特岛南部海岸的一个海湾 佳澳港；《思》良港

καλοποιέω

(1)

(a)

88.5 道德伦理素质及相关行为 良善 做那些具有积极道德品质的事情，并且通常会得到良好的回应 行善 Ὑμεῖς δέ, ἀδελφοί, μὴ ἐγκακήσητε καλοποιοῦντες  ‘but you, fellow believers, must not get tired of doing good’  「弟兄们，你们行善不可灰心。」 (帖后 3:13)

καλός

(1)

ή，όν

(a)

88.4 道德伦理素质及相关行为 良善 ［参καλῶς］ 指积极的道德品质，有得到积极评价的含意 好的；应受称赞的 ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων  ‘the good shepherd is willing to die for the sheep’  「好牧人愿意为羊舍命。」 (约 10:11)

(b)

65.22 价值 好的，坏的 具有可接受的特点，或者以合宜的方式发挥作用，重点通常在于外形或外表 好的；合宜的 πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖ  ‘every good tree produces fine fruit’  「凡好树都结好果子」 (太 7:17)

(c)

65.43 价值 有益的，无益的 提供某种特别或优越好处的 有益处的；更好的 καλόν σοί ἐστιν εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωὴν κυλλὸν ἢ χωλὸν ἢ δύο χεῖρας ἢ δύο πόδας ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον  ‘it is to your advantage to enter life without a hand or foot rather than to keep both hands and feet and be thrown into the eternal fire’  「你缺一只手或是一只脚进入永生，比有两手两脚被扔进永火里还好。」 (太 18:8)

(d)

66.2 适当的，不适当的 是合适的，同时也可能是好的 合适的；美好的 ∏έτρος λέγει τῷ Ἰησοῦ, Ῥαββί, καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι  ‘Peter said to Jesus, Teacher, it is good that we are here’  「彼得对耶稣说：『拉比，我们在这里真好！』」 (可 9:5)

(e)

79.9 物体的特徵 美丽的，丑陋的 形容外形美丽或吸引人，往往暗示对应有很好的价值 美丽的；美好的；精美的 λίθοις καλοῖς καὶ ἀναθήμασιν κεκόσμηται  ‘it was decorated with beautiful stones and offerings’  「是用美石和供物装饰的」 (路 21:5)

(f)

87.25 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参καλῶς］ 指具有很高的地位，可能暗示这地位的吸引力 高的；重要的；好的 δεῖ δὲ καὶ μαρτυρίαν καλὴν ἔχειν ἀπὸ τῶν ἔξωθεν  ‘he should be a man who has a high reputation among the people outside (the church)’  「做监督的在外人中也必须有好名声」 (提前 3:7)

κάλυμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.177 人工制品 布料、皮革及制成物品 蒙在脸上的透薄布料，蒙脸的人仍然看得见东西，但别人却看不清其面貌 帕子；面纱 οὐ καθάπερ Μωϋσῆς ἐτίθει κάλυμμα ἐπὶ τὸ πρόσωπον αὐτοῦ  ‘not like Moses who put a veil over his face’  「不像摩西将面纱蒙在脸上」 (林后 3:13) 面纱的布很薄，蒙脸的人能够看到外面的东西，但别人不能透过面纱看清其面貌。

καλύπτω

(1)

(a)

79.114 物体的特徵 掩盖的 使某物被盖住，因此看不见 遮盖；盖住；盖起来 Οὐδεὶς δὲ λύχνον ἅψας καλύπτει αὐτὸν σκεύει  ‘no one takes a lamp and covers it with a bowl’  「没有人点灯用器皿盖上」 (路 8:16) τότε ἄρξονται λέγειν ... τοῖς βουνοῖς, Καλύψατε ἡμᾶς  ‘then they will begin to say ... to the hills, Cover us’  「那时，人要…… 向小山说： 『遮盖我们！』」 (路 23:30)

(b)

28.79 知道 不可知的，秘密的 ［参κρύπτω, περικρύβω］ 使某事物不为人所知 1 隐藏；掩盖；隐瞒；躲藏 οὐδὲν γάρ ἐστιν κεκαλυμμένον ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται  ‘there is nothing which is hidden which shall not be made known’ or ‘what has been kept secret shall be made known’  「掩盖的事没有不显露出来的，隐藏的事也没有不被知道的。」 (太 10:26)

____________________________________________________

1 28.79所含词汇的意思与ἐγκρύπτω（85.50）明显不同。在28.79，隐藏是为了避免人了解某物，而在85.50，隐藏的焦点是某物被放在某处，从而不再被人看到。

καλῶς

(1)

(a)

88.4 道德伦理素质及相关行为 良善 ［参καλός］ 指积极的道德品质，有得到积极评价的含意 好的；应受称赞的 ζηλοῦσιν ὑμᾶς οὐ καλῶς  ‘they have a deep concern for you, but their intentions are not good’  「那些人对你们热心，并不是出于好意」 (加 4:17)

(b)

65.23 价值 好的，坏的 ［参βελτίων, εὖ, εὖγε］ 形容事情达到预期目的 好；很好；极好；做得好 Καλῶς, διδάσκαλε, ἐπ᾽ ἀληθείας εἶπες  ‘well done, Teacher. It is true as you say’  「好，老师，你说得对」 (可 12:32) 在 可 12:32，καλῶς 出现在高度省略的结构中。

(c)

72.12 真的，假的 准确的，不准确的 是准确的和正确的，可能暗示值得称赞 准确；正确；对的 καλῶς ἐπροφήτευσεν περὶ ὑμῶν Ἠσαΐας  ‘Isaiah rightly prophesied about you’ or ‘Isaiah was right when he prophesied about you’  「以赛亚指着你们所发的预言是多么正确」 (太 15:7)

(d)

87.25 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参καλός］ 指具有很高的地位，可能暗示这地位的吸引力 高的；重要的；好的 ∑ὺ κάθου ὧδε καλῶς  ‘have this best seat here’  「请坐在这里的好位上。」 (雅 2:3) 雅 2:3 中的 καλῶς 可能是礼貌地邀请的意思，可以译作「请」（见33.177）。

(e)

33.177 沟通 请求，要求 表示礼貌地要求 请 ∑ὺ κάθου ὧδε καλῶς  ‘please sit here’  「请坐在这里」 (雅 2:3) 关于 καλῶς 在 雅 2:3 中的另一个解释，见 87.25。

(f)

78.21 程度 多，少（正负程度） 一个正向的程度（比较级 κάλλιον 的强调意义更重），有正确的含意 当然；诚然；很好 ὡς καὶ σὺ κάλλιον ἐπιγινώσκεις  ‘and also you certainly know’  「这也是你明明知道的。」 (徒 25:10)

(g)

23.129 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 ［参ἔχω, ὑγιαίνω, ὑγιής］ καλῶς ἔχω  （习语，直译：好了）健康的状态（对比于疾病） 健康；痊愈；好了 ἐπὶ ἀρρώστους χεῖρας ἐπιθήσουσιν καὶ καλῶς ἕξουσιν  ‘they will place their hands on the sick and they will be well’ (可 16:18) 有些语言只用力气来表达健康，例如把「健康的」称为「强壮的」。然而，有些语言是用疾病的反面来表达健康，因此 可 16:18 可以译成「他们把手按在有病的人身上，那些人就没有病了」。

κάμηλος

(1)

ου＜阳＞及＜阴＞

(a)

4.30 动物 动物 大型四足哺乳动物；有单峰骆驼和双峰骆驼之分，拉丁语学名分别为：Camelus dromedarius 和 Camelus bactrianus；双峰驼可高达两米；单峰驼体型较大，一律为浅黄褐色；双峰驼颜色较深；适合在沙漠地区生活；驼峰能储存多余的食物，可以行走长时间也不用喝水；能在干旱地区作长途旅行；被人乘骑，也用来运载重物和拉车；骆驼毛可以织成布，用于制作帐篷或外袍；奶可作食物和饮品；是财富和商业的象徵 骆驼 ὁ Ἰωάννης εἶχεν τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου  ‘John wore a garment of camel's hair’  「这约翰身穿骆驼毛的衣服」 (太 3:4) εὐκοπώτερόν ἐστιν κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν  ‘it is easier for a camel to go through the eye of a needle’  「骆驼穿过针眼……还容易」 (太 19:24) 在大多数不知道骆驼的地方，人们都会从主流语言中借用「骆驼」这个词汇。在另一些情况下，人们可能采用描述性的短语。例如，在帝汶，一开始提议的两种表达方式是「背弯的马」和「长腿的马」，但最后确定使用一种更令人满意的译法：「沙漠之马」。在许多语言中，骆驼被简单地称为「有肉峰的大型动物」。然而，在许多情况下，在词汇表中对骆驼进行描述可能会很有用。 翻译施洗约翰所穿的骆驼毛衣服时，会出现两个问题。首先，在翻译短语「骆驼毛的衣服」时，需要指明的是，这件衣服是用骆驼毛织成的布做的，不是用整张皮做的，也不是用骆驼毛粘在施洗约翰身上。其次，译词必须显示这件骆驼毛的衣服是一件粗糙的衣服，因为在许多语言中，「骆驼毛大衣」等表达方式指的是昂贵的、奢侈的衣服。另参6.216。

κάμινος

(1)

ου＜阴＞

(a)

7.73 建造物 其他建造物 用于熔炼矿石和烧制陶瓷器皿的建筑 火炉；窑 οἱ πόδες αὐτοῦ ὅμοιοι χαλκολιβάνῳ ὡς ἐν καμίνῳ πεπυρωμένης  ‘his feet were like polished brass that had been refined in a furnace’  「双脚好像在炉中锻链得发亮的铜」 (启 1:15) 在 太 13:42 和 太 13:50 中，κάμινος 用来比喻地狱。 翻译 κάμινος 时，重点应放在极高的温度，而不是具体的建筑类型。

καμμύω

(1)

(a)

27.50 学习 愿意学习 ［参ὀφθαλμός］ καμμύω τοὺς ὀφθαλμούς  （习语，直译：闭上眼睛）不愿意学习和公正地评价某事物 拒绝学习；拒绝承认 τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἐκάμμυσαν· μήποτε ἴδωσιν τοῖς ὀφθαλμοῖς  ‘they have closed their eyes; otherwise, their eyes would see’  「闭上了眼睛，免得自己眼睛看见」 (徒 28:27) 在一些语言中，直译「闭上眼睛」会有问题，因为读者可能会按严格的字面意义来理解，或把它理解为死亡。

κάμνω

(1)

(a)

23.142 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 生病的，可能暗示疲惫不堪或日渐衰弱、消瘦 生病的；病重的 ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάμνοντα  ‘prayer made in faith will make the sick man well’  「出于信心的祈祷必能救那病人」 (雅 5:15) 就像表达健康和活力的情况一样，有些语言可能需要具体指明疾病或软弱的性质。经文的上下文往往会提供线索，但在没有线索的情况下，翻译者就需要尽量采用广义的词汇了。

(b)

25.291 态度及情感 沮丧 ［参ψυχή］ κάμνω τῇ ψυχῇ  （习语，直译：精神疲惫）逐渐失去完成某个目标的动力 疲倦灰心；气馁；厌倦 μὴ κάμητε ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν ἐκλυόμενοι  ‘do not let yourselves become discouraged or give up’  「你们不要灰心丧志。」 (来 12:3)

κάμπτω

(1)

(a)

53.61 宗教活动 敬拜，尊崇 ［参γόνυ］ κάμπτω τὸ γόνυ  （闪族习语，直译：膝盖弯曲，或：屈膝）屈膝跪拜以表示宗教上的虔诚 1 敬拜；屈膝；跪拜 ἐμοὶ κάμψει πᾶν γόνυ  ‘every knee will bow to me’ or ‘everyone will worship me’  「万膝必向我跪拜」或「人人要敬拜我」 (罗 14:11)

____________________________________________________

1 习语κάμπτω τὸ γόνυ也可以解作τὸ γόνυ的转喻（换句话说，「膝盖」代指「人」）。因此，κάμπτω「弯曲」或「弯腰」就可以解作「敬拜」。

κἄν

(1)

καί + ἐάν

(a)

89.73 关系 让步 表示加强语气的让步 即使；虽然 Κἂν ἐγὼ μαρτυρῶ περὶ ἐμαυτοῦ, ἀληθής ἐστιν ἡ μαρτυρία μου  ‘even if I do testify on my own behalf, what I say is true’  「即使我为自己作见证，我的见证还是真的」 (约 8:14) ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ κἂν ἀποθάνῃ ζήσεται  ‘whoever believes in me will live even though he dies’  「信我的人虽然死了，也必复活。」 (约 11:25)

Κανά

(1)

＜阴＞

(a)

93.494 人名及地名 地名 位于加利利的一个城 《和》迦拿；《现》迦拿城；《思》加纳

Καναναῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.88 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参ζηλωτής］ 某个犹太民族主义群体的成员，该群体寻求脱离罗马统治而独立 奋锐党；激进党；热心派；民族主义者 ∑ίμων ὁ Καναναῖος καὶ Ἰούδας ὁ Ἰσκαριώτης  ‘Simon the Zealot and Judas Iscariot’  「激进党的西门，还有……加略人犹大」 (太 10:4) 路 6:15 中的 ζηλωτής 和 太 10:4 中的 Καναναῖος 这两个词的作用，可能不是指一个属于某一犹太民族主义党派的人（某些学者认为这样的党派那时可能还未形成），而只是指一个热心追求民族独立的人（见 ζηλωτής [a]「狂热者、热心的人」25.77）。因此，人们可以称西门为「爱国者西门」（同样适用于 徒 1:13，那是唯一再出现 ζηλωτής [b] 的经文）。如果采取某些翻译者的建议，把 ζηλωτής[b] 翻译为「武装起义者」或「游击战士」，那就是把一些超出该词应有的明确含义强加进去。

Κανδάκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

37.77 控制，管理 管理，统治 埃塞俄比亚女王的头衔 1 甘大基；埃塞俄比亚女王的统称 δυνάστης Κανδάκης βασιλίσσης Αἰθιόπων  ‘an official of the Candace, queen of Ethiopia’  「在埃塞俄比亚女王甘大基的手下」 (徒 8:27) 关于 Κανδάκη 在 徒 8:27 中的另一个解释，见 93.209。另见 37.68。

(b)

93.209 人名及地名 人名 有人认为这是埃塞俄比亚女王的名字，但参看 37.77 甘大基；《和》干大基；《思》甘达刻

____________________________________________________

1 Κανδάκη可能会被埃塞俄比亚以外的人解作专有名称。

κανών

(1)

όνος＜阳＞

(a)

33.335 沟通 法律，规则，条例 涉及行为标准的规则 规则；原则 ὅσοι τῷ κανόνι τούτῳ στοιχήσουσιν  ‘as many as follow this rule’  「所有遵循这准则而行的人」 (加 6:16)

(b)

80.2 空间 空间，地方 从地理上和功能上来界定的活动区域 地区；范围；界限 οὐκ ἐν ἀλλοτρίῳ κανόνι εἰς τὰ ἕτοιμα καυχήσασθαι  ‘and shall not have to boast of work already done in another persons area’  「别人在他范围内完成的工作，我们不会拿来夸口。」 (林后 10:16)

καπηλεύω

(1)

(a)

57.202 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 从事零售买卖，有欺骗和贪婪的含意 为得利而叫卖；兜售谋利；强行推销 οὐ γάρ ἐσμεν ὡς οἱ πολλοὶ καπηλεύοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘we are not like so many others who peddle God's message’  「我们不像许多人，把上帝的道当商品贩卖」 (林后 2:17)

καπνός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

1.37 地理物体及特徵 大气的物体 燃烧物质时释放出来的可见气体和粒子，外观从白色到黑色不等，且会上升到空中 烟 ἀνέβη καπνὸς ἐκ τοῦ φρέατος ὡς καπνὸς καμίνου μεγάλης  ‘smoke poured out of it, like the smoke from a great furnace’  「就有烟从洞里往上冒出，好像大火炉的烟」 (启 9:2)

Καππαδοκία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.495 人名及地名 地名 小亚细亚内陆的一个省 加帕多家；《思》卡帕多细雅

καρδία

(1)

ας＜阴＞

(a)

26.3 心理官能 （καρδία「心」的引申喻意，本义没有出现在《新约》中）一个人心理生活各个方面的成因来源，但特别强调思想方面 1 心；内心；心里；心意；心志 Ἀγαπήσεις κύριον τὸν θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου  ‘you shall love the Lord your God with your whole heart’  「你要全心……爱主你的上帝」 (太 22:37) κατὰ δὲ τὴν σκληρότητά σου καὶ ἀμετανόητον καρδίαν θησαυρίζεις σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς  ‘because of your stubbornness and your unrepentant heart, you are storing up wrath against yourself for the day of wrath’  「你竟放任你刚硬不悔改的心，为自己累积愤怒！」 (罗 2:5) τὰ κρυπτὰ τῆς καρδίας αὐτοῦ φανερὰ γίνεται  ‘the secret thoughts of his heart will be brought into the open’  「他心里的隐情被显露出来」 (林前 14:25) ἕκαστος καθὼς προῄρηται τῇ καρδίᾳ  ‘each person (should give) what he has decided in his heart’  「每一个人都应该按照自己的心愿」 (林后 9:7) καρδία[a] 往往可以根据紧接的上下文，使用多个不同的词汇来翻译，例如：「心智」、「意图」、「目的」或「欲望」。在许多语言中，大概不能使用意为「心脏」的词汇，因为该词在意义上可能不适合做比喻延伸。很多时候，καρδία 的对等译词是「肝」，但是在一些语言中是「腹」或「肠」。

(b)

83.14 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 （καρδία 「心」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）较大区域之内很深处的位置 深处；内部深处 ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας  ‘three days and nights in the depths of the earth’ or ‘... far within the earth’  「在地的深处三天三夜」或「在地里面……」 (太 12:40)

(c)

25.281 态度及情感 悲伤，遗憾 ［参κατανύσσομαι］ κατανύσσομαι τὴν καρδίαν  （习语，直译：刺穿心脏）经历剧烈的情绪痛苦，暗示同时有忧虑和遗憾 受到极大的困扰；极度苦恼 Ἀκούσαντες δὲ κατενύγησαν τὴν καρδίαν  ‘when they heard this, they were deeply troubled’  「众人听见这话，觉得扎心」 (徒 2:37)

(d)

25.166 态度及情感 勇气，胆量 ［参πείθω］ πείθω τὴν καρδίαν  （习语，直译：说服内心）在可能引起沮丧或恐惧的处境中表现出安心和确信 有信心；放心；安心 καὶ ἔμπροσθεν αὐτοῦ πείσομεν τὴν καρδίαν ἡμῶν  ‘and we will be confident in his presence’  「我们在上帝面前可以安心」 (约壹 3:19)

(e)

27.53 学习 愿意学习 ［参πηρόω］ πηρόω τὴν καρδίαν  （习语，直译：使心脏残废）使人不愿意学习 封闭人的头脑；使人无法学习 πεπήρωκεν αὐτῶν τὴν καρδίαν  ‘he has made their hearts unable to learn’  「他使他们的心无法学习」（GNT3c-经文校勘栏） (约 12:40) 这是一个异文，只出现在：πεπήρωκεν αὐτῶν τὴν καρδίαν「他使他们的心不能学习」（约 12:40）（校勘栏）。

(f)

25.53 态度及情感 爱，情感，同情 ［参πλατύνω］ πλατύνω τὴν καρδίαν  （习语，直译：扩阔心胸）表明自己喜爱某人 表示喜爱；敞开心扉 ἡ καρδία ἡμῶν πεπλάτυνται  ‘our heart is open’  「我们的心是敞开的。」 (林后 6:11)

(g)

30.29 思考 思考，思想 ［参βάλλω, πληρόω］ πληρόω τὴν καρδίαν, βάλλω εἰς τὴν καρδίαν  （习语，直译：充满心里，和：投进心里）使某人用特定的方式来思考，通常作为引入某种行为的手段 使认为；填满内心；使决定 ἡ λύπη πεπλήρωκεν ὑμῶν τὴν καρδίαν  ‘grief has caused you to think as you do’  「你们心里竟充满忧愁。」 (约 16:6) διὰ τί ἐπλήρωσεν ὁ ∑ατανᾶς τὴν καρδίαν σου, ψεύσασθαί σε τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ...;  ‘why did Satan cause you to think as you did so as to lie to the Holy Spirit?’  「为什么撒但充满了你的心，使你欺骗圣灵」 (徒 5:3)

(h)

88.31 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 ［参ῥαντίζω］ ῥαντίζομαι τὴν καρδίαν  （习语，直译：心里面被喷洒）得以洁净脱离道德上的败坏 使自己的心清洁；内心得以洁净；清洁的 ῥεραντισμένοι τὰς καρδίας ἀπὸ συνειδήσεως πονηρᾶς  ‘to have hearts purified from a guilty conscience’  「已经蒙洁净、无亏的良心」 (来 10:22)

(i)

25.282 态度及情感 悲伤，遗憾 ［参συνθρύπτω］ συνθρύπτω τὴν καρδίαν  （习语，直译：使人心碎）引起极大的悲痛和忧伤 使伤心；使人心碎 Τί ποιεῖτε κλαίοντες καὶ συνθρύπτοντές μου τὴν καρδίαν;  ‘what are you doing, crying and breaking my heart?’  「你们为什么这样痛哭，使我心碎呢？」 (徒 21:13) 翻译者很难直译习语 συνθρύπτω τὴν καρδίαν。很多时候，可以把「使某人心碎」表达为「使某人哭泣」。在一些语言中，甚至可以表达为「使某人的心哭泣」。

(j)

30.76 思考 决定，作出结论 ［参πνεῦμα, τίθημι］ τίθημι ἐν τῇ καρδίᾳ  （习语，直译：放在心中）把信息存记在头脑中，暗示该信息是有价值的 珍藏在心里；视为珍贵的东西储存在心里；下定决心；决定 θέτε οὖν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν μὴ προμελετᾶν ἀπολογηθῆναι  ‘decide not to plan ahead of time how you will defend yourselves’  「你们要拿定主意，不必事先考虑怎样为自己申诉」 (路 21:14) τί ὅτι ἔθου ἐν τῇ καρδίᾳ σου τὸ πρᾶγμα τοῦτο;  ‘why, then, did you make up your mind that you would do such a thing?’  「你为什么存心做这样的事呢」 (徒 5:4)

____________________________________________________

1 在英语中，heart（「心」）一词的重点是在生活的情感方面，但是在希腊文新约中，重点更是在思想的结果，特别是考虑到καρδία与希伯来词leb之间的关系，leb一词虽然字面意为「心」，但却主要指心智。

καρδιογνώστης

(1)

ου＜阳＞

(a)

28.12 知道 知道 （直译：知道心里面的事）知道别人想法的人 知道人心的人；能洞察人心里所想的人；洞察人心的 ∑ὺ κύριε καρδιογνῶστα πάντων  ‘Lord, you know the hearts of all’  「主啊，你知道万人的心」 (徒 1:24) 有些语言可以把 徒 1:24 中的这个短语译成：「主啊，你知道万人所想的」。

καρπός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

3.33 植物 植物的果实部分 任何植物的果实部分，包括谷粒和多汁的果子 果子，果实 πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖ  ‘every good tree produces good fruit’  「凡好树都结好果子」 (太 7:17) 许多语言都会把不同类型的果实加以区分。有一种常见的区分方法把果实分成 4 种：(1) 坚果；(2) 谷粒；(3) 包着种子的多肉水果（这是出现 καρπός[a] 一词的经文中主要提及的果实类型），以及 (4) 里面没有明显可见之种子的果实，比如香蕉。在每一种情况下，翻译者都必须根据上下文选择合适的词汇。

(b)

43.15 农耕 收成的农作物 收成；农作物；庄稼；果实；谷物 ὁ θερίζων μισθὸν λαμβάνει καὶ συνάγει καρπὸν  ‘he who reaps is being paid, and he gathers the harvest’  「收割的人得到报赏……积聚果实」 (约 4:36)

(c)

42.13 执行，从事 做，执行 （καρπός[1]「果子」3.33 的引申喻意）所做的事的自然结果 行为；活动；行为的结果 ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς  ‘you may know these people by the results of their deeds’ or ‘... the results of what they do’  「凭着他们的果子就可以认出他们来」或「凭着他们所做事情的结果……」 (太 7:16)

(d)

23.199 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 ［参βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω, φέρω］ καρπὸν βλαστάνω  （植物）结出果实或种子1 结果子；生产果实；生产种子；有出产 καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain or it produced nothing’ (可 4:7) καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain’ or ‘it produced nothing’  「结不出果实」或「结不出谷物」或「结不出什么」 (可 4:7) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’ (路 8:8) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’  「长出百倍的谷物」 (路 8:8) ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει  ‘if (the grain of wheat) dies, it yields much fruit’ (约 12:24) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’ (雅 5:18) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’  「地就生出土产」 (雅 5:18) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’  「每月都结果子」 (启 22:2) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’ (启 22:2)

(e)

23.199 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 ［参βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω, φέρω］ καρπὸν δίδωμι, καρπὸν ἀποδίδωμι  生产果实或种子1 结果子；生产果实；生产种子；有出产 καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain or it produced nothing’ (可 4:7) καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain’ or ‘it produced nothing’  「结不出果实」或「结不出谷物」或「结不出什么」 (可 4:7) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’ (路 8:8) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’  「长出百倍的谷物」 (路 8:8) ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει  ‘if (the grain of wheat) dies, it yields much fruit’ (约 12:24) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’ (雅 5:18) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’  「地就生出土产」 (雅 5:18) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’  「每月都结果子」 (启 22:2) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’ (启 22:2)

(f)

23.199 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 ［参βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω, φέρω］ καρπὸν φέρω  生产果实或种子1 结果子；生产果实；生产种子；有出产 καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain or it produced nothing’ (可 4:7) καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain’ or ‘it produced nothing’  「结不出果实」或「结不出谷物」或「结不出什么」 (可 4:7) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’ (路 8:8) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’  「长出百倍的谷物」 (路 8:8) ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει  ‘if (the grain of wheat) dies, it yields much fruit’ (约 12:24) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’ (雅 5:18) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’  「地就生出土产」 (雅 5:18) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’  「每月都结果子」 (启 22:2) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’ (启 22:2)

(g)

23.200 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 καρπὸς παραδίδωσι  （习语，直译：果实产生）果实成熟，标志着要开始收割 农作物成熟了；果实成熟了；收割的季节到了 ὅταν δὲ παραδοῖ ὁ καρπός, εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέπανον  ‘and when the harvest is ripe, (the man) starts working with his sickle’  「农作物成熟，他立刻用镰刀收割」 (可 4:29)

(h)

10.38 亲属关系用语 不同代的亲属关系 καρπὸς τῆς κοιλίας  （习语，直译：腹中的果子）一个妇人的孩子 孩子；胎儿 εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου  ‘blessed is your child’  「你所怀的胎也是有福的！」 (路 1:42)

(i)

10.34 亲属关系用语 不同代的亲属关系 καρπὸς τῆς ὀσφύος  （习语，直译：生殖器的果实）后裔，作为男性角色在生殖过程中的结果 后裔 ὅρκῳ ὤμοσεν αὐτῷ ὁ θεὸς ἐκ καρποῦ τῆς ὀσφύος αὐτοῦ καθίσαι ἐπὶ τὸν θρόνον αὐτοῦ  ‘God had sworn him an oath to make one of his descendants succeed him on the throne’  「上帝曾向他起誓，要从他的后裔中立一位坐在他的宝座上。」 (徒 2:30) 见 8.43。

(j)

23.199 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 ［参βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω, φέρω］ ποιέω καρπόν  生产果实或种子1 结果子；生产果实；生产种子；有出产 καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain or it produced nothing’ (可 4:7) καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν  ‘and it did not produce fruit’ or ‘... grain’ or ‘it produced nothing’  「结不出果实」或「结不出谷物」或「结不出什么」 (可 4:7) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’ (路 8:8) ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’  「长出百倍的谷物」 (路 8:8) ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει  ‘if (the grain of wheat) dies, it yields much fruit’ (约 12:24) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’ (雅 5:18) ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς  ‘the earth produced its fruit’  「地就生出土产」 (雅 5:18) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’  「每月都结果子」 (启 22:2) κατὰ μῆνα ἕκαστον ἀποδιδοῦν τὸν καρπὸν αὐτοῦ  ‘once every month it yields its fruit’ (启 22:2)

(k)

13.86 是，变成，存在，发生 存在 ［参καρποφορέω, ποιέω］ ποιέω καρπόν  （习语，直译：结果子）导致结果存在 产生结果 ποιήσατε οὖν καρπὸν ἄξιον τῆς μετανοίας  ‘therefore produce results worthy of repentance’ or ‘do that which shows that you have turned from your sins’  「那么，就结出与悔改相称的果子来吧」或「要用行为证明你们已经悔改。」 (太 3:8)

____________________________________________________

1 在语义分析上，我们可以为βλαστάνω、δίδωμι、ἀποδίδωμι和ποιέω界定出一个非常一般性的意思，按此，所组成的词组就算为语义内向（semantically endocentric），其意思可以从组成的字词构建出来。然而，较为合适的处理，是把它们看作「低级习语」（只有很低程度的固定性），当中的领头字词具有特定意思。

Κάρπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.210 人名及地名 人名 保罗的朋友，特罗亚的基督徒 加布；《思》卡尔颇

καρποφορέω

(1)

(a)

23.199 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 ［参βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρπός, ποιέω, φέρω, φέρω］ （植物）结出果实或种子 1 结果子；结出果实；结出种子；有出产 ὁ δὲ ἐπὶ τὴν καλὴν γῆν σπαρείς, ... ὃς δὴ καρποφορεῖ  ‘the seed sown in the good soil ... indeed bears fruit’  「撒在好土里的……结了果实」 (太 13:23)

(b)

13.86 是，变成，存在，发生 存在 ［参καρπός, ποιέω］ 导致结果的存在 产生结果 ἐν παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ καρποφοροῦντες  ‘producing all kinds of good deeds’  「结出各种美好的果子」 (西 1:10)

____________________________________________________

1 在语义分析上，我们可以为βλαστάνω、δίδωμι、ἀποδίδωμι和ποιέω界定出一个非常一般性的意思，按此，所组成的词组就算为语义内向（semantically endocentric），其意思可以从组成的字词构建出来。然而，较为合适的处理，是把它们看作「低级习语」（只有很低程度的固定性），当中的领头字词具有特定意思。

καρποφόρος

(1)

ον

(a)

23.201 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 （καρποφορέω[a]「结出种子」23.199 的衍生词）结出种子的或出产农作物的 收成多的；丰收的 οὐρανόθεν ὑμῖν ὑετοὺς διδοὺς καὶ καιροὺς καρποφόρους  ‘he gives you rain from heaven and fruitful seasons’  「从天上赐给你们雨水和丰收的季节」 (徒 14:17) 某些语言可以把「丰收的季节」译成「庄稼成熟的季节」，甚至是「一年中有充足食物的时候」。

καρτερέω

(1)

(a)

25.178 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 继续坚持任何事业或状态 恒心忍耐；坚持到底；坚忍到底 τὸν γὰρ ἀόρατον ὡς ὁρῶν ἐκαρτέρησεν  ‘he persevered as if he saw him who is invisible’  「他恒心忍耐，如同看见那不能看见的」 (来 11:27)

Καρυῶτος

(1)

(a)

93.496 人名及地名 地名 犹大南部的一个地方（约 6:71，GNT3c-校勘栏；约 13:2，校勘栏） （音译）加略

κάρφος

(1)

ους＜中＞

(a)

3.66 植物 木材及木制品 木头、谷壳，甚或是稻草的碎屑 刺；木屑 τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου  ‘why do you see the speck in your brothers eye’  「为什么看见你弟兄眼中有刺」 (太 7:3)

κατά

(1)

(a)

84.21 空间的延伸 向目标延伸 延伸至某个目标，通常向下 下；低至；向下 Λευίτης [γενόμενος] κατὰ τὸν τόπον  ‘a Levite, coming down to the place’  「有一个利未人来到那里」 (路 10:32) 从耶路撒冷到耶利哥的道路（路 10:32）是下坡路。

(b)

84.30 空间的延伸 沿路径延伸 沿着小路或道路延伸，暗示移动 沿着 μηδένα κατὰ τὴν ὁδὸν ἀσπάσησθε  ‘don't (stop to) greet anyone on the road’  「不要在路上问候任何人」 (路 10:4) ἐνέδραν ποιοῦντες ἀνελεῖν αὐτὸν κατὰ τὴν ὁδόν  ‘they made a plot to kill him on the way’ (徒 25:3) ἡμέρας μέσης κατὰ τὴν ὁδὸν  ‘it was along the road at midday’  「就在中午的时候，在路上」 (徒 26:13)

(c)

84.31 空间的延伸 沿路径延伸 在整个区域内，沿着各个方向延伸 遍及 ἀπῆλθεν καθ᾽ ὅλην τὴν πόλιν  ‘he went throughout the entire city’  「走遍全城」 (路 8:39) γνωστὸν δὲ ἐγένετο καθ᾽ ὅλης τῆς Ἰόππης  ‘it became known throughout Joppa’  「这事传遍了约帕」 (徒 9:42)

(d)

83.45 空间的位置 在……面前，在对面，在对岸，离岸 一个物体的位置，它正朝向某个特定方向 面向；朝向 πορεύου κατὰ μεσημβρίαν  ‘go toward the south’  「向南走」 (徒 8:26) λιμένα τῆς Κρήτης βλέποντα κατὰ λίβα καὶ κατὰ χῶρον  ‘a harbor of Crete facing toward the southwest and northwest’  「克里特的一个港口，一面朝西南，一面朝西北」 (徒 27:12) κατὰ σκοπὸν διώκω  ‘I run straight toward the goal’  「向着标竿直跑」 (腓 3:14) 关于 κατὰ σκοπὸν διώκω（腓 3:14）作为习语的解释，见 89.56。

(e)

83.12 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 分布在整个区域或者位于若干物体之中的多个位置1 遍及；在……中 διήρχοντο κατὰ τὰς κώμας εὐαγγελιζόμενοι  ‘they travelled throughout the villages, preaching the good news’  「走遍各村镇传福音」 (路 9:6) Ἡ μὲν οὖν ἐκκλησία καθ᾽ ὅλης τῆς Ἰουδαίας καὶ Γαλιλαίας καὶ ∑αμαρείας  ‘the church throughout all of Judea, Galilee, and Samaria’  「犹太、加利利、撒玛利亚各处的教会」 (徒 9:31) τοὺς κατὰ τὰ ἔθνη πάντας Ἰουδαίους  ‘all the Jews who are among the Gentiles’  「所有在外邦的犹太人」 (徒 21:21)

(f)

83.44 空间的位置 在……面前，在对面，在对岸，离岸 ［参ἄντικρυς］ 正对面的一个位置，暗示中间有段距离 在对面；离开岸 τό τε πέλαγος τὸ κατὰ τὴν Κιλικίαν καὶ ∏αμφυλίαν διαπλεύσαντες  ‘we crossed over the sea off Cilicia and Pamphylia’  「渡过了基利家、旁非利亚一带的海面」 (徒 27:5b) γενόμενοι κατὰ τὴν Κνίδον  ‘we arrived off Cnidus’  「我们……来到革尼土的对面」 (徒 27:7)

(g)

67.33 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἐκ, ἐν, ἐπί, καθώς］ 表示一个时间点的标记，这个时间点与另一个时间点同时发生或重叠 3 当……；在……的时候 κατὰ τὴν ἡμέραν τοῦ πειρασμοῦ ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘at the time of the testing in the desert’  「在旷野受试探之日」 (来 3:8)

(h)

67.35 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参περί］ 表示一个时间点的标记，这个时间点与另一个时间点近乎同时 大约 Κατὰ δὲ τὸ μεσονύκτιον ∏αῦλος καὶ ∑ιλᾶς προσευχόμενοι ὕμνουν τὸν θεόν  ‘about midnight Paul and Silas were praying and singing hymns to God’  「约在半夜，保罗和西拉正在祷告，唱诗赞美上帝」 (徒 16:25)

(i)

90.29 语意格 起誓保证的参与者 （带所有格）用于标记超自然的人物或力量，人们为了保证誓言得以履行而向其呼求 藉；奉……之名 Ἐξορκίζω σε κατὰ τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος  ‘I adjure you by the living God’ or ‘I put you under oath to the living God’  「我指着永生上帝命令你起誓」或「我命令你指着永生的上帝起誓」 (太 26:63) ὤμοσεν καθ᾽ ἑαυτοῦ  ‘he swore by himself’  「指着自己起誓」 (来 6:13) 根据上下文，有些语言可能需要相当具体地指明所起的誓，与为了保证誓言得以履行而呼求的超自然力量，两者之间存在的关系。例如，在起誓证明某事是真实的时候，恰当的翻译可能是：「我起誓这是真的，但如果这不是真的，我呼求上帝惩罚我」；如果所起的誓牵涉一个承诺，恰当的翻译可能是：「我承诺会做这事，但如果我没有做，愿上帝惩罚我」。

(j)

90.31 语意格 反对 （带所有格）用于标记对抗，可能暗指敌对 反对；与……冲突 καὶ εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν καθ᾽ ὑμῶν  ‘and speak all kinds of evil against you’  「说各样坏话毁谤你们」 (太 5:11) οἵτινες ἐνεφάνισαν τῷ ἡγεμόνι κατὰ τοῦ ∏αύλου  ‘who appeared before the governor (with accusations) against Paul’  「在总督面前控告保罗」 (徒 24:1) ἐξαλείψας τὸ καθ᾽ ἡμῶν χειρόγραφον  ‘cancelling the record against us’  「涂去了在律例上所写、敌对我们的字据」 (西 2:14) στρατεύονται κατὰ τῆς ψυχῆς  ‘they fight against the soul’  「与灵魂争战」 (彼前 2:11)

(k)

89.8 关系 涉及对应的关系（同构关系） 表示一种关系，涉及过程的相似性 按照；关于 καὶ τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὴν πρᾶξιν αὐτοῦ  ‘and then he will reward each person in accordance with his deeds’  「那时候，他要照各人的行为报应各人。」 (太 16:27) ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῶν κατὰ τὸν νόμον Μωϋσέως  ‘when the days of their purification had been completed in accordance with the Law of Moses’  「按摩西律法满了洁净的日子」 (路 2:22)

(l)

89.90 关系 分布 表示分布关系，无论是地点、时间或数字 遍及；从……到……；……之后 καὶ ἔσονται λιμοὶ καὶ σεισμοὶ κατὰ τόπους  ‘there will be famines and earthquakes in place after place’  「多处必有饥荒、地震」 (太 24:7) καθ᾽ ἡμέραν ἐν τῷ ἱερῷ ἐκαθεζόμην διδάσκων  ‘day after day I sat in the Temple teaching’  「我天天坐在圣殿里教导人」 (太 26:55) ἤρξαντο λυπεῖσθαι καὶ λέγειν αὐτῷ εἷς κατὰ εἷς  ‘they began to be sad and say to him, one after another’  「他们就忧愁起来，一个个地问他」 (可 14:19) Καὶ ἐπορεύοντο οἱ γονεῖς αὐτοῦ κατ᾽ ἔτος εἰς Ἰερουσαλὴμ  ‘and his parents went to Jerusalem year after year’  「耶稣的父母每年都上耶路撒冷」 (路 2:41) ∑αῦλος δὲ ἐλυμαίνετο τὴν ἐκκλησίαν κατὰ τοὺς οἴκους εἰσπορευόμενος  ‘Saul was trying to destroy the church by going from house to house’  「罗却残害教会，挨家挨户地进去」 (徒 8:3)

(m)

89.4 关系 具体说明 表示一个与其他事物有关系的特定要素 关于；就……来说 τοῦ γενομένου ἐκ σπέρματος Δαυὶδ κατὰ σάρκα  ‘with regard to his body (or with regard to his physical nature ...), being of the lineage of David’  「按肉体说，是从大卫后裔生的」 (罗 1:3)

(n)

89.113 关系 关联 表示联合，牵涉共同的、文化的或种族的元素 在……中（但通常用所谓的所有格形式来表达） ὡς καί τινες τῶν καθ᾽ ὑμᾶς ποιητῶν εἰρήκασιν  ‘as even some of your poets have said’  「正如你们中间的一些诗人也曾经说过」 (徒 17:28) μάλιστα γνώστην ὄντα σε πάντων τῶν κατὰ Ἰουδαίους ἐθῶν τε καὶ ζητημάτων  ‘particularly because you know all the customs of the Jews and the disputes’  「庆幸的是你熟悉犹太人的规矩和他们的争论」 (徒 26:3)

(o)

70.4 实在的，不实在的 κατὰ ἀλήθειαν  （习语，直译：按照事实）形容是一个真实的事件或状态 4 事实上；实际上；按实情 τὸ κρίμα τοῦ θεοῦ ἐστιν κατὰ ἀλήθειαν ἐπὶ τοὺς τὰ τοιαῦτα πράσσοντας  ‘the judgment of God is upon those who actually did such things’  「上帝审判做这种事的人」 (罗 2:2)

(p)

28.67 知道 可知的 ［参ἴδιος］ κατ’ ἰδίαν  （习语，直译：根据那不公开的）发生在私下场合的，意思是不公开的 5 私下；暗暗地 κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς δοκοῦσιν  ‘and in private with the leaders’ (加 2:2) κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς δοκοῦσιν  ‘and in private with the leaders’  「私下会见那些领袖」 (加 2:2)

(q)

83.34 空间的位置 在前面，面对面，在后面 κατ᾽ ὀφθαλμούς, κατὰ πρόσωπον  （习语，直译分别是：根据眼睛，和：根据面部）某个物体前面的位置，有直接看到的含意 在……前面；在……之前；面对；在……面前 ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν  ‘which you prepared in the presence of all peoples’ (路 2:31) οἷς κατ᾽ ὀφθαλμοὺς Ἰησοῦς Χριστὸς προεγράφη ἐσταυρωμένος  ‘before whom Jesus Christ was depicted as crucified’  「被钉十字架的耶稣基督……被描绘在你们眼前?」 (加 3:1)

(r)

78.22 程度 多，少（正负程度） ［参βάθος, βαθύς］ κατὰ βάθους  （习语，直译：根据深度）在程度量表上的一个极端点 极其；极大；非常；多么 ἡ κατὰ βάθους πτωχεία αὐτῶν  ‘even though they were extremely poor’  「虽然他们极度贫乏」 (林后 8:2)

(s)

49.16 涉及衣着及装饰的活动 κατὰ κεφαλῆς ἔχω  （习语，直译：从头部向下）用遮盖物盖住头部 蒙着头；盖着头 πᾶς ἀνὴρ προσευχόμενος ἢ προφητεύων κατὰ κεφαλῆς ἔχων  ‘any man who prays or prophesies with his head covered’  「凡男人祷告或讲道，若蒙着头」 (林前 11:4)

(t)

56.10 法庭及法律程序 起诉 κατὰ λόγον ἀνέχομαι  （习语，直译：按照控罪来接受）受理对某人的控告，进行司法审查 法庭受理控告；受理控告作出审判 κατὰ λόγον ἂν ἀνεσχόμην ὑμῶν  ‘I would formally accept your complaint’  「我就正式接受你们的申诉」 (徒 18:14) 徒 18:14 中的 κατὰ λόγον ἀνέχομαι 也可以不当做习语来理解，而是理解为「合理地忍耐」的意思。见 25.171 和 89.18。

(u)

63.16 整体，联合，部分，分开 部分 κατὰ μέρος  （习语，直译：按照一个部分）形容某个活动是一部分一部分地进行的 详细地；一个接着一个 περὶ ὧν οὐκ ἔστιν νῦν λέγειν κατὰ μέρος  ‘there is now no time to speak of these matters in detail’  「有关这一切我现在不能一一细说。」 (来 9:5)

(v)

58.51 性质，类别，示例 独特的，独一无二的 ［参μόνος］ κατὰ μόνας  （习语，直译：遍及唯一的地方）在一个地方是某个种类的唯一一个 单独；独自 Καὶ ὅτε ἐγένετο κατὰ μόνας  ‘and when he was alone’  「耶稣独自一人的时候」 (可 4:10) Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν προσευχόμενον κατὰ μόνας συνῆσαν αὐτῷ οἱ μαθηταί  ‘and it happened that while he was praying alone, the disciples came to him’  「耶稣单独一个人在祷告，门徒们来见他」 (路 9:18)

(w)

83.38 空间的位置 在前面，面对面，在后面 κατὰ πρόσωπον  （习语，直译：根据面部）一个人面对另一人时所处的位置，可能有也可能没有敌对的含意 面对面；亲自；当面 πρὶν ἢ ὁ κατηγορούμενος κατὰ πρόσωπον ἔχοι τοὺς κατηγόρους  ‘before he has met his accusers face to face’  「还没有和原告当面对质」 (徒 25:16) ὃς κατὰ πρόσωπον μὲν ταπεινὸς ἐν ὑμῖν  ‘(I) who am mild when with you in person’  「与你们见面的时候是温和的」 (林后 10:1) κατὰ πρόσωπον αὐτῷ ἀντέστην  ‘I opposed him to his face’  「我就当面反对他」 (加 2:11)

(x)

89.56 关系 目的 κατὰ σκοπὸν διώκω  （习语，直译：追求一个目标，奔向一个目标）积极地实现某个目标 努力实现……的目标 κατὰ σκοπὸν διώκω εἰς τὸ βραβεῖον  ‘I press toward the goal for the prize’ or ‘I strive for the purpose of the prize’  「我向着目标直奔，为要得到奖赏」 (腓 3:14)

(y)

31.31 持有观点，相信，信赖 假设，认为有可能 ［参πρόσωπον］ τὰ κατὰ πρόσωπον  （习语，直译：根据脸上看的那些东西）看起来的样子 外观；事物看起来的样子 Τὰ κατὰ πρόσωπον βλέπετε  ‘you look at outward appearances’  「你们只看事情的外表。」 (林后 10:7)

____________________________________________________

1 κατά[e]的意思与μέσος[a]、ἀνὰ μέσον[a]、ἐντός[a]、εν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]和παρά[b]（83.9）不同，κατά[e]的焦点是在分布而不是包含在任何限定的区域或集合中。

2 在徒 27:5，κατά可能是指与海岸平行的位置，可能涉及某种延伸。

3 词汇组κατά[g]、ἐπί[s]、ἐν[s]、ἐκ[k]和καθώς[d]与词汇组πότε、ποτέ[b]、ὁπότε、ὅτε[a]和ὅταν[b]（67.30）的意义区别基本上是在类别意义方面，但也可能存在一些微妙的修辞差异。

4 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的习语）词项的意思似乎具有一些微妙的差异，但是很难具体确定。

5 κατ ἰδίαν可以理解为主要指背景，意思是说，「没有其他人在场」，但是在某些上下文中，焦点似乎从背景转移到事实，就是这些事件的发生不为公众所知。因此，在具体的上下文中，κατ ἰδίαν可以译为「别人不知道」或「其他人不在场」。

καταβαίνω

(1)

(a)

15.107 线性运动 下来／下去，下降 ［参κατέρχομαι］ 向下移动，不管坡度如何 下去；下到 κατέβη ἡ βροχὴ  ‘the rain descended’  「雨打」 (太 7:25) καταβὰς ἀπὸ τοῦ πλοίου [ὁ] ∏έτρος περιεπάτησεν ἐπὶ τὰ ὕδατα  ‘Peter got out of the boat and walked on the water’  「彼得就从船上下去」 (太 14:29) οἱ γραμματεῖς οἱ ἀπὸ Ἱεροσολύμων καταβάντες  ‘some of the teachers of the Law who had come down from Jerusalem’  「从耶路撒冷下来的文士」 (可 3:22) καταβαῖνον ἀπὸ τοῦ πατρὸς τῶν φώτων  ‘it comes down from the Father of lights’  「从众光之父那里降下来的」 (雅 1:17) 许多语言都有一系列表达「下去」或「下降」的词汇，采用哪一个词要视乎某人或某物下降的坡度和速度而定。根据下降的范围，可能还有其他不同的词汇。降雨会被视为广泛的下降，而离开小船走进水里会被视为范围十分有限的下降。 当然，向下移动可能不单涉及物体的移动，例如：οὐκ ἔστιν αὕτη ἡ σοφία ἄνωθεν κατερχομένη「这样的智慧不是从上头来的」（雅 3:15）。由于 雅 3:15 中的 ἄνωθεν 代表上帝，因此可能需要把这个句子调整为：「这样的智慧不是从上帝来的」，或「上帝不是这种智慧的源头」。

καταβάλλω  (καταβάλλομαι)

(1)

(a)

19.10 物理的冲击力 击打，撞击 足够冲击力的击打或撞击把物件击倒 打倒；击倒 καταβαλλόμενοι ἀλλ᾽ οὐκ ἀπολλύμενοι  ‘though we get knocked down at times, we are not destroyed’  「击倒在地，却不致灭亡。」 (林后 4:9) 林后 4:9 中的 καταβάλλω 也可以解释为「严重受伤」（见 20.21）。

(b)

20.21 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 使某人遭受相当大的痛苦或伤害 严重受伤；使人遭受很大的痛苦 καταβαλλόμενοι ἀλλ᾽ οὐκ ἀπολλύμενοι  ‘though badly hurt at times, we are not destroyed’  「受致命重伤，却没有丧命。」 (林后 4:9) 林后 4:9 中的 καταβάλλω 可能应该理解为「打倒」（见 19.10）。

(c)

85.49 在空间存在 放置，安置 放下某物，有永久的含意 放下；奠定 μὴ πάλιν θεμέλιον καταβαλλόμενοι  ‘we should not lay again the foundation’  「不必再立根基」 (来 6:1a)

____________________________________________________

1 在来 6:1，καταβάλλομαι的语境当然是比喻性的。

καταβαπτίζω

(1)

(a)

53.31 宗教活动 净化，洁净 ［参βαπτίζω, βαπτισμός］ 洗涤（在某些情况下，可能会浸泡在水里），为了使物件成为在礼仪上可接纳的 洗濯；洁净；洗浴；行洗净礼 见 可 7:4 GNT3c-校勘栏。 在 可 7:4，βαπτίζω、καταβαπτίζω 和 βαπτισμός 与礼仪上的洁净的确切关联程度不详，但是上下文似乎暗示与礼仪上的洁净有关，特别是考虑到这种洗涤与一般犹太人，特别是法利赛人遵循的规条之间的关系。

καταβαρέω

(1)

(a)

22.26 烦恼，困难，解脱，有利的情况 引起烦恼、困难 由于过度的困难而使人负担过重 使负担过重；使过劳；造成过度的困难；拖累 ἐγὼ οὐ κατεβάρησα ὑμᾶς  ‘I did not overburden you’  「我也没有成为你们的重担。」 (林后 12:16) 在一些语言中，「造成过度的困难」或「使人负担过重」的意思可以表达为：「给人造成的麻烦，比那人应该承受的更大」，或「造成超过恰当程度的痛苦」。

καταβαρύνω  (καταβαρύνομαι)

(1)

(a)

23.69 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参βαρέω, ὀφθαλμός］ ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ καταβαρυνόμενοι  （习语，直译：他们的眼睛发沉）极度困倦欲睡 非常困倦；昏昏欲睡；睁不开眼睛 ἦσαν γὰρ αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοὶ καταβαρυνόμενοι  ‘they were exceedingly sleepy’  「他们十分疲倦」 (可 14:40) 在一些语言中，ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι（或 καταβαρυνόμενοι）的对等翻译是「他们不能再保持眼睛睁开」，或是「他们不能赶走睡眠」。

κατάβασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

15.109 线性运动 下来／下去，下降 （καταβαίνω「下去；下到」15.107 的衍生词）人向下行走的斜度或坡度 斜坡；下坡 Ἐγγίζοντος δὲ αὐτοῦ ἤδη πρὸς τῇ καταβάσει τοῦ Ὄρους τῶν Ἐλαιῶν  ‘he was already approaching the slope of the Mount of Olives’ or ‘he was already approaching the descent of the Mount of Olives’  「他走近橄榄山下坡处的时候」 (路 19:37) ἐγγίζοντος δὲ αὐτοῦ ἤδη πρὸς τῇ καταβάσει τοῦ Ὄρους τῶν Ἐλαιῶν 「他已经临近橄榄山的斜坡」或「他已经临近橄榄山的下坡路」路 19:37。第二个翻译可以说出下山的方式，即「从橄榄山往下走的路」。

καταβιβάζω

(1)

(a)

15.108 线性运动 下来／下去，下降 使向下移动 带领下去；使下去 ἕως ᾅδου καταβιβασθήσῃ  ‘you will be brought down to hell’ (太 11:23) ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου κατεβίβασαν Ἀλέξανδρον προβαλόντων αὐτὸν τῶν Ἰουδαίων  ‘some of the crowd brought Alexander down, since he had been put forward by the Jews’ (徒 19:33) 这个词只见于三处异文：ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου κατεβίβασαν Ἀλέξανδρον,προβαλόντων αὐτὸν τῶν Ἰουδαίων「犹太人把亚历山大往前推，群众中有些人就把他带下来」（徒 19:33）（校勘栏）；ἕως ᾅδου καταβιβασθήσω「你将下到阴间去」（太 11:23）（校勘栏）。另见 路 10:15（校勘栏）。

καταβολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

42.37 执行，从事 制作，创造 创造，特指世界的创造，重点放在开始的阶段 创造；创世；创立世界 κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου  ‘receive the kingdom which has been prepared for you since the creation of the world’  「承受那创世以来为你们所预备的国。」 (太 25:34)

(b)

23.49 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参συλλαμβάνω］ καταβολὴ σπέρματος  （习语，直译：播种） 怀孕；怀胎 ∏ίστει καὶ αὐτὴ ∑άρρα στεῖρα δύναμιν εἰς καταβολὴν σπέρματος ἔλαβεν  ‘by faith - Sarah herself was not able to conceive - she received the power to conceive’  「由于信心，虽然莎拉不孕，也过了生育的年龄，她仍然得到生育的能力」 (来 11:11) 许多语言用不同的方式来表达怀孕的过程：「开始变大」，「接受精子」，「让孩子进来」，「停止流血」（指月经停止）等。 来 11:11 的这个表达涉及一些文本问题，许多学者认为，经文所指的不是撒拉怀孕，而是亚伯拉罕能够成为父亲（见英语译本 TEV 和 NET）。

καταβραβεύω

(1)

(a)

30.121 思考 区别，评价，评断 作为裁判去判断某人不配领奖 取消资格；谴责；判断为不配得奖；剥夺奖赏；丧失得奖的机会 μηδεὶς ὑμᾶς καταβραβευέτω  ‘let no one disqualify you’ or ‘let no one judge that you should not receive the prize’  「不要让人夺去你的奖赏」或「不要让任何人断定你不配得奖」 (西 2:18)

καταγγελεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

33.205 沟通 通知，宣布 （καταγγέλλω「宣告」33.204 的衍生词）宣告的人 报信者；宣告的人；传讲的人 οἱ δέ, Ξένων δαιμονίων δοκεῖ καταγγελεὺς εἶναι  ‘others (said), He seems to be a proclaimer of foreign gods’  「有的说：『他似乎是宣传外邦鬼神的。』」 (徒 17:18)

καταγγέλλω

(1)

(a)

33.204 沟通 通知，宣布 ［参ἐξαγγέλλω］ 宣告，焦点在于宣告或宣扬的范围 1 宣扬；宣告；宣讲；说出来 ἡ πίστις ὑμῶν καταγγέλλεται ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ  ‘your faith is proclaimed in the whole world’  「你们的信德传遍了天下。」 (罗 1:8)

____________________________________________________

1 καταγγέλλω或ἐξαγγέλλω是否应该译为「传道」基本上取决于上下文，换句话说，取决于所宣告或传讲的内容。

καταγελάω

(1)

(a)

33.410 沟通 嘲笑，戏弄 嘲弄或讥笑，但显然也包括口头的取笑 讥笑；嘲笑；取笑；嗤笑 κατεγέλων αὐτοῦ εἰδότες ὅτι ἀπέθανεν  ‘they ridiculed him, knowing that she had died’  「他们知道她已经死了，就嘲笑耶稣。」 (路 8:53)

καταγινώσκω

(1)

(a)

30.118 思考 区别，评价，评断 判断某事是坏的 责备；指责 ἐὰν καταγινώσκῃ ἡμῶν ἡ καρδία  ‘if our hearts condemn us’ or ‘if our hearts say to us that we have done wrong’  「即使我们的心责备自己」或「即使我们的心责备告诉我们，说我们做错了」 (约壹 3:20)

κατάγνυμι

(1)

(a)

19.35 物理的冲击力 打破，冲破 打断或粉碎僵硬的物件 折断；打断 κάλαμον συντετριμμένον οὐ κατεάξει  ‘he will not break a crushed reed’  「压伤的芦苇，他不折断」 (太 12:20) ἠρώτησαν τὸν ∏ιλᾶτον ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν τὰ σκέλη  ‘they asked Pilate to allow them to break the legs of the men’  「求彼拉多叫人打断他们的腿」 (约 19:31)

καταγράφω

(1)

(a)

33.63 沟通 书面语言 把东西写下来 写下来；记录 τῷ δακτύλῳ κατέγραφεν εἰς τὴν γῆν  ‘he wrote on the ground with his finger’  「用指头在地上写字」 (约 8:6) 在 约 8:6，καταγράφω 可以简单解作耶稣在地上写东西的姿势，然而考虑到整个上下文，也可以将其解作写下指控。

κατάγω  (κατάγομαι)

(1)

(a)

15.175 线性运动 引领，带来，带领 ［参καθίστημι］ 带领或送下去 带领下去 ἐπιγνόντες δὲ οἱ ἀδελφοὶ κατήγαγον αὐτὸν εἰς Καισάρειαν  ‘when the Christian brothers found out about this, they brought him down to Caesarea’  「弟兄们知道了，就带他下凯撒利亚」 (徒 9:30)

(b)

54.16 海上活动 使船只靠岸 靠岸；拢岸 καταγαγόντες τὰ πλοῖα ἐπὶ τὴν γῆν  ‘they brought the boats onto the beach’  「他们把两只船靠了岸」 (路 5:11)

(c)

54.15 海上活动 （航海术语）乘船驶向岸边 靠岸；拢岸 τῇ τε ἑτέρᾳ κατήχθημεν εἰς ∑ιδῶνα  ‘the next day we arrived at Sidon’  「第二天，我们到了西顿。」 (徒 27:3)

καταγωνίζομαι

(1)

(a)

39.52 敌意，冲突 征服 艰苦斗争后取得完全的胜利 征服；制服；战胜 οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας  ‘by faith they conquered kingdoms’  「他们藉着信，制伏了敌国」 (来 11:33)

καταδέω

(1)

(a)

79.118 物体的特徵 包裹着 ［参ἐνειλέω, ἐντυλίσσω］ 用某物来缠绕或包围一个物体，将其围裹起来 包；裹；包裹；包扎；缠绕 προσελθὼν κατέδησεν τὰ τραύματα αὐτοῦ  ‘he went over to him and bandaged his wounds’  「他上前……替他包扎」 (路 10:34)

κατάδηλος

(1)

ον

(a)

32.20 理解 容易理解或难于理解 指显而易见，因此很容易理解 很容易理解；很明显；非常明确 περισσότερον ἔτι κατάδηλόν ἐστιν  ‘the matter becomes very easy to understand’  「这件事就更加明显了」 (来 7:15)

καταδικάζω

(1)

(a)

56.31 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参καταδίκη, κατάκριμα, κατακρίνω, κατάκρισις］ 判决某人确实有罪，因此要受刑罚 1 判罪；定罪；作出有罪判决；宣告有罪 οὐκ ἂν κατεδικάσατε τοὺς ἀναιτίους  ‘you would not condemn people who are not guilty’  「你们就不会把无辜的人定罪。」 (太 12:7)

____________________________________________________

1 词汇组κατακρίνω、κατάκρισις和κατάκριμα的意思可能与词汇组καταδικάζω和καταδίκη略有不同；前一个词汇组的焦点是在审判的过程而非判决，但是无法根据现有的新约上下文来确定这一点。

καταδίκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

56.31 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参καταδικάζω, κατάκριμα, κατακρίνω, κατάκρισις］ 判决某人确实有罪，因此要受刑罚 1 判罪；定罪；作出有罪判决；宣告有罪 αἰτούμενοι κατ᾽ αὐτοῦ καταδίκην  ‘they asked that he be condemned’  「要求定他的罪。」 (徒 25:15)

____________________________________________________

1 词汇组κατακρίνω、κατάκρισις和κατάκριμα的意思可能与词汇组καταδικάζω和καταδίκη略有不同；前一个词汇组的焦点是在审判的过程而非判决，但是无法根据现有的新约上下文来确定这一点。

καταδιώκω

(1)

(a)

27.43 学习 尝试学习 通过努力地跟踪或追踪一个物体来了解它的位置 寻找；搜索；努力去寻找 κατεδίωξεν αὐτὸν ∑ίμων καὶ οἱ μετ᾽ αὐτοῦ  ‘but Simon and his companions went out diligently searching for him’  「西门和同伴出去找他」 (可 1:36)

καταδουλόω

(1)	δουλόω[a]的引申喻意：奴役 {D:87.82}

(a)

37.27 控制，管理 控制，限制 ［参δουλόω］ 控制某人，使这人屈从于自己的利益 控制；支配；使作奴仆；使某人屈从于；使受奴役 οἵτινες παρεισῆλθον κατασκοπῆσαι ... ἵνα ἡμᾶς καταδουλώσουσιν  ‘these people have slipped in as spies ... in order to gain control over us’ or ‘... in order that they might make slaves of us’  「这些人像侦探似的混进来……为的是想奴役我们」或「……要使我们作奴隶」 (加 2:4)

καταδυναστεύω

(1)

(a)

22.22 烦恼，困难，解脱，有利的情况 引起烦恼、困难 ［参θραύω, συμπνίγω］ 给……造成严重的麻烦，暗示带来可怕的后果，大概使状态变得虚弱 造成严重的困难；欺压；压迫；压制 καὶ ἰώμενος πάντας τοὺς καταδυναστευομένους ὑπὸ τοῦ διαβόλου  ‘and healing all who were oppressed by the Devil’  「医好凡被魔鬼压制的人」 (徒 10:38)

κατάθεμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.474 沟通 祝福，诅咒 ［参ἀνάθεμα, κατάρα］ 被诅咒的事物 被诅咒的；可憎的 πᾶν κατάθεμα οὐκ ἔσται ἔτι  ‘there will no longer be anything which is accursed’  「医好凡被魔鬼压制的人」 (启 22:3)

καταθεματίζω

(1)

(a)

33.472 沟通 祝福，诅咒 ［参ἀναθεματίζω］ 如果所说的不是真的，或没有履行自己的承诺，就祈求神灵加害1 赌咒；诅咒 τότε ἤρξατο καταθεματίζειν καὶ ὀμνύειν  ‘then he began to curse and to swear’  「彼得就开始赌咒发誓」 (太 26:74) 见有关 可 14:71（ἀναθεματίζω 33.472）的讨论。

____________________________________________________

1 καταθεματίζω的语气可能比ἀναθεματίζω强烈，但是并不能根据现有的上下文来证明这一点。

καταισχύνω

(1)

(a)

25.194 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 使某人感到非常羞愧 羞辱；使丢脸；使觉得惭愧 τὰ μωρὰ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ θεός, ἵνα καταισχύνῃ τοὺς σοφούς  ‘God purposely chose what the world considers nonsense in order to put wise men to shame’  「上帝偏要拣选世人所认为愚拙的，来使聪明人羞愧」 (林前 1:27)

κατακαίω

(1)

(a)

14.66 自然界的事件及状态 燃烧 ［参καταπίμπρημι］ 藉焚烧来毁掉物件 烧毁；烧掉；烧成灰烬 συνενέγκαντες τὰς βίβλους κατέκαιον ἐνώπιον πάντων  ‘they brought their books together and burned them in the presence of everyone’  「把他们的书拿来，当众烧掉。」 (徒 19:19) 关于燃烧的词汇，见 14.63 和 14.65 的注释 。

κατακαλύπτω  (κατακαλύπτομαι)

(1)

(a)

49.16 涉及衣着及装饰的活动 用遮盖物盖住头部 蒙头；蒙着头；盖着头 εἰ γὰρ οὐ κατακαλύπτεται γυνή  ‘for if a woman does not have her head covered’  「女人如果不蒙着头」 (林前 11:6)

κατακαυχάομαι

(1)

(a)

33.370 沟通 吹嘘 藉着贬低别人的东西来自夸 向……夸口；吹嘘；贬低 μὴ κατακαυχῶ τῶν κλάδων  ‘you must not boast and in so doing degrade the branches’  「你就不可向旧枝子夸口」 (罗 11:18) 许多语言没有诸如「吹嘘」等说法。因此，翻译 罗 11:18 中的 μὴ κατακαυχῶ τῶν κλάδων 时可以说：「你们一定不能说，你们比那些枝子好得多」。关于 κατακαυχάομαι 在 罗 11:18 中的另一种解释，见 88.194。

(b)

88.194 道德伦理素质及相关行为 厌恶，鄙弃，藐视 轻视，有认为自己更优越的含意 轻视；藐视 μὴ κατακαυχῶ τῶν κλάδων  ‘you should not despise the branches’ (meaning ‘... those who had been broken off like branches’)  「所以，你不可轻看枝子」（意思是：……像枝子被折下来的人） (罗 11:18) 关于 κατακαυχάομαι 在 罗 11:18 中的另一种解释，见 33.370。

(c)

74.11 能够，有能力 拥有比……更大的能力或潜力 更有力量；胜过 κατακαυχᾶται ἔλεος κρίσεως  ‘mercy is more powerful than judgment’ or ‘mercy triumphs over judgment’  「怜悯胜过审判。」 (雅 2:13) 雅 2:13 中的「怜悯」和「审判」必须与上帝的怜悯和审判有关。 有些语言不能把怜悯和审判拟人化，因此翻译者必须把这两个表达与上帝关联，例如译作：「上帝怜悯人的程度胜过他审判人的方式」，或「上帝彰显怜悯超过他施行审判」。

κατάκειμαι

(1)

(a)

17.27 姿势及与姿势有关的事件 躺卧 躺下，通常暗示有某程度的残疾 躺卧；躺下 ἐν ταύταις κατέκειτο πλῆθος τῶν ἀσθενούντων  ‘a large crowd of sick people were lying in these (porches)’  「里面躺着许多病人」 (约 5:3) ἐγένετο δὲ τὸν πατέρα τοῦ ∏οπλίου πυρετοῖς καὶ δυσεντερίῳ συνεχόμενον κατακεῖσθαι  ‘and it happened that the father of Publius was lying sick with fever and dysentery’  「部百流的父亲卧病不起，患了热病和痢疾。」 (徒 28:8)

(b)

17.23 姿势及与姿势有关的事件 斜倚（用餐） ［参ἀνάκειμαι, ἀνακλίνω, ἀναπίπτω, κατακλίνω］ 吃饭的时候采取斜倚的姿势（焦点放在姿势或吃饭的行为） 斜倚；吃饭；坐下吃饭；坐席 κατακειμένου αὐτοῦ  ‘while he was reclining at table’  「正在吃饭的时候」 (可 14:3) 关于 ἀνάκειμαι 和 κατάκειμαι 聚焦于吃饭的解释，见 23.21。

(c)

23.21 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参ἀνάκειμαι］ 吃饭，所指的可能是人们斜躺着吃饭 1 吃饭；坐席；吃喝 ἐπιγνοῦσα ὅτι κατάκειται  ‘she knew that he was having a meal’  「知道耶稣在……坐席」 (路 7:37) 在圣经时期，吃一顿饭显然涉及三种不同的姿势：(1) 坐在垫子上，围着一张矮桌；(2) 坐在椅子上，围着一张桌子；(3) 斜躺在靠垫上，面对桌子。需要斜躺在靠垫上的饭餐通常比较丰盛，但是动词 ἀνάκειμαι[b] 和 κατάκειμαι[c] 的意思已经变成一般的说法，仅仅指吃饭，而吃饭的人不一定是斜躺着吃喝的。 对于翻译者来说，要说「斜躺着吃饭」是十分不自然的，因为这可能暗示吃饭的人太懒，甚至不愿意在桌子边坐好，或者是表示那些人因为病重而不能正常地坐起来吃饭。因此，与其将 ἀνάκειμαι[b] 和 κατάκειμαι[c] 翻译成「斜躺着吃饭」，不如说「坐着吃饭」或「吃饭」。

____________________________________________________

1 根据前缀ἀνα和κατα，ἀνάκειμαι[b]和κατάκειμαι[c]可能会被认为是一对反义词。当然，ἀνάκειμαι[b]可能意指靠在靠垫上吃饭，κατάκειμαι[c]特指斜躺着；但是，这两个词汇所处的上下文并不明确支持这种意思区分。事实上，这两个词汇的意思基本上已经一般化了，就是指「吃饭」，尽管它们的词源可能明显不同。另见语义域17，脚注8。

κατακλάω

(1)

(a)

19.38 物理的冲击力 打破，冲破 分裂成碎片，暗示分裂是彻底的（对比于 κλάω, 19.34） 分裂成碎片 κατέκλασεν τοὺς ἄρτους  ‘he broke the loaves into pieces’  「把饼擘开递给门徒」 (可 6:41)

κατακλείω

(1)

(a)

37.125 控制，管理 守卫，看守 使人被关进监狱里 关进监狱；抓来坐牢 πολλούς τε τῶν ἁγίων ἐγὼ ἐν φυλακαῖς κατέκλεισα  ‘I caused many of the believers to be put in prison’  「把许多圣徒关在监里」 (徒 26:10)

κατακληρονομέω

(1)

(a)

57.135 拥有，转移，交换 接受 （κληρονομέω[a]「收到，获赠予」57.131 的衍生词）使某人接受贵重的东西作为礼物 使某人成为贵重礼物的接受者 κατεκληρονόμησεν τὴν γῆν αὐτῶν  ‘he caused (his people) to receive their land’  「把那地分给他们为业」 (徒 13:19)

κατακλίνω  (κατακλίνομαι)

(1)

(a)

17.24 姿势及与姿势有关的事件 斜倚（用餐） ［参ἀνακλίνω］ 吃饭的时候让人采取斜倚（或可能是坐着）的姿势 使斜躺下吃饭；让人坐下吃饭 Κατακλίνατε αὐτοὺς κλισίας [ὡσεὶ] ἀνὰ πεντήκοντα  ‘have them sit down to eat in groups of about fifty’  「叫他们分组坐下吃饭，每组大约五十个人。」 (路 9:14)

(b)

17.23 姿势及与姿势有关的事件 斜倚（用餐） ［参ἀνάκειμαι, ἀνακλίνω, ἀναπίπτω, κατάκειμαι］ 吃饭的时候采取斜倚的姿势（焦点放在吃饭的姿势或吃饭的行为） 斜倚；吃饭；坐下吃饭；坐席 εἰσελθὼν ... κατεκλίθη  ‘he came in ... and sat down to eat’  「他就到……坐席」 (路 7:36)

κατακλύζω

(1)

(a)

14.34 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 ［参κατακλυσμός］ 破坏力极强的大洪水（比 πλήμμυρα 「洪水」14.33 更猛烈和范围更广） 淹没；洪水泛滥 κόσμος ὕδατι κατακλυσθεὶς ἀπώλετο  ‘the world was destroyed by being flooded with water’  「当时的世界被水淹没而消灭了。」 (彼后 3:6) 在《新约》中，κατακλύζω 和 κατακλυσμός 只出现在《彼得后书》，单单用来描述挪亚时期造成大灾难的洪水。这种洪水可以说成是「造成破坏的洪水」或「导致破坏的大水」。

κατακλυσμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

14.34 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 ［参κατακλύζω］ 破坏力极强的大洪水（比 πλήμμυρα 「洪水」14.33 更猛烈和范围更广） 洪水；大洪水 κατακλυσμὸν κόσμῳ ἀσεβῶν ἐπάξας  ‘brought the flood on the world of godless people’  「叫洪水临到那不敬虔的世界」 (彼后 2:5) 在《新约》中，κατακλύζω 和 κατακλυσμός 只出现在《彼得后书》，单单用来描述挪亚时期造成大灾难的洪水。这种洪水可以说成是「造成破坏的洪水」或「导致破坏的大水」。

κατακολουθέω

(1)

(a)

15.145 线性运动 走在后面 来或去跟随，可能暗示持续而坚定的行动 跟随；一路跟着 αὕτη κατακολουθοῦσα τῷ ∏αύλῳ καὶ ἡμῖν ἔκραζεν  ‘she kept following Paul and us and was shouting’  「她一路跟着保罗和我们，大喊」 (徒 16:17)

κατακόπτω

(1)

(a)

19.21 物理的冲击力 刺穿，切割 用尖锐锋利的工具或物件严重割伤 割伤 ἐν τοῖς μνήμασιν καὶ ἐν τοῖς ὄρεσιν ἦν κράζων καὶ κατακόπτων ἑαυτὸν λίθοις  ‘(he wandered) among the graves and through the hills, screaming and cutting himself with stones’  「在墓地和山上喊叫，又用石头砍自己。」 (可 5:5) 有些人基于石头只会造成瘀伤而不是割伤，而把 可 5:5 中的 κατακόπτω 解释为「严重瘀伤」，但这个推论似乎是不必要的。

κατακρημνίζω

(1)

(a)

15.221 线性运动 投掷，扔掉 把某人或某物推下山崖 推下山崖 ὥστε κατακρημνίσαι αὐτόν  ‘in order to throw him down a cliff’  「要推他一头栽下悬崖」 (路 4:29)

κατάκριμα

(1)

τος＜中＞

(a)

56.31 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参καταδικάζω, καταδίκη, κατακρίνω, κατάκρισις］ 判决某人确实有罪，因此要受刑罚 1 判罪；定罪；作出有罪判决；宣告有罪 τὸ ... κρίμα ἐξ ἑνὸς εἰς κατάκριμα  ‘the ... verdict followed one (offense) and brought condemnation’  「由一次过犯而来，带来定罪」 (罗 5:16)

____________________________________________________

1 词汇组κατακρίνω、κατάκρισις和κατάκριμα的意思可能与词汇组καταδικάζω和καταδίκη略有不同；前一个词汇组的焦点是在审判的过程而非判决，但是无法根据现有的新约上下文来确定这一点。

κατακρίνω

(1)

(a)

56.31 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参καταδικάζω, καταδίκη, κατάκριμα, κατάκρισις］ 判决某人确实有罪，因此要受刑罚 1 判罪；定罪；作出有罪判决；宣告有罪 οἱ δὲ πάντες κατέκριναν αὐτὸν ἔνοχον εἶναι θανάτου  ‘they all decided he was guilty and worthy of death’  「他们都判定他有罪，应该处死」 (可 14:64) ἵνα μὴ σὺν τῷ κόσμῳ κατακριθῶμεν  ‘so that we shall not be condemned together with the world’  「使我们不至于跟世人同被定罪。」 (林前 11:32)

____________________________________________________

1 词汇组κατακρίνω、κατάκρισις和κατάκριμα的意思可能与词汇组καταδικάζω和καταδίκη略有不同；前一个词汇组的焦点是在审判的过程而非判决，但是无法根据现有的新约上下文来确定这一点。

κατάκρισις

(1)

εως＜阴＞

(a)

56.31 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参καταδικάζω, καταδίκη, κατάκριμα, κατακρίνω］ 判决某人确实有罪，因此要受刑罚 1 判罪；定罪；作出有罪判决；宣告有罪 εἰ γὰρ τῇ διακονίᾳ τῆς κατακρίσεως δόξα  ‘if the service by which people are condemned was glorious’  「若是那使人定罪的事奉有荣光」 (林后 3:9)

____________________________________________________

1 词汇组κατακρίνω、κατάκρισις和κατάκριμα的意思可能与词汇组καταδικάζω和καταδίκη略有不同；前一个词汇组的焦点是在审判的过程而非判决，但是无法根据现有的新约上下文来确定这一点。

κατακύπτω

(1)

(a)

17.30 姿势及与姿势有关的事件 弯身，挺直 俯身弯腰，也许比 κύπτω（17.29）更强调弯腰的姿势 弯腰；弯下身子 πάλιν κατακύψας ἔγραφεν εἰς τὴν γῆν  ‘he bent over again and wrote on the ground’  「于是又弯下身在地上写字。」 (约 8:8)

κατακυριεύω

(1)

(a)

37.50 控制，管理 管理，统治 ［参κυριεύω］ 统治或管辖，在某些语境中有耍威风的含义1 统治；管辖；治理；辖制 οἱ ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν  ‘the rulers of the people reign over them’  「这世上的人有执政者管辖他们」 (太 20:25)

(b)

39.55 敌意，冲突 征服 使某人或某物服从于更优越的力量 制伏；压制 ἐν ᾧ ἦν τὸ πνεῦμα τὸ πονηρόν, κατακυριεύσας ἀμφοτέρων ἴσχυσεν κατ᾽ αὐτῶν  ‘(the man) who had the evil spirit in him overpowered both of them and defeated them’  「那个邪灵附身的人就猛烈地袭击他们，制伏了他们。」 (徒 19:16) 在某些语言中，「制伏」可以译成：「与别人斗争并取胜」。

____________________________________________________

1 κατακυριεύω[a]的语气可能比κυριεύω更为强烈，但是无法根据新约用法来确定这一点。

καταλαλέω

(1)

(a)

33.387 沟通 侮辱，中伤 ［参καταλαλιά］ 说反对的话，常常包括说坏话 说坏话；毁谤；批评 Μὴ καταλαλεῖτε ἀλλήλων, ἀδελφοί  ‘do not speak evil of one another, fellow believers’  「弟兄们，不可彼此诋毁。」 (雅 4:11)

καταλαλιά

(1)

(a)

33.387 沟通 侮辱，中伤 ［参καταλαλέω］ 说反对的话，常常包括说坏话 说坏话；毁谤；批评 κἀγὼ εὑρεθῶ ὑμῖν ... καταλαλιαί, ψιθυρισμοί  ‘that I may find among you ... slander and gossip’  「我也怕看见……毁谤、流言」 (林后 12:20)

κατάλαλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.388 沟通 侮辱，中伤 （καταλαλέω「说坏话」33.387 的衍生词）毁谤或侮辱别人的人 毁谤者；侮辱人的 ψιθυριστὰς καταλάλους  ‘(they are) gossipers and slanderers’  罗1:29-30「毁谤的、 说人坏话的」 (罗 1:29, 30 [2])

καταλαμβάνω  (καταλαμβάνομαι)

(1)

(a)

57.56 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 获得，有付出巨大努力的含意 获得；取得；得着；抓住 οὕτως τρέχετε ἵνα καταλάβητε  ‘run, then, in such a way as to take (the prize)’  「你们也要这样跑，好使你们得着奖赏。」 (林前 9:24)

(b)

39.48 敌意，冲突 攻击 攻击，暗指取得控制 攻击；制伏 ὅπου ἐὰν αὐτὸν καταλάβῃ ῥήσσει αὐτόν  ‘whenever (the evil spirit) attacks him, it throws him to the ground’  「每当鬼袭击他，就把他摔倒在地上」 (可 9:18) 谈到鬼魔对人的攻击往往是以习语来表达，例如：「驾驭一个人」、「抓住一个人的思想」，或「抓住一个人的内在生命」。

(c)

37.108 控制，管理 捉拿，扣留 抓住并控制 抓到；捉住；逮捕 οἱ Φαρισαῖοι γυναῖκα ἐπὶ μοιχείᾳ κατειλημμένην  ‘the Pharisees (brought in) a woman who had been caught committing adultery’  「法利赛人带着一个犯奸淫时被捉的女人来」 (约 8:3) 有些语言不宜把 约 8:3 中的 καταλαμβάνω 译成「捉拿」，因为这会暗示妇人在逃跑；更加合宜的译法是「逮捕」。

(d)

37.19 控制，管理 控制，限制 控制 克服；胜过；控制 καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν  ‘and the darkness did not gain control over it’  「黑暗却没有胜过光。」 (约 1:5) 约 1:5 中的 καταλαμβάνω 也可以解作「明白」（见 32.18）。

(e)

32.18 理解 终于理解或明白过来 （καταλαμβάνω[d]「克服」37.19 的引申喻意）1 终于明白一些先前不明白或感知到的东西 明白；了解；掌握；理解 καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν  ‘and the darkness did not comprehend it’  「黑暗却不能领会光」 (约 1:5) καὶ καταλαβόμενοι ὅτι ἄνθρωποι ἀγράμματοί εἰσιν  ‘and realized that they were uneducated men’  「知道这两个人是没有学问的普通人」 (徒 4:13) Ἐπ᾽ ἀληθείας καταλαμβάνομαι ὅτι οὐκ ἔστιν προσωπολήμπτης ὁ θεός  ‘I (now) understand how true it is that God does not show favoritism’  「我现在真正明白上帝是不偏待人的」 (徒 10:34) 在 约 1:5，καταλαμβάνω 也可以理解为「胜过」（见 37.19）。约 1:5 中可能有意使用一个包含「明白」和「胜过」两种意思的双关语，这是约翰的典型风格。

(f)

27.10 学习 学习 获取明确的信息，可能有付出努力的含义 了解；查明；发现；发觉 ἐγὼ δὲ κατελαβόμην μηδὲν ἄξιον αὐτὸν θανάτου πεπραχέναι  ‘but I could not find that he had done anything for which he deserved the death sentence’  「但是，我查不出他犯了什么该判死刑的罪」 (徒 25:25)

(g)

13.119 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἐπεισέρχομαι, ἐπέρχομαι, ἐφίστημι］ 发生在某人或某事上，暗示那是一件不受欢迎的事件 发生；临到；突然临到 ἵνα ἡ ἡμέρα ὑμᾶς ὡς κλέπτης καταλάβῃ  ‘in order that the day may come upon you as a thief’  「以至那日子像贼一样临到你们」 (帖前 5:4)

____________________________________________________

1 我们很难确定καταλαμβάνω[e]应该在多大程度上归类为引申喻义 。一般说希腊语的人对于καταλαμβάνω的这种比喻义的意识，可能不会超过说英语的人对于「理解」一词的比喻义背景的意识。

καταλέγω

(1)

(a)

33.44 沟通 书面语言 将某人登记为某个团体的成员 登记名字；把某人记录在名单上 Χήρα καταλεγέσθω μὴ ἔλαττον ἐτῶν ἑξήκοντα γεγονυῖα  ‘do not put any widow on the list unless she is more than sixty years old’  「寡妇登记，年龄必须在六十岁以上」 (提前 5:9)

καταλείπω

(1)

(a)

15.57 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 离开，强调这行动是一个定局，即永远离开 离开 καταλιπὼν τὴν Ναζαρὰ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς Καφαρναοὺμ  ‘leaving Nazareth, he came to live in Capernaum’  「离开拿撒勒，往迦百农去，住在那里」 (太 4:13) ∏ίστει κατέλιπεν Αἴγυπτον  ‘by faith he left Egypt’  「凭着信心，他离开了埃及」 (来 11:27)

(b)

85.65 在空间存在 留在某处 ［参ἀπολείπω］ 使某物留在某个地方，然后离开（可能暗示目的，也可能没有暗示目的） 留下；放弃 ὁ δὲ καταλιπὼν τὴν σινδόνα γυμνὸς ἔφυγεν  ‘he ran away naked, leaving the linen cloth behind’  「他却丢下麻布，赤身逃走了。」 (可 14:52)

(c)

13.92 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἐγκαταλείπω］ 让其继续存在，通常指更大整体的一小部分 使留下；任由存在；遗下 καταλειπομένης ἐπαγγελίας  ‘a promise having been left (with us by God)’  「应许还存留」 (来 4:1)

(d)

30.51 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 放弃或不理会对某事物的关注 不再关注；忽视；放弃关心；放下；撇下 Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις  ‘it is not right for us to neglect preaching God's word in order to take care of finances’  「我们撇下上帝的道去管理饭食，是不合宜的。」 (徒 6:2)

(e)

34.40 联合 限制或避免联系 使特定的关系终止 离开；不再有关联 ἀντὶ τούτου καταλείψει ἄνθρωπος [τὸν] πατέρα καὶ [τὴν] μητέρα  ‘on account of this, a man will leave his father and mother’  「为这个缘故，人要离开父母」 (弗 5:31) 翻译 弗 5:31 时，必须避免使用任何暗示抛弃或遗弃的词汇。这所指的是某种特定关系受到限制。

(f)

35.17 帮助，照顾 帮助 离开某人而不去帮助（可能意思是「停止帮助」） 停止帮助；离开而不去帮助；撇下而不帮助 Κύριε, οὐ μέλει σοι ὅτι ἡ ἀδελφή μου μόνην με κατέλιπεν διακονεῖν;  ‘Lord, aren't you concerned that my sister has left me alone without help to serve?’  「主啊，我的妹妹留下我一个人伺候，你不在意吗？」 (路 10:40)

καταλιθάζω

(1)

(a)

20.79 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参λιθάζω, λιθοβολέω］ 用投掷石块的方式来杀人或企图杀人，通常是愤怒群众的所为1 用石头打死 ὁ λαὸς ἅπας καταλιθάσει ἡμᾶς  ‘this whole crowd here will stone us’  「群众会拿石头打我们」 (路 20:6)

____________________________________________________

1 καταλιθάζω的语气可能比λιθάζω更为强烈，但是很难根据现有的上下文来确定这一点。

καταλλαγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

40.1 和解，宽恕 和解 ［参ἀποκαταλλάσσω, καταλλάσσω, συναλλάσσω］ 在人际关系受到扰乱或破坏后，重新建立恰当的友好关系（这一系列意义的成分特徵包括(1)友好的关系受到破坏因为(2)假定的或确实的激怒了对方(3)目的在于消除敌意的外显行为，和(4)恢复原有的友好关系）1 和解；和好；让彼此和好；复和 δι᾽ οὗ νῦν τὴν καταλλαγὴν ἐλάβομεν  ‘through whom we were reconciled (with God)’  「藉着他，我们现在已得以与上帝和好」 (罗 5:11) 由于「和解」涉及的方面很多并且很复杂，因此很多时候需要采用整个短语，来充分表达此语义域中各词汇的含义。有些语言往往会以习语来表达「和好」的意思，例如：「使再次成为朋友」、「使再次打响指」（在非洲的许多地方，这是友好关系的象徵）、「使再次成为一体」，或「消除隔阂」。对于表示「和好」的词汇，一个特别关键的要素，是确定最初导致不和的责任所在。例如，有些词汇暗示，主动去寻求和解的人，其实是承认自己导致了不和。当然，谈到上帝藉着基督使人与他自己和好时，这种解释是完全站不住脚的。 在某些语言中，表达和好的词汇的语境，通常与夫妇间的和解有关。这样的词汇与《圣经》中许多的上下文非常相符，特别是论到人与上帝和好的那些经文，因为上帝通常被称为丈夫，信徒被称为妻子。

____________________________________________________

1 40.1所含词汇可能有些微妙的区别，但是现有上下文并不支持给这些词汇设立完全独立的义项。

καταλλάσσω

(1)

(a)

40.1 和解，宽恕 和解 ［参ἀποκαταλλάσσω, καταλλαγή, συναλλάσσω］ 在人际关系受到扰乱或破坏后，重新建立恰当的友好关系（这一系列意义的成分特徵包括(1)友好的关系受到破坏因为(2)假定的或确实的激怒了对方(3)目的在于消除敌意的外显行为，和(4)恢复原有的友好关系）1 和解；和好；让彼此和好；复和 τὰ δὲ πάντα ἐκ τοῦ θεοῦ τοῦ καταλλάξαντος ἡμᾶς ἑαυτῷ διὰ Χριστοῦ  ‘all this is done by God who through Christ reconciled us to himself’  「一切都是出于上帝；他藉着基督使我们与他和好」 (林后 5:18) 由于「和解」涉及的方面很多并且很复杂，因此很多时候需要采用整个短语，来充分表达此语义域中各词汇的含义。有些语言往往会以习语来表达「和好」的意思，例如：「使再次成为朋友」、「使再次打响指」（在非洲的许多地方，这是友好关系的象徵）、「使再次成为一体」，或「消除隔阂」。对于表示「和好」的词汇，一个特别关键的要素，是确定最初导致不和的责任所在。例如，有些词汇暗示，主动去寻求和解的人，其实是承认自己导致了不和。当然，谈到上帝藉着基督使人与他自己和好时，这种解释是完全站不住脚的。 在某些语言中，表达和好的词汇的语境，通常与夫妇间的和解有关。这样的词汇与《圣经》中许多的上下文非常相符，特别是论到人与上帝和好的那些经文，因为上帝通常被称为丈夫，信徒被称为妻子。

____________________________________________________

1 40.1所含词汇可能有些微妙的区别，但是现有上下文并不支持给这些词汇设立完全独立的义项。

κατάλοιπος

(1)

ον

(a)

63.21 整体，联合，部分，分开 剩余部分 ［参ἐπίλοιπος, λοιπός］ 一个整体所余下或继续的一部分，因此组成整体的剩余部分 1 余下的；剩余的；其他的；其余的 ὅπως ἂν ἐκζητήσωσιν οἱ κατάλοιποι τῶν ἀνθρώπων τὸν κύριον  ‘so that the rest of mankind would seek the Lord’  「使剩余的人……都寻求主。」 (徒 15:17)

____________________________________________________

1 λοιπός[a]、ἐπίλοιπος和κατάλοιπος的意思可能有些区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

κατάλυμα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.11 建造物 建筑物 ［参πανδοχεῖον, ταβέρνη］ 供旅客住宿的地方 客栈 διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι  ‘since there was no room for them in the inn’  「因为客栈里没有地方让他们住。」 (路 2:7)

(b)

7.30 建造物 建筑物的部分及区域 在较大型建筑物（可能是客栈；见 7.11）内，可以用作饭厅的房间 房间；客房；饭厅 ∏οῦ ἐστιν τὸ κατάλυμα ὅπου τὸ πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν μου φάγω;  ‘where is the dining room where I may eat the Passover with my disciples?’  「我和门徒吃逾越节晚餐的客房在哪里？」 (路 22:11)

καταλύω

(1)

(a)

20.54 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 ［参καθαίρεσις, καθαιρέω］ 通过拆卸完全摧毁 毁灭；拆毁；破坏 οὐκ ἀφεθήσεται λίθος ἐπὶ λίθῳ ὃς οὐ καταλυθήσεται  ‘there will not be one stone left on another which will not be torn down’  「没有一块石头会留在另一块石头上而不被拆毁的。」 (路 21:6)

(b)

20.55 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 彻底摧毁他人的努力或工作 破坏；摧毁 μὴ ἕνεκεν βρώματος κατάλυε τὸ ἔργον τοῦ θεοῦ  ‘for the sake of meat, do not destroy the work of God’  「不要因为食物的缘故破坏上帝的工作。」 (罗 14:20) 在 罗 14:20，上帝的工作包括建立信仰群体。

(c)

13.100 是，变成，存在，发生 存在 ［参καταργέω, λύω］ 使之不再存在 使结束；使成为无有；结束 ἐὰν ᾖ ἐξ ἀνθρώπων ἡ βουλὴ αὕτη ἢ τὸ ἔργον τοῦτο, καταλυθήσεται  ‘if what has been planned and done is of human origin, it will be caused to come to nothing’ or ‘... it will be put to an end’  「如果他们所计画、所做的是出于人，一定会失败」 (徒 5:38)

(d)

76.23 能力，力量 使生效的事物变得完全无效 除去；废除；废掉；使无效 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον  ‘do not think that I have come to do away with the Law’  「不要以为我来是要废掉律法」 (太 5:17)

(e)

34.61 联合 殷勤招待 体验别人的热情款待，重点在于住宿方面的接待 作客；借宿 ἵνα πορευθέντες εἰς τὰς κύκλῳ κώμας καὶ ἀγροὺς καταλύσωσιν καὶ εὕρωσιν ἐπισιτισμόν  ‘in order that they may go to the villages and hamlets round about and find lodging and food’  「好让他们往周围的田舍村庄去找地方住，找东西吃」 (路 9:12) ∏αρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθεν καταλῦσαι  ‘this man has gone as a guest to (the home of) a sinner’  「这个人居然到罪人家里作客」 (路 19:7)

καταμανθάνω

(1)

(a)

30.30 思考 思考，思想 思考，目的是最终要理解某事 考虑；观察；思考；想；看看 καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνουσιν  ‘consider how the wild flowers grow’  「你们想一想野地里的百合花是怎么长起来的」 (太 6:28)

καταμαρτυρέω

(1)

(a)

33.269 沟通 见证，证明 作证指控某人或反对某项陈述 作证指控；作证反对；指证 Οὐκ ἀκούεις πόσα σου καταμαρτυροῦσιν;  ‘don't you hear all these things they testify against you?’  「他们作证告你这么多的事，你没有听见吗？」 (太 27:13)

καταμένω

(1)

(a)

85.55 在空间存在 留下，停留 ［参ἐμμένω, ἐπιμένω, μένω］ 待在同一个地方一段时间1 留在；待在 οὗ ἦσαν καταμένοντες  ‘(the room) where they were staying’  「他们住宿的楼房」 (徒 1:13)

____________________________________________________

1 这组词汇之间的意思可能有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别，特别是因为有其他表达空间的用语而前缀显得冗余。

καταναλίσκω

(1)

(a)

20.48 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 完全摧毁，可能暗示某物被用尽或烧毁 彻底毁灭；彻底吞灭 γὰρ ὁ θεὸς ἡμῶν πῦρ καταναλίσκον  ‘for our God is indeed a consuming fire’  「因为我们的上帝是吞灭的火。」 (来 12:29)

καταναρκάω

(1)

(a)

57.224 拥有，转移，交换 成为财务负担 ［参ἐπιβαρέω］ 由于要求过多的支持而成为某人在财务上的负担 成为某人的负担；叫人受累；成为财务上的负担 καὶ παρὼν πρὸς ὑμᾶς καὶ ὑστερηθεὶς οὐ κατενάρκησα οὐθενός  ‘while I was with you, I did not burden anyone for support when I was in need’  「而我在你们那里有缺乏的时候，却没有给任何人造成负担」 (林后 11:9)

κατανεύω

(1)

(a)

33.485 沟通 非语言的沟通 ［参διανεύω, ἐννεύω, νεύω］ 用身体的一部分向某人发出信号，尤指用头或手1 做手势；做动作；点头示意；招手示意 κατένευσαν τοῖς μετόχοις ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ τοῦ ἐλθόντας συλλαβέσθαι αὐτοῖς  ‘they motioned to their partners in the other boat to come and help them’  「就招手叫另一只船上的同伴来帮助。」 (路 5:7) 许多语言都需要具体说明头、手和手臂的手势或动作类型。例如，约 13:24 明显是在发问一个问题，有些语言可能需要表明是用手或面部发出某个特定的信号。路 1:62 的情况也一样。在 路 1:22，那手势必须能解释或表明撒迦利亚不能说话，但是在 路 5:7，那无疑是另一种手势，因为相关人员彼此之间距离很远。

____________________________________________________

1 νεύω、ἐννεύω、διανεύω和κατανεύω的意思显然存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

κατανοέω

(1)

(a)

30.4 思考 思考，思想 认真仔细地考虑一些事情 1 仔细思想；仔细考虑 κατενόησεν τὸ ἑαυτοῦ σῶμα [ἤδη] νενεκρωμένον  ‘he carefully considered his body, which was already practically dead’  「他仔细察看自己那与死无异的身体」 (罗 4:19) κατανοήσατε τὸν ἀπόστολον καὶ ἀρχιερέα τῆς ὁμολογίας ἡμῶν Ἰησοῦν  ‘consider Jesus, whom (God) sent to be the High Priest of (the faith) we confess’  「要思想我们所宣认为使者、为大祭司的耶稣」 (来 3:1) 关于 κατανοέω 在 罗 4:19 的另一种解释，见 32.12。

(b)

30.43 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 对某事给予适当和果断的思考 仔细考虑；关注 τὴν δὲ δοκὸν τὴν ἐν τῷ ἰδίῳ ὀφθαλμῷ οὐ κατανοεῖς  ‘but you are not concerned about the beam in your own eye’  「却不留意自己眼中的梁木」 (路 6:41) κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλὸν  ‘they were concerned about a bay that had a beach’  「留意到一个有沙滩的海湾」 (徒 27:39) 徒 27:39 中的 κατανοέω 也可能仅仅指「注意到」（见 24.51），但是这里似乎不纯粹只是看见。

(c)

32.12 理解 终于理解或明白过来 对某事有一个清晰明确的理解 完全理解；清楚感知 κατανοήσας δὲ αὐτῶν τὴν πανουργίαν  ‘he clearly perceived their tricks’  「耶稣洞悉他们的诡计」 (路 20:23) κατενόησεν τὸ ἑαυτοῦ σῶμα [ἤδη] νενεκρωμένον  ‘he was thoroughly aware that his body was as good as dead’  「深知自己的身体已经与死无异」 (罗 4:19) 关于 κατανοέω 在 罗 4:19 中的另一种解释，见 30.4。

(d)

24.51 感官事件及状态 看 透过直接观察发现某事物，暗示也对其加以思考 注意到；发现 κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλὸν  ‘they noticed a bay with a beach’  「看见一个有沙滩的海湾」 (徒 27:39) 关于 κατανοέω 在 徒 27:39 的另一种解释，见 30.43。

____________________________________________________

1 κατανοέω[a]似乎在认知活动上的强度与νοέω[b]（30.3）存在不同，但不是所有上下文都可看出这种差异。

καταντάω

(1)

(a)

15.84 线性运动 来，来到，到达 ［参ἐφικνέομαι, ἥκω, φθάνω］ 向着某一点前行并且到达那里1 来到；到达 κατήντησαν δὲ εἰς Ἔφεσον, κἀκείνους κατέλιπεν αὐτοῦ  ‘they reached Ephesus and he left them there’  「到了以弗所，保罗就把他们留在那里」 (徒 18:19)

(b)

13.16 是，变成，存在，发生 状态 ［参φθάνω］ 实现或到达某个特定状态 2 达到；得着 μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως  ‘until we all attain to the oneness of faith’  「直到我们大家达到在信仰上……的合一」 (弗 4:13)

(c)

13.121 是，变成，存在，发生 发生 发生在……身上，带有确定的和最终的含义 临到 εἰς οὓς τὰ τέλη τῶν αἰώνων κατήντηκεν  ‘on whom the end of the ages is about to come’ or ‘... has come’  「万世的终局已经临到我们」 (林前 10:11)

____________________________________________________

1 ἐφικνέομαιφθάνω[a]、καταντάω[a]和ἥκω[a]的意思无疑有着细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 就达到某种状态的意思来说，其中显然发生了状态的改变，但是焦点似乎主要在终点，因此这些意思被归类在这个子域中，并没有放在下一个子域里面。

κατάνυξις

(1)

εως＜阴＞

(a)

30.19 思考 思考，思想 由于完全困惑和麻木而不能满意地思考的状态 不能思考；困惑；麻木；昏迷 Ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ θεὸς πνεῦμα κατανύξεως  ‘God gave them a spirit of bewilderment’ or ‘God caused them to be completely bewildered’ or ‘God made them unable to think’  「上帝给他们昏沉的灵」或「上帝使他们的心灵麻木」或「上帝使他们不能思考」 (罗 11:8)

κατανύσσομαι

(1)

(a)

25.281 态度及情感 悲伤，遗憾 ［参καρδία］ κατανύσσομαι τὴν καρδίαν  （习语，直译：刺穿心脏）经历剧烈的情绪痛苦，暗示同时有忧虑和遗憾 大受困扰；极度苦恼；扎心 Ἀκούσαντες δὲ κατενύγησαν τὴν καρδίαν  ‘when they heard this, they were deeply troubled’  「众人听见这话，觉得扎心」 (徒 2:37)

καταξιόω

(1)

(a)

65.18 价值 值得的，不值得的 ［参ἀξιόω］ 认为某事物具有相当的好处或价值 1 认为值得；配得上；配受；被算为配得 ἐπορεύοντο χαίροντες ἀπὸ προσώπου τοῦ συνεδρίου, ὅτι κατηξιώθησαν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος ἀτιμασθῆναι  ‘they left the Council full of joy that God had considered them (literally ‘... that they were considered’) worthy to suffer disgrace for the name (of Jesus)’  「这样使徒们就快快乐乐地离开了议会，因为算是配得上为这名受淩辱。」 (徒 5:41)

____________________________________________________

1 ἀξιόω[a]和καταξιόω的语义比较复杂，这两个词涉及智力活动，也涉及值得或配得的抽象概念。因此，这些意思可以合理地归类在语义域30「思考」的子域G「区别，评价，评断」。这些意思是语义重叠的典型实例。

καταπατέω

(1)

(a)

19.52 物理的冲击力 挤压 用力践踏，常有摧毁或破坏的含义 践踏 μήποτε καταπατήσουσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν  ‘so that they do not trample them with their feet’  「免得它们用脚把珍珠践踏」 (太 7:6)

(b)

88.196 道德伦理素质及相关行为 厌恶，鄙弃，藐视 （καταπατέω[a]「践踏」19.52 的引申喻意）彻底鄙视某人或某事 藐视；不屑地对待 ὁ τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ καταπατήσας  ‘he who shows utter disdain for the Son of God’  「蔑视上帝的儿子」 (来 10:29)

κατάπαυσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

23.81 生理活动过程及状态 疲倦，休息 ［参καταπαύω］ 停止工作或活动，因此得到一段休息时间 休息；安息；停止工作 τίσιν δὲ ὤμοσεν μὴ εἰσελεύσεσθαι εἰς τὴν κατάπαυσιν αὐτοῦ  ‘he made this solemn promise that they will never come in and rest with him’  「他……起誓，说他们绝对不可以进入他的安息」 (来 3:18) καταπαύω[a] 和 κατάπαυσις 似乎与 ἀναπαύομαι[a] ἀνάπαυσις[b] (23.80) 的意思不一样，因为 καταπαύω[a] 和 κατάπαυσις 更加强调停止活动来休息，而不是强调休息使体力恢复的效果。

καταπαύω

(1)

(a)

23.81 生理活动过程及状态 疲倦，休息 ［参κατάπαυσις］ 停止工作或活动，因此得到一段休息时间 休息；停止工作；歇了工作 αὐτὸς κατέπαυσεν ἀπὸ τῶν ἔργων αὐτοῦ  ‘he will rest from his work’  「上帝歇了他的工作一样」 (来 4:10) καταπαύω[a] 和 κατάπαυσις 似乎与 ἀναπαύομαι[a] 和 ἀνάπαυσις[b] (23.80) 的意思不一样，因为 καταπαύω[a] 和 κατάπαυσις 更加强调停止活动来休息，而不是强调休息使体力恢复的效果。

(b)

23.85 生理活动过程及状态 疲倦，休息 使某人停止活动，并从而享受一段休息时间 使休息；使得到安息 εἰ γὰρ αὐτοὺς Ἰησοῦς κατέπαυσεν, οὐκ ἂν περὶ ἄλλης ἐλάλει μετὰ ταῦτα ἡμέρας  ‘if Joshua had given them rest, he would not have spoken later of another day’  「若是约书亚已使他们享了安息，后来上帝就不会再提别的日子了。」 (来 4:8)

(c)

68.46 时态 停止 ［参παύω］ 使某事物不再处于某种状态，或者使某人停止不做某事或不再处于某种状态 1 使停止；阻止；拦住 κατέπαυσαν τοὺς ὄχλους τοῦ μὴ θύειν αὐτοῖς  ‘they made the crowds stop sacrificing to them’  「阻止了群众向他们献祭」 (徒 14:18)

____________________________________________________

1 καταπαύω[c]的语气可能比παύω更为强烈。

καταπέτασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.160 人工制品 布料、皮革及制成物品 悬挂在进出通路上的布帘 帷幕；门帘；幔子 τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη ἀπ᾽ ἄνωθεν ἕως κάτω εἰς δύο  ‘then the drape hanging in the Temple was torn in two from top to bottom’  「忽然，殿的幔子从上到下裂为两半」 (太 27:51) 在英语中，圣殿的 καταπέτασμα 传统称为 veil「帕子」，但这个词的字面含义会产生误导，因为它暗指一些只是盖住脸的东西。同时，典型的对应词汇 curtain「帘子」也会产生误导，因为这个词暗指一些遮住窗户的东西。在某些语言中，对于 太 27:51 的 καταπέτασμα，最佳的对应译词是「帷幕」，然而很多时候，翻译者需要采用某种描述性的短语，例如「从屋顶垂下来的一块大布」或「覆盖入口的一块大布」。

καταπίμπρημι

(1)

(a)

14.66 自然界的事件及状态 燃烧 ［参κατακαίω］ 藉焚烧来毁掉物件 烧毁；烧掉；烧成灰烬 πόλεις ∑οδόμων καὶ Γομόρρας τεφρώσας κατέπρησεν  ‘he burned down the cities of Sodom and Gomorrah, reducing them to ashes’  「将所多玛和蛾摩拉二城倾覆，焚烧成灰」 (彼后 2:6) 这个词只见于异文：πόλεις ∑οδόμων καὶ Γομόρρας τεφρώσας κατέπρησεν「他烧毁所多玛和蛾摩拉二城，烧成灰烬」（彼后 2:6）（校勘栏）。 关于燃烧的词汇，见 14.63 和 14.65 的注释。

καταπίνω  (καταπίνομαι)

(1)

(a)

23.45 生理活动过程及状态 吃、喝以外，涉及口腔的活动 使东西通过口腔进入胃部 吞 οἱ διϋλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες  ‘you strain a fly out of your drink, but you swallow a camel’  「你们把蚊虫滤出来，却把骆驼吞下去！」 (太 23:24) 「蠓虫就滤出来，骆驼倒吞下去」这句俗语，意思是完全没有意识到自己行为的不一致。在翻译这句话时，最好保留故意的夸张，因为这很容易让人抓住要点。为了帮助读者，可以提到在 利 11:0 列出的不洁净动物的清单中，蠓虫是最小的不洁净动物，而骆驼是最大的不洁净动物。

(b)

20.52 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 （καταπίνω[a]「吞」23.45 的引申喻意）造成某人或某事物彻底和突然的毁灭 消灭；彻底毁灭 ὁ ἀντίδικος ὑμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τινα καταπιεῖν  ‘your enemy, the Devil, roams around like a roaring lion, looking for someone to destroy’  「你们的仇敌魔鬼，如同咆哮的狮子，走来走去，寻找可吞吃的人。」 (彼前 5:8)

(c)

13.43 是，变成，存在，发生 状态 （καταπίνω[a]「吞」23.45 的引申喻意）使某个状态完全停止 使结束；吞灭 Κατεπόθη ὁ θάνατος εἰς νῖκος  ‘death was swallowed up in victory’ or ‘death turned into victory’  「死亡被胜利吞灭」或「死亡变为胜利」 (林前 15:54) ἵνα καταποθῇ τὸ θνητὸν ὑπὸ τῆς ζωῆς  ‘in order that death might be swallowed up by life’ or ‘in order that the power of death might end and life take over’ or ‘in order that there might be life, not death’  「好使这必死的被生命吞没」或「好使死亡的力量终结，而生命将接管」或「使那里有生命，而非死亡」 (林后 5:4)

(d)

25.285 态度及情感 悲伤，遗憾 καταπίνομαι λύπῃ  （习语，直译：被悲伤吞噬）悲痛欲绝 1 悲伤以至于放弃；悲伤绝望 μή πως τῇ περισσοτέρᾳ λύπῃ καταποθῇ ὁ τοιοῦτος  ‘in order that somehow he may not so despair as to give up completely’  「免得他过分伤心而绝望」 (林后 2:7)

____________________________________________________

1 习语καταπίνομαι λύπω含有绝望的要素，因此可以将这个意思归类在语义域25「态度及情感」的子域X「沮丧」。

καταπίπτω

(1)

(a)

15.118 线性运动 掉落 ［参πίπτω］ 从一个高度掉落到另一个高度1 掉落 καὶ ἕτερον κατέπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν  ‘and another fell upon the stony ground’  「有些落在石地上」 (路 8:6)

(b)

15.119 线性运动 掉落 ［参πίπτω］ 从站立或直立的位置坠落到地面或表面1 仆倒；跌倒 πάντων τε καταπεσόντων ἡμῶν εἰς τὴν γῆν  ‘we all fell to the ground’  「我们都仆倒在地」 (徒 26:14) καταπίπτειν ἄφνω νεκρόν  ‘to suddenly fall down dead’  「忽然倒下死了」 (徒 28:6)

____________________________________________________

1 在两种情况下（15.118和15.119），考虑到前缀形式κατα，καταπίπτω的语气可能比πίπτω更强。

καταπλέω

(1)

(a)

54.13 海上活动 驶向海岸 向岸边驶去；驶向海岸 κατέπλευσαν εἰς τὴν χώραν τῶν Γερασηνῶν  ‘they sailed over to the territory of the Gerasenes’  「他们行船到了格拉森人的地方」 (路 8:26)

καταπονέω  (καταπονέομαι)

(1)

(a)

88.126 道德伦理素质及相关行为 虐待 ［参κακουχέω］ 使某人遭遇虐待 虐待；使受苦 ἐποίησεν ἐκδίκησιν τῷ καταπονουμένῳ  ‘he went to help the man who was being ill-treated’  「就护卫他，为这个受欺压的人报仇」 (徒 7:24)

(b)

25.230 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 痛苦忧伤，意味着被这样的经历弄得疲惫不堪 忧伤 Λὼτ καταπονούμενον ὑπὸ τῆς τῶν ἀθέσμων ἐν ἀσελγείᾳ ἀναστροφῆς  ‘Lot was distressed by the immoral conduct of lawless people’  「罗得为着坏人的淫乱行为大大地忧伤。」 (彼后 2:7)

καταποντίζω  (καταποντίζομαι)

(1)

(a)

15.117 线性运动 下来／下去，下降 使某人或某物下沉到深水中 下沉；淹死 καὶ καταποντισθῇ ἐν τῷ πελάγει τῆς θαλάσσης  ‘and be drowned in the depths of the sea’  「淹死在深海」 (太 18:6)

(b)

15.116 线性运动 下来／下去，下降 下沉到深水中 沉下去 ἀρξάμενος καταποντίζεσθαι ἔκραξεν  ‘beginning to sink, he cried out’  「他开始沉下去的时候，就大叫」 (太 14:30)

κατάρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.471 沟通 祝福，诅咒 ［参καταράομαι］ 说出被认为有超自然力量的话语，使人受到伤害，那通常是因为有神明或超自然力量被唤起 诅咒；咒骂 ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόματος ἐξέρχεται εὐλογία καὶ κατάρα  ‘out of the same mouth come blessing and cursing’  「颂赞和诅咒从同一个口出来。」 (雅 3:10)

(b)

33.473 沟通 祝福，诅咒 ［参ἀνάθεμα, ἀρά］ 在诅咒中表达的内容 诅咒 ὅσοι γὰρ ἐξ ἔργων νόμου εἰσίν, ὑπὸ κατάραν εἰσίν  ‘these who depend on obeying the Law live under a curse’  「凡是靠遵行律法的，都在诅咒之下」 (加 3:10)

(c)

33.474 沟通 祝福，诅咒 ［参ἀνάθεμα, κατάθεμα］ 被诅咒的事物 被诅咒的；可憎的 Χριστὸς ... γενόμενος ὑπὲρ ἡμῶν κατάρα  ‘Christ ... became something accursed for our sake’  「基督为我们成为受诅咒的」 (加 3:13)

καταράομαι

(1)

(a)

33.471 沟通 祝福，诅咒 ［参κατάρα］ 说出被认为有超自然力量的话语，使人受到伤害，那通常是因为有神明或超自然力量被唤起 诅咒；咒骂 ἴδε ἡ συκῆ ἣν κατηράσω ἐξήρανται  ‘look, the fig tree you cursed has died’  「你看！你所诅咒的无花果树已经枯干了。」 (可 11:21)

καταργέω  (καταργέομαι)

(1)

(a)

13.100 是，变成，存在，发生 存在 ［参καταλύω, λύω］ 使之不再存在 使结束；使成为无有；结束 ὁ δὲ θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα καταργήσει  ‘but God will put an end to both’  「上帝要使这两样都结束。」 (林前 6:13)

(b)

13.163 是，变成，存在，发生 发生 使之不再发生 终止；废止 ὅτε γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου  ‘when I became a man, I put a stop to those things of a child’  「到长大成人，就把孩子的事都丢弃」 (林前 13:11) καταργήσαντος μὲν τὸν θάνατον  ‘putting an end to death’  「他把死废去」 (提后 1:10)

(c)

76.26 能力，力量 使某事物的能力或力量无效 使失效；废除；废掉；废弃；使不能发挥功能 ἵνα τὰ ὄντα καταργήσῃ  ‘in order to abolish those things that are’  「为要废弃那些」 (林前 1:28) τὸν νόμον τῶν ἐντολῶν ἐν δόγμασιν καταργήσας  ‘to abolish the Law of commandments consisting of regulations’  「废掉那记在律法上的规条」 (弗 2:15) 在翻译 林前 1:28 中的这个表达时，可能需要说明 τὰ ὄντα 所指的是什么；在这处上下文中，τὰ ὄντα 与 τὰ μὴ ὄντα 之间的对比最好表达为「那些被视为不重要的事物，为要废除那些被视为重要的事物」。当然，这些表达方式的译法取决于前面第 26 节的翻译用词。

(d)

37.136 控制，管理 释放，解放 基于较早前的义务或限制不再相关或不再有效，因而与某个人或某个制度的联系被解除 获得释放；不再受限制 ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ ὁ ἀνήρ, κατήργηται ἀπὸ τοῦ νόμου τοῦ ἀνδρός  ‘if her husband dies, she is free from the law concerning her husband’ or ‘... from the law that bound her to her husband’  「丈夫若死了，她就从丈夫的律法中解脱了」或「丈夫死了，她就不再受这种法律的限制。」 (罗 7:2) 「妇女脱离了一个规定她与丈夫的关系的法律」，这种说法在某些语言中是说不通的。因此，罗 7:2 中的这句话可以适切地译成：「如果女人的丈夫死了，律法就不再把她和她丈夫捆绑在一起」，甚至「……律法就说她可以自由地嫁给别人」。

(e)

13.162 是，变成，存在，发生 发生 不再发生 不再发生；停止 εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται  ‘if there are prophecies, they shall cease’  「说方言之能终必停止」 (林前 13:8)

καταριθμέω  (καταριθμέομαι)

(1)

(a)

34.33 联合 属于，包括在成员中，排除在外 被算为团体中的一员 被算在……之中；是当中的一员；属于 ὅτι κατηριθμημένος ἦν ἐν ἡμῖν  ‘because he was counted as one of us’  「他本来是我们中间的一员」 (徒 1:17)

καταρτίζω

(1)

(a)

75.5 胜任，有资格 使某人完全胜任做某事 使胜任；完全提供；充分准备；使充分具有资格；足够 κατηρτισμένος δὲ πᾶς ἔσται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ  ‘everyone who is thoroughly qualified will be like his teacher’  「每一个学成的，都会像他老师一样。」 (路 6:40) 在 路 6:40 的语境中，可以把 κατηρτισμένος 译成「已经完全训练就绪的人」。

(b)

13.130 是，变成，存在，发生 发生 藉某些安排使之发生 产生；安排；导致发生 Ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον;  ‘I will produce praise from the mouths of children and infants’  「我要从孩童和吃奶的口发出完全的赞美」 (太 21:16)

(c)

42.36 执行，从事 制作，创造 创造，暗示使之处于适当的状况 创造；制造 ∏ίστει νοοῦμεν κατηρτίσθαι τοὺς αἰῶνας ῥήματι θεοῦ  ‘by faith we understand that the universe was created by the word of God’ or ‘... God created the world by the words he spoke’  「因着信，我们知道这宇宙是藉上帝的话造成的」或「……上帝藉着他所说的话创造这宇宙」 (来 11:3)

κατάρτισις

(1)

εως＜阴＞

(a)

75.5 胜任，有资格 使某人完全胜任做某事 使胜任；完全提供；充分准备；使充分具有资格；足够 τοῦτο καὶ εὐχόμεθα, τὴν ὑμῶν κατάρτισιν  ‘and for this we pray, namely, your becoming fully qualified’  「我们所祈求的是：你们能成为完全人。」 (林后 13:9)

καταρτισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

75.5 胜任，有资格 使某人完全胜任做某事 使胜任；完全提供；充分准备；使充分具有资格；足够 πρὸς τὸν καταρτισμὸν τῶν ἁγίων εἰς ἔργον διακονίας  ‘in order to make God's people fully qualified for work in (his) service’ or ‘... for (this) work of service’  「为要使上帝的子民能胜任事奉的工作」 (弗 4:12)

κατασείω

(1)

(a)

33.478 沟通 非语言的沟通 用示意或做手势传达信息 示意；做手势 κατασείσας δὲ αὐτοῖς τῇ χειρὶ σιγᾶν  ‘he gave them a signal with his hand to be quiet’  「他做手势，叫他们安静下来」 (徒 12:17) 对于 徒 12:17 中这个句子，翻译者根据「做手势」在目标语言中的具体含义，经常需要调整译法，例如：「他举起手来，意思是要他们要安静」，或「他用手示意，他们就明白他们应该安静」。

κατασκάπτω

(1)

(a)

20.56 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 （κατασκάπτω「往下挖」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）通过向下挖掘去拆毁或破坏 拆毁；破坏 καὶ τὰ κατεσκαμμένα αὐτῆς ἀνοικοδομήσω  ‘I will build up again its ruins’ or ‘... those buildings which have been torn down’  「我要从废墟中重新建造」或「……已拆毁的居所」 (徒 15:16) Κύριε, τοὺς προφήτας σου ἀπέκτειναν, τὰ θυσιαστήριά σου κατέσκαψαν  ‘Lord, they have killed your prophets and torn down your altars’  「主啊，他们杀了你的先知，拆了你的祭坛」 (罗 11:3)

κατασκευάζω

(1)

(a)

77.6 准备好 使完全准备好 准备；预备 ἑτοιμάσαι κυρίῳ λαὸν κατεσκευασμένον  ‘make ready for the Lord a people thoroughly prepared’  「为主预备迎接他的百姓」 (路 1:17)

(b)

45.1 建造，兴建 建造或竖立任何一种建筑物 1 建造；盖（房子）；建筑 πᾶς γὰρ οἶκος κατασκευάζεται ὑπό τινος  ‘for every house is built by someone’  「每一所房子都是人所建造的」 (来 3:4)

(c)

77.7 准备好 κατασκευάζω τὴν ὁδόν  （习语，直译：预备道路）为某事件准备好环境条件，或使环境有利于该事件 做准备；做预备；为……预备道路；为……开路 ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου  ‘who will prepare your way before you’ or ‘who will make everything ready for you’  「他要在你前面为你预备道路」或「他要为你做好一切准备」 (太 11:10) 在一些语言中，最好将 太 11:10 中的这个表达译成：「他将为你安排好一切」。

____________________________________________________

1 在某些上下文中，κατασκευάζω[b]的意思可能与οἰκοδομέω[a]不同，κατασκευάζω[b]暗示建筑物是为了某种特殊用途而预备的。

κατασκηνόω

(1)

(a)

6.147 人工制品 容器 （κατασκήνωσις「窝」6.146 的衍生词）搭窝（或寻找栖身之所） 搭窝；栖息 ὥστε ἐλθεῖν τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ καὶ κατασκηνοῦν ἐν τοῖς κλάδοις αὐτοῦ  ‘so that the birds come and nest in its branches’  「以致天上的飞鸟来在它的枝上筑巢」 (太 13:32)

κατασκήνωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

6.146 人工制品 容器 雀鸟搭建的居所，用来孵卵和养育雏鸟 1 窝 Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσιν καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις  ‘foxes have holes and birds have nests’  「狐狸有洞，天空的飞鸟有窝」 (太 8:20) 太 8:20 中的 κατασκήνωσις 可以简单地理解为一个遮风挡雨的地方，但最自然的解释似乎是「鸟窝」。

____________________________________________________

1 κατασκήνωσις「窝」是这个语义域中唯一不是人类制造的人工制品，但这决不妨碍它归类在这个语义域中。

κατασκιάζω

(1)

(a)

14.62 自然界的事件及状态 黑暗 ［参ἐπισκιάζω］ 把某物放在光源和物件之间而产生阴影 投下阴影 Χερουβὶν δόξης κατασκιάζοντα τὸ ἱλαστήριον  ‘the cherubim of glory overshadowing the place of atonement’  「荣耀的基路伯，遮蔽着施恩座」 (来 9:5) 在 来 9:5，基路伯的动作可以视为一种保护；然而考虑到基路伯的翅膀覆盖着约柜的顶部，因此也可以把这看作是一种遮盖。

κατασκοπέω

(1)

(a)

24.50 感官事件及状态 看 暗中观察，假定心存恶意 窥探；窥视；侦察 οἵτινες παρεισῆλθον κατασκοπῆσαι τὴν ἐλευθερίαν ἡμῶν  ‘these men slipped in to spy out our freedom’  「他们溜进来窥探我们……的自由」 (加 2:4) 短语「窥探我们的自由」可以译成：「像间谍那样观察我们享有的自由」。

κατάσκοπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

27.47 学习 尝试学习 ［参ἐγκάθετος］ （κατασκοπέω「偷偷地观察」24.50 的衍生词）偷偷地获取信息的人 探子；奸细；间谍；特务 δεξαμένη τοὺς κατασκόπους μετ᾽ εἰρήνης  ‘she gave the (Israelite) spies a friendly welcome’  「她友善地接待了探子。」 (来 11:31)

κατασοφίζομαι

(1)

(a)

88.147 道德伦理素质及相关行为 剥削，利用 利用诡计和狡猾的手段来进行剥削，暗示虚假的争论 用诡计剥削；以狡猾的方式占便宜 οὗτος κατασοφισάμενος τὸ γένος ἡμῶν ἐκάκωσεν τοὺς πατέρας [ἡμῶν]  ‘he cunningly exploited our people and was cruel to our ancestors’  「他用诡计待我们的宗族，苦待我们的祖宗」 (徒 7:19) 徒 7:19 中的 κατασοφίζομαι 也可以译成：「用巧妙的语言占便宜」，或「用甜言蜜语说服」。

καταστέλλω

(1)

(a)

37.31 控制，管理 控制，限制 ［参ὑποτάσσω］ 使某事物置于某人的紧紧控制之下 使服从；使受到控制；安抚；使安静 καταστείλας δὲ ὁ γραμματεὺς τὸν ὄχλον  ‘the town secretary got the crowd under control’  「城里的书记官安抚了群众」 (徒 19:35)

κατάστημα

(1)

τος＜中＞

(a)

41.8 行为及相关状态 行为，品行 行为或品行，重点在一个人的行为举止上 行为；品行；举止行为 πρεσβύτιδας ὡσαύτως ἐν καταστήματι ἱεροπρεπεῖς  ‘(tell) the older women to behave as women who live a pious life should’  「老年妇女行为举止要虔诚」 (多 2:3)

καταστολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

49.12 涉及衣着及装饰的活动 衣着作为行为的象徵 穿着方式；衣裳；衣饰 γυναῖκας ἐν καταστολῇ κοσμίῳ μετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης κοσμεῖν ἑαυτάς  ‘women should dress themselves in a proper manner with modesty and good sense’ or ‘women should be modest and sensible about the clothes they wear and dress properly’  「女人以端正、克制和合乎体统的服装打扮自己」或「女人衣着端庄，以廉耻和自制来装饰自己」 (提前 2:9)

καταστρέφω

(1)

(a)

16.18 非线性运动 使一些东西完全翻倒 推翻；翻倒 καὶ τὰς τραπέζας τῶν κολλυβιστῶν κατέστρεψεν  ‘and he overturned the tables of the moneychangers’  「推倒兑换银钱之人的桌子」 (太 21:12)

καταστρηνιάω

(1)

(a)

25.30 态度及情感 强烈地渴望 ［参πάθημα, πάθος］ 经历强烈的肉体欲望，尤指性欲 强烈的情欲；肉欲；情欲；性欲 νεωτέρας δὲ χήρας παραιτοῦ· ὅταν γὰρ καταστρηνιάσωσιν ..  ‘but do not accept younger widows; for when they experience strong physical desires ...’  「至于年轻的寡妇，你要拒绝登记，因为她们情欲冲动」 (提前 5:11)

καταστροφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

20.17 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 造成严重损害，有误导的含义 败坏；腐化 μὴ λογομαχεῖν, ἐπ᾽ οὐδὲν χρήσιμον, ἐπὶ καταστροφῇ τῶν ἀκουόντων  ‘not to fight over words; it does no good but rather harms those who hear’  「不可在言词上争辩；这是没有益处的，只能伤害听的人。」 (提后 2:14)

(b)

20.49 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 完全毁灭的状态 倾覆；毁灭 καὶ πόλεις ∑οδόμων καὶ Γομόρρας τεφρώσας καταστροφῇ κατέκρινεν  ‘and he condemned the cities of Sodom and Gomorrah to complete destruction by reducing them to ashes’  「上帝判决了所多玛和蛾摩拉，将二城倾覆，焚烧成灰」 (彼后 2:6)

καταστρώννυμι

(1)

(a)

20.63 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 （καταστρώννυμι「散开」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）造成多人死亡，有尸体散布某个地区的含义 杀死 κατεστρώθησαν γὰρ ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘for they were killed in the desert’  「所以他们尸横荒野。」 (林前 10:5) 林前 10:5 中的表达也可以理解为「那些人死了，尸体散布在旷野」。

κατασύρω

(1)

(a)

15.179 线性运动 引领，带来，带领 拖走或带走，强调有力而彻底的行动 有力地拖走；带走 μήποτε κατασύρῃ σε πρὸς τὸν κριτήν  ‘so he wont drag you before the judge’  「免得他拉你到法官面前」 (路 12:58)

κατασφάζω

(1)

(a)

20.72 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参θύω, σφαγή, σφάζω］ 屠杀动物或人；在提到人的语境中，这词有暴力和无情的含义1 杀戮；杀害 ἐπ᾽ αὐτοὺς ἀγάγετε ὧδε καὶ κατασφάξατε αὐτοὺς ἔμπροσθέν μου  ‘bring them here and kill them before me’  「把他们拉来，在我面前杀了！」 (路 19:27)

____________________________________________________

1 κατασφάζω的内涵意义的语气可能比σφάζω略为强烈。

κατασφραγίζω

(1)

(a)

6.55 人工制品 用于标记及书写的工具 ［参σφραγίζω］ 用封条封上或使某物安全牢固 封上；加封条；使安全 κατεσφραγισμένον σφραγῖσιν ἑπτά  ‘sealed with seven seals’  「用七个印密封着」 (启 5:1) 关于翻译「封印」遇到的一些问题，见 6.54。 根据 启 5:1 的直接上下文，不能确定所述书卷是在外面有七个封印，还是在七个不同的点被封上。然而，《启示录》第 6 章提到这些印是逐个揭开的，所以似乎这书卷是在卷起来的时候，在七个不同的地方封了起来。

κατάσχεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

57.1 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 ［参ἔχω, κατέχω］ 拥有物品或财产（在技术意义上指控制了这些物品的使用）12 有；拥有；属于 δοῦναι αὐτῷ εἰς κατάσχεσιν αὐτὴν  ‘to give it to him as a possession’  「赐给他为业」 (徒 7:5)

(b)

57.57 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 取得某物的行为 获得；取得；占据 ἐν τῇ κατασχέσει τῶν ἐθνῶν  ‘took possession of what belonged to the nations’  「占据那原本属于外邦人的地方为业」 (徒 7:45)

____________________________________________________

1 所有权通常要求有某种程度上的社会认可，承认所有权人有使用所涉物的权利，以及非所有权人有承认这权利并停止使用所涉物的义务。

2 这个「有／拥有」的意思与以下的含义有所不同：「握住；抓住」（语义域18）、「整体／部分关系」（语义域63）、「与……有关系」（语义域89）、「处于某种状态」（语义域13），以及「在社会上或物质上对人或物有权威、权力或控制权」（语义域37）。

κατατίθημι  (κατατίθεμαι)

(1)

(a)

90.62 语意格 经历者 经历，有被赋予某物的含义 得着；取得；经历 θέλων τε χάριτα καταθέσθαι τοῖς Ἰουδαίοις  ‘and wanting to gain favor with the Jews’  「要讨犹太人的喜欢」 (徒 24:27) 在某些语言中，比较自然的译法是：「想要犹太人向他显出善意」，或「盼望犹太人会喜欢他」。

κατατομή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

19.22 物理的冲击力 刺穿，切割 严重切割毁伤（出现在 腓 3:2 作为对 περιτομή「割礼」53.51 的夸张说法) 使残缺不全；毁伤 βλέπετε τὴν κατατομήν  ‘beware of the mutilation’  「提防割损身体的人。」 (腓 3:2) 可能 κατατομή 在 腓 3:2 中的意思是「那些割损身体的人」（作为割礼的夸张说法），正如 περιτομή 在一些上下文中意为「那些行割礼的人」。

κατατρέχω

(1)

(a)

15.233 线性运动 奔跑 向下跑到 ὃς ἐξαυτῆς παραλαβὼν στρατιώτας καὶ ἑκατοντάρχας κατέδραμεν ἐπ᾽ αὐτούς  ‘at once he took some officers and soldiers and ran down to them’  「千夫长立刻带着士兵和几个百夫长，跑下去到他们那里。」 (徒 21:32)

καταφέρω  (καταφέρομαι)

(1)

(a)

13.133 是，变成，存在，发生 发生 ［参φέρω］ 使某些不利的事发生在某人身上，通常与指控或谴责有关 提出（指控）；使发生；造成 πολλὰ καὶ βαρέα αἰτιώματα καταφέροντες ἃ οὐκ ἴσχυον ἀποδεῖξαι  ‘they brought many serious accusations which they were not able to prove’  「提出许多严重的指控，可是都不能证实。」 (徒 25:7)

(b)

30.103 思考 选择，拣选，宁取 καταφέρω ψῆφον  （习语，直译：拿小石头反对某人；所指的是使用白色或黑色的小石头来投票，以表示支持或反对某人）公开表示选择反对某人 投票反对 ἀναιρουμένων τε αὐτῶν κατήνεγκα ψῆφον  ‘when they were sentenced to death, I also voted against them’  「他们被处死，我也投票赞成。」 (徒 26:10)

(c)

23.71 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参βαρέω］ καταφέρομαι ἀπὸ τοῦ ὕπνου  （习语，直译：从睡眠中被带走）处于深度睡眠的状态中 熟睡；完全睡着 διαλεγομένου τοῦ ∏αύλου ἐπὶ πλεῖον, κατενεχθεὶς ἀπὸ τοῦ ὕπνου  ‘as Paul kept on talking (Eutychus) went sound asleep’  「保罗讲了很久的时候，犹推古陷入沉睡」 (徒 20:9a) 见 καταφέρω 23.68 和该处的脚注。

(d)

23.68 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 καταφέρομαι ὕπνῳ  （习语，直译：被睡眠带走）愈来愈困倦欲睡 沉沉入睡；愈来愈困倦 καταφερόμενος ὕπνῳ βαθεῖ διαλεγομένου τοῦ ∏αύλου ἐπὶ πλεῖον, κατενεχθεὶς ἀπὸ τοῦ ὕπνου  ‘as Paul kept on talking (Eutychus) got sleepier and sleepier (literally ‘... became exceedingly sleepier’) until he finally went sound asleep’  「当保罗继续讲话的时候，他渐渐困倦，终于沉沉入睡」 (徒 20:9a)

____________________________________________________

1 在徒 20:9，καταφερόμενος ὕπνῳ（23.68）和κατενεχθεὶς ἀπὸ τοῦ ὕπνου（23.71）的意思差异取决于时态差异。第一个短语指过程，第二个短语指最终的状态。

καταφεύγω

(1)

(a)

15.62 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 逃离一个地区，强度可能比 φεύγω[a] 和 φυγή (15.61) 更大 逃离；为安全而逃跑 συνιδόντες κατέφυγον εἰς τὰς πόλεις τῆς Λυκαονίας  ‘when they learned about it, they fled to the cities in Lycaonia’  「使徒知道了，就逃到吕高尼的……城」 (徒 14:6)

(b)

21.15 危险，冒险，安全，拯救 变得安全，没有危险 通过躲避危难以获得安全 逃往避难所；寻求庇护 ἰσχυρὰν παράκλησιν ἔχωμεν οἱ καταφυγόντες κρατῆσαι τῆς προκειμένης ἐλπίδος  ‘that we who have taken refuge might have strong encouragement to seize the hope which lies before us’  「我们这些逃往避难所的人能得到强有力的鼓励，去抓住那摆在我们前头的指望。」 (来 6:18)

καταφθείρω

(1)

(a)

88.266 道德伦理素质及相关行为 放荡，性变态 ［参διαφθείρω, φθείρω］ 使某人变得乖僻或堕落，是一种道德败坏1 使堕落；败坏；毁灭；使……道德败坏 ἄνθρωποι κατεφθαρμένοι τὸν νοῦν  ‘people with depraved minds’  「他们的心地败坏」 (提后 3:8)

____________________________________________________

1 διαφθείρω[b]和καταφθείρω的语气可能比φθείρω[c]更为强烈。

καταφιλέω

(1)

(a)

34.62 联合 亲吻，拥抱 ［参φιλέω, φίλημα］ 亲嘴，作为一种问候或打招呼的方式，或用来表达特别的喜爱和欣赏 1 亲嘴；亲吻 προσελθὼν τῷ Ἰησοῦ εἶπεν, Χαῖρε, ῥαββί, καὶ κατεφίλησεν αὐτόν  ‘he went up to Jesus and said, Hail, Teacher, and kissed him’  「犹大立刻进前来对耶稣说：『拉比，你好！』就跟他亲吻」 (太 26:49) κατεφίλει τοὺς πόδας αὐτοῦ καὶ ἤλειφεν τῷ μύρῳ  ‘she kissed his feet and poured perfume (on them)’ (literally ‘... anointed with perfume’)  「用嘴连连亲他的脚，把香膏抹上」 (路 7:38) 在许多社会中，亲吻并不是一种问安方式，因此在 太 26:48 和 太 26:49 等上下文中需要增加某种限定词，来清楚说明亲吻的含义；否则，仅仅使用意为「亲吻」的词汇可能会有色情意味。太 26:49 中的从句可以译成「我亲嘴问安的那个人就是你们要找的人」。

____________________________________________________

1 虽然亲吻的动作具有不同的功能，然而事件的性质基本上是一样的。有些语言区分了亲吻脸颊和亲吻嘴唇。其他区分可能还有被亲吻的对象是同性还是异性。

καταφρονέω

(1)

(a)

88.192 道德伦理素质及相关行为 厌恶，鄙弃，藐视 藐视某人或某事，因为认为该人或该事是不好的或没有价值 轻视；嘲讽；轻看 Ὁρᾶτε μὴ καταφρονήσητε ἑνὸς τῶν μικρῶν τούτων  ‘see that you do not despise one of these little ones’  「不可轻看这些小子中的一个」 (太 18:10) καὶ τῆς μακροθυμίας καταφρονεῖς  ‘and do you have contempt for (God's) patience’  「你藐视他的……忍耐」 (罗 2:4) 在某些语言中，「轻视」的对应翻译是：「认为某事物没有价值」或「认为某事物一文不值」。

καταφρονητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

88.193 道德伦理素质及相关行为 厌恶，鄙弃，藐视 （καταφρονέω「轻视」88.192 的衍生词）惯常轻视某事或某人的人 心怀藐视的人；嘲笑者 Ἴδετε, οἱ καταφρονηταί  ‘look, you scoffers’  「要观看，你们这些藐视的人」 (徒 13:41) 「轻慢的人」的对应翻译可以是：「总是说别人不好的人」，或「认为什么都不好的人」。

καταχέω

(1)

(a)

47.5 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的移动 使倒在 倒在；浇在 συντρίψασα τὴν ἀλάβαστρον κατέχεεν αὐτοῦ τῆς κεφαλῆς  ‘she broke the alabaster container and poured (the perfume) on his head’  「打破玉瓶，把膏浇在耶稣的头上。」 (可 14:3)

καταχθόνιος

(1)

ον

(a)

1.17 地理物体及特徵 地面以下的地方 指大地表面以下 下面的世界；地底下的东西；大地以下 ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων  ‘that at the name of Jesus every knee should bow, of those in heaven and those on earth and those under the earth’  「使一切在天上的、地上的和地底下的，因耶稣的名，众膝都要跪下」 (腓 2:10a) 在 腓 2:10，καταχθονίων 可能指死人，人们通常认为死人是居住在地底下的黑暗区域中。

____________________________________________________

1 腓 2:10的翻译有两个基本问题。例如：短语「一听见耶稣的名」的意思可能是「在耶稣的名被宣讲的时候」，或者「在宣告耶稣临到的时候」。短语「万膝」意指每一个人，因为「膝」是指「人」的转喻（见9.16）。

καταχράομαι

(1)

(a)

90.13 语意格 工具 ［参χράομαι］ 利用工具1 使用；利用；用 εἰς τὸ μὴ καταχρήσασθαι τῇ ἐξουσίᾳ μου ἐν τῷ εὐαγγελίῳ  ‘so as not to employ my rights in proclaiming the good news’  「免得尽用我在福音工作上可以享有的权利。」 (林前 9:18)

(b)

41.6 行为及相关状态 行为，品行 以某种方式行事，使自己完全被某种方式占据 尽情享受；沉溺 ὡς μὴ καταχρώμενοι  ‘as though they are not fully occupied (in dealings with the world)’ or ‘... (with things of this world)’  「像没有尽情享受」 (林前 7:31)

____________________________________________________

1 χράομαι[d]和καταχράομαι[a]可能在语气上有区别。

καταψύχω

(1)

(a)

79.76 物体的特徵 热的，温的，冷的 使某物变得凉快 使凉快；使清凉 καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν μου  ‘and to cool my tongue’  「凉凉我的舌头」 (路 16:24) 有些语言需要把 路 16:24 中的这个表达译作：「凉凉我的舌头」。

κατείδωλος

(1)

ον

(a)

6.98 人工制品 塑像及偶像 （εἴδωλον[a]「偶像」6.97 的衍生词）指有许多仿照人、动物、神明等造成的偶像或物件（不一定是立体的） 满是偶像 θεωροῦντος κατείδωλον οὖσαν τὴν πόλιν  ‘he saw that the city was full of idols’  「看见满城都是偶像」 (徒 17:16) 若不采用传统译法「他们的城充满了偶像」，翻译者可以说「他们城中有那么多的偶像」或「人们在城中敬拜那么多的偶像」。

κατέναντι

(1)

(a)

83.42 空间的位置 在……面前，在对面，在对岸，离岸 ［参ἀπέναντι, ἐκ, ἐναντίος］ 在某个物体或其他位置对面的一个位置 对面；在……前面；在……对面；在……面前 ∏ορεύεσθε εἰς τὴν κώμην τὴν κατέναντι ὑμῶν  ‘go into the village opposite you’  「你们往对面村子里去」 (太 21:2) τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν κατέναντι τοῦ ἱεροῦ  ‘the Mount of Olives, across from the Temple’  「在橄榄山上，面对圣殿」 (可 13:3) ὡς ἐξ εἰλικρινείας ... κατέναντι θεοῦ ... λαλοῦμεν  ‘we speak ... with sincerity ... in God's presence’  「出于真诚……在上帝面前……传讲」 (林后 2:17a)

(b)

90.20 语意格 视点参与者 ［参ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατενώπιον, παρά, πρός］ （带所有格）用于标记其观点对事件甚为重要的参与者2 在……看来；在……的判断中 κατέναντι θεοῦ ἐν Χριστῷ λαλοῦμεν  ‘we speak (as those who) in the sight of God (are) in Christ’  「我们本是在基督里当着上帝面前说话。」 (林后 12:19)

____________________________________________________

1 在特定的上下文中，例如林后 2:17的情况，对比的含意可能在某种程度上被抵销。

2 90.20中各个标记的相关意思之间显然存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

κατενώπιον

(1)

(a)

83.33 空间的位置 在前面，面对面，在后面 ［参ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, πρό, πρόσωπον］ 在某个有生命或无生命物体前面的位置，该物体被视为具有前面和后面的空间方向1 在……前面；在……之前 κατενώπιον τῆς δόξης αὐτοῦ ἀμώμους ἐν ἀγαλλιάσει  ‘faultless and joyful before his glorious presence’  「欢欢喜喜站在他荣耀之前的」 (犹 1:24)

(b)

90.20 语意格 视点参与者 ［参ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατέναντι, παρά, πρός］ （带所有格）用于标记其观点对事件甚为重要的参与者2 在……看来；在……的判断中 εἶναι ἡμᾶς ἁγίους καὶ ἀμώμους κατενώπιον αὐτοῦ  ‘so that we would be judged holy and without fault in his sight’  「使我们在他面前成为圣洁，没有瑕疵」 (弗 1:4c)

____________________________________________________

1 这组词汇（83.33）之间的意思显然存在一些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 90.20中各个标记的相关意思之间显然存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

3 在弗 1:4，κατενώπιον也可能意指上帝的临在（见κατενώπιον[a]，83.33）。

κατεξουσιάζω

(1)

(a)

37.48 控制，管理 管理，统治 ［参ἐξουσιάζω］ 藉着行使权力来统治 1 统治；治理；管辖；支配 καὶ οἱ μεγάλοι κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν  ‘and their great men reign over them’  「他们的伟人治理他们」 (太 20:25)

____________________________________________________

1 κατεξουσιάζω的语气可能比ἐξουσιάζω更强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

κατεργάζομαι

(1)

(a)

42.17 执行，从事 做，执行 成功、彻底地做某事 完成；成功实行；完成一切 ἅπαντα κατεργασάμενοι στῆναι  ‘having accomplished everything, to stand’  「完成了一切后还能站立得住。」 (弗 6:13)

(b)

90.47 语意格 可数事件的施事者 ［参ἐργάζομαι］ 用于标记可数算的事件的施事者关系，可能有全面性的含义 做；行 ἄρσενες ἐν ἄρσεσιν τὴν ἀσχημοσύνην κατεργαζόμενοι  ‘men with men doing shameless deeds’  「男的和男的……行可耻的事」 (罗 1:27) ἐπὶ πᾶσαν ψυχὴν ἀνθρώπου τοῦ κατεργαζομένου τὸ κακόν  ‘on everyone who does evil’  「给一切作恶的人」 (罗 2:9)

(c)

13.9 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἐνεργέω, ἐπάγω, ἐργάζομαι, καθίστημι, ποιέω, τίθημι］ 造成某个状态 1 使；导致；造成；引起 ὁ γὰρ νόμος ὀργὴν κατεργάζεται  ‘for the Law brings about (God's) anger’ or ‘... punishment’  「因为律法带来愤怒」或「……刑罚」 (罗 4:15) μετὰ φόβου καὶ τρόμου τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν κατεργάζεσθε  ‘with fear and trembling effect your salvation’  「当恐惧战兢完成你们自己得救的事」 (腓 2:12)

(d)

77.6 准备好 使完全准备好 准备；预备 ὁ δὲ κατεργασάμενος ἡμᾶς εἰς αὐτὸ τοῦτο θεός  ‘God who has prepared us for this’  「上帝亲自准备我们来适应这变化」 (林后 5:5)

____________________________________________________

1 所有与「使、使成为」有关的意思均暗示某种状态上的改变，因此可以归类在语义域13「是，变成，存在，发生」的子域B「状态的改变」。然而，重点似乎主要是在改变后的状态，而不是从一种状态进入另一种状态的过程。发生状态改变的事实似乎只是在语义上伴随出现而已。

κατέρχομαι

(1)

(a)

15.107 线性运动 下来／下去，下降 ［参καταβαίνω］ 向下移动，不管坡度如何 下去；下到 κατῆλθεν εἰς Καφαρναοὺμ  ‘he came down to Capernaum’  「耶稣下到迦百农」 (路 4:31) 许多语言都有一系列表达「下去」或「下降」的词汇，采用哪一个词要视乎某人或某物下降的坡度和速度而定。根据下降的范围，可能还有其他不同的词汇。降雨会被视为广泛的下降，而离开小船走进水里会被视为范围十分有限的下降。 当然，向下移动可能不单涉及物体的移动，例如：οὐκ ἔστιν αὕτη ἡ σοφία ἄνωθεν κατερχομένη「这样的智慧不是从上头来的」（雅 3:15）。由于 雅 3:15 中的 ἄνωθεν 代表上帝，因此可能需要把这个句子调整为：「这样的智慧不是从上帝来的」，或「上帝不是这种智慧的源头」。

(b)

54.15 海上活动 （航海术语）乘船驶向岸边 靠岸；登陆；登岸；上岸 κατελθὼν εἰς Καισάρειαν  ‘when he arrived at Caesarea’  「在凯撒利亚登岸」 (徒 18:22)

κατεσθίω

(1)

(a)

23.11 生理活动过程及状态 吃，喝 完全吃掉某物 吃掉；吃尽；吞吃 τὰ πετεινὰ κατέφαγεν αὐτά  ‘the birds ate it up’  「飞鸟来把它们吃掉了。」 (太 13:4) 有些语言会用一个词汇去表示东西被鸟吃掉，用另一个词汇表示东西被动物或人吃掉。

(b)

20.45 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 （κατεσθίω[a]「吃掉」23.11 的引申喻意）彻底消灭（所表达的意思比 ἐσθίω[b], 20.44 更强烈） 彻底消灭；完全吞灭 πῦρ ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ στόματος αὐτῶν καὶ κατεσθίει τοὺς ἐχθροὺς αὐτῶν  ‘the fire will come out of their mouths and utterly destroy their enemies’  「有火从他们口中喷出来，烧灭仇敌」 (启 11:5)

(c)

57.247 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 （κατεσθίω[a]「吃光，耗尽」23.11 的引申喻意）以不诚实的手段接管别人的财产 不诚实地占用；抢夺；侵吞 οἱ κατεσθίοντες τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν  ‘they rob widows of their homes’  「他们侵吞寡妇的家产」 (可 12:40)

(d)

57.150 拥有，转移，交换 花费，浪费 （κατεσθίω[a]「吃光，耗尽」23.11 的引申喻意）过度地花费或无益地用尽 耗尽；浪费；吞噬；吞尽 ὁ υἱός σου οὗτος ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν  ‘this son of yours wasted all your property on prostitutes’  「你这个儿子，他把你的财产都花在娼妓身上」 (路 15:30)

(e)

88.145 道德伦理素质及相关行为 剥削，利用 （κατεσθίω[a]「吃掉」23.11 的引申喻意）占尽某人的便宜 侵吞；占尽便宜 ἀνέχεσθε γὰρ εἴ τις ὑμᾶς καταδουλοῖ, εἴ τις κατεσθίει  ‘you will tolerate anyone who gets control of you’ or ‘takes complete advantage of you’  「有人……吞吃你们，占你们便宜……你们也都容忍！」 (林后 11:20)

κατευθύνω

(1)

(a)

36.1 引导，管教，跟从 引导，引领 ［参ἄγω, ἡγέομαι, προΐστημι, φέρω］ 影响他人，使其遵循建议的行为方式 带领；治理；引导 Ὁ δὲ κύριος κατευθύναι ὑμῶν τὰς καρδίας εἰς τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ  ‘may the Lord lead your hearts to the love for God’  「愿主引导你们的心去爱上帝」 (帖后 3:5) 有些语言很难清楚区分「引领」（leading）与「统治」（ruling）或「治理」（governing），然而，尽量明确区分这两种不同的人际关系是重要的。在某些语言中，「引领」的概念可以通过「展示怎样做」或「展示一个人应该怎样做」来表达。在其他语言中，「引领」可以简单地说成「走在前面」，但是这种说法通常仅用来指「侦查员」，他会走到前头去查看情况是否安全；或者只是指一个人坚持自己的特权，要作为群体中显得最重要的一员。

(b)

41.17 行为及相关状态 行为，品行 κατευθύνω τοὺς πόδας  （习语，直译：正确地引导双脚）以适当的方式引导或指导行为 引导；引领；指导；使生活 τοῦ κατευθῦναι τοὺς πόδας ἡμῶν εἰς ὁδὸν εἰρήνης  ‘to guide our feet into the path of peace’ or ‘to cause us to live a life of peace’  「引导我们的脚走上平安的路」或「使我们过平安的生活」 (路 1:79)

κατευλογέω

(1)

(a)

33.470 沟通 祝福，诅咒 ［参εὐλογέω, εὐλογία］ 祈求上帝给予恩惠，也暗示口头祝福本身已经是一个极大的恩惠1 祝福 κατευλόγει τιθεὶς τὰς χεῖρας ἐπ᾽ αὐτά  ‘he placed his hands on them and blessed them’  「给他们按手，为他们祝福。」 (可 10:16) 在一些语言中，与「祝福」最接近的译词是：「为……向上帝祈祷」，或「祈求上帝做一些对……有益的事」。

____________________________________________________

1 κατευλογέω的语气可能比εὐλογέω[b]更为强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

κατεφίστημι  (κατεφίσταμαι)

(1)

(a)

39.47 敌意，冲突 攻击 ［参ἐπέρχομαι, ἐπιτίθημι, ἐφίστημι］ 突然用武力袭击某人，这是敌对态度带来的结果 1 攻击；袭击 κατεπέστησαν ὁμοθυμαδὸν οἱ Ἰουδαῖοι τῷ ∏αύλῳ καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἐπὶ τὸ βῆμα  ‘the Jews attacked Paul with one accord and took him into court’  「犹太人集合起来攻击保罗，把他拉上法庭」 (徒 18:12) 在许多语言中，「攻击」的对等译词是「开始与……打斗」，但某些语言中的对等译词是「扑向」或「抓住以伤害……」。

____________________________________________________

1 κατεφίσταμαι的语气可能比ἐφίσταμαι[d]更为强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

κατέχω

(1)

(a)

13.150 是，变成，存在，发生 发生 藉抑制或妨碍阻止某人做某事 防止；妨碍；阻止 ἀνθρώπων τῶν τὴν ἀλήθειαν ἐν ἀδικίᾳ κατεχόντων  ‘the people whose evil ways keep the truth from being known’  「人的不虔不义蒙蔽了真理」 (罗 1:18)

(b)

31.48 持有观点，相信，信赖 相信是真的 继续相信，有按照信念来行事的含义 继续相信和实践；持守 καθὼς παρέδωκα ὑμῖν, τὰς παραδόσεις κατέχετε  ‘you continue to believe and practice the traditions as I passed them on to you’  「你们……持守我传授给你们的教导」 (林前 11:2) δι᾽ οὗ καὶ σῴζεσθε, ... εἰ κατέχετε  ‘by which you are saved ... if you continue to believe and practice it’  「你们若能够持守……就必因这福音得救」 (林前 15:2)

(c)

57.1 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 ［参ἔχω, κατάσχεσις］ 拥有物品或财产（在技术意义上指控制了这些物品的使用）12 有；拥有；属于 ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες  ‘we seem to have nothing but we really possess everything’  「似乎一无所有，却样样都有。」 (林后 6:10)

(d)

37.17 控制，管理 控制，限制 ［参συνέχω, ὑπερέχω］ 持续地控制某人或某事物 控制；限制 καὶ κατεῖχον αὐτὸν τοῦ μὴ πορεύεσθαι ἀπ᾽ αὐτῶν  ‘and they tried to keep him from leaving them’  「要留住他，不让他离开他们。」 (路 4:42) 如果是由人施行「控制」，如 彼前 2:13 中的君王，那么谈到「控制」通常不会有什么困难。不过，谈到「死亡」在控制人就似乎不太可能，除非目标语言可以把死亡人格化。在某些语言中，徒 2:24（见 37.16）必须译成「他不可能继续处在死的状态中」，而 林后 5:14 的原意「基督的爱控制我们」，则可以译成「基督爱我们的事实使我们这样做了」。

(e)

85.9 在空间存在 在某个地方 来占据一个特定的位置 到某处；占据 τότε ἄρξῃ μετὰ αἰσχύνης τὸν ἔσχατον τόπον κατέχειν  ‘then with embarrassment you will begin to occupy the last place’  「那时你就会羞惭地退到末位去了。」 (路 14:9)

(f)

54.22 海上活动 κατέχω εἰς  （航海习语，直译：控制着朝向）控制船只移动到特定的地点 驾驶；操舵；向……前进 κατεῖχον εἰς τὸν αἰγιαλόν  ‘they steered it toward the beach’  「顺着风向沙滩驶去」 (徒 27:40)

____________________________________________________

1 所有权通常要求有某种程度上的社会认可，承认所有权人有使用所涉物的权利，以及非所有权人有承认这权利并停止使用所涉物的义务。

2 这个「有／拥有」的意思与以下的含义有所不同：「握住；抓住」（语义域18）、「整体／部分关系」（语义域63）、「与……有关系」（语义域89）、「处于某种状态」（语义域13），以及「在社会上或物质上对人或物有权威、权力或控制权」（语义域37）。

κατηγορέω

(1)

(a)

33.427 沟通 控告，谴责 ［参ἐγκαλέω］ 对某人提出严重的控告或指控，可能有诉诸法律或告上法庭的含义 1 控告 μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουμένων  ‘conflicting thoughts which either accuse or excuse them’  「自己的心思之间，互相控告或辩解。」 (罗 2:15)

____________________________________________________

1 见与正式起诉某人有关的对应词汇（语义域56「法庭及法律程序」）。

κατηγορία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.428 沟通 控告，谴责 （κατηγορέω「控告」33.427 的衍生词）指控或控告某人的内容 控告；指控 κατὰ πρεσβυτέρου κατηγορίαν μὴ παραδέχου, ἐκτὸς εἰ μὴ ἐπὶ δύο ἢ τριῶν μαρτύρων  ‘do not listen to an accusation against an elder unless it is brought by two or three witnesses’  「有控告长老的案件，非有两三个证人就不要受理。」 (提前 5:19) 在 提前 5:19，κατηγορία 可以指控告的事件或控告的内容。如果 提前 5:19 中的 κατηγορία 解作控告的事件，就可以归入 33.427 的条目里。

κατήγορος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.429 沟通 控告，谴责 ［参κατήγωρ］ （κατηγορέω「控告」33.427 的衍生词）指控或控告别人的人 控告者；指控者 οἱ κατήγοροι οὐδεμίαν αἰτίαν ἔφερον ὧν ἐγὼ ὑπενόουν πονηρῶν  ‘his accusers did not charge him with any of the evil crimes that I thought they would’  「控告他的人站起来告他，所控告的并没有任何我所预料的那等恶事。」 (徒 25:18)

κατήγωρ

(1)

ορος＜阳＞

(a)

33.429 沟通 控告，谴责 ［参κατήγορος］ （κατηγορέω「控告」33.427 的衍生词）指控或控告别人的人 控告者；指控者 ὅτι ἐβλήθη ὁ κατήγωρ τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν  ‘for the accuser of our Christian brothers has been thrown out (a reference to the Devil)’  「控告我们弟兄的，已经被摔下去了。」 (启 12:10)

κατήφεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.296 态度及情感 沮丧 精神忧郁和沮丧的状态 愁闷；忧愁；悲愁 ὁ γέλως ὑμῶν εἰς πένθος μετατραπήτω καὶ ἡ χαρὰ εἰς κατήφειαν  ‘change your laughter into mourning and your joy into gloom’  「要将欢笑变为悲哀，欢乐变为愁闷。」 (雅 4:9) 有些语言极难表达把某个行动「变成」另一个行动，或者把某种状态「变成」另一种状态；因此，雅 4:9 中的这个表达往往必须译成：「不是欢笑，而是哀哭，不是欢乐，而是悲愁」。

κατηχέω

(1)

(a)

33.225 沟通 教导 有系统或详细地教导 教导；指导 περὶ ὧν κατηχήθης λόγων  ‘concerning the things that you have been taught’  「所教给你的道理」 (路 1:4) οὗτος ἦν κατηχημένος τὴν ὁδὸν τοῦ κυρίου  ‘this man was instructed in the Way of the Lord’  「这个人已经在主的道上受了教导」 (徒 18:25) 在 路 1:4，{L:κατηχέω} 也可以仅仅指被告知的事情，而不是被教导的事情（见 {L:κατηχέω}[b], 33.190）。这个区分非常重要，因为这就暗示提阿非罗与《路加福音》的不同关系。如果 路 1:4 仅仅指提阿非罗「被告知」一些事情，那么他极可能不是基督徒，而是一个政府官员。要是这样，作者向他呈交《路加福音》和《使徒行传》，就是要为基督信仰作辩护。相反，如果 {L:κατηχέω} 的意思是「教导」或「指导」，那么提阿非罗就可能是一个基督徒，已经在信仰上受过教导。在许多经文中，提阿非罗与经文信息的关系将决定文中的「我们」是否包含他。

(b)

33.190 沟通 通知，宣布 以相对详细的方式作报告 报告；告诉；通知 περὶ ὧν κατηχήθης λόγων  ‘concerning those things of which you have been informed’  「所告诉你的事情」 (路 1:4) γνώσονται πάντες ὅτι ὧν κατήχηνται περὶ σοῦ οὐδέν ἐστιν  ‘all will know that there is no truth in what they have been told about you’  「众人就会知道，先前所听见关于你的事都是假的」 (徒 21:24) 在 路 1:4，κατηχέω 也可以理解为系统地教导（见 33.225）。

κατιόω  (κατιόομαι)

(1)

(a)

2.61 自然物质 金属 金属氧化的过程 生銹；失去光泽；腐蚀 ὁ χρυσὸς ὑμῶν καὶ ὁ ἄργυρος κατίωται  ‘your gold and silver are tarnished’  「你们的金银都生銹了」 (雅 5:3) 见 2.60 的讨论。

κατισχύω

(1)

(a)

74.10 能够，有能力 完全有能力做或经历某事 完全有能力；完全能够 ἵνα κατισχύσητε ἐκφυγεῖν ταῦτα πάντα τὰ μέλλοντα γίνεσθαι  ‘that you may be completely able to escape all that is about to happen’  「使你们能逃避这一切要发生的事」 (路 21:36) 关于 κατισχύω 在 路 21:36 的另一种解释，见 79.64。

(b)

79.64 物体的特徵 强壮的，软弱的 ［参ἰσχύω］ 身体足够强壮做某事 足够强壮去做；有足够力量去做；有力气；能够 ἵνα κατισχύσητε ἐκφυγεῖν ταῦτα πάντα τὰ μέλλοντα γίνεσθαι  ‘in order that you may be strong enough to escape all these things that are going to take place’  「使你们有力量忍受一切要发生的事」 (路 21:36) 关于 κατισχύω 在 路 21:36 的另一种解释，见 74.10。

(c)

39.56 敌意，冲突 征服 胜过某事物或某人，以至于能够击败该事物或人，暗示胜利者有更强大的力量 击败；胜过 ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς  ‘on this rock I will build my church and not even death will be able to defeat it’  「我要把我的教会建造在这磐石上，阴间的权柄不能胜过它。」 (太 16:18) 有些语言不可能将「死亡」人格化，使其成为「击败」的施行者。不过，要保留其中一些比喻的含义，至少在某些语言中是可以做到的，例如将经文译为：「而我的教会永远不会消亡」。

κατοικέω

(1)

(a)

85.69 在空间存在 居住，定居 在某个地方稳定地生活或定居 生活；居住；住在 μὴ ἔστω ὁ κατοικῶν ἐν αὐτῇ  ‘may no one live in his house’  「愿他的住处……无人在内居住。」 (徒 1:20) 在 徒 1:20 中，这个 诗 69:25 的引句通常需要采用字面直译，但是整段经文要按比喻意义来理解。

κατοίκησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

85.70 在空间存在 居住，定居 ［参κατοικητήριον, κατοικία］ （κατοικέω「居住」85.69 的衍生词）居住的地方，无论是居所还是地区1 住处；住所 ὃς τὴν κατοίκησιν εἶχεν ἐν τοῖς μνήμασιν  ‘who had a place to dwell among the tombs’ or ‘who lived in the tombs’  「那人在坟墓中间有一个住处」或「那人常住在坟墓里」 (可 5:3)

____________________________________________________

1 这组词汇在意思上无疑有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

κατοικητήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

85.70 在空间存在 居住，定居 ［参κατοίκησις, κατοικία］ （κατοικέω「居住」85.69 的衍生词）居住的地方，无论是居所还是地区1 住处；住所 εἰς κατοικητήριον τοῦ θεοῦ ἐν πνεύματι  ‘into a place where God dwells through his Spirit’  「上帝藉着圣灵居住的所在」 (弗 2:22) ἐγένετο κατοικητήριον δαιμονίων  ‘has become a dwelling place of demons’  「成了鬼魔的住处」 (启 18:2)

____________________________________________________

1 这组词汇在意思上无疑有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

κατοικία

(1)

ας＜阴＞

(a)

85.70 在空间存在 居住，定居 ［参κατοίκησις, κατοικητήριον］ （κατοικέω「居住」85.69 的衍生词）居住的地方，无论是居所还是地区1 住处；住所 τὰς ὁροθεσίας τῆς κατοικίας αὐτῶν  ‘the limits of the place where they would dwell’  「他从一人造出万族，居住在全地面上，并且预先定准他们的年限和所住的疆界」 (徒 17:26)

____________________________________________________

1 这组词汇在意思上无疑有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

κατοικίζω

(1)

(a)

85.82 在空间存在 居住，定居 （κατοικίζω「使住在」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使处于某个地方，是心理或属灵意义上的地方 放在；使住在 τὸ πνεῦμα ὃ κατῴκισεν ἐν ἡμῖν  ‘the spirit that (God) caused to dwell in us’ or ‘... put within us’  「居住在我们里面的灵」或「安置在我们里面的灵」 (雅 4:5)

κατοπτρίζω  (κατοπτρίζομαι)

(1)

(a)

24.44 感官事件及状态 看 间接或通过反射看到，像照镜子那样 如同在镜子里看见；通过反射看到 ἡμεῖς δὲ πάντες ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ τὴν δόξαν κυρίου κατοπτριζόμενοι  ‘and we all with uncovered faces behold the glory of the Lord as in a mirror’ or ‘... by reflection’  「至于我们所有人，脸上的帕子既然已经揭开，好像在镜子里看见主的荣耀」或「……通过反射……」 (林后 3:18) 在一些语言中，短语「像在镜子里面」可以译成：「仿佛我们从镜子里看到」，或「就像我们看到的东西是在镜子里面那样」。然而，有些语言不能说「在镜子里面」，而是说「通过镜子」或「透过镜子」。关于 κατοπτρίζομαι 在 林后 3:18 的另一种解释，见 14.52。

(b)

14.52 自然界的事件及状态 光 反射来自某个光源或可见图样 反照 ἡμεῖς δὲ πάντες ἀνακεκαλυμμένῳ προσώπῳ τὴν δόξαν κυρίου κατοπτριζόμενοι  ‘all of us, then, reflect the glory of the Lord with uncovered faces’  「没有蒙着帕子的脸反映主的荣耀」 (林后 3:18) 光的反射可能要说成「把光反射回去」或「把形体反射回去」。有时有必要指明反射这种光的物体是什么，例如：「我们是光亮的物体，反照出主的荣光」。关于 κατοπτρίζομαι 在 林后 3:18 中的另一个解释，见 24.44。

κάτω

(1)

(a)

83.53 空间的位置 在……之上，在……之下 就在定向点下方的位置，定向点通常没有明确说明 下面 Ὑμεῖς ἐκ τῶν κάτω ἐστέ  ‘you are from below’  「你们是从下面来的」 (约 8:23) δώσω ... σημεῖα ἐπὶ τῆς γῆς κάτω  ‘I will perform ... marvels on the earth below’  「在地下，我要显出神迹」 (徒 2:19) 在某些语言中，要提到「下面」的东西，就必须准确指明它是在什么东西下面；但是对于徒 2:19，说「天空下面的地上神迹」是不恰当的。因此，徒 2:19 中的这个语句最好译成：「在这地上的神迹」。

(b)

84.26 空间的延伸 向目标延伸 朝着下方的某个目标延伸 下；低至；在下面 βάλε σεαυτὸν κάτω  ‘throw yourself down to (the ground)’  「跳下去」 (太 4:6) ὁ δὲ Ἰησοῦς κάτω κύψας τῷ δακτύλῳ κατέγραφεν εἰς τὴν γῆν  ‘Jesus bent down and wrote on the ground with his finger’  「耶稣却弯下身，用指头在地上写字。」 (约 8:6)

κατώτερος

(1)

α，ον

(a)

83.54 空间的位置 在……之上，在……之下 指位于定向点下方的位置 低的；较低的 κατέβη εἰς τὰ κατώτερα [μέρη] τῆς γῆς;  ‘he went down into the lower parts of the earth’  「他曾经先降下，到了地的最深处。」 (弗 4:9) 见 1.18 中的讨论。

κατωτέρω

(1)

(a)

59.16 数量 多，少（大量，总体，延伸） 数量或程度比较小的 比……小；……以下；……以内 πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλέεμ καὶ ἐν πᾶσιν τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω  ‘all the children in Bethlehem and all the nearby regions from two years of age and less’ or ‘... from two years of age and under’  「伯利恒及其四周所有两岁以内的男孩」 (太 2:16)

Καῦδα

(1)

(a)

93.497 人名及地名 地名 克里特岛南面的一个小岛 高大；《思》克劳达

καῦμα

(1)

ωνος＜阳＞

(a)

14.67 自然界的事件及状态 燃烧 ［参καύσων］ 足以引起痛苦或灼伤的热 热；炎热 οὐδὲ μὴ πέσῃ ἐπ᾽ αὐτοὺς ὁ ἥλιος οὐδὲ πᾶν καῦμα  ‘neither sun nor any scorching heat will burn them’  「太阳必不伤害他们，任何炎热也不伤害他们」 (启 7:16) 有些语言可以把炙热产生的影响简单地描述为：「炎热不会灼伤他们」，或「他们不会因酷热而受苦」(启 7:16)。然而，这样的表达可能是模糊的，读者或会以为意思是人们能够轻易抵挡那种炎热。然而，这段经文的意思是再没有炙热去伤害他们。

καυματίζω

(1)

(a)

14.68 自然界的事件及状态 燃烧 使人因酷热而受苦 烧灼；热烤 ἡλίου δὲ ἀνατείλαντος ἐκαυματίσθη καὶ διὰ τὸ μὴ ἔχειν ῥίζαν ἐξηράνθη  ‘when the sun had come up, they were scorched and withered because they did not have roots’  「太阳出来一晒，因为没有根就枯干了」 (太 13:6) καὶ ἐκαυματίσθησαν οἱ ἄνθρωποι καῦμα μέγα  ‘and the people were burned with the great heat’  「人被酷热烤灼」 (启 16:9)

καῦσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

14.63 自然界的事件及状态 燃烧 ［参καίω, καυσόω, πυρόω, πύρωσις］ 燃烧的过程 燃烧；着火 ἧς τὸ τέλος εἰς καῦσιν  ‘whose end will come about by burning’  「结局就是焚烧」 (来 6:8) 许多语言对于不同类型的「燃烧」有重要的区分。例如，点燃油灯或蜡烛等物以照明，与摧毁或烧尽某物所用的词汇可能非常不同。烧柴做饭可能还需要采用另一个词汇。此外，火的范围或剧烈程度有所不同，所使用的词汇可能也有所不同。

καυσόω  (καυσόομαι)

(1)

(a)

14.63 自然界的事件及状态 燃烧 ［参καίω, καῦσις, πυρόω, πύρωσις］ 燃烧的过程 燃烧；着火 στοιχεῖα καυσούμενα τήκεται  ‘the elements will be melted by burning’  「天体都要被烈火熔化」 (彼后 3:12) 许多语言对于不同类型的「燃烧」有重要的区分。例如，点燃油灯或蜡烛等物以照明，与摧毁或烧尽某物所用的词汇可能非常不同。烧柴做饭可能还需要采用另一个词汇。此外，火的范围或剧烈程度有所不同，所使用的词汇可能也有所不同。

καυστηριάζω  (καυστηριάζομαι)

(1)

(a)

27.54 学习 愿意学习 ［参συνείδησις］ καυστηριάζομαι τὴν συνείδησιν  （习语，直译：良心被烧焦了）不愿意听从自己的良心 拒绝听从自己的良心；完全麻木；被热铁烙惯 κεκαυστηριασμένων τὴν ἰδίαν συνείδησιν  ‘their own consciences are seared’ or ‘they refuse to listen to their consciences’  「他们的良心给热铁烙死了」或「他们不听从自己的良心」 (提前 4:2)

καύσων

(1)

ωνος＜阳＞

(a)

14.67 自然界的事件及状态 燃烧 ［参καῦμα］ 足以引起痛苦或灼伤的热 热；炎热 ἀνέτειλεν γὰρ ὁ ἥλιος σὺν τῷ καύσωνι  ‘for the sun rises with its scorching heat’  「太阳带着热气升起」 (雅 1:11) 有些语言可以把炙热产生的影响简单地描述为：「炎热不会灼伤他们」，或「他们不会因酷热而受苦」。然而，这样的表达可能是模糊的，读者或会以为意思是人们能够轻易抵挡那种炎热。然而，这段经文的意思是再没有炙热去伤害他们。

καυχάομαι

(1)

(a)

33.368 沟通 吹嘘 ［参αὐχέω, ἐγκαυχάομαι, καύχημα, καύχησις］ 对特别显着的人或事表达异常高度的信任1 夸口；夸耀 Ὁ καυχώμενος ἐν κυρίῳ καυχάσθω  ‘whoever boasts must boast of the Lord’  「要夸耀的，该夸耀主。」 (林前 1:31) 在任何特定情况下的夸耀是否合理，要取决于所夸耀的是什么。许多语言会根据这等夸耀的合理程度，而使用很不相同的词汇。

____________________________________________________

1 这些意指「夸口」的词汇的内涵意义无疑存在某些区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

καύχημα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.368 沟通 吹嘘 ［参αὐχέω, ἐγκαυχάομαι, καυχάομαι, καύχησις］ 对特别显着的人或事表达异常高度的信任1 夸口；夸耀 Οὐ καλὸν τὸ καύχημα ὑμῶν  ‘your boasting is not right’  「你们自夸是不对的」 (林前 5:6) 在任何特定情况下的夸耀是否合理，要取决于所夸耀的是什么。许多语言会根据这等夸耀的合理程度，而使用很不相同的词汇。

(b)

33.371 沟通 吹嘘 ［参καύχησις］ （καυχάομαι「夸口」33.368 的衍生词）指夸口的事，即一个人所夸口的 所夸口的事；引以为荣的事 καύχημα ὑμῶν ἐσμεν καθάπερ καὶ ὑμεῖς ἡμῶν  ‘we are what you boast about just as you are what we boast about’  「你们会以我们为荣，正像我们也以你们为荣。」 (林后 1:14) 关于 καύχημα 在 林后 1:14 中的另一种解释，见 25.203。

(c)

33.372 沟通 吹嘘 夸口的理由 夸口的权利；有可夸的 ἐὰν γὰρ εὐαγγελίζωμαι, οὐκ ἔστιν μοι καύχημα  ‘I have no right to boast just because I preach the gospel’  「我传福音并没有什么可夸的」 (林前 9:16)

(d)

25.203 态度及情感 自豪，骄傲，光荣 人合理地感到骄傲自豪的根据或内涵 自豪的根据；夸耀的理由 καύχημα ὑμῶν ἐσμεν καθάπερ καὶ ὑμεῖς ἡμῶν  ‘that we may be the reason for your pride even as you are the reason for ours’ or ‘that you will be as proud of us as we shall be of you’  「使我们成为你们骄傲的理由，如同你们是我们骄傲的理由」或「你们会以我们为荣，正像我们也以你们为荣。」 (林后 1:14) ἵνα τὸ καύχημα ὑμῶν περισσεύῃ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἐν ἐμοὶ  ‘in order that you may have every reason to be proud of me in your union with Christ Jesus’  「你们在基督耶稣里将更加以我为荣」 (腓 1:26) 关于 καύχημα 在 林后 1:14 的另一种解释，见 33.371。

____________________________________________________

1 这些意指「夸口」的词汇的内涵意义无疑存在某些区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

καύχησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.368 沟通 吹嘘 ［参αὐχέω, ἐγκαυχάομαι, καυχάομαι, καύχημα］ 对特别显着的人或事表达异常高度的信任1 夸口；夸耀 πᾶσα καύχησις τοιαύτη πονηρά ἐστιν  ‘all such boasting is wrong’  「这样的自夸都是邪恶的。」 (雅 4:16) 在任何特定情况下的夸耀是否合理，要取决于所夸耀的是什么。许多语言会根据这等夸耀的合理程度，而使用很不相同的词汇。

(b)

33.371 沟通 吹嘘 ［参καύχημα］ （καυχάομαι「夸口」33.368 的衍生词）指夸口的事，即一个人所夸口的 所夸口的事；引以为荣的事 Ἡ γὰρ καύχησις ἡμῶν αὕτη ἐστίν  ‘this is what we boast about’  「我们所夸耀的是这一点」 (林后 1:12)

(c)

25.204 态度及情感 自豪，骄傲，光荣 有理由感到骄傲自豪的状态 骄傲；自豪；夸耀 πολλή μοι καύχησις ὑπὲρ ὑμῶν  ‘I am so proud of you’  「我……十分夸耀你们。」 (林后 7:4)

____________________________________________________

1 这些意指「夸口」的词汇的内涵意义无疑存在某些区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

Καφαρναούμ

(1)

＜阴＞

(a)

93.498 人名及地名 地名 加利利湖西北岸的一个城 迦百农；《思》葛法翁

Κεγχρεαί

(1)

ῶν＜阴＞

(a)

93.499 人名及地名 地名 哥林多城的一个海港 坚革哩；《思》耕格勒

Κεδρών

(1)

＜阳＞

(a)

93.500 人名及地名 地名 界于耶路撒冷城和橄榄山之间的溪谷，在耶路撒冷东面 汲沦；《思》克德龙

κεῖμαι

(1)

(a)

17.26 姿势及与姿势有关的事件 躺卧 躺下或斜倚的姿势 躺下；斜倚 ἴδετε τὸν τόπον ὅπου ἔκειτο  ‘see the place where he lay’  「安放他的地方」 (太 28:6a) βρέφος ... κείμενον ἐν φάτνῃ  ‘a baby ... lying in a manger’  「一个婴儿……躺在马槽里」 (路 2:12a)

(b)

85.3 在空间存在 在某个地方 在某个地方，通常意为「包含在」或「放在」 在；处在 πόλις ... ἐπάνω ὄρους κειμένη  ‘a city ... that is on a hill’  「建在山上的城」 (太 5:14) λίθιναι ὑδρίαι ἓξ κατὰ τὸν καθαρισμὸν τῶν Ἰουδαίων κείμεναι  ‘six stone jars sitting there in accordance with the practice of purification of the Jews’  「照犹太人洁净礼的规矩，有六口石缸摆在那里」 (约 2:6) σκεῦος ἔκειτο ὄξους μεστόν  ‘a bowl was there, full of cheap wine’  「在那里有一个罐子，盛满了酸酒」 (约 19:29)

(c)

13.73 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἀπόκειμαι, ἐπίκειμαι］ 存在，具有已确立的含义，因此具有连续性和目的 存在；设定 Ἰδοὺ οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν  ‘behold, he exists (or he is set) for the fall and rise of many’  「这孩子被立，是要叫……许多人跌倒，许多人兴起」 (路 2:34) δικαίῳ νόμος οὐ κεῖται, ἀνόμοις δὲ καὶ ἀνυποτάκτοις  ‘laws do not exist for good people, but for lawbreakers and criminals’  「律法其实不是为义人设立的，而是为那些不守律法和不服从的」 (提前 1:9)

____________________________________________________

1 在路 2:12和太 28:6，κεῖμαι也可以解作仅指「在某个特定的地方」（见85.3）。

κειρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.156 人工制品 布料、皮革及制成物品 用来缠裹物件的小片布料 布块 δεδεμένος τοὺς πόδας καὶ τὰς χεῖρας κειρίαις  ‘bound hand and foot with strips of cloth’  「他的手脚都缠着布」 (约 11:44) 在 约 11:44，这是指缠裹在拉撒路身上的布块。

κείρω

(1)

(a)

19.23 物理的冲击力 刺穿，切割 剪下人或动物的毛发 剪发；剪毛 ὡς ἀμνὸς ἐναντίον τοῦ κείραντος αὐτὸν ἄφωνος  ‘he was like a lamb that makes no sound when its wool is cut off’  「像羔羊在剪毛的人手下无声」 (徒 8:32) εἰ γὰρ οὐ κατακαλύπτεται γυνή, καὶ κειράσθω  ‘if the woman does not cover her head, she might as well cut her hair’  「女人若不蒙着头，就该剪了头发」 (林前 11:6)

κέλευσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.324 沟通 吩咐，命令 （κελεύω「命令」33.323 的衍生词）发出命令 命令；发出命令的喊声 ὁ κύριος ἐν κελεύσματι, ἐν φωνῇ ἀρχαγγέλου καὶ ἐν σάλπιγγι θεοῦ, καταβήσεται ἀπ᾽ οὐρανοῦ  ‘at the word of command, at the sound of the archangels voice, and at the sound of the trumpet of God, the Lord will come down from heaven’  「召集令一发，天使长的呼声一叫，上帝的号角一吹，主必亲自从天降临」 (帖前 4:16) 在许多语言中，「命令的话语一出」可以译作：「颁布命令的时候」，或「大声发出命令的时候」。

κελεύω

(1)

(a)

33.323 沟通 吩咐，命令 ［参διαστέλλω］ 有力地和／或带着权威去告诉别人应该做什么 吩咐；命令 ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος πραθῆναι  ‘his master ordered him to be sold as a slave’  「王就下令把他卖了作奴隶」 (太 18:25) 在某些语言中，「吩咐」或「命令」相当于「用力地说」或「说出有力的话」；在直接引语中，相当于「告诉别人，你必须……」。

κενοδοξία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.221 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 没有根据或理由的骄傲状态 自负；虚荣 μηδὲν κατ᾽ ἐριθείαν μηδὲ κατὰ κενοδοξίαν  ‘(do) nothing from selfish ambition or from empty pride’  「凡事不可自私自利，不可贪图虚荣」 (腓 2:3)

κενόδοξος

(1)

ον

(a)

88.222 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 指没有根据或理由的骄傲 自负的；骄傲的 μὴ γινώμεθα κενόδοξοι  ‘we should not become falsely proud’  「我们不要妄自尊大」 (加 5:26) 「骄傲自负」往往可以表达为：「没有骄傲的理由仍然骄傲」或「没有值得骄傲的事仍然骄傲」。

κενός

(1)

ή，όν

(a)

57.42 拥有，转移，交换 需要，缺乏 什么也没有的 什么也没有；空的；空手而回 καὶ ἀπέστειλαν κενόν  ‘and sent him back without anything’  「放他空手回去」 (可 12:3) καὶ πλουτοῦντας ἐξαπέστειλεν κενούς  ‘and sent the rich away empty-handed’  「打发富足的空手而去」 (路 1:53)

(b)

32.60 理解 缺乏理解能力 （ κενός[a]「空的」57.42 的引申喻意）指完全缺乏理解和洞察力 愚蠢的；虚妄的 θέλεις δὲ γνῶναι, ὦ ἄνθρωπε κενέ, ὅτι ἡ πίστις χωρὶς τῶν ἔργων ἀργή ἐστιν;  ‘you fool! Do you want to be shown that faith without works is useless?’  「愚昧的人哪，你愿意知道没有行为的信心是没有用的吗？」 (雅 2:20)

(c)

89.53 关系 结果 形容没有结果 徒劳无功地；没有效果地 ἡ χάρις αὐτοῦ ἡ εἰς ἐμὲ οὐ κενὴ ἐγενήθη  ‘his grace was not without effect in me’  「他所赐给我的恩典不是徒然的」 (林前 15:10) εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα [καὶ] τὸ κήρυγμα ἡμῶν  ‘if Christ has not been raised from the dead, our message is indeed without any result’  「如果基督没有复活，我们所传的就没有任何效果」 (林前 15:14) τὴν εἴσοδον ἡμῶν τὴν πρὸς ὑμᾶς ὅτι οὐ κενὴ γέγονεν  ‘our visit to you was not without results’  「我们到你们那里去，并没有白费工夫」 (帖前 2:1) 林前 15:14 中的语句可以理解为目的而不是结果，因此可以译成「我们的信息就没有目的」或「……没有意义」（见 89.64）。关于 κενός 在 林前 15:14 中的另一种解释，见 72.10。

(d)

89.64 关系 目的 ［参κενῶς］ 形容完全没有成效 徒然地；毫无意义地 εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα [καὶ] τὸ κήρυγμα ἡμῶν  ‘if Christ has not been raised, our message is indeed in vain’  「如果基督没有复活，我们所传的就是徒然」 (林前 15:14) 关于 κενός 在 林前 15:14 中的其他解释，见 72.10 和 89.53。

(e)

72.10 真的，假的 真的，假的 因为缺乏事实根据而是不真实的 不真实的；缺乏事实根据 κενὸν ἄρα [καὶ] τὸ κήρυγμα ἡμῶν  ‘our preaching is then untrue’  「我们传道就是虚空」 (林前 15:14) 关于 κενός 在 林前 15:14 的其他解释，见 89.53 和 89.64。

κενοφωνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.376 沟通 愚蠢的话 缺乏重要内容的谈话 愚蠢的谈话；空谈 τὰς δὲ βεβήλους κενοφωνίας περιΐστασο  ‘keep away from godless, foolish talk’  「要远避世俗的空谈」 (提后 2:16) 「愚蠢的谈话」常可表达为：「像愚拙人那样说话」，或「说话时自鸣得意地笑」。

κενόω

(1)

(a)

76.27 能力，力量 取走某事物的能力或重要性 使失去能力；使没有能力；使失去效力；落空 ἵνα μὴ κενωθῇ ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ  ‘in order that the cross of Christ may not be deprived of its power’  「免得基督的十字架失去功效。」 (林前 1:17)

(b)

87.70 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 通过放弃崇高身分或地位的所有特权，来完全除去该身分或地位的全部涵义 倒空自己；放弃自己的地位 ἑαυτὸν ἐκένωσεν  ‘he emptied himself’  「倒空自己」 (腓 2:7)

κέντρον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.45 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 用来伤人的尖刺 刺；毒鈎 καὶ ἔχουσιν οὐρὰς ὁμοίας σκορπίοις καὶ κέντρα  ‘and they have tails like scorpions and stingers’  「它们有尾巴像蝎子，长着毒刺」 (启 9:10)

(b)

6.9 人工制品 耕种及畜牧用的工具 用来赶役畜的尖棒 刺棒 在《新约》里 ，κέντρον[b] 只出现在习语：πρὸς κέντρον λακτίζειν 「用脚踢刺棒」；意思是因积极抵抗而伤了自己。1 见 39.19。

(c)

20.69 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 （κέντρον[a]「刺」8.45 的引申喻意）杀害或摧毁的力量或能力 杀害的力量；摧毁的力量 ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον;  ‘where, death, is your power to kill?’  「死亡啊！你杀害的力量在哪里？」 (林前 15:55) 关于 κέντρον 在 林前 15:55 的另一个解释，见 24.86。

(d)

24.86 感官事件及状态 痛苦，苦难 （κέντρον[a]「刺」8.45 的引申喻意）造成极大痛苦的手段或权势 伤害人的手段；造成痛苦的权势 ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον;  ‘where, death, is your power to hurt?’  「死亡啊！你伤害的力量在哪里？」 (林前 15:55) 关于 κέντρον 在 林前 15:55 中的另一种解释，见 20.69。

____________________________________________________

1 κέντρον也可指尖锐的物件（比如刺、毒鈎），这些物件可以造成疼痛甚至死亡（见8.45）。

κεντυρίων

(1)

ωνος＜阳＞

(a)

55.16 军事活动 士兵及军官 ［参ἑκατοντάρχης］ 指挥大约一百个士兵的罗马军官 百夫长；队长；军官 ὁ κεντυρίων ὁ παρεστηκὼς ἐξ ἐναντίας αὐτοῦ  ‘the centurion who was standing there in front of it’  「对面站着的百夫长」 (可 15:39) 在一些语言中，「百夫长」可以很容易地译成「指挥一百个士兵的军官」；但在许多情况下，最接近、最自然的对应译词就是「队长」或「首领」。

κενῶς

(1)

(a)

89.64 关系 目的 ［参κενός］ 形容完全没有成效 徒然地；毫无意义地 ἢ δοκεῖτε ὅτι κενῶς ἡ γραφὴ λέγει  ‘or do you think that what the Scripture says is for no purpose’  「你们以为这话是徒然的吗？」 (雅 4:5)

κεραία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.37 沟通 书面语言 一个字母的一部分 字的笔画；一横；一个字母的一部分 ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου  ‘not one small letter or part of a letter shall pass away from the Law’  「法律的一点一画都不能废掉」 (太 5:18) ἰῶτα（33.36）和 κεραία 是指律法的小细节，因此，许多语言可以把 太 5:18 译成「律法的一个最小的部分也不会被废去」，或「律法的一个最小的部分也不会变得无效」。

κεραμεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

6.129 人工制品 容器 （κεράμιον「陶制容器」6.128 的衍生词）制作陶制容器的人 窑户；陶匠 ἠγόρασαν ἐξ αὐτῶν τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως  ‘with the money they bought the Potters Field’  「就用那银钱买了窰户的一块田」 (太 27:7) οὐκ ἔχει ἐξουσίαν ὁ κεραμεὺς τοῦ πηλοῦ ἐκ τοῦ αὐτοῦ φυράματος ποιῆσαι ὃ μὲν εἰς τιμὴν σκεῦος ὃ δὲ εἰς ἀτιμίαν;  ‘doesn't the potter have the right to make from the same lump of clay an expensive vessel or one for ordinary use?’  「难道陶匠没有权从一团泥里拿一块做成贵重的器皿，又拿一块做成卑贱的器皿吗」 (罗 9:21)

κεραμικός

(1)

ή，όν

(a)

2.19 自然物质 土，泥，沙，石 （κέραμος 「陶土」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）指用陶土制成的 陶制的；陶土的 ὡς τὰ σκεύη τὰ κεραμικὰ συντρίβεται  ‘they shall be broken like clay pots’  「如同打碎陶器」 (启 2:27) 在 启 2:27，有些语言不需要说「陶土罐」，这是不必要的重复，因为「罐」只能是那些用陶土制成的物品。然而在圣经时代，有些 σκεύη 是用金属、石头或木头造成的。翻译者可以把 启 2:27 中的句子译成：「将他们像罐子一样打碎」或「将他们像盘子一样打碎。」

κεράμιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.128 人工制品 容器 盛载或运送液体用的陶制容器 瓶；罐；容器 ἀπαντήσει ὑμῖν ἄνθρωπος κεράμιον ὕδατος βαστάζων  ‘a man carrying a vessel with water will meet you’  「会有人拿着一罐水迎面而来」 (可 14:13)

κέραμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.224 人工制品 其他人工制品 薄板型或弯曲型的烤制黏土；用以覆盖屋顶 瓦片；屋面瓦 διὰ τῶν κεράμων καθῆκαν αὐτὸν  ‘they let him down through the roof tiles’  「从瓦间把他……缒下去」 (路 5:19)

κεράννυμι

(1)

(a)

63.9 整体，联合，部分，分开 混合 把物质混合，通常是液体 混合；调和；调 τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τοῦ θεοῦ τοῦ κεκερασμένου ἀκράτου  ‘of the wine of the wrath of God mixed at full strength’  「上帝烈怒……没有搀水的酒」 (启 14:10) ἐν τῷ ποτηρίῳ ᾧ ἐκέρασεν κεράσατε αὐτῇ διπλοῦν  ‘in the cup in which she has mixed, mix her a double portion’  「用她调酒的杯加倍调给她喝」 (启 18:6) 请注意，在混合的过程中，多种物质变成一体，各个组成部分不能分辨出来。关于 κεράννυμι 在 启 14:10 的另一种解释，见 47.3。

(b)

47.3 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的移动 把一些东西倒出来 斟；倒出 ἐκ τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τοῦ θεοῦ τοῦ κεκερασμένου ἀκράτου ἐν τῷ ποτηρίῳ τῆς ὀργῆς αὐτοῦ  ‘from the wine of the wrath of God poured out undiluted into the cup of his anger’  「上帝的烈酒……倒在他义愤的杯中」 (启 14:10) 由于 κεράννυμι 通常意为「混合」，因此可以把 启 14:10 中的分词 κεκερασμένου 解作「混合的」（见 63.9），但是这似乎与接下来的形容词 ἄκρατος「未经冲淡，毫无掺杂」（79.99）有矛盾。

κέρας

(1)

ατος＜中＞

(a)

8.17 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 某些动物头上长出来的硬骨 角 ἀρνίον ... ἔχων κέρατα ἑπτὰ  ‘a lamb ... with seven horns’  「羔羊……有七个角」 (启 5:6) 要找到表示「角」的词汇通常毫无难处。但如果在译入语中，表示「角」的词汇是男性生殖器的委婉说法，那么就可能会出现问题。因此，在 启 5:6 中，句子可能需要译作「羔羊头上有七只角」。 说到祭坛的「角」状拐角时（启 9:13），最好不要使用字面意为「角」的词汇，因为这可能会暗示祭坛在拐角处插着动物的角。译法通常可以是：「祭坛的拐角形状像角」，或者「祭坛的拐角看起来像角」，或者「祭坛拐角处的突起物」。参79.105。

(b)

79.105 物体的特徵 形状 在物体拐角处突出的部分 突出；突起；角 φωνὴν μίαν ἐκ τῶν [τεσσάρων] κεράτων τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ χρυσοῦ  ‘a voice coming from the four corners of the golden altar’  「有声音从……金坛的四角发出来」 (启 9:13)

(c)

76.16 能力，力量 （κέρας[a]「角」8.17 的引申喻意）非同寻常的力量 能力；大能 καὶ ἤγειρεν κέρας σωτηρίας ἡμῖν  ‘and he raised up for us a power of salvation’  「为我们兴起了拯救的角」 (路 1:69) 在 路 1:69，短语 κέρας σωτηρίας 是指弥赛亚，因此，这个短语常常最好译成「大能的救主」。

κεράτιον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.46 植物 植物的果实部分 （κέρας[a]「角」8.17 有指小含义的衍生词）角豆树的豆荚（酷似小号角） 豆荚 ἐπεθύμει χορτασθῆναι ἐκ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι  ‘he wished he could eat the carob pods that the pigs ate’  「他恨不得拿猪所吃的豆荚充饥」 (路 15:16) 角豆树的豆荚常用来喂猪，穷人也会拿来当做食物。然而，翻译 路 15:16 的时候，译员不需要具体指明是角豆树的豆荚。在大多数语言中，诸如「可食用的豆荚」等表达法已经足够，因为读者可能并不认识角豆树。

κερδαίνω

(1)

(a)

57.189 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 ［参ποιέω］ 通过活动或投资来获利 赚取；获得；获利 ἠργάσατο ἐν αὐτοῖς καὶ ἐκέρδησεν ἄλλα πέντε  ‘he invested his money (literally ‘he did business with them’) and earned another five’  「拿去做买卖，另外赚了五千」 (太 25:16) τί γὰρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος κερδήσας τὸν κόσμον ὅλον ἑαυτὸν δὲ ἀπολέσας ἢ ζημιωθείς;  ‘what will a person accomplish if he gains the whole world but is himself lost or must suffer for it?’  「人就是赚得全世界，却丧失了自己，或赔上自己，有什么益处呢？」 (路 9:25) ἐμπορευσόμεθα καὶ κερδήσομεν  ‘we shall go into business and make a profit’  「我们要去……做生意，赚大钱」 (雅 4:13)

(b)

13.137 是，变成，存在，发生 发生 使损失不会发生 1 避免；使不会发生 κερδῆσαί τε τὴν ὕβριν ταύτην καὶ τὴν ζημίαν  ‘and to avoid this damage and loss’  「以免遭受这样的损失和破坏」 (徒 27:21)

____________________________________________________

1 κερδαίνω通常意指「赚得」或「获利」（见κερδαίνω[a]，57.189）；不过，避免损失也可以视为获益。

κέρδος

(1)

ους＜中＞

(a)

57.192 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 （κερδαίνω[a]「赚取，获利」57.189 的衍生词）获得或赚得的东西 收获；收益；利润 οἵτινες ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσιν διδάσκοντες ἃ μὴ δεῖ αἰσχροῦ κέρδους χάριν  ‘they are upsetting whole families by teaching what they should not, for the shameful purpose of gain’  「他们因为贪婪无耻，就教导人一些不应该教导的事，把许多家庭整个都破坏了。」 (多 1:11) κέρδος 解作「获利」时，并不限于指金钱或利润，也可以指任何种类的好处或优势，例如：ἐμοὶ γὰρ τὸ ζῆν Χριστὸς καὶ τὸ ἀποθανεῖν κέρδος「对我来说，活着是为了基督，死去也有益处」（腓 1:21）。

κέρμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.71 人工制品 货币及货币单位 价值较低的钱币 银钱；小额钱币 τῶν κολλυβιστῶν ἐξέχεεν τὸ κέρμα  ‘he scattered the coins of the moneychangers’  「把兑换商的钱币扔得四散」 (约 2:15)

κερματιστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

57.205 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 ［参κολλυβιστής］ 兑换银钱的人，指兑换不同的货币，或兑换同一货币的不同面额 兑换银钱的人 εὗρεν ἐν τῷ ἱερῷ ... τοὺς κερματιστὰς καθημένους  ‘in the Temple he found ... the moneychangers sitting (at their tables)’  「他看见圣殿里……有兑换银钱的人坐着」 (约 2:14)

κεφάλαιον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.12 沟通 话语类型 对先前论述之重点的简单摘要 重点；撮要 Κεφάλαιον δὲ ἐπὶ τοῖς λεγομένοις  ‘here is a summary of what we are saying’  「我们所讨论的重点是这样」 (来 8:1)

(b)

57.162 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 一笔钱 一些钱；一笔钱；价钱 ἀπεκρίθη δὲ ὁ χιλίαρχος, Ἐγὼ πολλοῦ κεφαλαίου τὴν πολιτείαν ταύτην ἐκτησάμην  ‘but the chiliarch answered, I bought this citizenship with a large sum of money’  「千夫长回答：『我用了许多银子才得到罗马公民的身份。』」 (徒 22:28)

κεφαλή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

8.10 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 人体最上面的部分，或动物身体的前部或上半部分；头部与身体各部通常由颈项清楚画分，包含大脑和五官；头关系到整个人、人的生命以及所承担的责任 头 Θέλω ἵνα ἐξαυτῆς δῷς μοι ἐπὶ πίνακι τὴν κεφαλὴν Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ  ‘I want you to give me the head of John the Baptist on a plate’  「我愿王立刻把施洗约翰的头放在盘子里给我。」 (可 6:25) 有些语言可能有必要清楚区分仍然是身体一部分的头和被砍下的头。可 6:25 中所指的显然是被砍下的头。至于 林前 11:4，πᾶς ἀνὴρ προσευχόμενος ἢ προφητεύων κατὰ κεφαλῆς ἔχων「凡男人祷告或是讲道，若蒙着头」，翻译时必须指出那盖头的东西不是用来覆盖整个头部，包括脸部，而是只盖住头顶。当然，这也同样适用于 林前 11:5 和 林前 11:7。

(b)

87.51 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） （κεφαλή[a]「头」8.10 的引申喻意）指拥有最高或极高身分地位的人，拥有发出命令的权柄 元首；首领；头 παντὸς ἀνδρὸς ἡ κεφαλὴ ὁ Χριστός ἐστιν, κεφαλὴ δὲ γυναικὸς ὁ ἀνήρ, κεφαλὴ δὲ τοῦ Χριστοῦ ὁ θεός  ‘Christ is supreme over every man, the husband is supreme over his wife, and God is supreme over Christ’  「基督是每一个男人的头；丈夫是妻子的头；上帝是基督的头。」 (林前 11:3) ὅς ἐστιν ἡ κεφαλή, Χριστός  ‘who is the head, (even) Christ’  「他就是头，是基督」 (弗 4:15)

(c)

7.44 建造物 建筑物的部分及区域 ［参ἀκρογωνιαῖος］ κεφαλὴ γωνίας  （固定短语，直译：角落的头）建筑物的房角石（奠基石）或压顶石，对其结构至关重要（在《新约》中，κεφαλὴ γωνίας 只用来比喻基督） 房角石；重要的石 λίθος ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας  ‘the stone which the builders rejected turned out to be the most important stone’  「泥水匠所丢弃的这块石头已成为最重要的基石！」 (彼前 2:7) 虽然有些学者认为 κεφαλὴ γωνίας 是指拱门的压顶石或者门上面的石头过梁，然而 κεφαλὴ γωνίας 很可能与 ἀκρογωνιαῖος 的意思基本相同。

(d)

23.83 生理活动过程及状态 疲倦，休息 ［参κλίνω］ τὴν κεφαλὴν κλίνω  （习语，直译：放下头）体验来自睡眠的休息 躺下休息；躺下睡觉 ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ  ‘the Son of Man has no place to lie down to rest’  「人子却没有躺下休息的地方。」 (太 8:20)  ‘implying that Jesus possessed no permanent home. In’ (约 19:30) ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνω「人子没有躺下休息的地方」（太 8:20），暗示耶稣没有永久的居所。然而在 约 19:30，同一个表达必定不可以理解为习语，那里是指实际的低下头（见 16.16）。

(e)

49.16 涉及衣着及装饰的活动 κατὰ κεφαλῆς ἔχω  （习语，直译：从头部向下）用遮盖物盖住头部 蒙着头；盖着头 πᾶς ἀνὴρ προσευχόμενος ἢ προφητεύων κατὰ κεφαλῆς ἔχων  ‘any man who prays’ or ‘prophesies with his head covered’  「凡男人祷告或讲道，若蒙着头」 (林前 11:4)

κεφαλιόω

(1)

(a)

19.13 物理的冲击力 击打，撞击 打某人的头，暗示反复击打 打头 κἀκεῖνον ἐκεφαλίωσαν  ‘and another they beat on the head’  「另一个……他们打伤了他的头」 (可 12:4)

κεφαλίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

6.67 人工制品 用于标记及书写的工具 书卷或长篇作品的一个部分 部分；书卷 ἐν κεφαλίδι βιβλίου γέγραπται περὶ ἐμοῦ  ‘just as it has been written of me in a scroll of the book of the Law’  「我的事在经卷上已经记载了」 (来 10:7) 长篇作品通常会有好几个卷轴，{L:κεφαλίς} 可能是这种作品的一个部分或书卷。 几乎所有论到文件的用语，如「书信」、「书」、「卷轴」，其含义都不仅涉及书写所用的物件，还涉及到书写的内容。在某些语言中，这两方面往往有清楚的区别，翻译者必须确保在目标语言中的用语，最少包含了书写的内容，而不仅仅指书写所用的材料。

κημόω

(1)

(a)

44.6 畜牧，捕鱼 套住或笼住动物的嘴，以阻止它们吃东西 给戴口套；笼住（动物的）嘴；阻止进食 Οὐ κημώσεις βοῦν ἀλοῶντα  ‘do not muzzle the ox that treads out the grain’  「牛在踹谷的时候，不可笼住它的嘴。」 (林前 9:9) 有些语言可能需要采用描述性的语句来表达「笼住嘴」，因此这句经文可以译成：「不要捆住牛的嘴，使它不能吃东西」，或「不要套住牛的嘴，使它不能吃东西」。

κῆνσος

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.180 拥有，转移，交换 税款，贡品 （来自拉丁文的借词）每个成年男性向政府缴纳的税 税；丁税；人头税 ἔξεστιν δοῦναι κῆνσον Καίσαρι ἢ οὔ;  ‘is it lawful to pay tax to the Emperor or not?’  「纳税给凯撒合不合法？」 (可 12:14) 见 57.179 中的讨论。

κῆπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

1.97 地理物体及特徵 牧地及耕地 种植香草、水果、花卉或蔬菜的田地 花园；果园 ἔβαλεν εἰς κῆπον ἑαυτοῦ  ‘he plants in his garden’  「种在自己的园子里」 (路 13:19)

κηπουρός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

43.20 农耕 照料园子或果园的人 园丁；管园子的人；看园的 ἐκείνη δοκοῦσα ὅτι ὁ κηπουρός ἐστιν λέγει αὐτῷ  ‘she thought he was the gardener, so she asked him’  「以为他是看园子的，就对他说」 (约 20:15)

κηρίον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.21 食物及调味品 食物 蜂窝 οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ ... ἀπὸ μελισσίου κηρίου  ‘and they gave him ... some honeycomb’  「他们给了他一些蜂窝」（经文校勘栏） (路 24:42) 这词是一个异文，只出现在：οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ … ἀπὸ μελισσίου κηρίου，「他们便给他……一块蜜房」路 24:42（校勘栏）；参4.50。翻译 κηρίον 所使用的词汇，必须包含蜂蜜和蜂窝的意思。「蜂窝」的字面意思可能指不含蜂蜜的蜡容器；但是对许多语言来说，意思只是「蜂蜜」的词汇也指蜂窝。

κήρυγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.258 沟通 传道，宣扬 （κηρύσσω[c]「讲道，传道」33.256 的衍生词）讲道的内容 讲道；宣道；所讲的道；所传的 μετενόησαν εἰς τὸ κήρυγμα Ἰωνᾶ  ‘they turned from their sins when they heard what Jonah preached’  「听了约拿所传的就悔改了」 (路 11:32) εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα [καὶ] τὸ κήρυγμα ἡμῶν  ‘if Christ has not been raised from death, then what we have preached is nothing’  「如果基督没有复活，我们所传的就是徒然」 (林前 15:14)

κῆρυξ

(1)

υκος＜阳＞

(a)

33.259 沟通 传道，宣扬 （κηρύσσω[c]「讲道，传道」33.256 的衍生词）传道的人 传道者；作传道的 ἐτέθην ἐγὼ κῆρυξ καὶ ἀπόστολος καὶ διδάσκαλος  ‘(God) has appointed me as a preacher, as an apostle, and as a teacher’  「为了这福音，上帝指派我作传道者、使徒，和教师。」 (提后 1:11)

κηρύσσω

(1)

(a)

33.206 沟通 通知，宣布 由传令官或起传令官作用的人以正式或官方形式宣布 宣告；宣讲；宣布；宣扬 εἶδον ἄγγελον ἰσχυρὸν κηρύσσοντα ἐν φωνῇ μεγάλῃ  ‘I saw a strong angel proclaiming in a loud voice’  「我又看见一位力量强大的天使高声宣布」 (启 5:2)

(b)

33.207 沟通 通知，宣布 ［参διαγγέλλω］ 广泛和公开地宣布 传扬；告诉 ἤρξατο κηρύσσειν ἐν τῇ Δεκαπόλει ὅσα ἐποίησεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς  ‘he began to proclaim in Decapolis all that Jesus had done for him’  「开始在低加坡里传扬耶稣为他做了多么大的事」 (可 5:20)

(c)

33.256 沟通 传道，宣扬 公开宣告宗教真理和原则，并敦促听众接受和遵从 1 传道；宣讲 πῶς δὲ ἀκούσωσιν χωρὶς κηρύσσοντος;  ‘how can they hear if there is no one to preach?’  「没有传道的，怎能听见呢」 (罗 10:14) τοῖς ἐν φυλακῇ πνεύμασιν πορευθεὶς ἐκήρυξεν  ‘he went out and preached to those spirits in prison’  「去向那些在监狱里的灵传道」 (彼前 3:19) 在一些语言中，翻译 κηρύσσω[c] 时必须指明所传讲的内容。因此，这个词可以译成「传讲福音」或「传讲上帝」。

____________________________________________________

1 κηρύσσω[c]（33.256）所指对象与εὐαγγελίζω（33.215）所指对象基本相同，均指福音的内容。然而，这并不表示两个表达的意思是一模一样的。

κῆτος

(1)

ους＜中＞

(a)

4.61 动物 鱼类及其他海洋生物 任何大的海洋生物 大鱼；巨鱼 ὥσπερ γὰρ ἦν Ἰωνᾶς ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κήτους  ‘for as Jonah was in the belly of the big fish’  「正如约拿在大鱼的肚子里」 (太 12:40)

Κηφᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.211 人名及地名 人名 亚兰名字，相等于希腊名字 ∏έτρος 「彼得」（93.296） 矶法；《思》刻法，意思是「石头」

κιβωτός

(1)

οῦ＜阴＞

(a)

6.44 人工制品 船只及船只各部分 像个大箱子的建筑物（挪亚建造的大船） 船；方舟 ὅτε ἀπεξεδέχετο ἡ τοῦ θεοῦ μακροθυμία ἐν ἡμέραις Νῶε κατασκευαζομένης κιβωτοῦ  ‘when God waited patiently during the days that Noah was building the ark’  「从前在挪亚建造方舟的日子，上帝宽容等待的时候」 (彼前 3:20) κιβωτός 的主要含义是「盒子」或「箱子」；这词用在挪亚的方舟上面，显然是考虑到建造的样式，以及挪亚方舟更像是大型平底船，而不是航海船舶。然而，鉴于挪亚方舟的大小，在大多数语言中最好称其为「船」。

(b)

6.139 人工制品 容器 普通的或精致的盒状容器；这里是指那用来存放法版的箱子 箱子；保险柜 τὴν κιβωτὸν τῆς διαθήκης περικεκαλυμμένην πάντοθεν χρυσίῳ  ‘the Covenant Box all covered with gold’  「四周包金的约柜」 (来 9:4) 在《新约》中，κιβωτός[b] 只出现在短语 κιβωτὸς τῆς διαθήκης「圣约的盒子」，这个「圣约的盒子」放在耶路撒冷圣殿的至圣所内，启 11:19 也提到它出现在天上的圣殿中。 在翻译成英语时，有人反对把 ark of the Covenant「约柜」称为 the Covenant Box「约的盒子」，因为他们认为，英语单词 ark 具有某种特殊的含义，相当于对应的希腊文或希伯来文术语。然而，在古英语和中世纪英语中，ark 只是借用拉丁语的 arca，意为「盒子、箱子、柜子」。在现今的英语中，人们主要从 Noah’s ark「挪亚方舟」认识 ark 这个术语。

κιθάρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.83 人工制品 乐器 一种竖琴状、可以握在手中弹拨的小巧弦乐器 七弦琴；竖琴 ἔχοντες ἕκαστος κιθάραν  ‘each having a lyre’  「他们各拿着一把竖琴」 (启 5:8) 在大多数语言中，最接近 κιθάρα 的乐器是小竖琴。

κιθαρίζω

(1)

(a)

6.84 人工制品 乐器 （κιθάρα「七弦琴，竖琴」6.83 的衍生词）弹奏七弦琴，一种竖琴状、可以握在手中弹拨的小巧弦乐器 弹奏七弦琴；弹奏竖琴 πῶς γνωσθήσεται τὸ αὐλούμενον ἢ τὸ κιθαριζόμενον;  ‘how will one know what is being played on the flute or on the lyre?’  「怎能知道所吹所弹的是什么呢？」 (林前 14:7)

κιθαρῳδός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.85 人工制品 乐器 （κιθαρίζω「弹奏七弦琴」6.84 的衍生词）弹奏七弦琴的人；七弦琴是一种竖琴状、可以握在手中弹拨的小巧弦乐器 竖琴师；弹琴者 ἡ φωνὴ ἣν ἤκουσα ὡς κιθαρῳδῶν κιθαριζόντων ἐν ταῖς κιθάραις αὐτῶν  ‘the sound which I heard was like that of harpists playing music on their harps’  「我所听见的声音好像琴师所弹的琴声。」 (启 14:2)

Κιλικία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.501 人名及地名 地名 小亚细亚东南角的一个省 基利家；《思》基里基雅

κινδυνεύω

(1)

(a)

21.2 危险，冒险，安全，拯救 危险 处于危险的环境中 处于危险之中；面临危险 τί καὶ ἡμεῖς κινδυνεύομεν πᾶσαν ὥραν;  ‘why, indeed, should we be in danger all the time?’  「我们为什么要时刻冒险呢？」 (林前 15:30)

(b)

21.6 危险，冒险，安全，拯救 冒险 使自己暴露于危险之中 冒险；有……的危险 γὰρ κινδυνεύομεν ἐγκαλεῖσθαι στάσεως  ‘for we run the risk of being accused of engaging in a riot’  「我们有可能会被控动乱」 (徒 19:40)

κίνδυνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

21.1 危险，冒险，安全，拯救 危险 处于危险和受威胁的状态 危险；风险 γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα  ‘poverty or danger or death’  「贫穷吗？危险吗？刀剑吗？」 (罗 8:35) κινδύνοις ποταμῶν, κινδύνοις λῃστῶν  ‘dangers from rivers, dangers from robbers’  「遭江河的危险，盗贼的危险」 (林后 11:26)

κινέω

(1)

(a)

15.1 线性运动 移动，来／去 ［参γίνομαι］ 改变位置（含义广泛通用） 来；去；走动 Ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν  ‘in him we live, move about, and exist’  「我们生活、行动、存在都在于他。」 (徒 17:28) 严格直译 徒 17:28 中的 κινέω，可能会暗示仅仅由一个地方移动到另一个地方。然而，它的意思是泛指一般的移动和活动；因此可以把 κινούμεθα 翻译为：「我们来来去去」，或「我们走动」，或甚至是「我们做自己所做的」。

(b)

15.3 线性运动 移动，来／去 使物件从一个地方移开 移动；挪开 καὶ κινήσω τὴν λυχνίαν σου ἐκ τοῦ τόπου αὐτῆς  ‘and I will remove your lampstand from its place’  「把你的灯台从原处挪去。」 (启 2:5) 启 2:5 中的 κινέω 也可以翻译为「我要拿走」。

(c)

16.2 非线性运动 使某些东西动起来，运动的性质取决于所谈论的对象 摇（例如摇头） οἱ παραπορευόμενοι ἐβλασφήμουν αὐτὸν κινοῦντες τὰς κεφαλὰς αὐτῶν  ‘people passing by shook their heads and hurled insults at him’  「从那里经过的人讥笑他，摇着头」 (可 15:29) 在 可 15:29，摇头表示嘲笑和蔑视。但在某些语言中，这个意思会通过非常不同的手势来表达，例如：用手指指着，头往后仰，或耸肩。事实上，某些语言中的摇头是表示同意，点头却表示反对。

(d)

39.44 敌意，冲突 暴乱 ［参ἀνασείω, ἐκταράσσω, ἐπισείω, θορυβέω, σαλεύω, ταράσσω］ 引发群众骚乱 煽动反对；引发暴乱；引起骚动 ἐκινήθη τε ἡ πόλις ὅλη  ‘the whole city was set in an uproar’  「全城都骚动」 (徒 21:30)

(e)

90.53 语意格 以动词来标记的使役施事者 用于标记一种使役关系，暗示重大的活动 导致 κινοῦντα στάσεις πᾶσιν τοῖς Ἰουδαίοις  ‘causing riots among all the Jews’  「在全世界犹太人当中制造乱事」 (徒 24:5)

κίνησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

16.1 非线性运动 固体或质量的运动，没有在空间中运动的迹象 运行；运动；动 ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν  ‘waiting for the water to move’  「等候水动」（经文校勘栏） (约 5:3) 这个词只见于异文：ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν「等候水动」约 5:3（校勘栏）。 有些语言可能需要清楚指出 约 5:3 是暗示哪一类的运动。或许最合适的译法包括由于水冒气泡而引致的水动，但不包括由热引起的水动。使用一个仅仅解作「摇动」的词是不合适的，因为这会暗示地震。

κιννάμωμον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.24 食物及调味品 调味品 一种香料，采自某种芳香植物的树皮 肉桂 κιννάμωμον καὶ ἄμωμον καὶ θυμιάματα  ‘cinnamon and spice and incense’  「肉桂、香料、香」 (启 18:13) 在大多数语言中，κιννάμωμον 是通过音译借来的词汇。然而，也可以采用一种描述性的短语，例如「味道好的树皮」或「调味用的树皮」。

Κίς

(1)

＜阳＞

(a)

93.212 人名及地名 人名 便雅悯人，扫罗王的父亲 基士；《思》克士

κίχρημι

(1)

(a)

57.214 拥有，转移，交换 借出，贷款，利息，借入，银行 把东西给别人使用，预期别人归还该物或等价物品 借给 χρῆσόν μοι τρεῖς ἄρτους  ‘lend me three loaves of bread’  「请借给我三个饼」 (路 11:5)

κλάδος

(1)

ου＜阳＞

(a)

3.49 植物 植物的非果实部分 从大树树干或灌木树枝长出来的次生木质茎 （大树或木本灌木的）枝子 ἄλλοι δὲ ἔκοπτον κλάδους ἀπὸ τῶν δένδρων καὶ ἐστρώννυον ἐν τῇ ὁδῷ  ‘others cut branches from the trees and spread them on the road’  「还有人砍下树枝来铺在路上。」 (太 21:8) 某些语言会仔细区分两大类的树枝，一类基本上是树叶（如棕榈树），一类是树枝上有许多叶芽或分枝的雏形。另一些语言则可能会区分木本植物（多年生植物）的树枝，和相对柔韧的、典型属于一年生植物的枝子。

κλαίω

(1)

(a)

25.138 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 ［参κλαυθμός, κραυγή］ 哭泣、哀号，强调伴随着哭泣的声音 哭泣；哀号；哀哭；悲叹；号啕大哭；痛哭 ἐξελθὼν ἔξω ἔκλαυσεν πικρῶς  ‘he went out and wept bitterly’  「他就出去痛哭」 (太 26:75) ταλαιπωρήσατε καὶ πενθήσατε καὶ κλαύσατε  ‘be sorrowful, grieve, and weep’  「愁苦，悲哀，哭泣」 (雅 4:9) 在 太 2:18，κλαίω 与所谓的「直接宾语」连用，比如，Ραχὴλ κλαίουσα τὰ τέκνα αὐτῆς … ὅτι οὐκ εἰσίν「拉结为她的儿女哀哭……因为他们都死了」。然而，那所谓的直接宾语就是哀哭的原因，而 κλαίω 的及物用法并没有改变其中意思。

κλάσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

19.34 物理的冲击力 打破，冲破 ［参κλάω］ 把物件分裂成两份或更多（在《新约》里，κλάω 和 κλάσις 只用来指擘饼） 擘开；擘饼 ὡς ἐγνώσθη αὐτοῖς ἐν τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου  ‘how they recognized him when he broke bread’  「他们怎样在主擘开饼的时候认出他来」 (路 24:35) 有些语言会用不同的词汇来表达「破开」，视乎所涉及的物质是什么。例如：破开（即折断）树枝或骨头所用的词汇，就与破开（即擘开）饼所用的词汇相当不同。此外，擘饼的动作很可能隐含把饼擘成几片的意思，而不是只擘开两半。这种区别可能同样要用特定的词汇来表达。

κλάσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

19.40 物理的冲击力 打破，冲破 （κλάω「擘开」19.34 的衍生词）擘开后形成的碎片或碎块 碎片；碎块 ἐγέμισαν δώδεκα κοφίνους κλασμάτων ἐκ τῶν πέντε ἄρτων τῶν κριθίνων  ‘they filled twelve baskets with pieces from the five loaves of barley bread’  「他们就把那五个大麦饼的碎屑……装满了十二个篮子。」 (约 6:13)

Κλαῦδα

(1)

(a)

93.502 人名及地名 地名 Καῦδα 93.497 的另一种拼写法（徒 27:16，校勘栏） 高大；《思》克劳达

Κλαυδία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.213 人名及地名 人名 罗马的女信徒，保罗在 提后 4:21 中提到她向提摩太问安 《和2010》《和》革老底亚；《现》喀劳底雅；《思》克劳狄雅

Κλαύδιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.214a 人名及地名 人名 全名是（音译）提庇留．克劳第．尼禄．革马尼古斯（Tiberius Claudius Nero Germanicus）（比较 93.359），罗马皇帝，公元 41-54 年在位 克劳第；《和》革老丢；《思》喀劳狄

(b)

93.214b 人名及地名 人名 克劳第．吕西亚，是驻守耶路撒冷的罗马千夫长 克劳第；《和》革老丢；《思》喀劳狄

κλαυθμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

25.138 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 ［参κλαίω, κραυγή］ 哭泣、哀号，强调伴随着哭泣的声音 哭泣；哀号；哀哭；悲叹；号啕大哭；痛哭 ἱκανὸς δὲ κλαυθμὸς ἐγένετο πάντων καὶ ἐπιπεσόντες ἐπὶ τὸν τράχηλον τοῦ ∏αύλου κατεφίλουν αὐτόν  ‘they were all crying as they hugged Paul and kissed him goodbye’  「大家都哭了，抱着他亲吻，跟他道别。」 (徒 20:37)

κλάω

(1)

(a)

19.34 物理的冲击力 打破，冲破 ［参κλάσις］ 把物件分裂成两份或更多（在《新约》里，κλάω 和 κλάσις 只用来指擘饼） 擘开；擘饼 κλάσας ἔδωκεν τοῖς μαθηταῖς τοὺς ἄρτους  ‘he broke the loaves and gave them to the disciples’  「擘开饼，递给门徒」 (太 14:19) 有些语言会用不同的词汇来表达「破开」，视乎所涉及的物质是什么。例如：破开（即折断）树枝或骨头所用的词汇，就与破开（即擘开）饼所用的词汇相当不同。此外，擘饼的动作很可能隐含把饼擘成几片的意思，而不是只擘开两半。这种区别可能同样要用特定的词汇来表达。

(b)

23.20 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参ἀριστάω, ἄρτος, δειπνέω］ ἄρτον κλάω  （习语，直译：擘饼）吃饭，没有特指一天中的哪一段时间或哪类食物 吃饭；用饭 κλῶντές τε κατ᾽ οἶκον ἄρτον  ‘eating (together) in their homes’ or ‘having meals (together) in their homes’  「在家中擘饼」或「在家中吃饭」 (徒 2:46) 有些语言说「吃饭」时，必须指明吃饭的时间和吃什么食物。 「一起吃」的言外之意是从总体的上下文得出来的。ἐν δὲ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων συνηγμένων ἡμῶν κλάσαι ἄρτον「七日的第一日，我们聚在一起吃饭」徒 20:7。毫无疑问，徒 20:7 指的是「团契聚餐」，称为「爱筵」，构成了早期基督教的「圣餐」形式。见 23.28。

κλείς

(1)	κλειδός＜阴＞

(a)

6.220 人工制品 其他人工制品 用来锁门和解锁的工具 钥匙 ἐδόθη αὐτῷ ἡ κλεὶς τοῦ φρέατος τῆς ἀβύσσου  ‘the key to the abyss was given to him’  「有无底坑的钥匙赐给它。」 (启 9:1) 翻译 启 9:1 时也许不能说「无底坑的钥匙」，而要说「无底坑入口的钥匙」或「打开和关闭无底坑大门的钥匙。」

(b)

57.63 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 （κλείς[a]「钥匙」6.220 的引申喻意）获得某物的途径 途径；钥匙 ὅτι ἤρατε τὴν κλεῖδα τῆς γνώσεως  ‘because you have taken the key to knowledge’  「因为你们把知识的钥匙夺了去」 (路 11:52) 路 11:52 中的这个表达可以译成：「你们把持着知识的钥匙」，或「你们独占着人获得知识的途径」。

κλείω

(1)

(a)

79.112 物体的特徵 打开，关闭 使某物关闭 关上；使关上；关闭 καὶ ἐκλείσθη ἡ θύρα  ‘and the door was closed’  「门就关了」 (太 25:10) Τὸ δεσμωτήριον εὕρομεν κεκλεισμένον ἐν πάσῃ ἀσφαλείᾳ  ‘we found the jail shut tightly’  「我们看见监牢关得很紧」 (徒 5:23) 在一些语言中，徒 5:23 中这句表达的对等翻译是：「我们看见监狱的门牢牢地锁住」。

(b)

25.55 态度及情感 爱，情感，同情 κλείω τὰ σπλάγχνα  （习语，直译：关闭心肠）拒绝展现同情怜悯 毫无怜悯之心；关闭恻隐之心 καὶ θεωρῇ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ χρείαν ἔχοντα καὶ κλείσῃ τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘and sees his brother in need and refuses to show him compassion’  「看见弟兄缺乏，却关闭了恻隐的心」 (约壹 3:17)

κλέμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.232 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 ［参κλέπτω, κλοπή］ 未经允许偷偷地拿走别人的财物 偷窃；偷盗 οὐ μετενόησαν ... ἐκ τῶν κλεμμάτων αὐτῶν  ‘they didn't repent ... of their stealing’  「他们也不为……偷窃的事悔改。」 (启 9:21)

Κλεοπᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.215 人名及地名 人名 在前往以马忤斯路上遇见复活的耶稣的两个门徒之一 革流巴；《思》克罗帕

κλέος

(1)

ους＜中＞

(a)

87.5 地位 与地位有关的荣誉及尊重 好名声，作为地位的标志 尊荣；名誉；美名 ποῖον γὰρ κλέος, εἰ ἁμαρτάνοντες καὶ κολαφιζόμενοι ὑπομενεῖτε;  ‘g* for what honor is there in enduring the beatings you deserve for having done wrong?’  「如果你们因为犯罪受责打而坚忍，那有什么光荣呢？」 (彼前 2:20)

κλέπτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.233 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 （κλέπτω「偷」57.232 的衍生词）偷窃的人 贼；盗贼；小偷 κλέπτης ἦν  ‘he was a thief’  「他是个贼」 (约 12:6)

κλέπτω

(1)

(a)

57.232 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 ［参κλέμμα, κλοπή］ 未经允许偷偷地拿走别人的财物 偷窃；偷盗 Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς ... ὅπου κλέπται διορύσσουσιν καὶ κλέπτουσιν  ‘don't store up your treasure on earth ... for thieves will break in and steal it’  「不可为自己积聚财宝在地上……有盗贼破门进来偷窃。」 (太 6:19) μήποτε ἐλθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ κλέψωσιν αὐτὸν  ‘lest his disciples come and steal him’  「恐怕他的门徒来把他偷了去」 (太 27:64)

κλῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

3.50 植物 植物的非果实部分 一种比较柔软和柔韧的枝子，如藤蔓的枝子 （主要指葡萄树的）枝子，枝条 πᾶν κλῆμα ἐν ἐμοὶ μὴ φέρον καρπὸν  ‘every branch of mine that does not bear fruit’  「凡属我不结果子的枝子，他就剪掉」 (约 15:2)

Κλήμης

(1)

εντος＜阳＞

(a)

93.216 人名及地名 人名 腓立比教会的信徒，保罗在腓立比的同工 革利免；《思》克肋孟

κληρονομέω

(1)

(a)

57.131 拥有，转移，交换 接受 获得不是赚来的贵重东西 获得；获赠；承受 μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσιν τὴν γῆν  ‘happy are those who are gentle; they shall receive the land’ or ‘... what God promised’  「谦和的人有福了，因为他们将承受土地」或「……上帝所应许的」 (太 5:5) μιμηταὶ δὲ τῶν διὰ πίστεως καὶ μακροθυμίας κληρονομούντων τὰς ἐπαγγελίας  ‘but imitators of those who through faith and patience received what had been promised’  「效法那些藉着信和忍耐承受应许的人」 (来 6:12)

(b)

57.138 拥有，转移，交换 接受 从已去世的人（一般是父母）那里承受财产或得到好处 继承；从已故父母处承受 οὐ γὰρ μὴ κληρονομήσει ὁ υἱὸς τῆς παιδίσκης μετὰ τοῦ υἱοῦ τῆς ἐλευθέρας  ‘for the son of the slave woman will not inherit the fathers property with the son of the free woman’  「因为女仆的儿子，绝不可以与自由女人的儿子一同继承父亲的产业」 (加 4:30) 有些语言必须清楚说明继承的过程；因此，「他将继承产业」必须表达为：「他将拥有父亲说他应该拥有的产业」。

κληρονομία

(1)

ας＜阴＞

(a)

57.132 拥有，转移，交换 接受 （κληρονομέω[a]「获得某物成为自己的财产」57.131 的衍生词）已经得到的贵重财物 财产；产业；基业 οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ κληρονομίαν ἐν αὐτῇ  ‘he did not give him any part of it as his own possession’  「上帝并没有给他产业」 (徒 7:5)

(b)

57.140 拥有，转移，交换 接受 （κληρονομέω[b]「继承」57.138 的衍生词）从去世的人那里得到的东西 产业；家业；家产；遗产；基业 Διδάσκαλε, εἰπὲ τῷ ἀδελφῷ μου μερίσασθαι μετ᾽ ἐμοῦ τὴν κληρονομίαν  ‘teacher, tell my brother to divide with me the inheritance’  「老师！请你吩咐我的兄弟和我分家产。」 (路 12:13) 路 12:13 中的 κληρονομία 也可以译成：「父亲留给我们的产业」，或「父亲说应该给我们的产业」。

κληρονόμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.133 拥有，转移，交换 接受 （κληρονομέω[a]「获得某物成为自己的财产」57.131 的衍生词）获得馈赠之物的人 得到……的人；获得并拥有……的人；领受的人；继承人 κληρονόμους τῆς βασιλείας  ‘those who will receive the kingdom’  「承受他的王国为业」 (雅 2:5a)

(b)

57.139 拥有，转移，交换 接受 （κληρονομέω[b]「继承」57.138 的衍生词）继承产业的人 继承人；承受产业的人 Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόμος  ‘this is the heir to the property’  「这是继承产业的」 (可 12:7)

____________________________________________________

1 在雅 2:5（以及多 3:7），κληρονόμος可以理解为实际上指未来的经历者，但还有一些附加成分，就是这经历很宝贵并且经历者没有为此付出劳力。在这个方面，κληρονόμος重叠了两个语义域，即语义域57「拥有，转移，交换」的子域I「接受」和语义域90「语意格」。

κλῆρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.219 人工制品 其他人工制品 有特殊标记的卵石、陶片或棍枝，供抽签之用，藉以根据运气来作出决定 抽签的签；阄 διαμεριζόμενοι δὲ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἔβαλον κλήρους  ‘they divided his clothes among themselves by casting lots’  「就抽签分他的衣服。」 (路 23:34) 在样式和功能方面，最接近 κλῆρος[a] 的对等译词是「骰子」。在 路 23:34 中特别适合译成「骰子」。 我们无法知道「抽签」的具体方法，因为显然有多种抽签用具。在 徒 1:26（ἔδωκαν κλήρους αὐτοῖς「他们抽签」，字面意为「递签给他们」），可能递给他们的是一些小棍子。另参 κληρόω中的脚注。

(b)

57.88 拥有，转移，交换 给予 作为合法财产而给予的东西（通常指遗产） 产业；拥有之物 εὐχαριστοῦντες τῷ πατρὶ τῷ ἱκανώσαντι ὑμᾶς εἰς τὴν μερίδα τοῦ κλήρου τῶν ἁγίων  ‘giving thanks to the Father who has made you capable of having a share in what the people of God possess’  「感谢父，使你们配与众圣徒在光明中分享基业。」 (西 1:12)

(c)

37.101 控制，管理 任命，分配职能 指派给某人的责任、职责或事工 事工；职分；职事；任务 ἔλαχεν τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης  ‘he was given a task in this ministry’  「得了这一份使徒的职任。」 (徒 1:17) 关于 κλῆρος 在 徒 1:17 中的另一种解释，见 63.18。

(d)

35.49 帮助，照顾 托付 被指派给某人去照顾的 照顾的责任 μηδ᾽ ὡς κατακυριεύοντες τῶν κλήρων  ‘do not lord it over those who are your responsibility to care for’  「不要辖制你们所牧养的羊群」 (彼前 5:3)

(e)

63.18 整体，联合，部分，分开 部分 已分配或授予的份额或部分 部分；份额 ἔλαχεν τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης  ‘he had been granted a part in this ministry’  「在这事奉中得了一份」 (徒 1:17) κλῆρον ἐν τοῖς ἡγιασμένοις  ‘a share among those who are sanctified’  「在那些成圣的人当中得到基业」 (徒 26:18) 关于 κλῆρος 在 徒 1:17 中的另一种解释，见 37.101。

(f)

30.107 思考 选择，拣选，宁取 ［参πίπτω］ ὁ κλῆρος πίπτει ἐπί τινα  （习语，直译：命运落在某人身上）拣选的程序，可能暗示以这种方法来辨别上帝的旨意 抽签；拈阄 ἔπεσεν ὁ κλῆρος ἐπὶ Μαθθίαν καὶ συγκατεψηφίσθη μετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων  ‘the name chosen was that of Matthias and he was added to the group of the eleven apostles’  「抽到了马提亚，他就与那十一个使徒同列。」 (徒 1:26) 在一些社会中，通过抽签来做决定的最自然译法是：「抽稻草」，或「掷骰子」，或「扔小树枝」，或「投小石头」。

κληρόω

(1)

(a)

30.105 思考 选择，拣选，宁取 （κληρόω「抽签决定」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）选择，暗指超自然或神圣的干预或引导1 按照上帝的旨意来选择 ἐν ᾧ καὶ ἐκληρώθημεν  ‘in him we also were chosen’  「在基督里拣选了我们」 (弗 1:11)

____________________________________________________

1 徒 1:26中的短语δίδωμι κλήρους和路 23:34中的βάλλω κλήρους（太 27:35中的βάλλω κλῆρον）是指通过抽签来选出某人，但由于这些表达也可以严格地从字面上解释，因此没有作为习语归类在这里（见6.219）。

κλῆσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.312 沟通 召唤，呼召 ［参καλέω, προσκαλέω］ 急切地邀请某人承担某项特定任务，这意味着受邀者与发出召唤的人建立新的关系 召唤；呼召；召唤到来执行任务 εἰς τὸ εἰδέναι ὑμᾶς τίς ἐστιν ἡ ἐλπὶς τῆς κλήσεως αὐτοῦ  ‘so that you will know what is the hope to which he has called you’  「使你们知道他呼召你们来得的指望是什么」 (弗 1:18) καλέω[d]、κλῆσις[a] 和 προσκαλέω[b] 一般不能简单地译成「召唤」，即「向着有一定距离的人说话，叫他们过来」。举例说，在 帖后 2:14 中，前面的从句可能要译成「藉着我们传讲的福音，这福音召唤你们这样做」。同样，徒 16:10 中的语句可以译成「因为上帝急切地叫我们传福音给那里的人」。

(b)

33.313 沟通 召唤，呼召 被呼召去做特定任务或建立特定关系的状态 呼召；选召 ∏αρακαλῶ οὖν ὑμᾶς ... ἀξίως περιπατῆσαι τῆς κλήσεως ἧς ἐκλήθητε  ‘I ask you then ... live worthy of your calling to which (God) has called you’  「我……劝你们……行事为人就要与你们所蒙的呼召相称。」 (弗 4:1) 就像 καλέω[d]、κλῆσις[a] 和 προσκαλέω[b] (33.312) 的情况一样，有些语言完全不可能采用字面上意为「召唤」的词汇。因此，弗 4:1 可能需要译成「我请求你们……行事为人要与上帝迫切邀请你们承担的责任相称」，或「我请求你们……行事为人要与上帝给你们去完成的任务相称」。

(c)

87.2 地位 职分，等级 一个人所拥有的地位或社会角色 地位；角色 ἕκαστος ἐν τῇ κλήσει ᾗ ἐκλήθη, ἐν ταύτῃ μενέτω  ‘everyone should remain in the station of life in which he was called’  「各人蒙召的时候是什么身份，要守住这身份。」 (林前 7:20) 在这节经文中，κλῆσις 是指做奴仆或自由人的地位或角色。在某些语言中，林前 7:20 的这句话最好译作「各人蒙召的时候是什么样的人，就应该继续做什么样的人」。当然，这种说法必须是指一个人在社会中和在整个社会结构中的地位，而不是指某方面的道德或不道德行为。

κλητός

(1)

ή，όν

(a)

33.314 沟通 召唤，呼召 指被呼召 蒙召的；被选召的 κλητὸς ἀπόστολος  ‘called to be an apostle’  「蒙召成为使徒」 (罗 1:1) 与 33.312 和 33.313 的情况一样，翻译 κλητός[a] 时可能同样需要进行一些语义调整。例如，罗 1:1 中的短语可以译成「被迫切邀请成为使徒」，甚或「奉召唤和差遣成为使徒」。

(b)

33.318 沟通 邀请 指被邀请 被邀请的 πολλοὶ γάρ εἰσιν κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί  ‘for many are invited, but few are chosen’  「因为获邀的人多，选上的人少。」 (太 22:14) 太 22:14 中的这句话可能是一个常见的说法，即习语。理解 太 22:14 中的这句习语有一些困难，因为它的意思似乎是许多人受邀请去做某事，但很少人被允许去做。也许这个习语应该理解为：「许多人被邀请去申请，但很少人被选中」。当然，在这节经文中，邀请和选择都由上帝决定。

κλίβανος

(1)

ου＜阳＞

(a)

7.74 建造物 其他建造物 用黏土构建而成的圆顶状结构，里面可以燃烧木头和干草，烧热之后用来烤面包 炉 τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον  ‘the grass of the field which is alive today and tomorrow is cast into the oven’  「野地里的草今天还在，明天就丢在炉里」 (太 6:30) 在功能方面，κλίβανος 可以描述为「加热后可以烤面包的地方」；翻译者或许也可以在词汇表中对 κλίβανος 进行更加详细的描述，但一般情况下无此必要，因为其功能要比样式重要得多。

κλίμα

(1)

τος＜中＞

(a)

1.79 地理物体及特徵 社会政治区域 ［参γῆ, μέρος, ὅριον, χώρα］ 地上某个或某些地区，通常与某一民族或地理中心有关，但不一定构成政府的行政单位 1 区域；领土；土地（甚至地区；但这也许会过于正规地暗指政府的行政区） ἔπειτα ἦλθον εἰς τὰ κλίματα τῆς ∑υρίας καὶ τῆς Κιλικίας  ‘then I went to the regions of Syria and Cilicia’  「到了叙利亚和基利家一带」 (加 1:21) γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον 和 μέρος[c] 并不完全是同义词，然而在某些新约经文中，这些词汇基本上含义重叠。

____________________________________________________

1 γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον和μέρος[c]在意思上的重叠特徵可以用英文的region，territory和land，或中文的「地区」、「领土」和「土地」等词汇的意思重叠来比较和阐明。 例如：太 15:21中所指的可以说是「推罗和西顿地区」、「推罗和西顿的领土」、「推罗和西顿的土地」，甚至「推罗和西顿区域」。英语的region，territory和land等词在意思上确实具有某些细微的差异，这些差异提供了一些补充成分，而且多半是隐含的。

κλινάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.107 人工制品 家具 ［参κλινίδιον, κράβαττος］ 一种相对较小且通常是暂时使用的物件，人可以倚靠或躺卧在其上；用芦苇或布料做成；轻薄方便携带 小牀；牀垫；担架 εἰς τὰς πλατείας ἐκφέρειν τοὺς ἀσθενεῖς καὶ τιθέναι ἐπὶ κλιναρίων καὶ κραβάττων  ‘they carried the sick people into the streets and put them on cots and pallets’  「将病人抬到街上，放在床上或褥子上」 (徒 5:15) 在一些上下文中，κλινίδιον、κλινάριον 和 κράβαττος 是指小牀或担架，可供病人或康复者休息，他们躺在上面也方便抬运。在《新约》中，这些词汇不是指人吃饭时倚靠的坐垫。

κλίνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.106 人工制品 家具 供人倚靠或躺卧的家具 牀；卧榻；吊牀；担架 προσέφερον αὐτῷ παραλυτικὸν ἐπὶ κλίνης βεβλημένον  ‘they brought him a paralyzed man, lying on a stretcher’  「有几个人把一个躺在床上的瘫痪病人抬到他那里。」 (太 9:2) 在 太 9:2 中，译作「担架」或「小牀」当然优于传统译法「牀」，因为「牀」可能暗示一件很大的家具。在每一段经文中，翻译者所采用的词汇，必须尽可能符合上下文所述的物件。

κλινίδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.107 人工制品 家具 ［参κλινάριον, κράβαττος］ 一种相对较小且通常是暂时使用的物件，人可以倚靠或躺卧在其上；用芦苇或布料做成；轻薄方便携带 小牀；牀垫；担架 καθῆκαν αὐτὸν σὺν τῷ κλινιδίῳ εἰς τὸ μέσον ἔμπροσθεν τοῦ Ἰησοῦ  ‘they let him down on a stretcher in the middle (of the crowd) before Jesus’  「连人带床把他缒下，放在人群中耶稣的面前。」 (路 5:19) 在一些上下文中，κλινίδιον、κλινάριον 和 κράβαττος 是指小牀或担架，可供病人或康复者休息，他们躺在上面也方便抬运。在《新约》中，这些词汇不是指人吃饭时倚靠的坐垫。

κλίνω

(1)

(a)

16.16 非线性运动 使东西倾斜 垂下（头）；倾斜 κλίνας τὴν κεφαλὴν  ‘he bowed his head’  「低下头」 (约 19:30) 另见 23.83。

(b)

15.65 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 使逃跑 使逃窜；击溃 παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων  ‘they routed the armies of foreigners’  「击退了外国的军队」 (来 11:34)

(c)

67.118 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参προκόπτω, συστέλλω］ 时间的延伸，重点在于终结的时间 靠近；接近尾声；将尽 Ἡ δὲ ἡμέρα ἤρξατο κλίνειν  ‘when the day was coming to an end’  「太阳下山的时候」 (路 9:12) 关于 κλίνω 在 路 9:12 的另一种解释，见 68.51。

(d)

68.51 时态 停止 开始走到尽头，特别指一天的时间（比喻义，取决于太阳的位置） 快要结束；太阳下山的时候；开始日落的时候 Ἡ δὲ ἡμέρα ἤρξατο κλίνειν  ‘when the day was about to end’  「太阳快要下山的时候」 (路 9:12) 关于 κλίνω 在 路 9:12 的另一种解释，见 67.118。

(e)

17.21 姿势及与姿势有关的事件 俯伏敬拜或恳求 ［参προσκυνέω］ κλίνω τὸ πρόσωπον εἰς τὴν γῆν  （习语，直译：将面部倾斜至地面）向某人俯伏下拜是尊敬、惧怕或恳求的表现 俯伏下拜 ἐμφόβων δὲ γενομένων αὐτῶν καὶ κλινουσῶν τὰ πρόσωπα εἰς τὴν γῆν  ‘they were fearful and prostrated themselves on the ground’ or ‘... bowed down to the ground’  「她们非常害怕，伏在地上。」 (路 24:5)

(f)

23.83 生理活动过程及状态 疲倦，休息 ［参κεφαλή］ τὴν κεφαλὴν κλίνω  （习语，直译：放下头）体验来自睡眠的休息 躺下休息；躺下睡觉 ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ  ‘the Son of Man has no place to lie down to rest’  「人子却没有枕头的地方。」 (太 8:20)  ‘implying that Jesus possessed no permanent home. In’ (约 19:30) ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνω「人子没有躺下休息的地方」（太 8:20），暗示耶稣没有永久的居所。然而在 约 19:30，同一个表达必定不可以理解为习语，那里是指实际的低下头（见 16.16）。

κλισία

(1)

ας＜阴＞

(a)

11.5 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 ［参συμπόσιον］ 一起吃饭的一群人 一起吃饭的一群人 Κατακλίνατε αὐτοὺς κλισίας [ὡσεὶ] ἀνὰ πεντήκοντα  ‘make the people sit down in groups of about fifty each’  「叫他们分组坐下，每组大约五十个人。」 (路 9:14) 注意，路加使用 κλισίας，与马可使用 συμπόσια ，本质上是相同类型的语境。

κλοπή

(1)

(ῆς＜阴＞

(a)

57.232 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 ［参κλέμμα, κλέπτω］ 未经允许偷偷地拿走别人的财物 偷窃；偷盗 ἔσωθεν γὰρ ἐκ τῆς καρδίας τῶν ἀνθρώπων ... ἐκπορεύονται ... κλοπαί  ‘it is from within a person's heart ... that stealing takes place’  「为从人心里发出……偷盗」 (可 7:21)

κλύδων

(1)

τος＜中＞

(a)

14.25 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 ［参κῦμα］ 水面上移动的海脊或一连串的浪涌 波浪；波涛；浪涌 ἐπετίμησεν τῷ ἀνέμῳ καὶ τῷ κλύδωνι τοῦ ὕδατος  ‘he rebuked the wind and the waves’  「斥责那狂风大浪」 (路 8:24)

κλυδωνίζομαι

(1)

(a)

16.12 非线性运动 随着海浪来回摇荡 被海浪抛来抛去 ἵνα μηκέτι ὦμεν νήπιοι, κλυδωνιζόμενοι καὶ περιφερόμενοι παντὶ ἀνέμῳ τῆς διδασκαλίας  ‘then we shall no longer be children tossed about by the waves and carried about by every wind of teaching’  「这样，我们就不再是小孩子……被各种教义之风摇动，飘来飘去。」 (弗 4:14) 弗 4:14 中的图画是基于一个人在船上被海浪抛来抛去，因此上下文可能需要提到船只。

Κλωπᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.217 人名及地名 人名 马利亚（Μαρία [e]）的丈夫，这马利亚是耶稣钉十字架时站在十字架旁的其中一名妇人 革罗罢；《思》克罗帕

κνήθω  (κνήθομαι)

(1)

(a)

25.11 态度及情感 意欲，希望，愿望 ［参ἀκοή］ κνήθομαι τὴν ἀκοήν  （习语，直译：痒痒的想听到）被听到的东西弄得耳朵痒痒1 耳朵发痒；渴望听到自己想听的东西；很想听 ἐπισωρεύσουσιν διδασκάλους κνηθόμενοι τὴν ἀκοὴν  ‘they will heap up for themselves teachers, since they desire simply to hear what they want to hear’  「随心所欲地增添好些教师，因为他们想要听到自己想听的」 (提后 4:3)

____________________________________________________

1 习语κνήθομαι τὴν ἀκοήν具有两个非常不同的语义特徵。一个是被取悦的愿望，另一个是满足愿望的途径，即听到的东西。这个习语可以归类为「感官事件及状态」（语义域24），或语义域「态度及情感」（语义域25）。提后 4:3似乎更加强调后面一种意思，因此该习语列在语义域「态度及情感」。

Κνίδος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.503 人名及地名 地名 小亚细亚西南海岸的一个半岛 革尼土；《思》克尼多

κοδράντης

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.78 人工制品 货币及货币单位 罗马铜币，相等于 1/4 个铜钱（音译：阿撒利翁，太 10:29）或 1/64 个银币（音译：得拿利，路 20:24） 一文钱；一个大钱 ἕως ἂν ἀποδῷς τὸν ἔσχατον κοδράντην  ‘until you pay the last penny’  「除非你还清最后一个小铜币」 (太 5:26) 见 6.79。

κοιλία

(1)

ας＜阴＞

(a)

8.67 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 整个消化器官，包括胃和肠 肚子；内脏 τὰ βρώματα τῇ κοιλίᾳ καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν  ‘food is for the belly, and the belly for food’  「食物是为肚腹，肚腹是为食物」 (林前 6:13)

(b)

8.69 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 ［参μήτρα］ 子宫 母腹 μὴ δύναται εἰς τὴν κοιλίαν τῆς μητρὸς αὐτοῦ δεύτερον εἰσελθεῖν  ‘he cannot enter into his mothers womb a second time’  「岂能再进母腹生出来吗？」 (约 3:4)

(c)

26.11 心理官能 （κοιλία[a]「肚腹」8.67 的引申喻意）欲望、意图和感觉的心理能力 1 心；感受；欲望 ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδατος ζῶντος  ‘streams of living water will pour out of his heart’  「有活水的河流要从他心中涌流出来。」 (约 7:38) 虽然有些人试图区分 σπλάγχνον[b]、κοιλία[c] 和 νεφρός，但是这种区分是否真的可能或可行，却充满疑问。显然，这些词汇的语义重点是更深、更亲密的感觉和情绪。有些语言可以使用字面意为「肚腹」或「心肠」的词汇，但是在更多情况下，这些感情与一些特定的身体器官相关联，例如心、脾、肝等。然而，与其试图采用语义可能完全或不完全对等的比喻句，很多时候，不如根据上下文使用「感觉」、「意图」、「欲望」、「怜悯」等词汇来指向情感的内容。

(d)

25.28 态度及情感 强烈地渴望 想要满足身体的欲望 肉体的欲望，身体的欲望 οἱ γὰρ τοιοῦτοι τῷ κυρίῳ ἡμῶν Χριστῷ οὐ δουλεύουσιν ἀλλὰ τῇ ἑαυτῶν κοιλίᾳ  ‘for those who do such things are not serving Christ our Lord, but their own physical desires’  「因为这样的人不服侍我们的主基督，只服侍自己的肚腹」 (罗 16:18) 在 罗 16:18，κοιλία 也可能是指犹太人的饮食规条。

(e)

23.51 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参βαστάζω］ ἡ κοιλία βαστάζει  （习语，直译：子宫里怀着）经历怀孕的过程 怀孕；怀胎 Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε  ‘fortunate is the womb that carried you’ or ‘fortunate is the woman who was pregnant with you’  「怀你胎……的有福了」或「怀你的女人有福了」 (路 11:27) 在一些语言中，可能需要把 路 11:27 译成「生你的妇人是有福的」，因为直译「在子宫里怀着」可能会显得不雅。

____________________________________________________

1 σπλάγχνα[b]、κοιλία[c]和νεφρός的这个比喻义可以归入语义域25「态度及情感」，但由于这些词汇的意思涉及人格中作为心理倾向的施事者或者假定部位的那些方面，因此被归入这个「心理官能」的语义域中。

κοιμάομαι

(1)

(a)

23.66 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参καθεύδω, κοίμησις, ὕπνος］ 睡着的状态 睡觉；睡着 ἔκλεψαν αὐτὸν ἡμῶν κοιμωμένων  ‘they stole his body while we were asleep’  「趁着我们睡觉的时候把他的身体偷走了」 (太 28:13) 有些语言用习语来表达「睡觉」，比如：「他的灵魂走失了」，或「他的眼睛消失了」。虽然「他的灵魂走失了」这种表达，在一些语言中可能有令人误解的神学含义，但其真正意思仅仅是「睡着了」。

(b)

23.104 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参καθεύδω］ （κοιμάομαι[a]「睡觉」23.66 的引申喻意）睡了，是死了的委婉说法 死了的；死去 ἡμεῖς οἱ ζῶντες ... οὐ μὴ φθάσωμεν τοὺς κοιμηθέντας  ‘we who are alive ... will not go ahead of those who have died’  「我们这活着……的人，绝不会在那已经睡了的人之先。」 (帖前 4:15) 有些翻译者试图保留 καθεύδω[b] 和 κοιμάομαι[b] 的比喻，译成「睡了」而不是「已经死了」或「死了的」。然而在一些情况下，这种翻译会导致误解，有时还产生了所谓「灵魂睡眠」的教义。

κοίμησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

23.66 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参καθεύδω, κοιμάομαι, ὕπνος］ 睡着的状态 睡觉；睡眠；睡着 ἔδοξαν ὅτι περὶ τῆς κοιμήσεως τοῦ ὕπνου λέγει  ‘they thought he meant natural sleep’  「他们却以为他讲的是通常的睡眠。」 (约 11:13) 有些语言用习语来表达「睡觉」，比如：「他的灵魂走失了」，或「他的眼睛消失了」。虽然「他的灵魂走失了」这种表达，在一些语言中可能有令人误解的神学含义，但其真正意思仅仅是「睡着了」。 在 约 11:13，κοίμησις 与 ὕπνος 搭配，显然是在强调那是平常或自然的睡眠。

κοινός

(1)

ή，όν

(a)

57.9 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 指与他人分享财产，或意味着一种共同利益的关系 分享的；相互的；共有的 Τίτῳ γνησίῳ τέκνῳ κατὰ κοινὴν πίστιν  ‘(I write) to Titus, my true son in (our) mutual faith’ or ‘... in the faith that we have in common’  「我写信给在共同的信仰上作我真儿子的提多」 (多 1:4) 多 1:4 的重点是保罗和提多具有相同的信仰，因此也可以译成「……你和我拥有的信仰」，或「……我们都相信的信仰」。

(b)

53.39 宗教活动 玷污，不洁，俗物 ［参ἀκάθαρτος］ 在礼仪上不被接纳的，或者是因为被玷污，或者是因为本身的性质（例如礼仪上不洁净的牲畜） 污秽的；礼仪上不洁净的 οὐδέποτε ἔφαγον πᾶν κοινὸν καὶ ἀκάθαρτον  ‘I have never eaten anything defiled and ritually unclean’  「凡污俗和不洁净的东西，我从来没有吃过。」 (徒 10:14) 徒 10:14 中的 κοινός[b] 和 ἀκάθαρτος 可能在意义上有微妙的区别，特别是在隐含意义的层面上。然而，根据现有的几段上下文，很难决定两者在意义上的确切差异。这两个词在 徒 10:14 中的使用很可能主要是为了强调。

(c)

65.15 价值 有价值的，没有价值的 由于平常、普通而价值不大 几乎没有价值；相对没有价值 τὸ αἷμα τῆς διαθήκης κοινὸν ἡγησάμενος, ἐν ᾧ ἡγιάσθη  ‘who treats the blood of the covenant which made him pure as being of little value’  「轻看上帝立约的血—就是那洁净了他的罪的血」 (来 10:29)

(d)

89.118 关系 关联 指两个或更多个人所共有的 共有的 περὶ τῆς κοινῆς ἡμῶν σωτηρίας  ‘about our common salvation’ or ‘about the salvation which we have in common’  「我们同享的救恩」或「我们共有的救恩」 (犹 1:3) 在 犹 1:3，κοινός 也可以解作κοινός[a]「分享的、共同的」（见 57.9）。

κοινόω

(1)

(a)

53.33 宗教活动 玷污，不洁，俗物 ［参βεβηλόω］ 使某事物变成不洁净的、污秽的，或在礼仪上不可接受的1 玷污；亵渎；冒犯 πάντα ταῦτα τὰ πονηρὰ ἔσωθεν ἐκπορεύεται καὶ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον  ‘all these evil things come from inside a person and make him unclean’  「这一切邪恶都是从人里面出来的，而且使人污秽。」 (可 7:23) 有些语言无法直译「不洁净」的概念，因为身体上的洁净与礼仪上的可接纳是完全不相关的。在一些语言中，翻译者需要把 κοινόω[a] 或 βεβηλόω 译成「拿走它的圣洁」或「使某物不能被上帝接受」。在许多文化中，在表达这个概念时必然会涉及所谓的消极禁忌。

(b)

53.40 宗教活动 玷污，不洁，俗物 当作或认为某物是俗的或是污秽的 当作俗物；视某物为污秽的 Ἃ ὁ θεὸς ἐκαθάρισεν, σὺ μὴ κοίνου  ‘those things which God has purified, you should not regard as defiled’  「上帝所洁净的，你不可当作污俗的。」 (徒 10:15)

____________________________________________________

1 βεβηλόω可能与κοινόω[a]有较大的差异，这词表示程度更重的玷污，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

κοινωνέω

(1)

(a)

57.98 拥有，转移，交换 给予 ［参κοινωνία］ 分享自己的财产，暗示有某种共同参与和共同利益 分享；分担；有分 Κοινωνείτω δὲ ὁ κατηχούμενος τὸν λόγον τῷ κατηχοῦντι ἐν πᾶσιν ἀγαθοῖς  ‘the man who is being taught the Christian message should share all the good things he has with his teacher’  「在真道上受教的，要把一切美好的东西与施教的人分享。」 (加 6:6)

(b)

42.16 执行，从事 做，执行 和其他人一起参与某些活动 一起做；共同做；在别人的……上有分 μηδὲ κοινώνει ἁμαρτίαις ἀλλοτρίαις  ‘do not join in another persons sins’ or ‘do not join up with others in sinning’  「不可在别人的罪上有份」或「不可卷入别人的罪行中」 (提前 5:22)

(c)

9.15 人 人类 ［参αἷμα］ κοινωνέω αἵματος καὶ σαρκός  （习语，直译：同有血和肉）具有人类的特质和本性 作为人；作为血肉之躯 ἐπεὶ οὖν τὰ παιδία κεκοινώνηκεν αἵματος καὶ σαρκός  ‘since then the children are human beings’  「既然孩子们同有血肉之体」 (来 2:14)

κοινωνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

34.5 联合 联系 有着密切的相互关系和参与的团体 密切的联系；团契；相交；契合 δι᾽ οὗ ἐκλήθητε εἰς κοινωνίαν τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘through whom you were called to have fellowship with his Son Jesus Christ’  「他呼召你们好与他儿子……耶稣基督—共享团契。」 (林前 1:9) ἵνα καὶ ὑμεῖς κοινωνίαν ἔχητε μεθ᾽ ἡμῶν  ‘in order that you may have fellowship with us’  「为要使你们也与我们有团契」 (约壹 1:3)

(b)

57.98 拥有，转移，交换 给予 ［参κοινωνέω］ 分享自己的财产，暗示有某种共同参与和共同利益 分享；分担；有分 μετὰ πολλῆς παρακλήσεως δεόμενοι ἡμῶν τὴν χάριν καὶ τὴν κοινωνίαν τῆς διακονίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους  ‘they urgently pleaded with us for the privilege of sharing in this service to the people of God’  「再三恳求我们，准他们在这供给圣徒的善事上有份」 (林后 8:4)

(c)

57.101 拥有，转移，交换 给予 （κοινωνέω[a]「分享」57.98 的衍生词）乐意分享的东西 乐意送上的礼物；准备好的奉献；乐意捐出的钱 εὐδόκησαν γὰρ Μακεδονία καὶ Ἀχαΐα κοινωνίαν τινὰ ποιήσασθαι εἰς τοὺς πτωχοὺς τῶν ἁγίων τῶν ἐν Ἰερουσαλήμ  ‘Macedonia and Achaia were happy to make a willing contribution to the poor among God's people in Jerusalem’  「因为马其顿和亚该亚人乐意凑出一些捐款给耶路撒冷圣徒中的穷人。」 (罗 15:26)

κοινωνικός

(1)

ή，όν

(a)

57.100 拥有，转移，交换 给予 （κοινωνέω[a]「分享」57.98 的衍生词）指乐意随时分享 乐意分享；乐意助人 εὐμεταδότους εἶναι, κοινωνικούς  ‘to be liberal and ready in sharing’  「甘心施舍，乐意分享」 (提前 6:18)

κοινωνός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

34.6 联合 联系 ［参συγκοινωνός］ 与别人一起参与某项事业或共同关心的事情的人1 伙伴；同伙；共同……的 οὐκ ἂν ἤμεθα αὐτῶν κοινωνοὶ ἐν τῷ αἵματι τῶν προφητῶν  ‘we would not have joined them in killing the prophets’  「我们……就不会和他们一伙，流那些先知的血。」 (太 23:30) οἳ ἦσαν κοινωνοὶ τῷ ∑ίμωνι  ‘who were partners of Simon’  「是西门的伙伴」 (路 5:10) Εἰ οὖν με ἔχεις κοινωνόν  ‘if, then, you think of me as your partner’  「所以，你若以我为同伴」 (门 1:17)

____________________________________________________

1 συγκοινωνός[a]的语气可能比κοινωνός更为强烈，强调参与的共同性质。

κοίτη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.108 人工制品 家具 睡觉用的家具 牀 τὰ παιδία μου μετ᾽ ἐμοῦ εἰς τὴν κοίτην εἰσίν  ‘my children are in bed with me’  「孩子们也同我在床上了」 (路 11:7) 路 11:7 不一定是指孩子们与那人睡在一张牀上，但这里当然有可能是说到一个相对简陋的房子，全家人都一起睡在一个升高的平台上。另参 10.37。

(b)

23.62 生理活动过程及状态 性关系 （κοίτη[a]「牀」6.108) 的引申喻意）发生性关系 性活动；性生活；婚姻关系 Τίμιος ὁ γάμος ἐν πᾶσιν καὶ ἡ κοίτη ἀμίαντος  ‘marriage should be honored by all, and sexual life should be undefiled’  「婚姻，人人都当尊重，共眠的床也不可污秽」 (来 13:4) 在一些语言中，可以把「性生活」表述为：「与妻子一起生活的方式」或「对待妻子的方式」。

(c)

88.273 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 做出不道德的性行为1 不道德的性行为；淫乱 ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις, μὴ κοίταις  ‘let us conduct ourselves properly as people who live in the light of day; no orgies and drunkenness, no sexual immorality’  「行事为人要端正，好像行在白昼。不要荒宴醉酒，不要淫荡纵欲」 (罗 13:13)

(d)

23.50 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参γαστήρ, ἔγκυος, ἐν, ἔχω］ κοίτην ἔχω  （习语，直译：有牀，但与 ἔχω 结合使用，κοίτη 早有发生性关系的转喻意义）怀孕的状态 怀孕 Ῥεβέκκα ἐξ ἑνὸς κοίτην ἔχουσα  ‘Rebecca was pregnant by one man’  「利百加……从一个人……怀了孕」 (罗 9:10) 这个表达与 συλλαμβάνω[b]（23.49）的意思明显不同，似乎更加强调怀孕的状态，而不是受孕这件事。

____________________________________________________

1 κοίτη[c]「不道德的性行为」是κοίτη[b]「性关系」（见23.62）这个意思的外围延伸（peripheral extension）。这是由于语义缩小（semantic narrowing）的过程。

κοιτών

(1)

ῶνος＜阳＞

(a)

7.29 建造物 建筑物的部分及区域 屋内的睡房 卧房，睡房 Βλάστον, τὸν ἐπὶ τοῦ κοιτῶνος τοῦ βασιλέως  literally ‘Blastus, who was in charge of the king's bedroom’  「王的内侍大臣伯拉斯都」（直译：「管理王卧房的伯拉斯都」） (徒 12:20) 在徒 12:20中，对于「管王卧房的人」这个表达，如果只理解为一个保持卧房清洁的人，那是错误的。像伯拉斯都这样的人物应该是一个备受尊敬的人，他对王的住所和个人事务负有相当大的责任。在 徒 12:20 中，可以适当地说伯拉斯都是一名「高级官员」。

κόκκινος  (κόκκινον (ου n))

(1)

η, ον

(a)

79.29 物体的特徵 颜色 一种染料，从胭脂虫的卵块中获得，卵块采自胭脂虫栎树的叶子 朱红色；红色；深红色 χλαμύδα κοκκίνην περιέθηκαν αὐτῷ  ‘they put a scarlet robe on him’  「给他披上朱红色的外袍」 (太 27:28) 在 太 27:28，「朱红色袍子」可能暗示很高的军阶。

(b)

6.170 人工制品 布料、皮革及制成物品 紫红色的布，染色原料是从骨螺贝类中提取的物质；生产成本高；令人联想到财富与王权 朱红色布 περιβεβλημένη πορφυροῦν καὶ κόκκινον  ‘dressed in purple and scarlet cloth’  「穿着紫色和朱红色的衣服」 (启 17:4)

κόκκος

(1)

ου＜阳＞

(a)

3.35 植物 植物的果实部分 ［参σπέρμα, σπόρος］ 果实的核心部分，通常是谷粒或籽粒 种子；籽粒 σπείρεις ... γυμνὸν κόκκον εἰ τύχοι σίτου  ‘you sow ... the bare seed, like that of wheat’  「你所种的不过是一粒赤裸的种子，也许是麦子」 (林前 15:37) 许多语言都会区分两种颇为不同的种子：(1) 禾本科植物的种子（即谷物）；(2) 其他类型植物，例如豆类、南瓜、苹果等，所结的种子。「植物的果实部分」这个子域共有三个希腊词：κόκκος, σπέρμα, σπόρος，在所有出现这些希腊词的经文中，最好都使用意指「谷粒」的词汇。

κολάζω

(1)

(a)

38.2 惩罚，赏赐 惩罚 ［参κόλασις］ 惩罚，暗示导致极大的痛苦 惩罚；刑罚；处罚 ἀδίκους δὲ εἰς ἡμέραν κρίσεως κολαζομένους τηρεῖν  ‘to keep the wicked under punishment until the day of judgment comes’ or ‘... under guard, awaiting punishment on the day of judgment’  「把不义的人留下来受惩罚，直到审判的日子来临」或「……等候在审判的日子受刑罚」 (彼后 2:9) 在许多语言中，惩罚常被表达为痛苦的原因，即「使受苦」或「使受伤害」。某些语言中会有许多不同的刑罚，并且必须清楚区分刑罚的程度，以及是身体的刑罚还是精神的刑罚。

κολακεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.367 沟通 奉承 以称赞作为满足某人虚荣心的手段 谄媚的话；奉承 οὔτε γάρ ποτε ἐν λόγῳ κολακείας ἐγενήθημεν  ‘we did not ever come (to you) with flattery’  「因为我们从来没有用过谄媚的话」 (帖前 2:5)

κόλασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

38.2 惩罚，赏赐 惩罚 ［参κολάζω］ 惩罚，暗示导致极大的痛苦 惩罚；刑罚；处罚 ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον  ‘these will be sent off to eternal punishment, but the righteous (will go) to eternal life’  「这些人要往永刑里去；那些义人要往永生里去。」 (太 25:46) 在许多语言中，惩罚常被表达为痛苦的原因，即「使受苦」或「使受伤害」。某些语言中会有许多不同的刑罚，并且必须清楚区分刑罚的程度，以及是身体的刑罚还是精神的刑罚。

κολαφίζω

(1)

(a)

19.7 物理的冲击力 击打，撞击 用拳头打，一次或多次 用拳头打 Τότε ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἐκολάφισαν αὐτόν  ‘then they spat in his face and beat him with their fists’  「他们就吐唾沫在他脸上，用拳头打他」 (太 26:67)

(b)

20.27 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 （κολαφίζω[a]「用拳头打」19.7 的引申喻意）造成伤害或软弱，或可能造成间接的困境 造成伤害 ἐδόθη μοι σκόλοψ τῇ σαρκί, ἄγγελος ∑ατανᾶ, ἵνα με κολαφίζῃ, ἵνα μὴ ὑπεραίρωμαι  ‘there was given me a thorn in my flesh, a messenger of Satan, to cause me harm lest I become conceited’  「有一根刺加在我身上，就是有撒但的差役来攻击我，为了避免我高抬自己。」 (林后 12:7) 「我肉体上的一根刺」（林后 12:7）的意思有各种不同的解释。虽然有些学者认为那必定是指某种身体上的残疾，但似乎更可能是指一些个人的特殊处境，例如保罗传福音的时候遇到反对，这是 林后 12:10 所暗示的情况（另见 22.20）。 没有清楚理解「我肉体上的一根刺」是指什么，就很难精准地确定 林后 12:7 中的 κολαφίζω 应该怎样解释。

κολλάω  (κολλάομαι)

(1)

(a)

34.22 联合 加入，开始联系 ［参προσκληρόω, προσκλίνω, προσκολλάω］ 开始与某人有交往联系，可以是暂时的或是永久的 1 加入；结交；成为一分子 ∏ρόσελθε καὶ κολλήθητι τῷ ἅρματι τούτῳ  ‘go and join this carriage’  「你去！靠近那车」（直译：「你去！加入那车」 (徒 8:29) 徒 8:29 的希腊文字面义是「加入到这辆车」，当然，事实上所提到的联系不是直接与那辆车，而是与坐在车上的人。因此，有些语言需要把 κολλήθητι τῷ ἅρματι τούτῳ 译成「加入那坐在这辆车上的人」。

(b)

18.21 连接 系上，粘住 附着或粘在某些东西上 附着；粘 τὸν κονιορτὸν τὸν κολληθέντα ἡμῖν  ‘dust that sticks to us’  「黏在我们脚上的尘土」 (路 10:11)

(c)

59.66 数量 增加，减少 κολλάομαι … ἄχρι τοῦ οὐρανοῦ  （习语，直译：紧贴到天上）极大地增加某物的数量，暗示得到上帝的注意 大大增加；上达高天 ὅτι ἐκολλήθησαν αὐτῆς αἱ ἁμαρτίαι ἄχρι τοῦ οὐρανοῦ  ‘because her sins reached to heaven’ or ‘because her sins became very, very many’  「因她的罪恶滔天」或「因她的罪非常非常多」 (启 18:5)

____________________________________________________

1 προσκολλάομαι可能与κολλάομαι[a]区别很大，暗示比较长久的联合，焦点是交互式的关系。

κολλούριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.203 人工制品 药物 治疗眼疾用的药膏 眼药膏 κολλ[ο]ύριον ἐγχρῖσαι τοὺς ὀφθαλμούς σου ἵνα βλέπῃς  ‘eye salve to anoint your eyes so that you might see’  「眼药抹你的眼睛，使你能看见。」 (启 3:18) κολλούριον 常可译作「医治眼疾所用的药物」。

κολλυβιστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

57.205 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 ［参κερματιστής］ 兑换银钱的人，指兑换不同的货币，或兑换同一货币的不同面额 兑换银钱的人 τῶν κολλυβιστῶν ἐξέχεεν τὸ κέρμα καὶ τὰς τραπέζας ἀνέτρεψεν  ‘he overturned the tables of the moneychangers and scattered their coins’  「把兑换商的钱币扔得四散，推翻了他们的桌子」 (约 2:15)

κολοβόω

(1)

(a)

59.71 数量 增加，减少 使某物的数量减少或程度降低 变短；缩短；降低；数目减少 διὰ δὲ τοὺς ἐκλεκτοὺς κολοβωθήσονται αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι  ‘but because of the elect, those days will be shortened’  「可是为了选民，那些日子将减少。」 (太 24:22) 严格地直译「那些日子将会缩短」可能会带来难处，因为可能会让人误以为每日的长度变短，而不是日数减少。因此在一些语言中，太 24:22 中的这句话必须译成「那些日子的数目会减少」。

Κολοσσαί

(1)

ῶν＜阴＞

(a)

93.504 人名及地名 地名 小亚细亚弗吕家地区的一个城 歌罗西；《思》哥罗森

κόλπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

8.39 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 从胸部到腿部的身体部位，尤指人处于坐姿的时候 胸怀；膝上 ὁρᾷ Ἀβραὰμ ἀπὸ μακρόθεν καὶ Λάζαρον ἐν τοῖς κόλποις αὐτοῦ  ‘he saw Abraham far off and Lazarus in his lap’  「他远远地望见亚伯拉罕，又望见拉撒路在他怀里」 (路 16:23) 希腊词 κόλπος 出现在《新约》的几处习语中。例如：约 1:18 中的「在父怀里」表示一种亲密和感情的联系（参34.18）。在论到吃饭的座位时（如在 约 13:23），κόλπος 是指尊贵的位置（参17.25）。在 路 16:22，κόλπος Ἀβραάμ 表示天上的住处（参 1.16）。

(b)

6.181 人工制品 布料、皮革及制成物品 用衣服的皱褶形成类似口袋或容器的形状 衣兜 μέτρον καλὸν ... δώσουσιν εἰς τὸν κόλπον ὑμῶν  ‘they will give you good measure ... in the fold of your garment’  「用十足的量器……倒在你们怀里」 (路 6:38)

(c)

1.74 地理物体及特徵 水体 部分被陆地包围的海域 海湾 κόλπον δέ τινα κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλὸν  ‘they noticed a bay with a beach’  「看见一个有沙滩的海湾」 (徒 27:39) 「海湾」可被描述为「受保护的海域」或「有陆地保护的大海的一部分」。

(d)

1.16 地理物体及特徵 地面之上的地方 ［参Ἀβραάμ］ ὁ κόλπος Ἀβραάμ  （习语，直译：亚伯拉罕的怀抱）天上的居所，有亲密关系的含义 亚伯拉罕的怀抱；天堂 ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον Ἀβραάμ  ‘he was borne by angels to Abrahams bosom’ or ‘... heaven’  「被天使带去放在亚伯拉罕的怀里」或「……天堂」 (路 16:22) 把 κόλπος Ἀβραάμ 直译作「亚伯拉罕的怀中」或「亚伯拉罕的膝上」往往会造成误导。在某些语言中，这样直译甚至会暗示同性恋；在其他语言中则暗示天上的拉撒路是个婴孩，或变成了婴孩。由于 κόλπος Ἀβραάμ 通常指末世在天上的筵席1，如果翻译者像英语 TEV 那样，在 路 16:22 将隐含的「在天上的筵席」翻出来，译作“the poor man died and was carried by the angels to sit beside Abraham at the feast in heaven”（「这穷人死了，天使领他到天上的筵席，坐在亚伯拉罕身旁」），也是正确和合理的。某些语言会把 κόλπος Ἀβραάμ 按照此处语境译作「天使把他带到亚伯拉罕身边」或「天使把他带去与亚伯拉罕同在」。

____________________________________________________

1 古时的犹太传统说，世界末日的时候义人可以享受一场天上的盛宴。主持宴席的人是亚伯拉罕，因此，「到亚伯拉罕的怀里」的意思就是成为这场属天宴席的尊贵客人。

κολυμβάω

(1)

(a)

15.246 线性运动 游泳 用四肢在水中移动 游泳 ἐκέλευσέν τε τοὺς δυναμένους κολυμβᾶν ἀπορίψαντας  ‘he ordered those who could swim to jump overboard’  「他吩咐会游泳的跳下水去，先到岸上」 (徒 27:43) 许多语言都有不同的词汇去表达「游泳」，视乎游泳的是人、动物、鱼还是鳗（或是蛇）。翻译者必须小心选择适合这个情境的词汇。

κολυμβήθρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

7.58 建造物 蓄水建造物 颇为大型的集水建设 池子（主要用于洗澡） κολυμβήθρα ἡ ἐπιλεγομένη Ἑβραϊστὶ Βηθζαθὰ  ‘a pool called Bethzatha in Hebrew’  「有一个池子，希伯来话叫毕士大」 (约 5:2) 在《新约》中，κολυμβήθρα 仅仅出现在 约 5:2，指一个有五个门廊的池子；四边各有一个门廊，还有一个横贯池子中间。

κολωνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

1.90 地理物体及特徵 人口集中的地区 有某些特权的城市或城镇，其中居民被视为罗马公民（这些城镇起初由罗马公民移居和殖民至此） 殖民区 εἰς Φιλίππους ... κολωνία  ‘to Philippi ... a colony’  「来到腓立比……殖民地」 (徒 16:12) 人们通常用短语来翻译这种「殖民区」，例如：「罗马人居住的城市」，或「居民都以罗马为自己家乡的城市」。

κομάω

(1)

(a)

49.25 涉及衣着及装饰的活动 留长发作为服饰的一部分 有长头发；留长发 γυνὴ δὲ ἐὰν κομᾷ δόξα αὐτῇ ἐστιν  ‘if a women wears long hair, it is a pride for her’  「但女人留长头发是她的荣耀」 (林前 11:15) 在一些语言中，可能需要把 κομάω 译成：「任由头发长长」或「不剪头发」。

κόμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

8.14 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 人类头上的毛发 头发 ἡ κόμη ἀντὶ περιβολαίου δέδοται [αὐτῇ]  ‘her hair has been given to her for a covering’  「这头发是给她盖头的。」 (林前 11:15)

κομίζω  (κομίζομαι)

(1)

(a)

15.191 线性运动 携带，负担 给某人带来物件，通常暗示一种转移 带着；带来 κομίσασα ἀλάβαστρον μύρου  ‘she brought an alabaster jar of perfume’  「就带了一只盛满着香油膏的玉瓶来。」 (路 7:37)

(b)

90.92 语意格 使经历 使某人因他所做的事而经历一些事情 使受报应；使受苦；使经历与……成比例；偿还 ἵνα κομίσηται ἕκαστος τὰ διὰ τοῦ σώματος πρὸς ἃ ἔπραξεν  ‘in order that each one may be repaid in proportion to those things which he has done in his bodily life’  「好使每个人都按着自己身体所行的善恶受报。」 (林后 5:10) ὁ γὰρ ἀδικῶν κομίσεται ὃ ἠδίκησεν  ‘for the one who has done wrong will be caused to suffer for what he has done’  「行不义的人必受不义的报应」 (西 3:25)

(c)

57.126 拥有，转移，交换 接受 作为一种补偿来领受 领受；获得；得到；得着 φανερωθέντος τοῦ ἀρχιποίμενος κομιεῖσθε τὸν ἀμαράντινον τῆς δόξης στέφανον  ‘when the Chief Shepherd appears, you will receive the glorious crown which will never lose its brightness’  「那大牧人来临的时候，你们就会领受那永不失去光彩的华冠。」 (彼前 5:4)

(d)

57.136 拥有，转移，交换 接受 ［参ἀπολαμβάνω］ 重新得回某人先前拥有的东西或等价物品 收回；得回；得到偿还 ἐλθὼν ἐγὼ ἐκομισάμην ἂν τὸ ἐμὸν σὺν τόκῳ  ‘I would have received it all back with interest when I returned’  「到我回来的时候，我可以把我的钱连本带利收回。」 (太 25:27)

κομψότερον

(1)

(a)

23.135 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 从先前相对较差的健康状态好转过来的较好健康状态 好转；身体好起来 ἐπύθετο οὖν τὴν ὥραν παρ᾽ αὐτῶν ἐν ᾗ κομψότερον ἔσχεν  ‘he asked them what time it was when (his son) got better’  「他就问什么时候见好的。」 (约 4:52)

κονιάω

(1)

(a)

45.12 建造，兴建 粉饰表面 粉饰；粉刷 παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις  ‘you are like whitewashed tombs’  「你们好像粉饰了的坟墓」 (太 23:27) 在许多语言中，短语「粉刷了的坟墓」或「粉饰的坟墓」可以简单地译成：「漆成白色的坟墓」。

(b)

88.234 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 ［参τοῖχος］ τοῖχος κεκονιαμένος  （习语，直译：粉刷的墙）一个假装是某种人的人，但实际上他是完全不同的人 假冒为善的人；伪君子；骗子 Τύπτειν σε μέλλει ὁ θεός, τοῖχε κεκονιαμένε  ‘God will strike you, you impostor’  「你这骗子，上帝要打你！」 (徒 23:3)

κονιορτός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

2.15 自然物质 土，泥，沙，石 ［参χοῦς］ 尘埃，泥土（另参看 2.16） 尘埃；泥土 ἐκτινάξατε τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν ὑμῶν  ‘shake the dust from your feet’  「要把脚上的尘土跺掉」 (太 10:14) 「把脚上的尘土跺下去」可以表达为「甩掉脚上的尘土」。然而，在某些情况下，更恰当的表达是「去掉你们脚上的尘土」，甚至是「除掉你们脚上的尘土，让它留在那里」。

κοπάζω

(1)

(a)

68.42 时态 停止 ［参ἵστημι］ 停止，指的是某种运动 止住；停止；停下来 ἀναβάντων αὐτῶν εἰς τὸ πλοῖον ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος  ‘they got into the boat and the wind stopped blowing’  「他们一上船，风就停了。」 (太 14:32) 关于风的停止，不同语言的表达可能会大不相同，例如可能会说成：「风消亡了」、「风站住了」、「风拒绝移动」、「风平静了」，或「感觉不到风了」。

κοπετός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

52.1 丧礼及葬礼 捶打胸部并哀哭，以表达悲伤 1 哀悼；哀哭；捶胸大哭；大大地悲伤 συνεκόμισαν δὲ τὸν ∑τέφανον ἄνδρες εὐλαβεῖς καὶ ἐποίησαν κοπετὸν μέγαν ἐπ᾽ αὐτῷ  ‘some devout men buried Stephen, making loud lamentation over him’  「有些虔诚的人把司提反埋葬了，为他大大哀哭。」 (徒 8:2) 有些语言完全不能用「捶胸」等说法来指哀悼或悲伤，因为「捶胸」的举动常常是指为自己取得的成就感到自喜或骄傲。在一些语言中，「捶胸」的最接近译词是「打脑袋」，甚至是「拔头发」。

____________________________________________________

1 语义域52中κόπτομαι和κοπετός的意思与语义域23「生理活动过程及状态」和语义域25「态度及情感」中的相关意思不同，因为路 8:52和徒 8:2中那些悲伤的表达反映了一种仪式化和制度化的哀悼。

κοπή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

20.74 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 暴力和大规模的屠杀，尤指与武装冲突有关的屠杀 杀死；屠杀；打败 ὑποστρέφοντι ἀπὸ τῆς κοπῆς τῶν βασιλέων  ‘returning from the defeat of the kings’  「打败诸王回来的时候」 (来 7:1)

κοπιάω

(1)

(a)

42.47 执行，从事 工作，劳碌 ［参κόπος］ 从事辛苦的工作，暗示困难和费力 劳碌；辛劳；努力工作 δι᾽ ὅλης νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν  ‘we worked hard all night long and caught nothing’  「我们整夜劳累，并没有打着什么。」 (路 5:5)

(b)

23.78 生理活动过程及状态 疲倦，休息 因劳苦工作而致疲倦困乏 疲倦；困乏；劳苦 Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι  ‘come to me all of you who are tired from carrying heavy loads’  「凡劳苦担重担的人都到我这里来」 (太 11:28) 在 太 11:28，κοπιάω 也可以解作 κοπιάω[a]「努力工作」（见 42.47）。

(c)

25.289 态度及情感 沮丧 （κοπιάω[b]「疲倦」23.78 的引申喻意）情绪上感到疲倦和气馁 放弃；灰心泄气 ἐβάστασας διὰ τὸ ὄνομά μου καὶ οὐ κεκοπίακες  ‘you have suffered for my sake and have not given up’  「曾为我的名劳苦而不困倦。」 (启 2:3)

κόπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

42.47 执行，从事 工作，劳碌 ［参κοπιάω］ 从事辛苦的工作，暗示困难和费力 勤劳工作；辛勤工作；劳碌 ἐν κόπῳ καὶ μόχθῳ  ‘in hard work and toil’  「辛苦劳碌」 (帖后 3:8)

(b)

22.7 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 令人困扰的情况 麻烦；折磨；窘迫；为难；烦扰 Τί κόπους παρέχετε τῇ γυναικί;  ‘why are you troubling the woman?’  「为什么难为这女人呢？」 (太 26:10)

κοπρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

8.77 身体、身体各部分及身体的产物 身体的生理产物 （κόπριον「粪便」8.76 的衍生词）一堆粪便 粪堆 οὔτε εἰς γῆν οὔτε εἰς κοπρίαν εὔθετόν ἐστιν  ‘it is of no use to the soil, not even to the dung heap’  「或用在田里，或堆在粪里，都不合适」 (路 14:35)

κόπριον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.76 身体、身体各部分及身体的产物 身体的生理产物 用作肥料的粪便 粪便；粪肥 σκάψω περὶ αὐτὴν καὶ βάλω κόπρια  ‘I will dig around it and put on manure’  「我在它周围松土、施肥」 (路 13:8)

κόπτω  (κόπτομαι)

(1)

(a)

19.17 物理的冲击力 刺穿，切割 用锋利的工具（如刀、剑或斧头）切割 砍；切 ἄλλοι δὲ στιβάδας κόψαντες ἐκ τῶν ἀγρῶν  ‘others cut branches in the fields’  「还有人把田间的树枝砍下来」 (可 11:8) 有些语言会清楚区分各种类型的切割。例如，切割肉的用语可能不同于涉及木头或石头的用语。同样地，对于只是切开一个切口，还是把物件切开两半或切断，也会使用不同的词汇去表达。

(b)

52.1 丧礼及葬礼 捶打胸部并哀哭，以表达悲伤 1 哀悼；哀号；哀哭；痛哭；捶胸；大大地悲伤 ἔκλαιον δὲ πάντες καὶ ἐκόπτοντο αὐτήν  ‘everyone (there) was crying and mourning for her’  「在那里的人都在为这女孩子号啕大哭。」 (路 8:52) 有些语言完全不能用「捶胸」等说法来指哀悼或悲伤，因为「捶胸」的举动常常是指为自己取得的成就感到自喜或骄傲。在一些语言中，「捶胸」的最接近译词是「打脑袋」，甚至是「拔头发」。

____________________________________________________

1 语义域52中κόπτομαι和κοπετός的意思与语义域23「生理活动过程及状态」和语义域25「态度及情感」中的相关意思不同，因为路 8:52和徒 8:2中那些悲伤的表达反映了一种仪式化和制度化的哀悼。

κόραξ

(1)

ακος＜阳＞

(a)

4.43 动物 鸟类 黑色大鸟，喙较厚，腿相当短；非常聪明；鸦科，拉丁语学名：Corvus；乌鸦和大乌鸦属于同一科，但体型大小不同，大乌鸦稍微大一点，更倾向以尸体为食物 乌鸦；大乌鸦 κατανοήσατε τοὺς κόρακας ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν  ‘you know about crows, that they do not spin or gather into barns’  「你们想一想乌鸦：它们既不种也不收」 (路 12:24) 在某些语言中，翻译者必须特别注意「乌鸦」或「渡鸦」这些词汇的含义，因为这些鸟可能特别不讨人喜欢，或者被视为死亡和疾病的象徵。如果是这样的话，最好简单地使用一个指鸟类的更通用的术语。

κοράσιον

(1)

ου＜中＞

(a)

9.40 人 女性 （κόρη「女孩」一字有指小含义的衍生词，原词没有在《新约》出现过，但这衍生词在意义上似乎已失去了指小的特性）年龄约处于青春期的少女 女孩；闺女；少女 Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω, ἔγειρε  ‘Girl, I say to you, Get up’  「女孩，我吩咐你，起来！」 (可 5:41) 在 可 5:41，κοράσιον 的意思等同于亚兰语词汇 ταλιθα（见 9.48）；而在 可 5:42，表明这个女孩已经十二岁了。另外请比较 ἠνέχθη ἡ κεφαλὴ αὐτοῦ ἐπὶ πίνακι καὶ ἐδόθη τῷ κορασίῳ，「把头放在盘子里，拿来给了女子」（{S:04001401100022）。虽然不能断定希罗底的女儿实际上有多大，但鉴于她的舞姿吸引人，可见她大概是青春期的年纪。

κορβᾶν

(1)

(a)

53.22 宗教活动 奉献，献祭 （从希伯来文借来的词）留作以后献给上帝的礼物，但是现在仍归所有者支配使用 献给上帝的礼物；奉献；各耳板 ὑμεῖς δὲ λέγετε, Ἐὰν εἴπῃ ἄνθρωπος τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί, Κορβᾶν, ... οὐκέτι ἀφίετε αὐτὸν οὐδὲν ποιῆσαι τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί  ‘you teach that if a person says to his father or mother, This is corban ... he is excused from helping his father or mother’  可7:11–12「你们倒说：『人若对父母说：我所当供奉你的已经作了各耳板』， 你们就容许他不必再奉养父母。」 (可 7:11, 12 [2]) 在一些语言中，「各耳板」要译成：「我承诺以后献给上帝的东西」。

κορβανᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

7.33 建造物 建筑物的部分及区域 ［参γαζοφυλάκιον］ 圣殿当中用作库房的房间 库房；圣殿库房 Οὐκ ἔξεστιν βαλεῖν αὐτὰ εἰς τὸν κορβανᾶν, ἐπεὶ τιμὴ αἵματός ἐστιν  ‘this is blood money, and it is against our Law to put it in the Temple treasury’  「这是血价，不可放在圣殿的银库里。」 (太 27:6)

Κόρε

(1)

＜阳＞

(a)

93.218 人名及地名 人名 出埃及时期一个反对摩西的首领 可拉；《思》科辣黑

κορέννυμι

(1)

(a)

25.80 态度及情感 知足，满足 对自己所拥有的感到高兴或满足，暗示所拥有的是丰富的 满足；富足；丰富；满意 ἤδη κεκορεσμένοι ἐστέ  ‘already you are satisfied’  「你们已经饱足了」 (林前 4:8) 请注意，林前 4:8 中的这句话显然带有讽刺意味，因此有些译本会采用问句，比如：「你们已经什么都有了吗？」关于 κορέννυμι 在 林前 4:8 的另一种解释，见 57.22。

(b)

57.22 拥有，转移，交换 有足够的 有足够的，往往暗示足够有余 有足够的；丰富；富足；满足；饱足 κορεσθέντες δὲ τροφῆς  ‘when you have eaten enough’  「他们吃饱了」 (徒 27:38) ἤδη κεκορεσμένοι ἐστέ  ‘you already have enough’  「你们已经什么都有了！」 (林前 4:8) 林前 4:8 中的第一句可能有讽刺意味，因此很容易会译成一个问句，例如「你们已经拥有所需要的一切了吗？」或者译成一个陈述句，指哥林多人想当然的情况，例如「你们以为自己已经拥有所需要的一切」。关于 κορέννυμι 在 林前 4:8 的另一种解释，见 25.80。

Κορίνθιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.505 人名及地名 地名 （Κόρινθος「哥林多」93.506 的衍生词）哥林多的本地人，出生或居住在该城的人 哥林多人；《思》格林多人

Κόρινθος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.506 人名及地名 地名 希腊城市 哥林多；《思》格林多

Κορνήλιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.219 人名及地名 人名 曾听彼得传讲耶稣基督的福音的罗马百夫长 哥尼流；《思》科尔乃略

κόρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

81.21 空间的尺寸 容积测量单位 希伯来干量单位，用以衡量谷物、面粉等，约等于 10-12 蒲式耳〔斗〕或 393 公升 科耳；石 Ἑκατὸν κόρους σίτου  ‘a hundred cors of wheat’  「一百石麦子」 (路 16:7a)

____________________________________________________

1 虽然在路 16:7的希腊文文本中，「科耳」或「石」的数目是「一百」，不过，像前一个项目（路 16:6，81.20）那样保留具体的数字可能不是特别重要，因为「一千」可能有数量很大的象徵意义，至少是在英语中是这样。

κοσμέω

(1)

(a)

79.12 物体的特徵 美丽的，丑陋的 ［参κόσμος］ 通过装饰使某物变得美丽 装饰；妆饰；打扮；妆扮 λίθοις καλοῖς καὶ ἀναθήμασιν κεκόσμηται  ‘it was decorated with beautiful stones and offerings’  「用美石和供物装饰的」 (路 21:5) οὕτως γάρ ποτε καὶ αἱ ἅγιαι γυναῖκες ... ἐκόσμουν ἑαυτὰς  ‘for the devout women of the past ... used to adorn themselves in this way’  「古时仰赖上帝的圣洁妇人正是以此为妆饰」 (彼前 3:5)

κοσμικός

(1)

ή，όν

(a)

1.40 地理物体及特徵 地球的表面 与世界相关的 属世界的；地上的 Εἶχεν μὲν οὖν [καὶ] ἡ πρώτη δικαιώματα λατρείας τό τε ἅγιον κοσμικόν  ‘the first (covenant) had rules for correct worship and a holy place on earth’ or ‘... a sanctuary on earth’  「前约也有事奉的规例和属世界的圣所。」 (来 9:1)

(b)

41.39 行为及相关状态 特定行为模式 （κόσμος[c]「世界体系」41.38 的衍生词）属于世界体系或标准的 世俗的；属世的；地上的 παιδεύουσα ἡμᾶς, ἵνα ἀρνησάμενοι τὴν ἀσέβειαν καὶ τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας  ‘instructing us to give up ungodly living and worldly desires |sTIT.2:12|s. In’  「训练我们弃绝不敬虔的行为和属世的私欲」 (多 2:12) 在 多 2:12，τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας 也可以译成「世人的欲望」，但是在这处上下文中，ἐπιθυμίας 应该指错误的欲望。

κόσμιος

(1)

ον

(a)

88.48 道德伦理素质及相关行为 端正，得体 形容朴素大方，意思是有节制和井然有序的 行为良好的；正派的；合宜的；朴素大方的 ἐν καταστολῇ κοσμίῳ  ‘in modest apparel’  「衣着端庄」 (提前 2:9) δεῖ οὖν τὸν ἐπίσκοπον ... νηφάλιον σώφρονα κόσμιον  ‘the church leader must be ... sober, self-controlled, moderate’  「作监督的必须……不嗜酒，审慎自制，端正」 (提前 3:2) 关于 κόσμιος 在 提前 2:9 中的另一种解释，见 66.10。

(b)

66.10 适当的，不适当的 就吸引力而言是恰当或合适的 恰当的；合适的；端庄的 γυναῖκας ἐν καταστολῇ κοσμίῳ  ‘women in proper clothing’  「合乎体统的服装」 (提前 2:9) 关于 κόσμιος 在 提前 2:9 的另一种解释，见 88.48。

κοσμοκράτωρ

(1)

ορος＜阳＞

(a)

37.73 控制，管理 管理，统治 统治全世界的人 世界的统治者 ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη ... πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου  ‘we are fighting ... against the rulers and masters, the world rulers of this dark age’  「因为我们的争战并不是对抗有血有肉的人，而是对抗那些执政的、掌权的、管辖这幽暗世界的，以及天空灵界的恶魔。」 (弗 6:12) 「世界的统治者」一词不应仅仅被理解为地球这个物体的统治者，更应该解作「地球上的人的统治者」。大多数学者把 弗 6:12 中的 κοσμοκράτωρ 解作超自然的力量（见 12.44），但是在这节经文中，κοσμοκράτωρ 有可能意指一个人类的统治者。

(b)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［参ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κόσμος, κυριότης, πνευματικός］ （超自然掌权者的头衔）一种超自然的势力，负责控制人类的命运和活动 执政者；掌权者；有能者；统治者；邪恶势力 ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη ... πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘we are fighting against the rulers, authorities, the cosmic powers of this dark age, against the wicked spiritual forces in the heavenly world’  「对抗那些执政的、掌权的、管辖这幽暗世界的，以及天空灵界的恶魔。」 (弗 6:12) 对于圣经中提到的各种超自然力量和势力，有些学者相信，根据新柏拉图学派有九种超自然力量、分为三个层级、每层有三种力量的说法，人们有可能重建，至少是一部分，这些超自然力量和势力所代表的层级。然而，新约的术语和用法并不适宜做这样的分类；而且，要确定这些超自然势力和力量有什么显着的差异，即使并非不可能，也是困难的。 在 弗 1:21 的情况中，有些学者认为当中的术语是既指超自然的领域，也指人类的领域，因此是强调基督的完全统治。考虑到古代世界的人所持有的观念，这在很大程度上被认为是有理的，因为各种世俗力量被认为是反映了相应的超自然力量。 在大多数情况下，翻译者都尽力用不同的词汇去翻译不同的术语，例如：把 ἐξουσία 翻译为「掌权的」；δύναμις 翻译为「有能的」；κυριότης 翻译为「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短语，则翻译为「天空属灵气的恶魔」。然而，许多语言中没有足够词汇去指称不同种类的力量、权柄和势力，并用来描述这些超自然的、非人格的力量。于是，有些译者就简单用一个短语来表达，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在术语和短语之间做一些词汇区分，当然应该这样做，但是在许多上下文中，这种区分是不可能做到的。因此，如果要使读者更好地明白相关经文的含义，就可能需要在旁注做一些解释。

κόσμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

1.1 地理物体及特徵 宇宙，万物 宇宙，一个有序的结构 世界，天地，宇宙 ὁ θεὸς ὁ ποιήσας τὸν κόσμον καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτῷ  ‘God who made the universe and everything in it’  「创造宇宙和其中万物的上帝」 (徒 17:24) 许多语言都没有具体表示宇宙的词汇。最接近的对等词汇可能就是「所有存在的事物」。在其他情况下，翻译者可以采用「世界和世界上方的一切事物」或「天空和大地」等短语。在某些语言中，整个宇宙可能简单地称为「地上和天空中的一切事物」。

(b)

1.39 地理物体及特徵 地球的表面 ［参γῆ, οἰκουμένη］ 人类居住的地面，对比于上面的天空和下面的世界1 大地，世界 δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τοῦ κόσμου  ‘he showed him all the kingdoms of the world’  「将世上的万国……指给他看」 (太 4:8)

(c)

41.38 行为及相关状态 特定行为模式 ［参αἰών］ 人类在世上的典型行事方式；人类社会中通常发生的事情 世界体系；世界的标准；世人；今世 δι᾽ οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ κόσμῳ  ‘because of whom the world is crucified to me, and I to the world’  「藉着这十字架，对我来说，世界已经钉在十字架上；对世界来说，我也已经钉在十字架上。」 (加 6:14) 有些语言极难采用「世界已经钉在十字架上」（加 6:14）这类表达，因此翻译者必须更全面地调整句子的结构，例如：「因着基督，世人的生活方式对我来说就像死了一样；就世人的生活方式来说，我也可以说是死了的」。

(d)

9.23 人 人类 （κόσμος[a]「宇宙；世界」1.1 的引申喻意）与世界体系相关而与上帝疏离的人 世界上的人 οὐκ οἴδατε ὅτι οἱ ἅγιοι τὸν κόσμον κρινοῦσιν  ‘don't you know that God's people will judge the people of the world’  「你们岂不知圣徒要审判世界吗？」 (林前 6:2b)

(e)

79.12 物体的特徵 美丽的，丑陋的 ［参κοσμέω］ 通过装饰使某物变得美丽 装饰；妆饰；打扮；妆扮 ὁ ἔξωθεν ἐμπλοκῆς τριχῶν καὶ περιθέσεως χρυσίων ἢ ἐνδύσεως ἱματίων κόσμος  ‘the outward adorning consisting of the braiding of hair, the wearing of gold jewelry, or dressing up’  「藉外表来妆饰自己，如编头发，戴金饰，穿美丽的衣裳等」 (彼前 3:3) 关于 κόσμος 在 彼前 3:3 中的另一种解释，见 6.188。

(f)

6.188 人工制品 装饰品 用来装饰或修饰的物件 3 装饰品 ὧν ἔστω οὐχ ὁ ἔξωθεν ἐμπλοκῆς τριχῶν καὶ περιθέσεως χρυσίων ἢ ἐνδύσεως ἱματίων κόσμος  ‘you should not use outward adornment to make yourselves beautiful as in the way you fix your hair’ or ‘in the jewelry you put on’ or ‘in the dresses you wear’  「你们不要藉打扮来妆饰自己，不要讲究怎样卷头发，戴什么金饰，穿什么衣服。」 (彼前 3:3) 装饰品可被描述为「使人看起来美丽的东西」或「使人看起来有吸引力的东西」。关于 κόσμος 在 彼前 3:3 中的另一种解释，见79.12。

(g)

59.55 数量 充裕，过量，极少 （κόσμος[a]「世界，宇宙」1.1 的引申喻意）数量极大的某物，暗示几乎难以置信 ……的世界；数量极大的 ἡ γλῶσσα πῦρ. ὁ κόσμος τῆς ἀδικίας  ‘the tongue is a fire, a world of evil’  「舌头就是火……舌头是个不义的世界」 (雅 3:6) 在一些语言中，短语 ὁ κόσμος τῆς ἀδικίας 可以译成：「邪恶的象徵」，或「真正邪恶的标志」，或「完全邪恶的事物」。

(h)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［参ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κυριότης, πνευματικός］ αἰὼν τοῦ κόσμου τούτου  （「这个世界的超自然力量」——超自然掌权者的头衔）一种超自然的势力，负责控制人类的命运和活动 执政者；掌权者；有能者；统治者；邪恶势力 对于圣经中提到的各种超自然力量和势力，有些学者相信，根据新柏拉图学派有九种超自然力量、分为三个层级、每层有三种力量的说法，人们有可能重建，至少是一部分，这些超自然力量和势力所代表的层级。然而，新约的术语和用法并不适宜做这样的分类；而且，要确定这些超自然势力和力量有什么显着的差异，即使并非不可能，也是困难的。 在 弗 1:21 的情况中，有些学者认为当中的术语是既指超自然的领域，也指人类的领域，因此是强调基督的完全统治。考虑到古代世界的人所持有的观念，这在很大程度上被认为是有理的，因为各种世俗力量被认为是反映了相应的超自然力量。 在大多数情况下，翻译者都尽力用不同的词汇去翻译不同的术语，例如：把 ἐξουσία 翻译为「掌权的」；δύναμις 翻译为「有能的」；κυριότης 翻译为「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短语，则翻译为「天空属灵气的恶魔」。然而，许多语言中没有足够词汇去指称不同种类的力量、权柄和势力，并用来描述这些超自然的、非人格的力量。于是，有些译者就简单用一个短语来表达，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在术语和短语之间做一些词汇区分，当然应该这样做，但是在许多上下文中，这种区分是不可能做到的。因此，如果要使读者更好地明白相关经文的含义，就可能需要在旁注做一些解释。

____________________________________________________

1 γῆ[a]、οἰκουμένη[a]和κόσμος[b]具体指地上有人居住的已知区域，在新约时期，这包括地中海周围国家、肥沃月湾，以至印度河流域，北边远至欧洲的英格兰和斯堪的纳维亚。这是当时已知的整个世界。有些译入语言所用的词汇也有这种局限，只是具体范围不同。这里重要的不在于地上的具体区域，而在于大地的表面是人类居住地的观念。οἰκουμένη[a]的意思可能与γῆ[a]和κόσμος[b]略有不同，οἰκουμένη[a]比较强调地上的文明地区。

2 κόσμος在林前 6:2有可能是指全人类，但是考虑到这处上下文所暗示的对比，在更有限的意义上把κόσμος理解为「世界上的人」似乎更加令人满意。

3 κόσμος[f]可以视为一个高度通用的词汇，指任何或所有装饰物；另外也可指人修饰自己的过程（见79.12）。κόσμος[f]在语义上很复杂，不仅涉及装饰品及其使用，还涉及外表吸引人的抽象成分。

Κούαρτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.220 人名及地名 人名 保罗在《罗马书》16 章代他向罗马教会问安，罗 16:23 括土；《思》夸尔托

κοῦμ  (κουμ)

(1)

(a)

17.8 姿势及与姿势有关的事件 站立 （亚兰语）从躺卧的姿势站起来 起来，音译：古米，《思》古木 λέγει αὐτῇ, Ταλιθα κουμ, ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω, ἔγειρε  ‘he said to her, Talitha koum, which means, Little girl, I tell you, get up’  「对她说：『大利大，古米！』翻出来就是说：『女孩，我吩咐你，起来！』」 (可 5:41) 注意 κουμ「古米」在 可 5:41 中翻译作 ἐγείρω「起来」（见 17.9）。

κουστωδία

(1)

ας＜阴＞

(a)

55.13 军事活动 军队 担任守卫的一队士兵 卫兵；守卫；看守的兵；警卫 Ἔχετε κουστωδίαν· ὑπάγετε ἀσφαλίσασθε ὡς οἴδατε  ‘take a guard; go and guard (the grave) as well as you know how’  「你们带着卫兵，尽你们所能的去严密看守吧。」 (太 27:65)

κουφίζω

(1)

(a)

86.3 重量 沉重，轻省 使某物的重量减轻 减轻；减轻重量 ἐκούφιζον τὸ πλοῖον ἐκβαλλόμενοι τὸν σῖτον εἰς τὴν θάλασσαν  ‘they lightened the ship by throwing the wheat into the sea’  「为要使船轻一点，就把船上的麦子抛到海里。」 (徒 27:38)

κόφινος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.150 人工制品 容器 一种比较大的篮子，主要用来装载食物或农产品 1 大篮子 ἦραν τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων δώδεκα κοφίνους πλήρεις  ‘they took up twelve baskets full of the pieces that remained’  「门徒把剩下的碎屑收拾起来，装满了十二个篮子。」 (太 14:20) 翻译者经常发现很难为 σπυρίς（6.149）和 κόφινος 找到让人满意的译词，因为在各种不同的译入语中，人们根据篮子的样式和大小，会用非常具体的术语来指称不同种类的篮子。遗憾的是，经文出现 σπυρίς 和 κόφινος 时，翻译者无法准确地根据希腊文本来确定篮子的大小或类型。

____________________________________________________

1 无论是根据新约上下文还是经外文献，都不能确定以下三个表示「篮子」的词汇的意思有哪些差异：σαργάνη（6.148）、σπυρίς（6.149）和κόφινος（6.150）。

κράβαττος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.107 人工制品 家具 ［参κλινάριον, κλινίδιον］ 一种相对较小且通常是暂时使用的物件，人可以倚靠或躺卧在其上；用芦苇或布料做成；轻薄方便携带 小牀；牀垫；担架 χαλῶσιν τὸν κράβαττον ὅπου ὁ παραλυτικὸς κατέκειτο  ‘they let down the pallet on which the paralyzed man lay’  「把瘫痪的人连人带床垫缒了下去。」 (可 2:4) 在一些上下文中，κλινίδιον、κλινάριον 和 κράβαττος 是指小牀或担架，可供病人或康复者休息，他们躺在上面也方便抬运。在《新约》中，这些词汇不是指人吃饭时倚靠的坐垫。

κράζω

(1)

(a)

33.83 沟通 说话，谈话 ［参ἀνακράζω, κραυγάζω］ 大声喊叫，可能暗示一种令人讨厌的声音1 大声喊叫；尖叫 ἠκολούθησαν [αὐτῷ] δύο τυφλοὶ κράζοντες καὶ λέγοντες, Ἐλέησον ἡμᾶς  ‘two blind men followed him and shouted, “Have mercy on us”’  「有两个盲人跟着他，喊叫说：『……可怜我们吧！』」 (太 9:27)

____________________________________________________

1 ἀνακράζω可能指一种比κράζω更大声、更刺耳的喊叫。在徒 24:21，ἐκέκραξα可以理解为κράζω的重复不定过去时。

κραιπάλη

(1)

ης＜阴＞

(a)

88.286 道德伦理素质及相关行为 酗酒 醉酒后的行为，完全没有道德约束 醉酒放荡 μήποτε βαρηθῶσιν ὑμῶν αἱ καρδίαι ἐν κραιπάλῃ καὶ μέθῃ  ‘do not let yourselves become occupied with drunken dissipation and inebriety’  「免得你们的心被纵饮、醉酒……所累」 (路 21:34) 有些语言可以把 κραιπάλη 译成：「人们在严重醉酒时做的坏事」。

κρανίον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.11 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 头部的骨架，尤指上部 骷髅骨；头盖骨（在《新约》里，κρανίον 只用作各各他山的名字） τόπον λεγόμενον Γολγοθᾶ, ὅ ἐστιν Κρανίου Τόπος λεγόμενος  ‘a place called Golgotha which is called The Place of a Skull’  「一个地方，名叫各各他，就是『髑髅地』」 (太 27:33) 在翻译 κρανίου τόπος「髑髅地」时，译文中可能需要清楚指明这个地方与头盖骨的关系。如果采取字面直译，意思可能只是「有头盖骨的地方」。然而，各各他的意思一般解作「形状像头盖骨的小山」，因此 κρανίου τόπος 应该更加合宜地译作「形状像头盖骨的地方」或「形状像头盖骨的小山」。参 93.453。

κράσπεδον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.180 人工制品 布料、皮革及制成物品 用来装饰长外衣底边的流苏；也许跟 (2) 的意思相同1 边缘；衣角；褶边 ἵνα κἂν τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱματίου αὐτοῦ ἅψωνται  ‘so that they might touch the fringe of his cloak’  「让他们摸一摸他外袍的边缘」 (可 6:56) κράσπεδον[a] 所指的衣服边缘，可能有也可能没有装饰。在 太 23:5 中，κράσπεδον 是指外衣四个角上的流苏（参6.194）。另外，当 κράσπεδον 是用在耶稣的衣服上面的时候，可能全部是特指流苏，而不仅仅是指衣服的边缘。对这些经文的解释，取决于耶稣遵从摩西律法的严格程度，以及不同作者对于κράσπεδον 的含义的理解方式。

(b)

6.194 人工制品 装饰品 犹太人必须缝在外衣四角的衣裳繸子（见 民 15:37- 41） 流苏；繸子 μεγαλύνουσιν τὰ κράσπεδα  ‘they make the tassels big’  「加长衣裳的繸子」 (太 23:5) 在某些语言中，流苏可能被描述为「带装饰的衣角」或「衣角上的条带」。参阅 6.180 的讨论。

____________________________________________________

1 κράσπεδον[a]可以纯粹理解为一个抽象的形状。然而，在《圣经》和经外文献中，κράσπεδον似乎主要与布匹和衣物相关联，所以把κράσπεδον[a]归入这个子域中也是很合理的。

κραταιός

(1)

ά，όν

(a)

76.9 能力，力量 （κράτος[a]「能力」76.6 的衍生词）有能力的或大能的 有能力的；大能的 Ταπεινώθητε οὖν ὑπὸ τὴν κραταιὰν χεῖρα τοῦ θεοῦ  ‘humble yourselves, then, under God's mighty power’  「所以，你们要谦卑服在上帝大能的手下」 (彼前 5:6) 在 彼前 5:6，χεῖρ 当然是解释为「能力」（见 76.3）。

κραταιόω  (κραταιόομαι)

(1)

(a)

23.134 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 变得健康强壮，暗示身体充满活力 变得强壮；强健起来 Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανεν καὶ ἐκραταιοῦτο  ‘the child grew up and became strong’  「孩子渐渐长大，强健起来」 (路 2:40) 选择翻译「强健起来」的用词时，需要避免让人产生「肌肉发达」的印象。重点是在体力充沛，而不仅仅是肌肉有力。

(b)

76.10 能力，力量 （κραταιός 「强有力的」76.9 的衍生词）在心理上变得强壮 变得刚强；变得强有力；强壮起来；刚强起来 ἐκραταιοῦτο πνεύματι  ‘he became strong in spirit’ or ‘he developed in spirit’  「心灵坚强」 (路 1:80) ἀνδρίζεσθε, κραταιοῦσθε  ‘be brave, be strong’  「要勇敢，要刚强」 (林前 16:13) κραταιωθῆναι διὰ τοῦ πνεύματος αὐτοῦ εἰς τὸν ἔσω ἄνθρωπον  ‘become strengthened through his Spirit in the inner person’  「藉着他的灵，使你们内心的力量刚强起来」 (弗 3:16) 在 林前 16:13，κραταιόομαι 必须从非物质的意义上理解。这里的含意是：信徒需要有足够的力量来抵抗任何邪恶的影响。

κρατέω

(1)

(a)

18.6 连接 抓紧，抓住 ［参ἅπτω, ἔχω］ 紧握物件 拉住；握住；抓住 Τάδε λέγει ὁ κρατῶν τοὺς ἑπτὰ ἀστέρας ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ  ‘this is the message from the one who holds the seven stars in his right hand’  「那右手拿着七颗星……这样说」 (启 2:1)

(b)

37.16 控制，管理 控制，限制 对某人或某物行使权力或使用武力 控制；辖制；囚禁；拘禁 καθότι οὐκ ἦν δυνατὸν κρατεῖσθαι αὐτὸν ὑπ᾽ αὐτοῦ  ‘for it was impossible that it (death) should have power over him’  「因为他本来就不能被死亡辖制。」 (徒 2:24) 见 37.17 的讨论。

(c)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［参ἐκτείνω, ἐπιβάλλω, ἐπιλαμβάνομαι, πιάζω, χείρ, χείρ］ 拘留涉嫌非法活动的人 抓住；拿住；逮捕；捉拿 Ὁ γὰρ Ἡρῴδης κρατήσας τὸν Ἰωάννην ἔδησεν [αὐτὸν] καὶ ἐν φυλακῇ ἀπέθετο  ‘for Herod had ordered John's arrest, and had him tied up and put in prison’  「希律……把约翰抓住绑了，关进监狱」 (太 14:3)

(d)

13.34 是，变成，存在，发生 状态 使某个状态继续下去，是根据一些权威或权力 保持；保留；使继续 ἄν τινων κρατῆτε κεκράτηνται  ‘if you hold (people's sins) against them, they are held’  「你们留下谁的罪，谁的罪就已经被留下了。」 (约 20:23) 在 约 20:23 中的这句话，那继续存在的是「有罪的状态」。另见 40.8 的讨论。

(e)

68.29 时态 完竣，完成，成就 能够完成，尽管存在困难 达成；顺利完成；实行 δόξαντες τῆς προθέσεως κεκρατηκέναι  ‘thinking that they could carry out their purpose’  「他们以为可以如愿以偿」 (徒 27:13)

κράτιστος

(1)

η，ον

(a)

87.55 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 指拥有尊贵的身份，暗示有权力和权柄，经常用作称谓 阁下；大人 ἀποδεχόμεθα, κράτιστε Φῆλιξ  ‘most excellent Felix, we welcome (your reforms)’  「大人……我们欢迎你的改革。」 (徒 24:3)

κράτος

(1)

ους＜中＞

(a)

76.6 能力，力量 统治或控制的能力 能力；大能；权势 τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου  ‘the one who has power over death’  「掌握死亡权势的」 (来 2:14)

(b)

76.7 能力，力量 彰显大能力的行为，暗示涉及超自然的力量 异能；奇迹；神迹；奇事 Ἐποίησεν κράτος ἐν βραχίονι αὐτοῦ  ‘he did a mighty deed by his power’  「他用膀臂施展大能」 (路 1:51)

κραυγάζω

(1)

(a)

33.83 沟通 说话，谈话 ［参ἀνακράζω, κράζω］ 大声喊叫，可能暗示一种令人讨厌的声音1 大声喊叫；尖叫 οἱ δὲ Ἰουδαῖοι ἐκραύγασαν λέγοντες  ‘the Jews shouted and said’  「犹太人喊着说」 (约 19:12)

____________________________________________________

1 ἀνακράζω可能指一种比κράζω更大声、更刺耳的喊叫。在徒 24:21，ἐκέκραξα可以理解为κράζω的重复不定过去时。

κραυγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.84 沟通 说话，谈话 大声尖叫或喊叫的声音 叫；高声喊；呼喊；喧嚷；嚷闹 μέσης δὲ νυκτὸς κραυγὴ γέγονεν  ‘and when it was midnight, a cry rang out’  「到了半夜，有人呼喊」 (太 25:6)

(b)

25.138 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 ［参κλαίω, κλαυθμός］ 哭泣、哀号，强调伴随着哭泣的声音 哭泣；哀号；哀哭；哭号；悲叹 οὔτε πένθος οὔτε κραυγὴ ... ἔσται ἔτι  ‘there will be ... no more grief, no more crying’  「不再有悲哀、哭号」 (启 21:4)

κρέας

(1)	κρέατος及κρέως，＜直受＞＜复＞κρέα＜中＞

(a)

5.14 食物及调味品 食物 动物的肉，可作食物 肉 μὴ φαγεῖν κρέα μηδὲ πιεῖν οἶνον  ‘not to eat meat or drink wine’  「不吃肉，不喝酒」 (罗 14:21) 有些语言区分了野生动物的肉和家养动物的肉。罗 14:21 和 林前 8:13 中所指的是家养动物的肉。

κρείττων  (κρείσσων)

(1)

(a)

65.21 价值 好的，坏的 κρείσσων, κρείττων  在特点或功能方面比其他事物优胜 更好的；更美好的；更优胜的 ὁ μὴ γαμίζων κρεῖσσον ποιήσει  ‘he who does not marry will do better’  「那不结婚的人做得更好」 (林前 7:38) ἐπεισαγωγὴ δὲ κρείττονος ἐλπίδος  ‘the provision of a better hope’  「带来了更美好的盼望」 (来 7:19)

(b)

87.28 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参μέγας］ 指与其他事物相比拥有更高的地位 更好的；更伟大的；更高级的 τοσούτῳ κρείττων γενόμενος τῶν ἀγγέλων  ‘having been made so much greater than the angels’  「比天使的名更尊贵」 (来 1:4)

κρεμάννυμι  (κρέμαμαι)

(1)

(a)

18.23 连接 系上，粘住 使悬挂 使悬挂；从……悬挂下来 συμφέρει αὐτῷ ἵνα κρεμασθῇ μύλος ὀνικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ  ‘it would be better for him to have a large millstone hung around his neck’  「倒不如把大磨石拴在这人的颈项上」 (太 18:6)

(b)

20.76 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参προσπήγνυμι, σταυρόω］ κρεμάννυμι ἐπὶ ξύλου  （习语，直译：挂在树上）处死某人，把他钉在十字架上 钉十字架 Ἰησοῦν ὃν ὑμεῖς διεχειρίσασθε κρεμάσαντες ἐπὶ ξύλου  ‘Jesus, whom you seized and killed by crucifying’  「你们挂在十字架上杀害的耶稣」 (徒 5:30) 徒 5:30 中的 ξύλου 可以理解为 ξύλον[f]「十字架」（6.28） ，并且按字面翻译该语句为「你们挂在十字架上杀害的……」。

(c)

18.22 连接 系上，粘住 从某一点悬挂下来 悬挂；从……悬挂下来 ὡς δὲ εἶδον οἱ βάρβαροι κρεμάμενον τὸ θηρίον ἐκ τῆς χειρὸς αὐτοῦ  ‘when the natives saw the serpent hanging from his hand’  「当地的人看见那条蛇悬在他手上」 (徒 28:4)

(d)

89.2 关系 从属 是取决于某事的关系 取决于；依靠 ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος κρέμαται καὶ οἱ προφῆται  ‘the entire Law and the Prophets depend on these two commandments’  「全部律法和先知的教导都系于这两条诫命。」 (太 22:40) 在某些语言中，太 22:40 中的依靠或根据可以表达为：「取决于」，或「以……绑在一起」，或「只因……而有意义」。

κρημνός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

1.50 地理物体及特徵 凸起的地形 山崖，陡坡，山岗陡峭的一边 山崖 ὥρμησεν πᾶσα ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ  ‘the entire herd rushed down the steep slope’  「整群猪都闯下山崖」 (太 8:32)

Κρής

(1)

ητός＜阳＞

(a)

93.507 人名及地名 地名 （Κρήτη 「克里特」93.508 的衍生词）克里特的本地人，在克里特出生或居住的人 克里特人；《和》革哩底人

Κρήσκης

(1)

εντος＜阳＞

(a)

93.221 人名及地名 人名 保罗的同工 革勒士；《思》克勒斯刻

Κρήτη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.508 人名及地名 地名 希腊南部的一个海岛 克里特；《和》革哩底

κριθή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

3.44 植物 植物的果实部分 一种与小麦有点相似的谷物，但被视为不太理想的食物 大麦 τρεῖς χοίνικες κριθῶν δηναρίου  ‘three measures of barley for a denarius’  「一个银币买三升大麦」 (启 6:6) 在一些语言中，大麦并没有特定的术语；从主流语言中借用术语是一个简单的方法。在某些语言中，翻译者采用了诸如「和小麦相似的谷物」等表达方法。一个可行的做法是附加注脚来解释一下大麦的特性，但从 启 6:6 清楚可见，大麦是比小麦便宜的谷物。

κρίθινος

(1)

η，ον

(a)

3.45 植物 植物的果实部分 （κριθή「大麦」3.44 的衍生词）用大麦制成或含有大麦的食物；大麦是一种与小麦有点相似的谷物，但被视为不太理想的食物 大麦制成的 Ἔστιν παιδάριον ὧδε ὃς ἔχει πέντε ἄρτους κριθίνους καὶ δύο ὀψάρια  ‘here is a boy who has five barley loaves and two fish’  「这里有一个孩子，带着五个大麦饼和两条鱼」 (约 6:9)

κρίμα

(1)

τος＜中＞

(a)

56.20 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κρίνω, κρίσις］ 决定一个问题在法律上是对或错，从而决定被告无罪或有罪，并给予适当的惩罚或报偿 1 就一个法律问题作出决定；作法官；作出法律决定；作出判决；审断案件（被动语态为受审）；审判 διαλεγομένου δὲ αὐτοῦ περὶ δικαιοσύνης καὶ ἐγκρατείας καὶ τοῦ κρίματος τοῦ μέλλοντος  ‘but as he went on discussing about goodness, self-control, and the coming day when (God) will judge everyone’  「当保罗讲论关于公义、自制和将来的审判时」 (徒 24:25) 法律审判的过程常常用习语来表达。在非洲，「审判」的标准表达之一是「切断空谈」；但其他语言可能表达为：「查明罪责」，「指出错误」，或「理清纠纷」。

(b)

56.22 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κρίσις］ （κρίνω[e]「审理法律案件」（56.20）的衍生词）判定有罪或无罪的权柄或权利 审判的权利；审判的权柄 κρίμα ἐδόθη αὐτοῖς  ‘they were given the authority to judge’  「有审判的权柄赐给他们」 (启 20:4)

(c)

56.24 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κρίσις］ 法官作出的法律判决，定被告为有罪或无罪 判决；宣判；审判 τὸ ... κρίμα ἐξ ἑνὸς εἰς κατάκριμα  ‘the ... verdict followed one (offense) and brought condemnation’  「审判由一次过犯而来，带来定罪」 (罗 5:16)

(d)

56.30 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κρίνω, κρίσις］ 判定某人有罪，要受刑罚 2 宣判有罪；定罪；判刑 οἷς τὸ κρίμα ἔκπαλαι οὐκ ἀργεῖ καὶ ἡ ἀπώλεια αὐτῶν οὐ νυστάζει  ‘their condemnation has long been hanging over them, and their destruction has not been sleeping’  「他们的惩罚自古以来都没有松懈，他们的灭亡也不打盹。」 (彼后 2:3)

(e)

56.2 法庭及法律程序 法律诉讼，案件 ［参κριτήριον, πρᾶγμα］ 在法院内针对某人所采取的法律行动 3 案件；诉讼；告状；控诉；法律行动 ἤδη μὲν [οὖν] ὅλως ἥττημα ὑμῖν ἐστιν ὅτι κρίματα ἔχετε μεθ᾽ ἑαυτῶν  ‘the very fact that you have lawsuits among yourselves shows that you have failed completely’  「你们彼此告状，这证明你们是完全失败的。」 (林前 6:7) 大多数语言都有表示「诉讼」或「案件」的专业术语；如果没有这种术语的话，也可以采用描述性的短语，例如：「在法官面前控告某人」，或「在法庭上表示反对某人」，或「在法庭上说某人伤害了另一个人」。

(f)

30.110 思考 区别，评价，评断 ［参κρίσις］ （κρίνω[c]「判断」30.108 的衍生词）判断过程的内容 判断；决定；评价 ὡς ἀνεξεραύνητα τὰ κρίματα αὐτοῦ  ‘how impossible it is to understand his judgments’ or ‘... his decisions’  「他的判断何其难测」或「他的决定……」 (罗 11:33)

____________________________________________________

1 κρίνω[e]、κρίσις[a]和κρίμα[a]经常出现在有关上帝审判的上下文中，特别是提到末时的时候；然而，在那些有关上帝审判的上下文中出现的语义成分有限差异，并不足以支持另外设立一组意思。

2 有人可能会认为κρίνω、κρίσις和κρίμα在引用的上下文中仅仅是指「作出审判」，而该审判的负面或不利的特徵完全取决于上下文。然而，κρίνωκρίσις和κρίμα以不利的审判或有罪判决的意思出现的频率较高，因此应当设立两个不同的意思，一个只是关乎作出法庭判决的过程（56.20），另一个关乎宣判有罪的过程（56.30）。

3 πρᾶγμα[c]的意思可能比κριτήριον[b]和κρίμα[e]的意思更具一般性，但是很难根据现有上下文来确定这一点。

κρίνον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.32 植物 树木以外的植物 通常野生的花，可能是百合，也可能是其他品种 野花 καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνουσιν  ‘consider the lilies of the field, how they grow’  「你们想一想野地里的百合花是怎么长起来的」 (太 6:28) 传统认为 κρίνον 是一种百合花；但学者提出了另外几个有可能的种类，包银莲花、罂粟花、唐菖蒲（即剑兰花）和一种不大引人注目的雏菊。

κρίνω

(1)

(a)

30.75 思考 决定，作出结论 ［参ἐπικρίνω］ 在思考的过程中得出结论，因而可以作出决定 1 下结论；决定；下定决心；宣判；定案 ἠρνήσασθε κατὰ πρόσωπον ∏ιλάτου, κρίναντος ἐκείνου ἀπολύειν  ‘you rejected him in Pilates presence, even after he had decided to set him free’  「彼拉多决定要释放他时，你们却在彼拉多面前弃绝了他」 (徒 3:13) οὐ γὰρ ἔκρινά τι εἰδέναι ἐν ὑμῖν εἰ μὴ Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ τοῦτον ἐσταυρωμένον  ‘for I made up my mind to know nothing while I was with you except Jesus Christ and him crucified’  「因为我曾定了主意，在你们中间不知道别的，只知道耶稣基督并他钉十字架」 (林前 2:2) τοῦτο κέκρικεν ἐν τῇ ἰδίᾳ καρδίᾳ  ‘he has already decided in his own heart (or in his own mind) what to do’  「倘若有人心里坚定」 (林前 7:37) 有些语言用习语来表达「决定」的过程，例如：「来到思考的尽头」，或「在心中作出选择」，或「头脑看到其目标」。

(b)

30.99 思考 选择，拣选，宁取 ［参διακρίνω］ 判断某物比其他更好，因此宁愿选取它 更喜欢；判断为较好的；认为更有价值 ὃς μὲν [γὰρ] κρίνει ἡμέραν παρ᾽ ἡμέραν  ‘one person thinks a certain day is better than other days’ (literally ‘... than another day’)  「有人认为这一天比另一天重要」 (罗 14:5)

(c)

30.108 思考 区别，评价，评断 根据某事物是否正确或其价值来作出判断 2 评价；判断 Εἰ δίκαιόν ἐστιν ἐνώπιον τοῦ θεοῦ ὑμῶν ἀκούειν μᾶλλον ἢ τοῦ θεοῦ, κρίνατε  ‘you yourselves judge which is right in God's sight, to obey you or to obey God’  「听从你们而不听从上帝，这在上帝面前对不对，你们自己判断吧！」 (徒 4:19) ὡς φρονίμοις λέγω· κρίνατε ὑμεῖς ὅ φημι  ‘I speak to you as sensible people; judge for yourselves what I say’  「我所说的，是对明白事理的人说的，你们自己判断」 (林前 10:15)

(d)

31.1 持有观点，相信，信赖 有意见，持有观点 ［参ἔχω, ἡγέομαι, λογίζομαι, φρονέω］ 对某事物持有观点或意见 持有观点；有一个意见；考虑；认为 διὸ ἐγὼ κρίνω μὴ παρενοχλεῖν τοῖς ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ἐπιστρέφουσιν ἐπὶ τὸν θεόν  ‘it is my opinion that we should not trouble the Gentiles who are turning to God’  「我的意见是不可难为那归向上帝的外邦人」 (徒 15:19)

(e)

56.20 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κρίμα, κρίσις］ 决定一个问题在法律上是对或错，从而决定被告无罪或有罪，并给予适当的惩罚或报偿 3 就一个法律问题作出决定；作法官；作出法律决定；作出判决；审断案件（被动语态为受审）；审判 εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ ∏ιλᾶτος, Λάβετε αὐτὸν ὑμεῖς καὶ κατὰ τὸν νόμον ὑμῶν κρίνατε αὐτόν  ‘Pilate said to them, Take him yourselves and try him according to your law’  「彼拉多对他们说：『你们自己把他带去，按着你们的律法审判他吧』」 (约 18:31) σὺ κάθῃ κρίνων με κατὰ τὸν νόμον  ‘you sit (there) to judge me according to the Law’  「你坐堂是要按律法审问我」 (徒 23:3) Ἕως πότε, ὁ δεσπότης ὁ ἅγιος καὶ ἀληθινός, οὐ κρίνεις καὶ ἐκδικεῖς τὸ αἷμα ἡμῶν ἐκ τῶν κατοικούντων ἐπὶ τῆς γῆς;  ‘almighty Lord, holy and true! How long will it be until you judge the people on earth and punish them for killing us?’ or ‘... avenge our blood?’  「神圣真实的主宰啊，你不审判住在地上的人，惩罚他们杀害我们，要到几时呢」或「……为我们所流的血伸冤……」 (启 6:10) 法律审判的过程常常用习语来表达。在非洲，「审判」的标准表达之一是「切断空谈」；但其他语言可能表达为：「查明罪责」，「指出错误」，或「理清纠纷」。

(f)

56.30 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κρίμα, κρίσις］ 判定某人有罪，要受刑罚 4 宣判有罪；定罪；判刑 Μὴ ὁ νόμος ἡμῶν κρίνει τὸν ἄνθρωπον ἐὰν μὴ ἀκούσῃ πρῶτον παρ᾽ αὐτοῦ καὶ γνῷ τί ποιεῖ;  ‘does our Law permit a man to be condemned before a legal hearing to find out what he has done?’  「我们的法律容许在没有听口供或查明真相之前定人的罪吗？」 (约 7:51)

(g)

37.49 控制，管理 管理，统治 统治人民 统治；治理 καὶ καθήσεσθε ἐπὶ θρόνων τὰς δώδεκα φυλὰς κρίνοντες τοῦ Ἰσραήλ  ‘and you will be seated upon thrones, ruling over the twelve tribes of Israel’  「坐在宝座上治理以色列十二个支派。」 (路 22:30) 虽然 路 22:30 中的 κρίνω 可以理解为「审判」（见 56.30），但十二使徒的职能似乎远超于此。另外，κρίνω 的意思似乎受到闪族语的明显影响，因为对应的希伯来词的含义，也不仅仅是做出司法判决。

____________________________________________________

1 ἐπικρίνω可能与κρίνω[a]有区别，更加强调做出的决定。

2 κρίνω[c]（30.108）、ἀνακρίνω[d]和διακρίνω[a]（30.109）的意思均与学习和理解的过程密切相关，在某些上下文中，这些词汇的意思彼此重叠。

3 κρίνω[e]、κρίσις[a]和κρίμα[a]经常出现在有关上帝审判的上下文中，特别是提到末时的时候；然而，在那些有关上帝审判的上下文中出现的语义成分有限差异，并不足以支持另外设立一组意思。

4 有人可能会认为κρίνω、κρίσις和κρίμα在引用的上下文中仅仅是指「作出审判」，而该审判的负面或不利的特徵完全取决于上下文。然而，κρίνωκρίσις和κρίμα以不利的审判或有罪判决的意思出现的频率较高，因此应当设立两个不同的意思，一个只是关乎作出法庭判决的过程（56.20），另一个关乎宣判有罪的过程（56.30）。

κρίσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

56.20 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κρίμα, κρίνω］ 决定一个问题在法律上是对或错，从而决定被告无罪或有罪，并给予适当的惩罚或报偿 1 作出法律决定；作出判决；审判 ἀνεκτότερον ἔσται γῇ ∑οδόμων καὶ Γομόρρων ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ τῇ πόλει ἐκείνῃ  ‘on the day when he judges, he will show more mercy to the people of Sodom and Gomorrah than to the people of that town’  「在审判的日子，所多玛和蛾摩拉所遭受的惩罚比那地方所受的要轻呢！」 (太 10:15) 法律审判的过程常常用习语来表达。在非洲，「审判」的标准表达之一是「切断空谈」；但其他语言可能表达为：「查明罪责」，「指出错误」，或「理清纠纷」。

(b)

56.22 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κρίμα］ （κρίνω[e]「审理法律案件」（56.20）的衍生词）判定有罪或无罪的权柄或权利 审判的权利；审判的权柄 τὴν κρίσιν πᾶσαν δέδωκεν τῷ υἱῷ  ‘he has given the right to judge to his Son’  「他把审判的权都交给儿子」 (约 5:22)

(c)

56.1 法庭及法律程序 法庭 ［参ἀγοραῖος, ἡμέρα, κριτήριον］ 判定一个人有罪或无罪的法院 2 法庭；法院 ὃς δ᾽ ἂν φονεύσῃ, ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει  ‘anyone who commits murder will be brought to court’  「凡杀人的，必被带到法庭。」 (太 5:21c) 如果目标语言中没有表示「法庭」的专业术语，通常可以用类似下面的短语来表达：「被带到法官面前」或「请法官判断某人的案件」。

(d)

56.24 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κρίμα］ 法官作出的法律判决，定被告为有罪或无罪 判决；宣判；审判 ἡ κρίσις ἡ ἐμὴ δικαία ἐστίν  ‘my judgment is just’  「我的审判是公平的」 (约 5:30) ἔνδειγμα τῆς δικαίας κρίσεως τοῦ θεοῦ  ‘here is the proof that God's verdict is just’  「这正是上帝公义判断的明证」 (帖后 1:5)

(e)

56.30 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κρίμα, κρίνω］ 判定某人有罪，要受刑罚 4 宣判有罪；定罪；判刑 ἤτω δὲ ὑμῶν τὸ Ναὶ ναὶ καὶ τὸ Οὒ οὔ, ἵνα μὴ ὑπὸ κρίσιν πέσητε  ‘let your yes be yes, and your no be no, or you will be condemned’  「你们说话，是，就说是；不是，就说不是，免得你们落在审判之下。」 (雅 5:12)

(f)

56.25 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 施行正义 正义；公正，公平 ἕως ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος τὴν κρίσιν  ‘until he causes justice to triumph’  「直到他使公义得胜」 (太 12:20) 有些语言很难说「正义得胜」，因此可能需要译成：「使所有指控都得到公正的审判」，或「使每个人得到该受的」，或「直到所有审判都是公正的」。

(g)

30.110 思考 区别，评价，评断 ［参κρίμα］ （κρίνω[c]「判断」30.108 的衍生词）判断过程的内容 判断；决定；评价 μὴ κρίνετε κατ᾽ ὄψιν, ἀλλὰ τὴν δικαίαν κρίσιν κρίνετε  ‘do not judge according to appearance, but pronounce a righteous judgment’ or ‘... deliver a righteous judgment’  「不要凭外表断定是非，总要按公平断定是非」或「……要施行公平的判断」 (约 7:24) ἀλλὰ τὴν δικαίαν κρίσιν κρίνετε（约 7:24）也可以译成「以公义的方式判断」，或「根据真实的标准进行判断」。

(h)

30.111 思考 区别，评价，评断 作出判断的依据 判断的依据 αὕτη δέ ἐστιν ἡ κρίσις ὅτι τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς τὸν κόσμον καὶ ἠγάπησαν οἱ ἄνθρωποι μᾶλλον τὸ σκότος ἢ τὸ φῶς  ‘this is the basis for judging, namely, that light has come into the world and people love darkness rather than light’  「光来到世上，世人……不爱光，倒爱黑暗，这就定了他们的罪。」 (约 3:19) 在 约 3:19，κρίσις 也可以译成「怎样进行审判」或「上帝审判的原因」。

(i)

38.1 惩罚，赏赐 惩罚 惩罚，暗指被判定有罪 惩罚；刑罚 πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς γεέννης  ‘how will you escape from punishment in hell?’  「你们怎能逃脱地狱的惩罚呢？」 (太 23:33) 当然，太 23:33 中的 κρίσις 也可以解作「定罪」（见 56.30），但这无疑也暗示着刑罚。

(j)

56.32 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参πίπτω, ὑπό］ ὑπὸ κρίσιν πίπτω  （习语，直译：落在审判之下）因为行为违反法律法规而被定罪 被定罪；被判为有罪 ἵνα μὴ ὑπὸ κρίσιν πέσητε  ‘in order that you may not be condemned’  「免得你们被定罪」 (雅 5:12) 在 雅 5:12 的上下文中，定罪是指上帝的审判。

____________________________________________________

1 κρίνω[e]、κρίσις[a]和κρίμα[a]经常出现在有关上帝审判的上下文中，特别是提到末时的时候；然而，在那些有关上帝审判的上下文中出现的语义成分有限差异，并不足以支持另外设立一组意思。

2 这些词汇（ἀγοραῖος [b]、κριτήριον[a]、κρίσις[c]、ἡμέρα[e]）的意思显然存在一些细微的区别，特别是隐含意思，但是无法根据现有的上下文确定这些区别。

3 在太 5:21，κρίσις可能是指本地法院。

4 有人可能会认为κρίνω、κρίσις和κρίμα在引用的上下文中仅仅是指「作出审判」，而该审判的负面或不利的特徵完全取决于上下文。然而，κρίνωκρίσις和κρίμα以不利的审判或有罪判决的意思出现的频率较高，因此应当设立两个不同的意思，一个只是关乎作出法庭判决的过程（56.20），另一个关乎宣判有罪的过程（56.30）。

Κρίσπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.222 人名及地名 人名 哥林多会堂的主管 基利司布；《思》克黎斯颇

κριτήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

56.1 法庭及法律程序 法庭 ［参ἀγοραῖος, ἡμέρα, κρίσις］ 判定一个人有罪或无罪的法院 1 法庭；法院；公堂 οὐχ οἱ πλούσιοι καταδυναστεύουσιν ὑμῶν καὶ αὐτοὶ ἕλκουσιν ὑμᾶς εἰς κριτήρια;  ‘is it not the rich who oppress you and drag you into court?’  「难道不正是那些富人欺压你们，拉你们上法庭吗？」 (雅 2:6) 如果目标语言中没有表示「法庭」的专业术语，通常可以用类似下面的短语来表达：「被带到法官面前」或「请法官判断某人的案件」。

(b)

56.2 法庭及法律程序 法律诉讼，案件 ［参κρίμα, πρᾶγμα］ 在法院内针对某人所采取的法律行动 2 案件；诉讼；告状；控诉；法律行动 εἰ ἐν ὑμῖν κρίνεται ὁ κόσμος, ἀνάξιοί ἐστε κριτηρίων ἐλαχίστων;  ‘if you are to judge the world, are you not capable of small cases?’  「若世界要受你们的审判，难道你们不配审判这最小的事吗？」 (林前 6:2) 大多数语言都有表示「诉讼」或「案件」的专业术语；如果没有这种术语的话，也可以采用描述性的短语，例如：「在法官面前控告某人」，或「在法庭上表示反对某人」，或「在法庭上说某人伤害了另一个人」。

____________________________________________________

1 这些词汇（ἀγοραῖος [b]、κριτήριον[a]、κρίσις[c]、ἡμέρα[e]）的意思显然存在一些细微的区别，特别是隐含意思，但是无法根据现有的上下文确定这些区别。

2 πρᾶγμα[c]的意思可能比κριτήριον[b]和κρίμα[e]的意思更具一般性，但是很难根据现有上下文来确定这一点。

κριτής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

56.28 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参δικαστής］ 主持法庭审讯并宣布判决的人 审判者；审判官；法官；官；士师 ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος, ὃν ἀποδώσει μοι ὁ κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, ὁ δίκαιος κριτής  ‘the crown of righteousness is waiting for me, which the Lord, the righteous judge, will give me on that day’  「有那公义的冠冕为我存留，就是主——公义的审判者要在那一天回报给我的」 (提后 4:8)

κριτικός

(1)

ή，όν

(a)

56.23 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 （κρίνω[e]「审断法律案件」（56.20）的衍生词）具有审断法律案件的能力 能够判断；能够辨明；有能力审判 κριτικὸς ἐνθυμήσεων καὶ ἐννοιῶν καρδίας  ‘able to judge the desires and thoughts of people's hearts’  「它能判断人心中的欲望和意念。」 (来 4:12)

κρούω

(1)

(a)

19.12 物理的冲击力 击打，撞击 敲门向里面的人表示自己在门外 敲门 κρούετε καὶ ἀνοιγήσεται ὑμῖν  ‘knock and the door will be opened to you’  「敲门，就给你们开门。」 (太 7:7a) 如果直译 太 7:7 中的 κρούω，在一些语言中可能会导致误解，因为在某些地区只有小偷才会敲门。小偷敲门的目的是要确定房子里有没有人，当然，小偷听见里面有人就会马上逃跑。表示某人存在的更普遍的做法，可能是发出咳嗽声、拍手，或喊出某人的名字。

____________________________________________________

1 考虑到κρούω在太 7:7涉及沟通，因此可以把κρούω的这个意思归类在语义域33「沟通」，但因为κρούω的动作涉及物理冲击，所以列在语义域19这里。

κρύπτη

(1)

ης＜阴＞

(a)

28.78 知道 不可知的，秘密的 （κρυπτός「秘密的，隐藏的」28.69 的位置衍生词）秘密或隐藏的地方，通常不为人所知，可能指建在地面以下用来隐藏或贮存物件的地方 1 秘密的地方；隐藏的地方；地窖 Οὐδεὶς λύχνον ἅψας εἰς κρύπτην τίθησιν  ‘no one lights a lamp and then puts it in a secret place’  「没有人点了灯，把它放在隐蔽的地方」 (路 11:33)

____________________________________________________

1 κρύπτη指一个看不到的地方，因此也可以归类在语义域24「感官事件及状态」。

κρυπτός

(1)

(a)

28.69 知道 不可知的，秘密的 不能被人知道的，因为那一直都是保密的 秘密的；隐藏的；在暗处；不能被人知道的 οὐδὲν ... κρυπτὸν ὃ οὐ γνωσθήσεται  ‘there is nothing ... secret which will not be made known’  「隐藏的事也没有不被知道的。」 (太 10:26) 「没有任何事物」、「秘密的」（即「不知道的」）和「不被人知道」都是语义否定的用语。在许多语言中，翻译这种三重否定可能会有些困难。因此，太 10:26 最好译成「现在不知道的一切都将被人知道」。 有些语言通常把「秘密的」表达为「不知道的」或「不让人知道的」。

(b)

26.1 心理官能 ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ (ἄνθρωπος)  （习语，直译：隐藏的 [人]）包含智力、情感和灵性等方面的心理能力，对比于人存在的纯物质层面 内在的人；内在的生命；内心深处；在内心 ἀλλ᾽ ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ Ἰουδαῖος  ‘but he is a Jew who is one inwardly’ or ‘... in the heart’  「惟有内心作犹太人的才是真犹太人」 (罗 2:29) 在 罗 2:29，严格直译 ἀλλ ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ Ἰουδαῖος 可能会让人误以为仅仅指割礼的事实，而这个事实通常是不明显的。 有些语言很难把一个人的心理能力说成仅仅是「内在的东西」，而通常需要提到身体的一个特定器官，例如「心」、「肝」或「脾」。不过，有些语言可以把这种能力称为「站在里面的人」或「真正的人」，甚至是「另一个人」。 在 路 17:21，ἰδοὺ γὰρ ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν「看哪，上帝的国就在你们里面」中的短语 ἐντὸς ὑμῶν，可能与 ὁ ἔσω 和 ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ 两个短语所指的「里面的人」相同。在这个基础上，有些学者提出，短语 ἐντὸς ὑμῶν 可以解释为参与的可能性，因此译成「在你们的掌握中」。然而，路 17:21 中的短语 ἐντὸς ὑμῶν 似乎更应理解为空间的关系，例如译作「在你们中间」或「在你们当中」（见 83.9）。

(c)

28.75 知道 不可知的，秘密的 τὰ κρυπτά  不能让人知道的秘密内容 隐秘的信息；隐秘的知识；秘密 τὰ κρυπτὰ τῆς καρδίας αὐτοῦ φανερὰ γίνεται  ‘the secrets of his heart will be brought out in the open’  「他心里的隐情被显露出来」 (林前 14:25)

(d)

28.71 知道 不可知的，秘密的 ［参ἐν, ἐν, κρυφῇ, λάθρᾳ, σκοτία］ ἐν τῷ κρυπτῷ  不能被公众所知，但是被一些内部团体或直接相关的人所知的 秘密地；私下地；在暗中；暗地里 ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ  ‘so that your giving will be done secretly’  「好使你施舍可以在隐密中进行」 (太 6:4) οὐ φανερῶς ἀλλ᾽ [ὡς] ἐν κρυπτῷ  ‘not openly, but secretly’  「不是公开地去，而是隐密地去」 (约 7:10)

κρύπτω

(1)

(a)

21.12 危险，冒险，安全，拯救 安全，没有危险 ［参ὑπερασπίζω］ 藉隐藏使人或物得到安全或保护，在某些情况下，隐藏的目的是不要被人发现 保持安全；使受到保护；保护；隐藏 θησαυρῷ κεκρυμμένῳ ἐν τῷ ἀγρῷ  ‘a treasure hidden in the field’  「藏在田里的宝贝」 (太 13:44) ἔκρυψεν τὸ ἀργύριον τοῦ κυρίου αὐτοῦ  ‘he hid his masters money’  「把主人的银子埋藏了」 (太 25:18) καὶ ἡ ζωὴ ὑμῶν κέκρυπται σὺν τῷ Χριστῷ  ‘your life is kept safe with Christ’  「们的生命与基督一同隐藏」 (西 3:3) 由于 κρύπτω 还有「使看不见」的意思，因此有些学者相信，西 3:3 中这句话的意思是「你们的生命隐藏在基督里面」（见 24.30）。关于 κρύπτω 在 太 13:44 的另一种解释，见 24.29。

(b)

24.29 感官事件及状态 看 使某些东西不被人看见，目的是使那东西不会被发现 使看不见；隐藏；掩盖 θησαυρῷ κεκρυμμένῳ ἐν τῷ ἀγρῷ  ‘a treasure hidden in a field’  「藏在田里的宝贝」 (太 13:44) 关于 κρύπτω 在 太 13:44 的另一种解释，见 21.12。

(c)

24.30 感官事件及状态 看 使某些东西不被人看见（即隐藏起来），但目的是保管和保护那东西 隐藏；使看不见；使隐蔽和安全 ἡ ζωὴ ὑμῶν κέκρυπται σὺν τῷ Χριστῷ ἐν τῷ θεῷ  ‘your life has been hidden with Christ in God’  「你们的生命与基督一同藏在上帝里面。」 (西 3:3) 显然，西 3:3 中「你们的生命与基督一同藏在神里面」这句话，是强调信徒的真正生命不是物质的、可见的事物或发生的事情，而是属灵的事物，因此只有那些灵性蒙了光照或者关注属灵事物的人才能看到。关于 κρύπτω 在 西 3:3 的另一种解释，见 21.12。

(d)

28.79 知道 不可知的，秘密的 ［参καλύπτω, περικρύβω］ 使某事物不为人所知 1 隐藏；掩盖；隐瞒；躲藏 ὅτι ἔκρυψας ταῦτα ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν καὶ ἀπεκάλυψας αὐτὰ νηπίοις  ‘because you have hidden these things from the wise and learned and have revealed them to the unlearned’  「因为你向聪明、有学问的人所隐藏的事，却向没有学问的人启示出来。」 (太 11:25) 有些语言必须清楚地指明 太 11:25 中的使动关系，例如译成：「因为你向聪明、有学问的人隐藏这些事，而向没有学问的人显明出来」。在 太 11:25，νήπιος 是比喻没有学问的人。

____________________________________________________

1 28.79所含词汇的意思与ἐγκρύπτω（85.50）明显不同。在28.79，隐藏是为了避免人了解某物，而在85.50，隐藏的焦点是某物被放在某处，从而不再被人看到。

κρυσταλλίζω

(1)

(a)

2.47 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 （κρύσταλλος[a]「水晶」2.46 的衍生词）发光像水晶一样 像水晶一样发光；明亮地发光 ὡς λίθῳ ἰάσπιδι κρυσταλλίζοντι  ‘like a jasper shining clear as crystal’  「闪耀像碧玉宝石，光洁像水晶」 (启 21:11)

κρύσταλλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

2.46 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 ［参ὕαλος］ 一种非常坚硬和透亮的石英，通常是透明的 水晶 ἐνώπιον τοῦ θρόνου ὡς θάλασσα ὑαλίνη ὁμοία κρυστάλλῳ  ‘in front of the throne there was what looked like a sea of glass, clear as crystal’  「宝座前有一个如同水晶的玻璃海。」 (启 4:6) 「水晶」的对等译词常是一个描述性的短语，例如「闪耀的石头」或「闪闪发光的石头」或「像玻璃一样的石头」。翻译水晶时，必须要避免一些与钻石混淆的用语。 然而，有些学者认为 启 4:6 中的 κρύσταλλος 是指冰（参 2.11）。

(b)

2.11 自然物质 水 凝结的水 冰 ἔδειξέν μοι ποταμὸν ὕδατος ζωῆς λαμπρὸν ὡς κρύσταλλον  ‘showed me the river of the water of life, sparkling like ice’  「然后，天使把生命水的河指给我看，那条河明亮如水晶」 (启 22:1) κρύσταλλος 在 启 4:6 和 启 22:1 中（这词在《新约》仅出现在这两处经文）意思都可能是「水晶石」，而不是「冰」（参2.46）。 虽然在北极地区，人们对于不同种类的冰有着不同的称呼，但世界上很多地区并没有表示「冰」的词汇。有时人们会采用「变硬的水」等描述性短语；在某些语言中的做法，是从该地区的主流语言借用词汇。然而，在 启 4:6 和 启 22:1 中，焦点可以放在光亮的色泽，而不是在特定物质之上，从而将 λαμπρὸς ὡς κρύσταλλος 译作「那白得发光的」或「那亮白色的」。

κρυφαῖος

(1)

α，ον

(a)

28.72 知道 不可知的，秘密的 由于人们不知道而变得隐秘 在暗中；私下；在隐密中 καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυφαίῳ ἀποδώσει σοι  ‘and your Father who sees in secret will reward you’  「你父在隐秘中察看，必然赏赐你。」 (太 6:18)

κρυφῇ

(1)

(a)

28.71 知道 不可知的，秘密的 ［参ἐν, ἐν, κρυπτός, λάθρᾳ, σκοτία］ 不能被公众所知，但是被一些内部团体或直接相关的人所知的 秘密地；私下地；在暗中；暗地里 τὰ γὰρ κρυφῇ γινόμενα ὑπ᾽ αὐτῶν αἰσχρόν ἐστιν καὶ λέγειν  ‘it is really too shameful even to talk about the things they do in secret’  「他们暗中所做的，就是连提起来都是可耻的。」 (弗 5:12)

κτάομαι

(1)

(a)

57.58 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 取得并拥有某物 1 获得；取得；得到；买 Μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν  ‘do not acquire gold, silver, or bronze’  「不要带金、银、铜币」 (太 10:9) ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι  ‘I give a tenth of everything I gain’  「凡我所得的，都捐献十分之一」 (路 18:12)

(b)

21.20 危险，冒险，安全，拯救 使安全，没有危险 ［参ψυχή］ κτάομαι τὴν ψυχήν  （习语，直译：获得自己的灵魂，或：获得自己的性命）救自己脱离极大的危险或死亡 救自己；保护自己；保全自己的性命 ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τὰς ψυχὰς ὑμῶν  ‘by your steadfastness you will save yourselves’ or ‘stand firm and you will save yourselves’  「你们凭着坚忍，就必保全性命」或「你们要站立得稳，就必能救自己」 (路 21:19)

(c)

23.63 生理活动过程及状态 性关系 ［参σκεῦος］ σκεῦος κτάομαι  （习语，直译：拥有器皿）指性关系的委婉说法 性生活 τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι ἐν ἁγιασμῷ καὶ τιμῇ  ‘each one's sexual life should be holy and honorable’  「你们各人知道怎样用圣洁、尊贵控制自己的身体」或「你们各人的性生活要圣洁、尊贵」 (帖前 4:4) 在 帖前 4:4，σκεῦος 可以理解为自己的妻子（见 10.55），也可以理解为自己的身体，因此短语 τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι 可以译成「控制自己的身体」（见 8.6）。

____________________________________________________

1 在一些上下文中，κτάομαι指的是通过支付金钱来获得财产或利益，例如徒 8:20（τὴν δωρεὰν τοῦ θεοῦ ἐνόμισας διὰ χρημάτων κτᾶσθαι「你以为上帝的恩赐是可以用钱买的」），但κτάομαι本身没有买的意思，只是指获得；如果要论到购买，那么上下文必须指明是通过金钱来获得的。

κτῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.15 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 （κτάομαι「取得」57.58 的衍生词）拥有或持有的东西（通常是土地） 产业；财产；财物；财富；田产 ἦν γὰρ ἔχων κτήματα πολλά  ‘for he had many possessions’  「因为他的产业很多」 (太 19:22)

κτῆνος

(1)

ους＜中＞

(a)

4.6 动物 动物 较大型的驯养动物，主要指用来乘骑或运载货物的牲口 牲口；牲畜；牛 ἐπιβιβάσας δὲ αὐτὸν ἐπὶ τὸ ἴδιον κτῆνος  ‘he put the man on his own riding animal’  「扶他骑上自己的牲口」 (路 10:34) κτήνη τε παραστῆσαι  ‘and provided riding animals’  「预备坐骑」 (徒 23:24) κτήνη καὶ πρόβατα  ‘cattle and sheep’  「牲口、羊群」 (启 18:13) 在 林前 15:39 中（ἄλλη δὲ σὰρξ κτηνῶν, ἄλλη δὲ σὰρξ πτηνῶν, ἄλλη δὲ ἰχθύων「兽又是一样，鸟又是一样，鱼又是一样」），有人可能会认为，κτηνῶν 只是所有种类的动物的通称，但是考虑到这词在其他许多经文中的意思，它甚至在林前 15:39 中也可能是指大型家养动物。 基本上，翻译者必须使用符合特定上下文的表达方式。例如，在 徒 23:24 中应该译成「马」，在 路 10:34 中应该译作「驴」，在 启 18:13 中，κτήνη（κτῆνος 与 πρόβατα「羊」相对比）最好译成「牛」。

κτήτωρ

(1)

ορος＜阳＞

(a)

57.11 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 （κτάομαι「取得」57.58 的衍生词）拥有或持有产业的人 拥有……的人；所有者；持有者 ὅσοι γὰρ κτήτορες χωρίων ἢ οἰκιῶν ὑπῆρχον, πωλοῦντες  ‘those who were owners of fields or houses would sell them’  「凡是拥有田产或房屋的人，都卖掉了那些东西」 (徒 4:34)

κτίζω

(1)

(a)

42.35 执行，从事 制作，创造 ［参κτίσις］ 制造或创造以前不存在的东西 创造；创世（在《新约》中，这个词只用来描述上帝的创造作为） ἀποκεκρυμμένου ἀπὸ τῶν αἰώνων ἐν τῷ θεῷ τῷ τὰ πάντα κτίσαντι  ‘hidden through the past ages in God who created all things’  「历代以来隐藏在创造万物之上帝里」 (弗 3:9)

κτίσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

42.35 执行，从事 制作，创造 ［参κτίζω］ 制造或创造以前不存在的东西 创造；创世（在《新约》中，这个词只用来描述上帝的创造作为） θλῖψις οἵα οὐ γέγονεν τοιαύτη ἀπ᾽ ἀρχῆς κτίσεως  ‘trouble such as has not happened since the beginning of creation’ or ‘... the beginning when God created the world’  「自从上帝创造万物直到如今，从没有这样的灾难」 (可 13:19)

(b)

42.38 执行，从事 制作，创造 ［参κτίσμα］ 被创造出来的东西 生物；万有；受造之物 ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα  ‘they worshiped what has been created instead of the one who created’  「他们敬奉被造之物，而不敬奉造物之主」 (罗 1:25)

(c)

1.4 地理物体及特徵 宇宙，万物 宇宙，上帝创造的成果 宇宙；创造；受造之物 τῇ γὰρ ματαιότητι ἡ κτίσις ὑπετάγη  ‘for the creation was condemned to become worthless’  「因为受造之物屈服在虚空之下」 (罗 8:20) κτίσις[c] 可以理解为动词 κτίζω「创造」（42.35）的衍生词，所指的是上帝创造作为的结果。然而，在许多语境中，创造的过程不再是中心，焦点是整个实体宇宙。在某些语言中，最佳的表达方法是把宇宙描述为「世界和其中的一切事物」，甚或说「所有存在的事物。」

(d)

42.39 执行，从事 制作，创造 （κτίζω「创造」42.35 的衍生词）人类制造出来的制度或社会架构 制度；架构 Ὑποτάγητε πάσῃ ἀνθρωπίνῃ κτίσει διὰ τὸν κύριον  ‘be subject to every human institution on account of the Lord’  「你们为主的缘故，要顺服人的一切制度」 (彼前 2:13) 在 彼前 2:13，κτίσις 可能有「受权机构」的含义。在这段经文中甚至可以把 κτίσις 译成「权威」或「掌权者」（比较 κτίσις[e]，37.43）。

(e)

37.43 控制，管理 运用权力 已建立的权柄，暗示这种权柄已经建立或形成 权柄；掌权者 Ὑποτάγητε πάσῃ ἀνθρωπίνῃ κτίσει διὰ τὸν κύριον  ‘for the sake of the Lord, submit yourselves to every human authority’  「为了主的缘故，你们要顺从人间的掌权者」 (彼前 2:13a) 「人类掌权者」可以译为「每一个有权统治的人」。关于 κτίσις 在 彼前 2:13 中的另一种解释，见 42.39。

____________________________________________________

1 κτίσις在彼前 2:13中的意思并不确定。由于所指对象非常含糊，所以学者的意见存在严重分歧。

κτίσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

42.38 执行，从事 制作，创造 ［参κτίσις］ 被创造出来的东西 生物；万有；受造之物 ἀπέθανεν τὸ τρίτον τῶν κτισμάτων τῶν ἐν τῇ θαλάσσῃ  ‘a third of the creatures of the sea died’  「海里的生物死了三分之一」 (启 8:9)

κτίστης

(1)

ου＜阳＞

(a)

42.40 执行，从事 制作，创造 （κτίζω 「创造」42.35 的衍生词）施行创造的那一位 创造者；造物主 πιστῷ κτίστῃ παρατιθέσθωσαν τὰς ψυχὰς αὐτῶν  ‘they should entrust themselves completely to their Creator’  「把自己的生命交托给那位信实的创造者。」 (彼前 4:19)

κυβεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.157 道德伦理素质及相关行为 误导，引入歧途，欺骗 狡猾地欺骗（κυβεία 直译为抛骰子） 诡计；狡诈 τῆς διδασκαλίας ἐν τῇ κυβείᾳ τῶν ἀνθρώπων  ‘of the teaching given through the trickery of people’  「人所编造巧妙的诡计」 (弗 4:14)

κυβέρνησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

36.3 引导，管教，跟从 引导，引领 （κυβερνάω「驾驶船只，引导」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）领导的能力 带领；领导；治理；管理 ἔπειτα χαρίσματα ἰαμάτων, ἀντιλήμψεις, κυβερνήσεις  ‘then those who have the gift of healing, or of helping others, or of leadership’  「再次是医病的恩赐，帮助人的，治理事的」 (林前 12:28) 在某些语言中，「领导的恩赐」可以表达为「能够带领别人」或「能够使别人跟从」。

κυβερνήτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

54.28 海上活动 指挥船只的人 船长；掌舵的；舵手 ὁ δὲ ἑκατοντάρχης τῷ κυβερνήτῃ καὶ τῷ ναυκλήρῳ μᾶλλον ἐπείθετο ἢ τοῖς ὑπὸ ∏αύλου λεγομένοις  ‘the army officer was more convinced by what the captain and the owner of the ship said, than by what Paul said’  「但百夫长信从船长和船主，不信保罗所说的。」 (徒 27:11) 在一些语言中，「船长」可以简单地译成：「船上的首领」，或「向水手发命令的人」。

κυκλεύω

(1)

(a)

15.147 线性运动 绕着走，围绕 ［参κυκλόω, περικυκλόω］ 以包围物体的方式移动1 包围；围绕 ἐκύκλευσαν τὴν παρεμβολὴν τῶν ἁγίων καὶ τὴν πόλιν τὴν ἠγαπημένην  ‘they surrounded the camp of the people of God and the beloved city’  「围住圣徒的营与蒙爱的城」 (启 20:9)

____________________________________________________

1 περικυκλόω的语气可能比κυκλόω[b]和κυκλεύω更为强烈，强调被包围起来的事实。

κυκλόθεν

(1)

(a)

83.19 空间的位置 在周围，在附近，在外面 ［参κύκλῳ］ 完全围住某个区域或物体的位置 在……周围；在……四周 ἶρις κυκλόθεν τοῦ θρόνου  ‘around the throne there was a rainbow’  「有彩虹围着宝座」 (启 4:3) κυκλόθεν τοῦ θρόνου θρόνους εἴκοσι τέσσαρες  ‘in a circle around the throne were twenty-four other thrones’  「宝座的周围又有二十四个座位」 (启 4:4)

(b)

83.22 空间的位置 在周围，在附近，在外面 在三维物体的全部外表面上的位置 在……外面 κυκλόθεν καὶ ἔσωθεν γέμουσιν ὀφθαλμῶν  ‘they were covered with eyes on the outside and on the inside’  「里面外面都长满了眼睛」 (启 4:8)

κυκλόω

(1)

(a)

15.146 线性运动 绕着走，围绕 绕着物体移动 绕着走 τὰ τείχη Ἰεριχὼ ἔπεσαν κυκλωθέντα ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας  ‘the walls of Jericho fell, having been gone around for seven days’  「绕着耶利哥城走了七天以后，城墙倒塌了。」 (来 11:30) 要严格直译 来 11:30 的希腊文可能十分困难，因为涉及动作的时候，通常需要采用主动的动词形式，以明确指明绕行的是什么实体。因此，这句子最好翻译为：「以色列人围绕耶利哥城的城墙七天，城墙就倒塌了」。

(b)

15.147 线性运动 绕着走，围绕 ［参κυκλεύω, περικυκλόω］ 以包围物体的方式移动1 包围；围绕 ἐκύκλωσαν οὖν αὐτὸν οἱ Ἰουδαῖοι  ‘so the Jews surrounded him’  「犹太人围着他」 (约 10:24)

____________________________________________________

1 περικυκλόω的语气可能比κυκλόω[b]和κυκλεύω更为强烈，强调被包围起来的事实。

κύκλῳ

(1)

(a)

83.19 空间的位置 在周围，在附近，在外面 ［参κυκλόθεν］ 完全围住某个区域或物体的位置 在……周围；在……四周 περιβλεψάμενος τοὺς περὶ αὐτὸν κύκλῳ καθημένους  ‘looking around at those seated around him in a circle’  「环视那周围坐着的人」 (可 3:34) Καὶ περιῆγεν τὰς κώμας κύκλῳ  ‘then he went to the villages around there’  「走遍周围的乡村」 (可 6:6) κύκλῳ τοῦ θρόνου  ‘in a circle around the throne’  「宝座的周围」 (启 4:6)

κυλισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

16.17 非线性运动 物体来回滚动的运动1 打滚 Ὗς λουσαμένη εἰς κυλισμὸν βορβόρου  ‘a pig that has been washed goes back to roll about in the mud’  「猪洗干净了，又到污泥里去打滚。」 (彼后 2:22) 很少有某种语言使用同一个词汇或者相关联的词汇，来兼指一个人因癫痫发作而滚动，以及一头猪在泥沼中打滚。前者是混乱、失控的，而后者是有目的、动作比较缓慢的。

____________________________________________________

1 当然，一个物件不可能滚动而没有某种空间上的运动；然而，这里的焦点不是一个物件以滚动的方式从一处到另一处的线性运动，焦点只是在运动本身，和空间中的任何运动都是无关的。

κυλίω  (κυλίομαι)

(1)

(a)

16.17 非线性运动 物体来回滚动的运动1 打滚 πεσὼν ἐπὶ τῆς γῆς ἐκυλίετο ἀφρίζων  ‘he fell on the ground and rolled around, foaming at the mouth’  「倒在地上打滚，口吐白沫」 (可 9:20) 很少有某种语言使用同一个词汇或者相关联的词汇，来兼指一个人因癫痫发作而滚动，以及一头猪在泥沼中打滚。前者是混乱、失控的，而后者是有目的、动作比较缓慢的。

____________________________________________________

1 当然，一个物件不可能滚动而没有某种空间上的运动；然而，这里的焦点不是一个物件以滚动的方式从一处到另一处的线性运动，焦点只是在运动本身，和空间中的任何运动都是无关的。

κυλλός

(1)

ή，όν

(a)

23.176 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 由于某种缺陷造成的一个或多个肢体的残障，尤指腿或脚 残疾的；肢体伤残的 προσῆλθον αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἔχοντες μεθ᾽ ἑαυτῶν χωλούς, τυφλούς, κυλλούς, κωφούς  ‘large crowds came to him bringing with them the lame, the blind, the crippled, and the dumb’  「有一大群人来到他那里，把瘸腿的、瞎眼的、残疾的、哑的」 (太 15:30)

κῦμα

(1)

τος＜中＞

(a)

14.25 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 ［参κλύδων］ 水面上移动的海脊或一连串的浪涌 波浪；波涛；浪涌 ὥστε τὸ πλοῖον καλύπτεσθαι ὑπὸ τῶν κυμάτων  ‘so that the waves were breaking right over the boat’ (literally ‘so that the boat was covered by the waves’)  「浪涛掩盖了船」 (太 8:24)

κύμβαλον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.94 人工制品 乐器 敲击乐器，由两个金属圆盘组成，互相撞击以发出尖锐的碰撞声 钹 γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον  ‘I have become a noisy brass gong or clanging cymbals’  「我就成为鸣的锣、响的钹一般。」 (林前 13:1) 在许多语言中，κύμβαλον 的对应译词是一个短语，如：「响亮的金属」等。

κύμινον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.25 植物 树木以外的植物 可能是一种与胡萝卜同科的植物，拉丁语学名：Cuminum cyminum；从底部分枝，有相似的叶子和花，但种子气味较浓烈；每年种植和收割，高度可达 50-60 厘米；种子用于烹饪和医药 孜然芹果（见 {D:3.22}） 在翻译「孜然芹果」，以及ἄνηθον「茴香」、πήγανον「芸香」和ἡδύοσμον「薄荷」时，明智的做法大概是借用一个词，同时加上分类词，例如「一种称为孜然芹果的调味香草」。

κυνάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.35 动物 动物 比较细小的浅棕色家畜，以生活垃圾、动物尸体甚至排泄物为食；拉丁语学名：Canis familiaris putiatini；令人联想到各种污秽、侵略、贪婪和地位低微（κύων[a]「狗」4.34 的指小词，但在《新约》中，这种指小的含义可能已经不存在，但人仍然有这种情感或感觉，因此经文所指的大概是一只家犬） 家犬，小狗 τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης  ‘the dogs eat the crumbs falling from the table’  「小狗也吃……桌上掉下来的碎屑。」 (太 15:27)

Κύπριος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.509 人名及地名 地名 （Κύπρος「塞浦路斯」93.510 的衍生词）塞浦路斯的本地人 塞浦路斯人；《和》居比路人

Κύπρος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.510 人名及地名 地名 小亚细亚南海岸外的一个海岛 塞浦路斯；《和》居比路

κύπτω

(1)

(a)

17.29 姿势及与姿势有关的事件 弯身，挺直 屈身至弯腰的姿势 弯下身子；弯腰 οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ  ‘I am not good enough to bend down and untie his sandals’  「我就是弯腰给他解鞋带也不配。」 (可 1:7)

Κυρηναῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.511 人名及地名 地名 （Κυρήνη「古利奈」93.512 的衍生词）古利奈的本地人，出生或住在该地的人 古利奈人；《思》基勒乃人

Κυρήνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.512 人名及地名 地名 北非的一个港口城市 古利奈；《思》基勒乃

Κυρήνιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.223 人名及地名 人名 叙利亚省的总督 居里扭；《思》季黎诺

κυρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

87.54 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 称呼或谈及某个妇女时使用的尊称 太太；夫人 Ὁ πρεσβύτερος ἐκλεκτῇ κυρίᾳ καὶ τοῖς τέκνοις αὐτῆς  ‘the elder (writes) to you, dear lady, and to your children’  「作长老的写信给……夫人和她的儿女」 (约贰 1:1) 约贰 1:1 中的 κυρία 可能是把教会称为太太。

κυριακός

(1)

ή，όν

(a)

12.10 超自然生物及力量 超自然生物 （κύριος[a]「主」12.9 的衍生词）与主有关的 属于主的；主的 ∑υνερχομένων οὖν ὑμῶν ἐπὶ τὸ αὐτὸ οὐκ ἔστιν κυριακὸν δεῖπνον φαγεῖν  ‘when you meet together as a group, you do not come to eat the Lord's Supper’  「你们聚会的时候，不是在吃主的晚餐」 (林前 11:20) 严格直译「主的晚餐」可能仅仅意指「主吃的晚餐」，暗示没有其他人参与其中。因此，在某些语言中，这用语也许需要翻译为：「由主主持的晚餐」，或「主为门徒预备的晚餐」，或「主与跟从他的人一起吃的晚餐」。

κυριεύω

(1)

(a)

37.50 控制，管理 管理，统治 ［参κατακυριεύω］ 统治或管辖，在某些语境中有耍威风的含义1 统治；管辖；治理；辖制 Οἱ βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν κυριεύουσιν αὐτῶν  ‘the kings of this world (literally ‘of the nations’) reign over them’  「世上的君王管辖他们」（直译：「列国的君王管辖他们」） (路 22:25)

____________________________________________________

1 κατακυριεύω[a]的语气可能比κυριεύω更为强烈，但是无法根据新约用法来确定这一点。

κύριος

(1)

ου＜阳＞

(a)

12.9{N:001} 超自然生物及力量 超自然生物 （上帝和基督的头衔）对人类行使超自然权力的那一位（另见 37.51） 主；统治者；指挥者 ἄγγελος κυρίου κατ᾽ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ  ‘the angel of the Lord appeared to him in a dream’  「主的天使在梦中向他显现」 (太 1:20) χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡμῶν καὶ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘grace to you and peace from God our Father and the Lord Jesus Christ’  「愿恩典、平安从上帝我们的父和主耶稣基督临到你们」 (林前 1:3) 意义等同于「主」的词，最常见的是意为「酋长」或「领导者」的术语，但通常不能直接采用为「上帝」的头衔。不过，翻译者可以把这样的用词，与指称「上帝」的术语结合，采用意为「我们的领导者上帝」或「我们的酋长上帝」的短语。在某些语言中，表示「主」的术语与意为「指挥」或「命令」的动词相关，因此，「主」被翻译为「指挥我们的那一位」，而与「上帝」一词结合之后，可以形成一个短语，如「上帝，那位指挥我们的」。

(b)

57.12 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 拥有和控制财产（特别是仆人和奴隶）的人，具有重要的辅助语义成分，暗示这个人的地位高、受尊敬 拥有……的人；主人；主 λυόντων δὲ αὐτῶν τὸν πῶλον εἶπαν οἱ κύριοι αὐτοῦ πρὸς αὐτούς  ‘as they were untying the colt, its owners spoke to them’  「他们解开驴驹的时候，主人问他们」 (路 19:33) οὐκ ἔστιν δοῦλος μείζων τοῦ κυρίου αὐτοῦ  ‘no slave is greater than his master’  「没有奴仆大过他的主人」 (约 13:16) κύριος πάντων ὤν  ‘(even) though he is owner of everything’  「虽然是所有产业的主人」 (加 4:1)

(c)

37.51 控制，管理 管理，统治 统治别人或对别人行使权力的人 统治者；主人；主 Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν  ‘no one can serve two masters’  「一个人不能服侍两个主」 (太 6:24) 关于 κύριος 作为上帝或基督的一个称号，见 12.9。

(d)

87.53 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 称呼或谈及一个男性时所使用的尊称 先生 οἱ δοῦλοι τοῦ οἰκοδεσπότου εἶπον αὐτῷ, Κύριε, οὐχὶ καλὸν σπέρμα ἔσπειρας ἐν τῷ σῷ ἀγρῷ;  ‘the landowners servants said to him, Sir, was it not good seed you sowed in your field?’  「地主的仆人进前来对他说：『主人，你不是撒好种在田里吗？』」 (太 13:27)

(e)

87.56 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参πίπτω, στήκω］ τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  （习语，直译：他或站稳或跌倒，都只在乎他自己的主人；可能是一句耳熟能详的格言）一个人能否保持自己的地位或与主人的关系，取决于主人的判断或评价 尊荣或羞辱取决于所服事的人 τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  ‘it is up to his own master whether a person stands or falls or only his master decides whether he stands or falls’ or ‘... succeeds or fails’ or ‘... is honored or disgraced’  「他或站稳或跌倒，都不过是他自己主人的事」或「他或站稳或跌倒，只有他的主人能决定」或「……成功或失败……」或「……受尊荣或被羞辱……」 (罗 14:4)

____________________________________________________

1 这个语义域中的词项12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的头衔。作为头衔，这些词汇所指的对象就是θεός[a]，但是各自具有独特的意思，在具体的上下文对所指对象进行了合理的限定。

κυριότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

37.52 控制，管理 管理，统治 （κύριος[c]「统治者」37.51 的衍生词）超自然的统治力量 统治力量；掌权者 εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες εἴτε ἀρχαὶ εἴτε ἐξουσίαι· τὰ πάντα δι᾽ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται  ‘whether rulers or ruling powers or supreme rulers or authorities, all these were created through him and for him’  「有权位的、统治的，或是执政的、掌权的，一概都是藉着他为着他造的。」 (西 1:16) 人们普遍认为，西 1:16（以及 弗 1:21）中的 θρόνοι, κυριότητες, ἀρχαί 和 ἐξουσίαι 等词是指超自然的宇宙力量，无论是天使还是魔鬼（见 12.44）；然而，这些词也有可能是指人类的统治者。

(b)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［参ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, πνευματικός］ （超自然掌权者的头衔）一种超自然的势力，负责控制人类的命运和活动 执政者；掌权者；有能者；统治者；邪恶势力 ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καὶ κυριότητος  ‘(Christ rules) above all rulers, authorities, powers, and forces’  「远超越一切执政的、掌权的、有权能的、统治的」 (弗 1:21) 对于圣经中提到的各种超自然力量和势力，有些学者相信，根据新柏拉图学派有九种超自然力量、分为三个层级、每层有三种力量的说法，人们有可能重建，至少是一部分，这些超自然力量和势力所代表的层级。然而，新约的术语和用法并不适宜做这样的分类；而且，要确定这些超自然势力和力量有什么显着的差异，即使并非不可能，也是困难的。 在 弗 1:21 的情况中，有些学者认为当中的术语是既指超自然的领域，也指人类的领域，因此是强调基督的完全统治。考虑到古代世界的人所持有的观念，这在很大程度上被认为是有理的，因为各种世俗力量被认为是反映了相应的超自然力量。 在大多数情况下，翻译者都尽力用不同的词汇去翻译不同的术语，例如：把 ἐξουσία 翻译为「掌权的」；δύναμις 翻译为「有能的」；κυριότης 翻译为「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短语，则翻译为「天空属灵气的恶魔」。然而，许多语言中没有足够词汇去指称不同种类的力量、权柄和势力，并用来描述这些超自然的、非人格的力量。于是，有些译者就简单用一个短语来表达，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在术语和短语之间做一些词汇区分，当然应该这样做，但是在许多上下文中，这种区分是不可能做到的。因此，如果要使读者更好地明白相关经文的含义，就可能需要在旁注做一些解释。 在某些情况下，稍微意译的表达可以带出当中的一些意义。例如：在某些语言中，弗 2:2 被翻译为：「那时，你们被管辖这世界的灵控制了你们应有的生活方式，行事为人顺从那空中势力的掌权者，就是现今在那些叛逆上帝的人心中运行的邪灵。」

κυρόω

(1)

(a)

76.18 能力，力量 授予某物能力或力量 给予力量；使生效；确认 κεκυρωμένην διαθήκην οὐδεὶς ἀθετεῖ  ‘no one sets aside an agreement which has been put into force’ or ‘no one sets aside a covenant which has been validated’  「人所立的约，一旦生效，就谁也不能废除或增订」 (加 3:15) 在一些语言中，为了表达 加 3:15 中这个短语的意思，可能需要具体说明相关的协议安排，例如：「当人已经签订协议，就没有人能忽视它」，或「如果协议已经确认，任何人都不能说它不存在」，在一些语言中或者可以表达为：「如果协议已经打上结，任何人都不能解开」。

(b)

70.6 实在的，不实在的 使某人认识到某事的真实性 表明某事是真实的；使某事成真 διὸ παρακαλῶ ὑμᾶς κυρῶσαι εἰς αὐτὸν ἀγάπην  ‘therefore, I urge you to show that your love for him is real’ or ‘... that you actually do love him’  「所以，我劝你们，要向他表明你们的爱心是真的」或「……你们真的爱他」 (林后 2:8)

κύων

(1)	κυνός，＜间受＞＜复＞κυσί＜阳＞

(a)

4.34 动物 动物 比较细小的浅棕色家畜，以生活垃圾、动物尸体甚至排泄物为食；拉丁语学名：Canis familiaris putiatini；令人联想到各种污秽、侵略、贪婪和地位低微 狗 οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἐπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ  ‘the dogs would come and lick his sores’  「狗来舔他的疮」 (路 16:21) 在《新约》以外的希腊文中，κύων 可以是阳性或阴性，而复数形式可指公狗和母狗。

(b)

88.122 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 （κύων[a]「狗」4.34 的引申喻意）特别坏的人，也许特指那些嘲弄圣物的人 坏人；犬类；狗 Βλέπετε τοὺς κύνας  ‘beware of the dogs’  「应当防备犬类」 (腓 3:2) 腓 3:2 中的 κύων 也可以解作「性变态者」（见 88.282）。 「狗」一词在不同的语言中可能有大不相同的含义。例如，有些语言称人为「狗」可能是称赞他忠心，但是在另外一些语言中可能是指性行为混乱。

(c)

88.282 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 （κύων[a]「狗」4.34 的引申喻意）性变态者或性滥交者 性变态者 ἔξω οἱ κύνες καὶ οἱ φάρμακοι καὶ οἱ πόρνοι  ‘but outside are the perverts, those who practice magic, and the immoral’  「城外有犬类、行邪术的、淫乱的」 (启 22:15) 在 启 22:15 中，κύων 也可能是指「邪恶的人」，即极其轻视圣洁事物的人，这个意思与 太 7:6 中的习语的含意很相似（见 88.122）。

κῶλον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.8 身体、身体各部分及身体的产物 身体 人的尸体，尤指仍未埋葬的 1 尸体；尸首 ὧν τὰ κῶλα ἔπεσεν ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘whose dead bodies fell in the wilderness’  「他们陈尸荒野！」 (来 3:17) 虽然在 来 3:17 中，希腊文本的字面意思是「尸首倒在旷野的人」，但按照字面翻译这个短语通常会出现错误，因为这说法可能暗示人们在仍然站着的时候死去，倒下的只是他们的尸体。更自然的说法是：「他们死在旷野」或「他们死后尸体躺在旷野」。

____________________________________________________

1 在早期的希腊语中，κῶλον是指肢体，但是在《新约》中，该词仅仅以复数形式出现，意指尸体。

κωλύω

(1)

(a)

13.146 是，变成，存在，发生 发生 ［参διακωλύω］ 使某事不会发生 1 阻止；拦阻 Ἄφετε τὰ παιδία καὶ μὴ κωλύετε αὐτὰ ἐλθεῖν πρός με  ‘let the children come to me and do not prevent them’  「让小孩子到我这里来，不要阻止他们」 (太 19:14) Μήτι τὸ ὕδωρ δύναται κωλῦσαί τις τοῦ μὴ βαπτισθῆναι τούτους  ‘can anyone forbid water from being used in baptizing these?’ or ‘can anyone prevent these from being baptized by water?’  「谁能阻止用水给他们施洗呢」 (徒 10:47)

____________________________________________________

1 διακωλύω的语气可能比κωλύω更为强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

κώμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

1.92 地理物体及特徵 人口集中的地区 较不重要的人口集中地区（对比于 πόλις[b]「城市」，1.89) 乡村 ἐξήνεγκεν αὐτὸν ἔξω τῆς κώμης  ‘he led him outside of the village’  「领他到村外」 (可 8:23)

(b)

11.62 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 一个村子的居民 1 村子的人 πολλάς τε κώμας τῶν ∑αμαριτῶν εὐηγγελίζοντο  ‘they announced the good news to people in many villages of the Samaritans’  「在撒玛利亚人的许多村庄里传扬福音。」 (徒 8:25) 在中文和英语当中，「向一个城镇传扬福音」或「向一个村庄传扬福音」的说法是完全可以接受的。然而，在某些语言中，这样说是不行的，因为传扬福音的对象必须是人，而不可以是一个地方或地区。

____________________________________________________

1 在τόπος[f]（11.59）、πόλις[c]（11.61）、κώμη[b]（11.62）和χώρα[e]（11.64）等字词中，翻译者应预期当中存在着某些自动语义法则；根据这些法则，「居民」的意思可以通过地名的转喻而来。然而，这种转喻并非普遍存在，所以这里列出了各种不同的意思，旨在给翻译者提供实用的指导。相同的问题也见于太 3:5中的Ιεροσόλυμα「耶路撒冷」、Ἰουδαία「犹太地」和περίχωρος「地区」。

κωμόπολις

(1)

εως＜阴＞

(a)

1.91 地理物体及特徵 人口集中的地区 就官方法律地位或宪法而言，是与 κώμη（1.92）相若的城市， 乡镇 Ἄγωμεν ἀλλαχοῦ εἰς τὰς ἐχομένας κωμοπόλεις  ‘let us go elsewhere to the nearby towns’  「让我们往别处去，到邻近的乡村」 (可 1:38)

κῶμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.287 道德伦理素质及相关行为 酗酒 ［参πότος］ 宴饮派对，通常会无节制地饮酒和进行不道德的行为 狂欢；宴乐 ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις  ‘let us conduct ourselves properly as people who live in the light of day; no orgies, no drunkenness’  「我们要行事端正，好像在白昼中那样：不可荒宴、醉酒」 (罗 13:13)

κώνωψ

(1)

ωπος＜阳＞

(a)

4.48 动物 昆虫 细小的飞虫；吸食人类和动物的血；被视为害虫 蚋；蠓；蚊 διϋλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες  ‘straining out a gnat but swallowing a camel’  「把蚊虫滤出来，却把骆驼吞下去」 (太 23:24) 太 23:24 中提到的液体过滤是遵照《利未记》11 章的规定，那里指出蠓虫是最小的不洁生物，骆驼是最大的不洁生物。 κώνωψ 在《新约》中只出现了一次，可以译成任何一种可能会落入饮料中，因此必须滤掉的小飞虫。

Κώς

(1)	Κῶ，＜直受＞Κῶ＜阴＞

(a)

93.513 人名及地名 地名 爱琴海中的一个岛屿 哥士；《思》科斯

Κωσάμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.224 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，以摩当的儿子 哥桑；《思》科散

κωφός

(1)

ή，όν

(a)

33.106 沟通 说话，谈话 ［参ἄλαλος, ἄφωνος］ 指无法言语或说话 哑的；无声的；不能言语；不会说话 ἦν ἐκβάλλων δαιμόνιον [καὶ αὐτὸ ἦν] κωφόν  ‘he drove out a demon that could not talk’  「赶出一个使人哑的鬼」 (路 11:14)

(b)

24.68 感官事件及状态 听 听不见声音的 耳聋的；聋的；聋子 φέρουσιν αὐτῷ κωφὸν  ‘they brought him a man who was deaf’  「把一个耳聋……的人带到他面前」 (可 7:32) 有些语言用习语来表达「耳聋」，例如：「他的耳朵关上了」，或「他没有耳朵」，或「他的耳朵是石头」。

λαγχάνω

(1)

(a)

57.127 拥有，转移，交换 接受 得到、领受，暗示过程与上帝的旨意或恩宠有关 得到；领受 ἔλαχεν τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης  ‘he received a share in this ministry’  「在这服事的工作上领受了一份」 (徒 1:17) τοῖς ἰσότιμον ἡμῖν λαχοῦσιν πίστιν ἐν δικαιοσύνῃ τοῦ θεοῦ ἡμῶν καὶ σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘to those who through the righteousness of our God and Savior Jesus Christ have received a faith as precious as ours’  「那因我们的上帝和救主耶稣基督的义，与我们一同领受宝贵信心的人」 (彼后 1:1) 徒 1:17 和 彼后 1:1 中的 λαγχάνω 也可以理解为上帝拣选的过程，因此可以译成「被选中获得」。

(b)

30.104 思考 选择，拣选，宁取 抽签决定，很可能是通过使用做了记号的小石头或陶器碎片来进行 抽签决定；用赌博来决定 Μὴ σχίσωμεν αὐτόν, ἀλλὰ λάχωμεν περὶ αὐτοῦ τίνος ἔσται  ‘let us not tear it, but let us throw lots to determine to whom it will belong’  「不要撕开衣服，我们抽签决定，谁抽中就是谁的」 (约 19:24) 对于这种上下文，「抽签」在一些语言中最接近的译词是「赌博」。

(c)

30.106 思考 选择，拣选，宁取 通过抽签决定选出，可能暗示这种做法反映上帝的选择 抽签决定；通过抽签被拣选 ἔλαχεν τοῦ θυμιᾶσαι εἰσελθὼν εἰς τὸν ναὸν τοῦ κυρίου  ‘he was selected by lot to go into the sanctuary of the Lord to offer incense’  「按照抽签的结果，他得以进入主的圣殿上香」 (路 1:9)

Λάζαρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.225a 人名及地名 人名 马利亚[b] 和马大的兄弟 拉撒路；《思》拉匝禄

(b)

93.225b 人名及地名 人名 一个比喻中的乞丐 拉撒路；《思》拉匝禄

λάθρᾳ

(1)

(a)

28.71 知道 不可知的，秘密的 ［参ἐν, ἐν, κρυπτός, κρυφῇ, σκοτία］ 不能被公众所知，但是被一些内部团体或直接相关的人所知的 秘密地；私下地；在暗中；暗地里 καὶ νῦν λάθρᾳ ἡμᾶς ἐκβάλλουσιν  ‘and now they want to send us away secretly’  「现在，他们想把我们偷偷地送走」 (徒 16:37)

λαῖλαψ

(1)

απος＜阴＞

(a)

14.6 自然界的事件及状态 风 ［参θύελλα］ 突然而猛烈的阵风，通常从不同方向吹来 1 暴风；旋风；飑 γίνεται λαῖλαψ μεγάλη  ‘a strong wind blew up’  「狂风大作」 (可 4:37) 许多语言都需要使用特定的词汇，来表示一种导致水面翻起波浪或风暴的强风。例如英文词汇的 “squall” 和中文词汇中的「飑」或「暴风」；这是指急骤但强烈的大风，足以在水面引起汹涌的大波浪。

____________________________________________________

1 θύελλα和λαῖλαψ很可能在风的突发性或风力方面有所不同。在《新约》以外的一些上下文中，λαῖλαψ所指的风似乎比θύελλα更强，但并不能确定，而对《新约》来说，没有办法确定两词是否有此区别。

λακάω

(1)

(a)

19.30 物理的冲击力 裂开，撕破 爆裂，可能由于内部压力 爆裂 ἐλάκησεν μέσος  ‘he burst open in the middle’ or ‘his belly burst open’  「他的肚腹爆裂」 (徒 1:18)

λακτίζω

(1)

(a)

39.19 敌意，冲突 抵抗 ［参πρός］ πρὸς κέντρα λακτίζω  （习语，直译：用脚踢有刺的棒子）反抗权威以至于对自己造成伤害或痛苦 因反抗一个人或一项命令而使自己受伤害 ∑αούλ, τί με διώκεις; σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν  ‘Saul, why are you persecuting me? You are hurting yourself by your resistance’  「扫罗！扫罗！你为什么迫害我？你用脚踢刺棒是自找苦吃！」 (徒 26:14)

λαλέω

(1)

(a)

33.70 沟通 说话，谈话 说话或交谈，可能暗示较多非正式的用法（但《新约》经文没有清楚、一致地显示出来） 说话；讲；交谈；告诉 ἐλάλησεν αὐτοῖς πολλὰ ἐν παραβολαῖς  ‘he used parables to tell them many things’ or ‘he spoke to them about many things using parables’  「他用比喻对他们讲了许多话」 (太 13:3) Τότε ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησεν τοῖς ὄχλοις καὶ τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ  ‘then Jesus spoke to the crowds and to his disciples’  「耶稣对众人和门徒讲论」 (太 23:1)

(b)

33.91 沟通 说话，谈话 ［参οὖς, πρός］ πρὸς τὸ οὖς λαλέω  （习语，直译：说到耳中）悄声说话，对象大概只限于某些听众 耳语；私语；悄声说 ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you have whispered in the inner room will be shouted from the housetops’  「在内室里说的耳语，要在房顶上公开宣布」 (路 12:3) 关于短语 πρὸς τὸ οὖς 的另一种理解，见 28.73。

λαλιά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

33.101 沟通 说话，谈话 ［参γλῶσσα, στόμα］ （λαλέω「说，讲」{33.70} 的衍生词）所说的话 所说的话；言语 Οὐκέτι διὰ τὴν σὴν λαλιὰν πιστεύομεν, αὐτοὶ γὰρ ἀκηκόαμεν  ‘we believe now, not because of what you said, but because we ourselves have heard him’  「现在我们信，不是因为你的话，而是因为我们亲自听见了」 (约 4:42)

(b)

33.102 沟通 说话，谈话 特殊的说话方式 口音；说话方式 ἡ λαλιά σου δῆλόν σε ποιεῖ  ‘the way you speak gives you away’ or ‘your accent makes it clear who you are’  「你说话的方式把你暴露了」或「你的口音把你暴露出来了」 (太 26:73)

λαμά  (λεμα, λεμά)

(1)

λεμα

(a)

89.38 关系 原因及／或理由 ［参ἱνατί, πόθεν］ （亚兰语）表达对原因的疑问；音译「拉马」 为什么；为何 Ηλι ηλι λεμα σαβαχθανι;  ‘my God, my God, why have you forsaken me?’  「我的上帝！我的上帝！为什么离弃我？」 (太 27:46)

λαμβάνω

(1)

(a)

18.1 连接 抓紧，抓住 ［参δέχομαι］ 使用或不用武力抓住某物或某人 握住；抓住；夺取 λαβόντες αὐτὸν ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος καὶ ἀπέκτειναν  ‘so they grabbed him, threw him out of the vineyard, and killed him’  「于是他们拿住他，把他扔出葡萄园外，杀了」 (太 21:39) εἴπας δὲ ταῦτα καὶ λαβὼν ἄρτον εὐχαρίστησεν τῷ θεῷ ἐνώπιον πάντων  ‘after saying these things, he took some bread and gave thanks to God before all of them’  「说了这话，就拿起饼来，在众人面前祝谢了上帝」 (徒 27:35) 有些语言用十分不同的词汇来表示「握住」，视乎有没有使用武力，被握住的是物件还是生物，以及是否将物件的分类合并到动词「握住」之中；物件的分类有：细长的、扁圆的、球形的、有角的或块状的。

(b)

57.55 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 取得并拥有某物 1 获得；取得；得到；拿；取 καὶ τῷ θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον  ‘if anyone wants to sue you in court to take your shirt, let him have your coat as well’  「有人想要告你，要拿你的里衣，连外衣也由他拿去」 (太 5:40) 在一些语言中，太 5:40 中的「拿」最好译成「带着走」或「穿上它好像自己的一样」。

(c)

57.125 拥有，转移，交换 接受 ［参δέχομαι, λῆμψις］ 接受或领受某物品或好处，由给予者采取主动，但是移交物品的关注焦点在于领受者 2 接受；领受；收到；得到 ὁ θέλων λαβέτω ὕδωρ ζωῆς δωρεάν  ‘accept the water of life as a gift, whoever wants it’  「愿意的人都要来白白地领取生命的水」 (启 22:17)

(d)

57.65 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 ［参πράσσω］ 收取到期款项（通常是税和利息），可能有敲诈勒索的含意（如在 路 3:13） 收取（利息）；收（税） προσῆλθον οἱ τὰ δίδραχμα λαμβάνοντες τῷ ∏έτρῳ  ‘those who collect the two-drachma tax came to Peter’  「收圣殿税的人来见彼得」 (太 17:24)

(e)

30.86 思考 选择，拣选，宁取 ［参αἱρέω, ἐκλέγω］ 从一个或多个可能的选项中作出选择 选择；挑选；宁愿；宁可 ∏ᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος ὑπὲρ ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν θεόν  ‘every high priest is chosen from his fellowmen and appointed to serve God on their behalf’  「每一个大祭司都是从民间选出来，被指定替百姓事奉上帝」 (来 5:1) 在一些语言中，用什么词汇或语句表达「选择」或「拣选」往往取决于：(1) 要选择或拣选的是什么事物；(2) 做选择的目的，例如是为了个人的喜好、合理的评价，还是纯粹的偏见。 在 来 5:1，λαμβάνω 也可以理解为「取得，获得」（见 λαμβάνω[b], 57.55）。

(f)

31.50 持有观点，相信，信赖 接受为真实的 相信某事并按照这样一种信念来行事 接受；相信 ὁ ἀθετῶν ἐμὲ καὶ μὴ λαμβάνων τὰ ῥήματά μου ἔχει τὸν κρίνοντα αὐτόν  ‘whoever rejects me and does not accept my message has one who will judge him’  「弃绝我和不领受我话的人，自有审判他的」 (约 12:48)

(g)

88.146 道德伦理素质及相关行为 剥削，利用 （λαμβάνω[a]「抓住」18.1 的引申喻意）利用诡计或欺骗来占某人的便宜 通过欺骗来剥削；通过诡计来占便宜 εἴ τις λαμβάνει  ‘if someone exploits (you) by deception’  「如果有人通过欺骗来压榨你们」 (林后 11:20)

(h)

90.63 语意格 经历者 ［参ἀπολαμβάνω, ἐπιλαμβάνομαι, μεταλαμβάνω］ 经历一些事件或状态，往往暗示一些负面价值的东西3 遭受；经历 διὰ τοῦτο λήμψεσθε περισσότερον κρίμα  ‘on account of this you will be judged more severely’  「所以你们要受更重的刑罚」（经文校勘栏） (太 23:14) εἰ περιτομὴν λαμβάνει ἄνθρωπος ἐν σαββάτῳ  ‘if a person undergoes circumcision on the Sabbath’  「人若在安息日受割礼」 (约 7:23) δι᾽ οὗ νῦν τὴν καταλλαγὴν ἐλάβομεν  ‘through whom we now have received reconciliation’  「我们藉着他已经得以跟上帝和好」 (罗 5:11) ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον  ‘some experienced mocking and whipping’  「有人忍受戏弄、鞭打」 (来 11:36d)

(i)

90.85 语意格 使经历 使经历，通常暗示一些悲哀的事情 使经历 καὶ οἱ ὑπηρέται ῥαπίσμασιν αὐτὸν ἔλαβον  ‘and the guards slapped him’ (literally ‘... made him experience slapping’)  「差役们也用手掌打他」（直译：「……使他经历被打耳光」） (可 14:65) 按照这个含义，可 14:65 中最后一句的意思是「那些警卫使他经历被掌掴」，但 λαμβάνω 一词当然也可以按字面义来理解（见 18.1），从而将这句话译成「那些警卫抓住他，打他的耳光」。

(j)

49.10 涉及衣着及装饰的活动 穿上一件衣物 穿上 Ὅτε οὖν ἔνιψεν τοὺς πόδας αὐτῶν [καὶ] ἔλαβεν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ ἀνέπεσεν πάλιν  ‘after he had washed their feet, he put on his outer garment again and returned to the table’  「耶稣洗完了他们的脚，就又穿上衣服，重新回到桌子旁边」 (约 13:12e)

(k)

90.48 语意格 可数事件的施事者 用于标记可数算的事件的施事者关系，暗示采取主动 做 συμβούλιον δὲ λαβόντες ἠγόρασαν ... τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως  ‘having consulted they bought ... a potters field’  「他们商议之后，就用那钱买了陶匠的一块地」 (太 27:7)

(l)

37.65 控制，管理 管理，统治 λαμβάνω βασιλείαν  （习语，直译：拿一套规则，领受一套规则）从别人那里得到作王统治的能力或权力 作王；接受王位；承受王权 Ἄνθρωπός τις εὐγενὴς ἐπορεύθη εἰς χώραν μακρὰν λαβεῖν ἑαυτῷ βασιλείαν  ‘a nobleman went to a faraway country to become king’  「有一个贵族往远方去，为要取得王位」 (路 19:12)

(m)

25.157 态度及情感 勇气，胆量 ［参θάρσος］ λαμβάνω θάρσος  （习语，直译：鼓起勇气）在真实或可能出现的危险面前有自信或勇敢 有自信；鼓起勇气；壮胆；有勇气 οὓς ἰδὼν ὁ ∏αῦλος εὐχαριστήσας τῷ θεῷ ἔλαβεν θάρσος  ‘when Paul saw them, he thanked God and became confident’  「保罗见了他们，就感谢上帝，越发壮胆」 (徒 28:15)

(n)

88.238 道德伦理素质及相关行为 偏袒，偏见 ［参προσωπολημπτέω, προσωπολημψία, πρόσωπον］ λαμβάνω πρόσωπον  （习语，直译：只看脸）对人进行不公正的区分，对待某人比对待另一个人更好 偏袒；偏心待人；偏爱 διδάσκεις καὶ οὐ λαμβάνεις πρόσωπον  ‘you teach and do not show partiality’  「你所说所教……无所偏袒」 (路 20:21) 有些语言使用习语来表达「偏袒」或「偏心待人」，例如：「只看某人的脸」、「称麻雀为鸡」，或「把最好的肉给同族的人」。

(o)

24.83 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参αἴρω, βαστάζω］ λαμβάνω τὸν σταυρόν  （一个容易搭配的习语式表达，直译：背起自己的十字架）准备忍受极大的痛苦，甚至不惜冒死 准备受苦至死；背起自己的十字架 ὃς οὐ λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω μου  ‘whoever does not take up his cross and follow me’  「无论谁不背起他的十字架来跟随我」 (太 10:38) 「背起自己的十字架」这个习语，包含几个重要的意义特徵。可惜，很多听见或使用这个表达的人，常常没有正确地理解它的意思。其中一个原因是，现代社会实际上并没钉十字架这回事。如果要采用直译的话，那么很可能需要加上旁注，以清楚显示这个语句的全部含义。

(p)

68.58 时态 尝试，试图 ［参πεῖρα, πειράζω, πειράομαι］ πεῖραν λαμβάνω  试图做某事，暗示没有成功6 试图；企图；尝试 ἧς πεῖραν λαβόντες οἱ Αἰγύπτιοι κατεπόθησαν  ‘when the Egyptians tried to do it, they were drowned’  「埃及人也试着这样做就被淹没了」 (来 11:29) 在一些语言中，πειράζω[d]、πειράομαι 和 πεῖραν λαμβάνω 等字词可以表达为「开始做某事，但却没有能力做到」或「认为自己能做某事，而却发现不可能做到」。

____________________________________________________

1 λαμβάνω[b]「获得」的意思非常宽泛。

2 δέχομαι[a]的意思与λαμβάνω[c]和λῆμψις可能有细微的区别；后面两个词汇可能暗示领受或取得礼物之人的主动参与，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

3 90.63所含词汇（ἀπολαμβάνω[e]、ἐπιλαμβάνομαι[f]、λαμβάνω[h]、μεταλαμβάνω[b]）显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。与许多标记经历者关系的动词一样，可以采用动词被动形式结合名词补语来作对等翻译。例如：在约 7:23，可以合宜地译成「人若在安息日受割礼」。

4 在来 11:36，πεῖραν「试炼；磨炼」在语义上是多余的，因为ἐμπαιγμῶν和μαστίγων已经蕴含πεῖραν的语义成分。

5 有人可能认为λαμβάνω在约 13:12的意思只是一般性的「拿着」（18.1）或「接受」（57.125），但是这处上下文涉及的不仅仅是拿上一件外衣。这里显然是指穿上外衣的动作。对于λαμβάνω在约 13:12这种不寻常的意思，可以解释为某种省略。

6 短语πεῖραν λαμβάνω可以视为低级习语，或者λαμβάνω可以视为虚化词汇，用途主要是标记语意格关系。

Λάμεχ

(1)

＜阳＞

(a)

93.226 人名及地名 人名 挪亚的父亲，耶稣家谱中的一员 拉麦；《思》拉默客

λαμπάς

(1)

άδος＜阴＞

(a)

6.102 人工制品 灯火及支托物 ［参φῶς］ 一根或一捆棍棒，可以随身携带，点燃后握在手中作照明之用 火把 ρχεται ἐκεῖ μετὰ φανῶν καὶ λαμπάδων καὶ ὅπλων  ‘he came there with lanterns and torches and weapons’  「拿着灯笼、火把和兵器来到园里」 (约 18:3)

(b)

6.104 人工制品 灯火及支托物 ［参λύχνος］ 油灯，把油和灯芯放进一个小容器内，燃烧浸透了油的灯芯可以发光 灯 δέκα παρθένοις, αἵτινες λαβοῦσαι τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν τοῦ νυμφίου  ‘ten girls who took their oil lamps and went out to meet the bridegroom’  「十个童女拿着灯出去迎接新郎」 (太 25:1) 在某些语言中，与 λαμπάς[b] 和 λύχνος 最接近的译词是煤油灯。需要避免的是暗指「手电筒」的词汇，否则就是严重的年代错误。

λαμπρός

(1)

ά，όν

(a)

14.50 自然界的事件及状态 光 ［参λευκός, φωτεινός］ 指明亮或发光，来自一个光源或光源所照明的物体 明亮的；发光的；照耀的 ὁ ἀστὴρ ὁ λαμπρὸς ὁ πρωϊνός  ‘the bright morning star’  「明亮的晨星」 (启 22:16)

(b)

79.25 物体的特徵 透明的 形容光洁明亮的 明亮的；光亮的；闪耀的 ποταμὸν ὕδατος ζωῆς λαμπρὸν ὡς κρύσταλλον  ‘a river of the water of life, sparkling like crystal’  「一道生命水的河，明亮如水晶」 (启 22:1)

(c)

79.20 物体的特徵 荣美的 形容辉煌的或灿烂的，虽然可能暗示炫耀或是肤浅的 华丽的；华美的；灿烂的；辉煌的 πάντα τὰ λιπαρὰ καὶ τὰ λαμπρὰ ἀπώλετο ἀπὸ σοῦ  ‘all your splendid and glamorous things are gone’  「一切豪华的享受和华丽的东西，都从你那里消失」 (启 18:14) 见 79.21 中的注释。

λαμπρότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

14.49 自然界的事件及状态 光 ［参δόξα, φωστήρ］ 明亮或发光的状态 光辉 οὐρανόθεν ὑπὲρ τὴν λαμπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάμψαν με φῶς  ‘a light much brighter than the sun shone around me from the sky’  「从天上有一道光，比太阳还亮，四面照射着我」 (徒 26:13) 有些语言清楚区分了自己发光的物体（即物体本身是光源）与光亮来自其他光源的物体（即物体反射其他光源的光）。在 太 17:5 的情况（通常被认为是指舍金纳，即上帝临在发出的荣耀），那云彩不仅仅是反射光，而是本身就是光源（见 14.50）。

λαμπρῶς

(1)

(a)

88.255 道德伦理素质及相关行为 奢侈的生活，放纵的生活 指过着奢侈的生活 奢侈地；穷奢极侈地；炫耀 ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον εὐφραινόμενος καθ᾽ ἡμέραν λαμπρῶς  ‘he dressed in fine clothes (literally ‘in purple cloth’) and rejoiced in living luxuriously every day’  「每天穿着华丽的衣服，过着奢侈的生活」（直译：「……紫色衣服……」） (路 16:19) 有些语言会把解作「奢侈」的 λαμπρῶς 对应译为：「富有地」，或「拥有昂贵的东西」，或「拥有数不过来的财产」。

λάμπω

(1)

(a)

14.37 自然界的事件及状态 光 ［参φαίνω］ 发光或产生光，如天体、闪电、蜡烛、火把等 发光；光照；带来光明 ἡ ἀστραπὴ ... ἐκ τῆς ὑπὸ τὸν οὐρανὸν εἰς τὴν ὑπ᾽ οὐρανὸν λάμπει  ‘the lightning ... shines from one part of the sky to the other’  「闪电从天这边一闪直照到天那边」 (路 17:24) 表示「照亮、照耀、放光」的词汇，往往根据不同的光源而有不同的用词。例如，天体的照耀与地上物体的放光有分别。此外，持续不断的照耀像太阳和月亮，与短暂的闪光像闪电或火花的情况也有不同。

λανθάνω

(1)

(a)

28.83 知道 不可知的，秘密的 使自己不为人所知，有隐藏和保持隐蔽的含义 躲避注意；保持隐藏；不愿意有人知道 καὶ οὐκ ἠδυνήθη λαθεῖν  ‘and he was not able to escape notice’ or ‘... to remain unnoticed’  「他不能躲避人的注意」或「他不能保持隐藏」 (可 7:24) 在一些语言中，可 7:24 中的这个表达可以译成：「他无法阻止人们知道他在哪里」，或「他不能隐藏自己身在何处」。

(b)

29.13 记忆及回忆 不记得，忘记 ［参λήθη］ 不记得某些信息，因而忽略其重要性 忘记；不记得；忽略；忽视；不理会 λανθάνει γὰρ αὐτοὺς τοῦτο θέλοντας ὅτι οὐρανοὶ ἦσαν ἔκπαλαι ... τῷ τοῦ θεοῦ λόγῳ  ‘for when they maintain this, they forget that ... by the word of God ... the heavens existed long ago’  「他们故意忘记这事，就是从太古凭上帝的话有了天」 (彼后 3:5) Ἓν δὲ τοῦτο μὴ λανθανέτω ὑμᾶς, ἀγαπητοί  ‘but do not forget this one thing, dear friends’  「亲爱的朋友啊，这件事你们不可忘记」 (彼后 3:8) 有些语言用习语来表达「忘记」或「不记得」，例如：「从心中失去」，「思想开小差」，或「话语从肝脏消失」。

(c)

28.14 知道 知道 不知道或没有注意到某事，暗示该事很容易被忽视或隐藏 不知不觉；无意中 διὰ ταύτης γὰρ ἔλαθόν τινες ξενίσαντες ἀγγέλους  ‘there are some who did it and welcomed angels without knowing it’ (literally ‘for by this some welcomed ...’)  「曾经有人这样做，就在无意中接待了天使」 (来 13:2)

λαξευτός

(1)

ή，όν

(a)

19.26 物理的冲击力 刺穿，切割 指从岩石凿出来的 从岩石凿成 ἔθηκεν αὐτὸν ἐν μνήματι λαξευτῷ  ‘he placed him in a grave which had been hewn out of rock’  「把他放在一个从岩石中凿出来的坟墓里」 (路 23:53) 在 路 23:53，「石头」必须理解为露出来的岩石，而那个坟墓就是从露头的岩石中凿出来的洞穴状结构。

Λαοδίκεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.514 人名及地名 地名 小亚细亚弗吕家境内的一个城 老底嘉；《思》劳狄刻雅

Λαοδικεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

93.515 人名及地名 地名 （Λαοδίκεια「老底嘉」93.514 的衍生词）老底嘉的本地人，出生或居住在该城的人 老底嘉人；《思》劳狄刻雅人

λαός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

11.55 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参ἔθνος］ 划分全世界的人的最大单位，以他们所构成的社会政治群体为依据 国家；民族；人民 ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν  ‘which you have made ready in the presence of all peoples’  「就是你在万民面前所预备的」 (路 2:31) 在许多语言中，一个基本意为「部落」的词汇，其意义已经引申用来指「国家」。在另一些语言中，不同的国家被简单地称为「不同的民族」。在某些情况下，不同的国家主要按他们不同的语言来分类，例如：「说不同语言的人」。然而，如果只是涉及多语种的人，就不应使用这种表达。

(b)

11.12 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 属于上帝的人的统称（不论是犹太人还是基督徒） 上帝的百姓；上帝的子民 ἔσται δὲ πᾶσα ψυχὴ ἥτις ἐὰν μὴ ἀκούσῃ τοῦ προφήτου ἐκείνου ἐξολεθρευθήσεται ἐκ τοῦ λαοῦ  ‘anyone who does not listen to what that prophet says will be separated from God's people and destroyed’  「不听从这位先知的话的人，要从上帝的子民中被除灭」 (徒 3:23) 在某些语言中，「上帝的百姓」或「上帝的子民」这个短语可以翻译为：「属于上帝的百姓」或「上帝拥有的百姓」。但是在一些语言中，百姓与上帝之间的关系必须用崇敬或敬拜的措辞来表达，例如：「敬拜上帝的百姓」或「崇敬上帝的百姓」。另见11.27。

(c)

11.1 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 ［参ὅμιλος, ὄχλος, πλῆθος］ 一群临时聚集没有特定组织的人，人数相当多，为了任何目的而聚集 1 人群；群众 ἀποκριθεὶς πᾶς ὁ λαὸς εἶπεν  ‘the whole crowd answered back and said’  「全体民众都回答说」 (太 27:25) 有些语言没有意为「群众」的对应词汇。然而，翻译者通常可以称这样的一群人为「许多人」或「许多男男女女」。视乎上下文，有时可能需要显示这群人的数量多寡，例如：「很大的一群人」或「许许多多的人」。如果这群人的数目相对比较小，你有时候可以说「只是一些人」。

(d)

87.64 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） ［参ὄχλος］ 普通人，与富人、领导人和／或社会上的权威人士相比，通常带有轻蔑和不尊重的含意 平民百姓；乌合之众 ἵνα μὴ θόρυβος γένηται ἐν τῷ λαῷ  ‘that there might not be a riot among the common people’  「恐怕百姓生乱」 (太 26:5) 在某些语言中，「平民」的对应译词是「穷人」；但在某些语言中，「平民」的对应译词取决于地理位置，例如「生活在城市边缘的人」（与现今许多大都市中心的情况相反）。在另一些语言中，「平民」可能是指没有地位的人，例如，「没有地位的人」或「富人不打招呼的人」或「从来没有人向他们鞠躬的人」。

____________________________________________________

1 在这组表示人群或群众的词汇中，πλῆθος[b]所指人群的数目可能比其他词汇更多，而λαός[c]则暗示人群是由平民百姓组成，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

λάρυγξ

(1)

γγος＜阳＞

(a)

8.26 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 喉咙；咽喉 τάφος ἀνεῳγμένος ὁ λάρυγξ αὐτῶν  ‘their throat is an open tomb’  「他们的喉咙是敞开的坟墓」 (罗 3:13) 罗 3:13 的经文显然是比喻，在有些语言中，可能需要把隐喻变成明喻，例如，「他们的喉咙就像敞开的坟墓」，或者改用另外一种对等的表达，例如「他们的言语充满致命的欺骗」。

Λασαία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.516 人名及地名 地名 克里特岛南部海岸的一个城 拉西亚；《思》拉撒雅

λατομέω

(1)

(a)

19.25 物理的冲击力 刺穿，切割 从内部或外部切割岩石使之成形 凿岩；挖岩 ἔθηκεν αὐτὸ ἐν τῷ καινῷ αὐτοῦ μνημείῳ ὃ ἐλατόμησεν ἐν τῇ πέτρᾳ  ‘he placed it in his own new tomb which he had cut in the rock’  「然后把他安放在自己的新墓穴里，就是他从岩石中凿出来的」 (太 27:60) 有些语言根据活动的种类，对表示凿石的词汇作出重要的区分，例如：把石头切割成某种形状，从露出地面的岩层中采石，或在一个露出地面的岩层中砍凿一个区域（从岩石中凿出洞穴状的结构），都会使用不同的词汇来表达。

λατρεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.14 宗教活动 宗教行为 ［参λατρεύω］ 举行宗教仪式，作为敬拜的一部分 1 举行宗教仪式；事奉；礼拜；敬拜；尊崇 Εἶχεν μὲν οὖν [καὶ] ἡ πρώτη δικαιώματα λατρείας  ‘now, the first (covenant) indeed had rules for worship’  「原来连第一个约都有敬拜的礼仪」 (来 9:1)

____________________________________________________

1 在一般的希腊文用法中，λειτουργέω和λειτουργία是指由个人代表国家免费提供的服务。《新约》中没有出现这个意思。在《新约》中，λειτουργέω[b]和λειτουργία[c]（53.13）的宗教内涵没有λατρεύω和λατρεία（53.14）那么明确。

λατρεύω

(1)

(a)

53.14 宗教活动 宗教行为 ［参λατρεία］ 举行宗教仪式，作为敬拜的一部分 1 举行宗教仪式；事奉；礼拜；敬拜；尊崇 μετὰ ταῦτα ἐξελεύσονται καὶ λατρεύσουσίν μοι ἐν τῷ τόπῳ τούτῳ  ‘afterward they will come out (of that country) and will worship me in this place’  「以后他们要[从那国]出来，在这地方事奉我」 (徒 7:7)

____________________________________________________

1 在一般的希腊文用法中，λειτουργέω和λειτουργία是指由个人代表国家免费提供的服务。《新约》中没有出现这个意思。在《新约》中，λειτουργέω[b]和λειτουργία[c]（53.13）的宗教内涵没有λατρεύω和λατρεία（53.14）那么明确。

λάχανον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.29 植物 树木以外的植物 园子中栽种的较细小的植物，例如香草和蔬菜 园子植物 μεῖζον τῶν λαχάνων ἐστὶν  ‘it is larger than the garden plants’  「比任何蔬菜都大」 (太 13:32)

Λεββαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.227 人名及地名 人名 耶稣的十二门徒之一，一般认为他就是达太（93.150）（太 10:3，校勘栏） （音译）勒拜乌斯

Λεββεδαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.228 人名及地名 人名 Λεββαῖος 93.227 的另一种拼写法（太 10:3，GNT3c-校勘栏） （音译）勒比代乌斯

λεγιών  (Λεγιών)

(1)

ῶνος＜阳＞

(a)

55.8 军事活动 军队 罗马军队的单位，约有六千名士兵 军团；军队；营 ἢ δοκεῖς ὅτι οὐ δύναμαι παρακαλέσαι τὸν πατέρα μου, καὶ παραστήσει μοι ἄρτι πλείω δώδεκα λεγιῶνας ἀγγέλων;  ‘don't you know that I could call on my Father and at once he would send me more than twelve legions of angels?’  「难道你不知道我可以向我父亲求援，而他会立刻调来十二营多的天使吗？」 (太 26:53) 「十二营天使」这个说法是指一大群天使，因此其含义可以理解为「许许多多的天使」，或「成千上万的天使」。

(b)

93.229 人名及地名 人名 魔鬼群的名字 营；群

λέγω

(1)

(a)

33.69 沟通 说话，谈话 ［参εἶπον, φημί］ 说或讲，焦点明显放在说话的内容上 说；讲；告诉 ἄγγελος κυρίου κατ᾽ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ λέγων  ‘an angel of the Lord appeared to him in a dream and said’  「主的使者在约瑟梦中向他显现，说」 (太 1:20)

(b)

33.129 沟通 名字 ［参ἐπιλέγω, καλέω］ 用正式的名称来提到某人或某物 称呼；名叫 οὐχ ἡ μήτηρ αὐτοῦ λέγεται Μαριὰμ  ‘isn't his mother called Mary’  「他母亲不是叫马利亚吗？」 (太 13:55)

(c)

33.131 沟通 名字 ［参εἶπον, ἐπικαλέω, καλέω, φωνέω］ 以一个人的属性来谈及这个人 称呼；命名 αὐτὸς Δαυὶδ λέγει αὐτὸν κύριον  ‘David himself called him Lord’  「大卫亲口称他为主」 (可 12:37) 要根据上下文来确定对一个人的称呼，是初次给他命名，抑或只是用一个特定的名字来称呼他，这并非总是能做到的。同样，使用属性或头衔的时候，也并非常常能够确定那是赋予某人以某个属性或头衔，还是仅仅用这样一个属性或头衔来谈论这个人，或对他说话。在某些情况下，赋予头衔可能是间接的。例如，在 太 1:23，「他们将要称他的名为以马内利」是暗示要给他一个头衔，但这个过程是以人们如何谈论这个人的方式来陈述的。

(d)

33.138 沟通 翻译，表示……的意思，说明 标记与外来语对应的意思 意思是；是……的意思 μαθήτρια ὀνόματι Ταβιθά, ἣ διερμηνευομένη λέγεται Δορκάς  ‘a disciple named Tabitha, which interpreted means Dorcas’  「有一个女门徒，名叫大比大，翻出来的意思是多加」 (徒 9:36) 很多时候，λέγω[d] 的意思必须以相当具体的方式来表达，例如：「用我们的语言来说」，或「用我们的话来说，它的意思是」。

(e)

33.140 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参εἶπον, φημί］ 说一些话，为要更全面地解释之前所说的话的含义或意图 表示……的意思；意味着；暗示 τοῦτο δὲ λέγω  ‘but this is what I mean’  「我的意思是」 (加 3:17)

(f)

31.5 持有观点，相信，信赖 有意见，持有观点 ［参εἶπον］ λέγω ἐν ἑαυτῷ  （习语，直译：对自己说）在不与别人交流内容的情况下思考一些事情 自己心想；自言自语（常用来直接引述一个人的想法） ἰδού τινες τῶν γραμματέων εἶπαν ἐν ἑαυτοῖς, Οὗτος βλασφημεῖ  ‘then some of the teachers of the Law thought to themselves, This man is talking against God’  「这时，有几个文士心里说：『这个人说亵渎的话了』」 (太 9:3) ἔλεγεν γὰρ ἐν ἑαυτῇ, Ἐὰν μόνον ἅψωμαι τοῦ ἱματίου αὐτοῦ σωθήσομαι  ‘she thought to herself, If only I touch his cloak, I will get well’  「她心里想：『只要我摸到他的衣裳，我就会痊愈』」 (太 9:21)

λεῖμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

63.22 整体，联合，部分，分开 剩余部分 ［参ὑπόλειμμα］ 继续存在的相对较小的部分 余数；余民；一小部分；剩下的少数 ἐν τῷ νῦν καιρῷ λεῖμμα κατ᾽ ἐκλογὴν χάριτος γέγονεν  ‘at the present time there is a small number of those (whom God has) chosen by his grace’  「现今还有剩余的少数，就是藉着恩典蒙拣选的人」 (罗 11:5)

λεῖος

(1)

α，ον

(a)

79.86 物体的特徵 不平的（崎岖的），平坦的（平整的） 形容平坦的（即没有起伏不平的轮廓的） 平坦的；平的 αἱ τραχεῖαι εἰς ὁδοὺς λεῖας  ‘the rough places made smooth’  「崎岖的道路要修平坦」 (路 3:5)

λείπω

(1)

(a)

57.43 拥有，转移，交换 需要，缺乏 不拥有必需的东西 没有；缺少；缺乏；缺欠 ἐν μηδενὶ λειπόμενοι  ‘lacking in nothing’  「没有任何缺欠」 (雅 1:4) ἐὰν ἀδελφὸς ἢ ἀδελφὴ γυμνοὶ ὑπάρχωσιν καὶ λειπόμενοι ὦσιν τῆς ἐφημέρου τροφῆς  ‘if there is a fellow believer, man or woman, who needs clothes and has nothing to eat each day’  「若是弟兄或是姊妹没有衣服穿，又缺少日用的饮食」 (雅 2:15)

(b)

57.44 拥有，转移，交换 需要，缺乏 缺乏，意思是不为某人所拥有 1 欠缺；缺少；不拥有 Ἔτι ἕν σοι λείπει  ‘one thing more you still lack’  「你还有一件事没做」 (路 18:22) 关于 λείπω 在 路 18:22 的另一种解释，见 71.33。

(c)

71.33 状况 应该，理应 是一项持续的义务 还应该；还需要 Ἔτι ἕν σοι λείπει  ‘one thing you still ought to do’  「你还要做一件事」 (路 18:22) 关于 λείπω 在 路 18:22 的另一种解释，见 57.44。

____________________________________________________

1 λείπω[b]也可以放在语义域13中，作为拥有物不存在的一个例子。

λειτουργέω

(1)

(a)

35.22 帮助，照顾 服侍 ［参λειτουργία］ 服事，具有较正式或定期服事的含义 事奉；敬拜 ὀφείλουσιν καὶ ἐν τοῖς σαρκικοῖς λειτουργῆσαι αὐτοῖς  ‘so they ought to serve them with their material things’  「应该在物质的事上服事犹太人」 (罗 15:27)

(b)

53.13 宗教活动 宗教行为 ［参λειτουργία］ 举行宗教仪式，作为某人的宗教职责之一，或是因为他的职任使然1 举行宗教仪式；供职 πᾶς μὲν ἱερεὺς ἕστηκεν καθ᾽ ἡμέραν λειτουργῶν  ‘every priest stands day by day performing his religious rites’  「所有的祭司都是天天站着事奉上帝」 (来 10:11)

____________________________________________________

1 在一般的希腊文用法中，λειτουργέω和λειτουργία是指由个人代表国家免费提供的服务。《新约》中没有出现这个意思。在《新约》中，λειτουργέω[b]和λειτουργία[c]（53.13）的宗教内涵没有λατρεύω和λατρεία（53.14）那么明确。

λειτουργία

(1)

ας＜阴＞

(a)

35.22 帮助，照顾 服侍 ［参λειτουργέω］ 服事，具有较正式或定期服事的含义 事奉；敬拜；服事 ἵνα ἀναπληρώσῃ τὸ ὑμῶν ὑστέρημα τῆς πρός με λειτουργίας  ‘to complete what was deficient in your service to me’  「为了要弥补你们未能服事我的地方」 (腓 2:30)

(b)

35.25 帮助，照顾 服侍 （λειτουργέω[a]「服事」35.22 的衍生词）服事的任务或岗位 事奉；职任；职务；职事 νυν[ὶ] δὲ διαφορωτέρας τέτυχεν λειτουργίας  ‘but now he has obtained a more excellent ministry’  「但是，现在耶稣得到了更尊贵的职分」 (来 8:6) 「事奉」的含义在某些语言中可以表述为「一种服侍的方法」。

(c)

53.13 宗教活动 宗教行为 ［参λειτουργέω］ 举行宗教仪式，作为某人的宗教职责之一，或是因为他的职任使然1 举行宗教仪式；供职 ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ, ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ  ‘when his period to perform the religious rites (in the Temple) was over, he went back home’  「他供职的日子一满，就回家去了」 (路 1:23)

____________________________________________________

1 在一般的希腊文用法中，λειτουργέω和λειτουργία是指由个人代表国家免费提供的服务。《新约》中没有出现这个意思。在《新约》中，λειτουργέω[b]和λειτουργία[c]（53.13）的宗教内涵没有λατρεύω和λατρεία（53.14）那么明确。

λειτουργικός

(1)

ή，όν

(a)

35.24 帮助，照顾 服侍 （λειτουργέω[a]「服事」35.22 的衍生词）与服事有关的 服事；服侍；事奉；服役 πάντες εἰσὶν λειτουργικὰ πνεύματα  ‘they are all spirits that render service’  「他们都是事奉上帝的灵」 (来 1:14)

λειτουργός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

35.23 帮助，照顾 服侍 （λειτουργέω[a]「服事」35.22 的衍生词）提供特别服务的人 1 仆人；仆役；供职的人 λειτουργοὶ γὰρ θεοῦ εἰσιν εἰς αὐτὸ τοῦτο προσκαρτεροῦντες  ‘those who devote themselves to this very thing are servants of God’  「他们是上帝的仆役，专管这事」 (罗 13:6)

____________________________________________________

1 在古典希腊文中，λειτουργός意指担任公职的、属于国家的服务人员，并且自己承担供职的费用；然而，该词在《新约》完全没有这个意思。

λέντιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.161 人工制品 布料、皮革及制成物品 大概指用亚麻布制成的巾，主要用来擦干物品 手巾；毛巾 λαβὼν λέντιον διέζωσεν ἑαυτόν  ‘he took a towel and tied it around himself’  「拿一条手巾束腰」 (约 13:4)

λεπίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

8.57 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 薄膜，薄片，尤指从皮肤剥落的 1 薄片；鱼鳞 ἀπέπεσαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν ὡς λεπίδες  ‘something like scales fell from his eyes’  「有些鳞片似的东西从他眼睛上掉下来」 (徒 9:18) 在翻译 徒 9:18 时，可以说「从他的眼睛上掉下来像是鱼鳞的东西」或「……一小片皮」。

____________________________________________________

1 根据经外文献中的用法，λεπλις的意思可以归类为语义域79「物体的特徵」。

λέπρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

23.161 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 可怕的皮肤状况，包括现今所称的麻风病，以及某些其他类型的传染性皮肤病，导致病人被其他人视为在礼仪上不洁净，因而不得与其他人有正常的社交生活 1 麻风病；可怕的皮肤病 ἀνὴρ πλήρης λέπρας ... ἐδεήθη αὐτοῦ ... καθαρίσαι  ‘a man covered with a dread skin disease ... asked him (Jesus) ... to heal him’  「有个浑身长满麻风的人……央求他[耶稣]医治他」 (路 5:12)

____________________________________________________

1 关于《新约》所提λέπρα的性质，人们的意见分歧很大。有学者主张，这种疾病不是所说的汉森斯病，有些学者则认为该词确实包含了汉森斯病和其他一些皮肤病，比如牛皮癣、脂溢性皮炎、白斑（皮肤上有斑点状白块）。从圣经文本的观点来看，礼仪上不洁净的要素要比身体疾病更为重要。

λεπρός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

23.162 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 （λέπρα「可怕的皮肤病」23.161 的衍生词）患了可怕皮肤病的人 麻风病人；患麻风病的；患了可怕皮肤病的人 ἀσθενοῦντας θεραπεύετε ... λεπροὺς καθαρίζετε  ‘heal the sick ... cure those who have a dread skin disease’  「要医治病人……使麻疯病人洁净」 (太 10:8)

λεπτός  (λεπτόν)

(1)

(a)

6.79 人工制品 货币及货币单位 小铜钱，价值为半个大钱或 1/128 个得拿利 音译：勒皮特；小钱；小铜板 μία χήρα πτωχὴ ἔβαλεν λεπτὰ δύο  ‘one poor widow put in two small coins’  「有一个穷寡妇来，投了两个小文钱」 (可 12:42) 几乎在各种语言中，ἀσσάριον（6.77）、κοδράντης（6.78）或 λεπτόν 都可以译作「一个小钱」或「一个小铜板」或「一点钱」。

Λευεί

(1)

(a)

93.230 人名及地名 人名 ［参Λευής］ Λευί[a]「利未」93.231 的另一种拼写法（可 2:14，GNT3c-校勘栏） （音译）利未

Λευής

(1)

(a)

93.230 人名及地名 人名 ［参Λευεί］ Λευί[a]「利未」93.231 的另一种拼写法（可 3:18，GNT3c-校勘栏） （音译）利未

Λευί

(1)

＜直受＞ίν＜阳＞

(a)

93.231a 人名及地名 人名 一名税吏，耶稣的十二门徒之一，一般认为他就是马太，93.244 利未；《思》肋末

(b)

93.231b 人名及地名 人名 雅各的儿子，一个以色列支族的祖先 利未；《思》肋未

(c)

93.231c 人名及地名 人名 Μελχί[a]「麦基」的儿子，耶稣家谱中的一员 利未；《思》肋未

(d)

93.231d 人名及地名 人名 ∑υμεών[e]「西缅」的儿子，耶稣家谱中的一员 利未；《思》肋未

Λευίς

(1)

(a)

93.232 人名及地名 人名 Λευί[a]「利未」93.231 的另一种拼写法（路 5:29，校勘栏） 利未；《思》肋末

Λευίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.91 宗教活动 角色及作用 利未支派的成员，有责任担任犹太祭司的助手 利未人 ἀπέστειλαν [πρὸς αὐτὸν] οἱ Ἰουδαῖοι ἐξ Ἱεροσολύμων ἱερεῖς καὶ Λευίτας ἵνα ἐρωτήσωσιν αὐτόν  ‘the Jews in Jerusalem sent priests and Levites to him to ask him’  「犹太人从耶路撒冷差祭司和利未人到约翰那里去问他」 (约 1:19) 大多数语言会简单地音译 Λευίτης，但有些语言会把这个词译作「祭司助手」，尤其是在那些涉及宗教活动的背景中。

Λευιτικός

(1)

ή，όν

(a)

53.92 宗教活动 角色及作用 （雅各的儿子 Λευί「利未」93.231 的衍生词）利未的后裔 利未人的；利未的 Εἰ μὲν οὖν τελείωσις διὰ τῆς Λευιτικῆς ἱερωσύνης ἦν  ‘if, then, there had been perfection through the Levitical priesthood’  「如果藉着利未人的祭司职份能使百姓达到完全」 (来 7:11) 在一些语言中，短语「藉着利未人的祭司职任」可以译成：「藉着利未后裔中的那些祭司」。

λευκαίνω

(1)

(a)

79.28 物体的特徵 颜色 使某物变白 使变白；漂白；洗得洁白 λευκὰ λίαν, οἷα γναφεὺς ἐπὶ τῆς γῆς οὐ δύναται οὕτως λευκᾶναι  ‘whiter than any bleacher on earth could make (them) white’  「地上漂布的人没有一个能漂得那样白」 (可 9:3) ἔπλυναν τὰς στολὰς αὐτῶν καὶ ἐλεύκαναν αὐτὰς ἐν τῷ αἵματι τοῦ ἀρνίου  ‘washed their robes and made them white in the blood of the Lamb’  「用羔羊的血把衣裳洗得洁白」 (启 7:14) 翻译 启 7:14 中的这句话可能会遇到许多难处，因为在许多目标语言中，血不会被视为使任何东西变得洁白的工具。因此，翻译者可能需要提供一个旁注，指出这是一个比喻，并建议译成「使衣裳洁白」。

λευκός

(1)

ή，όν

(a)

79.27 物体的特徵 颜色 呈白色或颜色很淡；可用来形容人体、动物、植物、物品等 白；白色；浅色 αἱ τρίχες λευκαὶ ὡς ἔριον λευκὸν ὡς χιὼν  ‘his hair was white as wool or as snow’  「头发洁白，如白羊毛或雪」 (启 1:14) 希腊文词汇 λευκός 也出现在 约 4:35，表示庄稼「已经发白，可以收割了」，但在一些语言中，不能把庄稼成熟的状态描绘成像羊毛或雪的颜色。另外，说羊毛是「白的」也可能非常困难，因为在世界上的许多地方，人们并不认为羊毛特别白。

(b)

14.50 自然界的事件及状态 光 ［参λαμπρός, φωτεινός］ 指明亮或发光，来自一个光源或光源所照明的物体 明亮的；发光的；照耀的 τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς  ‘his clothes became bright as light’  「衣裳洁白如光」 (太 17:2)

λέων

(1)

οντος＜阳＞

(a)

4.14 动物 动物 最大型的猫科动物，身长从头部到尾部通常约有 2.8 米，肩高达一米；浅黄褐色；成年雄性在颈部和肩膀上有长鬃毛，颜色比身上皮毛较深；拉丁语学名：Panthera leo；不洁的动物；令人联想到攻击和力量 狮子 ὁ ἀντίδικος ὑμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ  ‘our adversary the Devil walks about as a roaring lion’  「你们的仇敌魔鬼，如同咆哮的狮子，走来走去」 (彼前 5:8) 有些语言需要使用一个描述性的短语，例如「体型非常大的、像猫一样的动物」，但必须把「狮子」与「豹子」（4.13）区分开来。如有必要，可以在词汇表中提供比较详细的描述。

λήθη

(1)

ης＜阴＞

(a)

29.13 记忆及回忆 不记得，忘记 ［参λανθάνω］ 不记得某些信息，因而忽略其重要性 忘记；不记得；忽略；忽视；不理会 λήθην λαβὼν τοῦ καθαρισμοῦ τῶν πάλαι αὐτοῦ ἁμαρτιῶν  ‘he has lost sight of the fact that his past sins have been washed away’  「是瞎眼、近视，忘记他过去的罪已得洁净」 (彼后 1:9) 有些语言用习语来表达「忘记」或「不记得」，例如：「从心中失去」，「思想开小差」，或「话语从肝脏消失」。

λῆμψις

(1)

εως＜阴＞

(a)

57.125 拥有，转移，交换 接受 ［参δέχομαι, λαμβάνω］ 接受或领受某物品或好处，由给予者采取主动，但是移交物品的关注焦点在于领受者 1 接受；领受 οὐδεμία μοι ἐκκλησία ἐκοινώνησεν εἰς λόγον δόσεως καὶ λήμψεως εἰ μὴ ὑμεῖς μόνοι  ‘not one church shared with me in the matter of giving and receiving, except you only’  「在授受的事上，除了你们以外，并没有别的教会和我分担」 (腓 4:15)

____________________________________________________

1 δέχομαι[a]的意思与λαμβάνω[c]和λῆμψις可能有细微的区别；后面两个词汇可能暗示领受或取得礼物之人的主动参与，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ληνός

(1)

οῦ＜阴＞

(a)

7.66 建造物 其他建造物 压榨葡萄的工具；压榨出来的葡萄汁用于酿造葡萄酒 酒榨 ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα ... καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν  ‘he planted a vineyard ... and dug a wine press in it’  「开垦了一个葡萄园……里面挖了一个榨酒池」 (太 21:33) 古时的酒榨是很大的缸，葡萄放在里面，然后进行踩踏以榨取葡萄汁。因此，酒榨可以描述为「榨葡萄汁的地方」或「压出葡萄汁的地方」。

λῆρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.380 沟通 愚蠢的话 完全是无意义的废话 胡言；谎话；纯属胡说 ἐφάνησαν ἐνώπιον αὐτῶν ὡσεὶ λῆρος τὰ ῥήματα ταῦτα  ‘it seemed to them that these words were pure nonsense’  「可是这些话在使徒们看来似乎是胡言乱语」 (路 24:11)

λῃστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

57.240 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 （ληστεύω「抢劫，海盗行为」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）使用武力和暴力来抢劫的人 强盗；盗贼；贼；劫匪；暴徒 Ἄνθρωπός τις κατέβαινεν ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ εἰς Ἰεριχὼ καὶ λῃσταῖς περιέπεσεν  ‘a certain man came down from Jerusalem to Jericho and was attacked by robbers’  「有一个人从耶路撒冷下耶利哥去，落在强盗手中」 (路 10:30)

(b)

39.37 敌意，冲突 反叛 ［参στασιαστής］ 参与叛乱的人 暴徒；造反者 ἦν δὲ ὁ Βαραββᾶς λῃστής  ‘and Barabbas was an insurrectionist’  「巴拉巴是个暴徒」 (约 18:40)

λίαν

(1)

(a)

78.1 程度 多，少（正负程度） 广义，正向的程度 极其；非常；十分 ἐθυμώθη λίαν  ‘he became very angry’  「他极其愤怒」 (太 2:16)

λίβανος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.212 人工制品 香料、香膏及燃香 某些树木的芳香树脂，燃烧时会散发怡人的香气 乳香 προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα, χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν  ‘they brought him gifts: gold and frankincense and myrrh’  「拿出黄金、乳香、没药，作为礼物献给他」 (太 2:11) 翻译者可以借用「乳香」这个词汇，或者采用描述性的短语，例如「发出芬芳味道的香」或「贵重的、芬芳的香」。

λιβανωτός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.138 人工制品 容器 用来烧香的碗状器皿 香炉 ἄγγελος ... ἔχων λιβανωτὸν χρυσοῦν  ‘an angel ... with a golden censer’  「有一位天使拿着金香炉」 (启 8:3)

Λιβερτῖνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

87.86 地位 奴役，自由 （拉丁名称）一群人，大概是犹太人，他们曾经是奴隶，但后来获得了自由；他们的会堂也叫这个名字 自由人 ἀνέστησαν δέ τινες τῶν ἐκ τῆς συναγωγῆς τῆς λεγομένης Λιβερτίνων  ‘some men opposed him; they were (members) of the synagogue of the Free Men as it was called’  「但是有些人反对他；这些人是所谓『自由人』会堂的会员」 (徒 6:9)

Λιβύη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.517 人名及地名 地名 北非的一个地区 利比亚；《和》吕彼亚

λιθάζω

(1)

(a)

20.79 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参καταλιθάζω, λιθοβολέω］ 用投掷石块的方式来杀人或企图杀人，通常是愤怒群众的所为1 用石头打死 πείσαντες τοὺς ὄχλους καὶ λιθάσαντες τὸν ∏αῦλον ἔσυρον ἔξω τῆς πόλεως  ‘they won the crowds to their side, stoned Paul, and dragged him out of town’  「他们唆使群众用石头打保罗……把他拖到城外」 (徒 14:19) ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν  ‘they were stoned to death, they were sawed in two’  「他们被石头砸死，被锯断」 (来 11:37)

____________________________________________________

1 καταλιθάζω的语气可能比λιθάζω更为强烈，但是很难根据现有的上下文来确定这一点。

λίθινος

(1)

η，ον

(a)

2.25 自然物质 土，泥，沙，石 （λίθος[a]「石」2.23 的衍生词）指石制的或由石头构成的 石头的；石制的 ἦσαν δὲ ἐκεῖ λίθιναι ὑδρίαι ἓξ κατὰ τὸν καθαρισμὸν τῶν Ἰουδαίων κείμεναι  ‘there were six stone water jars used for Jewish ceremonial cleansings’  「照犹太人洁净礼的规矩，有六口石缸摆在那里」 (约 2:6) 在某些语言中，谈到「用石头制成的」物品时，可能需要比较准确地说明制作的方法，例如，「从大石开凿出来的」或「通过刨削石头而制成的」。

λιθοβολέω

(1)

(a)

20.79 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参καταλιθάζω, λιθάζω］ 用投掷石块的方式来杀人或企图杀人，通常是愤怒群众的所为 用石头打死 καὶ ἐκβαλόντες ἔξω τῆς πόλεως ἐλιθοβόλουν  ‘and driving him out of the city, they stoned him to death’  「把他推到城外，用石头打死他」 (徒 7:58)

λίθος

(1)

ου＜阳＞

(a)

2.23 自然物质 土，泥，沙，石 石头，一种物质 1 石 οὐκ ὀφείλομεν νομίζειν χρυσῷ ἢ ἀργύρῳ ἢ λίθῳ, χαράγματι τέχνης καὶ ἐνθυμήσεως ἀνθρώπου, τὸ θεῖον εἶναι ὅμοιον  ‘we should not think that God is like an image of gold or silver or stone made by human skill and imagination’  「不应该以为上帝的神性像人用手艺和心思所雕刻的金、银、石像一般」 (徒 17:29)

(b)

2.24 自然物质 土，泥，沙，石 一块石头，无论是人工成形的还是天然的 石头 εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται  ‘order these stones to turn into bread’  「叫这些石头变成食物」 (太 4:3) 在某些语言中，人们会把「石头」这种物质（如在 徒 17:29 中）和一块一块的石头（如在 太 4:3 中）加以严格区分。在《新约》中，λίθος 会用来表示比较大的石头，例如放在耶稣坟墓门口的大石（太 27:60）和用作圣殿建筑根基的石头（太 24:2）。然而，在所有这样的语境中，所指的都是已经移动到目标位置的石头，或即使有一定困难，但仍是可以移动的石头。 在某些语言中，人们会严格区分人工成形用作建筑的石头，或天然形态的石头（如田野上的石头）。在每一个情况下，翻译者都必须仔细研究经文的语境，来确定应采用哪种表达形式。

(c)

2.29 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 λίθος τίμιος  贵重的石头和坚硬物质，尤指宝石和宝石饰物 珍贵的石；宝石 εἰ δέ τις ἐποικοδομεῖ ἐπὶ τὸν θεμέλιον χρυσόν, ἄργυρον, λίθους τιμίους  ‘some will use gold, or silver, or precious stones in building upon the foundation’  「有人用金银、宝石在这根基上建造」 (林前 3:12) 关于 τίμιος 在 林前 3:12 中的另一种解释，见 65.2。 宝石通常按照价钱、外观或功能来加以区分，例如：「极昂贵的石头」或「漂亮的石头」或「用作装饰穿戴的石头」。 有许多宝石和半宝石（参 2.30-2.43）都在同一处新约经文中提及，那就是 启 21:19；虽然有关其中一些用语具体指什么，学者各有不同见解，但对于这些石头的颜色，他们大致是意见相同的。 如果当地语言中已经有「碧玉」、「蓝宝石」、「玛瑙」等术语，翻译者只需要借用这些用词，然后在词汇表或字词表中说明它们的颜色。如果语言中没有这些术语，翻译者通常会借用当地主流语言中的名称，同样在词汇表中说明石头的颜色。有些翻译者试图在 启 21:19 的经文中加入相应的颜色词，但这样做往往会导致译词冗长和笨拙。

(d)

沉重的大石头，用来关闭洞口或从岩石挖凿之墓穴的入口 墓盖；墓石

(e)

完全或不完全正方的石块；在大自然中找到的，或从石矿场开采的；用于建筑房屋，外墙和其他建筑物 建筑用的石头

____________________________________________________

1 这里区分了λίθος[a]「作为物质的石头」（2.23）和λίθος[b]「一块石头」（2.24）。这两种意思可以合并在一起，因为在很多情况下，在某种物质与该物质做成的物件之间几乎会自动发生转移。然而，许多语言清楚区分了表示物质的词汇与表示对应物件的词汇，因此λίθος和大多数具有类似语义联想的情况均保留了这种意思差异。

λιθόστρωτος  (λιθόστρωτον)

(1)

(a)

7.71 建造物 其他建造物 耶路撒冷城内一个区域，地上铺上平的石块，形成一个庭院（不是通道） 铺华石处 ἐκάθισεν ἐπὶ βήματος εἰς τόπον λεγόμενον Λιθόστρωτον  ‘he sat down on the judges seat in the place called The Stone Pavement’  「到了一个名叫『铺华石处』（希伯来话叫厄巴大）的地方，就坐在审判台上」 (约 19:13) 在某些语言中，「铺华石处」可被描述为「有大块扁平石头覆盖的院子」或「石板铺砌的院子」。参93.437。

λικμάω

(1)

(a)

19.47 物理的冲击力 挤压 受到破坏性垂直压力的挤压 砸烂；压碎 ἐφ᾽ ὃν δ᾽ ἂν πέσῃ, λικμήσει αὐτόν  ‘if (that stone) falls on someone, it will crush him’  「那石头掉在谁的身上，就要把谁压得稀烂」 (路 20:18)

λιμήν

(1)

ένος＜阳＞

(a)

1.75 地理物体及特徵 水体 相对较小的海域，有陆地作保护，但深度可供船只进入和停泊 港口 ἀνευθέτου δὲ τοῦ λιμένος ὑπάρχοντος πρὸς παραχειμασίαν  ‘since the harbor was not convenient for spending the winter’  「因这港口不适宜过冬」 (徒 27:12) 有些语言会用一个描述性的短语来翻译 λιμήν，例如：「船只安全躲避暴风雨的地方」或「船只免受损毁的地方」或「船只能够停泊的地方」。在 徒 27:12 中，我们很难确知 λιμήν 是指海港，就是供船只停留过冬的地方，还是指港口（靠近海港的城镇），供人们停留过冬的地方。有些语言清楚区分了船只停泊的地区和供人逗留等待继续航行的地方。

λίμνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

1.72 地理物体及特徵 水体 天然或人工的、相对较小的水体，四周有陆地环绕 湖，水塘 αὐτὸς ἦν ἑστὼς παρὰ τὴν λίμνην Γεννησαρὲτ  ‘he was standing on the shore of Lake Gennesaret’  「他站在革尼撒勒湖边」 (路 5:1) 用 λίμνη 来称呼加利利湖（又名革尼撒勒湖），通常不会产生什么问题，但要表述「火湖」（启 20:10）的概念时，问题就比较复杂，参阅 1.22。

(b)

1.22 地理物体及特徵 地面以下的地方 λίμνη τοῦ πυρὸς (καὶ θείου)  （习语，直译：火（与硫磺的）湖；以略为不同的形式在《启示录》中出现了六次，其中三次加上 θεῖον「硫磺」）永远受惩罚和毁灭的地方 1 火湖；地狱 καὶ ὁ διάβολος ὁ πλανῶν αὐτοὺς ἐβλήθη εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρὸς καὶ θείου  ‘then the Devil, who deceived them, was thrown into the lake of fire and sulfur’  「那迷惑他们的魔鬼被扔进硫磺的火湖里」 (启 20:10) 在许多语言中，人们根本无法从字面上翻译「火湖」，因为水火不相容，所以无法想象有一个火的湖。某些语言可以把它描述为「一个看起来像是湖着了火的地方」；但在其他语言中，最接近的翻译可能就是「一大片的火」。在某些地区，人们非常熟悉锥形火山中沸腾的岩浆，因此说到「火湖」时，可以马上应用各种当地的词汇；火山活动似乎也正是这个圣经语句的根据。

____________________________________________________

1 λίμνη τοῦ πυρός「火湖」可以不属于「地面以下的地方」这个类别，但因为这个短语与其他表示毁灭和刑罚的地方密切关联，所以归类在这里比归类到别处好。如果这个比喻性语言是从火山活动的知识中衍生出来，就可以支持把λίμνη τοῦ πυρός归类在这里，因为它与「坑」和「深渊」的相关概念一致。

λιμός

(1)	οῦ＜阳＞ 及＜阴＞

(a)

23.33 生理活动过程及状态 吃，喝 在相当长的一段时间内普遍缺乏食物，导致许多人捱饿 1 饥荒；饥饿 ἐγένετο λιμὸς μέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν  ‘there was a great famine throughout the whole land’  「遍地有大饥荒」 (路 4:25) 有些语言表达「饥荒」的唯一方式，是说「许多人捱饿很长时间」，或「许多人多天没东西吃」。翻译者必须清楚区分饥荒与自愿禁食的分别。（见语义域 53H）

(b)

23.31 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参νηστεία, νῆστις］ 非常饥饿的状态，大概已持续相当长的一段时间，而且是不可避免的，不是自己选择的（比较 νηστεία[a]「禁食」53.65） 相当饥饿；缺乏食物 ἐν λιμῷ καὶ δίψει  ‘hungry and thirsty’  「又饥又渴」 (林后 11:27) 表示饥饿的用语往往会区分不同程度的饥饿，以及饥饿是不可避免的还是自己选择的。

____________________________________________________

1 λιμός[a]可以归类为自然界的事件，因为饥荒是由于不下雨或者某种自然灾害导致庄稼歉收。然而，因为饥荒与人们经历饥饿极其密切地关联，所以最好把λιμός[a]与其他表示缺乏食物的表达归类在一起。

λίνον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.165 人工制品 布料、皮革及制成物品 亚麻布，通常指亚麻布衣裳 1 亚麻布；细麻衣 ἐνδεδυμένοι λίνον καθαρὸν λαμπρὸν  ‘they dressed in clean, bright, linen garments’  「穿着洁白明亮的细麻衣」 (启 15:6) 细麻衣可以译作「用细麻布做成的衣服」。在 启 15:6 中，重点在于衣服的品质，不是用细麻布做成。

(b)

6.158 人工制品 布料、皮革及制成物品 油灯中用来吸油的亚麻线 灯芯 λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει  ‘he will not extinguish a smoldering wick’  「将残的灯火，他不吹灭」 (太 12:20) 灯芯可能经常被称为「一根小布条」。

____________________________________________________

1 λίνον[a]「亚麻布」（6.165）和βύσσος「细麻布」（6.166）可以分别视为意指亚麻布衣服和细麻布衣服，但没有必要为新约用法设置这样一个单独的义项，特别因为在启 15:6和路 16:19，衣服或服装的语义要素是动词「穿衣服」的重要复合成分，因此所指的自然是衣服。这也适用于路 16:19中的πορφύρα（6.169）。

Λίνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.233 人名及地名 人名 保罗在 提后 4:21 中为其转达问安的人 《和2010》《和》利奴；《现》利努；《思》理诺

λιπαρός

(1)

ά，όν

(a)

79.21 物体的特徵 荣美的 形容非常辉煌华美，有奢侈的含意 辉煌的；华美的；华丽的；奢侈的；奢华的 πάντα τὰ λιπαρὰ καὶ τὰ λαμπρὰ ἀπώλετο ἀπὸ σοῦ  ‘all your splendid and glamorous things are gone’  「一切豪华的享受和华丽的东西，都从你那里消失」 (启 18:14) 在 启 18:14，λαμπρός（79.20）和 λιπαρός 互相加强。

λίτρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

86.4 重量 磅，他连得（重量单位） 罗马磅，重约 12 盎司或 325 克 磅；品脱 ἡ οὖν Μαριὰμ λαβοῦσα λίτραν μύρου  ‘then Mary took a pound of perfume’  「马利亚拿着一罗马磅的香膏」 (约 12:3) 谈到 约 12:3 中的香膏时最好指出其体积而不是重量，因此可以译成「马利亚就拿了一瓶香膏来」。翻译《新约》中的 λίτρα 时不需要指明「磅」是「罗马磅」。翻译者最好采用一个常用的词来表示磅（通常重16盎司），或者提供一个公制单位的近似值，例如 300 克或半升。

λίψ

(1)	＜直受＞λίβα＜阳＞

(a)

82.6 空间的方向 东，南，西，北 西南；西南方 λιμένα τῆς Κρήτης βλέποντα κατὰ λίβα καὶ κατὰ χῶρον  ‘a harbor in Crete that faces southwest and northwest’ or perhaps ‘... northeast and southeast’  「克里特的一个港口，一面朝西南，一面朝西北」或可能是「……一面朝东北，一面朝东南」 (徒 27:12) 与「西北方」（82.5）的情况一样，在有些语言中，可以把「西南方」称为「西方偏南」或「朝南，但偏西」或「南方向右」。

λογεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

57.66 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 收取捐献，特别指收取自愿捐赠的款项 收取；收集 ἵνα μὴ ὅταν ἔλθω τότε λογεῖαι γίνωνται  ‘so that there will be no need to collect contributions of money when I come’  「免得我来的时候才收取捐款」 (林前 16:2) 在一些情况下，可能必须把 λογεία 译成「收到捐赠的金钱」，但是重点在于收集款项之人的行动。有时，这个意思可以表达为「从一个人走到另一个人那里，收集他们的捐项」。

λογίζομαι

(1)

(a)

30.9 思考 思考，思想 ［参λογισμός］ 以详细而合乎逻辑的方式思考某事 思考；思量；推理 ὅτε ἤμην νήπιος ... ἐλογιζόμην ὡς νήπιος  ‘when I was a child ... I reasoned as a child’  「我作孩子的时候……心思像孩子」 (林前 13:11)

(b)

29.4 记忆及回忆 资讯的储存 把事情记在心里，以便将来可以采取行动 计算；记住；追究 οὐ λογίζεται τὸ κακόν  ‘(love) doesn't keep a record of evil’  「[爱]不记住别人的过错」 (林前 13:5) μὴ λογιζόμενος αὐτοῖς τὰ παραπτώματα αὐτῶν  ‘he did not keep their sins in mind’  「他不存记他们的罪」 (林后 5:19) 在一些语言中，「把事情记在心里」可以译成：「在自己的脑子里把事情加起来」，或「在自己心中列个清单」。

(c)

31.1 持有观点，相信，信赖 有意见，持有观点 ［参ἔχω, ἡγέομαι, κρίνω, φρονέω］ 对某事物持有观点或意见 持有观点；有一个意见；考虑；认为 Καὶ μετὰ ἀνόμων ἐλογίσθη  ‘and he was considered to be one of the criminals’  「他被列在罪犯中」 (路 22:37) τοὺς λογιζομένους ἡμᾶς ὡς κατὰ σάρκα περιπατοῦντας  ‘who are of the opinion that we live by worldly standards’  「认为我们是按着世界的标准做事的人」 (林后 10:2)

(d)

57.227 拥有，转移，交换 记账 记录商业往来账目，包括借项和贷项 存入某人账上；记在某人账上；作为某人的账项；算为 τῷ δὲ ἐργαζομένῳ ὁ μισθὸς οὐ λογίζεται κατὰ χάριν ἀλλὰ κατὰ ὀφείλημα  ‘to a person who has worked, the wage is not regarded (or ‘not credited to his account’) as a gift but as a debt to be paid (or ‘a debt owed to him’)’  「做工的人，报酬不是按恩典计算给他，而是按必须付的计算给他」 (罗 4:4)

λογικός

(1)

ή，όν

(a)

73.5 真实的，虚假的 形容是真实的，意思是符合事物的真实本质 合理的；理所当然的；真实的；真的 τὴν λογικὴν λατρείαν ὑμῶν  ‘this is your true worship’  「这就是你们应该献上的真实敬拜」 (罗 12:1) ὡς ἀρτιγέννητα βρέφη τὸ λογικὸν ἄδολον γάλα ἐπιποθήσατε  ‘as newborn babes you drank the true, unadulterated milk’  「像初生婴孩那样爱慕纯净的灵奶」 (彼前 2:2) 彼前 2:2 的上下文是比喻式的表达，有些翻译者喜欢把 λογικός 译成「属灵的」，从而使得所指对象不是字面意义上的，而是比喻义的。

λόγιον  (λόγια)

(1)	ων＜中＞（仅＜复＞）

(a)

33.97 沟通 说话，谈话 各种话语的内容 语录；圣言；信息 ὃς ἐδέξατο λόγια ζῶντα δοῦναι ἡμῖν  ‘who received the living oracles to give to us’  「他领受了活的圣言，传给我们」 (徒 7:38) χρείαν ἔχετε τοῦ διδάσκειν ὑμᾶς τινὰ τὰ στοιχεῖα τῆς ἀρχῆς τῶν λογίων τοῦ θεοῦ  ‘you need someone to teach you the first lessons about the message of God’  「需要有人再将上帝圣言基础的要道教导你们」 (来 5:12)

λόγιος

(1)

α，ον

(a)

33.32 沟通 语言层次 指有吸引力和说服力的讲话 雄辩的；有口才的 ἀνὴρ λόγιος ... δυνατὸς ὢν ἐν ταῖς γραφαῖς  ‘he was an eloquent speaker ... and had a thorough knowledge of the Scriptures’  「他是很有口才的人，对圣经有非常丰富的知识」 (徒 18:24) 在 徒 18:24，λόγιος 也可以理解为「有学问的」（见 27.20）。

(b)

27.20 学习 学习 关于学习了一种文化的大量知识遗产的人 有学问的；有教养的 Ἰουδαῖος δέ τις Ἀπολλῶς ὀνόματι, Ἀλεξανδρεὺς τῷ γένει, ἀνὴρ λόγιος  ‘now a certain Jew by the name of Apollos, born in Alexandria, who was a learned man’  「有一个出生在亚历山大的犹太人，名叫阿波罗，他是个有学问的人」 (徒 18:24) 在 徒 18:24，λόγιος 也可以理解为「雄辩的，有口才的」（见 33.32）。

λογισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

30.9 思考 思考，思想 ［参λογίζομαι］ 以详细而合乎逻辑的方式思考某事 思考；推理 συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως καὶ μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουμένων  ‘their consciences also show that this is true, since in their reasoning within themselves, they either accuse or excuse themselves’  「他们的良知也证明这是对的，因为他们自己思考的时候，有时谴责自己，有时为自己辩护」 (罗 2:15)

(b)

30.11 思考 思考，思想 错谬和欺骗性的推论，暗示那是基于邪恶的意图 错误的推论；谬论；诡辩；歪理 δυνατὰ τῷ θεῷ πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωμάτων, λογισμοὺς καθαιροῦντες  ‘God's powerful weapons, with which to destroy strongholds, that is, to destroy false arguments’  「上帝大能的武器，能够摧毁坚固的堡垒，意即攻破一切荒谬的辩论」 (林后 10:4) 有些语言很难说「错谬的辩论」，特别是当「辩论」的对等译词是一个动词，意思是「反驳某人」或「讨论并反对某人」。然而，翻译者可以这样翻译：「人们辩论时所说的话，但是那些话是错谬的」，或「他们用假话来辩论」，藉此表达「谬论」的语义内容（如 λογισμός[b] 所反映的）。

λογομαχέω

(1)

(a)

33.454 沟通 争辩，争吵 ［参λογομαχία］ 就字词的意思或用法争论或争吵 在言词上争辩；为言词争吵 διαμαρτυρόμενος ἐνώπιον τοῦ θεοῦ μὴ λογομαχεῖν  ‘give them warning in God's presence not to quarrel over words’  「在上帝面前嘱咐他们不可在言词上争辩」 (提后 2:14)

λογομαχία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.454 沟通 争辩，争吵 ［参λογομαχέω］ 就字词的意思或用法争论或争吵 在言词上争辩；为言词争吵 νοσῶν περὶ ζητήσεις καὶ λογομαχίας  ‘he has an unhealthy desire for arguments and quarrels about words’  「他对争辩和言辞上的争执有病态的嗜好」 (提前 6:4)

λόγος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.98 沟通 说话，谈话 ［参ῥῆμα］ 已经陈述的事情或说出的话语，焦点主要放在交流的内容上 话；言语；信息；陈述；问题 πολλῷ πλείους ἐπίστευσαν διὰ τὸν λόγον αὐτοῦ  ‘many more believed because of what he said’  「因为耶稣的话，信的人就更多了」 (约 4:41) λόγος[a] 和 ῥῆμα[b] 之间有任何意义上的差异，都只是文体用法的问题。 在 太 21:24，由于前面是 ἐρωτάω，因此 λόγος 可以译成「问题」，而当然「问题」这个含义，基本上是源于动词 ἐρωτάω[a]「问」（33.180）。

(b)

33.99 沟通 说话，谈话 说话的行为 说话；言语；讲话 ἐκάλουν ... ∏αῦλον Ἑρμῆν, ἐπειδὴ αὐτὸς ἦν ὁ ἡγούμενος τοῦ λόγου  ‘they gave ... Paul the name Hermes, because he took the lead in speaking’  「他们……称保罗为希耳米，因为他总是带头说话」 (徒 14:12)

(c)

33.260 沟通 传道，宣扬 所传讲的、关于基督或福音信息的内容 1 所传讲的；福音信息；道理；道 ὁ λόγος ηὔξανεν καὶ ἴσχυεν  ‘the message about the good news kept spreading and growing stronger’  「主的道普遍传开，日渐坚固」 (徒 19:20) ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ  ‘what is preached concerning Christ’ or ‘the good news about Christ’  「关于基督的信息」或「基督的福音」 (西 3:16)

(d)

33.51 沟通 书面语言 对一个主题做相对正式和有系统的处理 2 论述；书；报道 Τὸν μὲν πρῶτον λόγον ἐποιησάμην περὶ πάντων  ‘in my first book I wrote about all the things that ...’  「我在第一本书中已论述了……的一切事」 (徒 1:1)

(e)

33.100 沟通 说话，谈话 《约翰福音》对耶稣的称呼，指上帝启示的内容，也是呼应《创世记》第一章以及许多先知话语中使用的、意为「说」的动词 道；信息 ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν  ‘the Word became a human being and lived among us’  「道成了肉身，住在我们中间」 (约 1:14)

(f)

57.228 拥有，转移，交换 记账 资产和负债的记录 账目；债务；借项；贷项 ἠθέλησεν συνᾶραι λόγον μετὰ τῶν δούλων αὐτοῦ  ‘he wanted to check on his servants accounts’  「要和他的奴仆结算账目」 (太 18:23) ἐπιζητῶ τὸν καρπὸν τὸν πλεονάζοντα εἰς λόγον ὑμῶν  ‘I seek the results which will increase the amount of your account’ (or ... ‘to your credit’)  「只求你们的果子不断增加，归在你们的账上」 (腓 4:17) 腓 4:17 中的短语 εἰς λόγον 是一个专业术语，指结算账目，并表明是记入账户的贷方。因此，翻译者可以把 λόγον 译成「账户的金额」。

(g)

89.18 关系 原因及／或理由 原因，理由，带有某种口头表述的含意 原因；理由 πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας  ‘everyone who divorces his wife except for the reason of adultery’  「休妻的，除非是因不贞的缘故」 (太 5:32) πυνθάνομαι οὖν τίνι λόγῳ μετεπέμψασθέ με;  ‘I ask, therefore, for what reason did you send for me?’  「现在请问：你们为什么请我来呢」 (徒 10:29) παντὶ τῷ αἰτοῦντι ὑμᾶς λόγον περὶ τῆς ἐν ὑμῖν ἐλπίδος  ‘to everyone who asks you the reason for your hope’  「有人询问你们心中所怀希望的理由」 (彼前 3:15)

(h)

13.115 是，变成，存在，发生 发生 ［参ῥῆμα］ 某人可能提到的事情 事情；事件 οὐκ ἔστιν σοι μερὶς οὐδὲ κλῆρος ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ  ‘you have no part or share in this thing’  「你在这道上无份无关」 (徒 8:21)

(i)

30.13 思考 思考，思想 被认为是真实，但未必是真实的 表象；从表面看；看似 ἅτινά ἐστιν λόγον μὲν ἔχοντα σοφίας  ‘things have the appearance of being based on wisdom’ or ‘which things seem to be a matter of wisdom’  「这些规条使人徒有智慧的表象」或「从表面上看似乎是明智之举」 (西 2:23)

(j)

56.7 法庭及法律程序 起诉 在法庭上对某人提出的正式指控 起诉；控告；指控；声明不当行为 εἰ μὲν οὖν Δημήτριος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ τεχνῖται ἔχουσιν πρός τινα λόγον  ‘if Demetrius and his workers have an accusation against someone’  「如果底米特和他的同业要控告什么人」 (徒 19:38)

(k)

28.25 知道 已知的 λόγος τρέχει  （习语，直译：话语奔跑）信息广泛和迅速地传开 信息快快传开；迅速被人知道 ἵνα ὁ λόγος τοῦ κυρίου τρέχῃ  ‘so that the Lord's message may spread rapidly’ or ‘... come to be known quickly’  「好让主的道快快传开」或「好让主的道快快被人知道」 (帖后 3:1)

(l)

31.2 持有观点，相信，信赖 有意见，持有观点 λόγου ποιέομαι  （习语，直译：作为理由）基于某个原因而有的观点 考虑；认为；持有观点；作为意见 ἀλλ᾽ οὐδενὸς λόγου ποιοῦμαι τὴν ψυχὴν τιμίαν ἐμαυτῷ  ‘but I regard my life to be worth nothing to me’  「但是，我并不认为应当珍惜自己的性命」 (徒 20:24c)

____________________________________________________

1 λόγος[c]是λόγος在《新约》中一个非常特别的意思，特别是在西 3:16和徒 19:20等上下文中。比较可 2:2，ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον「他向他们讲论福音」，以及路 1:2，ὑπηρέται γενόμενοι τοῦ λόγου「作好消息的仆人」。

2 λόγος[d]似乎与γράμμα[b]（33.50）不同，λόγος[d]指更为正式地处理主题。

3 在徒 20:24，否定表达οὐδενός在语法上是与λόγου而不是τιμίαν结合，然而在语义上与后者的联系更为密切。比较英语的I didn’t think he would go（「我不以为他会去」）与I thought he would not go（「我以为他不会去」）。

λόγχη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.34 人工制品 武器及盔甲 有锋利尖头的长形武器，用来刺、插，或投掷 枪；矛 εἷς τῶν στρατιωτῶν λόγχῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξεν  ‘one of the soldiers pierced his side with his spear’  「有一个士兵拿枪扎他的肋旁」 (约 19:34) 在 约 19:34 可能指「枪尖」。

λοιδορέω

(1)

(a)

33.393 沟通 侮辱，中伤 ［参λοιδορία］ 以非常侮辱的方式说话 毁谤；辱骂；侮辱；咒骂 λοιδορούμενοι εὐλογοῦμεν  ‘when we are slandered, we bless’  「被人咒骂，我们就祝福」 (林前 4:12)

λοιδορία

(1)

(a)

33.393 沟通 侮辱，中伤 ［参λοιδορέω］ 以非常侮辱的方式说话 毁谤；辱骂；侮辱；攻击 μὴ ἀποδιδόντες κακὸν ἀντὶ κακοῦ ἢ λοιδορίαν ἀντὶ λοιδορίας  ‘do not pay back evil with evil or insult with insult’  「不要以恶报恶，以辱骂还辱骂」 (彼前 3:9a,9a [2])

____________________________________________________

1 在彼前 3:9,9 [2]，我们无法确定λοιδορία是特指侮辱的事件还是指侮辱的内容。

λοίδορος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.395 沟通 侮辱，中伤 （λοιδορέω「毁谤」33.393 的衍生词）毁谤别人的人 毁谤人的；辱骂人的 οὐ λοίδοροι, οὐχ ἅρπαγες βασιλείαν θεοῦ κληρονομήσουσιν  ‘no slanderers or violent people will receive the kingdom of God’  「辱骂的、勒索的，都不能承受上帝的国」 (林前 6:10)

λοιμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

23.158 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参θάνατος, πληγή］ 一种广泛传播的传染病，往往与上帝的惩罚相关 瘟疫 σεισμοί τε μεγάλοι καὶ κατὰ τόπους λιμοὶ καὶ λοιμοὶ ἔσονται  ‘there will be terrible earthquakes, famines, and plagues everywhere’  「将会有大地震，到处都有饥荒和瘟疫」 (路 21:11)

(b)

22.6 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 （λοιμός[a]「瘟疫」23.158 的引申喻意）导致各种麻烦的人 制造麻烦的人；害虫 εὑρόντες γὰρ τὸν ἄνδρα τοῦτον λοιμὸν  ‘for we have found this man to be a troublemaker’  「我们发现这是个制造麻烦的人」 (徒 24:5)

λοιπός

(1)

ή，όν

(a)

63.21 整体，联合，部分，分开 剩余部分 ［参ἐπίλοιπος, κατάλοιπος］ 一个整体所余下或继续的一部分，因此组成整体的剩余部分 1 余下的；剩余的；其他的；其余的 τῶν λοιπῶν φωνῶν  ‘the remaining blasts’  「其余的三位天使快要吹号」 (启 8:13) οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων  ‘the rest of the people’  「剩下的人」 (启 9:20)

(b)

67.134 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 τὸ λοιπὸν  由说话的时间开始的时间的延伸 从现在起；从今以后 τὸ λοιπόν, ἵνα καὶ οἱ ἔχοντες γυναῖκας ὡς μὴ ἔχοντες ὦσιν  ‘from now on married men should live as though they were not married’  「从此以后，那有妻子的，要像没有一样」 (林前 7:29) 有些语言在诸如 林前 7:29 的上下文中，τὸ λοιπόν 可以表达为：「从今天起」，或「从今天开始」。

(c)

67.128 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参ἀκμήν, ἔτι］ τὸ λοιπὸν  时间延伸到一个预期的点，并且超过该点 还；仍然 Καθεύδετε [τὸ] λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε  ‘are you still sleeping and resting?’  「现在你们还在睡觉安歇吗？」 (太 26:45)

(d)

61.14 序列 添加的一项，作为一个系列中的最后一项，并标记着某种程度的终结或结论 最后；总之；除此之外；还有 λοιπὸν οὐκ οἶδα  ‘beyond that I do not know’  「除此以外……我就不知道了」 (林前 1:16) Λοιπόν, ἀδελφοί, χαίρετε  ‘finally, Christian brothers, rejoice’  「最后，弟兄们，你们要喜乐」 (林后 13:11) Τὸ λοιπόν, ἀδελφοί, ὅσα ἐστὶν ἀληθῆ  ‘finally, Christian brothers, whatever is true’  「末了，弟兄们，凡是真实的」 (腓 4:8)

(e)

89.98 关系 添加 表示一个与前文所述密切关联的附加说明 另外；还有 ὧδε λοιπὸν ζητεῖται ἐν τοῖς οἰκονόμοις, ἵνα πιστός τις εὑρεθῇ  ‘furthermore, in this case it is required of stewards that they be found trustworthy’  「另外，对于管家的要求，就是要他忠心」 (林前 4:2)

____________________________________________________

1 λοιπός[a]、ἐπίλοιπος和κατάλοιπος的意思可能有些区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

Λουκᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.234 人名及地名 人名 保罗的同工，一般认为他就是《路加福音》和《使徒行传》的作者 路加

Λούκιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.235a 人名及地名 人名 安提阿的一位教师和先知 路求；《思》路基约

(b)

93.235b 人名及地名 人名 在 罗 16:21 中向信徒问安的人 路求；《思》路基约

λουτρόν

(1)

οῦ＜中＞

(a)

53.43 宗教活动 施洗 指洗礼的洁净礼仪 洗净；洗涤；洁净；洗礼 ἵνα αὐτὴν ἁγιάσῃ καθαρίσας τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος ἐν ῥήματι  ‘in order to dedicate it, having purified it by the washing of water by the word’  「以水藉着道把教会洗净，使她成为圣洁」 (弗 5:26) 在 弗 5:26，短语 τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος 通常解作洗礼，因为用水洗涤一个物品并不是礼仪上洁净的方法，不像教会藉此被献给或归给上帝为圣那样。同样地，多 3:5 中的 λουτρόν 一般解作洗礼。

λούω

(1)

(a)

47.12 涉及液体或干物质的活动 液体的使用 洗身体 洗澡；洗；清洗；洗干净；洗涤 ἐγένετο ... ἀσθενήσασαν αὐτὴν ἀποθανεῖν· λούσαντες δὲ ἔθηκαν [αὐτὴν] ἐν ὑπερῴῳ  ‘she got sick and died; and her body was washed and laid in a room upstairs’  「她患病死了，有人把她清洗后，停在楼上」 (徒 9:37)

Λύδδα

(1)	ας，＜直受＞Λύδδα＜阴＞

(a)

93.518 人名及地名 地名 约帕东南面的一个城 吕大；《思》里达

Λυδία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.236 人名及地名 人名 推雅推喇城卖紫色布匹的女商人，保罗带领她悔改归主 吕底亚；《思》里狄雅

Λυκαονία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.519 人名及地名 地名 小亚细亚内陆的一个省 吕高尼；《思》吕考尼雅

Λυκαονιστί

(1)

(a)

33.8 沟通 语言 指在吕高尼所使用的语言 用吕高尼话说 οἵ τε ὄχλοι ἰδόντες ὃ ἐποίησεν ∏αῦλος ἐπῆραν τὴν φωνὴν αὐτῶν Λυκαονιστὶ  ‘when the crowds saw what Paul did, they shouted in the Lycaonian language’  「众人看见保罗所做的事，就用吕高尼话大声说」 (徒 14:11)

Λυκία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.520 人名及地名 地名 小亚细亚南岸的一个地区 吕家；《思》里基雅

λύκος

(1)

ου＜阳＞

(a)

4.11 动物 动物 野生的四足捕食犬科动物；浅棕色皮毛，类似于豺，但体型大很多；拉丁语学名：Canis lupus；被视为贪婪和凶猛的动物；常常捕食羊群；是遍地游行、机会主义、危险、凶猛，和灵巧盗贼的象徵 狼 ὁ λύκος ἁρπάζει  ‘the wolf snatches’  「狼抓住羊」 (约 10:12) 在不知道狼的地方，翻译者可以把 λύκος[a] 译成相当于「豹」的当地语。对于《圣经》的初步翻译，这样做也许是可接受的，然而，读者更加熟悉世界其他地方的动物种类之后，通常会拒绝这种对象转移。在大多数没有「狼」的本地词汇的情况下，翻译者会使用描述性的短语，例如「野狗」或「凶猛的野狗」，或者也可能会借用该地区的主流语言的词汇，然后添加一个限定词，例如「称为狼的野生动物」。当然，翻译者也可以使用一个较通用的说法，然后加上某种限定词。例如，在徒 20:29 中可以说是「凶猛的野兽」，因为这段经文的含义主要是比喻性的，不需要具体使用「狼」这个名称。

(b)

88.121 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 （λύκος[a]「狼」4.11 的引申喻意）尤其恶毒和危险的人 恶毒的人；凶残的狼；凶狠的人 εἰσελεύσονται ... λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς  ‘fierce wolves will come among you’ or ‘vicious men will do you harm’  「有凶暴的豺狼要混入你们中间」或「有凶残的人要来伤害你们」 (徒 20:29) 在不认识狼的地区，可以把 徒 20:29 译成「必有像猛兽一样的人进入你们中间」。有些语言把 徒 20:29 中的 λύκος 译成了「凶猛的野狗」。

λυμαίνω  (λυμαίνομαι)

(1)

(a)

20.24 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 虐待以造成伤害或危害 严重伤害；虐待 ∑αῦλος δὲ ἐλυμαίνετο τὴν ἐκκλησίαν  ‘Saul then was causing great harm to the church’  「扫罗却残害教会」 (徒 8:3) 徒 8:3 中的 λυμαίνομαι 也可以指「破坏」（见 20.31）。

(b)

20.31 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 ［参ἀπόλλυμι, ἀπώλεια］ 毁坏或造成人、物或机构的破坏 破坏；毁坏 ∑αῦλος δὲ ἐλυμαίνετο τὴν ἐκκλησίαν  ‘Saul then worked for the destruction of the church’  「扫罗想要摧毁教会」 (徒 8:3) 许多语言都很难找到一个泛指「破坏」的词汇。通常的情况是，用一个指涉比较具体的词汇，延伸其意义用来指概括的意思，例如：用有特定含义的「打碎」来表达概括的「破坏」的意思，读者要视乎上下文，来决定该词是解作特定的意思还是概括的意思。因此，在 徒 8:3，读者会找到「打碎」这个词的比喻用法（但是从概括意义去理解它），例如：「这时候，扫罗进行打碎教会的工作。」 徒 8:3 中的 λυμαίνομαι 也可以指「严重伤害」（见 20.24）。

λυπέω  (λυπέομαι)

(1)

(a)

25.275 态度及情感 悲伤，遗憾 （λύπη[b]「忧愁状态」25.273 的衍生词）使某人忧愁、悲伤或痛苦 使悲伤；使忧愁；使难过 Εἰ δέ τις λελύπηκεν  ‘if anyone has made someone sad’  「如果有人使人悲伤」 (林后 2:5) μὴ λυπεῖτε τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον τοῦ θεοῦ  ‘don't make God's Holy Spirit sad’  「不要使上帝的圣灵忧伤」 (弗 4:30)

(b)

25.274 态度及情感 悲伤，遗憾 因所发生的事或所做的事而忧愁 忧愁；悲伤；痛苦 ἀπῆλθεν λυπούμενος  ‘he left, greatly distressed’  「他忧忧愁愁地走了」 (可 10:22) ἀλλ᾽ ὅτι ἐλυπήθητε εἰς μετάνοιαν  ‘but you were sad to the point of repenting’  「而是因忧愁导致你们的悔改」 (林后 7:9)

λύπη

(1)

ης＜阴＞

(a)

25.272 态度及情感 悲伤，遗憾 忧伤的状态，因所做的事而后悔 忧伤；后悔；忧愁 ἕκαστος καθὼς προῄρηται τῇ καρδίᾳ, μὴ ἐκ λύπης ἢ ἐξ ἀνάγκης  ‘each one should do as he has decided in his heart, not with regret or because of compulsion’  「每一个人都应该按照自己的心愿捐助，不带着后悔，不是出于勉强」 (林后 9:7)

(b)

25.273 态度及情感 悲伤，遗憾 精神上痛苦和焦虑的状态 忧愁；悲伤；痛苦 τοὺς μαθητὰς εὗρεν κοιμωμένους αὐτοὺς ἀπὸ τῆς λύπης  ‘he found the disciples asleep, (worn out) by their distress’  「看见门徒因为忧伤都睡着了」 (路 22:45)

Λυσανίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.237 人名及地名 人名 亚比利尼的分封王 吕撒聂；《思》吕撒尼雅

Λυσίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.238 人名及地名 人名 革老丢・吕西亚，耶路撒冷的罗马官员；见 93.214 吕西亚；《思》里息雅

λύσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

34.78 联合 结婚，离婚 ［参ἀπολύω, ἀφίημι, χωρίζω］ 解除婚姻关系 离婚；分开；脱离 δέδεσαι γυναικί, μὴ ζήτει λύσιν  ‘do you have a wife? Then do not try to get a divorce’  「你已经有了妻子，就不要求摆脱」 (林前 7:27) 离婚经常用字面意为「遣走」、「与……分开」或「彼此离开」等词汇来表达。然而，好些语言会采用习语式的表达，例如「把他和他的衣物送走」、「解开他们之间的结」，或「扔掉她的壁炉底石」。 有些人尝试严格区分 林前 7:11 中的 ἀφίημι 和 林前 7:15 中的 χωρίζω，假设 ἀφίημι 暗示合法的离婚，而 χωρίζω 仅指分开。然而，这种区分似乎是人为和主观的。

λυσιτελέω  (λυσιτελεῖ)

(1)

(a)

65.44 价值 有益的，无益的 ［参συμφέρω］ 对某人有利的 有利的；更好的；对某人有利 λυσιτελεῖ αὐτῷ εἰ λίθος μυλικὸς περίκειται περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ ἔρριπται εἰς τὴν θάλασσαν  ‘it would be to his advantage if a millstone were tied around his neck and he were thrown into the sea’ or ‘he would be better off if a millstone were tied around his neck ...’  「倒不如用大磨石拴在他脖子上，沉到海底去」或「拿一块磨石拴在他的脖子上……更好」 (路 17:2) 在一些语言中，「优势」暗示某种比较，或是拥有的利益比别人大，或是某种益处使人后来的状态比先前好。例如在 约 11:50 的情况，可以译成「你们难道没有意识到，如果一个人为百姓死，那么你们的结果要好得多」。

Λύστρα

(1)	＜间受＞οις，＜直受＞αν＜阴＞及＜中＞

(a)

93.521 人名及地名 地名 小亚细亚吕高尼境内的一个城 路司得；《思》吕斯特辣

λύτρον

(1)

ου＜中＞

(a)

37.130 控制，管理 释放，解放 ［参ἀντίλυτρον］ 使人得以获释或得救的方法或途径 释放的方法；赎金；赎价 δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν  ‘to give his life as a ransom for many’ or ‘to die as a means of liberating many’  「献上自己的生命，替许多人做救赎的代价」或「以死亡作为解救许多人的方法」 (太 20:28) 在许多语言中，「救赎众人」可以译作「使众人自由离去」，或者采用习语译作「解开众人」或「解开众人的锁链」。

λυτρόω  (λυτρόομαι)

(1)

(a)

37.128 控制，管理 释放，解放 ［参ἀπολύτρωσις, λύτρωσις］ 释放，与释放奴隶的过程相类似1 释放；拯救 ἡμεῖς δὲ ἠλπίζομεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ μέλλων λυτροῦσθαι τὸν Ἰσραήλ  ‘and we had hoped that he would be the one who was going to liberate Israel’  「我们一直盼望他就是将要救赎以色列的那一位」 (路 24:21) 在许多语言中，说到「释放」时必须具体说明所涉及的方式或情况。例如，路 24:21 中的「拯救以色列」可能需要译成「使以色列脱离异邦的控制」或「使以色列脱离罗马势力」。路 2:38 也需要采用类似的翻译；弗 1:7 则可能需要指明「我们脱离罪得到自由」或「我们摆脱了不良的欲望」。

____________________________________________________

1 考虑到介词前缀ἀπο，ἀπολύω[c]的语气可能比λύω[b]强烈，但是新约经文并不足以确立此区别。37.128中的各个意思也可能有此区别。

λύτρωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

37.128 控制，管理 释放，解放 ［参ἀπολύτρωσις, λυτρόω］ 释放，与释放奴隶的过程相类似1 救赎；释放；拯救 ἐλάλει περὶ αὐτοῦ πᾶσιν τοῖς προσδεχομένοις λύτρωσιν Ἰερουσαλήμ  ‘he spoke about (the child) to all who were waiting for (God) to liberate Jerusalem’  「对一切盼望耶路撒冷得救赎的人讲论这孩子的事」 (路 2:38) 在许多语言中，说到「释放」时必须具体说明所涉及的方式或情况。例如，路 24:21 中的「拯救以色列」可能需要译成「使以色列脱离异邦的控制」或「使以色列脱离罗马势力」。路 2:38 也需要采用类似的翻译；弗 1:7 则可能需要指明「我们脱离罪得到自由」或「我们摆脱了不良的欲望」。

____________________________________________________

1 考虑到介词前缀ἀπο，ἀπολύω[c]的语气可能比λύω[b]强烈，但是新约经文并不足以确立此区别。37.128中的各个意思也可能有此区别。

λυτρωτής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

37.129 控制，管理 释放，解放 （λυτρόω「释放」37.128 的衍生词）释放或解救别人的人 释放者；解救者；救赎者 τοῦτον ὁ θεὸς [καὶ] ἄρχοντα καὶ λυτρωτὴν ἀπέσταλκεν  ‘he is the one whom God sent as ruler and liberator’  「上帝……差派他作领袖，作解救者」 (徒 7:35) 短语「统治者和解放者」当然也可以用动词形式来表达，例如，「作为统治你们和释放你们的人」。

λυχνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.105 人工制品 灯火及支托物 可以放置一盏灯或好几盏灯的支架 灯台 οὐδὲ καίουσιν λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον ἀλλ᾽ ἐπὶ τὴν λυχνίαν  ‘neither do people light a lamp and place it under a bowl, but on a lampstand’  「人点了灯，不会放在篮子下面，而是放在灯台上」 (太 5:15) 翻译者可以把「灯台」译作「放置灯盏的东西」或「放灯的地方」。

λύχνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.104 人工制品 灯火及支托物 ［参λαμπάς］ 油灯，把油和灯芯放进一个小容器内，燃烧浸透了油的灯芯可以发光 灯 Μήτι ἔρχεται ὁ λύχνος ἵνα ὑπὸ τὸν μόδιον τεθῇ ἢ ὑπὸ τὴν κλίνην;  ‘does anyone ever bring in a lamp and put it under a bowl or under the bed?’ (literally ‘does a lamp come to be put ...’)  「人拿灯来，难道是要放在斗底下或牀底下吗？」 (可 4:21) 在某些语言中，与 λαμπάς[b] 和 λύχνος 最接近的译词是煤油灯。需要避免的是暗指「手电筒」的词汇，否则就是严重的年代错误。

λύω

(1)

(a)

18.18 连接 系上，粘住 解开，与绑住的结果相反 解开；松开 οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ  ‘I am not worthy to stoop down and untie the thongs of his sandals’  「我就是弯腰给他解鞋带也不配」 (可 1:7)

(b)

37.127 控制，管理 释放，解放 ［参ἀπαλλάσσω, ἀπολύω］ 解除控制，释放（高度通用的含义，适用于各种各样的情况，包括监禁、政治控制、罪恶、疾病）1 解脱；释放 οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ τούτου τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου  ‘should she not be freed from this bond on the Sabbath’  「不该在安息日这天解开她的绑吗？」 (路 13:16) 由于 路 13:16 中的 λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ τούτου 是高度比喻性的说法，因此在许多语言中，选取直译会有困难。当然，这是指那个女人的残疾状况。此外，说「撒但捆绑」这样的人，如 16 节上半部所说的那样，可能是说不通的。因此，在某些语言中，这句话可以译成「撒但使那女人变成残障」，然后在16节的下半部译成「使一个人不再残障」。

(c)

20.53 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 通过拆毁或打碎使物件毁灭 破坏；拆毁；破碎 ἡ δὲ πρύμνα ἐλύετο ὑπὸ τῆς βίας [τῶν κυμάτων]  ‘the back part of the ship was being broken to pieces by the violence of the waves’  「船尾被大浪猛力冲击，破损不堪」 (徒 27:41) τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας, τὴν ἔχθραν ἐν τῇ σαρκὶ αὐτοῦ  ‘with his own body he broke down the wall that separated them and kept them enemies’  「以自己的身体推倒那使他们互相敌对、使他们分裂的墙」 (弗 2:14) 某些语言会使用相当不同的词汇去表达「破坏」，视乎破坏是否蓄意造成的。另外也会根据破坏带来有益还是无益的结果，而作进一步的区分。弗 2:14 中的破坏被认为是有益的，徒 27:41 中的情况则相反。

(d)

15.139 线性运动 散开，驱散 使聚会被解散或散开 解散；散开 λυθείσης δὲ τῆς συναγωγῆς  ‘when the gathering had been dispersed’ or ‘when the meeting had been dismissed’  「散会以后」 (徒 13:43) 在某些语言中，徒 13:43 中这句话的更合适译法是：「当大部分人离开以后」，或「聚会结束后」。

(e)

36.30 引导，管教，跟从 服从，不服从 不遵守法律或法规，可能暗示认为该法例无效 违（法）；违反；违犯；破坏（戒律） ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων  ‘whoever transgresses one of the least of these commandments’  「如果有人违犯了这些诫命中最小的一条」 (太 5:19) ὅτι οὐ μόνον ἔλυεν τὸ σάββατον  ‘because he not only transgressed the law of the Sabbath’  「因为他不但犯了安息日」 (约 5:18) 另见 36.29 的讨论。

(f)

37.47 控制，管理 运用权力 在合法的基础上对某事物行使权力 准许；允许 ὃ ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς ἔσται λελυμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘whatever you permit on earth will be permitted in heaven’  「你在地上所准许的，在天上也要准许」 (太 16:19) 太 16:19 中这句话的含义有许多不同的解释，翻译者应该参看各种不同的释经书，仔细查考这段经文。

(g)

13.38 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἀφαιρέω, καθαιρέω, περιαιρέω］ 使某个状态停止 2 除去；除掉 λύσας τὰς ὠδῖνας τοῦ θανάτου  ‘having removed the pains of death’  「除去了死亡的痛苦」 (徒 2:24)

(h)

13.100 是，变成，存在，发生 存在 ［参καταλύω, καταργέω］ 使之不再存在 使结束；使成为无有；结束 ἵνα λύσῃ τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου  ‘in order to put an end to the works of the Devil’  「是要结束魔鬼的作为」 (约壹 3:8c)

____________________________________________________

1 考虑到介词前缀ἀπο，ἀπολύω[c]的语气可能比λύω[b]强烈，但是新约经文并不足以确立此区别。37.128中的各个意思也可能有此区别。

2 13.38这一组词汇的意思无疑存在一些重要的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

3 短语τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου「魔鬼的作为」可以视为魔鬼已经完成的事，因此是已经存在的事（在这种情况下，λύω的意思合宜地归入语义域13），或者这个短语也可以意指「魔鬼正在做的事」，因此λύω可以理解为一种时态，那就是说，λύω可以意指「使动作停止」。这类既可归入语义域13、又可归入语义域68「时态」的意思存在许多这样的问题。

Λωΐς

(1)

ΐδος＜阴＞

(a)

93.239 人名及地名 人名 提摩太的外祖母 《和2010》《和》罗以；《现》罗绮；《思》罗依

Λώτ

(1)

＜阳＞

(a)

93.240 人名及地名 人名 亚伯拉罕的侄子 罗得；《思》罗特

Μάαθ

(1)

＜阳＞

(a)

93.241 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 玛押；《思》玛哈特

Μαγαδά

(1)

＜阴＞

(a)

93.522 人名及地名 地名 ［参Μαγαδάν, Μαγεδάν］ 加利利湖西岸的一个地方，确实地点无从考据（太 15:39； 可 8:10，校勘栏） 马加丹；《思》玛加丹

Μαγαδάν

(1)

＜阴＞

(a)

93.522 人名及地名 地名 ［参Μαγαδά, Μαγεδάν］ 加利利湖西岸的一个地方，确实地点无从考据 马加丹；《思》玛加丹

Μαγδαλά

(1)

＜阴＞

(a)

93.523 人名及地名 地名 加利利湖西面的城镇 抹大拉，《思》玛达肋纳 Μαγδαλά 只出现在校勘栏（太 15:39），但参 Μαγδαληνή（93.242）。

Μαγδαλάν

(1)

(a)

93.524 人名及地名 地名 Μαγαδάν 93.522 的另一种拼写法（ 太 15:39，校勘栏）

Μαγδαληνή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

93.242 人名及地名 人名 （Μαγδαλά「抹大拉」93.523 的衍生词）抹大拉的妇人 Μαρία[c]「马利亚」的属性名字，表明她来自抹大拉 抹大拉的妇人（马利亚）；《思》玛达肋纳的妇人

Μαγεδά

(1)

(a)

93.525 人名及地名 地名 可能是 Μαγαδάν 93.522 的另一种拼写法，但在 可 8:10 校勘栏中指明是一座山

Μαγεδάν

(1)

＜阴＞

(a)

93.522 人名及地名 地名 ［参Μαγαδά, Μαγαδάν］ 加利利湖西岸的一个地方，确实地点无从考据（太 15:39，校勘栏） 马加丹；《思》玛加丹

μαγεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.96 宗教活动 邪术 ［参μαγεύω］ 行法术，大概是通过召唤超自然的力量 行邪术；行巫术；行法术 προσεῖχον δὲ αὐτῷ διὰ τὸ ἱκανῷ χρόνῳ ταῖς μαγείαις ἐξεστακέναι αὐτούς  ‘he had astounded them with his magic for such a long time that they paid close attention to him’  「他们留意他，因为他长期用法术令他们惊讶」 (徒 8:11)

μαγεύω

(1)

(a)

53.96 宗教活动 邪术 ［参μαγεία］ 行法术，大概是通过召唤超自然的力量 行邪术；行巫术；行法术 Ἀνὴρ δέ τις ὀνόματι ∑ίμων προϋπῆρχεν ἐν τῇ πόλει μαγεύων καὶ ἐξιστάνων τὸ ἔθνος τῆς ∑αμαρείας  ‘in that city lived a man named Simon who for some time had astounded the Samaritans with his magic’  「有一个名叫西门的人，自称是个大人物，一向在那城里行邪术，使撒马利亚的居民十分惊讶」 (徒 8:9)

μάγος

(1)

ου＜阳＞

(a)

32.40 理解 理解能力 因熟悉占星术而被视为拥有非凡理解能力的人（人们认为这些人既有世俗的知识，也有宗教的悟性）1 博士；贤士；星象家 ἰδοὺ μάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν παρεγένοντο εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘soon afterward, some magi came from the East to Jerusalem’  「那时，有些从东方来的星象家到达耶路撒冷」 (太 2:1) 在 太 2:1，μάγοι 可以译成「研究星象的智慧人」。

(b)

53.97 宗教活动 邪术 （μαγεύω「行法术」（53.96）的衍生词）施行巫术或法术的人 术士；行法术的 ἀνθίστατο δὲ αὐτοῖς Ἐλύμας ὁ μάγος  ‘Elymas the magician opposed them’  「术士以吕马敌对使徒」 (徒 13:8)

____________________________________________________

1 μάγος也可以归类在语义域28「认识」，因为这词涉及专门的知识。由于μάγος的角色具有宗教含意，所以这词也归类在语义域53「宗教活动」（见53.97）。但是，μάγος[a]的主要语义特徵似乎是公认的智慧，因此放在此处语义域32「理解」来解释。

Μαγώγ

(1)

＜阳＞

(a)

93.243 人名及地名 人名 一个含义隐晦的名字，用来指敌对上帝、将被弥赛亚征服的国家或人民 玛各；《思》玛哥格

Μαδιάμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.526 人名及地名 地名 西奈半岛的一个地区，在阿拉伯沙漠附近 米甸；《思》米德杨

μαθητεύω

(1)

(a)

36.31 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 ［参ἀκολουθέω］ 作某人的跟随者或门徒，意思是坚持领袖的教导或指示，并促进这位领袖的事业发展 跟从；跟随；作……的门徒 ὃς καὶ αὐτὸς ἐμαθητεύθη τῷ Ἰησοῦ  ‘and he was also a disciple of Jesus’  「他也是耶稣的门徒」 (太 27:57) 许多翻译者试图在比喻意义上使用「跟从」一词，表达「成为某人门徒」的意思，但在一些语言中，这种用法有一定的危险。例如，「跟从」常有「带着邪恶意图去追求」的隐含意义。在许多语言中，「跟从」（意为「成为门徒」）的对应译词是「陪伴」，或「一起走」，或「在……的群体中」。

(b)

36.37 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 使人作门徒或成为跟随者 使人作门徒；使人成为跟随者 πορευθέντες οὖν μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη  ‘go then, to all peoples and make them (my) disciples’  「所以，你们要去，使万民作我的门徒」 (太 28:19) 在 太 28:19 和类似上下文中翻译 μαθητεύω 一词时，翻译者需要避免使用有胁迫或强迫含义的词汇，意思是不应译成「强迫他们作我的门徒」或「迫使他们作我的门徒」。如果直译成使役动词，例如「使」，也会有这种暗示。为了避免使役动词的错误暗示，可以译成「说服他们成为我的门徒」或「劝说他们成为我的门徒」。

μαθητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

36.38 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 （μαθητεύω[a]「跟从，作……的门徒」36.31 的衍生词）某人的门徒或跟随者 门徒；跟随者 Τῇ ἐπαύριον πάλιν εἱστήκει ὁ Ἰωάννης καὶ ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ δύο  ‘the next day John was there again with two of his disciples’  「又过了一天，约翰同两个门徒站在那里」 (约 1:35) 虽然在《新约》中，μαθητής 通常指男子，然而这个词在性别区分方面是中性的，因此在一些新约经文中也包含了女性（例如在 徒 6:1，πληθυνόντων τῶν μαθητῶν「门徒的数目不断增长」）。某些语言可能必须明确指出性别的区分；在谈到十二门徒的经文中，显然必须指出他们是男性。然而，谈到更为广泛的门徒群体时，翻译中应当表明门徒群体既有男性也有女性。

(b)

27.16 学习 学习 （μανθάνω[a]「学习，受教导」27.12 的衍生词）通过正式的或是非正式的指导从另一个人身上学习的人 1 门徒；学生 οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον· κατηρτισμένος δὲ πᾶς ἔσται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ  ‘no pupil is greater than his teacher; but every pupil, when he has completed his training, will be like his teacher’  「学生不高过老师，凡学成了的会和老师一样」 (路 6:40)

____________________________________________________

1 μαθητής[b]「门徒；学生」与μαθητής[a]不同。μαθητής[a]具有成为某人的门徒或跟随者的意思（见36.38）。

μαθήτρια

(1)

ας＜阴＞

(a)

36.41 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 （μαθητεύω[a]「跟从，作……的门徒」36.31 的衍生词）女门徒 女门徒 Ἐν Ἰόππῃ δέ τις ἦν μαθήτρια ὀνόματι Ταβιθά  ‘in Joppa there was a woman Tabitha who was a disciple’  「在约帕有一个女门徒，名叫大比大」 (徒 9:36)

Μαθθαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.244 人名及地名 人名 一名税吏，耶稣的十二门徒之一，一般认为他就是 Λευί[a]「利未」，93.231 马太；《思》玛窦

Μαθθάτ

(1)

＜阳＞

(a)

93.245a 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是利未的儿子，希里的父亲 玛塔；《思》玛塔特

(b)

93.245b 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是利未的儿子，约令的父亲 玛塔；《思》玛塔特

Μαθθίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.246 人名及地名 人名 耶稣的门徒，获选替补加略人犹大，成为十二使徒之一 马提亚；《思》玛弟亚

Μαθουσαλά

(1)

＜阳＞

(a)

93.247 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是以诺的儿子，拉麦的父亲，挪亚的祖父 玛土撒拉；《思》默突舍拉

μαίνομαι

(1)

(a)

30.24 思考 思考，思想 ［参ἐξίστημι, μανία, παραφρονέω, παραφρονία］ 以完全不合理的方式来思考或推理 1 头脑不正常；疯狂；失去理智；精神错乱；发疯；癫狂；疯了 ὁ δὲ ∏αῦλος, Οὐ μαίνομαι, φησίν, κράτιστε Φῆστε  ‘Paul answered, I am not out of my mind, most excellent Festus’  「保罗说：『非斯都大人，我不是疯了』」 (徒 26:25)

____________________________________________________

1 词汇组μαίνομαι / μανία与词汇组παραφρονέω / παραφρονία的意思可能具有一些显着的区别，但是这些区别很可能是在内涵方面而非外延方面，就像英语的crazy与insane的区分那样。

μακαρίζω

(1)

(a)

25.120 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 由于有利的环境而认为某人是快乐或有福的 视为快乐的；视为有福的；称……为有福的 μακαριοῦσίν με πᾶσαι αἱ γενεαί  ‘all generations of people will regard me as fortunate’  「万代要称我有福」 (路 1:48) μακαρίζομεν τοὺς ὑπομείναντας  ‘we regard as fortunate those who have endured’  「那些忍耐的人，我们称他们是有福的」 (雅 5:11)

μακάριος

(1)

α，ον

(a)

25.119 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 有福的，暗示享受着有利的环境 有福的；快乐的 μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται  ‘happy are those who show mercy, for God will be merciful to them’  「怜悯人的人有福了！因为他们必蒙怜悯」 (太 5:7) 太 5:7 的这个被动结构（ἐλεηθήσονται）通常称为「被动回避」，意思是使用被动式来避免直接提到上帝。

μακαρισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

25.118 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 快乐的状态，暗指有利的环境 快乐；高兴；幸福 ποῦ οὖν ὁ μακαρισμὸς ὑμῶν;  ‘where, then, is that happiness of yours?’  「你们那时的快乐到哪里去了呢？」 (加 4:15) 加 4:15 中的 μακαρισμός 显然是指快乐的状态，在过去发生，现在已经没有了。因此，翻译者可能需要指明这快乐已经过去，可以译成：「你们曾经如此快乐！发生什么事了？」或「你们那时候如此快乐！现在发生什么事情呢？」

Μακεδονία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.527 人名及地名 地名 罗马帝国在希腊境内的一个省 马其顿

Μακεδών

(1)

όνος＜阳＞

(a)

93.528 人名及地名 地名 （Μακεδονία「马其顿」93.527 的衍生词）马其顿的本地人，出生或居住在马其顿的人 马其顿人

μάκελλον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.208 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 城镇里卖肉的地方 肉市场 ∏ᾶν τὸ ἐν μακέλλῳ πωλούμενον ἐσθίετε  ‘you are free to eat anything sold in the meat market’  「肉市场上所卖的，你们都可以吃」 (林前 10:25) Μάκελλον 通常是 ἀγορά 57.207 的一部分。

μακράν

(1)

(a)

83.30 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 ［参μακρόθεν］ 距离另一个位置比较远的位置1 远方；一定距离外；远处 ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος  ‘he was still a long way from home’  「他离家还远」 (路 15:20) ὑμῖν γάρ ἐστιν ἡ ἐπαγγελία καὶ τοῖς τέκνοις ὑμῶν καὶ πᾶσιν τοῖς εἰς μακράν  ‘for the promise is to you and to your children and to all who are far away’  「这应许是给你们的，也给你们的儿女和所有在远方的人」 (徒 2:39) ἐγὼ εἰς ἔθνη μακρὰν ἐξαποστελῶ σε  ‘I will send you far away to the Gentiles’  「我要派你到远方的外族人那里去」 (徒 22:21) 关于 徒 2:39 中的 εἰς，见 84.16。

____________________________________________________

1 μακρόθεν的意思可能与μακράν略有区别，μακρόθεν强调一个地方与另一个地方之间的分隔，但并不是所有上下文都可看出这种区别。

μακρόθεν

(1)

(a)

83.30 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 ［参μακράν］ 距离另一个位置比较远的位置1 远方；一定距离外；远处 ἀπὸ μακρόθεν θεωροῦσαι  ‘looking on from a distance’  「远远地观看」 (太 27:55) ὁ δὲ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς  ‘but the tax collector stood at a distance’  「那税吏远远地站着」 (路 18:13) ὁ δὲ ∏έτρος ἠκολούθει μακρόθεν  ‘Peter followed at a distance’  「彼得远远地跟着」 (路 22:54) εἱστήκεισαν δὲ πάντες οἱ γνωστοὶ αὐτῷ ἀπὸ μακρόθεν  ‘all those who knew him stood at a distance’  「所有与耶稣熟悉的人都远远地站着」 (路 23:49)

____________________________________________________

1 μακρόθεν的意思可能与μακράν略有区别，μακρόθεν强调一个地方与另一个地方之间的分隔，但并不是所有上下文都可看出这种区别。

μακροθυμέω

(1)

(a)

25.168 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 （μακροθυμία「忍耐」25.167 的衍生词）在困难面前表现出耐心 忍耐；坚忍；恒久忍耐；宽容；耐心等待 Μακροθύμησον ἐπ᾽ ἐμοί, καὶ πάντα ἀποδώσω σοι  ‘be patient with me and I will repay you everything’  「请耐心等待我吧，我会把一切还给你的」 (太 18:26) καὶ οὕτως μακροθυμήσας ἐπέτυχεν τῆς ἐπαγγελίας  ‘and so after waiting patiently, he received what was promised’  「因恒心等待而得了所应许的」 (来 6:15)

(b)

67.126 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 基于特定的心态延长一段时间 延迟；耽搁；耽延 καὶ μακροθυμεῖ ἐπ᾽ αὐτοῖς;  ‘and will he be slow to help them?’  「他会延迟援助他们吗？」 (路 18:7)

μακροθυμία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.167 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 面对挑衅或不幸而没有抱怨或恼怒，情绪平静的状态 忍耐；耐心；恒忍；宽容 μιμηταὶ δὲ τῶν διὰ πίστεως καὶ μακροθυμίας κληρονομούντων τὰς ἐπαγγελίας  ‘but imitators of those who through faith and patience inherited the promises’  「要成为效法那些凭信心和忍耐承受应许之人的人」 (来 6:12) ὑπόδειγμα λάβετε, ἀδελφοί, τῆς κακοπαθείας καὶ τῆς μακροθυμίας τοὺς προφήτας  ‘fellow believers, take the prophets as an example of suffering and patience’ or ‘... patience in the face of suffering’  「弟兄们，你们要把……众先知作为能受苦、能忍耐的榜样」或「……在受苦时忍耐的榜样」 (雅 5:10) 有些语言用习语来表达「忍耐」，比如：「稳坐心中」，或「不让心脏跳起来」，或「有一颗等待的心」。

μακροθύμως

(1)

(a)

25.169 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 （μακροθυμία「忍耐」25.167 的衍生词）有耐心的 耐心地 διὸ δέομαι μακροθύμως ἀκοῦσαί μου  ‘therefore I beg you to listen to me patiently’  「所以，求你耐心听我」 (徒 26:3) 在一些语言中，可能需要清楚说明 徒 26:3 中的 μακροθύμως 的言下之意，比如：「因此，我求你听我说话，不要打断我」，或「……不要不让我说」。

μακρός

(1)

ά，όν

(a)

67.89 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἐν, ἐπί, μακροχρόνιος, μέγας, πολύς］ 形容持续时间相对较长 很长时间；很久；冗长 προφάσει μακρὰ προσεύχονται  ‘they make a show by praying a long time’  「假意作很长的祷告」 (路 20:47)

(b)

81.14 空间的尺寸 长，短，远 指远离某个参考点 遥远的 ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακρὰν  ‘the younger son went off into a distant country’ or ‘the younger son went to a country which was far away’  「小儿子往远方去了」 (路 15:13)

μακροχρόνιος

(1)

ον

(a)

67.89 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἐν, ἐπί, μακρός, μέγας, πολύς］ 形容持续时间相对较长 很长时间；很久；冗长 ἔσῃ μακροχρόνιος ἐπὶ τῆς γῆς  ‘you may live a long time in the land’  「在世上享长寿」 (弗 6:3)

μαλακία

(1)

ας＜阴＞

(a)

23.154 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 疾病导致的虚弱状态 1 疾病；病症 θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ  ‘healing people from every kind of disease and sickness’  「医治百姓各样的疾病」 (太 4:23)

____________________________________________________

1 μαλακία可能应该视为ἀσθένεια（23.143）的近义词。

μαλακός

(1)

ή, όν

(a)

79.100 物体的特徵 柔滑的，柔软的 形容摸上去是柔软的 柔软的；细软的；精美的；奢华的；华丽的 ἄνθρωπον ἐν μαλακοῖς ἱματίοις ἠμφιεσμένον  ‘a man dressed up in luxurious clothes’  「穿细软衣服的人」 (路 7:25)

(b)

88.281 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 同性性关系中被动的男性伴侣 同性恋的 οὔτε πόρνοι οὔτε εἰδωλολάτραι οὔτε μοιχοὶ οὔτε μαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται  ‘neither the sexually immoral, nor idolaters, nor effeminate, nor men who practice homosexuality’  「无论是淫乱的、拜偶像的、通奸的、作同性男伴的、男子与同性苟合的」 (林前 6:9) 关于 μαλακός[b] 的上下文，见 88.280 中的 林前 6:9。许多语言和希腊文一样，清楚区分了同性性行为中的主动和被动角色。

Μαλελεήλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.248 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是塞特的后裔 玛勒列；《思》玛拉肋耳

μάλιστα

(1)

(a)

78.7 程度 多，少（正负程度） 程度量表上一个非常高的点1 非常；特别；尤其；极其 ὀδυνώμενοι μάλιστα ἐπὶ τῷ λόγῳ ᾧ εἰρήκει  ‘they were especially sad at the words he had spoken’  「使他们最伤心的，是保罗说的那句话」 (徒 20:38)

____________________________________________________

1 虽然μάλιστα的词形是最高级，但并不总是带有最高级的含意。

μᾶλλον

(1)

(a)

78.28 程度 多于，少于（比较程度） ［参μέγας, πολύς］ 在某程度上超过程度量表上一个明确或隐含的点 更多；更加；更大程度；愈加；愈发 μᾶλλον ἐφοβήθη  ‘he was even more afraid’  「越发害怕」 (约 19:8) Μακάριόν ἐστιν μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν  ‘it is more blessed to give than to receive’  「施比受更为有福」 (徒 20:35)

(b)

89.126 关系 对比 表示对比，指出另一个选择 相反；反而；何况 καὶ ὑμεῖς πεφυσιωμένοι ἐστὲ καὶ οὐχὶ μᾶλλον ἐπενθήσατε;  ‘you have become proud, but on the contrary, should you not be exceedingly sad?’  「你们还有什么好夸口的呢？你们反倒应该觉得痛心」 (林前 5:2) νῦν δὲ γνόντες θεόν, μᾶλλον δὲ γνωσθέντες ὑπὸ θεοῦ  ‘but now (that you) know God, but rather, are known by God’  「但是现在你们既然认识了上帝――倒不如说，已蒙上帝认识」 (加 4:9)

Μάλχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.249 人名及地名 人名 大祭司的仆人，曾被彼得用刀砍伤 马勒古；《思》玛耳曷

μάμμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

10.19 亲属关系用语 不同代的亲属关系 父亲或母亲的母亲（可能有亲昵的含义） 祖母；外祖母 ἥτις ἐνῴκησεν πρῶτον ἐν τῇ μάμμῃ σου Λωΐδι  ‘which dwelt first in your grandmother Lois’  「先存在你外祖母罗以的心里」 (提后 1:5) 有些语言必须区分祖母（父亲的妈妈）与外祖母（母亲的妈妈）。在提后 1:5，原文没有正面显示是哪一种关系，但你可以假定祖母罗以是友妮基的母亲，因此她是外祖母。

μαμωνᾶς

(1)	ᾶ＜阳＞（亚兰文词语）

(a)

57.34 拥有，转移，交换 有钱，富裕的 财富和钱财，具有强烈的贬义 世上的财富；钱财 ἐγὼ ὑμῖν λέγω, ἑαυτοῖς ποιήσατε φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας  ‘so I tell you: make friends for yourselves with unrighteous worldly wealth’  「我又告诉你们，要藉着那不义的钱财结交朋友」 (路 16:9) οὐ δύνασθε θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ  ‘you cannot serve God and riches’  「你们不能服侍上帝，又服侍财富」 (路 16:13)

Μαναήν

(1)

＜阳＞

(a)

93.250 人名及地名 人名 安提阿教会的先知和教师 马念；《思》玛纳恒

Μανασσῆ

(1)	＜所有＞及＜直受＞ῆ＜阳＞

(a)

93.251a 人名及地名 人名 Ἰωσήφ[a]「约瑟」的儿子，以色列玛拿西支族的先祖 玛拿西；《思》默纳协

(b)

93.251b 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是希西家的儿子 玛拿西；《思》默纳舍

μανθάνω

(1)

(a)

27.12 学习 学习 通过正式或非正式的指导获取信息 学习；受教导；得知 ∏ῶς οὗτος γράμματα οἶδεν μὴ μεμαθηκώς;  ‘how does this man know so much when he has never had formal instruction?’  「这个人没有跟过老师，怎么会这样有学问呢？」 (约 7:15a) παρὰ τὴν διδαχὴν ἣν ὑμεῖς ἐμάθετε  ‘against the teaching which you learned’  「有违你们所学教义」 (罗 16:17) δύνασθε γὰρ καθ᾽ ἕνα πάντες προφητεύειν, ἵνα πάντες μανθάνωσιν καὶ πάντες παρακαλῶνται  ‘all of you may speak God's message, one by one, so that all will learn and be encouraged’  「因为你们都可以一个一个地作先知讲道，使众人都可以学习，使众人都得劝勉」 (林前 14:31) τοῦτο μόνον θέλω μαθεῖν ἀφ᾽ ὑμῶν  ‘this one thing I want to learn from you’  「我只愿向你们请教这一点」 (加 3:2)

(b)

27.15 学习 学习 从经验中学习，通常带有反思的含义 学习；学会；揣摩；琢磨 πορευθέντες δὲ μάθετε τί ἐστιν, Ἔλεος θέλω καὶ οὐ θυσίαν  ‘go and learn what this (scripture) means, I do not want animal sacrifices, but kindness’  「『我喜爱怜悯，不喜爱祭祀。』这句话的意思，你们去揣摩」 (太 9:13) καίπερ ὢν υἱός, ἔμαθεν ἀφ᾽ ὧν ἔπαθεν τὴν ὑπακοήν  ‘but even though he was (God's) Son, he learned to be obedient by means of his suffering’  「他虽然为儿子，还是因所受的苦难学了顺从」 (来 5:8)

(c)

32.14 理解 终于理解或明白过来 经过学习的过程而终于明白 理解 ἵνα ἐν ἡμῖν μάθητε τὸ Μὴ ὑπὲρ ἃ γέγραπται  ‘so that you may understand from our example what the saying means, don't go beyond what has been written’  「让你们在我们身上学到的，不会超过经上记着的」 (林前 4:6) 在 林前 4:6，μανθάνω 可以理解为仅仅意指「学习」（见 27.12）。

____________________________________________________

1 将约 7:15仅仅译为「他从未进过学校」可能会给读者造成很大的误解，因为耶稣无疑上过本地的会堂学校，学习读写和研究圣经。约 7:15的言下之意是：耶稣不是某个拉比的门徒，并且他也没有在某位知名拉比的门下接受正式或高深的教导。

μανία

(1)

ας＜阴＞

(a)

30.24 思考 思考，思想 ［参ἐξίστημι, μαίνομαι, παραφρονέω, παραφρονία］ 以完全不合理的方式来思考或推理 1 头脑不正常；疯狂；失去理智；精神错乱；发疯；癫狂；疯了 τὰ πολλά σε γράμματα εἰς μανίαν περιτρέπει  ‘your great learning is driving you mad’  「你的学问太大，反使你疯了！」 (徒 26:24) 在一些语言中，μανία 最好用习语来翻译，例如：「永不返回的思想」，「扭曲的思想」，「愚蠢的想法」，或「不能被理解的想法」。

____________________________________________________

1 词汇组μαίνομαι / μανία与词汇组παραφρονέω / παραφρονία的意思可能具有一些显着的区别，但是这些区别很可能是在内涵方面而非外延方面，就像英语的crazy与insane的区分那样。

μάννα

(1)

＜中＞

(a)

5.22 食物及调味品 食物 以色列人飘流旷野期间，上帝奇妙地供应给他们的食物 吗哪 στάμνος χρυσῆ ἔχουσα τὸ μάννα καὶ ἡ ῥάβδος Ἀαρὼν  ‘a gold jar containing the manna and Aaron's rod’  「盛吗哪的金罐和亚伦的杖」 (来 9:4) 在大多数语言中，μάννα 音译为「吗哪」。然而，翻译者必须小心处理这词的音译，因为对应的本地表达可能有非常不同的含义。虽然在《旧约》中，可以增加一个旁注，解释这词的词源所含的一语双关；在《新约》中，翻译者经常可以采用「名叫吗哪的食物」等表达。

μαντεύομαι

(1)

(a)

33.284 沟通 预告，占卜 为了钱预测未来发生的事件，或多或少以此为职业 占卜；算命 ἥτις ἐργασίαν πολλὴν παρεῖχεν τοῖς κυρίοις αὐτῆς μαντευομένη  ‘she earned much money for her owners by telling fortunes’  「她用算命为她的主人们带来大量的生意」 (徒 16:16) 在 徒 16:16，μαντεύομαι 经常可以译成「为了获取金钱，她把别人将要发生的事情告诉他们」。

μαραίνω  (μαραίνομαι)

(1)

(a)

13.94 是，变成，存在，发生 存在 渐渐不存在 衰落；渐渐消失 ὁ πλούσιος ἐν ταῖς πορείαις αὐτοῦ μαρανθήσεται  ‘the rich man will fade away while busy conducting his affairs’  「那富足的人在他一生的奔波中也要这样衰残」 (雅 1:11) 很多语言根本没有「富人渐渐消失」的说法。颜色可能会渐渐消逝，但人不会，因此可能需要改变一下修辞手法，例如说：「那富人最终无人认识」，或「那富人最终毫无价值」。

μαράνα θᾶ  (μαρανα θα, μαρανα, θα)

(1)

(a)

12.11 超自然生物及力量 超自然生物 （亚兰语） 我们的主 Μαρανα θα  ‘our Lord, come’  「主啊，愿你来！」 (林前 16:22,22 [2]) 林前 16:22 中的表达 μαρανα θα 是亚兰文的惯用语句，显然与早期的基督教礼拜仪式有关。由于它出现在 林前 16:22 而作者没有做任何解释，可见它必定是被广泛使用的。

(b)

15.82 线性运动 来，来到，到达 ［参θᾶ］ （亚兰语）移到或朝着主视角人物或事件的参考点1 来 Μαρανα θα  ‘(our) Lord, come’  「主啊，愿你来！」 (林前 16:22,22 [2])

____________________________________________________

1 在《十二使徒遗训》（10,6）和一些新约抄本中，这个表达作μαραν αθα「（我们的）主已经来了」。

μαργαρίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

2.43 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 在某些软体动物贝壳内形成的光滑圆形结石，因其色泽鲜亮而被视为宝石（见 2.29） 珍珠 μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων  ‘do not throw your pearls before pigs’  「不要把你们的珍珠丢在猪面前」 (太 7:6) οἱ δώδεκα πυλῶνες δώδεκα μαργαρῖται  ‘the twelve gates were twelve pearls’  「十二个门是十二颗珍珠」 (启 21:21) 一般来说，翻译者很容易就能找到「珍珠」的对应译词，因为珍珠在世界各地可说是众所周知的。然而某些语言中并没有「珍珠」一词；因此，翻译者在 启 21:21 的情况下可以表达为「美丽的白石」，在 太 7:6 中，恰当的译法是：「不要把你们贵重的珠宝丢给猪」。

Μάρθα

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.252 人名及地名 人名 伯大尼人马利亚[b] 和拉撒路[a] 的姊妹 马大；《思》玛尔大

Μαρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.253a 人名及地名 人名 耶稣的母亲 马利亚；《思》玛利亚

(b)

93.253b 人名及地名 人名 伯大尼人，是马大和拉撒路[a] 的姊妹 马利亚；《思》玛利亚

(c)

93.253c 人名及地名 人名 抹大拉的马利亚，耶稣的跟随者 马利亚；《思》玛利亚

(d)

93.253d 人名及地名 人名 Ἰάκωβος[d]「雅各」和 Ἰωσήφ[g]「约西」的母亲 马利亚；《思》玛利亚

(e)

93.253e 人名及地名 人名 革罗罢的妻子 马利亚；《思》玛利亚

(f)

93.253f 人名及地名 人名 约翰．马可的母亲 马利亚；《思》玛利亚

(g)

93.253g 人名及地名 人名 罗马的马利亚，在《罗马书》的问安名单中出现的基督徒，罗 16:6 马利亚；《思》玛利亚

Μᾶρκος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.255 人名及地名 人名 保罗的同工，又称为约翰．马可 马可；《思》马尔谷

μάρμαρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

2.45 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 一种色彩鲜艳、比较坚硬的石灰石，石面可以打磨光亮（特别用作贵重的建筑材料或雕塑材料） 大理石 πᾶν σκεῦος ἐκ ξύλου τιμιωτάτου καὶ χαλκοῦ καὶ σιδήρου καὶ μαρμάρου  ‘all kinds of objects made of precious wood and bronze, iron and marble’  「各样用贵重木料、铜、铁和大理石制造的器具」 (启 18:12) 如果语言中没有「大理石」的专业术语，可以译作「美丽的石头」或「珍贵的石头」。

μαρτυρέω

(1)

(a)

33.262 沟通 见证，证明 ［参ἐπιμαρτυρέω, μαρτυρία, μαρτύριον］ 提供有关某人或某事件的信息，所提供的信息是说话者直接取得的第一手资料1 见证 αὐτοὶ ὑμεῖς μοι μαρτυρεῖτε ὅτι εἶπον [ὅτι] Οὐκ εἰμὶ ἐγὼ ὁ χριστός  ‘you yourselves can witness that I said, I am not the Messiah’  「你们自己可以为我作见证，我曾说，我不是基督」 (约 3:28) 有些语言需要具体指出见证的内容，因此，例如 路 21:13，可能要译作「这是你们为福音作见证的机会」，或「这是你们宣讲福音的机会」，或「这是你们传讲你们所认识的福音的机会」。

(b)

33.263 沟通 见证，证明 根据个人经验说一个人的好话 称赞；赞许 πάντες ἐμαρτύρουν αὐτῷ  ‘they all spoke well of him’  「众人都称赞他」 (路 4:22) 在 路 4:22，μαρτυρέω 可能应当译成「他们（对他）有深刻的印象」。

____________________________________________________

1 ἐπιμαρτυρέω的意思可能比μὰτυρέω[a]更加具体，语气更加强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

μαρτυρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.262 沟通 见证，证明 ［参ἐπιμαρτυρέω, μαρτυρέω, μαρτύριον］ 提供有关某人或某事件的信息，所提供的信息是说话者直接取得的第一手资料 见证 οὗτος ἦλθεν εἰς μαρτυρίαν  ‘he came to witness’  「这人来是为了作见证」 (约 1:7) 有些语言需要具体指出见证的内容，因此，例如 路 21:13，可能要译作「这是你们为福音作见证的机会」，或「这是你们宣讲福音的机会」，或「这是你们传讲你们所认识的福音的机会」。

(b)

33.264 沟通 见证，证明 ［参μαρτύριον］ （μαρτυρέω[a]「见证」33.262 的衍生词）所见证或所说的内容 证词；见证 ἐζήτουν κατὰ τοῦ Ἰησοῦ μαρτυρίαν  ‘they tried to find some testimony against Jesus’  「寻找见证控告耶稣」 (可 14:55) 有些语言必须指明见证的内容，另外也可能需要指明做见证的人。例如，可 14:55 可能需要译成「他们要找一个人来做见证控告耶稣」，或「……说一些控告耶稣的话」。林前 1:6 可能需要译成「我们根据个人经历告诉你们的关于基督的事，已经深深地印在你们心里」，或「……被你们牢牢记在心里」。

(c)

33.265 沟通 见证，证明 ［参ὄνομα］ （μαρτυρέω[b]「称赞」33.263 的衍生词）根据对个人品行的评价来评论一个人 声望；名声 δεῖ δὲ καὶ μαρτυρίαν καλὴν ἔχειν ἀπὸ τῶν ἔξωθεν  ‘he should be a man who has a good reputation among people outside the church’  「他在教外也必须有好声望」 (提前 3:7) 当从句中出现 μαρτυρία[c] 或 ὄνομα[c] 等词汇时，要获得相等于「名声」的合适译词，可能需要大幅度调整从句的结构。例如，提前 3:7 可以译成「他应该是教会外的人也说他是好人的那种人」。同样，启 3:1 可能需要译成「人们说你是活着的，其实你是死的。」

μαρτύριον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.262 沟通 见证，证明 ［参ἐπιμαρτυρέω, μαρτυρέω, μαρτυρία］ 提供有关某人或某事件的信息，所提供的信息是说话者直接取得的第一手资料 见证 ἀποβήσεται ὑμῖν εἰς μαρτύριον  ‘this will be your chance to witness’  「这些事终必成为你们作见证的机会」 (路 21:13) 有些语言需要具体指出见证的内容，因此，例如 路 21:13，可能要译作「这是你们为福音作见证的机会」，或「这是你们宣讲福音的机会」，或「这是你们传讲你们所认识的福音的机会」。

(b)

33.264 沟通 见证，证明 ［参μαρτυρία］ （μαρτυρέω[a]「见证」33.262 的衍生词）所见证或所说的内容 证词；见证 καθὼς τὸ μαρτύριον τοῦ Χριστοῦ ἐβεβαιώθη ἐν ὑμῖν  ‘the witness about Christ has become so firmly fixed in you’  「有关基督的见证在你们当中非常坚固」 (林前 1:6) 有些语言必须指明见证的内容，另外也可能需要指明做见证的人。例如，可 14:55 可能需要译成「他们要找一个人来做见证控告耶稣」，或「……说一些控告耶稣的话」。林前 1:6 可能需要译成「我们根据个人经历告诉你们的关于基督的事，已经深深地印在你们心里」，或「……被你们牢牢记在心里」。

μαρτύρομαι

(1)

(a)

33.223 沟通 断言，声明 ［参διαμαρτύρομαι］ 基于假定的个人知识作出严肃的声明1 声明；坚称；作证 διότι μαρτύρομαι ὑμῖν ἐν τῇ σήμερον ἡμέρᾳ ὅτι καθαρός εἰμι ἀπὸ τοῦ αἵματος πάντων  ‘so I testify to you this very day: if any of you should be lost, I am not responsible’  「所以我今日向你们作证，你们中间无论何人死亡，罪不在我」 (徒 20:26)

(b)

33.319 沟通 坚持 ［参διαμαρτύρομαι］ 以加强的语气说出观点或愿望2 坚持 μαρτυρόμενοι εἰς τὸ περιπατεῖν ὑμᾶς ἀξίως τοῦ θεοῦ  ‘we insisted on your living the kind of life that pleases God’  「我们不断地劝勉你们要在生活上蒙上帝喜悦」 (帖前 2:12)

____________________________________________________

1 διαμαρτύρομαι[a]的语气可能比μαρτύρομαι[a]更为强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 διαμαρτύρομαι[b]的内涵意义可能比μαρτύρομαι[b]语气更强，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

μάρτυς  (μάρτυρος)

(1)

(a)

33.270 沟通 见证，证明 （μαρτυρέω[a]「见证」33.262 的衍生词）作见证的人 见证；见证人 ἵνα ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων ἢ τριῶν σταθῇ πᾶν ῥῆμα  ‘in order that everything may be confirmed on the basis of what two or three witnesses say’  「好使整件事情凭两三个证人的口可以确定」 (太 18:16)

(b)

20.67 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 因见证自己的信仰而被剥夺性命的人 殉道者 καὶ ἐκ τοῦ αἵματος τῶν μαρτύρων Ἰησοῦ  ‘and the blood of those who were killed because they had been loyal to Jesus’  「那些为耶稣作证而殉道的人的血」 (启 17:6) 严格直译 启 17:6 中的希腊语表达 ἐκ τοῦ αἵματος τῶν μαρτύρων Ἰησοῦ「耶稣的殉道者的血」，很可能会造成相当大的误解，因为这样直译可能意味着那些人是被耶稣杀害的，而不是因为与耶稣的关系而被夺去性命的人。τῶν μαρτύρων Ἰησοῦ 可以翻译为「那些因为属于耶稣而被杀的人」，但所用的语句必须避免令读者误会他们是耶稣的奴隶。

μασάομαι

(1)

(a)

23.40 生理活动过程及状态 吃、喝以外，涉及口腔的活动 用牙咬 咬 ἐμασῶντο τὰς γλώσσας αὐτῶν ἐκ τοῦ πόνου  ‘they bit their tongues because of their pain’  「人因疼痛而咬自己的舌头」 (启 16:10) 有些语言需要清楚区分三种不同的咬：(1)咬食物，(2)咬自己的嘴唇或舌头，(3)在打架或吵架的时候咬人。

μαστιγόω

(1)

(a)

19.9 物理的冲击力 击打，撞击 ［参ἱμάς, μαστίζω, μάστιξ, φραγελλόω］ 用鞭子重重地鞭打 鞭打；鞭笞 ἔλαβεν ὁ ∏ιλᾶτος τὸν Ἰησοῦν καὶ ἐμαστίγωσεν  ‘Pilate took Jesus and had him whipped’  「彼拉多命令把耶稣带去，鞭打了」 (约 19:1)

(b)

38.11 惩罚，赏赐 惩罚 严厉地惩罚，暗指鞭打 惩罚；严惩；鞭打 μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται  ‘he punishes every son whom he receives’  「鞭打他所接纳的每一个孩子」 (来 12:6)

μαστίζω

(1)

(a)

19.9 物理的冲击力 击打，撞击 ［参ἱμάς, μαστιγόω, μάστιξ, φραγελλόω］ 用鞭子重重地鞭打 鞭打；鞭笞 Εἰ ἄνθρωπον Ῥωμαῖον καὶ ἀκατάκριτον ἔξεστιν ὑμῖν μαστίζειν;  ‘is it lawful for you to whip a Roman citizen who hasn't been tried for any crime?’  「一个罗马人，又未被定罪，你们就鞭打他，这是合法的吗？」 (徒 22:25)

μάστιξ

(1)

ιγος＜阴＞

(a)

19.9 物理的冲击力 击打，撞击 ［参ἱμάς, μαστιγόω, μαστίζω, φραγελλόω］ 用鞭子重重地鞭打 鞭打；鞭笞 ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον  ‘some were ridiculed and others underwent flogging’  「又有人忍受戏弄、鞭打」 (来 11:36)

(b)

23.153 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 患病的状态，往往暗指上天或上帝的惩罚 有灾病；患病；疾病；病痛 ὥστε ἐπιπίπτειν αὐτῷ ἵνα αὐτοῦ ἅψωνται ὅσοι εἶχον μάστιγας  ‘and all who had diseases kept pushing their way to him in order to touch him’  「所以凡有疾病的，都拥挤着要摸他」 (可 3:10)

μαστός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

8.37 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 人和动物的胸部，特别指乳房 乳房；胸 Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ μαστοὶ οὓς ἐθήλασας  ‘blessed is the womb that bore you and the breasts which you sucked’  「怀你胎乳养你的有福了」 (路 11:27) περιεζωσμένον πρὸς τοῖς μαστοῖς ζώνην χρυσᾶν  ‘wearing a gold band around his breast’  「胸间束着金带」 (启 1:13) 在 启 1:13 中，短语 πρὸς τοῖς μαστοῖς 是指胸间所述金带的特定部位，不是指乳房。有些语言最好采用一个短语，例如「围绕他的胸膛」，而不必太过具体，例如「绕着胸部乳房位置的一条金带」。 在翻译 路 11:27 时，要保证表达的自然，例如「给你乳汁的乳房」或「你吃奶的乳房」。然而，在某些语言中，具体提到乳房作为乳汁的来源，可能有些粗俗，因此最好说「乳养你的母亲是幸福的」。

ματαιολογία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.377 沟通 愚蠢的话 没有益处的谈话，因此是无聊的和无意义的 无聊的讨论；无意义的谈话；虚浮的话；虚无的谈论 ὧν τινες ἀστοχήσαντες ἐξετράπησαν εἰς ματαιολογίαν  ‘some people have turned away from these and have lost their way in meaningless discussions’  「有些人偏离了这些，就转向无意义的言谈」 (提前 1:6)

ματαιολόγος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.378 沟通 愚蠢的话 （ματαιολογέω「参与空谈」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）参与空谈和闲聊的人 空谈的人；愚蠢胡说之人；说虚空话的人；说荒唐无稽话的人 Εἰσὶν γὰρ πολλοὶ [καὶ] ἀνυπότακτοι, ματαιολόγοι καὶ φρεναπάται  ‘for there are many rebellious people, empty talkers, and deceivers’  「因为，有许多人不受约束、好讲空话、欺骗人」 (多 1:10)

μάταιος

(1)

α，ον

(a)

65.37 价值 有用的，无用的 ［参ματαιότης］ 基于是无效和没有内容而无用的 无用的；无价值的；空虚的；徒然 μὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν αὐτοῦ ... τούτου μάταιος ἡ θρησκεία  ‘if he does not control his tongue ... his religion is futile’  「不勒住自己的舌头……这人的虔诚是徒然的」 (雅 1:26)

ματαιότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

65.37 价值 有用的，无用的 ［参μάταιος］ 基于是无效和没有内容而无用的 无用的；无价值的；空虚的；徒然 μηκέτι ὑμᾶς περιπατεῖν, καθὼς καὶ τὰ ἔθνη περιπατεῖ ἐν ματαιότητι τοῦ νοὸς αὐτῶν  ‘do not live any longer like the heathen whose thoughts are useless’  「不要再像外邦人那样存虚妄的心而活」 (弗 4:17)

ματαιόω  (ματαιόομαι)

(1)

(a)

65.38 价值 有用的，无用的 变得无用，因此变得没有价值 变得虚妄；变得没有价值；变成废话；变得虚妄 ἐματαιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς αὐτῶν  ‘their thoughts became worthless’ or ‘their reasoning became nonsense’ (literally ‘they became worthless in their reasoning’)  「他们的分析论证变为虚妄」（直译：「他们在分析论证上变得虚妄」） (罗 1:21)

μάτην

(1)

(a)

89.54 关系 结果 ［参εἰκῇ］ 指没有任何结果 徒然地；没有结果地 μάτην δὲ σέβονταί με  ‘but they worship me in vain’ or ‘it is no use for them to worship me’  「他们拜我也是枉然」或「他们拜我，这对他们也是毫无用处」 (太 15:9)

Ματθάν

(1)

＜阳＞

(a)

93.256 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是以利亚撒的儿子，雅各的父亲 马但；《思》玛堂

Ματταθά

(1)

＜阳＞

(a)

93.257 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是拿单的儿子，大卫的孙子 玛达他；《思》玛塔塔

Ματταθίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.258a 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是亚摩斯的儿子，约瑟的父亲 玛他提亚；《思》玛塔提雅

(b)

93.258b 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是西美的儿子，玛押的父亲 玛他提亚；《思》玛塔提雅

μάχαιρα

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.33 人工制品 武器及盔甲 用来切割或刺戳的短刀（或匕首） 刀剑；匕首 Ὡς ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθατε μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων συλλαβεῖν με;  ‘you did (not have to) come with swords and clubs to capture me as though I were an outlaw’  「你们带着刀棒出来抓我，如同拿强盗」 (太 26:55) 短语 στόμα μαχαίρης（字面意为「刀剑的口」）是指杀死或屠杀的事件：ἔφυγον στόματα μαχαίρης，「他们逃脱刀剑的杀害」（来 11:34）。见 79.109。

(b)

55.6 军事活动 战斗 ［参ῥομφαία］ （μάχαιρα [a]「刀剑」（6.33）的引申喻意） 战争；打仗；冲突；动刀兵；挑起干戈 οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἀλλὰ μάχαιραν  ‘I did not come to bring peace, but conflict’  「我来并不是带来和平，而是冲突」 (太 10:34) 关于 μάχαιρα 在 太 10:34 的另一种解释，见 39.25。

(c)

20.68 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 （μάχαιρα[a]「刀剑」6.33 的引申喻意）死于暴力或被处决 死亡；被杀 γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα  ‘poverty or danger or death’  「贫穷吗？危险吗？死亡吗？」 (罗 8:35)

(d)

39.25 敌意，冲突 冲突，斗争 （μάχαιρα[a]「刀剑」6.33 的引申喻意）一种不和与冲突的状态 暴力；冲突；不和 οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἀλλὰ μάχαιραν  ‘I did not come to bring peace but discord’  「我来并不是带来和平，而是不和」 (太 10:34) 关于 μάχαιρα 在 太 10:34 中的另一种解释，见 55.6。

(e)

38.3 惩罚，赏赐 惩罚 ［参φορέω］ φορέω τὴν μάχαιραν  （习语，直译：佩剑）有能力或权力去施行惩罚 有权惩罚 οὐ γὰρ εἰκῇ τὴν μάχαιραν φορεῖ  ‘for it is not in vain that he has the power to punish’  「因为他有权惩罚，并非徒然」 (罗 13:4)

μάχη

(1)

ης＜阴＞

(a)

39.23 敌意，冲突 冲突，斗争 ［参μάχομαι］ 肢体上或非肢体上的严重冲突，明显是剧烈和痛苦的 严重的冲突；斗争；打斗 ἐν παντὶ θλιβόμενοι· ἔξωθεν μάχαι, ἔσωθεν φόβοι  ‘there were troubles everywhere; struggles with people around us, fears in our hearts’  「处处遭受患难，外面有争战，里面有恐惧」 (林后 7:5) 为了强调 μάχομαι 和 μάχη 的激烈冲突程度，某些语言可以采用明喻来翻译这两个词汇，例如：「他们互相反对，就好像真的在打架一样」。

μάχομαι

(1)

(a)

39.23 敌意，冲突 冲突，斗争 ［参μάχη］ 肢体上或非肢体上的严重冲突，明显是剧烈和痛苦的 严重的冲突；斗争；打斗 Ἐμάχοντο οὖν πρὸς ἀλλήλους οἱ Ἰουδαῖοι  ‘then the Jews clashed severely among themselves’  「在犹太人当中引起了激烈的争论」 (约 6:52) τῇ τε ἐπιούσῃ ἡμέρᾳ ὤφθη αὐτοῖς μαχομένοις καὶ συνήλλασσεν αὐτοὺς εἰς εἰρήνην  ‘the next day he saw two men fighting, and he tried to make peace between them’  「第二天，他遇见有人在打架，就想劝他们和好」 (徒 7:26) 为了强调 μάχομαι 和 μάχη 的激烈冲突程度，某些语言可以采用明喻来翻译这两个词汇，例如：「他们互相反对，就好像真的在打架一样」。

μεγαλεῖος

(1)

ου＜中＞

(a)

76.8 能力，力量 一个重要和有能力的行为 大能的作为；伟大的作为；大作为；大事 ἀκούομεν λαλούντων αὐτῶν ταῖς ἡμετέραις γλώσσαις τὰ μεγαλεῖα τοῦ θεοῦ  ‘we hear them speaking in our own languages about the great deeds of God’ or ‘... the great things which God has done’  「我们竟然听见他们用我们本地的语言述说上帝伟大的作为」 (徒 2:11) 在一些上下文中，翻译者不能很容易地区分 τέρας (33.480)、σημεῖον (33.477)、κράτος[b] (76.7)、δύναμις[c] (76.7) 和 μεγαλεῖον，因为这些词都可以指奇事；在一些情况下，这些词汇成对使用，主要是为了强调而不是区分不同种类的奇事。所有这些词汇都可能显示具有重要宗教含意的超自然因素，特别是因为这些神迹的施行暗示了上帝的能力。

μεγαλειότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

87.21 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参μεγαλωσύνη］ 伟大或重要的状态 显赫；伟大；重要 καὶ καθαιρεῖσθαι τῆς μεγαλειότητος αὐτῆς  ‘and that her greatness will be destroyed’  「连她的威荣也要完全丧失了」 (徒 19:27)

(b)

76.2 能力，力量 大能力的彰显 大能；大能的作为 ἐξεπλήσσοντο δὲ πάντες ἐπὶ τῇ μεγαλειότητι τοῦ θεοῦ  ‘all the people were amazed at the mighty power of God’  「众人对上帝的大能都很惊异」 (路 9:43)

μεγαλοπρεπής

(1)

ές

(a)

79.14 物体的特徵 美丽的，丑陋的 形容极其吸引人和美丽的 非常美妙的；极显赫的；至高的；尊贵的 φωνῆς ἐνεχθείσης αὐτῷ τοιᾶσδε ὑπὸ τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης  ‘a voice having come to him from the One who is supremely glorious’ or ‘... wondrously glorious’ or ‘... from the Glorious One who is sublimely so’  「从至高荣耀的那一位传来声音」或「从那威严的荣耀中传来声音」 (彼后 1:17) 关于 μεγαλοπρεπής 作为头衔的一部分，见 12.6。

(b)

12.6{N:001} 超自然生物及力量 超自然生物 μεγαλοπρεπὴς δόξα  上帝的头衔，直译：威严的荣耀 至高荣耀；威严的荣耀 φωνῆς ἐνεχθείσης αὐτῷ τοιᾶσδε ὑπὸ τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης  ‘when such a voice came to him from the Sublime Glory’  「从至高的荣耀中有声音出来」 (彼后 1:17) 由于「至高荣耀」是一种特性，通常不会用来指称一个人或超自然生物，所以人们甚少能直译 μεγαλοπρεπὴς δόξα 作为上帝的头衔。 然而，翻译时也可以使用描述性短语，例如：「极荣耀的那位」或「荣耀超越一切的那位」或「极其荣耀的上帝」。见79.14。

____________________________________________________

1 这个语义域中的词项12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的头衔。作为头衔，这些词汇所指的对象就是θεός[a]，但是各自具有独特的意思，在具体的上下文对所指对象进行了合理的限定。

μεγαλύνω

(1)

(a)

79.124 物体的特徵 大的，小的 使变大 使变大；加大；扩大；加宽 μεγαλύνουσιν τὰ κράσπεδα  ‘they make their tassels big’  「把衣服的繸子加大」 (太 23:5) 衣裳的繸子大，可以解释为主要指繸子很长，因此可以译作「他们把衣裳繸子做长了」。然而，这词很可能指既做长了也做宽了。

(b)

33.358 沟通 赞美 根据个人的伟大来赞美一个人 赞美……的伟大 ἤκουον γὰρ αὐτῶν λαλούντων γλώσσαις καὶ μεγαλυνόντων τὸν θεόν  ‘for they heard them speaking with strange sounds and praising God's greatness’  「他们听见他们说方言，称赞上帝的伟大」 (徒 10:46) 对于「赞美上帝的伟大」等语句，有些语言需要调整为直接引语的形式，例如「他们说：『上帝真是伟大』」。

(c)

87.15 地位 与地位有关的荣誉及尊重 基于某人的重要性而尊敬他 特别尊重；享有极高的尊荣；视为重要的 ἀλλ᾽ ἐμεγάλυνεν αὐτοὺς ὁ λαός  ‘even though the people held them in great honor’  「虽然一般民众特别尊重他们」 (徒 5:13)

μεγάλως

(1)

(a)

78.2 程度 多，少（正负程度） ［参μέγας, μέγεθος］ 程度量表的上部范围，在相关上下文中可能暗示重要性 大的；大大地；浩大；很大程度上；强烈的；非常；极其 Ἐχάρην δὲ ἐν κυρίῳ μεγάλως  ‘I rejoice in the Lord greatly’  「我靠主大大喜乐」 (腓 4:10) 有些语言是用动词来表达某个活动或状态的强烈程度，而不是使用副词；这样，腓 4:10 可以按字面译成「我在主里是大大的喜乐」，在这其中，「是大大的」就是试图用动词来表达。

μεγαλωσύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

87.21 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参μεγαλειότης］ 伟大或重要的状态 显赫；伟大；重要 μόνῳ θεῷ ... δόξα μεγαλωσύνη κράτος  ‘to the only God ... glory, prominence, might’  「愿荣耀、尊严、大能……归于独一的上帝」 (犹 1:25)

(b)

12.5{N:001} 超自然生物及力量 超自然生物 （上帝的头衔，直译：威严）威严伟大的那一位 至大者；至威严者 ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης  ‘at the right hand of the Majesty’  「坐在高天至大者的右边」 (来 1:3) 以「至大者」作为上帝的头衔，在某些语言中可以翻译为：「那位真正伟大的」或「那位真正重要的」。在另一些语言中，一个令人更满意的等义表达是「那位真正奇妙的」。

____________________________________________________

1 这个语义域中的词项12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的头衔。作为头衔，这些词汇所指的对象就是θεός[a]，但是各自具有独特的意思，在具体的上下文对所指对象进行了合理的限定。

μέγας

(1)	μεγάλη, μέγα

(a)

59.22 数量 多，少（大量，总体，延伸） 很大的数量，与程度有关 多；大；伟大；广泛 ἔστιν δὲ πορισμὸς μέγας ἡ εὐσέβεια μετὰ αὐταρκείας  ‘godliness with contentment is great gain’  「敬虔加上知足就是极大的利益」 (提前 6:6)

(b)

78.2 程度 多，少（正负程度） ［参μεγάλως, μέγεθος］ 程度量表的上部范围，在相关上下文中可能暗示重要性 大的；大大地；浩大；很大程度上；强烈的；非常；极其 δυνάμει μεγάλῃ  ‘with great power’  「以大能」 (徒 4:33) καῦμα μέγα  ‘great heat’ or ‘intense heat’  「炎热」或「酷热」 (启 16:9)

(c)

79.123 物体的特徵 大的，小的 尺寸大的，相对于正在谈论的事物的标准来说 大的；巨大的；宏伟的 προσκυλίσας λίθον μέγαν τῇ θύρᾳ  ‘he rolled a large stone across the entrance’  「把大石头滚到墓门口」 (太 27:60) Ἦν δὲ ἐκεῖ ... ἀγέλη χοίρων μεγάλη  ‘a large herd of pigs ... was nearby’  「附近……有一大群猪」 (可 5:11) ἅλυσιν μεγάλην ἐπὶ τὴν χεῖρα αὐτοῦ  ‘a big chain in his hand’  「手里拿着……一条大锁链」 (启 20:1)

(d)

87.22 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 从地位方面来说是伟大的 伟大的；重要的 οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν  ‘he will make him great in the kingdom of heaven’  「在天国里要成为最伟大的」 (太 5:19)

(e)

25.207 态度及情感 惊奇，惊诧 鉴于是重要的大事而感到惊讶 令人惊讶；奇怪的；希奇的 μέγα εἰ ἡμεῖς ὑμῶν τὰ σαρκικὰ θερίσομεν;  ‘is it strange if we reap material benefits from you?’  「如果我们从你们那里收取一些物质的供应，这算是过分吗？」 (林前 9:11) οὐ μέγα οὖν εἰ καὶ οἱ διάκονοι αὐτοῦ μετασχηματίζονται ὡς διάκονοι δικαιοσύνης  ‘therefore it isn't surprising if his servants make themselves out to be servants of righteousness’  「所以，即使他的仆人把自己装做义的仆人，也不足为怪」 (林后 11:15)

(f)

78.28 程度 多于，少于（比较程度） ［参μᾶλλον, πολύς］ 在某程度上超过程度量表上一个明确或隐含的点1 更多；更加；更大程度；愈加；愈发 οἱ δὲ μεῖζον ἔκραξαν  ‘but they shouted even more loudly’  「可是他们更加高声喊叫」 (太 20:31) μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει  ‘no one has greater love than this’  「谁也没有比这更伟大的爱了」 (约 15:13)

(g)

87.28 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参κρείττων］ 指与其他事物相比拥有更高的地位 更好的；更伟大的；更高级的 οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ  ‘none has arisen among those born of women who is greater than John the Baptist’  「女人所生的，没有出现过比施洗者约翰更大的」 (太 11:11)

(h)

67.102 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参πρεσβύτερος］ 两个对象中年龄比较大的那个 年龄较大的；比较老的；大的 Ὁ μείζων δουλεύσει τῷ ἐλάσσονι  ‘the older will serve the younger’  「大的要服侍小的」 (罗 9:12) 在一些语言中，「大的将来要服事小的」必须译成：「先出生的那个将来要服事后出生的那个」。

(i)

65.53 价值 重要的，不重要的 μέγιστος  极其重要的 非常重要的；极其重要的；极大的 τὰ τίμια καὶ μέγιστα ἡμῖν ἐπαγγέλματα δεδώρηται  ‘valuable and very important promises have been given to us’  「那最大和最宝贵的应许已经赐给了我们」 (彼后 1:4)

(j)

67.89 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἐν, ἐπί, μακρός, μακροχρόνιος, πολύς］ ἐν μεγάλῳ  形容持续时间相对较长 很长时间；很久；冗长 Εὐξαίμην ... ἐν ὀλίγῳ καὶ ἐν μεγάλῳ ... πάντας ... γενέσθαι τοιούτους ὁποῖος καὶ ἐγώ εἰμι  ‘my prayer is that ... all of you ... might become what I am ... whether in a short time or in a long time’  「无论时间短也好，时间长也好，我祈求上帝不单使你成为像我一样的人」 (徒 26:29)

(k)

87.40 地位 οἱ μεγάλοι

____________________________________________________

1 μείζων[a]表示程度时可能与πλείων[b]略有区别，即使在表达正面程度上，μέγας[b]（78.2）与πολύς[c]（78.3）似乎也存在差异。然而，比较级形式似乎很难证实这种区别。

μέγεθος

(1)

ους＜中＞

(a)

78.2 程度 多，少（正负程度） ［参μεγάλως, μέγας］ 程度量表的上部范围，在相关上下文中可能暗示重要性 大的；大大地；浩大；很大程度上；强烈的；非常；极其 τὸ ὑπερβάλλον μέγεθος τῆς δυνάμεως αὐτοῦ  ‘his exceedingly great power’  「他的大能大力」 (弗 1:19) 弗 1:19 中有两个关于程度的表达，即 ὑπερβάλλον（见 78.33 的讨论）和 μέγεθος。虽然 μέγεθος 在语法上是短语词组的词头，但在语义上却是表达 δύναμις[b]「能力」(76.1) 的程度。

μεγιστάν

(1)	ᾶνος＜阳＞（常以复数形式出现）

(a)

87.41 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 特别重要且具有很高地位的人 非常重要的人；伟大的人 δεῖπνον ἐποίησεν τοῖς μεγιστᾶσιν αὐτοῦ  ‘he gave a banquet for the important persons (in his court)’  「他举行宴会招待王公大臣」 (可 6:21)

μεθερμηνεύω

(1)

(a)

33.145 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参διερμηνεύω, ἑρμηνεύω］ 从一种语言翻译到另一种语言 翻译；解释 Ταλιθα κουμ, ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω, ἔγειρε  ‘Talitha koum, which in translation is, Girl, I say to you, Arise’  「『大利大，古米！』翻出来就是说：『女孩，我吩咐你，起来！』」 (可 5:41) 有些语言会以习语式的表达作为「翻译」的对等译词，例如：「用我们的语言来说就是」，或「用我们的话来说，它的意思是」，或「在我们口中它是说」。

μέθη

(1)

ης＜阴＞

(a)

88.283 道德伦理素质及相关行为 酗酒 ［参μεθύω］ 喝酒致醉 醉酒 ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις  ‘let us conduct ourselves properly as people who live in the light of day; no orgies, no drunkenness’  「我们行事为人要光明正大，就像生活在白昼中的人一样。不可纵欲醉酒」 (罗 13:13)

μεθίστημι  (μεθίσταμαι)

(1)

(a)

15.9 线性运动 移动，来／去 使某物从一个地方移到另一个地方 使移动；移除 μεταστήσας αὐτὸν ἤγειρεν τὸν Δαυὶδ αὐτοῖς εἰς βασιλέα  ‘having removed him, he raised up David to be their king’  「他废了扫罗之后，就兴起大卫作他们的王」 (徒 13:22) ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν ὥστε ὄρη μεθιστάναι  ‘if I have complete faith so as to remove mountains’  「我若有全备的信可以移动山」 (林前 13:2) 难以确定 林前 13:2 中的「移山」应该理解为「使一座山消失」，还是「使一座改变位置」，即把一座山从一个地方移到另一个地方。

(b)

13.64 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参μεταστρέφω, μετατίθημι, μετατρέπω, περιτρέπω］ 导致状态的改变，强调结果状态的不同之处 1 变成；使不同于……；改变 ὅταν μετασταθῶ ἐκ τῆς οἰκονομίας  ‘when I have been changed from my responsibility as manager’ or ‘when I have lost my job’  「在我不作管家之后」或「我在失业的时候」 (路 16:4) καὶ μετέστησεν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ υἱοῦ τῆς ἀγάπης αὐτοῦ  ‘and transformed (us) into the kingdom of his beloved Son’  「把我们迁到他爱子的王国里」 (西 1:13)

(c)

31.73 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 （μεθίστημι[a]「使移动」15.9 的引申喻意）使某人的信仰完全改变，意思通常是使某人背离先前的信仰，从而被误导 使背离；误导 ὁ ∏αῦλος οὗτος πείσας μετέστησεν ἱκανὸν ὄχλον  ‘this Paul persuaded and misled many people’  「这位保罗说服并带坏了一大群人」 (徒 19:26)

(d)

68.38 时态 停止 离开某种状态或职能，有调任或免职的含意 停止；丢了职务；被免除任务 ὅταν μετασταθῶ ἐκ τῆς οἰκονομίας  ‘when I cease being in charge’ or ‘... managing’  「我被辞掉后」或「我不再管理后」 (路 16:4) 另见 13.64 中的 μεθίστημι[b]。

____________________________________________________

1 13.64中的这组词汇显然存在一些重要的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确立这一点。

μεθοδεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.158 道德伦理素质及相关行为 误导，引入歧途，欺骗 狡猾的诡计，意图欺骗 欺骗；诡计 πρὸς τὸ δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρὸς τὰς μεθοδείας τοῦ διαβόλου  ‘so that you can stand up against the Devils scheming’  「好抵挡魔鬼的诡计」 (弗 6:11)

μεθύσκω  (μεθύσκομαι)

(1)

(a)

88.285 道德伦理素质及相关行为 酗酒 喝酒致醉 喝醉酒 μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία  ‘do not get drunk with wine, for this means reckless living’  「不要醉酒，醉酒能使人放荡乱性」 (弗 5:18)

μέθυσος

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.288 道德伦理素质及相关行为 酗酒 ［参οἰνοπότης, πάροινος］ 惯常喝酒过多，因此成为醉汉 醉酒的人；醉汉 οὐ μέθυσοι, οὐ λοίδοροι, οὐχ ἅρπαγες βασιλείαν θεοῦ κληρονομήσουσιν  ‘people who are drunkards or who slander others or are swindlers will not receive God's kingdom’  「醉酒的、辱骂的、勒索的，都不能承受上帝的国」 (林前 6:10)

μεθύω

(1)

(a)

88.283 道德伦理素质及相关行为 酗酒 ［参μέθη］ 喝酒致醉 醉酒 οὐ γὰρ ὡς ὑμεῖς ὑπολαμβάνετε οὗτοι μεθύουσιν  ‘these men are not drunk as you suppose’  「这些人并不像你们所想的喝醉了」 (徒 2:15)

(b)

23.37 生理活动过程及状态 吃，喝 喝果酒或啤酒（古代世界的人并不知道蒸馏酒精饮料），通常强调喝大量的酒 畅饮；豪饮；醉酒；酗酒 πρῶτον τὸν καλὸν οἶνον τίθησιν καὶ ὅταν μεθυσθῶσιν τὸν ἐλάσσω  ‘he serves the best wine first, and after they have drunk a lot, he serves the ordinary wine’  「人都是先摆上好酒，等宾客畅饮之后，才摆上次等的」 (约 2:10)

μέλας

(1)

(a)

79.26 物体的特徵 颜色 黑色；暗色 ἰδοὺ ἵππος μέλας  ‘there was a black horse’  「有一匹黑马」 (启 6:5) ὁ ἥλιος ἐγένετο μέλας  ‘the sun became black’  「太阳变黑」 (启 6:12) 对于一些表示颜色的词汇，根据具有这种颜色的对象，表达也不同。例如，表示马的黑色所用的词汇，与黑色盒子所用的词汇是不同的。

(b)

6.57 人工制品 用于标记及书写的工具 用于书写或标记的深色液体 墨水 ἐστὲ ἐπιστολὴ Χριστοῦ διακονηθεῖσα ὑφ᾽ ἡμῶν, ἐγγεγραμμένη οὐ μέλανι  ‘you are a letter from Christ delivered by us, written not with ink’  「你们就是基督的书信，由我们做仆役递送的，不是用墨写的」 (林后 3:3) 现在很多地方普遍都会使用墨水，因此几乎所有语言都有这个词汇或表达法。然而，在某些情况下，译词可以是一个描述性的短语，例如「黑色颜料」或「书写的着色剂」。

Μελεά

(1)

＜阳＞

(a)

93.259 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是买南的儿子，以利亚敬的父亲 米利亚；《思》默肋阿

μέλει

(1)	在《新约》中仅以非人称出现

(a)

30.39 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 思考某事，以作出适当的回应 思考；关心 μὴ τῶν βοῶν μέλει τῷ θεῷ  ‘now, is God concerned about oxen?’  「难道上帝关心的是牛吗？」 (林前 9:9) 「上帝所关心的是牛吗？」（林前 9:9）可以译成「上帝是考虑对牛做些什么吗？」。

(b)

25.223 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 特别忧虑某事，暗示带着忧惧 忧虑；介意；在意 οὐδὲν τούτων τῷ Γαλλίωνι ἔμελεν  ‘none of these things were of any concern to Gallio’  「这些事迦流一概不管」 (徒 18:17) δοῦλος ἐκλήθης, μή σοι μελέτω  ‘were you a slave when you were called? Don't let that concern you’  「你蒙召的时候是奴仆吗？不要在意」 (林前 7:21) 有些语言表达「忧虑、关心」的方式可能只是等同于「考虑」，否定式可能就是「不让某事物进入头脑中」。

μελετάω

(1)

(a)

30.20 思考 思考，思想 ［参σκοπέω, φρονέω, φροντίζω］ 持续地认真思考某事 沉思；仔细思想；专心思考；专心一意 ταῦτα μελέτα  ‘keep thinking carefully about these things’  「这些事你要专心一意去做」 (提前 4:15) 在 提前 4:15，μελετάω 也可以理解为「去做」或「去践行」（见 68.20）。

(b)

30.60 思考 打算，企图，计划 认真思考特定的行动方针 策划；谋算 λαοὶ ἐμελέτησαν κενά;  ‘why do the people plot in vain?’  「万民为什么谋算虚妄的事？」 (徒 4:25)

(c)

68.20 时态 继续 ［参εἰμί］ 继续小心谨慎地进行某些活动 去做；继续做；培养 ταῦτα μελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι, ἵνα σου ἡ προκοπὴ φανερὰ ᾖ πᾶσιν  ‘practice these things and give yourself to them in order that your progress may be seen by all’  「这些事你要专心一意去做，让大家看出你的长进」 (提前 4:15) 提前 4:15 中的 ταῦτα μελέτα 和 ἐν τούτοις ἴσθι 看来在本质上是同义词，语气互相加强，这节经文的句子结构证明这两个表达在意思上基本相同。然而，关于 μελετάω 在 提前 4:15 的另一种解释，见 30.20。

μέλι

(1)

ιτος＜中＞

(a)

5.20 食物及调味品 食物 一种有甜味的物质，由蜜蜂把采得的花蜜在蜂巢中酿制而成 蜂蜜 ἀλλ᾽ ἐν τῷ στόματί σου ἔσται γλυκὺ ὡς μέλι  ‘but it will be as sweet as honey in your mouth’  「然而在你口中会甘甜如蜜」 (启 10:9) 虽然有些人会认为蜂蜜是一种植物产品，因为其源头是花，但更具体来说，蜂蜜与蜜蜂有关，实际上在某些语言中，它被称为蜜蜂尿。 μέλι ἄγριον 字面意为「野蜜」，指在田野中采到的蜂蜜，不是通过养殖蜜蜂得到的。 在古代世界，养蜂业非常发达，因为蜂蜜是主要的甜味来源。在一些语言中，野蜜的对应词汇是「林蜜」或「树蜜」。

μελίσσιος

(1)

ον

(a)

4.50 动物 昆虫 （μέλισσα「蜜蜂」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）与蜜蜂有关的 蜜蜂的 提到「蜜蜂窝」的情况只见于异文 路 24:42（校勘栏）。

Μελίτη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.529 人名及地名 地名 西西里岛南面的一个海岛 《和2010》马耳他；《现》马尔他；《和》米利大；《思》默里达

μέλλω

(1)

(a)

67.62 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 在将来的某个时间点发生，而且发生在另一个事件之后，与其有密切关系 即将；将要；快要 δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ μέλλω πίνειν;  ‘can you drink the cup that I am about to drink?’  「我将要喝的杯，你们能喝吗？」 (太 20:22)

(b)

71.36 状况 必要的，不必要的 就未来的发展来说是不可避免的 必然；必定；必会 οὕτως καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου μέλλει πάσχειν ὑπ᾽ αὐτῶν  ‘in the same way the Son of Man must also be mistreated by them’  「同样，人子也必要受他们的虐待」 (太 17:12) 当说到将来必定会发生或不可避免发生的事情时，有些语言清楚区分了纯粹客观的或根据自然规律会发生的事情，与那些由人的目的、意图或活动而导致发生的事情。与 可 13:7 中的 δεῖ（71.34）一样，翻译者对于 太 17:12 中的 μέλλω，也不可能确定所指的仅仅是不可避免的未来事件（「必定发生」），还是那是上帝的计划或心意的一部分。为了避免错误地诠释 太 17:12，翻译者可能需要把这句译成「同样，人子肯定也会受他们的虐待」。

(c)

67.121 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 不适当地延长时间，暗示没有决定 等；等待；耽搁；耽延 νῦν τί μέλλεις; ἀναστὰς βάπτισαι  ‘what are you waiting for? Get up and be baptized’  「现在你还等什么呢？起来受洗」 (徒 22:16)

(d)

67.135 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 τὸ μέλλον  从说话的时间开始的没有限期的时间延伸 将来；未来 ἀποθησαυρίζοντας ἑαυτοῖς θεμέλιον καλὸν εἰς τὸ μέλλον  ‘will store up for themselves a treasure which will be a solid foundation for the future’  「为自己积存财富，从而为将来打下稳固的根基」 (提前 6:19)

μέλος

(1)

ους＜中＞

(a)

8.9 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 身体的一部分 1 身体部分；肢体 καθάπερ γὰρ ἐν ἑνὶ σώματι πολλὰ μέλη ἔχομεν  ‘as we have many members in one body’  「正如我们一个身子上有好些肢体」 (罗 12:4) 在某些语言中，μέλος 的对应译词就是「分部」；少数语言采用了更加一般性的表达，例如「东西」，从而「身体的各部分」译成字面意思是「身体的东西」的表达。 在不同的语言中，身体的各个部分有多种分类法。有些语言会把（头部的）视觉、听觉、嗅觉和味觉等器官与其他类型的器官分开；在另外一些语言中，与运动有关的器官，例如关节、手臂、腿等，有专门的用语。还有一些语言根据身体外部或内部的位置，详细区分了身体的各部分，但由于牙齿和舌头可被视为体外或体内的，因此这种分类往往显得任意。

(b)

63.17 整体，联合，部分，分开 部分 作为整体的一员的一个部分 肢体（根据身体各部分与身体之间关系的比喻） καθ᾽ εἷς ἀλλήλων μέλη  ‘members in relationship to one another’  「互相联络作肢体」 (罗 12:5) μέλη ἐσμὲν τοῦ σώματος αὐτοῦ  ‘we are members of his body’  「我们是他身体的肢体」 (弗 5:30)

____________________________________________________

1 μελος的意思也可以归类在语义域63「整体，联合，部分，分开」中，至于所提到的身体各部分，可以仅仅视为「部分」（63.17）这个更宽泛意思的一个例子。 另一方面，这词在一些绝对语境中通常与身体相联系，这也支持将其归类在这里，作为身体各部分的通称。

Μελχί

(1)

＜阳＞

(a)

93.260a 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是雅拿的儿子，利未（Λευί [c]）的父亲 麦基；《思》默耳希

(b)

93.260b 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是亚底的儿子，尼利的父亲 麦基；《思》默耳希

Μελχισέδεκ

(1)

＜阳＞

(a)

93.261 人名及地名 人名 亚伯拉罕时代的撒冷王，也是至高上帝的大祭司，其名字的意思是「公义的王」 麦基洗德；《思》默基瑟德

μεμβράνα

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.59 人工制品 用于标记及书写的工具 可以用笔墨在上面写字的特制兽皮；用这种兽皮制成的书或卷轴 羊皮纸；羊皮纸制成的书或卷轴 φέρε, καὶ τὰ βιβλία μάλιστα τὰς μεμβράνας  ‘bring also the books, especially the parchments’  「还有那些书卷，尤其是那些羊皮卷，也要带来」 (提后 4:13) 在 提后 4:13，所指的是写在羊皮纸上的文件，或者空白的羊皮纸。几张羊皮纸缝在一起就成为很长的卷轴，后来又发展到装订成书的形式（见 6.66）。

(b)

6.66 人工制品 用于标记及书写的工具 羊皮纸制成的书或卷轴 φέρε, καὶ τὰ βιβλία μάλιστα τὰς μεμβράνας  ‘bring also the books, especially the books made of parchment’  「那些书也带来，特别是那几卷羊皮的书」 (提后 4:13) 如 6.59 指出，μεμβράνα 的意思可能是羊皮纸（μεμβράνα[a]），或者是写在羊皮纸上的书（μεμβράνα[b]）。

μέμφομαι

(1)

(a)

33.431 沟通 控告，谴责 指责某人，基于那人显然该受责备 指责；责怪 Τί [οὖν] ἔτι μέμφεται;  ‘if this is so, how can (God) blame a person?’  「既然如此，他为什么还责怪人呢？」 (罗 9:19a) μεμφόμενος γὰρ αὐτοὺς λέγει  ‘he blamed them and said ...’  「上帝指责他们说」 (来 8:8)

____________________________________________________

1 在罗 9:19（τί οὖν ἔτι μέμφεται；「那么，他为甚么还指责人呢？」），我们无法确定这是直接沟通，还是仅仅陈述上帝对待有罪之人的态度。

μεμψίμοιρος

(1)

ον

(a)

33.432 沟通 控告，谴责 指常常挑剔、埋怨的倾向 常常埋怨；挑剔 Οὗτοί εἰσιν γογγυσταὶ μεμψίμοιροι  ‘these are grumblers, constantly blaming others’  「这些人常发怨言，责怪他人」 (犹 1:16)

μέν

(1)

(a)

91.3 语段标记 转折的标记 用于标记语段中的连接 固然；的确；（但通常不翻译） τὰ μὲν σημεῖα τοῦ ἀποστόλου κατειργάσθη ἐν ὑμῖν ἐν πάσῃ ὑπομονῇ  ‘the miracles showing that I am an apostle were performed among you with complete patience’  「在你们当中，我用各样的忍耐，藉着神迹证明我的使徒身分」 (林后 12:12)

(b)

91.6 语段标记 强调的标记 ［参γέ, δή］ 表示相对较弱的强调 那么；的确；（或通常不翻译，但可能反映在语序中） ὡς οὖν ἤκουσεν ὅτι ἀσθενεῖ, τότε μὲν ἔμεινεν ἐν ᾧ ἦν τόπῳ δύο ἡμέρας  ‘when he received news that (Lazarus) was sick, he then stayed where he was for two more days’  「所以，当他听见拉撒路病了，就仍在原地停留两天」 (约 11:6) ἤδη μὲν [οὖν] ὅλως ἥττημα ὑμῖν ἐστιν  ‘indeed, then, there is complete failure on your part’ or ‘therefore there is indeed a complete lack on your part’  「这的确已经是你们的大错了」或「因此，你们确实是完全缺乏的」 (林前 6:7)

(c)

89.104 关系 添加 ［参δέ］ μέν ... δέ  表示两个或多个项目，这些项目具有附加相关和主题平行的特色 一些……另一些；首先……其次 ὃ μὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα  ‘some had a hundred (grains), others sixty, and others thirty’  「有一百倍的，有六十倍的，有三十倍的」 (太 13:8) πρῶτον μὲν ἑρμηνευόμενος βασιλεὺς δικαιοσύνης ἔπειτα δὲ καὶ βασιλεὺς ∑αλήμ  ‘first interpreted King of Righteousness and then also King of Salem’  「他头一个名字翻译出来是『公义的王』，他又名『撒冷王』」 (来 7:2)

(d)

89.136 关系 对比 ［参ἀλλά, δέ, μέν, μέν, μέντοι, πλήν］ μέν ... δέ  表示一组互相对比的项目 一方面……但另一方面 ἐγὼ μὲν ὑμᾶς βαπτίζω ἐν ὕδατι εἰς μετάνοιαν, ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ... βαπτίσει ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί  ‘I baptize you with water for repentance, but the one who will come after me ... will baptize you with the Holy Spirit and fire’  「我是用水给你们施洗，叫你们悔改；但那在我以后来的……他要用圣灵与火给你们施洗」 (太 3:11) ὁ υἱὸς μὲν τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὸ ὡρισμένον πορεύεται, πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι᾽ οὗ παραδίδοται  ‘the Son of Man will die in accordance with what has been decided, but woe to that man by whom he is betrayed’  「人子固然要照所预定的离去，但那出卖人子的人有祸了！」 (路 22:22) πάντα μὲν καθαρά, ἀλλὰ κακὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ διὰ προσκόμματος ἐσθίοντι  ‘on the one hand all (foods) are ritually pure (or may be eaten), but on the other hand it is wrong to eat anything that will cause someone else to fall into sin’  「一切都是洁净的；但如果有人因为吃东西而绊倒人，这对吃的人来说就是坏事了」 (罗 14:20)

(e)

89.136 关系 对比 ［参ἀλλά, δέ, μέν, μέν, μέντοι, πλήν］ μέν ... ἀλλά  表示一组互相对比的项目 一方面……但另一方面 ἐγὼ μὲν ὑμᾶς βαπτίζω ἐν ὕδατι εἰς μετάνοιαν, ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ... βαπτίσει ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί  ‘I baptize you with water for repentance, but the one who will come after me ... will baptize you with the Holy Spirit and fire’  「我是用水给你们施洗，叫你们悔改；但那在我以后来的……他要用圣灵与火给你们施洗」 (太 3:11) ὁ υἱὸς μὲν τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὸ ὡρισμένον πορεύεται, πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι᾽ οὗ παραδίδοται  ‘the Son of Man will die in accordance with what has been decided, but woe to that man by whom he is betrayed’  「人子固然要照所预定的离去，但那出卖人子的人有祸了！」 (路 22:22) πάντα μὲν καθαρά, ἀλλὰ κακὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ διὰ προσκόμματος ἐσθίοντι  ‘on the one hand all (foods) are ritually pure (or may be eaten), but on the other hand it is wrong to eat anything that will cause someone else to fall into sin’  「一切都是洁净的；但如果有人因为吃东西而绊倒人，这对吃的人来说就是坏事了」 (罗 14:20)

(f)

89.136 关系 对比 ［参ἀλλά, δέ, μέν, μέν, μέντοι, πλήν］ μέν ... πλήν  表示一组互相对比的项目 一方面……但另一方面 ἐγὼ μὲν ὑμᾶς βαπτίζω ἐν ὕδατι εἰς μετάνοιαν, ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ... βαπτίσει ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί  ‘I baptize you with water for repentance, but the one who will come after me ... will baptize you with the Holy Spirit and fire’  「我是用水给你们施洗，叫你们悔改；但那在我以后来的……他要用圣灵与火给你们施洗」 (太 3:11) ὁ υἱὸς μὲν τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὸ ὡρισμένον πορεύεται, πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι᾽ οὗ παραδίδοται  ‘the Son of Man will die in accordance with what has been decided, but woe to that man by whom he is betrayed’  「人子固然要照所预定的离去，但那出卖人子的人有祸了！」 (路 22:22) πάντα μὲν καθαρά, ἀλλὰ κακὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ διὰ προσκόμματος ἐσθίοντι  ‘on the one hand all (foods) are ritually pure (or may be eaten), but on the other hand it is wrong to eat anything that will cause someone else to fall into sin’  「一切都是洁净的；但如果有人因为吃东西而绊倒人，这对吃的人来说就是坏事了」 (罗 14:20)

Μεννά

(1)

＜阳＞

(a)

93.262 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是玛达他的儿子，米利亚的父亲 买南；《思》门纳

μενοῦν

(1)

(a)

89.128 关系 对比 ［参μενοῦνγε］ 表示对比，语气相对强烈 但是；相反；另一方面 Μενοῦν μακάριοι οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ φυλάσσοντες  ‘on the contrary, those who hear the word of God and keep it are happy’ or ‘... fortunate’  「却还不如听上帝的道而遵守的人有福！」 (路 11:28) 关于 μενοῦν 在 路 11:28 中的其他解释，见 89.50 和 91.8。

(b)

89.50 关系 结果 ［参οὖν］ 表示结果，通常暗示一个逻辑推理过程的结论 因此；因而；结果是；据此；那么；那样 Μενοῦν μακάριοι οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ φυλάσσοντες  ‘therefore, truly blessed are (or happy are ...) those who hear the word of God and obey it’  「因此，更有福的是听上帝的道而遵守的人！」 (路 11:28) 关于 μενοῦν 在 路 11:28 中的其他解释，见 89.128 和 91.8。

(c)

91.8 语段标记 强调的标记 ［参εἰ］ 表示相当的强调（与 δήπου 和 οὖν[b] 91.7 相比） 当然 Μενοῦν μακάριοι οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ φυλάσσοντες  ‘indeed happy are those who hear the word of God and keep it’ or ‘... obey it’  「那听见上帝的话而遵守的人才确实真有福呢！」 (路 11:28) 关于 μενοῦν 在 路 11:28 中的其他解释，见 89.50 和 89.128。

μενοῦνγε

(1)

(a)

89.128 关系 对比 ［参μενοῦν］ 表示对比，语气相对强烈 但是；相反；另一方面 μενοῦνγε σὺ τίς εἶ ὁ ἀνταποκρινόμενος τῷ θεῷ;  ‘on the contrary, who are you to talk back to God?’  「你是谁，竟敢向上帝顶嘴呢？」 (罗 9:20)

μέντοι

(1)

(a)

89.130 关系 对比 ［参πλήν］ 表示对比，暗示某事是有效的，不论其他因素如何 但是；虽然如此；除了 παρακύψας βλέπει κείμενα τὰ ὀθόνια, οὐ μέντοι εἰσῆλθεν  ‘he bent over and saw the linen clothes lying (there), but he did not go in’  「他低头往里看，看见细麻布还放在那里，但是没有进去」 (约 20:5) ὁ μέντοι στερεὸς θεμέλιος τοῦ θεοῦ ἕστηκεν  ‘nevertheless, the solid foundation that God has made stands firm’  「然而，上帝坚固的根基屹立不移」 (提后 2:19)

(b)

89.136 关系 对比 ［参ἀλλά, δέ, μέν, μέν, μέν, πλήν］ μέντοι ... δέ  表示一组互相对比的项目 一方面……但另一方面 εἰ μέντοι νόμον τελεῖτε βασιλικὸν ... εἰ δὲ προσωπολημπτεῖτε  ‘if indeed on the one hand you fulfill the royal law ... but if on the other hand you show partiality’  「你们若切实守这至尊的律法……但你们若按外貌待人」 (雅 2:8, 9 [2])

μένω

(1)

(a)

85.55 在空间存在 留下，停留 ［参ἐμμένω, ἐπιμένω, καταμένω］ 待在同一个地方一段时间1 留在；待在 ἐκεῖ μένετε ἕως ἂν ἐξέλθητε ἐκεῖθεν  ‘stay there until you leave that place’  「就待在那里，直到离开那地方」 (可 6:10) Ἐὰν μὴ οὗτοι μείνωσιν ἐν τῷ πλοίῳ  ‘if these (sailors) don't stay on the ship’  「这些人若不留在船上」 (徒 27:31)

(b)

85.60 在空间存在 留下，停留 ［参ἀναμένω, ἐκδέχομαι, περιμένω, προσδέχομαι］ 保持在某个地方和／或状态，期待未来的事件2 等待；等候 οὗτοι δὲ προελθόντες ἔμενον ἡμᾶς ἐν Τρῳάδι  ‘these went ahead and waited for us in Troas’  「这些人先走，在特罗亚等候我们」 (徒 20:5)

(c)

13.89 是，变成，存在，发生 存在 ［参διαμένω］ 继续存在 3 继续；继续存在；仍然存在 εἰ ἐν ∑οδόμοις ἐγενήθησαν αἱ δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν σοί, ἔμεινεν ἂν μέχρι τῆς σήμερον  ‘if the miracles which were performed in you had been performed in Sodom, it would still be in existence today’  「在你那里行过的神迹，如果行在所多玛，那座城还会存留到今天」 (太 11:23)

(d)

68.11 时态 继续 ［参διαμένω, ἐμμένω, ἐπιμένω, παραμένω, προσμένω］ 继续进行某个活动或处于某种状态中 继续；保持；留在；不住地 ὁ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τῷ φωτὶ μένει  ‘he who loves his fellow believer remains in the light’  「那爱弟兄的，就是住在光明中」 (约壹 2:10) μὴ μένων ἐν τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ  ‘one not remaining in the teaching of Christ’  「不留在基督教导里的人」 (约贰 1:9)

____________________________________________________

1 这组词汇之间的意思可能有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别，特别是因为有其他表达空间的用语而前缀显得冗余。

2 这组词汇的意思可能有些细微的区别。含有词干μεν-的词汇可能更加偏重于位置，而含有词干δεχ-的词汇可能更加偏重于期待，但这种区别在基础上并没有一致的模式。

3 διαμένω[c]的语气可能比μένω[c]更为强烈。

μερίζω

(1)

(a)

63.23 整体，联合，部分，分开 分开 ［参διαμερίζω］ 分成单独的部分 1 分开；分散；分割；散开 ∏ᾶσα βασιλεία μερισθεῖσα καθ᾽ ἑαυτῆς  ‘every kingdom divided against itself’  「任何王国自行分裂」 (太 12:25) μερίσασθαι μετ᾽ ἐμοῦ τὴν κληρονομίαν  ‘to divide with me the inheritance’  「和我分家产」 (路 12:13) μεμέρισται ὁ Χριστός;  ‘has Christ been divided?’  「基督被瓜分了吗」 (林前 1:13)

(b)

57.89 拥有，转移，交换 给予 ［参διαμερίζω, μερισμός］ 把物品分发给一个接一个的人 分发；轮流给每个人；分配 τοὺς δύο ἰχθύας ἐμέρισεν πᾶσιν  ‘he divided the two fish among them all’  「把那两条鱼分给众人」 (可 6:41)

(c)

57.90 拥有，转移，交换 给予 把某物的一部分给某人 给；给予一部分 ᾧ καὶ δεκάτην ἀπὸ πάντων ἐμέρισεν Ἀβραάμ  ‘to whom Abraham gave a tithe of everything’  「亚伯拉罕也将自己所得来的一切，取十分之一给他」 (来 7:2)

(d)

37.100 控制，管理 任命，分配职能 分配一项职能或责任的特定部分或方面 分配特定的责任；给予特定的任务；指派特定的部分给…… κατὰ τὸ μέτρον τοῦ κανόνος οὗ ἐμέρισεν ἡμῖν ὁ θεὸς μέτρου  ‘according to the limits of the work to which God has appointed us’ (literally ‘according to the measure of the rule which God has apportioned to us as a measure’)  「在上帝分配给我们的范围之内」[直译：按照上帝分配给我们的规则准绳作为准绳] (林后 10:13)

____________________________________________________

1 διαμερίζω[c]的意思可能与μερίζω[a]不同，语气更为强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

μέριμνα

(1)

ης＜阴＞

(a)

25.224 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 考虑到可能出现的危险或不幸而感到忧虑或苦恼 忧虑；挂虑；挂心；担忧；思虑 ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν  ‘anxious concern for all the churches’  「为各教会的事挂虑」 (林后 11:28) πᾶσαν τὴν μέριμναν ὑμῶν ἐπιρίψαντες ἐπ᾽ αὐτόν  ‘cast all your worry upon him’ or ‘leave all your worries with him’  「将一切的忧虑卸给上帝」 (彼前 5:7a) 关于 μέριμνα 在 彼前 5:7 中作为习语的一部分 ，见 25.250。 μέριμνα 这个希腊词可能指不必要的担忧或合理的关切。有些语言会用习语来表达「担忧」，比如：「被自己的头脑杀死」，或「因思考而感到痛苦」。

(b)

25.250 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 ［参ἐπιρίπτω］ τὴν μέριμναν ἐπιρίπτω ἐπί  （习语，直译：把忧虑抛给）停止忧虑并信靠某人 把自己的忧虑交给；把烦恼留给；将忧虑卸给 πᾶσαν τὴν μέριμναν ὑμῶν ἐπιρίψαντες ἐπ᾽ αὐτόν  ‘put all of your cares upon him’ or ‘give all of your worries to him’ or ‘stop worrying and trust him completely’  「把一切的忧虑都交给他」或「不再忧虑、完全信靠他」 (彼前 5:7) 关于这个表达在 彼前 5:7 的另一种解释，即仅以 ἐπιρίπτω ἐπί 为习语，见 90.18。

____________________________________________________

1 在彼前 5:7，μέριμνα可以理解为一个人所担心的事情的背景。

μεριμνάω

(1)

(a)

25.225 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 （μέριμνα「忧虑」25.224 的衍生词）急切的担忧，基于对可能出现的危险或不幸而感到忧惧 忧虑；担心；思虑；挂虑 μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσητε  ‘do not worry about how or what you are going to say’  「不要担心怎样说话，或说什么话」 (太 10:19) τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ προσθεῖναι πῆχυν;  ‘can any of you live a bit longer by worrying about it?’  「你们哪一个能藉着忧虑使寿数多加一刻呢」 (路 12:25)

μερίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

63.13 整体，联合，部分，分开 部分 部分或份额，可能暗指一种区分或显着的区别 份额；部分；一份；有份 οὐκ ἔστιν σοι μερὶς οὐδὲ κλῆρος ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ  ‘you have no share or part in this matter’  「你在这道上无份无关」 (徒 8:21) τίς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου;  ‘what does a believer share with an unbeliever?’  「信的人和不信的人有什么分享的呢？」 (林后 6:15) τὴν μερίδα τοῦ κλήρου τῶν ἁγίων  ‘a share in the inheritance of the people of God’  「分享众圣徒……的基业」 (西 1:12)

(b)

1.85 地理物体及特徵 政府行政区域 行政区 地区 κἀκεῖθεν εἰς Φιλίππους, ἥτις ἐστὶν πρώτη[ς] μερίδος τῆς Μακεδονίας πόλις  ‘and from there into Philippi which is a city in the first district of Macedonia’  「从那里来到腓立比，就是马其顿的那个地区一个主要的城市」 (徒 16:12) 在 徒 16:12（《新约》唯一出现 μερίς[b] 的地方），联合圣经公会出版的《希腊文新约》根据推测进行了修改（「马其顿第一区的一个城市腓立比」《现修》），因为传统文本 πρώτη τῆς μερίδος，直译：「区域中的第一个」，不仅在含义上容易产生误导，而且也不符合历史事实，即腓立比并不是都城，而只是马其顿四区之一的其中一个城。

μερισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

63.24 整体，联合，部分，分开 分开 各部分分开或会合的点 分界点；会合点 ἄχρι μερισμοῦ ψυχῆς καὶ πνεύματος  ‘to the point where soul and spirit meet’ or ‘... come together’  「到魂和灵的分界」或「……会合点」 (来 4:12)

(b)

57.89 拥有，转移，交换 给予 ［参διαμερίζω, μερίζω］ 把物品分发给一个接一个的人 分发；轮流给每个人；分配 πνεύματος ἁγίου μερισμοῖς κατὰ τὴν αὐτοῦ θέλησιν  ‘by (gifts) of the Holy Spirit distributed according to his will’  「按他的旨意分给[人]的圣灵的恩赐」 (来 2:4)

μεριστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

63.25 整体，联合，部分，分开 分开 （μερίζω[a]「分开」63.23 的衍生词）负责分配的人 分配者；仲裁人；断事的官 τίς με κατέστησεν κριτὴν ἢ μεριστὴν  ‘who made me a judge or divider?’  「谁立我作你们的判官，或给你们分家产的呢？」 (路 12:14)

μέρος

(1)

ον

(a)

63.14 整体，联合，部分，分开 部分 与整体相对的一个部分 部分；方面；层面；特写 μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας  ‘the part of the property that belongs to me’  「我应得的那份家产」 (路 15:12) τὸ δεδοξασμένον ἐν τούτῳ τῷ μέρει  ‘that which was glorious in this aspect’  「那从前在这方面有荣耀的」 (林后 3:10)

(b)

79.108 物体的特徵 形状 物体旁边的区域 侧面；边 Βάλετε εἰς τὰ δεξιὰ μέρη τοῦ πλοίου τὸ δίκτυον  ‘throw your net out on the right side of the boat’  「你们把网撒在船的右边」 (约 21:6)

(c)

1.79 地理物体及特徵 社会政治区域 ［参γῆ, κλίμα, ὅριον, χώρα］ 地上某个或某些地区，通常与某一民族或地理中心有关，但不一定构成政府的行政单位 1 区域；领土；土地（甚至地区；但这也许会过于正规地暗指政府的行政区） ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη Τύρου καὶ ∑ιδῶνος  ‘Jesus departed for the regions of Tyre and Sidon’  「耶稣离开那里，退到推罗、西顿境内」 (太 15:21) γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον 和 μέρος[c] 并不完全是同义词，然而在某些新约经文中，这些词汇基本上含义重叠。

(d)

11.8 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 具有特定成员资格的一群人，是一个更大的支持者群体的一部分 党派；群体 τινὲς τῶν γραμματέων τοῦ μέρους τῶν Φαρισαίων διεμάχοντο  ‘some of the teachers of the Law who belonged to the party of the Pharisees protested strongly’  「有些法利赛派的经学教师站起来，强烈地抗议」 (徒 23:9) 在《新约》中，μέρος[d] 只出现在 μέρος τῶν Φαρισαίων（「法利赛党」或「法利赛派」）这个表达中。虽然法利赛人是一个社会宗教群体，但是使用 μέρος[d] 的重点，并非要显示法利赛人在这个社会宗教层面上，与整个犹太民族的关系，而只是要显示他们作为一个更大群体的一员的身份。在某些语言中，「法利赛党」或「法利赛派」这个短语可以翻译为：「法利赛人所属的组群」，或「被算为法利赛人的那些人」，或「称为法利赛人的那班人」。要选择一个词来翻译党派或组群时，必须避免使用本质上是政治性的词。如果语言中没有表示党派的一般术语，就可能需要使用一个有社会宗教含义的术语，因为这是最准确的方法，可以辨别法利赛人与犹太民族中其他不同组群的关系。

(e)

57.199 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 一种特定的商业活动或职业 生意；职业；行业；事业 οὐ μόνον δὲ τοῦτο κινδυνεύει ἡμῖν τὸ μέρος εἰς ἀπελεγμὸν ἐλθεῖν  ‘not only is there danger that this business of ours will get a bad name’  「不仅我们这行业陷入被藐视的危险」 (徒 19:27)

(f)

78.49 程度 完全，足够（完成程度） 某程度，只是整体的一部分 2 某种程度上；一部分；部分地；稍微；有些 μέρος τι πιστεύω  ‘I believe this to some degree’  「我也有些相信这话」 (林前 11:18) τὸ ἐκ μέρους καταργηθήσεται  ‘that which exists only in part will disappear’  「有限的就会消失了」 (林前 13:10)

(g)

63.15 整体，联合，部分，分开 部分 ［参ἀπό, ἐκ］ ἐκ μέρους, ἀπὸ μέρους  （习语，直译：从一部分）是某事物的一部分的状态 是……的一部分；作为……的一部分；部分；部分的 Ὑμεῖς δέ ἐστε σῶμα Χριστοῦ καὶ μέλη ἐκ μέρους  ‘you are the body of Christ and each member is a part of it’ or ‘... and each one is a part of the body’  「你们是基督的身体，并且各自都是肢体」或「你们是基督的身体，并且各自都是身体的一部分」 (林前 12:27)

(h)

67.109 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἀπό, καιρός, καιρός, παραυτίκα, πρός, πρός, πρόσκαιρος］ ἀπὸ μέρους  （习语，直译：从一个部分）形容相对较短的一段时间，强调事件或状态的短暂性 短时间；短暂；暂时；一会儿；一些时候 ἐὰν ὑμῶν πρῶτον ἀπὸ μέρους ἐμπλησθῶ  ‘to go there after I have enjoyed (visiting) you for a while’  「在你们那里欢聚一些时候，然后再到那里去」 (罗 15:24)

____________________________________________________

1 γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον和μέρος[c]在意思上的重叠特徵可以用英文的region，territory和land，或中文的「地区」、「领土」和「土地」等词汇的意思重叠来比较和阐明。 例如：太 15:21中所指的可以说是「推罗和西顿地区」、「推罗和西顿的领土」、「推罗和西顿的土地」，甚至「推罗和西顿区域」。英文的region，territory和land等词在意思上确实具有某些细微的差异，这些差异提供了一些补充成分，而且多半是隐含的。

2 μέρος[f]在这里被包含在语义域78「程度」的子域D「完全，足够」中，因为它是πᾶς[c]（78.44）、τέλος[d]（78.47）和ὅλος[c]（78.44）的语义反义词。

μεσημβρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.74 时间 与时间单位有关的时间点：黎明，中午，午夜，傍晚 白天的中间点 中午；正午；晌午 πορεύου κατὰ μεσημβρίαν ἐπὶ τὴν ὁδὸν τὴν καταβαίνουσαν ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ εἰς Γάζαν  ‘about noon, go on the road that goes from Jerusalem to Gaza’  「在中午时分，沿着从耶路撒冷下到迦萨的道路走」 (徒 8:26) 在一些语言中，μεσημβρία[a] 可以译成：「在太阳高照的时候」，或「当太阳在人们头顶的时候」，或「在太阳开始下降的时候」。关于 μεσημβρία 在 徒 8:26 的另一种解释，见 82.4。

(b)

82.4 空间的方向 东，南，西，北 ［参νότος］ 南；南方 πορεύου κατὰ μεσημβρίαν  ‘go toward the south’  「向南走」 (徒 8:26) 徒 8:26 中的 κατὰ μεσημβρίαν 也可以解作「大约正午」，因为 μεσημβρία 通常指「一日的中间」或「正午」（见 67.74）。另见 82.3 中的讨论。

μεσιτεύω

(1)

(a)

31.21 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 在两方或多方之间达成一项互相接受的协议，其中可能包括使某件事确定下来的附加内容 达成协议 ἐμεσίτευσεν ὅρκῳ  ‘so he used a vow to help bring about the agreement and make it certain’  「他以起誓来达成协议并将其确定下来」 (来 6:17) 因为 μεσίτης（31.22）经常是为协议或安排提供担保或保证的人，所以 μεσιτεύω 带有重要的确定性要素。因此，这可能不仅暗示协议，还暗示保证其有效性。

μεσίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

31.22 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 （μεσιτεύω 「达成协议」31.21 的衍生词）促成或帮助各方达成协议的人，有保证协议之确定性的含义 中间人；中保 διαταγεὶς δι᾽ ἀγγέλων ἐν χειρὶ μεσίτου  ‘(the Law) was put into effect through angels by a mediator’  「律法……是藉着天使经中保之手设立的」 (加 3:19)

(b)

40.6 和解，宽恕 和解 在实现和好的过程中充当调解人的人 1 中保；中间人；调解人 εἷς καὶ μεσίτης θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ἄνθρωπος Χριστὸς Ἰησοῦς  ‘there is one mediator between God and people, the man Jesus Christ’  「在上帝和人之间也只有一位中保，是成为人的基督耶稣」 (提前 2:5) 有多种说法可以指调解人或中保，通常是一些习语，例如：「站在中间的人」、「向双方说话的人」、「切断空谈的人」，或「使争论止息的人」。不过，μεσίτης 也可以指让双方达成协议的过程。关于 μεσίτης 在这方面的含义，见 31.22。

____________________________________________________

1 μεσίτης[b]虽然包含沟通的要素，但是核心特徵却不在沟通而在和解；因此，μεσίτης[b]被放在这个子域中，而没有放在语义域33「沟通」的其中一个子域中。

μεσονύκτιον

(1)

ου＜中＞

(a)

67.75 时间 与时间单位有关的时间点：黎明，中午，午夜，傍晚 夜晚的中间点 午夜；半夜 Τίς ἐξ ὑμῶν ἕξει φίλον καὶ πορεύσεται πρὸς αὐτὸν μεσονυκτίου  ‘suppose one of you should go to a friends house at midnight’  「假如你们当中有人半夜里到朋友家去」 (路 11:5) 在一些语言中，μεσονύκτιον 可以译成：「在夜晚过了一半的时候」，或「在夜晚被分成两半的时候」。

Μεσοποταμία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.530 人名及地名 地名 幼发拉底和底格里斯两河上游之间的河谷平原 美索不达米亚；《和》米所波大米

μέσος

(1)

η，ον

(a)

83.9 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参ἀνά, εἰς, ἐν, ἐντός, ἐπί, μετά, παρά, πρός］ 某区域内的一个位置，由其他物体确定，并分布在这些物体之间1 在……里面；与……一起 ἀφοριοῦσιν τοὺς πονηροὺς ἐκ μέσου τῶν δικαίων  ‘gather the evil from among the good’  「从好人中把坏人分别出来」 (太 13:49) μέσος ὑμῶν ἕστηκεν ὃν ὑμεῖς οὐκ οἴδατε  ‘among you stands one you do not know’  「有一位站在你们中间，是你们不认识的」 (约 1:26) ἐν μέσῳ ὑμῶν  ‘in your midst’  「在你们当中」 (帖前 2:7b)

(b)

83.10 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参ἀνά］ 某区域中间的一个位置（一个物体在其他物体的中间，或者一个区域在更大区域的中间）3 在……中间；在……中部 ὠρχήσατο ... ἐν τῷ μέσῳ  ‘danced ... in the middle (of the whole group)’  「在众人中间跳舞」 (太 14:6) τὸ δὲ πλοῖον ἤδη ἦν εἰς μέσον τῆς θαλάσσης  ‘the ship was already in the middle of the lake’  「船已经在湖中间」（经文校勘栏） (太 14:24) περιαψάντων δὲ πῦρ ἐν μέσῳ τῆς αὐλῆς  ‘a fire had been lit in the center of the courtyard’  「在院子中间生了火」 (路 22:55) ἐσχίσθη δὲ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ μέσον  ‘the curtain in the Temple was torn in two in the middle’  「殿的幔子从当中裂为两半」 (路 23:45)

____________________________________________________

1 83.9所含词汇（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思显然具有细微的区别。例如：πρός[d]可能暗示某种互动或回应，而παρά[b]的重点可能在于联系，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 在帖前 2:7，短语ἐν μέσῳ中的ἐν和μέσῳ的关系最好解释为一种冗余加强关系，因为ἐν也可以理解为「在……中」、「和……一起」的意思。

3 在某些上下文中，μέσος[a]（83.9）与μέσος[b]（83.10）的意思可说是重叠的，或有关的情况提供了两种不同的解释。例如：在太 10:16「绵羊在豺狼中间」，意思可能是羊被狼团团围住，或者狼与羊混杂在一起。

μεσότοιχον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.62 建造物 围墙及篱笆 分隔开两个区域的墙或篱笆 隔断的墙；阻隔的墙 ὁ ποιήσας τὰ ἀμφότερα ἓν καὶ τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας  ‘who made both one people by breaking down the wall that separated them’  「使双方合而为一，拆毁了中间隔绝的墙」 (弗 2:14) 在《新约》中，μεσότοιχον 喻指耶路撒冷圣殿中的隔墙，将外邦人院与其他圣殿区域分隔开来。 这种「隔断的墙」可以译作「障碍」或「隔断的栏杆」。

μεσουράνημα

(1)

τος＜中＞

(a)

1.10 地理物体及特徵 地面之上的地方 天空中的一个点或区域，就在地球的上方 高高的在天空中；在天空的中点；就在头顶上；在天空的正上方 εἶδον, καὶ ἤκουσα ἑνὸς ἀετοῦ πετομένου ἐν μεσουρανήματι  ‘I looked, and I heard an eagle that was flying overhead in the sky’  「我观看，听见一只在空中飞的鹰」 (启 8:13)

μεσόω

(1)

(a)

67.137 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 在一段时间的中间 在中间；过了一半 Ἤδη δὲ τῆς ἑορτῆς μεσούσης ἀνέβη Ἰησοῦς εἰς τὸ ἱερὸν  ‘when the feast was already half over, Jesus went up into the Temple’ or ‘already in the middle of the festival, Jesus went up into the Temple’  「节期已过了一半，耶稣上圣殿去」 (约 7:14)

Μεσσίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.82 宗教活动 角色及作用 ［参Χριστός］ （直译：受膏者；等同于希伯来文的弥赛亚）在《新约》中，这是耶稣作为弥赛亚的头衔，但在许多经文中，尤其是不带定冠词的时候，Χριστός「基督」成为了耶稣名字的一部分；见 93.387 基督；弥赛亚 Οἶδα ὅτι Μεσσίας ἔρχεται ὁ λεγόμενος χριστός  ‘I know that the Messiah, the one called Christ, will come’  「我知道那称为基督的弥赛亚要来」 (约 4:25) 在许多语言中，Χριστός（或 Μεσσίας）指弥赛亚的时候，会根据希腊文的 Χριστός 或希伯来文的「弥赛亚」采用音译。然而在某些语言中，翻译者想要表明 Χριστός 和 Μεσσίας 两个用语的重要意义，于是译作：「上帝任命的那位」，或「上帝特别拣选的那位」，或「百姓期待的那位」，意思是众人都向他寻求帮助和拯救。

μεστός

(1)

ή，όν

(a)

59.39 数量 满的，空的 充满一个空间的数量超过预期或合适的程度 非常满；充满；满；都；尽 τὸ δίκτυον ... μεστὸν ἰχθύων μεγάλων  ‘the net ... very full of big fish’  「网里满了大鱼」 (约 21:11)

(b)

78.45 程度 完全，足够（完成程度） 完整的程度，有充沛的含意 充满；装满；满有；完全地；非常；全部 ἔσωθεν δέ ἐστε μεστοὶ ὑποκρίσεως καὶ ἀνομίας  ‘within you are completely hypocritical and lawless’  「里面却满了虚伪和不法的事」 (太 23:28) μεστὴ ἐλέους καὶ καρπῶν ἀγαθῶν  ‘entirely merciful and engaged in good deeds’  「满有怜悯，行美善的事」 (雅 3:17) 有些语言不能说一个人「充满」某种品质或「充满」某种活动。因此，翻译者经常要调整语义关系，以表示某人「完全」拥有某种性情或「完全」投入某些活动。事实上，在 太 23:28 的情况，有些语言可以用否定句来表达：「里面除了虚伪和不法什么也没有」。对于 雅 3:17 的意思，翻译者往往可以用习惯性的活动来表达，例如译作「总是以怜悯待人和做美善的事」。

(c)

68.77 时态 专心努力去做，全力去做 形容广泛地从事某种活动或持有某种态度 充满；装满；满有；全是；一直从事；专做 αὐτοὶ μεστοί ἐστε ἀγαθωσύνης  ‘you yourselves are full of goodness’ or ‘you yourselves are constantly engaged in doing good’  「你们自己充满良善」或「你们自己一直行善」 (罗 15:14)

μεστόω

(1)

(a)

59.40 数量 满的，空的 （μεστός[a]「非常满」59.39 的衍生词）使一个空间异常地满 充满；使膨胀；灌满 Γλεύκους μεμεστωμένοι εἰσίν  ‘they are full of new wine’ or ‘they are drunk’  「他们是灌满了新酒」或「他们喝醉了」 (徒 2:13) 在许多情况下不能说一个人「充满新酒」，不过，在 徒 2:13 中，可行的说法是：「他们喝了大量新酒」。

μετά

(1)

(a)

89.108 关系 关联 表示一种联合关系，通常暗示和某人一起1 与……；和……；同……一起 Τότε προσῆλθεν αὐτῷ ἡ μήτηρ τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου μετὰ τῶν υἱῶν αὐτῆς  ‘then the mother of the sons of Zebedee went to him with her sons’  「那时，西庇太儿子的母亲和她两个儿子上前来」 (太 20:20) ὅταν αὐτὸ πίνω μεθ᾽ ὑμῶν καινὸν  ‘when I drink it with you new’  「与你们同喝新的那日子」 (太 26:29) ἐγὼ μεθ᾽ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας  ‘I am with you always’  「我要常与你们同在」 (太 28:20)

(b)

89.109 关系 关联 表示联合，涉及与事件相关的工具 带着；拿着 ὄχλος πολὺς μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων  ‘a large crowd with swords and clubs’  「一大群拿着刀棒的人」 (太 26:47) ἔρχεται ἐκεῖ μετὰ φανῶν καὶ λαμπάδων καὶ ὅπλων  ‘he went there with torches, lanterns, and arms’  「拿着灯笼、火把和兵器来到园里」 (约 18:3)

(c)

89.123 关系 结合关系 表示一种关系，即某物与另一物结合在一起 和；和……结合 ἔδωκαν αὐτῷ πιεῖν οἶνον μετὰ χολῆς μεμιγμένον  ‘they gave him wine mixed with gall to drink’  「他们把苦胆调和的酒给耶稣喝」 (太 27:34) ὧν τὸ αἷμα ∏ιλᾶτος ἔμιξεν μετὰ τῶν θυσιῶν αὐτῶν  ‘whose blood Pilate mixed with their sacrifices’  「彼拉多使加利利人的血搀杂在他们的祭物中」 (路 13:1) 路 13:1 中的这个表达必须从比喻意义去理解，因为这是指彼拉多杀害正在献祭之人的行为。 在某些语言中，弗 6:23 中的这个表达只能译作「同时有仁爱和信任」。 在 提前 2:15，「圣洁自守」中的自守是与信心、爱心和圣洁相结合的，而不仅仅是与圣洁结合。在某些语言中，这种表达通常是用动词来翻译，那么 提前 2:15 的条件从句可以译作「如果她继续去相信，去爱，和显出圣洁，同时谦逊自守」。

(d)

89.79 关系 伴随的情况 表示情况，对主要事件有重大的影响2 带着；在……中 ἠσφαλίσαντο τὸν τάφον σφραγίσαντες τὸν λίθον μετὰ τῆς κουστωδίας  ‘having put a seal on the stone, they (left) a guard to make the tomb secure’  「在石头上加了封条……留下守卫把守」 (太 27:66) καὶ τότε ἄρξῃ μετὰ αἰσχύνης τὸν ἔσχατον τόπον κατέχειν  ‘and then with embarrassment you will go and take the lowest place’ or ‘and then you will be embarrassed and have to sit in the lowest place’  「你就羞羞惭惭地退到末位去」或「你会觉得很难为情，不得不退到末座」 (路 14:9) πορευόμενος εἰς τὴν Δαμασκὸν μετ᾽ ἐξουσίας καὶ ἐπιτροπῆς τῆς τῶν ἀρχιερέων  ‘going to Damascus, having the authority and orders from the chief priests’  「带着祭司长的权柄和命令往大马士革去」 (徒 26:12)

(e)

90.60 语意格 经历者 用于标记事件的经历者，此外还暗示一种联系 与……同在；给 ἡ χάρις τοῦ κυρίου Ἰησοῦ μεθ᾽ ὑμῶν  ‘the grace of our Lord Jesus be with you’  「愿主耶稣基督的恩常与你们众人同在」 (林前 16:23) ἔσται μεθ᾽ ἡμῶν χάρις ἔλεος εἰρήνη παρὰ θεοῦ πατρὸς καὶ παρὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ υἱοῦ τοῦ πατρὸς  ‘may God the Father and Jesus Christ his Son grant us grace, mercy, and peace’  「愿父上帝和他的儿子耶稣基督赐恩典、怜悯、平安给我们」 (约贰 1:3c)

(f)

90.32 语意格 反对 （带所有格）用于标记对立与冲突，暗示一种互动 反对 ὅτι κρίματα ἔχετε μεθ᾽ ἑαυτῶν  ‘because you have legal disputes against one another’  「你们彼此告状」 (林前 6:7) πολεμήσω μετ᾽ αὐτῶν ἐν τῇ ῥομφαίᾳ τοῦ στόματός μου  ‘I will fight against them with the sword of my mouth’  「用我口中的剑攻击他们」 (启 2:16)

(g)

67.48 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 表示一个时间点的标记，这个时间点与前一个时间点密切相关 之后；以后 καὶ μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀναστῆναι  ‘and to arise after three days’ (that is, ‘on the third day’, since both the first and the last days of such a set were counted)  「三天后复活（就是第三天；因为在这样一组数字中，第一天和第三天都计算在内）」 (可 8:31) Μετὰ ταῦτα ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὴν Ἰουδαίαν γῆν  ‘after this, Jesus and his disciples went to the province of Judea’  「这些事以后，耶稣和门徒到了犹太地区」 (约 3:22) 有些语言没有像「在……之后」等类的介词，约 3:22 中的表达可以译成：「这些事发生了，然后耶稣就和门徒去了犹太省」。

(h)

83.9 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参ἀνά, εἰς, ἐν, ἐντός, ἐπί, μέσος, παρά, πρός］ 某区域内的一个位置，由其他物体确定，并分布在这些物体之间4 在……里面；与……一起 Τί ζητεῖτε τὸν ζῶντα μετὰ τῶν νεκρῶν  ‘why do you seek the living among the dead?’  「为什么在死人中找活人呢？」 (路 24:5)

(i)

83.56 空间的位置 在……以外，在另一边 在某个物体后方更远的位置 在……另一边；在……后面 μετὰ δὲ τὸ δεύτερον καταπέτασμα  ‘behind the second veil’  「在第二层幔子后面」 (来 9:3)

(j)

90.42 语意格 受益 （带所有格）用于标记联系，当中一方为另一方的利益而行事或存在 一起；在同一边 ὁ μὴ ὢν μετ᾽ ἐμοῦ κατ᾽ ἐμοῦ ἐστιν  ‘he who is not with me is against me’  「不跟我一起的，就是反对我」 (太 12:30) 太 12:30 中有一个隐含的事件。

(k)

89.78 关系 方法，途径 表示方法，可能还暗示随之而来的情况（见 μετά[d]「在……中」89.79） 藉着；通过 πληρώσεις με εὐφροσύνης μετὰ τοῦ προσώπου σου  ‘you will fill me with joy by means of your presence’  「你必藉着你的同在使我充满喜乐」 (徒 2:28) 徒 2:28 中的 πρόσωπον 是一个比喻，指某人的临在（见 85.26）。

____________________________________________________

1 σύν[a]（89.107）和μετα[a]（89.108）的语义域有很大程度的重叠，因为在许多情况中，σύν[a]和μετά[a]均可表达出本质上相同的参照关系。然而，在关乎敌对和战斗的上下文中，可以用μετά[a]来表示敌对势力互相战斗。在这种上下文中，介词σύν[a]并不适合，因为该词暗示在冲突的同一方发生争斗，而不是在冲突双方之间。

2 在英语中，伴随的情况通常用分词短语或动名词短语来表达。

3 在约贰 1:3，χάρις、ἔλεος和εἰρήνη是指ἡμῶν所经历的事件。

4 83.9所含词汇（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思显然具有细微的区别。例如：πρός[d]可能暗示某种互动或回应，而παρά[b]的重点可能在于联系，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

μεταβαίνω

(1)

(a)

15.2 线性运动 移动，来／去 ［参μετάθεσις, μετατίθημι］ 空间位置的改变，暗示两个位置显着不同 从一个地方移到另一个地方；改变位置；离开 μεταβὰς ἐκεῖθεν εἰσῆλθεν εἰς οἰκίαν τινὸς ὀνόματι Τιτίου Ἰούστου  ‘so he moved from that place and went to the house of Titius Justus’  「于是，保罗从那里搬到提多．犹士都的家里」 (徒 18:7)

(b)

13.51 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参εἰμί］ 从一个状态变成另一个状态 改变；成为 εἰς κρίσιν οὐκ ἔρχεται, ἀλλὰ μεταβέβηκεν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωήν  ‘he will not be judged, but has already changed from death to life’  「他不会被定罪，而是已经出死入生了」 (约 5:24)

μεταβάλλω  (μεταβάλλομαι)

(1)

(a)

31.58 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 改变自己对某事的想法 改变主意；改变想法 μεταβαλόμενοι ἔλεγον αὐτὸν εἶναι θεόν  ‘they changed their minds and said, He is a god’  「就改变念头，说：『他是神明！』」 (徒 28:6) 在 徒 28:6，μεταβάλλομαι 通常可以表达为「不再像过去那样思想」，或「现在的想法已经不一样了」。

μετάγω

(1)

(a)

15.186 线性运动 引领，带来，带领 藉着带领或引导使某物从一个地方移到另一个地方 引导；控制；操纵 εἰ δὲ τῶν ἵππων τοὺς χαλινοὺς εἰς τὰ στόματα βάλλομεν εἰς τὸ πείθεσθαι αὐτοὺς ἡμῖν, καὶ ὅλον τὸ σῶμα αὐτῶν μετάγομεν  ‘if we put bits into the mouths of horses in order to make them obey us, we can guide them’ (literally ‘their whole body’)  「我们若把嚼环勒在马嘴里，使它们驯服，就能驾驭它们的全身」 (雅 3:3) μετάγεται ὑπὸ ἐλαχίστου πηδαλίου  ‘(the ship) can be steered by means of a very small rudder’  「[船]只用一个小小的舵就能操纵」 (雅 3:4)

μεταδίδωμι

(1)

(a)

57.96 拥有，转移，交换 给予 把自己所有的东西与人分享 分享；分给；给 Ὁ ἔχων δύο χιτῶνας μεταδότω τῷ μὴ ἔχοντι  ‘a person who has two shirts must share with another who doesn't have any’  「有两件衣裳的，就分给那没有的」 (路 3:11)

μετάθεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

15.2 线性运动 移动，来／去 ［参μεταβαίνω, μετατίθημι］ 空间位置的改变，暗示两个位置显着不同 从一个地方移到另一个地方；改变位置；离开 πρὸ γὰρ τῆς μεταθέσεως μεμαρτύρηται εὐαρεστηκέναι τῷ θεῷ  ‘because before his departure it was witnessed that he was pleasing to God’  「原来他在被接走之前，已经得了上帝喜悦他的明证」 (来 11:5) 由于 来 11:5 中明确提到 μετάθεσις，那可能是论到「被提」，但意思很清楚是一次重要的位置转换，从一处转到另一处，就是从地上转到天上。

(b)

13.52 是，变成，存在，发生 状态的改变 从一个状态变成另一个状态 改变；变化 ἐξ ἀνάγκης καὶ νόμου μετάθεσις γίνεται  ‘there is also necessarily a change of the law’  「律法也需要更改」 (来 7:12)

μεταίρω

(1)

(a)

15.35 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ὑπάγω］ 离开参考点（reference point），也许比 πορεύομαι[c] 和 ἄγω[c] (15.34) 的情况更明确 走；离开；从……离开 μετῆρεν ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια τῆς Ἰουδαίας πέραν τοῦ Ἰορδάνου  ‘he left Galilee and went to the territory of Judea beyond the Jordan River’  「离开加利利，回约旦河对岸的犹太地区去」 (太 19:1)

μετακαλέω  (μετακαλέομαι)

(1)

(a)

33.311 沟通 召唤，呼召 以相当的坚持和权威召唤某人 召唤；叫……过来；去请……来 καιρὸν δὲ μεταλαβὼν μετακαλέσομαί σε  ‘and when I have time, I will summon you’  「等我有空再叫你来」 (徒 24:25)

μετακινέω

(1)

(a)

13.42 是，变成，存在，发生 状态 使某个状态停止，有用武力的含义 使停止；动摇 μὴ μετακινούμενοι ἀπὸ τῆς ἐλπίδος  ‘not to be shaken from the hope (you have)’  「不致动摇，离开了你们的盼望」 (西 1:23)

μεταλαμβάνω

(1)

(a)

57.129 拥有，转移，交换 接受 ［参μετάλημψις］ 得到该得的一份或一部分 得到一份；有分；分享 μετελάμβανον τροφῆς ἐν ἀγαλλιάσει καὶ ἀφελότητι καρδίας  ‘sharing food with glad and humble hearts’  「以欢喜纯洁的心一起用饭」 (徒 2:46) τὸν κοπιῶντα γεωργὸν δεῖ πρῶτον τῶν καρπῶν μεταλαμβάνειν  ‘the farmer who has done the hard work should have the first share of the harvest’  「劳力的农夫应该先有分于享受地里的出产」 (提后 2:6)

(b)

90.63 语意格 经历者 ［参ἀπολαμβάνω, ἐπιλαμβάνομαι, λαμβάνω］ 经历一些事件或状态，往往暗示一些负面价值的东西1 遭受；经历 γῆ ... μεταλαμβάνει εὐλογίας ἀπὸ τοῦ θεοῦ  ‘the earth ... experiences blessings from God’  「田地……从上帝得福」 (来 6:7)

____________________________________________________

1 90.63所含词汇（ἀπολαμβάνω[e]、ἐπιλαμβάνομαι[f]、λαμβάνω[h]、μεταλαμβάνω[b]）显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。与许多标记经历者关系的动词一样，可以采用动词被动形式结合名词补语来作对等翻译。例如：在约 7:23，可以合宜地译成「人若在安息日受割礼」。

μετάλημψις

(1)

εως＜阴＞

(a)

57.129 拥有，转移，交换 接受 ［参μεταλαμβάνω］ 得到该得的一份或一部分 得到一份；有分；分享 ἃ ὁ θεὸς ἔκτισεν εἰς μετάλημψιν  ‘which God created for people to share in’  「上帝所造、让……人领受的」 (提前 4:3) 提前 4:3 中的 μετάλημψιν 是指吃食物的活动，因此可以译成「上帝创造给人吃的东西」，但却不能误把 μετάλημψιν 所指的「吃食物」当成这词本身的意思。

μεταλλάσσω

(1)

(a)

57.142 拥有，转移，交换 交换 ［参ἀλλάσσω］ 用一物交换另一物 1 交换；替代；取代 οἵτινες μετήλλαξαν τὴν ἀλήθειαν τοῦ θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει  ‘who exchanged the truth of God for a lie’  「他们将上帝的真实变为虚谎」 (罗 1:25) 在翻译 罗 1:25 中的 μεταλλάσσω 时，必须避免使用意为「把某物变成为」的词汇。μεταλλάσσω 的意思是用一物取代另一物，因此正确的词汇是「交换」而不是「变成」。

(b)

68.50 时态 停止 停止一项活动，转而开始做别的事 停止并开始；交换；替代；取代 αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν  ‘for their women ceased engaging in the natural function and started doing that which is contrary to nature’  「他们的女人以反常的性关系，替换了正常的性关系」 (罗 1:26)

____________________________________________________

1 与ἀλλάσσω[b]相比，μεταλλάσσω[a]可能更加强调用一物替代另一物。

μεταμέλομαι

(1)

(a)

25.270 态度及情感 悲伤，遗憾 因自己所做的事而后悔 后悔；懊悔；改变主意；感到难过；因……而感到抱歉 ὅτι εἰ καὶ ἐλύπησα ὑμᾶς ἐν τῇ ἐπιστολῇ, οὐ μεταμέλομαι  ‘for even if that letter of mine made you sad, I do not regret (having written it)’ or ‘for even if I made you sad by my letter ...’  「即使我在那封信中曾使你们悲伤，但我现在并不后悔[写那封信]」 (林后 7:8)

(b)

31.59 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 改变自己对某事的想法，可能有后悔的含义 改变主意；有不同的想法 ὑμεῖς δὲ ἰδόντες οὐδὲ μετεμελήθητε ὕστερον τοῦ πιστεῦσαι αὐτῷ  ‘even when you saw this, you did not change your minds later on and believe him’  「你们看见了仍然没有改变心意，还是不信他」 (太 21:32) Ὤμοσεν κύριος καὶ οὐ μεταμεληθήσεται  ‘the Lord has made a vow and will not change his mind’  「主起了誓， 绝不改变」 (来 7:21)

μεταμορφόω  (μεταμορφόομαι)

(1)

(a)

13.53 是，变成，存在，发生 状态的改变 改变某些东西的基本形状或性质 变成；变化；改变 ἀλλὰ μεταμορφοῦσθε τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς  ‘but be transformed by the renewing of your thinking’  「要藉着心意的更新而改变过来」 (罗 12:2) 在许多语言中，意思等同于 罗 12:2 中的 μεταμορφόομαι 的说法可能是：「变得完全不同」，或「与现在的你不同了」。

(b)

58.16 性质，类别，示例 外貌，形式的外在显现 呈现不同的物质形态或外貌 外貌改变；变了形像 μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν  ‘his appearance was changed in their presence’  「就在他们面前，耶稣的形象变了」 (可 9:2) 在一些情况下，可 9:2 中的这句表达可以更适当地译成：「他们正观看的时候，耶稣的外貌改变了」。

μετανοέω

(1)

(a)

41.52 行为及相关状态 改变行为 ［参μετάνοια］ 一个人由于对罪和义的想法及态度彻底改变了，因此改变自己的生活方式 1 悔改；懊悔；改变行事方式 ἐξελθόντες ἐκήρυξαν ἵνα μετανοῶσιν  ‘they went out and preached that the people should repent’  「使徒就出去传道，叫人悔改」 (可 6:12) 在一些语言中，例如英语，「悔改」的核心要素是人因为罪的缘故感到悲伤或痛悔；然而，μετανοέω 和 μετάνοια 的重点更具体地说，似乎是在思想和行为上的总体改变，关于一个人应该如何思考和行动。而重点是在态度还是在行为，不同的上下文会有所不同。例如，比较 路 3:8、来 6:1 和 徒 26:20。

____________________________________________________

1 虽然μετανοέω和μετάνοια也可以归类在语义域30「思考」，但这两个词汇的主要语义特徵显然是行为性的而非思维性的。

μετάνοια

(1)

ας＜阴＞

(a)

41.52 行为及相关状态 改变行为 ［参μετανοέω］ 一个人由于对罪和义的想法及态度彻底改变了，因此改变自己的生活方式 1 悔改；懊悔；改变行事方式 ἀγνοῶν ὅτι τὸ χρηστὸν τοῦ θεοῦ εἰς μετάνοιάν σε ἄγει;  ‘do you fail to understand that God is kind because he wants to lead you to repent?’  「不知道他的恩慈是领你悔改吗？」 (罗 2:4) 在一些语言中，例如英语，「悔改」的核心要素是人因为罪的缘故感到悲伤或痛悔；然而，μετανοέω 和 μετάνοια 的重点更具体地说，似乎是在思想和行为上的总体改变，关于一个人应该如何思考和行动。而重点是在态度还是在行为，不同的上下文会有所不同。例如，比较 路 3:8、来 6:1 和 徒 26:20。

____________________________________________________

1 虽然μετανοέω和μετάνοια也可以归类在语义域30「思考」，但这两个词汇的主要语义特徵显然是行为性的而非思维性的。

μεταξύ

(1)

(a)

83.11 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 由两个物体的位置（一边一个）来确定的位置 在……之间 τοῦ ἀπολομένου μεταξὺ τοῦ θυσιαστηρίου καὶ τοῦ οἴκου  ‘who was killed between the altar and the Temple’  「在祭坛和圣所之间被杀」 (路 11:51) κοιμώμενος μεταξὺ δύο στρατιωτῶν  ‘he was sleeping between two guards’  「睡在两个士兵中间」 (徒 12:6)

(b)

89.115 关系 关联 表示独有的联合 在……和……之间 μεταξὺ σοῦ καὶ αὐτοῦ μόνου  ‘between yourself and him alone’ or ‘just between yourselves’  「只在你和他之间」 (太 18:15) καὶ οὐθὲν διέκρινεν μεταξὺ ἡμῶν τε καὶ αὐτῶν  ‘he made no difference between us and them’  「他待他们同待我们没有分别」 (徒 15:9)

(c)

67.54 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 一个时间点，在顺序上居于此前的一个时间点之后 接下来；这时候；这期间 παρεκάλουν εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον  ‘they invited (them) for the next Sabbath’  「请他们在下一个安息日……」 (徒 13:42)

μεταπέμπω  (μεταπέμπομαι)

(1)

(a)

15.73 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 派某人去取某物或某人 派人请来；召唤 μετάπεμψαι ∑ίμωνά τινα ὃς ἐπικαλεῖται ∏έτρος  ‘summon a certain Simon who is called Peter’  「请一位称为彼得的西门来」 (徒 10:5) 某些语言必须把 徒 10:5 中这个短语里面一些隐含事件或关系，更加明确地表达出来，例如说：「请一个名叫彼得的西门来」，或「带个信息给一个名叫彼得的西门，请他来」。

μεταστρέφω

(1)

(a)

13.64 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参μεθίστημι, μετατίθημι, μετατρέπω, περιτρέπω］ 导致状态的改变，强调结果状态的不同之处1 变成；使不同于……；改变 ὁ ἥλιος μεταστραφήσεται εἰς σκότος  ‘the sun will be changed to darkness’  「太阳要变为黑暗」 (徒 2:20)

____________________________________________________

1 13.64中的这组词汇显然存在一些重要的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确立这一点。

μετασχηματίζω

(1)

(a)

58.18 性质，类别，示例 外貌，形式的外在显现 使某物的形式发生变化 改变；改变形状；从一种形式变为另一种形式 ὃς μετασχηματίσει τὸ σῶμα τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν σύμμορφον τῷ σώματι τῆς δόξης αὐτοῦ  ‘who will change our weak bodies into the form of his glorious body’  「使我们卑贱的身体变得和他荣耀的身体相似」 (腓 3:21)

(b)

89.11 关系 涉及对应的关系（同构关系） 根据特定对应关系，将某事与另一件事联系起来 应用到……身上；被视为适用于 Ταῦτα ... μετεσχημάτισα εἰς ἐμαυτὸν καὶ Ἀπολλῶν δι᾽ ὑμᾶς  ‘these things ... I have applied to myself and to Apollos for your sake’  「弟兄们，为你们的缘故，我拿这些事应用到我自己和亚波罗身上」 (林前 4:6)

μετατίθημι  (μετατίθεμαι)

(1)

(a)

15.2 线性运动 移动，来／去 ［参μεταβαίνω, μετάθεσις］ 空间位置的改变，暗示两个位置显着不同 从一个地方移到另一个地方；改变位置；离开 καὶ μετετέθησαν εἰς ∑υχὲμ καὶ ἐτέθησαν ἐν τῷ μνήματι  ‘and they were moved to Shechem and buried in a grave’  「他们又被运送到示剑，葬在坟墓里」 (徒 7:16)

(b)

13.64 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参μεθίστημι, μεταστρέφω, μετατρέπω, περιτρέπω］ 导致状态的改变，强调结果状态的不同之处1 变成；使不同于……；改变 τὴν τοῦ θεοῦ ἡμῶν χάριτα μετατιθέντες εἰς ἀσέλγειαν  ‘who turned the grace of our God into indecency’  「把我们上帝的恩典变为放纵情欲的机会」 (犹 1:4)

(c)

34.27 联合 加入，开始联系 μετατίθεμαι ἀπό  （习语，直译：从……改变）放弃一种关系 离弃；转离；放弃对……的忠诚 Θαυμάζω ὅτι οὕτως ταχέως μετατίθεσθε ἀπὸ τοῦ καλέσαντος ὑμᾶς  ‘I am surprised that thus so quickly you are turning away from the one who called you’  「我很惊讶，你们这么快就离开了那位呼召你们的」 (加 1:6)

____________________________________________________

1 13.64中的这组词汇显然存在一些重要的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确立这一点。

μετατρέπω

(1)

(a)

13.64 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参μεθίστημι, μεταστρέφω, μετατίθημι, περιτρέπω］ 导致状态的改变，强调结果状态的不同之处1 变成；使不同于……；改变 ὁ γέλως ὑμῶν εἰς πένθος μετατραπήτω  ‘let your laughter be turned into crying’  「要将欢笑变为悲哀」 (雅 4:9)

____________________________________________________

1 13.64中的这组词汇显然存在一些重要的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确立这一点。

μετέπειτα

(1)

(a)

67.44 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参εἶτα, ἔπειτα］ 一个时间点接着另一个时间点 1 然后；后来 ἴστε γὰρ ὅτι καὶ μετέπειτα θέλων κληρονομῆσαι τὴν εὐλογίαν  ‘you know that later he wanted to receive his (fathers) blessing’  「你们知道，他后来想要承受父亲的祝福」 (来 12:17)

____________________________________________________

1 μετέπειτα可能是指一个略长的时间段，或者仅仅是ἔπειτα的风格变体。

μετέχω

(1)

(a)

57.6 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 共享某物的所有权 共享；分享；分担 ὁ ἀλοῶν ἐπ᾽ ἐλπίδι τοῦ μετέχειν  ‘the one who reaps does so in hope of having a share (of the crop)’  「收割的也要存着分享谷物的指望去收割」 (林前 9:10)

(b)

23.2 生理活动过程及状态 吃，喝 （通常与指定某种食物的用语一起出现，但也绝对会出现在与食物有关的上下文中；μετέχω[b] 可能比 ἐσθίω[a], 23.1 的用法更正式）食用固体或液体的食物1 吃；吃食物；喝 εἰ ἐγὼ χάριτι μετέχω  ‘if I give thanks for the food I eat’  「我若谢恩而吃」 (林前 10:30) πᾶς γὰρ ὁ μετέχων γάλακτος  ‘everyone who drinks milk’  「凡是吃奶的」 (来 5:13) 在出现 μετέχω 的上下文中，可能必须选择一个与具体食物类型相匹配的词汇。有关用于饮食的各种词汇的区分，见 23.1 中的讨论和该处的脚注。

(c)

34.31 联合 属于，包括在成员中，排除在外 属于某个团体的成员 属于 ἐφ᾽ ὃν γὰρ λέγεται ταῦτα, φυλῆς ἑτέρας μετέσχηκεν  ‘(our Lord), of whom these things are said, belonged to a different tribe’  「这些话所指的那位是属于另外一个支派的」 (来 7:13) 为了表达「属于另一个支派」，有时可能需要说「他有不同的支派名称」，或「他的支派是不同的」，或「他被算为另一个支派的人」。

(d)

34.32 联合 属于，包括在成员中，排除在外 ［参τράπεζα］ τραπέζης μετέχω  （习语，直译：共享一张桌子）属于一个特定的宗教团体，以参与礼仪上的饮食为证2 属于（一个宗教团体）；在……的餐桌上吃饭 οὐ δύνασθε τραπέζης κυρίου μετέχειν καὶ τραπέζης δαιμονίων  ‘you cannot belong to the Lord and belong to demons’  「你们不能既属于主，又属于鬼魔」 (林前 10:21)

____________________________________________________

1 μετέχω[b]可以理解为仅仅是μετέχω[a]「分享」或「共享」（57.6）的一个实例，在来 5:13，μετέχων可以按照这个意思来理解。然而，在林前 10:30，μετέχω可以理解为在绝对意义上使用，因此意为分享食物。但是，即使是在林前 10:30，我们也应该看出这里省略了表示食物的用词，而那可能在更广泛的背景中提供。请注意，προσλαμβάνομαι在徒 27:36与明确表示食物的词汇同时出现，但是在这样的上下文中，除了「拿着」（见18.2）这个一般含义之外，并不需要为这动词另外分配一个意思。

2 根据现有的证据，无法确定τραπέζης μετέχω是一个真正的习语，还是一个应该按照字面意思来理解的短语，指圣餐的圣礼，与异教神庙中的宴饮相对。

μετεωρίζομαι

(1)

(a)

25.232 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 非常挂心，暗示对某事物过分重视 忧虑；挂心；挂虑 καὶ ὑμεῖς μὴ ζητεῖτε τί φάγητε καὶ τί πίητε καὶ μὴ μετεωρίζεσθε  ‘and do not seek (or ‘attempt to find’) what you will eat or what you will drink; don't be concerned about it’  「你们不要求吃什么，喝什么，也不要挂虑这事」 (路 12:29)

μετοικεσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

85.83 在空间存在 居住，定居 ［参μετοικίζω］ 使某人改变居住的地方 放逐；流亡异乡 Μετὰ δὲ τὴν μετοικεσίαν Βαβυλῶνος  ‘after the deportation to Babylon’  「被掳到巴比伦以后」 (太 1:12)

μετοικίζω

(1)

(a)

85.83 在空间存在 居住，定居 ［参μετοικεσία］ 使某人改变居住的地方 放逐；流亡异乡 μετῴκισεν αὐτὸν εἰς τὴν γῆν ταύτην  ‘(God) made him move to this country’  「上帝把他迁移到本地来」 (徒 7:4) μετοικιῶ ὑμᾶς ἐπέκεινα Βαβυλῶνος  ‘I will deport you beyond Babylon’  「我要把你们放逐到巴比伦以外去」 (徒 7:43)

μετοχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

34.7 联合 联系 有着共同目的和活动的关系 伙伴关系；合作；共享 τίς γὰρ μετοχὴ δικαιοσύνῃ καὶ ἀνομίᾳ  ‘how can there be a partnership between right and wrong?’  「义和不义有什么相关呢？」 (林后 6:14) 在 林后 6:14，δικαιοσύνη 和 ἀνομία 是指「做对的人」和「做错的人」。事实上，某些语言只能把 林后 6:14 中的这个语句译成「做对的人和做错的人怎能结为伙伴关系呢？」或「做对的人和做错的人怎能一起工作呢？」在同一节经文中，κοινωνία（见 34.5）的意思与 μετοχή 密切对应，而同样地，φῶς 和 σκότος 分别指「生活在光明中的人」和「生活在黑暗中的人」，与 δικαιοσύνη 和 ἀνομία 的对比十分相似。

μέτοχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

34.8 联合 联系 在生意或事业上与人合伙的人 同伴；伙伴；同工 καὶ κατένευσαν τοῖς μετόχοις ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ  ‘and they signaled to their companions in the other boat’  「就招手叫另一只船上的同伴来帮助」 (路 5:7) διὰ τοῦτο ἔχρισέν σε ὁ θεὸς ὁ θεός σου ἔλαιον ἀγαλλιάσεως παρὰ τοὺς μετόχους σου  ‘therefore, God, your God, anointed you with the oil of gladness more than he did your companions’  「所以上帝，就是你的上帝，用喜乐油膏你， 胜过膏你的同伴」 (来 1:9)

μετρέω

(1)

(a)

81.2 空间的尺寸 尺寸，量度 确定某物的尺寸 测量 καὶ ἐμέτρησεν τὴν πόλιν  ‘and he measured the city’  「他测量那座城」 (启 21:16) 有些语言最好将 启 21:16 中的这句表达译成「天使得知城的大小」，在另一些语言可以译成「天使行走丈量城的大小」。

(b)

57.92 拥有，转移，交换 给予 给某人衡量好的一部分 给；分配 ἐν ᾧ μέτρῳ μετρεῖτε μετρηθήσεται ὑμῖν  ‘the measure you give will be the measure you get’  「你们用什么量器来量，也将要用什么来量给你们」 (可 4:24) 对于 可 4:24（以及 太 7:2）中的这句表达，可以在比喻意义上来理解，例如译成「他将按照你对待别人的方式来对待你」。

μετρητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

81.22 空间的尺寸 容积测量单位 约 9 加仑或 40 公升液体的容量 容量单位 χωροῦσαι ἀνὰ μετρητὰς δύο ἢ τρεῖς  ‘holding between twenty and thirty gallons’ or ‘... between eighty and one hundred twenty liters’  「每口可以盛两三桶水」或「……八十至一百二十公升」 (约 2:6)

μετριοπαθέω

(1)

(a)

88.65 道德伦理素质及相关行为 柔和，温和 态度温和地对待某人 温和待（人）；体谅（人） μετριοπαθεῖν δυνάμενος τοῖς ἀγνοοῦσιν καὶ πλανωμένοις  ‘being able to deal gently with those who are ignorant and make mistakes’  「他能够温和地对待那些无知和迷误的人」 (来 5:2)

μετρίως

(1)

(a)

78.11 程度 多，少（正负程度） 某种活动或状态的程度适中 适度地；中等；不少 ἤγαγον δὲ τὸν παῖδα ζῶντα καὶ παρεκλήθησαν οὐ μετρίως  ‘they took the young man home alive and were greatly comforted’  「他们把那活过来的年轻人送回家，众人都大受安慰」 (徒 20:12) 在 徒 20:12，短语 οὐ μετρίως 的字面意为「不是中等的程度」，相当于一个强烈的肯定陈述，即「大大地」或「在很大程度上」。

μέτρον

(1)

ου＜中＞

(a)

81.1 空间的尺寸 尺寸，量度 长度或容积单位 度量衡单位 ᾧ γὰρ μέτρῳ μετρεῖτε  ‘for in accordance with the measure which you use in measuring’  「照着你们用来量给人的量器」 (路 6:38) μέτρον ἀνθρώπου, ὅ ἐστιν ἀγγέλου  ‘the unit of measurement used by a person, that is, by an angel’  「按着人的尺寸，就是天使的尺寸」 (启 21:17) 有些语言没有「度量衡」的通称，但是可以用「让人知道事物大小的方法」或「让人知道事物长度的方法」来表述这个概念。换句话说，翻译者需要使用包含特定维度的表达用语。

(b)

78.12 程度 多，少（正负程度） ［参ἐκ］ ἐκ μέτρου  （习语，直译：来自测量）一个标量点，标记某个活动的范围有相当大的限制 少量地；有限地；限量 οὐ γὰρ ἐκ μέτρου δίδωσιν τὸ πνεῦμα  ‘for he does not give the Spirit sparingly’  「上帝赐给他的圣灵是没有限量的」 (约 3:34) 在一些语言中，约 3:34 中的这个表达可以合适地译成：「上帝赐圣灵给他是完全没有保留的」，或「上帝丰丰富富地把圣灵赐给他」。

μέτωπον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.16 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 头顶前部，在眼睛上方 额头 οἵτινες οὐκ ἔχουσιν τὴν σφραγῖδα τοῦ θεοῦ ἐπὶ τῶν μετώπων  ‘who did not have the seal of God upon their foreheads’  「额头上没有上帝印记的人」 (启 9:4) 大多数语言都有一个专门用词来指额头，在有些情况下，需要说「脸的上部」或「眼睛上方的脸部」。

μέχρι

(1)

(a)

67.119 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参ἄχρι(ς), εἰς, ἕως］ 时间连续延伸直到一个时间点 1 直到；最后；终于 διεφημίσθη ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαίοις μέχρι τῆς σήμερον  ‘that report was spread around by the Jews until this day’  「这种说法就在犹太人当中流传，直到今天」 (太 28:15) οὐ μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη μέχρις οὗ ταῦτα πάντα γένηται  ‘this generation will not pass away until all these things take place’  「这世代绝不会过去，直到这一切都发生了」 (可 13:30) 短语 εἰ μὴ ὅταν 常常译作「直到」（例如，μηδενὶ ἅ εἶδον διηγήσωνται, εἰ μὴ ὅταν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ「他们不要把所看见的告诉任何人，直到人子从死里复活」可 9:9），但是这个短语可以理解为「如果不是到那时候，就不要……」，这个表达在语义上相当于「直到」。

(b)

84.19 空间的延伸 向目标延伸 ［参ἄχρι(ς), ἕως］ 延伸直到某个目标2 到；直到；到……为止 ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ ... μέχρι τοῦ Ἰλλυρικοῦ  ‘(travelled) from Jerusalem ... to Illyricum’  「从耶路撒冷一直到以利哩古」 (罗 15:19)

(c)

78.51 程度 以至于，正如，到……的程度（显着程度） ［参εἰς, ἐπί, ἕως, πρός］ 程度延伸到特定的点，这个点由上下文来标示 达到……的程度；直到；达到；以至于 κακοπαθῶ μέχρι δεσμῶν ὡς κακοῦργος  ‘I am suffering to the point of being chained like a criminal’  「受苦难，甚至像犯人一样被捆绑」 (提后 2:9) Οὔπω μέχρις αἵματος ἀντικατέστητε  ‘you have not yet resisted to the point of death’ or ‘... of shedding your blood’  「还没有抵抗到死的地步」或「……流血的地步」 (来 12:4)

____________________________________________________

1 经常出现在ἕως、ἄχρι和μέχρι后面的是表示不确定时间参照的字词：οὗ（这字曾与这三个标记连用），ὅτου（与ἕως结合使用）。

2 ἕως[c]、ἄχρι[c]和μέχρι[b]的意思可能略有区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

μή

(1)

(a)

69.3 肯定，否定 否定 ［参οὐ］ 表示否定的命题 1 不；没有 ὁ μὴ ὢν μετ᾽ ἐμοῦ κατ᾽ ἐμοῦ ἐστιν  ‘anyone who is not with me is against me’  「不跟我一起的，就是反对我」 (太 12:30) λέγοντες μὴ εἶναι ἀνάστασιν  ‘the one's saying that people will not rise from death’  「他们说没有复活这回事」 (太 22:23)

(b)

69.15 肯定，否定 对问题作否定回应的标记 表示对问题作出否定的回答 μή τινος ὑστερήσατε;  ‘you didn't lack anything, did you?’  「你们缺少什么没有？」 (路 22:35b)

(c)

89.62 关系 目的 ［参μή, μήποτε, πώς］ 表示消极的目的，常有忧虑的含意 从而……不……；免得 μή τις ἐκκολυμβήσας διαφύγῃ  ‘in order that none would swim out and escape’  「免得有人游水逃脱」 (徒 27:42) βλέπετε δὲ μή πως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενέσιν  ‘but see to it that your freedom (literally ‘this freedom of yours’) does not become a cause of offense to those who are weak (in the faith)’  「免得你们这自由竟成了软弱人的绊脚石」 (林前 8:9) μή πως ἄλλοις κηρύξας αὐτὸς ἀδόκιμος γένωμαι  ‘in order that I myself may not be found unworthy after having preached to others’  「免得我传福音给别人，自己反成为不配得的」 (林前 9:27)

(d)

28.74 知道 不可知的，秘密的 μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου  （习语，可能是一句传统格言，直译：不要让左手知道右手所做的事）劝告人做事而不要让人知道 暗中做某事；做事而不让公众知道；不要让左手知道右手所做的 σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεημοσύνην μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου  ‘but when you help a needy person, do it in such a way that others will not know about it’  「你施舍的时候，不要让别人知道」 (太 6:3) 很少有人能够保留这个习语，因为从字面上看，这说法似乎是荒谬的。对于许多说英语的人来说，这句话的意思已经被扭曲，常常用来表示「不要让任何人知道你在做不正当或不合法的事」。英语译本 TEV 尝试表达这句习语的含义和作用，把它译成：do it in such a way that even your closest friend will not know about it「做这事的时候，甚至不要让你最亲近的朋友知道」。

(e)

89.62 关系 目的 ［参μή, μήποτε, πώς］ μή πως  表示消极的目的，常有忧虑的含意 从而……不……；免得 μή τις ἐκκολυμβήσας διαφύγῃ  ‘in order that none would swim out and escape’  「免得有人游水逃脱」 (徒 27:42) βλέπετε δὲ μή πως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενέσιν  ‘but see to it that your freedom (literally ‘this freedom of yours’) does not become a cause of offense to those who are weak (in the faith)’  「免得你们这自由竟成了软弱人的绊脚石」 (林前 8:9) μή πως ἄλλοις κηρύξας αὐτὸς ἀδόκιμος γένωμαι  ‘in order that I myself may not be found unworthy after having preached to others’  「免得我传福音给别人，自己反成为不配得的」 (林前 9:27)

(f)

88.95 道德伦理素质及相关行为 理智的行为，愚蠢的行为 μὴ ὑπὲρ ἃ γέγραπται  （习语，直译：不逾越所写下来的）小心谨慎地行事，以免违反成文的规矩和传统 谨慎地遵守规则；循规蹈矩 ἵνα ἐν ἡμῖν μάθητε τὸ Μὴ ὑπὲρ ἃ γέγραπται  ‘so that you may learn from us what it means to live according to the rules’ or ‘what the saying means, Observe the rules’  「好使你们学习『循规蹈矩』这话的意思」 (林前 4:6)

____________________________________________________

1 οὐ[a]和μή[a]的词汇意义是对等的，但是这两个词汇有一个句法分布，可以说在所谓的类别意义上给了它们某些区别。然而，由于这些区别是基于语法分布，所以这种意义上的区别超出了词汇分析的范围。 当然，οὐ主要出现在陈述语气从句中，μή则一般出现在非陈述语气从句中。

2 诸如μή τινος ὑστερήσατε（路 22:35）等问题实际上表示同意一个相当于否定的陈述：「你们什么都不缺」。因此，在某些语言中，这类问题是用一个意为「是」的肯定小品词来回答的。

μήγε

(1)

(a)

69.10 肯定，否定 否定，结合附着词 结合了表示否定的小品词 μή[a]「不」69.3 和强调后置小品词 γέ 91.6；这两个词通常是分开写的 尽管没有；确实没有；否则；就算 εἰ δὲ μή γε, ῥήγνυνται οἱ ἀσκοὶ  ‘but if not, the wineskins burst’ or ‘otherwise, the wineskins burst’  「不然，皮袋会胀破」 (太 9:17)

μηδαμῶς

(1)

(a)

69.6 肯定，否定 否定 ［参οὐδαμῶς］ 表示语气强烈的否定 绝不是；绝对不；绝不可以；千万不可 ὁ δὲ ∏έτρος εἶπεν, Μηδαμῶς  ‘then Peter said, No, indeed’  「彼得却说：『主啊，绝对不可！』」 (徒 10:14a)

____________________________________________________

1 徒 10:14作μηδαμῶς而非οὐδαμῶς，因为这是对前文祈使形式的正确回应。

μηδέ

(1)

(a)

69.7 肯定，否定 否定，结合附着词 ［参οὐδέ］ 结合了表示否定的小品词 μή[a]「不」69.3，与后置连词 δέ[a]「和」89.94 也不；也不是；也不要 τὸ καθόλου μὴ φθέγγεσθαι μηδὲ διδάσκειν ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ Ἰησοῦ  ‘under no condition (were they) to speak or teach in the name of Jesus’  「再不可奉耶稣的名讲论或教导人」 (徒 4:18)

(b)

69.8 肯定，否定 否定，结合附着词 ［参οὐδέ］ 结合了表示否定的小品词 μή[a]「不」69.3，与后置小品词 δέ「甚至」（在《新约》中没有单独出现的 δέ 解作「甚至」） 甚至……也不；连……也没有 πορνεία δὲ καὶ ἀκαθαρσία πᾶσα ἢ πλεονεξία μηδὲ ὀνομαζέσθω ἐν ὑμῖν  ‘sexual immorality and any kind of impurity or greed should not even be mentioned among you’  「至于淫乱和一切污秽，或是贪婪，在你们中间连提都不可」 (弗 5:3)

μηδείς

(1)	μηδεμία，μηδέν

(a)

92.23 话语的参照人物 说及或写到的人或物 ［参οὐδείς］ 对实体、事件或状态的否定指向 没有人；没有东西 Ὅρα μηδενὶ εἴπῃς  ‘see that you tell no one’  「不可告诉任何人」 (太 8:4) μηδὲν ὠφεληθεῖσα ἀλλὰ μᾶλλον εἰς τὸ χεῖρον ἐλθοῦσα  ‘not having been helped in any respect but rather became worse’  「不但毫无起色，反而更加严重」 (可 5:26) μηδὲν αἴρωσιν εἰς ὁδὸν  ‘take nothing for the journey’  「什么都不要带」 (可 6:8) ἀκούοντες μὲν τῆς φωνῆς μηδένα δὲ θεωροῦντες  ‘hearing the sound but seeing no one’  「听见声音，却看不见人」 (徒 9:7) διὰ τὸ μηδεμίαν αἰτίαν θανάτου ὑπάρχειν ἐν ἐμοί  ‘on account of the fact that I have done nothing worthy of being put to death’  「因为在我身上并没有该死的罪状」 (徒 28:18) 在英语中也有 tell no one（直译：告诉无人）或 take nothing（直译：拿无物）的说法，但在许多语言中，这种否定必须用动词来带出，而不是联系到代词宾语。因此，恰当的译法可能是：「不要告诉任何人」或「不要拿任何东西」。

μηδέποτε

(1)

(a)

67.10 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参μήποτε, οὐδέποτε］ 否定一个不确定的时间点 从不；永不；没有；不能 πάντοτε μανθάνοντα καὶ μηδέποτε εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν δυνάμενα  ‘always trying to learn and yet never able to come to know the truth’  「虽然常常学习，终久无法达到明白真理的地步」 (提后 3:7)

μηδέπω

(1)

(a)

67.129 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参μήπω, οὐδέπω, οὔπω］ 时间没有延伸到并超过一个预期的点 还没有；尚未 περὶ τῶν μηδέπω βλεπομένων  ‘about things he could not yet see’  「他还没有看见的事」 (来 11:7)

Μῆδος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.531 人名及地名 地名 （Μηδία「米底亚」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）米底亚的本地人，在米底亚出生或居住的人 《和2010》《和》玛代人；《现》米底亚人；《思》玛待人

μηκέτι

(1)

(a)

67.130 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参οὐκέτι］ 时间延伸到某个点，但是没有超过 不再 τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ  ‘so that we should no longer be the slaves of sin’  「叫我们不再作罪的奴隶」 (罗 6:6)

μῆκος

(1)

ους＜中＞

(a)

81.12 空间的尺寸 长，短，远 长度的测量 长度 καὶ τὸ μῆκος αὐτῆς ὅσον [καὶ] τὸ πλάτος  ‘and the length of it was as much as the breadth’  「长度和宽度是一样的」 (启 21:16)

μηκύνω  (μηκύνομαι)

(1)

(a)

23.190 生理活动过程及状态 生长 增加长度，在《新约》中限于用来描述植物的生长 生长 ὁ σπόρος βλαστᾷ καὶ μηκύνηται  ‘the seeds are sprouting and growing’  「这种子就发芽生长」 (可 4:27)

μηλωτή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

6.187 人工制品 布料、皮革及制成物品 经过鞣酸处理的、带羊毛的绵羊皮 羊皮；羊毛 περιῆλθον ἐν μηλωταῖς  ‘they travelled about in sheepskins’  「披着绵羊山羊的皮各处奔跑」 (来 11:37) 有些语言清楚区分了带着毛的绵羊皮（μηλωτή 的字义），和去掉毛的绵羊皮；去掉毛的绵羊皮在经过适当的处理之后，就成为羊皮纸。

μήν

(1)

μηνός＜阳＞

(a)

67.174 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 按照月相的一个完整周期来衡量的一段时间 月；月份 περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε  ‘she kept herself in seclusion for five months’  「隐居了五个月」 (路 1:24) 在一些语言中，「月」的对等译词就是「月亮」，因此在翻译 路 1:24 中的这个表达时，可以说「她把自己隐藏了五个月亮」。

μηνύω

(1)

(a)

33.209 沟通 通知，宣布 提供关于某事的资料，强调这些资料是秘密的，或只有极少数人知道 通知；报告；透露 ὅτι δὲ ἐγείρονται οἱ νεκροί, καὶ Μωϋσῆς ἐμήνυσεν ἐπὶ τῆς βάτου  ‘that the dead will rise - even Moses revealed this in the passage concerning the bush’  「至于死人必要复活，甚至摩西也在荆棘篇上启示这事」 (路 20:37) ἵνα ἐάν τις γνῷ ποῦ ἐστιν μηνύσῃ  ‘that if anyone knew where (Jesus) was, he must inform them’  「如果有人知道耶稣在哪里，就要前来报告」 (约 11:57)

μήποτε

(1)

(a)

67.10 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参μηδέποτε, οὐδέποτε］ 否定一个不确定的时间点 从不；永不；没有；不能 μήποτε ἰσχύει ὅτε ζῇ ὁ διαθέμενος  ‘(a will) never goes into effect as long as the one who made it is alive’  「立遗嘱的人尚在，遗嘱就不能生效」 (来 9:17)

(b)

71.18 状况 确定的，不确定的 表示不肯定的 可能；恐怕；也许；难道 διαλογιζομένων πάντων ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν περὶ τοῦ Ἰωάννου, μήποτε αὐτὸς εἴη ὁ Χριστός  ‘all began to wonder as to whether John might be the Messiah’  「大家心里都在猜想约翰会不会就是基督」 (路 3:15) μήποτε ἀληθῶς ἔγνωσαν οἱ ἄρχοντες ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ χριστός;  ‘can it be that the leaders really know that he is the Messiah?’  「难道首领们真的认为这个人就是基督」 (约 7:26)

(c)

89.62 关系 目的 ［参μή, μή, πώς］ 表示消极的目的，常有忧虑的含意 从而……不……；免得 μήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου  ‘in order that you will not hurt your foot on a stone’  「使你的脚不至于在石头上碰伤」 (太 4:6) μήποτε καταπατήσουσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν  ‘in order that they will not tramp them down with their feet’  「免得它们用脚把珍珠践踏」 (太 7:6) μήποτε καὶ θεομάχοι εὑρεθῆτε  ‘so that you may not be found fighting against God’  「免得你们反而是与上帝作对了」 (徒 5:39)

μήπω

(1)

(a)

67.129 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参μηδέπω, οὐδέπω, οὔπω］ 时间没有延伸到并超过一个预期的点 还没有；尚未 μήπω πεφανερῶσθαι τὴν τῶν ἁγίων ὁδὸν  ‘the way into the Most Holy Place has not yet been opened’  「进入至圣所的路还没有显示」 (来 9:8)

μηρός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

8.48 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 膝盖以上的腿部 大腿 ἐπὶ τὸν μηρὸν αὐτοῦ ὄνομα γεγραμμένον  ‘a name is inscribed on his thigh’  「大腿上写着一个名号」 (启 19:16)

μήτε

(1)

(a)

69.9 肯定，否定 否定，结合附着词 ［参οὔτε］ 表示并列否定（结合了否定小品词 μή[a]「不」69.3，与后置连词 τέ[a]「和」89.95）1 既不……也不……；没有……也没有 ἀνεθεμάτισαν ἑαυτοὺς λέγοντες μήτε φαγεῖν μήτε πιεῖν  ‘they vowed that they would neither eat nor drink’  「发誓……就不吃不喝」 (徒 23:12)

____________________________________________________

1 在某些情况下，οὔτε或μήτε可以作为否定系列的第一个元素。

μήτηρ

(1)

τρός＜阴＞

(a)

10.16 亲属关系用语 不同代的亲属关系 生母或养母 母亲 γάμος ἐγένετο ἐν Κανὰ τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἦν ἡ μήτηρ τοῦ Ἰησοῦ ἐκεῖ  ‘there was a marriage in Cana of Galilee and Jesus mother was there’  「在加利利的迦拿有一个婚宴，耶稣的母亲在那里」 (约 2:1) 有时候，μήτηρ[a] 会用来比喻那些不是亲生父母，但是在某些方面与所指涉的人（reference person）有密切关系的人：μήτηρ μου καὶ ἀδελφοί μου οὗτοί εἰσιν οἱ τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ἀκούοντες καὶ ποιοῦντες，「凡遵行我天父旨意的人，就是我母亲和弟兄姊妹了」（路 8:21）。关于对 路 8:21 的讨论，见 10.49。

(b)

58.64 性质，类别，示例 原型，对应的类型（对型） ［参πατήρ］ （μήτηρ[a]「母亲」10.16 的引申喻意）预示后来实体的原型，并暗示一种衍生关系 1 原型；母；母亲；属灵的母亲 ἡ δὲ ἄνω Ἰερουσαλὴμ ἐλευθέρα ἐστίν, ἥτις ἐστὶν μήτηρ ἡμῶν  ‘but the heavenly Jerusalem is free and she is our mother’  「但是那天上的耶路撒冷却是自由的；她是我们的母亲」 (加 4:26)

____________________________________________________

1 在这个比喻意义中，πατήρ和μήτηρ在本质上没有区别。选择πατήρ还是μήτηρ完全取决于作为原始示例或原型的上下文所指对象。

μήτι

(1)

(a)

69.16 肯定，否定 对问题作否定回应的标记 表示语气比较强烈的否定回答 当然不是；除非；难道；莫非 μήτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός;  ‘he couldn't be the Messiah, could he?’  「难道这个人就是基督吗？」 (约 4:29) 有些人认为，约 4:29 中出现 μήτι 是有矛盾的，因为根据上下文，提出问题的人认为耶稣可能是弥赛亚。另一方面，在一个强烈反对任何人承认耶稣是弥赛亚的环境中，提出这种形式的问题是合适的。这种形式的问题避免了公开的承诺，同时又表达了明显的兴趣和关注。

(b)

91.9 语段标记 强调的标记 μήτι γε, μήτιγε  表示强调，包含某种程度的对比和（或）比较 更何况；越发 οὐκ οἴδατε ὅτι ἀγγέλους κρινοῦμεν, μήτι γε βιωτικά;  ‘you do know, don't you, that we shall judge angels? How much more the things of this life?’  「你们岂不知我们要审判天使吗？更何况今生的事呢！」 (林前 6:3)

μήτρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

8.69 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 ［参κοιλία］ 子宫 母腹 ∏ᾶν ἄρσεν διανοῖγον μήτραν  ‘every male that opens the womb’  「所有头胎的男孩」（直译：「所有开了母腹的男孩」） (路 2:23) 关于这词在习语中的完整表达，参 10.45。翻译者很少能把 路 2:23 按字面直译成「每一个打开子宫的男子」，因为这样说似乎是指一个首次与女子发生性关系的成年男性。显然，路 2:23 是指女子所生的第一个男孩，因此在许多语言中，恰当的译法是「凡女子所生的第一个男孩」。

μητρολῴας

(1)

ου＜阳＞

(a)

20.87 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 杀害自己母亲的人 弑母的 μητρολῴαις  ‘those who murder their mothers’  「杀母的」 (提前 1:9)

μιαίνω

(1)

(a)

88.260 道德伦理素质及相关行为 不洁，污秽 使某人在道德上有污点或变得污秽 弄脏；污染；使人在道德上污秽 τοῖς δὲ μεμιαμμένοις καὶ ἀπίστοις οὐδὲν καθαρόν  ‘to those who are defiled and unbelieving, nothing is pure’  「在污秽不信的人，什么都不洁净」 (多 1:15)

(b)

53.34 宗教活动 玷污，不洁，俗物 ［参μολύνω］ 使某物在礼仪上不洁净，有严重污秽的含义 玷污；弄脏；沾染污秽 αὐτοὶ οὐκ εἰσῆλθον εἰς τὸ πραιτώριον, ἵνα μὴ μιανθῶσιν  ‘they themselves did not go inside the governors palace in order not to be defiled’  「他们自己却不进总督府，恐怕染了污秽」 (约 18:28)

μίασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

88.259 道德伦理素质及相关行为 不洁，污秽 ［参μιασμός］ 被邪恶污染或玷污的状态 不洁净；污秽；邪恶的；玷污 εἰ γὰρ ἀποφυγόντες τὰ μιάσματα τοῦ κόσμου  ‘if they have escaped the defilement of the world’  「脱离世上的污秽」 (彼后 2:20)

μιασμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

88.259 道德伦理素质及相关行为 不洁，污秽 ［参μίασμα］ 被邪恶污染或玷污的状态 不洁净；污秽；邪恶的；玷污 μάλιστα δὲ τοὺς ὀπίσω σαρκὸς ἐν ἐπιθυμίᾳ μιασμοῦ πορευομένους  ‘especially those who follow their impure bodily lusts’  「尤其那些随从肉体、放纵污秽的情欲的人」 (彼后 2:10)

μίγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

63.11 整体，联合，部分，分开 混合 （μίγνυμι 「混合，搀杂」63.10 的衍生词）已被混合的东西 混合物；混合；调和的 μίγμα σμύρνης καὶ ἀλόης  ‘a mixture of myrrh and aloes’  「没药和沉香混合的香料」 (约 19:39)

μίγνυμι

(1)

(a)

63.10 整体，联合，部分，分开 混合 把液体或固体混合或搀杂在一起，往往涉及通常不会混合在一起的物质 混合；搀杂；调和 οἶνον μετὰ χολῆς μεμιγμένον  ‘wine mixed with gall’  「苦胆调和的酒」 (太 27:34) ὧν τὸ αἷμα ∏ιλᾶτος ἔμιξεν μετὰ τῶν θυσιῶν αὐτῶν  ‘whose blood Pilate mingled with their sacrifices’  「彼拉多使加利利人的血搀杂在他们的祭物中」 (路 13:1) 在 路 13:1 的这句话必须从比喻意义上理解，通常最好译成：「彼拉多使他们在向上帝献祭的时候被杀害」，或「在他们献祭的时候，彼拉多下命屠杀他们」。

μικρός

(1)

ά，όν

(a)

59.15 数量 多，少（大量，总体，延伸） 指尤其有限的数量 少的；小的；数目有限的 προελθὼν μικρὸν  ‘going forward a little’  「稍往前走」 (太 26:39) Μὴ φοβοῦ, τὸ μικρὸν ποίμνιον  ‘do not fear, little flock’  「你们这小小的羊群啊，不要怕」 (路 12:32)

(b)

79.125 物体的特徵 大的，小的 ［参ἐλάχιστος］ 尺寸小的，相对于正在谈论的事物的标准来说 小的；比较小的 ὃ μικρότερον ... πάντων τῶν σπερμάτων  ‘the smallest ... of all seeds’  「所有种子中最小的」 (太 13:32)

(c)

78.9 程度 多，少（正负程度） 程度量表上一个非常低的点 少的；很少的 μικρὰν ἔχεις δύναμιν  ‘you have little power’  「你只有一点点力量」 (启 3:8) 在 启 3:8，μικρός 似乎很可能被归类为表示数量（见 59.15）；然而，可能更好的理解是，这里是指有能力的状态的程度，在一些语言中是用否定句来表达的，例如译作：「你不是很有能力」。

(d)

67.106 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参βραχύς, διά, διά, ἐν, ὀλίγος, πρός］ 形容相对短暂的一段时间 一会儿；一小会儿；一小段时间；短暂的；短暂地 Τί ἐστιν τοῦτο [ὃ λέγει] τὸ μικρόν;  ‘what does he mean by a little while?’ or ‘... by the expression, a little while?’  「他说『不久』到底是什么意思呢」或「……『一会儿』……」 (约 16:18)

(e)

81.13 空间的尺寸 长，短，远 短的，在水平或垂直维度上 短 προελθὼν μικρὸν  ‘he went a short distance’  「他走了一小段路」 (太 26:39) ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν  ‘because he was short in stature’  「因为他身材矮小」 (路 19:3)

(f)

67.116 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἐλάσσων, νέος］ 指相对年轻的一个生物，经常是两个对象中比较年轻的那一个 年轻的；比较年轻的 καὶ Μαρία ἡ Ἰακώβου τοῦ μικροῦ  ‘and Mary the mother of James the younger’  「小雅各的母亲马利亚」 (可 15:40) 在 可 15:40，μικρός 也可能是指身材较小，而不是比较年轻（见 81.13）。

(g)

87.58 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 指身分地位低下或不重要的（与 μέγας[d] 「伟大的；重要的」87.22 相反） 低下的；不重要的 ὁ δὲ μικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν μείζων αὐτοῦ ἐστιν  ‘but he who is least in the kingdom of heaven is greater than he is’  「但在天国里，最小的比他还大」 (太 11:11) ᾧ προσεῖχον πάντες ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγάλου  ‘everyone there from the least to the greatest paid close attention to him’  「所有的人，从小到大都听从他」 (徒 8:10)

(h)

67.107 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 μικρὸν ὅσον ὅσον  （习语，直译：很少，多少，多少）一段相对较短的时间，重点是这段短时期的确定性 很快；在很短的时间内 ἔτι γὰρ μικρὸν ὅσον ὅσον, ὁ ἐρχόμενος ἥξει  ‘just a very little while longer and he who is coming will come’  「再过一会儿，那将要来的会来」 (来 10:37)

____________________________________________________

1 这一组表示时间相对短暂的表达很可能略有区别，至少在内涵意义上，但是无法根据现有的新约上下文来确定显着的外延差异。在语言学上，这一组词汇里面的短语（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以视为习语，但是在功能上，它们最好归类为「冻结短语」，就像形态单元（morphological units）那样使用。

Μίλητος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.532 人名及地名 地名 小亚细亚西岸的港口城市 米利都；《思》米肋托

μίλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

81.29 空间的尺寸 长度测量单位 罗马英里，有一千步，比英国英里略短，但约等于 1.5 公里 英里；公里 ὅστις σε ἀγγαρεύσει μίλιον ἕν  ‘whoever forces you to carry his pack one mile’  「假如有人强迫你替他背行李走一里路」 (太 5:41) 如果使用公制来翻译 太 5:41，最好是简单地说「有人强迫你背着他的行李走一公里」，而不要试图指出更具体的路程，即不必译成「一公里半」。

μιμέομαι

(1)

(a)

41.44 行为及相关状态 模仿行为 行为举止与别人相同 效法；照别人所做的去做 αὐτοὶ γὰρ οἴδατε πῶς δεῖ μιμεῖσθαι ἡμᾶς  ‘you yourselves know that you should do just what we did’  「你们自己知道应该怎样效法我们」 (帖后 3:7)

μιμητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

41.45 行为及相关状态 模仿行为 （μιμέομαι 「效法」41.44 的衍生词）效法别人的人 效法别人的人；照别人所做的去做的人；学习别人榜样的人 μιμηταί μου γίνεσθε  ‘be my imitators’  「你们该效法我」 (林前 11:1)

μιμνῄσκω  (μιμνῄσκομαι)

(1)

(a)

29.7 记忆及回忆 想起来 ［参μνεία, μνήμη, μνημονεύω］ 从记忆中回想起来，但不一定表示人们实际上已经忘记 记得；记住；想起；回想；记忆；怀念 Ἐμνήσθησαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ὅτι γεγραμμένον ἐστίν, Ὁ ζῆλος τοῦ οἴκου σου καταφάγεταί με  ‘his disciples remembered that the Scripture says, My devotion to your house will consume me’  「他的门徒就想起经上记着：『我为你殿的热心，将要把我吞噬』」 (约 2:17) μνησθῆναι τῶν προειρημένων ῥημάτων ὑπὸ τῶν ἁγίων προφητῶν  ‘(I want you) to remember the words that were spoken long ago by the holy prophets’  「要你们记得圣先知预先所说的话」 (彼后 3:2) 有些语言用习语来表达记忆的过程，例如：「再次找回自己的思想」，或「在自己心中再次看到」，或「自己的肝脏重复那些话语」。

(b)

29.16 记忆及回忆 回忆并以适当行动回应 ［参μνημονεύω］ 想起或意识到一些信息，并因此以适当的方式作出回应（例如惩罚、帮助、给予荣誉等，视乎处境而定） 想起；记得；顾念 Ἐπαινῶ δὲ ὑμᾶς ὅτι πάντα μου μέμνησθε  ‘I praise you because you always remember me’  「我称赞你们，因为你们常常记得我」 (林前 11:2) 在 林前 11:2，μιμνῄσκομαι 似乎不仅仅表示在脑子里记起保罗在哥林多，言外之意可能是在祷告中提到保罗。

μισέω

(1)

(a)

88.198 道德伦理素质及相关行为 憎恨，可憎的 非常不喜欢，有敌视和敌对的含意 仇恨；憎恶 οἱ δὲ πολῖται αὐτοῦ ἐμίσουν αὐτὸν  ‘and his fellow countrymen hated him’  「他本国的百姓却恨他」 (路 19:14) 「仇恨」的表达常会采用习语式的短语，例如「在心里杀人」或「在心里向某人吐唾沫」。

μισθαποδοσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

38.17 惩罚，赏赐 报应，赏罚 给予某人的正面的奖赏或负面的报应 赏赐；报偿；报应；刑罚 καὶ πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν  ‘and every trespass and disobedience receives its just penalty’  「凡违背不听从的，都受了该受的报应」 (来 2:2) ἀπέβλεπεν γὰρ εἰς τὴν μισθαποδοσίαν  ‘for he kept looking for the reward’  「因为他想望所要得的赏赐」 (来 11:26)

μισθαποδότης

(1)

ου＜阳＞

(a)

38.18 惩罚，赏赐 报应，赏罚 给予正面奖赏或负面报应的人 给予回报的人；报偿者 ὅτι ἔστιν καὶ τοῖς ἐκζητοῦσιν αὐτὸν μισθαποδότης γίνεται  ‘that he exists and is the rewarder of those who seek him’  「上帝存在，并且他会赏赐那些寻求他的人」 (来 11:6)

μίσθιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.174 拥有，转移，交换 雇用，出租 ［参μισθωτός］ （μισθόομαι「雇用」57.172 的衍生词）受雇提供特定服务或工作的人 1 雇工 ∏όσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύονται ἄρτων  ‘all my fathers hired workers have more than they can eat’  「我父亲那么多的雇工都食物充足」 (路 15:17)

____________________________________________________

1 μίσθιος和μισθωτός涉及两组成分，一组专注于人所做的工作，另一组专注于该人已被支付报酬的事实。这意味着μίσθιος和μισθωτός可以合理地归类在语义域42「执行，从事」或语义域57。

μισθός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

57.173 拥有，转移，交换 雇用，出租 （μισθόομαι「雇用」57.172 的衍生词）对所提供的服务或完成的工作所支付的金钱 工资；工钱 ἄξιος γὰρ ὁ ἐργάτης τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ  ‘the worker should be given his pay’  「工人得工钱是应当的」 (路 10:7)

(b)

38.14 惩罚，赏赐 报应，赏罚 一个人已经挣得的，因而是应得的报酬，这报酬的性质可以是正面的或负面的 回报；赏赐；报偿；报应 ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘because your reward in heaven is great’  「因为你们在天上的报偿是大的」 (太 5:12) ἕκαστος δὲ τὸν ἴδιον μισθὸν λήμψεται κατὰ τὸν ἴδιον κόπον  ‘and each one will receive his own reward in accordance with how he himself has labored’  「各人要照自己的劳苦得到自己的报酬」 (林前 3:8) δοῦναι τὸν μισθὸν τοῖς δούλοις σου τοῖς προφήταις  ‘to give a reward to your servants the prophets’  「赏赐你的众仆先知」 (启 11:18) Ἰδοὺ ἔρχομαι ταχύ, καὶ ὁ μισθός μου μετ᾽ ἐμοῦ  ‘behold, I come quickly, and my reward is with me’  「看吧，我快要来了！我要带来报赏」 (启 22:12) 在 启 22:12 的上下文，μισθός 可以理解为正面或负面的报应。

μισθόω  (μισθόομαι)

(1)

(a)

57.172 拥有，转移，交换 雇用，出租 通过提供报酬或工资来安排服务 聘请；聘用；雇用 Ὅτι οὐδεὶς ἡμᾶς ἐμισθώσατο  ‘it is because no one hired us’  「因为没有人雇我们」 (太 20:7)

μίσθωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.175 拥有，转移，交换 雇用，出租 （μισθόομαι「雇用」57.172 的衍生词）已被雇用或租用的东西（在《新约》中仅指租用的住所） 雇用的；租用的 Ἐνέμεινεν δὲ διετίαν ὅλην ἐν ἰδίῳ μισθώματι  ‘for two years he lived there in a place he rented for himself’  「保罗在自己租的房子里住了两整年」 (徒 28:30) 有些语言可以称「租金」为「住在某处所需要支付的金钱」。这种表达是必要的，以便将这种款项与购买某物所支付的款项区分开来。

μισθωτός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

57.174 拥有，转移，交换 雇用，出租 ［参μίσθιος］ （μισθόομαι「雇用」57.172 的衍生词）受雇提供特定服务或工作的人 1 雇工；雇来的 ὁ μισθωτὸς καὶ οὐκ ὢν ποιμήν  ‘the hired man, who is not a shepherd’  「雇工不是牧人」 (约 10:12)

____________________________________________________

1 μίσθιος和μισθωτός涉及两组成分，一组专注于人所做的工作，另一组专注于该人已被支付报酬的事实。这意味着μίσθιος和μισθωτός可以合理地归类在语义域42「执行，从事」或语义域57。

Μιτυλήνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.533 人名及地名 地名 爱琴海莱斯博斯岛东岸的主要城市 米推利尼；《思》米提肋乃

Μιχαήλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.263 人名及地名 人名 天使长的名字 米迦勒；《思》弥额尔

μνᾶ

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

6.81 人工制品 货币及货币单位 价值为一百个银币（音译：得拿利，路20:24）的希腊货币单位 弥拿；一百得拿利 καλέσας δὲ δέκα δούλους ἑαυτοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς δέκα μνᾶς  ‘he called his ten servants and gave each of them one thousand denarii’  「他叫了自己的十个仆人来，交给他们十锭银子」或「……一千得拿利」 (路 19:13)

Μνάσων

(1)

ωνος＜阳＞

(a)

93.264 人名及地名 人名 塞浦路斯人，住在耶路撒冷的基督徒 拿孙；《思》木纳松

μνεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

29.7 记忆及回忆 想起来 ［参μιμνῄσκω, μνήμη, μνημονεύω］ 从记忆中回想起来，但不一定表示人们实际上已经忘记 记得；记住；想起；回想；记忆；怀念 ἐπὶ πάσῃ τῇ μνείᾳ ὑμῶν  ‘every time I think of you’  「我每逢想念你们」 (腓 1:3) ὅτι ἔχετε μνείαν ἡμῶν ἀγαθὴν πάντοτε  ‘that you remember us well at all times’  「你们常常记念我们」 (帖前 3:6) 有些语言用习语来表达记忆的过程，例如：「再次找回自己的思想」，或「在自己心中再次看到」，或「自己的肝脏重复那些话语」。

(b)

29.18 记忆及回忆 回忆并以适当行动回应 ［参μνημονεύω］ 想起并以提及来回应 1 记念并提到；记得提到；想念 ὡς ἀδιαλείπτως μνείαν ὑμῶν ποιοῦμαι πάντοτε ἐπὶ τῶν προσευχῶν μου  ‘how I always remember to mention you every time I pray’  「我怎样不住地提到你们，在我的祷告中常常恳求」 (罗 1:9, 10 [2]) ἀδιάλειπτον ἔχω τὴν περὶ σοῦ μνείαν ἐν ταῖς δεήσεσίν μου νυκτὸς καὶ ἡμέρας  ‘I remember to mention you always in my prayers, night and day’  「我日夜在祷告中怀念着你」 (提后 1:3)

____________________________________________________

1 μνημονεύω[d]和μνεία[b]与语义域「沟通」（33）重叠，因为其意思不仅牵涉记念，还牵涉在祷告中提到某人。然而，这祷告可能是听不见的，即默祷。

μνῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.75 建造物 其他建造物 ［参μνημεῖον, τάφος］ 为埋葬死人而建的墓穴；通常是天然的洞穴，也可能是从基岩开凿而成1 坟墓；墓穴 ἔθηκεν αὐτὸν ἐν μνήματι λαξευτῷ  ‘he laid him in a tomb hewn out of a rock’  「把他放在一个从岩石中凿出来的坟墓里」 (路 23:53) 在许多语言中，人们必须清楚区分坟墓（安放尸体的坑）与墓穴（建在地面上用来存放尸体的构筑物）。然而，在某些上下文中，翻译者最好采用比较一般性的表达，例如「埋葬人的地方」或「安放尸体的地方」。在 可 5:2 中必须避免采用仅指坟墓的词汇，因为那个遇见耶稣的、被鬼附的人不是住在地下的坟墓里，而是住在墓穴或建在地面上的坟墓里。

____________________________________________________

1 μνῆμα和μνημεῖον[a]的意思可能与τάφος不同，包含了纪念的语义成分，意即提醒人们想起已经去世的某人。

μνημεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.75 建造物 其他建造物 ［参μνῆμα, τάφος］ 为埋葬死人而建的墓穴；通常是天然的洞穴，也可能是从基岩开凿而成 1 坟墓；墓穴 ὑπήντησεν αὐτῷ ἐκ τῶν μνημείων ἄνθρωπος ἐν πνεύματι ἀκαθάρτῳ  ‘a man with an unclean spirit came from the tombs and met him’  「就有一个污灵附身的人从坟墓中间迎着他走来」 (可 5:2) 有些语言需要清楚区分坟墓（地下安放尸体的坑）与墓穴（在地上安放尸体的构筑物）。然而在一些上下文中，最好采用比较一般性的表达，例如「埋葬人的地方」或「安放尸体的地方」。在 可 5:2 需要避免采用仅指坟墓的词汇，因为遇见耶稣的鬼魔不是生活在地下的坟墓里面，而是住在埋葬死人的洞穴里面，或者建在地上的坟墓里面。 另外，太 23:29 中的 μνημεῖα 可以译作「为死人立的纪念碑」（见 7.76）。

(b)

7.76 建造物 其他建造物 为纪念死去的人而立的石碑 纪念碑；坟墓 οἰκοδομεῖτε τὰ μνημεῖα τῶν προφητῶν  ‘you build memorials to the prophets’  「你们建造先知的坟墓」 (路 11:47) 路 11:47 中提到的那种建筑物也可以作为所述之人的坟墓。关于 太 23:29 中 μνημεῖον 的讨论，见 7.75。

____________________________________________________

1 μνῆμα和μνημεῖον[a]的意思可能与τάφος不同，包含了纪念的语义成分，意即提醒人们想起已经去世的某人。

μνήμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

29.7 记忆及回忆 想起来 ［参μιμνῄσκω, μνεία, μνημονεύω］ 从记忆中回想起来，但不一定表示人们实际上已经忘记 记得；记住；想起；回想；记忆；怀念 σπουδάσω δὲ καὶ ἑκάστοτε ἔχειν ὑμᾶς μετὰ τὴν ἐμὴν ἔξοδον τὴν τούτων μνήμην ποιεῖσθαι  ‘I will do my best, then, to provide a way for you to remember these matters at all times after my death’  「我也要尽心竭力，使你们在我去世以后时常记念这些事」 (彼后 1:15) 有些语言用习语来表达记忆的过程，例如：「再次找回自己的思想」，或「在自己心中再次看到」，或「自己的肝脏重复那些话语」。

μνημονεύω

(1)

(a)

29.7 记忆及回忆 想起来 ［参μιμνῄσκω, μνεία, μνήμη］ 从记忆中回想起来，但不一定表示人们实际上已经忘记 记得；记住；想起；回想；记忆；怀念 μνημονεύετε γάρ, ἀδελφοί, τὸν κόπον ἡμῶν καὶ τὸν μόχθον  ‘surely you remember, fellow believers, how we worked and toiled’  「弟兄们，相信你们记得我们的劳苦艰辛」 (帖前 2:9) Μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑμῖν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ  ‘remember your (former) leaders, who spoke God's message to you’  「你们要记念从前带领你们、向你们传上帝信息的人」 (来 13:7) 有些语言用习语来表达记忆的过程，例如：「再次找回自己的思想」，或「在自己心中再次看到」，或「自己的肝脏重复那些话语」。

(b)

29.8 记忆及回忆 想起来 （比较 μνημονεύω[a]「记得，想起」29.7）不断回想和反覆思考 一直惦记着；反覆思考；记得；怀念 οὐκέτι μνημονεύει τῆς θλίψεως διὰ τὴν χαρὰν ὅτι ἐγεννήθη ἄνθρωπος εἰς τὸν κόσμον  ‘she no longer keeps thinking about her suffering because she is happy that a child (literally ‘human being’) has been born into the world’  「就不再记得那痛苦了，因为欢喜有一个人生在世上了」 (约 16:21) εἰ μὲν ἐκείνης ἐμνημόνευον ἀφ᾽ ἧς ἐξέβησαν, εἶχον ἂν καιρὸν ἀνακάμψαι  ‘if they had kept thinking of that (country) which they had left behind, they could have gone back’  「他们如果怀念自己离开的地方，还有机会回去」 (来 11:15)

(c)

29.16 记忆及回忆 回忆并以适当行动回应 ［参μιμνῄσκω］ 想起或意识到一些信息，并因此以适当的方式作出回应（例如惩罚、帮助、给予荣誉等，视乎处境而定） 想起；记得；顾念 μόνον τῶν πτωχῶν ἵνα μνημονεύωμεν  ‘all they asked was that we should remember the needy of their group’ (literally ‘alone that we ...’)  「他们所求的只是我们应当记念他们中间的穷人」 (加 2:10) ἐμνημόνευσεν ὁ θεὸς τὰ ἀδικήματα αὐτῆς  ‘God has remembered her crimes’  「上帝已经记得她的不义」 (启 18:5) 在 启 18:5，μνημονεύω 所指的不仅仅是上帝在脑子里记住巴比伦所犯的罪，这里显然是指上帝记住并施行惩罚。同样，在 加 2:10，μνημονεύω 指的不仅仅是头脑中知道那些有需要的人，因为记忆的过程涉及为有需要的人做些事（比较 29.7）。有些语言可能需要具体指明这言外之意，例如说：「他们所要求的，是我们应该关心他们中间的穷人」。

(d)

29.18 记忆及回忆 回忆并以适当行动回应 ［参μνεία］ 想起并以提及来回应 1 记念并提到；记得提到；提起 μνημονεύοντες ὑμῶν τοῦ ἔργου τῆς πίστεως ... ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ καὶ πατρὸς ἡμῶν  ‘for we remember and mention ... (in our prayers) to our God and Father ... how you put your faith to work’  「在我们的父上帝面前，不住地记念你们因信心所做的工作」 (帖前 1:3)

____________________________________________________

1 μνημονεύω[d]和μνεία[b]与语义域「沟通」（33）重叠，因为其意思不仅牵涉记念，还牵涉在祷告中提到某人。然而，这祷告可能是听不见的，即默祷。

μνημόσυνον

(1)

ου＜中＞

(a)

29.12 记忆及回忆 想起来 （μνημονεύω[a]「想念，记得」29.7 的衍生词）一种设计用来使人记得的工具或方法 纪念；记念某人；使人记住某人或事的东西 ὅπου ἐὰν κηρυχθῇ τὸ εὐαγγέλιον τοῦτο ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ, λαληθήσεται καὶ ὃ ἐποίησεν αὕτη εἰς μνημόσυνον αὐτῆς  ‘wherever this gospel is preached, all over the world, what she has done will be told in memory of her’  「普天之下，无论在什么地方传这福音，都要述说这女人所做的，来记念她」 (太 26:13) Αἱ προσευχαί σου καὶ αἱ ἐλεημοσύναι σου ἀνέβησαν εἰς μνημόσυνον ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ  ‘your prayers and acts of charity have gone up as a memorial before God’ or ‘... as a means of reminding ...’  「你的祷告和你的周济已达到上帝面前，蒙记念了」 (徒 10:4) 翻译 徒 10:4 时必须避免有上帝已经忘记的暗示；这里的言外之意只是，藉着祷告和周济，让上帝知道并作出回应。 另外，翻译者可以重组这句话的重要部分，译成：「上帝喜悦你的祷告和周济穷人的善行」。

μνηστεύω  (μνηστεύομαι)

(1)

(a)

34.74 联合 结婚，离婚 ［参ἁρμόζω］ 和某人订下婚约 订婚；许配 πρὸς παρθένον ἐμνηστευμένην ἀνδρὶ ᾧ ὄνομα Ἰωσὴφ  ‘(was sent) to a girl promised in marriage to a man named Joseph’  「你们好像贞洁的童女，我只把你们许配给一个丈夫」 (路 1:27) 可能有必要在文本的页边添加一个旁注，说明在圣经时期，订婚被视为具有法律效力，因此取消订婚在法律上相当于离婚。

μογιλάλος

(1)

ον

(a)

33.107 沟通 说话，谈话 指几乎是哑巴 几乎不能说话；说话有困难的；说话有障碍的 φέρουσιν αὐτῷ κωφὸν καὶ μογιλάλον  ‘they brought him a man who was deaf and could hardly speak’  「有些人带了一个又聋又哑的人到耶稣那里」 (可 7:32a) 有些语言可能需要采用描述性的短语来翻译 μογιλάλος ，例如：「他说话人们基本上听不懂」，或「他这样说话，人们很难理解」。

____________________________________________________

1 有学者把可 7:32中的μογιλάλος解释为「不能说话」，但是上下文（特别是可 7:35）似乎支持「说话有困难」或「几乎不能说话」的意思。

μόγις

(1)

(a)

78.41 程度 左右，大约，差不多，几乎不（接近程度） ［参μόλις, ὀλίγως］ 程度几乎等于程度量表上的某个点，但不完全等于 1 几乎不；仅仅；几乎没有；难以；好不容易；仅仅；勉强 μόγις ἀποχωρεῖ ἀπ᾽ αὐτοῦ  ‘(the spirit) scarcely leaves him’  「[灵]几乎从来没有放过他」 (路 9:39)

____________________________________________________

1 μόλις和μόγις常被视为同一词项的不同词形。后期的散文似乎较喜欢μόγις的写法。

μόδιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.151 人工制品 容器 盛载干物的容器，容量约为八升（约两加仑） 篮子；盒子 οὐδὲ καίουσιν λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον  ‘no one lights a lamp and puts it under a basket’  「人点了灯，不会放在篮子下面」 (太 5:15) μόδιος 有多种译法，包括「篮子」、「桶」、「盒子」、「碗」等。

μοιχαλίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

88.278 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 （μοιχεύω「犯奸淫」88.276 的衍生词）通奸的女人 淫妇 ἄρα οὖν ζῶντος τοῦ ἀνδρὸς μοιχαλὶς χρηματίσει ἐὰν γένηται ἀνδρὶ ἑτέρῳ  ‘so then, if she lives with another man while her husband is alive, she will be called an adulteress’  「因此，丈夫还活着的时候，她如果跟了别的男人，就会被人叫做淫妇」 (罗 7:3)

(b)

31.101 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 （名词 μοιχαλίς「淫妇」88.278 的引申喻意）指不忠于自己早期的真实的信仰 不忠；淫乱 Γενεὰ πονηρὰ καὶ μοιχαλὶς σημεῖον ἐπιζητεῖ  ‘this evil and unfaithful generation seeks a sign’  「邪恶淫乱的世代求看神迹」 (太 12:39a) μοιχαλίδες, οὐκ οἴδατε ὅτι ἡ φιλία τοῦ κόσμου ἔχθρα τοῦ θεοῦ ἐστιν;  ‘you unfaithful people, do you not know that being friendly to the world means being enemies of God?’  「你们这些淫乱的人哪，岂不知道与世俗为友就是与上帝为敌吗？」 (雅 4:4a)

____________________________________________________

1 在雅 4:4，μοιχαλίς可以归类为名词性实词，因此意思与太 12:39中的μοιχαλίς不同，那里是作为形容词。形容词虽然经常作为实词使用，但并不因此就应该设立单独的意思，特别是因为形容词形式可以视为语法暗示的实词的定语。

μοιχάω

(1)

(a)

88.276 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 ［参μοιχεία, μοιχεύω］ 已婚男子和别人的妻子发生性行为 犯奸淫；通奸 ἐὰν αὐτὴ ἀπολύσασα τὸν ἄνδρα αὐτῆς γαμήσῃ ἄλλον μοιχᾶται  ‘if a woman divorces her husband and marries another man, she commits adultery’  「妻子若离弃丈夫，再去跟别人结婚，也是犯奸淫」 (可 10:12) 从《新约》的立场看，通奸通常是根据做出这种事的是已婚妇女来界定。换句话说，已婚男子与未婚女子之间的性行为通常被称为 πορνεία，「淫乱」（88.271）；未婚或已婚男子与别人妻子之间的性行为则被视为通奸，包括做这事的男子和女子。由于女子的婚姻状态是确定 μοιχάω、μοιχεύω、μοιχάομαι、μοιχεία，以及相关词汇（88.277 - 88.278）的因素，因此这些词汇与 πορνεύω 及相关表达（88.271）之间有显着的对比。πορνεύω 的含义比较广泛，因此在一些上下文中也包含通奸。 太 5:32 通常译成「任何人休妻，若不是由于妻子不贞，就是使她犯了奸淫的罪」，这大概是因为她会嫁给别人，正如该节最后一个从句的暗示。

μοιχεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.276 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 ［参μοιχάω, μοιχεύω］ 已婚男子和别人的妻子发生性行为 犯奸淫；通奸 ἐκ τῆς καρδίας τῶν ἀνθρώπων οἱ διαλογισμοὶ οἱ κακοὶ ἐκπορεύονται, πορνεῖαι, κλοπαί, φόνοι, μοιχεῖαι  ‘from the hearts of people come evil reasonings which lead to sexual immorality, theft, murder, adultery’  「从人心里出来的有种种恶念；这些恶念指使他去犯通奸、偷盗、凶杀、淫乱」 (可 7:21, 22 [2]) 从《新约》的立场看，通奸通常是根据做出这种事的是已婚妇女来界定。换句话说，已婚男子与未婚女子之间的性行为通常被称为 πορνεία，「淫乱」（88.271）；未婚或已婚男子与别人妻子之间的性行为则被视为通奸，包括做这事的男子和女子。由于女子的婚姻状态是确定 μοιχάω、μοιχεύω、μοιχάομαι、μοιχεία，以及相关词汇（88.277 - 88.278）的因素，因此这些词汇与 πορνεύω 及相关表达（88.271）之间有显着的对比。πορνεύω 的含义比较广泛，因此在一些上下文中也包含通奸。

μοιχεύω

(1)

(a)

88.276 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 ［参μοιχάω, μοιχεία］ 已婚男子和别人的妻子发生性行为 犯奸淫；通奸 ∏ᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ γαμῶν ἑτέραν μοιχεύει  ‘any man who divorces his wife and marries another woman commits adultery’  「凡休妻另娶的，就是犯奸淫」 (路 16:18) 从《新约》的立场看，通奸通常是根据做出这种事的是已婚妇女来界定。换句话说，已婚男子与未婚女子之间的性行为通常被称为 πορνεία，「淫乱」（88.271）；未婚或已婚男子与别人妻子之间的性行为则被视为通奸，包括做这事的男子和女子。由于女子的婚姻状态是确定 μοιχάω、μοιχεύω、μοιχάομαι、μοιχεία，以及相关词汇（88.277 - 88.278）的因素，因此这些词汇与 πορνεύω 及相关表达（88.271）之间有显着的差异。πορνεύω 的含义比较广泛，因此在一些上下文中也包含通奸。 作为 路 16:18 的平行经文，太 5:32 中的说法略有不同：πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας ποιεῖ αὐτὴν μοιχευθῆναι，通常译成「任何人休妻，若不是由于妻子不贞，就是使她犯了奸淫的罪」，这大概是因为她会嫁给别人，正如 太 5:32 最后一个从句的暗示。

μοιχός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

88.277 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 （μοιχεύω「犯奸淫」88.276 的衍生词）通奸的人，特指男性，在一般情况下也包括女性 行淫者；犯奸淫的人 οὔτε μοιχοὶ ... βασιλείαν θεοῦ κληρονομήσουσιν  ‘no adulterers ... will receive God's kingdom’  「犯奸淫的人……不能承受上帝的国」 (林前 6:9, 10 [2])

μόλις

(1)

(a)

78.41 程度 左右，大约，差不多，几乎不（接近程度） ［参μόγις, ὀλίγως］ 程度几乎等于程度量表上的某个点，但不完全等于 1 几乎不；仅仅；几乎没有；难以；好不容易；仅仅；勉强 μόλις κατέπαυσαν τοὺς ὄχλους τοῦ μὴ θύειν αὐτοῖς  ‘they could scarcely keep the crowds from offering a sacrifice to them’  「好不容易才阻止群众向他们献祭」 (徒 14:18) 关于 μόλις 在 徒 14:18 的另一种解释，见 22.33。

(b)

22.33 烦恼，困难，解脱，有利的情况 困难的，艰难的 只能困难地完成的事 困难地；吃力地；好不容易 καὶ ταῦτα λέγοντες μόλις κατέπαυσαν τοὺς ὄχλους τοῦ μὴ θύειν αὐτοῖς  ‘even with these words, they could only with difficulty keep the crowds from offering a sacrifice to them’  「两人说完了这些话，好不容易才阻止群众向他们献祭」 (徒 14:18) 在一些语言中，很难简洁地翻译「只能困难地……」，因此可能需要将 徒 14:18 译成：「他们说这些话拦阻群众向他们献祭，只是他们好不容易才阻止了群众这样做」，或「……只是他们必须非常艰苦地才拦住群众这样做」。关于 μόλις 在 徒 14:18 的另一种解释，见 78.41。

____________________________________________________

1 μόλις和μόγις常被视为同一词项的不同词形。后期的散文似乎较喜欢μόγις的写法。

Μόλοχ

(1)

＜阳＞

(a)

93.265 人名及地名 人名 一个迦南神的名字 摩洛；《思》摩肋客

μολύνω

(1)

(a)

79.56 物体的特徵 干净的，肮脏的 使某物变脏或被弄污 弄脏；玷污；污秽 ἃ οὐκ ἐμόλυναν τὰ ἱμάτια αὐτῶν  ‘who have not soiled their garments’  「是未曾污秽自己衣服的」 (启 3:4)

(b)

53.34 宗教活动 玷污，不洁，俗物 ［参μιαίνω］ 使某物在礼仪上不洁净，有严重污秽的含义 玷污；弄脏；沾染污秽 καὶ ἡ συνείδησις αὐτῶν ἀσθενὴς οὖσα μολύνεται  ‘and their conscience, being weak, is defiled’ or ‘their conscience is weak and they feel defiled’  「既然他们的良心软弱，也就污秽了」或「他们的良心软弱，便觉得污秽了」 (林前 8:7) οὗτοί εἰσιν οἳ μετὰ γυναικῶν οὐκ ἐμολύνθησαν  ‘these are those who have not been defiled with women’  「这些人没有与女人在一起而玷污自己」 (启 14:4)

μολυσμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

53.35 宗教活动 玷污，不洁，俗物 污秽的状态，包括宗教和道德两方面 污秽 καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος  ‘let us purify ourselves from every defilement of the body and the spirit’ or ‘... of everything which might defile the body and the spirit’  「我们应该洁净自己，除去一切使身体和灵污染的事物」或「……一切可能污染身体和灵的事物」 (林后 7:1) 有些语言把宗教上的污秽表达为「上帝眼中的坏事」。有一些情况下，这个概念可以用习语表达为「心灵的丑陋」。

μομφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.385 沟通 埋怨 带有责备意味的抱怨 抱怨；纠纷 χαριζόμενοι ἑαυτοῖς ἐάν τις πρός τινα ἔχῃ μομφήν  ‘forgive one another whenever any of you has a complaint against someone else’  「如果有人对别人有怨言，总要彼此宽容，互相饶恕」 (西 3:13)

μονή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

85.76 在空间存在 居住，定居 某人可以停留或居住的地方 地方；住处 ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ πατρός μου μοναὶ πολλαί εἰσιν  ‘in my Fathers house are many dwelling places’  「在我父的家里有许多住处」 (约 14:2) ἐλευσόμεθα καὶ μονὴν παρ᾽ αὐτῷ ποιησόμεθα  ‘I will come and live with him’ (literally ‘... and make my dwelling place with him’)  「我要到他那里去，与他同在」（直译：「……使我的住处在他那里」） (约 14:23)

μονογενής

(1)

ές

(a)

58.52 性质，类别，示例 独特的，独一无二的 独一无二的，意思是同一种类中的唯一一个 独特的；唯一的 τὸν υἱὸν τὸν μονογενῆ ἔδωκεν  ‘he gave his only Son’  「赐下他的独生子」 (约 3:16) τὸν μονογενῆ προσέφερεν, ὁ τὰς ἐπαγγελίας ἀναδεξάμενος  ‘he who had received the promises presented his only son’ or ‘... was ready to offer his only son’  「那领受了应许的人甘心把自己独生的儿子献上」或「……准备献上自己的独一爱子」 (来 11:17) τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἀπέσταλκεν ὁ θεὸς  ‘God sent his only Son’  「上帝差他独一的儿子」 (约壹 4:9) 来 11:17：当然，亚伯拉罕还有一个儿子叫以实玛利，后来基土拉又给他生了几个儿子；但是，以撒是独一无二的儿子，因为他是上帝所应许的那个儿子。因此，他可以被称为 μονογενής 儿子，因为出于上帝应许的只有他一个。

μόνος

(1)

η，ον

(a)

58.50 性质，类别，示例 独特的，独一无二的 在一个种类中唯一的实体 唯一；独一；只有一个 καὶ τὴν δόξαν τὴν παρὰ τοῦ μόνου θεοῦ οὐ ζητεῖτε  ‘you do not seek praise from the one who alone is God’  「不追求从独一的上帝那里来的称赞」 (约 5:44) κἀγὼ ὑπελείφθην μόνος  ‘I am the only one left’  「只剩下我一个人」 (罗 11:3)

(b)

58.51 性质，类别，示例 独特的，独一无二的 ［参κατά］ 在一个地方是某个种类的唯一一个 单独；独自 καὶ ἐν τῷ γενέσθαι τὴν φωνὴν εὑρέθη Ἰησοῦς μόνος  ‘when the voice stopped, Jesus was there alone’  「那声音停止后，只有耶稣一个人在那里」 (路 9:36)

μονόφθαλμος

(1)

ον

(a)

24.39 感官事件及状态 看 只有一只眼能看见的人（即瞎了一只眼的人） 独眼的；瞎了一只眼 καλόν σοί ἐστιν μονόφθαλμον εἰς τὴν ζωὴν εἰσελθεῖν  ‘it is better for you to enter into life with only one eye’  「你只有一只眼睛进入永生，总比……好」 (太 18:9)

μονόω  (μονόομαι)

(1)

(a)

10.13 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 孤独无依 没有家庭；没有亲属 ἡ δὲ ὄντως χήρα καὶ μεμονωμένη ἤλπικεν ἐπὶ θεὸν  ‘a woman who is really a widow and without any family puts her hope in God’  「独居无靠的真寡妇只仰赖上帝」 (提前 5:5) 在 提前 5:5，χήρα 「寡妇」的意思是那妇人的丈夫已死，但 μεμονωμένη 暗示她没有可以帮助她的亲戚。

μορφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

58.2 性质，类别，示例 性质，特徵 某物的本质或特性，强调内在和外在的形式 本质；性质；特性 ὃς ἐν μορφῇ θεοῦ ὑπάρχων  ‘he always had the very nature of God’  「他原有上帝的本质」 (腓 2:6) μορφὴν δούλου λαβών  ‘he took on the nature of a servant’  「取了奴仆的本质」 (腓 2:7) 考虑到没有如「本质」等意思接近的对应词汇，翻译者可能需要调整 腓 2:7 的结构为「他成了真正的奴仆」。

(b)

58.15 性质，类别，示例 外貌，形式的外在显现 某物的可见形式 可见形式；外貌；形像 ἐφανερώθη ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ  ‘he appeared in a different form’  「以另一种形像显现」 (可 16:12)

μορφόω

(1)

(a)

58.4 性质，类别，示例 性质，特徵 （μορφή[a]「本性，特性」58.2 的衍生词）使某物有特定的形式或本性 形成……的性质；……的特质成形 μέχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν  ‘until Christ's nature is formed in you’  「直到基督在你们里面成形」 (加 4:19) 在一些语言中，可以把 加 4:19 译成：「直到你们变成像基督的样子」。

μόρφωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

58.3 性质，类别，示例 性质，特徵 某物的基本特徵和性质的体现 体现；全部内容；基本特徵 ἔχοντα τὴν μόρφωσιν τῆς γνώσεως καὶ τῆς ἀληθείας ἐν τῷ νόμῳ  ‘having the essential features of knowledge and truth in the Law’  「具有律法中的知识和真理的基本特徵」 (罗 2:20) 有些语言可能没有「特徵」或「基本特徵」的对应译词，因此可能需要把 罗 2:20 中的这个表达调整结构，译成：「正确地拥有律法中的知识和真理」，或「真正拥有律法中的知识和真理」，甚至是「在律法中充分地认识真理」。

μοσχοποιέω

(1)

(a)

6.101 人工制品 塑像及偶像 制作牛犊形像的偶像 做牛犊偶像；塑造牛犊形像的偶像 καὶ ἐμοσχοποίησαν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις  ‘in those days they made an idol in the form of a calf’  「在那些日子，他们造了一个牛犊的像」 (徒 7:41) 为了避免与相应的旧约经文（出 32:4- 6）看似冲突，翻译者可以把 徒 7:41 中的这个从句译作「他们造了一个公牛犊形状的偶像」。

μόσχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

4.17 动物 动物 牛的幼崽 牛犊 φέρετε τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν  ‘bring the fatted calf’  「把那肥牛犊牵来」 (路 15:23) 在《新约》以外的希腊文中，μόσχος 可以是阳性或阴性；但是在《新约》中，或是词形是阳性的（路 15:23），或是词的语法形式没有指出任何区别（来 9:12）。 在养牛的人所说的语言中，主要的难处是找不到一个让人满意的通称，因为他们的用语在年龄、性别、颜色、大小等方面都比较具体。在这种情况下，翻译者只能选择意思比较一般性的词汇，或者采用适合特定上下文的、比较具体的表达方式。

μουσικός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

14.84 自然界的事件及状态 声音 制作音乐的人 作乐的；乐手；歌唱者 φωνὴ κιθαρῳδῶν καὶ μουσικῶν  ‘the sound of harpists and musicians’  「琴师乐手的音乐」 (启 18:22) 在 启 18:22，μουσικῶν 很可能指唱歌的人。

μόχθος

(1)

ου＜阳＞

(a)

42.48 执行，从事 工作，劳碌 辛劳工作，暗示不寻常的耗费精力和努力 辛苦劳碌；劳苦工作；辛勤工作 ἐν κόπῳ καὶ μόχθῳ  ‘in hard work and toil’  「辛苦劳碌」 (帖后 3:8)

μυελός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

8.62 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 骨腔里面的柔软物质 骨髓 διϊκνούμενος ἄχρι μερισμοῦ ... ἁρμῶν τε καὶ μυελῶν  ‘piercing to the separation ... of joints and marrow’ or ‘piercing to where the joints and marrow come together’  「刺入剖开……关节和骨髓」或「刺入剖开……关节和骨髓会合的地方」 (来 4:12) 在翻译 来 4:12 时会遇到一些问题，因为严格来说，关节和骨髓分开是不可能的。同样，「关节和骨髓连在一起的地方」这种表达似乎很不寻常，因为关节是和骨头连在一起，而不是和骨髓连在一起。来 4:12 中的这段经文是一个比喻，说上帝的道比两刃的剑更快，一直切入到魂和灵相遇的地方，并与关节与骨髓连在一起相比拟。在有些语言中，最好说成「到关节和骨髓处」，来指距离皮肤表面最远的身体部分。

μυέω  (μυέομαι)

(1)

(a)

27.14 学习 学习 通过个人经历或由于得到启蒙而学到某事物的秘诀 得到秘诀 ἐν παντὶ καὶ ἐν πᾶσιν μεμύημαι, καὶ χορτάζεσθαι καὶ πεινᾶν  ‘I have learned the secret (of being content) in any and every situation, whether well-fed or hungry’  「或是饱足，或是饥饿……我都已经得到知足的秘诀」 (腓 4:12)

μῦθος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.13 沟通 话语类型 通常论到一些超自然生物、事件或文化英雄的传奇故事，在《新约》中往往带有不好的含义 传说；神话；童话；虚构的故事；无稽之谈 Οὐ γὰρ σεσοφισμένοις μύθοις ἐξακολουθήσαντες ἐγνωρίσαμεν ὑμῖν τὴν τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ δύναμιν καὶ παρουσίαν  ‘we have not depended on cleverly contrived myths in making known to you the mighty coming of our Lord Jesus Christ’  「我们所告诉你们那有关我们的主耶稣基督的大能和再临的事，并不是根据捏造出来的那些荒唐的传说」 (彼后 1:16) μῦθος 一词往往译成「不真实的故事」或「假的传说」。

μυκάομαι

(1)

(a)

14.77 自然界的事件及状态 声音 发出大声、咆哮或吼叫的噪音，是典型的公牛的叫声，但也适用于其他大型动物 低沉的吼叫；咆哮 ἔκραξεν φωνῇ μεγάλῃ ὥσπερ λέων μυκᾶται  ‘he called out with a loud voice which sounded like the roar of lions’  「大声呼喊，好像狮子吼叫」 (启 10:3)

μυκτηρίζω

(1)

(a)

33.409 沟通 嘲笑，戏弄 ［参ἐκμυκτηρίζω］ （μυκτηρίζω「翘起鼻子」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）以讥讽和轻蔑的方式嘲笑 嗤笑；讥笑；嘲笑；蔑视；嗤之以鼻 Μὴ πλανᾶσθε, θεὸς οὐ μυκτηρίζεται  ‘do not deceive yourselves; God is not one to be ridiculed’  「不要自欺；上帝是轻慢不得的」 (加 6:7)

μυλικός

(1)

ή，όν

(a)

7.70 建造物 其他建造物 ［参μύλινος］ （μύλος[a]「磨」7.68 的衍生词）与磨谷的石磨相关的 磨的 εἰ λίθος μυλικὸς περίκειται περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ  ‘if a millstone were placed around his neck’  「把磨石拴在他的颈项上」 (路 17:2) 这种形容词形式的翻译取决于具体的语境。当然，翻译者不一定要使用译入语中相应的形容词来翻译形容词，有时候用名词更加合适。

μύλινος

(1)

η，ον

(a)

7.70 建造物 其他建造物 ［参μυλικός］ （μύλος[a]「磨」7.68 的衍生词）与磨谷的石磨相关的 磨的 λίθον ὡς μύλινον μέγαν  ‘a stone like a large millstone’  「一块石头，好像大磨石」 (启 18:21) 这种形容词形式的翻译取决于具体的语境。当然，翻译者不一定要使用译入语中相应的形容词来翻译形容词，有时候用名词更加合适。

μύλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

7.68 建造物 其他建造物 由两块扁石构成的用具，只要转动上磨石，便可以把谷物磨成面粉 磨 φωνὴ μύλου οὐ μὴ ἀκουσθῇ ἐν σοὶ ἔτι  ‘the sound of the mill will no longer be heard in you’  「推磨的声音在你中间必定再也听不见了」 (启 18:22) 有些磨比较小，用手转动，可被视为手工制品。有一些磨比较大，需要由牲畜拉着转动。 世界各地的人都会用各种方法把谷物磨成粉。磨的结构往往与古时所使用的大致相同；人们会使用两块比较大的圆形扁平石头，把一块放在另一块上面，然后将谷粒放在两块磨盘之间磨碎。谷粒通过上磨盘的一个圆孔落入石磨，随着磨盘的转动，面粉就从两块石头的边缘溢出。另一些地方会使用凹面磨盘来磨谷；还有一些地方会用研钵和研杵来磨碎或准备谷物。在大多数经文中，要点或在于磨盘的大尺寸，或是其磨碎谷物的功能，而不在于其具体形状。不过，在讲述把磨盘系在人的脖子上（参7.69），然后扔到深海里的经文中，要点是指出磨盘石比较大，能够使人立即就沉下去。在这样的语境中使用「研钵」，特别是木制的研钵，就很不合适，因为它会浮起来。μύλος 通常可以译作「磨谷粒的石头」。在某些语言中甚至可以采用比较一般性的表达方式，例如「一块大石头」。

(b)

7.69 建造物 其他建造物 用来磨谷的扁圆大石块，可指上磨石或下磨石 磨石 συμφέρει αὐτῷ ἵνα κρεμασθῇ μύλος ὀνικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ  ‘it would be better for such a person to have a large millstone tied around his neck’  「倒不如把大磨石拴在这人的颈项上」 (太 18:6) μύλος[a]「磨」（7.68）是指整个磨，而 μύλος[b] 是指一个磨的其中一块大磨石。关于表达 μύλος[b]「磨石」的一些翻译问题，参 μύλος[a]（7.68）的讨论。

Μύρα

(1)

ων＜中＞

(a)

93.534 人名及地名 地名 小亚细亚吕家南岸的一个城 每拉；《思》米辣

μυριάς

(1)

άδος＜阴＞

(a)

60.45 数目 一，二，三，等等（基数） ［参μύριοι］ 基数，即有可数实体的一万个实例 十个千；一万 ἀργυρίου μυριάδας πέντε  ‘fifty thousand pieces of silver’  「五万块银钱」 (徒 19:19)

(b)

60.8 数目 数目，无数的 非常大的不确定数目 无数的；不计其数的；许许多多；千千万万 μυριάσιν ἀγγέλων  ‘countless angels’  「千千万万的天使」 (来 12:22)

μυρίζω

(1)

(a)

6.206 人工制品 香料、香膏及燃香 （μύρον「香膏」6.205 的衍生词）用香油或香膏来涂抹，通常与安葬的事宜有关 用香膏涂抹；为安葬而膏抹 προέλαβεν μυρίσαι τὸ σῶμά μου εἰς τὸν ἐνταφιασμόν  ‘she undertook in advance to anoint my body for burial’  「她是为了我的安葬，把香膏预先浇在我身上」 (可 14:8)

μύριοι

(1)

αι, α

(a)

60.45 数目 一，二，三，等等（基数） ［参μυριάς］ 基数，即有可数实体的一万个实例 十个千；一万 εἷς ὀφειλέτης μυρίων ταλάντων  ‘someone who owed ten thousand talents’  「一个欠一万他连得的人」 (太 18:24)

(b)

60.7 数目 数目，无数的 数量极多的 非常非常多；不计其数；无数的 μυρίους παιδαγωγοὺς  ‘countless guardians’  「有无数的导师」 (林前 4:15) 在 林前 4:15，μυρίους 可以字面解作「万」（见 60.45）；但是这里的上下文清楚显示，重点是强调数目很大，而不是具体的数目。

μύρον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.205 人工制品 香料、香膏及燃香 香气浓郁、价格昂贵的膏油 香膏 βαλοῦσα γὰρ αὕτη τὸ μύρον τοῦτο ἐπὶ τοῦ σώματός μου πρὸς τὸ ἐνταφιάσαι με ἐποίησεν  ‘she has prepared me for burial by pouring this perfume on my body’  「她把这香膏浇在我身上是为我安葬作准备的」 (太 26:12) ἡτοίμασαν ἀρώματα καὶ μύρα  ‘they prepared aromatic oils and perfumes’  「预备了香料香膏」 (路 23:56) μύρον 作为一种「香油膏」可以译作「芳香油」。在 路 23:56 中，翻译者可以采用一个描述性短语，例如「用来保存尸体的香油」或「用来防止尸体腐烂的香油」。

Μυσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.535 人名及地名 地名 罗马帝国的一个省，位于小亚细亚西北面 每西亚；《思》米息雅

μυστήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

28.77 知道 不可知的，秘密的 一些事情从前没有人知道，现已向一个内部群体或某些人透露 奥秘；秘密 ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν  ‘the knowledge of the secrets of the kingdom of heaven has been given to you’  「关于天国奥秘的知识已经赐给了你们」 (太 13:11) 如果把 μυστήριον 翻译成相当于英语 mystery 或中文「奥秘」一词，在一些语言中可能会产生严重的问题，因为「奥秘」指人们试图揭示，却没能明白的隐秘事。许多时候，μυστήριον 可以用一个意为「先前人们不知道的事」这个短语来翻译，暗示这件事至少向一些人透露了。

μυωπάζω

(1)

(a)

32.48 理解 缺乏理解能力 （μυωπάζω「近视」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）理解力极其有限 无法理解；理解力受限；目光短浅 τυφλός ἐστιν μυωπάζων  ‘being so limited in understanding as to not realize’ or ‘... as to not comprehend’  「就是瞎眼，是短视」 (彼后 1:9)

μώλωψ

(1)

ωπος＜阳＞

(a)

20.29 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 ［参πληγή, τραῦμα］ 严重受伤所导致的状况1 创伤 οὗ τῷ μώλωπι ἰάθητε  ‘because he was wounded, you were healed’  「由于他所受的创伤，你们得到了医治」 (彼前 2:24b)

____________________________________________________

1 这些意指「伤」的词汇（τραῦμα、μώλωψ、πληγή[b]）通常不是指致命伤，但可以用短语ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου来表示致命伤，如启 13:3和启 13:12。

2 μώλωψ似乎特指击打导致的伤痕或淤青，但是彼前 2:24的上下文似乎非常宽泛。

μωμάομαι

(1)

(a)

33.414 沟通 批评 挑剔某人，暗示责备 批评；责难；挑剔 ἵνα μὴ μωμηθῇ ἡ διακονία  ‘we don't want anyone to find fault with our work’  「免得这职事被人挑剔」 (林后 6:3)

μῶμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

79.60 物体的特徵 有瑕疵的，无瑕疵的 构成身体上或道德上的缺点或污点的东西 污点；污渍；缺点；瑕疵 σπίλοι καὶ μῶμοι ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς ἀπάταις αὐτῶν συνευωχούμενοι ὑμῖν  ‘while enjoying their deceitful ways, they are spots and blemishes as they join you in your meals’  「他们是污点、瑕疵，和你们一同吃饭时纵情于自己的享乐」 (彼后 2:13) 彼后 2:13 的上下文非常形象化，μῶμος 可以视为比喻用法。

μωραίνω  (μωραίνομαι)

(1)

(a)

32.59 理解 缺乏理解能力 （μωρία「愚拙」32.57 的使役动词衍生词）使某些思想内容失去意义 使变成愚拙 οὐχὶ ἐμώρανεν ὁ θεὸς τὴν σοφίαν τοῦ κόσμου;  ‘did not God cause the worlds wisdom to become nonsense?’  「上帝岂不是已使这世上的智慧变成愚拙了吗？」 (林前 1:20) 在 林前 1:20，重点是在智慧和愚拙的内容，可能需要清楚说明其中的内容是什么，例如，「世人以为他们所理解的是明智的，但上帝表明他们的想法是愚拙的」，或「……他们思考的方式是愚拙的」。

(b)

32.56 理解 缺乏理解能力 （μωρός[a]「不明智，愚蠢」32.55 的衍生词）成为一个不运用理解能力的人，因此行为非常愚蠢 成为愚拙；行为更加愚蠢 φάσκοντες εἶναι σοφοὶ ἐμωράνθησαν  ‘saying they are wise, they became fools’ or ‘(the more) they claim they are wise men, (the more) foolish they became’  「他们自称聪明，却成了愚蠢」或「他们越自称聪明，就变得越加愚蠢」 (罗 1:22)

(c)

79.44 物体的特徵 甜的，苦的，无味的 变得淡而无味 变得没有味道；失去味道 δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ  ‘but the salt loses its taste’  「如果盐失了味」 (太 5:13) 在 太 5:13，μωραίνομαι 相当于 ἄναλος (5.27)，意思是说，没有盐的味道。纯盐不会失去味道，但是古代世界的盐含有很多杂质，在潮湿的天气下，氯化钠会流失，因此剩余物就没有味道了。另见 5.25 中的讨论。

μωρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

32.57 理解 缺乏理解能力 愚蠢思想的内容 愚拙；荒唐；被视为愚蠢的事物 Ὁ λόγος γὰρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστίν  ‘for the message of the cross is foolishness to those who are being destroyed’  「因为，十字架的信息，对那些走向灭亡的人来说是愚蠢的」 (林前 1:18) 翻译 林前 1:18 时需要明白，「愚拙」的含义必须根据它与那些「将要被毁灭」之人的关系来定义。因此，林前 1:18 应该译成「那些将要被毁灭的人认为十字架的道理是胡说八道」，或「……没有道理」，或「……无法理解」。

μωρολογία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.379 沟通 愚蠢的话 愚妄和愚蠢的说话 愚妄的话；愚蠢的话 αἰσχρότης καὶ μωρολογία ἢ εὐτραπελία, ἃ οὐκ ἀνῆκεν  ‘nor is it fitting (for you to use) indecent, foolish, or dirty words’  「污言秽语和愚妄的话，或下流的笑话，这些都不合宜」 (弗 5:4)

μωρός

(1)

ά，όν

(a)

32.55 理解 缺乏理解能力 指极度不明智和愚蠢 不明智；愚蠢；傻子 πᾶς ὁ ἀκούων μου τοὺς λόγους τούτους καὶ μὴ ποιῶν αὐτοὺς ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ μωρῷ, ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν ἄμμον  ‘everyone who hears these words of mine and does not obey them is like a foolish man who built his house on the sand’  「凡听见我这些话却不遵行的，就像愚蠢的人，把自己的房子建造在沙土上」 (太 7:26) ἡμεῖς μωροὶ διὰ Χριστόν, ὑμεῖς δὲ φρόνιμοι ἐν Χριστῷ  ‘we are fools for Christ's sake, but you are wise in Christ’  「我们为基督的缘故成为愚拙的；你们在基督里倒是聪明的」 (林前 4:10) 翻译 林前 4:10 中的 μωρός 时，必须注意其中的夸张修辞。保罗不是说他和他的同工真的行事不明智或愚蠢，因此有些语言可能需要把「我们为基督的缘故成为愚拙的」译成：「我们为基督的缘故算是愚拙的」，或「似乎我们为事奉基督而成为了愚拙人」。

(b)

32.58 理解 缺乏理解能力 （μωρία「愚蠢」32.57 的衍生词）指思想无法理解，因此是愚蠢的 愚蠢的；荒谬的；无稽的 ἀλλὰ τὰ μωρὰ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ θεός, ἵνα καταισχύνῃ τοὺς σοφούς  ‘God (purposely) chose what the world considered to be nonsense in order to put wise men to shame’  「上帝拣选了世上愚拙的，为了使有智慧的羞愧」 (林前 1:27) 有些翻译者想要把 μωρός[b] 译成「谬论」，是「无法理解的」，但这可能是指某种很深的奥秘。因此，「世人视为无稽的事物」通常最好译成「世人认为没有道理的事」，或「很多人认为是愚拙的事」。

Μωϋσῆς

(1)

έως＜阳＞

(a)

93.266 人名及地名 人名 带领以色列人出埃及的领袖和颁布上帝律法的人 摩西；《思》梅瑟

(b)

33.59 沟通 书面语言 上帝藉着摩西颁布的律法，即《旧约》的首五卷书 律法；摩西的律法；藉着摩西颁布的律法；摩西 ἡνίκα ἂν ἀναγινώσκηται Μωϋσῆς  ‘whenever the Law of Moses is read’ or ‘whenever Moses is read’  「每逢诵读摩律法的时候」或「每逢诵读摩西的时候」 (林后 3:15) 有些语言提到某人的着作时，只要提到作者就可以了；但许多语言却不能这样指代。另外，林后 3:15 中的语句可能需要采用主动的表达，因此必须译成「每当众人诵读上帝藉着摩西颁赐的律法的时候」。Μωϋσῆς 用来指摩西律法也出现在短语「摩西和先知」中；「摩西和先知」指神圣的着作（比较 ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται「神圣的着作」33.58）。

Ναασσών

(1)

＜阳＞

(a)

93.267 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是亚米拿达的儿子，撒门的父亲 拿顺；《思》纳赫雄

Ναγγαί

(1)

＜阳＞

(a)

93.268 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是玛押的儿子，以斯利的父亲 拿该；《思》纳革

Ναζαρά

(1)

＜阴＞

(a)

93.536 人名及地名 地名 加利利中南部山区的一个小镇 拿撒勒；《思》纳匝肋

Ναζαρηνός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.537 人名及地名 地名 （Ναζαρέθ「拿撒勒」93.536 的衍生词）拿撒勒的本地人，在拿撒勒出生或居住的人 拿撒勒人；《思》纳匝肋人 Ναζορηνός，Ναζωρηνός 和 Ναζωρινός（可 10:47，GNT3c-校勘栏）是偶尔出现的另一些拼写法

Ναζωραῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.538 人名及地名 地名 Ναζαρηνός 93.537 的另一种拼写法（太 2:23） 拿撒勒人；《思》纳匝肋人

Ναθάμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.269 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是大卫的儿子，玛达他的父亲 拿单；《思》纳堂

Ναθαναήλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.270 人名及地名 人名 耶稣的门徒 拿但业；《思》纳塔乃耳

ναί

(1)

(a)

69.1 肯定，否定 肯定 对问题或陈述的肯定回答，或者语气强烈地肯定某个陈述 是的；不错；正是；真是；确实；当然 ∏ιστεύετε ὅτι δύναμαι τοῦτο ποιῆσαι; λέγουσιν αὐτῷ, Ναὶ κύριε  ‘do you believe I am able to do this? They said to him, Yes, Lord’  「『你们信我能做这事吗？』他们说：『主啊，我们信』」 (太 9:28) Ναί, ἔρχομαι ταχύ  ‘yes, indeed, I am coming soon’  「是的，我必快来！」 (启 22:20)

Ναιμάν

(1)

＜阳＞

(a)

93.271 人名及地名 人名 以利沙时代的叙利亚元帅 乃幔；《思》纳阿曼

Ναΐν

(1)

＜阴＞

(a)

93.539 人名及地名 地名 加利利南面的一个城 拿因；《思》纳因

ναός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

7.15 建造物 建筑物 用来敬奉神明的建筑物（至于耶路撒冷的圣殿，它也被视为上帝的居住的地方） 圣殿；圣所 ὃν ἐφονεύσατε μεταξὺ τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ θυσιαστηρίου  ‘whom you murdered between the sanctuary and the altar’  「你们在圣所和祭坛中间所杀的」 (太 23:35) ναός[a] 常被译作「上帝的房子」或「上帝居住的地方」或「上帝的建筑」。某些语言很自然会称之为「圣殿」或「圣地」。另参7.16。 ναός 也用作比喻，如 约 2:21（ἐκεῖνος δὲ ἔλεγεν περὶ τοῦ ναοῦ τοῦ σώματος αὐτοῦ「他这话是以他的身体为殿」），以及 林前 6:19 论到信徒的身体是 ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν ἁγίου πνεύματος「圣灵的殿……住在你们里头的」。

(b)

6.100 人工制品 塑像及偶像 神殿或神龛的小型复制品或模型 1 神殿复制品；神龛模型 ποιῶν ναοὺς ἀργυροῦς Ἀρτέμιδος  ‘a maker of silver shrines of Artemis’  「有一个银匠……是制造亚底米神银龛的」 (徒 19:24) 在 徒 19:24 中，ναός 是指亚底米神庙的小型复制品。在某些语言中，徒 19:24 中 ναός[b] 的对应译词是「小型亚底米神庙」，或在其他语言中：「亚底米神庙纪念品」。

____________________________________________________

1 在定义ναός[a]「圣殿；圣所」（7.15）时，其实可以包括圣所和圣所的复制品，但考虑到希腊文中有许多衍生出来的指小词，并且许多语言清楚区分了原型与作为纪念的复制品，所以无论从理论还是从实际角度来看，ναός[a]和ναός[b]的定义都应该这样区分。

Ναούμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.272 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是以斯利的儿子，亚摩斯的父亲 拿鸿；《思》纳洪

Ναραῖος

(1)

(a)

93.540 人名及地名 地名 Ναζωραῖος「拿撒勒人」 93.538 的另一种拼写法（可 10:47，GNT3c-校勘栏）

νάρδος

(1)

ου＜阴＞

(a)

6.210 人工制品 香料、香膏及燃香 从一种称为甘松（哪哒）的植物中提取的香油 甘松油；哪哒香膏 ἦλθεν γυνὴ ἔχουσα ἀλάβαστρον μύρου νάρδου  ‘a woman came with an alabaster jar of perfume of nard’  「有一个女人拿着一玉瓶极贵的纯哪哒香膏来」 (可 14:3) 通常翻译者会借用「哪哒」（甘松）这个词汇，但是会增加某种限定词，例如「称为哪哒的香膏」或「一种具有芳香味道的物质，甘松」。

Νάρκισσος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.273 人名及地名 人名 在 罗 16:11 中出现的基督徒，保罗向他家里信主的人问安 拿其数；《思》纳尔基索

ναυαγέω

(1)

(a)

54.26 海上活动 经历或遭受海难 遭遇海难；船只失事；沉船；触礁 τρὶς ἐναυάγησα  ‘three times I suffered shipwreck’  「遭海难三次」 (林后 11:25) 有些语言需要具体指明船只失事的原因，例如：「船只撞到岩石或礁石上」，或「船只因风暴而沉没」，或「船只撞上另一只船并沉没」。考虑到 林后 11:25 的上下文，虽然并不能确定海难的原因，但是最好选择表示船只因风暴而沉没的语句。

ναύκληρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

54.29 海上活动 拥有船只的人 船主 示例见 徒 27:11（54.28）。

ναῦς

(1)	＜直受＞ναῦν＜阴＞

(a)

6.43 人工制品 船只及船只各部分 用来运送货物或载人的远洋船 船 ἐπέκειλαν τὴν ναῦν  ‘they ran the ship aground’  「船就搁了浅」 (徒 27:41) 在《新约》中，ναῦς 只出现在 徒 27:41，那里指在马耳他发生搁浅的船。见 6.42。

ναύτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

54.30 海上活动 在船上工作的人 船员；水手 τῶν δὲ ναυτῶν ζητούντων φυγεῖν ἐκ τοῦ πλοίου καὶ χαλασάντων τὴν σκάφην εἰς τὴν θάλασσαν  ‘the sailors tried to escape from the ship and lowered the boat into the sea’  「水手想弃船逃走，把救生艇缒下海里」 (徒 27:30) 在一些语言中，ναύτης 的对等翻译是「收放绳索的人」或「在船上工作的人」。

Ναχώρ

(1)

＜阳＞

(a)

93.274 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是亚伯拉罕的祖父，他拉的父亲 拿鹤；《思》纳曷尔

Νέα ∏όλις

(1)

＜阴＞

(a)

93.541 人名及地名 地名 马其顿省内腓立比城的海港 尼亚坡里；《和》尼亚波利；《思》乃阿颇里

νεανίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

9.32 人 男性 ［参νεανίσκος］ 已过青春期的年轻男性，通常指还未结婚的人 少年人；年轻人；青年（男性） καθεζόμενος δέ τις νεανίας ὀνόματι Εὔτυχος ἐπὶ τῆς θυρίδος  ‘a young man named Eutychus was sitting in the window’  「有一个少年，名叫犹推古，坐在窗口上」 (徒 20:9) 在 徒 20:9 称为 νεανίας 的那人，在 徒 20:12 被称为 παῖς 「童子」（见 9.41）。这不应该理解为两个词的意思相同，而是当事人的年纪可能是刚好可以用「少年人」或「童子」来表示。换句话说，νεανίας 和 παῖς 所指的年龄段在希腊文中是重叠的。然而，许多语言的年龄分段有更加确切和明确的分界线。

νεανίσκος

(1)

ου＜阳＞

(a)

9.32 人 男性 ［参νεανίας］ 已过青春期的年轻男性，通常指还未结婚的人 少年人；年轻人；青年（男性） νεανίσκος τις συνηκολούθει αὐτῷ περιβεβλημένος σινδόνα  ‘a young man dressed in a linen cloth was following Jesus’  「有一个青年，身上只披着一块麻布」 (可 14:51)

νεκρός

(1)

ά，όν

(a)

23.121 生理活动过程及状态 活着，死去 死的 无生命的；死的；死人 τὸ σῶμα χωρὶς πνεύματος νεκρόν ἐστιν  ‘the body without the spirit is dead’  「身体没有灵魂是死的」 (雅 2:26) 有些语言很难甚至不可能说「身体没有灵魂」这种语句，因为这相当于「尸体」的意思，并且「尸体」显然是「死的」。因此，雅 2:26 的这个表达可以译成「一个人如果没有灵魂就是死的」。

(b)

65.39 价值 有用的，无用的 毫无用处的，意味着完全没有意义 无用的；虚妄的；徒劳的；死的 καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ἡμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων  ‘will cleanse our conscience from useless rituals’  「能洁净我们的良心脱离无用的仪式」 (来 9:14)

(c)

74.28 能够，有能力 形容不能回应任何刺激或执行任何功能 不能够；不起作用的；死的；没有力量的 ὄντας ἡμᾶς νεκροὺς τοῖς παραπτώμασιν συνεζωοποίησεν τῷ Χριστῷ  ‘we who were dead because of our sins, (God) brought to life through Christ’  「在我们因过犯而死了的时候，[上帝]藉着基督使我们活过来」 (弗 2:5) 在 弗 2:5（另见弗 2:1）所指的是与上帝有关的事，因此可以译成：「我们因为自己的罪而不能对与上帝有关的事作出回应……」，或「我们这些在灵性上死了的人……」。

νεκρόω

(1)

(a)

68.48 时态 停止 ［参θανατόω］ （νεκρόω「处死」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）彻底停止活动，有采取极端措施来保证停止的含意 1 彻底停止 Νεκρώσατε οὖν τὰ μέλη τὰ ἐπὶ τῆς γῆς  ‘therefore cease completely the earthly activities’  「所以要完全停止你们那些属地的活动」 (西 3:5)

____________________________________________________

1 在某些情况下，特别是θανατόω[b]和νεκρόω的例子中，很难确定所涉及的比喻意义是否已经变得约定俗成，或者它们是否代表了所谓的比喻用法，换句话说，新的修辞手法已经成为基督徒群体的一些传统。

νέκρωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

23.99 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀποθνῄσκω, ἐκψύχω, θάνατος, θνῄσκω］ 死亡的过程 死；死去；死亡 πάντοτε τὴν νέκρωσιν τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματι περιφέροντες  ‘at all times we carry in our bodies the death of Jesus’  「我们身上常带着耶稣的死」 (林后 4:10) 有些语言会根据死亡的具体方式或环境，使用有明显区别的词汇去指死亡。例如，用一个词汇主要指年老带来的死亡，用另一个词汇指疾病带来的死亡，又用另一个词汇指暴力导致的死亡。翻译者在根据具体上下文选择词汇时，必须小心区分。 林后 4:10 的第一个从句非常隐晦，因为它显然是指保罗时常处于像耶稣那样死亡的危险之中，即因为暴力而死亡。翻译者可以把 林后 4:10 译成：「我们时刻都生活在被杀害的威胁中，就像耶稣一样。」

(b)

23.57 生理活动过程及状态 诞生，生育 （νέκρωσις[a]「死亡」23.99 的引申喻意）绝经后不能生育的状态 不育；不生育 καὶ τὴν νέκρωσιν τῆς μήτρας ∑άρρας  ‘and of the fact that Sarah could not have children’ (literally ‘and the barrenness of Sarah's womb’)  「撒拉也不可能生育」（直译：「撒拉子宫的贫乏」） (罗 4:19)

νεομηνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

51.5 节日 与新月出现相关的节日 月朔；初一 Μὴ οὖν τις ὑμᾶς κρινέτω ... ἑορτῆς ἢ νεομηνίας  ‘let no one evaluate you (or judge you) in regard to ... celebrations or new moon festivals’ or ‘let no one take you to task over the observance of ... celebrations or new moon festivals’  「不要让任何人在……节期、初一……等事上评断你们」或「不要让人在你们的……节期、月朔……这些问题上用条例束缚你们」 (西 2:16)

νέος

(1)

α，ον

(a)

67.115 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参καινός］ 只存在了很短的时间 新的；近来的；最近的 οὐδεὶς βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς  ‘no one pours new wine into old wineskins’  「没有人把新酒装在旧皮袋里」 (可 2:22)

(b)

58.71 性质，类别，示例 新的，旧的（主要指非时间性的事物） ［参καινός］ 新的或最近才有的，因此比旧的优胜 1 新的 καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν  ‘and putting on the new self which is made new in knowledge’  「穿上了新人……在知识上不断地更新」 (西 3:10)

(c)

67.116 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἐλάσσων, μικρός］ 指相对年轻的一个生物，经常是两个对象中比较年轻的那一个 年轻的；比较年轻的；年幼的；年少的 εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί  ‘the younger one said to his father’  「小儿子对父亲说」 (路 15:12)

____________________________________________________

1 有学者认为καινός与νέος存在区别，一个指新奇的和不同的，一个指年轻的和新近的。虽然有些上下文可以看到这个区别，并且比较符合经典用法，然而并不是καινός和νέος的所有用法都存在这种区分。

νεότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

67.154 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 一个人年轻时的那段时间 1 年轻；少年；年纪小 μηδείς σου τῆς νεότητος καταφρονείτω  ‘let no one look down on your being young’ or ‘let no one despise your youth’  「不可叫人小看你年轻」或「不要让任何人轻看你年少」 (提前 4:12)

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含词汇几乎同样可以放在语义域23「生理活动过程及状态」中加以解释，因为这些词汇可以简单地视为生理状态的衍生词。然而，在各词汇的相关上下文中，重点似乎放在特定的时间段，而不是在生理状态上。

νεόφυτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.21 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 （νεόφυτος「新栽种的」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）新近成为某个宗教群体的成员的人 初入教的人 μὴ νεόφυτον, ἵνα μὴ τυφωθεὶς  ‘not a recent convert, in order that he may not swell up with pride’  「刚信主的，不可作监督，恐怕他自高自大」 (提前 3:6) 「初入教的人」可以翻译为「最近才信了基督的人」或「刚刚开始信靠基督的人」。

νεύω

(1)

(a)

33.485 沟通 非语言的沟通 ［参διανεύω, ἐννεύω, κατανεύω］ 用身体的一部分向某人发出信号，尤指用头或手1 做手势；做动作；点头示意；招手示意 νεύει οὖν τούτῳ ∑ίμων ∏έτρος πυθέσθαι τίς ἂν εἴη περὶ οὗ λέγει  ‘Simon Peter motioned to him to ask who it was that he was talking about’  「西门．彼得向他点头示意，要他问耶稣是指着谁说的」 (约 13:24) 许多语言都需要具体说明头、手和手臂的手势或动作类型。例如，约 13:24 明显是在发问一个问题，有些语言可能需要表明是用手或面部发出某个特定的信号。路 1:62 的情况也一样。在 路 1:22，那手势必须能解释或表明撒迦利亚不能说话，但是在 路 5:7，那无疑是另一种手势，因为相关人员彼此之间距离很远。

____________________________________________________

1 νεύω、ἐννεύω、διανεύω和κατανεύω的意思显然存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

νεφέλη

(1)

ης＜阴＞

(a)

1.34 地理物体及特徵 大气的物体 天空中可见的水微粒；颜色从白色到深灰色不等；雨水的来源 云 Ὅταν ἴδητε [τὴν] νεφέλην ἀνατέλλουσαν ἐπὶ δυσμῶν  ‘when you see a cloud coming up in the west’  「你们看见西边起了云彩」 (路 12:54) 在许多语言中，人们很难说「云在西方升起」，因为这似乎暗示云确实是从地面以下升起来的。在某些语言中，更好的说法是：「云越来越大」，或在 路 12:54 的语境中译为：「你看到有云从西面向你飘过来的时候。」

Νεφθαλίμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.275 人名及地名 人名 雅各的儿子，以色列十二支族的其中一位先祖 拿弗他利；《思》纳斐塔里

(b)

93.542 人名及地名 地名 拿弗他利支族的领地 拿弗他利；《思》纳斐塔里

νέφος

(1)

ους＜中＞

(a)

11.3 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 （νέφος「云」的引申喻意，原来的意思没有出现在《新约》中）一大群的人 大群的人 τοσοῦτον ἔχοντες περικείμενον ἡμῖν νέφος μαρτύρων  ‘we have this large crowd of witnesses around us’  「我们既然有这么多的见证人围绕着我们」 (来 12:1) 在 来 12:1，加上「天上的」这个补充信息是合适的，因为这里所指的是第11章提到的信心英雄。一般来说，你不能保留原文的修辞手法，甚至不能使用意为「群众」的词，因为第11章提到的人在历史上并不是一群人。与「一大群见证人」意思相同的表达是「许许多多的见证人」。

νεφρός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

26.11 心理官能 （νεφρός「肾」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）欲望、意图和感觉的心理能力 1 心；感受；欲望；意念 ἐγώ εἰμι ὁ ἐραυνῶν νεφροὺς καὶ καρδίας  ‘I am he who searches people's feelings and desires’  「我是那察看人肺腑心肠的」 (启 2:23) 虽然有些人试图区分 σπλάγχνον[b]、κοιλία[c] 和 νεφρός，但是这种区分是否真的可能或可行，却充满疑问。显然，这些词汇的语义重点是更深、更亲密的感觉和情绪。有些语言可以使用字面意为「肚腹」或「心肠」的词汇，但是在更多情况下，这些感情与一些特定的身体器官相关联，例如心、脾、肝等。然而，与其试图采用语义可能完全或不完全对等的比喻句，很多时候，不如根据上下文使用「感觉」、「意图」、「欲望」、「怜悯」等词汇来指向情感的内容。

____________________________________________________

1 σπλάγχνα[b]、κοιλία[c]和νεφρός的这个比喻义可以归入语义域25「态度及情感」，但由于这些词汇的意思涉及人格中作为心理倾向的施事者或者假定部位的那些方面，因此被归入这个「心理官能」的语义域中。

νεωκόρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.95 宗教活动 角色及作用 负责照管和守护庙宇的人 庙宇的守护者 τίς γάρ ἐστιν ἀνθρώπων ὃς οὐ γινώσκει τὴν Ἐφεσίων πόλιν νεωκόρον οὖσαν τῆς μεγάλης Ἀρτέμιδος  ‘everyone knows that the city of Ephesus is the keeper of the temple of the great Artemis’  「谁不知道以弗所人的城是看守大亚底米神庙的守护者呢？」 (徒 19:35) 在 徒 19:35，νεωκόρος 是在比喻意义上使用的，因为以弗所城被视为该神庙的守护者。

νεωτερικός

(1)

ή，όν

(a)

67.155 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 指青少年时期 1 年轻人的；少年人的；少年的 τὰς δὲ νεωτερικὰς ἐπιθυμίας φεῦγε  ‘avoid the passions of youth’  「你要逃避年轻人的私欲」 (提后 2:22)

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含词汇几乎同样可以放在语义域23「生理活动过程及状态」中加以解释，因为这些词汇可以简单地视为生理状态的衍生词。然而，在各词汇的相关上下文中，重点似乎放在特定的时间段，而不是在生理状态上。

νή

(1)

(a)

89.14 关系 根据 表示某个誓言或强烈声明的依据 基于；依据 νὴ τὴν ὑμετέραν καύχησιν  ‘(I say this) on the basis of (my) pride in you’  「[我说这话是]基于[我]因你们而自豪」 (林前 15:31) 由于 林前 15:31 中的这个语句用了省略的表达，因此 νή 的语义含意常被忽略，或通过清楚的宣告来带出 νή 的含意，正如英语圣经 TEV 的译法，「The pride I have in you, in our life in union with Christ Jesus our Lord, makes me declare this」（「我敢这样说，是因为我们同在我们的主基督耶稣的生命里，我以你们为荣。」《现》）。

νήθω

(1)

(a)

48.2 涉及布料的活动 把纤维捻在一起成为纱线，这是织布的一个步骤 纺（织）；纺线 κατανοήσατε τὰ κρίνα πῶς αὐξάνει· οὐ κοπιᾷ οὐδὲ νήθει  ‘look how the wild flowers grow; they do not work or spin’  「你们想一想百合花是怎么长起来的：它也不劳动，也不纺线」 (路 12:27)

νηπιάζω

(1)

(a)

9.44 人 孩童 像个孩子，或变得像个孩子 像个小孩子；天真，孩子气 μὴ παιδία γίνεσθε ταῖς φρεσὶν ἀλλὰ τῇ κακίᾳ νηπιάζετε  ‘do not be children in your thinking, but be like children as far as evil is concerned’  「你们在思想上不要作儿童，但在恶事上要作小孩子」 (林前 14:20)

νήπιος

(1)

α，ον

(a)

9.43 人 孩童 比软弱的婴儿年长的小孩子，但可能还不到三、四岁 小孩子 Ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον;  ‘from the mouth of small children and infants you have brought forth perfect praise’ or ‘you have trained children and babies to offer perfect praise’  「你藉孩童和吃奶的口发出完全的赞美」或「你使儿童和婴儿发出完美的颂赞」 (太 21:16) 在 罗 2:20，希腊文语句 διδάσκαλον νηπίων（直译：「小孩子的老师」）的意思，最好理解为「无知之人的老师」或「无学识之人的老师」。

Νηρεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

93.276 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单中出现的基督徒，罗 16:15 尼利亚；《思》乃勒乌

Νηρί

(1)

＜阳＞

(a)

93.277 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是麦基的儿子，撒拉铁的父亲 尼利；《思》乃黎

νησίον

(1)

ου＜中＞

(a)

1.67 地理物体及特徵 与海洋形成对比的陆地 小岛 νησίον δέ τι ὑποδραμόντες καλούμενον Καῦδα  ‘running under the shelter of a small island called Cauda’  「靠着一个叫高大的小岛的南面航行」 (徒 27:16)

νῆσος

(1)

ου＜阴＞

(a)

1.66 地理物体及特徵 与海洋形成对比的陆地 四周被水包围的土地 岛 ἐπέγνωμεν ὅτι Μελίτη ἡ νῆσος καλεῖται  ‘we learned that the island was called Malta’  「才知道那岛名叫马耳他」 (徒 28:1) 在某些语言中，海岛只能通过描述来表达，例如：「海中的一个小国」或「一些被水包围的土地」。

νηστεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.65 宗教活动 禁食 ［参νηστεύω］ 在一段时间内不进食，藉此履行宗教责任 禁食 νηστείαις καὶ δεήσεσιν λατρεύουσα νύκτα καὶ ἡμέραν  ‘day and night she worshiped (God), fasting and praying’  「禁食祈求，昼夜敬拜上帝」 (路 2:37)

(b)

23.31 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参λιμός, νῆστις］ 非常饥饿的状态，大概已持续相当长的一段时间，而且是不可避免的，不是自己选择的（比较 νηστεία[a]「禁食」53.65） 相当饥饿；缺乏食物；捱饿 ἐν νηστείαις  ‘we have gone hungry’  「我们……饥饿」 (林后 6:5) 表示饥饿的用语往往会区分不同程度的饥饿，以及饥饿是不可避免的还是自己选择的。

(c)

51.11 节日 犹太人的节期，在赎罪日庆祝罪得赦免 1 禁食的节期；赎罪节；赎罪日 ὄντος ἤδη ἐπισφαλοῦς τοῦ πλοὸς διὰ τὸ καὶ τὴν νηστείαν ἤδη παρεληλυθέναι  ‘it became dangerous to continue the voyage, for by now the Day of Atonement was already past’  「已经过了赎罪日，行船又危险」 (徒 27:9) 在犹太历法中，赎罪日是在秋天；对于在地中海航行的小型船只来说，秋天是特别危险的季节。在圣经时期，小型商船通常会停泊在港口中度过冬季的几个月。

____________________________________________________

1 νηστεία的节期禁止吃用某些食物（比较νηστεία[a]「禁食」，53.65），但并非完全不吃食物。

νηστεύω

(1)

(a)

53.65 宗教活动 禁食 ［参νηστεία］ 在一段时间内不进食，藉此履行宗教责任 禁食 οἱ δὲ μαθηταί σου οὐ νηστεύουσιν  ‘but your disciples do not fast at all’  「你的门徒却不禁食」 (太 9:14)

νῆστις

(1)	ιδος，＜直受＞＜复＞νήστεις＜阳＞及＜阴＞

(a)

23.31 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参λιμός, νηστεία］ 非常饥饿的状态，大概已持续相当长的一段时间，而且是不可避免的，不是自己选择的（比较 νηστεία[a]「禁食」53.65） 相当饥饿；缺乏食物；饿着肚子 ἀπολῦσαι αὐτοὺς νήστεις οὐ θέλω  ‘I do not want to send them away really hungry’  「我不愿意叫他们饿着回去」 (太 15:32) 表示饥饿的用语往往会区分不同程度的饥饿，以及饥饿是不可避免的还是自己选择的。

Νήφα

(1)

(a)

93.278 人名及地名 人名 Νύμφα「宁法」 93.284 的另一种拼写法（西 4:15， GNT3c-校勘栏）

νηφάλιος

(1)

α，ον

(a)

88.87 道德伦理素质及相关行为 自制，缺乏自制 （νήφω[b]「克制」88.86 的衍生词）指行为冷静、克制 冷静的、克制的 ἐπίσκοπον ... νηφάλιον σώφρονα κόσμιον  ‘a church leader ... must be sober, self-controlled, and orderly’  「作监督的必须……不嗜酒，审慎自制，端正」 (提前 3:2) 有些语言会采用习语把 νηφάλιος 译成：「约束自己的人」，或「总是给自己套上缰绳的人」。

νήφω

(1)

(a)

30.25 思考 思考，思想 （νήφω「清醒，没有喝醉」的引申喻意，原义大概没有出现在《新约》中；见 88.86）控制自己的思想过程，因而没有陷入非理性思考的危险中 清醒；头脑冷静 ἀλλὰ γρηγορῶμεν καὶ νήφωμεν  ‘but we should be awake and sober-minded’  「我们要警醒戒备」 (帖前 5:6) 在 帖前 5:6，νήφω 也可以理解为「自我控制」，这是道德行为的特徵（见 88.86）。

(b)

88.86 道德伦理素质及相关行为 自制，缺乏自制 （νήφω「清醒」（意为没有喝醉）的引申喻意，原义大概没有出现在《新约》中）行为适度有节制，不允许过度 自制；克制；谨慎；警醒 οἱ μεθυσκόμενοι νυκτὸς μεθύουσιν· ἡμεῖς δὲ ἡμέρας ὄντες νήφωμεν  ‘those who are drunk get drunk in the night; we belong to the day and we should be sober’  「醉酒的人也在晚上醉；但是我们既然属于白昼，就要保持清醒」 (帖前 5:7, 8 [2]) σὺ δὲ νῆφε ἐν πᾶσιν  ‘you must keep control of yourself in all circumstances’  「至于你，凡事要谨慎」 (提后 4:5) 在 帖前 5:8，νήφω 的意思可能是没有喝醉，但大多数学者解释 νήφω 在《新约》中的用法时，认为该词是指更广泛的清醒状态，即克制和节制，避免过度的激情、鲁莽或混乱。关于 νήφω 在 帖前 5:8 和 帖前 5:6 中的另一种解释，见 30.25。

Νίγερ

(1)

＜阳＞

(a)

93.279 人名及地名 人名 ∑υμεών[d]「西面」的别名，是安提阿教会的先知和教师 《和2010》《和》尼结；《现》黑汉；《思》尼革尔

Νικάνωρ

(1)

ορος＜阳＞

(a)

93.280 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教会的七名执事之一 尼迦挪；《思》尼加诺尔

νικάω

(1)

(a)

39.57 敌意，冲突 征服 ［参νίκη, νῖκος］ 取得胜利 胜过；得胜者；征服；胜利 πᾶν τὸ γεγεννημένον ἐκ τοῦ θεοῦ νικᾷ τὸν κόσμον  ‘every child of God is victorious over the world’  「凡从上帝生的就胜过世界」 (约壹 5:4) 在 约壹 5:4，「世界」必须理解为世界的价值体系。在某些语言中，与「胜过」最相近的译词是「打败」。

νίκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

39.57 敌意，冲突 征服 ［参νικάω, νῖκος］ 取得胜利 胜过；得胜者；征服；胜利 αὕτη ἐστὶν ἡ νίκη ἡ νικήσασα τὸν κόσμον, ἡ πίστις ἡμῶν  ‘this is how we win the victory over the world: with our faith’  「使我们胜过世界的，是我们的信心」 (约壹 5:4)

Νικόδημος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.281 人名及地名 人名 曾在夜里来找耶稣谈话的犹太议会成员 尼哥德慕；《和》尼哥底母；《思》尼苛德摩

Νικολαΐτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.282 人名及地名 人名 （Νικόλαος[a] 「尼哥拉」93.283 的衍生词）跟随尼哥拉[a] 的人 《和》尼哥拉党；《现》尼哥拉派；《思》尼苛劳党

Νικόλαος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.283a 人名及地名 人名 一个党派的创始人（没有出现在《新约》中，但可参看 93.282） 尼哥拉；《思》尼苛劳

(b)

93.283b 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教会的七名执事之一 尼哥拉；《思》尼苛劳

Νικόπολις

(1)

εως＜阴＞

(a)

93.543 人名及地名 地名 希腊西岸的一个城 尼哥坡里；《和》尼哥波立；《思》尼苛颇里

νῖκος

(1)

ους＜中＞

(a)

39.57 敌意，冲突 征服 ［参νικάω, νίκη］ 取得胜利 胜过；得胜者；征服；胜利 τῷ δὲ θεῷ χάρις τῷ διδόντι ἡμῖν τὸ νῖκος διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘thanks be to God who gives us the victory through our Lord Jesus Christ’  「感谢上帝，他使我们藉着我们的主耶稣基督得胜」 (林前 15:57)

Νινευίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.544 人名及地名 地名 （Νινευή「尼尼微」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）尼尼微城的本地人，出生或或居住在该城的人 尼尼微人

νιπτήρ

(1)

ῆρος＜阳＞

(a)

6.122 人工制品 容器 一种海碗，通常用黏土制成，用于洗手、洗脸和洗脚 盆；洗脸盆 βάλλει ὕδωρ εἰς τὸν νιπτῆρα  ‘he placed water in the washbasin’  「把水倒在盆里」 (约 13:5)

νίπτω

(1)

(a)

47.9 涉及液体或干物质的活动 液体的使用 洗身体的一部分，通常指洗手或洗脚 洗 καὶ ἤρξατο νίπτειν τοὺς πόδας τῶν μαθητῶν  ‘and he began to wash the disciples feet’  「开始洗门徒的脚」 (约 13:5)

(b)

34.59 联合 殷勤招待 ［参πούς］ πόδας νίπτω  （习语，直译：洗脚；源自为进入家中的客人洗脚的习惯）对某人展示真诚和亲切的款待 非常好客地接待 εἰ ἁγίων πόδας ἔνιψεν  ‘if she shows hospitality to God's people’  「洗圣徒的脚」或「热情接待圣徒」 (提前 5:10) 习语 πόδας νίπτω 的意思也可能是「代表某人履行卑微的职责」（见 88.58）。

(c)

88.58 道德伦理素质及相关行为 谦卑 ［参πούς］ πόδας νίπτω  （习语，直译：洗脚）通过做卑微的事情来表示谦卑 谦卑地行事 εἰ ἁγίων πόδας ἔνιψεν  ‘if she performs humble duties for fellow believers’  「洗圣徒的脚」或「谦卑服侍圣徒」 (提前 5:10) 关于 πόδας νίπτω 在 提前 5:10 中的另一种解释，见 34.59。

νοέω

(1)

(a)

32.2 理解 理解 经过深思熟虑而理解某事物 感知；洞察；明白；理解 θέλοντες εἶναι νομοδιδάσκαλοι, μὴ νοοῦντες μήτε ἃ λέγουσιν  ‘they want to be teachers of the law, but they do not understand what they are talking about’  「想要作律法教师，却不明白自己所讲的是什么」 (提前 1:7) ∏ίστει νοοῦμεν κατηρτίσθαι τοὺς αἰῶνας ῥήματι θεοῦ  ‘by faith we understand that the universe was formed by the word of God’  「因着信，我们知道这天地是藉上帝的话造成的」 (来 11:3)

(b)

30.3 思考 思考，思想 仔细思想一件事 仔细思考；好好考虑；领会；领悟 ὁ ἀναγινώσκων νοείτω  ‘let the reader think carefully’ or ‘note to the reader: carefully think about what this means’  「读者应当思考」或「读者需要领会这句话的含意」 (可 13:14) νόει ὃ λέγω  ‘think carefully about what I am saying’  「你要思想我所说的话」 (提后 2:7)

(c)

31.6 持有观点，相信，信赖 有意见，持有观点 能够形成一些想法 能够形成一个想法；想象 ὑπερεκπερισσοῦ ὧν ... νοοῦμεν  ‘far beyond what ... we imagine’  「超过我们所求所想的」 (弗 3:20) 在 弗 3:20，νοέω 也可能仅仅意指「持有特定观点」（比较 31.1），因此可以译成「远远超出了我们所认为的情况」。

νόημα

(1)

τος＜中＞

(a)

26.14 心理官能 理解、推理、思考和决定的心理能力 心思；意念；理智；思想 φοβοῦμαι δὲ ... φθαρῇ τὰ νοήματα ὑμῶν  ‘I am afraid that ... your minds will be corrupted’  「我只怕你们的心被腐化」 (林后 11:3) ἡ εἰρήνη τοῦ θεοῦ ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν φρουρήσει τὰς καρδίας ὑμῶν καὶ τὰ νοήματα ὑμῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘God's peace which is far beyond all human capacity for understanding will keep your hearts and minds safe in Christ Jesus’  「上帝所赐那超越人所能理解的平安，会藉着基督耶稣，保守你们的心怀意念」 (腓 4:7) 有些语言没有像英文「mind」或中文「心思」、「理智」的名词，因此必须根据具体的上下文，使用意为「思想」、「推理」或「理解」等动词来表达。在某些语言中，与「理智」最接近的译词可能是一个从「头」引申出来的比喻词，但是很多时候，人们认为「思想」是在身体其他部位，如「心」或「肝」里面进行的。

(b)

30.15 思考 思考，思想 ［参διανόημα, διάνοια, ἐνθύμησις］ 思考和推理的内容 意念；想法；心思；意见 αἰχμαλωτίζοντες πᾶν νόημα εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Χριστοῦ  ‘we take every thought captive and make it obey Christ’  「把一切心意夺回来顺服基督」 (林后 10:5) 许多语言都不能找到名词形式的词汇来表达「思考」或「推理」，因而需要使用对等的动词。例如，路 11:17 可以译成「但是耶稣知道他们在想什么」。 某些语言很难表达「俘虏每一个心思」（林后 10:5），但是经常可以表述为「控制每一个心思」或「使自己按照应有的心思去思考」。

νόθος

(1)

η，ον

(a)

10.39 亲属关系用语 不同代的亲属关系 指非婚生的子女，因而没有法律地位或权利 私生子 ἄρα νόθοι καὶ οὐχ υἱοί ἐστε  ‘then you are bastards and not sons’  「你们就是私生子，不是儿子了」 (来 12:8) 由于 νόθοι 出现的这段经文把上帝比喻为父母，所以翻译 来 12:8 中的 νόθοι 可能会出现严重问题，尤其是在某些语言中，如果必须把 νόθοι 翻译为「父母没有结婚所生的儿子」的话。因此，你可能需要采用类似下面的表达：「这表示你们不是他真正的儿子」，或「这表示你们不是真正属于他的儿子」。

νομή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

1.98 地理物体及特徵 牧地及耕地 对比于耕地的牧场 草场，牧场 ἐξελεύσεται καὶ νομὴν εὑρήσει  ‘he will go out and find pasture’  「它可以出去，也可以找到草场」 (约 10:9) 「牧草地」通常被称为「草场」或「放牧场」。

(b)

84.1 空间的延伸 从源头延伸 （νομή[a]「牧场」（1.98）的引申喻意）某个区域的延伸 延伸；蔓延；传播；增长 ὁ λόγος αὐτῶν ὡς γάγγραινα νομὴν ἕξει  ‘their teaching will spread like a cancer’  「他们的教导会像毒瘤一样扩散」 (提后 2:17)

νομίζω  (νομίζομαι)

(1)

(a)

31.29 持有观点，相信，信赖 假设，认为有可能 ［参δοκέω, οἴομαι, ὑπολαμβάνω］ 认为某事可能是真的，但不能确定 假设；假定；想象；相信；以为 οὗ ἐνομίζομεν προσευχὴν εἶναι  ‘where we presumed there would be a place of prayer’  「我们料想那里有祷告的地方」 (徒 16:13) 在某些语言中，相当于「假设」或「以为」的用语是「有点认为」，或「认为可能」，或「有些认为」。某些语言会把不确定的看法清楚表述为：「认为，但不确定」，或「认为，但不知道」，或「认为，但不肯定」。

(b)

41.28 行为及相关状态 习俗，传统 按照惯例参与某种活动 遵循；参与；惯常发生的 οὗ ἐνομίζετο προσευχὴ εἶναι  ‘where prayer took place’  「祷告的地方」 (徒 16:13) 这意思只出现在一处异文中：οὗ ἐνομίζετο προσευχὴ εἶναι「祷告的地方」（徒 16:13）（校勘栏）。另外，这个语句也可译为「人们通常祷告的地方」。

νομικός

(1)

ή, όν

(a)

33.337 沟通 法律，规则，条例 （νόμος[a]「律法，律例」33.333 的衍生词）与律法有关的 关于律法；关于律例 μάχας νομικὰς περιΐστασο  ‘avoid fights about laws’  「有关律法的争执，你要避开」 (多 3:9) 在 多 3:9，νομικός 也可以理解为特指犹太律法（见 νόμος[b]，33.55）。

(2)

οῦ＜阳＞

(a)

33.338 沟通 法律，规则，条例 解释宗教律法的专家（多 3:13 可能是一个例外（见 56.37），所指的是犹太律法 解释法律者；律法师；法律教师；律法专家 νομικός τις ἀνέστη ἐκπειράζων αὐτὸν  ‘an expert in the Law came up and tried to test him’ or ‘... trap him’  「有一个律法师起来试探耶稣」或「……给他设圈套」 (路 10:25)

(b)

56.37 法庭及法律程序 辩士，律师 民法专家 律师 Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ Ἀπολλῶν σπουδαίως πρόπεμψον  ‘do all you can to send Zenas the lawyer and Apollos on their way’  「你要尽力供给西纳律师和亚波罗路上所需」 (多 3:13) 在 多 3:13，νομικός 可能是指解释宗教律法的专家（见 33.338），而不是指普通的律师。

νομίμως

(1)

(a)

72.18 真的，假的 准确的，不准确的 根据规则和条例是正确的 正确地；按照规则；合宜地 καλὸς ὁ νόμος, ἐάν τις αὐτῷ νομίμως χρῆται  ‘the Law is good if one uses it correctly’  「只要人善用律法，律法是好的」 (提前 1:8)

νόμισμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.70 人工制品 货币及货币单位 通用的官方货币 钱币 ἐπιδείξατέ μοι τὸ νόμισμα τοῦ κήνσου  ‘show me a coin used in the payment of taxes’  「拿一个纳税的钱给我看！」 (太 22:19)

νομοδιδάσκαλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.248 沟通 教导 精通于教导和解释律法的人（《新约》中的律法是指旧约律法） 法律教师；教法师；律法专家 θέλοντες εἶναι νομοδιδάσκαλοι, μὴ νοοῦντες μήτε ἃ λέγουσιν  ‘they want to be teachers of the Law, but they do not even understand their own words’  「想要作律法教师，却不明白自己所讲的是什么」 (提前 1:7)

νομοθεσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.339 沟通 法律，规则，条例 ［参νομοθετέω］ 颁布或制定律法 颁布律法；赐下律法 ὧν ... αἱ διαθῆκαι καὶ ἡ νομοθεσία  ‘to whom belong ... the covenants and the giving of the Law’  「诸约、律法的颁布……都是给他们的」 (罗 9:4) 虽然在英语中「giving a law」（直译：「给律法」）是很正常的说法，但这样的表达可以是完全的误导，因为在某些语言中，「to give a law」的意思可能是：把法则或规定还给人们，即「废除律法」。「giving a law」的更常见表达可能是「颁布律法」或「赐下律法」。 在 罗 9:4，νομοθεσία 特指犹太律法的颁赐。

νομοθετέω

(1)

(a)

33.339 沟通 法律，规则，条例 ［参νομοθεσία］ 颁布或制定律法 颁布律法；赐下律法 ἥτις ἐπὶ κρείττοσιν ἐπαγγελίαις νενομοθέτηται  ‘(a covenant) which has been given as law based on better promises’  「这约是凭着更好的应许按律法而立的」 (来 8:6) 虽然在英语中「giving a law」（直译：「给律法」）是很正常的说法，但这样的表达可以是完全的误导，因为在某些语言中，「to give a law」的意思可能是：把法则或规定还给人们，即「废除律法」。「giving a law」的更常见表达可能是「颁布律法」或「赐下律法」。

νομοθέτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.340 沟通 法律，规则，条例 （νομοθετέω「颁布律法」33.339 的衍生词）颁布律法或制定律法的人 颁布律法者 εἷς ἐστιν ὁ νομοθέτης καὶ κριτὴς  ‘(God) is the only lawgiver and judge’  「那颁布律法者和审判者，只有一位」 (雅 4:12) 有些语言不能把「颁布律法者」直译成「赐下律法的人」，因为律法似乎与赏赐非常不同。然而，略微不同的说法，往往可以表达相同的意思，例如，「决定人们必须做哪些事情的人」，或「使法律站得住脚的人」，或「赋予法律力量的人」。

νόμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.333 沟通 法律，规则，条例 ［参δόγμα］ 规定人们的行事准则的正式规则（或一套规则） 法律；条例；规则 ὃς οὐ κατὰ νόμον ἐντολῆς σαρκίνης γέγονεν  ‘he was not made (a priest) by the law of human decree’  「他成了祭司，不是按照律法上有关肉身血统的条例」 (来 7:16) 「法律」和「命令」的区别是：法律通过社会的制裁来实施，而命令只是通过发命令者的制裁来执行。以色列人接受了上帝的命令，作为他们要遵守和执行的法则，这些命令就成为了他们的法律。 在 罗 8:2，νόμος 出现了两次，给翻译和解释带来一定的问题：ὁ γὰρ νόμος τοῦ πνεύματος τῆς ζωῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἠλευθέρωσέν σε ἀπὸ τοῦ νόμου τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου「因为赐生命的圣灵的律法，在基督耶稣里面，释放你脱离那导致罪和死亡的律法」。第二次出现 νόμος 时，显然是指旧约律法的规条，但第一次出现 νόμος 时并没有这样的法令。因此，该处必定是指某些基本原则。然而，如果把 νόμος 理解成一种抽象的「治权」，那么短语 νόμος τοῦ πνεύματος τῆς ζωῆς 所指的就有可能是赐生命的圣灵的治权，这权力使人摆脱那导致罪和死亡的律法。

(b)

33.55 沟通 书面语言 《旧约》首五卷书，称为 Torah「妥拉」（「指示」或「命令」通常是更好的译法） 律法；律法书 ἄχρι γὰρ νόμου ἁμαρτία ἦν ἐν κόσμῳ  ‘before the Law (was given), there was sin in the world’  「没有律法之前，罪已经在世上」 (罗 5:13) 有些语言不能采用单数的词汇，如「律法」（the Law），因为「妥拉」由五本书组成，并且包含了许多规条和指示，所以在许多语言中需要译作复数的「律法」（the laws）。另外，为了区分这些律法和一般的习俗或法规，翻译者可能需要采用短语「赐给摩西的律法」或「摩西的律法」。

(c)

33.56 沟通 书面语言 《旧约》的神圣着作 经文；圣经；神圣的着作 Οὐκ ἔστιν γεγραμμένον ἐν τῷ νόμῳ ὑμῶν ὅτι Ἐγὼ εἶπα, Θεοί ἐστε;  ‘is it not written in your Scriptures, I said, You are gods?’  「你们的律法书上不是写着『我曾说你们是诸神』吗？」 (约 10:34) 根据 约 10:34 引文的内容可见，νόμος 所指的并不局限于《旧约》的前五卷书，因为所引用的经文出自《诗篇》。

(d)

33.341 沟通 法律，规则，条例 νόμος τοῦ ἀνδρός  （习语，直译：男人的律法，或：丈夫的律法）在婚姻中使女人受男人约束的律法 婚姻律法 ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ ὁ ἀνήρ, κατήργηται ἀπὸ τοῦ νόμου τοῦ ἀνδρός  ‘but if her husband dies, she is free from the marriage law’  「但如果丈夫若死了，她就从婚姻的律法中解脱了」 (罗 7:2) 有些语言没有「不受婚姻法约束」的说法。在某些语言中，比较合适的对等译法是「她不必继续做死人的妻子」，但在另一些语言中，更合理的说法是「她就可以嫁给另一个人」。

(e)

33.58 沟通 书面语言 ［参προφήτης］ ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται  （习语，直译：律法书和先知书）《旧约》所有的神圣着作，包括律法书、先知书和圣卷 1 神圣的着作；律法和先知 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας  ‘do not think I have come to do away with the sacred writings’  「不要以为我来是要废掉神圣的着作」 (太 5:17)

____________________________________________________

1 短语ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται被归类为一个习语，因为这个固定短语的意思确实不是指组成部分的全部；全部就不仅仅包含律法书和先知书。

νοσέω

(1)

(a)

25.10 态度及情感 意欲，希望，愿望 对某事物有不健康或病态的欲望 不健康地渴望；有病态的欲望；有病态的嗜好；有古怪的癖好 ἀλλὰ νοσῶν περὶ ζητήσεις καὶ λογομαχίας  ‘but he has an unhealthy desire for controversies and arguments’  「他对争辩和言辞上的争执有病态的嗜好」 (提前 6:4) 在一些语言中，「不健康的欲望」的最接近表达是：「渴望得到不应该渴望的东西」。

νόσημα

(1)

τος＜中＞

(a)

23.155 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参νόσος］ 患病的状态 患病的；病；疾病 ὑγιὴς ἐγίνετο οἵῳ δήποτ᾽ οὖν κατείχετο νοσήματι  ‘was healed from whatever disease he had’  「无论患什么病都能得痊愈」（经文校勘栏） (约 5:4) 这词只见于异文：ὑγιὴς ἐγίνετο οἵῳ δήποτ οὖν κατείχετο νοσήματι「无论患什么病都得痊愈」（约 5:3）（校勘栏）。

νόσος

(1)

ου＜阴＞

(a)

23.155 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参νόσημα］ 患病的状态 患病的；病；疾病；病症 προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας ποικίλαις νόσοις  ‘they brought to him all those who were sick with all kinds of diseases’  「那里的居民把患各种疾病的人都带到他跟前来」 (太 4:24)

νοσσιά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

4.40 动物 鸟类 在同一窝孵化的幼鸟的集合名词 一窝 ὄρνις τὴν ἑαυτῆς νοσσιὰν ὑπὸ τὰς πτέρυγας  ‘a hen (gathers) her brood under her wings’  「母鸡把她的一窝小鸡聚集在翅膀底下」 (路 13:34)

νοσσίον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.39 动物 鸟类 ［参νοσσός］ 任何鸟类的幼鸟 雏鸟；小鸡 ὄρνις ἐπισυνάγει τὰ νοσσία αὐτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας  ‘a hen gathers her young birds under her wings’  「母鸡把小鸡聚集在翅膀底下」 (太 23:37)

νοσσός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

4.39 动物 鸟类 ［参νοσσίον］ 任何鸟类的幼鸟 雏鸟；小鸡 ζεῦγος τρυγόνων ἢ δύο νοσσοὺς περιστερῶν  ‘a pair of doves or two young pigeons’  「一对斑鸠，或用两只雏鸽」 (路 2:24)

νοσφίζω  (νοσφίζομαι)

(1)

(a)

57.246 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 为一己私利挪用资金 挪用资金；盗用；私自留下 καὶ νοσφίσασθαι ἀπὸ τῆς τιμῆς τοῦ χωρίου  ‘and to keep back for yourself some of the price of the property’  「把卖田地的钱私自留下一部分」 (徒 5:3)

νότος

(1)

ου＜阳＞

(a)

82.4 空间的方向 东，南，西，北 ［参μεσημβρία］ 南；南方 ἥξουσιν ... ἀπὸ βορρᾶ καὶ νότου  ‘people will come ... from the north and the south’  「将有人……从南从北而来」 (路 13:29) 在大多数语言中，东方和西方与日出日落有关；然而有些语言可能会用当地的地理特征来标记方向，例如特定的山、海或河的位置。有些语言采用「初升太阳的左边」来表示北方，即人面朝初升的太阳时，他的左手方向。同样，南方是「初升太阳的右边」。

(b)

14.8 自然界的事件及状态 风 从南方吹来的风 南风 μετὰ μίαν ἡμέραν ἐπιγενομένου νότου  ‘the next day a wind began to blow from the south’  「过了一天，起了南风」 (徒 28:13) 许多语言都会采用不同的词汇，指来自不同方向，或吹向不同方向的风。然而，在许多情况下，这些风的词汇却不包含方向的用语。例如，北风可能只是简单地称为「冷风」，南风则简单地称为「海风」。这种表达取决于当地的地理特徵。即使在使用方向来描述南风的情况下，可能也需要用稍微扩展的短语，例如：「从初升太阳右边吹来的风」。这种表达方式是基于一个人面向初升的太阳，而南方就在他的右边。

νουθεσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.231 沟通 教导 ［参νουθετέω］ 为正确的行为和信仰提供指导 1 指导；教导 ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ κυρίου  ‘raise them in the discipline and instruction of the Lord’  「要照着主的教导和劝戒养育他们」 (弗 6:4)

(b)

33.424 沟通 警告 ［参νουθετέω］ 就一些事件或行为的危险后果忠告某人 鉴戒；警戒；警告 ἐγράφη δὲ πρὸς νουθεσίαν ἡμῶν  ‘it was written down as a warning for us’  「记载下来，作为我们的警戒」 (林前 10:11)

____________________________________________________

1 παιδεύω[a]和παιδεία[a]（33.226）的意思与νουθετέω[a]和νουθεσία[a]（33.231）不同，也与ἐντρέφω（33.242）不同。παιδεύω[a]和παιδεία[a]的焦点是形成正确的行为习惯，而νουθετέω[a]和νουθεσία[a]的焦点在于教导正确的行为。ἐντρέφω似乎强调在技巧和实用知识方面进行持续性的教导和训练。

νουθετέω

(1)

(a)

33.231 沟通 教导 ［参νουθεσία］ 为正确的行为和信仰提供指导 1 指导；教导 Ἐρωτῶμεν ... εἰδέναι τοὺς κοπιῶντας ἐν ὑμῖν ... καὶ νουθετοῦντας ὑμᾶς  ‘we beg you ... to pay proper respect to those who work among you ... and instruct you’  「我们劝你们要敬重那些在你们中间劳苦的……和督导你们的人」 (帖前 5:12)

(b)

33.418 沟通 指责 因某人做了错事而告诫他 告诫；忠告；责备 παρακαλοῦμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, νουθετεῖτε τοὺς ἀτάκτους  ‘we urge you, fellow believers, to admonish the idle’  「弟兄姊妹们，我们劝你们，要劝戒懒惰的人」 (帖前 5:14) 在 帖前 5:14，νουθετέω 也可以理解为「警告」（见 33.424）。

(c)

33.424 沟通 警告 ［参νουθεσία］ 就一些事件或行为的危险后果忠告某人 警戒；警告 παρακαλοῦμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, νουθετεῖτε τοὺς ἀτάκτους  ‘we urge you, Christian brothers, to warn the idle’  「弟兄们，我们劝你们，要警告懒散的人」 (帖前 5:14) 在 帖前 5:14，νουθετέω 也可以理解为「责备」（见 33.418）。

____________________________________________________

1 παιδεύω[a]和παιδεία[a]（33.226）的意思与νουθετέω[a]和νουθεσία[a]（33.231）不同，也与ἐντρέφω（33.242）不同。παιδεύω[a]和παιδεία[a]的焦点是形成正确的行为习惯，而νουθετέω[a]和νουθεσία[a]的焦点在于教导正确的行为。ἐντρέφω似乎强调在技巧和实用知识方面进行持续性的教导和训练。

νουνεχῶς

(1)

(a)

32.29 理解 理解能力 指有思考的能力，因此能理解 能理解；有智慧 ἰδὼν [αὐτὸν] ὅτι νουνεχῶς ἀπεκρίθη  ‘recognizing that he had answered wisely’ or ‘... with understanding’  「耶稣见他回答得有智慧」 (可 12:34)

νοῦς

(1)	νοός，νοΐ，νοῦν＜阳＞

(a)

26.14 心理官能 理解、推理、思考和决定的心理能力 心思；意念；理智；思想 αὐτὸς ἐγὼ τῷ μὲν νοῒ δουλεύω νόμῳ θεοῦ  ‘by myself I can serve God's law with my mind’  「我自己在心智上服侍上帝的律法」 (罗 7:25) ἐὰν [γὰρ] προσεύχωμαι γλώσσῃ, τὸ πνεῦμά μου προσεύχεται, ὁ δὲ νοῦς μου ἄκαρπός ἐστιν  ‘for if I pray in a strange tongue, my spirit indeed prays, but my mind has no part in it’  「如果我用灵语祷告，就是我的灵在祷告，可是我的理智没有参与」 (林前 14:14) 有些语言没有像英文「mind」或中文「心思」、「理智」的名词，因此必须根据具体的上下文，使用意为「思想」、「推理」或「理解」等动词来表达。在某些语言中，与「理智」最接近的译词可能是一个从「头」引申出来的比喻词，但是很多时候，人们认为「思想」是在身体其他部位，如「心」或「肝」里面进行的。

(b)

30.5 思考 思考，思想 ［参διάνοια, ἔννοια］ 特定的思维方式 思维方式；思想方式；意向；态度 εἰκῇ φυσιούμενος ὑπὸ τοῦ νοὸς τῆς σαρκὸς αὐτοῦ  ‘(such a person is) puffed up, for no reason at all, by his human way of thinking’  「凭着肉体的思维方式，无故地自高自大」 (西 2:18) 在一些语言中，翻译者可能需要把「思维方式」译成从句，例如「人们如何思考」。彼前 4:1 可能需要译成「你们也要坚固自己，像基督那样思考」。

Νύμφα

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.284 人名及地名 人名 西 4:15（经文和校勘栏）提到的（女性或男性）基督徒 宁法

νύμφη

(1)

ης＜阴＞

(a)

10.57 亲属关系用语 基于婚姻的亲属关系 即将结婚或刚刚结婚的女人 新娘 ὁ ἔχων τὴν νύμφην νυμφίος ἐστίν  ‘the bridegroom is the one to whom the bride belongs’  「新娘是属于新郎的」 (约 3:29) 在某些语言中，翻译「新娘」一词也像翻译「新郎」（10.56）的情况那样，可能需要表明「新娘」是刚刚结婚的，还是即将结婚的。

(b)

10.60 亲属关系用语 基于婚姻的亲属关系 儿子的妻子 媳妇 διαμερισθήσονται ... πενθερὰ ἐπὶ τὴν νύμφην αὐτῆς καὶ νύμφη ἐπὶ τὴν πενθεράν  ‘mothers-in-law will be against their daughters-in-law, and daughters-in-law against their mothers-in-law’  「婆婆和媳妇相争，媳妇和婆婆相争」 (路 12:53) 有些语言没有「婆婆」和「媳妇」等的专用名词，翻译 路 12:53 时可以译作：「妇人必与儿子的妻子作对，少妇必与丈夫的母亲作对」。

νυμφίος

(1)

ου＜阳＞

(a)

10.56 亲属关系用语 基于婚姻的亲属关系 即将结婚或刚刚结婚的男人 新郎 ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν τοῦ νυμφίου  ‘they came out to meet the bridegroom’  「出去迎接新郎」 (太 25:1) 有些语言在提到「新郎」一词的时候，必须明确显示他是即将结婚还是刚刚结了婚。因此，翻译者可以采用类似下面的表达：「一个即将结婚的男人」，或「一个刚刚结了婚的男人」。「新娘」一词可能也需要对应的表达（见 10.57）。

νυμφών

(1)

ῶνος＜阳＞

(a)

7.34 建造物 建筑物的部分及区域 ［参γάμος］ 比较大的房间，常常用作婚礼场地 结婚礼堂 Υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος 的字面意为「结婚礼堂之子」，这是一个习语，指新郎的朋友或婚宴嘉宾（见 11.7）。

νῦν

(1)

(a)

67.38 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἄρτι, νυνί］ 与说话本身同时发生的时间点 现在 νῦν μὲν λύπην ἔχετε· πάλιν δὲ ὄψομαι ὑμᾶς  ‘now you are sad, but I will see you again’  「你们现在也是忧愁，但我必要再见到你们」 (约 16:22)

(b)

67.39 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἄρτι, νυνί］ 在说话的时间之前或之后不久的时间 近来；刚才；现在 νῦν ἐζήτουν σε λιθάσαι οἱ Ἰουδαῖοι  ‘the Jews were just now trying to stone you’  「犹太人近来要拿石头打你」 (约 11:8)

νυνί

(1)

(a)

67.38 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἄρτι, νῦν］ 与说话本身同时发生的时间点 现在 περὶ ὧν νυνὶ κατηγοροῦσίν μου  ‘concerning those things of which they are now accusing me’  「他们现在所控告我的事」 (徒 24:13)

(b)

67.39 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἄρτι, νῦν］ 在说话的时间之前或之后不久的时间 近来；刚才；现在 νυνὶ δὲ πορεύομαι εἰς Ἰερουσαλὴμ  ‘presently I am going to Jerusalem’  「如今我要到耶路撒冷去」 (罗 15:25)

(c)

91.4 语段标记 转折的标记 νυνὶ δέ  用于标记一个总结性的陈述 因此；于是；同时（或者不翻译） νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη  ‘now remain faith, hope, and love’  「如今常存的有信，有望，有爱」 (林前 13:13)

νύξ

(1)

νυκτός＜阴＞

(a)

67.192 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 从日落到日出的一段时间 晚上；夜晚 φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην  ‘keeping watch over their flocks during the night’  「夜间看守羊群」 (路 2:8)

(b)

14.59 自然界的事件及状态 黑暗 夜晚的黑暗，对比于日光（见 14.40） 黑夜 νὺξ οὐκ ἔσται ἔτι  ‘there will be no more night’  「不再有黑夜」 (启 22:5) 启 22:5 中的 νύξ 也可以理解为指一个时段，而不是指黑暗（见 67.192）。另见 ἡμέρα 14.40 和当中的脚注。

(c)

67.93 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἡμέρα, τεσσεράκοντα, τεσσεράκοντα］ （ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα 直译：四十昼夜）可能是一个象徵性的时间表达，表示相对较长的一段时间 很长时间 大多数译本把 ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα 译成「四十昼夜」或「四十天」，虽然这是有可能的，但是考虑到数字「四十」的象徵意义，这个表达也可以理解为很长的一段时间。

(d)

67.92a 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἡμέρα］ νυκτὸς καὶ ἡμέρας, ἡμέρας καὶ νυκτός  （习语，直译分别是：夜和日，日和夜）一段持续的时间，可能是连续的或断续的，但是没有期限 日日夜夜；一直；连续地；不停地

νύσσω

(1)

(a)

19.15 物理的冲击力 刺穿，切割 用尖锐的工具刺穿；伤口通常不像 {L:ἐκκεντέωἐκκεντέω>}「刺穿」19.14 所暗示的那么严重 扎；刺 εἷς τῶν στρατιωτῶν λόγχῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξεν  ‘one of the soldiers pierced his side with a spear’  「有一个士兵拿枪扎他的肋旁」 (约 19:34)

νυστάζω

(1)

(a)

23.67 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 变得困倦欲睡的过程 打盹；昏昏欲睡 χρονίζοντος δὲ τοῦ νυμφίου ἐνύσταξαν πᾶσαι καὶ ἐκάθευδον  ‘the bridegroom was late in coming, so all grew drowsy and fell asleep’  「新郎迟延的时候，她们都打盹，睡着了」 (太 25:5) 在一些语言中，「打盹」可以译成：「开始点头」，或「他们的头垂下了」，或「他们的眼睛逐渐闭上」。 在 彼后 2:3，νυστάζω 是用在一个比喻性的上下文中：καὶ ἡ ἀπώλεια αὐτῶν οὐ νυστάζει 字面意为「他们的灭亡也不打盹」，意思是「他们的灭亡也必速速来到」，或「他们的毁灭者非常清醒」（见英语译本 TEV：their Destroyer has been wide awake）。

νυχθήμερον

(1)

ου＜中＞

(a)

67.179 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 由一个晚上和一个白天组成的一段时间（意思基本上等同于 ἡμέρα[a]「日」67.178，但是意思更加明确和强调） 一昼一夜；二十四小时 τρὶς ἐναυάγησα, νυχθήμερον ἐν τῷ βυθῷ πεποίηκα  ‘I have been in three shipwrecks; I have spent a night and a day in the deep waters of the sea’  「遭海难三次，一昼一夜在深海里挣扎」 (林后 11:25)

Νῶε

(1)

＜阳＞

(a)

93.285 人名及地名 人名 按上帝指示建造方舟并向人传悔改之道的义人 挪亚；《思》诺厄

νωθρός

(1)

ά，όν

(a)

88.249 道德伦理素质及相关行为 懒惰，闲散 形容懒散地或迟缓地做某事 懒惰的 ἐνδείκνυσθαι σπουδὴν πρὸς τὴν πληροφορίαν τῆς ἐλπίδος ἄχρι τέλους, ἵνα μὴ νωθροὶ γένησθε  ‘keep up your eagerness to the end so that what you hope for will come true and do not become lazy’  「你们每一个人自始至终热心，好使你们所盼望的一切事都能实现。不要懒惰」 (来 6:11, 12 [2])

(b)

32.47 理解 缺乏理解能力 νωθρὸς ταῖς ἀκοαῖς  （习语，直译：耳朵懒惰）理解缓慢，有懒惰的含义 理解缓慢 ἐπεὶ νωθροὶ γεγόνατε ταῖς ἀκοαῖς  ‘because you have been slow to understand’  「因为你们的听觉已经变得迟钝」或「因为你们理解得太慢」 (来 5:11)

νῶτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

8.40 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 身体的背部，指从颈部到骨盆的位置 脊背 καὶ τὸν νῶτον αὐτῶν διὰ παντὸς σύγκαμψον  ‘and bend their backs forever’  「时常弯下他们的腰」 (罗 11:10) 短语 τὸν νῶτον … συγκάμπτειν 可以看作一句习语，因为其意思可能是承受压迫和苦难。「永远弯下腰」（罗 11:10）的等效表达可以是「使他们永远成为奴隶」或「使他们永远辛苦劳作」（见 24.94）。

ξαίνω

(1)

(a)

48.1 涉及布料的活动 梳理羊毛，这是制作羊毛线的第一个步骤 1 梳毛 οὐ ξαίνουσιν οὐδὲ νήθουσιν οὐδὲ κοπιῶσιν  ‘they do not comb wool, spin, or work hard’  「它们既不梳毛、不劳动，也不纺线」（经文校勘栏） (太 6:28) οὐ ξαίνουσιν οὐδὲ νήθουσιν οὐδὲ κοπιῶσιν「它们不梳毛，不纺织，也不辛勤工作」（太 6:28）（校勘栏）。

____________________________________________________

1 在太 6:28，《西奈抄本》 的读文很有趣，作οὐ ξένουσιν（= οὐ ξαίνουσιν），从而提供了关于衣裳的三个处理过程或活动而不是两个。然而，考虑到这个读文的支持较少，大多数翻译者均按照αὐξάνουσιν「它们长起来」的文本。

ξενία

(1)

ας＜阴＞

(a)

7.31 建造物 建筑物的部分及区域 供离家出门的人暂住的地方 客房；客人住宿的地方；住处 ἡμέραν ἦλθον πρὸς αὐτὸν εἰς τὴν ξενίαν πλείονες  ‘a large number of them came that day to him where he was staying’  「那天，有许多人到他的住处来」 (徒 28:23a) ἑτοίμαζέ μοι ξενίαν  ‘prepare a room for me to stay in’ or ‘... a place for me to stay in’  「替我预备一个房间」或「为我预备一个住的地方」 (门 1:22a)

(b)

34.57 联合 殷勤招待 ［参ξενίζω, ξενοδοχέω, φιλοξενία］ 接待和款待陌生人，即不被视为大家庭成员或亲密朋友的人 显示热情好客；接待陌生人；热情款待 ἑτοίμαζέ μοι ξενίαν  ‘prepare hospitality for me’  「准备接待我」 (门 1:22) 接待陌生人到家中做客，有时是采用习语来表达：「让陌生人同桌用膳」，「给陌生人提供一张牀」，或「让陌生人进屋」。 关于 ξενία 在 门 1:22 中的另一种解释，见 7.31。

____________________________________________________

1 在徒 28:23和门 1:22，ξενία也可以理解为热情款待或者接待客人的活动（见34.57）。这是ξενία比较常见的意思，但是不太适合ξενία在《新约》中出现的两处上下文。

ξενίζω  (ξενίζομαι)

(1)

(a)

34.57 联合 殷勤招待 ［参ξενία, ξενοδοχέω, φιλοξενία］ 接待和款待陌生人，即不被视为大家庭成员或亲密朋友的人 显示热情好客；接待陌生人；热情款待 ὃς ἀναδεξάμενος ἡμᾶς τρεῖς ἡμέρας φιλοφρόνως ἐξένισεν  ‘he welcomed us and for three days he treated us kindly as his guests’  「他欢迎我们，亲切地招待了我们三天」 (徒 28:7) 接待陌生人到家中做客，有时是采用习语来表达：「让陌生人同桌用膳」，「给陌生人提供一张牀」，或「让陌生人进屋」。

(b)

25.206 态度及情感 惊奇，惊诧 （比较 ξένος「未知的，令人惊讶的」28.34）经历出乎意外的突然感觉 觉得奇怪；惊奇 μὴ ξενίζεσθε τῇ ἐν ὑμῖν πυρώσει πρὸς πειρασμὸν ὑμῖν  ‘do not be surprised at the painful testing you are suffering’  「有火般的试验临到你们，不要觉得奇怪」 (彼前 4:12) 有些语言用习语来表达「惊奇」这种感受，比如：「张大嘴巴不能说话」，或「眼睛睁得老大」。

ξενοδοχέω

(1)

(a)

34.57 联合 殷勤招待 ［参ξενία, ξενίζω, φιλοξενία］ 接待和款待陌生人，即不被视为大家庭成员或亲密朋友的人 显示热情好客；接待陌生人；热情款待 εἰ ἐξενοδόχησεν  ‘if she receives guests’ or ‘if she is hospitable’  「接待客旅」或「热情好客」 (提前 5:10) 接待陌生人到家中做客，有时是采用习语来表达：「让陌生人同桌用膳」，「给陌生人提供一张牀」，或「让陌生人进屋」。

ξένος

(1)

η, ον

(a)

28.34 知道 知名的，清楚显示的，显露的 先前不为人所知的，因此是未曾听闻和不熟悉的 未知的；未曾听闻的；不熟悉的；令人惊讶的；不寻常的 ὡς ξένου ὑμῖν συμβαίνοντος  ‘as though something unknown before were happening to you’  「好像遭遇到奇怪的事似的」 (彼前 4:12)

(2)

ου＜阳＞

(a)

11.73 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 不属于所提到的社会政治群体的人 陌生人；异乡人 ξένος ἤμην καὶ συνηγάγετέ με  ‘I was a stranger and you welcomed me in your homes’  「我流落异乡，你们收留我」 (太 25:35) 使用「异乡人」或「外国人」等词，往往是基于地理差异或缺乏先前的知识，例如：「我是异乡人」可以翻译为：「我来自另一个国家」，或「你们谁也不认识我」。

(b)

34.60 联合 殷勤招待 热情地接待客人的人 东道主；主人家 ἀσπάζεται ὑμᾶς Γάϊος ὁ ξένος μου  ‘Gaius my host greets you’  「接待我的该犹问候你们」 (罗 16:23) 翻译「东道主」可能需要采用一个短语，例如「欢迎我们进入他家并照顾我们的那个人」。

ξέστης

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.126 人工制品 容器 （拉丁语 sextarius 的借用词，该词是指一种罗马液量，约等于半公升，即一品脱）一种小罐或小壶 罐；壶 βαπτισμοὺς ποτηρίων καὶ ξεστῶν  ‘the washing of cups and pitchers’  「洗杯、罐」 (可 7:4)

ξηραίνω  (ξηραίνομαι)

(1)

(a)

79.82 物体的特徵 湿的，干的 使某物变干 变干；干涸；枯干；枯萎；凋谢 ἀνέτειλεν γὰρ ὁ ἥλιος σὺν τῷ καύσωνι καὶ ἐξήρανεν τὸν χόρτον  ‘for the sun comes up with its heat and withers the grass’  「太阳出来，热风刮起，草就枯干」 (雅 1:11)

(b)

79.81 物体的特徵 湿的，干的 （ξηρός[a]「干的」79.80 的衍生词）变干 变干；枯萎；枯干；干了；止住 καὶ εὐθὺς ἐξηράνθη ἡ πηγὴ τοῦ αἵματος αὐτῆς  ‘and immediately the flow of her blood dried up’  「她的流血立刻止住」 (可 5:29) ἐβλήθη ἔξω ὡς τὸ κλῆμα καὶ ἐξηράνθη  ‘it is thrown out like a branch and dries up’  「就像枝子被丢在外面，枯干了」 (约 15:6) ἐξηράνθη τὸ ὕδωρ  ‘the river dried up’  「河水就干了」 (启 16:12) 在一些语言中，可 5:29 中的这个从句最好译作：「她月经出血的情况立刻停止了」。

(c)

23.198 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 （ξηρός[a]「干的」79.80 的衍生词）成熟了，指谷物在成熟的过程中变干 成熟了；已经熟了 ἐξηράνθη ὁ θερισμὸς τῆς γῆς  ‘the harvest of the earth is ripe’  「地上的庄稼已经熟透了」 (启 14:15)

(d)

23.172 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 （{ξηραίνομαι}[a]「变干」79.81 的引申喻意）变得僵硬，无法动弹 僵硬；瘫痪；枯萎；枯干；萎缩 τρίζει τοὺς ὀδόντας καὶ ξηραίνεται  ‘he grits his teeth and becomes stiff all over’  「牙关紧锁，身体僵硬」 (可 9:18) 有些语言可以把「全身僵硬」的意思表达为：「身体各个肢体都不能动弹」。

ξηρός  (ξηρά)

(1)

ά, όν

(a)

79.80 物体的特徵 湿的，干的 形容是干的 干的；枯萎的；枯干的 ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται;  ‘what will it be like when (the wood) is dry?’  「在[树木]枯干的时候将会怎么样呢」 (路 23:31) διέβησαν τὴν Ἐρυθρὰν Θάλασσαν ὡς διὰ ξηρᾶς γῆς  ‘they crossed the Red Sea as if on dry ground’  「他们过红海如行干地」 (来 11:29)

(b)

23.173 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 （ξηρός[a]「干的；枯萎的」79.80 的引申喻意）因萎缩、枯干而不能活动的身体部分 萎缩的；枯萎的；枯干的；瘫痪的 ἄνθρωπος χεῖρα ἔχων ξηράν  ‘a man who had a hand that was shrunken and paralyzed’  「一只手萎缩了的人」 (太 12:10)

(c)

1.60 地理物体及特徵 与海洋形成对比的陆地 ［参γῆ, χώρα］ 旱地，对比于海 陆地 περιάγετε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηρὰν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον  ‘you cross sea and land to make one convert’  「你们走遍海洋陆地，为使一个人入教」 (太 23:15) 在多种语言中，人们会清楚区分陆地的不同用语，如相对于水的陆地，以及用以指耕地的陆地。在中国语言中，我们会把靠近水的陆地称为「岸」或「海岸」，因此，太 14:24 可以译作「船离岸已经很远」《现中》。同样，徒 27:27 可以译作「我们已靠近岸边。」

ξύλινος

(1)

η，ον

(a)

3.62 植物 木材及木制品 （ξύλον[a]「木」3.60 的衍生词）指木制的或由木头组成的 木的；木制的 καὶ ἀργυρᾶ ἀλλὰ καὶ ξύλινα καὶ ὀστράκινα  ‘some are made of silver, some of wood, and some of clay’  「有……银器，也有木器、瓦器」 (提后 2:20)

ξύλον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.60 植物 木材及木制品 木材，作为一种物质或材料 木 πᾶν σκεῦος ἐκ ξύλου τιμιωτάτου  ‘all kinds of objects made of valuable wood’  「各样用贵重木料……制造的器具」 (启 18:12) 许多语言会清楚区分不同的木材，分成用于手工艺品和建筑物的木材，以及用来取暖和煮食的木柴。可能还进一步区分耐用的木材（不易腐烂或不易被白蚁和蛀虫破坏的），和较不耐用和较差劣的木材。

(b)

3.61 植物 木材及木制品 用作燃烧发热的木材 木柴 εἰ ἐν τῷ ὑγρῷ ξύλῳ ταῦτα ποιοῦσιν, ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται;  ‘if they do these things to moist firewood, what will happen in the case of dry firewood?’  「他们在木材潮湿的时候尚且这样做；在枯干的时候又如何呢？」 (路 23:31) 在 路 23:31 中，ξύλον 也可以被解作活的青翠树木（参 3.4）。人若认为此处的意思是「木柴」，这词便可能需要译作「还没有机会干透的木」或「仍发青的木」或「仍有汁水的木」。

(c)

3.4 植物 树木 高大的多年生植物，通常有木质的主茎，称为树干，从其上长出次生树枝 树 εἰ ἐν τῷ ὑγρῷ ξύλῳ ταῦτα ποιοῦσιν, ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται;  ‘if they do these things to a green tree, what will happen in the case of a dry one?’  「他们若在树木青绿的时候做这些事，那么在枯干的时候将会怎么样呢？」 (路 23:31) 路 23:31 中的 ξύλον 也可以解作“木柴”。因此，这个条件句的前部分可以译成「如果这些事行在那些刚被砍下来的木柴上」或「如果这些事行在还没干透的木柴上」（参 3.61）。 在 启 2:7 和 启 22:2 中，如果比较字面地把句子直译作「我要把生命树赐给他吃」，那么，ξύλον τῆς ζωῆς「生命树」可能会引起一些难题。在某些语言中，字面翻译的意思会是「啃那生命树」，即吃那树的木或树皮。因此，翻译者需要把这句译作「吃生命树上的果子」或「吃那棵带来生命的树上的果子」或「吃那棵使人活着的树上的果子。」

(d)

6.31 人工制品 武器及盔甲 用来打架的大木棍 棒 ὄχλος μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων  ‘a crowd with swords and clubs’  「一群拿着刀棒的人」 (可 14:43)

(e)

6.21 人工制品 捆紥及固定用的工具 由沉重的木块做成的工具，双腿会穿过木块，然后牢牢地固定住 木狗；木枷 τοὺς πόδας ἠσφαλίσατο αὐτῶν εἰς τὸ ξύλον  ‘he fastened their feet in stocks’  「把他们的两脚锁在木枷上」 (徒 16:24) 木枷主要用作囚禁用具，也作为一种刑具。

(f)

6.28 人工制品 刑罚及处死用的工具 （ξύλον[a]「木」3.60 的引申喻意）一种死刑的刑具。在《新约》以外，ξύλον[f] 通常指绞刑架，但在论到死刑的《新约》经文中，这是指用来钉死耶稣的十字架。 十字架；木架 Ἰησοῦν ὃν ὑμεῖς διεχειρίσασθε κρεμάσαντες ἐπὶ ξύλου  ‘Jesus, whom you had killed by nailing him to a cross’  「你们挂在十字架上杀害的耶稣」 (徒 5:30)

ξυράω

(1)

(a)

19.24 物理的冲击力 刺穿，切割 剃头发或剃胡子 剃 ἓν γάρ ἐστιν καὶ τὸ αὐτὸ τῇ ἐξυρημένῃ  ‘for it is one and the same as for a woman who has her head shaved’  「这样的女人和剃了头发的女人没有什么区别」 (林前 11:5)

ὁ

(1)	ἡ，τό (＜复＞οἱ，αἱ，τά)

(a)

92.24 话语的参照人物 说及或写到的人或物 指向一个实体、事件或状态，可以从语段的语言或非语言环境清楚地识别1 那；他；她；它 παντὸς ἀκούοντος τὸν λόγον τῆς βασιλείας  ‘everyone who hears the message about the kingdom’  「所有听了天国的信息的人」 (太 13:19) τὸ γὰρ ἅγιον πνεῦμα διδάξει ὑμᾶς  ‘for the Holy Spirit will teach you’  「圣灵会教导你们」 (路 12:12) Τοῦ γὰρ καὶ γένος ἐσμέν  ‘for we are also his offspring’  「我们也是他所生的」 (徒 17:28)

____________________________________________________

1 这里的语义分析没有区分ὁ、ἡ、τό的冠词和代词用法。在冠词结构中，ὁ、ἡ或τό与实词一起出现，在代词用法中没有结合实词，因为实词通过上下文即可完全理解。

ὀγδοήκοντα

(1)

(a)

60.31 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的八十个实例 八十 αὐτὴ χήρα ἕως ἐτῶν ὀγδοήκοντα τεσσάρων  ‘this widow was eighty-four years old’  「这个寡妇已经八十四岁了」 (路 2:37)

ὄγδοος

(1)

η，ον

(a)

60.55 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 时间、空间或集合系列中的第八个 第八 ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ  ‘on the eighth day’  「到了第八日」 (路 1:59) ὄγδοον Νῶε δικαιοσύνης κήρυκα ἐφύλαξεν  ‘he preserved Noah, the preacher of righteousness, as the eighth’  「保护了报公义信息的挪亚一家八口」 (彼后 2:5) 在一些语言中，一个集合中的第八个项目不说「第八个」，很多时候更通常的说法是「一个和另外七个」。在那些语言中，这个法则也可能适用于所有序数。

ὄγκος

(1)

ου＜阳＞

(a)

13.149 是，变成，存在，发生 发生 妨碍或阻止某人做某事的东西 障碍；障碍物 ὄγκον ἀποθέμενοι πάντα  ‘setting aside everything that serves as a hindrance’  「排除一切的障碍」 (来 12:1)

ὅδε

(1)

ἥδε，τόδε

(a)

92.32 话语的参照人物 限定或指示的参照 指一个实体，在讲论背景下被视为在场的，无论在之前还是之后1 这；他；她；它；他们 γυνὴ δέ τις ὀνόματι Μάρθα ὑπεδέξατο αὐτόν. καὶ τῇδε ἦν ἀδελφὴ καλουμένη Μαριάμ  ‘a woman by the name of Martha received him, and she had a sister named Mary’  「有一个女人，名叫马大，接他到自己家里。 她有一个妹妹名叫马利亚」 (路 10:38, 39 [2]) Τάδε λέγει τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, Τὸν ἄνδρα οὗ ἐστιν ἡ ζώνη αὕτη, οὕτως δήσουσιν ἐν Ἰερουσαλὴμ οἱ Ἰουδαῖοι  ‘the Holy Spirit says this: The Jews in Jerusalem will tie up in this way the man who owns this belt’  「圣灵说，犹太人在耶路撒冷要这样捆绑这腰带的主人」 (徒 21:11)

(b)

92.33 话语的参照人物 限定或指示的参照 指一个不确定的可供选择的事物 某；某个 ∑ήμερον ἢ αὔριον πορευσόμεθα εἰς τήνδε τὴν πόλιν  ‘today or tomorrow we will go to this or that town’  「今天或明天我们要往某城去」 (雅 4:13)

____________________________________________________

1 ὅδε解作「这里」的早期含意在新约用法中已经在很大程度上丧失了。

ὁδεύω

(1)

(a)

15.19 线性运动 旅行，旅程 ［参ὁδός］ 在旅行的途中，大概是一次长途旅行 旅行 ∑αμαρίτης δέ τις ὁδεύων ἦλθεν κατ᾽ αὐτὸν  ‘but a Samaritan who was travelling came upon him’  「可是，有一个撒玛利亚人路过那里，看见他」 (路 10:33)

ὁδηγέω

(1)

(a)

15.182 线性运动 引领，带来，带领 引导或指导，有确保人们到达适当目的地的含义 带领；引导 τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται  ‘if one who is blind tries to guide another who is blind, they will both fall into a ditch’  「若是瞎子领瞎子，两个人都要掉在坑里」 (太 15:14) ὁδηγήσει αὐτοὺς ἐπὶ ζωῆς πηγὰς ὑδάτων  ‘he shall lead them to living springs of water’  「领他们到生命水的泉源」 (启 7:17)

(b)

27.17 学习 学习 （ὁδηγέω[a]「引导」15.182 的引申喻意）引导某人获取信息 1 引导某人明白；引导某人学习；指引 ὅταν δὲ ἔλθῃ ἐκεῖνος, τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁδηγήσει ὑμᾶς ἐν τῇ ἀληθείᾳ πάσῃ  ‘but when the Spirit of truth comes, he will lead you to complete truth’  「但真理的灵来的时候，他要引导你们进入一切真理」 (约 16:13)

____________________________________________________

1 通过正规或非正规教导来获得信息的各意思在很大程度上与语义域「沟通」（33）相重叠。在某些上下文中，焦点似乎是在口头沟通的事实，在另一些上下文中，则似乎专注于学习。因此，许多这些相关意思都包含在「学习」这个语义域中，比如μανθάνω[a]（27.12）、μανθάνω[b]（27.15）、μαθητής[b]（27.16）和ὁδηγέω[b]（27.17）。

ὁδηγός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

15.183 线性运动 引领，带来，带领 （ὁδηγέω[a] 「引导」15.182 的衍生词）负责领导的人 向导；领导者 περὶ Ἰούδα τοῦ γενομένου ὁδηγοῦ τοῖς συλλαβοῦσιν Ἰησοῦν  ‘concerning Judas who became the guide for those who arrested Jesus’  「说到那领人来拿耶稣的犹大」 (徒 1:16)

(b)

36.4 引导，管教，跟从 引导，引领 负责领路或领导的人 领导者，领路人 πέποιθάς τε σεαυτὸν ὁδηγὸν εἶναι τυφλῶν  ‘you are sure that you are a guide for the blind’  「你既深信自己是给盲人领路的」 (罗 2:19) 罗 2:19 是一个比喻性的语境，其中的「盲人」是指灵性上盲目的人，他们所需要的引导是正确地认识真理，从而明白如何行事为人。

ὁδοιπορέω

(1)

(a)

15.20 线性运动 旅行，旅程 ［参ὁδοιπορία］ 在旅途当中，焦点大概在于人在旅途中 行路；在旅途中；旅行 Τῇ δὲ ἐπαύριον, ὁδοιπορούντων ἐκείνων καὶ τῇ πόλει ἐγγιζόντων  ‘the next day as they were on their way coming near the city’  「第二天，他们走路快到那座城的时候」 (徒 10:9)

ὁδοιπορία

(1)

ας＜阴＞

(a)

15.20 线性运动 旅行，旅程 ［参ὁδοιπορέω］ 在旅途当中，焦点大概在于人在旅途中 行路；在旅途中；旅行 Ἰησοῦς κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας ἐκαθέζετο  ‘Jesus, tired out by the trip, sat down’  「耶稣因为旅途疲倦了，就坐在……」 (约 4:6)

ὁδός

(1)

οῦ＜阴＞

(a)

1.99 地理物体及特徵 通路：道路、街道、小径等 通道的统称，或是在一个人口集中地区之内，或是在两个人口集中地区之间 道路；大道；街道；路 δι᾽ ἄλλης ὁδοῦ ἀνεχώρησαν  ‘they went back another way’ or ‘... by another road’  「他们从另一条路回去」 (太 2:12)

(b)

15.19 线性运动 旅行，旅程 ［参ὁδεύω］ 在旅行的途中，大概是一次长途旅行 旅行 παρέλαβεν τοὺς δώδεκα [μαθητὰς] κατ᾽ ἰδίαν καὶ ἐν τῇ ὁδῷ εἶπεν αὐτοῖς  ‘on the way he took the twelve disciples aside and spoke to them privately’  「在路上把十二个门徒带到一边，对他们说」 (太 20:17) παρήγγειλεν αὐτοῖς ἵνα μηδὲν αἴρωσιν εἰς ὁδὸν  ‘he ordered them, don't take anything with you as you travel’  「同时吩咐他们说：『在旅途上……什么东西都不用带』」 (可 6:8) 注意：ὁδός[b] 可能也指一个特定的旅程，正如在 路 2:44，ἦλθον ἡμέρας ὁδόν「他们走了一天的旅程」。

(c)

41.16 行为及相关状态 行为，品行 （ὁδός[a]「道路」1.99 的引申喻意）一种习以为常的生活方式或行为，大概暗示带着目的或目标 生活方式；行为准则 ἦλθεν γὰρ Ἰωάννης πρὸς ὑμᾶς ἐν ὁδῷ δικαιοσύνης  ‘John came to you showing you the way of righteousness’ or ‘... the right way to live’  「约翰到你们这里来指引你们走义路」或「……正确的生活方式」 (太 21:32)

(d)

41.35 行为及相关状态 特定行为模式 （ὁδός[a]「道路」1.99 的引申喻意）符合基督信仰原则和做法的行为 道路；基督徒的行事方式；主的道路；这道 ὅπως ἐάν τινας εὕρῃ τῆς ὁδοῦ ὄντας, ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας, δεδεμένους ἀγάγῃ εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘so that if he could find any followers of the Way, both men and women, he would be able to arrest them and take them to Jerusalem’  「若是找着信奉这道的人，无论男女，都准他捆绑带到耶路撒冷」 (徒 9:2) 有些语言不可能保留 徒 9:2 中 ὁδός 的比喻义，因此可能需要把 徒 9:2 的第一部分译成：「如果他能找到任何跟随基督的人」，或「如果他找到任何基督徒」。

(e)

88.18 道德伦理素质及相关行为 公平，正直，公义 ［参εὐθύς］ εὐθεῖα ὁδός  （习语，直译：直路）公义或正确的行为方式 义路；正确的生活方式；生活的正路 καταλιπόντες εὐθεῖαν ὁδὸν  ‘having left the right way of life’  「离弃了生活的正路」 (彼后 2:15)

(f)

77.7 准备好 κατασκευάζω τὴν ὁδόν  （习语，直译：预备道路）为某事件准备好环境条件，或使环境有利于该事件 做好准备；为……预备道路；为……开路 ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου  ‘who will prepare your way before you’ or ‘who will make everything ready for you’  「他要在你前面为你预备道路」或「他要为你做好一切准备」 (太 11:10) 在一些语言中，最好将 太 11:10 中的这个表达译成：「他将为你安排好一切」。

(g)

81.28 空间的尺寸 长度测量单位 ［参σάββατον］ σαββάτου ὁδός  （习语，直译：安息日的道路）安息日可走的路程，略超过半英里，约 1 公里 半英里；一公里；安息日可走的路程 ὅ ἐστιν ἐγγὺς Ἰερουσαλὴμ σαββάτου ἔχον ὁδόν  ‘which is near Jerusalem, about a half a mile away’  「离耶路撒冷不远，有安息日可行走的路程」 (徒 1:12)

ὀδούς

(1)	ὀδόντος＜阳＞

(a)

8.20 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 在人和许多动物嘴里一副坚硬的骨质结构；用于咀嚼和咬物 牙齿 οἱ ὀδόντες αὐτῶν ὡς λεόντων ἦσαν  ‘their teeth were as the teeth of lions’  「牙齿像狮子的牙齿」 (启 9:8) ὀδούς 一词的翻译涉及几个问题。在 启 9:8 中也许需要使用两个不同的词汇来表示牙齿，因为人的牙齿和动物的牙齿可能是两个非常不同的词汇。在 徒 7:54，习语「咬牙切齿」意指愤怒（88.184），但是直译「磨牙齿」在一些语言中可能只有「紧张」的意思。短语 βρυγμὸς τῶν ὀδόντων「切齿」用来形容地狱的折磨（路 13:28），但是直译这样一个短语可能会造成很大的误导，因为它可能仅仅指吃一些坚硬的东西。见 23.41。

ὀδυνάω  (ὀδυνάομαι)

(1)

(a)

24.92 感官事件及状态 痛苦，苦难 处于严重或极大的痛苦中 极其痛苦；非常痛苦；处于极大的痛苦中 ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ  ‘I am in great pain in this fire’ or ‘I am suffering terribly in this fire’  「在这火焰里，极其痛苦」或「我在这火焰里承受着极大的痛苦」 (路 16:24) 一些语言必须清楚指明 路 16:24 的「火」是导致痛苦的原因，因而这个语句可以调整结构，译作「这火使我非常痛苦」。

(b)

25.236 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 （ὀδύνη「巨大的痛苦」25.235 的衍生词）经历巨大的痛苦或焦虑 非常痛苦；特别伤心；非常担心；非常焦急 ὁ πατήρ σου κἀγὼ ὀδυνώμενοι ἐζητοῦμέν σε  ‘your father and I have been terribly worried trying to find you’  「你父亲和我很焦急，到处找你」 (路 2:48)

ὀδύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

25.235 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 （ὀδύνη「身体疼痛」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）严重的情绪焦虑和痛苦的状态 巨大的痛苦；饱尝痛苦；无限伤痛；强烈的焦虑 καὶ ἀδιάλειπτος ὀδύνη τῇ καρδίᾳ μου  ‘great distress in my heart is endless’  「我心里无限伤痛！」 (罗 9:2)

ὀδυρμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

52.3 丧礼及葬礼 仪式化的哀号和哭泣，为要在丧礼上表达悲痛忧伤 1 哀号；痛哭；哀恸；号啕大哭 Φωνὴ ἐν Ῥαμὰ ἠκούσθη, κλαυθμὸς καὶ ὀδυρμὸς πολύς  ‘a sound is heard in Ramah, crying and great lamentation’  「在拉玛听见号啕大哭的声音」 (太 2:18)

____________________________________________________

1 ὀδυρμός（52.3）的意思显然与θρηνέω[c]（52.2）不同，ὀδυρμός不那么制度化，比较强调葬礼上的哀哭，θρηνέω[b]则意指唱挽歌（见33.115）。另见33.116和25.141。语义域52中各词汇指的是仪式化的哀哭，与此不同。

Ὀζίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.286 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是南国犹大的王（太 1:8） 乌西雅；《和》乌西亚；《思》乌齐雅

ὄζω

(1)

(a)

79.47 物体的特徵 香味，气味 发出难闻的气味 发臭；发出臭味 ἤδη ὄζει, τεταρταῖος γάρ ἐστιν  ‘(the body) already stinks, for he (has been buried) four days’  「他已经葬了四天，尸体都发臭了！」 (约 11:39)

ὅθεν

(1)

(a)

84.11 空间的延伸 从源头延伸 从某个源头延伸至 ὁ 所指元素1 从那里 Εἰς τὸν οἶκόν μου ἐπιστρέψω ὅθεν ἐξῆλθον  ‘I will go back to my house from which I left’  「我要回到我从前离开的那个房子去」 (太 12:44) ὅθεν περιελόντες  ‘from there we sailed on’  「从那里起锚开船」 (徒 28:13)

(b)

89.25 关系 原因及／或理由 ［参ἀπό, ἐκ, παρά］ 表示原因或理由，重点在于源头2 因为；由于 ὅθεν μεθ᾽ ὅρκου ὡμολόγησεν  ‘since he had promised with an oath’  「因为他发誓许诺」 (太 14:7)

____________________________________________________

1 ὅθεν[a]也可以归入语义域92「话语的参照人物」中作为一个关系代词。

2 这些词汇（ἀπό[i]、ἐκ[b]、ὅθεν[b]、παρά[j]）的意思无疑有些差异，但并不能根据现有的上下文来确定具体的指定或联想特徵。

ὀθόνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.153 人工制品 布料、皮革及制成物品 一大块布，很可能是亚麻布（λίνον） 被单；亚麻布 τι ὡς ὀθόνην μεγάλην  ‘something like a large sheet’  「有一块好像大布的东西」 (徒 10:11)

ὀθόνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.154 人工制品 布料、皮革及制成物品 一块细麻布 细麻布 ἔδησαν αὐτὸ ὀθονίοις μετὰ τῶν ἀρωμάτων  ‘they bound it in linen cloths with the spices’  「用细麻布和香料把他裹好」 (约 19:40) 在《新约》中，ὀθόνιον 仅指缠裹尸体准备下葬的布条。

οἶδα

(1)

(a)

28.1 知道 知道 ［参γινώσκω, γνωρίζω, γνῶσις］ 掌握关于……信息 知道；晓得；了解；认识；有……的知识；熟悉 Γρηγορεῖτε οὖν, ὅτι οὐκ οἴδατε τὴν ἡμέραν οὐδὲ τὴν ὥραν  ‘watch out, then, because you do not know the day or hour’  「所以，你们要警醒，因为那日子，那时辰，你们不知道」 (太 25:13) τὰς ἐντολὰς οἶδας  ‘you know the commandments’  「诫命你是知道的」 (可 10:19)

(b)

28.7 知道 知道 掌握知识，知道怎样进行某项活动或完成某个目标 知道怎样做；晓得；知道 εἰ οὖν ὑμεῖς πονηροὶ ὄντες οἴδατε δόματα ἀγαθὰ διδόναι τοῖς τέκνοις ὑμῶν  ‘if you, then, though you are evil, know how to give good gifts to your children’  「你们虽然邪恶，尚且知道把好东西给儿女」 (太 7:11)

(c)

32.4 理解 理解 理解事物的意义，焦点在于由此而产生的知识 明白；理解 οὐκ οἴδαμεν τί λαλεῖ  ‘we don't understand what he is saying’  「我们不明白他说什么」 (约 16:18) ἐλάβομεν ἀλλὰ τὸ πνεῦμα τὸ ἐκ τοῦ θεοῦ, ἵνα εἰδῶμεν τὰ ὑπὸ τοῦ θεοῦ χαρισθέντα ἡμῖν  ‘but we received the Spirit from God so that we might understand those things graciously given to us by God’  「我们所领受的是从上帝来的灵，为使我们知道上帝把恩赐赏给我们的事」 (林前 2:12) πῶς ἐρεῖ τὸ Ἀμὴν ... ἐπειδὴ τί λέγεις οὐκ οἶδεν  ‘how can he say Amen ... if he doesn't understand what you are saying?’  「既然不明白你的话，怎能说『阿们』呢？」 (林前 14:16)

(d)

29.6 记忆及回忆 想起来 能够从记忆中回想 记得；回忆；想起 λοιπὸν οὐκ οἶδα εἴ τινα ἄλλον ἐβάπτισα  ‘for the rest, I do not remember if I baptized any other person’  「此外我已记不清有没有给别人施过洗」 (林前 1:16)

(e)

87.12 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参φρονέω］ 承认某人或事件的崇高地位 尊敬；表示敬意；尊重 Ἐρωτῶμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, εἰδέναι τοὺς κοπιῶντας ἐν ὑμῖν  ‘we beg you, Christian brothers, to respect those who work among you’  「弟兄们，我们劝你们要敬重那些在你们中间劳苦的」 (帖前 5:12)

οἰκεῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

10.11 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 ［参οἰκιακός］ （οἶκος[b]「家人，家庭」10.8 的衍生词）属于某个家庭或大家庭的人 家人；亲属 εἰ δέ τις τῶν ἰδίων καὶ μάλιστα οἰκείων οὐ προνοεῖ  ‘but if someone does not take care of his own relatives, especially members of his own family’  「若有人不照顾亲属，尤其是自己家里的人」 (提前 5:8)

οἰκετεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

46.6 家务活动 在特定家庭中工作的一群仆人 家仆；仆人 ὃν κατέστησεν ὁ κύριος ἐπὶ τῆς οἰκετείας αὐτοῦ  ‘whom the master has placed in charge of the household servants’  「主人派他管理自己的家仆」 (太 24:45)

οἰκέτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

46.5 家务活动 一个家庭的仆人 家仆；仆人；私仆；奴仆 φωνήσας δύο τῶν οἰκετῶν  ‘he called two of his personal servants’  「他叫了两个仆人」 (徒 10:7)

οἰκέω

(1)	οἰκέω[a]「生活」{D:85.67} 的引申喻意

(a)

85.67 在空间存在 居住，定居 生活或居住在某个地方 生活；居住 αὕτη συνευδοκεῖ οἰκεῖν μετ᾽ αὐτοῦ  ‘(if) she agrees to go on living with him’  「妻子也情愿和他一起生活」 (林前 7:12) φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον  ‘he lives in light that no one can approach’  「住在人不能接近的光里」 (提前 6:16)

(b)

85.73 在空间存在 居住，定居 ［参ἐνοικέω］ 留在一个心理或属灵意义上的地方 在……里面；生活在……里面；住在……里面 ἡ οἰκοῦσα ἐν ἐμοὶ ἁμαρτία  ‘the sin that resides in me’  「住在我里面的罪」 (罗 7:17) εἴπερ πνεῦμα θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν  ‘if the Spirit of God dwells in you’  「如果上帝的灵住在你们里面」 (罗 8:9)

οἴκημα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.26 建造物 建筑物的部分及区域 人可以逗留的房间或住处（通常是屋子的一部分） 房间；住处 φῶς ἔλαμψεν ἐν τῷ οἰκήματι  ‘a light shone in his quarters’  「有光照耀牢房」 (徒 12:7) 在 徒 12:7，οἴκημα 指监牢中的一间囚室，在这个上下文中，最好译成「房间」或「监牢中的房间」。

οἰκητήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

85.68 在空间存在 居住，定居 （οἰκέω[a]「居住」85.67 的衍生词）一个人可以居住的地方 住处；家 τὸ οἰκητήριον ἡμῶν τὸ ἐξ οὐρανοῦ ἐπενδύσασθαι ἐπιποθοῦντες  ‘our desire is to have our dwelling place which is in heaven put on over us’  「渴望得到那从天上来的居所，好像穿上衣服」 (林后 5:2) ἀγγέλους τε τοὺς ... ἀπολιπόντας τὸ ἴδιον οἰκητήριον  ‘angels who ... abandoned their own dwelling place’  「离开自己住处的天使」 (犹 1:6)

οἰκία

(1)

ας＜阴＞

(a)

7.3 建造物 建筑物 人所居住的建筑物或地方 房屋；家；住处 ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου  ‘the sweet smell of perfume filled the whole house’  「屋里充满了膏的香气」 (约 12:3) οἰκία[a] 或 οἶκος[a]（7.2）的大小可能会差别很大。例如，路 7:10 提到的房子无疑是比较华丽宽敞的，而在太 11:8，οἶκος[a] 是指希律居住的宫殿。在许多语言中，人们会根据房子的大小和重要性来明确区分各种类型的居所。因此，在翻译 οἰκία[a] 或 οἶκος[a] 的时候，翻译者需要采用一些不同的词汇，例如「乡村小屋」、「房子」、「官邸」、「宫殿」、「庙宇」等。 在某些语言中，人们会清楚区分房子和家。意为「房屋」的词汇指任何居住的场所，而意为「家」的用语是指一个人比较永久性的居所。例如，在可 2:1，重要的是要表明耶稣住在那房子里，而瘫子是被人从屋顶上缒下来。

(b)

10.8 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 ［参οἶκος］ 住在同一所房子或农庄、有血缘和婚姻关系的家人，也包括家里的奴隶和仆人 家人；家庭 Οὐκ ἔστιν προφήτης ἄτιμος εἰ μὴ ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ καὶ ἐν τοῖς συγγενεῦσιν αὐτοῦ καὶ ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ  ‘there is no prophet without honor except in his own hometown, among his own relatives, and among the members of his own family’  「先知除了在本乡、本族和自己的家之外，没有不被尊敬的」 (可 6:4) 在一些语言中，οἶκος[b] 或 οἰκία[b] 的等义表达是「那些住在一起的人」，或「那些有相同篱笆的人」（指由篱笆围绕的一组小屋，因此组成单一的所谓「家庭单位」）。

(c)

57.21 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 ［参οἶκος］ （οἰκία[a]「房屋」7.3 的引申喻意）与房屋和家庭有关的财产 财产；产业；家产；房屋 οἱ κατεσθίοντες τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν  ‘they take away from widows all that they possess’  「他们侵吞寡妇的家产」 (可 12:40) 在 可 12:40，τὰς οἰκίας 也可以理解为特指「房屋」。

οἰκιακός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

10.11 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 ［参οἰκεῖος］ （οἶκος[b]「家人，家庭」10.8 的衍生词）属于某个家庭或大家庭的人 家人；亲属 ἐχθροὶ τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ  ‘a man's enemies are those of his family’  「人的仇敌就是自己家里的人」 (太 10:36)

οἰκοδεσποτέω

(1)

(a)

46.2 家务活动 操持家务和管理家庭 1 管理家庭；照顾家庭；操持家务；料理家务 βούλομαι οὖν νεωτέρας γαμεῖν, τεκνογονεῖν, οἰκοδεσποτεῖν  ‘I would rather that the younger widows get married, have children, and manage their homes’  「我希望年轻的寡妇结婚，生儿育女，管理家务」 (提前 5:14)

____________________________________________________

1 在某些上下文中，οἰκονομέωοἰκονομία [c]（46.1）和οἰκοδεσποτέω的意思可能在本质上是相同的，不过οἰκοδεσποτέω的内涵意义可能比较强调吩咐或成为一家之主。

οἰκοδεσπότης

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.14 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 拥有和管理一个包含家人、仆人和奴隶的家庭的人 一家的主人 Ἄνθρωπος ἦν οἰκοδεσπότης ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα  ‘there was a master of a household who planted a vineyard’  「有一个家的主人开垦了一个葡萄园」 (太 21:33)

οἰκοδομέω

(1)

(a)

45.1 建造，兴建 建造或竖立任何一种建筑物 1 建造；盖（房子）；建筑 ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ φρονίμῳ, ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν πέτραν  ‘will be like a wise man who built his house on the rock’  「好比一个聪明人把房子盖在磐石上」 (太 7:24)

(b)

74.15 能够，有能力 增加某人或某物的潜力，重点在所涉及的过程上 使刚强；使更有能力；坚固；建立；造就 οἰκοδομουμένη καὶ πορευομένη τῷ φόβῳ τοῦ κυρίου  ‘built up and living in reverence for the Lord’  「建立起来，凡事敬畏主」 (徒 9:31)

____________________________________________________

1 在某些上下文中，κατασκευάζω[b]的意思可能与οἰκοδομέω[a]不同，κατασκευάζω[b]暗示建筑物是为了某种特殊用途而预备的。

οἰκοδομή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

7.1 建造物 建造物（一般意义） 任何围蔽一个区域的建筑物或结构，但该区域可以是露天的，如圆形的露天剧场或竞技场 1 建筑物；建筑 ποταποὶ λίθοι καὶ ποταπαὶ οἰκοδομαί  ‘what wonderful stones and buildings’  「这是多么了不起的石头！多么了不起的建筑！」 (可 13:1)

(b)

42.34 执行，从事 制作，创造 建造某物，重点在建造起来的过程，或在建造带来的结果 建立；建造；建筑物；房屋 θεοῦ οἰκοδομή ἐστε  ‘you are God's construction’  「你们是……上帝的建筑」 (林前 3:9) εἰς οἰκοδομὴν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ  ‘in order to build up the body of Christ’  「建立基督的身体」 (弗 4:12) 在 林前 3:9，许多人把短语 θεοῦ οἰκοδομή 解作「上帝的住处」（见 7.1），但更可能的是，基督徒被视为上帝作为的结果；意思是说，信徒是「上帝的建筑物」或是「上帝所造的」。在 林后 5:1（οἰκοδομὴν ἐκ θεοῦ ἔχομεν「我们有上帝所造的建筑物」）中的 οἰκοδομή 可视为与 林前 3:9 中的意思基本相同，但是这里所指的是荣耀的身体。

(c)

74.15 能够，有能力 增加某人或某物的潜力，重点在所涉及的过程上 使刚强；使更有能力；坚固；建立；造就 κατὰ τὴν ἐξουσίαν ἣν ὁ κύριος ἔδωκέν μοι εἰς οἰκοδομὴν καὶ οὐκ εἰς καθαίρεσιν  ‘according to the authority which the Lord has given me to build you up, not to tear you down’ or ‘... to strengthen and not to weaken’  「照主给我的权柄，主给我这权柄不是要毁掉你们，而是要建立你们」或「……是要坚固你们，不是要使你们软弱」 (林后 13:10)

____________________________________________________

1 οἰκοδομή[a]可以理解为οἰκοδομέω[a]「建造」（45.1）的衍生词，或者οἰκοδομέω[a]可以理解为οἰκοδομή[a]的使役动词衍生词，意思是使某建筑物存在。考虑到οἰκοδομή[a]非常宽泛的性质，最好将其解作相应事件表达法（45.1）的衍生词，因为这似乎是衍生对应词的主要模式。但是，因为建筑物具有明显的物质形态，所以οἰκοδομή[a]被归在语义域7，作为所有其他意思的通称。

οἰκοδόμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

45.7 建造，兴建 （οἰκοδομέω[a]「建造」45.1 的衍生词）建造的人 工匠；泥水匠；建造者 ὁ λίθος, ὁ ἐξουθενηθεὶς ὑφ᾽ ὑμῶν τῶν οἰκοδόμων, ὁ γενόμενος εἰς κεφαλὴν γωνίας  ‘the stone that you builders despised turned out to be the most important stone’  「你们的泥水匠所丢弃的这块石头已成为最重要的基石」 (徒 4:11) 通常指建造房屋和其他较大型建筑物的人

οἰκονομέω

(1)

(a)

46.1 家务活动 管理和提供一家所需 管理家庭；持家；担任管家职务；作管家 ἀπόδος τὸν λόγον τῆς οἰκονομίας σου, οὐ γὰρ δύνῃ ἔτι οἰκονομεῖν  ‘give an account of your management of the household, for you can no longer be in charge of my household’  「把你所经管的交代清楚，你不能再作我的管家了」 (路 16:2) 在圣经时期，一个家庭不是只由核心家庭成员组成；意思是说，家庭成员不只有丈夫、妻子和儿女，因为与核心家庭成员一起生活的仆人、奴隶和长工，也被视为整个家庭的一分子。

οἰκονομία

(1)

ας＜阴＞

(a)

42.25 执行，从事 做，执行 一项涉及管理和组织的任务 任务；职分；责任；职责 εἰ δὲ ἄκων, οἰκονομίαν πεπίστευμαι  ‘but if not of my own will, I have been entrusted with a responsibility’ or ‘but since I have not chosen it, I do it as a task entrusted to me’ or ‘I do it as a matter of duty, because God has entrusted me with this task’  「即使不自愿，这职责还是托付给我了」或「既然我没有选择它，我就把它当成托付给我的任务」或「上帝既然把这任务交给我，我就认为这是一种责任」 (林前 9:17)

(b)

30.68 思考 打算，企图，计划 包含一系列安排的计划（在《新约》中指上帝在历史进程中为人类带来救恩的计划） 目的；方案；计划；安排 φωτίσαι [πάντας] τίς ἡ οἰκονομία τοῦ μυστηρίου  ‘to make all people see what his secret plan is’  「使众人明白这奥秘有怎样的计划」 (弗 3:9) αἵτινες ἐκζητήσεις παρέχουσιν μᾶλλον ἢ οἰκονομίαν θεοῦ τὴν ἐν πίστει  ‘these promote controversies rather than God's plan, which is by faith’  「这些事只会引起争论，对于上帝在信心上所定的计划是毫无帮助的」 (提前 1:4)

(c)

46.1 家务活动 管理和提供一家所需 管理家庭；持家；担任管家职务；作管家 ἀπόδος τὸν λόγον τῆς οἰκονομίας σου, οὐ γὰρ δύνῃ ἔτι οἰκονομεῖν  ‘give an account of your management of the household, for you can no longer be in charge of my household’  「把你所经管的交代清楚，你不能再作我的管家了」 (路 16:2) 在圣经时期，一个家庭不是只由核心家庭成员组成；意思是说，家庭成员不只有丈夫、妻子和儿女，因为与核心家庭成员一起生活的仆人、奴隶和长工，也被视为整个家庭的一分子。

οἰκονόμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

46.4 家务活动 负责管理一个家庭的人 管家 Ἄνθρωπός τις ἦν πλούσιος ὃς εἶχεν οἰκονόμον, ... διασκορπίζων τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ  ‘there was a rich man who had a manager of his household ... wasting his masters money’  「某财主有一个管家……浪费他的财物」 (路 16:1) 有些语言需要指明 οἰκονόμος[a] 是一个受雇来处理具体事务的人，因此在 路 16:1 可能需要说：「有一个财主雇用了一个人来管理他的家」。

(b)

37.39 控制，管理 运用权力 对某事物有权力和责任的人 负责……的人；管理人；经理；管家 καὶ οἰκονόμους μυστηρίων θεοῦ  ‘and those who are responsible for the mysteries of God’  「作上帝之奥秘的管家」 (林前 4:1) ὡς καλοὶ οἰκονόμοι ποικίλης χάριτος θεοῦ  ‘as good managers of God's varied gifts’  「作为上帝各样恩赐的好管家」 (彼前 4:10)

(c)

57.231 拥有，转移，交换 记账 οἰκονόμος τῆς πόλεως  （习语，直译：城镇的管理者）负责城中财务的人 城镇的财务官；城中的司库 ἀσπάζεται ὑμᾶς Ἔραστος ὁ οἰκονόμος τῆς πόλεως  ‘Erastus, the city treasurer, sends you his greetings’  「那城里的财务官以拉都向你们问安」 (罗 16:23)

οἶκος

(1)

ου＜阳＞

(a)

7.2 建造物 建筑物 有一个或多个房间的建筑物，通常用作居所（οἶκος[a] 也包括一些公共的建筑物，例如神殿。οἶκος[a] 的意义扩展至包括神殿，可能因为神殿被视为神明的居所。） 房屋；神殿；圣所 ἠκούσθη ὅτι ἐν οἴκῳ ἐστίν  ‘it was reported that he was at home’  「人听说他在屋里」 (可 2:1a) τοῦ ἀπολομένου μεταξὺ τοῦ θυσιαστηρίου καὶ τοῦ οἴκου  ‘who perished between the altar and the Temple’  「在祭坛和圣所之间被杀」 (路 11:51) 关于与 οἶκος[a] 相关的某些翻译问题讨论，参7.3。

(b)

10.8 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 ［参οἰκία］ 住在同一所房子或农庄、有血缘和婚姻关系的家人，也包括家里的奴隶和仆人 家人；家庭 ἐβάπτισα δὲ καὶ τὸν ∑τεφανᾶ οἶκον  ‘and I also baptized Stephanas and his family’  「我也给司提法那和他家的人施过洗」 (林前 1:16) 在某些语言中，οἶκος[b] 或 οἰκία[b] 的等义表达是「住在一起的人」，或「居于相同篱笆中的人」（指用篱笆围起来的一组小屋，因此组成单一的所谓「家庭单位」）。 在 徒 7:10，οἶκος 可以指约瑟被安排居住的家庭，也可以指法老的财产（见57.21）。

(c)

10.24 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参γένεσις, πατριά］ 历代有血缘关系的人 世系；宗族 διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς Δαυίδ  ‘because he was from David's lineage and family line’  「因为他是大卫家族的人」 (路 2:4) 在圣经时代，鉴于法律关系与血缘关系之间的某些区分，计算家系有点复杂。然而，γένεσις[b]、οἶκος[c] 和 πατριά[a] 的意义，重点不在于祖先的名单，而在于那些依次相关的人的世系，那是所论及的人（reference person）所属的世系。然而，有些学者认为 太 1:1 中的 γένεσις 本来是《马太福音》书名的一部分，因此把开头引入的短语翻译为「耶稣基督的历史书」（见 γένεσις[c]「历史」，33.19）。 在某些语言中，连续的一系列祖先被称为「祖宗」或「人回头所见的人」或「那些已经在前面走过的人」。在另一些语言中，家系被称为「一个人的根」或「一个人的树干」。 在路 2:4，οἶκος 和 πατριά 两词在意义上似乎没有显着差别；在某些译入语中，使用一个意思等同于「世系」或「宗族」的词已经足够。这两个词似乎只是增强彼此共有的意义。

(d)

57.21 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 ［参οἰκία］ （ {οἶκος}[a]「房屋」7.2 的引申喻意）与房屋和家庭有关的财产 财产；产业；家产；房屋 κατέστησεν αὐτὸν ἡγούμενον ἐπ᾽ Αἴγυπτον καὶ [ἐφ᾽] ὅλον τὸν οἶκον αὐτοῦ  ‘he made him governor over Egypt and over all his property’  「派他作埃及国的宰相兼管法老的全家」 (徒 7:10) 根据上下文和一般用法，把 οἶκος 译成「财产」比译成较常见的含义「家庭」（见 10.8）更加合理。

(e)

11.58 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参υἱός］ οἶκος Ἰσραήλ, οἶκος Ἰούδα  （习语，直译分别是：以色列家，和：犹大家）作为一个民族实体的以色列民 以色列民；以色列民族 ἀσφαλῶς οὖν γινωσκέτω πᾶς οἶκος Ἰσραὴλ  ‘all the people of Israel, then, are to know for sure’  「故此，以色列全家当确实知道」 (徒 2:36) 对于「以色列人」一词，翻译者可能需要使用同位语短语，例如：「那些人民，也就是以色列」，或使用一个也有同位语作用的关系从句，例如：「以色列人民」。在某些语言中，更可取的做法是使用一个比如「民族」的词，再加上表示以色列只是民族名字的短语，例如「称为以色列的民族」。

(f)

有一个或多个房间，用作敬拜场所的建筑物 神殿；圣殿

(g)

有一个或多个房间，用作住所的建筑物 住处

____________________________________________________

1 希腊文短语ἐν οἴκῳ是「在家」的通常表达，意指在某人拥有或租赁的住所里面。可 2:1表明耶稣已经搬离拿撒勒。

οἰκουμένη

(1)

ης＜阴＞

(a)

1.39 地理物体及特徵 地球的表面 ［参γῆ, κόσμος］ 人类居住的地面，对比于上面的天空和下面的世界 1 大地；世界 ἔδειξεν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τῆς οἰκουμένης  ‘he showed him all the kingdoms of the world’  「把天下万国都指给他看」 (路 4:5) 来 2:5 提到 τὴν οἰκουμένην τὴν μέλλουσαν「将来的世界、未来的世界」。这用语通常被理解为「将来的世代」，但 οἰκουμένη 的使用似乎暗示这是一个有人居住的世界。

(b)

1.83 地理物体及特徵 政府行政区域 罗马帝国，包括其中的居民（οἰκουμένη[b] 与 οἰκουμένη[a]「大地，世界」1.39 的不同之处，在于这词有意把罗马帝国以外的人排除在外，那就是说，当局只对罗马帝国内的居民进行人口普查，不包括未开化的异邦人） 帝国；帝国的人民 ἐξῆλθεν δόγμα παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου ἀπογράφεσθαι πᾶσαν τὴν οἰκουμένην  ‘Emperor Augustus sent out an order for all the people of the empire to register themselves for the census’  「凯撒奥古斯都降旨，叫全国人民都登记户籍」 (路 2:1b) 要准确传达 οἰκουμένη[b] 在 路 2:1 中的含义，翻译者可以将经文译为：「罗马皇帝奥古斯都颁布命令，要罗马帝国的人民都办理户口登记。」《现修》

(c)

9.22 人 人类 ［参γῆ］ （οἰκουμένη[a]「有人居住的大地」1.39 的引申喻意）所有住在地上的人 人；全人类 ἔστησεν ἡμέραν ἐν ᾗ μέλλει κρίνειν τὴν οἰκουμένην  ‘he has fixed a day in which he will judge all mankind’  「他已经确定了日子……审判天下的人」 (徒 17:31)

____________________________________________________

1 γῆ[a]、οἰκουμένη[a]和κόσμος[b]具体指地上有人居住的已知区域，在新约时期，这包括地中海周围国家、肥沃月湾，以至印度河流域，北边远至欧洲的英格兰和斯堪的纳维亚。这是当时已知的整个世界。有些译入语言所用的词汇也有这种局限，只是具体范围不同。这里重要的不在于地上的具体区域，而在于大地的表面是人类居住地的观念。οἰκουμένη[a]的意思可能与γῆ[a]和κόσμος[b]略有不同，οἰκουμένη[a]比较强调地上的文明地区。

2 在路 2:1，οἰκουμένη[b]特指罗马帝国内的居民，不过οἰκουμένη[b]的意思只是罗马帝国作为一个地区、政府实体和所管辖的人口。

οἰκουργός

(1)

όν

(a)

46.3 家务活动 料理家务的人 照管家庭的人；持家的人；家庭主妇 σώφρονας ἁγνὰς οἰκουργοὺς ἀγαθάς  ‘(how the younger women should be) sensible, chaste, good homemakers’  「自律、贞洁、善理家务」 (多 2:5)

οἰκτιρμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

88.80 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 ［参οἰκτίρω］ 表示怜悯和关心，有体恤和同情的含意 怜悯；慈爱；同情 Ἐνδύσασθε ... σπλάγχνα οἰκτιρμοῦ χρηστότητα  ‘you must put on ... feelings of tender compassion and kindness’  「你们必须穿上慈悲怜悯、恩慈」 (西 3:12)

οἰκτίρμων

(1)

ον

(a)

88.81 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 （οἰκτίρω「怜悯」88.80 的衍生词）表示怜悯或同情 仁慈的；有怜悯的 Γίνεσθε οἰκτίρμονες καθὼς [καὶ] ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστίν  ‘be merciful, just as your Father is merciful’  「你们要仁慈，像你们的父是仁慈的」 (路 6:36) 有些语言采用非常地道的方式来表达「表示怜悯或仁慈」的意思，例如，「慈悲为怀」、「悲天悯人」，或「像对待可爱的孩子那样对待人」。

οἰκτίρω

(1)

(a)

88.80 道德伦理素质及相关行为 怜悯，无情 ［参οἰκτιρμός］ 表示怜悯和关心，有体恤和同情的含意 怜悯；慈爱；同情 οἰκτιρήσω ὃν ἂν οἰκτίρω  ‘I will have mercy on whom I have mercy’  「我要怜悯谁就怜悯谁」 (罗 9:15)

οἰνοπότης

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.288 道德伦理素质及相关行为 酗酒 ［参μέθυσος, πάροινος］ 惯常喝酒过多，因此成为醉汉1 醉酒的人；醉汉 Ἰδοὺ ἄνθρωπος φάγος καὶ οἰνοπότης  ‘look at this man; he is a glutton and a drunkard’  「你看，这人贪食好酒」 (路 7:34)

____________________________________________________

1 虽然复合词πάροινος和οἰνοπότης包含了词干οἰνο「葡萄酒」，但这些衍生词并不限定酒精饮料的种类。

οἶνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.197 人工制品 植物产品 用葡萄汁制成的发酵饮料 1 酒 μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ  ‘do not get drunk with wine’  「不要醉酒」 (弗 5:18) 有些人认为《圣经》每次提到耶稣，无论是造酒还是喝酒的时候，都必须假定那是指没有发酵的葡萄汁，但这个结论并没有任何真实的依据。只有在提到 οἶνος νέος「新酒」（6.198）的时候，人才能假定那是没有发酵的葡萄汁，或者刚刚发酵的葡萄汁。 许多语言中并没有葡萄酒这个词汇，但可以从主流语言中借用某种表达。有时候也可以采用描述性的短语，例如「发酵的果汁」。在某些语言中，人们更具体地以「棕榈酒」作为「葡萄酒」的对应译词，那是一种使用某些棕榈树的树液酿成的酒。这个词汇可能也有一种比较广泛的含义，可指任何种类的酒。 在一些新约经文中，翻译「酒」时必须特别小心选择词汇。例如，在 弗 5:18 中，直译的「不要喝葡萄酒致醉」有可能被理解为：人可以喝其他种类的酒以致喝醉。因此，在某些语言中，翻译者可能需要把 弗 5:18 译作「不要喝醉」。 在 路 10:34 中（κατέδησεν τὰ τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον「用油和酒倒在他的伤处，包裹好了」），人们必须明白油和酒的药用价值。在某些语言中，翻译者指出了这个举动的目的，译作「为了洁净和治疗他的伤口，他把酒和油倒在上面，再加以包裹」。另外还可以添加旁注，说明酒的杀菌能力和油的治疗效果。2

(b)

6.198 人工制品 植物产品 οἶνος νέος  固定短语，指新近压榨的葡萄汁，未发酵的，或在发酵的初始阶段 新酒；葡萄汁 οὐδεὶς βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς  ‘no one puts new wine into old wineskins’  「没有人把新酒装在旧皮袋里」 (可 2:22)

(c)

6.204 人工制品 药物 ［参σμυρνίζω］ ἐσμυρνισμένος οἶνος  固定短语，指用没药调制的酒，用作麻醉药 3 没药调和的酒 ἐδίδουν αὐτῷ ἐσμυρνισμένον οἶνον  ‘they gave him myrrhed wine’  「拿没药调和的酒给他」 (可 15:23) 一般来说，ἐσμυρνισμένος οἶνος 必须用短语或从句来翻译，例如「混合了一种叫做没药的药物的酒」或「混合了疼痛缓和药物的酒」。当然，也可以简写成「没药酒」，然后用旁注来说明其作用。

____________________________________________________

1 短语γένημα τῆς ἀμπέλου「葡萄树的产物」（太 26:29）可能应该归类为固定短语，意指「葡萄酒」，但这个短语也可视为是语义内向的（即不是习语），这样，所指的就可能是「葡萄」或「葡萄酒」。

2 虽然表示葡萄酒和橄榄油的各种词汇可以归类在「食物」（语义域5）当中，但它们显然还有其他功能，例如葡萄酒在医学上用作杀菌剂，橄榄油不仅用作食物，也用作油灯的燃料。由于葡萄酒和橄榄油都需要经过比较精细的生产过程，因此最好将它们归类为人工制品，而不是归入不同的功能类别。

3 ἐσμυρνισμένος οἶνος可以视为是语义内向的（σμυρνίζω「混合没药的」和οἶνος「葡萄酒」）。然而，由于该词在可 15:23具有特定的作用，因此被包含在这个语义域中。

οἰνοφλυγία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.284 道德伦理素质及相关行为 酗酒 醉酒，暗示喝了大量的酒 醉酒 πεπορευμένους ἐν ἀσελγείαις, ἐπιθυμίαις, οἰνοφλυγίαις  ‘your lives were spent in licentiousness, lust, drunkenness’  「你们从前生活在淫荡、情欲、醉酒中」 (彼前 4:3)

οἴομαι

(1)

(a)

31.29 持有观点，相信，信赖 假设，认为有可能 ［参δοκέω, νομίζω, ὑπολαμβάνω］ 认为某事可能是真的，但不能确定 假设；假定；想象；相信；以为 οὐδ᾽ αὐτὸν οἶμαι τὸν κόσμον χωρῆσαι τὰ γραφόμενα βιβλία  ‘I imagine that the whole world could not hold the books that would be written’  「我想，就是全世界也容不下所要写的书」 (约 21:25) μὴ γὰρ οἰέσθω ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ὅτι λήμψεταί τι παρὰ τοῦ κυρίου  ‘for that man must not suppose that he will receive anything from the Lord’  「这样的人不要想从主那里得到什么」 (雅 1:7) 在某些语言中，相当于「假设」或「以为」的用语是「有点认为」，或「认为可能」，或「有些认为」。某些语言会把不确定的看法清楚表述为：「认为，但不确定」，或「认为，但不知道」，或「认为，但不肯定」。

οἷος

(1)

α，ον

(a)

64.1 比较 在某个方面与其他事物相似 1 像；如；如此；类似；同样 θλῖψις μεγάλη οἵα οὐ γέγονεν ἀπ᾽ ἀρχῆς κόσμου ἕως τοῦ νῦν  ‘great tribulation such as has not taken place from the beginning of the world until now’  「自从世界的起头直到如今，从没有这样的灾难」 (太 24:21) λευκὰ λίαν, οἷα γναφεὺς ἐπὶ τῆς γῆς οὐ δύναται οὕτως λευκᾶναι  ‘very white, such as no fuller on earth could make them so white’  「极其洁白，地上漂布的没有人能漂得这样白」 (可 9:3)

(b)

58.30 性质，类别，示例 类别，种类 ［参ὁποῖος, ποῖος, ποταπός］ 种类的疑问标记 什么种类；哪一种 ὑγιὴς ἐγίνετο οἵῳ δήποτ᾽ οὖν κατείχετο νοσήματι  ‘was made well from whatever disease he had’  「无论患什么病都能得痊愈」（经文校勘栏） (约 5:4) 异文中也有这个含义：ὑγιὴς ἐγίνετο οἵῳ δήποτ οὖν κατείχετο νοσήματι「无论他曾患什么疾病都被治愈了」（约 5:3）（校勘栏）。

____________________________________________________

1 οἷος[a]与ὅμοιος和ὁμοίως的区别只是在语法功能上。

ὀκνέω

(1)

(a)

67.125 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 延伸一段时间，有不做事的含意 延迟；迟延；耽搁；耽延 Μὴ ὀκνήσῃς διελθεῖν ἕως ἡμῶν  ‘do not delay to come to us’  「请快到我们那里去，不要躭延」 (徒 9:38)

ὀκνηρός

(1)

ά，όν

(a)

88.250 道德伦理素质及相关行为 懒惰，闲散 对有价值的事情畏缩不前或犹豫不决，可能暗示没有野心 懒惰的；没有野心的 τῇ σπουδῇ μὴ ὀκνηροί  ‘not lacking in zeal’  「殷勤，不可懒惰」 (罗 12:11)

(b)

22.8 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 烦扰人的 烦扰人的；麻烦的；不介意的（与 οὐκ 结合使用） τὰ αὐτὰ γράφειν ὑμῖν ἐμοὶ μὲν οὐκ ὀκνηρόν  ‘to write these things to you is not a bother to me’ or ‘I do not mind writing these things to you’  「我把这些话再写给你们，对我并不困难」或「我并不介意把这些话写给你们」 (腓 3:1)

ὀκταήμερος

(1)

ον

(a)

67.182 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 在一系列天数中的第八天发生的 在第八天 περιτομῇ ὀκταήμερος  ‘circumcised on the eighth day’  「第八天受割礼」 (腓 3:5) 在新约时期，日数的计算会包含一系列天数中的第一天和最后一天，因此，ὀκταήμερος 可以译作「一周后」、「一个星期后」或「七天后」。比较 ἡμέραι ὀκτώ「八天」（路 2:21）相当于一周；见 60.17 的讨论。

ὀκτώ

(1)

(a)

60.17 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的八个实例 八 ὅτε ἐπλήσθησαν ἡμέραι ὀκτὼ  ‘when eight days had passed’ or ‘a week later’  「过了八天」或「一周后」 (路 2:21) κιβωτοῦ εἰς ἣν ὀλίγοι, τοῦτ᾽ ἔστιν ὀκτὼ ψυχαί, διεσώθησαν δι᾽ ὕδατος  ‘an ark, into which a few, that is eight persons, were saved through water’  「当时进入方舟，藉着水得救的不多，只有八个人」 (彼前 3:20) 在说一周的时间时，新约时期的惯例是说「八天」，因为一个系列的第一天和最后一天都要计算在内。在许多语言中，可以简单地说「过了七天之后」（路 2:21）。

ὄλεθρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

20.33 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 完全败坏或毁灭的状态1 败坏；毁灭 αἵτινες βυθίζουσιν τοὺς ἀνθρώπους εἰς ὄλεθρον  ‘which cause people to sink into ruin’ or ‘which ruin people’  「使人沉沦，以致败坏和灭亡」或「使人灭亡」 (提前 6:9)

(b)

20.34 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 ［参ὀλοθρεύω］ 使某人或某事完全败坏或毁灭2 败坏；摧毁；毁灭 παραδοῦναι τὸν τοιοῦτον τῷ ∑ατανᾷ εἰς ὄλεθρον τῆς σαρκός  ‘to hand such a person over to Satan for the destruction of the body’  「要把这样的人交给撒但，使他的肉体败坏」 (林前 5:5)

____________________________________________________

1 ὄλεθρος[a]所指的败坏或毁灭比φθορά[a]（20.38）更为猛烈，范围更大。

2 ὀλοθρεύω和ὄλεθρος[b]在20.34中的意思比在20.31中的意思语气强烈得多。

ὀλιγοπιστία

(1)

ας＜阴＞

(a)

31.95 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 信心不足的状态 没有足够的信心；信心有限 Διὰ τὴν ὀλιγοπιστίαν ὑμῶν  ‘it was because you do not have enough faith’  「因为你们的信心不够」 (太 17:20)

ὀλιγόπιστος

(1)

ον

(a)

31.96 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 指相对缺乏信心 小信；信心不足 λέγει αὐτοῖς, Τί δειλοί ἐστε, ὀλιγόπιστοι;  ‘he answered, Why are you so frightened? What little faith you have!’  「耶稣回答：『为什么这样害怕？你们的信心太小了！』」 (太 8:26)

ὀλίγος

(1)

η, ον

(a)

59.3 数量 多，少（可数的事物） ［参ἐλάσσων］ 在任何维度上相对较小的数量 少；很少；较少 Ὁ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι  ‘a large harvest, but few workers’  「要收的庄稼多，做工的人少」 (太 9:37)

(b)

78.8 程度 多，少（正负程度） 在程度量表上一个相对较低的点 少；小；在很小程度上；稍微 ᾧ δὲ ὀλίγον ἀφίεται, ὀλίγον ἀγαπᾷ  ‘but whoever has been forgiven little, shows only a little love’  「那少得赦免的，所表示的爱也少」 (路 7:47) τάραχος οὐκ ὀλίγος ἐν τοῖς στρατιώταις  ‘not a little confusion among the guards’  「士兵中起了不少骚动」 (徒 12:18) 路 7:47 中的第一个 ὀλίγον 是指数量（见 59.13），而第二个 ὀλίγον 是表示程度。因此，在一些语言中，路 7:47 可能需要译成：「那些少得赦免的人，他们的爱也少」。 然而，有些语言不可以说「不是少许」（间接肯定法或者有意轻描淡写）。徒 12:18 的适当表达会是：「兵丁十分慌乱」，或「兵丁扰乱得很」，或「兵丁大惑不解」。

(c)

59.13 数量 多，少（大量，总体，延伸） 相对较小的数量 少；少量 ἠρώτησεν αὐτὸν ἀπὸ τῆς γῆς ἐπαναγαγεῖν ὀλίγον  ‘he asked him to push off a little from the shore’  「请他把船划出去稍微离岸」 (路 5:3) οἴνῳ ὀλίγῳ χρῶ διὰ τὸν στόμαχον  ‘take a little wine to help your digestion’  「要稍微喝点酒来帮助消化」 (提前 5:23) εἰδὼς ὅτι ὀλίγον καιρὸν ἔχει  ‘he knows he has only a little time’  「知道自己的时候不多」 (启 12:12)

(d)

67.106 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参βραχύς, διά, διά, ἐν, μικρός, πρός］ δι᾽ ὀλίγων, ἐν ὀλίγῳ, πρὸς ὀλίγον  形容相对短暂的一段时间 1 一会儿；短时间；短暂地；少时；瞬间；片刻 Ἐν ὀλίγῳ με πείθεις Χριστιανὸν ποιῆσαι  ‘you think you will make me a Christian in a short time’  「你想用这样短的时间就说服我作基督徒吗」 (徒 26:28) ἀτμὶς γάρ ἐστε ἡ πρὸς ὀλίγον φαινομένη  ‘you are like a thin fog which appears for a little while’  「你们像是一片云雾，出现片刻就不见了」 (雅 4:14) δι᾽ ὀλίγων ἔγραψα  ‘I have written you briefly’  「我写了一封短信」 (彼前 5:12) 徒 26:28 中的 ἐν ὀλίγῳ 也可以解作「容易地」或「毫无困难地」（见 22.41）。 在一些语言中，彼前 5:12 中的这个短语最好翻译为「我写了一封短信」或「我简短地（或略略地）写了一封信」。

____________________________________________________

1 这一组表示时间相对短暂的表达很可能略有区别，至少在内涵意义上，但是无法根据现有的新约上下文来确定显着的外延差异。在语言学上，这一组词汇里面的短语（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以视为习语，但是在功能上，它们最好归类为「冻结短语」，就像形态单元（morphological units）那样使用。

ὀλιγόψυχος

(1)

ον

(a)

25.290 态度及情感 沮丧 达到某个目标的动机有限或减弱 灰心；气馁；失去信心 παραμυθεῖσθε τοὺς ὀλιγοψύχους  ‘encourage those who are losing heart’  「勉励灰心的人」 (帖前 5:14) 「那些失去信心的人」（帖前 5:14）这个表达在语义上是否定式的，在一些语言中可以用更具体的否定形式来表达，比如：「那些没有勇气的人」，或「那些心灵不刚强的人」。

ὀλιγωρέω

(1)

(a)

88.197 道德伦理素质及相关行为 厌恶，鄙弃，藐视 认为某事或某人几乎没有价值 轻看；轻视；小看；藐视 μὴ ὀλιγώρει παιδείας κυρίου  ‘do not make light of correction coming from the Lord’  「不可轻看主的管教」 (来 12:5)

ὀλίγως

(1)

(a)

78.41 程度 左右，大约，差不多，几乎不（接近程度） ［参μόγις, μόλις］ 程度几乎等于程度量表上的某个点，但不完全等于 几乎不；仅仅；几乎没有；难以；好不容易；仅仅；勉强 τοὺς ὀλίγως ἀποφεύγοντας  ‘those who are barely beginning to escape’  「那些刚刚逃脱……的人」 (彼后 2:18) 有些语言很难表达「仅仅达不到那确切程度」的程度，例如在 彼后 2:18，τοὺς ὀλίγως ἀποφεύγοντας (GNT4) 的对等翻译可能是：「那些刚刚开始逃脱……的人」。

ὀλοθρευτής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

20.36 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 （ὀλοθρεύω「败坏；毁灭」20.34 的衍生词）导致毁灭的人 毁灭者 καὶ ἀπώλοντο ὑπὸ τοῦ ὀλοθρευτοῦ  ‘and they were destroyed by the destroyer’  「他们被毁灭者所灭」 (林前 10:10) 在 林前 10:10，ὀλοθρευτής 可以作为一个头衔，指执行毁灭任务的天使，甚至是撒但。

ὀλοθρεύω

(1)

(a)

20.34 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 ［参ὄλεθρος］ 使某人或某事完全败坏或毁灭1 败坏；摧毁；毁灭 ἵνα μὴ ὁ ὀλοθρεύων τὰ πρωτότοκα θίγῃ αὐτῶν  ‘in order that the Destroyer might not cause the death of their firstborn’  「免得那毁灭首生的击杀以色列人的长子」 (来 11:28)

____________________________________________________

1 ὀλοθρεύω和ὄλεθρος[b]在20.34中的意思比在20.31中的意思语气强烈得多。

ὁλοκαύτωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

53.24 宗教活动 奉献，献祭 献给上帝并在祭坛上完全烧尽的祭牲 燔祭；烧化祭 ὁλοκαυτώματα καὶ περὶ ἁμαρτίας οὐκ εὐδόκησας  ‘you are not pleased with the offering of animals burned whole to take away sins’  「燔祭和赎罪祭，不是你所喜悦的」 (来 10:6)

ὁλοκληρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

23.131 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 身体各部位完全健康或健全的状态 完全健康；完全康复；全然好了 ἡ πίστις ... ἔδωκεν αὐτῷ τὴν ὁλοκληρίαν ταύτην  ‘faith ... has given him this complete health’  「信心使这人……完全好了」 (徒 3:16) 在一些语言中，可以把 ὁλοκληρίαν 译成：「非常健康」，或「身体各部分都健康」，或「身体各个部位都强壮」。

ὁλόκληρος

(1)

ον

(a)

59.30 数量 所有，任何，各个，每个（整体） 总体，特别强调该实体作为一个整体 全部；整个；完备 καὶ ὁλόκληρον ὑμῶν τὸ πνεῦμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα ἀμέμπτως ... τηρηθείη  ‘and may he keep ... your entire being, spirit, soul, and body, without blame’  「愿他保守你们的全人，灵、魂、体，无可指责」 (帖前 5:23) 有些语言很难说「你们整个人」，帖前 5:23 可以译作「你们作为一个完整的人」。

ὀλολύζω

(1)

(a)

25.140 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 大声喊叫，表达欢乐或悲伤 大声喊叫；号啕；哀号 κλαύσατε ὀλολύζοντες ἐπὶ ταῖς ταλαιπωρίαις ὑμῶν ταῖς ἐπερχομέναις  ‘weep and cry aloud over the miseries that are coming upon you’  「要为将要临到你们身上的灾难哭泣、号啕」 (雅 5:1) 在一些语言中，「大声喊叫」的意思只是简单地等同于「尖叫」。在出现 ὀλολύζω 的这一处新约经文中，上下文指向一种令人绝望的处境，翻译者所选择表达「尖叫」或「哭喊」的语句，往往必须与这个警告将来痛苦的上下文相吻合。

ὅλος

(1)

η，ον

(a)

63.1 整体，联合，部分，分开 整体 完整的、完全的或整体的，重点在于统一性 整体；整个；完整的；完全的；全部 ὅλη ἡ πόλις  ‘the entire city’  「全城」 (可 1:33) δι᾽ ὅλης νυκτὸς  ‘through the entire night’  「整夜」 (路 5:5) ἡ πίστις ὑμῶν καταγγέλλεται ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ  ‘your faith has been made known throughout the whole world’  「你们的信德传遍了天下」 (罗 1:8)

(b)

59.29 数量 所有，任何，各个，每个（整体） 总体作为一个完整的单元 全部；完整的；整个 οἵτινες ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσιν  ‘they are upsetting whole families’  「他们败坏人的全家」 (多 1:11)

(c)

78.44 程度 完全，足够（完成程度） ［参καθόλου, ὅλως, ὅρος, πᾶς］ 全部或完整的程度 1 完全；一切；彻底；绝对；全部 Ὁ λελουμένος ... ἔστιν καθαρὸς ὅλος  ‘whoever has bathed ... is completely clean’  「凡洗过澡的人……全身就干净了」 (约 13:10)

____________________________________________________

1 这组表示程度的词汇很可能存在重要的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ὁλοτελής

(1)

ές

(a)

78.47 程度 完全，足够（完成程度） ［参παντελής, τελείως, τέλος］ 完整的程度，可能暗示目的或结果 完全；全然；彻底；完整地；整个 ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς  ‘may the God of peace sanctify you completely’  「愿赐平安的上帝亲自使你们完全成圣」 (帖前 5:23)

Ὀλυμπᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.287 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单中出现的基督徒，罗 16:15 阿林巴；《思》敖林帕

ὄλυνθος

(1)

ου＜阳＞

(a)

3.37 植物 植物的果实部分 无花果树 συκῆ 的果实，在夏季后期生产（但往往未成熟就已掉落） 未熟的无花果，晚造的无花果 ὡς συκῆ βάλλει τοὺς ὀλύνθους αὐτῆς ὑπὸ ἀνέμου μεγάλου σειομένη  ‘as the fig tree sheds its late figs when shaken by a great wind’  「如同无花果树被大风摇动，落下未熟的果子一样」 (启 6:13) ὄλυνθος 在《新约》只出现一次（启 6:13），在这个语境中，翻译者可以把这词译作「未成熟的无花果」或「晚熟的无花果」。

ὅλως

(1)

(a)

78.44 程度 完全，足够（完成程度） ［参καθόλου, ὅλος, ὅρος, πᾶς］ 全部或完整的程度 1 完全；一切；彻底；绝对；全部 ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ὀμόσαι ὅλως  ‘but I say to you, Do not swear at all’  「但是我告诉你们，你们根本不可以发誓」 (太 5:34) ὅλως ἥττημα ὑμῖν ἐστιν  ‘(shows that) you have completely failed’  「你们是完全失败的」 (林前 6:7) 在 太 5:34，ὅλως 不应被解作 ὀμόσαι「起誓」的限定词，因为这里的要旨不是「完全不起誓」，事实上，ὅλως 是「不可起誓」这个吩咐的程度定语。在一些语言中，最接近的对等翻译是「什么时候都不可起誓」，或「无论在什么情况下都不可起誓」。

(b)

70.1 实在的，不实在的 与现实有关的，有众所周知的含意 2 实际上；真的；确实 Ὅλως ἀκούεται ἐν ὑμῖν πορνεία  ‘it is actually reported that there is sexual immorality among you’  「我确实听说在你们中间有淫乱的事」 (林前 5:1)

____________________________________________________

1 这组表示程度的词汇很可能存在重要的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的习语）词项的意思似乎具有一些微妙的差异，但是很难具体确定。

ὄμβρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

14.12 自然界的事件及状态 雨 暴雨，无论指持续时间还是强度，如大雷雨（因此与 {ὑετός}[b]，βροχή 和 βρέχω[a]「下雨」14.10 不同） 暴风雨；大雷雨 λέγετε ὅτι Ὄμβρος ἔρχεται  ‘you say that a rainstorm is coming’  「你们就说：『要下大雨了』」 (路 12:54) 有些语言会把暴风雨表达为「有风的雨」，但也可以表达为「带来损害的雨」或「导致泛滥的雨」。

ὁμείρομαι

(1)

(a)

25.47 态度及情感 爱，情感，同情 ［参ἐπιποθέω］ 对某人怀有强烈的爱慕之情 爱慕；切慕 οὕτως ὁμειρόμενοι ὑμῶν εὐδοκοῦμεν μεταδοῦναι ὑμῖν  ‘because of our great affection for you, we were ready to share with you’  「我们乐意与你们分享，因为非常爱你们」 (帖前 2:8) 带英语「affection」（深情；钟爱）的名词短语，在某些语言中可以、甚至必须用动词短语或从句来表达，比如，帖前 2:8 可以译成「因为我们非常爱你们，所以很愿意连自己的生命也与你们分享」。

ὁμιλέω

(1)

(a)

33.156 沟通 交谈，讨论 与某人交谈，暗示在交流中角色互换 谈论；交谈 αὐτοὶ ὡμίλουν πρὸς ἀλλήλους περὶ πάντων τῶν συμβεβηκότων τούτων  ‘they were talking to each other about all the things that had happened’  「他们彼此谈论所发生的这一切事」 (路 24:14a) πυκνότερον αὐτὸν μεταπεμπόμενος ὡμίλει αὐτῷ  ‘frequently he sent for him and talked with him’  「常常叫他来，跟他谈论」 (徒 24:26)

____________________________________________________

1 路 24:14所表达的相互作用直接由相互代词来指明。

ὁμιλία

(1)

ας＜阴＞

(a)

34.1 联合 联系 ［参συγχράομαι, συναναμίγνυμι, συναπάγω］ 互相交往，一般有经常的来往，并且／或者参与共同的活动，而且通常暗示某种相互的关系 交往；与……作伴；来往 μὴ πλανᾶσθε· Φθείρουσιν ἤθη χρηστὰ ὁμιλίαι κακαί  ‘do not be fooled: to associate with bad people can ruin a good character’  「你们不要被迷惑了！『结交恶友，败坏善德』」 (林前 15:33) 翻译一些表示交往的词汇，通常可以采用多种不同的说法，例如：「与……有关系」，「与……结伴」，「与……交往」，「一起做事」，或「成为……的同伴」。有时也可以用给别人留下的印象来表达，例如：「经常被看到在一起」，「被视为亲密的朋友」，甚至用习语说成「是另一个人的影子」。

ὅμιλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.1 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 ［参λαός, ὄχλος, πλῆθος］ 一群临时聚集没有特定组织的人，人数相当多，为了任何目的而聚集 1 人群；群众 πᾶς ἐπὶ τῶν πλοίων ὁ ὅμιλος  ‘all the crowd in ships’  「船里的所有人」（GNT3c-经文校勘栏） (启 18:17) 有些语言没有意为「群众」的对应词汇。然而，翻译者通常可以称这样的一群人为「许多人」或「许多男男女女」。视乎上下文，可以显示这群人的相对多寡，例如：「很大的一群人」或「许许多多的人」。如果这群人的数目相对比较小，你有时候可以说「只是一些人」。 这个词只是作为一个异文出现: πᾶς ἐπὶ τῶν πλοίων ὁ ὅμιλος ，「船上的所有人」（启 18:17)（GNT3c-校勘栏）。

____________________________________________________

1 在这组表示人群或群众的词汇中，πλῆθος[b]所指人群的数目可能比其他词汇更多，而λαός[c]则暗示人群是由平民百姓组成，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ὁμίχλη

(1)

ης＜阴＞

(a)

1.35 地理物体及特徵 大气的物体 靠近地面的云状湿气团 雾气；云雾 Οὗτοί εἰσιν πηγαὶ ἄνυδροι καὶ ὁμίχλαι ὑπὸ λαίλαπος ἐλαυνόμεναι  ‘these men are dried up springs’ or ‘mists blown along by a storm’  「这些人是无水的泉源，是狂风催逼的雾气」 (彼后 2:17) 在《新约》中，ὁμίχλη 只在比喻意义上使用：οὗτοί εἰσιν πηγαὶ ἄνυδροι καὶ ὁμίχλαι ὑπὸ λαίλαπος ἐλαυνόμεναι「这些人是无水的井，是狂风催逼的雾气」（彼后 2:17）。彼后 2:17 中的比喻用法在某些语言中必须译成一个比喻，例如：「这些人像干涸的泉源，像暴风吹散的云雾。」《现修》

ὄμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.23 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 ［参ὀφθαλμός］ 人类和许多动物的视觉器官，是成对的长在脸上或头上的其他部位 眼睛（通常包括眼睑） ὁ Ἰησοῦς ἥψατο τῶν ὀμμάτων αὐτῶν  ‘Jesus touched their eyes’  「耶稣摸了他们的眼睛」 (太 20:34) 有些语言清楚区分了由眼球组成的眼睛，与被眼皮覆盖或半覆盖的眼睛。在 太 9:29 和 太 20:34，耶稣触摸的显然是眼皮而不是眼球。

ὀμνύω

(1)

(a)

33.463 沟通 发誓，宣誓，许愿 ［参ὅρκος, ὁρκωμοσία］ 断言陈述的真实性，如有不实，即呼吁神明来予以制裁（如果起誓的是神明，他的神性被认为是对誓言的确认） 起誓 τότε ἤρξατο καταθεματίζειν καὶ ὀμνύειν ὅτι Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον  ‘then he began to curse and to swear, I do not know the man’  「彼得就赌咒发誓说：『我不认得那个人』」 (太 26:74) 有些语言提到起誓时需要非常具体，例如：「说一些事，请求上帝来倾听」，或「声明某事是真实的，如有不实，请求上帝来惩罚」，或「使上帝为某人所说的话负责」。 至于 可 14:71 的说法，见 33.472。

ὁμοθυμαδόν

(1)

(a)

31.23 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 指双方同意或协议 同心合意；一致同意；全体一致 οὗτοι πάντες ἦσαν προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδὸν τῇ προσευχῇ  ‘all these continued in prayer with one mind’  「这些人……都同心合意地恒切祷告」 (徒 1:14) 在一些语言中，同心合意（徒 1:14）需要译成：「为相同的事情祈求」，或「在祷告中说同样的话」。 在 徒 15:25，「我们同心定意」也可以译成「我们大家同意」。

ὁμοιοπαθής

(1)

ές

(a)

25.32 态度及情感 强烈地渴望 具有同类感觉或欲望的 同类的感觉；同类的欲望；同样的性情 ἡμεῖς ὁμοιοπαθεῖς ἐσμεν ὑμῖν ἄνθρωποι  ‘we are human beings who have the same kinds of feelings that you do’  「我们也是人，性情和你们一样」 (徒 14:15)

ὅμοιος

(1)

α，ον

(a)

64.1 比较 在某个方面与其他事物相似 1 像；如；如此；类似；同样 ἀλλ᾽ ὅμοιος αὐτῷ ἐστιν  ‘but he is like him’  「却是像他」 (约 9:9) ἐὰν φανερωθῇ, ὅμοιοι αὐτῷ ἐσόμεθα  ‘when he appears, we shall be like him’  「基督显现的时候，我们都会像他」 (约壹 3:2) καὶ ὁ καθήμενος ὅμοιος ὁράσει λίθῳ ἰάσπιδι  ‘and he who sits (on the throne) is like in appearance to a jasper stone (perhaps in the sense of colorful radiance)’  「那坐着的，看来好像碧玉」（可能指发出的光辉） (启 4:3)

____________________________________________________

1 οἷος[a]与ὅμοιος和ὁμοίως的区别只是在语法功能上。

ὁμοιότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

64.3 比较 与某事物相似的状态 相似；相像；一样；相同样式 πεπειρασμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾽ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας  ‘but was tempted in everything in a way similar (to us) but without sin’  「他也在各方面受过试探，与我们一样，只是他没有犯罪」 (来 4:15) κατὰ τὴν ὁμοιότητα Μελχισέδεκ ἀνίσταται ἱερεὺς ἕτερος  ‘another priest has appeared in the likeness of Melchizedek’ or ‘... similar to Melchizedek’  「另一个像麦基洗德的祭司已经出现」 (来 7:15)

ὁμοιόω

(1)

(a)

64.4 比较 与其他事物相像或相似 像；好像；相似 Ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ σπείραντι καλὸν σπέρμα ἐν τῷ ἀγρῷ αὐτοῦ  ‘the kingdom of heaven is like a man who sowed good seed in his field’  「天国好比人撒好种在田里」 (太 13:24) Οἱ θεοὶ ὁμοιωθέντες ἀνθρώποις κατέβησαν πρὸς ἡμᾶς  ‘the gods resembling men have come down to us’  「神明像人那样降临在我们中间了」 (徒 14:11)

(b)

64.5 比较 认为某事物与另一事物相像 1 比较；比拟；比作 ∏ῶς ὁμοιώσωμεν τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ  ‘how shall we compare the kingdom of God?’  「我们说上帝的国像什么呢？」 (可 4:30) Τίνι ὁμοιώσω τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ;  ‘to what shall I liken the kingdom of God?’ or ‘to what shall I compare the kingdom of God?’  「他又说：“我要把上帝的王国比作什么呢」 (路 13:20)

____________________________________________________

1 许多语言不难找到意为「像」或「类似」的词汇表达；然而，要找出表示「比较」过程的对等词汇往往难得多。在许多情况下，对等表达是某种意义上的解释，例如：「放在一起来看」、「摆在一起来看」、「互相比较衡量」，或「看看相似程度」。

ὁμοίωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

64.3 比较 与某事物相似的状态 相似；相像；一样；相同样式 καὶ ἤλλαξαν τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου θεοῦ ἐν ὁμοιώματι εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου καὶ πετεινῶν καὶ τετραπόδων καὶ ἑρπετῶν  ‘they changed the glory of the immortal God into the likeness of a mortal person and of birds, four-footed beasts, and serpents’  「将不能朽坏之上帝的荣耀变为偶像，仿照必朽坏的人、飞禽、走兽、爬虫的形像」 (罗 1:23) εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ  ‘for if we have become one with him in the likeness of his death’ or ‘... in dying as he died’  「我们如果已经与他死的样式联结」或「……与他一样的死」 (罗 6:5) ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος  ‘appearing in human likeness’ or ‘coming to be like a person’  「成为人的样式」或「与人相似」 (腓 2:7)

ὁμοίως

(1)

(a)

64.1 比较 在某个方面与其他事物相似 1 像；如；如此；类似；同样 ὁμοίως καὶ ὁ δεύτερος καὶ ὁ τρίτος ἕως τῶν ἑπτά  ‘similarly, also the second and the third, until the seven (brothers)’  「第二、第三，直到第七个，都是如此」 (太 22:26) καὶ ὁ ἔχων βρώματα ὁμοίως ποιείτω  ‘and whoever has food, let him do likewise’  「有食物的，也该这样做」 (路 3:11)

____________________________________________________

1 οἷος[a]与ὅμοιος和ὁμοίως的区别只是在语法功能上。

ὁμοίωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

64.3 比较 与某事物相似的状态 相似；相像；类似；按照……形像 καταρώμεθα τοὺς ἀνθρώπους τοὺς καθ᾽ ὁμοίωσιν θεοῦ γεγονότας  ‘we curse people who are in the likeness of God’  「诅咒照着上帝形像被造的人」 (雅 3:9)

ὁμολογέω

(1)

(a)

33.274 沟通 宣称效忠 ［参ἐξομολογέω, ὁμολογία］ 公开表示拥护某个主张或个人 公开表示；承认；宣认 ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου  ‘whoever confesses me before people, I will confess him before my Father’  「所以，凡在人面前认我的，我在我天上的父面前也必认他」 (太 10:32) 用「承认」、「供认」等来翻译 ὁμολογέω[a]、ὁμολογία 和 ἐξομολογέω[b] ，往往会词不达意，甚至不可能这样翻译，因为这通常意味着一个人做错了什么。因此，翻译时可能有必要采用一种完全不同的关系，通常包括公开宣告和表达信心或忠诚。例如，太 10:32 可能需要译成「有谁公开告诉别人他对我忠诚，我也会告诉我的父我对那人忠诚」。来 10:23 可以译成「要坚守我们告诉别人我们自己深信的那个盼望」。同样，罗 15:9 可以译成「因此，我要告诉外邦人我怎样倚靠你」。

(b)

33.275 沟通 承认，宣认，否认 ［参ἐξομολογέω］ 公开承认某一事实，通常指以前的不良行为 承认；宣认 ἐὰν ὁμολογῶμεν τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν  ‘if we confess our sins’  「我们若认自己的罪」 (约壹 1:9) 在 腓 2:11，πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται ὅτι κύριος Ἰησοῦς Χριστός（「每个人都承认耶稣基督是主」）只是意味着公开承认一个事实，在这种情况下，「承认」一词并不暗示着先前有不好的行为。

(c)

33.221 沟通 断言，声明 作出有力的声明，通常是公开的，有时是为了回应压力或指责 声明；坚称；宣称 τότε ὁμολογήσω αὐτοῖς ὅτι Οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς  ‘then I will declare to them, I never knew you’  「我要向他们宣告：『我从来不认识你们，你们这些作恶的人』」 (太 7:23) τῆς ἐπαγγελίας ἧς ὡμολόγησεν ὁ θεὸς τῷ Ἀβραάμ  ‘the promise which God had declared to Abraham’  「上帝向亚伯拉罕声明的应许」 (徒 7:17)

ὁμολογία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.274 沟通 宣称效忠 ［参ἐξομολογέω, ὁμολογέω］ 公开表示拥护某个主张或个人 承认；宣认 κατέχωμεν τὴν ὁμολογίαν τῆς ἐλπίδος  ‘let us hold on to the hope we profess’  「我们要坚守所宣认的指望」 (来 10:23) 用「承认」、「供认」等来翻译 ὁμολογέω[a]、ὁμολογία 和 ἐξομολογέω[b] ，往往会词不达意，甚至不可能这样翻译，因为这通常意味着一个人做错了什么。因此，翻译时可能有必要采用一种完全不同的关系，通常包括公开宣告和表达信心或忠诚。例如，太 10:32 可能需要译成「有谁公开告诉别人他对我忠诚，我也会告诉我的父我对那人忠诚」。来 10:23 可以译成「要坚守我们告诉别人我们自己深信的那个盼望」。同样，罗 15:9 可以译成「因此，我要告诉外邦人我怎样倚靠你」。

ὁμολογουμένως

(1)

(a)

33.276 沟通 承认，宣认，否认 （ὁμολογέω[b]「承认」33.275 的衍生词）指必须或应该公开承认的事情 应当承认；公认地；人必须承认；宣认 ὁμολογουμένως μέγα ἐστὶν τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον  ‘one must admit that the mystery of our religion is great’  「人必须承认，敬虔的奥秘是极大的」 (提前 3:16)

ὁμότεχνος

(1)

ον

(a)

42.52 执行，从事 工艺，职业 在某些职业或工艺中一起工作的 同行业的；同业；有相同工作的；一起工作的 διὰ τὸ ὁμότεχνον εἶναι ἔμενεν παρ᾽ αὐτοῖς, καὶ ἠργάζετο  ‘because they were of the same craft, he stayed and worked with them’  「因为他们同业，就住在他们那里做工」 (徒 18:3)

ὁμοῦ

(1)

(a)

89.116 关系 关联 表示联合，根据活动或状态的相似性 一起 ἵνα ὁ σπείρων ὁμοῦ χαίρῃ καὶ ὁ θερίζων  ‘so that the sower and the reaper may rejoice together’  「使撒种的和收割的一同快乐」 (约 4:36) ἔτρεχον δὲ οἱ δύο ὁμοῦ  ‘the two were running together’  「两个人一起跑」 (约 20:4) ἦσαν πάντες ὁμοῦ ἐπὶ τὸ αὐτό  ‘they were all together in one place’  「他们全都聚集在一起」 (徒 2:1)

ὁμόφρων

(1)

ον

(a)

30.21 思考 思考，思想 与别人有相同的思想或想法的 同心的；心思一致；有类似的想法 Τὸ δὲ τέλος πάντες ὁμόφρονες  ‘in conclusion, all should be like-minded’  「总而言之，你们都要同心」 (彼前 3:8) 在一些语言中，这个词最好表达为「有相同的态度」，或者采用习语表达为「有相同的思路和想法」。

ὅμως

(1)

(a)

89.74 关系 让步 表示让步，可能暗示相似性的另一方面 虽然；尽管 ὅμως τὰ ἄψυχα φωνὴν διδόντα, εἴτε αὐλὸς εἴτε κιθάρα  ‘although the flute and harp are lifeless, they give a sound ...’  「箫或琴虽然没有生命，却能发声」 (林前 14:7) ὅμως ἀνθρώπου ... διαθήκην οὐδεὶς ἀθετεῖ  ‘although it is only a human ... will, no one annuls it’  「虽然，只是……人的遗嘱，尚且没有人能废弃」 (加 3:15) 将 加 3:15 和 林前 14:7 中的 ὅμως 解作让步是有疑问的，这些经文中的 ὅμως 最好解作「同样地」或「类似地」，例如，「同样地，对于人的遗嘱，没有人能够废掉它」，以及「同样地，对于箫或琴，就是那能发出声音的、没有生命的乐器」（见 64.11）。

(b)

64.11 比较 至少在某些方面相似 类似；同样；就像 ὅμως ἀνθρώπου κεκυρωμένην διαθήκην οὐδεὶς ἀθετεῖ  ‘similarly, no one invalidates a covenant which has been duly authorized by someone’  「同样地，人的遗嘱一经确定，没有人能废弃或加增」 (加 3:15) 关于 ὅμως 在 加 3:15 的另一种解释，见 89.74。

(c)

89.75 关系 让步 ὅμως μέντοι  表示一个隐含的让步从句1 虽然如此；不过 ὅμως μέντοι καὶ ἐκ τῶν ἀρχόντων πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν  ‘and yet even many of the rulers believed in him’  「虽然如此，官长中却有好些信他的」 (约 12:42)

____________________________________________________

1 意为「虽然如此」的表达通常假设了一个让步从句，例如：「尽管人们没有预料到，但是（虽然如此）……」，并且暗示一种与预期相反的情况。有些语言没有标记让步从句的连词，但是有表示结果从句的小品词或短语，例如：「他没有工作；虽然如此，他得到了报酬」，这相当于「虽然他没有工作，但却得到了报酬」。

ὄναρ

(1)

＜中＞

(a)

33.486 沟通 非语言的沟通 ［参ἐνύπνιον］ 作为沟通方式的梦境 1 梦 ἰδοὺ ἄγγελος κυρίου κατ᾽ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ  ‘behold, an angel of the Lord appeared to him in a dream’  「忽然主的使者在约瑟梦中向他显现」 (太 1:20) 许多语言会按照不同的梦境性质而使用不同的词汇。要表达具有重要含意的梦（类似异象或象徵现实的梦）所使用的词汇，与表达没有特别意义的噩梦或具有色情意味的绮梦的词汇，可以是完全不同的。

____________________________________________________

1 ὄναρ和ἐνύπνιον的意思可以归类为一种心理状态，但是因为与沟通具有直接的联系，所以应被包含在这个语义域中。

ὀνάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.33 动物 动物 ［参πῶλος］ 驴子（ὄνος）的幼崽 驴驹；小驴 εὑρὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ᾽ αὐτό, καθώς ἐστιν γεγραμμένον ... ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται, καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου  ‘Jesus found a donkey and sat on it; as it is written ... your king comes sitting on the foal of a donkey’  「耶稣找到了一匹驴驹，就骑上，如经上所记：『……你的王来了；他骑在驴驹上』」 (约 12:14, 15 [2]) 与 ὄνος「驴」（4.31）的情况一样，许多语言根据不同性别，在词形或词汇上对驴的幼崽进行区分。

ὀνειδίζω

(1)

(a)

33.389 沟通 侮辱，中伤 ［参ὀνειδισμός］ 以不合理的轻视态度谈到某人 侮辱；讥诮 οἱ συνεσταυρωμένοι σὺν αὐτῷ ὠνείδιζον αὐτόν  ‘(the two) who were crucified with him insulted him also’  「那和他同钉的人也讥讽他」 (可 15:32)

(b)

33.422 沟通 指责 责备某人，暗示那人该受责备 责备；谴责 Τότε ἤρξατο ὀνειδίζειν τὰς πόλεις  ‘then he began to reprimand the towns’  「那时，耶稣开始责备那些城」 (太 11:20)

ὀνειδισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.389 沟通 侮辱，中伤 ［参ὀνειδίζω］ 以不合理的轻视态度谈到某人 侮辱；毁谤 ὀνειδισμοῖς τε καὶ θλίψεσιν θεατριζόμενοι  ‘you were made a public spectacle by insults and distress’  「你们当众受人侮辱和虐待」 (来 10:33)

ὄνειδος

(1)

ους＜中＞

(a)

87.73 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 身分地位低下，受到公众羞辱 羞辱 ἐπεῖδεν ἀφελεῖν ὄνειδός μου ἐν ἀνθρώποις  ‘he took notice of me to take away my public disgrace’  「看顾我，要除掉我在人前的羞耻」 (路 1:25)

Ὀνήσιμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.288 人名及地名 人名 腓利门的奴隶，后来成为保罗的助手，也是歌罗西教会的一份子 阿尼西谋；《和》阿尼西母；《思》敖乃息摩

Ὀνησίφορος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.289 人名及地名 人名 在 提后 1:16 和 提后 4:19 提到的一名基督徒，他热心事奉以弗所教会和在罗马被囚的保罗 阿尼色弗，《思》敖乃息佛洛

ὀνικός

(1)

ή，όν

(a)

4.32 动物 动物 （ὄνος「驴」4.31 的衍生词）与驴相关的 驴的，驴（拉）的 μύλος ὀνικὸς  ‘a millstone turned by a donkey’  「驴拉的磨石」 (太 18:6) 在翻译 太 18:6 时，需要避免读者以为驴会像人那样拉磨。有时可以使用一般性的使役动词，例如：“a millstone that a donkey causes to go round (rotate)”「驴子拉转的磨盘石」，但实际上可能需要说「驴子拉动一根棒子使其转动的磨盘石」。也许提供一个旁注可以避免发生严重的误解，同时强调这磨盘石又大又重。

ὀνίνημι  (ὀνίναμαι)

(1)

(a)

35.4 帮助，照顾 帮助 得到帮助或恩惠的人 得到帮助；获得利益；受到喜爱 ἐγώ σου ὀναίμην ἐν κυρίῳ  ‘for the Lord's sake, let me experience a favor from you’ or ‘... do me a favor’  「为了主的缘故，让我向你求这个情」或「……帮助我」 (门 1:20)

ὄνομα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.126 沟通 名字 一个人的名字或一个物件的名称 名字 Τῶν δὲ δώδεκα ἀποστόλων τὰ ὀνόματά ἐστιν ταῦτα  ‘these are the names of the twelve apostles’  「这十二使徒的名字如下」 (太 10:2)

(b)

9.19 人 人类 （ὄνομα[a]「名字」33.126 的引申喻意）人，可能暗指一个存在的实体，或与名字相关的个人1 人 ὄχλος ὀνομάτων ἐπὶ τὸ αὐτὸ ὡσεὶ ἑκατὸν εἴκοσι  ‘a gathering of about one hundred and twenty people’  「聚在一起的人约有一百二十名」 (徒 1:15) ὀνόματα ἀνθρώπων χιλιάδες ἑπτά  ‘seven thousand people’  「七千人」 (启 11:13b) 在某些情况下，ἄνθρωπος[a] 「人」（9.1）与 ὄνομα[b] 同时出现，而在意义上没有任何重大的区别（例如：启 11:13）。另见 9.20。

(c)

33.265 沟通 见证，证明 ［参μαρτυρία］ 根据对个人品行的评价来评论一个人 名誉；声望；名声 Οἶδά σου τὰ ἔργα ὅτι ὄνομα ἔχεις ὅτι ζῇς, καὶ νεκρὸς εἶ  ‘I know what you are doing, that you have the reputation of being alive though you are dead’  「我知道你的行为，就是名义上你是活的，实际上你是死的」 (启 3:1) 当从句中出现 μαρτυρία[c] 或 ὄνομα[c] 等词汇时，要获得相等于「名声」的合适译词，可能需要大幅度调整从句的结构。例如，提前 3:7 可以译成「他应该是教会外的人也说他是好人的那种人」。同样，启 3:1 可能需要译成「人们说你是活着的，其实你是死的。」

(d)

58.22 性质，类别，示例 类别，种类 根据对一类实体的隐含指称而产生的种类或类别 ……的种类；……的类型；属于 ὁ δεχόμενος προφήτην εἰς ὄνομα προφήτου  ‘whoever receives a prophet within the category of his being a prophet’ or ‘... because he is a prophet’ or ‘... as a prophet’  「谁因为一个人属于先知的种类而接待他」或「谁因为一个人是先知……」 (太 10:41) Ὃς γὰρ ἂν ποτίσῃ ὑμᾶς ποτήριον ὕδατος ἐν ὀνόματι ὅτι Χριστοῦ ἐστε  ‘whoever gives you a drink under the category that you belong to Christ’ or ‘... in view of the kind of person you are, namely, that you belong to Christ’  「凡因你们是属基督，给你们一杯水喝的」 (可 9:41)

(e)

53.62 宗教活动 敬拜，尊崇 ［参ὀνομάζω］ ὀνομάζω τὸ ὄνομα κυρίου  （习语，直译：称呼上主的名）使用上主的名来证明某人敬拜上帝 自称为属主的人；声称自己是敬拜上主的人；称呼主名的人 Ἀποστήτω ἀπὸ ἀδικίας πᾶς ὁ ὀνομάζων τὸ ὄνομα κυρίου  ‘whoever says that he belongs to the Lord must turn away from wrongdoing’  「那自称为属主的人必须离弃邪恶」 (提后 2:19)

(f)

ἐν τῷ ὀνόματι  奉……的名；根据……所授予的权柄

(g)

33.396 沟通 侮辱，中伤 ［参ἐκβάλλω］ ἐκβάλλω τὸ ὄνομα  （习语，直译：扔掉名字）侮辱或诽谤，暗示一种心理上的排斥 侮辱；辱骂；诽谤；中伤 καὶ ὀνειδίσωσιν καὶ ἐκβάλωσιν τὸ ὄνομα ὑμῶν  ‘they will insult and slander you’  「他们辱骂你们，诽谤你们」 (路 6:22)

____________________________________________________

1 在「人」这个子域中，许多指「人」的表达都是基于人的肢体或身体部分的转喻。这样的转喻修辞可见于σὰρξ καὶ αἷμα（9.14）、γόνυ[b]（9.16）、χείρ[b]（9.17）、γλῶσσα[g]（9.18）、ὄνομα[b]（9.19）和ψυχή[c]（9.20）。

2 在启 11:13，ἀνθρώπων可以视为一种语义分类词。

ὀνομάζω  (ὀνομάζομαι)

(1)

(a)

33.127 沟通 名字 ［参προσαγορεύω, χρηματίζω］ 给……起名，或把……称为 叫；起名；称为 [οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασεν]  ‘whom he called apostles’  「称他们为使徒」 (可 3:14) ∑ίμωνα ὃν καὶ ὠνόμασεν ∏έτρον  ‘Simon, to whom he also gave the name Peter’  「西门（耶稣又给他起名叫彼得）」 (路 6:14)

(b)

33.133 沟通 名字 在仪式中说出一个名字（不是直接提及那个人或谈论那个人） 读出……的名；呼唤……的名 ὀνομάζειν ἐπὶ τοὺς ἔχοντας τὰ πνεύματα τὰ πονηρὰ τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ  ‘to call out the name of the Lord Jesus over those who had evil spirits’  「用主耶稣的名向有邪灵附身的人说」 (徒 19:13)

(c)

33.93 沟通 说话，谈话 藉着提起某事的名字来谈论它 提到；提及 πλεονεξία μηδὲ ὀνομαζέσθω ἐν ὑμῖν  ‘greed should not even be mentioned among you’  「贪婪，在你们中间连提都不可」 (弗 5:3) 翻译 弗 5:3 中的 ὀνομάζω 时可能有一些问题，因为经文的意思不是说人永远不可以使用诸如 πλεονεξία「贪婪」（25.22）等词汇。经文的意思只是说，他们永远不应该有理由去谈论贪婪，因为他们自己不应犯贪婪的罪。

(d)

53.62 宗教活动 敬拜，尊崇 ［参ὄνομα］ ὀνομάζω τὸ ὄνομα κυρίου  （习语，直译：称呼上主的名）使用上主的名来证明某人敬拜上帝 自称为属主的人；声称自己是敬拜上主的人；称呼主名的人 Ἀποστήτω ἀπὸ ἀδικίας πᾶς ὁ ὀνομάζων τὸ ὄνομα κυρίου  ‘whoever says that he belongs to the Lord must turn away from wrongdoing’  「那自称为属主的人必须离弃邪恶」 (提后 2:19)

(e)

28.22 知道 已知的 （ὀνομάζω[b]「呼唤一个名字」33.133 的引申喻意）让人知道 为人所知 οὕτως δὲ φιλοτιμούμενον εὐαγγελίζεσθαι οὐχ ὅπου ὠνομάσθη Χριστός  ‘my ambition has always been to proclaim the good news in places where Christ is not known’  「我一向的抱负是在还没有听见基督的地方传福音」 (罗 15:20) 在 罗 15:20，ὀνομάζομαι 也可以从比较字面意义上解释，这样，经文的后一部分可以译成：「在基督的名没有被使用过的地方」，或「在还没有人讲过基督之名的地方」。

ὄνος

(1)

ου＜阳＞及＜阴＞

(a)

4.31 动物 动物 家畜，与马同科，但体型较小，耳朵较长；颜色从深褐色到浅褐色到灰色不等，偶尔也有白色的；拉丁语学名：Equus Asinus africanus；用于乘骑，运载重物，或做其他工作 驴 ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται, καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου  ‘your king is coming sitting on the foal of a donkey’  「你的王来了；他骑在驴驹上」 (约 12:15) {S04301201500026} 中所指的显然是一头母驴。 如果目标语言中没有「驴」这个词，通常最好是从主流语言中借用一个词汇，而不是试图采用描述性的短句。例如，在某种语言中，「长耳动物」这个描述性名称被人理解为指兔子。在某些语言中，驴被称为「一种细小的马」或「一种像马的小动物」。 在希腊文中，名词 ὄνος 的冠词和／或其他定语的词形，可以指明 ὄνος 应被理解为阳性还是阴性，但是在许多语言中，人们会采用非常不同的词汇来指称公驴和母驴。

ὄντως

(1)

(a)

70.2 实在的，不实在的 实际存在的 1 确是；真的；真正的；果然 Χήρας τίμα τὰς ὄντως χήρας  ‘show respect for those who are really widows’  「要尊敬真正守寡的妇人」 (提前 5:3)

____________________________________________________

1 70.1-70.4（ὅλως[b]、ὄντως、ἀληθής[b]、ἀληθινός[a]、ἀληθῶς，以及ἀλήθεια的习语）词项的意思似乎具有一些微妙的差异，但是很难具体确定。

ὄξος

(1)

ους＜中＞

(a)

6.201 人工制品 植物产品 便宜的酸酒（显然是穷人爱喝的酒，而且比较解渴） 酸酒，葡萄酒醋 λαβὼν σπόγγον πλήσας τε ὄξους  ‘he took a sponge and soaked it with sour wine’  「拿海绵蘸满了酸酒」 (太 27:48) 「酸酒」有时译作「苦酒」或「酸汁」。

ὀξύς

(1)

εῖα，ύ

(a)

79.95 物体的特徵 尖的 形容有薄的刃口 锋利的 ῥομφαία δίστομος ὀξεῖα  ‘a sharp two-edged sword’  「两刃的利剑」 (启 1:16) ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ δρέπανον ὀξύ  ‘a sharp sickle in his hand’  「手里拿着锋利的镰刀」 (启 14:14)

(b)

67.112 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 形容非常短的一段时间，可能有特别急促的含意 快速的；飞快的 ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν ἐκχέαι αἷμα  ‘they are quick to hurt and kill’ (literally ‘their feet are swift in shedding blood’)  「他们脚步飞快，为要杀人流血」 (罗 3:15) ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν「他们的脚是快速移动的」也可以理解为习语，但是在希腊文经外文献中，ὀξύς 的意思常常是「快速的、轻快的、很快的」。在 罗 3:15，οἱ πόδες αὐτῶν 是一个转喻，意思是「人」，因此不是双脚迅速奔跑去流人的血，而是人快速地去杀害人。

ὀπή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

1.53 地理物体及特徵 洼地及洞穴 地上的坑或开口，或是大的如在 来 11:38，或较小的如在 雅 3:11 孔穴；开口 ἐπὶ ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσιν καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς  ‘they wandered like refugees in the deserts and hills, living in caves and holes in the earth’  「他们像难民一样在荒野和山岭间流浪，在山洞和地穴里栖身」 (来 11:38) μήτι ἡ πηγὴ ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν;  ‘no spring from the same hole gives a flow of fresh water and salty at the same time, does it?’  「泉源难道会从同一个泉眼里涌出甜水和苦水来吗？」 (雅 3:11) 孔穴与洞穴（来 11:38）不同；孔穴是深入地下的垂直开口，而洞穴大致是峭壁或山坡上的水平开口。在 雅 3:11 中，把 ὀπῆς 翻出来是非常没有必要的，甚至会产生混淆。ἡ πηγή「泉源」加上 ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς「从同一个开口」似乎是多余的，因为人们通常认为泉水只会从地面上的孔穴或开口流出来。

ὄπισθεν

(1)

(a)

84.12 空间的延伸 从源头延伸 从后面的某个源头延伸出来 从后方；在……后面 προσελθοῦσα ὄπισθεν  ‘she came up from behind (Jesus)’  「她从耶稣后面过来」 (太 9:20) κράζει ὄπισθεν ἡμῶν  ‘she is crying out behind us’  「她一直跟在我们后面喊叫」 (太 15:23)

(b)

83.41 空间的位置 在前面，面对面，在后面 在物体的后表面之上的位置 ……的后面；在……后面 γέμοντα ὀφθαλμῶν ἔμπροσθεν καὶ ὄπισθεν  ‘covered with eyes in front and in back’  「前后都布满了眼睛」 (启 4:6)

(c)

83.21 空间的位置 在周围，在附近，在外面 ［参ἐκτός, ἔξωθεν］ 物体的外表面 在外侧；在……外面 βιβλίον γεγραμμένον ἔσωθεν καὶ ὄπισθεν  ‘a scroll written on the inside and on the outside’  「书卷两面都写了字」 (启 5:1) ἔξωθεν[c]、ἐκτός[b] 和 ὄπισθεν[c] 在某些经文中的翻译方式，很大程度上取决于所说的内容。例如，彼前 3:3 中的 ἔξωθεν 是指人借助外在的物件来使自己更美丽，但与其说这些物件是放在表面或外面，可能需要说那是人穿在身上或用来穿戴的衣饰。

ὀπίσω

(1)

(a)

83.40 空间的位置 在前面，面对面，在后面 在物体或其他位置后面的位置 在……后面 στᾶσα ὀπίσω παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘she stood at his feet behind him’  「站在耶稣背后，挨着他的脚」 (路 7:38) ἤκουσα ὀπίσω μου φωνὴν μεγάλην  ‘I heard a loud voice behind me’  「听见在我后面有大声音」 (启 1:10)

(b)

36.35 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 作为领导者被跟随的人的标志（与表示状态变化或行动变化的各种动词同时出现） 在……后面；跟从 Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν  ‘if anyone wants to follow me, he must deny himself’  「若有人要跟从我，就当舍己」 (太 16:24) Δεῦτε ὀπίσω μου  ‘follow after me’  「来跟从我」 (可 1:17) ἴδε ὁ κόσμος ὀπίσω αὐτοῦ ἀπῆλθεν  ‘look, the whole world is following him’  「你们看……全世界都跟随他去了」 (约 12:19) τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν  ‘in order to draw off disciples to follow them’  「要引诱门徒跟从他们」 (徒 20:30) ἤδη γάρ τινες ἐξετράπησαν ὀπίσω τοῦ ∑ατανᾶ  ‘for already some have turned away to follow Satan’  「因为已经有一些人转去随从撒但了」 (提前 5:15) ἐθαυμάσθη ὅλη ἡ γῆ ὀπίσω τοῦ θηρίου  ‘the whole earth was amazed and followed the beast’  「全地的人都很惊讶，跟从了那只兽」 (启 13:3)

ὁπλίζω  (ὁπλίζομαι)

(1)

(a)

77.10 准备好 （ὁπλίζομαι「武装自己」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）做准备，重点在于装备的过程 准备；做预备；装备；武装 ὑμεῖς τὴν αὐτὴν ἔννοιαν ὁπλίσασθε  ‘prepare yourselves with the same insight’ or ‘get ready by having the same understanding’  「你们也要以同样的心志装备自己」或「你们应该具备同样的见识」 (彼前 4:1)

ὅπλον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.3 人工制品 人工制品（一般意义） 任何种类的器具或工具 器具；工具 μηδὲ παριστάνετε τὰ μέλη ὑμῶν ὅπλα ἀδικίας  ‘do not yield your members as instruments of unrighteousness’  「不要把你们的肢体献给罪作不义的工具」 (罗 6:13) 一般来说，罗 6:13 中的 ὅπλον 被解作比喻用法，指那些成为做恶工具的肢体。

(b)

6.29 人工制品 武器及盔甲 战斗中使用的工具，可以是进攻型或防御型的 兵器，武器 Ἰούδας ... ἔρχεται ἐκεῖ μετὰ φανῶν καὶ λαμπάδων καὶ ὅπλων  ‘Judas ... came there with torches and lanterns and weapons’  「犹大……拿着灯笼、火把和兵器来到园里」 (约 18:3) διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης τῶν δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν  ‘we have righteousness as our weapon both to attack and to defend ourselves’  「我们以正义作武器，攻击敌人，也保卫自己」 (林后 6:7a) 在《新约》中，ὅπλον[b] 也是比喻义，指非实体的战斗武器，如 林后 6:7。

____________________________________________________

1 在林后 6:7，ὅπλον出现在一个比喻义很强的上下文中；但是，在这种情况下，最好把ὅπλον视为战斗中使用的工具，从而为整个表达赋予比喻意义。有些语言可能需要将林后 6:7中的ὅπλων译为「手段」，或者简单地译成「工具」。关于短语τῶν δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν解作进攻性和防御性的武器，见82.7。

ὁποῖος

(1)

α，ον

(a)

58.30 性质，类别，示例 类别，种类 ［参οἷος, ποῖος, ποταπός］ 种类的疑问标记 什么种类；哪一种 ὁποῖοί ποτε ἦσαν οὐδέν μοι διαφέρει  ‘what sort of people they were makes no difference to me’  「不论他们是何等人，都与我无关」 (加 2:6) ἐπελάθετο ὁποῖος ἦν  ‘he forgets what sort of person he is’  「忘了自己是哪一种人」 (雅 1:24)

ὁπότε

(1)

(a)

67.30 时间

ὅπου

(1)

(a)

83.5 空间的位置 ……的地方，某处，到处 ［参οὗ］ 指空间中的某个位置（经常与 ἐάν 或 ἄν 「无论，任何」71.8 配合使用，以标记空间中某个不确定和没有限制的位置） 哪里；无论哪里 ἀκολουθήσω σοι ὅπου ἐὰν ἀπέρχῃ  ‘I will follow you wherever you go’  「无论你往哪里去，我都要跟随你」 (太 8:19) τὸν Ἰησοῦν ἀπήγαγον πρὸς Καϊάφαν τὸν ἀρχιερέα, ὅπου οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι συνήχθησαν  ‘they took Jesus to Caiaphas, the High Priest, where the teachers of the Law and the elders had gathered together’  「把他带到大祭司该亚法那里去，文士和长老已经在那里聚集」 (太 26:57) οὗτοι οἱ ἀκολουθοῦντες τῷ ἀρνίῳ ὅπου ἂν ὑπάγῃ  ‘these are the ones who follow the Lamb wherever he goes’  「无论羔羊到哪里去，这些人都跟随着他」 (启 14:4)

(b)

92.28 话语的参照人物 相关的参照 ［参οὗ, ποῦ］ 对各种环境的相对指向 哪里；这里 ὅπου οὐκ ἔνι Ἕλλην καὶ Ἰουδαῖος  ‘where there is neither Greek nor Jew’ or ‘in which there is neither Greek nor Jew’  「在这里没有希腊人和犹太人」或「在这事上不分希腊人和犹太人」 (西 3:11)

(c)

89.35 关系 原因及／或理由 表示原因或理由，特指相关的各种环境条件 鉴于；既然 ὅπου γὰρ ἐν ὑμῖν ζῆλος καὶ ἔρις  ‘for whereas there is jealousy and strife among you’  「既然你们中间有嫉妒、纷争」 (林前 3:3)

(d)

89.5 关系 具体说明 ［参ἐν］ 表示活动的区域，与其他事物有某种关系 关于；至于；就……来说 ὅπου γὰρ διαθήκη, θάνατον ἀνάγκη φέρεσθαι τοῦ διαθεμένου  ‘in the case of a will, it is necessary to show that the one who made the will has actually died’  「就遗嘱的情况来说，必须证实立遗嘱的人已经死了」 (来 9:16)

ὀπτάνομαι

(1)

(a)

24.17 感官事件及状态 看 被看见或让人看得见，意思是在视线范围之内 被看见；让人看得见；显现 δι᾽ ἡμερῶν τεσσεράκοντα ὀπτανόμενος αὐτοῖς  ‘he was seen by them for forty days’  「在四十天之中向他们显现」 (徒 1:3)

ὀπτασία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.488 沟通 非语言的沟通 ［参ὅραμα, ὅρασις］ 一种事件，其中有些东西生动而可信地出现在脑海中，虽然实际并不存在，但暗示有神明或超自然力量的影响 异象；显现 ἐλεύσομαι δὲ εἰς ὀπτασίας καὶ ἀποκαλύψεις κυρίου  ‘and I will go on to visions and revelations from the Lord’  「我现在要提到主的异象和启示」 (林后 12:1)

ὀπτός

(1)

ή，όν

(a)

46.15 家务活动 指烤的、烧的 烤的；烧的 οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ ἰχθύος ὀπτοῦ μέρος  ‘they gave him a piece of broiled fish’  「他们给了他一片烤鱼」 (路 24:42) 有些语言需要区分在明火上烹煮的食物，和在烤箱等封闭空间里面烹煮的食物。另外，用明火烹煮常常要区分食物是用火焰烧还是在热炭上烘。

ὀπώρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

3.34 植物 植物的果实部分 植物的成熟果子（即已经可以食用的果子） 成熟的果子 ἡ ὀπώρα σου τῆς ἐπιθυμίας τῆς ψυχῆς  ‘the ripe fruit for which you longed’  「你所贪爱的成熟果子」 (启 18:14) ὀπώρα 在《新约》中只出现了一次，这「成熟的果子」在语境中应被理解为喻指「美好的事物」。

ὅπως

(1)

(a)

89.86 关系 方式 ［参καθώς, πόθεν, ὡς］ 表示一个事件，指明某事如何发生 怎样；如何 ὅπως τε παρέδωκαν αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἄρχοντες ἡμῶν εἰς κρίμα θανάτου  ‘and how our chief priests and rulers handed him over to be condemned to death’  「我们的祭司长和首领如何把他交出去，判了死罪，钉在十字架上」 (路 24:20a)

(b)

89.59 关系 目的 ［参ἵνα］ 表示事件或状态的目的（有时出现在非常简略的上下文中）2 为了；为了……的缘故；从而 ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων  ‘in order that they will be honored by people’  「为要得到别人的夸奖」 (太 6:2) Δεήθητε ὑμεῖς ὑπὲρ ἐμοῦ πρὸς τὸν κύριον ὅπως μηδὲν ἐπέλθῃ ἐπ᾽ ἐμὲ ὧν εἰρήκατε  ‘pray to the Lord on my behalf, so that nothing of what you have said will come upon me’  「请你们为我求主，使你们所说的，没有一样临到我身上」 (徒 8:24) ὅπως ἀναβλέψῃς καὶ πλησθῇς πνεύματος ἁγίου  ‘in order that you might see and be filled with the Holy Spirit’  「叫你能再看得见，又被圣灵充满」 (徒 9:17)

(c)

92.17 话语的参照人物 说及或写到的人或物 指向一个不确定的方法 以某种方式 ὅπως τε παρέδωκαν αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἄρχοντες ἡμῶν εἰς κρίμα θανάτου  ‘and how your chief priests and rulers handed him over to be condemned to death’  「祭司长和官长如何把他交出去，判了死罪」 (路 24:20)

____________________________________________________

1 在路 24:20，这从句也可以解释为一个说话的动词的内容。

2 ἵνα[a]和ὅπως[b]的意思类似，在某些上下文中似乎为了风格原因而交换使用。当然，即使在意为「目的」的时候，ὅπως[b]也与目的成就的方式或方法有关，但是无法根据现有的上下文来清楚区别用作目的标记的ἵνα[a]和ὅπως[b]。

ὅραμα

(1)

τος＜中＞

(a)

24.2 感官事件及状态 看 （ὁράω[a]「看」24.1 的衍生词）所看见的 1 景象；所见之事物；看见的东西 ὁ δὲ Μωϋσῆς ἰδὼν ἐθαύμαζεν τὸ ὅραμα  ‘Moses was amazed by what he saw’  「摩西见了那异象，觉得很惊讶」 (徒 7:31b)

(b)

33.488 沟通 非语言的沟通 ［参ὀπτασία, ὅρασις］ 一种事件，其中有些东西生动而可信地出现在脑海中，虽然实际并不存在，但暗示有神明或超自然力量的影响 异象 καὶ εἶδεν ἄνδρα [ἐν ὁράματι] Ἁνανίαν  ‘and he saw in a vision a man named Ananias’  「在异象中看见了一个人，名叫亚拿尼亚」 (徒 9:12)

____________________________________________________

1 ὅραμα也可以是「异象」的意思，语义域「沟通」中的非语言沟通33.488。

2 在同一个表述中同时出现ἰδών和τὸ ὅραμα似乎很奇怪，因为这样看似是多余的。然而，徒 7:31中的这个表达也可以译为「摩西正看的时候，就被所看到的惊呆了」。

ὅρασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.488 沟通 非语言的沟通 ［参ὀπτασία, ὅραμα］ 一种事件，其中有些东西生动而可信地出现在脑海中，虽然实际并不存在，但暗示有神明或超自然力量的影响 异象 καὶ οὕτως εἶδον τοὺς ἵππους ἐν τῇ ὁράσει  ‘and thus I saw the horses in the vision’  「我在异象中看见那些马」 (启 9:17)

(b)

24.31 感官事件及状态 看 出现的或被看见的 外观；看来 καὶ ὁ καθήμενος ὅμοιος ὁράσει λίθῳ ἰάσπιδι  ‘and the one who sat (upon it) was similar in appearance to a jasper stone’  「坐着的那一位，看起来好像碧玉」 (启 4:3) 在某些语言中，启 4:3 中的 ὅρασις[b] 可以译成「看来」，或「从表面上看来」，或「看」；经文可以译成，「那坐在宝座上面的，好像碧玉」，或「看那坐在宝座上面的，好像看一块碧玉」。

ὁρατός

(1)

ή，όν

(a)

24.3 感官事件及状态 看 指可以看得见的事物 看得见的；可见的 ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα ... τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα  ‘all things were created by him ... both visible and invisible’  「万有都靠他而造：看得见的，以及看不见的」 (西 1:16) 在一些语言中，明智的做法可能是把「可见的和不可见的」译成主动式，以「人」为主语，比如：「万有都是他造的……人能看见的事物和人不能看见的事物」。

ὁράω  (εἶδον, ἴδε, ἰδού)

(1)

(a)

24.1 感官事件及状态 看 ［参εἶδος］ 看见 1 看；看到的景象；看见 ἔπειτα ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς ἐφάπαξ  ‘then he was seen by more than five hundred of the brothers at the same time’  「后来一次显给五百多弟兄看」 (林前 15:6) 就像其他一些上下文一样，林前 15:6 中的 ἀδελφοῖς 可以译成「同作信徒的人」，或者简单地译成「信徒」。

(b)

30.45 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 ［参ἐπεῖδον, ἐπιβλέπω］ 特别注意某事，暗指是关于自己的 注意；考虑；关心；厚待；看待；鉴察 Ὁρᾶτε μηδεὶς γινωσκέτω  ‘see to it that no one knows about this’ or ‘be sure you tell no one’  「要小心，不可让人知道」或「不要把这事告诉任何人」 (太 9:30) 基于 ἐπιβλέπω、ἐπεῖδον (ἐφοράω) 和 ὁράω 等词的中心含义，它们指某种程度的视觉感知，但是在这些具体的上下文中，所涉及的远远不只是视觉感知。事实上，这些词的重点在智力活动和关注上。

(c)

32.11 理解 终于理解或明白过来 ［参βλέπω, θεωρέω］ 因感知而开始明白 明白；感知；看到；认识到 ὁρᾶτε ὅτι ἐξ ἔργων δικαιοῦται ἄνθρωπος  ‘you can understand then that a person is justified by what he does’  「这样看来，人称义是因着行为，不是单因着信」 (雅 2:24)

(d)

34.50 联合 探望 ［参ἐπισκέπτομαι, θεάομαι］ 基于友谊并带着帮忙的意图去看望一个人 看望；探望 μεθ᾽ οὗ ἐὰν τάχιον ἔρχηται ὄψομαι ὑμᾶς  ‘if he comes soon enough, I will have him with me when I visit you’  「如果他来得早，我就跟他一起去看你们」 (来 13:23)

(e)

90.79 语意格 经历者 ［参θεωρέω］ （ὁράω[a]「看」24.1 的引申喻意）经历一个事件或状态，通常用否定的表达来表示一个人不会经历的事情 经历；承受 ὁ δὲ ἀπειθῶν τῷ υἱῷ οὐκ ὄψεται ζωήν  ‘one who does not obey the Son will not experience life’  「不信子的人得不到永生」 (约 3:36) ∏ίστει Ἑνὼχ μετετέθη τοῦ μὴ ἰδεῖν θάνατον  ‘it was faith that kept Enoch from experiencing death’  「由于信心，以诺不必经历死亡」 (来 11:5)

(f)

27.5 学习 学习 ［参συνοράω］ 获取信息，焦点在感知的事件 知道；发现 ἐραύνησον καὶ ἴδε ὅτι ἐκ τῆς Γαλιλαίας προφήτης οὐκ ἐγείρεται  ‘search and learn that from Galilee no prophet ever arises’  「你去考查一下，就知道先知是不会从加利利兴起的」 (约 7:52)

(g)

13.134 是，变成，存在，发生 发生 ［参βλέπω］ 承担起使某事发生的责任 务必做到某事发生；安排某事发生 ὑμεῖς ὄψεσθε  ‘you see to it’  「你们自己负责吧！」 (太 27:24)

(h)

91.13 语段标记 提示关注的标记 ［参ἄγω, ὁράω］ 唤起注意力的提示，也是强调接下来的陈述 看；听；注意；来啊 ἴδε νῦν ἠκούσατε τὴν βλασφημίαν  ‘listen, you have just now heard the blasphemy’  「看，现在你们已经听见了这亵渎的话！」 (太 26:65) ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων σπεῖραι  ‘listen, there was a man who went out to sow’  「你们留心听啊！有一个撒种的出去撒种」 (可 4:3) Ἴδε ἐγὼ ∏αῦλος λέγω ὑμῖν  ‘listen, I, Paul, tell you’  「留心听！我保罗告诉你们」 (加 5:2)

(i)

91.13 语段标记 提示关注的标记 ［参ἄγω, ὁράω］ 唤起注意力的提示，也是强调接下来的陈述 看；听；注意；来啊 ἴδε νῦν ἠκούσατε τὴν βλασφημίαν  ‘listen, you have just now heard the blasphemy’  「看，现在你们已经听见了这亵渎的话！」 (太 26:65) ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων σπεῖραι  ‘listen, there was a man who went out to sow’  「你们留心听啊！有一个撒种的出去撒种」 (可 4:3) Ἴδε ἐγὼ ∏αῦλος λέγω ὑμῖν  ‘listen, I, Paul, tell you’  「留心听！我保罗告诉你们」 (加 5:2)

(j)

91.10 语段标记 强调的标记 ［参πάντως］ 用于标记强烈的强调，表示所说的话是完全真实的 的确；当然；至少；无论如何 ἣν ἔδησεν ὁ ∑ατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη  ‘whom Satan bound indeed for eighteen years’  「被撒但捆绑了至少十八年」 (路 13:16)

____________________________________________________

1 和其他语义原始词一样，似乎没有理由建立一个人为的定义，因为对应的译词已经能够令人满意地说明语义内容。

ὀργή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

88.173 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 相对愤怒的状态 怒气；愤怒 ἐπαίροντας ὁσίους χεῖρας χωρὶς ὀργῆς καὶ διαλογισμοῦ  ‘who can lift up holy hands (to pray) without anger or argument’  「举起圣洁的手祷告，不动怒、不争论」 (提前 2:8) 有些语言不能谈及「怒气」而不指明承受怒气的对象。例如，提前 2:8 中的语句可以译作「祷告时不对任何人发怒」。

(b)

38.10 惩罚，赏赐 惩罚 根据上帝对人的愤怒审判而施行的惩罚 惩罚 μὴ ἄδικος ὁ θεὸς ὁ ἐπιφέρων τὴν ὀργήν;  ‘God does not do wrong when he punishes (us), does he?’  「上帝惩罚我们，是他不义吗？」 (罗 3:5) 虽然 ὀργή[b] 中的焦点语义元素是惩罚，但同时也暗示上帝因邪恶而发怒。因此，某些语言也可以把 罗 3:5 中的这个语句译成：「上帝发怒刑罚我们的时候并没有做错，不是吗？」

ὀργίζω

(1)

(a)

88.174 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 相当生气 极其愤怒；狂怒；生气 πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ  ‘whoever is angry with his brother’  「凡向弟兄动怒的」 (太 5:22)

ὀργίλος

(1)

η，ον

(a)

88.175 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 形容很容易发怒 愤怒的；易怒的；暴躁的 δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ... μὴ ὀργίλον  ‘the overseer of the church must ... not be quick-tempered’  「监督……必须……不轻易动怒」 (多 1:7)

ὀργυιά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

81.26 空间的尺寸 长度测量单位 传统上，指男子手臂伸开时的长度，约有 6 英尺或 2 米，是测量水深的航海术语 噚 βολίσαντες εὗρον ὀργυιὰς εἴκοσι  ‘they found the depth of the water to be twenty fathoms’ or ‘... about forty meters’  「探测水的深浅，发现有二十噚」或「……四十米深」 (徒 27:28) 如果采用公制，徒 27:28 中的 ὀργυιὰς δεκαπέντε「十五英噚」，可以译作「大约三十米」。

ὀρέγω  (ὀρέγομαι)

(1)

(a)

25.15 态度及情感 强烈地渴望 急切渴望完成某个目标或目的1 努力要达到；想望；急切渴望 Εἴ τις ἐπισκοπῆς ὀρέγεται  ‘if anyone aspires to be an overseer’  「人如果渴慕监督的职分」 (提前 3:1) νῦν δὲ κρείττονος ὀρέγονται  ‘instead, they are eagerly longing for a better (country)’  「但现在他们是向往一个更美好的」 (来 11:16)

____________________________________________________

1 ὀρέγομαι的意思通常比ἐπιθυμέω[a]和ἐπιθυμία[a]（25.12）包含更强烈的感情。

ὀρεινός

(1)

ή，όν

(a)

1.47 地理物体及特徵 凸起的地形 多山或地势崎岖的地区 山地；山区 ἐπορεύθη εἰς τὴν ὀρεινὴν  ‘she went into the hill country’  「前往山区」 (路 1:39)

ὄρεξις

(1)

εως＜阴＞

(a)

25.16 态度及情感 强烈地渴望 ［参ἐκκαίω］ ἐκκαίομαι ἐν τῇ ὀρέξει  （习语，直译：燃烧着强烈的欲望）对某事物有强烈的欲望 欲火中烧；有强烈的欲望 ἐξεκαύθησαν ἐν τῇ ὀρέξει αὐτῶν εἰς ἀλλήλους  ‘(men) were inflamed with lust for one another’  「男人和男人彼此欲火中烧」 (罗 1:27) 有些语言用习语表达这个词的意思为：「欲望沸腾」，「裆下火热」，或「宁死也要做」。

ὀρθοποδέω

(1)

(a)

41.36 行为及相关状态 特定行为模式 过道德正确的生活 过正确的生活；按照应有的方式生活 ὅτε εἶδον ὅτι οὐκ ὀρθοποδοῦσιν πρὸς τὴν ἀλήθειαν  ‘when I saw that they were not living right, in conformity with the truth’  「但我一看见他们的行为不符合福音的真理」 (加 2:14) 在一些语言中，ὀρθοποδέω 可能需要译成「按照应有的方式生活」。

ὀρθός

(1)

ή，όν

(a)

79.88 物体的特徵 直的，弯曲的 ［参εὐθύς］ 直的，与弯曲的对比 1 直的；直接的；笔直的 τροχιὰς ὀρθὰς ποιεῖτε τοῖς ποσὶν ὑμῶν  ‘keep walking on straight paths’  「时常走在笔直的路上」 (来 12:13) 显然，来 12:13 的上下文是比喻性的。

(b)

41.30 行为及相关状态 特定行为模式 ［参πούς, τροχιά］ τροχιὰς ὀρθὰς ποιέω τοῖς ποσίν  （习语，直译：为了双脚把车轮的轨道修直）生活或行为严格遵守预先决定的行为模式 生活；行事；正确地行事 τροχιὰς ὀρθὰς ποιεῖτε τοῖς ποσὶν ὑμῶν  ‘make straight paths for your feet’ or ‘live a right life’  「为自己的脚把道路修直」或「过正直的生活」 (来 12:13)

____________________________________________________

1 在早期希腊语中，ὀρθός意为「上下笔直」，而εὐθύς则意为「在水平面上是直的」，但是通俗希腊语并没有一贯地保持这个区别。

ὀρθοτομέω

(1)

(a)

33.234 沟通 教导 给予准确的指示 正确地教导；正确地阐释 σπούδασον σεαυτὸν ... ὀρθοτομοῦντα τὸν λόγον τῆς ἀληθείας  ‘do your best ... to teach the word of truth correctly’  「你要竭力……正确地讲解真理的道」 (提后 2:15)

ὀρθρίζω

(1)

(a)

67.190 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 （ὄρθρος[a]「清早」67.187 的衍生词）大清早就起来处理自己的事情 清早起来；清早起来并前往 πᾶς ὁ λαὸς ὤρθριζεν πρὸς αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ ἀκούειν αὐτοῦ  ‘all the people would get up early in the morning and go to the Temple to listen to him’ (literally ‘... go to him in the Temple to listen to him’)  「全体民众清早起来上圣殿，到他那里听他教导」或「……上圣殿，到耶稣那里听他」 (路 21:38)

ὀρθρινός

(1)

ή，όν

(a)

67.189 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 早上很早的时候 清早；一早 γενόμεναι ὀρθριναὶ ἐπὶ τὸ μνημεῖον  ‘early in the morning the women went to the grave’  「她们清早去了坟墓」 (路 24:22)

ὄρθρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

67.187 白昼的早段 清晨 Ὄρθρου δὲ πάλιν παρεγένετο εἰς τὸ ἱερὸν  ‘in the early morning he went back to the Temple’  「清早，他又回到圣殿裏」 (约 8:2)

(b)

67.73 时间 与时间单位有关的时间点：黎明，中午，午夜，傍晚 ［参αὐγή］ 白天开始的时间点 1 破晓；天亮；黎明 τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων ὄρθρου βαθέως ἐπὶ τὸ μνῆμα ἦλθον  ‘at early dawn on the first day of the week they went to the grave’  「一周的第一天，大清早的时候……来到坟墓那里」 (路 24:1) εἰσῆλθον ὑπὸ τὸν ὄρθρον εἰς τὸ ἱερὸν  ‘at daybreak they entered the Temple’  「天将亮的时候就进圣殿里」 (徒 5:21)

____________________________________________________

1 αὐγή和ὄρθρος[b]的意思可能略有不同；αὐγή主要强调光明，而ὄρθρος[b]可能强调黎明的较早时间段，但是无法根据现有的上下文来确定这种区别。

ὀρθῶς

(1)

(a)

72.13 真的，假的 准确的，不准确的 形容非常符合公认的规范或标准 正确；正确地；对的 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ, Ὀρθῶς ἔκρινας  ‘your answer is correct, (Jesus) said to him’  「耶稣对他说：『你的判断不错。』」 (路 7:43)

ὁρίζω

(1)

(a)

30.83 思考 决定，作出结论 （ὁρίζω「设定界限」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）作出明确的决定或坚定的决心 决定；定意；决心 τῶν δὲ μαθητῶν, καθὼς εὐπορεῖτό τις, ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέμψαι τοῖς κατοικοῦσιν ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ ἀδελφοῖς  ‘the disciples decided that each of them would send as much as he could to help their fellow believers who lived in Judea’  「于是门徒决定按着各人的力量捐款，好送到犹太帮助住在那里的弟兄」 (徒 11:29)

(b)

37.96 控制，管理 任命，分配职能 ［参ἀναδείκνυμι, τάσσω, τίθημι］ 给某人指派特定的任务、职能或角色 委派；指定；指派任务；设立 ὁ ὡρισμένος ὑπὸ τοῦ θεοῦ κριτὴς  ‘the one designated by God as judge’  「上帝所立……要作审判者的」 (徒 10:42)

ὅριον

(1)	ου＜中＞（总是＜复＞）

(a)

1.79 地理物体及特徵 社会政治区域 ［参γῆ, κλίμα, μέρος, χώρα］ 地上某个或某些地区，通常与某一民族或地理中心有关，但不一定构成政府的行政单位 1 区域；领土；土地（甚至地区；但这也许会过于正规地暗指政府的行政区） ἐν Βηθλέεμ καὶ ἐν πᾶσιν τοῖς ὁρίοις αὐτῆς  ‘in Bethlehem and in all the region around there’  「伯利恒和附近所有地区」 (太 2:16) πάλιν ἐξελθὼν ἐκ τῶν ὁρίων Τύρου ἦλθεν διὰ ∑ιδῶνος εἰς τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας  ‘he then left the territory of Tyre and went through Sidon to Lake Galilee’  「耶稣又离开了推罗地区，经过西顿……来到加利利海」 (可 7:31) γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον 和 μέρος[c] 并不完全是同义词，然而在某些新约经文中，这些词汇基本上含义重叠。

____________________________________________________

1 γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον和μέρος[c]在意思上的重叠特徵可以用英文的region，territory和land，或中文的「地区」、「领土」和「土地」等词汇的意思重叠来比较和阐明。 例如：太 15:21中所指的可以说是「推罗和西顿地区」、「推罗和西顿的领土」、「推罗和西顿的土地」，甚至「推罗和西顿区域」。英文的region，territory和land等词在意思上确实具有某些细微的差异，这些差异提供了一些补充成分，而且多半是隐含的。

ὁρκίζω

(1)

(a)

33.467 沟通 发誓，宣誓，许愿 ［参ἐνορκίζω, ἐξορκίζω］ 要求一个人起誓，保证所说的话是真实的，或保证会执行请求或命令1 起誓；坚持叫人起誓；要求某人起誓 ὁρκίζω σε τὸν θεόν, μή με βασανίσῃς  ‘I ask you to swear by the name of God that you will not punish me’  「我求你指着上帝的名起誓，不要折磨我」 (可 5:7) 直译 ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 是非常困难的，尽管在某些语境中，人可以说「我要你发誓」，但是在许多经文中，说话的人是在恳求，而不一定处于发命令或强烈要求的位置。因此，对于 可 5:7 等经文，翻译者可以采用习语译为「为了上帝的缘故，我请求你不要惩罚我」。在 帖前 5:27，经文可以译成「奉主的名，我请求你向所有基督徒弟兄读出这封信」；在 太 26:63，经文可以译成「我奉永生上帝的名吩咐你，告诉我们你是谁」。 对大多数语言来说，翻译 ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 的时候，只要在意为「发誓」或「起誓」的词汇上附加一个使役成分即可。换句话说，ὁρκίζω、ἐνορκίζω 和 ἐξορκίζω 可以译成「使某人在受誓言约束的情况下说话」。

____________________________________________________

1 ὁρκίζω、ἐνορκίζω和ἐξορκίζω的意思可能略有区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ὅρκος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.463 沟通 发誓，宣誓，许愿 ［参ὀμνύω, ὁρκωμοσία］ 断言陈述的真实性，如有不实，即呼吁神明来予以制裁（如果起誓的是神明，他的神性被认为是对誓言的确认） 起誓，誓言 ὅθεν μεθ᾽ ὅρκου ὡμολόγησεν αὐτῇ δοῦναι ὃ ἐὰν αἰτήσηται  ‘accordingly he promised by swearing that he would give her everything she asked for’  「希律就起誓承诺，无论她要求什么都会给她」 (太 14:7) 有些语言提到起誓时需要非常具体，例如：「说一些事，请求上帝来倾听」，或「声明某事是真实的，如有不实，请求上帝来惩罚」，或「使上帝为某人所说的话负责」。

ὁρκωμοσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.463 沟通 发誓，宣誓，许愿 ［参ὀμνύω, ὅρκος］ 断言陈述的真实性，如有不实，即呼吁神明来予以制裁（如果起誓的是神明，他的神性被认为是对誓言的确认） 起誓，誓言 οἱ μὲν γὰρ χωρὶς ὁρκωμοσίας εἰσὶν ἱερεῖς γεγονότες  ‘for these became priests without the swearing of an oath’  「其他的祭司被指派时并没有这种誓言」 (来 7:20) 有些语言提到起誓时需要非常具体，例如：「说一些事，请求上帝来倾听」，或「声明某事是真实的，如有不实，请求上帝来惩罚」，或「使上帝为某人所说的话负责」。

ὁρμάω

(1)

(a)

15.222 线性运动 快速移动 从一个地方到另一个地方的快速移动 闯；冲 ὥρμησεν ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν λίμνην  ‘the herd rushed down the side of the cliff into the lake’  「那群猪就闯下山崖，投进湖里」 (路 8:33)

ὁρμή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

26.12 心理官能 （ὁρμή「急速行进的运动」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）意志和冲动的心理能力 意志；意思；冲动；欲望 ὅπου ἡ ὁρμὴ τοῦ εὐθύνοντος βούλεται  ‘wherever the will of the pilot wants it’  「随着舵手的意思」 (雅 3:4) 雅 3:4 中的这个从句也可以简单地译成：「随着舵手的意思去想要去的地方」。

(b)

30.78 思考 决定，作出结论 ὁρμὴ γίνομαι  （习语，直译：出现一时的冲动）作出决定要采取一些行动，但重点在于所涉及的冲动 下定决心；决定；定意 ὡς δὲ ἐγένετο ὁρμὴ τῶν ἐθνῶν τε καὶ Ἰουδαίων σὺν τοῖς ἄρχουσιν αὐτῶν ὑβρίσαι καὶ λιθοβολῆσαι αὐτούς  ‘then the Gentiles and the Jews, together with their leaders, determined to mistreat and to stone them’  「犹太人和外邦人连同他们的领袖决心要伤害使徒，用石头打死他们」 (徒 14:5)

ὅρμημα

(1)

τος＜中＞

(a)

68.82 时态 高速，突然 涉及突然的力量并可能是暴力的事件 猛力；猛烈；突然用力 Οὕτως ὁρμήματι βληθήσεται Βαβυλὼν ἡ μεγάλη πόλις  ‘and so with sudden violence the great city of Babylon will be thrown down’  「大城巴比伦也将这样被猛力地扔下去」 (启 18:21)

ὄρνεον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.38 动物 鸟类 ［参ὄρνις, πετεινός, πτηνός］ 任何种类的鸟，野生的或家养的 鸟 λέγων πᾶσιν τοῖς ὀρνέοις τοῖς πετομένοις ἐν μεσουρανήματι  ‘calling to all the birds which fly in midair’  「向天空一切的飞鸟大声喊着说」 (启 19:17) 任何语言至少都会有一些指鸟的词汇，但是可能没有一个通称，将鸟类与其他所有会飞的生物区别开来。例如，在某些语言中，一个包含所有鸟类的词汇还包含了会飞的昆虫和蝙蝠。然而，在大多数情况下，这个词汇主要是指鸟类，因此如果经文中的其他表达已经在某种程度上指明了是鸟类，那么可以采用这个词汇。在别的语言中，一些鸟类的通称可能只包含特定的一些类型，例如食肉的鸟、水中的鸟和林中的鸟。 《新约》中出现 ὄρνεον 时都是指不洁净的鸟类，或是食肉的鸟，或是食腐的鸟。

ὄρνις

(1)

ίθος＜阴＞

(a)

4.38 动物 鸟类 ［参ὄρνεον, πετεινός, πτηνός］ 任何种类的鸟，野生的或家养的 鸟 ὄρνις ἐπισυνάγει τὰ νοσσία αὐτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας  ‘a hen gathers her young birds under her wings’  「母鸡把小鸡聚集在翅膀底下」 (太 23:37) 任何语言至少都会有一些指鸟的词汇，但是可能没有一个通称，将鸟类与其他所有会飞的生物区别开来。例如，在某些语言中，一个包含所有鸟类的词汇还包含了会飞的昆虫和蝙蝠。然而，在大多数情况下，这个词汇主要是指鸟类，因此如果经文中的其他表达已经在某种程度上指明了是鸟类，那么可以采用这个词汇。在别的语言中，一些鸟类的通称可能只包含特定的一些类型，例如食肉的鸟、水中的鸟和林中的鸟。 在《新约》两段平行经文中，这个唯一出现的 ὄρνις 大概是指母鸡。

ὁροθεσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

80.5 空间 界限，空间的边界 确立的或固定的边界 界限；界线；疆界 τὰς ὁροθεσίας τῆς κατοικίας αὐτῶν  ‘fixed limits of the places where they would live’  「定准他们……所住的疆界」 (徒 17:26)

ὄρος

(1)

ους＜中＞

(a)

1.46 地理物体及特徵 凸起的地形 相对较高的地势，对比于稍为低矮的 βουνός「小山」（1.48） 大山 πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθήσεται  ‘every mountain and hill shall be made low’  「大小山冈尽要铲平」 (路 3:5) ἐπὶ ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσιν καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς  ‘they wandered like refugees in the deserts and mountains, living in caves and holes in the ground’  「他们像难民一样在荒野和山岭间流浪，在山洞和地穴里栖身」 (来 11:38) 指大山、小山或丘陵的词汇，通常是反映周围的地形地貌。例如，在苏丹中部的平坦沼泽地中，有一个名为多雷伯山（Doleib Hill）的高地，只比周围地区高出 1 米多，但是在喜马拉雅山脉，4000 米高的地方还只能称为小山，算不上高山。翻译 ὄρος 和 βουνός（1.48）时，翻译者选择的词汇必须能够表达出对应的差异。重要的是相对高度，而不是准确对应圣地的地理情况。然而，在某些语言中，提供一个注脚来说明圣经所述大山或小山的大致高度，也是有必要的。

ὅρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

78.44 程度 完全，足够（完成程度） ［参καθόλου, ὅλος, ὅλως, πᾶς］ 全部或完整的程度 1 完全；一切；彻底；绝对；全部 ὁ ὅρος τῶν ἐτῶν  ‘the total number of the years’ (literally ‘the totality of the years’)  「总的年数」（经文校勘栏） (可 16:14, 15 [2]) 这词只见于异文：ὁ ὅρος τῶν ἐτῶν「总年数」（字面意为：「年的全部」）可 16:14（校勘栏）。

____________________________________________________

1 这组表示程度的词汇很可能存在重要的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ὀρύσσω

(1)

(a)

19.55 物理的冲击力 挖掘 ［参σκάπτω］ 在地上挖洞，并用锋利的工具，如锄头或铲子，移走泥土 挖掘；开凿 ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα ... καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν  ‘he planted a vineyard ... and dug a wine press in it’  「开垦了一个葡萄园……在里面挖了一个榨酒池」 (太 21:33)

ὀρφανός

(1)

οῦ＜阳＞或＜阴＞

(a)

10.40 亲属关系用语 不同代的亲属关系 无父无母的孩子，原因是父母双亡，或父母遗弃了孩子，不再承担养育的职责 孤儿 ἐπισκέπτεσθαι ὀρφανοὺς καὶ χήρας ἐν τῇ θλίψει αὐτῶν  ‘to take care of orphans and widows in their suffering’  「看顾在患难中的孤儿寡妇」 (雅 1:27) 有些语言用不同的词汇区分「孤儿」，显示那个孩子是被遗弃，是父或母亡，还是父母双亡。有些语言提到「孤儿」的时候，必须显示其相对年龄，因此翻译 雅 1:27 时，比较可取的做法是使用一个关于幼童的词汇。

(b)

34.21 联合 联系 （ὀρφανός[a]「孤儿」10.40 的引申喻意）没有同伴可以持续地给予帮助的人 没有朋友的人；无助的；孤儿 Οὐκ ἀφήσω ὑμᾶς ὀρφανούς  ‘I will not leave you helpless’  「我不会撇下你们为孤儿」 (约 14:18)

ὀρχέομαι

(1)

(a)

15.244 线性运动 跳舞 ［参χορός］ 全身或身体各部有节奏地摆动，通常有音乐伴奏 跳舞 Ηὐλήσαμεν ὑμῖν καὶ οὐκ ὠρχήσασθε  ‘we played the flute for you, but you would not dance’  「我们为你们吹笛，你们不跳舞」 (太 11:17) 有些语言采用特定的词汇来指称不同种类的舞蹈，翻译者必须确保使用的词汇是恰当的。有些舞蹈词汇只是指色情的舞蹈；另一些则指戏剧或宗活动中高度仪式化的舞蹈表演；还有一些指个人用舞蹈表达自己的快乐或忧伤。翻译者必须小心选择一个能配合情景的词汇。

ὅς

(1)

ἥ，ὅ

(a)

92.27 话语的参照人物 相关的参照 对任何实体、事件或状态的相对指向，可以是在直接上下文中明确出现，或在语段或背景中清楚暗示 谁；哪个；什么；那个人；那件事 ὁ ἀστήρ, ὃν εἶδον  ‘the star which they saw’  「看到的那颗星」 (太 2:9) ὃς οὐ λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω μου, οὐκ ἔστιν μου ἄξιος  ‘the one who does not take up his cross and follow behind me is not worthy of me’  「那不肯背起自己的十字架跟着我脚步走的，也不配跟从我」 (太 10:38) τίς δέ ἐστιν οὗτος περὶ οὗ ἀκούω τοιαῦτα;  ‘and who is this concerning whom I heard these things?’  「这人却是谁呢？我竟然还听到他这些事」 (路 9:9) ἀλλ᾽ ἰδοὺ ἔρχεται μετ᾽ ἐμὲ οὗ οὐκ εἰμὶ ἄξιος τὸ ὑπόδημα τῶν ποδῶν λῦσαι  ‘but behold, there is coming after me one whose shoelaces I am not worthy to untie’  「那位随后来的，我连替他脱鞋子都不配」 (徒 13:25)

(b)

89.106 关系 等同 ［参εἰμί, οὗτος］ ὅ ἐστιν  表示解释或澄清，用同一种或不同的语言 即；意即；意思是；就是 Βοανηργές, ὅ ἐστιν Υἱοὶ Βροντῆς  ‘Boanerges, which means Men of Thunder’  「半尼其，就是『雷霆之子』的意思」 (可 3:17) 在某些语言中，翻译者必须比较具体地解释某个词汇在另一种语言中的意思。例如，可 3:17 中的句子可能需要译成「半尼其，在另一种语言中是雷子的意思」或「半尼其，就是雷子的意思」。

ὁσάκις

(1)

(a)

67.36 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἡνίκα, ἡνίκα, ὅταν］ ὁσάκις ἐάν  不确定的多个时间点，与其他对应的时间点同时 每当；每逢；一旦 τοῦτο ποιεῖτε, ὁσάκις ἐὰν πίνητε, εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν  ‘as often as you drink it, do it in memory of me’  「你们每逢喝的时候，要如此行，来记念我」 (林前 11:25)

ὅσιος

(1)

α，ον

(a)

88.24 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 ［参ἅγιος, ὁσίως］ 圣洁的，意思是具有高超的道德品格，并且拥有一些本质上神圣的品格，与人的品格相对1 圣洁的；纯洁的；神圣的 κύριε ... ὅτι μόνος ὅσιος  ‘Lord ... for you alone are holy’  「主啊……因为只有你是圣洁的」 (启 15:4)

(b)

53.46 宗教活动 献身，成为圣洁 ［参ἅγιος］ 奉献或分别为圣作服事上帝之用的 敬虔的；虔诚的；分别为圣的 οὐδὲ δώσεις τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν  ‘you will not allow your devoted one to suffer decay’  「不会使你的圣者见腐朽」 (徒 2:27) 有些语言必须区分 ἅγιος 和 ὅσιος 何时是指上帝（见 88.24），何时是指分别为圣来服事上帝的人或奉献给上帝使用的物品。根据希腊文新约中这些上下文的差异，在意义上作重要的区分在神学上和实际上都有好处。用「奉献给上帝」、「敬虔」、「虔诚」等意思来翻译 ἅγιος 和 ὅσιος 是不难的，但是当 ἅγιος 和 ὅσιος 应用在上帝身上时，要翻译就极度困难了。有些语言只能采用下述这种表达：「那真正为上帝的」，或「那在各个方面都是上帝的」。

(c)

33.290 沟通 承诺 τὰ ὅσια  上帝所应许的事 神圣的应许；从上帝而来的应许 Δώσω ὑμῖν τὰ ὅσια Δαυὶδ τὰ πιστά  ‘I will give to you the divine promises made to David, promises that can be trusted’  「我必将所应许大卫那圣洁、 可靠的恩典赐给你们」 (徒 13:34) 在 徒 13:34，τὰ ὅσια 也可以理解为「神圣的定旨」或「上帝颁布的法令」。

____________________________________________________

1 88.24中两组词汇，即那些词根为ἁγ和词根为ὁσ的词汇的意思可能有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文确定这些区别。

ὁσιότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

88.25 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 ［参ἁγιότης, ἁγιωσύνη］ 圣洁的品质，表达与人性品质相对比的神性品质 圣洁；神圣的品质 ἐν ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνῃ ἐνώπιον αὐτοῦ πάσαις ταῖς ἡμέραις ἡμῶν  ‘to be holy and righteous before him all the days of our life’  「在他面前坦然无惧，用圣洁公义终身事奉他」 (路 1:75) 关于 ὁσιότης 在 路 1:75 中的另一种解释，见 53.45。

(b)

53.45 宗教活动 献身，成为圣洁 ［参ἁγιωσύνη］ 由于分别为圣作服事上帝之用而有的状态 奉献；分别为圣 ἐν ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνῃ ἐνώπιον αὐτοῦ πάσαις ταῖς ἡμέραις ἡμῶν  ‘to be dedicated and righteous (literally ‘in dedication and righteousness’) before him all the days of our life’  「分别为圣、成为公义，终身在他面前」 (路 1:75) 关于 ὁσιότης 在 路 1:75 的另一种解释，见 88.25。

ὁσίως

(1)

(a)

88.24 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 ［参ἅγιος, ὅσιος］ 圣洁的，意思是具有高超的道德品格，并且拥有一些本质上神圣的品格，与人的品格相对1 圣洁的；纯洁的；神圣的 ὁσίως καὶ δικαίως καὶ ἀμέμπτως ὑμῖν τοῖς πιστεύουσιν ἐγενήθημεν  ‘our conduct toward you who believe was holy and right and without fault’  「对你们这些信徒，我们的言行都是纯洁、公正、无可责备的」 (帖前 2:10)

____________________________________________________

1 88.24中两组词汇，即那些词根为ἁγ和词根为ὁσ的词汇的意思可能有些细微的区别，但是无法根据现有的上下文确定这些区别。

ὀσμή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

79.45 物体的特徵 香味，气味 某样物质的味道或气味，可以是好闻的或难闻的 气味；味道；香气；芬芳 ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου  ‘the smell of the perfume filled the house’  「屋里充满了膏的香气」 (约 12:3)

ὅσος

(1)

η，ον

(a)

59.7 数量 多，少（可数的事物） 相对数量的物品或事件 和……一样多；多达；凡是；所有 ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτόν  ‘as many as received him’  「凡接纳他的」 (约 1:12)

(b)

59.19 数量 多，少（大量，总体，延伸） 数量的比较 和……一样多；多达；照样；只在……的时候 ὅσον ἤθελον  ‘as much as they wanted’  「照他们所要的」 (约 6:11) ὁ νόμος κυριεύει τοῦ ἀνθρώπου ἐφ᾽ ὅσον χρόνον ζῇ  ‘the law has dominion over a person as long as he or she lives’  「律法约束人是在他活着的时候」 (罗 7:1)

(c)

78.52 程度 以至于，正如，到……的程度（显着程度） ［参τοσοῦτος］ 相关的程度 直到……的程度；达到相同的程度；正如；怎样……就怎样；照样 ὅσον δὲ αὐτοῖς διεστέλλετο, αὐτοὶ μᾶλλον περισσότερον ἐκήρυσσον  ‘but as much as he commanded them (not to speak about it), the more they proclaimed (it)’  「但他越嘱咐，他们越发传扬」 (可 7:36) ἐφ᾽ ὅσον μὲν οὖν εἰμι ἐγὼ ἐθνῶν ἀπόστολος  ‘as much as I am an apostle to the Gentiles’  「正因为我是外邦人的使徒」 (罗 11:13) διαφορωτέρας τέτυχεν λειτουργίας, ὅσῳ καὶ κρείττονός ἐστιν διαθήκης μεσίτης  ‘(Christ) has obtained a ministry which is as much more excellent than the old as the covenant he mediates is better’  「如今耶稣已经得了更优越的事奉，正如他作更美之约的中保」 (来 8:6) 很多时候，涉及程度对应的表达必须大幅度调整结构。例如，对于 启 18:7 的前半节，在一些语言中可以译成：「她怎样大大地荣耀自己，生活极其奢华，也怎样叫她大受痛苦悲哀」。至于 来 1:4，翻译者可以把它译成：「上帝赐给他儿子的名远比天使的名更重要，因此上帝的儿子比天使更伟大」。 另外，来 8:6 中的这句表达可以译成：「基督的职事比古时的职事更美好，正如他为之做中保的约是更美好的那样」。 在 罗 11:13，ἐπί 增强了 ὅσον 的语气（见 78.51）。

(d)

67.139 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ［参ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ἕως, ὅταν, ὅτε, ὡς］ 一段时间，与另一段时间或时间单位一样长 一直；当……的时候；趁着 Μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος πενθεῖν ἐφ᾽ ὅσον μετ᾽ αὐτῶν ἐστιν ὁ νυμφίος;  ‘as long as the bridegroom is with them, the wedding guests cannot be sad, can they?’  「新郎和宾客在一起的时候，宾客怎么能哀恸呢」 (太 9:15) ὅσον χρόνον ἔχουσιν τὸν νυμφίον μετ᾽ αὐτῶν οὐ δύνανται νηστεύειν  ‘as long as the bridegroom is with them, they will not fast’  「新郎和宾客在一起的时候，宾客怎么能禁食呢」 (可 2:19) Γυνὴ δέδεται ἐφ᾽ ὅσον χρόνον ζῇ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς  ‘a woman is not free as long as her husband lives’  「丈夫活着的时候，妻子是受约束的」 (林前 7:39) 加上 ἐπί（程度，78.51）和 χρόνος（时间，67.78），加强 ὅσος 的意思。

ὀστέον  (ὀστοῦν)

(1)	ου＜中＞；ὀστοῦν οῦ＜中＞

(a)

8.61 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 骨头；骸骨 ὅτι πνεῦμα σάρκα καὶ ὀστέα οὐκ ἔχει  ‘because a spirit does not have flesh and bones’  「因为魂无骨无肉」 (路 24:39) 有些语言清楚区分了作为有生命的身体一部分的骨头，与割去了肉的骨头，例如骷髅。例如，在 来 11:22 中，τὰ ὀστέα 是指约瑟的骸骨。

ὅστις

(1)

ἥτις，ὅ τι

(a)

92.18 话语的参照人物 说及或写到的人或物 指向一个不确定的实体、事件或状态 无论谁；无论哪一个；无论什么（但在英语中常译作：who, which, what，因为这些英语代词通常意义不明确） ὅστις γὰρ ἂν ποιήσῃ τὸ θέλημα τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς  ‘for whoever does the will of my Father who is in heaven’  「凡遵行我天父旨意的人」 (太 12:50) οἵτινες ἐθεραπεύοντο ἅπαντες  ‘who were all healed’  「他们全都得了医治」 (徒 5:16)

ὀστράκινος

(1)

η，ον

(a)

2.20 自然物质 土，泥，沙，石 指用陶土烧制而成 瓦器；陶土 σκεύη χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ ἀλλὰ καὶ ξύλινα καὶ ὀστράκινα  ‘vessels of gold and silver but also of wood and clay’  「有金器、银器，也有木器、瓦器」 (提后 2:20)

ὄσφρησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

24.71 感官事件及状态 嗅 闻味的能力 嗅觉 εἰ ὅλον ἀκοή, ποῦ ἡ ὄσφρησις;  ‘if the hearing were everything, where would the sense of smell be?’ or ‘... how could one smell?’  「假如全身是耳朵，嗅觉在哪里呢」或「……怎样闻味呢？」 (林前 12:17)

ὀσφῦς

(1)

ύος＜阴＞

(a)

8.42 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 人体臀部以上肋骨以下的部位，通常是系腰带的地方 腰 ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ  ‘a leather belt around his waist’  「腰束皮带」 (太 3:4) 在许多语言中，「腰」的对应词汇是一个字面义为「中间」的字词。

(b)

8.43 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 男性的生殖器官（中文译作「腰」或「腰肾」；英语译作「loins」） 生殖器；腰部 γὰρ ἐν τῇ ὀσφύϊ τοῦ πατρὸς ἦν  ‘he was still in the loins of his father (that is, he was not yet born)’  「还在他父亲的腰里」（意思是：还没有出生） (来 7:10) 在许多语言中，字面直译「他还在他父亲的生殖器中」（来 7:10）可能会显得过于具体，甚至粗俗。这句经文可以简单地译作「他还没有出生」或「他的父亲还没有使他成孕」。在徒 2:30（καρποῦ τῆς ὀσφύος αὐτοῦ「他腰的果子」），最好的译法大概是「他的一个后裔」（参10.34）。

(c)

77.5 准备好 περιζώννυμαι τὴν ὀσφύν  （习语，直译：把腰束好）使自己准备就绪 准备就绪；准备好；预备好自己 στῆτε οὖν περιζωσάμενοι τὴν ὀσφὺν ὑμῶν ἐν ἀληθείᾳ  ‘stand ready with truth’  「用真理当作带子束腰」 (弗 6:14) 在 弗 6:14 的上下文中，最好保留从 弗 6:13 一直延伸到 弗 6:17 关于预备作战的比喻。

ὅταν

(1)

(a)

67.31 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἐπάν］ 不确定的一个或多个时间点，与另一个时间点大致同时或重叠（ὅταν[a] 和 ἐπάν 可能也暗示某种程度的不确定） 每当；当……的时候 μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς ... ἕνεκεν ἐμοῦ  ‘happy are you whenever people insult you ... because of me’ or ‘... because you are my followers’  「当人因为我的缘故辱骂你们……你们就有福了」或「……因你们跟随我……」 (太 5:11)

(b)

67.30 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ὁπότε, ὅτε, ποτέ, πότε］ 一个时间点，与另一个时间点大致同时或重叠 当……时；……的时候 ὅταν ἤνοιξεν τὴν σφραγῖδα τὴν ἑβδόμην  ‘when the seventh seal was opened’  「揭开第七个印的时候」 (启 8:1a)

(c)

67.36 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἡνίκα, ἡνίκα, ὁσάκις］ 不确定的多个时间点，与其他对应的时间点同时 每当；每逢；一旦 τὰ πνεύματα τὰ ἀκάθαρτα, ὅταν αὐτὸν ἐθεώρουν, προσέπιπτον  ‘whenever the evil spirits saw him, they fell down before him’  「每当污灵看见他，就俯伏在他面前」 (可 3:11)

(d)

67.139 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ［参ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅτε, ὡς］ 一段时间，与另一段时间或时间单位一样长 一直；当……的时候；趁着 ὅταν ἐν τῷ κόσμῳ ὦ, φῶς εἰμι τοῦ κόσμου  ‘while I am in the world, I am the light of the world’  「我在世上的时候，是世上的光」 (约 9:5)

____________________________________________________

1 ὅταν出现在启 8:1可能是因为上下文是个预言，因此事实上，虽然动词是过去式，但所指的却是一个将来的事件，时间不确定。若是这样，ὅταν[b]也许可以与ὅταν[a]（67.31）归类在一起。

ὅτε

(1)

(a)

67.30 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ὁπότε, ὅταν, ποτέ, πότε］ 一个时间点，与另一个时间点大致同时或重叠 当……时 ὅτε ἐτέλεσεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς λόγους τούτους, ἐξεπλήσσοντο οἱ ὄχλοι  ‘when Jesus finished saying these things, the crowds were amazed’  「当耶稣讲完了这些话，众人都……惊叹不已」 (太 7:28)

(b)

67.139 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ［参ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὡς］ 一段时间，与另一段时间或时间单位一样长 一直；当……的时候；趁着 ὅτε γὰρ ἦμεν ἐν τῇ σαρκί, τὰ παθήματα τῶν ἁμαρτιῶν ... εἰς τὸ καρποφορῆσαι τῷ θανάτῳ  ‘for as long as we lived according to our human nature, our sinful desires ... produced death’  「当我们还照着人的本性生活时……我们罪的欲念……结果是死亡」 (罗 7:5)

ὅτι

(1)

(a)

90.21 语意格 内容 ［参διότι, ὡς］ 用于标记说话内容，无论是直接还是间接的引语 （表示开始陈述句，中文不必译出）；事实是 καὶ τότε ὁμολογήσω αὐτοῖς ὅτι Οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς  ‘and then I will tell them, I never knew you’  「那时，我必要向他们声明说：我从来不认识你们」 (太 7:23) ἡμεῖς δὲ ἠλπίζομεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ μέλλων λυτροῦσθαι τὸν Ἰσραήλ  ‘but we hoped that he would be the one who would deliver Israel’  「但我们一直盼望他就是将要救赎以色列的那一位」 (路 24:21) ὑμεῖς λέγετε ὅτι Βλασφημεῖς  ‘you say, You blaspheme’  「你们就说他在亵渎」 (约 10:36) ἐλπίζω δὲ ὅτι γνώσεσθε ὅτι ἡμεῖς οὐκ ἐσμὲν ἀδόκιμοι  ‘I hope that you know that we are not failures’ or ‘... not persons who have been tested and found wanting’  「我希望你们明白，我们并不是经不起检验的」或「……经过考验后，被发现有所不足的人」 (林后 13:6) ἀλλ᾽ ἔχω κατὰ σοῦ ὅτι τὴν ἀγάπην σου τὴν πρώτην ἀφῆκες  ‘but I have against you the fact that you have left your first love’  「然而，有一件事我要责备你，就是你把起初的爱心抛弃了」 (启 2:4) 在不同的语言中，直接引语和间接引语的标记有很大差异。有些语言根本没有标记；有些语言在引语的前后各有一个标记。还有一些语言，不论是直接引语还是间接引语，都会在引语后面重复表示那是一段说话。在许多语言中，书面用法和口头用法有明显的差异，因为说话的语调经常指明了是引语。

(b)

89.33 关系 原因及／或理由 ［参καθότι］ 表示理由或原因，基于一个明显的事实 因为；既然；鉴于……；考虑到…… οὐκ ἤθελεν παρακληθῆναι, ὅτι οὐκ εἰσίν  ‘she would not be comforted, because they were not (that is, they were no longer living)’  「她不肯受安慰，因为他们都不在了」 (太 2:18) Ὅτι ἑώρακάς με πεπίστευκας;  ‘because you see me, do you believe?’  「你因为看见了我才信吗？」 (约 20:29)

(c)

91.15 语段标记 识别子句及说明子句的标记（补说的） ［参ἵνα］ 用于标记识别从句或说明从句 即；就是 αὕτη δέ ἐστιν ἡ κρίσις ὅτι τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς τὸν κόσμον καὶ ἠγάπησαν οἱ ἄνθρωποι μᾶλλον τὸ σκότος ἢ τὸ φῶς  ‘this is the judgment, namely, that the light has come into the world and people love the darkness rather than the light’  「所定的罪是这样的：光来到了世界，人们却……不喜爱光，反喜爱黑暗」 (约 3:19) αὕτη ἐστὶν ἡ μαρτυρία, ὅτι ζωὴν αἰώνιον ἔδωκεν ἡμῖν ὁ θεός  ‘this is the witness; namely, that God has given us eternal life’  「这见证就是：上帝赐给我们永生」 (约壹 5:11)

οὐ

(1)

(a)

69.3 肯定，否定 否定 ［参μή］ 表示否定的命题 1 不；没有；无法 οὐ δύνασθε θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ  ‘you cannot serve God and mammon’  「你们不能又服侍上帝，又服侍玛门」 (太 6:24) Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι, Κύριε κύριε  ‘not everyone who calls me Lord, Lord’  「不是每一个称呼我『主啊，主啊』的人」 (太 7:21)

(b)

69.11 肯定，否定 对问题作肯定回应的标记 表示预期对问题的肯定回答2 Οὐκ ἀκούεις πόσα σου καταμαρτυροῦσιν;  ‘didn't you hear all the things they accuse you of?’  「他们作证告你这么多的事，你没有听见吗？」 (太 27:13b)

(c)

69.2 肯定，否定 否定 对问题或陈述的否定回答，或者语气强烈地否定某个陈述 不；不必；不用 ὁ δέ φησιν, Οὔ  ‘and he said, No’  「他说：『不用』」 (太 13:29) ἤτω δὲ ὑμῶν ... τὸ Οὒ οὔ  ‘let your ... no be no’  「不是，就说不是」 (雅 5:12)

(d)

69.5 肯定，否定 否定 οὐ μή  表示语气强烈的否定 3 绝不；当然不；断不 ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου  ‘the smallest detail of the Law will certainly not be done away with’  「律法的一点一画也断不能废去」 (太 5:18)

(e)

69.13 肯定，否定 对问题作肯定回应的标记 οὐ μή  表示预期对问题作出肯定的回答，语气十分强烈。 τὸ ποτήριον ὃ δέδωκέν μοι ὁ πατὴρ οὐ μὴ πίω αὐτό;  ‘will I not drink the cup which my Father has given me?’  「我父给我的杯，我岂可不喝呢？」 (约 18:11)

____________________________________________________

1 οὐ[a]和μή[a]的词汇意义是对等的，但是这两个词汇有一个句法分布，可以说在所谓的类别意义上给了它们某些区别。然而，由于这些区别是基于语法分布，所以这种意义上的区别超出了词汇分析的范围。 当然，οὐ主要出现在陈述语气从句中，μή则一般出现在非陈述语气从句中。

2 在许多语言中，对这类问题的肯定回答是用一个否定小品词来表示，因此，太 27:13所述问题的回答就是「没有」。

3 οὐ μή[d]的组合在语言学上可以视为一种习语，两个否定词不是互相抵销，而是进一步强化了否定。

οὗ

(1)

(a)

83.5 空间的位置 ……的地方，某处，到处 ［参ὅπου］ 指空间中的某个位置（经常与 ἐάν 或 ἄν 「无论，任何」71.8 配合使用，以标记空间中某个不确定和没有限制的位置） 哪里；无论哪里 ἦλθεν εἰς Ναζαρά, οὗ ἦν τεθραμμένος  ‘he went to Nazareth, where he had been brought up’ or ‘... where he had grown up’  「耶稣来到拿撒勒，就是他长大的地方」 (路 4:16)

(b)

92.28 话语的参照人物 相关的参照 ［参ὅπου, ποῦ］ 对各种环境的相对指向 哪里；这里 οὗ δὲ οὐκ ἔστιν νόμος οὐδὲ παράβασις  ‘where there is no law, there is no transgression’  「哪里没有律法，哪里就没有过犯」 (罗 4:15)

οὐά

(1)

(a)

33.411 沟通 嘲笑，戏弄 嘲笑和讽刺的感叹 啊哈；哼；咳 Οὐὰ ὁ καταλύων τὸν ναὸν καὶ οἰκοδομῶν ἐν τρισὶν ἡμέραις  ‘aha, you who are going to destroy the sanctuary and build it up in three days’  「哼！你这拆毁殿、三日又建造起来的」 (可 15:29) 几乎所有语言都有表示嘲笑的感叹词。如果某种语言中没有这种表达，那么可以把 可 15:29 中的这个语句译成：「你这要拆毁殿，三日内又建造起来的，你现在怎么样呢！」

οὐαί

(1)

＜阴＞

(a)

22.9 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 极度艰苦或痛苦的状态 灾难；灾祸；遭殃；有祸 ∏λὴν οὐαὶ ὑμῖν τοῖς πλουσίοις  ‘how disastrous it will be for you who are rich’  「但你们富足的人有祸了」 (路 6:24) οὐαὶ γάρ μοί ἐστιν ἐὰν μὴ εὐαγγελίσωμαι  ‘how terrible it would be for me if I did not preach the good news’  「若不传福音，我就有祸了」 (林前 9:16) Ἡ οὐαὶ ἡ μία ἀπῆλθεν· ἰδοὺ ἔρχεται ἔτι δύο οὐαὶ μετὰ ταῦτα  ‘the first disaster came; after this there are still two more disasters to come’  「第一样灾祸过去了；看哪，还有两样灾祸要来」 (启 9:12) 有些语言没有表示「灾难」的名词，翻译者可以把希腊文 οὐαί 表达为：「人将承受多么大的痛苦」，或「人将遭遇多么可怕的痛苦」。

οὐδαμῶς

(1)

(a)

69.6 肯定，否定 否定 ［参μηδαμῶς］ 表示语气强烈的否定 绝不；绝对不是；并不是 οὐδαμῶς ἐλαχίστη εἶ ἐν τοῖς ἡγεμόσιν Ἰούδα  ‘by no means are you the least among the leading cities of Judah’  「你在犹大诸城中并不是最小的」 (太 2:6)

οὐδέ

(1)

(a)

69.7 肯定，否定 否定，结合附着词 ［参μηδέ］ 结合了表示否定的小品词 οὐ[a]「不」69.3，与后置连词 δέ[a]「和」89.94 也不；也不是；也不会；也不能 κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν  ‘thieves cannot break in nor can they steal’  「也没有贼挖洞来偷」 (太 6:20) οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν  ‘they do not plant seeds nor do they gather a harvest’  「它们不播种，不收割」 (太 6:26)

(b)

69.8 肯定，否定 否定，结合附着词 ［参μηδέ］ 结合了否定小品词 οὐ[a]「不」69.3，与后置小品词 δέ 「甚至」（在《新约》中没有单独出现的 δέ 解作「甚至」） 甚至……也不；连……也没有 οὐδὲ ∑ολομὼν ... περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων  ‘not even Solomon ... was dressed like one of them’  「就算所罗门……的穿戴，也比不上这些花中的一朵」 (太 6:29)

οὐδείς

(1)	οὐδεμία，οὐδέν

(a)

92.23 话语的参照人物 说及或写到的人或物 ［参μηδείς］ 对实体、事件或状态的否定指向 没有人；没有东西 Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν  ‘no one can serve two masters’  「没有人能够服侍两个主人」 (太 6:24) οὐδεὶς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ  ‘no prophet is accepted in his own hometown’  「没有一位先知在自己本乡是受人接纳的」 (路 4:24) Ἰουδαίους οὐδὲν ἠδίκησα  ‘I have done no wrong to the Jews’  「我对犹太人并没有做过什么不对的事」 (徒 25:10)

οὐδέποτε

(1)

(a)

67.10 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参μηδέποτε, μήποτε］ 否定一个不确定的时间点 从不；永不；没有；不能 Οὐδέποτε ἐλάλησεν οὕτως ἄνθρωπος  ‘nobody has ever talked the way this man does’  「从来没有人像他这样讲话的」 (约 7:46)

οὐδέπω

(1)

(a)

67.129 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参μηδέπω, μήπω, οὔπω］ 时间没有延伸到并超过一个预期的点 还没有；从来没有；尚未 οὐδέπω γὰρ ᾔδεισαν τὴν γραφὴν  ‘they still did not understand the scripture’  「他们还不明白圣经」 (约 20:9)

οὐκέτι

(1)

(a)

67.130 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参μηκέτι］ 时间延伸到某个点，但是没有超过 不再 οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου  ‘I am no longer fit to be called your son’  「我再也不配称为你的儿子」 (路 15:19)

οὐκοῦν

(1)

(a)

69.12 肯定，否定 对问题作肯定回应的标记 ［参οὐχί］ 表示语气比较强烈的肯定回答 Οὐκοῦν βασιλεὺς εἶ σύ;  ‘are you not a king?’  「那么，你是王了？」 (约 18:37)

οὖν

(1)

(a)

89.50 关系 结果 ［参μενοῦν］ 表示结果，通常暗示一个逻辑推理过程的结论 因此；因而；结果是；据此；那么；那样 ∏ᾶς οὖν ὅστις ἀκούει μου τοὺς λόγους τούτους  ‘therefore, everyone who hears these words of mine’  「所以，凡听了我这些话……的」 (太 7:24) συνήγαγον οὖν καὶ ἐγέμισαν δώδεκα κοφίνους κλασμάτων  ‘therefore they gathered and filled twelve baskets with pieces’  「于是，他们就把……碎屑……收拾起来，装满了十二个篮子」 (约 6:13)

(b)

91.7 语段标记 强调的标记 ［参δήπου］ 用于标记稍强的强调（与 μέν[b]，γέ，和 δή 91.6 相比） 当然；的确；那么 τί οὖν ἐστιν Ἀπολλῶς;  ‘who, then, is Apollos?’  「那么，亚波罗算什么？」 (林前 3:5)

(c)

89.127 关系 对比 表示相对较弱的对比 但是 Οὐκ ἐπίστευσαν οὖν οἱ Ἰουδαῖοι περὶ αὐτοῦ ὅτι ἦν τυφλὸς  ‘but the Jews did not believe that he was blind’  「但犹太人不信他以前是失明」 (约 9:18) 在 约 9:18 等上下文中，ὅτι 也可作为一种过渡。

οὔπω

(1)

(a)

67.129 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参μηδέπω, μήπω, οὐδέπω］ 时间没有延伸到并超过一个预期的点 还没有；还不；从来没有；尚未 ἔλεγεν αὐτοῖς, Οὔπω συνίετε;  ‘he said to them, Are you still without understanding?’  「耶稣说：『你们还不明白吗？』」 (可 8:21)

οὐρά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

8.44 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 动物或昆虫的尾部 尾巴 ἔχουσιν οὐρὰς ὁμοίας σκορπίοις  ‘they have tails like scorpions’  「它们有尾巴像蝎子」 (启 9:10) 有些语言清楚区分了哺乳动物的尾巴、鱼的尾巴和蝎子等受造物的尾巴。

οὐράνιος

(1)

ον

(a)

1.12 地理物体及特徵 地面之上的地方 ［参ἐπουράνιος］ （οὐρανός[b]「天堂」1.11 的衍生词）与天堂有关的或位于天上的 天上的；在天上；属天的 ὡς ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τέλειός ἐστιν  ‘as your Father in heaven is perfect’  「如同你们的天父是完全的」 (太 5:48) 衍生词 οὐράνιος 和 ἐπουράνιος[b] 本质上等同于语义复合词，就是把「天」作为天上居所的语义元素，和另一个指定位置或关系的语义元素结合起来。这些用词经常被译为「在天上」、「从天上来」或「属天的」。

(b)

12.30 超自然生物及力量 超自然生物 ［参στρατιά］ στρατιὰ οὐράνιος  （习语，直译：天军）一大群的天使 一大群天使；天使的行列 ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου  ‘and there was with the angel a multitude of the angels of heaven’  「忽然，有一大群天使跟那天使一起出现」 (路 2:13) 尽管毫无疑问，在早期以天使作为上帝的军队这种想法是相当合适的，但是说 στρατιὰ οὐράνιος 是「天上的军队」，则可能会有明显的反对意见。因此，代替一些可能指军队或军事单位的用语，翻译者可以把 στρατιὰ οὐράνιος 简单地译为「许许多多的天使」或「一排排的天使」。

οὐρανόθεν

(1)

(a)

1.9 地理物体及特徵 地面之上的地方 所暗示的活动来源于天上，或是从天上而来 从天上 οὐρανόθεν ὑμῖν ὑετοὺς διδοὺς καὶ καιροὺς καρποφόρους  ‘he gives you rain from the sky and crops at the right time’  「从天上降雨给你们，使你们按时丰收」 (徒 14:17) οὐρανόθεν ὑπὲρ τὴν λαμπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάμψαν με φῶς  ‘a light from the sky brighter than the sun shone around me’  「从天上有一道光，比太阳还亮，四面照射着我」 (徒 26:13) οὐρανόθεν 在 徒 14:17 和 徒 26:13 的意思有些含糊，因为两件事件都可被视为 οὐρανός[b]「天堂」（1.11）而不是οὐρανός[a]「天空」（1.5）在语义上的衍生用法【？？？】。在 徒 14:17 中，翻译者很可能译为「他从天上降雨」，因为降雨者显然是上帝。同样，在 徒 26:13 中，那光大概是「从天上」发出，因为人们会认为这是一个超自然的现象。

οὐρανός

(1)	οῦ＜阳＞（单数或复数的意思没有区别）

(a)

1.5 地理物体及特徵 地面之上的地方 地面以上的空间，包括从一个地平线横跨至另一个地平线，拱悬于地面以上的穹苍，也包括太阳、月亮和星辰 天空 ἐπισυνάξουσιν τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ ... ἀπ᾽ ἄκρων οὐρανῶν ἕως [τῶν] ἄκρων αὐτῶν  ‘they will gather his chosen ones ... from one end of the earth to the other’ (literally ‘... from the ends of sky unto their ends’)  「从世界的这一头到世界的那一头，召集他所拣选的子民」或「从天这边直到天那边……」 (太 24:31) ἄνδρες εὐλαβεῖς ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν ὑπὸ τὸν οὐρανόν  ‘godly men from every nation under the sky’  「从天下各国来的虔诚人」 (徒 2:5) καθὼς τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ τῷ πλήθει  ‘as numerous as the stars of the sky’  「如同天上的星那样众多」 (来 11:12) 徒 2:5 中的「天下」一词在许多语言中最好译作「地上」；而 来 11:12 中的「天上的星」很多时候可以妥当地译作「上面的星辰」，但在许多语言中，说「上面」不仅多余，而且还会产生误导，因为这就暗示有些星辰并不在「上面」。在太 24:31 中，短语 ἀπ’ ἄκρων οὐρανῶν ἕως τῶν ἄκρων αὐτῶν 描述的区域是指地平线的界限，被视为天空的界限；但是在许多语言中，对等表达是大地的界限。 至于 οὐρανός[a]「天空」在某些语境中所指的区域，在别的语言中，所使用的词汇仅仅是指大地上方的某个区域。例如，ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ，直译：「看那天上的飞鸟」（太 6:26），在某些语言中仅仅指那些在高空中飞翔的鸟类，例如鹰等。希腊文的 τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ 只是指野鸟，相对于鸡等家禽。因此，翻译者可以用一个泛指所有野鸟的通用语来翻译「天上的飞鸟」。另参 4.41。 「天空」（οὐρανός[a]）在圣经经文中也用来指某些超自然生物的居所，因为各个星辰和星座都与超自然的力量有关联（参 στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ，直译：「天上的军队」，在 徒 7:42 中：ὁ θεὸς … παρέδωκεν αὐτοὺς λατρεύειν τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ「上帝……任凭他们事奉天上的日月星辰」）。然而，在某些语言中，译作「天上星辰」是有问题的，因为这措辞似乎暗示有某些类型的星辰并不在天上。因此，在很多情况下，将 στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ 简单地译为「星辰」更为贴切。同时，翻译者最好增加一个旁注，说明星辰被视为超自然生物的象徵。另外，στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ 也可译为「天上的超自然生物」或「居于天上的权势」（参 12.45）。 在某些语言中，οὐρανός[a] 的语义对等词汇只是一个意为「向上」或「在……之上」的副词。在另一些语言中，ούρανός[a] 所指的各个区域，必须用更加具体的术语或短语来表示，如以「星辰的区域」、「云的区域」或「风吹的区域」，来指定最少三个不同的区域；这些区域在某类语境中可能是重要的。 在 徒 26:19 中，形容词 οὐράνιος 可以解释为只与 οὐρανός[a]「天空」的含义相关的用词，但在这个语境中，翻译者最好把 οὐράνιος 理解为「从天上来的」或「属天的」（1.12）。

(b)

1.11 地理物体及特徵 地面之上的地方 上帝和天上其他活物的超自然居所（οὐρανός[b] 也有在上面或在天上的含义，但作为天上居所的元素，显然比在大地以上的位置更重要） 天；天堂 οἱ ἄγγελοι αὐτῶν ἐν οὐρανοῖς διὰ παντὸς βλέπουσιν τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς  ‘their angels in heaven are always in the presence of my Father in heaven’  「他们的天使在天上，常见我天父的面」 (太 18:10) ὁ πατὴρ [ὁ] ἐξ οὐρανοῦ  ‘the Father in heaven’  「天上的父」 (路 11:13) οἰκοδομὴν ἐκ θεοῦ ἔχομεν, οἰκίαν ἀχειροποίητον αἰώνιον ἐν τοῖς οὐρανοῖς  ‘we will have a dwelling from God, a home in heaven, eternal and not made by hands’  「我们将有上帝所造的居所，不是人手所造的，而是在天上永存的」 (林后 5:1) 在许多语言中，「天空」和（作为上帝的居所的）「天堂」是同一个词。但在许多情况下，说到上帝的居所时必须使用另一个完全不同的用语，例如「上帝生活的地方」或「上帝所在的地方」或「上帝执行统治的地方」。在某些语言中，指「天堂」的词就是「上面的家」的意思，而在一个例子中，「天堂」主要指一种状态，例如，「在上面的生活」。 τρίτος οὐρανός「第三层天」是固定短语，指上帝的居所（ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον ἕως τρίτου οὐρανοῦ「（有个人）被提到第三层天上去」林后 12:2），但在某些语言中，要说「第三层天」是非常困难的，特别是用「天」来表达「上帝的居所」这个含义的时候。因此，在许多情况下，τρίτος οὐρανός 仅译为「天堂」或「上帝的居所」；如有必要，可以增加一个脚注，说明希腊文的字面含义。若采用直译，译词通常相等于「第三层天空」或「两层天空以上」。

(c)

12.16 超自然生物及力量 超自然生物 （οὐρανός[b]「天」1.11 的引申喻意）指上帝，因为犹太人一向避免使用上帝的名字或直呼其名 上帝 ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου  ‘I have sinned against God and against you’  「我得罪了上帝，也得罪了你」 (路 15:18, 21 [2]) 像「我得罪了上帝」这样的翻译，看起来要比「我得罪了天」简单得多，但实际上，要找到一个满意的方式去表达「得罪上帝」也是不容易的。当然，说「与某人斗争」是可以的，但是「得罪一个人」涉及十分复杂的关系，这往往需要更清楚的解释，例如：「我违反了上帝说的话」，或「我做了上帝不喜悦的事情，犯了罪」。在某些语言中，严格按照字面直译「我得罪了上帝」，可能会被理解为与上帝一起犯了某种的罪。

(d)

1.3 地理物体及特徵 宇宙，万物 ［参γῆ］ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ  大致固定的短语：天地，相当于一个单一词项：上帝整体的创造 天地；宇宙 ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρελεύσονται  ‘heaven and earth shall pass away, but my words shall not pass away’  「天地要废去，我的话却绝不废去」 (可 13:31) 将 ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ 译为「天和地」可能会产生一些难题，因为「天」（天堂）在某些语言中，可能专指上帝居住的地方。这段经文中所指的是「天空和大地」，即一切实体的存在物，而不是上帝的居所，因为上帝的居所不会包括在那终必逝去的存在之中。

(e)

4.41 动物 鸟类 ［参πετεινός］ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ  （习语，直译：天空上的鸟）野生鸟类，与家养鸟类如鸡相比 鸟；野鸟 ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ  ‘look at the wild birds’  「你们看一看那天上的飞鸟」 (太 6:26) 字面直译 πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ，无论是「空气之鸟」（birds of the air）还是「天空之鸟」（birds of the sky），都可能会误导人，因为「空气之鸟」可能暗示这些鸟是用空气造的，「天空之鸟」可能暗示这些鸟一直停留在天空中。在某些语言中，对等的表达是「树木之鸟」（birds of the trees）或「风之鸟」（birds of the winds）。

(f)

12.45 超自然生物及力量 超自然力量 ［参στρατιά］ στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ  （习语，直译：天军）天上的星辰，是各种超自然力量的象徵 天上的星辰 ὁ θεὸς καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς λατρεύειν τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ  ‘God gave them over to worship the stars of heaven’  「上帝任凭他们事奉天上的日月星辰」 (徒 7:42) 由于「天上的日月星辰」主要是作为天上某些超自然力量的象徵，因此在某些语言中，说「天上星辰的灵」也许是合适的。另见 1.5。

(g)

1.43 地理物体及特徵 地球的表面 ［参ὑπό］ ὑπὸ τὸν οὐρανόν  （习语，直译：在天空下）指在大地上 天下；地上 τοῦ κηρυχθέντος ἐν πάσῃ κτίσει τῇ ὑπὸ τὸν οὐρανόν  ‘it was preached to all people on earth’  「传给了天下万民」 (西 1:23) ὑπὸ τὸν οὐρανόν 实质上等同于 ἐπίγειος「地上的」（1.41）。

Οὐρβανός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.290 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单中出现的基督徒，罗 16:9 《和2010》《和》耳巴奴；《现》耳巴努；《思》吴尔巴诺

Οὐρίας

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.291 人名及地名 人名 大卫的忠心勇士，拔示巴的丈夫；他的妻子拔示巴是耶稣家谱中的一员 乌利亚；《思》乌黎雅

οὖς

(1)

ὠτός＜中＞

(a)

8.24 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 ［参ὠτάριον, ὠτίον］ 耳朵{N:001} ὁ ἔχων ὦτα ἀκουέτω  ‘he who has ears, let him hear’  「有耳的，就应当听！」 (太 11:15)

(b)

24.54 感官事件及状态 听 （οὖς[a]「耳朵」8.24 的引申喻意）听觉的活动 听；听见 ∑ήμερον πεπλήρωται ἡ γραφὴ αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν  ‘today this scripture is fulfilled in your hearing’ or ‘... as you hear’  「今天，在你们耳中的……」或「你们听见的这段经文，今天已经应验了」 (路 4:21)

(c)

28.73 知道 不可知的，秘密的 ［参εἰς, πρός］ εἰς τὸ οὖς, πρὸς τὸ οὖς  （习语，直译：进入耳中，和：到耳中）关于那只有在私下听到某个信息的人才知道的事情 秘密地；私下地 ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you hear in secret, proclaim publicly’  「你们私下听到的话，也要当众宣布」 (太 10:27) ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you say privately in the inner room will be proclaimed publicly’  「在密室里私下说的话，要在房顶上公开宣布」 (路 12:3) 「你们私下听到的一切事」这种短语，可以译成「你们在没有其他人在场的时候听到的一切事」。 关于短语 πρὸς τὸ οὖς λαλέω 的另一种解释，见 33.91。

(d)

33.91 沟通 说话，谈话 ［参λαλέω, πρός］ πρὸς τὸ οὖς λαλέω  （习语，直译：说到耳中）悄声说话，对象大概只限于某些听众 耳语；私语；悄声说 ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you have whispered in the inner room will be shouted from the housetops’  「在密室里说的耳语，要在房顶上公开宣布」 (路 12:3) 关于短语 πρὸς τὸ οὖς 的另一种解释，见 28.73。

(e)

24.70 感官事件及状态 听 ［参συνέχω］ συνέχω τὰ ὦτα  （习语，直译：捂着耳朵）拒绝聆听别人正在说的话 拒绝聆听；拒绝留心听 κράξαντες δὲ φωνῇ μεγάλῃ συνέσχον τὰ ὦτα αὐτῶν  ‘they shouted loudly and refused to listen’  「众人大声喊叫，拒绝聆听」 (徒 7:57) 有些语言用习语来表达「拒绝聆听」：「他们用手捂着耳朵」，或「他们闭上耳朵」，或「这些话从未进入他们的头脑」。

(f)

24.64 感官事件及状态 听 ［参τίθημι］ τίθεμαι εἰς τὰ ὦτα  （习语，直译：放进耳朵里）用心聆听，有不忘记的含义 用心聆听；听进去 Θέσθε ὑμεῖς εἰς τὰ ὦτα ὑμῶν τοὺς λόγους τούτους  ‘listen carefully to what I am about to tell you’ (literally ‘... to these words’)  「用心聆听我告诉你们的话」或「你们要把这些话听进去」 (路 9:44) 关于这个习语在 路 9:44 的另一种解释，见 29.5。

(g)

29.5 记忆及回忆 资讯的储存 ［参τίθημι］ τίθεμαι εἰς τὰ ὦτα  （习语，直译：存在耳中）继续记住某事 记住；牢记；不忘 Θέσθε ὑμεῖς εἰς τὰ ὦτα ὑμῶν τοὺς λόγους τούτους  ‘bear in mind these words’  「不要忘记这些话」 (路 9:44) 关于习语 τίθεμαι εἰς τὰ ὦτα 在 路 9:44 的另一种解释，见 24.64。

(h)

32.46 理解 缺乏理解能力 ［参ἀκούω, βαρέως］ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἀκούω  （习语，直译：耳朵听不清楚）智力迟钝或理解缓慢 理解缓慢；智力迟钝 καὶ τοῖς ὠσὶν βαρέως ἤκουσαν  ‘and they were slow to understand’  「这百姓……耳朵难以听见」 (徒 28:27)

____________________________________________________

1 ὠτίον和ὠτσᾇριον是οὖς在形式上的衍生指小词，但是指小意思的程度却值得商榷。

οὐσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

57.19 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 （εἰμί[c]「存在」13.69 的衍生词）作为财产和财富存在的物品 产业；家业；财产；财富 ∏άτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας  ‘father, give me now my share of the property’  「父亲，请你把我应得的家业分给我」 (路 15:12) 在希腊文经外文献的大多数上下文中，οὐσία 是指大量的财产或财富，因此在 路 15:12 中译作「产业」是合适的。

οὔτε

(1)

(a)

69.9 肯定，否定 否定，结合附着词 ［参μήτε］ 表示并列否定（结合了否定小品词 οὐ[a]「不」69.3，与后置连词 τέ[a]「和」89.95）1 既不……也不……；无论……都不…… ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει  ‘where neither moth nor tarnish destroys’  「天上既没有虫蛀，也不会生銹」 (太 6:20)

____________________________________________________

1 在某些情况下，οὔτε或μήτε可以作为否定系列的第一个元素。

οὗτος

(1)	αὕτη，τοῦτο

(a)

92.29 话语的参照人物 限定或指示的参照 指向一个实体，被视为语段背景的一部分1 ，在某些上下文中有贬义2 这；这个 Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου  ‘this is my Son’  「这是我的爱子」 (太 3:17) τοῦτο γινώσκετε ὅτι ἤγγικεν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ  ‘know this, that the kingdom of God has come near’  「你们应该知道这一点：上帝的国已经临近了」 (路 10:11) ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν ἦλθεν  ‘but when this son of yours, who wasted your property with prostitutes, came’  「但你这个儿子和娼妓吃光了你的财产，他一回来」 (路 15:30) ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης  ‘or even like this tax collector’  「也不像这个税吏」 (路 18:11) οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν θεόν  ‘this was in the beginning with God’  「这道太初与上帝同在」 (约 1:2) τοῦτο ἀληθὲς εἴρηκας  ‘this that you have said is true’  「你这话是真的」 (约 4:18)

(b)

89.106 关系 等同 ［参εἰμί, ὅς］ τοῦτ᾽ ἔστιν  表示解释或澄清，用同一种或不同的语言 即；意即；意思是；就是 κοιναῖς χερσίν, τοῦτ᾽ ἔστιν ἀνίπτοις, ἐσθίουσιν τοὺς ἄρτους  ‘they were eating their food with unclean hands, that is, with unwashed hands’  「有人用不洁净的手，就是没有洗的手吃饭」 (可 7:2) οὐκ οἰκεῖ ἐν ἐμοί, τοῦτ᾽ ἔστιν ἐν τῇ σαρκί μου, ἀγαθόν  ‘good does not live in me, that is, in my human nature’  「在我里面，就是在我的本性里面，没有良善」 (罗 7:18)

____________________________________________________

1 语段所指的可以是前面或后面的内容。

2 οὗτος的贬义主要取决于总体上下文，而不是οὗτος本身。

οὕτω  (οὕτως)

(1)

(a)

61.9 序列 关于前面的 因此；这样；照样 καὶ διδάξῃ οὕτως τοὺς ἀνθρώπους  ‘and teaches men thus’  「又教导人也这样做」 (太 5:19) ἐὰν ἀφῶμεν αὐτὸν οὕτως  ‘if we let him do thus (that is, in accordance with what he had been doing, namely, performing various miracles)’  「若让他这样做」（意思是：若让他继续大行神迹） (约 11:48) οὕτως σε δεῖ καὶ εἰς Ῥώμην μαρτυρῆσαι  ‘in this way you must also witness in Rome’  「也必须照样在罗马作见证」 (徒 23:11) οὕτως οὖν καὶ ἐν τῷ νῦν καιρῷ λεῖμμα κατ᾽ ἐκλογὴν χάριτος γέγονεν  ‘and so it is then, even at the present time, there is a number left of those who have been chosen because of (God's) grace’  「现在这时刻也是这样，照着出于恩典的拣选，还有所留的余数」 (罗 11:5)

(b)

61.10 序列 指接下来的事物（比较 61.9） 接下来；以下；如下：这样 οὕτως γὰρ γέγραπται διὰ τοῦ προφήτου· Καὶ σὺ Βηθλέεμ, γῆ Ἰούδα  ‘for the following has been written by the prophet: And you, Bethlehem, in the land of Judah ...’  「因为先知曾这样写着：犹大地区的伯利恒啊」 (太 2:5, 6 [2]) ἡ δὲ ἐκ πίστεως δικαιοσύνη οὕτως λέγει  ‘the righteousness that is derived from faith says the following ...’  「那出于信心的义却这样说」 (罗 10:6)

(c)

78.4 程度 多，少（正负程度） 相对较高的程度，大概与上下文一致 如此；这样；那么 οὕτως ἀνόητοί ἐστε  ‘are you so foolish?’  「你们是这样的无知吗」 (加 3:3) οὕτως φοβερὸν ἦν τὸ φανταζόμενον  ‘the sight was so terrifying’  「那景象是多么的可怕」 (来 12:21)

οὐχί

(1)

(a)

69.4 肯定，否定 否定 表示语气比较强烈的否定命题 不；确实不；岂不 τί γέγονεν ὅτι ἡμῖν μέλλεις ἐμφανίζειν σεαυτὸν καὶ οὐχὶ τῷ κόσμῳ;  ‘how can it be that you will reveal yourself to us and not to the world?’  「为什么亲自向我们显现，而不向世人显现呢？」 (约 14:22)

(b)

69.12 肯定，否定 对问题作肯定回应的标记 ［参οὐκοῦν］ 表示语气比较强烈的肯定回答 οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν;  ‘even the tax collectors do that, do they not?’  「就是税吏不也是这样做吗？」 (太 5:46)

ὀφειλέτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.222 拥有，转移，交换 欠债，债项，销账 ［参χρεοφειλέτης］ 欠债的人 债务人；欠债人 προσηνέχθη αὐτῷ εἷς ὀφειλέτης μυρίων ταλάντων  ‘one man who was a debtor to him for ten thousand talents was brought in’  「有人带了一个欠一万他连得的仆人来」 (太 18:24)

(b)

71.27 状况 应该，理应 （ὀφείλω[c]「有义务」71.25 的衍生词）有义务做某事的人 有义务去做的人；必须去做的人 ὀφειλέτης ἐστὶν ὅλον τὸν νόμον ποιῆσαι  ‘he must obey the whole Law’  「他有义务遵行全部的律法」 (加 5:3)

(c)

88.300 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 （ὀφείλω[d]「犯罪得罪……」88.298 的衍生词）犯了罪因而欠了道德债的人 罪人；冒犯者 ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφήκαμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν  ‘as we forgive those who sin against us’  「如同我们也宽恕了亏欠我们的人」 (太 6:12)

ὀφειλή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

57.221 拥有，转移，交换 欠债，债项，销账 ［参ὀφείλημα］ （ὀφείλω[a]「欠」57.219 的衍生词）所欠的东西 债务；债；所欠金额；欠款 ἀπόδοτε πᾶσιν τὰς ὀφειλάς  ‘pay them all the amount you owe’  「要还清一切所亏欠的」 (罗 13:7)

(b)

71.24 状况 应该，理应 作为责任或社会义务而应该做的事 某人应该做的事；本分；责任 τῇ γυναικὶ ὁ ἀνὴρ τὴν ὀφειλὴν ἀποδιδότω, ὁμοίως δὲ καὶ ἡ γυνὴ τῷ ἀνδρί  ‘the husband should fulfill his marital duty to his wife and likewise the wife to her husband’  「丈夫对妻子要尽本分；妻子对丈夫也要如此」 (林前 7:3)

ὀφείλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.221 拥有，转移，交换 欠债，债项，销账 ［参ὀφειλή］ （ὀφείλω[a]「欠」57.219 的衍生词）所欠的东西 债务；债；所欠金额；应得的 τῷ δὲ ἐργαζομένῳ ὁ μισθὸς οὐ λογίζεται κατὰ χάριν ἀλλὰ κατὰ ὀφείλημα  ‘the wages of a man who works are not regarded as a gift but as what is owed to him’  「做工的得工资不算是恩典，而是应得的」 (罗 4:4) 罗 4:4 中的 ὀφείλημα 也可以理解为「义务」（见 71.26）。

(b)

71.26 状况 应该，理应 出于责任感或由于承诺而必须做的事 义务；本分；责任 ὁ μισθὸς οὐ λογίζεται κατὰ χάριν ἀλλὰ κατὰ ὀφείλημα  ‘the wages are not reckoned as a gift but as an obligation’  「工资不算是恩典，而是应得的」 (罗 4:4) 关于 ὀφείλημα 在 罗 4:4 的另一种解释，见 57.221。

(c)

88.299 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 （ὀφείλω[d]「犯罪得罪……」88.298 的衍生词）因犯罪而欠下的道德债 罪；过犯；罪孽 ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν  ‘forgive us our sins’  「宽恕我们的过犯」 (太 6:12a)

____________________________________________________

1 有些学者认为ὀφείλημα在太 6:12是在字面意思上指债务，因为他们认为这句话是指到了犹太律法的理想化禧年确实会有债务的免除。

ὀφείλω

(1)

(a)

57.219 拥有，转移，交换 欠债，债项，销账 由于先前接受了有价值的东西而有付款的义务 欠；亏欠；欠债；负债 ὃς ὤφειλεν αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια  ‘who owed him a hundred denarii’  「一个欠他一百个银币的」 (太 18:28) εἰ δέ τι ἠδίκησέν σε ἢ ὀφείλει  ‘if he has done you any wrong or owes you anything’  「要是他做了对不起你的事，或者亏欠了你什么」 (门 1:18)

(b)

71.35 状况 必要的，不必要的 是必须的或不可缺少的，暗示那是有可能发生的事 必须；必要；非……不可 ἐπεὶ ὠφείλετε ἄρα ἐκ τοῦ κόσμου ἐξελθεῖν  ‘since you would have to get out of the world completely’  「你们就必须离开这个世界了」 (林前 5:10)

(c)

71.25 状况 应该，理应 鉴于道德上或法律上的要求而有义务去做 应该；亏欠；应分的；有义务 κατὰ τὸν νόμον ὀφείλει ἀποθανεῖν  ‘according to the law, he ought to die’  「按照律法，他是该死的」 (约 19:7) Μηδενὶ μηδὲν ὀφείλετε  ‘let no one be under obligation to anyone’  「对任何人都不可亏欠什么」 (罗 13:8)

(d)

88.298 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 对某人犯了罪，因而欠了道德债 犯罪得罪…… ἀφίομεν παντὶ ὀφείλοντι ἡμῖν  ‘we forgive everyone who sins against us’  「我们也饶恕所有得罪我们的人」 (路 11:4)

ὄφελον

(1)

(a)

71.28 状况 应该，理应 如果一个人的愿望得以达成，那就应该是这样 但愿；倒希望；倒愿意；恨不得 καὶ ὄφελόν γε ἐβασιλεύσατε  ‘and would that you really were kings’ or ‘would that you really were ruling’  「我倒愿意你们真的作王」 (林前 4:8) Ὄφελον ἀνείχεσθέ μου μικρόν τι ἀφροσύνης  ‘would that you would grant me a little bit of foolishness’  「但愿你们容忍我这一点点的愚昧」 (林后 11:1) 在一些语言中，最好将 ὄφελον 简单地译成表示愿望，因此 林后 11:1 可以译成：「我希望你们会允许我做点愚蠢的事」，或「我希望你们会容忍我这一点点的愚妄」。

ὄφελος

(1)

ους＜中＞

(a)

65.40 价值 有益的，无益的 ［参ὠφέλιμος］ 从某个物件、事件或状态中获得的好处 好处；有益的；有益处；有用的 Τί τὸ ὄφελος, ἀδελφοί μου, ἐὰν πίστιν λέγῃ τις ἔχειν, ἔργα δὲ μὴ ἔχῃ;  ‘what advantage is it, my fellow believers, for a person to say, I have faith, if his actions do not prove it?’  「我的弟兄们，若有人说自己有信心，却没有行为，有什么益处呢？」 (雅 2:14) 在一些语言中，「益处」或「有益」的对等译词往往是「有帮助的东西」。因此，提前 4:8 中的 ἡ γὰρ σωματικὴ γυμνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος 可以译作：「锻炼身体只有少许的帮助」，或「锻炼身体所得的帮助不多。」

ὀφθαλμοδουλία

(1)

ας＜阴＞

(a)

35.29 帮助，照顾 服侍 为了讨好别人而服侍 只是做给主人看的；为得到别人注意而服侍；为讨人喜欢而做的 Οἱ δοῦλοι, ὑπακούετε κατὰ πάντα τοῖς κατὰ σάρκα κυρίοις, μὴ ἐν ὀφθαλμοδουλίᾳ ... ἀλλ᾽ ἐν ἁπλότητι καρδίας  ‘slaves, obey your human masters in all things, not with eyeservice ... but with a sincere heart’  「你们作奴仆的，凡事要听从世上的主人，你们的服侍不要只做给人看……而要用真诚的心」 (西 3:22)

ὀφθαλμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

8.23 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 ［参ὄμμα］ 人类和许多动物的视觉器官，是成对的长在脸上或头上的其他部位 眼睛（通常包括眼睑） τότε ἥψατο τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν  ‘then he touched their eyes’  「耶稣就摸他们的眼睛」 (太 9:29) 有些语言清楚区分了由眼球组成的眼睛，与被眼皮覆盖或半覆盖的眼睛。在太 9:29和太 20:34，耶稣触摸的显然是眼皮而不是眼球。

(b)

24.16 感官事件及状态 看 （ὀφθαλμός[a]「眼睛」8.23 的引申喻意）看得见的能力 看见；视线；眼中；眼前 νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν  ‘a cloud hid him from their sight’  「有一朵云彩把他们的视线遮住了」 (徒 1:9) εἰ ὅλον τὸ σῶμα ὀφθαλμός, ποῦ ἡ ἀκοή;  ‘if the whole body were a matter of sight, where would the hearing be?’  「假如全身是眼睛，听觉在哪里呢？」 (林前 12:17a)

(c)

32.24 理解 理解能力 （ὀφθαλμός[a]「眼睛」8.23 的引申喻意）因觉察力而产生的理解能力 能够理解；察觉；了解 νῦν δὲ ἐκρύβη ἀπὸ ὀφθαλμῶν σου  ‘but now it is hidden from your understanding’ (literally ‘... from your eyes’)  「不过这事现在是隐藏的，你的眼睛看不出来」 (路 19:42) πεφωτισμένους τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς καρδίας [ὑμῶν] εἰς τὸ εἰδέναι ὑμᾶς τίς ἐστιν ἡ ἐλπὶς τῆς κλήσεως αὐτοῦ  ‘the understanding of your mind has been enlightened so that you can know what is the hope of your calling’  「开启你们的心眼，好使你们知道：他呼召你们来得的盼望是什么」 (弗 1:18) 在 路 19:42 和 弗 1:18，ὀφθαλμός 是指理解能力，而不是仅仅指觉察力。在 弗 1:18，καρδία 是指心智（见 26.3），因此，短语「心眼」的意思事实上是「心智所拥有的理解能力」。

(d)

88.165 道德伦理素质及相关行为 嫉妒，忌恨 ［参πονηρός］ ὀφθαλμὸς πονηρός  （习语，直译：邪恶的眼）因为别人所拥有的东西或所做的事而怀着嫉妒或怨恨的情绪 嫉妒；嫉妒的 ἢ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι;  ‘or are you jealous because I am generous?’  「还是因为我慷慨，你就嫉妒呢？」 (太 20:15) ὀφθαλμὸς πονηρός, βλασφημία ... πάντα ταῦτα τὰ πονηρὰ ἔσωθεν ἐκπορεύεται  ‘jealousy, slander ... all these evil things come from within’  「嫉妒、毁谤…… 这一切的恶都是从里面出来」 (可 7:22, 23 [2]) 太 20:15 中的 ὀφθαλμὸς πονηρός 也可以理解为「吝啬小气」（见 57.108）。另见 23.149。

(e)

57.108 拥有，转移，交换 给予 ［参πονηρός］ ὀφθαλμὸς πονηρός  （习语，直译：邪恶的眼睛）吝啬的，小气的 吝啬的；小气的 ἢ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι;  ‘or are you stingy because I am good?’  「因为我作好人，你就小气吗？」 (太 20:15) 太 20:15 中的 ὀφθαλμὸς πονηρός 也可以理解为「嫉妒」（见 88.165）。另见 23.149。

(f)

23.69 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参βαρέω, καταβαρύνω］ ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι, ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ καταβαρυνόμενοι  （习语，直译：他们的眼睛发沉）极度困倦欲睡 非常困倦；昏昏欲睡；睁不开眼睛 εὗρεν αὐτοὺς καθεύδοντας, ἦσαν γὰρ αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι  ‘he found them asleep, for they were very sleepy’  「他看见门徒睡着了，因为他们十分困倦」 (太 26:43) 在一些语言中，ἦσαν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι（或 καταβαρυνόμενοι）的对等翻译是「他们不能再保持眼睛睁开」，或是「他们不能赶走睡眠」。

(g)

27.50 学习 愿意学习 ［参καμμύω］ καμμύω τοὺς ὀφθαλμούς  （习语，直译：闭上眼睛）不愿意学习和公正地评价某事物 拒绝学习；拒绝承认 τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἐκάμμυσαν· μήποτε ἴδωσιν τοῖς ὀφθαλμοῖς  ‘they have closed their eyes; otherwise, their eyes would see’  「（他们）闭上了眼睛，免得自己眼睛看见」 (徒 28:27) 在一些语言中，直译「闭上眼睛」会产生问题，因为读者可能会从严格字面意义上理解它的意思，或者表示死亡。

(h)

32.25 理解 理解能力 ［参τυφλόω］ τυφλόω τοὺς ὀφθαλμούς  （习语，直译：使眼瞎）使某人不再有理解的能力 使人不能明白；使人无法理解 Τετύφλωκεν αὐτῶν τοὺς ὀφθαλμοὺς  ‘he has made it impossible for them to understand’ (literally ‘he has blinded their eyes’)  「使他们无法理解」（直译：「使他们瞎了眼」） (约 12:40) ἡ σκοτία ἐτύφλωσεν τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ  ‘the darkness has made it impossible for him to understand’ (literally ‘the darkness has blinded his eyes’)  「黑暗使他不能明白」（直译：「黑暗使他的眼睛瞎了」） (约壹 2:11) 在某些语言中，眼睛与理解力之间有着密切的关系；但许多语言都不能用习语「使人眼瞎」来表达「使某人不能理解」的意思。在 约壹 2:11 中，要论到「黑暗使人眼瞎」的情况，困难就更大了。人们能够明白「强光使人眼瞎」，但「黑暗」也会产生这样的结果就很奇怪。在 约壹 2:11 的上下文，黑暗当然不是字面上的黑暗，而是指有罪的状态。因此，有些语言可能需要把这个语句译成「他们的罪恶使他们无法理解」，或「他们因为犯罪，所以不能理解」。

____________________________________________________

1 ὀφθαλμός在林前 12:17中当然可以理解为「眼睛」，因此可以译成「好像全身是一只眼睛」。但是，其后的ἀκοή（24.53）和ὄσφρησις（24.71）等词语显然是指所涉及的感官能力。

ὄφις

(1)

εως＜阳＞

(a)

4.52 动物 爬虫类及其他「爬行动物」 无足的长形爬行动物；没有眼睑和外耳；通过蠕动或滑动来前行；有些品种有毒牙；象徵潜在和意想不到的危险；令人联想到谎言、欺骗和迷惑人的教导 蛇，爬行动物 δέδωκα ὑμῖν τὴν ἐξουσίαν τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων  ‘I gave you authority to step on snakes’  「我已经给你们权柄可以践踏蛇」 (路 10:19) ὄφις[a] 可指任何种类的蛇，但在 路 10:19 中，这个词显然是指一种毒蛇，人若踩到它就会被它咬伤。翻译 路 10:19 时，必须避免让读者以为「在蛇上面行走」，就是在成群的蛇上走一段距离。这里的含义只是：人可以踩到蛇而不受伤害。

(b)

88.123 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 ［参ἔχιδνα］ （ὄφις「蛇」4.52 的引申喻意）危险的、受人鄙视的人 恶人；毒蛇；蛇 ὄφεις, γεννήματα ἐχιδνῶν, πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς γεέννης;  ‘you snakes and brood of vipers, how do you (expect to) escape from being condemned to hell?’  「你们这些蛇啊，毒蛇的孽种啊，怎能逃脱地狱的惩罚呢？」 (太 23:33) 翻译者处理 太 12:34 中的 ἔχιδνα 和 太 23:33 中的 ὄφις 时必须小心，因为有些文化认为蛇是特别聪明的动物，因此，「毒蛇的种类」等说法可能是一种夸奖。有些语言会清楚区分不同种类的蛇，因而各种蛇的含义也会有很大的差异。

ὀφρῦς

(1)

ύος＜阴＞

(a)

1.49 地理物体及特徵 凸起的地形 （ὀφρῦς「眉毛」的引申喻意，原来的意思没有出现在《新约》中）大山小山陡峭山坡的上部 悬崖；山崖 ἤγαγον αὐτὸν ἕως ὀφρύος τοῦ ὄρους ἐφ᾽ οὗ ἡ πόλις ᾠκοδόμητο  ‘they led him to a cliff of the hill on which the city was built’  「那城建在山上，他们就把他拉到山崖上」 (路 4:29)

ὀχλέω

(1)

(a)

22.24 烦恼，困难，解脱，有利的情况 引起烦恼、困难 ［参ἐνοχλέω］ 因持续的烦扰而使人感到艰难痛苦 折磨；带来痛苦；扰乱；搅扰；缠磨 φέροντες ἀσθενεῖς καὶ ὀχλουμένους ὑπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων  ‘bringing the sick and those who were afflicted by unclean spirits’  「带着病人和被污灵缠磨的」 (徒 5:16)

ὀχλοποιέω

(1)

(a)

11.2 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 使人群聚集起来 纠合成群；结伙成群 ὀχλοποιήσαντες ἐθορύβουν τὴν πόλιν  ‘they gathered a crowd and set the whole city in an uproar’  「招聚了一些市井流氓，纠合成群，致使全城骚动」 (徒 17:5) 徒 17:5 的上下文清楚表示，那些群众是市井无赖，纠合成群。因此，你往往可以采用一个表达下面意思的语句：「他们聚集成一群暴徒」。

ὄχλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.1 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 ［参λαός, ὅμιλος, πλῆθος］ 一群临时聚集没有特定组织的人，人数相当多，为了任何目的而聚集 1 人群；群众 ἐκάθητο περὶ αὐτὸν ὄχλος  ‘a crowd was sitting around him’  「有一群人正围坐在耶稣身边」 (可 3:32) 有些语言没有意为「群众」的对应词汇。然而，翻译者通常可以称这样的一群人为「许多人」或「许多男男女女」。视乎上下文，可以显示这群人的相对多寡，例如：「很大的一群人」或「许许多多的人」。如果这群人的数目相对比较小，你有时候可以说「只是一些人」。

(b)

87.64 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） ［参λαός］ 普通人，与富人、领导人和／或社会上的权威人士相比，通常带有轻蔑和不尊重的含意 平民百姓；乌合之众 ὁ ὄχλος οὗτος ὁ μὴ γινώσκων τὸν νόμον ἐπάρατοί εἰσιν  ‘the common people who do not know the Law are damned’  「这群不懂律法的乌合之众，他们是被诅咒的！」 (约 7:49) 在某些语言中，「平民」的对应译词是「穷人」；但在某些语言中，「平民」的对应译词取决于地理位置，例如「生活在城市边缘的人」（与现今许多大都市中心的情况相反）。在另一些语言中，「平民」可能是指没有地位的人，例如，「没有地位的人」或「富人不打招呼的人」或「从来没有人向他们鞠躬的人」。

____________________________________________________

1 在这组表示人群或群众的词汇中，πλῆθος[b]所指人群的数目可能比其他词汇更多，而λαός[c]则暗示人群是由平民百姓组成，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ὀχύρωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.21 建造物 建筑物 坚固的军事要塞 坚固的营垒；堡垒 δυνατὰ τῷ θεῷ πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωμάτων, λογισμοὺς καθαιροῦντες  ‘God's powerful weapons for tearing down strongholds - tearing down false arguments’  「上帝的能力，可以毁掉坚固的堡垒：毁掉各样诡辩」 (林后 10:4) 在《新约》中，ὀχύρωμα 只出现在 林后 10:4，喻指错误论证的力量。在有些语言中，可以把 ὀχύρωμα 译成一个比喻，来表明这个比喻用法，例如，「强有力的武器，用来摧毁错误的论证，就像人摧毁堡垒那样」。在有些语言中，「堡垒」可以从功能方面来描述，例如，「提供保护的场所」或「防卫自己的场所」。然而，在很多时候，可以从构造方面来描述堡垒，例如「一个有铜墙铁壁的地方」。

ὀψάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.16 食物及调味品 食物 可作食物的鱼或鱼肉 鱼 Ἔστιν παιδάριον ὧδε ὃς ἔχει πέντε ἄρτους κριθίνους καὶ δύο ὀψάρια  ‘there is a boy here who has five barley loaves and two fish’  「这里有一个孩子，带着五个大麦饼和两条鱼」 (约 6:9) 在希腊文中，ὀψάριον 的意思是与饼一起吃的小片珍馐，但是在后来的希腊文中，这词意指鱼；在《新约》中，这个意思只出现在第四本福音书中（比较 约 6:9 中的用法与平行经文中的 ἰχθύς）。 许多语言清楚区分了还在水中的鱼，和已经捕上来、要做食物的鱼。

ὀψέ

(1)

(a)

67.76 时间 与时间单位有关的时间点：黎明，中午，午夜，傍晚 ［参ὄψιος］ 一天快要结束的一个时间点（通常是在日落之后，但是在晚上之前） 傍晚；天色已晚 ὅταν ὀψὲ ἐγένετο, ἐξεπορεύοντο ἔξω τῆς πόλεως  ‘when it became late, they went out of the city’  「到了傍晚的时候，耶稣和门徒们就到城外去」 (可 11:19) 在 可 11:19，ὀψέ 也可以理解为表示一段时间，即「晚上」（见 67.197）。

(b)

67.197 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 ［参ὄψιος］ 日落之后、黑夜之前的时间（比较 67.191） 晚上；傍晚；黄昏 ἢ ὀψὲ ἢ μεσονύκτιον ἢ ἀλεκτοροφωνίας ἢ πρωΐ  ‘it may be in the evening, at midnight, when the cock crows, or early in the morning’  「晚上，或半夜，或鸡叫时，或早晨」 (可 13:35)

(c)

67.51 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 在另一个时间点之后的一个时间点，有相对较晚的含意 在……之后；过了……；……过后 Ὀψὲ δὲ σαββάτων, τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων  ‘after the Sabbath, as the first day of the week was dawning’  「过了安息日，在一周的第一天，黎明的时候」 (太 28:1)

ὄψιμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

14.13 自然界的事件及状态 雨 （ὄψιος「晚」67.76 的衍生词 ，用来指晚雨）雨季后期的降雨，即冬季正常降雨过后、约在四月或五月出现的雨 晚雨；春雨 ἕως λάβῃ πρόϊμον καὶ ὄψιμον  ‘until he receives the early and late rains’  「直至得到秋霖春雨」 (雅 5:7) 关于「早雨」和「晚雨」问题的讨论，见 πρόϊμος「早雨」（14.14）。

ὄψιος  (ὀψία)

(1)

α, ον

(a)

67.76 时间 与时间单位有关的时间点：黎明，中午，午夜，傍晚 ［参ὀψέ］ 一天快要结束的一个时间点（通常是在日落之后，但是在晚上之前） 傍晚；天色已晚 ὀψίας ἤδη οὔσης τῆς ὥρας, ἐξῆλθεν εἰς Βηθανίαν  ‘since it was already late, he went out to Bethany’  「天已经晚了，他就……往伯大尼去了」 (可 11:11)

(b)

67.197 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 ［参ὀψέ］ ὀψία  日落之后、黑夜之前的时间（比较 67.191） 晚上；傍晚；黄昏 Ὀψίας δὲ γενομένης, ὅτε ἔδυ ὁ ἥλιος  ‘when evening came, after the sun had set’  「到了黄昏日落的时候」 (可 1:32)

ὄψις

(1)

εως＜阴＞

(a)

8.18 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 ［参πρόσωπον］ 人类头部的正面 脸；面 ἡ ὄψις αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος φαίνει  ‘his face was shining like the sun’  「面貌好像烈日放光」 (启 1:16)

(b)

30.14 思考 思考，思想 那被认为是真实但不一定是真实的，因为这种看法是单单基于外貌和外在形式 外表；外貌；外观；表面；外在形式 μὴ κρίνετε κατ᾽ ὄψιν  ‘do not judge according to external appearance’ or ‘do not judge according to what merely seems to be so’  「不要凭外表评断」或「不要仅仅根据表面所见来评断」 (约 7:24)

ὀψώνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.166 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 发给士兵的粮饷 报酬；兵饷；军饷；粮饷 ἀρκεῖσθε τοῖς ὀψωνίοις ὑμῶν  ‘be satisfied with your pay’  「要以所得的粮饷为足」 (路 3:14)

(b)

57.118 拥有，转移，交换 给予 生活开支所需要的钱 资助的钱；维持生计的钱 ἄλλας ἐκκλησίας ἐσύλησα λαβὼν ὀψώνιον πρὸς τὴν ὑμῶν διακονίαν  ‘I robbed other churches by receiving money for support from them so as to serve you’  「我『抢掠』了别的教会，接受他们的生活费来服侍你们！」 (林后 11:8) 林后 11:8 中的 ὀψώνιον 可以译作「维持生计的钱」或「食宿费用」。

(c)

89.42 关系 结果 （ὀψώνιον[a]「兵饷」57.166 的引申喻意）某个活动的最终结果，被视为一个人得到的回报 工价；结果 τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος  ‘for the result of sin is death’  「因为罪的工价乃是死」 (罗 6:23)

παγιδεύω

(1)

(a)

27.30 学习 得知某人的错处 ［参ἀγρεύω, θηρεύω］ （直译为「猎取、设圈套」之用词的引申喻意，原词没有出现在《新约》中）获取有关别人失误或犯错的信息，目的是伤害那人或找那人麻烦 设圈套；抓其不备；抓住错误；找话柄陷害；找把柄 Τότε πορευθέντες οἱ Φαρισαῖοι συμβούλιον ἔλαβον ὅπως αὐτὸν παγιδεύσωσιν ἐν λόγῳ  ‘the Pharisees went off and made a plan to trap him with questions’  「法利赛人出去商议，怎样找话柄来陷害耶稣」 (太 22:15) 有些语言可以保留「圈套」或「抓住」的比喻意义，但是有些情况会使用其他比喻，例如：「使（人）绊倒」，「使（人）跌倒」，「从他的话里找把柄」，或「就着他的话陷害他」。

παγίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

6.23 人工制品 陷阱，罗网 主要用于诱捕或网罗雀鸟的装置 网罗；陷阱；机槛 καὶ ἐπιστῇ ἐφ᾽ ὑμᾶς αἰφνίδιος ἡ ἡμέρα ἐκείνη ὡς παγίς  ‘and that day will come suddenly upon you like a snare’  「那日子就忽然临到你们， 如同罗网一样」 (路 21:34, 35 [2]) 几乎世界各地都有捕鸟用的网罗或陷阱，因此要找到合适的词汇并不困难；在 路 21:34- 35 这处经文中，παγίς 用作比喻，而且明确地作为一个明喻。在某些语言中，翻译者可能需要稍为扩展这比喻，如：「如同捕鸟的网罗」。

(b)

21.4 危险，冒险，安全，拯救 危险 （παγίς[a]「陷阱」6.23 的引申喻意）带来突如其来之危险的事物 危险；陷阱；圈套；网罗 οἱ δὲ βουλόμενοι πλουτεῖν ἐμπίπτουσιν εἰς πειρασμὸν καὶ παγίδα καὶ ἐπιθυμίας πολλὰς ἀνοήτους  ‘those who want to get rich fall into temptation and danger and many foolish and harmful desires’  「但那些想要发财的人就陷在诱惑、罗网和许多无知有害的欲望中」 (提前 6:9) 在 提前 6:9，παγίδα 和 ἐπιθυμίας πολλάς 在句法上并列，语义关系却带有相依性，因为那种危险包含许多愚蠢和有害的欲望。因此，翻译者可以将之译作「落入许多愚蠢和有害欲望的危险中」，或「陷入被许多愚蠢和有害的欲望困住的危险中」。这样就可以保留 παγίς 的一些字面意义和比喻意义。

(c)

37.15 控制，管理 控制，限制 ［参θήρα］ （ παγίς[a]「陷阱」6.23 的引申喻意）获得控制的工具或手段，暗示有出其不意的成分 控制的手段；捕捉的方法；圈套；网罗 Γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν εἰς παγίδα καὶ εἰς θήραν  ‘may their feast become a snare to trap them’ or ‘may their feast become a means of gaining control over them’  「愿他们的宴席变为罗网，变为陷阱」或「愿他们的宴席变为控制他们的手段」 (罗 11:9) 有些语言可以把 παγίς 译成动词来表明其比喻义，例如：「愿他们在宴席上陷入困境，给抓住」，或「愿他们的宴席使他们掉进网罗，被困住」（见 6.23）。

πάθημα

(1)

τος＜中＞

(a)

24.78 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参πάσχω］ 遭受痛苦 痛苦；受苦；苦难；苦楚 τῶν αὐτῶν παθημάτων ὧν καὶ ἡμεῖς πάσχομεν  ‘the same experiences of suffering which we suffer’  「我们所受同样的苦楚」 (林后 1:6a) 在 彼前 4:13 的短语 τοῖς τοῦ Χριστοῦ παθήμασιν「基督的苦难」，意思可能是「在弥赛亚时期经历的苦难」，即「弥赛亚来临前的灾难」。另见 24.87。

(b)

25.30 态度及情感 强烈地渴望 ［参καταστρηνιάω, πάθος］ 经历强烈的肉体欲望，尤指性欲 强烈的情欲；肉欲；情欲；性欲 τὰ παθήματα τῶν ἁμαρτιῶν τὰ διὰ τοῦ νόμου ἐνηργεῖτο ἐν τοῖς μέλεσιν ἡμῶν  ‘the sinful passions aroused by the Law were at work in our bodies’  「那因律法而生犯罪的欲望在我们肢体中发动」 (罗 7:5) τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασιν καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις  ‘they have crucified their sinful nature with its passions and desires’  「已经把肉体与肉体的邪情私欲同钉在十字架上了」 (加 5:24)

____________________________________________________

1 在林后 1:6，πάσχομεν也可以解作语意格关系的一个标记，意为「经历」（见90.66）。

παθητός

(1)

ή，όν

(a)

24.85 感官事件及状态 痛苦，苦难 指遭受痛苦 遭受痛苦；必须受难 εἰ παθητὸς ὁ Χριστός  ‘if Christ was subject to suffering’  「就是基督必须受害」 (徒 26:23)

πάθος

(1)

ους＜中＞

(a)

25.30 态度及情感 强烈地渴望 ［参καταστρηνιάω, πάθημα］ 经历强烈的肉体欲望，尤指性欲 强烈的情欲；肉欲；情欲；性欲 παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς εἰς πάθη ἀτιμίας  ‘God gave them over to shameful passions’  「上帝任凭他们放纵可羞耻的情欲」 (罗 1:26) μὴ ἐν πάθει ἐπιθυμίας καθάπερ καὶ τὰ ἔθνη  ‘not with lustful desires, like the heathen’  「不放纵私欲的邪情，像……外邦人」 (帖前 4:5)

παιδαγωγός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

36.5 引导，管教，跟从 引导，引领 ［参ἐπίτροπος］ 有引导、指导和关心职责的人 监护人；领导；向导 ὁ νόμος παιδαγωγὸς ἡμῶν γέγονεν εἰς Χριστόν  ‘the Law was our guide to Christ’ or ‘... unto the time of Christ’  「法律成为我们的监护人，指引我们归向基督」或「……直到基督来了」 (加 3:24) 要使用一个结合引导和照顾两种含义的词汇来翻译 ἐπίτροπος[b] 和 παιδαγωγός 可能有点困难。事实上，某些语言可能需要采用两个动词来表达，例如「引导和帮助」或「通过引导来帮助」或「通过引领来照顾」。 在古希腊罗马时代，παιδαγωγός 是一个男子，通常是奴隶，他的工作是领着男童上学和放学，以及监督和指示他的日常行为。他不是老师。

παιδάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

9.42 人 孩童 ［参παιδίον］ （παῖς[a]「孩子」9.41 的指小词，但在《新约》中，παιδίον[a] 和 παιδάριον 似乎已失去大部分指小或亲昵的用意，但可能仍保留一些亲切关怀或关心的含义）孩子，通常指未到青春期的年龄 孩子 Ἔστιν παιδάριον ὧδε ὃς ἔχει πέντε ἄρτους κριθίνους  ‘there is a little boy here who has five loaves of barley bread’  「这里有一个孩子，带着五个大麦饼」 (约 6:9) 注意，约 6:9 中的 παιδάριον 纯粹表示一个孩童；它的指示代词 ὅς 显示阳性的性别，因此可以翻译为「男孩」。 在这里的上下文中，昵称 παιδάριον 也可能带有钟爱的隐含意义。

παιδεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.226 沟通 教导 ［参παιδεύω］ 提供指导，以形成正确的行为习惯 1 教导；指导；训练；管教 ὠφέλιμος ... πρὸς παιδείαν τὴν ἐν δικαιοσύνῃ  ‘useful ... for instruction in right living’  「……教导人学义都是有益的」 (提后 3:16)

(b)

36.10 引导，管教，跟从 管教，锻炼 ［参παιδεύω］ 按照适当的行为准则训练某人 训练；栽培；管教 ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ κυρίου  ‘raise your children with the discipline and instruction which comes from the Lord’  「要照着主的教导和劝戒养育他们」 (弗 6:4)

(c)

38.4 惩罚，赏赐 惩罚 ［参παιδεύω］ 为了改善行为而施行的惩罚 管教；惩罚 πᾶσα δὲ παιδεία πρὸς μὲν τὸ παρὸν οὐ δοκεῖ χαρᾶς εἶναι ἀλλὰ λύπης  ‘all punishment seems at the time not to make (us) glad, but rather sad’  「但凡管教，当时似乎不令人快乐，反使人觉得痛苦」 (来 12:11)

____________________________________________________

1 παιδεύω[a]和παιδεία[a]（33.226）的意思与νουθετέω[a]和νουθεσία[a]（33.231）不同，也与ἐντρέφω（33.242）不同。παιδεύω[a]和παιδεία[a]的焦点是形成正确的行为习惯，而νουθετέω[a]和νουθεσία[a]的焦点在于教导正确的行为。ἐντρέφω似乎强调在技巧和实用知识方面进行持续性的教导和训练。

παιδευτής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.244 沟通 教导 （παιδεύω[a]「训练」33.226 的衍生词）为建立正确的行为而提供指导的人 指导；师傅；老师 παιδευτὴν ἀφρόνων  ‘an instructor for the foolish’  「是无知的人的师傅」 (罗 2:20)

(b)

38.5 惩罚，赏赐 惩罚 （παιδεύω[c]「惩罚」38.4 的衍生词）为建设性目的而施行惩罚的人 惩罚者；施行惩罚的人 εἶτα τοὺς μὲν τῆς σαρκὸς ἡμῶν πατέρας εἴχομεν παιδευτὰς καὶ ἐνετρεπόμεθα  ‘we had our human fathers who punished us and we respected them’  「我们曾有肉身之父管教我们，我们尚且敬重他」 (来 12:9)

παιδεύω

(1)

(a)

33.226 沟通 教导 ［参παιδεία］ 提供指导，以形成正确的行为习惯 1 教导；指导；训练；管教 ἐπαιδεύθη Μωϋσῆς [ἐν] πάσῃ σοφίᾳ Αἰγυπτίων  ‘Moses was trained in all the wisdom of the Egyptians’  「摩西受教导学了埃及人一切的学问」 (徒 7:22)

(b)

36.10 引导，管教，跟从 管教，锻炼 ［参παιδεία］ 按照适当的行为准则训练某人 训练；栽培；管教 δοῦλον δὲ κυρίου ... ἐν πραΰτητι παιδεύοντα τοὺς ἀντιδιατιθεμένους  ‘the Lord's servant ... must be gentle as he disciplines his opponents’ or ‘... those who oppose what he says’  「而主的奴仆………要……温柔地管教那些反对的人」或「……那些反对他的话的人」 (提后 2:24, 25 [2])

(c)

38.4 惩罚，赏赐 惩罚 ［参παιδεία］ 为了改善行为而施行的惩罚 管教；惩罚 οὐδὲν ἄξιον θανάτου ἐστὶν πεπραγμένον αὐτῷ· παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω  ‘this man has done nothing to deserve death; I will therefore punish him and let him go’  「他没有做过罪该处死的事。因此，我要惩戒他，然后把他释放」 (路 23:15, 16 [2])

____________________________________________________

1 παιδεύω[a]和παιδεία[a]（33.226）的意思与νουθετέω[a]和νουθεσία[a]（33.231）不同，也与ἐντρέφω（33.242）不同。παιδεύω[a]和παιδεία[a]的焦点是形成正确的行为习惯，而νουθετέω[a]和νουθεσία[a]的焦点在于教导正确的行为。ἐντρέφω似乎强调在技巧和实用知识方面进行持续性的教导和训练。

παιδιόθεν

(1)

(a)

67.153 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 从某人是孩子的时候一直到上下文所述时间的时期 1 从小时候起；从小 ∏όσος χρόνος ἐστὶν ὡς τοῦτο γέγονεν αὐτῷ; ὁ δὲ εἶπεν, Ἐκ παιδιόθεν  ‘how long has he been like this? He said, Since childhood’  「『他得这病有多久了呢？』父亲说：『从小的时候。』」 (可 9:21) παιδιόθεν 的词根 παιδιο 是指比 βρέφος[b]「婴儿期」（67.152）更大的年纪。因此，παιδιόθεν 可能是指从孩子断奶开始的一段时间。

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含词汇几乎同样可以放在语义域23「生理活动过程及状态」中加以解释，因为这些词汇可以简单地视为生理状态的衍生词。然而，在各词汇的相关上下文中，重点似乎放在特定的时间段，而不是在生理状态上。

παιδίον

(1)

ου＜中＞

(a)

9.42 人 孩童 ［参παιδάριον］ （παῖς[a]「孩子」9.41 的指小词，但在《新约》中，παιδίον[a] 和 παιδάριον 似乎已失去大部分指小词或昵称的用意，但可能仍保留一些亲切关怀或兴趣的含义）孩子，通常指未到青春期的年龄 小孩子 εἶδον τὸ παιδίον μετὰ Μαρίας τῆς μητρὸς αὐτοῦ  ‘they saw the child with Mary his mother’  「看见小孩子和他母亲马利亚」 (太 2:11) ὁμοία ἐστὶν παιδίοις καθημένοις ἐν ταῖς ἀγοραῖς ἃ προσφωνοῦντα τοῖς ἑτέροις  ‘it is like children sitting in the marketplace and shouting to their companions’  「这正像孩童坐在街市上向同伴呼喊」 (太 11:16)

(b)

10.37 亲属关系用语 不同代的亲属关系 （{παῖς}[b]「孩子」10.36 指小词，但几乎已经失去指小的含义）直接的后代 小孩子 τὰ παιδία μου μετ᾽ ἐμοῦ εἰς τὴν κοίτην εἰσίν  ‘my children are in bed with me’  「孩子们也同我在牀上了」 (路 11:7) 在 路 11:7，翻译者不需要假定孩子们与他们的父亲在同一张牀上。你可以简单地把这段经文翻译为：「我已经上了牀，孩子们也上了牀」，或「我已经在牀上了，孩子们也已经在牀上了」，但见 6.108。

(c)

9.46 人 被深情关怀的人 ［参τεκνίον, τέκνον, υἱός］ （{παιδίον}[a]「小孩子」9.42 的引申意义）任何年龄的人，与称呼他的人有特别亲密的关系和交往 小子；朋友；孩子；小伙子 λέγει οὖν αὐτοῖς [ὁ] Ἰησοῦς, ∏αιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε;  ‘Jesus said to them, My children, do you have some fish to eat?’  「耶稣就对他们说：『孩子们！你们有吃的没有？』」 (约 21:5) 有些语言最好把 约 21:5 中的 παιδία 翻译为：「我的好朋友」，或「我亲爱的朋友」，或「我的同道们」。在这段上下文中，重点不在这个称呼所表达的年纪，而在于感情上的喜爱和钟爱。

παιδίσκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

87.83 地位 奴役，自由 ［参δούλη］ 女奴隶1 使女；婢女 οὐκ ἐσμὲν παιδίσκης τέκνα ἀλλὰ τῆς ἐλευθέρας  ‘we are not children of a slave woman but of a free woman’  「我们不是婢女的儿女，而是自由妇女的儿女」 (加 4:31)

____________________________________________________

1 παιδίσκη所指对象可能比δούλη所指对象年轻。

παίζω

(1)

(a)

50.8 竞赛及游戏 为了娱乐消遣参与一项活动 玩耍；玩乐；跳舞 Ἐκάθισεν ὁ λαὸς φαγεῖν καὶ πεῖν καὶ ἀνέστησαν παίζειν  ‘the people sat down to eat and drink and got up to play’  「百姓坐下吃喝，起来玩乐」 (林前 10:7) 在 林前 10:7，παίζω 具体指向的可能是跳舞；但是有些学者认为，在这个上下文中，παίζω 是性的委婉说法。

παῖς

(1)	παιδός＜阳＞及＜阴＞

(a)

9.41 人 孩童 少年人，通常指青春期之前，不区分性别 孩童 ἰδόντες δὲ ... τοὺς παῖδας τοὺς κράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ  ‘and when they saw ... the children shouting in the Temple’  「见小孩子在圣殿里喊着」 (太 21:15) παῖς 这个词可以与阳性或阴性冠词一同出现，并有相应的形容词定语。这些区分性别的特徵表明所指的人是男性还是女性。如果 παῖς[a] 带有阳性冠词或定语，可以翻译为「男孩」；同样地，如果 παῖς[a] 带有阴性冠词或定语，可以翻译为「女孩」。

(b)

10.36 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参τέκνον］ 直属的儿女，但没有指明性别或年龄 孩子；儿女；后裔 οἱ δοῦλοι αὐτοῦ ὑπήντησαν αὐτῷ λέγοντες ὅτι ὁ παῖς αὐτοῦ ζῇ  ‘his servants met him with the news, Your boy is going to live’  「他的仆人迎面而来，说他的儿子活了」 (约 4:51) 有些语言没有「子孙」或「后裔」的通称用语，翻译者可以用「儿子」或「女儿」或「儿女」，用单数或复数，视乎上下文而定。

(c)

87.77 地位 奴役，自由 奴仆，可能是贴身的仆人，因而说的比较亲切 奴仆 ἀλλ᾽ εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰαθήτω ὁ παῖς μου  ‘just give the order and my slave will get well’  「只要你说一句话，我的仆人就会痊愈」 (路 7:7)

παίω

(1)

(a)

19.1 物理的冲击力 击打，撞击 ［参πληγή, πλήσσω, τύπτω］ 击打物件，一次或多次 打；捶；打击；敲打 περικαλύψαντες αὐτὸν ἐπηρώτων λέγοντες, ∏ροφήτευσον, τίς ἐστιν ὁ παίσας σε;  ‘they blindfolded him and said, Tell us! Who hit you?’  「又蒙着他的眼，问他『打你的是谁？』」 (路 22:64)

(b)

19.16 物理的冲击力 刺穿，切割 螫刺（如蝎子的） 刺痛；螫刺 ὁ βασανισμὸς αὐτῶν ὡς βασανισμὸς σκορπίου ὅταν παίσῃ ἄνθρωπον  ‘the sharp pain they caused is like the pain caused by a scorpion when it stings a person’  「他们的痛苦就像人被蝎子螫伤的痛苦一样」 (启 9:5a)

____________________________________________________

1 在启 9:5，παίω可能应该理解为比较一般性的「打击」（见παίω[a]，19.1）。很难确定什么特定意思适合某个上下文，特别是在天启文学中。

πάλαι

(1)

(a)

67.24 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἔκπαλαι, παλαιός］ 在另一个时间点之前的一个时间点，两者间隔相当长的时间 1 很久以前；远古的时候 πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν ἐν τοῖς προφήταις  ‘long ago God spoke to our ancestors through the prophets’  「古时候，上帝藉着众先知……向列祖说话」 (来 1:1) 在指某个时间点之前的另一个时间点的时候，可以用文中提到的一个事件作为参考，或者用文章本身的时间作为参考。在 来 1:1，πάλαι[a] 标记的时间是这卷《希伯来书》实际写成之前很久的一个时间点。彼后 3:5 中的 ἔκπαλαι 也是这样。有些语言需要清楚指明时间的间隔是在 (1) 先前的一个时间点与文中所提的事件之间，还是在 (2) 先前的一个时间点与文章本身之间。例如，来 1:1 可能需要译成：「很久以前，上帝藉着先知向我们的祖先说话」，或「在我写作本信之前很久的时间……」。

(b)

67.141 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 过去一段相当长的、连续的时间延伸 一向；一直；到如今 ∏άλαι δοκεῖτε ὅτι ὑμῖν ἀπολογούμεθα  ‘do you think that all this time we have been defending ourselves before you?’  「你们一直认为我们是在你们面前为自己辩护吗？」 (林后 12:19)

(c)

67.22 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 在另一个时间点之前的一个时间点，并暗示完成，但是比 ἤδη（67.20）所表示的时间间隔更长 已经；已经有一段时间 προσκαλεσάμενος τὸν κεντυρίωνα ἐπηρώτησεν αὐτὸν εἰ πάλαι ἀπέθανεν  ‘(Pilate) called the army officer and asked him if (Jesus) had died already’  「彼拉多诧异……叫百夫长来，问他耶稣是不是已经死了」 (可 15:44) 在 可 15:44，使用 πάλαι 一词似乎暗示耶稣死亡的时间比彼拉多预想的早很多。为了译出 πάλαι[c] 的含意，翻译者可以把 可 15:44 译成：「彼拉多叫来了军官，问他耶稣是不是确实已经死了」。

____________________________________________________

1 ἔκπαλαι[a]的语气可能比πάλαι[a]更强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

παλαιός

(1)

ά，όν

(a)

67.97 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 指已经连续存在了相对较长的一段时间 旧的 οὐδεὶς βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς  ‘no one pours new wine into old wineskins’  「没有人把新酒装在旧皮袋里」 (可 2:22) 在与皮袋有关的上下文中，παλαιός[a] 的重点是这种皮袋已经使用了一段长时间，因此在一些语言中可能需要译成「用过的皮袋」或「已经使用了一段长时间的皮袋」。

(b)

58.75 性质，类别，示例 新的，旧的（主要指非时间性的事物） 指某物是老旧、过时的，因此是比较差的 旧的 ὁ παλαιὸς ἡμῶν ἄνθρωπος συνεσταυρώθη  ‘our old self was crucified with (him)’  「我们的旧人和他同钉十字架」 (罗 6:6)

(c)

67.24 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἔκπαλαι, πάλαι］ 在另一个时间点之前的一个时间点，两者间隔相当长的时间 很久以前的；旧的 ἐπὶ τῇ ἀναγνώσει τῆς παλαιᾶς διαθήκης  ‘in the reading of the covenant of long ago’  「诵读旧约的时候」 (林后 3:14) 在指某个时间点之前的另一个时间点的时候，可以用文中提到的一个事件作为参考，或者用文章本身的时间作为参考。在 来 1:1，πάλαι[a] 标记的时间是这卷《希伯来书》实际写成之前很久的一个时间点。彼后 3:5 中的 ἔκπαλαι 也是这样。有些语言需要清楚指明时间的间隔是在 (1) 先前的一个时间点与文中所提的事件之间，还是在 (2) 先前的一个时间点与文章本身之间。例如，来 1:1 可能需要译成：「很久以前，上帝藉着先知向我们的祖先说话」，或「在我写作本信之前很久的时间……」。 在一些译本中，虽然 τῆς παλαιᾶς διαθήκης 被译为「旧的约」，然而需要区分「旧」的意思，是指持续了一段很长的时间，还是指来自于很早之前的时候。在这个上下文中，意思是后者。

(d)

41.43 行为及相关状态 特定行为模式 ［参ἄνθρωπος］ παλαιὸς ἄνθρωπος  （习语，直译：旧人，或：从前的人）旧的或从前的行为模式，与人应该遵行的新行为模式对比 旧我；旧人；旧的生活方式 ἀποθέσθαι ὑμᾶς κατὰ τὴν προτέραν ἀναστροφὴν τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον  ‘to get rid of the old self in accordance with the way you used to conduct yourselves’  「就要脱去从前生活方式里的那个旧我」 (弗 4:22) 在一些语言中，弗 4:22 中的这句表达最好译成，「不再按照从前的方式来生活」。

παλαιότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

67.100 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 老旧的状态，有过时的含意 老年；古旧；旧；过时 ὥστε δουλεύειν ἡμᾶς ἐν καινότητι πνεύματος καὶ οὐ παλαιότητι γράμματος  ‘so that we may serve in the newness of the Spirit and not in the old way of the written document’  「使我们服侍主，要按着圣灵的新样，不按着仪文的旧样」 (罗 7:6) 关于 παλαιότης 在 罗 7:6 中有稍微不同的解释，见 58.74。

(b)

58.74 性质，类别，示例 新的，旧的（主要指非时间性的事物） 处于老旧、过时的状态，因此是比较差的和令人不满意的（与 καινός[b] 或 νέος[b]「新的」58.71 相反） 旧的；过时的；旧方式；旧样式 ὥστε δουλεύειν ἡμᾶς ἐν καινότητι πνεύματος καὶ οὐ παλαιότητι γράμματος  ‘so that we may serve in the newness of the Spirit and not in the old way of the written law’  「使我们服侍主，要按着圣灵的新样，不按着仪文的旧样」 (罗 7:6a)

____________________________________________________

1 παλαιότης在罗 7:6应该归类在语义域58还是语义域67「时间」取决于焦点意思的主要特徵。不同人的判断显然是不同的。

παλαιόω  (παλαιόομαι)

(1)

(a)

67.103 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 使变得陈旧和过时，因此不再有效用 变成旧的；使过时；当作无效 ἐν τῷ λέγειν Καινὴν πεπαλαίωκεν τὴν πρώτην  ‘by speaking of a new covenant, he has made the first one out of date’  「提到『新的约』，那么第一个约就成为旧的了」 (来 8:13)

(b)

67.104 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 变旧，有变得过时和无用的含意 变旧；变差；渐渐破旧 πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται  ‘they will all grow old like clothes’  「都会像衣服渐渐旧了」 (来 1:11) 有些语言可以把 来 1:11 中的 παλαιόομαι 译成：「天地将要变旧、变得破烂」。

πάλη

(1)

ης＜阴＞

(a)

39.29 敌意，冲突 冲突，斗争 ［参ἀγών, ἀγωνίζομαι］ 进行激烈的斗争，包括用身体的力量和身体以外的力量来对抗强烈的反对 争战；作战；奋斗 οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς  ‘it is not against human beings that we fight but against spiritual forces’  「因为我们不是跟血肉凡人争战，而是跟灵界的……」 (弗 6:12) 有些语言清楚区分了人与人之间的肢体搏斗和非肢体斗争。因此，有些涉及战争或肢体冲突的词汇，通常不可能用在谈及人与人之间的敌意或争论的上下文中。

παλιγγενεσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

41.53 行为及相关状态 改变行为 ［参ἄνωθεν, γεννάω］ 经历生活方式的彻底改变，变成应有的方式，暗示回到之前的一种状态或关系中 重生；经历新生；再生 διὰ λουτροῦ παλιγγενεσίας καὶ ἀνακαινώσεως  ‘new birth and new life by washing’  「所施重生和更新的洗」 (多 3:5) 「新生」的比喻在《新约》中极其重要，因此应该尽量保留。在一些语言中，「重生」可以表达为：「使重新出生」，或「拥有新的生命，好像第二次出生那样」。另见 13.55。

(b)

67.147 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 一个世界更新的时代（特指弥赛亚的时代） 新时代；弥赛亚的时代；万物更新的时候 ἐν τῇ παλιγγενεσίᾳ, ὅταν καθίσῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ  ‘when the Son of Man sits on his glorious throne in the new age’  「在将来的新时代里，人子坐在他荣耀宝座上的时候」 (太 19:28)

πάλιν

(1)

(a)

67.55 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἄνωθεν］ πάλιν; εἰς τὸ πάλιν  随后的一个时间点，涉及重复 再一次；重新 εἶτα πάλιν ἐπέθηκεν τὰς χεῖρας ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ  ‘then he again placed his hands on the man's eyes’  「随后耶稣又按手在他眼睛上」 (可 8:25) ἐὰν ἔλθω εἰς τὸ πάλιν οὐ φείσομαι  ‘when I come again, I will not spare anyone’ or ‘... nobody will escape punishment’  「我再来的时候，就不会宽容任何人」或「……没有人能逃脱刑罚。」 (林后 13:2)

(b)

89.97 关系 添加 表示加添的关系，包含重复 又；再 οἱ δὲ πάλιν ἔκραξαν, ∑ταύρωσον αὐτόν  ‘they again shouted, Crucify him’  「他们又再喊着：『把他钉十字架！』」 (可 15:13a) καὶ πάλιν ἑτέρα γραφὴ λέγει  ‘and also another Scripture says’  「另有经文也说」 (约 19:37) πάλιν λέγει, Εὐφράνθητε, ἔθνη ... καὶ πάλιν, Αἰνεῖτε ... τὸν κύριον ... καὶ πάλιν Ἠσαΐας λέγει  ‘also it says, Rejoice, Gentiles ... and again, Praise ... the Lord ... and again, Isaiah says ...’  「又说：外邦人哪，要……欢乐……再说……要颂赞主……以赛亚也说……」 (罗 15:10, 11, 12 [3])

(c)

89.129 关系 对比 表示对比，有顺序的含意 另一方面；但反过来；然而 ∏άλιν γέγραπται  ‘on the other hand, it is written’  「然而经上又记着」 (太 4:7) λογιζέσθω πάλιν ἐφ᾽ ἑαυτοῦ  ‘but let him remind himself’  「然而，他就应该再想一想」 (林后 10:7)

____________________________________________________

1 πάλιν在可 15:13的解释有些困难，因为在《马可福音》中，这是第一次提到群众的喊叫。使用πάλιν可能只是为了悦耳好听，或者也可能意指「他们喊回去」。另外，πάλιν也可以解作「他们依次喊着说」。然而，有人认为这种喊叫第一次是发生在11节。

παμπληθεί

(1)

(a)

59.28 数量 所有，任何，各个，每个（整体） 一个相对较大的群体的整体 全部；一起；一齐；同 ἀνέκραγον δὲ παμπληθεὶ λέγοντες, Αἶρε τοῦτον  ‘the whole crowd cried out, Kill him’  「群众却齐声喊叫：『杀掉他！』」 (路 23:18)

∏αμφυλία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.545 人名及地名 地名 小亚细亚南部的一个省 旁非利亚；《思》旁非里雅

πανδοχεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.11 建造物 建筑物 ［参κατάλυμα, ταβέρνη］ 供旅客住宿的地方 客栈 ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον καὶ ἐπεμελήθη αὐτοῦ  ‘he took him to an inn, where he took care of him’  「带他到一家客栈，在那里照顾他」 (路 10:34)

πανδοχεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

7.12 建造物 建筑物 管理旅店的人；人们可以付出一定的价格来换取旅店的食宿 旅店老板；客栈掌柜 ἔδωκεν δύο δηνάρια τῷ πανδοχεῖ καὶ εἶπεν, Ἐπιμελήθητι αὐτοῦ  ‘he gave two coins to the innkeeper and said, Take care of the man’  「他拿出两个银币来，交给店主，说：『请你照应他』」 (路 10:35) 有些语言需要把旅店或酒店的作用描述为：「人可以停留过夜并吃东西的地方」，甚至「人付钱以停留过夜并吃东西的地方」。

πανήγυρις

(1)

εως＜阴＞

(a)

51.4 节日 欢聚一堂，参加快乐的节日 庆祝；庆典；欢庆；盛会 προσεληλύθατε ... πανηγύρει  ‘you have come to ... the joyous festival’  「你们却是来到……欢乐的庆典」 (来 12:22) 关于翻译 来 12:22 整节经文时如何使用标点的问题，参考一般的释经书。

πανοικεί

(1)

(a)

10.10 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 包括所有属于同一个家族或家庭的人 和全家一起 ἠγαλλιάσατο πανοικεὶ πεπιστευκὼς τῷ θεῷ  ‘he together with his entire household were filled with joy because they now believed in God’  「他和全家的人，因为信了上帝，都满心喜乐」 (徒 16:34)

πανοπλία

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.30 人工制品 武器及盔甲 进攻或防御战争中使用的全副军装（但通常强调防御性的装备，包括头盔、盾牌和胸甲） 武器和盔甲；全副军装 τὴν πανοπλίαν αὐτοῦ αἴρει ἐφ᾽ ᾗ ἐπεποίθει  ‘he carried away all the weapons and armor the owner was depending on’  「把他所倚靠的武器和盔甲都夺走」 (路 11:22) 在《新约》中，πανοπλία 也是比喻用法，指基督徒与邪恶争战所用的美德：ἐνδύσασθε τὴν πανοπλίαν τοῦ θεοῦ πρὸς τὸ δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρὸς τὰς μεθοδείας τοῦ διαβόλου，「要穿戴上帝赐给你的全部军装，好抵挡魔鬼的诡计」（弗 6:11）。 因为一些古时的武器都不再继续使用，所以可能需要采用描述性的表达，以清楚说明相关武器装备的类型。进攻性的武器常称为「用来杀死或伤害敌人的工具」，防御性的装备可以称为「在战斗时穿戴的防御装备」。在某些语言中，πανοπλία 的全部意义可以描述为「用来对敌作战的武器和防御的用具」或「……保护自己的用具」。

πανουργία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.270 道德伦理素质及相关行为 放荡，性变态 邪恶狡猾的诡计 狡猾；奸诈；诡计 ὡς ὁ ὄφις ἐξηπάτησεν Εὕαν ἐν τῇ πανουργίᾳ αὐτοῦ  ‘as the snake deceived Eve by its treachery’  「就像蛇用诡诈诱惑了夏娃一样」 (林后 11:3)

πανοῦργος

(1)

ον

(a)

88.269 道德伦理素质及相关行为 放荡，性变态 （直译：无所不作的人）形容非常狡猾诡诈 恶棍；狡猾的人 ὑπάρχων πανοῦργος δόλῳ ὑμᾶς ἔλαβον  ‘being a crafty person, I took you in by deceit’  「我是个狡猾的人，曾用诡计牢笼你们！」 (林后 12:16)

πανταχῇ

(1)

(a)

83.8 空间的位置 ……的地方，某处，到处 ［参πανταχοῦ, πάντῃ, πάντοθεν］ 所有可能的位置 到处；处处；各处 πάντας πανταχῇ διδάσκων  ‘teaching all people everywhere’  「在各处教导众人」 (徒 21:28)

πανταχοῦ

(1)

(a)

83.8 空间的位置 ……的地方，某处，到处 ［参πανταχῇ, πάντῃ, πάντοθεν］ 所有可能的位置 到处；处处；各处 νῦν παραγγέλλει τοῖς ἀνθρώποις πάντας πανταχοῦ μετανοεῖν  ‘now he commands all people everywhere to repent’  「吩咐各处的人都要悔改」 (徒 17:30)

παντελής

(1)

(a)

67.95 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参αἰών, διηνεκής, εἰς］ εἰς τὸ παντελές  无限地持续的时间，特别强调未来 一直；永远；永永远远；永恒地；长远 σῴζειν εἰς τὸ παντελὲς δύναται  ‘he is able to save forever’  「他都能拯救到底」 (来 7:25) 关于 εἰς τὸ παντελές 在 来 7:25 的另一种解释，见 78.47。

(b)

78.47 程度 完全，足够（完成程度） ［参ὁλοτελής, τελείως, τέλος］ εἰς τὸ παντελές  完整的程度，可能暗示目的或结果 完全；全然；彻底；完整地；整个 μὴ δυναμένη ἀνακύψαι εἰς τὸ παντελές  ‘she could not straighten up completely’  「完全直不起身来」 (路 13:11) σῴζειν εἰς τὸ παντελὲς δύναται  ‘he is able to save completely’  「他能全然拯救」 (来 7:25) 短语 εἰς τὸ παντελές 也可以解作「永远」（见 67.95）。 路 13:11 中的这句话可以译成「她根本不能站直」。路 13:11 的解释差异取决于短语 εἰς τὸ παντελές 的范围。如果这句短语是用来限度那否定语气的，那么可以译作「她根本不能站直」；但是如果短语 εἰς τὸ παντελές 的意思只是限定 ἀνακύψαι 一词，那么适当的表达就是「她完全不能站直」。

πάντῃ

(1)

(a)

83.8 空间的位置 ……的地方，某处，到处 ［参πανταχῇ, πανταχοῦ, πάντοθεν］ 所有可能的位置 到处；处处；各处 πάντῃ τε καὶ πανταχοῦ ἀποδεχόμεθα  ‘we acknowledge (this) anywhere and everywhere’  「我们时时处处都满怀感激」 (徒 24:3) 在 徒 24:3 ，πάντῃ τε καὶ πανταχοῦ 当中的重复是为了强调。然而，有些学者把 徒 24:3 中的 πάντῃ 解作「任何时候」，若是这样，徒 24:3 就是希腊文 πάντῃ 带有此含义的罕见例子。

πάντοθεν

(1)

(a)

84.7 空间的延伸 从源头延伸 从某个源头延伸，该源头包括所有可能的点 从各处；从各个方向 ἤρχοντο πρὸς αὐτὸν πάντοθεν  ‘they came to him from everywhere’  「人从各处都到他跟前来」 (可 1:45) συνέξουσίν σε πάντοθεν  ‘they will close in on you from every side’  「四面困住你」 (路 19:43)

(b)

83.8 空间的位置 ……的地方，某处，到处 ［参πανταχῇ, πανταχοῦ, πάντῃ］ 所有可能的位置 到处；处处；各处 περικεκαλυμμένην πάντοθεν χρυσίῳ  ‘covered everywhere with gold’ or ‘covered all over with gold’  「四周包金」或「整个用金包裹着」 (来 9:4)

παντοκράτωρ

(1)

ορος＜阳＞

(a)

12.7{N:001} 超自然生物及力量 超自然生物 上帝的头衔，直译：「全能的」 全能者；拥有一切权力的那一位 ὁ παντοκράτωρ, ὁ ἦν καὶ ὁ ὢν καὶ ὁ ἐρχόμενος  ‘the Almighty, who was and is and will be’  「全能的上帝；昔在、今在、以后永在！」 (启 4:8) κύριος ὁ θεὸς [ἡμῶν] ὁ παντοκράτωρ  ‘the Lord, our God, the all-powerful One’  「主—我们的上帝、 全能者」 (启 19:6) 在某些语言中，「全能者」作为上帝的头衔可以表达为：「那掌管一切的」，或「那指挥万事万民的」。

____________________________________________________

1 这个语义域中的词项12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的头衔。作为头衔，这些词汇所指的对象就是θεός[a]，但是各自具有独特的意思，在具体的上下文对所指对象进行了合理的限定。

πάντοτε

(1)

(a)

67.88 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἑκάστοτε］ 一段持续的时间，与一系列事件有关 一直；始终；总是；随时；常常；时常 οὐκ ἀφῆκέν με μόνον, ὅτι ἐγὼ τὰ ἀρεστὰ αὐτῷ ποιῶ πάντοτε  ‘he has not left me alone because I always do what pleases him’  「他没有撇下我独自一人，因为我一直行他所喜悦的事」 (约 8:29) πάντοτε μνείαν σου ποιούμενος ἐπὶ τῶν προσευχῶν μου  ‘every time I pray, I mention you’  「我每次祷告的时候都提到你」 (门 1:4)

πάντως

(1)

(a)

71.16 状况 确定的，不确定的 在各方面都是肯定的 必定；肯定；当然；毫无疑问 πάντως ἀκούσονται ὅτι ἐλήλυθας  ‘they will no doubt hear that you have come’  「他们肯定会听见你来了」 (徒 21:22) ∏άντως φονεύς ἐστιν ὁ ἄνθρωπος οὗτος  ‘certainly this man is a murderer’  「这人必是个凶手」 (徒 28:4)

(b)

91.10 语段标记 强调的标记 ［参ὁράω］ 用于标记强烈的强调，表示所说的话是完全真实的 的确；当然；至少；无论如何 ἢ δι᾽ ἡμᾶς πάντως λέγει;  ‘or did he not indeed mean us?’  「这难道不全是为我们说的吗？」 (林前 9:10)

παρά

(1)

(a)

83.25 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 靠近另一个位置或物体的位置，通常有沿着或靠近的含意 在……旁边；沿着 δύο τυφλοὶ καθήμενοι παρὰ τὴν ὁδὸν  ‘two blind men who were sitting beside the road’  「有两个盲人坐在路旁」 (太 20:30) ἔστησεν αὐτὸ παρ᾽ ἑαυτῷ  ‘he stood him at his side’  「让他站在自己旁边」 (路 9:47) εἱστήκεισαν δὲ παρὰ τῷ σταυρῷ τοῦ Ἰησοῦ  ‘standing beside Jesus cross’  「站在耶稣十字架旁边」 (约 19:25) τῇ τε ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων ἐξήλθομεν ἔξω τῆς πύλης παρὰ ποταμὸν οὗ ἐνομίζομεν προσευχὴν εἶναι  ‘on the Sabbath we went out of the city gate to a place beside the river where we thought there would be a place of prayer’  「安息日那天，我们出了城门，来到河边，料想那里有祷告的地方」 (徒 16:13a)

(b)

83.9 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参ἀνά, εἰς, ἐν, ἐντός, ἐπί, μέσος, μετά, πρός］ 某区域内的一个位置，由其他物体确定，并分布在这些物体之间2 在……里面；与……一起 διεφημίσθη ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαίοις  ‘this account was spread among the Jews’  「这话就在犹太人中间流传」 (太 28:15)

(c)

84.5 空间的延伸 从源头延伸 （带所有格3）从某个源头延伸，与活动或关系有关联 从 ἐξῆλθεν δόγμα παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου  ‘a decree went out from Caesar Augustus’  「凯撒奥古斯都降旨」 (路 2:1) δύναμις παρ᾽ αὐτοῦ ἐξήρχετο  ‘power was going out from him’  「有能力从他身上发出来」 (路 6:19) ὁ ὢν παρὰ τοῦ θεοῦ  ‘he is from God’ or ‘he comes from God’  「从上帝来的」 (约 6:46)

(d)

90.14 语意格 事件或活动的来源 （带所有格）用于标记活动的施事者源头，虽然通常是远程和间接的源头 从；由 ἵνα παρὰ τῶν γεωργῶν λάβῃ ἀπὸ τῶν καρπῶν τοῦ ἀμπελῶνος  ‘in order to receive from the farmers some of the fruit of the vineyard’  「向佃户收取葡萄园的部分果子」 (可 12:2) ∏ῶς σὺ Ἰουδαῖος ὢν παρ᾽ ἐμοῦ πεῖν αἰτεῖς γυναικὸς ∑αμαρίτιδος οὔσης;  ‘how is it that you being a Jew ask for a drink from me, a Samaritan woman?’  「你是犹太人，怎么向我一个撒玛利亚女人要水喝呢」 (约 4:9) τοῦ αἰτεῖν ἐλεημοσύνην παρὰ τῶν εἰσπορευομένων εἰς τὸ ἱερόν  ‘to ask alms of those who were going into the Temple’  「向进圣殿的人求乞」 (徒 3:2) χάρις ἔλεος εἰρήνη παρὰ θεοῦ πατρὸς  ‘grace, mercy, peace from God the Father’  「愿恩惠、怜悯、平安从父上帝」 (约贰 1:3)

(e)

90.3 语意格 施事者――个人或非个人、诱因或直接、直接或间接 （带所有格或间接受格）用于标记潜在的施事者 由；为；用 ∏αρὰ ἀνθρώποις τοῦτο ἀδύνατόν ἐστιν, παρὰ δὲ θεῷ πάντα δυνατά  ‘for people this is not possible, but for God all things are possible’  「在人这是不能，在上帝凡事都能」 (太 19:26)

(f)

90.20 语意格 视点参与者 ［参ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατέναντι, κατενώπιον, πρός］ （带间接受格）用于标记其观点对事件甚为重要的参与者4 在……看来；在……的判断中 οὐ γὰρ οἱ ἀκροαταὶ νόμου δίκαιοι παρὰ [τῷ] θεῷ  ‘for it is not the hearers of the Law who are righteous in God's sight’  「原来在上帝面前，不是听律法的为义」 (罗 2:13)

(g)

89.137 关系 对比 表示某事物与应该或期望的情况相反 相反；不一致 αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν  ‘for their women have changed the natural use for that which is contrary to nature’ or ‘... the way people should not act’ or ‘... the way in which people were not made to behave’  「他们的女人把自然的关系变成违反自然的」或「……人不可行的……」 (罗 1:26) σκοπεῖν τοὺς τὰς διχοστασίας καὶ τὰ σκάνδαλα παρὰ τὴν διδαχὴν ἣν ὑμεῖς ἐμάθετε ποιοῦντας  ‘look out for those who cause dissensions and difficulties which are contrary to the teaching which you have learned’  「那些离间你们、使你们跌倒、违背所学之道的人，我劝你们要留意躲避他们」 (罗 16:17)

(h)

89.132 关系 对比 用备选来表示对比 而不是；与……相反 ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα  ‘they worship and serve what (God has) created instead of the Creator’  「敬拜、事奉受造之物，而非造物之主」 (罗 1:25) 在许多语言中，一个另类对比必须通过正反序列来表达。例如，罗 1:25 可以译成「他们敬拜和事奉上帝创造的事物；他们不敬拜和事奉创造主自己」。

(i)

89.111 关系 关联 表示联系，暗示与所谓的视角人物很接近 同；与……一起 ἐρωτᾷ αὐτὸν Φαρισαῖος ὅπως ἀριστήσῃ παρ᾽ αὐτῷ  ‘a Pharisee asked him whether he would eat with him’  「有一个法利赛人问他，可不可以与他一同吃饭」 (路 11:37)

(j)

89.25 关系 原因及／或理由 ［参ἀπό, ἐκ, ὅθεν］ 表示原因或理由，重点在于源头5 因为；由于 οὐ παρὰ τοῦτο οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ σώματος  ‘not because of that would it not be a part of the body’  「它不能因此就不是身体的一部分」 (林前 12:15)

(k)

78.29 程度 多于，少于（比较程度） ［参ὑπέρ］ 程度超出用来比较的程度量表上的程度 超过；过于；过了；比……更；更是 ἁμαρτωλοὶ παρὰ πάντας τοὺς Γαλιλαίους  ‘worse sinners than all the other Galileans’  「比其他的加利利人更有罪」 (路 13:2)

(l)

59.76 数量 相加，相减 比给定的数目或数量更小或更少 少；减；减少；减去 τεσσεράκοντα παρὰ μίαν  ‘forty (lashes) minus one’  「四十减去一下」 (林后 11:24) 在一些语言中，说「四十减去一下」既奇怪又不合逻辑，因此在 林后 11:24 中的表达可以译成「三十九下」。

(m)

10.9 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 οἱ παρ’ αὐτοῦ  （习语，直译：他身边的人）与一个人有相交的人，包括家人、邻居和朋友 他的家人 ἀκούσαντες οἱ παρ᾽ αὐτοῦ ἐξῆλθον κρατῆσαι αὐτόν  ‘when his family heard about this, they set out to get him’  「耶稣的家人听见，就出来要拉住他」 (可 3:21) 在某些语言中，οἱ παρ’ αὐτοῦ 这个习语可以由其他习语来表达，例如：「那些共享同一个炉火的人」，或「那些从同一个锅里吃饭的人」。

____________________________________________________

1 将徒 16:13中的παρά解作意指「在……的旁边」，并假设这里省略了表示运动的动词——考虑到前面的ἐξήλθομεν，这种省略是合理的—— 这要比为παρά设立一个特殊意思「到旁边的一点」好得多。

2 83.9所含词汇（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思显然具有细微的区别。例如：πρός[d]可能暗示某种互动或回应，而παρά[b]的重点可能在于联系，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

3 介词与某个特定的语意格关系同时出现可以描述为非相邻的语义单元的一个实例，这两个特徵共同传达意思。但是，这种关系也可以视为：语意格后缀标记了特定的意思，而该意思可以分配给介词。

4 90.20中各个标记的相关意思之间显然存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

5 这些词汇（ἀπό[i]、ἐκ[b]、ὅθεν[b]、παρά[j]）的意思无疑有些差异，但并不能根据现有的上下文来确定具体的指定或联想特徵。

παραβαίνω

(1)

(a)

36.28 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参παράβασις, παρανομέω, παρέρχομαι］ 违反既定的习俗或法律，有故意为之的含义 违犯；不遵守；破坏法律；犯罪；悖逆；不服从 Διὰ τί οἱ μαθηταί σου παραβαίνουσιν τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων;  ‘why is it that your disciples disobey the teaching handed down by our ancestors?’  「为什么你的门徒不遵守我们祖先的传统？」 (太 15:2) 表达不遵守法律或违犯法律时，各种语言有明显的差异。其实「破坏法律」的说法几乎是不可能的，因为在违法的过程中，人们没有确实对法律做了什么。然而，各种语言往往会使用「践踏法律」、「嘲笑法律」、「奚落法律」等表达方法。另见 36.29 的讨论。

(b)

68.39 时态 停止 （παραβαίνω「走到一边」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）自己不做某事或离开某个位置，从而停止 停止；终止；放弃；丢弃；舍弃；背弃 τῆς διακονίας ταύτης καὶ ἀποστολῆς ἀφ᾽ ἧς παρέβη Ἰούδας  ‘this ministry and service as an apostle, which Judas ceased to perform’  「这事奉的工作和使徒职分；犹大已经离弃这职分」 (徒 1:25) 在 徒 1:25，διακονίας 和 ἀποστολῆς 是与 παρέβη 的体义（aspect）有关的事件。

παραβάλλω

(1)

(a)

54.12 海上活动 （航海术语）航行到某地或其附近 到达；靠岸；驶向 παρεβάλομεν εἰς ∑άμον  ‘we approached Samos’ or ‘we arrived at Samos’  「在撒摩靠岸」或「到了撒摩」 (徒 20:15)

παράβασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

36.28 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参παραβαίνω, παρανομέω, παρέρχομαι］ 违反既定的习俗或法律，有故意为之的含义 违犯；不遵守；破坏法律；犯罪；悖逆；不服从 διὰ τῆς παραβάσεως τοῦ νόμου τὸν θεὸν ἀτιμάζεις  ‘do you dishonor God by transgressing his law?’  「自己倒违犯律法，羞辱上帝」 (罗 2:23) 表达不遵守法律或违犯法律时，各种语言有明显的差异。其实「破坏法律」的说法几乎是不可能的，因为在违法的过程中，人们没有确实对法律做了什么。然而，各种语言往往会使用「践踏法律」、「嘲笑法律」、「奚落法律」等表达方法。另见 36.29 的讨论。

παραβάτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

36.29 引导，管教，跟从 服从，不服从 （παραβαίνω[a]「不服从，违犯法律」36.28 的衍生词）习惯违犯或不遵守法律的人 违反法律的人；破坏法律的人 ἐὰν δὲ παραβάτης νόμου ᾖς  ‘if you are a transgressor of the Law’  「如果你是违犯律法的人」 (罗 2:25) 用来表达「不服从」或「过犯」的各种词汇通常有一些微妙的区别，反映出好些不同类型的差异。例如，不服从一个人与不遵守法律或习俗有很大的区别。另外，有些语言还清楚区分了有意和无意的不服从或过犯。另一种区别在于所牵涉的行为是否重复的活动和一贯的态度，从而选择词汇时能够指明某人是一贯的不服从，还是仅仅是一两次的不顺服。有时还对孩童或智障之人的不服从，与那些应当明理之人的不服从进行了区分。因此，为各段经文选择译词的时候，必须特别注意含意上的区分，否则，译文可能会严重扭曲《圣经》经文所要强调的那种不服从和过犯。

παραβιάζομαι

(1)

(a)

33.299 沟通 劝告，力劝 ［参προβιβάζω, προσβιβάζω］ 以鼓励某种特定行为的方式来说话 催促；强烈请求；力劝 παρεβιάσαντο αὐτὸν λέγοντες, Μεῖνον μεθ᾽ ἡμῶν  ‘they urged him saying, Stay with us’  「他们就极力挽留他说：『请和我们一起住下吧！』」 (路 24:29)

παραβολεύομαι

(1)

(a)

21.7 危险，冒险，安全，拯救 冒险 ［参παραδίδωμι, ψυχή］ 自愿暴露于危险中 冒险；冒生命危险 παραβολευσάμενος τῇ ψυχῇ  ‘risking his life’  「冒生命危险」 (腓 2:30) 在一些语言中，「冒生命危险」的对等表达是「让自己面临死亡的威胁」，或「表明自己愿意冒死」，或「走进死亡的危险中」。

παραβολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.15 沟通 话语类型 ［参παροιμία］ 具有象徵意义的相对简短的叙述 比喻；象徵；寓言 ἐλάλησεν αὐτοῖς πολλὰ ἐν παραβολαῖς  ‘he spoke to them about many things using parables’  「他用比喻对他们讲了许多话」 (太 13:3) 几乎所有语言都有一些关于比喻或寓言的说法。在某些语言中，对等译词可以是「相似的故事」、「教诲的故事」、「指明方向的故事」、「有另一种意思的话语」，或「讲说另一些重要事情的话语」。 有些学者主张，在《新约》中，παραβολή 仅指具有一层象徵意思的故事，但是在某些经文中，παραβολή 也用来指寓言，即故事中的每个元素都具有象徵意义。因此，要严格区分比喻和寓言是极其困难的。

(b)

58.63 性质，类别，示例 原型，对应的类型（对型） ［参τύπος］ 预示后来的实体或在其之前出现的模型或例子 原型；象徵；预表；预像；标志 ἥτις παραβολὴ εἰς τὸν καιρὸν τὸν ἐνεστηκότα  ‘which is a symbol of the present time’  「是现今时代的一个预表」 (来 9:9) 有些语言很难找到「象徵」的对等词汇，但是翻译者通常可以采用意思非常接近的意译。例如，在称呼会幕中的特定物件为 παραβολή 时，可以把 来 9:9 的第一个从句译成：「这就告诉我们一些关于现今时代的事情」。在另一些语言中，有时可以采用意为「图画」的词汇，例如：「这是给现今时代的一幅图画」，或「这对现今的时代有一些含义」。

(c)

33.16 沟通 话语类型 ［参παρατίθημι］ παρατίθημι τὴν παραβολήν  习语，直译：放在比喻旁边 说个比喻；讲个比喻 Ἄλλην παραβολὴν παρέθηκεν αὐτοῖς  ‘he told them another parable’  「耶稣对他们讲了另一个比喻」 (太 13:24a)

(d)

33.17 沟通 话语类型 ［参ἐν, πνευματικῶς］ ἐν παραβολῇ  指不是按字面意思，而是按象徵意义或比喻意义来理解的语句 象徵性地；用比喻来说；可以说是 ὅθεν αὐτὸν καὶ ἐν παραβολῇ ἐκομίσατο  ‘from where he received him back, so to speak’  「就比喻的意义来说，他的确从死人中得回儿子」 (来 11:19) 在一些语言中，用否定句来翻译 ἐν παραβολῇ 和 πνευματικῶς[c] 可能更加合适，例如译成「不是确实地」或「不是真正地」。启 11:8 中的说法可以译成「那城可以称为所多玛，但不是真正的所多玛」。

____________________________________________________

1 παρατίθημι τὴν παραβολήν可以理解为「用比喻来说」，换句话说，「对某人说比喻」。考虑到其后的分词λέγων，这种解释是有可能的，但是这种分词引出直接引语是说话的表达所常有的。

παραγγελία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.328 沟通 吩咐，命令 （παραγγέλλω「命令，吩咐」33.327 的衍生词）宣布必须做的事 命令；指示 οἴδατε γὰρ τίνας παραγγελίας ἐδώκαμεν ὑμῖν  ‘for you know the orders we gave you’  「你们知道我们……给了你们什么命令」 (帖前 4:2)

παραγγέλλω

(1)

(a)

33.327 沟通 吩咐，命令 ［参ἀπαγγέλλω］ 宣布必须做的事 命令；吩咐 παραγγέλλει τῷ ὄχλῳ ἀναπεσεῖν ἐπὶ τῆς γῆς  ‘he ordered the crowd to sit down on the grass’  「他吩咐众人坐在地上」 (可 8:6)

παραγίνομαι

(1)

(a)

15.86 线性运动 来，来到，到达 ［参πάρειμι, παρέρχομαι, παρίστημι, παρουσία］ 来到某个地方 来；到达；到临 Ὄρθρου δὲ πάλιν παρεγένετο εἰς τὸ ἱερὸν  ‘early in the morning he came again to the Temple’  「清早，他又回到圣殿里」 (约 8:2) Χριστὸς δὲ παραγενόμενος ἀρχιερεὺς τῶν γενομένων ἀγαθῶν  ‘Christ came as the high priest of the good things to come’  「基督已经来了；他作大祭司，实现了那些美事」 (来 9:11)

(b)

35.6 帮助，照顾 帮助 来帮助某人 前来帮助；在旁帮助 οὐδείς μοι παρεγένετο  ‘no one came to help me’  「没有人前来帮助」 (提后 4:16)

(c)

85.7 在空间存在 在某个地方 ［参γίνομαι］ 来到某个地方 变成；出现；来到某个地方 Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις παραγίνεται Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘in those days John the Baptist appeared preaching in the wilderness’  「在那些日子，施洗的约翰出来，在……旷野宣讲」 (太 3:1)

παράγω

(1)

(a)

15.15 线性运动 移动，来／去 ［参ὑπάγω］ 继续往前走 往前走 παράγων ὁ Ἰησοῦς ἐκεῖθεν εἶδεν ἄνθρωπον καθήμενον ἐπὶ τὸ τελώνιον  ‘as Jesus was moving along from the place, he saw a man sitting in his tax office’  「耶稣离开那里再往前走，看见一个收税的人」 (太 9:9)

(b)

15.28 线性运动 经过，跨越，穿过，绕过 ［参παραπορεύομαι, παρέρχομαι］ 经过某个参考点1 经过 ἀκούσαντες ὅτι Ἰησοῦς παράγει, ἔκραξαν  ‘when they heard that Jesus was passing by, they began to shout’  「听说是耶稣经过，就喊着说」 (太 20:30)

(c)

13.93 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἀπέρχομαι, ἐξέρχομαι, παρέρχομαι］ 不再存在 不再存在；逝去；停止 ὁ κόσμος παράγεται  ‘the world passes away’  「这世界……要消逝」 (约壹 2:17)

____________________________________________________

1 παρέρχομαι[a]、παραπορεύομαι和παράγω[b]的意思可能略有不同，因为ἔρχομαι、πορεύομαι和ἄγω的意思是有区别的（特别是从ὑπάγω的意思来说）。因此，παρέρχομαι[a]的意思可以判定为更具一般性，παραπορεύομαι可能特指沿着走，而παράγω[b]可能主要涉及超越某一特定点的行为。

παραδειγματίζω

(1)

(a)

25.200 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 ［参δειγματίζω］ 使某人当众蒙受羞辱 公开羞辱；当众羞辱；使蒙羞 ἀνασταυροῦντας ἑαυτοῖς τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ καὶ παραδειγματίζοντας  ‘because they are crucifying again the Son of God and exposing him to public shame’  「因为他们亲自把上帝的儿子钉在十字架上，公开羞辱他」 (来 6:6) 有些语言把「公开羞辱」表达为：「使每个人都认为……是坏的」，或「使每个人都对……窃窃私语」。

παράδεισος

(1)

ου＜阳＞

(a)

1.14 地理物体及特徵 地面之上的地方 义人死后可以幸福地生活的居所（通常相等于 οὐρανός[b]「天堂」1.11） 乐园 σήμερον μετ᾽ ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ παραδείσῳ  ‘today you will be with me in paradise/heaven’  「今日你要同我在乐园里了」 (路 23:43) 在某些语言中，「乐园」用了外来语来进行翻译，但这词更多使用一些等于「极美的地方」，甚至「天上极美的地方」的用语来翻译。 在 启 2:7，ἐν τῷ παραδείσῳ τοῦ θεοῦ「上帝乐园中」，经文比较能反映这词的历史背景；它是源于一个解作「围场」的古波斯词汇，因而被用来指「花园」或「公园」。因此，有些解经家认为在 启 2:7 中，这词应翻译为「上帝的园子」，特别是在上下文中，所论到的是生命树上的果子。

παραδέχομαι

(1)

(a)

31.52 持有观点，相信，信赖 接受为真实的 ［参ἀποδέχομαι, ἀποδοχή］ 开始相信某事是真的，并相应地作出回应，同时强调信息的来源 领受；接受 διότι οὐ παραδέξονταί σου μαρτυρίαν περὶ ἐμοῦ  ‘because the people will not accept your witness about me’  「因为这里的人不接受你为我作的见证」 (徒 22:18) κατὰ πρεσβυτέρου κατηγορίαν μὴ παραδέχου, ἐκτὸς εἰ μὴ ἐπὶ δύο ἢ τριῶν μαρτύρων  ‘do not accept an accusation against an elder unless there are two or three witnesses’  「控诉长老的事，除非有两三个证人，否则不要受理」 (提前 5:19)

(b)

34.53 联合 迎接，接待 ［参ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接纳一个人到场 1 欢迎；接纳；接待；款待 παραγενόμενοι δὲ εἰς Ἰερουσαλὴμ παρεδέχθησαν ἀπὸ τῆς ἐκκλησίας  ‘when they arrived in Jerusalem they were welcomed by the church’  「他们到了耶路撒冷时，受到教会……的接待」 (徒 15:4) μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται  ‘and he disciplines every son whom he accepts’  「所接纳的每一个儿子，他都鞭打」 (来 12:6)

____________________________________________________

1 圣经作者在选用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]时，无疑是考虑到具体的上下文；介词前缀可能表明了欢迎客人时的空间位置关系。例如：在路 8:40中选用ἀποδέχομαι，可能是把焦点放在特定的来源；在约叄 1:10中选用ἐπιδέχομαι，可能考虑到信徒是来到一个特定的地点。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示与一些被社会唾弃的人建立某种互动关系，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空间距离较近。然而，若是根据非常有限的相关上下文就坚称这些词汇具有明显的区别，这也是错误的。词汇组προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有这些空间关系上的区别。

παραδίδωμι

(1)

(a)

57.77 拥有，转移，交换 给予 把某物交给或移交某人，特别是权利或权柄 交给；移交；交出 ὅτι ἐμοὶ παραδέδοται καὶ ᾧ ἐὰν θέλω δίδωμι αὐτήν  ‘because this has been handed over to me and I give it to whomever I wish’  「因为这原是交给我的，我愿意给谁就给谁」 (路 4:6) 有些语言不能用「交出权柄」这种表达。在一些情况下，可以采用一个使动表达，例如「使某人拥有」。

(b)

37.111 控制，管理 交出，出卖 ［参παρίστημι］ 把一个人交给别人控制，包括把疑犯交给当局审讯惩治，或把一个人交给敌人鱼肉 交出；移交；交给；出卖 μήποτέ σε παραδῷ ὁ ἀντίδικος τῷ κριτῇ  ‘so that your opponent may not hand you over to the judge’  「免得他把你送交给法官」 (太 5:25) καὶ ἀπὸ τότε ἐζήτει εὐκαιρίαν ἵνα αὐτὸν παραδῷ  ‘from then on he was looking for a good chance to betray him’  「从那时候起，犹大找机会要出卖耶稣」 (太 26:16) Ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἀνθρώπων, καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν  ‘the Son of Man will be handed over to men who will kill him’  「人子将要被交在人手里，他们要杀害他」 (可 9:31) 与中文一样，许多语言清楚区分了把嫌疑犯依法送交民事机关，以及把群体内部的人出卖给群体外部的人。

(c)

33.237 沟通 教导 传授传统的教导，通常意味着经过很长一段时间 指示；教导；传给；传授 ὑποστρέψαι ἐκ τῆς παραδοθείσης αὐτοῖς ἁγίας ἐντολῆς  ‘to turn back from the sacred command that had been taught them’  「背弃了传授给他们那神圣的诫命」 (彼后 2:21)

(d)

13.142 是，变成，存在，发生 发生 ［参δίδωμι］ 给某人机会去做某事 准予；允许 ὅταν δὲ παραδοῖ ὁ καρπός  ‘when the condition of the crop allows’  「到农作物成熟」（直译：「到农作物的条件允许时」） (可 4:29)

(e)

37.12 控制，管理 控制，限制 ［参χείρ］ παραδίδωμι εἰς χεῖρας  （习语，直译：交在手中）把某人移交别人控制 交付给……控制；移交；交给 ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἁμαρτωλῶν  ‘the Son of Man will be given over into the control of sinners’  「人子要被交在罪人手里了」 (太 26:45) 在诸如 太 26:45 的经文背景中，παραδίδοται εἰς χεῖρας 可以译成「把他交出去，使他被逮捕」，或「使他被关押」。

(f)

21.7 危险，冒险，安全，拯救 冒险 ［参παραβολεύομαι, ψυχή］ παραδίδωμι τὴν ψυχήν  （习语，直译：交出生命）自愿暴露于危险中 冒险；冒生命危险 ἀνθρώποις παραδεδωκόσιν τὰς ψυχὰς αὐτῶν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘men who have risked their lives on behalf of the name of our Lord Jesus Christ’  「这二人曾为我主耶稣基督的名而冒生命的危险」 (徒 15:26) 在一些语言中，「冒生命危险」的对等表达是「使自己面临死亡的威胁」，或「表明自己愿意冒死」，或「走进死亡的危险中」。

(g)

23.110 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参πνεῦμα］ παραδίδωμι τὸ πνεῦμα  （习语，直译：交付灵魂）死亡，可能暗示那是甘心情愿的行为 死去；断气；将灵魂交出 καὶ κλίνας τὴν κεφαλὴν παρέδωκεν τὸ πνεῦμα  ‘and bowing his head, he gave up his spirit’ or ‘... he died’  「耶稣……就低下头，交出了灵魂」或「……就低下头，断了气」 (约 19:30)

παράδοξος

(1)

ον

(a)

31.44 持有观点，相信，信赖 相信是真的 指难以相信 难以相信；不寻常；难以置信 Εἴδομεν παράδοξα σήμερον  ‘we have seen incredible signs today’  「我们今日看见不寻常的事了」 (路 5:26) εἴδομεν παράδοξα σήμερον 也可以译成：「我们今天看到了难以相信的事」，或「……人们绝不相信的事」。关于 παράδοξος 在 路 5:26 中的另一种解释，见 58.56。

(b)

58.56 性质，类别，示例 不寻常的，与众不同的 不寻常的，意思是与期望相反的 不寻常的；不可思议的 Εἴδομεν παράδοξα σήμερον  ‘we have seen a remarkable miracle’  「我们今日看见不寻常的神迹了」 (路 5:26) 关于 παράδοξος 在 路 5:26 的另一种解释，见 31.44。

παράδοσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.239 沟通 教导 （παραδίδωμι[c]「教授」33.237 的衍生词）传统教导的内容 教导；传统 Διὰ τί οἱ μαθηταί σου παραβαίνουσιν τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων;  ‘why is it that your disciples disobey the tradition of our ancestors?’  「你的门徒为什么违反古人的传统？」 (太 15:2)

παραζηλόω

(1)

(a)

88.164 道德伦理素质及相关行为 嫉妒，忌恨 使某人对其他人怀着强烈的嫉妒或怨恨 使嫉妒 Ἐγὼ παραζηλώσω ὑμᾶς ἐπ᾽ οὐκ ἔθνει  ‘I will make you jealous of the people who are not a real nation’  「我要以不成国的激起你们嫉妒」 (罗 10:19)

παραθαλάσσιος

(1)

α，ον

(a)

1.71 地理物体及特徵 水体 指位于海边或沿岸 在海边；在湖边 Καφαρναοὺμ τὴν παραθαλασσίαν  ‘Capernaum by the lake’  「湖边的迦百农」 (太 4:13)

παραθεωρέω

(1)

(a)

30.48 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 未能充足考虑某事物，结果没有作出适当的反应 忽略；疏忽 ὅτι παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν  ‘because their widows were being overlooked in the daily distribution of funds’  「因为在日常的供给上忽略了他们的寡妇」 (徒 6:1) 徒 6:1 中这句话的结构可以重新调整，译成「因为每天发放供给时，他们的寡妇什么都没有得到」。

παραθήκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

35.48 帮助，照顾 托付 托付某人照顾的 所托付的；是某人有责任照顾的；受托之物 τὴν παραθήκην φύλαξον  ‘keep safe what has been entrusted to your care’  「你要保守所交托你的」 (提前 6:20) ὅτι δυνατός ἐστιν τὴν παραθήκην μου φυλάξαι  ‘because he is able to keep what he has entrusted to me’  「他能够保守他所付托给我的」 (提后 1:12)

παραινέω

(1)

(a)

33.295 沟通 建议 向某人强烈表明他应该计划做什么 强烈建议；劝告；催促 τὰ νῦν παραινῶ ὑμᾶς εὐθυμεῖν· ἀποβολὴ γὰρ ψυχῆς οὐδεμία ἔσται ἐξ ὑμῶν  ‘I now strongly advise you to take courage, for no one of you will lose his life’  「只是现在我劝你们振作起来，因为你们当中不会有人失去性命」 (徒 27:22)

παραιτέομαι

(1)

(a)

33.163 沟通 请求，要求 ［参αἰτέω］ 迫切恳求，甚至到达强求的地步1 要求；需求；恳求 Κατὰ δὲ ἑορτὴν ἀπέλυεν αὐτοῖς ἕνα δέσμιον ὃν παρῃτοῦντο  ‘at every Passover Feast he would set free any prisoner the people asked for’  「每逢逾越节，彼拉多都照民众的要求释放一个囚犯」 (可 15:6)

(b)

27.60 学习 准备好去学习，留心 不去听信 拒绝听信；避免；弃绝 τοὺς δὲ βεβήλους καὶ γραώδεις μύθους παραιτοῦ  ‘pay no attention to the godless legends such as old women tell’  「要弃绝那世俗的言语和老妇的无稽传说」 (提前 4:7)

(c)

34.35 联合 属于，包括在成员中，排除在外 拒绝接受一个人加入某个社团 拒绝接受；拒绝 νεωτέρας δὲ χήρας παραιτοῦ  ‘but do not accept younger widows’  「至于年轻的寡妇，你要拒绝」 (提前 5:11) 在这处上下文中，严格直译 παραιτέομαι 会让人误解，因为这可能暗示年轻的寡妇会被拒绝加入教会。因此，此处可能需要指明具体的关系，译成「但不要把年轻的寡妇列在那些接受教会支持的人当中」。

(d)

34.41 联合 限制或避免联系 ［参ἀποτρέπω, ἀφίστημι, ἐκκλίνω, στέλλω］ 故意避免与某人交往 2 避开；躲开；躲避；逃避；不跟……来往 αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ  ‘give at least two warnings to the man who causes divisions, and then have nothing more to do with him’  「分门结党的人，警戒过一两次后就要拒绝跟他来往」 (多 3:10)

(e)

36.27 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参παρακοή, παρακούω］ 拒绝聆听并因此不顺从 拒绝听从；拒绝顺从；不顺服 Βλέπετε μὴ παραιτήσησθε τὸν λαλοῦντα  ‘be careful then, and do not refuse to listen to him who speaks’  「你们总要谨慎，不可拒绝那向你们说话的」 (来 12:25) 如果把 παρακούω[a]、παρακοή 和 παραιτέομαι[e] 仅仅翻译成「不听」，这是错误的。这些用词的意思显然是「拒绝聆听」或「拒绝关注」，因此是「不服从」。所以，在许多语言中最好译作「拒绝服从」。

____________________________________________________

1 παραιτέομαι[a]可能与αἰτέω略有不同，无论是在强度上，还是在强调要求得到满足的源头上。

2 34.41中各个词汇的意思可能存在差异，但因为没有更独特的上下文，所以很难确定确切的意思范围。

παρακαθέζομαι

(1)

(a)

17.14 姿势及与姿势有关的事件 坐下 靠近某人或在某人旁边坐下 在旁边坐下；坐下靠近 [ἣ] καὶ παρακαθεσθεῖσα πρὸς τοὺς πόδας τοῦ κυρίου  ‘who sat down at the feet of the Lord’  「在主的脚前坐着」 (路 10:39)

παρακαλέω

(1)

(a)

33.168 沟通 请求，要求 ［参παράκλησις］ 诚恳而得体地请求 （诚恳地）求；要求；请求；恳求；呼吁；迫切要求；央求；哀求 διὰ ταύτην οὖν τὴν αἰτίαν παρεκάλεσα ὑμᾶς ἰδεῖν καὶ προσλαλῆσαι  ‘that is why I have earnestly asked to see you and to talk to you’  「为了这个缘故，我要求跟诸位见面谈谈」 (徒 28:20) 在 徒 28:20，παρακαλέω 也可以理解为「召集」（见 33.310）。

(b)

33.315 沟通 邀请 ［参καλέω, φωνέω］ 请一个人接受所提供的款待1 邀请；请 παρεκάλει αὐτὸν εἰσελθεῖν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ  ‘he invited him to come to his home’  「邀请耶稣到他家里去」 (路 8:41)

(c)

33.310 沟通 召唤，呼召 召集来到说话人那里 召集；请……来 διὰ ταύτην οὖν τὴν αἰτίαν παρεκάλεσα ὑμᾶς ἰδεῖν καὶ προσλαλῆσαι  ‘that is why I called you together to see you and talk with you’  「为这缘故，我请你们来见我当面谈话」 (徒 28:20) 在 徒 28:20，παρακαλέω 也可以理解为「请求」（见 33.168）。

(d)

25.150 态度及情感 鼓励，安慰 ［参παράκλησις］ 用言语或非言语的方式使某人得着鼓励或安慰 2 鼓励；安慰；劝勉；劝慰；规劝 ἵνα γνῶτε τὰ περὶ ἡμῶν καὶ παρακαλέσῃ τὰς καρδίας ὑμῶν  ‘that you may know how we are and that he may encourage you’  「好让你们知道我们的情况，又让他安慰你们的心」 (弗 6:22)

____________________________________________________

1 παρακαλέω[b]的意思可能与καλέω[e]和φωνέω[d]略有区别，暗示较高程度的催促。

2 παράκλητος作为圣灵头衔的用法见12.19。

παρακαλύπτω

(1)

(a)

28.82 知道 不可知的，秘密的 使某事物不为人所知或极不容易为人所知 使不为人所知；使隐晦不明；隐藏；隐瞒；保密 οἱ δὲ ἠγνόουν τὸ ῥῆμα τοῦτο καὶ ἦν παρακεκαλυμμένον ἀπ᾽ αὐτῶν  ‘they did not know what this meant; it was a secret’ or ‘... it was hidden from them’  「他们不明白这话的意思；因为它的含意隐晦不明」或「……对他们是隐藏的」 (路 9:45)

παράκειμαι

(1)

(a)

85.23 在空间存在 在某个地方 ［参πάρειμι］ 在特定的时间和地方出现1 在场；在这里；在那里；在旁边 τὸ κακὸν παράκειται  ‘evil is present’  「邪恶就在旁边」 (罗 7:21)

____________________________________________________

1 πάρειμι[a]和παράκειμαι涉及时间和空间因素，因此在语义上很复杂。

παράκλησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

25.150 态度及情感 鼓励，安慰 ［参παρακαλέω］ 用言语或非言语的方式使某人得着鼓励或安慰 1 鼓励；安慰；劝勉；劝慰；规劝 εἴ τίς ἐστιν ἐν ὑμῖν λόγος παρακλήσεως πρὸς τὸν λαόν  ‘if you have any message of encouragement for the people’  「你们若有什么劝勉众人的话」 (徒 13:15) Εἴ τις οὖν παράκλησις ἐν Χριστῷ  ‘if then there is any encouragement in Christ’  「所以，你们如果有什么在基督里的鼓励」 (腓 2:1)

(b)

33.168 沟通 请求，要求 ［参παρακαλέω］ 诚恳而得体地请求 （诚恳地）求；要求；请求；恳求；呼吁；迫切要求；央求；劝勉 μετὰ πολλῆς παρακλήσεως δεόμενοι ἡμῶν  ‘with an earnest appeal, they begged us’  「用许多乞求的话，恳请我们」 (林后 8:4)

____________________________________________________

1 παράκλητος作为圣灵头衔的用法见12.19。

παράκλητος

(1)

ου＜阳＞

(a)

12.19 超自然生物及力量 超自然生物 （圣灵的头衔）藉安慰、鼓励和代求来帮助人的那一位 慰助者；鼓励者；代求者 ὁ δὲ παράκλητος, τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, ὃ πέμψει ὁ πατὴρ ἐν τῷ ὀνόματί μου  ‘the Helper, the Holy Spirit whom the Father will send in my name’  「那慰助者，就是父亲因着我的名要差来的圣灵」 (约 14:26) 翻译 παράκλητος 所遇到的主要困难是，这个术语可能涵盖十分广泛的含义。传统上把它译作「劝慰师」会产生误导，因为这个称谓只是十分有限地提到圣灵工作的某个方面。像「帮助者」或「慰助者」这样的术语非常通用，而且在某些语言中特别有用。例如，在某些情况中，「帮助者」的概念会用习语来表达：「那位像母亲般照管我们的」，或正如中非洲的一个语言那样，表达为「那跪倒在我们身边的」，意思是，一个人发现另一个人昏倒路边，就跪在那人身边，照顾他，把他带到安全的地方。 在大多数情况下，基于法律辩护人的概念去翻译这个术语，似乎会太受限制。此外，任何暗示律师的词汇，可能都隐含相当难以令人接受的意义，尤其因为在很多社会中，律师被人认为是一个「贿赂法官的人」，或是「说话一口两舌的人」，或正如在某个语言中，律师被认为是「撒谎专家」。另见παράκλητος 35.16 ，尤其是当中的脚注。

(b)

35.16 帮助，照顾 帮助 （παρακαλέω「请求提供帮助」的衍生词，这个特定的意义没有出现在《新约》中）可以被要求提供帮助或协助的人 1 帮助者；代求者 παράκλητον ἔχομεν πρὸς τὸν πατέρα Ἰησοῦν Χριστὸν δίκαιον  ‘we have a helper with the Father, even Jesus Christ the righteous one’  「我们在父面前有一位帮助者，就是那义者耶稣基督」 (约壹 2:1)

____________________________________________________

1 παράκλητος的意思与其他语义域有很大重叠。这词当然涉及鼓励的心理因素，因此也可以归入语义域25「态度及情感」。另外，παράκλητος在某种意思上不可避免地涉及一些沟通，因此也可以合宜地在语义域33「沟通」中进行分析。代求具有一定的法庭含意，因此παράκλητος也与语义域56「法庭及法律程序」中的司法过程有关系。的确，译入语言极少有某个词汇具有παράκλητος所拥有的全部意思特徵，特别是在圣灵的角色方面（见12.19）。

παρακοή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

36.27 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参παραιτέομαι, παρακούω］ 拒绝聆听并因此不顺从 拒绝听从；拒绝顺从；不顺服 ὥσπερ γὰρ διὰ τῆς παρακοῆς τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου ἁμαρτωλοὶ κατεστάθησαν οἱ πολλοί, οὕτως ..  ‘just as many people were made sinners as the result of the fact that one man refused to listen, so ...’  「因一人的悖逆，众人成为罪人；照样……」 (罗 5:19) 如果把 παρακούω[a]、παρακοή 和 παραιτέομαι[e] 仅仅翻译成「不听」，这是错误的。这些用词的意思显然是「拒绝聆听」或「拒绝关注」，因此是「不服从」。所以，在许多语言中最好译作「拒绝服从」。

παρακολουθέω

(1)

(a)

36.32 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 使行为符合特定的教导 跟从；跟随；遵行；服从 διδασκαλίας ᾗ παρηκολούθηκας  ‘teaching which you have followed’  「你向来所服从的正确教义」 (提前 4:6)

(b)

27.38 学习 尝试学习 （παρακολουθέω「跟随」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）付出很大的努力去了解某事物的细节和真相 追踪；跟随；详细考察；仔细查考；努力查考 κἀμοὶ παρηκολουθηκότι ἄνωθεν πᾶσιν ἀκριβῶς  ‘since I myself have carefully investigated everything from the beginning’  「我已经把这些事从头仔细考查过」 (路 1:3)

(c)

13.113 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἐπακολουθέω］ 与其他事件同时发生 伴随发生；同时发生；伴随 σημεῖα δὲ τοῖς πιστεύσασιν ταῦτα παρακολουθήσει  ‘and these miracles will accompany those who believed’  「这些神迹将伴随着信的人」 (可 16:17)

παρακούω

(1)

(a)

36.27 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参παραιτέομαι, παρακοή］ 拒绝聆听并因此不顺从 拒绝听从；拒绝顺从；不顺服；不遵从 ἐὰν δὲ παρακούσῃ αὐτῶν, εἰπὲ τῇ ἐκκλησίᾳ  ‘if he refuses to listen to them, tell it to the church’  「他若是不听他们，就去告诉教会」 (太 18:17) 如果把 παρακούω[a]、παρακοή 和 παραιτέομαι[e] 仅仅翻译成「不听」，这是错误的。这些用词的意思显然是「拒绝聆听」或「拒绝关注」，因此是「不服从」。所以，在许多语言中最好译作「拒绝服从」。

(b)

24.66 感官事件及状态 听 听到一些事情，但说话者并不知晓，或没有意图让听者听到 无意中听到 ὁ δὲ Ἰησοῦς παρακούσας τὸν λόγον λαλούμενον  ‘Jesus overheard what they said’  「耶稣从旁听见他们所说的话」 (可 5:36) 有些学者认为 可 5:36 中的 παρακούω 是指「忽视」或「不理会」（见 30.37）。

(c)

30.37 思考 思考，思想 不理会某事 不理会；忽略 ὁ δὲ Ἰησοῦς παρακούσας τὸν λόγον λαλούμενον  ‘Jesus paid no attention to what was being said’  「耶稣不理会他们所说的话」 (可 5:36) 有些学者认为，可 5:36 中的 παρακούω 是指「无意中听到」（见 24.66）。

παρακύπτω

(1)

(a)

17.31 姿势及与姿势有关的事件 弯身，挺直 屈身或弯腰，有窥视的含义1 屈身；弯腰 παρέκυψεν εἰς τὸ μνημεῖον  ‘she bent over and looked in the tomb’  「弯腰往墓穴里看」 (约 20:11)

(b)

24.13 感官事件及状态 看 低头或俯身去窥看一些东西2 俯身往里看 παρέκυψεν εἰς τὸ μνημεῖον  ‘she stooped down and looked into the tomb’  「低头往坟墓里看」 (约 20:11)

(c)

27.39 学习 尝试学习 （παρακύπτω[b]「俯身往里看」24.13 的引申喻意）为了查明某事物而作出相当大的努力 详细察看；努力学习；渴望明白 εἰς ἃ ἐπιθυμοῦσιν ἄγγελοι παρακύψαι  ‘things which (even) the angels desire to learn about’  「这些事连天使也希望明白」 (彼前 1:12)

____________________________________________________

1 παρακύπτω[a]似乎具有两个并列的语义要素：「蹲下」和「往里看」。当然，第二个要素可以理解为第一个要素的目的，但是在翻译中，两个要素都要充分表达出来，特别是在约 20:11。παρακύπτω[a]具有两个重要的意思要素，这意味着该词其实同时属于两个不同的语义域，即语义域17「姿势及与姿势有关的事件」和语义域24「感官事件及状态」。

2 παρακύπτω涉及两个非常不同的语义特徵，即「蹲下」和「往里看」，特别是在约 20:11，因此可以归类为一个具体的姿势（17.31）附加「看」的要素，或者也可以按照这里所述将παρακύπτω归类在「看」的感官子域，附带「蹲下」的特徵。另见17.31及脚注。

παραλαμβάνω

(1)

(a)

15.168 线性运动 引领，带来，带领 ［参ἀναλαμβάνω］ 带同某人一起 带同；带上 παραλαβὼν ∏έτρον καὶ Ἰωάννην καὶ Ἰάκωβον ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι  ‘he took Peter, John, and James with him and went up into the mountain to pray’  「耶稣带着彼得、约翰、雅各上山去祷告」 (路 9:28)

(b)

15.180 线性运动 引领，带来，带领 ［参προσλαμβάνω］ 带到自己身旁 拉到一边；拉到旁边 παρέλαβεν τοὺς δώδεκα [μαθητὰς] κατ᾽ ἰδίαν  ‘he took the twelve disciples aside privately’  「把十二个门徒带到一边」 (太 20:17)

(c)

27.13 学习 学习 从某人那里获取信息，暗指那是由传统传递的信息 从某人学习；学习认识传统；从传统中学习 ἄλλα πολλά ἐστιν ἃ παρέλαβον κρατεῖν  ‘they follow many other rules which they have learned by tradition’  「他们还拘守许多其他传统的规例」 (可 7:4) παρέδωκα γὰρ ὑμῖν ... ὃ καὶ παρέλαβον  ‘for I passed on to you ... what also I had learned from another’  「我从前领受并且传授给你们的」 (林前 15:3) καθὼς παρελάβετε παρ᾽ ἡμῶν τὸ πῶς δεῖ ὑμᾶς περιπατεῖν καὶ ἀρέσκειν θεῷ  ‘as you learned from us how you should live in order to be pleasing to God’  「既然你们领受了我们的教导，知道该怎样行事为人，讨上帝的喜悦」 (帖前 4:1)

(d)

34.53 联合 迎接，接待 ［参ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, προσδέχομαι, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接纳一个人到场 1 欢迎；接纳；接待；款待 μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαρίαν τὴν γυναῖκά σου  ‘do not fear to accept Mary as your wife’  「不要怕迎娶你的妻子马利亚」 (太 1:20) καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον  ‘and his own did not receive him’  「自己的人并不接纳他」 (约 1:11)

(e)

37.99 控制，管理 任命，分配职能 接受某一特定事工的任命 接受任命；接受任务；被指派一项服事；领受职分 τὴν διακονίαν ἣν παρέλαβες ἐν κυρίῳ  ‘the ministry which you received in the service of the Lord’  「你从主所领受的职分」 (西 4:17)

(f)

33.238 沟通 教导 领受传统教导 从……领受教导；受教于…… Ἐγὼ γὰρ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ κυρίου, ὃ καὶ παρέδωκα ὑμῖν  ‘for I received from the Lord what I passed on to you’  「我当日传给你们的是从主所领受的」 (林前 11:23)

____________________________________________________

1 圣经作者在选用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]时，无疑是考虑到具体的上下文；介词前缀可能表明了欢迎客人时的空间位置关系。例如：在路 8:40中选用ἀποδέχομαι，可能是把焦点放在特定的来源；在约叄 1:10中选用ἐπιδέχομαι，可能考虑到信徒是来到一个特定的地点。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示与一些被社会唾弃的人建立某种互动关系，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空间距离较近。然而，若是根据非常有限的相关上下文就坚称这些词汇具有明显的区别，这也是错误的。词汇组προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有这些空间关系上的区别。

παραλέγομαι

(1)

(a)

54.8 海上活动 （航海术语）船只沿着某个物体航行 沿岸航行；沿着岸边航行；傍着海岸前进 παρελέγοντο τὴν Κρήτην  ‘they sailed along the coast of Crete’  「起锚沿着克里特航行」 (徒 27:13)

παράλιος

(1)

ου＜阴＞

(a)

1.61 地理物体及特徵 与海洋形成对比的陆地 近海的区域，对比于内陆地区（比较 ἀνωτερικός, 1.65） 沿海地区 πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπὸ ... τῆς παραλίου Τύρου καὶ ∑ιδῶνος  ‘a great crowd of people from ... the coastal region of Tyre and Sidon’  「还有一大批人来自……沿海的推罗和西顿」 (路 6:17) 在很多时候，παράλιος 必须翻译成一个短语，例如「沿海的陆地」或「沿海的国家」。

παραλλαγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

58.44 性质，类别，示例 不同类或不同等 某物的本性或特性发生变化或改变 改变 παρ᾽ ᾧ οὐκ ἔνι παραλλαγὴ  ‘in whom there is not a single change’  「在他并没有改变」 (雅 1:17)

παραλογίζομαι

(1)

(a)

88.153 道德伦理素质及相关行为 误导，引入歧途，欺骗 通过争辩或错误的推理来欺骗人 欺骗 μηδεὶς ὑμᾶς παραλογίζηται ἐν πιθανολογίᾳ  ‘let no one deceive you with false arguments’  「免得有人用花言巧语欺骗你们」 (西 2:4)

παραλυτικός

(1)

ή，όν

(a)

23.171 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 跛足的、瘫痪的 跛足的；瘫痪的；瘫子；瘫痪病人 προσέφερον αὐτῷ παραλυτικὸν ἐπὶ κλίνης βεβλημένον  ‘they brought him a paralytic lying on a bed’  「把一个躺在牀上的瘫痪病人抬到他那里」 (太 9:2) 很多时候，最好把瘫子称为「不能走路的人」。

παραλύω  (παραλύομαι)

(1)

(a)

23.170 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 一个或多个肢体瘫痪，尤指腿或脚 瘫痪的；跛足的；瘸腿的 φέροντες ἐπὶ κλίνης ἄνθρωπον ὃς ἦν παραλελυμένος  ‘they carried a paralyzed man on a bed’  「用牀抬着一个瘫痪的人」 (路 5:18) 在 来 12:12，παραλύομαι 所在的上下文明显是比喻性质的：τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθώσατε「把瘫痪的腿伸直」；很多时候，这句话在这处上下文中最好译为「把软弱的腿挺起来」。但是无论如何，这里其实只是用身体状态来指心理状态（见 25.152）。

(b)

25.152 态度及情感 鼓励，安慰 ［参ἀνορθόω, γόνυ］ τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθόω  （习语，直译：挺直瘫软的双膝）以坚强的决心获得鼓励 得到激励；以决心激励自己 τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθώσατε  ‘strengthen your weak knees’ or ‘rather become more determined and encouraged’  「挺直发软的腿」或「要更加坚定、鼓起勇气」 (来 12:12) 见 23.170 的讨论。

παραμένω

(1)

(a)

85.56 在空间存在 留下，停留 与某人一起待在某个地方 同……在一起 πρὸς ὑμᾶς δὲ τυχὸν παραμενῶ  ‘I shall probably stay (some time) with you’  「我可能与你们同住一些时候」 (林前 16:6) καὶ παραμενῶ πᾶσιν ὑμῖν  ‘and I will remain with all of you’  「要继续跟你们大家在一起」 (腓 1:25) 在 腓 1:25，παραμενῶ 在某种意义上与 μενῶ 相对。至少在这句经文中，含义是：留在世上的目的是为着腓立比信徒的好处或需要。这种服事的含义可能也出现在 林前 16:6 中。

(b)

68.11 时态 继续 ［参διαμένω, ἐμμένω, ἐπιμένω, μένω, προσμένω］ 继续进行某个活动或处于某种状态中 继续；保持；留在；不住地 γεγονότες ἱερεῖς διὰ τὸ θανάτῳ κωλύεσθαι παραμένειν  ‘because they were hindered by death from continuing their work as priests’  「作祭司的因为受死亡限制，就不能长久留任」 (来 7:23)

παραμυθέομαι

(1)

(a)

25.153 态度及情感 鼓励，安慰 使某人得到安慰 安慰：勉励；鼓励 παραμυθούμενοι αὐτήν  ‘those who were comforting her’  「安慰她的」 (约 11:31) παραμυθεῖσθε τοὺς ὀλιγοψύχους  ‘encourage those who are losing heart’  「勉励灰心的人」 (帖前 5:14)

παραμυθία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.154 态度及情感 鼓励，安慰 ［参παραμύθιον］ （παραμυθέομαι「安慰」25.153 的衍生词）使人得安慰或鼓励的基础 安慰；鼓励；劝勉 ὁ δὲ προφητεύων ἀνθρώποις λαλεῖ οἰκοδομὴν καὶ παράκλησιν καὶ παραμυθίαν  ‘the one who declares God's message to people speaks of that which builds up and encourages and consoles’  「作先知讲道的，是对人说，要造就、安慰、劝勉人」 (林前 14:3)

παραμύθιον

(1)

ου＜中＞

(a)

25.154 态度及情感 鼓励，安慰 ［参παραμυθία］ （παραμυθέομαι「安慰」25.153 的衍生词）使人得安慰或鼓励的基础 安慰；鼓励；劝勉 εἴ τι παραμύθιον ἀγάπης  ‘if there is any consolation of love or if his love consoles you’ or ‘... encourages you’  「若有任何爱心的安慰」或「若他的爱安慰了你」或「……鼓励了你」 (腓 2:1)

παρανομέω

(1)

(a)

36.28 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参παραβαίνω, παράβασις, παρέρχομαι］ 违反既定的习俗或法律，有故意为之的含义 违犯；不遵守；破坏法律；犯罪；悖逆；不服从 παρανομῶν κελεύεις με τύπτεσθαι  ‘you break the law by ordering them to strike me’  「你竟违背律法，命令人打我」 (徒 23:3) 表达不遵守法律或违犯法律时，各种语言有明显的差异。其实「破坏法律」的说法几乎是不可能的，因为在违法的过程中，人们没有确实对法律做了什么。然而，各种语言往往会使用「践踏法律」、「嘲笑法律」、「奚落法律」等表达方法。另见 36.29 的讨论。

παρανομία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.142 道德伦理素质及相关行为 无法无天 违犯法律的行为 不法的行为；恶行 ἔλεγξιν δὲ ἔσχεν ἰδίας παρανομίας  ‘and he was rebuked for his evil doing’  「曾经因自己的过犯而受了责备」 (彼后 2:16)

παραπικραίνω

(1)

(a)

39.40 敌意，冲突 反叛 ［参παραπικρασμός］ 背叛，暗示惹动怒气 背叛；背叛并惹怒 τίνες γὰρ ἀκούσαντες παρεπίκραναν;  ‘for who were those who heard (God's voice) and yet rebelled (against him)?’  「听见他而又背叛他的是谁呢？」 (来 3:16)

παραπικρασμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

39.40 敌意，冲突 反叛 ［参παραπικραίνω］ 背叛，暗示惹动怒气 背叛；背叛并惹怒 μὴ σκληρύνητε τὰς καρδίας ὑμῶν ὡς ἐν τῷ παραπικρασμῷ  ‘do not be stubborn as you were when you rebelled (against God)’  「不可硬着心，像在背叛之时」 (来 3:8)

παραπίπτω

(1)

(a)

34.26 联合 加入，开始联系 ［参ἀποστρέφω, ἀφίστημι, ἐκπίπτω］ 放弃之前的关系或联系，或脱离关系（与开始联合相反）1 离弃；背弃；离开；放弃 παραπεσόντας, πάλιν ἀνακαινίζειν εἰς μετάνοιαν  ‘once they fall away, (it is impossible) to bring them back to repent again’  「若再离弃真道，就不可能使他们重新懊悔了」 (来 6:6)

____________________________________________________

1 παραπίπτω、ἐκπίπτω[c]、ἀποστρέφομαι[b]和ἀφίσταμαι[b]似乎着重于解体的初始。因此，这些词汇指的是结合或开始联合过程的反向过程。

παραπλέω

(1)

(a)

54.9 海上活动 航行到达或经过特定地点 航行经过；沿着……航行 κεκρίκει γὰρ ὁ ∏αῦλος παραπλεῦσαι τὴν Ἔφεσον  ‘Paul decided to sail on by Ephesus’  「原来保罗已经决定绕过以弗所向前航行」 (徒 20:16)

παραπλήσιος

(1)

α，ον

(a)

64.9 比较 相似，几乎等同 非常相似；几乎相同；几乎 καὶ γὰρ ἠσθένησεν παραπλήσιον θανάτῳ  ‘for he was so sick he was almost the same as dead’ or ‘... he almost died’  「他真的生病了，就好像要死了一样」或「……几乎要死」 (腓 2:27)

παραπλησίως

(1)

(a)

64.9 比较 相似，几乎等同 非常相似；几乎相同；同样；照样 καὶ αὐτὸς παραπλησίως μετέσχεν τῶν αὐτῶν  ‘and he became very much like them’  「他自己也就照样……」 (来 2:14)

παραπορεύομαι

(1)

(a)

15.28 线性运动 经过，跨越，穿过，绕过 ［参παράγω, παρέρχομαι］ 经过某个参考点1 经过 Οἱ δὲ παραπορευόμενοι ἐβλασφήμουν αὐτὸν  ‘those who passed by hurled insults at him’  「从那里经过的人讥笑他」 (太 27:39)

____________________________________________________

1 παρέρχομαι[a]、παραπορεύομαι和παράγω[b]的意思可能略有不同，因为ἔρχομαι、πορεύομαι和ἄγω的意思是有区别的（特别是从ὑπάγω的意思来说）。因此，παρέρχομαι[a]的意思可以判定为更具一般性，παραπορεύομαι可能特指沿着走，而παράγω[b]可能主要涉及超越某一特定点的行为。

παράπτωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

88.297 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 一个人在违背上帝旨意和律法时所犯的错误或失败1 过犯；罪 ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν  ‘if you do not forgive others, your Father will not forgive your transgressions’  「你们若不饶恕别人的过错，你们的天父也不会饶恕你们的过错」 (太 6:15) ὃς παρεδόθη διὰ τὰ παραπτώματα ἡμῶν  ‘who was handed over because of our transgressions’  「耶稣被交出去，是为了我们的过犯」 (罗 4:25)

____________________________________________________

1 在某些上下文中，παράπτωμα的用法似乎表明其意思与ἁμάρτημα（88.290）或ἁμαρτία[a]（88.289）相当，但是παράπτωμα可能更加强调这是没有预谋地违犯上帝的旨意和律法。

παραρρέω

(1)

(a)

31.69 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 （παραρρέω「从旁边流出」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）逐渐放弃相信真理 放弃信仰；偏离信仰 μήποτε παραρυῶμεν  ‘so that we will not drift away (from the faith)’  「免得我们随流飘走」或「免得我们偏离信仰」 (来 2:1) 在 来 2:1，μήποτε παραρυῶμεν 也可以译成「因此，我们不会逐渐停止相信我们过去所相信的事」。

παράσημος  (παράσημον)

(1)

ον

(a)

33.479 沟通 非语言的沟通 指用记号作为标记 有……的标记；被标记为 ἀνήχθημεν ἐν πλοίῳ ... Ἀλεξανδρίνῳ, παρασήμῳ Διοσκούροις  ‘we sailed away on an Alexandrian ship marked with the Dioscuri’  「我们上了亚历山大的船起航。这船以『宙斯双子』为记」 (徒 28:11) 徒 28:11 中提到的是刻在船头的「双生神明」（《和》译作「宙斯双子」）的雕像。关于 παράσημον 作为一个名词，见 παράσημος[b] 6.51。

(b)

6.51 人工制品 船只及船只各部分 παράσημον  用以识别的标志，可能是船头的雕饰 徽号；装饰船头的像 ἀνήχθημεν ἐν πλοίῳ παρακεχειμακότι ἐν τῇ νήσῳ, Ἀλεξανδρίνῳ, παρασήμῳ Διοσκούροις  ‘we sailed away in a ship from Alexandria which had spent the winter in the island and which had the emblem of the Twin God's’  「我们搭上一艘从亚历山大来的船；这船的徽号是『双神号』，是停在那海岛过冬的」 (徒 28:11) 「双神的标志」可以译作「双神的雕饰」，或「双神的雕像」。关于 παράσημος 用作形容词，见 33.479。

παρασκευάζω  (παρασκευάζομαι)

(1)

(a)

46.12 家务活动 预备饭食或做饭 预备饭食；准备一顿饭 παρασκευαζόντων δὲ αὐτῶν ἐγένετο ἐπ᾽ αὐτὸν ἔκστασις  ‘while they were busy preparing the meal, he had a vision’  「那家的人正预备饭的时候，彼得魂游象外」 (徒 10:10)

(b)

77.8 准备好 为某一目的而准备或准备好 准备；做好准备；准备好；预备 τίς παρασκευάσεται εἰς πόλεμον;  ‘who will make ready for battle?’ or ‘who will prepare for war?’  「谁会预备打仗呢」或「谁会准备好作战呢」 (林前 14:8)

παρασκευή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

67.201 时间 与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 为神圣的日子或节期做预备的日子 预备日；星期五 Τῇ δὲ ἐπαύριον, ἥτις ἐστὶν μετὰ τὴν παρασκευήν, συνήχθησαν  ‘on the next day, the day after the day of preparation, they met’ or ‘the next day, which was a Sabbath, they met’  「次日，就是预备日的第二天……聚集……」或「第二天，就是安息日，他们聚集……」 (太 27:62) παρασκευή 被视为星期五变成一个传统观念，它最终成为了现今表示「星期五」的希腊文词汇。

παρατείνω

(1)

(a)

67.120 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 延长一段时间 延长；一直……到 παρέτεινέν τε τὸν λόγον μέχρι μεσονυκτίου  ‘and prolonged his speech until midnight’  「所以一直讲下去，到了半夜」 (徒 20:7) 关于 παρατείνω 在 徒 20:7 的另一种解释，见 68.21。

(b)

68.21 时态 继续 使一个事件持续到超过预期的时间 延长；继续；一直做下去 ὁ ∏αῦλος διελέγετο αὐτοῖς ... παρέτεινέν τε τὸν λόγον μέχρι μεσονυκτίου  ‘Paul spoke to the people ... and prolonged his speech until midnight’ or ‘... he kept on speaking until midnight’  「保罗向大家讲道……所以一直讲下去，到了半夜」或「……直讲到半夜」 (徒 20:7a)

____________________________________________________

1 παρατείνω在徒 20:7中的用法是一个典型实例，即其意思可以解作某事件的一个方面或者解作时间扩展的标记。

παρατηρέω

(1)

(a)

24.48 感官事件及状态 看 ［参παρατήρησις］ 密切注意 密切注意；窥伺；窥探；监视；守候 παρετηροῦντο δὲ καὶ τὰς πύλας ἡμέρας τε καὶ νυκτὸς ὅπως αὐτὸν ἀνέλωσιν  ‘day and night they watched the city gates in order to kill him’  「他们在各城门日夜把守，要杀掉他」 (徒 9:24)

(b)

41.27 行为及相关状态 习俗，传统 遵守或保持一种传统或习俗 遵守；谨守；严守 ἡμέρας παρατηρεῖσθε καὶ μῆνας καὶ καιροὺς καὶ ἐνιαυτούς  ‘you observe days and months and seasons and years’  「你们竟又谨守日子、月份、节期、年份」 (加 4:10)

παρατήρησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

24.48 感官事件及状态 看 ［参παρατηρέω］ 密切注意 密切注意；窥伺；窥探；监视；守候 Οὐκ ἔρχεται ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ μετὰ παρατηρήσεως  ‘the kingdom of God doesn't come in such a way that it can be closely watched’  「上帝的王国来临，不是可以观察得到的」 (路 17:20)

παρατίθημι  (παρατίθεμαι)

(1)

(a)

57.116 拥有，转移，交换 给予 给或提供，有把某物（通常是食物）放在某人面前的含意 给……食物；提供食物；摆上（食物） οὐκ ἔχω ὃ παραθήσω αὐτῷ  ‘I don't have any food to give him’  「我没有什么吃的好招待他」 (路 11:6)

(b)

33.16 沟通 话语类型 ［参παραβολή］ παρατίθημι τὴν παραβολήν  习语，直译：放在比喻旁边1 说个比喻；讲个比喻 Ἄλλην παραβολὴν παρέθηκεν αὐτοῖς  ‘he told them another parable’  「耶稣对他们讲了另一个比喻」 (太 13:24)

(c)

35.47 帮助，照顾 托付 把自己托付给某人照顾 把自己交托给；把自己托付给 εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου  ‘into your hands I commit my spirit’ or ‘I give myself into your care’  「我将我的灵交在你手里」或「我把自己托付给你了」 (路 23:46) παρέθεντο αὐτοὺς τῷ κυρίῳ  ‘they entrusted themselves to the Lord’  「把他们交托给主」 (徒 14:23)

(d)

72.4 真的，假的 真的，假的 ［参παρίστημι］ 展示证据表明某事物是真实的 表明是真实的；提出证据；证明 διανοίγων καὶ παρατιθέμενος ὅτι τὸν χριστὸν ἔδει παθεῖν  ‘he explained (the Scriptures) and presented evidence that the Messiah had to suffer’  「讲解并证明基督必须受害」 (徒 17:3)

____________________________________________________

1 παρατίθημι τὴν παραβολήν可以理解为「用比喻来说」，换句话说，「对某人说比喻」。考虑到其后的分词λέγων，这种解释是有可能的，但是这种分词引出直接引语是说话的表达所常有的。

παρατυγχάνω

(1)

(a)

85.12 在空间存在 在某个地方 碰巧在某个地方 碰巧在；恰好在 τοὺς παρατυγχάνοντας  ‘those who happened to be there’  「偶然遇到的人」或「恰巧在那里的人」 (徒 17:17)

παραυτίκα

(1)

(a)

67.109 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἀπό, καιρός, καιρός, μέρος, πρός, πρός, πρόσκαιρος］ 形容相对较短的一段时间，强调事件或状态的短暂性 短时间；短暂；暂时；一会儿；一些时候 τὸ γὰρ παραυτίκα ἐλαφρὸν τῆς θλίψεως ἡμῶν  ‘for our affliction is not hard to bear and it is only temporary’  「我们这短暂而轻微的苦楚」 (林后 4:17)

παραφέρω

(1)

(a)

15.162 线性运动 驱动，带动 使沿着与推动力相同的方向不断向前移动 推动向前；带动向前 νεφέλαι ἄνυδροι ὑπὸ ἀνέμων παραφερόμεναι  ‘clouds carried along by the wind and bringing no rain’  「云块被风吹着，不带雨水」 (犹 1:12)

(b)

31.75 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 （παραφέρω[a]「带动向前」15.162 的引申喻意）使某人离开早前的信仰，暗示接受错误的信仰 误导；引入歧途；带走 διδαχαῖς ποικίλαις καὶ ξέναις μὴ παραφέρεσθε  ‘do not be led astray by all kinds of strange teachings’  「你们不要被人用各种怪异的教导引入歧途」 (来 13:9)

(c)

90.97 语意格 使经历 ［参ποτήριον］ παραφέρω τὸ ποτήριον … ἀπό  （习语，直译：把杯撤去）使某人不用承受一些难堪的经历 使某人不用经历；把杯撤去 παρένεγκε τὸ ποτήριον τοῦτο ἀπ᾽ ἐμοῦ  ‘take this cup of suffering from me’ or ‘do not make me undergo this suffering’  「求你将这苦杯撤去」或「求你不要使我经历这痛苦」 (可 14:36)

παραφρονέω

(1)

(a)

30.24 思考 思考，思想 ［参ἐξίστημι, μαίνομαι, μανία, παραφρονία］ 以完全不合理的方式来思考或推理 1 头脑不正常；疯狂；失去理智；精神错乱；发疯；癫狂；疯了；狂妄 παραφρονῶν λαλῶ  ‘I am speaking like an insane person’  「我说句狂话」 (林后 11:23)

____________________________________________________

1 词汇组μαίνομαι / μανία与词汇组παραφρονέω / παραφρονία的意思可能具有一些显着的区别，但是这些区别很可能是在内涵方面而非外延方面，就像英语的crazy与insane的区分那样。

παραφρονία

(1)

ας＜阴＞

(a)

30.24 思考 思考，思想 ［参ἐξίστημι, μαίνομαι, μανία, παραφρονέω］ 以完全不合理的方式来思考或推理 1 头脑不正常；疯狂；失去理智；精神错乱；发疯；癫狂；疯了；狂妄 ὑποζύγιον ἄφωνον ἐν ἀνθρώπου φωνῇ φθεγξάμενον ἐκώλυσεν τὴν τοῦ προφήτου παραφρονίαν  ‘the dumb donkey spoke with a human voice and prevented the prophet from carrying out his unwise idea’ or ‘... and stopped the prophet's insane action’  「那不能说话的驴以人的声音阻止了先知疯狂的想法」或「……阻止了先知的狂妄」 (彼后 2:16) 在一些语言中，「停止先知的疯狂行为」这句话的结构可能需要调整，可以译成「阻止先知像疯子那样行事」。在另一些语言中，παραφρονία 最好用习语式的表达来翻译，例如：「飘忽不定的思想」，「扭曲的想法」。

____________________________________________________

1 词汇组μαίνομαι / μανία与词汇组παραφρονέω / παραφρονία的意思可能具有一些显着的区别，但是这些区别很可能是在内涵方面而非外延方面，就像英语的crazy与insane的区分那样。

παραχειμάζω

(1)

(a)

67.166 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 ［参παραχειμασία］ 度过冬天 过冬 εἴ πως δύναιντο καταντήσαντες εἰς Φοίνικα παραχειμάσαι  ‘to try to reach Phoenix to spend the winter there’  「尽可能赶到非尼基去过冬」 (徒 27:12)

παραχειμασία

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.166 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 ［参παραχειμάζω］ 度过冬天 过冬 ἀνευθέτου δὲ τοῦ λιμένος ὑπάρχοντος πρὸς παραχειμασίαν  ‘the harbor was not a good one in which to spend the winter’  「这港口不适宜过冬」 (徒 27:12)

παραχρῆμα

(1)

(a)

67.113 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参αἰφνίδιος, ἄρτι, ἄφνω, ἐξαίφνης, ἐξάπινα, ἐξαυτῆς］ 形容在前一个状态或事件与接着的状态或事件之间的一段极短速的时间（在许多语境中都有意料之外的含意；但这似乎是根据总体上下文推断而来，而不属于该词本身的语义） 忽然；立即；立刻 ἀφῆκεν αὐτήν· παραχρῆμα δὲ ἀναστᾶσα διηκόνει αὐτοῖς  ‘(the fever) left her and she got up at once and began to wait upon them’  「烧就退了。她立刻起来服事他们」 (路 4:39)

πάρδαλις

(1)

εως＜阴＞

(a)

4.13 动物 动物 指两种大型猫科动物：1. 金钱豹（拉丁语学名：Panthera pardus）；身长约两米，黄棕色，有花环状的黑色斑点遍布全身和尾巴；爱围捕猎物；2. 猎豹（拉丁语学名：Acinonyx jubatus）；有斑点，体型比金钱豹略小，但腿较长；速度极快；象徵凶残危险或速度 豹 τὸ θηρίον ὃ εἶδον ἦν ὅμοιον παρδάλει  ‘a beast whose appearance was like a leopard’  「兽，样子好像豹」 (启 13:2) 与「熊」（4.12）的情况一样，这个指「豹」的词汇在《新约》中只出现在 启 13:2，同样是用来描述那末世的兽。翻译者完全可以采用一个指本地的「金钱豹」或「猎豹」的术语；在某些语言中，所采用的译词是指山狮。在其他语言中，对等的表达是根据一个解作「凶猛的像大猫一样的动物」的短语。另外，翻译者也可以借用一个词汇，然后补充一个限定词，例如「一种称为豹的动物」。

παρεδρεύω

(1)

(a)

35.26 帮助，照顾 服侍 服侍，可能暗示连续和定期的服侍 服侍；侍候；伺候 οἱ τῷ θυσιαστηρίῳ παρεδρεύοντες τῷ θυσιαστηρίῳ συμμερίζονται  ‘those who serve at the sacrifices on the altar get a share of the sacrifices’  「在祭坛伺候的人分享坛上的供物」 (林前 9:13)

πάρειμι

(1)

(a)

85.23 在空间存在 在某个地方 ［参παράκειμαι］ 在特定的时间和地方出现1 在场；在这里；在那里；在旁边 ∏αρῆσαν δέ τινες ἐν αὐτῷ τῷ καιρῷ  ‘at that time, some persons were present’  「正当那时，有些在场的人」 (路 13:1)

(b)

15.86 线性运动 来，来到，到达 ［参παραγίνομαι, παρέρχομαι, παρίστημι, παρουσία］ 来到某个地方 来；到达；到临 ὁμοθυμαδὸν δὲ παρῆσαν πρὸς αὐτὸν  ‘so in a group they came to him’  「他们一同来到他那里」 (徒 12:20) οὗτοι καὶ ἐνθάδε πάρεισιν  ‘these men have come here’  「这些……人也到这里来了」 (徒 17:6)

(c)

57.17 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 τὰ παρόντα   （πάρειμι[a]「出席，在场」85.23 的衍生词）一个人手头上可以使用的东西 自己拥有的东西；自己所有的；财产 ἀρκούμενοι τοῖς παροῦσιν  ‘be content with what you have’  「要以自己所有的为满足」 (来 13:5)

(d)

67.37 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 与其他时间对应的一个具体时间 目前；……的时候；当时 πᾶσα δὲ παιδεία πρὸς μὲν τὸ παρὸν οὐ δοκεῖ χαρᾶς εἶναι ἀλλὰ λύπης  ‘all punishment seems at the time not a matter of joy but of sadness’  「但凡管教，当时似乎不令人快乐，反使人觉得痛苦」 (来 12:11)

____________________________________________________

1 πάρειμι[a]和παράκειμαι涉及时间和空间因素，因此在语义上很复杂。

παρεισάγω

(1)

(a)

13.132 是，变成，存在，发生 发生 藉着从外面引入某些因素使某事发生 引进；从外面引入 οἵτινες παρεισάξουσιν αἱρέσεις ἀπωλείας  ‘who will bring in destructive divisions’ or ‘who will cause destructive divisions’ or ‘who will cause divisions which will greatly harm people’  「引进使人灭亡的异端」或「引进分裂，使人深受其害」 (彼后 2:1)

παρείσακτος

(1)

ον

(a)

34.29 联合 加入，开始联系 指带着虚假的藉口和动机加入 假装；作假加入 διὰ δὲ τοὺς παρεισάκτους ψευδαδέλφους  ‘on account of those who falsely pretended to be fellow believers’  「有些人假装信徒」 (加 2:4) 在 加 2:4，παρείσακτος 可以理解为被动的含义，即「被诱导加入」。

παρεισδύω

(1)

(a)

34.30 联合 加入，开始联系 ［参παρεισέρχομαι］ 带着邪恶的意图偷偷地加入 偷偷溜进一个群体；偷偷地加入；偷偷地混进来 παρεισέδυσαν γάρ τινες ἄνθρωποι  ‘for some people have slipped in unnoticed’  「因为有些人偷偷地进来」 (犹 1:4)

παρεισέρχομαι

(1)

(a)

34.30 联合 加入，开始联系 ［参παρεισδύω］ 带着邪恶的意图偷偷地加入 偷偷溜进一个群体；偷偷地加入；偷偷地混进来 οἵτινες παρεισῆλθον κατασκοπῆσαι τὴν ἐλευθερίαν ἡμῶν  ‘who slipped into our group in order to spy on our freedom’  「他们溜进来窥探我们……享有的自由」 (加 2:4)

παρεισφέρω

(1)

(a)

68.64 时态 专心努力去做，全力去做 ［参σπουδή］ σπουδὴν πᾶσαν παρεισφέρω  （习语，直译：尽一切努力）竭尽全力去做某事 竭力；尽一切努力去做；尽最大努力 σπουδὴν πᾶσαν παρεισενέγκαντες ἐπιχορηγήσατε ἐν τῇ πίστει ὑμῶν τὴν ἀρετήν  ‘do your very best to add goodness to your faith’  「你们要分外地努力，有了信心，又要加上德行」 (彼后 1:5) 有些语言几乎不可能用「在信心之上加上良善」这种表达。然而，彼后 1:5 中的这句表达可以恰当地译成：「你们不仅要竭尽全力行善，而且也要有信心」。

παρεκτός

(1)

(a)

58.38 性质，类别，示例 不同类或不同等 与其他事物不同或者除了其他事物之外，暗示该事物不是主要关注对象 此外；除了；还有 χωρὶς τῶν παρεκτὸς ἡ ἐπίστασίς μοι ἡ καθ᾽ ἡμέραν, ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν  ‘quite apart from other matters the daily pressure and concern which I have for all the churches’  「除了这些外表的事以外，我还有为众教会操心的事天天压在我身上」 (林后 11:28)

παρεμβάλλω

(1)

(a)

85.39 在空间存在 放置，安置 ［参περιτίθημι］ 把某物放在某个物体或区域的周围 放在周围；包围 παρεμβαλοῦσιν οἱ ἐχθροί σου χάρακά σοι  ‘your enemies will surround you with barricades’  「你的仇敌要筑起土垒包围你」 (路 19:43)

παρεμβολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

1.94 地理物体及特徵 人口集中的地区 人口临时集中暂住的地区，一个营地1 营 τούτων τὰ σώματα κατακαίεται ἔξω τῆς παρεμβολῆς  ‘but the bodies of the animals are burned outside the camp’  「祭牲的身体却要在营外焚烧」 (来 13:11) 在 来 13:11 的语境中，「营」相当于「布满帐棚的城」或「人们暂时居住的地方」。

(b)

7.22 建造物 建筑物 士兵的营地或营房 2 营房；兵营 ἐκέλευσεν ὁ χιλίαρχος εἰσάγεσθαι αὐτὸν εἰς τὴν παρεμβολήν  ‘the chiliarch ordered his men to take him into the soldiers quarters’  「千夫长下令把保罗带进营楼」 (徒 22:24) 在《新约》中，παρεμβολή[b] 指罗马军队在耶路撒冷驻扎的地方，以及在罗马，押送保罗的兵丁驻扎的地方。虽然在许多语言中，兵营都有一个固定词组或专用术语，然而在有些情况下，可能需要采用一个描述性的短语，例如「士兵集体生活的地方」。

____________________________________________________

1 比较παρεμβολή[b]（7.22）的意思，παρεμβολή[b]是指兵营等建筑物。

2 παρεμβολή[b]「兵营」与παρεμβολή[a]「营」（1.94）不同，后者指的是临时居住中心，而不是真正兵营或营房的建筑。

παρενοχλέω

(1)

(a)

22.25 烦恼，困难，解脱，有利的情况 引起烦恼、困难 因不断的烦扰而造成额外的困难和艰苦 造成额外的困难；难为 διὸ ἐγὼ κρίνω μὴ παρενοχλεῖν τοῖς ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ἐπιστρέφουσιν ἐπὶ τὸν θεόν  ‘therefore I think that we should not cause extra difficulty for those among the Gentiles who are turning to God’  「所以，我认为不可为难这些归向上帝的外族人」 (徒 15:19)

παρεπίδημος

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.77 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参πάροικος］ （ἐπιδημέω「异地寄居」85.78 的衍生词）在长居地以外暂住的人 异乡人；外地人；寄居者 ἐκλεκτοῖς παρεπιδήμοις διασπορᾶς ∏όντου  ‘to God's chosen people who live as aliens scattered throughout Pontus’  「给那些被拣选，分散在本都……寄居的人」 (彼前 1:1) 在 徒 7:6 ，「在异国他乡作陌生人」这个语句，可以翻译为「像陌生人那样生活在不属于自己的国家里」。同样地，「寄居外邦」也可以翻译为「住在异国」或「与异族一同居住」。

παρέρχομαι

(1)

(a)

15.28 线性运动 经过，跨越，穿过，绕过 ［参παράγω, παραπορεύομαι］ 经过某个参考点1 经过 Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος παρέρχεται  ‘Jesus of Nazareth is passing by’  「拿撒勒人耶稣经过」 (路 18:37)

(b)

15.86 线性运动 来，来到，到达 ［参παραγίνομαι, πάρειμι, παρίστημι, παρουσία］ 来到某个地方 来；到达；到临 παρελθὼν διακονήσει αὐτοῖς  ‘when he arrives, he will serve them’  「前来伺候他们」 (路 12:37)

(c)

36.28 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参παραβαίνω, παράβασις, παρανομέω］ 违反既定的习俗或法律，有故意为之的含义 违犯；不遵守；破坏法律；犯罪；悖逆；不服从 παρέρχεσθε τὴν κρίσιν καὶ τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ  ‘you transgress the judgment and love of God’  「违反上帝要求的公义和爱」 (路 11:42) 表达不遵守法律或违犯法律时，各种语言有明显的差异。其实「破坏法律」的说法几乎是不可能的，因为在违法的过程中，人们没有确实对法律做了什么。然而，各种语言往往会使用「践踏法律」、「嘲笑法律」、「奚落法律」等表达方法。另见 36.29 的讨论。

(d)

13.93 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἀπέρχομαι, ἐξέρχομαι, παράγω］ 不再存在 不再存在；逝去；停止 ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσεται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρέλθωσιν  ‘heaven and earth will pass away, but my words will not pass away’  「天地都要消逝，但我的话绝不会消逝」 (太 24:35)

(e)

67.85 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参παροίχομαι］ 标记时间的过去，强调完成 经过；已经过去；过去；过了 οὐ μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη ἕως ἂν πάντα ταῦτα γένηται  ‘this generation will not pass until all these things happen’ or ‘this age will not pass ...’  「这一代的人还没有都去世以前，这一切事就要发生」或「……这世代绝不会过去」 (太 24:34) 在 太 24:34，可能必须小心区分 γενεά「人」（11.4）和 γενεά「时间」（67.144），因为这显然会影响 παρέρχομαι[e] 表示时间的方式。如果翻译者认为「世代」是指「人」，那么可以译成「在所有这些事发生之前，现在活着的这些人都不会死」。

____________________________________________________

1 παρέρχομαι[a]、παραπορεύομαι和παράγω[b]的意思可能略有不同，因为ἔρχομαι、πορεύομαι和ἄγω的意思是有区别的（特别是从ὑπάγω的意思来说）。因此，παρέρχομαι[a]的意思可以判定为更具一般性，παραπορεύομαι可能特指沿着走，而παράγω[b]可能主要涉及超越某一特定点的行为。

πάρεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

30.49 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 ［参ὑπεροράω］ 故意不理会或不关注某些东西或事件 不理会；忽视；宽容 εἰς ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ διὰ τὴν πάρεσιν τῶν προγεγονότων ἁμαρτημάτων  ‘as evidence of his righteousness by overlooking past sins’  「显明上帝自己的义……宽容了人从前所犯的罪」 (罗 3:25)

παρέχω

(1)

(a)

13.26 是，变成，存在，发生 状态 维持某个状态或条件 仍旧；继续 παρέσχον ἡσυχίαν  ‘they kept silent’  「就更加安静了」 (徒 22:2)

(b)

13.127 是，变成，存在，发生 发生 使某事发生在某人身上 使发生 Τί κόπους παρέχετε τῇ γυναικί;  ‘why do you cause the woman trouble?’  「你们为什么为难这妇人呢」或「你们为什么使这妇人为难呢？」 (太 26:10) Ἄξιός ἐστιν ᾧ παρέξῃ τοῦτο  ‘he is worthy to have you do this for him’ (literally ‘... to have you cause this to happen for him’)  「你为他做这事是他配得的」（直译：「你使这事发生在他身上是他配得的」） (路 7:4) 路 7:4 的句子直译是：「你使这事发生在他身上是他所配得的」。在某些语言中，更合适的翻译可能是：「他配得你的帮助」或「他应该得到你的帮助」。另见 90.91。

(c)

90.91 语意格 使经历 使某人经历某事，可能暗示有一段持续的时间 导致；使经历；给 κόπους μοι μηδεὶς παρεχέτω  ‘let no one give me trouble’ or ‘... cause me trouble’  「谁都不要烦扰我」或「……找我的麻烦」 (加 6:17) 另见 13.127。

παρηγορία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.155 态度及情感 鼓励，安慰 提供安慰的方法 安慰 ἐγενήθησάν μοι παρηγορία  ‘they have become a comfort to me’  「他们也成了我的安慰」 (西 4:11) 在 西 4:11，παρηγορία 也可以理解为「帮助」（见 35.14）。

(b)

35.14 帮助，照顾 帮助 构成一种帮助途径的东西 帮助；援助 ἐγενήθησάν μοι παρηγορία  ‘they have been a help to me’  「对我有很大的帮助」 (西 4:11) 在 西 4:11，παρηγορία 也可以理解为「安慰」（见 25.155）。

παρθενία

(1)

ας＜阴＞

(a)

23.64 生理活动过程及状态 性关系 未发生过性关系的人的状态（在《新约》中只用来指女性；比较 9.33 和 9.39） 童贞 ἀπὸ τῆς παρθενίας αὐτῆς  ‘since the time she was a virgin’ or ‘since the time of her marriage’  「从童女出嫁」或「自从出嫁以后」 (路 2:36) 另见 9.39 的讨论。

παρθένος

(1)

ου＜阴＞或＜阳＞

(a)

9.39 人 女性 青春期后为结婚和仍是处女的年轻女子（但在某些经文中，童贞并不是字词意义的焦点所在） 处女；年轻女子 ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει  ‘a virgin will conceive’  「必有童女怀孕生子」 (太 1:23) 在 徒 21:9（τούτῳ δὲ ἦσαν θυγατέρες τέσσαρες παρθένοι，「他有四个女儿，都是处女」），强调的似乎是几个女儿还未结婚这个事实。（见 34.77。）同样地，在 太 25:1，那十个 παρθένοι 是未结婚的女孩，想要参加婚礼宴会，似乎更多强调的是她们未结婚，而不是她们是童女。 要找到一个令人满意的词汇来翻译「童女」，往往有不少困难。例如，指明为「童女」的词可能也暗示，那位「童女」参与了一套特定的仪式或包含成年仪式的异教祭礼，在当中，仪式性交是一个不可分割的元素。在一些语言中，技术上意为「童女」的词也含有不能接受的隐含意义，其中可能暗示那个女人性格古怪或外表不吸引，以致无人愿意娶她。在某些情况下，在某些上下文中意义等同于「童女」的词，可能也指一个同性恋女性，她与男人没有发生过关系，但是与女人有过性关系。

(b)

9.33 人 男性 未尝与女人发生性关系的成年男子 童子；处男 οὗτοί εἰσιν οἳ μετὰ γυναικῶν οὐκ ἐμολύνθησαν, παρθένοι γάρ εἰσιν  ‘these are men who have not defiled themselves with women, for they are virgins’  「这些人未曾沾染妇女，他们原是童身」 (启 14:4) 指一个女人未曾与男人有过性关系的术语，绝少能够应用来指一个未曾与女人有过性关系的男人。事实上，在英语中把 virgin「童男」应用在男人身上看上去是挺奇怪的（virgin 一般解作「童女」）。在很多语言中，根本没有一个词用来描述一个男人作为「童男」的状态，因为这种状态被视为相当不可思议的。然而，在 启 14:4 这个句子的前段，清楚表明所谈论的人的状态。翻译者在尝试找出一个令人满意的词汇时，重要的是确保那个词不会暗示同性恋关系，因为某些语言往往会这样理解。另见 9.39 的评注。 在很多语言中，指女性而显示年龄差异的词汇，与指男性的相关词汇很相似。主要的年龄区别包括：(1) 断奶前；(2) 从断奶到青春期；(3) 从青春期到结婚；(4) 从结婚到绝经期；(5) 绝经期之后。

(c)

34.77 联合 结婚，离婚 尚未结婚的人（可能暗示童贞） 未婚的人；独身的人 ∏ερὶ δὲ τῶν παρθένων ἐπιταγὴν κυρίου οὐκ ἔχω  ‘concerning the unmarried, I do not have a command from the Lord’  「关于独身的问题，我没有从主那里得到什么指示」 (林前 7:25) 有些学者认为 παρθένος[c] 不仅指从未结婚的人，还指没有再次结婚的寡妇和鳏夫。根据古时的希腊文献，说到未结婚的人的时候，所指的不一定是处男或处女。

∏άρθος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.546 人名及地名 地名 （∏αρθία「帕提亚」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）帕提亚的本地人或住在该处的人；帕提亚是米底亚东南面的一个地区 帕提亚人；《思》帕提雅人

παρίημι  (παρίεμαι)

(1)

(a)

13.145 是，变成，存在，发生 发生 允许不做 避免；忽视 ταῦτα δὲ ἔδει ποιῆσαι κἀκεῖνα μὴ παρεῖναι  ‘but it was necessary to do these things and not to overlook doing those’  「这才是你们必须实行的；至于其他的，也不可忽略」 (路 11:42)

(b)

23.174 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 身体某部分变得虚弱或有残疾 软弱的；变得虚弱的；无力的；下垂的 τὰς παρειμένας χεῖρας καὶ τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθώσατε  ‘lift up your weak hands and straighten your paralyzed knees’  「你们要把无力的手举起来，把发抖的腿伸直」 (来 12:12) 在一些语言中，「软弱的手」可以表达为：「不能握住任何物件的手」，或「什么也不能做的手」。

παρίστημι  (παριστάνω, παρίσταμαι)

(1)

(a)

85.14 在空间存在 在某个地方 使处在某个地方 呈现（自己）；使处在 οἷς καὶ παρέστησεν ἑαυτὸν ζῶντα  ‘to whom he presented himself alive’  「显明自己是活着的」 (徒 1:3)

(b)

13.11 是，变成，存在，发生 状态 使某事成为或充当 使成为；使充当；使某事成为 μηδὲ παριστάνετε τὰ μέλη ὑμῶν ὅπλα ἀδικίας  ‘do not cause any part of yourselves to serve as an instrument for doing wrong’  「也不要把你们的肢体献给罪作不义的工具」 (罗 6:13) παραστῆσαι ὑμᾶς ἁγίους καὶ ἀμώμους καὶ ἀνεγκλήτους κατενώπιον αὐτοῦ  ‘to make you holy, pure and faultless in his presence’  「把你们献在他的面前，成为圣洁，没有瑕疵，无可指责」 (西 1:22)

(c)

13.83 是，变成，存在，发生 存在 ［参ἐγείρω, ἐξεγείρω］ 使成为存在 使存在；提供；兴起 ἵνα παραστήσῃ αὐτὸς ἑαυτῷ ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν  ‘in order that he might raise up for himself the church in all its glory’  「好献给自己，作荣耀的教会」 (弗 5:27)

(d)

57.81 拥有，转移，交换 给予 使某人能够使用某物，不一定涉及实际的所有权变更 使可用；预备；提供；献上 κτήνη τε παραστῆσαι ἵνα ἐπιβιβάσαντες τὸν ∏αῦλον  ‘provide some horses for Paul to ride on’  「预备马匹给保罗骑行」 (徒 23:24) παραστῆσαι τὰ σώματα ὑμῶν θυσίαν ζῶσαν  ‘offer yourselves as a living sacrifice (to God)’  「把自己当作活活的祭物献给上帝」 (罗 12:1) ὑμᾶς ἑνὶ ἀνδρὶ παρθένον ἁγνὴν παραστῆσαι τῷ Χριστῷ  ‘present you as a holy virgin to one man, namely, Christ’  「要把你们如同贞洁的童女献给基督」 (林后 11:2)

(e)

37.111 控制，管理 交出，出卖 ［参παραδίδωμι］ 把一个人交给别人控制，包括把疑犯交给当局审讯惩治，或把一个人交给敌人鱼肉 交出；移交；交给；出卖 παρέστησαν καὶ τὸν ∏αῦλον αὐτῷ  ‘and they turned Paul over to him’  「把保罗交给他」 (徒 23:33) 与中文一样，许多语言清楚区分了把嫌疑犯依法送交民事机关，以及把群体内部的人出卖给群体外部的人。

(f)

72.4 真的，假的 真的，假的 ［参παρατίθημι］ 展示证据表明某事物是真实的 表明是真实的；提出证据；证明 οὐδὲ παραστῆσαι δύνανταί σοι περὶ ὧν νυνὶ κατηγοροῦσίν μου  ‘nor can they present you with evidence that the accusations they now bring against me are true’  「也不能向你证明他们现在控告我的事」 (徒 24:13)

(g)

17.3 姿势及与姿势有关的事件 站立 站在某人旁边，可以是友善的或敌意的 站在旁边 καὶ τὸν μαθητὴν παρεστῶτα ὃν ἠγάπα  ‘and the disciple whom he loved standing nearby’  「他所爱的那门徒站在旁边」 (约 19:26) παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς  ‘the kings of the earth were there’  「地上的君王站在旁边」 (徒 4:26) 单单指出地上的君王都来到，并不足以表达 徒 4:26 上下文所暗示的敌意。这个短句可能需要翻译为「地上的君王都准备好了」，或「地上的君王都披挂上阵」（《现》），或「地上的君王都武装起来」。

(h)

85.13 在空间存在 在某个地方 ［参ἐφίστημι］ 在某物的附近 在附近；在旁边 μετὰ μικρὸν πάλιν οἱ παρεστῶτες ἔλεγον τῷ ∏έτρῳ  ‘a little while later those nearby accused Peter again’  「过了不久，旁边站着的人又对彼得说」 (可 14:70a) ὁ δὲ κύριός μοι παρέστη  ‘but the Lord was with me’  「然而主站在我旁边」 (提后 4:17b)

(i)

85.18 在空间存在 在某个地方 在某物的前面，通常面朝该物 在……面前；站在……前面 Καίσαρί σε δεῖ παραστῆναι  ‘you must stand before the emperor’  「你必定站在凯撒面前」 (徒 27:24) 翻译 παρίστημι[i] 时，实际的身体姿势对整句的意义并不重要，徒 27:24 的焦点只在于在皇帝面前的位置。

(j)

67.64 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἄγω］ 在特定或预期的时间发生的 发生；当……的时候 ὅτι παρέστηκεν ὁ θερισμός  ‘for the harvest has come’  「因为收成的时候到了」 (可 4:29)

(k)

15.86 线性运动 来，来到，到达 ［参παραγίνομαι, πάρειμι, παρέρχομαι, παρουσία］ 来到某个地方 来；到达；到临 παρέστη γάρ μοι ταύτῃ τῇ νυκτὶ τοῦ θεοῦ, οὗ εἰμι [ἐγὼ] ᾧ καὶ λατρεύω, ἄγγελος  ‘for last night an angel of the God to whom I belong and whom I worship came to me’ or ‘... appeared to me’  「昨夜，我所属所事奉的上帝的使者来到我旁边」或「……向我显现」 (徒 27:23)

(l)

35.1 帮助，照顾 帮助 ［参ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, συμβάλλω, ὑπολαμβάνω］ 协助提供可能需要的东西 3 帮助；扶助 παραστῆτε αὐτῇ ἐν ᾧ ἂν ὑμῶν χρῄζῃ πράγματι  ‘give her any help she may need from you’  「她在任何事上需要你们帮助，你们就帮助她」 (罗 16:2)

____________________________________________________

1 在可 14:70，παρίσταμαι也可以归类为主要与姿势有关（比较παρίσταμαι[a]「站在旁边」，17.3）。

2 在提后 4:17，παρίσταμαι也可以归类为意指「随时准备帮助」（见35.1）。

3 35.1中的词汇（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意为「帮助」的一般含意，但当中无疑有着某些意思上对比的特徵，至少在内涵方面，但在新约用法中没有具体的证据表明这一点。

∏αρμενᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.292 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教会的七名执事之一 巴米拿；《思》帕尔默纳

πάροδος

(1)

ου＜阴＞

(a)

15.29 线性运动 经过，跨越，穿过，绕过 在旅途中经过某个地方 路过 οὐ θέλω γὰρ ὑμᾶς ἄρτι ἐν παρόδῳ ἰδεῖν  ‘I do not want to see you just briefly as I travel past’  「我不愿意只在路过时访问你们」 (林前 16:7) 把 林前 16:7 严格直译为「我不愿意只在路过的时候和你们短暂见面」可能会产生误导，因为这样可能暗示保罗根本不想在路过的时候看他们一眼。事实上，这个语句中的否定表达有可能产生严重的误解，因此最好翻译为：「我希望路过的时候有机会和你们谈谈话」，或「我希望在旅途中至少有机会短暂探访你们」。

παροικέω

(1)

(a)

85.71 在空间存在 居住，定居 作为外乡人，暂时生活或住在某个地方 暂住；在异乡作客 ∑ὺ μόνος παροικεῖς Ἰερουσαλὴμ  ‘are you the only person living for a time in Jerusalem’ or ‘are you the only stranger living in Jerusalem’  「寄居耶路撒冷的人当中，莫非只有你……」或「难道你是耶路撒冷的旅客中，唯一……」 (路 24:18)

(b)

85.78 在空间存在 居住，定居 ［参ἐπιδημέω］ 比较长时间地居住在本国以外的地方 侨居；旅居 ∏ίστει παρῴκησεν εἰς γῆν ... ὡς ἀλλοτρίαν  ‘by faith he lived in the country ... as though he were a foreigner’  「凭着信心，他在……寄居，如同在异乡一样」 (来 11:9) 比较 11.77 中的相关意思。

παροικία

(1)

ας＜阴＞

(a)

85.79 在空间存在 居住，定居 （παροικέω[b]「寄居」85.78 的衍生词）作为外乡人生活在一个地方的时间 居住期间；暂住 ἐν τῇ παροικίᾳ ἐν γῇ Αἰγύπτου  ‘during the time they lived as foreigners in the land of Egypt’  「当百姓寄居埃及的时候」 (徒 13:17)

πάροικος

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.77 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参παρεπίδημος］ （παροικέω[b]「异地寄居」85.78 的衍生词）在长居地以外暂住的人 异乡人；外地人；寄居者 ἔσται τὸ σπέρμα αὐτοῦ πάροικον ἐν γῇ ἀλλοτρίᾳ  ‘his descendants will live as strangers in a foreign country’  「他的后裔必寄居外邦」 (徒 7:6) 在 徒 7:6 ，「在异国他乡作陌生人」这个语句，可以翻译为「像陌生人那样生活在不属于自己的国家里」。同样地，「寄居外邦」也可以翻译为「住在异国」或「与异族一同居住」。

παροιμία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.14 沟通 话语类型 固定形式的短句，强调一般真理 俗语 συμβέβηκεν αὐτοῖς τὸ τῆς ἀληθοῦς παροιμίας, Κύων ἐπιστρέψας ἐπὶ τὸ ἴδιον ἐξέραμα  ‘what happened to them shows that the saying is true: A dog goes back to what he has vomited’  「在他们身上正应验了这真实的俗语：『狗转身回到自己所吐的东西』」 (彼后 2:22) 在 彼后 2:22 等上下文中，翻译者可以把「俗语」译成「人们常说的话」或「有常话说」。

(b)

33.15 沟通 话语类型 ［参παραβολή］ 具有象徵意义的相对简短的叙述 比喻；象徵；寓言 Ταῦτα ἐν παροιμίαις λελάληκα ὑμῖν  ‘I have told you these things by means of figures of speech’  「我一直都是用比喻对你们说」 (约 16:25) 几乎所有语言都有一些关于比喻或寓言的说法。在某些语言中，对等译词可以是「相似的故事」、「教诲的故事」、「指明方向的故事」、「有另一种意思的话语」，或「讲说另一些重要事情的话语」。 有些学者主张，在《新约》中，παραβολή 仅指具有一层象徵意思的故事，但是在某些经文中，παραβολή 也用来指寓言，即故事中的每个元素都具有象徵意义。因此，要严格区分比喻和寓言是极其困难的。

πάροινος

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.288 道德伦理素质及相关行为 酗酒 ［参μέθυσος, οἰνοπότης］ 惯常喝酒过多，因此成为醉汉1 醉酒的人；醉汉 μὴ αὐθάδη, μὴ ὀργίλον, μὴ πάροινον  ‘he must not be arrogant, quick-tempered, or a drunkard’  「不自负、不暴躁、不酗酒」 (多 1:7)

____________________________________________________

1 虽然复合词πάροινος和οἰνοπότης包含了词干οἰνο「葡萄酒」，但这些衍生词并不限定酒精饮料的种类。

παροίχομαι

(1)

(a)

67.85 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参παρέρχομαι］ 标记时间的过去，强调完成 经过；已经过去；过去的；从前的 ὃς ἐν ταῖς παρῳχημέναις γενεαῖς εἴασεν πάντα τὰ ἔθνη πορεύεσθαι ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν  ‘in past generations he allowed all peoples to go their own way’  「他在从前的世代，任凭万国各行其道」 (徒 14:16)

παρομοιάζω

(1)

(a)

64.8 比较 与某事物非常相似 非常相像；非常相似；就像是；好像 ὅτι παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις  ‘because you are just like white-washed graves’  「因为你们好像粉饰了的坟墓」 (太 23:27)

παρόμοιος

(1)

ον

(a)

64.7 比较 与某事物非常相似的 非常相像地；非常相似地；等于；类似 καὶ παρόμοια τοιαῦτα πολλὰ ποιεῖτε  ‘you do many other such similar things’  「你们还做许多像这样的事」 (可 7:13)

παροξύνω  (παροξύνομαι)

(1)

(a)

88.189 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 对某人或某事感到愤怒或难过，情感上非常关注 被激怒；伤心 παρωξύνετο τὸ πνεῦμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ θεωροῦντος κατείδωλον οὖσαν τὴν πόλιν  ‘his spirit was greatly upset (literally ‘upset within him’) when he noticed how full of idols the city was’  「看见满城都是偶像，心里非常难过」 (徒 17:16) ἡ ἀγάπη ... οὐ παροξύνεται  ‘love ... is not upset’  「爱是……不轻易动怒」 (林前 13:4, 5 [2]) 有些语言必须采用习语来表达「非常难过」，译为：「他的心正在吃他」，或「他的肺腑滚烫」。

παροξυσμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

90.55 语意格 以动词来标记的使役施事者 ［参ἐρεθίζω］ 用于标记一种使役关系，暗示刺激了在动机或态度上的改变 引起；鼓励 καὶ κατανοῶμεν ἀλλήλους εἰς παροξυσμὸν ἀγάπης καὶ καλῶν ἔργων  ‘and let us be concerned with one another in order to encourage love and good works’ or ‘... to cause people to love and to do good’  「让我们彼此关怀，激发爱心，勉励行善」或「……好让大家更加相爱和行善」 (来 10:24a)

(b)

33.451 沟通 争辩，争吵 基于严重的意见分歧而产生的激烈争论 剧烈的争执；显着的意见分歧；争论 ἐγένετο δὲ παροξυσμὸς ὥστε ἀποχωρισθῆναι  ‘they had a sharp argument so that they separated’  「他们起了激烈的争论，终于彼此分开」 (徒 15:39)

____________________________________________________

1 在林后 9:2，很难确定ἐρεθίζω在多大程度上是「鼓励」或「激动」的意思。在这处上下文中，ἐρεθίζω可能保留了相当多的通常意思（见88.168）。但是，在林后 9:2，词汇的原始意思也可能已经基本上丧失，或者至少减弱到主要作为使役关系的标记。在来 10:24，παροξυσμός也可能基本减弱到使役关系的标记，即意思是「使人爱和行善」；但是，因为在这个例子中，部分焦点似乎是在心理因素上，因此可以把παροξυσμός译成「鼓励」。

παροργίζω

(1)

(a)

88.177 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 （παροργισμός「愤怒」88.176 的衍生词）使某人变得愤怒或非常生气 使……被激怒；使……生气 ἐπ᾽ ἔθνει ἀσυνέτῳ παροργιῶ ὑμᾶς  ‘I will make you angry with a nation of foolish people’  「我要以愚顽的国惹起你们发怒」 (罗 10:19)

παροργισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

88.176 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 对某事非常愤怒和难过的状态 愤怒；被激怒 ὁ ἥλιος μὴ ἐπιδυέτω ἐπὶ [τῷ] παροργισμῷ ὑμῶν  ‘do not stay angry all day’ (literally ‘do not let the sun go down upon your anger’)  「不可生一整天的气」（直译：「不可含怒到日落」） (弗 4:26)

παροτρύνω

(1)

(a)

39.8 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参συγκινέω］ 挑起对……的敌意 煽动；挑唆 οἱ δὲ Ἰουδαῖοι παρώτρυναν τὰς σεβομένας γυναῖκας τὰς εὐσχήμονας  ‘but the Jews stirred up the devout women of high social standing’  「但犹太人挑唆虔敬尊贵的妇女」 (徒 13:50)

παρουσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

85.25 在空间存在 在某个地方 某个物体出现在某个地方 亲临；出席；在场 ἡ δὲ παρουσία τοῦ σώματος  ‘when he is with us in person’ (literally ‘... his bodily presence’)  「他与我们一起时」或「他亲身出现时」 (林后 10:10)

(b)

15.86 线性运动 来，来到，到达 ［参παραγίνομαι, πάρειμι, παρέρχομαι, παρίστημι］ 来到某个地方1 来；到达；到临 τί τὸ σημεῖον τῆς σῆς παρουσίας καὶ συντελείας τοῦ αἰῶνος  ‘what will happen to show that it is the time for your coming and the end of the age’  「你来临和世代的终结有什么预兆呢？」 (太 24:3) παρεκάλεσεν ἡμᾶς ὁ θεὸς ἐν τῇ παρουσίᾳ Τίτου  ‘but God, who encouraged us with the coming of Titus’  「上帝，藉着提多的到来，安慰了我们」 (林后 7:6)

____________________________________________________

1 παρουσία经常用在重要人物或超自然存有来到或出场的上下文中。在后期的教会希腊文中，ἡ παρουσία是在绝对意义上出现，特指基督再来。

παροψίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

6.135 人工制品 容器 较浅的碟子，可能比 πίναξ (6.134) 小一点；用陶土或金属制成 盘子；碟子 καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς παροψίδος  ‘you cleanse the outside of the cup and dish’  「你们洗净杯盘的外面」 (太 23:25) 在唯一出现 παροψίς 的这处新约经文中（太 23:25），这词似乎是指任何形式的盘子或碟子；在《新约》以外的文献中，παροψίς 常用来指盛放某些美食的盘子。

παρρησία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.158 态度及情感 勇气，胆量 大胆自信的状态，有时暗示面对着可怕的环境 勇敢；勇气；坦然无惧 προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος  ‘let us boldly approach the throne of grace’  「我们只管坦然无惧地来到施恩的宝座前」 (来 4:16) μὴ ἀποβάλητε οὖν τὴν παρρησίαν ὑμῶν, ἥτις ἔχει μεγάλην μισθαποδοσίαν  ‘do not lose your courage which brings a great reward’  「不可丢弃你们无惧的心，存这样的心必得大赏赐」 (来 10:35)

παρρησιάζομαι

(1)

(a)

33.90 沟通 说话，谈话 （παρρησία「大胆，勇气」25.158 的衍生词）充满信心地空开谈论某事 大胆地说；公开说 Εἰσελθὼν δὲ εἰς τὴν συναγωγὴν ἐπαρρησιάζετο  ‘he went into the synagogue and spoke boldly’  「保罗进会堂……放胆讲道」 (徒 19:8) 在某些语言中，「勇敢地说」的对等表达是：「不管谁在听都要说」，或「无所畏惧地说」，或「没有担心地说」。

(b)

25.159 态度及情感 勇气，胆量 面对危险或抵挡时有胆量、勇气 有勇气；放胆 ἐπαρρησιασάμεθα ἐν τῷ θεῷ ἡμῶν λαλῆσαι πρὸς ὑμᾶς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ ἐν πολλῷ ἀγῶνι  ‘and even though there was much opposition, our God gave us the courage to tell you the good news of God’  「我们还是靠着上帝给我们的勇气，在强烈反对中把上帝的福音传给你们」 (帖前 2:2)

πᾶς

(1)

πᾶσα，πᾶν

(a)

59.23 数量 所有，任何，各个，每个（整体） ［参ἅπας］ 任何物品、物质、集合或延伸的总体1 所有；每个；各样；全部 ὥρμησεν πᾶσα ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ  ‘the whole herd rushed down the side of the cliff’  「整群猪都闯下山崖」 (太 8:32) οὕτως πᾶς Ἰσραὴλ σωθήσεται  ‘this is how all Israel will be saved’  「以色列全家都要得救」 (罗 11:26) πάντα γὰρ ὑμῶν ἐστιν  ‘for everything is yours’  「一切都是你们的」 (林前 3:21) ὁ ... πᾶς νόμος  ‘the whole Law’  「全部律法」 (加 5:14)

(b)

59.24 数量 所有，任何，各个，每个（整体） 总体中的任何一个 任何；任何人；任何事 ἐὰν δύο συμφωνήσωσιν ἐξ ὑμῶν ἐπὶ τῆς γῆς περὶ παντὸς πράγματος οὗ ἐὰν αἰτήσωνται  ‘whenever two of you on earth agree about anything you pray for’  「如果你们中间有两个人，在地上对他们祈求的任何事情意见一致」 (太 18:19) Εἰ ἔξεστιν ἀνθρώπῳ ἀπολῦσαι τὴν γυναῖκα αὐτοῦ κατὰ πᾶσαν αἰτίαν;  ‘is a man allowed to divorce his wife for any reason?’  「人可以根据任何理由休妻吗？」 (太 19:3)

(c)

78.44 程度 完全，足够（完成程度） ［参καθόλου, ὅλος, ὅλως, ὅρος］ 全部或完整的程度2 完全；一切；彻底；绝对；全部 μετὰ παρρησίας πάσης λαλεῖν τὸν λόγον σου  ‘to speak your message with complete boldness’  「满有胆量地传讲你的话语」 (徒 4:29) πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος  ‘worthy to be completely accepted’  「值得完全接受」 (提前 4:9) μετὰ πάσης ἐπιταγῆς  ‘using your full authority’  「运用一切权柄」 (多 2:15)

(d)

63.2 整体，联合，部分，分开 整体 （加定冠词）完整的或全体的，重点在于整体性 整个；全体；全部；一切；总数 πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι  ‘I forgave you that entire debt’  「我就免了你所有的债」 (太 18:32) πάσῃ τῇ κτίσει  ‘the entire creation’  「一切受造之物」 (可 16:15) πάσῃ τῇ γῇ  ‘all the earth’  「全地」 (罗 9:17)

(e)

58.28 性质，类别，示例 类别，种类 各种各类的总和 各种各类的；各样的 πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν  ‘every kind of disease or weakness’  「各样疾痛、各种病患」 (太 4:23) πᾶν ἁμάρτημα  ‘every kind of sin’  「一切罪」 (林前 6:18)

(f)

67.15 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参διά］ διὰ παντός  （习语，直译：穿过所有）一些有关联的时间点，按照一定的间隔发生 定期；时常；常常 εἰς μὲν τὴν πρώτην σκηνὴν διὰ παντὸς εἰσίασιν οἱ ἱερεῖς τὰς λατρείας ἐπιτελοῦντες  ‘the priests go into the outer tent regularly to perform their duties’  「祭司就常常进入第一个帐幕，履行事奉的职责」 (来 9:6)

(g)

67.86 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἀεί, διά］ διὰ παντός  （习语，直译：穿过所有）一段持续的时间，或是连续的或是断续的，没有限期 总是；一直；连续地 διὰ παντὸς βλέπουσιν τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός μου  ‘they are always in the presence of my Father’  「他们的天使……时刻见到我天父的面」 (太 18:10) 有些语言不容易翻译 ἀεί 或 διὰ παντός[b]，因为以下两者可能有根本的区别：(1)持续的活动；(2)在相关的情景中定期重复发生、但可能被定义为偶发事件的活动。例如在 林后 6:10，「感到喜乐」这个事实可能与令人忧愁的场合特别有关；而在 太 18:10 ，词义的重点很可能在于关系的持续性质。

____________________________________________________

1 在雅典风格希腊文中，ἅπας出现在辅音后面，πᾶς出现在元音后面，但新约并没有保持这种区分，并且没有充分证据表明两词在意思上有任何显着的区别；不过，有些人认为ἅπας的语气更强。

2 这组表示程度的词汇很可能存在重要的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

πάσχα

(1)

＜中＞

(a)

51.6 节日 纪念犹太人从埃及的奴役中得释放的犹太节日 逾越节 ἔστιν δὲ συνήθεια ὑμῖν ἵνα ἕνα ἀπολύσω ὑμῖν ἐν τῷ πάσχα  ‘according to your custom, I always set free a prisoner for you during the Passover’  「你们有个惯例，每逢逾越节，都要我给你们释放一个囚犯」 (约 18:39) 有些语言会借用 πάσχα 这个词汇，但是会用一些限定语来标识这个节期，例如：「庆祝天使越过家门的节期」，或「庆祝从埃及蒙解救的节期」。

(b)

51.7 节日 守逾越节时吃的逾越节筵席（见 51.6） 逾越节的筵席；逾越节的晚餐 καὶ ἡτοίμασαν τὸ πάσχα  ‘and they prepared the Passover meal’ or ‘they prepared the food to be eaten in celebrating the Passover’  「预备了逾越节的宴席」或「预备了庆祝逾越节要吃的食物」 (太 26:19)

(c)

4.27 动物 动物 特别挑选出来的羔羊（或这种羔羊的统称），以色列人在逾越节所宰杀和食用的羔羊；逾越节是他们纪念祖先离开埃及的节日 逾越节的羊羔 ᾗ ἔδει θύεσθαι τὸ πάσχα  ‘when the Passover lamb/lambs had to be killed’  「这一天必须宰逾越节的羔羊」 (路 22:7) πάσχα（从希伯来文借来的词汇）有三个不同的意思，指逾越节的三个不同方面。在说到「过两天是逾越节」的经文中（太 26:2），这词是指逾越节的节期（51.6）。配合 ἑτοιμάζειν「预备」（太 26:19）一词，πάσχα的意思是「逾越节的宴席」，意思是「预备逾越节的宴席」（51.7）。但配合一个意为「宰杀」或「献祭」的词汇时（路 22:7），意思就是「逾越节的羔羊」。希腊语中这些不同含义，反映了希伯来语中类似的用法。 然而在翻译中往往不能采用「逾越的羔羊」等短语，因为字面翻译可能就成为「逾越过去的羔羊」或「某人逾越过去的羔羊」，意思是「被迈过去」或「被忽略」。因此，在许多语言中，「逾越的羔羊」这个短语需要扩展为「逾越节的时候吃的羔羊」或「与庆祝逾越的节期相关的羔羊」。翻译者甚至需要扩展短语「逾越」，来特指灭命天使的逾越；在某些语言中，就连「逾越过去」等字面直译也不能采用，因为这说法的意思可能只是「从上面飞过去」。因此，翻译者可能需要采用大致相当于「擦身而过」的表达。不过，在文本中最好使用简短（即使有些含糊）的表达，然后在旁注或词汇表中提供详细的解释。

πάσχω

(1)

(a)

24.78 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参πάθημα］ 遭受痛苦 痛苦；受苦；苦难；苦楚 Ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ πάσχα φαγεῖν μεθ᾽ ὑμῶν πρὸ τοῦ με παθεῖν  ‘I wanted so much to eat this Passover meal with you before my suffering’  「我非常渴望在受害以前和你们吃这逾越节的宴席」 (路 22:15)

(b)

90.66 语意格 经历者 经历一些状况，大抵是艰难的，并且通常指身体或心灵上的受苦 经历；受苦 τοσαῦτα ἐπάθετε εἰκῇ  ‘you experience so many things in vain’  「你们受了这么多的苦，都是枉然的吗？」 (加 3:4) μηδὲν φοβοῦ ἃ μέλλεις πάσχειν  ‘fear none of those things which you are going to experience’ or ‘... to suffer’  「你将要受的苦，你不用怕」 (启 2:10) 加 3:4 的第一句话通常被理解为加拉太人宝贵的经历，就是他们通过听道和相信来领受圣灵的宝贵经历。然而，有些学者认为，加 3:4 中的 πάσχω，是指抵挡耶稣基督的新信仰的人给信徒带来的艰难经历。

____________________________________________________

1 在林后 1:6，πάσχομεν也可以理解为本质上是语意格关系的标记，意为经历（见90.66）。

∏άταρα

(1)

ων＜中＞

(a)

93.547 人名及地名 地名 吕家的一个城，位于小亚细亚西南岸 帕大喇；《思》帕塔辣

πατάσσω

(1)

(a)

19.3 物理的冲击力 击打，撞击 一记重击，暗示造成严重损伤 击打；砍 ἐπάταξεν εἷς τις ἐξ αὐτῶν τοῦ ἀρχιερέως τὸν δοῦλον καὶ ἀφεῖλεν τὸ οὖς αὐτοῦ τὸ δεξιόν  ‘one of them struck the high priests slave and cut off his right ear’  「其中一个人向大祭司的奴仆砍去，削掉了他的右耳」 (路 22:50) 路 22:50 的上下文显示施袭的时候用上了一把刀。

(b)

20.73 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 用致命的打击或疾病杀死 杀死；击倒 πατάξας τὸν Αἰγύπτιον  ‘he slew the Egyptian’  「打死了那埃及人」 (徒 7:24) παραχρῆμα δὲ ἐπάταξεν αὐτὸν ἄγγελος κυρίου  ‘at once the angel of the Lord struck him down’  「主的一位天使立刻击打希律」 (徒 12:23)

πατέω

(1)

(a)

15.226 线性运动 步行，踩踏 踩在某物之上 踩；踏；践踏 δέδωκα ὑμῖν τὴν ἐξουσίαν τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων  ‘I have given you authority, so that you can step on snakes and scorpions’  「我已经给你们权柄可以践踏蛇和蝎子」 (路 10:19) 路 10:19 中的 πατέω 可以理解为「践踏」的意思，重点在于双脚用力踩踏在蛇的身上（见 19.51）。翻译 路 10:19 时一定不能让人以为某人是在一堆蛇之上行走；这只是不小心踩到毒蛇或蝎子而已。

(b)

19.51 物理的冲击力 挤压 踹，可能暗示连续或重复的动作 践踏；踹 αὐτὸς πατεῖ τὴν ληνὸν τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τῆς ὀργῆς τοῦ θεοῦ  ‘he tramples the wine press of the wine of the wrath of the anger of God’  「踹全能上帝烈怒的榨酒池」 (启 19:15) πατέω 出现在 启 19:15 这个比喻语境中，所根据的是当时的人在一个大桶或大容器中踹葡萄，以挤出葡萄汁的行为。这种大桶或容器的底部有一个开口，葡萄汁就从这个开口中流出来。

(c)

20.22 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 （πατέω[b]「践踏」19.51 的引申喻意）用镇压的方式造成严重伤害 践踏；用武力制服 καὶ Ἰερουσαλὴμ ἔσται πατουμένη ὑπὸ ἐθνῶν  ‘and Jerusalem will be trampled on by the Gentiles’  「耶路撒冷将被外族人践踏」 (路 21:24) τὴν πόλιν τὴν ἁγίαν πατήσουσιν μῆνας τεσσεράκοντα [καὶ] δύο  ‘they will trample upon the holy city for forty-two months’  「他们将践踏圣城四十二个月」 (启 11:2) 关于 πατέω 在 路 21:24 的另一个解释，见 39.54。

(d)

39.54 敌意，冲突 征服 （πατέω[b]「践踏」19.51 的引申喻意）征服并使其服从 征服；践踏 Ἰερουσαλὴμ ἔσται πατουμένη ὑπὸ ἐθνῶν  ‘Jerusalem will be conquered by the Gentiles’  「耶路撒冷要被外邦人践踏」 (路 21:24) 关于 πατέω 在 路 21:24 中的另一种解释，见 20.22。

πατήρ

(1)

πατρός＜阳＞

(a)

10.14 亲属关系用语 不同代的亲属关系 生父或养父 1 父亲 ὁ πατήρ σου κἀγὼ ὀδυνώμενοι ἐζητοῦμέν σε  ‘your father and I have been terribly worried trying to find you’  「你父亲和我很焦急，到处找你」 (路 2:48) εἶτα τοὺς μὲν τῆς σαρκὸς ἡμῶν πατέρας εἴχομεν παιδευτὰς καὶ ἐνετρεπόμεθα  ‘in the case of our human fathers, they punished us, and we respected them’  「对于肉体的父亲，我们接受管教，仍然尊敬他们」 (来 12:9) 有些语言需要采用不同的词汇来清楚区分生父与法律意义上的父亲。

(b)

10.18 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参γονεύς］ 亲生父母或合法父母 父母 Μωϋσῆς γεννηθεὶς ἐκρύβη τρίμηνον ὑπὸ τῶν πατέρων αὐτοῦ  ‘after Moses was born he was hidden for three months by his parents’  「摩西生下来，他的父母……把他藏了三个月」 (来 11:23) 在许多情况下，「父母」可能要翻译为「父亲和母亲」。

(c)

10.20 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参πρόγονος, προπάτωρ］ 是参考人（reference person）之前好几代的一个人 祖先；祖宗 ὁ θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν, ἐδόξασεν τὸν παῖδα αὐτοῦ Ἰησοῦν  ‘the God of our ancestors has given divine glory to his servant Jesus’  「我们列祖的上帝，已经荣耀了他的仆人耶稣」 (徒 3:13) 有些语言把「祖先」简单地称为「死去很久的长辈」。在另一些语言中，祖先可以称为「其他世代的父亲」或「古时的父亲」。

(d)

12.12 超自然生物及力量 超自然生物 ［参ἀββά］ （上帝的头衔，直译：父亲）把超自然权威与关心自己子民两方面结合在一起的那一位2 父亲 καθὼς γινώσκει με ὁ πατὴρ κἀγὼ γινώσκω τὸν πατέρα  ‘just as the Father knows me, so I know the Father’  「正如父认识我，我也认识父一样」 (约 10:15) 在许多语言中，人们需要清楚区分指天上父亲的「父」和指人类的父亲的「父」。在区分大小写字母的语言中，使用大写字母可以帮助阅读经文的人去识别天上的父亲，可是那些聆听别人读出经文的人，仍然是无法分辨的。由于聆听别人读出经文的人比自己阅读经文的人多，所以翻译时必须清楚显示文中的「父亲」是指谁。为了表示「父亲」是上帝的称号，在很多语言中，人们都可以使用「天上的父」、「天父」、「上面的父」或「父上帝」等词组来表达。 在某些语言中，人们甚至需要表明这位「父」就是创造主，因而要使用如「创造我们的父」等短语来表达。 使用「父亲」作为上帝的称号，还牵涉一个特别复杂的因素，就是这词出现时没有代词指明所说的是谁的父亲。例如，在许多语言中，人们谈到父亲的时候必须指明是谁的父亲，因为一个人必定是与另一个人有某种关系，才会成为父亲。因此，说话时必须表明是「我的父亲」或「他的父亲」，而绝对不能单单说「父亲」。在耶稣谈及「父亲」与自己的关系的经文中，翻译时通常需要使用「我父亲」等短语来表达。然而，当「父亲」这个称号用来表示上帝普遍与人的关系时，就应该说「我们的父」（如果涉及的语言有区分第一人称复数代词的指示对象，是包含听众还是不包含听众，通常会使用包含听众的第一人称复数代词。） 在一些语言中，呼格形式（就是在直接称呼时使用的形式）与谈到上帝是「父亲」时所使用的词形是不同的。当然，使用适当的语法形式是必要的。

(e)

87.48 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 高地位之人的头衔 父亲；阁下；大人 καὶ πατέρα μὴ καλέσητε ὑμῶν  ‘do not call anyone among you, Your excellency’ or ‘... Father’ or ‘... Your honor’  「你们不要称呼地上的任何人为『父亲』」或「……『大人』」 (太 23:9)

(f)

11.26 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 属于一个已知社会宗教实体的成员，而他所代表的群组，比所谓的「参考人」（reference person）较为年长 父亲；父老 ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ἀκούσατέ μου τῆς πρὸς ὑμᾶς νυνὶ ἀπολογίας  ‘brothers and fathers, listen to me as I now make my defense before you’  「诸位父老弟兄，请听我现在对你们的申辩」 (徒 22:1c)

(g)

58.64 性质，类别，示例 原型，对应的类型（对型） ［参μήτηρ］ （πατήρ[a]「父亲」10.14 的引申喻意）预示后来实体的原型，并暗示一种衍生关系 4 原型；父；父亲；属灵的父亲 εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν πατέρα πάντων τῶν πιστευόντων  ‘so that he could be the father of all those who believe’  「使他作一切……信之人的父」 (罗 4:11)

(h)

36.8 引导，管教，跟从 引导，引领 （πατήρ[a]「父亲」10.14 的引申喻意）有责任引导他人进入信仰或进入特定行为模式的人 属灵父亲；信仰上的领导 ὑμεῖς ἐκ τοῦ πατρὸς τοῦ διαβόλου ἐστὲ  ‘you are the children of your spiritual father, the Devil’  「你们属于你们的父魔鬼」 (约 8:44) ἐὰν γὰρ μυρίους παιδαγωγοὺς ἔχητε ἐν Χριστῷ ἀλλ᾽ οὐ πολλοὺς πατέρας  ‘for even if you have ten thousand guardians in Christ, you do not have many spiritual fathers’ or ‘... you have only one spiritual father’  「你们虽然在基督里有上万的启蒙教师，却没有许多父亲」或「……却只有一个属灵父亲」 (林前 4:15e)

(i)

52.7 丧礼及葬礼 προστίθημι πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ  （闪族习语，直译：与他祖先放在一起）进行丧葬程序 埋葬 ἐκοιμήθη καὶ προσετέθη πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ  ‘he died and was buried’  「他死了，被埋葬了」 (徒 13:36)

____________________________________________________

1 亚兰文αββα意指「父」，在《新约》仅用作上帝的头衔（见12.12）。

2 这个语义域中的词项12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的头衔。作为头衔，这些词汇所指的对象就是θεός[a]，但是各自具有独特的意思，在具体的上下文对所指对象进行了合理的限定。

3 正如11.25和11.26指出，ἀδελφοί在徒 22:1的重点是说话人与听话人的身份认同，而πατέρες则暗示对长辈表示尊敬。

4 在这个比喻意义中，πατήρ和μήτηρ在本质上没有区别。选择πατήρ还是μήτηρ完全取决于作为原始示例或原型的上下文所指对象。

5 在希腊文中，οὐ πολλοὺς πατέρας显然是比较淡化的表达，因此可以译为「只有一位属灵的父」。「在基督里」一语可能是指与基督徒生命有关的事。

∏άτμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.548 人名及地名 地名 爱琴海上一个细小的岩石岛 拔摩；《思》帕特摩

πατριά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

10.24 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参γένεσις, οἶκος］ 历代有血缘关系的人1 世系；宗族 διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς Δαυίδ  ‘because he was from David's lineage and family line’  「因为他属于大卫的宗族」 (路 2:4) 在圣经时代，鉴于法律关系与血缘关系之间的某些区分，计算家系有点复杂。然而，γένεσις[b]、οἶκος[c] 和 πατριά[a] 的意义，重点不在于祖先的名单，而在于那些依次相关的人的世系，那是所论及的人（reference person）所属的世系。然而，有些学者认为 太 1:1 中的 γένεσις 本来是《马太福音》书名的一部分，因此把开头引入的短语翻译为「耶稣基督的历史书」（见γένεσις[c]「历史」，33.19）。 在某些语言中，连续的一系列祖先被称为「祖宗」或「人回头所见的人」或「那些已经在前面走过的人」。在另一些语言中，家系被称为「一个人的根源」或「一个人的树干」。 在路 2:4，οἶκος 和 πατριά 两词在意义上似乎没有显着差别；在某些译入语中，使用一个意思等同于「世系」或「宗族」的词已经足够。这两个词似乎只是增强彼此共有的意义。

(b)

11.56 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参φυλή］ 人数相对庞大的人群，他们构成一个社会政治群体，大概有着相同的血缘关系（在许多语境中，πατριά[b] 和 φυλή[b] 的意义与 ἔθνος 和 λαός[a], 11.55 很相近） 民族；人民 ἐν τῷ σπέρματί σου [ἐν]ευλογηθήσονται πᾶσαι αἱ πατριαὶ τῆς γῆς  ‘through your descendants I will bless all the peoples on earth’  「我要藉着你的后代赐福给地上万民」 (徒 3:25)

____________________________________________________

1 πατριά[a]和φυλή[b]「民族；人民」（11.56）的重点在于作为社会职能单元的特定人群，血缘关系是次要特徵。但是，对于γένος[b]和σάρξ[e]来说，血缘关系是重点，而群体职能是次要的。

πατριάρχης

(1)

ου＜阳＞

(a)

10.22 亲属关系用语 不同代的亲属关系 特别着名的男性祖先（或是由于他在开创自己民族或支派中的角色，例如亚伯拉罕、以撒、雅各和他的十二个儿子，或是由于一些重要的功绩和建树，例如大卫） 先祖；族长 ἐξὸν εἰπεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς ὑμᾶς περὶ τοῦ πατριάρχου Δαυὶδ  ‘it is appropriate to speak plainly to you concerning your forefather David’  「先祖大卫的事，我可以坦然地对你们说」 (徒 2:29) Ἰακὼβ τοὺς δώδεκα πατριάρχας  ‘the twelve sons of Jacob, the famous ancestors (of our race)’  「雅各又生了我们的十二位先祖」 (徒 7:8) 在一些语言中，与「先祖」、「族长」的意思相等的表达是：「重要的祖宗」或「出名的祖宗」或「伟大的祖先」。

πατρικός

(1)

ή，όν

(a)

10.21 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参πατρῷος］ （πατήρ[c]「祖先，祖宗」10.20 的衍生词）与祖先有关的 祖先的；祖宗的 περισσοτέρως ζηλωτὴς ὑπάρχων τῶν πατρικῶν μου παραδόσεων  ‘I was very zealous for the traditions of my forefathers’  「为我祖先的传统格外热心」 (加 1:14)

πατρίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

1.81 地理物体及特徵 社会政治区域 一个人的来源地区或原居的人口集中地，即一个人出生和成长的地方，或家庭原居的地方 家乡 ἔρχεται εἰς τὴν πατρίδα αὐτοῦ  ‘he came to his hometown’  「来到自己的家乡」 (可 6:1) 在某些语言中，人们会清楚区分 πατρίς 等词汇所指的三个不同意思：(1) 家族的原居地；(2) 出生的地方；(3) 通常居住的地方。因此，译员翻译 可 6:1 等经文时必须特别小心。

∏ατροβᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.293 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单出现的基督徒，罗 16:14 八罗巴；《思》帕特洛巴

πατρολῴας

(1)

ου＜阳＞

(a)

20.88 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 杀害自己父亲的人 弑父的 πατρολῴαις  ‘those who murder their fathers’  「弑父母的」 (提前 1:9)

πατροπαράδοτος

(1)

ον

(a)

33.240 沟通 教导 指从祖先传下来的教导 传统；祖传的教导 τῆς ματαίας ὑμῶν ἀναστροφῆς πατροπαραδότου  ‘the futile way of your life handed down from your ancestors’  「从你们祖先传下来虚妄的行为」 (彼前 1:18)

πατρῷος

(1)

α，ον

(a)

10.21 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参πατρικός］ （πατήρ[c]「祖先，祖宗」10.20 的衍生词）与祖先有关的 祖先的；祖宗的 πεπαιδευμένος κατὰ ἀκρίβειαν τοῦ πατρῴου νόμου  ‘educated according to the strictness of the law of our ancestors’  「按照我们先祖的律法受了严格的教育」 (徒 22:3)

∏αῦλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.294a 人名及地名 人名 耶稣基督的使徒，他的希伯来名字是扫罗 保罗；《思》保禄

(b)

93.294b 人名及地名 人名 塞浦路斯的总督士求・保罗 保罗；《思》保禄

παύω  (παύομαι)

(1)

(a)

68.46 时态 停止 ［参καταπαύω］ 使某事物不再处于某种状态，或者使某人停止不做某事或不再处于某种状态 1 使停止；阻止；拦住 παυσάτω τὴν γλῶσσαν ἀπὸ κακοῦ  ‘make the tongue cease (speaking) evil’  「要禁止舌头不出恶言」 (彼前 3:10)

(b)

68.34 时态 停止 ［参ἀνάπαυσις］ 停止不做所从事的活动 停止 ὡς δὲ ἐπαύσατο λαλῶν, εἶπεν πρὸς τὸν ∑ίμωνα  ‘when he ceased speaking, he said to Simon’  「他讲完了，对西门说」 (路 5:4) 在一些语言中，直译 路 5:4 可能会出现矛盾，因为开头的从句暗示说话已经停止，但是主句显示耶稣对西门说话。有些语言可以采用两个完全不同的词汇来表示说话，一个词汇指向着很多人说话，另一个指与某个人直接对话。

____________________________________________________

1 καταπαύω[c]的语气可能比παύω更为强烈。

∏άφος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.549 人名及地名 地名 塞浦路斯岛西南海岸的一个城 帕弗；《思》帕佛

παχύνω  (παχύνομαι)

(1)

(a)

32.45 理解 缺乏理解能力 （παχύνομαι「变厚」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）由于心灵麻木或心智迟钝而变得无法明白或理解 无法明白；心智迟钝 ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου  ‘for the heart of this people has become unable to understand’ or ‘... incapable of understanding’  「因为这人民的心思变得迟钝」或「……无法明白」 (太 13:15)

πέδη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.17 人工制品 捆紥及固定用的工具 带特殊链扣的金属链，用来缠绕脚踝，限制囚犯的活动 脚链；脚镣 αὐτὸν πολλάκις πέδαις καὶ ἁλύσεσιν δεδέσθαι  ‘he was bound many times with shackles and chains’  「因为人屡次用脚镣和铁链捆锁他」 (可 5:4) 通常这些脚镣是带有特殊链扣的金属链，用来缠绕在脚踝上。在某些语言中，对应词汇是简单的「脚链」。

πεδινός

(1)

ή，όν

(a)

79.85 物体的特徵 不平的（崎岖的），平坦的（平整的） 形容平坦的，与陡峭或崎岖不平对比 平坦的；平的 ἔστη ἐπὶ τόπου πεδινοῦ, καὶ ὄχλος πολὺς μαθητῶν αὐτοῦ  ‘he stood on a level place with a great many of his disciples’  「站在一块平地上；在一起的有许多门徒」 (路 6:17)

πεζεύω

(1)

(a)

15.224 线性运动 步行，踩踏 徒步旅行 步行；走陆路 οὕτως γὰρ διατεταγμένος ἦν μέλλων αὐτὸς πεζεύειν  ‘he told us to do this, because he was going there by land’  「他这样安排，是因为自己要走陆路」 (徒 20:13a)

____________________________________________________

1 πεζεύω在徒 20:13可能仅指陆路旅行，不必一定是徒步行走。

πεζῇ

(1)

(a)

8.50 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 （πεζός「步行」的衍生词，原词没有在《新约》出现过）指经由陆路徒步旅行 1 步行；经由陆路 οἱ ὄχλοι ἠκολούθησαν αὐτῷ πεζῇ  ‘the crowds followed him by land’ or ‘... on foot’  「众人经由陆路跟随他」或「……步行跟随他」 (太 14:13) 在某些语言中，对 太 14:13 更恰当的译法可能是「走路跟着他」。

____________________________________________________

1 πεζῇ比较具体地指通过双脚来移动，然而πεζῇ可以归类为语义域15「线性运动」中的一种运动。

πειθαρχέω

(1)

(a)

36.12 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参πείθω］ 通过遵行来服从权威或道理 服从；顺从 πειθαρχήσαντάς μοι μὴ ἀνάγεσθαι ἀπὸ τῆς Κρήτης  ‘you should have listened to me and not have sailed from Crete’  「你们本该听我的话不离开克里特岛」 (徒 27:21)

πειθός

(1)

ή，όν

(a)

33.304 沟通 劝告，力劝 （πείθω[a]「说服」33.301 的衍生词）指能够说服人或使人信服 有说服力的；使人信服的；委婉动听的 ὁ λόγος μου καὶ τὸ κήρυγμά μου οὐκ ἐν πειθοῖ[ς] σοφίας [λόγοις]  ‘my message and my preaching were not with persuasive words of wisdom’  「我说的话、讲的道，都不是用智慧的言语去说服人」 (林前 2:4)

πειθώ

(1)	οῦς＜间受＞＜单＞πειθοῖ＜阴＞

(a)

33.306 沟通 劝告，力劝 （πείθω[a]「说服」33.301 的衍生词）说服人或使人信服的能力 说服力；使人信服的能力 ἐν πειθοῖ σοφίας  ‘with the persuasive power of (human) wisdom’  「用智慧的、有说服力的」（经文校勘栏） (林前 2:4) 这词是一个异文，只出现在：ἐν πειθοῖ σοφίας「用（人的）智慧的说服能力」（林前 2:4）（校勘栏）。

πείθω  (πείθομαι)

(1)

(a)

33.301 沟通 劝告，力劝 说服某人相信某事并根据建议采取行动 说服；使信服；劝导 ἔπεισαν τοὺς ὄχλους ἵνα αἰτήσωνται τὸν Βαραββᾶν  ‘they persuaded the crowds to ask for Barabbas (to be set free)’  「挑唆众人，要求释放巴拉巴」 (太 27:20) πείσαντες Βλάστον, τὸν ἐπὶ τοῦ κοιτῶνος τοῦ βασιλέως  ‘they persuaded Blastus, who was in charge of the palace’  「说服了宫廷总管伯拉斯都」 (徒 12:20)

(b)

31.82 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 ［参πεποίθησις］ 信任某事或某人，以至于完全依赖或信靠 信靠；依靠；有（完全）信心；信心；信任 τὴν πανοπλίαν αὐτοῦ αἴρει ἐφ᾽ ᾗ ἐπεποίθει  ‘he will take away his weapons on which he depended’  「夺去他所倚靠的盔甲兵器」 (路 11:22) ἵνα μὴ πεποιθότες ὦμεν ἐφ᾽ ἑαυτοῖς  ‘lest we rely on ourselves’  「使我们不依靠自己」 (林后 1:9) 有些语言是用习语来表达信赖或依靠，例如：「把自己的重量靠在……上」，或「把自己放在……的手中」。

(c)

36.12 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参πειθαρχέω］ 通过遵行来服从权威或道理 服从；顺从 ∏είθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε  ‘obey your leaders and submit to them’  「服从那些引导你们的，并且要顺服」 (来 13:17)

(d)

36.34 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 作某人的门徒或跟随者，意思是对领导者充满信心 跟随；作……的门徒 πάντες ὅσοι ἐπείθοντο αὐτῷ διελύθησαν  ‘all of his followers were scattered’  「跟从他的人全都散了」 (徒 5:36a)

(e)

31.46 持有观点，相信，信赖 相信是真的 在信服的基础上，开始相信某事的确定性 肯定；确定；深信 οὐδ᾽ ἐάν τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσονται  ‘neither will they be convinced if someone rises from the dead’  「就是有人从死人中复活，他们也不会信服」 (路 16:31) πέπεισμαι γὰρ ὅτι οὔτε θάνατος οὔτε ζωὴ ... δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ  ‘for I am certain that neither death nor life ... can separate us from the love of God’  「因为我深信，无论是死，是活……都不能使我们与上帝的爱隔绝」 (罗 8:38, 39 [2]) πεποιθὼς αὐτὸ τοῦτο, ὅτι ὁ ἐναρξάμενος ἐν ὑμῖν ἔργον ἀγαθὸν ἐπιτελέσει ἄχρι ἡμέρας Χριστοῦ Ἰησοῦ  ‘I am sure of this: that he who began his good work in you will carry it on until it is finished in the day of Christ Jesus’  「我深信，那在你们心里动了美好工作的，到了耶稣基督的日子必完成这工作」 (腓 1:6) πειθόμεθα γὰρ ὅτι καλὴν συνείδησιν ἔχομεν  ‘we are sure that we have a clear conscience’  「我们自信有清白的良心」 (来 13:18)

(f)

25.166 态度及情感 勇气，胆量 ［参καρδία］ πείθω τὴν καρδίαν  （习语，直译：说服内心）在可能引起沮丧或恐惧的处境中表现出安心和确信 有信心；放心；安心 καὶ ἔμπροσθεν αὐτοῦ πείσομεν τὴν καρδίαν ἡμῶν  ‘and we will be confident in his presence’  「我们在上帝面前可以安心」 (约壹 3:19)

____________________________________________________

1 在徒 5:36，πείθομαι可以理解为「那些相信的人」或「那些依靠的人」，因此，πείθομαι可以与πείθω[b]「信靠；有完全的信心」（31.82）归类在一起。然而，在徒 5:36，该词的意思似乎非常接近μαθητεύω[a]和ἀκολουθέω[c]（36.31），因为在徒 5:36，重点是在跟随者与杜达之间的关系，而不是在他们相信或依靠他。

πεινάω

(1)

(a)

23.29 生理活动过程及状态 吃，喝 处于饥饿的状态，没有暗示任何特定的环境因素 饥饿；挨饿；饿 ἐπείνασα γὰρ καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν  ‘for I was hungry and you gave me something to eat’  「因为我饿了，你们给我吃」 (太 25:35) 很多语言往往用习语来表达「饥饿」，比如：「我的肚子在叫」，「我的喉咙被割了」（意即很长时间不能吞咽食物），「我的肚子是一个深坑」。

(b)

25.17 态度及情感 强烈地渴望 ［参διψάω］ （πεινάω「饥饿」23.29 的引申喻意）有强烈的欲望要达到某个目标，暗示目前有所缺乏 强烈渴望；对……的饥渴 μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην  ‘happy are those who desire intensely to do what God requires’ or ‘... to see right prevail’  「渴望实行上帝旨意的人多么有福啊」或「饥渴慕义……」 (太 5:6) 在 太 5:6，διψάω 和 πεινάω 这两个词互相加强热切渴望的意思。

πεῖρα

(1)

ας, ἡ

(a)

68.58 时态 尝试，试图 ［参λαμβάνω, πειράζω, πειράομαι］ πεῖραν λαμβάνω  （习语，直译：企图尝试1）试图做某事，暗示没有成功 试图；企图；尝试 ἧς πεῖραν λαβόντες οἱ Αἰγύπτιοι κατεπόθησαν  ‘when the Egyptians tried to do it, they were drowned’  「埃及人也试着这样做就被淹没了」 (来 11:29) 在一些语言中，πειράζω[d]、πειράομαι 和 πεῖραν λαμβάνω 等字词可以表达为「开始做某事，但却没有能力做到」或「认为自己能做某事，而却发现不可能做到」。

____________________________________________________

1 短语πεῖραν λαμβάνω可以视为低级习语，或者λαμβάνω可以视为虚化词汇，用途主要是标记语意格关系。见语义域90，脚注17。

πειράζω

(1)

(a)

27.46 学习 尝试学习 ［参ἐκπειράζω, πειρασμός］ 通过全面和广泛的试验，尝试了解某人的性格特徵或某事物的性质 试验；察验；查考；考验；省察；试炼；试探 προσελθόντες οἱ Φαρισαῖοι καὶ ∑αδδουκαῖοι πειράζοντες ἐπηρώτησαν αὐτὸν σημεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐπιδεῖξαι αὐτοῖς  ‘the Pharisees and Sadducees came, and to test him they asked if he would show them a sign from heaven’  「法利赛人和撒都该人来试验耶稣，请他显个来自天上的神迹给他们看」 (太 16:1) Ἑαυτοὺς πειράζετε εἰ ἐστὲ ἐν τῇ πίστει  ‘put yourselves to the test as to whether you are in the faith (or not)’  「考验自己，看看你们是否过着信心的生活」 (林后 13:5) 在 太 16:1 和 路 10:25，πειράζω 和 ἐκπειράζω 也可能指「试图使……落入圈套」（见 27.31）。另见 88.308。

(b)

27.31 学习 得知某人的错处 ［参ἐκπειράζω］ 试图使某人犯错，以获得用来反对那人的信息 试探；设圈套；陷害；试图抓住……的错误 προσελθόντες οἱ Φαρισαῖοι καὶ ∑αδδουκαῖοι πειράζοντες ἐπηρώτησαν αὐτὸν σημεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐπιδεῖξαι αὐτοῖς  ‘the Pharisees and Sadducees came and tried to trap him by asking him to show them a sign from heaven’  「法利赛人和撒都该人来试探耶稣，请他显个来自天上的神迹给他们看」 (太 16:1) 在 太 16:1 和 路 10:25，πειράζω 和 ἐκπειράζω 也可能指「考验或试验的过程」（见 27.46）。另见 88.308。

(c)

88.308 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参ἐκπειράζω, πειρασμός］ 竭力或试图使某人犯罪 试探；诱捕；诱惑 ἦν ἐν τῇ ἐρήμῳ τεσσεράκοντα ἡμέρας πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ ∑ατανᾶ  ‘he stayed for forty days in the desert and Satan tried to make him sin’  「他在旷野四十天，受撒但的试探」 (可 1:13) 翻译涉及诱惑或试探的表达时，有些语言需要清楚指明试探是否成功。因此，在 可 1:13 中，只是说耶稣「受撒但试探」可能并不足够；事实上，有些语言需要非常具体地说明该试探是失败的，例如，「撒但企图让耶稣犯罪，但是没有成功」。

(d)

68.58 时态 尝试，试图 ［参λαμβάνω, πεῖρα, πειράομαι］ 试图做某事，暗示没有成功 试图；企图；尝试 ∏αραγενόμενος δὲ εἰς Ἰερουσαλὴμ ἐπείραζεν κολλᾶσθαι τοῖς μαθηταῖς  ‘so he went to Jerusalem and tried to join the disciples’  「扫罗到了耶路撒冷，想与门徒结交」 (徒 9:26) 在一些语言中，πειράζω[d]、πειράομαι 和 πεῖραν λαμβάνω 等字词可以表达为「开始做某事，但却没有能力做到」或「认为自己能做某事，而却发现不可能做到」。

(e)

12.36 超自然生物及力量 超自然生物 ὁ πειράζων  （魔鬼的头衔，直译：那诱惑人的）那诱惑或试探人，意图使人犯罪的 那诱惑人的 Καὶ προσελθὼν ὁ πειράζων εἶπεν αὐτῷ  ‘and the Tempter came and said to him’  「那试探者进前来对他说」 (太 4:3) 与 ὁ πειράζων 意义相等的表达有：「那试图使人犯罪的」，或「那试图导致人犯罪的」。

πειράομαι

(1)

(a)

68.58 时态 尝试，试图 ［参λαμβάνω, πεῖρα, πειράζω］ 试图做某事，暗示没有成功 试图；企图；尝试 ἕνεκα τούτων με Ἰουδαῖοι συλλαβόμενοι [ὄντα] ἐν τῷ ἱερῷ ἐπειρῶντο διαχειρίσασθαι  ‘it was for this reason that the Jews seized me while I was in the Temple and tried to kill me’  「为这缘故，犹太人在圣殿里拿住我，想要杀我」 (徒 26:21) 在一些语言中，πειράζω[d]、πειράομαι 和 πεῖραν λαμβάνω 等字词可以表达为「开始做某事，但却没有能力做到」或「认为自己能做某事，而却发现不可能做到」。

πειρασμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

27.46 学习 尝试学习 ［参ἐκπειράζω, πειράζω］ 通过全面和广泛的试验，尝试了解某人的品格或某事物的性质 查考；试验；磨炼；试炼；试探 ὅταν πειρασμοῖς περιπέσητε ποικίλοις  ‘when you undergo all kinds of testing’  「你们遭受各种试炼时」 (雅 1:2) μὴ ξενίζεσθε τῇ ἐν ὑμῖν πυρώσει πρὸς πειρασμὸν ὑμῖν γινομένῃ  ‘don't be surprised at the painful testing you are experiencing’  「你们遇到火一样的考验，不要惊怪」 (彼前 4:12) 在 太 16:1 和 路 10:25，πειράζω 和 ἐκπειράζω 也可能指「试图使……落入圈套」（见 27.31）。另见 88.308。

(b)

88.308 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参ἐκπειράζω, πειράζω］ 竭力或试图使某人犯罪 试探；诱捕；诱惑 συντελέσας πάντα πειρασμὸν ὁ διάβολος ἀπέστη ἀπ᾽ αὐτοῦ ἄχρι καιροῦ  ‘when the Devil completely finished tempting (Jesus), he left him for a while’  「魔鬼用尽了各种试探，就暂时离开了耶稣」 (路 4:13)

πεισμονή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.303 沟通 劝告，力劝 （πείθω[a]「说服」33.301 的衍生词）使某人相信的方法 说服人的事物；说服的方法 ἡ πεισμονὴ οὐκ ἐκ τοῦ καλοῦντος ὑμᾶς  ‘that which persuaded (you) did not come from the one who called you’  「这种劝诱不是出于召唤你们的那一位」 (加 5:8) 加 5:8 中的 πεισμονή 也可以解作实际的说服过程，这样，πεισμονή 应归类为 πείθω[a]（33.301）的名词形式。采取这种解释就需要把 加 5:8 译成「那召你们的，不是那劝你们的」。

πέλαγος

(1)

ους＜中＞

(a)

1.73 地理物体及特徵 水体 ［参βυθός, πόντος］ 相对较深的海域或海洋，远离陆地，远离海岸的保护范围 公海；深海；大海；海洋 τό τε πέλαγος τὸ κατὰ τὴν Κιλικίαν καὶ ∏αμφυλίαν διαπλεύσαντες  ‘when we had sailed across the sea which is off Cilicia and Pamphylia’  「渡过了基利家、旁非利亚一带的海面」 (徒 27:5) 要指明是外海或大洋，在某些语言中可能要说「远离陆地的海」或者「看不到陆地的海」。那些生活在大洋附近而且经常出去航海的人，会用不同的词汇来描绘大海的不同状态，例如「波浪滔天」、「风平浪静」等。另外，有些语言还可能会用不同的词汇来指称海或洋的不同区域。例如，英语会使用中国海、北海、白令海，对比于印度洋、太平洋、大西洋。在英语中，这种对比是相对固定的，而且确实也反映出海洋的不同大小，因为人们通常会用「海」来指明比「洋」小的水域。

πελεκίζω

(1)

(a)

20.80 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参ἀποκεφαλίζω］ （πέλεκυς「斧头」的衍生词，该词没有出现在《新约》中）以斩首的方式杀人，通常是一种死刑 斩首 τὰς ψυχὰς τῶν πεπελεκισμένων  ‘the souls of those who had been beheaded’  「被斩首的人的灵魂」 (启 20:4)

πέμπτος

(1)

η，ον

(a)

60.52 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 时间、空间或集合系列中的第五个 第五 ἤνοιξεν τὴν πέμπτην σφραγῖδα  ‘he opened the fifth seal’  「揭开第五个印」 (启 6:9)

πέμπω

(1)

(a)

15.66 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἀπολύω, ἀποστέλλω］ 使人为了某个特定目的而出发 打发；差遣 ἔδοξε ... ἐκλεξαμένους ἄνδρας ἐξ αὐτῶν πέμψαι εἰς Ἀντιόχειαν σὺν τῷ ∏αύλῳ καὶ Βαρναβᾷ  ‘decided ... to choose some men from the group and send them to Antioch with Paul and Barnabas’  「从他们中间拣选人，差他们和保罗、巴拿巴一同到安提阿去」 (徒 15:22) Ἐλπίζω δὲ ἐν κυρίῳ Ἰησοῦ Τιμόθεον ταχέως πέμψαι ὑμῖν  ‘I trust in the Lord Jesus that I will be able to send Timothy to you soon’  「我靠主耶稣希望很快能差提摩太去见你们」 (腓 2:19)

(b)

15.193 线性运动 携带，负担 使某人把一些东西带到某个目的地 送出某物；由某人发送 τῶν δὲ μαθητῶν, καθὼς εὐπορεῖτό τις, ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέμψαι τοῖς κατοικοῦσιν ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ ἀδελφοῖς  ‘the disciples decided that each of them would send as much as he could to help their Christian brothers who lived in Judea’  「于是门徒决定按着各人的力量捐款，好送到犹太帮助住在那里的弟兄」 (徒 11:29a)

(c)

15.67 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἀποστέλλω, ἐξαποστέλλω］ 发送消息，大概是由某人发送的2 发送消息；通知；传话 πέμψαντες πρὸς αὐτὸν παρεκάλουν μὴ δοῦναι ἑαυτὸν εἰς τὸ θέατρον  ‘they sent word to him to urge him not to present himself in the theater’  「打发人来传话，劝他不要冒险到剧场里去」 (徒 19:31)

(d)

90.88 语意格 使经历 使某人经历正常影响范围之外的事件或状态 使经历；送到……身上 καὶ διὰ τοῦτο πέμπει αὐτοῖς ὁ θεὸς ἐνέργειαν πλάνης  ‘and on account of this, God causes them to experience a deceptive power’ or ‘... sends upon them a powerful deception’ or ‘... a power that will deceive’  「为此，上帝就把一种迷惑人的力量送进他们里面」或「……施行欺骗的力量……」 (帖后 2:11)

(e)

43.17 农耕 πέμπω τὸ δρέπανον  （习语，直译：送出镰刀）开始收割庄稼，用镰刀割下成熟的谷物 用镰刀；挥动镰刀；开始收割 ∏έμψον τὸ δρέπανόν σου καὶ θέρισον, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα θερίσαι  ‘use your sickle and harvest, because the time to harvest has come’  「伸出你的镰刀来收割吧，因为收割的时候已经到了」 (启 14:15) 在 启 14:15，这个习语出现在比喻性的上下文中；因此在一些语言中，可能需要说「收割」，而不必提到使用镰刀。

____________________________________________________

1 实际携送所提及的捐献的人可能是不言自明的。

2 在15.67的上下文中，πέμπω、ἀποστέλλω和ἐξαποστέλλω可以归类为语义域33「沟通」中的一种沟通类型。

πένης

(1)

ητος＜阳＞

(a)

57.50 拥有，转移，交换 贫乏，贫困，贫穷 贫穷的、必须省吃俭用的人，但是可能不像 πτωχός[a] (57.53) 所说的人那样穷困 穷人；穷苦人 ἔδωκεν τοῖς πένησιν  ‘he gave to the poor’  「周济穷苦人」 (林后 9:9)

πενθερά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

10.59 亲属关系用语 基于婚姻的亲属关系 配偶的母亲 岳母；婆婆 ἡ δὲ πενθερὰ ∑ίμωνος κατέκειτο πυρέσσουσα  ‘the mother-in-law of Simon was lying sick with a fever’  「西门的岳母正发烧躺着」 (可 1:30) 有些语言必须明确表明「岳母／婆婆」的语义成分。例如：在可 1:30，可以把「彼得的岳母」翻译为「彼得妻子的母亲」。

πενθερός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

10.58 亲属关系用语 基于婚姻的亲属关系 配偶的父亲 岳父；公公 ἦν γὰρ πενθερὸς τοῦ Καϊάφα  ‘for he was the father-in-law of Caiaphas’  「大祭司该亚法的岳父」 (约 18:13) 有些语言必须明确指出「岳父／公公」中的各个语义成分。例如：在 约 18:13 中的 πενθερός 可能翻译为：「该亚法娶了亚那的女儿」，或「亚那的女儿成为了该亚法的妻子」。

πενθέω

(1)

(a)

25.142 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 ［参πένθος］ 由于令人沮丧的环境或人的状况而感到悲伤痛苦 哀恸；哀痛；痛心；悲伤；悲哀；为……哭泣 μακάριοι οἱ πενθοῦντες  ‘happy are those who grieve’  「哀恸的人有福了！」 (太 5:4) πενθήσω πολλοὺς τῶν προημαρτηκότων  ‘I will grieve for many who sinned in the past’  「我……为着许多从前犯罪……的人悲伤」 (林后 12:21) 在 太 5:4，指的不是为死人哀伤、哀悼，而是指因为邪恶和欺压而感到悲伤痛苦。

πένθος

(1)

ους＜中＞

(a)

25.142 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 ［参πενθέω］ 由于令人沮丧的环境或人的状况而感到悲伤痛苦 哀恸；哀伤；痛心；悲伤；悲哀；为……哭泣 ὁ γέλως ὑμῶν εἰς πένθος μετατραπήτω  ‘let your laughter be turned into grief’ or ‘instead of laughing, grieve’  「你们要……将欢笑变为悲哀」或「……不要欢笑，要哀伤」 (雅 4:9)

πενιχρός

(1)

ά，όν

(a)

57.49 拥有，转移，交换 贫乏，贫困，贫穷 缺乏维持生计的方法的 1 贫穷的；穷困的 εἶδεν δέ τινα χήραν πενιχρὰν βάλλουσαν ἐκεῖ λεπτὰ δύο  ‘he also saw a very poor widow dropping in two little copper coins’  「又见一个穷寡妇投了两个小文钱」 (路 21:2)

____________________________________________________

1 πενιχρός的意思似乎与πτωχός[a]（57.53）基本对等，不过该词更多用在诗歌体的、文学性的上下文中。

πεντάκις

(1)

(a)

60.72 数目 一次，两次，三次，等等（时间基数） 发生五次 五次 ὑπὸ Ἰουδαίων πεντάκις τεσσεράκοντα παρὰ μίαν ἔλαβον  ‘five times I was given the thirty-nine lashes by the Jews’  「我被犹太人鞭打五次，每次四十减去一下」 (林后 11:24) 见 59.76。

πεντακισχίλιοι

(1)

αι，α

(a)

60.43 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的五千个实例 五千 ἦσαν ἄνδρες ὡσεὶ πεντακισχίλιοι  ‘they were about five thousand men’  「男的约有五千」 (太 14:21)

πεντακόσιοι

(1)

αι，α

(a)

60.37 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的五百个实例 五百 ὁ εἷς ὤφειλεν δηνάρια πεντακόσια  ‘one owed five hundred denarii’  「一个欠五百个银币」 (路 7:41)

πέντε

(1)

(a)

60.14 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的五个实例 五 πέντε γὰρ ἄνδρας ἔσχες  ‘for you have had five husbands’  「你已经有过五个丈夫」 (约 4:18)

πεντεκαιδέκατος

(1)

η，ον

(a)

60.61 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 时间、空间或集合系列中的第十五个 第十五 Ἐν ἔτει δὲ πεντεκαιδεκάτῳ τῆς ἡγεμονίας Τιβερίου Καίσαρος  ‘in the fifteenth year of the reign of the Emperor Tiberius’  「凯撒提庇留在位第十五年」 (路 3:1)

πεντήκοντα

(1)

(a)

60.28 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的五十个实例 五十 ὁ δὲ ἕτερος πεντήκοντα  ‘the other (owed him) fifty (denarii)’  「一个欠五十个银币」 (路 7:41)

πεντηκοστή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

51.8 节日 犹太人的丰收节，在逾越节后第五十天庆祝 五旬节 ἔσπευδεν γὰρ εἰ δυνατὸν εἴη αὐτῷ τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς γενέσθαι εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘he was in a hurry to arrive in Jerusalem, if at all possible, by the day of Pentecost’  「他急着要赶到耶路撒冷，希望尽可能在五旬节前抵达」 (徒 20:16) 大多数语言会根据希腊文 πεντηκοστή 来借用一个词汇表示五旬节。然而，有些语言采用「第五十天的节期」等短语来表达，然后在脚注中说明这是在逾越节之后第五十天的丰收节或感恩节期。

πεποίθησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

31.82 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 ［参πείθω］ 信任某事或某人，以至于完全依赖或信靠 信靠；依靠；有（完全）信心；信心；信任 ∏εποίθησιν δὲ τοιαύτην ἔχομεν διὰ τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸν θεόν  ‘we have such confidence in God through Christ’  「我们藉着基督才对上帝有这样的信心」 (林后 3:4) καίπερ ἐγὼ ἔχων πεποίθησιν καὶ ἐν σαρκί  ‘I could, of course, put my trust in physical matters’  「我也可以靠肉体」 (腓 3:4) 有些语言是用习语来表达信赖或依靠，例如：「把自己的重量靠在……上」，或「把自己放在……的手中」。

περαιτέρω

(1)

(a)

89.99 关系 添加 表示除了上下文所述事物之外的某事 进一步地；另外 εἰ δέ τι περαιτέρω ἐπιζητεῖτε  ‘but if you want anything in addition’ or ‘... more than what I have just mentioned’  「你们如果还有别的要求」或「除了我刚提到的，还有……」 (徒 19:39)

πέραν

(1)

(a)

83.43 空间的位置 在……面前，在对面，在对岸，离岸 ［参ἀντιπέρα］ 与另一个位置相对的位置，有东西介于两个位置中间 对面；在……的另一边 πέραν τοῦ Ἰορδάνου  ‘(the land) on the other side of the Jordan’  「约旦河对岸」 (太 4:25) ἀπῆλθεν ὁ Ἰησοῦς πέραν τῆς θαλάσσης τῆς Γαλιλαίας  ‘Jesus went back to the other side of Lake Galilee’  「耶稣渡过加利利海」或「耶稣到了加利利海的另一边」 (约 6:1) εὑρόντες αὐτὸν πέραν τῆς θαλάσσης  ‘they found him on the other side of the lake’  「他们在海的对岸找到他」 (约 6:25)

πέρας

(1)

ατος＜中＞

(a)

80.6 空间 界限，空间的边界 一个空间的远端的界限 尽头；天涯；地极 εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης τὰ ῥήματα αὐτῶν  ‘their words reached to the ends of the earth’  「他们的言语传到地极」 (罗 10:18)

(b)

61.15 序列 过程的终点，暗示某事的结束或结论 结束；结论；了结 καὶ πάσης αὐτοῖς ἀντιλογίας πέρας εἰς βεβαίωσιν ὁ ὅρκος  ‘and in all their disputes, an oath constitutes the conclusion for establishing (evidence)’  「以起誓作保证，了结各样的争论」 (来 6:16) 有些语言可能需要调整 来 6:16 中这句表达的结构，可以译成：「当人所说的话相互矛盾，起誓可以作为保证，了结人与人之间的争论。」

∏έργαμος

(1)	ου＜阴＞或∏έργαμον，ου＜中＞

(a)

93.550 人名及地名 地名 小亚细亚西北部的一个重要城市 别迦摩；《思》培尔加摩

∏έργη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.551 人名及地名 地名 旁非利亚的一个城，在小亚细亚南岸附近 别加；《思》培尔革

περί

(1)

(a)

83.18 空间的位置 在周围，在附近，在外面 ［参πέριξ］ 围绕某区域的某个位置或一系列位置，但不一定有完全包围的含意 绕着；在……周围 ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ  ‘a leather belt around his waist’  「腰间系着皮带」 (太 3:4) ∑όδομα καὶ Γόμορρα καὶ αἱ περὶ αὐτὰς πόλεις  ‘Sodom and Gomorrah and the towns around them’  「所多玛、蛾摩拉和周围城镇」 (犹 1:7)

(b)

90.24 语意格 内容 ［参ὑπέρ］ （带所有格）用于标记一般内容，无论是讲话还是思想1 关于 εὐθὺς λέγουσιν αὐτῷ περὶ αὐτῆς  ‘immediately they spoke to him about her’  「他们立刻把她的情况告诉了耶稣」 (可 1:30) γνώσεται περὶ τῆς διδαχῆς  ‘he will know concerning the teaching’  「就会知道关于这教导……」 (约 7:17)

(c)

67.35 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参κατά］ 表示一个时间点的标记，这个时间点与另一个时间点近乎同时 大约；约；左右；大概 περὶ μεσημβρίαν ἐξαίφνης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ περιαστράψαι φῶς ἱκανὸν περὶ ἐμέ  ‘about midday a bright light suddenly flashed from the sky around me’  「约在中午，忽然有一道大光从天上下来，照射在我周围」 (徒 22:6)

(d)

89.36 关系 原因及／或理由 表示原因或理由，作为一种隐含的说话内容 因为；由于 αἰνεῖν τὸν θεὸν φωνῇ μεγάλῃ περὶ πασῶν ὧν εἶδον δυνάμεων  ‘to praise God with loud voices because of all the miracles they saw’  「因为之前所看见的一切神迹，就开始欢乐地大声赞美上帝」 (路 19:37) 在 路 19:37，περί 也可以理解为主要是一个内容说明（见 89.6）。正如这个语义域中许多的情况一样，用作标记的词汇可能会有多个语义功能。

(e)

90.39 语意格 受益 （带所有格）用于标记一些间接牵涉利益活动的事件 为了 ὅτι καὶ Χριστὸς ἅπαξ περὶ ἁμαρτιῶν ἔπαθεν  ‘because Christ once for all suffered on behalf of sins’  「因为基督也曾一次为罪受苦」 (彼前 3:18) 在某些语言中，严格直译 彼前 3:18 中的语句可能会带来极大的误解，因为这会暗示基督的受苦在某种意义上使罪行得到益处或提升。因此，许多语言需要把它译成「因为基督为那些犯了罪的人只一次地受苦」。请注意 ὑπέρ 在 加 1:4 中的一个类似用法（见 90.36）。

(f)

89.110 关系 关联 表示联合，有伴随的含意 同；与……为伴 οἱ περὶ ∏αῦλον ἦλθον εἰς ∏έργην τῆς ∏αμφυλίας  ‘Paul and those with him went to Perga of Pamphylia’  「保罗和他的同伴……来到旁非利亚的别加」 (徒 13:13) 请注意：οἱ περὶ ∏αῦλον 的意思不是「和保罗在一起的人」，而是包括保罗和与他在一起的人。

(g)

89.6 关系 具体说明 表示关系，通常涉及内容或主题 关于；就……来说；对于 ἀναβαίνειν ... εἰς Ἰερουσαλὴμ περὶ τοῦ ζητήματος τούτου  ‘go up ... to Jerusalem in relation to this question’  「为这个问题上耶路撒冷」 (徒 15:2)

____________________________________________________

1 在引出内容的上下文中，文士在抄写时会互换使用περί和ὑπέρ，从而清楚表明这两个词汇的意思基本相同。然而，它们之间可能具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

περιάγω

(1)

(a)

15.23 线性运动 旅行，旅程 ［参περιέρχομαι］ 从一个地方走到另一个地方，方向有明显的变化 四处行走；到处流转；走遍 περιάγετε τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηρὰν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον  ‘you travel about over land and sea to make a single proselyte’  「为了说服一个人入教，你们不惜走遍天涯海角」 (太 23:15) περιάγων ἐζήτει χειραγωγούς  ‘he went around trying to find someone to lead him by the hand’  「他到处摸索，求人牵他的手，替他领路」 (徒 13:11) 为了表达「到处流转」或「四处行走」的意思，可能需要相当具体地说明，例如：「他们先往一个方向走，再往另一个方向走」，或「他们先去一个地方，再去另一个地方」。

(b)

15.170 线性运动 引领，带来，带领 在旅途中或四周游历时带着同行 带上；在旅途中带着 μὴ οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν ἀδελφὴν γυναῖκα περιάγειν  ‘don't I have the right to take a Christian wife with me on my trips?’  「难道我们没有权利带着信主的妻子一起旅行吗？」 (林前 9:5)

περιαιρέω

(1)

(a)

15.204 线性运动 携带，负担 把围绕在另一件物件上的东西移除 解开；脱下 τὰς ἀγκύρας περιελόντες  ‘removing the anchors’  「解开锚」 (徒 27:40) περιαιρεῖται τὸ κάλυμμα  ‘the veil is removed’  「帕子就被挪掉」 (林后 3:16)

(b)

54.24 海上活动 （航海术语）起锚准备开船 起锚；起航；开船 ὅθεν περιελόντες κατηντήσαμεν εἰς Ῥήγιον  ‘from there we lifted anchor and arrived at Rhegium’ or ‘from there we sailed off ...’  「又从那里起锚开船，来到利基翁」 (徒 28:13)

(c)

13.38 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἀφαιρέω, καθαιρέω, λύω］ 使某个状态停止 1 除去；除掉 αἵτινες οὐδέποτε δύνανται περιελεῖν ἁμαρτίας  ‘which are not ever able to take away sins’  「永远不能把罪除去」 (来 10:11)

(d)

68.43 时态 停止 ［参ἀνίημι, ἀφίημι］ 停止做某事，暗示完全终止 停止；离开；放弃；断绝 λοιπὸν περιῃρεῖτο ἐλπὶς πᾶσα τοῦ σῴζεσθαι ἡμᾶς  ‘we finally stopped hoping at all that we would be saved’  「我们放弃了任何获救的希望」 (徒 27:20)

____________________________________________________

1 13.38这一组词汇的意思无疑存在一些重要的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

περιάπτω

(1)

(a)

14.65 自然界的事件及状态 燃烧 ［参ἀνάπτω, ἅπτω, ἐμπίπρημι, καίω, φλογίζω］ 使燃烧过程开始 点燃；点火；生火；点灯 περιαψάντων δὲ πῦρ ἐν μέσῳ τῆς αὐλῆς  ‘when they had lit a fire in the center of the courtyard’  「他们在院子中间生了火」 (路 22:55) 从 14.63 所列词汇可以看到，对于不同的燃烧阶段和结果，各种语言在用语上都会有明显的差异。比如，为了取暖而点火，与为了摧毁某物而点火，这两种情况所用的词汇可能非常不同。 考虑到前缀 περι-，περιάπτω 可能添加了「在周围」的成分，暗示火焰或火是让围绕火堆的人可以取暖。

περιαστράπτω

(1)

(a)

14.45 自然界的事件及状态 光 明亮地照射在物件周围的区域 明亮地四面照射；四面闪烁地照射 ἐξαίφνης τε αὐτὸν περιήστραψεν φῶς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ  ‘suddenly a light from the sky flashed around him’  「忽然有一道光从天上下来，四面照射着他」 (徒 9:3) 见 14.44 的讨论。

περιβάλλω

(1)

(a)

49.3 涉及衣着及装饰的活动 穿上衣服，意味着衣服完全围住身体。另见 49.5 穿衣 λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ ∑ολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων  ‘I tell you that not even Solomon in all his glory was clothed as beautifully as one of these (flowers)’  「就算所罗门最荣耀时的穿戴，也比不上这些花中的一朵」 (太 6:29)

(b)

49.5 涉及衣着及装饰的活动 穿上衣服以装饰某物的外表 1 穿衣；妆饰；打扮 λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ ∑ολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων  ‘I tell you that not even Solomon in all his glory was clothed as beautifully as one of these (flowers)’  「就算所罗门最荣耀时的穿戴，也比不上这些花中的一朵」 (太 6:29)

____________________________________________________

1 从49.3引用的上下文清楚可见，ἀμφιάζω、ἀμφιέννυμι和περιβάλλω不仅有穿上衣服的意思，还有装饰某物外表的宽泛含义，因为这些动词不仅用于穿着衣服的人，还用于吸引人的植物。

περιβλέπω  (περιβλέπομαι)

(1)

(a)

24.11 感官事件及状态 看 环顾四周，但不一定是完整地看一圈 四面观看；环视；周围看；四周张望 περιβλεψάμενος τοὺς περὶ αὐτὸν κύκλῳ καθημένους  ‘looking around at those who were seated around him’  「环视那周围坐着的人」 (可 3:34) περιβλεψάμενος πάντα  ‘when he had looked around at everything’  「看了周围的一切」 (可 11:11) 有些语言对「环顾四周」的表达方式是：「向一个方向看，然后向另一个方向看」，或「不停地向不同方向看」。

περιβόλαιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.163 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参σκέπασμα］ 用以蔽体的衣服 1 衣服 ἡ κόμη ἀντὶ περιβολαίου δέδοται [αὐτῇ]  ‘her long hair has been given her as clothing’  「头发是给她作盖头的」或「……作衣服的」 (林前 11:15)

(b)

6.172 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参ἐπενδύτης, ἱμάτιον, φαιλόνης］ 任何类型的外衣 2 斗篷；外套；长袍 ὡσεὶ περιβόλαιον ἑλίξεις αὐτούς  ‘you will roll them up like a cloak’  「你要把天地像外袍一样卷起来」 (来 1:12) 在选择这些表示「外套」词汇的对应译词时，需要考虑具体的上下文，以及它们在每种目标语言中的用法。最常用的对应译词是意为「外衣」的词汇。

____________________________________________________

1 περιβόλαιον[a]和σκέπασμα也可以理解为衍生词，因为它们都与用某物遮盖有关。这样，两个衍生词就仅仅是指遮盖的工具。然而，在《新约》中，这两个词汇与用衣服遮盖密切关联，所以归类在这个子域中。

2 6.172所含四个词汇的意思显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定各自的特徵。学者对于φαιλόνης一词的意见分歧很大，许多人认为该词是借自拉丁文“paenula”。

περιδέω

(1)

(a)

18.14 连接 系上，粘住 把某物缠裹或包扎 捆住；裹着；包裹 ἡ ὄψις αὐτοῦ σουδαρίῳ περιεδέδετο  ‘a cloth wrapped around his face’ (literally ‘his face tied around with cloth’)  「脸上包着头巾」 (约 11:44)

περιεργάζομαι

(1)

(a)

88.243 道德伦理素质及相关行为 好管闲事 干涉别人的事 好管闲事 μηδὲν ἐργαζομένους ἀλλὰ περιεργαζομένους  ‘who do nothing but meddle in the affairs of others’  「什么工都不做，反倒专管闲事」 (帖后 3:11) 在某些语言中，好管闲事的人可能会被说成是「把勺子放到别人杯中的人」或「总是告诉别人如何买卖的人」。

περίεργος

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.244 道德伦理素质及相关行为 好管闲事 指干涉别人的事 好管闲事的；管闲事 ἀλλὰ καὶ φλύαροι καὶ περίεργοι  ‘but they are gossips and busybodies’  「说长道短，好管闲事」 (提前 5:13)

(b)

53.99 宗教活动 邪术 基于迷信而使用法术 行邪术的；行法术的；行巫术的 ἱκανοὶ δὲ τῶν τὰ περίεργα πραξάντων συνενέγκαντες τὰς βίβλους κατέκαιον  ‘many of those who had practiced witchcraft brought their books together and burned them’  「又有好些行巫术的人，把他们的书拿来，当众烧掉」 (徒 19:19)

περιέρχομαι

(1)

(a)

15.23 线性运动 旅行，旅程 ［参περιάγω］ 从一个地方走到另一个地方，方向有明显的变化 四处行走；到处流转；走遍 ἅμα δὲ καὶ ἀργαὶ μανθάνουσιν περιερχόμεναι τὰς οἰκίας  ‘they learn to waste their time in going around from house to house’  「她们又学会了浪费光阴，挨家挨户串门子」 (提前 5:13) περιῆλθον ἐν μηλωταῖς  ‘they wandered around clothed in skins of sheep’  「披着绵羊山羊的皮各处奔跑」 (来 11:37) 为了表达「到处流转」或「四处行走」的意思，可能需要相当具体地说明，例如：「他们先往一个方向走，再往另一个方向走」，或「他们先去一个地方，再去另一个地方」。

(b)

15.33 线性运动 经过，跨越，穿过，绕过 围绕某个物体或参考点移动或前行 绕行；绕着航行 ὅθεν περιελθόντες κατηντήσαμεν εἰς Ῥήγιον  ‘from there we sailed around and arrived at Rhegium’  「我们从那里开船绕行，来到利基翁」（经文校勘栏） (徒 28:13) 这个词只见于一处异文：ὅθεν περιελθόντες κατηντήσαμεν εἰς Ρήγιον「我们的船从那里绕行，来到利基翁」（徒 28:13）（校勘栏）。

περιέχω

(1)

(a)

90.27 语意格 内容 ［参ἔχω］ 用于标记内容 有；包含 γράψαντες ἐπιστολὴν διὰ χειρὸς αὐτῶν περιέχουσαν τάδε  ‘writing a letter through them having these (words)’  「藉着他们写的信有这些话」（GNT3c-经文校勘栏） (徒 15:23) 这词只出现在异文：γράψαντες ἐπιστολὴν διὰ χειρὸς αὐτῶν περιέχουσαν τάδε「通过他们写一封信，内容说：」（徒 15:23）（GNT3c-校勘栏）。

(b)

90.69 语意格 经历者 （περιέχω「环绕」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）以极致的方式经历一种情绪或心情 经历；被抓住；发生在……身上 θάμβος γὰρ περιέσχεν αὐτὸν  ‘for he was seized with amazement’  「他感到很惊讶」 (路 5:9a)

____________________________________________________

1 在路 5:9，θάμβος γὰρ περιέσχεν αὐτόν是形式上与语义结构相反的句法结构的典型实例。可以译成「惊骇抓住了他」，但显然是他经历了惊骇。

περιζώννυμι  (περιζώννυμαι)

(1)

(a)

49.15 涉及衣着及装饰的活动 在自己身上系腰带 1 准备自己；被用带子束紧；被束着 ὅμοιον υἱὸν ἀνθρώπου ἐνδεδυμένον ποδήρη καὶ περιεζωσμένον πρὸς τοῖς μαστοῖς ζώνην χρυσᾶν  ‘looking like a man dressed in a long robe and girded around his chest with a gold band’  「像人子的……身上穿着垂到脚跟的长袍，胸前系着金带」 (启 1:13)

(b)

77.5 准备好 περιζώννυμαι τὴν ὀσφύν  （习语，直译：把腰束好）使自己准备就绪 准备就绪；准备好；预备好自己 στῆτε οὖν περιζωσάμενοι τὴν ὀσφὺν ὑμῶν ἐν ἀληθείᾳ  ‘stand ready with truth’  「用真理预备好自己」 (弗 6:14) 在 弗 6:14 的上下文中，最好保留从 弗 6:13 一直延伸到 弗 6:17 关于预备作战的比喻。

____________________________________________________

1 περιζώννυμαι与ζωννύω[a]（49.14）的主要意思差异似乎在于περιζώννυμαι强调带子围在身体的中部。

περίθεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

49.7 涉及衣着及装饰的活动 穿戴的行为以及由此产生的装着 穿上；穿着；穿（衣）；戴 περιθέσεως χρυσίων  ‘the wearing of gold jewelry’  「戴金饰」 (彼前 3:3)

περιΐστημι  (περιΐσταμαι)

(1)

(a)

17.4 姿势及与姿势有关的事件 站立 站在周围或包围 站在周围 διὰ τὸν ὄχλον τὸν περιεστῶτα εἶπον  ‘I say this because of the people standing around here’  「我说这话，是为了周围站着的群众」 (约 11:42) περιέστησαν αὐτὸν ... Ἰουδαῖοι  ‘the Jews ... stood around him’  「犹太人在他周围站着」 (徒 25:7)

(b)

13.157 是，变成，存在，发生 发生 使自己远离某些活动 远避；躲避 ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς περιΐστασο  ‘avoid quarrels and fights about the law’  「纷争和有关律法的争执，你要避开」 (多 3:9)

περικάθαρμα

(1)

τος＜中＞

(a)

79.53 物体的特徵 干净的，肮脏的 ［参περίψημα］ 清洁过程中产生的垃圾 污物；垃圾；废物；浮渣；渣滓 ὡς περικαθάρματα τοῦ κόσμου ἐγενήθημεν, πάντων περίψημα ἕως ἄρτι  ‘we have become like this world's garbage; we are now the scum of all things’  「我们还是好像世上的污物、万物的废渣」 (林前 4:13a)

____________________________________________________

1 在林前 4:13，περικάθαρμα和περίψημα似乎是比喻用法的典型例子。

περικαλύπτω

(1)

(a)

79.115 物体的特徵 掩盖的 把一些东西放在周围，以遮盖某物 盖住；蒙住；包裹；包着 Καὶ ἤρξαντό τινες ἐμπτύειν αὐτῷ καὶ περικαλύπτειν αὐτοῦ τὸ πρόσωπον  ‘and some began to spit on him and to cover his face’  「有人开始向他吐唾沫，又蒙着他的脸」 (可 14:65)

περίκειμαι

(1)

(a)

85.5 在空间存在 在某个地方 位于某个物体或区域的周围 围绕；包围 τοσοῦτον ἔχοντες περικείμενον ἡμῖν νέφος μαρτύρων  ‘having such a large crowd of witnesses around us’  「有这许多见证人……围绕着我们」 (来 12:1)

(b)

85.54 在空间存在 放置，安置 处于或被放在……的周围 被放在周围 λυσιτελεῖ αὐτῷ εἰ λίθος μυλικὸς περίκειται περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ  ‘it will be better for him if a millstone is placed around his neck’  「还不如把磨石拴在他的颈项上」 (路 17:2) 在 路 17:2，把磨盘石套在人的脖子上的说法有一个问题，因为磨盘石通常没有这么大的孔可以让头穿过。因此，翻译时通常需要把 路 17:2 中的这个语句译作：「把磨盘石挂在人的脖子上」。

(c)

49.4 涉及衣着及装饰的活动 自己处于被围着的状态 被围绕；被捆锁；带上 ἕνεκεν γὰρ τῆς ἐλπίδος τοῦ Ἰσραὴλ τὴν ἅλυσιν ταύτην περίκειμαι  ‘for on account of Israel's hope I wear these chains’  「其实我是为了以色列所盼望的事，才被这锁链捆锁的」 (徒 28:20)

(d)

13.6 是，变成，存在，发生 状态 处于一个牵涉多方面的状态 以各种方式；在许多方面 ἐπεὶ καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν  ‘since he himself was weak in many ways’  「自己在许多地方是软弱的」 (来 5:2)

περικεφαλαία

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.38 人工制品 武器及盔甲 头部的防护装备；用于战争中 头盔 τὴν περικεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου δέξασθε  ‘accept the helmet of salvation’ or ‘accept salvation, which is like a protection for the head’  「要接受救恩的头盔」或「要接受救恩，就像保护头部的」 (弗 6:17) 如果目标语言中没有头盔这个词，那么可以采用描述性的短语，例如「头部的防护装备」或「战斗时戴在头上的遮盖物」。因此，短语 τὴν περικεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου δέξασθε 可以译作「接受救恩，就像防护头部的东西一样」。

περικρατής

(1)

ές

(a)

37.23 控制，管理 控制，限制 指受控制 受……控制；在控制之下 ἰσχύσαμεν μόλις περικρατεῖς γενέσθαι τῆς σκάφης  ‘we were scarcely able to get the boat under control’  「好不容易才控制住救生艇」 (徒 27:16)

περικρύβω

(1)

(a)

28.79 知道 不可知的，秘密的 ［参καλύπτω, κρύπτω］ 使某事物不为人所知 1 隐藏；掩盖；隐瞒；躲藏 περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε  ‘she hid herself for five months’  「隐藏了五个月」 (路 1:24)

____________________________________________________

1 28.79所含词汇的意思与ἐγκρύπτω（85.50）明显不同。在28.79，隐藏是为了避免人了解某物，而在85.50，隐藏的焦点是某物被放在某处，从而不再被人看到。

περικυκλόω

(1)

(a)

15.147 线性运动 绕着走，围绕 ［参κυκλεύω, κυκλόω］ 以包围物体的方式移动1 包围；围绕 καὶ περικυκλώσουσίν σε καὶ συνέξουσίν σε πάντοθεν  ‘and they will surround you and press you in from every side’  「包围你，四面困住你」 (路 19:43)

____________________________________________________

1 περικυκλόω的语气可能比κυκλόω[b]和κυκλεύω更为强烈，强调被包围起来的事实。

περιλάμπω

(1)

(a)

14.44 自然界的事件及状态 光 照亮物件周围的区域 四面照射 οὐρανόθεν ὑπὲρ τὴν λαμπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάμψαν με φῶς  ‘a light much brighter than the sun shone around me from the sky’  「从天上有一道光，比太阳还亮，四面照射着我」 (徒 26:13) 要表达「四面照射」的概念可能会有一些困难，因为直译这词可能会暗示有特殊的光圈环绕一个物体转动。比较合适的处理方法是说「那里有光」或「有光照射着我」。徒 26:13 的情况可以翻译为「我看见天空有光，照射着我所在的地方」。

περιλείπομαι

(1)

(a)

85.66 在空间存在 留在某处 ［参ὑπολείπω］ 留下来，暗示继续存在 留下；剩下 ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι εἰς τὴν παρουσίαν τοῦ κυρίου  ‘we who are alive and left behind at the time of the Lord's appearing’ or ‘we who are still alive when the Lord comes’  「我们这活着还存留到主来临的人」或「主再来时我们这还活着的人」 (帖前 4:15)

περίλυπος

(1)

ον

(a)

25.277 态度及情感 悲伤，遗憾 十分伤心或深感悲痛的 非常忧伤；很忧愁；非常苦恼；悲伤 ∏ερίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου  ‘I am so sorrowful as to almost die’  「我心里非常忧伤，几乎要死」 (太 26:38)

περιμένω

(1)

(a)

85.60 在空间存在 留下，停留 ［参ἀναμένω, ἐκδέχομαι, μένω, προσδέχομαι］ 保持在某个地方和／或状态，期待未来的事件1 等待；等候 ἀλλὰ περιμένειν τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρὸς  ‘but to wait for the promise from the Father’  「等候父的应许」 (徒 1:4)

____________________________________________________

1 这组词汇的意思可能有些细微的区别。含有词干μεν-的词汇可能更加偏重于位置，而含有词干δεχ-的词汇可能更加偏重于期待，但这种区别在基础上并没有一致的模式。

πέριξ

(1)

(a)

83.18 空间的位置 在周围，在附近，在外面 ［参περί］ 围绕某区域的某个位置或一系列位置，但不一定有完全包围的含意 绕着；在……周围 τὸ πλῆθος τῶν πέριξ πόλεων Ἰερουσαλὴμ  ‘the crowd from the towns around Jerusalem’  「从耶路撒冷周围的城镇……一大群人」 (徒 5:16)

περιοικέω

(1)

(a)

85.74 在空间存在 居住，定居 住在附近和周围 住在附近；作邻居；生活在周围 καὶ ἐγένετο ἐπὶ πάντας φόβος τοὺς περιοικοῦντας αὐτούς  ‘and all those who lived around there became fearful’  「周围居住的人都惧怕」 (路 1:65)

περίοικος

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

11.89 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参ἀδελφός, γείτων, πλησίον］ 与其他人毗邻而居的人，因而可算是所谓「内群体」的一份子，那就是说，他与这个群体既有民族也有文化方面的认同 邻舍；兄弟 ἤκουσαν οἱ περίοικοι καὶ οἱ συγγενεῖς αὐτῆς ὅτι ἐμεγάλυνεν κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ μετ᾽ αὐτῆς  ‘her neighbors and relatives heard how wonderfully good the Lord had been to her’  「邻里亲属听见主向她大施怜悯」 (路 1:58) 在 γείτων、περίοικος 和 πλησίον[b] 这三个词中，最后一个的意思更广一些。至少，在 路 10:27，πλησίον 某种程度上是「同胞」的引申意义，而 ἀδελφός[e] 则很可能暗示更加亲密或亲近的关系。

περιούσιος

(1)

ον

(a)

57.5 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 某人特别拥有或独有的 1 自己的私有财产；一个人特有的财产 καθαρίσῃ ἑαυτῷ λαὸν περιούσιον  ‘to make us a pure people who belong to him alone’  「使我们成为他纯洁的子民，归属于他」 (多 2:14) 关于 περιούσιος 在 多 2:14 的另一种解释，见 58.48。

(b)

58.48 性质，类别，示例 独特的，独一无二的 某个实体的特别或特殊之处 独特的；特别的 καὶ καθαρίσῃ ἑαυτῷ λαὸν περιούσιον  ‘and purify for himself a special people’  「洁净我们做他自己特选的子民」 (多 2:14) 关于 περιούσιος 在 多 2:14 的另一种解释，见 57.5。

____________________________________________________

1 περιούσιος的这个意思可以归类为一种关系（见语义域89），而非拥有，但所指的关系是典型的拥有关系。

περιοχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.10 沟通 言语，段落 ［参γραφή, τόπος］ 话语的特定部分或单位 段落；文件的一部分；圣经的一部分 ἡ δὲ περιοχὴ τῆς γραφῆς ἣν ἀνεγίνωσκεν ἦν αὕτη  ‘the passage of Scripture which he was reading was this’  「他所念的那段经文是这样」 (徒 8:32) τόπος[b]、περιοχή 或 γραφή[a] 的翻译通常可以使用比较笼统的词汇，例如地方或部分。在其他一些情况中，翻译者可能会采用意为「话语」的词汇。因此，路 4:21 可以译成，「你们听见的这些话语，今天已经应验了」。

περιπατέω

(1)

(a)

15.227 线性运动 步行，踩踏 沿着走或绕着走 行；走 ∏εριπατῶν δὲ παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας  ‘as he walked by Lake Galilee’  「沿着加利利海边行走」 (太 4:18)

(b)

41.11 行为及相关状态 行为，品行 ［参πορεύομαι］ 按照习惯的方式去生活或行事，重点可能放在行为的连续性上 生活；行事为人；行事 ἐν ἡμῖν τοῖς μὴ κατὰ σάρκα περιπατοῦσιν ἀλλὰ κατὰ πνεῦμα  ‘among us who live according to the Spirit, not according to human nature’  「在我们这不随从肉体、只随从圣灵去行的人身上」 (罗 8:4)

(c)

41.47 行为及相关状态 模仿行为 ［参ἐπακολουθέω, ἴχνος, ἴχνος, ἴχνος, στοιχέω］ περιπατέω τοῖς ἴχνεσιν  （习语，直译：走在轨道上）行为举止和别人一样 照别人所做的去做；步调一致 οὐ τῷ αὐτῷ πνεύματι περιεπατήσαμεν; οὐ τοῖς αὐτοῖς ἴχνεσιν;  ‘do not he and I (literally ‘did not we ...’) act from the very same motives and behave in the same way?’  「提多与我［直译：我们］不是同心行事吗？不是步调一致吗？ 」 (林后 12:18)

περιπείρω

(1)

(a)

90.73 语意格 经历者 经历一些不利和严峻的事情 遭受；经历 ἑαυτοὺς περιέπειραν ὀδύναις πολλαῖς  ‘they have caused themselves to experience severe grief’  「他们使自己饱尝痛苦」 (提前 6:10)

περιπίπτω

(1)

(a)

15.85 线性运动 来，来到，到达 移向并碰撞，既有移动也有碰撞 碰撞；撞到……上 περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθάλασσον  ‘striking against a sandbank’  「冲到沙洲」 (徒 27:41) 徒 27:41 的上下文涉及船的移动，因此必须选择适合此类事件的词汇。

(b)

37.11 控制，管理 控制，限制 身体受到控制，暗示造成损害 落在……手中；被……抓住 Ἄνθρωπός τις κατέβαινεν ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ εἰς Ἰεριχὼ καὶ λῃσταῖς περιέπεσεν  ‘a man going down from Jerusalem to Jericho fell into the hands of robbers’  「有一个人从耶路撒冷下耶利哥去，落在强盗手中」 (路 10:30) 有些语言最好采用「主动形式」，例如「强盗抓住了他」。

(c)

90.71 语意格 经历者 ［参ἐμπίπτω, πίπτω］ 突然经历困难或不好的事情 经历；遭遇；被……困扰 ∏ᾶσαν χαρὰν ἡγήσασθε, ... ὅταν πειρασμοῖς περιπέσητε ποικίλοις  ‘consider yourselves fortunate ... when you experience all kinds of trials’  「你们遭遇各种试炼，应该认为是可庆幸的事」 (雅 1:2)

περιποιέω  (περιποιέομαι)

(1)

(a)

57.61 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 获得某物的所有权，可能有付出很大努力的含意 取得；达到；赢得 ποιμαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ, ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ αἵματος τοῦ ἰδίου  ‘be shepherds of the church of God, which he acquired by means of his own Sons death’  「要牧养上帝的教会—就是他藉着自己儿子的死所得来的」 (徒 20:28) οἱ γὰρ καλῶς διακονήσαντες βαθμὸν ἑαυτοῖς καλὸν περιποιοῦνται  ‘those who do a good work win for themselves a good standing’  「那些在工作上有好成绩的助手会得到好声誉」 (提前 3:13)

(b)

21.24 危险，冒险，安全，拯救 使安全，没有危险 ［参ψυχή］ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ περιποιέομαι  （习语，直译：做一些关乎自己性命的事）挽救或保全自己的性命 挽救自己的性命；救自己；保全自己的生命 ὃς ἐὰν ζητήσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ περιποιήσασθαι ἀπολέσει αὐτήν  ‘whoever seeks to save his own life will lose it’  「凡是想保全自己生命的，将丧失生命」 (路 17:33)

περιποίησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

90.74 语意格 经历者 经历已经获得的事件或状态 经历 ἀλλ᾽ εἰς περιποίησιν σωτηρίας  ‘but for the purpose of experiencing salvation’  「而是要……获得救恩」 (帖前 5:9) 关于 περιποίησις 在 帖前 5:9 中的另一种解释，见 57.62。

(b)

57.62 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 （περιποιέομαι「获得」57.61 的衍生词）获得的东西，有付出很大努力的含意 财产；产业；基业 ἀλλ᾽ εἰς περιποίησιν σωτηρίας διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘but for the possession of salvation through our Lord Jesus Christ’  「藉着我们的主耶稣基督获得救恩」 (帖前 5:9) λαὸς εἰς περιποίησιν  ‘a people that has become (God's own) possession’  「是属上帝的子民」或「是成为上帝产业的百姓」 (彼前 2:9) 关于 περιποίησις 在 帖前 5:9 的另一种解释，见 90.74。

περιραίνω

(1)

(a)

47.17 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的应用及清除 ［参περιραντίζω］ 洒在周围 洒；染；溅；浸 ἱμάτιον περιρεραμμένον αἵματι  ‘a garment sprinkled with blood’  「染过血的衣服」（经文校勘栏） (启 19:13) 这词只见于异文：ἱμάτιον ἱμάτιον περιρεραμμένον αἵματι「溅了血的衣服」（启 19:13）（校勘栏）。

περιραντίζω

(1)

(a)

47.17 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的应用及清除 ［参περιραίνω］ 洒在周围 洒；染；溅；浸 ἱμάτιον περιρεραντισμένον αἵματι  ‘a garment sprinkled with blood’  「染过血的衣服」（经文校勘栏） (启 19:13) 这词只见于异文：ἱμάτιον περιρεραντισμένον αἵματι「溅了血的衣服」（启 19:13）（校勘栏）。

περιρήγνυμι

(1)

(a)

19.33 物理的冲击力 裂开，撕破 撕掉或剥去，如撕破衣服 撕掉；剥去 οἱ στρατηγοὶ περιρήξαντες αὐτῶν τὰ ἱμάτια  ‘the officials tore off their clothes’  「官长们就剥了他们的衣服」 (徒 16:22)

περισπάω  (περισπάομαι)

(1)

(a)

25.238 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 （περισπάομαι「从周围被拉开」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）被各种各样使人分心的事物压得喘不过气来，因而感到担忧、焦虑 感到重压和忧虑；心里忙乱；心里烦乱；心烦意乱 ἡ δὲ Μάρθα περιεσπᾶτο περὶ πολλὴν διακονίαν  ‘Martha was overburdened and worried about so much work’ or ‘... about all the work she had to do’  「马大却为许多侍候的事弄得心烦意乱」或「……要做的许多事情……」 (路 10:40)

περισσεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

59.53 数量 充裕，过量，极少 ［参περίσσευμα］ （περισσεύω[a]「大量存在，充满」59.52 的衍生词）丰丰富富地存在的 丰富；充裕；充满；许多 διὸ ἀποθέμενοι πᾶσαν ῥυπαρίαν καὶ περισσείαν κακίας  ‘so get rid of every filthy habit and the abundance of wickedness’  「所以，你们应当摆脱一切污秽和满盈的邪恶」 (雅 1:21)

(b)

78.31 程度 多于，少于（比较程度） ［参ἐκπερισσῶς, περισσεύω, περισσός, περισσοτέρως, περισσῶς］ 在隐含的或明确的程度量表上远远超过某一点 非常大；过度；极其；极力；远超；格外；大得多；越发 ἡ περισσεία τῆς χαρᾶς αὐτῶν  ‘their joy was very great’  「大有喜乐」 (林后 8:2)

περίσσευμα

(1)

τος＜中＞

(a)

59.53 数量 充裕，过量，极少 ［参περισσεία］ （περισσεύω[a]「大量存在，充满」59.52 的衍生词）丰丰富富地存在的 丰富；充裕；充满；许多 ἦραν περισσεύματα κλασμάτων ἑπτὰ σπυρίδας  ‘they took up seven baskets full of pieces left over’  「把剩下的零碎拾起来，装满了七个大篮子」 (可 8:8) ἐν τῷ νῦν καιρῷ τὸ ὑμῶν περίσσευμα  ‘since you have an abundance at this time’  「现在你们富裕」 (林后 8:14)

περισσεύω

(1)

(a)

59.52 数量 充裕，过量，极少 （περισσός[c]「充裕」59.51 的衍生词）大量存在的，有显着多过预期的含意 大量；丰富；充裕；有许多；数量大；有余；更多 αἱ μὲν οὖν ἐκκλησίαι ... ἐπερίσσευον τῷ ἀριθμῷ καθ᾽ ἡμέραν  ‘the churches ... grew in numbers every day’  「教会……人数天天增加」 (徒 16:5) ὅτι καθὼς περισσεύει τὰ παθήματα τοῦ Χριστοῦ εἰς ἡμᾶς  ‘for as the sufferings of Christ abound in us’  「因为基督的苦难怎样充充满满临到我们」 (林后 1:5) 有些语言极难找到「充裕」的对等译词。另外，要找到一个适当的数量用词去形容「基督的受苦」也极不容易。在一些语言中，林后 1:5 中的这句表达，最接近的翻译是：「我们受许多的苦难，正如基督受苦难一样」。然而，采用一个暗示「替代受苦」的表达来翻译「苦难」是错误的。 在 徒 16:5，由于 περισσεύω 与 τῷ ἀριθμῷ 配合使用，因此 περισσεύω 译成「增加」；在一些语言中，这句经文的对等翻译是：「教会的人数每天增加」，或「在那里，信徒的数目每天增多」。

(b)

59.54 数量 充裕，过量，极少 使某物充沛地存在 丰富地提供；大量提供；使充足有余 τῆς χάριτος αὐτοῦ ἧς ἐπερίσσευσεν εἰς ἡμᾶς  ‘his grace which he provided in abundance for us’ or ‘... which he caused us to have abundantly’ or ‘... which he caused us to have very much of’  「他丰富的恩典， 充充足足地赏给我们」或「……使这恩典丰丰富富地临到我们」 (弗 1:7, 8 [2]) 在一些语言中，「拥有或领受丰足的恩典」这种说法是非常奇怪的。弗 1:7-弗 1:8 的最接近译法可能是：「他使我们丰丰富富地经历的恩典」，或「他充充足足地向我们显明的恩典」。

(c)

57.24 拥有，转移，交换 有足够的 拥有的非常丰富，以至于足够有余 拥有的足够有余；充足有余 ∏όσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύονται ἄρτων  ‘all my fathers workers have much more than they can eat’  「我父亲有那么多雇工，他们的食物都充足有余」 (路 15:17)

(d)

78.31 程度 多于，少于（比较程度） ［参ἐκπερισσῶς, περισσεία, περισσός, περισσοτέρως, περισσῶς］ 在隐含的或明确的程度量表上远远超过某一点 非常大；过度；极其；极力；远超；格外；大得多；越发 ἐὰν μὴ περισσεύσῃ ὑμῶν ἡ δικαιοσύνη πλεῖον τῶν γραμματέων  ‘unless your righteousness is much greater than that of the scribes’  「除非你们的义远超过文士和法利赛人的义」 (太 5:20) προσεύχομαι, ἵνα ἡ ἀγάπη ὑμῶν ἔτι μᾶλλον καὶ μᾶλλον περισσεύῃ  ‘I pray that your love may keep on growing more and more’  「我所祷告的，就是你们的爱……越来越多」 (腓 1:9) 在 腓 1:9，μᾶλλον καὶ μᾶλλον（见 78.28）显然是强调 περισσεύω 所表达的程度。帖前 4:1 中的动词 περισσεύητε 可以看作是替代动词，指 περιπατεῖτε，基本上是表示程度。当然，这被 μᾶλλον（78.28）进一步加强。

(e)

78.32 程度 多于，少于（比较程度） ［参πλεονάζω］ 使某种经验或状态的程度增加 1 使强烈；使更多；使增加；使增长 ὑμᾶς δὲ ὁ κύριος πλεονάσαι καὶ περισσεύσαι τῇ ἀγάπῃ εἰς ἀλλήλους καὶ εἰς πάντας  ‘may the Lord greatly increase your love for one another and for all’  「又愿主使你们彼此相爱的心，和爱众人的心，都能增长」 (帖前 3:12) 在 帖前 3:12，πλεονάσαι 和 περισσεύσαι 似乎只是在补充强烈程度的意思。这两个词汇大概并不完全同义，但是很难确切判断两者有什么明显的差异，也许 περισσεύσαι 的语气更强一些。

(f)

65.47 价值 有益的，无益的 ［参προέχω, προκατέχομαι］ 体验优越的利益或优势，暗示某种比较 有更大的好处；有更大的优势 οὔτε ἐὰν φάγωμεν περισσεύομεν  ‘if we do eat, we will have no special advantage’  「吃了也没有什么益处」 (林前 8:8) 在表示「更优胜的好处」时，可能需要具体说明比较的依据。例如，林前 8:8 可能需要译成「如果我们吃了，也不会比不吃更好」，罗 3:9 可能需要译成「这却怎么样呢？我们显然比其他人强吗？」

____________________________________________________

1 περισσεύω[e]的语气可能与πλεονάζω[b]略有差异，也许περισσεύω[e]暗示某物极其丰富，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

περισσός  (περισσότερος)

(1)

ή, όν

(a)

65.46 价值 有益的，无益的 产生决定性的或明显的优势 特别的优势；有更大的益处；有长处 Τί οὖν τὸ περισσὸν τοῦ Ἰουδαίου  ‘what special advantage do the Jews have?’  「犹太人有什么优势？」 (罗 3:1)

(b)

58.57 性质，类别，示例 不寻常的，与众不同的 优异的，意思是超过期望 优异的；出众的；卓越的；不寻常的 τί περισσὸν ποιεῖτε;  ‘what exceptional thing have you done?’ (literally ‘... do you do?’)  「你们……这样做有什么特别呢」（直译：「你们做了什么特别的事呢？」） (太 5:47)

(c)

59.51 数量 充裕，过量，极少 数量非常多，显着超过某人的预期或期望 1 多过；足够有余；超出标准；丰丰富富；过多的 ἐγὼ ἦλθον ἵνα ζωὴν ἔχωσιν καὶ περισσὸν ἔχωσιν  ‘I came that they might have life and have it abundantly’  「我来是要他们得生命，并且得的更丰盛」 (约 10:10) ∏ερὶ μὲν γὰρ τῆς διακονίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους περισσόν μοί ἐστιν τὸ γράφειν ὑμῖν  ‘it is superfluous for me to write to you concerning help for the people of God’  「关于供应圣徒的事而写信给你们，其实本来对我是多余的」 (林后 9:1) 关于 περισσός 在 林后 9:1 的另一种解释，见 71.40。

(d)

71.40 状况 必要的，不必要的 是不必要的，因为是多余的 不必要；不必；不需要；无须 περισσόν μοί ἐστιν τὸ γράφειν ὑμῖν  ‘it is not necessary for me to write to you’  「我本来不必写信给你们」 (林后 9:1) 关于 περισσός 在 林后 9:1 的另一种解释，见 59.51。

(e)

78.31 程度 多于，少于（比较程度） ［参ἐκπερισσῶς, περισσεία, περισσεύω, περισσοτέρως, περισσῶς］ περισσότερος  在隐含的或明确的程度量表上远远超过某一点 非常大；过度；极其；极力；远超；格外；大得多；越发 τῇ περισσοτέρᾳ λύπῃ καταποθῇ  ‘he may be overwhelmed by excessive sorrow’  「免得他过分悲伤」 (林后 2:7)

(f)

78.20 程度 多，少（正负程度） ［参ἐκ］ ἐκ περισσοῦ  （习语，直译：来自过量）在程度量表上的一个极高的点，暗示过度 过度地；极度地；断然地；过多地 λίαν [ἐκ περισσοῦ] ἐν ἑαυτοῖς ἐξίσταντο  ‘they were exceedingly amazed’  「他们心里十分惊奇」 (可 6:51) 在 可 6:51，λίαν (78.1) 和 ἐκ περισσοῦ 都是表达程度，并且互相增强语气。

____________________________________________________

1 与语义域78「程度」子域B「多于，少于」进行仔细的比较，可以看出表示程度的意思与表示数量的意思之间具有非常密切的关系。事实上，在某些情况下，相同的表达可以解作数量或解作程度。

περισσοτέρως

(1)

(a)

78.31 程度 多于，少于（比较程度） ［参ἐκπερισσῶς, περισσεία, περισσεύω, περισσός, περισσῶς］ 在隐含的或明确的程度量表上远远超过某一点 非常大；过度；极其；极力；远超；格外；大得多；越发 περισσοτέρως μᾶλλον ἐχάρημεν  ‘we rejoiced even more greatly’  「我们就更加欢喜了」 (林后 7:13)

περισσῶς

(1)

(a)

78.31 程度 多于，少于（比较程度） ［参ἐκπερισσῶς, περισσεία, περισσεύω, περισσός, περισσοτέρως］ 在隐含的或明确的程度量表上远远超过某一点 非常大；过度；极其；极力；远超；格外；大得多；越发 οἱ δὲ περισσῶς ἔκραζον  ‘they shouted at the top of their voices’  「他们却更加大声喊着说」 (太 27:23) περισσῶς τε ἐμμαινόμενος  ‘extremely furious’  「极度疯狂地恼恨」 (徒 26:11)

περιστερά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

4.44 动物 鸟类 ［参τρυγών］ 亚洲野鸽：灰蓝色的鸟，颈部羽毛有粉红色光泽，尾尖呈黑色；大规模聚居，主要吃种子；一年有数次求偶、交配和筑巢；筑巢在岩石上；拉丁语学名：Columba via；被用作食物和祭品；象徵迅速、温顺和纯真 鸽子 γίνεσθε οὖν φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις καὶ ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί  ‘be as wise as serpents and as harmless as doves’  「你们要像蛇那样机警，像鸽子那样纯洁」 (太 10:16) 虽然英语比较清楚地区分了 dove（剪尾鸽）和 pigeon（平尾鸽），但新约希腊文在使用 περιστερά 和 τρυγών 时，似乎并没有这种区分。 然而，论到与鸽子（pigeon 和 dove）相关的术语的含义时，也会遇到一些问题。根据古时候的动物学，dove 是没有胆汁的，因此是一种非常和平和洁净的鸟。于是，dove 成为基督徒美德和温柔的象徵（如 太 10:16）。然而事实上，dove 和 pigeon 非常具有侵略性，并且有一种 pigeon 常常会把受伤的鸟啄死。因此，在有些社会中，pigeon 和 dove 并不被认为是温柔和平的，而是被认为邪恶有害的。事实上，在某些文化中，dove 是死亡和邪恶的象徵。因此，在这种情况下，增加旁注可以清楚指明这些鸟在圣经语境中的象徵含意。

περιτέμνω

(1)

(a)

53.51 宗教活动 献身，成为圣洁 ［参περιτομή］ 切除男性生殖器的包皮，以此作为一种宗教仪式，表示分别为圣和种族认同 行割礼；受割礼；割礼 ὅσοι θέλουσιν εὐπροσωπῆσαι ἐν σαρκί, οὗτοι ἀναγκάζουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι  ‘those who want to show off about external matters are the ones who are trying to force you to be circumcised’  「那些想在肉体上体面的，他们才强求你们受割礼」 (加 6:12) 在实行割礼的社会中，通常会有一个令人满意的译词来表达这种手术，虽然这种手术可能没有任何宗教含意，而只是成年礼的一部分。对于没有施行割礼的习俗或者不熟悉这种做法的社会，具体描述这种手术的词汇可能是粗俗和有冒犯意味的。因此，翻译者可能需要借用一个词汇，或者采用一个比较隐晦的词汇，例如「环切」，然后在词汇表中解释该词或词组的具体含义。 即使在实行割礼的社会中，人们理解这种宗教礼仪的意义也可能会有困难，因此翻译者需要提供旁注来处理。例如，如果一个社会实行的割礼只与成年礼有关，那么耶稣在出生后第八天受割礼（路 2:21）就会令人感到费解。在许多社会中，这种割礼看似是对婴儿的极端残忍行为，或者是婴儿性成熟的记号。

περιτίθημι

(1)

(a)

85.39 在空间存在 放置，安置 ［参παρεμβάλλω］ 把某物放在某个物体或区域的周围 放在周围；包围 καὶ φραγμὸν αὐτῷ περιέθηκεν  ‘and put a fence around it’  「四周围上篱笆」 (太 21:33)

(b)

13.10 是，变成，存在，发生 状态 使某事物处于某种状态 使拥有；赋予 τούτοις τιμὴν περισσοτέραν περιτίθεμεν  ‘we assigned greater honor to these’  「我们加添给它们格外的尊重」 (林前 12:23)

περιτομή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

53.51 宗教活动 献身，成为圣洁 ［参περιτέμνω］ 切除男性生殖器的包皮，以此作为一种宗教仪式，表示分别为圣和种族认同 行割礼；受割礼；割礼 διὰ τοῦτο Μωϋσῆς δέδωκεν ὑμῖν τὴν περιτομήν  ‘Moses therefore gave you circumcision’  「摩西传割礼给你们」 (约 7:22) 在实行割礼的社会中，通常会有一个令人满意的译词来表达这种手术，虽然这种手术可能没有任何宗教含意，而只是成年礼的一部分。对于没有施行割礼的习俗或者不熟悉这种做法的社会，具体描述这种手术的词汇可能是粗俗和有冒犯意味的。因此，翻译者可能需要借用一个词汇，或者采用一个比较隐晦的词汇，例如「环切」，然后在词汇表中解释该词或词组的具体含义。 即使在实行割礼的社会中，人们理解这种宗教礼仪的意义也可能会有困难，因此翻译者需要提供旁注来处理。例如，如果一个社会实行的割礼只与成年礼有关，那么耶稣在出生后第八天受割礼（路 2:21）就会令人感到费解。在许多社会中，这种割礼看似是对婴儿的极端残忍行为，或者是婴儿性成熟的记号。

(b)

11.51 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 οἱ ἐκ περιτομῆς  （固定短语，直译：那些奉割礼的）坚持奉行割礼的人，他们认为外邦人若要被视为真正相信耶稣基督的人，就必须奉行割礼 奉割礼的人或坚持要奉割礼的人 διεκρίνοντο πρὸς αὐτὸν οἱ ἐκ περιτομῆς  ‘those who were in favor of circumcising Gentiles criticized him’  「主张外邦人也必须领受割礼的人批评他」 (徒 11:2)

περιτρέπω

(1)

(a)

13.64 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参μεθίστημι, μεταστρέφω, μετατίθημι, μετατρέπω］ 导致状态的改变，强调结果状态的不同之处1 变成；使不同于……；改变 τὰ πολλά σε γράμματα εἰς μανίαν περιτρέπει  ‘your considerable learning has caused you to become mad’ or ‘... has made you insane’  「你的大学问使你疯了」或「……使你精神失常了」 (徒 26:24)

____________________________________________________

1 13.64中的这组词汇显然存在一些重要的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确立这一点。

περιτρέχω

(1)

(a)

15.231 线性运动 奔跑 匆忙跑遍 跑遍 περιέδραμον ὅλην τὴν χώραν ἐκείνην  ‘they ran throughout the whole region’  「跑遍那整个地区」 (可 6:55)

περιφέρω

(1)

(a)

15.190 线性运动 携带，负担 从一个地方带到另一个地方 带着 ἤρξαντο ἐπὶ τοῖς κραβάττοις τοὺς κακῶς ἔχοντας περιφέρειν ὅπου ἤκουον ὅτι ἐστίν  ‘they began to carry the sick about on mats to wherever they heard he was’  「听见他在哪里，就把有病的人放在牀垫上抬到哪里」 (可 6:55)

περιφρονέω

(1)

(a)

76.25 能力，力量 拒绝承认某事物的力量或权力 使权威无效；拒绝；忽视；轻看 μηδείς σου περιφρονείτω  ‘let no one invalidate your authority’  「不要让任何人轻看你」 (多 2:15)

περίχωρος

(1)

ου＜阴＞

(a)

1.80 地理物体及特徵 社会政治区域 围绕或靠近某个中心点的地区或区域 周边地区；一带 ἀπέστειλαν εἰς ὅλην τὴν περίχωρον ἐκείνην  ‘and they sent into all the surrounding region’  「打发人到整个周围地区去」 (太 14:35) 在某些语境中，περίχωρος 不仅包括周围地区，还包括其参照点，例如 τῆς περιχώρου τῶν Γερασηνῶν "the Gerasenes and the people living around them" （格拉森人和住在他们周围的人）（路 8:37）。在 太 3:5 等上下文中，ἡ περίχωρος τοῦ Ἰορδάνου 很难译成「约旦河周围的地区」，因为河流和城市不同，河流没有一个中心点。因此，翻译者往往需要把 ἡ περίχωρος τοῦ Ἰορδάνου 译为「约旦河两岸的土地。」

περίψημα

(1)

τος＜中＞

(a)

79.53 物体的特徵 干净的，肮脏的 ［参περικάθαρμα］ 清洁过程中产生的垃圾 污物；垃圾；废物；浮渣；渣滓 ὡς περικαθάρματα τοῦ κόσμου ἐγενήθημεν, πάντων περίψημα ἕως ἄρτι  ‘we have become like this world's garbage; we are now the scum of all things’  「我们还是好像世上的污物、万物的废渣」 (林前 4:13a)

____________________________________________________

1 在林前 4:13，περικάθαρμα和περίψημα似乎是比喻用法的典型例子。

περπερεύομαι

(1)

(a)

33.369 沟通 吹嘘 过度赞扬自己 好自夸的；好吹牛的 [ἡ ἀγάπη] οὐ περπερεύεται  ‘love does not brag’  「爱是不自夸」 (林前 13:4)

∏ερσίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

93.295 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单中出现的基督徒，罗 16:12 彼息；《思》培尔息

πέρυσι

(1)

(a)

67.204 时间 与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 说话年份之前的一年 去年；一年前 Ἀχαΐα παρεσκεύασται ἀπὸ πέρυσι  ‘(the believers in) Achaia have been ready to help since last year’  「亚该亚人去年已经预备好了」 (林后 9:2)

πετεινός

(1)

οῦ＜中＞

(a)

4.38 动物 鸟类 ［参ὄρνεον, ὄρνις, πτηνός］ 任何种类的鸟，野生的或家养的 鸟 ἦλθεν τὰ πετεινὰ καὶ κατέφαγεν αὐτό  ‘the birds came and ate it’  「飞鸟来把它吃掉了」 (可 4:4a) 任何语言至少都会有一些指鸟的词汇，但是可能没有一个通称，将鸟类与其他所有会飞的生物区别开来。例如，在某些语言中，一个包含所有鸟类的词汇还包含了会飞的昆虫和蝙蝠。然而，在大多数情况下，这个词汇主要是指鸟类，因此如果经文中的其他表达已经在某种程度上指明了是鸟类，那么可以采用这个词汇。在别的语言中，一些鸟类的通称可能只包含特定的一些类型，例如食肉的鸟、水中的鸟和林中的鸟。

(b)

4.41 动物 鸟类 ［参οὐρανός］ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ  （习语，直译：天上的鸟）野生鸟类，与家养鸟类如鸡相比 鸟；野鸟 ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ  ‘look at the wild birds’  「你们看一看那天上的飞鸟」 (太 6:26) 字面直译 πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ，无论是「空气之鸟」（birds of the air）还是「天空之鸟」（birds of the sky），都可能会误导人，因为「空气之鸟」可能暗示这些鸟是用空气造的，「天空之鸟」可能暗示这些鸟一直停留在天空中。在某些语言中，对等的表达是「树木之鸟」（birds of the trees）或「风之鸟」（birds of the winds）。

____________________________________________________

1 在罗 1:23、徒 11:6和雅 3:7，πετεινός可能包含了昆虫，但是可能性不大。这些上下文中的分类不一定是详尽的。

πέτομαι

(1)

(a)

15.245 线性运动 飞行 物体藉翅膀在空中移动 飞 ἤκουσα ἑνὸς ἀετοῦ πετομένου ἐν μεσουρανήματι  ‘I heard an eagle that was flying high in the air’  「听见一只在空中飞的鹰」 (启 8:13) 有些语言采用明显不同的词汇去表达「飞行」这个动作，视乎所指的是雀鸟还是昆虫。

πέτρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

2.21 自然物质 土，泥，沙，石 基岩（可能覆盖着一层薄土），悬崖峭壁，或大山的山架，对比于一块一块分开的岩石，即通常称为 λίθος[a] 的（见 2.23）1 磐石；基岩 ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ φρονίμῳ, ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν πέτραν  ‘he is like a wise man who built his house on bedrock’  「就像聪明的人，把自己的房子建造在磐石上」 (太 7:24) ἔθηκεν αὐτὸν ἐν μνημείῳ ὃ ἦν λελατομημένον ἐκ πέτρας  ‘they then put him in a grave which had been hewn from rock’  「安放在岩石中凿出来的墓穴里」 (可 15:46) λέγουσιν τοῖς ὄρεσιν καὶ ταῖς πέτραις, ∏έσετε ἐφ᾽ ἡμᾶς  ‘they said to the mountains and to the rock cliffs, Fall on us’  「向山和岩石说：『倒在我们身上吧！』」 (启 6:16) ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ φρονίμῳὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν πέτραν「好比一个聪明人，把房子盖在磐石上」（太 7:24）；ἔθηκεν αὐτὸν ἐν μνημείῳ ὅ ἦν λελατομημένον ἐκ πέτρας「安放在磐石中凿出来的坟墓里」（可 15:46）；λέγουσιν τοῖς ὄρεσιν καὶ ταῖς πέτραις, ∏έσετε ἐφ᾽ ἡμᾶς「向山和岩石说：倒在我们身上吧！」（启 6:16）。在这三个语境中，某些语言必须将 πέτρα 译成三个完全不同的词。第一个磐石是基岩，呈水平位置，通常就在地表以下；第二个磐石是外露的岩石，人们可以在这岩石上凿出坟墓来。这两种岩石必须以完全不同的用语来表达。同样，人们可以向其呼求，让它倒在自己身上的岩石，要用一个指「悬崖」或「峭壁」的词来翻译。 在 路 8:6 中，ἕτερον κατέπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν「有些（种子）落在石地上」（《现中》）这句子里面的 πέτρα 是指基岩，上面可能覆盖着薄薄的一层土。这个可以译成「岩石上的薄土」。 在那些把 ∏έτρος「彼得」的名字用作双关语的经文中，πέτρα 是指基岩，就是那可以安放地基的磐石。

____________________________________________________

1 在罗 9:33和彼前 2:8，πέτρα与λίθος「石」出现在平行结构中，是一段《以赛亚书》8:14的引文。根据这个用法，有人可能会认为λίθος和πέτρα是同义词，至少是在这个上下文中。若是这样，πέτρα就必须具有两个不同的意思，一个指「磐石」，另一个指「石头」。然而，平行并不意味着意思相同。事实上，平行结构（与同义反复不同）通常暗示对应词汇之间略有区别。

∏έτρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.296 人名及地名 人名 十二门徒的领袖，原名西门，也称为矶法，彼得是他的希腊名字 彼得；《思》伯多禄

πετρώδης

(1)

ες＜中＞

(a)

2.22 自然物质 土，泥，沙，石 （πέτρα「基岩」2.21 的衍生词）坚硬的物质或覆盖着一层薄土的基岩 石头地 ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὰ πετρώδη ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν  ‘some fell on the rocky ground where it did not have much earth’  「有些落在泥土不多的石地上」 (太 13:5)

πήγανον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.22 植物 树木以外的植物 一种芳香的常绿植物，常用作调味品 芸香 ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσμον καὶ τὸ πήγανον καὶ πᾶν λάχανον  ‘you tithe such seasoning herbs as mint and rue and all other herbs’  「你们奉献薄荷、芸香和各种蔬菜的十分之一」 (路 11:42) 平行经文（太 23:23）中也列出了 ἄνηθον「茴香」和 κύμινον「孜然芹果」（见3.24-3.25）。 在翻译「芸香」，以及ἡδύοσμον「薄荷」、ἄνηθον「茴香」和κύμινον「孜然芹果」时，明智的做法大概是借用一个词，同时加上分类词，例如「一种称为芸香的调味香草」。

πηγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

1.78 地理物体及特徵 水体 流到地表或流进地面以下之水池的水源 水泉，泉源 ἔπεσεν ἐπὶ τὸ τρίτον τῶν ποταμῶν καὶ ἐπὶ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων  ‘it fell on a third of all the rivers and springs’  「落在江河的三分之一和众水的泉源上」 (启 8:10) πηγή[a]「泉」与 φρέαρ[a] 和 πηγή[b]「井」不同（参 7.57）。πηγή[a] 通常是天然的水源，φρέαρ[a] 和 πηγή[b] 是人挖出来的井，可能正是 πηγή[a] 流向的地方。

(b)

7.57 建造物 蓄水建造物 ［参φρέαρ］ 深入地面的结构，通常用石头砌成，底部是一池水 井 ἦν δὲ ἐκεῖ πηγὴ τοῦ Ἰακώβ  ‘and Jacobs well was there’  「雅各井就在那里」 (约 4:6) 如果有相对稳定的水流，那么水井可以很贴切地称为一口 πηγή[a]「泉」1.78；这可能是 约 4:6 中采用 πηγή 的原因），但是，如果水只是从附近地区逐渐渗入水井内，或者是通过地表水汇入井中，那么更应该称为 φρέαρ[a]。然而，在一些上下文中，这两个词汇可以互换使用；例如，比较 约 4:6 中的 πηγή 与 约 4:11 中的 φρέαρ，两个词都是指叙加的雅各井。

(c)

23.182 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参αἷμα, ῥύσις］ πηγὴ αἵματος  （固定短语，直译：血的泉源）月经出血导致的失血 1 失血；经血；出血；血漏；血崩 εὐθὺς ἐξηράνθη ἡ πηγὴ τοῦ αἵματος αὐτῆς  ‘immediately her bleeding stopped’  「她的血崩立刻止住」 (可 5:29)

____________________________________________________

1 23.181和23.182中的表达均指月经血，但是短语πηγὴ αἵματος和ῥύσις αἵματος似乎专门用于这个意思，而αἱμορροέω在经外文献中的意思就是失血或流血，但是当然也可以指流出经血。由于αἱμορροέω所指范围较宽，因此这词已单独列出。

πήγνυμι

(1)

(a)

45.2 建造，兴建 建立或竖立一个建筑物，通常是帐篷 建立；竖立；搭建；搭起；支搭 τῆς σκηνῆς τῆς ἀληθινῆς, ἣν ἔπηξεν ὁ κύριος  ‘in the real tent which was put up by the Lord’  「在真帐幕里……这帐幕是主所支搭的」 (来 8:2)

πηδάλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.50 人工制品 船只及船只各部分 位于船尾的、用来引导航向的大木板 方向舵 μετάγεται ὑπὸ ἐλαχίστου πηδαλίου ὅπου ἡ ὁρμὴ τοῦ εὐθύνοντος βούλεται  ‘it is guided by a very small rudder wherever the pilot wishes’  「只用小小的舵就随着掌舵的意思转动」 (雅 3:4) 对于某些船只来说，方向舵可能只是一个大的转向桨。如果目标语言没有这个术语，翻译者可以把它描述为「引导船只航向的工具」或「使船只按照人想去的方向航行的工具」。

πηλίκος

(1)

η，ον

(a)

79.126 物体的特徵 大的，小的 有关大尺寸的疑问词 何等的大；多么的大；多大 Ἴδετε πηλίκοις ὑμῖν γράμμασιν ἔγραψα  ‘see with what large letters I am writing to you’  「你们看我亲手写给你们的字是何等的大！」 (加 6:11)

(b)

87.32 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 指具有较高的相关地位 多么伟大；何等重要 Θεωρεῖτε δὲ πηλίκος οὗτος, ᾧ [καὶ] δεκάτην Ἀβραὰμ ἔδωκεν  ‘you see, then, how great he was to whom Abraham gave a tenth’  「你们想想，这人多么伟大啊！连先祖亚伯拉罕都……拿出十分之一给他」 (来 7:4)

πηλός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

2.18 自然物质 土，泥，沙，石 像陶土一样粘稠的湿润泥土 泥 ἔπτυσεν χαμαὶ καὶ ἐποίησεν πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσματος  ‘he spat on the ground and made some mud with the spittle’  「耶稣吐唾沫在地上，用唾沫和了泥」 (约 9:6) πηλός 对比于 βόρβορος「稀泥浆」（2.17），指像陶土一样粘稠的湿润泥土。在某些语言中，这词可以译成「粘稠的土」或「像黏土一样的泥」或「湿润的土」。 在 罗 9:21 中（ἢ οὐκ ἔχει ἐξουσίαν ὁ κεραμεὺς τοῦ πηλοῦ「陶匠毕竟有权拿泥土来造他所要造的」《现中》），这词是特指陶匠所用的陶土。因此，πηλός 可以界定为任何一种像陶土一样粘稠的湿润泥土。πηλός 包含了 κέραμος「陶土」的含义（这种含义没有出现在《新约》中）。 由于陶器在世界各地都为人熟知，因此要找到意指陶土的词并不困难。即使在不熟悉制陶的地方，翻译者通常也不难找到陶土的译词，例如「可以塑造成型的泥」或「用来制作盆罐的泥」。

πήρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.145 人工制品 容器 旅行者（或乞丐）用以携带财物的袋子 口袋，旅行袋 μὴ πήραν εἰς ὁδὸν μηδὲ δύο χιτῶνας  ‘do not take a traveler's bag for the journey or two shirts’  「路上不要带行囊，不要带两件内袍」 (太 10:10) 在 太 10:10（和平行经文）中，所指对象是专门用来放置食物或金钱的「乞讨袋」。

πηρόω

(1)

(a)

27.53 学习 愿意学习 ［参καρδία］ πηρόω τὴν καρδίαν  （习语，直译：使心脏残废）使人不愿意学习 封闭人的头脑；使人无法学习 πεπήρωκεν αὐτῶν τὴν καρδίαν  ‘he has made their hearts unable to learn’  「使他们的心不能学习」（GNT3c-经文校勘栏） (约 12:40) 这是一个异文，只出现在：πεπήρωκεν αὐτῶν τὴν καρδίαν「他使他们的心不能学习」（约 12:40）（校勘栏）。

πῆχυς

(1)

εως＜阳＞

(a)

81.25 空间的尺寸 长度测量单位 传统上，指从肘部到手指末端的距离，约 18 英寸或半米 一肘；十八英寸；半米 τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα;  ‘who of you by worrying is able to add a half meter to his stature?’  「你们中间谁能用忧虑使自己的身高增加一肘？」 (太 6:27) οὐ γὰρ ἦσαν μακρὰν ἀπὸ τῆς γῆς ἀλλ᾽ ὡς ἀπὸ πηχῶν διακοσίων  ‘not very far from land, about 200 cubits’ or ‘... about 100 yards’ or ‘... about 100 meters’  「离岸不远，约有二百肘」或「……一百公尺」或「……一百米」 (约 21:8) 太 6:27 中的 πῆχυς 可以解作身高而不是寿数，那是一种文学上夸张法。然而，大多数现代译本都把这节经文中的 πῆχυς 解作指寿数而不是身高（见 67.151 中关于 ἡλικία[a] 的讨论）。

πιάζω

(1)

(a)

18.3 连接 抓紧，抓住 用相当大的力量牢牢抓住 拉着；抓住；捉住；牢牢抓住 καὶ πιάσας αὐτὸν τῆς δεξιᾶς χειρὸς ἤγειρεν αὐτόν  ‘and having grasped his right hand firmly, he raised him up’  「拉着他的右手，扶他起来」 (徒 3:7) καὶ ἐπιάσθη τὸ θηρίον  ‘and the beast was seized’  「怪兽被捉住了」 (启 19:20)

(b)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［参ἐκτείνω, ἐπιβάλλω, ἐπιλαμβάνομαι, κρατέω, χείρ, χείρ］ 拘留涉嫌非法活动的人 抓住；拿住；逮捕；捉拿 ἀπέστειλαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι ὑπηρέτας ἵνα πιάσωσιν αὐτόν  ‘the chief priests and the Pharisees sent some guards to arrest him’  「祭司长和法利赛人就打发圣殿警卫去捉拿他」 (约 7:32)

πιέζω

(1)

(a)

19.49 物理的冲击力 挤压 按下，使东西更紧实 按下 μέτρον καλὸν πεπιεσμένον σεσαλευμένον  ‘good measure, pressed down, shaken’  「用十足的升斗，连摇带按」 (路 6:38)

πιθανολογία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.31 沟通 语言层次 使用精心构筑和可能真实的论据来发表的、似是而非的讲话 花言巧语；似是而非的言语 ἵνα μηδεὶς ὑμᾶς παραλογίζηται ἐν πιθανολογίᾳ  ‘do not let anyone fool you with plausible but false language’  「免得有人用花言巧语迷惑你们」 (西 2:4)

πικραίνω  (πικραίνομαι)

(1)

(a)

79.42 物体的特徵 甜的，苦的，无味的 使某物变苦 变苦；发苦；使感到苦涩 ὅτι ἐπικράνθησαν  ‘because (the water) had turned bitter’  「因为水变苦」 (启 8:11) πικρανεῖ σου τὴν κοιλίαν  ‘it will make your stomach bitter’ or ‘it will become bitter in your stomach’  「它会使你肚子发苦」 (启 10:9)

(b)

88.202 道德伦理素质及相关行为 憎恨，可憎的 （πικρία[b]「苦」88.201 的衍生词）对别人怀有怨恨或仇恨 痛恨；怀恨在心 Οἱ ἄνδρες, ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας καὶ μὴ πικραίνεσθε πρὸς αὐτάς  ‘husbands, love your wives, and do not be bitterly hateful toward them’  「你们作丈夫的，要爱妻子，不可心里怀恨苦待她们」 (西 3:19)

πικρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

79.40 物体的特徵 甜的，苦的，无味的 εἰς χολὴν πικρίας εἰμί  有苦味（仅出现在习语 χολὴ πικρίας 中） 苦；苦毒；苦的；苦涩的；有毒的 εἰς γὰρ χολὴν πικρίας καὶ σύνδεσμον ἀδικίας ὁρῶ σε ὄντα  ‘for I see that you are full of bitter envy and are a prisoner of sin’  「我看出你正在啃着嫉妒的苦果，作罪的囚徒」 (徒 8:23) 在习语 εἰς χολὴν πικρίας εἰμί 中，πικρίας 是按字面意义理解，但这个习语是特别嫉妒或仇恨某人的意思（见 88.166）。

(b)

88.201 道德伦理素质及相关行为 憎恨，可憎的 （πικρία[a]「苦味」79.40 的引申喻意）一种强烈的怨恨或仇恨的状态 怨恨；恶意；苦毒 ὧν τὸ στόμα ἀρᾶς καὶ πικρίας γέμει  ‘whose mouth is full of curses and bitter resentment’  「满口是咒骂苦毒」 (罗 3:14) πᾶσα πικρία καὶ θυμὸς ... ἀρθήτω  ‘get rid of ... all bitterness and anger’  「除掉一切苦毒、烈怒」 (弗 4:31)

πικρός

(1)

ά，όν

(a)

79.41 物体的特徵 甜的，苦的，无味的 形容味苦的或辛辣的 苦的；辛辣的 μήτι ἡ πηγὴ ἐκ τῆς αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν  ‘no spring pours out sweet and bitter water from the same opening’  「泉源难道会从同一个泉眼里涌出甜水和苦水来吗？」 (雅 3:11)

(b)

88.170 道德伦理素质及相关行为 充满怨恨，怀恨在心 （πικρός[a]「苦的」79.41 的引申喻意）指心存怨恨 怨恨的 εἰ δὲ ζῆλον πικρὸν ἔχετε  ‘but if you are resentfully jealous’ or ‘if you are jealous and resentful’ or ‘if you have jealousy and resentment’  「你们如果心里怀着苦毒的嫉妒」或「如果你们嫉妒和愤恨」 (雅 3:14)

πικρῶς

(1)

(a)

25.284 态度及情感 悲伤，遗憾 感到精神痛苦的 痛苦地；苦恼地 ἐξελθὼν ἔξω ἔκλαυσεν πικρῶς  ‘he went out and wept bitterly’  「他就出去痛哭」 (太 26:75)

∏ιλᾶτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.297 人名及地名 人名 犹太地的总督，他下令把耶稣钉十字架 彼拉多；《思》比拉多

πίμπλημι  (πίμπλαμαι)

(1)

(a)

59.38 数量 满的，空的 使某物被完全充满 填满；充满；满心 λαβὼν σπόγγον πλήσας τε ὄξους  ‘taking a sponge, he filled it with sour wine’  「拿海绵蘸满了酸酒」 (太 27:48) καὶ ἔπλησαν ἀμφότερα τὰ πλοῖα  ‘and they filled both boats’  「把两条船装满」 (路 5:7)

(b)

13.106 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἀναπληρόω, ἐκπληρόω, πληροφορέω, πληρόω］ 使事情发生，暗示要实现某个目的 1 实现；成全；应验 τοῦ πλησθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα  ‘in order to fulfill those things that have been written’  「要使经上所写的都得应验」 (路 21:22)

(c)

67.70 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 ［参πληρόω, συμπληρόω］ 来到一段时间的结束，有完成了隐含的目的或计划的含意 2 结束；完成；（日期、日子）满了 ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ  ‘when his period of service was complete’  「他供职的日子一满」 (路 1:23) 有些语言很难说一段时间「满了」。对于 路 1:23，通常可以译成「他事奉的日期完结」，甚至「他完成了事奉之后」。对于 徒 7:30，「满四十年之后」在一些语言中可以译成「四十年过后」，或「经过四十年之后」。

(d)

78.46 程度 完全，足够（完成程度） ［参πληρόω］ 在某一事件或状态中经历完全程度的参与 完全；全部；充满；满怀 ἐπλήσθησαν φόβου  ‘they were completely fearful’  「他们充满恐惧」 (路 5:26) ἐπλήσθησαν θάμβους  ‘they were completely surprised’  「满心惊讶」 (徒 3:10)

____________________________________________________

1 13.106这一组词汇的意思无疑存在某些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 在许多上下文中，很难确定67.69和67.70中的词汇主要是时间性的还是时态性的。如果任一上下文中的意思似乎专注于活动的完成，那么该意思就应该归类为时态性的（语义域68「时态」）；但是，如果重点似乎是在活动的结束点，那么就可以合理地将这些意思归类为时间性的。

πίμπρημι  (πίμπραμαι)

(1)

(a)

23.159 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参πυρέσσω, πυρετός］ 生病发烧 发烧 οἱ δὲ προσεδόκων αὐτὸν μέλλειν πίμπρασθαι  ‘they waited for him to burn with a fever’  「们等着看他发烧」 (徒 28:6) 有些语言可以说「某人有发烧」，但是有些语言采用逆序的表达，会说「发烧有某人」。同样，有些语言不是说「某人得了病」，而是「疾病抓住了某人」。很多时候，翻译者可以把「发烧」表达为：「发烫」、「发热」或「得了滚烫的病」。 另外，徒 28:6 中的 πίμπρημι 也可以理解为肿起来的过程（见 23.163）。

(b)

23.163 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 肿起来 οἱ δὲ προσεδόκων αὐτὸν μέλλειν πίμπρασθαι  ‘they waited for him to swell up’  「他们等着看他肿起来」 (徒 28:6) 在 徒 28:6，πίμπρημι 也可以理解为生病发烧（见 23.159）。

πινακίδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.60 人工制品 用于标记及书写的工具 （通常木制的）小型书写板 写字板 αἰτήσας πινακίδιον ἔγραψεν λέγων, Ἰωάννης ἐστὶν ὄνομα αὐτοῦ  ‘he asked for a tablet and wrote, John is his name’  「他要了一块写字的板，写上：『他的名字是约翰。』」 (路 1:63)

πίναξ

(1)

ακος＜阴＞

(a)

6.134 人工制品 容器 比较平的大盘子；用陶土或金属制成 盘子；大浅盘 Δός μοι, φησίν, ὧδε ἐπὶ πίνακι τὴν κεφαλὴν Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ  ‘she said, Give me here the head of John the Baptist on a plate’  「就说：『请把施洗约翰的头放在盘子里，拿来给我。』」 (太 14:8)

πίνω

(1)

(a)

23.34 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参πόσις］ 进食液体，尤指喝水和喝酒 喝；喝饮料；饮 ∏ᾶς ὁ πίνων ἐκ τοῦ ὕδατος τούτου διψήσει πάλιν  ‘he who drinks from this water will become thirsty again’  「凡喝这水的，还要再渴」 (约 4:13) 有些语言清楚区分喝水与喝酒精饮料的用词，另外还有表示喝汤或喝粥的词汇。

(b)

14.35 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 （πίνω[a] 「喝」23.34 的引申喻意）物料吸收液体的作用 吸收 γῆ γὰρ ἡ πιοῦσα τὸν ἐπ᾽ αὐτῆς ἐρχόμενον πολλάκις ὑετὸν  ‘the ground absorbs the rain which frequently falls upon it’  「一块田地经常吸收雨水」 (来 6:7) 有些语言不能说「田地吸收雨水」或「田地喝下雨水」，更加自然的表达方法是「雨水消失在地上」或「雨水流进地里」。

(c)

24.81 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参ποτήριον］ πίνω ποτήριον  （习语，直译：喝一杯）经历试炼和困难 经历困难；喝（苦）杯；受苦 δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω  ‘are you able to drink the cup of suffering that I must drink?’ or ‘are you able to suffer as I must suffer?’  「我所喝的杯，你们能喝吗」或「我所要受的苦，你们能受吗？」 (可 10:38) τὸ ποτήριον ὃ δέδωκέν μοι ὁ πατὴρ οὐ μὴ πίω αὐτό;  ‘shall I not drink the cup which the Father has given me?’ or ‘shall I not suffer in the way in which the Father has indicated to me?’  「父给我的杯，我怎能不喝呢」或「我岂不照着父所指示我的，受苦楚吗」 (约 18:11) 有些语言不能采用「喝杯」这种表达，因为这几乎无可避免地是指在神示审判中喝下一杯毒物，以证明无辜。如果翻译者直译「喝杯」，那么通常需要解释这个习语的含意。

πιότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

3.59 植物 植物的非果实部分 营养丰富，脂肪含量高的品质 肥汁，肥脂；丰富的质量 συγκοινωνὸς τῆς ῥίζης τῆς πιότητος τῆς ἐλαίας ἐγένου  ‘you have come to share the fatness of the root of the olive tree’  「同享橄榄根的肥汁」 (罗 11:17) 罗 11:17 的经文有些奇怪，因为其字面意为「...的丰富的根」。因此可以想见，不同抄本会出现许多抄写上的差异。 由于 罗 11:17 是论到橄榄树，而橄榄果实可以榨油，因此很容易明白其言外之意。有些译本将 πιότης 译作「树液」（sap），如英语译本 NEB（《和》译作「肥汁」），有些译本则完全放弃使用比喻，例如，英译本 TEV 译作：you share the strong spiritual life（「分享着……丰富的生命力」《现中》）。1 关于 πιότης 在 罗 11:17 中的另一种处理方法，参 65.7。

(b)

65.7 价值 有价值的，没有价值的 （πιότης[a]「肥脂」3.59 的引申喻意）一种丰富、有价值的物质 丰富；丰富养分；价值 συγκοινωνὸς τῆς ῥίζης τῆς πιότητος τῆς ἐλαίας  ‘sharing in the valuable root of the olive’ or ‘sharing in the rich tradition of Judaism’  「一同有份于那橄榄树根的丰富养分」或「分享着犹太人的丰富的生命力」 (罗 11:17b) 关于 πιότης 在 罗 11:17 的另一种解释，见 3.59。

____________________________________________________

1 在圣经以外的希腊文中，πιότης喻指「财富」；在罗 11:17，传统的喻义「财富」可能与橄榄树果子那更具体的脂肪含量高的品质混合在一起。另见65.7及脚注。

2 对于罗 11:17中的συγκοινωνὸς τῆς ῥίζης τῆς πιότητος τῆς ἐλαίας一语，很难确定应该仅仅将其解作各相关词汇的引申比喻用法，还是把πιότης理解为「价值」或「财富」的比喻义，就如世俗文学中的情况那样。如果πιότης要在比喻义上来理解，那么ῥίζα就似乎应该是「传统」的喻义，而ἐλαία在这处上下文中就是直接指犹太教。

πιπράσκω

(1)

(a)

57.186 拥有，转移，交换 售卖，购买，价钱 ［参ἀποδίδωμι, πωλέω］ 处理财产或提供服务，来换取金钱或其他报酬 卖；售卖 Διὰ τί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖς;  ‘why wasn't this perfume sold for three hundred denarii to be given to the poor?’  「为什么不把这香膏卖三百个银币去周济穷人呢？」 (约 12:5) πιπράσκω 和 ἀποδίδομαι (ἀποδίδωμι[e]) 也可以用来指把人卖为奴隶。例如，请注意 太 18:25（ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος πραθῆναι「他的主人吩咐把他卖为奴隶」）中的 πιπράσκω，以及 徒 7:9（οἱ πατριάρχαι ζηλώσαντες τὸν Ἰωσὴφ ἀπέδοντο εἰς Αἴγυπτον「先祖嫉妒约瑟，把他卖到埃及为奴隶」）中的 ἀποδίδομαι。 然而，有些语言必须使用特定的词汇来表达把人卖为奴隶。事实上，翻译者可能需要相当明确地描述该事件，例如：「收钱把人交给另一个人做奴隶」。 在 罗 7:14 πεπραμένος ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν「卖给罪作奴隶」中，πιπράσκω 是比喻用法，把罪拟人化为主人。

πίπτω

(1)

(a)

15.118 线性运动 掉落 ［参καταπίπτω］ 从一个高度掉落到另一个高度1 掉落 ἔπεσεν ἀπὸ τοῦ τριστέγου κάτω  ‘he fell from the third story’  「从三层楼上掉下去」 (徒 20:9)

(b)

15.119 线性运动 掉落 ［参καταπίπτω］ 从站立或直立的位置坠落到地面或表面1 仆倒；跌倒 τὰ τείχη Ἰεριχὼ ἔπεσαν  ‘the walls of Jericho fell’  「耶利哥……城墙就倒塌了」 (来 11:30)

(c)

17.22 姿势及与姿势有关的事件 俯伏敬拜或恳求 ［参προσπίπτω］ 在某人面前俯伏拜倒，暗示恳求2 拜倒在地；俯伏叩拜 καὶ πεσόντες προσεκύνησαν αὐτῷ  ‘and prostrating themselves, they worshiped him’  「就俯伏拜那小孩子」 (太 2:11) 严格直译 προσπίπτω[a] 或 πίπτω[c] 为「倒下」可能会被完全误解，因为人们可能以为那是意外绊倒。因此，在许多语言中可能需要翻译为「深深鞠躬」或「俯伏在地」。

(d)

20.60 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 遭受或经历毁灭 倒塌；经历毁灭；被摧毁 καὶ τὸ δέκατον τῆς πόλεως ἔπεσεν  ‘and a tenth of the city was destroyed’  「城倒塌了十分之一」 (启 11:13)

(e)

23.105 生理活动过程及状态 活着，死去 （πίπτω[a]「落下」15.118 的引申喻意）倒下，是死于非命的委婉说法 倒毙；死去 ἔπεσαν μιᾷ ἡμέρᾳ εἴκοσι τρεῖς χιλιάδες  ‘in one day twenty-three thousand died’  「一天就倒毙了二万三千人」 (林前 10:8) 翻译者很少能够通过直译 πίπτω 来委婉地表达「死亡」，因为译入语的读者很容易会按字面意思去理解「倒下」。

(f)

68.49 时态 停止 （πίπτω[a]「落下」15.118 的引申喻意）停止，可能有失败的含意 停止；终止；失败 Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει  ‘love never ceases’  「爱是永不止息」 (林前 13:8) 关于 πίπτω 在 林前 13:8 中的另一种解释，见 75.7。

(g)

13.122 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἐπιπίπτω］ 突然发生，暗示发生了不利的、有害的事 发生；临到 παραχρῆμά τε ἔπεσεν ἐπ᾽ αὐτὸν ἀχλὺς καὶ σκότος  ‘suddenly a dark mist came upon him’  「立刻迷蒙和黑暗笼罩着他」 (徒 13:11) 在这节经文中，翻译者可能有必要对以吕马所经历的失明作一些更具体的说明。例如可以翻译为：「突然，一团黑雾遮住了他的眼睛」，或「以吕马的眼睛顿时昏蒙黑暗」（见 24.40）。

(h)

13.59 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参ἐκπίπτω, πτῶσις］ 变坏，强调其程度和突然性 坠落；恶化 μνημόνευε οὖν πόθεν πέπτωκας  ‘remember from where you have fallen’  「你要回想你是从哪里坠落的」 (启 2:5)

(i)

13.97 是，变成，存在，发生 存在 在某个岗位或位置上停止存在 停止；结束；倒下 οἱ πέντε ἔπεσαν  ‘the five (kings) came to an end’  「五个已经倒下了」 (启 17:10)

(j)

75.7 胜任，有资格 （πίπτω[a]「落下」15.118 的引申喻意）对某种功能来说不够好 变得不够；失败 Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει  ‘love never fails’ or, stated positively, ‘love is always sufficient’ or ‘love is always adequate for anything’  「爱是永不失败」或「爱始终足够」或「爱对任何事情来说都是足够的」 (林前 13:8) 关于 πίπτω 在 林前 13:8 中的另一种解释，见 68.49。

(k)

90.71 语意格 经历者 ［参ἐμπίπτω, περιπίπτω］ 突然经历困难或不好的事情 经历；遭遇；被……困扰 ἵνα μὴ ὑπὸ κρίσιν πέσητε  ‘in order that you might not experience condemnation’  「免得你们落在审判之下」或「免得你们遭受审判」 (雅 5:12)

(l)

30.107 思考 选择，拣选，宁取 ［参κλῆρος］ ὁ κλῆρος πίπτει ἐπί τινα  （习语，直译：命运落在某人身上）拣选的程序，可能暗示以这种方法来辨别上帝的旨意 抽签；拈阄 ἔπεσεν ὁ κλῆρος ἐπὶ Μαθθίαν καὶ συγκατεψηφίσθη μετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων  ‘the name chosen was that of Matthias and he was added to the group of the eleven apostles’  「抽到了马提亚，他就与那十一个使徒同列」 (徒 1:26) 在一些社会中，通过抽签来做决定的最自然译法是：「抽草棍」，或「掷骰子」，或「扔小树枝」，或「投小石头」。

(m)

24.93 感官事件及状态 痛苦，苦难 πίπτω ἐπί τινα  （习语，直译：落在某人身上）导致某人受痛苦伤害 使受伤害；使受痛苦 οὐδὲ μὴ πέσῃ ἐπ᾽ αὐτοὺς ὁ ἥλιος  ‘nor will the sun ever cause them to suffer’ or ‘nor will the heat of the sun ever make them suffer’  「太阳必不伤害他们」或「太阳的炎热也不会伤到他们」 (启 7:16) 的确，其他语言很少能够直译这个习语；但是将其译成「甚至太阳的热气也不能使他们受苦」，可能在一定程度上保留了它的比喻义。

(n)

87.56 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参κύριος, στήκω］ τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  （习语，直译：他或站稳或跌倒，都只在乎他自己的主人；可能是一句耳熟能详的格言）一个人能否保持自己的地位或与主人的关系，取决于主人的判断或评价 尊荣或羞辱取决于所服事的人 τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  ‘it is up to his own master whether a person stands or falls or only his master decides whether he stands or falls’ or ‘... succeeds or fails’ or ‘... is honored or disgraced’  「他或站稳或跌倒，都不过是他自己主人的事」或「他或站稳或跌倒，只有他的主人能决定」或「他或成功或失败……」或「他或受尊荣或被羞辱……」 (罗 14:4)

(o)

56.32 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κρίσις, ὑπό］ ὑπὸ κρίσιν πίπτω  （习语，直译：落在审判之下）因为行为违反法律法规而被定罪 被定罪；被判为有罪 ἵνα μὴ ὑπὸ κρίσιν πέσητε  ‘in order that you may not be condemned’  「免得你们被定罪」 (雅 5:12) 在 雅 5:12 的上下文中，定罪是指上帝的审判。

____________________________________________________

1 在两种情况下（15.118和15.119），考虑到前缀形式κατα，καταπίπτω的语气可能比πίπτω更强。

2 πίπτω[c]和προσπίπτω[a]（17.22）的意思在某种程度上与προσκυνέω[b]（17.21）不同，焦点主要是在实际的位置，而不在表现出敬畏或者发出祈求的心意。προσκυνέω[b]是比较正式的用词，焦点更多是在敬畏或尊崇的态度上。

∏ισιδία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.552 人名及地名 地名 小亚细亚中部的地区 彼西底；《思》丕息狄雅

∏ισίδιος

(1)

α，ον

(a)

93.553 人名及地名 地名 （∏ισιδία「彼西底」93.552 的衍生词）指与彼西底有关的 彼西底的；《思》丕息狄雅的

πιστεύω

(1)

(a)

31.35 持有观点，相信，信赖 相信是真的 相信某事是真的，因此值得信任1 相信；认为是真的；认为是可信的 μὴ πιστεύσητε ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ, Ἰδοὺ ὧδε ὁ Χριστός ..  ‘if anyone says to you, Here is the Christ, ... do not believe them’  「如果有人对你们说『基督在这里』，你们不要信」 (太 24:23) ἀνθ᾽ ὧν οὐκ ἐπίστευσας τοῖς λόγοις μου  ‘but you have not believed my message’  「你不相信我的话」 (路 1:20) ἀκούω σχίσματα ἐν ὑμῖν ὑπάρχειν καὶ μέρος τι πιστεύω  ‘I have been told that there are opposing groups among you, and this I believe is partly true’  「有人告诉我，你们在聚会的时候结党分派。我相信这话有一部分是真的」 (林前 11:18) σὺ πιστεύεις ὅτι εἷς ἐστιν ὁ θεός  ‘do you believe that there is only one God?’  「你信上帝只有一位……吗？」 (雅 2:19) 在许多语言中，πιστεύω[a] 的对等译词就是「相信是真的」或「认为是真的」，但某些语言会采用习语式的表达，例如，「在心里想」，或「在肝里想」，或「存在心里」。

(b)

31.85 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 ［参πίστις］ 相信以至于完全信任和倚靠 信赖；信任；有信心；信仰；信靠 Ὃς δ᾽ ἂν σκανδαλίσῃ ἕνα τῶν μικρῶν τούτων τῶν πιστευόντων εἰς ἐμέ  ‘if anyone should cause one of these little ones to turn away from his faith in me’  「无论谁使信徒中一个微不足道的人离弃我」 (太 18:6) Ἐπίστευσεν δὲ Ἀβραὰμ τῷ θεῷ  ‘Abraham trusted in God’  「亚伯拉罕信上帝」 (罗 4:3) ὁ πιστεύων ἐπ᾽ αὐτῷ οὐ μὴ καταισχυνθῇ  ‘whoever believes in him will not be disappointed’  「凡信靠他的， 都不至于失望」 (彼前 2:6) 翻译 πιστεύω[b] 和 πίστις[b] 时不能选择一个仅仅意为「依靠」、「信赖」或「信任」的词汇，因为应该还要有很大程度的「相信」，因为真正的信赖、信任和依靠，只能放在那些被认为具有相关品质的人身上。

(c)

31.102 持有观点，相信，信赖 成为信徒，对基督的信仰 ［参πίστις］ 相信关乎耶稣基督的好消息，成为跟随者 作信徒；作基督徒；基督信仰 Τοῦ δὲ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν καρδία καὶ ψυχὴ μία  ‘the group of those who were believers was one in heart and mind’  「这一群信徒都同心合意」 (徒 4:32) δύναμις γὰρ θεοῦ ἐστιν εἰς σωτηρίαν παντὶ τῷ πιστεύοντι  ‘for it is God's power to save everyone who is a believer’  「这福音本是上帝的大能，要救一切相信的」 (罗 1:16)

(d)

35.50 帮助，照顾 托付 委托某人照管 委托；交由……照管 ὅτι ἐπιστεύθησαν τὰ λόγια τοῦ θεοῦ  ‘because they were entrusted with God's message’ or ‘... with God's promises’  「上帝的圣言交托他们」或「上帝的应许……」 (罗 3:2) 有些语言需要把 罗 3:2 中的这句表达译成：「因为上帝把他的信息交给他们来看管」，或「……来保管」，但应该避免令人理解为「让犹太人为自己保留」。

____________________________________________________

1 πιστεύω[a]与φρονέω[c]、κρίνω[d]、λογίζομαι[c]、ἡγέομαι[a]和ἔχω[c]「持有观点」（31.1）不同，增加了可以信靠的成分。πιστεύω[a]的确定含意也强于οἶμαι、νομίζω、δοκὲω[a]和ὑπολαμβάνω[d]「假设」（31.29）；虽然在一些上下文中，其确定含意可能比γινώσκω[a]和οἶδα[a]「知道」（28.1）略低，但是具有确信和可信的成分，正是这个子域的焦点要素。πιστεύω[a]意为「相信某事是真的」，与πιστεύω[b]和πίστις[b]「信赖；信任」（31.85）不同。另外，πιστεύω[a]与πιστεύω[c]和πίστις[d]（31.102）的意思也不相同，后两个词汇的意思基本相同，即「成为基督徒」，那信仰和信靠是藉着耶稣基督的救恩得救，从而与上帝建立起新的关系。

πιστικός

(1)

ή，όν

(a)

79.97 物体的特徵 纯净的，没有杂质，没有稀释 是纯的，可能意味着有可以信赖的特质 1 纯粹的；纯的；真的 μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου  ‘a very expensive perfume made of pure nard’  「极贵的纯哪哒香膏」 (约 12:3)

____________________________________________________

1 学者对πιστικός的词源意见不一，但是一些后期的作家将πιστικός与πίστις相关联，其后该词被解作「真正的、纯净的」。

πίστις

(1)

εως＜阴＞

(a)

31.43 持有观点，相信，信赖 相信是真的 完全可信的事情 完全可以相信的事情；值得相信的东西；可信的证据；凭据 πίστιν παρασχὼν πᾶσιν ἀναστήσας αὐτὸν ἐκ νεκρῶν  ‘having provided proof to all by raising him from the dead’  「他已经使这个人从死人中复活，给万人作可信的凭据」 (徒 17:31)

(b)

31.85 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 ［参πιστεύω］ 相信以至于完全信任和倚靠 信赖；信任；有信心；信仰；信靠 Ἔχετε πίστιν θεοῦ  ‘you have faith in God’  「你们对上帝要有信心」 (可 11:22) ἤκουσεν αὐτοῦ περὶ τῆς εἰς Χριστὸν Ἰησοῦν πίστεως  ‘he listened to him (as he talked) about faith in Christ Jesus’  「听他讲论对基督耶稣的信仰」 (徒 24:24) Ὁ δὲ δίκαιος ἐκ πίστεως ζήσεται  ‘he who is righteous because of his faith shall live’  「义人必因信得生」 (罗 1:17) ἀκούσαντες τὴν πίστιν ὑμῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘we heard about your faith in Christ Jesus’  「听见你们在基督耶稣里的信心」 (西 1:4) 翻译 πιστεύω[b] 和 πίστις[b] 时不能选择一个仅仅意为「依靠」、「信赖」或「信任」的词汇，因为应该还要有很大程度的「相信」，因为真正的信赖、信任和依靠，只能放在那些被认为具有相关品质的人身上。

(c)

31.88 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 作为一个完全可被信赖的人的状态 可信赖；可信靠；信实 μὴ ἡ ἀπιστία αὐτῶν τὴν πίστιν τοῦ θεοῦ καταργήσει  ‘that doesn't mean that their lack of faithfulness annuls the faithfulness of God’  「他们的不信并不能使上帝的信实无效」 (罗 3:3)

(d)

31.102 持有观点，相信，信赖 成为信徒，对基督的信仰 ［参πιστεύω］ 相信关乎耶稣基督的好消息，成为跟随者 作信徒；作基督徒；基督信仰 ἡ πίστις ὑμῶν καταγγέλλεται ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ  ‘the whole world is hearing that you have faith’  「因为你们的信心已经传遍天下」 (罗 1:8) τῇ γὰρ χάριτί ἐστε σεσῳσμένοι διὰ πίστεως  ‘for it is by his grace that you have been saved because you have faith’  「你们得救是靠着恩典，藉着信心」 (弗 2:8)

(e)

31.104 持有观点，相信，信赖 成为信徒，对基督的信仰 （πίστις[d]「作信徒，基督信仰」31.102 的语义衍生词）基督徒信仰的内容 真道；信仰；教义 Ὁ διώκων ἡμᾶς ποτε νῦν εὐαγγελίζεται τὴν πίστιν ἥν ποτε ἐπόρθει  ‘the man who used to persecute us is now preaching the faith he once tried to destroy’  「从前迫害我们的那个人，现在竟然传扬他以前想要消灭的信仰！」 (加 1:23) ἐπαγωνίζεσθαι τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ τοῖς ἁγίοις πίστει  ‘fight on for the faith which once and for all God has given to his people’  「你们要为那从前一次就交付给圣徒的信仰奋力争战」 (犹 1:3) 在 犹 1:3 和 加 1:23，πίστις 也可以解作相信和信靠耶稣基督的行动（见 31.102）。

(f)

33.289 沟通 承诺 承诺或发誓保证必会忠诚 承诺；许愿；效忠的誓言 ἔχουσαι κρίμα ὅτι τὴν πρώτην πίστιν ἠθέτησαν  ‘guilty of breaking their earlier pledge of faithfulness’  「因废弃了当初所许的愿而被定罪」 (提前 5:12)

πιστός  (πιστή)

(1)

ή，όν

(a)

31.86 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 （πιστεύω[b]「信靠」31.85 的衍生词）指信靠的 有信心的人；信靠的 ὥστε οἱ ἐκ πίστεως εὐλογοῦνται σὺν τῷ πιστῷ Ἀβραάμ  ‘so those who believe are blessed with Abraham, the one who trusted’ or ‘Abraham trusted (in God) and was blessed; so all who believe are blessed as he was’  「那有信心的人和有信心的亚伯拉罕一同得福」或「亚伯拉罕信了，因而蒙福；这样，一切信了的人也要跟他一同蒙福」 (加 3:9)

(b)

31.87 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 （πιστεύω[b]「信靠」31.85 的衍生词）指被信靠 忠实的；可信靠的；可信赖的；可靠的 δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ  ‘good and faithful servant’  「你这又善良又忠心的仆人」 (太 25:21) ταῦτα παράθου πιστοῖς ἀνθρώποις  ‘pass these on to reliable men’  「交托给那忠心……的人」 (提后 2:2) πιστὸς ὁ λόγος  ‘this word can be trusted’  「这话是可信的」 (提后 2:11) πιστός[b] 是 πιστεύω[b] 的一种被动式衍生词，有些语言可能需要用主动形式来翻译这种被动关系。例如，太 25:21 中的短语 δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ 可以译成「好仆人和我可以信靠的人」。在 提后 2:11，短语 πιστὸς ὁ λόγος 可以译成「这话是我们可以相信的」，或「这话是我们可以信赖的」。

(c)

71.17 状况 确定的，不确定的 指确定的，暗示那是完全可靠的 肯定的；可靠的 Δώσω ὑμῖν τὰ ὅσια Δαυὶδ τὰ πιστά  ‘I will give you the sacred and sure (blessings promised) to David’  「我必将所应许大卫那圣洁、可靠的恩典赐给你们」 (徒 13:34)

(d)

31.103 持有观点，相信，信赖 成为信徒，对基督的信仰 πιστή  （πιστεύω[c]「作信徒」31.102 的衍生词）相信耶稣基督的人（女性）1 信徒；基督徒；有基督信仰的人 υἱὸς γυναικὸς Ἰουδαίας πιστῆς  ‘the son of a Jewish woman who was a believer’  「是信主的犹太妇人的儿子」 (徒 16:1)

(e)

11.17 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 πιστή  包括在忠心跟随基督之人当中的人（女性） 信徒；基督徒；跟随者 υἱὸς γυναικὸς Ἰουδαίας πιστῆς  ‘the son of a Jewish woman who was a believer’  「是信主的犹太妇人的儿子」 (徒 16:1b)

____________________________________________________

1 πιστή也在11.17被视为基督徒群体成员的名称。这是完全重叠的典型实例，即同一个词汇能够以两种非常不同的方式来归类，一种是根据群组的成员身份，另一种是根据带来此成员身份的信仰。因此可以指出11.17中的πιστή[b]（= πιστός[e]）附加了群组标识的成分；不过有人会认为，这种意思特徵其实是从上下文而来的。

2 πιστή也可以视为πιστεύω[c]「作信徒」（31.102）的衍生词，但是该词在徒 16:1等新约经文中的用法似乎更强调群组的凝聚力而非相信的状态。另见31.103及脚注。

πιστόω  (πιστόομαι)

(1)

(a)

31.36 持有观点，相信，信赖 相信是真的 渐渐相信某事是真的 渐渐相信 σὺ δὲ μένε ἐν οἷς ἔμαθες καὶ ἐπιστώθης  ‘but as for you, continue in what you were taught and firmly came to believe’  「至于你，你要持守所学习的和所确信的」 (提后 3:14)

πλανάω  (πλανάομαι)

(1)

(a)

31.8 持有观点，相信，信赖 持有错误观点，被误导 ［参πλάνη］ （πλανάω「使人偏离正路」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使人持有错误观点，因而产生误解1 误导；欺骗；迷惑；引起误会 Βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ  ‘watch out, and do not let anyone deceive you’  「你们要谨慎，免得有人迷惑你们」 (太 24:4) πλανῶντες καὶ πλανώμενοι  ‘deceiving others and being deceived themselves’  「他们欺骗人也被人欺骗」 (提后 3:13) 很多时候，「去误导别人，使他们不相信本该持有的正确观点」，往往会用习语来表达，例如：「扭曲人们的思想」，「使虚假的看起来像真实的」，「使谎言看起来像真实的」，「挖走真相」，或「用谎言蒙住眼睛」。

(b)

15.24 线性运动 旅行，旅程 四处游荡，没有明确目的地也没有特定目的 流浪 ἐπὶ ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσιν  ‘they wandered in the deserts and hills’  「在荒野和山岭间流浪」 (来 11:38)

(c)

31.67 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 ［参ἀποπλανάω］ 不再相信真实的事，却开始相信虚假的事2 偏离真理；误入歧途 ἐάν τις ἐν ὑμῖν πλανηθῇ ἀπὸ τῆς ἀληθείας  ‘if anyone among you should stray from the truth’  「如果你们当中有人迷途偏离真道」 (雅 5:19) 有些语言论到真理的时候，可以保留「偏离」或「迷失」的比喻意义，但许多语言并不能做到这一点，因此需要详细说明所涉及的内容，例如，「不再相信真实的事，开始相信虚假的事」。

____________________________________________________

1 πλανάω和πλάνη[a]（31.8）、πλάνος（31.9）、πλάνη[b]（31.10），以及ἀποπλανάω（31.11）的重点主要是在人被误导或欺骗而有的观点。但是，这些词汇可能不仅仅是指错误的观念或意见，还涉及行为上的欺骗，因此这些意思也可能见于语义域88「道德伦理素质及相关行为」的子域U「误导，引入歧途，欺骗」。

2 ἀποπλανάομαι可能与πλανάομαι[b]略有区别，强调离开了真理。

πλάνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

31.8 持有观点，相信，信赖 持有错误观点，被误导 ［参πλανάω］ （πλανάω「使人偏离正路」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使人持有错误观点并产生误解的做法1 欺骗 ἐκ τούτου γινώσκομεν τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας καὶ τὸ πνεῦμα τῆς πλάνης  ‘this is the way we know the difference between the Spirit which leads to truth and the spirit that misleads us’ or ‘... causes us to hold a wrong view’ or ‘... causes us to be mistaken’  「这样，我们就可以辨别真理的灵和欺骗的灵了」或「……使人持有错误观点的灵」或「……使人错谬的灵」 (约壹 4:6) 很多时候，「去误导别人，使他们不相信本该持有的正确观点」，往往会用习语来表达，例如：「扭曲人们的思想」，「使虚假的看起来像真实的」，「使谎言看起来像真实的」，「挖走真相」，或「用谎言蒙住眼睛」。

(b)

31.10 持有观点，相信，信赖 持有错误观点，被误导 （πλάνη[a]「欺骗」31.8 的语义衍生词）误导或欺骗的内容1 谬妄的信念；欺骗性的信念；错误；错误的观点 ἵνα μὴ τῇ τῶν ἀθέσμων πλάνῃ συναπαχθέντες  ‘so that you will not be led astray by the error of lawless people’  「免得被恶人的错谬诱惑」 (彼后 3:17)

(c)

88.262 道德伦理素质及相关行为 放荡，性变态 指行为严重偏离正确的道德 变态 τὴν ἀντιμισθίαν ἣν ἔδει τῆς πλάνης αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς ἀπολαμβάνοντες  ‘they receive in themselves the punishment they deserve for their perversion’  「就在自己身上受到这样胡作非为必遭的报应」或「……变态的行为所必遭的报应」 (罗 1:27) 在某些语言中，罗 1:27 中的 πλάνη 可以译作：「人们所做的事是完全错误的」或「人们所做的事确实是非常错误的」。

____________________________________________________

1 πλανάω和πλάνη[a]（31.8）、πλάνος（31.9）、πλάνη[b]（31.10），以及ἀποπλανάω（31.11）的重点主要是在人被误导或欺骗而有的观点。但是，这些词汇可能不仅仅是指错误的观念或意见，还涉及行为上的欺骗，因此这些意思也可能见于语义域88「道德伦理素质及相关行为」的子域U「误导，引入歧途，欺骗」。

πλανήτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

15.26 线性运动 旅行，旅程 （πλανάω[b] 「游荡」15.24 的衍生词）四处游荡的人或物 流浪者 ἀστέρες πλανῆται οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς αἰῶνα τετήρηται  ‘they are like wandering stars, for whom God has reserved a place forever in the deepest darkness’  「是流荡的星，有黑暗的幽冥永远为他们保留着」 (犹 1:13) 犹 1:13 似乎有一个双关语，即 πλανήτης 也可以表达 πλανάω 「欺骗，使误会」的意思（见 31.8）。因此，这种人除了被描绘为「游荡者」，还可以说是「欺骗者」。关于 πλανήτης 在 犹 1:13 的进一步讨论，见 1.30。

πλάνος

(1)

ον

(a)

31.9 持有观点，相信，信赖 持有错误观点，被误导 指导致某人理解错误1 使人误解；欺诈的；欺骗人的 προσέχοντες πνεύμασιν πλάνοις καὶ διδασκαλίαις δαιμονίων  ‘they will believe spirits which deceive and the teachings of demons’  「去顺从欺骗的灵和鬼魔的道理」 (提前 4:1)

____________________________________________________

1 πλανάω和πλάνη[a]（31.8）、πλάνος（31.9）、πλάνη[b]（31.10），以及ἀποπλανάω（31.11）的重点主要是在人被误导或欺骗而有的观点。但是，这些词汇可能不仅仅是指错误的观念或意见，还涉及行为上的欺骗，因此这些意思也可能见于语义域88「道德伦理素质及相关行为」的子域U「误导，引入歧途，欺骗」。

πλάξ

(1)

πλακός＜阴＞

(a)

6.61 人工制品 用于标记及书写的工具 可以刻碑文的扁平石头 碑；匾 αἱ πλάκες τῆς διαθήκης  ‘the tablets of the covenant’  「约版」 (来 9:4) 在《新约》中，πλάξ 指上面刻有上帝在西奈山赐给摩西的律法的法版。

πλάσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

58.12 性质，类别，示例 性质，特徵 （πλάσσω[b]「形成」58.11 的衍生词）被塑造或模塑的东西 被塑造的；受造之物；瓦器 μὴ ἐρεῖ τὸ πλάσμα τῷ πλάσαντι, Τί με ἐποίησας οὕτως;  ‘will what is formed say to the one who formed it, Why did you make me this way?’  「受造之物岂会对造他的说：『你为什么把我造成这样呢？』」 (罗 9:20)

πλάσσω

(1)

(a)

42.31 执行，从事 制作，创造 塑造一个物件，或使一个物件成形 塑造；形成；制造 Ἀδὰμ γὰρ πρῶτος ἐπλάσθη, εἶτα Εὕα  ‘God formed Adam first and then Eve’  「因为亚当先被造，然后才是夏娃」 (提前 2:13)

(b)

58.11 性质，类别，示例 性质，特徵 使某物具有特定的形状 塑造；模塑；造 μὴ ἐρεῖ τὸ πλάσμα τῷ πλάσαντι, Τί με ἐποίησας οὕτως;  ‘will what is formed say to the one who formed it, Why did you make me this way?’  「受造之物岂会对造他的说：『你为什么把我造成这样呢？』」 (罗 9:20)

πλαστός

(1)

ή，όν

(a)

72.11 真的，假的 真的，假的 （πλάσσω[a]「塑造，制造」42.31 的衍生词）是虚假的，因为是虚构的或杜撰的 假的；虚构的；捏造的 ἐν πλεονεξίᾳ πλαστοῖς λόγοις ὑμᾶς ἐμπορεύσονται  ‘in their greed they will cheat you by (telling you) made-up stories’  「他们因贪婪，要用捏造的言语在你们身上取得利益」 (彼后 2:3)

πλάτος

(1)

ους＜中＞

(a)

81.15 空间的尺寸 窄，宽 宽度的测量 宽度 τὸ μῆκος αὐτῆς ὅσον [καὶ] τὸ πλάτος  ‘its length was as great as its breadth’ or ‘it was as long as it was wide’  「长宽一样」 (启 21:16)

πλατύνω

(1)

(a)

81.17 空间的尺寸 窄，宽 使某物变宽 加宽；使变宽 πλατύνουσιν γὰρ τὰ φυλακτήρια αὐτῶν  ‘they broaden their phylacteries’  「把佩戴的经匣加宽」 (太 23:5)

(b)

25.53 态度及情感 爱，情感，同情 ［参καρδία］ πλατύνω τὴν καρδίαν  （习语，直译：扩阔心胸）表明自己喜爱某人 显示对……的喜爱；向……敞开心扉；心怀宽宏 ἡ καρδία ἡμῶν πεπλάτυνται  ‘our heart is open’  「我们的心是敞开的」 (林后 6:11)

πλατύς  (πλατεῖα)

(1)

εῖα, ύ

(a)

81.16 空间的尺寸 窄，宽 宽的 宽的；宽阔 πλατεῖα ἡ πύλη  ‘the gate is wide’  「门是宽的」 (太 7:13) 在 太 7:13，πύλη 似乎是指通道（指那里的空间），而不是实际指「门」这个物体。（见 7.48。）

(b)

1.103 地理物体及特徵 通路：道路、街道、小径等 城内宽阔的街道 大街 οὐδὲ ἀκούσει τις ἐν ταῖς πλατείαις τὴν φωνὴν αὐτοῦ  ‘nor will anyone hear his voice in the wide streets’  「在街上也没有人听见他的声音」 (太 12:19)

πλέγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

49.28 涉及衣着及装饰的活动 任何用编织或纺织的方法交织在一起的东西 编织物；编发；编辫子的（头发） μὴ ἐν πλέγμασιν καὶ χρυσίῳ  ‘not with braids and gold (a reference to elaborate adorning)’  「不要用发辫、金饰（指：精致的装饰）」 (提前 2:9)

πλέκω

(1)

(a)

49.27 涉及衣着及装饰的活动 用编织或纺织的方法使绳子或线交织在一起 编；编织；纺织 πλέξαντες ἀκάνθινον στέφανον  ‘weaving a crown of thorn branches’  「套上用荆棘编的冠冕」 (可 15:17)

πλεονάζω

(1)

(a)

59.67 数量 增加，减少 显着增加一个活动或状态的范围，暗示因此导致该事物大量出现 显着增加；越来越多；倍增；增多；显多 οὗ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία  ‘but where sin increased’  「罪在哪里增加」 (罗 5:20) ἡ χάρις πλεονάσασα διὰ τῶν πλειόνων  ‘grace reaching more and more people’  「恩典临到越来越多的人」 (林后 4:15) 有些语言很难说「罪增多」，但是， 罗 5:20 可以表达为「人犯罪越来越多」。 在 林后 4:15，增加的是上帝的恩典临到越来越多的人。

(b)

78.32 程度 多于，少于（比较程度） ［参περισσεύω］ 使某种经验或状态的程度增加 1 使强烈；使更多；使增加；使增长 ὑμᾶς δὲ ὁ κύριος πλεονάσαι καὶ περισσεύσαι τῇ ἀγάπῃ εἰς ἀλλήλους καὶ εἰς πάντας  ‘may the Lord greatly increase your love for one another and for all’  「愿主使你们彼此相爱的心，和爱众人的心，都能增长」 (帖前 3:12) 在 帖前 3:12，πλεονάσαι 和 περισσεύσαι 似乎只是在补充强烈程度的意思。这两个词汇大概并不完全同义，但是很难确切判断两者有什么明显的差异，也许 περισσεύσαι 的语气更强一些。

(c)

59.48 数量 充裕，过量，极少 存在或丰富地存在 丰富；丰丰富富；充充足足 ταῦτα γὰρ ὑμῖν ὑπάρχοντα καὶ πλεονάζοντα  ‘for if you have these in abundance’  「你们有了这几样，再继续增长」 (彼后 1:8) 两个分词形式：ὑπάρχοντα （见 57.2）和 πλεονάζοντα 合并译作「使……充裕」。 在一些语言中，彼后 1:8 中这句表达可以译作：「如果你们大量拥有这几样」，或：「如果你们都具备这些东西」。

(d)

57.23 拥有，转移，交换 有足够的 拥有的东西足够有余能满足某人的需要 足够有余；剩余 Ὁ τὸ πολὺ οὐκ ἐπλεόνασεν  ‘the one who (gathered) much did not have anything extra’ or ‘... did not have too much’  「多收的没有余」或「多的没有过剩」 (林后 8:15)

____________________________________________________

1 περισσεύω[e]的语气可能与πλεονάζω[b]略有差异，也许περισσεύω[e]暗示某物极其丰富，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

πλεονεκτέω

(1)

(a)

88.144 道德伦理素质及相关行为 剥削，利用 ［参πλεονεξία］ 占别人的便宜，通常是在贪婪的驱使之下 占便宜；剥削 τὸ μὴ ὑπερβαίνειν καὶ πλεονεκτεῖν ἐν τῷ πράγματι τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ  ‘in this matter, then, no one should do wrong to his brother or take advantage of him’  「不准有人在这事上越轨，占他弟兄的便宜」 (帖前 4:6)

πλεονέκτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

25.23 态度及情感 强烈地渴望 （πλεονεξία[a]「贪婪」25.22 的衍生词）贪婪的人 贪婪的人 οὐ πάντως τοῖς πόρνοις τοῦ κόσμου τούτου ἢ τοῖς πλεονέκταις καὶ ἅρπαξιν  ‘now I do not mean people of this world who are immoral or greedy or are thieves’  「此话不是泛指这世上所有行淫乱的，或贪婪的，勒索的」 (林前 5:10)

πλεονεξία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.22 态度及情感 强烈地渴望 一种强烈的欲望，要取得愈来愈多的物质财富，或要拥有比别人更多的东西，完全不考虑实际需要 贪婪；贪心；贪得无厌 καὶ τὴν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστὶν εἰδωλολατρία  ‘and greed, which is idolatry’  「贪婪就是拜偶像」 (西 3:5) καρδίαν γεγυμνασμένην πλεονεξίας ἔχοντες  ‘they are experts in greed’  「贪婪成性」 (彼后 2:14)

(b)

88.144 道德伦理素质及相关行为 剥削，利用 ［参πλεονεκτέω］ 占别人的便宜，通常是在贪婪的驱使之下 占便宜；剥削 ὡς εὐλογίαν καὶ μὴ ὡς πλεονεξίαν  ‘as something you want to do and not because you are being taken advantage of’  「好显出你们所捐的是出于乐意，不是出于勉强」或「……被占便宜」 (林后 9:5a) 林后 9:5 中的 πλεονεξία 也可以解作指「强迫」。

____________________________________________________

1 虽然在林后 9:5，μὴ ὡς πλεονεξίαν可以译成「不是因为你们被强取」，但πλεονεξία本质上是主动的，因此也可以译成「不是因为有人剥削你们」。

πλευρά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

8.41 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 躯干两侧 肋旁 λόγχῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξεν  ‘with his spear he pierced the side’  「拿枪扎他的肋旁」 (约 19:34) 有些语言需要非常具体地描述身体的肋旁，因为(1)肋骨，(2)肋骨与髋骨之间，(3)臀部（从躯干的中部到腿）等部位具有不同的词汇。

πλέω

(1)

(a)

54.1 海上活动 船只在水上移动，或是因为有人划桨或是因为被风吹动 航行 πλεόντων δὲ αὐτῶν ἀφύπνωσεν  ‘while they were sailing, he fell asleep’  「船行的时候，耶稣睡着了」 (路 8:23)

(b)

54.27 海上活动 ὁ ἐπὶ τόπον πλέων  经常坐船到处去的人 1 航海者；坐船的人；海货商人 πᾶς κυβερνήτης καὶ πᾶς ὁ ἐπὶ τόπον πλέων ... ἀπὸ μακρόθεν ἔστησαν  ‘all ship captains and sea travelers ... stood a long way off’  「所有的船长、所有到处航行的人……都远远地站着」 (启 18:17)

____________________________________________________

1 学者对ὁ ἐπὶ τόπον πλέων这个表达的意思见解不一。这可能仅仅是指旅客，但也可能有一个更专门的含义。有学者更喜欢将其解作「沿着海岸航行的人」。

πληγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

19.1 物理的冲击力 击打，撞击 ［参παίω, πλήσσω, τύπτω］ 击打物件，一次或多次 打；捶；打击；敲打 ποιήσας δὲ ἄξια πληγῶν  ‘doing something which deserves beating’  「做了当受责打的事」 (路 12:48) 路 12:48 中的这个表达可以译成「做了当受责打的事」。

(b)

20.29 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 ［参μώλωψ, τραῦμα］ 严重受伤所导致的状况1 创伤；伤口；伤 παραλαβὼν αὐτοὺς ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τῆς νυκτὸς ἔλουσεν ἀπὸ τῶν πληγῶν  ‘at that very hour of the night he took them and washed off their wounds’  「当夜，就在那时候，狱警把他们带去，洗他们的伤」 (徒 16:33)

(c)

23.158 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参θάνατος, λοιμός］ 一种广泛传播的传染病，往往与上帝的惩罚相关 瘟疫；灾难；灾害 πατάξαι τὴν γῆν ἐν πάσῃ πληγῇ ὁσάκις ἐὰν θελήσωσιν  ‘to strike the earth with every kind of plague as often as they wish’  「能随时随意用各样的灾害击打大地」 (启 11:6) 在 启 11:6，πληγή 也可以解作比较宽泛的意思，即导致大范围的人受苦的问题或苦难（见 22.13）。

(d)

22.13 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 （πληγή[c]「瘟疫」23.158 的引申喻意）一种引起广泛和剧烈痛苦的困难或危难 瘟疫；极大的痛苦；危难 ἀπὸ τῶν τριῶν πληγῶν τούτων ἀπεκτάνθησαν τὸ τρίτον τῶν ἀνθρώπων  ‘a third of mankind was killed as a result of these three plagues’  「这三样灾害杀了人类的三分之一」 (启 9:18) καὶ ἐκ τῶν πληγῶν αὐτῆς ἵνα μὴ λάβητε  ‘so that you will not receive the severe sufferings that are coming upon her’ or ‘so that you may not share in her severe sufferings’  「免得受她所受的灾殃」或「免得与她一起遭殃」 (启 18:4) 翻译者也可以把 启 18:4 译作：「从而你们不会承受她将要承受的灾殃。」

____________________________________________________

1 这些意指「伤」的词汇（τραῦμα、μώλωψ、πληγή[b]）通常不是指致命伤，但可以用短语ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου来表示致命伤，如启 13:3和启 13:12。

πλῆθος

(1)

ους＜中＞

(a)

59.9 数量 多，少（可数的事物） 大量可计数的物品或事件，可能暗示某种分类 很大数量；许多；众多 καθὼς τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ τῷ πλήθει  ‘as many as the stars in heaven in number’  「如同天上的星那样众多」 (来 11:12) καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν  ‘(love) covers a multitude of sins’  「遮盖许多的罪」 (雅 5:20)

(b)

11.1 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 ［参λαός, ὅμιλος, ὄχλος］ 一群临时聚集没有特定组织的人，人数相当多，为了任何目的而聚集 1 人群；群众 γενομένης δὲ τῆς φωνῆς ταύτης συνῆλθεν τὸ πλῆθος  ‘when they heard this noise, a crowd gathered’  「一听见这响声，一大群人就都聚集在一个地方」 (徒 2:6) 有些语言没有意为「群众」的对应词汇。然而，翻译者通常可以称这样的一群人为「许多人」或「许多男男女女」。视乎上下文，可以显示这群人的相对多寡，例如：「很大的一群人」或「许许多多的人」。如果这群人的数目相对比较小，你有时候可以说「只是一些人」。

____________________________________________________

1 在这组表示人群或群众的词汇中，πλῆθος[b]所指人群的数目可能比其他词汇更多，而λαός[c]则暗示人群是由平民百姓组成，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

πληθύνω

(1)

(a)

59.68 数量 增加，减少 数量或程度大大增加 增长；大大增加；兴旺；倍增 ἐπληθύνετο ὁ ἀριθμὸς τῶν μαθητῶν ἐν Ἰερουσαλὴμ σφόδρα  ‘the number of disciples in Jerusalem grew larger and larger’  「在耶路撒冷，门徒人数大大增加」 (徒 6:7) 有些语言很难说「数目增加」，因此 徒 6:7 中的这句表达需要译成：「耶路撒冷的门徒越来越多」，或「在耶路撒冷有越来越多的门徒」。 正如在 太 24:12 的情况，有些语言非常困难甚至不可能用「邪恶增加」这种表达；但是通常可以说「作恶的事增多」，因此可以译成「越来越多人做恶事」，或「越来越多人作恶」。 许多语言不能直译 徒 12:24，因为严格直译会暗示从上帝而来的信息「变大」；在一些语言中，这可能意味着「结果变成谎言」。当然，这里的意思是，越来越多人接受上帝的话语是真的。

(b)

59.69 数量 增加，减少 使物品的数目增加 增加；使增长；倍增 Εἰ μὴν εὐλογῶν εὐλογήσω σε καὶ πληθύνων πληθυνῶ σε  ‘I will certainly bless you and cause the number of your descendants to increase’  「我必定大大赐福给你，多多地增加你的子孙」 (来 6:14) 大多数语言都需要指明 来 6:14 中增多的是什么。严格直译成「使你增多」的话，意思仅仅是「使你体型变大」。这里所指对象显然是亚伯拉罕的子孙，通常必须清楚指明。

πλήκτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.137 道德伦理素质及相关行为 苛待 好斗又苛刻的人 恶霸；粗暴的人 μὴ πάροινον μὴ πλήκτην  ‘not a drunkard or a bully’  「不醉酒闹事，不打架」 (提前 3:3)

πλήμμυρα

(1)

ης＜阴＞

(a)

14.33 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 江水或河流溢出两岸 洪水，洪水泛滥 πλημμύρης δὲ γενομένης προσέρηξεν ὁ ποταμὸς τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ  ‘and when a flood came, the river broke against that house’  「洪水泛滥的时候，河水冲击那房子」 (路 6:48) 路 6:48 可以翻译为「河水泛滥的时候，大水冲击那座房子」。某些语言也许不能使用直译为「冲击」的词汇，但可以说：「大水要使那座房子倒塌」，或「大水要破坏那座房子」。

πλήν

(1)

(a)

89.130 关系 对比 ［参μέντοι］ 表示对比，暗示某事是有效的，不论其他因素如何 但是；虽然如此；除了 ἀνάγκη γὰρ ἐλθεῖν τὰ σκάνδαλα, πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ δι᾽ οὗ τὸ σκάνδαλον ἔρχεται  ‘offenses must come, but woe to the person on whose account they occur’ or ‘such things will always happen; nevertheless, how terrible for the one who causes them’  「绊倒人的事是免不了的，但那绊倒人的有祸了」 (太 18:7) πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω ἀλλ᾽ ὡς σύ  ‘nevertheless, not as I wish, but as you wish’  「然而，不是照我所愿的，而是照你所愿的」 (太 26:39)

(b)

89.136 关系 对比 ［参ἀλλά, δέ, μέν, μέν, μέν, μέντοι］ μέν ... πλήν  表示一组互相对比的项目 一方面……但另一方面 ὁ υἱὸς μὲν τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὸ ὡρισμένον πορεύεται, πλὴν οὐαὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι᾽ οὗ παραδίδοται  ‘the Son of Man will die in accordance with what has been decided, but woe to that man by whom he is betrayed’  「人子固然要照所预定的离去，但那出卖人子的人有祸了！」 (路 22:22)

πλήρης

(1)

ες

(a)

59.35 数量 满的，空的 一定大小的空间被某事物完整占据 充满 τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων ἦραν ἑπτὰ σπυρίδας πλήρεις  ‘they took up seven baskets full of pieces left over’  「收拾剩下的碎屑，装满了七个筐子」 (太 15:37)

(b)

59.31 数量 所有，任何，各个，每个（整体） 总体达到完成的地步 全部；完整；充满 ἀλλὰ μισθὸν πλήρη ἀπολάβητε  ‘but receive your full reward’  「获得完满的报偿」 (约贰 1:8)

(c)

59.10 数量 多，少（可数的事物） 特别大量的物品或事件 非常多；很多 αὕτη ἦν πλήρης ἔργων ἀγαθῶν  ‘she had done very many good deeds’  「她广行善事」 (徒 9:36)

πληροφορέω  (πληροφορέομαι)

(1)

(a)

13.106 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἀναπληρόω, ἐκπληρόω, πίμπλημι, πληρόω］ 使事情发生，暗示要实现某个目的 1 实现；成全；应验 περὶ τῶν πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων  ‘concerning the events that took place among us’  「在我们中间发生的事」 (路 1:1)

(b)

33.199 沟通 通知，宣布 ［参πληρόω］ 详细叙述信息的内容 宣告；详细述说；完整地传讲 ἵνα δι᾽ ἐμοῦ τὸ κήρυγμα πληροφορηθῇ καὶ ἀκούσωσιν πάντα τὰ ἔθνη  ‘so that I was able to proclaim completely the message for all the Gentiles to hear’  「使我能把福音完整地传开，让所有的外邦人都听见」 (提后 4:17)

(c)

68.32 时态 完竣，完成，成就 圆满地完成任务 尽职；忠心履行职务；完成职事；圆满地完成 τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον  ‘fulfill completely your service (to God)’ or ‘... your ministry’  「尽你的职分」或「履行你事奉的职务」 (提后 4:5)

(d)

31.45 持有观点，相信，信赖 相信是真的 ［参πληροφορία］ 完全肯定某事的真相 满心相信；绝对肯定；完全确定 πληροφορηθεὶς ὅτι ὃ ἐπήγγελται δυνατός ἐστιν καὶ ποιῆσαι  ‘he was absolutely sure that (God) would be able to do what he had promised’  「满心相信上帝所应许的必能成就」 (罗 4:21)

____________________________________________________

1 13.106这一组词汇的意思无疑存在某些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

πληροφορία

(1)

ας＜阴＞

(a)

31.45 持有观点，相信，信赖 相信是真的 ［参πληροφορέω］ 完全肯定某事的真相 满心相信；绝对肯定；完全确定 ὅτι τὸ εὐαγγέλιον ἡμῶν οὐκ ἐγενήθη εἰς ὑμᾶς ἐν λόγῳ μόνον ἀλλὰ καὶ ἐν δυνάμει καὶ ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ [ἐν] πληροφορίᾳ πολλῇ  ‘for we brought the good news to you, not with words only, but also with power and the Holy Spirit, and with complete certainty’  「因为我们的福音传到你们那里，不仅在言语，也在能力，也在圣灵和充足的确信」 (帖前 1:5) 在某些语言中，短语「完全确定」可以表达为「你可以确信」，或「你丝毫没有理由怀疑」。

πληρόω  (πληρόομαι)

(1)

(a)

59.37 数量 满的，空的 （πλήρης[a]「充满」59.35 的衍生词）使某物变得饱满 充满；填满 ἣν ὅτε ἐπληρώθη  ‘when (the net) was full’  「网一满」 (太 13:48) ἦχος ... ἐπλήρωσεν ὅλον τὸν οἶκον  ‘a sound ... filled the whole house’  「响声……充满了……整间房子」 (徒 2:2)

(b)

59.33 数量 所有，任何，各个，每个（整体） ［参ἀναπληρόω］ 使某事物完全或完整 使完整；补足数目；满盈；积满 ἵνα τὸ δικαίωμα τοῦ νόμου πληρωθῇ ἐν ἡμῖν  ‘so that the requirements of the Law may be completely met by us’ or ‘so that we may do all that the Law requires’ or ‘... everything the Law requires’  「使律法的公义规定，得以成全在我们……身上」或「……法律的一切要求……」 (罗 8:4) ἕως πληρωθῶσιν καὶ οἱ σύνδουλοι αὐτῶν καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτῶν  ‘until the number of their fellow servants and fellow believers would be complete’  「等到与他们同作仆人的，和他们的弟兄……数目凑足的时候」 (启 6:11)

(c)

68.26 时态 完竣，完成，成就 做完所有相关事宜，从而完成一项活动 完成；做完；成就 Βαρναβᾶς δὲ καὶ ∑αῦλος ὑπέστρεψαν εἰς Ἰερουσαλὴμ πληρώσαντες τὴν διακονίαν  ‘Barnabas and Saul finished their mission and returned to Jerusalem’  「巴拿巴和扫罗完成任务以后，就回到耶路撒冷」 (徒 12:25)

(d)

35.33 帮助，照顾 供应，支持 充足地供应 充足地供应；充分地供给 πεπλήρωμαι δεξάμενος παρὰ Ἐπαφροδίτου τὰ παρ᾽ ὑμῶν  ‘I have been fully provided for, now that Epaphroditus has brought me your gifts’  「我已经充足，因我从以巴弗提受了你们的馈赠」 (腓 4:18) 「我已经充足」可以表达为「我已经拥有所需要的一切」。

(e)

33.199 沟通 通知，宣布 ［参πληροφορέω］ 详细叙述信息的内容 宣告；详细述说；完整地传讲 πεπληρωκέναι τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ  ‘I have told fully the good news about Christ’  「把基督的福音都传遍了」 (罗 15:19)

(f)

33.144 沟通 翻译，表示……的意思，说明 赋予某事物真正或完整的意思 赋予真正的意思；提供真实的意义 οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι  ‘I did not come to destroy but to give true meaning to’  「我不是来废除，而是来成全它们的真义」 (太 5:17) ὁ γὰρ πᾶς νόμος ἐν ἑνὶ λόγῳ πεπλήρωται, ἐν τῷ· Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν  ‘for the whole Law has its true meaning in one expression, Love your neighbor as yourself’  「因为全部律法的意义都包括在『爱邻如己』这一句话之内了」 (加 5:14) 论到「真正的意思」，有些语言可以使用意为「真实意图」或「真正目的」的短语。

(g)

13.106 是，变成，存在，发生 发生 ［参ἀναπληρόω, ἐκπληρόω, πίμπλημι, πληροφορέω］ 使事情发生，暗示要实现某个目的 1 实现；成全；应验 Τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου  ‘all this happened in order to fulfill what was spoken by the Lord through the prophet’  「这整件事情的发生，是要应验主藉着先知所说的话」 (太 1:22)

(h)

30.29 思考 思考，思想 ［参βάλλω, καρδία］ πληρόω τὴν καρδίαν  （习语，直译：充满心里）使某人用特定的方式来思考，通常作为引入某种行为的手段 使认为；充满心里；满心；使决定 ἡ λύπη πεπλήρωκεν ὑμῶν τὴν καρδίαν  ‘grief has caused you to think as you do’  「你们心里竟充满忧愁」 (约 16:6) διὰ τί ἐπλήρωσεν ὁ ∑ατανᾶς τὴν καρδίαν σου, ψεύσασθαί σε τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον  ‘why did Satan cause you to think as you did so as to lie to the Holy Spirit?’  「为什么撒但充满了你的心，使你欺骗圣灵？」 (徒 5:3)

(i)

67.70 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 ［参πίμπλημι, συμπληρόω］ 来到一段时间的结束，有完成了隐含的目的或计划的含意 2 结束；完成；（日期、日子）满了 Καὶ πληρωθέντων ἐτῶν τεσσεράκοντα  ‘after forty years were completed’ or ‘... came to an end’  「过了四十年」或「四十年满了」 (徒 7:30) 有些语言很难说一段时间「满了」。对于 路 1:23，通常可以译成「他事奉的日期完结」，甚至「他完成了事奉之后」。对于 徒 7:30，「满四十年之后」在一些语言中可以译成「四十年过后」，或「经过四十年之后」。

(j)

78.46 程度 完全，足够（完成程度） ［参πίμπλημι］ 在某一事件或状态中经历完全程度的参与 完全；全部；充满；满怀 οἵ τε μαθηταὶ ἐπληροῦντο χαρᾶς  ‘the disciples were completely joyful’  「门徒满心喜乐」 (徒 13:52)

____________________________________________________

1 13.106这一组词汇的意思无疑存在某些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 在许多上下文中，很难确定67.69和67.70中的词汇主要是时间性的还是时态性的。如果任一上下文中的意思似乎专注于活动的完成，那么该意思就应该归类为时态性的（语义域68「时态」）；但是，如果重点似乎是在活动的结束点，那么就可以合理地将这些意思归类为时间性的。

πλήρωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

59.36 数量 满的，空的 充满一个空间的一定数量的东西 充满的东西；内容物 ἦραν ... δώδεκα κοφίνων πληρώματα  ‘they gathered ... twelve baskets full’  「他们……捡起来，十二个篮子满满的」 (可 6:43) ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς  ‘the earth and everything that is in it’ or ‘... that fills it’  「地和其中的一切」或「……其中所充满的」 (林前 10:26)

(b)

59.32 数量 所有，任何，各个，每个（整体） 总数量，强调完整性 全数；全部；完全；完整；完满；完美 ἄχρι οὗ τὸ πλήρωμα τῶν ἐθνῶν εἰσέλθῃ  ‘until the complete number of the Gentiles comes (to God)’  「等到外邦人的数目添满了」 (罗 11:25) ὅτι ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς  ‘for the totality of the divine nature lives in him (Christ) in bodily form’  「因为上帝本性一切的丰盛都有形有体地居住在基督里面」 (西 2:9) 有些语言很难采用「全部」等一般性的表达，因此 西 2:9 中的这个从句往往需要调整结构，例如译为：「因为基督完完全全像上帝」，或「上帝是怎样的，基督就是怎样的」。

(c)

67.69 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 ［参ἐκπλήρωσις］ 整段时间，有适当地完成的含意 1 完成；期满；届满；满足；结束 ὅτε δὲ ἦλθεν τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου  ‘when the complete time finally came’  「等到时候一满足」 (加 4:4)

____________________________________________________

1 在许多上下文中，很难确定67.69和67.70中的词汇主要是时间性的还是时态性的。如果任一上下文中的意思似乎专注于活动的完成，那么该意思就应该归类为时态性的（语义域68「时态」）；但是，如果重点似乎是在活动的结束点，那么就可以合理地将这些意思归类为时间性的。

πλησίον

(1)

(a)

83.27 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 距离另一个位置很近的位置，可能有相邻的含义 非常靠近；附近 πλησίον τοῦ χωρίου ὃ ἔδωκεν Ἰακὼβ  ‘close by the field that Jacob had given’  「靠近雅各给……的那块地」 (约 4:5)

(b)

11.89 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参ἀδελφός, γείτων, περίοικος］ 与其他人毗邻而居的人，因而可算是所谓「内群体」的一份子，那就是说，他与这个群体既有民族也有文化方面的认同 邻舍；兄弟 Ἀγαπήσεις ... τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν  ‘you must love ... your neighbor as yourself’  「要爱邻如己」 (路 10:27) 在 γείτων、περίοικος 和 πλησίον[b] 这三个词中，最后一个的意思更广一些。至少，在 路 10:27，πλησίον 某种程度上是「同胞」的引申意义，而 ἀδελφός[e] 则很可能暗示更加亲密或亲近的关系。 把 路 10:27 中的 πλησίον[b] 翻译为单数，可能会造成理解上的问题，因为读者可能会以为那个单数是指某一个邻居，而不是一般意义上的邻居；这就是说，读者看到「你要爱邻如己」，或许就立刻产生一个问题：「哪个邻居？」因此，翻译者必须把 路 10:27 中的「邻居」翻译为复数：「你必须爱众邻舍如同爱自己」，或「你必须爱众人如同爱自己」。

πλησμονή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

25.14 态度及情感 强烈地渴望 沉溺于某些欲望和需要或从中获得满足的过程 满足感；放纵；纵容 οὐκ ἐν τιμῇ τινι πρὸς πλησμονὴν τῆς σαρκός  ‘(these are) of no value for the indulgence of physical desires’  「在对付放纵肉体的事上没有任何价值」 (西 2:23) 在 西 2:23，πλησμονή 和 σάρξ 的确切意思有很大的争议。有些早期的希腊文解经认为，这段经文与「满足身体的需要」有关；但是，因为 σάρξ 似乎需要理解为贬义，所以翻译为「放纵」似乎更加恰当。在一些语言中，「放纵」的意思可以表达为「屈服于」、「降服于」或「容让自己享受」。

πλήσσω

(1)

(a)

19.1 物理的冲击力 击打，撞击 ［参παίω, πληγή, τύπτω］ 击打物件，一次或多次 打；捶；打击；敲打 καὶ ἐπλήγη τὸ τρίτον τοῦ ἡλίου  ‘and a third of the sun was struck’  「太阳的三分之一……都被击打」 (启 8:12) 启 8:12 的重点似乎是对太阳造成的损害，而不是实际的击打；但是，πλήσσω 的用法似乎表明所受损害是某种击打的结果。

πλοιάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.42 人工制品 船只及船只各部分 （πλοῖον「船」6.41 的指小词，但在某些语境中，πλοιάριον 并没有指小词的含义）小渔船 小船 ἵνα πλοιάριον προσκαρτερῇ αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον  ‘so that a small boat could be made ready for him on account of the crowd’  「为他预备一条小船，免得群众挤着他」 (可 3:9) 在译入语言中，翻译 πλοιάριον、πλοῖον（6.41）和 ναῦς（6.43）所用的词汇在很大程度上取决于上下文。

πλοῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.41 人工制品 船只及船只各部分 任何类型的船，小至加利利湖上的小渔船，大至大型的远航船 船 εἶδεν δύο πλοῖα ἑστῶτα παρὰ τὴν λίμνην  ‘he saw two boats on the shore of the lake’  「他见有两只船靠在湖边」 (路 5:2) Ἡμεῖς δὲ προελθόντες ἐπὶ τὸ πλοῖον ἀνήχθημεν ἐπὶ τὴν Ἆσσον  ‘we went ahead to the ship and sailed for Assos’  「我们先上船，开往亚朔」 (徒 20:13) 清楚区分小型渔船和大型船只可能是十分重要的。在某些语言中，这个区分是根据船只是否有甲板。加利利湖上的捕鱼船可能没有甲板，地中海上的长途航行船只则肯定有甲板。参6.42。

πλόος  (πλοῦς)

(1)	＜直受＞πλοῦν＜阳＞

(a)

54.1 海上活动 船只在水上移动，或是因为有人划桨或是因为被风吹动 航行 ὄντος ἤδη ἐπισφαλοῦς τοῦ πλοὸς  ‘sailing had already become dangerous’  「航行已变得很危险」 (徒 27:9)

πλούσιος

(1)

α，ον

(a)

57.26 拥有，转移，交换 有钱，富裕的 富有的 有钱的；富有的；富裕的；富足的 Ὀψίας δὲ γενομένης ἦλθεν ἄνθρωπος πλούσιος ἀπὸ Ἁριμαθαίας  ‘when it was evening, a rich man from Arimathea arrived’  「到了傍晚，来了一个亚利马太的财主」 (太 27:57)

(b)

59.57 数量 充裕，过量，极少 ［参πλουσίως］ 大量存在的，有贵重的含意 大量；丰富；富足；富有；丰盛 ὁ δὲ θεὸς πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει  ‘but God's mercy is so abundant’  「然而，上帝有丰富的怜悯」 (弗 2:4a)

____________________________________________________

1 πλούσιος在弗 2:4可以解作程度或范围；换句话说，是按照上帝显明怜悯的程度，或者上帝彰显怜悯的范围。

πλουσίως

(1)

(a)

59.57 数量 充裕，过量，极少 ［参πλούσιος］ 大量存在的，有贵重的含意 大量；丰富；富足；富有；丰盛 ἠλπικέναι ... ἐπὶ θεῷ τῷ παρέχοντι ἡμῖν πάντα πλουσίως εἰς ἀπόλαυσιν  ‘to place their hope ... in God who gives us in abundance all good things to enjoy’  「把盼望寄托在……上帝身上，上帝把万物丰丰富富地赐给我们享受」 (提前 6:17)

(b)

78.15 程度 多，少（正负程度） ［参πλοῦτος］ 在任何量表上的一个高点，有价值和充沛的含意 伟大；充分；充分地；充沛；极其；丰丰富富；厚厚地 οὗ ἐξέχεεν ἐφ᾽ ἡμᾶς πλουσίως  ‘(the Holy Spirit) whom he poured out upon us abundantly’  「丰丰富富地倾倒在我们身上的」 (多 3:6) οὕτως γὰρ πλουσίως ἐπιχορηγηθήσεται ὑμῖν ἡ εἴσοδος  ‘for thus you have been granted entrance in an abundant manner’  「这样，你们丰丰富富地得以进入……」 (彼后 1:11) 有些语言不可能保留 多 3:6 中 ἐκχέω 「倾注，浇灌」的比喻义，因此这句话必须译成：「是上帝使我们丰丰富富地拥有的」，或「是上帝使我们大量拥有的」。

πλουτέω

(1)

(a)

57.25 拥有，转移，交换 有钱，富裕的 所拥有的财富远远超过社会的水平 有钱；富裕；富有；富足 πλουτοῦντας ἐξαπέστειλεν κενούς  ‘he has sent away empty those who are rich’  「叫富足的空手回去」 (路 1:53)

(b)

57.28 拥有，转移，交换 有钱，富裕的 成功以至于富有 变得富有；变得富足；发财；成功 οἱ ἔμποροι τούτων οἱ πλουτήσαντες ἀπ᾽ αὐτῆς  ‘the businessmen (literally ‘the traders in these (wares)...’) who became rich from doing business in that (city)’  「在那城做这些生意、发了大财的商人」 (启 18:15) 在一些情况下，可以把「变得富有」译成「他很快拥有很多」，甚至是「他不再贫穷，而是富裕」。通过将「贫穷」与「富裕」比较，读者可以看到光景的变化。

(c)

57.104 拥有，转移，交换 给予 （πλουτέω[b] 「变得富有」57.28 的引申喻意）把自己的财富慷慨地给别人 慷慨；把自己的财富给别人；厚待 πλουτῶν εἰς πάντας τοὺς ἐπικαλουμένους αὐτόν  ‘giving generously to all those who call upon him’  「厚待求告他的每一个人」 (罗 10:12)

(d)

59.58 数量 充裕，过量，极少 拥有大量有价值的东西 在……上富足；有大量 πλουτεῖν ἐν ἔργοις καλοῖς  ‘to have an abundance of good works’ or ‘to be rich in good works’ or ‘to do many good works’  「在好事上富足」或「多做好事」 (提前 6:18)

πλουτίζω

(1)

(a)

57.29 拥有，转移，交换 有钱，富裕的 使某人变得富有 使富有；使变得富裕；使丰富；使富足 ἐν παντὶ πλουτιζόμενοι εἰς πᾶσαν ἁπλότητα  ‘he will always make you rich enough to be generous at all times’  「他也要使你们富足，随时有慷慨施舍的能力」 (林后 9:11) 有些时候，使役动词 πλουτίζω 可以用一个意为「帮助」的动词来表达，例如「会帮助你变得富有」。

(b)

59.59 数量 充裕，过量，极少 使某人拥有大量有价值的东西 使在……方面富足；使拥有大量的…… ἐν παντὶ ἐπλουτίσθητε  ‘you have become rich in all things’  「你们……凡事富足」 (林前 1:5) 在 林前 1:5，最后一个短语 ἐν παντὶ λόγῳ καὶ πάσω γνώσει 表明，富足是兼指口才和知识两者。

πλοῦτος

(1)

ου＜阳＞及＜中＞

(a)

57.30 拥有，转移，交换 有钱，富裕的 拥有大量财富，超出特定社会的水平，往往带有贬义 财富；财物；富裕 ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου καὶ αἱ περὶ τὰ λοιπὰ ἐπιθυμίαι εἰσπορευόμεναι συμπνίγουσιν τὸν λόγον  ‘the deception of riches and all other kinds of desires crowd in and choke the message’  「财富的诱惑，以及其他各种欲望纷纷而来，窒息了这信息」 (可 4:19) ὁ πλοῦτος ὑμῶν σέσηπεν  ‘your riches have rotted away’  「你们的财物腐烂了」 (雅 5:2) 「你们的财富」（雅 5:2）可以用一个描述性短语来表达，例如「你们拥有的大量财物」。

(b)

78.15 程度 多，少（正负程度） ［参πλουσίως］ 在任何量表上的一个高点，有价值和充沛的含意 伟大；充分；充分地；充沛；极其；极大；丰丰富富 τὸ πλοῦτος τῆς ἁπλότητος αὐτῶν  ‘their great generosity’  「他们……丰厚的慷慨」 (林后 8:2) τὸ πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ  ‘his very great grace’  「他丰富的恩典」 (弗 1:7) ὁ πλοῦτος τῆς δόξης τῆς κληρονομίας αὐτοῦ  ‘his very wonderful inheritance’  「他的基业……丰盛」 (弗 1:18) 在一些语言中，弗 1:7 中的 τὸ πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ 「他丰富的恩典」需要译成「他非常、非常仁慈」（he is very, very kind）。 ὁ πλοῦτος τῆς δόξης τῆς κληρονομίας αὐτοῦ「他非常奇妙的基业」（his very wonderful inheritance）（弗 1:18）。虽然在语法上，ὁ πλοῦτος 是 弗 1:18 中这个短语的名词句首（nominal head），但在语义上，ὁ πλοῦτος 是表示 δόξα 的程度，而 δόξα 则说明 κληρονομία 的性质。

πλύνω

(1)

(a)

47.8 涉及液体或干物质的活动 液体的使用 清洗不是身体或身体一部分的物体 洗；洗净；清洁 οἱ δὲ ἁλιεῖς ἀπ᾽ αὐτῶν ἀποβάντες ἔπλυνον τὰ δίκτυα  ‘the fishermen left their boats and went to wash their nets’  「打鱼的人却离开船，洗网去了」 (路 5:2)

πνεῦμα

(1)

τος＜中＞

(a)

12.18 超自然生物及力量 超自然生物 三位一体上帝第三个位格的头衔，直译：「灵」 灵；上帝的灵；圣灵 τὸ πνεῦμα αὐτὸν ἐκβάλλει εἰς τὴν ἔρημον  ‘the Spirit made him go into the desert’  「圣灵立刻把耶稣催促到旷野里去」 (可 1:12) 在很多宗教系统中，神和灵的显着差异是：神被认为是超自然的存在，控制着自然现象的某些方面；灵也是超自然的存在，但往往是不具人格的，会存留或居住在某些地方，包括江河、溪流、大山、洞穴、动物和人类身上。人们通常认为灵根本上是邪恶的，尽管也可能被诱导，变得对人类有利。 有些语言要找到一个完全令人满意的用语去指称上帝的灵是极度困难的。如果使用一个通常用来识别本土超自然生物的术语，人们会倾向把那个术语理解为邪恶或捣蛋的角色。然而，如果使用一个等同于人的灵的术语，问题可能更大，因为根据许多宗教信仰系统，一个人的灵是死后才会变得活跃的。因此，上帝的灵的活动，大概会暗示上帝本身已经死去。如果使用一个意为「心」或「灵魂」的术语（这样，上帝的灵就相当于「上帝的心」），同样可能会出现的复杂情况，因为「人的心」往往被认为是不能独立进行活动的。 解决怎样翻译「圣灵」的问题有不同的方法。在某些语言中，表示「圣灵」的术语在本质上等同于「看不见的那位」，因此，上帝的灵在本质上等同于「看不见的上帝」。 某些语言中最接近圣灵的等义词是「气息」，而许多本土宗教系统中的「气息」被认为是一种独立的存在。另一些语言中表示圣灵的术语，意义等同于通常被翻译为「灵魂」的东西，即一个人的非物质部分。当然，采用意为「灵魂」或「生命」的术语一定会有困难，因为它往往被证明为非人格的，因此不能作为依据，说上帝的灵是一个位格或是上帝的彰显。 在不少语言中，圣灵的等义词是「影子」，因为人们认为一个人的「影子」是那人的非物质部分。而且，很多宗教思想体系都认为，影子在某种重要程度上是独立存在的。 在少数情况下，表示圣灵的术语的字面意思是「风」，但使用这种术语经常会遇到一些困难，因为表示风的术语往往暗示灾难或邪恶的意图。翻译圣灵时，必须明确避免的一个含义是「幽灵」或「鬼魂」。 人们通常不可能找到一个完全满意的词汇去翻译上帝的「灵」，因此在所有上下文中都会加上一些描述性的特徵，例如加上「上帝的」或「圣洁的」，意思是「神圣的」。这在 可 1:12 等经文中尤其必要，因为一般读者也许会认为，一个使耶稣到旷野去的灵是邪恶的灵，不是善良的灵。 圣灵的名字往往是一个短语，当中解释了圣灵的某些本质和活动：πνεῦμα (ἐκ τοῦ) θεοῦ「上帝的灵」，πνεῦμα ἅγιον「圣洁的灵」，πνεῦμα αἰώνιον「永远的灵」（常常被称为「无尽的灵」或「永不停止的灵」）；πνεῦμα τῆς ἀληθείας「真理的灵」，即「传达真理的灵」（有时被翻译为「传达关于上帝的真理的灵」）；πνεῦμα τῆς δόξης「荣耀的灵」，即「满有荣耀的灵」或「奇妙的灵」；πνεῦμα τῆς ζωῆς 「生命的灵」，即「带来生命的灵」或「使人有生命的灵」；πνεῦμα υἱοθεσίας「儿子名分的灵」，即「使我们作上帝儿子的灵」，或「使我们成为上帝儿子的灵」；πνεῦμα τῆς χάριτος「恩典的灵」，即「赐下恩慈的灵」，或「向我们施恩慈的灵」；πνεῦμα σοφίας καὶ ἀποκάλυπσεως「智慧和启示的灵」，即「赐人智慧和启示上帝的灵」，或「使我们有智慧、将上帝的形像指示我们的灵」（或「使我们有智慧、将上帝真正的形像指示我们的灵」）。πνεῦμα κυρίου「主的灵」这个短语的意思并不明确，因为 κύριος 可以指父上帝，也可以指耶稣基督，但无论指父上帝还是耶稣基督，「灵」是一样的：τί ὅτι συνεφωνήθη ὑμῖν πειράσαι τὸ πνεῦμα κυρίου「你们为什么同心试探主的灵呢？」徒 5:9。

(b)

12.33 超自然生物及力量 超自然生物 非物质的超自然存在体 灵 πνεῦμα ὁ θεός  ‘God is spirit’  「上帝是灵」 (约 4:24) ∑αδδουκαῖοι μὲν γὰρ λέγουσιν μὴ εἶναι ἀνάστασιν μήτε ἄγγελον μήτε πνεῦμα  ‘for the Sadducees affirm there is no resurrection, nor an angel, nor a spirit being’  「因为撒都该人不相信复活，也不信有天使和神灵」 (徒 23:8) 在 约 4:24 和 徒 23:8 中的 πνεῦμα 是一般的通称。经文没有暗示这样的灵是好是坏，在这些上下文中，πνεῦμα 也没有被认为纯粹是其他生命的一个方面。这词所指的仅仅是一个超自然和非物质的实体。翻译 徒 23:8 的时候，翻译者可以说撒都该人拒绝相信神灵的存在，因为「他们说……没有非物质的东西」，或「……所有存在的东西都是物质的」。

(c)

12.37 超自然生物及力量 超自然生物 ［参δαιμόνιον, δαίμων, διάβολος］ 邪恶的超自然生物或灵体 恶魔；邪灵 προσήνεγκαν αὐτῷ δαιμονιζομένους πολλούς· καὶ ἐξέβαλεν τὰ πνεύματα  ‘they brought to him many who were demon possessed and he drove out the evil spirits’  「有人带了许多被鬼附身的人来见耶稣。耶稣……就把鬼都赶走……」 (太 8:16) 虽然魔鬼在许多语言中可能被说成是「恶魔的首领」，但是有时候，恶魔只是被称为「魔鬼的众灵」或「魔鬼的仆人」。 在许多语言中，用什么词汇来指称恶魔的困难，不在于没有这样的词汇，而是有大量不同的词汇去描述不同种类的恶魔，每一种恶魔负责管辖人类的某种行为，例如：精神错乱、抑郁、癫痫、性变态和暴力袭击。有时候，恶魔被分类为「家中的鬼」和「森林的鬼」，而通常后者会被认为是更加暴力和恶毒的鬼。如果某个语言有大量指称恶魔的不同词汇，却没有一个通称术语来表示所有种类的恶魔，人们通常可以选择与新约中描述的恶魔活动最接近的那一类，并且用该词汇加上合适的语境描述，以表明该词汇需要作为一般意义来理解。

(d)

12.42 超自然生物及力量 超自然生物 ［参φάντασμα］ 幽灵 鬼 ἔμφοβοι γενόμενοι ἐδόκουν πνεῦμα θεωρεῖν  ‘they were full of terror and thought they were seeing a ghost’  「他们却惊慌害怕，以为所看见的是鬼魂」 (路 24:37) 大部分语言都有令人相当满意的词汇可以表达「鬼魂」或「幽灵」，因为看见鬼怪显现的人类心理，显然是普遍存在的。在某些语言中，「鬼魂」的等义词只是「影子」。在另一些语言中，「鬼魂」的字面意思可能是「气息」。在某些情况下，「鬼魂」的意思是结合在动词短语当中，例如：「在某程度上，他们是通过他看到的。」 《新约》中包含许多论到超自然力量的词汇（12.43-12.47），人们相信这些超自然力量是活跃的，是管控人类命运的所谓星宿之灵。尽管它们可能有一些特殊的特性，又尽管在圣经以外的文献中，它们可能代表不同级别的超自然力量，但根据新约的使用，似乎没有办法对它们作出清楚的区分。在另一些语言中，翻译者很难找到恰当的等义表达，主要因为别的宗教系统通常对超自然力量有完全不同的观念。在许多语言中，如果不以某种方式把这些超自然力量与各种各样的灵体联系起来，就根本不可能谈论这些力量。

(e)

26.9 心理官能 潜在对上帝有感知和反应的非物质心理能力（πνεῦμα[e] 对比 σάρξ[f] 26.7，作为神性的一种表达，与纯粹人性的表达形成对比） 心灵；灵魂；灵性的本质；内心；灵里 εὐθὺς ἐπιγνοὺς ὁ Ἰησοῦς τῷ πνεύματι αὐτοῦ ὅτι οὕτως διαλογίζονται ἐν ἑαυτοῖς  ‘immediately Jesus knew in his spirit that this is what they were thinking in themselves’  「耶稣心中立刻知道他们心里这样议论」 (可 2:8) Ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις ἐκδεχομένου αὐτοὺς τοῦ ∏αύλου παρωξύνετο τὸ πνεῦμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ θεωροῦντος κατείδωλον οὖσαν τὴν πόλιν  ‘while Paul was waiting for them in Athens, his spirit was greatly distressed to see that the city was full of idols’  「保罗在雅典等候他们的时候，看见满城都是偶像，就心里非常难过」 (徒 17:16) τίς γὰρ οἶδεν ἀνθρώπων τὰ τοῦ ἀνθρώπου εἰ μὴ τὸ πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου τὸ ἐν αὐτῷ  ‘as for a man, it is his own spirit within him that knows all about him’  「至于人，只有他自己里面的灵才知道关于他一切的事」 (林前 2:11) παραδοῦναι τὸν τοιοῦτον τῷ ∑ατανᾷ εἰς ὄλεθρον τῆς σαρκός, ἵνα τὸ πνεῦμα σωθῇ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τοῦ κυρίου  ‘you are to hand this man over to Satan for his body to be destroyed, so that his spirit may be saved in the day of the Lord’  「要把这样的人交给撒但，使他的肉体败坏，好让他的灵魂在主的日子可以得救」 (林前 5:5) εἰ γὰρ καὶ τῇ σαρκὶ ἄπειμι, ἀλλὰ τῷ πνεύματι σὺν ὑμῖν εἰμι  ‘for even though I am absent in body, yet I am with you in spirit’  「虽然我身体不在你们那里，心却与你们同在」 (西 2:5) 在 罗 1:4，短语 πνεῦμα ἁγιωσύνης 引起一个特别的问题。有些学者认为，这个短语不过是 πνεῦμα ἅγιον「圣灵」的一个替代词汇，但是这不大可能，尤其因为 κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύνης 在结构上与 κατὰ σάρκα（罗 1:3）相对。短语 κατὰ σάρκα 似乎最好解作指向耶稣的人性，因此与 κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύνης 相对，后者可能最好解作耶稣的「神圣的圣洁」或他的「圣洁的灵性生命」。因此，罗 1:3b-罗 1:4 中的相关语句可以译成：「就他的人性来说，他是大卫的后裔；但是就他的神性来说，他藉着从死里复活，以大能显明是上帝的儿子」。 在寻找 πνεῦμα[e] 的合适译词时往往会牵涉一些严重的问题。有些情况可以采用比较字面的翻译，即「气息」；在另一些情况下，合适的译词是一个意为「不死的那位」的衍生词；在一些情况下，对等译词是「看不见的人」，意思是人里面永远看不见的那个部分。为了强调 πνεῦμα[e] 的非物质层面，有些翻译者采用了实际上指鬼魂的词汇，但是这种译法应该避免。 有些语言清楚区分下述两种灵：(1) 人在生时住在人里面的灵；(2) 离开人并进入死后世界的灵。在一些上下文中，翻译者必须确保采用了合适的词汇，否则不仅造成极大的混乱，还会导致严重的误解。

(f)

30.6 思考 思考，思想 （比较 πνεῦμα[e]「内心」26.9）一种态度或性情，反映一个人思考或处理某事的方式 性情；态度；思考方式；心思意念 ὑμεῖς οἱ πνευματικοὶ καταρτίζετε τὸν τοιοῦτον ἐν πνεύματι πραΰτητος  ‘those of you who are spiritual should set him right, but in an attitude of gentleness’  「你们属灵的人就要用温柔的心把他挽回过来」 (加 6:1) 在一些语言中，πνεῦμα[f] 可以被视为已经隐含在上下文中，因此 加 6:1 的后一部分可以译成「但要带着温柔去做这事」。

(g)

14.4 自然界的事件及状态 风 ［参ἄνεμος, πνέω, πνοή］ 较快速的空气流动，但没有说明流动的力度 风；吹动 Ὁ ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα  ‘he makes his angels winds’  「上帝使他的天使成为灵风」 (来 1:7) 像中文和英语的情况一样（有微风、和风、狂风、风暴、旋风、龙卷风等用语），其他语言也会根据风的强度以及是否携带沙尘等物质，而使用各种不同的词汇。某些语言使用表示「风」的词汇时也会牵涉一个问题，就是有些词汇可能具有邪灵或恶灵的含意，又或意味着带来疾病的事件。 诗 104:4 中的希伯来文实际是指「你以风作为你的使者」。在 来 1:7 这里引用的形式，是《七十士译本》的希腊文翻译。有些译本让读者注意到这种差异的原因，那可能是重要的，因为要使这个旧约经文的希腊文译句完全有意义并不容易；希腊文的字面意思：「把使者变成风」看似是无意义的魔法。有些译者必须使用「他使他的使者如风」这样的短语。

(h)

23.186 生理活动过程及状态 呼气，呼吸 从肺部呼出的气 气；气息；呼吸 ὃν ὁ κύριος [Ἰησοῦς] ἀνελεῖ τῷ πνεύματι τοῦ στόματος αὐτοῦ  ‘the Lord Jesus will kill him by the breath of his mouth’  「主耶稣要用口中的气灭绝他」 (帖后 2:8) 在提后 2:8 的比喻性上下文中，πνεῦμα[h] 是指一次呼气，不是指呼吸的过程（见 πνοή[b]「呼吸」，23.187）。在一些语言中，用呼吸杀死人可能会让人立即联想到巫术的力量。的确，考虑到总体上下文，很难避免这种隐含意义，因此可能需要加上旁注解释其象徵意义。

(i)

12.39 超自然生物及力量 超自然生物 πνεῦμα ἀκάθαρτον  （固定短语）邪恶的超自然灵体，在礼仪上不洁净，使人在礼仪上不洁净 污鬼；邪灵 ἐπετίμησεν τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ  ‘he rebuked the unclean spirit’  「斥责那污灵」 (可 9:25) 在翻译「不洁净」等用语时，要避免让人以为所谈论的只是「污秽的鬼魔」，这一点很重要。「污秽」一词的重要之处在于，人被这种污灵附身会在礼仪上变得不洁净。因此，「不洁净的灵」在许多语言中等同于「玷污人的灵」。

(j)

12.38 超自然生物及力量 超自然生物 πνεῦμα πονηρόν  （固定短语，所指的相当于 πνεῦμα[c]「魔鬼」12.37，但特别强调其邪恶）超自然的邪恶生物 魔鬼；恶鬼 ἐθεράπευσεν πολλοὺς ἀπὸ ... πνευμάτων πονηρῶν  ‘he healed many from ... their evil spirits’  「治好了许多……被邪灵附身的」 (路 7:21) 翻译「邪灵」一词涉及许多翻译问题。首先，翻译者必须确保，任何对「灵」的描述，如「邪」、「恶」或「不洁净」，都不会让人误解为有不恰当的限制。例如，如果「灵」一词本身表示一个邪恶的超自然生物，那么「邪恶的灵」就可能意味着既有「邪恶的魔鬼」，也有「善良的魔鬼」。至于「不洁净的灵」等用语也是一样。

(k)

25.73 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参ζέω］ ζέω τῷ πνεύματι  （习语，直译：心灵沸腾）对某事物表现出强烈的热忱 火热；充满热情；全身全心地投入 ζέων τῷ πνεύματι ἐλάλει καὶ ἐδίδασκεν ἀκριβῶς τὰ περὶ τοῦ Ἰησοῦ  ‘with great enthusiasm he spoke and taught correctly the facts about Jesus’  「心里火热，精确地讲论和教导耶稣的事」 (徒 18:25) 有些语言可能很难找到「以极大的热情……」这个短语的对等译法；但是在一些情况下，可以这样表达：「他表明他是多么喜欢去做」，或「他表明他怎样全心地这样做」。

(l)

23.110 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参παραδίδωμι］ παραδίδωμι τὸ πνεῦμα  （习语，直译：交付灵魂）死亡，可能暗示那是甘心情愿的行为 死去；断气；将灵魂交出 καὶ κλίνας τὴν κεφαλὴν παρέδωκεν τὸ πνεῦμα  ‘and bowing his head, he gave up his spirit’ or ‘... he died’  「耶稣……就低下头，交出了灵魂」或「……就低下头，断了气」 (约 19:30)

(m)

88.57 道德伦理素质及相关行为 谦卑 ［参πτωχός］ πτωχὸς τῷ πνεύματι  （习语，直译：灵里贫穷）形容人对自己的能力方面非常谦卑（在唯一出现这用语的新约经文中，即 太 5:3，这种虚心在于与上帝的关系） 谦卑的；虚心的 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι  ‘happy are those who are humble before God’  「在上帝面前谦卑的人有福了」 (太 5:3) 直译 πτωχὸς τῷ πνεύματι 可能会引起严重的误解，因为「灵里贫穷」很可能是指「没有圣灵」或「缺乏野心或动力」。为了清楚指明这种贫穷或需要在某种意义上与属灵的事物有关，可以译成「认识到自己需要上帝的人有福了」。

(n)

30.76 思考 决定，作出结论 ［参καρδία, τίθημι］ τίθεμαι ἐν τῷ πνεύματι  （习语，直译：放在头脑中）参与做决定的过程 下定决心；立定心意；决定 ἔθετο ὁ ∏αῦλος ἐν τῷ πνεύματι διελθὼν τὴν Μακεδονίαν  ‘Paul made up his mind to travel through Macedonia’  「保罗心里决定要经过马其顿」 (徒 19:21) 在 徒 19:21，短语 ἐν τῷ πνεύματι 也可以理解为指圣灵，因此这句话可以译成：「保罗被圣灵带领，决定要经过马其顿」。

πνευματικός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

12.20 超自然生物及力量 超自然生物 （πνεῦμα[a]「圣灵」12.18 的衍生词）领受了上帝的灵，大概是按照这种关系来生活的人 属灵的人；接受了圣灵的人 πνευματικοῖς πνευματικὰ συγκρίνοντες  ‘explaining spiritual truths to those who possess the Spirit’  「向属灵的人解释属灵的事」 (林前 2:13) 许多语言都不可能说一个人「拥有圣灵」，但却常常可以说「被圣灵拥有」，或说「那些被圣灵掌管的人」，或「生命由圣灵做主的人」，或「生命由圣灵掌控的人」。

(2)

ή, όν

(a)

12.21 超自然生物及力量 超自然生物 ［参πνευματικῶς］ （πνεῦμα[a]「圣灵」12.18 的衍生词）指源于圣灵或关于圣灵的 属灵的；从圣灵来的（指恩赐、好处、教导、祝福和灵歌等） ἵνα τι μεταδῶ χάρισμα ὑμῖν πνευματικὸν εἰς τὸ στηριχθῆναι ὑμᾶς  ‘in order to share a spiritual blessing with you to make you strong’  「要把一些属灵的恩赐分给你们，使你们得以坚固」 (罗 1:11) πνευματικοῖς πνευματικὰ συγκρίνοντες  ‘explaining spiritual truths to spiritual persons’  「向属灵的人解释属灵的事」 (林前 2:13) ∏ερὶ δὲ τῶν πνευματικῶν, ἀδελφοί, οὐ θέλω ὑμᾶς ἀγνοεῖν  ‘brothers, I do not want you to be ignorant about spiritual gifts’ or ‘... gifts which come from the Spirit’  「弟兄们，关于属灵的恩赐，我不愿意你们不明白」或「……从圣灵而来的恩赐……」 (林前 12:1) 对于 林前 2:13 中的 πνευματικά，有些语言或许最好翻译为「圣灵启示的真理」，或「关于圣灵的真理」。然而，有些人坚持说，林前 2:13 中的 πνευματικά 是指对人的灵性有特殊益处或关联的教导。出现在 弗 1:3 和 罗 1:11 的 {L:πνευματικός} 可以被理解为指人类的灵，但上下文似乎更清楚地指向上帝的灵的参与。见 26.10。弗 5:19 中的 πνευματικαῖς 可能指「圣灵所启示的」，但也可能只是有「属灵」的意思，而这样就是指「神圣的」或「宗教的」事物。因此，翻译者可以把 ᾠδαῖς πνευματικαῖς 翻译为「在敬拜中使用的诗歌」，或「用来敬拜上帝的诗歌」。至于与翻译 {L:πνευματικός} 相关的问题讨论，见 26.10。

(b)

26.10 心理官能 与一个人的灵性本质或灵性生命有关的 灵的；属灵的；在属灵的基础上；以属灵的方式 ὁ εὐλογήσας ἡμᾶς ἐν πάσῃ εὐλογίᾳ πνευματικῇ  ‘who blessed us with every spiritual blessing’  「用天上一切属灵的福分来赐福给我们」 (弗 1:3) 在 弗 1:3，πνευματικός 也可以理解为「圣灵」，意思是说，这些福气是从上帝的灵而来的（见 12.21）。 在 罗 15:27（εἰ γὰρ τοῖς πνευματικοῖς αὐτῶν ἐκοινώνησαν τὰ ἔθνη, ὀφείλουσιν καὶ ἐν τοῖς σαρκικοῖς λειτουργῆσαι αὐτοῖς），πνευματικός 与 σαρκικός[b]「物质」（79.1）相对，因此重点可能在于人性或生命的非物质或灵性层面，与肉体层面相对。因此，罗 15:27 可以译成：「外邦人如果分享了犹太人属灵的好处，就应当在物质上帮助他们」。然而，罗 15:27 中的 πνευματικός 也可以理解为来自圣灵的福气（见 12.21），而不是指给人的灵的祝福。πνευματικός、ψυχικός、σαρκικός 和 σάρκινος 等词有明显的意义重叠；另见 26.8 和 79.1-79.6。

(c)

41.40 行为及相关状态 特定行为模式 （πνεῦμα[a]「上帝的灵」12.18 的衍生词）由上帝的灵所掌控或指导的生活方式 属灵的；由圣灵带领的；由圣灵引导的 οὐκ ἠδυνήθην λαλῆσαι ὑμῖν ὡς πνευματικοῖς ἀλλ᾽ ὡς σαρκίνοις  ‘I could not talk to you as spiritual people, but as worldly people’  「我从前对你们说话，还不能把你们当作属灵的，只能把你们当作属世的」 (林前 3:1a)

(d)

79.3 物体的特徵 有形的（物质的），属灵的 不是属于肉体的 不是属于肉体的；非物质的；属灵的；灵性的 ἐγείρεται σῶμα πνευματικόν  ‘when it is raised, it will be a spiritual body’ or ‘... it will not be a physical body’  「复活的是灵性的身体」或「……不是属肉体的」 (林前 15:44) 有些语言必须用否定的方式来表达「灵性的身体」，译作：「身体将没有骨和肉」，或「身体将不是一般的身体」。

(e)

79.6 物体的特徵 自然的（人类的），属灵的（属神的） 指超自然的，最终的源头在上帝 属灵的；属乎灵的；超自然的 πάντες τὸ αὐτὸ πνευματικὸν ἔπιον πόμα· ἔπινον γὰρ ἐκ πνευματικῆς ἀκολουθούσης πέτρας  ‘all drank the same spiritual drink; for they drank from the spiritual rock which accompanied them’  「全都喝了同样的灵水；他们所喝的，来自那随着他们的灵磐石」 (林前 10:4) 在一些语言中，πνευματικός 的这个意思必须用「来自上帝」或「由上帝赐下」等短语来表达。

(f)

12.44 超自然生物及力量 超自然力量 ［参ἀήρ, αἰών, ἀρχή, ἄρχων, δύναμις, ἐξουσία, θρόνος, κοσμοκράτωρ, κόσμος, κυριότης］ τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  （τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις「天空属灵气的恶魔」——超自然掌权者的头衔）一种超自然的势力，负责控制人类的命运和活动 执政者；掌权者；有能者；统治者；邪恶势力 ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη ... πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘we are fighting against the rulers, authorities, the cosmic powers of this dark age, against the wicked spiritual forces in the heavenly world’  「是对抗那些执政的、掌权的、管辖这幽暗世界的，以及天空灵界的恶魔」 (弗 6:12) 对于圣经中提到的各种超自然力量和势力，有些学者相信，根据新柏拉图学派有九种超自然力量、分为三个层级、每层有三种力量的说法，人们有可能重建，至少是一部分，这些超自然力量和势力所代表的层级。然而，新约的术语和用法并不适宜做这样的分类；而且，要确定这些超自然势力和力量有什么显着的差异，即使并非不可能，也是困难的。 在大多数情况下，翻译者都尽力用不同的词汇去翻译不同的术语，例如：把 ἐξουσία 翻译为「掌权的」；δύναμις 翻译为「有能的」；κυριότης 翻译为「主治的」；而比如 τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις 的短语，则翻译为「天空属灵气的恶魔」。然而，许多语言中没有足够词汇去指称不同种类的力量、权柄和势力，并用来描述这些超自然的、非人格的力量。于是，有些译者就简单用一个短语来表达，例如：「任何超自然的力量」。如果有可能在术语和短语之间做一些词汇区分，当然应该这样做，但是在许多上下文中，这种区分是不可能做到的。因此，如果要使读者更好地明白相关经文的含义，就可能需要在旁注做一些解释。 在某些情况下，稍微意译的表达可以带出当中的一些意义。例如：在某些语言中，弗 2:2 被翻译为：「那时，你们被管辖这世界的灵控制了你们应有的生活方式，行事为人顺从那空中势力的掌权者，就是现今在那些叛逆上帝的人心中运行的邪灵。」 在 弗 1:21 的情况中，有些学者认为当中的术语是既指超自然的领域，也指人类的领域，因此是强调基督的完全统治。考虑到古代世界的人所持有的观念，这在很大程度上被认为是有理的，因为各种世俗力量被认为是反映了相应的超自然力量。

____________________________________________________

1 πνευματικός[c]可能应该视为与πνευματικός[a]（12.21）相同，但是在林前 3:1，焦点似乎是在行为模式，而不是已经领受上帝的灵的状态。

πνευματικῶς

(1)

(a)

12.21 超自然生物及力量 超自然生物 ［参πνευματικός］ （πνεῦμα[a]「圣灵」12.18 的衍生词）指源于圣灵或关于圣灵的 属灵的；从圣灵来的（指恩赐、好处、教导、祝福和灵歌等） ὅτι πνευματικῶς ἀνακρίνεται  ‘because it is judged in terms of the Spirit’  「因为这些事要靠圣灵才能审断」 (林前 2:14) 林前 2:14 中的意思，可以解释为不属灵的人不能领受圣灵的恩赐；这种人也不能理解属灵的恩赐，因为这些恩赐是从上帝的灵而来的，人只能以此为根据来作出判断或评估。关于 πνευματικῶς 在 林前 2:14 中的另一个解释，见 26.10。

(b)

26.10 心理官能 指一个人的灵性本质或灵性生命 灵的；属灵的；在属灵的基础上；以属灵的方式 μωρία γὰρ αὐτῷ ἐστιν καὶ οὐ δύναται γνῶναι, ὅτι πνευματικῶς ἀνακρίνεται  ‘they are foolishness to him and he cannot understand (them), because they can be judged only on a spiritual basis’ or ‘... in a spiritual manner’  「对他来说，这些是愚拙的；他也不能明白，因为这些事要在属灵的基础上才能领悟」或「……用属灵的方式……」 (林前 2:14) 关于 πνευματικῶς 在 林前 2:14 的另一种解释，见 12.21。

(c)

33.17 沟通 话语类型 ［参ἐν, παραβολή］ 指不是按字面意思，而是按象徵意义或比喻意义来理解的语句 象徵性地；用比喻来说；可以说是 ἥτις καλεῖται πνευματικῶς ∑όδομα  ‘that city is figuratively called Sodom’  「这城的象徵名字叫所多玛」 (启 11:8) 有些语言可能用否定句来翻译 ἐν παραβολῇ 和 πνευματικῶς[c] 更加合适，例如译成「不是确实地」或「不是真正地」。启 11:8 中的说法可以译成「那城可以称为所多玛，但不是真正的所多玛」。

πνέω

(1)

(a)

14.4 自然界的事件及状态 风 ［参ἄνεμος, πνεῦμα, πνοή］ 较快速的空气流动，但没有说明流动的力度 风；吹动 ὅταν νότον πνέοντα  ‘when the south wind is blowing’  「南风一吹起」 (路 12:55) 像中文和英语的情况一样（有微风、和风、狂风、风暴、旋风、龙卷风等用语），其他语言也会根据风的强度以及是否携带沙尘等物质，而使用各种不同的词汇。某些语言使用表示「风」的词汇时也会牵涉一个问题，就是有些词汇可能具有邪灵或恶灵的含意，又或意味着带来疾病的事件。

πνίγω  (πνίγομαι)

(1)

(a)

19.53 物理的冲击力 挤压 在脖子周围施加压力以图伤害或杀害 使窒息；扼杀 κρατήσας αὐτὸν ἔπνιγεν  ‘he grabbed him and started choking him’  「揪着他，扼住他的喉咙」 (太 18:28)

(b)

23.120 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀποπνίγω, συμπνίγω］ （采用 πνίγω[a]「窒息」19.53 的基本意义的引申喻意）植物因被其他植物挤压和遮蔽而导致死亡 1 使植物死亡；挤住以至于死亡 ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ ἔπνιξαν αὐτά  ‘the thorns grew up and caused them to die’  「荆棘长起来，把它挤住了」 (太 13:7)

(c)

23.119 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀποπνίγω］ 因溺水而死亡 2 淹死 ἐπνίγοντο ἐν τῇ θαλάσσῃ  ‘they were drowned in the lake’  「在海里淹死了」 (可 5:13)

____________________________________________________

1 ἀποπνίγω和συμπνίγω[a]可能比πνίγω[b]的语气更加强烈，但是无法根据新约的用法来确定这一点。

2 ἀποπνίγομαι可能比πνίγομαι的语气更加强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这区别。

πνικτός

(1)

ή，όν

(a)

19.54 物理的冲击力 挤压 指被勒死或窒息致死的 窒息的；勒死的 ἐπιστεῖλαι αὐτοῖς τοῦ ἀπέχεσθαι ... τοῦ πνικτοῦ  ‘to write them to abstain ... (from eating) what has been strangled’  「写信吩咐他们禁戒……勒死的牲畜」 (徒 15:20)

πνοή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

14.4 自然界的事件及状态 风 ［参ἄνεμος, πνεῦμα, πνέω］ 较快速的空气流动，但没有说明流动的力度 风；吹动 ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας  ‘a sound as of a strong wind blowing’  「有响声……好像一阵大风吹过」 (徒 2:2) 像中文和英语的情况一样（有微风、和风、狂风、风暴、旋风、龙卷风等用语），其他语言也会根据风的强度以及是否携带沙尘等物质，而使用各种不同的词汇。某些语言使用表示「风」的词汇时也会牵涉一个问题，就是有些词汇可能具有邪灵或恶灵的含意，又或意味着带来疾病的事件。

(b)

23.187 生理活动过程及状态 呼气，呼吸 呼吸的过程 呼吸；气息；呼吸的能力 αὐτὸς διδοὺς πᾶσιν ζωὴν καὶ πνοὴν  ‘it is he himself who gives life and breath to all people’  「他自己把生命、气息，和万物赐给人类」 (徒 17:25) 除了把 徒 17:25 译成「赐生命和气息给所有人」，也可以译成「使所有人活着和呼吸」。然而在一些语言中，「呼吸」和「生命」是同义词，因此「活着和呼吸」这种说法就显得累赘和重复，翻译者可以把这句译成「他使所有人活着」。

ποδήρης

(1)

ους＜阳＞

(a)

6.175 人工制品 布料、皮革及制成物品 到脚的长袍 到脚的长袍；长衣 ἐνδεδυμένον ποδήρη  ‘dressed in a robe reaching to the feet’  「身穿垂到脚的长袍」 (启 1:13)

πόθεν

(1)

(a)

84.6 空间的延伸 从源头延伸 从某个源头延伸，用于疑问句 从哪里？哪里？ ∏όθεν ἡμῖν ... ἄρτοι τοσοῦτοι  ‘where will we find ... enough food?’  「我们哪里去找足够的食物」 (太 15:33) οἶδα πόθεν ἦλθον καὶ ποῦ ὑπάγω  ‘I know where I came from and where I am going’  「我从哪里来，往哪里去」 (约 8:14)

(b)

89.86 关系 方式 ［参καθώς, ὅπως, ὡς］ 表示一个事件，指明某事如何发生 怎样；如何 καὶ πόθεν αὐτοῦ ἐστιν υἱός;  ‘then how is he his son?’  「又怎么会是他的儿子呢？」 (可 12:37)

(c)

89.38 关系 原因及／或理由 ［参ἱνατί, λαμά］ 表达对原因的疑问 为什么；为何 πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ κυρίου μου πρὸς ἐμέ;  ‘why does it happen to me that the mother of my Lord comes to me?’  「我主的母亲到我这里来，为何这事临到我呢？」 (路 1:43)

ποιέω

(1)

(a)

90.45 语意格 可数事件的施事者 用于标记关乎可数算的事件的施事者关系 做；进行；实践 τῷ σῷ ὀνόματι δυνάμεις πολλὰς ἐποιήσαμεν  ‘in your name we did many miracles’  「奉你的名行许多异能」 (太 7:22) Οἱ μαθηταὶ Ἰωάννου νηστεύουσιν πυκνὰ καὶ δεήσεις ποιοῦνται  ‘John's disciples often fast and pray’  「约翰的门徒常常禁食祈祷」 (路 5:33) διδάσκων καὶ πορείαν ποιούμενος εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘teaching as he made a journey to Jerusalem’  「朝耶路撒冷去，沿途教导人」 (路 13:22) ∏ίστει πεποίηκεν τὸ πάσχα  ‘by faith he performed the Passover’  「因着信，他设立逾越节」 (来 11:28)

(b)

42.7 执行，从事 做，执行 ［参ποίησις］ 做或行（高度通用，几乎适用于任何种类的活动） 做；行事；执行；施行；履行；实行；表现 Ὃ ποιεῖς ποίησον τάχιον  ‘what you are going to do, do quickly’  「你要做的，快做吧！」 (约 13:27) ἀλλ᾽ ὃ μισῶ τοῦτο ποιῶ  ‘but what I hate, this I do’  「我所恨恶的，我反而去做」 (罗 7:15a)

(c)

13.9 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἐνεργέω, ἐπάγω, ἐργάζομαι, καθίστημι, κατεργάζομαι, τίθημι］ 造成某个状态 2 使；导致；造成；引起 πᾶς ὁ βασιλέα ἑαυτὸν ποιῶν ἀντιλέγει τῷ Καίσαρι  ‘everyone who makes himself king opposes the emperor’  「凡自立为王的就是背叛凯撒」 (约 19:12)

(d)

42.41 执行，从事 工作，劳碌 ［参ἐργάζομαι］ 从事耗费大量精力的活动 工作；做工；辛劳工作；劳动 Οὗτοι οἱ ἔσχατοι μίαν ὥραν ἐποίησαν  ‘these last one's have worked for only one hour’  「那些后来的只做了一小时」 (太 20:12)

(e)

42.29 执行，从事 制作，创造 制作新的物品，暗示使用已经存在的物料（与 κτίζω「创造」42.35 有所不同） 制作；制造；塑造 λέγων τοῖς κατοικοῦσιν ἐπὶ τῆς γῆς ποιῆσαι εἰκόνα τῷ θηρίῳ  ‘told all the people of the world (literally ‘told the inhabitants of the earth’) to make an image in honor of the beast’  「吩咐世上的人为那……兽造一座像」（直译：「吩咐住在世上的人为那兽造一座像」） (启 13:14)

(f)

41.7 行为及相关状态 行为，品行 ［参προσφέρω］ 对待某人的特定行为或行为方式 对待；处置；处理；向某某做；做 ∏άντα οὖν ὅσα ἐὰν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι  ‘therefore whatsoever you want people to do to you’  「所以，无论何事，你们想要人怎样待你们」 (太 7:12) ψευδόμεθα καὶ οὐ ποιοῦμεν τὴν ἀλήθειαν  ‘we lie and do not act in accordance with the truth’  「说谎话，不实行真理」 (约壹 1:6)

(g)

37.106 控制，管理 任命，分配职能 使某人承担特定的职责 指派一项任务；使人承担任务的责任；设立；选召；委派 ἐποίησεν δώδεκα [οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασεν]  ‘he assigned twelve persons whom he also called apostles’  「他设立十二个人，又称他们为使徒」 (可 3:14)

(h)

57.189 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 ［参κερδαίνω］ 通过活动或投资来获利 赚取；获得；获利 Ἡ μνᾶ σου, ... ἐποίησεν πέντε μνᾶς  ‘your mina ... has earned five minas’  「你的一锭银子已经赚了五锭」 (路 19:18) 许多语言不能使用「一个金币已经赚了五个」或「一锭银子已经赚了五锭」（路 19:18）这种表达，可能需要改成一个包含人类施事者的表达，例如「我已经用你给我的一锭银子赚了五锭」。

(i)

23.199 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 ［参βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, φέρω, φέρω］ ποιέω καρπόν  （习语，直译：做出果实）（植物）结出果实或种子 3 结果子；结出果实；结出种子；有出产 ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα  ‘produced a hundred times (what was planted)’  「长出百倍的谷物」 (路 8:8)

(j)

13.86 是，变成，存在，发生 存在 ［参καρπός, καρποφορέω］ ποιέω καρπόν  （习语，直译：结果子）导致结果存在 产生结果 ποιήσατε οὖν καρπὸν ἄξιον τῆς μετανοίας  ‘therefore produce results worthy of repentance’ or ‘do that which shows that you have turned from your sins’  「你们要结出果子来，和悔改的心相称」或「要用行为证明你们已经悔改」 (太 3:8)

(k)

25.96 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 ［参ἱκανός］ ποιέω τὸ ἱκανόν  （习语，直译：做足够的事情）做令某人满意的事，使之感到欢喜 以讨人喜欢的方式行事；取悦；讨好 ὁ δὲ ∏ιλᾶτος βουλόμενος τῷ ὄχλῳ τὸ ἱκανὸν ποιῆσαι  ‘Pilate wanted to please the crowd’  「彼拉多要讨好众人」 (可 15:15)

____________________________________________________

1 在罗 7:15，πράσσω（42.8）和ποιέω似乎在语义上可以互换使用，但是可能也有细微的风格差异。

2 所有与「使、使成为」有关的意思均暗示某种状态上的改变，因此可以归类在语义域13「是，变成，存在，发生」的子域B「状态的改变」。然而，重点似乎主要是在改变后的状态，而不是从一种状态进入另一种状态的过程。发生状态改变的事实似乎只是在语义上伴随出现而已。

3 在语义分析上，我们可以为βλαστάνω、δίδωμι、ἀποδίδωμι和ποιέω界定出一个非常一般性的意思，按此，所组成的词组就算为语义内向（semantically endocentric），其意思可以从组成的字词构建出来。然而，较为合适的处理，是把它们看作「低级习语」（只有很低程度的固定性），当中的领头字词具有特定意思。

ποίημα

(1)

τος＜中＞

(a)

42.30 执行，从事 制作，创造 （ποιέω[e]「制造」42.29 的衍生词）制造出来的东西 作品；所造之物 αὐτοῦ γάρ ἐσμεν ποίημα  ‘we are what he has made’  「我们是他所造之物」 (弗 2:10)

ποίησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

42.7 执行，从事 做，执行 ［参ποιέω］ 做或行（高度通用，几乎适用于任何种类的活动） 做；行；行事；履行；实行 οὗτος μακάριος ἐν τῇ ποιήσει αὐτοῦ ἔσται  ‘this one will be blessed in what he does’  「这样的人在所行的事上必然蒙福」 (雅 1:25)

ποιητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

42.20 执行，从事 做，执行 （ποιέω[b]「做」42.7 的衍生词）做或行的人 行动者；实行的人 οἱ ποιηταὶ νόμου δικαιωθήσονται  ‘these who do what the Law requires will be put right (with God)’  「行律法的得称为义」 (罗 2:13)

(b)

33.25 沟通 话语类型 通常以诗歌形式创作文学作品的人 诗人；作家 ὡς καί τινες τῶν καθ᾽ ὑμᾶς ποιητῶν εἰρήκασιν  ‘it is as some of your poets have said’  「正如你们中间的一些诗人也曾经说过」 (徒 17:28)

ποικίλος

(1)

η，ον

(a)

58.45 性质，类别，示例 不同类或不同等 以各种各样的形式存在 不同种类的；多样化的；各种各样的 ἔχοντας ποικίλαις ... βασάνοις  ‘having various kinds of ... torments’  「受百般……折磨」 (太 4:24) ποικίλης χάριτος θεοῦ  ‘the grace of God that shows itself in various ways’  「上帝各种恩赐」 (彼前 4:10)

ποιμαίνω

(1)

(a)

44.3 畜牧，捕鱼 牧放和照料羊群 牧养；照料；照管；放牧 λέγει αὐτῷ, ∏οίμαινε τὰ πρόβατά μου  ‘he said to him, Shepherd my sheep’ or ‘... Take care of my sheep’  「对他说：『你牧养我的羊』」或「……照料我的羊」 (约 21:16) 在一些文化中，羊不是被人放牧或饲养的，它们基本上是食腐动物，因此翻译者可能需要添加旁注，特别是对于那些有比喻意义的经文。

(b)

36.2 引导，管教，跟从 引导，引领 （ποιμαίνω[a]「牧养」44.3 的引申喻意）领导，有供给的含义 引导和帮助；引导和照顾 ἐκ σοῦ γὰρ ἐξελεύσεται ἡγούμενος, ὅστις ποιμανεῖ τὸν λαόν μου τὸν Ἰσραήλ  ‘from you will come a leader who will guide and help my people Israel’  「有一位领袖要从你那里出来，引导和帮助我的子民以色列」 (太 2:6)

(c)

37.57 控制，管理 管理，统治 统治，暗示个人直接的参与 统治；治理；管辖 ποιμανεῖ αὐτοὺς ἐν ῥάβδῳ σιδηρᾷ  ‘he will rule them with an iron rod’  「他必用铁杖管辖他们」 (启 2:27)

ποιμήν

(1)

ένος＜阳＞

(a)

44.4 畜牧，捕鱼 （ποιμαίνω[a]「牧养羊群」44.3 的衍生词）照料羊群的人 牧羊人；牧人 ἐρριμμένοι ὡσεὶ πρόβατα μὴ ἔχοντα ποιμένα  ‘dejected like sheep without a shepherd’  「如同羊没有牧人一样」 (太 9:36)

(b)

53.72 宗教活动 角色及作用 （ποιμήν[a]「牧羊人」 44.4 的引申喻意）负责照顾和带领基督教会的人 牧人；牧师 αὐτὸς ἔδωκεν τοὺς μὲν ἀποστόλους, τοὺς δὲ προφήτας, τοὺς δὲ εὐαγγελιστάς, τοὺς δὲ ποιμένας καὶ διδασκάλους  ‘he appointed some to be apostles, some to be prophets, some to be evangelists, others to be pastors and teachers’  「他赐下一些人做使徒，一些人做先知传道，一些人做传福音者，一些人做牧人或教师」 (弗 4:11) 请注意，弗 4:11 中有四类人而不是五类，因为最后一类人有两个互补的角色，即牧师和教师，换句话说，他们引导、帮助会众和教导会众。

ποίμνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

4.28 动物 动物 指一群绵羊（πρόβατον）和／或山羊（αἴγειος）的集合名词 羊群 διασκορπισθήσονται τὰ πρόβατα τῆς ποίμνης  ‘the sheep of the flock will be scattered’  「羊群的那些羊就分散了」 (太 26:31) φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν  ‘keeping watch over their flock at night’  「夜间值班看守羊群」 (路 2:8) 如果是指绵羊群或山羊群，翻译者可以采用任何动物群的名称，但对于家养动物和野生动物往往有不同的称谓。在许多语言中，人们会使用很多不同的术语来称呼这样的动物群，视乎所论到的具体是什么动物，例如：中文有一群、一窝、一堆、一队等，英语中有：swarm，school，drove，pack 和 bevy 等。

(b)

11.31 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 ［参ποίμνιον］ （ ποίμνη[a]「羊群」4.28 的引申喻意）基督的追随者，组成了一个定义明确、界限清晰的群组 像羊群一样的人 γενήσονται μία ποίμνη, εἷς ποιμήν  ‘there will be one flock and one shepherd’  「合成一群，归于一个牧人」 (约 10:16) 要再现 ἀρνίον[b]（11.29）、 πρόβατον[b]（11.30）、 ποίμνιον 和 ποίμνη[b] 的比喻意义，这往往是不可能的。在世界上某些地区，羊主要是在村庄周围逡巡的食腐动物（在很多热带地区，这是普遍真实的情况），因而这样的比喻不能使用。在某些语言中，翻译者或可保存这四个词的比喻意义，例如译作：「像牧养羊那样照顾我的百姓」，或「照顾我的百姓，他们像羊一样」，或「照顾我那些无助的百姓」，但经常可以简单译作：「照顾我的百姓」。

ποίμνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

11.31 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 ［参ποίμνη］ （ποίμνιον「羊群」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）基督的追随者，组成了一个定义明确、界限清晰的群组 像羊群一样的人 προσέχετε ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ  ‘keep watch over yourselves and over all my people, who are like a flock’  「你们要为自己谨慎，也为整个羊群谨慎」 (徒 20:28) 要再现 ἀρνίον[b]（11.29）、 πρόβατον[b]（11.30）、 ποίμνιον 和 ποίμνη[b] 的比喻意义，这往往是不可能的。在世界上某些地区，羊主要是在村庄周围逡巡的食腐动物（在很多热带地区，这是普遍真实的情况），因而这样的比喻不能使用。在某些语言中，翻译者或可保存这四个词的比喻意义，例如译作：「像牧养羊那样照顾我的百姓」，或「照顾我的百姓，他们像羊一样」，或「照顾我那些无助的百姓」，但经常可以简单译作：「照顾我的百姓」。

ποῖος

(1)

α，ον

(a)

92.36 话语的参照人物 限定或指示的参照 指几个对象、事件或状态中的一个 哪个；哪一个；哪一种 ποία ἐντολὴ μεγάλη ἐν τῷ νόμῳ;  ‘which is the greatest commandment in the Law?’  「律法上的诫命哪一条是最大的呢？」 (太 22:36)

(b)

58.30 性质，类别，示例 类别，种类 ［参οἷος, ὁποῖος, ποταπός］ 种类的疑问标记 什么种类；哪一种 τοῦτο δὲ ἔλεγεν σημαίνων ποίῳ θανάτῳ ἤμελλεν ἀποθνῄσκειν  ‘he said this to show what sort of death he was going to die’  「他说这话，是指明自己将要怎样死」 (约 12:33) ποίῳ δὲ σώματι ἔρχονται;  ‘and with what sort of body will they come?’  「他们带着什么身体来呢」 (林前 15:35)

πολεμέω

(1)

(a)

55.5 军事活动 战斗 ［参πόλεμος］ 参与公开的战争 开战；作战；战争；交战 ὁ Μιχαὴλ καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ τοῦ πολεμῆσαι μετὰ τοῦ δράκοντος  ‘Michael and his angels waged war against the dragon’  「米迦勒同他的使者与龙作战」 (启 12:7)

(b)

39.26 敌意，冲突 冲突，斗争 ［参πόλεμος］ （πολεμέω[a]「发动战争」55.5 的引申喻意）参与严重而持久的冲突，通常涉及一连串的攻击 冲突；争战；斗争 ζηλοῦτε καὶ οὐ δύνασθε ἐπιτυχεῖν, μάχεσθε καὶ πολεμεῖτε  ‘you covet things but you cannot get them, so you clash and fight’  「你们嫉妒，如果一无所得就争执争斗」 (雅 4:2)

πόλεμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

55.5 军事活动 战斗 ［参πολεμέω］ 参与公开的战争 开战；作战；战争；交战 μελλήσετε δὲ ἀκούειν πολέμους καὶ ἀκοὰς πολέμων  ‘you are going to hear of wars and rumors of war’  「你们也将听见打仗和打仗的风声」 (太 24:6)

(b)

39.26 敌意，冲突 冲突，斗争 ［参πολεμέω］ （πόλεμος[a]「发动战争」55.5 的引申喻意）参与严重而持久的冲突，通常涉及一连串的攻击 冲突；争战；斗争 ∏όθεν πόλεμοι καὶ πόθεν μάχαι ἐν ὑμῖν;  ‘where do (all the) struggles and fights among you come from?’  「你们中间的冲突是哪里来的？争执是哪里来的？」 (雅 4:1)

πόλις

(1)

εως＜阴＞

(a)

1.88 地理物体及特徵 人口集中的地区 人口集中的地区，对比于农村或乡郊，没有具体指其规模大小 1 城；镇 Τότε ἤρξατο ὀνειδίζειν τὰς πόλεις ἐν αἷς ἐγένοντο αἱ πλεῖσται δυνάμεις αὐτοῦ ... οὐαί σοι, Βηθσαϊδά  ‘then he began to reproach the cities where he had performed most of his miracles ... how terrible it will be for you too, Bethsaida!’  「那时，耶稣开始责备那些他在其中行过许多神迹的城……伯赛大啊，你有祸了！」 (太 11:20, 21 [2]) ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἠκολούθησαν αὐτῷ πεζῇ ἀπὸ τῶν πόλεων  ‘people heard about it, left their towns, and followed him by land’  「群众听见了，就从各城徒步跟随他」 (太 14:13)

(b)

1.89 地理物体及特徵 人口集中的地区 相对较为重要的人口集中地区（对比于 κώμη[a]「乡村」1.92，和 κωμόπολις 「城镇」1.91），因为其人口较多，经济较重要，或在政治上控制着周边的地区（可能城墙和城门的防御配置也用来划分不同级别的 πόλις[b]，这与表明其他人口集中地区的用词有所不同） 城 περιῆγεν ὁ Ἰησοῦς τὰς πόλεις πάσας καὶ τὰς κώμας  ‘Jesus went about all the cities and towns’  「耶稣走遍各城各乡」 (太 9:35) ἀσπάζεται ὑμᾶς Ἔραστος ὁ οἰκονόμος τῆς πόλεως  ‘Erastus, the city treasurer, sends you greetings’  「城里的财务官以拉都……向你们问安」 (罗 16:23) 在都市化和工业化的社会中，大多数的语言都会有若干术语来指称不同类型的人口中心，例如大都市、城市、镇、村、小村庄等。然而，在所谓的部落语言中，主要的分级方法是添加定语，例如「非常大的村子」、「大村子」、「村子」、「小村子」等。指称《圣经》所述的各类人口中心时，翻译者必须尽量保持一致。

(c)

11.61 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 城里的居民 2 城；城里的居民 σχεδὸν πᾶσα ἡ πόλις συνήχθη  ‘nearly the whole city gathered together’ or ‘almost everyone living in that city came together’  「全城的人几乎都聚集起来」或「几乎所有住在城里的人都聚集起来」 (徒 13:44)

____________________________________________________

1 在太 11:21，伯赛大被称为一个πόλις；在可 8:23和可 8:26，伯赛大则具体地称为一个κώμη（1.92）。这差异可能仅仅反映出两个作者的用法不同。然而，伯利恒也有类似的分别。在约 7:42，伯利恒被称为κώμη，而在路 2:4则称为πόλις。这些不同可以归因于不同的个人用法；意思是说，πόλις和κώμη的规模划分不是固定的，或者一个作者在一般意思上使用πόλις，另一个作者则在具体意思上使用该词。这并不影响πόλις[a]与乡村相对，意指人口中心的通常意思。

2 在τόπος[f]（11.59）、πόλις[c]（11.61）、κώμη[b]（11.62）和χώρα[e]（11.64）等字词中，翻译者应预期当中存在着某些自动语义法则；根据这些法则，「居民」的意思可以通过地名的转喻而来。然而，这种转喻并非普遍存在，所以这里列出了各种不同的意思，旨在给翻译者提供实用的指导。相同的问题也见于太 3:5中的Ιεροσόλυμα「耶路撒冷」、Ἰουδαία「犹太地」和περίχωρος「地区」。

πολιτάρχης

(1)

ου＜阳＞

(a)

37.93 控制，管理 管理，统治 负责一个城镇的行政事务的政府官员，以及这种政治单位的管理委员会成员 地方官 ἔσυρον Ἰάσονα καί τινας ἀδελφοὺς ἐπὶ τοὺς πολιτάρχας  ‘they dragged Jason and some other fellow believers to the city officials’  「把耶孙和几个弟兄拉到地方官那里」 (徒 17:6)

πολιτεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

11.70 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 作为某个社会政治实体之公民的权利（见 11.67 和 11.68） 公民身份；公民资格 Ἐγὼ πολλοῦ κεφαλαίου τὴν πολιτείαν ταύτην ἐκτησάμην  ‘I acquired this citizenship with a large sum of money’  「我用了许多银子才得到罗马公民的身份」 (徒 22:28) 在某些语言中，徒 22:28 可以翻译为：「我取得作为公民的权利」，或「我成为那个国家的人民」。

(b)

11.67 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 构成一个社会政治单元的群体 国家；人民 ἀπηλλοτριωμένοι τῆς πολιτείας τοῦ Ἰσραὴλ  ‘you were excluded from the people of Israel’  「你们……被排除在以色列国民之外」 (弗 2:12) 在 弗 2:12，使用 πολιτεία 可能不仅仅表示一个社会政治分类，也是一个社会宗教的分类。在某种意义上，这样的结论对任何和所有犹太社群都是对的，因为宗教和民族认同是那么紧密地连结在一起。

πολίτευμα

(1)

τος＜中＞

(a)

11.71 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 一个人有权成为公民的地方或地点 国籍；国家；公民身份所在地 ἡμῶν γὰρ τὸ πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει  ‘our place of citizenship is in heaven’  「我们却是天上的国民」 (腓 3:20)

πολιτεύομαι

(1)

(a)

41.34 行为及相关状态 特定行为模式 作为某个社群的一份子，与其他人相处时有恰当的行为表现，知道履行自己的义务 生活；行事为人；按照与其他人的关系来生活 ἐγὼ πάσῃ συνειδήσει ἀγαθῇ πεπολίτευμαι τῷ θεῷ  ‘I have lived my life with a clear conscience before God’  「我在上帝面前，行事为人都是凭着清白的良心」 (徒 23:1)

πολίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.68 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 在某个社会政治单位拥有完全居民地位的人 公民；居民 ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης  ‘he went to work for one of the citizens of that country’  「他去投靠当地的一个居民」 (路 15:15) 在一些语言中，「国民」或「公民」可以描述为：「属于那个国家的人」，或「他是那个国家的人民的一份子」，或「他被算为那个国家的人民」。然而，一个人可以作一个国家的国民而不必住在那个地区。 在来 8:11（καὶ οὐ μὴ διδάξωσιν ἕκαστος τὸν πολίτην αὐτοῦ 「他们毋须教导自己的乡邻」），πολίτης 与所有格代名词 αὐτοῦ 连用，因此它的意思相当于 συμπολίτης（11.72）。

πολλάκις

(1)

(a)

67.11 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参πολυμερῶς, πολύς］ 一些相关的时间点 经常；时常；屡次；多次 ᾔδει δὲ καὶ Ἰούδας ... τὸν τόπον, ὅτι πολλάκις συνήχθη Ἰησοῦς ἐκεῖ μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ  ‘Judas knew ... the place because many times Jesus had met there with his disciples’  「犹大也知道那地方，因为耶稣和门徒屡次在那里聚集」 (约 18:2)

πολλαπλασίων

(1)	ον，＜所有＞ονος

(a)

59.20 数量 多，少（大量，总体，延伸） 比正常预期大许多倍的数量 多许多倍；大许多倍 [ἀπο]λάβῃ πολλαπλασίονα ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ  ‘he will receive many times more in this present age’  「在这现世时代得到许多倍」 (路 18:30)

πολυλογία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.87 沟通 说话，谈话 冗长的发言或长篇大论 长篇大论；冗长的发言 δοκοῦσιν γὰρ ὅτι ἐν τῇ πολυλογίᾳ αὐτῶν εἰσακουσθήσονται  ‘for they think that they will be heard because of their many words’  「他们以为话多了必蒙垂听」 (太 6:7)

πολυμερῶς

(1)

(a)

63.19 整体，联合，部分，分开 部分 在许多地方发生的 零星的；在许多地方；多次 ∏ολυμερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν  ‘in many parts and in many ways God spoke in early times to the ancestors’  「古时候，上帝藉着众先知多次多方向列祖说话」 (来 1:1) 在 来 1:1，πολυμερῶς 也可以解作许多不同的场合，因此可以译成「经常」或「许多次」（67.11）。然而，关于 πολυμερῶς 在 来 1:1 的另一种解释，见 89.81。

(b)

67.11 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参πολλάκις, πολύς］ 一些相关的时间点 经常；时常；屡次；多次 ∏ολυμερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν  ‘in the past God spoke to our ancestors many times and in many ways’  「古时候，上帝藉着众先知多次多方向列祖说话」 (来 1:1) 也可以把 πολυμερῶς 理解为「用多种方式」，从而基本上与 πολυτρόπως[a]（58.29）同义。然而，有些学者认为 πολυμερῶς 的意思是「断断续续的」（见 63.19）。关于 πολυμερῶς 在 来 1:1 的另一种解释，见 89.81。

(c)

89.81 关系 方式 指做某事的多种不同方式 以多种方式；以许多不同的方式 ∏ολυμερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν ἐν τοῖς προφήταις  ‘in the past God spoke to our ancestors in a great many different ways through the prophets’  「古时候，上帝藉着众先知以许多不同的方式向列祖说话」 (来 1:1) 如果按这个意思来解释 πολυμερῶς，来 1:1 中的 πολυτρόπως（见 89.82）和 πολυμερῶς 可被视为相互加强的用语。对于 πολυμερῶς 在 来 1:1 中的其他解释，见 63.19 和 67.11。

πολυποίκιλος

(1)

ον

(a)

58.46 性质，类别，示例 不同类或不同等 在很多方面是不同的 许多不同形式的；多方面的；各种各样的；百般的 ἡ πολυποίκιλος σοφία τοῦ θεοῦ  ‘the wisdom of God in its many different forms’  「上帝各种各样的智慧」 (弗 3:10)

πολύς  (πλείων)

(1)

(a)

59.1 数量 多，少（可数的事物） πλείων, πολύς  数量相对较大的物品或事件 许多；大量 τῷ σῷ ὀνόματι δυνάμεις πολλὰς ἐποιήσαμεν  ‘in your name we did many mighty deeds’  「奉你的名行许多异能」 (太 7:22) ἑτέροις τε λόγοις πλείοσιν  ‘in many more words’  「用许多别的话」 (徒 2:40)

(b)

59.11 数量 多，少（大量，总体，延伸） 相对较大的数量 很多；很大；很久 καὶ συνάγεται πρὸς αὐτὸν ὄχλος πλεῖστος  ‘and a very large crowd came to him’  「有一大群人到他那里聚集」 (可 4:1) πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει  ‘(the man) had already been (sick) for a long time’  「病了很久」 (约 5:6) ἦν δὲ χόρτος πολὺς ἐν τῷ τόπῳ  ‘there was much grass there’  「那地方的草多」 (约 6:10) πολύς τε ἀριθμὸς ὁ πιστεύσας  ‘a great number of people believed’  「有许许多多的人信了」 (徒 11:21)

(c)

78.3 程度 多，少（正负程度） 程度量表的上部范围，但可能略低于 μέγας[b]、μεγάλως 和 μέγεθος (78.2) 大；大大地；极多；大量 καὶ πολλὰ ἐπετίμα αὐτοῖς  ‘and he sternly warned them’  「再三嘱咐他们」 (可 3:12) πολλὰ σπαράξας  ‘caused him to convulse severely’  「使孩子猛烈地抽了一阵疯」 (可 9:26) ἠγάπησεν πολύ  ‘the great love she has shown’  「她所表示深厚的爱」 (路 7:47) τὸ πολὺ αὐτοῦ ἔλεος  ‘his great mercy’  「他的大怜悯」 (彼前 1:3) 在 可 3:12，πολλά 仅仅表示程度，但英语可以译成「sternly」，中文可以译作「严厉地」，因为 ἐπετίμα 的部分含义可以适当地转移到状语定语中，以此来表达警告的程度和性质。在 徒 21:40，短语 πολλῆς δὲ σιγῆς γενομένης 指人群变得非常安静。显然，πολλῆς 表示安静的程度，但许多语言不能说某事物「非常安静」；相反，这种状态只能描述为没有声音，例如「没有人说话」。

(d)

59.8 数量 多，少（可数的事物） τὸ πλεῖστον  在特定条件下可能出现的最大数量的物品或事件 最多；至多；不超过 δύο ἢ τὸ πλεῖστον τρεῖς  ‘two or, at the most, three’  「两个人，至多三个人」 (林前 14:27)

(e)

78.28 程度 多于，少于（比较程度） ［参μᾶλλον, μέγας］ πλείων  在某程度上超过程度量表上一个明确或隐含的点1 更多；更加；更大程度；愈加；愈发 τίς οὖν αὐτῶν πλεῖον ἀγαπήσει αὐτόν;  ‘therefore, which one will love him more?’  「那么，这两个人哪一个更爱他呢？」 (路 7:42)

(f)

66.11 适当的，不适当的 πλείων  是更加适当或合宜的 更合适的；更好的；更美的；更可接受的 ∏ίστει πλείονα θυσίαν Ἅβελ παρὰ Κάϊν προσήνεγκεν τῷ θεῷ  ‘by faith Abel offered to God a sacrifice which was more fitting than Cain's’  「凭着信心，亚伯献给上帝的祭物比该隐的更美好」 (来 11:4)

(g)

67.11 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参πολλάκις, πολυμερῶς］ πολλά  一些相关的时间点 经常；时常；屡次；多次 Διὰ τί ἡμεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι νηστεύομεν [πολλά], οἱ δὲ μαθηταί σου οὐ νηστεύουσιν;  ‘why is it that we and the Pharisees fast often, but your disciples do not fast at all?’  「为什么我们和法利赛人常常禁食，你的门徒却不禁食呢？」 (太 9:14)

(h)

67.89 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἐν, ἐπί, μακρός, μακροχρόνιος, μέγας］ ἐπὶ πολύ  形容持续时间相对较长 很长时间；很久；冗长 ἐπὶ πολὺ δὲ αὐτῶν προσδοκώντων καὶ θεωρούντων μηδὲν ἄτοπον εἰς αὐτὸν γινόμενον  ‘for some time these waited and saw that nothing strange was happening to him’  「等了好久，见他没有什么异样」 (徒 28:6)

____________________________________________________

1 μείζων[a]表示程度时可能与πλείων[b]略有区别，即使在表达正面程度上，μέγας[b]（78.2）与πολύς[c]（78.3）似乎也存在差异。然而，比较级形式似乎很难证实这种区别。

πολύσπλαγχνος

(1)

ον

(a)

25.52 态度及情感 爱，情感，同情 有极大的爱心和怜悯的 充满怜悯；满心怜悯；大有慈爱 ὅτι πολύσπλαγχνός ἐστιν ὁ κύριος καὶ οἰκτίρμων  ‘for the Lord is full of mercy and very compassionate’  「因为主充满着怜悯和慈爱」 (雅 5:11)

πολυτελής

(1)

ές

(a)

65.3 价值 有价值的，没有价值的 ［参βαρύτιμος, πολύτιμος］ 具有重大价值的，在一些上下文中暗示这是在金钱方面来说的 贵的；贵重的；昂贵的 ἀλάβαστρον μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτελοῦς  ‘an alabaster jar of very expensive perfume made of pure nard’  「一玉瓶昂贵的纯哪哒香膏」 (可 14:3) τοῦ πραέως καὶ ἡσυχίου πνεύματος ὅ ἐστιν ἐνώπιον τοῦ θεοῦ πολυτελές  ‘of a gentle and quiet spirit which is of great value in God's sight’  「谦和、安静的心灵……在上帝面前是极宝贵的」 (彼前 3:4)

πολύτιμος

(1)

ον

(a)

65.3 价值 有价值的，没有价值的 ［参βαρύτιμος, πολυτελής］ 具有重大价值的，在一些上下文中暗示这是在金钱方面来说的 贵的；贵重的；昂贵的 εὑρὼν δὲ ἕνα πολύτιμον μαργαρίτην  ‘and when he finds a very precious pearl’  「当他发现了一颗宝贵的珍珠」 (太 13:46) ἵνα τὸ δοκίμιον ὑμῶν τῆς πίστεως πολυτιμότερον χρυσίου ... εὑρεθῇ ..  ‘that your faith which has much more value than gold, when tested, ... may be found ...’ (literally ‘that the testing of your faith ... may be found ...)’  「使你们的信心既被考验，就比……金子更显宝贵」 (彼前 1:7)

πολυτρόπως

(1)

(a)

58.29 性质，类别，示例 类别，种类 以多种方式发生的事情 以多种方式；用多种方法；多方 πολυτρόπως πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν  ‘in many ways God spoke in earlier times to the ancestors’  「在古时候，上帝……以多种方式向列祖说话」 (来 1:1) 关于 πολυτρόπως 在 来 1:1 的另一种解释，见 89.82。

(b)

89.82 关系 方式 指以多种方式发生 以多种方式 πολυτρόπως πάλαι ὁ θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν  ‘in many ways God spoke in earlier times to the ancestors’  「在古时候，上帝……以多种方式向列祖说话」 (来 1:1) 关于 πολυτρόπως 在 来 1:1 中的另一种解释，见 58.29。

πόμα

(1)

τος＜中＞

(a)

5.6 食物及调味品 食物 ［参πόσις］ 用作食物或用来解渴的液体 饮料 μόνον ἐπὶ βρώμασιν καὶ πόμασιν  ‘these relate only to food and drink’  「这些只是关于饮食」 (来 9:10) 在许多语言中，πόσις 和 πόμα 的对等词汇是一个动词衍生词，意思大致是「喝的东西」；在其他语言中，对等词汇可能是「水分多的食物」或「液体的食物」。 有些语言不能称 约 6:55 中的「血」为「饮料」，因为血被归类为食物而不是饮料。然而，「我的血是真正的饮料」可以译作「我的血是真正的食物」。在某些语言中，「食物和饮料」（来 9:10）也许更应译作「各种食物」。

πονηρία  (πονηρίαι)

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.108 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 邪恶的本性 邪恶 πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘against those spiritual forces of wickedness in heavenly realms’  「与……天上邪恶的属灵势力搏斗」 (弗 6:12) 在某些语言中，「邪恶的本性」可以说成是「一个执意做恶事的人」或「惯于做恶事的人」。关于 弗 6:12 中的整个表达用作一个称谓，见 12.44。

(b)

88.109 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 πονηρίαι  邪恶的事情 恶行；做恶事 μοιχεῖαι, πλεονεξίαι, πονηρίαι  ‘adultery, greediness, evil deeds’  「奸淫、贪婪、恶行」 (可 7:22)

πονηρός

(1)

ά，όν

(a)

88.110 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 形容在道德上败坏、邪恶 不道德的；邪恶的 ὅταν ... εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν καθ᾽ ὑμῶν  ‘when ... they tell all kinds of evil things against you’  「用各种捏造出来的恶事毁谤你们」 (太 5:11) 翻译 太 5:11 时需要指出，人所说的话本身不是邪恶的，但说话的内容却把邪恶和恶行归因于跟随耶稣的人。因此，有些语言可能需要说「人若毁谤你们，说你们做了恶事」。

(b)

65.27 价值 好的，坏的 由于有严重错误而没有价值 坏的；无价值的 οὐ δύναται δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς πονηροὺς  ‘a good tree cannot bear bad fruit’  「好树不能结坏果子」 (太 7:18) 在一些语言中，太 7:18 中的「坏果子」必须说成「味道不好的果子」。采用「烂果子」这种表达常常是错误的，因为好树上结的果子也可能会由于过熟而腐烂。

(c)

88.314 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 由于恶行而有罪 有罪的 ῥεραντισμένοι τὰς καρδίας ἀπὸ συνειδήσεως πονηρᾶς  ‘with hearts that have been made clean from a guilty conscience’ (literally ‘having been cleansed as to our hearts ...’)  「已蒙洁净、无亏的良心」或「我们的心已得洁净……」 (来 10:22) 在许多语言中，「天良的亏欠」或「有罪的良心」是完全误导的说法，因为这似乎暗示良心本身也可能是有罪的。实际上，是一个人的良心说他是有罪的，因此，某些语言可能需要把 来 10:22 译成「心已经被洁净，脱离了良心说他们有罪的状态」。

(d)

23.149 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 （πονηρός[a]「邪恶」88.110 的引申喻意）有病或不健全的状态（在《新约》中特别指眼睛） 有病的；不健全的；坏的；恶的 ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός σου ... ἐπὰν δὲ πονηρὸς ᾖ, καὶ τὸ σῶμά σου σκοτεινόν  ‘your eyes are like a lamp for the body ... when your eyes are sick, your whole body will be in darkness’  「你的眼睛就是身体的灯……如果有毛病，全身就都黑暗」 (路 11:34) 关于 πονηρός 与 ὀφθαλμός 结合的其他解释，见 57.108 和 88.165。另见 23.132。

(e)

12.35 超自然生物及力量 超自然生物 ὁ πονηρός  （魔鬼的头衔，直译：那恶者）那本质上是邪恶的，或在某种意义上是象徵邪恶的 那恶者；邪恶的人 ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ  ‘but rescue us from the Evil One’  「救我们脱离那恶者」 (太 6:13)

(f)

88.165 道德伦理素质及相关行为 嫉妒，忌恨 ［参ὀφθαλμός］ ὀφθαλμὸς πονηρός  （习语，直译：邪恶的眼）因为别人所拥有的东西或所做的事而怀着嫉妒或怨恨的情绪 嫉妒；嫉妒的 ἢ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι;  ‘or are you jealous because I am generous?’  「还是因为我慷慨，你就嫉妒呢？」 (太 20:15) ὀφθαλμὸς πονηρός, βλασφημία ... πάντα ταῦτα τὰ πονηρὰ ἔσωθεν ἐκπορεύεται  ‘jealousy, slander ... all these evil things come from within’  「嫉妒、毁谤……这一切的恶都是从里面出来」 (可 7:22, 23 [2]) 太 20:15 中的 ὀφθαλμὸς πονηρός 也可以理解为「吝啬小气」（见 57.108）。另见 23.149。

(g)

57.108 拥有，转移，交换 给予 ［参ὀφθαλμός］ ὀφθαλμὸς πονηρός  （习语，直译：邪恶的眼睛）吝啬的，小气的 吝啬的；小气的 ἢ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι;  ‘or are you stingy because I am good?’  「还是因为我做好人，你就小气呢？」 (太 20:15) 太 20:15 中的 ὀφθαλμὸς πονηρός 也可以理解为「嫉妒」（见 88.165）。另见 23.149。

πόνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

24.77 感官事件及状态 痛苦，苦难 经历痛苦，通常是连续和强烈的 疼痛；痛苦 ὁ θάνατος οὐκ ἔσται ἔτι οὔτε πένθος οὔτε κραυγὴ οὔτε πόνος οὐκ ἔσται ἔτι  ‘there will be no more death, no more grief, crying or pain’  「不再有死亡，也不再有悲哀、哭号、痛苦」 (启 21:4) 有些语言也许不可能，或者至少不能自然地使用名词形式的「死亡」、「悲伤」、「哭泣」或「痛苦」。然而，可以使用对应的动词表达方式，比如：「人不再死，不再悲伤，不再哭泣，不再受痛苦」。

(b)

42.49 执行，从事 工作，劳碌 劳苦工作，暗示带着痛苦和忧虑 辛劳工作；劳苦工作；繁重的劳动 μαρτυρῶ γὰρ αὐτῷ ὅτι ἔχει πολὺν πόνον ὑπὲρ ὑμῶν  ‘I (can personally) testify to his hard work for you’  「他为着你们……辛劳工作；这是我个人可以作证的」 (西 4:13)

∏οντικός

(1)

ή，όν

(a)

93.554 人名及地名 地名 （∏όντος「本都」93.555 的衍生词）指与本都有关的 本都人；本都的

∏όντιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.298 人名及地名 人名 彼拉多的另一个名字 《和2010》《和》本丢；《现》庞修；《思》般雀

πόντος

(1)

ου＜阳＞

(a)

1.73 地理物体及特徵 水体 ［参βυθός, πέλαγος］ 相对较深的海域或海洋，远离陆地，远离海岸的保护范围 公海；深海；大海；海洋 πᾶς ὁ ἐπὶ πόντον πλέων  ‘everyone sailing on the sea’  「每个航海的」（经文校勘栏） (启 18:17) 要指明是外海或大洋，在某些语言中可能要说「远离陆地的海」或者「看不到陆地的海」。那些生活在大洋附近而且经常出去航海的人，会用不同的词汇来描绘大海的不同状态，例如「波浪滔天」、「风平浪静」等。另外，有些语言还可能会用不同的词汇来指称海或洋的不同区域。例如，英语会使用中国海、北海、白令海，对比于印度洋、太平洋、大西洋。在英语中，这种对比是相对固定的，而且确实也反映出海洋的不同大小，因为人们通常会用「海」来指明比「洋」小的水域。 这词是一个异文，只出现在：πᾶς ὁ ἐπὶ πόντον πλέων「所有航海的人」启 18:17（校勘栏）。

∏όντος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.555 人名及地名 地名 小亚细亚东北部的地区 本都

∏όπλιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.299 人名及地名 人名 在马耳他岛上拥有最大权力的人，是该岛的岛长或酋长 部百流；《思》颇里约

πορεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

15.18 线性运动 旅行，旅程 ［参πορεύομαι］ 走颇远的路，可以是单一的目的地，也可以是一连串的目的地 旅行；继续旅程 πορείαν ποιούμενος εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘he was making his way to Jerusalem’  「耶稣往耶路撒冷去」 (路 13:22)

(b)

57.200 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 经营生意，有大量活动和需要旅行的含意 经营生意；做生意；商业活动 οὕτως καὶ ὁ πλούσιος ἐν ταῖς πορείαις αὐτοῦ μαρανθήσεται  ‘in the same way the rich man will be destroyed while pursuing his business’  「富足的人也会在他的奔波经营中这样衰落」 (雅 1:11)

πορεύομαι

(1)

(a)

15.10 线性运动 移动，来／去 从一个地方走到另一个地方，可能暗示有连续性和一定的距离1 移动；走 ὅταν τὰ ἴδια πάντα ἐκβάλῃ, ἔμπροσθεν αὐτῶν πορεύεται  ‘when he has brought his own (sheep) out, he goes ahead of them’  「当他把自己的羊都放出来，就走在前面」 (约 10:4) ἐὰν δὲ ἄξιον ᾖ τοῦ κἀμὲ πορεύεσθαι, σὺν ἐμοὶ πορεύσονται  ‘if it seems worthwhile for me to go, then they will go along with me’  「如果需要我亲自走一趟，他们可以跟我一起去」 (林前 16:4)

(b)

15.18 线性运动 旅行，旅程 ［参πορεία］ 走颇远的路，可以是单一的目的地，也可以是一连串的目的地 旅行；继续旅程 Ἐν δὲ τῷ πορεύεσθαι αὐτοὺς αὐτὸς εἰσῆλθεν εἰς κώμην τινά  ‘as they went on their way, he came to a certain village’  「他们继续前行，耶稣进了一个村庄」 (路 10:38)

(c)

15.34 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἄγω］ 离开参考点（reference point） 离开 πορευθεὶς εἰς θάλασσαν βάλε ἄγκιστρον  ‘so go to the lake and throw in a hook and line’  「你往海边去钓鱼」 (太 17:27b)

(d)

41.11 行为及相关状态 行为，品行 ［参περιπατέω］ 按照习惯的方式去生活或行事，重点可能放在行为的连续性上 生活；行事为人；行事 πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασιν τοῦ κυρίου ἄμεμπτοι  ‘they lived blamelessly in all the commandments and rules of the Lord’  「遵行主的一切诫命和条例，没有可指责的」 (路 1:6)

(e)

23.101 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀνάλυσις, ἀναλύω, ἔξοδος, ὑπάγω］ 离世，是死亡的委婉说法 3 离世；去世；死亡；离开；离去 ὅτι ὁ υἱὸς μὲν τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὸ ὡρισμένον πορεύεται  ‘for the Son of Man will die as was decided’  「人子固然要照所预定的离去」 (路 22:22)

____________________________________________________

1 πορεύομαι[a]的意思似乎与πορεύομαι[b]「旅行」（15.18）和πορεύομαι[c]「离开」（15.34）不同。然而，一般来说，πορεύομαι[a]通常译为「去」而不是「移动」或「来」。

2 另外，πορεύομαι在太 17:27也可视为πορεύομαι[a]「移动」，「去」（15.10）的一个实例。

3 23.101-23.105中的表达包含了对死亡的委婉说法。这是根据词汇中较为深层的重要特徵来进行细分的，如各词条的讨论所示。

πορθέω

(1)

(a)

20.37 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 意图毁灭或为了达致毁灭而攻击 攻击；残害 Οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ πορθήσας εἰς Ἰερουσαλὴμ τοὺς ἐπικαλουμένους τὸ ὄνομα τοῦτο  ‘isn't this the man who in Jerusalem was destroying those who call on this name’  「在耶路撒冷残害求告这名的不就是这个人吗」 (徒 9:21) τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ καὶ ἐπόρθουν  ‘I attacked with the purpose of destroying the church of God’  「我怎样竭力压迫残害上帝的教会」 (加 1:13)

πορισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

57.194 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 赚取利润或财富的手段 利润；利益；财富 νομιζόντων πορισμὸν εἶναι τὴν εὐσέβειαν  ‘they think that religion is a way to gain wealth’  「这些人视敬虔为获利的门路」 (提前 6:5) 在 提前 6:6，πορισμός 有「优势」或「益处」的引申义；但是上下文清楚表明，这种引申义非同寻常，也许有些牵强。

∏όρκιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.300 人名及地名 人名 波求・非斯都，是腓力斯的接任人，出任巴勒斯坦地的总督；见 93.376 波求；《思》颇尔基约

πορνεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.271 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 ［参ἐκπορνεύω, πορνεύω］ 任何形式的不道德性行为，经常暗示卖淫 从事不正当的性行为；行淫；奸淫；通奸；卖淫 τοῦτο γάρ ἐστιν θέλημα τοῦ θεοῦ, ὁ ἁγιασμὸς ὑμῶν, ἀπέχεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ τῆς πορνείας  ‘this is God's will (for you; he wants you) to be consecrated to him and to abstain from sexual immorality’  「上帝的旨意就是要你们圣洁：要你们戒绝淫乱」 (帖前 4:3) 在某些新约经文中，πορνεία 可能特指乱伦。

πορνεύω

(1)

(a)

88.271 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 ［参ἐκπορνεύω, πορνεία］ 任何形式的不道德性行为，经常暗示卖淫 从事不正当的性行为；行淫；奸淫；通奸；卖淫 ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει  ‘the person who commits immorality sins against his own body’  「行淫的，是得罪自己的身体」 (林前 6:18)

πόρνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

88.275 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 以不道德的性交易为职业的女人 娼妓；妓女 λέγω ὑμῖν ὅτι οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ  ‘I tell you, the tax collectors and the prostitutes are going into the kingdom of God ahead of you’  「我确实地告诉你们：税吏和妓女要在你们的前面进入上帝的国」 (太 21:31) 几乎世界各地都有卖淫的行为，因此要找到一个表达卖淫的人或行为的译词并不困难。困难之处通常是找到一个不太粗俗的词。称呼妓女的用词通常是习语，例如「像母狗一样的人」、「出卖肉体的人」、「出卖自己的人」或「人尽可夫的人」。

πόρνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.274 道德伦理素质及相关行为 不正当的性行为 有不道德性行为的人，无论男人还是女人，在某些语境中与奸夫或淫妇有所区别 有不道德性行为的人；淫乱的人 Ἔγραψα ὑμῖν ἐν τῇ ἐπιστολῇ μὴ συναναμίγνυσθαι πόρνοις  ‘in the letter that I wrote you I told you not to associate with sexually immoral people’  「我先前写信告诉过你们，不可与淫乱的人交往」 (林前 5:9)

πόρρω  (πορρώτερον)

(1)

(a)

83.31 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 ［参πόρρωθεν］ 相对较远的位置，可能有比较的含义1 远离；远处 ἔτι αὐτοῦ πόρρω ὄντος  ‘while he was still a long way off’  「趁着他距离还远的时候」 (路 14:32)

(b)

83.32 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 比 πόρρω 「远处」（83.31）更远的位置2 更远 αὐτὸς προσεποιήσατο πορρώτερον πορεύεσθαι  ‘he acted as if he were going farther’  「他好像还要往前走」 (路 24:28)

____________________________________________________

1 πόρρωθεν[b]的意思可能与πόρρω不同，强调分离的程度，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 πορρώτερον可以简单地视为πόρρω的比较级，因此πορρώτερον可以与83.31中的πόρρω和πόρρωθεν[b]归在一起。

πόρρωθεν

(1)

(a)

67.46 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 从一个时间点开始，这个时间点比另一个时间点早很多 很早之前；很久之前；从远处；远远地 μὴ λαβόντες τὰς ἐπαγγελίας ἀλλὰ πόρρωθεν αὐτὰς ἰδόντες  ‘not having received those things that had been promised, but long before they recognized them’  「还没有得到所应许的，却从远处看见」 (来 11:13) 在 来 11:13，πόρρωθεν 也可以解作「从远处」或「从很远的地方」（见 83.31）。

(b)

83.31 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 ［参πόρρω］ 相对较远的位置，可能有比较的含义1 远离；远处 οἳ ἔστησαν πόρρωθεν καὶ αὐτοὶ ἦραν φωνὴν λέγοντες  ‘they stood at a distance and shouted’  「远远地站着，高声说」 (路 17:12, 13 [2]) ἀλλὰ πόρρωθεν αὐτὰς ἰδόντες καὶ ἀσπασάμενοι  ‘but from a long way off they saw and welcomed them’  「从远处看见就欢迎」 (来 11:13) 在 来 11:13，πόρρωθεν 可以解作时间（见 67.46），但也许更理想的解释是暗示某种异象的经历，因此是指空间。

____________________________________________________

1 πόρρωθεν[b]的意思可能与πόρρω不同，强调分离的程度，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

πορφύρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.169 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参πορφυροῦς］ 紫红色的布，用一种从骨螺取得的物质来染色；生产成本昂贵；令人联想到财富和王权 紫色布 βυσσίνου καὶ πορφύρας καὶ σιρικοῦ  ‘fine linen and purple and silk’  「细麻布、紫色布、丝绸」 (启 18:12a) 有些语言没有表示紫红色的词汇，因为这种颜色有时会被归类为蓝色，在其他情况下归为黑色。然而，将这种颜色与本地的花或鸟相比拟，能够更加准确地表达它。

____________________________________________________

1 根据启 18:12的上下文无法确定βύσσινον（6.167）、σιρικόν（6.168）和πορφύρα（6.169）分别是指细麻布、丝绸和紫色布，还是用这些布料制成的衣服。

πορφυρόπωλις

(1)

ιδος＜阴＞

(a)

57.204 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 专门出售紫色布匹的妇人 贩卖紫色布匹的人 γυνὴ ὀνόματι Λυδία, πορφυρόπωλις  ‘a woman named Lydia, who was a dealer in purple cloth’  「有一个卖紫色布的妇人，名叫吕底亚」 (徒 16:14)

πορφυροῦς  (πορφυροῦν (οῦ n))

(1)

ᾶ, οῦν

(a)

79.38 物体的特徵 颜色 紫色；有象徵王室地位的含意 紫色；紫 ἱμάτιον πορφυροῦν περιέβαλον αὐτὸν  ‘they put a purple robe on him’  「给他穿上紫袍」 (约 19:2) 在 约 19:2，所用的 πορφυροῦς 可能是指颜色的象徵意义多于颜色本身。因此，翻译者可能需要提供一个旁注，来说明这种颜色的含意。

(b)

6.169 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参πορφύρα］ 紫红色的布，用一种从骨螺取得的物质来染色；生产成本昂贵；令人联想到财富和王权 紫色布 περιβεβλημένη πορφυροῦν  ‘dressed in purple cloth’  「穿着紫色……衣服」 (启 17:4) 有些语言没有表示紫红色的词汇，因为这种颜色有时会被归类为蓝色，在其他情况下归为黑色。然而，将这种颜色与本地的花或鸟相比拟，能够更加准确地表达它。

ποσάκις

(1)

(a)

67.14 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 一些相关的时间点，出现在疑问句或感叹句的上下文中 多少次？几次？ Κύριε, ποσάκις ἁμαρτήσει εἰς ἐμὲ ὁ ἀδελφός μου;  ‘Lord, how often can my brother sin against me’  「我弟兄得罪我……几次呢？」 (太 18:21)

πόσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

5.6 食物及调味品 食物 ［参πόμα］ 用作食物或用来解渴的液体 饮料 τὸ αἷμά μου ἀληθής ἐστιν πόσις  ‘my blood is true drink’  「我的血是真正的饮料」 (约 6:55) 在许多语言中，πόσις 和 πόμα 的对等词汇是一个动词衍生词，意思大致是「喝的东西」；在其他语言中，对等词汇可能是「水分多的食物」或「液体的食物」。 有些语言不能称 约 6:55 中的「血」为「饮料」，因为血被归类为食物而不是饮料。然而，「我的血是真正的饮料」可以译作「我的血是真正的食物」。在某些语言中，「食物和饮料」（来 9:10）也许更应译作「各种食物」。

(b)

23.34 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参πίνω］ 进食液体，尤指喝水和喝酒 喝；喝饮料；饮 Μὴ οὖν τις ὑμᾶς κρινέτω ἐν βρώσει καὶ ἐν πόσει  ‘let no one judge you about eating or drinking’  「不要让任何人在饮食上……评断你们」 (西 2:16) 有些语言清楚区分喝水与喝酒精饮料的用词，另外还有表示喝汤或喝粥的词汇。

πόσος

(1)

η，ον

(a)

59.5 数量 多，少（可数的事物） 提问物品或事件的数量，通常暗示数量相当多 有多少；有许多……吗 ∏όσους ἄρτους ἔχετε;  ‘how many loaves do you have?’  「你们有多少饼？」 (太 15:34)

(b)

59.17 数量 多，少（大量，总体，延伸） 提问数量 多少；有多久 ∏όσον ὀφείλεις τῷ κυρίῳ μου;  ‘how much do you owe my master?’  「你欠我主人多少？」 (路 16:5) 在 路 16:5，有些语言可能需要采用一个与可数物件相关的表达，例如：「你欠我的主人多少块钱？」（见 59.5）。

(c)

78.13 程度 多，少（正负程度） ［参ἡλίκος, ὡς］ 在涉及感叹的程度量表上一个相对较高的点 何等；怎么；多麽大；多大；激烈；严重 τὸ σκότος πόσον  ‘how great must the darkness be!’  「那黑暗是何等大呢！」 (太 6:23) 即使原文用感叹句来表达很高的程度，但是有些语言只能用非感叹句来表达程度很深。例如 太 6:23「那黑暗是何等大呢！」在一些语言中必须译为：「那黑暗是非常非常深」，或「那里非常非常黑」。

ποταμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

1.76 地理物体及特徵 水体 通常全年流动的河流或溪流（对比于 χείμαρρος[b]「冬季溪流」1.77） 河流；溪流 ἐβαπτίζοντο ἐν τῷ Ἰορδάνῃ ποταμῷ ὑπ᾽ αὐτοῦ  ‘they were baptized in the Jordan river by him’  「在约旦河里受他的洗」 (太 3:6)

ποταμοφόρητος

(1)

ον

(a)

15.205 线性运动 携带，负担 指被河流或洪水冲走 被洪水冲走 ἵνα αὐτὴν ποταμοφόρητον ποιήσῃ  ‘so that he might cause her to be carried away by a flood of water’  「像江河一样，要把她冲走」 (启 12:15)

ποταπός

(1)

ή，όν

(a)

58.30 性质，类别，示例 类别，种类 ［参οἷος, ὁποῖος, ποῖος］ 种类的疑问标记 什么种类；哪一种 διελογίζετο ποταπὸς εἴη ὁ ἀσπασμὸς οὗτος  ‘she wondered what sort of greeting this was’  「反覆思索这问候是什么意思」 (路 1:29) ἐγίνωσκεν ἂν τίς καὶ ποταπὴ ἡ γυνὴ ἥτις ἅπτεται αὐτοῦ  ‘he would know who and what sort of woman she is who is touching him’  「就会知道摸他的是谁，是个怎样的女人」 (路 7:39)

ποτέ

(1)

(a)

67.9 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参δήποτε, πώποτε］ 不确定的时间点或时机 任何时候；某些时候；从来 Ἄγουσιν αὐτὸν πρὸς τοὺς Φαρισαίους τόν ποτε τυφλόν  ‘they brought to the Pharisees the one who had been blind’  「他们就把那个从前瞎眼的人带到法利赛人那里」 (约 9:13) τίς στρατεύεται ἰδίοις ὀψωνίοις ποτέ;  ‘who ever paid his own expenses as a soldier in the army?’ or ‘who has ever served as a soldier at his own expense?’  「几时有谁当兵要自备粮饷呢」 (林前 9:7) 在 约 9:13，ποτέ 可以译成「从前是」，但它的意思是指不确定的时间。

(b)

67.30 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ὁπότε, ὅταν, ὅτε, πότε］ 一个时间点，与另一个时间点大致同时或重叠 当……的时候；那时 σύ ποτε ἐπιστρέψας στήρισον τοὺς ἀδελφούς σου  ‘when you turn back, you must strengthen your fellow believers’  「所以当你回转过来的时候，要坚固你的弟兄们」 (路 22:32)

πότε

(1)

(a)

67.30 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ὁπότε, ὅταν, ὅτε, ποτέ］ 一个时间点，与另一个时间点大致同时或重叠 当……的时候；什么时候；那时候 Εἰπὲ ἡμῖν, πότε ταῦτα ἔσται  ‘tell us when this will happen’  「请告诉我们，这些事什么时候会发生呢？」 (太 24:3)

πότερον

(1)

(a)

89.70 关系 条件 表示一种间接的条件 如果 γνώσεται περὶ τῆς διδαχῆς πότερον ἐκ τοῦ θεοῦ ἐστιν ἢ ἐγὼ ἀπ᾽ ἐμαυτοῦ λαλῶ  ‘he will know about the teaching, whether it is from God or whether I speak on my own authority’  「就会知道这教导究竟是出于上帝，还是我凭着自己说的」 (约 7:17)

ποτήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.121 人工制品 容器 用来喝饮料的餐具 杯 Ὃς γὰρ ἂν ποτίσῃ ὑμᾶς ποτήριον ὕδατος  ‘anyone who gives you a cup of water’  「给你们一杯水喝的」 (可 9:41) 在某些语言中，「一杯水」（杯不仅指容器，还指水量）会译作「杯中的水」，但「一杯水」的对应译词似乎更应该是「一口水」。在世界上的某些地方，「杯」一词会暗示一些奇怪和陌生的东西；因此，采用「一葫芦水」的翻译不仅更加自然，而且在语义上与「一口水」相当。

(b)

90.97 语意格 使经历 ［参παραφέρω］ παραφέρω / παρέρχομαι τὸ ποτήριον … ἀπό  （习语，直译：把杯撤去）使某人不用承受一些难堪的经历 使某人不用经历；把杯撤去 παρένεγκε τὸ ποτήριον τοῦτο ἀπ᾽ ἐμοῦ  ‘take this cup of suffering from me’ or ‘do not make me undergo this suffering’  「求你将这苦杯撤去」或「求你不要使我经历这痛苦」 (可 14:36)

(c)

24.81 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参πίνω］ πίνω ποτήριον  （习语，直译：喝一杯）经历试炼和困难 经历困难；喝（苦）杯；受苦 δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω  ‘are you able to drink the cup of suffering that I must drink?’ or ‘are you able to suffer as I must suffer?’  「我所喝的杯，你们能喝吗」或「我所要受的苦，你们能受吗？」 (可 10:38) τὸ ποτήριον ὃ δέδωκέν μοι ὁ πατὴρ οὐ μὴ πίω αὐτό;  ‘shall I not drink the cup which the Father has given me?’ or ‘shall I not suffer in the way in which the Father has indicated to me?’  「我父给我的杯，我岂可不喝呢」或「我父要我受的苦，我岂能不受呢」 (约 18:11) 有些语言不能采用「喝杯」这种表达，因为这几乎无可避免地是指在神示审判中喝下一杯毒物，以证明无辜。如果翻译者直译「喝杯」，那么通常需要解释这个习语的含意。

ποτίζω

(1)

(a)

23.35 生理活动过程及状态 吃，喝 使……喝（饮料） 给……（饮料）喝；使……喝（饮料） ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με  ‘I was thirsty and you gave me something to drink’  「我渴了，你们给我喝」 (太 25:35) 有些语言必须指明所喝的东西是什么，因此翻译者可以把 太 25:35 译成：「我渴了，你们给我水喝。」

(b)

43.9 农耕 为植物提供水分 灌溉；浇水 ἐγὼ ἐφύτευσα, Ἀπολλῶς ἐπότισεν, ἀλλ᾽ ὁ θεὸς ηὔξανεν  ‘I did the planting, Apollos watered, but God made it grow’  「我栽种了，亚波罗浇灌了，惟有上帝使它生长」 (林前 3:6) 有些语言不能说「给植物浇水」，但可以说「给地浇水」、「使地喝水」或「使地变得泥泞」。

∏οτίολοι

(1)

ων＜阳＞

(a)

93.556 人名及地名 地名 罗马南部、意大利沿岸的一个城 部丢利；《思》颇提约里

πότος

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.287 道德伦理素质及相关行为 酗酒 ［参κῶμος］ 宴饮派对，通常会无节制地饮酒和进行不道德的行为 狂欢；宴乐 πεπορευμένους ἐν ἀσελγείαις, ἐπιθυμίαις, οἰνοφλυγίαις, κώμοις, πότοις  ‘your lives were spent in licentiousness, lust, drunkenness, orgies, reveling’  「生活在邪淫、私欲、醉酒、荒宴、狂饮……的事里」 (彼前 4:3)

πού

(1)

(a)

83.7 空间的位置 ……的地方，某处，到处 空间中的不确定位置 某处 φοβούμενοί τε μή που κατὰ τραχεῖς τόπους ἐκπέσωμεν  ‘we were afraid that we would land somewhere on a rocky place’  「恐怕我们在哪里撞到礁石」 (徒 27:29) διεμαρτύρατο δέ πού τις λέγων  ‘as it says somewhere (in the Scriptures)’ or literally ‘as someone testified somewhere, saying’  「正如圣经上某处所说的」或「有人在某处证明说」 (来 2:6)

(b)

78.40 程度 左右，大约，差不多，几乎不（接近程度） ［参σχεδόν］ 略低于程度量表上某个点的程度 几乎；差不多；大约；快到；将近 ἑκατονταετής που ὑπάρχων  ‘he was almost a hundred years old’  「他将近百岁的时候」 (罗 4:19) 在一些语言中，罗 4:19 中的这句话可以准确地表达为：「他还差一点就到一百岁」。

ποῦ

(1)

(a)

83.6 空间的位置 ……的地方，某处，到处 位置的疑问词 哪里？ ∏οῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων;  ‘where is the one born (to be) king of the Jews?’  「那生下来作犹太人之王的在哪里」 (太 2:2) Κύριε, ποῦ ὑπάγεις;  ‘where are you going, Lord?’  「主啊，你往哪里去？」 (约 13:36) εἰπέ μοι ποῦ ἔθηκας αὐτόν  ‘tell me where you have put him’  「请告诉我你把他放在哪里」 (约 20:15)

(b)

92.28 话语的参照人物 相关的参照 ［参ὅπου, οὗ］ 对各种环境的相对指向 哪里；这里 ∏οῦ οὖν ἡ καύχησις;  ‘where, then, can we boast?’ or ‘under what circumstances can we boast?’  「既是这样，哪里可夸口呢」或「那么，我们有什么可夸口的呢？」 (罗 3:27)

(c)

13.118 是，变成，存在，发生 发生 ποῦ φανεῖται  （习语，直译：会出现在哪里）关于某人或某事会变成怎样的问题 将会发生什么；将会变成怎样 ὁ ἀσεβὴς καὶ ἁμαρτωλὸς ποῦ φανεῖται;  ‘what will happen to the godless sinner?’  「不敬虔……的人，又将有什么下场呢？」 (彼前 4:18)

∏ούδης

(1)

εντος＜阳＞

(a)

93.301 人名及地名 人名 在 提后 4:21 中问候提摩太的基督徒 布田；《思》普登

πούς

(1)

ποδός＜阳＞

(a)

8.49 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 ［参βάσις］ 脚踝下方的部分，是人或动物用以站立和移动的肢体 脚 οὐκ εἰμὶ ἄξιος τὸ ὑπόδημα τῶν ποδῶν λῦσαι  ‘I am not good enough to take his sandals off his feet’  「我就是解他脚上的鞋带也不配」 (徒 13:25) 在 启 10:1（οἱ πόδες αὐτοῦ ὡς στῦλοι πυρός「他的两脚像是火柱」），πούς 可能是指腿，因为 启 10:1 的上下文似乎倾向于这种解释，但是并不能排除「脚」的意思，特别是这句经文与一个超自然的异象有关，并且我们也不能确定异象的具体意图。

(b)

34.59 联合 殷勤招待 ［参νίπτω］ πόδας νίπτω  （习语，直译：洗脚；源自为进入家中的客人洗脚的习惯）对某人展示真诚和亲切的款待 非常好客地接待 εἰ ἁγίων πόδας ἔνιψεν  ‘if she shows hospitality to God's people’  「洗圣徒的脚」或「热情接待圣徒」 (提前 5:10) 习语 πόδας νίπτω 的意思也可能是「代表某人履行卑微的职责」（见 88.58）。

(c)

88.58 道德伦理素质及相关行为 谦卑 ［参νίπτω］ πόδας νίπτω  （习语，直译：洗脚）通过做卑微的事情来表示谦卑 谦卑地行事 εἰ ἁγίων πόδας ἔνιψεν  ‘if she performs humble duties for fellow believers’  「洗圣徒的脚」或「谦卑服侍圣徒」 (提前 5:10) 关于 πόδας νίπτω 在 提前 5:10 中的另一种解释，见 34.59。

(d)

57.82 拥有，转移，交换 给予 ［参τίθημι］ τίθημι παρὰ τοὺς πόδας, τίθημι πρὸς τοὺς πόδας  （习语，直译：放在某人脚前）把某物交给具有优越地位或身份的人 交给；交由某人处置；放在……脚前 ἔθηκεν πρὸς τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων  ‘he turned (the money) over to the apostles’  「把钱拿来，交给使徒」 (徒 4:37) ἐνέγκας μέρος τι παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων ἔθηκεν  ‘he brought a part of it and turned it over to the apostles’  「只把一部分钱带来，放在使徒脚前」 (徒 5:2)

(e)

41.30 行为及相关状态 特定行为模式 ［参ὀρθός, τροχιά］ τροχιὰς ὀρθὰς ποιέω τοῖς ποσίν  （习语，直译：为了双脚把车轮的轨道修直）生活或行为严格遵守预先决定的行为模式 生活；行事；正确地行事 τροχιὰς ὀρθὰς ποιεῖτε τοῖς ποσὶν ὑμῶν  ‘make straight paths for your feet’ or ‘live a right life’  「要为自己的脚把道路修直」或「过正直的生活」 (来 12:13)

(f)

37.8 控制，管理 控制，限制 ［参ὑπό, ὑποκάτω, ὑποπόδιον］ ὑπὸ τοὺς πόδας, ὑποκάτω τῶν ποδῶν, ὑποπόδιον τῶν ποδῶν  （习语，直译：在……脚下，和：脚凳）受某人完全控制 受完全控制；服在脚下 ἄχρι οὗ θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘until he places all his enemies under his feet’ or ‘until he completely controls his enemies’  「等上帝把一切仇敌都放在他的脚下」或「直到他完全控制自己的仇敌」 (林前 15:25) 许多语言都不能保留习语「在……脚下」。某些语言可以采用类似的习语，例如「站在上面」，因此，林前 15:25 可以译成「直到他站在所有仇敌的身上」。然而，在此上下文中，这个习语最好译成「直到他打败所有的仇敌」。

πρᾶγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

13.105 是，变成，存在，发生 发生 所发生的事 事件 περὶ τῶν πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων  ‘concerning the events that took place among us’  「在我们中间发生的事」 (路 1:1)

(b)

42.9 执行，从事 做，执行 涉及一定程度的复杂性和责任的活动 事业；任务；工作 ἐν ᾧ ἂν ὑμῶν χρῄζῃ πράγματι  ‘in whatever undertaking she may need you’  「她在任何事上需要你们帮助」 (罗 16:2)

(c)

56.2 法庭及法律程序 法律诉讼，案件 ［参κρίμα, κριτήριον］ 在法院内针对某人所采取的法律行动 1 案件；诉讼；告状；控诉；法律行动 Τολμᾷ τις ὑμῶν πρᾶγμα ἔχων πρὸς τὸν ἕτερον κρίνεσθαι ἐπὶ τῶν ἀδίκων  ‘if one of you has a case against another (Christian brother), how dare he go before heathen judges?’  「你们当中有人和另一个人有争讼的事，怎敢在不义的人面前告状」 (林前 6:1) 大多数语言都有表示「诉讼」或「案件」的专业术语；如果没有这种术语的话，也可以采用描述性的短语，例如：「在法官面前控告某人」，或「在法庭上表示反对某人」，或「在法庭上说某人伤害了另一个人」。

____________________________________________________

1 πρᾶγμα[c]的意思可能比κριτήριον[b]和κρίμα[e]的意思更具一般性，但是很难根据现有上下文来确定这一点。

πραγματεία

(1)

ῶν＜阴＞

(a)

41.23 行为及相关状态 行为，品行 与一个人的行为举止有关的活动 事务 οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις  ‘no soldier gets mixed up in the affairs of daily life’  「当兵的人没有一个让日常生活的事务缠身」 (提后 2:4) 有些语言可以把「日常生活的事务」译成「大多数人每天必须做的事情」。

πραγματεύομαι

(1)

(a)

57.197 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 从事某种生意，一般是买和卖 做生意 ἔδωκεν αὐτοῖς δέκα μνᾶς καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς, ∏ραγματεύσασθε ἐν ᾧ ἔρχομαι  ‘he gave them ten coins and told them, Do business with these while I am gone’  「每人给了十个银币，说：『我不在的时候，你们拿这钱去做生意』」 (路 19:13)

πραιτώριον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.7 建造物 建筑物 君王或统治者的居所；通常比平民百姓的居所更大更华丽 宫殿；堡垒 παραλαβόντες τὸν Ἰησοῦν εἰς τὸ πραιτώριον  ‘taking Jesus into the palace/fortress’  「把耶稣带进总督府」 (太 27:27) 关于耶路撒冷中的 πραιτώριον 是什么，学者意见不一。这词可能是指城西的希律圣殿，或者是指圣殿区域西北的安东尼亚堡。凯撒利亚的 πραιτώριον 是大希律修建的宫殿（见 徒 23:35）。 在福音书中，可以令人满意地将 πραιτώριον[a] 译成「总督生活的宫殿」或「统治者生活的大官邸」。在有些语言中，表示「宫殿」的词汇常指军事堡垒，这也非常适合该词在《新约》中的用法。

(b)

55.12 军事活动 军队 担任王宫警卫的部队 一队士兵；王宫警卫队；宫廷卫兵；御营 ὥστε τοὺς δεσμούς μου φανεροὺς ἐν Χριστῷ γενέσθαι ἐν ὅλῳ τῷ πραιτωρίῳ καὶ τοῖς λοιποῖς πᾶσιν  ‘so that all the palace guard and all others recognize that my being in prison is because of Christ’  「以致御营全军和其余的人都知道我是为基督的缘故受捆锁的」 (腓 1:13)

πράκτωρ

(1)

ορος＜阳＞

(a)

37.92 控制，管理 管理，统治 法庭的官员，负责执行法官的命令 执行官；法庭官员；官长 ὁ κριτής σε παραδώσει τῷ πράκτορι, καὶ ὁ πράκτωρ σε βαλεῖ εἰς φυλακήν  ‘the judge will hand you over to the officer, and the officer will put you in jail’  「法官把你交给法警，法警把你下在监里」 (路 12:58)

πρᾶξις

(1)

εως＜阴＞

(a)

42.8 执行，从事 做，执行 ［参πράσσω］ 进行某种活动（重点可能放在相关的程序或过程上） 做；实行；履行；行为；所做的 τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὴν πρᾶξιν αὐτοῦ  ‘then he will repay everyone according to what he has done’  「他要照各人的行为报应各人」 (太 16:27)

(b)

42.5 执行，从事 发挥功用 一种功能，暗示持续的活动和责任 功用；功能；任务 τὰ δὲ μέλη πάντα οὐ τὴν αὐτὴν ἔχει πρᾶξιν  ‘and all these parts have different functions’  「各个部分功能不一」 (罗 12:4) 在一些语言中，罗 12:4 中这个短语的意思可以表达为：「所有这些肢体发挥不同的作用」，或「所有这些肢体都有不同的工作要做」。

πρασιά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

11.6 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 （πρασιά「园地」的引申喻意，原来的意思没有出现在《新约》中）有序排列的人群 群组 ἀνέπεσαν πρασιαὶ πρασιαὶ κατὰ ἑκατὸν καὶ κατὰ πεντήκοντα  ‘the people sat down in groups of a hundred and groups of fifty’  「大家坐下来，有一百个人一组的，有五十个人一组的」 (可 6:40) 比较 可 6:40 中的 πρασιαὶ πρασιαί 与 可 6:39 中的 συμπόσια συμπόσια（见 {D:11.5），清楚显示两个情况所指的在本质上是相同的。但是，在 可 6:39，συμπόσια συμπόσια 指向人群分组是为了吃饼，而在 可 6:40，πρασιαὶ πρασιαί 表明人群有秩序地排列。因此，翻译者可以把 可 6:40 译为：「众人有秩序地坐下，有一百人一组的，有五十人一组的」，或「众人就一排一排地坐下，有一百一排的，有五十一排的」。

πράσσω

(1)

(a)

42.8 执行，从事 做，执行 ［参πρᾶξις］ 进行某种活动（重点可能放在相关的程序或过程上） 做；实行；履行；行为；所做的 οἶδα ὅτι κατὰ ἄγνοιαν ἐπράξατε  ‘I know that you did this on the basis of ignorance’  「我知道你们做这事是出于无知」 (徒 3:17)

(b)

57.65 拥有，转移，交换 拿去，获得，赢得，失去 ［参λαμβάνω］ 收取到期款项（通常是税和利息），可能有敲诈勒索的含意（如在 路 3:13） 收取（利息）；收（税） Μηδὲν πλέον παρὰ τὸ διατεταγμένον ὑμῖν πράσσετε  ‘do not collect more than you have been authorized’  「除了规定的数目，不要多收」 (路 3:13) κἀγὼ ἐλθὼν σὺν τόκῳ ἂν αὐτὸ ἔπραξα  ‘then I would have collected it with interest when I returned’  「等我来的时候，连本带利都取回来」 (路 19:23)

(c)

90.76 语意格 经历者 经历事件并参与其中1 经历；遭遇 Ἵνα δὲ εἰδῆτε καὶ ὑμεῖς τὰ κατ᾽ ἐμέ, τί πράσσω  ‘in order that you also may have news concerning me as to how I am faring’ or ‘... as to how I am getting along’ or ‘... as to how I am making out’  「让你们知道我的情形和我的景况」或「……我所经历的事」 (弗 6:21)

____________________________________________________

1 πράσσω的这个意思特别复杂，因为当然不仅仅局限于一个人公开从事的事。同时还必须意识到，其意思不仅仅是去经历。∏ράσσω这个特别复杂的意思也许在「我如何应付」或「我如何度过」中最好地反映出来。

πραϋπαθία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.59 道德伦理素质及相关行为 柔和，温和 ［参πραΰτης］ 温和的态度和行为，与对人严厉的态度相反 温柔；温和 δίωκε ... ὑπομονὴν πραϋπαθίαν  ‘strive for ... endurance and gentleness’  「要追求……忍耐、温柔」 (提前 6:11) 在某些语言中，「温和」通常是用「严厉」的否定形式来表达，因此，「温和」常被译成「对人不严厉」。然而，在某些情况下，「温和」也可以用习语来表达，例如「总是轻声说话」或「不提高嗓门」。

πραΰς

(1)	πραεῖα，πραΰ

(a)

88.60 道德伦理素质及相关行为 柔和，温和 形容温柔和温和 温柔的；温和的 καὶ μάθετε ἀπ᾽ ἐμοῦ, ὅτι πραΰς εἰμι  ‘and learn from me because I am gentle’  「向我学习，因为我心里柔和」 (太 11:29)

πραΰτης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

88.59 道德伦理素质及相关行为 柔和，温和 ［参πραϋπαθία］ 温和的态度和行为，与对人严厉的态度相反 温柔；温和 μετὰ πάσης ταπεινοφροσύνης καὶ πραΰτητος  ‘be always humble and meek’  「凡事要谦虚、温柔」 (弗 4:2) 在某些语言中，「温和」通常是用「严厉」的否定形式来表达，因此，「温和」常被译成「对人不严厉」。然而，在某些情况下，「温和」也可以用习语来表达，例如「总是轻声说话」或「不提高嗓门」。

πρέπω  (πρέπει)

(1)

(a)

66.1 适当的，不适当的 合宜或正确的，暗示可能涉及道德判断 合宜的；正确的 πλεονεξία μηδὲ ὀνομαζέσθω ἐν ὑμῖν, καθὼς πρέπει  ‘it is not fitting that greed should even be mentioned among you’  「贪婪，在你们中间连提都不可」或「在你们中间提贪婪是不适当的」 (弗 5:3)

πρεσβεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

37.87 控制，管理 管理，统治 获授权代表统治者去进行沟通或采取行动的人 1 代表；使者；使节 πρεσβείαν ἀποστείλας ἐρωτᾷ τὰ πρὸς εἰρήνην  ‘he will send representatives and ask for terms of peace’  「派使者去谈和平的条件」 (路 14:32)

____________________________________________________

1 πρεσβεία（37.87）和πρεσβεύω（37.88）的意思可以归入语义域33「沟通」，因为沟通是履行代表职能的一个重要方面。然而，焦点似乎更是在授予的权柄和责任。

πρεσβεύω

(1)

(a)

37.88 控制，管理 管理，统治 （πρεσβεία「代表」37.87 的衍生词）作为执政当局的代表来行使职责 1 作代表；作大使；作特使；作使者 ὑπὲρ Χριστοῦ οὖν πρεσβεύομεν  ‘we, then, are representatives of Christ’  「我们作基督的特使」 (林后 5:20) 在 林后 5:20，ὑπὲρ Χριστοῦ οὖν πρεσβεύομεν 可以译成：「我们像那些被基督差遣的人那样服事」，或「我们的工作是基督特别指派的」。

____________________________________________________

1 πρεσβεία（37.87）和πρεσβεύω（37.88）的意思可以归入语义域33「沟通」，因为沟通是履行代表职能的一个重要方面。然而，焦点似乎更是在授予的权柄和责任。

πρεσβυτέριον

(1)

ου＜中＞

(a)

11.83 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参γερουσία］ 犹太人的最高议会（另见 συνέδριον[b]「犹太公会，犹太人的议会」 11.80），但这词也有一个含义，就是组成这样一个议会的成员，是较成熟和年长的人 1 犹太公会；犹太人的高级议会 ὁ ἀρχιερεὺς μαρτυρεῖ μοι καὶ πᾶν τὸ πρεσβυτέριον  ‘the High Priest and all the council of elders can witness on my behalf’  「大祭司和议会的众长老都可以给我作证」 (徒 22:5)

(b)

11.84 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 由众长老组成的议会，这词强调成熟的判断力，过于他们的年龄 长老团；众长老 ὃ ἐδόθη σοι διὰ προφητείας μετὰ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ πρεσβυτερίου  ‘which he gave you when the prophets spoke and when the elders laid their hands on you’  「藉着先知的预言和长老们的按手赐给你的」 (提前 4:14)

____________________________________________________

1 虽然γερουσία和πρεσβυτέριον[a]与συνέδριον[b]（11.80）一样，是指犹太人的议会，但这并不意味着三个词汇的意思完全相同。与συνέδριον[b]相比，γερουσία和πρεσβυτέριον[a]更为强调成熟的年龄和判断力，以及在社会上的高地位。

πρεσβύτερος

(1)

α, ον

(a)

67.102 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参μέγας］ 两个对象中年龄比较大的那个 年龄较大的；比较老的；大的 Ἦν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ  ‘his older son was (out) in the field’  「大儿子正在田里」 (路 15:25)

(b)

67.27 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 形容一个人生活在古时，意思是说，生活在说话的时间点之前的某个时间点（πρεσβύτερος[b] 可能还带有声望的含意） 古时的 ἐν ταύτῃ γὰρ ἐμαρτυρήθησαν οἱ πρεσβύτεροι  ‘for by this, those of ancient times won (God's) approval’  「古人因着这信获得了赞许」 (来 11:2)

(2)

ου＜阳＞

(a)

9.31 人 男性 ［参πρεσβύτης］ 上了年纪的成年男性或女性 老年人 {N:001}；老年妇人 οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνυπνίοις ἐνυπνιασθήσονται  ‘your old men will dream dreams’  「你们的老人要做异梦」 (徒 2:17)

(b)

53.77 宗教活动 角色及作用 在犹太人和基督徒社群中，对社会和宗教事务有责任和权柄的人 长老 ὅπου οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι συνήχθησαν  ‘where the teachers of the Law and the elders had gathered together’  「文士和长老已经在那里聚集」 (太 26:57) Ἀπὸ δὲ τῆς Μιλήτου πέμψας εἰς Ἔφεσον μετεκαλέσατο τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας  ‘he sent a message from Miletus to Ephesus asking the elders of the church to meet him’  「从米利都派人去找以弗所教会的长老们，请他们来见他」 (徒 20:17) 在一些语言中，πρεσβύτερος[b] 最好译成「年长的领袖」；但在另一些语言中，更合适的译词是「顾问」，因为在一个群体中，顾问通常比一般人年长，并且拥有带领和指导族人行动的权柄。

____________________________________________________

1 πρεσβύτης和πρεσβύτερος[a]（阳性）的内涵意义可能与γέρων「成年人」（9.30）略有不同，有更高地位或尊荣的含意。

πρεσβύτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

9.31 人 男性 ［参πρεσβύτερος］ 上了年纪的成年男性 1 老年人 ἐγὼ γάρ εἰμι πρεσβύτης καὶ ἡ γυνή μου προβεβηκυῖα ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῆς  ‘I am an old man and my wife also is advanced in years’  「我已经老了，我的妻子也年纪老迈了」 (路 1:18)

____________________________________________________

1 πρεσβύτης和πρεσβύτερος[a]（阳性）的内涵意义可能与γέρων「成年人」（9.30）略有不同，有更高地位或尊荣的含意。

πρεσβῦτις

(1)

ιδος＜阴＞

(a)

9.37 人 女性 上了年纪的成年女性 老年妇人 πρεσβύτιδας ὡσαύτως ἐν καταστήματι ἱεροπρεπεῖς  ‘the older women also should lead a holy life’  「年长的妇女在举止行为上要合乎圣洁」 (多 2:3)

πρηνής

(1)	ές，＜所有＞οῦς

(a)

17.20 姿势及与姿势有关的事件 俯卧、趴着 指以面朝下、头向前的姿势伸展 俯伏；头向前；头向下 πρηνὴς γενόμενος  ‘falling headlong’  「一头栽倒」 (徒 1:18) 徒 1:18 中的 πρηνής 也可以指「肿胀」或「膨胀」，这个意思在语言学上是有可能的，但没有被广泛证实（见校勘栏）。

πρίζω

(1)

(a)

19.20 物理的冲击力 刺穿，切割 用锯子把物件锯成两块 用锯子锯成两截；锯成两半 ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν  ‘they were stoned, they were sawed in two’  「他们被石头砸死，被锯成两截」 (来 11:37)

πρίν

(1)

(a)

67.17 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἄχρι(ς), πρό］ 在另一个时间点之前的一个时间点 之前；先前；以前 ἐν ταύτῃ τῇ νυκτὶ πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με  ‘before the rooster crows tonight, you will say three times that you do not know me’  「今夜鸡叫以前，你要三次不认我」 (太 26:34) σὺ σήμερον ταύτῃ τῇ νυκτὶ πρὶν ἢ δὶς ἀλέκτορα φωνῆσαι τρίς με ἀπαρνήσῃ  ‘before the rooster crows twice tonight, you will say three times that you do not know me’  「今天夜里，鸡叫两遍以前，你要三次不认我」 (可 14:30)

∏ρίσκα

(1)	ης＜阴＞或∏ρίσκιλλα，ης＜阴＞

(a)

93.302 人名及地名 人名 亚居拉的妻子 百基拉；《思》普黎史拉，普黎斯加

πρό

(1)

(a)

83.33 空间的位置 在前面，面对面，在后面 ［参ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατενώπιον, πρόσωπον］ 在某个有生命或无生命物体前面的位置，该物体被视为具有前面和后面的空间方向1 在……前面；在……之前 ἑστάναι τὸν ∏έτρον πρὸ τοῦ πυλῶνος  ‘Peter stood in front of the gate’  「彼得站在门外」 (徒 12:14)

(b)

67.17 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἄχρι(ς), πρίν］ 在另一个时间点之前的一个时间点 之前；先前；以前；以先 οἶδεν γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὧν χρείαν ἔχετε πρὸ τοῦ ὑμᾶς αἰτῆσαι αὐτόν  ‘your Father knows what you need before you ask him’  「在你们祈求以前，你们所需要的，你们的父早已知道了」 (太 6:8)

(c)

65.54 价值 重要的，不重要的 表示最重要的标记 比……更加重要；最要紧的；高于 ∏ρὸ πάντων δέ, ἀδελφοί μου, μὴ ὀμνύετε  ‘more important than all else, my fellow believers, do not use an oath’  「我的弟兄们，最要紧的是不可起誓」 (雅 5:12) πρὸ πάντων τὴν εἰς ἑαυτοὺς ἀγάπην ἐκτενῆ ἔχοντες  ‘more important than everything else, earnestly love one another’  「最要紧的是彼此切实相爱」 (彼前 4:8)

(d)

67.58 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参αὔριον, ἐπί, θύρα］ πρὸ θυρῶν  （习语，直译：在门口）在另一个时间点之后的一个时间点，表示事情即将发生，意思是说，随后的事件被视为几乎已经开始发生 很快地；即将；快到了 ὁ κριτὴς πρὸ τῶν θυρῶν ἕστηκεν  ‘the Judge is coming soon’ (literally ‘... standing at the doors)’  「审判的主快要来了」（直译：「审判的主就站在门口」） (雅 5:9)

(e)

67.133 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参αἰών, αἰώνιος, ἀπό, ἐκ, χρόνος］ πρὸ παντὸς τοῦ αἰῶνος  一段极其长久的时间，从假定的开始一直到现在 历代以来；从万世以来；从创世以来；历世历代 θεῷ ... ἐξουσία πρὸ παντὸς τοῦ αἰῶνος  ‘to God ... be the authority since all ages past’  「……上帝……得享……权柄，从万古以前……」 (犹 1:25)

(f)

67.19 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参πρόσωπον］ πρὸ προσώπου  （习语，直译：在面前；意思相当于 πρό[b]「之前」67.17，但在修辞学上是稍微复杂的短语）一个时间点，可能就在另一个时间点之前很短的时间 在……之前；在先 προκηρύξαντος Ἰωάννου πρὸ προσώπου τῆς εἰσόδου  ‘before the coming (of Jesus), John preached’  「在耶稣公开出来之前，约翰……宣讲了……」 (徒 13:24)

____________________________________________________

1 这组词汇（83.33）之间的意思显然存在一些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

προάγω

(1)

(a)

15.142 线性运动 先来／先去 比某人先行前往 先行；先行离开 εὐθὺς ἠνάγκασεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν ... πρὸς Βηθσαϊδάν  ‘at once he made his disciples get into the boat and go ahead of him ... to Bethsaida’  「耶稣立刻催他的门徒上船，先到对岸的伯赛大去」 (可 6:45)

(b)

15.143 线性运动 走在前面 ［参προπορεύομαι］ 走在前面，暗示双方都向着相同的方向移动 走在前面；先行 οἱ προάγοντες καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες ἔκραζον  ‘the people who went in front and those who followed behind shouted’  「前行后随的人喊着说」 (可 11:9)

(c)

15.171 线性运动 引领，带来，带领 带到面前来 带来；带到面前来 ἐζήτουν αὐτοὺς προαγαγεῖν εἰς τὸν δῆμον  ‘they tried to find them and bring them forth to the people’  「搜寻保罗和西拉，要把他们带来交给民众」 (徒 17:5) διὸ προήγαγον αὐτὸν ἐφ᾽ ὑμῶν  ‘so I brought him here before you’  「我带他到你们面前」 (徒 25:26)

(d)

13.114 是，变成，存在，发生 发生 ［参προγίνομαι］ 在某一时刻之前发生 先前发生；以前发生 κατὰ τὰς προαγούσας ἐπὶ σὲ προφητείας  ‘according to the words of prophecy spoken before about you’  「照着从前关于你的预言」 (提前 1:18)

(e)

36.25 引导，管教，跟从 服从，不服从 超出既定的教导或指导界限，暗示不服从 越过；超越界限；不遵守 πᾶς ὁ προάγων καὶ μὴ μένων ἐν τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ  ‘anyone who does not remain in the teaching of Christ but goes beyond it’  「凡是越过基督的教导，不住在这教导中的」 (约贰 1:9)

προαιρέω  (προαιρέομαι)

(1)

(a)

30.84 思考 决定，作出结论 ［参προορίζω］ 事先作出决定 事先决定；提前决定；预先定好 ἕκαστος καθὼς προῄρηται τῇ καρδίᾳ  ‘each person (should give) in the way he has decided beforehand in his heart (to do)’  「各人按照事先决定而行」 (林后 9:7)

προαιτιάομαι

(1)

(a)

33.430 沟通 控告，谴责 根据推定的过失责任和罪行事先提出指控 事先指控；事前指出 προῃτιασάμεθα γὰρ Ἰουδαίους τε καὶ Ἕλληνας πάντας ὑφ᾽ ἁμαρτίαν εἶναι  ‘I have previously accused both Jews and Greeks of being under the power of sin’  「我们早已提出指控，无论是犹太人或是希腊人，所有人都在罪恶之下」 (罗 3:9)

προακούω

(1)

(a)

24.65 感官事件及状态 听 之前已经听过所谈论的事件 从前听见；以前听到 τὴν ἐλπίδα ... ἣν προηκούσατε  ‘the hope ... about which you have heard before’  「盼望，它就是你们从前所听见……」 (西 1:5)

προαμαρτάνω

(1)

(a)

88.293 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 以前或过去犯了罪 以前犯罪；犯了罪 πενθήσω πολλοὺς τῶν προημαρτηκότων καὶ μὴ μετανοησάντων  ‘I shall mourn over many who have sinned in the past and have not repented’  「我因许多人从前犯罪……不肯悔改而悲伤」 (林后 12:21)

προαύλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.37 建造物 建筑物的部分及区域 位于建筑物入口前面的区域 门廊；前院 ἐξῆλθεν ἔξω εἰς τὸ προαύλιον  ‘he went out into the gateway’  「他出来，到了前院」 (可 14:68) προαύλιον 可以译作「在建筑物的前面」。

προβαίνω

(1)

(a)

15.16 线性运动 移动，来／去 ［参προέρχομαι］ 继续往前走1 往前走；继续走 προβὰς ὀλίγον εἶδεν Ἰάκωβον  ‘he went a little farther on and saw James’  「耶稣稍往前走，又见……雅各」 (可 1:19)

(b)

67.99 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἡμέρα］ προβαίνω ἐν ἡμέραις  （习语，直译：日子提前很多）指年纪非常大 年纪老迈；上了年纪 καὶ ἀμφότεροι προβεβηκότες ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν ἦσαν  ‘and they were both old’  「两个人又年纪老迈」 (路 1:7)

____________________________________________________

1 προβαίνω和προέρχομαι[a]可以解释为与空间内的某个参考点有关，因为一个人的初始位置可以构成这种参考点。但是，同样可以把这个运动解释为主要与一个人已经移动的方向有关。

προβάλλω

(1)

(a)

23.195 生理活动过程及状态 生长 ［参βλαστάνω, ἐκφύω, ἐξανατέλλω］ 植物开始生长，特别强调叶子萌芽 发芽；长叶子；长苗 ὅταν προβάλωσιν ἤδη, βλέποντες ἀφ᾽ ἑαυτῶν  ‘when you see their leaves begin to appear’  「当它们长出叶子的时候，你们自己可以看见」 (路 21:30) 植物生长的初期阶段，既可以指整株植物发芽长叶，也可以指树木在冬季或干旱季节之后再次萌芽长叶。翻译者可以有几种表达方式，例如：「再次变绿」、「长出叶子」、「看见叶子长出」、「叶子展开」。

προβατικός

(1)

ή，όν

(a)

4.23 动物 动物 （πρόβατον「羊」4.22 的衍生词） 与羊有关的 羊的 ἐπὶ τῇ προβατικῇ  ‘at the Sheep Gate’  「在羊门」 (约 5:2) 短语 ἐπὶ τῇ προβατικῇ 是一个省略语，其中省略了名词「门」（阴性）。在有些语言中，短语「在羊门」可以译作：「靠近绵羊进入的城门」，或「靠近赶羊进入的城门」，或「靠近领羊进入的城门」。

πρόβατον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.22 动物 动物 驯养的四足食草哺乳动物；拉丁语学名：Ovis ladicaudata；肥尾巴绵羊；用于祭祀，肉、奶、皮、毛、角都可使用 绵羊 ἐρριμμένοι ὡσεὶ πρόβατα μὴ ἔχοντα ποιμένα  ‘they were helpless like sheep without a shepherd’  「他们孤苦无助，像没有牧人的羊群一般」 (太 9:36) 由于绵羊在世界各地的分布比山羊略少，所以要找到对应的译词比较困难。有些时候，绵羊的译词实际上是以山羊为依据。例如，在爱斯基摩人中间，山羊广为人知，因为山上有野山羊；因此在一些方言中，绵羊被称为「卷毛的山羊」或「有羊毛的山羊」。西班牙人把绵羊引进到尤卡坦半岛的玛雅人中间，最早称其为「棉花鹿」，并且这个名称一直沿用1。在一些根本不知道绵羊，但是知道绵羊肉的地区，人们会用绵羊肉的名称来称呼绵羊，例如「羊肉动物」。不过，在大多数本地没有绵羊的地区，也仍然会有相应的词汇，通常是从主流语言中借来的。 然而，对于翻译者来说，在表达绵羊这个词汇的内涵，以及表达绵羊的行为和它们被「带领」行路的内涵时，常会遇到问题。正如讨论山羊（4.19）时已经提到的，绵羊经常不如山羊有价值，因此，圣经经文更加看重绵羊，就让人觉得奇怪。更难理解的是，绵羊被牧羊人带领而不是被驱赶。鉴于这个事实，翻译者可能需要提供旁注，使读者能够理解《圣经》中的一些明喻和隐喻。另外，如果人们对于绵羊的了解仅限于野绵羊，那么显然，经文说到绵羊的无助对于他们而言就毫无意义，甚至是矛盾的。同样，这时也需要有一个旁注。

(b)

11.30 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 （πρόβατον[a]「绵羊」4.22 的引申喻意）跟随基督的人，带有需要关怀和引导的含义 像绵羊的人 ∏οίμαινε τὰ πρόβατά μου  ‘take care of my people, who are like sheep’  「你牧养我那些像绵羊的子民」 (约 21:16) 比较 11.29 和 11.31。

____________________________________________________

1 羊的大小和森林中的鹿差不多，并且羊毛和野生棉花很像，所以羊也可以合理地称为棉花鹿。

προβιβάζω

(1)

(a)

33.299 沟通 劝告，力劝 ［参παραβιάζομαι, προσβιβάζω］ 以鼓励某种特定行为的方式来说话 催促；强烈请求；力劝 προβιβασθεῖσα ὑπὸ τῆς μητρὸς αὐτῆς, Δός μοι, φησίν  ‘urged by her mother, she said, Give me ...’  「女儿被母亲指使，就说：『请把……拿来给我。』」 (太 14:8) 在 太 14:8，προβιβάζω 也可以解作意指「事先敦促」或「提出」。

προβλέπω  (προβλέπομαι)

(1)

(a)

35.35 帮助，照顾 供应，支持 供应别人的需要，有预期这种需求的含义 预备；供给 τοῦ θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου  ‘for God had provided something better for us’  「因为上帝已经给我们预备了更美好的」 (来 11:40) 在 来 11:40，προβλέπομαι 也可以译成：「因预知而事先预备」，或「提前确定事先安排」（见 30.100）。

(b)

30.100 思考 选择，拣选，宁取 ［参προγινώσκω］ 在其他事件之前先做选择 事先选择；预先拣选 τοῦ θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου  ‘because God had chosen ahead of time an even better plan for us’  「因为上帝已经事先给我们选择了更美好的计划」 (来 11:40) 在 来 11:40，προβλέπομαι 也可以理解为「事先决定」（比较 30.84 中的意思），或「预备；供给」（见 35.35）。

προγίνομαι

(1)

(a)

13.114 是，变成，存在，发生 发生 ［参προάγω］ 在某一时刻之前发生 先前发生；以前发生 διὰ τὴν πάρεσιν τῶν προγεγονότων ἁμαρτημάτων  ‘by overlooking their former sins’  「宽容人先前所犯的罪」 (罗 3:25)

προγινώσκω

(1)

(a)

28.6 知道 知道 ［参πρόγνωσις, προοράω］ 在某个时间参考点之前知道某事，例如：在事件发生之前已经知道 事先知道；已经知道；有先见之明；预先知道 προγινώσκοντές με ἄνωθεν, ἐὰν θέλωσιν μαρτυρεῖν  ‘they have already known me beforehand, if they are willing to testify’  「如果他们肯作证的话，他们从一开始就认识我」 (徒 26:5) προεγνωσμένου μὲν πρὸ καταβολῆς κόσμου  ‘known already before the world was made’  「创立世界以前已经预知」 (彼前 1:20) 在 彼前 1:20，προγινώσκω 也可以理解为「预先拣选」（见 30.100）。

(b)

30.100 思考 选择，拣选，宁取 ［参προβλέπω］ 在其他事件之前先做选择 事先选择；预先拣选 οὓς προέγνω, καὶ προώρισεν συμμόρφους τῆς εἰκόνος τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ  ‘those whom he had chosen beforehand, he had already decided should become like his Son’  「那些上帝预先拣选的人，他预先命定他们和他儿子的形象相似」 (罗 8:29) 在 罗 8:29，προγινώσκω 也可以理解为「预先知道」（见 28.6）。

πρόγνωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

28.6 知道 知道 ［参προγινώσκω, προοράω］ 在某个时间参考点之前知道某事，例如：在事件发生之前已经知道 事先知道；已经知道；有先见之明；预先知道 τοῦτον τῇ ὡρισμένῃ βουλῇ καὶ προγνώσει τοῦ θεοῦ ἔκδοτον  ‘God, in his own will and foreknowledge, had already decided that this one would be handed over to (you)’  「上帝按照自己的旨意和先见早已决定把耶稣交给你们」 (徒 2:23)

(b)

28.20 知道 已知的 （προγινώσκω[a]「事先知道」28.6 的衍生词）提前或在某个时间参考点之前已经知道 先见之明；事先知道；预定的旨意；先见；预知 ἐκλεκτοῖς ... κατὰ πρόγνωσιν θεοῦ πατρὸς  ‘to those who have been chosen ... according to what God the Father had known beforehand’  「写信给上帝所选召的子民……你们蒙选召是按照父上帝预定的旨意」 (彼前 1:1, 2a [2])

____________________________________________________

1 在彼前 1:2，πρόγνωσις不应该理解为仅仅是ἐκλεκτοῖς（见30.93）的对等词。

πρόγονος

(1)

ου＜阳＞或＜阴＞

(a)

10.20 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参πατήρ, προπάτωρ］ 是参考人（reference person）之前好几代的一个人 祖先；祖宗 Χάριν ἔχω τῷ θεῷ, ᾧ λατρεύω ἀπὸ προγόνων ἐν καθαρᾷ συνειδήσει  ‘I thank God, whom I serve with a clear conscience the way my ancestors did’  「我感谢上帝，就是我与祖宗一样用清白的良心所敬拜的那位上帝」 (提后 1:3) 有些语言把「祖先」简单地称为「死去很久的长辈」。在另一些语言中，祖先可以称为「其他世代的父亲」或「古时的父亲」。

προγράφω

(1)

(a)

33.66 沟通 书面语言 预先写好；提前写的 预先写的；以前写的 ὅσα γὰρ προεγράφη, εἰς τὴν ἡμετέραν διδασκαλίαν ἐγράφη  ‘for everything written formerly was written to teach us’  「从前所写的圣经都是为教导我们写的」 (罗 15:4)

(b)

33.191 沟通 通知，宣布 以生动的方式提供信息 生动地描绘；刻划；扮演 οἷς κατ᾽ ὀφθαλμοὺς Ἰησοῦς Χριστὸς προεγράφη ἐσταυρωμένος;  ‘you before whose eyes Jesus Christ was portrayed as crucified’  「耶稣基督钉十字架，已经活画在你们眼前」 (加 3:1) 如果假设 加 3:1 中的 προγράφω 是指某种戏剧表演，那是错误的。显然，这里提到的图画是一种生动的语言描述。

πρόδηλος

(1)

ον

(a)

28.60 知道 可知的 容易被公众看见和知道的 显而易见的；十分清楚的；非常明显的 Τινῶν ἀνθρώπων αἱ ἁμαρτίαι πρόδηλοί εἰσιν  ‘the sins of some people are very obvious’  「有些人的罪是明显的」 (提前 5:24)

προδίδωμι

(1)

(a)

57.74 拥有，转移，交换 给予 在其他事件发生之前给予 预先给；提前给；先给 ἢ τίς προέδωκεν αὐτῷ  ‘who has ever given (God) something first?’  「谁先给了他」 (罗 11:35) 罗 11:35 可以译作：「谁曾在上帝给予之前，先给了上帝什么呢？」

προδότης

(1)

ου＜阳＞

(a)

37.113 控制，管理 交出，出卖 （προδίδωμι「背叛」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）无理地把一个人交给另一个人控制的人 出卖者；背叛者 ὃς ἐγένετο προδότης  ‘who became a betrayer’  「成为出卖者」 (路 6:16) οὗ νῦν ὑμεῖς προδόται καὶ φονεῖς ἐγένεσθε  ‘of whom you became betrayers and murderers’  「成了……出卖者和凶手」 (徒 7:52)

πρόδρομος

(1)

ου＜阳＞

(a)

36.9 引导，管教，跟从 引导，引领 （πρόδρομος「跑在前头的人」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）比别人更早经历一种经验的人 先锋；先驱 ὅπου πρόδρομος ὑπὲρ ἡμῶν εἰσῆλθεν Ἰησοῦς  ‘Jesus has gone in there as the forerunner on our behalf’  「为了我们，耶稣作了先驱，先到了那里」 (来 6:20) 翻译 来 6:20 的 πρόδρομος 时，必须避免让人以为耶稣只是「在前面跑」。在这类上下文中，πρόδρομος 的含意是先驱，就是在前面走，以指明道路的人，或者做别人的先锋。因此，来 6:20 可以译成「耶稣在我们前面走入那里，为了我们得益处」。

προελπίζω

(1)

(a)

25.60 态度及情感 盼望，期待 预先有盼望，指事先或先于其他人有盼望 预先有盼望；第一个有盼望；首先有希望 εἰς τὸ εἶναι ἡμᾶς εἰς ἔπαινον δόξης αὐτοῦ τοὺς προηλπικότας ἐν τῷ Χριστῷ  ‘let us, then, who are the first to hope in Christ, praise God's glory’  「为要使我们，这些首先把希望寄托在基督里的人，颂赞他的荣耀」 (弗 1:12)

προενάρχομαι

(1)

(a)

68.4 时态 开始 以前开始的活动 以前开始的 ἵνα καθὼς προενήρξατο οὕτως  ‘since he had earlier begun his work’  「他既然早已开始了这恩典的事」 (林后 8:6)

προεπαγγέλλω  (προεπαγγέλλομαι)

(1)

(a)

33.287 沟通 承诺 提前确定地宣告将会做什么 预先承诺的；先前答应的；从前应许的 ὃ προεπηγγείλατο διὰ τῶν προφητῶν αὐτοῦ ἐν γραφαῖς ἁγίαις  ‘which he promised beforehand through his prophets in the Holy Scriptures’  「上帝从前藉众先知，在圣经上所应许的」 (罗 1:2)

προέρχομαι

(1)

(a)

15.16 线性运动 移动，来／去 ［参προβαίνω］ 继续往前走1 往前走；继续走 προελθὼν μικρὸν ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ  ‘he went a little farther on and fell face down to the ground’  「他就稍往前走，俯伏在地」 (太 26:39)

(b)

15.27 线性运动 经过，跨越，穿过，绕过 沿着特定的路径或路线不断移动 沿着向前走 ἐξελθόντες προῆλθον ῥύμην μίαν  ‘they went out and passed along a street’  「他们出来，往前走过一条街」 (徒 12:10) 徒 12:10 中的 ῥύμην μίαν 可以理解为指街道上一个特定的区块，因此可以翻译为「他们再走过一条街」。

(c)

15.141 线性运动 先来／先去 ［参φθάνω］ 在其他事件发生前到来，通常是涉及类似活动类型的事件 先来；先去；先于 αὐτὸς προελεύσεται ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν πνεύματι καὶ δυνάμει Ἠλίου  ‘he will go ahead of him in the spirit and power of Elijah’  「他将有以利亚的精神和能力，走在主的前面」 (路 1:17) ἀναγκαῖον οὖν ἡγησάμην παρακαλέσαι τοὺς ἀδελφούς, ἵνα προέλθωσιν εἰς ὑμᾶς  ‘thus I thought it necessary to urge the fellow believers to come to you beforehand’  「所以，我认为必须鼓励这些弟兄先到你们那里去」 (林后 9:5) 虽然 φθάνω[b] 和 προέρχομαι[c] 所指的活动可能包括在空间上领先于其他人，但是这里的意义重点不是空间关系，而是时间关系。

(d)

15.181 线性运动 引领，带来，带领 ［参προπορεύομαι］ 走在前面，为要引路 带领；引路 ὁ λεγόμενος Ἰούδας εἷς τῶν δώδεκα προήρχετο αὐτοὺς  ‘Judas, one of the twelve (disciples), was leading them’  「十二使徒之一的犹大带着他们」 (路 22:47)

____________________________________________________

1 προβαίνω和προέρχομαι[a]可以解释为与空间内的某个参考点有关，因为一个人的初始位置可以构成这种参考点。但是，同样可以把这个运动解释为主要与一个人已经移动的方向有关。

προετοιμάζω

(1)

(a)

77.4 准备好 提前做好准备 提前做好准备；事先预备 ἃ προητοίμασεν εἰς δόξαν;  ‘whom he has made ready in advance to receive (his) glory’  「就是他早已预备好要得荣耀的」 (罗 9:23)

προευαγγελίζομαι

(1)

(a)

33.216 沟通 通知，宣布 在事情发生之前传播好消息（在《新约》中，所指的仅限于关乎耶稣基督的好消息） 提前（早已）带来好消息 ἡ γραφὴ ... προευηγγελίσατο τῷ Ἀβραὰμ  ‘the Scripture ... announced the good news to Abraham ahead of time’  「圣经……预先把福音传给亚伯拉罕」 (加 3:8)

προέχω  (προέχομαι)

(1)

(a)

65.47 价值 有益的，无益的 ［参περισσεύω, προκατέχομαι］ 体验优越的利益或优势，暗示某种比较 有更大的好处；有更大的优势 Τί οὖν; προεχόμεθα;  ‘well then, do we have an advantage superior (to that of others)?’  「那又怎么样呢？我们比他们强吗？」 (罗 3:9) 在表示「更优胜的好处」时，可能需要具体说明比较的依据。例如，林前 8:8 可能需要译成「如果我们吃了，也不会比不吃更好」，罗 3:9 可能需要译成「这却怎么样呢？我们显然比其他人强吗？」

προηγέομαι

(1)

(a)

68.70 时态 专心努力去做，全力去做 热切地做某事 热切地做 τῇ τιμῇ ἀλλήλους προηγούμενοι  ‘showing eagerness in honoring one another’  「要竭诚地互相敬重」 (罗 12:10) 关于 προηγέομαι 在 罗 12:10 的另一种解释，见 78.35。

(b)

78.35 程度 多于，少于（比较程度） 表现出一种远远超出正常水平的行为 优于；额外地做；竭诚；争先 τῇ τιμῇ ἀλλήλους προηγούμενοι  ‘excelling in honoring one another’  「在彼此敬重上不甘后人」 (罗 12:10) 在 罗 12:10，προηγέομαι 主要是指表示尊敬的程度，因此这句话可以译成「格外地互相尊敬」。关于 προηγέομαι 在 罗 12:10 的另一种解释，见 68.70。

πρόθεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

30.63 思考 打算，企图，计划 （{προτίθεμαι}[a]「事先计划」30.62 的衍生词）事先计划好的 计划；建议；目的 παρεκάλει πάντας τῇ προθέσει τῆς καρδίας προσμένειν τῷ κυρίῳ  ‘he urged them all to remain true to the Lord in the purposes of their hearts’  「他劝勉众人要立定心志，恒久靠主」 (徒 11:23) ἐν ᾧ καὶ ἐκληρώθημεν προορισθέντες κατὰ πρόθεσιν  ‘in whom we were also chosen, having been predetermined according to his purpose’  「上帝照着自己旨意所计划的……预先拣选了我们」 (弗 1:11)

(b)

53.26 宗教活动 奉献，献祭 ［参ἄρτος］ ἄρτοι τῆς προθέσεως  （习语，直译：摆设的饼）摆设在上帝面前作供物的饼，开始是放在会幕中，后来是放在圣殿中 献给上帝的供饼；分别为圣的饼；陈设饼；供饼 εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως ἔφαγον  ‘he went into the house of God, and they ate the bread that had been offered to God’  「大卫进了上帝的殿，他们吃了献给上帝的供饼」 (太 12:4) 在一些语言中，ἄρτοι τῆς προθέσεως 译作：「摆设在上帝面前的饼」，或「放在上帝面前的饼」。

προθεσμία

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.2 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 预先选定的某个时间点 所定的日子；设定的日子；预定的时候 ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστὶν καὶ οἰκονόμους ἄχρι τῆς προθεσμίας τοῦ πατρός  ‘to take care of him and manage his affairs until the time set by his father’  「他是在监护人和管家之下，直到他父亲预先指定的期限」 (加 4:2)

προθυμία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.68 态度及情感 热切，认真，全心全意 热心参与某个活动或事件 热心；热切；渴望；乐意的心 οἵτινες ἐδέξαντο τὸν λόγον μετὰ πάσης προθυμίας  ‘who received the message with all eagerness’  「非常热心地领受主的道」 (徒 17:11) πρὸς τὴν [αὐτοῦ] τοῦ κυρίου δόξαν καὶ προθυμίαν ἡμῶν  ‘for the sake of the glory of the Lord himself and for the sake of showing our desire (to help)’  「为的是主自己的荣耀,也为了表明我们的乐意之心」 (林后 8:19) 很多时候，「非常热切地」（with all eagerness；徒 17:11）等短语必须用一个从句来表达，比如：「并且非常迫切」（and were very eager）。

πρόθυμος

(1)

ον

(a)

25.69 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参προθύμως］ 热切想做某事的 热切；愿意；乐意；情愿；迫切地 τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυμον ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής  ‘the spirit is eager, but the flesh is weak’  「心灵固然愿意，肉体却软弱了」 (可 14:38) οὕτως τὸ κατ᾽ ἐμὲ πρόθυμον καὶ ὑμῖν τοῖς ἐν Ῥώμῃ εὐαγγελίσασθαι  ‘so I am eager to preach the gospel to you also who are in Rome’  「我渴望把福音也传给你们这些在罗马的人」 (罗 1:15) 把 πρόθυμος 和 προθύμως 与 ἑκούσιος、ἑκών 和 ἑκουσίως（25.65）的意思视为相同是错误的，因为 πρόθυμος 和 προθύμως 暗示更多的渴望和热心，虽然这两组词汇在中文和英语里面经常都译成「乐意」（willing）或「乐意地」（willingly）。

προθύμως

(1)

(a)

25.69 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参πρόθυμος］ 热切想做某事的 热切；愿意；乐意；情愿；迫切地 ἐπισκοποῦντες ... μηδὲ αἰσχροκερδῶς ἀλλὰ προθύμως  ‘look after it ... not for pay, but from a real eagerness to serve’  「照顾他们……不是因为贪财，而是出于乐意」 (彼前 5:2) 把 πρόθυμος 和 προθύμως 与 ἑκούσιος、ἑκών 和 ἑκουσίως（25.65）的意思视为相同是错误的，因为 πρόθυμος 和 προθύμως 暗示更多的渴望和热心，虽然这两组词汇在中文和英语里面经常都译成「乐意」（willing）或「乐意地」（willingly）。

πρόϊμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

14.14 自然界的事件及状态 雨 秋季，即九月或十月出现的早降雨，对比于冬季中期的正常降雨 早雨；秋雨 ἕως λάβῃ πρόϊμον καὶ ὄψιμον  ‘until he receives the early and late rains’  「直至得到秋霖春雨」 (雅 5:7) 见 14.13。 巴勒斯坦的雨季，与世界其他很多地方明显不同。在赤道以北的热带地区，雨季主要是 5 月到 10 月；而在赤道以南的热带地区，雨季通常从 11 月到 4 月。一年中的其他季节一般是相当干旱的。然而，位于赤道以北地区的巴勒斯坦，雨季却主要是 11 月到 3 月，而夏季的月份往往是没有降雨的。由于雨季的时间与其他地区有重大的差别，所以重要的是把「早雨」（或称「初雨」）和「晚雨」联系于正常的雨季，而不是一年中的特定时间。例如，「早雨」可以说是「比预期下得早的雨」，或「雨季开始时下的雨」；而「晚雨」就可以说是「比预期下得晚的雨」，或「雨季结束时下的雨」。另一方面，「早雨」和「晚雨」的对比也可以表达为：「比应该下雨的时间早下的雨」和「比应该下雨的时间晚下的雨」。要把「早雨」和「晚雨」联系到所谓的「生长季节」是有困难的，因为在中东地区，谷物主要在雨季生长，在初春收割；而水果和蔬菜则在春、夏生长，靠赖大型的灌溉系统供水。

προΐστημι  (προΐσταμαι)

(1)

(a)

36.1 引导，管教，跟从 引导，引领 ［参ἄγω, ἡγέομαι, κατευθύνω, φέρω］ 影响他人，使其遵循建议的行为方式 带领；治理；引导 προϊσταμένους ὑμῶν ἐν κυρίῳ καὶ νουθετοῦντας ὑμᾶς  ‘those who guide you in the Lord and instruct you’  「在主里面督导你们、劝戒你们的人」 (帖前 5:12) 有些语言很难清楚区分「引领」（leading）与「统治」（ruling）或「治理」（governing），然而，尽量明确区分这两种不同的人际关系是重要的。在某些语言中，「引领」的概念可以通过「展示怎样做」或「展示一个人应该怎样做」来表达。在其他语言中，「引领」可以简单地说成「走在前面」，但是这种说法通常仅用来指「侦查员」，他会走到前头去查看情况是否安全；或者只是指一个人坚持自己的特权，要作为群体中显得最重要的一员。 在帖前 5:12，「在主里面」可能是指有关基督徒生活的事情。

(b)

35.12 帮助，照顾 帮助 从事帮助或援助的事 积极地帮助别人；热心地提供支援 ἵνα φροντίζωσιν καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες θεῷ  ‘so that those who believe in God may fix their attention on being active in providing help’ or ‘... in giving aid’  「使那些已信上帝的人留心行善」或「……热心地给予帮助」 (多 3:8)

(c)

68.67 时态 专心努力去做，全力去做 全身心投入去做某事 努力去做；致力于；献身于 οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι  ‘our people should strive to do what is good’  「让我们自己的人学习努力行善」 (多 3:14a)

____________________________________________________

1 在多 3:14，προΐστημι的用法可以理解为一种语意格关系（语义域90）。

προκαλέω  (προκαλέομαι)

(1)

(a)

88.188 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 把某人激怒 激怒；使发怒 μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες  ‘we must not be proud or provoke one another or be jealous of one another’  「我们不要妄自尊大，彼此激怒，互相嫉妒」 (加 5:26)

προκαταγγέλλω

(1)

(a)

33.283 沟通 预告，占卜 公开宣布将来要发生什么事 预告；预言 προκατήγγειλεν διὰ στόματος πάντων τῶν προφητῶν παθεῖν τὸν χριστὸν αὐτοῦ  ‘(God) long ago foretold by means of all the prophets that his Messiah had to suffer’  「上帝藉着众先知的口预先宣告过基督将要受害的事」 (徒 3:18)

προκαταρτίζω

(1)

(a)

77.4 准备好 提前做好准备 提前做好准备；事先预备 ἵνα προέλθωσιν εἰς ὑμᾶς καὶ προκαταρτίσωσιν τὴν προεπηγγελμένην εὐλογίαν ὑμῶν  ‘in order that they might go ahead to you and make ready the gift which you have promised in advance’  「让他们先到你们那里去，把你们已经许诺的惠赠提前安排好」 (林后 9:5)

προκατέχομαι

(1)

(a)

65.47 价值 有益的，无益的 ［参περισσεύω, προέχω］ 体验优越的利益或优势，暗示某种比较 有更大的好处；有更大的优势 Τί οὖν; προεχόμεθα;  ‘well then, do we have an advantage superior (to that of others)?’  「那又怎么样呢？我们比他们强吗？」 (罗 3:9) 在表示「更优胜的好处」时，可能需要具体说明比较的依据。例如，林前 8:8 可能需要译成「如果我们吃了，也不会比不吃更好」，罗 3:9 可能需要译成「这却怎么样呢？我们显然比其他人强吗？」 关于 προκατέχομαι，见 罗 3:9（GNT3c-校勘栏）。

πρόκειμαι

(1)

(a)

13.75 是，变成，存在，发生 存在 以明显的方式存在 公然存在；显然存在 πρόκεινται δεῖγμα πυρὸς αἰωνίου δίκην ὑπέχουσαι  ‘they exist as an example of the suffering of punishment by eternal fire’  「受那永不熄灭之火的惩罚，存在作为后人的鉴戒」 (犹 1:7)

(b)

13.76 是，变成，存在，发生 存在 在某个时间参考点之后存在 稍后发生；展现在（某人）面前；摆在前面 ὃς ἀντὶ τῆς προκειμένης αὐτῷ χαρᾶς ὑπέμεινεν σταυρὸν  ‘who for the sake of the joy that lay ahead of him endured the cross’  「他因那摆在前面的喜乐……忍受了十字架的苦难」 (来 12:2)

προκηρύσσω

(1)

(a)

33.257 沟通 传道，宣扬 预先或提前传讲 事先宣讲 προκηρύξαντος Ἰωάννου πρὸ προσώπου τῆς εἰσόδου αὐτοῦ βάπτισμα μετανοίας  ‘before his coming, John had preached that people should repent and be baptized’  「在耶稣公开出来之前，约翰预先向所有以色列子民宣讲了悔改的洗礼」 (徒 13:24)

προκοπή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

13.57 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参προκόπτω］ 藉前进和进步使一个人的状态变得更好 进展；进步；变得更好；前进 ἵνα σου ἡ προκοπὴ φανερὰ ᾖ πᾶσιν  ‘in order that your progress may be seen by all’  「让众人看出你的长进来」 (提前 4:15)

προκόπτω

(1)

(a)

13.57 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参προκοπή］ 藉前进和进步使一个人的状态变得更好 进展；进步；变得更好；前进 προέκοπτον ἐν τῷ Ἰουδαϊσμῷ  ‘I advanced in Judaism’  「我在犹太教中……更有长进」 (加 1:14)

(b)

42.18 执行，从事 做，执行 在某种活动中进步或进展 进步；进展；前进；发展；推进；达到 ἀλλ᾽ οὐ προκόψουσιν ἐπὶ πλεῖον  ‘but they will not accomplish much’ or ‘but they will not get very far’ or ‘but they will not make much progress’  「但他们再也发生不了什么作用」或「然而，他们没有进步」或「然而，他们不能再进一步了」 (提后 3:9)

(c)

59.64 数量 增加，减少 使数量显着增加 增加；进展；越来越 ἐπὶ πλεῖον γὰρ προκόψουσιν ἀσεβείας  ‘for they will greatly increase godlessness’  「因为……会使人进到更不敬虔的地步」 (提后 2:16) 在一些语言中，提后 2:16 中的这个表达可以译成：「这些东西使人越来越不敬虔」，或「这些东西使人去做上帝不想他们做的事」。

(d)

67.118 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参κλίνω, συστέλλω］ 时间的延伸，重点在于终结的时间 靠近；接近尾声；将尽 ἡ νὺξ προέκοψεν  ‘the night is nearly over’  「黑夜快要过去」 (罗 13:12)

πρόκριμα

(1)

τος＜中＞

(a)

30.79 思考 决定，作出结论 根据不公正的偏好来做决定，暗示是过早判断 看情面；不公平地作出决定；带着偏见审判；偏心；成见；偏私 ἵνα ταῦτα φυλάξῃς χωρὶς προκρίματος  ‘obey these (instructions) without showing any partiality’  「我要遵守这些话，不可存成见」 (提前 5:21) 有些语言可能需要把「偏见」表达为：「毫无理由地决定反对某人」，或「在不知道真相的情况下决定反对某人」。

προκυρόω

(1)

(a)

76.19 能力，力量 使提前生效 预先授权；预先确立；先前确立；提前认可；预先订立 διαθήκην προκεκυρωμένην ὑπὸ τοῦ θεοῦ  ‘covenant established in advance by God’  「上帝预先所立的约」 (加 3:17) 在一些语言中，加 3:17 中的这个表达可以译作：「上帝预先订好契约」。

προλαμβάνω

(1)

(a)

27.33 学习 得知某人的错处 意外获知某事情 察觉；意外发现；抓住；被发现 ἐὰν καὶ προλημφθῇ ἄνθρωπος ἔν τινι παραπτώματι  ‘if someone is caught in any kind of wrongdoing’  「如果有人被发现犯了过错」 (加 6:1) 在 加 6:1，προλαμβάνω 可能指实际抓住或逮捕，但更可能指某人知道做错事的事实，从而作恶的人因为被察觉或被发现而吃惊。当然，加 6:1 中的 προλαμβάνω 也可以译成「被卷入」。比较语义域 90K。

(b)

90.49 语意格 可数事件的施事者 用于标记关乎可数算的事件的施事者关系，暗示一些事前或意外的时间因素 预先做；提前做 προέλαβεν μυρίσαι τὸ σῶμά μου  ‘she anointed my body ahead of time’  「把香膏预先浇在我身上」 (可 14:8)

προλέγω  (προεῖπον)

(1)

(a)

33.86 沟通 说话，谈话 事先或提前说的 已经说了；已经说过；书面论述的；上面引述的 καθὼς προείρηται  ‘as has been said above’  「像先前说过的」 (来 4:7)

(b)

33.281 沟通 预告，占卜 预先说明将会发生的事 预先告诉；先前说过；预言 προελέγομεν ὑμῖν ὅτι μέλλομεν θλίβεσθαι  ‘we told you ahead of time that we were going to be persecuted’  「我们……曾预先告诉你们，我们必受患难」 (帖前 3:4)

(c)

33.423 沟通 警告 告诉某人将来发生的事是危险的，并可能会导致严重的后果 警告 προλέγω ὑμῖν, καθὼς προεῖπον ὅτι οἱ τὰ τοιαῦτα πράσσοντες βασιλείαν θεοῦ οὐ κληρονομήσουσιν  ‘I warn you now as I have before: those who do these things will not receive the kingdom of God’  「我现在警告你们，正如我曾经警告你们：做这类事情的人，不可以承受上帝的王国为业」 (加 5:21)

προμαρτύρομαι

(1)

(a)

33.282 沟通 预告，占卜 有把握地陈述将来要发生的事 预言；预告 προμαρτυρόμενον τὰ εἰς Χριστὸν παθήματα  ‘predicting the sufferings that Christ would have to endure’  「预言基督必须受苦难」 (彼前 1:11)

προμελετάω

(1)

(a)

30.61 思考 打算，企图，计划 提前计划，经过深思熟虑 提前计划；预先计划；事先考虑；预先思想 θέτε οὖν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν μὴ προμελετᾶν ἀπολογηθῆναι  ‘decide that you will not plan your defense ahead of time’  「你们要立定心意，不要预先考虑怎样申辩」 (路 21:14)

προμεριμνάω

(1)

(a)

25.227 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 预先担心或忧虑 预先思虑；事先忧虑 μὴ προμεριμνᾶτε τί λαλήσητε  ‘do not worry beforehand about what to say’  「不要事先担心说什么」 (可 13:11)

προνοέω

(1)

(a)

30.47 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 ［参πρόνοια］ 提前考虑一些事情，暗示从而可以做出适当的反应 事先考虑；预先筹谋；想去做；远见；深谋远虑 προνοούμενοι καλὰ ἐνώπιον πάντων ἀνθρώπων  ‘give attention to doing what everyone considers good’  「众人以为美的事要留心去做」 (罗 12:17)

(b)

35.39 帮助，照顾 照顾，照应 ［参ἐπισκέπτομαι, ἐπισκοπέω］ 照顾，暗示持续的责任 照顾；看顾；眷顾；顾念；照料 εἰ δέ τις τῶν ἰδίων καὶ μάλιστα οἰκείων οὐ προνοεῖ, τὴν πίστιν ἤρνηται  ‘if someone does not take care of his relatives, especially the members of his family, he has denied the faith’  「若有人不照顾亲属，尤其是自己家里的人，就是背弃信仰」 (提前 5:8)

πρόνοια

(1)

ας＜阴＞

(a)

30.47 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 ［参προνοέω］ 提前考虑一些事情，暗示从而可以做出适当的反应 事先考虑；预先筹谋；想去做；远见；深谋远虑；安排 διορθωμάτων γινομένων τῷ ἔθνει τούτῳ διὰ τῆς σῆς προνοίας  ‘your foresight has brought many reforms to our (literally ‘this’) nation’  「因为你的远见，本国大行改革」 (徒 24:2) τῆς σαρκὸς πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας  ‘stop planning ahead so as to satisfy the desires of your sinful nature’  「不要想方设法去满足肉体的私欲」 (罗 13:14)

προοράω

(1)

(a)

24.5 感官事件及状态 看 在有关事件之前已经看见某事或某人 事先看见；以前见过；看见某人在面前 ἦσαν γὰρ προεωρακότες Τρόφιμον τὸν Ἐφέσιον  ‘for they had previously seen Trophimus the Ephesian’  「他们先前看见以弗所人特罗非摩」 (徒 21:29) 有些语言必须用从句来表达「先前」等副词，比如：「在这事发生之前」。因此，翻译者可以把 徒 21:29 中的表达译成：「他们在这事发生之前，就看见过以弗所人特罗非摩。」

(b)

28.6 知道 知道 ［参προγινώσκω, πρόγνωσις］ 在某个时间参考点之前知道某事，例如：在事件发生之前已经知道 事先知道；已经知道；有先见之明；预先知道 προϊδὼν ἐλάλησεν περὶ τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ  ‘knowing ahead of time, he spoke about the resurrection of the Christ’  「他预先看明了，就讲论基督的复活」 (徒 2:31a)

____________________________________________________

1 在徒 2:31，προοράω的意思可以理解为「以前见过」或「事先知道」，甚至「事先了解」。在加 3:8，προοράω是以《圣经》为主语，因此将《圣经》拟人化，称其事先知道；但是，προοράω在加 3:8也可解作意指「使某事提前就被知道」。

προορίζω

(1)

(a)

30.84 思考 决定，作出结论 ［参προαιρέω］ 事先作出决定 事先决定；提前决定；预先定下；预定 οὓς δὲ προώρισεν, τούτους καὶ ἐκάλεσεν  ‘those whom he decided upon ahead of time, these he called’  「所预定的人，他又召他们来」 (罗 8:30) προορίσας ἡμᾶς εἰς υἱοθεσίαν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς αὐτόν  ‘he had already decided that through Jesus Christ he would bring us to himself as his sons’  「预定我们藉着耶稣基督得儿子的名分」 (弗 1:5)

προπάσχω

(1)

(a)

24.79 感官事件及状态 痛苦，苦难 在所谈论的事件之前曾受苦 已经受苦；已经受了伤害；从前受苦 ἀλλὰ προπαθόντες καὶ ὑβρισθέντες, καθὼς οἴδατε, ἐν Φιλίπποις  ‘but you know how we had already suffered and been insulted in Philippi’  「我们从前在腓立比蒙难受辱，这是你们知道的」 (帖前 2:2) 有些语言在翻译「我们从前已经受苦」中的「从前」时，可能需要使用一个对等的从句，比如：「甚至在这事发生之前，我们已经受苦。」

προπάτωρ

(1)

ορος＜阳＞

(a)

10.20 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参πατήρ, πρόγονος］ 是参考人（reference person）之前好几代的一个人 祖先；祖宗 Τί οὖν ἐροῦμεν εὑρηκέναι Ἀβραὰμ τὸν προπάτορα ἡμῶν κατὰ σάρκα;  ‘what then shall we say that Abraham, our forefather by birth, has found?’  「那么，谈到我们血统上的祖先亚伯拉罕所发现的，我们要怎么说呢？」 (罗 4:1) 有些语言把「祖先」简单地称为「死去很久的长辈」。在另一些语言中，祖先可以称为「其他世代的父亲」或「古时的父亲」。

προπέμπω

(1)

(a)

15.72 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 在某人已经前进的方向送他前行，可能暗示提供帮助 送某人上路；帮助某人前行 ἐλπίζω γὰρ διαπορευόμενος θεάσασθαι ὑμᾶς καὶ ὑφ᾽ ὑμῶν προπεμφθῆναι ἐκεῖ  ‘I would like to see you on my way (to Spain) and be helped by you on my way there’  「我去西班牙的时候，我希望能顺路看你们……由你们在那里送我上路」 (罗 15:24)

(b)

15.155 线性运动 同行，结伴 在旅途开始的时候陪某人走一小段路程 护送；陪同 προέπεμπον δὲ αὐτὸν εἰς τὸ πλοῖον  ‘they escorted him to the boat’  「他们送他上了船」 (徒 20:38)

προπετής

(1)

ές

(a)

88.98 道德伦理素质及相关行为 理智的行为，愚蠢的行为 形容行为粗心鲁莽 鲁莽的；粗心的 δέον ἐστὶν ὑμᾶς κατεσταλμένους ὑπάρχειν καὶ μηδὲν προπετὲς πράσσειν  ‘so then, you must calm down and not do anything reckless’  「你们就应该平心静气，不要轻举妄动」 (徒 19:36) 在某些语言中，徒 19:36 中的 προπετής 可以译作「不加思索」或「不计算成本」。

προπορεύομαι

(1)

(a)

15.143 线性运动 走在前面 ［参προάγω］ 走在前面，暗示双方都向着相同的方向移动 走在前面；先行 προπορεύσῃ γὰρ ἐνώπιον κυρίου ἑτοιμάσαι ὁδοὺς αὐτοῦ  ‘you will go on before the Lord to prepare the way for him’  「你要在主前面先行，预备他的路」 (路 1:76a)

(b)

15.181 线性运动 引领，带来，带领 ［参προέρχομαι］ 走在前面，为要引路 带领；引路 ∏οίησον ἡμῖν θεοὺς οἳ προπορεύσονται ἡμῶν  ‘make us some gods who will go in front to lead us’  「你为我们造神明，在我们前面引路」 (徒 7:40)

____________________________________________________

1 προπορεύομαι在路 1:76应该解作与时间有关，而非与空间有关。

πρός

(1)

(a)

84.18 空间的延伸 向目标延伸 朝着某个目标延伸，可能有某种暗示的互动或相互作用 到 πορεύεσθε δὲ μᾶλλον πρὸς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ  ‘go instead to the lost sheep of the people of Israel’  「却要到迷羊以色列家那里去」 (太 10:6) ἀνέπεμψεν αὐτὸν πρὸς Ἡρῴδην  ‘he sent him to Herod’  「把他送到希律那里去」 (路 23:7)

(b)

84.23 空间的延伸 向目标延伸 朝着某个目标延伸，包括假定的接触和反应 倚；碰 μήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου  ‘in order that you do not dash your foot against a stone’  「免得你的脚碰在石头上」 (太 4:6) σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν  ‘it is hard on you to kick against the goad’  「你用脚踢刺棒是自找苦吃的」 (徒 26:14a)

(c)

83.24 空间的位置 在，在旁边，接近，在远处 靠近另一个位置或物体的位置，经常有面朝的含意 在……旁边 ἦν ὅλη ἡ πόλις ἐπισυνηγμένη πρὸς τὴν θύραν  ‘all the people gathered at the door’  「全城的人都聚集在门前」 (可 1:33) ὁ δὲ ∏έτρος εἱστήκει πρὸς τῇ θύρᾳ ἔξω  ‘Peter stayed outside at the gate’  「彼得却站在门外」 (约 18:16) ἔθαψαν πρὸς τὸν ἄνδρα αὐτῆς  ‘they buried her beside her husband’  「把她葬在她丈夫旁边」 (徒 5:10)

(d)

83.9 空间的位置 在……之中，介于……之间，在……裏面，在……内部 ［参ἀνά, εἰς, ἐν, ἐντός, ἐπί, μέσος, μετά, παρά］ 某区域内的一个位置，由其他物体确定，并分布在这些物体之间2 在……里面；与……一起 αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ οὐχὶ πᾶσαι πρὸς ἡμᾶς εἰσιν;  ‘are not all his sisters among us?’  「他的姐妹不都在我们这里吗？」 (太 13:56)

(e)

90.58 语意格 经历者 用于标记事件的经历者，暗示参与者可能在某种二元关系中 与；向 τῆς διαθήκης ἧς διέθετο ὁ θεὸς πρὸς τοὺς πατέρας ὑμῶν  ‘the covenant which God made with your ancestors’  「上帝与你们祖宗所立之约」 (徒 3:25) ἐργαζώμεθα τὸ ἀγαθὸν πρὸς πάντας  ‘we should do good to everyone’  「要向众人行善」 (加 6:10)

(f)

90.25 语意格 内容 （带直接受格）用于标记内容，尤其是涉及人，和／或上下文暗示了某种类型的反应时 关于 καὶ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῷ πρὸς οὐδὲ ἓν ῥῆμα  ‘and he didn't answer to a single charge’  「耶稣仍不回答，连一句回应指控的话也不说」 (太 27:14) ἔγνωσαν γὰρ ὅτι πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν εἶπεν  ‘for they knew that he spoke the parable about them’  「他们知道耶稣说这比喻是针对他们的」 (可 12:12) ἐάν τις πρός τινα ἔχῃ μομφήν  ‘if anyone has a complaint about anyone’  「如果有人对别人有埋怨」 (西 3:13) 关于 πρός 在 可 12:12 和 西 3:13 中的另一种解释，见 90.33。

(g)

89.112 关系 关联 表示联合，通常有相互关联的含意 与……；在……面前 καὶ ὁ λόγος ἦν πρὸς τὸν θεόν  ‘the Word was with God’  「道与上帝同在」 (约 1:1) εἰρήνην ἔχομεν πρὸς τὸν θεὸν  ‘we have peace with God’  「我们……得以与上帝和好」 (罗 5:1) παρρησίαν ἔχομεν πρὸς τὸν θεὸν  ‘we have confidence before God’  「我们在上帝面前就可以坦然无惧」 (约壹 3:21)

(h)

89.60 关系 目的 ［参ἐπί, χάριν］ 表示目的，指向某个事件或状态的目标 为了……目的；为了……缘故；为了 αὐτὸς ἦν ὁ πρὸς τὴν ἐλεημοσύνην καθήμενος ἐπὶ τῇ Ὡραίᾳ ∏ύλῃ  ‘he was the one who sat at the Beautiful Gate for the purpose of receiving alms’  「他就是那个平时坐在圣殿美门为了得到施舍的人」 (徒 3:10) πρὸς τὴν ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ  ‘in order to demonstrate his righteousness’  「为要显明他的义」 (罗 3:26)

(i)

89.44 关系 结果 表示结果，重点在于终点 导致；结果是；结局是 Αὕτη ἡ ἀσθένεια οὐκ ἔστιν πρὸς θάνατον  ‘the final outcome of this illness is not death’ or ‘this illness will not end in death’  「这病不是要他死」或「这病不至于死」 (约 11:4)

(j)

89.9 关系 涉及对应的关系（同构关系） 表示一种对应的关系，可能有某种相互作用的含意 依照；根据；符合 μὴ ἑτοιμάσας ἢ ποιήσας πρὸς τὸ θέλημα αὐτοῦ δαρήσεται πολλάς  ‘(the servant who) did not get ready or act in accordance with his (masters) desire will be whipped much’  「没有预备，也不照着主人的意思去做，必然多受责打」 (路 12:47) ὅτι οὐκ ὀρθοποδοῦσιν πρὸς τὴν ἀλήθειαν τοῦ εὐαγγελίου  ‘that they were not walking in line with the truth of the gospel’  「他们所做的，和福音的真理不符」 (加 2:14)

(k)

67.162 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 一段时间的标记，这段时间在随后时间段之前，暗示预期 快要；就快 ὅτι πρὸς ἑσπέραν ἐστὶν  ‘because it is toward evening’ or ‘... it is almost evening’ or ‘... it is nearly evening’  「天快黑了」或「天快晚了」 (路 24:29)

(l)

67.16 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 表示一个时间点的标记，可能暗示接近 在 πᾶσα δὲ παιδεία πρὸς μὲν τὸ παρὸν οὐ δοκεῖ χαρᾶς εἶναι ἀλλὰ λύπης  ‘every punishment at the time does not seem to be a matter of happiness but of grief’  「但凡管教，在当时似乎不令人快乐，反使人觉得痛苦」 (来 12:11)

(m)

78.51 程度 以至于，正如，到……的程度（显着程度） ［参εἰς, ἐπί, ἕως, μέχρι］ 程度延伸到特定的点，这个点由上下文来标示 达到……的程度；直到；达到；一直到 ∏ρὸς φθόνον ἐπιποθεῖ τὸ πνεῦμα ὃ κατῴκισεν ἐν ἡμῖν  ‘the spirit that dwells within us desires to the point of jealousy or the spirit that dwells within us is filled with fierce desires’ or ‘... intense desires’  「居住在我们里面的灵渴慕到嫉妒的地步」或「居住在我们里面灵充满了强烈的渴慕」 (雅 4:5)

(n)

89.7 关系 具体说明 表示一种关系，有潜在的相互作用的含意 关于；在……和……之间 οἱ δὲ εἶπαν, Τί πρὸς ἡμᾶς  ‘and they said, What does that have to do with us?’  「他们说：『那跟我们有什么相干？』」 (太 27:4) ἢ τίς κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος;  ‘or what kind of fellowship can there be between light and darkness?’  「光明和黑暗之间有什么交情」 (林后 6:14)

(o)

90.20 语意格 视点参与者 ［参ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατέναντι, κατενώπιον, παρά］ （带直接受格）用于标记其观点对事件甚为重要的参与者3 在……看来；在……的判断中 ἀπρόσκοπον συνείδησιν ἔχειν πρὸς τὸν θεὸν καὶ τοὺς ἀνθρώπους  ‘to have a clear conscience before God and people’  「在上帝和人面前，常保持着清白的良心」 (徒 24:16)

(p)

90.33 语意格 反对 （带直接受格）用于标记对抗，可能暗指对先前事件的反应 针对 ἔγνωσαν γὰρ ὅτι πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν εἶπεν  ‘for they knew that he spoke this parable against them’  「他们知道耶稣说这比喻是针对他们的」 (可 12:12) ἐάν τις πρός τινα ἔχῃ μομφήν  ‘if anyone has any blame against anyone’  「如果有人对别人有埋怨」 (西 3:13) 关于 πρός 在 可 12:12 和 西 3:13 中的另一种解释，见 90.25。

(q)

64.17 比较 表示与某事物比较 与……比较；相比；比起 οὐκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν  ‘the sufferings of this time are not really (or ... are not worthy) to be compared with the future glory’  「我们现在的苦难跟将来要显明给我们的荣耀相比是算不了什么的」 (罗 8:18)

(r)

67.109 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἀπό, καιρός, καιρός, μέρος, παραυτίκα, πρός, πρόσκαιρος］ πρὸς καιρόν  形容相对较短的一段时间，强调事件或状态的短暂性 短时间；短暂；暂时；一会儿；一些时候 οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσιν  ‘they believe only for a while’  「他们一时相信」 (路 8:13)

(s)

67.109 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἀπό, καιρός, καιρός, μέρος, παραυτίκα, πρός, πρόσκαιρος］ πρὸς καιρὸν ὥρας  形容相对较短的一段时间，强调事件或状态的短暂性 短时间；短暂；暂时；一会儿；一些时候；一时；一段时间 οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσιν  ‘they believe only for a while’  「他们一时相信」 (路 8:13)

(t)

39.19 敌意，冲突 抵抗 ［参λακτίζω］ πρὸς κέντρα λακτίζω  （习语，直译：用脚踢有刺的棒子）反抗权威以至于对自己造成伤害或痛苦 因反抗一个人或一项命令而使自己受伤害 ∑αούλ, τί με διώκεις; σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν  ‘Saul, why are you persecuting me? You are hurting yourself by your resistance’  「扫罗！扫罗！你为什么迫害我？你用脚踢刺棒是自找苦吃的！」 (徒 26:14)

(u)

67.106 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参βραχύς, διά, διά, ἐν, μικρός, ὀλίγος］ πρὸς ὀλίγον  形容相对短暂的一段时间 4 一会儿；短时间；短暂地；少时；瞬间；片刻 ἀτμὶς γάρ ἐστε ἡ πρὸς ὀλίγον φαινομένη  ‘you are like a thin fog which appears for a little while’  「你们不过像一层雾，出现一会儿就不见了」 (雅 4:14)

(v)

28.73 知道 不可知的，秘密的 ［参εἰς, οὖς］ πρὸς τὸ οὖς  （习语，直译：到耳中）只有在私下听到某个信息的人才知道的事情 秘密地；私下地 ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you say privately in the inner room will be proclaimed publicly’  「你们在密室里私下所说的话，必会被公开宣布」 (路 12:3) 「你们私下听到的一切事」这种短语，可以译成「你们在没有其他人在场的时候听到的一切事」。 关于短语 πρὸς τὸ οὖς λαλέω 的解释，见 33.91。

(w)

33.91 沟通 说话，谈话 ［参λαλέω, οὖς］ πρὸς τὸ οὖς λαλέω  （习语，直译：说到耳中）悄声说话，对象大概只限于某些听众 耳语；私语；悄声说 ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you have whispered in the inner room will be shouted from the housetops’  「在密室里说的耳语，要被人在房顶上大声说出来」 (路 12:3) 关于短语 πρὸς τὸ οὖς 的解释，见 28.73。

____________________________________________________

1 πρὸς κέντρα λακτίζειν「脚踢刺棒」是一个习语（见39.19），但是在这个习语中，πρός要理解为「抵抗」的意思。习语的意思是以某种方式抵抗一种主导力量。

2 83.9所含词汇（μέσος[a]、ἀνὰ μέσον、ἐντός[a]、ἐν[b]、μετά[h]、εἰς[e]、ἐπί[c]、πρός[d]、παρά[b]）的意思显然具有细微的区别。例如：πρός[d]可能暗示某种互动或回应，而παρά[b]的重点可能在于联系，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

3 90.20中各个标记的相关意思之间显然存在细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

4 这一组表示时间相对短暂的表达很可能略有区别，至少在内涵意义上，但是无法根据现有的新约上下文来确定显着的外延差异。在语言学上，这一组词汇里面的短语（ἐν ὀλίγῳ、δι᾽ ὀλίγων、πρὸς ὀλίγον、διὰ βραχέων、μικρός[d]）可以视为习语，但是在功能上，它们最好归类为「冻结短语」，就像形态单元（morphological units）那样使用。

προσάββατον

(1)

ου＜中＞

(a)

67.202 时间 与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 紧接安息日的前一天 安息日的前一天；星期五 ἐπεὶ ἦν παρασκευὴ ὅ ἐστιν προσάββατον, ἐλθὼν Ἰωσὴφ  ‘because it was the preparation day, that is, the day before the Sabbath, Joseph went ...’  「因为这是预备日，就是安息日的前一日……约瑟前来……」 (可 15:42, 43 [2])

προσαγορεύω

(1)

(a)

33.127 沟通 名字 ［参ὀνομάζω, χρηματίζω］ 给……起名，或把……称为 称为；起名 προσαγορευθεὶς ὑπὸ τοῦ θεοῦ ἀρχιερεὺς  ‘God called him high priest’  「上帝……宣称他为大祭司」 (来 5:10)

προσάγω

(1)

(a)

15.172 线性运动 引领，带来，带领 ［参προσφέρω］ 带到某人面前 带到面前 προσάγαγε ὧδε τὸν υἱόν σου  ‘bring your son here (to me)’  「把你儿子带到这里来」 (路 9:41) προσαγαγόντες αὐτοὺς τοῖς στρατηγοῖς  ‘they brought them before the Roman officials’  「带他们到罗马官长面前」 (徒 16:20)

(b)

15.77 线性运动 靠近，趋近 ［参προσανέχω, προσεγγίζω, προσέρχομαι, προσπορεύομαι］ 移向某个参考点，在某些语境中可能暗示靠近的人和被靠近的人有着相互的关系 移向；接近；靠近 κατὰ μέσον τῆς νυκτὸς ὑπενόουν οἱ ναῦται προσάγειν τινὰ αὐτοῖς χώραν  ‘in the middle of the night the sailors sensed that they were approaching some land’  「到了半夜，水手以为已经靠近陆地」 (徒 27:27)

προσαγωγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.72 沟通 说话，谈话 对某人说话的权利或机会，暗示对方的地位较高 接近；走近；进入 ἐν ᾧ ἔχομεν τὴν παρρησίαν καὶ προσαγωγὴν ἐν πεποιθήσει  ‘because of him we have boldness to address him with confidence’  「在他里面放胆无惧，满有自信地进到上帝面前」 (弗 3:12)

προσαιτέω

(1)

(a)

33.173 沟通 请求，要求 ［参ἐπαιτέω］ 请求施舍 讨饭；乞讨 τυφλὸς ἐκάθητο παρὰ τὴν ὁδόν προσαιτῶν  ‘a blind man was sitting and begging by the road’  「有一个盲人坐在路旁讨饭」（GNT3c-经文校勘栏） (可 10:46) 这词是一个异文，只出现在：τυφλὸς ἐκάθητο παρὰ τὴν ὁδὸν προσαιτῶν「一个盲人坐在路边乞讨」可 10:46（GNT3c-校勘栏）。

προσαίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.174 沟通 请求，要求 （προσαιτέω「乞讨」33.173 的衍生词）请求施舍的人 乞丐 ；讨饭的 οἱ θεωροῦντες αὐτὸν τὸ πρότερον ὅτι προσαίτης ἦν  ‘those who had seen him before this as a beggar’  「以前常常见他乞讨的人」 (约 9:8)

προσαναβαίνω

(1)

(a)

15.106 线性运动 上来／上去，上升 升到某个点（可能暗示较高的地位） 上座 Φίλε, προσανάβηθι ἀνώτερον  ‘friend, come up higher’  「朋友，请上座」 (路 14:10) 有些语言可能需要把 路 14:10 中的这个语句翻译为：「请到上座去」，或「请到贵宾座」，或「请到更尊贵的座位」。

προσαναλίσκω

(1)

(a)

57.148 拥有，转移，交换 花费，浪费 过度花费 花费很多；花尽；耗尽 ἥτις [ἰατροῖς προσαναλώσασα ὅλον τὸν βίον]  ‘she had spent all her living on doctors’  「她在医生手上花尽了她所有的钱」 (路 8:43)

προσαναπληρόω

(1)

(a)

35.34 帮助，照顾 供应，支持 提供足够的额外供给（是比 πληρόω[d] 35.33 更强烈的表达) 充足地供给 ὅτι ἡ διακονία τῆς λειτουργίας ταύτης οὐ μόνον ἐστὶν προσαναπληροῦσα τὰ ὑστερήματα τῶν ἁγίων, ..  ‘for this service you perform not only supplies the needs of God's people ...’  「因为这供应的事不仅可以补足众圣徒的缺乏」 (林后 9:12)

προσανατίθημι  (προσανατίθεμαι)

(1)

(a)

59.72 数量 相加，相减 ［参ἐπιτίθημι, προστίθημι］ 在现有的数量上再增加某物 加；添；增加；加添 ἐμοὶ γὰρ οἱ δοκοῦντες οὐδὲν προσανέθεντο  ‘for those who were of repute added nothing to me’ or ‘... made no new suggestions’  「那些有名望的，并没有加增我什么」或「并没有给我什么新的建议」 (加 2:6) 有些语言表达「加添东西」并不困难，但是「加添事件」可能会给重组结构带来特别的困难。例如，路 3:20 可能需要译成「他先前做了其他许多坏事，但是他还做了这一件」，加 2:6 可能需要译成「那些有名望的人并没有说我要在现正做的事上再多做什么」。

(b)

33.175 沟通 请求，要求 徵求某人的意见 徵询；与……商量；徵求……意见 εὐθέως οὐ προσανεθέμην σαρκὶ καὶ αἵματι  ‘I did not go at once to ask advice of anyone’  「我并没有向任何人求教」 (加 1:16) 翻译「徵求意见」时，翻译者经常可以采用一种表达方法，例如：「问应该做什么」，或「问：我该做什么？」

προσανέχω

(1)

(a)

15.77 线性运动 靠近，趋近 ［参προσάγω, προσεγγίζω, προσέρχομαι, προσπορεύομαι］ 移向某个参考点，在某些语境中可能暗示靠近的人和被靠近的人有着相互的关系 接近；靠近 ὑπενόουν οἱ ναῦται προσανέχειν τινὰ αὐτοῖς χώραν (ms. B)  ‘the sailors sensed that they were approaching some land’  「众水手以为接近了陆地」（GNT3c-经文校勘栏） (徒 27:27) 这个词只见于一个异文：ὑπενόουν οἱ ναῦται προσανέχειν τινὰ αὐτοῖς χώραν「水手以为他们渐渐靠近陆地」徒 27:27（GNT3c-校勘栏）。

προσαπειλέω  (προσαπειλέομαι)

(1)

(a)

33.292 沟通 威胁 加强或扩大威胁 进一步威胁 προσαπειλησάμενοι ἀπέλυσαν αὐτούς  ‘after threatening them further, they set them free’  「再三恐吓之后，把他们放了」 (徒 4:21) 在 徒 4:21，προσαπειλέομαι 也可以理解为「另外还威胁」。

προσαχέω

(1)

(a)

14.81 自然界的事件及状态 声音 （προσηχέω 的另一种拼写法，该词没有出现在《新约》中）声音的反射、回响 回响 προσαχέω 只在第一手梵蒂冈抄本中的 徒 27:27 出现，但最好的文本权威作 προσάγειν，出现在 ὑπενόουν οἱ ναῦται προσάγειν τινὰ αὐτοῖς χώραν「水手以为他们逐渐靠近陆地」这个短语中。如果动词是 προσαχεῖν，短语的意思就是「水手以为听到从陆地来的回声」。

προσβιβάζω

(1)

(a)

33.299 沟通 劝告，力劝 ［参παραβιάζομαι, προβιβάζω］ 以鼓励某种特定行为的方式来说话 催促；强烈请求；力劝 ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου προσεβίβασαν Ἀλέξανδρον (GNT3c)  ‘some from the crowd urged Alexander’  「人群中有人力劝亚历山大」（GNT3c-经文校勘栏） (徒 19:33) 这词是一个异文，只出现在：ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου προσεβίβασαν Ἀλέξανδρον「人群中的有些人劝告亚历山大」徒 19:33（GNT3c-校勘栏）。

προσδαπανάω

(1)

(a)

57.147 拥有，转移，交换 花费，浪费 另外付出金钱或花费 另外花费；额外费用 ὅ τι ἂν προσδαπανήσῃς ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι  ‘when I come back this way, I will pay you back whatever you spend in addition (to the two denarii)’  「一切额外的费用，我回来的时候将还给你」 (路 10:35)

προσδέομαι

(1)

(a)

57.45 拥有，转移，交换 需要，缺乏 另外还需要或缺少某物 还需要某物更多；还缺乏某物 οὐδὲ ὑπὸ χειρῶν ἀνθρωπίνων θεραπεύεται προσδεόμενός τινος  ‘nor does he need anything more that people can supply by working for him’  「他也不需要人的服侍，好像缺少什么似的」 (徒 17:25) 徒 17:25 也可以译成：「他什么都不缺少，没有东西是人可以通过为他工作来供给他的。」

προσδέχομαι

(1)

(a)

31.53 持有观点，相信，信赖 接受为真实的 接受一个信息并作出相应的行动 接受；持守 ἐλπίδα ἔχων εἰς τὸν θεὸν ἣν καὶ αὐτοὶ οὗτοι προσδέχονται  ‘I have the (same) hope in God that these themselves have accepted’  「我对上帝存着这些人自己也接受的盼望」 (徒 24:15)

(b)

34.53 联合 迎接，接待 ［参ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσλαμβάνω, ὑποδέχομαι］ 友好地接纳一个人到场 1 欢迎；接纳；接待；款待 Οὗτος ἁμαρτωλοὺς προσδέχεται καὶ συνεσθίει αὐτοῖς  ‘this man welcomes outcasts and even eats with them’  「这个人欢迎罪人，和他们一起吃饭」 (路 15:2)

(c)

85.60 在空间存在 留下，停留 ［参ἀναμένω, ἐκδέχομαι, μένω, περιμένω］ 保持在某个地方和／或状态，期待未来的事件2 等待；等候 ὃς καὶ αὐτὸς ἦν προσδεχόμενος τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ  ‘he was one who was waiting for the kingdom of God’  「他……是等候上帝国的人」 (可 15:43)

____________________________________________________

1 圣经作者在选用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]时，无疑是考虑到具体的上下文；介词前缀可能表明了欢迎客人时的空间位置关系。例如：在路 8:40中选用ἀποδέχομαι，可能是把焦点放在特定的来源；在约叄 1:10中选用ἐπιδέχομαι，可能考虑到信徒是来到一个特定的地点。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示与一些被社会唾弃的人建立某种互动关系，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空间距离较近。然而，若是根据非常有限的相关上下文就坚称这些词汇具有明显的区别，这也是错误的。词汇组προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有这些空间关系上的区别。

2 这组词汇的意思可能有些细微的区别。含有词干μεν-的词汇可能更加偏重于位置，而含有词干δεχ-的词汇可能更加偏重于期待，但这种区别在基础上并没有一致的模式。

προσδοκάω

(1)

(a)

25.228 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 忧心忡忡地等待即将来临的危险或麻烦 忧心忡忡地等待；焦急等待 Τεσσαρεσκαιδεκάτην σήμερον ἡμέραν προσδοκῶντες  ‘having waited with apprehension for fourteen days’  「你们……捱饿苦候，到今天已经十四天了」 (徒 27:33a)

(b)

30.55 思考 考虑未来的偶发事件 ［参προσδοκία］ 期待一些事情发生，不论好坏 期待；期望；料想；预期 ἥξει ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἐν ἡμέρᾳ ᾗ οὐ προσδοκᾷ  ‘the master of that servant will come at a time when he (the servant) is not expecting him’  「在他料想不到的日子……那奴仆的主人就会来到」 (太 24:50)

____________________________________________________

1 在徒 27:33，προσδοκάω包含两个重要的语义特徵：（1）等待一段时间，（2）对风暴的结果感到害怕和担心。∏ροσδοκάω可以简单地归类为处于某种状态一段时间，但是在徒 27:33的上下文中，害怕和担心的要素似乎是主要的。

προσδοκία

(1)

ας＜阴＞

(a)

30.55 思考 考虑未来的偶发事件 ［参προσδοκάω］ 期待一些事情发生，不论好坏 期待；期望；料想；预期 ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου καὶ προσδοκίας τῶν ἐπερχομένων τῇ οἰκουμένῃ  ‘people will lose heart because of fear and expectation of those things that are coming upon the world’  「人们预料到将要临到世界的事，就吓得魂不附体」 (路 21:26)

προσεάω

(1)

(a)

13.139 是，变成，存在，发生 发生 允许比预期走得更远 允许走得更远 μὴ προσεῶντος ἡμᾶς τοῦ ἀνέμου  ‘the wind would not let us go any farther’  「风拦阻我们往前」 (徒 27:7)

προσεγγίζω

(1)

(a)

15.77 线性运动 靠近，趋近 ［参προσάγω, προσανέχω, προσέρχομαι, προσπορεύομαι］ 移向某个参考点，在某些语境中可能暗示靠近的人和被靠近的人有着相互的关系 接近；靠近 κατὰ μέσον τῆς νυκτὸς ὑπενόουν οἱ ναῦται προσεγγίζειν τινὰ αὐτοῖς χώραν (in some mss.)  ‘in the middle of the night the sailors sensed that they were approaching some land’  「约在半夜时分，众水手以为接近了陆地」（GNT3c-经文校勘栏） (徒 27:27) 这个词只见于一个异文：κατὰ μέσον τῆς νυκτὸς ὑπενόουν οἱ ναῦται προσεγγίζειν τινὰ αὐτοῖς χώραν 「半夜里，水手以为他们渐渐靠近陆地」徒 27:27（GNT3c-校勘栏）。

προσεργάζομαι

(1)

(a)

57.191 拥有，转移，交换 赚取，赢利，做生意 另外赚取或获得某物 赚得更多；另外赚取 ἡ μνᾶ σου δέκα προσηργάσατο μνᾶς  ‘your one mina has earned in addition ten minas’  「主啊，你的一锭银子已经赚了十锭」 (路 19:16) 正如 路 19:18 的情况（见 57.189），表达形式可能需要改变，以介绍施事者，例如「我已经用你给我的那锭银子赚了十锭」。在一些语言中可能需要说：「我用那一锭银子来做生意，现在我有十锭了」，或「我用那一锭银子来做生意，已经变成十锭了」。

προσέρχομαι

(1)

(a)

15.77 线性运动 靠近，趋近 ［参προσάγω, προσανέχω, προσεγγίζω, προσπορεύομαι］ 移向某个参考点，在某些语境中可能暗示靠近的人和被靠近的人有着相互的关系 移向；接近；靠近 οὗτοι οὖν προσῆλθον Φιλίππῳ  ‘these men then approached Philip’  「他们来见……腓力」 (约 12:21)

(b)

34.23 联合 加入，开始联系 采取主动与某人交往 承诺加入；寻求与……联系；与……来往 ἀθέμιτόν ἐστιν ἀνδρὶ Ἰουδαίῳ κολλᾶσθαι ἢ προσέρχεσθαι ἀλλοφύλῳ  ‘a Jew is not allowed to join or to seek to associate with a Gentile’  「犹太人是不许和异族人结交来往的」 (徒 10:28) 虽然犹太人也不允许和外邦人继续交往，但在 徒 10:28 中，προσέρχομαι[b] 的重点似乎是：犹太人不可以主动接近外邦人，违背礼仪律法一起进行某些活动。因此，在某些语言中，这里的 προσέρχομαι 可以译成「与外邦人携手」，「与外邦人联合」，或「成为外邦人的亲密朋友」。

(c)

31.19 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 （προσέρχομαι[a]「移向」15.77 的引申喻意）站在与别人意见相同的立场上 同意；意见一致 εἴ τις ἑτεροδιδασκαλεῖ καὶ μὴ προσέρχεται ὑγιαίνουσιν λόγοις τοῖς τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘whoever teaches a different doctrine and does not agree with the true words of our Lord Jesus Christ’  「若有人传别的教义，不符合我们主耶稣基督纯正的话语」 (提前 6:3)

προσευχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.178 沟通 祷告 ［参εὐχή, εὔχομαι, προσεύχομαι］ 向上帝说话或祈求的行为 1 祷告；祈祷 ἔσται ὁ οἶκός μου οἶκος προσευχῆς  ‘my house will be a house of prayer’  「我的殿要作为祷告的殿」 (路 19:46) 有些语言会根据祷告内容的性质，而使用不同的词汇来表达祷告。各种祷告内容包括：请求物质上的祝福，祈求灵性上的帮助，为别人代求，感恩，赞美等。另外，根据不同的迫切性和需要，用词上也有重要的区别。祷告的最常见表达可能就是「向上帝说话」；通常最好避免使用意思主要是「念诵」的词汇。

(b)

33.179 沟通 祷告 （προσεύχομαι「祷告」33.178 的衍生词）人们通常聚集祷告的地方 祷告的地方 ἐξήλθομεν ἔξω τῆς πύλης παρὰ ποταμὸν οὗ ἐνομίζομεν προσευχὴν εἶναι  ‘we went out of the city (literally ‘outside the gate’) to the riverside where we thought there would be a place for prayer’  「我们出了城门，来到河边，料想那里有祷告的地方」 (徒 16:13)

____________________________________________________

1 εὔχομαι[a]和προσεύχομαι可能对祷告对象的关注程度有所不同，但是无法根据新约的用法来确定这一点。

προσεύχομαι

(1)

(a)

33.178 沟通 祷告 ［参εὐχή, εὔχομαι, προσευχή］ 向上帝说话或提出请求 1 祷告；祈祷；对上帝说话；向上帝祈求 ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος κατ᾽ ἰδίαν προσεύξασθαι  ‘he went up a hill by himself to pray’  「他独自上山去祷告」 (太 14:23) 有些语言会根据祷告内容的性质，而使用不同的词汇来表达祷告。各种祷告内容包括：请求物质上的祝福，祈求灵性上的帮助，为别人代求，感恩，赞美等。另外，根据不同的迫切性和需要，用词上也有重要的区别。祷告的最常见表达可能就是「向上帝说话」；通常最好避免使用意思主要是「念诵」的词汇。

____________________________________________________

1 εὔχομαι[a]和προσεύχομαι可能对祷告对象的关注程度有所不同，但是无法根据新约的用法来确定这一点。

προσέχω

(1)

(a)

27.59 学习 准备好去学习，留心 ［参ἐπέχω］ 随时准备了解任何未来的危险、需要或错误，并作出适当的反应 注意；警戒；谨慎；小心；提防；留意 ∏ροσέχετε [δὲ] τὴν δικαιοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων  ‘make certain that you do not perform your religious duties in public’  「你们要谨慎，不可故意在人面前表现虔诚」 (太 6:1)

(b)

30.35 思考 思考，思想 密切注意某事，可能暗示同意 密切关注；仔细考虑；留心听 προσεῖχον δὲ οἱ ὄχλοι τοῖς λεγομένοις ὑπὸ τοῦ Φιλίππου  ‘the crowds paid close attention to what was being said by Philip’  「群众都聚精会神地听腓利所说的话」 (徒 8:6)

(c)

31.47 持有观点，相信，信赖 相信是真的 ［参ἐπέχω］ 坚持某个信念 坚守；继续相信 μηδὲ προσέχειν μύθοις καὶ γενεαλογίαις ἀπεράντοις  ‘to no longer hold on to legends and long lists of ancestors’  「不要继续相信无稽的传说和冗长的家谱」 (提前 1:4) Διὰ τοῦτο δεῖ περισσοτέρως προσέχειν ἡμᾶς τοῖς ἀκουσθεῖσιν  ‘that is why we must hold on all the more firmly to what we have heard’  「因此，我们必须更加坚守所听到的真理」 (来 2:1) ἐπέχω[b] 和 προσέχω[c] 的对等译词可以是「继续坚信」或「绝不放弃去相信」。

(d)

68.19 时态 继续 ［参συνέχω］ 以密切的关注和投入继续做 继续热心地做；继续致力于 οὐδεὶς προσέσχηκεν τῷ θυσιαστηρίῳ  ‘no one (of his tribe) gave himself continuously to the ministry of the altar’  「那支派里从来没有一人在祭坛前事奉的」 (来 7:13) 来 7:13 的这一部分也可以译作：「他的支派中没有一个人一直作祭司的」。

προσηλόω

(1)

(a)

18.20 连接 系上，粘住 用钉子把东西固定 钉钉；钉牢 προσηλώσας αὐτὸ τῷ σταυρῷ  ‘nailing it to the cross’  「钉在十字架上」 (西 2:14)

προσήλυτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.54 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 归信犹太教的异教徒 皈依犹太教者；归信者 Ἰουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι  ‘both Jews and proselytes’  「包括犹太人和皈依犹太教的人」 (徒 2:11)

πρόσκαιρος

(1)

ον

(a)

67.109 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἀπό, καιρός, καιρός, μέρος, παραυτίκα, πρός, πρός］ 形容相对较短的一段时间，强调事件或状态的短暂性 短时间；短暂；暂时；一会儿；一些时候 οὐκ ἔχει δὲ ῥίζαν ἐν ἑαυτῷ ἀλλὰ πρόσκαιρός ἐστιν  ‘but it does not sink deep in them, and so they don't last long’  「心里没有根，不过是暂时的」 (太 13:21)

προσκαλέω  (προσκαλέομαι)

(1)

(a)

33.308 沟通 召唤，呼召 ［参προσφωνέω］ 呼唤，可能隐含一种相互关系 呼唤；叫……来；叫唤 προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον εἶπεν αὐτοῖς  ‘he called the crowd to him and said to them’  「耶稣叫了众人来，对他们说」 (太 15:10)

(b)

33.312 沟通 召唤，呼召 ［参καλέω, κλῆσις］ 急切地邀请某人承担某项特定任务，这意味着受邀者与发出召唤的人建立新的关系1 召唤；呼召；召唤到来执行任务 ὅτι προσκέκληται ἡμᾶς ὁ θεὸς εὐαγγελίσασθαι αὐτούς  ‘because God has called us to preach the good news to them’ or ‘... to the people there’  「因为上帝呼召我们去传福音给他们」或「……给那里的人」 (徒 16:10) καλέω[d]、κλῆσις[a] 和 προσκαλέω[b] 一般不能简单地译成「召唤」，即「向着有一定距离的人说话，叫他们过来」。举例说，在 帖后 2:14 中，前面的从句可能要译成「藉着我们传讲的福音，这福音召唤你们这样做」。同样，徒 16:10 中的语句可以译成「因为上帝急切地叫我们传福音给那里的人」。

____________________________________________________

1 προσκαλέομαι[b]的意思可能与καλέω[d]不同，更加具体地强调被召唤的人或者召唤某人来完成的任务。

προσκαρτερέω

(1)

(a)

68.68 时态 专心努力去做，全力去做 ［参προσκαρτέρησις］ 非常努力地继续做某事，可能有不顾困难的含意 专注于；专心致志；坚持；恒切 τῇ προσευχῇ προσκαρτεροῦντες  ‘devote yourselves to prayer’  「祷告要恒切」 (罗 12:12)

(b)

34.2 联合 联系 与……密切地、持续地交往 紧跟着；密切地交往 ὁ δὲ ∑ίμων καὶ αὐτὸς ἐπίστευσεν καὶ βαπτισθεὶς ἦν προσκαρτερῶν τῷ Φιλίππῳ  ‘Simon himself also believed and after being baptized, he stayed close to Philip’  「西门自己也相信了；他受洗后常常跟腓利在一起」 (徒 8:13)

(c)

35.28 帮助，照顾 服侍 在密切的个人关系中服侍 贴身服侍 φωνήσας δύο τῶν οἰκετῶν καὶ στρατιώτην εὐσεβῆ τῶν προσκαρτερούντων αὐτῷ  ‘then he called two of his house servants and a soldier, a religious man who was one of his personal servants’  「就叫来两个家奴和一个随身服侍他的虔诚士兵」 (徒 10:7) 短语「常伺候他的仆人」可以译成「那些只服侍他的仆人」。 将 可 3:9 中的短语 ἵνα πλοιάριον προσκαρτερῇ αὐτῷ 直译为「有一只小船供他一个人使用」，在某些语言中是相当笨拙的。比较自然的译法是「为他预备一只小船」，或「预备一只小船可以随时让他使用」。

προσκαρτέρησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

68.68 时态 专心努力去做，全力去做 ［参προσκαρτερέω］ 非常努力地继续做某事，可能有不顾困难的含意 专注于；专心致志；坚持；恒切 εἰς αὐτὸ ἀγρυπνοῦντες ἐν πάσῃ προσκαρτερήσει καὶ δεήσει περὶ πάντων τῶν ἁγίων  ‘for this reason, be alert and always keep on praying for all God's people’  「为此警醒，恒切为所有圣徒祈求」 (弗 6:18)

προσκεφάλαιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.110 人工制品 家具 用来枕头的物件，通常是柔软的 垫子；枕头 αὐτὸς ἦν ἐν τῇ πρύμνῃ ἐπὶ τὸ προσκεφάλαιον καθεύδων  ‘he was in the stern, sleeping with his head on a cushion’  「耶稣在船尾上，枕着枕头睡觉」 (可 4:38) 在翻译 可 4:38 时，必须避免读者以为耶稣的个子很小或者身子蜷曲起来，因此能够睡在一个枕头上。

προσκληρόω  (προσκληρόομαι)

(1)

(a)

34.22 联合 加入，开始联系 ［参κολλάω, προσκλίνω, προσκολλάω］ 开始与某人有交往联系，可以是暂时的或是永久的 加入；结交；成为一分子 καί τινες ἐξ αὐτῶν ἐπείσθησαν καὶ προσεκληρώθησαν τῷ ∏αύλῳ καὶ τῷ ∑ιλᾷ  ‘and some of them were convinced and joined Paul and Silas’  「其中有些人信了，成为保罗和西拉的同道」 (徒 17:4) 在 徒 17:4 等上下文中，προσκληρόομαι 可以译成「把自己的命运投到……」，或「与……认同」，或「成为同一群体的一部分」。

προσκλίνω  (προσκλίνομαι)

(1)

(a)

34.22 联合 加入，开始联系 ［参κολλάω, προσκληρόω, προσκολλάω］ 开始与某人有交往联系，可以是暂时的或是永久的 加入；结交；成为一分子 ᾧ προσεκλίθη ἀνδρῶν ἀριθμὸς ὡς τετρακοσίων  ‘about four hundred men joined him’  「附从他的人数约有四百」 (徒 5:36)

πρόσκλισις

(1)

εως＜阴＞

(a)

88.241 道德伦理素质及相关行为 偏袒，偏见 对某事或某人有着坚定且不公正的偏爱 偏见；偏待 Διαμαρτύρομαι ... μηδὲν ποιῶν κατὰ πρόσκλισιν  ‘I call upon you ... not to show prejudice in anything you do’  「我……吩咐你……做什么事都不可偏心」 (提前 5:21)

προσκολλάω  (προσκολλάομαι)

(1)

(a)

34.22 联合 加入，开始联系 ［参κολλάω, προσκληρόω, προσκλίνω］ 开始与某人有交往联系，可以是暂时的或是永久的 1 加入；结交；成为一分子 καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ  ‘and he will be joined to his wife’  「跟妻子结合」 (弗 5:31) 翻译 弗 5:31 中的 προσκολλάομαι 必须避免使用仅仅指性关系的词汇。此处的重点在于人际关系，而不是性行为。

____________________________________________________

1 προσκολλάομαι可能与κολλάομαι[a]区别很大，暗示比较长久的联合，焦点是交互式的关系。

πρόσκομμα

(1)

τος＜中＞

(a)

15.229 线性运动 步行，踩踏 使人绊跌的东西 绊脚石 προσέκοψαν τῷ λίθῳ τοῦ προσκόμματος  ‘they stumbled on the stone which caused stumbling’  「他们正跌在那绊脚石上」 (罗 9:32)

(b)

25.183 态度及情感 冒犯，被冒犯 ［参προσκοπή］ 被冒犯而发怒的场合或理由 导致冒犯的东西；使人被冒犯的事情；冒犯 τὸ μὴ τιθέναι πρόσκομμα τῷ ἀδελφῷ  ‘to not provide an occasion for a Christian brother to take offense’  「不做绊倒弟兄……的事」 (罗 14:13)

(c)

88.307 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参προσκοπή］ 提供一个使某人犯罪的机会或场合 使人犯罪的事情；给人犯罪提供机会的事情 βλέπετε δὲ μή πως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενέσιν  ‘be careful not to let your freedom of action (literally ‘this freedom of yours’) make those who are weak in the faith fall into sin’  「要小心哪，不要因你们运用个人的自由而使信心软弱的人犯罪」 (林前 8:9)

προσκοπή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

22.14 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 可能遇到的障碍或困难 障碍；妨碍；麻烦；困难 μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπήν  ‘not putting any obstacle in the way of anyone’ or ‘not causing trouble for anyone’  「不在任何事上给人放置障碍」或「不给任何人造成麻烦」 (林后 6:3) 关于 προσκοπή 在 林后 6:3 的其他解释，见 25.183 和 88.307。

(b)

25.183 态度及情感 冒犯，被冒犯 ［参πρόσκομμα］ 被冒犯而发怒的场合或理由 导致冒犯的东西；使人被冒犯的事情；冒犯 μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπήν  ‘in nothing providing an occasion for someone to take offense’  「不在任何事上给人提供被冒犯的机会」 (林后 6:3) 关于 προσκοπή 在 林后 6:3 的其他解释，见 22.14 和 88.307。

(c)

88.307 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参πρόσκομμα］ 提供一个使某人犯罪的机会或场合 使人犯罪的事情；给人犯罪提供机会的事情 μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπήν  ‘giving to no one in anything a cause to sin’  「不给任何人犯罪的理由」 (林后 6:3) 关于 προσκοπή 在 林后 6:3 中的其他解释，见 22.14 和 25.183。

προσκόπτω

(1)

(a)

19.5 物理的冲击力 击打，撞击 撞到物件上，有受到阻力或伤害的含义 撞；碰 μήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου  ‘so that you will not even strike your foot on a stone’  「免得你的脚碰在石头上」 (太 4:6) 太 4:6 的重点是脚碰在石头上的结果，因此可以译成「脚撞在石头上碰伤了」。

(b)

15.228 线性运动 步行，踩踏 走路时脚撞着东西，因而暂时失去平衡 绊跌 ἐάν τις περιπατῇ ἐν τῇ ἡμέρᾳ, οὐ προσκόπτει  ‘so if a man walks in broad daylight, he does not stumble’  「人若在白天行走，就不会绊倒」 (约 11:9)

(c)

25.182 态度及情感 冒犯，被冒犯 被冒犯而发怒，意味着感到厌恶或拒绝 被冒犯；被触怒 ἐν ᾧ ὁ ἀδελφός σου προσκόπτει  ‘by means of which your Christian brother takes offense’ or ‘... your fellow believer takes offense’  「使你的弟兄被触怒的事」 (罗 14:21) 罗 14:21 中的这个表达可以调整结构并译成：「使你弟兄被冒犯的事」，或「使你弟兄觉得厌恶的事（因为你所做的）」。在一些情况下，和 προσκόπτω 意思最接近的译法是「对……感觉难受」。

προσκυλίω

(1)

(a)

15.249 线性运动 滚动 使某物卷起或滚动 卷起；滚动 προσεκύλισεν λίθον ἐπὶ τὴν θύραν τοῦ μνημείου  ‘then he rolled a stone against the entrance to the grave’  「又滚来一块石头挡住墓门」 (可 15:46) 有些语言可能需要用不同的词汇来表示「滚」这个动作，视乎相关的物体是球形还是碟形的。墓穴门口的石头很可能是碟形的。

προσκυνέω

(1)

(a)

53.56 宗教活动 敬拜，尊崇 用态度、可能还有身体姿态来表达对神明的忠诚和尊敬 1 俯伏敬拜；屈身敬拜；跪拜；敬拜 εἴδομεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ καὶ ἤλθομεν προσκυνῆσαι αὐτῷ  ‘for we saw his star in the east and we came to worship him’  「我们在东方看见他的星，特来拜他」 (太 2:2)

(b)

17.21 姿势及与姿势有关的事件 俯伏敬拜或恳求 ［参κλίνω］ 向某人俯伏下拜是尊敬、惧怕或恳求的表现2 俯伏下拜 τιθέντες τὰ γόνατα προσεκύνουν αὐτῷ  ‘kneeling down, they prostrated themselves before him’  「他们……跪下来拜他」 (可 15:19) καὶ προσκυνήσουσιν ἐνώπιον τῶν ποδῶν σου  ‘and they will prostrate themselves before your feet’  「他们要到你脚前下拜」 (启 3:9) προσκυνέω[b] 在语义上十分复杂，因它不但表示身体的姿势，而且表达一种崇敬或尊重的态度和活动。在很多情况下都没有必要同时指定这两个语义元素，但可以根据所关注的重点选择其中一个。例如， 可 15:19 可以翻译为「他们跪在他面前，用一种嘲弄的方式敬拜他」或「他们跪在他面前，又俯伏拜他」。

____________________________________________________

1 προσκυνέω[a]的意思似乎与σέβομαισεβάζομαι和εὐσεβέω[a]「敬拜」（53.53）略有不同，更加强调敬拜时的身体姿态或态度这个语义成分。

2 προσκυνέω可以指敬拜上帝但没有俯伏。例如：在来 11:21，προσεκύνησεν ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς ῥάβδου αὐτοῦ「他扶着杖头敬拜上帝」，这里显然没有暗示俯伏的身体姿态，προσκυνέω的这个意思归类在「宗教活动」中（见53.56）。

προσκυνητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

53.57 宗教活动 敬拜，尊崇 （προσκυνέω[a]「敬拜」53.56 的衍生词）敬拜的人 敬拜者；敬拜的人 ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσιν τῷ πατρὶ ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ  ‘when the real worshipers will worship the Father in spirit and in truth’  「时候将到……那真正敬拜父的，要用心灵和诚实敬拜他」 (约 4:23)

προσλαλέω

(1)

(a)

33.71 沟通 说话，谈话 与某某说话 οἵτινες προσλαλοῦντες αὐτοῖς ἔπειθον αὐτοὺς προσμένειν τῇ χάριτι τοῦ θεοῦ  ‘they spoke to them and encouraged them to keep on living in the grace of God’  「对他们讲话，劝他们务要恒久倚靠上帝的恩典」 (徒 13:43a)

____________________________________________________

1 在徒 13:43，考虑到介词前缀προσ，προσλαλέω可能暗示某种程度的互动回应。

προσλαμβάνω  (προσλαμβάνομαι)

(1)

(a)

18.2 连接 抓紧，抓住 ［参ἐπιλαμβάνομαι］ 拉住或抓着，焦点放在该动作的目标 拉住；抓住；牵着 καὶ αὐτοὶ προσελάβοντο τροφῆς  ‘and they took some food’  「就吃了食物」（直译：「取用食物」） (徒 27:36) 对于一个人握着另一个人的手是为了引领他，或为了拯救他，许多语言都会采用相当不同的词汇去表达。所需的力度或强度有所不同，所使用的词汇往往也很不相同。 短语 προσλαμβάνομαι τροφῆς (徒 27:36) 可以理解为意指「吃」的一个习语（见 μετέχω 23.2 的脚注）。

(b)

15.167 线性运动 引领，带来，带领 除了自己以外还带同其他人 带同；带上 καὶ προσλαβόμενοι τῶν ἀγοραίων ἄνδρας τινὰς πονηροὺς  ‘and bringing along some worthless men from the streets’  「带了些市井流氓」 (徒 17:5) 徒 17:5 中的 προσλαμβάνομαι 也可以解释为「聚集」（见 15.127）。

(c)

15.180 线性运动 引领，带来，带领 ［参παραλαμβάνω］ 带到自己身旁 拉到一边；拉到旁边 προσλαβόμενος ὁ ∏έτρος αὐτὸν ἤρξατο ἐπιτιμᾶν αὐτῷ  ‘Peter took him aside and began to rebuke him’  「彼得就把他拉到一边，责备他」 (可 8:32)

(d)

15.127 线性运动 聚集，召集 招聚一群人到自己那里 招聚；组成团体 προσλαβόμενοι τῶν ἀγοραίων ἄνδρας τινὰς πονηροὺς καὶ ὀχλοποιήσαντες  ‘gathering together some worthless men from the streets and forming a mob’  「聚集了些市井流氓，搭伙成群」 (徒 17:5) 徒 17:5 中的 προσλαμβάνομαι 也可以解释为「除了自己以外还带同其他人」（见 15.167）。

(e)

34.53 联合 迎接，接待 ［参ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, ὑποδέχομαι］ 友好地接纳一个人到场 1 欢迎；接纳；接待；款待 Tὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε  ‘you must welcome among you the person who is weak in the faith’  「你们要接纳信心软弱的人」 (罗 14:1)

____________________________________________________

1 圣经作者在选用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]时，无疑是考虑到具体的上下文；介词前缀可能表明了欢迎客人时的空间位置关系。例如：在路 8:40中选用ἀποδέχομαι，可能是把焦点放在特定的来源；在约叄 1:10中选用ἐπιδέχομαι，可能考虑到信徒是来到一个特定的地点。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示与一些被社会唾弃的人建立某种互动关系，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空间距离较近。然而，若是根据非常有限的相关上下文就坚称这些词汇具有明显的区别，这也是错误的。词汇组προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有这些空间关系上的区别。

προσλέγω

(1)

(a)

33.188 沟通 问题，答案 回答某人 回应；答覆 καὶ ὁ Χριστὸς ἐκείνοις προσέλεγεν  ‘and Christ responded to them’  「基督就回答他们」（经文校勘栏） (可 16:15) 这词是一个异文，只出现在：καὶ ὁ Χριστὸς ἐκείνοις προσέλεγεν「基督回应他们说」可 16:15（校勘栏）。

πρόσλημψις

(1)

εως＜阴＞

(a)

34.34 联合 属于，包括在成员中，排除在外 接受某人加入社团 收纳；接纳 τίς ἡ πρόσλημψις εἰ μὴ ζωὴ ἐκ νεκρῶν;  ‘what is acceptance if not life from the dead?’  「他们被收纳，岂不就是从死人中复生吗？」 (罗 11:15) 翻译 罗 11:15 中的这个语句时，可能需要清楚指明所牵涉的参与者，例如可以译成：「上帝接纳他们的时候会发生什么？那就和从死里复活一样」，或者「……那就是死人复活」。

προσμένω

(1)

(a)

85.59 在空间存在 留下，停留 ［参ἐπέχω］ 在某个时间之后仍然留在某个地方 继续停留；留在 Ὁ δὲ ∏αῦλος ἔτι προσμείνας  ‘Paul stayed on there’  「保罗又住了好些日子」 (徒 18:18) παρεκάλεσά σε προσμεῖναι ἐν Ἐφέσῳ  ‘I want you to stay on in Ephesus’  「我希望你留在以弗所」 (提前 1:3)

(b)

68.11 时态 继续 ［参διαμένω, ἐμμένω, ἐπιμένω, μένω, παραμένω］ 继续进行某个活动或处于某种状态中 继续；保持；留在；不住地 προσμένει ταῖς δεήσεσιν καὶ ταῖς προσευχαῖς νυκτὸς καὶ ἡμέρας  ‘she continues in prayer and supplications day and night’  「昼夜不住地祈求祷告」 (提前 5:5) προσμένω[b] 与 ἐπιμένω[b] 的差异可能是：προσμένω[b] 的重点在于所涉及的时间的连续性或长度。

προσορμίζω  (προσορμίζομαι)

(1)

(a)

54.20 海上活动 把船只停泊在安全的地方，可以用锚固定或者把船只拉到海滩上 停泊；抛锚；靠岸；把船拴好 ἦλθον εἰς Γεννησαρὲτ καὶ προσωρμίσθησαν  ‘they came to land at Gennesaret, where they tied up the boat’  「在革尼撒勒靠岸，把船拴好」 (可 6:53)

προσοφείλω

(1)

(a)

57.220 拥有，转移，交换 欠债，债项，销账 反过来欠某人某物，暗示一种互反关系 反过来欠；同样欠；也是欠 ὅτι καὶ σεαυτόν μοι προσοφείλεις  ‘that you even owe yourself to me in return’  「连你自己也是欠我的呢！」 (门 1:19)

προσοχθίζω

(1)

(a)

88.172 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 因为某人的所作所为而感到非常愤怒 被激怒；生气 τίσιν δὲ προσώχθισεν τεσσεράκοντα ἔτη;  ‘with whom was he provoked for forty years?’  「上帝向谁发怒四十年之久呢？」 (来 3:17)

πρόσπεινος

(1)

ον

(a)

23.30 生理活动过程及状态 吃，喝 饥饿的状态 饥饿；饿 ἐγένετο δὲ πρόσπεινος καὶ ἤθελεν γεύσασθαι  ‘he became hungry and wanted to eat’  「他觉得饿了，想要吃」 (徒 10:10)

προσπήγνυμι

(1)

(a)

20.76 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参κρεμάννυμι, σταυρόω］ 处死某人，把他钉在十字架上 钉十字架 διὰ χειρὸς ἀνόμων προσπήξαντες ἀνείλατε  ‘you killed him by letting sinful men crucify him’  「你们就藉着那些不法的人的手把他钉上十字架杀死了」 (徒 2:23a)

____________________________________________________

1 προσπήγνυμι的意思可能只是「钉在某物上面」。然而，在徒 2:23，该词用于「钉十字架」的绝对意义上，因此与σταυρόω的意思在本质上相同。

προσπίπτω

(1)

(a)

17.22 姿势及与姿势有关的事件 俯伏敬拜或恳求 ［参πίπτω］ 在某人面前俯伏拜倒，暗示恳求1 拜倒在地；俯伏叩拜 προσέπεσεν πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘she prostrated herself at his feet’  「就来俯伏在他脚前」 (可 7:25) 严格直译 προσπίπτω[a] 或 πίπτω[c] 为「倒下」可能会被完全误解，因为人们可能以为那是意外绊倒。因此，在许多语言中可能需要翻译为「深深鞠躬」或「俯伏在地」。

(b)

19.11 物理的冲击力 击打，撞击 撞击某件物件 撞击 ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι καὶ προσέπεσαν τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ  ‘the winds blew and struck against that house’  「强风吹袭，猛击那房子」 (太 7:25)

____________________________________________________

1 πίπτω[c]和προσπίπτω[a]（17.22）的意思在某种程度上与προσκυνέω[b]（17.21）不同，焦点主要是在实际的位置，而不在表现出敬畏或者发出祈求的心意。προσκυνέω[b]是比较正式的用词，焦点更多是在敬畏或尊崇的态度上。

προσποιέω  (προσποιέομαι)

(1)

(a)

41.49 行为及相关状态 模仿行为 模仿某种特定的行为，作为表明有某种假定的意图 假装；给人……的印象；好像要；似乎要 αὐτὸς προσεποιήσατο πορρώτερον πορεύεσθαι  ‘he acted as though he were going farther’  「他好像还要往前走」 (路 24:28)

προσπορεύομαι

(1)

(a)

15.77 线性运动 靠近，趋近 ［参προσάγω, προσανέχω, προσεγγίζω, προσέρχομαι］ 移向某个参考点，在某些语境中可能暗示靠近的人和被靠近的人有着相互的关系 移向；接近；靠近 προσπορεύονται αὐτῷ Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης  ‘James and John approached him’  「雅各和约翰前来见耶稣」 (可 10:35)

προσρήσσω  (προσρήγνυμι)

(1)

(a)

19.6 物理的冲击力 击打，撞击 突然猛烈冲击 打击；冲击 προσέρηξεν ὁ ποταμὸς τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ  ‘the river struck against that house’  「河水冲击那房子」 (路 6:48) 路 6:48 中的 προσρήγνυμι 也可以理解为「溢出河牀」，但考虑到经文出现 τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ，所以解作「冲击」似乎更加合理。

προστάσσω

(1)

(a)

33.325 沟通 吩咐，命令 ［参διατάσσω, ἐπιτάσσω, συντάσσω, τάσσω］ 详细说明必须做什么1 命令；指示；告诉；吩咐 ἐποίησεν ὡς προσέταξεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος  ‘he did what the angel had told him (to do)’  「就遵照主的天使对他的吩咐」 (太 1:24)

(b)

62.9 排列，组织 （事件及状态的）安排 按照规定的方式来安排 规定；安排 ὁρίσας προστεταγμένους καιροὺς  ‘having set limits to prescribed times’ or ‘having fixed beforehand the prescribed periods of time’  「预先定下了年限」 (徒 17:26) 有些语言需要略微调整 徒 17:26 第二部分的译法，把地点和时间合并在一起，例如译作：「他设定他们居住的时限，决定他们居住的地域」。

____________________________________________________

1 τάσσω[c]、συντάσσω、προστάσσω[a]、ἐπιτάσσω和διατάσσω[a]的意思显然略有区别，特别是在内涵意义上，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

προστάτις

(1)

ιδος＜阴＞

(a)

35.13 帮助，照顾 帮助 （προΐστημι[b]「积极地帮助别人」35.12 的衍生词）积极地帮助别人的妇人 帮助者；女资助人（意指资助个人或事工的人） γὰρ αὐτὴ προστάτις πολλῶν ἐγενήθη καὶ ἐμοῦ αὐτοῦ  ‘for she herself has been a helper to many people and also to me’  「因她素来帮助许多人，也帮助了我」 (罗 16:2)

προστίθημι  (προστίθεμαι)

(1)

(a)

59.72 数量 相加，相减 ［参ἐπιτίθημι, προσανατίθημι］ 在现有的数量上再增加某物 加；添；增加；加添 προσέθηκεν καὶ τοῦτο ἐπὶ πᾶσιν  ‘he added this also to all (his other misdeeds)’  「在一切事上又添了这一件」 (路 3:20) 有些语言表达「加添东西」并不困难，但是「加添事件」可能会给重组结构带来特别的困难。例如，路 3:20 可能需要译成「他先前做了其他许多坏事，但是他还做了这一件」，加 2:6 可能需要译成「那些有名望的人并没有说我要在现正做的事上再多做什么」。

(b)

57.78 拥有，转移，交换 给予 ［参ἐπιτίθημι］ 把某物交由别人处置 送上；提供；授予 πλὴν ζητεῖτε τὴν βασιλείαν αὐτοῦ, καὶ ταῦτα προστεθήσεται ὑμῖν  ‘instead, be concerned with his kingdom, and all these things will be given to you’ or ‘... and he will provide you with these things’  「你们只要求他的国，这些东西就必加给你们了」或「……他就会把这一切都供给你们」 (路 12:31)

(c)

52.7 丧礼及葬礼 προστίθημι πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ  （闪族习语，直译：与他祖先放在一起）举行殡葬 埋葬 ἐκοιμήθη καὶ προσετέθη πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ  ‘he died and was buried’  「他死了，被埋葬了」 (徒 13:36)

(d)

68.13 时态 继续 继续，重点是下一项内容 继续；继续进行；接着 Ἀκουόντων δὲ αὐτῶν ταῦτα προσθεὶς εἶπεν παραβολὴν  ‘while they were listening to this, he continued and told them a parable’  「众人正听这些话的时候，耶稣再讲了一个比喻」 (路 19:11)

(e)

89.89 关系 顺序添加 表示紧接着发生的事 进行 ἰδὼν δὲ ὅτι ἀρεστόν ἐστιν τοῖς Ἰουδαίοις, προσέθετο συλλαβεῖν καὶ ∏έτρον  ‘seeing that it pleased the Jews, he proceeded to arrest Peter’  「他知道犹太人喜欢他这样做，又去拘捕彼得」 (徒 12:3)

προστρέχω

(1)

(a)

15.234 线性运动 奔跑 跑到某人面前 跑上去；跑上前去 προστρέχοντες ἠσπάζοντο αὐτόν  ‘they ran up to him and greeted him’  「就跑上去向他问安」 (可 9:15)

προσφάγιον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.17 食物及调味品 食物 作为食物的鱼肉 1 鱼 ∏αιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε;  ‘children, have you any fish?’  「孩子们，你们没有鱼吧？」 (约 21:5) 在《新约》以外的文献中，προσφάγιον 通常是指某种与饼一起吃的小菜；但是，在 约 21:5（《新约》唯一一次出现这词），是指鱼肉。

____________________________________________________

1 有人主张，προσφάγιον在约 21:5意指「小菜」，仅仅在特殊的上下文中才指鱼。另一方面，也有人认为προσφάγιον和ὀψάριον（5.16）的情况一样，发生了意思的专门化，从而不再指某种和饼一起吃的小菜，而是有了更具体的意义，即作为食物的鱼。

πρόσφατος

(1)

ον

(a)

58.73 性质，类别，示例 新的，旧的（主要指非时间性的事物） 新的、最近的，意思是以前不存在的 新的；最近的；新且不同的 ἐνεκαίνισεν ἡμῖν ὁδὸν πρόσφατον καὶ ζῶσαν  ‘he inaugurated for us a new and living way’  「他给我们开了一条又新又活的路」 (来 10:20)

προσφάτως

(1)

(a)

67.23 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 在另一个时间点之前的一个时间点，但是两者之间的间隔相对较短 新近；最近 εὑρών τινα Ἰουδαῖον ... προσφάτως ἐληλυθότα ἀπὸ τῆς Ἰταλίας  ‘he met a Jew ... who had recently come from Italy’  「他遇见一个……犹太人……不久前……从意大利来」 (徒 18:2) 如果语言中没有意为「近来、最近」等副词，翻译者可以用近似的语句来翻译 徒 18:2，例如：「他遇见一个几天前刚刚从意大利来的犹太人」。虽然不能确定时间的间隔有多长，但是采用「几天前」等短语是合适的。

προσφέρω  (προσφέρομαι)

(1)

(a)

15.192 线性运动 携带，负担 拿东西到某人面前，通常暗示把东西转交给那人 拿来 οἱ δὲ προσήνεγκαν αὐτῷ δηνάριον  ‘they brought him a coin’  「他们就拿一个银币来给他」 (太 22:19)

(b)

15.172 线性运动 引领，带来，带领 ［参προσάγω］ 带到某人面前 带到面前 ∏ροσηνέγκατέ μοι τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ὡς ἀποστρέφοντα τὸν λαόν  ‘you brought this man to me, as one who was misleading the people’  「你们把这个人带到我这里来，说他是误导民众造反的」 (路 23:14)

(c)

57.80 拥有，转移，交换 给予 把某物交给某人，经常涉及相关物品的实际运输 带到；送到；献给；献上 ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα  ‘they opened their bags and presented him with gifts’  「打开宝盒，拿出……礼物献给他」 (太 2:11)

(d)

41.7 行为及相关状态 行为，品行 ［参ποιέω］ 对待某人的特定行为或行为方式 对待；处置；处理；向……做；做 ὡς υἱοῖς ὑμῖν προσφέρεται ὁ θεός  ‘God behaves toward you as his sons’  「上帝待你们如同待儿女」 (来 12:7)

προσφιλής

(1)

ές

(a)

25.97 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 使人喜悦某事的东西 令人喜悦的；可爱的 ὅσα προσφιλῆ ... λογίζεσθε  ‘whatever things are pleasing ... think about’  「凡是可爱的……你们都要留意」 (腓 4:8)

προσφορά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

53.16 宗教活动 奉献，献祭 在宗教活动中供献给上帝的祭物 供献；祭物；供物；献祭 οὐκέτι προσφορὰ περὶ ἁμαρτίας  ‘an offering to take away sins is no longer needed’  「就不再有赎罪的供物了」 (来 10:18)

προσφωνέω

(1)

(a)

33.27 沟通 语言层次 向听众讲话，可能是强调高声 对……说话；向……呼叫 πολλῆς δὲ σιγῆς γενομένης προσεφώνησεν τῇ Ἑβραΐδι διαλέκτῳ  ‘when they were quiet, he addressed them in Hebrew’  「他们静下来，保罗就用希伯来话对他们说」 (徒 21:40)

(b)

33.79 沟通 说话，谈话 大声叫唤，可能暗示要寻求一些回应 向……大声叫唤；向……呼喊 ὅμοιοί εἰσιν παιδίοις τοῖς ... προσφωνοῦσιν ἀλλήλοις  ‘they are like children who ... call out to one another’  「他们好像小孩子……彼此呼叫」 (路 7:32a)

(c)

33.308 沟通 召唤，呼召 ［参προσκαλέω］ 呼唤，可能隐含一种相互关系 呼唤；叫……来；叫唤 ὅτε ἐγένετο ἡμέρα, προσεφώνησεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ  ‘when day came, he called his disciples to him’  「到了天亮，他叫门徒来」 (路 6:13)

____________________________________________________

1 考虑到前缀προσ-在一些上下文中是相互作用的意思，特别是在古典希腊文中，所以除了是相互代词之外，προσφωνέω在路 7:32也暗示一定程度的相互作用。

πρόσχυσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

47.7 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的移动 把某东西倒在另一东西上 倒（或者可能是洒） ∏ίστει πεποίηκεν τὸ πάσχα καὶ τὴν πρόσχυσιν τοῦ αἵματος  ‘by faith he established the Passover and the pouring of blood’  「凭着信心，他设立了逾越节和洒血的礼」 (来 11:28) 在大多数上下文中，πρόσχυσις τοῦ αἵματος 这个动作被称为「洒」，因此在 来 11:28 中宜采用「洒」，因为 πρόσχυσις 可能已有泛指的意思，包括洒的具体动作。另见 47.16。

προσψαύω

(1)

(a)

24.75 感官事件及状态 触摸，感觉 轻触一下，通常用指头或手 触摸；触碰 αὐτοὶ ἑνὶ τῶν δακτύλων ὑμῶν οὐ προσψαύετε τοῖς φορτίοις  ‘you yourselves wont even touch these burdens with one of your fingers’  「自己却连一个指头也不肯去碰这些担子」 (路 11:46) 关于 προσψαύω 在 路 11:46 的另一种解释，见 18.11。请注意，προσψαύω[a] 的意思与 προσψαύω[b]「触摸」（18.11）不同，因为这个词是「仅仅触摸」的夸张含意，然而 προσψαύω[b] 暗示「做些事情来帮助」或「对此做些事情」。

(b)

18.11 连接 抓紧，抓住 摸一下物件，意思是要做点什么 触碰；触摸以提供帮助 καὶ αὐτοὶ ἑνὶ τῶν δακτύλων ὑμῶν οὐ προσψαύετε τοῖς φορτίοις  ‘and you yourselves will not touch these burdens with one of your fingers’  「自己却不肯动一个指头去减轻这些担子」 (路 11:46) 在 路 11:46 采用一个表示「触碰」的词汇时，所选择的词汇必须暗示「为了减轻负担而触碰」。在某些情况下可以翻译为「藉触碰来提供帮助」或「用手指触碰来提供一点帮助」。关于 προσψαύω 在 路 11:46 中的另一个解释，见 24.75。

προσωπολημπτέω

(1)

(a)

88.238 道德伦理素质及相关行为 偏袒，偏见 ［参λαμβάνω, προσωπολημψία, πρόσωπον］ 对人进行不公正的区分，对待某人比对待另一个人更好 偏袒；偏心待人；偏爱 εἰ δὲ προσωπολημπτεῖτε, ἁμαρτίαν ἐργάζεσθε  ‘if you treat one person better than another, you are guilty of sin’  「你们如果偏心待人，就是犯罪」 (雅 2:9) 有些语言使用习语来表达「偏袒」或「偏心待人」，例如：「只看某人的脸」、「把麻雀称为鸡」，或「把最好的肉给同族的人」。

προσωπολήμπτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.239 道德伦理素质及相关行为 偏袒，偏见 （προσωπολημπτέω「偏袒」88.238 的衍生词）不公正地对待某人胜过另一个人的人 偏待人的人；不平等待人的人 καταλαμβάνομαι ὅτι οὐκ ἔστιν προσωπολήμπτης ὁ θεός  ‘I realize that God does not show favoritism (in dealing with people)’  「我现在真正明白上帝是不偏待人的」 (徒 10:34)

προσωπολημψία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.238 道德伦理素质及相关行为 偏袒，偏见 ［参λαμβάνω, προσωπολημπτέω, πρόσωπον］ 对人进行不公正的区分，对待某人比对待另一个人更好 偏袒；偏心待人；偏爱 οὐ γάρ ἐστιν προσωπολημψία παρὰ τῷ θεῷ  ‘God shows no favoritism’  「上帝不偏待人」 (罗 2:11) 有些语言使用习语来表达「偏袒」或「偏心待人」，例如：「只看某人的脸」、「把麻雀称为鸡」，或「把最好的肉给同族的人」。

πρόσωπον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.18 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 ［参ὄψις］ 人类头部的正面 脸；面 ἔλαμψεν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος  ‘his face shone like the sun’  「他的脸明亮如太阳」 (太 17:2)

(b)

9.9 人 人类 （πρόσωπον[a]「脸」8.18 的引申喻意） 人；个人 ἵνα ἐκ πολλῶν προσώπων ... εὐχαριστηθῇ ὑπὲρ ἡμῶν  ‘in order that ... thanksgiving for us may be expressed ... by many people’ or ‘in order that many ... may express thanks to God for us’  「好使许多人为我们感恩」或「好使许多人为我们所蒙的恩感谢上帝」 (林后 1:11)

(c)

79.93 物体的特徵 二维及三维的形状 一个物体的二维表面 表面；面 ἐπεισελεύσεται γὰρ ἐπὶ πάντας τοὺς καθημένους ἐπὶ πρόσωπον πάσης τῆς γῆς  ‘for it will come upon all those who inhabit the entire earth’  「因为那日子要临到所有居住在全地面上的人」 (路 21:35) 在一些情况下，翻译者不把 πρόσωπον 译成「表面」的意思，因为这是其他词汇的隐含成分，例如，短语「在地上」就暗示了大地的表面。

(d)

24.24 感官事件及状态 看 某物被人看见的形式或特徵 外观；外貌 τὸ μὲν πρόσωπον τοῦ οὐρανοῦ γινώσκετε διακρίνειν  ‘you know how to judge the appearance of the sky’ or ‘... what the sky looks like or even ... what the sky is trying to say’  「你们知道分辨天上的气象」或「你们知道分辨天色」 (太 16:3) ἡ εὐπρέπεια τοῦ προσώπου αὐτοῦ ἀπώλετο  ‘the beauty of its appearance is destroyed’  「它美丽的外貌就消失了」 (雅 1:11)

(e)

85.26 在空间存在 在某个地方 （πρόσωπον[a]「脸」8.18 的引申喻意）一个人亲身出现在某个地方 在场；在某个地方 πληρώσεις με εὐφροσύνης μετὰ τοῦ προσώπου σου  ‘with your presence you will fill me with joy’  「必使我在你面前充满快乐」 (徒 2:28)

(f)

83.33 空间的位置 在前面，面对面，在后面 ［参ἔμπροσθεν, ἔναντι, ἐναντίον, ἐνώπιον, κατενώπιον, πρό］ 在某个有生命或无生命物体前面的位置，该物体被视为具有前面和后面的空间方向1 在……前面；在……之前 ἀπέστειλεν αὐτοὺς ... πρὸ προσώπου αὐτοῦ  ‘he sent them out ... (to go) ahead of him’  「差遣他们……在他前面」 (路 10:1) τῶν ἐθνῶν, ὧν ἐξῶσεν ὁ θεὸς ἀπὸ προσώπου τῶν πατέρων ἡμῶν  ‘the nations that God drove out in front of our ancestors’ (literally ‘... from the face of our ancestors’)  「上帝从我们祖先面前赶出的外邦人」 (徒 7:45)

(g)

83.37 空间的位置 在前面，面对面，在后面 πρόσωπον πρὸς πρόσωπον  （习语，直译：面对面）某人面朝另一个人，有直接的、人际互动的含意 面对面 τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον  ‘but then face to face’  「到那时，就要面对面了」 (林前 13:12) 林前 13:12 中这句习语的意思是将来会清楚明白。有些语言需要稍微改变一下比喻的表达方式，例如，这句经文需要译成：「我们现在的理解就像是观看镜子中的模糊影像，但在那时，我们将要清楚地明白，就像面对面看到那样」，或「……就像是直接看到那样」。

(h)

30.120 思考 区别，评价，评断 ［参βλέπω］ βλέπω εἰς πρόσωπον  （习语，直译：看进面孔里）根据外貌来作出判断 以貌取人；作肤浅的判断；不理会一个人的身份；根据名声来判断 οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων  ‘for you do not judge a person on the basis of outward appearance’  「因为你不徇情面，不以貌取人」 (太 22:16) 在一些语言中，太 22:16 中这个表达的对等译词可能是：「你判断人时，是看人的心」，或「你判断人时，不是只看人的面」，或「你判断人时，那人的表面情况并不重要」。

(i)

67.19 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参πρό］ πρὸ προσώπου  （习语，直译：在面前；意思相当于 πρό[b]「之前」67.17，但在修辞学上是稍微复杂的短语）一个时间点，可能就在另一个时间点之前很短的时间 在……之前；在先 προκηρύξαντος Ἰωάννου πρὸ προσώπου τῆς εἰσόδου  ‘before the coming (of Jesus), John preached’  「在耶稣公开出来之前，约翰……宣讲了……」 (徒 13:24)

(j)

30.80 思考 决定，作出结论 ［参στηρίζω］ στηρίζω τὸ πρόσωπον  （闪族习语，直译：固定自己的脸）作出决定，强调这是定局或最后的决定 决意；坚决；下定决心；定意；坚定地面向 αὐτὸς τὸ πρόσωπον ἐστήρισεν τοῦ πορεύεσθαι εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘he made up his mind and set out for Jerusalem’  「他决心朝耶路撒冷去」 (路 9:51) 要表达「下定决心」的意思，有些情况可以译成：「决定并且拒绝改变心意」，或「决定并且不会改变」。

(k)

31.31 持有观点，相信，信赖 假设，认为有可能 ［参κατά］ τὰ κατὰ πρόσωπον  （习语，直译：根据脸上看的那些东西）看起来的样子 外观；事物看起来的样子 Τὰ κατὰ πρόσωπον βλέπετε  ‘you look at outward appearances’  「你们只看事情的外表」 (林后 10:7)

(l)

88.238 道德伦理素质及相关行为 偏袒，偏见 ［参λαμβάνω, προσωπολημπτέω, προσωπολημψία］ λαμβάνω πρόσωπον  （习语，直译：接受脸）对人进行不公正的区分，对待某人比对待另一个人更好 偏袒；偏心待人；偏爱 διδάσκεις καὶ οὐ λαμβάνεις πρόσωπον  ‘you teach and do not show partiality’  「你所说所教……无所偏袒」 (路 20:21) 有些语言使用习语来表达「偏袒」或「偏心待人」，例如：「只看某人的脸」、「把麻雀称为鸡」，或「把最好的肉给同族的人」。

(m)

33.365 沟通 奉承 ［参θαυμάζω］ θαυμάζω πρόσωπον  （习语，直译：欣赏那张脸）赞扬某人，通常以夸张或虚伪的方式并带着不诚实的目的 2 奉承；谄媚 θαυμάζοντες πρόσωπα ὠφελείας χάριν  ‘they flatter others for their own advantage’  「为自己的利益谄媚人」 (犹 1:16)

____________________________________________________

1 这组词汇（83.33）之间的意思显然存在一些细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 现已无法确定此习语从什么上下文衍生出来，但似乎「奉承；谄媚」的意思是最令人满意的。

προτείνω

(1)

(a)

16.21 非线性运动 伸展或展开一个物体 伸展；捆绑；反绑 ὡς δὲ προέτειναν αὐτὸν τοῖς ἱμᾶσιν  ‘when they had stretched him out to be whipped’  「士兵使保罗伸开身子接受鞭刑的时候」 (徒 22:25) 有些语言不会说为了鞭打一个人而把他「伸展开来」，但会说把他「捆绑起来」或把他「手脚张开，预备鞭打」。

πρότερος

(1)

α，ον

(a)

67.18 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参πρῶτος］ 在一个序列中比较早的一个时间点 1 先前的；以前的；从前的 ὑμᾶς κατὰ τὴν προτέραν ἀναστροφὴν  ‘you live as (you did) formerly’  「从前的生活方式」 (弗 4:22) μὴ συσχηματιζόμενοι ταῖς πρότερον ... ἐπιθυμίαις  ‘do not be shaped by those desires you had formerly’  「不要随从你们以前的那些私欲」 (彼前 1:14)

(b)

60.47 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 第一，有强调的含意，经常与时间有关 第一次 εὐηγγελισάμην ὑμῖν τὸ πρότερον  ‘I announced to you the good news the first time’  「第一次传福音给你们」 (加 4:13) 在 加 4:13 中，πρότερος 也可以理解为「早先、之前」（见 67.18）。

____________________________________________________

1 「之前」和「前面的」等意思可以归类为序列（语义域61），但是这个系列的意思不是指某序列中的第一个项目，而只是指另一个时间点之前的某个时间点。

προτίθημι  (προτίθεμαι)

(1)

(a)

30.62 思考 打算，企图，计划 制定未来的行动计划 1 事先计划；预定；定意；决定；打算 πολλάκις προεθέμην ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς  ‘many times I have planned to visit you’  「我屡次计划往你们那里去」 (罗 1:13) κατὰ τὴν εὐδοκίαν αὐτοῦ ἣν προέθετο ἐν αὐτῷ  ‘according to his good pleasure which he planned beforehand in (Christ)’  「照着自己在基督里预先安排的美意」 (弗 1:9)

(b)

13.15 是，变成，存在，发生 状态 使某人或某事处于明显的状态或状况 使成为；提出；提供 ὃν προέθετο ὁ θεὸς ἱλαστήριον  ‘whom God brought forth as a means of forgiveness’ or ‘whom God caused to be a means of forgiveness’  「上帝……以他为赎罪祭」或「上帝使他成为赎罪的方法」 (罗 3:25)

____________________________________________________

1 προτίθεμαι[a]的意思类似于βούλομαι[b]和βουλεύομαι[a]（30.56），然而可能更为强调先前的规划。另外，βούλομαι[b]和βουλεύομαι[a]意指「计划」，因此也暗示一些事先的思想。

προτρέπω  (προτρέπομαι)

(1)

(a)

33.300 沟通 劝告，力劝 促使人采取特定的行动 促使；勉励 προτρεψάμενοι οἱ ἀδελφοὶ ἔγραψαν τοῖς μαθηταῖς ἀποδέξασθαι αὐτόν  ‘the fellow believers wrote and urged the disciples to receive him’  「弟兄们就勉励他，并写信请门徒们接待他」 (徒 18:27)

προτρέχω

(1)

(a)

15.235 线性运动 奔跑 跑到别人前面，暗示更快或抢先到达目的地 跑在前面；跑到前头 προδραμὼν εἰς τὸ ἔμπροσθεν  ‘so he ran ahead to the front of (the crowd)’  「于是他跑到前头」 (路 19:4) ὁ ἄλλος μαθητὴς προέδραμεν τάχιον τοῦ ∏έτρου καὶ ἦλθεν πρῶτος εἰς τὸ μνημεῖον  ‘the other disciple ran faster than Peter and reached the tomb first’  「那门徒比彼得跑得快，先到了坟墓」 (约 20:4)

προϋπάρχω

(1)

(a)

13.78 是，变成，存在，发生 存在 在某个时间参考点之前存在 从前存在 Ἀνὴρ δέ τις ὀνόματι ∑ίμων προϋπῆρχεν ἐν τῇ πόλει  ‘there was formerly in the city a man whose name was Simon’  「有一个名叫西门的人……从前一向在城里……」 (徒 8:9)

πρόφασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

88.230 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 假装从事某项活动 假装 χαλασάντων τὴν σκάφην εἰς τὴν θάλασσαν προφάσει ὡς ἐκ πρῴρης ἀγκύρας μελλόντων ἐκτείνειν  ‘they lowered the boat into the water and pretended that they were going to put out some anchors from the front of the ship’  「把救生艇缒下海里，假装要从船头抛锚的样子」 (徒 27:30)

(b)

33.437 沟通 辩护，藉口 为某一特定行为辩护时所说的话，但却没有正当的理由 藉口 νῦν δὲ πρόφασιν οὐκ ἔχουσιν περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτῶν  ‘they no longer have any excuse for their sin’  「如今他们的罪无可推诿了」 (约 15:22) 有些语言可以把「没有藉口」译成：「无法证明」，或「无法给出一个很好的理由」。

προφέρω

(1)

(a)

13.85 是，变成，存在，发生 存在 使之以明显的方式存在 使明确地存在；产生 ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας προφέρει τὸ ἀγαθόν  ‘the good person from the good treasure of the heart brings forth that which is good’ or ‘... causes to exist that which is good’  「善人从他心里所存的善发出善来」 (路 6:45)

προφητεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.460 沟通 预言 上帝所默示的话语 默示的话语；预言 καὶ ἀναπληροῦται αὐτοῖς ἡ προφητεία Ἠσαΐου  ‘so that the prophecy of Isaiah comes true in their case’  「以赛亚的预言，正应验在他们身上」 (太 13:14) εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται  ‘and if there are inspired utterances, they will cease’  「如果有预言的，也必停止」 (林前 13:8) 在 林前 13:8，προφητεία 可能是指受感动而发预言的动作，而不是所说的话语。

(b)

33.461 沟通 预言 说出默示信息的能力 说预言；说预言的能力；能够说默示的信息 καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν  ‘and if I have the capacity to prophesy’  「我若有说预言的能力」 (林前 13:2a)

____________________________________________________

1 在林前 13:2，προφητεία可能仅指「发出默示的话语」，因为动词ἔχω在某些上下文中可能意指「有能力……」或「能够……」。

προφητεύω

(1)

(a)

33.459 沟通 预言 受上帝的灵感动说话，不管是否谈及未来的事件 说预言；发出默示的话语；宣讲上帝的信息 ∏ροφήτευσον, τίς ἐστιν ὁ παίσας σε;  ‘prophesy, Who hit you?’  「说预言吧！打你的是谁？」 (路 22:64) ἐπροφήτευσεν ὅτι ἔμελλεν Ἰησοῦς ἀποθνῄσκειν  ‘he prophesied that Jesus was about to die’  「预言耶稣将要……死」 (约 11:51)

προφήτης  (προφῆται)

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.79 宗教活动 角色及作用 代表上帝发言的人1 先知；受灵感的传道者 Τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου  ‘all this happened in order to make come true what the Lord had said through the prophet’  「这整件事的发生，是要应验主藉先知所说的话」 (太 1:22) κατῆλθέν τις ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας προφήτης ὀνόματι Ἅγαβος  ‘a prophet by the name of Agabus came down from Judea’  「有一位名叫亚迦布的先知从犹太下来」 (徒 21:10) 有些语言倾向于把 προφήτης 仅仅译成「预告未来的人」的意思，但是预言未来只是先知职能中相对不重要的一个方面，虽然后来逐渐变得重要。众教父主要从预言未来的能力来确定先知的职分。然而在新约时期，重点是代表或凭着上帝的权柄、被圣灵感动去宣讲信息，因此在一些语言中，最好把 προφήτης 译成：「代表上帝说话的人」。

(b)

33.60 沟通 书面语言 προφῆται  先知的着作，包括早期和后期的先知2 先知的着作；先知（书） τοῖς ἐν τοῖς προφήταις γεγραμμένοις  ‘those things written in the Prophets’  「先知书上所记载的一切」 (徒 24:14) 许多语言不能用「众先知」来指众先知的作品，因此，翻译时往往需要说：「众先知所写的」，或「包含众先知话语的书」。

(c)

33.58 沟通 书面语言 ［参νόμος］ ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται  （习语，直译：律法书和先知书）《旧约》所有的神圣着作，包括律法书、先知书和圣卷 3 神圣的着作；律法和先知 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας  ‘do not think I have come to do away with the sacred writings’  「不要以为我来是要废掉神圣的着作」 (太 5:17)

____________________________________________________

1 即使在《新约》中，προφήτης已经具有特殊的功能，因此一般不应该等同于传道（33.256-259）。

2 προφῆται可能具有更宽的意思范围，例如在路 24:25（ὦ ἀνόητοι καὶ βραδεῖς τῇ καρδίᾳ τοῦ πιστεύειν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐλάλησαν οἱ προφῆται「你们真是愚拙，你们在相信先知所说的一切话上面太过迟钝了」）。

3 短语ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται被归类为一个习语，因为这个固定短语的意思确实不是指组成部分的全部；全部就不仅仅包含律法书和先知书。

προφητικός

(1)

ή，όν

(a)

33.462 沟通 预言 指上帝默示的话语 先知的；属于先知的 φανερωθέντος δὲ νῦν διά τε γραφῶν προφητικῶν  ‘being made evident now through the writings of the prophets’  「已经藉着先知们的书显明出来」 (罗 16:26) καὶ ἔχομεν βεβαιότερον τὸν προφητικὸν λόγον  ‘and we are even more confident of the prophetic word’ or ‘... of the message proclaimed by the prophets’  「我们对先知们所宣布的信息更加确信」或「……先知所传的信息……」 (彼后 1:19)

προφῆτις

(1)

ιδος＜阴＞

(a)

53.80 宗教活动 角色及作用 受圣灵感动代表上帝宣讲信息的女子 1 女先知；受圣灵感动的传道者 ἦν Ἅννα προφῆτις  ‘there was a prophetess named Anna’  「又有位女先知，名叫亚拿」 (路 2:36)

____________________________________________________

1 即使在《新约》中，προφήτης已经具有特殊的功能，因此一般不应该等同于传道（33.256-259）。

προφθάνω

(1)

(a)

67.29 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 做某事的时间点就紧接在另一个时间点之前 在……之前；先 προέφθασεν αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς λέγων  ‘Jesus spoke to him first’  「耶稣先对他说」 (太 17:25) 在 太 17:25 的这句表达可以译成：「在西门未开口说话之前，耶稣就对西门说话」。

προχειρίζομαι

(1)

(a)

30.89 思考 选择，拣选，宁取 ［参προχειροτονέω］ 预先为某个特定目的作出选择 预先选定；预先拣选；预先指定 ἀποστείλῃ τὸν προκεχειρισμένον ὑμῖν Χριστὸν  ‘that he might send him, who is the Messiah he has already chosen for you’  「主也必差遣所预定给你们的基督耶稣来临」 (徒 3:20) Ὁ θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν προεχειρίσατό σε γνῶναι τὸ θέλημα αὐτοῦ  ‘the God of our ancestors has already chosen you to know his will’  「我们祖宗的上帝预先拣选了你，让你明白他的旨意」 (徒 22:14)

προχειροτονέω

(1)

(a)

30.89 思考 选择，拣选，宁取 ［参προχειρίζομαι］ 预先为某个特定目的作出选择 预先选定；预先拣选；预先指定 οὐ παντὶ τῷ λαῷ, ἀλλὰ μάρτυσιν τοῖς προκεχειροτονημένοις ὑπὸ τοῦ θεοῦ, ἡμῖν  ‘not to all the people, but only to us who are the witnesses that God has already chosen’  「不是显现给所有的人看，而是显现给上帝预先所拣选为他作见证的人看」 (徒 10:41)

∏ρόχορος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.303 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教会的七名执事之一 伯罗哥罗；《思》仆洛曷洛

πρύμνα

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.47 人工制品 船只及船只各部分 船的后部 船尾 αὐτὸς ἦν ἐν τῇ πρύμνῃ ἐπὶ τὸ προσκεφάλαιον καθεύδων  ‘he was in the stern, sleeping with his head on a pillow’  「耶稣在船尾上，枕着枕头睡觉」 (可 4:38) 见 6.46 的翻译建议。

πρωΐ

(1)

(a)

67.187 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 ［参ὄρθρος, πρωΐα］ 白昼的较早时候 清晨；清早 πείθων τε αὐτοὺς περὶ τοῦ Ἰησοῦ ... ἀπὸ πρωῒ ἕως ἑσπέρας  ‘he tried to convince them about Jesus ... from early morning till evening’  「他从早到晚……劝说他们信耶稣」 (徒 28:23)

πρωΐα

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.187 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 ［参ὄρθρος, πρωΐ］ 白昼的较早时候 清晨；清早 ∏ρωΐας δὲ γενομένης συμβούλιον ἔλαβον πάντες  ‘in the early morning they all made their plan against him’  「到了清晨，所有的祭司长和民间的长老就商量怎样对付耶稣」 (太 27:1)

πρωϊνός

(1)

ή，όν

(a)

67.188 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 清早时候的 早晨的；清晨的 δώσω αὐτῷ τὸν ἀστέρα τὸν πρωϊνόν  ‘I will give to him the early morning star’  「我又要把清晨的星赐给他」 (启 2:28)

(b)

1.33 地理物体及特徵 天体 ［参ἀστήρ］ ἀστὴρ πρωϊνός  （习语，直译：晨星）在早晨的天空仍然明显可见的行星（通常是金星或火星） 晨星；早晨天空中明亮的星辰 δώσω αὐτῷ τὸν ἀστέρα τὸν πρωϊνόν  ‘I will give them the morning star’  「我又要把晨星赐给他」 (启 2:28) 在 启 2:28 中，单数代词 αὐτῷ 是指推雅推喇的任何人和所有人，因此最好译作复数。在 启 2:28 中采用字面直译会令人困惑，因为这会暗示上帝将要把晨星交给推雅推喇的人。更好的翻译可能是「我要使晨星照耀他们」，或者「我要给他们的心灵带来光明」。

πρῷρα

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.46 人工制品 船只及船只各部分 船的前部 船头 ἐκ πρῴρης ἀγκύρας μελλόντων  ‘intending to lay anchors from the bow’  「要从船头抛锚」 (徒 27:30) 在许多语言中，船头和船尾都分别有专业词汇；在没有这类词汇的语言中，翻译者可以用「船的头部」来表示 πρῷρα ，「船的尾部」来表示 πρύμνα（6.47）。

πρωτεύω

(1)

(a)

87.46 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 处于第一的位置，暗示很高的地位和威望 居首位；在所有之上 ἵνα γένηται ἐν πᾶσιν αὐτὸς πρωτεύων  ‘in order that he might have first place in all things’  「好让他在万有中居首位」 (西 1:18)

πρωτοκαθεδρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

87.18 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参πρωτοκλισία］ 特别重要的位置或地方，暗示坐在那里的人具有特别高的身分 上座；首位；最好的座位；最好的地方 φιλοῦσιν δὲ τὴν πρωτοκλισίαν ἐν τοῖς δείπνοις καὶ τὰς πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς  ‘they love the best places at feasts and the seats of honor in the synagogues’  「他们喜爱宴席中的上座和会堂里的首位」 (太 23:6)

πρωτοκλισία

(1)

ας＜阴＞

(a)

87.18 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参πρωτοκαθεδρία］ 特别重要的位置或地方，暗示坐在那里的人具有特别高的身分 上座；首位；最好的座位；最好的地方 φιλοῦσιν δὲ τὴν πρωτοκλισίαν ἐν τοῖς δείπνοις καὶ τὰς πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς  ‘they love the best places at feasts and the seats of honor in the synagogues’  「他们喜爱宴席中的上座和会堂里的首位」 (太 23:6)

πρῶτος

(1)

η，ον

(a)

60.46 数目 第一，第二，第三，等等（序数） ［参α］ 时间、空间或集合系列中的第一个 第一 προσελθὼν τῷ πρώτῳ  ‘he came to the first (son)’  「他去第一个那里」 (太 21:28) ἤρξατο λέγειν πρὸς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ πρῶτον  ‘he began to speak first to his disciples’  「耶稣一开始就先对门徒说」 (路 12:1) πρῶτος ἐξ ἀναστάσεως νεκρῶν  ‘first to rise from the dead’  「第一个从死人中复活的人」 (徒 26:23) σκηνὴ γὰρ κατεσκευάσθη ἡ πρώτη  ‘for the first tent was put up’  「那预备好了的帐幕，第一层……」 (来 9:2) 在 来 9:2，πρῶτος 必须理解为外层的帐幕，那是一个人进入圣所时穿过的第一层帐幕。

(b)

67.18 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参πρότερος］ 在一个序列中比较早的一个时间点 1 先前的；以前的；从前的 ἔσται ἡ ἐσχάτη πλάνη χείρων τῆς πρώτης  ‘this last lie would be even worse than the former one’  「那后来的迷惑就比先前的更厉害了」 (太 27:64) γινώσκετε ὅτι ἐμὲ πρῶτον ὑμῶν μεμίσηκεν  ‘remember that (the world) hated me before it hated you’  「你们要知道，它在恨你们之前就已经恨我了」 (约 15:18)

(c)

87.45 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 形容居于很高的地位，暗示具有特别的威望和身分 显要的；重要的；居首的；有地位的 ὃς ἂν θέλῃ ἐν ὑμῖν εἶναι πρῶτος  ‘whoever among you wishes to be important’ or ‘... to have first rank’  「谁想在你们中间为首」 (太 20:27) Ἡρῴδης ... δεῖπνον ἐποίησεν ... τοῖς πρώτοις τῆς Γαλιλαίας  ‘Herod ... gave a feast ... for the important people of Galilee’  「希律摆设宴席，请了……加利利的显要人物」 (可 6:21)

(d)

65.24 价值 好的，坏的 在价值上优于同一类别的所有其他项目 最好的 Ταχὺ ἐξενέγκατε στολὴν τὴν πρώτην  ‘quickly bring the best robe’  「快把那上好的袍子拿出来」 (路 15:22)

(e)

65.52 价值 重要的，不重要的 比其他所有东西都重要 最重要的 ∏οία ἐστὶν ἐντολὴ πρώτη πάντων;  ‘what is the most important commandment of all?’  「诫命中哪一条是最重要的？」 (可 12:28) 有些语言用否定的比较来表达「最重要的」，例如：「没有什么能超越它的诫命」，或「没有比它更大的诫命」，或「没有比它的价值更大的诫命」。

____________________________________________________

1 「之前」和「前面的」等意思可以归类为序列（语义域61），但是这个系列的意思不是指某序列中的第一个项目，而只是指另一个时间点之前的某个时间点。

πρωτοστάτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

87.52 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 具有最高领导地位的人 领袖；头目 εὑρόντες ... τοῦτον ... πρωτοστάτην τε τῆς τῶν Ναζωραίων αἱρέσεως  ‘we found ... him ... to be the ringleader of the party of the Nazarenes’  「我们看这个人……是拿撒勒教派里的一个头目」 (徒 24:5)

πρωτοτόκια

(1)

ων＜中＞

(a)

10.44 亲属关系用语 不同代的亲属关系 作为长子所拥有的权利 长子的名分；长子的权利 Ἠσαῦ, ὃς ἀντὶ βρώσεως μιᾶς ἀπέδετο τὰ πρωτοτόκια ἑαυτοῦ  ‘Esau, who for the sake of a single meal sold his rights as the firstborn’  「以扫为了一点食物，就把自己长子的名份卖了」 (来 12:16)

πρωτότοκος

(1)

ον

(a)

10.43 亲属关系用语 不同代的亲属关系 指头生的孩子（通常出现在谈及人的背景，但也用于谈论家畜） 头胎的 ἔτεκεν τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον  ‘she gave birth to her firstborn son’  「就生了头胎的儿子」 (路 2:7) 在犹太人的社会里，长子拥有相当大的影响力和显赫地位。例如，长子得到的遗产比其他的儿女多一倍。 πρωτότοκος「头胎的」在希腊语中并不暗示妇人也生了其他的儿女，但在许多语言中，除非后来还有其他的孩子，否则不会使用「头胎的」这个词。没有其他兄弟姊妹的人只会被称为「独生子／女」。此外，通常也需要采用适当的限定语去修饰「头胎的」，以清楚标明那是「头胎的儿子」（长子）而不是「头胎的女儿」（长女）。 在 πρωτότοκος πάσης κτίσεως「一切被造之物的长子」（西 1:15 ）这个弥赛亚头衔中，πρωτότοκος 的比喻意义可以理解为：「存在于一切被造的以先」（见 13.79），或「存在于万物之上」（见 87.47）。

(b)

13.79 是，变成，存在，发生 存在 指先于其他事物之前存在 首先存在；之前存在 πρωτότοκος πάσης κτίσεως  ‘existing before all creation’ or ‘existing before anything was created’  「在一切被造的以先」或「在万物被造以先已经存在」 (西 1:15) 可以把 西 1:15 中的 πρωτότοκος 理解为「地位超然」（见 87.47）。另见 10.43 的讨论。

(c)

87.47 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 指高于所有同一类或相关类别的人 高过；首要的 πρωτότοκος πάσης κτίσεως  ‘existing superior to all creation’  「高过一切被造的」 (西 1:15) 关于 πρωτότοκος 在 西 1:15 中的另一种解释，见 13.79；另见 10.43 中的讨论。

πρώτως

(1)

(a)

60.48 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 在时间顺序上是首先的 第一次；首先；开始 χρηματίσαι τε πρώτως ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς  ‘and it was in Antioch that the believers were first called Christians’  「门徒第一次被称为『基督徒』，就是在安提阿」 (徒 11:26)

πταίω

(1)

(a)

88.291 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 （πταίω「跌倒」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）没有遵行（上帝的）律法 跌倒；犯错误；犯罪 Λέγω οὖν, μὴ ἔπταισαν ἵνα πέσωσιν;  ‘I ask, then, when they sinned, did they fall to ruin?’  「我要问：犹太人失足跌倒，就完全毁灭了吗？」 (罗 11:11) ὅστις γὰρ ὅλον τὸν νόμον τηρήσῃ, πταίσῃ δὲ ἐν ἑνί, γέγονεν πάντων ἔνοχος  ‘whoever keeps the whole law, yet sins in one point, has become guilty of all’  「凡遵守全部律法的，只违背了一条就是违犯了所有的律法」 (雅 2:10)

πτέρνα

(1)

ης＜阴＞

(a)

8.52 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 脚后跟 在《新约》中，πτέρνα 只出现在 约 13:18 （ὁ τρώγων μου τὸν ἄρτον ἐπῆρεν ἐπ᾽ ἐμὲ τὴν πτέρναν αὐτοῦ「吃我饭的人用脚踢我」）的习语式表达中，表示对抗或反对（见 39.3）。

(b)

39.3 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参ἐπαίρω］ ἐπαίρω τὴν πτέρναν  （习语，直译：向……抬起脚后跟）转身离开某人以表示敌对，重点可能在于初始的反对 敌对；背叛；用脚踢；反对 Ὁ τρώγων μου τὸν ἄρτον ἐπῆρεν ἐπ᾽ ἐμὲ τὴν πτέρναν αὐτοῦ  ‘the one who ate my food turned against me’  「吃我饭的人用脚踢我」或「吃我饭的人背叛我」 (约 13:18) 许多语言可以便捷地将「敌对」翻译为「成为……的敌人」。 在《新约》，πτέρνα 只出现在 约 13:18 的习语式表达中，表示敌意或反对。

πτερύγιον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.53 建造物 建筑物的部分及区域 建筑物的顶尖或顶点 1 小尖塔；（圣殿的）顶点 καὶ ἔστησεν αὐτὸν ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ  ‘and he set him on the pinnacle of the Temple’  「让他站在圣殿的顶端」 (太 4:5)

____________________________________________________

1 πτερύγιον在太 4:5和路 4:9的准确意思不明。有些学者认为是指圣殿大门的过梁或上部结构。

πτέρυξ

(1)

υγος＜阴＞

(a)

8.29 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 任何飞行生物的翅膀 翅膀 ὄρνις ἐπισυνάγει τὰ νοσσία αὐτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας  ‘a hen gathers her brood under her wings’  「母鸡把小鸡聚集在翅膀底下」 (太 23:37) 启 9:9 提到了末日的蝗虫，当中的短语 ἡ φωνὴ τῶν πτερύγων 可能需要使用一个清晰明确的词汇来翻译「翅膀」，因为表示昆虫翅膀的词汇，与表示鸟类翅膀的词汇可能非常不同。

πτηνός

(1)

οῦ＜中＞

(a)

4.38 动物 鸟类 ［参ὄρνεον, ὄρνις, πετεινός］ 任何种类的鸟，野生的或家养的 鸟 ἄλλη δὲ σὰρξ κτηνῶν, ἄλλη δὲ σὰρξ πτηνῶν  ‘another is the flesh of animals, another the flesh of birds’  「兽又是一个样子，鸟又是一个样子」 (林前 15:39) 任何语言至少都会有一些指鸟的词汇，但是可能没有一个通称，将鸟类与其他所有会飞的生物区别开来。例如，在某些语言中，一个包含所有鸟类的词汇还包含了会飞的昆虫和蝙蝠。然而，在大多数情况下，这个词汇主要是指鸟类，因此如果经文中的其他表达已经在某种程度上指明了是鸟类，那么可以采用这个词汇。在别的语言中，一些鸟类的通称可能只包含特定的一些类型，例如食肉的鸟、水中的鸟和林中的鸟。

πτοέω  (πτοέομαι)

(1)

(a)

25.264 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 由于一些使人惊愕或惊慌的事物而感到恐惧 惊惶；惊慌；恐慌；非常害怕 ὅταν δὲ ἀκούσητε πολέμους καὶ ἀκαταστασίας, μὴ πτοηθῆτε  ‘don't be alarmed when you hear of wars and revolutions’  「你们听见有战争和叛乱的时候，不要慌乱」 (路 21:9) πτοηθέντες δὲ καὶ ἔμφοβοι γενόμενοι ἐδόκουν πνεῦμα θεωρεῖν  ‘they were alarmed and fearful, thinking they had seen a ghost’  「他们非常惊恐，以为看见了幽魂」 (路 24:37)

πτόησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

25.265 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 （{πτοέομαι}「恐惧」25.264 的衍生词）引起恐惧或惊慌的物件、事件或状况 令人恐惧之物；恐怖的事；可怕的东西；令人害怕的事物 μὴ φοβούμεναι μηδεμίαν πτόησιν  ‘don't be frightened by anything alarming’  「不畏惧什么」 (彼前 3:6)

∏τολεμαΐς

(1)

ΐδος＜阴＞

(a)

93.557 人名及地名 地名 巴勒斯坦沿岸的港口（在旧约时代称为亚柯） 多利买；《思》仆托肋买

πτύον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.6 人工制品 耕种及畜牧用的工具 扬谷去糠的器具；类似叉子的铁铲，用来扬起已经脱粒的谷物，利用风力使粗糠与谷粒分离 簸箕 τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ  ‘a winnowing shovel is in his hand’  「他手里拿着簸箕」 (太 3:12) 如果译入语言中没有表示簸箕的词汇，那么翻译者可以采用一个描述性的短语，例如「把脱粒的谷物扬到空中以使糠秕被吹走的器具」。

πτύρω  (πτύρομαι)

(1)

(a)

25.263 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 由于受到恐吓而害怕 害怕；惊慌；惊吓；受威吓；受恐吓 μὴ πτυρόμενοι ἐν μηδενὶ ὑπὸ τῶν ἀντικειμένων  ‘don't be intimidated in anything by your enemies’  「在任何事上都不被敌人吓倒」 (腓 1:28) 有些语言把「不要受威吓」表达为：「不要让自己受惊」，或「不要让任何人使你害怕」。

πτύσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.71 身体、身体各部分及身体的产物 身体的生理产物 口中的水样液体 口水；唾沫 ἔπτυσεν χαμαὶ καὶ ἐποίησεν πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσματος  ‘he spat on the ground and made mud from the saliva’  「耶稣吐唾沫在地上，用唾沫和了泥」 (约 9:6)

πτύσσω

(1)

(a)

79.120 物体的特徵 卷起的 ［参ἑλίσσω, ἐντυλίσσω］ 使某物呈现卷状 1 卷起来；卷好；使成为一卷 πτύξας τὸ βιβλίον  ‘he rolled up the scroll’ or ‘he rolled up the book’  「他把书卷卷起来」或「他把书卷起来」 (路 4:20)

____________________________________________________

1 79.120这一组词汇的意思很可能存在显着的差异，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

πτύω

(1)

(a)

23.43 生理活动过程及状态 吃、喝以外，涉及口腔的活动 ［参ἐμπτύω］ 吐唾沫到物件上或人身上 1 吐唾沫；吐口水 ἔπτυσεν χαμαὶ καὶ ἐποίησεν πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσματος  ‘he spat on the ground and made some mud with the spittle’  「耶稣吐唾沫在地上，用唾沫和了泥」 (约 9:6) 在一些社会中，吐唾沫的象徵意义与西方世界非常不同。事实上，在非洲一些社会中，吐唾沫在某人的头上是表达祝福。因此在 太 26:67，翻译者可能需要把「他们吐唾沫在他脸上」译成：「他们吐唾沫在他脸上来羞辱他」，或「他们吐唾沫在他脸上，以此表达对他的愤怒」。

____________________________________________________

1 πτύω和ἐμπτύω的意思应该可以加以区别，这样，ἐμπτύω就是强调吐唾沫到物件里面或上面，但是无法根据现有的上下文来确定这种区别。

πτῶμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.7 身体、身体各部分及身体的产物 身体 动物或人类的尸体 尸体 ὅπου ἐὰν ᾖ τὸ πτῶμα, ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοί  ‘wherever there is a corpse, the vultures will gather’  「尸体在哪里，鹰就会聚集在哪里」 (太 24:28) ἦραν τὸ πτῶμα αὐτοῦ καὶ ἔθηκαν αὐτὸ ἐν μνημείῳ  ‘they took his dead body and buried it’  「就来把他的尸体领走，安葬在坟墓里」 (可 6:29) 在 太 24:28 的平行经文（路 17:37）中出现的是 σῶμα（8.1）一词。有些语言清楚区分了尸体的不同腐烂程度，因此在一些上下文中，需要指出尸体是人的尸体还是动物的尸体，是刚刚死去还是已经出现明显的腐烂。

πτῶσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

20.50 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 （πτῶσις「跌倒」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）遭受破坏或毁灭，暗示过去拥有显赫的地位 毁灭 κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν  ‘set for the destruction and rise of many’  「要叫以色列中许多人灭亡，许多人得救」 (路 2:34) 在 路 2:34 中，翻译句子 εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν 时，必须清楚指出有些人会被毁灭，而另一些人会兴起。如果直译为「叫许多人灭亡和兴起」，可能会错误地暗示某些人会被毁灭，然后再次兴起。关于这段经文的其他解释，见 13.59 和 87.75。

(b)

87.75 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） （πτῶσις「跌倒」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）趋向较低地位的根本转变（与ἀνάστασις[b]「兴起」87.39 相对） 跌倒 κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ  ‘(this child) is set (by God) for the falling and rising up of many in Israel’  「要叫以色列中许多人跌倒，许多人兴起」 (路 2:34) πτῶσις 在 路 2:34 中有其他稍微不同的解释，见 20.50 和 13.59。

(c)

13.59 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参ἐκπίπτω, πίπτω］ 变坏，强调其程度和突然性 坠落；恶化 οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ  ‘this one is set for the fall and rise of many in Israel’  「要叫以色列中许多人坠落，许多人兴起」 (路 2:34) πτῶσις 在 路 2:34 中有其他稍微不同的解释，见 20.50 和 87.75。

πτωχεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

57.52 拥有，转移，交换 贫乏，贫困，贫穷 财产不足的状态 贫穷；穷困；贫困；极穷 ἡ περισσεία τῆς χαρᾶς αὐτῶν καὶ ἡ κατὰ βάθους πτωχεία αὐτῶν ἐπερίσσευσεν εἰς τὸ πλοῦτος τῆς ἁπλότητος αὐτῶν  ‘the abundance of their joy and the depths of their poverty resulted in an outpouring of extreme generosity’  「他们……仍然满有喜乐，在极度贫穷中还格外显出他们乐捐的慷慨」 (林后 8:2)

πτωχεύω

(1)

(a)

57.54 拥有，转移，交换 贫乏，贫困，贫穷 变为贫穷的状态 1 变穷；成为贫穷 δι᾽ ὑμᾶς ἐπτώχευσεν πλούσιος ὤν  ‘although (Christ) was rich, he became poor for your sake’  「他本是富足，却为你们成了贫穷」 (林后 8:9) 有些语言可能不适宜直译为「富足」和「贫穷」，因为这两个词汇的意思可能过于具体，而且对 林后 8:9 的上下文有不适切的含义。因此，经文可能需要译成「虽然基督先前拥有的非常多，但是他为了你们的缘故而成为一无所有的」。

____________________________________________________

1 在《新约》用法以外，πτωχεύω的意思仅仅是「成为贫穷」，但在《新约》中，πτωχεύω只在比喻意义上指基督成为肉身。

πτωχός

(1)

ή，όν

(a)

57.53 拥有，转移，交换 贫乏，贫困，贫穷 穷困的，暗示这是一种持续的状态 贫穷的；穷困的；穷人 εἰσέλθῃ δὲ καὶ πτωχὸς ἐν ῥυπαρᾷ ἐσθῆτι  ‘but there comes in also a poor man in ragged clothing’  「又有一个穷人穿着肮脏的衣服也进去」 (雅 2:2) 见 57.51 的注释。 所有社会都有贫穷人，因此不难找到指这种人的合适词汇；但是有些语言会用习语来表达，例如：「穿着破衣走路的人」，或「肋骨总是露出来的人」。

(b)

65.16 价值 有价值的，没有价值的 价值不足的 几乎没有价值的；相对没有价值 πῶς ἐπιστρέφετε πάλιν ἐπὶ τὰ ἀσθενῆ καὶ πτωχὰ στοιχεῖα  ‘how do you want to turn back to those weak and worthless ruling spirits’  「怎么还要转回那懦弱无价值的粗浅学说」 (加 4:9) 在 加 4:9，πτωχός 也可能是指与有益或有用的事物的对比；如果这样，在这个上下文中，πτωχός 的意思就会归类在语义域 65「价值」下的子域 D「有用的，无用的」（65.30 - 65.39）里面。

(c)

88.57 道德伦理素质及相关行为 谦卑 ［参πνεῦμα］ πτωχὸς τῷ πνεύματι  （习语，直译：灵里贫穷）形容人对自己的能力方面非常谦卑（在唯一出现这用语的新约经文中，即 太 5:3，这种虚心在于与上帝的关系） 谦卑的；虚心的 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι  ‘happy are those who are humble before God’  「在上帝面前谦卑的人有福了」 (太 5:3) 直译 πτωχὸς τῷ πνεύματι 可能会引起严重的误解，因为「灵里贫穷」很可能是指「没有圣灵」或「缺乏野心或动力」。为了清楚指明这种贫穷或需要在某种意义上与属灵的事物有关，可以译成「认识到自己需要上帝的人有福了」。

πυγμή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

8.35 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 紧握的手 拳头 οἱ γὰρ Φαρισαῖοι ... ἐὰν μὴ πυγμῇ νίψωνται τὰς χεῖρας οὐκ ἐσθίουσιν  ‘the Pharisees ... do not eat unless they wash their hands with the fist’  「法利赛人……若不按规矩洗手就不吃饭」，直译：「……若不用拳头洗手……」 (可 7:3) 在《新约》中，πυγμή 只出现在 可 7:3 这个很有问题的表达中。有些抄本没有 πυγμῇ，另有抄本作 πυκνά「经常」。有些翻译者试图解决 可 7:3 的解释问题，将其译成：「除非他们按照正确的方式洗手」或「除非他们彻底洗手」。

∏ύθιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.304 人名及地名 人名 徒 20:4 的某些抄本中提到的人名 （音译）普提乌斯

πύθων

(1)

ωνος＜阳＞

(a)

12.48 超自然生物及力量 超自然力量 一种用于占卜的超自然力量 占卜的灵 παιδίσκην τινὰ ἔχουσαν πνεῦμα πύθωνα ὑπαντῆσαι ἡμῖν  ‘we were met by a slave girl who had a spirit of divination in her’ or ‘... a demon that spoke through her’  「迎面来了一个有占卜邪灵附身的女仆」或「……一个邪灵藉她说话……」 (徒 16:16) 关于 πύθων 作为一个习语的一部分，见 33.285。 这词的英语音译是 Python，意思是「蟒蛇」。在大多数语言中，这译词很容易会令人误解。因此，更有意义和在某程度上更准确的做法是把这词翻译为：「占卜的灵」，或「使她能预言未来的灵」，或「使她说出将来要发生什么事的灵」。

πυκνός  (πυκνότερον)

(1)

ή, όν

(a)

67.12 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 在有限的时间间隔内发生的一些相关的时间点 经常；常常；屡次；频繁 Οἱ μαθηταὶ Ἰωάννου νηστεύουσιν πυκνὰ καὶ δεήσεις ποιοῦνται  ‘the disciples of John fast frequently and offer up prayers’  「约翰的门徒常常禁食祈祷」 (路 5:33) οἴνῳ ὀλίγῳ χρῶ διὰ τὸν στόμαχον καὶ τὰς πυκνάς σου ἀσθενείας  ‘take a little wine to help your digestion, since you are sick so often’  「……常常生病……可以稍微喝点酒」 (提前 5:23)

(b)

67.13 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 在短暂的时间间隔内发生的一些相关的时间点，在语气上可能比 πυκνός、πυκνά（67.12）强烈 常常；经常；屡次；尽量经常 διὸ καὶ πυκνότερον αὐτὸν μεταπεμπόμενος ὡμίλει αὐτῷ  ‘and for this reason he would call for him as often as possible, and talk with him’  「所以常常叫他来，跟他谈论」 (徒 24:26) 在 徒 24:26，πυκνότερον 可以理解为词根 πυκνο 的比较级；但是也可能已经失去了比较意义，从而 πυκνότερον 在意思上和 πυκνά（67.12）没有明显区别。

πυκτεύω

(1)

(a)

50.6 竞赛及游戏 用拳头打架，常指拳击 打拳；斗拳 οὕτως πυκτεύω ὡς οὐκ ἀέρα δέρων  ‘I box in such a way as not to beat the air’  「我斗拳，不像打空气的」 (林前 9:26) πυκτεύω 在《新约》中只出现了这一次，上下文是比喻。

πύλη

(1)

ης＜阴＞

(a)

7.48 建造物 建筑物的部分及区域 ［参πυλών］ 用来关闭出入口的门或闸门 门；闸门 ἦλθαν ἐπὶ τὴν πύλην τὴν σιδηρᾶν τὴν φέρουσαν εἰς τὴν πόλιν  ‘they came to the iron gate that opens into the city’  「来到通向城里的铁门」 (徒 12:10) πύλη 和 πυλών[a] 可能是指房屋的门，或者宫殿、圣殿或城墙上的大门。

(b)

12.50 超自然生物及力量 超自然力量 ［参ᾅδης］ πύλαι ᾅδου  （习语，直译：阴间的门）死亡作为一种不具人格的超自然力量 死亡 πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς  ‘the gates of Hades will not prevail against it’ or ‘death will never be able to overcome it’  「阴间的门不能胜过它」或「死亡不能战胜它」 (太 16:18) 然而，有些学者认为 πύλαι ᾅδου 的意思是撒但的邪恶势力。

πυλών

(1)

ῶνος＜阳＞

(a)

7.48 建造物 建筑物的部分及区域 ［参πύλη］ 用来关闭出入口的门或闸门 门；闸门 ὅ τε ἱερεὺς τοῦ Διὸς ... ταύρους καὶ στέμματα ἐπὶ τοὺς πυλῶνας ἐνέγκας  ‘the priest of the god Zeus ... brought bulls and garlands to the gate’  「宙斯庙的祭司牵着牛，拿着花环，来到门前」 (徒 14:13) πύλη[a] 和 πυλών[a] 可能是指房屋的门，或者宫殿、圣殿或城墙上的大门。 然而请注意，徒 14:13 中可能不是实际指城门，而是指入城的通道。

(b)

7.38 建造物 建筑物的部分及区域 与房屋入口或建筑物入口相连的区域 通道；入口；门廊 ἐξελθόντα δὲ εἰς τὸν πυλῶνα εἶδεν αὐτὸν ἄλλη  ‘he went out to the vestibule where another (servant girl) saw him’  「他出去，到了门廊，又有一个使女看见他」 (太 26:71) κρούσαντος δὲ αὐτοῦ τὴν θύραν τοῦ πυλῶνος  ‘when he was knocking at the door of the vestibule’  「彼得敲外门时」 (徒 12:13) 短语 τὰ πρὸς τὴν θύραν（见 7.39）本质上等同于 πυλών[b]: συνήχθησαν πολλοὶ ὥστε μηκέτι χωρεῖν μηδὲ τὰ πρὸς τὴν θύραν「有许多人聚集，连入口都没有地方了」（可 2:2）。

πυνθάνομαι

(1)

(a)

33.181 沟通 问题，答案 查询关于某事 询问；查问；问 ἐπύθετο οὖν τὴν ὥραν παρ᾽ αὐτῶν ἐν ᾗ κομψότερον ἔσχεν  ‘he inquired of them what time it was when (his son) got better’  「他就问什么时候见好的」 (约 4:52)

(b)

27.11 学习 学习 ［参διερωτάω］ 通过提问获取信息 查问；审查；通过询问而发现 πυθόμενος ὅτι ἀπὸ Κιλικίας  ‘when he found out he was from Cilicia’  「发现他是基利家的人」 (徒 23:34) 由于 πυνθάνομαι[b] 和 διερωτάω 表示相当不同的语义要素，即「获取信息」和「通过询问」，因此在许多语言中，最好使用两个动词，分别意为「问，询问」和「找出，查明」。因此，徒 10:17 中的这个语句可以译成：「那时，哥尼流派来的人询问并找到了西门的家」。

πῦρ

(1)

ός＜中＞

(a)

2.3 自然物质 火 燃烧物料所产生的光、火和热 火 οἱ δὲ νῦν οὐρανοὶ καὶ ἡ γῆ τῷ αὐτῷ λόγῳ τεθησαυρισμένοι εἰσὶν πυρὶ  ‘but the heavens and earth that now exist are being preserved by the same word (of God) for destruction by fire’  「但现在的天地还是凭着上帝的话存留，直留到……用火焚烧」 (彼后 3:7) 虽然这里的 πῦρ （彼后 3:7）根据古代元素观会被归类为自然界物质，但经文所指的是一个具体事件，因此在许多语言中，人们论到的就是「焚烧」，这样，翻译者通常需要用动词或分词来表达，而不是用名词，例如说：「用焚烧来毁灭」。

(b)

2.5 自然物质 火 ［参πυρά, φῶς］ 一堆正在燃烧的物料 火；篝火 περιαψάντων δὲ πῦρ ἐν μέσῳ τῆς αὐλῆς  ‘a fire had been lit in the center of the courtyard’  「在院子中间生了火」 (路 22:55) 在许多语言中，希腊文短语 ἅψαντες … πυράν「点燃一团火」最好用一个意指「生火」的动词来翻译；在某些语言中，人们不会谈到「火」而不指明所烧的物料是什么。因此，在 徒 28:2 中，恰当的对等翻译是「他们使一些小树枝燃烧起来」。 在一些语言中，人们会刻意区分两种不同功能的火，一种是焚烧垃圾的火，一种是取暖用的火。《启示录》中经常提到毁灭性的火（启 8:5 和 启 20:10），翻译者可能需要使用另一个词汇来表达取暖或加热物品所用的火。

(c)

39.15 敌意，冲突 分裂 ［参βάλλω］ πῦρ βάλλω  （习语，直译：抛火）引起不和及争论 引起不和；引起分裂 ∏ῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν  ‘I came to bring division into the world’  「我来是要把火丢在地上」或「我来是要给世界带来分裂」 (路 12:49) 有些翻译者倾向于直译 路 12:49 中的这个语句，因为从更大的比喻语境来看，直译似乎是必要的，经文说：「我多么盼望它已经燃烧起来」（τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη）。然而，严格直译可能会让人从完全物质的意义上理解，也就是：「使这个世界燃烧起来」。对于 路 12:49 中这句话的意义，学者有多种不同的解释。例如，有些人认为那是指五旬节的火。

πυρά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

2.5 自然物质 火 ［参πῦρ, φῶς］ 一堆正在燃烧的物料 火；篝火 ἅψαντες γὰρ πυρὰν προσελάβοντο πάντας ἡμᾶς  ‘for they kindled a fire and welcomed us all’  「他们就生了火欢迎我们众人」 (徒 28:2) 在许多语言中，希腊文短语 ἅψαντες … πυράν「点燃一团火」最好用一个意指「生火」的动词来翻译；在某些语言中，人们不会谈到「火」而不指明所烧的物料是什么。因此，在 徒 28:2 中，恰当的对等翻译是「他们使一些小树枝燃烧起来」。 在一些语言中，人们会刻意区分两种不同功能的火，一种是焚烧垃圾的火，一种是取暖用的火。《启示录》中经常提到毁灭性的火（启 8:5 和 启 20:10），翻译者可能需要使用另一个词汇来表达取暖或加热物品所用的火。

πύργος

(1)

ου＜阳＞

(a)

7.23 建造物 建筑物 顶部有了望台的高楼；用石砌成；用于看守葡萄园或人们聚居的地方 高楼；了望塔 οἰκοδεσπότης ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα ... καὶ ᾠκοδόμησεν πύργον  ‘a landowner who planted a vineyard ... and built a watchtower’  「有一个园主开垦了一个葡萄园……盖了一座守望楼」 (太 21:33) ἐκεῖνοι οἱ δεκαοκτὼ ἐφ᾽ οὓς ἔπεσεν ὁ πύργος ἐν τῷ ∑ιλωὰμ καὶ ἀπέκτεινεν αὐτούς  ‘the tower in Siloam fell on those eighteen men and killed them’  「从前西罗亚楼倒塌，压死了十八个人」 (路 13:4) 在《新约》中，πύργος 可指任何类型的塔，包括军事用途和看守庄稼的塔。 有些学者提出，路 14:28 所指的 πύργος 是一种农业建筑物，但是被其他学者所拒绝。 在有些语言中，表示「塔」的词汇的意思就是「一个很高的建筑物」（虽然当然不是摩天大楼）。还有些时候，塔更应该称为「一个很高的平台」或「一个很高的了望处」。

πυρέσσω

(1)

(a)

23.159 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参πίμπρημι, πυρετός］ 生病发烧 发烧；热病 ἡ δὲ πενθερὰ ∑ίμωνος κατέκειτο πυρέσσουσα  ‘Simons mother-in-law was in bed with a fever’  「西门的岳母正发烧躺着」 (可 1:30) 有些语言可以说「某人有发烧」，但是有些语言采用逆序的表达，会说「发烧有某人」。同样，有些语言不是说「某人得了病」，而是「疾病抓住了某人」。很多时候，翻译者可以把「发烧」表达为：「发烫」、「发热」或「得了滚烫的病」。

πυρετός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

23.159 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参πίμπρημι, πυρέσσω］ 生病发烧 发烧；热病 πενθερὰ δὲ τοῦ ∑ίμωνος ἦν συνεχομένη πυρετῷ μεγάλῳ  ‘Simons mother-in-law was confined with a high fever’  「西门的岳母在发高烧」 (路 4:38) 有些语言可以说「某人有发烧」，但是有些语言采用逆序的表达，会说「发烧有某人」。同样，有些语言不是说「某人得了病」，而是「疾病抓住了某人」。很多时候，翻译者可以把「发烧」表达为：「发烫」、「发热」或「得了滚烫的病」。

πύρινος

(1)

η，ον

(a)

79.33 物体的特徵 颜色 火红色 火红色；红得像火 ἔχοντας θώρακας πυρίνους  ‘they had breastplates which were fiery red’  「他们穿着火红……的护胸甲」 (启 9:17) 翻译者也可以把「火红色」译成「像火一样的红色」或「火的颜色」。

πυρόω  (πυρόομαι)

(1)

(a)

79.72 物体的特徵 热的，温的，冷的 使变得像火一样热 加热；使炽热；（金属）冶炼 οἱ πόδες αὐτοῦ ὅμοιοι χαλκολιβάνῳ ὡς ἐν καμίνῳ πεπυρωμένης  ‘his feet were like brass made fiery hot in a furnace’ or ‘... in a forge’  「双脚好像在炉中锻链得发亮的铜」 (启 1:15)

(b)

14.63 自然界的事件及状态 燃烧 ［参καίω, καῦσις, καυσόω, πύρωσις］ 燃烧的过程 燃烧；着火 οὐρανοὶ πυρούμενοι λυθήσονται  ‘the heavens will be destroyed by burning’  「天要被火烧而消灭」 (彼后 3:12) 许多语言对于不同类型的「燃烧」有重要的区分。例如，点燃油灯或蜡烛等物以照明，与摧毁或烧尽某物所用的词汇可能非常不同。烧柴做饭可能还需要采用另一个词汇。此外，火的范围或剧烈程度有所不同，所使用的词汇可能也有所不同。 许多语言都很难简单地使用「藉着燃烧」的短语来表示燃烧。通常燃烧只能通过一个包含火的语句来表示。因此，彼后 3:12 可以翻译为「大火要烧毁天空，使物质熔化」。同样地，徒 28:2 可以翻译为「最后大火将毁灭这地」。

(c)

25.229 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 （πυρόω[b]「燃烧」14.63 的引申喻意）心烦意乱，忧心忡忡 非常忧虑；满怀焦虑；焦急；忧心忡忡；非常苦恼；忧心苦恼 τίς σκανδαλίζεται καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι;  ‘who is led into sin without me being worried and distressed?’ or ‘when someone is led into sin, I am worried and distressed’  「有谁失足犯罪，我不满怀焦虑呢？」 (林后 11:29)

(d)

25.31 态度及情感 强烈地渴望 感受强烈的性欲 欲火攻心；欲火焚身；欲火中烧 κρεῖττον γάρ ἐστιν γαμῆσαι ἢ πυροῦσθαι  ‘for it is better to marry than to burn with sexual passion’  「与其欲火攻心，倒不如结婚为妙」 (林前 7:9)

πυρράζω

(1)

(a)

79.32 物体的特徵 颜色 呈火红色 火红色；（天空）发红；（天色）通红 πυρράζει γὰρ ὁ οὐρανός  ‘because the sky is fiery red’  「傍晚天发红」 (太 16:2)

πυρρός

(1)

ά，όν

(a)

79.31 物体的特徵 颜色 火红色（可能带一点黄色或橙色） 鲜红色的；红色的 ἐξῆλθεν ἄλλος ἵππος πυρρός  ‘another horse came out, a fiery red one’  「有另一匹马出来，是鲜红色的」 (启 6:4) 和其他表示颜色的词语一样，在 启 6:4 中可能需要采用一个特指马的红色的词汇。

∏ύρρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.305 人名及地名 人名 跟随保罗旅行传道的同工 毕罗斯；《思》丕洛

πύρωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

14.63 自然界的事件及状态 燃烧 ［参καίω, καῦσις, καυσόω, πυρόω］ 燃烧的过程 燃烧；着火 βλέποντες τὸν καπνὸν τῆς πυρώσεως αὐτῆς  ‘when they see the smoke of her burning’  「他们看见了焚烧她的烟」 (启 18:18) 许多语言对于不同类型的「燃烧」有重要的区分。例如，点燃油灯或蜡烛等物以照明，与摧毁或烧尽某物所用的词汇可能非常不同。烧柴做饭可能还需要采用另一个词汇。此外，火的范围或剧烈程度有所不同，所使用的词汇可能也有所不同。 启 18:18 的上半节直译为：「当他们看见她的焚烧的烟」。在「她的焚烧」这个短语中必须显示那被焚烧的是「她」。因此，这句经文可以翻译为「他们看见了那焚烧她的烟」。

(b)

24.91 感官事件及状态 痛苦，苦难 （πύρωσις[a]「燃烧」14.63 的引申喻意）痛苦煎熬的经历 经历极大的痛苦；痛苦的煎熬；火一样的考验；火炼的试验 μὴ ξενίζεσθε τῇ ἐν ὑμῖν πυρώσει  ‘do not be surprised at the painful suffering you are experiencing’  「有痛苦的试炼临到你们，不要觉得奇怪」 (彼前 4:12) 关于 πύρωσις 在 彼前 4:12 的另一种解释，见 78.37。

(c)

78.37 程度 多于，少于（比较程度） （πύρωσις[a]「燃烧」14.63 的引申喻意）某种经历的程度特别强烈，有受苦的含意 强烈的；强度；异常的程度；火一样的 μὴ ξενίζεσθε τῇ ἐν ὑμῖν πυρώσει πρὸς πειρασμὸν ὑμῖν γινομένῃ  ‘do not be surprised at the intense trials which are happening to you’ or ‘... the intensity of the trials ...’  「有严酷的考验临到你们，不要觉得奇怪」 (彼前 4:12) 关于 πύρωσις 在 彼前 4:12 的另一种解释，见 24.91。

πωλέω

(1)

(a)

57.186 拥有，转移，交换 售卖，购买，价钱 ［参ἀποδίδωμι, πιπράσκω］ 处理财产或提供服务，来换取金钱或其他报酬 卖；售卖 πορεύεσθε μᾶλλον πρὸς τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράσατε ἑαυταῖς  ‘go, instead, to those who sell and buy (oil) for yourselves’  「不如你们到卖油的地方去买些给自己用吧！」 (太 25:9) ὕπαγε, ὅσα ἔχεις πώλησον  ‘go and sell all you have’  「去变卖你所有的」 (可 10:21) πιπράσκω 和 ἀποδίδομαι (ἀποδίδωμι[e]) 也可以用来指把人卖为奴隶。例如，请注意 太 18:25（ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος πραθῆναι「他的主人吩咐把他卖为奴隶」）中的 πιπράσκω，以及 徒 7:9（οἱ πατριάρχαι ζηλώσαντες τὸν Ἰωσὴφ ἀπέδοντο εἰς Αἴγυπτον「先祖嫉妒约瑟，把他卖到埃及为奴隶」）中的 ἀποδίδομαι。 然而，有些语言必须使用特定的词汇来表达把人卖为奴隶。事实上，翻译者可能需要相当明确地描述该事件，例如：「收钱把人交给另一个人做奴隶」。 在 罗 7:14 πεπραμένος ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν「卖给罪作奴隶」中，πιπράσκω 是比喻用法，把罪拟人化为主人。

πῶλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

4.33 动物 动物 ［参ὀνάριον］ 驴子（ὄνος）的幼崽 驴驹；小驴 εὑρὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ᾽ αὐτό, καθώς ἐστιν γεγραμμένον ... ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται, καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου  ‘Jesus found a donkey and sat on it; as it is written ... your king comes sitting on the foal of a donkey’  「耶稣找到了一匹驴驹，就骑上，如经上所记：『……你的王来了；他骑在驴驹上』」 (约 12:14, 15 [2]) 与 ὄνος「驴」（4.31）的情况一样，许多语言根据不同性别，在词形或词汇上对驴的幼崽进行区分。

πώποτε

(1)

(a)

67.9 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参δήποτε, ποτέ］ 不确定的时间点或时机 任何时候；某些时候；从来 θεὸν οὐδεὶς ἑώρακεν πώποτε  ‘no one has ever seen God’  「从来没有人见过上帝」 (约 1:18)

πωρόω

(1)

(a)

27.51 学习 愿意学习 （πωρόω「使硬化」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使某人完全不愿意学习，不肯接收新信息 使人完全不愿意学习；使头脑关闭；使心思顽梗 καὶ ἐπώρωσεν αὐτῶν τὴν καρδίαν  ‘and he closed their minds’  「使他们的心智麻木」 (约 12:40) οἱ δὲ λοιποὶ ἐπωρώθησαν  ‘the rest were made completely unwilling to learn’  「其余的人都变得顽梗不化」 (罗 11:7) ἀλλ᾽ ἐπωρώθη τὰ νοήματα αὐτῶν  ‘but their minds were closed’  「他们的心思变得顽梗不化」 (林后 3:14) 在 林后 3:14 和 约 12:40，νόημα 和 καρδία 的语法功能被称为「宾格规格」，即界定并说明句子中宾格的应用。

πώρωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

27.52 学习 愿意学习 顽固地不愿意学习 不愿意学习；思想顽固；顽梗；心里刚硬 πώρωσις ἀπὸ μέρους τῷ Ἰσραὴλ γέγονεν  ‘the stubbornness of Israel is for a time’  「以色列人顽梗不化是暂时的」 (罗 11:25)

πώς

(1)

(a)

89.62 关系 目的 ［参μή, μή, μήποτε］ μή πως  表示消极的目的，常有忧虑的含意 从而……不……；免得 βλέπετε δὲ μή πως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενέσιν  ‘but see to it that your freedom (literally ‘this freedom of yours’) does not become a cause of offense to those who are weak (in the faith)’  「免得你们这自由竟成了软弱人的绊脚石」 (林前 8:9) μή πως ἄλλοις κηρύξας αὐτὸς ἀδόκιμος γένωμαι  ‘in order that I myself may not be found unworthy after having preached to others’  「免得我传福音给别人，自己反而被淘汰了」 (林前 9:27)

πῶς

(1)

(a)

92.16 话语的参照人物 说及或写到的人或物 关乎方式的疑问词 如何？怎样？ ∏ῶς σὺ Ἰουδαῖος ὢν παρ᾽ ἐμοῦ πεῖν αἰτεῖς γυναικὸς ∑αμαρίτιδος οὔσης;  ‘how is it that you being a Jew are asking a drink from me, a Samaritan woman?’  「你是犹太人，怎么向我一个撒玛利亚女人要水喝呢」 (约 4:9) ∏ῶς [οὖν] ἠνεῴχθησάν σου οἱ ὀφθαλμοί;  ‘how then were your eyes opened?’ or ‘how then did you become able to see?’  「你的眼睛是怎么开的」或「你是怎么能看见的呢？」 (约 9:10)

Ῥαάβ

(1)

＜阴＞

(a)

93.306 人名及地名 人名 Ραχάβ 93.309 的另一种拼写法，旧约耶利哥城一名妓女，曾接待以色列的探子，后得蒙拯救 喇合；《思》辣哈布

ῥαββί

(1)

(a)

33.246 沟通 教导 （亚兰语借词）公认为犹太经学专家的犹太老师和学者 拉比；老师；教师 καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, Ῥαββί  ‘to be called teacher by people’  「被人们称为『老师』」 (太 23:7)

ῥαββουνί  (ῥαββουνι)

(1)

(a)

33.247 沟通 教导 （亚兰语转写）对犹太经学老师的尊称，暗示重要的个人关系 我的老师；拉波尼 ὁ δὲ τυφλὸς εἶπεν αὐτῷ, Ραββουνι, ἵνα ἀναβλέψω  ‘and the blind man said to him, My teacher, in order that I may see’  「盲人对他说：『我的老师，叫我能够看见！』」 (可 10:51)

ῥαβδίζω

(1)

(a)

19.8 物理的冲击力 击打，撞击 用棍棒反复击打或殴打 用棍子打 οἱ στρατηγοὶ περιρήξαντες αὐτῶν τὰ ἱμάτια ἐκέλευον ῥαβδίζειν  ‘the officials tore off their clothes and ordered them to be beaten’  「民政官剥去他们的衣服，下令用棍子打他们」 (徒 16:22)

ῥάβδος

(1)

ου＜阴＞

(a)

6.218 人工制品 其他人工制品 长约 1-2 米的棍杖；用于步行，放牧，驱赶野兽，打人等 拐杖；棍杖 μηδὲν αἴρωσιν εἰς ὁδὸν εἰ μὴ ῥάβδον μόνον  ‘don't take anything with you on your trip except a walking stick’  「在旅途上除了一根手杖，什么东西都不用带」 (可 6:8) ῥάβδος[a] 有多种用途，例如帮助走路，牧放牲畜，打人等。

(b)

37.53 控制，管理 管理，统治 （ῥάβδος「权杖」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）统治或治理的方式 统治；治理；管辖 ἡ ῥάβδος τῆς εὐθύτητος ῥάβδος τῆς βασιλείας σου  ‘with righteousness you rule over your kingdom’ (literally ‘the righteous scepter is the scepter of your kingdom’)  「你以公平掌权」（直译：「你王国的权杖，是公平的权杖」） (来 1:8) 杖很少作为权力的象徵，因而很少有「统治」的引申义。因此，来 1:8 中的这个语句常需译成「你治理国度的方式将是公义的」，或「你治理你国度时将是公义的」。

ῥαβδοῦχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

37.89 控制，管理 管理，统治 通过预防和侦查犯罪活动，以及把罪犯移交执法部门，来维护法律及秩序的人 警官；差役 ἀπήγγειλαν δὲ τοῖς στρατηγοῖς οἱ ῥαβδοῦχοι τὰ ῥήματα ταῦτα  ‘the policemen reported these words to the magistrates’  「警官把这些话报告官长」 (徒 16:38)

Ῥαγαύ

(1)

＜阳＞

(a)

93.307 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 拉吴；《思》勒伍

ῥᾳδιούργημα

(1)

τος＜中＞

(a)

88.301 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参ῥᾳδιουργία］ 行为肆无忌惮，违反道德原则 恶行；肆无忌惮 Εἰ μὲν ἦν ἀδίκημά τι ἢ ῥᾳδιούργημα πονηρόν  ‘if this were a matter of some crime or serious unscrupulousness’  「如果是不法行为或恶行」 (徒 18:14) ῥᾳδιουργία 和 ῥᾳδιούργημα 常可简单地译成「做自己不应该做的事」。另外，这两个词汇也常译成「欺骗」。

ῥᾳδιουργία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.301 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 ［参ῥᾳδιούργημα］ 行为肆无忌惮，违反道德原则 恶行；肆无忌惮 Ὦ πλήρης παντὸς δόλου καὶ πάσης ῥᾳδιουργίας  ‘you, who are full of all deceit and all wrongdoing’  「你这充满各种诡诈、各样奸恶的人」 (徒 13:10) ῥᾳδιουργία 和 ῥᾳδιούργημα 常可简单地译成「做自己不应该做的事」。另外，这两个词汇也常译成「欺骗」。

ῥαίνω

(1)

(a)

47.16 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的应用及清除 ［参ῥαντίζω, ῥαντισμός］ 把液体洒在某物上 洒；染；溅 ἱμάτιον ῥεραμμένον αἵματι  ‘a garment sprinkled with blood’  「鲜血浸染了的衣服」（经文校勘栏） (启 19:13) 这词只见于异文：ἱμάτιον περιρεραμμένον αἵματι「溅了血的衣服」（启 19:13）（校勘栏）。

Ῥαιφάν

(1)

＜阳＞

(a)

93.308 人名及地名 人名 外邦人的神明 理番；《思》楞番

ῥακά

(1)

(a)

32.61 理解 缺乏理解能力 （亚兰语的借用语）完全缺乏理解力的人 笨蛋；傻瓜 ὃς δ᾽ ἂν εἴπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ, Ῥακά, ἔνοχος ἔσται τῷ συνεδρίῳ  ‘whoever says to his brother, You fool, will be brought before the Council’  「凡骂弟兄是笨蛋的，必须受议会的审判」 (太 5:22)

ῥάκος

(1)

ους＜中＞

(a)

6.152 人工制品 布料、皮革及制成物品 缝在衣物上用来修补破洞或撕裂的布块 布块 οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλει ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου ἐπὶ ἱματίῳ παλαιῷ  ‘no one puts a patch of new cloth on an old garment’  「没有人把新布补在旧衣服上」 (太 9:16)

Ῥαμά

(1)

＜阴＞

(a)

93.558 人名及地名 地名 耶路撒冷以北的一个城 拉玛；《思》辣玛

ῥαντίζω  (ῥαντίζομαι)

(1)

(a)

47.16 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的应用及清除 ［参ῥαίνω, ῥαντισμός］ 把液体洒在某物上 1 洒；洒在 τὸν λαὸν ἐρράντισεν  ‘he sprinkled the people’  「洒在众百姓身上」 (来 9:19) 这个词只出现在异文中：ἱμάτιον περιρεραμμένον αἵματι「溅了血的衣服」（启 19:13）（校勘栏）。

(b)

53.32 宗教活动 净化，洁净 用洒的方式来洁净和净化 洒；洁净；洗净 ἐὰν μὴ ῥαντίσωνται οὐκ ἐσθίουσιν  ‘if they do not cleanse themselves, they do not eat’  「若不洗净就不吃」（经文校勘栏） (可 7:4)

(c)

88.31 道德伦理素质及相关行为 神圣的，纯洁的 ［参καρδία］ ῥαντίζομαι τὴν καρδίαν  （习语，直译：心里面被喷洒）得以洁净脱离道德上的败坏 使自己的心清洁；内心得以洁净；清洁的 ῥεραντισμένοι τὰς καρδίας ἀπὸ συνειδήσεως πονηρᾶς  ‘to have hearts purified from a guilty conscience’  「已蒙洁净、无亏的良心」 (来 10:22)

____________________________________________________

1 考虑到这种洒的宗教意义，ῥαντίζω的这个意思，以及词汇组中的其他意思，可以归类在语义域53「宗教活动」（见53.32）。

ῥαντισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

47.16 涉及液体或干物质的活动 液体或干物质的应用及清除 ［参ῥαίνω, ῥαντίζω］ 把液体洒在某物上 洒；洒在 εἰς ὑπακοὴν καὶ ῥαντισμὸν αἵματος Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘unto obedience and the sprinkling of the blood of Jesus Christ’  「因而顺服耶稣基督，并且蒙他的血洒过」 (彼前 1:2) 在 彼前 1:2 中的这个短语有所省略；有些语言可以调整结构，译成：「顺服耶稣基督，并蒙他的血洒过」，或「……被他的血洗净」。

ῥαπίζω

(1)

(a)

19.4 物理的冲击力 击打，撞击 ［参ῥάπισμα］ 用手掌、拳头，或棍、棒、鞭子等工具击打 掌掴；鞭打；拍打 ὅστις σε ῥαπίζει εἰς τὴν δεξιὰν σιαγόνα [σου], στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην  ‘if anyone slaps you on the right cheek, let him slap your left cheek too’ (literally ‘... turn to him also the other’)  「有人打你的右脸，把另一边也转过来让他打」 (太 5:39)

ῥάπισμα

(1)

τος＜中＞

(a)

19.4 物理的冲击力 击打，撞击 ［参ῥαπίζω］ 用手掌、拳头，或棍、棒、鞭子等工具击打 掌掴；鞭打；拍打 οἱ ὑπηρέται ῥαπίσμασιν αὐτὸν ἔλαβον  ‘the guards took him and beat him’  「差役又把他拉过来，打他许多巴掌」 (可 14:65) εἷς παρεστηκὼς τῶν ὑπηρετῶν ἔδωκεν ῥάπισμα τῷ Ἰησοῦ  ‘one of the guards standing there slapped Jesus’  「站在旁边的一个差役就打了他一巴掌」 (约 18:22)

ῥαφίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

6.215 人工制品 其他人工制品 ［参βελόνη］ 细长的缝纫工具，一端是尖的，另一端有穿线的孔，用来把线穿过布料 针 εὐκοπώτερόν ἐστιν κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν  ‘it is easier for a camel to go through the eye of a needle’  「骆驼穿过针眼……更容易」 (太 19:24) 有人认为，太 19:24 和 路 18:25 中的「针眼」是喻指窄门，这并没有任何令人信服的证据。骆驼穿过针的眼是一种夸张手法，意思是说，有意地进行夸大以突出所说事情的困难。

Ῥαχάβ

(1)

＜阴＞

(a)

93.309 人名及地名 人名 在耶稣家谱里提到的一个耶利哥妇人；见 93.306 喇合；《思》辣哈布

Ῥαχήλ

(1)

＜阴＞

(a)

93.310 人名及地名 人名 雅各的妻子，利亚的妹妹 《和2010》《和》拉结；《现》蕾洁；《思》辣黑耳

Ῥεβέκκα

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.311 人名及地名 人名 以撒的妻子，以扫和雅各的母亲 《和2010》《和》利百加；《现》丽百加；《思》黎贝加

ῥέδη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.53 人工制品 车辆 旅行或运输货物用的四轮马车 马车；四轮马车 ῥέδη 只出现在 启 18:13，在一个商人买卖的物品清单之中。

ῥέω

(1)

(a)

14.17 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 ［参ῥύσις］ 液体向着某个方向流动1 流出；流动 καθὼς εἶπεν ἡ γραφή, ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδατος ζῶντος  ‘as the scripture says, Streams of living water will flow from his heart’  「如经上所说：『从他腹中将流出活水的江河来』」 (约 7:38) 在一些语言中，指液体流动的词汇也可以用来指任何物体的移动，因而直译会变成「液体移动」。然而，表示「流动」或「涌流」的词汇，往往会根据流动的方向不同而有很大的差别。例如，如果流动是相对地横向并因此速度缓慢，可能会用一个词来表达；但如果流动是快速的，就可能用另一个词来表达；而如果流动是几乎垂直向下的（正如在倾倒液体的情况），又会采用另一个不同的词。

____________________________________________________

1 ῥέω「流出」和ῥύσις[a]「流出或流动」可以视为在语义上不同，ῥέω仅指流动的事件，ῥύσις[a]则通过假设一个特定起点和终点来详细说明该事件，从而可以谈论一些这样的事件。在英语中，这种语义衍生在动词和名词之间几乎自动发生，在希腊文中也很普遍，尽管有明显的词形差异。然而，一些其他语言并没有对应的名词形式，因此为了讲述一系列事件，就必须简单地说「它流动了好几次」。

Ῥήγιον

(1)

ου＜中＞

(a)

93.559 人名及地名 地名 意大利南部一个海角上的港口城市 利基翁；《思》勒基雍

ῥῆγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

20.58 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 毁坏的事件，包括裂开和破裂 毁坏；撞毁 ἐγένετο τὸ ῥῆγμα τῆς οἰκίας ἐκείνης μέγα  ‘the crash of that house was terrible’  「那房子损坏得很厉害」 (路 6:49) 虽然名词 ῥῆγμα 带有衍生后缀 μα 会使人以为所指的是毁坏或毁灭的状态，但上下文指向实际的毁灭事件，因此应该翻译为「撞毁」或「毁坏」。

ῥήγνυμι

(1)

(a)

19.31 物理的冲击力 裂开，撕破 撕裂或爆裂，来自内部或外部的力量，指突然而有力的行动 裂开；爆裂 ῥήξει ὁ οἶνος ὁ νέος τοὺς ἀσκοὺς  ‘the new wine will burst the skins’  「新酒就会使皮袋爆裂」 (路 5:37)

(b)

33.85 沟通 说话，谈话 突然大声喊叫 开始呼喊；喊叫 ῥῆξον καὶ βόησον  ‘shout and cry (with joy)’  「放声欢呼」 (加 4:27) 在 加 4:27，ῥῆξον καὶ βόησον 可以分析为两种呼喊的表达方式，例如「突然大喊大叫和喊叫」，或者 ῥῆξον 主要作为 βόησον 的概念限定词，这样 ῥῆξον καὶ βόησον 的意思就是「突然喊叫」或「开始呼喊」，但呼喊的开始意味着相当大的能量、自发性和突然性。关于 ῥήγνυμι 在 加 4:27 中的这个解释，见 68.81。

(c)

68.81 时态 高速，突然 用相当大的精力或努力快速地做某事 迸发；突然发出（叫喊声） ῥῆξον καὶ βόησον, ἡ οὐκ ὠδίνουσα  ‘break forth with shouts, you who never felt the pains of childbirth’  「未经分娩之痛的啊，你要放声欢呼」 (加 4:27) 关于 ῥήγνυμι 在 加 4:27 的另一种解释，见 33.85。

(d)

23.168 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 使人因抽搐而倒在地上 使倒下抽搐；使痉挛 ὅπου ἐὰν αὐτὸν καταλάβῃ ῥήσσει αὐτόν  ‘whenever (the spirit) attacks him, it throws him to the ground in convulsions’  「每当鬼袭击他，就把他摔倒在地上」 (可 9:18) ἔρρηξεν αὐτὸν τὸ δαιμόνιον καὶ συνεσπάραξεν  ‘the demon threw him down to the ground and convulsed him’  「鬼把他摔倒，使他猛烈地抽搐」 (路 9:42)

ῥῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.9 沟通 言语，段落 最小的话语单位，通常是一个单词 字词；言语；一句话 οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῷ πρὸς οὐδὲ ἓν ῥῆμα  ‘he refused to answer him a single word’  「连一句话也不说」 (太 27:14) 在 太 27:14，代替「一句话也不回答」等译法，可以是更加惯用的表达法：「什么也不说」或「拒绝说话」。

(b)

33.98 沟通 说话，谈话 ［参λόγος］ 已经陈述的事情或说出的话语，焦点主要放在交流的内容上 话；言语；信息；陈述；问题 ἀλλ᾽ ἐπὶ παντὶ ῥήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος θεοῦ  ‘but by every word that comes from the mouth of God’  「而要靠上帝口里所出的每一句话」 (太 4:4) {L:λόγος}[a] 和 {L:ῥῆμα}[b] 之间有任何意义上的差异，都只是文体用法的问题。

(c)

13.115 是，变成，存在，发生 发生 ［参λόγος］ 某人可能提到的事情 事情；事件 ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων ἢ τριῶν σταθῇ πᾶν ῥῆμα  ‘every matter may be upheld by the testimony of two or three witnesses’  「任何事，凭两个或三个见证人的口，才能成立」 (太 18:16)

Ῥησά

(1)

＜阳＞

(a)

93.312 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，所罗巴伯的儿子 利撒；《思》勒撒

ῥήτωρ

(1)

ορος＜阳＞

(a)

56.36 法庭及法律程序 辩士，律师 （为原告或被告）作为检察官或辩护律师在法庭上发言的人 律师；检察官；辩护律师 κατέβη ὁ ἀρχιερεὺς Ἁνανίας μετὰ πρεσβυτέρων τινῶν καὶ ῥήτορος Τερτύλλου τινός  ‘the high priest Ananias went with some elders and a lawyer (named) Tertullus’  「亚拿尼亚大祭司、几个长老和一个叫帖土罗的律师下来」 (徒 24:1)

ῥητῶς

(1)

(a)

33.94 沟通 说话，谈话 论到所说的或已经说过的 因此；从而；正如所说的；明确地说 Τὸ δὲ πνεῦμα ῥητῶς λέγει  ‘the Spirit speaks thusly’ or ‘this is exactly what the Spirit says’  「圣灵明确地说」或「圣灵如此说」 (提前 4:1)

ῥίζα

(1)

ης＜阴＞

(a)

3.47 植物 植物的非果实部分 植物在地面以下的部分 根 τὴν συκῆν ἐξηραμμένην ἐκ ῥιζῶν  ‘the fig tree had withered away to the roots’  「无花果树连根都枯干了」 (可 11:20) 在 可 11:20 中，若按字面直译为「枯萎到根部」可能会带来误解，使人误以为树只是枯萎到根部为止，树根并没有枯死。然而，希腊文文本表明，整棵树，包括树根，都已经枯萎了，已经彻底死了。

(b)

10.33 亲属关系用语 不同代的亲属关系 （ῥίζα[a]「根」3.47 的引申喻意）后裔，大概有延续关系的含义 后代；后裔 Ἔσται ἡ ῥίζα τοῦ Ἰεσσαὶ  ‘a descendant of Jesse will come’  「有耶西的后代要出来」 (罗 15:12)

(c)

89.17 关系 原因及／或理由 （ῥίζα[a]「根」3.47 的引申喻意）构成某个事件或状态的基本根源或原因的东西 起因；原因；理由 ῥίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία  ‘for the love of money is the cause of all evil’  「贪财是万恶的根源」 (提前 6:10) 有些语言必须调整一下 提前 6:10 中这句经文的说法，例如译成「许多人无恶不作，是因为他们贪爱钱财」。

ῥιζόω  (ῥιζόομαι)

(1)

(a)

74.18 能够，有能力 变得刚强，重点在于力量的源头 刚强；扎根在 ἐρριζωμένοι καὶ ἐποικοδομούμενοι ἐν αὐτῷ  ‘being strengthened and built up in him’  「在他里面扎根、生长」 (西 2:7)

ῥιπή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

16.5 非线性运动 迅速的动作，尤指眨眼 眨眼 ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ, ἐν τῇ ἐσχάτῃ σάλπιγγι  ‘in the blinking of an eye, at the last trumpet sound’  「眨眼之间，在那最后的号角声中」 (林前 15:52) 关于 ῥιπή 作为一个习语的一部分，见 67.114。

ῥιπίζω  (ῥιπίζομαι)

(1)

(a)

16.11 非线性运动 被强力地来回摇荡1 被抛来抛去；翻腾 ὁ γὰρ διακρινόμενος ἔοικεν κλύδωνι θαλάσσης ἀνεμιζομένῳ καὶ ῥιπιζομένῳ  ‘whoever doubts is like a wave in the sea that is driven by the wind and tossed about’  「那疑惑的人，就像海中的波浪被风吹动翻腾」 (雅 1:6)

____________________________________________________

1 虽然ῥιπίζομαι含有某种空间运动，但是没有从一处到另一处的线性运动，而只有来回的运动，导致物体差不多保持在同一位置。

ῥίπτω  (ῥίπτομαι)

(1)

(a)

15.217 线性运动 投掷，扔掉 用力投掷 抛；用力投掷 τὴν σκευὴν τοῦ πλοίου ἔρριψαν  ‘they threw out the tackle of the ship’  「把船上的用具抛出去」 (徒 27:19)

(b)

85.37 在空间存在 放置，安置 把某物放下，可能有动作很快的含意 放下 ἑτέρους πολλοὺς καὶ ἔρριψαν αὐτοὺς παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘many other (sick people), whom they placed at his feet’  「好些别的病人，都放在他脚前」 (太 15:30)

(c)

16.10 非线性运动 把物件挥舞摇动或抛向空中 摇动；抛向空中 ῥιπτούντων τὰ ἱμάτια  ‘waving (their) garments’ or possibly ‘throwing (their) garments into the air’  「抛衣服」或「把衣服抛向空中」 (徒 22:23) 愤怒的群众向空中抛掷衣服或用力扬起衣服，是表示强烈抗议的象徵性动作。 然而在一些语言中，这样的表达会被解释为喜乐并同意。翻译者不能改变事件的性质，但可能需要加上附注来说明这种行为的意义。

(d)

25.294 态度及情感 沮丧 （ῥίπτω[a]「抛」15.217 的引申喻意）气馁沮丧，可能暗指失去希望 沮丧；灰心；气馁 ἦσαν ἐσκυλμένοι καὶ ἐρριμμένοι  ‘they were harassed and dejected’  「他们困苦无依」 (太 9:36a)

____________________________________________________

1 ἐρριμμένοι在太 9:36可能意指「无助的」。

Ῥοβοάμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.313 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，是南国犹大的第一位君王 罗波安；《思》勒哈贝罕

Ῥόδη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.314 人名及地名 人名 Μαρία[f]「马利亚」家中的女仆 罗大；《思》洛德

Ῥόδος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.560 人名及地名 地名 小亚细亚西南岸的一个海岛 罗底；《思》洛多

ῥοιζηδόν

(1)

(a)

14.85 自然界的事件及状态 声音 （ῥοῖζος「物件快速穿过空气所发出的声音」，原词没有出现在《新约》中）指迅速穿过而突然发出的噪音 带着刺耳的声音；轰然一声 οἱ οὐρανοὶ ῥοιζηδὸν παρελεύσονται  ‘the heavens will disappear with a rushing noise’  「天必轰然一声就消失了」 (彼后 3:10) 「大有响声」也可以翻译为「突然在巨大响声中」或「快速地在嘈杂声中」。

ῥομφαία

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.32 人工制品 武器及盔甲 大刀，用于切割，也用于刺扎 刀；剑 ὁ ἔχων τὴν ῥομφαίαν τὴν δίστομον τὴν ὀξεῖαν  ‘he who has the sharp, two-edged sword’  「那有两刃利剑的」 (启 2:12) 在许多语言中，「刀剑」的译词就是「一把大刀」；然而在某些地区，可能会称为「杀人用的大砍刀」。

(b)

55.6 军事活动 战斗 ［参μάχαιρα］ （ {ῥομφαία}[a]「大刀」（6.32 的引申喻意） 战争；打仗；冲突 ἀποκτεῖναι ἐν ῥομφαίᾳ καὶ ἐν λιμῷ καὶ ἐν θανάτῳ  ‘to kill with war, famine, and disease’  「要用战争、饥荒、瘟疫……杀人」 (启 6:8) 在 启 6:8，ῥομφαία 可以按字面理解为「大刀」（见 6.32）。

(c)

25.279 态度及情感 悲伤，遗憾 ［参διέρχομαι, ψυχή］ τὴν ψυχὴν διέρχεται ῥομφαία  （习语，直译：刀剑刺入灵魂）感受强烈的悲伤 感受痛苦悲伤；悲伤痛苦；忧伤像剑刺透心灵 καὶ σοῦ [δὲ] αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία–  ‘and sorrow like a sharp sword will pierce your own heart’ or ‘and you will feel the pain of sorrow as though a sword were piercing your heart’  「忧伤要像利剑刺透你的心」或「你要感受痛苦悲伤，如同利剑刺入你的心」 (路 2:35)

Ῥουβήν

(1)

＜阳＞

(a)

93.315 人名及地名 人名 雅各和利亚长子，以色列其中一个支族的祖先 吕便；《和》流便；《思》勒乌本

Ῥούθ

(1)

＜阴＞

(a)

93.316 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，波阿斯的妻子 路得；《思》卢德

Ῥοῦφος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.317a 人名及地名 人名 ∑ίμων[d]「古利奈人西门」的儿子 鲁孚；《思》鲁富

(b)

93.317b 人名及地名 人名 保罗在 罗 16:13 问候的一名杰出的信徒 鲁孚；《思》鲁富

ῥύμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

1.104 地理物体及特徵 通路：道路、街道、小径等 较为狭窄的城市街道 狭窄的街道，小巷 προῆλθον ῥύμην μίαν  ‘they walked down a narrow street’  「他们走过一条小巷」 (徒 12:10)

ῥύομαι

(1)

(a)

21.23 危险，冒险，安全，拯救 使安全，没有危险 从危险中救出来，暗示那危险是严重和急迫的 解救；拯救 πέποιθεν ἐπὶ τὸν θεόν, ῥυσάσθω νῦν εἰ θέλει αὐτόν  ‘he put his confidence in God; therefore let God rescue him if he wants to’  「他倚靠上帝，上帝若愿意，现在就来救他」 (太 27:43) τίς με ῥύσεται ἐκ τοῦ σώματος τοῦ θανάτου τούτου;  ‘who will rescue me from this body which is causing my death?’  「谁能救我脱离这使我死亡的身体呢？」 (罗 7:24)

ῥυπαίνω  (ῥυπαίνομαι)

(1)

(a)

88.258 道德伦理素质及相关行为 不洁，污秽 生活堕落 在道德污秽中生活；生活恶到极处 ὁ ῥυπαρὸς ῥυπανθήτω ἔτι  ‘whoever is morally filthy must go on being filthy’  「污秽的人，让他仍旧污秽」 (启 22:11)

ῥυπαρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.256 道德伦理素质及相关行为 不洁，污秽 道德方面不洁和污秽的状态 道德不洁；道德方面的污秽 ἀποθέμενοι πᾶσαν ῥυπαρίαν καὶ περισσείαν κακίας  ‘put aside all moral filthiness and remaining wickedness’  「你们要除去一切的道德污秽和累积的恶毒」 (雅 1:21)

ῥυπαρός

(1)

ά，όν

(a)

79.52 物体的特徵 干净的，肮脏的 形容是肮脏的或污秽的 肮脏的；污秽的 εἰσέλθῃ δὲ καὶ πτωχὸς ἐν ῥυπαρᾷ ἐσθῆτι  ‘and a poor man in dirty clothes also comes’  「有一个穷人穿着肮脏的衣服也进去」 (雅 2:2) 在 雅 2:2，ῥυπαρός 的重点不在于衣服破烂，因为穷人的衣服通常是这样的，重点是在衣服肮脏，因此引起人更大的反感和回避。

(b)

88.257 道德伦理素质及相关行为 不洁，污秽 指在道德上不洁净或污秽 道德上不洁净的；道德上污秽的；道德败坏的 ὁ ῥυπαρὸς ῥυπανθήτω ἔτι  ‘whoever is morally filthy must go on being filthy’  「污秽的人，让他仍旧污秽」 (启 22:11) 翻译者不能假设身体上的污秽必然与道德上的不洁有关。因此，取用一个意为「肮脏」的词汇，就假设它带有道德堕落或不洁净的比喻义，是不恰当的。在某些语言中，对等译词是「道德败坏」、「沾染邪恶」、「沾染恶行」或「有罪在身上像麻风斑一样」。

ῥύπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

79.55 物体的特徵 干净的，肮脏的 污垢（dirt）指肮脏的废弃物，而不是泥土 污垢；污秽；废弃物 οὐ σαρκὸς ἀπόθεσις ῥύπου  ‘it is not a matter of getting rid of bodily dirt’ or ‘... getting rid of dirt that is on the body’  「不是除掉肉体的污秽」 (彼前 3:21)

ῥύσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

14.17 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 ［参ῥέω］ 液体向着某个方向的流动1 流出；流动 γυνὴ οὖσα ἐν ῥύσει αἵματος δώδεκα ἔτη  ‘the woman had had a hemorrhage for twelve years’  「有一个女人，出血已经有十二年」 (可 5:25) 在一些语言中，指液体流动的词汇也可以用来指任何物体的移动，因而直译会变成「液体移动」。然而，表示「流动」或「涌流」的词汇，往往会根据流动的方向不同而有很大的差别。例如，如果流动是相对地横向并因此速度缓慢，可能会用一个词来表达；但如果流动是快速的，就可能用另一个词来表达；而如果流动是几乎垂直向下的（正如在倾倒液体的情况），又会采用另一个不同的词。

(b)

23.182 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参αἷμα, πηγή］ ῥύσις αἵματος  （固定短语，直译：血的流动）月经出血导致的失血 2 失血；经血；出血；血漏；血崩 καὶ γυνὴ οὖσα ἐν ῥύσει αἵματος δώδεκα ἔτη  ‘and the woman suffered from menstrual bleeding for twelve years’  「有一个女人，患血漏病已经有十二年」 (可 5:25)

____________________________________________________

1 ῥέω「流出」和ῥύσις[a]「流出或流动」可以视为在语义上不同，ῥέω仅指流动的事件，ῥύσις[a]则通过假设一个特定起点和终点来详细说明该事件，从而可以谈论一些这样的事件。在英语中，这种语义衍生在动词和名词之间几乎自动发生，在希腊文中也很普遍，尽管有明显的词形差异。然而，一些其他语言并没有对应的名词形式，因此为了讲述一系列事件，就必须简单地说「它流动了好几次」。

2 23.181和23.182中的表达均指月经血，但是短语πηγὴ αἵματος和ῥύσις αἵματος似乎专门用于这个意思，而αἱμορροέω在经外文献中的意思就是失血或流血，但是当然也可以指流出经血。由于αἱμορροέω所指范围较宽，因此这词已单独列出。

ῥυτίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

8.54 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 皮肤上的细纹或折痕 1 皱纹 μὴ ἔχουσαν σπίλον ἢ ῥυτίδα  ‘not having a spot or wrinkle’  「没有污点、皱纹」 (弗 5:27) 在 弗 5:27，ῥυτίς 象徵不完美，但在某些语言中，皱纹可以是年龄的证明，从而证明那人年长资深，甚至是有智慧。

____________________________________________________

1 ῥυτίς「皱纹」也可以归类在语义域79「物体的特徵」。

Ῥωμαϊκός

(1)

ή，όν

(a)

93.561 人名及地名 地名 （Ρωμαῖος「罗马人」93.562 的衍生词) 与罗马人相关的（路 23:38，校勘栏） 罗马语 有些原文抄本加上 γράμμασιν 一字，字面意义是罗马的文字，但经文似乎指罗马的语言，即拉丁语

Ῥωμαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.562 人名及地名 地名 （Ρώμη「罗马」93.563 的衍生词）指罗马的本地人，居住在罗马的人，或罗马帝国的公民 罗马人

Ῥωμαϊστί

(1)

(a)

33.7 沟通 语言 用拉丁语；用拉丁文 καὶ ἦν γεγραμμένον Ἑβραϊστί, Ῥωμαϊστί, Ἑλληνιστί  ‘and it was written in Hebrew, in Latin, in Greek’  「用希伯来、罗马、希腊三种文字写的」 (约 19:20)

Ῥώμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.563 人名及地名 地名 罗马帝国的首都 罗马；《思》罗马

ῥώννυμι  (ῥώννυμαι)

(1)

(a)

23.133 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 （一个基本意义直译为「强壮」、「良好」的衍生词，但在《新约》中只用作书信结尾的公式语）安康和顺利 1 祝愿安康；愿你们平安；祝安好 Ἔρρωσθε  ‘may you fare well’  「愿你们平安！」 (徒 15:29) ῥώννυμαι 作为书信的公式语有两种意思：(1) 真诚地祝愿信中提及的人安康，(2) 仅仅表示书信到此结束。关于 ῥώννυμαι 的第二种意思，见 33.24。

(b)

33.24 沟通 话语类型 用 ἔρρωσθε（有些抄本写作 ἐρρώσσω）结束一封信，总是带着良好的涵义 再见 ἐξ ὧν διατηροῦντες ἑαυτοὺς εὖ πράξετε. Ἔρρωσθε  ‘you will do well if you keep yourselves from doing these things. Goodbye’  「这些事如果你们能保守自己不做，那就好了。祝你们安好！」 (徒 15:29) 在 徒 15:29，ἔρρωσθε 一词用作一封信的结尾，因此，有些语言需要采用典型的信末句式，例如「此致敬礼」或「致以诚挚的问候」。如果采用「再见」等直译的用语，就大错特错了，因为这种表达仅仅用在或者主要用在直接讲话中，而不是用在信末。关于 ἔρρωσθε 在 徒 15:29 中的另一种解释，见 23.133。

____________________________________________________

1 ῥώννυμαι在书信中的用法类似于英语的dear（亲爱的）的用法，出现在书信的开头。该词可能确实是一个有感情的问候，但更可能仅仅是一个问候语。

σαβαχθάνι  (σαβαχθανι)

(1)

(a)

35.56 帮助，照顾 遗弃，放弃 亚兰语，意思是：你离弃了我 离弃；音译「拉马撒巴各大尼」 λεμα σαβαχθανι; τοῦτ᾽ ἔστιν ... ἱνατί με ἐγκατέλιπες;  ‘lema sabachthani, which means, ... Why have you forsaken me?’  「拉马撒巴各大尼……意思是：『……你为什么离弃了我？』」 (太 27:46) 各种语言在表达「遗弃、抛弃」的意思上有显着的差异。对于某些语言，最合适的译词是「不理会」或「不管」。有些语言可以表述为「不提供帮助就离开」或「离开，拒绝照顾」。

∑αβαώθ

(1)

(a)

12.8{N:001} 超自然生物及力量 超自然生物 （一个希伯来语的希腊语音译词，意为「军队」，与 κύριος[a]「主」12.9 连用，作为上帝的头衔「万军之主」）指拥有难以抵挡之势的那一位 全能者 Εἰ μὴ κύριος ∑αβαὼθ ἐγκατέλιπεν ἡμῖν σπέρμα  ‘if the Lord Almighty had not left us some descendants’  「要不是万军之主留给我们残存的后裔」 (罗 9:29)

____________________________________________________

1 这个语义域中的词项12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的头衔。作为头衔，这些词汇所指的对象就是θεός[a]，但是各自具有独特的意思，在具体的上下文对所指对象进行了合理的限定。

σαββατισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

67.185 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 （σάββατον[a] 67.184 的衍生词）一段有特别宗教意义的时期，用于休息和敬拜 安息日的安息；一段安息的时间 ἀπολείπεται σαββατισμὸς τῷ λαῷ τοῦ θεοῦ  ‘there still remains for God's people a period of rest’  「另有一安息日的安息为上帝的子民保留着」 (来 4:9)

σάββατον

(1)

ου＜中＞

(a)

67.184 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 一周的第七日或最后一日（在宗教上是最重要的一日，因为这是分别为圣用来敬拜上帝的日子） 安息日；星期六 ποιοῦσιν ὃ οὐκ ἔξεστιν ποιεῖν ἐν σαββάτῳ  ‘they do what one is not allowed to do on the Sabbath’  「你的门徒在安息日做不合法的事了」 (太 12:2) ἐὰν ἐμπέσῃ τοῦτο τοῖς σάββασιν εἰς βόθυνον  ‘if (your sheep) falls into a deep hole on the Sabbath’  「你们……的一只羊在安息日掉进坑里」 (太 12:11)

(b)

67.177 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 一段长度为七天的时间 一周；一个星期；七日；一个礼拜 νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου  ‘I fast two days a week’  「我每周禁食两次」 (路 18:12) Τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων  ‘on the first day of the week’  「一周的第一天」 (约 20:1) 有些语言最好将 路 18:12 译成「每七天中，我禁食两天」。关于「一周的第一天」这个表达有一些复杂之处，特别是在今天的用法中，星期一常被视为「一周的第一天」。当然，在新约中，安息日或「星期六」标记着一周的第七天，接着的一天被视为「一周的第一天」，即星期日。

(c)

81.28 空间的尺寸 长度测量单位 ［参ὁδός］ （习语，直译：安息日的道路）安息日可走的路程，略超过半英里，约 1 公里 半英里；一公里；安息日可走的路程 ὅ ἐστιν ἐγγὺς Ἰερουσαλὴμ σαββάτου ἔχον ὁδόν  ‘which is near Jerusalem, about a half a mile away’  「离耶路撒冷不远，有安息日可行走的路程」 (徒 1:12)

σαγήνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.13 人工制品 捕鱼用的工具 捕鱼用的长围网 围网 σαγήνῃ βληθείσῃ εἰς τὴν θάλασσαν καὶ ἐκ παντὸς γένους συναγαγούσῃ  ‘a net which has been lowered into the sea and caught all kinds of fish’  「鱼网撒在海里，网到各样的鱼」 (太 13:47) σαγήνη 是一面很长的网，垂直悬挂在水中，上部边缘有浮子，下部边缘有重物。船上或岸上的人拉动渔网。在 太 13:47 中，渔网的实际形状并不特别重要。重要的是渔网足够大，能够捕住大量不同种类的鱼。

∑αδδουκαῖος

(1)	ου＜阳＞（总以复数形式出现）

(a)

11.48 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 耶稣和使徒时代耶路撒冷一个有政治影响力的犹太人政党的成员。撒都该人的组织比法利赛人（见 11.49）小，但经常占着重要的政治和宗教职位。撒都该人和法利赛人的主要分歧，包括撒都该人不相信死人可以复活，以及他们只接受旧约的摩西五经 撒都该人，《思》撒杜塞人 ὁ ἀρχιερεὺς καὶ πάντες οἱ σὺν αὐτῷ, ἡ οὖσα αἵρεσις τῶν ∑αδδουκαίων  ‘the high priest and all of those associated with him being members of the party of the Sadducees’  「大祭司和他的同党，就是撒都该教派的人」 (徒 5:17)

∑αδώκ

(1)

＜阳＞

(a)

93.318 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 撒督；《思》匝多克

σαίνω  (σαίνομαι)

(1)

(a)

31.66 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 情绪极之不安以致放弃自己的信仰 放弃信仰；信仰动摇；背弃信仰 τὸ μηδένα σαίνεσθαι ἐν ταῖς θλίψεσιν ταύταις  ‘so that no one might turn back from his beliefs because of these persecutions’  「免得有人因这些患难而放弃信仰」 (帖前 3:3)

σάκκος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.164 人工制品 布料、皮革及制成物品 一种厚重的布料，通常用来做麻袋；人们哀痛时会披麻，表示忏悔 粗麻布 ἂν ἐν σάκκῳ καὶ σποδῷ μετενόησαν  ‘they would have repented in sackcloth and ashes’  「他们早已披麻蒙灰悔改了」 (太 11:21) 在大多数语言中，粗麻布被描述为「粗糙的布」，有时候也被描述为「厚重的布」。

∑αλά

(1)

＜阳＞

(a)

93.319a 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，波阿斯的父亲 《和2010》沙拉；《和》《现》 撒门；《思》撒拉

(b)

93.319b 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，希伯的父亲 沙拉；《思》舍拉

∑αλαθιήλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.320 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 撒拉铁；《思》沙耳提耳

∑αλαμίς

(1)

ῖνος＜阴＞

(a)

93.564 人名及地名 地名 塞浦路斯东南岸的一个城 撒拉米

∑αλείμ  (∑αλίμ)

(1)

＜中＞

(a)

93.565 人名及地名 地名 撒玛利亚北部的一个地方（具体位置不详） 撒冷；《思》撒林

σαλεύω  (σαλεύομαι)

(1)

(a)

16.7 非线性运动 使物件快速地来回移动，通常是剧烈的 摇动 μέτρον καλὸν πεπιεσμένον σεσαλευμένον ὑπερεκχυννόμενον δώσουσιν  ‘they will give a full measure, pressed down, shaken together, and running over’  「要用十足的量器，压下摇匀，满得溢出来」 (路 6:38) οὗ ἡ φωνὴ τὴν γῆν ἐσάλευσεν τότε  ‘his voice shook the earth at that time’  「当时他的声音震动了地」 (来 12:26) 某些语言会根据运动的力度和被摇动的物体，使用很不相同的词汇来表达摇动。因此，翻译者必须小心选择词汇，以准确和充分地表示不同情况下的摇动性质。例如，来 12:26 中的摇动可能引起某种反响，但在 启 6:13 中，风的作用就像来回拍打一些东西。 在 太 24:29 （αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται「天上的万象都要震动」），σαλεύω 一词可以按字面意思解作震动，但也可以从比喻的意义去理解，即天上万军的势力都要动摇，遭到罢免。

(b)

39.44 敌意，冲突 暴乱 ［参ἀνασείω, ἐκταράσσω, ἐπισείω, θορυβέω, κινέω, ταράσσω］ 引发群众骚乱 煽动反对；引发暴乱；引起骚动 ；煽动；耸动搅扰 σαλεύοντες ... τοὺς ὄχλους  ‘they incited ... the crowds’  「煽动挑拨群众」 (徒 17:13)

(c)

25.242 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 （σαλεύω「摇动」16.7 的引申喻意）变得情绪不安和心烦意乱 变得不安定；深感苦恼；心烦意乱 ἐκ δεξιῶν μού ἐστιν ἵνα μὴ σαλευθῶ  ‘he is at my right side so that I will not be upset’  「他在我的右边，我就不会心烦意乱」 (徒 2:25) εἰς τὸ μὴ ταχέως σαλευθῆναι ὑμᾶς ἀπὸ τοῦ νοὸς  ‘in order that you may not be completely upset in your thinking’  「你们都不要轻易动心」 (帖后 2:2)

∑αλήμ

(1)

＜阴＞

(a)

93.566 人名及地名 地名 麦基洗德作王的地方；另参看 93.321 撒冷；《思》撒冷

(b)

93.321 人名及地名 人名 βασιλεὺς ∑αλήμ  βασιλεὺς ∑αλήμ「撒冷之王」（来 7:1；{S:05800700200034）可以理解为「和平之王」，因此可被视为一个表示敬意的名称 撒冷王 ∑αλήμ 也有可能是一个地方（见 93.566）

∑αλμάν

(1)

(a)

93.322 人名及地名 人名 ∑αλά[a] 93.319 的另一种拼写法（路 3:32，校勘栏） 撒门；《思》撒拉

∑αλμών

(1)

＜阳＞

(a)

93.323 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员（太 1:4；路 3:32，校勘栏） 撒门；《思》撒耳孟

∑αλμώνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.567 人名及地名 地名 克里特岛东北角的一个海角 撒摩尼；《思》撒耳摩讷

σάλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

14.26 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 大浪在水面上起伏的运动 波浪；波涛汹涌 ἤχους θαλάσσης καὶ σάλου  ‘sound of the sea and of the tossing waves’  「海中波浪的响声」 (路 21:25)

σάλπιγξ

(1)

ιγγος＜阴＞

(a)

6.89 人工制品 乐器 金属制的管乐器；常用于发信号，尤其是打仗的时候 号筒；号角 ἐὰν ἄδηλον σάλπιγξ φωνὴν δῷ  ‘if the trumpet gives an unclear sound’  「号角吹出来的音若不清楚」 (林前 14:8) 现今，σάλπιγξ 的译词是「军号」（bugle）。

(b)

6.93 人工制品 乐器 （σαλπίζω[a]「吹号」6.90 的衍生词）号角发出的响声 1 号角响声；号角声 καὶ ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ μετὰ σάλπιγγος μεγάλης  ‘and he will send out his angels after the great trumpet blast’ or ‘... with the great trumpet blast’  「号角的声音要大响，他要差遣天使」或「在响亮的号角 声中，他要差遣众天使」 (太 24:31) ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ, ἐν τῇ ἐσχάτῃ σάλπιγγι  ‘in a blinking of the eye, at the last trump’  「眨眼之间，号筒末次吹响的时候」 (林前 15:52) 对于 σαλπίζω[b]（6.92）和 σάλπιγξ[b]，即使不能确定吹奏者是谁，但也可能需要加上一个施事者。例如，ἐν τῇ ἐσχάτω σάλπιγγι 可以译作「当某人最后一次吹号的时候」，σαλπίσει 可以译作「当某人吹响号角时」或「当某人吹号发声时」。然而，表示「响声」（noise）的词汇应该暗示是有意义的声音，而不是噪音。

____________________________________________________

1 考虑到形式方面的相似，似乎可以合理地将σάλπιγξ[b]视为σάλπιγξ[a]（6.89）的衍生词，然而从相关语义成分的角度来看，σάλπιγξ[b]其实与动词σαλπίζω[a]「吹号」（6.90）或σαλπίζω[b]「吹响号筒」（6.92）相关联。σάλπιγξ[b]显然与事件的结果有关，而不仅仅与事件所用的工具有关。

σαλπίζω

(1)

(a)

6.90 人工制品 乐器 （σάλπιγξ[a]「号角」6.89 的衍生词）用号角吹出响声 吹号 Ὅταν οὖν ποιῇς ἐλεημοσύνην, μὴ σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου  ‘and so whenever you give alms, do not sound the trumpet in front of you’  「所以，你施舍的时候，不可叫人在你前面吹号」 (太 6:2) 当然，太 6:2 中的 σαλπίζω 可以解作某种使役动词，因而说「使某人吹号」或「把号筒吹响」。

(b)

6.92 人工制品 乐器 发出号角的声音（没有指明吹号的人） 吹号；号筒吹响 ἐν τῇ ἐσχάτῃ σάλπιγγι· σαλπίσει γὰρ  ‘at the last trump; for the trumpet will sound’  「号筒末次吹响的时候。因号筒要吹响」 (林前 15:52) 有些语言最好把 林前 15:52 中的 σαλπίσει 译为：「人将听到号筒的声音」，或「号筒的响声将被听到」。

σαλπιστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.91 人工制品 乐器 （σαλπίζω[a]「吹号」6.90 的衍生词）吹号角的人 吹号者 φωνὴ κιθαρῳδῶν ... καὶ σαλπιστῶν οὐ μὴ ἀκουσθῇ ἐν σοὶ ἔτι  ‘the sound of harpists ... and trumpeters will never be heard in you again’  「琴师……吹号手的声音，在你那里绝不能再听到了！」 (启 18:22)

∑αλώμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.324 人名及地名 人名 一个跟随耶稣的加利利妇人 撒罗米；《思》撒罗默

∑αμάρεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.568a 人名及地名 地名 巴勒斯坦中部的地区 《和2010》《和》撒玛利亚；《现》撒马利亚；《思》撒玛黎雅

(b)

93.568b 人名及地名 地名 撒马利亚的主要城市 《和2010》《和》撒玛利亚；《现》撒马利亚；《思》撒玛黎雅

∑αμαρίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.569 人名及地名 地名 （∑αμάρεια「撒马利亚」93.568 的衍生词）撒马利亚的本地人 《和2010》《和》撒玛利亚人（男）；《现》撒马利亚人（男）；《思》撒玛黎雅人（男）

∑αμαρῖτις

(1)

ιδος＜阴＞

(a)

93.570 人名及地名 地名 （∑αμάρεια「撒马利亚」93.568 的衍生词）在撒马利亚出生或居住的妇人 《和2010》《和》撒玛利亚人（女）；《现》撒马利亚人（女）；《思》撒玛黎雅人（女）

∑αμοθρᾴκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.571 人名及地名 地名 爱琴海北部的岛屿 撒摩特喇；《思》撒摩辣刻

∑άμος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.572 人名及地名 地名 小亚细亚西海岸外的一个岛屿 撒摩

∑αμουήλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.325 人名及地名 人名 一位重要的旧约先知 撒母耳；《思》撒慕尔

∑αμψών

(1)

＜阳＞

(a)

93.326 人名及地名 人名 一位以色列士师 参孙；《思》三松

σανδάλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.183 人工制品 布料、皮革及制成物品 鞋类，鞋底是皮革（也可能是木），用皮带固定在脚上 凉鞋 Ζῶσαι καὶ ὑπόδησαι τὰ σανδάλιά σου  ‘get dressed and put on your sandals’  「束上腰带，穿上鞋子」 (徒 12:8)

σανίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

7.79 建造物 建筑材料 大块的木板 木板 οὓς μὲν ἐπὶ σανίσιν  ‘some holding on to planks’  「借助木板」 (徒 27:44)

∑αούλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.327a 人名及地名 人名 使徒保罗的希伯来名字 扫罗；《思》扫禄

(b)

93.327b 人名及地名 人名 以色列第一位君王 扫罗；《思》撒乌耳

σαπρός

(1)

ά，όν

(a)

65.28 价值 好的，坏的 质量很差的，因此价值很低或是没有价值的（特别指植物，意思是严重患病的，或是一棵苗木，即没有进行芽接或嫁接的） 坏的；有病的，并且可能是一棵苗木 οὐδὲ δένδρον σαπρὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖν  ‘a bad tree cannot bear good fruit’  「坏树也不能结好果子」 (太 7:18) 有些学者认为，太 7:18 中的 σαπρός 其实是指从苗木，即完全由种子长成，而不是通过发芽或嫁接长成的树。苗木往往结出没有味道甚至苦味的果实。这种树在本质上就不能结出好果子，因此被视为无价值的。

(b)

20.14 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 指有害的东西，因为那是不健康和腐败的 有害的；不健康的 πᾶς λόγος σαπρὸς ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν μὴ ἐκπορευέσθω  ‘let no harmful word go out of your mouth’  「一句坏话也不可出口」 (弗 4:29) σαπρός 在 弗 4:29 中与 ἀγαθός 作为对比。ἀγαθός「好的」有助于建立必要的东西，在这样的背景下，ἀγαθός 可以解释为有益的，相对之下，σαπρός 可以理解为「有害的」。

∑άπφιρα  (∑άπφειρα)

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.328 人名及地名 人名 Ἀνανίας[a]「亚拿尼亚」 的妻子 撒非喇；《思》撒斐辣

σάπφιρος

(1)

ου＜阴＞

(a)

2.31 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 蓝宝石，通常呈蓝色（见 2.29） 蓝宝石

σαργάνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.148 人工制品 容器 通常用草或芦苇织成的大容器；用来携带各种物品，包括食品和商品，也会用来搬运泥土1 筐子；大篮子 ἐν σαργάνῃ ἐχαλάσθην  ‘I was let down in a basket’  「我被人用筐子……缒下」 (林后 11:33) 在唯一出现 σαργάνη 的经文中（林后 11:33），该篮子显然相当大，因为保罗能够坐在里面，通过大马士革城墙上的开口缒下去。篮子可能是用编起来的绳子做成的。在 林后 11:33 中，篮子被称为 σαργάνη，然而在 徒 9:25 中，相同的篮子则称为 σπυρίς（{D:6.149）。

____________________________________________________

1 无论是根据新约上下文还是经外文献，都不能确定以下三个表示「篮子」的词汇的意思有哪些差异：σαργάνη（6.148）、σπυρίς（6.149）和κόφινος（6.150）。

∑άρδεις

(1)

εων＜阴＞

(a)

93.573 人名及地名 地名 小亚细亚西部的一个城 撒狄；《思》撒尔德

σάρδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

2.36 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 玛瑙或红玉髓，通常呈红色（见 2.29） 红宝石

σαρδόνυξ

(1)

υχος＜阳＞

(a)

2.35 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 缟玛瑙；红条纹玛瑙，有不同的颜色（见 2.29） 缟玛瑙；红条纹玛瑙

∑άρεπτα

(1)

ων＜中＞

(a)

93.574 人名及地名 地名 腓尼基沿岸的一个城，在推罗和西顿中间 撒勒法；《思》匝尔法特

σαρκικός

(1)

ή, όν

(a)

26.8 心理官能 属于人性的或人本性的特徵的 人的；人性的；本性的 οὐκ ἐν σοφίᾳ σαρκικῇ ἀλλ᾽ ἐν χάριτι θεοῦ  ‘not with human wisdom, but by the grace of God’  「不是靠人的聪明，而是靠上帝的恩惠」 (林后 1:12)

(b)

79.1 物体的特徵 有形的（物质的），属灵的 属物质的或肉体的，可能有低一等的含意 属物质的；属肉体的 ἐν τοῖς σαρκικοῖς λειτουργῆσαι αὐτοῖς  ‘to serve them with material blessings’  「在物质上服事他们」 (罗 15:27) 在 罗 15:27，σαρκικός 可能是指对身体有好处的事，但是上下文似乎暗示一些更重要的，比只为身体而设的福气更大的福气。

(c)

79.4 物体的特徵 自然的（人类的），属灵的（属神的） ［参σάρκινος］ 形容人类天生的、属肉体的特性，往往包含人的行为特徵 1 天生的；人的；属肉体的 ἔτι γὰρ σαρκικοί ἐστε  ‘for you are still like people of this world’ or ‘... ordinary human beings’  「因为你们仍是属肉体的」或「……普通人」 (林前 3:3b)

(d)

41.42 行为及相关状态 特定行为模式 ［参σάρκινος］ （σάρξ[f]「人性，人类本性」26.7 的衍生词）属于典型的人性行为，但是重点特别放在更基本的生理或身体欲望上 属世的；基本的；肉体的 παρακαλῶ ... ἀπέχεσθαι τῶν σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν  ‘I appeal to you ... not to give in to worldly passions’  「我劝你们，不要放纵肉体的情欲」 (彼前 2:11) 在一些语言中，彼前 2:11 中的 τῶν σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν 可以译成：「身体上的欲望」，或「身体想要的东西」。

____________________________________________________

1 在一些上下文中很难确定σάρκινος[c]和σαρκικός[c]的焦点是人类天生的、属肉体的特性，还是以特定方式行事为人的倾向。无论如何，这些词汇总是暗示了所带来的行为。

2 在林前 3:1-林前 3:3，σάρκινος和σαρκικός紧邻出现，似乎表明两者的意思几乎没有区别。

σάρκινος

(1)

η，ον

(a)

9.13 人 人类 （σάρξ[c] 「人」9.11 的衍生词）与实质的、肉体的人相关的 人的 ὃς οὐ κατὰ νόμον ἐντολῆς σαρκίνης γέγονεν  ‘he was not made (a priest) by the rules of human regulations’  「他成为祭司，并不是照人的条例」 (来 7:16) 在 来 7:16，「肉体的条例」这个短语可以翻译为「人制定的条例」。关于 σάρκινος 在 来 7:16 中的另一种解释，见 26.8。

(b)

26.8 心理官能 属于人性的或人本性的特徵的 人的；人性的；本性的 ὃς οὐ κατὰ νόμον ἐντολῆς σαρκίνης γέγονεν ἀλλὰ κατὰ δύναμιν ζωῆς ἀκαταλύτου  ‘who became (a priest) not by human rules and regulations but by the power of a life which never ends’  「他成为祭司，并不是照属肉身的条例，而是照无穷生命的大能」 (来 7:16) 关于 σάρκινος 在 来 7:16 的另一种解释，见 9.13。

(c)

79.4 物体的特徵 自然的（人类的），属灵的（属神的） ［参σαρκικός］ 形容人类天生的、属肉体的特性，往往包含人的行为特徵 1 天生的；人的；属肉体的 οὐκ ἠδυνήθην λαλῆσαι ὑμῖν ὡς πνευματικοῖς ἀλλ᾽ ὡς σαρκίνοις  ‘I was not able to speak to you as to spiritual persons but as to ordinary human beings’ or ‘... as people of this world’  「不能把你们当作属灵的，只能把你们当作属世的」或「……只能把你们当作普通人」 (林前 3:1) οὐκ ἐν πλαξὶν λιθίναις ἀλλ᾽ ἐν πλαξὶν καρδίαις σαρκίναις  ‘not on stone tablets but on the tablets of human hearts’  「不是写在石版上，而是写在心版上」 (林后 3:3) 关于 σάρκινος 在 林前 3:1 的另一种解释，见 41.42。

(d)

41.42 行为及相关状态 特定行为模式 ［参σαρκικός］ （σάρξ[f]「人性，人类本性」26.7 的衍生词）属于典型的人性行为，但是重点特别放在更基本的生理或身体欲望上 属世的；基本的；属肉体的 οὐκ ἠδυνήθην λαλῆσαι ὑμῖν ὡς πνευματικοῖς ἀλλ᾽ ὡς σαρκίνοις  ‘I could not talk to you as spiritual people, but as worldly people’  「我从前对你们说话，还不能把你们当作属灵的，只能把你们当作属世的」 (林前 3:1) 关于 σάρκινος 在 林前 3:1 的另一种解释，见 79.4。

____________________________________________________

1 在一些上下文中很难确定σάρκινος[c]和σαρκικός[c]的焦点是人类天生的、属肉体的特性，还是以特定方式行事为人的倾向。无论如何，这些词汇总是暗示了所带来的行为。

σάρξ

(1)

σαρκός＜阴＞

(a)

8.63 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 动物和人类的身体 肉体 Δεῦτε ... ἵνα φάγητε σάρκας βασιλέων ... καὶ σάρκας ἵππων  ‘come ... and eat the flesh of kings ... and the flesh of horses’  「来……吃君王的肉……马……的肉」 (启 19:17, 18 [2]) 有些语言清楚区分了活人的肉体与被杀之人或死人的肉体。启 19:18 是后一种意思。在 罗 2:28，「肉体的割礼」（ἐν σαρκὶ περιτομή）所指的是第一种意思，即活人的肉体。

(b)

8.4 身体、身体各部分及身体的产物 身体 活的物体或生命体 1 身体 Ὃς ἐφανερώθη ἐν σαρκί  ‘who appeared in a physical body’  「在肉身显现」 (提前 3:16) 在 提前 3:16，σάρξ 是指身体，在有些情况下可能需要译成「人」或「人类」，意思是说，「基督以人的样式显现」或「基督成为一个人」。否则，读者可能会认为基督取了别人的身体，或者仅仅内住在某个超自然的人体内，而不是真正成为一个人。

(c)

9.11 人 人类 （σάρξ[a]「肉体」8.63 的引申喻意）作为自然存在、有血有肉的人 人 ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο  ‘the Word became a human being’  「道成为人」 (约 1:14) πᾶσα σὰρξ ὡς χόρτος  ‘all people are like grass’  「凡人尽都如草」 (彼前 1:24)

(d)

9.12 人 人类 （σάρξ[a]「肉体」8.63 的引申喻意）人的本性，强调肉体方面 人的；物质的本性 εἶτα τοὺς μὲν τῆς σαρκὸς ἡμῶν πατέρας  ‘in the case of our human fathers’  「对于肉体的父亲」 (来 12:9) 在许多语言中，「肉体的父亲」或「人性的父亲」(来 12:9)这种说法，即使不能完全说是多余的，看上去也很奇怪，因为「父亲」一词已经足够了，任何添加的修饰都会产生误导。然而在某些语言中，「我们自己的父亲」等说法，可以暗示与天上的父亲作对比。如果要限定「父亲」这个用语，可以用「生身的父亲」或「生养我们的父亲」来表达。

(e)

10.1 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 ［参γένος］ 被认为有血缘关系的一个较大的群体2 种族；民族 εἴ πως παραζηλώσω μου τὴν σάρκα  ‘perhaps I can make the people of my own race jealous’  「或者我也可以激发同胞的嫉妒发愤的心」 (罗 11:14) 在某些语言中，要清楚区分文化和种族，正如在 可 7:26，可能是困难的。有时候，这种差异可以这样显示：「这妇人生活像希腊人，但她是一个叙利亚腓尼基人」，或「这妇人生活像希腊人，但她父母是从叙利亚的腓尼基来的」。翻译 罗 11:14 中的「同族」时，可能需要说：「我所有的犹太同胞」，或「我属于其中的所有人」，或「和我同根的那些人」，或「是我树干的那些人」（根据树干与树枝的比喻）。

(f)

26.7 心理官能 人性的心理层面，对比于灵性；也就是那反映人类思考推理和欲望的人性层面，对比于与上帝和属灵生命相关的人类思想和行为 人的本性；人性层面；自然的；人的；人性的 οὐ πολλοὶ σοφοὶ κατὰ σάρκα  ‘few of you were wise from a human point of view’  「按着人的观点，有智慧的不多」 (林前 1:26) φανερὰ δέ ἐστιν τὰ ἔργα τῆς σαρκός  ‘what human nature does is quite plain’  「肉体所做的，显而易见」 (加 5:19) ὁ σπείρων εἰς τὴν σάρκα ἑαυτοῦ  ‘he who plants in the area of his human, natural desire’  「顺着自己的肉体撒种」 (加 6:8) 有些学者认为，σάρξ[f] 是指人的低级本性，而不是仅仅指人性；但是，低级本性与高级本性的区分似乎主要源自希腊思想，而不是闪族背景，在例如 林前 1:26 的新约经文中，对 σάρξ 一词的使用似乎非常普遍。当然，在另一些经文中，σάρξ 确实是指人里面那种愿意成为罪的工具，且降服于罪的心理因素。

(g)

58.10 性质，类别，示例 性质，特徵 人类的本质，特别指人生命的肉体层面 人类的本质；人性；人的肉体本质 κατὰ σάρκα γεγέννηται  ‘was born in accordance with the physical aspect of human nature’  「按着肉体生的」 (加 4:23) 在一些语言中，加 4:23 中的这个短语可以更适当地译成：「像任何一个人那样出生」，或「像正常地出生的人那样出生」。

(h)

23.90 生理活动过程及状态 活着，死去 （σάρξ[a]「肉体」8.63 的引申喻意）肉体的生命 生命 ὃς ἐν ταῖς ἡμέραις τῆς σαρκὸς αὐτοῦ  ‘during his life’  「在世为人的时候」 (来 5:7)

(i)

25.29 态度及情感 强烈地渴望 ［参θέλημα］ σαρκὸς θέλημα  （习语，直译：肉体的渴望）渴望得到性的满足 性欲；肉欲 οἳ οὐκ ἐξ αἱμάτων οὐδὲ ἐκ θελήματος σαρκὸς οὐδὲ ἐκ θελήματος ἀνδρὸς ἀλλ᾽ ἐκ θεοῦ ἐγεννήθησαν  ‘who were born not from a human father or because of sexual desire or by a man's will but of God himself’  「这些人不是从血生的，不是从情欲生的，也不是从人的意愿生的，而是从上帝生的」 (约 1:13)

(j)

9.14 人 人类 ［参αἷμα］ σὰρξ καὶ αἷμα  （习语，直译：肉和血）人，与神相对而言 3 人；人类 σὰρξ καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέν σοι  ‘it was not revealed to you by any human being’ or ‘no person ever revealed it to you’  「启示你的不是血肉凡人」或「没有人向你启示过」 (太 16:17)

(k)

22.20 烦恼，困难，解脱，有利的情况 经历烦恼、困难 ［参σκόλοψ］ σκόλοψ τῇ σαρκί  （习语，直译：肉体中的刺）带来严重困难和困境的事物 麻烦；病痛；灾难；严重的不便；肉体中的刺 ἐδόθη μοι σκόλοψ τῇ σαρκί  ‘there was given me a thorn in the flesh’ or ‘there was given to me serious trouble’  「有一根刺加在我身上」或「给我带来了严重的麻烦」 (林后 12:7) 在 林后 12:7，σκόλοψ τῇ σαρκί 有多种不同的解释（见 20.27 中的讨论）。

____________________________________________________

1 σάρξ[b]的意思可能与σῶμα[a]（8.1）不同，焦点更多在物质本性上。

2 πατριά[a]和φυλή[b]「民族；人民」（11.56）的重点在于作为社会职能单元的特定人群，血缘关系是次要特徵。但是，对于γένος[b]和σάρξ[e]来说，血缘关系是重点，而群体职能是次要的。

3 在「人」这个子域中，许多指「人」的表达都是基于人的肢体或身体部分的转喻。这样的转喻修辞可见于σὰρξ καὶ αἷμα（9.14）、γόνυ[b]（9.16）、χείρ[b]（9.17）、γλῶσσα[g]（9.18）、ὄνομα[b]（9.19）和ψυχή[c]（9.20）。

σαρόω

(1)

(a)

46.19 家务活动 用扫帚打扫 打扫 οὐχὶ ἅπτει λύχνον καὶ σαροῖ τὴν οἰκίαν  ‘will she not light a lamp and sweep the house’  「难道她不点上灯，打扫房子」 (路 15:8)

∑άρρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.329 人名及地名 人名 亚伯拉罕的妻子 《和2010》《和》撒拉；《现》莎拉；《思》撒辣

∑αρών

(1)

ῶνος＜阳＞

(a)

93.575 人名及地名 地名 巴勒斯坦沿岸的平原 沙仑；《思》沙龙

∑ατανᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

12.34 超自然生物及力量 超自然生物 ［参διάβολος］ （从希伯来语和亚兰语而来的借用词，是魔鬼的头衔，直译：敌手）邪恶超自然生物的首脑1 魔鬼；撒但 ∏ῶς δύναται ∑ατανᾶς ∑ατανᾶν ἐκβάλλειν;  ‘how can Satan cast out Satan?’ or ‘how can Satan get rid of Satan?’  「撒但怎能赶出撒但呢？」或「撒但怎能除掉撒但呢？」 (可 3:23) 在许多语言中，魔鬼作为所有恶魔的首领，会有一个众所周知的专有名称。不过，在另一些语言中，人们会用一个描述性的名字来称呼他，例如：「邪灵的统领」、「众鬼的首领」、「真正的坏蛋」、「那左撇子」（就是那反对一切正确事情的；在某些语言中，「右边」与「正确」是同一个词，例如英语的 right 一词）、「那个毫无用处的」、「那贪得无厌的」。在某些语言中，用来指称魔鬼的词，可能是十分独特的习语，例如：「那吠叫的」，指魔鬼假扮成动物的行为。 有些翻译者尝试根据希腊文词汇 διάβολος「诽谤者」来为魔鬼造一个术语。然而，这并不是明智的做法，主要因为几乎所有语言都有更加贴切的方式去指称魔鬼。另一些译者翻译「魔鬼」这个术语时，则尝试简单地借用主流语言的词汇，但是这种做法也会带来一些复杂性，因为他们不能永远控制人们理解这个词汇的方式。例如，在其中一种语言中，「魔鬼」的借用词只被理解为一个散播热病的小妖精，而在另一个地区，该借用词最终只是指一个令人精神错乱的邪灵。在第二种情况中，翻译者最后使用了一个字面意思为「罪恶之王」的用语来指称魔鬼。 有些翻译者用了「撒但」这个专有名称来指称魔鬼，但这往往不是一个令人满意的做法。例如，在西非某个语言中，「撒但」一词已经被借用，但被理解为人民的文化英雄，而不是指众鬼的首领。

(b)

93.330 人名及地名 人名 （从希伯来语和亚兰语而来的借用词，直译：敌人，对手）魔鬼通常的本名；另参看 12.34 撒但；《思》撒殚

____________________________________________________

1 διάβολος和∑ατανᾶς似乎既是头衔又是专有名称，因为每次出现时指称的对象都是独一无二的。在希腊文新约文本中，∑ατανᾶς传统上会将首字母大写，而διάβολος的首字母通常小写；启 12:9和启 20:2除外，作Διάβολος。

σάτον

(1)

ου＜中＞

(a)

81.23 空间的尺寸 容积测量单位 希伯来谷物测量单位，约为英制的 1.5 配克，或略小于 0.5 蒲式耳（1 蒲式耳为 4 配克），或者约为公制的 12 公升 斗 ἣν λαβοῦσα γυνὴ ἐνέκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία  ‘the woman takes it and mixes it with a batch of flour’  「一个妇人拿去拌在三斗面里」 (太 13:33) 在 太 13:33，面粉的准确数量并不重要。重要的是提供某种类型的测量，以显示相当大的数量。

∑αῦλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.331 人名及地名 人名 ∑αούλ「扫罗」93.327 的另一种拼写法，使徒保罗的希伯来名字 扫罗；《思》扫禄

σβέννυμι  (σβέννυμαι)

(1)

(a)

14.70 自然界的事件及状态 燃烧 使大火熄灭 灭火 ἔσβεσαν δύναμιν πυρός  ‘they put out fierce fires’ (literally ‘they put out the fury of fire’)  「扑灭了烈火」（直译：「灭了烈火的威力」） (来 11:34) 「扑灭烈火」可以表达为「使烈火不再燃烧」或「使大火停止燃烧」。在某些语言中，「烈火」可能需要说成「又大又热的火」。

(b)

68.52 时态 停止 （σβέννυμι[a]「灭火」14.70 的引申喻意）使热烈地进行中的活动停止 停止；熄灭；消灭 τὸ πνεῦμα μὴ σβέννυτε  ‘do not stop the activity of the Spirit’  「不要熄灭圣灵的工作」 (帖前 5:19) 虽然在 帖前 5:19 的上下文中没有明确显示圣灵的具体作为，然而全卷书多处提到圣灵的作为，足以表明所指的是什么。

(c)

14.69 自然界的事件及状态 燃烧 停止燃烧，由于缺乏燃料，或由于火被强行扑灭 停止燃烧 Δότε ἡμῖν ἐκ τοῦ ἐλαίου ὑμῶν, ὅτι αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται  ‘let us have some of your oil, because our lamps are going out’  「请分一点油给我们吧，因为我们的灯快要熄灭了」 (太 25:8) 「我们的灯快要熄灭了」（《现》）可以表达为：「我们的灯很快就不再燃烧了」或「我们的灯只能再燃烧多一会儿」。然而，「灯在燃烧」这个说法可能会引起误解（见 14.65 的讨论）。因此，翻译为：「我们的灯只会再亮一会儿」，或「我们灯里的油只能再燃烧一会儿」可能会更好。

σεαυτοῦ

(1)

ῆς

(a)

92.10 话语的参照人物 接收者 反身指代直接语境中的受体 你自己；属于你；你的 Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, βάλε σεαυτὸν κάτω  ‘if you are the Son of God, cast yourself down’  「你若是上帝的儿子，就自己跳下去！」 (太 4:6) καὶ νῦν δόξασόν με σύ, πάτερ, παρὰ σεαυτῷ τῇ δόξῃ  ‘and now, Father, glorify me with your own glory’  「父啊，现在愿你用你自己的荣耀来荣耀我」 (约 17:5) 复数形式见 92.25。

σεβάζομαι

(1)

(a)

53.53 宗教活动 敬拜，尊崇 ［参εὐσεβέω, σέβω］ 用态度和礼仪来表明自己对神明的效忠和尊敬 敬拜；崇拜；崇敬；尊崇 καὶ ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα  ‘and worshiped and venerated what has been created instead of the Creator’  「敬拜、事奉受造之物，而非造物之主」 (罗 1:25) 有些语言采用习语来表达「敬拜」，例如「在……前下拜」、「在……前低下头」、「向……举起双臂」、「向……歌唱」、「尊崇」等。在选择表达「敬拜」的用词或短语时，该用词或短语必须包含敬拜的各个方面。

σέβασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

53.54 宗教活动 敬拜，尊崇 （σεβάζομαι「敬拜」53.53 的衍生词）敬拜的地方 圣所；崇拜的场所 ἀναθεωρῶν τὰ σεβάσματα ὑμῶν  ‘looking at your sanctuaries’  「观察你们敬拜的场所」 (徒 17:23) 关于 σέβασμα 在 徒 17:23 的另一种解释，见 53.55。

(b)

53.55 宗教活动 敬拜，尊崇 （σεβάζομαι「敬拜」53.53 的衍生词）受敬拜的对象 敬拜的对象；所敬拜的 ἀναθεωρῶν τὰ σεβάσματα ὑμῶν  ‘looking at your objects of worship’  「观察你们敬拜的对象」 (徒 17:23) 关于 σέβασμα 在 徒 17:23 的另一种解释，见 53.54。

σεβαστός

(1)

ή, όν

(a)

37.76 控制，管理 管理，统治 （ὁ ∑εβαστός「皇帝」37.75 的衍生词）与皇帝有关的 皇帝的；皇家的；御用的 παρεδίδουν τόν τε ∏αῦλον καί τινας ἑτέρους δεσμώτας ἑκατοντάρχῃ ὀνόματι Ἰουλίῳ σπείρης ∑εβαστῆς  ‘they handed over Paul and some other prisoners to Julius, an officer of the imperial regiment’  「将保罗和别的囚犯交给御营里一个名叫犹流的百夫长」 (徒 27:1) 「御营」可以译成：「保护皇帝的军队」，或「皇帝直接统率的军队」。

(b)

37.75 控制，管理 管理，统治 ὁ ∑εβαστός  （σεβαστός「受尊崇的，值得崇敬的」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）罗马皇帝的头衔，表示他半神的地位 圣上；皇上 τοῦ δὲ ∏αύλου ἐπικαλεσαμένου τηρηθῆναι αὐτὸν εἰς τὴν τοῦ ∑εβαστοῦ διάγνωσιν  ‘but Paul appealed to be kept under guard and let the Emperor decide his case’  「可是，保罗请求我把他留下，由皇上审判」 (徒 25:21)

σέβω  (σέβομαι)

(1)

(a)

53.53 宗教活动 敬拜，尊崇 ［参εὐσεβέω, σεβάζομαι］ 用态度和礼仪来表明自己对神明的效忠和尊敬 敬拜；崇拜；崇敬；尊崇 ∏αρὰ τὸν νόμον ἀναπείθει οὗτος τοὺς ἀνθρώπους σέβεσθαι τὸν θεόν  ‘this man tried to persuade people to worship God in a way that is against the law’  「这个人教唆人不按着律法敬拜上帝」 (徒 18:13) 有些语言采用习语来表达「敬拜」，例如「在……前下拜」、「在……前低下头」、「向……举起双臂」、「向……歌唱」、「尊崇」等。在选择表达「敬拜」的用词或短语时，该用词或短语必须包含敬拜的各个方面。

∑ειλεᾶς

(1)

(a)

93.332 人名及地名 人名 ∑ιλᾶς「西拉」93.339 的另一种拼写法（徒 15:34，GNT3c-校勘栏）

σειρά  (σιρά)

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

6.15 人工制品 捆紥及固定用的工具 柔韧的、用来捆绑的工具 （金属的）链子或（草织的）绳子 ἀλλὰ σειραῖς ζόφου ταρταρώσας  ‘but he threw them into hell, chained in darkness’  「却把他们丢进地狱，捆锁在黑暗中」 (彼后 2:4) 在许多语言中，链子的术语就是金属绳子。还有些语言可能会称其为链节连起来的绳子，与几股缠绕的绳子相区别，即用某种纤维做成的绳子。 短语 σειραῖς ζόφου（彼后 2:4）是一种奇怪的表达方式，有些抄本稍微改变了拼写（σιροῖς，见 1.59），意思变成「在黑暗坑中」。然而，如果接受 ἀλλὰ σειραῖς ζόφου ταρταρώσας 这个文本，整个句子可以表达为「但他把他们捆绑在地狱的黑暗之中。」

σεισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

14.87 自然界的事件及状态 大地的移动 地球突然而剧烈的活动 地震 ἄφνω δὲ σεισμὸς ἐγένετο μέγας  ‘and suddenly there was a strong earthquake’  「忽然发生了大地震」 (徒 16:26) 由于地震是普遍发生的事件，通常不难找到合适的表达方法。然而，有些语言会使用习语来表达地震，例如称地震为「魔鬼打滚」或「大地之母打嗝」。 在 徒 16:26，地震被视为监牢的地基摇动的原因，因此比较好的做法是重组 徒 16:26 的语句为「地震导致监牢摇动」。

(b)

14.22 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 水体表面剧烈的运动，因强风激起巨浪而引致 海上的暴风 καὶ ἰδοὺ σεισμὸς μέγας ἐγένετο ἐν τῇ θαλάσσῃ  ‘and there was a great storm on the sea’  「海里忽然起了猛烈的风暴」 (太 8:24) 虽然 σεισμός[b] 一词暗示风势强烈，但是重点在于波浪引起的强烈摇动。因此，把 太 8:24 翻译为「海上起了巨浪」或「湖上起了巨浪」可能更为合适。这样翻译就能配合接下来的从句。

σείω  (σείομαι)

(1)

(a)

16.7 非线性运动 使物件快速地来回移动，通常是剧烈的 摇动 Ἔτι ἅπαξ ἐγὼ σείσω οὐ μόνον τὴν γῆν ἀλλὰ καὶ τὸν οὐρανόν  ‘yet once more I will shake not only the earth but also the sky’  「还会有一次，我不但要震动地，还要震动天」 (来 12:26) ὡς συκῆ βάλλει τοὺς ὀλύνθους αὐτῆς ὑπὸ ἀνέμου μεγάλου σειομένη  ‘like unripe figs falling from the tree when it is shaken by a strong wind’  「如同无花果树被大风摇动，落下未熟的果子」 (启 6:13) 某些语言会根据运动的力度和被摇动的物体，使用很不相同的词汇来表达摇动。因此，翻译者必须小心选择词汇，以准确和充分地表示不同情况下的摇动性质。例如，来 12:26 中的摇动可能引起某种反响，但在 启 6:13 中，风的作用就像来回拍打一些东西。

(b)

25.233 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 （σείω[a]「摇动」16.7 的引申喻意）引起极度的焦虑和恐惧，暗示随之产生一些运动 惊动；引起骚动；引起极大的焦虑 καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς Ἱεροσόλυμα ἐσείσθη πᾶσα ἡ πόλις  ‘and when he came into Jerusalem, the whole city was thrown into an uproar’  「耶稣进了耶路撒冷，全城都惊动了」 (太 21:10)

(c)

16.6 非线性运动 震动或颤动，通常有恐惧或惊恐的含义 颤抖；震动 ἀπὸ δὲ τοῦ φόβου αὐτοῦ ἐσείσθησαν οἱ τηροῦντες καὶ ἐγενήθησαν ὡς νεκροί  ‘the guards were so afraid that they trembled and became like dead men’  「看守的人吓得浑身颤抖，甚至和死人一样」 (太 28:4) 许多语言都会用两个截然不同的词汇来表达颤抖，一个与疾病有关（如癫痫发作，或染上疟疾时身体发冷和发热），另一个与恐惧有关。

∑εκοῦνδος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.333 人名及地名 人名 帖撒罗尼迦的基督徒，是跟随保罗旅行传道的同工 西公都；《思》色贡多

∑ελεύκεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.576 人名及地名 地名 叙利亚安提阿的港口城市 西流基；《思》色娄基雅

σελήνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

1.29 地理物体及特徵 天体 比太阳细小，在夜间照亮地球的天体；月球的外观每个月都会周而复始地不断变化，因为人们在地球每天看到月球半照明之表面的角度都会有所不同 月亮 ἔσονται σημεῖα ἐν ἡλίῳ καὶ σελήνῃ καὶ ἄστροις  ‘there will be signs in the sun and moon and stars’  「日月星辰要显出预兆」 (路 21:25) 与 ἥλιος「太阳」（1.28）的情况一样，要找到 σελήνη「月亮」的对应词汇并不困难，但往往会添加了某种敬语，例如「月亮母亲」。然而，翻译某些经文时也可能会出现困难。例如在 路 21:25 中，原文直译是「在月亮中」出现异象，但这译法会有误导成分，令人以为异象是出现「在月亮里面」。中文和合本的翻译是：「日、月、星辰要显出异兆」，这在某程度上解决了问题。或者也可以译成「太阳、月亮和星辰将在天空中造成异象」或「……将在天空中显出预兆。」

σεληνιάζομαι

(1)

(a)

23.169 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 癫痫发作（古时认为与月亮的超自然力量有关） 癫痫发作；患癫痫病 σεληνιάζεται καὶ κακῶς πάσχει  ‘he is an epileptic and suffers terribly’  「他患了癫痫病，很痛苦」 (太 17:15)

∑εμεΐν

(1)

＜阳＞

(a)

93.334 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 西美；《思》史米

σεμίδαλις

(1)

εως＜阴＞

(a)

5.10 食物及调味品 食物 优质的小麦粉 细面 οἶνον καὶ ἔλαιον καὶ σεμίδαλιν καὶ σῖτον  ‘wine and oil and fine flour and wheat’  「酒、油、细面、麦子」 (启 18:13)

σεμνός

(1)

ή，όν

(a)

88.47 道德伦理素质及相关行为 端正，得体 指得体的、庄重的行为，暗示尊严和尊重 高尚的；可尊敬的；好品格的 Διακόνους ὡσαύτως σεμνούς  ‘helpers should be of good character’ or ‘deacons ...’  「助手也必须有好品格」或「执事……」 (提前 3:8)

σεμνότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

88.46 道德伦理素质及相关行为 端正，得体 合适的行为，暗示端庄因而可敬 端正；端庄；合适的行为 διάγωμεν ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεμνότητι  ‘that we may live in entire godliness and propriety’  「好让我们可以敬虔和庄重地过……日子」 (提前 2:2) 在某些语言中，「端庄」最好表达为：「以正确的方式行事」，或「做自己应该做的事」。

∑έργιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.335 人名及地名 人名 士求・保罗，塞浦路斯的总督 士求；《思》色尔爵

∑ερούχ

(1)

＜阳＞

(a)

93.336 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 西鹿；《思》色鲁格

∑ήθ

(1)

＜阳＞

(a)

93.337 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，亚当的儿子，以挪士的父亲 塞特；《思》舍特

∑ήμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.338 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，挪亚的儿子，亚法撒的父亲 闪

σημαίνω

(1)

(a)

33.153 沟通 翻译，表示……的意思，说明 使事情既具体又清楚 清楚表示；说明 ἄλογον γάρ μοι δοκεῖ πέμποντα δέσμιον μὴ καὶ τὰς κατ᾽ αὐτοῦ αἰτίας σημᾶναι  ‘for it seems unreasonable to me to send a prisoner without clearly indicating the charges against him’  「这是因为我认为押送囚犯而不指明他的罪状，是不合理的」 (徒 25:27)

σημεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.477 沟通 非语言的沟通 被视为具有某种特殊意义的事件 记号；预兆；神迹 Εἰπὲ ἡμῖν, ... τί τὸ σημεῖον τῆς σῆς παρουσίας  ‘tell us ... what will be the sign of your coming’  「请告诉我们……你来临……有什么预兆呢？」 (太 24:3) 翻译 太 24:3 中的 σημεῖον 时，有些语言可能需要译成「告诉我们将要发生什么事，使我们知道你快要来」，或「告诉我们将要看到什么，使我们知道你快要来」。 作为具有特殊意义的事件，σημεῖον 显然是不寻常甚至奇迹般的事件，在许多经文中，σημεῖον 可以译成「神迹」。这当然是 σημεῖον 一词在 约 2:23 中的意思（πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ θεωροῦντες αὐτοῦ τὰ σημεῖα ἅ ἐποίει「许多人看见他所行的神迹，就相信了他」）。然而，在《约翰福音》中，σημεῖον 不仅仅是神迹事件，还指向具有更深含义的事实。把 σημεῖον 严格直译成「记号」，意思可能只是道路标志或建筑物上的标志，因此，在某些语言中，σημεῖον 在 约 2:23 等经文可以译成「具有重大意义的神迹」。

σημειόω  (σημειόομαι)

(1)

(a)

29.3 记忆及回忆 资讯的储存 特别注意某事，为要在将来可以记起和作出回应 留意；记住；特别注意 τοῦτον σημειοῦσθε μὴ συναναμίγνυσθαι αὐτῷ  ‘take note of him and have nothing to do with him’  「你们就要特别留意这个人，不要和他来往」 (帖后 3:14)

σήμερον

(1)

(a)

67.205 时间 与其他时间单位或时间点有关的时间单位：昨天，今天，次日 与说话的那天相同的一天 今天，今日 ὕπαγε σήμερον ἐργάζου ἐν τῷ ἀμπελῶνι  ‘go work in the vineyard today’  「你今天到葡萄园去工作吧」 (太 21:28)

σήπω

(1)

(a)

23.205 生理活动过程及状态 腐烂，腐朽 ［参διαφθορά, φθορά］ 腐烂或朽坏，指有机物 腐烂；朽坏；腐朽；坏了 ὁ πλοῦτος ὑμῶν σέσηπεν  ‘your riches have rotted away’  「你们的财物腐烂了」 (雅 5:2) 直译 雅 5:2 可能会有问题，因为「财物」一词似乎主要是指金钱，所以「财物腐烂了」这个说法显得有些奇怪。因此，翻译者可能需要把「财物」译成：「使你富裕的东西」，或「你作为富人所拥有的一切」。

σής

(1)

σητός＜阳＞

(a)

4.49 动物 昆虫 短小的棕色或灰色蛾子，会产卵在衣服或其他织物上；蛾卵孵化成非常小的毛虫，以纤维为食；谷蛾科，可能是网衣蛾，拉丁语学名：Tineola biselliella；象徵朽烂、破坏和慢慢地毁灭 飞蛾 ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει  ‘where moth and rust destroy’  「有虫蛀，也会生銹」 (太 6:19) 在《新约》中，希腊词 σής 单单用来指蛾的幼虫，因此在目标语言中，常常需要采用一个表示幼虫的词汇，而不是指飞虫的词汇。因此，这词常译作「蛾的幼虫」，然而在很多时候，可以采用意为「衣服的蛀虫」的表达方式。 在 太 6:19, 20; 路 12:33 [3] 中，蛾幼虫的作用与生銹结合在一起，作为破坏贵重物品的祸首。然而，人们很少说虫子的破坏方式与生銹的破坏方式是一样的，因此也许需要说「蛀虫咬坏了布」，「銹损坏了贵重金属」。

σητόβρωτος

(1)

ον

(a)

20.20 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 指被蛾子幼虫损坏的东西 虫子咬；虫蛀 τὰ ἱμάτια ὑμῶν σητόβρωτα  ‘your garments are moth-eaten’  「你们的衣服被虫子蛀了」 (雅 5:2) 雅 5:2 中的语句通常可以翻译为：「你们的衣服被虫子蛀了」，或「你们的衣服满是破洞」。

σθενόω

(1)

(a)

74.14 能够，有能力 使某人更有能力，暗示和软弱对比 使更加能够；加强；赐力量 αὐτὸς καταρτίσει, στηρίξει, σθενώσει  ‘he will restore, strengthen, and make (you) stronger’  「必要亲自成全你们，坚固你们，赐力量给你们」 (彼前 5:10) στηρίζω（见 74.19）和 彼前 5:10 中的 σθενόω 这两个词汇的意思非常相近，主要用来加强使人更加能够参与或进行某活动的意思。

σιαγών

(1)

όνος＜阴＞

(a)

8.22 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 脸部两侧的多肉部分 脸；面颊 ὅστις σε ῥαπίζει εἰς τὴν δεξιὰν σιαγόνα [σου]  ‘whoever strikes you on your right cheek’  「有人打你的右脸」 (太 5:39) 在许多语言中，「面颊」会有一个专门的词汇；但在某些语言中，翻译这词可能需要采用一个解作「头的侧面」或「脸的侧面」的短语。

σιγάω

(1)

(a)

33.121 沟通 保持沉默 保持静默，暗示保守秘密 对……闭口不谈；对……不作声 αὐτοὶ ἐσίγησαν καὶ οὐδενὶ ἀπήγγειλαν  ‘they kept quiet (about all this) and told no one’  「他们保持沉默，不把所看见的事告诉任何人」 (路 9:36)

σιγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.120 沟通 保持沉默 没有噪音 静默无声；寂静 ἐγένετο σιγὴ ἐν τῷ οὐρανῷ ὡς ἡμιώριον  ‘and there was silence in heaven for half an hour’  「天上寂静约有半小时」 (启 8:1) 在 启 8:1，σιγή 可能不是指言语上的沉默。

σίδηρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

2.58 自然物质 金属 铁 铁 πᾶν σκεῦος ... σιδήρου  ‘every object ... made of iron’  「各样……铁器」 (启 18:12) 翻译者要找到合适的词汇来指「铁」并不困难，因为时至今日，不同形式的铁在世界各地几乎是人所共知的。事实上，铁在某些地方是一种主要的金属，以致人们只需要简单地称之为「金属」。

σιδηροῦς

(1)

ᾶ，οῦν

(a)

2.59 自然物质 金属 （σίδηρος「铁」2.58 的衍生词）指用铁制成或由铁构成的 铁制的 ἦλθαν ἐπὶ τὴν πύλην τὴν σιδηρᾶν τὴν φέρουσαν εἰς τὴν πόλιν  ‘they came to the iron gate that opens into the city’  「来到往城内的铁门」 (徒 12:10)

∑ιδών

(1)

ῶνος＜阴＞

(a)

93.577 人名及地名 地名 腓尼基沿岸的一个城 西顿；《思》漆冬

∑ιδώνιος

(1)

α, ον

(a)

93.578 人名及地名 地名 （∑ιδών 「西顿」93.577 的衍生词）与西顿相关的 西顿的；《思》漆冬的

(2)

ου＜阳＞

(a)

93.579 人名及地名 地名 （∑ιδών「西顿」93.577 的衍生词）西顿城的本地人，出生或居住在该城的人 西顿的人；《思》漆冬的人

σικάριος

(1)

ου＜阳＞

(a)

20.86 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 蓄意和预谋杀人的人 刺客；恐怖分子 ἐξαγαγὼν εἰς τὴν ἔρημον τοὺς τετρακισχιλίους ἄνδρας τῶν σικαρίων  ‘he led into the wilderness four thousand terrorists’  「带领四千凶徒往旷野去」 (徒 21:38)

σίκερα

(1)

＜中＞

(a)

6.200 人工制品 植物产品 用谷物酿造的、会使人喝醉的饮料 浓酒；麦酒 οἶνον καὶ σίκερα οὐ μὴ πίῃ  ‘he must not drink wine or beer’  「淡酒烈酒都不喝」 (路 1:15) σίκερα 可能具有比较广泛的含义，因此可指任何种类的酒；然而在《新约》中，这词只出现在 路 1:15 中，与葡萄酒相对比，指用谷物制成的致醉饮料。古代世界没有蒸馏酒精饮料，如威士忌、杜松子酒、伏特加等。

∑ιλᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.339 人名及地名 人名 耶路撒冷教会的基督徒，保罗的同工 西拉；《思》息拉

∑ιλουανός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

93.340 人名及地名 人名 通常被认为与 ∑ιλᾶς（93.339）是同一人 西拉；《思》息耳瓦诺

∑ιλωάμ

(1)

＜阳＞

(a)

93.580 人名及地名 地名 耶路撒冷城内一个供水系统的名称；西罗亚池子可能是这个系统中的储水池 西罗亚；《思》史罗亚

σιμικίνθιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.179 人工制品 布料、皮革及制成物品 工人围在腰部或胸部一块布或皮革，用作保护以免弄脏衣服 围裙 ὥστε καὶ ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦντας ἀποφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σουδάρια ἢ σιμικίνθια  ‘even towels and aprons he had used were taken to the sick’  「甚至有人把他用过的手巾或围裙拿去放在病人身上」 (徒 19:12) 有些语言可以把 σιμικίνθιον 称为：「工人的衣服」，或「工人为保护服装而穿的衣服」。

∑ίμων

(1)

ωνος＜阳＞

(a)

93.341a 人名及地名 人名 西门彼得，耶稣的十二门徒之一 西门；《思》西满

(b)

93.341b 人名及地名 人名 奋锐党的西门，耶稣的十二门徒之一 西门；《思》西满

(c)

93.341c 人名及地名 人名 耶稣的兄弟 西门；《思》西满

(d)

93.341d 人名及地名 人名 替耶稣背十字架的古利奈人西门 西门；《思》西满

(e)

93.341e 人名及地名 人名 加略人犹大的父亲 西门；《思》西满

(f)

93.341f 人名及地名 人名 约帕的皮革匠 西门；《思》西满

(g)

93.341g 人名及地名 人名 撒玛利亚一个行邪术的人 西门；《思》西满

(h)

93.341h 人名及地名 人名 一个麻风病人 西门；《思》西满

(i)

93.341i 人名及地名 人名 一个法利赛人 西门；《思》西满

∑ινᾶ

(1)

＜中＞

(a)

93.581 人名及地名 地名 西奈半岛上的一座岩石山 西奈；《和》《思》西乃

σίναπι

(1)

εως＜中＞

(a)

3.20 植物 树木以外的植物 芥子植物，较大的草本植物，以种子极其细小而着称，有些可生长至高达三米（约十英尺） 芥子植物 κόκκῳ σινάπεως, ... ὅταν δὲ αὐξηθῇ μεῖζον τῶν λαχάνων ἐστὶν  ‘mustard seed ... and when it grows it becomes the largest of the plants’  「芥菜种子……等它长起来却比任何蔬菜都大」 (太 13:31, 32 [2]) 请注意，在 太 13:31（以及平行经文 路 13:19）中，σίναπι 被说成了 δένδρον 「树」，这显然是一种修辞上的夸张法。 虽然芥菜这种植物在世上某些地区可能不为人所知，但芥末作为调味品的用途却广为人知，因此芥菜常常可以说是「一种产芥末的植物」或「用来制作芥末的植物」。然而，为了使人明白这个比喻的意义，翻译时可能需要在注脚或词汇表中对这种植物加以解释。

σινδών

(1)

όνος＜阴＞

(a)

6.155 人工制品 布料、皮革及制成物品 优质的麻纱布 细麻布 λαβὼν τὸ σῶμα ὁ Ἰωσὴφ ἐνετύλιξεν αὐτὸ [ἐν] σινδόνι καθαρᾷ  ‘Joseph took the body and wrapped it in a clean linen cloth’  「约瑟领了遗体，用干净的细麻布裹好」 (太 27:59) περιβεβλημένος σινδόνα ἐπὶ γυμνοῦ  ‘wearing a linen cloth on his body’  「身上披着一块麻布」 (可 14:51) 许多语言没有「细麻布」这个词汇。虽然可以借用「细麻布」一词，但在出现 σινδών 的新约经文中，要点在于衣服的品质，而不在制成衣服的原材料，因此，许多翻译者采用了「上等布料」或「好的布料」等表达。

σινιάζω

(1)

(a)

46.18 家务活动 摇动筛子来筛 筛 ὁ ∑ατανᾶς ἐξῃτήσατο ὑμᾶς τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον  ‘Satan has received permission to sift you like wheat’  「撒但已得到准许……要像……筛麦子一样来筛你们」 (路 22:31a) 在 路 22:31，ὑμᾶς τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον 显然是一种比喻用法，在许多语言中必须译成「考验你们」或「考验你们，好分别出好坏」。然而，在一些语言中，最好把比喻从「筛麦子」改为「簸麦子」，译成「像农夫一样簸你们，好把麦子与糠秕分开」。

____________________________________________________

1 在路 22:31，ὑμᾶς τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον「筛你们像筛麦子一样」的语义比较复杂，因为σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον「筛东西像筛麦子一样」必须从字面意思上理解，但是在与宾语ὑμᾶς「你们」同时出现时，显然就不是指筛麦子，而是筛人；因此，当中的意思必定与某种行为和／或动机的考验有关系。我们无法确定σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον是否实际上已经成为一个固定的习语。

σιρικός  (σιρικόν)

(1)

ή, όν

(a)

6.168 人工制品 布料、皮革及制成物品 使用从蚕茧抽取的丝线制成的织物；蚕丝是坚韧、有弹性和有光泽的纤维，价格极高 丝绸；绸缎 βυσσίνου καὶ πορφύρας καὶ σιρικοῦ  ‘fine linen and purple and silk’  「细麻布、紫色布、丝绸」 (启 18:12a)

____________________________________________________

1 根据启 18:12的上下文无法确定βύσσινον（6.167）、σιρικόν（6.168）和πορφύρα（6.169）分别是指细麻布、丝绸和紫色布，还是用这些布料制成的衣服。

σιρός  (σειρός)

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

1.59 地理物体及特徵 洼地及洞穴 坑，深洞 坑；深坑 ἀλλὰ σιροῖς ζόφου ταρταρώσας παρέδωκεν εἰς κρίσιν τηρουμένους  ‘but cast them into hell and committed them to the pits of intense gloom to be kept until the judgment’  「把他们扔进地狱，囚禁在幽暗的坑里，拘留到审判的时候」（经文校勘栏） (彼后 2:4) 这词是一个异文，只出现在：ἀλλὰ σιροῖς ζόφου ταρταρώσας παρέδωκεν εἰς κρίσιν τηρουμένους「把他们丢在地狱，交在黑暗坑中，等候审判」（彼后 2:4）（校勘栏；彼后 2:4 在原文文本作 σειρά「锁錬」6.15）。在《新约》中，σιρός 只在这里出现了一次，这「坑」是在审判之前一个关押囚禁的地方。「黑暗坑」可以译作「极其黑暗的坑」。 虽然大多数学者认为 σιρός 等于 ἄβυσσος（1.20），但有些仍然认为两者有别。不过，将这类圣经词汇进行太多细致的区分，是有危险的。有人试图要找出这些词汇的区别，但我们难以证明圣经作者写作时有意要作出此等区分。

σιτευτός

(1)

ή，όν

(a)

44.2 畜牧，捕鱼 指得到充足的谷物喂养，因而长肥 肥的；养肥的；吃谷物长肥的 ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν  ‘your father slaughtered the grain-fattened calf’  「你父亲……把肥牛犊宰了」 (路 15:27) 在 路 15:27，σιτευτός 的意思可能是「有价值的」或「奖赏」。考虑到吃谷物牲畜的状况和价值，这可能是 σιτευτός 的一种引申义。关于 路 15:27 中 σιτευτός 的这种解释，见 65.8。

(b)

65.8 价值 有价值的，没有价值的 基于喂养良好和肥壮（指牛犊）而被视为值钱或珍贵的 值钱的；珍贵的 ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν  ‘your father slaughtered the prize calf’  「你父亲……把那珍贵的牛犊宰了」 (路 15:27) 关于 σιτευτός 在 路 15:27 的另一种解释，见 44.2。

σιτίον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.42 植物 植物的果实部分 （σῖτος「谷物，小麦」3.41 的指小词形式，但意义上没有指小的含义）任何谷物，但其作为食粮的意义显而易见。 谷物；食粮 ἀκούσας δὲ Ἰακὼβ ὄντα σιτία εἰς Αἴγυπτον  ‘and when Jacob heard that there was grain in Egypt’  「雅各听见埃及有粮（直译：谷物）」 (徒 7:12) （另参看 5.2。）根据 σιτία 在《新约》中这单一次的出现难以确知它是指「谷物」还是「食物」，因为在短语 σιτία καὶ ποτά「食物和饮料」中（出现在许多经外文献中的表达法），σιτίον 是指相对于液体食物的固体食物。

(b)

5.2 食物及调味品 食物 （{σῖτος}[a]「谷物，小麦」3.41 的指小词形式，但意义上没有指小的含义，而且大多以复数形式出现）主要包含谷物制品的食物 食粮；谷物 ἀκούσας δὲ Ἰακὼβ ὄντα σιτία εἰς Αἴγυπτον  ‘and when Jacob heard that there was food in Egypt’  「雅各听见埃及有食粮」 (徒 7:12) 在 徒 7:12 当然可以把复数形式解作谷物（见 3.42）；但这里很可能是指用谷物做成的食物，这是该词在古典希腊文中的通常含义。

σιτιστός

(1)

ή，όν

(a)

44.2 畜牧，捕鱼 指得到充足的谷物喂养，因而长肥 肥的；养肥的；吃谷物长肥的 οἱ ταῦροί μου καὶ τὰ σιτιστὰ τεθυμένα  ‘my bulls and grain-fed animals have been slaughtered’  「我的公牛和肥畜已经宰了」 (太 22:4)

σιτομέτριον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.3 食物及调味品 食物 适当份额或分量的食物（一种食物限额） 定量的口粮 τοῦ διδόναι ἐν καιρῷ [τὸ] σιτομέτριον;  ‘to give them the due amount of food at the right time’  「按时定量分粮给他们」 (路 12:42) 路 12:42 中的 σιτομέτριον 可以解作「适当数量的食物」或「他们当得的食物」或「应该给［仆人］的食物」。因为 σιτομέτριον 是一个复合词，由两个明显不同的成分组成，所以通常需要采用一个语义相当的短语。

σῖτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

3.41 植物 植物的果实部分 任何可食用的谷物，但通常指小麦 谷物；小麦 συνάξει τὸν σῖτον αὐτοῦ εἰς τὴν ἀποθήκην  ‘he will gather his grain into his barn’  「把麦子收进仓库」 (太 3:12)

(b)

3.31 植物 树木以外的植物 小麦作为一种植物 小麦 ὁ κόκκος τοῦ σίτου  ‘the seed of wheat’  「一粒麦子」 (约 12:24) σῖτος 在《新约》的其他地方单独使用时，所指的小麦是一种谷物，而即使在 约 12:24 中，τοῦ σίτου 也可以理解为所谓的「同位所有格」，即「小麦这个种子」或「小麦种子」。 虽然在世上某些地方，人们并不认识小麦这种谷物或植物，但几乎在所有地方，人们对小麦粉都不会陌生，因此，翻译者往往可以把「小麦」译作「面粉植物」或「籽粒用来制作面粉的植物」。然而，在某些语言中，唯一对等的说法只有「像大米的植物」，其中「像大米的」的意思相当于「像草的」，同时也指明这是一种可以食用的谷物。

∑ιών

(1)

＜阴＞

(a)

93.582a 人名及地名 地名 锡安山，耶路撒冷城内的一座山 锡安；《思》熙雍

(b)

93.582b 人名及地名 地名 耶路撒冷城和其中的居民，尤其使用在诗歌中；另参看 11.66 锡安；《思》熙雍

σιωπάω

(1)

(a)

33.117 沟通 保持沉默 避免说话或谈话 保持静默；不作声；不言语；不说话 ὁ δὲ ἐσιώπα καὶ οὐκ ἀπεκρίνατο οὐδέν  ‘he kept quiet and made no reply’  「耶稣却不言语，一句也不回答」 (可 14:61)

(b)

33.118 沟通 保持沉默 失去说话的能力，或没有说话的能力 不能说话 ἔσῃ σιωπῶν καὶ μὴ δυνάμενος λαλῆσαι ἄχρι ἧς ἡμέρας γένηται ταῦτα  ‘you will lose the ability to speak and will not be able to say anything until the day these things take place’  「你会成为哑巴，不能说话，直到这些事实现的日子」 (路 1:20) 在 路 1:20，σιωπάω 的意思可能只是「什么也不说」或「保持沉默」（33.117）；在这种情况下，语句的顺序最好倒过来，译成「你将不能说话，保持沉默直到这些事发生的日子」。

(c)

14.24 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 （σιωπάω[a]「安静」33.117 的引申喻意）暴风过后归回平静的过程 变得平静 εἶπεν τῇ θαλάσσῃ, ∑ιώπα  ‘he said to the sea, Be still’  「向海说：『静了吧！』」 (可 4:39) 有些语言不能把 σιωπάω[c] 直译为「静止」，因此这样可能会暗示继续保持静止状态。由于状态有改变，因此可能需要说「平静下来」或「不再有风浪」。

σκανδαλίζω  (σκανδαλίζομαι)

(1)

(a)

31.78 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 使某人不再相信 使人放弃信仰；使人不再相信 Τοῦτο ὑμᾶς σκανδαλίζει;  ‘does this cause you to no longer believe?’  「这话使你们不信了吗？」 (约 6:61) 在 约 6:61，σκανδαλίζω 也可以理解为意指「使冒犯」（见 25.179）。

(b)

88.304 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 （σκανδαλίζω「使跌倒」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使犯罪，可能暗示提供某种特殊的环境使犯罪发生 使犯罪 εἰ δὲ ὁ ὀφθαλμός σου ὁ δεξιὸς σκανδαλίζει σε, ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ  ‘if your right eye causes you to sin, take it out and throw it away’  「如果你的右眼使你犯罪，就把它挖出来丢掉！」 (太 5:29)

(c)

25.179 态度及情感 冒犯，被冒犯 使某人因所说或所做的事感到愤怒和震惊 使某人被冒犯；冒犯；触犯；绊倒 ἵνα δὲ μὴ σκανδαλίσωμεν αὐτούς  ‘in order that we might not cause them to be offended’  「但恐怕触犯他们」 (太 17:27) 见 25.180 的讨论。

(d)

31.77 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 （σκανδαλίζομαι「落入圈套」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）放弃相信对的，让自己相信错的 不再相信；放弃相信 γενομένης δὲ θλίψεως ἢ διωγμοῦ διὰ τὸν λόγον εὐθὺς σκανδαλίζεται  ‘when trouble’ or ‘persecution comes because of the message, he quickly gives up believing’  「一旦为这道遭遇患难，或受到迫害，就立刻背弃信仰」 (太 13:21) 在 太 13:21，σκανδαλίζομαι 也可以理解为意指「让自己被引到罪中」，或「因为不信而陷入罪中」。

(e)

88.305 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 陷入罪中，暗示环境促使犯罪 犯罪；陷入罪中 τίς σκανδαλίζεται καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι;  ‘who falls into sin without my being greatly distressed?’  「有谁失足犯罪，我不满怀焦虑呢？」 (林后 11:29)

(f)

25.180 态度及情感 冒犯，被冒犯 因某些行为而被冒犯 受到冒犯；被触怒；反感；生气 Οἶδας ὅτι οἱ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες τὸν λόγον ἐσκανδαλίσθησαν;  ‘do you know that the Pharisees were offended when they heard this?’  「法利赛人听见这话很反感，你知道吗？」 (太 15:12) 有些语言用习语来表达「受到冒犯」，比如：「对……怀着苦毒」或「心里被刺」。然而，在一些语言中，「受到冒犯」在某些上下文的最接近译法只是「因……而发怒」。

σκάνδαλον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.25 人工制品 陷阱，罗网 一种陷阱，可能装有一根棍子，动物触动棍子机槛便会关闭 机槛；陷阱 Γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν ... εἰς σκάνδαλον  ‘let their table become ... a trap’  「愿他们的宴席……变为陷阱」 (罗 11:9a) 在 罗 11:9 中，παγίς（6.23）、θήρα（6.24）和 σκάνδαλον 似乎在结构和含义上完全平行。因此，在许多语言中，这三个词汇常缩减为两个，例如「网罗」和「陷阱」。当然，如果语言中有三种不同的陷阱，那么也可以使用三个词汇。然而，某些语言最好使用动词来表达捕捉和诱捕，因此可以像 TEV 那样翻译 γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν εἰς παγίδα καὶ εἰς θήραν καὶ εἰς σκάνδαλον ，may they be caught and trapped at their feasts; may they fall（英语直译：愿他们在宴席上被捉住和诱捕；愿他们跌倒）。

(b)

88.306 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 （σκάνδαλον[a]「陷阱」6.25 的引申喻意）使某人犯罪的事物或人 使人犯罪的事物；使人犯罪的人 συλλέξουσιν ἐκ τῆς βασιλείας αὐτοῦ πάντα τὰ σκάνδαλα καὶ τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν  ‘they will gather up out of his kingdom all who cause people to sin and those who live lawlessly’  「把他国度里那些使人犯罪和一切作恶的人都抓起来」 (太 13:41)

(c)

25.181 态度及情感 冒犯，被冒犯 带来冒犯从而引起对抗的事情 造成冒犯；引起反感；触怒 Χριστὸν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον  ‘Christ crucified, an offense to the Jews’  「被钉十字架的基督，这对犹太人是绊脚石」 (林前 1:23) τὸ σκάνδαλον τοῦ σταυροῦ  ‘the offense of the cross’ or ‘the offense caused by preaching about the crucifixion of Jesus’  「十字架令人反感拒绝之处」或「传基督的十字架而引起的反感」 (加 5:11)

____________________________________________________

1 在罗 11:9，παγίς（6.23）、θήρα（6.24）和σκάνδαλον（6.25）都被视为具有字面意思，然而经文总体上来说是比喻性的。

σκάπτω

(1)

(a)

19.55 物理的冲击力 挖掘 ［参ὀρύσσω］ 在地上挖洞，并用锋利的工具，如锄头或铲子，移走泥土 挖掘；开凿 ἔσκαψεν καὶ ἐβάθυνεν καὶ ἔθηκεν θεμέλιον ἐπὶ τὴν πέτραν  ‘he dug and went down deep and laid the foundation on the rock’  「把地挖深，将根基立在磐石上」 (路 6:48) σκάπτειν οὐκ ἰσχύω  ‘I am not strong enough to dig (ditches)’  「锄地吧，我没有气力！」 (路 16:3) 关于 σκάπτω 在 路 16:3 中的另一种解释，见 43.3。

(b)

43.3 农耕 挖地，特别是与耕种或园艺用途有关的翻土 耕种土地；挖土；挖松泥土；锄地 σκάψω περὶ αὐτὴν καὶ βάλω κόπρια  ‘I will dig around it and apply fertilizer’  「等我在它周围松土、施肥」 (路 13:8) σκάπτειν οὐκ ἰσχύω  ‘I am not strong enough to dig’ or ‘... to work the soil’  「锄地吧，我没有气力」或「耕种土地……」 (路 16:3) 关于 σκάπτω 在 路 16:3 的另一种解释，见 19.55。

∑καριότα  (∑καριώθ; ∑καριώτης)

(1)

(a)

93.342 人名及地名 人名 Ἰσκαριώθ 和 Ἰσκαριώτης「加略人」 93.181 的另一些拼写法（约 13:26，校勘栏）

σκάφη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.45 人工制品 船只及船只各部分 通常放在大船上的小船，水手会用这种小船来抛锚、修理船只，或遇暴风雨的时候用来拯救生命 小船，小艇 ἰσχύσαμεν μόλις περικρατεῖς γενέσθαι τῆς σκάφης  ‘with some difficulty we were able to make the ships boat secure’  「好不容易才保住了小艇」 (徒 27:16) 在某些语言中，σκάφη 相当于「划艇」或「救生艇」。

σκέλος

(1)

ους＜中＞

(a)

8.46 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 人类或动物的肢体，用来支撑身体并用于运动；人类的两条腿从大腿根一直延伸至脚 腿 ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν τὰ σκέλη καὶ ἀρθῶσιν  ‘if they could break their legs and bring them down’  「打断他们的腿，把他们搬走」 (约 19:31)

σκέπασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.163 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参περιβόλαιον］ 用以蔽体的衣服 1 衣服 ἔχοντες δὲ διατροφὰς καὶ σκεπάσματα, τούτοις ἀρκεσθησόμεθα  ‘if we have food and clothing, we should be content with them’  「只要有衣有食， 我们就该知足」 (提前 6:8)

____________________________________________________

1 περιβόλαιον[a]和σκέπασμα也可以理解为衍生词，因为它们都与用某物遮盖有关。这样，两个衍生词就仅仅是指遮盖的工具。然而，在《新约》中，这两个词汇与用衣服遮盖密切关联，所以归类在这个子域中。

∑κευᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.343 人名及地名 人名 犹太人的大祭司 士基瓦；《思》斯盖瓦

σκευή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

6.2 人工制品 人工制品（一般意义） 指任何人工制品的集合名词，也可以用 σκεῦος[a]「物件」（6.1）来表达 器具；用具；装备 αὐτόχειρες τὴν σκευὴν τοῦ πλοίου ἔρριψαν  ‘they threw the ships equipment overboard with their own hands’  「他们又亲手把船上的用具抛出去」 (徒 27:19) 在可能的情况下，如果物件在目标语言中是众所周知的，翻译者最好采用比较具体的词汇。例如，与其说「船上的物品」，不如说「船上的装备」或「船上的索具」。

σκεῦος

(1)

ους＜中＞

(a)

6.1 人工制品 人工制品（一般意义） 任何类型的器具、工具、武器、设备、容器或财物 物件 δύναταί τις εἰσελθεῖν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ ἁρπάσαι  ‘one can break into a strong man's house and take away his things’  「一个人怎样才能进入壮汉的家去抢夺他的物件呢？」 (太 12:29) οὐκ ἤφιεν ἵνα τις διενέγκῃ σκεῦος διὰ τοῦ ἱεροῦ  ‘he would not let anyone carry anything through the Temple courts’  「也不许人拿着器具从圣殿里经过」 (可 11:16) 在许多情况下，翻译 σκεῦος[a] 的方式取决于具体的上下文。当然，翻译时也可以使用比较通用的词汇，例如「东西」；但是，如果上下文指的是特定类型的物件，那么最好使用一个具体的用语。例如，在 徒 27:17 中，σκεῦος 所指的通常被理解为主帆。

(b)

6.118 人工制品 容器 任何类型的罐、碗、篮子或花瓶的通称 容器，器皿 Οὐδεὶς δὲ λύχνον ἅψας καλύπτει αὐτὸν σκεύει  ‘no one lights a lamp and puts it under a bowl’  「没有人点了灯却用器皿盖上」 (路 8:16) ὡς τὰ σκεύη τὰ κεραμικὰ συντρίβεται  ‘he will break them like clay pots’  「如同打碎陶器」 (启 2:27) 在 徒 10:11 和 徒 10:16 中，σκεῦος[b] 是指彼得异象中从天上垂下来的一块布（用作容器）。 有些语言没有比较通用的词汇指任何类型的器皿或容器，因此必须根据上下文采用具体的词汇，就像 徒 10:11、启 2:27 和 路 8:16 中大多数的英语译法那样。

(c)

57.20 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 所拥有的物品 物品；财产；家具 οὐ δύναται οὐδεὶς εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ εἰσελθὼν τὰ σκεύη αὐτοῦ διαρπάσαι  ‘no one can break into a strong man's house and take away his belongings’  「谁都不能进入壮汉的家抢劫他的财物」 (可 3:27)

(d)

9.21 人 人类 （σκεῦος[a]「工具，物件」6.1 的引申喻意）与某一特定功能或角色有关的人 人 ∏ορεύου, ὅτι σκεῦος ἐκλογῆς ἐστίν μοι οὗτος  ‘go, for he is a person I have chosen’ or ‘... a person whom I have chosen for a particular task’  「你去吧，这人是我拣选的器皿」或「……我为特殊任务所拣选的一个人」 (徒 9:15)

(e)

8.6 身体、身体各部分及身体的产物 身体 （σκεῦος[a]「物件，器具」6.1，或 σκεῦος[b]「器皿」{D:6.118 的引申喻意）人的身体 身体 ἕκαστον ὑμῶν τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι  ‘each one of you should learn to gain mastery over his own body’  「要你们各人晓得怎样……管好自己的身体」 (帖前 4:4) 帖前 4:4 中的 σκεῦος 也可以解作是指「妻子」，关于这种含义的讨论以及相关的翻译问题，见 10.55。与「身体」的意思密切关联的另一种可能意思是「性生活」；因此，帖前 4:4的这个表达可以译作「你们各人都必须掌控自己的性生活」，或把 τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι ἐν ἁγιασμῷ καὶ τιμῇ 译作「你的性生活应该是圣洁的、可敬的」（见 23.63）。

(f)

10.55 亲属关系用语 基于婚姻的亲属关系 （σκεῦος[b]「器皿」 6.118 的引申喻意）嫁了丈夫的女人，焦点放在性关系上 妻子 εἰδέναι ἕκαστον ὑμῶν τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι ἐν ἁγιασμῷ καὶ τιμῇ  ‘that each one of you know how to take a wife for himself in holiness and honor’  「要你们各人知道怎样用圣洁、尊贵为自己娶妻」 (帖前 4:4) 对 帖前 4:4 中 σκεῦος 的理解，学者具有很大的意见分歧，如 8.6 所述。在 8.6，σκεῦος 被解作指一个人自己的身体。把 σκεῦος 解作「妻子」是根据多个考虑。首先，动词 κτᾶσθαι「取得、获得」（57.58）一般不会与「身体」搭配，却与「妻子」是很好的配搭。另一方面，在希腊文中，σκεῦος 意为「妻子」虽然未见于别处，但却在 帖前 4:4 中假定是指妻子，这主要是依赖对上下文的特别解释；在上下文中，第 3 节的 πορνεία「淫行」（88.271），以及第 5 节的 ἐν πάθει ἐπιθυμίας「私欲的邪情」（25.30），表明 σκεῦος 意指「妻子」。在古代希伯来文文献中，在与性关系有关的上下文中，妻子被委婉地称为「器皿」，并且在希腊文中，σκεῦος 一个十分常见的意思就是「器皿」。如果认为这段希腊文经文具有闪族背景，那么 帖前 4:4 中的陈述就是指性生活需要既圣洁又可敬（见 23.63）。

(g)

23.63 生理活动过程及状态 性关系 ［参κτάομαι］ σκεῦος κτάομαι  （习语，直译：拥有器皿）指两性关系的委婉说法 性生活 τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι ἐν ἁγιασμῷ καὶ τιμῇ  ‘each one's sexual life should be holy and honorable’  「你们各人的性生活要圣洁、尊贵」 (帖前 4:4) 翻译者也可以把 帖前 4:4 中的 σκεῦος 理解为一个人的妻子（见 10.55）。在 帖前 4:4，σκεῦος 亦可理解为一个人的身体，因此短语 τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι 可以译成「控制他自己的身体」（见 8.6）。

σκηνή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

7.9 建造物 建筑物 一种用布和／或兽皮搭建的帐棚，用杆子撑起并用绳子系紧在木桩上，可以拆卸，方便携带 帐棚 ἐν σκηναῖς κατοικήσας μετὰ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ  ‘he lived in tents with Isaac and Jacob’  「与以撒、雅各一样住在帐棚里」 (来 11:9) 在许多语言中，「帐棚」只是「用布建造的房子」。翻译者选词时，应该避免使用一些暗指军用帐篷，或仅用于度假的临时帐篷的用语。在旧约时期，这些帐棚是游牧民的长久住所，随着牲畜从一个草场转移到另一个草场，帐棚也会随之迁移。

(b)

7.17 建造物 建筑物 在圣殿建成之前，犹太人用于聚集敬拜的大型帐幕 帐幕；会幕 Ἡ σκηνὴ τοῦ μαρτυρίου ἦν τοῖς πατράσιν ἡμῶν ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘our ancestors had the tent of God's presence with them in the desert’  「我们的祖先在旷野有象徵上帝临在的帐幕」 (徒 7:44) 在许多语言中，σκηνή[b] 可以译作「上帝居于其中的最大的帐棚」，或者「敬拜上帝用的大帐棚」，或者「圣洁的帐棚」。在选择 σκηνή[b] 的适当名称时，需要指明 σκηνή[b] 的功能基本上相当于圣殿；两者之间的差异只是在建造方式上，而不是在用途或宗教意义上。 因为 σκηνή[b] 指的是一件独一无二的物品，所以它本质上等同于一个称谓。

σκηνοπηγία

(1)

ας＜阴＞

(a)

51.10 节日 犹太人的一个节日，纪念上帝在他们漂流旷野时供应他们的生活所需 住棚节 ἦν δὲ ἐγγὺς ἡ ἑορτὴ τῶν Ἰουδαίων ἡ σκηνοπηγία  ‘the Jewish Festival of the Tents was near’  「犹太人的住棚节近了」 (约 7:2) 有些语言可以把「住棚节」表达为：「人们在帐棚中住宿的节期」。

σκηνοποιός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

7.10 建造物 建筑物 以制造帐棚为职业的人 制造帐棚的人 ἔμενεν παρ᾽ αὐτοῖς, καὶ ἠργάζετο· ἦσαν γὰρ σκηνοποιοὶ τῇ τέχνῃ  ‘he stayed and worked with them, for they were tentmakers by trade’  「他们以做帐棚为业，保罗……就住在他们那里，一起工作」 (徒 18:3)

σκῆνος

(1)

ους＜中＞

(a)

8.5 身体、身体各部分及身体的产物 身体 ［参σκήνωμα］ （σκῆνος「帐棚」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）以人体作暂时的居所 身体 ἐὰν ἡ ἐπίγειος ἡμῶν οἰκία τοῦ σκήνους καταλυθῇ  ‘if our earthly house, our body, is torn down’  「如果我们地上的身体居所被拆毁了」 (林后 5:1) 翻译时很难保留 σκῆνος 和 σκήνωμα 所暗示的喻意。在这些上下文中，重要的是居所的暂时性质，因此身体只能服事居住在它里面的人一段相对较短的时间。某些语言可能需要提供一个脚注，指出 σκῆνος 和 σκήνωμα[c] 的比喻用法具有时间短暂的含意。

σκηνόω

(1)

(a)

85.75 在空间存在 居住，定居 ［参ἐπισκηνόω］ 来住在某个心理或属灵意义上的地方（在有些上下文中，可能有临时安排的含意） 居住；来居住 ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν  ‘the Word became a human being and dwelt among us’  「道成了肉身，住在我们中间」 (约 1:14) σκηνώσει μετ᾽ αὐτῶν  ‘he will come to dwell with them’  「他要和他们同住」 (启 21:3) 在《新约》的语境中，σκηνόω 和 ἐπισκηνόω 本质上是比喻义，因为讲论的是属灵的存在和住处，而不是人的住处或居住。在翻译时，翻译者应该尽量保留这种重要的比喻关系，因为它表达了一种重要的方式，表明属灵的存在和人的存在可以结合在一起。然而，有些语言可能需要采用意思只是「在」或「继续在」的措辞，因为论到「生活」或「居住」的时候，所采用的可能是一些意思特别具体的用语，例如「同一个锅吃饭」或「同一扇门进去」。

σκήνωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

7.8 建造物 建筑物 居所，有临时性质的含义 居所 εὑρεῖν σκήνωμα τῷ θεῷ Ἰακώβ (θεῷ from apparatus)  ‘to provide a dwelling for the God of Jacob’  「为雅各的上帝预备居所」（经文校勘栏） (徒 7:46) 徒 7:46 有一个复杂的文本问题，评注文本作 τῷ οἴκῳ Ἰακώβ 「雅各的家」（但是喻指「百姓」），然而拜占庭文本作 τῷ θεῷ Ἰακώβ「雅各的上帝」。只有对于后一种文本，σκήνωμα 才意指真实的建筑物或住处。如果采用评注文本，那么 σκήνωμα 指「一个居住的场所」，换句话说，指一个区域或地区（见 85.77）。

(b)

85.77 在空间存在 居住，定居 （σκηνόω「住在」85.75 的衍生词）一个人可以居住的地方，在某些经文中可能暗示是暂时性的居所 住所；临时居住的地方 εὑρεῖν σκήνωμα τῷ οἴκῳ Ἰακώβ  ‘to provide a dwelling place for the people of Jacob’  「为雅各的家预备居所」 (徒 7:46) ταχινή ἐστιν ἡ ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματός μου  ‘I shall soon put off this temporary dwelling place’ or ‘I shall soon no longer live in my body’  「除去我这帐棚的时候快到了」或「我不久会脱离这必朽的躯体」 (彼后 1:14) 在 徒 7:46，σκήνωμα τῷ οἴκῳ Ἰακώβ「为雅各百姓预备居所」中的 οἴκῳ，在另一个文本作 θεῷ（见 7.8），因而翻译成「为雅各的上帝预备居所」。 关于 σκήνωμα 在 彼后 1:14 中的另一种解释，见 8.5。

(c)

8.5 身体、身体各部分及身体的产物 身体 ［参σκῆνος］ （σκήνωμα[a]「临时居所」7.8 的引申喻意）以人体作暂时的居所 身体 αχινή ἐστιν ἡ ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματός μου  ‘I shall soon put off this body of mine’  「我不久会脱离这必朽的躯体」 (彼后 1:14) 翻译时很难保留 σκῆνος 和 σκήνωμα 所暗示的喻意。在这些上下文中，重要的是居所的暂时性质，因此身体只能服事居住在它里面的人一段相对较短的时间。某些语言可能需要提供一个脚注，指出 σκῆνος 和 σκήνωμα[c] 的比喻用法具有时间短暂的含意。 彼后 1:14 中的 σκήνωμα 也可理解为一个临时的居所，但那当然是指人的身体（见 85.77）。

(d)

23.91 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参εἰμί, ἐνδημέω］ εἶναι ἐν σκηνώματι  （习语，直译：住在一个居所里，见 7.8）活着，特别强调存活在地上 活着 ἐφ᾽ ὅσον εἰμὶ ἐν τούτῳ τῷ σκηνώματι  ‘as long as I am alive’  「只要我活着一天」 (彼后 1:13) 大多数语言都有「生活」或「活着」的通常表达方式，然而有些时候，有更加合适的习语可以 配合 林后 5:6 和 彼后 1:13 的上下文，比如：「有力气」、「有眼睛」、「在地上四处走动」。

σκιά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

14.60 自然界的事件及状态 黑暗 荫，作为一个遮挡阳光，躲避酷热的地方 荫；阴凉处 ὥστε δύνασθαι ὑπὸ τὴν σκιὰν αὐτοῦ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνοῦν  ‘so that birds will be able to nest in its shade’  「飞鸟也在它的荫下搭窝」 (可 4:32) 「荫」通常与「影」不同，「荫」是一个不受阳光直射的地方，「影」是光线被物体挡住而投下的阴影（见 14.61）。

(b)

14.61 自然界的事件及状态 黑暗 ［参ἀποσκίασμα］ 物体阻挡光线造成的影子或阴影 影子；阴影 ἐρχομένου ∏έτρου κἂν ἡ σκιὰ ἐπισκιάσῃ τινὶ αὐτῶν  ‘when Peter walked by, at least his shadow might pass over one of them’ or ‘... touch one of them’ or ‘... fall on one of them’  「这样至少可以让彼得经过时，身影落在一些人身上」 (徒 5:15) 在 路 1:79（τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθημένοις「那些生活在死亡的黑暗和阴影中的人」），σκιά 可以解作一个比喻，喻指即将来到的死亡所投下的影子，那就是将死亡人格化，用以表明它投下影子，是因为已经离我们很近。因此，τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθημένοις 可以译成「那些生活在死亡临近的黑暗中的人」；在这种情况下，σκιά 本质上就相当于一个时间的表达。 在许多语言中，「影子」一词有许多十分重要的含义。在某些情况下，「影子」被视为人格的一部分，并在人死后进入来世，因为死去的人不会再「投下影子」。影子也可以被视为人格的一种对应物，是个性的另一面。如果一个人病情严重，可以说「他的影子已经走了」。在世上很多地方，人的影子在巫术中是一个重要元素，因为破坏一个人的影子可被视为伤害那人的方法。

(c)

58.65 性质，类别，示例 原型，对应的类型（对型） 预示后来的实体的模糊原型 预示；模糊的原型；影子；影像 ἅ ἐστιν σκιὰ τῶν μελλόντων  ‘which are a shadow of things to come’  「是未来的事的影子」 (西 2:17)

σκιρτάω

(1)

(a)

15.243 线性运动 跳起，跳跃 跳跃，可能藉以表达快乐和幸福 欢喜跳跃；欢欣雀跃 χάρητε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε  ‘be glad when that happens (literally ‘... on that day’) and jump for joy’  「那一天你们应该欢喜跳跃」 (路 6:23) 关于不同的语义焦点，见 25.134。χάρητε ἐν ἐκείνω τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε「那事发生时（直译「当那日」），你们要欢喜并欢欣跳跃」（路 6:23）。在 路 1:41，σκιρτάω 可被视为一种比喻的用法：ἐσκίρτησεν τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς「她腹中的胎儿就欢喜跳动」。 「欢喜跳跃」看上去是很自然的说法，但在某些文化中，这并不是一个有意义的字词组合，因为跳跃可能意味着愤怒、驱鬼仪式或准备打仗。因此，某些语言可能需要把「欢喜跳跃」翻译为「极其高兴」。説到胎儿在母腹中「跳跃」可能特别不合适，因为那显然只是四肢的快速运动，而不是位置的改变。因此在某些情况下，更合适的翻译是「她腹中的胎儿就欢喜地手舞足蹈」或「她腹中的胎儿就动的很快，像是很高兴的样子」。

(b)

25.134 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 （σκιρτάω[a]「欢喜跳跃」15.243 的引申喻意）非常高兴，可能暗指在某些情况下因高兴而跳跃或跳舞 非常高兴；欢欣跳舞 χάρητε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε  ‘be glad when that happens and dance for joy’  「那一天你们应该欢欣跳舞」 (路 6:23) χάρητε ἐν ἐκείνω τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε「当那事发生时你们要快乐，因高兴而跳舞」（路 6:23），关于不同的语义重点，另见 15.243。显然，「因高兴」这个短语表示「原因」，因此可以把「因高兴而跳舞」译成：「跳舞，因为我非常高兴」，或「……因为我非常快乐」。

σκληροκαρδία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.224 道德伦理素质及相关行为 顽固 ［参ἀπερίτμητος, σκληροτράχηλος］ 指顽梗执拗1 顽固的；完全不屈服的 Μωϋσῆς πρὸς τὴν σκληροκαρδίαν ὑμῶν ἐπέτρεψεν ὑμῖν ἀπολῦσαι τὰς γυναῖκας ὑμῶν  ‘Moses gave you permission to divorce your wives because you were so obstinate’  「摩西因为你们的固执，所以准许你们休妻」 (太 19:8) 在 σκληροτράχηλος、ἀπερίτμητος καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠσίν 和 σκληροκαρδία 等词的上下文中，顽固和顽梗的重点是不愿意受教导或明白。

____________________________________________________

1 88.224中的各个表达似乎与σκληρότης「顽梗；固执」（88.223）的语气激烈程度略有不同。

σκληρός

(1)

ά，όν

(a)

20.3 暴力，伤害，摧毁，杀死 暴力 指严酷和猛烈 严酷；强劲；猛烈 ὑπὸ ἀνέμων σκληρῶν ἐλαυνόμενα  ‘driven by strong winds’  「被猛烈的风吹动」 (雅 3:4) 关于 σκληρός 在 雅 3:4 的另一个解释，见 76.15。

(b)

76.15 能力，力量 形容强有力或强壮的 强壮的；强有力的；强大的 ὑπὸ ἀνέμων σκληρῶν ἐλαυνόμενα  ‘driven by powerful winds’  「被强力的风吹动」 (雅 3:4) 关于 σκληρός 在 雅 3:4 的另一种解释，见 20.3。

(c)

88.135 道德伦理素质及相关行为 苛待 形容某人的行为粗野甚或残酷 严厉的；残酷的 περὶ πάντων τῶν σκληρῶν ὧν ἐλάλησαν  ‘for all the harsh words they have spoken’  「所说一切……刚愎话」 (犹 1:15) 在某些语言中，犹 1:15 中的 σκληρός 可能译作「带来痛苦的言语」，或者采用习语译作「像刀子一样的言语」。

(d)

88.136 道德伦理素质及相关行为 苛待 形容某人的行为非常冷酷无情和苛刻 冷酷无情的；严厉的；苛刻的 ἔγνων σε ὅτι σκληρὸς εἶ ἄνθρωπος, θερίζων ὅπου οὐκ ἔσπειρας  ‘I know that you are a demanding man, for you reap a harvest where you did not plant’  「我知道你是个严厉的人，你没有撒种的地方也要收割」 (太 25:24)

σκληρότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

88.223 道德伦理素质及相关行为 顽固 态度刚硬固执，拒绝在行为上有任何改变 顽梗；固执 κατὰ δὲ τὴν σκληρότητά σου καὶ ἀμετανόητον καρδίαν  ‘because of your stubbornness and unrepentant heart’  「顽固和不悔改的心」 (罗 2:5) 在许多语言中，顽固可以描述为「拒绝改变」或「拒绝以不同的方式思考」。在某些情况下，顽固可以用习语表达为：「某人的心只看到一件事」，或「某人的心瞎了」，或「某人总是说不」。

σκληροτράχηλος

(1)

ον

(a)

88.224 道德伦理素质及相关行为 顽固 ［参ἀπερίτμητος, σκληροκαρδία］ 指顽梗执拗1 顽固的；完全不屈服的 ∑κληροτράχηλοι καὶ ἀπερίτμητοι καρδίαις καὶ τοῖς ὠσίν  ‘stubborn and obstinate in your thinking and understanding’  「你们这些顽固不化、耳不听心不悔的人」 (徒 7:51) 在 σκληροτράχηλος、ἀπερίτμητος καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠσίν 和 σκληροκαρδία 等词的上下文中，顽固和顽梗的重点是不愿意受教导或明白。

____________________________________________________

1 88.224中的各个表达似乎与σκληρότης「顽梗；固执」（88.223）的语气激烈程度略有不同。

σκληρύνω  (σκληρύνομαι)

(1)

(a)

88.226 道德伦理素质及相关行为 顽固 使人顽梗固执，特别是在真理方面 使顽梗；使固执 ὃν δὲ θέλει σκληρύνει  ‘whom he wishes to, he makes stubborn’  「想要谁顽固就使谁顽固」 (罗 9:18) 在 来 3:8, 15; 4:7 [3]，σκληρύνω τὰς καρδίας「使人心顽固」中的 καρδία 必须理解为「里面的自己」（见 26.3），因此添加 καρδία 一词只是为了强化动词 σκληρύνω 的意义。

(b)

88.225 道德伦理素质及相关行为 顽固 顽梗，意思是拒绝相信 顽梗；固执 τινες ἐσκληρύνοντο καὶ ἠπείθουν  ‘they were stubborn and would not believe’  「他们当中有些人顽固不肯相信」 (徒 19:9)

σκολιός

(1)

ά，όν

(a)

79.90 物体的特徵 直的，弯曲的 形容弯曲或曲折的 弯曲的；曲折的；扭曲的；蜿蜒的 καὶ ἔσται τὰ σκολιὰ εἰς εὐθεῖαν  ‘the crooked (roads) must be made straight’  「弯曲的路径要修直」 (路 3:5)

(b)

88.268 道德伦理素质及相关行为 放荡，性变态 （σκολιός[a]「弯弯曲曲的」79.90 的引申喻意）形容肆无忌惮和不诚实 弯曲的；肆无忌惮的；不道德的；不诚实的 ∑ώθητε ἀπὸ τῆς γενεᾶς τῆς σκολιᾶς ταύτης  ‘save yourselves from this crooked generation’  「你们当救自己脱离这不道德的世代」 (徒 2:40)

σκόλοψ

(1)

οπος＜阳＞

(a)

3.54 植物 植物的非果实部分 木本植物上突起的尖刺（但可能是木头的碎片），暗指这尖刺会造成的伤害和不适 刺；尖片 ἐδόθη μοι σκόλοψ τῇ σαρκί  ‘I was given a thorn in the flesh’  「有一根刺加在我身上」 (林后 12:7) 在《新约》中，σκόλοψ 仅出现在比喻性表达 σκόλοψ τῇ σαρκί「肉体中的刺」中，而这个表达有许多不同的解释（见22.20）。

(b)

22.20 烦恼，困难，解脱，有利的情况 经历烦恼、困难 ［参σάρξ］ σκόλοψ τῇ σαρκί  （习语，直译：肉体中的刺）带来严重困难和困境的事物 麻烦；病痛；灾难；严重的不便；肉体中的刺 ἐδόθη μοι σκόλοψ τῇ σαρκί  ‘there was given me a thorn in the flesh’ or ‘there was given to me serious trouble’  「有一根刺加在我身上」或「给我带来了严重的麻烦」 (林后 12:7) 在 林后 12:7，σκόλοψ τῇ σαρκί 有多种不同的解释（见 20.27 的讨论）。

σκοπέω

(1)

(a)

24.32 感官事件及状态 看 继续密切注意 留意；小心地注意；留心 σκοπεῖν τοὺς τὰς διχοστασίας καὶ τὰ σκάνδαλα παρὰ τὴν διδαχὴν ἣν ὑμεῖς ἐμάθετε ποιοῦντας  ‘take careful notice of those who cause divisions and upset people's faith contrary to the teaching which you have received’  「那些离间你们、使你们跌倒、违背所学之道的人，我劝你们要留意躲避他们」 (罗 16:17) 在 罗 16:17，σκοπέω 也可能主要是一个密切注意的心理过程，从而准备做出恰当的回应（见 27.58）。

(b)

27.58 学习 准备好去学习，留心 ［参βλέπω］ （σκοπέω[a]「小心注意」24.32 的引申喻意）准备好了解未来的危险或需要，有准备作出适当反应的含义 防备；提防；当心；留心 σκοπῶν σεαυτὸν μὴ καὶ σὺ πειρασθῇς  ‘watch yourself, so that you too will not be tempted’  「你们自己也要小心，免得也受引诱」 (加 6:1)

(c)

27.36 学习 尝试学习 努力不断地获取有关某事情的信息，暗示关注如何作出适当的反应 知道；意识到；关心；关注；考虑；顾念 μὴ τὰ ἑαυτῶν ἕκαστος σκοποῦντες ἀλλὰ [καὶ] τὰ ἑτέρων ἕκαστοι  ‘each of you should be continually concerned about not only your own interests, but also the interests of others’  「不要只顾自己，也要关心别人的利益」 (腓 2:4)

(d)

30.20 思考 思考，思想 ［参μελετάω, φρονέω, φροντίζω］ 持续地认真思考某事 沉思；仔细思想；专心思考；专心一意 μὴ σκοπούντων ἡμῶν τὰ βλεπόμενα ἀλλὰ τὰ μὴ βλεπόμενα  ‘we let our minds dwell not on the things that are seen but on the things that are not seen’  「因为我们注目的不是那些看得见的事情，而是那些看不见的事情」 (林后 4:18)

σκοπός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

84.28 空间的延伸 向目标延伸 运动或活动所指向的方向 目标 κατὰ σκοπὸν διώκω εἰς τὸ βραβεῖον  ‘I press toward the goal for the prize’  「向着目标竭力奔跑，为要得到……奖赏」 (腓 3:14) 腓 3:14 中 σκοπός 的上下文非常形象化，有些语言最好译成「我追求要达到的」或「我想要实现的」。关于习语 κατὰ σκοπὸν διώκω 中的 σκοπός，见 89.56。

σκορπίζω

(1)

(a)

15.135 线性运动 散开，驱散 使一个群体或集会散开或分散 散开；使分散 ὁ λύκος ἁρπάζει αὐτὰ καὶ σκορπίζει  ‘the wolf snatches them (the sheep) and scatters (the flock)’  「狼抓住羊，把它们赶散」 (约 10:12) ἵνα σκορπισθῆτε ἕκαστος εἰς τὰ ἴδια  ‘so each of you will be scattered, each to his own home’  「你们要被驱散，各回自己的家去」 (约 16:32)

(b)

57.95 拥有，转移，交换 给予 （σκορπίζω[a]「分散」15.135 的引申喻意）慷慨地、大量地给予或分发 慷慨地给予；慷慨地分发；慷慨救济；施舍 Ἐσκόρπισεν, ἔδωκεν τοῖς πένησιν  ‘he distributed generously, he gave to the poor’  「他施舍，周济贫穷」 (林后 9:9a) 在一些语言中，「慷慨地施舍」可以简单地译为「经常大方地施舍」；但是有时也可以采用比喻性的表达，例如「满心地施舍」或「毫无保留地施舍」。

____________________________________________________

1 考虑到σκορπίζω在林后 9:9是引自希伯来文本诗 112:9的译词，所以σκορπίζω在这处上下文可能仅仅是在比喻义上使用。

σκορπίος

(1)

ου＜阳＞

(a)

4.56 动物 爬虫类及其他「爬行动物」 陆栖的（八腿）蛛形纲动物，有钳子，其节状尾有毒刺，尾部可弯曲到背上；成长到大约 13 厘米长；被蝎子螫伤的痛苦和危险广为人知，因而令人联想到恶劣的生活条件 蝎子 ὁ βασανισμὸς αὐτῶν ὡς βασανισμὸς σκορπίου  ‘their torture was like the torture of (the sting of) a scorpion’  「这痛苦就像人被蝎子螫了的痛苦一样」 (启 9:5) 在两次出现 σκορπίος 的新约经文中（启 9:5），重点是蝎子叮咬的能力；如果某个地方不知道蝎子，那么可以采用「一种很厉害的、叮咬人的小动物」等描述性的表达。

σκοτεινός

(1)

ή，όν

(a)

14.54 自然界的事件及状态 黑暗 指处于黑暗的状态 黑暗，在黑暗中 μὴ ἔχον μέρος τι σκοτεινόν  ‘not having any part dark’  「毫无黑暗」 (路 11:36) 有些语言可以把「黑暗」最适合地表达为「没有光」。

σκοτία

(1)

ας＜阴＞

(a)

14.53 自然界的事件及状态 黑暗 ［参γνόφος, σκότος］ ἐν τῇ σκοτίᾳ  因部分无光或完全无光而出现的状况（见 14.36） 黑暗 Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἔρχεται πρωῒ σκοτίας ἔτι οὔσης  ‘Mary Magdalene went early while it was still dark’  「天还黑的时候，抹大拉的马利亚来到坟墓」 (约 20:1) 许多语言都不能以「黑暗」为施事者，像 路 23:44「黑暗笼罩大地」所表达的那样。因此，翻译者必须说：「遍地都黑暗了」《和》，或「遍地都变得黑暗了」。在某些语言中，黑暗可能被描述为夜晚的一种特质，例如：「遍地就像夜晚一样」。

(b)

88.125 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 ［参σκότος］ （σκοτία[a]「黑暗」14.53 的引申喻意）罪和邪恶的国度 邪恶的世界；邪恶的国度；黑暗 ὁ δὲ μισῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τῇ σκοτίᾳ ἐστὶν  ‘he who hates his brother is in darkness’ or ‘... in the realm of evil’  「那恨弟兄的，是在黑暗里」或「……在邪恶的世界」 (约壹 2:11)

(c)

28.71 知道 不可知的，秘密的 ［参ἐν, ἐν, κρυπτός, κρυφῇ, λάθρᾳ］ 不能被公众所知，但是被一些内部团体或直接相关的人所知的 秘密地；私下地；在暗中；暗地里 ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτί  ‘what I am telling you secretly, you must report openly’  「我在暗中告诉你们的，你们要在明处说出来」 (太 10:27)

σκοτίζω  (σκοτίζομαι)

(1)

(a)

14.55 自然界的事件及状态 黑暗 ［参σκοτόω］ （ {σκοτία}[a]「黑暗」14.53 的衍生词）从光明的状态变成黑暗的状态 变黑；变暗 ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται  ‘the sun will become dark’  「太阳要变黑」 (太 24:29) 在 启 9:2，「空气变黑」（the air becoming dark）这个说法在某些语言中是可以接受的，因为「空气」指大地之上的空间；但要説「太阳变黑」可能会有困难。至于「太阳变黑」的说法，在 启 9:2 和 太 24:29 均可表达为「太阳不再照耀」或「太阳不再发光」。 如果不说「空气变黑」，也可以说「天空变黑」。

(b)

32.44 理解 缺乏理解能力 ［参σκοτόω］ （σκοτίζω[a]「变黑暗」14.55 的引申喻意）变得无法感知，因而不能理解 不能感知；无法理解 ἐσκοτίσθη ἡ ἀσύνετος αὐτῶν καρδία  ‘their foolish minds became unable to perceive the truth’ or ‘... were darkened’  「愚昧无知的心就变得无法理解真理」或「……昏暗了」 (罗 1:21) σκοτισθήτωσαν οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν  ‘may they become unable to perceive’ (literally ‘may their understanding become unable to understand’)  「愿他们变得不能理解」（直译：「愿他们的聪悟变得无法理解」） (罗 11:10) 很少有人能把「变黑暗」与「不能理解」两种观念结合起来。翻译者有时可以使用类似的修辞方法来表达，如「无法看见」等。例如：罗 1:21 中的语句有时可以译成「他们愚拙的心智不能看见真理」；弗 4:18 中的语句有时可以译成「他们用自己的理智无法看见」。

σκότος

(1)

ους＜中＞

(a)

14.53 自然界的事件及状态 黑暗 ［参γνόφος, σκοτία］ 因部分无光或完全无光而出现的状况（见 14.36） 黑暗 σκότος ἐγένετο ἐφ᾽ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης  ‘darkness covered the whole country until three o'clock’ (literally ‘... the ninth hour’)  「全地都黑暗了，直到下午三点钟」（直译：「……直到第九个时辰」） (路 23:44) 许多语言都不能以「黑暗」为施事者，像 路 23:44「黑暗笼罩大地」所表达的那样。因此，翻译者必须说：「遍地都黑暗了」《和》，或「遍地都变得黑暗了」。在某些语言中，黑暗可能被描述为夜晚的一种特质，例如：「遍地就像夜晚一样」。

(b)

88.125 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 ［参σκοτία］ （σκότος[a]「黑暗」14.53 的引申喻意）罪和邪恶的国度 邪恶的世界；邪恶的国度；黑暗 ὃς ἐρρύσατο ἡμᾶς ἐκ τῆς ἐξουσίας τοῦ σκότους  ‘he rescued us from the power of darkness’ or ‘... the power of sin’  「他救了我们脱离黑暗的权势」或「……罪的权势」 (西 1:13) 在 西 1:13，σκότος[b] 可能是喻指魔鬼或撒但，因为 ἐκ τῆς ἐξουσίας τοῦ σκότους 与 τὴν βασιλείαν τοῦ υἱοῦ τῆς ἀγάπης αὐτοῦ 是平行关系。

(c)

1.24 地理物体及特徵 地面以下的地方 ［参ζόφος］ ὁ ζόφος τοῦ σκότους  （习语，直译：阴森的黑暗）地狱作为惩罚之地那种黑暗和阴森的状态 墨黑的幽暗；黑暗的幽冥；阴森的地狱 ἀστέρες πλανῆται οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους εἰς αἰῶνα τετήρηται  ‘wandering stars for whom the darkness of hell has been reserved forever’  「流荡的星，有阴森的地狱永远为他们保留着」 (犹 1:13)

(d)

1.23 地理物体及特徵 地面以下的地方 ［参ἐξώτερος］ τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον  （习语，直译：外面的黑暗）黑暗和偏远（大概是远离义人的居所）的地方或地区，用作邪灵和魔鬼的住所 外边黑暗；外面的黑暗 ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον  ‘they will be thrown into outer darkness’  「被赶到外边黑暗里去」 (太 8:12) 在一些语言中，太 8:12 的这个表达必须译作：「他们将要被丢在外面黑暗的地方。」

σκοτόω  (σκοτόομαι)

(1)

(a)

14.55 自然界的事件及状态 黑暗 ［参σκοτίζω］ （σκότος[a]「黑暗」14.53 的衍生词）从光明变成黑暗的状态 变黑 ἐσκοτώθη ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀὴρ  ‘the sun and the air became dark’  「太阳和天空……都变黑了」 (启 9:2) 在 启 9:2，「空气变黑」（the air becoming dark）这个说法在某些语言中是可以接受的，因为「空气」指大地之上的空间；但要説「太阳变黑」可能会有困难。至于「太阳变黑」的说法，在 启 9:2 和 太 24:29 均可表达为「太阳不再照耀」或「太阳不再发光」。 代替「空气变黑」，也可以说「天空变黑」。

(b)

32.44 理解 缺乏理解能力 ［参σκοτίζω］ （σκοτόω[a]「变黑暗」14.55 的引申喻意）变得无法感知，因而不能理解 不能感知；无法理解 ἐσκοτωμένοι τῇ διανοίᾳ ὄντες  ‘their minds were darkened’  「他们心思昏昧」 (弗 4:18) 很少有人能把「变黑暗」与「不能理解」两种观念结合起来。翻译者有时可以使用类似的修辞方法来表达，如「无法看见」等。例如：罗 1:21 中的语句有时可以译成「他们愚拙的心智不能看见真理」；弗 4:18 中的语句有时可以译成「他们用自己的理智无法看见」。

σκύβαλον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.225 人工制品 其他人工制品 被丢弃和扔掉的、无用或不需要的东西 粪土；垃圾；废物 καὶ ἡγοῦμαι σκύβαλα, ἵνα Χριστὸν κερδήσω  ‘I consider it all rubbish in order that I may gain Christ’  「把一切看作粪土，为要赢得基督」 (腓 3:8)

∑κύθης

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.583 人名及地名 地名 （∑κυθία「西古提」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）西古提是黑海以北的一个地区，西古提人就是当地的人，被希罗世界视为无宗教信仰和完全未开化的人 《和2010》《和》西古提人；《现》野蛮人；《思》叔提雅人

σκυθρωπός

(1)

ή，όν

(a)

25.287 态度及情感 悲伤，遗憾 悲伤、沮丧的 悲伤；沮丧；忧愁 μὴ γίνεσθε ὡς οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί  ‘do not put on a gloomy face as the hypocrites do’  「不可像那假冒为善的人，脸上带着愁容」 (太 6:16)

σκύλλω  (σκύλλομαι)

(1)

(a)

22.23 烦恼，困难，解脱，有利的情况 引起烦恼、困难 造成困难或骚扰 烦扰；骚扰；打扰 τί ἔτι σκύλλεις τὸν διδάσκαλον;  ‘why should you bother the Teacher any longer?’  「何必还麻烦老师呢？」 (可 5:35)

(b)

22.16 烦恼，困难，解脱，有利的情况 经历烦恼、困难 遭受烦扰或骚扰 被烦扰；被骚扰；被打扰 Ἰδὼν δὲ τοὺς ὄχλους ἐσπλαγχνίσθη περὶ αὐτῶν, ὅτι ἦσαν ἐσκυλμένοι καὶ ἐρριμμένοι ὡσεὶ πρόβατα μὴ ἔχοντα ποιμένα  ‘seeing the crowds, he had pity upon them because they were harassed and helpless like sheep without a shepherd’  「他看见一大群人，就怜悯他们；因为他们困苦无助，如同羊没有牧人一样」 (太 9:36) Κύριε, μὴ σκύλλου, οὐ γὰρ ἱκανός εἰμι  ‘master, do not be bothered, for I am not worthy’  「主啊，不必劳驾……我不敢当」 (路 7:6) 在一些语言中，补充一个代词来翻译 路 7:6 中的 σκύλλου 也许是最好的做法，比如：「别麻烦你自己了」或「别给自己带来难处了」。

σκῦλον

(1)

ων＜中＞

(a)

57.243 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 被人用武力抢走的东西，特别是在战争中 掠物；掠夺物；战利品；赃物 τὰ σκῦλα αὐτοῦ διαδίδωσιν  ‘he divides up the booty he has taken’  「分了他的掠物」 (路 11:22)

σκωληκόβρωτος

(1)

ον

(a)

23.166 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 被虫子咬的（指在溃疡组织中出现蠕虫） 被虫子咬 γενόμενος σκωληκόβρωτος ἐξέψυξεν  ‘he was eaten by worms and died’  「他被虫咬，就断了气」 (徒 12:23) 有些语言必须使用完全不同的词汇，清楚区分肠道寄生虫和以溃疡组织为食的苍蝇蛆虫。

σκώληξ

(1)

ηκος＜阳＞

(a)

4.57 动物 爬虫类及其他「爬行动物」 没有骨头或外壳、细小、柔软、无腿的管状生物。通常以过熟的水果、腐烂的肉和类似的东西为食；多半是苍蝇或甲虫产卵后孵化出来的幼虫；象徵污秽、腐烂和死亡 蛆虫；蠕虫 ὅπου ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ  ‘where their worm does not die’  「在那里，虫是不死的」 (可 9:48) 在 可 9:48，所指的显然是以垃圾为食的蛆虫。 有些语言清楚区分了三种不同类型的蛆虫：(1)蛆；(2)生活在地里的虫子，所称的「蚯蚓」；(3)肠子里面的寄生虫。翻译者需要小心选择词汇，以免意思不明确或者造成误导。

σμαράγδινος

(1)

η，ον

(a)

2.34 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 （σμάραγδος「绿宝石」2.33 的衍生词）由绿宝石组成的，像绿宝石的，启 4:3（见 2.29） 像绿宝石的；绿宝石的

σμάραγδος

(1)

ου＜阳＞

(a)

2.33 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 绿宝石，颜色为绿色（见 2.29） 绿宝石

σμῆγμα

(1)	τος＜中＞（σμίγμα的另一写法）

(a)

6.207 人工制品 香料、香膏及燃香 ［参ἄρωμα］ 百合属植物的芳香树脂，通常用来给尸体防腐 芦荟；芳香的药膏；香膏；香料 φέρων σμῆγμα σμύρνης καὶ ἀλόης  ‘bringing perfumed ointment of myrrh and aloes’  「带着没药和沉香混合的香料」（经文校勘栏） (约 19:39) 这词是一个异文，只出现在：φέρων σμῆγμα σμύρνης καὶ ἀλόης「带着没药和沉香的香膏油来」约 19:39（校勘栏）。

σμύρνα

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.208 人工制品 香料、香膏及燃香 某种灌木的芳香树脂 没药 προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα, χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν  ‘they brought him gifts: gold and frankincense and myrrh’  「拿出黄金、乳香、没药，作为礼物献给他」 (太 2:11) μίγμα σμύρνης καὶ ἀλόης  ‘a mixture of myrrh and aloes’  「没药和沉香混合的香料」 (约 19:39) 没药是用来膏抹尸体的一种香料。大多数翻译者会借用没药这个词汇，然后增加旁注来解释没药是一种贵重的香料，常用于保存尸体。见 6.204。

∑μύρνα

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.584 人名及地名 地名 小亚细亚西岸的一个城 士每拿；《思》斯米纳

σμυρνίζω

(1)

(a)

6.204 人工制品 药物 ［参οἶνος］ ἐσμυρνισμένος οἶνος  用没药调制的酒，用作麻醉药 1 没药调和的酒 ἐδίδουν αὐτῷ ἐσμυρνισμένον οἶνον  ‘they gave him myrrhed wine’  「拿没药调和的酒给他」 (可 15:23) 一般来说，ἐσμυρνισμένος οἶνος 必须用短语或从句来翻译，例如「混合了一种叫做没药的药物的酒」或「混合了疼痛缓和药物的酒」。当然，也可以简写成「没药酒」，然后用旁注来说明其作用。

____________________________________________________

1 ἐσμυρνισμένος οἶνος可以视为是语义内向的（σμυρνίζω「混合没药的」和οἶνος「葡萄酒」）。然而，由于该词在可 15:23具有特定的作用，因此被包含在这个语义域中。

∑όδομα

(1)

ων＜中＞

(a)

93.585 人名及地名 地名 死海附近的一个城，这城因行恶而被毁灭；位于死海东北面的特哈马姆（Tel Hammam）可能就是所多玛 所多玛；《思》索多玛

∑ολομών

(1)	ῶνος＜阳＞及 ∑ολομῶν，ῶντος＜阳＞

(a)

93.344 人名及地名 人名 大卫的儿子和继任人 所罗门；《思》撒罗满

σορός

(1)

οῦ＜阴＞

(a)

6.109 人工制品 家具 用来运送尸体到下葬地点的抬架或木板 棺材；抬架；抬牀 προσελθὼν ἥψατο τῆς σοροῦ  ‘he came and touched the bier’  「上前按着棺架」 (路 7:14)

σός

(1)

σή，σόν

(a)

92.8 话语的参照人物 接收者 与接受者有关 你的；属于你的 τὴν δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς  ‘you do not recognize the beam in your own eye’  「不留意自己眼中的梁木」 (太 7:3) ὁ λόγος ὁ σὸς ἀλήθειά ἐστιν  ‘your word is truth’  「你的道就是真理」 (约 17:17)

σουδάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.159 人工制品 布料、皮革及制成物品 用作手巾，餐巾或面巾的小布块 手巾；手帕；餐巾；面巾 ἡ ὄψις αὐτοῦ σουδαρίῳ περιεδέδετο  ‘his face was covered with a face cloth’  「脸上裹着巾」 (约 11:44) ὥστε καὶ ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦντας ἀποφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σουδάρια ἢ σιμικίνθια  ‘even handkerchiefs and aprons he had used were taken to the sick’  「甚至有人把他用过的手巾或围裙拿去放在病人身上」 (徒 19:12)

∑ουσάννα

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.345 人名及地名 人名 一个跟随耶稣的妇人，她用自己的财物供给耶稣和门徒 《和2010》《和》苏撒拿；《现》苏撒娜；《思》苏撒纳

σοφία

(1)

ας＜阴＞

(a)

32.32 理解 理解能力 有理解的能力，因而行事英明 精明；智慧 Ἐν σοφίᾳ περιπατεῖτε πρὸς τοὺς ἔξω  ‘act with wisdom toward those who are not believers’  「用智慧与外人来往」 (西 4:5)

(b)

32.37 理解 理解能力 那些被认为聪明的人所知道的事 智慧；洞察力；理解力 ἐπαιδεύθη Μωϋσῆς [ἐν] πάσῃ σοφίᾳ Αἰγυπτίων  ‘Moses learned all the wisdom of the Egyptians’  「摩西学了埃及人一切的智慧」 (徒 7:22) ∑οφίαν δὲ λαλοῦμεν ἐν τοῖς τελείοις  ‘yet, we have wisdom to tell those who are spiritually mature’  「在成熟的人中，我们也讲智慧」 (林前 2:6)

(c)

28.8 知道 知道 使人能有熟练活动或表现的知识 专门知识；技巧；学问 ἀπέστειλέν με Χριστὸς ... εὐαγγελίζεσθαι, οὐκ ἐν σοφίᾳ λόγου  ‘Christ sent me ... to preach the good news not with skillful speech’  「基督差遣我……要我传福音，不用巧妙的言论」 (林前 1:17) 在 林前 1:17，σοφία 也可以解作智慧，就是使人能够正确理解的智慧（见 32.32）。

(d)

32.41 理解 理解能力 记载着智慧格言的文献或书籍（如在 ἡ σοφία τοῦ θεοῦ 「上帝的智慧」路 11:49 中，这短语可能指《旧约》或伪经中的智慧文学，甚至可能是一个已经遗失的书卷） 智慧 διὰ τοῦτο καὶ ἡ σοφία τοῦ θεοῦ εἶπεν  ‘for this reason the Wisdom of God said’  「所以，《上帝的智慧》说」 (路 11:49) 如果认为 ἡ σοφία τοῦ θεοῦ 是指一本书，那么翻译者可以把 路 11:49 中的语句译成「因此，题为《上帝的智慧》的书中有话说：……」。然而，路 11:49 中的短语 ἡ σοφία τοῦ θεοῦ 可能纯粹指「上帝的智慧」（32.32），这样，路 11:49 中的这句话可以译成「上帝凭着自己的智慧说」或「智慧的上帝说」。

σοφίζω  (σοφίζομαι)

(1)

(a)

32.36 理解 理解能力 使人有智慧和理解力 使人明白；使人有智慧；使人明智 τὰ δυνάμενά σε σοφίσαι εἰς σωτηρίαν  ‘which is able to make you wise unto salvation, that is, ... cause you to have the wisdom that leads to salvation’  「能够使你有智慧，让你……得救」 (提后 3:15)

(b)

28.10 知道 知道 （σοφία[c]「专门知识，技巧」28.8 的衍生词）具有专门知识，能够制作精巧或巧妙的东西 懂得巧妙地创作；懂得精巧地设计；捏造 Οὐ γὰρ σεσοφισμένοις μύθοις ἐξακολουθήσαντες ἐγνωρίσαμεν ὑμῖν  ‘it was not any cleverly contrived myth that we were repeating when we brought you knowledge’  「我们所告诉你们……并不是根据捏造出来的那些荒唐的传说」 (彼后 1:16)

σοφός

(1)

ή, όν

(a)

28.9 知道 知道 关于专门知识的，这种知识使人有技能去完成某个目标 熟练；专家；内行的 ὡς σοφὸς ἀρχιτέκτων θεμέλιον ἔθηκα  ‘I did the work like an expert builder and laid the foundation’  「像一个内行的建筑师立好根基」 (林前 3:10) 在林前 3:10，有些语言可以把短语「聪明的工头」（《和》）或「内行的建筑师」（《现中》）译成「知道如何以最好的方式建造房屋的人」。

(b)

32.33 理解 理解能力 指从智慧产生的理解 精明；智慧；理解 περιπατεῖτε μὴ ὡς ἄσοφοι ἀλλ᾽ ὡς σοφοί  ‘don't live like ignorant people, but like people who are wise’  「不要像无知的人，要像智慧的人」 (弗 5:15)

(2)

οῦ＜阳＞

(a)

32.35 理解 理解能力 具有专业或半专业地位的人，被认为尤其能够理解知识和经验的哲学层面 智慧的人；智慧人 ποῦ σοφός; ποῦ γραμματεύς;  ‘where is the man who is wise? where is the scholar?’  「智慧人在哪里？文士在哪里？」 (林前 1:20a)

____________________________________________________

1 σοφός在林前 1:20可以解作仅指「聪明的」，因此指那些行为特别有智慧的人；但是，与γραμματεύς相结合，σοφός就似乎具有了非常专门的意思。

∑πανία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.586 人名及地名 地名 地中海西端的一个国家 西班牙；《和》士班雅

σπαράσσω

(1)

(a)

23.167 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参συσπαράσσω］ 使人剧烈抽搐 使人抽搐；使人抽风 σπαράξαν αὐτὸν τὸ πνεῦμα τὸ ἀκάθαρτον καὶ φωνῆσαν φωνῇ μεγάλῃ ἐξῆλθεν ἐξ αὐτοῦ  ‘the evil spirit threw him into a fit, gave a loud scream and came out of him’  「污灵使那人抽搐，大声喊叫，就从他身上出来了」 (可 1:26)

σπαργανόω

(1)

(a)

49.6 涉及衣着及装饰的活动 把婴孩用襁褓（长布条）包起来 用布条包裹；用布包裹 ἐσπαργάνωσεν αὐτὸν καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν φάτνῃ  ‘she wrapped him in cloths and laid him in a manger’  「用布包起来，放在马槽里」 (路 2:7)

σπαταλάω

(1)

(a)

88.252 道德伦理素质及相关行为 奢侈的生活，放纵的生活 过分沉溺于满足自己的食欲和情欲 生活放纵 ἐτρυφήσατε ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐσπαταλήσατε  ‘you lived here on earth with intemperance and indulgence’  「你们在地上过着放纵无度的生活」 (雅 5:5)

σπάω  (σπάομαι)

(1)

(a)

15.212 线性运动 拉，拖，拽 ［参ἕλκω, σύρω］ 拉扯或拖拽，由于被拖拽物体的惰性或不活动而需要用力 拖；拉；抽；拔 εἷς δέ [τις] τῶν παρεστηκότων σπασάμενος τὴν μάχαιραν  ‘one of those standing by drew a sword’  「站在旁边的人当中，有一个人拔出刀来」 (可 14:47)

σπεῖρα

(1)

ης＜阴＞

(a)

55.9 军事活动 军队 罗马军队的单位，约有六百名士兵，称为营或军团，有时一营的部分士兵也称为一营 营；军团；军营；队；一队士兵 Ἰούδας λαβὼν τὴν σπεῖραν καὶ ἐκ τῶν ἀρχιερέων καὶ ἐκ τῶν Φαρισαίων ὑπηρέτας ἔρχεται ἐκεῖ  ‘Judas came there with a group of soldiers and some temple guards sent by the chief priests and Pharisees’  「犹大引了一队罗马兵，会同祭司长和法利赛人所派遣的圣殿警卫队走进园子里」 (约 18:3) Κορνήλιος, ἑκατοντάρχης ἐκ σπείρης τῆς καλουμένης Ἰταλικῆς  ‘Cornelius, a captain of the cohort called The Italian’  「哥尼流，是所谓的『意大利步兵大队』的百夫长」 (徒 10:1)

σπείρω

(1)

(a)

43.6 农耕 在耕地上撒种 1 撒种 ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ἃ μὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν  ‘as he was sowing, some of the seed fell along the path’  「他撒种的时候，有些种子落在路旁」 (太 13:4) 在许多语言中，把 σπείρω 直译成「撒播种子」会产生问题，因为这会被理解作一种极其浪费的播种方法；所以翻译者必须在某种程度上直译，然后在脚注中进行解释，否则这比喻就失去了许多寓意。

____________________________________________________

1 在可 4:26，短语σπόρον βάλλω（字面意为「扔种子」）的意思与σπείρω相同。

σπεκουλάτωρ

(1)

ορος＜阳＞

(a)

33.196 沟通 通知，宣布 作为信使送递机密信息的士兵 信使；情报员；送信者 ἀποστείλας ὁ βασιλεὺς σπεκουλάτορα ἐπέταξεν ἐνέγκαι τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ  ‘the king sent a messenger to arrange to bring his head’  「王立刻派信使，吩咐把约翰的头拿来」 (可 6:27) 在 可 6:27，σπεκουλάτωρ 也可能有「行刑者」的意思（见 20.70）。

(b)

20.70 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 根据军队或政府官员的命令执行处决的人 行刑者 εὐθὺς ἀποστείλας ὁ βασιλεὺς σπεκουλάτορα ἐπέταξεν ἐνέγκαι τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ  ‘the king sent off the executioner at once with orders to bring his head’  「王立刻派刽子手，吩咐把约翰的头拿来」 (可 6:27) σπεκουλάτωρ（来自拉丁文的借用语）也可以解释为「信使」，可能是一个执行特殊任务，负责传递机密信息的士兵（见 33.196）。

σπένδω

(1)

(a)

53.27 宗教活动 奉献，献祭 把祭物倒出来，作为敬拜或仪式 浇奠；奠祭；倒出祭物 ἀλλ᾽ εἰ καὶ σπένδομαι ἐπὶ τῇ θυσίᾳ  ‘but if I am to be poured out as an offering upon the sacrifice’  「然而，即使把我浇奠在……祭物上」 (腓 2:17) 在某些语言中，「一个人被浇奠」这种说法几乎是毫无意义的，因此最好把 腓 2:17 中的这句表达译成「但是，如果我的血要被浇奠在祭物上」。在 腓 2:17 和 提后 4:6（《新约》中另一处出现 σπένδω 的经文），上下文是比喻性质。

σπέρμα

(1)

τος＜中＞

(a)

3.35 植物 植物的果实部分 ［参κόκκος, σπόρος］ 果实的核心部分，通常是谷粒或籽粒 种子；籽粒 καλὸν σπέρμα ἔσπειρας ἐν τῷ σῷ ἀγρῷ  ‘you sowed good seed in your field’  「撒好种在田里」 (太 13:27) 许多语言都会区分两种颇为不同的种子：(1) 禾本科植物的种子（即谷物）；(2) 其他类型植物，例如豆类、南瓜、苹果等，所结的种子。「植物的果实部分」这个子域共有三个希腊词：κόκκος, σπέρμα, σπόρος，在所有出现这些希腊词的经文中，最好都使用意指「谷粒」的词汇。

(b)

10.29 亲属关系用语 不同代的亲属关系 （σπέρμα[a] 「种子」3.35 的引申喻意）后裔，强调祖先在建立宗族上的角色 后裔；子孙后代 ἐν τῷ σπέρματί σου [ἐν]ευλογηθήσονται πᾶσαι αἱ πατριαὶ τῆς γῆς  ‘through your posterity I will bless all people’  「我要藉着你的后代赐福给地上万民」 (徒 3:25) 见 10.28 的讨论。

(c)

58.13 性质，类别，示例 性质，特徵 衍生的、赋予的性质 本性；具有……性质的某物 ∏ᾶς ὁ γεγεννημένος ἐκ τοῦ θεοῦ ἁμαρτίαν οὐ ποιεῖ, ὅτι σπέρμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ μένει  ‘everyone who is born of God does not commit sin, because God's nature is in him’  「凡从上帝生的，不犯罪，因上帝的本性存在他里面」 (约壹 3:9) 有些语言不能直接说「上帝的本性」，翻译者可以把 约壹 3:9 中的第二个从句译成：「因为上帝的某种特质在他身上」，或「因为他里面有与上帝相像的性质」。

(d)

23.59 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参ἀνίστημι, ἐξανίστημι］ ἀνίστημι σπέρμα, ἐξανίστημι σπέρμα  （习语，直译：繁衍后代）男性在生儿育女上的角色 生子；生育；成为父亲 ἀναστήσει σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ  ‘he will have to beget children for his brother’  「为哥哥生子立后」 (太 22:24) ἐξαναστήσῃ σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ  ‘he will have to beget children for his brother’  「为他的兄弟传宗接代」 (路 20:28) 在 太 22:24、可 12:19 和 路 20:28 等上下文中，可能需要加上关于弟续兄孀婚姻的介绍，这种婚姻要求弟弟迎娶没有孩子的寡嫂，为哥哥生子立后。

σπερμολόγος

(1)

ου＜阳＞

(a)

27.19 学习 学习 （以鸟儿啄食种子的习惯为根据之用词的引申喻意）胡吹的人，这种人获取了相对无关的零碎信息，却炫耀自吹地传递出去 无知的炫耀；冒充内行者；走江湖的；胡言乱语的 τινες ἔλεγον, Τί ἂν θέλοι ὁ σπερμολόγος οὗτος λέγειν;  ‘some said, What is this ignorant show-off trying to say?’  「有的说：『这无知炫耀之人要说什么？』」 (徒 17:18) σπερμολόγος 这个词在语义上很复杂，因为它组合了两个非常不同的活动阶段：(1) 获取信息；(2) 传递这些信息。由于 σπερμολόγος 的语义结构复杂，所以在一些语言中，最好将其译成「学到许多琐碎的事情，并想把自己的知识告诉所有人的人」。但是，大多数语言都可以贴切地采用习语来表达：「总是信口开河的伪才子」。关于 σπερμολόγος 在 徒 17:18 的另一个重点，见 33.381。

(b)

33.381 沟通 愚蠢的话 （比喻，直译：拾起种子的人；最初指鸟拾起种子，用来比喻一个人作信息的拾荒者）收集了许多零碎的信息，却不能说出任何有价值的话的人 愚蠢的胡说之人 τινες ἔλεγον, Τί ἂν θέλοι ὁ σπερμολόγος οὗτος λέγειν;  ‘some said, What is this foolish babbler trying to say?’  「有的说：『这胡言乱语的要说什么？』」 (徒 17:18) 关于 σπερμολόγος 在 徒 17:18 中的另一种解释，见 27.19。

σπεύδω

(1)

(a)

68.79 时态 高速，突然 ［参σπουδάζω, σπουδή］ 急忙做某事，暗示有相应的力气 1 急忙去做；快快去；快速地做 ἔσπευδεν ... γενέσθαι εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘he was in a hurry ... to arrive in Jerusalem’  「他急着要赶到耶路撒冷」 (徒 20:16) 关于 σπεύδω 在 徒 20:16 的另一种解释，见 25.74。

(b)

68.80 时态 高速，突然 使某事很快发生 使某事很快发生；加快速度；催促 σπεύδοντας τὴν παρουσίαν τῆς τοῦ θεοῦ ἡμέρας  ‘making the day of God come soon’ or ‘hurrying up the day of God’  「使上帝的日子加速来到」或「加速上帝的日子来临」 (彼后 3:12) 彼后 3:12 中的 σπεύδω 也可以译成：「你们竭力使得……」。

(c)

25.74 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参σπουδάζω, σπουδή］ 热切想做某事，意味着准备投入精力和努力 渴望；热切 ἔσπευδεν γὰρ εἰ δυνατὸν εἴη αὐτῷ τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς γενέσθαι εἰς Ἱεροσόλυμα  ‘he was eager to arrive in Jerusalem, if at all possible, by the day of Pentecost’  「他急着要赶到耶路撒冷，希望尽可能在五旬节前抵达」 (徒 20:16) 关于 σπεύδω 在 徒 20:16 的其他解释，见 68.79。

____________________________________________________

1 这个词汇组（68.79）中的意思也可以合宜地归类在语义域67「时间」，意指事件发生之前的时间很短，或者事件发生的时间很短。然而，这些词汇还有一个力量的因素，因此似乎应该考虑这个附加因素，而将这些意思合理地归类为时态性的。

σπήλαιον

(1)

ου＜中＞

(a)

1.57 地理物体及特徵 洼地及洞穴 较大的洞穴，通常足以供人暂时居住（由于这种地方往往是逃亡者或盗贼的避难和藏身之所，因此 σπήλαιον 在某些语境中有隐匿处的含义） 洞；穴；隐匿处 ὑμεῖς δὲ αὐτὸν ποιεῖτε σπήλαιον λῃστῶν  ‘you make it a den of thieves’  「你们倒使它成为贼窝了」 (太 21:13) ἔκρυψαν ἑαυτοὺς εἰς τὰ σπήλαια  ‘they hid themselves in caves’  「他们躲藏在山洞」 (启 6:15) 在 启 6:15 中，σπήλαιον 为字面含义，因为人们确实在这类洞穴中藏匿。然而在 太 21:13 中，这词是指圣殿，意思是圣殿已经成为了「贼窝」或「盗贼的巢穴」；因为这词有「藏匿处」的含义，所以明显是想到那些在耶路撒冷圣殿内经商之人的活动和动机。

σπιλάς

(1)

άδος＜阴＞

(a)

21.5 危险，冒险，安全，拯救 危险 （σπιλάς「被海水冲刷的岩石或暗礁」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）无法识别的危险来源 看不见的危险；隐藏的危险 οὗτοί εἰσιν οἱ ἐν ταῖς ἀγάπαις ὑμῶν σπιλάδες  ‘these are the hidden dangers in your fellowship meals’  「这样的人是你们爱筵上隐藏的危险」 (犹 1:12) 在 犹 1:12，σπιλάς 的意思也可以理解为「斑点」或「污点」（见 79.57）。

(b)

79.57 物体的特徵 有污点的，没有污点的 ［参σπίλος］ 在某物上面留下的不想要的污点或斑点 斑点；污点 οὗτοί εἰσιν οἱ ἐν ταῖς ἀγάπαις ὑμῶν σπιλάδες  ‘they are like dirty spots on your fellowship meals’  「这些人是你们爱筵的污点」 (犹 1:12) 在 犹 1:12，σπιλάς 也可能意为「看不见的危险」，这可能是指一块被海水大部分或全部盖住的大石头（见 21.5）。

σπίλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

79.57 物体的特徵 有污点的，没有污点的 ［参σπιλάς］ 在某物上面留下的不想要的污点或斑点 斑点；污点 ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν, μὴ ἔχουσαν σπίλον ἢ ῥυτίδα  ‘the church in all its splendor, without spot or wrinkle’  「荣耀的教会，毫无玷污、皱纹」 (弗 5:27)

σπιλόω

(1)

(a)

79.58 物体的特徵 有污点的，没有污点的 使某物上面留下污点或污渍 留下污渍；弄污；玷污 μισοῦντες καὶ τὸν ἀπὸ τῆς σαρκὸς ἐσπιλωμένον χιτῶνα  ‘but hate their very clothes, stained by their sinful lusts’  「连他们那沾染情欲的衣服也要厌恶」 (犹 1:23)

σπλαγχνίζομαι

(1)

(a)

25.49 态度及情感 爱，情感，同情 ［参σπλάγχνον］ 对某人生发强烈的爱和怜悯 动了慈心；慈爱；慈悲；怜悯；恻隐之心 ∑αμαρίτης δέ τις ὁδεύων ἦλθεν κατ᾽ αὐτὸν καὶ ἰδὼν ἐσπλαγχνίσθη  ‘but a certain Samaritan who was travelling that way came upon him, and when he saw the man, he felt compassion for him’  「但是有一个撒玛利亚人路过他那里，看见了，就动了怜悯的心」 (路 10:33)

σπλάγχνον

(1)	ων＜中＞（仅＜复＞）

(a)

8.58 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 人体的内脏，尤指肠子 肠子 ἐξεχύθη πάντα τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ  ‘all of his intestines gushed out’  「肠子都流出来」 (徒 1:18)

(b)

26.11 心理官能 （σπλάγχνον[a] 「肠」8.58 的引申喻意）欲望、意图和感觉的心理能力 1 心；感受；欲望 Ἐνδύσασθε ... σπλάγχνα οἰκτιρμοῦ  ‘you must clothe yourselves ... with a capacity for compassion’ or ‘... ability to feel compassion’  「要穿上怜悯的心肠」或「要有同情的能力」 (西 3:12) 虽然有些人试图区分 σπλάγχνον[b]、κοιλία[c] 和 νεφρός，但是这种区分是否真的可能或可行，却充满疑问。显然，这些词汇的语义重点是更深、更亲密的感觉和情绪。有些语言可以使用字面意为「肚腹」或「心肠」的词汇，但是在更多情况下，这些感情与一些特定的身体器官相关联，例如心、脾、肝等。然而，与其试图采用语义可能完全或不完全对等的比喻句，很多时候，不如根据上下文使用「感觉」、「意图」、「欲望」、「怜悯」等词汇来指向情感的内容。

(c)

25.49 态度及情感 爱，情感，同情 ［参σπλαγχνίζομαι］ 对某人生发强烈的爱和怜悯 动了慈心；慈爱；慈悲；怜悯；恻隐之心 ὡς ἐπιποθῶ πάντας ὑμᾶς ἐν σπλάγχνοις Χριστοῦ Ἰησοῦ  ‘how I long for you all because of the compassion of Christ Jesus himself’  「我用基督耶稣的爱心深切地想念你们」 (腓 1:8) 在 腓 1:8，短语 ἐν σπλάγχνοις Χριστοῦ Ἰησοῦ 的意思比较含糊。这个短语可能是说：「因着基督耶稣对你们的怜悯」，或「因着基督耶稣对我的怜悯」。另一方面，这个短语也可以解作保罗对信徒的那种爱，比如译成：「我切切地想念你们，甚至是以基督耶稣对你们的那种爱去想念你们。」

(d)

25.50 态度及情感 爱，情感，同情 深切爱着和怜悯的对象 爱的对象 ὃν ἀνέπεμψά σοι, αὐτόν, τοῦτ᾽ ἔστιν τὰ ἐμὰ σπλάγχνα  ‘whom I am sending back to you, this one for whom I have such deep affection’  「我现在打发他回到你那里去，他是我所爱的」 (门 1:12)

(e)

25.54 态度及情感 爱，情感，同情 ［参στενοχωρέω］ στενοχωρέομαι ἐν τοῖς σπλάγχνοις  （习语，直译：心肠受限制）限制自己对某人的感情 不以感情回应某人；向……封闭自己的心 οὐ στενοχωρεῖσθε ἐν ἡμῖν, στενοχωρεῖσθε δὲ ἐν τοῖς σπλάγχνοις ὑμῶν  ‘it is not we who have closed our hearts to you, but it is you who have closed your hearts to us’  「不是我们向你们关上了心门，而是你们向我们关上了心门」 (林后 6:12) 在 林后 6:12，也可以把 στενοχωρέομαι 理解为意指「生活在严格的限制之下」（见 37.18），并且 σπλάγχνα 可以解作意向和感觉的心理能力（见 26.11）。

____________________________________________________

1 σπλάγχνα[b]、κοιλία[c]和νεφρός的这个比喻义可以归入语义域25「态度及情感」，但由于这些词汇的意思涉及人格中作为心理倾向的施事者或者假定部位的那些方面，因此被归入这个「心理官能」的语义域中。

σπόγγος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.133 人工制品 容器 用来吸收液体的多孔物料 海绵 λαβὼν σπόγγον πλήσας τε ὄξους  ‘taking a sponge he filled it with sour wine’  「拿海绵蘸满了醋」 (太 27:48) 在出现 σπόγγος 的唯一《新约》语境中（太 27:48；可 15:36；约 19:29），该物用作一个容器，用来把廉价的葡萄酒递给十字架上的耶稣喝。

σποδός

(1)

οῦ＜阴＞

(a)

14.73 自然界的事件及状态 燃烧 燃烧物的残渣1 灰 σποδὸς δαμάλεως  ‘ashes of a heifer’  「母牛犊的灰」 (来 9:13) 翻译 σποδὸς δαμάλεως 时也许必须表明灰是焚烧祭牲所得的，例如说「焚烧作为祭品的母牛犊所得的灰」。否则，读者可能不明白或难以理解「灰」与「母牛犊」之间的关系。

____________________________________________________

1 σποδός可以归类为一种自然物质（见语义域2），因为它是自然过程的结果，并且出现在与人工制品无关的语境中。

σπορά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

10.23 亲属关系用语 不同代的亲属关系 （σπορά「撒种」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）人得以出生的有效方式 父母亲的身份 ἀναγεγεννημένοι οὐκ ἐκ σπορᾶς φθαρτῆς ἀλλ᾽ ἀφθάρτου  ‘you have been born again of parentage which is immortal, not mortal’  「你们已被再次生出，不是从那会朽坏的种子生的，而是从那不朽坏的种子」 (彼前 1:23a)

____________________________________________________

1 在彼前 1:23，σπορά也可以解作指生殖过程，与播撒种子作类比；但是，φθαρτῆς和ἀφθάρτου两个定语似乎将σπορά的意思转移到出身方面。在彼前 1:23，σπορά的这种用法可能是一种比喻用法，而不是成为惯例的比喻意义。

σπόριμος  (σπόριμα)

(1)

ων＜中＞

(a)

43.7 农耕 （σπείρω「撒种」43.6 的衍生词）在田地里生长的谷物 禾稼；粮田；麦田 παραπορεύεσθαι διὰ τῶν σπορίμων  ‘to go through the grain fields’  「从麦田经过」 (可 2:23) 有些语言会用不同的词汇来表达谷物生长的不同阶段，加上考虑到 可 2:23 和平行经文的上下文，翻译者需要表明谷物基本上已经成熟了。

σπόρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

3.35 植物 植物的果实部分 ［参κόκκος, σπέρμα］ 果实的核心部分，通常是谷粒或籽粒 种子；籽粒 καὶ ὁ σπόρος βλαστᾷ  ‘and the seed sprouts’  「种子就发芽」 (可 4:27) 许多语言都会区分两种颇为不同的种子：(1) 禾本科植物的种子（即谷物）；(2) 其他类型植物，例如豆类、南瓜、苹果等，所结的种子。「植物的果实部分」这个子域共有三个希腊词：κόκκος, σπέρμα, σπόρος，在所有出现这些希腊词的经文中，最好都使用意指「谷粒」的词汇。 关于 σπορά「种子」用作后裔的比喻，另参 10.23。

σπουδάζω

(1)

(a)

68.79 时态 高速，突然 ［参σπεύδω, σπουδή］ 急忙做某事，暗示有相应的力气 1 急忙去做；快快去；快速地做 σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν  ‘hurry to join me in Nicopolis’  「赶紧往尼哥坡里来见我」 (多 3:12)

(b)

68.63 时态 专心努力去做，全力去做 ［参σπουδή］ 用极大的努力和动力去做某事 尽力；努力；竭力；尽可能 σπουδάζοντες τηρεῖν τὴν ἑνότητα τοῦ πνεύματος  ‘do your best to preserve the unity which the Spirit gives’  「竭力保持圣灵所赐的合一」 (弗 4:3)

(c)

25.74 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参σπεύδω, σπουδή］ 热切想做某事，意味着准备投入精力和努力 渴望；热切 ὃ καὶ ἐσπούδασα αὐτὸ τοῦτο ποιῆσαι  ‘which is the very thing I have been eager to do’  「这也是我一向热心在做的」 (加 2:10)

____________________________________________________

1 这个词汇组（68.79）中的意思也可以合宜地归类在语义域67「时间」，意指事件发生之前的时间很短，或者事件发生的时间很短。然而，这些词汇还有一个力量的因素，因此似乎应该考虑这个附加因素，而将这些意思合理地归类为时态性的。

σπουδαῖος

(1)

α，ον

(a)

25.75 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参σπουδαίως］ 热心殷勤地从事一项活动 热心；热切；渴望；殷勤 σπουδαιότερος δὲ ὑπάρχων αὐθαίρετος ἐξῆλθεν πρὸς ὑμᾶς  ‘he was so eager that of his own free will he decided to go to you’  「他自己更加热心，自愿到你们那里去」 (林后 8:17) 有些语言只能用「愿望、想望」来表达「渴望、热心」。因此有些时候，腓 2:28 必须译成：「我更加愿意把他送到你们那里去」。

σπουδαίως

(1)

(a)

68.65 时态 专心努力去做，全力去做 （σπουδή[b]「尽力」68.63 的衍生词）形容付出极大的努力来达到某个目标 尽力；竭力；赶紧；尽快 Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ Ἀπολλῶν σπουδαίως πρόπεμψον  ‘do your best to help Zenas the lawyer and Apollos to get started on their travels’  「你要尽力帮助西纳律师和亚波罗启程」 (多 3:13)

(b)

25.75 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参σπουδαῖος］ 热心殷勤地从事一项活动 热心；热切；渴望；殷勤 σπουδαιοτέρως οὖν ἔπεμψα αὐτόν  ‘I am all the more eager to send him (to you)’  「我越发急切地派他去[见你们]」 (腓 2:28) 有些语言只能用「愿望、想望」来表达「渴望、热心」。因此有些时候，腓 2:28 必须译成：「我更加愿意把他送到你们那里去」。

σπουδή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

68.79 时态 高速，突然 ［参σπεύδω, σπουδάζω］ 急忙做某事，暗示有相应的力气 1 急忙去做；快快去；快速地做 εἰσελθοῦσα εὐθὺς μετὰ σπουδῆς πρὸς τὸν βασιλέα  ‘at once the girl hurried in to the king’ or ‘... went in hurriedly to the king’  「女孩就急忙进去见王」 (可 6:25)

(b)

68.63 时态 专心努力去做，全力去做 ［参σπουδάζω］ 用极大的努力和动力去做某事 尽力；努力；竭力；尽可能 ὁ προϊστάμενος ἐν σπουδῇ  ‘whoever has authority must work hard’  「作领袖，就要殷勤」 (罗 12:8)

(c)

25.74 态度及情感 热切，认真，全心全意 ［参σπεύδω, σπουδάζω］ 热切想做某事，意味着准备投入精力和努力 渴望；热切 ἕνεκεν τοῦ φανερωθῆναι τὴν σπουδὴν ὑμῶν τὴν ὑπὲρ ἡμῶν πρὸς ὑμᾶς  ‘in order to make plain to you how deep is your devotion to us’  「为了显明你们顾念我们的热情极深」 (林后 7:12)

(d)

68.64 时态 专心努力去做，全力去做 ［参παρεισφέρω］ σπουδὴν πᾶσαν παρεισφέρω  （习语，直译：尽一切努力）竭尽全力去做某事 竭力；尽一切努力去做；尽最大努力 σπουδὴν πᾶσαν παρεισενέγκαντες ἐπιχορηγήσατε ἐν τῇ πίστει ὑμῶν τὴν ἀρετήν  ‘do your very best to add goodness to your faith’  「你们要分外地努力，有了信心，又要加上德行」 (彼后 1:5) 有些语言几乎不可能用「在信心之上加上良善」这种表达。然而，彼后 1:5 中的这句表达可以恰当地译成：「你们不仅要竭尽全力行善，而且也要有信心」。

____________________________________________________

1 这个词汇组（68.79）中的意思也可以合宜地归类在语义域67「时间」，意指事件发生之前的时间很短，或者事件发生的时间很短。然而，这些词汇还有一个力量的因素，因此似乎应该考虑这个附加因素，而将这些意思合理地归类为时态性的。

σπυρίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

6.149 人工制品 容器 可能比 κόφινος (6.150) 大一点的篮子1 大篮子；筐 τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων ἦραν ἑπτὰ σπυρίδας πλήρεις  ‘they took up seven baskets full of the pieces that remained’  「收拾剩下的碎屑，装满了七个筐子」 (太 15:37)

____________________________________________________

1 无论是根据新约上下文还是经外文献，都不能确定以下三个表示「篮子」的词汇的意思有哪些差异：σαργάνη（6.148）、σπυρίς（6.149）和κόφινος（6.150）。

στάδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.55 建造物 露天建造物 椭圆形的露天场地（通常带跑道），四周有为观众而设的阶梯式座位 竞技场；运动场 οἱ ἐν σταδίῳ τρέχοντες πάντες μὲν τρέχουσιν, εἷς δὲ λαμβάνει τὸ βραβεῖον  ‘all the runners in the stadium are trying to win, but only one gets the prize’  「在赛场上奔跑的人，虽然大家都在跑，但是得奖的只有一个人」 (林前 9:24) 在 林前 9:24 中，重点不是竞技场作为一个建筑，而是作为一个举行比赛的地方。因此，「所有在竞技场中赛跑的人」可以很好地译作「所有正在赛跑的人」。这里的焦点是在竞赛上，而不在进行竞赛的场所类型上。

στάδιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

81.27 空间的尺寸 长度测量单位 一种测量距离的单位，约为 600 英尺或 185 米 一种单位，音译：斯他迪 τὸ δὲ πλοῖον ἤδη σταδίους πολλοὺς ἀπὸ τῆς γῆς ἀπεῖχεν  ‘the boat was already a number of stades away from land’ or ‘... was quite a distance from land’  「那时船已离岸好几里」 (太 14:24) ἐληλακότες οὖν ὡς σταδίους εἴκοσι πέντε ἢ τριάκοντα  ‘then having gone some twenty-five or thirty stades or having gone about three or four miles’ or ‘... about five or six kilometers’  「约行了二十五至三十斯他迪」（斯他迪：古希腊、古罗马长度单位）或「约行了五、六公里」 (约 6:19) 翻译时，「斯他迪」（stade）通常会转换成读者熟悉的距离测量单位。

στάμνος

(1)

ου＜阴＞

(a)

6.125 人工制品 容器 常用来盛酒的罐，但在《新约》中，那是指用来永久存放吗哪的罐子 罐 στάμνος χρυσῆ ἔχουσα τὸ μάννα  ‘a golden jar containing the manna’  「盛吗哪的金罐」 (来 9:4)

στασιαστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

39.37 敌意，冲突 反叛 ［参λῃστής］ （στάσις[a]「叛乱」39.34 的衍生词）参与叛乱的人 暴徒；造反者 Βαραββᾶς μετὰ τῶν στασιαστῶν δεδεμένος οἵτινες ἐν τῇ στάσει φόνον πεποιήκεισαν  ‘Barabbas who was in prison with the rebels who had committed murder in the uprising’  「巴拉巴，跟一些在暴乱中杀人的反叛分子关在一起」 (可 15:7)

στάσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

39.34 敌意，冲突 反叛 ［参ἀκαταστασία, ἀνίστημι, ἀποστασία, ἐπανίστημι, ἐπίστασις］ 起来公然反抗权威，意图推翻它或完全违抗其要求 1 反抗；造反；叛乱 γὰρ κινδυνεύομεν ἐγκαλεῖσθαι στάσεως περὶ τῆς σήμερον  ‘for there is danger that we will be accused of insurrection in what has happened today’  「关于今天的事，我们有可能会被控告作乱」 (徒 19:40)

(b)

33.448 沟通 争辩，争吵 激烈地、情绪化地表达不同的意见 争吵；激烈地争吵；剧烈的争论 τοῦτο δὲ αὐτοῦ εἰπόντος ἐγένετο στάσις τῶν Φαρισαίων καὶ ∑αδδουκαίων  ‘as soon as he said this, the Pharisees and Sadducees started a heated quarrel’ or ‘... started to quarrel vociferously’  「他说了这话，法利赛人和撒都该人就起了争论」或「……就激烈争吵起来」 (徒 23:7)

(c)

13.72 是，变成，存在，发生 存在 存在的状态，有存在于某一地点或位置的含义 存在 ἔτι τῆς πρώτης σκηνῆς ἐχούσης στάσιν  ‘as long as the outside tent is still in existence’  「只要外层的圣幕还在的时候」 (来 9:8)

____________________________________________________

1 ἐπανίστημι和ἐπίστασις[b]带有前缀ἐπι，可能与ἀνίστημι[h]和στάσις[a]具有某种程度上的不同，因为前缀可能表示动作是具体指向某个对象，但是并没有足够的上下文证据支持这种意思区分。

στατήρ

(1)

ῆρος＜阳＞

(a)

6.80 人工制品 货币及货币单位 一个银币相等于两个第德拉克马（didrachma）或大约四个得拿利（denarius） 一块钱；一个银币；原文音译：司塔特（stater） εὑρήσεις στατῆρα  ‘you will find a coin’  「你会发现一个钱币」 (太 17:27)

σταυρός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.27 人工制品 刑罚及处死用的工具 古代罗马帝国用以施行死刑的刑具，是一根垂直插进地里的柱子，上部连接一块横木，形成 T 字或十字形 十字架 εἱστήκεισαν δὲ παρὰ τῷ σταυρῷ  ‘they stood near the cross’  「站在十字架旁边」 (约 19:25) 在 太 27:32（τοῦτον ἠγγάρευσαν ἵνα ἄρῃ τὸν σταυρὸν αὐτοῦ，「他们强迫他背着耶稣的十字架」），所指对象可能是十字架的横木，通常由被钉十字架的人背负。 由于十字架具有象徵含义，因此所有语言的新约翻译都保留了十字架的表达，不仅作为死刑的手段，它还有一个特定的样式，即直立的杆带一根横木。在一些目标语言中，表示十字架的词汇就是「横木」。其他情况下，是一个意为「横杆」的短语。然而，必须避免让人误以为十字架是两根杆子交叉成X的形状，而是要让人清楚十字架是一根竖直的杆加一个横梁。如果可能，翻译者应该采用含义比较广泛的词汇或短语，因为在许多上下文中，「十字架」一语不仅指基督被钉死的器具，还指被钉死这件事。另外，十字架还是赦罪及和好的象徵。因为含义比较广泛，所以需要尽量选择能够表达这些附加意思的词形。

σταυρόω

(1)

(a)

20.76 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参κρεμάννυμι, προσπήγνυμι］ 处死某人，把他钉在十字架上 钉十字架 ὅπου αὐτὸν ἐσταύρωσαν  ‘there they nailed him to the cross’  「他们就在那里把他钉在十字架上」 (约 19:18) 翻译者也许很难在译入语中找到一个特指「钉十字架」的术语或短语。这种行刑方式已经不再施行，一般情况下都要使用短语来表达，例如可以说：「钉在横木条上」，或「钉在木头上」，甚至是「钉在高处」。

σταφυλή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

3.38 植物 植物的果实部分 ［参βότρυς］ 圆形小果，甜而多汁，一种匍匐植物的果子，这种植物成熟时会形成木质的梗；拉丁语学名：Vitis vinifera；象徵祝福、繁荣和幸福 葡萄；葡萄串 τρύγησον τοὺς βότρυας τῆς ἀμπέλου τῆς γῆς, ὅτι ἤκμασαν αἱ σταφυλαὶ αὐτῆς  ‘cut the grapes from the vineyard of the earth because its grapes are ripe’  「收取地上葡萄树的果子，因为葡萄熟透了」 (启 14:18) 有学者认为 βότρυς 主要是指葡萄串，σταφυλή 则是指单个的葡萄。在 启 14:18 中，这差异看似有道理，但几乎没有证据可以证明这种区别的存在，因为两个词都可以指葡萄或葡萄串。 某些语言需要从主流语言中借用「葡萄」这个词，然后进行某种归类，例如「称为葡萄的水果」。在另外一些语言中，葡萄可能被称为「葡萄酒水果」，因为相对于葡萄这个词，人们对葡萄酒更加熟知。

στάχυς

(1)

υος＜阳＞

(a)

3.40 植物 植物的果实部分 小麦和大麦等谷物那尖尖的、浓密的穗子，里面是谷物的籽粒（《新约》只用来指小麦） 麦穗 τίλλοντες τοὺς στάχυας  ‘picking the heads of wheat’  「摘起麦穗来」 (可 2:23) 「麦穗」是从每个麦子颗粒伸出来的穗状物。中文的「麦穗」一词很精凖把所指的表达出来，但很多语言（如英语）没有单一个词来表达，只能采用「头」（head）或「耳朵」（ear）这样的字的引申喻意来表达（如：ear/head of grain），有些语言则要说：「小麦的尖」、「小麦的芒」或「小麦的刷子」。

∑τάχυς

(1)

υος＜阳＞

(a)

93.346 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单中出现的基督徒，罗 16:9 士大古；《思》斯塔辉

στέγη

(1)

ης＜阴＞

(a)

7.50 建造物 建筑物的部分及区域 平顶屋的屋顶区域 房顶 ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν  ‘they made a hole in the roof above the place where he was’  「就把他所在那房子的屋顶拆了」 (可 2:4) 一般来说，《新约》中提到的屋顶都是平顶，由夯实的泥制成，有时混有石灰或石头，下面由坚固的房梁支撑。因为《圣经》中提到很多活动都在屋顶上进行，所以在某些语言中，翻译者需要在经文或旁注中指明这些屋顶是平的，并且人们可以很容易上到这些屋顶。

στέγω

(1)

(a)

25.176 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 ［参φέρω］ 忍受恼人的事或困难 忍受；忍耐 ἀλλὰ πάντα στέγομεν, ἵνα μή τινα ἐγκοπὴν δῶμεν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ  ‘on the contrary, we put up with everything rather than hinder the gospel of Christ’  「反而凡事容忍，免得使基督的福音受到阻碍」 (林前 9:12) διὰ τοῦτο κἀγὼ μηκέτι στέγων ἔπεμψα εἰς τὸ γνῶναι τὴν πίστιν ὑμῶν  ‘for this reason, when I could not any longer endure it, I sent to find out about your faith’  「为此，既然我不能再忍，就差派人去，要知道你们的信心如何」 (帖前 3:5)

στεῖρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

23.56 生理活动过程及状态 诞生，生育 不能怀孕和生育的状态 不育；不生育的；不能生育 οὐκ ἦν αὐτοῖς τέκνον, καθότι ἦν ἡ Ἐλισάβετ στεῖρα  ‘they had no children because Elizabeth could not have any’  「只是他们没有孩子，因为伊利莎白不生育」 (路 1:7)

στέλλω  (στέλλομαι)

(1)

(a)

13.159 是，变成，存在，发生 发生 使自己远离某些活动 避免去做 στελλόμενοι τοῦτο, μή τις ἡμᾶς μωμήσηται  ‘avoiding this so that no one will blame you’  「我们这样防范，免得有人挑剔我们」 (林后 8:20)

(b)

34.41 联合 限制或避免联系 ［参ἀποτρέπω, ἀφίστημι, ἐκκλίνω, παραιτέομαι］ στέλλομαι ἀπό  故意避免与某人交往 1 避开；躲开；躲避；远离 στέλλεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ παντὸς ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος  ‘keep away from any fellow believer who lives a lazy life’  「凡有弟兄懒散……要远离他」 (帖后 3:6)

____________________________________________________

1 34.41中各个词汇的意思可能存在差异，但因为没有更独特的上下文，所以很难确定确切的意思范围。

στέμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.193 人工制品 装饰品 一种羊毛花环，可在其上添加花和叶，绕在一根权杖上，或编织成花环戴在头上 花环；花圈 ὅ τε ἱερεὺς τοῦ Διὸς ... ταύρους καὶ στέμματα ἐπὶ τοὺς πυλῶνας ἐνέγκας  ‘the priest of Zeus ... brought bulls and garlands to the gates’  「宙斯庙的祭司牵着牛，拿着花环」 (徒 14:13) 在古代世界，花环是异教神明崇拜仪式的重要用品。这种花环可被描述为「一圈叶子」或「一圈花朵」或「花环」。

στεναγμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

25.143 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 ［参στενάζω］ 因深切的忧虑或压力而呻吟或叹息 呻吟；叹息；悲叹；哀声 εἶδον τὴν κάκωσιν τοῦ λαοῦ μου τοῦ ἐν Αἰγύπτῳ καὶ τοῦ στεναγμοῦ αὐτῶν ἤκουσα  ‘I have seen the suffering of my people in Egypt and have heard their groans’  「我的子民在埃及受的痛苦，我确实看见了；他们的呻吟，我也听见了」 (徒 7:34) 人可能由于非常不同的处境发出叹息或呻吟，有些语言必须根据呻吟或叹息的具体原因，使用不同的词汇去表达。在 可 7:34，叹息或叹气似乎是在表达对那耳聋舌结的人的同情；但是在 徒 7:34，悲叹或呻吟是由于极大的痛苦和欺压所致。

στενάζω

(1)

(a)

25.143 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 ［参στεναγμός］ 因深切的忧虑或压力而呻吟或叹息 呻吟；叹息；叹气；忧愁 καὶ ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν ἐστέναξεν  ‘and looking up into heaven, he sighed’  「然后望着天叹了一口气」 (可 7:34) 人可能由于非常不同的处境发出叹息或呻吟，有些语言必须根据呻吟或叹息的具体原因，使用不同的词汇去表达。在 可 7:34，叹息或叹气似乎是在表达对那耳聋舌结的人的同情；但是在 可 7:34，悲叹或呻吟是由于极大的痛苦和欺压所致。

(b)

33.384 沟通 埋怨 （στενάζω[a]「呻吟，叹息」25.143 的引申喻意）强烈而过度地抱怨 强烈的抱怨或埋怨 μὴ στενάζετε, ἀδελφοί, κατ᾽ ἀλλήλων, ἵνα μὴ κριθῆτε  ‘do not complain against one another, fellow believers, so that you will not be judged’  「弟兄们，你们不要彼此埋怨，免得受审判」 (雅 5:9) 把 雅 5:9 中的 στενάζω 译作「不要呻吟抱怨」，甚至有可能保留这词的一些比喻意义。

στενός

(1)

ή，όν

(a)

81.19 空间的尺寸 窄，宽 指狭窄或受局限 窄的 Εἰσέλθατε διὰ τῆς στενῆς πύλης  ‘go in through the narrow gateway’  「你们要从窄门进去」 (太 7:13) Ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς θύρας  ‘do your best to go in through the narrow door’  「你们要努力进窄门」 (路 13:24)

στενοχωρέω  (στενοχωρέομαι)

(1)

(a)

37.18 控制，管理 控制，限制 受到严格的限制或约束 生活在限制之下；受限制；局限于 οὐ στενοχωρεῖσθε ἐν ἡμῖν, στενοχωρεῖσθε δὲ ἐν τοῖς σπλάγχνοις ὑμῶν  ‘you are not restricted by us, but by your own hearts’  「你们的狭窄不是由于我们，而是由于你们自己的心肠狭窄」 (林后 6:12) 有些语言可以把 林后 6:12 贴切地译成：「不是我们限制你们；是你们限制你们自己」。关于 στενοχωρέομαι 在 林后 6:12 中用作习语的另一种解释，见 25.54。

(b)

22.19 烦恼，困难，解脱，有利的情况 经历烦恼、困难 在严峻的处境中，暗示无法逃脱或没有出路 在极大的困难中；陷入困境；遭遇患难 ἐν παντὶ θλιβόμενοι ἀλλ᾽ οὐ στενοχωρούμενοι  ‘often suffering but not completely crushed’ or ‘often in difficulty but never completely overwhelmed’  「我们时时处处受压迫，却没有被逼入绝境」或「我们常常遭遇患难，却没有被压倒」 (林后 4:8)

(c)

25.54 态度及情感 爱，情感，同情 ［参σπλάγχνον］ στενοχωρέομαι ἐν τοῖς σπλάγχνοις  （习语，直译：心肠受限制）限制自己对某人的感情 不以感情回应某人；向……封闭自己的心 οὐ στενοχωρεῖσθε ἐν ἡμῖν, στενοχωρεῖσθε δὲ ἐν τοῖς σπλάγχνοις ὑμῶν  ‘it is not we who have closed our hearts to you, but it is you who have closed your hearts to us’  「不是我们向你们关上了心门，而是你们向我们关上了心门」 (林后 6:12) 在 林后 6:12，也可以把 στενοχωρέομαι 理解为意指「生活在严格的限制之下」（见 37.18），并且 σπλάγχνα 可以解作意向和感觉的心理能力（见 26.11）。

στενοχωρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

22.10 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 困难的处境，暗示有某些限制 悲痛；痛苦；困苦；困难 θλῖψις καὶ στενοχωρία ἐπὶ πᾶσαν ψυχὴν ἀνθρώπου τοῦ κατεργαζομένου τὸ κακόν  ‘there will be suffering and distress for all those who do what is evil’  「所有作恶的人都将承受患难和痛苦」 (罗 2:9) 在一些语言中，「悲痛」可以表达为「人将处于困难中」，或者采用习语式的表达：「世界将砸在人身上」。

στερεός

(1)

ά，όν

(a)

79.7 物体的特徵 固体，液体 形容是固态的或坚实的，对比柔软的或液态的 固体的；坚实的；坚固的 ὁ μέντοι στερεὸς θεμέλιος τοῦ θεοῦ ἕστηκεν  ‘but the solid foundation that God has laid stands’ or ‘... remains firm’  「上帝所建立那巩固的根基」或「……屹立不移」 (提后 2:19) τελείων δέ ἐστιν ἡ στερεὰ τροφή  ‘solid food, on the other hand, is for adults’  「从另一方面说，只有成年人才吃固体的食物」 (来 5:14)

(b)

74.21 能够，有能力 形容一个人在态度或信念上坚定不移 坚定的；坚固的 ᾧ ἀντίστητε στερεοὶ τῇ πίστει  ‘be strong in your faith and resist him’  「你们要用坚固的信心抵挡他」 (彼前 5:9)

στερεόω  (στερεόομαι)

(1)

(a)

79.68 物体的特徵 强壮的，软弱的 使身体强壮 使强壮；健壮 ἐστερέωσεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ  ‘his name made him strong’ or ‘the power of Christ's name made him strong’  「他的名就使这个人健壮了」或「基督之名的大能使这人健壮了」 (徒 3:16) 有些语言不能说一个名字做某事，也不能说「一个名字的能力」成就了某个目的。在希腊文中，ὄνομα「名」基本上是人的转喻，因此在很多时候，徒 3:16 中的这种表达需要译成「基督使他健壮了」或「耶稣使他健壮了」。然而，这种表达不应该暗示这是耶稣直接施行的神迹，不论是在他复活之前的或是在他刚刚复活之后的。

(b)

74.19 能够，有能力 使某人变得更加坚强，意思是使其在态度或信念上更加坚定不变 使刚强；使更加坚固；坚固 αἱ μὲν οὖν ἐκκλησίαι ἐστερεοῦντο τῇ πίστει  ‘so the churches were strengthened in the faith’  「于是，各教会信心越发坚固」 (徒 16:5)

(c)

79.67 物体的特徵 强壮的，软弱的 身体强壮和充满活力的 强壮；变得强壮；有了力气 παραχρῆμα δὲ ἐστερεώθησαν αἱ βάσεις αὐτοῦ καὶ τὰ σφυδρά  ‘and immediately his feet and ankles became strong’  「他的脚和踝骨马上就变得健壮了」 (徒 3:7)

στερέωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

74.20 能够，有能力 内在坚定有力的状态 坚定的立场；坚定；坚定不移；坚固 ὑμῶν τὴν τάξιν καὶ τὸ στερέωμα τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως ὑμῶν  ‘your orderliness and steadfastness in your faith in Christ’  「你们循规蹈矩，又对基督有坚定的信心」 (西 2:5)

∑τεφανᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.347 人名及地名 人名 哥林多城的基督徒 司提法那；《和》司提反；《思》斯特法纳

στέφανος

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.192 人工制品 装饰品 用树枝和叶子或造成枝叶形状之贵重金属制作的花冠；戴花冠象徵荣誉和胜利，或作为高官要职的标记 花冠；冠冕 ἵνα φθαρτὸν στέφανον λάβωσιν  ‘in order to be crowned with a wreath that will not last’  「为要得会朽坏的冠冕」 (林前 9:25) 在某些上下文中，翻译者需要清楚指明在头上戴花冠的含意，例如，「表示胜利的花冠」。把「花冠」仅仅描述为「一圈叶子」不足以表明其文化意义。为了说明这种花冠的文化背景，可能需要添加旁注（比较 διάδημα「冠冕」6.196）。

(b)

57.121 拥有，转移，交换 给予 因杰出表现而给予的奖品或奖赏 奖品；奖赏；奖励；冠冕；华冠 δώσω σοι τὸν στέφανον τῆς ζωῆς  ‘I will give to you the prize of life’  「我就赐给你生命的冠冕」 (启 2:10) 在 启 2:10，τὸν στέφανον 与 τῆς ζωῆς 之间是同位语的关系，因为奖赏包含生命。基本上，ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος「有公义的奖赏等待着我」（提后 4:8）是相同的关系；在这个情况中，奖赏是「被宣称为义」或「与上帝有合宜的关系」。

(c)

42.19 执行，从事 做，执行 （στέφανος[a]「花冠，冠冕」6.192 的引申喻意）活动成功的象徵 冠冕；华冠；成功的象徵；成就的标志 ἀδελφοί μου ἀγαπητοὶ καὶ ἐπιπόθητοι, χαρὰ καὶ στέφανός μου  ‘my fellow believers, beloved and desired, my joy and crown’  「我所亲爱、所想念的弟兄们，你们就是我的喜乐，我的冠冕」 (腓 4:1)

∑τέφανος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.348 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教会拣选出来的七名执事之一，也是第一位基督徒殉道士 司提反；《思》斯德望

στεφανόω

(1)

(a)

57.122 拥有，转移，交换 给予 （στέφανος[b]「奖品；奖赏」57.121 的衍生词）某人由于在竞赛中有杰出表现而使其得到奖品或奖赏 颁奖；颁发奖赏；得奖 οὐ στεφανοῦται ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ  ‘he will not receive the prize unless he competes according to the rules’  「不遵守规则就不能得奖」 (提后 2:5)

(b)

87.13 地位 与地位有关的荣誉及尊重 （στεφανόω「加冕」或「给……戴上胜利的花环」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）由于某种胜利而给予某人特殊的荣誉 尊崇；高举；抬举 βλέπομεν Ἰησοῦν διὰ τὸ πάθημα τοῦ θανάτου δόξῃ καὶ τιμῇ ἐστεφανωμένον  ‘we see Jesus exalted with glory and honor because of the death he suffered’  「看见耶稣……因为受了死的痛苦而得到荣耀尊贵作冠冕」或「……而被高举」 (来 2:9)

στῆθος

(1)

ους＜中＞

(a)

8.36 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 从颈部到腹部的身体躯干 胸部 περιεζωσμένοι περὶ τὰ στήθη ζώνας χρυσᾶς  ‘they had gold bands tied around their chests’  「他们的胸间束着金带」 (启 15:6)

στήκω

(1)

(a)

17.1 姿势及与姿势有关的事件 站立 ［参ἵστημι］ 站立的姿势1 站立 ἔξω στήκοντες ἀπέστειλαν πρὸς αὐτὸν  ‘standing outside, they sent (a message) for him’  「站在外边，打发人去叫他」 (可 3:31)

(b)

13.30 是，变成，存在，发生 状态 继续处于某种状态，可能有可接受的含义 继续；站立 τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  ‘stand or fall to the advantage or disadvantage of his own master’ or ‘whether he stands or falls is a concern of his own master’  「他或站立或跌倒，自有他的主人在」或「他或站稳或跌倒，都不过是他自己主人的事」 (罗 14:4) 关于 στήκω 在 罗 14:4 中作为习语一部分的讨论，见 87.56。

(c)

87.56 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参κύριος, πίπτω］ τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  （习语，直译：他或站稳或跌倒，都只在乎他自己的主人；可能是一句耳熟能详的格言）一个人能否保持自己的地位或与主人的关系，取决于主人的判断或评价 尊荣或羞辱取决于所服事的人 τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει  ‘it is up to his own master whether a person stands or falls or only his master decides whether he stands or falls’ or ‘... succeeds or fails’ or ‘... is honored or disgraced’  「他或站稳或跌倒，都不过是他自己主人的事」或「他或站稳或跌倒，只有他的主人能决定」或「他或成功或失败……」或「他或受尊荣或被羞辱……」 (罗 14:4)

____________________________________________________

1 ἵσταμαι[a]和στήκω[a]似乎只是在语言层面或语域上有区别，στήκω是一个新的形式，可能更口语化一些。

στηριγμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

21.13 危险，冒险，安全，拯救 安全，没有危险 一种安全的状态 安全的地方；安全的位置 ἵνα μὴ τῇ τῶν ἀθέσμων πλάνῃ συναπαχθέντες ἐκπέσητε τοῦ ἰδίου στηριγμοῦ  ‘in order that you may not be led away by the errors of lawless people and fall from your safe position’ or ‘... no longer be safe’  「免得被恶人的错谬诱惑，从自己安全的位置上坠落」或「……使自己不再安全」 (彼后 3:17) 关于 στηριγμός 在 彼后 3:17 的另一种解释，见 74.20。

(b)

74.20 能够，有能力 内在坚定有力的状态 坚定的立场；坚定；坚定不移；坚固 ἐκπέσητε τοῦ ἰδίου στηριγμοῦ  ‘fall from your firm position’  「从自己稳固的立场上坠落」 (彼后 3:17) 关于 στηριγμός 在 彼后 3:17 的另一种解释，见 21.13。

στηρίζω

(1)

(a)

74.19 能够，有能力 使某人变得更加坚强，意思是使其在态度或信念上更加坚定不变 使刚强；使更加坚固；坚固 σύ ποτε ἐπιστρέψας στήρισον τοὺς ἀδελφούς σου  ‘when you turn back, you must strengthen your brothers’ or ‘... your fellow disciples’  「你回头以后，要坚固你的弟兄」或「……其他门徒」 (路 22:32)

(b)

85.38 在空间存在 放置，安置 把某物稳固地放在某个地方 使固定；设立在某个地方 μεταξὺ ἡμῶν ... χάσμα μέγα ἐστήρικται  ‘there is a great chasm fixed ... between us’  「在我们和你们之间，隔着巨大的深渊」 (路 16:26)

(c)

30.80 思考 决定，作出结论 ［参πρόσωπον］ στηρίζω τὸ πρόσωπον  （闪族习语，直译：固定自己的脸）作出决定，强调这是定局或最后的决定 决意；坚决；下定决心；定意；坚定地面向 αὐτὸς τὸ πρόσωπον ἐστήρισεν τοῦ πορεύεσθαι εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘he made up his mind and set out for Jerusalem’  「他决心朝耶路撒冷去」 (路 9:51) 要表达「下定决心」的意思，有些情况可以译成：「决定并且拒绝改变心意」，或「决定并且不会改变」。

στιβάς

(1)

άδος＜阴＞

(a)

3.52 植物 植物的非果实部分 从大树树干或灌木粗枝长出来的次生枝子，其上有叶子 叶枝；带叶子的树枝 ἄλλοι δὲ στιβάδας κόψαντες ἐκ τῶν ἀγρῶν  ‘and others cut leafy branches in the fields’  「还有人把田间的树枝砍下来」 (可 11:8)

στίγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.55 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 身体上永久的印记或伤痕，尤指用来标记奴隶所有权的烙印 1 烙印；伤痕；印记 ἐγὼ γὰρ τὰ στίγματα τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου βαστάζω  ‘for I bear the marks of Jesus in my body’  「因为我身上带着耶稣的印记」 (加 6:17) 在 加 6:17，保罗很可能是指他在事奉耶稣时受伤所留下的伤疤；但是，στίγμα 还可能暗示所有权，从而暗示这些伤疤就像是标志一样（见 8.56）。关于 στίγμα 在 加 6:17 中的其他解释，见 33.481 和 90.84。

(b)

33.481 沟通 非语言的沟通 在物体表面的东西，如线条、斑点或疤痕，没有特殊的设计，但具有重要意义 2 伤痕；印记 ἐγὼ γὰρ τὰ στίγματα τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου βαστάζω  ‘for I carry the marks of Jesus on my body’  「因为我身上带着耶稣的印记」 (加 6:17) 严格直译 加 6:17 会暗示保罗在手上、脚上和肋旁，都有着和耶稣相同的印记，但这显然不是 加 6:17 的意思。当然，因为保罗也像耶稣那样被鞭打，所以背上带有这些伤疤。加 6:17 的更合适译法是：「我身上带着伤疤，表明我属于耶稣」。关于 στίγμα 在 加 6:17 中的其他解释，见 8.55 和 90.84。

____________________________________________________

1 严格说来，στίγμα[a]（8.55）和τύπος[a]（8.56）不是身体上的某部分，而可能是指身体上面由于某种外力或物体而造成的特徵，因此可以归类在语义域19「物理的冲击力」。然而，这两个词汇被包含在这里，因为它们可能是指已经成为永久性身体特徵的疤痕。

2 στίγμα[b]的意思与στίγμα[a]（8.55）不同，因为这个伤痕的意义不在实物本身，而在伤痕所承载的意义。

στιγμή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

67.149 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 ［参ἄτομος］ 极度短暂的时间单位 一刹那；一瞬间；霎时间 ἔδειξεν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τῆς οἰκουμένης ἐν στιγμῇ χρόνου  ‘he showed him all the kingdoms of the world in a moment of time’  「霎时间把天下万国都显示给他看」 (路 4:5a)

____________________________________________________

1 路 4:5加上χρόνος一词似乎有点多余。

στίλβω

(1)

(a)

14.47 自然界的事件及状态 光 ［参ἀστράπτω, ἐξαστράπτω］ 发出或反射非常明亮的光 闪闪发光；闪耀；闪烁 τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο στίλβοντα λευκὰ  ‘his clothes became dazzling white’  「他的衣服变得光亮耀眼」 (可 9:3)

στοά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

7.40 建造物 建筑物的部分及区域 有盖的柱廊，通常单侧开放，人们可以随意站、坐或行走，不怕日晒雨淋 走廊；门廊 κολυμβήθρα ... πέντε στοὰς ἔχουσα  ‘a pool ... which has five porches’  「一个池子……有五个柱廊」 (约 5:2) 另参 7.58 的注释。 在世上许多地区的语言中，最接近希腊字词 στοά 的译词是「游廊」，一种延伸的走廊。这种走廊可以描述为「一个长长的室外房间」或「一个有柱子和敞开的房间」。

∑τογύλιον

(1)

(a)

93.587 人名及地名 地名 ［参∑τρογγύλιον］ Τρωγύλλιον 93.600 的另一种拼写法（徒 20:15，GNT3c-校勘栏） （音译）特罗古利安

∑τοϊκός

(1)

ή，όν

(a)

11.97 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 哲学思想的 指希腊哲学家齐诺（Zeno）的哲学体系，他教导人们应当摆脱过度的欢乐或悲伤，并且无怨无悔地顺从 斯多亚派；支持斯多亚哲学思想的人 τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἐπικουρείων καὶ ∑τοϊκῶν φιλοσόφων συνέβαλλον αὐτῷ  ‘and some of the Epicurean and Stoic philosophers debated with him’  「还有伊壁鸠鲁和斯多亚两派的哲学家也与他争辩」 (徒 17:18) 关于一些翻译问题的评论，见 11.96。

στοιχεῖον

(1)	ων＜中＞（总以复数形式出现）

(a)

2.1 自然物质 元素 组成世界和宇宙的物质 元素；天然物质 στοιχεῖα δὲ καυσούμενα λυθήσεται  ‘the elements will be destroyed by burning’  「所有物质都会因为被烈火焚烧而熔化」 (彼后 3:10) 在许多语言中，最接近 στοιχεῖα 的说法是「造成世界所用的东西」或「造成世界所用的物质」或「组成宇宙的物质」。

(b)

12.43 超自然生物及力量 超自然力量 被视为控制着这世上各样事件的超自然力量或势力 控制这个世界的超自然力量 Εἰ ἀπεθάνετε σὺν Χριστῷ ἀπὸ τῶν στοιχείων τοῦ κόσμου  ‘now that you have died with Christ and are free from the supernatural powers ruling over this world’  「既然你们跟基督同死，脱离了掌管这世界的超自然力量」 (西 2:20) 许多语言都没有「超自然力量」或「超自然势力」的说法。人们只能用各种灵体来指称这些力量，因此，翻译者可以把 西 2:20 中的 στοιχεῖα[b] 翻译为：「那些有能力的灵」，或「那些掌控的灵」。

(c)

58.19 性质，类别，示例 界定事物性质的基本原则或特徵 某事物的性质所依据的基本原理 基本原则；基本道理；基础概念 πάλιν χρείαν ἔχετε τοῦ διδάσκειν ὑμᾶς τινὰ τὰ στοιχεῖα τῆς ἀρχῆς τῶν λογίων τοῦ θεοῦ  ‘again you have need of someone to teach you the basic principles about the elementary aspects of God's message’  「你们却还需要有人再把上帝圣言初步的基本原则教导你们」 (来 5:12) 有些语言很难找到对应的词汇去表达「关于基础层面的基本原理」。在希腊文中，这代表高度通用的词汇；而在许多语言中，最接近的对等译词是「如何理解简单的真理」。因此，来 5:12 中的表达可以译成：「你们还需要人教导你们认识上帝信息中的简单真理」。

στοιχέω

(1)

(a)

41.12 行为及相关状态 行为，品行 遵照一些假定的标准或风俗习惯去生活 生活；按照……准则行事；依循……行事 εἰ ζῶμεν πνεύματι, πνεύματι καὶ στοιχῶμεν  ‘if we live because of the Spirit, we should conduct ourselves in accordance with the Spirit’  「我们如果靠着圣灵而活，就应该遵照圣灵而行」 (加 5:25) 在一些语言中，对于那些论到与「圣灵」之间的关系的经文，可能需要调整句子结构，因此 加 5:25 中的这个从句可以译成：「既然圣灵已经赐给我们生命，我们就应该也让他掌管我们的生命」。

(b)

41.47 行为及相关状态 模仿行为 ［参ἐπακολουθέω, ἴχνος, ἴχνος, ἴχνος, περιπατέω］ στοιχέω τοῖς ἴχνεσιν  （习语，直译：跟着轨道走）行为举止和别人一样 仿效；照别人所做的去做 ἀλλὰ καὶ τοῖς στοιχοῦσιν τοῖς ἴχνεσιν τῆς ... πίστεως  ‘but also because they live the same life of ... faith’  「也因为他们跟随了……那种信心的生活」 (罗 4:12)

στολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

6.174 人工制品 布料、皮革及制成物品 飘逸的长袍 长袍 τῶν θελόντων ἐν στολαῖς περιπατεῖν  ‘who like to walk around in long robes’  「他们喜欢穿着长袍走来走去」 (可 12:38) νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς περιβεβλημένον στολὴν λευκήν  ‘a young man sitting on the right and wearing a long white robe’  「一个青年坐在右边，身上穿着白色的长袍」 (可 16:5) 「长袍」的文化含意是：社会地位高，以及体面的职业或活动。

στόμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.19 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 口 口 ἐπέταξεν τοῖς παρεστῶσιν αὐτῷ τύπτειν αὐτοῦ τὸ στόμα  ‘he ordered the one's standing there to strike him on the mouth’  「吩咐旁边站着的人打他的嘴」 (徒 23:2) 有些语言区分了张开的口和闭上的口。在 徒 23:2，口是闭上的。 另外，στόμα 还出现在一些与言语有关的短语中，但是在有些语言中，可以说「用口说话」，并且说「用嘴唇说话」或「用舌头说话」更加合适。然而，在一些上下文中，最好简单地说「说话」，因为增加「用嘴唇」或「用舌头」或「用口」似乎是没有必要的重复。

(b)

33.74 沟通 说话，谈话 ［参γλῶσσα, χεῖλος］ （στόμα[a]「口」8.19 的引申喻意）口头沟通 言语；说话 ἣν προεῖπεν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον διὰ στόματος Δαυὶδ  ‘which the Holy Spirit spoke beforehand by means of what David said’  「圣灵曾藉大卫的口预先说到」 (徒 1:16)

(c)

33.75 沟通 说话，谈话 ［参γλῶσσα］ （στόμα[a]「口」8.19 的引申喻意）说话的能力 讲话；说话的能力 ἀνεῴχθη δὲ τὸ στόμα αὐτοῦ παραχρῆμα καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ  ‘and immediately his speech was restored’  「口立刻开了」或「立刻又能讲话了」 (路 1:64) 在 路 1:64，στόμα 和 γλῶσσα 似乎是指相同的事物，因此本质上是同义词。

(d)

33.101 沟通 说话，谈话 ［参γλῶσσα, λαλιά］ 所说的话 所说的话；言语 λέγει αὐτῷ, Ἐκ τοῦ στόματός σου κρινῶ σε, πονηρὲ δοῦλε  ‘he said to him, You bad servant! I will condemn you by your own words’  「主人对他说：『你这恶仆，我要凭你的话定你的罪』」 (路 19:22)

(e)

79.109 物体的特徵 形状 （στόμα[a]「口」8.19 的引申喻意）武器的锋利刃口 锋利的刃口；锋刃；刀刃；刀口 πεσοῦνται στόματι μαχαίρης  ‘they died by the sword’ or literally ‘they fell by the edge of the sword’  「他们要死在刀下」（直译：「他们将倒毙在刀刃之下」） (路 21:24) 关于对 στόμα μαχαίρης 的讨论，见 6.33。

(f)

83.39 空间的位置 在前面，面对面，在后面 στόμα πρὸς στόμα  （习语，直译：口对口）人们面对面并进行讨论的位置 面对面 γενέσθαι πρὸς ὑμᾶς καὶ στόμα πρὸς στόμα λαλῆσαι  ‘to visit you and talk to you face to face’  「到你们那里去，与你们面对面交谈」 (约贰 1:12)

(g)

33.252 沟通 说真话，说假话 ［参ἀνοίγω］ τὸ στόμα ἀνοίγω πρός  （习语，直译：向……张开口）向某人说实话 完全公开；不隐瞒；说出全部真相 Τὸ στόμα ἡμῶν ἀνέῳγεν πρὸς ὑμᾶς  ‘we spoke the complete truth to you’  「我们向你们说出全部真相」 (林后 6:11)

(h)

33.125 沟通 保持沉默 ［参φράσσω］ φράσσω στόμα  （习语，直译：塞住口）使某人无话可说 使不作声；消除任何说话的理由 ἵνα πᾶν στόμα φραγῇ  ‘in order to stop everyone from having anything to say’  「让每个人都无话可说」 (罗 3:19)

(i)

20.30 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 ［参φράσσω］ φράσσω στόμα  （习语，直译：封住口）防止伤害发生；在《新约》唯一的经文（来 11:33）里，那是指堵住狮子的口 堵住某人的嘴；防止伤害 ἔφραξαν στόματα λεόντων  ‘they shut the mouths of lions’ or ‘they kept lions from doing harm’  「堵住了狮子的口」或「他们阻止了狮子伤人」 (来 11:33) 来 11:33 中的短语具体指什么历史事件并不清楚。在 但 6:22 的记载中，是上帝的使者封住了狮子的口。

στόμαχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

8.66 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 消化道的上部，尤指胃部 胃 οἴνῳ ὀλίγῳ χρῶ διὰ τὸν στόμαχον  ‘take a little wine for the sake of your stomach’  「为了你的胃……要稍微喝点酒」 (提前 5:23) 在某些语言中，提前 5:23 可以译成：「为了消化的原因喝一点酒」，或「为了帮助消化喝一点酒」。

στρατεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

55.4 军事活动 战斗 ［参στρατεύω］ 作为士兵参加战斗 战事；战争；打仗；作战 τὰ γὰρ ὅπλα τῆς στρατείας ἡμῶν οὐ σαρκικὰ ἀλλὰ δυνατὰ τῷ θεῷ  ‘the weapons we use in our battle are not the worlds but God's powerful weapons’  「我们作战的武器不是属世的，而是上帝大能的武器」 (林后 10:4) 提前 1:18 和 林后 10:4中的 στρατεύω[a] 和 στρατεία 是比喻用法，需要译成明喻。例如，在 提前 1:18，στρατεύομαι 可以译成「你就像是打美好的仗」或「就像你在打仗一样」。同样，在 林后 10:4，στρατεία 可以译成「对我们来说就像一场战斗」。

στράτευμα

(1)

τος＜中＞

(a)

55.7 军事活动 军队 ［参στρατόπεδον］ 一大群有组织的士兵 军队；军兵 εἶδον τὸ θηρίον καὶ τοὺς βασιλεῖς τῆς γῆς καὶ τὰ στρατεύματα αὐτῶν συνηγμένα ποιῆσαι τὸν πόλεμον  ‘then I saw the beast and the kings of the earth and their armies gathered to make war’  「我又看见那兽和地上的君王，和他们的军队都聚集，要作战」 (启 19:19)

(b)

55.10 军事活动 军队 一小队士兵 一些士兵；几名士兵；一小队士兵 ἐξουθενήσας δὲ αὐτὸν [καὶ] ὁ Ἡρῴδης σὺν τοῖς στρατεύμασιν αὐτοῦ καὶ ἐμπαίξας  ‘Herod and some of his soldiers made fun of him and treated him with contempt’  「希律和他的兵士戏弄他，侮辱他」 (路 23:11) ἐκέλευσεν τὸ στράτευμα καταβὰν ἁρπάσαι αὐτὸν  ‘he commanded a group of soldiers to go down and seize him’  「就命令士兵下去，把他从众人当中抢出来」 (徒 23:10)

στρατεύω  (στρατεύομαι)

(1)

(a)

55.4 军事活动 战斗 ［参στρατεία］ 作为士兵参加战斗 战事；战争；打仗；作战 Ταύτην τὴν παραγγελίαν παρατίθεμαί σοι ... ἵνα στρατεύῃ ἐν αὐταῖς τὴν καλὴν στρατείαν  ‘this command I entrust to you ... that by these (weapons) you may wage the good battle’  「把这命令交托你，使你能藉着这些[武器]打那美好的仗」 (提前 1:18) 提前 1:18 和 林后 10:4 中的 στρατεύω[a] 和 στρατεία 是比喻用法，需要译成一个明喻。例如，在 提前 1:18，στρατεύομαι 可以译成「你就像是打美好的仗」或「就像你在打仗一样」。同样，在 林后 10:4，στρατεία 可以译成「对我们来说就像一场战斗」。

(b)

55.18 军事活动 士兵及军官 （στρατιώτης「士兵」55.17 的衍生词）作为士兵参与军事活动 当兵；入伍；作士兵 ἐπηρώτων δὲ αὐτὸν καὶ στρατευόμενοι λέγοντες, Τί ποιήσωμεν καὶ ἡμεῖς;  ‘some soldiers also asked him, What shall we do?’  「也有士兵问他说：『我们该做什么呢？』」 (路 3:14)

στρατηγός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

37.90 控制，管理 管理，统治 一个城市的最高法律官员 地方官；地方法官；城市的统治者；官长 προσαγαγόντες αὐτοὺς τοῖς στρατηγοῖς εἶπαν, Οὗτοι οἱ ἄνθρωποι ἐκταράσσουσιν ἡμῶν τὴν πόλιν  ‘they brought them before the magistrates and said, These men are causing trouble in our city’  「他们把二人带到那些民政官面前，说：『这些人扰乱我们的城市』」 (徒 16:20) 很多时候，στρατηγός 可以简单地译成「城镇的官长」或「城的统治者」。

(b)

37.91 控制，管理 管理，统治 στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ  （头衔，直译：圣殿的官员）犹太士兵的指挥官，负责守卫和维持犹太圣殿的秩序 圣殿护卫长；圣殿的警卫官；守殿官 οἱ ἱερεῖς καὶ ὁ στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ οἱ ∑αδδουκαῖοι  ‘the priests and the captain of the Temple guard and the Sadducees’  「祭司们、守殿官和撒都该人」 (徒 4:1)

στρατιά

(1)

ᾶς, ἡ

(a)

12.30 超自然生物及力量 超自然生物 ［参οὐράνιος］ στρατιὰ οὐράνιος  （习语，直译：天军）一大群的天使 一大群天使；天使的行列 ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου  ‘and there was with the angel a multitude of the angels of heaven’  「忽然，有一大队天军跟那天使一起出现」 (路 2:13) 尽管毫无疑问，在早期以天使作为上帝的军队这种想法是相当合适的，但是说 στρατιὰ οὐράνιος 是「天上的军队」，则可能会有明显的反对意见。因此，代替一些可能指军队或军事单位的用语，翻译者可以把 στρατιὰ οὐράνιος 简单地译为「许许多多的天使」或「一排排的天使」。

(b)

12.45 超自然生物及力量 超自然力量 ［参οὐρανός］ στρατιὰ τοῦ οὐρανοῦ  （习语，直译：天军）天上的星辰，是各种超自然力量的象徵 天上的星辰 ὁ θεὸς καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς λατρεύειν τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ  ‘God gave them over to worship the stars of heaven’  「上帝任凭他们事奉天上的日月星辰」 (徒 7:42) 由于「天上的日月星辰」主要是作为天上某些超自然力量的象徵，因此在某些语言中，说「天上星辰的灵」也许是合适的。另见 1.5。

στρατιώτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

55.17 军事活动 士兵及军官 军队里面的普通士兵 士兵；兵士；兵丁；警卫；侍卫 Τότε οἱ στρατιῶται τοῦ ἡγεμόνος παραλαβόντες τὸν Ἰησοῦν εἰς τὸ πραιτώριον  ‘then the governors soldiers took Jesus into the palace’  「总督的兵把耶稣带进总督府」 (太 27:27) 在一些语言中，στρατιώτης 的通常对等译词是「挎枪的人」，但是这种表达会出现时代上的错误。有些翻译者尝试用「带刀的人」来代替，但这在大多数情况下不能完全达意，因为这仅仅暗示了个人的暴力，而不是有组织的战争。因此，翻译者可以使用以下的表达：「奉命战斗的人」或「被统治者派遣去战斗的人」。

στρατολογέω

(1)

(a)

55.19 军事活动 士兵及军官 使某人成为士兵 徵召入伍；招兵；徵兵 οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ  ‘no soldier gets himself mixed up in civilian life, because he must please the man who enlisted him’  「凡是当兵的，没有一个会让日常事务纠缠自己，这是为要使那招兵的人喜悦」 (提后 2:4) 有些语言可能需要比较清楚地指明「徵召入伍」中涉及的关系，例如 提后 2:4 中的后部分可以译作：「因为他必须取悦那个使他成为士兵的人」，或「……那招他当兵的人」。关于 στρατολογέω 在 提后 2:4 的另一种解释，见 55.20。

(b)

55.20 军事活动 士兵及军官 成为一队士兵的指挥官 成为军官；当军官；作长官 οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ  ‘no soldier gets himself mixed up in civilian life, because he must please his army officer’  「一个入伍的兵士要争取长官的嘉许，就不能让营外的事务缠扰他」 (提后 2:4) 关于 στρατολογέω 在 提后 2:4 的另一种解释，见 55.19。

στρατοπέδαρχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

55.14 军事活动 士兵及军官 指挥一个军营的人 军营的指挥官 παρέδωκε τοὺς δεσμίους τῷ στρατοπεδάρχῳ  ‘he turned the prisoners over to the camp commander’  「他就把囚犯交给军营的官长」（经文校勘栏） (徒 28:16) 这词只见于异文：παρέδωκε τοὺς δεσμίους τῷ στρατοπεδάρχῳ「他把众囚犯交给军营的统领」徒 28:16（校勘栏）。

στρατόπεδον

(1)

ου＜中＞

(a)

55.7 军事活动 军队 ［参στράτευμα］ 一大群有组织的士兵 军队；军兵 Ὅταν δὲ ἴδητε κυκλουμένην ὑπὸ στρατοπέδων Ἰερουσαλήμ  ‘when you see Jerusalem surrounded by armies’  「当你们看见耶路撒冷被军队围困」 (路 21:20a)

____________________________________________________

1 στρατόπεδον在路 21:20可能特指罗马军团。

στρεβλόω

(1)

(a)

33.155 沟通 翻译，表示……的意思，说明 与人交流时曲解了某事的意思 曲解；扭曲；误解；改变……的意思；错误地解释 δυσνόητά τινα ἃ οἱ ἀμαθεῖς καὶ ἀστήρικτοι στρεβλώσουσιν  ‘difficult things to understand, which ignorant and unstable persons distort’ or ‘... explain in a false manner’  「当中有些难明白的地方，那些不学无知和不坚定的人将会曲解」或「……错误地解释」 (彼后 3:16)

στρέφω  (στρέφομαι)

(1)

(a)

16.14 非线性运动 使东西转过来 转过来 στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην  ‘turn to him the other (cheek)’  「连另一边[脸]也转过去」 (太 5:39)

(b)

13.63 是，变成，存在，发生 状态的改变 ［参ἀποστρέφω］ 使某物变成别的东西 改变；变成；除掉 ἐξουσίαν ἔχουσιν ἐπὶ τῶν ὑδάτων στρέφειν αὐτὰ εἰς αἷμα  ‘they have authority over the waters to turn them into blood’  「有权柄使水变为血」 (启 11:6)

(c)

15.195 线性运动 携带，负担 把东西带回原来的地方 拿回来；退还 μεταμεληθεὶς ἔστρεψεν τὰ τριάκοντα ἀργύρια τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ πρεσβυτέροις  ‘he repented and took back the thirty silver coins to the chief priests and the elders’  「就后悔，去把三十个银钱退还给祭司长和长老们」 (太 27:3) 太 27:3 中的 στρέφω 也可以理解为「偿还」或「还钱」（见 57.157）。

(d)

57.157 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 归还一笔款项 偿还；退还付款；还给 μεταμεληθεὶς ἔστρεψεν τὰ τριάκοντα ἀργύρια  ‘he repented and paid back the thirty silver coins’ or ‘... returned the thirty silver coins’  「就后悔了，把三十块银币拿去还给……」或「……退还那三十块银币」 (太 27:3) 太 27:3 中的 στρέφω 也可以解作「拿回来」或「带回来」（见 15.195）。

(e)

34.28 联合 加入，开始联系 拒绝已有的关联关系 拒绝；转离 ἔστρεψεν δὲ ὁ θεὸς καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς λατρεύειν τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ  ‘and God rejected them and handed them over to worship the host of heaven’  「于是上帝转身离开，任凭他们事奉天上的日月星辰」 (徒 7:42)

(f)

16.13 非线性运动 转身或转向 转身；转向 ὁ δὲ Ἰησοῦς στραφεὶς καὶ ἰδὼν αὐτὴν  ‘Jesus turned and saw her’  「耶稣转过身来，看见她」 (太 9:22)

(g)

31.60 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 ［参ἐπιστρέφω, ἐπιστροφή］ 改变自己的信仰，焦点在于所转向的信仰 转向；相信；接受 ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία  ‘unless you change and become like children’  「你们若不回转，变成像小孩子一样」 (太 18:3) μὴ ... στραφῶσιν, καὶ ἰάσομαι αὐτούς  ‘they would not turn to me for me to heal them’  「他们不会转向我， 让我治好他们」 (约 12:40) ἐστράφησαν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν εἰς Αἴγυπτον  ‘they turned back to Egypt in their hearts’  「他们的心转向埃及」 (徒 7:39) 在 太 18:3、约 12:40 和 徒 7:39 等经文中，分析其中 στρέφω[g]、ἐπιστρέφω[b] 和 ἐπιστροφή[a] 的含义时，翻译者很难确定所关注的信念或行为的范围。对于 彼前 2:25，可以肯定重点是在人际关系。因此，翻译这些词汇时不能过多地缩窄其含义，否则必定会损害某些关键的语义特徵。 关于 στρέφομαι 在 太 18:3 中的另一种解释，见 41.50。

(h)

41.50 行为及相关状态 改变行为 改变生活方式，暗示回转归向上帝 改变行事方式；回转归向上帝；悔改 ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν  ‘unless you change your ways and become like children, you will never enter the kingdom of heaven’  「除非你们回转，变成像小孩子一样，否则绝不能进天国」 (太 18:3) 关于 στρέφομαι 在 太 18:3 的另一种解释，见 31.60。

(i)

34.25 联合 加入，开始联系 转移去与另一个人交往 转向；离开并到……去；转移至；与……建立关系 στρεφόμεθα εἰς τὰ ἔθνη  ‘we turn to the Gentiles’  「我们就转向外邦人」 (徒 13:46)

στρηνιάω

(1)

(a)

88.254 道德伦理素质及相关行为 奢侈的生活，放纵的生活 ［参στρῆνος］ 生活荒淫，用不道德的性生活满足感官欲望 荒淫地生活；不节制地生活；情欲；荒淫的生活 κλαύσουσιν καὶ κόψονται ἐπ᾽ αὐτὴν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς οἱ μετ᾽ αὐτῆς πορνεύσαντες καὶ στρηνιάσαντες  ‘the kings of the earth who shared in her immorality and intemperate living will cry and wail’  「地上众王，就是跟她一同行邪淫、骄奢淫逸的」 (启 18:9)

στρῆνος

(1)

ους＜中＞

(a)

88.254 道德伦理素质及相关行为 奢侈的生活，放纵的生活 ［参στρηνιάω］ 生活荒淫，用不道德的性生活满足感官欲望 情欲；荒淫的生活 καὶ οἱ ἔμποροι τῆς γῆς ἐκ τῆς δυνάμεως τοῦ στρήνους αὐτῆς ἐπλούτησαν  ‘and the merchants of the earth grew rich from her overwhelming lust’  「世上的商人从她的淫荡发了大财」 (启 18:3)

∑τρογγύλιον

(1)

(a)

93.587 人名及地名 地名 ［参∑τογύλιον］ Τρωγύλλιον 93.600 的另一种拼写法（徒 20:15，GNT3c-校勘栏） （音译）特罗古利安

στρουθίον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.46 动物 鸟类 细小的鸟；颜色为斑驳的褐色；麻雀属，拉丁语学名；Passer；成群栖息和筑巢；吃草的种子和谷物；令人联想到穷人 麻雀 οὐχὶ δύο στρουθία ἀσσαρίου πωλεῖται  ‘for only a penny you can buy two sparrows’  「两只麻雀用一个铜钱就买得到」 (太 10:29) 显然，希腊词 στρουθίον 是指人常说的「家雀」，这些鸟总是在人的住所附近筑巢。在东方地区，有一种类似的麻雀，在所有出现希腊词 στρουθίον 的经文中，都可以采用这个词汇。

στρωννύω  (στρώννυμι)

(1)

(a)

16.22 非线性运动 把东西铺展开来 展开；铺 ὁ δὲ πλεῖστος ὄχλος ἔστρωσαν ἑαυτῶν τὰ ἱμάτια ἐν τῇ ὁδῷ  ‘the large crowd spread their garments on the road’  「有一大群人把自己的外袍铺在路上」 (太 21:8)

(b)

46.9 家务活动 适当地布置、整理一个房间（即放置需用的家具）1 布置；整理；安排；摆设 κἀκεῖνος ὑμῖν δείξει ἀνάγαιον μέγα ἐστρωμένον  ‘he will show you a large upstairs room all furnished’  「他会带你们去看楼上一间布置好了的大房间」 (路 22:12)

(c)

46.10 家务活动 整理牀铺，为了准备睡觉，或是睡醒后收拾好 1 整理牀铺；收拾铺盖；收拾褥子 ἀνάστηθι καὶ στρῶσον σεαυτῷ  ‘get up and make your bed up’  「起来，收拾铺盖吧！」 (徒 9:34)

____________________________________________________

1 人或可以认为στρώννυμι（以及对应词形στρωννύω）仅有「把东西铺展开来」的基本意思（例如在太 21:8；见16.22），但在许多差异很大的上下文中，这个词汇似乎是在绝对意义上使用，因此有理由给它建立多个不同的意思。

στυγητός

(1)

ή，όν

(a)

88.204 道德伦理素质及相关行为 憎恨，可憎的 可恨的，或被认为活该被人憎恨 可恨的 Ἦμεν γάρ ποτε καὶ ἡμεῖς ἀνόητοι, ... στυγητοί  ‘for we ourselves were once foolish ... and hated’  「我们从前也是无知……是可恨的……」 (多 3:3)

στυγνάζω

(1)

(a)

14.56 自然界的事件及状态 黑暗 变得又黑又暗，带有危险和凶兆的意味 变得阴暗 πυρράζει γὰρ στυγνάζων ὁ οὐρανός  ‘for the sky is red and gloomy’  「天色又红又暗」 (太 16:3) στυγνάζω 这个词的语义成分既有「黑暗」、也有「昏暗和危险」的意思，要结合这些成分，可以把它翻译为：「昏暗和令人感到威胁」，或「昏暗以至于使人恐惧」。

(b)

25.286 态度及情感 悲伤，遗憾 经历悲伤和气馁的情绪状态，从脸上表情可以看出 垂头丧气；面带愁容；忧忧愁愁 ὁ δὲ στυγνάσας ἐπὶ τῷ λόγῳ ἀπῆλθεν λυπούμενος  ‘because of that statement, he was downcast and went away sad’  「那人听见这话，就愁眉苦脸，忧伤地走了」 (可 10:22) 在 可 10:22，στυγνάζω 也可以理解为「震惊、大吃一惊」（见 25.222）。

(c)

25.222 态度及情感 惊奇，惊诧 由于一些看来不可思议和令人惊恐的事而感到大为惊讶的情绪状态 震惊；大吃一惊 ὁ δὲ στυγνάσας ἐπὶ τῷ λόγῳ ἀπῆλθεν λυπούμενος  ‘he was appalled at what was said and went away sad’  「那人听见这话，就大惊失色，忧伤地走了」 (可 10:22) 关于 στυγνάζω 在 可 10:22 的另一种解释，见 25.286。

στῦλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

7.45 建造物 建筑物的部分及区域 用于支撑建筑物的垂直结构，即柱子 柱石；柱子 ποιήσω αὐτὸν στῦλον ἐν τῷ ναῷ τοῦ θεοῦ μου  ‘I will make him a pillar in the sanctuary of my God’  「我要使他在我上帝的殿中作柱子」 (启 3:12) στῦλος 也用来形容耶路撒冷教会的领袖（加 2:9；见 36.7）。在 加 2:9 中，焦点是他们在建立和扶持教会方面的重要作用。在一些语言中，这种比喻性的意义可以表述为「教会中非常重要的人」。 在某些语言中，柱石可以描述为「支撑房屋的柱子」或「支撑屋顶的原木」。通常，这些房屋或大厅的重要构件都有专用的词汇。

(b)

36.7 引导，管教，跟从 引导，引领 （στῦλος[a]「柱石」7.45 的引申喻意）一个团队的领导者，有肩负战略责任的含义 领袖；领导者 οἱ δοκοῦντες στῦλοι εἶναι  ‘those who seemed to be leaders’  「那些被认为是教会领袖的」 (加 2:9)

σύ  (ὑμεῖς)

(1)

(a)

92.6 话语的参照人物 接收者 σε, σέ, σοι, σοί, σου, σοῦ, σύ  指消息的接受者（词形 σύ 还有强调的含意） 你 σὺ δὲ ὅταν προσεύχῃ  ‘but when you pray’  「你祷告的时候」 (太 6:6) λέγω σοι  ‘I am telling you’  「我告诉你」 (路 12:59)

(b)

92.7 话语的参照人物 接收者 ὑμᾶς, ὑμεῖς, ὑμῖν, ὑμῶν  指口头或书面消息的接受者（词形 ὑμεῖς 还有强调的含意） 你们；你们的 ἡ πίστις ὑμῶν  ‘your faith’  「你们的信心」 (罗 1:8) ἡμεῖς μωροὶ ... ὑμεῖς δὲ φρόνιμοι  ‘we are foolish ... but you are wise’  「我们……成了愚蠢的，你们……成了聪明的」 (林前 4:10)

συγγένεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

10.5 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 作为大家族成员的一群人 亲属；亲族 Οὐδείς ἐστιν ἐκ τῆς συγγενείας σου ὃς καλεῖται τῷ ὀνόματι τούτῳ  ‘but you don't have a single relative with that name’  「你亲族中没有叫这名字的」 (路 1:61) 有些语言可以把 路 1:61 中的这个从句翻译为：「你亲族中没有人叫这名字的」，或「你家族中从来没有人叫这名字的」，或「你没有一个祖先叫这名字的」。

συγγενής

(1)	οῦς，＜间受＞＜复＞συγγενεῦσιν＜阳＞

(a)

10.6 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 属于同一个大家庭或宗族的人 亲属；亲戚 ἀνεζήτουν αὐτὸν ἐν τοῖς συγγενεῦσιν καὶ τοῖς γνωστοῖς  ‘they started looking for him among their relatives and friends’  「在亲属和熟悉的人中找他」 (路 2:44)

(b)

11.57 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参ἀδελφός, συμφυλέτης］ 属于同一 πατριά[b] 或 φυλή[b]「民族」 (11.56）的人 同胞 ἀσπάσασθε Ἀνδρόνικον καὶ Ἰουνίαν τοὺς συγγενεῖς μου  ‘greetings to Andronicus and Junias, my fellow countrymen’  「请问候……我的同胞安多尼古和犹尼亚」 (罗 16:7) ἄνδρες 一词往往加到 ἀδελφοί[d] 中，组成一个词汇单元，本质上与ἀδελφοί[d]的意思相同，但是含义更加正式：ἄνδρες ἀδελφοίἐξὸν εἰπεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς ὑμᾶς「同胞们，我必须明确地告诉你们」（徒 2:29）。 συμφυλέτης、συγγενής[b] 和 ἀδελφός[d] 通常可以用一句短语来翻译 ，例如：「同国的人」，「同族的人」，或「同支派的人」。

συγγενίς

(1)

ίδος＜阴＞

(a)

10.7 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 大家庭或宗族中的女性成员 亲属；女性亲戚 Ἐλισάβετ ἡ συγγενίς σου  ‘Elizabeth, your kinswoman’  「你的亲戚伊利莎白」 (路 1:36)

συγγνώμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

13.141 是，变成，存在，发生 发生 允许做某事（暗示某种让步） 允许；让步 τοῦτο δὲ λέγω κατὰ συγγνώμην οὐ κατ᾽ ἐπιταγήν  ‘I say this as a matter of permission and not as an order’  「我说这话是出于容忍，不是命令」 (林前 7:6)

συγκάθημαι

(1)

(a)

17.13 姿势及与姿势有关的事件 坐下 ［参συγκαθίζω］ 与某人一起坐下或与某人一起坐着1 一起坐下；一起坐着；同坐 καὶ ἦν συγκαθήμενος μετὰ τῶν ὑπηρετῶν  ‘there he sat down with the guards’  「和警卫一同坐」 (可 14:54) καὶ οἱ συγκαθήμενοι αὐτοῖς  ‘and those that were sitting with them’  「以及与他们坐在一起的人,」 (徒 26:30)

____________________________________________________

1 καθέζομαι、κάθημαι[a]、καθίζω[a]（17.12）和συγκάθημαι、συγκαθίζω[a]（17.13）这两组词汇的解释存在一些技术问题，因为在（1）处于某种姿势和（2）呈现该姿势这两个意思之间似乎有交替。我们可以建立两种不同的含义，或者假设各词形根本是不明确的。然而一般来说，分词形式表示所处的状态，非分词形式暗示采取坐下来的特定姿势。然而，分词形式的时态之间也有些细微的差异，因此不能确定具体的指称区别。

συγκαθίζω

(1)

(a)

17.13 姿势及与姿势有关的事件 坐下 ［参συγκάθημαι］ 与某人一起坐下或与某人一起坐着1 一起坐下；一起坐着；同坐 συγκαθισάντων ἐκάθητο ὁ ∏έτρος μέσος αὐτῶν  ‘Peter sat down in the midst of those who were seated together’  「他们……一同坐着，彼得也坐在他们当中」 (路 22:55)

(b)

17.18 姿势及与姿势有关的事件 坐下 使某人与某人一同坐下 同坐；使同坐 καὶ συνεκάθισεν ἐν τοῖς ἐπουρανίοις  ‘and seated us with him in the heavenly places’  「使我们……与他……一同坐在天上」 (弗 2:6)

____________________________________________________

1 καθέζομαι、κάθημαι[a]、καθίζω[a]（17.12）和συγκάθημαι、συγκαθίζω[a]（17.13）这两组词汇的解释存在一些技术问题，因为在（1）处于某种姿势和（2）呈现该姿势这两个意思之间似乎有交替。我们可以建立两种不同的含义，或者假设各词形根本是不明确的。然而一般来说，分词形式表示所处的状态，非分词形式暗示采取坐下来的特定姿势。然而，分词形式的时态之间也有些细微的差异，因此不能确定具体的指称区别。

συγκακοπαθέω

(1)

(a)

24.84 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参συγκακουχέομαι, συμπάσχω］ 承受与别人一样的痛苦 同受苦难；分担痛苦；一同受苦 συγκακοπάθησον ὡς καλὸς στρατιώτης Χριστοῦ Ἰησοῦ  ‘join in suffering as a good soldier of Jesus Christ’  「你要和我同受苦难，作基督耶稣的精兵」 (提后 2:3)

συγκακουχέομαι

(1)

(a)

24.84 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参συγκακοπαθέω, συμπάσχω］ 承受与别人一样的痛苦 同受苦难；分担痛苦；一同受苦 ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ θεοῦ  ‘he chose to suffer with the people of God’  「选择和上帝的子民一同受苦」 (来 11:25)

συγκαλέω

(1)

(a)

33.309 沟通 召唤，呼召 把人们召集在一起，大概是来到召集人的参考点（reference point） 召集 Ἐγένετο δὲ μετὰ ἡμέρας τρεῖς συγκαλέσασθαι αὐτὸν τοὺς ὄντας τῶν Ἰουδαίων πρώτους  ‘after three days, he called the local Jewish leaders together’  「过了三天，保罗请当地犹太人的领袖来」 (徒 28:17) 有些语言需要指明人们被召集所去的地方。例如，徒 28:17 可以译成：「他召集当地犹太人的领袖到他所在的地方」。

συγκαλύπτω

(1)

(a)

28.81 知道 不可知的，秘密的 故意隐瞒使某事物保持不为人所知 1 保持秘密；掩盖；隐藏 οὐδὲν δὲ συγκεκαλυμμένον ἐστὶν ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται  ‘there is nothing which is hidden which shall not be made known’  「隐藏的事也没有不被人知道的」 (路 12:2)

____________________________________________________

1 ἀποκρύπτω（28.80）和συγκαλύπτω（28.81）不易清楚区分；但是，ἀποκρύπτω——特别是被动形式——可能暗示隐藏是因着物体本身的性质，συγκαλύπτω则似乎暗示更大程度的有意隐藏，至少是在某些上下文中。

συγκάμπτω

(1)

(a)

24.94 感官事件及状态 痛苦，苦难 συγκάμπτω τὸν νῶτον  （习语，直译：弯曲背脊）经历特别的艰辛，可能暗指强迫劳役 被困难压倒；被困难压弯了腰 καὶ τὸν νῶτον αὐτῶν διὰ παντὸς σύγκαμψον  ‘and make them bend under their troubles at all times’  「愿你使他们终身弯腰驼背」 (罗 11:10)

συγκαταβαίνω

(1)

(a)

15.154 线性运动 同行，结伴 陪同下去 一同下去；作伴旅行；陪同 Οἱ οὖν ἐν ὑμῖν, φησίν, δυνατοὶ συγκαταβάντες εἴ τί ἐστιν ἐν τῷ ἀνδρὶ ἄτοπον κατηγορείτωσαν αὐτοῦ  ‘let your leaders, he said, go down (to Caesarea) with me and accuse the man, if he has done anything wrong’  「你们的领袖可以跟我一道去，如果那个人有什么不法的行为，就在那里控告他」 (徒 25:5)

συγκατάθεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

31.18 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 ［参συγκατατίθεμαι, συντίθημι］ 制定联合的安排 联合协议；联合安排；双方协议 τίς δὲ συγκατάθεσις ναῷ θεοῦ μετὰ εἰδώλων;  ‘how can God's temple come to a mutual agreement with pagan idols?’  「上帝的圣所和偶像有什么协定？」 (林后 6:16)

συγκατατίθεμαι

(1)

(a)

31.18 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 ［参συγκατάθεσις, συντίθημι］ 制定联合的安排 达成一致；一起安排；联合协议；联合安排；双方协议 οὗτος οὐκ ἦν συγκατατεθειμένος τῇ βουλῇ καὶ τῇ πράξει αὐτῶν  ‘he had not agreed with their plan and the action they took’  「并没有赞同众人的计划和行动」 (路 23:51)

συγκαταψηφίζομαι

(1)

(a)

60.5 数目 数目，无数的 算作属于某个特定群体的 同列；包含在内；加入行列 συγκατεψηφίσθη μετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων  ‘he was counted as one of the eleven apostles’  「他就与那十一个使徒同列」 (徒 1:26)

συγκεράννυμι

(1)

(a)

62.2 排列，组织 （实物的）组合，排列 将部件组合在一起，做整体的安排 组合；组成；构造；安置；配搭 ὁ θεὸς συνεκέρασεν τὸ σῶμα  ‘God has put the body together’ or ‘... has structured the body’  「上帝把身体组合起来」或「上帝配搭这身子」 (林前 12:24)

συγκινέω

(1)

(a)

39.8 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参παροτρύνω］ 挑起对……的敌意 煽动；挑唆；耸动 συνεκίνησάν τε τὸν λαὸν καὶ τοὺς πρεσβυτέρους καὶ τοὺς γραμματεῖς  ‘and they incited the people, the elders, and the teachers of the Law’  「他们又煽动百姓、长老和文士」 (徒 6:12)

συγκλείω

(1)

(a)

44.9 畜牧，捕鱼 用网捕捉（动物或鱼） 捕捉；用网捕 συνέκλεισαν πλῆθος ἰχθύων πολύ  ‘they caught a large number of fish’  「网住了很多鱼」 (路 5:6)

(b)

13.125 是，变成，存在，发生 发生 （συγκλείω「围起来」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使事情发生，带有显着限制的含义 使发生；限制 συνέκλεισεν γὰρ ὁ θεὸς τοὺς πάντας εἰς ἀπείθειαν  ‘for God caused all to be guilty of disobedience’  「因为上帝把众人都圈在不顺服中」 (罗 11:32)

συγκληρονόμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.134 拥有，转移，交换 接受 与别人一起领受产业的人 一同领受的人；领受者；同作后嗣 κληρονόμοι μὲν θεοῦ, συγκληρονόμοι δὲ Χριστοῦ  ‘heirs of God and fellow heirs with Christ’  「上帝的后嗣，和基督同作后嗣」 (罗 8:17) 在翻译 κληρονόμος (57.133) 或 συγκληρονόμος 时，必须避免暗示成为任何死去的人的「继承人」；重点是领受不配得的恩惠。在《圣经》中，「上帝的后嗣」是那些领受上帝为他子民所预备的福泽的人。

συγκοινωνέω

(1)

(a)

34.4 联合 联系 在一些联合活动中有交往，在某些处境下，暗示那是颇为持久的关系 一同参与；与……合伙；与……交往 μὴ συγκοινωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους  ‘do not associate with people who do worthless things that belong to darkness’  「那暗昧无益的事，不可参与」 (弗 5:11)

συγκοινωνός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

34.6 联合 联系 ［参κοινωνός］ 与别人一起参与某项事业或共同关心的事情的人1 伙伴；同伙；共同……的 συγκοινωνούς μου τῆς χάριτος πάντας ὑμᾶς ὄντας  ‘all of you being partners with me in the privilege’  「你们都与我一同蒙恩」 (腓 1:7)

(b)

57.10 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 与其他人共同拥有一份财产或一个关系的人，强调大家的共同点 同享者；伙伴；共同参与者 ἵνα συγκοινωνὸς αὐτοῦ γένωμαι  ‘in order that I might become one who shares in it (that is, ... in the gospel)’  「为要与人共享这福音的好处」 (林前 9:23)

____________________________________________________

1 συγκοινωνός[a]的语气可能比κοινωνός更为强烈，强调参与的共同性质。

συγκομίζω

(1)

(a)

52.5 丧礼及葬礼 （συγκομίζω「带来收获」的引申喻意，是委婉的比喻，原义没有出现在《新约》中）安排葬礼 埋葬 συνεκόμισαν δὲ τὸν ∑τέφανον ἄνδρες εὐλαβεῖς  ‘some devout men buried Stephen’  「有些虔诚的人把司提反埋葬了」 (徒 8:2)

συγκρίνω

(1)

(a)

64.6 比较 判断某事物是否与另一事物相似 1 判断相似的程度；比较；相比；相提并论 Οὐ γὰρ τολμῶμεν ἐγκρῖναι ἢ συγκρῖναι ἑαυτούς τισιν τῶν ἑαυτοὺς συνιστανόντων  ‘for we do not dare to classify ourselves or compare ourselves with those who rate themselves so highly’  「因为我们不敢将自己与那些自视甚高的人归为一类或并列」 (林后 10:12)

(b)

33.154 沟通 翻译，表示……的意思，说明 主要通过比较来解释 解释；说明；解释清楚 πνευματικοῖς πνευματικὰ συγκρίνοντες  ‘we explain spiritual truths by means of spiritual matters’  「用属灵的话解释属灵的事」 (林前 2:13) 在 林前 2:13，πνευματικοῖς πνευματικὰ συγκρίνοντες 这句表达非常含糊，除了「将属灵的话，解释属灵的事」（《和》）的译法之外，也许还可译作：「我们向那些有圣灵的人解释属灵的真理」或「我们用圣灵所赐的言语解释属灵的真理」。

____________________________________________________

1 许多语言不难找到意为「像」或「类似」的词汇表达；然而，要找出表示「比较」过程的对等词汇往往难得多。在许多情况下，对等表达是某种意义上的解释，例如：「放在一起来看」、「摆在一起来看」、「互相比较衡量」，或「看看相似程度」。

συγκύπτω

(1)

(a)

17.32 姿势及与姿势有关的事件 弯身，挺直 弯腰弯得很厉害 腰老是弯着；佝偻 ἦν συγκύπτουσα καὶ μὴ δυναμένη ἀνακύψαι εἰς τὸ παντελές  ‘she was bent over and could not straighten up at all’  「一直弯着腰，完全直不起身来」 (路 13:11)

συγκυρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

13.116 是，变成，存在，发生 发生 事件的意外巧合 偶然；碰巧 κατὰ συγκυρίαν δὲ ἱερεύς τις κατέβαινεν ἐν τῇ ὁδῷ ἐκείνῃ  ‘it so happened that a priest was going down that road’  「恰巧有一个祭司从那条路下来」 (路 10:31)

συγχαίρω

(1)

(a)

25.126 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 与别人一起享受高兴或幸福的状态 一同欢喜；一同庆祝；与……同乐 ∑υγχάρητέ μοι  ‘rejoice with me’  「你们和我一同欢喜吧」 (路 15:6) εἴτε δοξάζεται [ἓν] μέλος, συγχαίρει πάντα τὰ μέλη  ‘if one part is honored, every part rejoices with it’  「如果一个部分得荣耀，所有部分就一同喜乐」 (林前 12:26)

συγχέω  (συγχύννω)

(1)

(a)

25.221 态度及情感 惊奇，惊诧 （συγχέω 或 συγχύννω「倒在一起，混合」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中 ）引起极大的惊讶以至于使人感到迷惘和惊慌 引起惊恐；使惊慌失措；使困惑 συνέχυννεν [τοὺς] Ἰουδαίους τοὺς κατοικοῦντας ἐν Δαμασκῷ  ‘he caused consternation among the Jews living in Damascus’  「使住在大马士革的犹太人惊慌失措」 (徒 9:22) συνέχεον πάντα τὸν ὄχλον  ‘they threw the whole crowd into consternation’  「使所有的群众乱成一片」 (徒 21:27) 在 徒 21:27 的这个表达也可以译成：「他们耸动全体民众」。

συγχράομαι

(1)

(a)

34.1 联合 联系 ［参ὁμιλία, συναναμίγνυμι, συναπάγω］ 互相交往，一般有经常的来往，并且／或者参与共同的活动，而且通常暗示某种相互的关系 交往；与……作伴；来往 οὐ γὰρ συγχρῶνται Ἰουδαῖοι ∑αμαρίταις  ‘for Jews do not associate with Samaritans’  「因为犹太人和撒玛利亚人没有来往」 (约 4:9) 翻译一些表示交往的词汇，通常可以采用多种不同的说法，例如：「与……有关系」，「与……结伴」，「与……交往」，「一起做事」，或「成为……的同伴」。有时也可以用给别人留下的印象来表达，例如：「经常被看到在一起」，「被视为亲密的朋友」，甚至用习语说成「是另一个人的影子」。 有些学者把 约 4:9 中的 συγχράομαι 解作「使用相同的盘子或器皿」，以致 约 4:9 中的这个语句可以译作「犹太人不和撒玛利亚人共用盘子」，或「犹太人和撒玛利亚人不会使用相同的盘子」。然而，这种解释是基于词源学的论据，在希腊语的一般用法中，似乎没有确实的支持理由。

σύγχυσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

39.43 敌意，冲突 暴乱 ［参συστροφή］ 暴民叛乱，特别有骚动和扰乱的含义 骚动；叛乱 ἐπλήσθη ἡ πόλις τῆς συγχύσεως  ‘the uproar spread throughout the whole city’ (literally ‘the city was filled with uproar’)  「满城一片混乱」或「全城骚动起来」 (徒 19:29) 在许多语言中，「暴动」的含义最好表达为：「人们大声疾呼反对」，或「人们吵嚷和对抗」，或「暴民吵嚷反对政府」。

συζάω

(1)

(a)

23.96 生理活动过程及状态 活着，死去 与其他人共同活着 同生；同活；一同活着 ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν ἐστε εἰς τὸ συναποθανεῖν καὶ συζῆν  ‘you are so dear to us whether we die together or live together’  「我们何等爱你们；我们愿意跟你们同生共死」 (林后 7:3) 在 林后 7:3，需要注意 συζάω 不应被理解为和其他人住在同一个房子里面，这里指的是合一和同伴情谊，而不是指住在同一个地方。

συζεύγνυμι

(1)

(a)

34.73 联合 结婚，离婚 把两个人联合在婚姻关系中 使结婚；结合 ὃ οὖν ὁ θεὸς συνέζευξεν ἄνθρωπος μὴ χωριζέτω  ‘therefore what God has joined together in marriage, man should not separate’  「所以，上帝配合的，人不可分开」 (太 19:6)

συζητέω

(1)

(a)

33.440 沟通 辩论，争论 ［参ζήτημα, ζήτησις, συζήτησις］ 表达强烈的意见分歧，但不一定以寻求解决办法为目标 争论；争辩；辩论 γραμματεῖς συζητοῦντας πρὸς αὐτούς  ‘some teachers of the Law were disputing with them’  「又有文士和他们辩论」 (可 9:14)

(b)

33.157 沟通 交谈，讨论 ［参συλλαλέω, συλλογίζομαι, συνομιλέω］ 与人交谈，明确暗示有相互的回应 交谈；和……说话；谈论 ἐθαμβήθησαν ἅπαντες ὥστε συζητεῖν πρὸς ἑαυτοὺς  ‘the people were amazed, so that they discussed among themselves’  「众人就都震惊，于是彼此议论」 (可 1:27)

συζήτησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.440 沟通 辩论，争论 ［参ζήτημα, ζήτησις, συζητέω］ 表达强烈的意见分歧，但不一定以寻求解决办法为目标 争论；争辩；辩论 ἀπῆλθον οἱ Ἰουδαῖοι, πολλὴν ἔχοντες ἐν ἑαυτοῖς συζήτησιν  ‘the Jews departed, disputing strongly among themselves’  「犹太人就走了，他们当中大起争论」（经文校勘栏） (徒 28:29) 这词是一个异文，只出现在：ἀπῆλθον οἱ Ἰουδαῖοιπολλὴν ἔχοντες ἐν ἑαυτοῖς συζήτησιν「犹太人议论纷纷地走了」徒 28:29（校勘栏）。

συζητητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.441 沟通 辩论，争论 （συζητέω[a]「辩论，争辩」33.440 的衍生词）善于表达强烈的意见分歧，或很可能是参与这种意见表达的人 辩论家；雄辩家；争论者 ποῦ σοφός; ποῦ γραμματεύς; ποῦ συζητητὴς τοῦ αἰῶνος τούτου;  ‘where is the wise person, the scholar, the debater of this world?’  「智慧人在哪里？文士在哪里？这世代的雄辩家在哪里？」 (林前 1:20)

σύζυγος

(1)

ου＜阳＞

(a)

42.45 执行，从事 工作，劳碌 在某种活动中与另一人有紧密联系的人 1 同工；同事；一同做工的 ἐρωτῶ καὶ σέ, γνήσιε σύζυγε, συλλαμβάνου αὐταῖς  ‘you, too, my faithful fellow worker, I want you to help these women’  「我忠心的同伴哪！我也请求你帮助她们」 (腓 4:3) 有些学者把 腓 4:3 中的 σύζυγος 解作一个专有名称。

____________________________________________________

1 σύζυγος的意思似乎与συνεργός「同工」（42.44）不同，暗示更紧密的关系和更大的责任分担。

συζωοποιέω

(1)

(a)

23.95 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参συνεγείρω］ 使与别人一起再活过来 与……一同复活 συνεζωοποίησεν τῷ Χριστῷ  ‘he brought to life with Christ’ or ‘he caused to live again together with Christ’  「与基督一同活过来」 (弗 2:5) 直译 συνεγείρω 或 συζωοποιέω 会涉及严重的语义困难，因为直译可能会被理解为「与……同时复活得生命」或「像……一样以同样的方式复活」；但是，西 3:1 和 弗 2:5 指的是属灵状态的存在过于指身体的复活，意思是 συνεγείρω 和 συζωοποιέω 必须从比喻义上理解。因此在 西 3:1，可能需要把 εἰ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ 译成：「既然你们已经可以说与基督一同复活」，或「既然你们已经好像与基督一同复活那样」，这种表达会让读者比较容易看到其中的比喻含意。

συκάμινος

(1)

ου＜阴＞

(a)

3.6 植物 树木 一种落叶果树，高度可达六米；树上长出黑色浆果，果汁色红味甜 桑树 ἐλέγετε ἂν τῇ συκαμίνῳ [ταύτῃ]  ‘if you should say to this mulberry tree’  「即使对这棵桑树说」 (路 17:6) 在那些没有「桑树」一词的语言中，翻译者可以采用一个通称，再加上分类词，例如「称为桑树的树」（「桑树」一词可以从该地区的主流语言中借用过来），或者「产浆果的树」。然而，在 路 17:6 中，经文的焦点在于该树比较高大，而不在于它所结的果子。因此，翻译者可以简单地译作「这棵树」。

συκῆ

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

3.5 植物 树木 果树；可长到 5-8 米高；弧形树冠，扎根很深；拉丁语学名：Ficus carica；果子柔软清甜，大小像鸡蛋，有绿、黄、紫、棕等不同颜色，取决于品种 无花果树 Ἀπὸ δὲ τῆς συκῆς μάθετε τὴν παραβολήν  ‘from the fig tree learn the meaning of the parable’  「从以下无花果树的比喻学个功课」 (太 24:32) 在巴勒斯坦地区，无花果树既有野生的也有种植的；种植的果树结出清甜、可供食用的果子，因而备受重视。无花果树通常一年结两次果：早造在 6 月（晚春），晚造在 8 月或 9 月（早秋）。 在那些没有「无花果树」这个词的语言中，翻译者可以采用一个借词，再加上所谓的「分类词」，例如「称为『无花果树』的树」或「生产那称为『无花果』之果子的树」。世上许多热带地区都有属于无花果树科的林木，但这些树的果子一般都不能食用。不过，翻译者可以使用指称这些树木的词汇，再补充说明《圣经》中提到的无花果树能够结出可以食用的果子。

συκομορέα

(1)

ας＜阴＞

(a)

3.7 植物 树木 一种宽阔巨大的树，树高可达十五米（约五十英尺），粗壮结实的树枝从树干下部长出来；果实外形像细小的无花果，但味道不太好 无花果桑树，野桑树 προδραμὼν εἰς τὸ ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν ἵνα ἴδῃ αὐτὸν  ‘he ran ahead and climbed a sycamore tree in order to see him’  「于是他跑到前头，爬上桑树，要看耶稣」 (路 19:4) 许多译入语中往往没有指称某种树的本地用词，「无花果桑树」可能也一样。在这种情况下，翻译者可以从该地区的主流语言中借用一个词，如「无花果桑树」，然后加上分类词，例如「称为『无花果桑树』的树」，但在许多语言中，翻译者也许只需要把 路 19:4 中的 συκομορέα 简单地译成「大树」或「野无花果树」。

σῦκον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.36 植物 植物的果实部分 无花果树的果实 无花果 ὁ γὰρ καιρὸς οὐκ ἦν σύκων  ‘it was not the season for figs’  「不是无花果的季节」 (可 11:13) 与翻译无花果树（3.5）的情况一样，最好借用一个意指无花果的词汇，然后加上分类词，例如「称为『无花果』的果子」。

συκοφαντέω

(1)

(a)

33.434 沟通 控告，谴责 诬告某人，尤其是为了个人利益 诬告；讹诈 Μηδένα διασείσητε μηδὲ συκοφαντήσητε  ‘do not extort money from people by force and do not bring false charges against them’  「不要勒索任何人，也不要诬告人」 (路 3:14) συκοφαντέω 是指一种做法，就是有些人对某个人提起诉讼，并从交给法庭的罚金或赔偿中获得一部分。

συλαγωγέω

(1)

(a)

37.10 控制，管理 控制，限制 （συλαγωγέω「在战争中作为战利品或俘虏被带走」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）完全控制某人，就像控制俘虏那样 完全控制；控制住；使成为俘虏；把……掳去 βλέπετε μή τις ὑμᾶς ἔσται ὁ συλαγωγῶν διὰ τῆς φιλοσοφίας  ‘see to it that no one gains control over you by human wisdom’  「千万不要让人用人的智慧把你们掳去」 (西 2:8) 有些语言可以采用明喻来保留 西 2:8 中 συλαγωγέω 的比喻义，例如译成：「免得有人用人的智慧使你们成为俘虏」，或：「免得有人利用人的智慧，藉此使你们成为像俘虏那样」。

συλάω

(1)

(a)

57.234 拥有，转移，交换 偷窃，盗取 用武力夺取属于别人的东西（经常用来表达在战争中抢夺战利品，但是在《新约》中，仅在比喻意义上使用，指保罗从一些教会中接受金钱奉献来帮助其他教会） 抢夺；掠夺；剥削 ἄλλας ἐκκλησίας ἐσύλησα λαβὼν ὀψώνιον πρὸς τὴν ὑμῶν διακονίαν  ‘I robbed other churches by receiving money for support from them so as to serve you’  「我『劫掠』了别的教会，接受他们的生活费来服侍你们！」 (林后 11:8a)

____________________________________________________

1 在林后 11:8，保罗显然是在高度比喻意义上使用συλάω一词，因此不具有传统的隐喻价值。

συλλαλέω

(1)

(a)

33.157 沟通 交谈，讨论 ［参συζητέω, συλλογίζομαι, συνομιλέω］ 与人交谈，明确暗示有相互的回应 交谈；和……说话；谈论 ὤφθη αὐτοῖς Ἠλίας σὺν Μωϋσεῖ καὶ ἦσαν συλλαλοῦντες τῷ Ἰησοῦ  ‘they saw Elijah and Moses talking with Jesus’  「以利亚和摩西在跟耶稣讲话」 (可 9:4)

συλλαμβάνω  (συλλαμβάνομαι)

(1)

(a)

37.109 控制，管理 捉拿，扣留 抓住带走 抓住；拿住；捉拿；拘捕；逮捕 ἐπὶ τῇ ἄγρᾳ τῶν ἰχθύων ὧν συνέλαβον  ‘because of the catch of fish which they have taken’  「因这次捕获的鱼」 (路 5:9) Ἰούδα τοῦ γενομένου ὁδηγοῦ τοῖς συλλαβοῦσιν Ἰησοῦν  ‘Judas, who was the guide of the men who arrested Jesus’  「那领人来拿耶稣的犹大」 (徒 1:16)

(b)

23.49 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参καταβολή］ 怀孕 συνέλαβεν Ἐλισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ  ‘Elizabeth his wife became pregnant’  「他的妻子伊丽莎白就怀了孕」 (路 1:24) 在许多语言中，怀孕的过程是以不同的方式来表述：「开始变大」、「接受精子」、「让孩子进来」，或「停止流血」（指月经停止）。 短语 ἐν γαστρί（路 1:31）和 ἐν τῇ κοιλίᾳ（路 2:21），意为「在子宫里」，可以附加给 συλλαμβάνω 而不明显改变其含义。

(c)

35.5 帮助，照顾 帮助 ［参συναντιλαμβάνομαι, συνυπουργέω］ 通过参与一个活动或一件事来帮助 加入帮助；来帮助 κατένευσαν τοῖς μετόχοις ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ τοῦ ἐλθόντας συλλαβέσθαι αὐτοῖς  ‘they motioned to their partners in the other boat to come and help them’  「就招手叫另一只船上的同伴来帮助」 (路 5:7) 很多时候不需要具体说明那是共同的行动，因为上下文会有所暗示，例如在 路 5:7，「来帮助」清楚表明那是共同努力进行的工作。但有些语言可能不能使用概括性的用语，而需要具体说明行动的性质。因此，路 5:7 中的「来帮助他们」可以译成「来和他们一起工作」。

συλλέγω

(1)

(a)

18.10 连接 抓紧，抓住 摘下或拔出，目的是要采集起来 采摘 οὐ γὰρ ἐξ ἀκανθῶν συλλέγουσιν σῦκα  ‘people do not pick figs from thorn bushes’  「人不是从荆棘上摘无花果的」 (路 6:44) 见 τρυγάω 43.18 的脚注。

συλλογίζομαι

(1)

(a)

33.157 沟通 交谈，讨论 ［参συζητέω, συλλαλέω, συνομιλέω］ 与人交谈，明确暗示有相互的回应 交谈；和……说话；谈论 οἱ δὲ συνελογίσαντο πρὸς ἑαυτοὺς  ‘they discussed the matter among themselves’  「他们就彼此议论」 (路 20:5)

συλλυπέω  (συλλυπέομαι)

(1)

(a)

25.276 态度及情感 悲伤，遗憾 与别人一起或与别人同时感到悲伤忧愁 为……悲伤；因……难过 συλλυπούμενος ἐπὶ τῇ πωρώσει τῆς καρδίας αὐτῶν  ‘at the same time he felt sorry for them because of their willful stubbornness’  「因他们的心刚硬而难过」 (可 3:5)

συμβαίνω

(1)

(a)

13.111 是，变成，存在，发生 发生 发生，有连同其他事件一起发生的含义 发生 αὐτοὶ ὡμίλουν πρὸς ἀλλήλους περὶ πάντων τῶν συμβεβηκότων τούτων  ‘they were talking to each other about all the things that had happened’  「他们彼此谈论所发生的这一切事」 (路 24:14)

συμβάλλω  (συμβάλλομαι)

(1)

(a)

30.7 思考 思考，思想 ［参ἐπιβάλλω］ 仔细考虑某个问题的各种影响 回想；想起；认真思考；深入思考；反覆思想 ἡ δὲ Μαριὰμ πάντα συνετήρει τὰ ῥήματα ταῦτα συμβάλλουσα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς  ‘Mary remembered all these things and thought deeply about them’  「马利亚却把这一切事牢记在心里，反覆思想」 (路 2:19)

(b)

33.159 沟通 交谈，讨论 商议，暗示有一系列的建议 商议 συνέβαλλον πρὸς ἀλλήλους  ‘they were conferring with each other’  「就彼此商议」 (徒 4:15) 在某些语言中，「商议」的对等译法是「讨论应该做的事」或「讨论计划」。

(c)

33.439 沟通 辩论，争论 以激烈的方式表达不同的观点，包括提供不同的机会来表达不同的观点 辩论；激烈地讨论 τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἐπικουρείων καὶ ∑τοϊκῶν φιλοσόφων συνέβαλλον αὐτῷ  ‘certain Epicurean and Stoic teachers debated with him’  「还有伊壁鸠鲁和斯多亚两派的哲学家也与他争辩」 (徒 17:18)

(d)

15.79 线性运动 靠近，趋近 以友好或敌对的意图相遇和会合 会合；相会 τίς βασιλεὺς πορευόμενος ἑτέρῳ βασιλεῖ συμβαλεῖν εἰς πόλεμον  ‘what king going out to meet another king in battle’  「一个王去和别的王交战」 (路 14:31) συνέβαλλεν ἡμῖν εἰς τὴν Ἆσσον  ‘he joined up with us in Assos’  「他在亚朔和我们会合」 (徒 20:14) 在会面可能是友好或敌对的情况下，通常需要选择能够清楚表明参与者关系或意图的用语。在大多数语言中，使用纯粹中性的词去表达「会面」都会产生误导。

(e)

35.1 帮助，照顾 帮助 ［参ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, ὑπολαμβάνω］ 协助提供可能需要的东西 1 帮助；扶助 ὃς παραγενόμενος συνεβάλετο πολὺ τοῖς πεπιστευκόσιν διὰ τῆς χάριτος  ‘when he arrived he was a great help to those who through grace had become believers’  「他到了那里，对那些蒙恩信主的人大有帮助」 (徒 18:27)

____________________________________________________

1 35.1中的词汇（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意为「帮助」的一般含意，但当中无疑有着某些意思上对比的特徵，至少在内涵方面，但在新约用法中没有具体的证据表明这一点。

συμβασιλεύω

(1)

(a)

37.66 控制，管理 管理，统治 与别人一起作王统治 1 一起作王；一同掌权 ὄφελόν γε ἐβασιλεύσατε· ἵνα καὶ ἡμεῖς ὑμῖν συμβασιλεύσωμεν  ‘I wish you really were kings so that we could be kings together with you’  「我倒愿意你们真的作王，好让我们也跟你们一起作王」 (林前 4:8) 在 林前 4:8 作比喻用法。

____________________________________________________

1 在林前 4:8，与其把συμβασιλεύω归类为字面意思「一同掌权」在传统上的引申喻义，不如把该词理解为仅仅在特定上下文中的比喻用法。

συμβιβάζω

(1)

(a)

63.5 整体，联合，部分，分开 联合 集合成一个整体 集合；使成为一个整体；联合；结合；连结 τὸ σῶμα ... συμβιβαζόμενον διὰ πάσης ἁφῆς  ‘the body ... united by means of every ligament’  「全身藉着每一个关节的支援……结合在一起」 (弗 4:16) συμβιβασθέντες ἐν ἀγάπῃ  ‘united in love’  「以爱心团结」 (西 2:2)

(b)

30.82 思考 决定，作出结论 （συμβιβάζω[a]「连接，联合，结合」63.5 的引申喻意）得出解决方案或作出决定，暗指结合相关信息的不同方面的过程 下结论；决定；认定；认为；推断 συμβιβάζοντες ὅτι προσκέκληται ἡμᾶς ὁ θεὸς  ‘concluding that God had called us’  「就认定是上帝呼召我们」 (徒 16:10)

(c)

28.46 知道 知名的，清楚显示的，显露的 使人知道某事物是确定的，因而是可靠的 证明 συμβιβάζων ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ χριστός  ‘he showed for certain that this one is the Christ’  「证明耶稣是基督」 (徒 9:22) 有些语言可以用否定式短语来表达确定性，例如：「从而没有人会怀疑」。另有一些情况可以采用习语式的表达，例如：「用有力的话」，或「用深入人心的话」，或「用像石头一样的话」。

(d)

33.298 沟通 建议 通过指示提出建议 建议；教导；指示 τίς γὰρ ἔγνω νοῦν κυρίου, ὃς συμβιβάσει αὐτόν;  ‘who knows the mind of the Lord that he can advise him?’  「谁曾知道主的心？谁会教导他？」 (林前 2:16)

συμβουλεύω  (συμβουλεύομαι)

(1)

(a)

33.294 沟通 建议 告诉某人他应该计划做什么 建议；商议 ἦν δὲ Καϊάφας ὁ συμβουλεύσας τοῖς Ἰουδαίοις ὅτι συμφέρει ἕνα ἄνθρωπον ἀποθανεῖν ὑπὲρ τοῦ λαοῦ  ‘it was Caiaphas who had advised the Jews that it was better that one man die for all the people’  「就是这个该亚法从前向犹太人提议说，让一个人替所有百姓死是划算的」 (约 18:14)

(b)

30.74 思考 打算，企图，计划 ［参συμβούλιον］ 一起策划，制定共同行动的计划，通常是为了不良或邪恶的目的 商议；策划；设阴谋；计划对付 συνεβουλεύσαντο ἵνα τὸν Ἰησοῦν δόλῳ κρατήσωσιν  ‘they plotted together to arrest Jesus secretly’  「一同计划要秘密地逮捕耶稣」 (太 26:4)

συμβούλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

30.74 思考 打算，企图，计划 ［参συμβουλεύω］ 一起策划，制定共同行动的计划，通常是为了不良或邪恶的目的 商议；商量；策划；设阴谋；计划对付 συμβούλιον ἐδίδουν κατ᾽ αὐτοῦ ὅπως αὐτὸν ἀπολέσωσιν  ‘they made plans against him to kill him’  「商量要怎样对付耶稣，杀害他」 (可 3:6)

(b)

11.86 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 咨询委员会 议会 τότε ὁ Φῆστος συλλαλήσας μετὰ τοῦ συμβουλίου ἀπεκρίθη  ‘then Festus answered after conferring with his council’  「非斯都和议会商量了，就回答」 (徒 25:12) 在 徒 25:12 ，翻译者可以把「议会」翻译为：「那些给他提意见的人」，或「他的参谋」，或甚至是「那些说什么应该做的人」，或「那些说做什么是最好的人」。

σύμβουλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.297 沟通 建议 （συμβουλεύω「建议」33.294 的衍生词）提出建议的人 顾问；谋士 Τίς γὰρ ἔγνω νοῦν κυρίου; ἢ τίς σύμβουλος αὐτοῦ ἐγένετο;  ‘who knows the mind of the Lord? Who can be his adviser?’  「谁知道主的心？谁作过他的谋士？」 (罗 11:34)

∑υμεών

(1)

＜阳＞

(a)

93.349a 人名及地名 人名 使徒彼得的亚兰名字的另一种拼写形式 西门；《思》西满

(b)

93.349b 人名及地名 人名 雅各的儿子，以色列西缅支族的祖先 西缅；《思》西默盎

(c)

93.349c 人名及地名 人名 耶路撒冷的一名老者，是敬畏上帝的义人（路 2:25） 西面；《思》西默盎

(d)

93.349d 人名及地名 人名 安提阿教会中也称为尼结的基督徒先知 西面；《思》西满

(e)

93.349e 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 西缅；《思》西默盎

συμμαθητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

36.42 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 与其他人一起作门徒或跟随者的人 同作门徒的人；其他的门徒 εἶπεν οὖν Θωμᾶς ὁ λεγόμενος Δίδυμος τοῖς συμμαθηταῖς  ‘then Thomas, called Didymus, said to his fellow disciples’  「于是那称为低土马的多马对其他的门徒说」 (约 11:16) 在某些语言中，短语「其他的门徒」可以译作：「和他一起的门徒」，或「和他一样是门徒的人」。

συμμαρτυρέω

(1)

(a)

33.266 沟通 见证，证明 通过证言提供确证证据 以见证作支持；提供支持的证据；作证支持 συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως  ‘their consciences testify in support of this’  「他们的良心一同作证」 (罗 2:15) 有些语言需要把 罗 2:15 中的这个短语译成：「他们的良心对他们说这是真的」。

συμμερίζω  (συμμερίζομαι)

(1)

(a)

57.7 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 分享某物，得到其中适当的一部分 分享；分领；和别人一起拥有一部分 οἱ τῷ θυσιαστηρίῳ παρεδρεύοντες τῷ θυσιαστηρίῳ συμμερίζονται  ‘those who offer sacrifices on the altar have a share of what is sacrificed’  「在祭坛伺候的人分享坛上的供物」 (林前 9:13)

συμμέτοχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.8 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 （συμμετέχω「与别人一起拥有某物」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）一起拥有某物或某个关系的人 分享者；参与者；同伴；同伙 συμμέτοχα τῆς ἐπαγγελίας ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘partners in the promise made through Christ Jesus’  「分享……在基督耶稣里实现了的应许」 (弗 3:6)

συμμιμητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

41.46 行为及相关状态 模仿行为 和其他人一起仿效人的人 加入仿效别人；与其他人一起效法；一同效法别人的人 ∑υμμιμηταί μου γίνεσθε  ‘join in being my imitators’  「你们要一同效法我」 (腓 3:17)

συμμορφίζω  (συμμορφίζομαι)

(1)

(a)

58.6 性质，类别，示例 性质，特徵 在形式上与其他事物相似 共同拥有……的样式；取得与……相同的形式；变得像…… συμμορφιζόμενος τῷ θανάτῳ αὐτοῦ  ‘to come to be similar in form to him in his death’  「效法他的死」 (腓 3:10) 在一些语言中，腓 3:10 中的这句表达可以译为：「效法他的死」，或「在死的方式上与他相似」。

σύμμορφος

(1)

ον

(a)

58.5 性质，类别，示例 性质，特徵 有相似形式或性质的 有相似的形式；有相同的样式；形像相似 προώρισεν συμμόρφους τῆς εἰκόνος τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ  ‘he set them apart in order that they might be similar in form to the nature of his Son’  「把他们预先拣选出来，使他们跟他的儿子有相同的特质」 (罗 8:29) σύμμορφον τῷ σώματι τῆς δόξης αὐτοῦ  ‘of the same form as his glorious body’  「和他自己荣耀的身体相似」 (腓 3:21) 在一些语言中，罗 8:29 可能需要译成「他把他们分别出来，好使他们能够像他的儿子」，腓 3:21 可能需要译成「拥有像他一样的荣耀身体」。

συμπαθέω

(1)

(a)

24.80 感官事件及状态 痛苦，苦难 与别人一同受苦 与……一同受苦；分担……的痛苦 καὶ γὰρ τοῖς δεσμίοις συνεπαθήσατε  ‘for you also shared the sufferings of prisoners’  「你们跟囚犯一同受苦」 (来 10:34) 然而，来 10:34 中的 συμπαθέω 可以解作主要指同情，而不是指实际的分担或受苦。

(b)

25.57 态度及情感 爱，情感，同情 在同情的意义上分享某人的感受 同情；体恤 οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν  ‘our high priest is not one who cannot feel sympathy for our weaknesses’  「我们的大祭司并非不能体恤我们的软弱」 (来 4:15) 在一些语言中，「同情」最接近的译法可能是「完全理解另一个人的感受」，或「自己心中的感受就像别人的感受那样」。

συμπαθής

(1)

ές

(a)

25.58 态度及情感 爱，情感，同情 同情某人或某事的 同情；体恤 Τὸ δὲ τέλος πάντες ὁμόφρονες, συμπαθεῖς  ‘and in conclusion, all should have the same attitude and be sympathetic’  「总而言之，你们大家要彼此同心，互相体恤」 (彼前 3:8)

συμπαραγίνομαι

(1)

(a)

15.123 线性运动 聚集，召集 ［参συμπορεύομαι, συνάγω, σύνειμι, συνέρχομαι, συστρέφω］ 两个或更多物体移动到相同位置1 聚在一起；聚会；聚集；相聚；集合 πάντες οἱ συμπαραγενόμενοι ὄχλοι  ‘when the people had all gathered together’  「所有聚集……的众人」 (路 23:48) 许多语言都会使用明显不同的词汇去表示生物的聚集。这些区别通常基于个体的数量、他们到来的距离，以及有关的个体是否构成一个成员群体，还是他们只是一个松散的集合。鉴于上述各种区别，翻译时很可能需要使用非常不同的词汇来表达各种相关的意义。

____________________________________________________

1 这个意为「聚集」的词汇组无疑具有一些细微的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确定具体的差异。

συμπαρακαλέω  (συμπαρακαλέομαι)

(1)

(a)

25.151 态度及情感 鼓励，安慰 与别人同时得到鼓励 一起得到鼓励；同时得到鼓励；互相获得鼓励 τοῦτο δέ ἐστιν συμπαρακληθῆναι ἐν ὑμῖν διὰ τῆς ἐν ἀλλήλοις πίστεως ὑμῶν τε καὶ ἐμοῦ  ‘what I mean is that both you and I will be encouraged at the same time, you by my faith and I by yours’  「更确切地说……你们和我都可以藉着彼此共有的信心，一起得到激励」 (罗 1:12)

συμπαραλαμβάνω

(1)

(a)

15.169 线性运动 引领，带来，带领 带着同行，强调陪伴 带上；带着同行 συμπαραλαβὼν καὶ Τίτον  ‘taking Titus along with (me)’  「[我]带着提多」 (加 2:1)

συμπάρειμι

(1)

(a)

85.30 在空间存在 在某个地方 与其他人一起在某个地方 在一起；同在 καὶ πάντες οἱ συμπαρόντες ἡμῖν  ‘and all who are with us’  「在座的各位」 (徒 25:24)

συμπάσχω

(1)

(a)

24.84 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参συγκακοπαθέω, συγκακουχέομαι］ 承受与别人一样的痛苦 同受苦难；分担痛苦；一同受苦 συμπάσχει πάντα τὰ μέλη  ‘all the parts of the body suffer together’  「所有的肢体就一同受苦」 (林前 12:26)

συμπέμπω

(1)

(a)

15.69 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参συναποστέλλω］ 差遣某人与别人一起同行 打发同去；差遣同去 συνεπέμψαμεν δὲ αὐτοῖς τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν  ‘we have sent our Christian brother with them’  「我们又差遣一位弟兄与他们同去」 (林后 8:22) 有些语言可能难以用简洁的方法去表达「派人与某某一起去」。例如在 林后 8:22，可能要翻译为「他们要走了，所以我们使我们的基督徒弟兄与他们一起去」；而 林后 12:18 可以翻译为「我恳求提多去，并且使另一位基督徒弟兄和他同去」。

συμπεριλαμβάνω

(1)

(a)

34.65 联合 亲吻，拥抱 拥抱，表示非常关心某人 抱；拥抱 καταβὰς δὲ ὁ ∏αῦλος ἐπέπεσεν αὐτῷ καὶ συμπεριλαβὼν  ‘but Paul went down and threw himself on him and hugged him’  「保罗下去，伏在他身上，抱着他」 (徒 20:10) 翻译 徒 20:10 中的 συμπεριλαμβάνω 时必须避免暗示那是出于性欲的动机。

συμπίνω

(1)

(a)

23.36 生理活动过程及状态 吃，喝 与别人同喝 一起喝；同喝 οἵτινες συνεφάγομεν καὶ συνεπίομεν αὐτῷ  ‘we who ate and drank with him’  「我们这与他一起吃喝的人」 (徒 10:41) 在翻译 徒 10:41 时，可能需要调整句子结构去表达联合活动，比如译成：「我们和他一起喝」，或「他和我们一同喝」。在一些语言中，说「吃和喝」会显得奇怪，因为这两个活动经常归属在「用餐」这个词汇之下。因此，在那些情况最好译成「我们和他一起用餐」或「我们和他一起吃饭」。

συμπίπτω

(1)

(a)

20.51 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 倒塌成一堆 倒塌 καὶ εὐθὺς συνέπεσεν καὶ ἐγένετο τὸ ῥῆγμα τῆς οἰκίας ἐκείνης μέγα  ‘and it immediately collapsed, and the crash of that house was terrible’  「立刻倒塌了，并且那房子损坏得很厉害」 (路 6:49)

συμπληρόω  (συμπληρόομαι)

(1)

(a)

54.14 海上活动 （航海术语）船只在航行时被水淹浸 被水淹浸；被水灌满；被水浸灌；船身快速进水 καὶ συνεπληροῦντο καὶ ἐκινδύνευον  ‘and they were being swamped with water and were in danger’  「船灌满了水，非常危险」 (路 8:23)

(b)

67.70 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 ［参πίμπλημι, πληρόω］ 来到一段时间的结束，有完成了隐含的目的或计划的含意 1 结束；完成；（日期、日子）满了 Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ συμπληροῦσθαι τὰς ἡμέρας τῆς ἀναλήμψεως αὐτοῦ  ‘as the days were completed for him to be taken up (to heaven)’  「耶稣被接（到天上）的时间到了」 (路 9:51) 有些语言很难说一段时间「满了」。对于 路 1:23，通常可以译成「他事奉的日期完结」，甚至「他完成了事奉之后」。对于 徒 7:30，「满四十年之后」在一些语言中可以译成「四十年过后」，或「经过四十年之后」。

____________________________________________________

1 在许多上下文中，很难确定67.69和67.70中的词汇主要是时间性的还是时态性的。如果任一上下文中的意思似乎专注于活动的完成，那么该意思就应该归类为时态性的（语义域68「时态」）；但是，如果重点似乎是在活动的结束点，那么就可以合理地将这些意思归类为时间性的。

συμπνίγω

(1)

(a)

23.120 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀποπνίγω, πνίγω］ （采用 πνίγω[a]「窒息」19.53 的基本意义的引申喻意）植物因被其他植物挤压和遮蔽而导致死亡 1 使植物死亡；挤住以至于死亡 ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ συνέπνιξαν αὐτό  ‘the thorns grew up and caused them to die’  「荆棘长起来，把它挤住了」 (可 4:7)

(b)

19.48 物理的冲击力 挤压 拥挤到几乎不能呼吸（非常强调的形式） 拥挤；挤压 Ἐν δὲ τῷ ὑπάγειν αὐτὸν οἱ ὄχλοι συνέπνιγον αὐτόν  ‘as he went along, the people were crowding around him from every side’  「耶稣去的时候，群众从四面拥挤着他」 (路 8:42)

(c)

22.22 烦恼，困难，解脱，有利的情况 引起烦恼、困难 ［参θραύω, καταδυναστεύω］ 给……造成严重的麻烦，暗示带来可怕的后果，大概使状态变得虚弱 造成严重的困难；欺压；压迫；压制 ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται  ‘as they go on living, they are overwhelmed by the worries and riches and pleasures of daily life’  「一路行走的时候，被生活的忧虑、财富和享乐完全压垮了」 (路 8:14)

____________________________________________________

1 ἀποπνίγω和συμπνίγω[a]可能比πνίγω[b]的语气更加强烈，但是无法根据新约的用法来确定这一点。

συμπολίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.72 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 同属于某个社会政治单位的人 同胞 ἐστὲ συμπολῖται τῶν ἁγίων  ‘you are fellow citizens with God's people’  「你们是上帝子民的同胞」 (弗 2:19) 弗 2:19 中的语句也可以翻译为：「你们是上帝子民的同胞」，或「你们和上帝的子民是属于同一个地方的全部人」，或某些语言中的「你们和上帝的子民是上帝国度的人民」。

συμπορεύομαι

(1)

(a)

15.148 线性运动 同行，结伴 ［参συνέρχομαι］ 与一个或多个其他人一起来／去 同来；同去；同行 συνεπορεύοντο αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ ὄχλος πολύς  ‘his disciples and a large crowd went with him’  「他的门徒和一大群人与他同行」 (路 7:11)

(b)

15.123 线性运动 聚集，召集 ［参συμπαραγίνομαι, συνάγω, σύνειμι, συνέρχομαι, συστρέφω］ 两个或更多物体移动到相同位置1 聚在一起；聚会；聚集；相聚；集合 συμπορεύονται πάλιν ὄχλοι πρὸς αὐτόν  ‘crowds gathered around him again’  「人们又聚集在他周围」 (可 10:1) 许多语言都会使用明显不同的词汇去表示生物的聚集。这些区别通常基于个体的数量、他们到来的距离，以及有关的个体是否构成一个成员群体，还是他们只是一个松散的集合。鉴于上述各种区别，翻译时很可能需要使用非常不同的词汇来表达各种相关的意义。

____________________________________________________

1 这个意为「聚集」的词汇组无疑具有一些细微的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确定具体的差异。

συμπόσιον

(1)

ου＜中＞

(a)

11.5 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 ［参κλισία］ 一起吃饭的一群人 一起吃饭的一群人 ἐπέταξεν αὐτοῖς ἀνακλῖναι πάντας συμπόσια συμπόσια ἐπὶ τῷ χλωρῷ χόρτῳ  ‘he ordered them to have all the people sit down in groups on the green grass’  「吩咐他们叫众人一群一群地坐在青草地上」 (可 6:39a,39a [2]) 注意，路加使用 κλισίας，与马可使用 συμπόσια ，本质上是相同类型的语境。

____________________________________________________

1 在可 6:39,39 [2]，συμπόσια重复出现表明这是一个分布复数，即分布在某个区域的若干群人。请注意，πρασιαί在可 6:40,40 [2]也是这种分布复数（见11.6）。

συμπρεσβύτερος

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.78 宗教活动 角色及作用 和别人一起作长老的人 同作长老的人 ∏ρεσβυτέρους τοὺς ἐν ὑμῖν παρακαλῶ ὁ συμπρεσβύτερος  ‘I appeal to the elders among you, (I who am) an elder along with you’  「我这同作长老……勉励在你们中间的长老们」 (彼前 5:1)

συμφέρω

(1)

(a)

15.125 线性运动 聚集，召集 ［参συνάγω, συστρέφω］ 使集合在一起，无论是有生命还是无生命的物体 集合；召集 συνενέγκαντες τὰς βίβλους κατέκαιον ἐνώπιον πάντων  ‘when they had gathered together the books, they burned them in front of everyone’  「带来他们的书，堆在一起，当众焚烧」 (徒 19:19)

(b)

65.44 价值 有益的，无益的 ［参λυσιτελέω］ 对某人有利 有利的；更好的；对某人有利 οὐδὲ λογίζεσθε ὅτι συμφέρει ὑμῖν ἵνα εἷς ἄνθρωπος ἀποθάνῃ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ  ‘you don't realize that it is to your advantage to have one man die for the people’  「也不想想，一个人替百姓死……这对你们是有利的」 (约 11:50) οὐδὲν ὑπεστειλάμην τῶν συμφερόντων  ‘I did not hold back anything that would be advantageous (to you)’  「凡对你们有益的，我没有一样隐瞒不说的」 (徒 20:20) 在一些语言中，「优势」暗示某种比较，或是拥有的利益比别人大，或是某种益处使人后来的状态比先前好。例如在 约 11:50 的情况，可以译成「你们难道没有意识到，如果一个人为百姓死，那么你们的结果要好得多」。

σύμφημι

(1)

(a)

31.16 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 同意某个特定的主张 同意；承认 σύμφημι τῷ νόμῳ ὅτι καλός  ‘I agree with the Law, that it is good’  「我得承认律法是善的」 (罗 7:16) 在许多语言中，「同意」的对等译词是简单的「向……说『是』」。另一些语言则可能需要采用直接引语，例如：「说『我同意』」。

σύμφορος  (σύμφορον)

(1)

ον

(a)

65.45 价值 有益的，无益的 构成优势的东西 优势；益处；好处；帮助 τοῦτο δὲ πρὸς τὸ ὑμῶν αὐτῶν σύμφορον λέγω  ‘I am saying this for the purpose of its being a benefit to you’  「我说这话是为了你们自己的益处」 (林前 7:35)

συμφυλέτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.57 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参ἀδελφός, συγγενής］ 属于同一 πατριά[b] 或 φυλή[b]「民族」 (11.56）的人 同胞 τὰ αὐτὰ ἐπάθετε καὶ ὑμεῖς ὑπὸ τῶν ἰδίων συμφυλετῶν καθὼς καὶ αὐτοὶ ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων  ‘you suffered the same persecution from your countrymen that they suffered from the Jews’  「你们也受了同胞的迫害，像他们受了犹太人的迫害一样」 (帖前 2:14) ἄνδρες 一词往往加到 ἀδελφοί[d] 中，组成一个词汇单元，本质上与ἀδελφοί[d]的意思相同，但是含义更加正式：ἄνδρες ἀδελφοίἐξὸν εἰπεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς ὑμᾶς「同胞们，我必须明确地告诉你们」徒 2:29。 συμφυλέτης、συγγενής[b] 和 ἀδελφός[d] 通常可以用一句短语来翻译 ，例如：「同国的人」，「同族的人」，或「同支派的人」。

σύμφυτος

(1)

ον

(a)

89.117 关系 关联 形容在类似的经验中密切联合 与……相似；与……合而为一 εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ  ‘for if we are one with him in dying as he died’  「我们若与他合一，经历与他一样的死」 (罗 6:5)

συμφύω  (συμφύομαι)

(1)

(a)

23.193 生理活动过程及状态 生长 植物一起生长 一起生长；一同生长 συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό  ‘the thorns grew up with (the plants) and choked them’  「荆棘跟它一同生长，把它挤住了」 (路 8:7) 在翻译 συναυξάνομαι（23.192）和 συμφύομαι 时，需要避免译文暗示两种植物一起生长成为一株植物。经文的意思是，两种或更多的植物在同一个区域内同时生长。

συμφωνέω

(1)

(a)

31.15 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 ［参συμφώνησις, σύμφωνος］ 达成协议，通常意味着一种共同决定 同意；协议 συμφωνήσας δὲ μετὰ τῶν ἐργατῶν ἐκ δηναρίου  ‘he came to an agreement with the workmen for a denarius’  「他和工人讲定一天一个银币」 (太 20:2)

(b)

64.10 比较 与某事物足够相似，达到匹配或相称的程度 相称；符合 καὶ τῷ παλαιῷ οὐ συμφωνήσει τὸ ἐπίβλημα τὸ ἀπὸ τοῦ καινοῦ  ‘and the patch (taken) from the new (cloth) will not match the old’  「那块新的和旧的也不相称」 (路 5:36)

συμφώνησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

31.15 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 ［参συμφωνέω, σύμφωνος］ 达成协议，通常意味着一种共同决定 协议 τίς δὲ συμφώνησις Χριστοῦ πρὸς Βελιάρ  ‘do Christ and Beliar agree on anything?’  「基督和魔鬼怎能相和呢？」 (林后 6:15)

συμφωνία

(1)

ας＜阴＞

(a)

14.83 自然界的事件及状态 声音 有旋律和节奏的声音，由一种或几种乐器产生 音乐 ἤκουσεν συμφωνίας καὶ χορῶν  ‘he heard the music and dancing’  「听见奏乐跳舞的声音」 (路 15:25a) 由于这节经文提到音乐结合舞蹈的声音，因此有些语言选择「音乐」一词时，可能需要选择配合这种语境的用语，即通常用于舞蹈的音乐。

____________________________________________________

1 关于συμφωνία在路 15:25中的意思，学者意见不一。有些学者主张这是指由几种乐器演奏的音乐，有些则坚持认为这是由一种乐器奏出的音乐，可能是一种双长笛或一种风笛。

σύμφωνος  (σύμφωνον)

(1)

ον

(a)

31.15 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 ［参συμφωνέω, συμφώνησις］ 达成协议，通常意味着一种共同决定 协议 μὴ ἀποστερεῖτε ἀλλήλους, εἰ μήτι ἂν ἐκ συμφώνου πρὸς καιρόν  ‘do not deny yourselves to each other, unless you agree to do so for a while’  「夫妻不可彼此剥夺，除非双方同意暂时这样做」 (林前 7:5)

συμψηφίζω

(1)

(a)

60.4 数目 数目，无数的 ［参ψηφίζω］ 计算总数 计算；总计；合计；加起来；算出；估算 συνεψήφισαν τὰς τιμὰς αὐτῶν  ‘they calculated the value of them’  「他们计算书价」 (徒 19:19)

σύμψυχος

(1)

ον

(a)

26.6 心理官能 有相似的态度和心灵 和谐；一致的心思；心灵合一 τὴν αὐτὴν ἀγάπην ἔχοντες, σύμψυχοι  ‘having the same love and being one in spirit’  「爱心相同，有一致的心思」 (腓 2:2)

σύν

(1)

(a)

89.107 关系 关联 表示联合关系，通常有共同参加某个活动的含意1 同；跟……一起 ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν ἐκ τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ  ‘and Lazarus was one of those with him at the table’  「拉撒路也在同耶稣坐席的人中间」 (约 12:2) Ἐρχόμεθα καὶ ἡμεῖς σὺν σοί  ‘we also will go with you’  「我们也和你一起去」 (约 21:3)

(b)

89.105 关系 连系 表示物体或事件之间的连系，但是没有指定准确的位置或功能关系 同；跟……一起 ἐγὼ ἐκομισάμην ἂν τὸ ἐμὸν σὺν τόκῳ  ‘I would receive mine together with interest’  「可以连本带利一起收回」 (太 25:27) καθῆκαν αὐτὸν σὺν τῷ κλινιδίῳ εἰς τὸ μέσον ἔμπροσθεν τοῦ Ἰησοῦ  ‘they let him down on his bed in the middle of those in front of Jesus’  「连人带牀把他缒下，放在人群中耶稣的面前」 (路 5:19) ἀλλὰ ποιήσει σὺν τῷ πειρασμῷ καὶ τὴν ἔκβασιν τοῦ δύνασθαι ὑπενεγκεῖν  ‘but together with the trial he makes also a way of escape, namely, being able to endure’  「反而会在你们受试探的时候开一条出路，使你们忍受得住」 (林前 10:13)

(c)

90.2 语意格 施事者――个人或非个人、诱因或直接、直接或间接 ［参χείρ］ σὺν χειρί  （带所有格；习语，直译：藉……的手）用于标记联合的施事者 藉；借助于 λυτρωτὴν ἀπέσταλκεν σὺν χειρὶ ἀγγέλου τοῦ ὀφθέντος αὐτῷ ἐν τῇ βάτῳ  ‘he accomplished deliverance with the help of an angel who appeared to him in the bush’  「藉那在荆棘中显现的天使的手……作成了拯救」 (徒 7:35)

____________________________________________________

1 σύν[a]（89.107）和μετα[a]（89.108）的语义域有很大程度的重叠，因为在许多情况中，σύν[a]和μετά[a]均可表达出本质上相同的参照关系。然而，在关乎敌对和战斗的上下文中，可以用μετά[a]来表示敌对势力互相战斗。在这种上下文中，介词σύν[a]并不适合，因为该词暗示在冲突的同一方发生争斗，而不是在冲突双方之间。

συνάγω  (συνάγομαι)

(1)

(a)

15.125 线性运动 聚集，召集 ［参συμφέρω, συστρέφω］ 使集合在一起，无论是有生命还是无生命的物体 集合；召集 συναγαγὼν πάντας τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ γραμματεῖς τοῦ λαοῦ  ‘he gathered together all the chief priests and teachers of the people’  「他就召集了祭司长和民间的文士」 (太 2:4)

(b)

85.48 在空间存在 放置，安置 收集并放在某个安全的地方 存放；放在某个地方 ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τοὺς καρπούς μου  ‘because I do not have a place where I can store my crops’  「我没有地方储存我的收成了！」 (路 12:17a)

(c)

57.144 拥有，转移，交换 交换 把财产或物品换成金钱 换成钱；变卖 μετ᾽ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν πάντα  ‘after a short time, he turned everything into money’  「过了不久，他把一切变换成钱」 (路 15:13)

(d)

15.123 线性运动 聚集，召集 ［参συμπαραγίνομαι, συμπορεύομαι, σύνειμι, συνέρχομαι, συστρέφω］ 两个或更多物体移动到相同位置2 聚在一起；聚会；聚集；相聚；集合 οὗ γάρ εἰσιν δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα  ‘where two or three have come together in my name’  「哪里有两三个人奉我的名聚会」 (太 18:20) 许多语言都会使用明显不同的词汇去表示生物的聚集。这些区别通常基于个体的数量、他们到来的距离，以及有关的个体是否构成一个成员群体，还是他们只是一个松散的集合。鉴于上述各种区别，翻译时很可能需要使用非常不同的词汇来表达各种相关的意义。

____________________________________________________

1 路 12:17中的συνάγω是复杂语义结构的一个例子，不仅涉及把物质放到一起，还涉及妥当地放在某个地方。在路 12:17，焦点似乎是在储藏而非收获的过程。

2 这个意为「聚集」的词汇组无疑具有一些细微的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确定具体的差异。

συναγωγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

11.44 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 一群集合敬拜的人，或这个群体的成员 集会；会众 ἐὰν γὰρ εἰσέλθῃ εἰς συναγωγὴν ὑμῶν ἀνὴρ  ‘if a man comes into your assembly’  「如果有一个人……来到你们聚会的地方」 (雅 2:2) ἀλλὰ συναγωγὴ τοῦ ∑ατανᾶ  ‘but a congregation of Satan’  「撒但的会众」 (启 2:9) 在 雅 2:2，συναγωγή 可能表示一个聚会的地方，而不是聚集的那群人（见συναγωγή[c], 7.20）。 在 雅 2:2 中，翻译者可以把当中的条件从句翻译为：「若有一个人进入你们的教会」，或「若有一个人进入你们会众当中」。

(b)

11.45 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 犹太人的集会 会堂；集会 ᾐτήσατο παρ᾽ αὐτοῦ ἐπιστολὰς εἰς Δαμασκὸν πρὸς τὰς συναγωγάς  ‘he asked for letters of introduction to the synagogues at Damascus’  「要求发信给大马士革的各会堂」 (徒 9:2) 在译入语中，由于借词「会堂」经常只是指建筑物，而不是指会众，所以在翻译 徒 9:2 时可能需要说：「他要求发介绍信给各会堂的领袖」，或「他要求发介绍信给犹太会众的领袖」。

(c)

7.20 建造物 建筑物 用于集会的建筑物，与宗教活动有关（通常指犹太人举行敬拜、教导律法的建筑物，但在 雅 2:2 中是指基督徒聚集的地方） 会堂或基督徒聚集的地方 τὴν συναγωγὴν αὐτὸς ᾠκοδόμησεν ἡμῖν  ‘he himself built our synagogue for us’  「他给我们建造会堂」 (路 7:5) ἐὰν γὰρ εἰσέλθῃ εἰς συναγωγὴν ὑμῶν ἀνὴρ χρυσοδακτύλιος ἐν ἐσθῆτι λαμπρᾷ  ‘if a man comes into your Christian assembly place beautifully dressed and with a gold ring on’  「若有一个人戴着金戒指，穿着华丽的衣服，进入你们的会堂」 (雅 2:2) 雅 2:2 中的 συναγωγή 可以解释为指信徒的聚集，而不是指建筑物（参11.44）。 翻译者需要清楚区分 συναγωγή[c] 和 ναός[a]（7.15）或 ἱερός[b]（7.16）。很多地方都有会堂，但是只有一个耶路撒冷圣殿，并且把会堂仅仅称为「小圣殿」是不够的。最好借用「会堂」这个词汇，或者采用描述性的话，例如「犹太人敬拜上帝的地方」或「敬拜上帝所用的建筑物」。 另外，翻译者还需要区分「会堂」和「教会」，不论是指圣徒的聚集还是指建筑物。

συναγωνίζομαι

(1)

(a)

34.20 联合 联系 与别人一起十分努力做某事 积极参加；一起恳切地；一同竭力 συναγωνίσασθαί μοι ἐν ταῖς προσευχαῖς ὑπὲρ ἐμοῦ πρὸς τὸν θεόν  ‘to join fervently with me in prayer to God on my behalf’  「与我一同竭力为我祈求上帝」 (罗 15:30)

συναθλέω

(1)

(a)

42.50 执行，从事 工作，劳碌 与某人一起在困境中努力奋斗，暗示面对反对和／或竞争 并肩一起劳动；一同劳苦；一起辛劳 αἵτινες ἐν τῷ εὐαγγελίῳ συνήθλησάν μοι  ‘they have labored with me to spread the gospel’  「她们在传扬福音上曾与我一同劳苦」 (腓 4:3)

συναθροίζω  (συναθροίζομαι)

(1)

(a)

15.131 线性运动 聚集，召集 使聚集在一起（比较 συναθροίζομαι 15.130） 使聚集在一起；召集 οὓς συναθροίσας καὶ τοὺς περὶ τὰ τοιαῦτα ἐργάτας  ‘so he called them together, with others whose work was like theirs’  「他聚集他们和同行的工人」 (徒 19:25)

(b)

15.130 线性运动 聚集，召集 聚集在一起，强调团结的要素（比较 ἀθροίζω 15.129） 聚集 οὗ ἦσαν ἱκανοὶ συνηθροισμένοι καὶ προσευχόμενοι  ‘many people had gathered together there and were praying’  「有许多人聚集在那里祷告」 (徒 12:12)

συναίρω

(1)

(a)

57.229 拥有，转移，交换 记账 与某人一起算账或结账 算账；结账；计算账目；清算账目 ἀρξαμένου δὲ αὐτοῦ συναίρειν  ‘as he began to check on accounts’  「他开始算帐的时候」 (太 18:24)

συναιχμάλωτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

37.118 控制，管理 监禁 和其他人一起被逮捕和囚禁的人 一起坐牢的人；一同被囚的 ἀσπάσασθε Ἀνδρόνικον καὶ Ἰουνίαν τοὺς συγγενεῖς μου καὶ συναιχμαλώτους μου  ‘greetings to Andronicus and Junias, fellow Jews who were also fellow prisoners with me’  「请问候曾经跟我一起坐牢的犹太同胞安多尼古和犹尼亚」 (罗 16:7) 将 συναιχμάλωτος 严格直译成「一同被俘虏的」，可能会产生误解，因为这样翻译，会暗示保罗以前曾经是在战争中被俘虏的士兵或平民。

συνακολουθέω

(1)

(a)

15.157 线性运动 跟随，伴随 ［参συνέπομαι］ 与某人同行，明显表示密切的联系 同行；跟随 οὐκ ἀφῆκεν οὐδένα μετ᾽ αὐτοῦ συνακολουθῆσαι εἰ μὴ τὸν ∏έτρον  ‘he permitted no one to accompany him except Peter’  「于是他带着彼得同去，不许别人跟着他」 (可 5:37)

συναλίζομαι

(1)

(a)

23.13 生理活动过程及状态 吃，喝 一起进食，强调过程中的团契相交 一起吃饭；同吃 καὶ συναλιζόμενος παρήγγειλεν αὐτοῖς  ‘and while he was at table with them, he commanded them’  「耶稣和他们一起吃饭的时候，吩咐他们」 (徒 1:4) 有些学者把 徒 1:4 中的 συναλίζομαι 理解为 συναλίζομαι[b]「和……待在一起」（41.37），他们认为在 徒 1:4，συναλίζομαι 只是συναυλίζομαι「和……待在一起」的另一种拼写。有些抄本支持后一种解读。

(b)

41.37 行为及相关状态 特定行为模式 与其他人一起团契相交（συναλίζομαι 的一种意思，因为它被认为是 συναυλίζομαι「与……一起，与……同住」 的另一写法，该词没有出现在《新约》中） 和……一起生活；与……团契 συναλιζόμενος παρήγγειλεν αὐτοῖς  ‘while they were still together in fellowship, he commanded them’  「当他们还在一起的时候，他吩咐他们」 (徒 1:4) συναλίζομαι 解作「一起团契相交」非常符合 徒 1:4 的上下文；但这个意思似乎与一般的希腊文用法不大相同，因此在 徒 1:4 的上下文中，συναλίζομαι 经常被理解为「一起吃饭」的意思（见 23.13）。

συναλλάσσω

(1)

(a)

40.1 和解，宽恕 和解 ［参ἀποκαταλλάσσω, καταλλαγή, καταλλάσσω］ 在人际关系受到扰乱或破坏后，重新建立恰当的友好关系（这一系列意义的成分特徵包括(1)友好的关系受到破坏因为(2)假定的或确实的激怒了对方(3)目的在于消除敌意的外显行为，和(4)恢复原有的友好关系）1 调解；和好；让彼此和好；复和 συνήλλασσεν αὐτοὺς εἰς εἰρήνην  ‘he tried to make peace between them’  「他竭力替他们调解」 (徒 7:26) 由于「和解」涉及的方面很多并且很复杂，因此很多时候需要采用整个短语，来充分表达此语义域中各词汇的含义。有些语言往往会以习语来表达「和好」的意思，例如：「使再次成为朋友」、「使再次打响指」（在非洲的许多地方，这是友好关系的象徵）、「使再次成为一体」，或「消除隔阂」。对于表示「和好」的词汇，一个特别关键的要素，是确定最初导致不和的责任所在。例如，有些词汇暗示，主动去寻求和解的人，其实是承认自己导致了不和。当然，谈到上帝藉着基督使人与他自己和好时，这种解释是完全站不住脚的。 在某些语言中，表达和好的词汇的语境，通常与夫妇间的和解有关。这样的词汇与《圣经》中许多的上下文非常相符，特别是论到人与上帝和好的那些经文，因为上帝通常被称为丈夫，信徒被称为妻子。 这是 συναλλάσσω 一词唯一出现在《新约》的地方，此处并且添加了 εἰς εἰρήνην 来强调和平的目标，尽管和解的行动本身，已经暗示要让先前敌对的人达致彼此和平相处。

____________________________________________________

1 40.1所含词汇可能有些微妙的区别，但是现有上下文并不支持给这些词汇设立完全独立的义项。

συναναβαίνω

(1)

(a)

15.153 线性运动 同行，结伴 陪同一起上去 一起上去；同行；陪伴 ὃς ὤφθη ἐπὶ ἡμέρας πλείους τοῖς συναναβᾶσιν αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘for many days he was seen by those who had come up with him from Galilee to Jerusalem’  「有许多日子，他向那些从加利利同他上耶路撒冷的人显现」 (徒 13:31)

συνανάκειμαι

(1)

(a)

34.10 联合 联系 与别人一起吃饭 一同坐席；和……一起吃饭；与……同席 πολλοὶ τελῶναι καὶ ἁμαρτωλοὶ ἐλθόντες συνανέκειντο τῷ Ἰησοῦ καὶ τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ  ‘many tax collectors and outcasts came and associated with Jesus and his disciples in eating’  「有好些税吏和罪人来，与耶稣和他的门徒一同坐席」 (太 9:10a)

____________________________________________________

1 在太 9:10，συνανάκειμαι当然可能仅仅指一起吃饭的事实。然而，在新约上下文中，比如这一处，该词的意思似乎不仅仅是一起吃饭的事实，一起吃饭所象徵的联合才是关键，因而构成意思的中心成分。

συναναμίγνυμι

(1)

(a)

34.1 联合 联系 ［参ὁμιλία, συγχράομαι, συναπάγω］ 互相交往，一般有经常的来往，并且／或者参与共同的活动，而且通常暗示某种相互的关系 交往；与……作伴；来往 Ἔγραψα ὑμῖν ἐν τῇ ἐπιστολῇ μὴ συναναμίγνυσθαι πόρνοις  ‘I wrote you not to associate with immoral people’  「我先前写信告诉过你们，不可与淫乱的人交往」 (林前 5:9) 在翻译表示关联的词汇时，可以采用不同的表达方式，例如，「与……有关系」，「与……交往」，「与……一起出入」，「一起做某事」，或「成为……的同伴」。有些时候，可以用给别人留下印象的词汇来表述关联，例如，「经常被看到在一起」，「被视为亲密的朋友」，甚至习语「成为另一个人的影子」。

συναναπαύομαι

(1)

(a)

23.86 生理活动过程及状态 疲倦，休息 与其他人一起享受可以恢复体力的休息（见 ἀναπαύομαι[a]「休息」23.80） 与其他人同得安息；与……一起休息 συναναπαύσωμαι ὑμῖν  ‘that I may rest with you’  「使我……与你们同得安息」 (罗 15:32)

συναντάω

(1)

(a)

13.120 是，变成，存在，发生 发生 偶然遇到，暗示一个人所遇到的事情 偶遇；碰巧 πορεύομαι εἰς Ἰερουσαλὴμ τὰ ἐν αὐτῇ συναντήσοντά μοι μὴ εἰδώς  ‘I am going to Jerusalem not knowing what will come upon me there’ or ‘... what I will meet up with there’  「我要上耶路撒冷去。我不知道在那里会遇到什么事」 (徒 20:22)

συναντιλαμβάνομαι

(1)

(a)

35.5 帮助，照顾 帮助 ［参συλλαμβάνω, συνυπουργέω］ 通过参与一个活动或一件事来帮助 加入帮助；来帮助 Ὡσαύτως δὲ καὶ τὸ πνεῦμα συναντιλαμβάνεται τῇ ἀσθενείᾳ ἡμῶν  ‘in the same way the Spirit also comes to help us, weak as we are’ (literally ‘... help our weakness’)  「照样，圣灵也在我们的软弱上帮助我们」（直译：「……扶助我们的软弱」） (罗 8:26) 很多时候不需要具体说明那是共同的行动，因为上下文会有所暗示，例如在 路 5:7，「来帮助」清楚表明那是共同努力进行的工作。但有些语言可能不能使用概括性的用语，而需要具体说明行动的性质。因此，路 5:7 中的「来帮助他们」可以译成「来和他们一起工作」。

συναπάγω

(1)

(a)

31.76 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 也使其他人从真的信仰转去相信假的信仰 使人一起走入歧途；还要欺骗；与……一起误入歧途 Βαρναβᾶς συναπήχθη αὐτῶν τῇ ὑποκρίσει  ‘Barnabas was led astray with them by their hypocrisy’  「巴拿巴也被带入歧途，随着他们一起作假」 (加 2:13) ἵνα μὴ τῇ τῶν ἀθέσμων πλάνῃ συναπαχθέντες  ‘so that you will not be led astray by the error of lawless people’  「免得被那些坏人用荒谬的言论把你们引入歧途」 (彼后 3:17)

(b)

34.1 联合 联系 ［参ὁμιλία, συγχράομαι, συναναμίγνυμι］ 互相交往，一般有经常的来往，并且／或者参与共同的活动，而且通常暗示某种相互的关系 交往；与……作伴；来往 μὴ τὰ ὑψηλὰ φρονοῦντες ἀλλὰ τοῖς ταπεινοῖς συναπαγόμενοι  ‘do not be proud, but associate with humble people’  「不要心高气傲，要与卑微的人交往」 (罗 12:16) 翻译一些表示交往的词汇，通常可以采用多种不同的说法，例如：「与……有关系」，「与……结伴」，「与……交往」，「一起做事」，或「成为……的同伴」。有时也可以用给别人留下的印象来表达，例如：「经常被看到在一起」，「被视为亲密的朋友」，甚至用习语说成「是另一个人的影子」。 另外，罗 12:16 中的短语 τοῖς ταπεινοῖς συναπαγόμενοι 也可以解作「一起做卑微的事」（见 41.22）。

(c)

41.22 行为及相关状态 行为，品行 有分于持续参与某种活动 共享；一起做 μὴ τὰ ὑψηλὰ φρονοῦντες ἀλλὰ τοῖς ταπεινοῖς συναπαγόμενοι  ‘do not be proud, but share in doing what is humble’  「不要心高气傲，要同做卑微的事」 (罗 12:16) 罗 12:16 中的 συναπάγομαι 也可以理解为「使自己涉及」，因此这个句子可以译成：「不要骄傲，倒要与卑微的人交往」，或「……倒要与卑微的人交朋友」。关于这种解释，见 34.1。

συναποθνῄσκω

(1)

(a)

23.118 生理活动过程及状态 活着，死去 与其他人一起经历死亡 与……同死；共死 Ἐὰν δέῃ με συναποθανεῖν σοι, οὐ μή σε ἀπαρνήσομαι  ‘I will never say I do not know you, even if I have to die with you’  「就算必须跟你一起死，我也绝不会不认你！」 (可 14:31)

συναπόλλυμι  (συναπόλλυμαι)

(1)

(a)

20.32 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 与别人或其他事物一同毁灭 一同毁灭；一同灭亡 Ῥαὰβ ἡ πόρνη οὐ συναπώλετο τοῖς ἀπειθήσασιν  ‘Rahab the harlot did not perish with those who were disobedient’  「妓女喇合……没有跟那些不顺从的人一同灭亡」 (来 11:31) 在一些语言中，翻译者必须把 来 11:31 中的 συναπόλλυμαι 翻译为「一同死亡」，例如「妓女喇合不与那些不顺从的人一同死亡」。

συναποστέλλω

(1)

(a)

15.69 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参συμπέμπω］ 差遣某人与别人一起同行 打发同去；差遣同去 παρεκάλεσα Τίτον καὶ συναπέστειλα τὸν ἀδελφόν  ‘I begged Titus to go and sent the other Christian brother with him’  「我劝提多到你们那里去，又差遣那位弟兄与他同去」 (林后 12:18) 有些语言可能难以用简洁的方法去表达「派人与某某一起去」。例如在 林后 8:22，可能要翻译为「他们要走了，所以我们使我们的基督徒弟兄与他们一起去」；而 林后 12:18 可以翻译为「我恳求提多去，并且使另一位基督徒弟兄和他同去」。

συναρμολογέω  (συναρμολογέομαι)

(1)

(a)

62.1 排列，组织 （实物的）组合，排列 按照一致和相容的方式组合在一起 1 组合在一起；连接在一起；互相连接；互相配合 ἐν ᾧ πᾶσα οἰκοδομὴ συναρμολογουμένη  ‘in whom the whole structure is joined together’ or ‘... fits together’  「倚靠他，整座建筑得以互相连接」 (弗 2:21) πᾶν τὸ σῶμα συναρμολογούμενον  ‘all (the different parts of) the body fit together’  「靠着他全身都连接得紧凑」 (弗 4:16)

____________________________________________________

1 συναρμολογέομαι的意思是「结合在一起」，但并不能因此就把它理解为一个使役被动式。该词所指的仅仅是结合在一起的状态。

συναρπάζω

(1)

(a)

18.5 连接 抓紧，抓住 用武力抓住或捉拿并带走 捉拿；抓住带走 ἐπιστάντες συνήρπασαν αὐτὸν καὶ ἤγαγον εἰς τὸ συνέδριον  ‘they came to him, seized him, and took him before the council’  「他们来找司提反，抓住他，把他带到议会去」 (徒 6:12) συναρπασθέντος δὲ τοῦ πλοίου  ‘when the ship had been seized and carried off (by the wind)’  「船被风抓住，不能逆风前行」 (徒 27:15) 在一些语言中，翻译的时候必须仔细区分被生物抓住和被风之类的力量抓住。

(b)

15.6 线性运动 移动，来／去 使某物偏离方向 卷去；偏离航向 συναρπασθέντος δὲ τοῦ πλοίου  ‘the ship having been forced off course’  「船被迫偏离航线」 (徒 27:15)

συναυξάνω  (συναυξάνομαι)

(1)

(a)

23.192 生理活动过程及状态 生长 在同一区域内同时生长、长大（比较 συμφύομαι, 23.193） 一起生长 ἄφετε συναυξάνεσθαι ἀμφότερα ἕως τοῦ θερισμοῦ  ‘let both grow together until harvest’  「让它们一起生长，直到收割」 (太 13:30)

σύνδεσμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

18.17 连接 系上，粘住 把某物捆绑或连结起来的东西 捆绑；束缚；捆绑起来的东西 πᾶν τὸ σῶμα διὰ τῶν ἁφῶν καὶ συνδέσμων ἐπιχορηγούμενον καὶ συμβιβαζόμενον  ‘the whole body supported and held together by ligaments and those things which tie it together’  「全身都靠着韧带和把它们连在一起的东西来支撑」 (西 2:19) 请注意，西 2:19 的上下文是高度比喻性的表达。

(b)

63.7 整体，联合，部分，分开 联合 把物品和事件组合或连在一起的 连在一起；结合在一起；联系起来 τὴν ἀγάπην, ὅ ἐστιν σύνδεσμος τῆς τελειότητος  ‘love, which binds all things together in perfect unity’ or ‘love, which perfectly binds all things together’  「爱使一切都完美地联系起来」 (西 3:14)

συνδέω  (συνδέομαι)

(1)

(a)

37.116 控制，管理 监禁 和其他人一起坐牢的 和……一起坐牢；与……一同被囚禁 μιμνῄσκεσθε τῶν δεσμίων ὡς συνδεδεμένοι  ‘remember those who are in prison as though you were in prison with them’  「你们要记得那些坐牢的人，好像跟他们一起坐牢一样」 (来 13:3)

συνδοξάζω  (συνδοξάζομαι)

(1)

(a)

87.10 地位 与地位有关的荣誉及尊重 与别人一起领受极大的荣誉 和……一起受尊崇；和……一起被高举 εἴπερ συμπάσχομεν ἵνα καὶ συνδοξασθῶμεν  ‘if we suffer together with (him), we will also receive honor together with (him)’  「我们如果分担基督的苦难，也要分享他的荣耀」 (罗 8:17)

σύνδουλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

87.81 地位 奴役，自由 一同作奴仆的人，或与另一奴仆在一起的奴仆 同作奴仆的 ἐξελθὼν δὲ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος εὗρεν ἕνα τῶν συνδούλων αὐτοῦ  ‘that slave went out and met one of his fellow slaves’  「那奴仆出去以后，遇见一个与他同做奴仆的」 (太 18:28) 在某些语言中，所有意指「奴隶」的词汇都有很强的贬义，可能暗指「卑鄙的人」，甚至「外来的人」，因为在很多地区，只有外来的人才会做奴隶。因此，翻译奴隶一词的时候，所使用的词汇可能必须多少等同于「仆人」、「没有报酬的工人」、「必须无偿工作的人」或「奴隶」。

συνδρομή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

15.133 线性运动 聚集，召集 ［参συντρέχω］ 迅速聚集在一起形成一群人 一起跑来；迅速聚集 ἐγένετο συνδρομὴ τοῦ λαοῦ  ‘the people rushed together’  「民众一齐跑来」 (徒 21:30)

συνεγείρω

(1)

(a)

23.95 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参συζωοποιέω］ 使与别人一起再活过来 与……一同复活；与……一同再活过来 Εἰ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ  ‘since you have been raised to life with Christ’  「既然你们已经与基督一同复活」 (西 3:1) 直译 συνεγείρω 或 συζωοποιέω 会涉及严重的语义困难，因为直译可能会被理解为「与……同时复活得生命」或「像……一样以同样的方式复活」；但是，西 3:1 和 弗 2:5 指的是属灵状态的存在过于指身体的复活，意思是 συνεγείρω 和 συζωοποιέω 必须从比喻义上理解。因此在 西 3:1，可能需要把 εἰ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ 译成：「既然你们已经可以说与基督一同复活」，或「既然你们已经好像与基督一同复活那样」，这种表达会让读者比较容易看到其中的比喻含意。

συνέδριον

(1)

ου＜中＞

(a)

11.79 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 担当司法委员会的社会政治团体 市议会；由审判官组成的议会 παραδώσουσιν γὰρ ὑμᾶς εἰς συνέδρια  ‘they will take you (for judgment) to the local city councils’  「他们将要把你们送交地方议会」 (太 10:17) 翻译 συνέδριον[a] 为「市议会」涉及某些问题，因为在世界很多地方，指定为「市议会」的那个群体主要的功能是立法而不是司法。因此，在一些情况中，συνέδριον[a] 最好翻译为：「会施行审判的议会」，或「一群将决定你是做对还是做错的人」。

(b)

11.80 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 最高级的犹太议会，在民事和宗教事务上行使司法权，但无权判处死刑，在军事行动和税收方面也没有权力 1 犹太公会；犹太人的议会 συνήγαγον οὖν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι συνέδριον  ‘then the chief priests and the Pharisees called together a meeting of the Sanhedrin’  「于是众祭司长和法利赛人召开公议会」 (约 11:47) 有些语言可以用一个描述性短语来翻译 συνέδριον[c]，例如「犹太人最重要的议会」，或「为犹太人做决定的议会」。

____________________________________________________

1 虽然γερουσία和πρεσβυτέριον[a]与συνέδριον[b]（11.80）一样，是指犹太人的议会，但这并不意味着三个词汇的意思完全相同。与συνέδριον[b]相比，γερουσία和πρεσβυτέριον[a]更为强调成熟的年龄和判断力，以及在社会上的高地位。

συνείδησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

28.4 知道 知道 ［参σύνοιδα］ 注意到关乎某事物的信息 知道；意识到；注意到；觉得 εἰ διὰ συνείδησιν θεοῦ ὑποφέρει τις λύπας πάσχων ἀδίκως  ‘if you endure the pain of undeserved suffering because you are conscious of God's will’  「如果你们因领会这是上帝的旨意，愿意忍受不当受的痛苦」 (彼前 2:19)

(b)

26.13 心理官能 （对比 συνείδησις[a]「有关某事物的知识」28.4）能够分辨是非对错的心理能力 是非之心；良心；良知 συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως καὶ μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουμένων  ‘their consciences also show that this is true, since their thoughts sometimes accuse them and sometimes defend them’  「他们的良知也证明这是对的；因为他们的思想有时候谴责自己，有时候为自己辩护」 (罗 2:15) 有些语言可以把 συνείδησις[b] 表达为：「里面的声音」或「人心里的声音」或「人分辨对错的方法」。在一些情况下，συνείδησις[b] 可能等同于身体某个器官，例如心或肝，但是一般来说，最好采用一个描述性的短语。

(c)

27.54 学习 愿意学习 ［参καυστηριάζω］ καυστηριάζομαι τὴν συνείδησιν  （习语，直译：良心被烧焦了）不愿意听从自己的良心 拒绝听从自己的良心；完全麻木；被热铁烙惯 κεκαυστηριασμένων τὴν ἰδίαν συνείδησιν  ‘their own consciences are seared’ or ‘they refuse to listen to their consciences’  「他们的良心给热铁烙死了」或「他们不听从自己的良心」 (提前 4:2)

σύνειμι

(1)

(a)

15.123 线性运动 聚集，召集 ［参συμπαραγίνομαι, συμπορεύομαι, συνάγω, συνέρχομαι, συστρέφω］ 两个或更多物体移动到相同位置1 聚在一起；聚会；聚集；相聚；集合 ∑υνιόντος δὲ ὄχλου πολλοῦ ... εἶπεν  ‘when a crowd gathered ... he spoke’  「当一大群人……聚在一起的时候，他就说」 (路 8:4) 许多语言都会使用明显不同的词汇去表示生物的聚集。这些区别通常基于个体的数量、他们到来的距离，以及有关的个体是否构成一个成员群体，还是他们只是一个松散的集合。鉴于上述各种区别，翻译时很可能需要使用非常不同的词汇来表达各种相关的意义。

(b)

85.2 在空间存在 在某个地方 和某人在一起 和……在一起 συνῆσαν αὐτῷ οἱ μαθηταί  ‘the disciples were with him’  「门徒同他在一起」 (路 9:18)

____________________________________________________

1 这个意为「聚集」的词汇组无疑具有一些细微的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确定具体的差异。

συνεισέρχομαι

(1)

(a)

15.152 线性运动 同行，结伴 一起进来／进去 一起进入 συνεισῆλθεν τῷ Ἰησοῦ εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως  ‘he entered into the courtyard of the High Priest with Jesus’  「他跟耶稣一起进了大祭司的院子」 (约 18:15)

συνέκδημος

(1)

ου＜阳＞

(a)

15.151 线性运动 同行，结伴 与别人一起离家远行的人 旅伴 Γάϊον καὶ Ἀρίσταρχον Μακεδόνας, συνεκδήμους ∏αύλου  ‘Gaius and Aristarchus, the Macedonians (who were) travelling companions of Paul’  「与保罗同行的马其顿人该犹和亚里达古」 (徒 19:29)

συνεκλεκτός

(1)

ή，όν

(a)

30.94 思考 选择，拣选，宁取 一起被拣选的 同被选中的人；同蒙拣选的 Ἀσπάζεται ὑμᾶς ἡ ἐν Βαβυλῶνι συνεκλεκτὴ  ‘the (church) in Babylon also chosen (by God) greets you’  「在巴比伦同蒙[上帝]拣选的教会向你们问安」 (彼前 5:13) 正如一些表示选择或拣选的词汇的译法显示，指明谁做选择往往是可取的，而且常常是必要的。因此，不论翻译者是采用主动式还是被动式的表达，很多时候都需要指明施事者。

συνεπιμαρτυρέω

(1)

(a)

33.268 沟通 见证，证明 与其他人共同见证 加上自己的见证；共同作见证 συνεπιμαρτυροῦντος τοῦ θεοῦ σημείοις  ‘God added his witness to theirs by doing signs of power’  「上帝……用神迹、奇事和各种大能……与他们一同见证」 (来 2:4)

συνεπιτίθημι  (συνεπιτίθεμαι)

(1)

(a)

39.50 敌意，冲突 攻击 ［参συνεφίστημι］ 加入攻击 加入攻击 συνεπέθεντο δὲ καὶ οἱ Ἰουδαῖοι φάσκοντες ταῦτα οὕτως ἔχειν  ‘the Jews also joined in the attack and said that (all) this was true’  「犹太人也都跟他一同攻击保罗，声称事情确是这样」 (徒 24:9) 在 徒 24:9，συνεπιτίθεμαι 不牵涉武力，而只是语言上反对。因此，经文最好译成「他们用言语强烈地反对他」，或「他们发言强烈反对他」。

συνέπομαι

(1)

(a)

15.157 线性运动 跟随，伴随 ［参συνακολουθέω］ 与某人同行，明显表示密切的联系 同行；跟随 συνείπετο δὲ αὐτῷ ∑ώπατρος ∏ύρρου Βεροιαῖος  ‘Sopater, the son of Pyrrhus, from Beroea, accompanied him’  「跟他同行的有庇哩亚人毕罗斯的儿子所巴特」 (徒 20:4)

συνεργέω

(1)

(a)

42.15 执行，从事 做，执行 和别人一起从事一种活动 一同工作；一起积极地做；同工 ἐξελθόντες ἐκήρυξαν πανταχοῦ, τοῦ κυρίου συνεργοῦντος  ‘they went and preached everywhere and the Lord worked with them’  「门徒出去，到处传福音。主和他们同工」 (可 16:20)

συνεργός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

42.44 执行，从事 工作，劳碌 和别人一起工作的人 同工；一起工作的 Ἀσπάζεται ὑμᾶς Τιμόθεος ὁ συνεργός μου  ‘Timothy, my fellow worker, sends you his greetings’  「我的同工提摩太……向你们问安」 (罗 16:21)

συνέρχομαι

(1)

(a)

15.123 线性运动 聚集，召集 ［参συμπαραγίνομαι, συμπορεύομαι, συνάγω, σύνειμι, συστρέφω］ 两个或更多物体移动到相同位置1 聚在一起；聚会；聚集；相聚；集合 ἐν τῷ ἱερῷ, ὅπου πάντες οἱ Ἰουδαῖοι συνέρχονται  ‘in the Temple where all the Jews assemble’  「在犹太人聚会的……圣殿」 (约 18:20) 许多语言都会使用明显不同的词汇去表示生物的聚集。这些区别通常基于个体的数量、他们到来的距离，以及有关的个体是否构成一个成员群体，还是他们只是一个松散的集合。鉴于上述各种区别，翻译时很可能需要使用非常不同的词汇来表达各种相关的意义。

(b)

15.148 线性运动 同行，结伴 ［参συμπορεύομαι］ 与一个或多个其他人一起来／去 同来；同去；同行 Ἰησοῦς οὖν ὡς εἶδεν αὐτὴν κλαίουσαν καὶ τοὺς συνελθόντας αὐτῇ Ἰουδαίους κλαίοντας  ‘when Jesus saw her crying and the Jews who were accompanying her also crying’  「耶稣看见她哭，并看见与她同来的犹太人也哭」 (约 11:33)

(c)

23.61 生理活动过程及状态 性关系 ［参γινώσκω］ （συνέρχομαι[a]「走在一起」15.123 的引申喻意） 性交；同房 πρὶν ἢ συνελθεῖν αὐτοὺς εὑρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα  ‘before they had sexual intercourse, she was found to be pregnant’  「他们还没有同房，马利亚就由圣灵怀了孕」 (太 1:18) 几乎所有语言都有表示性行为的委婉辞，希腊文新约中的 γινώσκω[f] 和 συνέρχομαι[c] 就是例子。在 路 1:34，γινώσκω 可以简单地译成「我还没有出嫁」；同样，太 1:18 中的 συνέρχομαι 可以译成「在他们成婚前」。有些语言可以采用下面的表达：「在他们圆房前」，或「在他们同寝前」，或「在他们互相发现之前」。

____________________________________________________

1 这个意为「聚集」的词汇组无疑具有一些细微的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确定具体的差异。

συνεσθίω

(1)

(a)

23.12 生理活动过程及状态 吃，喝 与别人一起用餐 一起吃饭；同桌吃饭 Εἰσῆλθες πρὸς ἄνδρας ἀκροβυστίαν ἔχοντας καὶ συνέφαγες αὐτοῖς  ‘you were a guest in the home of uncircumcised Gentiles, and you even ate with them’  「你竟在没有受割礼的外邦人家里作客，甚至跟他们一起吃饭！」 (徒 11:3) 在一些语言中，意为「和别人一起吃」的词汇与表示一个人吃的词汇完全不同。另外，基本意思是「一起吃」的词汇，重点可能主要是欢庆和盛宴，而不是仅仅在于吃的过程。徒 11:3 没有「盛宴」的意思。

σύνεσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

32.6 理解 理解 （συνίημι[a]「理解」32.5 的衍生词）被人所理解的事物 理解；所理解的事 δύνασθε ... νοῆσαι τὴν σύνεσίν μου ἐν τῷ μυστηρίῳ τοῦ Χριστοῦ  ‘you can ... perceive what I understand about the secret of Christ’  「你们……就会知道我深深了解基督的奥秘」 (弗 3:4)

(b)

32.26 理解 理解能力 ［参συνίημι］ 能够了解和评价 能够理解；了解；聪明的；洞察力；智力 δώσει γάρ σοι ὁ κύριος σύνεσιν ἐν πᾶσιν  ‘because the Lord will give you the ability to understand all things’  「因为主必定使你能领悟一切的事」 (提后 2:7)

συνετός

(1)

ή，όν

(a)

32.27 理解 理解能力 ［参ἐπιστήμων］ 指能够理解和评价 聪明；有洞察力；有理解力 ∑εργίῳ ∏αύλῳ, ἀνδρὶ συνετῷ  ‘Sergius Paulus, an intelligent man’  「士求．保罗是个聪明人」 (徒 13:7) τὴν σύνεσιν τῶν συνετῶν ἀθετήσω  ‘I will frustrate the intelligence of those who are intelligent’  「我要摧毁聪明人的聪明」 (林前 1:19)

συνευδοκέω

(1)

(a)

31.17 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 和别人一起认为某事是更可取或更好的 赞成；同意 εἴ τις ἀδελφὸς γυναῖκα ἔχει ἄπιστον καὶ αὕτη συνευδοκεῖ οἰκεῖν μετ᾽ αὐτοῦ, μὴ ἀφιέτω αὐτήν  ‘if a Christian man has a wife who is an unbeliever, and she agrees to go on living with him, he must not divorce her’  「如果某弟兄有不信的妻子，而妻子同意和他住在一起，他就不要离弃妻子」 (林前 7:12)

συνευωχέομαι

(1)

(a)

23.14 生理活动过程及状态 吃，喝 与其他人一起享用精心制作的大餐或宴席 一同欢宴；一起吃喝；一同坐席 οὗτοί εἰσιν οἱ ἐν ταῖς ἀγάπαις ὑμῶν σπιλάδες συνευωχούμενοι ἀφόβως  ‘they are like dirty spots in your fellowship meals, for they feast together shamelessly’  「这些人是你们爱筵的污点，与你们同席时厚颜无耻」 (犹 1:12) 在一些语言中，「一同欢宴」可能仅仅表达为「与别人一起大吃」，或「与别人一起填饱肚子」，或「与别人一起吃得过多」。

συνεφίστημι  (συνεφίσταμαι)

(1)

(a)

39.50 敌意，冲突 攻击 ［参συνεπιτίθημι］ 加入攻击 加入攻击 ；一同攻击 συνεπέστη ὁ ὄχλος κατ᾽ αὐτῶν  ‘the crowd joined the attack against them’  「群众就一齐起来攻击他们」 (徒 16:22)

συνέχω

(1)

(a)

37.17 控制，管理 控制，限制 ［参κατέχω, ὑπερέχω］ 持续地控制某人或某事物 控制；限制 ἡ γὰρ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ συνέχει ἡμᾶς  ‘for Christ's love controls us’  「基督的爱支配着我们」 (林后 5:14) 如果是由人施行「控制」，如 彼前 2:13 中的君王，那么谈到「控制」通常不会有什么困难。不过，谈到「死亡」在控制人就似乎不太可能，除非目标语言可以把死亡人格化。在某些语言中，徒 2:24（见 37.16）必须译成「他不可能继续处在死的状态中」，而 林后 5:14 的原意「基督的爱控制我们」，则可以译成「基督爱我们的事实使我们这样做了」。

(b)

37.122 控制，管理 守卫，看守 ［参τηρέω, τήρησις］ 继续拘留 看押；看守；拘留 οἱ ἄνδρες οἱ συνέχοντες αὐτὸν ἐνέπαιζον αὐτῷ δέροντες  ‘the men who were guarding him made fun of him and beat him’  「看守耶稣的人戏弄他，打他」 (路 22:63) 扣留某人或看守某人的行动可以表达为：「站岗以防某人逃走」，或「小心监视以防某人逃跑」，或「把某人绑起来，使他不能离开」。

(c)

19.45 物理的冲击力 挤压 ［参συνθλίβω］ 从四面八方挤进来 拥挤着；团团围住 οἱ ὄχλοι συνέχουσίν σε καὶ ἀποθλίβουσιν  ‘the crowds are pressing in from all sides and crowding against you’  「众人正围着你，拥挤着你」 (路 8:45)

(d)

24.70 感官事件及状态 听 ［参οὖς］ συνέχω τὰ ὦτα  （习语，直译：捂着耳朵）拒绝聆听别人正在说的话 拒绝聆听；拒绝留心听 κράξαντες δὲ φωνῇ μεγάλῃ συνέσχον τὰ ὦτα αὐτῶν  ‘they shouted loudly and refused to listen’  「众人大声喊叫，拒绝聆听」 (徒 7:57) 有些语言用习语来表达「拒绝聆听」：「他们用手捂着耳朵」，或「他们闭上耳朵」，或「这些话从未进入他们的头脑」。

(e)

90.65 语意格 经历者 ［参ἔχω］ 经历一种状态或状况，一般涉及持续时间 经历；有 προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας  ‘they brought to him all those who were sick’  「人们就把一切有病的人……都带到他面前」 (太 4:24) ἐγένετο δὲ τὸν πατέρα τοῦ ∏οπλίου πυρετοῖς καὶ δυσεντερίῳ συνεχόμενον κατακεῖσθαι  ‘Publius father was in bed, sick with fever and dysentery’  「部百流的父亲卧病不起，患了热病和痢疾」 (徒 28:8)

(f)

25.241 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 经历极大的心理压力和焦虑 焦急；困扰；困苦 πῶς συνέχομαι ἕως ὅτου τελεσθῇ  ‘how distressed I am until it is over’  「在这事完成之前，我是多么地焦急！」 (路 12:50)

(g)

68.19 时态 继续 ［参προσέχω］ 以密切的关注和投入继续做 继续热心地做；继续致力于 συνείχετο τῷ λόγῳ ὁ ∏αῦλος  ‘Paul continued to give himself to (preaching) the word’  「保罗正继续专心传道」 (徒 18:5)

(h)

30.18 思考 思考，思想 συνέχομαι ἐκ  （习语，直译：从……结合在一起）处于两种选择之间的精神状态 被拉向两个方向；界于两者之间；有矛盾的想法；处在两难之间 συνέχομαι δὲ ἐκ τῶν δύο  ‘I have conflicting thoughts’ or ‘I am in the middle between two sets of thoughts’  「我处在两难之间」或「我夹在两种想法之间」 (腓 1:23) 在一些语言中，腓 1:23 中的这句话必须用习语来翻译：「我的思想把我往两个方向拉」，或「我的思想向两个不同的方向走」，或「我的心对我说两种不同的话」。

συνήδομαι

(1)

(a)

25.127 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 由于从某种经验或状态中获得快乐而高兴 喜欢；喜爱；喜悦 συνήδομαι γὰρ τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ κατὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπον  ‘my inner being delights in the law of God’  「我内心喜欢上帝的律法」 (罗 7:22) 有些语言把「里面的人」（中文常译作「内心」）称为「人的肝」或「人的心」或「人的肚腹」（把身体的一个器官作为人格的核心元素）。但是，有些语言采用比喻性质的习语来表达，比如「里面对应的人」或「站在人里面的那个小人儿」。在很多时候，在论到喜爱或喜悦上帝的律法的上下文中，必须是指人格的这个中心或关键方面。

συνήθεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

41.25 行为及相关状态 习俗，传统 ［参ἔθος, ἦθος］ 或多或少被传统固定并被社会普遍认可的行为模式 惯例；习俗；习惯；规矩 ἡμεῖς τοιαύτην συνήθειαν οὐκ ἔχομεν  ‘we do not have such a custom’  「我们却没有这种习惯」 (林前 11:16) 有些语言没有表达「习俗」或「习惯」的名词，而是用表示「习惯性行为」的动词或副词短语来表达。例如在一些语言中，约 19:40 可以译成「按照犹太人埋葬死人的通常方式」，林前 11:16 可以译成「这不是我们惯常所做的事」。

συνηλικιώτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

67.159 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 和自己年纪相仿的人 同时代的人；同辈；同岁的人 καὶ προέκοπτον ἐν τῷ Ἰουδαϊσμῷ ὑπὲρ πολλοὺς συνηλικιώτας  ‘and in Judaism I surpassed many contemporaries’  「在犹太教中，我比许多同辈的人更有成就」 (加 1:14)

συνθάπτω

(1)

(a)

52.8 丧礼及葬礼 把某人与别人一起埋葬 一同埋葬；一起埋葬 συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος εἰς τὸν θάνατον  ‘by our baptism, then, we were buried with him and shared in his death’  「藉着洗礼，我们已经跟他同归于死，一起埋葬」 (罗 6:4) 在 罗 6:4，συνθάπτω 是比喻的用法，因为它显然还没有获得通常的比喻意义。有些语言可能需要采用明喻来表达这种比喻用法，例如：「我们就像是与他一同埋葬似的」。

συνθλάω

(1)

(a)

19.39 物理的冲击力 打破，冲破 ［参συντρίβω］ 把固体物件打破成碎片，有摧毁的含义 打碎；碎裂 ὁ πεσὼν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται  ‘whoever falls on this stone will be broken to pieces’  「谁跌在这石头上，一定会跌得粉碎」 (太 21:44)

συνθλίβω

(1)

(a)

19.45 物理的冲击力 挤压 ［参συνέχω］ 从四面八方挤进来 拥挤着；团团围住 καὶ συνέθλιβον αὐτόν  ‘and they were crowding him from every side’  「从四面拥挤着他」 (可 5:24)

συνθρύπτω

(1)

(a)

25.282 态度及情感 悲伤，遗憾 ［参καρδία］ συνθρύπτω τὴν καρδίαν  （习语，直译：使人心碎）引起极大的悲痛和忧伤 使伤心；使人心碎 Τί ποιεῖτε κλαίοντες καὶ συνθρύπτοντές μου τὴν καρδίαν;  ‘what are you doing, crying and breaking my heart?’  「你们为什么这样痛哭，使我心碎呢？」 (徒 21:13) 翻译者很难直译习语 συνθρύπτω τὴν καρδίαν。很多时候，可以把「使某人心碎」表达为「使某人哭泣」。在一些语言中，甚至可以表达为「使某人的心哭泣」。

συνίημι

(1)

(a)

32.5 理解 理解 运用自己的理解能力，从而取得深刻的了解 了解；理解；感知；洞察 ἀκούοντες ἀκούωσιν καὶ μὴ συνιῶσιν  ‘they may listen and listen, yet not understand’  「听了又听，却不明白」 (可 4:12) ἐνόμιζεν δὲ συνιέναι τοὺς ἀδελφοὺς [αὐτοῦ] ὅτι ὁ θεὸς διὰ χειρὸς αὐτοῦ δίδωσιν σωτηρίαν αὐτοῖς  ‘he thought his own people would understand that God was using him to rescue them’  「他以为自己的同胞会明白上帝要藉着他的手拯救他们」 (徒 7:25)

(b)

32.26 理解 理解能力 ［参σύνεσις］ 能够了解和评价 能够理解；了解；聪明的；洞察力；智力 οὐκ ἔστιν ὁ συνίων  ‘there is no one who is able to understand’  「没有人能够明白」 (罗 3:11)

συνίστημι  (συνίσταμαι)

(1)

(a)

33.344 沟通 推荐，提议 表示对某人或某事的认可，暗示其他人也采取相同的态度 推荐；举荐 ∑υνίστημι δὲ ὑμῖν Φοίβην τὴν ἀδελφὴν ἡμῶν  ‘I recommend to you Phoebe, our sister in Christ’ (or ‘... our fellow believer Phoebe’)  「我向你们推荐我们的姐妹菲比」 (罗 16:1) Ἀρχόμεθα πάλιν ἑαυτοὺς συνιστάνειν;  ‘are we beginning to recommend ourselves again?’  「我们又开始推荐自己吗？」 (林后 3:1)

(b)

28.49 知道 知名的，清楚显示的，显露的 藉行动让人知道某事 藉行动显明；显示；表示；表明；证明 συνίστησιν δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην εἰς ἡμᾶς ὁ θεός  ‘but God has shown us how much he loves us’  「但是上帝对我们显示了无比的爱」 (罗 5:8) ἐν παντὶ συνιστάντες ἑαυτοὺς ὡς θεοῦ διάκονοι  ‘in everything showing ourselves to be servants of God’  「在一切事上表明我们是上帝的仆人」 (林后 6:4) 在一些语言中，「表明自己是」这句话最好译成「使人知道自己是」，因此 林后 6:4 中的这句话可以译成：「在每件事上，藉我们所做的事让人知道我们是上帝的仆人」。

(c)

63.6 整体，联合，部分，分开 联合 把事物联合在一起，并处于合适的地方或关系状态中 联合；维系 τὰ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκεν  ‘in him all things hold together’  「万有都靠他维系」 (西 1:17) 在 西 1:17，可能不容易清楚表明短语「在他里面」与句中其他部分（即「万有得以联合起来」）之间的关系。有些译本把「在他里面」扩展成为「与他联合」或「鉴于我们与他联合的事实」。 ἐν αὐτῷ 也可以理解为指明施事者，这样，西 1:17 的这个表达可以解作「万有都靠着他来维系」。

(d)

17.2 姿势及与姿势有关的事件 站立 与某人一起站着 一起站着 τοὺς δύο ἄνδρας τοὺς συνεστῶτας αὐτῷ  ‘the two men who were standing with him’  「跟他站在一起的那两个人」 (路 9:32) 「与某人站在一起」在一些语言中是习语，有「支持某人」的意思，但在《路加福音》这节经文必须避免这个意思，因为此处的重点只在于同在一起。

(e)

13.82 是，变成，存在，发生 存在 形成，有取得形式和实质的含义 形成 γῆ ἐξ ὕδατος καὶ δι᾽ ὕδατος συνεστῶσα τῷ τοῦ θεοῦ λόγῳ  ‘by the word of God the earth was formed out of water and by water’  「凭上帝的话……由水而出和藉着水而成的地」 (彼后 3:5)

συνοδεύω

(1)

(a)

15.149 线性运动 同行，结伴 一起旅行 同行 οἱ δὲ ἄνδρες οἱ συνοδεύοντες αὐτῷ εἱστήκεισαν ἐνεοί  ‘the men who were travelling with him had stopped, not saying a word’  「跟扫罗同行的人都站住，说不出话来」 (徒 9:7) 许多语言说到「旅行」的时候，可能需要说明那是单一的旅程，还是从一个地方到另一个地方的连续旅程。在 徒 9:7，那显然是单一的旅程。

συνοδία

(1)

ας＜阴＞

(a)

15.150 线性运动 同行，结伴 （συνοδεύω「同行」15.149 的衍生词）一起旅行的一群人 一群旅行者；一群同行的人 νομίσαντες δὲ αὐτὸν εἶναι ἐν τῇ συνοδίᾳ  ‘they thought that he was in the group of those travelling with them’  「以为他在同行的人中间」 (路 2:44)

σύνοιδα

(1)

(a)

28.4 知道 知道 ［参συνείδησις］ 注意到关乎某事物的信息 知道；意识到；注意到；觉得 οὐδὲν γὰρ ἐμαυτῷ σύνοιδα  ‘I am aware of nothing against myself’  「我不觉得自己有错」 (林前 4:4)

(b)

28.5 知道 知道 与人共同知道某些信息或知识 与别人一起知道某事 ἐνοσφίσατο ἀπὸ τῆς τιμῆς, συνειδυίης καὶ τῆς γυναικός  ‘he kept part of the money for himself, his wife sharing in knowledge of that too’  「把钱私自留下一部分，他的妻子也知道」 (徒 5:2) 在 徒 5:2，共同知道某些信息可以表达为「他的妻子也知道这事」。

συνοικέω

(1)

(a)

41.9 行为及相关状态 行为，品行 与同住的人在一起而有的行为表现 同住；同居；一同生活 Οἱ ἄνδρες ὁμοίως, συνοικοῦντες κατὰ γνῶσιν  ‘husbands should live with (their wives) thus in accordance with proper understanding’  「你们作丈夫的，要按情理跟妻子共同生活」 (彼前 3:7)

συνοικοδομέω  (συνοικοδομοῦμαι)

(1)

(a)

45.6 建造，兴建 与其他物体一起被建造 一同被建造 ὑμεῖς συνοικοδομεῖσθε εἰς κατοικητήριον τοῦ θεοῦ  ‘you are being built together into a dwelling place of God’  「你们也同被建造，成为上帝……居住的地方」 (弗 2:22) 弗 2:22 的上下文显然是个比喻。

συνομιλέω

(1)

(a)

33.157 沟通 交谈，讨论 ［参συζητέω, συλλαλέω, συλλογίζομαι］ 与人交谈，明确暗示有相互的回应 交谈；和……说话；谈论 συνομιλῶν αὐτῷ εἰσῆλθεν  ‘(Peter) kept on talking with him as he went in’  「[彼得]和他一边说话一边进去」 (徒 10:27)

συνομορέω

(1)

(a)

85.15 在空间存在 在某个地方 在别的东西旁边 靠近；邻近 οὗ ἡ οἰκία ἦν συνομοροῦσα τῇ συναγωγῇ  ‘his house was next to the synagogue’  「他的家靠近会堂」 (徒 18:7) 在某些语言中，「靠近」最好表达为：「两者之间没有空位」。

συνοράω

(1)

(a)

27.5 学习 学习 ［参ὁράω］ 获取信息，焦点在感知的事件 知道；发现 συνιδόντες κατέφυγον εἰς τὰς πόλεις τῆς Λυκαονίας  ‘when they learned about it, they fled to cities in Lycaonia’  「他们知道了，就逃往吕高尼的城镇」 (徒 14:6)

(b)

32.13 理解 终于理解或明白过来 根据所理解的信息而渐渐清楚明白 清楚理解；充分认识；充分地意识到 συνιδών τε ἦλθεν ἐπὶ τὴν οἰκίαν τῆς Μαρίας  ‘when he fully realized this, he went to Mary's house’  「明白了之后，就到马利亚家里去」 (徒 12:12)

συνοχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

25.240 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 精神痛苦的状态，涉及极度的焦虑 痛苦；忧伤；惊惶失措；惶恐不安 καὶ ἐπὶ τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν  ‘and upon the earth great distress of nations’  「地上列国，也要……惶恐不安」 (路 21:25) ἐκ γὰρ πολλῆς θλίψεως καὶ συνοχῆς καρδίας ἔγραψα ὑμῖν  ‘for out of great trouble and distress of heart, I wrote to you’  「我在忧伤痛苦中……给你们写信」 (林后 2:4)

συντάσσω

(1)

(a)

33.325 沟通 吩咐，命令 ［参διατάσσω, ἐπιτάσσω, προστάσσω, τάσσω］ 详细说明必须做什么1 命令；指示；告诉；吩咐 ποιήσαντες καθὼς συνέταξεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς  ‘they did what Jesus had instructed them (to do)’  「门徒就照耶稣所吩咐的去做」 (太 21:6)

____________________________________________________

1 τάσσω[c]、συντάσσω、προστάσσω[a]、ἐπιτάσσω和διατάσσω[a]的意思显然略有区别，特别是在内涵意义上，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

συντέλεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.66 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 ［参τέλος］ 标记一段持续时间结束的一个时间点 结局；末日；终结；终局 οὕτως ἔσται ἐν τῇ συντελείᾳ τοῦ αἰῶνος  ‘so it will be at the end of the age’  「世代的终结也要如此」 (太 13:40) 在与「终结」相关的一些表达中，翻译者可能需要采用意为「完结」的动词，例如：「当时代完结时也是这样」，或「当没有更多的年日时也是这样」。

συντελέω

(1)

(a)

68.22 时态 完竣，完成，成就 ［参ἀποτελέω, ἐκτελέω, ἐπιτελέω, τελειόω, τελέω］ 使活动成功完成 1 成全；完成；结束；完毕 συντελέσας πάντα πειρασμὸν ὁ διάβολος ἀπέστη ἀπ᾽ αὐτοῦ ἄχρι καιροῦ  ‘when the Devil finished tempting him in every way, he left him for a while’  「魔鬼用尽了各种试探，就暂时离开了耶稣」 (路 4:13) λόγον γὰρ συντελῶν  ‘for he will accomplish what he has said’  「因为主要……成全他的话」 (罗 9:28) 罗 9:28 中的这个短语也可以译成「因为他要结账」，意思是他必成就他先前说过要做的事。

(b)

13.88 是，变成，存在，发生 存在 通过最终完成而使之存在 使存在；完成 συντελέσω ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰσραὴλ καὶ ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰούδα διαθήκην καινήν  ‘I will bring into existence a new covenant with the people of Israel and Judah’  「我要与以色列人和犹大人另立新的约」 (来 8:8)

(c)

67.67 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 ［参τελέω］ （συντέλεια「终结」67.66 的衍生词）在一段持续时间结束时发生 结束；完结 Ὡς δὲ ἔμελλον αἱ ἑπτὰ ἡμέραι συντελεῖσθαι  ‘when the seven days were about to come to an end’  「那七日将完」 (徒 21:27)

____________________________________________________

1 τελέω、ἐκτελέω[a]、ἀποτελέω、ἐπιτελέω[a]、συντελέω[a]和τελειόω[c]的意思无疑存在一些细微的区别，特别是在着重点上，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别；不过，ἐκτελέω和ἀποτελέω可能比较强调最终的定局，而ἐπιτελέω[a]可能着重最终的目的。

συντέμνω

(1)

(a)

67.72 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 使一段持续的时间突然结束，有比预期早的含意 割短；缩短；速速地完结 λόγον γὰρ συντελῶν καὶ συντέμνων ποιήσει κύριος ἐπὶ τῆς γῆς  ‘for the Lord will act upon the earth by settling accounts and by cutting short (the time)’  「因为主要在地上施行他的话，彻底而又迅速」 (罗 9:28) 关于 罗 9:28 中 συντέμνω 是什么意思有多种不同的意见，因此，翻译者最好多查阅释经书，在翻译中提供明显不同的解释。

συντηρέω

(1)

(a)

13.33 是，变成，存在，发生 状态 使某物与别的东西继续一起存在 保全 ἀλλὰ βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς καινούς, καὶ ἀμφότεροι συντηροῦνται  ‘but new wine is poured into fresh wineskins, and both are preserved’  「把新酒装在新皮袋里，两样就都保全了」 (太 9:17)

(b)

29.1 记忆及回忆 资讯的储存 努力把信息牢记在脑子里，以便持续记取和使用 使自己充分意识到；牢记；存在心里；记得 ἡ δὲ Μαριὰμ πάντα συνετήρει τὰ ῥήματα ταῦτα συμβάλλουσα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς  ‘Mary kept all these things in mind and thought deeply about them’  「马利亚却把这一切的事存在心里，反覆思考」 (路 2:19) 「记住」的对等译词可能是：「一直思想」，或「继续思想」，或「不停止思想」。

συντίθημι  (συντίθεμαι)

(1)

(a)

31.18 持有观点，相信，信赖 赞同，同意 ［参συγκατάθεσις, συγκατατίθεμαι］ 制定联合的安排 达成一致；一起安排；联合协议；联合安排；双方协议 Οἱ Ἰουδαῖοι συνέθεντο τοῦ ἐρωτῆσαί σε ὅπως αὔριον τὸν ∏αῦλον καταγάγῃς εἰς τὸ συνέδριον  ‘the Jewish authorities have agreed to ask you tomorrow to take Paul down to the Council’  「犹太人已经约定，要求你明天把保罗带到议会去」 (徒 23:20)

συντόμως

(1)

(a)

67.108 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 相对较短的一段时间，暗示有某种程度上的减少或缩短 短暂地；在短时间内；简短的 παρακαλῶ ἀκοῦσαί σε ἡμῶν συντόμως τῇ σῇ ἐπιεικείᾳ  ‘I urge you to kindly listen to us briefly’ or ‘... to our brief report’  「我恳求您，以您的仁慈听我们简短地说」或「……垂听我们简短的报告」 (徒 24:4)

συντρέχω

(1)

(a)

15.133 线性运动 聚集，召集 ［参συνδρομή］ 迅速聚集在一起形成一群人 一起跑来；迅速聚集 συνέδραμεν πᾶς ὁ λαὸς πρὸς αὐτοὺς  ‘all the people ran together to them’  「大家都一齐跑到他们那里」 (徒 3:11)

(b)

41.15 行为及相关状态 行为，品行 （συντρέχω「与……同跑」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）在某种特定的行为或行为方式中，与其他人紧密联系 参与生活；与……紧密联系 ξενίζονται μὴ συντρεχόντων ὑμῶν εἰς τὴν αὐτὴν τῆς ἀσωτίας ἀνάχυσιν  ‘they are surprised when you do not join them in the same excess of reckless living’  「你们不再跟他们过那放荡、没有节制的生活，他们觉得很奇怪」 (彼前 4:4)

συντρίβω

(1)

(a)

19.39 物理的冲击力 打破，冲破 ［参συνθλάω］ 把固体物件打破成碎片，有摧毁的含义 打碎；碎裂 συντρίψασα τὴν ἀλάβαστρον κατέχεεν αὐτοῦ τῆς κεφαλῆς  ‘breaking the alabaster jar, she anointed his head’  「打破了玉瓶，把香膏浇在耶稣的头上」 (可 14:3)

(b)

19.46 物理的冲击力 挤压 压碎物件以造成破坏 压碎；挫伤 κάλαμον συντετριμμένον οὐ κατεάξει  ‘he will not break off a crushed reed’  「压伤的芦苇，他不折断」 (太 12:20) μόγις ἀποχωρεῖ ἀπ᾽ αὐτοῦ συντρῖβον αὐτόν  ‘he continues to crush him and will hardly let him go’  「重重地伤害他，不轻易放过他」 (路 9:39) 很难确知 συντρίβω 在 路 9:39 中所指的是什么。显然，结果是剧烈的疼痛，但经文所说的被魔鬼挤压，到底是什么症状却无法准确地分辨。

(c)

39.53 敌意，冲突 征服 （συντρίβω[b]「压碎」19.46 的引申喻意）克服，以致反对力量被压碎 完全克服；压碎 ὁ δὲ θεὸς τῆς εἰρήνης συντρίψει τὸν ∑ατανᾶν  ‘the God of peace will crush Satan’  「赐平安的上帝，很快要把撒但压碎」 (罗 16:20)

σύντριμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

20.59 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 破坏和毁灭的状态 破坏；蹂躏 σύντριμμα καὶ ταλαιπωρία ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν  ‘they leave ruin and misery wherever they go’  「所到的地方留下破坏和悲惨」 (罗 3:16) 某些语言没有「留下破坏」（leaving ruin）的说法，因为它的意思会变成「离开破坏」（going off from ruin）。因此，罗 3:16 中的这句话可能需要翻译为「他们在所经过的地方都造成破坏和痛苦」。

σύντροφος

(1)

ου＜阳＞

(a)

10.51 亲属关系用语 同一代的亲属关系 与所提到的人（reference person）一起养大和／或收养的，但并没有血缘关系 同养兄弟或同养姊妹 Μαναήν τε Ἡρῴδου τοῦ τετραάρχου σύντροφος  ‘Manaen who was a foster brother of Governor Herod’  「希律分封王的同养兄弟」 (徒 13:1) 然而，在徒 13:1 中的 σύντροφος，可能有「从孩童时就是亲密朋友」（见 34.15）的意思。 在某些语言中，「同养兄弟」可以称为「一个通过收养成为兄弟的人」，或「一个一起长大、如同兄弟的人」。

(b)

34.15 联合 联系 一起成长的亲密朋友 密友；好朋友；从小一起长大的友伴 Μαναήν τε Ἡρῴδου τοῦ τετραάρχου σύντροφος  ‘Manaen, a close friend of Herod the tetrarch since childhood’  「与希律分封王一起长大的马念」 (徒 13:1) 不过，有些学者认为 徒 13:1 中的 σύντροφος 是指 σύντροφος[a]「同养兄弟」（见 10.51）。

συντυγχάνω

(1)

(a)

15.76 线性运动 靠近，趋近 接近或到达，暗示有某种联系 到达；接近 καὶ οὐκ ἠδύναντο συντυχεῖν αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον  ‘and they were not able to get near to him because of the crowd’  「因为人多，不能靠近他」 (路 8:19)

∑υντύχη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.350 人名及地名 人名 腓立比教会的女信徒 循都基；《思》欣提赫

συνυποκρίνομαι

(1)

(a)

88.229 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 和其他人一起装假 一起假装；随伙装假 συνυπεκρίθησαν αὐτῷ [καὶ] οἱ λοιποὶ Ἰουδαῖοι  ‘other Jews also joined him in this hypocrisy’  「其余的犹太人也都随着他装假」 (加 2:13)

συνυπουργέω

(1)

(a)

35.5 帮助，照顾 帮助 ［参συλλαμβάνω, συναντιλαμβάνομαι］ 通过参与一个活动或一件事来帮助 加入帮助；来帮助 συνυπουργούντων καὶ ὑμῶν ὑπὲρ ἡμῶν τῇ δεήσει  ‘as you help us by joining us in our prayers’  「你们也要一同用祈祷来帮助我们」 (林后 1:11) 很多时候不需要具体说明那是共同的行动，因为上下文会有所暗示，例如在 路 5:7，「来帮助」清楚表明那是共同努力进行的工作。但有些语言可能不能使用概括性的用语，而需要具体说明行动的性质。因此，路 5:7 中的「来帮助他们」可以译成「来和他们一起工作」。

συνωδίνω

(1)

(a)

24.88 感官事件及状态 痛苦，苦难 一同经受巨大的痛苦，暗示一件重要和创新的事件 一同受苦 πᾶσα ἡ κτίσις συστενάζει καὶ συνωδίνει ἄχρι τοῦ νῦν  ‘the whole creation moans and suffers together until the present time’  「一切受造之物一同呻吟，一同忍受阵痛，直到如今」 (罗 8:22)

συνωμοσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

30.73 思考 打算，企图，计划 对某人或某机构采取秘密行动的计划，暗示有约束同谋者的誓约 阴谋；同谋；共谋 ἦσαν δὲ πλείους τεσσεράκοντα οἱ ταύτην τὴν συνωμοσίαν ποιησάμενοι  ‘there were more than forty of them who formed this conspiracy’  「参与这阴谋的有四十多人」 (徒 23:13a)

____________________________________________________

1 徒 23:13中的συνωμοσία（30.73）可能只是徒 23:12中συστροφή（30.72）的风格变体。显然，两个词汇所指的是同一件事。

∑υράκουσαι

(1)

ῶν＜阴＞

(a)

93.588 人名及地名 地名 西西里岛东岸的一个城 叙拉古；《思》息辣谷撒

∑υρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.589 人名及地名 地名 巴勒斯坦北部和东部的一个地区，旧约时代称为亚兰 叙利亚；《思》叙利亚

∑ύρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.590 人名及地名 地名 （∑υρία「叙利亚」93.589 的衍生词）叙利亚的本地人，在叙利亚出生和居住的人 叙利亚人；《思》叙利亚人

∑υροφοινίκισσα

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.591 人名及地名 地名 （∑υροφοινικία「叙利亚腓尼基」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）叙利亚腓尼基本地的妇人 叙利亚腓尼基的妇人 另参看 10.1 的讨论。

∑ύρτις

(1)

εως＜阴＞

(a)

93.592 人名及地名 地名 北非海岸线上两个浅水而危险的地中海海湾 赛耳底；《思》叙尔提

σύρω

(1)

(a)

15.212 线性运动 拉，拖，拽 ［参ἕλκω, σπάω］ 拉扯或拖拽，由于被拖拽物体的惰性或不活动而需要用力 拖；拉；抽；拔 σύροντες τὸ δίκτυον τῶν ἰχθύων  ‘they pulled the net full of fish’  「把那网鱼拖过来」 (约 21:8) λιθάσαντες τὸν ∏αῦλον ἔσυρον ἔξω τῆς πόλεως  ‘they stoned Paul and dragged him out of town’  「用石头打保罗……就把他拖到城外」 (徒 14:19) ἡ οὐρὰ αὐτοῦ σύρει τὸ τρίτον τῶν ἀστέρων τοῦ οὐρανοῦ  ‘with his tail he dragged a third of the stars out of the sky’  「用尾巴拖拉着天上星辰的三分之一」 (启 12:4)

(b)

15.178 线性运动 引领，带来，带领 ［参ἕλκω］ 用体力拉动或拖拽，通常暗示有阻力 用力拖拽 ἔσυρον Ἰάσονα καί τινας ἀδελφοὺς ἐπὶ τοὺς πολιτάρχας  ‘they dragged Jason and some other fellow believers to the city authorities’  「把耶孙和几个弟兄拉到地方官那里」 (徒 17:6)

συσπαράσσω

(1)

(a)

23.167 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 ［参σπαράσσω］ 使人剧烈抽搐 使人抽搐；使人抽风 ἔρρηξεν αὐτὸν τὸ δαιμόνιον καὶ συνεσπάραξεν  ‘the demon knocked him to the ground and threw him into a convulsion’  「那鬼把他摔倒，使他重重地抽风」 (路 9:42)

σύσσημον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.476 沟通 非语言的沟通 事先约定的手势或记号，用来表达特定的意思 信号；记号；暗号 δεδώκει δὲ ὁ παραδιδοὺς αὐτὸν σύσσημον αὐτοῖς  ‘the one who betrayed him had given them a signal’  「那出卖耶稣的人给他们一个暗号」 (可 14:44) 如果某种语言没有「信号」或「暗号」等词汇，翻译者要表达 σύσσημον 的含义，可以把 可 14:44 的上半节译成：「出卖耶稣的人告诉他们他将怎样指出谁是耶稣；他说：『我与谁亲嘴，谁就是他』」。

σύσσωμος

(1)

ον

(a)

11.9 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 一个群体中的成员，强调与其他成员的协调关系 同为成员 τὰ ἔθνη ... σύσσωμα καὶ συμμέτοχα τῆς ἐπαγγελίας  ‘the Gentiles ... are co-members (with the Jews) and share along with them in the promise’  「外邦人[与犹太人]同属一体、同蒙应许」 (弗 3:6) 有些语言可以把「共同会员」的概念可以表达为：「和其他人一起被计算在内的人」。这样，你可以把 弗 3:6 翻译为「外邦人和犹太人一起被计算在内，一同承受应许」，或甚至是「外邦人与犹太人一同承受应许」。

συστατικός

(1)

ή，όν

(a)

33.345 沟通 推荐，提议 （συνίστημι[a]「推荐」33.344 的衍生词）指被称赞或获推荐的 称赞的；推荐的 μὴ χρῄζομεν ὥς τινες συστατικῶν ἐπιστολῶν πρὸς ὑμᾶς  ‘could it be that, like some other people, we need letters of recommendation to you’  「难道我们像有些人那样，要拿推荐信给你们」 (林后 3:1) 「我们需要给你们推荐信」等表达可能需要重新调整结构，译成：「我们需要有人写信给你们，来推荐我们」，或「我们需要有人写信给你们说：『这些人是好人』」。

συσταυρόω

(1)

(a)

20.78 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 在另一个人被钉十字架的同时把某人也钉死 同钉十字架 τὸ δ᾽ αὐτὸ καὶ οἱ λῃσταὶ οἱ συσταυρωθέντες σὺν αὐτῷ ὠνείδιζον αὐτόν  ‘even the bandits who had been crucified with him insulted him in the same way’  「和他同钉的强盗也这样讥讽他」 (太 27:44)

συστέλλω

(1)

(a)

67.118 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参κλίνω, προκόπτω］ 时间的延伸，重点在于终结的时间 靠近；接近尾声；将尽 ὁ καιρὸς συνεσταλμένος ἐστίν  ‘the time is coming to an end’  「时候不多了」 (林前 7:29)

(b)

15.200 线性运动 携带，负担 从某处拿走或带走 移开；拿走 ἀναστάντες δὲ οἱ νεώτεροι συνέστειλαν αὐτὸν καὶ ἐξενέγκαντες ἔθαψαν  ‘the young men came in and taking him away they carried him out for burial’  「有些年轻人起来，把他带走，抬出去埋葬了」 (徒 5:6) 在 徒 5:6，συστέλλω 也可以理解为「包裹」的意思（见 79.119）。

(c)

79.119 物体的特徵 包裹着 包裹一个物体，有准备好移走的含意 包裹；裹起来；捆成捆 ἀναστάντες δὲ οἱ νεώτεροι συνέστειλαν αὐτὸν καὶ ἐξενέγκαντες ἔθαψαν  ‘the young men came in, wrapped him up, and carried him out for burial’  「有些年轻人起来，把他裹好，抬出去埋葬了」 (徒 5:6) 关于 συστέλλω 在 徒 5:6 的另一种解释，见 15.200。

συστενάζω

(1)

(a)

25.145 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 与别人一起叹息或呻吟 一同叹息；一同呻吟 οἴδαμεν γὰρ ὅτι πᾶσα ἡ κτίσις συστενάζει ... ἄχρι τοῦ νῦν  ‘we know that ... up to the present ... all of creation groans together’  「我们知道，一切受造之物一同呻吟……直到如今」 (罗 8:22) 在 罗 8:22，συστενάζω 用作比喻。有些语言很难说「一切受造之物一同呻吟」，因为短语「一切受造之物」似乎是一个整体。因此，可能需要把「一切受造之物一同呻吟」译成：「受造界的所有部分一同呻吟」，或「所有被造之物一同呻吟」。

συστοιχέω

(1)

(a)

58.68 性质，类别，示例 原型，对应的类型（对型） ［参εἰμί］ 在某些重要的特徵上与其他事物对应 相当于；代表；是……的形象；象徵；表示 τὸ δὲ Ἁγὰρ ... συστοιχεῖ δὲ τῇ νῦν Ἰερουσαλήμ  ‘Hagar ... is a figure of the present Jerusalem’ or ‘... corresponds to ...’  「西奈山，与现在的耶路撒冷同类」 (加 4:25) 在一些语言中，加 4:25 等上下文中的 συστοιχέω 最好译成「指向」或「实际上是在谈论」，从而 加 4:25 中的这句表达可以译成「西奈山……其实指向今天的耶路撒冷」或「夏甲……其实指向今天的耶路撒冷」。加 4:25 整句可以译成「夏甲代表阿拉伯的西奈山，象徵今天的耶路撒冷」。

συστρατιώτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

34.19 联合 联系 （συστρατιώτης「战友」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）与别人一同执行艰巨任务的人，或与别人一同经历艰难的人 共同奋斗的人；共同执行艰巨任务的人；一同当兵的；一起服役的；战友 Ἀπφίᾳ τῇ ἀδελφῇ καὶ Ἀρχίππῳ τῷ συστρατιώτῃ ἡμῶν  ‘to our sister Apphia and our fellow soldier Archippus’  「亚腓亚姊妹，和我们的战友亚基布」 (门 1:2) 如果严格地直译 门 1:2 中的 συστρατιώτης，可能会暗示保罗本身是一名士兵，在某种意义上是军队的一名秘密特工。因此，翻译者在这里可能要用比喻来表达，例如：「像战友一样工作的」，或「和我们一同经历艰难的」。

συστρέφω  (συστρέφομαι)

(1)

(a)

15.125 线性运动 聚集，召集 ［参συμφέρω, συνάγω］ 使集合在一起，无论是有生命还是无生命的物体 集合；召集 συστρέψαντος δὲ τοῦ ∏αύλου φρυγάνων τι πλῆθος  ‘and when Paul had gathered quite a few sticks’  「保罗拾了一捆干柴」 (徒 28:3)

(b)

15.123 线性运动 聚集，召集 ［参συμπαραγίνομαι, συμπορεύομαι, συνάγω, σύνειμι, συνέρχομαι］ 两个或更多物体移动到相同位置1 聚在一起；聚会；聚集；相聚；集合 ∑υστρεφομένων δὲ αὐτῶν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ  ‘when they were assembled in Galilee’  「他们聚集在加利利的时候」 (太 17:22) 许多语言都会使用明显不同的词汇去表示生物的聚集。这些区别通常基于个体的数量、他们到来的距离，以及有关的个体是否构成一个成员群体，还是他们只是一个松散的集合。鉴于上述各种区别，翻译时很可能需要使用非常不同的词汇来表达各种相关的意义。

____________________________________________________

1 这个意为「聚集」的词汇组无疑具有一些细微的意义区别，但是无法根据现有的上下文来确定具体的差异。

συστροφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

39.43 敌意，冲突 暴乱 ［参σύγχυσις］ 暴民叛乱，特别有骚动和扰乱的含义 骚动；叛乱 μηδενὸς αἰτίου ὑπάρχοντος περὶ οὗ [οὐ] δυνησόμεθα ἀποδοῦναι λόγον περὶ τῆς συστροφῆς ταύτης  ‘there is no excuse for all this uproar and we would not be able to give a good reason for it’  「这次的骚动，我们也说不出理由来」 (徒 19:40) 在许多语言中，「暴动」的含义最好表达为：「人们大声疾呼反对」，或「人们吵嚷和对抗」，或「暴民吵嚷反对政府」。

(b)

30.72 思考 打算，企图，计划 由一些人一起制定的计划，他们同意对付某人或某个机构 阴谋；方案 ποιήσαντες συστροφὴν οἱ Ἰουδαῖοι  ‘some Jews formed a conspiracy’  「有些犹太人策划了一个阴谋」 (徒 23:12) 见 συνωμοσία 30.73 和该处的脚注。

συσχηματίζω  (συσχηματίζομαι)

(1)

(a)

41.29 行为及相关状态 特定行为模式 按照特定的模式或标准形成或塑造自己的行为 塑造自己的行为；使生活顺从……；同化；效法 μὴ συσχηματίζεσθε τῷ αἰῶνι τούτῳ  ‘do not shape your behavior to the standards of this world’  「不要按照这个世界的标准塑造自己的行为」 (罗 12:2) 为了表达「使生活顺从……」的概念，有些语言可能需要显示造成变化的因素，例如：「改变自己的生活，以致生活像……」。

∑υχάρ

(1)

＜阴＞

(a)

93.593 人名及地名 地名 撒马利亚的一个城 叙加；《思》息哈尔

∑υχέμ

(1)

＜阳＞, ＜阴＞

(a)

93.351 人名及地名 人名 哈抹的儿子（τοῦ ∑υχέμ，校勘栏） 示剑；《思》舍根

(b)

93.594 人名及地名 地名 撒马利亚的一个城 示剑；《思》舍根

σφαγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

20.72 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参θύω, κατασφάζω, σφάζω］ 屠杀动物或人；在提到人的语境中，这词有暴力和无情的含义1 杀戮；杀害 ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς  ‘we are reckoned to be like sheep that are to be slaughtered’  「人把我们当作待宰的羊」 (罗 8:36)

(b)

56.33 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参ἡμέρα］ ἡμέρα σφαγῆς  （习语，直译：杀戮的日子）进行毁灭性审判的日子 定罪的日子；宰杀的日子；屠宰的日子 ἐθρέψατε τὰς καρδίας ὑμῶν ἐν ἡμέρᾳ σφαγῆς  ‘you have nourished your hearts for the day of condemnation’  「为宰杀的日子养肥了自己的心」 (雅 5:5) 在 雅 5:5，短语 ἡμέρᾳ σφαγῆς 所指的是上帝毁灭性的审判；但是，σφαγῆς 应该比较字面地翻译成「毁灭」，而不仅是定罪。

____________________________________________________

1 κατασφάζω的内涵意义的语气可能比σφάζω略为强烈。

σφάγιον

(1)

ου＜中＞

(a)

53.20 宗教活动 奉献，献祭 ［参θυσία］ 用作献祭的物品 祭物；祭品 Μὴ σφάγια καὶ θυσίας προσηνέγκατέ μοι  ‘it was not to me that you offered slain animals and sacrifices’  「你们并没有为我献上牺牲和祭物」 (徒 7:42) 在语义学上，σφάγια 和 θυσίας 互相强化，这里合在一起基本上起强调作用。

σφάζω

(1)

(a)

20.72 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参θύω, κατασφάζω, σφαγή］ 屠杀动物或人；在提到人的语境中，这词有暴力和无情的含义1 杀戮；杀害 ἀρνίον ἑστηκὸς ὡς ἐσφαγμένον  ‘the lamb appeared to have been killed’  「羔羊像是被宰杀过的」 (启 5:6) αἷμα ... πάντων τῶν ἐσφαγμένων ἐπὶ τῆς γῆς  ‘the blood ... of all those who have been slaughtered on earth’  「地上一切被杀的人的血」 (启 18:24)

____________________________________________________

1 κατασφάζω的内涵意义的语气可能比σφάζω略为强烈。

σφόδρα

(1)

(a)

78.19 程度 多，少（正负程度） ［参σφοδρῶς］ 程度量表上一个非常高的点，在许多上下文中暗示激烈或狂暴 极其；极度；非常；十分；猛烈地 ἐχάρησαν χαρὰν μεγάλην σφόδρα  ‘they rejoiced exceedingly with great joy’ or ‘they rejoiced even more exceedingly’  「非常欢喜」或「极其欢喜快乐」 (太 2:10) ἦν γὰρ πλούσιος σφόδρα  ‘he was exceedingly rich’  「他极其富有」 (路 18:23) ὅτι μεγάλη ἐστὶν ἡ πληγὴ αὐτῆς σφόδρα  ‘because it was such a very terrible plague’  「因为那灾难太大了」 (启 16:21)

σφοδρῶς

(1)

(a)

78.19 程度 多，少（正负程度） ［参σφόδρα］ 程度量表上一个非常高的点，在许多上下文中暗示激烈或狂暴 极其；极度；非常；十分；猛烈地 σφοδρῶς δὲ χειμαζομένων ἡμῶν  ‘we were beaten violently by the storm’  「我们被风暴猛烈袭击」 (徒 27:18)

σφραγίζω

(1)

(a)

6.55 人工制品 用于标记及书写的工具 ［参κατασφραγίζω］ 用封条封上或使某物安全牢固 封上；加封条；使安全 ἠσφαλίσαντο τὸν τάφον σφραγίσαντες τὸν λίθον  ‘they made the tomb secure by putting a seal on the stone’  「在石头上加了封条，封住墓口」 (太 27:66) ἔβαλεν αὐτὸν εἰς τὴν ἄβυσσον καὶ ἔκλεισεν καὶ ἐσφράγισεν ἐπάνω αὐτοῦ  ‘he threw him into the abyss, locked it, and sealed it’  「把它扔进无底深渊去，关闭起来，加上封印」 (启 20:3) 关于翻译「封印」遇到的一些问题，见 6.54。

(b)

33.484 沟通 非语言的沟通 （σφραγίς[c]「记号；印记」33.483 的衍生词）在某物上做记号，主要表示所有权，也可能是为了标记群体身份 做记号；盖印 ἄχρι σφραγίσωμεν τοὺς δούλους τοῦ θεοῦ ἡμῶν ἐπὶ τῶν μετώπων αὐτῶν  ‘until we have marked with a seal the foreheads of the servants of our God’  「等我们在我们上帝众仆人的额上盖了印」 (启 7:3)

(c)

57.87 拥有，转移，交换 给予 安排把某物以安全的方式交给某人 安全地交付；安全地交给；交付妥当 σφραγισάμενος αὐτοῖς τὸν καρπὸν τοῦτον  ‘and having turned over to them in a secure way this contribution’  「把这笔款项妥当地交给他们」 (罗 15:28) 关于 σφραγίζω 在 罗 15:28 的一种稍微不同的解释，见 15.189。

(d)

15.189 线性运动 携带，负担 （σφραγίζω[a]「加封条」6.55 的引申喻意）把东西安全地送到目的地 安全地送到；安全地运送 σφραγισάμενος αὐτοῖς τὸν καρπὸν τοῦτον  ‘having delivered to them what has been raised’ (literally ‘... this harvest, used figuratively’)  「把这笔捐款交付给他们」（直译：「将这收获……」，此处用作比喻） (罗 15:28) 罗 15:28 中的 σφραγισάμενος 可能也用来确认募捐的意义。关于 σφραγίζω 在 罗 15:28 中另一个有些不同的解释，见 57.87。

(e)

28.53 知道 知名的，清楚显示的，显露的 （σφραγίς[e]「确认」73.9 的衍生词）用真实的证据证明某事的真实性或有效性 证明；印证；确认；清楚表明 ὁ λαβὼν αὐτοῦ τὴν μαρτυρίαν ἐσφράγισεν ὅτι ὁ θεὸς ἀληθής ἐστιν  ‘and he who accepts his message makes known the fact that God is truthful’ or ‘... shows clearly ...’  「那接受他见证的，证明了上帝是信实的」 (约 3:33)

σφραγίς

(1)

ῖδος＜阴＞

(a)

6.54 人工制品 用于标记及书写的工具 有镌刻的物件，用于做记号以标示物件的所有权，表示批准，或用作封印（封印的方法通常是用印章压一下加热了的蜡，这种封印一般会出现在文件或信件上） 印章；图章 ἄγγελον ... ἔχοντα σφραγῖδα θεοῦ  ‘an angel ... who had God's signet’  「一位天使……拿着上帝的印」 (启 7:2) 在某些语言中，最接近于「印章」或「图章」的对应词汇是用印章所做的记号，例如，「其名字的符号」或「其所有权的记号」。在某些经文中，翻译者可以采用一个短语，例如「做印记所用的工具」。

(b)

6.62 人工制品 用于标记及书写的工具 有印章或图章印记的东西（见 σφραγίς[a] 6.54），用于把文件封严，或为了展示拥有权或表示认可 印 Τίς ἄξιος ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον καὶ λῦσαι τὰς σφραγῖδας αὐτοῦ;  ‘who is worthy to open the scroll and break the seal?’  「有谁配展开那书卷，揭开那七个印呢？」 (启 5:2) 在 启 5:2 中，可以说「保持卷轴封严的蜡」；但在有些语言中，最好采用比较一般性的陈述，例如，「封严卷轴所用的物质」或「保持卷轴封严的物质」。

(c)

33.483 沟通 非语言的沟通 图章戒指或印章的印记，主要表示所有权 记号；印记；印 οἵτινες οὐκ ἔχουσιν τὴν σφραγῖδα τοῦ θεοῦ ἐπὶ τῶν μετώπων  ‘who do not have the mark of God on their foreheads’  「额上没有上帝印记的人」 (启 9:4) 启 9:4 中的从句也可以译成，「那些额上没有印记表明他们属于上帝的人」。

(d)

33.47 沟通 书面语言 由印章或图章造成的记号或印记 印记；刻印；铭文 θεμέλιος ... ἔχων τὴν σφραγῖδα ταύτην  ‘the foundation ... which had this inscription on it’  「根基……上面刻着这样的铭文」 (提后 2:19)

(e)

73.9 真实的，虚假的 确认或证明某事物的真实性的东西 印证；证明；验证；证明真实的证据 ἡ γὰρ σφραγίς μου τῆς ἀποστολῆς ὑμεῖς ἐστε  ‘you are the certification for my being an apostle’ or ‘you show clearly that I am an apostle’  「你们……是我作使徒的印证」或「你们……证明我是使徒」 (林前 9:2)

σφυδρόν

(1)

οῦ＜中＞

(a)

8.51 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 连接脚和腿的关节 踝关节 ἐστερεώθησαν αἱ βάσεις αὐτοῦ καὶ τὰ σφυδρά  ‘his feet and ankles became strong’  「他的脚和踝骨马上就变得健壮了」 (徒 3:7)

σχεδόν

(1)

(a)

78.40 程度 左右，大约，差不多，几乎不（接近程度） ［参πού］ 略低于程度量表上某个点的程度 几乎；差不多；大约；快到；将近 σχεδὸν πᾶσα ἡ πόλις συνήχθη  ‘almost everyone in town came’  「全城的人几乎都来了」 (徒 13:44) 在一些语言中，徒 13:44 中这句话的对等翻译是：「城镇里所有人都来了，只有一些没来」，或「城镇里只有很少人没来」。

σχῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

58.7 性质，类别，示例 性质，特徵 某物的形式或性质，特别指其外在形式或结构 形式；外形；样子；形态；性质；结构 παράγει γὰρ τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου  ‘the form of this world is passing away’  「这世界现今的样式将要过去」 (林前 7:31) 在 林前 7:31，σχῆμα 不是指地球的物质形态，而是指世人的生活方式；所指的主要是文化，而不是物质形态。因此，林前 7:31 中的这个表达可以译成：「这世界的生活方式将要过去」。

(b)

58.17 性质，类别，示例 外貌，形式的外在显现 外貌作为外在表现形式的一个要素 外貌；外形；形式；样式 καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος  ‘and his appearance was seen to be that of a person’ or ‘... like that of a person’ (literally ‘and in appearance he attained to being a person’)  「成为人的样式」（直译：「外形上，他成为了一个人」） (腓 2:7)

σχίζω

(1)

(a)

19.27 物理的冲击力 裂开，撕破 把物件分割或撕裂成至少两部分 裂开；撕裂 εὐθὺς ἀναβαίνων ἐκ τοῦ ὕδατος εἶδεν σχιζομένους τοὺς οὐρανοὺς  ‘as soon as he came up from the water he saw the sky split open’  「他从水里一上来，就看见天裂开了」 (可 1:10) 对某些语言来说，σχίζω 在 可 1:10 中 的意思，最好表达为：「天裂开了」，或「天空有一条缝」，或「天空中突然出现了一个开口」。副词「突然」能够在某种程度上表达动词 σχίζω 的裂开的含意。

(b)

63.26 整体，联合，部分，分开 分开 分开成两个部分 分开；分裂；裂开；裂成两半 αἱ πέτραι ἐσχίσθησαν  ‘the rocks were split’  「岩石裂开」 (太 27:51) ἐσχίσθη δὲ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ μέσον  ‘the curtain of the sanctuary was split down the middle’  「圣所的帐幔从中间裂开」 (路 23:45)

σχίσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

19.28 物理的冲击力 裂开，撕破 （σχίζω[a]「裂开；撕裂」19.27 的衍生词）由分裂或撕裂引起的状况 裂口 αἴρει τὸ πλήρωμα ἀπ᾽ αὐτοῦ τὸ καινὸν τοῦ παλαιοῦ καὶ χεῖρον σχίσμα γίνεται  ‘the new patch will tear off some of the old cloth, making an even greater tear’  「所补上的新布会撕破旧衣服，裂口就更大了」 (可 2:21) σχίσμα[a] 所表达的各种分离或分裂，在某些语言中可能是很不相同的，这取决于所涉及的物质，例如：布、皮革、纸、云等。

(b)

39.13 敌意，冲突 分裂 ［参διχοστασία］ 分裂成为两个对立的群体 分裂；不和；分党派 σχίσμα οὖν ἐγένετο ἐν τῷ ὄχλῳ δι᾽ αὐτόν  ‘so there came a division in the crowd because of him’  「于是众人因为耶稣而产生了分裂」 (约 7:43) 在某些语言中，相当于「制造分裂」的译法是直译成「使一个群体成为两个群体」；但翻译时更经常会采用与态度有关的表达，例如：「使人们彼此向对方发怒」，或「使人们不喜欢对方」，或「使人们把对方看作敌人」。

σχοινίον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.18 人工制品 捆紥及固定用的工具 把好几股线搓捻或编织而成的粗绳子；用棕榈纤维、亚麻线或芦苇等各种不同的材料制成 绳子 ἀπέκοψαν οἱ στρατιῶται τὰ σχοινία τῆς σκάφης  ‘the soldiers cut the ropes of the boat’  「士兵砍断救生艇的绳子」 (徒 27:32) 徒 27:32 中提到的绳子显然比较粗，然而在 约 2:15 中，耶稣把牲畜和商人赶出圣殿所用的鞭子可能是由好几股组成。

σχολάζω

(1)

(a)

67.81 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 在一段时间内积极、认真地从事某项活动 花时间于；专心于 ἵνα σχολάσητε τῇ προσευχῇ  ‘in order to give time to prayer’  「为了有一段时间专心祷告」 (林前 7:5)

(b)

59.43 数量 满的，空的 空着，特指住所 空着；没有人住 καὶ ἐλθὸν εὑρίσκει σχολάζοντα σεσαρωμένον καὶ κεκοσμημένον  ‘and he went and found it empty, swept, and fixed up’  「到了之后，发现里面空着，已经打扫干净，布置好了」 (太 12:44)

σχολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

7.14 建造物 建筑物 一座专门供学习之用的建筑物，老师在其中传授知识，与学生一起讨论学问 讲堂；学校 καθ᾽ ἡμέραν διαλεγόμενος ἐν τῇ σχολῇ Τυράννου  ‘every day he held discussions in the lecture hall of Tyrannus’  「天天在推喇奴讲堂进行讨论」 (徒 19:9) 在 徒 19:9 中，这词最好译作「讲堂」而不是「学校」，免得让人以为这就像是当今学校的课堂那样。徒 19:9 可以译为：「每天，保罗在推喇奴的讲堂与人们讲论」，或「每天，保罗在推喇奴经常教导的讲堂与人们讲论」，或「每天，保罗在推喇奴经常发表演讲的讲堂与人们讲论」。

σῴζω

(1)

(a)

21.18 危险，冒险，安全，拯救 使安全，没有危险 ［参σωτηρία］ 从危险中救出并恢复到从前安全和幸福的状态 1 救；解救；救援；使安全；拯救 καὶ ἀρξάμενος καταποντίζεσθαι ἔκραξεν λέγων, Κύριε, σῶσόν με  ‘and as he began to sink, he shouted, Lord, rescue me’  「他开始沉下去的时候，就大叫：『主啊！救我！』」 (太 14:30)

(b)

21.27 危险，冒险，安全，拯救 宗教意义上的拯救 使人经历上帝的拯救 救；拯救 εὐδόκησεν ὁ θεὸς ... σῶσαι τοὺς πιστεύοντας  ‘God decided ... to save those who believe’  「上帝决定……拯救信他的人」 (林前 1:21) τοῖς πᾶσιν γέγονα πάντα, ἵνα πάντως τινὰς σώσω  ‘so I became all things to all people that I might save at least some’  「对什么样的人，我就作什么样的人；无论如何，我一定要救一些人」 (林前 9:22) χάριτί ἐστε σεσῳσμένοι  ‘you have been saved by grace’  「你们得救是靠着恩典」 (弗 2:5)

(c)

23.136 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 ［参διασῴζω, ἰάομαι, ἴασις］ 使生病的人恢复健康 2 医治；治愈；使痊愈；救治 ὅσοι ἂν ἥψαντο αὐτοῦ ἐσῴζοντο  ‘all who touched him were made well’  「所有摸着他的人都得到医治」 (可 6:56) 有些语言会根据疾病的不同种类，用不同的词汇来表达「医治」。

____________________________________________________

1 这个子域中的σῴζω和σωτηρία的意思与ἐξαιρέομαι（21.17）不同，不仅暗示救离危险，还暗示恢复以前的安全兴盛的状态。因着这个元素，σῴζω和σωτηρία特别适合用来指宗教方面的拯救。

2 διασῴζω[b]的语气可能比σῴζω[c]更为强烈。另外，在某些上下文中，σῴζω和διασῴζω可能还有拯救人脱离疾病状态的附加含意。

σῶμα

(1)

τος＜中＞

(a)

8.1 身体、身体各部分及身体的产物 身体 人、动物或植物的身体 1，无论死的还是活的 身体 Ὅπου τὸ σῶμα, ἐκεῖ καὶ οἱ ἀετοὶ ἐπισυναχθήσονται  ‘where there is a body, the vultures will gather’  「尸首在哪里，秃鹰也会聚在哪里」 (路 17:37) πάντα δὲ τὰ μέλη τοῦ σώματος πολλὰ ὄντα ἕν ἐστιν σῶμα  ‘though all the parts of the body are many, it is still one body’  「身体的肢体虽多，仍是一个身体」 (林前 12:12) οὐ τὸ σῶμα τὸ γενησόμενον σπείρεις  ‘you do not sow the body of the plant which is to be’  「你们所种的，不是那将来要长成的形体」 (林前 15:37) 有些语言清楚区分了活人和死人（或尸体）的身体。还有些语言区分了人的身体和动物的身体，而植物体的用语也往往有别于指人或动物的身体。表示「身体」的词汇常由一个词组构成，例如「骨和肉」；在许多语言中，提到身体的时候主要是指人本身。例如，在太 26:12（「把这香膏浇在我身上」），合适的对等翻译是「把这香膏浇在我上面」。在某些情况下，「身体」可以表现为经历过的东西。例如，在林前 6:20，「用你们的身体荣耀上帝」可以译作「用你们的行为荣耀上帝」或「用你们身体所做的来荣耀上帝」。

(b)

9.8 人 人类 （σῶμα[a]「身体」8.1 的引申喻意）作为物质存在的人，包括自然的欲望 2 自我；肉身 ἵνα καταργηθῇ τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας  ‘in order that our physical beings, which are prone to sin, might be rendered powerless’  「好让罪的身体失去能力」 (罗 6:6)

(c)

11.34 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 （σῶμα[a]「身体」8.1 的引申喻意）在基督里的信徒连结起来成为一个群体，暗示群体内每个人都有其独特的功能 会众；基督徒群体；教会 εἰς οἰκοδομὴν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ  ‘to build up the church of Christ which is like a body’  「建立教会—就是基督的身体」 (弗 4:12) 虽然在某些语言中，说一个组织的人作为一个「身体」看起来是相对奇怪的，但是以某种方式保存 σῶμα 的比喻意义是重要的，因为它在保罗不同阶段的教导中担当如此重要的角色。然而，译者常常需要把暗喻改为明喻，正如在 弗 4:12 的翻译中已经表明的。

(d)

87.78 地位 奴役，自由 作为财产被售卖的奴隶，可能暗指买卖奴隶的交易 奴仆；奴隶 οὐδεὶς ἀγοράζει οὐκέτι γόμον ... ἵππων ... σωμάτων  ‘no one buys their goods any longer ... their horses ... slaves’  「没有人再买他们的货物……马……奴隶……」 (启 18:11, 12, 13 [3])

(e)

58.66 性质，类别，示例 原型，对应的类型（对型） 与原型或预示对应的实体 实体；真体；对应的实体 τὸ δὲ σῶμα τοῦ Χριστοῦ  ‘but the reality is Christ’  「实体却属于基督」 (西 2:17)

(f)

1.26 地理物体及特徵 天体 ［参ἐπουράνιος］ σῶμα ἐπουράνιον  （习语，直译：天体；在《新约》中只以复数形式出现 3）天空中发光的物体：太阳，月亮，以及其他行星和恒星 天上的形体 σώματα ἐπουράνια, καὶ σώματα ἐπίγεια· ἀλλ᾽ ἑτέρα μὲν ἡ τῶν ἐπουρανίων δόξα, ἑτέρα δὲ ἡ τῶν ἐπιγείων  ‘there are heavenly bodies and earthly bodies; there is a beauty that belongs to heavenly bodies, and another kind of beauty that belongs to earthly bodies’  「还有天上的形体，也有地上的形体；天上的形体有一种美，地上的形体有另一种美」 (林前 15:40) 另参 1.8。 短语 σῶμα ἐπουράνιον 是一个极为通用的词汇，其复数形式有时可以译作「天上的光体」，但在更多情况下可能需要指明是「日、月、星」等不同的天体。在某些语境中，翻译者可能也想指明那些行星，常称之为「流荡的星」或「移动的星」（英语 planet「行星」一词便是源于意为「游荡者」的希腊词）。当然，这些天体并不是流星或彗星。

(g)

23.111 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀπόθεσις, ἐκδημέω］ ἐκδημέω ἐκ τοῦ σώματος  （习语，直译：离开身体）死亡的委婉说法 死；死亡；脱离；离开 εὐδοκοῦμεν μᾶλλον ἐκδημῆσαι ἐκ τοῦ σώματος καὶ ἐνδημῆσαι πρὸς τὸν κύριον  ‘we would much prefer to die and be at home with the Lord’  「我们更情愿离开身体，与主同住」 (林后 5:8)

____________________________________________________

1 在《圣经》以外的文献中，σῶμα[a]极少用在植物上面，《圣经》也许只出现在林前 15:37，在讨论复活后的身体时，将植物与人作类比。

2 σῶμα[b]和σάρξ[f]（26.7）均指人的本性，意思非常相似。然而，两个词的内涵意义也有一些区别，σάρξ[f]似乎更关注人性的纯粹肉体欲望，可能更加强调正常的性冲动。

3 短语σῶμα ἐπουράνιον的语义分析有两个可能性：一是把它视为一个固定词组，从而成为一个习语或词汇单元；虽然这词组的语义焦点落在首词σῶμα上，但由于这个短语只限于指太阳、月亮、行星和恒星，因此应被视为语义外向的（semantically exocentric），词组的意思不能从组成的字词构建出来。二是把它视为一种语义内向（semantically endocentric）的表达，也就是一个普通词组，其意思可以从组成的字词构建出来。后者的理解是合理的，因为σῶμα具有「身体；对象」的非常一般性的意思。

σωματικός

(1)

ή，όν

(a)

8.2 身体、身体各部分及身体的产物 身体 ［参σωματικῶς］ （σῶμα[a] 「身体」8.1 的衍生词）与身体有关的 身体的；身体的形状 καταβῆναι τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον σωματικῷ εἴδει ὡς περιστερὰν ἐπ᾽ αὐτόν  ‘the Holy Spirit descended upon him in bodily form like a dove’  「圣灵降在他身上，形状彷佛鸽子」 (路 3:22) ἡ γὰρ σωματικὴ γυμνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος  ‘for bodily training is of some value’  「因操练身体有些益处」 (提前 4:8)

σωματικῶς

(1)

(a)

8.2 身体、身体各部分及身体的产物 身体 ［参σωματικός］ （σῶμα[a] 「身体」8.1 的衍生词）与身体有关的 身体的；身体的形状 ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς  ‘in him all the fullness of deity dwells bodily’ or ‘... in physical form’  「上帝本性一切的丰盛都有形有体地居住在基督里面」 (西 2:9) 西 2:9 中的 σωματικῶς 也可以解作「事实上」，意思是说，「不是象徵性地」（见 70.7）。

(b)

70.7 实在的，不实在的 是真实的（在实体的意义上），与象徵相对 事实上；实际上 ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς  ‘in him exists the complete content of deity in a real form’  「上帝完整的神性具体地在基督里」 (西 2:9) 关于 σωματικῶς 在 西 2:9 的另一种解释，见 8.2。

∑ώπατρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.352 人名及地名 人名 庇哩亚的基督徒 所巴特；《思》索帕特尔

σωρεύω  (σωρεύομαι)

(1)

(a)

25.199 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 σωρεύω ἄνθρακας πυρὸς ἐπὶ τὴν κεφαλήν  （习语，直译：把炭火堆在头上；但这习语的历史背景并不清楚，因此在某程度上其意义是不确定的）以十分正面的态度来对待某人，以致这人感到羞愧或尴尬 使人感到羞愧；使人蒙羞；使人羞惭 ἀλλ᾽ ἐὰν πεινᾷ ὁ ἐχθρός σου, ψώμιζε αὐτόν· ἐὰν διψᾷ, πότιζε αὐτόν· τοῦτο γὰρ ποιῶν ἄνθρακας πυρὸς σωρεύσεις ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ  ‘but if your enemy is hungry, give him something to eat; if he is thirsty, give him something to drink; for in doing this, you will make him ashamed’  「如果你的仇敌饿了，就给他吃，渴了，就给他喝；你这样做会使他脸红耳赤，羞惭交加」 (罗 12:20)

(b)

68.76 时态 专心努力去做，全力去做 （σωρεύω「堆积」的引申喻意；见 25.199）专注地、广泛地从事某项活动 习惯于做某事；沉溺；全身心投入 αἰχμαλωτίζοντες γυναικάρια σεσωρευμένα ἁμαρτίαις  ‘gaining control over weak women given over to sins’  「迷惑意志薄弱、被罪过所压制……的妇女们」 (提后 3:6) 在 提后 3:6，σωρεύομαι 也可以解作「被罪的重担压着」或「被罪咎的重担压着」的状态。

∑ωσθένης

(1)

ους＜阳＞

(a)

93.353a 人名及地名 人名 哥林多会堂的主管 所提尼，《思》索斯特乃 许多学者认为 ∑ωσθένης[a] 和 ∑ωσθένης[b] 是同一个人。

(b)

93.353b 人名及地名 人名 哥林多的基督徒 所提尼，《思》索斯特乃 许多学者认为 ∑ωσθένης[a] 和 ∑ωσθένης[b] 是同一个人。

∑ωσίπατρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.354 人名及地名 人名 在 罗 16:21 中向罗马教会问安的人 所西巴德；《思》索息帕特

σωτήρ

(1)

ῆρος＜阳＞

(a)

21.22 危险，冒险，安全，拯救 使安全，没有危险 （σῴζω[a]「救援，拯救」21.18 的衍生词）救援或拯救的人 拯救者；救主 καὶ ἠγαλλίασεν τὸ πνεῦμά μου ἐπὶ τῷ θεῷ τῷ σωτῆρί μου  ‘and my spirit rejoices in God my Deliverer’  「我灵以上帝我的救主为乐」 (路 1:47)

(b)

21.31 危险，冒险，安全，拯救 宗教意义上的拯救 （σῴζω[b]「拯救」21.27 的衍生词）那拯救人的 救主；拯救者 ἐξ οὗ καὶ σωτῆρα ἀπεκδεχόμεθα κύριον Ἰησοῦν Χριστόν  ‘from where we wait for (our) Savior the Lord Jesus Christ’  「等候救主，就是主耶稣基督」 (腓 3:20) τοῦ σωτῆρος ἡμῶν θεοῦ  ‘God our Savior’  「我们的救主上帝」 (提前 2:3)

σωτηρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

21.18 危险，冒险，安全，拯救 使安全，没有危险 ［参σῴζω］ 从危险中救出并恢复到从前安全和幸福的状态 1 救；解救；救援；使安全；拯救 ἐνόμιζεν δὲ συνιέναι τοὺς ἀδελφοὺς [αὐτοῦ] ὅτι ὁ θεὸς διὰ χειρὸς αὐτοῦ δίδωσιν σωτηρίαν αὐτοῖς  ‘and he thought that his own people would recognize that God would provide for their deliverance through him’  「他以为他的弟兄们必明白上帝是藉他的手搭救他们，他们却不明白」 (徒 7:25) διὸ παρακαλῶ ὑμᾶς μεταλαβεῖν τροφῆς· τοῦτο γὰρ πρὸς τῆς ὑμετέρας σωτηρίας ὑπάρχει  ‘therefore, I urge you to take some food, for this is important for your deliverance’ or ‘... for your survival’  「所以我劝你们吃点东西，因为这是关乎你们获救的」或「……这样你们才可以生还」 (徒 27:34)

(b)

21.25 危险，冒险，安全，拯救 宗教意义上的拯救 获得拯救的状态 拯救；救恩；得救 ἡ γὰρ κατὰ θεὸν λύπη μετάνοιαν εἰς σωτηρίαν ἀμεταμέλητον ἐργάζεται  ‘for the sadness that is used by God brings repentance that leads to salvation, in which there is no regret’  「因为依着上帝的意思忧愁，就生出没有懊悔的悔改来，以致得救」 (林后 7:10) κομιζόμενοι τὸ τέλος τῆς πίστεως ὑμῶν σωτηρίαν ψυχῶν  ‘receiving the purpose of your faith, that is, the salvation of your souls’  「得到信心的效果，就是灵魂得救」 (彼前 1:9)

(c)

21.26 危险，冒险，安全，拯救 宗教意义上的拯救 获得拯救的过程 拯救；得救；救恩 ἡμῖν ὁ λόγος τῆς σωτηρίας ταύτης ἐξαπεστάλη  ‘the message about this salvation has been sent to us’  「这拯救的信息是传给我们的」 (徒 13:26) 虽然很难或者有时候不能确定 σωτηρία 是指得救的状态（21.25），还是指被拯救的过程，然而在一些语言中，翻译者必须选定这两种意思中的一种。

____________________________________________________

1 这个子域中的σῴζω和σωτηρία的意思与ἐξαιρέομαι（21.17）不同，不仅暗示救离危险，还暗示恢复以前的安全兴盛的状态。因着这个元素，σῴζω和σωτηρία特别适合用来指宗教方面的拯救。

σωτήριος  (σωτήριον)

(1)

ον

(a)

21.28 危险，冒险，安全，拯救 宗教意义上的拯救 关于上帝的拯救 拯救的；带来拯救的；救恩的 Ἐπεφάνη γὰρ ἡ χάρις τοῦ θεοῦ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις  ‘the saving grace of God has appeared to all people’ or ‘the grace of God has appeared bringing salvation to all people’  「上帝拯救的恩典已经向众人显明」或「上帝拯救万人的恩典已经显明出来了」 (多 2:11)

(b)

21.29 危险，冒险，安全，拯救 宗教意义上的拯救 σωτήριον  人经历上帝拯救的方法 救恩；拯救的方法；拯救的方式 ὄψεται πᾶσα σὰρξ τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ  ‘all will see the way God saves’  「所有人都要看见上帝的救恩」 (路 3:6)

(c)

21.30 危险，冒险，安全，拯救 宗教意义上的拯救 σωτήριον  关于上帝拯救人类的信息 救恩的信息；关于得救的信息 ὅτι τοῖς ἔθνεσιν ἀπεστάλη τοῦτο τὸ σωτήριον τοῦ θεοῦ· αὐτοὶ καὶ ἀκούσονται  ‘that this message about God saving people has been sent to the Gentiles and they will listen’  「上帝拯救的信息已经传给外邦人了，他们也必聆听」 (徒 28:28)

σωφρονέω

(1)

(a)

30.22 思考 思考，思想 能够理智地推理和思考 头脑清醒；神智清醒；理智的；清晰地思考；正确地推论 εὗρον καθήμενον τὸν ἄνθρωπον ἀφ᾽ οὗ τὰ δαιμόνια ἐξῆλθεν ἱματισμένον καὶ σωφρονοῦντα παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ  ‘they found the man from whom the demons had gone out sitting at the feet of Jesus; he was clothed and in his right mind’  「发现鬼已从他身上出来的那人坐在耶稣脚前，穿着衣服，神智清醒」 (路 8:35) εἴτε γὰρ ἐξέστημεν, θεῷ· εἴτε σωφρονοῦμεν, ὑμῖν  ‘are we really out of our minds? It is for God's sake. Or are we sane? It is for your sake’  「如果我们疯狂，那是为了上帝；如果我们清醒，那是为了你们」 (林后 5:13) σωφρονέω[a] 的意思经常用习语来表达，例如：「有正确的想法」，「有头脑」，「有清晰的想法」，或「思想不走神」。

(b)

32.34 理解 理解能力 ［参σωφρονισμός, σωφροσύνη］ 对实际情况有一定的了解，因此能够理智地行动 有良好的判断力；明智；运用良好的判断力；正确的判断 φρονεῖν εἰς τὸ σωφρονεῖν  ‘be sensible in your thinking’  「心智清醒」 (罗 12:3) τοὺς νεωτέρους ὡσαύτως παρακάλει σωφρονεῖν  ‘in the same way urge the young men to be wise and sensible’  「同样，你要鼓励年轻的男人清醒自制」 (多 2:6)

σωφρονίζω

(1)

(a)

33.229 沟通 教导 教导人以明智而得体的方式行事 教导；训练 ἵνα σωφρονίζωσιν τὰς νέας  ‘in order to teach the young women to ...’  「好指教年轻的妇女」 (多 2:4)

σωφρονισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

32.34 理解 理解能力 ［参σωφρονέω, σωφροσύνη］ 对实际情况有一定的了解，因此能够理智地行动 有良好的判断力；明智；运用良好的判断力；正确的判断 ἀλλὰ δυνάμεως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρονισμοῦ  ‘instead (his Spirit fills us) with power, love, and the ability to understand how to make wise decisions’  「相反地，他的灵会使我们充满力量、爱心，和作出明智判断的能力」 (提后 1:7) 在 提后 1:7，σωφρονισμός 也可以理解为适度和明智的行为（见 88.93）。

(b)

88.93 道德伦理素质及相关行为 理智的行为，愚蠢的行为 ［参σωφροσύνη］ 以明智的方式行事，有思想周到并找到最佳解决方案的含意 明智；适度 πνεῦμα ... ἀγάπης καὶ σωφρονισμοῦ  ‘(his) Spirit ... (fills us) with love and moderation’  「他的灵会使我们充满……爱心和自制」 (提后 1:7) 关于 σωφρονισμός 在 提后 1:7 中的另一种解释，见 32.34。

σωφρόνως

(1)

(a)

88.94 道德伦理素质及相关行为 理智的行为，愚蠢的行为 ［参σώφρων］ （词干 σωφρο「行事明智」88.93 的衍生词）指一个人的行为明智而适度 明智的；明智地；适度的；适度地 ἵνα ... σωφρόνως καὶ δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωμεν  ‘that ... we may live sensibly, uprightly, and godly’  「使我们……过着审慎自制、公义、敬虔的生活」 (多 2:12) 在许多语言中，σωφρονισμός[b] (88.93)，σωφροσύνη[b] (88.93)，σώφρων 和 σωφρόνως 等词汇可以译作：「对自己应该做的事有正确的想法」，或「让自己的思想引导自己的身体」。

σωφροσύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

32.34 理解 理解能力 ［参σωφρονέω, σωφρονισμός］ 对实际情况有一定的了解，因此能够理智地行动 有良好的判断力；明智；运用良好的判断力；正确的判断 Οὐ μαίνομαι, φησίν, κράτιστε Φῆστε, ἀλλ᾽ ἀληθείας καὶ σωφροσύνης ῥήματα ἀποφθέγγομαι  ‘he said, I am not mad, most excellent Festus! The words I speak are true and sensible’  「保罗说：『非斯都大人，我没有疯，我说的都是真实的话，清醒的话』」 (徒 26:25)

(b)

88.93 道德伦理素质及相关行为 理智的行为，愚蠢的行为 ［参σωφρονισμός］ 以明智的方式行事，有思想周到并找到最佳解决方案的含意 明智；适度 ἐν πίστει καὶ ἀγάπῃ καὶ ἁγιασμῷ μετὰ σωφροσύνης  ‘in faith and love and holiness with sensibility’  「持守信心、爱、圣洁，审慎自制」 (提前 2:15)

σώφρων

(1)	ον，＜所有＞ονος

(a)

88.94 道德伦理素质及相关行为 理智的行为，愚蠢的行为 ［参σωφρόνως］ （词干 σωφρο「行事明智」88.93 的衍生词）指一个人的行为明智而适度 明智的；明智地；适度的；适度地 πρεσβύτας νηφαλίους εἶναι, σεμνούς, σώφρονας  ‘the older men should be sober, proper, sensible’  「老年男人要不嗜酒、庄重、审慎自制」 (多 2:2) 在许多语言中，σωφρονισμός[b] (88.93)，σωφροσύνη[b] (88.93)，σώφρων 和 σωφρόνως 等词汇可以译作：「对自己应该做的事有正确的想法」，或「让自己的思想引导自己的身体」。

ταβέρνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

7.11 建造物 建筑物 ［参κατάλυμα, πανδοχεῖον］ 供旅客住宿的地方 客栈 在《新约》中，ταβέρνη 只是一个地名的一部分，即 Τριῶν Ταβερνῶν「三馆」（徒 28:15）。

Ταβιθά

(1)

＜阴＞

(a)

93.355 人名及地名 人名 一名约帕女信徒的亚兰名字，希腊文译作 Δορκάς 「多加」(93.101) 大比大；《思》塔彼达

τάγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

62.7 排列，组织 （事件及状态的）安排 ［参τάξις］ 适当、正确的次序 正确的次序；良好的次序；按次序；有序地 ἕκαστος δὲ ἐν τῷ ἰδίῳ τάγματι  ‘each in his own order’  「各人要按着自己的次序」 (林前 15:23)

Ταδδαῖον

(1)

(a)

93.356 人名及地名 人名 Θαδδαῖος「达太」93.150 的另一种拼写法（可 3:18，校勘栏）

τακτός

(1)

ή，όν

(a)

30.85 思考 决定，作出结论 预先决定的 确定的；选定的；指定的 τακτῇ δὲ ἡμέρᾳ ὁ Ἡρῴδης ἐνδυσάμενος ἐσθῆτα βασιλικὴν  ‘on a chosen day Herod put on his royal robes’ or ‘on the day that had been determined in advance ...’  「希律在所定的日子，穿上朝服」或「到了约定的日子……」 (徒 12:21)

ταλαιπωρέω

(1)

(a)

25.136 态度及情感 喜笑，哀哭，悲叹 悲伤、抱怨，很可能由于境况凄凉 愁苦；悲伤；难过 ταλαιπωρήσατε καὶ πενθήσατε καὶ κλαύσατε  ‘be sorrowful, grieve, and weep’  「你们要愁苦，悲哀，哭泣」 (雅 4:9)

ταλαιπωρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

22.11 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 导致悲惨的困苦境况 苦难；困苦；悲惨；灾难 σύντριμμα καὶ ταλαιπωρία ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν  ‘they leave destruction and wretchedness in their way’ or ‘... wherever they go’  「在经过的路上留下毁灭和惨祸」或「在所到的地方……」 (罗 3:16) 在一些语言中，「悲惨」可以采用习语来表达为：「一无所有」或「衣衫褴褛」。

ταλαίπωρος

(1)

ον

(a)

22.12 烦恼，困难，解脱，有利的情况 烦恼，困难，危难 处于精神上或肉体上的悲惨境况 悲惨的；可怜的；真苦啊 ταλαίπωρος ἐγὼ ἄνθρωπος  ‘wretched person that I am’  「我这个人真是可悲呀！」 (罗 7:24)

ταλαντιαῖος

(1)

α，ον

(a)

86.5 重量 磅，他连得（重量单位） 重 1 他连得或 125 罗马磅（1 罗马磅约为 12 盎司），或 90 磅（英制重量单位），或 40 千克 重一他连得 χάλαζα μεγάλη ὡς ταλαντιαία  ‘great stones of hail, each weighing some ninety pounds’  「大冰雹……每一个约重一他连得」或「……约四十公斤」 (启 16:21) 翻译 启 16:21 时最好采用比较常见的表达，例如：「重约一百磅的大冰雹」，或「重约四十公斤的大冰雹」。

τάλαντον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.82 人工制品 货币及货币单位 希腊货币单位（也是重量单位），价值会变动，视乎当时所沿用的货币制度（银的他连得约等于六千得拿利，金的他连得最少是这个价值的三十倍） 他连得 ᾧ μὲν ἔδωκεν πέντε τάλαντα  ‘to whom he gave five talents’  「他给了一个人五他连得」 (太 25:15) 在 太 25:15 中，要点是金钱的相对数目。在一些翻译中，是用本地货币来说明钱数。例如，在英语中，可以说 5 他连得相当于 5000 块钱，虽然从购买力方面来说，5 他连得比 5000 块钱更值钱。然而，这个故事的要点不是准确的钱数，而是给几个仆人的相对数目。 太 18:24 中的「一万他连得」相当于数百万得拿利。在这个比喻中，钱数可能被大大地夸张，以强调两个债务之间的巨大差异。在古时，大商人可能会因为在战争中被打败而成为奴隶，他们及其企业被财团收购，并且他们仍然管理原来的企业。

ταλιθά  (ταλιθα)

(1)

(a)

9.48 人 被深情关怀的人 （强调形式的亚兰语）对小女孩的称呼，可能意味着一种亲切的关怀 音译：大利大；女孩子；小女孩；闺女 Ταλιθα κουμ, ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον Τὸ κοράσιον, σοὶ λέγω, ἔγειρε  ‘talitha koum, which interpreted means, Little girl, I say to you, get up’  「『大利大，古米！』翻出来就是说：『女孩，我吩咐你，起来！』」 (可 5:41)

ταμεῖον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.28 建造物 建筑物的部分及区域 房屋内部的房间，通常没有向外的窗户 内室；密室 ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων  ‘whatever you whispered in (people's) ears in the inner room will be shouted in public’  「在密室里说的耳语，要在房顶上公开宣布」 (路 12:3) 在 路 12:3 中，要点是内室的私密位置。在这类上下文中，这个词可以译作「非常私密的房间」或「房屋中心的一个小房间」。

(b)

7.32 建造物 建筑物的部分及区域 ［参θησαυρός］ 存放贵重物品的房间 库房；储藏室 οἷς οὐκ ἔστιν ταμεῖον οὐδὲ ἀποθήκη  ‘they don't have a storeroom or barn’  「既没有仓又没有库」 (路 12:24) ταμεῖον[b] 和 θησαυρός[a] 常用描述性的短语来翻译，例如「存放贵重物品的房间」或「存放贵重物品的场所」。 在 太 12:35，θησαυρός[a] 用作比喻义（ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει ἀγαθά「善人从他良善的库房中拿出善物来」，意为「善人从他存放美物的库房中拿出善物来」），把心描述为库房或宝物。

τάξις

(1)

εως＜阴＞

(a)

61.3 序列 一个有次序或排列好的序列 依次；按照顺序；按班次 Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ ἱερατεύειν αὐτὸν ἐν τῇ τάξει τῆς ἐφημερίας αὐτοῦ  ‘it happened while he was serving as a priest in the order of his division’  「撒迦利亚按班次在上帝面前执行祭司的职务」 (路 1:8)

(b)

62.7 排列，组织 （事件及状态的）安排 ［参τάγμα］ 正确的次序 正确的次序；良好的次序；按次序；有序地 πάντα δὲ εὐσχημόνως καὶ κατὰ τάξιν γινέσθω  ‘everything must be done in a proper and orderly manner’  「凡事都要规规矩矩地按着次序行」 (林前 14:40) χαίρων καὶ βλέπων ὑμῶν τὴν τάξιν  ‘rejoicing to see your orderliness’  「我很高兴见你们循规蹈矩」 (西 2:5) 在 西 2:5，τάξις 可能是指歌罗西教会处理教会事务或举行敬拜时井然有序。

(c)

58.21 性质，类别，示例 类别，种类 实体的种类或类型，暗示与其他类似实体进行对比和比较 种类；类型；类别 ∑ὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισέδεκ  ‘you are a priest forever in accordance with the kind of priest that Melchizedek was’ or ‘. . . like Melchizedek’  「你是照着麦基洗德的等级永远做祭司」或「你是永远的祭司，好像麦基洗德一样」 (来 5:6) 在 来 5:6，τάξις 可能指属于特定祭司群体或等级的一类祭司，但似乎不表示他们有更高的等级或地位。

ταπεινός

(1)

ή，όν

(a)

25.295 态度及情感 沮丧 （比较 ταπεινός[c]「地位低微」87.61）灰心丧气，缺乏希望，可能暗示与社会地位低微有一些关联 沮丧；灰心；灰心丧志；垂头丧气 ἀλλ᾽ ὁ παρακαλῶν τοὺς ταπεινοὺς παρεκάλεσεν ἡμᾶς ὁ θεὸς  ‘but God who encourages the downhearted has encouraged us’  「那位鼓励灰心丧志的人的上帝来鼓励我们」 (林后 7:6)

(b)

88.52 道德伦理素质及相关行为 谦卑 指行为朴实而不炫耀 谦卑的 ὅτι πραΰς εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ  ‘for I am gentle and humble in spirit’  「我心里柔和谦卑」 (太 11:29) 在某些语言中，「灵里谦卑」或「心里谦卑」可以表达为：「只说柔和的话」，或「不对别人大喊大叫」。

(c)

87.61 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 形容身分地位卑下 卑微的；谦卑的 καθεῖλεν δυνάστας ἀπὸ θρόνων καὶ ὕψωσεν ταπεινούς  ‘he brought down the mighty from their thrones and gave high position to the lowly’  「他把有权能的推下宝座，叫卑微的升高」 (路 1:52)

(d)

88.64 道德伦理素质及相关行为 柔和，温和 谦恭温顺，暗示地位低下 温柔的；温顺的；谦和的 ὃς κατὰ πρόσωπον μὲν ταπεινὸς ἐν ὑμῖν  ‘I who am meek when present among you’  「我与你们见面的时候是温和的」 (林后 10:1)

ταπεινοφροσύνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

88.53 道德伦理素质及相关行为 谦卑 谦卑的品格 谦卑的态度；谦恭；不傲慢 δουλεύων τῷ κυρίῳ μετὰ πάσης ταπεινοφροσύνης καὶ δακρύων  ‘with all humility and tears I served the Lord’ or ‘... I did my work as the Lord's servant’  「我在完全的谦卑中、泪水中……服事主」或「……我事奉，如同主的仆人」 (徒 20:19) ἐν ταπεινοφροσύνῃ καὶ θρησκείᾳ τῶν ἀγγέλων  ‘in false humility and the worship of angels’  「故作谦虚和敬拜天使」 (西 2:18) 根据上下文，西 2:18 中的 ταπεινοφροσύνη 可以译成「虚假的谦卑」，但 ταπεινοφροσύνη 这个词本身并没有「虚假」的含意。西 2:18 中的 ταπεινοφροσύνη 可以译成「服从」，这样整个语句可以译成「卑躬屈节地敬拜天使」。在其他语言中，「虚假的谦卑」可以译成「只是假装谦卑」或「外表谦卑但实际上骄傲」。

ταπεινόφρων  (ταπεινόφρωνον (gen. ονος))

(1)

(a)

88.54 道德伦理素质及相关行为 谦卑 有谦卑的态度 谦卑的 εὔσπλαγχνοι, ταπεινόφρονες  ‘have compassion and be humble in your attitudes (toward one another)’  「心存怜悯，[彼此]态度谦卑」 (彼前 3:8)

ταπεινόω  (ταπεινόομαι)

(1)

(a)

81.7 空间的尺寸 高，低，深 使某物变得低矮 使低矮 πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθήσεται  ‘all hills and mountains shall be made low’  「大小山冈都要削低」 (路 3:5) 关于 路 3:5 的另一种（可能更倾向的）解释，见 79.87。

(b)

79.87 物体的特徵 不平的（崎岖的），平坦的（平整的） 使某物变得平坦 使平坦；整平；铺平；铲平 καὶ πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθήσεται  ‘and every mountain and hill will be leveled off’  「大小山冈都要削平」 (路 3:5) 有人认为，路 3:5 中的 ταπεινόω 是指「使变低」；但是，这词与 πληρωθήσεται 对比，πληρωθήσεται 是指填满山谷，而 ταπεινωθήσεται 可能是指把大小山岗「弄平」。关于 ταπεινόω 在 路 3:5 的另一种解释，见 81.7。

(c)

87.62 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 使某人处于较低的地位 使谦卑；使卑微 ὅστις δὲ ὑψώσει ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται  ‘whoever exalts himself will be humbled’  「凡自高的，必降为卑」 (太 23:12)

(d)

88.56 道德伦理素质及相关行为 谦卑 （ταπεινός[b]「谦卑的」88.52 的衍生词）使某人处于谦卑的状态或变得谦卑 使谦卑 ὅστις οὖν ταπεινώσει ἑαυτὸν ὡς τὸ παιδίον τοῦτο, οὗτός ἐστιν ὁ μείζων ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν  ‘he who humbles himself like this child is the greatest in the kingdom of heaven’  「所以，凡自己谦卑像这小孩子的，他在天国里就是最大的」 (太 18:4) 严格直译「自卑的人」可能会被误解为「藐视自己的人」或「不尊重自己的人」。在 太 18:4 的经文中，翻译者经常需要使用能够充分表达意思的习语，例如：「使自己的心谦卑鞠躬的人」，或「使自己的心变小的人」。

(e)

25.198 态度及情感 羞愧，耻辱，屈辱 使某人丢脸和蒙羞，意味着尴尬和惭愧 羞辱；使蒙羞；使惭愧；降卑 ταπεινώσῃ με ὁ θεός μου πρὸς ὑμᾶς  ‘God will humiliate me in your presence’  「上帝使我在你们面前蒙羞」 (林后 12:21)

(f)

87.63 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 生活在地位低下的环境中 在卑微的环境中生活；像地位低下的人那样生活 οἶδα καὶ ταπεινοῦσθαι, οἶδα καὶ περισσεύειν  ‘I know how to live in humble circumstances and what it is to have more than enough’  「我知道怎样处卑贱，也知道怎样处丰富」 (腓 4:12) 在某些语言中，腓 4:12 中的 ταπεινόομαι 可以译作「像穷人一样生活」。

ταπείνωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

88.51 道德伦理素质及相关行为 谦卑 谦虚不爱炫耀的行为品质，表明完全没有傲慢或骄傲 谦卑；谦卑的行为 Καυχάσθω ... ὁ δὲ πλούσιος ἐν τῇ ταπεινώσει αὐτοῦ  ‘let the rich ... boast ... in his humility’  「富足的却要因被降卑而夸耀」 (雅 1:9, 10 [2]) 有些语言采用习语式短语间接表达「谦卑」，例如「低调生活，不会趾高气扬」或「走路时不希望被人注意」。

(b)

87.60 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 身分地位低下，可能有谦卑的含意 地位低下；卑微；谦卑 ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ  ‘he has looked upon the low status of his bondservant’  「因为他顾念他使女的卑微」 (路 1:48)

ταράσσω

(1)

(a)

16.3 非线性运动 引起活动，通常是摇动或搅动的结果 使移动；搅动 ἄγγελος γὰρ κυρίου κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ καὶ ἐταράσσετο τὸ ὕδωρ  ‘from time to time an angel of the Lord would come down in the pool and cause the water to move’  「每隔一些时候，主的天使会下来搅动池水」（GNT3c-经文校勘栏） (约 5:4) 这词只出现在一个异文中：ἄγγελος γὰρ κυρίου κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ καὶ ἐταράσσετο τὸ ὕδωρ「有天使按时下池子搅动那水」约 5:3（校勘栏，第4 节）。

(b)

25.244 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 （ταράσσω[a]「搅动」16.3 的引申喻意）引起剧烈的情绪困扰或波动 引起极大的精神痛苦；十分难过；着急不安；惊惶害怕 ἐνεβριμήσατο τῷ πνεύματι καὶ ἐτάραξεν ἑαυτὸν  ‘he was deeply moved in his spirit and greatly distressed’  「就心里悲叹，又甚忧愁」 (约 11:33) τὸν δὲ φόβον αὐτῶν μὴ φοβηθῆτε μηδὲ ταραχθῆτε  ‘do not be afraid of them and do not be distressed’  「不要怕他们的威吓，也不要惊慌不安」 (彼前 3:14)

(c)

39.44 敌意，冲突 暴乱 ［参ἀνασείω, ἐκταράσσω, ἐπισείω, θορυβέω, κινέω, σαλεύω］ 引发群众骚乱 煽动反对；引发暴乱；引起骚动；煽动；耸动搅扰 ἐτάραξαν δὲ τὸν ὄχλον  ‘they caused the crowd to riot’ or ‘they threw the crowd into an uproar’  「这些话使群众起了一场骚动」或「他们在人群中引起骚动」 (徒 17:8)

ταραχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

16.4 非线性运动 物体被搅动或摇动而产生的活动 活动 ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο  ‘the first person to go into (the pool) after the water had been moved was healed’  「水动之后，先下水的人……得痊愈」（经文校勘栏） (约 5:4) 这词是一个异文，只出现在：ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο「水动之后，谁先下去，无论害什么病就痊愈了」约 5:3（校勘栏，第4节）。

(b)

39.42 敌意，冲突 暴乱 ［参θόρυβος］ 人群以暴力反对权威的扰乱秩序的行为 暴动；暴乱；骚乱；作乱 λιμοὶ καὶ ταραχαί  ‘famines and riots’  「饥荒和骚乱」（经文校勘栏） (可 13:8) 这词是一个异文，只出现在：λιμοὶ καὶ ταραχαί「饥荒和暴乱」可 13:8（校勘栏）。

τάραχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

39.5 敌意，冲突 对抗，敌意 严重的骚乱 骚动；暴乱；乱事；扰乱；严重的动乱 Ἐγένετο δὲ κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον τάραχος οὐκ ὀλίγος περὶ τῆς ὁδοῦ  ‘at that time, serious trouble arose concerning the Way’  「那时，当地为了这道路发生一场不小的骚乱」 (徒 19:23)

(b)

25.243 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 极度痛苦和焦虑的状态，可能还有沮丧和困惑的含义 极大的痛苦；极度焦虑 Γενομένης δὲ ἡμέρας ἦν τάραχος οὐκ ὀλίγος ἐν τοῖς στρατιώταις τί ἄρα ὁ ∏έτρος ἐγένετο  ‘when morning came, there was great distress among the guards as to what had happened to Peter’  「天亮的时候，士兵乱作一团，不知道彼得究竟到哪里去了」 (徒 12:18) τάραχος 是指极度焦虑，接近恐惧，在一些语言中可以采用双重表达：「非常忧愁和害怕」。

Ταρσεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

93.595 人名及地名 地名 （Ταρσός「大数」93.596 的衍生词）大数城的本地人或住在该城的人 大数人；《思》塔尔索人

Ταρσός

(1)

οῦ＜阴＞

(a)

93.596 人名及地名 地名 小亚细亚东南部基利家的省会 大数；《思》塔尔索

ταρταρόω

(1)

(a)

1.25 地理物体及特徵 地面以下的地方 （τάρταρος，音译「塔尔塔鲁斯」，即「地狱」的衍生词，那是一个痛苦折磨的地方，原词没有在《新约》出现过）被扔进塔尔塔鲁斯，或使留在塔尔塔鲁斯 丢进地狱；囚禁于塔尔塔鲁斯（Tartarus 音译） ἀλλὰ σειραῖς ζόφου ταρταρώσας  ‘but held them in Tartarus by means of chains of darkness’ or ‘cast them into hell where they are kept chained in darkness’  「却把他们丢进地狱，囚禁在黑暗中」 (彼后 2:4) 在许多情况下，通过音译希腊词 τάρταρος 来添加一个地狱的名称，会让人产生混乱；因此，大多数翻译者选择把 ταρταρόω 译作「丢进地狱」或「囚禁在地狱里」，与希腊语 γέεννα（1.21）的译词一样，都译作「地狱」。

τάσσω

(1)

(a)

37.96 控制，管理 任命，分配职能 ［参ἀναδείκνυμι, ὁρίζω, τίθημι］ 给某人指派特定的任务、职能或角色 委派；指定；指派任务；设立 ἐπίστευσαν ὅσοι ἦσαν τεταγμένοι εἰς ζωὴν αἰώνιον  ‘those who had been designated for eternal life became believers’  「凡被指定得永生的人都信了」 (徒 13:48) 虽然 徒 13:48 中的 τάσσω 有时被解作「选择」，但涉及的似乎远不止选择的问题，因为当中特别指定一种关系。

(b)

13.13 是，变成，存在，发生 状态 使某人处于一种涉及命令或安排的状态 使成为；被置于 καὶ γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπός εἰμι ὑπὸ ἐξουσίαν τασσόμενος  ‘for I am a person who is under authority’  「因为我被置于别人的权柄之下」 (路 7:8)

(c)

33.325 沟通 吩咐，命令 ［参διατάσσω, ἐπιτάσσω, προστάσσω, συντάσσω］ 详细说明必须做什么1 命令；指示；告诉；吩咐 εἰς τὸ ὄρος οὗ ἐτάξατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς  ‘to the mountain where Jesus had told them to go’  「到耶稣吩咐他们去的那座山上」 (太 28:16)

(d)

33.346 沟通 推荐，提议 向某人提议某事 建议；提议 Ταξάμενοι δὲ αὐτῷ ἡμέραν ἦλθον πρὸς αὐτὸν  ‘when they had set a date (literally ‘day’) with him, they came to him’  「他们和保罗约好了一个日子，那日就有很多人到他那里」 (徒 28:23) 徒 28:23 中的 τάσσω 也可以理解为「安排」；但在 徒 28:23，τάσσω 似乎不仅意味着提议一个日期，还意味着达成协议。

(e)

68.69 时态 专心努力去做，全力去做 专心致志地做某事，可能暗示有系统地、定期地从事某项活动 专心致志去做；委身；尽心竭力 εἰς διακονίαν τοῖς ἁγίοις ἔταξαν ἑαυτούς  ‘they gave themselves to helping God's people’  「他们委身服侍圣徒」 (林前 16:15)

____________________________________________________

1 τάσσω[c]、συντάσσω、προστάσσω[a]、ἐπιτάσσω和διατάσσω[a]的意思显然略有区别，特别是在内涵意义上，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ταῦρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

4.16 动物 动物 雄性牛科动物；有角和分蹄的大型反刍动物；用于祭祀，肉可作食物，或作为役畜，用来拉车或拉犁 公牛 ὅ τε ἱερεὺς τοῦ Διὸς ... ταύρους καὶ στέμματα ἐπὶ τοὺς πυλῶνας ἐνέγκας  ‘the priest of Zeus ... brought bulls and flowers to the gates’  「宙斯庙的祭司牵着牛，拿着花环，来到门前」 (徒 14:13) 在一些语言中，「公牛」的对等译词就是牛的通称加上一个形容词，例如「公的」。

ταφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

52.9 丧礼及葬礼 葬埋的地方 墓地；坟地 ἠγόρασαν ἐξ αὐτῶν τὸν ἀγρὸν τοῦ κεραμέως εἰς ταφὴν τοῖς ξένοις  ‘they used the money to buy the Potters Field as a burial place for foreigners’  「用那钱买了陶匠的一块地，作为外乡人的坟地」 (太 27:7) 在 太 27:7 的上下文中，ταφή 也可以理解为埋葬的过程，因此 太 27:7 可以译成：「他们用那些钱买了窑户的田，用来埋葬外乡人」。

τάφος

(1)

ου＜阳＞

(a)

7.75 建造物 其他建造物 ［参μνῆμα, μνημεῖον］ 为埋葬死人而建的墓穴；通常是天然的洞穴，也可能是从基岩开凿而成 1 坟墓；墓穴 οἰκοδομεῖτε τοὺς τάφους τῶν προφητῶν καὶ κοσμεῖτε τὰ μνημεῖα τῶν δικαίων  ‘you make fine graves for the prophets and decorate the tombs of those who live good lives’  「你们建造先知的坟墓，修饰义人的墓穴」 (太 23:29) 有些语言需要清楚区分坟墓（地下安放尸体的坑）与墓穴（在地上安放尸体的构筑物）。然而在一些上下文中，最好采用比较一般性的表达，例如「埋葬人的地方」或「安放尸体的地方」。在 可 5:2 需要避免采用仅指坟墓的词汇，因为遇见耶稣的鬼魔不是生活在地下的坟墓里面，而是住在埋葬死人的洞穴里面，或者建在地上的坟墓里面。 另外，太 23:29 中的 μνημεῖα 可以译作「为死人立的纪念碑」（见 7.76）。

____________________________________________________

1 μνῆμα和μνημεῖον[a]的意思可能与τάφος不同，包含了纪念的语义成分，意即提醒人们想起已经去世的某人。

τάχα

(1)

(a)

71.12 状况 很可能，不大可能 形容发生的可能性比较低 可能；也许；或许；或者 ὑπὲρ γὰρ τοῦ ἀγαθοῦ τάχα τις καὶ τολμᾷ ἀποθανεῖν  ‘it may be that someone might dare to die for a good person’  「为好人死，或者有人敢做」 (罗 5:7)

ταχέως

(1)

(a)

67.110 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ταχινός, ταχύς］ 非常短的一段时间 很快；快快地；匆忙地；迅速地 Θαυμάζω ὅτι οὕτως ταχέως μετατίθεσθε ἀπὸ τοῦ καλέσαντος ὑμᾶς  ‘I am surprised that you are so quickly deserting the one who called you’  「我很惊讶你们这么快就离开了呼召你们的那一位」 (加 1:6) 在 加 1:6，ταχέως 显然是指一段相对较短的时间，加拉太人在这很短的时间内就离弃了先前归入的信仰。

(b)

67.56 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ταχινός, ταχύς］ 接着一个时间点之后的另一个时间点（或是在说话中提到的一个事件，或是说话本身的时间），强调两个时间点之间的间隔相对短暂 立刻；很快；马上 Ἐλπίζω δὲ ἐν κυρίῳ Ἰησοῦ Τιμόθεον ταχέως πέμψαι ὑμῖν  ‘I trust in the Lord Jesus that I will be able to send Timothy to you soon’  「我靠着主耶稣希望很快就可以派提摩太到你们那里去」 (腓 2:19)

ταχινός

(1)

ή, όν

(a)

67.110 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ταχέως, ταχύς］ 非常短的一段时间 很快；快快地；匆忙地；迅速地 ἐπάγοντες ἑαυτοῖς ταχινὴν ἀπώλειαν  ‘bring upon themselves a swift destruction’  「迅速地自取灭亡」 (彼后 2:1) 在 彼后 2:1，ταχινός 可能是指灭亡很快来到，或者灭亡在相对较短的时间之后就来到的事实。

(b)

67.56 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ταχέως, ταχύς］ 接着一个时间点之后的另一个时间点（或是在说话中提到的一个事件，或是说话本身的时间），强调两个时间点之间的间隔相对短暂 立刻；很快；马上 εἰδὼς ὅτι ταχινή ἐστιν ἡ ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματός μου  ‘I know that I shall soon put off this mortal body’  「我知道，我不久就会脱下这必朽的身体」 (彼后 1:14)

τάχος

(1)

ους＜中＞

(a)

67.111 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἐν］ 一段非常短的时间 非常短的时间；很快（与介词 ἐν 配合使用） ∑πεῦσον καὶ ἔξελθε ἐν τάχει ἐξ Ἰερουσαλήμ  ‘hurry, and leave Jerusalem quickly’  「快！赶快离开耶路撒冷」 (徒 22:18) 在 徒 22:18，τάχος 显然是指他听从离开耶路撒冷的吩咐之前一段很短的时间。

ταχύς  (ταχύ)

(1)

εῖα, ύ

(a)

67.110 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ταχέως, ταχινός］ 非常短的一段时间 很快；快快地；匆忙地；迅速地 ὡς ἤκουσεν ἠγέρθη ταχὺ καὶ ἤρχετο πρὸς αὐτόν  ‘when she heard this, she quickly got up and went out to meet him’  「听见这话，就急忙起来，去见耶稣」 (约 11:29) Ὃ ποιεῖς ποίησον τάχιον  ‘what you are about to do, do it quickly’  「你要做的，快去做吧」 (约 13:27) ἔστω δὲ πᾶς ἄνθρωπος ταχὺς εἰς τὸ ἀκοῦσαι  ‘everyone must be quick to listen’  「你们每一个人都必须快快地听」 (雅 1:19) 在 约 11:29，ταχύ 可能是指马利亚听说耶稣叫她，与她起来出去见耶稣之间的一段短时间。当然，约 11:29 中的 ταχύ 也可以解作马利亚起来出去见耶稣的动作很快。 同样，在 约 13:27，重点是犹大去做他准备做的事之前的一段短时间。

(b)

67.56 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ταχέως, ταχινός］ ταχύ  接着一个时间点之后的另一个时间点（或是在说话中提到的一个事件，或是说话本身的时间），强调两个时间点之间的间隔相对短暂 立刻；很快；马上 δεῖξαι τοῖς δούλοις αὐτοῦ ἃ δεῖ γενέσθαι ἐν τάχει  ‘to show his servants what must happen soon’  「把必定快要发生的事指示给他的众奴仆」 (启 22:6) οὐδεὶς γάρ ἐστιν ὃς ποιήσει δύναμιν ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου καὶ δυνήσεται ταχὺ κακολογῆσαί με  ‘no one performing a miracle in my name will be able soon afterward to say bad things about me’  「没有人能奉我的名行了神迹，又立刻毁谤我」 (可 9:39)

τέ

(1)

(a)

89.95 关系 添加 表示在并列的、非连续性的项目之间有密切的关系 和 ἐν ἀγάπῃ πνεύματί τε πραΰτητος  ‘in love and the spirit of gentleness’  「带着爱和温柔的心」 (林前 4:21)

(b)

89.88 关系 顺序添加 表示在连续性的事件或状态之间有密切的关系 并；然后 κατενύγησαν τὴν καρδίαν εἶπόν τε πρὸς τὸν ∏έτρον  ‘they were deeply troubled and said to Peter’  「他们觉得扎心，就对彼得说」 (徒 2:37)

(c)

89.102 关系 添加 ［参καί, τέ］ τε … καί  表示总共有两个密切关联的元素 两者都；不只……也 ὅ τε στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ οἱ ἀρχιερεῖς  ‘both the captain of the temple guards and the chief priests’  「守殿官和祭司长」 (徒 5:24) δῶρά τε καὶ θυσίας  ‘both gifts and sacrifices’  「礼物和祭物」 (来 5:1) δεήσεις τε καὶ ἱκετηρίας  ‘both prayers and requests’  「祈祷和恳求」 (来 5:7)

(d)

89.102 关系 添加 ［参καί, τέ］ τε καί  表示总共有两个密切关联的元素 两者都；不只……也 ὅ τε στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ οἱ ἀρχιερεῖς  ‘both the captain of the temple guards and the chief priests’  「守殿官和祭司长」 (徒 5:24) δῶρά τε καὶ θυσίας  ‘both gifts and sacrifices’  「礼物和祭物」 (来 5:1) δεήσεις τε καὶ ἱκετηρίας  ‘both prayers and requests’  「祈祷和恳求」 (来 5:7)

(e)

89.103 关系 添加 表示密切关联的并列项目 不但……而且 τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνομά μου ἐνώπιον ἐθνῶν τε καὶ βασιλέων υἱῶν τε Ἰσραήλ  ‘to make my name known not only to Gentiles and kings but also to the people of Israel’  「要他在外邦人、君王，以及以色列人当中宣扬我的名」 (徒 9:15) μάρτυρα ὧν τε εἶδές [με] ὧν τε ὀφθήσομαί σοι  ‘witness not only of what you have seen of me, but also of what I will show you’  「为你所看见我的事，和我将要指示你的事作见证人」 (徒 26:16) ἐάν τε οὖν ζῶμεν ἐάν τε ἀποθνῄσκωμεν  ‘so, not only if we live, but also if we die’  「所以，我们无论是活是死」 (罗 14:8)

τεῖχος

(1)

ους＜中＞

(a)

7.61 建造物 围墙及篱笆 极其坚固的永久结构，主要指为了保护一座城而围绕该城建造的城墙 城墙 διὰ τοῦ τείχους καθῆκαν αὐτὸν χαλάσαντες ἐν σπυρίδι  ‘placing him in a basket, they let him down over the wall’  「用大篮子把他从城墙上缒了下去」 (徒 9:25) 在许多语言中，翻译者必须清楚区分房屋的墙壁和城墙。房屋的墙壁可以称为「房屋的一面」，内墙则称为「房屋的隔墙」；然而城墙通常与「路障」或「围墙」等用语有关。因此，城墙可以称作「城镇周围的设防围墙」。

τεκμήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

28.45 知道 知名的，清楚显示的，显露的 使人知道某事已经被证实或确认的东西 证据；凭据；确据 παρέστησεν ἑαυτὸν ζῶντα μετὰ τὸ παθεῖν αὐτὸν ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις  ‘by many convincing proofs he showed himself alive after his death’  「他受害以后，用许多有力的证据向使徒显明自己是活着的」 (徒 1:3) 有些语言把「有力的证据」译成「那使人确切知道的事」。

τεκνίον

(1)

ου＜中＞

(a)

9.46 人 被深情关怀的人 ［参παιδίον, τέκνον, υἱός］ （ τέκνον[a]「孩子，后裔」10.36 的引申意义）任何年龄的人，与称呼他的人有特别亲密的关系和交往 小子；朋友；孩子；小伙子 τεκνία, μηδεὶς πλανάτω ὑμᾶς (GNT4)  ‘my children, let no one deceive you’  「孩子们，别让任何人欺骗你们」 (约壹 3:7) 在约壹 3:7中，把 τεκνία 直译为「我的孩子们」或许是不可行的，因为这样会暗示《约翰一书》的作者与受信人之间有亲属关系。在某些语言中，一个意义相等、更适合的表达方式是「我亲爱的朋友」，或「我亲爱的」（中文圣经译作「小子们」《和》或「孩子们」《现》）。

τεκνογονέω

(1)

(a)

23.52 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参γεννάω, τεκνογονία, τίκτω］ 生孩子 1 生（孩子）；生产；分娩 βούλομαι οὖν νεωτέρας γαμεῖν, τεκνογονεῖν  ‘I would rather that the younger widows get married and have children’  「我希望年轻的寡妇结婚，生儿育女」 (提前 5:14) 所有语言都有表示人出生的说法，并且很多时候是采用习语形式，比如：「掉下来一个孩子」，或「使婴儿从两腿之间通过」。有些语言有多个表示分娩的词汇，其中一些可能带有不幸的言外之意，因此翻译者必须小心选择合适的表达方式。

____________________________________________________

1 τεκνογονέω和τεκνογονία的内涵意义可能与τίκτω[a]和γεννάω[b]略有不同，因为前者在风格上更为正式，但这些词汇的外延意义似乎没有显着的差异。

τεκνογονία

(1)

ας＜阴＞

(a)

23.52 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参γεννάω, τεκνογονέω, τίκτω］ 生孩子 1 生（孩子）；生产；分娩 σωθήσεται δὲ διὰ τῆς τεκνογονίας  ‘she will be saved through having children’  「就必藉着生产而得救」 (提前 2:15) 所有语言都有表示人出生的说法，并且很多时候是采用习语形式，比如：「掉下来一个孩子」，或「使婴儿从两腿之间通过」。有些语言有多个表示分娩的词汇，其中一些可能带有不幸的言外之意，因此翻译者必须小心选择合适的表达方式。

____________________________________________________

1 τεκνογονέω和τεκνογονία的内涵意义可能与τίκτω[a]和γεννάω[b]略有不同，因为前者在风格上更为正式，但这些词汇的外延意义似乎没有显着的差异。

τέκνον

(1)

ου＜中＞

(a)

10.36 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参παῖς］ 直属的儿女，但没有指明性别或年龄 孩子；儿女；后裔 οὐκ ἦν αὐτοῖς τέκνον  ‘they had no children’  「他们没有孩子」 (路 1:7) 有些语言没有「子孙」或「后裔」的通称用语，翻译者可以用「儿子」或「女儿」或「儿女」，用单数或复数，视乎上下文而定。

(b)

10.28 亲属关系用语 不同代的亲属关系 ［参γενεά］ 与所提到的人（reference person）有血缘关系的子孙后代 子孙后代 ὑμῖν γάρ ἐστιν ἡ ἐπαγγελία καὶ τοῖς τέκνοις ὑμῶν  ‘for the promise is to you and to your descendants’  「因为这应许是给你们和你们的儿女」 (徒 2:39) γενεά[c]、τέκνον[b] 和 σπέρμα[b]（10.29）所指的不是某人的直系子孙或后裔（就是说，不是指某人的儿女），而是指直系子孙的相继后裔，即某人的后裔。在某些语言中，这些后裔可能会被称为「某人的子孙的子孙」；其他语言可以用「跟从某人的人」或「那些后来的人」来指后裔。

(c)

11.63 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 （τέκνον[a]「儿女」10.36 的引申喻意）某个地方的居民 人民 Ἰερουσαλὴμ ... ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυνάξαι τὰ τέκνα σου ὃν τρόπον ὄρνις τὴν ἑαυτῆς νοσσιὰν  ‘Jerusalem ... how many times I wanted to gather your people just as a hen does her chicks’  「耶路撒冷啊……我多少次想聚集你的儿女，好像母鸡聚集小鸡」 (路 13:34) 只有很少译者能够保存 τέκνον[c] 表示一个地区居民的比喻意义。读者太容易把这样所指的对象理解为，只适用于指住在某个特定地方的孩子。即使是使用明喻也没有明显的作用，因为会被解释为把一个地方的居民比作儿童，很可能表示他们不成熟或无能力。例如：「耶路撒冷的人像小孩」这个说法很可能招致严重的误解。

(d)

9.46 人 被深情关怀的人 ［参παιδίον, τεκνίον, υἱός］ （τέκνον[a]「孩子，后裔」10.36 的引申意义）任何年龄的人，与称呼他的人有特别亲密的关系和交往 小子；孩子；朋友；亲爱的；小伙子 εἶπεν τῷ παραλυτικῷ, Θάρσει, τέκνον  ‘he said to the paralyzed man, Courage, my dear man’  「就对瘫子说：『孩子，放心吧，你的罪赦了』」 (太 9:2) 在许多语言中，把 太 9:2 中的 τέκνον 译作「孩子」是不可能的，因为这就暗示耶稣宣称自己是那人的父亲。再者，该瘫子显然是一个成年男子。一个意义相等、更适合的表达方式是「亲爱的」或「亲爱的朋友」。

(e)

36.40 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 一个人把另一人看作是信仰上的父亲，因而成为那人的门徒 门徒；徒儿 ἀκούω τὰ ἐμὰ τέκνα ἐν ἀληθείᾳ περιπατοῦντα  ‘I hear that my disciples are walking in accordance with the truth’  「我听见我的儿女按真理而行」 (约叄 1:4) 约叄 1:4 中使用 τέκνον，可能是以一种亲切的口吻来指那些在某种方式上与某人处于依赖关系中的人（见 9.46）。

(f)

58.26 性质，类别，示例 类别，种类 ［参γέννημα, υἱός］ 一类或一种人，暗示具有特定的衍生特徵 ……的儿子；……的后裔；……的子孙；……的种类；具有……特徵的人 τέκνα ὑπακοῆς  ‘children of obedience (in the sense of the kind of people who obey)’  「顺服的儿女」 (彼前 1:14)

(g)

11.14 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 ［参υἱός, φῶς］ τέκνα φωτός  （习语，直译：光明的子女）得到上帝启示的真理，大概也按照这样的真理而活的人。另见 9.4 和 12.15 光明之子；光明的子女；上帝的子民 ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε  ‘you must live like people who belong to God’  「你们行事为人必须要像光明的子女」 (弗 5:8) 有些语言很难用「光」来比喻从上帝而来的真理。那种真理不等于知识，而是正确道德行为的原则和做法。由于把「真理」说成是「光」所面对的困难，有些翻译者喜欢用「上帝的百姓」来翻译以下短语：υἱοὶ τοῦ φωτός、υἱοὶ τῆς ἡμέρας 和 τέκνα φωτός。然而，在某些情况下是可以采用「光」的比喻的，就是当所用的描述是「从上帝而来的光」，或甚至是「从上帝而来的真光」。

τεκνοτροφέω

(1)

(a)

35.51 帮助，照顾 抚养，养育 ［参ἀνατρέφω, ἐκτρέφω, τρέφω］ 给孩子提供身体和心理上的需要，直至他长大成人1 抚养；养育；抚养直至成长 ἐν ἔργοις καλοῖς μαρτυρουμένη, εἰ ἐτεκνοτρόφησεν  ‘she must have a reputation for good deeds and be a woman who reared her children well’  「必须有善行的声誉，比如：善于养育儿女」 (提前 5:10) 抚养或养育孩子有多种表达方式，例如，「给孩子食物」，「照顾孩子」，「做孩子的父母」，「使孩子长大成人」，或「让孩子变得像自己」。

____________________________________________________

1 35.51这一组词汇的意思很可能存在某些细微的区别，但是没有直接的上下文证据来支持意思上的显着区别。

τέκτων

(1)

ονος＜阳＞

(a)

45.9 建造，兴建 在建筑工程中使用不同物料（木材、石头和金属）的人 建造者；建筑者；木匠 οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τοῦ τέκτονος υἱός;  ‘isn't he the carpenters son?’  「这不是那木匠的儿子吗？」 (太 13:55) 我们很有理由相信，在圣经时期，被视为 τέκτων 的人擅长使用木材、石头甚至金属。

τέλειος

(1)

α，ον

(a)

88.36 道德伦理素质及相关行为 完美的，完美 形容处于完全的状态，意思是没有任何道德上的污点 完全的；完美的 Ἔσεσθε οὖν ὑμεῖς τέλειοι ὡς ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τέλειός ἐστιν  ‘therefore be perfect even as your heavenly Father is perfect’  「所以你们要完全，正如你们的天父是完全的」 (太 5:48) εἴ τις ἐν λόγῳ οὐ πταίει, οὗτος τέλειος ἀνὴρ  ‘if someone never makes a mistake in what he says, he is a perfect man’  「假如有人在言语上没有过错，他就是完全的人」 (雅 3:2) 比较 τέλειος[e]（88.100）「成熟的」的含义。

(b)

73.6 真实的，虚假的 形容是完全真实的 真实的；真正的 ἀλλ᾽ ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον  ‘but genuine love casts out fear’ or ‘... eliminates fear or one who truly loves no longer fears’  「真实的爱能驱逐惧怕」或「……除去惧怕」或「真正去爱的人就不再惧怕」 (约壹 4:18)

(c)

79.129 物体的特徵 完美的 形容没有任何瑕疵 完美的 διὰ τῆς μείζονος καὶ τελειοτέρας σκηνῆς  ‘through the greater and more perfect tent’  「经过了那更大、更完美的会幕」 (来 9:11)

(d)

68.23 时态 完竣，完成，成就 完全成就或完成的事情 完全的；完成了的 ἡ δὲ ὑπομονὴ ἔργον τέλειον ἐχέτω  ‘but be sure that patience completes its work’  「要让忍耐发挥完全的功用」 (雅 1:4)

(e)

88.100 道德伦理素质及相关行为 成熟的行为 指行为非常成熟 成熟的；长大成人 εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ  ‘to the mature person, to the measure of the stature of the fullness of Christ’  「长大成人，达到基督完全长成的身量」 (弗 4:13) 弗 4:13 中的 τέλειος 也可以解作「完美的」（见 88.36）。在 太 5:48，τέλειος 可能还指行为上的成熟，但是通常解作「完美的」，因为那是与上帝的比较（见 88.36）。

(f)

9.10 人 人类 指成年的人 大人；成年人 τελείων δέ ἐστιν ἡ στερεὰ τροφή  ‘but solid food is for adults’  「惟独长大成人的才能吃干粮」 (来 5:14) 虽然在 来 5:14中，τέλειος 要从字面意思上理解，然而总体上下文是比喻性的。

(g)

11.18 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 新加入某个信仰之宗教团体的人（这意义反映 τέλειος 是一个术语，指新加入一些神秘宗教的人） 加入的；入教者 Ὅσοι οὖν τέλειοι, τοῦτο φρονῶμεν  ‘all of us who are initiated into this faith should have this same attitude’  「我们中间凡是加入这信仰的都要这样思想」 (腓 3:15) ἵνα παραστήσωμεν πάντα ἄνθρωπον τέλειον ἐν Χριστῷ  ‘in order that we might bring everyone into a state of being initiated in Christ’  「为使所有人都加入基督」 (西 1:28) 在一些语言中，「加入的」(腓 3:15; 西 1:28 [2])最好表达为：「成为……的成员」，或「成为……的信徒」。然而，把 腓 3:15 和 西 1:28 中的 τέλειος 解释为成熟的灵命或灵性成熟的状态（见88.100），是可以的。

τελειότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

88.101 道德伦理素质及相关行为 成熟的行为 在思想和行为上成熟 成熟 Διὸ ἀφέντες τὸν τῆς ἀρχῆς τοῦ Χριστοῦ λόγον ἐπὶ τὴν τελειότητα φερώμεθα  ‘therefore leaving aside teaching concerning first principles relating to Christ, let us move forward to matters of maturity’ or ‘... mature teaching’  「所以，我们应当离开基督道理的基础，竭力进到成熟的地步」或「……成熟的教导」 (来 6:1)

(b)

88.37 道德伦理素质及相关行为 完美的，完美 完美的状态，暗示某种达致成熟的过程 完美；完全的 ἐπὶ πᾶσιν δὲ τούτοις τὴν ἀγάπην, ὅ ἐστιν σύνδεσμος τῆς τελειότητος  ‘in addition to all these, love, which is the bond of perfection’ or ‘... which produces perfect unity’ or ‘... which binds all things together in perfect unity’  「在这一切之上，还要穿上爱；爱使一切完美地联系起来」或「……产生完美的合一……」 (西 3:14)

τελειόω

(1)

(a)

88.38 道德伦理素质及相关行为 完美的，完美 ［参τελείωσις］ 在道德意义上成为完全 使成为完全；成全 οὐδέποτε δύναται τοὺς προσερχομένους τελειῶσαι  ‘it is not ever able to make perfect those who come (to God)’  「不能……使来到[上帝面前]的人得以完全」 (来 10:1) ἀληθῶς ἐν τούτῳ ἡ ἀγάπη τοῦ θεοῦ τετελείωται  ‘truly in this person the love of God is made perfect’  「爱上帝的心就真的在这人里面得以完全」 (约壹 2:5) 关于 τελειόω 在 约壹 2:5 中的另一种解释，见 73.7。

(b)

73.7 真实的，虚假的 使某事物成为完全真实的 使成为真实；使成为真的；使成为完全真实 ἀληθῶς ἐν τούτῳ ἡ ἀγάπη τοῦ θεοῦ τετελείωται  ‘truly in this person the love of God is made real’  「爱上帝的心在他里面成为真实」 (约壹 2:5) 关于 τελειόω 在 约壹 2:5 中的另一种解释，见 88.38。

(c)

68.22 时态 完竣，完成，成就 ［参ἀποτελέω, ἐκτελέω, ἐπιτελέω, συντελέω, τελέω］ 使活动成功完成1 成全；完成；结束；完毕 ὡς τελειῶσαι τὸν δρόμον μου καὶ τὴν διακονίαν ἣν ἔλαβον παρὰ τοῦ κυρίου Ἰησοῦ  ‘if only I may finish the race and complete the task the Lord Jesus has given me’  「只求跑完我竞赛的路，完成我从主耶稣所领受的事奉」 (徒 20:24)

(d)

68.31 时态 完竣，完成，成就 成功达成某个目标或达到某种状态 完全成功 Οὐχ ὅτι ἤδη ἔλαβον ἢ ἤδη τετελείωμαι  ‘not that I have already reached (the goal) or have already been completely successful’  「这并不是说我已经达到目标了，或是已经完全成功了」 (腓 3:12) 关于 τελειόω 在 腓 3:12 中的另一种解释，见 53.50。

(e)

53.50 宗教活动 献身，成为圣洁 进入或加入信仰（可能基于这个词在神秘宗教中的用法） 进入；入门 Οὐχ ὅτι ἤδη ἔλαβον ἢ ἤδη τετελείωμαι  ‘not that I have already attained or that I have already become an initiate’  「这不是说我已经得着了，或是已经入门了」 (腓 3:12) 在 腓 3:12，τελειόω 必须理解为在宗教上达到一个功能性的阶段：「我已经成为一个提升者」。关于 τελειόω 在 腓 3:12 的另一种解释，见 68.31。

(f)

13.126 是，变成，存在，发生 发生 ［参τελείωσις, τελέω］ 为达到最终结果而使之发生 使实现；成就；完成；实现 ἵνα τελειωθῇ ἡ γραφή  ‘in order that the writing might be fulfilled’ or ‘in order that the Scripture might be fulfilled’ or ‘in order that what was written in the Scripture might happen’  「为使经上的话应验」或「为使经上所写的实现」 (约 19:28)

(g)

13.18 是，变成，存在，发生 状态 以达致某个状态为目标 达致；成为 ἵνα ὦσιν τετελειωμένοι εἰς ἕν  ‘in order that they might in the end become one’  「使他们完完全全地合而为一」 (约 17:23)

____________________________________________________

1 τελέω、ἐκτελέω[a]、ἀποτελέω、ἐπιτελέω[a]、συντελέω[a]和τελειόω[c]的意思无疑存在一些细微的区别，特别是在着重点上，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别；不过，ἐκτελέω和ἀποτελέω可能比较强调最终的定局，而ἐπιτελέω[a]可能着重最终的目的。

τελείως

(1)

(a)

78.47 程度 完全，足够（完成程度） ［参ὁλοτελής, παντελής, τέλος］ 完整的程度，可能暗示目的或结果 完全；全然；彻底；完整地；整个 τελείως ἐλπίσατε ἐπὶ τὴν φερομένην ὑμῖν χάριν  ‘set your hope completely on the blessing brought to you’  「把盼望完全寄托在带给你们的恩典上」 (彼前 1:13)

τελείωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

88.38 道德伦理素质及相关行为 完美的，完美 ［参τελειόω］ 在道德意义上成为完全 使成为完全；成全 Εἰ μὲν οὖν τελείωσις διὰ τῆς Λευιτικῆς ἱερωσύνης ἦν  ‘then, perfection was obtainable through the Levitical priesthood’ or ‘if the Levitical priesthood could cause perfection’  「如果……藉着利未人的祭司职任能达到完全」或「如果利未的祭司制度确实能带来完全」 (来 7:11)

(b)

13.126 是，变成，存在，发生 发生 ［参τελειόω, τελέω］ 为达到最终结果而使之发生 使实现；成就；完成；实现 καὶ μακαρία ἡ πιστεύσασα ὅτι ἔσται τελείωσις τοῖς λελαλημένοις αὐτῇ παρὰ κυρίου  ‘happy is the one who believes that what has been spoken to her by the Lord will happen’ or ‘... will be made to happen’  「确信主传给她的信息必定实现的女子多么有福啊！」 (路 1:45)

τελειωτής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

68.24 时态 完竣，完成，成就 使得某事能成功完成的人 完成者；成终者 ἀφορῶντες εἰς τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν Ἰησοῦν  ‘looking to Jesus, the one who initiates and completes faith’ or ‘looking to Jesus on whom (our) faith depends from beginning to end’  「仰望我们信心的创始成终者耶稣」或「仰望耶稣，我们的信心从开始到完成都依靠他」 (来 12:2)

τελεσφορέω

(1)

(a)

23.203 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 结出完全成熟的果实 结出成熟的果实 συμπνίγονται καὶ οὐ τελεσφοροῦσιν  ‘they are choked and their fruit never matures’ or ‘... never ripens’  「被挤住了，结不出成熟的果实」或「……永远不会成熟」 (路 8:14)

τελευτάω

(1)

(a)

23.102 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参τελευτή］ （τελευτάω「结束」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）来到生命的终结，是死亡的委婉说法 死亡；死 Τελευτήσαντος δὲ τοῦ Ἡρῴδου  ‘after Herod had died’  「希律死了以后」 (太 2:19)

τελευτή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

23.102 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参τελευτάω］ （τελευτή「终结」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）生命的终结，是死亡的委婉说法 死亡；死 ἦν ἐκεῖ ἕως τῆς τελευτῆς Ἡρῴδου  ‘he remained there until the death of Herod’  「住在那里，直到希律死了」 (太 2:15)

τελέω

(1)

(a)

68.22 时态 完竣，完成，成就 ［参ἀποτελέω, ἐκτελέω, ἐπιτελέω, συντελέω, τελειόω］ 使活动成功完成 1 成全；完成；结束；完毕 ὅταν τελέσωσιν τὴν μαρτυρίαν αὐτῶν  ‘when they finish proclaiming their message’  「他们宣布完信息之后」 (启 11:7) ἄχρι τελεσθῶσιν αἱ ἑπτὰ πληγαὶ τῶν ἑπτὰ ἀγγέλων  ‘until the seven plagues brought by the seven angels had come to an end’  「直等到七位天使的七灾降完」 (启 15:8)

(b)

67.67 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 ［参συντελέω］ （τέλος[a]「终结」67.66 的衍生词）在一段持续时间结束时发生 结束；完结 ἄχρι τελεσθῇ τὰ χίλια ἔτη  ‘until the thousand years came to an end’  「等到那一千年满了」 (启 20:3)

(c)

13.126 是，变成，存在，发生 发生 ［参τελειόω, τελείωσις］ 为达到最终结果而使之发生 使实现；成就；完成；实现 καὶ ἐπιθυμίαν σαρκὸς οὐ μὴ τελέσητε  ‘and you will not accomplish what the flesh desires’ or ‘... the desires of the body’  「绝不可满足肉体的情欲」 (加 5:16)

(d)

36.20 引导，管教，跟从 服从，不服从 遵守规定或标准，作为达成其目的的方法 遵守；守；遵从；实行 ἡ ἐκ φύσεως ἀκροβυστία τὸν νόμον τελοῦσα  ‘(those who) by nature are uncircumcised obey the Law’  「身体上没有受割礼，却遵守律法」 (罗 2:27) 在 罗 2:27 中，短语「遵守律法」可以简单地译成：「要做到律法要求人必须去做的事」。

(e)

57.178 拥有，转移，交换 税款，贡品 缴付税金或贡赋（独立使用，或者与意为「税」或「贡赋」的名词补语一起使用） 交税；纳税；纳粮；缴付税金 Ὁ διδάσκαλος ὑμῶν οὐ τελεῖ [τὰ] δίδραχμα;  ‘does your teacher pay the two-drachma tax?’  「你们的老师不纳圣殿税吗？」 (太 17:24) διὰ τοῦτο γὰρ καὶ φόρους τελεῖτε  ‘this is the reason that you pay taxes’  「你们缴纳税贡，也是为了这个缘故」 (罗 13:6)

____________________________________________________

1 τελέω、ἐκτελέω[a]、ἀποτελέω、ἐπιτελέω[a]、συντελέω[a]和τελειόω[c]的意思无疑存在一些细微的区别，特别是在着重点上，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别；不过，ἐκτελέω和ἀποτελέω可能比较强调最终的定局，而ἐπιτελέω[a]可能着重最终的目的。

τέλος

(1)

ους＜中＞

(a)

67.66 时间 与时间段有关的时间点：起初，最后 ［参συντέλεια］ 标记一段持续时间结束的一个时间点 结局；末日；终结；终局 κηρυχθήσεται τοῦτο τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας ... πᾶσιν τοῖς ἔθνεσιν, καὶ τότε ἥξει τὸ τέλος  ‘this good news about the kingdom will be preached ... to all mankind, and then the end will come’  「这天国的福音要传遍……万民……然后终结才来到」 (太 24:14) ἔφθασεν δὲ ἐπ᾽ αὐτοὺς ἡ ὀργὴ εἰς τέλος  ‘and in the end wrath has come down on them’ or ‘and wrath has at last come down on them’  「愤怒最后必要临到他们身上」 (帖前 2:16) 有些语言不能用「终局临到」这种表达，翻译 太 24:14 中的 τέλος[a] 和类似上下文时，会遇到严重的问题。翻译者可能需要说：「这是历史的结束」，或「一切都结束了」。然而在 太 24:14 的上下文，最好译成「上帝将结束一切」。在 帖前 2:16，短语 εἰς τέλος 也可以理解为一个习语式的表达，与完成的程度有关（见 78.47）。

(b)

89.40 关系 结果 某事件或过程的结果，重点是在最后的状态 结果；结局 ἐκάθητο μετὰ τῶν ὑπηρετῶν ἰδεῖν τὸ τέλος  ‘he sat with the servants to see the result’  「和警卫同坐，要看结局怎样」 (太 26:58) τὸ γὰρ τέλος ἐκείνων θάνατος  ‘for the result of those things is death’  「那些事的结局就是死」 (罗 6:21) 在某些语言中，S:04002605800044} 中的 τέλος 可以简单地译作「会发生什么事」或「最后会发生什么事」。

(c)

89.55 关系 目的 某个事件或状态的目的，从其结果来看 目的；意图；目标 τὸ δὲ τέλος τῆς παραγγελίας ἐστὶν ἀγάπη ἐκ καθαρᾶς καρδίας  ‘the purpose of the order is love from a pure heart’  「这吩咐的目的是爱；这爱发自纯洁的心」 (提前 1:5)

(d)

78.47 程度 完全，足够（完成程度） ［参ὁλοτελής, παντελής, τελείως］ εἰς τέλος  完整的程度，可能暗示目的或结果 完全；全然；彻底；完整地；整个 ἐλπίζω δὲ ὅτι ἕως τέλους ἐπιγνώσεσθε  ‘I hope that you will come to understand completely’  「我也盼望你们真能彻底明白」 (林后 1:13) ἔφθασεν δὲ ἐπ᾽ αὐτοὺς ἡ ὀργὴ εἰς τέλος  ‘wrath has come down completely upon them’ or ‘wrath in full measure has come down upon them’  「震怒全然临到他们身上」 (帖前 2:16) 短语 ἕως τέλους 可以解作时间意义上的「到最后」（见 67.66）。 在 帖前 2:16，εἰς τέλος 中的 τέλος 也可以理解为表示时间，εἰς（67.117）是时间长度的标记，因此这句经文可以译作：「最后，上帝的忿怒落到他们身上」，或「上帝的忿怒最终临到他们身上」（见 67.66）。在这处上下文中，ὀργή 可以译作「刑罚」（38.10），而在许多语言中，翻译者需要显示执行这刑罚的施行者。在 约 13:1，从句 εἰς τέλος ἠγάπησεν αὐτούς 中的 εἰς τέλος 也有同样的含糊情况，这从句的意思是「他完全地爱他们」或「他爱他们到底」（见 67.119）。

(e)

57.179 拥有，转移，交换 税款，贡品 应当交给政府当局的款项 税；税金；关税；人头税；丁税 οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς ἀπὸ τίνων λαμβάνουσιν τέλη ἢ κῆνσον;  ‘but from whom do the kings of earth collect duties or taxes?’  「世上的君王向谁徵收关税或丁税？」 (太 17:25) 与 κῆνσος (57.180) 不同，τέλος[e] 一词的含义比较通用。在某些上下文中，τέλος[e] 可以指各种不同的直接税、关税和贡金；但是，在 太 17:25 等也出现 κῆνσος 的上下文中 ，τέλος 可能主要指关税，而 κῆνσος 是指所有成年男子都需要直接缴纳的人头税（丁税）。

(f)

61.17 序列 τὸ τέλος  （习语，直译：终结）标记前面内容已经结束，但不一定是文本的结束 最后；总括来说；总而言之 Τὸ δὲ τέλος πάντες ὁμόφρονες  ‘finally, all should be of the same mind’  「总而言之，你们都要同心」 (彼前 3:8)

τελώνης

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.184 拥有，转移，交换 税款，贡品 （τελέω[e]「交税」57.178 的衍生词）为政府收税的人 税吏；收税的人；税棍 Διὰ τί μετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁμαρτωλῶν ἐσθίετε καὶ πίνετε;  ‘why do you eat and drink with tax collectors and outcasts?’  「你们为什么跟税吏和罪人一同吃喝呢？」 (路 5:30) 由于为罗马人收税的犹太人（即向罗马政府支付一笔金钱以获得收税特权的人），被自己的同胞视为卖国贼，因此 τελώνης 一词在《新约》中有非常强烈的贬义。在翻译福音书时，翻译者需要提供旁注，解释为什么许多犹太人对税吏存着敌意。

τελώνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

57.183 拥有，转移，交换 税款，贡品 （τελέω[e]「交税」57.178 的衍生词）向进城卖东西的人收税的地方 税务署；税关 ἐθεάσατο τελώνην ὀνόματι Λευὶν καθήμενον ἐπὶ τὸ τελώνιον  ‘he saw a tax collector named Levi, sitting at the place where revenue was collected’  「看见一个税吏，名叫利未，在税关坐着」 (路 5:27) 古代世界主要有两种税收：(1)所有人都需要缴纳的人头税（款额相对较小）；(2)为带进一个地区售卖的货物和农产品而缴纳的税款或贡金。后一种税项在本质上是「销售税」，由卖方缴纳；但是，卖主显然会相应提高货品的价格。

τέρας

(1)

ατος＜中＞

(a)

33.480 沟通 非语言的沟通 一个不寻常的迹象，尤指在天上的，用来预示即将发生的事件 徵兆；预兆；奇事；兆头 δώσω τέρατα ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω καὶ σημεῖα ἐπὶ τῆς γῆς κάτω  ‘I will perform portents in the sky above and signs on the earth below’  「在天上，我要显出奇事，在地下，我要显出神迹」 (徒 2:19) 在古时，一个预兆可能包括行星的特殊排列，不寻常的北极光，显眼的彗星，或者一团流星。关于 σημεῖον「兆头」的讨论，见 33.477。

Τέρτιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.357 人名及地名 人名 保罗的文书，为保罗代笔《罗马书》；他在 罗 16:22 中向信徒问安 德提；《和》德丢；《思》特尔爵

Τέρτυλλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.358 人名及地名 人名 一个善于辞令的律师，他代犹太人的领袖向腓力斯总督控告保罗鼓动群众扰乱社会 帖土罗；《思》特尔突罗

τέσσαρες

(1)	＜中＞τέσσαρα，＜所有＞τεσσάρων

(a)

60.13 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的四个实例 四 ἐκ τῶν τεσσάρων ἀνέμων  ‘from the four winds’ or ‘from the four directions’  「从四风」或「从四方」 (太 24:31) 在某些语言中，「从四风」或「从四方」的对等表达就是「从各个方向」。希腊文的意思不是仅仅从东南西北四个方向，而是从每一个方向。

τεσσαρεσκαιδέκατος

(1)

η，ον

(a)

60.60 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 时间、空间或集合系列中的第十四个 第十四 τεσσαρεσκαιδεκάτη νὺξ  ‘the fourteenth night’  「第十四天的晚上」 (徒 27:27)

τεσσεράκοντα

(1)

(a)

60.27 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的四十个实例 四十 Τεσσεράκοντα καὶ ἓξ ἔτεσιν οἰκοδομήθη ὁ ναὸς οὗτος  ‘it has taken forty-six years to build this Temple’  「这殿造了四十六年」 (约 2:20)

(b)

67.94 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἔτος］ ἔτη τεσσεράκοντα  可能是一个象徵性的时间表达方式，指一段非常长的时间 一段非常长的时间 ποιήσας τέρατα καὶ σημεῖα ... ἐν τῇ ἐρήμῳ ἔτη τεσσεράκοντα  ‘performing miracles and wonders ... in the desert for a very long time’  「在旷野的很长一段时间行了奇事神迹」 (徒 7:36) 虽然在大多数译本中，ἔτη τεσσεράκοντα 都译成「四十年」，然而这句话的意思可能是指一段极长的时间。另见 67.93 的讨论。

(c)

67.93 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἡμέρα, νύξ, τεσσεράκοντα］ ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα  （习语，直译：四十天和四十夜）可能是一个象徵性表达，指相对较长的一段时间 很长时间 在大多数译本中，ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα 会译成「四十个白天和四十个晚上」，或者「四十天」，这是有可能的，然而考虑到数字「四十」的象徵意义，这个表达也可以理解为很长的一段时间。

(d)

67.93 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἡμέρα, νύξ, τεσσεράκοντα］ ἡμέρας τεσσεράκοντα  （[（c）的简写]，直译：四十天）可能是一个象徵性表达，指相对较长的一段时间 很长时间 在大多数译本中，ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα 会译成「四十个白天和四十个晚上」，或者「四十天」，这是有可能的，然而考虑到数字「四十」的象徵意义，这个表达也可以理解为很长的一段时间。

τεσσερακονταετής

(1)

ές

(a)

67.172 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 一段为期四十年的时间 四十年；四十岁 Ὡς δὲ ἐπληροῦτο αὐτῷ τεσσερακονταετὴς χρόνος  ‘when he was about forty years old’  「他到了四十岁」 (徒 7:23) ὡς τεσσερακονταετῆ χρόνον ἐτροποφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘he took care of them in the desert for about forty years’  「在旷野他照顾他们约有四十年之久」 (徒 13:18)

τεταρταῖος

(1)

α，ον

(a)

67.181 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 连续几天中的第四天 在第四天 τεταρταῖος γάρ ἐστιν  ‘for it is the fourth day’ or ‘(he has been dead) four days’  「因为这是第四天了」或「（他已经死了）四天了」 (约 11:39)

τέταρτος  (τέταρτον)

(1)

η, ον

(a)

60.51 数目 第一，第二，第三，等等（序数） 时间、空间或集合系列中的第四个 第四 τετάρτῃ δὲ φυλακῇ τῆς νυκτὸς  ‘in the fourth watch of the night’ or ‘between three and six o'clock in the morning’  「夜里四更天」或「在早上三点至六点之间」 (太 14:25)

(b)

60.64 数目 二分之一，三分之一，四分之一（分数） τέταρτον  一个物体、系列或质量分成四份中的一份 四分之一；四份中的一份 τὸ τέταρτον τῆς γῆς  ‘the fourth part of the earth’  「地上的四分之一」 (启 6:8) 关于一些翻译难题的讨论，见 60.63。

τετρααρχέω

(1)

(a)

37.79 控制，管理 管理，统治 作分封王（见 37.78） 作分封王；作一个地区的总督 τετρααρχοῦντος τῆς Γαλιλαίας Ἡρῴδου  ‘Herod was tetrarch of Galilee’  「希律作加利利的分封王」 (路 3:1)

τετραάρχης

(1)

ου＜阳＞

(a)

37.78 控制，管理 管理，统治 等级和权力比王低的统治者，只有得到罗马当局的批准才有管治权 分封王；一个地区的总督 Ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἤκουσεν Ἡρῴδης ὁ τετραάρχης τὴν ἀκοὴν Ἰησοῦ  ‘it was at that time that Herod, the tetrarch, heard about Jesus’  「那时，希律分封王听见耶稣的名声」 (太 14:1)

τετράγωνος

(1)

ον

(a)

79.91 物体的特徵 二维及三维的形状 有四条一样长的边和四个直角的 正方形；四方的 ἡ πόλις τετράγωνος κεῖται  ‘the city was square’  「城是四方的」 (启 21:16)

τετράδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

55.11 军事活动 军队 四名士兵组成的小分队 班；四人小分队 ἔθετο εἰς φυλακὴν παραδοὺς τέσσαρσιν τετραδίοις στρατιωτῶν φυλάσσειν αὐτόν  ‘he was put in jail where he was handed over to be guarded by four groups of four soldiers each’  「把他押在监里，交给四班士兵看守，每班四个人」 (徒 12:4)

τετρακισχίλιοι

(1)

(a)

60.42 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的四千个实例 四千 οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν τετρακισχίλιοι ἄνδρες  ‘those who ate were four thousand men’  「吃的人共有四千个男人」 (太 15:38)

τετρακόσιοι

(1)

(a)

60.36 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的四百个实例 四百 ἀνδρῶν ἀριθμὸς ὡς τετρακοσίων  ‘a number of men, about four hundred’  「人数约有四百」 (徒 5:36)

τετράμηνος

(1)

ου＜阴＞

(a)

67.176 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 一段为期四个月的时间 1 四个月 οὐχ ὑμεῖς λέγετε ὅτι Ἔτι τετράμηνός ἐστιν καὶ ὁ θερισμὸς ἔρχεται;  ‘don't you have a saying, In four months the harvest comes?’  「你们不是说『到收割的时候还有四个月』吗？」 (约 4:35)

____________________________________________________

1 对于67.175和67.176这两个词汇，当然也可以把「月份」称为「月亮」。比较67.174。

τετραπλοῦς

(1)

ῆ, οῦν

(a)

60.76 数目 两倍，四倍之多，等等（倍数） 在数量上为四倍 四倍 ἀποδίδωμι τετραπλοῦν  ‘I will pay back four times as much’  「我就还他四倍」 (路 19:8)

τετράπους

(1)	τετράπουν；ποδος＜中＞

(a)

4.4 动物 动物 ［参θηρίον］ 野生或驯养的四足动物 四足动物；四脚的牲畜；走兽 ἐν ᾧ ὑπῆρχεν πάντα τὰ τετράποδα  ‘in it were all kinds of four-footed animals’  「里面有……各样四足动物」 (徒 10:12) 有很多语言没有所有四足动物的通称，不论是野生的还是家养的。相反，这些语言清楚区分了野生和家养的动物，因此在那些指野生动物和家养动物的上下文中，需要指明这两种类型。例如，翻译者可以采用「草丛中的动物和森林中的动物」或「谷仓中的动物和山里的动物」。 在 徒 10:12 中主要是指野生动物，因为大多数野生动物都是不洁净的。然而，猪也被视为是不洁净的，并且是家养的。 在 启 13:1 及下文中，θηρίον「兽」指异象中的两个受造物。虽然它们具有奇怪的象徵性外观，但显然包含在 θηρίον[b] 所指的对象范围之内。

τεφρόω

(1)

(a)

14.72 自然界的事件及状态 燃烧 （ τέφρα「灰烬」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）毁灭某物，使之化为灰烬 焚烧成灰；化为灰烬 πόλεις ∑οδόμων καὶ Γομόρρας τεφρώσας καταστροφῇ κατέκρινεν  ‘(God) condemned the cities of Sodom and Gomorrah to destruction, reducing them to ashes’  「上帝又定了所多玛和蛾摩拉的罪，把这二城倾覆，烧成灰烬」 (彼后 2:6) 「焚烧成灰」可以翻译为：「彻底烧毁」，或「用火摧毁，只剩下灰烬」。

τέχνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

42.51 执行，从事 工艺，职业 涉及专门训练和技巧的活动 手艺；工艺；职业；技巧 ἦσαν γὰρ σκηνοποιοὶ τῇ τέχνῃ  ‘for they were tentmakers by craft’  「他们以做帐棚为业」 (徒 18:3) 有些语言没有专门表达「手艺」的词汇，徒 18:3 中的这个从句可以译成：「因为他们的工作是制造帐棚」，或「他们靠制造帐棚赚钱」，或「他们向来是制造帐棚的」。

τεχνίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

42.53 执行，从事 工艺，职业 通常从事某一特定工艺或职业的人 工匠；手艺人；技工；建造者 πᾶς τεχνίτης πάσης τέχνης οὐ μὴ εὑρεθῇ ἐν σοὶ ἔτι  ‘no craftsman of any occupation will ever be found in you again’  「各样手艺的工匠，在你那里绝不能再找到了！」 (启 18:22)

τήκω  (τήκομαι)

(1)

(a)

79.8 物体的特徵 固体，液体 通过融化或冷凝变成液体 变成液体；融化；熔化；熔解 στοιχεῖα καυσούμενα τήκεται  ‘the heavenly bodies will melt in the heat’ or ‘... will melt by burning’  「天体在炙热中熔化」或「天体在烈焰中熔化」 (彼后 3:12)

τηλαυγῶς

(1)

(a)

24.36 感官事件及状态 看 与特别清晰的视觉影像有关的 清晰地；清清楚楚 καὶ ἐνέβλεπεν τηλαυγῶς ἅπαντα  ‘then he saw everything clearly’  「每一样东西都看得清清楚楚」 (可 8:25) 可 8:25 同时出现了 διέβλεψεν （24.35）和 ἐνέβλεπεν（24.9），有些学者认为这两个词表达的意思基本相同，也有学者相信 διέβλεψεν 应该理解为「仔细看」或「定睛看」。

τηλικοῦτος

(1)	αύτη, οῦτο

(a)

79.128 物体的特徵 大的，小的 指某物的大小（很少在绝对意义上使用） 这么大；那么大；如此大，甚大 τὰ πλοῖα τηλικαῦτα ὄντα  ‘the ships, being so large’  「船，虽然那么大」 (雅 3:4)

(b)

78.36 程度 多于，少于（比较程度） 与其他表示程度的表达方式相当的程度 如此大；这么大；这么剧烈；如此厉害 τηλικοῦτος σεισμὸς οὕτως μέγας  ‘so great was that earthquake’  「这样大、这样厉害的地震」 (启 16:18) 在一些语言中，启 16:18 中这种表达的最接近译法可能是：「那地震确实非常剧烈」。

τηρέω

(1)

(a)

13.32 是，变成，存在，发生 状态 继续保持某个状态 使继续；保留 καὶ τοῦτο κέκρικεν ἐν τῇ ἰδίᾳ καρδίᾳ, τηρεῖν τὴν ἑαυτοῦ παρθένον  ‘and has already decided in his mind to keep his girl unmarried’  「心里又决定了不让女儿结婚」 (林前 7:37) 林前 7:37 中的「处女」可能是一个男人的女儿（《和》的理解），或是一个男人的未婚妻（《现》的理解）。由于 林前 7:37 的这个句子含义模糊，又考虑到所涉及的文化的复杂性，尤其因为世界各地有不同的习俗，翻译者必须在这里添加注脚，解释不同理解的差异和一些文化含义。

(b)

37.122 控制，管理 守卫，看守 ［参συνέχω, τήρησις］ 继续拘留 看押；看守；拘留 παραγγείλαντες τῷ δεσμοφύλακι ἀσφαλῶς τηρεῖν αὐτούς  ‘they ordered the jailer to guard them securely’  「嘱咐狱警严紧看守」 (徒 16:23) 扣留某人或看守某人的行动可以表达为：「站岗以防某人逃走」，或「小心监视以防某人逃跑」，或「把某人绑起来，使他不能离开」。

(c)

36.19 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参τήρησις, φυλάσσω］ 继续遵守命令或吩咐 遵守；遵行诫命；服从 Ἐὰν ἀγαπᾶτέ με, τὰς ἐντολὰς τὰς ἐμὰς τηρήσετε  ‘if you love me, you will keep my commandments’  「你们若爱我，就会遵守我的命令」 (约 14:15)

τήρησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

37.122 控制，管理 守卫，看守 ［参συνέχω, τηρέω］ 继续拘留 看押；看守；拘留 ἐπέβαλον αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ ἔθεντο εἰς τήρησιν εἰς τὴν αὔριον  ‘they arrested them and held them in custody until the next day’  「就动手抓住两人……就把他们拘留到第二天」 (徒 4:3) 扣留某人或看守某人的行动可以表达为：「站岗以防某人逃走」，或「小心监视以防某人逃跑」，或「把某人绑起来，使他不能离开」。

(b)

7.24 建造物 建筑物 ［参δεσμωτήριον, φυλακή］ 拘留关押的地方 监牢；监狱 ἔθεντο αὐτοὺς ἐν τηρήσει δημοσίᾳ  ‘they placed them in the common prison’  「把他们押在公共拘留所内」 (徒 5:18) 事实上，所有语言都有表示监狱或监牢的词汇；但在某些语言中，人们会采用描述性的短语：「人被捆绑起来的场所」或「人被链子锁起来的场所」。某些语言会使用高度惯用的表达方式，如：「吃铁的地方」或「与老鼠呆在一起的房间」。

(c)

36.19 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参τηρέω, φυλάσσω］ 继续遵守命令或吩咐 遵守；遵行诫命；服从 ἀλλὰ τήρησις ἐντολῶν θεοῦ  ‘but obedience to God's commandments’  「谨守上帝的诫命」 (林前 7:19)

Τιβεριάς

(1)

άδος＜阴＞

(a)

93.597a 人名及地名 地名 加利利海西岸的一个城 提比哩亚；《思》提庇黎雅

(b)

93.597b 人名及地名 地名 加利利海的另一个名称 《和》提比哩亚海；《现》提比哩亚湖；《思》提庇黎雅海

Τιβέριος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.359 人名及地名 人名 罗马皇帝提庇留・克劳第・凯撒・奥古斯都，公元 14-37 年执政；比较 93.214a 提庇留

τίθημι

(1)

(a)

85.32 在空间存在 放置，安置 放在一个特定的位置1 放在 Οὐδεὶς λύχνον ἅψας ... τίθησιν [οὐδὲ ὑπὸ τὸν μόδιον]  ‘no one lights a lamp and ... puts it under a container’  「没有人点了灯，把它放在……容器底下」 (路 11:33) κατὰ μίαν σαββάτου ἕκαστος ὑμῶν παρ᾽ ἑαυτῷ τιθέτω  ‘on the first day of every week each one of you should put aside (some money)’  「每周的第一日，你们各人要把[一些钱]放在边上」 (林前 16:2)

(b)

37.96 控制，管理 任命，分配职能 ［参ἀναδείκνυμι, ὁρίζω, τάσσω］ 给某人指派特定的任务、职能或角色 委派；指定；指派任务；设立 ἔθηκα ὑμᾶς ἵνα ὑμεῖς ὑπάγητε καὶ καρπὸν φέρητε  ‘I appointed you to go and bear much fruit’  「派你们去结果子」 (约 15:16)

(c)

49.21 涉及衣着及装饰的活动 除掉或脱下衣物 除掉；脱下 ἐγείρεται ἐκ τοῦ δείπνου καὶ τίθησιν τὰ ἱμάτια  ‘he got up from the meal and took off his outer garment’  「就离席站起来，脱了衣服」 (约 13:4b)

(d)

33.151 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参ἀνατίθημι, ἐκτίθημι］ 解释一些事情，大概是通过提出额外的或不同的信息 解释；说清楚 ἐν τίνι αὐτὴν παραβολῇ θῶμεν;  ‘what parable shall we use to explain it?’  「我们用什么比喻来说明它呢？」 (可 4:30)

(e)

57.217 拥有，转移，交换 借出，贷款，利息，借入，银行 ［参βάλλω, δίδωμι］ 把钱存放在钱庄那里，好收取利息 存钱；把钱存入银行 αἴρεις ὃ οὐκ ἔθηκας  ‘you withdraw what you did not deposit’  「没有存放的，你还要提取」 (路 19:21)

(f)

13.9 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἐνεργέω, ἐπάγω, ἐργάζομαι, καθίστημι, κατεργάζομαι, ποιέω］ 造成某个状态 3 使；导致；造成；引起 καιροὺς οὓς ὁ πατὴρ ἔθετο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ  ‘times which the Father has caused to be on his own authority’ or ‘... established on his own authority’  「父凭着自己的权柄所定的时候」 (徒 1:7) ∏ατέρα πολλῶν ἐθνῶν τέθεικά σε  ‘I have made you father of many nations’  「我已经立你作多国之父」 (罗 4:17)

(g)

90.86 语意格 使经历 使某人经历，暗示使人经受某事 使有经验；使经受 οὐκ ἔθετο ἡμᾶς ὁ θεὸς εἰς ὀργὴν  ‘God did not subject us to (suffering) his anger’  「上帝不是定意要我们承受震怒」 (帖前 5:9)

(h)

33.296 沟通 建议 ［参βουλή］ τίθημι βουλήν  （习语，直译：提出计划）建议一个行动计划 提议；主张 οἱ πλείονες ἔθεντο βουλὴν ἀναχθῆναι ἐκεῖθεν  ‘most of the men advised putting out to sea from there’  「大多数的人都主张开船离开这地方」 (徒 27:12)

(i)

24.64 感官事件及状态 听 ［参οὖς］ τίθεμαι εἰς τὰ ὦτα  （习语，直译：放进耳朵里）用心聆听，有不忘记的含义 用心聆听；听进去 Θέσθε ὑμεῖς εἰς τὰ ὦτα ὑμῶν τοὺς λόγους τούτους  ‘listen carefully to what I am about to tell you’ (literally ‘... to these words’)  「用心聆听我告诉你们的话」或「你们要把这些话听进去」 (路 9:44) 关于这个习语在 路 9:44 的另一种解释，见 29.5。

(j)

29.5 记忆及回忆 资讯的储存 ［参οὖς］ τίθεμαι εἰς τὰ ὦτα  （习语，直译：存在耳中）继续记住某事 记住；牢记；不忘 Θέσθε ὑμεῖς εἰς τὰ ὦτα ὑμῶν τοὺς λόγους τούτους  ‘bear in mind these words’  「不要忘记这些话」 (路 9:44) 关于习语 τίθεμαι εἰς τὰ ὦτα 在 路 9:44 的另一种解释，见 24.64。

(k)

29.2 记忆及回忆 资讯的储存 τίθεμαι ἐν τῇ καρδίᾳ  （习语，直译：放在心里）把信息存在心中，暗示那些信息是宝贵的 珍藏在心；视为珍宝存在心里；放在心里 ἔθεντο πάντες οἱ ἀκούσαντες ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῶν  ‘everyone who heard it treasured it in their hearts’  「所有听见的人都把这一切放在心里」 (路 1:66)

(l)

30.76 思考 决定，作出结论 ［参καρδία, πνεῦμα］ τίθημι ἐν τῇ καρδίᾳ, τίθεμαι ἐν τῷ πνεύματι  （习语，直译分别是：放在心中，和：放在头脑中）参与做决定的过程 下定决心；立定心意；决定 θέτε οὖν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν μὴ προμελετᾶν ἀπολογηθῆναι  ‘decide not to plan ahead of time how you will defend yourselves’  「你们要拿定主意，不必事先考虑怎样为自己申诉」 (路 21:14) τί ὅτι ἔθου ἐν τῇ καρδίᾳ σου τὸ πρᾶγμα τοῦτο;  ‘why, then, did you make up your mind that you would do such a thing?’  「你为什么存心做这样的事呢」 (徒 5:4) ἔθετο ὁ ∏αῦλος ἐν τῷ πνεύματι διελθὼν τὴν Μακεδονίαν  ‘Paul made up his mind to travel through Macedonia’  「保罗心裏决定要经过马其顿」 (徒 19:21) 在 徒 19:21，短语 ἐν τῷ πνεύματι 也可以理解为指圣灵，因此这句话可以译成：「保罗被圣灵带领，决定要经过马其顿」。

(m)

57.82 拥有，转移，交换 给予 ［参πούς］ τίθημι παρὰ τοὺς πόδας, τίθημι πρὸς τοὺς πόδας  （习语，直译：放在某人脚前）把某物交给具有优越地位或身份的人 交给；交由某人处理；放在……脚前 ἔθηκεν πρὸς τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων  ‘he turned (the money) over to the apostles’  「把钱拿来，交给使徒」 (徒 4:37) ἐνέγκας μέρος τι παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων ἔθηκεν  ‘he brought a part of it and turned it over to the apostles’  「只把一部分钱带来，放在使徒脚前」 (徒 5:2)

(n)

17.19 姿势及与姿势有关的事件 跪下 ［参γόνυ, γονυπετέω］ τίθημι τὰ γόνατα  （习语，直译：屈膝；拉丁语式）在别人面前跪下，带有崇敬或恳求的含义 跪下 καὶ τιθέντες τὰ γόνατα προσεκύνουν αὐτῷ  ‘and kneeling, they prostrated themselves before him’  「他们……跪下来拜他」 (可 15:19) 在一些文化中，跪下并不是一个崇敬或恳求的姿势。在某些语言中，翻译者使用了一个在功能上可以替代的用词，该用词包含类似的姿势，即「深深鞠躬」，但他们可能需要使用比较字面的描述，即「跪下来」，然后在旁注中说明这动作的含义。

(o)

23.113 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ψυχή］ τὴν ψυχὴν τίθημι  （习语，直译：放下自己的生命）死亡，暗示自愿或甘心的行为 自愿死；甘心情愿地死；舍命 Τὴν ψυχήν σου ὑπὲρ ἐμοῦ θήσεις;  ‘are you ready to die for me?’  「你愿意为我舍命吗？」 (约 13:38) 在英语中，「to lay down one’s life’」（舍弃生命）或「to give one’s life」（献出生命）确实暗示自愿死去，然而在一些语言中，直译这样的表达不一定有相同的含义，因此可能需要采用「自愿死去」或「不抵抗地死去」等表达。在某些语言中，「心甘情愿」主要表现为对反对的否定，比如「我不拒绝死」。

____________________________________________________

1 在这个子域中，τίθημι[a]是最一般性的表达。

2 在约 13:4，τίθημι和τὰ ἱμάτια同时出现的不寻常用法与λαμβάνω在约 13:12意指「穿上衣服」的用法相似（见49.10）。

3 所有与「使、使成为」有关的意思均暗示某种状态上的改变，因此可以归类在语义域13「是，变成，存在，发生」的子域B「状态的改变」。然而，重点似乎主要是在改变后的状态，而不是从一种状态进入另一种状态的过程。发生状态改变的事实似乎只是在语义上伴随出现而已。

τίκτω

(1)

(a)

23.52 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参γεννάω, τεκνογονέω, τεκνογονία］ 生孩子 1 生（孩子）；生产；分娩 ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν  ‘she will become pregnant and give birth to a son’  「她要怀孕，生一个儿子」 (太 1:23) 所有语言都有表示人出生的说法，并且很多时候是采用习语形式，比如：「掉下来一个孩子」，或「使婴儿从两腿之间通过」。有些语言有多个表示分娩的词汇，其中一些可能带有不幸的言外之意，因此翻译者必须小心选择合适的表达方式。

(b)

23.194 生理活动过程及状态 生长 ［参ἐκφέρω］ 使植物生长和出产 生长；出产；长出 γῆ ... τίκτουσα βοτάνην εὔθετον  ‘the earth ... produces plants that are useful’  「地……长出……有用的植物」 (来 6:7)

____________________________________________________

1 τεκνογονέω和τεκνογονία的内涵意义可能与τίκτω[a]和γεννάω[b]略有不同，因为前者在风格上更为正式，但这些词汇的外延意义似乎没有显着的差异。

τίλλω

(1)

(a)

18.9 连接 抓紧，抓住 摘下或拔出 拔下；采摘 οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἤρξαντο ὁδὸν ποιεῖν τίλλοντες τοὺς στάχυας  ‘as his disciples walked along with him, they began to pick off the heads of wheat’  「他的门徒们跟他同行；他们一边走，一边摘取一些麦穗」 (可 2:23)

Τιμαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.360 人名及地名 人名 巴底买的父亲；巴底买是耶稣在耶利哥治好的一个讨饭的瞎子 底买；《思》提买

τιμάω

(1)

(a)

87.8 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参δοξάζω］ 通过尊崇某人而赋予他很高的地位 尊崇；敬重 Τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα  ‘honor your father and mother’  「当孝敬父母」 (太 15:4) ὁ μὴ τιμῶν τὸν υἱὸν οὐ τιμᾷ τὸν πατέρα  ‘the one who does not honor the Son does not honor the Father’  「不尊敬子的，就是不尊敬……父」 (约 5:23)

(b)

57.165 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 确定购买某物需要支付的金额 定价；确定费用 ἔλαβον τὰ τριάκοντα ἀργύρια, τὴν τιμὴν τοῦ τετιμημένου ὃν ἐτιμήσαντο ἀπὸ υἱῶν Ἰσραήλ  ‘they took the thirty silver coins, the price set on him by the people of Israel’  「他们拿了那三十块银钱，就是以色列人给那被定价者所定的价钱」 (太 27:9) 「以色列人为他定的价钱」也可以译成：「以色列人同意为他付出的金额」。

(c)

57.117 拥有，转移，交换 给予 提供帮助或金钱援助，暗示这是表达尊敬的适当方式 帮助；援助；以供给需用的东西来表示尊重；支持和尊敬 Χήρας τίμα τὰς ὄντως χήρας  ‘support and honor those widows who really are left alone’  「要帮助、尊敬真正守寡的妇人」 (提前 5:3)

τιμή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

87.4 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参δόξα］ 尊荣，作为确定某人身分的一个要素 尊荣；尊敬；身分 προφήτης ἐν τῇ ἰδίᾳ πατρίδι τιμὴν οὐκ ἔχει  ‘a prophet has no honor in his own country’  「先知在自己的家乡是没有人尊敬的」 (约 4:44)

(b)

65.1 价值 有价值的，没有价值的 某物、事件或状态的价值或好处 价值；重要性 καὶ ἃ δοκοῦμεν ἀτιμότερα εἶναι τοῦ σώματος τούτοις τιμὴν περισσοτέραν περιτίθεμεν  ‘the (parts) of the body which we regard as being less valuable, to these we accord special value’ or ‘... we think of as being exceptionally valuable’  「在我们的身体上，那些看来不太重要的部分，却是我们所特别爱护的」或「……我们认为它们格外宝贵」 (林前 12:23) 在一些语言中，「价值」的对等译词几乎总是从「重要性」来说的，说到那些通常不买卖的物品尤其如此。因此，林前 12:23 中这句表达可以译成：「对于那些我们认为不是那么重要的肢体，我们要加给它们格外的重要性」，或「……，我们要认为它们非常重要」。 林前 12:23 中的 τιμή 也可以理解为某程度的荣誉或欣赏（见 τιμή[a], 87.4）。

(c)

57.161 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 代表某物价值或价格的金钱或财物数量 数量；数额；价钱；代价 ἔλαβον τὰ τριάκοντα ἀργύρια, τὴν τιμὴν τοῦ τετιμημένου ὃν ἐτιμήσαντο ἀπὸ υἱῶν Ἰσραήλ  ‘they took the thirty silver coins, the price the people of Israel had agreed to pay for him’  「他们拿了三十块银币，就是以色列人同意为他付出的价钱」 (太 27:9) ἐνοσφίσατο ἀπὸ τῆς τιμῆς  ‘he kept back (some money) from the price (received)’  「他从价款中私自留下了一部分」 (徒 5:2) τιμῆς ἠγοράσθητε  ‘you have been bought with a price’  「你们是重价买来的」 (林前 7:23) 如果假设 林前 7:23 中的 τιμή 必然意味着「高价」，这是错误的；「高」的含意来自于上下文提到的基督的死。然而，林前 7:23 的言外之意是价格已经定了，并且付清了。如果 林前 7:23 中的被动表达必须改为主动表达，那么可以译成：「基督用一个价钱买了你们」或「基督为你们付出了代价」。

(d)

57.167 拥有，转移，交换 支付，价钱，费用 特殊服务的报酬，暗示这是表达尊敬或尊重的方式 报偿；报酬；酬金；敬奉 Οἱ καλῶς προεστῶτες πρεσβύτεροι διπλῆς τιμῆς ἀξιούσθωσαν, μάλιστα οἱ κοπιῶντες ἐν λόγῳ  ‘the elders who do good work as leaders should be considered worthy of receiving double compensation, especially those who work hard at preaching’  「善于督导教会的长老，尤其是勤劳讲道教导人的，应该得到加倍的敬奉」 (提前 5:17) τιμή[d] 意为「报偿」时，在意思上与 τιμάω[c]「支持，供养」（57.117）和 τιμή[c]「费用，成本」（57.161）有关；但是在 提前 5:17，τιμή 也可以理解为 τιμή[a]「尊敬，尊重」（87.4）的意思，因此这里可以说长老受到加倍的尊重。

τίμιος

(1)

α，ον

(a)

65.2 价值 有价值的，没有价值的 ［参ἔντιμος］ 有相当大价值的 珍贵的；贵重的；宝贵的 χρυσόν, ἄργυρον, λίθους τιμίους  ‘gold, silver, valuable stones’  「金银、宝石」 (林前 3:12) δι᾽ ὧν τὰ τίμια καὶ μέγιστα ἡμῖν ἐπαγγέλματα δεδώρηται  ‘in this way he has given us valuable and very important promises’  「他已把又宝贵又极大的应许赐给我们」 (彼后 1:4) 林前 3:12 中的 λίθους τιμίους 可以解作一个单元，意思是「宝石」（见 2.29），但是在这个关于根基的比喻性上下文中，所指对象也可能比较笼统。

(b)

87.6 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参ἔνδοξος, ἔντιμος］ 形容身分地位很高，受人尊崇和敬重 有尊荣的；受敬重的 νομοδιδάσκαλος τίμιος παντὶ τῷ λαῷ  ‘a teacher of the Law (who was) respected by all the people’  「众百姓所敬重的律法教师」 (徒 5:34)

τιμιότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

57.35 拥有，转移，交换 有钱，富裕的 （τίμιος[a]「贵重的，珍贵的」65.2 的衍生词）大量贵重的、有价值的财物 财富；财物 ἐν ᾗ ἐπλούτησαν πάντες οἱ ἔχοντες τὰ πλοῖα ἐν τῇ θαλάσσῃ ἐκ τῆς τιμιότητος αὐτῆς  ‘(she is a city) where all who have ships sailing the seas became rich on her wealth’  「凡是有船航行海上的，都因为她的财宝发了财」 (启 18:19) 「财富」通常可以译为：「许多贵重的东西」。

Τιμόθεος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.361 人名及地名 人名 保罗的朋友和同工 提摩太；《思》弟茂德

Τίμων

(1)

ωνος＜阳＞

(a)

93.362 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教会的七名执事之一 提门；《思》提孟

τιμωρέω

(1)

(a)

38.6 惩罚，赏赐 惩罚 ［参ἐπιτιμία, τιμωρία］ 惩罚，暗指使人受到应得的惩处 惩罚；责罚，谴责；受惩罚（与被动结构连用） ἄξων καὶ τοὺς ἐκεῖσε ὄντας δεδεμένους εἰς Ἰερουσαλὴμ ἵνα τιμωρηθῶσιν  ‘and bring them back in chains to Jerusalem to be punished’  「把他们绑起来，带回耶路撒冷受刑」 (徒 22:5)

τιμωρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

38.6 惩罚，赏赐 惩罚 ［参ἐπιτιμία, τιμωρέω］ 惩罚，暗指使人受到应得的惩处 惩罚；责罚，谴责；受惩罚（与被动结构连用） πόσῳ δοκεῖτε χείρονος ἀξιωθήσεται τιμωρίας ὁ τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ καταπατήσας  ‘just think how much worse is the punishment he will deserve who despises the Son of God’  「蔑视上帝的儿子……的那人……想想看，他不该受更严厉的惩罚吗？」 (来 10:29)

τίνω

(1)

(a)

90.77 语意格 经历者 经历不好的事情，往往是一些恶行的报应 受苦；得到报应 οἵτινες δίκην τίσουσιν ὄλεθρον αἰώνιον  ‘they will receive the punishment of being destroyed forever’  「他们要受惩罚，永远沉沦」 (帖后 1:9)

τίς

(1)

τί

(a)

92.14 话语的参照人物 说及或写到的人或物 指某人或某事的疑问词 谁？什么？ Τίνα λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου;  ‘who do people say the Son of Man is?’  「人们说人子是谁？」 (太 16:13) τίς ἐστιν ὁ παίσας σε;  ‘who is it that struck you?’  「打你的是谁」 (太 26:68) Τί ἔτι χρείαν ἔχομεν μαρτύρων;  ‘what further need do we have of witnesses?’  「我们何须再要什么证人呢」 (可 14:63)

(b)

92.15 话语的参照人物 说及或写到的人或物 关乎原因的疑问词 为什么？出于什么原因？ τί καὶ ἡμεῖς κινδυνεύομεν πᾶσαν ὥραν;  ‘why should we run risks every hour?’ or ‘why should we continually be in danger?’  「我们为什么要时刻冒险呢」或「我们为什么要不断处于危险之中呢？」 (林前 15:30) 约 2:4 中的语句 τί ἐμοὶ καὶ σοί（直译「对我和对你怎么样？」）是一句格言，意思是「你为什么对我说这话或做这事呢？」在某些语言中，约 2:4 最好译成「你为什么要求我做这件事呢？」可 1:24 则可以译成「你找我们干什么？」

τὶς

(1)

τι

(a)

92.12 话语的参照人物 说及或写到的人或物 口头或书面提到的、不确定的某人或某事 某人；某事；任何人；任何事 ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ τι  ‘if anyone says anything to you’  「若有人对你们说什么」 (太 21:3) καὶ ἤλπιζέν τι σημεῖον ἰδεῖν  ‘and he hoped to see a sign’  「他希望看……神迹」 (路 23:8)

(b)

92.13 话语的参照人物 说及或写到的人或物 （只出现在谓词位置）指卓越或杰出的某人或某事 重要的人；重要的事 πρὸ γὰρ τούτων τῶν ἡμερῶν ἀνέστη Θευδᾶς λέγων εἶναί τινα ἑαυτόν  ‘sometime ago Theudas appeared claiming that he was somebody important’  「前些时候，杜达起来，自吹自擂」 (徒 5:36) 关于 τις[b] 在 徒 5:36 所述习语中的用法，见 87.49。

Τίτιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.363 人名及地名 人名 提多・犹士都，是哥林多的犹太归信者；见 93.179 提多；《思》弟铎

τίτλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.46 沟通 书面语言 ［参ἐπιγραφή］ 简短的题字，主要用来识别身份 铭文；名号；题字；所写的文字 ἔγραψεν δὲ καὶ τίτλον ὁ ∏ιλᾶτος καὶ ἔθηκεν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ  ‘Pilate wrote an inscription and had it put on the cross’  「彼拉多写了一个告示牌，放在十字架上」 (约 19:19)

Τίτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.364a 人名及地名 人名 外邦基督徒，是保罗的朋友和在以弗所的同工 提多；《思》弟铎

(b)

93.364b 人名及地名 人名 Τίτιος 93.363 的另一种拼写法（徒 18:7，校勘栏） 提多；《思》弟铎

τοιγαροῦν

(1)

(a)

89.51 关系 结果 ［参τοίνυν］ 以加强的语气表示结果，通常与劝诫相关联 为着这个缘故；因此；所以；正是为此；那么 τοιγαροῦν ὁ ἀθετῶν οὐκ ἄνθρωπον ἀθετεῖ ἀλλὰ τὸν θεὸν  ‘so then, whoever rejects (this teaching) is not rejecting man but God’  「所以，那弃绝这教导的不是弃绝人，而是弃绝上帝」 (帖前 4:8) Τοιγαροῦν ... δι᾽ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα  ‘so then ... let us run with patience the race that lies before us’  「因此，就让我们藉着忍耐去跑那摆在我们前面的赛程」 (来 12:1)

τοίνυν

(1)

(a)

89.51 关系 结果 ［参τοιγαροῦν］ 以加强的语气表示结果，通常与劝诫相关联 为着这个缘故；因此；所以；正是为此；那么 Τοίνυν ἀπόδοτε τὰ Καίσαρος Καίσαρι  ‘therefore give to Caesar the things that belong to Caesar’  「因此，凯撒的归给凯撒」 (路 20:25) τοίνυν ἐξερχώμεθα πρὸς αὐτὸν ἔξω τῆς παρεμβολῆς  ‘so then, let us go out to him outside the camp’  「那么，让我们也走出营外，到他那里去」 (来 13:13)

τοιόσδε

(1)	＜所有＞οῦδε，ᾶσδε，οῦδε

(a)

58.49 性质，类别，示例 独特的，独一无二的 这样一种的，通常暗示有一定程度的独一无二或与众不同 这样一种的；明显不同的；独特的；特殊的 φωνῆς ἐνεχθείσης αὐτῷ τοιᾶσδε ὑπὸ τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης  ‘a very special voice having come to him from the Sublime Glory’  「有非常特殊的声音从至高无上的荣耀里对他说」 (彼后 1:17)

τοιοῦτος

(1)	αύτη，οῦτον

(a)

64.2 比较 与某个确定的实体或事件相似 这样的；像这样的；像……一样 θλῖψις οἵα οὐ γέγονεν τοιαύτη ἀπ᾽ ἀρχῆς κτίσεως  ‘tribulation such as has not happened in this way from the beginning of the world’  「自从上帝创造万物直到如今，从没有这样的灾难」 (可 13:19a) καὶ γὰρ ὁ πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν  ‘for the Father seeks persons like that to worship him’  「因为父要这样的人敬拜他」 (约 4:23) τοῦτο λογιζέσθω ὁ τοιοῦτος, ὅτι οἷοί ἐσμεν τῷ λόγῳ δι᾽ ἐπιστολῶν ἀπόντες, τοιοῦτοι καὶ παρόντες τῷ ἔργῳ  ‘such a person should understand this; namely, what we say in letters while absent will be such as we will do when we are present’  「这等人当明白，我们不在那里时信上怎么说，见面时也必怎么做」 (林后 10:11) καὶ οἶδα τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον  ‘and I know a person like that’  「我认识的这样的一个人」 (林后 12:3)

(b)

92.31 话语的参照人物 限定或指示的参照 指正如上下文所确定的这一种的东西 这一种的；像这一种的 καὶ οἶδα τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον  ‘and I know a man such as this’ or ‘... of this kind’  「我知道这样一个人」或「……这一种人」 (林后 12:3)

____________________________________________________

1 在可 13:19，τοιαύτη用来进一步强调οἵα所指出的比较。

τοῖχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

7.46 建造物 建筑物的部分及区域 房子的墙或围墙 墙 τοῖχε κεκονιαμένε  ‘whitewashed wall’  「你这粉饰的墙啊，上帝要击打你！」 (徒 23:3) 字面翻译短语「粉饰的墙」通常没有任何意义。有些时候，可以采用描述性的短语，例如，「使肮脏的墙壁变白」，或「使肮脏的墙壁变得干净」。还有些情况下，可以强调「粉饰的墙」这个习语的功能，采用「使人的外表很好看，但心里并不这样」等短语。

(b)

88.234 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 ［参κονιάω］ τοῖχος κεκονιαμένος  （习语，直译：粉刷的墙）一个假装是某种人的人，但实际上他是完全不同的人 假冒为善的人；伪君子；骗子 Τύπτειν σε μέλλει ὁ θεός, τοῖχε κεκονιαμένε  ‘God will strike you, you impostor’  「你这骗子，上帝要击打你！」 (徒 23:3)

τόκος

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.212 拥有，转移，交换 借出，贷款，利息，借入，银行 借出的钱所收的利息 利息 κἀγὼ ἐλθὼν σὺν τόκῳ ἂν αὐτὸ ἔπραξα  ‘then I would have received it back with interest when I returned’  「到我回来的时候，就可以把它连本带利收回」 (路 19:23)

τολμάω

(1)

(a)

25.161 态度及情感 勇气，胆量 敢于挑战和抵抗可能出现的危险或反对 放胆；大胆；胆敢 καὶ οὐδεὶς οὐκέτι ἐτόλμα αὐτὸν ἐπερωτῆσαι  ‘and from that time, no one dared to ask him any more questions’  「从此再也没有人敢向他提问了」 (可 12:34) τολμήσας εἰσῆλθεν πρὸς τὸν ∏ιλᾶτον  ‘he dared to go in to see Pilate’  「他放胆进去见彼拉多」 (可 15:43) οὐκ ἐτόλμησεν κρίσιν ἐπενεγκεῖν βλασφημίας  ‘he did not dare to bring an accusation involving insulting words’  「不敢用毁谤的话控告他」 (犹 1:9)

τολμηρός

(1)

(a)

25.162 态度及情感 勇气，胆量 τολμηρότερον  （τολμηρός「大胆，敢」的比较副词，原词没有出现在《新约》中）与需要有异常的胆量与勇气的活动有关的 放胆；大胆 τολμηρότερον δὲ ἔγραψα ὑμῖν ἀπὸ μέρους  ‘I have written to you boldly about certain subjects’  「对于某些问题，我仍然大胆地提醒你们」 (罗 15:15)

τολμητής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

25.164 态度及情感 勇气，胆量 特别大胆的人 大胆的人；胆大妄为的人 Τολμηταὶ αὐθάδεις  ‘bold, arrogant’  「胆大任性」 (彼后 2:10)

τομός

(1)

ή，όν

(a)

79.96 物体的特徵 尖的 形容能够有效地切割的 锋利的；锐利的 τομώτερος ὑπὲρ πᾶσαν μάχαιραν δίστομον  ‘sharper than any two-edged sword’  「比一切两刃的剑更锋利」 (来 4:12)

τόξον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.37 人工制品 武器及盔甲 用木或其他柔韧材料做成的弧形物件，有一条绳子连着两端，拉扯使之弯曲；用来推动一支箭（射箭）；是战争的武器 弓 ὁ καθήμενος ἐπ᾽ αὐτὸν ἔχων τόξον  ‘the one riding on it had a bow’  「骑在马上的拿着弓」 (启 6:2)

τοπάζιον

(1)

ου＜中＞

(a)

2.39 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 黄玉，通常呈黄色（见 2.29） 黄玉

τόπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

80.1 空间 空间，地方 任何大小的区域，在一些上下文中指空间中的一点 空间；地方；空位 οἱ ἄνδρες τοῦ τόπου ἐκείνου ἀπέστειλαν εἰς ὅλην τὴν περίχωρον ἐκείνην  ‘the men of that place sent into all the surrounding area’  「那里的人……传遍了周围的地区」 (太 14:35) διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι  ‘because there was no space for them in the inn’  「因为客店里没有地方给他们」 (路 2:7) καὶ ἔτι τόπος ἐστίν  ‘and there is still space’  「还有空位」 (路 14:22) ἐν τῷ τόπῳ οὗ ἐρρέθη αὐτοῖς, Οὐ λαός μου ὑμεῖς  ‘in the place where it was said to them, You are not my people’  「从前在什么地方对他们说『你们不是我的子民』」 (罗 9:26) 在 约 11:48，τὸν τόπον 是指耶路撒冷的圣殿。

(b)

33.10 沟通 言语，段落 ［参γραφή, περιοχή］ 话语的特定部分或单位 段落；文件的一部分；圣经的一部分 ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρεν τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον  ‘he unrolled the scroll and found the passage where it is written’  「他就展开书卷，找到他所选的经文，上面写着」 (路 4:17) τόπος[b]、περιοχή 或 γραφή[a] 的翻译通常可以使用比较笼统的词汇，例如地方或部分。在其他一些情况中，翻译者可能会采用意为「话语」的词汇。因此，路 4:21 可以译成，「你们听见的这些话语，今天已经应验了」。

(c)

42.21 执行，从事 做，执行 涉及活动和责任的一种角色 服事的岗位；职位；职分 λαβεῖν τὸν τόπον τῆς διακονίας ταύτης καὶ ἀποστολῆς  ‘to assume the task of this service and apostleship’  「使他得到这服事和使徒的职份」 (徒 1:25) 在一些语言中，徒 1:25 中这个表达的后部分可以译成：「以使徒的身份去帮助」，或「作为使徒去帮助」。关于 τόπος 在 徒 1:25 的另一种解释，见 87.1。

(d)

87.1 地位 职分，等级 一个人在团体中的位置，指一个特定的角色或活动类型 地位；角色 λαβεῖν τὸν τόπον τῆς διακονίας ταύτης καὶ ἀποστολῆς  ‘to take this position of service (literally ‘the position of this service’) as an apostle’  「去得这使徒的职任」 (徒 1:25) 在一些语言中，徒 1:25 中这个语句的对应翻译可能就是「做使徒的工作」或「在事奉上作使徒」。关于 τόπος 在 徒 1:25 中的另一种解释，见 42.21，其中存在焦点的转移。

(e)

71.6 状况 可能，不可能 某事或某个机会出现的可能性 可能性；机会；机遇；地步 τόπον τε ἀπολογίας λάβοι περὶ τοῦ ἐγκλήματος  ‘to receive the possibility of defending oneself concerning the accusation’ or ‘to have the opportunity of defense with regard to the accusation’  「有机会为所控的罪申辩」 (徒 25:16) μετανοίας γὰρ τόπον οὐχ εὗρεν  ‘for he did not find the possibility of repenting (of what he had done)’  「找不到悔改的机会」 (来 12:17)

(f)

11.59 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 一个地方的居民 1 地方；人 ὃς ἂν τόπος μὴ δέξηται ὑμᾶς  ‘whatever place does not welcome you’ or ‘whatever people do not welcome you’ or ‘if the people of any town do not welcome you’  「若有什么地方不接待你们」或「若有什么人不接待你们」或「若有什么地方的人不接待你们」 (可 6:11) 有些语言不能用一个意为「地方」的词汇去指那个地方的人。

(g)

1.68 地理物体及特徵 与海洋形成对比的陆地 ［参διθάλασσος］ τόπος διθάλασσος  在两股水流交汇处形成的沙洲或暗礁 沙洲；暗礁 περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθάλασσον ἐπέκειλαν τὴν ναῦν  ‘but the ship ran into a sandbank and went aground’  「但是，船因冲到沙洲搁浅」 (徒 27:41) 徒 27:41 中的 τόπος διθάλασσος 可以理解为水流交汇处；参14.32。在某些语言中，翻译者可能需要用一句描述性的话来表达「沙洲」，例如：「在水面以下的沙丘」或「被水掩盖的沙脊」。

____________________________________________________

1 在τόπος[f]（11.59）、πόλις[c]（11.61）、κώμη[b]（11.62）和χώρα[e]（11.64）等字词中，翻译者应预期当中存在着某些自动语义法则；根据这些法则，「居民」的意思可以通过地名的转喻而来。然而，这种转喻并非普遍存在，所以这里列出了各种不同的意思，旨在给翻译者提供实用的指导。相同的问题也见于太 3:5中的Ιεροσόλυμα「耶路撒冷」、Ἰουδαία「犹太地」和περίχωρος「地区」。

τοσοῦτος

(1)

η，ον

(a)

59.6 数量 多，少（可数的事物） 形容物品或事件的数量远远超过一般预期 如此多；这么多 ἀλλὰ ταῦτα τί ἐστιν εἰς τοσούτους;  ‘but what are these for so many people?’  「可是要给这么多人，这些算什么呢？」 (约 6:9)

(b)

59.18 数量 多，少（大量，总体，延伸） 形容数量远远超出一般预期 这么大；这么多；这么众多；这么久 χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον  ‘to feed such a large crowd’  「给这么大的一群人吃饱」 (太 15:33) ἐν Δαυὶδ λέγων μετὰ τοσοῦτον χρόνον  ‘saying through David so much later’  「过了很久以后藉着大卫所说的」 (来 4:7) μιᾷ ὥρᾳ ἠρημώθη ὁ τοσοῦτος πλοῦτος  ‘in one hour she lost so much wealth’  「一时之间，这么多的财富竟然化为乌有」 (启 18:17)

(c)

78.52 程度 以至于，正如，到……的程度（显着程度） ［参ὅσος］ 相关的程度 直到……的程度；达到相同的程度；正如；怎样……就怎样；照样 ὅσα ἐδόξασεν αὐτὴν καὶ ἐστρηνίασεν, τοσοῦτον δότε αὐτῇ βασανισμὸν καὶ πένθος  ‘give her as much suffering and grief as the glory and luxury she gave herself’  「她怎样奢侈，炫耀自己， 就怎样折磨她，叫她受尽痛苦」 (启 18:7) 很多时候，涉及程度对应的表达必须大幅度调整结构。例如，对于 启 18:7 的前半节，在一些语言中可以译成：「她怎样大大地荣耀自己，生活极其奢华，也怎样叫她大受尽折磨和悲伤」。至于 来 1:4，翻译者可以把它译成：「上帝赐给他儿子的名远比天使的名更重要，因此上帝的儿子比天使更伟大」。 另外，来 8:6 中的这句表达可以译成：「基督的职事比古时的职事更美好，正如他为之做中保的约是更美好的那样」。

τότε

(1)

(a)

67.47 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参κἀκεῖθεν］ 在另一个时间点之后的一个时间点 然后；后来；此后 διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου, καὶ τότε ἐλθὼν πρόσφερε τὸ δῶρόν σου  ‘make peace with your brother, and then come back and offer your gift (to God)’  「先去跟弟兄和好，然后才回来献你的供物」 (太 5:24) τότε ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ, Ἰδοὺ ὧδε ὁ Χριστός, ἤ, Ὧδε, μὴ πιστεύσητε  ‘then, if anyone says to you, Look, here is the Messiah, or, There he is, do not believe him’  「如果有人对你们说：『瞧，基督在这里！瞧，基督在那里！』不要相信他」 (太 24:23)

τράγος

(1)

ου＜阳＞

(a)

4.21 动物 动物 雄性山羊（四足有蹄的小型驯养动物；山羊属，拉丁语学名：Capra；可为人类提供肉、皮、毛和角） 公山羊 οὐδὲ δι᾽ αἵματος τράγων καὶ μόσχων  ‘not through the blood of he-goats and calves’  「他不用山羊和牛犊的血」 (来 9:12) 许多语言都有特指「公山羊」和「母山羊」的术语，而且这些术语之间通常没有正式的关系，就像英语中的 billy 和 nanny 没有正式的关系，或者绵羊的对应术语，即 ram 和 ewe 之间没有正式的关系一样。

τράπεζα

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.113 人工制品 家具 各种桌子的通称 桌子 ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τοῦ πλουσίου  ‘he hoped to fill himself with the bits of food that fell from the rich man's table’  「渴望得到财主桌子上掉下来的碎屑充饥」 (路 16:21) τὰς τραπέζας ἀνέτρεψεν  ‘he overturned the tables’  「推翻他们的桌子」 (约 2:15)

(b)

23.26 生理活动过程及状态 吃，喝 （τράπεζα[a]「桌子」6.113 的引申喻意）一顿饭，可能强调饭菜比较丰富 一顿饭；筵席 ἀναγαγών τε αὐτοὺς εἰς τὸν οἶκον παρέθηκεν τράπεζαν  ‘he invited them into his house and served them a meal’  「领他们上自己的家里去，给他们摆上饭」 (徒 16:34)

(c)

57.215 拥有，转移，交换 借出，贷款，利息，借入，银行 存放、管理资金，或建立信贷的地方 银行；钱庄 διὰ τί οὐκ ἔδωκάς μου τὸ ἀργύριον ἐπὶ τράπεζαν;  ‘why didn't you put my money in the bank?’  「为什么不把我的银子存在银行」 (路 19:23)

(d)

34.32 联合 属于，包括在成员中，排除在外 ［参μετέχω］ τραπέζης μετέχω  （习语，直译：共享一张桌子）属于一个特定的宗教团体，以参与礼仪上的饮食为证1 属于（一个宗教团体）；在……的餐桌上吃饭 οὐ δύνασθε τραπέζης κυρίου μετέχειν καὶ τραπέζης δαιμονίων  ‘you cannot belong to the Lord and belong to demons’  「你们不能既属于主，又属于鬼魔」 (林前 10:21)

(e)

57.230 拥有，转移，交换 记账 ［参διακονέω］ διακονέω τραπέζαις  （习语，直译：摆桌子）负责企业的财务事宜 处理财务事宜 Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις  ‘it is not right that we should give up preaching the word of God to handle finances’  「我们撇下上帝的道去处理财务，是不合宜的」 (徒 6:2) 短语 διακονέω τραπέζαις 也可以不视为习语，而只是解作「在桌旁伺候，送上饭菜」（见 23.26 和 46.13），即使如此，上下文仍然是论到照顾人的需要。

____________________________________________________

1 根据现有的证据，无法确定τραπέζης μετέχω是一个真正的习语，还是一个应该按照字面意思来理解的短语，指圣餐的圣礼，与异教神庙中的宴饮相对。

τραπεζίτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.216 拥有，转移，交换 借出，贷款，利息，借入，银行 （τράπεζα[c]「银行」57.215 的衍生词）管理银行或在银行工作的人 兑换银钱的人；银行业者；钱庄商人 ἔδει σε οὖν βαλεῖν τὰ ἀργύριά μου τοῖς τραπεζίταις  ‘you should have deposited my money with the bankers’  「该把我的银子放给兑换银钱的人」 (太 25:27)

τραῦμα

(1)

τος＜中＞

(a)

20.29 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 ［参μώλωψ, πληγή］ 严重受伤所导致的状况1 创伤 προσελθὼν κατέδησεν τὰ τραύματα αὐτοῦ  ‘he went to him and bandaged his wounds’  「他上前，替他包扎伤口」 (路 10:34)

____________________________________________________

1 这些意指「伤」的词汇（τραῦμα、μώλωψ、πληγή[b]）通常不是指致命伤，但可以用短语ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου来表示致命伤，如启 13:3和启 13:12。

τραυματίζω

(1)

(a)

20.28 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 打伤或伤害，通常会在身体上留下记号或永久的伤疤 打伤；伤害 οἱ δὲ καὶ τοῦτον τραυματίσαντες ἐξέβαλον  ‘they wounded him, too, and threw him out’  「他们也打伤了他，把他推出去了」 (路 20:12)

τραχηλίζω  (τραχηλίζομαι)

(1)

(a)

28.61 知道 可知的 （τραχηλίζω「扭断祭牲的脖子，表明祭牲要被屠宰」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）由于被揭露而容易为人所知的 容易被知道的；赤露敞开的；赤裸裸地暴露的 οὐκ ἔστιν κτίσις ἀφανὴς ἐνώπιον αὐτοῦ, πάντα δὲ γυμνὰ καὶ τετραχηλισμένα τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ  ‘there is no creature hidden from him, but all are naked and exposed to his eyes’  「受造之物在上帝面前没有一样不是显明的，万物在他的眼前都赤露敞开」 (来 4:13)

τράχηλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

8.25 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 颈项 颈项；脖子 κρεμασθῇ μύλος ὀνικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ  ‘a great millstone fastened around his neck’  「把大磨石拴在这人的颈项上」 (太 18:6) τράχηλος 也出现在《新约》的一些谚语中，例如：「落到某人的脖子上」（路 15:20 和 徒 20:37），意思是「拥抱」（34.64）；「放下他们的脖子」（罗 16:4），意思是「冒生命的危险」（21.8）。翻译者很少能够字面直译这种谚语，因为「落到某人的脖子上」很容易让人以为是谋杀攻击，而「将颈项置之度外」是毫无意义的，因为斩首作为处决手段的做法可能并不为人所知。

(b)

21.8 危险，冒险，安全，拯救 冒险 ［参ὑποτίθημι］ τράχηλον ὑποτίθημι  （习语，直译：放下颈项）甘心情愿并且有目的地使自己暴露于极度危险之中 冒生命危险 οἵτινες ὑπὲρ τῆς ψυχῆς μου τὸν ἑαυτῶν τράχηλον ὑπέθηκαν  ‘who risked their lives on my behalf’ or ‘who risked their necks to save my life’  「他们为了我冒生命的危险」或「他们为了我的性命将自己的颈项置之度外」 (罗 16:4) 有些语言可以把 罗 16:4 中的这个表达译成：「他们表明自己愿意冒死，好使我能够活着」，或「为了帮助我继续活着，他们差一点死了」。

τραχύς

(1)

εῖα, ύ

(a)

79.84 物体的特徵 不平的（崎岖的），平坦的（平整的） 形容地形的崎岖不平 不平的；崎岖的；高高低低的 αἱ τραχεῖαι εἰς ὁδοὺς λεῖας  ‘the rough places made smooth’  「崎岖的道路要修平」 (路 3:5) φοβούμενοί τε μή που κατὰ τραχεῖς τόπους ἐκπέσωμεν  ‘we were afraid that we would run aground on the rocky coast’  「恐怕我们撞到礁石」 (徒 27:29)

Τραχωνῖτις

(1)

ιδος＜阴＞

(a)

93.598 人名及地名 地名 大马士革以南的地区 特拉可尼；《思》特辣曷尼

τρεῖς

(1)	τρία，＜所有＞τριῶν，＜间受＞τρισίν

(a)

60.12 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的三个实例 三 τὰ τρία ταῦτα  ‘these are three’  「这三样」 (林前 13:13)

τρέμω

(1)

(a)

16.6 非线性运动 震动或颤动，通常有恐惧或惊恐的含义 颤抖；震动 ἰδοῦσα δὲ ἡ γυνὴ ὅτι οὐκ ἔλαθεν, τρέμουσα ἦλθεν  ‘and when the woman saw that she could not escape notice, she came trembling’  「那女人见不能隐瞒，就颤抖着过来」 (路 8:47) 许多语言都会用两个截然不同的词汇来表达颤抖，一个与疾病有关（如癫痫发作，或染上疟疾时身体发冷和发热），另一个与恐惧有关。

(b)

25.259 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 （τρέμω[a]「颤抖」16.6) 的引申喻意）十分惧怕以至于颤抖，往往有敬畏的含义 1 惧怕；敬畏；尊敬 δόξας οὐ τρέμουσιν βλασφημοῦντες  ‘they have no fear of the glorious beings; they slander them’  「他们不惧怕天上的尊荣者，反而侮辱他们」 (彼后 2:10) 关于 τρέμω 在 彼后 2:10 的另一种解释，见 87.14。

(c)

87.14 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参φοβέω］ 对某人非常敬畏或尊敬，达到惧怕的程度 惧怕；极其崇敬；极其尊敬 Τολμηταὶ αὐθάδεις δόξας οὐ τρέμουσιν  ‘they are bold and arrogant and show no respect at all for the glorious beings’  「胆大妄为，不但不尊敬天上的尊荣者」 (彼后 2:10) 在许多语言中，说到「惧怕上帝」都会有严重的问题，因为这可能仅仅意味着「害怕上帝」，仿佛上帝是某种妖怪似的。如果词汇中具有「敬畏」的含义，那可能是一个足够理想的对等译词。某些语言会用习语来表达敬畏，例如「站在那里，心就像提到了嗓子眼上一样」或「站在某人面前就心跳加速」。 关于 τρέμω 在彼后 2:10 中的另一种解释，见 25.259。

____________________________________________________

1 τρέμω[b]（25.259）和φρίσσω（25.260）可以视为同时属于两个非常不同的语义域，一个是生理方面，即由于恐惧或敬畏而无法控制的身体反应，另一个是畏惧或惊恐的心理体验。然而，因为是心理的畏惧产生生理的反应，所以把这些字词的意思视为情绪反应而不是生理事件似乎更加合理。

τρέφω

(1)

(a)

23.6 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参ἐκτρέφω］ 提供食物，含义是供给相当长的一段时间，而食物提供足够的营养1 提供食物；给某人食物吃；养育；供养 πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν  ‘when did we ever see you hungry and give you food to eat?’  「我们什么时候见你饿了，就给你食物吃呢？」 (太 25:37)

(b)

35.45 帮助，照顾 照顾，照应 ［参τροφοφορέω］ 照顾，特别指供应必要的营养品 照顾；供养 ὅπου τρέφεται ἐκεῖ καιρὸν καὶ καιροὺς καὶ ἥμισυ καιροῦ ἀπὸ προσώπου τοῦ ὄφεως  ‘there she will be taken care of for three and a half years, safe from the serpents attack’ or ‘... the serpents reach’ (literally ‘... the serpents presence’)  「在那里，她要受照顾三年半，使她不致受蛇的攻击」或「……避开那条蛇」 (启 12:14)

(c)

35.51 帮助，照顾 抚养，养育 ［参ἀνατρέφω, ἐκτρέφω, τεκνοτροφέω］ 给孩子提供身体和心理上的需要，直至他长大成人2 抚养；养育；抚养直至成长 ἦλθεν εἰς Ναζαρά, οὗ ἦν τεθραμμένος  ‘he went to Nazareth where he had been brought up as a child’  「耶稣来到拿撒勒，就是他长大的地方」 (路 4:16) 抚养或养育孩子有多种表达方式，例如，「给孩子食物」，「照顾孩子」，「做孩子的父母」，「使孩子长大成人」，或「让孩子变得像自己」。

____________________________________________________

1 ἐκτρέφω[a]的语气可能比τρέφω[a]更强烈，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 35.51这一组词汇的意思很可能存在某些细微的区别，但是没有直接的上下文证据来支持意思上的显着区别。

τρέχω

(1)

(a)

15.230 线性运动 奔跑 跑，强调比步行快的速度 跑；急速行进 δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν  ‘he ran and threw his arms around him and kissed him’  「就奔跑过去，搂住他的脖子亲吻他」 (路 15:20) ἡ φωνὴ τῶν πτερύγων αὐτῶν ὡς φωνὴ ἁρμάτων ἵππων πολλῶν τρεχόντων εἰς πόλεμον  ‘the sound made by their wings was like the noise of many horses drawing chariots running into war’  「翅膀发出的响声好像许多车马奔驰上阵的响声」 (启 9:9) τρέχω[a] 也出现在比喻性的语境中：δι᾽ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα「让我们坚定地奔跑那摆在我们前面的路程」（来 12:1）。

(b)

68.61 时态 尝试，试图 尝试做某事（用在独立结构中） 尝试；试图；企图 ἄρα οὖν οὐ τοῦ θέλοντος οὐδὲ τοῦ τρέχοντος  ‘therefore, indeed, it is not a matter of what one wishes or of what one attempts to do’  「由此看来，这不靠人的意愿，也不靠人的努力」 (罗 9:16)

(c)

41.14 行为及相关状态 行为，品行 在行为或品行上有进步 行为表现；进步；表现得好 Ἐτρέχετε καλῶς  ‘you were progressing well’  「你们向来跑得好」 (加 5:7) ἐτρέχετε καλῶς 也可以译成「你们做得越来越好」。

τρῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.216 人工制品 其他人工制品 ［参τρυμαλιά, τρύπημα］ 小孔 1（在《新约》中只用来指针眼） 孔 不同语言对「针眼」有多种表达方法，例如，「针的鼻孔」、「针的耳朵」、「针的嘴」，甚至「针的肛门」。

____________________________________________________

1 τρῆμα、τρύπημα和τρυμαλιά其实在理论上属于一个关于开口、孔洞和缝隙的语义域，但是，因为这些词汇在《新约》中与针密切关联，所以把它们与ῥαφίς和βελόνη「针」（6.215）归类在一起似乎更好。

τριάκοντα

(1)

(a)

60.26 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的三十个实例 三十 αὐτὸς ἦν Ἰησοῦς ἀρχόμενος ὡσεὶ ἐτῶν τριάκοντα  ‘when Jesus began (his work), he was about thirty years old’  「耶稣开始传道，年纪约有三十岁」 (路 3:23)

τριακόσιοι

(1)

(a)

60.35 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的三百个实例 三百 ἐπάνω δηναρίων τριακοσίων  ‘more than three hundred denarii’  「超过三百个银币」 (可 14:5)

τρίβολος

(1)

ου＜阳＞

(a)

3.17 植物 树木以外的植物 ［参ἄκανθα］ 任何在茎部和／或枝条上有尖刺的植物；被视为无用的；象徵艰难困苦 有刺植物；荆棘；蒺藜 μήτι συλλέγουσιν ἀπὸ ἀκανθῶν σταφυλὰς ἢ ἀπὸ τριβόλων σῦκα  ‘thorn bushes do not bear grapes and briers do not bear figs’  「荆棘不能结葡萄，蒺藜也不能结无花果」 (太 7:16) 有刺的植物几乎遍布世界各地，因此，对于这种植物，满意的译名不难找到。然而，在某些情况下，可能也需要提供描述，例如：「有尖刺的植物」，或「会扎人的植物」。

τρίβος

(1)

ου＜阴＞

(a)

1.100 地理物体及特徵 通路：道路、街道、小径等 破旧的道路或通道 路径；踏平了的路 εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ  ‘make the paths he travels on straight’  「修直他要走的路径！」 (可 1:3)

τριετία

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.171 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 一段连续三年的时间 三年的岁月；三年之久；三年来 μνημονεύοντες ὅτι τριετίαν ... οὐκ ἐπαυσάμην ... νουθετῶν ἕνα ἕκαστον  ‘remember that ... I did not cease ... teaching everyone ... for a period of three years’  「记住我这三年来……不停地……劝戒你们每一个人」 (徒 20:31)

τρίζω

(1)

(a)

23.41 生理活动过程及状态 吃、喝以外，涉及口腔的活动 ［参βρυγμός, βρύχω］ 磨牙或咬牙切齿，可以指在某些疾病中无意识的磨牙动作，或作为一种情绪的表达，如在愤怒、疼痛或痛苦中咬牙切齿 磨牙齿；咬牙切齿；牙关紧咬 ἀφρίζει καὶ τρίζει τοὺς ὀδόντας καὶ ξηραίνεται  ‘he foams at the mouth, grinds his teeth, and becomes stiff all over’  「他就口吐白沫，紧咬牙关，全身僵硬」 (可 9:18) 癫痫发作时磨牙的动作很普遍，因此一般不难找到表达这类动作的方法。

τρίμηνος

(1)

ου＜中＞

(a)

67.175 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 一段为期三个月的时间 1 三个月 ∏ίστει Μωϋσῆς γεννηθεὶς ἐκρύβη τρίμηνον ὑπὸ τῶν πατέρων αὐτοῦ  ‘by faith, after Moses was born, he was hidden by his parents for three months’  「凭着信心，摩西的父母生下他之后……就把他藏了三个月」 (来 11:23)

____________________________________________________

1 对于67.175和67.176这两个词汇，当然也可以把「月份」称为「月亮」。比较67.174。

τρίς

(1)

(a)

60.71 数目 一次，两次，三次，等等（时间基数） 发生三次 三次 τρὶς ἀπαρνήσῃ με  ‘three times you will deny me’  「你要三次不认我」 (太 26:34)

τρίστεγον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.36 建造物 建筑物的部分及区域 建筑物的第三层楼，即地面层以上的第二层楼 三楼（美式说法）；二楼（英式说法） κατενεχθεὶς ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἔπεσεν ἀπὸ τοῦ τριστέγου κάτω  ‘he became very sleepy and fell down from the third story’  「沉沉入睡，从三层楼上掉了下去」 (徒 20:9)

τρισχίλιοι

(1)

(a)

60.41 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的三千个实例 三千 προσετέθησαν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ψυχαὶ ὡσεὶ τρισχίλιαι  ‘about three thousand people were added on that day (added in the sense of added to the membership of the believing community)’  「这一天信徒增加了大约三千人」 (徒 2:41)

τρίτος

(1)

ου＜中＞

(a)

60.50 数目 第一，第二，第三，等等（序数） ［参γ］ 时间、空间或集合系列中的第三个 1 第三；老三 τρίτην ὥραν  ‘third hour’ or ‘nine o'clock in the morning’  「第三个时辰」或「上午九点」 (太 20:3) ἔρχεται τὸ τρίτον  ‘he went the third time’  「他第三次来」 (可 14:41) τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ  ‘on the third day’  「第三天」 (路 18:33) ἕως τρίτου οὐρανοῦ  ‘up to the third heaven’  「提到第三层天上」 (林后 12:2)

(b)

60.63 数目 二分之一，三分之一，四分之一（分数） 一个物体、系列或质量分成三份中的一份 三分之一；三份中的一份 τὸ τρίτον τῶν δένδρων  ‘a third of the trees’  「大地的三分之一烧掉了」 (启 8:7) 有些语言是用序数词来表达某物的一部分，例如，「三分之一的树木」会译作「每三棵树就有一棵」，「地的三分之一被火烧毁」会译作：「地的第三份被火烧毁」，或「地被分成三份，其中一份被火烧毁」。

____________________________________________________

1 虽然τὸ τρίτον作副词使用，但似乎没有理由为τρίτος单独设立一个意思，仅指时间序列。将τρίτος解作时间还是空间取决于上下文。与物体有关时，序数词就标记在空间序列中的位置，与事件有关时，序数词就标记在时间序列中的位置。

τρίχινος

(1)

η，ον

(a)

8.13 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 （θρίξ「毛发」8.12 的衍生词）与毛发有关或包含毛发的 多毛的 ὁ ἥλιος ἐγένετο μέλας ὡς σάκκος τρίχινος  ‘the sun became dark as hairy sackcloth’  「太阳变黑如粗毛衣服」 (启 6:12)

τρόμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

16.6 非线性运动 震动或颤动，通常有恐惧或惊恐的含义 颤抖；震动 ἐν ἀσθενείᾳ καὶ ἐν φόβῳ καὶ ἐν τρόμῳ πολλῷ ἐγενόμην πρὸς ὑμᾶς  ‘I came to you in weakness and with fear and great trembling’  「我到你们那里去的时候十分软弱，又害怕又战战兢兢」 (林前 2:3) 许多语言都会用两个截然不同的词汇来表达颤抖，一个与疾病有关（如癫痫发作，或染上疟疾时身体发冷和发热），另一个与恐惧有关。

τροπή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

16.15 非线性运动 转动的过程，有变化和更改的含义 转动；变化 παρ᾽ ᾧ οὐκ ἔνι παραλλαγὴ ἢ τροπῆς ἀποσκίασμα  ‘for whom there is no change or shadow cast by turning’  「在他并没有改变，也没有转动的影儿」 (雅 1:17) τροπῆς ἀποσκίασμα 这个短语的意义很难确知，大概具有一个已失传的技术性含义；但它显然与 παραλλαγή「改变，更改」（58.44）的意思相近。在某些语言中，雅 1:17 中的这个表达最好翻译为：「在他并没有改变，也没有变化」。

τρόπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

89.83 关系 方式 做事的方式 态度；方法 μή τις ὑμᾶς ἐξαπατήσῃ κατὰ μηδένα τρόπον  ‘do not let anyone deceive you in any way’  「不要让任何人用任何方法欺骗你们」 (帖后 2:3)

(b)

41.10 行为及相关状态 行为，品行 生活方式，重点往往在惯常的行为 生活；行为；生活方式；生活态度 μή τις ὑμᾶς ἐξαπατήσῃ κατὰ μηδένα τρόπον  ‘let no one deceive you in any way of life’  「不要让任何人在生活上的任何方面欺骗你们」 (帖后 2:3) Ἀφιλάργυρος ὁ τρόπος  ‘behavior that is free from the love of money’  「你们为人不要贪财」 (来 13:5) 来 13:5 中的这个表达也可以译成：「你们不应该像那些总是爱钱的人那样」。

τροποφορέω

(1)

(a)

25.173 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 容忍某人或某事，暗指需要极大的耐性 容忍；忍受；不厌其烦 ὡς τεσσερακονταετῆ χρόνον ἐτροποφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘for forty years he put up with them in the desert’  「他在旷野容忍他们，约有四十年」 (徒 13:18)

τροφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

5.1 食物及调味品 食物 ［参ἄρτος, βρῶμα, βρῶσις, διατροφή, ἐπισιτισμός, χόρτασμα］ 任何种类的食物或食粮 1 食物 ἄξιος γὰρ ὁ ἐργάτης τῆς τροφῆς αὐτοῦ  ‘a worker is worthy of his food’  「工人得饮食是应当的」 (太 10:10b) 几乎所有语言都至少有几个对于食物的通称，尽管这些通称可能是源自一些口头的表达，意思基本上是「吃的东西」。在某些语言中，人们可能会区分「咀嚼的东西」和「喝的东西」，因此，在某些语境中必须采用意为「咀嚼和喝的东西」的短语来通称食物。如果没有包含这两种食物，读者可能会以为 太 6:11 等经文中所祈求的，只是固体食物。 有些语言可能不使用通称，或「吃的东西」等短语，而是概括某个特定词汇的含义。例如，在东方某些地区，「米饭」这个词也可普遍用来指「食物」。事实上，有些人如果在一餐中没有吃过米饭，就会说：「我还没有吃饭！」在英语中，一个类似的情况是「面包」。例如，在翻译 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）时，如果严格地按字面直译为「人活着不是单靠面包」，那就是错误的，因为这可能使意思变成：人不应该只吃面包。路 4:4 中的意思当然是：「活着的含义不仅仅是吃喝」。

____________________________________________________

1 这一组意为食物的词汇无疑存在细微的差异，但是无法根据现有的上下文来确定这些意思上的差异。τροφή和διατροφή的意思也许较为一般性，可能比较强调食粮这个方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]则可能是指固态食物，但这些词汇的意思本质上都是一般性的，因此很难确定当中细微的涵义区分。

2 τροφή和διατροφή重点可能在于食物作为营养的意思，因此在提前 6:8和太 10:10，这些用词可以译作「食粮」，而不仅仅是「食物」。

Τρόφιμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.365 人名及地名 人名 以弗所的基督徒，保罗的同工 特罗非摩；《思》特洛斐摩

τροφός

(1)

οῦ＜阴＞

(a)

35.52 帮助，照顾 抚养，养育 在抚养孩子的过程中代替母亲角色的人 乳母；保姆 ἐγενήθημεν νήπιοι ἐν μέσῳ ὑμῶν. ὡς ἐὰν τροφὸς θάλπῃ τὰ ἑαυτῆς τέκνα  ‘we were as gentle with you as a nurse caring for her children’  「我们温柔地待你们，像乳母乳养儿女一般」 (帖前 2:7) 在 帖前 2:7，τροφός 的意思可能是母亲乳养和养育自己的孩子。

τροφοφορέω

(1)

(a)

35.45 帮助，照顾 照顾，照应 ［参τρέφω］ 照顾，特别指供应必要的营养品 照顾；供养 καὶ ὡς τεσσερακονταετῆ χρόνον ἐτροφοφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ  ‘and for forty years he took care of them in the desert’  「在旷野供养他们，约有四十年之久」（经文校勘栏） (徒 13:18) 这词是一个异文，只出现在：καὶ ὡς τεσσερακονταετῆ χρόνον ἐτροφοφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ「他在旷野中抚养他们四十年」（徒 13:18）（校勘栏）。

τροχιά

(1)

(a)

41.30 行为及相关状态 特定行为模式 ［参ὀρθός, πούς］ τροχιὰς ὀρθὰς ποιέω τοῖς ποσίν  （习语，直译：为了双脚把车轮轨道修直）生活或行为严格遵守预先决定的行为模式 生活；行事；正确地行事 τροχιὰς ὀρθὰς ποιεῖτε τοῖς ποσὶν ὑμῶν  ‘make straight paths for your feet’ or ‘live a right life’  「为自己的脚把道路修直」或「过正直的生活」 (来 12:13)

τροχός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

61.5 序列 （τροχός「轮子」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）一系列有次序的事件，模式反复出现 路程；历程；方式 τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως  ‘the course of existence’  「人生的路程」 (雅 3:6a) 关于 τροχός 在 雅 3:6 的另一种解释，见 67.83。

(b)

67.83 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 （ τροχός 「轮子」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）长度不确定的一段时间，其间有些事件或模式重复出现 路程；历程；循环 φλογίζουσα τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως  ‘it sets on fire the cycle of our existence’  「把人生的轮子点燃起来」 (雅 3:6) 在一些语言中，τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως 最好译成「我们生活的方式」。关于 τροχός 在 雅 3:6 的另一种解释，见 61.5。

____________________________________________________

1 在雅 3:6，τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως的意思类似于语义域41「行为及相关状态」，子域B「习俗，传统」中的词项。

τρύβλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.136 人工制品 容器 较深的盘子，用于盛食物和各种液体，也用于烹煮；通常用陶土制成，但也有金属制的 碗；盘 Ὁ ἐμβάψας μετ᾽ ἐμοῦ τὴν χεῖρα ἐν τῷ τρυβλίῳ  ‘he who dips his hand in the dish with me’  「和我一起用手在盘子里蘸饼的人」 (太 26:23) 在两处新约经文中（太 26:23；可 14:20），出现 τρύβλιον 一词的句子可以理解为习语（直译：与某人一起蘸手在盘子里），意思是「与某人一起吃饭」。然而，如果这个习语要按字面意思翻译（通常是这样做），那就涉及到一些困难，因为直译的「蘸手在盘子里」，意思可能就是真的把手指或手伸到盘子里，而不是用手拿着食物在盘子里蘸一下。把这个习语译为「与某人分享一顿饭」或「与某人一起吃饭」可能是更好的做法。如果确实要按照字面意思翻译，那么在某些语言中，翻译者必须把这个短语译成「和某人一起把食物蘸到盘子里」或「与某人一起把食物蘸到酱汁里」。

τρυγάω

(1)

(a)

43.18 农耕 采摘或收割成熟的果子（尤其指采摘葡萄）1 采摘；收取 οὐδὲ ἐκ βάτου σταφυλὴν τρυγῶσιν  ‘they do not gather a bunch of grapes from a thorn bush’  「不从蒺藜里摘葡萄」 (路 6:44)

____________________________________________________

1 在希腊文用法中，τρυγάω似乎是一个农业术语，与τίλλω（18.9）和συλλέγω（18.10）不同。

τρυγών

(1)

όνος＜阴＞

(a)

4.44 动物 鸟类 ［参περιστερά］ 亚洲野鸽：灰蓝色的鸟，颈部羽毛有粉红色光泽，尾尖呈黑色；大规模聚居，主要吃种子；一年有数次求偶、交配和筑巢；筑巢在岩石上；拉丁语学名：Columba via；被用作食物和祭品；象徵迅速、温顺和纯真 鸽子 ζεῦγος τρυγόνων ἢ δύο νοσσοὺς περιστερῶν  ‘a pair of doves or two young pigeons’  「一对斑鸠或两只雏鸽」 (路 2:24) 虽然英语比较清楚地区分了 dove（剪尾鸽）和 pigeon（平尾鸽），但新约希腊文在使用 περιστερά 和 τρυγών 时，似乎并没有这种区分。 然而，论到与鸽子（pigeon 和 dove）相关的术语的含义时，也会遇到一些问题。根据古时候的动物学，dove 是没有胆汁的，因此是一种非常和平和洁净的鸟。于是，dove 成为基督徒美德和温柔的象徵（如 太 10:16）。然而事实上，dove 和 pigeon 非常具有侵略性，并且有一种 pigeon 常常会把受伤的鸟啄死。因此，在有些社会中，pigeon 和 dove 并不被认为是温柔和平的，而是被认为邪恶有害的。事实上，在某些文化中，dove 是死亡和邪恶的象徵。因此，在这种情况下，增加旁注可以清楚指明这些鸟在圣经语境中的象徵含意。

τρυμαλιά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

6.216 人工制品 其他人工制品 ［参τρῆμα, τρύπημα］ 小孔 1（在《新约》中只用来指针眼） 孔 不同语言对「针眼」有多种表达方法，例如，「针的鼻孔」、「针的耳朵」、「针的嘴」，甚至「针的肛门」。

____________________________________________________

1 τρῆμα、τρύπημα和τρυμαλιά其实在理论上属于一个关于开口、孔洞和缝隙的语义域，但是，因为这些词汇在《新约》中与针密切关联，所以把它们与ῥαφίς和βελόνη「针」（6.215）归类在一起似乎更好。

τρύπημα

(1)

ατος＜中＞

(a)

6.216 人工制品 其他人工制品 ［参τρῆμα, τρυμαλιά］ 小孔 1（在《新约》中只用来指针眼） 孔 εὐκοπώτερόν ἐστιν κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν  ‘it is easier for a camel to go through the eye of a needle’  「骆驼穿过针眼……更容易」 (太 19:24) 不同语言对「针眼」有多种表达方法，例如，「针的鼻孔」、「针的耳朵」、「针的嘴」，甚至「针的肛门」。

____________________________________________________

1 τρῆμα、τρύπημα和τρυμαλιά其实在理论上属于一个关于开口、孔洞和缝隙的语义域，但是，因为这些词汇在《新约》中与针密切关联，所以把它们与ῥαφίς和βελόνη「针」（6.215）归类在一起似乎更好。

Τρύφαινα

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.366 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单中出现的两个为主劳苦的妇女之一，罗 16:12 土非拿；《思》特黎费纳

τρυφάω

(1)

(a)

88.253 道德伦理素质及相关行为 奢侈的生活，放纵的生活 ［参ἐντρυφάω, τρυφή］ 过着奢侈的生活，通常伴随着无节制的宴饮 狂欢作乐；过奢侈的生活 ἐτρυφήσατε ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐσπαταλήσατε  ‘you lived here on earth with intemperance and indulgence’  「你们在地上享奢华宴乐」 (雅 5:5)

τρυφή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

88.253 道德伦理素质及相关行为 奢侈的生活，放纵的生活 ［参ἐντρυφάω, τρυφάω］ 过着奢侈的生活，通常伴随着无节制的宴饮 狂欢作乐；过奢侈的生活 ἡδονὴν ἡγούμενοι τὴν ἐν ἡμέρᾳ τρυφήν, σπίλοι καὶ μῶμοι ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς ἀπάταις αὐτῶν συνευωχούμενοι ὑμῖν  ‘pleasure for them is reveling in the daytime; they are stains and blemishes, behaving extravagantly in their deceptions as they feast with you’  「他们以在白昼纵情为乐，他们是污点、瑕疵，和你们一同吃饭时纵情于自己的享乐」 (彼后 2:13)

Τρυφῶσα

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.367 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单中出现的两个为主劳苦的妇女之一，罗 16:12 土富撒；《思》特黎佛撒

Τρῳάς

(1)

άδος＜阴＞

(a)

93.599 人名及地名 地名 小亚细亚西北角一个城市和地区 特罗亚；《思》特洛阿

Τρωγύλλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

93.600 人名及地名 地名 小亚细亚以弗所以南的一个海角和城镇 (徒 20:15，校勘栏) （音译）特罗古利安

τρώγω

(1)

(a)

23.3 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参βιβρώσκω, βρῶσις, γεύομαι］ 进食固体食物 吃东西；吃；吃喝 ἦσαν ... τρώγοντες καὶ πίνοντες  ‘people ate and drank’  「人们照常吃喝」 (太 24:38)

τυγχάνω  (τυχόν)

(1)

(a)

90.61 语意格 经历者 ［参ἐπιτυγχάνω］ 经历一些事件（通常是中性的含义） 经历，发生在……身上 Δυνάμεις τε οὐ τὰς τυχούσας  ‘unusual miracles’ (literally ‘miracles not experienced’)  「非凡的神迹」（直译：「未曾经历过的神迹」） (徒 19:11) ∏ολλῆς εἰρήνης τυγχάνοντες διὰ σοῦ  ‘experiencing much peace through you’  「因为你，我们大享太平」 (徒 24:2) ἵνα καὶ αὐτοὶ σωτηρίας τύχωσιν τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘in order that even these might experience the salvation which is through Jesus Christ’  「好使他们也能得到那从基督耶稣来的拯救」 (提后 2:10) ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν  ‘so that they may experience a better resurrection’  「为要得着更美好的复活」 (来 11:35)

(b)

71.10 状况 可能，不可能 （τυγχάνω「发生」的中性分词：τυχόν，原义没有出现在《新约》中）形容某事或某个状态可能出现 可能；也许；或是；或者 πρὸς ὑμᾶς δὲ τυχὸν παραμενῶ ἢ καὶ παραχειμάσω  ‘I may perhaps spend some time with you, possibly even the whole winter’  「我也许会在你们那里住一些时候，甚至过冬」 (林前 16:6)

τυμπανίζω

(1)

(a)

38.13 惩罚，赏赐 惩罚 ［参βασανίζω］ 藉肉体上的折磨来施行惩罚 折磨；受痛苦；受酷刑 ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθησαν οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν  ‘but others were tortured, having refused deliverance’ or ‘... having not received deliverance’  「有些人忍受了酷刑，不接受释放」或「……没有得到释放」 (来 11:35a)

____________________________________________________

1 τυμπανίζω可能暗示某种特殊形式的折磨，但是在来 11:35，该词可能是在比较一般的意义上使用。

τυπικῶς

(1)

(a)

58.60 性质，类别，示例 样式，模式，榜样及对应的表现 作为榜样或例子的 例子；榜样；鉴戒 ταῦτα δὲ τυπικῶς συνέβαινεν ἐκείνοις  ‘these things happened to them as examples’  「这些事发生在他们身上，要作为鉴戒」 (林前 10:11)

τύπος

(1)

ου＜阳＞

(a)

8.56 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 因击打或压力而产生的可见印记或痕迹 1 伤痕；伤口 Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων  ‘if I do not see the scars of the nails in his hands’  「除非我看见他手上的钉痕」 (约 20:25) 虽然 στίγμα[a]（8.55）和 τύπος[a] 都可以是伤疤的意思，但是含意差别很大。 στίγμα[a] 的言外之意是所有权的标志或记号，而 τύπος[a] 是指某物留下的伤口或伤疤，例如 约 20:25 中的钉子。

(b)

6.96 人工制品 塑像及偶像 ［参εἰκών, χάραγμα］ 造成人、神明、动物等形象的物件（不一定是立体的） 像；形像（见 {D:58.35}） τοὺς τύπους οὓς ἐποιήσατε προσκυνεῖν αὐτοῖς  ‘idols that you made to worship’  「你们造来敬拜的像」 (徒 7:43) 在一些上下文中， εἰκών[a]、τύπος[b] 和 χάραγμα[b] 所指的对象可能具有特殊的宗教含意，因为这些词汇可能是指偶像，但是翻译者的焦点应放在物件的相似性。在 太 22:20 等经文中，对等翻译可能只是「图画」，但是在 罗 1:23 和 徒 7:43，翻译者可以采用与翻译 εἴδωλον[a]「偶像」6.97 相同的译词。

(c)

58.58 性质，类别，示例 样式，模式，榜样及对应的表现 设计用来模仿或复制的视觉形式 模型；样式 ποιῆσαι αὐτὴν κατὰ τὸν τύπον ὃν ἑωράκει  ‘to make it according to the model which he had seen’  「照着他所看见的样式做的」 (徒 7:44) ποιήσεις πάντα κατὰ τὸν τύπον τὸν δειχθέντα σοι ἐν τῷ ὄρει  ‘you will make all these things according to the model which was shown to you on the mountain’  「各样物件都要照着在山上指示你的样式去造」 (来 8:5)

(d)

58.59 性质，类别，示例 样式，模式，榜样及对应的表现 ［参ὑπογραμμός, ὑπόδειγμα, ὑποτύπωσις］ 作为可模仿或要避免的例子的行为模式 模范；榜样；鉴戒 ταῦτα δὲ τύποι ἡμῶν ἐγενήθησαν, εἰς τὸ μὴ εἶναι ἡμᾶς ἐπιθυμητὰς κακῶν, καθὼς κἀκεῖνοι ἐπεθύμησαν  ‘and these have become examples for us so that we would not desire evil things as they did’  「这一切事都是我们的鉴戒，警告我们不可像他们那样贪爱邪恶的事」 (林前 10:6) σκοπεῖτε τοὺς οὕτως περιπατοῦντας καθὼς ἔχετε τύπον ἡμᾶς  ‘pay attention to those who follow the example that we have set for you’  「当留意看那些效法我们榜样的人」 (腓 3:17)

(e)

58.63 性质，类别，示例 原型，对应的类型（对型） ［参παραβολή］ 预示后来的实体或在其之前出现的模型或例子 原型；象徵；预表；预像；标志 Ἀδὰμ ὅς ἐστιν τύπος τοῦ μέλλοντος  ‘Adam, who was a figure of one who was to come’  「亚当预表以后要来的那一位」 (罗 5:14)

(f)

58.25 性质，类别，示例 类别，种类 一个种类，暗示与某种模型或样式之间有关系 种类；类型 γράψας ἐπιστολὴν ἔχουσαν τὸν τύπον τοῦτον  ‘having written a letter of the following type’ or ‘... of this kind’ or ‘... a letter like this’  「千夫长写了一封信，有此形式」或「……这样一封信」 (徒 23:25) 关于 τύπος 在 徒 23:25 的另一种解释，见 90.28。

(g)

90.28 语意格 内容 一篇讲话或一份文件的内容 内容 γράψας ἐπιστολὴν ἔχουσαν τὸν τύπον τοῦτον  ‘writing a letter having this content’  「他写了一封信函，有这样的内容」 (徒 23:25) 关于 τύπος 在 徒 23:25 中的另一种解释，见 58.25。

____________________________________________________

1 严格说来，στίγμα[a]（8.55）和τύπος[a]（8.56）不是身体上的某部分，而可能是指身体上面由于某种外力或物体而造成的特徵，因此可以归类在语义域19「物理的冲击力」。然而，这两个词汇被包含在这里，因为它们可能是指已经成为永久性身体特徵的疤痕。

τύπτω

(1)

(a)

19.1 物理的冲击力 击打，撞击 ［参παίω, πληγή, πλήσσω］ 击打物件，一次或多次 打；捶；打击；敲打 ἔτυπτον αὐτοῦ τὴν κεφαλὴν καλάμῳ  ‘they beat him over the head with a reed’  「他们又拿一根芦苇秆打他的头」 (可 15:19) 请注意，未完成时态可以用来指反复的动作，因此译成「捶」、「打」。ἔτυπτεν τὸ στῆθος αὐτοῦ「他捶着胸」（路 18:13）。在 路 18:13，「捶胸」是象徵性的动作，有悔改和忏悔的意思。然而在其他语言中，「捶胸」的动作可能象徵骄傲或自吹自擂。某些语言中的「捶头」或「抓肚子」与《圣经》中「捶胸」的意思相等。

(b)

20.15 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 （τύπτω[a]「打击；敲打」19.1 的引申喻意）在心理上造成严重伤害 伤害 τύπτοντες αὐτῶν τὴν συνείδησιν ἀσθενοῦσαν  ‘harming their weak consciences’ or ‘causing spiritual injury to those whose consciences are weak’  「伤了他们软弱的良心」或「对良心软弱的人造成灵里的伤害」 (林前 8:12)

Τύραννος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.368 人名及地名 人名 以弗所人，保罗曾在以其命名的学房（推喇奴学房）天天与人辩论 推喇奴；《思》提郎诺

τυρβάζομαι

(1)

(a)

25.234 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 ［参θορυβάζω, θορυβέω］ 由于忧虑或焦虑而心绪烦乱 担忧；苦恼；烦扰 μεριμνᾷς καὶ τυρβάζῃ  ‘you are worried and troubled’  「你忧虑烦恼」（经文校勘栏） (路 10:41) 这词只见于异文：μεριμνᾷς καὶ τυρβάζω「你忧心烦恼」路 10:41（校勘栏）。

Τύριος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.601 人名及地名 地名 （Τύρος「泰尔」93.602 的衍生词）泰尔的本地人或住在该城的人 《和2010》《和》推罗人；《现》泰尔人；《思》提洛人

Τύρος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.602 人名及地名 地名 腓尼基海岸的一个城 《和2010》《和》推罗；《现》泰尔；《思》提洛

τυφλός

(1)

ή，όν

(a)

24.38 感官事件及状态 看 看不见的 看不见；失明的；瞎眼的；盲的 εἶδεν ἄνθρωπον τυφλὸν ἐκ γενετῆς  ‘he saw a man who had been born blind’  「看见一个生下来就瞎眼的人」 (约 9:1)

(b)

32.42 理解 缺乏理解能力 （τυφλός[a]「看不见，失明的」24.38 的引申喻意）指无法理解 不能理解；无法理解；瞎眼的 τυφλοί εἰσιν ὁδηγοὶ  ‘they are guides who themselves do not understand’  「他们是瞎子的向导」 (太 15:14) σὺ εἶ ... τυφλὸς καὶ γυμνός  ‘you are ... blind and naked’  「你……瞎眼，又赤身露体」 (启 3:17) 许多语言都可以保留「瞎眼」的比喻义，但某些语言则通过译成「看不见该如何生活」或「看不见真理」，来保留部分比喻义。

τυφλόω

(1)

(a)

32.43 理解 缺乏理解能力 （τυφλός[b]「无法理解」32.42 的使役动词衍生词）使某人不能理解 使某人不明白；消除某人的理解力 ἐτύφλωσεν τὰ νοήματα τῶν ἀπίστων  ‘he made unbelievers unable to understand’ or ‘he made unbelievers minds unable to comprehend’  「使这些不信的人不能明白」 (林后 4:4)

(b)

32.25 理解 理解能力 ［参ὀφθαλμός］ τυφλόω τοὺς ὀφθαλμούς  （习语，直译：使眼瞎）使某人不再有理解的能力 使人不能明白；使人无法理解 Τετύφλωκεν αὐτῶν τοὺς ὀφθαλμοὺς  ‘he has made it impossible for them to understand’ (literally ‘he has blinded their eyes’)  「使他们不能明白」（直译：「使他们瞎了眼」） (约 12:40) ἡ σκοτία ἐτύφλωσεν τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ  ‘the darkness has made it impossible for him to understand’ (literally ‘the darkness has blinded his eyes’)  「黑暗弄瞎了他的眼睛」 (约壹 2:11) 在某些语言中，眼睛与理解力之间有着密切的关系；但许多语言都不能用习语「使人眼瞎」来表达「使某人不能理解」的意思。在 约壹 2:11 中，要论到「黑暗使人眼瞎」的情况，困难就更大了。人们能够明白「强光使人眼瞎」，但「黑暗」也会产生这样的结果就很奇怪。在 约壹 2:11 的上下文，黑暗当然不是字面上的黑暗，而是指有罪的状态。因此，有些语言可能需要把这个语句译成「他们的罪恶使他们无法理解」，或「他们因为犯罪，所以不能理解」。

τυφόω  (τυφόομαι)

(1)

(a)

88.218 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 （τυφόομαι 「疯狂；精神错乱」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）傲慢到近乎疯狂的地步 傲慢无礼；极其骄傲；非常傲慢 ἵνα μὴ τυφωθεὶς εἰς κρίμα ἐμπέσῃ  ‘otherwise he will become extremely proud and be condemned’  「免得这人心高气傲……被定罪」 (提前 3:6)

τύφω  (τύφομαι)

(1)

(a)

14.64 自然界的事件及状态 燃烧 燃烧过程缓慢，有冒烟和相对少的火光 慢燃；闪烁 λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει  ‘he will not put out the smoldering flax wick’  「将熄的灯火，他不吹灭」 (太 12:20) 在 太 12:20，那灯芯的燃烧状况可以描述为「燃烧得很慢」或「只燃烧一点点」。不过，根据灯火的明暗程度来翻译 τύφομαι 可能更为合适，例如译作：「只发出微弱的火光」或「燃烧时只发出微弱的火光」。

τυφωνικός

(1)

ή，όν

(a)

14.7 自然界的事件及状态 风 （τυφῶν「堤丰」（Typhon）的衍生词，堤丰是传说中的风之父，原词没有出现在《新约》中）指十分强烈的风 猛烈的；强风的 ἔβαλεν κατ᾽ αὐτῆς ἄνεμος τυφωνικὸς  ‘a violent wind blew down from it (the island)’  「有一股……飓风从岛上吹袭下来」 (徒 27:14) 表示强风的词汇，通常根据两种重要的特徵而采用不同的词语：(1) 风力和风的猛烈程度，以及 (2) 风持续多久。例如：暴风和龙卷风这两个中文词汇表示风的风势猛烈但吹袭时间短暂，而飓风或台风则显示风暴持续的时间长得多。在 徒 27:14 中提到的，显然是持续时间较长的那一种，至于那是台风、飓风，还是季候风，就视乎这种猛烈而持久的风暴发生在什么地区。

Τυχικός  (Τύχικος)

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.369 人名及地名 人名 亚细亚省的信徒领袖，保罗的同工 推基古；《思》提希苛

ὑακίνθινος

(1)

η，ον

(a)

79.37 物体的特徵 颜色 呈现风信子花的颜色（见 2.41），可能是一种蓝色 紫蓝色 ἔχοντας θώρακας ... ὑακινθίνους  ‘they had breastplates ... blue as hyacinth’  「他们穿着……紫蓝……的护胸甲」 (启 9:17) 在一些语言中，风信子花可能不像蓝宝石或绿松石等宝石那样众所周知，因此 启 9:17 可以译作「蓝如蓝宝石」或「蓝如绿松石」。这种译法是合理的，因为希腊文词汇 ὑακίνθινος 主要用来指颜色。

ὑάκινθος

(1)

ου＜阳＞

(a)

2.41 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 紫玛瑙或紫玉，大概是紫蓝色的（见 2.29） 紫玛瑙；紫玉

ὑάλινος

(1)

η，ον

(a)

6.223 人工制品 其他人工制品 （ὕαλος[a]「玻璃」6.222 的衍生词）由玻璃构成或与玻璃有关的 玻璃的；像玻璃一样的 θάλασσα ὑαλίνη ὁμοία κρυστάλλῳ  ‘a sea of glass like crystal’  「如同水晶的玻璃海」 (启 4:6)

ὕαλος

(1)

ου＜阴＞

(a)

6.222 人工制品 其他人工制品 玻璃 玻璃 ὑάλῳ καθαρῷ  ‘pure glass’  「纯净的玻璃」 (启 21:18) ὕαλος 可能也应译作「水晶」；见 2.46）。启 21:18 和 启 21:21 中强调的是玻璃的透明性质。

(b)

2.46 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 ［参κρύσταλλος］ 一种非常坚硬和透亮的石英，通常是透明的 水晶 ἡ πλατεῖα τῆς πόλεως χρυσίον καθαρὸν ὡς ὕαλος διαυγής  ‘the street of the city was made of pure gold, as transparent as crystal’  「城内的街道是纯金的，好像透明的水晶」 (启 21:21) 「水晶」的对等译词常是一个描述性的短语，例如「闪耀的石头」或「闪闪发光的石头」或「像玻璃一样的石头」。翻译水晶时，必须要避免一些与钻石混淆的用语。 然而，有些学者把 启 21:21 中的 ὕαλος 译作「玻璃」（参 6.222）。

ὑβρίζω

(1)

(a)

88.130 道德伦理素质及相关行为 虐待 凌辱和虐待 虐待；凌辱 οἱ δὲ λοιποὶ κρατήσαντες τοὺς δούλους αὐτοῦ ὕβρισαν καὶ ἀπέκτειναν  ‘others grabbed the servants, mistreated them, and even killed them’  「其余的抓住仆人，凌辱他们，把他们杀了」 (太 22:6) 在许多经文中，ὑβρίζω 似乎不仅包含了对人的虐待，还包含了施虐者的傲慢态度。因此，在某些情况下可以采用双重表达，例如「藐视和虐待」。

(b)

33.390 沟通 侮辱，中伤 ［参ἐνυβρίζω］ 以无礼和傲慢的态度抨击某人 侮辱；亵慢 ταῦτα λέγων καὶ ἡμᾶς ὑβρίζεις  ‘saying these things, you insult us’  「你这样说，把我们也侮辱了！」 (路 11:45)

ὕβρις

(1)

εως＜阴＞

(a)

88.131 道德伦理素质及相关行为 虐待 以侮辱人的方式虐待 虐待；凌辱；侮慢和虐待 διὸ εὐδοκῶ ἐν ἀσθενείαις, ἐν ὕβρεσιν, ἐν ἀνάγκαις  ‘I am content with weaknesses, mistreatment, hardships’  「以软弱、凌辱、苦难……为喜乐」 (林后 12:10) 林后 12:10 中的 ὕβρις 也可以理解为实际的身体暴力（见 20.19）或侮辱（见 33.391）。

(b)

20.19 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 暴力或虐待所引致的状况 伤害；损害 μετὰ ὕβρεως καὶ πολλῆς ζημίας οὐ μόνον τοῦ φορτίου καὶ τοῦ πλοίου  ‘with damage and much loss not only to the cargo and the ship’  「不但货物和船要受损伤，大遭破坏」 (徒 27:10) εὐδοκῶ ἐν ἀσθενείαις, ἐν ὕβρεσιν  ‘I am content with weaknesses, injuries ...’  「我以软弱、伤害……为可喜乐的事」 (林后 12:10) 林后 12:10 中的 ὕβρις 可以解释为「侮辱」（见 33.391），或「侮慢和虐待」（见 88.131）。

(c)

33.391 沟通 侮辱，中伤 （ὑβρίζω[b]「侮辱」33.390 的衍生词）侮辱性语句的内容 侮辱 εὐδοκῶ ἐν ἀσθενείαις, ἐν ὕβρεσιν  ‘I am content with weaknesses, insults’  「我以软弱、凌辱……为可喜乐的事」 (林后 12:10) 林后 12:10 中的 ὕβρις 难以确定是指毁谤的内容，还是指被毁谤的事件。关于 ὕβρις 在 林后 12:10 中的其他解释，见 88.131 和 20.19。

ὑβριστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

88.132 道德伦理素质及相关行为 虐待 （ὑβρίζω[a]「凌辱」88.130 的衍生词）以侮辱的方式来虐待其他人的人 侮慢的人；侮慢而暴力的 θεοστυγεῖς ὑβριστὰς ὑπερηφάνους  ‘hateful to God, insolent, proud’  「怨恨上帝的、侮辱人的、狂傲的」 (罗 1:30) 翻译者必须明白，ὑβριστής 不仅是指傲慢的态度，因为 ὑβρίζω 暗示一种自觉优越的态度，从而导致虐待别人和以暴力对待别人。

(b)

33.392 沟通 侮辱，中伤 （ὑβρίζω[b]「侮辱」33.390 的衍生词）傲慢无礼地侮辱别人的人 侮辱人的人；无礼的人 τὸ πρότερον ὄντα βλάσφημον καὶ διώκτην καὶ ὑβριστήν  ‘formerly being a defamer, persecutor, and insulter’ or ‘formerly being one who spoke evil of him, and persecuted and insulted him’  「从前是亵渎、迫害、侮慢……的人」或「从前毁谤过他，逼迫侮辱他」 (提前 1:13)

ὑγιαίνω

(1)

(a)

23.129 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 ［参ἔχω, καλῶς, ὑγιής］ 健康的状态（相对于生病） 健康；痊愈；好了 Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ὑγιαίνοντες ἰατροῦ ἀλλ᾽ οἱ κακῶς ἔχοντες  ‘people who are well do not need a doctor, but (only) those who are sick’  「健康的人不需要医生，有病的人才需要」 (路 5:31) 有些语言只用力气来表达健康，例如把「健康的」称为「强壮的」。然而，有些语言是用否定疾病来表达健康的，因此 可 16:18 可以译成「他们把手按在有病的人身上，那些人就没有病了」。

(b)

72.15 真的，假的 准确的，不准确的 （ὑγιής[b]「正确的，准确的」72.14 的衍生词）观点正确，暗示这种状态是值得称赞的 正确；合理；准确；健全；纯正 ἔλεγχε αὐτοὺς ἀποτόμως, ἵνα ὑγιαίνωσιν ἐν τῇ πίστει  ‘rebuke them sharply that they might be correct in their faith’  「你要严厉地指出他们的过错，好使他们在信仰上健康纯正」 (多 1:13)

ὑγιής

(1)

ές

(a)

23.129 生理活动过程及状态 健康，活力，力气 ［参ἔχω, καλῶς, ὑγιαίνω］ 健康的状态（相对于生病） 健康；痊愈；好了 γνοὺς ὅτι πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει, λέγει αὐτῷ, Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;  ‘he knew that the man had been sick for a long time, so he said to him, Do you want to get well?’  「知道他病了很久，就问他：『你要痊愈吗？』」 (约 5:6) 有些语言只用力气来表达健康，例如把「健康的」称为「强壮的」。然而，有些语言是用否定疾病来表达健康的，因此 可 16:18 可以译成「他们把手按在有病的人身上，那些人就没有病了」。

(b)

72.14 真的，假的 准确的，不准确的 是有用的和有益的，也是准确的 正确；准确；纯全；健全 λόγον ὑγιῆ ἀκατάγνωστον  ‘sound words that cannot be criticized’  「言语健全，无可指责」 (多 2:8a)

____________________________________________________

1 ὑγιής[b]的意思相对宽泛，但是在多 2:8，焦点要素似乎是在「正确的事物」。

ὑγρός

(1)

ά，όν

(a)

79.78 物体的特徵 湿的，干的 形容是湿的或潮湿的 湿润的；有汁水的；青葱的（指树木） εἰ ἐν τῷ ὑγρῷ ξύλῳ ταῦτα ποιοῦσιν  ‘if such things as these are done when the wood is moist’ or ‘... green’  「若在树木潮湿的时候做这些事」或「……青绿……」 (路 23:31)

ὑδρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

6.127 人工制品 容器 用于储存和运送水或其他液体的容器；用石头或陶土制成 大水罐，水缸 ἦσαν δὲ ἐκεῖ λίθιναι ὑδρίαι ἓξ  ‘there were six stone water jars there’  「有六口石缸摆在那里」 (约 2:6)

ὑδροποτέω

(1)

(a)

23.38 生理活动过程及状态 吃，喝 喝水 Μηκέτι ὑδροπότει  ‘do not drink water only’  「不要只喝水」 (提前 5:23) 有些语言是把「喝」和「水」这两个要素合在一起，构成表示「喝水」的词汇。还有一些语言，意为「喝」的动词通常就表示喝水，除非有特别的说明。希腊文则存在几乎相反的情况。比如，太 11:18（ἦλθεν γὰρ Ἰωάννης μήτε ἐσθίων μήτε πίνων「约翰来，既不吃也不喝」）暗示所指的是喝酒精饮料。

ὑδρωπικός

(1)

ή，όν

(a)

23.164 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 人体组织中有淋巴积液，因而引起的肿胀 患水肿病 ἄνθρωπός τις ἦν ὑδρωπικὸς ἔμπροσθεν αὐτοῦ  ‘a man who was suffering from dropsy came to him’  「有一个患水肿病的人在他面前」 (路 14:2)

ὕδωρ

(1)

ὕδατος＜中＞

(a)

2.7 自然物质 水 纯净的水是无色无味的清澈液体；它可以形成河流、湖泊和海洋，维持地球上的生命 水 γῆ ἐξ ὕδατος καὶ δι᾽ ὕδατος συνεστῶσα ... δι᾽ ὃν ὁ τότε κόσμος ὕδατι κατακλυσθεὶς ἀπώλετο  ‘the earth was formed out of water, and by water ... and it was by water also, the water of the Flood, that the old world was destroyed’  「地是从水而出、藉水而成的……当时的世界被水淹没而消灭了」 (彼后 3:5, 6 [2]) 彼后 3:5 中的希腊文表达法确实是既奇怪又含糊。ἐξ ὕδατος 大概是指陆地从水中露出来，或者至少是与水分离出来。短语 δἰ ὕδατος，直译：「藉着水」，可能是一个方位格的词，即可能是指一个地方，但更可能指在天地形成的事件中，水是作为一个工具。然而，在这创造中，活跃的工具是 τῷ τοῦ θεοῦ λόγῳ「上帝的话」。由于第 6 节的与格 ὕδατι「藉着水」显然是起着工具作用的，所以第 5 节的 ἐξ ὕδατος καὶ δἰ ὕδατος 可能是在空间意义上说明诸天和干地「从水中和藉着一个有水的区域」形成。 比解释 彼后 3:5 中的「水」还要复杂的是，在许多语言中，根据水的不同类型、位置和功能，ὕδωρ 的对应词汇也非常不同。例如，装在碗或容器中的水（因此最有可能用作饮用或烹饪）是一个词汇，而在湖泊、河流或海洋中的水则是另一个词汇。同样，咸水和淡水也有区别，甚至还区分出一种半咸水。有些语言区分了汇聚到池塘中的水和流入河流中的水。因此，在选择 ὕδωρ 的译词时，翻译者必须特别注意上下文（另参8.64，约 19:34）。

ὑετός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

2.10 自然物质 水 大气层的水气凝结后以水滴的形式降下来的水 雨；雨水 γῆ γὰρ ἡ πιοῦσα τὸν ἐπ᾽ αὐτῆς ἐρχόμενον πολλάκις ὑετὸν  ‘the ground absorbs the rain that often falls on it’  「一块地吸收了常降在其上的雨水」 (来 6:7) ὑετός 作为一种物质而解作「雨水」（关于「下雨」，参 14.10），通常出现在「下雨」的语境中，焦点在于「下雨」一事，因而会配上动词（如 徒 14:17；雅 5:18 和 启 11:6），但在 来 6:7 中，焦点显然放在作为物质的「雨水」上。来 6:7 在希腊文的字面意思是地面「喝雨水」，但这种比喻性的表达很少能够在其他语言中采用并再现。有时翻译者可以借用海绵吸水的说法而使用「吸收」一词；但在许多情况下，人们只能说「雨水消失在地里」或「泥地使雨水消失了」。 在选择「雨」的译词时，翻译者可能会遇到一些问题，因为有些语言会根据季节和雨水的数量，采用不同词汇来区分不同的雨水。例如，在干燥季节下的雨和在雨季下的雨，所用词汇也许是非常不同的。同样，对于暴风雨、一般的降雨、连阴雨等情况，也会分别使用各种不同的词汇。

(b)

14.10 自然界的事件及状态 雨 ［参βρέχω, βροχή］ 下雨，不论微雨或暴雨 雨；下雨 οὐρανόθεν ὑμῖν ὑετοὺς διδοὺς  ‘giving you rain from heaven’  「从天上赐给你们雨水」 (徒 14:17) 虽然大多数语言都有一个表示「雨」的通称，但下雨这件事通常是用动词而不是名词来表述的，因为下雨是一件发生的事情，而不被视为物体或质量，除非所指的是天上降下来的水，即「雨水」（见 2.10）。有些语言一般使用习语来表达下雨，说是「上帝在小便」。这话听起来非常粗鲁和过于拟人化，但是对于讲这种语言的人来说，这种表达通常是可以接受的，没有任何不好的含义。 在英语中，动词「下雨」会搭配一个非人称主语，例如「它在下雨」（It is raining），但许多语言都需要搭配一个人称主语，例如「上帝在下雨」，或者搭配一个非人称的施事者，如「天空在下雨」，或「云在下雨」。

υἱοθεσία

(1)

ας＜阴＞

(a)

35.53 帮助，照顾 收养 ［参ἀναιρέω］ 正式和合法地宣布，一个不是自己孩子的人，今后将被当作自己的孩子那样对待和照顾，包括获得完全的继承权 收养 προορίσας ἡμᾶς εἰς υἱοθεσίαν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς αὐτόν  ‘(God) had already decided from the beginning that through Jesus Christ he would adopt us to be his children’  「预定我们藉着耶稣基督得着儿子的名份」 (弗 1:5) 在许多语言中，表达收养的说法是：「使某个孩子成为儿子」，或「使某个孩子成为女儿」。在某些语言中，意义相等的说法是：「像对待儿子那样对待某人」，或「像对待女儿那样对待某人」。

υἱός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

10.42 亲属关系用语 不同代的亲属关系 直属子嗣 儿子 γέγραπται γὰρ ὅτι Ἀβραὰμ δύο υἱοὺς ἔσχεν  ‘the Scriptures say that Abraham had two sons’  「经上记着：亚伯拉罕有两个儿子」 (加 4:22)

(b)

9.46 人 被深情关怀的人 ［参παιδίον, τεκνίον, τέκνον］ （υἱός[a]「儿子」10.42 的引申意义）任何年龄的人，与称呼他的人有特别亲密的关系和交往 小子；朋友；孩子；小伙子 καὶ Μᾶρκος ὁ υἱός μου  ‘and so does my son Mark’  「我儿子马可也问候你们」 (彼前 5:13) 在来 12:5中，υἱός 一词的这个用法，反映出一位属灵父亲或老师与一个追随者之间的关系。

(c)

10.30 亲属关系用语 不同代的亲属关系 （υἱός[a]「儿子」10.42 的引申意义）非直属的男性后代（可能有好几代的间隔）1 男性后代 Ἰωσὴφ υἱὸς Δαυίδ, μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαρίαν τὴν γυναῖκά σου  ‘Joseph, descendant of David, do not be afraid to take Mary to be your wife’  「大卫的后代约瑟，不要怕，尽管娶马利亚作妻子」 (太 1:20) 虽然 υἱός[c] 常被译为「儿子」（son），例如「大卫的儿子约瑟」（中文译本一般作「大卫的子孙约瑟」或「大卫的后裔约瑟」），但是在某些语言中，这可能会产生很大的误导，因为读者会认为「儿子」属于紧接着的一代。在某些语言中，如「曾孙」等用语是泛指第三代或其后几代中的任何一个人。有时也需要把短语「大卫的后裔」这种表达倒过来，作「大卫是他的祖先」。

(d)

4.9 动物 动物 动物的雄性崽（在《新约》中只与 ὑποζύγιον 「役畜」4.7 连用） 驴驹；崽 καὶ ἐπὶ πῶλον υἱὸν ὑποζυγίου  ‘and upon a colt, the offspring of a beast of burden’  「骑着小驴，就是驴的驹子」 (太 21:5) 参看 太 21:5 在4.7 中的讨论。

(e)

9.4 人 人类 （后接关乎阶级或种类的所有格名词）属于某个阶级或种类的人，由后接的所有格结构规定 ……的儿子；……的人 οἱ υἱοὶ ὑμῶν  ‘your sons (referring to those like the Pharisees)’  「你们的子弟」 (太 12:27) υἱὸν γεέννης  ‘son of Gehenna’  「地狱之子」 (太 23:15) Υἱοὶ Βροντῆς  ‘sons of thunder’  「雷的儿子」 (可 3:17) οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου  ‘sons of this age’  「今世之子」 (路 16:8) υἱὲ διαβόλου  ‘you son of the Devil’  「你这魔鬼的儿子」 (徒 13:10) 关于 υἱὸς τοῦ θεοῦ 的讨论，见 12.15。 在大多数语言中，若要很好地表达希腊语的「……的儿子」的说法，翻译时通常需要作出比较大的调整。例如：太 12:27 中的「你们的儿子」可以翻译为「你们的跟随者」，或「你们的子弟」。在 徒 13:10 中，「魔鬼的儿子」可以翻译为「你们像魔鬼一样」；在 路 16:8 中，「今世之子」可以翻译为「这个世代的人」。在 太 23:15 中，「地狱之子」可以翻译为「应该下地狱的人」；而 可 3:17 中的「雷子」可以翻译为「暴跳如雷的人」或「性如暴雷的人」（《现》）。关于包含「……的儿子」的习语式表达，见 11.13、11.14 和 11.16。

(f)

36.39 引导，管教，跟从 跟从，成为门徒 （{υἱός}[a]「儿子」10.42 的引申喻意）某人的门徒或跟随者，暗示这人活像他所追随的人（反映在闪族语句「……的儿子」中 {υἱός} 所包含的意思） 门徒；跟随者；弟子 καὶ εἰ ἐγὼ ἐν Βεελζεβοὺλ ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια, οἱ υἱοὶ ὑμῶν ἐν τίνι ἐκβάλλουσιν  ‘and if I drive out demons by the power of Beelzebul, by whose power do your followers drive them out?’  「我若靠着别西卜赶鬼，你们的子弟赶鬼又靠着谁呢？」 (太 12:27) 在 彼前 5:13，Μᾶρκος ὁ υἱός μου 的字面意思是「马可，我的儿子」，但可能实际含义是「马可，我的门徒」或「马可，我的跟随者」。另一方面，υἱός 可能只是深情地称呼一个年轻人（见 9.46）。

(g)

11.69 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 一个社会政治团体的成员，具有某种假定的种族关系 公民 ἀπὸ τίνων λαμβάνουσιν τέλη ἢ κῆνσον; ἀπὸ τῶν υἱῶν αὐτῶν ἢ ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων;  ‘from whom do they collect tribute or taxes? from the citizens of that country or from foreigners?’  「谁……缴纳关税或人头税，是本国的公民呢？还是外国人呢？」 (太 17:25)

(h)

58.26 性质，类别，示例 类别，种类 ［参γέννημα, τέκνον］ 一类或一种人，暗示具有特定的衍生特徵 ……的儿子；……的后裔；……的子孙；……的种类；具有……特徵的人 οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου  ‘people of this age (in the sense of the kind of people typical of this age)’  「今世之子」或「这世代典型的一类人」 (路 16:8)

(i)

11.58 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参οἶκος］ υἱοὶ Ἰσραήλ  （习语，直译：以色列的众子）作为一个民族实体的以色列民 以色列民；以色列民族 ἀνέβη ἐπὶ τὴν καρδίαν αὐτοῦ ἐπισκέψασθαι τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ τοὺς υἱοὺς Ἰσραήλ  ‘he decided to visit his countrymen, the people of Israel’  「他决心要去看望自己的同胞以色列人」 (徒 7:23) 对于「以色列人」一词，翻译者可能需要使用同位语短语，例如：「那些人民，也就是以色列」，或使用一个也有同位语作用的关系从句，例如：「以色列人民」。在某些语言中，更可取的做法是使用一个比如「民族」的词，再加上表示以色列只是民族名字的短语，例如「称为以色列的民族」。

(j)

11.13 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 υἱοὶ τῆς βασιλείας  （习语，直译：天国的子民）应该恰当地或传统上被视为属于上帝国度的人 上帝国度的子民；上帝的子民 οἱ δὲ υἱοὶ τῆς βασιλείας ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον  ‘but those who should be God's people will be thrown out into the darkness outside’  「但那些『天国的儿女』，却将被丢在外面的黑暗里」 (太 8:12) 在一些语言中，直译「天国之子」相对来说是没有意义的。在 太 8:12 等经文中通常可以使用一个描述性的短语，例如：「那些应该属于上帝国一部分的人」，或「那些应该由上帝统治的人」。在这段经文及大多数其他经文中，传统上翻译为「国度」（指「上帝的国度」）的希腊文词汇，本质上是指上帝的统治，而不是任何地方或时间。另见 37.64。

(k)

11.16 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 ［参αἰών］ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου  （习语，直译：今世之子）持守这个世界的价值体系的人 非宗教人士；这世上的人；这世代的人 οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου φρονιμώτεροι ὑπὲρ τοὺς υἱοὺς τοῦ φωτὸς εἰς τὴν γενεὰν τὴν ἑαυτῶν εἰσιν  ‘the people of this world are much more shrewd in handling their affairs than the people who serve God’  「今世之子应付自己的世代比光明之子更加精明」 (路 16:8) Οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου γαμοῦσιν καὶ γαμίσκονται  ‘people of this age marry and are given in marriage’  「这世代的人有娶有嫁」 (路 20:34) 在某些语言中，「今世之子」、「这世界的人」可以翻译为：「像世界上大部分人那样生活的人」，或「只在乎人们怎样说的人」。人们对世界的认同与他们对上帝的态度相反，有时可以表达为：「那些对上帝毫无用处的人」。

(l)

11.7 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 一般性的 υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος  （习语，直译：婚礼礼堂的众子）婚礼的宾客，或更确切地说，是参加婚礼庆典的新郎的朋友 新郎的宾客或朋友；陪伴之人；贺喜的客人 Μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος πενθεῖν  ‘the friends of the bridegroom are not able to weep’  「新郎的宾客怎么能哀恸呢？」 (太 9:15) 把习语直译为「婚礼礼堂的众子」经常会被严重误解，例如以为是新娘在婚前所生的孩子。

(m)

11.14 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 ［参τέκνον, φῶς］ υἱοὶ τοῦ φωτός, υἱοὶ τῆς ἡμέρας  （习语，直译：光明之子，和：白昼之子）得到上帝启示的真理，假定也按照这样的真理而活的人。另见 9.4 和 12.15 光明之子；光明的子女；上帝的子民 ὡς τὸ φῶς ἔχετε, πιστεύετε εἰς τὸ φῶς, ἵνα υἱοὶ φωτὸς γένησθε  ‘believe in the light then, while you have it, so that you will be God's people’  「你们要趁着有光的时候信从这光，使你们成为上帝的子民」 (约 12:36) πάντες γὰρ ὑμεῖς υἱοὶ φωτός ἐστε καὶ υἱοὶ ἡμέρας  ‘for all of you are people of the light and people of the day’  「因为你们都是光明之子、白昼之子」 (帖前 5:5) 有些语言很难用「光」来比喻从上帝而来的真理。上帝的真理不等于知识，而是正确道德行为的原则和做法。由于把「真理」说成是「光」所面对的困难，有些翻译者喜欢用「上帝的百姓」来翻译以下短语：υἱοὶ τοῦ φωτός、υἱοὶ τῆς ἡμέρας 和 τέκνα φωτός。不过，在某些情况下也可以采用「光」的比喻，例如描述为「从上帝而来的光」，或「从上帝而来的真光」。 虽然在 帖前 5:5 中有两种表达，即 υἱοὶ φωτός 和 υἱοὶ ἡμέρας，但两者在意义上似乎没有重大分别。这两个短语只是互相补充和加强。

(n)

9.2 人 人类 ［参ἄνθρωπος］ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων  （闪族习语，直译：男人的儿子）人类（其指称意义相当于 ἄνθρωπος[a] 9.1） 人；人类 πάντα ἀφεθήσεται τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων τὰ ἁμαρτήματα  ‘people will be forgiven all their sins’  「世人一切的罪……都可以得到赦免」 (可 3:28) 翻译时很少能够直译闪族语言中的「男人的儿子」（sons of men），因为这个表达可能被解释为只与父亲的男性后代有关。

(o)

9.3 人 人类 ［参ἄνθρωπος］ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου  耶稣对自己的称谓，有以弥赛亚自居的含义 人子 ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ  ‘but the Son of Man does not have a place to lay down his head’  「人子却没有躺下休息的地方」 (太 8:20) ὥστε κύριός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σαββάτου  ‘so that the Son of Man is Lord even over the Sabbath’  「所以，人子也是安息日的主」 (可 2:28) 这个「人子」的称谓不仅要肯定，还要隐藏基督的弥赛亚身份。 在许多语言中，直译 υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου 作「人子」会产生复杂的问题。首先，读者会或多或少从字面意义上理解成「一个男人的儿子」，从而否认基督由童女所生；特别是某些语言有两个表示「儿子」的词汇，一个是「男人的儿子」，另一个是「女人的儿子」。在这种情况下，采取直译会明显不符合童女生子的真理。

(p)

12.15 超自然生物及力量 超自然生物 ［参θεός］ υἱὸς τοῦ θεοῦ  （耶稣的头衔，直译：上帝的儿子；语义结构与 υἱός 后跟表示种类的所有格的短语相似；比较 9.4）具有上帝的基本特徵和本性的那一位 上帝的儿子 Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, βάλε σεαυτὸν κάτω  ‘if you are the Son of God, throw yourself down on the ground’  「你若是上帝的儿子，就跳下去！」 (太 4:6) 在采用像「上帝的儿子」等用语来翻译 υἱὸς τοῦ θεοῦ 之前，翻译者必定要研究，这样的说法在某种语言中是否已经被使用。例如：在墨西哥的塔拉乌马拉语（Tarahumara）中，人类被分为两种：(1)「上帝的儿子们」，即塔拉乌马拉人，以及 (2)「魔鬼的儿子们」，即所有其他族群。在这些情况下，翻译 υἱὸς τοῦ θεοῦ 时使用的表达，必须能够使人识别出「独一无二的上帝儿子」或「真正的上帝儿子」。

(q)

υἱὸς Δαυίδ  一个应用于耶稣的称谓或头衔，有弥赛亚的含义，强调耶稣与大卫的联系 大卫之子；大卫的后裔

____________________________________________________

1 从υἱός[a]「儿子」（10.42）到υἱός[c]「男性后代」的意思转换表现出世代继承特徵中一个有趣的转移；υἱός[a]所指的是参考者的下一代，而υἱός[c]所指的与参考者之间隔了好几代。

ὕλη

(1)

ης＜阴＞

(a)

3.3 植物 树木 覆盖较大地区的茂密树林 树林 ἡλίκον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει  ‘a small fire sets a large forest ablaze’  「那么小的火，能点燃那么大的森林！」 (雅 3:5) ὕλη 在 雅 3:5 中也可以译成劈开或切开的木，包括木柴和建筑木料（参 ὕλη[b]，木头，一堆木头，3.64）。 在热带森林地区生活的人所说的一些语言中，「森林」就相等于「没有人居住的地方」，因为人们生活在林中的空地，而其余地方都是森林。因此，这词在 雅 3:5 中（《新约》中唯一一次出现 ὕλη 的经文）译作「森林」并不理想，翻译者最好把 ὕλη 按照「一堆木头」的含义（3.64）来翻译。

(b)

3.64 植物 木材及木制品 树木或灌木的木质部分 木头；一堆木头 ἡλίκον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει  ‘a small fire sets a large pile of wood ablaze’  「那么小的火，能点燃那么大堆的木头」 (雅 3:5) 在 雅 3:5 中，ὕλη 可以解作森林（参3.3）。 正如在 ξύλον[a]（3.60）已经指出，许多语言都会区分用作建材的木材，和取暖或做饭用的木柴。

Ὑμέναιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.370 人名及地名 人名 初期教会一个异端分子 《和2010》《和》许米乃；《现》舒米乃；《思》依默纳约

ὑμέτερος

(1)

α，ον

(a)

92.9 话语的参照人物 接收者 与接受者（复数）有关的 你们的；你们的东西；属于你们的 ὑμετέρα ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ  ‘the kingdom of God is yours’  「上帝的国是你们的」 (路 6:20) τὸν λόγον ... τὸν ὑμέτερον  ‘your ... teaching’  「你们的话」 (约 15:20) τὸ ὑμέτερον ὑστέρημα  ‘that which is lacking in you’  「你们的空缺」 (林前 16:17)

ὑμνέω

(1)

(a)

33.113 沟通 唱歌，唱哀歌 唱一首与宗教和敬拜有关的歌 唱诗歌；唱赞美诗 Καὶ ὑμνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν  ‘then they sang a hymn and went out to the Mount of Olives’  「他们唱了赞美诗，就出来，往橄榄山去了」 (太 26:30a)

____________________________________________________

1 在太 26:30，ὑμνέω所指的可能是赞美诗篇（诗篇第115-118篇）的第二个部分，因此可以译为，「然后，他们唱赞美诗……」。

ὕμνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.114 沟通 唱歌，唱哀歌 有宗教内容的歌曲 颂词；圣诗 λαλοῦντες ἑαυτοῖς [ἐν] ψαλμοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς πνευματικαῖς  ‘speak to one another in psalms, hymns, and sacred songs’  「要用诗篇、赞美诗、灵歌彼此对说」 (弗 5:19)

ὑπάγω

(1)

(a)

15.15 线性运动 移动，来／去 ［参παράγω］ 继续往前走 往前走 Ἐν δὲ τῷ ὑπάγειν αὐτὸν οἱ ὄχλοι συνέπνιγον αὐτόν  ‘as he went along, the people were crowding around him from every side’  「耶稣去的时候，群众拥挤着他」 (路 8:42)

(b)

15.35 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参μεταίρω］ 离开参考点（reference point），也许比 πορεύομαι[c] 和 ἄγω[c] (15.34) 的情况更明确 走；离开；从……离开 ἦσαν γὰρ οἱ ἐρχόμενοι καὶ οἱ ὑπάγοντες πολλοί  ‘there were so many people coming and going’  「来往的人多」 (可 6:31)

(c)

15.52 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 离开某人，意味着关系的改变 离开；走开 Ὕπαγε, ∑ατανᾶ  ‘go away, Satan’  「撒但，走开」 (太 4:10a) Μὴ καὶ ὑμεῖς θέλετε ὑπάγειν;  ‘do you, too, want to go away?’  「你们也要离开吗？」 (约 6:67a)

(d)

23.101 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ἀνάλυσις, ἀναλύω, ἔξοδος, πορεύομαι］ 离世，是死亡的委婉说法 2 离世；去世；死亡；离开；离去 ὁ μὲν υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὑπάγει καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ  ‘the Son of Man will die as the Scriptures say about him’  「人子的确要离去，正如经上指着他所写的」 (可 14:21)

(e)

13.54 是，变成，存在，发生 状态的改变 经历重大的改变 经历；走向 καὶ εἰς ἀπώλειαν ὑπάγει  ‘and he goes to destruction’ or ‘he is destroyed’  「走向灭亡」或「他灭亡了」 (启 17:8) 启 17:8 中的 ὑπάγω 也可以理解为「经历一个状态」（语义域 90M），而在 启 17:8 的上下文中也可能是某方面的运动（语义域 15）。

____________________________________________________

1 在太 4:10和约 6:67，ὑπάγω可以解作「走；去」，因此相当于ὑπάγω[b]（15.35）。

2 23.101-23.105中的表达包含了对死亡的委婉说法。这是根据词汇中较为深层的重要特徵来进行细分的，如各词条的讨论所示。

ὑπακοή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

36.15 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参εἰσακούω, ὑπακούω］ 留心注意并服从{N:001 } 听从；顺服 ἡ γὰρ ὑμῶν ὑπακοὴ εἰς πάντας ἀφίκετο  ‘everyone has heard of your obedience (to the gospel)’  「你们的顺从，大家都知道了」 (罗 16:19) 在某些语言中，表达「服从」或「顺服」概念的词汇经常译成：「做某人所说的事」，或「执行某人的命令」。

____________________________________________________

1 ὑπακούω[a]和εἰσακούω[b]的意思可能有细微的区别；ὑπακούω[a]可能主要指服从，εἰσακούω[b]则更强调细心聆听从而产生顺服。

ὑπακούω

(1)

(a)

36.15 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参εἰσακούω, ὑπακοή］ 留心注意并服从{N:001 } 听从；顺服 τοῖς πνεύμασιν τοῖς ἀκαθάρτοις ἐπιτάσσει, καὶ ὑπακούουσιν αὐτῷ  ‘he gives orders to the evil spirits and they obey him’  「他吩咐污灵，污灵竟服从了他！」 (可 1:27) 在某些语言中，表达「服从」或「顺服」概念的词汇经常译成：「做某人所说的事」，或「执行某人的命令」。

(b)

46.11 家务活动 回应敲门声或叫门 应门 κρούσαντος δὲ αὐτοῦ τὴν θύραν τοῦ πυλῶνος προσῆλθεν παιδίσκη ὑπακοῦσαι ὀνόματι Ῥόδη  ‘he knocked at the outside door and a servant girl named Rhoda came to answer it’  「彼得敲外门时，有一个使女，名叫罗大，出来应门」 (徒 12:13)

____________________________________________________

1 ὑπακούω[a]和εἰσακούω[b]的意思可能有细微的区别；ὑπακούω[a]可能主要指服从，εἰσακούω[b]则更强调细心聆听从而产生顺服。

ὕπανδρος

(1)

ον

(a)

34.75 联合 结婚，离婚 指与一个男人受到合法婚姻的约束 已婚的 ἡ γὰρ ὕπανδρος γυνὴ τῷ ζῶντι ἀνδρὶ δέδεται νόμῳ  ‘a married woman is bound by the law to her husband as long as he lives’  「已婚的女人，在丈夫活着的时候，是被律法约束的」 (罗 7:2)

ὑπαντάω

(1)

(a)

15.78 线性运动 靠近，趋近 ［参ἀπαντάω, ἀπάντησις, ὑπάντησις］ 靠近并相遇，可以是友善的或敌意的 靠近；相遇；偶遇 ὑπήντησαν αὐτῷ δύο δαιμονιζόμενοι  ‘two demon-possessed persons met him’  「遇见两个被鬼附身的人」 (太 8:28) 有些语言可能需要仔细选择词汇，清楚指明会面是友好的还是存着恶意的。

(b)

55.3 军事活动 战斗 在战斗中对抗 开战；打仗；战斗；迎面而来 πρῶτον βουλεύσεται εἰ δυνατός ἐστιν ἐν δέκα χιλιάσιν ὑπαντῆσαι τῷ μετὰ εἴκοσι χιλιάδων ἐρχομένῳ ἐπ᾽ αὐτόν  ‘he will first decide if he is strong enough with ten thousand men to face in battle the one who comes against him with twenty thousand men’  「先坐下想想，能否用一万兵去迎战那领两万来攻打他的」 (路 14:31)

ὑπάντησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

15.78 线性运动 靠近，趋近 ［参ἀπαντάω, ἀπάντησις, ὑπαντάω］ 靠近并相遇，可以是友善的或敌意的 靠近；相遇；偶遇 πᾶσα ἡ πόλις ἐξῆλθεν εἰς ὑπάντησιν τῷ Ἰησοῦ  ‘all the people of the city came out to meet Jesus’  「全城的人都出来迎见耶稣」 (太 8:34) 有些语言可能需要仔细选择词汇，清楚指明会面是友好的还是存着恶意的。

ὕπαρξις

(1)

εως＜阴＞

(a)

57.16 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 ［参ὑπάρχω］ （ὑπάρχω[d]「属于」57.2 的衍生词）构成某人财产的东西 1 财产；产业 τὰ κτήματα καὶ τὰς ὑπάρξεις ἐπίπρασκον  ‘they would sell their property and possessions’  「他们变卖财产和产业」 (徒 2:45b)

____________________________________________________

1 ὕπαρξις和τὰ ὑπάρχοντα的意思与κτῆμα（57.15）类似，但是所指对象可能更为宽泛，内涵意义更为正式。

2 在徒 2:45，τὰ κτήματα（见57.15）可能是指不动产（按照κτῆμα的后期用法），τὰς ὑπάρξεις是指一般的财产；但是，两个词结合在一起可能只是为了特别强调，从而指明相关财产的范围，或者包含了所有的财产。

ὑπάρχω

(1)

(a)

13.5 是，变成，存在，发生 状态 处于一种状态中，通常暗指一系列特定情况 是 ὑπάρχων ἐν βασάνοις  ‘being in torment’  「受刑」 (路 16:23) καὶ πραθὲν ἐν τῇ σῇ ἐξουσίᾳ ὑπῆρχεν  ‘after you sold it, it was under your control’  「卖了，不是由你作主吗」 (徒 5:4) μηδενὸς αἰτίου ὑπάρχοντος  ‘there being no reason’  「没有任何理由」 (徒 19:40) ἀκούω σχίσματα ἐν ὑμῖν ὑπάρχειν  ‘I hear there are divisions among you’  「我听说……你们当中有分裂」 (林前 11:18)

(b)

13.4 是，变成，存在，发生 状态 ［参εἰμί］ 与……相同 1 是 οὗτος ἄρχων τῆς συναγωγῆς ὑπῆρχεν  ‘this man was the leader of the synagogue’  「这人是会堂主管」 (路 8:41)

(c)

13.77 是，变成，存在，发生 存在 存在，特别是关于所有权 存在；属于 Ἐν δὲ τοῖς περὶ τὸν τόπον ἐκεῖνον ὑπῆρχεν χωρία τῷ πρώτῳ τῆς νήσου ὀνόματι ∏οπλίῳ  ‘near that place there were some fields belonging to Publius, the chief of the island’  「离那地方不远有一些田产，是岛长部百流的」 (徒 28:7)

(d)

57.2 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 ［参γίνομαι］ 属于某人的 2 属于；拥有；有 ὑπῆρχεν χωρία τῷ πρώτῳ τῆς νήσου  ‘fields which belonged to the chief of the island’  「属于岛长的田产」 (徒 28:7)

(e)

57.16 拥有，转移，交换 有，拥有，财产，所有者 ［参ὕπαρξις］ τὰ ὑπάρχοντα  （ὑπάρχω[d]「属于」57.2 的中性复数分词）构成某人财产的东西 3 财产；产业 ἐπὶ πᾶσιν τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτοῦ καταστήσει αὐτόν  ‘he will place him over all his property’  「要指派他管理自己的一切财产」 (太 24:47)

____________________________________________________

1 尽管ἄρχων不使用冠词，但上下文似乎清楚表明指称的对象是确定的而不是不确定的。然而，ὑπάρχω可能暗示了与上下文有关联的特定环境（见ὑπάρχω[a]，13.5）。

2 γίνομαι[f]和ὑπάρχω[d]的意思也可以归类在语义域89「关系」中，特别是γίνομαι[f]和ὑπάρχω[d]与拥有者的间接受格（dative of the possessor）同时出现时，这个情况被视为含义上一个必要组成元素的时候。

3 ὕπαρξις和τὰ ὑπάρχοντα的意思与κτῆμα（57.15）类似，但是所指对象可能更为宽泛，内涵意义更为正式。

ὑπείκω

(1)

(a)

36.18 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参ὑποταγή, ὑποτάσσω］ 服从某人的命令或指示 遵从；服从；顺服；听从 ∏είθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε  ‘obey your leaders and submit to them’  「那些领导你们的人……你们要听从他们，也要顺服他们」 (来 13:17)

ὑπεναντίος

(1)

α，ον

(a)

39.6 敌意，冲突 对抗，敌意 ［参ἐκ, ἐναντίος, ἐναντίος］ 与……敌对的 1 敌对；反对；有敌意的；敌对的 πυρὸς ζῆλος ἐσθίειν μέλλοντος τοὺς ὑπεναντίους  ‘the fierce fire which will destroy those who are hostile (toward God)’  「那要烧灭敌对上帝之人的烈火」 (来 10:27)

____________________________________________________

1 ὑπεναντίος的语气可能比ἐναντίος[b]更强，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ὑπέρ

(1)

(a)

90.36 语意格 受益 （带所有格）用于标记受益于一件事件，或为他而进行的事件的参与者 为；代表；为了 ἵνα εἷς ἄνθρωπος ἀποθάνῃ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ  ‘in order that one person might die on behalf of the nation’  「让一个人替全民死」 (约 11:50) τοῦ δόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν  ‘he who gave himself on behalf of our sins’  「为我们的罪舍己」 (加 1:4) ὅς ἐστιν πιστὸς ὑπὲρ ὑμῶν διάκονος τοῦ Χριστοῦ  ‘who is a faithful servant of Christ on your behalf’  「他为你们作了基督的忠心仆人」 (西 1:7) δεήσεις προσευχὰς ἐντεύξεις εὐχαριστίας ὑπὲρ πάντων ἀνθρώπων  ‘petitions, prayers, intercession and thanksgiving on behalf of all people’  「为所有人祈求、祷告、代求和感恩」 (提前 2:1) 许多语言都不能说「为罪去做某事」；只有人才能从一件事件中受益，因此， 加 1:4 必须译成：「他为我们这些犯了罪的人献上自己」。另见 90.39。

(b)

90.24 语意格 内容 ［参περί］ （带所有格）用于标记一般内容，无论是讲话还是思想1 关于 οὗτός ἐστιν ὑπὲρ οὗ ἐγὼ εἶπον  ‘this is the one concerning whom I spoke’  「这就是我曾说……的那一位」 (约 1:30) ἡ ἐλπὶς ἡμῶν βεβαία ὑπὲρ ὑμῶν  ‘our hope concerning you is firm’  「我们对你们的期望是坚定的」 (林后 1:7) πολλή μοι καύχησις ὑπὲρ ὑμῶν  ‘my great confidence concerning you’  「我对你们大有信心」 (林后 7:4)

(c)

78.29 程度 多于，少于（比较程度） ［参παρά］ 程度超出用来比较的程度量表上的程度 超过；过于；过了；比……更；更是 οὐκ ἐάσει ὑμᾶς πειρασθῆναι ὑπὲρ ὃ δύνασθε  ‘he will not allow you to be tested beyond your power (to resist)’  「他不会任由你们受试探过于你们所能承受的」 (林前 10:13) ὑπὲρ ἐγώ  ‘I, even more’ or ‘I, to an even greater degree’  「我更是」或「我更大程度上」 (林后 11:23)

(d)

87.30 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 标示某个身分地位高过另一个身分地位 高过；超越 Οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον  ‘a pupil is not above his teacher’  「学生不高过老师」 (太 10:24)

(e)

89.28 关系 原因及／或理由 表示原因或理由，通常带有某事有益处的含意 因为；鉴于 τὰ δὲ ἔθνη ὑπὲρ ἐλέους δοξάσαι τὸν θεόν  ‘and the nations to praise God because of his mercy’  「使外邦人，因他的怜悯，荣耀上帝」 (罗 15:9) τί βλασφημοῦμαι ὑπὲρ οὗ ἐγὼ εὐχαριστῶ;  ‘why should I be criticized because of something I give thanks for?’  「为什么要因我所谢恩的而被人毁谤呢？」 (林前 10:30)

____________________________________________________

1 在引出内容的上下文中，文士在抄写时会互换使用περί和ὑπέρ，从而清楚表明这两个词汇的意思基本相同。然而，它们之间可能具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

ὑπεραίρω

(1)

(a)

88.211 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 骄傲到飘飘然的程度，可能有蔑视其他人的含意 极其骄傲；妄自尊大；过度自信 ἵνα μὴ ὑπεραίρωμαι  ‘in order that I would not be puffed up with pride’  「使我不敢骄傲自大」 (林后 12:7,7 [2])

(b)

39.39 敌意，冲突 反叛 骄傲地高抬自己对抗某人或某事物 骄傲地起来反对 ὁ ἀντικείμενος καὶ ὑπεραιρόμενος ἐπὶ πάντα λεγόμενον θεὸν  ‘the one opposing and rising up in pride against any so-called god’  「反对一切被人称为神明或崇拜的对象，把自己高抬在一切之上」 (帖后 2:4) ὑπεραίρω[b] 有两种明显不同的成分：(1) 达到反对状况；(2) 这种反对的心理基础，即骄傲。几乎在所有情况下，翻译者都需要用一个对等短语来表达这两种互补的成分，例如「骄傲并起来反对」，或「某人因为骄傲而起来反对」。

ὑπέρακμος

(1)

ον

(a)

67.158 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 已经过了青壮年时期（在 林前 7:36 指女子过了正常的结婚年龄）1 过了盛年；过了适婚年龄 ἐὰν ᾖ ὑπέρακμος  ‘if she is past marriageable age’ or ‘if she has passed the right age to marry’  「也过了适婚年龄」 (林前 7:36)

____________________________________________________

1 67.152-67.158所含词汇几乎同样可以放在语义域23「生理活动过程及状态」中加以解释，因为这些词汇可以简单地视为生理状态的衍生词。然而，在各词汇的相关上下文中，重点似乎放在特定的时间段，而不是在生理状态上。

ὑπεράνω

(1)

(a)

83.49 空间的位置 在……之上，在……之下 ［参ἐπάνω］ 位于另一个位置的上方的位置，无论是否能接触到 在……之上；在……上方 ὑπεράνω δὲ αὐτῆς Χερουβὶν δόξης κατασκιάζοντα τὸ ἱλαστήριον  ‘above it the glorious cherubim overshadowing the place of atonement’  「柜上面有荣耀的基路伯罩着施恩座」 (来 9:5)

(b)

87.31 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参ἐπάνω］ 表示地位优越，还暗示优越的程度 远高于；大大胜过 ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καὶ κυριότητος  ‘far above all rulers, authorities, powers, and lords’  「远超越一切执政的、掌权的、有权能的、统治的」 (弗 1:21)

ὑπερασπίζω

(1)

(a)

21.12 危险，冒险，安全，拯救 安全，没有危险 ［参κρύπτω］ （ὑπερασπίζω「拿盾牌挡住」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）藉隐藏使人或物得到安全或保护，在某些情况下，隐藏的目的是不要被人发现 保持安全；使受到保护；保护；隐藏 ὑπερασπίζειν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ κόσμου  ‘to keep them safe from the world’  「保守他们远离世俗」（GNT3c-经文校勘栏） (雅 1:27) 这词只见于异文：ὑπερασπίζειν αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ κόσμου「保守他们远离世界」（雅 1:27）（GNT3c-校勘栏）。

ὑπεραυξάνω

(1)

(a)

78.6 程度 多，少（正负程度） 某个状态的程度大大地提高 格外增长；大有进步 ὅτι ὑπεραυξάνει ἡ πίστις ὑμῶν  ‘because your faith has increased exceedingly’  「因为你们的信心格外长进」 (帖后 1:3)

ὑπερβαίνω

(1)

(a)

88.296 道德伦理素质及相关行为 罪恶，坏事，罪行 越过了规定的界限，从而违背了上帝的旨意和律法 有过犯；犯罪得罪…… τὸ μὴ ὑπερβαίνειν καὶ πλεονεκτεῖν ἐν τῷ πράγματι τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ  ‘in this matter, then, no man should sin against his Christian brother or take advantage of him’  「不可有人在这事上得罪他的弟兄，占他的便宜」 (帖前 4:6)

ὑπερβαλλόντως

(1)

(a)

78.34 程度 多于，少于（比较程度） ［参ὑπερεκπερισσοῦ, ὑπερλίαν, ὑπερπερισσεύω, ὑπερπερισσῶς］ 非同寻常的程度，远远超出预期（这一组词与 78.31 的不同之处主要在于强调过多的程度） 格外；越发；非常；分外；无数；超等 ἐν πληγαῖς ὑπερβαλλόντως  ‘whipped excessively’  「受鞭打过量」 (林后 11:23)

ὑπερβάλλω

(1)

(a)

78.33 程度 多于，少于（比较程度） ［参ὑπερβολή］ 程度远远超过程度量表上一个隐含或明确的点 1 无比；莫大；极力；竭力；高超；最妙；至善 τὸ ὑπερβάλλον πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ  ‘the extraordinary greatness of his grace’  「他那无限恩典的丰盛」 (弗 2:7) 在翻译表达不同寻常的程度的语句时，显然会遇到一些问题，然而有些时候，翻译者可以通过使用一系列加强语气的标记来表达这种程度。例如，在 弗 2:7，翻译者可以把 τὸ ὑπερβάλλον πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ 译作「他非常、非常大的恩典」；在 林后 4:7，可以把 ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ θεοῦ 译作「上帝有非常、非常大的能力」。然而，这种表达也许未能充分表达出 ὑπερβάλλω 和 ὑπερβολή 的强度，因为在一些语言中，最接近的对等译词可能是比喻式的表达。例如，弗 2:7 中的 τὸ ὑπερβάλλον πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ 可能需要译成「他的恩典超出我们所有的想象」，林后 4:7 中的 ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ θεοῦ 可能需要译成「上帝的能力是无法用言语描述的」。 在 弗 2:7 的这个表达中，ὑπερβάλλον 和 πλοῦτος（78.15）都是在表达程度；ὑπερβάλλον 暗示比较，而 πλοῦτος 不仅表示某事物的程度很高，还表示价值。

____________________________________________________

1 这组意思（78.33）与78.31的意思之间的区别很难确定，但是78.33中各词汇的一些上下文似乎暗示了一些东西，甚至超出了包含词根περισσ的词汇组（78.31）所指的内容。

ὑπερβολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

78.33 程度 多于，少于（比较程度） ［参ὑπερβάλλω］ 程度远远超过程度量表上一个隐含或明确的点 1 无比；莫大；极力；竭力；高超；最妙；至善 καθ᾽ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑμῖν δείκνυμι  ‘I show you a far better way’  「我要把高超无比的道路指示你们」 (林前 12:31) ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ θεοῦ  ‘the extraordinary power belongs to God’  「这无上的能力是属于上帝」 (林后 4:7) καθ᾽ ὑπερβολὴν εἰς ὑπερβολὴν ... δόξης  ‘glory ... beyond all comparison’  「极重无比的……荣耀」 (林后 4:17) καθ᾽ ὑπερβολὴν ἐδίωκον τὴν ἐκκλησίαν  ‘I persecuted the church to an extreme degree’  「如何极力迫害上帝的教会」 (加 1:13) 在翻译表达不同寻常的程度的语句时，显然会遇到一些问题，然而有些时候，翻译者可以通过使用一系列加强语气的标记来表达这种程度。例如，在 弗 2:7，翻译者可以把 τὸ ὑπερβάλλον πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ 译作「他非常、非常大的恩典」；在 林后 4:7，可以把 ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ θεοῦ 译作「上帝有非常、非常大的能力」。然而，这种表达也许未能充分表达出 {L:ὑπερβάλλω} 和 {L:ὑπερβολή} 的强度，因为在一些语言中，最接近的对等译词可能是比喻式的表达。例如，弗 2:7 中的 τὸ ὑπερβάλλον πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ 可能需要译成「他的恩典超出我们所有的想象」，林后 4:7 中的 ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ θεοῦ 可能需要译成「上帝的能力是无法用言语描述的」。

____________________________________________________

1 这组意思（78.33）与78.31的意思之间的区别很难确定，但是78.33中各词汇的一些上下文似乎暗示了一些东西，甚至超出了包含词根περισσ的词汇组（78.31）所指的内容。

ὑπερέκεινα

(1)

(a)

83.55 空间的位置 在……以外，在另一边 ［参ἐπέκεινα］ 比参考点更远的位置 在……以外的地方；更远 εἰς τὰ ὑπερέκεινα ὑμῶν εὐαγγελίσασθαι  ‘to preach the good news in countries beyond you’  「把福音传到你们以外的地方」 (林后 10:16)

ὑπερεκπερισσοῦ

(1)

(a)

78.34 程度 多于，少于（比较程度） ［参ὑπερβαλλόντως, ὑπερλίαν, ὑπερπερισσεύω, ὑπερπερισσῶς］ 非同寻常的程度，远远超出预期（这一组词与 78.31 的不同之处主要在于强调过多的程度） 格外；越发；非常；分外；无数；超等 ὑπερεκπερισσοῦ δεόμενοι  ‘praying with extreme earnestness’  「迫切祈求」 (帖前 3:10)

ὑπερεκτείνω

(1)

(a)

68.78 时态 专心努力去做，全力去做 从事超出某种暗示限度（不论强度或范围）的活动 过分扩展；伸出……之外；越过界限；过了界限 οὐ γὰρ ὡς μὴ ἐφικνούμενοι εἰς ὑμᾶς ὑπερεκτείνομεν ἑαυτούς, ἄχρι γὰρ καὶ ὑμῶν ἐφθάσαμεν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ  ‘for since you are within those limits, we were not going beyond them when we came to you with the good news about Christ’  「既然你们是在这范围内，我们把基督的福音传给你们，就不算越过了界限」 (林后 10:14) 林后 10:14 的解释存在很大分歧，翻译者应该在旁注中说明这些差异。

ὑπερεκχύννω  (ὑπερεκχύννομαι)

(1)

(a)

14.19 自然界的事件及状态 与液体和干物质有关的事件或活动 液体或干物的倾泻或溢出 倾泻；满溢；溢出 μέτρον καλὸν πεπιεσμένον σεσαλευμένον ὑπερεκχυννόμενον  ‘a good measure pressed down, shaken, and pouring out over’ or ‘... running over’  「十足的量器，压下摇匀，满得溢出来」或「……满满地倒」 (路 6:38)

ὑπερεντυγχάνω

(1)

(a)

33.348 沟通 求情 为别人求情，特别强调所做的事是为了别人1 代求；为……祈求 τὸ πνεῦμα ὑπερεντυγχάνει στεναγμοῖς ἀλαλήτοις  ‘the Spirit intercedes with groans that cannot be expressed in words’  「圣灵亲自用无可言喻的叹息替我们祈求」 (罗 8:26)

____________________________________________________

1 ὑπερεντυγχάνω的意思似乎与ἐντυγχάνω[b]和ἔντευξις（33.347）略有不同，强调所说的话是为了别人的益处。前缀ὑπερ似乎暗示了这一点。

ὑπερέχω

(1)

(a)

65.4 价值 有价值的，没有价值的 具有非凡或特殊的价值 至宝；格外珍贵；价值非凡；至高无上；更好的；超越的 ἀλλὰ τῇ ταπεινοφροσύνῃ ἀλλήλους ἡγούμενοι ὑπερέχοντας ἑαυτῶν  ‘but in humility considering others as better than yourselves’  「倒要谦卑，看别人比自己优越」 (腓 2:3) ἡγοῦμαι πάντα ζημίαν εἶναι διὰ τὸ ὑπερέχον τῆς γνώσεως Χριστοῦ Ἰησοῦ τοῦ κυρίου μου  ‘I consider everything to be loss for the sake of that which is of surpassing value, namely, the knowledge of Christ Jesus my Lord’  「我也把一切事当作损失，因为我以认识我主基督耶稣为至宝」 (腓 3:8)

(b)

37.17 控制，管理 控制，限制 ［参κατέχω, συνέχω］ 持续地控制某人或某事物 控制；限制 Ὑποτάγητε ... βασιλεῖ ὡς ὑπερέχοντι  ‘submit yourselves ... to the king who is the one who controls’  「要顺服……当权的君王」 (彼前 2:13) 如果是由人施行「控制」，如 彼前 2:13 中的君王，那么谈到「控制」通常不会有什么困难。不过，谈到「死亡」在控制人就似乎不太可能，除非目标语言可以把死亡人格化。在某些语言中，徒 2:24（见 37.16）必须译成「他不可能继续处在死的状态中」，而 林后 5:14 的原意「基督的爱控制我们」，则可以译成「基督爱我们的事实使我们这样做了」。

ὑπερηφανία

(1)

ας＜阴＞

(a)

88.213 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 处于极其骄傲或傲慢的状态，接近蛮横 骄傲；傲慢；自负 βλασφημία, ὑπερηφανία, ἀφροσύνη  ‘slander, haughtiness, folly’  「毁谤、骄傲、愚妄」 (可 7:22)

ὑπερήφανος

(1)

ον

(a)

88.214 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 形容极其骄傲 傲慢的；狂傲的；轻蔑的 Ὁ θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσιν χάριν  ‘God resists the haughty but gives grace to the humble’  「上帝抵挡骄傲的人，但赐恩给谦卑的人」 (雅 4:6)

ὑπερλίαν

(1)

(a)

78.34 程度 多于，少于（比较程度） ［参ὑπερβαλλόντως, ὑπερεκπερισσοῦ, ὑπερπερισσεύω, ὑπερπερισσῶς］ 非同寻常的程度，远远超出预期（这一组词与 78.31 的不同之处主要在于强调过多的程度） 格外；越发；非常；分外；无数；超等 λογίζομαι γὰρ μηδὲν ὑστερηκέναι τῶν ὑπερλίαν ἀποστόλων  ‘for I reckon that I am in no respect inferior to those very much apostles’ or ‘... those very special apostles’ or ‘... those very exceptional apostles’  「我认为自己没有一点比不上那些『超等使徒』」或「……那些非常特别的使徒」 (林后 11:5) 为了表达出短语 τῶν ὑπερλίαν ἀποστόλων（林后 11:5）中的讽刺语气，翻译者可以参考英译本 TEV 的译法：I do not think that I am the least bit inferior to those very special so-called ‘apostles’ of yours!（「我相信我一点也不比你们那些所谓的『超等使徒』差！」）。

ὑπερνικάω

(1)

(a)

39.58 敌意，冲突 征服 取得完全和压倒性的胜力 完全得胜；得胜有余 ἐν τούτοις πᾶσιν ὑπερνικῶμεν διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος ἡμᾶς  ‘in all these things we have complete victory through him who loved us’  「靠着爱我们的主，在这一切的事上，我们已经得胜有余了」 (罗 8:37)

ὑπέρογκος

(1)

ον

(a)

33.373 沟通 吹嘘 指过度的吹嘘 夸大的；夸张的；狂傲的 τὸ στόμα αὐτῶν λαλεῖ ὑπέρογκα  ‘their mouths speak boastful words’  「口说夸大的话」 (犹 1:16) 在某些语言中，「吹嘘的话语」的对等译词是「对于正在谈论的事，所用的话语是过分的夸大」，或「夸夸其谈的话」，或「大话」。

ὑπεροράω

(1)

(a)

30.49 思考 探讨、考虑，有作出适当回应的隐含目的 ［参πάρεσις］ 故意不理会或不关注某些东西或事件 不追究；故意不理会；不细察；不深究 τοὺς μὲν οὖν χρόνους τῆς ἀγνοίας ὑπεριδὼν ὁ θεός  ‘God has overlooked the times when people did not know’  「当人类处在蒙昧无知的时候，上帝不加深究」 (徒 17:30)

ὑπεροχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

87.26 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 处于很高等级或地位的状态，在某些经文中有过高或过度的含义 崇高的地位；高调的；浮夸的 ὑπεροχὴν λόγου ἢ σοφίας  ‘high-sounding words or wisdom’  「高超的言论或智慧」 (林前 2:1) ὑπὲρ βασιλέων καὶ πάντων τῶν ἐν ὑπεροχῇ ὄντων  ‘for kings and all others who are in high position’  「为君王和一切有权位的」 (提前 2:2)

ὑπερπερισσεύω

(1)

(a)

59.49 数量 充裕，过量，极少 ［参ὑπερπλεονάζω］ 非常丰富，超过给定的数量 更加丰富；越发丰盛；格外充沛 ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις  ‘grace abounds even more’  「恩典也……越发丰盛」 (罗 5:20) 关于 ὑπερπερισσεύω 在 罗 5:20 的另一种解释，见 78.34。

(b)

78.34 程度 多于，少于（比较程度） ［参ὑπερβαλλόντως, ὑπερεκπερισσοῦ, ὑπερλίαν, ὑπερπερισσῶς］ 非同寻常的程度，远远超出预期（这一组词与 78.31 的不同之处主要在于强调过多的程度） 格外；越发；非常；分外；无数；超等 οὗ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις  ‘where sin increased, grace was even more’  「罪在哪里增加，恩典就在哪里越发丰盛了」 (罗 5:20) ὑπερπερισσεύομαι τῇ χαρᾷ  ‘I am exceedingly joyful’  「我们……格外喜乐」 (林后 7:4) 虽然 罗 5:20 中的 ὑπερπερισσεύω 可以简单地解作指数量（见 59.49），然而最好将其解作表示程度。χάρις 指上帝施恩的行为，而 ὑπερπερισσεύω 则表示这行为的丰富程度。

ὑπερπερισσῶς

(1)

(a)

78.34 程度 多于，少于（比较程度） ［参ὑπερβαλλόντως, ὑπερεκπερισσοῦ, ὑπερλίαν, ὑπερπερισσεύω］ 非同寻常的程度，远远超出预期（这一组词与 78.31 的不同之处主要在于强调过多的程度） 格外；越发；非常；分外；无数；超等 ὑπερπερισσῶς ἐξεπλήσσοντο  ‘they were extremely amazed’  「人们极其惊讶」 (可 7:37)

ὑπερπλεονάζω

(1)

(a)

59.49 数量 充裕，过量，极少 ［参ὑπερπερισσεύω］ 非常丰富，超过给定的数量 更加丰富；越发丰盛；格外充沛 ὑπερεπλεόνασεν δὲ ἡ χάρις τοῦ κυρίου ἡμῶν  ‘but the grace of our Lord was more abundant’  「我们的主的恩典格外丰盛」 (提前 1:14) 有些语言很难表达 提前 1:14 中的恩典格外丰盛，因为上下文没有提供比较的依据，因此最接近的对等译法可能是：「但是，我们主的恩典非常非常多」。

ὑπερυψόω

(1)

(a)

87.16 地位 与地位有关的荣誉及尊重 认为某人地位高，受到特别的尊敬 给予特别的荣誉；升为至高 διὸ καὶ ὁ θεὸς αὐτὸν ὑπερύψωσεν  ‘therefore God gave him exceptional honor’  「因此，上帝使他升为至高」 (腓 2:9)

ὑπερφρονέω

(1)

(a)

88.210 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 由于自己或自己的成就而产生不合理的骄傲 自高自大；傲慢；骄傲；自视过高 μὴ ὑπερφρονεῖν παρ᾽ ὃ δεῖ φρονεῖν  ‘do not think of yourselves more highly than you ought to think’ or ‘do not have an exaggerated opinion of your importance’  「不要自视过高」或「不要把自己看得太高」 (罗 12:3)

ὑπερῷον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.27 建造物 建筑物的部分及区域 ［参ἀνάγαιον］ 在首层以上的房间（美式用法称为二楼，在许多其他语言中称为一楼） 楼上的房间 λούσαντες δὲ ἔθηκαν [αὐτὴν] ἐν ὑπερῴῳ  ‘they washed (her body) and placed it in an upper room’  「人们清洗了遗体，就放在楼上的房间」 (徒 9:37) 在 徒 1:13; 9:37, 39; 20:8 [4]，希腊词 ὑπερῷον 可能是指那种建造在中东地区的平坦屋顶上面的房间。

ὑπέχω

(1)

(a)

90.68 语意格 经历者 经历自己必须承受的事情 承受；经历；忍受 πρόκεινται δεῖγμα πυρὸς αἰωνίου δίκην ὑπέχουσαι  ‘they exist as an example by being subjected to the punishment of eternal fire’  「遭受永不熄灭之火的惩罚，作为众人的鉴戒」 (犹 1:7)

ὑπήκοος

(1)

ον

(a)

36.16 引导，管教，跟从 服从，不服从 （ὑπακούω[a]「服从」36.15 的衍生词）顺从的 服从；顺从；听从；顺服 ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου  ‘he humbled himself and became obedient, even to the point of dying’  「自甘卑微，顺服至死」 (腓 2:8)

ὑπηρετέω

(1)

(a)

35.19 帮助，照顾 服侍 ［参διακονέω, διακονία, θεραπεύω］ 藉着履行某些职责来提供帮助，通常是一些卑微或低贱的工作 服侍；服务；协助；帮助 Δαυὶδ μὲν γὰρ ἰδίᾳ γενεᾷ ὑπηρετήσας τῇ τοῦ θεοῦ βουλῇ  ‘for David served God's purposes in his own time’  「大卫在世的时候，遵行了上帝的旨意」 (徒 13:36) 有些语言在表达「服侍」的概念时，需要具体提到有一个「仆人」，例如「作为仆人提供帮助」，或「作为必须提供帮助的人去提供帮助」，在某些上下文中可以采用短语来表达，例如「在小事上提供帮助」或「完成低微的任务」。

(b)

35.32 帮助，照顾 供应，支持 ［参βαστάζω, ἐπαρκέω］ 通过供应某人的需要，提供持续的、并可能是长期的帮助 供应；供给；支持 αὐτοὶ γινώσκετε ὅτι ταῖς χρείαις μου καὶ τοῖς οὖσιν μετ᾽ ἐμοῦ ὑπηρέτησαν αἱ χεῖρες αὗται  ‘you yourselves know that with these hands of mine I have provided for the needs of myself and my companions’  「你们自己也知道，我这双手供应了我和同伴的需要」 (徒 20:34)

ὑπηρέτης

(1)

οντος＜阳＞

(a)

35.20 帮助，照顾 服侍 ［参διάκονος, θεράπων］ （ὑπηρετέω[a]「服侍」35.19 的衍生词）提供服务的人 仆人 εἰς τοῦτο γὰρ ὤφθην σοι, προχειρίσασθαί σε ὑπηρέτην  ‘I have appeared to you to appoint you as (my) servant’  「我向你显现，是要指派你作我的仆人」 (徒 26:16) θεράπων、ὑπηρέτης 和 διάκονος[a] 翻译成「仆人」时，需要避免译词过于具体，例如「服侍饮食的人」或「做家务事的人」。其实可能有必要采用一个意为「帮助者」的词汇。 在《新约》中，ὑπηρέτης 指许多类型的仆人，例如王的侍从、犹太公会的官长、官员的随从，以及《约翰福音》中犹太圣殿的守卫。

ὕπνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

23.66 生理活动过程及状态 睡觉，醒来 ［参καθεύδω, κοιμάομαι, κοίμησις］ 睡着的状态 睡觉；睡眠；睡着 ἐγερθεὶς δὲ ὁ Ἰωσὴφ ἀπὸ τοῦ ὕπνου  ‘when Joseph awoke up from his sleep’  「约瑟睡醒了」 (太 1:24) 有些语言用习语来表达「睡觉」，比如：「他的灵魂走失了」，或「他的眼睛消失了」。虽然「他的灵魂走失了」这种表达，在一些语言中可能有令人误解的神学含义，但其真正意思仅仅是「睡着了」。

ὑπό

(1)

(a)

83.51 空间的位置 在……之上，在……之下 ［参ὑποκάτω］ 低于另一个位置或物体的位置 在……之下；在……下方 Μήτι ἔρχεται ὁ λύχνος ἵνα ὑπὸ τὸν μόδιον τεθῇ  ‘does anyone ever bring in a lamp and put it under a container’  「有谁点了灯，拿来放在容器下面？」 (可 4:21) ὄντα ὑπὸ τὴν συκῆν εἶδόν σε  ‘I saw you when you were under the fig tree’  「你在无花果树底下，我就看见你了」 (约 1:48)

(b)

37.7 控制，管理 控制，限制 （带直接受格）用于标记施加控制的人、制度或权力 在……之下；在……的控制下；有义务…… ἀλλὰ συνέκλεισεν ἡ γραφὴ τὰ πάντα ὑπὸ ἁμαρτίαν  ‘but the Scripture includes all things under the power of sin’  「圣经使万物都圈在罪的控制下」 (加 3:22) ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ  ‘in order that he may redeem those who are under the Law’ or ‘... under obligation to abide by the regulations of the Law’  「为要把律法之下的人赎出来」或「……有义务遵守法律规定的人」 (加 4:5) 在 加 4:5 等经文中，通常把 τοὺς ὑπὸ νόμον 直译都是错误的，因为「在律法以下的人」可能只是指「行为不合法的人」。

(c)

90.1 语意格 施事者――个人或非个人、诱因或直接、直接或间接 （带所有格）用于标记施事者或力量，无论是人还是事件 被；藉由 βασανιζόμενον ὑπὸ τῶν κυμάτων  ‘tossed about by the waves’  「被浪颠簸」 (太 14:24) ἦν ἐν τῇ ἐρήμῳ τεσσεράκοντα ἡμέρας πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ ∑ατανᾶ  ‘he was in the desert for forty days being tempted by Satan’  「他在荒野四十天，被撒但试探」 (可 1:13) κάλαμον ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον  ‘a reed shaken by the wind’  「被吹动的芦苇」 (路 7:24) ἱνατί γὰρ ἡ ἐλευθερία μου κρίνεται ὑπὸ ἄλλης συνειδήσεως  ‘for why is my freedom judged by someone else's conscience’  「因为我的自由为什么要被别人的良心评断呢？」 (林前 10:29) ἱκανὸν τῷ τοιούτῳ ἡ ἐπιτιμία αὕτη ἡ ὑπὸ τῶν πλειόνων  ‘this punishment by the majority is enough for this person’  「这样的人被大多数人的责备也就够了」 (林后 2:6) 有些语言很难或者不可能采用所谓的被动表达，通过介词引出施事者。因此，在某些情况下，翻译时可能需要以施事者为句子或从句的主语。例如，可 1:13 可以调整句子的结构，译为：「耶稣在旷野四十天，撒但来试探他」。

(d)

89.26 关系 原因及／或理由 ［参διά, διότι, ἐν］ 表示事物、事件的原因或理由，重点在于工具或手段 因为；由于 ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται  ‘as they go on living, they are choked by the worries and riches and pleasures of daily life’  「一路行走的时候，被生活的忧虑、财富和享乐扼杀了」 (路 8:14) ἕκαστος δὲ πειράζεται ὑπὸ τῆς ἰδίας ἐπιθυμίας  ‘but each one is tempted because of his own desires’  「但每一个人被诱惑是因自己的私欲」 (雅 1:14)

(e)

67.161 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 用于标记一段时间的接近时间（罕见的用法） 大约；快要；将要 εἰσῆλθον ὑπὸ τὸν ὄρθρον εἰς τὸ ἱερὸν καὶ ἐδίδασκον  ‘they went into the Temple about dawn and taught’  「在天快亮的时候进了圣殿，开始教导人」 (徒 5:21)

(f)

56.32 法庭及法律程序 审判，判刑，宣告无罪 ［参κρίσις, πίπτω］ ὑπὸ κρίσιν πίπτω  （习语，直译：落在审判之下）因为行为违反法律法规而被定罪 被定罪；被判为有罪 ἵνα μὴ ὑπὸ κρίσιν πέσητε  ‘in order that you may not be condemned’  「免得你们被定罪」 (雅 5:12) 在 雅 5:12 的上下文中，定罪是指上帝的审判。

(g)

1.43 地理物体及特徵 地球的表面 ［参οὐρανός］ ὑπὸ τὸν οὐρανόν  （习语，直译：在天空下）指在大地上 天下；地上 τοῦ κηρυχθέντος ἐν πάσῃ κτίσει τῇ ὑπὸ τὸν οὐρανόν  ‘it was preached to all people on earth’  「传给了天下万民」 (西 1:23) ὑπὸ τὸν οὐρανόν 实质上等同于 ἐπίγειος「地上的」（1.41）。

(h)

37.8 控制，管理 控制，限制 ［参πούς, ὑποκάτω, ὑποπόδιον］ ὑπὸ τοὺς πόδας  受某人完全控制 受完全控制；服在脚下 ἄχρι οὗ θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ  ‘until he places all his enemies under his feet’ or ‘until he completely controls his enemies’  「等上帝把一切仇敌都放在他的脚下」或「直到他完全控制自己的仇敌」 (林前 15:25) 许多语言都不能保留习语「在……脚下」。某些语言可以采用类似的习语，例如「站在上面」，因此，林前 15:25 可以译成「直到他站在所有仇敌的身上」。然而，在此上下文中，这个习语最好译成「直到他打败所有的仇敌」。

ὑποβάλλω

(1)

(a)

57.176 拥有，转移，交换 雇用，出租 雇用一个人按照特定方式行事，往往涉及不诚实的行为 雇用；贿赂；收买；引诱；唆使 τότε ὑπέβαλον ἄνδρας λέγοντας ὅτι Ἀκηκόαμεν αὐτοῦ λαλοῦντος ῥήματα βλάσφημα εἰς Μωϋσῆν καὶ τὸν θεόν  ‘then they hired men to say, We have heard him speak blasphemy against Moses and God’  「就收买人来说：『我们听见他说亵渎摩西和上帝的话。』」 (徒 6:11)

ὑπογραμμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

58.59 性质，类别，示例 样式，模式，榜样及对应的表现 ［参τύπος, ὑπόδειγμα, ὑποτύπωσις］ 作为可模仿或要避免的例子的行为模式 模范；榜样；鉴戒 ὑμῖν ὑπολιμπάνων ὑπογραμμόν, ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ  ‘leaving you an example in order that you would follow in his footsteps’  「给你们留下榜样，为要使你们跟随他的脚踪」 (彼前 2:21)

ὑπόδειγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

58.59 性质，类别，示例 样式，模式，榜样及对应的表现 ［参τύπος, ὑπογραμμός, ὑποτύπωσις］ 作为可模仿或要避免的例子的行为模式 模范；榜样；鉴戒 ὑπόδειγμα γὰρ ἔδωκα ὑμῖν ἵνα καθὼς ἐγὼ ἐποίησα ὑμῖν καὶ ὑμεῖς ποιῆτε  ‘for I have given you an example in order that you should do even as I have done to you’  「我作了你们的榜样，是要你们也照着我所做的去做」 (约 13:15)

ὑποδείκνυμι

(1)

(a)

28.47 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参δείκνυμι］ 通过视觉、听觉、动作、手势或语言的途径，让人知道某事物的特徵或意义1 表明；展示；指示 πάντα ὑπέδειξα ὑμῖν ὅτι οὕτως κοπιῶντας  ‘in everything I did, I showed you that by working hard in this way ...’  「我凡事给你们作榜样，叫你们知道应当这样劳苦」 (徒 20:35) 有些语言可以把 徒 20:35 的 ὑποδείκνυμι 译成：「我举例给你说明」，或「我用例子展示」，或「我做给你看」。

(b)

33.150 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参δείκνυμι］ 通过示范或证明来解释某事物的意义2 说明；解释；指示 ὑποδείξω ὑμῖν τίνι ἐστὶν ὅμοιος  ‘I will show you what he is like’  「我要指给你们看他像什么人」 (路 6:47)

____________________________________________________

1 ὑποδείκνυμι[a]的内涵意义可能比δείκνυμι[a]更强，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 δείκνυμι[b]的意思与ὑποδείκνυμι[b]可能略有不同，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

ὑποδέχομαι

(1)

(a)

34.53 联合 迎接，接待 ［参ἀναδέχομαι, ἀποδέχομαι, ἀπολαμβάνω, δέχομαι, εἰσδέχομαι, ἐπιδέχομαι, παραδέχομαι, παραλαμβάνω, προσδέχομαι, προσλαμβάνω］ 友好地接纳一个人到场 1 欢迎；接纳；接待；款待 γυνὴ δέ τις ὀνόματι Μάρθα ὑπεδέξατο αὐτόν  ‘a woman named Martha welcomed him (in her home)’  「有一个名叫马大的女人接待他」 (路 10:38)

____________________________________________________

1 圣经作者在选用ἀναδέχομαι[a]、ἀποδέχομαι[a]、ἐπιδέχομαι[a]、εἰσδέχομαι、ὑποδέχομαι、προσδέχομαι[b]或παραδέχομαι[b]时，无疑是考虑到具体的上下文；介词前缀可能表明了欢迎客人时的空间位置关系。例如：在路 8:40中选用ἀποδέχομαι，可能是把焦点放在特定的来源；在约叄 1:10中选用ἐπιδέχομαι，可能考虑到信徒是来到一个特定的地点。路 15:2中的προσδέχομαι可能暗示与一些被社会唾弃的人建立某种互动关系，而徒 15:4中的παραδέχομαι可能只是指空间距离较近。然而，若是根据非常有限的相关上下文就坚称这些词汇具有明显的区别，这也是错误的。词汇组προσλαμβάνομαι[e]、παραλαμβάνω[d]和ἀπολαμβάνω[d]可能也具有这些空间关系上的区别。

ὑποδέω  (ὑποδέομαι)

(1)

(a)

49.17 涉及衣着及装饰的活动 穿上鞋子（包括一般的鞋子、靴子、凉鞋等） 穿上；系上；穿着（鞋子） ὑποδεδεμένους σανδάλια  ‘putting on sandals’  「穿鞋子」 (可 6:9)

ὑπόδημα

(1)

τος＜中＞

(a)

6.182 人工制品 布料、皮革及制成物品 任何鞋类（但通常指凉鞋而不是鞋子） 凉鞋；鞋 οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ  ‘I am not worthy to stoop down and untie his sandal straps’  「我就是弯腰给他解鞋带也不配」 (可 1:7)

ὑπόδικος

(1)

ον

(a)

56.17 法庭及法律程序 法庭聆讯，审讯 在法庭上为自己的行为辩护的 应该负有责任的；应受审判的；伏在审判之下 ἵνα πᾶν στόμα φραγῇ καὶ ὑπόδικος γένηται πᾶς ὁ κόσμος τῷ θεῷ  ‘to silence everyone and make the whole world answerable to God’  「让每个人都无话可说，使普世的人都伏在上帝的审判之下」 (罗 3:19)

ὑποζύγιον

(1)

ου＜中＞

(a)

4.7 动物 动物 可以运载重物或可以乘骑的动物 役畜 ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὄνον καὶ ἐπὶ πῶλον υἱὸν ὑποζυγίου  ‘and rides on a donkey, and on a colt, the foal of a beast of burden’  「骑着驴，骑着小驴，就是驴的驹子」 (太 21:5) 太 21:5 中的 υἱὸν ὑποζυγίου「役畜的后代」实际上可能不需要翻译出来，因为句子中已经提到驴和驴驹，因此这个短语似乎是完全多余的。在某些上下文中，有些语言可能需要指出驴子的性别。在 彼后 2:16，ὑποζύγιον 所指的是一头母驴，如 民 22:22 的希伯来文本所示。

ὑποζώννυμι

(1)

(a)

54.25 海上活动 （航海术语）把船只系紧或绑住 用缆索绑住；用缆索捆绑；系紧；绑住 ὑποζωννύντες τὸ πλοῖον  ‘they fastened ropes around the ship’  「用缆索绕过船身捆好」 (徒 27:17)

ὑποκάτω

(1)

(a)

83.51 空间的位置 在……之上，在……之下 ［参ὑπό］ 低于另一个位置或物体的位置 在……之下；在……下方 καὶ τὰ κυνάρια ὑποκάτω τῆς τραπέζης ἐσθίουσιν ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν παιδίων  ‘even the dogs under the table eat the children's leftovers’  「桌底下的小狗也吃孩子们剩下的碎屑」 (可 7:28) εἶδόν σε ὑποκάτω τῆς συκῆς  ‘I saw you when you were under the fig tree’  「我看见你在无花果树下」 (约 1:50)

(b)

83.52 空间的位置 在……之上，在……之下 某个物体底面上的位置 底下；（脚）上 ἐκτινάξατε τὸν χοῦν τὸν ὑποκάτω τῶν ποδῶν ὑμῶν  ‘shake off the dust under your feet’ or ‘... on your feet’  「把脚底的尘土跺掉」或「把脚上的尘土跺掉」 (可 6:11)

(c)

37.8 控制，管理 控制，限制 ［参πούς, ὑπό, ὑποπόδιον］ ὑποκάτω τῶν ποδῶν  受某人完全控制 受完全控制；服在脚下 πάντα ὑπέταξας ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτοῦ  ‘having put all things under his feet’ or ‘having put him in control of all things’  「使万物都服在他的脚下」或「使他掌管万物」 (来 2:8) 许多语言都不能保留习语「在……脚下」。某些语言可以采用类似的习语，例如「站在上面」，因此，林前 15:25 可以译成「直到他站在所有仇敌的身上」。然而，在此上下文中，这个习语最好译成「直到他打败所有的仇敌」。

ὑποκρίνομαι

(1)

(a)

88.227 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 ［参ὑπόκρισις］ 让别人以为有特定的目的或动机，而实际上却有着完全不同的目的或动机 假装；装作 ἀπέστειλαν ἐγκαθέτους ὑποκρινομένους ἑαυτοὺς δικαίους εἶναι, ἵνα ἐπιλάβωνται αὐτοῦ λόγου  ‘they sent spies who pretended to be righteous in order to trap him in some statement’  「派遣奸细装作好人，要在他的话里抓到把柄」 (路 20:20) 有些语言使用习语来表达 ὑποκρίνομαι 和 ὑπόκρισις，例如：「有两张脸」、「有两个舌头」、「像是两个人」，或「有两颗心」。

ὑπόκρισις

(1)

εως＜阴＞

(a)

88.227 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 ［参ὑποκρίνομαι］ 让别人以为有特定的目的或动机，而实际上却有着完全不同的目的或动机 假装；装作 ὁ δὲ εἰδὼς αὐτῶν τὴν ὑπόκρισιν εἶπεν αὐτοῖς, Τί με πειράζετε;  ‘he saw through their hypocrisy and said, Why are you trying to trap me?’  「耶稣看出他们的假意，就对他们说：『你们为什么想陷害我呢？』」 (可 12:15) 有些语言使用习语来表达 ὑποκρίνομαι 和 ὑπόκρισις，例如：「有两张脸」、「有两个舌头」、「像是两个人」，或「有两颗心」。

ὑποκριτής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

88.228 道德伦理素质及相关行为 伪善，假装 （ὑποκρίνομαι「假装」88.227 的衍生词）假装是另外一个人，与真实的自己不同 伪君子；虚伪的人；假冒为善的人 Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὡς οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί  ‘when you fast, do not put on a sad face like the hypocrites’  「你们禁食的时候，不可像那假冒为善的人，脸上带着愁容」 (太 6:16)

ὑπολαμβάνω

(1)

(a)

15.102 线性运动 上来／上去，上升 使上升 使上升；向上接去 καὶ νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν  ‘and a cloud took him up and away from their sight’  「有一朵云彩从他们眼前把他接去」 (徒 1:9)

(b)

33.187 沟通 问题，答案 对所说的话作出回应（在《新约》中只限于回应问题） 回答；回覆；回应 εἶπεν πρὸς τὸν Ἰησοῦν, Καὶ τίς ἐστίν μου πλησίον; ὑπολαβὼν ὁ Ἰησοῦς  ‘he said to Jesus, Who is my neighbor? Jesus responded ...’  「就对耶稣说：『谁是我的邻人呢？』耶稣回答说……」 (路 10:29, 30 [2])

(c)

35.1 帮助，照顾 帮助 ［参ἀντέχω, ἀντιλαμβάνω, βοήθεια, βοηθέω, ἐπαρκέω, ἐπιλαμβάνομαι, παρίστημι, συμβάλλω］ 协助提供可能需要的东西 1 帮助；扶助 ἡμεῖς οὖν ὀφείλομεν ὑπολαμβάνειν τοὺς τοιούτους  ‘we then ought to help such people’  「所以，我们应该扶助这样的人」 (约叄 1:8)

(d)

31.29 持有观点，相信，信赖 假设，认为有可能 ［参δοκέω, νομίζω, οἴομαι］ 认为某事可能是真的，但不能确定 假设；假定；想象；相信；以为 Ὑπολαμβάνω ὅτι ᾧ τὸ πλεῖον ἐχαρίσατο  ‘I suppose the one to whom the most was forgiven’  「我想是那个获得较多宽免的」 (路 7:43) οὐ γὰρ ὡς ὑμεῖς ὑπολαμβάνετε οὗτοι μεθύουσιν  ‘these men are not drunk as you suppose’  「这些人并不像你们所想的喝醉了」 (徒 2:15) 在某些语言中，相当于「假设」或「以为」的用语是「有点认为」，或「认为可能」，或「有些认为」。某些语言会把不确定的看法清楚表述为：「认为，但不确定」，或「认为，但不知道」，或「认为，但不肯定」。

____________________________________________________

1 35.1中的词汇（ἀντιλαμβάνω[a]、ἐπιλαμβάνομαι[d]、ὑπολαμβάνω[c]、συμβάλλω[e]、παρίστημι[l]、ἀντέχω[c]、ἐπαρκέω[a]、βοηθέω、βοήθεια[a]）具有意为「帮助」的一般含意，但当中无疑有着某些意思上对比的特徵，至少在内涵方面，但在新约用法中没有具体的证据表明这一点。

ὑπόλειμμα

(1)

τος＜中＞

(a)

63.22 整体，联合，部分，分开 剩余部分 ［参λεῖμμα］ 继续存在的相对较小的部分 余数；余民；一小部分；剩下的少数 τὸ ὑπόλειμμα σωθήσεται  ‘the remnant will be saved’  「得救的将是剩下的余数」 (罗 9:27)

ὑπολείπω

(1)

(a)

85.66 在空间存在 留在某处 ［参περιλείπομαι］ 留下来，暗示继续存在 留下；剩下 κἀγὼ ὑπελείφθην μόνος  ‘and I alone am left’  「只剩下我一个人」 (罗 11:3)

ὑπολήνιον

(1)

ου＜中＞

(a)

7.67 建造物 其他建造物 放在葡萄酒压榨机下面的槽，用来接住压榨出来的葡萄汁 压酒池 Ἀμπελῶνα ἄνθρωπος ἐφύτευσεν ... καὶ ὤρυξεν ὑπολήνιον  ‘a man planted a vineyard ... and dug a wine trough’ or ‘... dug a place where the juice of the grapes could be collected’  「有人开垦了一个葡萄园……挖了一个榨酒池」或「……挖了一个收葡萄汁的地方」 (可 12:1)

ὑπολιμπάνω

(1)

(a)

13.91 是，变成，存在，发生 存在 导致在某个时间参考点之后继续存在 使留住；留下 ὑμῖν ὑπολιμπάνων ὑπογραμμόν, ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ  ‘leaving behind for you an example in order that you might follow in his footsteps’  「给你们留下榜样，为要使你们跟随他的脚踪」 (彼前 2:21a)

____________________________________________________

1 对于ὑπολιμπάνω，很难确定这是彼前 2:21中词汇的严格比喻意义，还是这种意思已经变成相关词汇的标准化外围意义。

ὑπομένω

(1)

(a)

39.20 敌意，冲突 抵抗 通过坚守阵地来抵抗 抵抗；坚守阵地；不被移动 Μακάριος ἀνὴρ ὃς ὑπομένει πειρασμόν  ‘happy is the man who holds his ground when he is tempted’  「遭受试炼而忍耐到底的人有福了」 (雅 1:12) 关于 ὑπομένω 在 雅 1:12 中的另一种解释，见 68.17。

(b)

85.57 在空间存在 留下，停留 停留在某个地方比预期的时间长 留下来；还留在 ὑπέμεινεν Ἰησοῦς ὁ παῖς ἐν Ἰερουσαλήμ  ‘the boy Jesus stayed behind in Jerusalem’  「孩童耶稣仍旧在耶路撒冷」 (路 2:43) ὑπέμεινάν τε ὅ τε ∑ιλᾶς καὶ ὁ Τιμόθεος ἐκεῖ  ‘both Silas and Timothy stayed on there’  「西拉和提摩太却仍留在那里」 (徒 17:14)

(c)

68.17 时态 继续 继续从事某项活动或处于某种状态，尽管存在阻力和反对 继续；持续；忍耐；忍受 Μακάριος ἀνὴρ ὃς ὑπομένει πειρασμόν  ‘happy is the man who experiences temptation and still continues (to trust)’  「遭受试炼而仍继续信靠的人有福了」 (雅 1:12) 关于 ὑπομένω 在 雅 1:12 的另一种解释，见 39.20。

(d)

25.175 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 ［参ὑποφέρω］ （ὑπομονή「坚忍」25.174 的衍生词）不顾困难和痛苦而继续忍受 忍受；表现出忍耐；容忍 διὰ τοῦτο πάντα ὑπομένω διὰ τοὺς ἐκλεκτούς  ‘so I endured everything for the sake of God's chosen people’  「因此，我为了上帝所拣选的子民忍受这一切」 (提后 2:10)

ὑπομιμνῄσκω  (ἀναμιμνῄσκομαι)

(1)

(a)

29.10 记忆及回忆 想起来 ［参ἀναμιμνῄσκω, ἐπαναμιμνῄσκω, ὑπόμνησις］ 使人记起并再次思考 提醒；使人记得；使人再次思考；想起 ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει πάντα καὶ ὑπομνήσει ὑμᾶς πάντα ἃ εἶπον ὑμῖν [ἐγώ]  ‘he will teach you everything and remind you of everything I've said to you’  「他要把一切的事教导你们，并且要使你们想起我对你们所说的一切话」 (约 14:26) ἐὰν ἔλθω, ὑπομνήσω αὐτοῦ τὰ ἔργα ἃ ποιεῖ  ‘when I come, I will remind him of everything he has done’  「我来的时候，要使他回想他所做的事」 (约叄 1:10)

(b)

29.9 记忆及回忆 想起来 ［参ἀναμιμνῄσκω］ 使自己记住或被唤起记忆 想起；记得；记起 στραφεὶς ὁ κύριος ἐνέβλεψεν τῷ ∏έτρῳ, καὶ ὑπεμνήσθη ὁ ∏έτρος τοῦ ῥήματος τοῦ κυρίου  ‘the Lord turned around and looked straight at Peter, and Peter remembered the Lord's words’  「主转过身来看彼得，彼得就想起主对他所说的话」 (路 22:61)

ὑπόμνησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

29.10 记忆及回忆 想起来 ［参ἀναμιμνῄσκω, ἐπαναμιμνῄσκω, ὑπομιμνῄσκω］ 使人记起并再次思考 提醒；使人记得；使人再次思考；想起 διεγείρειν ὑμᾶς ἐν ὑπομνήσει  ‘to stir you up by reminding you’  「用提醒的话来激发你们」 (彼后 1:13) 在 提后 1:5，短语 ὑπόμνησιν λαμβάνω 可以解释为使役被动式短语（比较 90.63 和 90.85 中的 λαμβάνω），例如 ὑπόμνησιν λαβὼν τῆς ἐν σοὶ ἀνυποκρίτου πίστεως「有人使我想起你纯真的信心」，但是这个短语也可以合宜地译成主动记忆，因此译作「我记得你那真诚的信心」。 另外，彼后 1:13 中的 ὑπόμνησις 也可以解作「记得」，因此可以译成「在你们记得的时候激发你们」。

ὑπομονή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

25.174 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 在困难环境下继续坚持下去的能力 坚忍；忍耐；能够承受 τῆς ὑπομονῆς τῆς ἐλπίδος τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘endurance inspired by hope in our Lord Jesus Christ’  「因盼望我们主耶稣基督而产生的坚忍」 (帖前 1:3)

ὑπονοέω

(1)

(a)

31.32 持有观点，相信，信赖 假设，认为有可能 ［参ὑπόνοια］ 根据不充分的证据发表意见，往往意味着将错误的观点视为正确 想象；推测；猜想；猜疑；持怀疑态度；疑心 περὶ οὗ σταθέντες οἱ κατήγοροι οὐδεμίαν αἰτίαν ἔφερον ὧν ἐγὼ ὑπενόουν πονηρῶν  ‘when the accusers stood up, they brought no charge in his case of such evils as I had suspected’  「原告都站在那里，他们控告他的，并不是我所意料的恶事」 (徒 25:18)

ὑπόνοια

(1)

ας＜阴＞

(a)

31.32 持有观点，相信，信赖 假设，认为有可能 ［参ὑπονοέω］ 根据不充分的证据发表意见，往往意味着将错误的观点视为正确 想象；推测；猜想；猜疑；持怀疑态度；疑心 ἐξ ὧν γίνεται ... ὑπόνοιαι πονηραί  ‘this causes ... people to suspect evil’ or ‘... to suspect falsely’ or ‘... be suspicious’  「产生……恶意的猜疑」或「造成……猜疑」 (提前 6:4)

ὑποπλέω

(1)

(a)

54.10 海上活动 沿着某物航行或移动，以获得一定程度的保护或庇护 靠着背风的一面航行；沿着背风岸行驶；继续航行；得到……的保护 κἀκεῖθεν ἀναχθέντες ὑπεπλεύσαμεν τὴν Κύπρον  ‘we set sail from there and sailed on the sheltered side of Cyprus’  「我们又从那里起航……就沿着塞浦路斯的背风岸而行」 (徒 27:4)

ὑποπνέω

(1)

(a)

14.5 自然界的事件及状态 风 风轻轻的吹 轻轻的吹 Ὑποπνεύσαντος δὲ νότου  ‘the south wind was blowing gently’  「南风徐徐吹来」 (徒 27:13) 「和缓的风」有时可以描绘为：「空气在流动」，或「勉强感受到的空气流动」，或「微风吹拂」。

ὑποπόδιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.117 人工制品 家具 可以用来歇脚的家具 脚凳 ὅτι ὑποπόδιόν ἐστιν τῶν ποδῶν αὐτοῦ  ‘for it is a footstool for his feet’  「因为地是他的脚凳」 (太 5:35) 由于脚凳在世上许多地方是一种常见的文化特徵，因此很少需要使用描述性的短语。然而，翻译者可以采用「可以让人歇脚的东西」等译法。在某些语言中，功能相当于脚凳的东西是「脚踏棒」，也就是说，人们通常把脚放在一根棍子上，以便把脚从房子或茅屋中相对潮湿的泥地上抬起来。

(b)

37.8 控制，管理 控制，限制 ［参πούς, ὑπό, ὑποκάτω］ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν  （习语，直译：脚凳）受某人完全控制 受完全控制；服在脚下 ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου  ‘until I put all your enemies under your feet’ or ‘until I put you in control of your enemies’ or ‘until I cause you to rule over your enemies’  「等我使你的仇敌屈服在你脚下」或「等我使你控制你的仇敌」或「等我使你管辖你的仇敌」 (路 20:43) 许多语言都不能保留习语「在……脚下」。某些语言可以采用类似的习语，例如「站在上面」，因此，林前 15:25 可以译成「直到他站在所有仇敌的身上」。然而，在此上下文中，这个习语最好译成「直到他打败所有的仇敌」。

ὑπόστασις

(1)

εως＜阴＞

(a)

58.1 性质，类别，示例 性质，特徵 一个实体的本质或基本性质 本质；本性；本体；真实存在 ὃς ὢν ... χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ  ‘who is ... the exact representation of his real being’ or ‘... nature’  「是上帝本体的真像」或「……本性……」 (来 1:3) 有些语言没有表示「真实存在」或「本性」的词汇，因此 来 1:3 中的这个概念可以译成：「他……正像他真实的样子」。

(b)

31.84 持有观点，相信，信赖 信赖，依靠 信任或信靠之事的基础 信任；确实的信心；保证 καταισχυνθῶμεν ἡμεῖς, ἵνα μὴ λέγω ὑμεῖς, ἐν τῇ ὑποστάσει ταύτῃ  ‘how ashamed we would be - not to speak of your shame - for we had such confidence in you’  「我们就会因着对你们的确信而蒙羞，更不用说你们了」 (林后 9:4) ἐάνπερ τὴν ἀρχὴν τῆς ὑποστάσεως μέχρι τέλους βεβαίαν κατάσχωμεν  ‘if we hold on firmly to the end to the trust we had at the beginning’  「我们如果把起初的信念坚定地持守到底」 (来 3:14)

ὑποστέλλω

(1)

(a)

13.160 是，变成，存在，发生 发生 控制自己不去做某事，暗示是由于担心害怕 退避；退缩；躲避 οὐ γὰρ ὑπεστειλάμην τοῦ μὴ ἀναγγεῖλαι πᾶσαν τὴν βουλὴν τοῦ θεοῦ ὑμῖν  ‘for I have not held back from announcing to you the whole purpose of God’  「因为上帝一切的旨意，我并没有退缩不传给你们的」 (徒 20:27) 关于 ὑποστέλλω 在 徒 20:27 中的另一个解释，见 68.53。

(b)

68.53 时态 停止 ［参ὑποστολή］ 因为环境不利或出于害怕而不做某件有积极价值的事 停止；结束；放弃做某事 οὐ γὰρ ὑπεστειλάμην τοῦ μὴ ἀναγγεῖλαι πᾶσαν τὴν βουλὴν τοῦ θεοῦ ὑμῖν  ‘for I have not ceased to announce to you the whole purpose of God’  「我并没有停止不传给你们上帝的一切旨意」 (徒 20:27) ὑπέστελλεν καὶ ἀφώριζεν ἑαυτὸν  ‘he stopped and held himself aloof’  「开始退缩，与……分开」 (加 2:12) 加 2:12 中的这个从句也可以译成：「他退去，把自己与外邦人隔开了」。关于 ὑποστέλλω 在 徒 20:27 的另一种解释，见 13.160。

ὑποστολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

68.53 时态 停止 ［参ὑποστέλλω］ 因为环境不利或出于害怕而不做某件有积极价值的事 停止；结束；放弃做某事 ἡμεῖς δὲ οὐκ ἐσμὲν ὑποστολῆς εἰς ἀπώλειαν  ‘but we will not cease believing and so be lost’  「我们却不是退缩以致沉沦的那等人」 (来 10:39) 在 来 10:39，ὑποστολῆς 是 来 10:38 中那 πίστις 的一个方面。

ὑποστρέφω

(1)

(a)

15.88 线性运动 返回 返回自己先前离开的地方 返回；回去；回来 πάλιν ὑπέστρεψα εἰς Δαμασκόν  ‘then I returned to Damascus’  「然后再回到大马士革」 (加 1:17)

(b)

31.64 持有观点，相信，信赖 改变对事实／真理的看法 ［参ἀνακάμπτω］ （ὑποστρέφω[a]「返回」15.88 的引申喻意）回到以前的信仰 再回到；变回从前的信仰；转回来 ἢ ἐπιγνοῦσιν ὑποστρέψαι ἐκ τῆς παραδοθείσης αὐτοῖς ἁγίας ἐντολῆς  ‘than to know it and then turn back from the sacred command that was given to them’  「因为他们认识了义路，却又背离传给他们的神圣诫命」 (彼后 2:21)

(c)

13.24 是，变成，存在，发生 状态 重新回到先前的状态 再次返回到…… μηκέτι μέλλοντα ὑποστρέφειν εἰς διαφθοράν  ‘never again to be in a state of disintegration’ or ‘... rotting’  「不再归于朽坏」或「……腐烂」 (徒 13:34)

ὑποστρωννύω

(1)

(a)

16.23 非线性运动 在下面铺开一些东西 铺开；在下面铺开 πορευομένου δὲ αὐτοῦ ὑπεστρώννυον τὰ ἱμάτια αὐτῶν ἐν τῇ ὁδῷ  ‘as he went along, they spread their garments on the road’  「他前进的时候，众人把衣服铺在路上」 (路 19:36)

ὑποταγή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

36.18 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参ὑπείκω, ὑποτάσσω］ 服从某人的命令或指示 顺服；听从 δοξάζοντες τὸν θεὸν ἐπὶ τῇ ὑποταγῇ τῆς ὁμολογίας ὑμῶν εἰς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ  ‘giving glory to God on account of your obedience to the gospel of Christ which you profess’  「你们服从了自己宣认的基督福音……把荣耀归给上帝」 (林后 9:13)

ὑποτάσσω  (ὑποτάσσομαι)

(1)

(a)

37.31 控制，管理 控制，限制 ［参καταστέλλω］ 使某事物置于某人的紧紧控制之下 使服从；使受到控制 κατὰ τὴν ἐνέργειαν τοῦ δύνασθαι αὐτὸν καὶ ὑποτάξαι αὐτῷ τὰ πάντα  ‘using that power by which he is able to subject all things to him’  「运用那使万有归服于他的大能」 (腓 3:21)

(b)

36.18 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参ὑπείκω, ὑποταγή］ 服从某人的命令或指示 遵从；服从；顺服；听从；降服 δούλους ἰδίοις δεσπόταις ὑποτάσσεσθαι  ‘slaves are to obey their masters’  「要劝仆人顺服自己的主人」 (多 2:9)

ὑποτίθημι  (ὑποτίθεμαι)

(1)

(a)

33.230 沟通 教导 对应该做什么提供指导 指导；指示 Ταῦτα ὑποτιθέμενος τοῖς ἀδελφοῖς καλὸς ἔσῃ διάκονος Χριστοῦ Ἰησοῦ  ‘if you give these instructions to the fellow believers, you will be a good servant of Christ Jesus’  「如果你把这些事指示弟兄姊妹们，你就是基督耶稣的好仆人」 (提前 4:6)

(b)

21.8 危险，冒险，安全，拯救 冒险 ［参τράχηλος］ τράχηλον ὑποτίθημι  （习语，直译：放下颈项）甘心情愿并且有目的地使自己暴露于极度危险之中 冒生命危险 οἵτινες ὑπὲρ τῆς ψυχῆς μου τὸν ἑαυτῶν τράχηλον ὑπέθηκαν  ‘who risked their lives on my behalf’ or ‘who risked their necks to save my life’  「他们为了我冒生命的危险」或「他们为了救我的性命将自己的颈项置之度外」 (罗 16:4) 有些语言可以把 罗 16:4 中的这个表达译成：「他们表明自己愿意冒死，好使我能够活着」，或「为了帮助我继续活着，他们差一点死了」。

ὑποτρέχω

(1)

(a)

54.10 海上活动 沿着某物航行或移动，以获得一定程度的保护或庇护 靠着背风的一面航行；沿着背风岸行驶；继续航行；得到……的保护 νησίον δέ τι ὑποδραμόντες καλούμενον Καῦδα  ‘we sailed under the protection of a small island called Cauda’  「我们沿着一个叫做高大的小岛的背风岸行驶」 (徒 27:16)

ὑποτύπωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

58.59 性质，类别，示例 样式，模式，榜样及对应的表现 ［参τύπος, ὑπογραμμός, ὑπόδειγμα］ 作为可模仿或要避免的例子的行为模式 模范；榜样；鉴戒 πρὸς ὑποτύπωσιν τῶν μελλόντων πιστεύειν ἐπ᾽ αὐτῷ  ‘as an example to those who would later believe in him’  「给后来信他……的人做榜样」 (提前 1:16) ὑποτύπωσιν ἔχε ὑγιαινόντων λόγων ὧν παρ᾽ ἐμοῦ ἤκουσας  ‘hold to the example of sound teaching which you have heard from me’  「你要坚守我所给你的那健全的信息，作为你的规范」 (提后 1:13)

ὑποφέρω

(1)

(a)

25.175 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 ［参ὑπομένω］ 不顾困难和痛苦而继续忍受 忍受；表现出忍耐；容忍 οἵους διωγμοὺς ὑπήνεγκα  ‘the kinds of persecutions I endured’  「我所忍受的迫害」 (提后 3:11)

ὑποχωρέω

(1)

(a)

15.53 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参ἀναχωρέω］ 离开一个地点，暗示有一段距离 退去；退隐；走开；离开 αὐτὸς δὲ ἦν ὑποχωρῶν ἐν ταῖς ἐρήμοις  ‘he would go away to lonely places’  「耶稣却退到僻静的地方」 (路 5:16)

ὑπωπιάζω

(1)

(a)

25.245 态度及情感 担忧，忧虑，忧伤，平静 令某人极度厌烦，从而使某人疲惫不堪 缠磨；纠缠；不断地烦扰 ἵνα μὴ εἰς τέλος ἐρχομένη ὑπωπιάζῃ με  ‘in order that she may not keep on coming and in the end wear me out by annoying me’  「免得她经常上门，纠缠不休」 (路 18:5)

(b)

88.89 道德伦理素质及相关行为 自制，缺乏自制 （ὑπωπιάζω「击打眼睛」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）保持身体处在完全的控制之下，暗示对身体的粗暴对待，可能是为了训练（这个意思显然取自职业格斗比赛的用语） 处在控制之下；自我控制 ὑπωπιάζω μου τὸ σῶμα καὶ δουλαγωγῶ  ‘I keep my body under control and make it ready for service’  「我克制己身，为服事做好准备」 (林前 9:27)

ὗς

(1)

ὑός＜阴＞

(a)

4.37 动物 动物 猪（{L:χοῖρος}）的雌性 母猪 Ὗς λουσαμένη εἰς κυλισμὸν βορβόρου  ‘a sow that has bathed herself only to roll in the mud again’  「猪洗干净了，又到污泥里去打滚」 (彼后 2:22)

ὑσσός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.35 人工制品 武器及盔甲 一种短矛 标枪 ὑσσός 可能是 约 19:29 的异文，有些学者认为经文不是 ὕσσωπος「牛膝草」，而是 ὑσσός「标枪」，但是大多数学者不赞成这种说法（见 3.26）。

ὕσσωπος

(1)	ου＜阳＞及＜阴＞或ὕσσωπον，ου＜中＞

(a)

3.26 植物 树木以外的植物 细小的芳香灌木，无主干，许多分枝从底部长出，茎直而硬，有毛绒，高 50-80 厘米；拉丁语学名 Origanum syriacum 或 Majorana syriaca；犹太人在洁净的礼仪中常用作泼洒的工具 牛膝草 σπόγγον οὖν μεστὸν τοῦ ὄξους ὑσσώπῳ περιθέντες  ‘they put a sponge soaked in sour wine on a branch of hyssop’  「他们就拿海绵蘸满了醋，绑在牛膝草上」 (约 19:29) 牛膝草灌木可以长到一米（三英尺）高，有很多木质的茎。 在一些翻译中，翻译者会采用「牛膝草」的借词，再加上一个如「植物」的分类词，例如译作「一种名叫『牛膝草』的植物」。 在 约 19:29 中，有些翻译者只用「细枝」或「树枝」来翻译这个词，这可能是不够的，因为《旧约》中的礼仪常常使用「牛膝草」，因此有些人认为这词具有象徵意义。 根据一个古老的猜测，约 19:29 中的文本可能是 ὑσσός「标枪」（6.35），而不是 ὕσσωπος「牛膝草」（异文可见于一份不大重要的 11 世纪抄本中），中文《思高》和《吕振中》译本都采用了这个异文（「有人便将海绵浸满了醋，绑在长枪上」《思》），但这文本没有足够支持，因此不建议使用。

ὑστερέω

(1)

(a)

57.37 拥有，转移，交换 需要，缺乏 ［参ὑστέρησις］ 缺少基本的或必需的东西1 缺乏；缺少；不足；穷困 Ὅτε ἀπέστειλα ὑμᾶς ἄτερ βαλλαντίου καὶ πήρας καὶ ὑποδημάτων, μή τινος ὑστερήσατε;  ‘when I sent you out that time without purse, bag, and shoes, did you lack anything?’  「我差你们出去的时候，没有钱囊，没有行囊，没有鞋子，你们缺少什么没有」 (路 22:35) παρὼν πρὸς ὑμᾶς καὶ ὑστερηθεὶς οὐ κατενάρκησα οὐθενός  ‘and during the time I was with you I did not burden anyone for help when I was in need’  「在你们那里有缺乏的时候，却没有给任何人造成负担」 (林后 11:9) περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι  ‘they went around in skins of sheep or goats; they were in need’  「披着绵羊、山羊的皮，到处奔跑，忍受穷困」 (来 11:37)

(b)

65.51 价值 有益的，无益的 没有任何特别的好处或优势 没有好处；缺乏优势；有损失 οὔτε ἐὰν μὴ φάγωμεν ὑστερούμεθα  ‘if we do not eat, we shall not be lacking in any advantage’  「我们如果不吃也不会缺少什么」 (林前 8:8)

(c)

87.65 地位 地位卑微（包括地位卑微的人） 处于身分地位卑下的状态 低劣；没有荣誉 τῷ ὑστερουμένῳ περισσοτέραν δοὺς τιμήν  ‘he gave greater honor to the parts that are inferior’ or ‘... to the parts that are lacking in honor’  「把加倍的体面给那有缺欠的肢体」或「……比较不美观的肢体」 (林前 12:24)

(d)

13.21 是，变成，存在，发生 状态 在某程度上无法达到某种状态或条件 无法达到；落后于 ὥστε ὑμᾶς μὴ ὑστερεῖσθαι ἐν μηδενὶ χαρίσματι  ‘so that you have not failed to attain a single blessing’  「以致你们在恩赐上一无欠缺」 (林前 1:7)

____________________________________________________

1 可以看到，ὑστερέω[a]（57.37）、ὑστέρησις（57.37）和ὑστέρημα[a]（57.38）出现在表示不同程度的缺乏的上下文中，因此在有些上下文中，可以将这些词汇译为「急需」、「很穷」，甚至「穷困潦倒」；但是，似乎没有语义上合理的方法可以清楚区分缺乏的程度。

ὑστέρημα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.38 拥有，转移，交换 需要，缺乏 （ὑστερέω[a]「缺乏」57.37 的衍生词）缺乏基本的或必需的东西 1 缺乏；不足；贫穷 αὕτη δὲ ἐκ τοῦ ὑστερήματος αὐτῆς πάντα τὸν βίον ὃν εἶχεν ἔβαλεν  ‘but she from what she lacked gave all that she had to live on’  「可是她已经很穷，却把自己全部的生活费用都献上了」 (路 21:4) ἐν τῷ νῦν καιρῷ τὸ ὑμῶν περίσσευμα εἰς τὸ ἐκείνων ὑστέρημα  ‘the plenty which you have at this time should make up for what they lack’  「现在你们富裕就要补助他们的缺乏」 (林后 8:14) τὸ γὰρ ὑστέρημά μου προσανεπλήρωσαν οἱ ἀδελφοὶ  ‘the fellow believers supplied the things I was lacking’  「弟兄们补足了我的缺乏」 (林后 11:9) 在一些语言中，「缺乏」可以表达为：「所拥有的不足够」，或「不拥有所需要的」，或「没有应该拥有的」。

(b)

85.29 在空间存在 在某个地方 不在场，有缺乏或不足的含意 不在场；不在身边 τὸ ὑμέτερον ὑστέρημα οὗτοι ἀνεπλήρωσαν  ‘they have made up for your absence’  「他们补上了你们不在（我这里的遗憾）」 (林前 16:17)

____________________________________________________

1 可以看到，ὑστερέω[a]（57.37）、ὑστέρησις（57.37）和ὑστέρημα[a]（57.38）出现在表示不同程度的缺乏的上下文中，因此在有些上下文中，可以将这些词汇译为「急需」、「很穷」，甚至「穷困潦倒」；但是，似乎没有语义上合理的方法可以清楚区分缺乏的程度。

ὑστέρησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

57.37 拥有，转移，交换 需要，缺乏 ［参ὑστερέω］ 缺少基本的或必需的东西1 缺乏；缺少；不足；穷困 αὕτη δὲ ἐκ τῆς ὑστερήσεως αὐτῆς πάντα ὅσα εἶχεν ἔβαλεν  ‘but even though she was in need, she gave everything she had’  「虽然自己不足，却把她一生所有的全都投进去了」 (可 12:44) οὐχ ὅτι καθ᾽ ὑστέρησιν  ‘not because of any lack’  「不是因为我缺少什么」 (腓 4:11)

____________________________________________________

1 可以看到，ὑστερέω[a]（57.37）、ὑστέρησις（57.37）和ὑστέρημα[a]（57.38）出现在表示不同程度的缺乏的上下文中，因此在有些上下文中，可以将这些词汇译为「急需」、「很穷」，甚至「穷困潦倒」；但是，似乎没有语义上合理的方法可以清楚区分缺乏的程度。

ὕστερος

(1)

α，ον

(a)

61.16 序列 形容是一系列中的最后一项，但可能不如 ἔσχατος[a]「最后」61.13 的语气强烈 最后；末后；后来 ὕστερον δὲ ἀπέστειλεν πρὸς αὐτοὺς τὸν υἱὸν αὐτοῦ  ‘and finally, he sent to them his son’  「最后他打发自己的儿子到他们那里去」 (太 21:37) ὕστερον δὲ πάντων ἀπέθανεν ἡ γυνή  ‘and last of all, the woman died’  「最后，那女人也死了」 (太 22:27) ἐν ὑστέροις καιροῖς  ‘in the last times’  「在末后的时期」 (提前 4:1)

(b)

67.50 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参δεύτερος］ 随后的一个事件，但不一定是一系列事件中的第二个 后来；以后；随后 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Οὐ θέλω, ὕστερον δὲ μεταμεληθεὶς ἀπῆλθεν  ‘I don't want to, he answered, but later he changed his mind and went’  「他回答：『我不想去。』后来他却改变主意，就去了」 (太 21:29)

ὑφαίνω

(1)

(a)

48.3 涉及布料的活动 把线交织成织物 纺织 οὔτε νήθει οὔτε ὑφαίνει  ‘they do not spin and they do not weave’  「它们不纺线，也不织布」（经文校勘栏） (路 12:27) 这词只见于异文：οὔτε νήθει οὔτε ὑφαίνει「它们不纺线，也不纺织」路 12:27（校勘栏）。

ὑφαντός

(1)

ή，όν

(a)

48.4 涉及布料的活动 （ὑφαίνω「纺织」48.3 的衍生词）编织的 编织的；织成的 ἦν δὲ ὁ χιτὼν ἄραφος, ἐκ τῶν ἄνωθεν ὑφαντὸς δι᾽ ὅλου  ‘and the robe was seamless, woven as one piece throughout’  「这件内衣没有缝线，是用整块布织成的」 (约 19:23) 有些语言最好把 约 19:23 的后一部分译成：「它只是一块完整的布」，或「它不是由把几块布缝在一起做成的」。

ὑψηλός  (ὑψηλότερος)

(1)

ή, όν

(a)

81.6 空间的尺寸 高，低，深 形容「高的」 高 παραλαμβάνει αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς ὄρος ὑψηλὸν λίαν  ‘the Devil took him to the top of a very high mountain’  「魔鬼又带他上了一座很高的山」 (太 4:8a)

(b)

1.13 地理物体及特徵 地面之上的地方 ［参ὕψιστος, ὕψος, ὕψωμα］ 在地球以上的地方，与超自然的事件或生物有关 高；上面的世界；天空；天堂；高处 ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης ἐν ὑψηλοῖς  ‘he sat down in heaven at the right side of God’  「坐在高天至大者的右边」 (来 1:3) 如果上下文显示这些用语明显是指「天」或「天空」，那么翻译者最好使用意指「天」或「天空」的词汇，而不是那些意指「高度」或「高处之物」的词汇。

(c)

65.9 价值 有价值的，没有价值的 被视为有特别的价值，意味着与其他物品有明显的不同 非常贵重；价值非凡 ὅτι τὸ ἐν ἀνθρώποις ὑψηλὸν βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘for that which is considered by people as being of great value is abhorrent in God's sight’  「因为人看重的，在上帝面前却是可憎之物」 (路 16:15) 关于 ὑψηλός 在 路 16:15 的另一种解释，见 88.208。

(d)

88.208 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 形容非常傲慢或骄傲 傲慢的；骄傲的 ὅτι τὸ ἐν ἀνθρώποις ὑψηλὸν βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ θεοῦ  ‘because that which people are proud of is an abomination in the sight of God’ or ‘arrogance among people is detestable before God’  「因为人所骄傲的，在上帝却看为可憎之物」或「人的傲慢在上帝面前是可憎恶的」 (路 16:15) 在某些语言中，短语 τὸ ἐν ἀνθρώποις ὑψηλόν「人引以为傲的东西」可以译作：「人认为伟大的东西」，或「人认为极好的事物」。关于 ὑψηλός 在 路 16:15 中的另一种解释，见 65.9。

(e)

88.209 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 ［参ὑψηλοφρονέω, φρονέω］ ὑψηλὰ φρονέω  态度傲慢 傲慢；高傲自大 μὴ ὑψηλὰ φρόνει ἀλλὰ φοβοῦ  ‘do not be proud of it, but be afraid’  「你不可心高气傲，倒要畏惧」 (罗 11:20)

(f)

83.50 空间的位置 在……之上，在……之下 ὑψηλότερος  （ ὑψηλός[a] 「高」（81.6）的比较级）在某个位置上方的位置，因为更高 在……上方；高于 ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν γενόμενος  ‘being above the heavens’  「高过诸天」 (来 7:26)

____________________________________________________

1 在太 4:8，ὑψηλός可以解作山的自然特徵，即「一座高山」，而不是在高高山脉中的一个山顶。

ὑψηλοφρονέω

(1)

(a)

88.209 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 ［参ὑψηλός, φρονέω］ 态度傲慢 傲慢；高傲自大 Τοῖς πλουσίοις ἐν τῷ νῦν αἰῶνι παράγγελλε μὴ ὑψηλοφρονεῖν  ‘command those who are rich in this life not to be haughty’  「对那些今世富有的人，你当吩咐他们不可高傲自大」 (提前 6:17) 在某些语言中，「傲慢」的意思可以表达为，「认为自己比任何人都好」。

ὕψιστος

(1)

ου＜阳＞

(a)

1.13 地理物体及特徵 地面之上的地方 ［参ὑψηλός, ὕψος, ὕψωμα］ 在地球以上的地方，与超自然的事件或生物有关 高；上面的世界；天空；天堂；高处 ἐν οὐρανῷ εἰρήνη καὶ δόξα ἐν ὑψίστοις  ‘let there be peace in heaven and glory in the world above’  「在天上有和平，在至高之处有荣耀！」 (路 19:38) 「在天上有和平」与「在至高之处有荣光」呈现排比结构，清楚表明 οὐρανός[b] (1.11) 与 ὕψιστος[a] 虽然含义不同，但所指是相同的。 在 太 21:9 中，短语 ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις 的字面意为「高高在上和散那」，解经者认为那是祈求天上的上帝施行拯救或救赎。然而，似乎 ὡσαννά 最好被理解为一个惊呼或赞美，因而将短语 ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις 解作「赞美上帝」。在 路 19:38 中有一个类似的表达，καὶ δόξα ἐν ὑψίστοις，字面意为「至高之处的荣光」，经常被理解为欢呼赞美上帝的荣耀，因此可以这样翻译。参33.357。 如果上下文显示这些用语明显是指「天」或「天空」，那么翻译者最好使用意指「天」或「天空」的词汇，而不是那些意指「高度」或「高处之物」的词汇。

(b)

12.4{N:001} 超自然生物及力量 超自然生物 （上帝的头衔，直译：最高的）至高无上的那一位，主要指地位 至高者 υἱὸς ὑψίστου κληθήσεται  ‘he will be called Son of the Most High’  「他要被称为至高者的儿子」 (路 1:32) 在某些语言中，高度的概念与重要性完全无关，因此，翻译者可能需要把「至高者」翻译为「最重要的那位」或「至大的那位」。

____________________________________________________

1 这个语义域中的词项12.4-12.8、（12.9）和12.12指θεός[a]「上帝」（12.1）的头衔。作为头衔，这些词汇所指的对象就是θεός[a]，但是各自具有独特的意思，在具体的上下文对所指对象进行了合理的限定。

ὕψος

(1)

ους＜中＞

(a)

81.3 空间的尺寸 高，低，深 高度的测量 高度 τί τὸ πλάτος καὶ μῆκος καὶ ὕψος καὶ βάθος  ‘what is the width and length and height and depth’  「多么的长阔高深」 (弗 3:18) καὶ τὸ ὕψος αὐτῆς ἴσα ἐστίν  ‘and the height of it was the same’  「高都是一样」 (启 21:16) 在 弗 3:18，四种不同的空间维度用来比喻「无所不包」的意思。

(b)

1.13 地理物体及特徵 地面之上的地方 ［参ὑψηλός, ὕψιστος, ὕψωμα］ 在地球以上的地方，与超自然的事件或生物有关 高；上面的世界；天空；天堂；高处 ἕως οὗ ἐνδύσησθε ἐξ ὕψους δύναμιν  ‘until the power from on high comes down on you’  「直到那从高处来的能力临到你们」 (路 24:49) Ἀναβὰς εἰς ὕψος ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν  ‘when he ascended on high, he led a host of captives’  「他升上高天的时候，掳了许多俘虏」 (弗 4:8) 在 路 24:49 中，ὕψος 指「天」，作为上帝的代称；在许多语言中最好译作「直到你们领受从上帝来的能力。」在 弗 4:8 中，短语 ἀναβὰς εἰς ὕψος 可以按字面直译为「当他升到高处」；但在许多语言中最好译为「当他升到天上」，因为直译作「高处」的话，可能仅仅暗示是一幢很高的建筑物或高山。 如果上下文显示这些用语明显是指「天」或「天空」，那么翻译者最好使用意指「天」或「天空」的词汇，而不是那些意指「高度」或「高处之物」的词汇。

(c)

87.19 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） ［参ἐξοχή］ 指很高的身分地位 高位；上层阶级；显要 Καυχάσθω δὲ ὁ ἀδελφὸς ὁ ταπεινὸς ἐν τῷ ὕψει αὐτοῦ  ‘let the humble Christian brother rejoice in his high position’ or ‘... when (God) lifts him to a high position’  「卑微的弟兄，应该因自己的高位喜乐」或「……蒙上帝提上高位……」 (雅 1:9)

(d)

14.42 自然界的事件及状态 光 ［参ἀνατολή］ ἀνατολὴ ἐξ ὕψους  （习语，直译：曙光从高天临到）救恩的明亮曙光（或可理解为弥赛亚的头衔） 曙光从高天临到 ἐπισκέψεται ἡμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους  ‘the dawn of salvation will come upon us’  「救恩的曙光将从高天临到我们」 (路 1:78) 在《路加福音》第 1 章，ἀνατολὴ ἐξ ὕψους 出现在一个诗歌体裁的段落中，许多翻译者都倾向于保留一定程度的直译。然而，有些翻译者将其解作救恩的曙光，因此将 ἐπισκέψεται ἡμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους 译成「救恩将从天上降临到我们身上」或「救恩将从天上来到我们这里，就像天光破晓那样」。如果单单以 ἀνατολὴ ἐξ ὕψους 作为弥赛亚的头衔，这个句子就可以译成「弥赛亚将要来到我们这里」；然而，通常更好的做法是保留这个比喻的表达，并将其联系到弥赛亚的降临，译成「弥赛亚将要来到我们这里，就像曙光从高天临到那样」。翻译者也可以在脚注处理这个解释的问题。

ὑψόω

(1)

(a)

81.5 空间的尺寸 高，低，深 使某物处于高处 举起 καθὼς Μωϋσῆς ὕψωσεν τὸν ὄφιν  ‘as Moses lifted up the serpent’  「好像摩西……举起铜蛇」 (约 3:14a)

(b)

87.20 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 使某人有很高的地位 高举；提升 καὶ ὕψωσεν ταπεινούς  ‘and he gave high position to the lowly’  「叫卑微的升高」 (路 1:52) τοῦτον ὁ θεὸς ἀρχηγὸν καὶ σωτῆρα ὕψωσεν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ  ‘God exalted him to his right side as Leader and Savior’  「上帝把他高举在自己的右边，使他作元首、作救主」 (徒 5:31)

____________________________________________________

1 ὑψόω在约 3:14,14 [2]的焦点是最终的位置，而不是动作本身。

ὕψωμα

(1)

τος＜中＞

(a)

1.13 地理物体及特徵 地面之上的地方 ［参ὑψηλός, ὕψιστος, ὕψος］ 在地球以上的地方，与超自然的事件或生物有关 高；上面的世界；天空；天堂；高处 οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος  ‘neither the world above nor the world below’  「（不）是上面的世界，（也不）是下面的世界」 (罗 8:39) 对于 罗 8:39 中的 ὕψωμα 是指一个空间维度（因此与毕达哥拉斯主义或新柏拉图主义的基本力概念有关），还是指天上的世界（作为魔鬼力量所在的地方），学者之间的学术观点有分歧。关于 ὕψωμα 在 罗 8:39 中的另一种解释，见 12.46。 如果上下文显示这些用语明显是指「天」或「天空」，那么翻译者最好使用意指「天」或「天空」的词汇，而不是那些意指「高度」或「高处之物」的词汇。

(b)

12.46 超自然生物及力量 超自然力量 （ὕψωμα[a]「上面的世界」1.13 的引申喻意）在地球上方的超自然力量 上面世界的权势 πέπεισμαι γὰρ ὅτι ... οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος ... δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ  ‘I am certain that ... neither powers in the world above nor powers in the world below ... will be able to separate us from the love of God’  「因为我深信：无论……是上面世界的权势，还是下面世界的权势……都不能使我们与上帝的爱分离」 (罗 8:38, 39 [2]) 关于 ὕψωμα 在 罗 8:39 的另一个解释，见 1.13。 罗 8:39 中的 ὕψωμα 有可能仅仅被理解为一个人与上帝之间的距离。

(c)

88.207 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 （ὕψωμα「高度」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）夸大评价自己的身分或做过的事 自负；骄傲；傲慢 καὶ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ  ‘and all arrogance that raises itself up against the knowledge of God’  「一切阻挡人认识上帝的高傲的言论」 (林后 10:5)

φάγος

(1)

ου＜阳＞

(a)

23.19 生理活动过程及状态 吃，喝 ［参γαστήρ］ （词干 φαγ- 「吃」的衍生词，ἐσθίω[a] 23.1 的不定过去时）习惯吃得过多的人 贪吃的人；贪吃暴食 ἄνθρωπος φάγος καὶ οἰνοπότης  ‘he is a glutton and drunkard’  「这人贪食好酒」 (太 11:19) 用习语来指一个贪吃的人是常见的做法，例如：「大腹便便的人」、「馋嘴」、「馋猫」、「净盘将军」、「吃货」。

φαιλόνης

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.172 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参ἐπενδύτης, ἱμάτιον, περιβόλαιον］ 任何类型的外衣 1 斗篷；外套；长袍 τὸν φαιλόνην ὃν ἀπέλιπον ἐν Τρῳάδι  ‘the cloak which I left in Troas’  「我在特罗亚留……的那件外衣」 (提后 4:13) 在选择这些表示「外套」词汇的对应译词时，需要考虑具体的上下文，以及它们在每种目标语言中的用法。最常用的对应译词是意为「外衣」的词汇。

____________________________________________________

1 6.172所含四个词汇的意思显然具有细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定各自的特徵。学者对于φαιλόνης一词的意见分歧很大，许多人认为该词是借自拉丁文“paenula”。

φαίνω  (φαίνομαι)

(1)

(a)

14.37 自然界的事件及状态 光 ［参λάμπω］ 发光或产生光，如天体、闪电、蜡烛、火把等 发光；光照；带来光明 ὡς λύχνῳ φαίνοντι ἐν αὐχμηρῷ τόπῳ  ‘for it is like a lamp shining in a dark place’  「如同照耀在暗处的明灯」 (彼后 1:19) 表示「照亮、照耀、放光」的词汇，往往根据不同的光源而有不同的用词。例如，天体的照耀与地上物体的放光有分别。此外，持续不断的照耀像太阳和月亮，与短暂的闪光像闪电或火花的情况也有不同。

(b)

24.18 感官事件及状态 看 让人看得见 显现；出现；显露出来；看得见的 ἄγγελος κυρίου κατ᾽ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ  ‘an angel of the Lord appeared to him in a dream’  「主的天使在梦中向他显现」 (太 1:20) 在一些语言中，「出现」的等义译词是「来到」，在另一些语言中可以是「……他在梦中所见的」。

(c)

28.36 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ἐμφανίζω, φανερόω, φανέρωσις, φωτίζω, φωτισμός］ 通过清晰而详尽的揭示，使人完全认识某事物 1 表明；表示；显明；显现；揭露；揭示；披露；启示 ἵνα φανῇ ἁμαρτία  ‘so that its true nature as sin can be made fully and clearly known’  「为要使罪的真面目更加明显」 (罗 7:13)

(d)

28.55 知道 知名的，清楚显示的，显露的 只让人知道某事物的表面，而不知道其真正的特质 表现为（某事物）；给人一种……的印象；外表看起来 ὑμεῖς ἔξωθεν μὲν φαίνεσθε τοῖς ἀνθρώποις δίκαιοι  ‘on the outside you appear to everybody as good’  「外表看起来你们十分公正」 (太 23:28) 在一些语言中，要准确表达 太 23:28 中的 φαίνομαι，可能需要翻译如下：「外表上你们看上去是好人，但其实你们不是」，或「你们只是外表上看来是好人」，或「外表上，你们让人以为你们是好人，但你们并不是」。

____________________________________________________

1 所有这些意思都从「看」、「使看到」或「照亮」的感官语义域，转移到「使某物完全为人所知」、「使某物显明」的认知语义域。

Φάλεκ

(1)

＜阳＞

(a)

93.371 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员 法勒；《思》培肋格

φανερός

(1)

ά，όν

(a)

28.28 知道 知名的，清楚显示的，显露的 广为人知的 声名远播；广为人知 φανερὸν γὰρ ἐγένετο τὸ ὄνομα αὐτοῦ  ‘his reputation became widely known’  「耶稣的名声传遍各地方」 (可 6:14) 在一些语言中，翻译 可 6:14 时可能需要调整结构，例如译成：「各地的人都知道耶稣」。

(b)

28.58 知道 可知的 ［参δῆλος］ 可以清楚且容易地被人知道的 清楚知道；容易知道；明显的；清楚的；清晰的 διότι τὸ γνωστὸν τοῦ θεοῦ φανερόν ἐστιν ἐν αὐτοῖς  ‘because what can be known about God is plain to them’  「上帝的事情，人能够知道的，在他们里面原是明显的」 (罗 1:19) 关于翻译 罗 1:19 涉及的一些问题，见 γνωστός[e] (28.57) 中的讨论。

(c)

24.20 感官事件及状态 看 ［参φανερῶς］ （词干 φαν- 「出现」24.18、24.19 的衍生词）那清楚或明显地出现的 清楚的；明显的 οὐδὲ ἡ ἐν τῷ φανερῷ ἐν σαρκὶ περιτομή  ‘and not the evident circumcision in the flesh’  「不在于那显而易见在肉身上的割礼」 (罗 2:28) 罗 2:28 中的 ἐν τῷ φανερῷ 和 ἐν τῷ κρυπτῷ 是一个对比，因此 ἐν τῷ φανερῷ 可以译成「外面的」，ἐν τῷ κρυπτῷ 可以译成「里面的」；然而，更好的做法似乎是保留原有的对比：「可以看见的」和「不能看见的」。见 24.29。

φανερόω

(1)

(a)

24.19 感官事件及状态 看 ［参ἐμφανίζω］ 使成为可见的 使出现；使可见；让人看到；显现 Μετὰ ταῦτα ἐφανέρωσεν ἑαυτὸν πάλιν ὁ Ἰησοῦς τοῖς μαθηταῖς  ‘after this, Jesus appeared (literally ‘... made himself visible ...’) once more to his disciples’  「这些事以后，耶稣……又向门徒显现」 (约 21:1) 有些语言必须用两个密切关联的事件来表达「显现」的意思；因此 约 21:1 可能需要译成：「耶稣来，再次被门徒看见」，或「耶稣来，门徒再次看见他」。

(b)

28.36 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ἐμφανίζω, φαίνω, φανέρωσις, φωτίζω, φωτισμός］ 通过清晰而详尽的揭示，使人完全认识某事物 1 表明；表示；显明；显现；揭露；揭示；披露；启示 εἰ ταῦτα ποιεῖς, φανέρωσον σεαυτὸν τῷ κόσμῳ  ‘since you are doing these things, make yourself known to the world’  「你既然做这些事，就把自己显给世人看吧！」 (约 7:4) Νυνὶ δὲ χωρὶς νόμου δικαιοσύνη θεοῦ πεφανέρωται  ‘but now, God's way of putting people right with himself has been made known apart from the Law’  「但现在，上帝已经显示怎样使人跟他有正确合宜的关系；这是跟法律没有关系的」 (罗 3:21) τὴν ὀσμὴν τῆς γνώσεως αὐτοῦ φανεροῦντι δι᾽ ἡμῶν ἐν παντὶ τόπῳ  ‘making known the knowledge about him in every place like a sweet aroma’  「在各地显明因认识他而有的香气」 (林后 2:14) θεῷ δὲ πεφανερώμεθα  ‘we are fully known by God’  「我们在上帝面前是显明的」 (林后 5:11)

____________________________________________________

1 所有这些意思都从「看」、「使看到」或「照亮」的感官语义域，转移到「使某物完全为人所知」、「使某物显明」的认知语义域。

φανερῶς

(1)

ά，όν

(a)

28.63 知道 可知的 形容某事物容易被公众知道的方式，暗示相关事件在公开场所发生 公开地；公然 τότε καὶ αὐτὸς ἀνέβη οὐ φανερῶς ἀλλ᾽ [ὡς] ἐν κρυπτῷ  ‘he also went; however, he did not go openly, but secretly’  「他也上去，不是公开去，却似乎是秘密地去的」 (约 7:10) 「他没有公开前往」（约 7:10）经常可以译成：「他没有四处走动，以致让人看到他」，或「人们没有看到他在哪里」。

(b)

24.20 感官事件及状态 看 ［参φανερός］ （词干 φαν- 「出现」24.18、24.19 的衍生词）指清楚或明显地出现的事物 清楚的；明显的 εἶδεν ἐν ὁράματι φανερῶς  ‘he saw clearly in a vision’  「他在异象中清楚看见」 (徒 10:3)

φανέρωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

28.36 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ἐμφανίζω, φαίνω, φανερόω, φωτίζω, φωτισμός］ 通过清晰而详尽的揭示，使人完全认识某事物 1 表明；表示；显明；显现；揭露；揭示；披露；启示 ἑκάστῳ δὲ δίδοται ἡ φανέρωσις τοῦ πνεύματος πρὸς τὸ συμφέρον  ‘the Spirits presence is made clearly known in each one of us, for the good of all’  「每一个人都蒙赐予，得到圣灵的彰显，为要使全体得益」 (林前 12:7)

____________________________________________________

1 所有这些意思都从「看」、「使看到」或「照亮」的感官语义域，转移到「使某物完全为人所知」、「使某物显明」的认知语义域。

φανός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.103 人工制品 灯火及支托物 户外使用便于携带的照明工具，有透明物料保护，可以遮挡风雨 灯笼 ἔρχεται ἐκεῖ μετὰ φανῶν καὶ λαμπάδων καὶ ὅπλων  ‘he came there with lanterns and torches and weapons’  「带着灯笼、火把、兵器来到那里」 (约 18:3) 在古希腊文中，φανός 的意思是火把；然而到了新约时期，这词似乎主要指一种户外用的灯笼。

Φανουήλ

(1)

＜阳＞

(a)

93.372 人名及地名 人名 女先知亚拿的父亲，是亚设支族的人 法内力；《思》法奴耳

φαντάζω  (φαντάζομαι)

(1)

(a)

24.26 感官事件及状态 看 变得可见，暗指一种奇特和令人吃惊的景象 所显现的；景象；所见的 φοβερὸν ἦν τὸ φανταζόμενον  ‘the sight was terrifying’  「所见的景象极其可怕」 (来 12:21)

φαντασία

(1)

ας＜阴＞

(a)

87.57 地位 地位崇高（包括地位崇高的人） 华而不实的仪式，暗示场面壮观但性质卑下 大排仪仗；大张威势 Τῇ οὖν ἐπαύριον ἐλθόντος τοῦ Ἀγρίππα καὶ τῆς Βερνίκης μετὰ πολλῆς φαντασίας  ‘then the next day Agrippa and Bernice came with great pomp and ceremony’  「第二天，亚基帕和百妮基大张旗鼓而来」 (徒 25:23)

φάντασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

12.42 超自然生物及力量 超自然生物 ［参πνεῦμα］ 幽灵 鬼 ἐταράχθησαν λέγοντες ὅτι Φάντασμά ἐστιν  ‘they were terrified and said, Its a ghost’  「惊慌失措，说：『是幽魂』」 (太 14:26) 大部分语言都有令人相当满意的词汇可以表达「鬼魂」或「幽灵」，因为看见鬼怪显现的人类心理，显然是普遍存在的。在某些语言中，「鬼魂」的等义词只是「影子」。在另一些语言中，「鬼魂」的字面意思可能是「气息」。在某些情况下，「鬼魂」的意思是结合在动词短语当中，例如：「在某程度上，他们是通过他看到的。」 《新约》中包含许多论到超自然力量的词汇（12.43-12.47），人们相信这些超自然力量是活跃的，是管控人类命运的所谓星宿之灵。尽管它们可能有一些特殊的特性，又尽管在圣经以外的文献中，它们可能代表不同级别的超自然力量，但根据新约的使用，似乎没有办法对它们作出清楚的区分。在另一些语言中，翻译者很难找到恰当的等义表达，主要因为别的宗教系统通常对超自然力量有完全不同的观念。在许多语言中，如果不以某种方式把这些超自然力量与各种各样的灵体联系起来，就根本不可能谈论这些力量。

φάραγξ

(1)

αγγος＜阴＞

(a)

1.51 地理物体及特徵 洼地及洞穴 峡谷，狭窄陡峭的山谷 山洼；山谷；深谷 πᾶσα φάραγξ πληρωθήσεται  ‘every ravine will be filled’  「一切山谷将被填满」 (路 3:5) φάραγξ 是「狭窄的山谷」，与「宽阔的山谷」有所不同。人们不会预期在 φάραγξ 的谷底有人种植庄稼，但如果是一个宽阔的山谷，人们假定那里必有农耕的景象。

Φαραώ

(1)

＜阳＞

(a)

93.373 人名及地名 人名 古埃及统治者的头衔，意思是「伟大的家族」，被用作埃及国王的专有名称 法老；《思》法郎

Φάρες

(1)

＜阳＞

(a)

93.374 人名及地名 人名 耶稣家谱中的一员，犹大的儿子，希斯仑的父亲 法勒斯；《思》培勒兹

Φαρισαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.49 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 耶稣和使徒时代一个重要的犹太宗教和政治党派。法利赛人的群体比撒都该人大很多（见 11.48），而且在某些教义和行为模式上与他们很不相同。法利赛人严格遵守和守护旧约的律法以及无数附加的传统规条 法利赛人，《思》法利塞人 Διὰ τί ἡμεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι νηστεύομεν [πολλά]  ‘why is it that we and the Pharisees fast often?’  「为什么我们和法利赛人常常禁食」 (太 9:14) 翻译者普遍认为，把 ∑αδδουκαῖος（11.48）和 Φαρισαῖος 简单地以某种方式音译，是既明智又必要的做法。但是，在词汇表中交代这两个党派的一些背景资料，是特别重要的；否则，人们对圣经中的某些经文很难有满意的理解。

φαρμακεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

53.100 宗教活动 邪术 ［参φάρμακον］ 使用法术，通常涉及使用药剂和在人身上施咒语 行邪术；施法术；行巫术；魔法；邪术；巫术 ἐν τῇ φαρμακείᾳ σου ἐπλανήθησαν πάντα τὰ ἔθνη  ‘with your magic spells you deceived all the peoples (of the world)’  「世上的人也都被你的邪术迷惑了」 (启 18:23) φαρμακεία 和变体 φάρμακον（如在 启 9:21）与这个语义域前面的词汇（53.96-53.99）不同，因为这里的重点是使用魔水或药物和施咒。

φάρμακον

(1)

ου＜中＞

(a)

53.100 宗教活动 邪术 ［参φαρμακεία］ 使用法术，通常涉及使用药剂和在人身上施咒语 行邪术；施法术；行巫术；魔法；邪术；巫术 οὐ μετενόησαν ἐκ τῶν φόνων αὐτῶν οὔτε ἐκ τῶν φαρμάκων αὐτῶν  ‘they did not repent of their murders or of their magic’  「他们也不为自己所犯的那些凶杀、邪术……悔改」 (启 9:21) φαρμακεία 和变体 φάρμακον（如在 启 9:21）与这个语义域前面的词汇（53.96-53.99）不同，因为这里的重点是使用魔水或药物和施咒。

φάρμακος

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.101 宗教活动 邪术 （φαρμακεία「行法术，行巫术」（53.100）的衍生词）行法术或巫术的人 巫师；行邪术的人；行巫术的人 ἔξω οἱ κύνες καὶ οἱ φάρμακοι καὶ οἱ πόρνοι καὶ οἱ φονεῖς  ‘outside (the city) are the perverts, the sorcerers, the immoral, and the murderers’  「城外有犬类、行邪术的、淫乱的、杀人的」 (启 22:15)

φάσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

33.211 沟通 通知，宣布 ［参ἦχος, φήμη］ 关于一个人或一个事件的信息 报告；消息；话语；信息 ζητούντων τε αὐτὸν ἀποκτεῖναι ἀνέβη φάσις τῷ χιλιάρχῳ  ‘when (the mob) tried to kill him, information was sent to the commander’  「他们正想要杀他，有人报信给营里的千夫长」 (徒 21:31)

φάσκω

(1)

(a)

33.218 沟通 断言，声明 肯定地谈论某事物 声明；坚持；声称；以为 ζητήματα ... περί τινος Ἰησοῦ τεθνηκότος ὃν ἔφασκεν ὁ ∏αῦλος ζῆν  ‘arguments ... about a certain dead man Jesus, whom Paul declares is alive’  「争论……一个名叫耶稣的人；这人已经死了，保罗却说他还活着」 (徒 25:19)

φάτνη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.137 人工制品 容器 喂饲牲畜用的料箱或食槽（甚至可能是露天的喂饲地场） 饲料箱；马槽；饲料槽 ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν φάτνῃ  ‘she placed him in a manger’  「放在马槽里」 (路 2:7) φάτνη[a] 仅出现在 路 2:7；在一些语言中，有多个含义不同的近义词。「饲料槽」通常是指牲畜站着吃食的地方。「马槽」是一个相对较大的箱子或架子，里面有干草。「饲料箱」是一个小得多的容器，通常是盛谷物。当然，我们不能准确知道婴孩耶稣被放的地方，然而婴孩被放在饲料槽或马槽中是比较可能的。另见 7.64。

(b)

7.64 建造物 其他建造物 喂饲牲畜的地方，即牲畜棚 畜栏 ἕκαστος ὑμῶν ... οὐ λύει τὸν βοῦν αὐτοῦ ἢ τὸν ὄνον ἀπὸ τῆς φάτνης  ‘would any one of you ... not untie his ox or his donkey from the stall?’  「难道你们各人……不解开槽上的牛和驴……吗？」 (路 13:15) φάτνη[b] 可能是指谷仓的一部分，或者在户外喂养牲畜的地方，经常是一个半封闭的场地（见 6.137）。

φαῦλος

(1)

η，ον

(a)

88.116 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 形容非常邪恶，意思是道德卑下 刻薄的；坏的；邪恶的 πᾶς γὰρ ὁ φαῦλα πράσσων μισεῖ τὸ φῶς  ‘anyone who does mean things hates the light’  「凡作恶的人都恨恶光」 (约 3:20)

φέγγος

(1)

ους＜中＞

(a)

14.36 自然界的事件及状态 光 ［参φῶς］ 光，对比于黑暗（σκότος[a], σκοτία[a], 14.53），通常与一些光源如日、月、火、灯等等相关1 光 ἡ σελήνη οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς  ‘the moon will not give its light’  「月亮也不放光」 (太 24:29) 有不同的词汇可以用来表示「光」，要根据是否有特定的光源，例如火、灯、日、月等，还是仅仅是广义上的光，意思是日光与照进房子的太阳照射不同。有些语言也区分来源不同的光，例如来自火、灯或天体的光，会用不同的词汇来表达。 有些语言没有表示「光」的名词，只有动词，因为有光的事实被说成是一件发生的事，因此被认为是一个事件。

____________________________________________________

1 φῶς[a]和φέγγος的意思可能有些不同，φῶς可能暗示光源较强，因为φῶς非常频繁地用于太阳的光，而φέγγος通常与月亮的光相关联。然而，圣经以外的文献有许多意思重叠的实例。

φείδομαι

(1)

(a)

22.28 烦恼，困难，解脱，有利的情况 引起烦恼、困难 使人不受烦恼困扰 宽容；防止麻烦发生在某人身上 φειδόμενος ὑμῶν οὐκέτι ἦλθον εἰς Κόρινθον  ‘in order to spare you, I have as yet not gone to Corinth’  「我没有再到哥林多去，是要宽容你们」 (林后 1:23)

(b)

13.152 是，变成，存在，发生 发生 使自己避免做某事 避免；禁止；克制 φείδομαι δέ  ‘but I will avoid boasting (καυχήσασθαι is to be understood from the first part of verse 6)’  「但是我不自夸」或「但是我避免自夸」 (林后 12:6)

φειδομένως

(1)

(a)

59.61 数量 充裕，过量，极少 以有限的、节省的方式和微不足道的数量或程度来完成 吝啬的；有限地；很少 ὁ σπείρων φειδομένως φειδομένως καὶ θερίσει  ‘the one who sows sparingly will reap sparingly’  「少种的少收」 (林后 9:6) 在 林后 9:6，φειδομένως 显然与短语 ἐπ᾽ εὐλογίαις「多，大量」（59.56）形成对比。然而，可能有需要清楚表明那些播种或收割得少的东西是什么，例如：「种下少量种子的人，收获也很少」。

φέρω  (φέρομαι)

(1)

(a)

15.187 线性运动 携带，负担 背负或携带某物从一个地方到另一个地方 携带；背负；带上 ἐπέθηκαν αὐτῷ τὸν σταυρὸν φέρειν ὄπισθεν τοῦ Ἰησοῦ  ‘they put the cross on him and made him carry it behind Jesus’  「把十字架放在他身上，要他背着跟在耶稣后面」 (路 23:26) ἔφερον τὰς τιμὰς τῶν πιπρασκομένων  ‘they would bring the money from the sale’  「把卖得的钱拿来」 (徒 4:34)

(b)

15.166 线性运动 引领，带来，带领 使人移动到某处，可能暗指协助他或牢牢地控制着他 带 φέρουσιν αὐτὸν ἐπὶ τὸν Γολγοθᾶν τόπον  ‘they brought him to a place called Golgotha’  「他们把耶稣带到一个叫各各他的地方」 (可 15:22)

(c)

15.160 线性运动 驱动，带动 借助一种力量使物体移动 驱使一起移动；带着一起走 χαλάσαντες τὸ σκεῦος, οὕτως ἐφέροντο  ‘having lowered the sails, they were thus carried along (by the wind)’  「就落下大帆，让它随着风飘流」 (徒 27:17)

(d)

36.1 引导，管教，跟从 引导，引领 ［参ἄγω, ἡγέομαι, κατευθύνω, προΐστημι］ 影响他人，使其遵循建议的行为方式 带领；治理；引导 φερόμενοι ἐν τῷ ἁγίῳ πνεύματι  ‘being guided by the Holy Spirit’  「被圣灵引导」（经文校勘栏） (徒 15:29) ἀλλ᾽ ὑπὸ πνεύματος ἁγίου φερόμενοι ἐλάλησαν  ‘but being led by the Holy Spirit, they spoke’  「而是人受圣灵的引导而说出」 (彼后 1:21) 有些语言很难清楚区分「引领」（leading）与「统治」（ruling）或「治理」（governing），然而，尽量明确区分这两种不同的人际关系是重要的。在某些语言中，「引领」的概念可以通过「展示怎样做」或「展示一个人应该怎样做」来表达。在其他语言中，「引领」可以简单地说成「走在前面」，但是这种说法通常仅用来指「侦查员」，他会走到前头去查看情况是否安全；或者只是指一个人坚持自己的特权，要作为群体中显得最重要的一员。

(e)

82.12 空间的方向 左，右，正前面，对面 朝向运动的方向 通向；引向 ἦλθαν ἐπὶ τὴν πύλην τὴν σιδηρᾶν τὴν φέρουσαν εἰς τὴν πόλιν  ‘they came to the iron gate leading into the city’  「来到通向城里的铁门前」 (徒 12:10)

(f)

13.133 是，变成，存在，发生 发生 ［参καταφέρω］ 使某些不利的事发生在某人身上，通常与指控或谴责有关 提出（指控）；使发生；造成 Τίνα κατηγορίαν φέρετε [κατὰ] τοῦ ἀνθρώπου τούτου;  ‘what charge do you bring against this man?’  「你们控告这个人什么呢？」 (约 18:29)

(g)

85.42 在空间存在 放置，安置 放置物件，把它移动到某个特定的地方 放置 Φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε  ‘put your finger here’  「把你的指头伸到这里来」 (约 20:27a)

(h)

90.64 语意格 经历者 经历可能是沉重或困难的事件或状态 经历；忍受；经受 τὸν ὀνειδισμὸν αὐτοῦ φέροντες  ‘experiencing his shame’ or ‘... the shame which he bore’  「忍受他的凌辱」或「忍受他所受的凌辱」 (来 13:13)

(i)

13.35 是，变成，存在，发生 状态 藉维持一个状态使之继续 支撑；维持 φέρων τε τὰ πάντα τῷ ῥήματι τῆς δυνάμεως αὐτοῦ  ‘sustaining all things by his powerful word’  「用他大能的话托住万有」 (来 1:3) 在某些语言中，意思最接近 来 1:3 这句话的说法可能是：「藉着他大能的话语使万物继续保持现状」。 来 1:3 中的 φέρω 也可以理解为「使继续存在」，在这种情况下，它就会分类在 13.89 之下。然而，此处重点似乎在于「存在的状态」。

(j)

70.5 实在的，不实在的 提出证据证明某事实际上已经发生 表明某事已经发生；证明某事是真实的 ὅπου γὰρ διαθήκη, θάνατον ἀνάγκη φέρεσθαι τοῦ διαθεμένου  ‘where there is a will, it is necessary to show that the one who made the will has actually died’  「凡有遗嘱，必须证实立遗嘱的人已经死了」 (来 9:16) 在翻译 来 9:16 中的 φέρω 时，可能需要重新安排各个语义成分，就像英语的翻译一样，例如：to show … actually …（显示／证明……的确……）。

(k)

31.55 持有观点，相信，信赖 接受为真实的 ［参βαστάζω］ 接受，但暗示事实很难理解或正确地回应 接受；领受 οὐκ ἔφερον γὰρ τὸ διαστελλόμενον  ‘they could not accept the order’  「他们不能接受那命令」 (来 12:20)

(l)

25.176 态度及情感 忍耐，忍受，容忍，坚忍 ［参στέγω］ 忍受恼人的事或困难 忍受 ἤνεγκεν ἐν πολλῇ μακροθυμίᾳ σκεύη ὀργῆς  ‘he was very patient in enduring those who were objects of his anger’  「以极大的耐心容忍那些承受震怒的器皿」 (罗 9:22)

(m)

23.199 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 ［参βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω］ （植物）结出果实或种子 结果子；生产果实；生产种子；有出产 καὶ ἔφερεν ἓν τριάκοντα καὶ ἓν ἑξήκοντα καὶ ἓν ἑκατόν  ‘and produced some thirty, some sixty, and some one hundredfold’ or ‘... thirty times, and sixty times, and a hundred times what was planted’  「结出果实，有三十倍的，有六十倍的，有一百倍的」或「……是所种的三十倍、六十倍、一百倍」 (可 4:8) ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει  ‘if (the grain of wheat) dies, it yields much fruit’  「若是死了，就结出许多子粒来」 (约 12:24)

(n)

23.199 生理活动过程及状态 成熟，结果子，结种籽 ［参βλαστάνω, δίδωμι, καρπός, καρπός, καρπός, καρπός, καρποφορέω, ποιέω, φέρω］ καρπὸν φέρω  生产果实或种子 结果子；生产果实；生产种子；有出产 καὶ ἔφερεν ἓν τριάκοντα καὶ ἓν ἑξήκοντα καὶ ἓν ἑκατόν  ‘and produced some thirty, some sixty, and some one hundredfold’ or ‘... thirty times, and sixty times, and a hundred times what was planted’  「结出果实，有三十倍的，有六十倍的，有一百倍的」或「……是所种的三十倍、六十倍、一百倍」 (可 4:8) ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει  ‘if (the grain of wheat) dies, it yields much fruit’  「若是死了，就结出许多子粒来」 (约 12:24)

(o)

15.11 线性运动 移动，来／去 从一个地方移到另一个地方，可能暗示导致其他物体也移动 移动；来；吹 ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας  ‘like a strong wind coming’ or ‘... blowing’  「好像一阵大风吹过」 (徒 2:2) 徒 2:2 中的 φέρομαι 可能应该理解为惯常意义上的「吹」，因为它结合了表示「风」的名词（πνοή[a]，14.4）。无论如何，φέρομαι[a] 必须经常翻译为「吹」，因为这通常是说到风的运动时使用的合适用词。

(p)

13.58 是，变成，存在，发生 状态的改变 （φέρομαι[a]「从一个地方迁移到另一个地方」15.11 的引申喻意）从一种状态变为另一种状态，有逐渐发展的含义 变为；前进；迈进 ἐπὶ τὴν τελειότητα φερώμεθα  ‘let us move on to mature teaching’  「朝着更成熟的信仰前进」 (来 6:1)

____________________________________________________

1 在约 20:27,27 [2]，φέρω可能应该仅仅归类为「携带」或「背负」的一个实例，但重点是把某物放在某个特定的位置。动作的要素似乎全然是次要的。

φεύγω

(1)

(a)

15.61 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参φυγή］ 迅速离开一个地点或区域，以避免可能会出现的危险或困难 逃走 τότε οἱ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ φευγέτωσαν εἰς τὰ ὄρη  ‘then those who are in Judea must run away to the hills’  「那时，在犹太的，应当逃到山上」 (太 24:16)

(b)

21.14 危险，冒险，安全，拯救 变得安全，没有危险 ［参ἀποφεύγω, ἐκφεύγω］ 通过躲避或逃跑而远离危险 1 逃脱；躲避；逃避；脱离 πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς γεέννης;  ‘how can you escape being condemned to Gehenna?’  「怎能逃脱地狱的惩罚呢？」 (太 23:33) ἔφυγον στόματα μαχαίρης  ‘they escaped being killed’ (literally ‘they escaped the mouths of the sword’)  「逃脱了刀剑的杀戮」（直译：「逃离了刀口」） (来 11:34)

(c)

13.95 是，变成，存在，发生 存在 迅速停止存在 迅速停止；迅速消失 καὶ πᾶσα νῆσος ἔφυγεν  ‘and every island quickly disappeared’  「所有的岛屿都不见了」 (启 16:20) 关于 φεύγω 在 启 16:20 中的另一个解释，见 24.6。

(d)

13.161 是，变成，存在，发生 发生 （φεύγω[a]「逃走」15.61 的引申喻意）避免做某事，显然是为了逃避危险 避免 φεύγετε τὴν πορνείαν  ‘avoid immoral sexual behavior’  「你们要避免淫乱」 (林前 6:18) τὰς δὲ νεωτερικὰς ἐπιθυμίας φεῦγε  ‘avoid the evil desires of youth’  「你要逃避年轻人的私欲」 (提后 2:22)

(e)

24.6 感官事件及状态 看 （φεύγω[a]「逃走」15.61 的引申喻意）迅速消失不见了 消失；变成看不见 καὶ πᾶσα νῆσος ἔφυγεν  ‘and every island suddenly disappeared’  「所有的岛屿都不见了」 (启 16:20) 关于 φεύγω 在 启 16:20 的另一种解释，见 13.95。

____________________________________________________

1 ἐκφεύγω[b]和ἀποφεύγω的意思可能略有不同，与φεύγω[b]也不尽相同，但是无法根据现有的上下文来确定这些词汇的独特特徵是什么；不过，ἐκφεύγω[b]和ἀποφεύγω 的语气可能比φεύγω[b]稍强。另外请注意，这组意为「逃脱」的词汇没有特别说明任何的移动，而只是指出不必经历某些困难或危险的事实。

Φῆλιξ

(1)

ικος＜阳＞

(a)

93.375 人名及地名 人名 罗马行政官，负责统治巴勒斯坦南部的犹太地区 腓力斯；《思》斐理斯

φήμη

(1)

ης＜阴＞

(a)

33.211 沟通 通知，宣布 ［参ἦχος, φάσις］ 关于一个人或一个事件的信息 报告；消息；话语；信息 ἐξῆλθεν ἡ φήμη αὕτη εἰς ὅλην τὴν γῆν ἐκείνην  ‘word about this spread all over that part of the country’  「这消息传遍了那一带地方」 (太 9:26)

φημί

(1)

(a)

33.69 沟通 说话，谈话 ［参εἶπον, λέγω］ 说或讲，焦点明显放在说话的内容上 说；讲；告诉 ∑ίμων, ἔχω σοί τι εἰπεῖν. ὁ δέ, Διδάσκαλε, εἰπέ, φησίν  ‘Simon, I have something to tell you. And he said, Teacher, tell me’  「『西门，我有话要对你说。』西门说：『老师，请说。』」 (路 7:40)

(b)

33.140 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参εἶπον, λέγω］ 说一些话，为要更全面地解释之前所说的话的含义或意图 表示……的意思；意味着；暗示 τοῦτο δέ φημι, ἀδελφοί, ὁ καιρὸς συνεσταλμένος ἐστίν  ‘this is what I mean, fellow believers; there is not much time left’  「弟兄们，我是说：时候不多了」 (林前 7:29)

Φῆστος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.376 人名及地名 人名 波求非斯都，公元 59 年接替腓力斯就任巴勒斯坦犹太地区的总督；见 93.300 非斯都；《思》斐斯托

φθάνω

(1)

(a)

15.84 线性运动 来，来到，到达 ［参ἐφικνέομαι, ἥκω, καταντάω］ 向着某一点前行并且到达那里1 来到；到达 ἄχρι γὰρ καὶ ὑμῶν ἐφθάσαμεν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ  ‘for we did come to you with the gospel of Christ’  「我们带着基督的福音……到你们那里」 (林后 10:14)

(b)

15.141 线性运动 先来／先去 ［参προέρχομαι］ 在其他事件发生前到来，通常是涉及类似活动类型的事件 先来；先去；先于 ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι εἰς τὴν παρουσίαν τοῦ κυρίου οὐ μὴ φθάσωμεν τοὺς κοιμηθέντας  ‘we who are left alive on the day the Lord comes will not go before those who have died’  「我们这些在主再临那一天还活着的人，不会比那些已经死了的人先……」 (帖前 4:15) 虽然 φθάνω[b] 和 προέρχομαι[c] 所指的运动可能包括在空间上领先于其他人，但是这里的意义重点不是空间关系，而是时间关系。

(c)

13.16 是，变成，存在，发生 状态 ［参καταντάω］ 实现或到达某个特定状态 2 达到；得着 Ἰσραὴλ δὲ διώκων νόμον δικαιοσύνης εἰς νόμον οὐκ ἔφθασεν  ‘and Israel, while seeking a law that would put them right with God, did not attain it’  「但以色列人追求律法的义，反而达不到律法的义」 (罗 9:31) 在 罗 9:31 中，虽然从语法上看，达不到的是律法，但在语义上，最终的目的当然是义的状态，因此未达到的是这个义的状态。

(d)

13.123 是，变成，存在，发生 发生 在某个特定时间之前发生在某人身上 临到；已经临到 ἄρα ἔφθασεν ἐφ᾽ ὑμᾶς ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ  ‘so the kingdom of God has already come upon you’  「那么，上帝的国就已临到你们了」 (太 12:28)

____________________________________________________

1 ἐφικνέομαιφθάνω[a]、καταντάω[a]和ἥκω[a]的意思无疑有着细微的区别，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

2 就达到某种状态的意思来说，其中显然发生了状态的改变，但是焦点似乎主要在终点，因此这些意思被归类在这个子域中，并没有放在下一个子域里面。

φθαρτός

(1)

ή，όν

(a)

23.125 生理活动过程及状态 活着，死去 必然会瓦解和死亡的东西 容易腐坏的；会朽坏的；必死的 ἤλλαξαν τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου θεοῦ ἐν ὁμοιώματι εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου  ‘they changed the glory of immortal God for the likeness of a mortal human being’  「将不能朽坏之上帝的荣耀变为……必朽坏的人……的形像」 (罗 1:23)

φθέγγομαι

(1)

(a)

33.76 沟通 说话，谈话 ［参ἀποφθέγγομαι］ 说话，焦点在于话语的声音而不是内容 说话；发出声音 παρήγγειλαν τὸ καθόλου μὴ φθέγγεσθαι  ‘they ordered them not to speak at all’  「吩咐他们绝对不可……讲说」 (徒 4:18)

φθείρω

(1)

(a)

20.39 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 破坏或毁坏某物，有使某物败坏而停止存在的含义 毁坏 εἴ τις τὸν ναὸν τοῦ θεοῦ φθείρει, φθερεῖ τοῦτον ὁ θεός  ‘so if anyone destroys God's temple, God will destroy him’  「若有人毁坏上帝的殿，上帝一定要毁灭那人」 (林前 3:17)

(b)

20.23 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 对某人造成伤害 造成伤害；败坏 οὐδένα ἐφθείραμεν  ‘we have ruined no one’  「我们……未曾败坏谁」 (林后 7:2) 林后 7:2 中的这个语句可以翻译为「我们未曾使任何人遭受损失」（指经济损失），但 林后 7:2 中的 φθείρω 也可以指信心遭到破坏。

(c)

88.266 道德伦理素质及相关行为 放荡，性变态 ［参διαφθείρω, καταφθείρω］ 使某人变得乖僻或堕落，是一种道德败坏1 使堕落；败坏；毁灭；使……道德败坏 ἔκρινεν τὴν πόρνην τὴν μεγάλην ἥτις ἔφθειρεν τὴν γῆν ἐν τῇ πορνείᾳ αὐτῆς  ‘he condemned the great harlot who was leading the world into moral ruin with her immorality’  「他审判了那用自己的淫乱败坏大地的大淫妇」 (启 19:2)

____________________________________________________

1 διαφθείρω[b]和καταφθείρω的语气可能比φθείρω[c]更为强烈。

φθινοπωρινός

(1)

ή，όν

(a)

67.164 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 秋季的较晚时候 深秋；晚秋 οὗτοί εἰσιν ... δένδρα φθινοπωρινὰ ἄκαρπα  ‘they are like ... trees in late autumn without any fruit’  「是深秋不结果子的树」 (犹 1:12) 在 犹 1:12，φθινοπωρινός 不是暗示果实已经被摘下来了，而是指那棵树根本没有结果实，甚至在深秋也没有任何出产。

φθόγγος

(1)

ου＜阳＞

(a)

14.74 自然界的事件及状态 声音 ［参φωνή］ 任何类型的声音，包括人类语言，但通常是一种独特的声音类型，而不是混乱的噪音 声音 ἐὰν διαστολὴν τοῖς φθόγγοις μὴ δῷ  ‘unless the notes are sounded distinctly’  「发出来的音若没有分别」 (林前 14:7) 很多语言都会对言语声音和非言语声音作重要的区分。在某些语言中，音乐的声音也需要有一种十分特殊的用语，通常会根据乐器的类型来进行区分。

(b)

33.104 沟通 说话，谈话 （φθέγγομαι「发出声音，说话」33.76 的衍生词）话语，焦点可能放在声音的清晰度上 话语；信息；所说的话 Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν  ‘their message went out to all the world’  「他们的言语传到地极」 (罗 10:18)

φθονέω

(1)

(a)

88.161 道德伦理素质及相关行为 嫉妒，忌恨 由于别人有实际的或假定的优势而产生的恶意情绪 嫉妒 μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες  ‘we must not be proud or irritate one another or be jealous of one another’  「我们不要妄自尊大，彼此激怒，互相嫉妒」 (加 5:26)

φθόνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

88.160 道德伦理素质及相关行为 嫉妒，忌恨 对别人怀着恶意，因为别人有实际的或假定的优势 嫉妒 Τινὲς μὲν καὶ διὰ φθόνον καὶ ἔριν, ... τὸν Χριστὸν κηρύσσουσιν  ‘some people ... preach Christ ... because of envy and rivalry’  「有些人传基督是出于嫉妒纷争」 (腓 1:15) 「嫉妒」或「妒忌」常用习语来表达，例如「心如火烧」或「肺腑滚烫」。

φθορά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

20.38 暴力，伤害，摧毁，杀死 摧毁 败坏或毁灭的状态，有解体的含义 败坏；毁灭 ἅ ἐστιν πάντα εἰς φθορὰν τῇ ἀποχρήσει  ‘all such things are ruined by use’  「这一切都是一经使用就都败坏了」 (西 2:22) ὡς ἄλογα ζῷα γεγεννημένα φυσικὰ εἰς ἅλωσιν καὶ φθορὰν  ‘like wild animals born to be captured and destroyed’  「像野兽，生来就是要被捕捉屠杀的」 (彼后 2:12) 彼后 2:12 中的短语可译作「像野兽生来要被捕捉和毁灭」，但在某些语言中， 翻译为「……被杀害」可能更加合适。

(b)

23.205 生理活动过程及状态 腐烂，腐朽 ［参διαφθορά, σήπω］ 腐烂或朽坏，指有机物 腐烂；朽坏；腐朽；坏了 αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς  ‘the creation itself will be set free from the slavery to decay’ or ‘... the inevitable tendency to decay’  「受造之物也会从朽坏奴役里得到释放」或「……无可避免、腐烂的趋势……」 (罗 8:21)

(c)

88.267 道德伦理素质及相关行为 放荡，性变态 处于道德败坏和堕落的状态 道德败坏；堕落 αὐτοὶ δοῦλοι ὑπάρχοντες τῆς φθορᾶς  ‘they themselves are slaves of moral corruption’  「自己却作了败坏的奴仆」 (彼后 2:19) 在有些语言中，彼后 2:19 中的「道德败坏的奴隶」可以表达为「他们不道德的欲望使他们成为奴隶」或「……成为这些欲望的奴隶」。

φιάλη

(1)

ης＜阴＞

(a)

6.124 人工制品 容器 宽口的浅碗，通常用来烹饪或盛载各种液体 碗 φιάλας χρυσᾶς γεμούσας θυμιαμάτων  ‘golden bowls filled with incense’  「盛满了香的金碗」 (启 5:8)

φιλάγαθος

(1)

ον

(a)

25.105 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 喜爱美好事物的 喜爱良善；喜欢做好事；喜爱美好的事物 δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ... φιλάγαθον  ‘for a bishop must be one ... who loves what is good’  「因为监督……必须……喜爱良善……」 (多 1:7, 8 [2])

Φιλαδέλφεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.603 人名及地名 地名 小亚细亚中西部的一个城 非拉铁非；《思》非拉德非雅

φιλαδελφία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.34 态度及情感 爱，情感，同情 基督徒之间的手足之爱 基督徒之间的友爱；弟兄相爱的心 ∏ερὶ δὲ τῆς φιλαδελφίας οὐ χρείαν ἔχετε γράφειν ὑμῖν  ‘there is no need to write you about affection for your fellow believers’  「论到弟兄相爱，我们不用写什么给你们了」 (帖前 4:9) Ἡ φιλαδελφία μενέτω  ‘keep on loving one another as fellow believers’  「你们总要保持弟兄之间的爱」 (来 13:1) 在《新约》中，φιλαδελφία 和 φιλάδελφος（25.35）具有非常特别的意思，所指范围限于基督徒。在圣经以外的语境中，两词是指所谓的「圈子内」的人之间的爱和情谊；但是在《新约》中，这个圈子定义为基督信仰。

φιλάδελφος

(1)

ον

(a)

25.35 态度及情感 爱，情感，同情 对主内信徒的爱 爱弟兄的人；相爱如弟兄；亲爱如手足 Τὸ δὲ τέλος πάντες ὁμόφρονες, συμπαθεῖς, φιλάδελφοι  ‘in conclusion, you must all have the same attitude and the same feelings, loving one another as Christian brothers’ or ‘... as fellow believers’  「总而言之，你们大家要彼此同心，互相体恤，相爱如弟兄」 (彼前 3:8) 见 25.34 的讨论。

φίλανδρος

(1)

(a)

25.37 态度及情感 爱，情感，同情 指对丈夫有感情 爱丈夫 ἵνα σωφρονίζωσιν τὰς νέας φιλάνδρους εἶναι  ‘in order to train the young women to have affection for their husbands’  「好训导年轻妇女爱丈夫」 (多 2:4)

φιλανθρωπία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.36 态度及情感 爱，情感，同情 普遍对人的爱 对人类的爱；对人的爱；仁爱 ὅτε δὲ ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ σωτῆρος ἡμῶν θεοῦ  ‘when God our Savior showed his kindness and affection for mankind’  「我们的救主上帝已经显出他的慈悲和仁爱」 (多 3:4)

(b)

88.71 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 对别人表现出友好的关心 友善；仁慈 οἵ τε βάρβαροι παρεῖχον οὐ τὴν τυχοῦσαν φιλανθρωπίαν ἡμῖν  ‘the natives there showed us unusual kindness’  「当地人非常友善地接待我们」 (徒 28:2)

φιλανθρώπως

(1)

(a)

88.72 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 ［参φιλοφρόνως］ 形容对某人存着友好的关怀和良善 仁慈的；友好的 φιλανθρώπως τε ὁ Ἰούλιος τῷ ∏αύλῳ χρησάμενος ἐπέτρεψεν πρὸς τοὺς φίλους πορευθέντι  ‘Julius treated Paul kindly and allowed him to go and see his friends’  「犹流宽待保罗，准许他到朋友那里去」 (徒 27:3)

φιλαργυρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.107 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 贪爱钱财的状态 贪财；贪爱金钱 ῥίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία  ‘for the love of money is the source of all kinds of evil’  「贪财是万恶的根源」 (提前 6:10)

φιλάργυρος

(1)

ον

(a)

25.108 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 指对财富或金钱的热爱 贪爱钱财；贪财的人；爱钱的人 οἱ Φαρισαῖοι φιλάργυροι ὑπάρχοντες  ‘the Pharisees being lovers of wealth’  「法利赛人是贪爱钱财的」 (路 16:14)

φίλαυτος

(1)

ον

(a)

25.39 态度及情感 爱，情感，同情 只顾自己的、以自我为中心的爱 自私自利；以自我为中心的爱；只顾自己 ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι  ‘for people will be lovers of themselves’  「那时人会专爱自己」 (提后 3:2)

φιλέω

(1)

(a)

25.33 态度及情感 爱，情感，同情 ［参φιλία］ 基于关系而对某人或某事产生爱或感情 爱；喜爱；钟爱 Ὁ φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστιν μου ἄξιος  ‘the person who loves his father or mother more than me is not worthy of me’  「爱父母胜过爱我的，不配作我的门徒」 (太 10:37) 见 25.43 关于 φιλέω[a] 和 φιλία 的讨论。

(b)

25.103 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 特别喜欢或享受做某事 喜欢；喜爱 φιλοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶτες προσεύχεσθαι  ‘they love to stand up and pray in the synagogues and on the street corners’  「爱站在会堂里和十字路口祷告」 (太 6:5) φιλοῦσιν δὲ τὴν πρωτοκλισίαν ἐν τοῖς δείπνοις  ‘they love to sit in the best places at feasts’  「喜爱宴席上的首座」 (太 23:6)

(c)

34.62 联合 亲吻，拥抱 ［参καταφιλέω, φίλημα］ 亲嘴，作为一种问候或打招呼的方式，或用来表达特别的喜爱和欣赏 1 亲嘴；亲吻 Ὃν ἂν φιλήσω αὐτός ἐστιν  ‘the man I kiss is the one’  「我亲谁，谁就是」 (太 26:48) 在许多社会中，亲吻并不是一种问安方式，因此在 太 26:48 和 太 26:49 等上下文中需要增加某种限定词，来清楚说明亲吻的含义；否则，仅仅使用意为「亲吻」的词汇可能会有色情意味。太 26:49 中的从句可以译成「我亲嘴问安的那个人就是你们要找的人」。

____________________________________________________

1 虽然亲吻的动作具有不同的功能，然而事件的性质基本上是一样的。有些语言区分了亲吻脸颊和亲吻嘴唇。其他区分可能还有被亲吻的对象是同性还是异性。

φιλήδονος

(1)

ον

(a)

25.112 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 指喜欢快乐和享受 爱宴乐；爱享乐；贪求快乐 φιλήδονοι μᾶλλον ἢ φιλόθεοι  ‘they are lovers of pleasure rather than lovers of God’  「爱享乐而不爱上帝」 (提后 3:4)

φίλημα

(1)

τος＜中＞

(a)

34.62 联合 亲吻，拥抱 ［参καταφιλέω, φιλέω］ 亲嘴，作为一种问候或打招呼的方式，或用来表达特别的喜爱和欣赏 亲嘴；亲吻 φίλημά μοι οὐκ ἔδωκας  ‘you did not greet me with a kiss’  「你没有用亲吻礼欢迎我」 (路 7:45) 在许多社会中，亲吻并不是一种问安方式，因此在 太 26:48 和 太 26:49 等上下文中需要增加某种限定词，来清楚说明亲吻的含义；否则，仅仅使用意为「亲吻」的词汇可能会有色情意味。太 26:49 中的从句可以译成「我亲嘴问安的那个人就是你们要找的人」。

Φιλήμων

(1)

ονος＜阳＞

(a)

93.377 人名及地名 人名 保罗的朋友，藉保罗的传道而归信主 腓利门；《思》费肋孟

Φίλητος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.378 人名及地名 人名 初期教会的假教师 腓理徒；《思》非肋托

φιλία

(1)

ας＜阴＞

(a)

25.33 态度及情感 爱，情感，同情 ［参φιλέω］ 基于关系而对某人或某事产生爱或感情 爱；喜爱；钟爱 ἡ φιλία τοῦ κόσμου ἔχθρα τοῦ θεοῦ ἐστιν  ‘affection for the world is hostility toward God’  「喜爱世界就是与上帝为敌」 (雅 4:4) 有些语言很难甚至不可能说「爱……是敌对」，翻译者通常要把这种情感态度与个人相联系，因此在一些语言中，可以把 雅 4:4 中的这个表达译成：「爱世上事物的人，就是与上帝为敌」。 关于 φιλέω[a] 和 φιλία 的讨论，见 25.43。

Φιλιππήσιος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.604 人名及地名 地名 （Φίλιπποι「腓立比」93.605 的衍生词）腓立比城的本地人或住在该城的人 腓立比人；《思》斐理伯人

Φίλιπποι

(1)

ων＜阳＞

(a)

93.605 人名及地名 地名 马其顿东北部的一个城。至于 Καισάρεια τῆς Φιλίππου「凯撒利亚・腓立比」，见 93.492 腓立比；《思》斐理伯

Φίλιππος

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.379a 人名及地名 人名 耶稣的十二门徒之一 腓力；《思》斐理伯

(b)

93.379b 人名及地名 人名 大希律的儿子，希律安提帕的兄弟 腓力；《思》斐理伯

(c)

93.379c 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教会的七名执事之一 腓利；《思》斐理伯

(d)

93.379d 人名及地名 人名 早期耶路撒冷教会的七名执事之一 腓利；《思》斐理伯

(e)

93.492b 人名及地名 地名 ［参Καισάρεια］ Καισάρεια τῆς Θιλίππου  在黑门山山脚下的凯撒利亚・腓立比；另参看 93.605 凯撒利亚・腓立比；《思》斐理伯的凯撒勒雅

φιλόθεος

(1)

ον

(a)

25.40 态度及情感 爱，情感，同情 爱上帝的 爱上帝 φιλήδονοι μᾶλλον ἢ φιλόθεοι  ‘they are persons who love pleasure rather than loving God’  「爱享乐过于爱上帝」 (提后 3:4)

Φιλόλογος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.380 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单中出现的基督徒，罗 16:15 非罗罗古；《思》非罗罗哥

φιλονεικία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.449 沟通 争辩，争吵 准备好争论或争吵，想要争论或争吵 想要争吵，准备好争论；想争吵；喜欢吵架 Ἐγένετο δὲ καὶ φιλονεικία ἐν αὐτοῖς, τὸ τίς αὐτῶν δοκεῖ εἶναι μείζων  ‘they started to argue as to which one of them should be considered the greatest’ (literally ‘a desire to argue arose among them as to ...’)  「他们之间又起了争论：他们当中谁算最大」 (路 22:24)

φιλόνεικος

(1)

ον

(a)

33.450 沟通 争辩，争吵 指渴望争论 喜欢吵架的；好争论的；容易引起争论的 Εἰ δέ τις δοκεῖ φιλόνεικος εἶναι, ἡμεῖς τοιαύτην συνήθειαν οὐκ ἔχομεν  ‘if anyone wants to be quarrelsome (about this, the fact is) we do not have such a custom’  「但如果有人想争辩，我们却没有这样的惯例」 (林前 11:16)

φιλοξενία

(1)

ας＜阴＞

(a)

34.57 联合 殷勤招待 ［参ξενία, ξενίζω, ξενοδοχέω］ 接待和款待陌生人，即不被视为大家庭成员或亲密朋友的人 显示热情好客；接待陌生人；热情款待 τὴν φιλοξενίαν διώκοντες  ‘be eager to show hospitality’  「热衷于款待客人」 (罗 12:13) 接待陌生人到家中做客，有时是采用习语来表达：「让陌生人同桌用膳」，「给陌生人提供一张牀」，或「让陌生人进屋」。

φιλόξενος

(1)

ον

(a)

34.58 联合 殷勤招待 指乐意接待陌生人 好客的；乐意款待的；殷勤接待的 φιλόξενοι εἰς ἀλλήλους ἄνευ γογγυσμοῦ  ‘be hospitable to one another without complaining’  「要彼此殷勤接待，不要埋怨」 (彼前 4:9)

φιλοπρωτεύω

(1)

(a)

25.110 态度及情感 享受，享乐，喜爱做 喜欢居首位或做领袖的 喜欢为首的；想要命令他人；想做领袖 ἀλλ᾽ ὁ φιλοπρωτεύων αὐτῶν Διοτρέφης οὐκ ἐπιδέχεται ἡμᾶς  ‘but Diotrephes, who always wants to order others, will not pay any attention to us’  「但那想作领袖的丢特腓不接纳我们」 (约叄 1:9)

φίλος  (φίλη)

(1)

ου＜阳＞

(a)

34.11 联合 联系 与之交往的男性，对他有感情或个人的尊重 朋友 Φίλε, προσανάβηθι ἀνώτερον  ‘come on up, friend, to a better place’  「朋友，请到上座去」 (路 14:10) ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ  ‘for me to have a feast with my friends’  「让我和朋友一起庆祝」 (路 15:29) 有些语言会用不同的词汇来表达不同亲密程度的朋友，意思是说，有一些人是经常互相分享的亲密朋友，还有一些属于较大的圈子，圈子里的人友好相处，但不属于亲密关系的核心圈子。在选择表示「朋友」的词汇时，要根据具体的上下文而定。

(b)

34.12 联合 联系 φίλη  与之交往的女性，对她有感情或个人的尊重 朋友 καὶ εὑροῦσα συγκαλεῖ τὰς φίλας καὶ γείτονας  ‘and when she finds it, she calls her friends and neighbors together’  「找到了，她就请朋友和邻舍来」 (路 15:9) 见 34.11 的讨论。

φιλοσοφία

(1)

ας＜阴＞

(a)

32.38 理解 理解能力 人类的理解或智慧，暗示与神圣启示的知识形成对比 人类的理解；人类的智慧；哲学 μή τις ὑμᾶς ἔσται ὁ συλαγωγῶν διὰ τῆς φιλοσοφίας καὶ κενῆς ἀπάτης  ‘lest anyone make you captive by means of human understanding and worthless deceit’ or ‘... by means of the worthless deceit of human wisdom’  「免得有人用他的哲学和虚空的废话……把你们掳去」或「……人类智慧中无用的诡计……」 (西 2:8) 在某些语言中，西 2:8 中的 φιλοσοφία 可以译成：「人保持智慧的方法」，或「人明白事情的方法」，或「人推理的方式」。

φιλόσοφος

(1)

ου＜阳＞

(a)

32.39 理解 理解能力 具有专业或半专业地位的人，被认为在理解人类经验的意义或重要性方面具有特殊能力 哲学家；学者 τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἐπικουρείων καὶ ∑τοϊκῶν φιλοσόφων συνέβαλλον αὐτῷ  ‘certain Epicurean and Stoic philosophers also debated with him’  「还有伊壁鸠鲁和斯多亚两派的哲学家也与他争辩」 (徒 17:18) 在某些语言中，徒 17:18 中的 φιλόσοφος 可以简单地译成「教师」，因为这类词汇通常指从事学术活动的专业人士或半专业人士。

φιλόστοργος

(1)

ον

(a)

25.41 态度及情感 爱，情感，同情 对有密切关系之人的爱，尤其是直系亲属或团体成员 非常亲爱；非常亲密；相亲相爱 τῇ φιλαδελφίᾳ εἰς ἀλλήλους φιλόστοργοι  ‘love one another affectionately as fellow believers’  「要以弟兄之情彼此相爱」 (罗 12:10)

φιλότεκνος

(1)

ον

(a)

25.38 态度及情感 爱，情感，同情 指爱护自己的后代 爱自己的儿女；爱儿女的人 ἵνα σωφρονίζωσιν τὰς νέας φιλάνδρους εἶναι, φιλοτέκνους  ‘in order to train the young women to love their husbands and children’  「好训导年轻妇女爱丈夫爱儿女」 (多 2:4)

φιλοτιμέομαι

(1)

(a)

25.78 态度及情感 热切，认真，全心全意 热切地渴望某事物，意味着有强烈的志向追求某个目标 渴望；立志；以追求某事物为自己的心志 φιλοτιμεῖσθαι ἡσυχάζειν  ‘earnestly aspire to live the quiet life’  「要立志过安静的生活」 (帖前 4:11) 在一些语言中，帖前 4:11 中 φιλοτιμεῖσθαι ἡσυχάζειν 的对等译法可能是「竭尽全力过安静的生活」。

φιλοφρόνως

(1)

(a)

88.72 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 ［参φιλανθρώπως］ 形容对某人存着友好的关怀和良善 仁慈的；友好的 ὃς ἀναδεξάμενος ἡμᾶς τρεῖς ἡμέρας φιλοφρόνως ἐξένισεν  ‘he welcomed us and for three days he treated us kindly as his guests’  「他欢迎我们，热情地招待了我们三天」 (徒 28:7)

φιμόω  (φιμοῦμαι)

(1)

(a)

44.6 畜牧，捕鱼 套住或笼住动物的嘴，以阻止它们吃东西 给戴口套；笼住（动物的）嘴；阻止进食 Βοῦν ἀλοῶντα οὐ φιμώσεις  ‘do not muzzle the ox that treads out the grain’  「牛在踹谷的时候，不可笼住它的嘴」 (提前 5:18) 有些语言可能需要采用描述性的语句来表达「笼住嘴」，因此这句经文可以译成：「不要捆住牛的嘴，使它不能吃东西」，或「不要套住牛的嘴，使它不能吃东西」。

(b)

33.123 沟通 保持沉默 使某人无话可说 使静默；堵住了……的口 Οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες ὅτι ἐφίμωσεν τοὺς ∑αδδουκαίους  ‘when the Pharisees heard that he had put to silence the Sadducees’  「法利赛人听见耶稣堵住了撒都该人的口」 (太 22:34)

(c)

14.86 自然界的事件及状态 声音 使停止发出声响 停止发出声音；使安静 πεφίμωσο  ‘become still’ or ‘become quiet’  「不许作声！安静吧！」 (可 4:39)

(d)

33.122 沟通 保持沉默 无话可说，暗示被阻止说话（比较 φιμός「使缄默」，没有出现在《新约》中） 无话可说；不发一言 λέγει αὐτῷ, Ἑταῖρε, πῶς εἰσῆλθες ὧδε μὴ ἔχων ἔνδυμα γάμου; ὁ δὲ ἐφιμώθη  ‘he asked him, Friend, how did you get in here without wedding clothes? But he had nothing to say’  「就对他说：『朋友，你到这里来怎么不穿礼服呢？』那人无言可答」 (太 22:12)

Φλέγων

(1)

οντος＜阳＞

(a)

93.381 人名及地名 人名 在《罗马书》的问安名单出现的基督徒，罗 16:14 弗勒干；《思》弗肋贡

φλογίζω

(1)

(a)

14.65 自然界的事件及状态 燃烧 ［参ἀνάπτω, ἅπτω, ἐμπίπρημι, καίω, περιάπτω］ 使燃烧过程开始 点燃；点火；生火；点灯 καὶ φλογίζουσα τὸν τροχὸν τῆς γενέσεως  ‘and set on fire the entire course of existence’  「把人生的路程点燃起来」 (雅 3:6) 从 14.63 所列词汇可以看到，对于不同的燃烧阶段和结果，各种语言在用语上都会有明显的差异。比如，为了取暖而点火，与为了摧毁某物而点火，这两种情况所用的词汇可能非常不同。

φλόξ

(1)

φλογός＜阴＞

(a)

2.4 自然物质 火 在着火的物件周围燃烧的水汽 火焰 ὤφθη αὐτῷ ἐν τῇ ἐρήμῳ τοῦ ὄρους ∑ινᾶ ἄγγελος ἐν φλογὶ πυρὸς βάτου  ‘an angel appeared to him in the flames of a burning bush in the desert near Mount Sinai’  「在西奈山的旷野，有一位天使在荆棘的火焰中向摩西显现」 (徒 7:30) ὤφθη αὐτῷ ἐν τῇ ἐρήμῳ τοῦ ὄρους ∑ινᾶ ἄγγελος ἐν φλογὶ πυρὸς βάτου「在西奈山附近的旷野，有一位天使在烧着的荆棘的火焰中向他显现」（直译）徒 7:30。与 πῦρ[a]「火」（2.3）的情况一样，φλόξ「火焰」往往不用名词，而用动词来翻译。因此，在 徒 7:30 中，「在烧着的荆棘的火焰中」译成了「在烧着的荆棘冒着火焰的地方」或「在火焰烧着荆棘的地方」。在一些语言中，「火焰」被称为「火舌」或「火之旗」。然而在许多语言中，「火」和「火焰」并没有区分。

φλυαρέω

(1)

(a)

33.374 沟通 愚蠢的话 说话没有意义，大概是因为对所涉及的事情无知 胡言乱语；胡扯 λόγοις πονηροῖς φλυαρῶν ἡμᾶς  ‘he talks nonsense about me with evil words’  「他用坏话胡乱中伤我们」 (约叄 1:10) 在某些语言中，「胡言乱语」可以表达为「说话而不知道自己在说什么」；在另一些语言中，意义相等的译法是「说话而没有人能听懂他在说什么」。

φλύαρος

(1)

ον

(a)

33.375 沟通 愚蠢的话 （φλυαρέω「胡言乱语」33.374 的衍生词）指胡言乱语 胡言乱语的人；说长道短的；爱说闲话的 φλύαροι καὶ περίεργοι  ‘they talk nonsense and are busybodies’  「好说闲话，好管闲事」 (提前 5:13) 在 提前 5:13，φλύαρος 大概应该译成「说长道短的」，因为爱说别人闲话的人通常都是在说长道短。

φοβερός

(1)

ά，όν

(a)

25.255 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 引起恐惧的事物或人 可怕的；引起恐惧的 φοβερὸν τὸ ἐμπεσεῖν εἰς χεῖρας θεοῦ ζῶντος  ‘it is a fearful thing to fall into the hands of the living God’  「落在永生上帝的手里真是可怕呀！」 (来 10:31)

φοβέω

(1)

(a)

25.252 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 （φόβος[a]「恐惧」25.251 的衍生词）处于恐惧的状态中 恐惧；害怕 καὶ μὴ φοβεῖσθε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα  ‘and do not fear those who are able to kill the body’  「那杀人身体……的，不要怕他们」 (太 10:28) καὶ ἀκούσαντες οἱ μαθηταὶ ἔπεσαν ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα  ‘when the disciples heard this, they fell face downward and were extremely afraid’  「门徒听见，就俯伏在地，极其害怕」 (太 17:6) ἐφοβοῦντο γὰρ τὸν λαὸν μὴ λιθασθῶσιν  ‘they were afraid that the people might stone them’  「怕百姓用石头打他们」 (徒 5:26)

(b)

87.14 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参τρέμω］ 对某人非常敬畏或尊敬，达到惧怕的程度 惧怕；极其崇敬；极其尊敬 Κριτής τις ἦν ἔν τινι πόλει τὸν θεὸν μὴ φοβούμενος καὶ ἄνθρωπον μὴ ἐντρεπόμενος  ‘there was a judge in a certain town who neither feared God nor had any respect for people’  「某城有一个法官，他既不敬畏上帝，也不尊重人」 (路 18:2) 在许多语言中，说到「惧怕上帝」都会有严重的问题，因为这可能仅仅意味着「害怕上帝」，仿佛上帝是某种妖怪似的。如果词汇中具有「敬畏」的含义，那可能是一个足够理想的对等译词。某些语言会用习语来表达敬畏，例如「站在那里，心就像提到了嗓子眼上一样」或「站在某人面前就心跳加速」。

(c)

53.58 宗教活动 敬拜，尊崇 （φοβέω[a]「惧怕」（25.252）的引申喻意）对神明有深深的敬畏和尊崇，有敬畏接近惧怕的含意 崇敬；敬畏；敬拜 καὶ τὸ ἔλεος αὐτοῦ εἰς γενεὰς καὶ γενεὰς τοῖς φοβουμένοις αὐτόν  ‘and his mercy for generation after generation to those who have reverence for him’  「他的怜悯临到敬畏他的人，直到世世代代」 (路 1:50) 在 徒 13:16，短语 οἱ φοβούμενοι τὸν θεόν 直译是「那些畏惧上帝的人」，基本上是专用术语，指那些敬拜犹太人的上帝的非犹太人。这些人就是被称为「畏惧上帝的人」或「敬拜上帝的人」的外邦人。

φόβητρον

(1)

ου＜中＞

(a)

25.258 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 （φόβος[a]「恐惧」25.251 的衍生词）引起恐惧的物件、事件或状况 可怕的景象；恐怖的景象；可怕的事情 φόβητρά τε καὶ ἀπ᾽ οὐρανοῦ σημεῖα μεγάλα ἔσται  ‘there will be dreadful happenings and great signs from heaven’  「还有恐怖的景象和从天上来的大徵兆」 (路 21:11)

φόβος

(1)

ου＜阳＞

(a)

25.251 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 极度悲痛忧伤的状态，因强烈关注即将来到的痛苦、危险、邪恶等引起的，也可能因错误地以为上述情况会发生而引起的 害怕；恐惧 ἀπελθοῦσαι ταχὺ ἀπὸ τοῦ μνημείου μετὰ φόβου καὶ χαρᾶς μεγάλης  ‘with fear and great joy they quickly left the tomb’  「她们又害怕，又十分高兴，赶快离开墓穴」 (太 28:8) ἐν παντὶ θλιβόμενοι· ἔξωθεν μάχαι, ἔσωθεν φόβοι  ‘troubled in every way, conflicts without and fears within’  「处处遭受患难，外面有争战，里面有恐惧」 (林后 7:5) 有些语言没有名词词性的「惧怕」，很多时候，包含该名词的希腊文表达必须重新调整结构，从而用动词来表达对应的语义单元。因此，翻译者可以不说「内有惧怕」（林后 7:5），而是译成「我们内心是害怕的」。

(b)

25.254 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 恐惧的原因或来源 令人恐惧的东西 οἱ γὰρ ἄρχοντες οὐκ εἰσὶν φόβος τῷ ἀγαθῷ ἔργῳ ἀλλὰ τῷ κακῷ  ‘for the rulers are not a source of fear to those who do good but to those who do what is bad’  「统治者不是要使行善的人惧怕，而是要使作恶的人惧怕」 (罗 13:3) 当 φόβος 意为「惧怕的来源」时，基本上是一个使役动词，因此 罗 13:3 往往可以译成：「做官的不使那些行善的人惧怕，而是使那些作恶的人惧怕。」

(c)

53.59 宗教活动 敬拜，尊崇 ［参δέος］ 对神明的深深尊敬和敬畏 崇敬；敬畏 καὶ πορευομένη τῷ φόβῳ τοῦ κυρίου  ‘and (the church) lived in reverence for the Lord’  「存着敬畏主的心过生活」 (徒 9:31)

Φοίβη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.382 人名及地名 人名 保罗在 罗 16:1 推荐的坚革哩教会女执事 《和2010》《和》非比；《现》菲比；《思》福依贝

Φοινίκη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.606 人名及地名 地名 巴勒斯坦西部和北部的沿海地区 腓尼基

φοῖνιξ

(1)

ικος＜阳＞

(a)

3.8 植物 树木 棕榈科植物（Arecaceae）的开花品种；高度可达 10-20 米；有大型叶子丛生在顶部；拉丁语学名：Phoenix dactylifera；人们为其味甜和可食用的果子而加以培植，果子大小有如人的拇指；象徵优雅和风度；棕树枝象徵和平和胜利 棕树，棕榈树 ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων  ‘they took palm branches’  「他们拿着棕树枝」 (约 12:13) 参看 3.53 的讨论

(b)

3.53 植物 植物的非果实部分 ［参βάϊον］ 棕榈树（φοῖνιξ 1 ）的枝子 棕树枝，棕榈枝 ὄχλος πολύς ... ἑστῶτες ... φοίνικες ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν  ‘a great crowd ... stood there ... holding palm branches in their hands’  「有一大群人……手里拿着棕榈枝，站在……」 (启 7:9) 在《新约》经文中出现 φοῖνιξ[a]（约 12:13；参3.8）和 φοῖνιξ[b]（启 7:9）的时候，翻译者需要为枝子找到一个合适的术语，因为在许多语言中，人们会区分棕榈树的枝子和大多数其他树木的枝子，常常把棕榈树的枝子称为叶子（在生物学上确实是叶子），其他树木的枝子则喻称为树木的臂膀。 βάϊον 是一个生物学术语，意为「棕树枝」；原文在 约 12:13 中冗余地添加了 τῶν φοινίκων「棕树的」，可能因为作者恐怕读者不太熟悉 βάϊον 一词。

____________________________________________________

1 虽然英语习惯上把希腊文βάϊον或φοῖνιξ（3.53）所指事物称为'palm branch'（「棕树枝」），但严格来说，这只是一片很大的叶子，因为这些所谓的树枝上面并没有芽。

Φοῖνιξ

(1)

ικος＜阳＞

(a)

93.607 人名及地名 地名 克里特岛南岸的港口 《和2010》《和》非尼基；《现》菲尼基；《思》腓尼斯

φονεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

20.85 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参ἀνδροφόνος, ἀνθρωποκτόνος］ 谋杀别人的人 凶手 ἀπώλεσεν τοὺς φονεῖς ἐκείνους  ‘he destroyed those murderers’  「除灭那些凶手」 (太 22:7)

φονεύω

(1)

(a)

20.82 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参φόνος］ 以非法、故意杀人的方式夺去人的性命 谋杀；犯谋杀罪 ὃς δ᾽ ἂν φονεύσῃ, ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει  ‘anyone who commits murder will be brought before the judge’ (literally ‘... will be brought to judgment’)  「凡杀人的，必须受审判」 (太 5:21)

φόνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

20.82 暴力，伤害，摧毁，杀死 杀死 ［参φονεύω］ 以非法、故意杀人的方式夺去人的性命 谋杀 Ὁ δὲ ∑αῦλος ἔτι ἐμπνέων ἀπειλῆς καὶ φόνου εἰς τοὺς μαθητὰς τοῦ κυρίου  ‘in the meantime Saul kept up his violent threats of murder against the disciples of the Lord’  「扫罗还是一直怒气冲冲地威吓主的门徒，要杀害他们」 (徒 9:1)

φορέω

(1)

(a)

49.11 涉及衣着及装饰的活动 穿上、穿好衣服 穿（衣）；穿上；穿着；披着 οἱ τὰ μαλακὰ φοροῦντες ἐν τοῖς οἴκοις τῶν βασιλέων εἰσίν  ‘people who dress in luxurious clothes live in palaces’  「那穿细软衣服的人是在王宫里」 (太 11:8)

(b)

13.2 是，变成，存在，发生 状态 ［参ἔχω］ 处于某个特定的状态 是；承受 καθὼς ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ  ‘as we are in the likeness of the earthly’ or ‘as we bear the likeness of the earthly’  「正如我们有了那属尘土者的形象」 (林前 15:49)

(c)

38.3 惩罚，赏赐 惩罚 ［参μάχαιρα］ φορέω τὴν μάχαιραν  （习语，直译：佩剑）有能力或权力去施行惩罚 有权惩罚 οὐ γὰρ εἰκῇ τὴν μάχαιραν φορεῖ  ‘for it is not in vain that he has the power to punish’  「因为他有权惩罚，并非徒然」 (罗 13:4)

φόρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.182 拥有，转移，交换 税款，贡品 某国人民向另一国缴纳的款项，表示他们臣服和依赖该国 贡赋；赋税 ἔξεστιν ἡμᾶς Καίσαρι φόρον δοῦναι ἢ οὔ;  ‘is it lawful for us to pay the tribute tax to the Emperor or not?’  「我们纳税给凯撒合不合法」 (路 20:22) κωλύοντα φόρους Καίσαρι διδόναι  ‘he told them not to pay the tribute tax to the Emperor’  「禁止我们纳税给凯撒」 (路 23:2)

φορτίζω

(1)

(a)

15.207 线性运动 携带，负担 使人搬运或担负重担1 使搬运；使负重担 φορτίζετε τοὺς ἀνθρώπους φορτία δυσβάστακτα  ‘you make men carry heavy loads’  「你们使人背负难挑的重担」 (路 11:46)

____________________________________________________

1 在《新约》中，φορτίζω仅出现在比喻性的上下文中。

φορτίον

(1)

ου＜中＞

(a)

15.208 线性运动 携带，负担 ［参γόμος］ （φορτίζω「使背负重担」15.207 的衍生词）所运送的比较重的物件 重担；担子；货物（如船上的货物） μετὰ ὕβρεως καὶ πολλῆς ζημίας οὐ μόνον τοῦ φορτίου καὶ τοῦ πλοίου ἀλλὰ καὶ τῶν ψυχῶν ἡμῶν  ‘there will be great damage to the cargo and to the ship and loss of life as well’  「货物和船要受损伤，大遭破坏」 (徒 27:10)

Φορτουνᾶτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.383 人名及地名 人名 哥林多教会的信徒 福徒拿都；《思》福突纳托

φραγέλλιον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.26 人工制品 刑罚及处死用的工具 用一条皮带或多条皮带做成的皮鞭，末端或会附加一些重物；用来赶牲畜前行，或用作人的刑具 鞭子 ποιήσας φραγέλλιον ἐκ σχοινίων  ‘making a whip of cords’  「拿绳子做成鞭子」 (约 2:15) φραγέλλιον 的尖端带有硬物，通常是金属物品，以增加鞭打的力量，实施更严厉的刑罚。

φραγελλόω

(1)

(a)

19.9 物理的冲击力 击打，撞击 ［参ἱμάς, μαστιγόω, μαστίζω, μάστιξ］ 用鞭子重重地鞭打 鞭打；鞭笞 παρέδωκεν τὸν Ἰησοῦν φραγελλώσας ἵνα σταυρωθῇ  ‘he had Jesus whipped and handed him over to be crucified’  「把耶稣鞭打后交给人钉十字架」 (可 15:15)

φραγμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

7.59 建造物 围墙及篱笆 为了围蔽一个开阔的区域而搭建的结构 篱笆；墙 ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καὶ φραγμὸν αὐτῷ περιέθηκεν  ‘he planted a vineyard and put a fence around it’  「开垦了一个葡萄园，四周围上篱笆」 (太 21:33) 实际上，世界各地都有某种形式的篱笆、墙或栅栏，用来围住田地。在某些地方，围栏是堆起来的原木或树枝；在另一些地方，围墙是把泥土或石头垒起来。然而，重要的不在于样式，而在于功能，因此翻译者往往可以采用描述性的表达，例如「围住田地的栅栏」，有时可以描述为「阻止动物进入田地的栅栏」。 φραγμός[a] 也用来喻指律法，因为律法在犹太人与外邦人之间筑起一道屏障：τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ「隔断的墙」或「屏障」（弗 2:14）。在弗 2:14，φραγμός[a] 可以译作「隔开的墙」或「分隔的墙」（参34.39）。

(b)

1.105 地理物体及特徵 通路：道路、街道、小径等 篱笆、围墙或树篱旁边的小径或平地（一贫如洗的人或会留驻的地方） 旁道；小径 Ἔξελθε εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγμοὺς  ‘go out into the highways and byways’  「到大街和小巷上去」 (路 14:23)

(c)

34.39 联合 属于，包括在成员中，排除在外 （φραγμός[a]「篱笆」7.59 的引申喻意）作为人际关系的一种分离方式 那分离的；那隔离的 τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας  ‘destroying the intervening wall that separates’  「拆毁了中间隔绝的墙」 (弗 2:14) 有些语言可能需要指出被隔开是什么或是谁，因此需要把 弗 2:14 中的这个短语译成「将犹太人与外邦人隔开的……」。

φράζω

(1)

(a)

33.141 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参ἐπίλυσις, ἐπιλύω］ 解释某事物的意思，暗示所讨论的文本是复杂难解的 解释；意义；解说 Φράσον ἡμῖν τὴν παραβολὴν [ταύτην]  ‘explain to us what this parable means’  「请你向我们解释这比喻的意思」 (太 15:15)

φράσσω

(1)

(a)

68.45 时态 停止 使某事停止（特指讲话） 使停止；终止；阻挡；阻止 ἡ καύχησις αὕτη οὐ φραγήσεται εἰς ἐμὲ ἐν τοῖς κλίμασιν τῆς Ἀχαΐας  ‘as far as I am concerned, this boasting will not be stopped in the regions of Achaia’  「在亚该亚一带就没有人能阻止我这样夸口」 (林后 11:10)

(b)

33.125 沟通 保持沉默 ［参στόμα］ στόμα φράσσω  （习语，直译：塞住口）使某人无话可说 使不作声；消除任何说话的理由 ἵνα πᾶν στόμα φραγῇ  ‘in order to stop everyone from having anything to say’  「让每个人都无话可说」 (罗 3:19)

(c)

20.30 暴力，伤害，摧毁，杀死 伤害，伤口 ［参στόμα］ φράσσω στόμα  （习语，直译：封住口）防止伤害发生；在《新约》唯一的经文（来 11:33）里，那是指堵住狮子的口 堵住某人的嘴；防止伤害 ἔφραξαν στόματα λεόντων  ‘they shut the mouths of lions’ or ‘they kept lions from doing harm’  「堵住了狮子的口」或「以防狮子造成伤害」 (来 11:33) 来 11:33 中的短语具体指什么历史事件并不清楚。在 但 6:22 的记载中，是上帝的使者封住了狮子的口。

φρέαρ

(1)

ατος＜中＞

(a)

7.57 建造物 蓄水建造物 ［参πηγή］ 深入地面的结构，通常用石头砌成，底部是一池水 井 βοῦς εἰς φρέαρ πεσεῖται  ‘an ox will fall into a well’  「牛……掉在井里」 (路 14:5) 如果有相对稳定的水流，那么水井可以很贴切地称为一口 πηγή[a]「泉」1.78；这可能是 约 4:6 中采用 πηγή 的原因），但是，如果水只是从附近地区逐渐渗入水井内，或者是通过地表水汇入井中，那么更应该称为 φρέαρ[a]。然而，在一些上下文中，这两个词汇可以互换使用；例如，比较 约 4:6 中的 πηγή 与 约 4:11 中的 φρέαρ，两个词都是指叙加的雅各井。

(b)

1.58 地理物体及特徵 洼地及洞穴 地面上较深的坑或竖井 深坑 ἐσκοτώθη ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀὴρ ἐκ τοῦ καπνοῦ τοῦ φρέατος  ‘the sunlight and air were made dark by the smoke from the pit’  「太阳和天空因坑口的烟而变为黑暗」 (启 9:2) 在此处出现的 φρέαρ (启 9:1)，所指的实质上相等于 ἄβυσσος「无底坑」 (1.20)。

φρεναπατάω

(1)

(a)

31.12 持有观点，相信，信赖 持有错误观点，被误导 ［参ἀπατάω, ἀπάτη, ἐξαπατάω］ 使某人对真理产生错误的看法1 误导；欺哄；欺骗 εἰ γὰρ δοκεῖ τις εἶναί τι μηδὲν ὤν, φρεναπατᾷ ἑαυτόν  ‘if a person thinks he is something when he really is nothing, he is only deceiving himself’  「有人如果没有什么了不起，却自以为了不起，就是在欺骗自己」 (加 6:3)

____________________________________________________

1 这些含有词干ἀπατ的词汇的意思与前面含有词干πλαν（31.8-31.11）的词汇的意思有很多重叠。这两组词汇都有欺骗和错误观念的意思。很难确定这些词汇在意思上的确切差异，但含有词干πλαν的词汇可能与一般的欺骗行为有关，而不是主要与错误观念有关。

φρεναπάτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

31.13 持有观点，相信，信赖 持有错误观点，被误导 （φρεναπατάω「误导」31.12 的衍生词）在真理上误导别人的人 误导的人；骗子 Εἰσὶν γὰρ πολλοὶ [καὶ] ἀνυπότακτοι, ματαιολόγοι καὶ φρεναπάται  ‘there are many disorderly people, empty talkers, and deceivers’  「有许多人不受约束、好讲空话、欺骗人」 (多 1:10) 在某些语言中，φρεναπάτης 的对等译法是「沿着错路领头的人」或「把错说成对的人」。

φρήν

(1)

φρενός＜阴＞

(a)

26.15 心理官能 深思熟虑的心理能力，往往暗示明智和有远见 深思熟虑；思想方式；人生观 Ἀδελφοί, μὴ παιδία γίνεσθε ταῖς φρεσὶν  ‘do not be like children in the way you think, Christian brothers’  「弟兄们，你们在思想上不要作儿童」 (林前 14:20)

φρίσσω

(1)

(a)

25.260 态度及情感 惧怕，惊骇，惊慌 非常害怕，以致发抖战栗 1 害怕得发抖；极度害怕；恐惧战竞 τὰ δαιμόνια πιστεύουσιν καὶ φρίσσουσιν  ‘the demons believe and tremble with fear’  「连鬼魔也相信，并且恐惧战兢」 (雅 2:19)

____________________________________________________

1 τρέμω[b]（25.259）和φρίσσω（25.260）可以视为同时属于两个非常不同的语义域，一个是生理方面，即由于恐惧或敬畏而无法控制的身体反应，另一个是畏惧或惊恐的心理体验。然而，因为是心理的畏惧产生生理的反应，所以把这些字词的意思视为情绪反应而不是生理事件似乎更加合理。

φρονέω

(1)

(a)

26.16 心理官能 （词根为 φρον「深思熟虑」26.15 的衍生词）使用自己深思熟虑的能力，重点在于潜在的性情或态度 有自己的看法；以某种独特的方式来思考 τοῦτο φρονεῖτε ἐν ὑμῖν ὃ καὶ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ  ‘the attitude you should have is the one that Christ Jesus had’  「你们要以基督耶稣的意念为你们的意念」 (腓 2:5) 有些情况应该把 腓 2:5 译成：「你们应该按照基督耶稣思想的方式去思想」，或「耶稣基督思想事物的方式，是你们应该思想事情的方式」。 在 腓 2:5，φρονέω 也可以理解为特指人与人之间彼此相待的态度。

(b)

30.20 思考 思考，思想 ［参μελετάω, σκοπέω, φροντίζω］ 持续地认真思考某事 沉思；仔细思想；专心思考；专心一意 τὰ ἄνω φρονεῖτε  ‘let your mind dwell on the things which are above’  「你们要思考上面的事」 (西 3:2)

(c)

31.1 持有观点，相信，信赖 有意见，持有观点 ［参ἔχω, ἡγέομαι, κρίνω, λογίζομαι］ 对某事物持有观点或意见 持有观点；有一个意见；考虑；认为 ἐγὼ πέποιθα εἰς ὑμᾶς ἐν κυρίῳ ὅτι οὐδὲν ἄλλο φρονήσετε  ‘our union in the Lord makes me confident that you will not take a different view’  「我在主里深信你们不会有别的想法」 (加 5:10)

(d)

87.12 地位 与地位有关的荣誉及尊重 ［参οἶδα］ 承认某人或事件的崇高地位 尊敬；表示敬意；尊重 ὁ φρονῶν τὴν ἡμέραν κυρίῳ φρονεῖ  ‘one who respects a certain day shows his respect for the Lord’  「有人特别重视某一天，表示他对主的尊崇」 (罗 14:6)

(e)

88.209 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 ［参ὑψηλός, ὑψηλοφρονέω］ ὑψηλὰ φρονέω  态度傲慢 傲慢；高傲自大 μὴ ὑψηλὰ φρόνει ἀλλὰ φοβοῦ  ‘do not be proud of it, but be afraid’  「你不可心高气傲，倒要畏惧」 (罗 11:20)

φρόνημα

(1)

τος＜中＞

(a)

26.15 心理官能 深思熟虑的心理能力，往往暗示明智和有远见 深思熟虑；思想方式；人生观 τὸ γὰρ φρόνημα τῆς σαρκὸς θάνατος  ‘for to those whose outlook is formed by their human nature, death is the result’  「关注肉体本性的，其结果就是死」 (罗 8:6)

φρόνησις

(1)

εως＜阴＞

(a)

26.15 心理官能 深思熟虑的心理能力，往往暗示明智和有远见 深思熟虑；思想方式；人生观 ἐπιστρέψαι ... ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων  ‘he will turn ... the disobedient people back to the way of thinking of righteous people’  「叫悖逆的人转向义人的见识」 (路 1:17)

(b)

32.30 理解 理解能力 理解的能力，是洞察力和智慧的结果 理解能力；智慧；明智 ἐν πάσῃ σοφίᾳ καὶ φρονήσει  ‘using all wisdom and ability to understand’  「他用一切的智慧和聪明」 (弗 1:8)

φρόνιμος

(1)

ον

(a)

32.31 理解 理解能力 ［参φρονίμως］ 指由洞察力和智慧产生的理解 明智；聪明；有理解力；有洞察力 ὅστις ἀκούει μου τοὺς λόγους τούτους καὶ ποιεῖ αὐτούς, ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ φρονίμῳ  ‘everyone who hears these words of mine and obeys them is like one who has understanding’  「凡听了我这些话又去做的，好比一个聪明人」 (太 7:24)

φρονίμως

(1)

(a)

32.31 理解 理解能力 ［参φρόνιμος］ 指由洞察力和智慧产生的理解 明智；聪明；有理解力；有洞察力 ἐπῄνεσεν ὁ κύριος τὸν οἰκονόμον τῆς ἀδικίας ὅτι φρονίμως ἐποίησεν  ‘the master praised the unjust steward because he had acted wisely’  「主人就夸奖这不义的管家做得精明」 (路 16:8)

φροντίζω

(1)

(a)

30.20 思考 思考，思想 ［参μελετάω, σκοπέω, φρονέω］ 持续地认真思考某事 沉思；仔细思想；专心思考；专心一意 ἵνα φροντίζωσιν καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες θεῷ  ‘in order that those who believe in God may fix their attention on being concerned with good works’ or ‘... on being active in doing good works’  「好让那些信了上帝的人专心投入美好的工作」或「……热心行善」 (多 3:8)

φρουρέω

(1)

(a)

37.119 控制，管理 守卫，看守 ［参φυλακή, φυλάσσω］ 对可能发生的事件有所防备 防范；把守；看守 ὁ ἐθνάρχης Ἁρέτα τοῦ βασιλέως ἐφρούρει τὴν πόλιν Δαμασκηνῶν πιάσαι με  ‘the ethnarch under King Aretas kept the city of Damascus under watch in order to arrest me’  「在大马士革的亚哩达王手下的提督把守大马士革城，要捉拿我」 (林后 11:32) 在许多语言中，守卫一个地区以捉拿某人，与保护畜群以防被强盗夺去或被野兽袭击，这两种情况所用的词汇是非常不同的。

φρυάσσω

(1)

(a)

88.185 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 表示出傲慢无礼的怒气 咆哮；被激怒 Ἱνατί ἐφρύαξαν ἔθνη  ‘why are the nations raving’  「列国为什么狂怒骚乱」 (徒 4:25) 显然，φρυάσσω 不仅包含了怒气，还包含了强烈的反对，不论是言语上的还是非言语上的。

φρύγανον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.65 植物 木材及木制品 树木或灌木的干树枝，被折断或砍成适当的长度，用作木柴 干柴，木柴 συστρέψαντος δὲ τοῦ ∏αύλου φρυγάνων τι πλῆθος καὶ ἐπιθέντος ἐπὶ τὴν πυράν  ‘Paul had gathered a bundle of sticks and put them on the fire’  「保罗拾起一捆柴，放在火中」 (徒 28:3)

Φρυγία

(1)

ας＜阴＞

(a)

93.609 人名及地名 地名 小亚细亚中部的地区 弗吕家；《思》夫黎基雅

Φύγελος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.384 人名及地名 人名 亚西亚地区的基督徒，他和黑摩其尼一起离弃保罗 腓吉路；《思》非革罗

φυγή

(1)

(a)

15.61 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 ［参φεύγω］ 迅速离开一个地点或区域，以避免可能会出现的危险或困难 逃走 προσεύχεσθε δὲ ἵνα μὴ γένηται ἡ φυγὴ ὑμῶν χειμῶνος  ‘pray that your flight will not be in the winter’ or ‘... in the cold season’  「你们要祈求，好让你们逃走的时候，不遇见冬天」或「……寒冷的季节」 (太 24:20)

φυλακή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

7.24 建造物 建筑物 ［参δεσμωτήριον, τήρησις］ 拘留关押的地方 监牢；监狱 ἀπεκεφάλισεν [τὸν] Ἰωάννην ἐν τῇ φυλακῇ  ‘he had John beheaded in prison’  「在监狱里斩了约翰」 (太 14:10) 事实上，所有语言都有表示监狱或监牢的词汇；但在某些语言中，人们会采用描述性的短语：「人被捆绑起来的场所」或「人被链子锁起来的场所」。某些语言会使用高度惯用的表达方式，如：「吃铁的地方」或「与老鼠呆在一起的房间」。

(b)

37.123 控制，管理 守卫，看守 （φυλάσσω[a]「严密地守卫」37.120 的衍生词）守卫站岗的地方或哨所 岗哨；哨所；警卫岗位 διελθόντες δὲ πρώτην φυλακὴν καὶ δευτέραν ἦλθαν ἐπὶ τὴν πύλην τὴν σιδηρᾶν  ‘they passed by the first guard post, then the second, and came (at last) to the iron gate’  「他们经过第一、第二两道岗哨，来到……铁门前」 (徒 12:10)

(c)

67.196 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 夜晚被划分为四个时间段之一（在这段时间内，一些被指派的人会担任守望工作） 更次；夜晚的四分之一 περὶ τετάρτην φυλακὴν τῆς νυκτὸς ἔρχεται πρὸς αὐτοὺς περιπατῶν ἐπὶ τῆς θαλάσσης  ‘it was about the fourth watch that he came to them walking on the lake’  「大约夜里四更天，耶稣在海面上行走」 (可 6:48) 一般来说，φυλακή 在《新约》中是指夜晚分成的四个时间段之一。罗马人将夜晚分成四个相等的时间段或更次。然而，太 24:43 和 路 12:38 可能是指夜晚的三个更次，因为希伯来人和希腊人通常把夜晚分成三更。

(d)

85.85 在空间存在 居住，定居 野兽和邪灵居住的地方 巢穴；住处 καὶ φυλακὴ παντὸς πνεύματος ἀκαθάρτου καὶ φυλακὴ παντὸς ὀρνέου ἀκαθάρτου [καὶ φυλακὴ παντὸς θηρίου ἀκαθάρτου]  ‘and a haunt for every unclean spirit, every unclean bird, and every unclean wild animal’  「各样污秽之灵的巢穴， 各样污秽之鸟的窝， 各样污秽可憎之兽的出没处」 (启 18:2)

(e)

37.119 控制，管理 守卫，看守 ［参φρουρέω, φυλάσσω］ φυλάσσω φυλακάς  对可能发生的事件有所防备 防范；把守；看守 φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν  ‘guarding their flock during the night’  「夜间看守羊群」 (路 2:8) 在许多语言中，守卫一个地区以捉拿某人，与保护畜群以防被强盗夺去或被野兽袭击，这两种情况所用的词汇是非常不同的。

φυλακίζω

(1)

(a)

37.114 控制，管理 监禁 ［参δέω］ 把某人禁闭在监牢里 约束；控制；囚禁；关进监狱 αὐτοὶ ἐπίστανται ὅτι ἐγὼ ἤμην φυλακίζων καὶ δέρων κατὰ τὰς συναγωγὰς τοὺς πιστεύοντας ἐπὶ σέ  ‘they know well that I imprisoned and beat those in the synagogues who believed in you’  「我从前在各会堂里把信你的人监禁，又鞭打他们」 (徒 22:19) 「监禁某人」经常用习语来翻译，例如「绑在里面」，或「锁在黑暗里面」，甚至说「使人和老鼠一起吃饭」。

φυλακτήριον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.195 人工制品 装饰品 装着旧约经句的小皮匣或经文袋，犹太人会佩戴在手臂或前额上，尤其祷告的时候 经匣；经文袋 πλατύνουσιν γὰρ τὰ φυλακτήρια αὐτῶν  ‘they make their phylacteries broad’  「把佩戴的经匣加宽了」 (太 23:5) 在新约时期以及之前，希腊词 φυλακτήριον 是指一个用来保护人躲避邪恶力量的物品。因此，这词指一种护身符；但在 太 23:5 中，φυλακτήριον 指亚兰文中的经文匣，译为「祷告」。在每天晨祷时，犹太人会在前额和左臂上各绑一个经匣。只是其功用不详。在 太 23:5 中，耶稣没有责备佩戴经匣这件事，然而他斥责以此作为炫耀。

φύλαξ

(1)

ακος＜阳＞

(a)

37.121 控制，管理 守卫，看守 负责看守一个范围或一个人的人 卫兵；守卫；哨兵；警卫 καὶ τοὺς φύλακας ἑστῶτας ἐπὶ τῶν θυρῶν  ‘and the guards standing at the doors’  「警卫也站在门外」 (徒 5:23)

φυλάσσω  (φυλάσσομαι)

(1)

(a)

37.120 控制，管理 守卫，看守 严密地看管某人或某物 严密看守 παραδοὺς τέσσαρσιν τετραδίοις στρατιωτῶν φυλάσσειν αὐτόν  ‘he was handed over to be guarded by four groups of four soldiers each’  「把他交给四班士兵看守，每班四个人」 (徒 12:4)

(b)

36.19 引导，管教，跟从 服从，不服从 ［参τηρέω, τήρησις］ 继续遵守命令或吩咐 遵守；遵行诫命；服从 ∏άντα ταῦτα ἐφύλαξα  ‘I have continued to obey all these commandments’  「这一切诫命我都遵守了」 (太 19:20)

(c)

13.154 是，变成，存在，发生 发生 竭力使自己不去做某事 小心不要做；竭力避免；认真躲避 φυλάσσεσθε ἀπὸ πάσης πλεονεξίας  ‘keep yourself from all kinds of greed’  「躲避一切的贪心」 (路 12:15) κρίναντες φυλάσσεσθαι αὐτοὺς τό τε εἰδωλόθυτον καὶ αἷμα καὶ πνικτὸν καὶ πορνείαν  ‘having decided that they must keep themselves from food offered to idols, from blood, from an animal that has been strangled, and from sexual immorality’  「吩咐他们不可吃任何祭过偶像的食物，不可吃血或被勒死的牲畜，也不可有淫乱的行为」 (徒 21:25)

(d)

37.119 控制，管理 守卫，看守 ［参φρουρέω, φυλακή］ φυλάσσω φυλακάς  对可能发生的事件有所防备 防范；把守；看守 φυλάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν  ‘guarding their flock during the night’  「夜间看守羊群」 (路 2:8) 在许多语言中，守卫一个地区以捉拿某人，与保护畜群以防被强盗夺去或被野兽袭击，这两种情况所用的词汇是非常不同的。

φυλή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

10.2 亲属关系用语 有血缘关系但不限定前后代关系的群体及群体的成员 民族中的一个分支，他们彼此在血缘上比与整个民族的关系更密切 支族；部落 ἦν Ἅννα προφῆτις ... ἐκ φυλῆς Ἀσήρ  ‘Anna, a prophetess, was there ... from the tribe of Asher’  「有位女先知，名叫亚拿，是亚设支派……」 (路 2:36) 许多社会中都只有三种定义明确的血缘关系群组：(1)核心家庭（即，直系亲属）；(2)大家庭（往往被称为「家族」）；以及(3)整个部族或民族。在这种情况下，人们可能要把以色列的十二支派称为「十二个大家族」。这样是强调他们的血缘关系，同时又表示他们是一个更大的民族单位，即以色列民，的组成部分。另一方面，一些所谓的「原始社会」对于有不同血缘关系的人群有很多不同的名称。这些名称用来称呼：个别的家庭、大家庭、氏族、一组氏族、从一个部落划分的两个互动单元（称为「半偶族」），最后是整个部落，在更大的社会中相当于一个民族或国家。对于某些旧约经文，要选用适当的术语来表示有不同血缘关系的人群变得尤为复杂。

(b)

11.56 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 ［参πατριά］ 人数相对庞大的人群，他们构成一个社会政治群体，大概有着相同的血缘关系（在许多语境中，πατριά[b] 和 φυλή[b] 的意义与 ἔθνος 和 λαός[a], 11.55 很相近）1 民族；人民 τότε κόψονται πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς γῆς  ‘then all the nations on earth will mourn’  「那时……地上的万族都要哀哭」 (太 24:30)

(c)

11.15 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 αἱ δώδεκα φυλαί  （固定短语，直译：十二支派；用作比喻）所有的上帝子民，可能指新的以色列民 所有的上帝子民 Ἰάκωβος θεοῦ καὶ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ δοῦλος ταῖς δώδεκα φυλαῖς ταῖς ἐν τῇ διασπορᾷ χαίρειν  ‘James, a servant of God and of the Lord Jesus Christ, to all the people of God scattered over the world, Greetings’  「上帝和主耶稣基督的仆人雅各问候散居在各处的所有的上帝子民」 (雅 1:1) 把 雅 1:1 理解为向散住各地的以色列十二支派问候，也是有可能的。然而，这种字面上的解释通常被拒绝，因为那是指散居世界各地的上帝的百姓。若是选择直译这段经文，就必须添加旁注去说明还有另一种解释，反之亦然。

____________________________________________________

1 πατριά[a]和φυλή[b]「民族；人民」（11.56）的重点在于作为社会职能单元的特定人群，血缘关系是次要特徵。但是，对于γένος[b]和σάρξ[e]来说，血缘关系是重点，而群体职能是次要的。

φύλλον

(1)

ου＜中＞

(a)

3.51 植物 植物的非果实部分 叶子 ἰδὼν συκῆν ἀπὸ μακρόθεν ἔχουσαν φύλλα  ‘when he saw from a distance a fig tree which had leaves’  「他远远地看见一棵无花果树，树上有叶子」 (可 11:13) 有些语言清楚区分各种不同的叶子，特别是区分具有平行叶脉和分支叶脉的叶子。在 可 11:13 中，经文要点是无花果树「已经长叶了」，那就是说，在冬季过去之后，叶子已经长出来了。在许多语言中，这种状态的树可称为「绿树」。

φύραμα

(1)

τος＜中＞

(a)

79.92 物体的特徵 二维及三维的形状 具有不规则圆形轮廓的三维物体 团；块 ἢ οὐκ ἔχει ἐξουσίαν ὁ κεραμεὺς τοῦ πηλοῦ ἐκ τοῦ αὐτοῦ φυράματος ποιῆσαι  ‘or doesn't the potter have the power to make from the same lump of clay...’  「难道陶匠没有权从一团泥里拿一块」 (罗 9:21)

(b)

63.12 整体，联合，部分，分开 混合 （φυράω「混合不同物质（如面粉，或者混合其他干物质与水）」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）混合或揉捏而成的东西 混合物；面团；全团 ἐκκαθάρατε τὴν παλαιὰν ζύμην, ἵνα ἦτε νέον φύραμα  ‘get rid of the old yeast so that you may be a fresh batch of dough’  「应该把旧酵除净，好让你们成为新的面团」 (林前 5:7)

φυσικός

(1)

ή，όν

(a)

58.9 性质，类别，示例 性质，特徵 ［参φυσικῶς］ 符合某事物的性质或特性的 自然的；本性的；按本性；按本能 μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν  ‘they changed the use which is in accordance with nature to that which is contrary to nature’  「把自然的关系变成违反自然的」 (罗 1:26) 在一些语言中，「符合本性」的对等翻译是「成为它应该有样子」（罗 1:26）。对于 彼后 2:12，有些语言采用「动物」甚至是贬义的「野兽」，代替「自然受造物」等表达，似乎更适合。

φυσικῶς

(1)

(a)

58.9 性质，类别，示例 性质，特徵 ［参φυσικός］ 符合某事物的性质或特性的 自然的；本性的；按本性；按本能 ὅσα δὲ φυσικῶς ὡς τὰ ἄλογα ζῷα ἐπίστανται  ‘which they know by instinct, like wild animals’  「像野兽一样随着本能去做」 (犹 1:10)

φυσιόω  (φυσιόομαι)

(1)

(a)

88.217 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 （φυσιόω「吹气，充气」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）使某人变得骄傲或傲慢 使骄傲；使傲慢 ἡ γνῶσις φυσιοῖ, ἡ δὲ ἀγάπη οἰκοδομεῖ  ‘such knowledge makes a person haughty, but love builds up’  「这一类的知识只会使人自高自大，唯有爱心才能够造就人」 (林前 8:1)

(b)

88.216 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 （φυσιόω「吹气，充气」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）因骄傲而自大 骄傲；傲慢 μὴ εἷς ὑπὲρ τοῦ ἑνὸς φυσιοῦσθε κατὰ τοῦ ἑτέρου  ‘none (of you) should be proud of one person and despise another’ (literally ‘... one person against another’)  「免得你们中间有人自高自大，重这个轻那个」 (林前 4:6)

φύσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

58.8 性质，类别，示例 性质，特徵 某物的本性，因其自然发展或在自然状态下的结果 本质；本性 τοῖς φύσει μὴ οὖσιν θεοῖς  ‘beings who by nature are not gods’  「那些本性上不是上帝的神明」 (加 4:8) θείας κοινωνοὶ φύσεως  ‘sharers in the divine nature’  「分享上帝的本性」 (彼后 1:4) 如果目的语言中没有对应「本性」的词汇，那么 加 4:8 中的表达可以译成「不是真神的神明」，彼后 1:4 可以译成「分享与上帝相像的本质」或「在某些方面像上帝」。

(b)

58.24 性质，类别，示例 类别，种类 基于生理或遗传方面的相似性而产生的一类实体 种类；品种；物种 πᾶσα γὰρ φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν, ἑρπετῶν τε καὶ ἐναλίων δαμάζεται καὶ δεδάμασται τῇ φύσει τῇ ἀνθρωπίνῃ  ‘every kind of wild animal, bird, reptile, and fish can be tamed and has been tamed by people’ (literally ‘... humankind)’  「各类野兽、飞鸟、爬行动物、水族，都可以被制伏，而且都已经被人类制伏了」 (雅 3:7a)

____________________________________________________

1 在雅 3:7,7 [2]的开头和结尾，φύσις一词显然被用作双关语。

φυσίωσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

88.215 道德伦理素质及相关行为 自负，傲慢，骄傲 （φυσίωσις「膨胀」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）对自己的重要性存着膨胀、自大、浮夸的认识 骄傲；傲慢；觉得自己重要 ψιθυρισμοί, φυσιώσεις, ἀκαταστασίαι  ‘gossip, arrogance, and disorder’  「谣言、狂傲、混乱」 (林后 12:20)

φυτεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

3.1 植物 植物（一般意义） 任何种类的植物，乔木、灌木或草本植物 植物 ∏ᾶσα φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ πατήρ μου ὁ οὐράνιος  ‘every plant which my Father in heaven did not plant’  「一切不是我天父栽种的植物」 (太 15:13) 在许多语言中，翻译 φυτεία 的主要困难是找不到一个泛指植物的用语。有时候，最接近的对等译法是使用一个描述性短语，如「绿色的东西」或「多叶的东西」。 不同语言对于植物的分类也非常不同。主要区分是依据其大小、木质含量、多年生或一年生，以及果实可以食用或不可食用。

φυτεύω

(1)

(a)

43.5 农耕 栽种，主要用于栽种葡萄树、灌木和树木 种植；栽种；耕种；开垦 τίς φυτεύει ἀμπελῶνα καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ οὐκ ἐσθίει;  ‘who plants a vineyard and does not eat its fruit?’  「有谁栽葡萄园而不吃园里的果子呢？」 (林前 9:7)

φύω

(1)

(a)

23.191 生理活动过程及状态 生长 植物的生长 生长；长大；长出来 φυὲν ἐποίησεν καρπὸν  ‘(the plants) grew and bore grain’  「生长起来，长出谷物」 (路 8:8) 在 来 12:15，φύω 出现在比喻性质的上下文中，因此最好作为比喻来处理。例如，对于 μή τις ῥίζα πικρίας ἄνω φύουσα 这个句子，可以把直译：「免得有苦毒的根长出来」，与译作比喻：「从而没有人像长出来的苦涩的植物」，做一比较。

φωλεός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

1.56 地理物体及特徵 洼地及洞穴 洞穴，通常被动物用作为兽穴或巢穴 洞；兽穴；巢穴 Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσιν  ‘foxes have holes’  「狐狸有洞」 (路 9:58) 在大多数语言中，φωλεός（如在 路 9:58 中）和 ὀπή（「孔穴」，1.53）必须加以区分，因为 φωλεός 通常是动物栖息或躲藏的那种洞穴，而 来 11:38 中的 ὀπή 并不是动物正常栖息的场所。

φωνέω

(1)

(a)

33.307 沟通 召唤，呼召 ［参καλέω］ 直接或间接地与有一定距离的人沟通，为要把这个人叫过来1 叫来；召来；传召 φωνήσας αὐτὸν εἶπεν αὐτῷ, Τί τοῦτο ἀκούω περὶ σοῦ;  ‘(his master) called him in and said to him, What is this I hear about you?’  「主人叫他来，对他说：『我听到了，你做的是什么事？』」 (路 16:2)

(b)

33.77 沟通 说话，谈话 ［参ἀναφωνέω, ἐπιφωνέω］ 以相当大的音量高声说话2 高声呼喊；大声叫喊 αὐτὸς δὲ κρατήσας τῆς χειρὸς αὐτῆς ἐφώνησεν  ‘he took her by the hand and called out’  「耶稣拉着她的手，呼叫」 (路 8:54)

(c)

33.131 沟通 名字 ［参εἶπον, ἐπικαλέω, καλέω, λέγω］ 以一个人的属性来谈及这个人 称呼；命名 ὑμεῖς φωνεῖτέ με Ὁ διδάσκαλος  ‘you call me Teacher’  「你们称呼我老师」 (约 13:13) 要根据上下文来确定对一个人的称呼，是初次给他命名，抑或只是用一个特定的名字来称呼他，这并非总是能做到的。同样，使用属性或头衔的时候，也并非常常能够确定那是赋予某人以某个属性或头衔，还是仅仅用这样一个属性或头衔来谈论这个人，或对他说话。在某些情况下，赋予头衔可能是间接的。例如，在 太 1:23，「他们将要称他的名为以马内利」是暗示要给他一个头衔，但这个过程是以人们如何谈论这个人的方式来陈述的。

(d)

33.315 沟通 邀请 ［参καλέω, παρακαλέω］ 请一个人接受所提供的款待 3 邀请；请 Ὅταν ποιῇς ἄριστον ἢ δεῖπνον, μὴ φώνει  ‘when you give a lunch or dinner, do not invite ...’  「你准备午饭或晚餐，不要请……」 (路 14:12)

(e)

14.76 自然界的事件及状态 声音 制造声响 发出声音 ∏ρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με  ‘before the rooster crows, you will say three times that you do not know me’  「鸡叫以前，你会三次不认我」 (太 26:75) 在 太 26:75，翻译者可能会想使用特定的词如「啼」，但是 φωνέω[e] 这个词的意思只是「发出声音」。

____________________________________________________

1 φωνέω[a]与καλέω[c]的意思可能稍有不同，φωνέω[a]更强调声音的音量，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

2 ἀναφωνέω的音量可能比φωνέω[b]高，ἐπιφωνέω可能更偏重于内容或接受信息的人，但是无法根据现有的上下文来确定这些区别。

3 παρακαλέω[b]的意思可能与καλέω[e]和φωνέω[d]略有区别，暗示较高程度的催促。

φωνή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

14.74 自然界的事件及状态 声音 ［参φθόγγος］ 任何类型的声音，包括人类语言，但通常是一种独特的声音类型，相对于混乱的噪音 声音 γὰρ ὡς ἐγένετο ἡ φωνὴ τοῦ ἀσπασμοῦ σου εἰς τὰ ὦτά μου  ‘for as soon as I heard the sound of your greeting’  「我一听见你问安的声音」 (路 1:44) 很多语言都会对言语声音和非言语声音作重要的区分。在某些语言中，音乐的声音也需要有一种十分特殊的用语，通常会根据乐器的类型来进行区分。

(b)

33.103 沟通 说话，谈话 人类的声音，作为一种沟通工具 声音 φωνὴ ἐγένετο ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα  ‘a voice said from the cloud’  「有声音从云彩里出来」 (路 9:35) 有些语言不能只说声音而不指明说话的人；由于上下文清楚显示说话者是上帝，因此只能译作「上帝的声音从云中出来」或「上帝从云中说话」。

(c)

33.80 沟通 说话，谈话 叫喊的声音 喊叫；大喊；大声呼喊；呼叫 Φωνὴ ἐν Ῥαμὰ ἠκούσθη  ‘a cry was heard in Ramah’  「在拉玛听见了声音」 (太 2:18)

(d)

33.1 沟通 语言 ［参διάλεκτος］ 口头或书面的言语代码，是人与人沟通的基本方式 语言 τοσαῦτα εἰ τύχοι γένη φωνῶν εἰσιν ἐν κόσμῳ  ‘there are so many different languages in the world’  「世上有许多种语言」 (林前 14:10) ὑποζύγιον ἄφωνον ἐν ἀνθρώπου φωνῇ φθεγξάμενον  ‘a donkey, incapable of speech, spoke in a human language’  「一头不能说话的驴，竟用人的声音说出话」 (彼后 2:16) 在 彼后 2:16，φωνή 可以解作「声音」（见 33.103）。

φῶς

(1)

φωτός＜中＞

(a)

14.36 自然界的事件及状态 光 ［参φέγγος］ 光，对比于黑暗（σκότος[a], σκοτία[a], 14.53），通常与一些光源如日、月、火、灯等等相关1 光 ὅτι ὁ θεὸς ὁ εἰπών, Ἐκ σκότους φῶς λάμψει  ‘the God who said, Out of darkness the light shall shine’  「那位曾说『要有光从黑暗里照出来』的上帝」 (林后 4:6) 有不同的词汇可以用来表示「光」，要根据是否有特定的光源，例如火、灯、日、月等，还是仅仅是广义上的光，意思是日光与照进房子的太阳照射不同。有些语言也区分来源不同的光，例如来自火、灯或天体的光，会用不同的词汇来表达。 有些语言没有表示「光」的名词，只有动词，因为有光的事实被说成是一件发生的事，因此被认为是一个事件。

(b)

2.5 自然物质 火 ［参πῦρ, πυρά］ 一堆正在燃烧的物料 火；篝火 ὁ ∏έτρος ... ἦν συγκαθήμενος μετὰ τῶν ὑπηρετῶν καὶ θερμαινόμενος πρὸς τὸ φῶς  ‘Peter ... was sitting together with the guards and was warming himself at the fire’  「彼得……和警卫一同坐在火边取暖」 (可 14:54) 在许多语言中，希腊文短语 ἅψαντες … πυράν「点燃一团火」最好用一个意指「生火」的动词来翻译；在某些语言中，人们不会谈到「火」而不指明所烧的物料是什么。因此，在 徒 28:2 中，恰当的对等翻译是「他们使一些小树枝燃烧起来」。 在一些语言中，人们会刻意区分两种不同功能的火，一种是焚烧垃圾的火，一种是取暖用的火。《启示录》中经常提到毁灭性的火（启 8:5 和 启 20:10），翻译者可能需要使用另一个词汇来表达取暖或加热物品所用的火。

(c)

6.102 人工制品 灯火及支托物 ［参λαμπάς］ 一根或一捆棍棒，可以随身携带，点燃后握在手中作照明之用 火把 ἰτήσας δὲ φῶτα εἰσεπήδησεν  ‘and calling for a torch, he rushed in’  「叫人拿了火把，就冲进去」 (徒 16:29) 当然，在 徒 16:29 中，φῶς 有可能是指灯（参6.104）。

(d)

11.14 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 ［参τέκνον, υἱός］ υἱοὶ τοῦ φωτός, τέκνα φωτός  （习语，直译分别是：光明之子，和：光明的子女）得到上帝启示的真理，大概也按照这样的真理而活的人。另见 9.4 和 12.15 光明之子；光明的子女；上帝的子民 ὡς τὸ φῶς ἔχετε, πιστεύετε εἰς τὸ φῶς, ἵνα υἱοὶ φωτὸς γένησθε  ‘believe in the light then, while you have it, so that you will be God's people’  「你们要趁着有光的时候信从这光，使你们成为上帝的子民」 (约 12:36) ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε  ‘you must live like people who belong to God’  「行事为人就要像上帝的百姓」 (弗 5:8) 有些语言很难用「光」来比喻从上帝而来的真理。那种真理不等于知识，而是正确道德行为的原则和做法。由于把「真理」说成是「光」所面对的困难，有些翻译者喜欢用「上帝的百姓」来翻译以下短语：υἱοὶ τοῦ φωτός、υἱοὶ τῆς ἡμέρας 和 τέκνα φωτός。然而，在某些情况下是可以采用「光」的比喻的，就是当所用的描述是「从上帝而来的光」，或甚至是「从上帝而来的真光」。

(e)

28.64 知道 可知的 ［参δῶμα, ἐν, ἐπί］ ἐν τῷ φωτί  （习语，直译：在光中）由于所涉及的事件发生在公众场合，因此广为人知 2 在公众场合；公开地 ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτί  ‘what I tell you secretly, you must tell publicly’  「我在暗中告诉你们的，你们要在明处说出来」 (太 10:27)

____________________________________________________

1 φῶς[a]和φέγγος的意思可能有些不同，φῶς可能暗示光源较强，因为φῶς非常频繁地用于太阳的光，而φέγγος通常与月亮的光相关联。然而，圣经以外的文献有许多意思重叠的实例。

2 28.64中两个习语的意思很可能略有不同，或者至少是在内涵意义上略有不同，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

φωστήρ

(1)

ῆρος＜阳＞

(a)

1.27 地理物体及特徵 天体 天空中任何发光的物体，如太阳，月亮，以及其他行星和恒星 光；发光体；星 ἐν οἷς φαίνεσθε ὡς φωστῆρες ἐν κόσμῳ  ‘you shine among them like stars in the sky’ (literally ‘... universe)’  「你们要在世人当中发光，像星星照耀天空」 (腓 2:15) φωστήρ[a] 可指任何发光的物体，但特指天体，更具体是指星辰，如在 腓 2:15 中，那是唯一出现 φωστήρ[a] 的新约经文。这含义的焦点放在其发光的特性。

(b)

14.49 自然界的事件及状态 光 ［参δόξα, λαμπρότης］ 明亮或发光的状态 光辉 ὁ φωστὴρ αὐτῆς ὅμοιος λίθῳ τιμιωτάτῳ  ‘its radiance is like a most valuable stone’  「它的光辉如同极贵的宝石」 (启 21:11) 有些语言清楚区分了自己发光的物体（即物体本身是光源）与光亮来自其他光源的物体（即物体反射其他光源的光）。在 太 17:5 的情况（通常被认为是指舍金纳，即上帝临在发出的荣耀），那云彩不仅仅是反射光，而是本身就是光源（见 14.50）。

φωσφόρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

1.32 地理物体及特徵 天体 发光的天体，或许是指晨星（一个行星），但也可能指太阳 晨星 ἕως οὗ ἡμέρα διαυγάσῃ καὶ φωσφόρος ἀνατείλῃ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν  ‘until the day dawns and the light of the morning star shines in your hearts’  「直到天亮，到晨星在你们心中发出光辉」 (彼后 1:19) Φωσφόρος 字面意为「发光的事物」，但惯常用来指晨星；晨星不是恒星，而是一颗较明亮的行星，通常是金星，但也可能是木星、火星、水星，甚至是土星。Φωσφόρος 在《新约》中只出现了一次，即 彼后 1:19，这词间接喻指耶稣和他的救赎工作，但在一些语言中，「晨星在你们心里发光」是说不通的。有时人们会说「……照耀你们的心」，或者「……照耀你们，使你们有新的心」，或者「……启发你们的心智。」

φωτεινός

(1)

ή，όν

(a)

14.51 自然界的事件及状态 光 指十分明亮 充满光；明亮的 ἐὰν οὖν ᾖ ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινὸν ἔσται  ‘if your eyes are clear, your whole body will be full of light’  「你的眼睛若明亮，全身就光明」 (太 6:22) 有些语言不能说一件物件被「光充满」，因为光不是一种物质。当然，说某物「有光在里面」（例如房间里面有光）一般是可以的。然而，有时候与其正面说有光出现，更适当的表达是说没有黑暗，例如说：「那里没有黑暗」，或说「你的全身就没有黑暗」（太 6:22）。

(b)

14.50 自然界的事件及状态 光 ［参λαμπρός, λευκός］ 指明亮或发光，来自一个光源或光源所照明的物体 明亮的；发光的；照耀的 ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ νεφέλη φωτεινὴ ἐπεσκίασεν αὐτούς  ‘while he was talking, a shining cloud came over them’  「说话之间，忽然有一朵明亮的云彩遮盖他们」 (太 17:5)

φωτίζω

(1)

(a)

14.39 自然界的事件及状态 光 ［参ἐπιφαίνω, ἐπιφαύσκω］ 使光照到物体上，把它照亮 照亮；照耀 ὡς ὅταν ὁ λύχνος τῇ ἀστραπῇ φωτίζῃ σε  ‘as when a lamp shines on you brightly’  「好像灯的亮光照耀你」 (路 11:36) 表达使光照射在一个物体上的语句，往往涉及明确的使役元素，例如：「使光照射在……」，或「使照射」，或「使明亮」，或「使……在光之下」。

(b)

28.36 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ἐμφανίζω, φαίνω, φανερόω, φανέρωσις, φωτισμός］ 通过清晰而详尽的揭示，使人完全认识某事物 1 表明；表示；显明；显现；揭露；揭示；披露；启示 φωτίσαι [πάντας] τίς ἡ οἰκονομία τοῦ μυστηρίου  ‘to make known to everyone what is the secret plan to be put into effect’  「使众人明白这奥秘有怎样的计划」 (弗 3:9)

____________________________________________________

1 所有这些意思都从「看」、「使看到」或「照亮」的感官语义域，转移到「使某物完全为人所知」、「使某物显明」的认知语义域。

φωτισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

72.3 真的，假的 真的，假的 （φωτισμός「光」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）已被揭示为真的事物 真理；揭示的真相；光；亮光 εἰς τὸ μὴ αὐγάσαι τὸν φωτισμὸν τοῦ εὐαγγελίου τῆς δόξης τοῦ Χριστοῦ  ‘so that they will not see the truth of the good news about the glory of Christ’  「使他们看不见福音的光；这福音是关于基督的荣耀」 (林后 4:4)

(b)

28.36 知道 知名的，清楚显示的，显露的 ［参ἐμφανίζω, φαίνω, φανερόω, φανέρωσις, φωτίζω］ 通过清晰而详尽的揭示，使人完全认识某事物 1 表明；表示；显明；显现；揭露；揭示；披露；启示 πρὸς φωτισμὸν τῆς γνώσεως τῆς δόξης τοῦ θεοῦ ἐν προσώπῳ [Ἰησοῦ] Χριστοῦ  ‘in order to make known the knowledge of God's glory, shining in the face of Jesus Christ’  「使我们知道上帝荣耀的光显在耶稣基督的脸上」 (林后 4:6)

____________________________________________________

1 所有这些意思都从「看」、「使看到」或「照亮」的感官语义域，转移到「使某物完全为人所知」、「使某物显明」的认知语义域。

χαίρω

(1)

(a)

25.125 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 享受幸福、安乐的状态 喜乐；欢喜；快乐 ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες  ‘although saddened, we are always rejoicing’  「似乎悲伤，却常常喜乐」 (林后 6:10) χαίρω ἐν τοῖς παθήμασιν ὑπὲρ ὑμῶν  ‘I rejoice as I suffer for you’  「我现在为你们受苦，觉得喜乐」 (西 1:24)

(b)

33.22 沟通 话语类型 使用正式的问候语，暗示祝愿被问候的人幸福快乐 欢呼；致敬；致意；万岁 ἤρξαντο ἀσπάζεσθαι αὐτόν, Χαῖρε, βασιλεῦ τῶν Ἰουδαίων  ‘they began to greet him, Hail, King of the Jews’  「然后开始向他致敬说：『万岁，犹太人的王！』」 (可 15:18) 在西班牙语中，χαίρω[b] 的功能对等译词是 que viva。在传统英语中，可以采用 long live（万岁！）等表达。

χάλαζα

(1)

ης＜阴＞

(a)

2.13 自然物质 水 冰冻的雨 冰雹 ἐγένετο χάλαζα καὶ πῦρ μεμιγμένα ἐν αἵματι  ‘there was hail and fire mixed with blood’  「有冰雹和火夹杂着血」 (启 8:7) 在 启 8:7 和 启 16:21 中，χάλαζα 可能最好理解为指「冰雹暴」。 在许多语言中，冰雹被描述为「冻雨」（frozen rain），但也可以使用更加惯用的表达方式，例如「云的石头」（cloud stones）或「冰石头」（ice stones）。

χαλάω

(1)

(a)

15.111 线性运动 下来／下去，下降 ［参καθίημι］ 使物件慢慢向下移动 缒下；放下 διὰ θυρίδος ἐν σαργάνῃ ἐχαλάσθην διὰ τοῦ τείχους  ‘(but) I was let down in a basket, through an opening in the wall’  「但是有人用大篮子从城墙的窗口把我缒下」 (林后 11:33)

Χαλδαῖος

(1)

ου＜阳＞

(a)

93.610 人名及地名 地名 （Χαλδαία「迦勒底」的衍生词，原词没有出现在《新约》中）迦勒底的本地人 迦勒底人；《思》加色丁人

χαλεπός

(1)

ή，όν

(a)

22.29 烦恼，困难，解脱，有利的情况 困难的，艰难的 引起困难和艰难的事物，暗示带有暴力 动荡不安；艰难的；苦难重重；暴力的 ἐν ἐσχάταις ἡμέραις ἐνστήσονται καιροὶ χαλεποί  ‘in the last days there will be troublous times’  「末世必有艰难的日子」 (提后 3:1) 有些语言很难采用「乱世」这种表达，因为「乱」似乎与人类的经验有关，不适合用在环境上。因此在一些语言中，提后 3:1 的这个语句最好译成：「在末世，人将遭受极大的痛苦」。

(b)

20.2 暴力，伤害，摧毁，杀死 暴力 指倾向于暴力和危险活动的人 危险；凶猛 δαιμονιζόμενοι ... χαλεποὶ λίαν  ‘they were demon possessed ... and were very fierce’  「……被鬼附……极其凶猛」 (太 8:28)

χαλιναγωγέω

(1)

(a)

88.85 道德伦理素质及相关行为 自制，缺乏自制 （χαλιναγωγέω「用笼头或嚼环来控制」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）指密切控制某个功能 控制；自制 μὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν αὐτοῦ ... τούτου μάταιος ἡ θρησκεία  ‘the religion ... of one who does not control his tongue ... is worthless’  「不控制自己的舌头……虔诚就没有用」 (雅 1:26) 在某些语言中，雅 1:26 中的 μὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν αὐτοῦ 可以译作：「不告诉舌头该说什么的人」，或「不能束缚住自己舌头的人」，或「不能停止说话的人」。

χαλινός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

6.7 人工制品 耕种及畜牧用的工具 用来控制马匹行动的装置，包括一个嚼环和一条缰绳；嚼环是放在马嘴里的金属短棒，缰绳是绳子或皮带，会连着嚼环然后套在马的头上 嚼环；缰绳；马勒 τῶν ἵππων τοὺς χαλινοὺς εἰς τὰ στόματα βάλλομεν  ‘we put bits in the mouths of horses’  「我们把嚼环放在马嘴里」 (雅 3:3) 如果在译入语言中，不知道马具中的嚼环或缰绳，那么可以采用一个描述性的短语，「控制马匹方向的东西」或「放在马嘴里进行约束的东西」。 在 启 14:20 中，提到嚼环和缰绳只是一个测量的指示，意思是说，嚼环和缰绳离地的高度，翻译者可以将这个测量重新解释为「大约一米半」或「大约五英尺」。

χαλκεύς

(1)

έως＜阳＞

(a)

2.55 自然物质 金属 （χαλκός[a]「青铜，黄铜，纯铜」2.54 的衍生词）用青铜、黄铜、纯铜或其他金属来制造物件的人 铜匠；金属制造工 Ἀλέξανδρος ὁ χαλκεὺς πολλά μοι κακὰ ἐνεδείξατο  ‘Alexander, the coppersmith, did me great harm’  「铜匠亚历山大害我不浅」 (提后 4:14)

χαλκηδών

(1)

όνος＜阳＞

(a)

2.32 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 玛瑙，玉髓，通常呈乳白色或灰色（见 2.29） 玛瑙；玉髓

χαλκίον

(1)

ου＜中＞

(a)

6.130 人工制品 容器 用纯铜、黄铜、青铜制成的容器或物件 铜器 βαπτισμοὺς ποτηρίων καὶ ξεστῶν καὶ χαλκίων  ‘the washing of cups, pitchers, and bronze vessels’  「洗杯、罐、铜器」 (可 7:4) 在一些语言中，χαλκίον 的最自然译词是「金属器皿」或「壶」。

χαλκολίβανον  (χαλκολίβανος)

(1)

ου＜中＞

(a)

2.57 自然物质 金属 特别贵重或精细的青铜或黄铜，甚至可能是一种有黄金含量的合金 发亮的铜（青铜或黄铜） οἱ πόδες αὐτοῦ ὅμοιοι χαλκολιβάνῳ  ‘his feet are like fine bronze’  「双脚像发亮的铜」 (启 2:18) 《新约》中两次出现 χαλκολίβανον（启 1:15；启 2:18），重点都是这金属的光亮外观。可以译作「明亮的青铜」或「发亮的金属」。

χαλκός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

2.54 自然物质 金属 通常是青铜（铜和锡的合金），但在某些情况下则显然是黄铜（铜和锌的合金），也可能在少数情况下是纯铜 青铜；黄铜；纯铜 πᾶν σκεῦος ἐκ ξύλου τιμιωτάτου καὶ χαλκοῦ  ‘every kind of object made of precious wood and bronze’  「各样用贵重木料、铜……制造的器具」 (启 18:12) 在中东地区，大多数含铜的考古文物都是青铜器，因此在大多数情况下，χαλκός[a] 的最准确翻译是青铜；青铜比黄铜硬，而且比纯铜硬很多。许多语言都区分了青铜、黄铜和纯铜；但某些语言只把青铜称为「棕色的金属」，黄铜称为「明亮的金属」，纯铜称为「红色的金属」。

(b)

6.72 人工制品 货币及货币单位 青铜或纯铜制的硬币，是价值极低的钱币 1 铜币；青铜钱 Μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑμῶν  ‘do not carry any gold, silver, or copper money in your belts’  「腰袋里不要带金银铜钱」 (太 10:9) ἐθεώρει πῶς ὁ ὄχλος βάλλει χαλκὸν εἰς τὸ γαζοφυλάκιον  ‘he watched the people as they dropped their copper coins into the Temples treasury’  「看着大家怎样把钱投入奉献箱中」 (可 12:41)

(c)

6.95 人工制品 乐器 ［参ἠχέω］ χαλκὸς ἠχῶν  （习语，直译：发出回声的铜，或：鸣响的铜）黄铜制的锣 铜锣 γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον  ‘I have become a noisy brass gong or clanging cymbals’  「我就成为鸣的铜锣或响的钹一般」 (林前 13:1) 在一些语言中，「钹」的对等译词是「响亮的金属」或「回响的金属」或「回音金属」，但是，翻译者通常只使用一个意思是「响亮的铃」的短语。

____________________________________________________

1 除了ἀργύριον以复数形式出现（太 26:15）之外，其他所有提到铜（青铜）币、银币和金币的情况，均可视为表达这些金属的用语的直接和可预期的转喻（见2.54, 51, 49）。然而，有些语言清楚区分了物质状态的金属与钱币状态的金属，因此当前的分类似乎更有用。

χαλκοῦς

(1)

ῆ，οῦν

(a)

2.56 自然物质 金属 （χαλκός[a]「青铜，黄铜，纯铜」2.54 的衍生词）指用青铜、黄铜或纯铜制造或组成的 用青铜（黄铜或纯铜）制造的 ἵνα μὴ προσκυνήσουσιν τὰ δαιμόνια καὶ τὰ εἴδωλα τὰ χρυσᾶ καὶ τὰ ἀργυρᾶ καὶ τὰ χαλκᾶ  ‘lest they stop worshiping the demons and idols made of gold, silver, and bronze’  「不停止拜鬼魔和那些金、银、铜……的偶像」 (启 9:20)

χαμαί

(1)

(a)

1.45 地理物体及特徵 地球的表面 地面上的一个位置 在地上；到地上 ἔπτυσεν χαμαὶ  ‘he spat on the ground’  「吐唾沫在地上」 (约 9:6)

Χανάαν

(1)

＜阴＞

(a)

93.611 人名及地名 地名 约旦河以西的土地 迦南；《思》客纳罕

Χαναναῖος

(1)

α，ον

(a)

93.612 人名及地名 地名 （Χανάαν「迦南」93.611 的衍生词）指与迦南相关的 迦南人或地的；《思》客纳罕人或地的

χαρά

(1)

ᾶς＜阴＞

(a)

25.123 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 喜乐、高兴的状态 喜乐；高兴；极大的快乐 ἀπελθοῦσαι ταχὺ ἀπὸ τοῦ μνημείου μετὰ φόβου καὶ χαρᾶς μεγάλης  ‘and quickly leaving the tomb, fearful and (at the same time) very joyful’  「急忙离开坟墓，又害怕，又大为欢喜」 (太 28:8) 有些语言用习语来表达「喜乐」，比如：「我的心在跳舞」，或「我的心在喊叫，因为我很快乐」。

(b)

25.124 态度及情感 快乐，高兴，喜乐 喜乐、高兴的缘由 喜乐的缘由；高兴的理由；快乐的原因 τίς γὰρ ἡμῶν ἐλπὶς ἢ χαρὰ  ‘for who is the basis for our hope or the reason for our joy’  「谁是我们盼望、喜乐……的理由呢？」 (帖前 2:19)

χάραγμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.482 沟通 非语言的沟通 有意义的记号，或是雕刻的，或是铭刻的，或是烙印的 记号；烙印 οἵτινες ... οὐκ ἔλαβον τὸ χάραγμα ἐπὶ τὸ μέτωπον  ‘who ... have not received the mark (of the beast) on their foreheads’  「没有在额头上……接受怪兽的记号」 (启 20:4) 严格直译「兽的记号」可能会暗示那是「兽的图画」或「兽所做的记号」。要指出「标记」和「兽」之间的关系，更令人满意的说法是：「表明某人与兽的关系的记号」，或「忠诚于兽的记号」，或「兽一党的记号」。

(b)

6.96 人工制品 塑像及偶像 ［参εἰκών, τύπος］ 造成人、神明、动物等形象的物件（不一定是立体的） 像；形像（见 {D:58.35}） οὐκ ὀφείλομεν νομίζειν χρυσῷ ἢ ἀργύρῳ ἢ λίθῳ, χαράγματι τέχνης καὶ ἐνθυμήσεως ἀνθρώπου, τὸ θεῖον εἶναι ὅμοιον  ‘we should not think that the divine nature is like a gold, silver, or stone image fashioned by the skill and art of man’  「不应该以为上帝的神性像人用手艺和心思所雕刻的金、银、石像一般」 (徒 17:29) 在一些上下文中， εἰκών[a]、τύπος[b] 和 χάραγμα[b] 所指的对象可能具有特殊的宗教含意，因为这些词汇可能是指偶像，但是翻译者的焦点应放在物件的相似性。在 太 22:20 等经文中，对等翻译可能只是「图画」，但是在 罗 1:23 和 徒 7:43，翻译者可以采用与翻译 εἴδωλον[a]「偶像」6.97 相同的译词。

χαρακτήρ

(1)

ῆρος＜阳＞

(a)

58.62 性质，类别，示例 样式，模式，榜样及对应的表现 对特定形式或结构的精确再现 精确的呈现；本体的真像 ὃς ὢν ἀπαύγασμα τῆς δόξης καὶ χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ  ‘who is the reflection of his glory and the exact representation of his being’  「他是上帝荣耀的光辉，是上帝本体的真像」 (来 1:3)

χάραξ

(1)

ακος＜阳＞

(a)

7.60 建造物 围墙及篱笆 用柱子或木桩建成的防护物，用于加强防御 栅栏；防御工事 παρεμβαλοῦσιν οἱ ἐχθροί σου χάρακά σοι  ‘your enemies will surround you with barricades’  「你的仇敌要筑起壁垒包围你」 (路 19:43) 在 路 19:43，防御工事有时可以译作「厚墙」或「坚固的篱笆」。

χαρίζομαι

(1)

(a)

57.102 拥有，转移，交换 给予 仁慈慷慨地赐予，暗示给予者的善意 1 给予；赐予；恩赐 πῶς οὐχὶ καὶ σὺν αὐτῷ τὰ πάντα ἡμῖν χαρίσεται  ‘how will he not also, along with him, graciously give us all things’  「又怎不会把一切连同他一起施恩赐给我们呢」 (罗 8:32) τῷ δὲ Ἀβραὰμ δι᾽ ἐπαγγελίας κεχάρισται ὁ θεός  ‘but because of his promise God graciously gave it to Abraham’  「藉着应许，施恩赐给亚伯拉罕」 (加 3:18) ἐχαρίσατο αὐτῷ τὸ ὄνομα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα  ‘he bestowed on him a name that is greater than any other name’  「又赐给他超乎万名之上的名」 (腓 2:9) ἐλπίζω γὰρ ὅτι διὰ τῶν προσευχῶν ὑμῶν χαρισθήσομαι ὑμῖν  ‘for I hope that through your prayers I shall be given to you’  「因为我盼望藉着你们的祷告，必蒙恩回到你们那里去」 (门 1:22b)

(b)

40.10 和解，宽恕 宽恕 原谅，基于对某人的宽厚仁慈 赦免；宽恕 χαρίσασθέ μοι τὴν ἀδικίαν ταύτην  ‘forgive me for being so unfair’  「这不公平之处，请你们饶恕我吧」 (林后 12:13) 在某些语言中，林后 12:13 中的 χαρίζομαι 可以译作「仁慈地饶恕我」。

(c)

57.223 拥有，转移，交换 欠债，债项，销账 ［参ἀφίημι］ 免去某人偿还债务的义务 取消债务；免除债务 μὴ ἐχόντων αὐτῶν ἀποδοῦναι ἀμφοτέροις ἐχαρίσατο  ‘neither of them could pay him back, so he cancelled the debts of both’  「他们无力偿还，债主就开恩赦免了他们两个人的债」 (路 7:42)

(d)

37.30 控制，管理 控制，限制 把某人交给另一个人控制，而没有任何合理的理由 移交；交给；交给某人控制 οὐκ ἔστιν ἔθος Ῥωμαίοις χαρίζεσθαί τινα ἄνθρωπον  ‘it is not the custom of Romans to hand someone over without a cause’  「没有机会为所控的罪申辩，就被交出去，这不是罗马人的规矩」 (徒 25:16)

____________________________________________________

1 χαρίζομαι[a]的归类显然存在一个所谓模糊集（fuzzy sets）的问题，因为这些意思不仅涉及物体的移交，还经常指例如一个人仁慈慷慨地对待另一个人（见88.66）的一般性活动。 因此，这些意思可以合理地归类在语义域25「态度及情感」的某些方面，尽管似乎并没有明确的区分。相反，从意思的一个方面到另一个方面似乎有一个梯度。

2 在门 1:22，χαρίζομαι的词形最好理解为被动式，与中间形式主动意义的χαρίζομαι不同。

χάριν

(1)

(a)

89.29 关系 原因及／或理由 表示原因，通常有潜在目的的含意 因为；为了……的缘故 οὗ χάριν λέγω σοι, ἀφέωνται αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί  ‘because of this I tell you that her many sins are forgiven’  「故此，我告诉你：她的罪孽被赦免得多」 (路 7:47) καὶ χάριν τίνος ἔσφαξεν αὐτόν;  ‘and for what reason did he murder him?’  「他为什么杀死弟弟呢？」 (约壹 3:12)

(b)

89.60 关系 目的 ［参ἐπί, πρός］ 表示目的，指向某个事件或状态的目标 为了……目的；为了……缘故；为了 Τί οὖν ὁ νόμος; τῶν παραβάσεων χάριν προσετέθη  ‘what, then, was the purpose of the Law? It was added in order to show what wrongdoing is’  「那么，为甚么要有律法呢？律法是为了表明什么是过犯而加上去的」 (加 3:19) Τούτου χάριν ἐγὼ ∏αῦλος ὁ δέσμιος τοῦ Χριστοῦ [Ἰησοῦ]  ‘for this purpose I, Paul, am a prisoner of Christ Jesus’  「因此，我保罗……作了基督耶稣的囚徒」 (弗 3:1) Τούτου χάριν κάμπτω τὰ γόνατά μου πρὸς τὸν πατέρα  ‘for this purpose I bow my knees to the Father’  「因此，我在父面前屈膝」 (弗 3:14)

χάρις

(1)

ιτος＜阴＞

(a)

88.66 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 ［参χαριτόω］ 对某人表示仁慈，暗示对人表示的人是和蔼善良的 表示仁慈；向……显出仁慈；怜悯；恩典 ἐξῆλθεν παραδοθεὶς τῇ χάριτι τοῦ κυρίου ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν  ‘he left, being commended by the brothers to the kindness of the Lord’  「蒙弟兄们交托在主的恩典里，就出发了」 (徒 15:40) 需要注意，英语中的「恩慈」是指某人对别人表示恩慈的一个行动；那本质上是涉及某种特定品质的一件事。徒 15:40 中的 χάρις 也是这样，因为这不仅仅是一种仁慈的性情，而是期望主显示他的恩慈。

(b)

57.103 拥有，转移，交换 给予 ［参χάρισμα］ （χαρίζομαι[a]「仁慈慷慨地给予」57.102 的衍生词）无条件地慷慨给予的东西 礼物；恩赐 τούτους πέμψω ἀπενεγκεῖν τὴν χάριν ὑμῶν εἰς Ἰερουσαλήμ  ‘I will send these men to convey your gracious gift to Jerusalem’  「我就派他们……把你们的捐款送到耶路撒冷去」 (林前 16:3) χάρις[b] 也可能出现在一些上下文中，其中「慷慨的礼物」的意思可能暗示有获得某种恩惠或利益的目的。在 徒 24:27，有些译本把这句 θέλων τε χάριτα καταθέσθαι τοῖς Ἰουδαίοις ὁ Φῆλιξ 译作「腓力斯想犹太人给他一份慷慨的礼物」，言外之意是「贿赂」，但这里委婉地称之为「礼物」。

(c)

33.350 沟通 感谢 表达谢意 1 感谢 τῷ δὲ θεῷ χάρις τῷ διδόντι ἡμῖν τὸ νῖκος  ‘thanks be to God who gives us the victory’  「感谢上帝，他使我们……得胜了！」 (林前 15:57)

(d)

25.89 态度及情感 蒙悦纳，喜悦 对某人或某事的支持态度 宠爱；恩惠；厚意 εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ θεῷ  ‘for you have found favor with God’ or ‘for God is pleased with you’  「你在上帝面前已经蒙恩了」或「上帝施恩给你」 (路 1:30) ἔχοντες χάριν πρὸς ὅλον τὸν λαόν  ‘having the good will of all the people’ or ‘all the people were pleased with them’  「得全体百姓的喜爱」或「人人都喜爱他们」 (徒 2:47) 在 ἔχοντες χάριν πρὸς ὅλον τὸν λαόν（徒 2:47）和 εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ θεῷ（路 1:30）中，如果只是粗略地看，会觉得分词或动词的主语在某种意义上是主动的施事者。然而在语义上，主语其实是善意的领受者；在这些上下文中，或是百姓或是以此为乐的上帝，因相关的语法主语而快乐。当语义关系与语法关系几乎相反时，这种表达特别常见。

____________________________________________________

1 χάρις[c]是一个表述行为的表达，通过说话来表达谢意。

χάρισμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.103 拥有，转移，交换 给予 ［参χάρις］ （χαρίζομαι[a]「仁慈慷慨地给予」57.102 的衍生词）无条件地慷慨给予的东西 礼物；恩赐 ἵνα τι μεταδῶ χάρισμα ὑμῖν πνευματικὸν  ‘in order that I might share with you some spiritual gift’  「跟你们分享属灵的恩赐」 (罗 1:11) τὸ δὲ χάρισμα τοῦ θεοῦ ζωὴ αἰώνιος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν  ‘but the gracious gift of God is eternal life in Christ Jesus our Lord’  「上帝的恩赐，在我们的主基督耶稣里，乃是永生」 (罗 6:23)

χαριτόω

(1)

(a)

88.66 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 ［参χάρις］ 对某人表示仁慈，暗示对人表示的人是和蔼善良的 表示恩典；向……显出仁慈；怜悯；恩典 κεχαριτωμένη, ὁ κύριος μετὰ σοῦ  ‘the Lord is with you, you to whom (the Lord) has shown kindness’  「蒙大恩的女子，主与你同在」 (路 1:28) ἧς ἐχαρίτωσεν ἡμᾶς ἐν τῷ ἠγαπημένῳ  ‘which he has graciously shown us in the one he loves’  「是他在爱子里白白赐给我们的」 (弗 1:6) 需要注意，英语中的「恩慈」是指某人对别人表示恩慈的一个行动；那本质上是涉及某种特定品质的一件事。徒 15:40 中的 χάρις 也是这样，因为这不仅仅是一种仁慈的性情，而是期望主显示他的恩慈。

Χαρράν

(1)

＜阴＞

(a)

93.613 人名及地名 地名 美索不达米亚的一个城 哈兰

χάρτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

6.58 人工制品 用于标记及书写的工具 书写用的纸莎草纸 纸张 οὐκ ἐβουλήθην διὰ χάρτου καὶ μέλανος  ‘I do not wish to use paper and ink’  「我不想用纸墨」 (约贰 1:12)

χάσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

1.54 地理物体及特徵 洼地及洞穴 （χάσμα「打呵欠」的引申喻意，原来的意思没有出现在《新约》中）在两点之间不可逾越的深沟 鸿沟 καὶ ἐν πᾶσιν τούτοις μεταξὺ ἡμῶν καὶ ὑμῶν χάσμα μέγα ἐστήρικται  ‘but this is not all; between us and you there has been fixed a great chasm’  「除此之外，在你们和我们之间，有一道鸿沟」 (路 16:26) 在《新约》中，χάσμα 只出现在这里，指一个不可逾越的空间，即死去之人两种超自然住所中间的空间。翻译者通常会用一个描述性的短语来表达，例如「无人能穿越的深谷」或「无法跨越的空间。」

χεῖλος

(1)

ους＜中＞

(a)

1.62 地理物体及特徵 与海洋形成对比的陆地 （{χεῖλος}「嘴唇」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中，除了用作「言语」的转喻之外；见 33.74）靠近水域的狭长地带 海岸 ὡς ἡ ἄμμος ἡ παρὰ τὸ χεῖλος τῆς θαλάσσης ἡ ἀναρίθμητος  ‘as innumerable as the sand on the shore of the sea’  「像海边的沙那样不可胜数」 (来 11:12) 在《新约》出现 παράλιος（1.61）、χεῖλος 和 αἰγιαλός（1.63）的上下文中，χεῖλος「海岸」大概是比 παράλιος「沿海地区」狭长土地，但 χεῖλος 显然是指比 αἰγιαλός「海滩，岸边」更宽的区域。

(b)

33.74 沟通 说话，谈话 ［参γλῶσσα, στόμα］ （χεῖλος「嘴唇」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）口头沟通 言语；说话 τοῦτ᾽ ἔστιν καρπὸν χειλέων ὁμολογούντων τῷ ὀνόματι αὐτοῦ  ‘which is the offering of our lips confessing his name’  「这祭物就是我们承认他名的嘴唇所结的果子」 (来 13:15)

χειμάζω  (χειμάζομαι)

(1)

(a)

14.3 自然界的事件及状态 天气 χειμάζομαι  遭遇暴风雨天气 经受恶劣天气；处于暴风雨中 σφοδρῶς δὲ χειμαζομένων ἡμῶν  ‘we were caught in a very bad storm’  「我们被风暴猛烈袭击」 (徒 27:18) 有些语言把 χειμάζομαι 翻译为习语是合适的做法，例如译作：「风雨袭击我们」，或「风暴困住我们」。

χείμαρρος  (χειμάρρους)

(1)

ου＜阳＞

(a)

1.77 地理物体及特徵 水体 只在雨季出现的溪流或河流（在巴勒斯坦，这情况出现在冬季），或山上积雪融化而形成的短时出现的流水 小溪；冬季溪流；雨季溪流 Ἰησοῦς ἐξῆλθεν σὺν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ πέραν τοῦ χειμάρρου τοῦ Κεδρὼν  ‘Jesus left with his disciples and went across the brook Kidron’  「耶稣……和门徒一道出去，过了汲沦溪」 (约 18:1) 在 约 18:1 中，经文所指的大概是那狭窄的山谷，而不是指其溪流，如 1.52 所述。

(b)

1.52 地理物体及特徵 洼地及洞穴 雨季有溪水流过的溪谷或峡谷，但在旱季通常是干的 溪谷；河道 Ἰησοῦς ἐξῆλθεν σὺν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ πέραν τοῦ χειμάρρου τοῦ Κεδρὼν  ‘Jesus left with his disciples and crossed over the ravine of the Kidron’  「耶稣……和门徒出去，过了汲沦溪谷」 (约 18:1) 在世界各地的沙漠地区，这类沟壑或山谷的名称是很常见的；事实上，人们对不同类型的溪谷可能还会用不同的词汇来描述；不过，对于热带地区和许多温带地区来说，河流出现季节性干涸的情况是不可思议的。然而，在出现 χείμαρρος 的经文中，更重要是要指出那是相对狭窄的山谷，过于其间歇水流的特性（比较 χείμαρρος[b]「季节性河流」，1.77）。

χειμών

(1)

ῶνος＜阳＞

(a)

67.165 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 一年中最寒冷的季节 冬季；冬天 ∑πούδασον πρὸ χειμῶνος ἐλθεῖν  ‘do your best to come before winter’  「你要在冬天以前尽快赶来」 (提后 4:21) 有些语言需要把 χειμών[a] 译成「下冷雨的时候」。这种降雨可能发生在植物生长的季节，或作为雨季的一部分。然而在亚热带地区，下冷雨的时候通常是冬季，而下暖雨的时候是夏季。另见 67.163 的讨论。

(b)

14.2 自然界的事件及状态 天气 暴风雨天气，包括强风、阴天，以及寒冷的气温；可能还有雷电交加 恶劣天气；暴风雨天气 χειμῶνός τε οὐκ ὀλίγου ἐπικειμένου  ‘the stormy weather did not abate in the least’ or ‘the violent storm continued’  「暴风雨丝毫没有减弱」或「风浪继续催逼」 (徒 27:20) 翻译 χειμών[b] 涉及的主要困难是，事实上，很多语言都用相当不同的词汇去描述坏天气或暴风雨。此外，这种坏天气出现的位置也会大大影响可能使用的词汇。例如，在海面上出现与在陆地上出现的暴风雨天气，就可能要用不同的词汇去描述。还有，带雨的风与没有带雨的风也会用不同的词汇去指称。因此，翻译者必须小心查看使用 χειμών[b] 的每一段经文，然后决定采用译入语的哪一个词汇最合适。例如，太 16:3 中所指的是伴随有云、在陆地上移动的风暴，而 徒 27:20 中所指的是发生在一片水域上、持续很长时间的风暴。

χείρ

(1)

χειρός＜阴＞

(a)

8.30 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 手或任何相关部分，包括手指 手；手指 ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἥψατο αὐτοῦ  ‘he stretched out his hand and touched him’  「耶稣伸手摸他」 (太 8:3) 有些语言不宜把 太 8:3 字面直译成「他伸出手」，因为这暗示他伸手行神迹。正确的译法可能是「他伸出手臂，用手触摸他」。 在 路 15:22，χείρ 指手指，而不是指手，因此在大多数语言中需要译成「把戒指戴在他手指上」。

(b)

9.17 人 人类 （χείρ[a]「手」8.30 的引申喻意）在某个活动中作为媒介的人 1 人；媒介 οὐχὶ ἡ χείρ μου ἐποίησεν ταῦτα πάντα;  ‘did not I myself make all these things?’  「这一切不都是我手所造的吗？」 (徒 7:50)

(c)

76.3 能力，力量 （χείρ[a]「手」8.30 的引申喻意）能力作为一个人或神明的活动的表现 能力；力量 καὶ γὰρ χεὶρ κυρίου ἦν μετ᾽ αὐτοῦ  ‘for the power of the Lord was with him’  「因为有主的权能与他同在」 (路 1:66) οὐχὶ ἡ χείρ μου ἐποίησεν ταῦτα πάντα;  ‘did not my power do all these things?’ or ‘did not I use my power to do ...?’  「这一切不都是我的大能所造的吗」或「……不都是我用我的权能所造的吗？」 (徒 7:50) 有些语言没有表示「能力」的抽象词汇。「靠着某人的能力做某事」的对应表达是「某人使某某能做某事」，或者采用比喻式表达：「某人给某某力量去做某事」。

(d)

37.14 控制，管理 控制，限制 （χείρ[a]「手」8.30 的引申喻意）由一个人实施的控制状态 在……的控制之下；在……的权力下 ἐξείλατό με ἐκ χειρὸς Ἡρῴδου  ‘he rescued me from the control of Herod’  「救我脱离希律的手」 (徒 12:11) 有些语言在表达 徒 12:11 中「控制」的意思时，可能需要具体指明潜在的举动，例如译作：「他救了我，希律就不能把我怎么样」。

(e)

37.12 控制，管理 控制，限制 ［参παραδίδωμι］ παραδίδωμι εἰς χεῖρας  （习语，直译：交在手中）把某人移交别人控制 交付给……控制；移交；交给 ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἁμαρτωλῶν  ‘the Son of Man will be given over into the control of sinners’  「人子要被交在罪人手里了」 (太 26:45) 在诸如 太 26:45 的经文背景中，παραδίδοται εἰς χεῖρας 可以译成「把他交出去，使他被逮捕」，或「使他被关押」。

(f)

90.2 语意格 施事者――个人或非个人、诱因或直接、直接或间接 ［参σύν］ σὺν χειρί  （习语，直译：藉……的手）用于标记联合的施事者 藉；借助于 λυτρωτὴν ἀπέσταλκεν σὺν χειρὶ ἀγγέλου τοῦ ὀφθέντος αὐτῷ ἐν τῇ βάτῳ  ‘he accomplished deliverance with the help of an angel who appeared to him in the bush’  「藉那在荆棘中显现的天使的手……作成了拯救」 (徒 7:35)

(g)

9.5 人 人类 ［参ἀνθρώπινος］ χεὶρ ἀνθρωπίνη  （习语，直译：人的手）人作为做成某事的途径 人 οὐδὲ ὑπὸ χειρῶν ἀνθρωπίνων θεραπεύεται προσδεόμενός τινος  ‘he does not need anything that people can supply by working for him’  「他也不需要人的服侍」 (徒 17:25)

(h)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［参ἐκτείνω, ἐπιβάλλω, ἐπιλαμβάνομαι, κρατέω, πιάζω, χείρ］ ἐπιβάλλω τὰς χεῖρας / τὴν χεῖρα ἐπί  （习语，直译：下手，和：伸手在……上）拘留涉嫌非法活动的人3 抓住；拿住；逮捕；捉拿 οὐκ ἐξετείνατε τὰς χεῖρας ἐπ᾽ ἐμέ  ‘you did not arrest me’  「你们不下手抓我」 (路 22:53) Ἐζήτουν οὖν αὐτὸν πιάσαι, καὶ οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ᾽ αὐτὸν τὴν χεῖρα  ‘then they tried to seize him, but no one arrested him’  「于是他们想要捉拿耶稣，只是没有人下手」 (约 7:30) καὶ ἐπέβαλον αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ ἔθεντο εἰς τήρησιν εἰς τὴν αὔριον  ‘so they arrested them and put them in jail until the next day’  「就动手抓住两人……就把他们拘留到第二天」 (徒 4:3)

(i)

68.6 时态 开始 ［参ἐπιβάλλω］ ἐπιβάλλω τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπω εἰς τὰ ὀπίσω  （闪族习语，直译：手扶着犁向后看的人）开始了某个需要密切关注的活动，但是后来对于是否继续改变了注意 开始做某事，然后犹豫了；开始了，但不确定是否继续做；手扶着犁而向后看 Οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω εὔθετός ἐστιν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ  ‘no one who puts his hand to the plow and then keeps looking back is of any use for the kingdom of God’ or ‘no one who begins and then has second thoughts is of any use for the kingdom of God’  「手扶着犁向后看的人，不配进上帝的国」或「开始了却又犹豫的人不配进上帝的国」 (路 9:62) 短语 ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω 可能最好视为一句习语的一部分，指人重新考虑自己应否从事一些新的或不同的事业；但因为这里是用在一个与「上帝的国」有关的陈述中，所以可能不是一个严格的习语结构。

(j)

37.110 控制，管理 捉拿，扣留 ［参ἐκτείνω, ἐπιβάλλω, ἐπιλαμβάνομαι, κρατέω, πιάζω, χείρ］ ἐκτείνω τὰς χεῖρας ἐπί  （习语，直译：伸手在……上）拘留涉嫌非法活动的人 抓住；拿住；逮捕；捉拿 οὐκ ἐξετείνατε τὰς χεῖρας ἐπ᾽ ἐμέ  ‘you did not arrest me’  「你们不下手抓我」 (路 22:53) Ἐζήτουν οὖν αὐτὸν πιάσαι, καὶ οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ᾽ αὐτὸν τὴν χεῖρα  ‘then they tried to seize him, but no one arrested him’  「于是他们想要捉拿耶稣，只是没有人下手」 (约 7:30) καὶ ἐπέβαλον αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ ἔθεντο εἰς τήρησιν εἰς τὴν αὔριον  ‘so they arrested them and put them in jail until the next day’  「就动手抓住两人……就把他们拘留到第二天」 (徒 4:3)

____________________________________________________

1 在「人」这个子域中，许多指「人」的表达都是基于人的肢体或身体部分的转喻。这样的转喻修辞可见于σὰρξ καὶ αἷμα（9.14）、γόνυ[b]（9.16）、χείρ[b]（9.17）、γλῶσσα[g]（9.18）、ὄνομα[b]（9.19）和ψυχή[c]（9.20）。

2 χείρ[c]、βραχίων[a]和δάκτυλος[b]三个用语在「个人的力量」这个象徵意义方面可能存在差异，但是无法根据现有的上下文来确定这一点。

3 短语ἐπιβάλλω τὰς χεῖρας和ἐπιβάλλω τὴν χεῖρα ἐπί也用在事件上，因此焦点是在事件的开始上面，比如，οὐδεὶς ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον「没有人把手放到犁上」或「没有人开始犁地」（路 9:62）。68.6处理了这个意思。

χειραγωγέω

(1)

(a)

15.184 线性运动 引领，带来，带领 牵着手来领路 牵手带领 χειραγωγοῦντες δὲ αὐτὸν εἰσήγαγον εἰς Δαμασκόν  ‘they led him by the hand and took him into Damascus’  「他们牵着他的手，把他带到大马士革去」 (徒 9:8)

χειραγωγός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

15.185 线性运动 引领，带来，带领 （χειραγωγέω「牵手带领」15.184 的衍生词）牵着别人的手来领路的人 向导；牵手领路的人 περιάγων ἐζήτει χειραγωγούς  ‘he went around seeking for people to lead him by the hand’  「四处找人牵他的手给他领路」 (徒 13:11)

χειρόγραφον

(1)

ου＜中＞

(a)

33.40 沟通 书面语言 手写的声明，尤其是财务帐目的记录（与 γράμμα[d]「帐目」33.39 的意思相近，但可能强调文件是手写的） 记录；债务记录 ἐξαλείψας τὸ καθ᾽ ἡμῶν χειρόγραφον  ‘he cancelled the record of our debts’  「抹去了……我们的债务记录」 (西 2:14)

χειροποίητος

(1)

ον

(a)

42.32 执行，从事 制作，创造 指人所制造的东西 人造的；人手所造的 ἀλλ᾽ οὐχ ὁ ὕψιστος ἐν χειροποιήτοις κατοικεῖ  ‘but the Most High God does not live in (houses) built by human hands’  「至高者并不住在人手所造的殿宇里」 (徒 7:48)

χειροτονέω

(1)

(a)

30.101 思考 选择，拣选，宁取 挑选或拣选，可能由一群人并通过举手来决定 挑选；拣选；选立；选出；选派 χειροτονηθεὶς ὑπὸ τῶν ἐκκλησιῶν συνέκδημος ἡμῶν  ‘he has been chosen by the churches to travel with us’  「他也被众教会选派跟我们同行」 (林后 8:19)

(b)

37.103 控制，管理 任命，分配职能 正式委任或指派某人做特定的任务 委任；指派；按立；选立 χειροτονήσαντες δὲ αὐτοῖς κατ᾽ ἐκκλησίαν πρεσβυτέρους  ‘in each church they appointed elders for them’  「两人在各教会为他们指派了众长老」 (徒 14:23) 在 徒 14:23，χειροτονέω 可以理解为「通过举手来选立某职任」（见 30.101）。

χείρων

(1)

ον

(a)

88.107 道德伦理素质及相关行为 腐败的，邪恶的，有害的，有破坏性的 （κακός[a]「坏的」88.106 的比较级）指更坏，意思是有害的 更坏的；非常坏的 πονηροὶ δὲ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον  ‘evil men and impostors will keep on going from bad to worse’  「恶人和骗子会进展得更坏」 (提后 3:13)

(b)

65.29 价值 好的，坏的 ［参ἥσσων］ 不如其他东西那么令人满意的 更坏；更糟 γίνεται τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων  ‘the last state of that man is worse than the first’  「那个人后来的景况比从前更糟了」 (路 11:26)

Χερούβ

(1)	χερούβ；＜复＞χερουβίν＜中＞

(a)

6.99 人工制品 塑像及偶像 在《新约》中，那是站在约柜上的有翅膀活物的像（但在某些旧约背景中，那是超自然的有翅膀的活物） 有翅膀的活物；基路伯 ὑπεράνω δὲ αὐτῆς Χερουβὶν δόξης  ‘above it were the glorious winged creatures’  「上面有荣耀的基路伯」 (来 9:5) χερούβ 很难找到一个让人满意的描述性对应词汇，因此大多数翻译者会简单地使用一个借词，然后在词汇表或旁注中描绘 χερούβ 的外形。然而，英语中不可能使用 cherub，因为人们认为 cherubs 就是「天使宝宝」（通常印在情人节贺卡上的小天使）。有些英语译本采用了 χερούβ 的复数形式，即 cherubim，但有些人以为 cherubim 是单数，复数形式是 cherubims。一般来说，翻译者最好用短语来翻译 χερούβ，例如「有翅膀的生物的形像」或「有翅膀的生物」。

χῆρος

(1)	χήρα；ας＜阴＞

(a)

10.61 亲属关系用语 基于婚姻的亲属关系 死了丈夫的女人 寡妇 ἐλθοῦσα μία χήρα πτωχὴ ἔβαλεν λεπτὰ δύο  ‘a poor widow came along and dropped in two little copper coins’  「有一个穷寡妇来，投了两个小文钱」 (可 12:42) 在翻译 可 12:42「穷寡妇」时，可以翻译为「死了丈夫的穷妇人」。

χιλίαρχος

(1)

ου＜阳＞

(a)

55.15 军事活动 士兵及军官 通常指挥一千名士兵的军官 千夫长；指挥官；将军；军官 Ἡ οὖν σπεῖρα καὶ ὁ χιλίαρχος καὶ οἱ ὑπηρέται τῶν Ἰουδαίων συνέλαβον τὸν Ἰησοῦν  ‘the cohort with their commanding officer and the Jewish guards arrested Jesus’  「那队兵、千夫长和犹太人的警卫拿住耶稣」 (约 18:12)

χιλιάς

(1)

άδος＜阴＞

(a)

60.80 数目 一对，一群（共计的集合体） 一千个一组 εἰ δυνατός ἐστιν ἐν δέκα χιλιάσιν ὑπαντῆσαι  ‘if he is able to fight with ten battalions of a thousand each’  「他能不能用一万兵去抵抗……」（直译：「他能不能用每营一千士兵的十个营去抵抗……」） (路 14:31) χιλιάδες χιλιάδων  ‘thousands upon thousands’  「千千万万」 (启 5:11) 通常来说，ἐν δέκα χιλιάσιν 被译作「带着一万军兵」。 在 启 5:11，含意是每个群体各有一千，但「千千」是一种强调数目极大的方式。在许多语言中，对等译词是「上百万」或「一个极大的数目」。

χίλιοι

(1)

(a)

60.39 数目 一，二，三，等等（基数） 基数，即有可数实体的一千个实例 一千 προφητεύσουσιν ἡμέρας χιλίας διακοσίας ἑξήκοντα  ‘they will prophesy one thousand two hundred sixty days’  「说预言一千二百六十天」 (启 11:3)

Χίος

(1)

ου＜阴＞

(a)

93.614 人名及地名 地名 爱琴海的一个岛屿；岛上有一个同名的城市 基阿；《思》希约

χιτών

(1)

τος＜中＞

(a)

6.176 人工制品 布料、皮革及制成物品 穿在 ἱμάτιον[b]「斗篷」（6.172）里面的基础短服 短袍；衬衫；内衣 τῷ θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον  ‘if someone takes you to court to sue you for your shirt, let him have your coat as well’  「有人拉你上法庭，要你的内衣，连外衣也给他吧！」 (太 5:40)

(b)

6.162 人工制品 布料、皮革及制成物品 ［参ἔνδυμα, ἐσθής, ἱμάτιον, ἱματισμός］ 任何种类的衣服 衣服；服装 ὁ δὲ ἀρχιερεὺς διαρρήξας τοὺς χιτῶνας αὐτοῦ  ‘the high priest tore his clothes’  「大祭司就撕裂衣服」 (可 14:63)

χιών

(1)

όνος＜阴＞

(a)

2.12 自然物质 水 雪 λευκὸν ὡς χιών  ‘white as snow’  「洁白如雪」 (太 28:3) Χιών 在《新约》中仅仅用来象徵完全的洁白，因此，如果目标语言中没有「雪」这个词汇，翻译者可以采用一个非形象的措辞，例如「非常非常的白」。在一些语言中，人们可能没有「雪」这个具体词汇，但却有一种描述性的短语，表明他们对雪的认识，即使在他们附近并没有雪这种东西。例如，在某些情况下，雪被称为「火山霜」。然而，在世上某些地方，翻译者遇到的问题不是要寻找一个适当的词汇来翻译雪，而是有许多不同的用语，指称不同类型的雪和雪的形成物，需要从中加以分辨。在这些情况下，他们可以用其中最白的那种雪或者最常用的词汇来翻译「雪」。

χλαμύς

(1)

ύδος＜阴＞

(a)

6.173 人工制品 布料、皮革及制成物品 罗马士兵和旅行者穿着的宽松外衣 披风；斗篷 χλαμύδα κοκκίνην περιέθηκαν αὐτῷ  ‘they put a red cloak on him’  「给他穿上一件深红色的袍子」 (太 27:28) 在有些地区，χλαμύς 的最接近译词是斗篷。

χλευάζω

(1)

(a)

33.408 沟通 嘲笑，戏弄 ［参διαχλευάζω］ 开玩笑取笑某人1 愚弄；嘲笑；取笑 Ἀκούσαντες δὲ ἀνάστασιν νεκρῶν οἱ μὲν ἐχλεύαζον  ‘and when they heard (him speak about) the rising from death, some scoffed (at him)’  「众人听见死人复活的话，就有人讥诮他」 (徒 17:32)

____________________________________________________

1 διαχλευάζω的语气可能比χλευάζω更为强烈。显然，χλευάζω和διαχλευάζω与ἐμπαίζω[a]、ἐμπαιγμός和ἐμπαιγμονή（33.406）不同，因为讥讽戏耍的主要方式是用语言。

χλιαρός

(1)

ά，όν

(a)

79.74 物体的特徵 热的，温的，冷的 形容处于热和冷之间 不冷不热的；温的 ὅτι χλιαρὸς εἶ καὶ οὔτε ζεστὸς οὔτε ψυχρός, μέλλω σε ἐμέσαι ἐκ τοῦ στόματός μου  ‘because you are lukewarm and neither hot nor cold, I will spew you out of my mouth’ or ‘... I will spit you out of my mouth’  「因为你像温水一样，既不冷也不热，我要从我口中把你吐出去！」 (启 3:16)

Χλόη

(1)

ης＜阴＞

(a)

93.385 人名及地名 人名 哥林多教会的女信徒，她的家人把有关教会纷争的事告诉保罗 革来；《思》黑罗厄

χλωρός  (χλωρόν)

(1)

ά, όν

(a)

79.34 物体的特徵 颜色 χλωρός  浅绿色，绿色（通常指植物的颜色）1 绿色；浅绿色；青 ἀνακλῖναι ... ἐπὶ τῷ χλωρῷ χόρτῳ  ‘sit down ... on the green grass’  「坐在青草地上」 (可 6:39)

(b)

79.35 物体的特徵 颜色 χλωρός  浅灰绿色（通常视为尸体的颜色，因为这种颜色用来象徵死亡）1 灰；灰色；灰白色 ἰδοὺ ἵππος χλωρός  ‘there was a pale-colored horse’  「我有一匹灰色的马」 (启 6:8)

(2)

οῦ＜中＞

(a)

3.13 植物 树木以外的植物 χλωρόν  （χλωρός[a]「绿色」79.34 的语义衍生词） 植物，青物 ἵνα μὴ ἀδικήσουσιν τὸν χόρτον τῆς γῆς οὐδὲ πᾶν χλωρὸν οὐδὲ πᾶν δένδρον  ‘not to harm the grass of the earth, nor any green plant, nor any tree’  「不可伤害地上的草、各样绿色植物和各种树木」 (启 9:4b) 在许多语言中，说「绿色植物」会显得多余和累赘，因为人们认为所有植物都是绿色的。因此，在这节经文中可以采用「各样植物」等译法，而这里所指的，是较大的一年生植物或灌木，相对于草和大树。

____________________________________________________

1 很难确定χλωρός应被视为具有两个不同的意思，还是它的意思应被视为包含了一系列的颜色，从浅绿色到黄绿色到灰绿色。但是，出于强调颜色区别的目的，这里列出了χλωρός的两个意思（79.34和79.35）。

2 希腊文术语χλωρόν（作为实义词）也出现在《新约》以外的上下文中，泛指任何种类的植物，因此基本与φυτεία（3.1）的意思相同；但是，在启 9:4，χλωρόν与χόρτον「草」和δένδρον「树」相对比，因此很明显是指较大的一年生植物和较小的多年生植物。

χοϊκός

(1)

ή，όν

(a)

2.16 自然物质 土，泥，沙，石 （χοῦς「尘」2.15 的衍生词）指用尘埃或泥土造成或构成 用尘土造成；用泥土造成 ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός  ‘the first man was made of the dust of the earth’  「第一个人是用地上的尘土造成的」 (林前 15:47) 虽然一般来说，χοῦς 及其衍生词 χοϊκός 似乎是指干燥的尘土，然而也可能是指污泥或土壤。在 林前 15:47 中，说亚当的受造是「从大地受造」或「用泥土塑造而成」更加合适。关于 χοϊκός 在 林前 15:47 中的另一种解释，见 1.42。

(b)

1.42 地理物体及特徵 地球的表面 指有属世存在的性质，相对于属天或天上的事物 属于土；用泥土造成 ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός  ‘the first man made of earth comes from the earth’  「第一个人出于地，是属尘土的」 (林前 15:47) 翻译者甚至可以把 林前 15:47 中的 χοϊκός 译作「用泥土创造而成」或「用尘土造成」（参2.16）。

χοῖνιξ

(1)

ικος＜阴＞

(a)

81.24 空间的尺寸 容积测量单位 干量单位，约 1 夸脱或 1 公升 夸脱；公升 Χοῖνιξ σίτου δηναρίου καὶ τρεῖς χοίνικες κριθῶν δηναρίου  ‘a quart of wheat for a days wages and three quarts of barley for a days wages’  「我一天的工资只能买一公升小麦；一天的工资只能买三公升大麦」 (启 6:6) 在 启 6:6 ，「一钱银子」的希腊原文可以音译作「得拿利」（见 6.75），但是翻译 启 6:6 时，最好的做法是把得拿利与其购买力相关联起来，例如依据普通工人一天的工资来翻译。

χοῖρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

4.36 动物 动物 有蹄的四足多毛哺乳动物，棕色或灰色；非反刍动物和杂食动物；拉丁语学名：Sus scrofa；驯养的陆生动物；不洁，不能食用；被视为丑陋、肮脏和破坏性的动物，往往使人联想到异教的仪式 猪 ἀγέλη χοίρων πολλῶν βοσκομένη  ‘a herd of many pigs was feeding’  「有一大群猪正在吃食」 (太 8:30) 《旧约》在提到猪的时候，常常带有很强的不洁净和可恶的意味，这个词在《新约》中却比较中性。然而，在浪子的故事中（路 15:15），喂猪的工作显然是要指出小儿子的绝望光景。有些翻译者认为需要在旁注出指出这个实况，因为目标语言可能会反映出一种与《圣经》非常不同的文化态度。例如，在新几内亚的一些地区，负责养猪的人具有相对较高的社会地位。

χολάω

(1)

(a)

88.171 道德伦理素质及相关行为 愤怒，愤慨 由于一些真实的或假定的错误而产生强烈的不满和敌意 非常生气；充满怒气 ἐμοὶ χολᾶτε ὅτι ὅλον ἄνθρωπον ὑγιῆ ἐποίησα ἐν σαββάτῳ;  ‘why are you angry with me because I made a man completely well on the Sabbath?’  「我在安息日使一个人痊愈了，你们就向我发怒吗？」 (约 7:23) 有些语言采用习语来表达「怒气」，例如，「他的肺腑如同火烧」、「怒发冲冠」，或「横眉立目」。

χολή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

8.75 身体、身体各部分及身体的产物 身体的生理产物 苦涩的淡黄色液体，由肝脏分泌，储存在胆囊内 苦胆；胆汁 οἶνον μετὰ χολῆς μεμιγμένον  ‘wine mixed with gall’  「苦胆调和的酒」 (太 27:34) 在 太 27:34中，所指的可能不是胆汁，而是一种味道特别差的东西。

(b)

88.166 道德伦理素质及相关行为 嫉妒，忌恨 ［参εἰς］ εἰς χολὴν πικρίας εἰμί  （习语，直译：在苦胆中）特别嫉妒或愤恨某人 非常嫉妒；妒火如狂 εἰς γὰρ χολὴν πικρίας καὶ σύνδεσμον ἀδικίας ὁρῶ σε ὄντα  ‘for I see that you are full of bitter envy (or are bitterly envious) and are a prisoner of sin’  「我看出你正在啃着嫉妒的苦果，作罪的囚徒」 (徒 8:23)

Χοραζίν

(1)

＜阴＞

(a)

93.615 人名及地名 地名 加利利地区的一个城 哥拉汛；《思》苛辣匝因

χορηγέω

(1)

(a)

35.31 帮助，照顾 供应，支持 ［参ἐπιχορηγέω, ἐπιχορηγία］ 提供任何必要的东西以帮助或满足某人的需要 提供；支援；供应……的需要；供给；赐给 ὁ δὲ ἐπιχορηγῶν σπόρον τῷ σπείροντι καὶ ἄρτον εἰς βρῶσιν χορηγήσει ..  ‘and (God), who supplies seed for the sower and bread to eat, will also supply ...’  「供应种子给撒种的，又供应粮食给人吃的那一位，将要供给……」 (林后 9:10)

χορός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

15.244 线性运动 跳舞 ［参ὀρχέομαι］ 全身或身体各部有节奏地摆动，通常有音乐伴奏 跳舞 ἤκουσεν συμφωνίας καὶ χορῶν  ‘he heard music and dancing’  「听见音乐和跳舞的声音」 (路 15:25) 有些语言采用特定的词汇来指称不同种类的舞蹈，翻译者必须确保使用的词汇是恰当的。有些舞蹈词汇只是指色情的舞蹈；另一些则指戏剧或宗活动中高度仪式化的舞蹈表演；还有一些指个人用舞蹈表达自己的快乐或忧伤。翻译者必须小心选择一个能配合情景的词汇。

χορτάζω  (χορτάζομαι)

(1)

(a)

23.16 生理活动过程及状态 吃，喝 使人进食，以至于吃饱 使人饱餐一顿；使人吃饱；吃得饱足 ∏όθεν ἡμῖν ἐν ἐρημίᾳ ἄρτοι τοσοῦτοι ὥστε χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον;  ‘where will we find enough food in this lonely place to satisfy such a large crowd?’  「我们在这荒野里，哪来这么多的饼给这么大的一群人吃饱呢？」 (太 15:33) 有些语言可以把 太 15:33 中的 χορτάζω 译成：「让人想吃多少吃多少」，或「给他们吃饱，以至于他们不想再多吃」。 在 太 5:6 (ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται「因为他们将得饱足」)，χορτάζω 应理解为比喻义，因为经文中没有具体说是对食物的满足（见 25.82）。

(b)

23.15 生理活动过程及状态 吃，喝 吃以至于吃饱的状态 吃饱；饱餐一顿 ἐφάγετε ἐκ τῶν ἄρτων καὶ ἐχορτάσθητε  ‘you ate the bread and were satisfied’  「吃饼吃饱了」 (约 6:26) 「吃饱了」可以译成「想吃的都吃了」或「不想再多吃了」。

(c)

25.82 态度及情感 知足，满足 （{χορτάζομαι}[a]「吃饱」23.15 的引申喻意）对某事物或状态满意或满足 满意；满足 ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται  ‘because they will be satisfied’  「因为他们必得饱足」 (太 5:6)

χόρτασμα

(1)

τος＜中＞

(a)

5.1 食物及调味品 食物 ［参ἄρτος, βρῶμα, βρῶσις, διατροφή, ἐπισιτισμός, τροφή］ 任何一种食物或食粮 1 食物 λιμὸς ... καὶ οὐχ ηὕρισκον χορτάσματα  ‘there was a famine ... and they did not find food’  「遭遇饥荒……找不到粮食」 (徒 7:11b) 几乎所有语言都至少有几个对于食物的通称，尽管这些通称可能是源自一些口头的表达，意思基本上是「吃的东西」。在某些语言中，人们可能会区分「咀嚼的东西」和「喝的东西」，因此，在某些语境中必须采用意为「咀嚼和喝的东西」的短语来通称食物。如果没有包含这两种食物，读者可能会以为 太 6:11 等经文中所祈求的，只是固体食物。 有些语言可能不使用通称，或「吃的东西」等短语，而是概括某个特定词汇的含义。例如，在东方某些地区，「米饭」这个词也可普遍用来指「食物」。事实上，有些人如果在一餐中没有吃过米饭，就会说：「我还没有吃饭！」在英语中，一个类似的情况是「面包」。例如，在翻译 路 4:4（οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος）时，如果严格地按字面直译为「人活着不是单靠面包」，那就是错误的，因为这可能使意思变成：人不应该只吃面包。路 4:4 中的意思当然是：「活着的含义不仅仅是吃喝」。

____________________________________________________

1 这一组意为食物的词汇无疑存在细微的差异，但是无法根据现有的上下文来确定这些意思上的差异。τροφή和διατροφή的意思也许较为一般性，可能比较强调食粮这个方面。βρῶσις[c]和βρῶμα[a]则可能是指固态食物，但这些词汇的意思本质上都是一般性的，因此很难确定当中细微的涵义区分。

2 在希腊化时期的通用希腊文中，χόρτασμα通常指动物吃的食物，一般译为「饲料」；然而在徒 7:11，这词是指人的食物。

χόρτος

(1)

ου＜阳＞

(a)

3.15 植物 树木以外的植物 细小的绿色植物（在新约语境中主要是指田野或牧场上的青草） 细小植物，草 ὅτε δὲ ἐβλάστησεν ὁ χόρτος  ‘and when the small plants sprout’  「到长苗吐穗的时候」 (太 13:26) ἐπέταξεν αὐτοῖς ἀνακλῖναι ... ἐπὶ τῷ χλωρῷ χόρτῳ  ‘he commanded them to sit down ... on the green grass’  「耶稣吩咐他们……坐在青草地上」 (可 6:39) 提到细小的绿色植物时，许多语言都会用两个非常不同的词汇，一个特指草（其叶子上有平行叶脉），另一个指其他所有一年生的植物（其叶子上有分支的叶脉）。在 太 13:26 中，翻译者选用的词汇必须包括草和其他有平行叶脉的植物，因为经文中的稗子外形酷似麦子，而麦子的叶子上确实有平行的叶脉。

(b)

3.48 植物 植物的非果实部分 从发芽种子长出来的幼苗1 苗，芽 ἡ γῆ καρποφορεῖ, πρῶτον χόρτον εἶτα στάχυν  ‘the earth produces, first a green blade, then the head’  「泥土自然生出谷物：先长苗，后吐穗」 (可 4:28) 许多语言都会清楚区分各种不同的「芽」。有些芽只有一个叶片（例如草），有些芽是两个叶片（例如豆）。可 4:28 中所指的是只有一个叶片的、像草的植物。

____________________________________________________

1 χόρτος[b]（3.48）可以与χόρτος[a]「细小植物，草」（3.15）合在一起，因为χόρτος[a]的意思似乎包含了「芽」的意思。另一方面，可 4:28的语义焦点似乎是在嫩芽，而不是长成后的植物；由于这种区分在一些语言中具有重要的词汇意义，因此χόρτος分成了χόρτος[a]和χόρτος[b]。

Χουζᾶς

(1)

ᾶ＜阳＞

(a)

93.386 人名及地名 人名 耶稣的追随者约亚拿的丈夫 苦撒；《思》雇撒

χοῦς

(1)	χοός，＜直受＞χοῦν＜阳＞

(a)

2.15 自然物质 土，泥，沙，石 ［参κονιορτός］ 尘埃，泥土（另参看 2.16） 尘埃；泥土 ἐκτινάξατε τὸν χοῦν τὸν ὑποκάτω τῶν ποδῶν ὑμῶν  ‘shake the dust from your feet’  「跺掉你们脚上的尘土」 (可 6:11) 「把脚上的尘土跺下去」可以表达为「甩掉脚上的尘土」。然而，在某些情况下，更恰当的表达是「去掉你们脚上的尘土」，甚至是「除掉你们脚上的尘土，让它留在那里」。

χράομαι

(1)

(a)

41.4 行为及相关状态 行为，品行 以特定方式对待某人 对待；看待；视为 φιλανθρώπως τε ὁ Ἰούλιος τῷ ∏αύλῳ χρησάμενος  ‘Julius treated Paul in a friendly manner’  「犹流宽待保罗」 (徒 27:3)

(b)

41.5 行为及相关状态 行为，品行 以某些方式或方法行事为人 对待；处理；往来 καὶ οἱ χρώμενοι τὸν κόσμον  ‘and those who have dealings with the world’ or ‘and those who deal with (the things of) the world’  「与这世界往来的」或「处理这世界上的事情的」 (林前 7:31)

(c)

42.23 执行，从事 做，执行 使用或利用某物从事某种活动 用；使用；利用 Ἀλλ᾽ οὐκ ἐχρησάμεθα τῇ ἐξουσίᾳ ταύτῃ  ‘but we did not make use of this right’  「但是，我们从来没有利用过这种权利」 (林前 9:12) ἀλλ᾽ οἴνῳ ὀλίγῳ χρῶ διὰ τὸν στόμαχον  ‘but use a little wine for the stomach’  「为了你的胃……要稍微喝点酒」（直译：「……要稍微用点酒」） (提前 5:23)

(d)

90.13 语意格 工具 ［参καταχράομαι］ 利用工具1 使用；利用；用 ἣν ἄραντες βοηθείαις ἐχρῶντο ὑποζωννύντες τὸ πλοῖον  ‘having pulled it (the boat) aboard, they used ropes tied tightly around the ship’ or ‘... they girded the ship with ropes’  「把它拖上大船，用缆索绑住」或「水手把艇拉上来，用缆索绕过船身捆好」 (徒 27:17) 在 徒 27:17，βοηθεία 最好理解为一个航海术语，指「支撑物」（绳索或缆索），遇到危险时用来加固船只（见 35.10）。

____________________________________________________

1 χράομαι[d]和καταχράομαι[a]可能在语气上有区别。

χρεία

(1)

ας＜阴＞

(a)

57.40 拥有，转移，交换 需要，缺乏 （χρῄζω「缺乏」57.39 的衍生词）欠缺且特别需要的东西 需要；需用；缺乏；所需之物 Ἀγόρασον ὧν χρείαν ἔχομεν εἰς τὴν ἑορτήν  ‘buy what we need for the feast’  「你去买我们过节所需要的东西」 (约 13:29) ταῖς χρείαις τῶν ἁγίων κοινωνοῦντες  ‘sharing with the fellow believers what they need’  「要分担圣徒的缺乏」 (罗 12:13) ὁ δὲ θεός μου πληρώσει πᾶσαν χρείαν ὑμῶν  ‘my God will supply everything you need’  「我的上帝会……把你们所需要的一切赐给你们」 (腓 4:19)

(b)

71.23 状况 应该，理应 应该是或应该发生，有需要补足的含意 需要；应该；应当 πάλιν χρείαν ἔχετε τοῦ διδάσκειν ὑμᾶς τινὰ  ‘yet you need to have someone to teach you’  「你们……却还需要有人再……教导你们」 (来 5:12)

(c)

42.22 执行，从事 做，执行 有必要做的活动 必要的任务；必要的工作 οὓς καταστήσομεν ἐπὶ τῆς χρείας ταύτης  ‘whom we will put in charge of this necessary work’  「我们就委任他们统管这事务」 (徒 6:3a)

____________________________________________________

1 在徒 6:3，χρεία可能应该简单地解作任务或责任。

χρεοφειλέτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

57.222 拥有，转移，交换 欠债，债项，销账 ［参ὀφειλέτης］ 欠债的人 债务人；欠债人 δύο χρεοφειλέται ἦσαν δανιστῇ τινι  ‘there were two men who were debtors to a moneylender’  「有一个债主有两个欠债人」 (路 7:41)

χρή

(1)

(a)

71.22 状况 应该，理应 应该是或应该发生，有适当的含意 应该；应当 οὐ χρή ... ταῦτα οὕτως γίνεσθαι  ‘this should not happen’  「这是不应该的！」 (雅 3:10)

χρῄζω

(1)

(a)

57.39 拥有，转移，交换 需要，缺乏 欠缺必需和特别需要的东西 需要；缺乏；没有 οἶδεν γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων  ‘your Father in heaven knows you have need of all these things’  「你们的天父知道你们需要这一切东西」 (太 6:32) ἐγερθεὶς δώσει αὐτῷ ὅσων χρῄζει  ‘he will get up and give him everything he needs’  「起来把他需要的给他」 (路 11:8)

χρῆμα

(1)

τος＜中＞

(a)

57.31 拥有，转移，交换 有钱，富裕的 经济资源，通常暗示有大量这类资产 财富；钱财；充裕；丰富 ∏ῶς δυσκόλως οἱ τὰ χρήματα ἔχοντες εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ εἰσελεύσονται  ‘how hard it will be for those who are rich to enter the kingdom of God’  「有钱财的人进上帝的国是何等的难哪！」 (可 10:23)

(b)

6.68 人工制品 货币及货币单位 货币的统称，一般以复数形式出现 钱（通常指硬币）；硬币；零钱 ὑπάρχοντος αὐτῷ ἀγροῦ πωλήσας ἤνεγκεν τὸ χρῆμα  ‘he sold a field he owned and brought the money’  「他卖掉自己的田地，就把钱拿来」 (徒 4:37) 徒 4:37 中的 ἤνεγκεν τὸ χρῆμα 可以译成：「他把出售所得的价银拿来」。在 徒 8:18（προσήνεγκεν αὐτοῖς χρήματα，「他拿钱给他们」），χρήματα 所指的似乎是现金。

χρηματίζω

(1)

(a)

28.39 知道 知名的，清楚显示的，显露的 使人知道神圣的启示 传扬上帝的信息；揭示从上帝来的信息 ἦν αὐτῷ κεχρηματισμένον ὑπὸ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου μὴ ἰδεῖν θάνατον  ‘it had been made known to him by the Holy Spirit that he would not die ...’  「他得了圣灵的启示，知道自己未死以前必……」 (路 2:26) εἰ γὰρ ἐκεῖνοι οὐκ ἐξέφυγον ἐπὶ γῆς παραιτησάμενοι τὸν χρηματίζοντα  ‘for if those who refused to hear the one who made the divine message known on earth did not escape’  「因为拒绝那在地上把神圣信息传给他们的，尚且不能逃罪」 (来 12:25)

(b)

33.127 沟通 名字 ［参ὀνομάζω, προσαγορεύω］ 给……起名，或把……称为 叫；起名；称为 χρηματίσαι τε πρώτως ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς  ‘it was at Antioch that the disciples were first called Christians’  「门徒第一次被称为『基督徒』，就是在安提阿」 (徒 11:26)

χρηματισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

28.40 知道 知名的，清楚显示的，显露的 （χρηματίζω[a]「使人知道神圣的启示」28.39 的衍生词）神圣启示或说话的内容1 神圣的启示；从上帝而来的启示；上帝的指示 ἀλλὰ τί λέγει αὐτῷ ὁ χρηματισμός;  ‘but what did the divine revelation say to him?’  「但上帝的启示是怎么对他说的呢？」 (罗 11:4)

____________________________________________________

1 χρηματισμός, οῦ也可以理解为主要指沟通，而不是从上帝的源头发出信息的启示。因此，χρηματισμός, οῦ（28.40）和χρηματίζω[a]（28.39）可以视为启示过程（意即，使知道）和沟通（语义域33）发生语义重叠的典型实例。

χρήσιμος

(1)

η，ον

(a)

65.30 价值 有用的，无用的 指具有有效的用途或功能 有用的；用处 μὴ λογομαχεῖν, ἐπ᾽ οὐδὲν χρήσιμον  ‘do not fight over words; it is of no use’  「不要在言词上争辩；那是毫无益处的」 (提后 2:14) 在一些语言中，提后 2:14 中的 χρήσιμος 可以表达为「有帮助的」。例如，「那是没有用的」可以译成「那是没有帮助的」或「那不会有帮助」。

χρῆσις

(1)

εως＜阴＞

(a)

23.65 生理活动过程及状态 性关系 性功能，同性或异性的性行为 性功能；性行为 αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν εἰς τὴν παρὰ φύσιν, ὁμοίως τε καὶ οἱ ἄρσενες ἀφέντες τὴν φυσικὴν χρῆσιν τῆς θηλείας  ‘for the women pervert the natural sexual function for that which is contrary to nature, and likewise men give up the natural sexual function of a woman’  「女人以反自然的性行为替代自然的性关系，男人也放弃跟女人自然的性关系」 (罗 1:26, 27 [2]) 很多时候，「自然的性功能」可以表达为：「与异性发生性关系」，或「男人与女人发生性关系」。「违背自然的性功能」经常可以表达为：「男人与男人发生性关系」或「女人与女人发生性关系」。在许多社会中，同性恋几乎闻所未闻，不过总是可以用委婉的方式表达这种关系。

χρηστεύομαι

(1)

(a)

88.67 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 ［参χρηστότης］ 提供对某人有好处的东西，以显示出恩慈 仁慈地行事；恩慈 Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται  ‘love is patient and acts kindly’  「爱是恒久忍耐；又有恩慈」 (林前 13:4)

χρηστολογία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.30 沟通 语言层次 雄辩的、有吸引力的言语，使用了讨人喜欢的修辞手段 有吸引力的言语；漂亮的言语；花言巧语 διὰ τῆς χρηστολογίας καὶ εὐλογίας ἐξαπατῶσιν τὰς καρδίας τῶν ἀκάκων  ‘by their fine words and flattering speech they deceive the minds of innocent people’  「用花言巧语欺骗老实人的心」 (罗 16:18)

χρηστός

(1)

ή，όν

(a)

65.25 价值 好的，坏的 对某个特定目的或用途来说是优越的 好的；更好的 οὐδεὶς πιὼν παλαιὸν θέλει νέον· λέγει γάρ, Ὁ παλαιὸς χρηστός ἐστιν  ‘no one wants new (wine) after drinking old (wine), for he says, Old (wine) is better’  「没有人喝了陈酒又想喝新的；他总说陈的好」 (路 5:39) 在一些语言中，路 5:39 可能需要译成「陈酒味道更好」，或「陈酒滋味佳美」，或者译成习语式表达，如「陈酒使舌头跳舞」。

(b)

88.9 道德伦理素质及相关行为 良善 指有用的和仁慈的 好的；有用的；合适的 Φθείρουσιν ἤθη χρηστὰ ὁμιλίαι κακαί  ‘bad companions ruin good habits’  「损友会败坏好习惯」 (林前 15:33)

(c)

88.68 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 （χρηστεύομαι「仁慈地行事」88.67 的衍生词）指仁慈的 仁慈的；有恩典的 τὸ χρηστὸν τοῦ θεοῦ εἰς μετάνοιάν σε ἄγει  ‘God is kind because he wants to lead you to repent’  「上帝是仁慈的，因为他要你悔改！」 (罗 2:4) 在某些语言中，「上帝是仁慈的」的对应翻译是「上帝对……是良善的」或「上帝做对……有益的事」。

(d)

22.40 烦恼，困难，解脱，有利的情况 容易的，轻松的 舒适的或轻松的，意味着是合适的 舒适的；合适的；容易的 ὁ γὰρ ζυγός μου χρηστὸς  ‘for my yoke is easy’  「因为我的轭是容易的」 (太 11:30) 有些语言需要用否定句来翻译 χρηστός，比如「它并不难负担」。

χρηστότης

(1)

ητος＜阴＞

(a)

88.10 道德伦理素质及相关行为 良善 有用或有益的事件或行动 有用的东西；仁慈 οὐκ ἔστιν ὁ ποιῶν χρηστότητα, [οὐκ ἔστιν] ἕως ἑνός  ‘no one does what is useful, not even one’  「没有仁慈的，连一个也没有」 (罗 3:12) 对于 χρηστός[b] (88.9) 和 χρηστότης[a]，对等翻译通常包含意指「帮助」的用语。例如，「有用的事物」常常译为「帮助人的事物」或「证明对人有益的事物」。

(b)

88.67 道德伦理素质及相关行为 仁慈，苛刻 ［参χρηστεύομαι］ 提供对某人有好处的东西，以显示出恩慈 仁慈地行事；恩慈 Ἐνδύσασθε οὖν ... χρηστότητα ταπεινοφροσύνην πραΰτητα  ‘you must put on therefore ... kindness, humility, gentleness’  「所以，你们……要穿上……恩慈、谦虚、温柔」 (西 3:12)

χρῖσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

37.107 控制，管理 任命，分配职能 ［参χρίω］ （χρῖσμα「膏抹」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）指派某人一项任务，暗示有属灵的认可、赐福和恩赐 膏抹；受恩膏；指派；委任；任命；任务 ὑμεῖς χρῖσμα ἔχετε ἀπὸ τοῦ ἁγίου  ‘you have been anointed by the Holy (Spirit)’  「你们已经受了那圣者的恩膏」 (约壹 2:20) 在 路 4:18 和 约壹 2:20 等经文中，翻译者很难对 χρίω 或 χρῖσμα 采取直译，因为「浇油在某人身上」，以传达超自然的祝福和赐下能力，让人完成某项任务，是一种非常罕见的文化现象。把 χρίω 或 χρῖσμα 严格直译为「浇油在……上」，可能会被理解为一种侮辱，或是准备在一个人身上点火以烧死他或折磨他。因此，代替直译 χρίω 或 χρῖσμα，通常需要使用一些表达法，例如「由上帝指派」，或「由上帝赋予特别的任务」。

Χριστιανός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

11.35 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 被认为是基督的信徒和跟随者的人 基督徒 χρηματίσαι τε πρώτως ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς  ‘it was at Antioch that the believers were first called Christians’  「门徒第一次被称为『基督徒』，就是在安提阿」 (徒 11:26)

Χριστός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

53.82 宗教活动 角色及作用 ［参Μεσσίας］ （直译：受膏者；等同于希伯来语的弥赛亚）在《新约》中，这是耶稣作为弥赛亚的头衔，但在许多经文中，尤其是不带定冠词的时候，Χριστός「基督」成为了耶稣名字的一部分；见 93.387 基督；弥赛亚 ἐπυνθάνετο παρ᾽ αὐτῶν ποῦ ὁ Χριστὸς γεννᾶται  ‘he inquired where the Messiah was to be born’  「问他们：『基督该生在哪里？』」 (太 2:4) 在许多语言中，Χριστός（或 Μεσσίας）指弥赛亚的时候，会根据希腊文的 Χριστός 或希伯来文的「弥赛亚」采用音译。然而在某些语言中，翻译者想要表明 Χριστός 和 Μεσσίας 两个用语的重要意义，于是译作：「上帝任命的那位」，或「上帝特别拣选的那位」，或「百姓期待的那位」，意思是众人都向他寻求帮助和拯救。

(b)

93.387 人名及地名 人名 （希伯来语和亚兰语的「弥赛亚」，译作希腊语就是「基督」）耶稣的专有名称；另参看 53.82 基督；《思》基督／默西亚

χρίω

(1)

(a)

37.107 控制，管理 任命，分配职能 ［参χρῖσμα］ （χρίω「膏抹」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）指派某人一项任务，暗示有属灵的认可、赐福和恩赐 膏抹；受恩膏；指派；委任；任命；任务 ∏νεῦμα κυρίου ἐπ᾽ ἐμὲ οὗ εἵνεκεν ἔχρισέν με εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς  ‘the Spirit of the Lord is upon me; he has appointed me to preach the good news to the poor’  「主的灵在我身上，因为他膏立了我，去传福音给贫苦的人」 (路 4:18) 在 路 4:18 和 约壹 2:20 等经文中，翻译者很难对 χρίω 或 χρῖσμα 采取直译，因为「浇油在某人身上」，以传达超自然的祝福和赐下能力，让人完成某项任务，是一种非常罕见的文化现象。把 χρίω 或 χρῖσμα 严格直译为「浇油在……上」，可能会被理解为一种侮辱，或是准备在一个人身上点火以烧死他或折磨他。因此，代替直译 χρίω 或 χρῖσμα，通常需要使用一些表达法，例如「由上帝指派」，或「由上帝赋予特别的任务」。

χρονίζω

(1)

(a)

67.122 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 一个状态或事件延长超过预期的时间 迟；迟延；晚了 χρονίζοντος δὲ τοῦ νυμφίου  ‘because the bridegroom was late’  「因为新郎来迟了」 (太 25:5)

(b)

67.82 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 在一个状态或活动中花费了相当长的一段时间 花很长时间；停留很长时间 ἐθαύμαζον ἐν τῷ χρονίζειν ἐν τῷ ναῷ αὐτόν  ‘they were wondering why he was spending such a long time in the Temple’  「百姓……因他在圣所里迟迟不出来，就感到惊讶」 (路 1:21)

χρόνος

(1)

ου＜阳＞

(a)

67.78 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参καιρός］ 一个不确定的时间单位（实际时间长度由上下文决定）1 时间；时期；日子；时候 ποιήσαντες δὲ χρόνον ἀπελύθησαν  ‘after spending some time there, they were sent off’  「两人住了一段时间……就给他们送行」 (徒 15:33)

(b)

67.1 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参καιρός, ὥρα］ 一些特定事件发生的时间点 时间；时候；时机 Καθὼς δὲ ἤγγιζεν ὁ χρόνος τῆς ἐπαγγελίας ἧς ὡμολόγησεν ὁ θεὸς  ‘and when the time drew near for God to keep his promise’  「上帝……的应许快要实现的时候」 (徒 7:17) 有些语言没有表达「时候」或「时机」的通称术语。有些上下文根本不需要有这样的词汇，例如在翻译 太 13:30 时，可以译成「当收割的季节，我要对收割的人说」，或「当人们开始收割，我要对收割的人说」。在其他一些上下文中，通常指某个单位的术语会用来指一般的意义，例如字面意为「小时」的希腊词 ὥρα 经常用来表示一个时间点，例如在 太 8:13。在 徒 7:17，χρόνος 经常被译作「日期」、「日子」等通用的表达，例如：「上帝应许亚伯拉罕的日期将到」。在 太 26:45，时间的临近可以表达为「人子很快要被交在罪人手里了」。 中文常有「时间快到了」或「时间近了」等比较形象的表达，但这种说法在很多语言中是不存在的。对等的译词可能是「很快要发生」或「即将发生」。约 2:4 中的 οὔπω ἥκει ἡ ὥρα μου（字面意为：我的时候还没有到）是指还没到某个事件发生的时候（见 约 7:8 中的 καιρός，比较 约 7:10），但那个事件将会很快发生。在这些上下文中，这句话可以译作「还有时间」或「我很快会做这事」。在 约 7:30 和 约 8:20（οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ「他的时候还没有到」），这句话是指他最终被捕的时候，暗示这事确实会发生。

(c)

67.133 时间 与某个时间点有关的时间段：直至，延迟，仍然，从……起 ［参αἰών, αἰώνιος, ἀπό, ἐκ, πρό］ πρὸ χρόνων αἰωνίων, χρόνοις αἰωνίοις  一段极其长久的时间，从假定的开始一直到现在 历代以来；从万世以来；从创世以来；历世历代 ἀποκάλυψιν μυστηρίου χρόνοις αἰωνίοις σεσιγημένου  ‘the revelation of the secret truth which was hidden from the beginning of time’  「历代以来隐藏的奥秘的启示」 (罗 16:25) χάριν, τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ πρὸ χρόνων αἰωνίων  ‘he gave this grace to us in Christ Jesus from all ages past’  「他在万世以前就藉着基督耶稣把这恩典赐给了我们」 (提后 1:9)

____________________________________________________

1 χρόνος[a]和καιρός[b]实际上是指一段持续的时间，但是没有指定具体的时间界限。然而，虽然一段持续的时间可说就是一段时间，但这并未暗示小时、年、一代人等单位。

χρονοτριβέω

(1)

(a)

67.79 时间 与时间点或时间单位无关的时间段：时间，花时间，总是，永恒，年老，立即，年轻 ［参ἄγω］ 经历一段持续的时间 经过了时间；花时间；耽延时日 ὅπως μὴ γένηται αὐτῷ χρονοτριβῆσαι ἐν τῇ Ἀσίᾳ  ‘so as not to spend any time in the province of Asia’  「免得在亚细亚省耽搁时日」 (徒 20:16) 在一些语言中，χρονοτριβέω 最好译成「停留一段时间」，或者采用习语译成「坐一会儿」。

χρυσίον

(1)

ου＜中＞

(a)

2.49 自然物质 金属 ［参χρυσός］ 金（古代世界最贵重的金属） 金 τὴν κιβωτὸν τῆς διαθήκης περικεκαλυμμένην πάντοθεν χρυσίῳ  ‘the covenant box all covered with gold’  「四周包金的约柜」 (来 9:4) 世界各地都有表示「金子」的词汇，正如金子的存在和对金子的认识几乎都是普遍性的。因此，要找到「金子」的合适译词并不困难。

(b)

6.189 人工制品 装饰品 黄金制品 1 黄金首饰；黄金饰品 ἡ γυνὴ ἦν περιβεβλημένη πορφυροῦν καὶ κόκκινον καὶ κεχρυσωμένη χρυσίῳ  ‘the woman was dressed in purple and scarlet, covered with gold ornaments’  「那女人穿着朱红和紫色的衣服，戴满了金饰」 (启 17:4) 黄金首饰可以译作「用黄金制成的漂亮物品」。在 启 17:4 中，有些译本译作「被黄金首饰覆盖」（covered with gold ornaments），但更适当的说法是：「她戴着许多黄金首饰」或「她的衣服上系了许多黄金首饰」。

(c)

6.69 人工制品 货币及货币单位 ［参ἀργύριον］ ἀργύριον καὶ χρυσίον  （习语，直译：银和金）指货币的一般说法 钱 ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα  ‘I have not coveted anyone's money or clothing’  「我未曾贪图任何人的钱财或衣服」 (徒 20:33)

____________________________________________________

1 在启 17:4，χρυσίον可以解释为仅仅是一种自然物质，从而与χρυσίον[a]（2.49）归类在一起。但是，χρυσίον[b]似乎具有专门的意思，甚至其单数成为黄金制品的集合名词。因此，启 17:4中的χρυσίον被归类在这个语义域中。

χρυσοδακτύλιος

(1)

ον

(a)

6.191 人工制品 装饰品 指佩戴金戒指 戴着金戒指 ἐὰν γὰρ εἰσέλθῃ εἰς συναγωγὴν ὑμῶν ἀνὴρ χρυσοδακτύλιος ἐν ἐσθῆτι λαμπρᾷ  ‘suppose a rich man wearing a gold ring and fine clothes comes into your meeting’  「假定有一个有钱人手戴金戒指，身穿华丽衣服，来到你们聚会的地方」 (雅 2:2)

χρυσόλιθος

(1)

ου＜阳＞

(a)

2.37 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 黄碧玺，贵橄榄石（黄色石英或黄玉），呈金黄色（见 2.29） 黄碧玺；贵橄榄石

χρυσόπρασος

(1)

ου＜阳＞

(a)

2.40 自然物质 宝石、半宝石及珍贵的天然物质 绿玉髓，一种绿色的石英（见 2.29） 绿玉髓

χρυσός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

2.49 自然物质 金属 ［参χρυσίον］ 金（古代世界最贵重的金属） 金 ὃς δ᾽ ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ χρυσῷ τοῦ ναοῦ  ‘whoever swears by the gold of the Temple’  「凡指着圣所中的金子起誓的」 (太 23:16) 世界各地都有表示「金子」的词汇，正如金子的存在和对金子的认识几乎都是普遍性的。因此，要找到「金子」的合适译词并不困难。

(b)

6.74 人工制品 货币及货币单位 金货币；金币 1 金货币；金币 Μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑμῶν  ‘do not carry gold, silver, or copper money in your belts’  「腰袋里不要带金银铜钱」 (太 10:9)

____________________________________________________

1 除了ἀργύριον以复数形式出现（太 26:15）之外，其他所有提到铜（青铜）币、银币和金币的情况，均可视为表达这些金属的用语的直接和可预期的转喻（见2.54, 51, 49）。然而，有些语言清楚区分了物质状态的金属与钱币状态的金属，因此当前的分类似乎更有用。

χρυσοῦς

(1)

ῆ，οῦν

(a)

2.50 自然物质 金属 （χρυσός[a]「黄金」2.49 的衍生词）指用黄金制成或构成 金质的；黄金制的 σκεύη χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ  ‘vessels made of gold and silver’  「金器、银器」 (提后 2:20)

χρυσόω  (χρυσόομαι)

(1)

(a)

49.29 涉及衣着及装饰的活动 用金器装饰 用金器装饰；穿戴金制的饰物；用黄金遮盖或装饰；戴满了金饰 ἡ γυνὴ ἦν περιβεβλημένη πορφυροῦν καὶ κόκκινον καὶ κεχρυσωμένη χρυσίῳ καὶ λίθῳ τιμίῳ  ‘the woman was dressed in purple and scarlet and adorned with gold ornaments and precious stones’  「那女人穿着朱红和紫色的衣服，戴满了金饰、宝石」 (启 17:4) 在 启 17:4，短语 κεχρυσωμένη χρυσίῳ 在语义上重复，或者也可以说是语义强化。

χρώς

(1)

χρωτός＜阳＞

(a)

8.53 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 皮肤或人体表面 皮肤；身体表面 ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦντας ἀποφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σουδάρια ἢ σιμικίνθια  ‘handkerchiefs or aprons from his body were carried to the sick’  「从保罗身上拿走手巾或围裙放在病人身上」 (徒 19:12) 许多语言都必须清楚区分动物的皮和人的皮。另外往往还区分作为活体动物或人的一部分的皮肤，及已经从身体上剥下，并可能已经制成了皮革的皮（参δέρμα，6.184）。

χωλός

(1)

ή，όν

(a)

23.175 生理活动过程及状态 疾病，恶疾，衰弱 涉及下肢功能不全的残疾 瘸子；瘸腿的；跛脚的 τυφλοὶ ἀναβλέπουσιν καὶ χωλοὶ περιπατοῦσιν  ‘the blind can see, the lame can walk’  「瞎眼的得以看见，瘸腿的行走」 (太 11:5)

χώρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

1.60 地理物体及特徵 与海洋形成对比的陆地 ［参γῆ, ξηρός］ 旱地，对比于海 陆地 κατὰ μέσον τῆς νυκτὸς ὑπενόουν οἱ ναῦται προσάγειν τινὰ αὐτοῖς χώραν  ‘about midnight the sailors began to suspect that we were getting close to some land’  「约在半夜时分，众水手以为接近了陆地」 (徒 27:27) 在许多语言中，人们会清楚区分指称陆地的不同用语，如相对于水的陆地，以及用以指耕地的陆地。在中国语言中，我们会把靠近水的陆地称为「岸」或「海岸」，因此，太 14:24 可以译作「船离岸已经很远」《现中》。同样，徒 27:27 可以译作「我们已靠近岸边。」

(b)

1.79 地理物体及特徵 社会政治区域 ［参γῆ, κλίμα, μέρος, ὅριον］ 地上某个或某些地区，通常与某一民族或地理中心有关，但不一定构成政府的行政单位 1 区域；领土；土地（甚至地区；但这也许会过于正规地暗指政府的行政区） πάντες δὲ διεσπάρησαν κατὰ τὰς χώρας τῆς Ἰουδαίας καὶ ∑αμαρείας πλὴν τῶν ἀποστόλων  ‘all the believers, except the apostles, were scattered throughout the regions of Judea and Samaria’  「除了使徒，所有的信徒都分散到犹太和撒马利亚各地区去」 (徒 8:1) γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον 和 μέρος[c] 并不完全是同义词，然而在某些新约经文中，这些词汇基本上含义重叠。

(c)

1.87 地理物体及特徵 无人居住或人烟稀少的地区 ［参ἀγρός］ 相对于人口集中地区的农村地区 乡村；田野；农村地区 οἱ ἐν ταῖς χώραις μὴ εἰσερχέσθωσαν εἰς αὐτήν  ‘those in the country must not go into it (the city)’  「在乡间的不要进城」 (路 21:21) 农村地区通常用一个词，或「大片的田地」、「田野连绵不断的地方」、「农庄地区」等短语来表示。

(d)

1.95 地理物体及特徵 牧地及耕地 ［参ἀγρός, χωρίον］ 用于耕种或放牧的土地 野地；田地 θεάσασθε τὰς χώρας ὅτι λευκαί εἰσιν πρὸς θερισμόν  ‘look, the fields are white, ready to be harvested’  「看，田地已经白了，可以收割了」 (约 4:35)

(e)

11.64 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会政治的 一个地区的居民 2 地区；一个地区的居民 ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ Ἰουδαία χώρα  ‘the whole region of Judea went out to him’ or ‘everyone living in the region of Judea went out to him’  「犹太全地……的人，都出来到他那里去」或「凡住在犹太地区的人都出来到他那里去」 (可 1:5) 在许多语言中，说「一个地区走出去」（可 1:5）是完全不可能的，因为「地区」这个词不能作为「那地区的人」来解释。因此，所有这些指涉都必须加上表示人的元素。

____________________________________________________

1 γῆ[d]、χώρα[b]、κλίμα、ὅριον和μέρος[c]在意思上的重叠特徵可以用英文的region，territory和land，或中文的「地区」、「领土」和「土地」等词汇的意思重叠来比较和阐明。 例如：太 15:21中所指的可以说是「推罗和西顿地区」、「推罗和西顿的领土」、「推罗和西顿的土地」，甚至「推罗和西顿区域」。英语的region，territory和land等词在意思上确实具有某些细微的差异，这些差异提供了一些补充成分，而且多半是隐含的。

2 在τόπος[f]（11.59）、πόλις[c]（11.61）、κώμη[b]（11.62）和χώρα[e]（11.64）等字词中，翻译者应预期当中存在着某些自动语义法则；根据这些法则，「居民」的意思可以通过地名的转喻而来。然而，这种转喻并非普遍存在，所以这里列出了各种不同的意思，旨在给翻译者提供实用的指导。相同的问题也见于太 3:5中的Ιεροσόλυμα「耶路撒冷」、Ἰουδαία「犹太地」和περίχωρος「地区」。

χωρέω

(1)

(a)

15.13 线性运动 移动，来／去 从一个地方继续前进到另一个地方 前进 πᾶν τὸ εἰσπορευόμενον εἰς τὸ στόμα εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ  ‘anything that goes into a person's mouth moves on into his stomach’  「一切进到口里的，是继续进到肚子」 (太 15:17) 翻译 太 15:17 时可能需要加上一个暗示吞咽的元素，因为进入人口里的东西不会自动进入肚腹里。因此，这个句子可能要翻译为：「人吃进口里并吞咽的东西，都会进入肚腹里」。也可以说「任何进入喉咙的东西会继而进入人的肚腹里」。 在 约 8:37，ὁ λόγος ὁ ἐμὸς οὐ χωρεῖ ἐν ὑμῖν「我的话在你们心里毫无进展」这个句子中，χωρέω[a] 一词似乎是用作比喻。不过，在这个语境中，χωρέω[a] 也可以理解为指足够的地方，例如：「你们心里容不下我的话语」（见 80.4）。

(b)

80.4 空间 空间，地方 有一定的空间 有空间容纳；有空地；容纳 ὥστε μηκέτι χωρεῖν μηδὲ τὰ πρὸς τὴν θύραν  ‘so that there was no longer any room, even around the door’  「甚至连门前都没有空地」 (可 2:2) χωροῦσαι ἀνὰ μετρητὰς δύο ἢ τρεῖς  ‘holding between twenty and thirty gallons’  「可容纳两三桶水」 (约 2:6) οὐδ᾽ αὐτὸν οἶμαι τὸν κόσμον χωρῆσαι τὰ γραφόμενα βιβλία  ‘I suppose the whole world (literally ‘the world itself’) would not be large enough to contain the books that would be written’  「要写成的书，我想就是整个世界也容纳不了」 (约 21:25)

(c)

31.57 持有观点，相信，信赖 接受为真实的 能够领受信息并相应地作出回应 能够领受；接受 Οὐ πάντες χωροῦσιν τὸν λόγον [τοῦτον] ἀλλ᾽ οἷς δέδοται  ‘not everyone is able to accept this teaching, but only those to whom he has given it’  「这话不是人人都能领受的，惟独赐给谁，谁才能领受」 (太 19:11) 太 19:11 中的 χωρέω 可以理解为「能够明白」的意思。

(d)

34.13 联合 联系 （χωρέω[b]「有空间容纳」80.4 的引申喻意）友好地对待某人 敞开心怀接纳；友好地对待 Χωρήσατε ἡμᾶς  ‘be friendly toward us’  「宽容接纳我们吧！」 (林后 7:2)

χωρίζω

(1)

(a)

63.29 整体，联合，部分，分开 分隔 通过引入相当大的空间或孤立来分隔对象 分开；彼此孤立；隔绝；远离 κεχωρισμένος ἀπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν  ‘separated from sinners’  「从罪人里分别出来」 (来 7:26)

(b)

34.78 联合 结婚，离婚 ［参ἀπολύω, ἀφίημι, λύσις］ 解除婚姻关系 离婚；分开；离开；离弃 εἰ δὲ ὁ ἄπιστος χωρίζεται, χωριζέσθω  ‘if the one who is not a believer wishes to separate, let him separate’  「如果那不信的要离去，就由他离去吧」 (林前 7:15) 离婚经常用字面意为「遣走」、「与……分开」或「彼此离开」等词汇来表达。然而，好些语言会采用习语式的表达，例如「把他和他的衣物送走」、「解开他们之间的结」，或「扔掉她的壁炉底石」。 有些人尝试严格区分 林前 7:11 中的 ἀφίημι 和 林前 7:15 中的 χωρίζω，假设 ἀφίημι 暗示合法的离婚，而 χωρίζω 仅指分开。然而，这种区分似乎是人为和主观的。

(c)

15.49 线性运动 离开，起程，逃走，逃脱，差遣 分开，是远离的结果 离开 παρήγγειλεν αὐτοῖς ἀπὸ Ἱεροσολύμων μὴ χωρίζεσθαι  ‘he commanded them not to depart from Jerusalem’  「吩咐他们：『不要离开耶路撒冷』」 (徒 1:4) Μετὰ ταῦτα χωρισθεὶς ἐκ τῶν Ἀθηνῶν  ‘after this, he left Athens’  「这事以后，保罗离开雅典」 (徒 18:1)

(d)

85.41 在空间存在 放置，安置 使待在远处 移到远处；分开得很远 ἐχωρίσθη πρὸς ὥραν, ἵνα αἰώνιον αὐτὸν ἀπέχῃς  ‘separated from you for a time in order that you might have him back permanently’  「他暂时离开你，也许正是为了让你永远得到他」 (门 1:15)

χωρίον

(1)

ου＜中＞

(a)

1.95 地理物体及特徵 牧地及耕地 ［参ἀγρός, χώρα］ 用于耕种或放牧的土地 野地；田地 ἐκτήσατο χωρίον  ‘he bought a field’  「买了一块田」 (徒 1:18)

χωρίς

(1)

(a)

89.120 关系 分离 ［参ἄνευ, ἄτερ］ 表示负面关联的元素1 没有；不在；没有关系；除了；与……无关 χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἕν  ‘not one thing came into existence without him’  「没有一样不是藉着他造的」 (约 1:3) ᾧ ὁ θεὸς λογίζεται δικαιοσύνην χωρὶς ἔργων  ‘whom God accepts as righteous apart from (any) works’  「那不靠行为而蒙上帝认为义的人」 (罗 4:6) οὔτε γυνὴ χωρὶς ἀνδρὸς οὔτε ἀνὴρ χωρὶς γυναικὸς  ‘nor is woman without man, nor man without woman’  「女人不可没有男人，男人也不可没有女人」 (林前 11:11) πάντα ποιεῖτε χωρὶς γογγυσμῶν καὶ διαλογισμῶν  ‘do everything without complaining and arguing’  「你们无论做什么事都不要埋怨或争论」 (腓 2:14) τὸ σῶμα χωρὶς πνεύματος νεκρόν ἐστιν  ‘the body without the spirit is dead’  「身体没有灵魂是死的」 (雅 2:26) 翻译者不能把 约 1:3 中的句子改写成「他创造了万物」，因为《圣经》说上帝是创造者，而受造物是「藉着道」造成的。如果必须改写 约 1:3，可以说「他参与了创造的一切」或「他参与了创造万有」。 在 林前 11:11，χωρίς 不是指明具体的关系，只是指出没有关系或瓜葛。当然，这被 οὔτε 否定了，从而 林前 11:11 的这部分可以译成：「不是女人与男人没有关系，也不是男人与女人没有关系」。根据总体上下文，这句经文可以简单地译成「女人不是独立于男人，男人也不是独立于女人」。有些语言可能需要说「妻子」和「丈夫」，因为「男人」或「女人」的用语会被错误地理解为带着色情的含义。林前 11:11 使用了双重否定句，但有些语言可能需要译成一个对等的肯定句，例如「因为女人依靠男人，男人也依靠女人」或「妻子依靠丈夫，丈夫也依靠妻子」。 在 罗 4:6 中，有些语言可以把「在行为以外」译作「人所做的并不重要」或「这不是因为人所做的」。

(b)

63.31 整体，联合，部分，分开 分隔 单独或独自发生的事物 分别地；独自地；单独地 οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων κείμενον ἀλλὰ χωρὶς  ‘not lying with the linen cloths but lying off by itself’  「没有和细麻布放在一起，而是单独放在一边」 (约 20:7)

____________________________________________________

1 在ἄνευ和ἄτερ之间似乎不可能找到显着的区别。χωρίς[a]与ἄνευ和ἄτερ的区别可能在于强调更大程度的分离或没有关涉。

χῶρος

(1)

ου＜阳＞

(a)

82.5 空间的方向 东，南，西，北 北方和西方之间的方向 西北；西北方 λιμένα τῆς Κρήτης βλέποντα κατὰ λίβα καὶ κατὰ χῶρον  ‘a harbor in Crete that faces southwest and northwest’ or perhaps ‘... northeast and southeast’  「克里特的一个港口，一面朝西南，一面朝西北」或可能是「……一面朝东北，一面朝东南」 (徒 27:12) 经文可以译作「西南和西北」，也可以译作「东北和东南」，这表达上的差异，是因为风向的说法，有时是按照风来的方向，有时是按照风吹向的方向。可参考一般的释经书。 要翻译不是基准方位的方向，往往可以采用各种不同的表达，例如：「北方与西方之间」或「北方偏西」或「西方偏北」。许多语言都会根据日出日落来指示方位。因此，徒 27:12 可以译作「在落日左边和落日右边通向大海的港口」。

ψάλλω

(1)

(a)

33.111 沟通 唱歌，唱哀歌 唱赞美的诗歌，可能暗示有乐器伴奏（在《新约》中常指唱《旧约》的赞美诗） 唱；唱诗歌；唱赞美诗；歌颂 τῷ ὀνόματί σου ψαλῶ  ‘I will sing praises to your name’ or ‘I will sing praises to you’  「我要歌颂你的名」或「我要歌颂你」 (罗 15:9)

ψαλμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.112 沟通 唱歌，唱哀歌 诗篇（在《新约》中大概是指《旧约》的赞美诗） 诗篇；诗歌；诗章 νουθετοῦντες ἑαυτούς, ψαλμοῖς ὕμνοις ᾠδαῖς πνευματικαῖς  ‘instruct each other to sing psalms, hymns, and sacred songs’  「彼此教导……用诗篇、圣诗、灵歌……」 (西 3:16)

ψευδάδελφος

(1)

ου＜阳＞

(a)

11.36 人的群体和类别以及这些群体和类别的成员 社会宗教的 一个人假装是某个社会宗教团体的亲密成员，但其实不是（见 11.22，11.23 和 11.24） 假弟兄；只是假装基督信徒的人 ὁδοιπορίαις πολλάκις, κινδύνοις ποταμῶν ... λῃστῶν ... ἐν ψευδαδέλφοις  ‘in my many travels I have been in danger from floods ... robbers ... and false brothers’  「在屡次旅行中，我经历过洪水的危险、盗贼的危险……假弟兄姊妹所造成的危险」 (林后 11:26) 翻译者通常有必要明确表达「假弟兄」的全部含义，把这用语译作：「那人假装是基督的信徒但实际上不是」。

ψευδαπόστολος

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.75 宗教活动 角色及作用 谎称自己是使徒的人 假使徒 οἱ γὰρ τοιοῦτοι ψευδαπόστολοι, ἐργάται δόλιοι  ‘those people are false apostles who lie about their work’  「这样的人是假使徒，是诡诈的工人」 (林后 11:13)

ψευδής

(1)

ές

(a)

33.255 沟通 说真话，说假话 ［参ψευδολόγος, ψεύστης］ （ψεύδομαι「说谎」33.253 的衍生词）说假话和谎话的人 说谎的人 καὶ εὗρες αὐτοὺς ψευδεῖς  ‘and you have found out that they are liars’  「查出他们是说谎的人」 (启 2:2) 由于说谎是一种普遍现象，要找到一个令人满意的词汇来表达「说谎的人」并不困难，但对等译词往往是一个习语式表达，例如：「说话过分」，「一口两舌」，或「口是心非」。

ψευδοδιδάσκαλος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.250 沟通 教导 教导错误信仰的人 假教师；教导不真实的事情的人 ὡς καὶ ἐν ὑμῖν ἔσονται ψευδοδιδάσκαλοι  ‘and in the same way false teachers will appear among you’  「同样也将有假教师在你们当中出现」 (彼后 2:1) 翻译 ψευδοδιδάσκαλος 时必须避免一种说法，就是单单指一个人假冒为老师但其实不是老师。这里的重点是：那人教导的是不符合事实的事情。

ψευδολόγος

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.255 沟通 说真话，说假话 ［参ψευδής, ψεύστης］ 说假话和谎话的人 说谎的人 διδασκαλίαις δαιμονίων, ἐν ὑποκρίσει ψευδολόγων  ‘teachings of demons coming from the deceit of men who are liars’  「骗人的灵……的种种教训」 (提前 4:1, 2 [2]) 由于说谎是一种普遍现象，要找到一个令人满意的词汇来表达「说谎的人」并不困难，但对等译词往往是一个习语式表达，例如：「说话过分」，「一口两舌」，或「口是心非」。

ψεύδομαι

(1)

(a)

33.253 沟通 说真话，说假话 传达虚假的道理，明显的目的是要误导人 说谎；把虚假的事告诉人 Ἀλήθειαν λέγω ἐν Χριστῷ, οὐ ψεύδομαι  ‘what I say is true; I belong to Christ and I do not lie’  「我说的是真实的话；我属于基督，我不撒谎」 (罗 9:1) 希腊词 ψεύδομαι 和中文的对应译词「撒谎」不仅仅是指说出不真实的事，因为说出不真实的事可能并没有欺骗或误导的意图。因此，ψεύδομαι 不仅包括讲说虚假的事，还包括欺骗的意图。

ψευδομαρτυρέω

(1)

(a)

33.271 沟通 见证，证明 作虚假或不真实的见证 作假见证；不实地作证 πολλοὶ γὰρ ἐψευδομαρτύρουν κατ᾽ αὐτοῦ, καὶ ἴσαι αἱ μαρτυρίαι οὐκ ἦσαν  ‘many gave false witness against him, but their testimonies did not agree’  「有许多人做假见证控告他，但他们的证词互相矛盾」 (可 14:56) 做假见证的人可能在两个方面进行欺骗，(1) 谎称亲眼看到某事件，(2) 说不真实的事；但 ψευδομαρτυρέω 的重点是所说的不是真实的。

ψευδομαρτυρία

(1)

ας＜阴＞

(a)

33.272 沟通 见证，证明 （ψευδομαρτυρέω「作假见证」33.271 的衍生词）假见证的内容 假见证 ἐζήτουν ψευδομαρτυρίαν κατὰ τοῦ Ἰησοῦ ὅπως αὐτὸν θανατώσωσιν  ‘they tried to find false testimony against Jesus in order to put him to death’  「设法找假见证控告耶稣，要处死他」 (太 26:59)

ψευδόμαρτυς

(1)

υρος＜阳＞

(a)

33.273 沟通 见证，证明 （ψευδομαρτυρέω「作假见证」33.271 的衍生词）作假见证的人 作假见证的人；假见证 οὐχ εὗρον πολλῶν προσελθόντων ψευδομαρτύρων  ‘they found nothing, even though many false witnesses came up’  「虽然有许多假见证人上前来，可是他们找不出什么」 (太 26:60) 在「作假见证的人」所提供证据中，最重要的一点是：他所说的不是事实。 这样的人可能假装在事件发生时在场，因此是目击证人，但这不是这个词要表达的重点。事实上，作假见证人可能当时在场，但后来就所发生的事提供了虚假的证据。有些语言可以把 ψευδόμαρτυς 译成「某人假装知道某事，但事实上他说的话是在撒谎」，或「某人就他没有看见的事说谎话」。

ψευδοπροφήτης

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.81 宗教活动 角色及作用 谎称自己是先知并传播虚假信息的人 假先知 πολλοὶ ψευδοπροφῆται ἐγερθήσονται καὶ πλανήσουσιν πολλούς  ‘many false prophets will appear and fool many people’  「有许多假先知出现，欺骗许多人」 (太 24:11)

ψεῦδος

(1)

ους＜中＞

(a)

33.254 沟通 说真话，说假话 ［参ψεῦσμα］ （ψεύδομαι「说谎」33.253 的衍生词）谎言的内容 谎言；假话；虚谎 πᾶν ψεῦδος ἐκ τῆς ἀληθείας οὐκ ἔστιν  ‘no lie ever comes from the truth’  「一切虚谎都不是从真理出来的」 (约壹 2:21)

ψευδόχριστος

(1)

ου＜阳＞

(a)

53.84 宗教活动 角色及作用 谎称自己是基督或弥赛亚的人 假基督；假弥赛亚 ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται ... ὥστε πλανῆσαι ... τοὺς ἐκλεκτούς  ‘false Messiahs and false prophets will appear ... to deceive ... God's chosen people’  「假基督和假先知将出现……迷惑上帝所拣选的子民」 (太 24:24)

ψευδώνυμος

(1)

ον

(a)

33.130 沟通 名字 指被错误地用某个名称来称呼 误称的；假称的 ἀντιθέσεις τῆς ψευδωνύμου γνώσεως  ‘arguments of what is wrongly called knowledge’  「所谓『知识』的荒谬争论」 (提前 6:20)

ψεῦσμα

(1)

τος＜中＞

(a)

33.254 沟通 说真话，说假话 ［参ψεῦδος］ （ψεύδομαι「说谎」33.253 的衍生词）谎言的内容 谎言；假话；虚谎 εἰ δὲ ἡ ἀλήθεια τοῦ θεοῦ ἐν τῷ ἐμῷ ψεύσματι ἐπερίσσευσεν εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ  ‘and if God's truth abounds to his glory because of my falsehood’  「如果我的虚谎能够使上帝的真实更加显明，更得荣耀」 (罗 3:7) 有些语言可能必须重新调整 罗 3:7 中这个从句的语义关系，例如：「如果我的谎言使上帝的真理更加显出荣耀」。

ψεύστης

(1)

ου＜阳＞

(a)

33.255 沟通 说真话，说假话 ［参ψευδής, ψευδολόγος］ 说假话和谎话的人 说谎的人 ὅταν λαλῇ τὸ ψεῦδος, ἐκ τῶν ἰδίων λαλεῖ, ὅτι ψεύστης ἐστὶν  ‘when he tells a lie, he is only doing what is natural to him, because he is a liar’  「他说谎是出于本性，因为他本来就是说谎者」 (约 8:44) 由于说谎是一种普遍现象，要找到一个令人满意的词汇来表达「说谎的人」并不困难，但对等译词往往是一个习语式表达，例如：「说话过分」，「一口两舌」，或「口是心非」。

ψηλαφάω

(1)

(a)

24.76 感官事件及状态 触摸，感觉 感觉和触摸，有用手在物件表面移动的含义 触摸；感觉；摸索 καὶ αἱ χεῖρες ἡμῶν ἐψηλάφησαν  ‘and our hands have handled it’  「我们亲手摸过」 (约壹 1:1) 在翻译 约壹 1:1 时涉及几个问题，因为比喻义发生几次重大变化。所指的具体对象是「生命之道」，这似乎是有意含糊地指耶稣基督。关于「听见这道」的陈述，似乎是在指一个信息，但是「看见这道」就暗示某种实质的物体。为了强调这个物体（即基督这个人）的实质本性，经文还包含了这个关于「摸」的陈述；但是在一些语言中，「感觉和触摸」可能具有一种错误的含意，甚至是不恰当的行为，特别是在相关对象是人的情况下。

(b)

27.40 学习 尝试学习 （ψηλαφάω[a]「触摸，感觉」24.76 的引申喻意）尽管有困难，也努力去认识某东西，虽然这样做的成功机会并不高 摸索；探索；揣摩；尝试寻找 εἰ ἄρα γε ψηλαφήσειαν αὐτὸν  ‘as they felt around for him’  「在摸索中找到他」 (徒 17:27)

ψηφίζω

(1)

(a)

60.4 数目 数目，无数的 ［参συμψηφίζω］ 计算总数 计算；总计；合计；加起来；算出 ψηφίζει τὴν δαπάνην  ‘he calculates the cost’  「计算费用」 (路 14:28) ψηφισάτω τὸν ἀριθμὸν τοῦ θηρίου  ‘let him add up the number of the beast’  「算出兽的数字」 (启 13:18) 「计算兽的数字」，就是计算名字中每个字母代表的数值之总和。关于 ψηφίζω 在 启 13:18 的另一种解释，见 32.15。

(b)

32.15 理解 终于理解或明白过来 弄清某事以致明白其中的意义 理解；解释；弄清 ὁ ἔχων νοῦν ψηφισάτω τὸν ἀριθμὸν τοῦ θηρίου  ‘whoever is intelligent, let him understand the meaning of the number of the beast’  「凡是聪明人都能够理解兽的数字所指的意思」 (启 13:18) 在某些语言中，启 13:18 中的第三人称祈使形式 ψηφισάτω 极难翻译，甚至在中文里面，「让他明白」也很容易引起误解，因为这可能暗示许可而不是有礼貌的命令。在某些语言中，这个第三人称祈使形式的对等译词是「应该明白」或「应该能够明白」等说法。关于 ψηφίζω 在 启 13:18 中的另一种解释，见 60.4。

ψῆφος

(1)

ου＜阴＞

(a)

2.27 自然物质 土，泥，沙，石 小石头，可能用于投票或用作护身符 卵石；小石头 τῷ νικῶντι ... δώσω αὐτῷ ψῆφον λευκήν, καὶ ἐπὶ τὴν ψῆφον ὄνομα καινὸν γεγραμμένον  ‘I will give ... to the one who is victorious ... a white stone upon which is written a new name’  「得胜的，我要……赐他一块白石，石上写着一个新的名字」 (启 2:17) 在 启 2:17 的语境中，对于 ψῆφος 所指是什么，解经者有各种不同的看法。有些学者认为那白色的 ψῆφος 是指在法庭上投票表决宣告无罪。有的认为那只是一种护身符；有的认为那是罗马人殷勤好客的象徵；此外，有些人认为那是角斗士游戏的入场券，即殉道的入场券。然而，上下文清楚指出，那是一种值得珍视的东西，是那些「获胜」之人所得到的一种奖赏。

ψιθυρισμός

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.404 沟通 说闲话 提供关于某人的有害信息，通常用耳语或低声说话，暗示这类信息不为人知，因此应该保密 闲话；谗言；流言 κἀγὼ εὑρεθῶ ὑμῖν ... καταλαλιαί, ψιθυρισμοί  ‘that I may find among you ... slander and gossip’  「恐怕我来到的时候会发现你们……有诽谤、谗言……」 (林后 12:20)

ψιθυριστής

(1)

οῦ＜阳＞

(a)

33.405 沟通 说闲话 惯于说闲话的人 说闲话的人；造谣的人；搬弄是非的人 πεπληρωμένους πάσῃ ἀδικίᾳ ... ψιθυριστὰς  ‘they are filled with all kinds of wickedness ... they are gossipers’  「他们充满着各样的不义……他们是造谣的」 (罗 1:29)

ψίξ

(1)

ου＜中＞

(a)

5.5 食物及调味品 食物 ［参ψιχίον］ 一小块食物（通常是饼） 碎渣；碎屑 ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχῶν τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης  ‘being glad to eat the scraps that fall from the table’  「欢喜地吃从桌子上掉下来的碎渣」（经文校勘栏） (路 16:21) 太 15:27、可 7:28 和 路 16:21（校勘栏）中所指的是从桌子上面掉下来的碎屑或小块食物。某些语言中的对等词汇是「小块食物」或「一小口食物」。 这词是一个异文，只出现在：ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης「要吃从桌子上掉下来的零碎」（路 16:21）（校勘栏）。

ψιχίον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.5 食物及调味品 食物 ［参ψίξ］ 一小块食物（通常是饼） 碎渣；碎屑 τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης  ‘the dogs eat the crumbs falling from the table’  「小狗也吃……桌上掉下来的碎屑」 (太 15:27) 太 15:27、可 7:28 和 路 16:21（校勘栏）中所指的是从桌子上面掉下来的碎屑或小块食物。某些语言中的对等词汇是「小块食物」或「一小口食物」。

ψυχή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

26.4 心理官能 生命的本质，就思想、意志和感情方面而言 内心；心志；思想；感情；心；存在；灵魂 μιᾷ ψυχῇ συναθλοῦντες τῇ πίστει τοῦ εὐαγγελίου  ‘with one mind, struggling together for the faith of the gospel’  「同一个心志……为了福音的信仰一起奋斗」 (腓 1:27) 在 腓 1:27，ψυχή 也可以译成「目标」或「愿望」，因为 ψυχή 的重点在于为基督信仰奋斗的整体心思意念。 ψυχή[a] 经常解作「心」或「愿望」。比较下文：περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου「我的心很忧伤，几乎要死」（太 26:38）；ἵνα μὴ κάμητε ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν ἐκλυόμενοι「你们的心就不会气馁和放弃了」（来 12:3）（关于习语 κάμνω τῇ ψυχῇ 中的 ψυχή，见 25.291）；ἀλλ ὡς δοῦλοι Χριστοῦ ποιοῦντες τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ ἐκ ψυχῆς「但是，你们全心去做上帝要你们做的事，就像基督的仆人那样」（弗 6:6）。在这些经文中，ψυχή 事实上是指人的整体，因此 太 26:38 可以贴切地译成：「我的忧伤极大，几乎要杀死我」。来 12:3 也可以译成：「因此，你们不要灰心放弃」；弗 6:6 可以妥当地译成：「但是，你们全人地去做上帝要你们做的事，就像基督的仆人那样」。 关于 ψυχή 指个体的人，见 ψυχή[c] (9.20)，例如 太 11:29（εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν 「你们就可以得到安息」）等经文。 即使是在那些 ψυχή 指死后存在的经文中，这个词也可能是喻指人。例如，徒 2:27（οὐκ ἐγκαταλείψεις τὴν ψυχήν μου εἰς ᾅδην）可以译成：「你不会把我的灵魂抛弃在阴间」或「你不会把我抛弃在坟墓中」。 翻译者需要区分 ψυχή[a] 和 ψυχή[b]；ψυχή[a] 指心理能力，ψυχή[b] 指肉体的生命、生活的原则（23.88）。例如，注意 来 4:12 中的 ψυχή[b]（διϊκνούμενος ἄχρι μερισμοῦ ψυχῆς καὶ πνεύματος「它一直切入到肉体生命和灵性相交会的地方」）。另外，注意 帖前 5:23 中的 ψυχή[b]（αὐτὸς δὲ ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς, καὶ ὁλόκληρον ὑμῶν τὸ πνεῦμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα ἀμέμπτως ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τηρηθείη「愿赐我们平安的上帝使你们在各方面成为圣洁，并保守你们的全人——灵、生命和身体，在我们主耶稣基督来临的时候完全无可指责」）。 在一些上下文中，ψυχή 似乎与 καρδία (26.3) 和 διάνοια (26.14) 相对比，例如 太 22:37（ἀγαπήσεις κύριον τὸν θεόν σου ἐν ὅλω τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλω τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλω τῇ διανοίᾳ σου「你要全心、全灵、全意地爱主你的上帝」）。因为这三个词汇的缘故，有人主张人性中必定至少有三个非常不同的部分。然而有人却断定，这些词汇不是指人性有三个部分，而只是思考或描述人性的三个不同视角。还有人认为，使用 καρδία、ψυχή 和 διάνοια 这三个词汇，只是强调人性的整体，不可能做出任何清楚的区分。当然，所指对象有明显的重叠。太 22:37 可以合理地译成：「你要全心、全生命、全意地爱主」。事实上，许多语言不可能区分 καρδία、ψυχή 和 διάνοια，因此可能需要译成：「你要用你渴想的一切和思想的一切来爱主你的上帝」，或「你必须用你的全人来爱主你的上帝」。

(b)

23.88 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参ζάω, ζωή］ 人类或其他生物的生存，由于有空气可呼吸、有食物可吃而得以维持 生命 καὶ ζητοῦσιν τὴν ψυχήν μου  ‘and they seek my life’  「他们还要追索我的命」 (罗 11:3) 在翻译 罗 11:3 的 ψυχή 时，可能需要更加精确地表示「寻索」与「生命」之间的关系，比如译成「他们想要摧毁我的生命」，或「他们想要使我不再活着」。 有些语言没有表示「生命」的名词，因此，所有论到「生命」的经文都需要改用动词式的词汇「活着」来表达。

(c)

9.20 人 人类 （ψυχή[a]「内心，心志」26.4 的引申喻意）一个活生生地存在的人 1 人 ψυχαὶ ὡσεὶ τρισχίλιαι  ‘about three thousand people’  「大约三千人」 (徒 2:41)

(d)

4.1 动物 动物 ψυχὴ ζωῆς  （习语，直译：活的灵魂）指任何生物，不管是动物还是人类 活物 καὶ πᾶσα ψυχὴ ζωῆς ἀπέθανεν τὰ ἐν τῇ θαλάσσῃ  ‘and every creature in the sea died’  「海里所有的活物都死了」 (启 16:3) 虽然短语 ψυχὴ ζωῆς 的意思很笼统，但这词在 启 16:3 中特指海里的生物；因此，在大多数语言中，翻译者必须译作「鱼」或「海中的活物」。

(e)

25.280 态度及情感 悲伤，遗憾 ψυχὴν βασανίζω  （习语，直译：心灵受折磨）经历精神上的折磨，既悲伤，又愤怒 伤痛；心里受折磨 ψυχὴν δικαίαν ἀνόμοις ἔργοις ἐβασάνιζεν  ‘his righteous heart was tormented by their evil deeds’ (literally ‘he tormented his righteous soul by their evil deeds’)  「因为……他们的不法行为，他公义的心受到折磨」（直译：「他以他们的恶行折磨自己公义的心灵」） (彼后 2:8b)

(f)

88.200 道德伦理素质及相关行为 憎恨，可憎的 ［参κακόω］ κακόω τὴν ψυχὴν κατά  （习语，直译：使某人对……的态度不好）使某人对另一人产生不喜欢的敌对情绪 使某人反对……；使不喜欢；敌视 ἐκάκωσαν τὰς ψυχὰς τῶν ἐθνῶν κατὰ τῶν ἀδελφῶν  ‘they turned the Gentiles against the fellow believers’  「煽动外邦人，使他们敌视信徒」 (徒 14:2)

(g)

25.291 态度及情感 沮丧 ［参κάμνω］ κάμνω τῇ ψυχῇ  （习语，直译：精神疲惫）逐渐失去完成某个目标的动力 疲倦灰心；气馁；厌倦 μὴ κάμητε ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν ἐκλυόμενοι  ‘do not let yourselves become discouraged or give up’  「你们不要灰心丧志」 (来 12:3)

(h)

21.20 危险，冒险，安全，拯救 使安全，没有危险 ［参κτάομαι］ κτάομαι τὴν ψυχήν  （习语，直译：获得自己的灵魂，或：获得自己的性命）救自己脱离极大的危险或死亡 救自己；保护自己；保全自己的性命 ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τὰς ψυχὰς ὑμῶν  ‘by your steadfastness you will save yourselves’ or ‘stand firm and you will save yourselves’  「你们凭着坚忍，就必保全性命」或「你们要站立得稳，就必能救自己」 (路 21:19)

(i)

21.7 危险，冒险，安全，拯救 冒险 ［参παραβολεύομαι, παραδίδωμι］ παραδίδωμι τὴν ψυχήν  （习语，直译：交出生命）自愿暴露于危险中 冒险；冒生命危险 ἀνθρώποις παραδεδωκόσιν τὰς ψυχὰς αὐτῶν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ  ‘men who have risked their lives on behalf of the name of our Lord Jesus Christ’  「这两人曾为着事奉我们的主耶稣基督的名而不惜冒生命的危险」 (徒 15:26) 在一些语言中，「冒生命危险」的对等表达是「使自己面临死亡的威胁」，或「表明自己愿意冒死」，或「走进死亡的危险中」。

(j)

21.24 危险，冒险，安全，拯救 使安全，没有危险 ［参περιποιέω］ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ περιποιέομαι  （习语，直译：做一些关乎自己性命的事）挽救或保全自己的性命 挽救自己的性命；救自己；保全自己的生命 ὃς ἐὰν ζητήσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ περιποιήσασθαι ἀπολέσει αὐτήν  ‘whoever seeks to save his own life will lose it’  「凡是想保全自己生命的，将丧失生命」 (路 17:33)

(k)

25.279 态度及情感 悲伤，遗憾 ［参διέρχομαι, ῥομφαία］ τὴν ψυχὴν διέρχεται ῥομφαία  （习语，直译：刀剑刺入灵魂）感受强烈的悲伤 感受痛苦悲伤；悲伤痛苦；忧伤像剑刺透心灵 καὶ σοῦ [δὲ] αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία–  ‘and sorrow like a sharp sword will pierce your own heart’ or ‘and you will feel the pain of sorrow as though a sword were piercing your heart’  「忧伤要像利剑刺透你的心」或「你要感受痛苦悲伤，如同利剑刺入你的心」 (路 2:35)

(l)

23.113 生理活动过程及状态 活着，死去 ［参τίθημι］ τὴν ψυχὴν τίθημι  （习语，直译：放下自己的生命）死亡，暗示自愿或甘心的行为 自愿死；甘心情愿地死；舍命 Τὴν ψυχήν σου ὑπὲρ ἐμοῦ θήσεις;  ‘are you ready to die for me?’  「你愿意为我舍命吗？」 (约 13:38) 在英语中，「to lay down one’s life’」（舍弃生命）或「to give one’s life」（献出生命）确实暗示自愿死去，然而在一些语言中，直译这样的表达不一定有相同的含义，因此可能需要采用「自愿死去」或「不抵抗地死去」等表达。在某些语言中，「心甘情愿」主要表现为对反对的否定，比如「我不拒绝死」。

____________________________________________________

1 在「人」这个子域中，许多指「人」的表达都是基于人的肢体或身体部分的转喻。这样的转喻修辞可见于σὰρξ καὶ αἷμα（9.14）、γόνυ[b]（9.16）、χείρ[b]（9.17）、γλῶσσα[g]（9.18）、ὄνομα[b]（9.19）和ψυχή[c]（9.20）。

2 希腊文术语ψυχή通常解释为「灵魂」，但是在英语中，它的意思通常等同于heart（「心」）。在彼后 2:8，主语是「义人罗得」。

ψυχικός

(1)

ή，όν

(a)

79.2 物体的特徵 有形的（物质的），属灵的 形容是属物质的或是属肉体的，特别与生命的过程有关 血肉的；自然的 σπείρεται σῶμα ψυχικόν  ‘when sown, it is a physical body’  「所种的是血肉的身体」 (林前 15:44) 在一些语言中，林前 15:44 中的 σπείρεται 不可以译成「所种的」，因而整句话必须译成「被埋葬的是血肉的身体」。

(b)

79.5 物体的特徵 自然的（人类的），属灵的（属神的） 指人的本性（可能与 σάρκινος[c] 和 σαρκικός[c] 「天生的；人的」79.4 有所不同，因为这词比较强调所谓更卓越的人格天赋） 天生的；人的 ψυχικὸς δὲ ἄνθρωπος οὐ δέχεται τὰ τοῦ πνεύματος τοῦ θεοῦ  ‘but the natural person does not receive the things of the Spirit of God’  「然而，属血气的人不接受上帝的灵的事」 (林前 2:14) 关于 ψυχικός 在 林前 2:14 中的另一种解释，见 41.41。

(c)

41.41 行为及相关状态 特定行为模式 （ψυχή[a]「内心」26.4 的衍生词）指人性的典型行为，与受上帝的灵掌管的行为相反 不属灵的；世俗的；肉体的；属血气的 ψυχικὸς δὲ ἄνθρωπος οὐ δέχεται τὰ τοῦ πνεύματος τοῦ θεοῦ  ‘a person who is unspiritual cannot receive the gifts that come from God's Spirit’ or ‘a person who is worldly ...’  「属肉体的人不接受从上帝的灵而来的恩赐」或「属世的人……」 (林前 2:14) 在一些语言中，「不属灵的人」可以简单地翻译为：「不受上帝的灵引导的人」，或「不遵从上帝的灵来生活的人」。关于 ψυχικός 在 林前 2:14 的另一种解释，见 79.5。

ψῦχος

(1)

ους＜中＞

(a)

79.75 物体的特徵 热的，温的，冷的 冷的，形容天气状况 冷；寒冷；天冷 ὅτι ψῦχος ἦν  ‘it was cold’  「当时天气寒冷」 (约 18:18) διὰ τὸν ὑετὸν τὸν ἐφεστῶτα καὶ διὰ τὸ ψῦχος  ‘it had started to rain and was cold’  「刚开始下雨，天气又冷」 (徒 28:2)

ψυχρός

(1)

ά，όν

(a)

79.77 物体的特徵 热的，温的，冷的 冷的，形容物体、物质等 冷；凉 ὃς ἂν ποτίσῃ ἕνα τῶν μικρῶν τούτων ποτήριον ψυχροῦ μόνον  ‘whoever gives even a drink of cold water to one of the least of these’  「就算拿一杯冷水给门徒中最微小的一个喝」 (太 10:42) ὅτι οὔτε ψυχρὸς εἶ οὔτε ζεστός  ‘that you are neither cold nor hot’  「你也不冷也不热」 (启 3:15)

ψύχω  (ψύχομαι)

(1)

(a)

78.39 程度 多于，少于（比较程度） （ψύχομαι「变冷」的引申喻意，原义没有出现在《新约》中）强度大大降低 大大减少；变冷；渐渐冷淡；冷淡下来 ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν  ‘the love of many will greatly diminish’  「许多人的爱心会渐渐冷淡了」 (太 24:12)

ψωμίζω

(1)

(a)

23.5 生理活动过程及状态 吃，喝 使人吃东西 喂养；给人吃 ἐὰν πεινᾷ ὁ ἐχθρός σου, ψώμιζε αὐτόν  ‘if your enemy is hungry, give him something to eat’  「如果你的仇敌饿了，就给他吃」 (罗 12:20)

(b)

57.113 拥有，转移，交换 给予 （ψωμίζω[a]「喂养，给人食物」23.5 的衍生词）赠送或发放，可能有一点一点发放的意思 赠送；捐赠；分给；发放 κἂν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου  ‘if I give away everything I own’ or ‘if I give to others all I have’  「如果我把所有的一切分给人」 (林前 13:3)

ψωμίον

(1)

ου＜中＞

(a)

5.4 食物及调味品 食物 一小块或一口饼 一块饼；一口饼 ἐγὼ βάψω τὸ ψωμίον καὶ δώσω αὐτῷ  ‘I will dip a piece of bread and give it to him’  「我蘸一小块饼给谁」 (约 13:26) 在 约 13:26 可能需要采用「掰下来的一块饼」等短语；否则 ψωμίον 会被推断为一些饼的碎屑。在某些语言中，ψωμίον 在这种语境当中的对等译词是「一口饼」。

ψώχω

(1)

(a)

19.50 物理的冲击力 挤压 用压力搓擦东西使它变小 搓 τοὺς στάχυας ψώχοντες ταῖς χερσίν  ‘rubbing the heads of wheat with their hands’  「用手搓麦穗」 (路 6:1) 藉着搓擦麦穗，门徒除掉了谷壳和所谓的「麦须」，即每颗谷粒突出来的坚硬的麦芒。这个过程就相当于打谷，因此法利赛人谴责他们在安息日工作。

ὦ

(1)

(a)

91.14 语段标记 直呼的标记 表示直接称呼（功能上相当于传统的呼格） 啊！（或不翻译） Ὦ ἀνόητοι Γαλάται, τίς ὑμᾶς ἐβάσκανεν;  ‘O, foolish Galatians, who has bewitched you?’ or ‘foolish Galatians, who has bewitched you?’ or ‘you foolish Galatians, who has bewitched you?’  「啊！愚蠢的加拉太人哪！是谁迷惑了你们呢？」或「愚蠢的加拉太人哪！是谁迷惑了你们呢？」 (加 3:1)

Ὦ

(1)	希腊字母表中的最后一个字母

(a)

61.18 序列 以 ἄλφα (61.7) 开始的系列中的最后一项，暗示包含权柄和高位的广泛领域 俄梅戛；亚米茄；欧米伽；最后的；终结 Ἐγώ εἰμι τὸ Ἄλφα καὶ τὸ Ὦ  ‘I am the alpha and the omega’  「我是阿拉法，我是俄梅戛」 (启 1:8) 关于 ω 与 ἄλφα 之间的关系，以及各种译法，见 61.7。

ὧδε

(1)

(a)

83.1 空间的位置 这裏，那裏 ［参ἐνθάδε］ 与说话人、作者或见证人相对较近的位置 这里 οὐκ ἔστιν ὧδε, ἠγέρθη γὰρ  ‘he is not here, for he is risen’  「他不在这里……他已经复活了」 (太 28:6) οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν  ‘there is no permanent city for us here (on earth)’  「在这里，我们本没有永存的城」 (来 13:14) Ἀνάβα ὧδε, καὶ δείξω σοι ἃ δεῖ γενέσθαι μετὰ ταῦτα  ‘come up here and I will show you what must happen hereafter’  「你上这里来！我要把以后必将发生的事指示给你」 (启 4:1) 在某些经文中，ὧδε[a] 和 ἐνθάδε 似乎都译为到这里，然而 ὧδε[a] 和 ἐνθάδε 并没有表示移动的语义成分，移动的含义是在上下文的其他词语中。

(b)

92.35 话语的参照人物 限定或指示的参照 指当前的物体、事件或状态，就其与语段的相关性而言 在这上面；在这件事上；在……的情况下 ὧδε λοιπὸν ζητεῖται ἐν τοῖς οἰκονόμοις, ἵνα πιστός τις εὑρεθῇ  ‘moreover, in this case what is sought in any manager is that he be found faithful’  「在这件事上，对于管家的要求，就是要他忠心」 (林前 4:2) καὶ ὧδε μὲν δεκάτας ἀποθνῄσκοντες ἄνθρωποι λαμβάνουσιν  ‘and in this case (of the priests) those who received the tenth were persons who die’  「在这事上，收取十分之一的都是必死的人」 (来 7:8)

ᾠδή

(1)

ῆς＜阴＞

(a)

33.110 沟通 唱歌，唱哀歌 具有语言内容的特定旋律模式 歌 ᾄδουσιν [ὡς] ᾠδὴν καινὴν ἐνώπιον τοῦ θρόνου  ‘they stood facing the throne and sang a new song’  「他们在宝座前……唱新歌」 (启 14:3) 有些语言不可能使用「唱新歌」这样的组合。然而，翻译者经常可以使用：「用新的歌词歌唱」，或「唱出一首新歌」等说法。 翻译「唱」或「歌」等词汇时，必须避免一种只适用于某些特定音乐类型的表达法，例如只适用于西欧旋律的翻译赞美诗的词汇。

ὠδίν

(1)

ῖνος＜阴＞

(a)

23.54 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参ὠδίνω］ 经历分娩的疼痛 承受阵痛；承受分娩的疼痛；临产的阵痛 ὥσπερ ἡ ὠδὶν τῇ ἐν γαστρὶ ἐχούσῃ  ‘it will be like the birth pains that come upon a pregnant woman’  「如同阵痛临到怀胎的妇人」 (帖前 5:3)

(b)

24.87 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参ὠδίνω］ （ὠδίν[a]「经受分娩的疼痛」23.54 的引申喻意）经受剧烈的痛苦（类似于分娩的疼痛） 大大受苦；巨大的痛苦 πάντα δὲ ταῦτα ἀρχὴ ὠδίνων  ‘all these things are simply the beginning of great suffering’  「这一切是临产阵痛的开始」 (太 24:8) πάντα δὲ ταῦτα ἀρχή ὠδίνων「这都是灾难的起头」（太 24:8），指的是所谓的「弥赛亚灾难」（Messianic woes）（见24.78）。

ὠδίνω

(1)

＜动＞

(a)

23.54 生理活动过程及状态 诞生，生育 ［参ὠδίν］ 经历分娩的疼痛 承受阵痛；承受分娩的疼痛；临产的阵痛 κράζει ὠδίνουσα καὶ βασανιζομένη τεκεῖν  ‘she cried out in her birth pangs and suffering to give birth’  「在临产的阵痛和分娩的折磨中喊叫起来」 (启 12:2)

(b)

24.87 感官事件及状态 痛苦，苦难 ［参ὠδίν］ （ὠδίνω[a]「经受分娩的疼痛」23.54 的引申喻意）经受剧烈的痛苦（类似于分娩的疼痛） 大大受苦；巨大的痛苦 οὓς πάλιν ὠδίνω μέχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν  ‘for whom again I suffer until Christ is formed in you’  「为了你们，我再次经受临产的阵痛，直到基督在你们里面成形！」 (加 4:19)

ὦμος

(1)

ου＜阳＞

(a)

8.27 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 肩膀 肩膀 ἐπιτίθησιν ἐπὶ τοὺς ὤμους αὐτοῦ  ‘he places it on his shoulders’  「把它搁在肩膀上」 (路 15:5) 在翻译 路 15:5 时，肩膀的含意经常就包含在动词表达方式里面；意思是说，在许多语言中，用手拿、用肩扛、用头顶、用后背来背，是用不同的动词来表示的。

ὠνέομαι

(1)

(a)

57.188 拥有，转移，交换 售卖，购买，价钱 ［参ἀγοράζω］ 用金钱换取财物或服务 买；购买 ἐτέθησαν ἐν τῷ μνήματι ᾧ ὠνήσατο Ἀβραὰμ τιμῆς ἀργυρίου παρὰ τῶν υἱῶν Ἑμμὼρ  ‘they were buried in a grave which Abraham had bought from the tribe of Hamor for a sum of money’  「葬在亚伯拉罕用钱向哈抹的子孙买来的坟地里」 (徒 7:16)

ᾠόν

(1)

οῦ＜中＞

(a)

5.18 食物及调味品 食物 任何一种蛋，但主要指鸡蛋 1 蛋；鸡蛋 ἢ καὶ αἰτήσει ᾠόν, ἐπιδώσει αὐτῷ σκορπίον;  ‘or if he asks for an egg, will you give him a scorpion?’  「或要鸡蛋，却给他蝎子呢？」 (路 11:12) 某些语言区分了鸟类所下的蛋和爬虫、两栖等其他动物所下的蛋。在这处唯一的新约语境中，所指的显然是母鸡下的蛋。

____________________________________________________

1 ᾠόν「蛋」（5.18）和γάλα「奶」（5.19）可以归类在语义域8的「身体的生理产物」，但是在新约的上下文中，重点是这些产物可作食物，而不在产生这些产物的生理过程。

ὥρα

(1)

ας＜阴＞

(a)

67.1 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 ［参καιρός, χρόνος］ 一些特定事件发生的时间点1 时间；时候；时机 ἤγγικεν ἡ ὥρα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται  ‘the time has come for the Son of Man to be handed over’  「人子被交在罪人手中的时候到了！」 (太 26:45) 有些语言没有表达「时候」或「时机」的通称术语。有些上下文根本不需要有这样的词汇，例如在翻译 太 13:30 时，可以译成「当收割的季节，我要对收割的人说」，或「当人们开始收割，我要对收割的人说」。在其他一些上下文中，通常指某个单位的术语会用来指一般的意义，例如字面意为「小时」的希腊词 ὥρα 经常用来表示一个时间点，例如在 太 8:13。在 徒 7:17，χρόνος 经常被译作「日期」、「日子」等通用的表达，例如：「上帝应许亚伯拉罕的日期将到」。在 太 26:45，时间的临近可以表达为「人子很快要被交在罪人手里了」。 中文常有「时间快到了」或「时间近了」等比较形象的表达，但这种说法在很多语言中是不存在的。对等的译词可能是「很快要发生」或「即将发生」。约 2:4 中的 οὔπω ἥκει ἡ ὥρα μου（字面意为：我的时候还没有到）是指还没到某个事件发生的时候（见 约 7:8 中的 καιρός，比较 约 7:10），但那个事件将会很快发生。在这些上下文中，这句话可以译作「还有时间」或「我很快会做这事」。在 约 7:30 和 约 8:20（οὔπω ἐληλύθει ἡ ὥρα αὐτοῦ「他的时候还没有到」），这句话是指他最终被捕的时候，暗示这事确实会发生。

(b)

67.148 时间 模糊的时间单位：时代，寿命，间隔，时期 不确定的、相对较短暂的时间单位 一会儿；暂时 ὑμεῖς δὲ ἠθελήσατε ἀγαλλιαθῆναι πρὸς ὥραν ἐν τῷ φωτὶ αὐτοῦ  ‘and you were willing to enjoy his light for a while’  「你们愿意暂时享受他的亮光」 (约 5:35) 如果有些语言没有指相对较短的一段不确定时间的词汇，那么可能需要根据上下文大致说明时间长度，例如「几个月」或者「一年左右」。

(c)

67.199 时间 明确的时间单位：年，月，星期，日，小时 白天的十二分之一，从日出计算到日落（在任何一天，各点钟的时间长度是一样的，但是会根据一年中的时间不同而有不同） 时刻；小时 Ἐχθὲς ὥραν ἑβδόμην ἀφῆκεν αὐτὸν ὁ πυρετός  ‘yesterday at the seventh hour, the fever left him’  「昨天下午第七个时辰，就退烧了」 (约 4:52) 因为几点钟是从日出的时候开始计算，所以七点钟就大约是下午一点。关于其他点钟，见 60.50、60.56、60.57 和 60.58。

(d)

67.77 时间 与时间单位有关的时间点：黎明，中午，午夜，傍晚 ὥρα πολλή  （习语，直译：多个小时）考虑到环境因素，指相对较晚的时间点（在下午较晚的时候或在晚上） 天晚；很晚；傍晚 Ἔρημός ἐστιν ὁ τόπος καὶ ἤδη ὥρα πολλή  ‘this place is lonely and it is very late’  「这地方偏僻，而且天已经很晚了」 (可 6:35)

(e)

67.42 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἄρτι］ ἡ ἄρτι ὥρα  （习语，直译：现在的时刻）强调与另一个时间点同时发生的一个时间点 此时，此刻；这时刻；如今 ἄχρι τῆς ἄρτι ὥρας καὶ πεινῶμεν  ‘until this very time we go hungry’  「直到现在，我们还是又饥又渴……」 (林前 4:11)

____________________________________________________

1 有些字面意思上指时间单位的词汇也有时间点的意思，比如ὥρα；在太 26:45，该词实际上指一个时间点，但是在67.148，该词被解释为一个时间单位。ἡμέρα也是这种情况，在67.142作为时间单位，但是在「主的日子」一语中，它基本上是指一个时间点。

ὡραῖος

(1)

α，ον

(a)

79.10 物体的特徵 美丽的，丑陋的 指美丽的，往往有合宜的含意 美观；好看 τάφοις κεκονιαμένοις, οἵτινες ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι  ‘whitewashed tombs, which look beautiful on the outside’  「粉刷了的坟墓，外面好看」 (太 23:27)

(b)

67.3 时间 与其他时间点无关的时间点：时间，时机，曾经，常常 形容特别合适的一个时间点 适时地；在合适的时间发生 Ὡς ὡραῖοι οἱ πόδες τῶν εὐαγγελιζομένων [τὰ] ἀγαθά  ‘how timely is the coming of messengers who bring good news’  「传福音的人来得多适时啊！」 (罗 10:15) 在 罗 10:15，ὡραῖος 也可以解释为暗示一些很好的东西（见 79.10）。

ὠρύομαι

(1)

(a)

14.78 自然界的事件及状态 声音 发出嚎叫或咆哮的声音，通常是狼，但也适用于狮子 咆哮；吼叫 ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ  ‘he walks around like a roaring lion’  「如同咆哮的狮子，走来走去」 (彼前 5:8) 对于熟悉狮子在野外行为的人来说，要找到一个适用于狮子的特定词汇并不是难事。对于其他的语言，则可采用比较通用的表达，例如说「发出很大的声音」。

ὡς

(1)

ον

(a)

64.12 比较 表示事件或状态之间的关系，语气相对较弱 1 如同；就像；好像；照着 γενηθήτω σοι ὡς θέλεις  ‘may it happen to you as you wish’  「照你所要的，给你成全吧」 (太 15:28) τί ἔτι κἀγὼ ὡς ἁμαρτωλὸς κρίνομαι;  ‘why then am I still judged as a sinner?’  「为什么我还要像罪人一样受审判呢？」 (罗 3:7) ἡμέρα κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτὶ οὕτως ἔρχεται  ‘the day of the Lord comes like a thief in the night’  「主的日子会像贼在夜里来到一样」 (帖前 5:2)

(b)

90.21 语意格 内容 ［参διότι, ὅτι］ 用于标记说话内容，无论是直接还是间接的引语 （表示开始陈述句，中文不必译出）；事实是 μάρτυς γάρ μου ὁ θεὸς ὡς ἐπιποθῶ πάντας ὑμᾶς  ‘God is my witness that I have a deep feeling for all of you’  「事实上，上帝可以为我作见证，我是如何……切切地想念你们大家」 (腓 1:8) 在不同的语言中，直接引语和间接引语的标记有很大差异。有些语言根本没有标记；有些语言在引语的前后各有一个标记。还有一些语言，不论是直接引语还是间接引语，都会在引语后面重复表示那是一段说话。在许多语言中，书面用法和口头用法有明显的差异，因为说话的语调经常指明了是引语。

(c)

89.86 关系 方式 ［参καθώς, ὅπως, πόθεν］ 表示一个事件，指明某事如何发生 怎样；如何 ἐξηγοῦντο τὰ ἐν τῇ ὁδῷ καὶ ὡς ἐγνώσθη αὐτοῖς  ‘they explained what had happened on the road and how he became known to them’  「两个人就把在路上发生的事，以及他们怎样……认出他来的事，都详细讲解给他们」 (路 24:35)

(d)

67.45 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ［参ἐπειδή］ 在另一个时间点之前的一个时间点，在一些上下文中可能暗示那是原因或理由 当……；……的时候 ὡς δὲ ἐγεύσατο ὁ ἀρχιτρίκλινος τὸ ὕδωρ οἶνον γεγενημένον ... φωνεῖ  ‘and when the man in charge of the feast tasted the water which had turned into wine ... he called’  「当管宴席的尝了那水变的酒……就叫来……」 (约 2:9) Τὰ δὲ λοιπὰ ὡς ἂν ἔλθω διατάξομαι  ‘as for the other matters, I will settle them when I come’  「其余的事，我来的时候才作安排」 (林前 11:34)

(e)

67.139 时间 与某个时间单位有关的时间段：在……期间，在……的时候，当……的时候，自始至终 ［参ἄχρι(ς), ἐν, ἕως, ἕως, ἕως, ὅσος, ὅταν, ὅτε］ 一段时间，与另一段时间或时间单位一样长 一直；当……的时候；趁着；正当 περιπατεῖτε ὡς τὸ φῶς ἔχετε  ‘as long as you have the light, live your lives’  「你们要趁着有光的时候行走」 (约 12:35)

(f)

89.37 关系 原因及／或理由 表示原因或理由，暗示情况的特殊性 根据；因为 οὐχ ὡς τοῦ ἔθνους μου ἔχων τι κατηγορεῖν  ‘not because I had any charge to bring against my people’  「并不是因为有什么事要控告我本国的百姓」 (徒 28:19) Ὡς πάντα ἡμῖν τῆς θείας δυνάμεως αὐτοῦ ... δεδωρημένης  ‘because his divine power has given us everything’  「因为上帝的神能已把一切……赐给我们」 (彼后 1:3)

(g)

89.61 关系 目的 ［参ὥστε］ 表示目的，暗示之前发生的事是一种方法 那么；为了；从而 εἰσῆλθον εἰς κώμην ∑αμαριτῶν ὡς ἑτοιμάσαι αὐτῷ  ‘they went into a village of Samaria in order to get things ready for him’  「他们进了撒玛利亚的一个村庄，要为他作准备」 (路 9:52)

(h)

89.52 关系 结果 ［参ὥστε］ 表示结果，通常用在暗示一种预期或间接目的的上下文中 因此；于是；结果是；从而 ὡς ὤμοσα ἐν τῇ ὀργῇ μου  ‘accordingly, I swore in my anger’ or ‘so that as a result, I swore in my anger’  「于是，我在自己的震怒中起誓」或「因此，我在怒中起誓」 (来 3:11)

(i)

78.42 程度 左右，大约，差不多，几乎不（接近程度） ［参ὡσεί］ 程度与程度量表上的一个点接近，或者高一些或者低一些 大约；约有；约在 ἀριθμὸς τῶν ἀνδρῶν [ὡς] χιλιάδες πέντε  ‘the number of men came to about five thousand’  「男人的数目约有五千」 (徒 4:4)

(j)

78.13 程度 多，少（正负程度） ［参ἡλίκος, πόσος］ 在涉及感叹的程度量表上一个相对较高的点 何等；怎么；多麽大；多大；激烈；严重 Ὡς ὡραῖοι οἱ πόδες τῶν εὐαγγελιζομένων [τὰ] ἀγαθά  ‘how wonderful is the coming of those who bring good news’  「传福音的人，他们的脚踪多么佳美！」 (罗 10:15) 即使原文用感叹句来表达很高的程度，但是有些语言只能用非感叹句来表达程度很深。例如 太 6:23「那黑暗是何等大呢！」在一些语言中必须译为：「那黑暗是非常非常深」，或「那里非常非常黑」。

(k)

33.139 沟通 翻译，表示……的意思，说明 ［参ἔπος］ ὡς ἔπος εἰπεῖν  （习语，直译：如同说一句话）一种表达，用来引入另一种说法，作为对所讲内容的解释 可说；可以说；可有这样说；从某种意义上说 καὶ ὡς ἔπος εἰπεῖν, δι᾽ Ἀβραὰμ καὶ Λευὶ ὁ δεκάτας λαμβάνων δεδεκάτωται  ‘and in a sense, through Abraham even Levi, who receives the tenth, paid the tenth’  「甚至可以这样说，连那接受十分之一的利未，也藉着亚伯拉罕缴纳了十分之一」 (来 7:9)

(l)

67.57 时间 与其他时间点有关的时间点：之前，很久以前，现在，同时，在那时，大约，之后 ὡς τάχιστα  在另一个时间点之后的一个时间点，两者之间的间隔非常短促 尽快；非常快 λαβόντες ἐντολὴν πρὸς τὸν ∑ιλᾶν καὶ τὸν Τιμόθεον ἵνα ὡς τάχιστα ἔλθωσιν πρὸς αὐτὸν  ‘with instructions from him that Silas and Timothy join him as soon as possible’  「他们领了保罗的指示，叫西拉和提摩太尽快到他那里来」 (徒 17:15) 在一些语言中，「尽快」的对等词可能是一个意为「赶快」或「快快做某事」的动词。因此，徒 17:15 可以译作：「领受了保罗的指示，叫西拉和提摩太速速到他那里会合。」

____________________________________________________

1 虽然ὡσεί在字面上由ὡς和εἰ（仿佛）组成，但是在大多数情况下，该词意思的条件要素已经全部或者至少大部丧失。

ὡσαννά

(1)

(a)

33.364 沟通 赞美 （亚兰语，字面意义是「求你帮助我」，「求你拯救我」，但已完全成为一种称颂赞美的礼拜用语）赞美或崇拜的欢呼 和散那 Ὡσαννὰ τῷ υἱῷ Δαυίδ  ‘hosanna to the Son of David’  「和散那归于大卫之子！」 (太 21:9) Ὡσαννά· Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι κυρίου  ‘hosanna; blessed is the one who comes in the name of the Lord’  「和散那！奉主名来的是应当称颂的」 (可 11:9) Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις  ‘hosanna in the highest’  「在至高之处，和散那」 (可 11:10) 在 太 21:9 中，ὡσαννὰ τῷ υἱῷ Δαυίδ 也可译作「赞美你，大卫的儿子」或「我们赞美你，你是大卫的儿子」或「我们赞美你，你是大卫的后裔。」 对于许多早期基督徒，特别是具有犹太背景的基督徒来说，ὡσαννά 是按照其亚兰文词义，解作「帮助」或「拯救」，但这词经常出现在表示赞美称颂的礼拜用语中，以致后来有了一种非常不同的含义。因此，「高高在上和散那」等短语，就变成了相当于「赞美归于上帝」。对于愈来愈多没有犹太背景的基督徒来说，ὡσαννά 大概已经成为一个称颂赞美的用语，如在中文和英语中一样。

ὡσαύτως

(1)

(a)

64.16 比较 表示相似，接近于完全相同 照样；同样；也是这样；也一样 πάλιν [δὲ] ἐξελθὼν περὶ ἕκτην καὶ ἐνάτην ὥραν ἐποίησεν ὡσαύτως  ‘and again going out at the sixth and the ninth hour, he did the same thing’  「约在正午和下午三点钟又出去，他也是这么做」 (太 20:5) ὁ δεύτερος ἔλαβεν αὐτὴν καὶ ἀπέθανεν μὴ καταλιπὼν σπέρμα· καὶ ὁ τρίτος ὡσαύτως  ‘the second one took her (as wife), but died without having an offspring, and the third likewise’ or ‘... and the third experienced the same’  「第二个娶了她，也死了，没有留下孩子。第三个也是这样」 (可 12:21) ὡσαύτως καὶ τὸ ποτήριον μετὰ τὸ δειπνῆσαι  ‘and similarly after the meal (he took) the cup’  「饭后，他也照样拿起杯来」 (林前 11:25)

ὡσεί

(1)

(a)

64.12 比较 表示事件或状态之间的关系，语气相对较弱 1 如同；就像；好像；照着 εἶδεν [τὸ] πνεῦμα [τοῦ] θεοῦ καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν  ‘he saw the Spirit of God come down as a dove’  「他看见上帝的灵好像鸽子降下来」 (太 3:16) καὶ ἐγένετο ὡσεὶ νεκρός  ‘and he became as dead’  「好像死人一样」 (可 9:26)

(b)

78.42 程度 左右，大约，差不多，几乎不（接近程度） ［参ὡς］ 程度与程度量表上的一个点接近，或者高一些或者低一些 大约；约有；约在 ὡσεὶ λίθου βολὴν  ‘about a stone's throw’  「约有一块石头扔出去那么远」 (路 22:41)

____________________________________________________

1 虽然ὡσεί在字面上由ὡς和εἰ（仿佛）组成，但是在大多数情况下，该词意思的条件要素已经全部或者至少大部丧失。

Ὡσηέ

(1)

＜阳＞

(a)

93.388 人名及地名 人名 旧约时代北国以色列的先知 何西阿；《思》欧瑟亚

ὥσπερ

(1)

(a)

64.13 比较 表示事件和状态之间的相似性，语气比较强烈 1 正如；就像；好像；好比 ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς ῥύμαις  ‘as the hypocrites do in the synagogues and on the street corners’  「像那假冒为善的人在会堂里和街道上所做的」 (太 6:2) ὥσπερ γὰρ ἦν Ἰωνᾶς ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κήτους τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας  ‘for just as Jonah was in the belly of the big fish three days and three nights’  「约拿三日三夜在大鱼肚腹中，同样……」 (太 12:40) Ὥσπερ γὰρ ἄνθρωπος ἀποδημῶν  ‘for as in the case of a man who goes away on a trip’  「好比一个人要出外远行」 (太 25:14)

____________________________________________________

1 一般来说，包含了附属字περ的词形的语气更加强烈，但并不总是能够根据对比性的上下文来确立这一点。

ὡσπερεί

(1)

(a)

64.13 比较 表示事件和状态之间的相似性，语气比较强烈 1 正如；就像；好像；好比 ἔσχατον δὲ πάντων ὡσπερεὶ τῷ ἐκτρώματι ὤφθη κἀμοί  ‘and last of all he appeared to me as one who was born at the wrong time’ or ‘... as one whose birth was abnormal’  「最后，他也向我显现；我好像是一个在错误的时间出生的人」或「……在不正常的情况下出生的人」 (林前 15:8)

____________________________________________________

1 一般来说，包含了附属字περ的词形的语气更加强烈，但并不总是能够根据对比性的上下文来确立这一点。

ὥστε

(1)

(a)

89.52 关系 结果 ［参ὡς］ 表示结果，通常用在暗示一种预期或间接目的的上下文中1 因此；于是；结果是；从而 σεισμὸς μέγας ἐγένετο ἐν τῇ θαλάσσῃ, ὥστε τὸ πλοῖον καλύπτεσθαι ὑπὸ τῶν κυμάτων  ‘a great storm took place on the lake so that the boat was covered with the waves’  「海上忽然刮起了风暴，以致船被波涛覆盖」 (太 8:24) ὥστε ἔξεστιν τοῖς σάββασιν καλῶς ποιεῖν  ‘so it is permitted to do good on the Sabbath’  「所以，在安息日做好事是可以的」 (太 12:12) τὸ πάσχα ἡμῶν ἐτύθη Χριστός. ὥστε ἑορτάζωμεν  ‘Christ our Passover Lamb has been sacrificed, and so let us celebrate’  「我们逾越节的羔羊基督已经被杀献祭了，所以，我们来守这节」 (林前 5:7, 8 [2]) Ὥστε, ἀδελφοί μου ἀγαπητοί, ἑδραῖοι γίνεσθε  ‘so then, my dear Christian brothers, stand firm’  「所以，我亲爱的弟兄们，你们务要坚固」 (林前 15:58)

(b)

89.61 关系 目的 ［参ὡς］ 表示目的，暗示之前发生的事是一种方法 那么；为了；从而 ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν πνευμάτων ἀκαθάρτων ὥστε ἐκβάλλειν αὐτὰ  ‘he gave them power over unclean spirits in order to cast them out’  「赐给他们制伏污灵的权柄，从而可以赶出它们」 (太 10:1)

____________________________________________________

1 在这些情况下的目的，不是ὥστε所具意义的一个方面，而是来源于上下文。

ὠτάριον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.24 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 ［参οὖς, ὠτίον］ 耳朵{N:001} ἀπέκοψεν αὐτοῦ τὸ ὠτάριον τὸ δεξιόν  ‘he cut off his right ear’  「削掉了他的右耳」 (约 18:10)

____________________________________________________

1 ὠτίον和ὠτσᾇριον是οὖς在形式上的衍生指小词，但是指小意思的程度却值得商榷。

ὠτίον

(1)

ου＜中＞

(a)

8.24 身体、身体各部分及身体的产物 身体各部分 ［参οὖς, ὠτάριον］ 耳朵{N:001} οὗ ἀπέκοψεν ∏έτρος τὸ ὠτίον  ‘whose ear Peter had cut off’  「被彼得砍掉耳朵那人」 (约 18:26)

____________________________________________________

1 ὠτίον和ὠτσᾇριον是οὖς在形式上的衍生指小词，但是指小意思的程度却值得商榷。

ὠφέλεια

(1)

ας＜阴＞

(a)

65.41 价值 有益的，无益的 获得优势或好处的状态 优势；长处；益处 τίς ἡ ὠφέλεια τῆς περιτομῆς;  ‘what is the advantage of being circumcised?’  「割礼有什么益处呢？」 (罗 3:1)

ὠφελέω

(1)

(a)

35.2 帮助，照顾 帮助 提供帮助，重点是所带来的利益 帮助；有益 ἡ σὰρξ οὐκ ὠφελεῖ οὐδέν  ‘human nature is of no help’  「肉体毫无用处」或「人的本性没有什么帮助」 (约 6:63)

(b)

68.33 时态 完竣，完成，成就 成功达到某个目标，暗示此举可能是有用的 成就；做 ἰδὼν δὲ ὁ ∏ιλᾶτος ὅτι οὐδὲν ὠφελεῖ  ‘when Pilate saw that he was accomplishing nothing’ or, idiomatically, ‘... getting nowhere’  「彼拉多看那情形，知道再说也没有用」或「……无济于事」 (太 27:24)

ὠφέλιμος

(1)

ον

(a)

65.40 价值 有益的，无益的 ［参ὄφελος］ 从某个物件、事件或状态中获得的好处 好处；有益的；有益处；有用的 ἡ γὰρ σωματικὴ γυμνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος  ‘physical exercise is beneficial to a small extent’  「身体的锻链有些益处」 (提前 4:8) 在一些语言中，「益处」或「有益的」的对等译词往往是「有帮助的东西」。因此，提前 4:8 中的 ἡ γὰρ σωματικὴ γυμνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος 可以译作：「锻炼身体只有少许的帮助」，或「锻炼身体所得的帮助不多。」